Cts, May 26th

A NA SA YFA SIYER HA KKINDA KA VRA M TEFSIRI ONLINE KITA P SA TI VIDEO

arama...

ARAMA

SALT-NAMAZ
Salt; Anlam ve Mhiyeti Namazn kamesi (Namaz Ayakta Tutmak, Ayaa Kaldrmak) Namaz, bdetlerin Bir Sentezidir Tevhidden Sonra En nemli Emir: Namaz En Faziletli Amel M'min ile Kfir Arasnda l Namazn Sreklilii Namazn Korunmas Namaz ve Ruh Eitimi Namaz Ktlklerden Arndrr

O mttakler (takv sahipleri) ki, gayba iman ederler, namaz ikame ederler (dosdoru klarlar), kendilerine verdiimiz rzklardan infak ederler. (2/Bakara, 3)

Salt; Anlam ve Mhiyeti

Salat kelimesi, Arapada genellikle du manasna kullanlr. Ayrca sall fiili, salveynini hareket ettirdi manasna gelir ki; -rk ve scudda yaptmz gibibeli bkmek sretiyle salveyn denilen oyluklarn bandaki iki tmsek kemii hareket ettirmek demek olur. Salat kelimesinin sal kknden tredii, bunun da patlama , parlama ve tutuma anlamna geldii eklinde bir baka gr daha vardr. Salt kelimesi Kur'an'da yz yerde geer.

Terim anlamda salat ; slm dininin temel rknlerinden biri olan, Allah tarafndan emredilip Raslullah tarafndan ayrntl olarak ve fiilen gsterilen namaz ibdetinin ad olarak kullanlr.

Namaz; fiil bir du ve niyaz, eyleme dnm bir tevhid, Allahn huzurunda hu ve hud dolu bir boyun ei ve Allahn dmanlarna kar nefret dolu bir kyam ve bakaldrdr. Allah tekbir ederken Tautu tekfir etmek, Rabbimizin l (yce) ve azim (byk) ismini eilerek ve yere kapanarak tekrar etmek sretiyle Ona ballmz ifde ederken, kendisinden korkulmasn ve emrine rm olunmasn isteyen sahte ilahlara kar sava iln etmek iin konulmu ilah bir farzadr. Allahtan baka ilah olmadn, byklk sfatnn yalnzca Ona ait olduunu, hamd, kr ve vgnn sadece Ona yaplacan, ibdet edilmeye ve yardm dilenmeye lyk yegne ilahn lemlerin meliki ve mliki Allah olduunu iln eden bir sava bildirisidir namaz. Mihrabda -harb meydannda- okunan bir bildiri ve bir patlamadr namaz. Tm tlere (Allaha isyan edip haddi aanlara), cebbar (zorba) ve mstekbir (bbrlenen)lere, eytana ve azgnlaan nefsimize, kalplere vesvese veren Hannsa kar amansz bir patlama ve nefret iln. Bir ahd misak. Allahtan bakasna kulluk etmeyeceimize, itaatta bulunmayacamza, Ondan baka hi kimseden yardm dilemeyeceimize, Allahn hakkn gasbeden, Ona kafa tutan fcir (isyanc) ve zorbalar alaa edip terkedeceimize dair Allahla yaplan ilah bir szleme.

Namaz, Allah adna yaplan bir kym, hud dolu bir rk, tezelll dolu bir secde... Allah iin kym! Kfrn ve irkin her trlsne, tapnmann ve ballklarn her eidine, nefsin ve eytann tm istek ve arzularna kar Allah adna kym! Karlarnda saygyla el-pene divan durulmasn isteyen yeryznn hkim ve mstekbirlerine kar kym! Sonra... Kahhr ve C ebbr olan Rabbl-leminin huzurunda hu ve tevaz hisleriyle dolu bir ba ei; rk... Onun bykl, azameti ve ycelii karsnda hayetle yere kapanp hamd ile tesbih ve tenzih etmek; secde...

Kalb bir yneli ve uurlu bir hatrlama; tezekkr... Gnahlarndan ve isyanlarndan dolay kesin bir pimanlk duyu; tevbe ve istifar... Yalvarmak, yakarmak, samimiyetle ve i ekerek du etmek...

Namaz, bunlardan biri deil; hepsi... Tekbir, tazim, zikir, tesbih, tahmid, istifar, tevbe, tazarru, teevvh, inbe, ihbt, kunut, hu, tevaz, temekkn, tendm ve du... Btn bunlar, namazn bir paras, zellii veya gesi.

Namazn kamesi (Namaz Ayakta Tutmak) Kuranda namaz klmay emreden yetlerde kaame fiilinden treyen ekymus-salte , yukymnes-salte gibi ifdelerin kullanlmas olduka dikkat ekicidir. 2/Bakara sresi, 3. yette de, Kurann hidyet ve yol gstericisi olaca takv sahibi kimselerin zellii belirtilirken yukymnes-salte ifdesi kullanlr. Allah Tel, namaz ikame lafzndan bakasyla emretmemi, ondan bakasyla da insan vmemitir. Kaame fiilinde, yine namaz klmay ifde eden sallyusallneden farkl olarak bir takm ilave anlamlar vardr. kaame ; bir eyi kaldrp dikmek, dzeltip dorultmak, dosdoru yapmak, zenle ve artlarna riyet ederek uygulamak, devaml ve itibarl hale getirmek anlamlarna gelir.

Dolaysyla, namaz ikaame etmek ; onu tadil-i erkn ile rknlarnn hakkn vererek- , hu ve hud iinde, dosdoru bir ekilde klmak ve hatta kldrmak demek olur. Namaz iin emr-i bil-marufta bulunmak, ona engel olacak engelleri ortadan kaldrmak, bakalarna namaz hatrlatmak, emretmek ve retmek de namaz ikaame kapsamna girer. Ehline, ailene namaz emret; kendin de ona devam edip sabret. (20/Th, 132) Namaz itibarl ve devaml hale getirmek, insanlar namazdan alkoyan her trl psikolojik ve fiil baskya kar direnmek, mcdele etmek ve namaz srekli koruyup muhafaza etmek de yine namazn ikamesi ile alakaldr.

Namaz Ayaa Kaldrmak: "Namaz ikame edin" ibresinin anlam armlarndan biri, belki de birincisi; "namaz ayaa kaldrn!"dr. nk namazlar l gibi, yerde srnyor. Namazlarn ba dik deil, ba eik. Namaz, insann Allah karsndaki esas duruunu sembolize eden muhteem bir simge. Ama, Allah'a kar esas duruu olmayanlarn ban nasl dik tutsun namaz? Namazn ban dik tutmayanlarn ban neden dik tutsun namaz?

Namaz, Dinin direidir; onu terkeden phesiz dini ykm olur. (Beyhak) hadisi asndan konuya bakarsak, namaz ikaame etmek, dinin bu temel direini, yani stununu in edip dikmek, sapasalam hale getirmek eklinde de yorumlanabilir. Bir adrn ayakta kalabilmesi iin temel direin, bir binnn ykselebilmesi iin temel stunlarn nemi ne ise, slm dini iin de namaz odur. slm binsnn temeli imanla atlacak, direk ve stunlar da namazla dikilecektir. Bu yzdendir ki, Kuran ve snnet, tevhidden sonra ilk olarak namaz emretmitir.

Aadaki yetlerde, tevhid izgisinde olanlar namaz konusundaki hassasiyetleri vurgulanrken; daha sonraki saptan topluluun en belirgin vasf olarak da namaz zyi etmeleri zikredilir:

te bunlar, Allahn nimet verdii peygamberlerden, Adem neslinden, Nuh ile beraber gemide tadklarmzn neslinden, brahim ve srail (Yakub) neslinden yol gsterdiimiz ve setiimiz kimselerdir. Onlara Rahmann yetleri okunduu zaman alayarak secdeye kapanrlard. Onlardan sonra yerlerine yle bir nesil geldi ki, namaz zyi ettiler ve ehvetlerine uydular. Bunlar da azgnlklarnn cezasna urayacaklardr. (19/Meryem, 58-59)

u yette ise, namaz ikame etmeyenlerin, nasl dinlerini helak edip cehenneme srklendikleri aka ortaya konulur: Sululara sorarlar: Sizi cehenneme srkleyen nedir? Onlar derler ki: Biz namaz klanlardan deildik. Yoksula da yedirmezdik. Zevke dalanlarla birlikte dalardk. C eza gnn de yalanlardk. Sonunda bu halde iken lm bize gelip att. (74/Mddessir, 41-47)

Ksacas; Namaz ikaame etmek, Dini ikaame etmektir. Namaz terketmek ise, Dini helak edip ykmaktr. Dolaysyla namaz slm dininin olmazsa olmaz birincil ibdeti olarak bilmeli ve onu hakkyla ikaame etmeliyiz.

Namazn hakkyla klnmas konusunda l, Raslullahn; Namaz klarken beni grdnz gibi namaz kln (Buhr, Ezan 18/60, Edeb 27; Ahmed bin Hanbel; V/53, Drim, Salt 42) hadisi olmaldr. Dosdoru namaz; Raslullahn kld, onun tanmlad ve onun uygulama olarak gsterdii namazdr. Allaha lisanen ve bedenen taatte bulunmann tesinde; kalben ve ruhen ibdet etmek, namaz sayesinde iman glendirmek, iman tazelemek, dinamizmini artrmaya ve kulluk bilincini hatrlamaya ynelik seviye kazanmak namazn ikame edilmesi iin vaz geilmez artlardr. Btn bunlarn yannda, namazn dosdoru ve makbul olabilmesi iin ekle ynelik baz artlarn da titizlikle yerine getirilmesi gerekir.

Esasen, namazn dern ve ruh boyutu, bir bakma ekl boyutu olmadan gerekleemez. Kyam, rk, scud, kud gibi temel bedensel eylemler, hi kukusuz derin ruh ve psikolojik anlamlar ieren sembolik hareketlerdir. Bu bakmdan, Raslu Ekrem, namazn ekli ile alakal ok nemli uyarlarda bulunmutur. Namaza durduunda, nce tekbir al. Sonra Kurandan kolayna geleni oku. Sonra rkya var, eklemlerin yerli yerinde (mutmain) oluncaya kadar dur. Sonra ban kaldr, aykta bsbtn doruluncaya kadar dur. Sonra secdeye var, mutmain oluncaya kadar kal. Sonra ban kaldr, mutmain oluncaya kadar otur. Bunu namaznn btnnde byle yap. (Sahih-i Buhr, Tecrd-i Sarih Terc. II/ 735 hadis no: 423)

Hadiste sz edilen her hareketin mutmain olarak yaplmas; o hareketler srasnda yaplan du ve zikirlerin anlam kazanmas bakmndan elzemdir. Acele ile, daha rkya tam varmadan dorulmak, tam dorulmadan secdeye gitmek ve hemen secdeden kalkmak, daha oturmadan tekrar secdeye gitmek... Btn bunlar, namazn ekli ve asl olan bedensel unsurlar eksik brakt gibi, namazn manasn ve ruhunu da zedeler. Nitekim, Raslullah, namazda horozun gagalamas gibi gagalamay, kpek oturuu gibi oturmay ve tilki bak gibi saa sola baknmay yasaklamtr (Sfatu Saltin-Neb, s. 70; Fkhus-Snne, I/ 175).

Her konuda bize rnek olan Peygamberimizin, namaz konusundaki titizlii ve dikkati de bizim iin yegne rnek olmaldr: Aie annemiz yle dedi: Raslullah aleyhisselm rkya vard zaman ban ne yukarya kaldrr, ne de aaya indirir; ikisinin arasnda tutard.Rkdan ban kaldrd zaman, iyice dorulup ayakta durmadka secdeye gitmezdi. Secde edip ban kaldrd zaman da, iyice dorulup oturmadka (ikinci) secdeye gitmezdi. (bn Mce, K. Salt 869, 880)

Namaz, bdetlerin Bir Sentezidir slm'da, tevhid akidesine imandan sonra, ikinci olarak namaz emri gelir. nk namaz, "dinin direi" , "m'minin mi'rac" ve "cennetin anahtar" dr. Allah katnda en sevgili amel odur. Peygamberimizin "gzmn nuru" dedii ibdet yine namazdr.

Gnde be vakit Allah' birlemenin, yani tevhid'in eyleme dnmesinin addr namaz. Allah' tesbih, tekbir ve ta'zim eylemek, O'na hamd, kr ve senda bulunmak, O'ndan yardm dilemek ve dularmzn kabuln istemek, gnahlarmz iin tevbe ve istifar etmek, du, niyaz, yalvarma, tevazu, hu, hud, zikir, tefekkr... hepsi namazn birer paras ve temel unsurudur. Namaz, iman ile kfr arasndaki perde, m'mini fahdan ve mnkerden alkoyan en nemli engel ve mslman mslman olmayandan ayran en belirgin bir ldr.

Namaz, tm mahlkatn ibdet biimlerini kendisinde toplayan bir hlsdr. Kyam eden, rk ve secde eden meleklerin ibdetleriyle, canl ve cansz btn varlklarn ibdetleri, tesbih ve tenzihleri namazda toplanmtr. "O'nu hamd ile tesbih etmeyen hibir ey yoktur." (17/sr, 44) "Grmedin mi, gklerde ve yerde bulunan her ey; gne, ay, yldzlar, dalar, aalar, hayvanlar ve insanlarn biou Allah'a hakikaten secde ediyorlar. " (22/Hacc, 18)

Namaz, Allah'n yaratklarnn O'na yapt tm ibdet ekillerinin bir sentezidir. Yldzlar, devaml olarak belli hareketleri tekrar ederler; namazda belli hareketler srekli tekrarlanr. Dalar ayakta dururlar; namaza ayakta dikilerek, kymla balanr. Hayvanlar srekli olarak eilmi durumda bulunurlar; namazda ikinci hareket eilmek, yani rkdur. Aalar gdalarn az vazifesi gren kkleriyle alrlar, yani devaml secde halindedirler; namazda nc hareket, alnn topraa koyarak secde etmektir. Akan su devaml srette ykar ve temizler; namazdan nce abdest alnr... vs. (1)

Namaz, sadece ekilden ibret bir hareketler btn deildir. O, cismin, akln ve kalbin itirakiyle gerekletirilen mkemmel bir ameldir. Bu unsurun her biri adaletli bir ekilde ve yerli yerinde namazda temsil olunurlar: C isim iin kym, rk, scd; dil iin kraat, tesbih, zikir ve du; akl iin dnme ve anlama; kalb iin de hu ve manev lezzet vardr. (2)

Ayrca btn semav dinlerde kyam, rk, secde ve ka'de gibi tapnma ekilleri vardr ve kukusuz bunlar tevhid kaynakldr. te slm, tm bu tevhid ibdet ekillerini namazda birletirmitir.

Tevhidden Sonra En nemli Emir: Namaz

slm'n ilk farz "iman", ikinci farz da "namaz"dr. Raslullah'a gelen ilk hkm, tevhid'den sonra namaz olmutur. "Oku" eklinde balayan ilk vahiy, 96/Alak sresinin birinci yetidir. Srenin sonu ise "Secde"yi emreder. lk vahiyden sonra, ikinci olarak inzal olunan Mddessir sresinin ilk be yetinden ncs "ve Rabbeke fe-kebbir" emridir. Bu; "Rabbini tekbir et, yani O'nu byk tan ve bykln bildir, syle" demektir. te namazn temeli ve esas bu cmledir.

Allah Tel yle buyuruyor: "Onlar ki, Kitab'a smsk sarlrlar ve namaz dosdoru klarlar; elbette Biz, salih olanlarn ecrini zayi etmeyiz." (7/A'rf, 170) Tevbe edip m'min olanlar iin yle denilir: "Eer tevbe ederler, namaz klarlar ve zekat verirlerse, dinde sizin kardelerinizdirler." (9/Tevbe, 11) "man eden kullarma syle: Namaz klsnlar." (14/brahim, 31)

Kur'an- Kerim'in pek ok yetinde ve yine ou hadis-i eriflerde, m'mine; tevhidin ardndan ilk nce namaz, sonra zekat ve daha sonra da dierleri emredilmitir: "slm be ey zerine bin edilmitir: Allah'tan baka ilah olmadna ve Muhammed'in Allah'n Rasl olduuna ehadet etmek, namaz ikame etmek, zekat vermek, Beyt'i haccetmek ve Ramazan orucu." (Buhr, Mslim)

"Tevhid'den sonra, namazdan daha sevimli bir ibdeti Allah Tel kullarna farz klmamtr. Eer namazdan daha ok sevdii bir ibdet olsayd, phesiz melekler onunla ibdet ederlerdi. Halbuki, meleklerin kimisi rki' (rk edici), kimisi scid (secde edici), kimisi kaaim (kyam edici), kimisi kaaid (ka'dede durucu)dir."

Rasl Ekrem, ashabndan, nce "namaz ikame etmeleri" , sonra "zekt vermeleri" , daha sonra da "btn mslmanlara nasihat etmeleri" konusunda biat almt. yet ve hadislerde, tevhid'den hemen sonra namazn emredilmesinin hikmeti zerinde iyice dnmek lazmdr. Namaz, tevhid'in pratiidir. mandan aksiyona geitir. Tevhid'in temel ilkelerini hem dilimizle, hem kalbimizle ve hem de hareketlerimizle tekrar edip iman ve ikrarmz tazelemektir. Namaz, imann varln kantlayan en nemli belirtidir.

En Faziletli Amel

Allah'n Rasl'ne soruldu: "Allah'n en ok sevdii amel hangisidir?" "Vakti gelince klnan namazdr" buyurdu. (Buhr, Namaz Vakitleri 6; Tirmiz, Salt 173) Birisi Raslullah'a "slm nedir?" diye sordu. Peygamberimiz; "Bir gndz ve gecede be vakit namazdr" buyurdu (daha sonra oru ve zekt anlatt). (Buhr, man 39; Mslim, man 8). Bir baka hadis de yledir: "Kim emrolunduu gibi abdest alr ve emrolunduu gibi namazlar klarsa, onun gemiteki gnahlar balanr." (bn Mce, kametu's-Salh 1396). Namaz, cennetin anahtar olduu gibi; namaz terketmek de cehenneme girme sebebidir: "C ennetin anahtar namazdr." (Mslim, man10; Tirmiz, Zekt 2; Nesi, Salt 4). "Sizi cehenneme sevkeden nedir?" "Namaz klanlardan deildik derler." (74/Mddessir, 42-43). Yine bir hadiste yle buyrulur: "Be vakit namaz Allah, kullarna farz klmtr. Eksiksiz olarak, erkn ve dbna riyetle o namazlarn klan kimseyi, Allah Tel'nn, cennete koyacana dair va'di vardr. stenildii o namazlar klmayan kimseye ise Allah'n va'di yoktur. Dilerse onu azablandrr, dilerse de cennete koyar." (Nes3ai, Salt 6) Yine Raslullah, namaz hakknda u tanmlamalarda bulunmutur: "Namaz, gzmn nurudur." "Namaz, m'minin mi'racdr."

Namaz, srekli bir ykseli ve ycelitir. Mnker'den ma'ruf'a, ktlklerden iyiliklere, zulumttan nur'a, tekebbr'den tezelll'e, dnyevlikten uhrevlie, nefsin ve eytann esretinden ilh hrriyete ve zgrle doru bir yceli, bir gei ve bir inklabtr. Namaz, mnker'e ve fah'ya, kfre ve irke, nefse ve eytana, dnyev sevgi ve korkulara kar byk bir engel ve salam bir kalkandr. Allah adna tauta kar, rd adna ayy'a kar, iman adna kfre kar ve Hakk adna batla kar kuanlan elikten bir bir zrhtr o. "Muhakkak ki namaz, fah (iren eyler) ve mnker (ktlkler)den vazgeirir." (29/Ankebt, 45)

M'min ile Kfir Arasnda l

Namaz; iman ile kfr arasnda bir perde, m'min ile kfiri birbirinden ayran almet-i frika (ayrc zellik), cennete ya da cehenneme girme konusunda tayin edici faktrdr. Ksaca namaz, dinin olmazsa olmaz en birincil amelidir.

"Yalnz O'na ynelin ve O'na kar gelmekten saknn; namaz dosdoru kln ve mriklerden olmayn." (30/Rm, 31). "Sizi cehenneme sokan nedir?" "Biz namaz klanlardan deildik derler." (74/Mddessir, 42-43). "Onlara Rahman'n yetleri okunduu zaman alayarak secdeye kapanrlard. Sonra onlarn arkasndan yle bir nesil geldi ki, namaz zyi ettiler, ehvetlerine uydular. Bunlar da azgnlklarnn cezasna urayacaklardr." (19/Meryem, 58-59). Bu yetlerde, namaz klmamak mrik olmann, cehenneme girmenin ve azgnlap bay etmenin sebebi olarak zikredilmitir. Allah'n Rasl, konuyla ilgili hadislerinde yle buyurur: "Muhakkak ki namaz, insan ile kfr ve irk arasnda bir perdedir. Namaz terketmek bu perdeyi kaldrmaktr." (Mslim, man 134). Nitekim baz rivyetlerde, namaz bilerek terkedenin kfir olaca, baz rivyetlerde ise "Allah'n zimmetinden uzaklaaca" (Ahmed b. Hanbel, V/238; bn Mace, 4034) ifde edilmitir. Aadaki hadis ve yet, iman ile kfr arasndaki bu kesin izgiyi belirlemede namazn ifde ettii anlam apak ortaya koyuyor: "Allah'tan baka ilah olmadna ve Muhammed'in Allah'n Rasl olduuna ehadet edinceye, namazlarn klp zekatlarn verinceye kadar insanlarla savamaya emrolundum." (Buhr ve Mslim). "Eer tevbe ederler, namaz klarlar ve zekat verirlerse, yollarn serbest brakn." (9/Tevbe, 5)

u halde; m'min ile kfiri, mrii veya mnaf birbirinden ayran en nemli almet-i frika (ayrc zellik) namazdr. Kiinin "inandm" demesi, meseleyi halletmemektedir. Bu imann eyleme dntrmesi ve ilk olarak da namazla ie balamas gerekmektedir. Aksi halde, m'minlerin safna dahil olamayacak ve kendisiyle savalmas gerekecektir. Ta ki, namazn klncaya kadar. "Onlarla bizim aramzda almet-i frika namazdr. Binenaleyh namaz terkeden kfirlere benzemitir." (Tirmiz, 2623; Nesi, I/231; bn Mce, 1079). "Namaz dinin direidir. Onu terkeden phesiz dini ykm olur." (Beyhaki). te l budur. Kii nasl ki, imann namaz biiminde eyleme dntrmeden dinini ayakta tutamyorsa; namazn terkeden kii de, dinini ykmaya balam demektir.

Namazn Sreklilii

Amellerin Allaha en sevimli geleni, az da olsa srekli ve devaml olandr. (Buhr, man 32; Mslim, Msafirn 216,217, Mnafkyn 78) Namaz ikame edebilmek; ancak onu srekli, kesintisiz ve devaml klmakla mmkndr. Yce Rabbimizin namazla murad ettii hikmet ve faydalarn ortaya kmas ve bunlarn bir mr boyu kulun haytn sslemesi iin namaza kesintisiz devam etmek arttr. Hibir ey, onun klnmas iin bir engel tekil etmez: Ne megale, ne i, ne e, ne a ve ne de sava!

Namaz; her halde, her ortamda ve her durumda terkedilmemelidir: Darlkta da, bollukta da namaz! Meguliyette de, bolukta da namaz! Savata da, barta da namaz! Fakirlikte de, zenginlikte de namaz! Yolculukta da, evindeyken de namaz! htiyarlkta da, genlikte de namaz!

zetle, hibir bahane ve hibir gereke namaz terketmeyi gerektirmez. Su mu bulamadnz? O halde teyemmm edeceksiniz. C ami veya mescid mi bulamadnz? te tm yeryz! Yolculukta msnz? O halde namaz ksaltacak ve iki vakti birletirebileceksiniz. Savata msnz? O halde binekte, tatta, yahut yaya, yahut da nbetlee namaz klacaksnz. Hasta msnz? O halde oturarak, yahut banzla, yahut da gznzle namaz klacaksnz.

zetle; btn bu olumsuz durumlarda; Rabbimizi unutmamak, Onu zikretmek, Ona kretmek, du ve niyazda bulunmak ancak namazla mmkndr. Bylesi anlarda namaza devam edebilmek elbette bir sabr ve sebat iidir. Bu sebepledir ki Yce Allah sadece namaz emretmekle yetinmemi; ona devam etmeyi, onu

muhafaza etmeyi ve onun glklerine sabredip gs germeyi de emretmitir. u yetler, namazla sabr arasndaki ilikiyi ortaya koymas bakmndan dikkate ayandr:

Ehline, ailene namaz emret, kendin de o(nun glkleri)ne sabret. (20/Th, 132). (Lokman, oluna) Yavrum, namaz kl, iyilii emret, ktlkten vazgeir ve (bu hususlarda) bana gelene sabret. Dorusu bunlar azmedilmeye deer ilerdendir. (31/Lokman, 17). Sabrla ve namazla yardm dileyin; phesiz bu, hu duyanlardan bakasna ar gelir. (2/Bakara, 45)

Namaz; bir anlamda irade ve sabr eitimidir. Bitmeden, tkenmeden, bir mr boyu, her trl psikolojik hal ve ortamda namaza devam edebilmek, Allahtan hakkyla korkan salih kullarn vasfdr. te bylesine kesintisiz bir namaz; mmini sabrl, iradeli, azim ve sebat sahibi bir insan haline getirecektir.

Namaza devam etmek, sadece zor ve g anlarda nem kazanan bir husus deildir. Huzur ve refah ortamnda da namaza devam edebilmek, phesiz bir sabr ve sebat iidir. Hatta diyebiliriz ki; rahat, huzurlu ve imknlarn bol olduu ortam ve zamanlarda namaz muhafaza edebilmek, skntl ve meakkatli anlarda namaza devam etmekten daha g bir itir. Aadaki yetler, bylesi ortamlarda mminin namaz konusunda gsterebilecei geveklie dikkatimizi eker:

Onlar ki, yeryznde kendilerini yerleik klp iktidar sahibi yaptmz takdirde, namaz ikaame ederler. (22/Hacc, 41). Nice adamlar vardr ki, ne bir ticaret, ne de bir alveri, Allah anmak, namaz ikaame etmek ve zekat vermekten kendilerini alkoymaz. (24/Nur, 37). Allah Tel, kullarnn hangi hallerde geveyip namaz ihmal edebileceklerini en iyi bilendir. te bu yetlerde, iktidar sahibi olmann, madd olarak kuvvetli olmann, alveri ve ticaretle megul olmann, Allah anmay unutturabileceine ve namaz ihmale sebep olabileceine iaret vardr. Bu yzdendir ki, Allah byle ortada kalma ihtimali olan namazlara zellikle titizlik gsterilme-sini istemitir:

Namazlarn hepsini ve hele salt- vusty muhafaza ediniz. (2/Bakara, 238) yette geen salt- vustnn, ikindi namaz olduu yolundaki gr ve rivyetler kuvvetlidir. Bu da, megalelerin daha ok ikindi vaktine denk gelmesi ve bylece bu namazn ortada kalma ihtimali-nin daha fazla olmasndan kaynaklanmaktadr. Ancak, salt- vustnn ikindi namaz olduu kesin deildir. Kald ki, megliyet ve engeller dier namazlara da denk gelebilir. Dolaysyla deNeblir ki; her ahs iin, engellerin okluu sebebiyle klnmas mkil olan ve ortada kalan namaz hangisi ise, onun hakknda en efdal olan namaz ve salt- vust da odur. stelik, ikindi dndaki namazlarn da salt- vust olabilecei yolundaki rivyetlerin varl bu gr kuvvet-lendirmektedir. u halde salt- vust, be vakit namazdan biridir ve namaza itinay temin iin kesin olarak belirtilmemitir. (3) Szgelii, sabah namazn en ok terkedip ortada brakan birisi iin, en efdal olan ve en fazla itina gsterilmesi gereken namaz, yani salt- vust sabah namazdr.

Namazn Korunmas

70/Meric, 34; 23/Mminn, 9 ve 6/Enm, 92. yetlerde mminlerin en belirgin vasflarndan biri olarak onlar namazlarn korurlar ifdesi geer. Namazn dosdoru klnmas, ayakta tutulmas ve devamllna ilave olarak bir de muhafazas sz konusudur. Meric sresi bu bakmdan ilgi ekicidir: Namaz klanlar; ki onlar namazlarnda devamldrlar... Namazlarn koruyanlar; ite bunlar cennetlerde ikramlara mazhar klnrlar. (70/Meric, 22-23, 34-35). Dikkat edilirse; musalln (namaz klanlar)n ilk vasf olarak namaza devamllk zikredildii halde, son vasf olarak bu kez namaz korumak yer almtr. Demek ki, namazn korunmas; devamlln-dan ok daha farkl ve deiik anlamlar iermektedir.

23/Mminn sresinin 9. yetinde ise namazlarn koruyan mminlerin firdevs cennetlerine vris olacaklar anlatlmaktadr. Namazn devamll, vakit asndandr. Yani namaz terketmemeyi ifde eder. Namazn korunmas ise; namazdan nce, namaz esnasnda ve namazdan sonra, hal ve hareketlere dikkat etmek sretiyle onu mkemmel hale getirmeye zen gstermektir.

Namaz ncesinde: Namaz vaktini dikkat ve hasretle beklemek, abdest, elbise ve yer temizlii, cemaat ve cami konusunda zenli olmak gibi hazrlklara ilave olarak; kalbi dolduran dnyev ve eytan vesveseleri, drtleri bir kenara brakmak, Allahtan gayr sevgi ve sayg duyulan her trl canl ve cansz varla itibar etmemek, tuta kar isyan tazelemek, kalbi btn slm d dnce ve fikirlerden arndrmak, namaz iin alnacak ilk koruma tedbirleridir.

Namaz esnasnda: Namazn, insan Allahn huzuruna ykselten bir mirac olduunu dnerek, onun hikmetinin farkna vararak, baka dnce ve duygulara iltifat etmeyerek, okunan yetlerin ve dularn anlam derinliklerinde yaayarak, Allah zikrederken kalbi titreyerek, kyam, rk ve scudun ifde ettii derin manalarn farkna vararak namaz klmak da, namaz muhafaza etmenin ikinci ve en nemli basamadr.

Namazdan sonra: Namazla gerekletirilen bu muazzam ruh inklab canl ve diri tutabilmek iin; Allah tesbih ve zikretmek, Onun emir ve yasaklarn srekli hatrda tutup emirlerini yerine getirmek iin gayret sarfetmek, yasaklarndan kanmak konusunda sabrl ve sebatl olmak da namaz koruma tedbirlerinin sonuncusudur.

Btn bunlarn dnda, namaz korumak; namaz hakkyla klmaya mani olacak engelleri, etkenleri ve gleri bertaraf etmek anlamn da ierir. Ortadan kaldrlmas gereken eyler; cami ve mescidlere gidilmesine veya fiilen namazn klnmasna engel olan eitli kuvvetler olabilecei gibi, namazn hu ve hud iinde yalnzca Allah iin ikaame edilmesine imkn vermeyen her trl dnce, anlay, duygu, psikolojik hal ve madd faktr de olabilir. te bu engellerle mcdele edip onlar ortadan kaldrmak da namaz muhafaza iin arttr. Allahn mescidlerinde, Allahn adnn anlmasna mani olan ve onlarn harap olmasna alandan daha zalim kim vardr? (2/Bakara, 114)

te bu zalimleri ve manialar ortadan kaldrmak, korku namaz halinde kalmamak iin; emin bir belde ve bir dr- slm oluturuncaya kadar cihad etmek gerekir. Namazn muhafazasn emreden yetin, ilk Mekk srelerden birinde (Meric) yer almas ilgintir. Dikkat edilirse; henz ktale, yani silahl mcdeleye izin verilmemiken namazn muhfazas emrediliyor. Dolaysyla Meric sresinin bu 34. yeti; iyilii emreden, ktlkten alkoyan ve emin bir slm Yurdu oluuncaya kadar cihad etmeye hazr bir cemaatin kurulmasn da gerekli ve art komaktadr. te bu cemaat, namaz koruma nlemlerini alacak ve daha uygun artlar oluuncaya kadar mcdelesine devam edecektir. Sonu olarak, namaz korumak iin gsterilecek abalarn hi biri cihadn dnda dnlemez.

Namaz ve Ruh Eitimi

phesiz namaz; ancak arballk, alak gnlllk, yalvarma, yakarma ve pimanlk duymadr. Elini kor: Allahm, Allahm dersin. Kim byle yapmazsa o bir eksikliktir. (hy, c. 1, s. 410) Namaz; mmini ruhen ycelten, onu madd-manev kir ve paslardan arndran, fah ve mnkerden alkoyan, nefsin ve eytann esaretinden kurtaran, kibir, gurur ve bencillik gibi hastalklar tedavi eden, vakar ve tevazu duygularn artran mkemmel bir ibdetttir.

Namaz; mmini Allah katna ykseltip Ona kavuturan bir miractr. Namaz; kalbi pekitiren ona kuvvet ve metanet kazandran bir nurdur. Namaz; gnlleri ferahlatan, ruhlar aydnlatan bir ifadr. Namaz, fani ve fena olan u dnyadan, ebed olan ilah leme alan bir penceredir. Namaz; mmini gerek zgrlne kavuturan ruh bir inklaptr.

Namaz; mr boyu, her trl hal ve ortamda srekli devam eden bir sabr eitimidir. Namaz; gnlk haytn akn be kez durdurup dzenleyen, vakti en verimli ve en yararl bir biimde kullanmay salayan bir hayt nizamnamesidir. Namaz; mminin gnlk faaliyetleri hakknda, dzenli olarak Rabbi'ne hesap vermesini salayan bir otokontrol mekanizmasdr. Namaz; du, tevbe, istifar, zikir, kr, hamd, tesbih, tenzih gibi geleriyle mmini manen eiten ve olgunlatran bir ibdetler btndr.

Namaz Ktlklerden Arndrr

Namazn, bir mminin haytndaki en nemli etkisi; onu irkin, fena ve kt olan eylerden, naho ve yz kzartc davranlardan uzak tutmasdr. "Muhakkak namaz, fah ve mnkerden ( kt ve iren eylerden) vazgeirir." (29/Ankebt, 45)

Yalnzca Allah iin namaz klan bir m'min, Allah'n haram kld ve mnker sayd eylerden uzak durmaya ve onlara yaklamamaya alacaktr. nk namazla bu tr olumsuzluklar badatrmak mmkn deildir; atele barutu bir arada tutmak nasl imknszsa, namazla fah ve mnkerin arasn telif etmek de ylesine imknszdr. Namaz klan bir kimse, en azndan namaz kld sre iinde bu tr ktlk ve irkinliklerden uzak kalacak demektir. Bu da, fah ve mnkeri tamamen terketmek iin ilk adm saylr.

Namaz; m'minin, o zamana kadar iledii hata ve gnahlarn farkna varmas ve bunlardan dolay tevbe-istifarda bulunmas iin ele gemez bir frsattr. Bylece, kendi kendini hesaba ekecek, Rabbndan af ve balanma dileyecektir: "Rabbmz, bizim gnahlarmz bala, ktlklerimizi rt ve birr (iyilik ve ihsan) sahipleriyle beraber canmz al." (3/l-i mran, 193)

Namaz klan bir m'min, bir yandan namazn mkemmel hale getirmeye alrken, te yandan da salih amellerde, iyilik ve ihsanlarda bulunarak ktlklerini rtmeye alacaktr: "Gndzn iki tarafnda ve gecenin (gndze) yakn saatlerinde namaz kl; nk hasent (iyilikler), ktlkleri giderir. Bu, ibret alanlara bir ttr." (11/Hd, 114)

Raslullah (s.a.s.) de, namazn gnahlara bir keffaret olduunu ve onlar ykayp temizlediini ifde buyurmaktadr: "Hibir kimse yoktur ki, abdest alsn ve abdestini gzel yapsn. Sonra namaz klsn da, o abdest ile kld namaz takip edecek namaz arasndaki gnahlar onun iin mafiret olunmasn." (Mslim, Tahret 227) Bir keresinde Neb aleyhisselm: "Be vakit namaz klan, evinin nnde bol miktarda akan tatl bir suya gnde be defa dalp ykanan gibidir. Bu adamda kir namna bir ey kalr m?" dedi. "Hayr, bir ey kalmaz" dediler. Raslullah: "Suyun kiri giderdii gibi, be vakit namaz da gnahlar yok eder." buyurdu. (Nesi, Salt 7) Namaz, insandaki birtakm olumsuz zellikleri ykayp temizlemekle kalmaz; ayrca ona olumlu ve gzel nitelikler kazandrr. Namaz; m'mini birr, takv ve ihsan sahibi yapar. Onu sabrl, olgun, arbal ve aakgnll bir insan haline getirir.

zetleyecek olursak; slm, insann yalnzca Allah'a kulluk etmek iin yaratldn beyan eder ve onu Allah'n varln ve birliini tanmaya arr. Kur'an'n tevhid'den sonra ikinci ars namazdr. nk namaz; dinin direi ve olmazsa olmaz kuraldr. Namaz; imanla kfr arasnda bir perdedir ve amellerin en faziletlisidir. Namaz; cennetin anahtar; m'minin mi'rac ve almet-i frikasdr. Bu yzdendir ki; "namaz klnz" emri, Kur'an- Kerim'de en sk tekrarlanan emirlerdendir. Kur'an, sadece bu ifde ile deil; "Allah' tekbir ediniz" , "O'nu hamd ile tesbih ediniz" , "O'na du ediniz" , "O'nun iin kym ediniz" , "rk ediniz" , "secde ediniz" gibi ifdelerle de srekli namaz emreder ve hatrlatr. Zira namazda; du, zikir, hamd, tesbih, tekbir, tevbe, istifar gibi kalb ve lisan ibdetler bulunduu gibi; kym, rk, scd ve kud gibi fiil ibdetler de yer alr.

Namaz; iftitah tekbirinden selm'a kadar bir dizi beden, fikr, lisan ve kalb ibdet seramonisi olup tm ibdetlerden geler tayan bir sentezdir: Namaz ncesinde yaplan hazrlklar, namaz eylemi ile dorudan alakal olup, namazn hakkyla eda edilebilmesine ortam hazrlar. Eer bu hazrlklar eksik ve uursuz olursa, namazn da eksik ve hudan yoksun olma tehlikesi vardr. u halde, namaza hazrlanan bir m'min; abdest, rtnme, kble'ye yneli, tebettl ve niyet konularnda olduka titiz olmaldr. Bylece klaca namaz; tekbiriyle, balang dularyla, eytandan Allah'a snp okumaya ve dnmeye balayaca Kur'an yetleriyle, tesbihiyle, tenzihiyle, rk ve secdeleriyle tam bir tevhid eylemi olacaktr. O, yalnzca Allah' byk tanyacak, sadece O'na kulluk edip, sadece O'ndan yardm dileyecek, yalnz ve yalnz O'nun karsnda el-pene divan durup O'nun karsnda eilecek ve yere kapanacaktr. Btn bunlar; iman ettii tevhid akdesinin teoriden pratie aktarlmasndan ibrettir.

uurla ve hu ile klnan byle bir namazn, m'min zerinde elbette ok nemli etkileri olacaktr. te bu namaz; m'mini ruhen yceltecek, onu madd ve manev kir ve paslardan arndracak, fah ve mnkerden alkoyacak, nefsin ve eytann esaretinden kurtaracak, kibir, gurur ve bencillikten uzaklatracaktr. Namaz; m'minin kalbini pekitirir, ona kuvvet ve metanet kazandrr. Namaz; mr boyu tekrarlanan bir sabr eitimidir. Namaz; m'mini gerek zgrlne kavuturan bir ruh inklaptr.

Namaz sadece kiiyi deil; toplumu da batan ayaa deitiren, tevhide doru gelitiren bir ibdettir. O ferd bir inklap olduu kadar sosyal bir inklaptr da. Gnde be kez cemaat namazlaryla bir araya gelen dnyev ve madd endielerden uzaklaarak ayn manev atmosferi teneffs eden m'minler topluluu; srekli birbiriyle yardmlaarak, birbirinden g ve kuvvet alarak, birbirine hakk ve sabr tavsiye ederek, hep iyiye doru ilerleyerek tevhid izgide btnleir. C amiler, m'minlerin eitim ve retimini, birlik ve dayanmasn, istiare ve organizasyonunu salayan meknlardr. slm haytn mihveridir.

Ezanlar bir inklap ars olarak algland zaman, namazlar bir tevhid eylemi olarak hakkyla ikame edildii zaman, cami ve cemaatler gerek fonksiyonunu icra ettii zaman; ite o zaman slm mmeti yeniden dirilecek, m'minler felh bulacaktr.*

Namazlar dirilmedike, l canlara ruh flenmeyecektir. C anlanmak iin, dirili, uyan ve ayaa kalkmak iin namaz ikame etmek/ayakta tutmak arttr.

* Not: Namaz konusundaki bu yaz, yer yer Abdullah Yldz'n Namaz Bir Tevhid Eylemi adl kitabndan zetlenerek oluturulmutur.

Muhammed Hamdullah, slm Peygamberi, c. 2, s. 54 Ebu'l-Hasen Ali El-Hasen En-Nedv, Drt Rkn, s. 38-39 Hak Dini Kuran Dili, c. 1, Bakara, 238. yetin tefsiri.

Namazla lgili yet-i Kerimeler

A- Namaz ve Namaz Klmak Namazn Farziyeti: Nisa, 103. Namaz Klmak: Bakara, 3, 43, 238; En'am, 72, 92; Hacc, 77, M'minun, 9; Lokman, 4; Meric, 22-23; A'l, 15, 18-19. nceki eriatlarda Namaz: A'l, 15, 18-19. Namaz le Allah'tan Yardm stemek: Bakara, 45, 153. Namaz Dosdoru Klmak: Bakara, 83, 110, 177, 277; Nisa, 103; Maide, 55; Enfal, 3; Tevbe, 71; brahim, 31, Hacc, 35, 41, 78; Nur, 37, 56; Neml, 3; Ankebut, 45; Rm, 31, Lokman, 17; Ftr, 29-30; ura, 38; Mcdele, 13; Meric, 34; Mzzemmil, 20. Namaz, Allah indir: En'am, 162. Namaz, Gnahlar Giderir: Hd, 114. Namaz Klanlarn Mkfat: Tevbe, 112. Namaz Emretmek: Taha, 132. Namaz, Her Trl Ktlkten Alkor: Ankebut, 45. Namaz, En Byk Zikirdir: Ankebut, 45. Namaza Engel Olanlar: Maide, 91. Namaz Yasaklayanlar: Alak, 9-19. Be Vakit Namaz Klmak: Hd, 114; sra, 78; Taha, 130; Rm, 17-18. B- Be Vakit Namaz Sabah Namaz: sra, 78; Rm, 17; Kaf, 39, Tr, 49. le Namaz: Rm, 18; Kaf, 39. kindi Namaz: Bakara, 238; Rm, 18; Kaf, 39. Akam Namaz: Rm, 17; Kaf, 40; Tr, 49; nsan, 26. Yats Namaz: Rm, 17; Kaf, 40; Tr, 49; nsan, 26. Namaz Vakitleri Sabah, le, kindi, Akam ve Yats Namazlarnn Vakti: Hd, 111; sra, 78; Taha, 130. C uma Namaznn Vakti: C um'a, 9 Namazn Farzlar Abdest ve Gusl Abdesti Almak: Maide, 6 Teyemmm Yapmak: Nisa, 43; Maide, 6 Necasetten (Madd Pisliklerden) Temizlenmek: Mddessir. 4 Setr-i Avret (rtnmek): A'raf, 31 stikbal-i Kble (Kbleye Dnmek): A'raf, 29; Bakara, 144 Vakit (Namaz Vaktinde Klmak): Nisa, 103 ftitah (Balang) Tekbiri: A'l, 15 Kraat (Kur'an Okumak): sra, 110; Mzzemmil, 20 Rk: Bakara, 43; Al-i mran, 43 C emaat C emaata Devam Etmek: Bakara, 43; Al-i mran, 43 mamn Namaz Ksa Tutmas: Mzzemmil, 20 Namaz db Namaz Dosdoru Klmak: Bakara, 83, 110, 177, 277; Nisa, 103; Maide, 55; Enfal, 3, Tevbe, 71; brahim, 31; Hacc, 35, 41, 78; Nur, 37, 56; Neml, 3; Ankebut, 45; Rm, 31; Lokman, 17; Ftr, 29-30; ura, 38; Mcdele, 13; Meric, 34; Mzzemmil, 20. Namazda Hu (Kalp Huzuru ve Tevazu): Bakara, 238; M'minun, 2. Namazda Gafil Bulunmaktan Saknmak: Mun, 4-6 Okuma Srasnda Ses Tonu: sra, 110 Ta'dil-i Erkn: Meric, 34 Mnafklar, Namaza enerek Kalkarlar: Nisa, 142; Tevbe, 54; Mun, 4-6 Namazda Sbhaneke Okumak: Tr, 48 Namazdan Sonra Tesbih Etmek: Bakara, 45, 153.

G C uma Namaz C uma Namaznn Farziyeti: C um'a, 9 C uma Vaktinde Alverii ve Her Trl i Brakmak: C um'a, 9-11 C um'a Gnnn Fazileti: Brc, 3.

Dier Namazlar Teheccd Namaz (Gece Namaz): sra, 79-80; Furkan, 64; Secde, 16; Zriyat, 17-18. Korku Namaz (Savata Namaz): Bakara, 239; Nisa, 101-103. Yolcu (Misafir) Namaz: Nisa, 101 Bayram Namaz: Kevser, 2 C enaze Namaz: Tevbe, 84 Duha (Kuluk) Namaz: Sd, 18

Namazla lgili Baz Hadis-i erif Kaynaklar (Ktb-i Sitte Muhtasar Tercme ve erhi, brahim C anan, Aka Y. lk rakam cilt; ikinci rakam sayfa numarasdr.-) Namaz Blm: 8, 206; 16, 623-624 Namaz Hakknda Umumi Aklama: 8, 207; 9, 360 Namazn Fazileti: 8, 212 Namaz Ne Demek: 8, 207-208 Namazn Kadrinin Ycelii: 13, 248-249; 17, 100 Namaz Allah le Meguliyettir: 8, 552 Namazda Kii Allah le Yz Yzedir: 17, 43 Namazn Bedene de Faydas Vardr: 17, 444 Namazn Gz Sal Asndan Ehemmiyeti: 11, 396-397 Namaza Dknlk Misali: 8, 223 Namazn Ehemmiyeti ve stnl: 12, 264 Namaz Be Vakittir: 8, 229 Namaz Devletin Meselesidir: 8, 263 Namaz Dndaki bdetleri Yerine Getirmemenin C ezas: 8, 252 Namaz Elli Vakitten Be Vakte Nasl nmitir: 8, 225; 17, 101 Namaz Gnaha Keffarettir: 17, 100 Namaz nkr Edenle Savamak: 7, 343 Namaz, bdet, nsan Dinlendirir: 9, 415 Namazlar Makbul Olmayan Kii: 9, 129-131 Namaz, nceki Peygamber ve mmetlerine de Farzd: 8, 260 Namaz ifadr: 17, 444 Aile Fertleri Namaz in Birbirlerini Uyandrr. mtina Edenin Yzne Su Serpilir: 9, 309-310 Namazla Zekt Bir Btndr, Ayrlmazlar: 7, 340-343 Ashab'n Ok Darbelerine Galebe ald Namazdan Aldklar Haz: 10, 456-458 Be Vakit Namaza Devam Etmek: 8, 231 Be Vakit Namazn Farz Oluu: 17, 100 Be Vakit Namaz Mirac'da Farz Klnmt: 8, 229 C ibril (a.s.)'n Namaz Vakitlerini Peygamber'e Tatbik Olarak retmesi: 8, 260; 444-446 Kiinin Allah'a Borlar Arasnda En Mhimi Namazdr: 14, 372 Mterilerine Gven Duygusu Vermek in Namaz Klmak veya bdet Etmek: 7, 313 eytann Namaz Klana Musallat Olmas: 8, 320 Namaz Terkeden: 17, 48 Namaz Terketmenin Tehlikesi: 8, 249-251; 17, 48 Tadil-i Erknn Hkm: 8, 441 Namaz Vakitleri: 8, 256 Fatiha'sz Namaz Olur mu: 8, 404-406 Namazda Selmdan Sonra Kere Estafirullah Demek: 7, 41 Namaz Bitirdikten Sonra Raslullah'n Okuduu Du: 7, 41 Namazlarn Her Birinin Arkasndan Muavvizeteyn Okumak: 7, 44 Rk ve Secdede Beli Tam Dorultmak: 8, 441 Secdenin Hikmetleri: 8, 456 Yatsdan nce Yatlmaz, Sonra Konuulmaz: 16, 625-626 Sabah ve Yatsy C emaatle Klan Geceyi hya Etmitir: 13, 232-233 Sabah Namazna Kalkamayan Kimsenin Kulana eytan emitir: 9, 313-314 Namaz lk Giri Vaktinde ve Son k Vaktinde Klmak: 8, 256-257 Namaz Geciktirenin Durumu: 8, 314 Namaz Klnan Yerler: 8, 532 Namaz Her Yerde Klnabilir: 8, 544 Namaz Klnan Yer Temiz Olmaldr: 8, 532 Namaz, Klnd Yere Gre Sevab Artar: 17, 104 C amide Namaz: 17, 103 yerinde Namaz Klmak: 8, 548 Nafile Namazlar: 9, 257-258; 13, 229-230 Nafilenin nemi: 13, 245-246 Evde Klnan Nafile Namaz Nurdur: 17, 95-96 Gece Namaz in Raslullah Ne Zaman Kalkard: 9, 316 Gece Namaz in Kar-Koca Birbirlerini Tevik Etmelidirler: 9, 309-310 Gece Namaz kier kier Klnr: 9, 278

Gece Namaznn zerinde Niin ok Israr Ediliyor: 9, 325 Gece Namazn Peygamber'in Klmas ve Bunun mmete Farz Olmasndan Korktuu: 9, 161-162 Raslullah, Teheccd Namazn Hi Terketmedi: 9, 309 Raslullah'n Teheccd Namaznn Uzunluu: 8, 508 Rasllah'n Teheccd Namazna Kalkt Zaman Okuduu Du: 7, 45 Kyamu'l-Leyl: 17, 88 Kyamu'l-Leyl'den Maksat: 9, 323 Kyamu'l-Leylin Mddeti: 9, 321 Kyamu'l-Leyl ve Aile: 9, 324 Kyamu'l-Leyl ve Ehemmiyeti: 9, 318 Teravih Hz. mer Zamannda C emaatle Klnmaya Balamtr: 9, 334 Teravih Raslullah Zamannda C emaatle Hi Klnd m: 9, 338-339 Teravihi Raslullah'n C emaatle Klmamasndaki Hikmet: 9, 336-337 Teravih Namaznn Uzun Olmas: 8, 399 Teravihi Raslullah ka Rekt Klard: 9, 339-341 Yemek ve Abdest htiyalarnn Namazdan nceye Alnmas: 9, 47-48 Namazda Baknmak Helak Olmaktr: 9, 19 Namazda namazla lgili Olmayan eyleri Tefekkr Etmek: 8, 10 Namazda Riyet Edilmesi Gereken Hususlar: 8, 443-445 Namazda Saa Sola ve Semaya Bakmak: 9, 18-20 Namazda, ehadet Parman Kaldrmann Hkm: 8, 495 Namazda Uyanan Kimselerin Uyanamayanlar Kaldrmas: 8, 364 Namazdan almak: 8, 442 Namazdan Sonra C emaat Sesli Zikir Yapabilir mi: 9, 408 Namaz Alelacele Klmak: 8, 392 Namaz Alelacele Klan Kimseye Raslullah'n Yapt htar: 8, 504-505 Namaz abuk Klanlarn Tebihi: 8, 314 Namazlar Beklemenin Mkfat: 17, 16 Namaz Faydasz Olan Kii: 17, 36 Namazn Uzunluu ve Ksal Hakknda: 8, 507 Namaz Uzun Klmann Fazileti: 8, 508 Namaz Fazla Uzatmak: 12, 300 Namaz Grsnler Diye Gzel Klmak: 17, 587 Namaz Ta'dil-i Erkn le Klmak: 8, 451 Namazn Rektlarnda pheye Den Kimse in Taharri: 9, 57-58 Raslullah'n Namaz retme ekli: 8. 454-455 Rasllah, Araya Zikir Gibi Bir eyle Fsla Koymadan Pepee Namaz Ho Karlamad: 9, 408-409 Raslullah'n Ashabn Namaza Kaldrma ekli: 8, 364 Raslullah'n ok Namaz Klmas: 17, 105 Raslullah'n zld Zaman Namaz Klmas: 8. 222 Raslullah'n Namaz le lgili db ikaz Etmesi: 8, 453 Raslullah'n Namaz Kl ekli: 8, 503 Raslullah'n Namaznn Uzunluu: 8, 508-509 Raslullah'n Namazn Klmad Kimseleri Vasf: 7, 336 Raslullah'n Namaz ve Hutbesinin Vasatl: 9, 205-209 nceden Namazn Klan Birinin C emaate Rastladnda Tekrar Klmasnn Mubahl: 9, 168-169 Fatihasz Namaz Olur mu: 8, 404-406 Namaz Esnasnda Elbiseyi Bol Giymek: 8, 378-380 Tembellikle Namaz Terkedenlerin Tekfiri Mmkn mdr: 10, 456 Kul ile Kfr Arasnda Namazn Terki Vardr Hadisinin Te'vili: 8, 252 Mslman ile irk Arasndaki Fark, Namaz Terketmesidir: 8, 249 Namaz Klmayan Kfre Der: 8, 250 Namaz Klmayan Kfir midir: 8, 251 Namaz Klmayan ldrlr m: 8, 251 Namaz Terk Eden: 17, 48 Namaz Terk Etmenin Tehlikesi: 8, 249-251; 17, 48

Konuyla lgili Geni Bilgi Alnabilecek Kaynaklar

Hak Dini Kur'an Dili, Elmall M. Hamdi Yazr, Azim Y. s. 175-179 Fi Zlalil- Kuran, Seyyid Kutub, Hikmet Y. c. 1, s. 80-81 Tefsir-i Kebir, Fahreddin Razi, c.1, s. 459-461 Hadislerle Kuran Tefsiri, bni Kesir, Aka Y. C . 2, s. 171-172 Tefhim'l Kur'an, Mevdudi, nsan Y. c. 1 s. 49 ifa Tefsiri, Mahmut Topta, C anta Y. c.1, s. 83-85 Min Vahyi'l Kur'an Tefsir Dersleri, M. Hseyin Fadlullah, Akademi Y. c. 1, s. 44-45 slm Ansiklopedisi, amil Y. c. 5, s. 17-49 Kur'an'da Temel Kavramlar, Ali nal, Krk Ambarlar y.455-459 bdetlerde ekil ve Mana likisi, Ruhi zcan, Ravza Y. s. 23-64 Drt Rkun (Namaz, Zekat, Oru, Hac), Ebul Hasen En-Nedvi, slmi Ne. s. 9-101 bdet mi Ayin mi? Mustafa Karata, Dersaadet Y. s. 65-107 Hak Yolda Yrrken (Davet in Yol Az), Mustafa Mehur, Fecr Y. s. 85-93 Akaid ve eriat, Mahmud eltut, Yneli Y. s. 186-204 Kur'an'da M'minlerin zellikleri, Beir slmolu, Pnar Y. s. 105-108 Emanet ve Ehliyet, Yusuf Kerimolu, l Y. c. 1 s. 191-193 lmihal SAM Y. c.1 s. 219-223 Yeni slm lmihali, Sleyman Ate, Yeni Ufuklar Y. s. 86-88 Akaid ve eriat, Mahmut eltut, Yneli Y. c. 1 s. 185-204 Dini Haytn Psiko - Sosyal Temelleri, Ali Murat Daryal, FAV Y. s. 91-116 Kur'an ve Snnete Gre Tevhid ve Akaid, Muhammed Karaca, Ribat Y. s. 185-193 Fatiha Sresi ve Trke Namaz, Sait imek, Beyan Y. s. 50-55 slm Nizam, Ali Rza Demircan, Eymen Y. c1, s. 20-29; c. 3, s. 289-294 Risale-i Nur'dan Vecizeler, aban Den, Genlik Y. s. 360-363 Sorularla Tevhid ve Akaid, Mehmet Alptekin, Saff Y. s. 98-100 Namaz Dular ve Sreleri, Ali Akpnar, Suffe Y. s. 80-81 Namaz (Bir Tevhid Eylemi) Abdullah Yldz, Pnar Y. Namaz (Fert ve Toplum Haytndaki Etkileri) Hasan Turabi, Risale Y. Namazn Maddi Manevi Faydalar, Mehmet Bayrak, Abdullah Iklar Kitabevi Namaz (Hikmeti, Manas ve Kaideleriyle), Abdullah Byk ve Heyet, Ribat Neriyat Namaz Dosdoru Klmak, Mehmed evket Eygi, Bedir Y. Namazn Srlar, Haluk Nurbaki, Damla Y. Namaz Bilinci, hsan Kebir, Denge Y. Namaz, zzetullah Radmene, Endie Y. Namaz, M. Zahid Kotku, Seha Neriyat Namaz, Nurullah Abal, klim Y. Namaz Dinin Direidir, Ahmed bin Zeyni Dahlan, Bedir Y. Namaz Konusunda Mslmanlara Uyar, Muhammed Raid Halebi, Bedir Y. Namaz Rehberi, smail Mutlu, Yeni Asya Gazetesi Neriyat Namazn Hikmeti, Muhsin Kraati, Kevser Y. Namaza lk Adm, Feridun Fazl Yceler, Aka Y. Namazn Fazileti, Heyet, Ankara Fazilet Y. Namazn Fazileti ve Terk Etmenin C ezas, Yusuf bin smail Nebhani, Pamuk Y. Namazla Dirilme, Mustafa Mehur, Vahdet Y. Namazla Kyam Etmek, Abdullah Byk, Suffe Y. Namaz Konusunda Mslmanlara Uyar, Muhammed Raid Halebi, Bedir Y. Niin Namaz, Vehbi Karaka, Tima Y. Genlik ve Namaz, Yusuf zcan, Trdav A. . Gzmn Nuru Namaz, - Nurs Basm Yayn Ruhu's-Salat ve Tercmesi, Yusuf bin Zeynddin, Fazilet Neriyat Ruhu's-Salat Aynu'l-Hayt, Yusuf bin Zeynddin, Fazilet Neriyat Ruhun Mirac Namaz, Bra C rk, Mira Y. slm'a Gre Namaz Terketmenin Hkm, Muhammed Fatih, Tevhidi ekirdek Y. C emaat, smail etin, Dilara Y. En Byk Saadet Kayna Namaz, Ekrem Doanay, Eminelbirlii Y. Ezan, C ami ve Namaz, smail Mutlu, Mutlu Y. Hadislerle Peygamberimiz'in Namaz Klma ekli, M. Nasruddin El-Bani, Aksa Y. bdet, Yaar can, D. . B. Y. bdet, Yusuf El Kardavi, Psikolojik ve Shhi Adan bdet, Abdullah Aymaz, alayan Y. Kur'an'da bdet Kavram, smail Karagz... Kulluk Bilinci, Beir slmolu, Denge Y. Kulluk, mam bni Teymiyye, hya Y.

Trkiye'de C uma Namaz Sahih midir? Ahmet Ylmaz, Sivas ura Y./ Furkan Kitabevi

Hazr ve ynetim panelli siteler Dzenleme Ve Tasarm Webhizmetlerim

st