Professional Documents
Culture Documents
( MUSTAFA KAMBUR )
UZAK YOL II.KAPTANI
2000 - 2001
Metin SEZER
YK STF I
KULLANIM AMACINA GRE GEMLER:
C - Kark Gemiler
1-) Yk-Yolcu Gemileri
STFN LKELER
1-) Ykn korunmas 2-) Ykn hacminden yararlanma 3-) abuk,dzenli ykleme boaltmann salanmas 4-) Ykleme boaltma srasnda alan iilerin can emniyetinin salanmas 5-) Geminin dengesinin korunmas
A) YKN KORUNMASI
2
1-) Yklerin ayr ayr yerlere konulmas (Segragation of cargoes) a) Ar yklerin arlndan dolay zarar verebilecei hafif ykn stne konulmamas.
Metin SEZER
b) Duman veya koku karan yklerin bunlardan etkilenebilecek yklerin yanna konulmamas. Odorous Cargo: Duman karan yk Delicate Cargo: Hassas yk c) Islak kargo (Wet cargo) yklerin slanmadan tanacak yklerden uzak yklenmelidir. d) Toz karan veya kirlilik brakacak yklerin bunlardan uzak tutulmas 2-) Dani Kullanlmas (Dunnage) a) Daimi dani (Permanent) b)Geici dani (Temporary) a.1 Far tahtas: (Ambar diplerindeki knty rtmek iin kullanlan tahtadr.) a.2 Panyol tahtas: (Postalarn arasndaki boluu rtmek iin kullanlan tahta.) b.1 Direk olarak ykler arasna konulan,yklerin birbirlerine zarar vermesini nlemek ve havalandrmay ok iyi salamak iin kullanlr.
Yitik hacim ( Broken Stowage ) : Bir geminin yklenmesi tamamlanm ambarnda ykn doldurduundan veya kapladndan3arta kalan bo hacme YTK HACM denir. Stowage Factor ( stif Faktr ) : m = 1 T g Bir ykn bir tonunun ambar iinde kaplad hacim. Bale Capacity ( Balya Kapasitesi ) : Balya yk almnda ambar iinde kullanlabilecek hacim. Yitik hacim yzdesi = (V v) x 100 V
Metin SEZER
4-) Over Carriage ( Yk Unutmak ) : Ykn boaltlmas gereken limana boaltlmamas ve fazla tanmas.
STFN PLANLANMASI
PLANLAMADA OLUAN ZORLUKLAR 1-) Yklerin eitlilii : Fiziksel ve kimyasal zelliklerinden dolay istif planlanmasnda eitli zorluklar oluur. 2-) Ykleme Boaltma Limanlarnn Says ve Sras : Birden fazla ykn olmas ve birden fazla liman olmas durumunda Over Stowage, Over carriage ve Short Loading durumlar sz konusudur. Limanlarn nceliine gre yklerin istiflenmesi yaplmaldr. 3-) Ambar ekillerindeki olumsuzluklardan dolay istif planlanmasnda zorluk veya gecikme olabilir. 4-) Optional Cargo : Ykleme srasnda bolatma liman henz belirlenmemi yklere denir. Liman belli olmad iin nereye istif edilecei byk bir sorun oluturur. 5-) Ykn Zamannda Alnamamas : Ykleme srasnda sras gelen yk gemi bordasna gelmemi ise istif plannda deiiklik yapmak zorunda kalnr.
STOWAGE FACTOR
Genel Tanm : Ykn birim tonunun kaplad hacimdir. ngiliz Sistemine gre : Ykn bir long tonunun kaplad hacmin qubec feet olarak 3 ( Cuf + ft ) olarak hacmi. Metrik Sisteme gre : 1 MT kaplad hacmin metrekp olarak deeri. Stowage Factor Bulunmasnda ; I . Yol : Burada bir adet ( Para ) ykn 1 tonunun hacmi baz alnr. 3 3 1 br 1 ton 10 m 100 adet 1500 m (Ambar) Bu birinci yntemde ambarda oluan yitik hacim hesaba katlmaz. 10 x 100 = 1000 m
3 3 3 3 3
SF = m = 10 m = 10 m / t, 1000 m = 10 m / t, F 1t 100 x 1
V v x 100 = 1500-1000 x 100 V 1500 = % 33 yitik hacim II .Yol : Ykn bir tonunun ambar iinde kaplad hacim olarak ifade edilir.
3 3
SF = 1500 m = 15 m / t 100 x 1
15 10 x 100 = % 33 15
Metin SEZER
LKEL YK PLANI
Gemiye yklenmesi tasarlanan yklerin hangi ambarlara kaar ton veya kaar verim alnacan gsteren planlardr. Kk gemilerde ve sabit hatta alan gemilerde ilkel yk plan yaplmaz.
TM VE TAM YKLEME
Gemi hakknda her trl lm bilgilerinin olduu plandr. blmden oluur. 1-) Kompartmanlar: Burada geminin boyuna ve dey kesiti izilmitir. Bu resmin altnda btn gverteler ayr ayr olarak boyuna ve enine olarak izilmitir. 2-) Hacimler: Bu blmde yk alnan ambarlarla btn tanklarn hacimleri belirtilmitir. 3-) Deatweigt Skalas: a-) Deatweigt b-) Deplasman c-) Su ekimi ( Draft ) d-) Birim trim deiiklii iin gereken moment e-) Birim batrma miktar iin gereken ton f-) KM mesafesi g-) CF ( Casre Of Fladation ) 4-) Trim tablosu 5-) Ykleme Boaltma malzemeleri hakknda bilgi
Topuk
Kargo Teli
Mantilya: Bumbann aa yukar hareket etmesi iin kullanlan tele denir. Abli: Bumbann sancak veya iskeleye ynlendirilmesi iin kullanlan tele denir.
Metin SEZER 5
Vira: Bir teli veya halat yukar ekmek iin verilen komut. Maya: Bir teli veya halat aaya indirmek iin verilen komut. Mola: Bir halat bal bulunduu yerden zmek veya tamamen serbest brakmak iin verilen komut. Aganta: Aa yukar hareket halindeki mekanizmay durdurma komutudur. Laka: zerine yk binmi bir halatn biraz pay verilerek rahatlatlmasdr. Deste: zerine ok yk binmi halattr. Bo Almak: Laka durumundaki bir halat deste haline getirme komutu. Bo Koymak: Tam tersidir.
DMEN
Rudder Indication ( Dmen Miri ) Alabanda ( Sonuna kadar basmak ) Serdmen ( Dmeni tutan kii ) skele ( Port ) Sancak ( Starboard ) Sancak 5 ( Starboard 5 ) Sancak alabanda ( Hard to stanboard ) Ortala ( Sfra getirme ) Karla ( Meet Her ) ( Baslan dmen asnn kars ) Viya byle ( Steady ) ( Sabit tutma ) Kama sancaa ( Dont you to standboard ) leri ( A Head ) Tornistan ( Stern ) Tam yol ( Full ) Yarm yol ( Half ) Ar yol ( Slow ) Tek ar yol ( Deadslow ) Makineler tamam ( F.W.E ) ( Finished with enginees ) ( Makineler almyor ) Hazr ol ( Stand By ) Stop ( Makine alr halde, stop ta )
CRANES ( KREYNLER )
1-) Kreynlerde abli telleri yoktur. Kaidesinin ekseni etrafnda sancak iskeleye dner. 2-) Operatrn gr as bumba sistemindekine gre daha fazladr ve asl olan yk rahatlkla kumanda edilebilir. 3-) Bir kreyn ile iki ambara da ykleme boaltma yaplr. 4-) Bumba sistemine gre kreynlerde ykleme boaltma sresi daha ksadr.
Metin SEZER 6
LALAMA ( FUMIGATION )
a-) Kimyasal duman kartarak ambardaki havay bceklerin yaayamayaca bir ortama dntrerek yaplan bir ilalama.
Metin SEZER
b-) Pskrtme yntemi ile bceklere ilacn dorudan temasyla yaplan ilalama. Birinci yntemde bceklenme balamadan, ikinci yntemde ise bcek tespit edildikten sonra yaplr. 5-) Ambarlar boyanrken Alminyum bazl boyalar kullanlmaz. Bu boyalar zehir iirir ve yk dorudan etliler. 6-) Ykleme sonras ambar kapaklar koruyucu ve su szdrmaz bantlarla evrelenir ( Rammek ) 7-) Ykleme sonrasnda havalandrma ilemi bilinli bir ekilde yaplmaldr.
Metin SEZER
TEHLKEL YKLER
Tehlikeli ykleri gemilerde tanmasna ilikin kurallar SOLAS IMDG kodunda belirtilmitir.( International Maritime Dangerous Goods ) Bu kural tehlikeli yk iin dizayn edilmi gemilerde uygulanmaz.
Metin SEZER
Hem kat hem de sv ekilde bulunurlar sznt sonucu temas ettikleri her yeri andrp delebilirler ( Asit ) Class 9 ( Dier Tehlikeli Maddeler )
TANKERLER
Ham petrol veya petrol rnlerinin tanmas iin tasarlanm gemilerdir. Bu gemilerde ykleme boaltma donanm olarak devreler ve valfler kullanlr. Gemi zerinde yklerin alnaca ana balant yerinde sadece ufak bir creyn ya da bumba bulunur. Bu creyn kullanm amac sahilden alnan yk her durumunun gemideki ana balantya taklmas iindir.
Metin SEZER
10
TANKERLERDE YKLEME
Ykleme ncesinde tanklarn yke uygun olup olmad kontrol edilir. Yke hazr ise sahil yetkilileri tarafndan onay verilir. Daha sonra yklemenin yaplaca devre ayarlanr ve devre zerindeki valfler alr. Sadece manifolt valfi kapal tutulur. lk olarak devredeki muhtemel kaaklar tespit etmek iin dk basnla n yklemeye balanr. Her hangi bir kaak yok ise normal basnla ykleme balar. Bundan sonra srekli ALE ( Ullage ) kontrol ile tankn yklenmesi tamamlanr. Yklemenin sonuna doru yine basn drlr. Tanklar ambarn azna kadar doldurulmaz. Genleme pay hesaba katlarak bir miktar bo braklr. ( % 2 Genel ortalama ) Yklemeden sonra ( ullage ) ale kapaklar kapatlr ve slikonlo szdrmazlk salanr.
TAHLYE LEM
Tahliye iin gemideki pompalar kullanlr. Yklemede uygulanan ilemlerin ayns uygulanr. Yk seviyesi tank dibine doru yaklatka basn drlr. Ana pompa devreden karlr yerine Stripper ( Szdrme ) pompas devreye alnr ve pompa ile tanktaki kalan yk ekilir.
Metin SEZER
11
Havalandrma yapldktan sonra tanka inilerek oksijen ve patlayc orann len cihazlarla lm yaplr.
YK BELGELER
1-) Yk Listesi ( Book List ) : Bir gemiye bir limandan yklenecek yklere ait listedir. Kargo plan bu listeye gre hazrlanr. eriinde ykn cinsi, ambalaj ekli ve ebat , marka ve numaras, says, kbaj veya arl ve de istif faktr mevcuttur. 2-) Tallying Reports ( Puantaj Saym Raporu ) : Ykn saym ve hasarlarn tespiti iin dzenlenen bir rapordur. Gemi personeli veya dardan bir yetkili tarafndan saym yaplr. Ykn saym daima gemi iinde yaplr. Hasarlar raporda detayl olarak bildirilir. Saym ilemi tamamlandktan sonra rapor 2. Kaptana teslim edilir. 2. Kaptanda bu rapora gre ykleme ordinosunu hazrlar. 3-) Mate s Receipts ( Ykleme Ordinosu ) : Ykn gemiye yklendiini belirleyen bir belgedir. 2. Kaptan tarafndan imzalanr. ( Ykleme Zabiti ) Belge imzalandktan sonra gemi ykn teslimindeki hasar veya eksikliklerden sorumludur. Bu yzden ykn gemiye tam ve hasarsz yklendiinden gemi yetkilileri emin olacaktr. Yklenen yk ile ordinoya yazlan ykn ayn marka ve numaralar tad kontrol edilmelidir. Ykn miktar da rakamla deil harf ile yazlr. 3 nsha hazrlanr. Biri gemide, biri acente de, biride ykleyicide kalr. Konimento ykleme ordinosuna gre hazrlanr. Ykn arl, miktar, kalitesi ve durumundan phe edilirse gemi tarafndan ordinoya kayt dlr. Dle not Weight, quality, and condition unlenown Ykleyici ise ordinoya dolaysyla konimentoya byle bir erh dlmesini istemez. Yani temiz konimento hazrlanmasn ister. Buna karlk armatr ykleyiciden garanti mektubu alarak temiz konimento verebilir. 4-) Konimento ( Bills Of Loding ) : Tayan ile tatan arasnda yaplan tama szlemesinin kart olan yk belgesidir. Tayan veya tayc temsilen kaptan veya acenta tarafndan tek tarafl olarak dzenlenerek imzalanan yk tamak zere belli bir tarihte gemiye yklendiini bildiren ve boaltma limannda bu belgeyi ibraz edene ykn verilecei ykmlln ieren bir belgedir. Konimento ieriinde tama artlar da belirlenmitir. 5-) Cargo Manifest ( Manifesto ) : Gemiye yklenen yklerin listesidir. Bu liste konimento kaytlarna gre ve boaltma limanlarna gre hazrlanr. Ka tane boaltma liman varsa o sayda ayr manifesto hazrlanr. Gemilerin limanlara giri k gmrk ilemleri manifestolara gre yaplr. Manifesto kaytlarna uymayan yk varsa veya manifesto dzgn deil ise geminin gmrk ilemleri yaplmaz bekletilir. Transit gei yaplan lkelerde de manifesto istenebilir. 6-) Guarantee Letter ( Garanti Mektubu ) : Konimentonun temiz olarak dzenlenmesi iin ykleyici tarafndan armatre ( Tayana ) verilen ve konimentonun temiz olarak dzenlenmesinden doacak zararn ykleyici tarafndan giderileceini garanti eden belgedir. 7-) Notice Of Readiness ( Hazrlk Mektubu ) : Geminin ykleme boaltma liman snrlar iine vardktan sonra yazl olarak tatann temsilcisine ya da acentasna, limana varldna dair ve ykleme boaltmaya geminin hazr olduuna dair verdii mektuptur.
Metin SEZER
12