2012 KPSS / EB ZMLER

1. Programa ve retmen klavuz kitaplarna bamllk nedeniyle retmenlerin kendi rencilerinin zelliklerini gz ard edebilmektedir. Bu nedenle rencilerin etkinlikleri farkl srede tamamlamas bir sorun olarak grlebilmektedir. rencilerin bireysel renme hzlar ve farkl zellikleri dikkate alnarak etkinlikler planlanmal ve uygulanmaldr. CEVAP: A Ek bilgi: Programl renme modeline gre bireysel hz ilkesinde renci, zaman kendine uygun olarak ayarlamaktadr. Baarszlk veya snfta kalma sz konusu deildir. Bylece snf ortamnda renciler arasnda dzey farkllnn yaratt olumsuzluklar da ortadan kaldrlmak istenmektedir. Snf gemede belirli sre kural da geersiz olmaktadr. Programl retimde programl retime gre hazrlanm kitaplar, programl retim makinalar ve bilgisayarlar kullanlmaktadr. lkemizde uygulanmakta olan Akretim Fakltesi ders kitaplar ve ilkokullarda kullanlan doldurmal altrma kitaplar programl retime uygun yazlm kitaplara rnek olarak verilebilir.

ETM BLMLER
Ek bilgi: Eitim program ve retim profesrleri toplants sonu bildirgesine gre yeni ilkretim program, retmenler ve dier ilgililer gerekli ve yeterli hizmet ii eitim srelerinden geirilmeden uygulamaya konulmutur. Dolaysyla retmen, deneti ve yneticilerin byk ounluu yeni programn niteliini ve uygulama ilkelerini bilmeden bu program uygulama durumunda kalmlardr. Bu durum uygulamada pek ou kamuoyuna da yansm olan ciddi skntlara neden olmaktadr. rnein, ilkretim 1. snf retmenlerinden henz uygulamaya ait yntem, teknik ve ilkeleri bilmeden ilk okuma-yazma retiminde ses temelli cmle retimi yaklamn uygulamalar istenmitir.

TG 8
rinin sras ve ilikilerin kontrolne kadar ulaan bir TMEVARIM modelidir. Tmevarm, sorunlardan balayarak genel sonulara varma anlamnda kullanlmtr. Taba modeli ABDde yaygn olarak kullanlmtr. Taba modeli, aamal bir biimde u ekildedir: I. htiyalarn belirlenmesi II. Amalarn belirlenmesi III. eriin seimi IV. eriin dzenlenmesi V. VI. renme yaantlarnn seimi Neyin - nasl deerlendirileceinin saptanmas

VII. Program elerinin sras ve ilikilerin kontrol

4.

Xyaynclk

Xyaynclk

Soruda sz edilen ekipte lme deerlendirme uzman yer almamtr. Bu nedenle performans testleri uygun ekilde belirlenmeyecektir. CEVAP: B Ek bilgi: Performans testleri, rencinin daha ok ya da daha az gereki koullarda, kompleks devleri yaparken rendii temel bilgiyi ne kadar iyi kullandn lmeye alr. rencilerin performans kapasitelerini deerlendirmede yazl deerlendirmeler, portfolyolar, sergiler ve gsteriler kullanlabilir.

6.

Modler programlamada birbirinden bamsz birimler olmasna karn bu birimler bir araya geldiinde farkl btnlkler oluturulabilir. CEVAP: B Ek bilgi: Bir modl, bir btnn iinde dier elemanlarnn almasndan bamsz alabilen bir para olarak tanmlanabilir. Bir problemi bu ekilde zmeye almak modler programlamadr. Bir programda modlerlik programn rastgele seilen iki paras arasndaki etkileimin belirlenmi ara birimler vastas ile gerekletirilmesi ile artar. Modler programlama teknikleri, modlerlii arttran teknikler olarak nitelendirilebilirler.

2.

renci merkezli programlarda renme, etkinlikler yoluyla gerekleir ve renme yaantlarn dzenlemeye odaklanlr. Deerlendirme srecinde portfolyo dosyalarndan yararlanlmas, sre deerlendirmenin nemli grldn gsterir. Resm programda yer almayan yaam becerilerinin kazandrlmas ise rtk programn uygulanldn gsterir. renme iin bilgiyi kazanmann yeterli grld programlar konu merkezlidir; renci merkezli deildir. CEVAP: C Ek bilgi: Balca konu merkezli program tasarmlar; konu tasarm, disiplin tasarm, geni alan tasarm ve sre tasarmdr.

5.

3.

Program gelitirme srecinde retmenlerin, denetilerin ve yneticilerin yeni program iin ngrlen nitelikler ynnden hazr olmalarn salamak amacyla hizmet ii eitim programlar dzenlenir. Hizmet ii eitim srelerinde katlanlarn programn gerekesi, felsefesi, nitelii, uygulama ilkeleri, materyal kullanm, ortam dzenleme vb. konulardaki yeterliklerinin gelitirilmesi amalanr. CEVAP: C

Yaplan planda dersin kazanmlarn rencilerin beklenti ve durumlarna gre belirtmitir ifadesinde ama ve gereksinimler yer almaktayken Bu kazanmlara hangi temalarla ve renme alanlar ile ulalabileceine ifadesinde konu yer almaktadr. Sorudaki bu temalar rencilerin renip renmediine karar verme srecini nasl dzenleyeceine de ayrca karar vermitir ifadesinde ise deerlendirme vurgulanmaktadr. Fakat Taba modelinde renme yaantlarnn seimi ve dzenlenmesi de yer alr. Bu aklamada bu sreten hi sz edilmemitir. Bu nedenle bu ders plan eitim programnn retim boyutunu eksik brakmtr. CEVAP: E Ek bilgi: Taba, program gelitirmede TMEVARIM yaklamn kullanmtr. Bu, insan ihtiyalarnn belirlenmesinden hareket edilerek program ele-

7.

Program gelitirme almalarnda programla ilgili tm toplum paydalarnn katlm salanmaldr. Bu katlm salanmadnda toplumu oluturan bu paydalarn program benimsememe ihtimali yksek olacaktr. CEVAP: A Ek bilgi: Program tasarm yaplrken program gelitirme grubu ve grevli uzmanlarn felsefi grleri ile toplumun baat felsefi grleri hedeflerin seiminde etkili olmaktadr.

8.

rencilerinin ama belirlerken zaman ve nicelik asndan genel ifadeler belirlemesi, yaam becerileri arasnda yer alan ama belirlemedeki ltlerden llebilirlik ile ilgilidir. llebilirlik lt dikkate alnmayan durumlarda amalaDier sayfaya geiniz.

2012 KPSS / EB ZMLER

ra ulalp ulalmadn deerlendirmede glk yaanacaktr. CEVAP: B Ek bilgi: Yaam becerileri ile ilgili ama belirleme ltleri unlardr: Anlalabilirlik, gerekilik ve ulalabilirlik, llebilirlik, istenirlik, tek bir amaca ncelik verme, yapclk ve gelitiricilik, amalar arasndaki tutarllk. Ek bilgi: Ama belirleme, sorun zme, karar verme ve sorumluluk alma gibi yaam becerileri rencilerin kiisel geliimine yneliktir. 14.

TG 8
1. snfta 20ye kadar toplama ve karma ilemi, 2. snftaki rencilere 100e kadar olan doal saylarla toplama ve karma ilemiyle 20ye kadar olan saylarla arpma ve blme ilemi yaplrken 1. snfta 20ye kadar toplama ve karma, 2. snfta yine 20ye kadar arpma ve blme ilemi yapldna dikkat edilmelidir. Bu, mantksal yap lt ile ilgilidir. Bu bak asyla bakldnda mantksal yani lojik yapda basitten karmaa doru bir iliki sz konusudur. CEVAP: D Ek bilgi: Byk ve karmak ilemlerin balantlarla yaplabilmesi mantksal (lojik) yaplar oluturularak gerekletirilebilir. Bu balantlar kurulurken basitten karmaa doru ilerlenmelidir.

12.

9.

Portfolyo, akran deerlendirme, deerlerin llmesi, izlemeye dayal deerlendirme ifadeleri akla sre deerlendirmeyi getirmelidir. Bu nedenle byle bir program, sre odakldr. CEVAP: B Ek bilgi: Sre deerlendirmenin kullanld programlarn eitim durumlar boyutunda renci merkezli etkinlikler ve etkin katlm salayan yaklamlar benimsenir.

Xyaynclk

10.

Deneme amal uygulanan bir programn deerlendirilmesi almalarnn daha salkl ve daha gereki veriler elde etmesi iin program tasarsn hazrlayan kurumlardan ok, bamsz kurumlar tarafndan yaplmas daha doru bir yaklam olarak tercih edilir. Bylelikle daha objektif deerlendirmeler yaplabilir. CEVAP: A Ek bilgi: Program gelitirme srecinde deneme uygulamalarnn (pilot uygulama) ve bu uygulamadan elde edilen dntlerin nemli bir yeri vardr. nk bu uygulamalar srasnda programn ilevselliinde ve ilerliinde etkili olan olumsuz etmenler belirlenir ve program taslanda bu olumsuzluklar giderici nlemler alnr. Deneme uygulamasnn yapld rneklem kmesinin tm evreni temsil edecek nitelikte olmas da nemli bir kouldur.

Xyaynclk

Bireylerin yaam boyunca yapacaklar her ite ama belirlemenin nemini tartr kazanm, anlama yani kavrama dzeyindedir. Ama belirlemede temel ltleri ve izlenecek yolu kendi yaantsndan verecei rneklerle belirtir kazanm, anlama yani kavrama dzeyindedir. Kendi yaamndaki amalar belirlemenin ve gelecei planlamann kiisel geliimi asndan nemini aklar kazanm, anlama yani kavrama dzeyindedir. Yaam boyunca karlalabilecek sorunlar zmede izlenecek yollar belirtir kazanm, hatrlama yani bilgi dzeyindedir. nk nemini tartma, rneklerle belirtme, nemini aklama kavrama/anlama dzeyinde zelliklerken izlenecek yollar belirtme aynen hatrlamay gerektirdii iin bilgi/ hatrlama dzeyinde bir zelliktir. CEVAP: D Ek bilgi: Bilisel alann ilk basama olan bilgi, HATIRLAMA; ikinci basama olan kavrama, ANLAMA olarak isimlendirilebilir.

15.

Olaylara bakasnn gzyle bakabilmeyi, bakasnn duygularn ve dncelerini anlamay dolaysyla da bakalarnn davranlarna anlam vermeyi retmek istenen etkinliklerde empati yetisi kazandrlmak amalanr. CEVAP: E Ek bilgi: Bir insana sempati duymak demek, o insann sahip olduu duygu ve dncelerin aynsna sahip olmak demektir. Karmzdaki kiiye sempati duyuyorsak onunla birlikte zlr ya da seviniriz. Empati kurduumuzda ise karmzdakinin duygu ve dncelerini anlamak esastr. Kendimizi sempati kurduumuz kiinin yerine koymamz ve onu anlamamz art deildir. Sempatide yanda olmak esastr. Empati kurduumuzda ise karmzdaki kiiyle ayn duygular ve grleri paylamamz gerekmez sadece onun duygularn ve dncelerini anlamaya alrz. Bir insan anlamak baka eydir, ona hak vermek baka ey. Empatide anlamak, sempati de ise anlam olalm ya da olmayalm, karmzdakine hak vermek sz konusudur.

13.

Heterojen gruplarn ayn konu zerinde grup almas yapmas, zellikle i birlikli renmede sz konusudur. Ayrca yarmaya dayal i birlikli renme gruplarnda sorunlar kacaktr. CEVAP: A Ek bilgi: birlikli renme, rencilerin kk gruplar hlinde alarak ve birbirlerinin renmesine yardm ederek renmeyi gerekletirmesi temeline dayanr. retmen gruplar arasnda dolaarak gereksinim duyanlara yardmc olur. retmen snf 26 kiilik gruplara ayrmal, bu ayrmda gruplarda her dzeyde renci bulunmasn salamaldr. Gruplar heterojen dalma sahip olmaldr. Grup retiminde yeler arasndaki etkileim esastr. Etkili grup almas iin kme eklinde yerleim daha uygundur. birliine dayal retimde takmlarn aratrma ile ilgili veriler toplamas, bireysel olarak yaplan almalar birletirmesi, elde edilen sonularn birlikte tartlarak yorumlanp rn hline getirilmesi sz konusudur.

11.

Parada belirtilen kazanmlardan renme alannn temel amacnn rencilerin yaam boyunca yapacaklar her ite ama belirleme, sorun zme, karar verme ve sorumluluk alma becerilerinin kiisel geliimleri asndan nemini kavrayabilmeleri olduu anlalmaktadr. Ama belirleme, sorun zme, karar verme ve sorumluluk alma yaam becerileri ile ilgilidir. CEVAP: A

16.

Akademik anlamda aralarnda bir fark olmayan bu iki snftan birinde aratrma yoluyla retim dierinde anlaml renme uygulanm ve aratrma yoluyla retimin uyguland snfn baarsnn daha yksek olduu belirlenmitir. Bunun en temel nedeni etkin katlmdr. nk aratrma yoluyla retimde renci etkinken anlaml renmede daha ok retmenin etkinlii sz konusudur. CEVAP: B Dier sayfaya geiniz.

2012 KPSS / EB ZMLER

Ek bilgi: Etkin katlm, rencinin renme - retme srecinde renme abasna sokulmasdr. renci renme abasna ne kadar ok duyu organ ile dhil edilirse renmeler o denli kalc olur. 20. Soru nclnde verilen bilgi incelendiinde rencilerin rnek verme, aklama yapma, soru sorma, sorulan soruya cevap verme davranlarn salayan uygulamalar ve nlemler ak katlma daha fazla katk salayacaktr. A, C, D, E seenekleri bu nedenle B seeneinden ak katlma daha fazla katk salar. lenen konuyla ilgili retmenin verdii rnekler ak katlmdan ok, rencinin derse zihinsel olarak katlm anlamna gelen rtk katlma daha fazla hizmet eder. CEVAP: B Ek bilgi: rtl olarak da ifade edilen rtk katlm, rencinin youn dikkatini ve zihinsel abasn gerektirir. Katlmann aktan ve dorudan gzlenebilir olmas gerekmez. Sessiz ve hareketsiz, zihinsel bir katlma da baz durumlarda ak katlma kadar etkili olabilmektedir. 23.

TG 8
nk bilgi haritas bilgiyi dzenler, kavram haritas yalnzca kavramlar dzenlemektedir. kisi arasndaki benzer zelliklerden biri oklardr. Oklar, bilgi haritasn kavram haritas olarak adlandrma iin yeterli deildir. Bilgi haritalar kavramlar ve kavramlarn aralarndaki ilikilerden daha fazla bilgileri de iermek zorundadr. Bilgi haritalar kavramlar kapsar ve renciler bilgi haritalar olutururken kavram haritasna da gereksinim duyabilirler.

17.

rencileri gruplara ayrp bu gruplara konu blnerek datlm, her bir grupta grev ve konular tekrar datlm ise kme almas yaplmtr. nk kme almas, programda yer alan konu ya da nitelerin, ilgi ve yeteneklerine gre kmelere ayrlan rencilerce incelenmesi ve snfa sunulmas temeline dayanan bir retim yoludur. CEVAP: B Ek bilgi: birlikli renme basit kme almas deildir. Bir klasik renme yolu olan kme almasnda renciler konuyu paylarlar ve her renci kendi payndan sorumlu olurken i birlikli renmede karlkl etkileimle ortak bir hedefe ulalmaya allr. birlikli renme birinin anlatp dierlerinin dinlemesi ve birilerinin aba gsterip dierlerinin bundan yararlanmas deildir.

Toplumu ilgilendiren bir konunun dinleyiciler nnde, sohbet havas iinde, uzmanlar tarafndan tartld konumalara panel denir. Panelde ama bir konuda karara varmaktan ok, konuyu eitli ynleriyle aydnlatmak; konuyla ilgili farkl gr ve anlaylar ortaya koymaktr. CEVAP: C Ek bilgi: Panelde de bir bakan bulunur. Konumac says 3 ile 6 arasnda deiebilir. Konumaclar, uzman olduklar konunun ayr birer ynn ele alrlar. Konumaclar belirli zaman dilimlerinde (genellikle 10-15 dakikalk sreler) konuurlar. Konumalar, bakann verdii sraya ve sreye gre yaplr. Konumaclar tartma kurallarna gre ve bakann ynetiminde birbirlerine soru sorabilirler. Bir konunun eitli ynleri zerinde, ayn oturumda, konunun uzman farkl kiiler tarafndan (ounlukla akademik konularda) yaplan seri konumalara ise bilgi leni (sempozyum) denir.

Xyaynclk

CEVAP: E 18. rencilerin sorgulayarak dnmesini ve karlk etkileime girerek iletiim becerilerinin gelimesini isteyen bir retmen, tartma ve soru cevaptan yararlanmaldr. rencilerin yanl yapt aklamalarla ilgili bilgi verme ise dnttr. Bu nedenle soru - cevap ve dnt seenei dorudur. CEVAP: C Ek bilgi: Baz kaynaklarda dnt, aydnlatc yank ya da geri bildirim olarak isimlendirilmektedir. Ek bilgi: birlikli renmede kazandrlacak becerilerin banda olumlu ballk gelir. Olumlu ballk becerisiyle birlikte sorumluluk ve arkadalk balarn gelitirme, yardmlama ve dayanma becerileri de i birlikli renme ile kazandrlabilir. 24.

Xyaynclk

21.

Soruda verilen bilgide yer alan sorumluluk ve arkadalk balarn gelitirmek, ortak bir ama uruna bir araya gelme ve yarma yerine yardmlama ifadeleri akla i birlikli renmeyi getirmelidir. birlikli renmede yaplacak ilk i kk gruplar oluturmak olmaldr.

22.

19.

rencilerin hazrbulunuluk dzeyi renilecek konu iin uygun deilse nceki yllarn programnda grlen eksiklikleri planlamaya dhil edip eksiklere ynelik ek retim ektinliklerinden yararlanmak gerekir. CEVAP: B Ek bilgi: Hazrbulunuluk, rencinin ilgi, ihtiya ve her tr dzeyini kapsayan bir kavramdr.

Soruda verilen rnekte metindeki bilgiyi anlatmak iin metnin iki boyutlu olarak yaplandrlm bir haritaya dntrld grlmektedir. Bir metindeki nemli szel bilgilerin ve bu bilgiler arasndaki ilikilerin ematik olarak gsterilme biimi, bilgi haritasdr. CEVAP: D Ek bilgi: Bilgi haritas, bir konuyla ilgili olan bilgilerin nemli veya kritik olanlarnn bir tr zet eklinde grsel olarak sunulmasdr. Baka bir ifadeyle bilgi haritas, bir metindeki nemli bilgilerin ve bu bilgiler arasndaki ilikilerin ematik olarak grselletirilmesidir. Kavram haritas ile bilgi haritasnn ayn anlamda kullanlmas doru deildir.

rencileri farkl gruplara datma i birlikli renmenin; farkl yetenekleri gelitirecek etkinlikler oklu zeknn; tm rencilerin problem zme becerilerini ve zihinsel srelerini gelitirecek sorunlar sunmu, onlarn sinaptik renmelerine olanaklar tanm olmas yaplandrmacln ve beyin temelli renmenin kullanldn gsterir. Daha nceki renmelere ve bir birim renme gereklemeden bir tekine gemeye olanak tanmayan iki temel modelden biri programl renme dieri ise tam renmedir. CEVAP: D Ek bilgi: Bloom tarafndan gelitirilen tam renme yaklam; planl bir ekilde ie giriilmesi hlinde tm rencilerin yeni davranlar renebileceklerini savunur. Tam renme modeline gre; Dier sayfaya geiniz.

2012 KPSS / EB ZMLER

insann gemite rendikleri, yeni bir renme durumunda neleri reneceini ve neleri hatrlayacan etkiler. O nedenle bellein ve bellekte nceden depo edilmi bilgilerin renmedeki nemi byktr. ilgilerini, tutumlarn, gdlenmilik dzeyini, yeteneklerini, genel salk durumunu da ierir. 31.

TG 8
rencinin ilgi ve istekle katld, kendini ynetebildii, bakalarnn duygu, tutum ve dnceleriyle kendininkileri karlatrabildii, bakalaryla olan benzerlik ve farkllklarn grd, bu farkllklar kolayca anlama ve anlatma becerisini gelitiren retim teknii dramadr. Drama teknii ile soruda ifade edilen kazanm gibi duyusal kazanmlar edindirilebilir. CEVAP: C Ek bilgi: Drama ile oyun i iedir. Drama; bireyler arasnda dolaysz bir iletiim ve etkileim salar. Drama bir olay, oyunu, yaanty tiyatro tekniklerinden yararlanarak, gelitirerek canlandrmaktr. Yaratc drama bir grup almas iinde rencilerin bir yaanty, bir kavram, ders nitelerinden belli konu ya da temalar yaayarak, canlandrarak, oynayarak renmelerini salayan bir sre, eitsel bir ortamdr. Bu arada eski bilgiler yeniden gzden geirilir, sorgulanr, yeni bilisel ve duyusal rntler iinde pekitirilir. Drama srecinde ocuk; gzlem, deneyim, duygu ve bilgilerini canlandrarak yaar.

28.

25.

lenen konuyla ilgili nce sorular sorulmu ve rencinin cevap vermesine olanak tannm, daha sonra da iyi anlalmayan konularla ilgili bilinen ve renilen konulara benzetmeler yaplm yani soru - cevap ve analoji kullanlmtr. CEVAP: B Ek bilgi: Analoji, iki benzer olay arasnda karlatrma yaparak sonuca ulamaktr. Bilinmeyen bir nesne, durum ya da kavram daha ok bilinen nesne durum ya da kavramlarla aklamaktr.

renciler arasnda yaanan bir problemi snfta zme rnek olayn, rencilerden akllarna gelebilecek ilk nerileri sylemelerini isteme beyin frtnasnn, belirlenen nerilerin gerekletirilebilirliini deerlendirmek zere rencilerinin her bir nerinin farkl ynlerini ortaya koymalarn salama alt apkann, rencilerden sorunu yaayan rencilerinin yerine kendilerini koyup ne hissetmi olabileceklerini dnerek srayla kendilerini ifade etmelerini isteme konuma halkasnn kullanldn gsterir. Gr gelitirme ile ilgili bir ipucu parada verilen etkinlikler arasnda yer almamaktadr. CEVAP: A Ek bilgi: Gr gelitirme, belirgin elikiler ieren zt kutuplu konularda uygulanan bir tartma tekniidir. Gr gelitirme, rencilerin eletirel dnme becerisini gelitirdii gibi kendi fikilerini deitirebilmeyi de retir.

Xyaynclk

CEVAP: E Ek bilgi: Argmantasyon, bir gr deliller ve kantlarla savunma ve aklamaya almadr. Byle bir aklama ve savunma durumunda gsterilen deliller, argmanlardr.

Xyaynclk 32.

26.

Soruda sz edilen etkinlikte alt apka dncesi kullanlmtr. Alt apkada A, B, C, D seenekleri sz konusudur. E seenei alt apka iin deil argmantasyon teknii iin sylenebilir.

29.

rencilerin renme srecinden ok, kendi retme davranna odaklanm olan bir retmenin dersinde etkin katlm salanamayacak ve rencilerin derse kar ilgisi giderek azalacaktr. Zira soru nclnde anlatmtr ifadesiyle retmenin anlatm yntemi kulland da anlalmaktadr. CEVAP: D Ek bilgi: ada eitim anlaynda retme kavramndan ok renme, rnden ok, sre nemsenmektedir.

renilecek olan malzeme ne kadar anlaml ise renilmesi de o kadar kolaydr. retmen tek heceli kelimeleri retirken hangi kelime anlamlysa renci onu daha kolay renir. (tin, nit, mel yaz, ez, zed, hecelerinin iinde en kolay yaz renilir.) CEVAP: B Ek bilgi: yi bir retim somuttan soyuta, basitten karmaa, bilinenden bilinmeyene doru gidendir. renci ilk nce elmay grrse ismini daha kolay renir.

27.

retim etkinlikleri planlanrken ve uygulanrken ncelikle uygulamann yaplaca rencilerin ilgi ve ihtiyalar dikkate alnmaldr. Baka bir retmenin hazrlayp baarl olduu etkinlikler dier snflarda ayn sonucu vermeyebilir. Bu nedenle retmenler kendi snflarnn zelliklerini ncelikle dikkate almaldr. CEVAP: C Ek bilgi: Bir retmenin renme-retme etkinliklerini rencilerini dikkate alarak dzenlemesi hazrbulunuluk kavram ile ilgilidir. Hazrbulunuluk ise olgunlama ile ilgilidir. Olgunlama, bireye yala birlikte artan yeterlilikler salad gibi, renme frsatlar verdii takdirde bireyin yeni ve daha karmak davranlar kazanmas iin gerekli olan hazrbulunuluu da beraberinde getirir. Ancak hazrbulunuluk, bireyin sadece olgunlama dzeyini deil, ayn zamanda bireyin nceki renmelerini,

30.

Mikro retim adndan da anlalaca zere kk bir ders uygulamas anlamna gelir. Kltlm bir konunun 5-20 dakika arasnda retmen aday tarafndan ilenirken kayda alnmas ve bu kaytlarn tm rencilerle birlikte izlenerek deerlendirilmesi ile gerekleir. Bu nedenle dersin tamamn yani 45 dakikalk dersi, ileme imkn tannmas doru deildir. CEVAP: B Ek bilgi: Mikro retim retmen adaylarna mesleki deneyim kazandrrken retmen adaylarna bir lte gre deerlendirme yapmay (eletirel dnmeyi) ve deneyimlerden ders karmay (yanstc dnmeyi) gelitirir.

33.

B, C, D ve E seenekleri bilisel alan kazanmlardr. Soru nclnde duyusal alan kazanmlar elde edilmek istendii vurgulanmaktadr. Sadece A seenei duyusal alan ile ilgilidir. Ayrca snf d retim teknikleri ile kazandrlabilecek kazanm ifadesi yine A seeneinde yer alan Doa ile ilgili etkinlikler dzenler. kazanmdr. CEVAP: A Ek bilgi: Duyusal alan; ilgi, istek, tutum ve duygularla ilgili renmeleri ierir. Kazandrlmas ve llmesi zordur. Dier sayfaya geiniz.

2012 KPSS / EB ZMLER

34. Problem zme senaryosunun ilgi ve merak uyandrc olmasnn salayaca en nemli yarar, daha gdleyici olmasdr. nk ilgi ve merak, gd iin n kouldur. renciler ilgi duyduklar ve merak ettikleri problemleri zmek iin daha fazla gdlenecektir. CEVAP: B Ek bilgi: Probleme dayal renme, aratrma yoluyla retimde kullanlan st dzey davranlar ve dnme becerileri kazandran, bilimsel srecin kullanld bir retim yaklamdr. sahip olmas gereken kimi nitelikler bulunmaktadr. Bunlar retmenin kiisel nitelikleri ve mesleki nitelikleri olarak iki grupta toplayabiliriz. retmenin balca kiisel niteliklerini genel yetenek ve zel yetenek, gdlenmilik ve kendine gven, olumlu tutum, bilisel beceri, bilisel strateji, anlama-kavrama gc, dili etkili kullanma becerisi, yaklalabilir olma ve yansz olma oluturur. Genel kltr, alan bilgisi ve retmenlik meslek bilgi ve becerisi de retmenin sahip olmas gereken mesleki niteliklerdir.

TG 8
Ek bilgi: Simlasyon (benzetim), gerek hayatta; yaayp, deneyerek elde edinilmek istenen tecrbelerin, birebir sanal ortamda tecrbe edilmesi ileminin retimde kullanlmasdr. Benzetim yazlm ise bu ortamn bilgisayar dilleri ile modellenmesidir.

40.

Soru nclnde verilen bilgiye gre retmenin kulland yntem anlatmdr. A, B, C, E seenekleri anlatm yntemi iin sylenebilir. Fakat D seeneindeki heterojen gruplarn oluturulmas anlatmda sz konusu deildir. Bu zellik i birlikli renmeyle ilgilidir. CEVAP: D Ek bilgi: Heterojenlik farkl zellikteki rencilerin bir araya getirilmesi ile salanabilir.

37. 35. Soru nclnde verilen bilgiye gre, retmenin kalplayc bir retmen olduu anlalmaktadr. Kalplayc bir retmenin snfnda B, C, D ve E grlmez. Kalplayc retmen, denetim odakldr. Zira soru nclnde kontrol eilimi vurgulanmtr. CEVAP: A Xyaynclk Ek bilgi: Bireyi yetitirirken iki ana paradigma n plandadr. Bunlar kalplanm ve gelimi insan paradigmalardr. Buna gre; kalplanm insan, gelimi insann tersini ifade eder ve ada anlaya uygun deildir. Demokratik retmen gelimi insan zelliklerini tar. Demokratik retmen, farkllklarn farkndadr. Farkllk olmas, tevik edilmesi gereken bir olgudur. Demokratik retmen; rencilerin farkllklarn bir zenginlik olarak grr, knamaz, yarglamaz, kzmaz. Bu tr alg ile yetien bir renci de yaamn iindeki farkllklar destekler, farkllklardan rahatsz olmaz.

Bilinenden bilinmeyene ilkesi, rencilerin nceki renmelerinden ve n koul niteliindeki bilgilerden hareket ederek renmeyi gerektirir. Anlaml renme modelinde de yeni bilgi daha nceki bilgi sistemine yerletirilerek renilir anlayn temel ald iin anlaml renmede bilinenden bilinmeyene ilkesi n plandadr. Ek bilgi: Anlaml renme, temel kavramlar etrafnda gerekletirilir ve kavramlar aras ilikilerin kurulmas nemli grlr. Ausubel tarafndan gelitirilen bu yaklamda kavram haritalarnn kullanlmas, kavramlar aras ilikilerin kurulmasnda etkili grlmektedir. Xyaynclk CEVAP: D

41.

retmen Ahmet ve Turula dnt, Ecraya ise pekitire verdiinden doru cevabn Ecrann cevab olduu anlalmaldr. nk pekitire istenen davran karsnda kullanlr. CEVAP: C Ek bilgi: Balca dnt eitleri unlardr: Teyit Edici Dnt: renciye renme sonular hakknda bilgi vermektir. Dzeltici Dnt: Teyit edici dntle birlikte yani rencinin renme sonularyla birlikte doru cevabn ne olduunun da verildii dnttr. Aklayc Dnt: renciye renme sonularyla ilgili bilgi verildii gibi, yanl cevabn neden yanl olduu; doru cevabn neden doru olduunun aklanmasdr. Tehis Edici Dnt: rencinin yanl cevab dzeltmesi iin neleri almas, nasl almas gerektiine ilikin bilgiyi kapsar. Geniletmeye/Eklemlemeye Dnk Dnt: rencinin var olan bilgisini geniletmesini salamaya dnktr. rencinin sahip olduu bilgi ve yeni bilgi arasnda ilikiler kurmaya ve rencinin sahip olduu emay geniletmeye yardm eder.

38.

retmenin yapt planlamada programdaki kazanmlara, ierie ve retim srecine yer verilmi fakat deerlendirme ile ilgili bir alma yaplmamtr. Deerlendirmenin yaplmad bir planlama ve uygulama srecinde renci ktlar ve dnt elde edilemeyecektir. CEVAP: E Ek bilgi: retim srecinde lt, kazanmlardr. Kazanmlara ulalp ulalmadna karar verilen sre retimi deerlendirme srecidir.

36.

Soru nclnde verilen retim yntem ve teknikleri daha ok psikomotor becerilerin kazandrld retim yollardr. Bu retim yollarnda retmenin klavuzluu da nemlidir. Seeneklerdeki kazanmlardan E hari hepsi bilisel alan ile ilgiliyken sadece E seenei psikomotor bir kazanmdr. CEVAP: E Ek bilgi: ada yaklamlarda retmene, rencilere renme ile ilgili sorunlarnn zmnde ve bilginin elde edilmesinde klavuzluk rol verilmitir. retmenin ada retim anlayndaki roln yani klavuzluk ilevini yerine getirebilmesi ve retimde denetim srecinde etkin olabilmesi iin

39.

Soruda verilen bilgiye gre retmenin uygulad teknik benzetimdir. Benzetiim (simlasyon) uygulamasnda A, B, D ve E seenekleri dikkat edilecek noktalar arasndadr. C seenei doru deildir. nk tm rencilerin ayn beceriyi kazanmas istenirken onlara ayr ayr roller verilmemelidir. Her renci her beceriyi srasyla yapmaldr. CEVAP: C

42.

retmenin bir problemle retime balayp rnekler verdii ve bu rnekleri renciye tanmlatt, sonu ve genellemelere rencinin ulamasn salad renme retme yaklam bulu yoluyla retimdir. CEVAP: C Dier sayfaya geiniz.

2012 KPSS / EB ZMLER

Ek bilgi: Bulu yoluyla retim bilisel kuramlardan etkinlenmi bir yaklamdr. Bruner tarafndan ortaya atlm ve tmevarm yoluyla problem zmenin renildii bir retim yoludur. Bulu yoluyla retimde renci, retmenin verdii n bilgi ve rnekler dorultusunda sonu ve genellemelere varr. X= 43. Edeer yarlar ynteminden elde edilen gvenirlik katsaylar hibir zaman testin btnnden elde edilen gvenirlik katsaysndan daha byk olamaz. B, C, D ve E seeneklerinde verilen gvenirlik katsaylar testin btnnden elde edilen gvenirlik katsaysndan byk olduundan bu seenekler doru cevap olamaz. CEVAP: A Ek bilgi: Testin btnnn gvenirlii Spearman-Brownad verilen zel bir forml ile hesaplanr. 44. Sorunun zm iin ncelikle yaplmas gereken standart hatay bulmaktr. S e = S 1 - r x = 5 1 - 0, 84 =2 Verilen gerek puan aral 52 ile 60 aras olmas bireyin gzlenen puanna 2 defa standart hata eklenip karldn gstermektedir. Bu durumda bireyin gerek puan aral normal dalm erisinde ortalamann 2 standart hata kadar sanda ve solundadr. CEVAP: A Ek bilgi: Test puanlarna karan hatann yn (negatif ya da pozitif olduu) bilinmediinden bir bireyin testten ald gerek puan bir aralk deeri olarak hesaplanr. = X ort = Sorunun seeneklerine baktmz zaman, bizim puan dalmnn nasl olduunu belirleyebilmemiz ve bu dalmn zelliine gre yorum yapabilmemiz gerekmektedir. Dalmn trn belirlememiz iin grubun aritmetik ortalama, medyan ve mod deerlerini hesaplamalyz. N kii saysn gstermek zere; 10. + 8. + 6. + 5. + 4. + 3. + 0. 1 1 3 2 1 1 1 10 10 + 8 + 18 + 10 + 4 + 3 + 0 = 5, 3 10 X n + X n+1
2

TG 8
47. Verilen bilgiye gre, soruda bir bantnn grafii verilmi, bu bantya gre tanm kmesindeki (x ekseninde bulunan) elemanlarn, grnt kmesindeki (y ekseninde bulunan) karl bulunmu, bylece A tanm kmesi ile B grnt kmesine ulalmtr. Burada grafii verilen bant, elemenin nasl yaplmas gerektiine iaret ettiinden lme kuraldr. Karln aradmz x eksenindeki elemanlar ise llecek zellii ve y eksenindeki elemanlarda llecek zellii temsilde kullanlacak say veya sembolleri gstermektedir. Dolaysyla yaplan ilem lmenin kendisidir. CEVAP: C Ek Bilgi: lme, llecek zellikler kmesiyle bunlar temsilde kullanlacak say veya semboller kmesi arasnda belli bir kurala gre yaplan elemedir. llecek olan zellikler bir kme, bu kmede zellikler ve bunlar arasndaki ilikiler bir sistem oluturur. Bu sisteme ampirik ilikiler sistemi denir. Ampirik ilikiler sisteminde yaplacak lme sonularn gstermede kullanlacak bir de say veya semboller kmesi vardr. Bu sisteme de formal ilikiler sistemi denir. lme ampirik ilikiler sisteminin formal ilikiler sistemiyle temsil edilmesi olarak dnlr. Bu anlamda lme ampirik kmenin elemanlarn nceden belirlenmi bir kurala veya kurallar dizisine gre formal kmenin elemanlaryla eleme ilemidir.

X5 + X6 2

5+ 6 5 = 5, 2

Mod, frekans en byk olan puan olduu iin dalmn modu 6dr. Buna gre; 5,3 < 5,5 < 6 yani, X < Xort < mod olarak sralanr. 6. maddenin glk indeksi; n(d) 8 P6 = = = 0, olur. Bu nedenle 80 N 10 A seenei yanltr. 1. maddenin varyans 0,20 deil 0,16dr. Grup iinde renmelerin yetersizlii hakknda yeterince bilgiye yer verilmediinden C seenei de doru olamaz. CEVAP: B Ek Bilgi: Sola arpk dalmlara, ortalamann ok altnda kalan puanlar ortalamay say dorusu zerinde negatif yne doru (sola) ektii iin negatif kayl da denir.

Xyaynclk

Xyaynclk 48.

46.

Puan - frekans dalm grafii izilecek olursa aadaki gibi olur. f

45.

Madde puanlarn matrisi ile ilgili bir soru geldiinde yaplmas gereken ilk i frekans tablosunu hazrlamaktr. Bylece hata yapma olaslmz azalacaktr. X (puan) 10 8 6 5 4 3 0 Frekans (f) 1 1 3 2 1 1 1 Ylmal R) frekans ( f) 1 2 6 7 8 9 10

4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 puan

Aritmetik ortalamas 20 ve madde sorusu 40 olan bir test iin dalm hakknda bilgi verilmediinden snfn yars testten baarl olmutur diyemeyiz. Standart normal bir dalm olsayd bu yorumu yapabilirdik. Testin ortalama gl P= X f m l nden or k 20 = 0, olarak bulunur. 50 40

P=

Buna gre doru olarak izilen grafik A seeneindedir. CEVAP: A Ek Bilgi: Sola arpk dalmlarda puanlarn yarsndan fazlas aritmetik ortalamann zerinde toplanr. Bu nedenle dalm yksek puanlarda, yani saa doru ylma gsterir.

Bu nedenle B seenei dorudur. CEVAP: B Ek Bilgi: an erisine gre deerlendirme bal bir deerlendirmedir. Ve an erisinde baar konusunda aritmetik ortalamay referans aldmzda her zaman snfn yars baarl olmayacaktr. Dier sayfaya geiniz.

2012 KPSS / EB ZMLER

49. Soru ve seenekler incelendiinde grup baars ve gruptaki farkllama hakknda soru sorulmaktadr. Grup baars hakknda yorum yapabilmemiz iin ncelikle grubun arpk olup olmadna bakmamz gerekmektedir. Bunun iinde ilk olarak tm dalmn arpklk katsaylar hesaplanr. arpklk katsaylar -1 ile +1 deerleri arasnda olduunda dalmlarn normale yakn olduu sylenir. Normale yakn dalmlarda grup baars hakknda yorum yapabilmemiz iin aritmetik ortalama deerleri karlatrlr. Tm derslerin dalmlar incelendiinde normale yakn olduu grlr. Bu dorultuda grubun baars hakknda aritmetik ortalamadan yararlanlr. Grubun en baarl olduu dersin corafya olduu grlmektedir. Aritmetik ortalamas en dk olan iki ders vardr. Bunlardan standart sapmasnn yksek olan dersten yani tarihten grup dierlerine gre daha baarsz olmutur. Gruptaki farkllamay belirleyebilmek iin tm dalmlarn bal deikenlik katsaylarnn hesaplanmas gerekmektedir. S V= 100 X 50. rencilerin baarlar karlatrrken standart puanlardan yararlanlmaktadr. Bu nedenle Erdem ve idemin derslere ait z puanlarnn hesaplanmas gerekmektedir. Z= X- X S

TG 8
nin aritmetik ortalamadan byk olmas gerekmektedir. Bunun da sadece C seeneinde olduu grlmektedir. CEVAP: C Ek Bilgi: Mod, medyan ve aritmetik bykten ke doru sralayarak arpkl hakknda yorum yaplmas ok salkl deildir. Sralamann mod > medyan > aritmetik ortalama olduunda dalm hakknda kesinlikle sola arpk dalm diyemeyiz.

Erdem iin; Z Fi k = zi 63 - 60 = 0, 30 10 77 - 80 = - 0, 375 8 70 - 68 = 0, 133 15 52.

Z Ki ya = m Z Bi oj = yol i Z Tari = h

54 - 60 40 = - 0, 15 82 - 83 ZCorafya = = - 0, 10 10 idem iin; Z Fi k = zi 66 - 60 = 0, 60 10 77 - 80 = - 0, 375 8 Xyaynclk 73 - 68 = 0, 33 15

Eitim sreci sonunda bireylerin kabul edilebilir dzeyde yeterli olduklarna karar verilebilmesi iin bireylerin yeterlik dzeylerine ait lme sonular ve lme sonularnn karlatrlmas iin yeterlik kriterlerine ihtiya duyulur. Srecin banda rencilerin mevcut halleriyle yetersiz olduklar varsayld iin, bu aamada bireylerin yeterlik dzeylerinin llmesine gerek yoktur. CEVAP: D Ek Bilgi: ltn bykl, testin yordamaya alt deikenle dorudan ilgili olmaldr. Baka bir deyile, lt ls, elde hazr bulunan test puanlarnn alnmasnda etkili olan ayn etkenler tarafndan belirlenmelidir.

Z Ki ya = m Xyaynclk Z Bi oj = yol i Z Tari = h

V Fi k = zi

10 7 100 = 16, 60 8 100 = 10 80

V Ki ya = m

65 - 60 33 = 0, 15 88 - 83 ZCorafya = = 0, 50 10 rencilere ait z puanlar incelendiinde Erdemin en baarsz olduu ders tarih iken en baarl olduu ders fiziktir. idemin en baarsz olduu ders kimya iken en baarl olduu ders fiziktir. CEVAP: A Ek Bilgi: Bir rencinin ham puannn bir baka puana dntrlebilmesi iin standart sapmas ve aritmetik ortalamann yannda rencinin puannn bilinmesi yeterlidir. Bu nedenle soru saylarnn farkl olmas standart puanlara dntrmede bir engel deildir. Ayrca standart puanlara dntrmede bir oran sz konusu olduu iin oran orant hesaplama yntemi kullanlarak da dntrme yaplabilir.

15 100 = 22 V Bi oj = yol i 68 15 100 = 25 V Tari = h 60

VCorafya =

53.

10 100 = 12 83

Bal deikenlik deerleri incelendiinde farkllamann en fazla olduu ders tarih, en az olduu ders kimyadr. Ayrca fizik dersindeki farkllama kimyaya gre daha fazladr. CEVAP: C Ek Bilgi: Normal dalm erisinin tam ortasnda, aritmetik ortalama, mod ve medyan deerleri bulunur ve bu deerler birbirine eittir.

51.

Aritmetik ortalama, medyan ve standart sapmalar verilen dalmlarn arpkl hakknda yorum yapabilmek iin dalmlarn arpklk katsays hesaplanmaldr. arpk katsays negatif olan dalm sola arpk dalm zelliini gstermektedir. arpklk katsaysnn negatif olabilmesi iin medyan deeri-

Soruda belirtildii gibi altn standart testi ad verilen testler hastalara %100 doru tan koyabilmek kullanlan testlerdir. Eitim uygulamalarnda, altn standart testi dzeyinde bir testin gelitirilip uygulanmas mmkn deildir. nk gelitirilen bir test olabilecei maksimum seviyede gvenilir ve geerli de olsa, bir snav iin olmas gereken koullar en uygun ekilde de dzenlense, sosyal bilimlerde yaplan lmelere kontrol mmkn olmayan hatalarn karmas ne yazk ki engellenememektedir. Bu sebeple eitimde altn standart testi dzeyinde bir testin kullanlmas mmkn deildir. Eitimde kullanlan testlerin tmnn kullanl testler olduunu sylemek mmkn deildir. rnein portfolyoya dayal durum deerlendirmesi fazla zaman alan bir deerlendirme yntemidir. CEVAP: B Ek Bilgi: Klasik test teorisinde lme sonular tesadfi hatalardan arnk olduklar srece gvenilirdirler. nk sistematik ve sabit hatalarn kayna belli olduu iin lme sonular bu tr hatalardan arndrlabilir. Ancak lme Dier sayfaya geiniz.

2012 KPSS / EB ZMLER

sonularn tesadfi hatalardan arndrabilmek neredeyse imkansz olduu iin klasik test kuramnn gvenirlik tanmnda tesadfi hatalar gz nnde bulundurulur. nei dorudur. Aratrmaclar, rencilerin bu tr deerlendirme yntemlerini eitim srecinde kullandklar zaman retmenlerden geri bildirim aldka daha gereki ve nesnel deerlendirmeler yapabildiklerini ortaya koymulardr. B seenei dorudur. z deerlendirmede dereceli puanlama anahtarndan, kontrol listelerinden ve ak ulu sorulardan yararlanlr. C seenei de dorudur. zdeerlendirme ile renci kendi davrannn kontroln yapabildii iin rencilerin stbilisel (metacognitive) becerilerinin gelimesine katk salamaktadr. D seenei de dorudur. zdeerlendirme ile rencinin kendisine znel deil nesnel bir bak asyla bakmas hedeflenir. E seenei doru deildir. CEVAP: E Ek Bilgi: Bireyler zdeerlendirme yaparken retmen ya da rencilerin belirledii ltler dorultusunda karar vermelilerdir. Aksi halde deerlendirme sonularn gvenirlikleri dk kar. Xyaynclk Xyaynclk

TG 8
Ek Bilgi: Portfolyolarn dier tamamalayc deerlendirme yntemlerine gre en nemli stnl deerlendirme srecine retmen, renci ve velinin bir arada katlmasdr.

54.

Parada verilen snavn uyguland zamana gre bir bilgi verilmedii iin srece ynelik deerlendirmenin yapld sylenemez. Byle bir snav hem sre iinde hem srecin sonunda uygulanabilir. A seenei doru deildir. Bireylerin doru cevaba hangi yollarla ulatklarn da tespit etmek iin cevaplarn aama aama yazlmasn salayacak lme aralarndan biri essey (Essay) trnde snavlardr. Bu tr snavlarn kapsam geerliinin dk olma ihtimali bu tr snavlarn snrlklar arasndadr. Ancak iyi hazrlanabildii takdirde bu snrlln nne geilebilir. B seenei doru deildir. Soru kknde yap geerliinin salanp salanmadna ynelik bir bilgi yoktur. D seenei yanltr. Hangi snav tr olursa olsun puanlama objektif olabilir de olmayabilir de. Bu durum tamamen puanlaycyla alakal bir durumdur. E seenei doru deildir. Verilen cevaplarn aama aama yazlmasn salayacak lme aralarnn deerlendirilmesi ve uygulanmas ciddi zaman gerektiren snavlardr. Bu yzden kullanl deildir. C seenei dorudur. CEVAP: C Ek Bilgi: Yazl yoklamalarda cevaplayc, cevabn yazl olarak ifade etmek zorundadr. Bu zellikten dolay yazl yoklamalarda, snav hz...vb. deikenler de puanlamaya karabilir.

59.

Sz konusu aratrmada 14 ve 19 aralndaki tm ya gruplarndan belli sayda renci ayn zamanda incelendii iin kesitsel bir aratrmadr. Aratrma ayn zamanda iki ya da daha fazla deikenin birbiri zerindeki ilikisini inceledii iin korelasyonel bir alma niteliini de tamaktadr. Ancak korelasyonel aratrma seeneklerde olmad iin cevap kesitseldir. CEVAP: B Ek Bilgi: Farkl ya gruplarndaki bireylerin farkl yalarda incelenmesine dayanan aratrma yntemi kesitsel inceleme iken, ayn bireylerin farkl yalarda incelenmesine dayanan yntem boylamsal yntemdir.

57.

Bir deikenin srekli veri olabilmesi iin iki deer arasna sonsuz sayda deer alabilmesi gerekir, aksi halde veri srekli deil kesikli olur. Buna gre zarn zerine gelebilecek saylardan iki deer arasna sonsuz sayda deer giremez. O hlde kesiklidir. (sreksiz) Yine not ortalamasnda alnan deerle arasna sonsuz sayda deer giremez. Bu da yine kesikli veridir. Benzer ekilde notlarn pekiyi, iyi, orta eklinde snflanmas da kesikli veri trndedir. Ancak boy uzunluunun llmesi araya sonsuz sayda deer alabileceinden srekli deikene rnek oluturur. CEVAP: E Ek Bilgi: Snflama leinden elde edilen veriler her zaman kesikli veri iken, eit oranl leklerden elde edilen veriler her zaman sreklidir.

60.

55.

Duyusal zelliklerinin llmesinde farkl yaklamlardan yararlanlmaktadr. Tutum ve deerlerin llmesinde derecelendirilme lekleri, gzlem ve grme tekniklerinden yararlanlr. CEVAP: E Ek Bilgi: Baz kaynaklarda derecelendirme lekleri, likert tipi lme aralar olarak da gemektedir.

58.

56.

Ya grubu bydke renciler zerinde snf ii etkiler rol oynayabilmektedir. rnein renciler tam olarak yerine getirmedikleri bir almaya ilikin durumlarn, snf iinde kk dmemek ya da saygnlklarn yitirmemek iin daha farkl gsterebilmektedir. A see-

lk insanlarn maara duvarlarna yaptklar resimlerin incelemesi onlarn belli bir dnemdeki yaam biimlerini ve yaamlarnn nasl bir geliim geirdiini kestirilmeye allmas portfolyoya dayal bir deerlendirmeyi artrmaktadr. Eitimde de, bireylerin belli dnemlerdeki geliim srecini deerlendirmek amacyla portfolyolardan yararlanlr. CEVAP: C

lme ve deerlendirme ile hedef davranlardan gerekleenler ve gereklemeyenler saptanabildii gibi hangi konularn yeterince renildii veya renilmedii de grlebilir. lme ve deerlendirme yoluyla amalar ve hedef davranlar gzden geirilip, renci zelliklerine uygun hale getirilebilir; eksik ve yanl renilenler dikkate alnarak, ileriki dersler planlanabilir. Bu sayede ierikten, yntemden, ortamdan kaynaklanan olumsuzluklar giderilerek, doru ve etkili dntlerle rencilere gerekli rehberlik yaplabilir. renci baarsn belirlemeye ynelik kararlar her zaman isabetli olmaz. sabetli kararlar verebilmek iin, ok ynl ve hatasz lmlere dayal bilgi toplanmas gerekir. Bu da yetmez; lme sonularnn doru ltlere vurularak yorumlanmas gerekir. lme ve deerlendirmenin kuramsal boyutunun iyi bilinmemesi, lme sonularyla ltlerin birbirine kartrlmasna ve yeterli dayanaklardan yoksun kararlara neden olabilmektedir. Buna dayal olarak eitimde yaplan lmenin hatasz yaplmas zordur. CEVAP: D Ek Bilgi: lme ve deerlendirmenin 5 temel ilkesi mevcuttur. Kapsamllk- Btnlk: Deerlendirme; eitim programnn ama, ierik, retim sreleri boyutlarn iermelidir. Bilisel, duyusal, devinisel davranlar Dier sayfaya geiniz.

2012 KPSS / EB ZMLER

gz nnde bulundurmaldr. rencinin bedensel, zihinsel, sosyal, duygusal, kiilik geliimini dikkate almaldr. Tm eitim personelinin katlm: retmenler, yneticiler, denetiler, uzmanlar, dier okul alanlar, veliler ve rencilerin katlm ile deerlendirme yaplmaldr. eitlilik: Deerlendirme; deiik aralar, teknikler ve yntemlere dayanmaldr. Mmkn olduu kadar deiik kiiler tarafndan ya da deiik kiilerin gzlemleri birletirilerek yaplmaldr. eitli yerlerde ve deiik zamanlarda yaplan gzlem ve incelemelere dayandrlmaldr. Sreklilik: Deerlendirmede sreklilik salamak iin rencinin zgemii incelenmeli, gnlk, haftalk, aylk, dnemlik gzlem kaytlar ile izleme testlerindeki baars irdelenmelidir. Uzmanlk: lme ve deerlendirme yapacak olanlar, bu konuda en az uygulama dzeyinde beceri kazanm olmaldrlar. Bu nedenle, retmenlerden gzlem yapma, soru hazrlama, snav yapma, puanlama, gerekli hesaplamalar bilme, sonular yorumlama gibi bilgi ve beceriler beklenir.

TG 8
ini dnd annesi ile konumaya karar vermesi, Mecnun iin ayrt edici uyarc durumundadr. Annesinden izin istemesi ise uyarcnn ynlendirdii ayrt edici tepkidir. Sorudaki dier seeneklerde yer alan bilgiler, davran ynlendiren ayrt edici uyarc ile ilgili deildir. Babasnn itici uyarc olduu, annesinden izin istemesinin psikolojik tepkisellik olduu, babasna kar kanma davran sergiledii ve davranta kontrast yaand bilgileri soru kknde yer almamaktadr.
CEVAP: A

65.

Ek Bilgi: tici uyarc; organizmann koulland uyarcnn ekiciliini azaltmak iin kullanlan, istenmeyen uyarcdr.

Algsal set oluturma; kiinin olay, nesne ya da bireyleri bir referans erevesinde alglama eilimidir. Bu srete n yarglar ve kiinin beklentileri de rol oynamaktadr. Buna gre Ahmet Beyin kuruyemiler konusunda verdii tepki, bir n yargnn eseri olan algsal set oluturma kavram ile aklanabilir. ncelik etkisi, nce renilen bilginin kalcldr. Otomatik kodlama, youn ve uzun pratik sonucunda ortaya kan ve aba gerektirmeden bir ilemin yaplabilmesine olanak salayan sretir. Olumsuz aktarm, nceki bilginin yeni renmeyi zorlatrmasdr. Eklemleme ise bilginin uzun sreli bellee depolanmasnda kullanlr.
CEVAP: E

63.

61.

Snama-yanlma yoluyla renmede organizma, kendisini baarya ulatran en ksa ve pratik yolu tercih etmektedir. Buna gre kiinin odalar tek tek dolaarak mutfa aramas, kumandann tularna basarak televizyonu altrmas, en uygun ayakkaby bulmak iin denemeler yapmas, televizyon sehpasn kayaca yeri aramas snamayanlma yoluyla renme rnekleridir. Ancak Furkann tp eitimi almak iin niversitelerle ilgili bilgi toplamasnda snama-yanlma yoluyla renme sz konusu deildir.
CEVAP: D

Koulsuz tepki, organizmann doal (koulsuz) uyarcya gsterdii doal tepkidir ve renilmemitir. Antrenman yapan sporcunun nefes nefese kalmas koulsuz tepkidir. Koullu tepki ise organizmann artl uyarcya kar gstermi olduu renilmi tepkidir. ok sevdii birini grdnde heyecanlanan kiinin yanaklarnn kzarmas, komedi filmi izleyen kiinin glmesi, fare gren kiinin korkmas, gol atan futbolcunun sevin gsterileri yapmas sonradan kazanlm, renme sonucu oluan koullu tepki rnekleridir.
CEVAP: C

Ek Bilgi: Bbrein nasl bir organ olduunu anlatmaya alan bir retmenin, bbrei fasulyeye benzeterek tarif etmesi bir eklemleme rneidir. nceki bilgi ile iliki kurulur.

Xyaynclk

Xyaynclk

66.

Ek Bilgi: Klasik koullanma zellikle duyusal davranlarda etkili olmaktadr.

Alkanlk kazanma, birtakm davranlarn srekli ayn biimde gereklemesi sonucunda zamanla otomatik tepki hline dnmesidir. Baharn zamanla ok rahat biimde bisiklet srebilmeye balamas, alkanlk kazanma ile aklanabilir. Duyarllk kazanma, uyarcya gsterilen tepkinin hassaslamasdr. Gizil renme, organizmann aba harcamadan renmesidir. renmenin aktarm, nceki renmenin yeni renmeye etkisidir. Alma ise srekli ayn uyarcya maruz kalan organizmann tepkilerindeki azalmadr. Bu kavramlara soruda yer verilmemitir.
CEVAP: D

64.

Ek Bilgi: Snama-yanlma yoluyla (deneme-yanlma) renme, Thorndikenin ba/balam kuramnda yer almaktadr. Thorndikea gre, denemeler sonucunda organizma pratik yolu bulur ve renme, uyarc-tepki bann kurulmasdr.

renmeyi etkileyen etkenler arasnda olgunlama da yer almaktadr. Soruda anlatlan ocuklarn okul ncesi dnemde baaramadklar bir davran bir yl sonrasnda baarabilmeleri, olgunlama kavramyla aklanabilir. Soruda verilen bilgilerde yetenek, davrana pekitirele ynelme, gdlenme ve renciler arasndaki bireysel farkllklara deinilmemitir. Bu nedenle B, C, D ve E seenekleri soruyla ilgili deildir.
CEVAP: A

Ek Bilgi: Alkanlk kazanmada renilmi davranlar sz konusudur.

67.

62.

Ayrt edici uyarc, organizmann davrann kontrol edici uyarcdr. rnekte Mecnunun daha kolay izin alabilece-

Ek Bilgi: Olgunlama, organizmann zihinsel ve bedensel ynden kendisinden beklenen grevleri yerine getirebilecek dzeye gelmesidir. Bu sre, renme yaantlarndan bamsz olarak kaltmn etkisiyle gereklemektedir.

Glgeleme, koullanma srecinde uyarclarn basknl ile ilgilidir. Genelleme durumunda iki uyarcdan biri dierine baskn karak onu glgelemektedir. Hakan Beyin dii korkusu, di arsn glgelemitir. Soruda, uyarcya kar gsterilen tepkinin azalmas anlamna gelen duyarszlama, snen tepkinin tekrar ortaya kmas anlamna gelen kendiliinden geri gelme, davrann sona ermesi anlamndaki snme ve koullu uyarcnn nne eklenen ntr bir uyarc yoluyla gerekleen st dzey koullanma kavramlarna yer verilmemitir.
CEVAP: A Dier sayfaya geiniz.

2012 KPSS / EB ZMLER

Ek Bilgi: Glgelemede iki ntr uyarc ayn anda verilir. Koullanma, baskn olan uyarcya doru gerekleir.

TG 8
Ancak Ali, bir sre sonra banyodan tekrar korkmaya balamtr. Bu durum kendiliinden geri gelmedir. Cevap B seeneinde verilmitir. Genelleme, koullu tepkinin benzer uyarclara da gsterilmesidir; ayrt etme, genellemenin sona ermesidir; duyarllk kazanma, uyarcya gsterilen hassasiyetin artmasdr. Bu kavramlara sorudaki rnekte yer verilmemitir.
CEVAP: B

Ek Bilgi: Tepkisel koullanma zellikle duyusal davranlarda geerliyken edimsel koullanmada psikomotor davranlar daha sk kazanlmaktadr.

68.

Maruz brakma, zellikle fobi tedavisinde kullanlmaktadr. Kii, korku duyduu duruma, nesneye maruz braklmaktadr. Kmes hayvanlarndan korkan Sibeli, babasnn kmes hayvanlaryla dolu olan iftlie gndermesi de bunun rneidir. Sistematik duyarszlatrmada kii, nesneye yava yava yaklatrlr ve bununla korkunun sona ermesi amalanr. Kart koullanmada koulsuz uyarcnn ztt bir uyarc organizmaya verilir. tici uyarcya koullanma koullanlan uyarcnn ekiciliini azaltma amacyla kullanlr. Pekitirme ise davrann artn salama amacyla uygulanr. Soruda bu kavramlara yer verilmemitir. CEVAP: B Xyaynclk

Ek Bilgi: Snme, artl uyarcnn belli bir sre artsz uyarc olmakszn tek bana verilmesi sonucu, artl tepkinin ortadan kalkmasdr.

73.

71.

Xyaynclk

Ek Bilgi: Maruz brakma (tarma) yntemiyle agorafobi ve obsesif kompulsif bozukluk gibi rahatszlklarn da tedavisi yaplmaktadr.

69.

Model alma yoluyla renmede modelin sergiledii davranlarn sonular, gzlemcinin bu davran taklit etme olasln etkilemektedir. rnekte Aysun, annesini model almaktadr. Annesi salata yaparken elini kestii iin Aysunun annesinin bu davrann model almas beklenmeyecektir. Soruda verilen rnek, C seeneinde verilen bilgiyle rtmektedir.
CEVAP: C

kinci dereceden koullanma (st dzey koullanma), koullu uyarcnn nne yeni bir ntr uyarc eklendiinde olumaktadr. Organizmann birden fazla uyarcya ayn anda koullanmas durumudur. Melek Hanmn aramba gnleri yaynlanan sevdii dizi nedeniyle aramba gnlerini de sevmeye balamas, ikinci dereceden koullanmadr. Gizil renme, baz davranlarn farknda olmadan renilmesidir; tepki genellemesi, benzer durumlarda benzer tepkilerin grlmesidir. Glgeleme, uyarclardan birinin baskn duruma gelerek dierini glgelemesidir; davranta kontrast, organizmann davranlarnn pekitirilmeyen ortamda azalmas, pekitirilen ortamda artmas durumudur. Bu kavramlarla ilgili soruda bilgi verilmemitir.
CEVAP: E

Zincirleme tamamlanm bir tepkinin, aamal bir etkinlik iinde dier bir tepkiye dnt verecek ekilde ayrt edici uyarc rol stlenmesidir. Maruz brakma, zellikle fobi tedavisinde kullanlr, eik yntemi ile alkanlklar ortadan kaldrlr ve uyarc dozu yava yava artrlr; bktrmada istenilmeyen davran bireye bkana kadar yaptrlr; kademeli yaklamada hedef davran basamaklara ayrlr ve baarlan her basamak pekitirilir. Soruda verilen rnek kademeli yaklama ile ilgilidir.
CEVAP: D

Ek Bilgi: Zincirlemede bir tepki kendinden sonraki tepki iin ayrt edici durumundadr.

74.

Ek Bilgi: Gzlem yoluyla renme srecinde ocuklarn en fazla izgi film karakterlerini, daha sonra film karakterlerini ve sonra da gerek karakterleri model aldklar belirlenmitir.

Ek Bilgi: Pozitif kontrastta olumlu duygular, negatif kontrastta olumsuz duygular beklenmektedir.

72.

70.

Snme, koullu davrann sona ermesidir. Kendiliinden geri gelme ise snen davrann tekrar ortaya kmasdr. Ali, banyo yaparken gz yand ve can acd iin banyodan korkmaya balam, annesinin gz yakmayan sabun kullanmas sonucu bu korkusunda snme meydana gelmitir.

Ayrt etme, bir ayrt edici uyarcnn davrana yn vermesi sonucu gerekleir. Trke dersi burada ayrt edici durumdadr. Duyarllk kazanma, uyarcya gsterilen hassasiyetin artmasdr. Snme koullu davrann sona ermesidir. Uyarc genellemesi, koullu uyarcya benzer olan uyarclara da koullu tepki gsterilmesidir. CEVAP: C

I. tip cezada davrann yaplma skln azaltmak iin ortama hoa gitmeyen bir uyarc verilir. II. tip cezada ise ortamdan hoa giden bir uyarc alnr. Bu durumda Bilgenin babasnn boya kalemlerini ellerinden almas, II. tip cezadr. Bekirin retmeni tarafndan azarlanmas ise I. tip cezadr. Olumsuz pekitirmede istenilen davrann yaplmasyla olumsuz durumun sona ermesi amalanr. Grmezden gelme, davran karsnda tepkisiz kalma yoluyla gerekletirilir. Bu kavramlara sorudaki rnekte yer verilmemitir.
CEVAP: C

Ek Bilgi: Ceza vermek yerine davran kazandrmada yine alternatif yntemler olan ara verme, ortam deitirme, bekleme, grmezden gelme, bktrma, snme gibi uygulamalar nerilmektedir.
Dier sayfaya geiniz.

10

2012 KPSS / EB ZMLER

75. Sabit aralkl tarifede belli pekitirecin bir sre sonunda verilmesi sz konusudur. Apartman grevlisi her sabah kap nlerine st brakarak sabit aralkl tarife uygulamaktadr. Deiken aralkl tarifede pekitirecin ne zaman verilecei bilinmemektedir. Deiken oranl tarifede organizma ka davrantan sonra pekitire alacan bilmemektedir. Artan oranl pekitirmede istenen davran says sabit miktarda artrlr. Birletirilmi tarifede ise birka tarife tr bir arada kullanlr.
CEVAP: E Ek Bilgi: Olumlu aktarm, renmenin aktarlmasdr. Uyarc genellemesinde benzer uyarclar sz konusudur. Olumsuz pekitirmede davrann sonucunda organizma olumsuz durumdan kurtulmaktadr. Dolayl pekitirme, modelin davrannn pekitirilmesi ile gereklemektedir.

TG 8
Ek Bilgi: Snama-yanlma yoluyla renmede organizma zm iin birok yol dener ve en ksa yolu benimser. Gizil renmede aba gstermeden renme sz konusudur. Edimsel koullanmada davrann sonucunda pekitire bulunmaktadr. Model almada ise bakasn gzlemleme sz konusudur.

78.

Ek Bilgi: Olumlu pekitirme, iinde bulunulan duruma hoa giden uyarcnn eklenmesi ile davrann tekrarlanma olaslnn artmasdr.

Sosyal renme kuram gelerinden karlkl belirleyicilie gre kii, bulunduu ortam; ortam ise kiiyi karlkl etkilemektedir. Okul mdrnn Zeynep retmene syledikleri karlkl belirleyicilik ilkesini ifade etmektedir. CEVAP: D Ek Bilgi: Sembolletirme kapasitesi bireyin gzlemledii davranlar zihninde saklama becerisidir. Dolayl duygulanm, modelin duygu tepkilerinin gzlemcideki etkileridir. z yarglama kapasitesi bireyin z eletiri yapabilmesidir. z dzenleme kapasitesi bireyin kendi davranlarn kontrol edebilmesidir.

81.

Tepkisel koullanma, organizmann bir uyarcyla koullanarak renmesi srecidir. Patlama sesi nedeniyle kiinin ayn yoldan her geiinde korkuya kaplmas, tepkisel koullanmadr. Genelleme, benzer durumlara benzer tepkiyle karlk vermedir. Kendiliinden geri gelme, snen davrann tekrar ortaya kmasdr. Bilin d, farknda olunmayan srelerle ilgilidir. Edimsel koullanmada davrann ardndan gelen pekitire davran ynlendirmektedir. CEVAP: A Ek Bilgi: Davran kuram yalnzca gzlemlenebilir davranlar konu edinir. Bilin d kavram psikoanalitik kuramda yer almaktadr.

76.

Edimsel koullanmada organizma davran gerekletirdikten sonra pekitire almaktadr ve bu nedenle organizmann aktif olmas gerekmektedir. A seeneinde verilen bilgi bu durumda yanltr. Dier seeneklerde yer alan bilgiler edimsel koullanma srecinde bulunmaktadr. CEVAP: A Ek Bilgi: Edimsel koullanma, organizmann kendisini dle gtren ya da kendisine sknt veren durumdan kurtaran davran renmesidir.

Xyaynclk

79.

Kk admlar ilkesi, Thorndiken kuramnda yer almaktadr. renmenin bir anda deil, kk admlarla izlenmesi gerektii anlamna gelmektedir. Taner retmenin rencilerine renme kolaydan zora, basitten karmaa doru bir tutumu iermelidir. nerisi kk admlar ilkesiyle ilikilendirilebilir. CEVAP: A Ek Bilgi: Tepki eitlilii, problemin zmnde birok denemede bulunmaktr. armsal gei, uyaran ile tepki arasna bir uyarc eklenip eski uyarcnn yava yava ortamdan ekilmesidir. Algsal ayrt edilebilirlik, renme malzemesinin dier uyarclardan ayrt edilebilmesidir. Telaffuz edilebilirlik retilecek kavramlarn konuma diline uygunluudur.

Xyaynclk 82.

Batl davran, tesadfen pekitirilen uyarc-davran ilikisi ile ilgilidir. Ayenin mutluluunu kolyeye balamas batl davran rneidir. CEVAP: C Ek Bilgi: Temel ykleme hatas, olumsuz bir davran baka biri gerekletirdiinde eksik noktalara vurgu yaparken kendimiz gerekletirdiimizde durumsal faktrlere balamamzdr. Kanma, olumsuz durum gereklemeden durumdan uzak durmaktr. Kendini gerekletiren kehanet duygularn davranlar ynlendirmesidir. Olumsuz pekitirmede yaplan davran yoluyla olumsuz durumdan kurtulma sz konusudur.

77.

Uyarc genellemesi, organizmann bir uyarcya kar gstermi olduu tepkiyi benzer uyarclara kar da gstermesidir. Peker, 23 Nisanda okuduu iir ok beenilince benzer bir uyarc olan Anneler Gnnde de ayn tepkiyi gstermitir. Bu davran uyarc genellemesidir. Edimsel koullama rnei olan bu durumda, pekitirilen davran benzer bir uyarc ile karlaldnda tekrarlanrsa bu uyarc genellemesi olarak ifade edilir. Ancak Peker, kendisi pekitirilmedii halde pekitirilen davrana benzeyen farkl davranlar gstermi olsayd o zaman tepki genellemesi yapm olurdu. Yani iir okuma davran pekitirilmi olmasna ramen makale yazmak, dz yaz okumak gibi farkl davranlar pekiseydi o zaman tepki genellemesi olurdu. CEVAP: B

80.

Kavrama yoluyla renmede organizma problemin zm geleri arasndaki ilikiyi bir anda kavramaktadr. Grkemin kanepenin altna yuvarlanan topunu alabilmek iin dnmesi ve zmn bir anda aklna gelmesi kavrama yoluyla renmeye rnektir. CEVAP: B

83.

Sosyal renme kuram, davranlarn model alma yoluyla kazanldn savunmaktadr. Eitim danmannn genlere anne-babalarn rnek olmalar gerektiini vurgulamas, sosyal renme ile ilikilendirilebilir. CEVAP: B Dier sayfaya geiniz.

11

2012 KPSS / EB ZMLER

Ek Bilgi: Kavrayarak renmede sonuca bir anda ulalr. Edimsel koullanmada davrann skln pekitireler ynlendirir. Bilisel renme; alglama, anlamlandrma srelerinin etkin olduu bir durumdur. Snama-yanlma renmesinde organizma zme ulamak iin farkl yollar dener. Ek Bilgi: Sistematik duyarszlatrmada organizmann korku duyduu uyarc, zaman iinde yava yava, aama aama yaklatrlr. Bylece istenmeyen davrann (korkunun) ortadan kaldrlmas amalanr.

TG 8
Ek Bilgi: Psikolojik tepkisellik, bireyin bir davrann gerekletirme zgrl bask altnda olduunda zgrln elde etmek iin tehdit altndaki davran yapma eilimidir.

90.

84.

Annesinin Ayegl bazen uyarmas bazende sessiz kalmas, Ayegln davranlarnn devam etmesine neden olmaktadr. Byle bir durumda davrann grlme sklnn azalmas beklenmemektedir. Soruda verilen rnekte olumsuz pekitirmeye ve cezaya yer verilmemitir. D seeneindeki yarg ise sorunun ieriine gre Ayegln davrannda beklenen deiimin tersi bir durumu ifade etmektedir. CEVAP: E Ek Bilgi: Olumsuz pekitirme istenilen davrann skln artrmak iin organizmann houna gitmeyen uyarcnn ortamdan karlmasdr.

87.

Ahmetin yalnzca matematik dersiyle ilgili soru zmesinin nedeni matematik dersinin ayrt edici uyarc olmasdr. Soruda verilen dier seeneklerde ayrt edici davrana neden olan bir ayrt edici uyarc bulunmamaktadr. CEVAP: A Ek Bilgi: Ayrt edici uyarcnn bulunduu ortamlarda bu uyarc davran kontrol etmekte ve ynlendirmektedir.

renilmi aresizlik, organizmann sonuca ulamak iin aba harcaypta baarsz olduu durumlarda pasif kalmay semesidir. Aydan Hanm da frnn dzeltmek iin ok uram ancak baarsz olunca aba gstermekten vazgemitir. Kendini gerekletiren kehanet, kiinin duygularnn davranna yansmasdr ve genellikle renilmi aresizlikten sonra geliir; snme, davrann sona ermesidir; kanma ise olumsuz durumun bulunduu ortamdan uzak durma ile ilgilidir. Bu kavramlara sorudaki rnekte yer verilmemitir. CEVAP: C Ek Bilgi: Duyarszlama, organizmann uyarcnn varlna kar gsterdii tepkisinin azalmasdr.

88. Xyaynclk

85.

Soruda verilen rnee gre Emrenin, babas dinlenirken sessiz durma davrann gstermesinin nedeni, annesinin onu parka gtreceini sylemesidir. Bu nedenle Emrenin sessiz durma davran park pekitireci ile olumlu pekimitir. Emrenin babasnn ve annesinin davranlarnda pekime sz konusu olmamtr. CEVAP: C Ek Bilgi: Olumlu pekitirme, organizmann istenilen davrann skln artrmas iin ortama istenilen uyarcnn verilmesidir.

Bir tehlike durumuyla karlaan organizmann bu tehlikeden kurtulmak iin nlem almas kanmadr. Kama ise, organizmann tehlike annda verdii tepkilerdir. rnein, karl bir gnde ince bir gmlekle darda kalan bireyin titremesi ve tylerinin diken diken olmas bir kama tepkisi iken; kaln kyafetler giyerek dar kmas tehlikeden korunmay ierdiinden bir kanma tepkisidir. CEVAP: B Ek Bilgi: renilmi aresizlik, organizmann ne kadar aba harcarsa harcasn durumu deitiremeyeceini dnp pasif kalmasdr.

Xyaynclk

91.

89.

86.

Kanma, organizmann holanmad bir durumla veya uyarcyla karlamamak iin aba harcamasdr. Soruda da Sinan Bey, yryen merdivenleri bir sre kullanmayarak dme korkusu nedeni ile kanma davran gstermitir. kinci tr cezada organizmann sevdii bir uyarc elinden alnmaktayken gizil renmede kii bir aba sarfetmeden, farkna varmadan renmektedir. Sistematik duyarszlama ise organizmann korkmasna neden olan uyarcnn yava yava ortadan kaldrlmasdr. CEVAP: C

Davranta kontrast durumunda organizmann davranlarnn pekitirilmeyen ortamlarda azalmas ya da snmesi, buna kar, pekitirilen ortamdaki davranlarnn ise artmas sz konusu olmaktadr. Erolun ba arsn bahane etmesi yoluyla yatan dzeltmeme davran okulda pekimekte iken evde bu bahanesi geerli olamamaktadr, bu durumda davranta kontrast gereklemesi beklenir. Erol, davrann okulda daha sk gstermeye balayacaktr. Okulda pekitire grd iin A seenei yanltr. Evde davran pekitirilmedii iin B seenei yanltr, soruda psikolojik tepkisellik bilgisi yer almamaktadr, davrann evde olumlu pekitii yargs yani D seenei de yanltr. CEVAP: E

Ramazann yer eri olduu iin bilyenin yuvarlanaca cevabn tatmin edici bulmamas, henz mantkl dnme srecine geemediinin bir kantdr. Ramazan, sezgisel dnmektedir. Babasna sorduu ikinci soru (ayn zamanda bir canlandrmaclk rneidir ama ynergede bu sorulmamaktadr), sezgisel dndnn ve odaklandnn bir gstergesidir. Yapayclk doa olaylarnn insan mdahalesi ile gelitiine inanmadr ve gelimesi beklenen deil, gemesi beklenen bir zelliktir. Sonuta, Ramazann ilemsel (mantksal) dnme yetenei tam olarak gelimedii iin Ramazan, bu tr sorular yneltmektedir. CEVAP: D Ek Bilgi: Sezgisel dnme, ilem ncesi dnme biimidir. Bu dnme biimindeki ocuklar, odaktan uzaklama ve mantksal dnmeyi henz gelitiremedikleri iin olaylar sezgisel, geliigzel yollarla sorgularlar.

92.

zin verici anne-baba tutumu, ocuun davranlarna snrlama getirmeyen, her davrann hogryle karlayan zellikler gsterir. Hseyin Bey de kznn davranlarna ar hogrl davranmakta, izin verici tutum sergilemektedir. CEVAP: B Dier sayfaya geiniz.

12

2012 KPSS / EB ZMLER

Ek Bilgi: Mkemmelliyeti tutumda anne-babalar ocuun baars iin ona bask yapmakta, dier ocuklarla kyaslamaktadr; demokratik tutumda hogrnn yannda mantkl kurallar da bulunmaktadr; otoriter tutumda kat kurallar bulunmaktadr; ilgisiz tutumda ise ocuun ihmal edilmesi, yok saylmas sz konusudur. 95. Yapayclk, ilem ncesi dneme ait bir dnme trdr ve ocuun, doal olaylar birilerinin yaptn dnmesidir. Umutun gkyznde yaayan insanlarn aaya kk pamuklar attn dnmesi, yapayclktr. zelden zele akl yrtme, ilem ncesi dneme aittir, zel bir durumdan bir baka zel duruma tek ynl akl yrtmedir. zlem; kirazn ekirdeklerinin karldn, yleyse narn da ekirdeklerinin karlmas gerektiini dnerek zelden zele akl yrtmtr. Yeim ise soyut ilemler dneminde grlen hayali seyirciler dncesine sahiptir, yeni boyatt salar nedeniyle herkesin kendisini izlediini dnmektedir. CEVAP: B Ek Bilgi: Uyumsama; yeni ema oluturmak, odaklanma uyarcnn yalnz bir zelliine dikkat etmektir. Btnletirmeci dnme bir problemin ok sayda zm olabileceini ve bunlarn birletirilebileceini dnmektir. Omnipatent ergenin kendisine bir ey olmayacana inanmasdr. Xyaynclk Xyaynclk 97.

TG 8
Eriksonun psikososyal geliim kuramna gre 0-2 ya arasnda kazanlmas gereken temel gven duygusunun tam olarak kazanlmamas durumunda birey, gvensizlik duygusu yaamaktadr. Bu durum bireyde dier insanlardan uzaklama davranna neden olmaktadr. Hakann yaad durum temel gven duygusunu yeterince kazanamad anlamna gelmektedir. Dier seeneklere bakldnda benlik btnl yallk dneminde grlmektedir. Hakann davranlarnda giriimcilik sorunu yaadna dair bilgi bulunmamaktadr. Yine soruda Hakann baar durumuna deinilmemitir. CEVAP: D Ek Bilgi: Gven duygusu zellikle 6. aydan sonra bebeklerde kendisini gsteren ayrlk kaygsyla da ilikilidir.

93.

Kohlbergin ahlak geliimi kuramna gre; itaat ceza eiliminde birey otoriteye uymakta, cezadan kanmakta ve otorite yoksa kurallar ihlal edebilmektedir. Derya Hanmn uygulamalar, olunda itaat ceza eiliminin gelimesine yol aacaktr. nk onu srekli polis ve cezayla korkutmakta, uyarmaktadr. Kanun ve dzen eiliminde birey doru davran kanunlar dorultusunda uygulamakta ve kurallara inanarak itaat etmektedir. Saf karc eilimde bireyin ihtiyalar ve karlar n plandadr; kiiler aras uyum eiliminde onay grmek nemsenmektedir; evrensel ahlak ilkelerinde ise evrensel insani ilkeler n plana kmaktadr. CEVAP: C Ek Bilgi: Kiinin ilk defa bakalarnn ihtiyalarn fark ettii dnem, saf karc eilim dnemidir ve birey kendi ihtiyalarn n plana karma ynnde davranr.

98.

ocuklarn birbiri ile ilikisi olmayan kelimeleri, kavramlar, anlamlar birbiriyle zoraki olarak ilikilendirme abas, szel senkretizm olarak tanmlanmaktadr. enay duyduu ataszn, kendi kafasna gre, alakasz bir biimde yorumlayarak szel senkretizm yapmtr. CEVAP: A Ek Bilgi: Ar kuraklatrma, bir dil kuralnn uygun olmayan baka durumlar iin kullanlmasdr. Kzlar szcndeki -lar ekini oul eki olarak renen bir ocuun, erkekler yerine erkeklar szcn kullanmas da bir szel senkretizm rneidir.

96.

94.

alann bir rty kendi yast gibi kullanp zerine kafasn koymas ve parman emmeye balamas, hem taklit hem sembolik oyun hem de dngsel tepki rnei olabilir. Ancak tm bu davranlarn temelinde zmleme yatmaktadr. Eer bunlar yapacak bir emas olmasayd tm bu etkinlikleri yapamazd. CEVAP: B Ek Bilgi: Her etkinliin temelinde zmleme yatmaktadr. ki temel deimezden adaptasyonun (denge ihtiyacnn) ilk aamas olan zmleme, tm bilisel hareketliliin ilk admdr.

Giriimcilie kar sululuk duygusu yaklak 3-6 ya arasndaki dnemle ilgilidir. ocuk bu dnemde risk alma giriimlerinde bulunur, desteklenmemesi durumunda sululuk duygusuna neden olunabilmektedir. Betl Hanm; kznn giriimini, davrann destekleyerek dneme uygun davranmaktadr. Temel gven duygusu 0-2 yaa ait bir zelliktir, baar duygusu zellikle okul dneminde etkilidir, kimlik kazanma ergenlikle birlikte atlatlmas gereken bir atma dnemidir, zerklik duygusu ise yaklak 2-4 ya arasnda kazanlmaktadr. Cevap: E Ek Bilgi: Giriimcilie kar sululuk dneminde aratrma, soru sorma, merak etme, kurcalama giriimleri n plandadr.

99.

Bastrma, bireyin holanmad istek ve dncelerini, anlarn bilincinden uzaklatrmasdr. Soruda Burhan Bey, savunma mekanizmalarndan bastrmay kullanmaktadr. Yadsmada inkar etme sz konusudur; yn deitirmede tepkiler baka bir nesneye yneltilmektedir; kart tepki gelitirmede gerek duygularn tersi biiminde davranlmaktadr; yanstmada kii sorumluluu bakasna yklemektedir. CEVAP: A Ek Bilgi: Savunma mekanizmalar, kiiyi iinde bulunduu kayg durumundan uzaklatrmaktadr. Dier sayfaya geiniz.

13

2012 KPSS / EB ZMLER

100. Ters kimlik zellii gsteren ergenler, ebeveynlerinin ve dier yetikinlerin onaylamad kimlik trlerini seebilmektedirler. Mustafann ailesinin yaam ekline olduka aykr bir tutum iinde bulunmas, onun ters kimlik statsnde olduunu gstermektedir. Glgelenmi kimlikte aile basks bulunmaktadr; baarl kimlikte tutarl ve gereki seimler sz konusudur; ertelenmi kimlikte zmler ertelenmekte, kararsz kalnmaktadr; dank kimlikte ise belirli bir kimlie ynelememi kiiler bulunmaktadr. CEVAP: C Ek Bilgi: Ters kimlii benimsemek, kimlik geliiminde sorunlarn olduu anlamna da gelebilmektedir. 102. Geliim nbetlee devam eder ilkesine gre geliim alanlarndan birindeki hzlanma dier geliim alannn hznn dmesine neden olur. rnein, son ocukluk dneminde fiziksel geliimin hznda azalma grlrken ince kas geliiminin hz artmaktadr. Bu durum geliimin nbetlee devam etmesi ile ilgilidir. Yani geliim alanlarndan biri hzlanrken dieri yavalamaktadr. CEVAP: A Ek Bilgi: Kritik dnem, birtakm kazanmlarn gereklemesi, zellikle de evre etkisinin nemi ile ilgilidir.

TG 8
105. Kime gre ben neyim?, rencinin kendisini kendi gznden ve bakasnn (aile, arkada, retmenler) gznden nasl grdn belirlemeye yarayan bir tekniktir. Eer renciler kendisine arlkl olarak olumsuz sfatlar vermise, bu tr rencilerle zel grmeler yaplabilir. Verilen ncl de Selimin ounlukla dier kiilerin gznden kendisine olumsuz sfatlar verdii grlmektedir. Bu nedenle benlik saygsnn dk olmasndan phelenilir ve okul rehberlik servisine ynlendirilebilir. Doru cevap B seeneidir. CEVAP: B Ek Bilgi: Kime gre ben neyim? teknii kendini anlatmaya dayal teknikler kapsamnda deerlendirilmektedir.

Xyaynclk

101. Arasal ilikiler eiliminde bireyin ihtiyalar n plandadr ve iyilie, ktle ayn oranda karlk verilir. Bu durumda Ebrunun Reyhana Al sen de benim defterimi yrt. demesi onun arasal ilikiler eiliminde olduunu gsterir. Kanun ve dzen eiliminde kii kurallara uygun yaam seer, sosyal szleme eiliminde kurallar ve bireysel haklar eletirel biimde ele alnr, evrensel ahlak ilkeleri eilimi insan haklarn n planda tutar, itaat ve ceza eilimi ise davranlar sonularna gre deerlendirir. CEVAP: B Ek Bilgi: Arasal ilikiler eiliminde bireyde kiisel kar n plandadr (saf karclk).

CEVAP: C Ek Bilgi: Bakalarnn grlerine dayal teknikler kapsamnda deerlendirilen sosyometri tekniiyle grubu oluturan bireylerin birbirleriyle olan etkileim biimleri ve ilikileri belirlenerek deerlendirme yaplr.

Xyaynclk

103. Tablo incelendiinde en fazla puan alan rencinin Hakan olduu grlmektedir. Sosyometri uygulamasna gre, en fazla puan alan renci ayn zamanda lider rencidir. Bu duruma gre doru cevap C seeneidir.

106. Giderek daha varolusal bir biimde yaamak, an yaama, duygular annda kefetmektir. An yaamay bilen bir kimse Gelecekte ne olaca ancak o zaman belli olur. Gemi ise olup bitmitir. imdi bunlar dnmektense bu an yaamak daha iyidir diyen kimsedir. Varolusal hayat srme; yaant srecine katlmaktr, onu kontrol etmek deildir. Byle bir davrann sadece D seeneinde yer ald grlmektedir. CEVAP: D Ek Bilgi: Rogersa gre kendini gereklertirmi kiinin baz zellikleri Yaantlara ak olma, Varolusal biimde yaama, Organizmaya gven, Daha tam olarak fonksiyonda bulunma dr.

104. Soru nclnde verilenlere dikkat edildiinde, Handan Hanmn yapt nerilerle eitim programnda bir dzenleme yapld grlmektedir. Bu durum rehberliin ayarlayclk ilevine bir rnektir. Rehberliin ayarlayc ilevi, bireysel farkllklara ve evre artlarna bal olarak mfredat ve evre programlarnn hazrlanmasnda etkin rol oynar. Bu balamda doru cevap A seeneidir. CEVAP: A Ek Bilgi: Rehberliin uyum salayc, yneltici, ayarlayc, tamamlayc, gelitirici, are bulucu, nleyici ilevleride vardr

107. Snf rehber retmeninin grevlerinden biri de problemi olduu grlen rencilerle n grme yapmaktr. n grmenin ise gizlilik kouluna uygun olmas ve snf rencileri iinde yaplmamas gereklidir. zel olarak yaplmas gereken grmede rencinin psikolojik danmaya ihtiyac olup olmad veya rencinin ailesi ile grlp grlmeyecei karar alnabilir. Dolaysyla, renci ile n grme yapmadan A, B, D ve E seeneklerinin uygulanmas sz konusu olmamaldr. Ayrca Seil ile bir grme yapmadan, okul psikolojik danmanna, babaya veya mdre konu ile ilgili bilgi vermek Dier sayfaya geiniz.

14

2012 KPSS / EB ZMLER

rehberliin gizlilik ilkesini ihlal edecei iin B, D ve E seeneklerinde verilenler Seilin durumu iin uygun deildir. Snf rehber retmeni ilk olarak C seeneinde verildii biimde renciyle grmeli ve durumla ilgili bilgi edinmelidir. CEVAP: C Ek Bilgi: Snf rehber retmenleri uzmanlklar dahilinde var olan problem durumuna ynelik n grme yapabilir dr. Bu durumda yaplabilecek en uygun alma, sadece Kamille ynelik deil; tm altnc snf rencilerine ynelik bu tr problemleri nleyici etkinliklerin uygulanmasdr. Bylece Kamil kiiliinin rencide edildiini dnmeden hatasn en uygun yolla anlam olacaktr. CEVAP: E Ek Bilgi: rencilerin kiisel sosyal eitsel yahut mesleki alanda yaadklar her trl problemin zmnde rehberlik ilkeleri gz ard edilmemelidir.

TG 8
seeneinde yer alan, Seni aldatt dncesine nasl kapldn? sorusu ise ak ulu bir kap aralayc olup Selenin kaygsn renmeye ynelik tepki iermektedir. CEVAP: D Ek Bilgi: Kap aralayc ifadeler bireyin duygu ve dncelerini anlatmada kolaylk salayan ifadelerdir.

Xyaynclk

CEVAP: C Ek Bilgi: Bireysel psikolojik danmann temsilcisi Alfred Adlerdir

Xyaynclk

108. Zor srelerden geen Senem yardm almaya balamtr. Danman, danma srecinin etik ilkelerini de gz ard etmeksizin ilk oturumda Seneme zellikle yaad bu duruma ilk olarak nasl bir tepki verdiini sormas danmann bireysel psikolojinin etkisi altnda olduunu gstermektedir. Bireysel psikolojide bireylerin gemiini nasl deerlendirdiini ve karlatklar olaylara ilk olarak nasl yorum getirdikleri zerinde durur.

110. rencilere verilen mesleki ve eitsel ynlendirme hizmetinde ncelikle yetenek daha sonra ise ilgi dikkate alnmaldr. Bundan dolay verilen tabloda ncelikle yetenekler bunlarn paralelinde de ilgiler deerlendirilmelidir. Soruda verilen tablodaki yetenek testi yzdelik puanlar deerlendirildiinde rencinin saysal, bellek, ayrnty alglama ve parmak becerisi yeteneinin yksek olduu grlmektedir. rencinin ilgi puanlarndan ise sosyal yardm ve fen bilimlerinden ald puann yksek olduundan bu renciye sunulacak en uygun ynlendirme doktorluk mesleine ynelik olacaktr. CEVAP: B Ek Bilgi: Meslek seimlerinde ncelikle dikkate alnmas gereken Yetenek iken yetenei ilgi kavram takip etmektedir

112. Soruda verilenler deerlendirildiinde renci, zellikle anne babasnn karar alrken kendisini nemsemediklerini duygusunu yaamakta; bunu anne babasnn kendisine sormadan ocuklar iin iyisini dndklerini ifade ederek daha iyi bir e aday bulmaya almalar rneklemektedir. renci, A, C, D, E seeneklerinde ifade edilen aresizlik, kayg, belirsizlik ve fke duygularn yayor olabilir; ancak temelde yaad duygu; kendi hayat ile ilgili kararlar konusunda nemsenmemiliktir. Bundan dolay rencinin iinde bulunduu hissettii duygular en iyi ekilde aklayan ifade B seeneinde verilmitir. CEVAP: B Ek Bilgi: Temelde neyi hissettiine ya da temelde yaad duygu durumuna ynelik sorularda verilen ncl ve anahtar kelimeler iyi tespit edilmelidir.

109. Kamil henz ilkretim altnc snf rencisi olduu iin yaplacak almalar daha ok bu tr davranlar durdurmaya ve oluabilecek riskleri nlemeye ynelik olmaldr. Kamili bilgilendirmeden bu durumunu ailesine bildirmek gizlilik ilkesini ihlal edeceinden A seeneinde verildii biimde bir yol izlemek uygun deildir. Kamili retmenler odasna ararak onunla retmenlerin yannda konumak yine gizlilik ilkesini ihlal edeceinden B seeneindeki tutum da uygun deildir. C seeneinde verildii biimde Kamilin davran, grmezden gelmek ilerisi iin risk oluturabileceinden bu problemi azaltmaya ilikin mutlaka bir alma yaplmaldr. Kamilin sergilemi olduu tutumun kendiliinden snmesini beklemek zaman ierisinde buna benzer ancak sonular bakmndan Kamili daha zor bir durumla kar karya getirebilir. retmenin bu durumda Kamille birebir grp ve psikolojik danmanla grmek iin ikna etmesi ada eitim anlayna ve rehberlik ilkelerine aykr-

111. Soruda verilenlere gre Selenin arkada duruma ynelik bilgileri deil, bu durumla ilgili Selenin byle dnmesine neden olan eyi renmek iin uygun tepkiyi vermelidir. Bunun iin de uygun kap aralayc tepkinin kullanlmas gerekmektedir. A ve E seeneklerinde verilen ifadelerde durumla ilgili bilgi almaya allmaktadr fakat odak noktas Selenin byle dnmesine neden olan eyi ifade etmesine ynelik deildir. B ve C seeneinde ise durumu baka ynlerden deerlendirme ve kiinin kendi duygu ve dncelerini ifade ettii sorular bulunmaktadr. Soru kknde istenen ise kiinin kendi duygu ve dncelerini bir kenara brakmas belirtildii iin B ve C seenekleri bu balamda istenen cevaplar deildir. D

113. Numaral ifadede verilenler deerlendirildiinde I, II numaral ifade empati tepkisi III numaral ifade ben dili IV numaral ifade sen dili iken V numaral ifade bendili iletisidir dolaysyla doru cevap III ve Vtir CEVAP: C Ek Bilgi: Ben dili iletilerinin znesi I. tekil ahs iken sen dili iletilerinin znesi II. tekil ahs empati cmlelerinin znesi ise II. tekil ahstr.

114. Ahmet ve Simge arasnda geen diyalog deerlendirildiinde I numaral ifade ile Ahmetin Simgenin durumuna ynelik kendini ifade etmesi, anlatmas iin sorulmu bir kap aralayc tepki olduu, III numaral ifadenin ierik yanstma olduu, VII numaral ifadenin gemi zamanda paralel duygularn yaDier sayfaya geiniz.

15

2012 KPSS / EB ZMLER

anmlna dikkat ektii iin kendini ama ifadesi olduu IX numaral ifade kiisel ileti ierdii iin kendini katma iletisi olduu grlmektedir. Ancak C seeneinde verilen ifade empatik bir tepki deildir. CEVAP: C Ek Bilgi: Empati de zne II. tekil ahs olup empati kardaki bireyin duygu ve dncelerini objektiflik yitirilmeden onun gzyle anlamak ve bunu ona yanstmaktr. 118. zge lise rencisidir ve alan seimini eit arlk blmne ynelik yapmtr. Sosyoloji blmn isteyen zgenin felsefe retmenlii de aklndadr ve bu anlamda psikolojik danmandan bu anlamda yardm istemitir. zgenin ya aral da dnldnde mesleki geliim srecinin evrelerinden karar verme aamasnda olduu grlecektir CEVAP: C Ek Bilgi: Mesleki geliim srecinin evreleri; uyan ve farknda olma (05-12), meslekleri kefetme ve aratrma (1215), karar verme (15-18), hazrlk (1823), ie yerleme(23 +)dir. Ek Bilgi: Rehberlik hizmet trleri dorudan ve dolayl olarak renciye sunulan yardm olmak zere ikiye ayrlmakta olup bilgi toplama ve yayma hizmeti renciye dorudan sunulan hizmet kapsamndadr.

TG 8
120. Soru kknde yer alan aklamaya gre; okul mdr yazy yazan rencilerin kimler olduunu bilmenin yannda bu durumun nedenlerini rencilerin duygu ve dncelerini bu davran neden ve nasl gerekletirdiklerini henz bilmemektedir. Dolaysyla ncelikle bu rencilerle grerek onlar daha yakndan tanmaldr. Bunun iin ise okul psikolojik danman birtakm bireyi tanma teknikleri uygulamaldr. Sonrasnda mdr ile birlikte rencilerle grerek bu rencilerin davranlar hakknda ayrntl bilgi alnmal, zme ynelik harekete geilmelidir. Ayrntl bireyi tanma gerekletirilmeden konsltasyon veya psikolojik danma hizmeti sunulmas uygun deildir. zleme hizmetleri ise sunulan hizmetlerin etkili olup olmadn belirlemeye yarayan bir hizmettir. Ancak burada renciye sunulan bir hizmetten deil sunulmas gereken bir hizmetten sz edilmektedir. rencilerle ilgili problem psikolojik danmann gndeminde olduu iin E seeneinde verildii biimde rencilerin psikolojik danmana yneltilmesi uygun deildir. CEVAP: A Ek Bilgi: Grme etkileime dayal teknikler kapsamnda deerlendirilen bir bireyi tanma tekniidir.

115. Soruda Soner ile Selimin arkada olduu ancak psikomotor beceriler asndan birbirlerinden farkllk gsterdiklerinin vurgusu yaplmaktadr. Selimin Sonere oranla daha erken bisiklete binmeyi renmesi rehberliin BREYSEL FARK ilkesiyle ilikilidir. CEVAP: E Ek Bilgi: Rehberlik ilkeleri sunulduu eitim kademelerinde deiiklik arz etmemektadir.

Xyaynclk

116. Sonerin ailesinin her dtnde onu kaldrp onun adna zm retmeleri rehberliin zerklik ilkesini gz ard ettiklerini gstermektedir. zerklik ilkesiyle bireyin sorunlarna onun adna zm retilmez, kendi sorununu zmek iin yardm edilir yani balk verilmez balk tutma retilir. CEVAP: A Ek Bilgi: Rehberliin zerklik ilkesinin altnda yatan insancl kuramn koulsuz kabul ilkesidir.

117. Bilgi toplama ve yayma hizmeti ile rencilerin ihtiya duyabilcekleri her trl bilgiyi toplayarak bunlar paylamak amalanmaktadr. Soruda zge nin seecei blme dair eksik bilgilerinin olmas ve zgeye bu anlamda bilgi toplama ve yayma hizmetinin sunulmas en uygun olacaktr. CEVAP: B 1. A 2. C 3. C 4. B 5. E 6. B 7. A

119. Semra Hanm alma alanlarmz birbirinden farkl olsa da birbirimize sayg duymalyz. szyle alanlarnn duyarllk kazanmasn saldrgan yahut istenmeyen davranlarn henz ortaya kmadan nne gemeyi amalad grlmktedir. Bu dorultuda Semra Hanm danman grmesi ve yapt toplant ile alanlarnn birtakm duygularn kontrol etmelerini salayp onlara sosyal ierikli mesaj vermesi rehberliin nleyici ilevi kapsamndadr. CEVAP: B Ek Bilgi: Rehberliin temel ilevlerinden biri olan nleyicilik ile gelecekte yaanabilecek baz sorunlar ortaya kmadan nlem almak amalanmaktadr. ETM BLMLER CEVAP ANAHTARI 8. B 9. B 10. A 61. D 62. A 63. C 64. A 65. E 66. D 67. A 68. B 69. C 70. B 71. E 72. C 73. D 74. C 75. E 76. A 77. B 78. D 79. A 80. B 81. A 82. C 83. B 84. E 85. C 86. C 87. A 88. B 89. E 90. C 91. D 92. B 93. C 94. B 95. B 96. E 97. D 98. A 99. A 100. C 101. B 102. A 103. C 104. A 105. B 106. D 107. C 108. C 109. E 110. B 111. D 112. B 113. C 114. C 115. E 116. A 117. B 118. C 119. B 120. A

11. A 12. D 13. A 14. D 15. E 16. B 17. B 18. C 19. B 20. B 21. E 22. D 23. C 24. D 25. B 26. E 27. C 28. A 29. D 30. B 31. C 32. B 33. A 34. B 35. A 36. E 37. D 38. E 39. C 40. D 41. C 42. C 43. A 44. A 45. B 46. A 47. C 48. B 49. C 50. A 51. C 52. D 53. B 54. C 55. E 56. E 57. E 58. C 59. B 60. D

16

Xyaynclk