1

Aralk 2006 da hazrlanmtr.

Tarih

: Aralk 2006 / ZMR - TRKYE

HEDEF FNANSAL DANIMANLIK HZMETLER Halit Ziya Bulvar, Uz Merkezi, No:52 Tel: 0232.4415492

www.hedefonline.com

NDEKLER GR.... 6 BLM I..................................................................................................... FOREX NEDR?...................................................................................... 7 Piyasa........................................................................................................ Piyasann ileyii....................................................................................... Kaldra sistemi......................................................................................... Piyasadaki riskler...................................................................................... lem yapmaya nasl balanr? ................................................................. Forex ekran takibi..................................................................................... BLM II FOREX - HSSE SENETLER PYASALARI FARKI.. ki piyasa arasndaki faklarn listesi.......................................................... BLM III........................................................................................................... FOREX LEMLER............................................................................... Forex ilemlerinin ierii............................................................................ Pariteler....................................................................................................... Spread.......................................................................................................... Marjin.......................................................................................................... Srdrlebilir marjin................................................................................... Kaldra....................................................................................................... Spot ilemler................................................................................................ Risk. ............................................................................................................ BLM IV............................................................................................................ GLOBAL FOREX PYASASI NEDR? ................................................. Forex piyasalarnn en cazip ynleri............................................................ Forex piyasalarnn tarihesi........................................................................ Altn piyasas ve Bretton-Woods anlamas................................................ Euro Piyasasndaki glenme...................................................................... EUR/USD Paritesini etkileyen faktrler..................................................... Dnyadaki kur sistemleri......................................................................... - Sabit kur sistemi....................................................................................... - Yar sabit kur sistemi................................................................................ - Serbest kur sistemi.................................................................................... Sabit kur sisteminin avantajlar.................................................................... Serbest kur sisteminin avantajlar................................................................ Forex piyasalarndaki yatrmclar kimdir? .......................................... - Hedge amal olanlar................................................................................ - Speklatif amal olanlar......................................................................... 7 7 7 8 8 8

9 12 12 13 14 15 16 16 17 17 18 18 18 18 19 19 20 20 20 20 20 20 21 21 22

Piyasa yapclar........................................................................................... 23 Piyasa yapclar kimdir? ............................................................................. 23

3

Piyasa yapclarn grevi............................................................................. 23 BLM V............................................................................................................. ONLNE FOREX LEMLER............................................................... Forex piyasalar nasl gerek zamanl ilem gryor.................................. Forex piyasalarndaki veriler....................................................................... Forex piyasalarndaki online ilemler.......................................................... Forexte ilem yapmak iin ne gerekli? .................................................. - Hesap ama.............................................................................................. - Depozito transferi..................................................................................... Online ilemler hakknda bilinmesi gerekenler........................................... Forex ekrannn temel pencereleri............................................................... 25 25 25 25 26 26 26 27 29

BLM VI........................................................................................................... BAARIYA ULAMAK N NERLER.......................................... 36 Faydalanabileceiniz kaynaklar.................................................................. 36 BLM VII...................................................................................................... TEKNK ANALZ..................................................................................... Ama............................................................................................................ Fiyatlarn grafie aktarm........................................................................ - ubuk grafik............................................................................................. - izgi grafik................................................................................................ - Mum grafik............................................................................................... Trendler...................................................................................................... Destek ve diren kavram............................................................................ Teknik analiz gstergeleri............................................................................ - RSI............................................................................................................ - Momentum............................................................................................... - CCI........................................................................................................... - Stokastik................................................................................................... Gstergelerin birlikte kullanm................................................................... 39 40 40 41 41 42 44 47 51 51 53 55 56 58

BLM VIII......................................................................................................... TEMEL ANALZ....................................................................................... 61 nc ekonomik gstergeler....................................................................... 61 - Tketici gven endeksi.............................................................................. 62 - Tketici fiyat endeksi................................................................................ 63 - stihdam raporlar...................................................................................... 63 - FOMC kararlar......................................................................................... 63 - Gayri safi yurtii hasla.............................................................................. 64 - retim endeksi........................................................................................... 64 - Michigan gven endeksi............................................................................ 64 - Tarm d cret deiim............................................................................. 64 - Satnalma mdrleri endeksi...................................................................... 65 - Perakende satlar verileri.......................................................................... 65 - Tankan aklamalar................................................................................... 65
4

- TIC verileri................................................................................................. 66 - Ticaret dengesi........................................................................................... 66 - Aylk bte raporlar.................................................................................. 66 - Rehber gstergeler endeksi........................................................................ 66 - Cari hesaplar.............................................................................................. 67 - Dayankl mallar........................................................................................ 67 - Konut balanglar.................................................................................... 67 - Kapasite kullanm..................................................................................... 67 - sizlik rakamlar....................................................................................... 67 - Philadelphia fed endeksi............................................................................ 68 - retici fiyatlar endeksi............................................................................. 68 - Biege book................................................................................................. 68 - stihdam maliyeti endeksi.......................................................................... 68 - Kiisel tketim harcamalar....................................................................... 68 BLM IX............................................................................................................ KAZANMAK N TAVSYELER......................................................... Yatrmclarn baarl olma sebepleri..................................................... - Stop loss emir kullanmalar...................................................................... - Salam yazl ilem plan......................................................................... - lemlerin gvenilir verilerle yaplmas................................................... - Paralarn ynetmeleri.............................................................................. - Trende kar ilem sorunu........................................................................ - Disipline sahip olmalar........................................................................... - Yeterli sermaye ile balamalar................................................................ - Kazantaki ilemi devam ettirmeleri........................................................ - Duygusal davranmama............................................................................. DKKAT EDLMES GEREKEN DER MADDELER... 70 70 70 71 71 71 72 72 72 73 73 73

BLM X.. SZLK. 75 SON SZ............................................................................................................... 80 KAYNAKA. 81

GR
Bu kitap Hedefonline tarafndan, FOREX Piyasalarna yeni giren yatrmclar iin tasarlanm bir eserdir ve Trkiyede bu konu zerine yazlm ilk Trke kitap olma zellii tamaktadr. Uzman kullanclar iin ise ellerinin altnda bulunmas gereken bir kaynak nitelii tamaktadr. Yeni balayan yatrmclar, bu kaynak sayesinde Forex piyasalarnn ileyii ve bu piyasalarda nasl ilem yaplaca konusunda temel bir bilgiye sahip olacaklar. Kitapta anlatacamz konular bir mantk srasna gre hazrlanmtr, fakat her bolm kendi iinde bir konu anlatt iin, bamsz olarak anlalabilir. Size tavsiyemiz, ilk blmlerden itibaren dikkatle takip edip, Forex piyasalar hakknda temel dinamikleri en iyi ekilde renmenizdir. Size kazan kaplarn aralamanzda faydal olacak, kazanl yatrmclarn baarl olma nedenlerini kitabn ilerleyen blmlerinde inceleyebilirsiniz. Eminiz ki sizde onlar gibi bu tecrbelerden faydalanrsanz, baary yakalayacaksnz. Umarz ki, bilgi sahibi olurken ayn zamanda lkemizde yeni gelien bu piyasadan zevk alrsnz. Balamadan nce belirtmek isteriz ki; Forex piyasalar riski yksek olan piyasalardr. Ve ekonominin temel kurallarndan olan, riskin fazla oluu, kazan ve kayplarn da yksek olmas demektir. Bu yzden herhangi bir pozisyon amaya karar verdiinizde, iinde bulunduunuz ekonomik durumu iyice analiz etmelisiniz. Yllardr bu piyasalarn iinde olarak ok rahatlkla syleyebiliriz ki, nasl doktor olmak iin kan grmeye dayanlkl olmak gerekiyorsa, Forex piyasalarnda da baarl olmak iin sabretmek gereklidir. Her trl pozisyonu sabrla karlayp, mantk erevesinde ilem yapan yatrmcnn kazanma ans ykselir. Buradan sadece mantksal karar almanz iin yardm edebilsek de, emin olun kazan kaplarn amanz kolaylatracak en byk hazineye sahip olacaksnz. Mantksal karar vermek, kayplar en ksa srede kesmek, kazanlar en yksek seviyede tutmak, inann sabrla alakal bir olgu.

1) FOREX NEDR ?
Piyasa : FOREX Dnyadaki en byk ve en hzl gelien piyasadr. Gnlk ortalama ilem hacmi 2 trilyon Amerikan Dolardr. Forex piyasalar ounluk olarak dviz birimleri arasnda bir deiim platformu olarak kullanlsa da, gelen talepler zerine zamanla altn, gm gibi kymetli madenlerinde kaydi olarak alnp satld, petroln ilem grd hatta eitli hisse senedi endekslerinin de deiime girdii ok geni yatrm imknlar sunan bir piyasa haline gelmitir. Bu piyasalarda ilem yapanlar; - Kurumsal yatrmclar, - Kurumlar, merkezi ve ticari bankalar, - Hedge fonlar, - Sizin gibi bireysel yatrmclardr. Piyasann leyii : Forex piyasalarnda alnp satlan rn, eitli lkelerin paralardr. ( Ayn zamanda altn ve gm ilemleri de yaplr.) rnein, EURO almak iin Amerikan Dolar verirsiniz, ya da Japon Yeni vererek Kanada Dolar alrsnz. Bu ilemler gnmzde online olarak bilgisayar ortamnda gereklemektedir. Siz paranz Amerikan Dolar olarak yatrr, sonra istediiniz lkelerin para birimleri arasnda ilem yapabilirsiniz. ki lke para biriminin birbirine blnmesiyle ortaya kan birime parite denir. EUR/USD ( Euro/Amerikan Dolar) paritesi 1,2800/1,2802 eklinde olduunu varsayarsak, 1Euro almak ii 1,2802 Dolar (sa tarafta yazl olan deer) dememiz gerekmektedir. Parite fiyat 1,2830/1,2832 olduunda bu ilemi kapatmak istersek, 1Euro karl olan 1,2830 Dolar (sol tarafta yazl olan deer) alrz. Arada oluan fiyat fark bizim yatrdmz sermayeye kr ya da zarar olarak yansr. Piyasalarn Ak Olduu Zaman Dilimleri : Forex piyasalar hafta ii her gn, gnn 24 saati ilem grrler. Dnyann eitli yerlerindeki ilem saatleri farkl olduu iin Trkiye saati ile Pazar geceyars, Yeni Zelanda al yaptktan sonra srasyla, Avustralya, Tokyo, Hong Kong, Singapur, Dubai alr. Bu lkeler piyasas kapanmaya yakn, sabah 8 saatlerinde Avrupa piyasalar srasyla al yapar, ardnda Amerika piyasas Trkiye saati ile 15:30 da al yapar. Yine Trkiye saati ile gece 12 ye kadar ilem grr ve tekrar Yeni Zelanda piyasalar alr. te bu dng Cuma gecesi Amerika piyasalarnn kapanmasyla tatile girer. Bu sayede 5 gn, 24 saat ilem gren bir piyasadr. Sizde ilem yapmaya baladnzda haftada 5 gn 24 saat ilem yapabilirsiniz.
7

Hatrlatalm ki, piyasaya yn veren verilerin en ok Amerikadan gelmesi sebebiyle, leden sonra Amerika piyasalarnn almasyla piyasalarda bir hareketlilik gzkebilir. Bu hareketleri takip etmeniz avantajnza olacaktr. Forexte Piyasasndaki Riskler ? Forexte, normal piyasa koullar altnda hibir zaman yatrdnzdan daha fazla kaybetmezsiniz. Fakat kazancnz da bir snr yoktur. Piyasa, pozisyonunuz ynnde olumlu gelitiinde, yatrlan miktarn ok stnde ilem yaptnz iin, kaldra sistemi sayesinde, teminatnzn ok stnde kazanabilirsiniz. ( Kaldra sistemi 3. blmde tanmlanmtr. ) lem Yapmaya Nasl Balanr ? Eer bu piyasalarda ilem yapmak isterseniz, ncelikle bu piyasalarda ilem yapmaya yetkili bir kurumla ya da kurumun Trkiyedeki anlamal temsilcisiyle irtibata geip, bir hesap amanz gerekiyor. Hesap atktan sonra kredi kart ya da banka hesabndan havale yolu ile para yatrp, ilem yapmaya balayabilirsiniz. Ayn zamandan bu piyasalarda tecrbe kazanmak iin, bu irketlerin demo hesaplar ile sanal para / sanal kazan erevesi iinde ilem yapabilirsiniz. Forex Ekran Nasl Takip Edilir? Online olarak, internet eriimi salanlan her yerden her zaman eriim salanabilir. Bal olduunuz kurum tarafndan tasarlanan bu ekranlarda, pozisyonunuzu grebilir, yeni pozisyon aabilir, fiyatlar canl takip edebilir, grafiklerden faydalanabilir, haberleri takip edebilir, ekran kendinize zel ayarlayabilirsiniz.

Unutmaynz !
Bu blmde aklnzda kalmas gereken nemli noktalar ; - Bu piyasalarda kimlerin yatrm yapt, - Forex piyasalarnn ileyi mant, - Piyasaya giri iin yaplmas gerekenlerdir.

2) FOREX PYASALARI PYASALARININ FARKI

8

LE

HSSE

SENED

Dnyann en byk piyasas olan Forex piyasasnn genel ileyi ve avantajlarn sunmaya altmz bu tabloda, yatrmcnn ilemlerini gerekletirebilecei en iyi, hzl ve verimli olanaklar sunulmaktadr. Belli kstlamalarn olmad Forex piyasasnda yatrmc kazancn maksimum seviyeye karabilmekte ve oluabilecek riski kontrol etme ansna sahip olabilmektedir. Avantajl FOREX Piyasalar Forex, haftann 5 gn, gnn 24 saati ak olup yatrmcnn diledii zaman dilimi iinde herhangi bir zaman snrlamas olmadan ilem yapmasna olanak vermektedir HSSE SENED Piyasalar Hisse senedi piyasalar belli saatler arasnda ilem grmektedir. Bu yzden yatrmclar sadece bu saatler arasnda ilem yapabilmektedirler. Eer aktif olarak baka bir ite allyorsa bu piyasada ilem yapmak zor ve skntl olabilmektedir.

Forex, dnyann en byk piyasas olmakla beraber ortalama gnlk ilem hacmi 2 trilyon Amerikan Dolarnn zerinde gereklemektedir. Piyasada byk bankalar, kurumlar ve yatrmclar ilem yaptklarndan dolay likit bir piyasa olup ileminiz annda gereklemektedir. lem yapan yatrmclardan ilave olarak herhangi bir komisyon ya da kesinti alnmamaktadr. Yatrmc ekranda grd al ya da sat rakamlarna bal olarak ilem yapmakta ve hesap bakiyesini ilem platformundan takip edebilmektedir. Forex piyasalarnda kaldra sistemi bulunmaktadr. Kaldracn oranna gre yatrmc hesabndaki parann belli katlarna kadar ilem imknna kavumaktadr. Genelde 1/200 kaldra sistemi kullanlan piyasada yatrmc bu orana gre hesabndaki parasnn 200 katna kadar ileme
9

lem hacmi dk olup ilemlerin gereklemesi iin alc ve satc olmas gerekmekte ve bu da ileme girmek iin zaman alabilmektedir.

allan kurumlar tarafndan belirlenen belli oranlarda komisyon ya da kesinti olmaktadr.

Yatrmc hesabndaki miktara gre ilem yapabilmekte ve bunun zerindeki ileme girmek iin ilave olarak hesabna bu rakam kadar para yatrmak zorundadr.

girebilmekte ve bu rakamn kazancna ortak olmaktadr.

Forex piyasalarnda yatrmc hem al hem de aa sat yapabilmektedir. Yatrmc eer piyasann deceine inanyorsa elinde al olmadan aa sat yaparak den piyasadan kazan elde edebilmektedir.

Yatrmc sadece al yapabilmekte ve ilemini sat ile kapatabilmektedir. Bunun anlam ykselen piyasada sadece kazan elde edebilmekte ve piyasa derken zarara girmektedir. Bilindii gibi ekonomik grntnn kt olduu dnemlerde den piyasadan kazan elde edilememektedir.

Forex piyasalarnn enstrmanlar olan pariteler ortalama 50 adet olmaktadr. Fakat zellikle 4 temel paritede ilem yaplmakta ve bu sayede yatrmc belli paritelere odaklanp bu paritelerin hareketlerine daha rahat adapte olabilmekte ve takip edebilmektedir. Yatrmc kendisine sunulan ilem platformundan online ilemleri rahatlkla yapabilmekte ve ilem platformunun kendine sunduu kolaylklarla, (annda ilem, kurall emir koyma, hesap zetini takip etme, ekonomik haberler ve analizlere ulama, grafikleri inceleme vb ) ilemlerini hzl ve verimli bir ekilde yapabilmektedir.

Hisse senedi piyasalarnda yzlerce farkl enstrmanlar olduundan yatrmc iin her birini takip etmesi ve bilgiye sahip olmas g olabilmektedir.

Yatrmc genelde telefon ya da dier iletiim aralar ile emir verebilmekte ve piyasa iin gerekli haberlere, grafiklere, analizlere farkl yerlerden ulaabilmektedir.

10

Dnyann en byk piyasas olduu iin maniple edilememektedir. Pariteleri belirleyen belli ekonomik veriler bulunmaktadr. Pariteler bu verilere bal olarak hareket etmektedir. Bu verilerin aklanaca saatler nceden belli olmakta ve yatrmc beklentiye gre hareket etmektedir. Forex mini ve standart hesap imkn sunmaktadr. Burada ama zellikle kk meblaa sahip yatrmcnn bu miktar ile piyasaya girip ilem yapabilmesine olanak salamaktr.

zellikle kk hisseler ciddi alm ya da satmlarla etkilenmekte ve piyasann gidiinin tersinde hareket etmektedir.

Genelde kurumlar belli bir alt limit hesap al belirlemektedirler ve bu yzden bu miktarn altnda birikimi olan yatrmclar hesap aamamaktadrlar.

Unutmaynz !
2. blmde unutmamanz gereken eyler, Forex piyasalarnn borsadan farkl olarak, kaldra oran gibi bir avantaja sahip olmas, ilem hacminin bykl, maniple edilememesi, aa sat ileminin kullanld, 5 gn 24 saat ak olmas ve komisyonsuz ilem imkn verdii ve belirli gnlerde aklanan verilerin hareketinde byk rol oynaddr.

11

3 ) FOREX LEMLER :
Forex yatrmclarnn temel hedefi, yabanc lke paralarnn hareketlerinden kr elde etmektir. u anda Forex piyasasnda ilem yapan yatrmclarn %95i, speklatif ilem yapan yatrmclardr. Geri kalan %5 ise hedge ( korunma amal ) ve farkl amal ilem yapan yatrmclardr. Forex ilemleri online olarak, yapld iin fiziksel bir para deiimi sz konusu deildir. Kaydi para ile yaplan ilemlerdir, fakat yatrmc ile irket arasnda bir szleme yaplm olur. Taraflardan biri alm iin, dieri satm iin anlam olur. Yatrmc pozisyonu kapatt zaman bu taahht, yatrmc baka bir pozisyon ancaya kadar sonlanm olur. Forex lemlerinin erii : Forex ilemleri yatrmc ve irket arasnda bir kontrat anlamas ile oluur. Bu anlamann ieriinde : Hangi para biriminin alnp, hangi para biriminin satlaca, Pozisyon amak iin kullanlacak miktar, ki para birimi arasndaki deiim oran. Baz ilemlere zaman koulu da eklenir, ama u anda sadece anlk ilemlerden bahsettiimiz iin bu kavram dhil etmiyoruz. Bu anlamaya dayanarak, alm-satm ileminin belirlenen miktarla, belirlenen oranla ve belirlenen para birimleri arasnda yaplmas bir ykmllk haline gelmi oluyor. lemler belirli 2 yabanc para biriminin birbirine blmyle oluan rakamlarla yaplr. Bu iki lke parasnn birbirine oranna parite denir. rnek vermek gerekirse; EUR/USD paritesi EUROnun Amerikan Dolar karsnda olan deerini gsterir. Deerlerin birbirine blnmesiyle bulunur. Eer ki parite deeri, 1.2850 ise, bir Euro almak iin 1.2850 Amerikan Dolar vermek gereklidir. imdi de Forex piyasalarnda yaplan ilemlerden bir rnek inceleyelim. EUR/USD (Euro - Amerikan Dolar) paritesi spot piyasalarda 1,2800 olarak gzkyor. Ve bir yatrmc bu fiyattan 10.000 Euro al yapyor. Yani 12.800 Dolar vererek, 10.000 Euro alyor. Bir ay sonra EUR/USD paritesi 1.2960 oluyor. Bu demek oluyor ki, Euro bu bir ay iinde dolar karsnda deer kazanm. Eer yatrmc 10.000 Euroyu satmak isterse 12.960 Dolar alyor.

12

zetle; 12.960 12.800 = 160 Dolar kazan salanm oluyor. Eer piyasalar d trendi iinde ise, ne yapacaz ? te, Forex piyasalarnn avantajl ynlerinden biri daha ! Genelde ou piyasalarda yatrmclar sadece fiyatlar ykselirken kr salar, fiyatlar derken beklemek zorunda kalrlar. Fakat Forex piyasalarnda yatrm yapan yatrmclar bu dleri kr frsat olarak deerlendirir. Forex piyasalarnn en byk avantajlarndan biride burada ortaya kyor. Aa Sat lemleri. Eer ki bir paritenin deerinde d bekliyorsanz, aa sat yapacaksnz. Aa sat hi elinizde olmayan bir deeri, ileride geri almak artyla sat anlamna gelir, bir bakma normal al-veri ya da ticaret mantnn ters evrilmi halidir. nce sat fiyatn belirtip, ileride geri almak iin fiyat takip ederiz. Aa sat yaptnz arac, ileride almak zorundasnz. Fiyatlar der ise alma geip pozisyonunuzu kapatp kr edebilirsiniz. Bu ilemi bir rnekle aklarsak, daha iyi anlalacan dnyoruz; Amerikan Dolarnn, ileriki gnlerde Euro karsnda deer kazanacan yani, EUR/USD paritesinin deer kaybedeceini ngrdmz anda, parite 1.2850 dir. Bu fiyattan aa sat ilemi gerekletirdiimizi varsayalm. Yani elimizde olmayan bir para birimini, ileride geri almak artyla satyoruz. Eer ki piyasa ngrdmz zere d ynnde hareket ederse ve 1.1850 seviyesine gelirse, biz alm yaparz. Ve sonuca baktmzda; Al fiyatmz : 1.1850 Sat fiyatmz : 1,2850 Grld zere aradaki Euro cinsinden 0.100 birimlik fark, yatrmcya kr olarak ileniyor. Ama daha nce de bahsettiimiz gibi sistemde oluan tm aktiviteler Amerikan Dolar olarak ilendii iin, bu kr, USD ye evrilip, hesaba aktarlr. Fiyatlarn bizim dncemiz ynnde gelimesi durumunda aradaki tutar kadar kr edebiliriz. Bylece piyasadaki yn nceden tahmin edebildiimiz zamanlarda Forex size kr etme frsatn her zaman verecektir. Pariteler ; u an iin Forex piyasalarnda en ok ilem gren dviz cinsi Amerikan Dolar dr. lem hacmi bakmndan USD den sonra gelen ilk 4 dviz cinsi srasyla :

13

EUR ( Euro ) JPY ( Japon Yeni ) GBP ( ngiliz Sterlini ) CHF ( svire Frank )

Bu saylan para birimleri, ilem hacimlerinin yksek olmas nedeniyle, Forex piyasasnn temel pariteleri olarak bilinirler. Paritelerde ilk yazlan dviz cinsi baz dvizdir. Ayn zamanda dominatr olarak ta tanmlanr. kinci yazlan dviz cinsine kart dviz denir. Ayn zamanda nominatr olarak tanmlanr. Parite, 1 baz dviz almak iin ne kadar kart dviz kullanlacan belirtir. Ayn zamanda bir kart dviz sattmzda elimize ne kadar baz dviz geeceini de grebiliriz. Bu konuyu da bir rnekle aklamak gerekirse, EUR\USD paritesi 1.2850 iken, bir Euro almak iin 1.2850 Amerikan Dolar vermemiz gereklidir. Ayn zamanda bir Euro sattmzda elimize 1.2850 Amerikan Dolar geecektir. Spread ( Makas ) ; Spread dediimiz kavram, paritelerin al ve sat fiyatlar arasndaki fark olarak tanmlanr. Dier bir deile, arac kurum ya da brokern, mterileri olan yatrmclara satt fiyat ile onlardan ald fiyat arasndaki farktr. Bu fark sebebiyle yatrmc, eer ki ald anda sat gerekletirirse ( fiyatta hibir hareket sz konusu olmadn varsayarsak ) zarar etmi olur. Bunun sebebi spread farkdr ve bu fark yatrmcnn hesabna zarar olarak yazlr, nk her zaman anlk verilerde yatrmcnn sat yapt fiyat, alm yapt fiyattan daha dktr. Kr elde etmek iin fiyatn biraz daha ykselmesini beklemelidir. Sat fiyat ve al fiyat, aralarndaki fiyat fark korunarak birlikte ykselir. Al fiyatnn ykseldii birimde, sat fiyat da ykselmi olur. Forex piyasalarnda fiyat ykselme birimi olarak pips denilen birim kullanlr. Orjinali Percentage in Points olarak bilinen pips, tm pariteler in lm birimi olarak ortak bilinir. imdi spread ve pips tanmlarn bir rnek zerinde tanmlayalm. ncelikle aadaki tabloyu inceleyelim. Bu tabloda EUR\USD paritesinin 14.10.200614.11.2006 tarihleri arasndaki fiyat hareketleri gzkmektedir.

14

Grafikte 23.10.2006 EUR\USD paritesi 1,2547-1,2550 olarak Forex ekranmzdaki grafiklere yansmaktadr. Ayn grafikte 14.11.2006 tarihinde EUR\USD fiyat gstergesi 1,2802-1,2805 olarak yansmtr. Buradan daha da net anlalabilecei gibi 1,2547-1,2550 arasndaki 3 birimlik fark spread olmaktr ve ykseli gerekletii tarihte bile 1,2802-1,2805 olarak 3 birimlik fark korumutur. 1,2805 ile 1,2550 arasndaki 255 birimlik fark Forex te, 255 pips lik fark olarak adlandrlr. Marjin ; Forex piyasalarnda ilem yapan yetkili arac kurumlar ya da broker lar, yatrmcdan yapacaklar ilem karlnda bir teminat isterler, bu teminata marjin denir. Yatrmc pozisyon aarken, at pozisyonun bir blmn marjin ad altnda ortaya koyar. Geri kalan ksm ise kaldra sistemi sayesinde tamamlanr. Pratik olarak, bu bir depozito eklinde dnlebilir.

15

Marjin, bireysel yatrmclara da, kk bir teminatla, ok yksek miktarda pozisyon ama imkn tanr. Piyasada olan yatrm aralar ile kyaslandnda, sadece Forex piyasasnda bylesine yksek oranlarda bir imkn vardr. Sermayeniz, pozisyon iin gerekli marjin tutarnn altna dt anda, hesabnz borlanmamanz iin kapanacaktr. Forex piyasalarnda, girilen her pozisyonda belli bir marjin yani teminat rakam hesapta bulunmas gereklidir. Eer girilen pozisyon sonucunda, piyasa size kar hareket ederse, pozisyonunuz balang teminatnn altna ininceye kadar ak kalacaktr. Eer bu durumda pozisyon azaltlmaz ya da hesaba ilave para gnderilmez ise teminatnz pozisyonunuzu tayamayaca iin otomatik olarak kurum tarafndan kapatlr. Bu sebeple teminatnz kaybetmemi olursunuz. Srdrlebilir Marjin ; Bu marjin daha ok vadeli ( future ) piyasalarda kullanlr. Yaplan ilemin devam edilebilir olmas iin gereklidir. Olas pozisyona negatif etki eden hareketlerde, hesabn hemen kapanmamas iin yatrlmas gerekir. Forex piyasalarda srdrlebilir marjin ile alta istenen marjin ayndr bu nedenle srdrlebilir marjin, Forex piyasalarnda istenen bir taahht deildir. Kaldra ; Kaldra, Forex piyasalarnn en cazip yandr. Kaldra, Forex piyasasnda yatrdnz teminatn ok stnde ilem yapabilmenizi salar ve dier yatrm aralar ile kyaslandnda, en avantajl kaldra oranlar Forextedir. Bu oran irketler arasnda deiim gsterebilir. Genelde kullanlan 1/100 yada 1/200 olmaktadr. Kaldra orann bir rnek ile aklarsak daha anlalr olabileceini dnyoruz. Dnn ki, 200.000 USD almak istiyoruz. Bu pozisyonu amak iin, normalde 200.000 dolar a e deerli bir dviz cinsi, ya da YTL ye sahip olmamz gereklidir. Fakat Forex de kaldra orann 1:200 olarak kullanan bir irkette hesabnz var ise, 1:200 kaldra oran, 1 birim karlnda 200 birim ilem yapma hakk verir. Oluan kazan 200 dolarn karlnda oluyor ve en ufak bir hareket, yatrdnz miktarn ok stnde kazan elde etmenizi salyor. Uzman brokerlarn tavsiyesine gre size sunulan kaldra orann maksimum seviyede kullanmak avantajl olmamaktadr. Olas ters harekette girilen pozisyon, teminat yeterli olmayacandan dolay pozisyonlarn stoplanma riskiyle kar karya kalacaktr. Doru analiz yapmann ve profesyonel bir firmayla almann nemi bu konuda ok daha nem kazanyor.

16

Spot lemler ; Forex piyasas, spot piyasadr. Spot ilemler, para birimleri arasnda bir deiim salar ve o anki fiyatlar annda yanstr. Bu piyasalarda ki en byk avantaj, borsa mantnn tersi olan, al yaparken karmzda bir satcy beklemek zorunda olmaynzdr. Bu zellik sayesinde ilemler annda gerekleir. Alan pozisyon, annda ileme girer ve istediiniz fiyattan ilem yapabilirisiniz. Siz kapatmak istediiniz zaman da kapatlr. Pozisyon kapatma konusunda baz farkllklar olabilir. Gnmzde, Forex piyasalarda alan pozisyon, ayn gn iinde kapatlmaz ise, gnlk tama bedeli, pozisyona gre yatrmcnn hesabna eklenir, ya da hesaptan kesilir. Fakat baz irketler, yatrmclarndan bu tama bedelini talep etmeme gibi zellikler sunmaktadr. Alan pozisyon, Trkiye saati ile 12 civarnda kapatlrsa, hibir arac kurum tarafndan tama bedeline tabi olamaz, nk tama bedeli, ak pozisyonlarn kapanmadan, 1 gn sonraya da sarkt durumlarda geerlidir. Risk ; Forex piyasalar riski yksek piyasalardr. Riskin yksek olmas, kazan ve kayp oranlarn ykseltir. zellikle piyasay etkileyen ani haberler, pariteler zerinde ani hareketler oluturur. Bu haberlerden rnek vermek gerekirse, tarm d istihdam rakamlar, enflasyon oranlar, issizlik oranlar, merkez bankas aklamalar, hazinenin kararlar, politik aklamalar, sava ya da doal afet durumu, lke iindeki istikrar, seim sonular vb. Bu tip haberler, o lke parasnn deer kazanp, kaybetmesi ynnde sert etkiler yaratabilir. Ani klar ya da dler gzlenebilir. Bunlarn yannda tama bedeli bir risk olabilir. Alnan pozisyona gre hesabnzdan faiz kesilecek ise, kaldra sayesinde girdiiniz ykl pozisyon zerinden bu bedel gecelik olarak alnacaktr. u anda Forex piyasalarnda alan pozisyonlarn %80 i, 7 gn ierisinde kapatlyor. Ancak %40 , 2 gn ierisinde kapanan pozisyonlardr.

Unutmaynz !
3. blmde anlatlan konular, piyasa hakknda detayl terimler iermekteydi. Spread, marjin, parite, risk gibi kavramlar, her zaman karmza kacak, bu piyasaya girdiinizde srekli kullanacanz tanmlar olacak. Bu tanmlar kavramanz gereklidir.

17

4 ) GLOBAL FOREX PYASASI NEDR?

Gnmzde Forex piyasalar, brokerlar aracl ile uluslararas para birimlerinin, devaml ilem grd piyasalardr. Bu piyasalarda, yabanc para birimleri, srekli ve e zamanl olarak dei toku yaplr. Bu piyasada ilem yapanlarn yatrmlar da, alm satmdan kaynaklanan ykseli ve dlerle hareket kazanr. Forex piyasasndaki fiyat hareketleri de daha ncede bahsettiimiz gibi gerek zamanl haberlerden byk lde etkilenerek deiim gsterir. FOREX PYASALARININ EN CAZP YNLER ; Haftann 5 gn, 24 saat boyunca ilem yapabilme frsat ok effaf bir piyasa olduu iin, bir ok parite arasnda kolayca ilem yapabilme, Deiken piyasalarn salad kr frsatlar, Riskten korunmak iin, gelitirilen enstrmanlar, Ykseliteki piyasalardan elde edilebilecek kar, den piyasalarda da elde etme olana, Kaldra kullanm sayesinde dk marjin olana, Komisyonsuz ilem yapma Forex Piyasalarnn Tarihesi ; imdi de Forex piyasalarnn gemiinde hangi aamalardan getii ve nasl gelitii hakknda biraz bilgi verelim: Altn Piyasas ve Bretton-Woods Anlamas ; 2. Dnya Savann bitmesiyle ortaya kan belirsizlik sebebiyle, 1944 ylnda ortaya kan toplant sonunda alnan kararlar, Bretton-Woods Anlamasn oluturmutur. ABD, ngiltere ve Fransann katld bu toplant sonunda bir ons altnn fiyat, 35 USD ye sabitlenmitir. Bretton-Woods anlamas, global ekonomilerin g toplamak iin bir istikrar yaratma amacyla oluturulmutur. Ayn zamanda Uluslararas Para Fonunun kurulmasna zemin hazrlad ve sabit dviz kuru sistemi oluturuldu. kinci dnya sava ncesi en geerli para birimi ngiliz Sterlini iken, 2. Dnya Savanda Naziler ile savata olan ngiltere g kaybetti. Ve Sterlin gcn kaybederken, Amerikan Dolar bu anlamann da yardmyla g kazanmaya balad. Bu anlamaya katlan lkeler, aslnda kendi para birimlerini korumak iin katlm gstermilerdir. Ancak 1971 ylnda artk Dolar n altn ile dntrlemeyecei anlalnca, bu anlamada son buldu. Bu dnemde de, Smithsonian Anlamas denendi, bundan bir sene sonra ise Bat Almanya, Fransa, talya, Hollanda, Belika ve Luksemburg birlik olarak,
18

para birimlerinin dolara olan balln azaltmaya ynelik European Joint Float sistemini gerekletirdiler. Her iki sistemde dviz kurlarna esnek bir alan sunsa da baarl olamayp sonlandlar. 1973 1980 arasnda artk piyasa serbest olarak dalgalanmaya balad ve fiyatlar gnlk olarak fark gsteriyordu, ayn zamanda ilem hacimleri de artmt. zellikle endstriyel ekonomilerde, yurt d para transferlerinin artmas bu dalgalanmaya byk zemin hazrlad. 1978 ylnda IMF tarafndan serbest kur sisteminin de yetkilendirilmesi olumlu bir gelimeydi. 1980 senesinde artk bilgisayar teknolojilerinde gelimeye balamasyla, 80 lerde ilem hacmi 70 milyar $ a ulat. Euro Piyasasndaki Glenme ; Eurodolar piyasalarnn olumasyla, Amerikan Dolarnn, Amerikadan farkl lkelerin bankalarnda da saklanmaya balanmas, Forex piyasalarnn hzlanmasnda ki en byk etkendi. Euro piyasas, her trl para birimini, bulunduu lkenin dndaki bankalarda saklama imkn verdi. Tm bu gelimeler, kresel bir para hareketi oluturdu. Ve 1980 yllarnda Amerikan firmalar offshore borlanmaya balam, ayn zamanda da Euro Piyasalar yksek likiditeyi tutmann, ksa vadeli kredi salamann ve ithalatihracatn finans merkezi konumuna gelmitir. zellikle corafi adan da piyasalar iin ok elverili olan ngiltere Eurodolar piyasasnn merkezi haline gelmitir. Euro-Dolar ( EUR\USD ) Paritesini Etkileyen Faktrler, Genel olarak 4 faktr , Euro nun dolar karsndaki hareketini belirler. Bunlar; Amerika ve Avrupada ki merkez bankalarnn uygulad uluslararas faiz oranlar Gerek petrol fiyatlar Amerika ve Avrupann mali yaplar Ticari mallarn fiyat hareketleri

Dolarn zellikle 2002-2004 arasndaki deer kayb, Euro karsnda olduu kadar, Avustralya ve Kanada Dolar karsnda da d yapmtr. Trkiyedeki duruma bakarsak, Euro nun ileme balad 1998 ylndan itibaren, dolar kurunun, TCMBnin Euro fiyat baznda deeri aadaki grafikte verilmitir.

19

2002-2004 senesinde dolarn d ok net bir ekilde grlmektedir ve bu seviyeden sonra, eski gcn kazanma abalar yetersiz kalm, bu seviyelerden gnmze kadar srklenmitir. Az nce bahsettiimiz etkenler sebebiyle Amerikan Dolarnn Euro karsnda nasl deer kaybettii ok net gzkyor. Serbest kur sisteminin geerli olmas buna olanak salamtr. DNYADAK KUR SSTEMLER ; Dnya zerinde yaygn olarak grlen 3 kur sistemi vardr; 1 ) Sabit Kur Sistemi 2 ) Yar Sabit Kur Sistemi 3 ) Serbest (Dalgal) Kur Sistemi

20

Sabit Kur Sistemi ; Devletin kur oranlarna mdahale etmesidir. Ama, devletin kendi kur hedeflerinden amasn engellemektir. Fiyatlarda herhangi bir alalp ykselme sz konusu deildir. Fiyat oluumlar arz- talep dengesine gre olumaz. Yar Sabit Kur Sistemi ; Piyasadaki kur hareketleri devletin izin verdii oranlarda mmkn klnmtr. Bu oranlarn stne kma ya da altna inme durumlarnda, mdahale gelir ve istenilen dzeye tekrar klr. Serbest Kur Sistemi ; Piyasadaki hareketlerin tamam ile arz ve talebe gre belirlendii kur sistemidir. Piyasadaki ilem says ve hacmi, genelde kur fiyatn belirleyen temel unsurdur. Devlet mdahalesi sz konusu deildir. Talep edilen miktar, arz edilen miktardan fazla olduu takdirde, fiyatlarda bir art sz konusudur. Tam tersini dnrsek, arz edilen yani, sat yaplan miktar fazla olduunda, fiyatlarda bir d beklenir. Forex piyasalar tamam ile dalgal kur sistemi ile ilemektedir. Temelini bu sistem hazrlamtr. Herhangi bir mdahaleye maruz kalmamas, fiyatlarnda arz-talep dengesine gre olumasn salar. Sabit Kur Sisteminin Avantajlar ; Sabit kur sistemi zellikle ihracat ve ithalat n youn olduu lkelerde, d ticaretle uraan firmalarn kar karya olduu kur riskini ortadan kaldran bir uygulamadr. Kur riski yznden, demeler dengesi tamamen bozulmas gibi bir risk ortadan kalkar, nk fiyatlarda bir oynamaya izin verilmemektedir. Dier bir avantaj ise, devletin karar verdii para politikas hedeflerine ulamas bu sayede kolaylar. Normalde kurdaki oynamalar, devletin para politikas hedeflerinin tutturulmasn engelleyen bir etken olabilir. Bu risk sabit kur sistemi sayesinde ortadan kalkar. Serbest Kur Sisteminin Avantajlar ; Serbest kur sistemindeki en nemli zellik, piyasaya bir serbestlik kazandrmas ve arz- talep dengesinin olumasn salamasdr. Bu sayede faiz oranlar da kendiliinden oluacak, piyasa arza gre talep faiz oranlarn belirleyecektir. Devletinde faiz oranlarn ve kurlar ayarlama gibi bir sorumluluu olmayacaktr.

21

FOREX PYASALARINDAK YATIRIMCILAR KMDR ? Forex piyasalarna katlan kiileri iki guruba sokabiliriz. 1 ) Hedge Amal Olanlar 2 ) Spaklatif Amal Olanlar Hedge Amal Olanlar ; Forex piyasalarnn %5 inden daha azn olutururlar. Fakat yinede hedge, Vadeli ilemler ( future ) ve bunun gibi piyasalarn ortaya kndaki temel sebeptir. Bu amal kullananlar genelde yurt d balantl alan, yabanc para birimleri ile ilem yapan kurululardr. Ama kur riskini, yani kurda oluabilecek dalgalanmalar, minimize etmektir. Simdi rnek bir olay ve zmn birlikte inceleyelim. rnein ticaretle urayorsunuz. retici firmadan rnleri aldnz, dviz baznda demeyi gnderdiniz. Fakat vadeli sat yaptnz. Yani Dviz baznda alacaklsnz. Ama hala tahsilat sorunu yayorsunuz. leriki bir tarihte gelecek olan dvizinin deeri bugne gre ok dk olabilir. Siz deeri yksek olan dviz ile deme yaptnz iin bu durum sizin para kaybetmeniz anlamna gelir. te Forex bu sorunu ortadan kaldryor. zm hedge ilemi. Bu durumdan korunmann en gzel yolu, sizinde dolar ile borlanmanzdr. Hedge ileminin temeli, var olan bir kur riskine kar sizi korumaktr. Siz byle bir durumda borcunuz orannda, Forex piyasalardan aa sat yapabilirisiniz. Mterilerinizden demeyi aldnz gn ise aa sat ilemini kapatrsnz. Bu ekilde kur ne ekilde hareket ederse etsin, borcunuz ve alacanz ayn oranda artp azalacandan, herhangi bir risk tamayacaksnz. Speklatif Amal Olanlar ; Fiyatlardaki art ve azallar arasndaki farklardan faydalanarak, kazan elde etme amal olan yatrmclardr. Alm yaparken dk, satm yaparken yksek fiyat kollarlar. Piyasann %95 ten fazlasn olutururlar, genelde bireysel yatrmclar, bankalar, anonim irketler den oluurlar. Amalar, dalgalanmalardan faydalanp, fiyat farklar arasnda kr elde etmektir. Piyasadaki ilem hacminin byk blm de bu yatrmclar tarafndan oluturulur. zellikle kaldra oranndan faydalanarak, yksek oranl ilemler gerekletirirler.

22

PYASA YAPICILAR : Forex piyasalarnda ilem yapanlar, ilemleri piyasa yapclar ile birlikte yaparlar. Bu yzden piyasa yapclarnn roln renmek gereklidir. Piyasa Yapclar Kimdir ? Piyasa yapclar, bu i stnde uzmanlam bankalar ya da bu konuda yetkili klnm broker kurululardr. Piyasann ynlenmesine yardmc olurlar, bazlar fiyat belirlenmesinde etkili rol oynarlar. Mteriler ile kiisel bir ba kurmazlar, btn pozisyonlar bir btn olarak grrler. Kesinlikle bir portfy ynetimi yada araclk yapmazlar. Mterilerin alm satm ilemlerini gerekletirmekle ykmldrler. Piyasa Yapclarn Grevi nedir ? Mterilere iki tarafl seenek sunarlar, alm ve satm eklinde olan seeneklerden talep edileni yaparlar. Ksaca piyasa yapclar bu seeneklerden oluan arz-talep dengesini salamaya alrlar. Piyasa Yapclar Fiyatlar Mterinin Portfy Dorultusunda Etkileyebilir mi ? Bir piyasa yapc asla bunu yapamaz. Yapmak istese bile Forex piyasalar buna izin vermez. Forex piyasalarnn, ekonomik teorilere gre, mkemmel piyasa ya da kusursuz piyasa olarak adlandrlmas bu sebepledir. Hibir ekilde tek bir katlmc, fiyatlar bir yne doru ekecek kadar kuvvetli deildir. Tekrar hatrlatalm ki, Forex piyasalar, gnlk 2 trilyon $ akn ilem hacmi ile Dnyann en byk piyasasdr. Ve bu piyasa da tek bir katlmcnn fiyatlar istedii ynde hareket ettirmesine imkn yoktur. Piyasa Yapclarnn Kazan Kayna Nedir ? Kitabn banda da bahsettiimiz, al ve sat fiyat arasndaki spread oran, piyasa yapc kurumun kazancn oluturur. Farkl bir komisyon sz konusu deildir.

23

Unutmaynz !
- Forex piyasalarnn cazip ynleri, - Serbest kur sisteminin Forexin temelini oluturduu - Pariteleri etkileyen faktrler, - Hedge ve spaklatif amal ilemlerin tanm - Piyasa yapclarnn tanm

24

5 ) ONLNE FOREX LEMLER :

Forex Piyasalar Nasl Gerek Zamanl lem Gryor ? Forex piyasalar da ilemler online olarak gerek zamanl ( real-time ) gerekleir. Fiyatlar bir saniye iinde bile farkl seviyelere ulaabilir. Fiyatlar sadece grnd an itibariyle geerlidir. Ve ilem yapan kii, istei fiyat ekranda grdnde yapmak istedii ilemi seer. Ve annda ilem gerekleir. Forex piyasalarnn en cazip zelliklerinden biri de, ilemlerin annda gereklemesidir. Ekranda grnen fiyattan emir verildii anda ilem tamamlanr. Dier piyasalarda olduu gibi ( eer satc pozisyonundaysak ) alc tarafn talep etmesini beklemek gibi bir konu sz konusu deildir. Fiyat grdnz anda ilem yapabilir, annda onayn alabilirsiniz. Forex Piyasalarndaki Veriler ; Forex piyasalarndaki veriler, her zaman gncel verilerdir, herhangi bir ekonomik, siyasi, politik haberin etkileri annda piyasalara yansyabilir. Srekli gncel veriler dnyann neresinde olursanz olun, Forex ekrannda karnzdadr. Forex Piyasalarnda Online lemler Nasl Yaplr ? Forex piyasalarnda online ilemler, 1990 yllarnda Forex ilemler sadece telefon ile emir kabul ederken, bilgisayar teknolojisinin geliim gstermesi ve internet balantsnn gnmzde GSM operatrleri sayesinde bile yaplabilmesiyle, ok kolaylat. Sahip olmanz gereken tek ey, yaknnzda internet balantl bir bilgisayar! Sadece bukadar. Bu sayede 5 gn boyunca gnn 24 saati, ilem yapabileceiniz bir platformunuz olacaktr. Piyasalar, Trkiye saati ile Pazar gn 24.00 sularnda alp, Cuma gecesi 24:00 sularnda kapanr. Biliim sektrndeki bu gelimeler ayn zamanda hesap ama ilemlerini de kolaylatrmtr. Ayn zamanda para transferlerinin hz sayesinde, marjin sknts eken mterilerin, hesaplarna annda para gnderebilmesi sayesinde, pozisyonun kapanma sorunu ekilmemektedir. Yatrlan miktar, en ksa srede hesabnza yatrlr. ( Hatrlarsanz 3. blmde, sermayeniz pozisyon iin gerekli marjin tutarnn altna dt anda ak pozisyonunuzun, borlanmamanz iin kapanacandan bahsetmitik. )

25

Online lem Yapmak in Ne Yapmak Gerekli ? Forex piyasalarnda ilem yapmak iin yapmanz gereken sadece 2 basit ilem var. 1 ) Yetkili bir kurulutan adnza hesap atrmak 2 ) Depozitonuzu am olduunuz hesabnza yatrmak -Hesap Ama lemi; lem yapmak iin sizin adnza hesap aacak, Forex ekrann kullanmanz salayacak, her trl teknik destei verecek ve gerekli eitimleri salayacanza inandnz bir kuruma bavurup, kurumun istedii belgeleri firmaya gndermekle ykmlsnz. rnek verirsek, szlemenin imzal teslimi, nfus czdan rnei, adres, telefon ve e-mail bilgileri gibi temin edilmesi kolay belgelerdir. Bu belgeler tahsis edilip firmann eline eksiksiz ulamasyla hesabnz alm olur. -Depozito Transferi ; Gerek parann hesaba yatrlmas ileminin ardndan, paranz deerlendirmeye balayabilirsiniz. Gnmzde zellikle kredi kartndan havale seenei, en hzl yntem olmas ve pratiklii nedeniyle en ok tercih edilen yntemdir. Bunun dnda banka yoluyla havale de bir seenek olabilir. Evet, sadece bu kadar! Bu aamadan sonra size verilmi olan hesap numaras ve ifrenizi bir bilgisayar aracl ile sisteme girip, Forex ekranndan online olarak fiyatlar ve piyasa ile ilgili haberleri takip edebilir, kurum tarafndan verilen destekten faydalanabilir, alm-satm karar verdiyseniz pozisyon ap kapatabilir yada siz bilgisayar banda deil iken hedeflediiniz deere gelen pozisyonunuzu, sistemin otomatik olarak kapatmas iin emir verebilirsiniz. Gnmzde ou firma hesabnza para yatrmasanz bile, size sre limitli bir demo hizmeti vermektedir. Bu demo sayesinde, hesabnza para yatrmasanz da, sanal bir paray Forexte deerlendirip, tecrbe kazanabilirsiniz.

26

Online lemler Hakknda Neler Bilmelisiniz ? Online ilem yaparken, kullanacanz platform, ilem yapacanz irket tarafndan size salanacaktr. Bu platformu, bilgisayarnzda her atnzda, gncel portfy durumunuzu, anlk parite hareketlerini, bekleyen emirlerinizi, gemite gereklemi hareketlerinizi, fiyat grafiklerini, teknik analiz almalarn ve platforma ait eitli zellikleri grebilirsiniz. imdi rnek bir Forex ekrann birlikte inceleyelim. Bu rnekte yukarda bahsettiimiz platformu, yani Forex ekrann grebilirsiniz. nceledikten sonra sizde fark edeceksiniz ki, ilemleri yapmak, genel gidiat takip etmek, portfy durumunuzu grmek, ilem yapmak, takipte bulunmak, grafiklerden faydalanmak sandnzdan ok daha kolay olacak.

27

28

te temel olarak bir Forex sayfasnda olabilecek her zellii grebildiiniz rnek bir Forex ekran. Bu platformun Trke olmas, renme aamasnda size kolaylk salayacaktr. imdi bu platformdaki pencerelerin, aklamalarna bir gz atalm. Forex Ekrannn Temel Pencereleri : 1 ) st Men ;

Gzken bu ksmda, her programda olduu gibi, dosya ama, kaydetme gibi ilemlerin olduu dosya butonu, kullanlan aralarn seilebildii gster seenei, alma alannzla ilgili seeneklerin olduu workspace, pencerelerin dzenini ayarlayabileceiniz pencereler ve yardm dosyasnn bulunduu help butonlar bulunmaktadr. 2 ) Ana Men ;

Bu blm Forex ekranndaki tm pencereleri ap kapamaya, yarayan bir mendr. Yardm dosyasn da iinde bulunduran bu men, hzl ilem imkn salar. 3 ) Koteler Penceresi ;

Bu pencerede tm pariteleri, ayn zamanda altn, gm gibi kymetli madenleri, anlk al ve sat fiyatlarn, gn iindeki en yksek ve en dk deerlerini saatlerini renerek grebileceiniz bir ekrandr.

29

Buradan 5 gn 24 saat, anlk fiyat verilerini grebilirsiniz. stediiniz parite zerine sa tklayarak, alan menden alm satm ilemini gerekletirebilirsiniz. Men ayarlarndan bu meny 50 ye yakn pariteden istediinizi seerek kendinize zel bir ekran yaratabilirsiniz. 4 ) Grafik Penceresi ;

Bu grafik penceresinde, ilgilendiiniz her bir paritenin, gemi gnlerde olan fiyat hareketlerini grme imknna ve canl verilerine ulaabilirsiniz. zellikle anlk grafikler gn iinde yatrmclarn en byk yardmcsdr. Bu grafikleri byltp ok daha geni bir ekranda izleme yapabiliriz. Teknik analiz almalarna da izin veren bu pencere, bu platformlarda deimez bir edir. Genelde yatrmclar ilem yapmaya karar verirken, teknik analizden faydalanrlar. Teknik analiz bu piyasalar iin, zellikle yatay seyreden piyasalarda, nemli ekonomik ve siyasi gelimelerin beklenmedii lkelerin para birimlerinde, bir ok yatrmc iin ok etkili bir karar verme aracdr. Teknik analizle ilgili daha ayrntl bilgiyi ileriki blmlerde vereceiz.

30

5 ) Ak Pozisyonlar Penceresi ;

bu penceredeki blmlerin aklamas; Emir : Verdiiniz emre sistem tarafndan verilen numara Tarih : leminizi yaptnz gn, ay, yl, saat, dakika ve saniye, Parite : lem yaptnz parite cinsi, Al/sat : Yaptnz ilemin tr, Miktar : Yaptnz ilemin parasal deeri, Fiyat : Yaptnz ilemdeki 1 birim deerin size maliyeti Kapan Fiyat : Pozisyonu kapatmak istediimizde, hangi fiyattan ilem yapacamz gsterir. Fiyat deimeleri ile birlikte buradaki deerde deiir. Stat : Pozisyonunuzun durumu hakknda bilgi verir. Kr Alma (limit) : Otomatik emir verdiysek, pozisyonu kapatmak istediimiz st miktardr. Bu seviyede pozisyonu kapatp, elde ettiimiz kr hesabmza katarz. Zarar Stop (stop loss) : Otomatik emir verdiysek, pozisyonu kapatmak istediimiz alt miktardr. Eer ki pozisyon, beklentimizin aksine geliiyorsa, zarar durdurmak iin bu seviyeden pozisyonu kapatrz. Forex piyasalarnda her ileme balarken kullanmanz srarla istediimiz ilem trdr ! PL : Ak pozisyonunuzu kapattnz taktirde elde edeceiniz krn, kart dviz birimiyle deeri. PL ( USD ) : Ak pozisyonunuzu kapattnz takdirde elde edeceimiz krn, Dolar olarak krl. Noktalar : Paritenin, pozisyonu atmz anki fiyat ile, pozisyon kapatmak istediimiz anki fiyat arasndaki fark. ( tik veya pip)

31

6 ) alan Emirler Penceres ;

Bu pencerede, u anda beklemede olan emirlerinizi grebilirsiniz. Otomatik olarak, hedeflediiniz fiyata gelindiinde pozisyonunuzu kapatmak isterseniz limit ya da stop emirler koyarsnz. ou kullancnn ok iine yarayan ve para kaybn nleyip ,ok byk kr salamasna yarayan bu zellii sizde kullanmalsnz. Eer ki bu piyasada ilem yapacaksanz, piyasalardan ok fazla kopmamanz gereklidir. Ama gn 24 saat ve takdir edersiniz ki, bir insann bu sre boyunca uyank kalp piyasay takip etmesi fizyolojik olarak imknszdr. Bunun iin baz ykselileri karmak, sizin iin de elde edebileceiniz byk bir kazanc karmak anlamna gelir. Ya da bir d dalgasna piyasalardan uzaktayken yakalanmak hibir yatrmc iin istenen bir durum deildir. Bu sorunun zm, limit ve stop emirler! Siz nerede olursanz olun, bilgisayarnz kapal da olsa, ak pozisyonunuza limit emir verdiyseniz, o sizin yerinize piyasay takip eder ve hedeflediiniz fiyata ulaldnda sat gerekletirir. Ya da bir d yaanm ise stop emir koyarak, ok hafif bir kaypla, byk bir d bile atlatabilirsiniz. Piyasay takip edemiyorken, atnz pozisyon iin limit ve stop emirler koymanz srarla tavsiye ediyoruz. rnek verirsek, EUR/USD paritesi 1,2770 seviyesindeyken, Euro aldmz dnelim. Piyasay takip edemeyeceksek, hedef olarak belirlediimiz 1,2810 seviyesini limit, yani kr alma emri olarak gireriz. Bylelikle bu seviyeden sonra d yaansa bile, sistem sizin pozisyonunuzu 1,2810 dan kapatmtr. Ayn zamanda olas sert bir dten korunmak iin, 1,2750 seviyesine stop yani zarar durdur emri koyduumuzu varsayalm. Bylece olas sert bir dte zarar, minimize etmi oluruz. Parite 1,2700 seviyesine dse bile, siz otomatik olarak 1,2750 tan sat gerekletirmi olursunuz. Stop seviyesini az ncede belirttiimiz gibi her pozisyon ata kullanmanz srarla istiyoruz. nk bu piyasa iinde gerekleen sert hareketlerden biri, sizin beklediiniz ynde gereklemediyse, sermayeniz azalabilir. Bunu nlemeniz gereklidir. Stop emir zarar minimize eden bir yntemdir. Nasl ki kangren, nlenmedii takdirde tm vcuda yaylan bir hastala dnecei iin, can kaybn nlemek amacyla bir yerde durdurulmas gerekiyorsa, ayn ekilde,
32

Sermayeyi bir beden, Ters gelien pozisyonu kangren, Oluan zarar da bir organ olarak dnrsek, Ters gelien pozisyon sermayenin tmne yaylmadan, zarar durdurmalyz. Sizde pozisyon aarken, bu konuya dikkat ederseniz, kazan orannz daha da artacaktr. Her yaptnz ilemde kazan salamak sz konusu olmad iin, zarar edilen pozisyonlarda ne kadar az kaybedersek, toplamda elde ettiimiz kazanta o kadar artacaktr. Bu bilgilerden sonra pencerede bulunan, dier pencerelerden farkl olan terimleri inceliyelim; Emir : Sell Limit denilen kr alma yada Sell Stop denilen zarar durdur emirlerinden hangisinin seildiini gsterir. Miktar : Kaldra olan kullanldktan sonra portfynzde, o ilem karl, ne kadar para birimi olduunu gsterir. A: Limit yada stop emir in, hangi seviyeden gereklemesini istediinizi gsterir. imdiki Fiyat : Simgeledii paritenin, uan ki fiyatn gsterir. Noktalar : Limit yada stop noktasna olan, tik baznda uzaklk. Stat : lemin gerekleip gereklemediini bu kolondan takip edebiliriz. 7 )Hesap zeti Penceresi ;

Portfynzn son durumunu, bu penceren inceleyebilirsiniz. htiyacnz olan tm detaylar burada bulabileceksiniz. Ana Para : Hesabnz atnz para birimi Sermaye : Hesabnzdaki para miktarnz Pozisyon : Ak pozisyonlarnzn tutar. ( buradaki rakam sermayenizden yksek olabilir, bunun nedeni burada yazan deer kaldra oran ile birlikte kullanlan deerdir. ) NLV : Sahip olduumuz sermayeden, ak pozisyonlardaki kr veya zarar ckardmzda elde edilen rakamdr. Sermayenin cari durumunu gsterir. PL Bugn : Gn ierisinde elde ettiimiz kr yada zararn miktar. Kullanlm Marjin: Marjin in teminat olduunu hatrlarsak, atmz pozisyonlar iin sermayemizden ne kadar teminat yatrdmz gsterir.
33

Kullanlmayan Marjin : u an iin elverili olan marjin miktarn yanstr. 8 ) Hzl Emir Penceresi ;

Bu pencereler de Forex ekranlarndaki deimez pencerelerden biridir. O an iin takip ettiiniz pariteleri, bu ksmda byterek, nceden miktar girerek, istediimiz fiyat geldii anda sadece AL yada SAT tuuna basarak, ilemi gerekletirebiliriz. Parite ksmnda, ilem yapacanz pariteyi grebilirisiniz, dilerseniz yandaki oklar yardmyla farkl bir pariteye geebilirsiniz. Miktar ksm yapacanz ilem adedini belirtir. Buradaki birimler bin ve milyon anlamna gelir. K harfi bin, M harfi ise milyon u temsil eder. rnek olarak miktar ksmna 5K koyarsak, 5 bin birim al yada sat yapm oluruz. 2M yazarsak, 2 milyon birim ilem yapmak istiyoruz demek olur. Hesap ksm, ilemi gerekletirmek istediimiz kullanc hesabn belirler. Bireysel kullanclarn ou, tek hesap ile altklar iin, bu blmle ilgili deiiklik yapmazlar. Kutunun iinde bulunan renkli karelerin iindeki kutular, parite fiyatnn son 2 rakamn belirtir. Bu kutularn zerine basarak stte belirtilen miktarda al ya da sat ilemini annda gerekletirebilirsiniz.

34

9 ) Tarihe Alm / Satm Penceresi ;

Gereklemi emirlerinizi gsteren bir penceredir. Emrinizin numaras, zaman, cinsi, ilem tr n grmekle birlikte, ileme giren para adedinizi miktar blmnden takip edebilirsiniz. lemin gerekletii fiyat ile arpldktan sonra toplam ksmna yazlr.

Unutmaynz !
Uzun ve akc bir blm geride braktk. Bu piyasada ilem yapmak iin hesabnz bir arac kurumdan amanz gerektiini ve paranzn hesaba getii anda yatrma balayabileceinizden bahsettik, ayn zamanda kredi kart ile havalenin daha pratik bir zm olduuna dikkat ektik. Ayn zamanda kullanacanz platform ile ilgili, genel olarak ou platformda ierii ayn olan ekranlar tantmaya altk, bu ekranlar iyi bir ekilde renmek, herhangi yanl bir ilem yapmanz engelleyecektir.

35

6 ) BAARIYA N GEREKENLER :
Bu konunun tm okurlar tarafndan dikkatle incelenmesi gerektiini dnyoruz. ncelikle herkes Forex piyasalarna kazanmak iin girer. Eer ki amacmz yatrmlarmzn deerini ykseltmek ise, baarl olmak zorundayz. Bu blmde Forex piyasalarnda doru kararlar verebilmeniz iin size baz nerilerimiz olacak. Belirtelim ki, Forex piyasalarn iyice anlamak iin, deneyim ve tecrbeye ihtiyacnz var. Forex piyasalarnda tecrbe kazanarak, piyasa ne yne doru gidiyor ve hangi etkenler piyasay bu yne itiyor, bunlar da anlayacaksnz. Ayn zamanda bu bilgi birikimini de gerektiriyor. Bylesine byk, hi durmadan ilem gren global bir piyasada, doru yatrm doru zamanda yapmak ve pozisyonu kapatmak, taktir edersiniz ki tecrbe kadar, bilgi birikimi de istiyor. Forex piyasalarda pariteler ok hzl hareket eder ve ynn deitirmesi de seri olabilir. Bu tyolarn amac da sizlere pariteye bir deer bime konusunda yardmc olmak ve paritenin ksa vadedeki ynn bulmanz salamak iin hangi kaynaklardan faydalanabileceinizi gstermek. Kendinizi gelitirmek iin, bireysel olarak ulaabileceiniz kaynaklar vardr. zellikle internet yardmyla konuyla ilgili bilgi veren bir sr makale bulabilirsiniz. Trkiyede u an iin, konuyla ilgili Trke kitap says hi olmad iin, elinizde tutmu olduunuz bu kitap bir ilk olma zelliini tayor. Umarz ki, ileriki gnlerde daha detayl kaynaklara da sahip olacaz. Yabanc dilde yazlan kitaplar okuma imknnz var ise, bu konu hakknda daha detayl bilgiye ulaabilirsiniz. Grafikler Teknik analiz blmnde ( 7. blm ) belirteceimiz teknik analiz gstergelerinin says ok fazladr. Baarya ulamak iin, grafiklerden faydalann ama, konuyu iyi zmseyin, ncelikle temel olarak anlamaya aln. Piyasay zmeye aln. Gemi fiyat hareketlerini inceleyin ve bunlar grafiklerle kyaslayn. Makro veriler ile ( ekonomik, politik haberleler ya da olaylarla ) kyaslama yapn. Bu haberlerin hangi para birimlerini ve pariteleri nasl etkilediini inceleyin. nternet Eitimleri Baz internet sitelerinin, yatrmclara piyasay anlatmak, ilemler ve platform kullanm hakknda bilgi sunduu, eitim sayfalar vardr. Bu sayfalar inceleyerek, sizde konu hakknda daha detayl bilgiye sahip olabilirsiniz. lkemizden rnek vermek gerekirse, www.hedefonline.com adresinden, cretsiz olarak, yaklak yarm saat sren online eitim alma imkanz vardr. Eer piyasalara ilgi duyuyorsanz, bu eitimler ok faydal olacaktr.
36

Haberler Dnya haberlerine asla kaytsz kalmayn, bu haberle piyasann gidiatn etkileyen unsurlarn banda gelmektedir. Btn balklar okuyun, zellikle Forex ile ilgili olanlar. Sonra da bu haberlerin, piyasay nasl etkilediine bakn. Tecrbe bu ekilde kazanlr. Hangi haberin piyasay nasl etkilediini bilmek, size ok byk avantaj salayacaktr. Raporlar nternet sitelerinin gnlk raporlarn takip edebilirsiniz. Forex ile ilgili ou internet sitesi, gnlk ve haftalk raporlar yaynlar, bunlar takip edebilirsiniz. Ayn zamanda bu sitelerin mail listelerine ye olabilir, bu raporlar mail adresinizden de takip edebilirsiniz. Tahminler Forex ile ilgili kurumlarn tahminlerinden faydalanmanz neririz. Bunlar %100 kesinlik ieren tahminler deildir, fakat uzamanlar, bu piyasalar ok daha yakndan takip ettikleri iin, genelde tahminleri olumlu ynde gelimektedir. Dnya Endeksleri Dnyann nde gelen borsa endekslerini takip etmeniz (Dow-Jones, NASDAQ; Nikkei) sizin iin avantaj olacaktr. Bu endeks hareketlerini, Forex pariteleri ile kyaslayn. Hangi endeksin, hangi parite zerinde ne ekilde etki braktn zamanla inceleyin. Ekonomik Veriler Dnyada ekonomisi kuvvetli lkelerde aklanan ekonomik veriler, pariteler zerinde etkilidir. rnein, tarm d istihdam oran, isizlik oran, faiz oranlar vb. Hangi ekonomik verinin hangi parite zerinde etki ettiini, sonularn hangi oranlarda etki ettiini kavramanz, tahminlerinizin doruluk payn arttracaktr. Seminer ve Kurslar lkemizde ok yaygn olmasa da, eitli zamanlarda Forex piyasalar hakknda seminerler verilir. Bu seminerlere katlmak, Forex piyasalarn daha yakndan tanmanz iin faydal olacaktr.

37

nternet Forumlar ve Bloglar nternet zerinde kurulan, katlmclarn fikirlerini paylat forumlar ve kiisel olarak fikirlerin ortaya sunumunu salayan bloglardan faydalanmanz, ufkunuzu aabilecek bir yntemdir. Kitaplar lkemizde Forex piyasalar zerine ok fazla kitap olmamasna ramen, zellikle yabanc kaynakl yaynlar sizin iin faydal olabilir. u an okumu olduunuz kitap, Forex in temel kavramlar hakknda yeterince bilgi ierse de farkl kaynaklar da kullanmanz, ileri seviye bilgiler renmenizi salayacaktr.

Unutmaynz !
Forexin Dnya apnda, gnlk 2 trilyon ilem hacmine sahip bir piyasa olduunu dnrsek, yaynlanan yorumlar ve analizleri gncel olarak takip etmemiz gereklilii bir kez daha ortaya kyor. Bunu iin en nemli kaynan internette yaynlanan yorumlar ve gnlk analizler olduunu unutmaynz. nternetten olabildiince faydalanmaya alnz.

38

7 ) TEKNK ANALZ :
Teknik analiz, Forex yatrmclarnn vazgeilmez yardmcsdr. ok kapsaml bir konu olmas dolays ile burada sadece temelini anlatacaz. Daha detayl ekilde renmek isterseniz, sadece bu konu zerine yazlm kaynaklardan faydalanabilirsiniz. Teknik analiz, yatrmclarn psikolojisi ile ilgilenir. Gemiten gnmze kadar olan srete yatrmclarn, belirli seviyelerde, ayn psikoloji iinde olduu ve bu seviyelerden birlikte olarak hareket ettii dnlr. Unutmayn ki, bugn oluan fiyatlar, eitli haber, talep ve beklentiler ile olumutur. Getiimiz gnlerdeki ve yllardaki fiyatlarn oluma koullar da aynyd. O gnlerde de, yatrmclar bu haberleri bekliyor ve ayn psikoloji iine giriyordu. Doal olarak alm ve satmlar meydana geliyor, bunun sonucunda fiyatlar hareketleniyordu. Bugnde ayn beklentiler olacak, bugnde insanlar ayn beklentilerle yatrm karar alacaktr. Bu yzden gemi hareketlerden yararlanmak, bugne k tutabilir. te teknik analizin k noktas budur. Teknik analizde kullanlan formller vardr. Bu formllerde kan rakamlar, grafik zerinde gsterilir. Bu grafikler yatrmc iin baz sinyaller verir. Bahsettiimiz formlleri oluturmak iin, baz girdiler gereklidir. Formllerde genelde ayn girdiler kullanlr fakat oranlar ve hesaplamas fakl olduu iin farkl sonulara ulalr. Bu girdiler genel olarak, kapan fiyat, al fiyat, gn iindeki en yksek deer, gn iindeki en dk deer, ortalama fiyat, zaman, ilem hacmi, sapmalar vb. Teknik analizi bir kek olarak dnebilirsiniz. Evet, bu benzetmeyi u ekilde rnekleyebiliriz; Bir kek yapmak istediimizde temel girdiler bellidir. Un, su, kabartma tozu, vanilya, eker vb. ama biz bunlarn oranlarn deitirirsek yeya bazlarn kullanmazsak, fakl birka madde kullanarak, ( kakao, portakal, reel ) onlarca farkl kek yapabiliriz. Ayn ekilde teknik analizde de, az nce bahsettiimiz girdileri kullanarak, zamanlarn deitirerek, bazlarn kullanmayarak, onlarca teknik analiz grafii ortaya kartlabilir. zellikle bilgisayar kullanmnn artmasyla, forml says da artmtr. Bir rnek vermek gerekirse, Stokastik grafiini bulmak iin paritenin; Bugnk kapan fiyat 5 gn iindeki en X 100 dk fiyat

5 gn iindeki en yksek fiyat 5 gn iindeki en dk fiyat Verilerini kullanarak buluruz.

39

Akmlayson/Distrbsyon Grafiini bulmak iin, (Gnlk kapan-Gnlk en dk) (Gnlk en yksek Gnlk kapan) X ilem miktar Gnlk en yksek Gnlk en dk Verileri kullanlarak bulunur. Grld gibi girdiler temelde ayndr, fakat oranlar ve hesaplanma yntemleri fakl olduundan deiik sonular verirler. Bu basit tanmlamadan sonra, birazda teknik analizin amacndan bahsedelim. Ama : Belirttiimiz gibi, teknik analiz eitli formllerin sonularnn grafik zerinde gsterilmesiyle oluur. Bu grafikler fiyat grafii ile birlikte incelenir. Ama, formllerin gsterdii sinyaller ile fiyat arasndaki ba kurmaktr. Ksa, orta ve uzun vadeler iin yaplabilen analizler, fiyatn hangi yne doru hareket ettii konusunda bize bilgi verir. leriki dnemde, hangi seviyeye kadar gelebilir, bu seviyenden sonra daha ok artar m, d ne zaman son bulur, gibi sorular yantlamada yardmc olan bir yntemdir. Gemite yatrmclarn alm satm yapt seviyeler ve zaman birimleri gz nne alnmtr. Hatta ini k trendlerinin saysna baklarak, tahmin yaplabileceini syleyen teoriler de mevcuttur. Hatrlatalm ki, hibir piyasada, sadece teknik analize bakarak yatrm karar vermek, doru bir strateji deildir. Bir sonraki blmde belirteceimiz Temel Analiz ile ortak bir karar vermek en salklsdr. nk piyasadan gelen veriler, haberler, setiimiz dviz birimine sahip lkeni durumu ya da dnyadaki gelimeler, teknik analiz iin bir veri deildir. Ani bir haber, bir anda fiyatlar yukar/aa gtrebilir. Temel ve teknik analizi harmanlayarak, iki analizin de ayn ynde sinyal vermesini beklemek, alnacak en salkl karar oluturur. Fiyatlarn Grafie Aktarm : Fiyat grafikleri, yatay eksende zaman, dikey eksende fiyat belirten bir alan iine yerletirilirken farkl yntemlerden faydalanlabilir. En ok kullanlan grafiklendirme trlerini aklayalm

40

ubuk Grafik : Fiyatn kapan anndaki seviyesinin, en yksek ve en dk deerlerinin grnd bir sistemdir. Belirlenen zaman dilimi baznda hesaplanrlar. Bir rnekle aklarsak, altta USD/JPY paritesinin ( Amerikan Dolar / Japon Yeni ) gnlk olarak hazrlanm ubuk grafii gzkmektedir.

Bu grafikte, her gn iin ayr ayr hazrlanan ubuklar yan yana dizilir. Buradaki ubuklarn anlam ise, Gn iindeki en yksek deer ile en dk deer belirlenir ve bu iki nokta birletirilir. Ve kapan fiyat bir yatay izik tarafndan gsterilir. 20 Kasm gn iin belirtilen grafikte, gn ii en yksek deer 118.18, en dk deer 117.77 ve kapan deeri 118.09 olarak gsterilmitir. izgi Grafik : Bu grafik tr sadece kapan fiyatlarn baz alarak izilen bir grafiktir. Kapan fiyatlar nokta olarak iaretlenir ve sonra bu noktalar birletirilir. Buradaki ama sadece kapan fiyatlarn takip etmektir. ubuk grafiklere gre daha az detay ierir. Kapan ve al fiyatlar hakknda bilgi vermez. Ayn rnei izik grafik yardm ile gsterir isek,

41

Burada her bir tepe ya da dip noktas bir gn kapann belirtir. 16.11.2006 da 118.20 seviyelerinden kapanan parite, 17.11.2006 da 117.75 ten kapan gstermitir. 20.11.2006 kapan ise 118.09 olmutur. Mum Grafik: Aralarnda en detayl grafik tr mum grafiktir. Japonlar tarafndan ortaya kmtr. Paritenin al fiyat, kapan fiyat, gn iinde ulat en yksek deer, gn iinden ulat en dk deer ve paritenin ynn belirtir.

42

YKSEL

Grld gibi mum grafiklerde farkl verileri bir arada bulmak mmkndr. Kutular al ve kapan fiyat arasndaki fark gsterir. stte ve alttaki ince ubuklar ise en yksek ve en dk fiyatlara kadar uzar. Ykselen bir seyir halindeyse yani ald fiyattan daha yksek bir fiyatla kapan gerekletiyse, ii bo beyaz kutular izilir. Ama kapan fiyat, al fiyatnn altnda kaldysa ii dolu siyah mumlarla ifade edilirler. D olduu durumda al fiyatnn, kapan fiyatndan stte olmas gerekir. lk grafikte kutunun st ksmndan al yapm, kapan fiyat, al fiyatnn altnda kalmtr. kinci grafikte ise kapan fiyat, al fiyatnn stnde olduu iin, mum grafikte st tarafta yer almaktadr. Gnn en yksek ve en dk deerleri yine ubuklar ile izilmitir. Kapan deeri en dk fiyata, al fiyat da en yksek fiyata eit olan gnlerde bir ubuk sz konusu olamaz.

43

Bu grafikte gnlk veriler kullanlarak, daha nce incelediimiz fiyatlar mum grafikler yardm ile gryoruz. Daha nceki tablolar ile karlatrrsanz, fiyatlardaki ykselme ve dmeleri ve kutularn ald renkleri daha net grebilirsiniz. 20.11.2006 tarihine bakarsak, al fiyat, gn iindeki en dk deer olduu iin, alt tarafta bir ubuk sz konusu deildir. Mum grafikler detayl olduklar iin, uzmanlar tarafndan daha ok tercih edilen bir grafik trdr. Veri bakmndan da daha zengin olduu iin analiz yaplmaya daha uygudur. Piyasann yn hakknda daha net sinyaller verebilir. rnein; i dolu grafikler piyasann zayflayp alalacan, ii bo grafikler piyasada bir toparlanma olacan belirtir. Trendler : Trend, teknik analizde fiyatlarn takip ettii yn temsil eder. Teknik analize gre fiyatlar bir trend dorultusunda hareket eder. Arz ve talep bu trendleri belirler. Fiyatlarn takip ettii yn inceleyerek trendleri e ayrabiliriz; yukar trend, aa trend yada yatay trend .

44

Zamana gre ayrlan trenler ise; en az bir yl suren uzun vadeli trend ( ana trend ), 1 ay civarnda sren orta vadeli trend ve 1 ila 20 gn aras devam edebilen ksa vadeli trend olarak e ayrlr. Bu trendleri daha net belirtmek iin, fiyat hareketlerinin tepe ve dip noktalarndan geen trend izgileri izilir. Bunun iine en az 2 tane tepe ve dip noktasna ihtiya vardr. Bu noktalar dz bir izgi ile birletirilir. Bu sayede bir doru ortaya kar. Bundan sonraki fiyat hareketleri bu dorultuda giderse, trend iyice salamlar.

EUR/GBP (Euro/Sterlin ) paritesinde 2 yllk grafie baktmzda , 1. trendimiz 2005 ylnda Mart-Mays arasnda olan orta vadeli d trendi. 0.70 seviyelerinden balayan d trendi izlemi, mays ortasnda trend izgisinin sonu olan 0.685 e kadar gerilemitir. Bu trendi yukar krmas, dn ksa vadede bittii anlamna gelmektedir. Haziran sonuna kadar ykseli devam etmitir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, Mart aynda yaplan tepe noktas ile Haziran aynda yaplan tepe noktas arasndaki farktr. Grld zere tepe noktas ok aada kalm, bir ykseli trendi oluturamamtr. Buradan anlayabiliriz ki, d trendi aslnda uzun vadede krlamam, geici bir ykselme yaanmaktadr.

45

2. trendimiz ykseli trendinin ardndan oluan d trendidir ve bahsettiimiz tepe noktalarnn, bir ncekini aamamas durumu burada da sz konusu olmutur. lk iki tepede oluan trend izgisi. 3. tepenin nerede oluaca konusunda bize bilgi vermektedir. 3. trendimiz de ayn ekilde orta vadeli d trendidir. Son gnlerde yaplan ykseli hareketi de tam bu seviyede son bulmutur. Artk ykseli trendine geebilmek iin, fiyatn krmzyla izili trend seviyesinin stne kmas gereklidir. Hem st hem de alt seviyeleri gsterebilen trenlere kanal da denmektedir. 3. trendimizde olduu gibi bu kanallar fiyat hareketlerinin st ve alt noktalarnn belirlenmesinde yardmc olurlar. Uzun vadeli trendler zerine rnek verirsek,

Burada da, EUR/JPY paritesinin son 1 sene iindeki fiyat hareketleri ubuk grafikler yardm ile izilmitir. Son bir sene iinde ykselite olan trendin, mart ayndan itibaren bir trend ierisinde hareket ettii ok ak gzkyor. u anda hala bu trend devam ediyor ve bir dme beklenmiyor. Ayn zamanda bu trendin iinde Haziran Ekim aylar arasnda orta vadeli bir trend de grnyor, bu tredin destek seviyeleri biraz daha yukarda olduu gzlerden kamamal. Fiyat seviyesi uzun vadeli trendin altna inmedii srece ykseliin devam edecei ok net gzkyor. 21 Kasm 2006 iin konuursak, trendin gidiat, bir dme durumunda en fazla 150,00 seviyesinin grlebileceini, buradan ykselie geileceini belirtiyor. Bu yzden stop emri vermek istersek, bu noktann biraz altnda

46

emir vermek en mantkl karar olur. Fiyat 149,50 seviyesine yavaa iniyorsa, aylardr sregelen trend krlm olur. Bu tip durumlarda pozisyonu kapatp piyasay biraz izlemek ve ynn nereye gidecei konusunda fikir edinmemiz gerekmektedir. Tabi bu karalar verirken, bu de neden olan haberleri renmek gerekir. Ayn zamanda dier teknik analiz almalarndan faydalanlmasn da neririz. Destek ve Diren Kavramlar : Destek noktas (ayn zamanda destek seviyesi olarak ta bilinir) fiyatlarn, zellikle dt ya da skt dnemlerde, talebin artmasyla, ykselie balad seviyedir. Diren noktas ise fiyatlar ykselirken, allarn durduu ve piyasann terse dnd noktadr. Diren noktasn, fiyatlardaki ykseliin duracan tahmin ettiimiz seviye olarak d tanmlayabiliriz. Ayn ekilde destek noktasn da, d srecinin duracan tahmin ettiimiz ve artk yukar hareketin balayaca seviyeyi belirten nokta olarak tanmlanabilir.

Grafikte, EUR/USD paritesinin 2006 yl bandan beri olan gnlk fiyat grafii grnmektedir. 1.2947 seviyesinin 2006 ylndan itibaren geilemediini grmekteyiz.
47

Nadiren gn iinde o seviyelere ulalmaya allsa da, hep baarsz olunmutur. ste bu ekilde yatay diren izebiliriz. Genelde hep 1.2947 seviyesinden aa dn yaplm, bu diren aylarca korunmutur. Ayn destek seviyesi olan 1,2475 te olduu gibi. Bu seviye de hi geilememi, bu parite iin yatay destek seviyesi olmutur. Yalnz dikkat edilirse Kasm aynn sonunda bir anda bu diren krlm ve artk yukar bir harekete balanmtr. Bu diren seviyesinde satan bir kii, oluan ykseliten faydalanamamtr. Bu yzden daha nceden destek ya da diren seviyelerine ulald anda hemen ilem yapmak ok mantkl deildir. Biraz bekleyip hangi yne doru gidilecei izlenmelidir. Bu sayede, olas bir zarar ya da zarar engellemi ya da kazan frsatn karmam olursunuz. Aslnda yatrmc iin en avantajl durum, destek seviyesinden alp, diren seviyesinden satmak deildir, zaten herkes bunu uygulasayd, bu seviyeler asla krlmazd. Fiyatlar da srekli ayn seviyelerde kalrd. nemli olan destek ya da diren seviyelerinin geilip geilemeyeceidir. Bu noktada kritik bir karar verilmelidir. Belkide bu sefer diren seviyesi krlp hzl bir ykseli trendinde olacaz. Bu yzden daha nceden belirlediiniz destek ya da diren seviyelerine ulald anda hemen ilem yapmak ok mantkl deildir. Biraz bekleyip hangi yne doru gidilecei izlenmelidir. Bu sayede, olas bir zarar engellemi ya da kazan frsatn karmam olursunuz. Bu grafikte sadece eski gnlerdeki en dk ve yksek seviyelerin benzerliine bakarak yatay destek ve diren seviyesini belirledik. Normalde bununla ilgili eitli teknik analiz almalar vardr. zellikle Fibonacci gstergeleri, destek diren sevileri tespitinde yol gsterir. Teknik Analiz Tablosu Kullanm : Bu konu hakknda son olarak belirtmemiz gereken bilgi, ileride kaynak toplarken karlaacanz destek diren seviyelerinin yorumudur. Teknik analiz yaparken eitli zaman birimleri kullanlabilir. Fiyatlar gnlk dizmek istersek her gn iin ayr bir veri grrz. Yani o gn iindeki en yksek ve dk deerler gsterilmi olur. Saatlik seersek, bir saat iindeki en yksek ve dk deerler iaretlenmi olup, kapan fiyat da bir saat sonundaki fiyattr. Zaman dilimini ne kadar ksa tutarsanz, ngrebileceiniz hareket zaman da o kadar ksalr. rnein 5 dakikalk bir grafikle sadece ok ksa vadeli hareketleri izlerken, gnlk ya da haftalk grafiklerle daha uzun zamanl fiyat tahminleri yapabilirsiniz. Teknik analiz programlarnda genelde time , zaman , sre olarak belirtilen blmden istediiniz srelik grafikler hazrlayabilirsiniz.

48

Bu tabloda da aylk , haftalk, (daily adyla bahsedilen) gnlk, 8-4-2-1 saatlik yada 30-15-5-1 dakikalk grafiklere ulalabiliyor. Bunun anlam her bir ubuk, setiimiz zaman diliminde olan hareketi gsterir. rnein gnlk grafii seersek, her gn iin bir ubuk konulur. 15 dakikalk grafikte ise her15 dakikada bir, bir nceki ubuktan sonraki 15 dakikaya ait fiyat hareketlerini grebilirsiniz.(ubuk grafiin yorumlanmas blmn banda anlatlmtr.) imdi de temel teknik analiz grafiklerine gelelim. tek Bu blmde en temel hatlar ile aklanacak olan tanmlamalar, size sadece genel bir bilgi vermek amacyla hazrlanmtr. ncelikle ekranda teknik analiz grafiklerine nasl ulaabileceimize bakalm.

49

Gstergeler, almalar, studies, indikatrler eklinde adlandrlan sekmeye tklandnda, yapabileceiniz teknik analiz almalarna ulaacaksnz. Bu indikatrlerden birini setiiniz takdirde, fiyat grafiinin stne ya da altnda almay greceksiniz.

50

Teknik Analiz Gstergeleri :

Relatif G Endeksi ( RSI ) : Temeli, fiyatlarn gemite ykseldii gnler ile azald gnlerin karlatrlmasdr. Bu karlatrma sonucunda 0 ile 100 arasndaki deerlerden oluan bir eri eklini alr. 0 ile 100 arasnda hareket ederken 100 ar alm blgesi, 0 ar satm blgesi olarak bilinir. 30 ila 70 aras normal olarak bilinirken, bu seviyeleri amas ar seviyelere gelinmi olunduunu bildirir. Bir rnekle aklarsak,

Bu grafikte, altta altn fiyatlarnn belirli bir zaman dilimindeki, gnlk bazda hazrlanm grafiini gryoruz. stte ise RSI grafiini grmekteyiz. Anlalaca gibi, genelde 70 ile 30 arasnda gezen bir grafiktir ve bu snrlardan genelde dn yapar.

Peki bunu Forex piyasalarnda nasl kullanabiliriz? Eer ki RSI grafii 30 seviyesine gelmi ise, fiyat i gcn iyice kaybetmi, artk toparlanama srecine girecek demektir. Yani her an ykselmeye balayabilir. Ve eer ki 70
51

seviyesini gemi ise, fiyat iyice ykselmi ve g kaybetme zaman gelmitir. yice takip edip pozisyon deiimi iin zaman kollamak mantkl olacaktr. Son olarak da ztlklar a ok dikkat etmeliyiz. Grafikte izdiim krmz renkli izgilere bir daha bakn, 2005 ylnn ocak mart aylarnda, fiyatlar dme eilimde iken, RSI gstergemiz tam zt ynde bir hareket gstermitir. Bu yakn zamanda bir k beklenebileceinin en net sinyali saylabilir. Zaten mart aynn ortalarnda da 17500 den 19100 seviyelerine kadar ykseli devam etmitir. 19.100 seviyesinde, RSI artk 70 seviyesini geip, ar alm blgesine geldii iin, bir d beklenmeli sinyali vermitir. Ve hemen 18500 seviyelerine kadar gerilemitir. Burada 14 gnlk RSI gstergesi kullandk, grafiin stnde yazan RSI(14) simgesi bunu anlatr. Sizde istediiniz gn saysn, RSI gstergesini setiinizde kan pencereden girebilirsiniz. Fakat gn saysn azalttnzda gsterge daha da hassaslaaca iin daha hareketli bir gsterge elde edersiniz. Bu da hatal sinyalleri beraberinde getirebilir. Baka bir yorumlanma eklide destek diren seviyelerinin bulunmasdr. Baz paritelerin ar satm blgeleri farkl olabilir. rnein RSI gstergesi 30 yerine 33 seviyesinden dn yapan bir parite, bir dahaki sefer 33 seviyesine dtnde tekrar ykselme eilimine geebilir. Bu artk bir destek noktas saylabilir. Ayn ekilde diren seviyesi 64 olan bir parite, 64 seviyesini diren kabul edebilir ve sat sinyalini bu seviyenden kabul ettirebilir. Bir dier yorum teknii ise, orta seviye olan 50 seviyesi ile ilgilidir. Eer RSI gstergesi 50 snrn aadan yukarya doru kesiyorsa, al sinyali, yukardan aa kesiyorsa, sat sinyali olarak alglanabilir. Tm bu yorumlarn doruluu yapm olduunuz grafiin gemiteki doruluk paylarna baklarak karar vermenizi neririz. Gemite 50 seviyesine ait yorumlar dzgn sinyal verdiyse uygulayabilir, 30-70 seviyeleri hep doru sinyal verdiyse bunlar kullanabilir yada kendi snrlarnz kendiniz belirleyebilirsiniz. Teknik analizi sizin gibi bir ok kiinin takip ettiini dnn ve bu grafiklerin ou kiinin alm satm kararn etkileyen sinyaller olduunu hatrlayn. Doal olarak ayn anda alm ya da satm yapan insanlar fiyatlar zaten etkileyeceklerdir, bunu unutmayn. Sonuta eskiden de ayn fiyatlar, ayn beklentiler, ayn haberler, ayn younluk yaand ve ayn psikolojideki insanlarn tepkileri sonucu aa yada yukar hareketler oldu.

52

Momentum : Momentum, bugn oluan fiyat ile, X gn nce oluan fiyat arasndaki deiimden yola klarak bulunur. Forml ; Kapan Fiyat x 100 X Gn nceki Kapan Fiyat Asl amac trendin gcn gstermektir. Bu sayede erken uyar verme zellii tar. Nasl ki havaya bir ta attmzda, ta belirli bir seviyeye kadar yukar kp, o seviyede biraz bekleyip aa doru inie geerse, momentum da bu bekleme srelerinin tespiti iin kullanlr. Dn zamanlarn nceden belirlenmesinde etkili sinyaller verebilir. Her parite iin ayn olmasa da genel olarak 120 ile 80 seviyesi arasnda gezinir. Simdi bir rnek ile aklayalm.

53

EUR/USD paritesinin son 2 sene iindeki grafiine baktmzda, alt tarafta fiyat gstergesi, st tarafta momentum almasn greceksiniz. Bu grafikte anlatmak istediim eitli konular var, ilk bata momentum ile fiyat grafiinin beraber, ayn ynde ilerledii durumlarda, trend desteklenmi olur. rnein 2006 ubat aynda, fiyatlardaki ykselmeye dikkat edersek, momentum da ayn seviyede bir at gstermitir. Ayn ynde hareket etmesi k desteklemi ve Mays aynn ortalarna kadar ykseli devam etmitir. Trend izlemede etkili bir gstergedir. imdi asl kritik noktaya gelelim. 2006 ubat Mays aylarndaki ykseli, pariteyi 1.18 seviyesinden 1.30 seviyesine tamtr. Bu seviyeden sonra fiyat, bir dzeltme (d ) yapp, tekrar ayn seviyeye ykselmitir. Ama momentum bunu desteklememitir. Daha ncede bahsettiimiz gibi bu ztlklar ok daha gvenilir sinyaller verir. Krmzyla izili trend izgilerine bakarsak, fiyatlarda yatay bir hareket varken, momentum grafii artk bir dme yaanacan bize gstermitir. Haziran banda da bir d yaanmtr.

54

Bir baksa deinmek istediim konu ise destek diren seviyeleri. Grafik zerinde 3 farkl noktada yatay izgiler grnyor. Bu izgileri incelersek;

1.izgi st diren seviyesidir. Grld zere fiyat seviyesi de bu noktalardan sonra hep bir dme eilimine girmitir. Havaya atlan ta rneini dnrsek, ta artk en st noktaya ulam, dme hareketine gemitir. 2.izgi ise alt destek seviyesidir. Bu seviye zellikle son zamanlarda geilememitir. Bu seviyede temel analize, uluslar aras haberlere bakmak ok mantkl olacaktr. Ykselii destekleyen bir haber yok ise bu seviyeden bir d beklenebilir. Daha nceki aylarda da bu seviyeden d gzlenmitir. 3.izgi ise diren seviyesidir. zellikle 2005 ylnda ok tutarl bir destek seviyesi olmutur. Bu izgiden itibaren fiyatlarda bir ykselme gereklemitir. Sizde grafii incelerseniz, bu grafikte baz ztlklar fark edebilirsiniz. Mesela 2006 Ekim Aralk aylarnda fiyat seviyesi arasndaki tepe noktalarn birletirseniz, yataya yakn bir hareket grlmektedir. Fakat ayn tarihlerdeki momentum seviyeleri birletirildiinde bir k sinyali alglanr. nk ikinci nokta (kasn sonu), ilk noktann (ekim ba) ok stnde tepe yapmtr. Eer temel gstergelerde desteklerse, hafif bir toparlanmadan sonra Aralk ay banda bir k beklenebilir. CCI : Temel mant genelde fiyatlarn 22 gnde bir, en dk fiyat dzeyine geleceidir. Genel olarak 5 ile 25 gn arasnda deien zaman dilimleriyle kullanlr. CCI gstergesi +100 ile -100 arasnda deerler alr. Bu snrlar getii dnemlerde olabilir fakat bu seviyeleri gemesi durumunda ok tutunamadan geri dner. Buda fiyatlarn ynn tahmin etmede kullanlabilir. Yatay gelien piyasalarda daha doru sinyaller verir. Fiyatlarn bu yatay seyirden kp hangi yne doru hamle yapacan kestirmek iin CCI gstergesinden faydalanabilir. lgilendiiniz paritenin gemi dnemlerde yapt hareketleri inceleyin. Genel olarak CCI gstergesinin bir seviyesinden sonra d yn deitirip yukar doru kvrlr. Ya da ykseli bir seviyeden sonra duraklamaya gider. Bu seviyeleri alm satm kararlar olarak kullanabilirsiniz. zellikle -100 snrnn ok altnda kalan ve daha nce o seviyeden dn yaplan seviye bir alm blgesi olarak belirlenip, +100 seviyesinin stnde, daha nceleri CCI n aa dn yapt seviyeyi sat blgesi olarak tayin edebilirsiniz. Hesaplanma yntemi ise ; Ortalama Fiyat Ortalama Fiyatn Hareketli Ortalamas Sapma Ortalamas X 0,015
55

CCI gstergesinin yorumlanmasn ise grafik yardm ile inceleyelim.

2004 Aralk 2006 Aralk arasndaki EUR/USD paritesinde 14 gnlk CCI almas gerekletirdik. Bu almada alt ve st tarafa birer destek diren seviyesi izdik. Grld zere bu noktalardan sonra CCI seviyesi yn deitirmitir. Destek ve diren seviyelerini gemiteki dn noktalar baz alnarak kararlatrdk ve 2006 Ekim ay sonundaki kta da bu seviye geilememitir. Bu seviyeler geilemedii iinde fiyatta bir ykselme sz konusu deildir. Dier bir yorumlama ekli ise tepe ve dip noktalarnn farkl alarda olumasdr. 2005 Haziran-Temmuz dneminde fiyat grafii 4 tane alalan dip yapp, ksa vadeli bir d oluturmuken, CCI gstergesinin yapt ikinci tepe ilk tepenin stnde kalmtr. Ve zt ynde ilerlemitir. Dip noktasnn bir nceki dip noktasndan yukarda olmas, paritenin glenecei anlamn verir ki bu, Temmuz ayndan Eyll ayna kadar olan ykselii nceden belirtmiti. Ayn ekilde 2006 Nisan Mays aylarnda meydana gelen fiyat ykseliini CCI onaylamam, 3 tane yatay tepe yaparak, ykseliin uzun srmeyeceini belirtmiti. Bu sinyallerden sonra, Temmuz ayna kadar da bir d yaanmtr.
56

Stokastik : Ksa vadeli hareketlerin yorumlanmasnda etkili olan bu gstergenin sinyal verme mant u ekildedir. Eer paritenin kapan fiyat, gn iinde grd en yksek fiyata denk ya da eit ise, ykselme eilimi olduu anlalr. Tam tersini dndmzde ise paritenin kapan, gn iinde grd en dk deere eit ya da yakn ise, fiyatlarda bir alalma sz konusu olabilir.

Ksa vadeli hareketleri takip etmek iin, en sk bavurulan gstergedir. Yatay ilerleyen piyasalarda gvenilir sonular verir. Bu gstergede 2 tane eri gzkr. Bunlardan biri %K yavalatma dnemi, %D olarak tanmlanan ikinci eri ise %K dneminin hareketli ortalamasdr. kisi birlikte hareket ederler. %K yavalatma dnemi, daha kaln ve siyah renklidir. %D ise ince ve kesik izgilerle ifade edilir. Bu grafiin yorumlanmasnda bu iki erinin hareketlerinden yararlanld gibi, kesiim noktalar da nemli bir gstergedir.

Genelde 0 ile 100 arasnda hareket eden bu gstergede 20 ile 80 seviyelerinin ilerisi, ar blgelerdir. Genelde bu seviyelerden sonra bir dn beklenmelidir. rneimizde de
57

80 seviyesinin stnde olan stokastik, dn yapp 80 seviyesini aa doru kestiinde fiyattaki dler devam etmektedir. En ge olarak bu seviyeden k yapmak gerekir. Ayn ekilde 20 seviyesinden yukar doru krldnda, parite fiyatlarnda da bir art sz konusudur. Ksacas bu noktalara yaklaldnda dikkatli olmak gerekir. Daha detayl incelemeler yaplmal, ani kararlar vermemeli, tm verileri gzden geirip, o ekilde ilem yaplmaldr.

Tm Gstergelerin Ayn Grafikte Gsterilmesi : Teknik analiz alrken, bir yatrm aracnn analizi iin yaplan farkl gstergeler iin srekli yeni bir sayfa almaz. Bu zaten kullanl deildir nk kan sonular birbiriyle kyaslamak gereklidir. Kyaslanan bu gstergeler arasnda yorum yapmak, ztlklar bulmak gereklidir. Bunun iin ayn grafik stnde birden fazla teknik gstergeyi ap kullanabilirsiniz. Bunun iin teknik analiz sayfasndan kullanmak istediiniz gstergeleri semelisiniz. Setikten sonra genel olarak aadaki gibi bir ekranla karlaacaksnz;

58

Grafie baktmzda, alt tarafta EUR/GPB paritesinin fiyat grafiini, st tarafta ise az nce bahsettiimiz teknik analiz gstergelerini grmekteyiz., st ksmda alt alta dizili olan bu gstergeleri birbiriyle kyaslayabilir, yada sadece biri zerinde tekil almalar yapabiliriz.

59

Evet, teknik analiz ile ilgili blm bu kitapta sadece bu kadar ele alyoruz. ok detayl ve ok kapsaml bir konu olmas sebebiyle, sadece temel kavramlardan ve temel birka gstergeden bahsettik. Ve teknik analizi sade bir dille anlatmaya altk. Temel yorumlar hakknda bilgi verdik ve renmenin sanld kadar karmak olmadn anlamanz istedik. Artk sizde teknik analiz tablosunda bu rendiklerinizi uygulayabilir, milyonlarca insann faydaland bu analiz eidinden faydalanmaya balayabilirsiniz. Daha detayl bilgi almak iin, teknik analiz zerine yazlm kitaplar takip etmeniz faydal olacaktr. Fakat tekrar hatrlatalm ki, teknik analizi tek bana alm satm karar verebileceiniz bir ara olarak grmek, ok tevsiye edebileceimiz bir durum deiildir. Piyasadaki gelimeler, haberler, beklentiler gibi etkileri dikkatle takip ediniz. Piyasalar ok etkileyecek veriler yoksa teknik analiz daha gereki sonular verebilir.

Unutmaynz !
Teknik analizin, - Grafik trlerini - Destek diren noktas terimlerinin anlamn - Gemite yaanan hareketlerden rnek alarak, bu gnk fiyatlar yorumlayarak, gelecek iin tahmin yapmaya yaradn, - Al sat sinyallerinin %100 gvenilir olmadn, - Temel analiz ile birlikte ayn ynde sinyal verirse, doruluk paynn arttn, - RSI, MOMENTUM, STOKASTK, CCI gstergelerinin yorumlanmasn, - Trendlerin iziliini ve nasl takip edileceini, - Trenleri takip ederek destek ve direnleri karmann nemini unutmaynz.

60

8 ) TEMEL ANALZ :
Temel analiz, gelecekteki fiyat hareketlerini, ekonomik, politik, siyasal, evresel vb. gibi nedenlere dayandrarak, tahminde bulunmamza yarayan bir yntemdir. Bu veriler, yatrmclar zerinde psikolojik etki brakmann yan sra, piyasadaki arz ve talep miktarn da etkileyecektir. Buda fiyatlarda bir hareketlenme olmasn kanlmaz klar. Birok yatrmc, ilem yaparken stratejisini belirlemek iin, teknik analiz ile birlikte temel analizi de gz nnde bulundurur. Teknik analistilerin en byk avantaj, ayn anda birok piyasay, hatta birok yatrm aracn ayn anda takip edebilmeleridir. Fakat temel analizde, bir piyasa zerinde younlamanz gerekmektedir. nk gelimeler, her piyasay ayn lde etkilemeyebilir. lgilendiiniz piyasann hangi verilere, gelimelere, haberlere nasl tepki vereceini ve daha nce verdii tepkileri bilebilirsek, salkl karar verme ansmz byk lde artar. Temel analizin amac makro dzeyde inceleme yapmaktr. Makro verilerle ilgilenir. Bir pariteye ait iki para birimini temsil eden lkelerin para politikasn, ekonomisini, aklanan rakamlarn, evresel koullarn, arz- talep durumunu, hatta hava durumunu bile gz nne almak zorundasnz. Bu yzden, altnz kurumdan bu bilgileri temin etmeniz, ya da bireysel olarak bu gelimelerin takibini yapmanz ok nemlidir. Forex piyasalarnda temel analiz, borsalardaki hisse senetlerine gre biraz daha dikkat gerektirir. nk, burada ilgilendiimiz bir paritedir ve iince iki farkl deer tar. rnein EUR/USD paritesinde hem Avrupadaki hem Amerikadaki gelimeler, haberler, olaylar, siyasi beklentiler, ekonomik aklamalar takip edilmelidir. Bu paritenin yukar kmasnn tek bir olasl yoktur. Belki USD deer kaybetmi, bu yzden ykselme yaanmtr, ya da EUR deer kazanm olabilir. Bu sebeple bu verilere dikkat edilmelidir. Belirtelim ki, birok sert hareket, ciddi ekonomik verilerin aklanmasna yakn, ya da aklandktan hemen sonra oluur. Bu ciddi hareketler, byk kazan / kayplar olumasn salar. nc Ekonomik Gstergeler : Bu piyasadaki sert hareketler ncelikle Amerika olmak zere, Almanya, ngiltere, Japonya gibi lkelerin ekonomik verileriyle ortaya kar. Yalnz dikkat edilmesi gereken nokta, piyasay ykselten olay bu verilerde ortaya kan rakamlar deildir. Bu rakamlar, yatrmclarn nasl yorumladdr. yle dnn, Devlet enflasyon rakamlarn aklyor ve geen aya oranla 1,5 kat fazla bir rakam kyor. Devlet bu durumun doal olduunu, sebepleriyle birlikte aklyor. Yatrmclar bunu kabul edilebilir bir durum olarak grrse, sert bir tepki olumaz. Ama genel olarak bu durum pek kabul edilebilir bir durum deildir. Unutmay ki bu global bir Pazar ve her yatrmc her bilgiyi en ince detayna kadar bilemez. Bu rakamlarn makul olduuna dair mazeretleri bilemeyebilir ve birok farkl lkedeki yatrmc durumu kritik

61

olarak alglayp fiyatlar drebilir. Bu durumda, verileri makul gren aznlk grup bile, ounluun davrand gibi davranmak zorundadr. Buradaki psikolojiyi anlatmak iin verdiimiz bu rnek, nemli olann gerekler deil, yatrmcnn alglama ekli olduunu aklyor. Bu aklanan veri ve olaylarn birok Forex yatrmcs tarafndan takip edildiini unutmaynz. Eer ki aklanan veriler, yeni bir politikay, yeni bir bilgiyi ieriyorsa, ya da beklentilerin tersi bir veriyse, piyasa buna daha fazla tepki verebilir. rnein tarm d istihdam oran, beklentilerden %30 fazla ktysa, bu lkenin para biriminin deerinin artaca anlamna gelir. Bu da paritelere yansyacaktr. Bu bilgiler, gelecekteki trendleri daha doru tahmin etmeyi salar. Bu verileri takip etmeniz sandnz kadar da zor deildir. nemli olan verilerin ou ABDden gelir, ve her ay, bir nceki ayda akland gn aklanr. Mesela her ayn ikinci aramba gn, ya da her ayn 14 gibi. imdide bu aklanan verilerin ierii ve aklanma tarihleri hakknda bilgiler verelim. Aklanan verileri ilk nce orijinal ksaltmalar ile belirttik, sonrada Trkedeki anlamndan bahsettik. Belirttiimiz tarih ve saatler Amerikadaki zaman dilimine gre verilmitir. Bu bilgileri verirken yanlarna nem derecesine gre yldzlar koyacaz. *** nem derecesi YKSEK olan aklamalardr. ** nem derecesi ORTA olan aklamalardr. * nem derecesi DK olan aklamalardr. *** CCI Tketici Gven Endeksi : Ay iindeki son Sal gn Trkiye saati ile 17.00 de aklanr. Son bir ay iindeki verileri ierir. rnekleme olarak 5.000 hane ele alnmtr. ncelenmek istenen, cretlerin artp, faizin dt zamanlarda, halkn gvenini ve harcama gcn lmektir. Katlmclar sorulara, kiisel gelirleri ve piyasa koullarna bakp, yorumlarn yaparak cevap verirler. Faiz oranlar ve kiisel gelir, kiisel tketimi en ok etkileyen olgudur, bu yzden devlet bu rakamlar ok yakndan takip eder, nk faiz oranlarn belirlerken bu oranlar da dikkate alr. Amerikan ekonomisinin 2/3 sinin zel tketim olduunu gz nne alrsak, ne denli nemli bir veri olduunu daha net grebiliriz.

62

*** CPI Tketici Fiyat Endeksi : Her ayn 20sinde, Trkiye saati ile 15.30 da aklanr. Bir ay iindeki verileri ortaya karr. Bu veriler devlet politikasnn etkileri hakknda bilgiler vermenin yannda enflasyon rakamlar iin nemi byktr. Aylk olarak bilgiler verdii iin enflasyon tahmini iinde faydaldr. CPI yksek kmas enflasyonun gstergesidir ! Tm bu etkiler, CPI verilerini, byk yatrmclar tarafndan sk takip edilen bir veri olmasn salamtr. *** stihdam Raporlar : Her ayn ilk Cuma gn, Trkiye saati ile 15.30 da aklanr. 375.000 iyeri ve 60.000 hane halk katlmyla gerekletirilir. Bu veriler, yeni oluan ve ya kapanan alma olanaklar, ortalama saat ba cret ve haftalk ortalama alma saatleri hakknda bilgi verir. Ekonomide aklanan en nemli verilerden biridir. Yatrmclarn trendleri tahmin etmelerini salar, nk genel ekonomik gidiat hakknda doru bilgiler verir. ***FOMC Kararlar FED Faiz Oranlar : Amerika Merkez Bankas temsilcileri ylda 8 kere toplant dzenler. Bu toplantlar sonunda (Trkiye saati ile 21.45 civar ) faiz oranlar aklanr. FED ( Amerika Merkez Bankas ), lkenin para politikasn, bankalarn kontroln, devlet kurumlarna ve vatandalarna hizmet salama ve finansal istikrar korumadan sorumludur. Bu yzden aklanan bu rakamlar nem tamaktadr. u an iin Amerikada 12 FED blgesi vardr. Hepsi farkl blgelerde bulunan bu yeler, kendi blgelerini temsil etmek iin toplantya katlrlar. Aklanan faiz oranlar arttka, insanlar o para biriminden kmak istemeyeceklerdir. Elinde farkl para birimi olanlar da, faizi yksek olan para birimine dnecektir. Bunu bir rnekle aklamak istiyorum, FED faizlerde bir art karar aldysa, bu para biriminin getirisi de artm olacaktr. Elinde farkl bir para birimi olan yatrmc dolara dnp, bu kazantan faydalanmak isteyebilir. Bu durumda dolarn talebi artacaktr. ktisadi olarak dnrsek ana kural, talep artarsa, mal ktlar. Kt mal da her zaman deer kazanr. Buradaki rneimiz Dolar olduu iin, dolarn fiyat da artar. Bu aklama ayn zamanda tketime de etkisi olduu iin, enflasyonu da etkileyen bir karardr. te bu yzden dikkatle takip edilmesi gereken bir veridir. Piyasay hareketlendiren bir veri olarak bilinir.

63

*** GDP - Gayri Safi Yurtii Hasla : Her eyrein ( 3 ayn ) son gn, Trkiye saati ile 15.30 itibariyle aklanr. Son 3 aylk verilerle elde edilen verilerdir. ngilizce GDP olarak ksaltlan Gayri Safi Yurtii Hasla piyasadaki hareketi gsterir. Belirli bir dnem iinde retilen rn ve hizmetlerin parasal deerini belirtir. Bu yzden GDP lkenin ekonomik gidiat hakkndaki en kapsaml bilgiyi verir.

*** ISM retim Endeksi : Bal olduu enstit tarafndan, her ayn ilk i gn Trkiye saati ile 17.00 da aklanr. 400 akn firmann yneticisine sorulan sorulara karlk verilen cevaplarla oluur. Bu veriler 5 farkl ekonomik alan hakknda bilgi verir. 50 nin altnda kan veri ekonomide bir daralma olduunu, stnde kan veri ise canlanma olduunu gsterir. *** Michigan Gven Endeksi : Michigan niversitesi tarafndan aklanan verilerdir. Tketicilerin ekonomik olarak duygusal davranlarn inceler. Endeks, yatrmclar iin gn getike daha da kullanl hale gelmektedir. Tketicilerin, para harcama konusundaki aylk tutumlar ile ilgili bilgiler verir. *** NFP Tarm D stihdam Oran : Her ayn ilk Cuma gn, Trkiye saati ile 15.30 da aklanan bir veridir. Amerika Birleik Devletleri iindeki alanlara denen cretlerin toplamn gsterir. Bu hesaplama dnda kalan sektrler ; Kamu grevlileri Ev hanmlar Kr amac olmayan sivil toplum kurulularnda alanlar Tarm iileri Bu veriler zellikle, politikaya yn veren kiilerin ve ekonomistlerin, ileriyi daha net grmesi, ekonomik gidiat nceden tahmin etmesi ve ekonomik aktiviteler hakknda bilgi sahibi olmasna yaramaktadr.

64

*** Satnalma Mdrleri Endeksi : Her ayn ilk i gn, Trkiye saati ile 17.00 da aklanan bir veridir. 20 farkl sanayi dalndan, 300 akn mdrn katld bir toplantdr. Bu toplant sonucunda ortaya kan endeks 50nin stnde ise imalat durumu ykselie gemitir. 50nin altnda ise sanayi bir daralma iine girmitir. Temel olarak bu bilgiyi bilmeniz, piyasay takip etmeniz acsndan etkilidir. Beklentilerin bu seviyelerin stnde ya da altnda olduunu bilmek, aklanma tarihi geldii gn, sizin daha uygun bir pozisyonda olmanz salayabilir. *** Perakende Satlar Verileri : Bu veriler, ekonomide kilit veri olarak bilinir. Ele ald dnem iinde yaplan perakende satlar takip ederler ve bu satlar iin mterilerin toplam ne kadar harcama yaptn hesaplarlar. Bu hesaplamalara hizmet sektr dhil deildir. Aklanan veri, hesaplanan ay ile bir nceki ay arasndaki fark yanstr. Perakende satlar da Amerikan ekonomisinin 3/2 sini oluturduu iin, nemli bir veri kabul edilir. Ekonominin genel gidiat hakknda bilgi verir. Aklanan verinin eksi kmas, perakende satlarn, geen aya gre azalm olmas anlamna gelir, bu da Amerikan hkmetinin istedii bir durum deildir. *** Tankan Aklamalar : Nisan, Temmuz, Eyll ve Aralk ortalarnda Trkiye saati ile 02.50 de aklanan bu veriler, BoJ ( Japonya Merkez Bankas ) tarafndan ilan edilir. Japonyadaki i dnyas ve ticaret hakknda, BoJ tarafndan inceleme yaplr. Bu inceleme, para politikasnn oluturulmasnda gz nne alnr. Bu incelemeye, belirlenmi bir sermayeyi aan binlerce Japon firmas katlr. Firmalardan, i hayatndaki gidiat, ekonomik trendler, gelecekteki beklentiler hakknda yorumlar istenir. Bu veriler ekonominin genel gidiatn belirledii iin, zellikle JPY de ( Japon Yeni ) byk hareketlenmeler yaratabilir. Eer Japon Yeni ile ilgili bir paritede ilem yapmay dnyorsanz ya da ak pozisyonunuz var ise, bunu verileri gzden karmamanz tavsiye ederiz.

65

***TIC Verileri : Amerikan hazinesinin yapt aklamalardr. Ayn 12. i gn Trkiye saati ile 16.00 da aklanr. zellikle yabanclarn tahvil, bono alm satmlar gibi, uzun dnemli menkul kymetlerin takaslar ile ilgili bilgi verir. TIC verileri bir lkenin uluslar aras yatrm alannda ne kadar gvenilir olduu konusunda bilgi verir. Yatrmclarn ilgiyle izledii bir veridir.

*** Ticaret Dengesi : Her ayn 2. haftas Trkiye saati ile 15.30 da aklanan bu veriler, lkenin ticari dengesini ve mal piyasas ile hizmet piyasas arasndaki ithalat ihracat farkna bakar. Bir lkedeki ihracat oran, ithalat oranndan fazla ise ticarette bir gelime, byme vardr. thalat orannn, ihracat orannda byk olmas, ticari bir ak olduunu ifade eder ki, ekonomik olarak nerilen bir durum deildir. Ticaret dengesi, bir ak durumunun olmamas durumunda ortaya kar, bu yzden ticaret dengesi, lkenin deme dengesini belirleyen en nemli unsurdur. ** Aylk Bte Raporlar : Amerikan hkmetinin her ay aklad bte raporlar, btede bir ak ya da fazla olup olmadn gsterir. Eer varsa bunun seviyesi yatrmclar tarafndan yorumlanr. Doal olarak, bu pariteleri de etkiler. Bu veriler ayn zamanda, devletin toplad vergilerle de ilgilidir. Bu yzden Nisan ay iinde aklanan bte raporu, piyasalar zerinde dierlerine gre daha fazla etkilidir. ** Rehber Gstergeler Endeksi : Her ayn 20 sinde, Trkiye saati ile 17.00 da aklanan bu veri, ekonomide ki 10 adet temel gstergeden alnan verilerle ortaya kar. Bunlardan bazlar; Sanayi iilerinin haftalk ortalama alma saati, sizlik sigortasna bavuranlarn ortalamas, malat ile uraanlarn ald yeni sipariler, S&P endeksi, yeni bina yapm iin alnan izinler, uzun ve ksa vadeli faizler arasndaki fark gibi ekonominin nabzn tutmaya yarayan verilerdir. Genelde insanlarn gelecei tahmin etmek iin faydaland bir veridir nk bu endeks birok veriyi ierdii iin, genel gidiat hakknda bilgi verebilir.
66

** Cari Hesaplar : Ayn her eyrei aklanan bu veri, lkelerin mal, hizmet veya transferlerin ithalat ile ihracat arasndaki fark inceler. Bu hesaplardaki oranlar, zellikle Forex piyasalarn hareketlendiren oranlardr. ** Dayankl Mallar : Her ayn 4. haftas Trkiye saati ile 15.30 da aklanan bu veri, dayankl tketim mallar siparilerini ve hareketliliini inceler. Burada aklanan orann ykselmesi pariteyi destekleyen bir haberdir. ** Konut Balanglar : Her ayn ortasnda 8:30 da aklanr. Geen ay iinde, ka tane mstakil ev ya da, apartman inaatna balandn gsterir. Bu aratrma iin her ev ya da apartman tek bir birim olarak saylr. Pariteler zerinde yksek etkili bir veri deildir. ** Kapasite Kullanm : Her ayn ortasnda, Trkiye saati ile 16.15te aklanr. lke genelindeki kaynaklarn etkin kullanmn aratrr. Bu sayede endstri alannda da veriler bulunmu olur. rnein fabrikalarn kaynak kullanm oranlar gibi. Kaynaklarn etkin kullanm, verimlilii arttracandan, birok ekonomik verinin iyilemesine yardmc olur. ** sizlik Rakamlar : Her hafta Perembe gn Trkiye saati ile 15.30 da aklanan bu veriler, Amerikada lke iinde isizlik denei almak iin ilk defa bavuru yapan insan saysn gsterir.

Her hafta aklanan bu veriler ekonomik gidiat hakknda dorudan bilgi veremez, size tavsiyemiz bu verilerin ortalamasyla aylk bazl inceleme yapmanzdr.

67

** Philadelphia Fed Endeksi : Her ayn 17 sinde Trkiye saati ile 17.00 itibariyle aklanr. Pennsylvania, New Jersey ve Delaware evresindeki imalatlar incelenir. irketler toplam i hacimleri konusunda aratrlr. Deiiklikler varsa kaydedilir. Bu gsterge istihdam, fiyatlar ve endstrideki koullar hakknda bilgi verdii iin, nemli bir gstergedir fakat piyasalar zerinde pek etkili deildir.

** PPI retici Fiyatlar Endeksi ( FE ) : Her ayn 2. haftas Trkiye saati ile 15.30 da aklanr. Her ay yaklak 300.000 firmadan, 100.000 adet fiyat toplanr. Bu ramaklarla yaplan hesaplamalarla bulunur. CPI kadar etkili olmasa da, etkili saylabilecek bir rakamdr. zellikle enflasyonu da etkileyen bir gstergedir. CPI kadar etkili olamamasn sebebi, hesaplanrken iinde tamamlanm mallarnda bulunmasdr. Baz yatrmclar, PPI endeksini, gelecekteki CPI endeksini tahmin etmek iinde kullanabilir. *Beige Book : FOMC Toplantsndan 2 hafta nce aklanr. Ylda 8 kere Trkiye saati ile 21.15 te aklanr. Genel olarak, merkez bankasnn, gncel ekonomik koullara baknn bir zetidir. FOMC toplantsndan nce yaynlanr ve insanlarn son toplantdan bu yana olan ekonomik koullar hakknda bilgilendirilmesi amalanmtr. ok etkili bir gsterge deildir ama, gemite nadiren de olsa piyasada byk hareketler yaatt grlmtr. *stihdam Maliyeti ndeksi : Ocak, Nisan, Temmuz ve Kasm aylarnn son Perembe gn aklanr. Bu indeks, iilerin maa, maa dndaki sosyal imknlar gibi koullarn inceleyen, incelerken 3.000 den fazla zel sektr firmasndan, 500 den fazla devlet kurumu ve okuldan bilgi alr. Piyasalara ok sert etki etmeyen bir aklamadr. *PCE Kiisel Tketim Harcamalar : Her ayn son gn Trkiye saati ile 15:30 da aklanr. Tketici hizmet ve rnlerindeki fiyat deimelerini inceler. Piyasa zerinde ok etkisi olmayan bir veridir.

68

Unutmaynz !
Temel analizin, - zellikle Amerikadaki verilerden etkilendiini, - Verilere gelen tepkinin genelde ayn ynde olduunu - Aklanan verilerin genelde hep periyodik zaman aralklaryla aklandn, - Aklamalarn tm pariteleri etkilediini unutmaynz.

69

9 ) KAZANAMAK N TAVSYELER:
Bir Forex platformu seerken, en ok dikkat etmeniz gereken nokta, kiminle alacanzdr. Hesap ama ilemi gerekletirmeden nce, karnzdaki kiilere sorular sorun, gemilerini renin. Tecrbeli olup olmadklarn aratrn. Kafanzdaki sorularn hepsini sorun. Karnzda her zaman biri olacak m? Buna ok dikkat edin. Telefon, e-mail ya da chat yoluyla ulaabileceiniz bir yetkilinin olmas bu piyasalar iin ok nemlidir. zellikle finans piyasalarnda ilem yaptnz iin, gelimelerden haberdar olmanz gerekmektedir. Bu yzden anlamanzn, ulamanzn kolay olduu bir firmayla almaya dikkat edin. Size profesyonel anlamda yardmc olacak, her trl imkn salayacak, gerekli eitim dokmanlarn temin edecek, gerektiinde birebir eitimler verebilecek bir firmayla almanz tavsiye ederiz. Gerek online eitim dosyalar, gerekse yz yze olacak eitimler bu piyasalarda baarl olmanz salayacak avantajlardr. Ayn zamanda teknik konularda da alacanz destek, sreyi de ksaltr. YATIRIMCILARIN BAARILI OLMA SEBEPLER : Bu konu iin farkl gruptaki insanlar incelemekteyiZ. Bunlar; Brokerlar, yatrmclar ve eski yatrmclar olmaktadr. Onlardan aldmz cevaplar, 20.000 yatrmcnn deneyimlerini temsil etmektedir. Burada ounlukla ifade edilen nedenleri bulacaksnz. 1- Stop Loss emrinin kullanmalar : leme giri yaplrken stop emri girilmelidir. Bu konuda yazl ilem plan size yardmc olacaktr. zellikle ilemde ne kadar rakam riske edebileceiniz belirtilmi olmaldr. Unutmayn ki, piyasalarda yaplan en byk avantaj, yatrmclarn kr yksek tutup, zarara uradklarnda beklememeleridir. Baarl bir yatrmc kr etmeye baladnda kr geri dn sinyalleri gelmeden kesmez. Elde ettii kk bir kr ile yetinmemeyi bilir, ve zarara uramaya balad zaman, nceden belirledii snrda pozisyonunu kapatr. Bylelikle byk bir kayp nlenmi olr. Az kazanp ok kaybetmek takdir edersiniz ki istenilen bir durum deildir. Bunun iin stop emir konulur. Hatta pozisyon atnz anda bir stop emri girmenizi tavsiye ederiz, paranz derken iinde bulunduunuz psikoloji buna izin vermeyebilir. Uygun ekilde yerletirdiiniz stop emri sizi aada belirtilen oluabilecek ciddi risklerden koruyacaktr. Bu riskler:

70

a) Zararn ksa yerden kesilememesi b) Zararda uzun sre kalnmas c) Kk zararlarn alnamamas d) Bir ya da iki ilemde sermayenin byk ksmnn kaybedilmesi, unutmayn ki o sermaye sizi byk kazanlara tayabilir. e) Hatal olunduunun kabul edilmemesi f) Sizi cesaretlendiren ve ilem plannz terk etmenize yol aan kiileri dinlemek 2- Salam yazl ilem planna sahip olmalar : yi ilem plan baarl bir yatrmcya aada sayacamz avantajlar getirir; a) Kk kr olasl iin yksek dzeyde risk almaz b) Zarardaki pozisyona ilave yapmaz c) Bir ilemde ok fazla parann riske etmez d) Sermayenin ounun marjin olarak kullanmaz e) lemin zaman iinde hatada olup olmadn grmek iin kontrol eder f) Yksek ilemler yapmaz. ( yi ilem plan marjin limitini dikkate alarak ilem yapmanza izin verir) g) D trendlerinde oluabilecek frsatlarn deerlendirir. 3- lemlerini yeterli, gerekli ve gvenilir verilere bakarak yapmalar : Yatrmclarn birou, kresel bilgi ve gstergelere bakarak ilem hkmleri vermektedirler. Yatrmclar sabah gazetelerden baktklar haberlere gre piyasaya atlamazlar. Piyasay daha iyi renmek iin gerekli bilgileri elde etmek iin yeterli aba harcayp ve zaman ayrrlar. Birok brokera gre gn iinde elde edilen kapsaml ve uluslararas bilgilerle piyasaya girmek baar iin en gerekli sebeptir. Baarl Yatrmc kendine ve bilgisine gvenir ve kesin olmayan kaynaklara gre ileme girmez. 4- Paralarn ynetmeleri: hayatna herhangi bir yerinden giri yaptysanz, mutlaka para ynetiminin nemi hakknda yorumlar duymuunuzdur. Bu piyasalarda da baar iin gerekli olan bir unsurdur. Forex iin en iyi yntem para ynetimini, yazl ilem plannn bir blm olarak grmektir. Sermayenizin btesini yapmalsnz. Eer riskiniz sermayenizin %2sinden daha fazla deilse birka zararda ilemde dahi hayatta kalabileceksiniz. Para ynetimi ile ilgili dier nemli yaklam ise risk ve kazan oran olmaktadr. Ayrca yazl para ynetimi, kurallar kazanta iken ilave ilem eklemeyi ve k yerini ieren klavuz olmaldr.

71

5- Trend dorultusunda ilem yapmalar: Birok baarl yatrmcnn ortak gr, trende kar ilem yaplmamas gerektiidir. En st ve alttan pozisyonlara girilmelidir. Grafikler sizi oluabilecek byk zararlar nlemek iin trend noktalarn ve piyasann nereden dnebileceini grmenize yardmc olurlar. Ayrca bu bilgi sizin kazantaki pozisyonunuzdan ne zaman kacanza da yardm edecektir. Trend piyasas ile ilem piyasas arasndaki fark iyi tanmanz gerekmektedir. Eer bilmiyorsanz altnz firmadaki yetkililere sorabilirsiniz. 6- Disipline sahip olmalar: Yazl ilem plann takip etmek iin disiplinli olmalsnz. Disiplin aada belirtilen avantajlar getirir; a) nemli kazan ya da zarar hallerinde ilem plannz terk etmezsiniz b) Yetersiz bilgilerle pozisyon amazsnz c) Dikkatsiz ve sabrszca ilem yapmazsnz d) Kk sermaye ve az bilgi ile birok paritede ileme girmezsiniz e) Grafikleri srekli takip edersiniz f) Duygularnz kontrol altnda tutabilirsiniz g) Stop kullanmay ihmal etmezsiniz. 7- Yeterli sermaye ile balamalar: Aslnda sadece yeterli sermaye ile balamak deildir baary getirmez. Baz yatrmclar iyi miktarda para ile balamalarna ramen kazanamayabilirler. nk yazl ilem plan ile salam para ynetimi kurallarna sahip olamamaktadrlar. Ayrca bunlar devam ettirecek disipline sahip deildirler. Az miktarda sermaye ile balamak ve btn kurallar uygulamak, ok para ile balayp dikkatsizce ilem yapmaktan daha iyi olmaktadr. Peki ne kadar rakam yeterli olacaktr? Bu tamamen sizin ilem plannza ve bir ilemde ne kadar risk alacanza baldr. Ayrca sermayenizin ne kadarn marjin olarak kullanacanza da baldr. Eer siz sermayenizin %5lik ksmn bir ilemde risk olarak ayrmaktaysanz o zaman hesabnzda 10.000 usd bulundurmanz gerekmektedir. Bu rakamda bir ilemde 500 usd olacaktr. Fakat birok broker balangta sk olarak balanmas gerektiini sylerler. Eer sizin ilem bana risk orannz %2 ise o zaman 25.000 usd hesabnzda olacak ve siz 500 USD zarardan daha fazlasn almayacaksnz. Stop seviyesini de ona gre belirleyeceksiniz.

72

8- Kazantaki pozisyonu devam ettirmeleri: yi bir plan kazancnz devam ettirmenize yardm edecektir. yi plan duygularnz karar verirken elimine edecektir. yi plan size unu syleyecektir; Eer piyasa trendi ileminize gre devam ediyorsa o zaman kazancnz koruyacak takip stop konulmaldr. Bu seviye piyasaya gre gerektiinde deitirilebilir. Fakat bu seviye piyasadan ok uzaa konulmamaldr. yi plan size ayn zamanda hatrlatacaktr ki; Eer ilemin bandaki temel nedenler hala geerli ise ve teknik gstergeler ilemi onaylyorsa ilem kapatlmamaldr. Eer %50lik kr oran varsa o zaman ilemi kapatabilirsiniz. artlar izin verirse plannz kazantaki ileminize ilave ilem eklemenize olanak vermelidir. Fiyat seviyelerinin ve kazan hedeflerinin yazlm olmas nemlidir. Ayrca bu yazl klavuz yatrmcy, temel ve teknik gstergeler pozisyonun devamn nerirken kk kazanla pozisyondan kmasn nlemelidir. Bununla birlikte eer temel ve teknik gstergeler pozisyonun devamn teyit etmiyorlarsa hemen ilemden klmasn salamaldr. Ayrca yatrmc kazanl pozisyonda iken gelen bilgilerin kaynana iyi bakmal ve karar verirken dikkatli olmaldr. 9- Duygularnn ilem yaparken kullanmamalar: En iyi yatrmclarla yaptmz grmelerde kendilerinin ilemlerini duygularn katmadan yaptklarn grdk. Kendilerini ileme yatrmamaktadrlar ve bu sayede ilemden kmalar kolay olmaktadr. Baz yatrmcdan farkl olarak heyecan ihtiyalarn gidermek iin ve skntdan kurtulmak iin ileme girmemektedirler. Duygusal korkular yatrmclar zarardaki pozisyondan kmalarn nlemektedir. Bu yzden baarl bir yatrmc duygusal olarak deil, mantksal olarak hazrlanr, grafiklere, rakamlara, haberlere bakarak karar verir. DKKAT EDLMES GEREKEN DER MADDELER : Her zaman ileme girilecek diye bir zorunluluk yoktur. lem dnda beklemekte bir ilem saylmaldr, bu yzde ekran banda oturduunuz her an pozisyon ama gdsne kaplmayn. zellikle kendinizden emin olmadnz zamanlarda ileme girmeyin. Forex piyasalar her zaman olacaktr ve sizi bekleyecektir. inizin rahat olaca, uykularnzn kamayaca ilemlere girin. Yatrma ynlendirdiiniz miktar, hayat standartlarnz etkilememesin. Kendi psikolojik yapnz iyi anlayn. lemde iken hrs, tela, korku, gurur gibi kararlar etkileyecek duygulardan mmkn olduu kadar kann. Forex de gerek ilemlere balamadan nce yeterince bilgi sahibi oluncaya kadar pariteler takip edip ve deneme hesaplarnda tecrbe kazann.
73

Piyasann tersine ilem yapmaktan ekinmeyin (aa sat). En tepe ve dip seviyelerden ilem yapmaktan kanmayn. Bu seviyelerin kendisini ispatlamas beklenilmelidir. ok sayda pariteye ynelmektense belli birka pariteye odaklanabilirsiniz. Bu sayede ilemde olduunuz para birimlerini daha iyi inceleme frsatnz doacaktr. Hatal ve zarar getiren kararlarn younlat dnemlerde ilemlere belli bir sre ara verin ve bu srede dnsel olarak toparlanmaya aln. Zararlarnz inceleyin. Onlardan renecek ok eyler olacaktr.

Unutmaynz !
- Stop Loss koyma - Salam yazl ilem plan - lem yaparken gerekli bilgi donanmna sahip olunmas - Para ynetimi - Trende kar ilem yapmama - Disipline sahip olma - Yeterli sermaye ile balama - Kazantaki ilemi srdrme - Duygularnn ilemlere etki etmemesi konularnn yatrmcya salad avantajlar aklnzdan kmamal.

74

SZLK
Aa Sat : Sahip olunmayan menkul kymetin dn alnmak sureti ile satlmasdr. Ak Emir : Yatrmcnn verdii emirde eer emrin geerlilik sresi yoksa bu emre ak emir denir. Alalan Trend : Bir piyasada fiyatlarn d iinde bulunduu trend yaps. Arac Kurum : Sermaye piyasas faaliyetinde bulunmak zere, Sermaye Piyasas Kurulu tarafndan araclk yetkisi verilmi anonim ortaklklardr. Arbitraj : Fiyat farklarndan yararlanmak amacyla para, kymetli maden, tahvil ve hisse senedi, dviz alp satma ilemidir. ki piyasa arasnda fiyat ilikisi sra d olarak nitelendirildiinde bir piyasadan al yaplp dier piyasadan sat yaplr. Broker : lkemizde ye temsilcisi olarak bilinen bu grevi stlenen insanlar, yelerin ilemlerini piyasaya aktarmn yapar. apraz Kur : ki yabanc para biriminin bir baka lkedeki deerlerini gstermek iin kullanlan terimdir. Dar Piyasa : Piyasa talebinin retim hacmine nazaran yetersiz oluudur. Piyasa hacmini genellikle lke nfusu, gelir dzeyi, gelir dalm, ayn zamanda lke halknn zevk ve tercihleri gibi faktrler belirler. Dealer : Mterilerinin hesabna hisse senedi alm satm yapan kii. Devalasyon : Bir para kurunun deerinin aniden ve yksek oranda dmesine izin verilmesidir. Bu operasyonlar merkez bankalar tarafndan yaplrlar. Diren Noktas : Fiyat artnn youn satlar sonucu durdurulduu seviyeyi ifade eder.

75

Destek Seviyesi : Fiyatlarn derken youn almlar ile karlat ve daha da aaya dmekte zorland seviyedir. Dviz : Ulusal para dndaki tm yabanc paralar ve bu para cinsinden deer tayan tm menkul deerlere verilen isimdir. Dviz Arbitraj : Herhangi bir dvizin ucuz olduu piyasadan alnarak pahal olan piyasada satlarak ya da apraz kurlar arasnda bozulan uyumdan yararlanarak kar elde etme ilemleridir. Dviz arbitraj apraz kurlar arasndaki bozulan uyumun yeniden tesisini de salar. Dviz Kuru : Bir lkenin ulusal parasnn yabanc lkelerin paras cinsinden deeridir. Dviz Kuru Riski : leri bir tarihte dviz geliri elde edecek veya bir dviz demesi yapacak olan kiilerin bu sre zarfnda dviz kurlarnda ortaya kacak olumsuz deiimden dolay zarara uramalar olasl. Efektif : Merkez Bankas tarafndan alm ve satm yaplan ve Trk liras olarak kurlar belirlenen yabanc lkelere ait kt paradr. Efektif Fiyat : Efektif fiyat maln alc tarafndan satn alnmas srasnda kabul edilmi olan fiyattr. Faiz : dn alnan belirli bir fonun kullanma bedelidir. Futures Piyasas : Fiyat dndaki artlar standartlatrlm bir vadeli (forward) szlemenin ilem grd piyasalardr. Bu piyasalarda szlemeye konu tekil eden rn kontrat artlarna uygun olarak ileri bir teslimat tarihinden alnp satlmaktadr. Grafik Analizi : Gemiteki fiyat hareketleri sonucunda olumu formasyonlar bulmak iin fiyat grafiklerinin incelenmesidir. Temel kavram mevcut piyasada benzer modellerin olumasnn ayn ynde olas bir piyasa hareketinin sinyalini verebilmesidir. Hedging : Nakit piyasada bulunulan bir pozisyondan oluan risklerden dier piyasalarda ( r: FOREX ) tersine pozisyon alarak korunmasdr.

76

lem Hacmi : Her hisse senedi iin gerekleen ilemlerdeki hisse senedi says ile ilem fiyatnn arplmasyla elde edilen deerlerin toplamdr. Tm hisse senetlerinin ilem hacimleri toplam, piyasann toplam hacmini oluturur. Kambiyo ( Dviz ilemleri ) : Madeni ve kt para eklindeki tm yabanc lke paralar ve bu paralarla deme yaplabilen her tr hesap, belge, bono, polie, ek vb. parasal aralarn tmne kambiyo ya da dviz denir. Kaldra : Kullanlan sermaye miktarndan daha byk dolar (veya TL) bedeline sahip olan bir emtiann ya da finansal aracn elde edilebilmesidir. Kaldra pozisyonu ne kadar byk olursa kar veya zararda o kadar byk olacaktr. Kapan Fiyat : Yatrm aracnn belirli bir zaman dilimi iindeki en son ilemin fiyatdr. Ksa Pozisyon : Den piyasadaki fiyat hareketlerinden kar elde edebilmek iin sata geilerek uygulanan bir pozisyon tipidir. LIBOR : Londra mali piyasasnda bankalarca belirlenen ve birinci snf bankalara uygulanan faiz orandr. LIBOR'u bir sepet faiz oran olarak adlandrmamz mmkndr. Likidite : Menkul kymetin piyasa fiyatndan veya bu fiyata ok yakn bir fiyattan en ksa srede ve kolayca nakde evrilebilmesidir. Limit : Bir ekonomik deikenin alabilecei maksimum veya minimum deerdir. Limitli emir : Emri veren alcnn, ilemin gereklemesi iin kabul ettii en yksek fiyat, satcnn ise satmaya raz olduu en dk fiyat belli ettii emir tipidir. Lot : Hisse senetleri piyasasndaki ilem birimidir. MKB Hisse Senetleri Piyasas'nda 1 lot 1000 adet hisse senedini veya 1.000.000 TL nominal deerli hisse senedini anlamna gelir. Maniplasyon : Piyasada canllk yaratmak amacyla yapay alm/satm yaplmasna denir.

77

Market Maker : Hisse senetlerinden, bonolardan, dvizlerden veya gayrimenkullerden bir piyasa oluturan jobber (simsar) veya stockbroker (borsac). Dier bir deyile yukarda belirtilenlerin almsatmn yapan kii. Merkez Bankas : Banknot ihra eden, hkmetin para ve kredi politikasn yrtmede yardmc olan, veznedarlk grevini stlenmi, devletin iktisadi ve mali danmanln yapan kurumdur. Net Faiz : Bankalarn mevduata verdikleri faizden vergi ve komisyonlar dldkten sonra geriye kalan ksmdr. OPEC : 1960 ylnda Badat'ta ran, Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezella tarafndan kurulmutur. OPEC, petrol ithalats lkeler zerinde siyasi ve ekonomik bask kurarak iktisadi ve politik bir stnlk salamaya ynelik bir rgttr. Opsiyon Piyasas : Vadeli ilem piyasalarna benzeyen bir piyasadr. Opsiyon szlemelerinin alnp satld bir piyasadr. Piyasa Fiyat : Sermaye piyasas aracnn arz ve talebinin karlamas sonucu oluan fiyatdr. Portfy Ynetimi : Bir portfyn ynetilmesi, mevzuatn ve itzn izin verdii snrlar dhilinde, portfye varlk ( hisse senedi, tahvil, bono, dviz ) alnp satlmas ve bu varlklarn getirilerinin (faiz, kar pay gibi) tahsil edilmesi faaliyetleridir. Varlklarn alnp satlmas kararlarna dayanak tekil eden her trl aratrma ve analiz gibi faaliyetler de portfy ynetiminin kapsamna girer. Rezerv Para : Uluslararas mali kurulular ile hkmetlerin ellerinde bulundurduklar altn ve dvize denir. Risk : stenmeyen sonularla karlama olasldr. Risk Kontrol : Piyasada karlalabilecek olan zararlar snrlamak amacyla kullanlan bir trading yntemidir.

78

Risk Ynetimi : Bir iletmenin normal faaliyet sreci boyunca karlaabilecei risklerin giderilmesi, minimize edilmesi veya bunlarn sigorta ettirilmesi ile ilgili konular ile ilgilenir. Speklasyon : Bireyin gelecekle ilgili beklentileri dorultusunda hisse senedi fiyatlarnda veya dviz kurlarndaki olas deiimlerden bir gelir elde etmek amacyla yaplan ilemlerdir.Bu terim sk sk maniplasyon (yapay fiyat hareketi) ile kartrlr. Stop Emri : Belirlenen fiyat seviyesine geldiinde piyasa emrine dnen emirlerdir. Teknik Analiz : Hisse senedi veya borsa endeksi fiyatnda ya da ilem miktarnda meydana gelen deimelerin genellikle grafiklerle aklanmas ve gelecee ynelik trend belirleme aracdr. Temel Analiz : Hisse senetlerinin geree en yakn fiyatlarn bulmaya ynelik bir yntemdir. Teminat : Borsa yelerinin, borsa ilemleri dolays ile mterilerine ve borsaya verebilecekleri zararlara karlk olmak zere, Borsa tzel kiilii adna yatrdklar meblaa denir. Trend : Bellirli bir zaman dilimi aralnda belli bir seyri oluturan deerlerde ortaya kan srekli artma ya da azalmalar ifade eder. Uzun Pozisyon : Ykselen fiyatlardan kar edebilmek iin satn alma emirleri ile oluturulmu pozisyondur Vadeli Dviz lemleri : Dvizin ileri bir tarihte belirli sabit bir fiyat zerinden alnp satlacana dair yaplan szlemelere bal ilemlerdir. Valr : Kredi ya da mevduat iin bankaca faizin iletilmeye baland tarihe denir. Zamanl Emir : Zamanl emirler ancak verildikleri zaman aral iinde geerli olurlar.

79

-- SON SZ
Tm kitap boyunca sizi Forex Piyasalaryla tantrmaya, piyasalara giri yaptnzda yabanclk ekmemenizi salamaya altk. Her gn 2 trilyon Amerikan Dolarna yakn sermayenin dnd bu piyasalardan sizinde faydalanmanz iin destek olmaya altk. yi anlalacan umduumuz bir dil ve grafikler kullanmaya dikkat ettik. lkemizde bu piyasalarla ilgili kaynak bulmann ne kadar zor olduunu bizde farkndayz ve bu farkndalk yola k amacmz olmutur. Dk rakamlarla ok yksek oranlarda yatrm yapma olana, aa sat, annda ilem yapabilme gibi saysz avantajlarn olduu piyasada umarz ki sizde baarl olacaksnz. Ayn zamanda hedge amal ilemlerin, ticari hayatnzda da sizi koruyabildiini unutmayn. Son tavsiyelerimiz ise, piyasaya girerken hederlerinizi batan koymanz, ilem yapacanz kurumu seerken tecrbesine ve size yaklamna nem vermeniz, normal yatrm mantnda olduu gibi sadece ykseli beklediiniz aralar alp ykselmesini beklemek gibi d beklentisi iinde olduunuz aralar da aa sat yapp fiyat dnce alma geerek kr etmenizdir. zellikle stop noktalarn ok kayp vermeyecek ekilde ayarlamanz, ykseli trendindeyken aceleyle pozisyon kapatmak yerine tm sinyallerin d destekledii durumda sat yapmanzdr. Baz yatrmclar, stop seviyesini daha ileme balamadan kafalarnda belirlerler, nk yatrmc psikolojisi sata geip zarar durdurmanz engelliyebilir. inizden hep simdi ters dn olacak derken, fiyat iyice debilir ve sermayenizi eritebilirsiniz. Fakat sizde taktir edersiniz ki, o sermaye ileride ihtiyacnz olacak. Paranz yatrmadan nce, ksa bir sre deneyim kazanmak ve Forex ekrannda tecrbe kazanmak iin, irketlerin demo hesaplarna kayt olarak, hi para yatrmadan ilem yapmaya balamanz daha faydal olur. Hem ileyi hakknda biraz tecrbe sahibi olursunuz, hem de platformu kullanmay ok daha iyi renirsiniz. Umarz, faydal olabilmiizdir. Yatrmlarnzda baarlar. KTAP LE LGL HER TRL YORUMUNUZU info@hedefonline.com ADRESNE GNDEREBLRSNZ.

80

KAYNAKA
www.hedefonline.com Eitim Arivi 2006 Yusuf Sar Borsada Gstergelerle Teknik Analiz stanbul, 2001, 4. Bask John Jargesen & S. Wade Profiting with Forex USA, 2006 Callum Handerson Currency Stategy : A Practitioners Guide to Currency Trading, Hedging and Forecasting USA; 2002 Peter Rosanstreich Forex Revolution : An insiders Guide to the Real World of Foreign Exchange Trading USA, 2005, 2.Bask Michael Archer, Jim Bickford Getting Started in Currency Trading : Winnig in Todays Hottest Marketplace USA , 2005

81