Ucaylik11 4

TRKYE ELEKTRONK HABERLEME SEKTR
Aylk Pazar Verileri Raporu
2011 Yl 4. eyrek
Ekim-Kasm-Aralk
Sektrel Aratrma ve Strateji Gelitirme

Dairesi Bakanl
Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu
Mart 2012, Ankara
NDEKLER
1
GENEL PAZAR VERLER ........................................................................................................... 1

1.1
YETKLENDRME VE HZMET TRLERNE GRE LETMEC SAYILARI .......................................................... 1
1.2
LETMEC GELRLER VE KRLARI ..................................................................................................... 2
1.3
LETMEC YATIRIMLARI .................................................................................................................. 5
1.4
TOPLAM TRAFK............................................................................................................................ 6
1.5
STHDAM .................................................................................................................................. 10
SABT PAZAR VERLER .......................................................................................................... 12

2.1
ABONE SAYILARI ......................................................................................................................... 12
2.2
SABT PAZARDA GELRLER ............................................................................................................. 14
2.3
SABTTEN ARAMA GELRLER ......................................................................................................... 15
2.4
SABT PAZARDA TRAFK HACM ...................................................................................................... 18
2.5
KISA NUMARALAR ....................................................................................................................... 24
2.6
EN OK TRAFK GNDERLEN VE ALINAN LKELER............................................................................. 25
2.7
AYLIK KULLANIM MKTARI (MOU) ................................................................................................. 25
2.8
ABONE BAINA ORTALAMA ARI BALATMA .................................................................................. 26
2.9
ABONE BAINA AYLIK GELR (ARPU).............................................................................................. 27
2.10 SABT NUMARA TAINABLRL .................................................................................................... 27

2.11 SABT PAZARDA YATIRIM .............................................................................................................. 28
3
NTERNET VE GENBANT VERLER ....................................................................................... 29
MOBL PAZAR VERLER ......................................................................................................... 41

4.1. ABONE SAYISI VE PENETRASYON .................................................................................................... 41
4.2. MOBL ABONE PROFL ................................................................................................................ 45
4.3. MOBL TRAFK HACM.................................................................................................................. 54
4.4. EN OK TRAFK GNDERLEN VE ALINAN LKELER............................................................................. 57
4.5. KISA NUMARALAR ....................................................................................................................... 57
4.6. SMS VE MMS ........................................................................................................................... 59
4.7. MOBL GELR ............................................................................................................................. 61
4.8. ABONE BAINA AYLIK GELR (ARPU).............................................................................................. 64
4.9. AYLIK KULLANIM MKTARI (MOU) ................................................................................................. 65
4.10. MOBL YATIRIM .......................................................................................................................... 67
DER HZMETLER ................................................................................................................. 69

5.1. ALTYAPI HZMETLER.................................................................................................................... 69
5.2. KABLOLU YAYIN HZMETLER ......................................................................................................... 70
5.3. UYDU HABERLEME HZMETLER .................................................................................................... 72
5.4. UYDU PLATFORM HZMETLER ....................................................................................................... 73
5.5. GMPCS HZMETLER................................................................................................................... 73
5.6. REHBERLK HZMETLER ................................................................................................................ 74
5.7. OKTH HZMETLER ..................................................................................................................... 76
SONU .................................................................................................................................. 77
ii
EKLLER LSTES
EKL 1-1 TOPLAM GELRLERN DAILIMI, 2010, MLYAR TL .............................................................................. 3
EKL 1-2 LETMECLERN TOPLAM GELRDEN ALDII PAY, %.............................................................................. 3
EKL 1-3 TOPLAM YILLIK ARAMA TRAFK MKTARLARI, MLYAR DAKKA................................................................ 7
EKL 1-4 TOPLAM AYLIK ARAMA TRAFK MKTARLARI, MLYAR DAKKA .......................................................... 8
EKL 1-5 TRAFK DAILIMI, % ...................................................................................................................... 9
EKL 1-6 TRAFK DAILIMI, MLYON DAKKA ................................................................................................... 9
EKL 1-7 STHDAM, 2011 4.EYREK ........................................................................................................... 10
EKL 1-8 STHDAM DEERLERNN DAILIMI, 2011 4. EYREK, % .................................................................... 10
EKL 1-9 TOPLAM STHDAMIN ETM DURUMUNA GRE DAILIMI, 2011 4. EYREK ......................................... 11
EKL 1-10 TOPLAM STHDAMIN KADIN-ERKEK DAILIMI, 2011 4. EYREK ........................................................ 11
EKL 2-1 SABT ABONE SAYISI VE PENETRASYON ............................................................................................ 12
EKL 2-2 YILLIK SABT GELRLERN DAILIMI, % ............................................................................................. 14
EKL 2-3 SABT AYLIK GELRLERN DAILIMI, %......................................................................................... 15
EKL 2-5 SABTTEN ARAMA GELRLERNN DAILIMI, MLYON TL ...................................................................... 16
EKL 2-5 STH-TT LGL HZMET GELRLERNE GRE PAZAR PAYLARI, % ............................................................. 17
EKL 2-6 STH-TT TELEFON HZMETLER GELRLERNE GRE PAZAR PAYLARI, % .................................................. 18
EKL 2-7 TRK TELEKOM TRAFK DAILIMI, % ............................................................................................... 19
EKL 2-8 STH TT ARI BALATMA (EHR) TRAF KIYASLAMASI, % ......................................................... 20
EKL 2-9 STH TT ARI BALATMA (EHRLERARASI) TRAF KIYASLAMASI, % ................................................ 21
EKL 2-10 STH TT ARI BALATMA (MOBLE DORU) TRAF KIYASLAMASI, % ............................................. 21
EKL 2-11 STH TT ARI BALATMA (YURTDIINA DORU) TRAF KIYASLAMASI, % ....................................... 22
EKL 2-12 STH TT SABTTE SONLANDIRILAN ULUSLARARASI ARI TRAF KIYASLAMASI, % .............................. 23
EKL 2-13 STH TT MOBLDE SONLANDIRILAN ULUSLARARASI ARI TRAF KIYASLAMASI, % ............................ 23
EKL 2-14 STH-TT SABTTEN BALATILAN TOPLAM TRAFKTEK PAYLARI, %........................................................ 24
EKL 2-15 SABT MOU, DAKKA ................................................................................................................. 26
EKL 2-16 SABT ABONE BAINA ORTALAMA ARI BALATMA, DAKKA ............................................................ 26
EKL 2-17 ARPU, 2011, TL...................................................................................................................... 27
EKL 2-18 TTNN YATIRIMLARI, MLYON TL ................................................................................................. 28
EKL 2-19 AYLIK TT YATIRIM MKTARI, MLYON TL ................................................................................... 28
EKL 3-1 GENBANT NTERNET ABONE SAYISI ............................................................................................... 29
EKL 3-2 XDSL ABONE SAYISI ..................................................................................................................... 31
EKL 3-3 TRKYE VE AB YE LKELERN SABT NTERNET BALANTI ED YZDELER, % .................................... 33
EKL 3-4 HIZLARA GRE SABT GENBANT NTERNET ABONELERN DAILIMI, 2011 4. EYREK ............................. 34
EKL 3-5 MOBL BLGSAYARDAN NTERNET ABONELERNN KULLANIMA GRE DAILIMI, 2011 4. EYREK ............... 35
EKL 3-6 MOBL CEPTEN NTERNET ABONELERNN KULLANIMA GRE DAILIMI, 2011 4. EYREK.......................... 35
EKL 3-7 AB LKELER VE TRKYEDE HIZLARA GRE SABT GENBANT NTERNET ABONELERNN DAILIMI, %........ 36
EKL 3-8 SABT GENBANT ABONELERNN LETMEC BAZINDA DAILIMI, % ...................................................... 37
EKL 3-9 BAZI AB LKELER VE TRKYEDE PERAKENDE SABT GENBANT HZMETLERNDEK YERLEK VE ALTERNATF
LETMEC PAYLARI, % ...................................................................................................................... 38
EKL 3-10 TRKYE VE BAZI AB LKELERNN NFUSA GRE SABT-MOBL GENBANT PENETRASYON ORANLARI, % . 39
EKL 3-11 TRKYE VE BAZI AB LKELERNN HANEHALKINA GRE SABT GENBANT PENETRASYON ORANLARI, % ... 39
EKL 3-12 .TR UZANTILI ALAN ADLARININ DAILIMI, 2011 4. EYREK ........................................................... 40
EKL 3-13 IP ADRES LKE BLGS .............................................................................................................. 40
EKL 4-1 MOBL ABONE SAYISI VE TOPLAM NFUSA GRE PENETRASYON .......................................................... 41
EKL 4-2 MOBL ABONE SAYISI VE 0-9 YA HAR NFUSA GRE PENETRASYON ................................................. 42
EKL 4-3 FATURALI-N DEMEL MOBL GENBANT ABONE SAYILARI, 2011 4. EYREK, BN ............................... 43
EKL 4-4 TRKYE VE BAZI AVRUPA LKELERNN MOBL PENETRASYON ORANLARI, % .......................................... 44
EKL 4-5 YILLARA GRE TRKYE VE AB LKELER MOBL PENETRASYON ORANLARI, % ........................................ 44
EKL 4-6 N DEMEL VE FATURALI MOBL ABONE ORANLARI, % .................................................................... 45
EKL 4-7 BAZI AVRUPA LKELERNDE N DEMEL/FATURALI ABONELERN DAILIMI, %...................................... 46
EKL 4-8 3G N DEMEL VE FATURALI MOBL ABONE ORANLARI, % ............................................................... 46
EKL 4-9 BAZI AVRUPA LKELERNDE 2G-3G ABONELERN DAILIMI, % ............................................................ 47
iii
EKL 4-10 LETMEC BAZINDA TOPLAM ABONE SAYILARI, MLYON.................................................................. 48

EKL 4-11 TOPLAM TAINAN NUMARA SAYILARI............................................................................................ 48
EKL 4-12 MNT KAPSAMINDA MOBL LETMECLERN NET GELEN ABONE SAYILARI, BN ..................................... 49
EKL 4-13 MOBL LETMECLERN ABONE SAYISINA GRE PAZAR PAYLARI, %..................................................... 50
EKL 4-14 MOBL LETMECLERN ABONE KAYIP ORANLARI (CHURN RATE), % ................................................... 51
EKL 4-15 LETMEC BAZINDA N DEMEL / FATURALI ABONELERN DAILIMI, % ............................................. 51
EKL 4-16 N DEMEL ABONELERN DAILIMI, % ........................................................................................ 52
EKL 4-17 FATURALI ABONELERN DAILIMI, % ............................................................................................. 53
EKL 4-18 ABONELERN BREYSEL-KURUMSAL BAZDA AYRIMI, % ...................................................................... 53
EKL 4-19 MOBL LETMECLERN DNEMLERE GRE TOPLAM TRAFK MKTARLARI, ........................................... 54
EKL 4-20 MOBL LETMECLERN TRAFE GRE PAZAR PAYLARI, % ................................................................ 55
EKL 4-21 MOBL TRAFK DAILIMI, % ........................................................................................................ 56
EKL 4-22 MOBL TRAFK DAILIMI, MLYON DAKKA ..................................................................................... 56
EKL 4-23 DNEMLERE GRE MOBL SMS VE MMS MKTARI, MLYON ADET ................................................... 59
EKL 4-24 LETMEC BAZINDA SMS SAYISI, MLYAR ADET .............................................................................. 60
EKL 4-25 LETMEC BAZINDA MMS SAYISI, MLYON ADET ............................................................................ 60
EKL 4-26 YILLAR TBARYLE MOBL TELEKOMNKASYON HZMETLERNDEN ELDE EDLEN GELR, MLYAR TL............ 61
EKL 4-27 MOBL TELEKOMNKASYON HZMETLERNDEN ELDE EDLEN AYLIK GELRLER, MLYAR TL .................. 61
EKL 4-28 MOBL LETMECLERN GELRE GRE PAZAR PAYLARI, %.................................................................. 62
EKL 4-29 MOBL LETMECLERN GELR DAILIMI, % .................................................................................... 63
EKL 4-30 MOBL LETMECLERN LETMEC BAZINDA GELR DAILIMI, 2011 4. EYREK, % ................................ 63
EKL 4-31 MOBL ARPU, TL ..................................................................................................................... 64
EKL 4-32 N DEMEL MOBL ARPU, TL ................................................................................................... 65
EKL 4-33 FATURALI MOBL ARPU, TL........................................................................................................ 65
EKL 4-34 YILLIK MOBL YATIRIM, MLYON TL .............................................................................................. 67
EKL 4-35 LETMEC BAZINDA YILLIK MOBL YATIRIM, MLYON TL ................................................................... 68
EKL 4-36 AYLIK MOBL YATIRIM, MLYON TL .......................................................................................... 68
EKL 5-1 KABLO NTERNET ABONE SAYISI ..................................................................................................... 71
iv
ZELGELER LSTES
ZELGE 1-1 YETKLENDRME VE HZMET TRLERNE GRE LETMEC SAYILARI....................................................... 1
ZELGE 1-2 TRK TELEKOM VE MOBL LETMECLERN YILLIK NET SATI GELRLER ................................................ 2
ZELGE 1-3 TRK TELEKOM VE MOBL LETMECLERN AYLIK NET SATI GELRLER ........................................... 3
ZELGE 1-4 DER LETMECLERN GELR BLGLER, TL..................................................................................... 4
ZELGE 1-5 NET KR ................................................................................................................................. 4
ZELGE 1-6 TOPLAM YILLIK YATIRIM .............................................................................................................. 5
ZELGE 1-7 TOPLAM AYLIK YATIRIM ......................................................................................................... 5
ZELGE 1-8 DER LETMECLERN YATIRIM BLGLER, TL ................................................................................. 6
ZELGE 2-1 STH LETMECLERNN KULLANICI SAYILARI, 2011 4. EYREK.......................................................... 13
ZELGE 2-2 STH LETMECLERNN KULLANICI SAYISINA GRE PAZAR PAYLARI, 2011 4. EYREK ........................... 13
ZELGE 2-3 STH LETMECLERNN KART SATII SAYISINA GRE PAZAR PAYLARI, ................................................ 14
ZELGE 2-4 STH HZMETLER ..................................................................................................................... 16
ZELGE 2-5 TRK TELEKOM TRAFK DAILIMI, MLYON DAKKA ....................................................................... 19
ZELGE 2-6 SABT TELEFONLARDAN EN OK ARANAN KISA NUMARALAR, 2011 4. EYREK.................................... 25
ZELGE 2-7 EN OK TRAFK GNDERLEN VE ALINAN LKELER ......................................................................... 25
ZELGE 3-1 NTERNET ABONE SAYILARI ........................................................................................................ 30
ZELGE 3-2 YNTEMLER BAZINDA DER NTERNET ABONE SAYILARI ................................................................. 30
ZELGE 3-3 SS PAZAR PAYLARI, 2011 4. EYREK.......................................................................................... 32
ZELGE 3-4 SS HZMETLER ....................................................................................................................... 32
ZELGE 4-1 3G HZMET KULLANICI VERLER ................................................................................................ 42
ZELGE 4-2 EN FAZLA TRAFK GNDERLEN VE ALINAN LKELER, 2011 4. EYREK .............................................. 57
ZELGE 4-3 AVEA, EN OK TRAFK GDEN KISA NUMARALAR, 2011 4. EYREK .................................................. 57
ZELGE 4-4 VODAFONE, EN OK TRAFK GDEN KISA NUMARALAR, 2011 4.EYREK......................................... 58
ZELGE 4-5 TURKCELL, EN OK TRAFK GDEN KISA NUMARALAR, 2011 4.EYREK ........................................... 58
ZELGE 4-6 MOBL LETMECLERN MOU DEERLER, DAKKA ......................................................................... 66
ZELGE 4-7 AB MOU KIYASLAMASI ............................................................................................................. 66
ZELGE 5-1 ALTERNATF LETMECLERN FBER UZUNLUKLARI, 2011 4. EYREK .................................................. 69
ZELGE 5-2 ALTYAPI LETMECLERNN ABONE SAYILARINA GRE PAZAR PAYLARI, 2011 4. EYREK ....................... 70
ZELGE 5-3 ALTYAPI HZMETLER ................................................................................................................ 70
ZELGE 5-4 KABLOLU YAYIN HZMETLER ...................................................................................................... 71
ZELGE 5-5 UYDU HABERLEME HZMETLER................................................................................................. 72
ZELGE 5-6 ABONE SAYISINA GRE PAZAR PAYLARI, 2011 4.EYREK ................................................................ 72
ZELGE 5-7 UYDU PLATFORM HZMETLER .................................................................................................... 73
ZELGE 5-8 ABONE SAYISINA GRE PAZAR PAYLARI, 2011 4.EYREK ................................................................ 73
ZELGE 5-9 GMPCS HZMETLER ............................................................................................................... 74
ZELGE 5-10 ABONE SAYISINA GRE PAZAR PAYLARI, 2011 4.EYREK .............................................................. 74
ZELGE 5-11 REHBERLK HZMETLER ........................................................................................................... 75
ZELGE 5-12 ARI SAYISINA GRE PAZAR PAYLARI, 2011 4. EYREK .............................................................. 75
ZELGE 5-13 OKTH HZMETLER ................................................................................................................ 76
Genel Pazar Verileri
Bu rapor, Trkiye elektronik haberleme sektrnde faaliyet gsteren

iletmecilerin Kurumumuza belirli dnemlerde gndermi olduklar veriler
esas alnarak hazrlanmtr. Raporda 2011 yl drdnc aylk dnemine
(Ekim-Kasm-Aralk) ait veriler nceki dnemler ile kyaslamal olarak
incelenmektedir.
1.1 Yetkilendirme ve Hizmet Trlerine Gre letmeci Saylar

5 Mart 2012 itibariyle elektronik haberleme sektrnde faaliyet gsteren
iletmeci says 351 olup, bu iletmecilere verilen yetkilendirme says
556dr. izelge 1-1de yetkilendirilmi iletmecilerin sunulan hizmetlere gre
dalmna yer verilmektedir.
izelge 1-1 Yetkilendirme ve Hizmet Trlerine Gre letmeci Saylar
Yetkilendirme
Tr
Grev
Szlemesi
mtiyaz
Szlemesi
Bildirim
Kapsamnda
Hizmet Veren
letmeciler
Kullanm Hakk
Kapsamnda
Hizmet Veren
letmeciler
TOPLAM
Hizmetler
Yetkilendirme
Says
Uydu ve Kablo TV Hizmetleri
GSM PAN Avrupa Mobil Telefon Sisteminin

Kurulmas ve letilmesi ve IMT-2000/UMTS
Altyaplarnn Kurulmas ve letilmesi ile
Hizmetlerinin Sunulmas
eitli Telekomnikasyon Hizmetleri
Uydu Haberleme Hizmeti

Uydu Platform Hizmeti
Altyap letmecilii Hizmeti
nternet Servis Salaycl Hizmeti
Sabit Telefon Hizmeti
23
4
68
141
67
Kablolu Yayn Hizmeti

GMPCS Mobil Telefon Hizmeti
14
6
Hava Tatlarnda GSM 1800 Mobil Telefon Hizmeti
Sanal Mobil ebeke Hizmeti
37
GMPCS Mobil Telefon Hizmeti

Ortak Kullanml Telsiz Hizmeti
Altyap letmecilii Hizmeti
Sabit Telefon Hizmeti
Rehberlik Hizmeti
Sanal Mobil ebeke Hizmeti
2
62
5
101
14
6
556
1.2 letmeci Gelirleri ve Krlar

Telekomnikasyon sektrnde toplam gelirlerin yllar itibariyle geliimine
bakldnda zellikle mobil telekomnikasyon hizmetlerinden elde edilen
gelirler bata olmak zere art yaand grlmektedir. izelge 1-2de Trk
Telekom ve mobil iletmecilerin 2007 ylndan itibaren yllk net sat gelir
bilgilerine yer verilmektedir. 2010 ylnda 21,2 milyar TLye yaklaan toplam
net sat gelirleri 2009 ylna gre %2,23 orannda artmtr. 2011 ylnda ise
tahmini net sat gelirleri 22,8 milyar TL dzeyindedir.
izelge 1-2 Trk Telekom ve Mobil letmecilerin Yllk Net Sat Gelirleri
Net sat
(TL)
2007
2008
2009
2010
2011
T.Telekom
7.524.286.818
7.734.891.747
7.700.260.858
7.340.362.030
7.374.599.665
Turkcell
7.483.035.848
7.875.874.606
8.025.025.237
7.991.150.227
8.030.300.214
Vodafone
2.614.000.000
2.778.218.000
2.584.989.000
3.349.822.000
4.333.479.363
Avea
1.655.490.115
1.973.025.289
2.406.805.292
2.497.421.759
3.080.495.071
TOPLAM 19.276.812.781 20.362.009.642 20.717.080.387 21.178.756.016 22.818.874.314

*2007-2010 yllar iin iletmecilerin Kurumumuza gnderdii kesinlemi yllk gelir tablolar
dikkate alnarak hazrlanmtr. 2011 yl iletmecilerin Kurumumuza gnderdii aylk gelir
bilgilerinin toplam olup, kesinlemi deildir.
ekil 1-1de 2010 yl sonu itibariyle toplam telekomnikasyon hizmet

gelirlerinin dalm gsterilmektedir. Pazarda Trk Telekom ve mobil
iletmeciler haricindeki iletmecilerin net sat gelirleri toplam 4,4 milyar TL
olarak gereklemitir. ekil 1-2de ise bu gelirlerin yzdesel dalmna yer
verilmektedir. 2010 ylnda toplam telekomnikasyon hizmet gelirlerinin
%31,24n Turkcell, %28,70ini Trk Telekom, %13,10unu Vodafone,
%9,76sn Avea ve %17,20sini dier iletmeciler almtr.
ekil 1-1 Toplam Gelirlerin Dalm, 2010, Milyar TL

10,00
8,00
6,00
4,00
7,34
7,99
2,00
3,35
2,50
Vodafone
Avea
4,40
0,00
Trk Telekom
Turkcell
Dier
*letmecilerin Kurumumuza gnderdii kesinlemi yllk gelir tablolar dikkate alnarak

hazrlanmtr.
ekil 1-2 letmecilerin Toplam Gelirden Ald Pay, %
35,00
30,00
25,00
20,00
15,00
28,70
31,24
10,00
13,10
5,00
17,20
9,76
0,00
Trk Telekom
Turkcell
Vodafone
Avea
Dier
izelge 1-3te Trk Telekom ve mobil iletmecilerin aylk net sat

gelirlerine yer verilmektedir. 2011 yl birinci aylk dnemde Trk Telekom
ve mobil iletmecilerinin net sat gelirleri yaklak 5,34 milyar TL, ikinci
eyrekte 5,67 milyar TL, nc eyrekte 6,03 milyar TL, drdnc eyrekte
ise 5,79 milyar TL olarak gereklemitir.
izelge 1-3 Trk Telekom ve Mobil letmecilerin Aylk Net Sat Gelirleri
Net sat
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
(TL)
T.Telekom
1.847.782.224
1.859.580.319
1.858.989.634
1.808.247.488
Turkcell
1.839.762.745
1.975.344.309
2.173.561.365
2.041.631.794
Vodafone
947.287.000
1.074.250.102
1.177.255.000
1.134.687.262
Avea
702.832.512
759.036.482
816.306.789
802.319.289
TOPLAM
5.337.664.481
5.668.211.212
6.026.112.788
5.786.885.833
* letmecilerin Kurumumuza gnderdii aylk gelir bilgileridir. Kesinlemi deildir.
izelge 1-4te Trk Telekom ve mobil iletmeciler haricindeki alternatif

iletmecilerin 2011 yl eyrekler itibariyle gelir bilgileri verilmektedir. Birden
fazla lisans olan ve gelir krlmn veremeyen iletmecilerin gelir bilgileri ana
faaliyet alannda yer almaktadr. Dier iletmecilerin net sat gelirleri 2011
birinci eyrekte yaklak 1,1 milyar TL, ikinci eyrekte yaklak 1,15 milyar TL,
nc eyrekte 1,24 milyar TL ve drdnc eyrekte 1,33 milyar TL olarak
gereklemitir. Bylece toplam telekomnikasyon hizmet gelirleri 2011 1.
eyrek iin yaklak 6,42 milyar TL dzeyinde, 2011 2. eyrek iin 6,82 milyar
TL, 2011 3. eyrek iin 7,27 milyar TL ve 2011 4.eyrek iin 7,12 milyar TL
olarak gereklemitir.
izelge 1-4 Dier letmecilerin Gelir Bilgileri, TL
letmeci Tr
SS
STH
ALTYAPI
UYDU PLATFORM
UYDU TELEKOM
REHBERLK
KABLO YAYIN
GMPCS
OKTH
TOPLAM
2011-1
754.223.296
94.533.735
112.844.109
29.572.111
34.284.631
19.536.410
28.651.254
3.763.421
1.529.389
1.078.764.592
2011-2
804.208.260
96.414.705
121.425.225
33.370.257
38.764.100
17.200.572
37.113.499
3.850.309
1.626.303
1.153.973.230
2011-3
2011-4
859.378.551
887.527.655
144.572.520
129.322.269
103.370.443
127.960.162
24.407.659
28.506.287
37.800.249
43.699.408
21.373.070
18.497.169
45.321.497
88.897.898
4.074.895
3.630.555
1.782.898
2.574.479
1.242.081.781 1.330.615.882
izelge 1-5te ise Trk Telekom ve mobil iletmecilerin 2006-2010 yllar

arasnda elde ettikleri net kr rakamlarna yer verilmektedir. Trk Telekom ve
mobil iletmecilerin 2010 yl toplam net kr yaklak 3,91 milyar TL olarak
gereklemitir. Sektr genelinde net kar toplam ise yaklak 3,98 milyar TL
izelge 1-5 Net Kr
Net kr
(TL)
2006
2007
2008
2009
2010
T.Telekom
2.977.494.813 3.158.384.702 2.610.791.956
2.746.613.306 2.956.000.797
Turkcell
1.857.157.839 1.901.863.845 2.777.908.000
2.237.697.000 2.154.605.000
Vodafone
-371.613.230 -559.548.560 -582.206.309 -1.397.657.291
-239.277.770
Avea
-732.172.622
-51.644.380 -514.343.382 -1.240.086.183
-962.938.607
TOPLAM
3.730.866.800 4.449.055.607 4.292.150.265
2.346.566.832 3.908.389.420
*Net kr rakamlar iletmecilerin yllk olarak gnderdikleri kesinlemi gelir tablolar dikkate
alnarak hazrlanmtr.
1.3
letmeci Yatrmlar
izelge 1-6da ve izelge 1-7de srasyla Trk Telekom ve mobil

iletmecilerin 2007-2011 yllar arasndaki toplam yllk yatrm miktarlarna ve
2011 yl aylk yatrm bilgilerine yer verilmektedir. Toplam yllk yatrm
bilgilerine bakldnda 2011 yl sonunda bir nceki yla kyasla Trk
Telekomun yatrmnda %24,77 orannda bir art grlmektedir. Ayn
dnemler iin Turkcellin yatrmlar %14,75 orannda artarken, Vodafone
yatrmlar %23,34, Avea yatrmlar ise %4,64 orannda azalmtr.
izelge 1-6 Toplam Yllk Yatrm
Yatrm (TL)
T.Telekom
Turkcell
Vodafone
Avea
TOPLAM
2007
2008
2009
1.033.192.969 1.375.310.179
904.261.000
587.380.000
380.979.959
446.725.928
160.257.254
958.236.891
2.478.691.182 3.367.652.998
2010
2011
1.214.950.018 1.099.376.770 1.371.661.333

1.823.087.000
779.323.342
894.292.038
1.556.997.971 1.043.320.000
799.790.152
1.208.795.929
838.780.574
799.871.483
5.803.830.918 3.760.800.686 3.865.615.006
izelge 1-7de yer alan aylk yatrm bilgilerine bakldnda; 2011 yl

birinci eyrekte Trk Telekom ve mobil iletmecilerin toplam yatrm
miktarnn yaklak 746 milyon TL, ikinci eyrekte yaklak 884 milyon TL,
nc eyrekte yaklak 938 milyon TL ve drdnc eyrekte 1,3 milyar TL
olarak gerekletii grlmektedir.
izelge 1-7 Toplam Aylk Yatrm
Yatrm (TL)
2011-1
2011-2
T.Telekom
Turkcell
Vodafone
Avea
TOPLAM
112.541.139
94.361.622
359.089.000
179.769.169
745.760.930
278.445.064
200.090.984
190.306.778
215.383.695
884.226.521
2011-3
2011-4
361.060.072
619.615.058
238.532.142
361.307.289
139.549.000
110.845.374
198.376.879
206.341.740
937.518.093 1.298.109.461
izelge 1-8de pazarda faaliyet gsteren dier iletmecilerin 2011 yl

eyrekler itibariyle yatrm bilgileri verilmektedir. Dier iletmeciler tarafndan
2011 yl ilk eyrekte yaklak 999 milyon TL, ikinci eyrekte yaklak 145
milyon TL, nc eyrekte yaklak 161,9 milyon TL ve drdnc eyrekte

ise yaklak 429,3 milyon TL yatrm gerekletirilmitir. Dier iletmecilerin
2011 ilk eyrekte yatrm/gelir oran %92,6, ikinci eyrekte %12,5, nc
eyrekte %13 ve drdnc eyrekte ise %32,3dr.
.
izelge 1-8 Dier letmecilerin Yatrm Bilgileri, TL
Dier letmeciler
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
999.052.277
144.758.622
161.894.266
429.343.263
1.4 Toplam Trafik

ekil 1-3 ve ekil 1-4te Trkiye elektronik haberleme pazarnda sabit ve
mobil iletmecilerin oluturduu toplam trafik miktarna ve dalmna yer
verilmektedir. ekil 1-3de 2004 ylndan itibaren yllk trafik miktarlarna
bakldnda, toplam trafiin duraan bir eilim izledii, ancak 2008 ylnda
arta getii grlmektedir. Dier taraftan, toplam trafiin dalmna
bakldnda yllar itibariyle mobil arama trafik miktar artarken sabit arama
trafik miktarnn dt grlmektedir. 2011 ylnda, bir nceki yla gre
toplam trafik miktar % 13 artarak 168,9 milyar dakikay geerken, bu trafik
miktarnn yaklak %87sini mobil trafik oluturmaktadr.
ekil 1-3 Toplam Yllk Arama Trafik Miktarlar, Milyar Dakika

180
168,9
160
149,5
132,2
140
120
100
85,5
90,4
86,6
80
60
65,2
28,8
33,2
53,1
38,5
37,3
48,1
57,7
2005
2006
2007
108,2
40
20
0
20,3
2004
Mobil
23,6
23,9
103,7
90,9
21,8
125,8
147,1
74,9
Sabit
2008
2009
2010
2011
Toplam
ekil 1-4de1 2010 yl bandan tibaren er aylk dnemler halinde sabit ve

mobil toplam trafik miktarlar verilmektedir. 2011 yl drdnc eyrekte
toplam mobil trafik miktar 38,48 milyar dakika olurken, sabit trafik miktar ise
5,33 milyar dakika olarak gereklemitir. Bir nceki aylk dneme gre
mobil arama trafik miktar yaklak %0,8 orannda, sabit arama trafik miktar
ise yaklak %3,7 orannda artmtr. 2010 yl drdnc eyrekte yaklak
38,78 milyar dakika olan toplam trafik miktar, 2011 yl drdnc eyrekte
yaklak 43,82 milyar dakika olarak gereklemitir.
Turkcell letiim Hizmetleri A.. tarafndan 2011 yl nc aylk dneme ilikin trafik
verileri dzeltilerek tekrar gnderildiinden, ekil 1-4, ekil 1-5 ve ekil 1-6 grafiklerinde ilgili
dneme ilikin bilgiler gncellenmitir.
ekil 1-4 Toplam Aylk Arama Trafik Miktarlar, Milyar Dakika
50,0
45,0
40,0
35,0
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
42,91
34,50
37,31
38,87
38,78
38,90
5,70
5,80
5,63
28,67
31,00
33,17
32,98
33,27
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
5,82
6,31
Mobil
Sabit
43,32
5,70
5,14
43,82
5,33
37,21
38,18
38,48
2011-2
2011-3
2011-4
Toplam
ekil 1-5 ve ekil 1-6da Trkiye telekomnikasyon pazarnda sabit ve mobil

iletmecilerin oluturduu trafiin ynlere gre dalm er aylk dnemler
halinde kyaslanmaktadr. ekilde grlecei zere, trafiin byk bir ksmn
(%82,6) mobilden mobile giden trafik oluturmaktadr. Sz konusu trafik
mobil iletmecilerin kendi ebekelerinde gerekleen ve ayn zamanda dier
mobil ebekelere doru yaplan aramalardan olumaktadr. Toplam arama
trafii er aylk dnemler itibariyle kyaslandnda, 2011 yl drdnc
eyrek dneminde bir nceki dneme gre mobilden mobile arama trafik pay
ve sabitten sabite doru trafiin toplam iindeki paynn artt grlmektedir.
ekil 1-5 Trafik Dalm, %
2011-4
82,6
5,2
9,9 2,3
2011-3
82,8
5,3
9,5 2,4
2011-2
81,6
2011-1
80,2
5,3
12,3
2,2
2010-4
79,7
5,3
12,7
2,2
2010-3
80,0
5,4
12,2
2,4
5,1
11,0 2,3
2010-2
77,7
5,4
14,4
2,5
2010-1
77,7
5,4
14,7
2,2
0%
20%
Mobil-mobil
40%
Mobil-dier
60%
Sabit-sabit
80%
Sabit-dier
100%
2011 yl drdnc aylk dnemde mobilden mobile trafik miktar bir nceki
yln ayn dnemine gre yaklak %17,1 orannda artarken, sabitten sabite
arama trafik miktar yaklak %12,05 orannda azal gstermitir. Bir nceki
dnemle kyaslandnda ise mobilden mobile trafik miktar %0,96 orannda
artarken, sabitten sabite trafik miktar %5,44 orannda artmtr.
ekil 1-6 Trafik Dalm, Milyon Dakika
2011-4
36.203
2.282 4.341 991
2011-3
35.860
2.317 4.117 1.024
2011-2
35.023
2011-1
31.209
2.061
4.776
850
2010-4
30.916
2.062
4.936
865
2010-3
31.079
2.090
4.753
945
2.187 4.735 968
2010-2
28.972
2.028
5.382
925
2010-1
26.809
1.863
5.067
757
0%
20%
mobil-mobil
40%
mobil-dier
60%
sabit-sabit
80%
100%
sabit-dier
1.5 stihdam
ekil 1-7de 2011 drdnc eyrek dnem itibariyle Trk Telekom, mobil
iletmeciler ve sektrdeki dier iletmecilerin istihdam ettii alan saylarna
yer verilmektedir. Trk Telekomun alan says 24.424, mobil iletmecilerin
toplam alan says 7995 ve dier iletmecilerin alan says 4146 olarak
gereklemitir. 2011 birinci eyrekte sektrde toplam alan says 37.677,
ikinci eyrekte 38.237, nc eyrekte 37.189 ve drdnc eyrekte
36.565dir.
ekil 1-7 stihdam, 2011 4.eyrek
40000
35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000
0
36.565
24.424
7.995
4.146
Mobil
Trk Telekom
Dier
Toplam
ekil 1-8de sektrdeki toplam istihdam deerlerinin yzdesel dalmna yer

verilmektedir. Sektr alanlarnn %66,80ni Trk Telekomda, %21,87si
mobil sektrde ve %11,33 dier hizmet alanlarnda almaktadr.
ekil 1-8 stihdam Deerlerinin Dalm, 2011 4. eyrek, %
Dier; %11,33
Mobil; %21,87
Trk Telekom;
%66,80
10
ekil 1-9da sektrdeki toplam alan saysnn 2011 yl drdnc eyrek

itibariyle eitim durumuna gre dalm verilmektedir. Buna gre sektrde en
fazla lisans seviyesinde alan bulunmakta (%36,30), bunu yksekokul ve
lise seviyesindeki alanlar izlemektedir.
ekil 1-9 Toplam stihdamn Eitim Durumuna Gre Dalm, 2011 4. eyrek
Doktora; %0,14
Y.Lisans; %5,00
Dier ; %15,41
Lisans; %36,30
Lise; %20,13
Yksek Okul;
%23,02
ekil 1-10da sektrdeki toplam alan saysnn kadn erkek dalm

verilmektedir. Buna gre 2011 yl drdnc eyrek itibariyle sektrde toplam
alanlarn %76,9unu erkek, %23,1ini ise kadn alanlar oluturmaktadr.
ekil 1-10 Toplam stihdamn Kadn-Erkek Dalm, 2011 4. eyrek
Erkek; 76,9
Kadn; 23,1
11
Sabit Pazar Verileri
2.1 Abone Saylar

Sabit hat penetrasyonu, mobil telefon kullanmndaki artn da etkisiyle
dme eilimindedir. 2011 yl sonu itibariyle 15,21 milyon sabit telefon
abonesi bulunan Trkiyede penetrasyon oran yaklak %20,6 seviyelerine
dmtr (ekil 2-1). Bununla birlikte; Trkiyede ortalama hanehalk
byklnn 3,97 olduu gz nnde bulundurulduunda, sabit telefon
hizmetleri pazarnda Trkiyenin nemli bir kesimine ulaldn sylemek
mmkndr.
ekil 2-1 Sabit Abone Says ve Penetrasyon
26,3
27
25,8
25,8
18
24,5
25
17
23
13
15,21
20,6
16,20
16,53
14
17,49
22,3
18,20
18,83
15
22,8
18,98
Milyon
16
12
21
19
Yzde,(%)
19
17
15
2005
2006
2007
Abone Says
2008
2009
2010
2011
Penetrasyon
Sabit telefon hizmetleri sunan STH iletmecilerinin 2011 yl drdnc eyrek

itibariyle kullanc bilgilerine izelge 2-1de yer verilmektedir. Sz konusu
dnemde tayc n seimi kullanc says 313.663, tayc seimi kullanc
says ise 260.306 olarak gereklemitir. Dier yntemlerle bu iletmecileri
kullanarak arama yapan kullanc says ise 366.306 kiidir.2
Toplam 106 adet Sabit Telefon Hizmeti sunan iletmeciye ait verilerden elde edilmitir.
12
izelge 2-1 STH letmecilerinin Kullanc Saylar, 2011 4. eyrek

Yntem
Kullanc Says
Tayc n Seimi
313.663
Arama Baznda Tayc Seimi
260.306
Dier Eriim Yntemleri
366.306
TOPLAM
940.151
izelge 2-2de tm yntemlerle ulalan kullanc says asndan STH

iletmecilerinin kendi aralarndaki pazar paylarna yer verilmektedir. Buna
gre kullanc saysna gre Superonline ilk srada yer almakta, onu
Millenicom, Bizfonik, Turknet ve Vodafone Net letiim izlemektedir.
izelge 2-2 STH letmecilerinin Kullanc Saysna Gre Pazar Paylar, 2011 4. eyrek
letmeci
Pazar Pay (%)
Superonline letiim Hizmetleri A..
23,59
Millenicom Telekomnikasyon Hizmetleri A..
23,15
Bizfonik Telekomnikasyon Hizmetleri A..
19,87
Turknet letiim Hizmetleri A..
14,69
Vodafone Net letiim Hizmetleri A..
13,70
Vodafone Alternatif Telekom Hizmetleri A..
2,54
TTNet A..
0,46
Telekutu letiim Hizmetleri Ltd. ti.
0,23
Roitel Telekomnikasyon A..
0,17
Net Elektronik Bilgi retim Datm Tic. ve letiim Hizmetleri A..
0,09
Dier
1,50
Sabit telefon hizmeti sunan iletmeciler n demeli kartlar ile de kullanclara

arama hizmetleri sunmaktadr. 2011 drdnc eyrekte toplam satlan n
demeli kart adedi 2.475.068 olup, kart sat adedine gre iletmecilerin
pazar paylar izelge 2-3de verilmektedir. Kart sat adedine gre en yksek
paya
sahip
iletmeciler arasnda
srasyla
MEG
Danmanlk,
MLT
Telekomnikasyon, kon letiim, Millenicom, Superonline ve Vodafone Net

yer almaktadr.
13
izelge 2-3 STH letmecilerinin Kart Sat Saysna Gre Pazar Paylar,
2011 4. eyrek
letmeci
MEG Danmanlk ve Pazarlama Tic. Ltd. ti.
Pazar Pay (%)

23,70%
MLT Telekomnikasyon San. ve Tic. Ltd. ti.
23,19%
kon letiim Telekomnikasyon A..
16,81%
Millenicom Telekomnikasyon Hizmetleri A..
16,57%
Superonline letiim Hizmetleri A..
6,87%
Vodafone Net letiim Hizmetleri A..
6,06%
TSM Biliim Teknolojileri Hizmetleri Tic. ve San. A..
2,58%
Cellfon Telekomnikasyon Ltd.ti.
1,31%
Global letiim Hizmetleri A..
0,96%
Dier
1,95%
2.2 Sabit Pazarda Gelirler

ekil 2-2de sabit pazarda Trk Telekomun yllk gelirlerinin dalmna yer
verilmektedir. 2005 ylnda toplam gelirlerin %80,1ini oluturan PSTN
gelirlerinin, 2010 ylnda toplam gelirlerdeki pay % 60,5e dmtr. Eriim
gelirleri 2005 ylnda toplam gelirin %6,7sini olutururken, 2010 ylnda
toplam gelirlerdeki pay %27,1e kmtr. 2010 ylnda kiralk devre gelirleri,
toplam sabit gelirlerin %6,9u iken, arabalant, yerel a paylam, yurtd
hesaplama ve teleks-teleteks gelirlerinin oluturduu dier gelirler toplam
sabit gelirlerin %5,5ini oluturmaktadr.
ekil 2-2 Yllk Sabit Gelirlerin Dalm, %

2010
60,5
27,1
6,9 5,5
2009
61,4
24,3
7,6 6,8
2008
66,2
2007
21,2
71,9
2006
74,2
2005
80,1
0%
20%
PSTN
40%
Eriim
7,0 5,6
16,3
6,7 5,1
13,1
6,7 5,9
6,7 6,1 7,1
60%
Kiralk Devre
80%
100%
Dier
14
2010 yl birinci eyrekten itibaren er aylk dnemler halinde sabit gelirlerin

dalmna yer verilen3 ekil 2-3te grlecei zere, bir nceki yln ayn
dneminde toplam gelirin %59,9unu oluturan PSTN gelirleri, 2011 yl
drdnc aylk dnemde toplam gelirin %61,4n tekil etmektedir. Bir
dier nemli gelir kalemi olan eriim gelirleri 2010 yl drdnc aylk
dnemde toplam gelirlerin %27,9unu olutururken, bu oran 2011 yl
drdnc aylk dnemde %28,4 olarak gereklemitir. Son aylk
dnemde toplam gelirin %6,3n kiralk devre gelirleri,%3,9unu arabalant
gelirleri tekil etmitir.
ekil 2-3 Sabit Aylk Gelirlerin Dalm, %

2011-4
61,4
28,4
6,3 3,9 0,0
2011-3
61,5
27,9
6,6 3,9 0,0
2011-2
61,5
26,3
6,5 3,6 2,1
2011-1
61,0
26,9
6,7 3,5 1,9
2010-4
59,9
27,9
6,6 3,4 2,1
2010-3
61,4
26,7
6,5 3,4 2,1
2010-2
61,3
26,8
6,7 3,3 2,0
2010-1
59,4
0%
20%
PSTN
27,1
40%
Eriim
Kiralk Devre
60%
7,9 3,5 2,1
80%
Arabalant
100%
Dier
2.3 Sabitten Arama Gelirleri

2011 yl drdnc aylk dnem itibariyle sabitten arama gelirleri (brt)
1.335 milyon TL olarak gereklemi olup, geen senenin ayn dnemine
gre %2,2 orannda artarken bir nceki dneme gre %0,15 orannda
dmtr.
3
Trk Telekomun 2011 yl nc eyrek gelir ve yatrm verileri iletmeciden gelen bilgiler
dorultusunda gncellenmitir.
15
ekil 2-4 Sabitten Arama Gelirlerinin Dalm, Milyon TL

1.450
1.400
1.350
1.335
2010-3
1.337
1.100
2011-3
2011-4
1.177
1.150
1.344
1.335
2010-2
1.200
1.306
1.336
1.250
1.409
1.300
1.050
2010-1
2010-4
2011-1
2011-2
izelge 2-4te 2011 yl eyrekler itibariyle STH iletmecilerinin bu

hizmetlerden elde ettikleri gelirlere ve kullanc saylarna yer verilmektedir.
Drdnc eyrekte yaklak 940 bin kullanc sabit telefon hizmetlerinde
alternatif iletmecileri kullanmtr. Bu iletmecilerin aylk dnem iin
gelirleri 2011 ilk eyrekte yaklak 94,5 milyon TL, ikinci eyrekte yaklak
96,4 milyon TL, nc eyrekte yaklak 144,6 milyon TL ve drdnc
eyrekte yaklak 129,3 milyon TL olarak gereklemitir.
izelge 2-4 STH Hizmetleri

Dnem
Kullanc Says
n demeli
Kart Sat Adedi
Gelir, TL
2011-1
1.001.674
3.238.215
94.533.735
2011-2
763.743
4.269.267
96.414.705
2011-3
899.557
3.143.445
144.572.520
2011-4
940.151
2.475.068
129.322.269
16
ekil 2-5de STH iletmecilerinin toplam gelirleri ile Trk Telekomun ilgili
hizmet
gelirlerine
gre
pazar
paylarna
yer
verilmektedir4.
STH
iletmecilerinin ilgili hizmetlerdeki gelir bakmndan 2010 yl drdnc

aylk dnemde pazar paylar %24 olurken, 2011 yl drdnc aylk
dnemde sz konusu pazar paylar %20 olarak gereklemitir.
ekil 2-5 STH-TT lgili Hizmet Gelirlerine Gre Pazar Paylar, %

100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
14
14
20
24
86
86
80
76
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
TT
15
14
85
86
2011-1
2011-2
22
20
78
80
2011-3
2011-4
STH
ekil 2-6da STH iletmecilerinin toplam gelirleri ile Trk Telekomun toplam
telefon hizmetlerine ait gelirlerine gre pazar paylarna yer verilmektedir. 5
Sz konusu gelirlere gre STH iletmecilerinin ve Trk Telekomun pazar
paylar 2010 yl drdnc eyreinde srasyla %11 ve %89 iken, 2011
ekil 2-6; STH iletmecilerinin Kurumumuza gndermi olduu er aylk gelir bilgileri ile
Trk Telekomun ayn dnemlerde Kurumumuza bildirmi olduu ehirleraras, uluslararas
ve mobile giden aramalardan elde edilen gelir bilgileri kullanlarak elde edilmitir. Ayrca STH
iletmecilerine ilii telefon pazarnn almasyla, 2009 yl nc eyrekten itibaren ilgili
hizmet gelirlerine ilii arama gelirleri de dhil edilmitir. 2010 yl ikinci eyrek verileri 2009
ylndan bu yana yrtlen Veri Kalitesinin Ykseltilmesi almalar kapsamnda
gncellenmitir.
5
Trk Telekomun ehirii, ehirleraras, yurtd ve mobil aramalar ile sabit cret, balantnakil cretlerini ieren gelirlerini kapsamaktadr. Bununla birlikte; elektronik haberleme
sektrnde sahip olduklar dier yetkilendirmeler kapsamnda baka hizmet alanlarnda da
faaliyet gsteren baz STH iletmecileri gelir kalemlerini ayrtrlm olarak verememekteydi.
Ancak 2010 ylndan itibaren STH iletmecilerine ait sz konusu ayrtrlm gelir bilgileri
yaklak olarak elde edilebilmitir.
17
ylnn drdnc aylk dneminde srasyla %9 ve %91 olarak

gereklemitir.
ekil 2-6 STH-TT Telefon Hizmetleri Gelirlerine Gre Pazar Paylar, %
100%
7
93
93
2010-1
2010-2
11
91
89
2010-3
2010-4
93
94
2011-1
2011-2
10
90
91
2011-3
2011-4
90%
80%
70%
60%
TT
2.4
STH
Sabit Pazarda Trafik Hacmi
ekil 2-7de ve izelge 2-5de sabit telefon trafik miktar ve oranlarn

dalmna yer verilmektedir. er aylk dnemlerde trafikte yaanan
gelimelerin gsterildii aadaki ekilde, bir nceki yln ayn dneminde
%88,1 olan ebeke ii trafiin toplam trafikteki paynn 2011 yl drdnc
aylk dnemde %84,9 olarak gerekletii grlmektedir. Bununla birlikte bir
nceki aylk dnemde toplam trafiin %13,2sini oluturan mobile doru
trafik 2011 ylnn son eyreinde toplam trafiin %12,2sini tekil etmitir.
18
ekil 2-7 Trk Telekom Trafik Dalm, %

2011-4
84,9
2011-3
2,3
83,9
2011-2
2,5
86,0
2,0
12,2
0,1 0,6
13,2
0,1 0,4
11,7
0,10,2
2011-1
88,2
1,2
10,3
0,1 0,1
2010-4
88,1
1,4
10,4
0,1
2010-3
86,4
2010-2
1,7
87,9
2010-1
1,4
89,0
60%
65%
70%
75%
ebeke ii
11,7
80%
Uluslararas
85%
Mobil
0,2
10,5
0,2
1,3
9,4
0,3
90%
95%
100%
Dial-up
STH
2010 yl drdnc aylk dnemde yaklak 5,24 milyar dakika olan Trk
Telekomun ses trafii, 2011 yl son aylk dneminde %12,1 orannda
azalarak 4,61 milyar dakika olarak gereklemitir. 2011 ylnn nc
eyrei ile karlatrldnda Trk Telekom trafiinin %3,1 orannda artt
grlmektedir.
izelge 2-5 Trk Telekom Trafik Dalm, Milyon Dakika
Trafik dalm
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
ebeke ii
4.841
5.108
4.478
4.621
4.463
4.377
3.752
3.918
Uluslararas
70
81
89
73
64
102
113
105
Mobil
evirmelibalant (dialup)
STH
Toplam
513
610
608
544
522
593
589
561
16
12
10
5.440
5811
5.185
5.245
6
5.115
13
5.089
17
4.475
26
4.612
2011-3 2011-4
ekil 2-8de 2010 ve 2011 yl eyrekler itibariyle STH iletmecileri ve Trk

Telekomun ehirii trafiine ait paylar karlatrlmaktadr. Bir nceki
aylk dnemde sz konusu trafikten %7,15 orannda pay alan STH
iletmecilerinin 2011 yl drdnc aylk dnemdeki pay %7,78 olarak
19
gereklemitir. Trk Telekomun pay ise bir nceki aylk dnemde

%92,85 iken, bu aylk dnemde %92,22ye dmtr.
ekil 2-8 STH TT ar Balatma (ehirii) Trafii Kyaslamas, %
120,00
100,00
97,28
80,00
96,39
95,56
95,05
94,62
94,32
92,85
92,22
TT
60,00
STH
40,00
20,00
0,00
2,72
3,61
2010-1
2010-2
4,44
2010-3
4,95
2010-4
5,38
5,68
2011-1
2011-2
7,15
2011-3
7,78
2011-4
ekil 2-9da STH iletmecileri ve Trk Telekomun ehirleraras trafik

miktarndaki paylar 2010 yl birinci eyreinden itibaren karlatrlmaktadr.
Buna gre 2011 yl son aylk dneminde ehirleraras arama trafik
miktarndaki STH iletmecilerinin pazar pay %14,66, Trk Telekomun ise
%85,34 olarak gereklemitir.
20
ekil 2-9 STH TT ar Balatma (ehirleraras) Trafii Kyaslamas, %
100,00
80,00
90,23
91,05
90,61
90,18
89,16
87,92
87,92
85,34
60,00
TT
40,00
STH
20,00
9,77
9,39
2010-1
2010-2
8,95
9,82
10,84
12,08
2010-4
2011-1
2011-2
12,08
14,66
0,00
2010-3
2011-3
2011-4
ekil 2-10da STH iletmecilerinin ve Trk Telekomun balattklar mobile

doru
ar trafiine
ilikin
pazar paylar karlatrlmaktadr. STH
iletmecilerinin 2010 ylnn drdnc aylk dneminde sz konusu

pazardan ald pay %25,14 iken, 2011 ylnn son aylk dneminde
aldklar pay %32,54 olarak gereklemitir. Trk Telekomun pazar pay ise
ayn dnemler iin %74,86dan %67,46ya dmtr.
ekil 2-10 STH TT ar Balatma (Mobile doru) Trafii Kyaslamas, %
100,00
80,00
82,06
79,59
77,40
74,86
70,68
73,19
60,00
68,84
67,46
TT
40,00
20,00
29,32
17,94
20,41
22,60
25,14
26,81
31,16
32,54
2011-3
2011-4
STH
0,00
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
21
ekil 2-11de STH iletmecilerinin ve Trk Telekomun yurtdna doru ar

balatma trafiine ait pazar paylar karlatrlmaktadr. 2010 ylnn
drdnc aylk dneminde sz konusu pazarn %70,82ine sahip olan
Trk Telekomun pay 2011 yl drdnc aylk dnemde %69,75e
derken, 2010 ylnn drdnc eyreinde pazarn %29,18ine sahip olan
STH iletmecilerinin pay 2011 drdnc eyreinde %30,25e kmtr.
ekil 2-11 STH TT ar Balatma (Yurtdna doru) Trafii Kyaslamas, %
80,00
72,95
60,00
40,00
75,49
71,40
70,82
66,73
64,97
69,75
70,56
TT
35,03
33,27
27,05
29,18
24,51
28,60
29,44
2011-2
2011-3
30,25
STH
20,00
0,00
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-4
ekil 2-12de STH iletmecilerinin ve Trk Telekomun sabit ebekede

sonlandrdklar uluslararas ar trafiine ait paylarna yer verilmektedir.
2010 yl drdnc aylk dnemde Trk Telekomun szkonusu trafik
pazarndan ald pay %37,51 ve STH iletmecilerinin aldklar pay %62,49
iken, 2011 yl drdnc aylk dnemde pazar paylar srasyla %40,83 ve
22
ekil 2-12 STH TT Sabitte Sonlandrlan Uluslararas ar Trafii Kyaslamas, %
80,00
70,00
60,00
55,99
58,03
60,13
44,01
41,97
39,87
62,49
59,16
57,03
59,62
59,17
50,00
40,00
30,00
40,84
42,97
37,51
40,38
40,83
TT
STH
20,00
10,00
0,00
2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 2011-1 2011-2 2011-3 2011-4
ekil 2-13de STH iletmecilerinin ve Trk Telekomun mobil ebekelerde

sonlandrdklar
uluslararas
ar
trafiine
ait
pazar
paylar
karlatrlmaktadr. 2010 yl drdnc aylk dnemde ilgili pazardan

%78,04 pay alan STH iletmecilerinin 2011 yl drdnc aylk dnemdeki
pazar pay %75,78e dmtr. Trk Telekomun ilgili trafik miktarndaki
pazar pay son bir yl ierisinde %21,96dan %24,22ye kmtr.
ekil 2-13 STH TT Mobilde Sonlandrlan Uluslararas ar Trafii Kyaslamas, %
100,00
80,00
65,64
69,84
75,57
78,04
77,49
74,14
71,61
75,78
60,00
TT
40,00
20,00
STH
34,36
30,16
24,43
21,96
22,51
25,86 28,39
24,22
0,00
2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 2011-1 2011-2 2011-3 2011-4
23
ekil 2-14de STH iletmecilerinin ve Trk Telekomun sabit ebekede

balatlan toplam trafik miktarndaki paylarna yer verilmektedir. 2010 yl
drdnc eyreinde STH iletmecilerinin sz konusu trafikteki pay %8,88
iken 2011 yl drdnc eyreinde %13,66ya km, Trk Telekomun pay
ise geen yln ayn dneminde %91,12 iken %86,34e gerilemitir.
ekil 2-14 STH-TT Sabitten Balatlan Toplam Trafikteki Paylar, %

100,00
94,05
92,90
91,76
91,12
91,16
89,45
87,48
86,34
80,00
60,00
40,00
20,00
7,10
5,95
8,88
8,24
8,84
10,55
12,52
13,66
2011-3
2011-4
0,00
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
TT
2011-1
2011-2
STH
2.5 Ksa Numaralar

izelge 2-6da 2011 yl Ekim, Kasm ve Aralk aylarnda Trk Telekom
hatlarndan en ok aranan be ksa numaraya, arama saylarna ve ortalama
ar srelerine yer verilmektedir. 2011 yl drdnc aylk dnemde en
ok aranan ksa numara 163 (Trk Telekom Bor Sorma ve deme Servisi)
olmutur. Ayn dnemde 121 (Telefon Arza), 182 (Hastane Randevu), 112
(Shhi mdat) ve 11818 (AssisTT) en ok aranan dier ksa numaralar
arasnda yer almaktadr.
24
izelge 2-6 Sabit Telefonlardan En ok Aranan Ksa Numaralar, 2011 4. eyrek

Ksa Numara
163
121
182
112
11818
Ortalama ar Sresi
(sn)
66,0
60,8
158,6
29,6
85,5
2.6 En ok Trafik Gnderilen ve Alnan lkeler

izelge 2-7de 2011 yl son aylk dnemde sabit ebekelerden en fazla
trafik gnderilen ve sabit ebekelere doru en fazla trafiin geldii lkelere
yer verilmektedir. Gerek alnan gerekse gnderilen trafik bakmndan
Almanya ilk sray alrken, Trkmenistan, KKTC, ngiltere ve Rusya en fazla
trafik gnderilen dier lkeler olmutur. Bununla birlikte en fazla trafik alnan
lkeler Almanya, Fransa, talya, ngiltere ve Hollandadr.
izelge 2-7 En ok Trafik Gnderilen ve Alnan lkeler

En ok Trafik Gnderilen lke
En ok Trafik Alnan lke
Almanya
Almanya
Trkmenistan
Fransa
KKTC
talya
ngiltere
ngiltere
Rusya
Hollanda
2.7 Aylk Kullanm Miktar (MoU)

ekil 2-15de 2010 ve 2011 yllar iin er aylk dnemler itibariyle sabit
telefon abonelerine ait MoU (Minutes of Usage-Abone bana aylk ortalama
kullanm miktar) deerleri gsterilmektedir. 2011 yl drdnc aylk
dneminde 198,3 dakika olarak gerekleen sabit MoU6, bir nceki yln ayn
6
Trk Telekom ve STH iletmecilerine ait trafikler dikkate alnmtr. MoU sabit abonenin
telefonu kullanma miktar olup hem giden hem de gelen trafik miktarlar dikkate alnmaktadr.
Baka bir ifadeyle sabit abonenin sabit telefonu ortalama ne kadar kullandn (arad +
arand sre) gstermektedir.
25
dnemine gre %3,8 azalm, bir nceki dneme gre %4,1 orannda
artmtr.
ekil 2-15 Sabit MoU, Dakika
250,0
200,0
208,7
194,3
193,0
206,2
204,9
181,4
190,4
198,3
2011-3
2011-4
150,0
100,0
50,0
0,0
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2.8 Abone Bana Ortalama ar Balatma

Sabit abonelerin ortalama ar balatma trafiine (sabit telefonundan yapt
arama miktar) dnemler itibariyle ekil 2-16da yer verilmektedir. 2010 yl
drdnc eyreinde sabit abonelerin balatt ortalama trafik miktar 119
dakika iken 2011 yl drdnc eyrekte 110,4 dakikaya dmtr.
ekil 2-16 Sabit Abone Bana Ortalama ar Balatma, Dakika

140,0
120,0
117,8
128,4
116,9
119,0
115,6
119,1
104,4
110,4
100,0
80,0
60,0
40,0
20,0
0,0
2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 2011-1 2011-2 2011-3 2011-4
26
2.9 Abone Bana Aylk Gelir (ARPU)

ekil 2-17de Trk Telekomun ses hizmetlerine ilikin 2011 yl eyrekler
itibariyle ortalama ARPU rakamlarna yer verilmektedir. 2011 yl drdnc
eyrek verilerine gre Trk Telekomun abone bana aylk geliri 21,89 TL
ekil 2-17 ARPU, 2011, TL

25,00
20,00
15,00
10,00
22,10
22,13
22,07
21,89
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
5,00
0,00
2.10 Sabit Numara Tanabilirlii

5 Mart 2012 itibariyle 169.865 adet sabit numara tanmtr. Tanan toplam
net sabit telefon numaras bakmndan; Trk Telekom 41.687 abone
kaybederken, Superonline 32.480, Vodafone Alternatif 2.999, Doan letiim
ise 2.034 abone kazanmtr.
27
2.11 Sabit Pazarda Yatrm

2004-2010 yllar arasnda Trk Telekomun toplam yatrmlarnn incelendii
ekil 2-18de zellikle son drt ylda yaplan byk yatrm miktarlar dikkat
ekmektedir. 2006 ylnda 554 milyon TL olan yatrm miktar, 2010 ylnda
%98,4 artla 1.099 milyon TL olarak gereklemitir. Bununla birlikte, 2010
ylndaki toplam yatrm miktar bir nceki yla gre %9,5 orannda azalmtr.
554
2005
2006
2007
1.375
2008
1.099
471
2004
1.214
526
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
1.033
ekil 2-18 TTnin Yatrmlar, Milyon TL
2009
2010
ekil 2-19da Trk Telekomun er aylk yatrmlar incelenmektedir. 2011

yl drdnc aylk dnemde 620 milyon TL olarak gerekleen sabit
yatrmn nceki yln ayn dnemine kyasla %15 orannda, bir nceki
dneme gre ise yaklak %72 orannda artt grlmektedir.
ekil 2-19 Aylk TT Yatrm Miktar, Milyon TL

700
600
500
2010-3
361
226
2010-2
278
232
100
103
200
113
539
300
620
400
0
2010-1
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
28
nternet ve Genibant Verileri
2011 yl sonu itibariyle genibant pazarnda dikkati eken en nemli

gelimeler xDSL abone saysnn bu eyrekte ilk defa dmesine karlk
mobil internet, fiber ve kablo internet abone saylarnda 2010 yl ortasnda
balayan artn devam etmesidir. 2011 yl ikinci ve nc eyrekteki
mobilden kaynakl %20 lik ortalama art bu eyrekte azalarak nceki
dnemlerdeki ortalama deerlere dm ve son eyrekdeki art %6,9
olarak gereklemitir. ekil 3-1de 2003 ylndan bugne kadar olan srete
Trkiyedeki toplam genibant abone saylarna yer verilmektedir. 2003
ylnda sadece 18.604 genibant internet abonesi bulunmaktayken, sekiz
ylda yaklak 755 kat artla 2011 yl sonu itibariyle 14 milyonu gemitir.
ekil 3-1 Genibant nternet Abone Says

16.000.000
14.046.168
14.000.000
12.000.000
10.000.000
8.561.632
8.000.000
6.000.000
4.000.000
2.000.000
0
18.604
2003
5.986.101
4.609.085
2.864.652
1.590.332
508.014
2004
2005
2006
2007
2008
6.782.657
2009
2010
2011
* Sabit, kablo, fiber vb. tm genibant eriim yntemleri ile mobil internetin tamam dahildir.
izelge 3-1de Trkiyede balant eidine gre internet abone says ve

eyrek ile yllk art yzdelerine yer verilmektedir. 2011 yl drdnc eyrei
itibariyle Trkiyedeki toplam internet abone says 14,12 milyona ulamtr.
Trkiye internet aboneliinde 2011 ylnn drdnc eyreinde, bir nceki
aylk dneme gre %6,9 art gereklemi olup; fiber, kablo ve zellikle
mobil internet abonelerinin artmasyla birlikte internet abone saylarndaki
29
genel art eilimi de devam etmitir. Toplam internet abone saylarnn yllk
byme oran ise hzlanarak %62,8 olarak gereklemitir.
izelge 3-1 nternet Abone Saylar
2010-4
2011-3
2011-4
eyrek Byme
Oran
(2011-3 - 2011-4)
-0,2%
Yllk Byme
Oran
(2010-4 - 2011-4)
2,0%
14,1%
345,8%
13,0%
21,0%
22,7%
6,9%
68,1%
73,4%
2,5%
62,8%
xDSL
6.640.911
6.792.013 6.776.036
7
Mobil Bilgisayardan nternet
1.547.421
1.448.020 1.344.540*
7
Mobil Cepten nternet
4.310.904* 4.907.380
Kablo nternet
273.908
407.502
460.451
Fiber
154.059
220.777
267.144
Dier
155.478
129.858
159.383
TOPLAM
8.672.376 13.205.594* 14.117.815
*:Vodafonedan gelen dzeltmeler dorultusunda gncellenmitir.
izelge 3-1de yer alan dier kaleminin almna izelge 3-2de yer
verilmektedir. 2011 sonu itibariyle 15.481 ISDN, 10.805 uydu, 37.865 PLC
ile internet hizmeti alan abone bulunmaktadr. Ayrca 2011 yl drdnc
eyrek itibariyle Trkiyede 71.000den fazla evirmeli balant yapan abone
bulunmakta olup, PLC aboneliinde son eyrekte hzl bir art olmutur.
izelge 3-2 Yntemler Baznda Dier nternet Abone Saylar
2010-4
2011-3
evirmeli Balant (Dial Up)
110.744
69.419
Tmleik Hizmet Saysal A (ISDN BA ve PA)
16.556
15.310
Uydu Haberleme
10.416
10.749
Metro Ethernet
4.123
4.817
Kiralk Devre
825
478
Elektrik Hatlar ze.Gen.Eriimi (PLC, BPL)
10.914
9.019
ereve Rle (Frame Relay)
228
188
Sanal zel ebeke (VPN)
145
165
Ezamanl letim Modu (ATM)
86
15
Dier
1.441
11.468
Wireless hot spot
8.230
155.478 129.858
TOPLAM
*: Wireless hot spot says 2011 ylndan itibaren istenmeye balanmtr.
2011-4
71.647
15.481
10.805
5.663
447
37.865
181
171
8
13.351
3.764
159.383
Mobil genibant: 3G veya daha stndeki mobil standartlar kullanan internet eriimi. Mobil
genibant hizmetine tahsisli veri cihazlar (modem, kart veya USB cihazlar) veya 3G ve
daha zeri mobil standartlara imkn veren cep telefonlar ile eriilebilmektedir. Mobil
bilgisayardan internet abone says iinde; tahsisli veri cihazlar ile bilgisayardan internete
erien, mobil cepten internet abone saysnda ise cep telefonlar zerinden internete erien
toplam abone says dikkate alnmaktadr.
30
ekil 3-2de xDSL abone saysnn er aylk dnemler itibariyle geliimine

yer verilmektedir. 2011 yl son eyreinde bir nceki eyree gre %6,9luk
ortalama bymeye karlk ilk defa den xDSL abone says 2011 yl
drdnc eyrek itibariyle 6,8 milyon olmutur. ADSL teknolojisinin xDSL
teknolojisindeki pazar pay ise %99,8 seviyelerindedir. Buna ek olarak
pazarda G.SHDSL ve VDSL teknolojileri zerinden genibant internet
hizmetleri de sunulmaktadr.
ekil 3-2 xDSL Abone Says

8.000.000
7.000.000
6.000.000
6.464.418
6.514.332
6.640.911
6.700.198
6.726.981
6.792.013
6.776.036
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
3.000.000
6.373.746
4.000.000
2010-1
5.000.000
2.000.000
1.000.000
izelge 3-3te internet servis salayclarn kendi aralarndaki pazar paylarna

yer verilmektedir. Buna gre pazarda en byk paya sahip iletmeci TTNet
olup, onu Superonline, Doan Telekom, Ko.Net ve Trknet izlemektedir.
31
izelge 3-3 SS Pazar Paylar, 2011 4. eyrek

letmeci
%
TTNet
85,84
Superonline
5,60
Doan Telekom
3,45
Ko.Net
1,97
Turknet
1,67
Millenicom
1,37
Metronet
0,53
net
0,06
Radore Hosting
0,05
Global letiim
0,01
Dier
0,30
* Kablo internet ve mobil internet dahil deildir. nternet servis salayclar tarafndan sunulan
tm dier eriim yntemleri dahildir.
nternet servis salaycl alannda 2011 drdnc eyrek itibariyle 70e

yakn iletmeci aktif olarak hizmet vermektedir. izelge 3-4te internet servis
salaycl hizmetine ilikin aylk gelir bilgilerine yer verilmektedir. 2011
birinci eyrek iin SS hizmetlerinden elde edilen toplam gelir yaklak 754
milyon TL, ikinci eyrek iin yaklak 804 milyon TL, nc eyrek iin 859
milyon TL ve drdnc eyrek iin 888 milyon TLdir.
izelge 3-4 SS Hizmetleri
Gelir, TL
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
754.223.296
804.208.260
859.378.551
887.527.655
ekil 3-3de Trkiyede ve AB lkelerinde, mobil internet hari olmak zere

genibant internet balant eitleri dalmna yer verilmektedir. Trkiyede
2011 drdnc eyrek itibariyle genibant abonelerinin %89u xDSL
teknolojisini kullanrken, AB ortalamas Temmuz 2010 itibariyle %78 olarak
gereklemitir. Temmuz 2010 tarihi itibariyle AB lkelerinde ortalama olarak
%16 ile kablo internet balants tercih edilirken, Trkiyede kablo internet
hizmetinin genibant iindeki pay 2011 yl drdnc eyreinde %6ya
kmtr.
32
43
33
10
42
50
59
69
51
55
28
15
60
46
10
75
55
79
78
89
8
82
71
96
98
8
0
18 1
40
17
12
02
49
59
17 1
44
14
46
4
38
3
29
2
27
22
40
5
57
24
16
44
15 10
20
25
21 0
16 6
6 5
59
32
38
20
55
30
12
40
81
50
89
22
60
21
100
70
43
80
44
56
40
26
90
36
15
10 1
100
ekil 3-3 Trkiye ve AB ye lkelerin Sabit nternet Balant eidi Yzdeleri, %
Belika
Bulgaristan
ek Cumh.
Danimarka
Almanya
Estonya
Yunanistan
spanya
Fransa
rlanda
talya
Letonya
Litvanya
Lksemburg
Macaristan
Malta
Hollanda
Avusturya
Polonya
Portekiz
Romanya
Slovenya
Slovakya
Finlandiya
sve
ngiltere
AB
Trkiye
xDSL
Kablo
Dier
*Kaynak: ComReg 2010 Yl nc eyrek Raporu.

**AB lkelerinin verileri Temmuz 2010, Trkiye verileri ise Aralk 2011 tarihlidir.
Mobil internet dhil deildir.
.
2009 yl Temmuz aynda kullanlmaya balanan ve bu yln drdnc eyrei

itibariyle iki yl geen 3G hizmetleri sunan mobil iletmecilerden elde edilen
verilere gre, 2011 yl son eyrek itibariyle mobil bilgisayardan ve cepten
internet abone says bir nceki dneme gre yaklak %14 orannda artm
ve 6.454.801e ulamtr. Bu dnem ierisinde toplam mobil internet
kullanm miktar ise bir nceki eyree gre yaklak %22 orannda artarak
10.458 TByte olmutur.
2011 yl drdnc eyreinde toplam sabit genibant internet kullanm
(indirme ve ykleme) miktar yaklak 468.000 TByte olarak gereklemitir.
Bu kullanmn yaklak %89u veri indirme, %11i veri ykleme eklinde
gereklemitir.
33
ekil 3-4te ise sabit genibant internet abonelerinin hzlara gre dalmna
yer
verilmektedir.
Buna
gre
Trkiyedeki
sabit
genibant
internet
abonelerinin yaklak %80inin 8 Mbit/s hza kadar olan balantya sahip

abonelik trn tercih ettikleri grlmektedir. 1 Mbit/s hzndaki genibant
internet abonelerin yzdesi 2011 yl drdnc eyrekte %9a gerilemitir. Bu
eyrekte de 1 Mbit/sden 8 Mbit/sye gei devam etmitir. 2 Mbit/s ve 4
Mbit/s hzlarndaki balantlar ile 8 Mbit/sden daha hzl olan balantlarn
oranlarnn toplam %10a yaklamtr.
ekil 3-4 Hzlara Gre Sabit Genibant nternet Abonelerin Dalm, 2011 4. eyrek
%1,1
%80,0
%1,1
%9,1
%7,8
%1,0
512 Kbit/s
1 Mbit/s
2 Mbit/s
4 Mbit/s
8 Mbit/s
Dier ( > 8 Mbit/s)
2011 yl drdnc eyrek itibariyle sabit genibant internet abonelerinin

yaklak %95i bireysel abonelie sahiptir. Geriye kalan %5 ise kurumsal
abonelerdir.
ekil 3-5de mobil bilgisayardan internet abonelerinin kullanm miktarna gre
dalm verilmektedir. ekil incelendiinde 100 Mb zeri kullanm olan
abonelerin yzdesinin %68,3 olduu anlalmaktadr. En az kullanm
gsteren 0-50 Mb aralnda ise abonelerin %30u bulunmaktadr.
34
ekil 3-5 Mobil Bilgisayardan nternet Abonelerinin Kullanma Gre Dalm, 2011 4.
eyrek
>8G; %2,43
4G-8G;
%12,62
0-50 Mb;
%29,60
50-100 Mb;
%2,15
1 Gb-4Gb;
%33,37
250Mb-1
Gb; %15,11
100-250
Mb; %4,72
ekil 3-6da ise mobil cepten internet abonelerinin kullanm miktarna gre
dalm verilmektedir. Buradaki abone dalmnda ise %33lk oran ile 05Mb arasnda younlama gzkmektedir.
ekil 3-6 Mobil Cepten nternet Abonelerinin Kullanma Gre Dalm, 2011 4. eyrek
1 Gb-4Gb; %
4,42
>8Gb; % 0,04
250Mb-1 Gb;
15,45
4Gb-8Gb; %
0,29
0-5 Mb;
%33,11
100-250 Mb;
%16,02
5-10 Mb;
50-100
%4,01
Mb; 25-50 10-25 Mb;
%10,70 Mb;
%7,88
%8,07
ekil 3-7de Avrupa Birlii lkeleri ile Trkiyenin sabit genibant internet
aboneliklerinin hzlara gre dalm verilmektedir. 2 Mbit/sn (dahil) ile 10
35
Mbit/sn arasndaki sabit genibant aboneliin AB ortalamas %58 iken bu

oran Trkiyede %82ye kmaktadr. Buna karlk 10 Mbit/sn zeri
aboneliin AB ortalamas %29 iken Trkiyede %8e dmektedir.
ekil 3-7 AB lkeleri ve Trkiyede Hzlara Gre Sabit Genibant nternet Abonelerinin
Dalm, %
8
45
57
33
60
61
18
44
74
58
82
47
64
2Mbps ve zeri ve 10 Mbps alt
11
ngiltere 1
AB
13
Trkiye
10
sve
Finlandiya
Slovakya
Slovenya
Portekiz
5
Romanya 1
14
30
32
60
35
38
58
Polonya
Hollanda
Malta
Lksemburg
Letonya
Litvanya
talya
11
23
20
13
22
10
144 Kbps zeri ve 2 Mbps alt
25
29
24
22
23
10
38
38
49
40
66
88
63
rlanda
Yunanistan 0 11
spanya
9
14
Estonya
Almanya
5
Danimarka
ek Cumh.
Belika
Bulgaristan
5
3
23
29
44
50
53
40
66
72
54
38
58
89
60
20
24
11
8
28
28
39
42
68
45
80
100
10 Mbps ve zeri
*Kaynak: ComReg 2010 Yl nc eyrek Raporu.

**AB lkelerinin verileri Temmuz 2010, Trkiye verileri ise Aralk 2011 tarihlidir. Mobil
internet dhil deildir.
ekil 3-8de ise Trkiyedeki sabit genibant abonelerinin iletmeci tr

baznda
dalmna
yer
verilmektedir.
Alternatif
sabit
genibant
iletmecilerinin pazar pay 2011 yl drdnc eyrek itibariyle %9,1 olarak

gerekleirken, pazarda fiber ve kablo genibantn da etkisi ile birlikte
TTNetin pazar payndaki gerileme devam ederek %80,9 seviyelerine inmitir.
Kablo internet hizmeti sunan iletmecilerin pazar pay %6,1 olurken, fiberin
pazar pay %3,5 olarak gereklemitir.
36
ekil 3-8 Sabit Genibant Abonelerinin letmeci Baznda Dalm, %

2011-4
80,9
9,1
2011-3
82,3
2011-2
83,2
6,1
8,9
2011-1
84,7
2010-4
85,9
8,7
3,5
0,3
5,5
3,0 0,3
5,0
2,6 0,5
8,1
7,6
4,4 2,3 0,5

3,9 2,2
0,5
2010-3
87,6
7,1
3,2 1,6 0,5
2010-2
88,2
7,0
2,8 1,5 0,5
2010-1
89,0
6,7
2,7 1,1 0,5
90,0
100,0
30,0
40,0
50,0
xDSL TTNet
60,0
xDSL Dier SSler
70,0
80,0
Kablo
Fiber
Dier
Alternatif iletmeciler yeniden sat, veri ak eriimi ve yerel an paylama

almas gibi yntemler aracl ile genibant hizmetleri sunmaktadr. Aralk
2011 itibariyle Yerel An Paylama Almas (YAPA) ile 8.521 adet balant
gerekletirilmitir. Bunlarn 992si yerel aa tam eriim, 7.529u ise
paylaml eriim yntemi ile yaplan balantlardr. Buna gre YAPA tam
eriim yntemine gre balantlarda azda olsa bir art grlmektedir. Ayn
tarih itibariyle al-sat8 (yeniden sat) yntemiyle 121.901 adet balant
gerekletirilmitir. Dier genibant balantlar ise Veri Ak Eriimi (VAE)
yntemi ile gerekletirilmitir.
ekil 3-9da perakende sabit genibant internet eriim hizmetlerinin AB
lkelerindeki yerleik iletmeci ve alternatif iletmeciler baznda pazar paylar
ile Trkiyedeki pazar yapsnn karlatrlmasna yer verilmektedir. AB
lkelerinde genibant hizmetlerinde yerleik iletmecilerin ortalama pay %44
iken Trkiyede yaklak %81 seviyelerindedir. Aada yer alan ekilde de
grlecei zere yerleik iletmecinin pazar paynn en dk olduu lke
8
ADSL, G.SHDSL ve VDSL dhil olmak zere
37
ngiltere ve Romanya iken, Trkiyedeki yerleik iletmecinin pazar payndaki

d srmesine ramen AB ortalamasnn hala ok stnde seyretmektedir.
ekil 3-9 Baz AB lkeleri ve Trkiyede Perakende Sabit Genibant Hizmetlerindeki

Yerleik ve Alternatif letmeci Paylar, %
40
20
81
60
28
28
32
33
35
38
41
43
44
44
44
45
46
46
48
48
49
50
51
52
52
53
53
55
62
66
68
80
72
72
68
67
65
62
59
57
56
56
56
55
54
54
52
52
51
50
49
48
48
47
47
45
38
34
32
19
100
Romanya
ngiltere
Bulgaristan
ek Cumhuriyeti
Polonya
sve
Macaristan
Hollanda
AB
Slovakya
Fransa
Slovenya
Portekiz
Almanya
Belika
Malta
rlanda
talya
Letonya
Yunanistan
Estonya
Avusturya
spanya
talya
Danimarka
Lksemburg
Finlandiya
Trkiye
Yerleik iletmeci
Alternatif iletmeci
*Kaynak: ComReg 2010 Yl nc eyrek Raporu

**AB lkelerinin verileri Temmuz 2010, Trkiye verileri ise Aralk 2011 tarihlidir. Mobil
internet dhil deildir.
ekil 3-10da ise AB lkeleri ve Trkiyede nfusa gre sabit ve mobil

genibant penetrasyon oranlarna yer verilmektedir. Trkiyede nfusa gre
sabit genibant penetrasyon oran %10,4 iken, AB lkeleri penetrasyon
ortalamas %25,6dr. Ayrca mobil genibant penetrasyon oran Trkiyede
%7,2 iken AB ortalamas %6,1dir. AB lkeleri arasnda toplam penetrasyon
oran en yksek lke ise %51,6 ile Danimarkadr. Ancak daha salkl bir
karlatrma yapmak iin hanehalkna gre penetrasyon oranlarnn
incelenmesinde fayda grlmektedir.
38
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
Trkiye 10,4 8,8

Bulgaristan
13,9 2,3
Romanya
13,7 3,3
Yunanistan
18,6 2,1
Litvanya
18,8 2,0
Slovekya
15,5 5,4
Polonya
14,9 6,5
Macaristan
19,7 4,2
ek
20,4 3,6
Letonya
19,6 5,2
Slovenya
23,6 2,3
Estonya
26,0
3,1
talya
21,3
8,5
spanya
22,5
7,5
Malta
28,5
2,6
Portekiz
19,1
12,1
AB
25,6
6,1
Belika
30,1
2,2
rlanda
22,9
10,6
Lksemburg
33,2
1,4
Fransa
31,1
3,7
Almanya
31,3
4,4
ngiltere
30,6
6,9
Avusturya
23,5
16,7
Hollanda
38,7
5,4
sve
31,9
14,0
Finlandiya
29,1
21,5
Danimarka
38,2
13,4
ekil 3-10 Trkiye ve Baz AB lkelerinin Nfusa Gre Sabit-Mobil Genibant

Penetrasyon Oranlar, %
Sabit
Mobil
*Kaynak: ComReg 2010 Yl nc eyrek Raporu

ekil 3-11de ise hanehalk saylarna gre hesaplanan sabit genibant

penetrasyon oranlar karlatrlmaktadr. Bu durumda AB lkeleri hanehalk
sabit penetrasyon ortalamas %61,4 iken Trkiyede 2011 yl drdnc
eyrei itibariyle yaklak %41,2 olarak gereklemitir.
ekil 3-11 Trkiye ve Baz AB lkelerinin Hanehalkna Gre Sabit Genibant
Penetrasyon Oranlar, %
100,0
60,0
40,0
20,0
0,0
Bulgaristan
40,3
Romanya
39,7
Yunanistan
50,2
Litvanya
48,9
Slovekya
43,4
Polonya
41,7
Macaristan
51,2
ek 51,0
Letonya
49,0
Slovenya
66,1
talya
51,1
spanya
60,8
Malta
82,7
Portekiz
51,6
AB
61,4
Belika
69,2
rlanda
61,8
Lksemburg
83,0
Fransa
68,4
Almanya
62,6
ngiltere
73,4
Avusturya
54,1
Hollanda
85,1
sve
63,8
Finlandiya
61,1
Danimarka
76,4
41,2
Trkiye
80,0
*Kaynak: ComReg 2010 Yl nc eyrek Raporu, Eurostat ortalama hane halk verileri,
2009. Trkiyede ortalama hanehalk bykl 3,97, AB ortalama hanehalk bykl 2,4.
39
ekil 3-12de .tr alan adlarnn dalmna yer verilmektedir. 2011 yl

drdnc eyrek itibariyle Nic.tr kaytlarnda 282.370 adet .tr uzantl alan
ad bulunmaktadr.
Bu alan adlarnn, %68,8i
com.tr,
%9,1i gen.tr,
%3,8i gov.tr, %3,8i ise k12.tr uzantsna sahiptir.
201
58
55
36
15
bbs.tr
nom.tr
dr.tr
tsk.tr
tel.tr
mil.tr
506
edu.tr
413
1.367
net.tr
pol.tr
2.523
2.961
tv.tr
2.445
3.446
info.tr
bel.tr
3.954
av.tr
name.tr
4.455
biz.tr
8.684
org.tr
9.878
10.709
k12.tr
web.tr
10.745
gov.tr
25.711
gen.tr
com.tr
200.000
180.000
160.000
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
194.206
ekil 3-12 .tr Uzantl Alan Adlarnn Dalm, 2011 4. eyrek
ekil 3-13de grlecei zere bu alan adlarnda bulunan internet sitelerinin;

%82si Trkiyede, %9u ABDde, %4 Almanyada, %2si Hollandada, %1'i
ngilterede ve %2'si dier lkelerde barndrlmaktadr.
ekil 3-13 IP Adresi lke Bilgisi
4%
2% 1%
2%
9%
82%
Trkiye
ABD
Almanya
Hollanda
ngiltere
Dier
40
4 Mobil Pazar Verileri

Abone Says ve Penetrasyon
4.1.
Aralk 2011 itibariyle Trkiyede yaklak %88,69 penetrasyon oranna karlk

gelen toplam 65,3 milyon mobil abone bulunmaktadr. Temmuz 2009da 3G
hizmet sunumunun balamasyla Aralk 2011 itibariyle 3G abone says 31,4
milyona ulamtr. ekil 4-1de 2G ve 3G mobil abone says ile penetrasyon
oranlar yllar itibariyle karlatrlmaktadr.
ekil 4-1 Mobil Abone Says ve Toplam Nfusa Gre Penetrasyon

87,9%
60
86,5%
87,9%
88,6%
100%
80%
49,0%
42,4
62,0
65,8
40,3
39,0
36,2
33,9
60%
55,7
40%
52,7
43,6
34,7
10
19,4
21,4
24,8
28,6
31,4
20%
3G Abone Says
2011-4
2011-3
2011-2
0%
2011-1
2008
2007
2006
2005
2004
2G Abone Says
2009
7,1
2010
Milyon
83,7%
60,4%
30
20
86,5% 85,1%
74,7%
50
40
92,1%
Penetrasyon, %
70
Mobil Penetrasyon
Cep telefonlarnn genellikle 9 ya st kiiler tarafndan kullanld

varsaymndan hareketle, ekil 4-2de 0-9 ya nfus hari olmak zere mobil
penetrasyon oranlar hesaplanmtr.10 Buna gre mobil penetrasyon
orannn %100n zerine kt grlmektedir.
Trkiye nfusu 2009 sonu itibariyle 72.561.312 kii, 2010 sonu itibariyle 73.722.988 kiidir.
2011 yl penetrasyon hesabnda 2010 yl nfus bilgisi kullanlmtr.
10
2007 ylnda 0-9 ya grubu hari nfus 58.355.523 kii, 2008 ylnda 59.200.710 kii, 2009
ylnda 60.204.344 kii ve 2010 ylnda 61.413.147 kiidir. (TK)
41
ekil 4-2 Mobil Abone Says ve 0-9 Ya Hari Nfusa Gre Penetrasyon
67
112
111,2
110
105,5 106,4
65
Milyon
64
103,9
106,2
106
104,3
104
63
100,6 100,5
65,8
62
64,8
65,3
62,8
62,0
61,8
60
102
100
63,8
61
108
Penetrasyon , %
66
98
61,7
96
59
94
2007
2008
2009
2010 2011-1 2011-2 2011-3 2011-4
Abone says
Penetrasyon
izelge 4-1de 3G hizmetlerine ilikin veriler yer almaktadr. 2010 drdnc

eyrekte 19,4 milyon olan 3G abone says 2011 son eyrekte 31,4 milyona
ularken, 3G hizmetiyle birlikte mobil bilgisayardan ve cepten internet
hizmeti alan abone says da ayn dnemler iin 1.448.020den 6.454.801e
ykselmitir. Bu dnemde toplam mobil internet kullanm miktar ise 10.458
TByte olarak gereklemitir.
izelge 4-1 3G Hizmeti Kullanc Verileri
2010-4
3G Abone Says
11
Mobil Bilgisayardan nternet
11
Mobil Cepten nternet
Mobil nternet Kullanm Miktar, Gbyte
19.407.264
1.448.020
4.387.315
2011-3
2011-4
28.608.069
31.375.507
1.547.421
4.907.380
10.708.533
1.344.540
4.310.904
8.766.845
11
Mobil genibant: 3G veya daha stndeki mobil standartlar kullanan internet eriimi. Mobil
genibant hizmetine tahsisli veri cihazlar (modem, kart veya USB cihazlar) veya 3G ve
daha zeri mobil standartlara imkn veren cep telefonlar ile eriilebilmektedir. Mobil
bilgisayardan internet abone says iinde; tahsisli veri cihazlar ile bilgisayardan internete
erien, mobil cepten internet abone saysnda ise cep telefonlar zerinden internete erien
toplam abone says dikkate alnmaktadr.
42
ekil 4-3de iletmeciler baznda ve fatural n-demeli ayrmnda mobil

genibant internet abone saylarna yer verilmektedir. 2011 yl drdnc
eyrek itibariyle fatural mobil genibant abone says 3.943.513, n-demeli
mobil genibant abone says 2.511.288 olarak gereklemitir.
ekil 4-3 Fatural-n demeli Mobil Genibant Abone Saylar, 2011 4. eyrek, Bin
4500
3944
4000
3500
3000
2511
Fatural
2500
n-demeli
2000
1500
1000
500
0
Toplam
ekil 4-4de Trkiye ve baz Avrupa lkelerine ait mobil penetrasyon oranlar
karlatrlmaktadr. Haziran 2010 itibariyle AB lkeleri iinde en yksek
mobil penetrasyon oranna sahip lkeler, Yunanistan, Portekiz, Finlandiya,
talya,
Avusturya,
Danimarka,
Almanya,
sve
ve
ngiltere
olarak
grlmektedir. AB lkeleri ortalama mobil penetrasyon oran ise %126dr.

Trkiyede ise Aralk 2011 itibariyle mobil penetrasyon oran yaklak %89
seviyesindedir.
43
ekil 4-4 Trkiye ve Baz Avrupa lkelerinin Mobil Penetrasyon Oranlar, %
97
94
89
Fransa
Trkiye
60
Norve
118
svire
115
119
rlanda
Belika
126
AB Ortalama
116
129
ngiltere
Hollanda
131
sve
117
132
Almanya
90
spanya
136
Danimarka
148
talya
143
156
Finlandiya
Avusturya
157
Portekiz
120
161
150
Yunanistan
180
30
0
*Kaynak: Comreg, 2010 2. eyrek Raporu

**AB lkeleri verileri Haziran 2010, Trkiye verisi Aralk 2011 tarihlidir.
AB lkeleri ortalamas ile Trkiyede yllara gre mobil penetrasyon

oranlarndaki deiim ekil 4-5de grlmektedir. AB lkeleri ortalama mobil
penetrasyon oran srekli bir art eilimi gstermektedir. 2004 ylnda %85
olan AB ortalama mobil penetrasyon oran 2010 ylnda %126ya
ykselmitir. Trkiyede ise 2004 ylnda %49 olan mobil penetrasyon oran,
2010 ylnda %85 seviyesine gelmi, 2011 yl son eyrekte %89 seviyelerine
ykselmitir.
ekil 4-5 Yllara Gre Trkiye ve AB lkeleri Mobil Penetrasyon Oranlar, %
112
103
95
92
126
88
126
85
84
87
88
89
89
75
2011-4
2011-3
2011-2
2010
2009
2011-1
Trkiye
2007
2005
2006
60
49
AB
119
2008
85
2004
140
120
100
80
60
40
20
0

**AB lkeleri verileri Haziran 2010, Trkiye verisi Aralk 2011 tarihlidir.
44
4.2. Mobil Abone Profili

ekil 4-6da Trkiyedeki mobil abonelerin abonelik trlerine gre dalmna
yer verilmektedir. 2011 yl drdnc aylk dneme bakldnda mobil
abonelerin yaklak %65inin n demeli abonelerin oluturduu, son bir yl
ierisinde
fatural
abonelerin
orannn
%30,9dan
%35,3e
kt
grlmektedir.
ekil 4-6 n demeli ve Fatural Mobil Abone Oranlar, %

100%
80%
26,2
27,9
29,3
30,9
32,7
33,2
33,9
35,3
73,8
72,1
70,7
69,1
67,3
66,8
66,1
64,7
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
60%
40%
20%
0%
Fatural
n demeli
ekil 4-7de baz Avrupa lkeleri ile Trkiyeye ait mobil abone profilleri
karlatrlmaktadr. AB ortalamasna bakldnda mobil abonelerin yaklak
%51i
demeli
iken
%49unun
fatural
abonelerden
olutuu
grlmektedir. Trkiyede mobil aboneler iinde fatural abonelerin pay AB

ortalamasna gre dk olmakla birlikte giderek art gstermektedir.
45
27,4
Yunanistan
83,0
17,0
30,2
41,5
ngiltere
Portekiz
46,0
Almanya
35,3
48,4
Belika
Trkiye
48,8
AB Ortalama
31,5
53,1
Hollanda
rlanda
59,2
sve
67,6
Danimarka
60,7
68,4
Fransa
spanya
Fatural
talya
72,6
69,8
64,7
68,5
58,5
54,0
51,6
51,2
46,9
40,8
39,3
32,4
31,6
29,0
71,0
Avusturya
95,2
Finlandiya
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
4,8
ekil 4-7 Baz Avrupa lkelerinde n demeli/Fatural Abonelerin Dalm, %
n demeli

**AB lkeleri verileri Aralk 2009, Trkiye verisi Aralk 2011 tarihlidir.
ekil 4-8de iletmeci baznda n demeli ve fatural 3G abonelerinin

dalmna yer verilmektedir. 2011 yl son aylk dnemi itibariyle fatural
3G abone orannn Aveada %44,18, Turkcellde %36,84 ve Vodafoneda ise
%28,66 olduu grlmektedir.
ekil 4-8 3G n demeli ve Fatural Mobil Abone Oranlar, %

100%
80%
28,66
44,18
36,84
60%
40%
71,34
55,82
63,16
20%
0%
Avea
Vodafone
3G n demeli
3G Fatural
Turkcell
46
ekil 4-9da baz Avrupa lkeleri ile Trkiyedeki 2G ve 3G mobil abone

oranlar karlatrlmaktadr. Avrupada mobil abonelerin %30,1i 3G abonesi
iken, 2009 yl Temmuz ayndan bu yana hizmet sunumuna balanan
Trkiyede bu oran yaklak %48 seviyelerine ulaarak AB ortalamasn
gemitir.
2G
7,5
92,5
Belika
18,5
81,5
Yunanistan
23,0
77,0
Almanya
26,4
73,6
Danimarka
28,9
71,1
Fransa
30,0
70,0
rlanda
30,1
69,9
AB Ortalama
33,0
67,0
ngiltere
34,7
65,3
Portekiz
35,3
64,7
talya
40,8
59,2
sve
42,1
57,9
Avusturya
43,4
56,6
spanya
48,0
52,0
Trkiye
28,2
Finlandiya
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
71,8
ekil 4-9 Baz Avrupa lkelerinde 2G-3G Abonelerin Dalm, %
3G
*Kaynak: Comreg, 2009 4. eyrek Rapor

**AB lkeleri verileri Aralk 2009, Trkiye verisi Aralk 2011 tarihlidir.
ekil 4-10da mobil iletmecilerinin er aylk dnemlere gre toplam abone

saylar verilmitir. 2011 ylnn drdnc aylk dneminde, nceki aylk
dneme gre abone saylar bakmndan Aveada %1,8, Vodafoneda %1,1
Turkcellde ise %0,3 orannda art gereklemitir.
47
64,79
65,32
33,05
34,06
34,43
34,53
16,68
16,84
17,51
17,84
18,03
11,43
11,62
11,82
12,23
12,53
12,76
2010-4
61,54
61,89
61,77
61,72
34,26
33,93
33,92
33,47
15,72
16,13
16,54
11,65
11,47
2010-2
63,80
61,63
2010-1
70,00
2010-3
ekil 4-10 letmeci Baznda Toplam Abone Saylar, Milyon
60,00
50,00
40,00
30,00
20,00
10,00
Avea
Vodafone
Turkcell
2011-4
2011-3
2011-2
2011-1
0,00
Toplam
ekil 4-11de aylk dnemler iinde tanan numara saylarna yer

verilmektedir. 2011 yl drdnc aylk dnemde tanan numara says bir
nceki aylk dneme gre %1,9 orannda azalarak yaklak 3,4 milyon
olarak gereklemitir. 5 Mart 2012 itibariyle toplam tanan numara says
40 milyonu gemitir.
ekil 4-11 Toplam Tanan Numara Saylar

5.000.000
4.500.000
4.000.000
3.267.737
3.534.492
3.433.940
3.450.795
3.385.525
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
3.443.119
2010-2
3.063.363
2009-4
3.662.738
3.015.291
2009-3
2.054.328
2009-2
500.000
1.309.935
1.500.000
1.000.000
2009-1
2.000.000
653.362
2.500.000
2010-1
3.000.000
4.425.667
3.500.000
2010-3
2008-4
48
ekil 4-12de numara tanabilirlii ile mobil iletmecilere gelen net abone
saylarna er aylk dnemler halinde yer verilmektedir. Mobil numara
tanabilirlii (MNT) hizmeti ile 2011 yl drdnc aylk dnemde Avea
yaklak 116 bin, Vodafone yaklak 56 bin abone kazanrken, Turkcell ise
yaklak 171 bin abone kaybetmitir.
ekil 4-12 MNT Kapsamnda Mobil letmecilerin Net Gelen Abone Saylar, Bin
800
699
600
400
200
0
-200
-400
435
372
274
90 106
173145
140
128
94
302
155 159
122
253
164
203
112 143 116

56
-152009-4 2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 2011-1 2011-2 2011-3 2011-4

2008-4 2009-1 2009-2 2009-3
-56
-147
-164
-196
-208
-318
-255
-281
-344
-414
-600
-800
250
-458
-171
-417
-563
-684
Turkcell
Vodafone
Avea
ekil 4-13te mobil iletmecilerin abone saylarna gre pazar paylarna yer
verilmektedir. 2011 yl drdnc aylk dnem itibariyle abone saysna
gre Turkcellin %52,87, Vodafoneun %27,59, Aveann ise %19,54lk paya
sahip olduu grlmektedir.
49
ekil 4-13 Mobil letmecilerin Abone Saysna Gre Pazar Paylar, %

100%
18,90
18,65
18,48
18,80
19,15
19,17
19,33
19,54
25,50
26,21
26,72
27,01
27,29
27,44
27,53
27,59
55,59
55,14
54,80
54,19
53,55
53,38
53,13
52,87
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
80%
60%
40%
20%
0%
Avea
Vodafone
Turkcell
ekil 4-14de 2011 yl iin mobil iletmecilerin abone kayp oranlarna yer
verilmektedir. Abone kayp oran12, farkl tarifeler, hizmet eitlilii ve hizmet
kalitesi asndan youn rekabet yaanan mobil telekomnikasyon hizmetleri
sektrnde yaygn olarak kullanlan bir gstergedir. 2011 yl Aralk ay
itibariyle Turkcell, Vodafone ve Aveann abone kayp oranlar srasyla
%2,85, %3,6 ve %4,23 olarak gereklemitir.
12
Abone kayp oran iletmeciler tarafndan kaybedilen mterilerin miktarn lmek iin
kullanlan bir orandr. Abone kayp oran belli bir dnemde iletmeciden ald hizmeti sona
erdiren abonelerin saysnn o dnemdeki mevcut ortalama abone saysna blnmesiyle
hesaplanmaktadr. zellikle abone kitlesine sahip sektrler iin kullanlan bir lttr.
Genellikle yllk, eyrek ve aylk olarak hesaplanmaktadr. Abone kayp oran iletmecinin
tm abone kitlesi iin bilgi veren bir lttr. Eer abone kayp oran, yeni aboneliklerin
geliim orann aarsa o iletmecinin abone says dyor demektir. Abone kayp oranndaki
ykselme iletmecinin rekabetiliindeki de iaret etmektedir. letmeciler abone kayp
orann azaltma ynnde stratejiler gelitirmektedir. Bununla birlikte pazardaki
dzenlemelerin (rn. MNT) abone kayp orannn geliimi zerinde etkileri bulunmaktadr.
Sz konusu dzenlemelerin yrrle girmesi ile birlikte iletmecinin rekabetilii asndan
referans alnacak eik deerler deiebilecektir.
50
ekil 4-14 Mobil letmecilerin Abone Kayp Oranlar (Churn Rate), %

6,00%
4,9%
5,00%
4,00%
4,38%
4,35%
3,00%
3,01%
4,57%
4,31%
3,87%
3,26%
4,12%
4,41%
4,59%
3,97%
3,73%
3,34%
3,34%
2,97%
2,00%
1,00%
3,6%
3,83%
3,97%
3,1%
3,6%
4,21%
3,80%
3,3%
3,0%
4,23%
3,6%
2,85%
2,6%
2,5%
1,61%
1,73%
2,58%
2,60%
Eyl.11
Eki.11
2,49%
1,76%
0,00%
Oca.11 ub.11 Mar.11 Nis.11 May.11 Haz.11 Tem.11 Au.11
Avea
Vodafone
Kas.11
Turkcell
ekil 4-15de mobil iletmecilerin 2011 yl drdnc eyrek itibariyle abone

profiline (2G, 3G toplam) yer verilmektedir. ekil incelendiinde oransal
olarak en fazla fatural aboneye Aveann sahip olduu ve Aveann
abonelerinin %44nn fatural abonelerden olutuu grlmektedir. Aveay
%33,8 ile Turkcell ve %31,9 ile Vodafone takip etmektedir.
ekil 4-15 letmeci Baznda n demeli / Fatural Abonelerin Dalm, %

100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
44,0
56,0
Avea
31,9
33,8
68,1
66,2
Vodafone
Turkcell
n demeli
Fatural
51
Ara.11
Aadaki iki ekilde (ekil 4-16 ve 4-17) ise n demeli ve fatural

abonelerin mobil iletmeci baznda dalmna yer verilmektedir. ekil 4-18de
2010 yl ilk eyrekten 2011 ylnn son aylk dnemine kadar n demeli
abonelerin iletmeci baznda dalm incelenmektedir. 2011 yl drdnc
aylk dnemi itibariyle n demeli abonelerde Turkcellin %54,1, Vodafoneun
%29, Aveann ise %16,9 pazar payna sahip olduu grlmektedir.
ekil 4-16 n demeli Abonelerin Dalm, %
100%
16,1
15,8
15,7
16,3
16,4
16,1
16,4
16,9
29,1
29,3
29,3
29,1
29,1
29,1
29,0
29,0
54,8
54,9
55,0
54,6
54,7
54,8
54,6
54,1
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
80%
60%
40%
20%
0%
Avea
Vodafone
Turkcell
Fatural abonelerin dalmnda ise Turkcellin %50,7, Aveann %24,4,

Vodafoneun %25 pay ald grlmektedir. (ekil 4-17)
52
ekil 4-17 Fatural Abonelerin Dalm, %

100%
15,4
18,3
20,4
22,3
23,9
24,1
24,7
25,0
26,8
25,9
25,2
24,5
24,8
25,3
25,1
24,4
54,4
53,2
51,3
50,6
50,2
50,7
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
80%
60%
40%
57,8
55,8
2010-1
2010-2
20%
0%
Vodafone
Avea
Turkcell
ekil 4-18de mobil iletmecilerin abone portfy bireysel (zel kiilik) kurumsal (tzel kiilik) ayrmnda incelenmektedir. Mobil aboneliklerin %8i
kurumsal, %92si bireysel aboneliktir.
ekil 4-18 Abonelerin Bireysel-Kurumsal Bazda Ayrm, %
Kurumsal
Abone
8%
Bireysel Abone
92%
53
4.3. Mobil Trafik Hacmi

2011 yl son eyrekte toplam mobil trafik hacmi 38,48 milyar dakika olarak
gereklemitir13. 2011 yl drdnc aylk dnemi trafik bilgileri bir nceki
aylk dnemle kyaslandnda toplam trafiin %0,8 orannda artt, geen
senenin ayn dnemi ile kyaslandnda ise %16,7 orannda artt
grlmektedir. letmeci baznda incelendiinde ise Turkcellin trafiinin bir
nceki dneme gre yaklak %0,4 orannda azald, Aveann trafik
hacminin yaklak %2, Vodafonenun trafik hacminin ise yaklak %1,8
orannda artt grlmektedir. Geen senenin ayn dnemine gre
kyaslandnda Turkcellin trafik hacminde %9,9, Vodafoneun trafik
hacminde %21,4 ve Aveann trafik hacminde %25,3 orannda art olduu
grlmektedir. Mobil trafik hacmindeki14 bu deiim dnemler itibariyle ekil
4-19da verilmektedir.
ekil 4-19 Mobil letmecilerin Dnemlere Gre Toplam Trafik Miktarlar,
Milyar Dakika
45,00
40,00
37,21
35,00
30,00
28,67
33,17
31,00
32,98
38,18
38,48
33,95
25,00
20,00
16,24
15,00
12,84
10,00
8,67
5,00
7,16
13,89
9,69
7,41
15,79
9,85
9,98
7,08
7,20
15,83
10,43
7,69
17,05
11,61
8,55
17,42
17,35
11,91 12,12
8,84
9,02
0,00
2010-1
2010-2
2010-3
Turkcell
2010-4
Vodafone
2011-1
Avea
2011-2
2011-3
2011-4
Toplam
13
Turkcell letiim Hizmetleri A.. tarafndan 2011 yl nc aylk dneme ilikin trafik
verileri dzeltilerek tekrar gnderildiinden, ekil 4-21, ekil 4-22, ekil 4-23, ekil 4-24,
ekil 4-27 grafiklerinde ilgili dneme ilikin bilgiler gncellenmitir.
14
Mobil iletmecilerin toplam trafik miktarlar toplam giden trafik ve ebeke ii trafiin
toplanmas ile elde edilmektedir.
54
Mobil iletmecilerinin dnemler itibariyle toplam mobil trafiinden aldklar

pazar paylar ekil 4-20de gsterilmektedir. Getiimiz yln ayn dnemine
kyasla
trafie
gre
Aveann
pazar
pay
%21,82den
%23,43e,
Vodafonenun pay %30,28den %31,50ye ykselmi, Turkcellin pazar pay

ise %47,90dan %45,07ye dmtr. Bir nceki dnemle kyaslandnda
ise, Turkcellin pazar paynn %45,64ten %45,07ye dt, Aveann pazar
paynn %23,15ten %23,43e ve Vodafoneun pazar paynn ise %31,21den
%31,50ye ykseldii grlmektedir.
ekil 4-20 Mobil letmecilerin Trafie Gre Pazar Paylar, %
100%
24,97
23,92
21,36
21,82
22,65
22,97
23,15
23,43
30,24
31,26
29,70
30,28
30,73
31,20
31,21
31,50
44,78
44,82
48,95
47,90
46,61
45,83
45,64
45,07
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
80%
60%
40%
20%
0%
Avea
Vodafone
Turkcell
ekil 4-21 ve ekil 4-22de mobil iletmeciler tarafndan retilen toplam mobil
trafiin dalmna yer verilmektedir. ekilde grlecei zere, sz konusu
trafiin byk bir ksmn (%66,18) mobil iletmecilerin kendi aboneleri
arasndaki trafii ifade eden ebeke ii trafik oluturmaktadr. Mobil
iletmecilerden dier mobil iletmecilere doru giden trafik toplam trafiin
%27,89unu oluturmaktadr.
55
ekil 4-21 Mobil Trafik Dalm, %
2011-4
27,89
66,18
5,46 0,47
2011-3
27,32
66,58
5,61 0,48
2011-2
25,84
68,28
5,44 0,44
2011-1
23,62
70,19
5,76 0,43
2010-4
22,13
71,62
5,79 0,46
2010-3
21,82
71,88
5,82 0,48
2010-2
22,12
71,34
6,09 0,45
2010-1
21,27
72,24
6,09 0,41
0%
20%
Dier mobil iletmecilere
40%
60%
ebeke ii
80%
Sabit
100%
Yurtd+Rehberlik+Uydu+Dier
Toplam mobil ebeke ii trafik miktar 2011 yl drdnc eyrekte bir nceki
aylk dneme gre %0,2 orannda artarak 25.468 milyon dakika, dier
mobil iletmecilere doru trafik miktar ise %2,9 orannda artarak 10.735
milyon dakika olarak gereklemitir.
ekil 4-22 Mobil Trafik Dalm, Milyon Dakika

2011-4
10.735
25.468
2.101 180
2011-3
10.431
25.416
2.143 185
2011-2
9.615
25.408
2.024 163
2011-1
7.858
2010-4
7.298
23.618
1.911 152
2010-3
7.236
23.843
1.932 158
2010-2
6.856
22.116
1.889 139
2010-1
6.097
20.711
1.746 117
0%
1.917144
23.351
20%
Dier mobil iletmecilere
40%
ebeke ii
60%
Sabit
80%
100%
Yurtd+Rehberlik+Uydu+Dier
56
4.4. En ok Trafik Gnderilen ve Alnan lkeler

izelge 4-2de 2011 yl drdnc eyrek dneminde (Ekim Kasm Aralk)
mobil ebekesinden en fazla trafik gnderilen ve alnan ilk be lkeye yer
verilmektedir. Bu aylk dnemde en ok trafik gnderilen lkeler Almanya,
Bulgaristan, Azerbaycan, Rusya ve ngiltere olmutur. Mobil ebekesine en
fazla ar gnderen lkeler ise Almanya, Suudi Arabistan, ngiltere, Fransa
ve Hollanda eklinde sralanmaktadr.
izelge 4-2 En Fazla Trafik Gnderilen ve Alnan lkeler, 2011 4. eyrek
En Fazla Trafik Gnderilen lke
Almanya
Bulgaristan
Azerbaycan
Rusya
ngiltere
En Fazla Trafik Alnan lke

Almanya
Suudi Arabistan
ngiltere
Fransa
Hollanda
4.5. Ksa Numaralar

izelge 4-3te 2011 yl son eyrek dnemde Avea hatlarndan en ok aranan
be ksa numaraya ve ortalama ar srelerine yer verilmektedir. 2011 yl
drdnc eyrekte en ok aranan ksa numaralar 112 (Shhi mdat), 155
(Polis mdat), BN Telekom, 182 (Hastane Randevu) ve AssisTT olmutur. En
ok aranan 112 (Shhi mdat) numaras iin ortalama ar sresi 33 saniye
seviyelerinde iken, rehberlik hizmetleri iin bu sre 50 saniye civarndadr.
izelge 4-3 AVEA, En ok Trafik Giden Ksa Numaralar, 2011 4. eyrek
112
155
Ortalama
ar Sresi
(sn)
33
53
BN Telekom - Rehberlik (11880)

182
AssisTT - Rehberlik (11818)
47
157
46
Ksa Numara
57
izelge 4-4te 2011 yl son eyrekte Vodafone hatlarndan en ok aranan

be ksa numaraya ve ortalama ar srelerine yer verilmektedir. izelge
incelendiinde 2011 yl drdnc eyrekte en ok aranan ksa numaralar
arasnda 112 (Shhi mdat), BN Telekom, 182 (Hastane Randevu), 155 (Polis
mdat) ve 186 (Boazii Elektrik Datm A.'nin (BEDA) ar merkezi)
numaralar yer almaktadr. En ok aranan ksa numara 112 (Shhi mdat) iin
ortalama ar sresi yaklak 26 saniye, Merkezi Hastane Randevu Sistemi
iin yaklak 158 saniye olarak gereklemektedir.
izelge 4-4 VODAFONE, En ok Trafik Giden Ksa Numaralar, 2011 4.eyrek
Ksa Numara
Ortalama
ar
Sresi (sn)
112
26
BN Telekom - Rehberlik (11880)
78
182
158
155
55
186
71
izelge 4-5de 2011 yl drdnc eyrekte Turkcell hatlarndan en ok

aranan be ksa numaraya ve ortalama ar srelerine yer verilmektedir.
izelge incelendiinde Turkcell hatlarndan en ok aranan ksa numaralarn
112 (Shhi mdat), AssisTT, BN Telekom, 186 (Boazii Elektrik Datm
A.'nin (BEDA) ve 155 (Polis mdat) olduu grlmektedir. En ok aranan
112 (Shhi mdat) numaras iin ortalama ar sresi 22 saniye
seviyelerindedir. Rehberlik hizmetleri iin bu sre ortalama 80 saniye olarak
gereklemitir.
izelge 4-5 TURKCELL, En ok Trafik Giden Ksa Numaralar, 2011 4.eyrek
Ksa Numara
112
AssisTT (11818)
BN Telekom Rehberlik (11880)
186
155
Ortalama ar
Sresi (sn)
22
79
79
79
54
58
4.6. SMS ve MMS

ekil 4-23de mobil iletmecilerinin toplam SMS ve MMS saylarndaki
deiime yer verilmektedir. Gnderilen MMS says henz dk seviyelerde
olmakla birlikte 2011 yl ikinci yarsnda ciddi art gstermitir. 2011 yl
drdnc aylk dnemde SMS says yaklak %4 orannda azalarak
39.722 milyon adet olarak geekleirken, MMS says 73 milyon seviyelerine
ykselmitir15.
ekil 4-23 Dnemlere Gre Mobil SMS ve MMS Miktar, Milyon Adet
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
39.773
40.241
40.078
41.378
39.722
36.076
36.314
22,0
21,6
27,7
26,7
20,8
23,0
37,8
73,3
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
35.836
SMS
MMS
Mobil aboneler tarafndan gnderilen toplam SMS saysnn iletmeciler

baznda dalm ekil 4-24te gsterilmektedir. 2011 yl son aylk
dnemde, bir nceki aylk dneme gre SMS saylar bakmndan
Turkcellin SMS says yaklak %10,1 orannda, Aveann SMS says ise
%7,8 orannda azalrken, Vodafoneun SMS says ise %7,7 orannda
artmtr.
15
Turkcell letiim A.. tarafndan 2011 yl nc aylk dneme SMS ve MSS verileri
dzeltilerek tekrar gnderildiinden, ekil 4-28, ekil 4-29, ekil 4-30 grafiklerinde ilgili
dneme ilikin bilgiler gncellenmitir.
59
ekil 4-24 letmeci Baznda SMS Says, Milyar Adet

100%
80%
60%
9,10
8,66
9,75
9,91
9,68
11,16
10,84
11,62
10,42
10,39
10,51
9,69
11,61
11,87
12,78
13,77
18,21
17,83
18,08
16,26
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
40%
20%
17,07
17,97
18,86
2010-1
2010-2
2010-3
13,37
0%
Avea
2010-4
Vodafone
Turkcell
Mobil aboneler tarafndan gnderilen MMS says 2011 yl drdnc aylk

dnemde bir nceki dneme kyasla yaklak %94 orannda artarak 73
milyon seviyelerine ykselmitir. letmeci baznda gnderilen MMS saylar
incelendiinde, 2011 yl drdnc aylk dneminde bir nceki eyree
gre Turkcellin MMS saysnn %13816 artt, Vodafoneun MMS saysnn
%10,4, Aveann ise %0,3 orannda azald grlmektedir. (ekil 4-25).
ekil 4-25 letmeci Baznda MMS Says, Milyon Adet

100%
80%
1,86
2,19
2,41
2,52
7,28
7,40
2,72
3,06
6,28
6,98
3,48
5,03
3,33
3,32
7,36
8,21
60%
40%
16,56
62,60
14,48
18,03
26,26
16,81
11,83
12,96
2010-4
2011-1
2011-2
20%
0%
2010-1
2010-2
2010-3
Avea
Vodafone
2011-3
2011-4
Turkcell
16
Turkcell letiim A.. tarafndan 2011 ylnda sunulan MMS ile Payla ve Aylk 10.000
SMS Paketi kampanyalar ile ilikili olarak MMS saylarnda son dnemlerde ciddi art
yaanmtr.
60
4.7. Mobil Gelir

ekil 4-26da 2004 ylndan bu yana mobil telekomnikasyon hizmetlerinden
elde edilen gelir bilgilerine yllk olarak yer verilmektedir. Yllar itibariyle art
eiliminde olan mobil gelirler 2010 ylnda 13,84 milyar TL olarak
gerekleirken, bir nceki yla gre %6,71 orannda art sz konusudur.
ekil 4-26 Yllar tibariyle Mobil Telekomnikasyon Hizmetlerinden Elde Edilen Gelir,
Milyar TL
15
12
9
6
6,80
8,34
9,04
2005
2006
11,75
12,48
12,97
13,84
2007
2008
2009
2010
0
2004
*letmecilerin Kurumumuza gndermi olduklar kesinlemi yllk gelir tablolarndaki net

sat gelirleri dikkate alnarak hazrlanmtr.
ekil 4-27de iletmecilerin mobil telekomnikasyon hizmetlerinden elde ettii

gelirler
2010
yl
bandan
itibaren
er
aylk
dnemler
halinde
gsterilmektedir. 2011 yl drdnc aylk dnemde sz konusu mobil

gelirler yaklak 3,98 milyar TL olarak gereklemitir.
ekil 4-27 Mobil Telekomnikasyon Hizmetlerinden Elde Edilen Aylk Gelirler,

Milyar TL
4,00
2,00
3,38
3,41
3,67
3,54
3,49
3,81
4,17
3,98
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
0,00
*letmecilerin Kurumumuza gndermi olduklar aylk gelir rakamlar dikkate alnarak
hazrlanmtr. Kesinlemi gelir bilgileri deildir.
61
ekil 4-28de mobil iletmecilerin er aylk net sat gelir verilerine gre
hesaplanan pazar paylarna yer verilmektedir. 2011 yl drdnc eyrek
dnem itibariyle gelire gre pazar paylar incelendiinde Turkcellin pazar
paynn %51,35, Vodafone ve Aveann ise srasyla %28,50 ve %20,15
seviyelerinde olduu grlmektedir. 2011 yl son eyrekte gelire gre pazar
paylar 2010 ylnn ayn dnemi ile kyaslandnda Turkcellin pazar paynn
yaklak 3,29 puan azald, Aveann pazar paynn 0,92 ve Vodafoneun
pazar paynn ise 2,37 puan artt grlmektedir.
ekil 4-28 Mobil letmecilerin Gelire Gre Pazar Paylar, %

100%
80%
19,15
18,85
18,40
19,23
20,14
19,93
19,59
20,15
21,21
22,92
25,23
26,13
27,14
28,21
28,25
28,50
59,64
58,23
56,37
54,64
52,72
51,86
52,16
51,35
2010-1
2010-2
2010-3
2010-4
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
60%
40%
20%
0%
Turkcell
Vodafone
Avea
ekil 4-29da mobil iletmecilerin 2008, 2009 ve 2010 yl toplam gelirlerine

ait dalma yer verilmektedir. ekilde grlecei zere mobil iletmecilerin
gelirlerinin 2008 ylnda yaklak %81ini konuma gelirleri olutururken bu
oran 2010 ylnda %78e gerilemitir. Data gelirlerinin pay 2008 ylnda
%1,26 iken 2010 ylnda %4,36ya ykselmitir. SMS+MMS gelirleri 2010
ylnda toplam gelirin yaklak %10unu oluturmaktadr.
62
ekil 4-29 Mobil letmecilerin Gelir Dalm, %

100%
7,88
7,37
1,26
9,30
2,34
9,07
4,36
9,97
80,94
80,71
78,31
2008
2009
2010
8,50
80%
60%
40%
Katma Deerli Hizmetler
Data
SMS+MMS
Konuma
ekil 4-30da her bir mobil iletmecinin 2011 yl drdnc eyrek dnem
itibariyle
toplam
gelirlerine
ait
dalma
karlatrmal
olarak
yer
verilmektedir. Konuma gelirleri; Turkcellin gelirlerinin %67,83n, Aveann

gelirlerinin
%73,17sini
ve
Vodafoneun
gelirlerinin
%73,44n
oluturmaktadr. SMS+MMS gelirleri Turkcellin gelirlerinin %10,92sini,

Aveann gelirlerinin %11,04n ve Vodafoneun gelirlerinin %13,13n
oluturmaktadr. Data gelirleri ise Vodafoneda %9,27, Aveada %11,72 ve
Turkcellde %12,22 paya sahiptir.
ekil 4-30 Mobil letmecilerin letmeci Baznda Gelir Dalm, 2011 4. eyrek, %
100%
9,03
90%
4,16
4,07
9,27
11,72
13,13
11,04
73,44
73,17
Vodafone
Avea
12,22
80%
70%
60%
10,92
67,83
50%
Turkcell
Konuma
SMS+MMS
Data
Katma Deerli Hizmetler
63
4.8. Abone Bana Aylk Gelir (ARPU)

Abone bana elde edilen aylk gelir anlamna gelen ARPU mobil
hizmetlerin fiyatlar ve kullanm seviyelerinin en belirgin fonksiyonlarndan
biridir. ekil 4-31de Trkiyede hizmet veren mobil iletmecilerinin 2011 yl
eyrekler itibariyle ortalama ARPU rakamlarna yer verilmektedir. 2011 yl
drdnc eyrek itibariyle Turkcell iin abone bana aylk gelir 19,70 TL,
Vodafone iin 19,77 TL, Avea iin ise 20,50 TLdir.
ekil 4-31 Mobil ARPU, TL

22
21
20,50
19,77
19,70
21,3
21,1
20,5
19,9
19,6
18,1
17
18,4
18
19,1
19
21,5
20
16
2011-1
2011-2
Turkcell
2011-3
Vodafone
2011-4
Avea
ekil 4-32de 2011 yl drdnc aylk dnem iin mobil iletmecilerin

Kurumumuza
bildirmi
olduu
demeli
ARPU
rakamlarna
yer
verilmektedir. n demeli ARPU rakamlar incelendiinde 2011 son eyrek

itibariyle Turkcellin n demeli ARPUsunun 11 TL, Vodafoneun 12,03 TL,
Aveann ise 11,09 TL olduu grlmektedir.
64
ekil 4-32 n demeli Mobil ARPU, TL

16
14
12
11,09
12,03
11,00
11,15
14,50
12,16
10,9
11,2
10,9
11,9
9,8
13,3
10
0
2011-1
2011-2
2011-3
Turkcell
Vodafone
2011-4
Avea
ekil 4-33de ise 2011 yl drdnc aylk dnem iin mobil iletmecilerin
Kurumumuza bildirmi olduu fatural ARPU deerleri incelenmektedir. 2011
yl drdnc eyrek itibariyle Turkcellin fatural ARPUsu 37,5 TL olurken,
Vodafoneun 37,56 TL, Aveann 31,70 TL olarak gereklemitir.
2011-1
2011-2
Turkcell
2011-3
Vodafone
31,70
37,56
37,50
32,56
38,40
40,40
31,8
37
38,2
30,2
35,5
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
37,9
ekil 4-33 Fatural Mobil ARPU, TL
2011-4
Avea
4.9. Aylk Kullanm Miktar (MoU)

MoU, mobil telefon kullanm seviyesinin lmnde yaygn olarak kullanlan
bir gstergedir. Ortalama bir abonenin aylk ortalama konuma sresi olarak
tanmlanmaktadr. izelge 4-6da mobil iletmecilerin 2011 yl drdnc
eyrek itibariyle gerekleen MoU deerleri aylar baznda verilmektedir.
65
Aralk 2011 itibariyle, Turkcellin MoU deeri 223 dakika, Vodafoneun 310
dakika ve Aveann ise 322 dakika olarak gereklemitir.
izelge 4-6 Mobil letmecilerin MoU deerleri, Dakika
Ekim
Kasm
Aralk
Turkcell
227
211
223
Vodafone
303
286
310
Avea
326
300
322
izelge 4-7de baz AB lkeleri ile Trkiyedeki ortalama mobil telefon

kullanm srelerine yer verilmektedir. Trkiye, 261 dakika olan ortalama aylk
mobil kullanm sresi ile izelgede rlanda, Norve, ngiltere, spanya, talya,
Portekiz ve Almanyann stnde yer almaktadr.
izelge 4-7 AB MoU kyaslamas

lke
MoU (dakika)
Fransa
279
Trkiye
261
rlanda
257
Norve
246
sve
238
Avusturya
226
ngiltere
193
AB Ortalamas
189
talya
170
Danimarka
168
spanya
160
Hollanda
151
Belika
149
svire
120
Portekiz
119
Almanya
109
*AB lkeleri verileri Mart 2011, Trkiye verisi 2011 4. eyrek ortalama aylk verisidir.
66
4.10. Mobil Yatrm

ekil 4-34de mobil telekomnikasyon alannda faaliyet gsteren
iletmecinin 2004-2010 yllar arasndaki toplam yllk yatrm bilgilerine yer
verilmektedir. 2009 yl, 3G yetkilendirmelerinin de etkisiyle mobil yatrmlar
bakmndan 4589 milyon TL ile en fazla yatrm yaplan yl olurken 2008 ylna
gre %132 orannda art sz konusudur. 2010 ylnda ise 2664 milyon TL
mobil yatrm yaplmtr.
ekil 4-34 Yllk Mobil Yatrm, Milyon TL
5000
4000
1.992
1.445
1.909
1000
1.443
2000
2.664
4.589
3000
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
ekil 4-35de mobil iletmecilerin yaptklar yllk mobil yatrm deerlerine yer
verilmektedir. 2009 ylnda 2008 ylna gre tm iletmeciler iin art eilimi
grlmektedir. 2010 ylnda ise Vodafone 1043 milyon TL, Avea 839 milyon
TL, Turkcell 782 milyon TL yatrm yapmtr.
67
ekil 4-35 letmeci Baznda Yllk Mobil Yatrm, Milyon TL

2000
1823
1800
1557
1600
1400
1209
1200
983
1000
813
800
200
839
782
587
447
381
350
1043
958
593
502
600
400
904
160
110
0
2005
2006
2007
Avea
2008
Vodafone
2009
2010
Turkcell
ekil 4-36da iletmeci baznda 2011 yl drdnc eyrek itibariyle mobil

iletmecilerin yapt yatrm miktarlar gsterilmektedir. Drdnc eyrekte
Turkcellin yatrm miktar 361 milyon TL olurken, Avea 206 milyon TL ve
Vodafone 111 milyon TL dzeyinde yatrm yapmtr.
ekil 4-36 Aylk Mobil Yatrm, Milyon TL

1200
1000
800
600
200
361
359
400
215
180
190 200
198
94
239
206
140
111
2011-3
2011-4
0
2011-1
2011-2
Avea
Vodafone
Turkcell
68
5 Dier Hizmetler
5.1. Altyap Hizmetleri
Trkiyede 5 Mart 2012 tarihi itibariyle bildirim kapsamnda 68, kullanm hakk
kapsamnda 5 Altyap letmecilii Lisans alm iletmeci bulunmaktadr.
2011 yl drdnc aylk dnem itibariyle alternatif iletmecilerin sahip
olduu fiber optik kablo uzunluuna izelge 5-1de yer verilmektedir. izelge
5-1de yer alan uzunluklar kendi altyaplaryla birlikte iletmecilerin
kiraladklar omurga ve eriim ebekelerini de kapsamaktadr. Alternatif
iletmecilerin 2011 yl drdnc eyrek itibariyle toplam fiber uzunluu
38.835 kmdir. Trk Telekomun ise 2011 yl drdnc eyrek itibariyle
150.120 km fiber altyaps bulunmaktadr. Bunun yaklak 119.500 kmsi
omurga, geri kalan ksm eriim amal kullanlmaktadr.
izelge 5-1 Alternatif letmecilerin Fiber Uzunluklar, 2011 4. eyrek
TOPLAM
Kendisine
Ait Toplam
Uzunluk
Kiralk
Toplam
Uzunluk
Omurga
Toplam
Uzunluk
Eriim
Toplam
Uzunluk
Genel Toplam
Uzunluk (km)
32.259
6.576
33.271
5.564
38.835
izelge 5-2de 2011 yl drdnc eyrek dnemi itibariyle altyap

iletmecilerinin abone saylarna gre pazar paylarna yer verilmektedir.
Abone saysna gre en yksek pazar payna sahip iletmeci Superonline
olup, onu Borusan-Vodafone, Telnet, net, Konet, T-Systems, Equant
stanbul, Turknet ve AT&T Global izlemektedir.
69
izelge 5-2 Altyap letmecilerinin Abone Saylarna Gre Pazar Paylar,

2011 4. eyrek
Abone Saylarna Gre
Pazar Paylar (%)
letmeciler
Superonline
48,79
Borusan-Vodafone
11,42
Telnet
11,22
net
10,17
Konet
7,42
T-Systems
4,11
Equant stanbul
3,63
Turknet
1,02
AT&T Global
0,62
Dier
1,60
TOPLAM
100
izelge 5-3te altyap iletmeci grubuna ilikin abone ve gelir bilgilerine yer
verilmektedir. Bu iletmecilerin toplam abone says 2011 drdnc eyrek
itibariyle 23.922tir. Bu hizmetlerden elde ettikleri toplam gelir 2011 birinci
eyrekte yaklak 113 milyon TL, ikinci eyrekte 121 milyon TL, nc
eyrekte 103 milyon TL ve son eyrekte yaklak 128 milyon TL
seviyesindedir.
izelge 5-3 Altyap Hizmetleri
Dnem
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
Abone Says
13.300
22.499
25.129
23.922
Gelir, TL
112.844.109
121.425.225
103.370.443
127.960.162
5.2. Kablolu Yayn Hizmetleri

Kurumumuzdan kablolu yayn hizmeti lisans alan 14 iletmeci bulunmakla
birlikte, geni alanda sadece TRKSAT aktif olarak faaliyet gstermektedir.
Trabzon ilinde faaliyet gsteren Metronetin ise 116 analog kablo TV ve 555
kablo internet abonesi bulunmaktadr. Bu alanda yetkilendirmesi olan TTNet
70
ise IPTV hizmeti sunmaktadr. TRKSATn 2011 yl drdnc aylk

dnem itibariyle toplam Kablo TV abone says 1.260.769 olup, Telednya
markasyla hizmette olan saysal Kablo TV abone says 495.051 olarak
gereklemitir. Kablo telefon hizmetinden yararlanan 48.363 TRKSAT
abonesi
bulunmaktadr
33.640
abone
ise
IPTV
hizmetinden
faydalanmaktadr. (izelge 5-4)
izelge 5-4 Kablolu Yayn Hizmetleri

Dnem
Kablo TV
Abone Says
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
1.259.523
1.286.128
1.236.089
1.260.885
Kablo
Kablo
nternet
Telefon
Abone Says Abone Says
321.080
188
368.055
181
407.502
18.309
460.451
48.363
IPTV
Abone
Says
11.164
24.641
27.460
33.640
Gelir
TL
28.651.254
37.113.499
45.321.497
88.897.898
Kablo internetteki abone says geliimi ekil 5-1de verilmekte olup, nceki
aylk dneme gre yaklak %13 orannda artan kablo internet abone
says 460.451e ulamtr.
ekil 5-1 Kablo nternet Abone Says
500.000
450.000
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
460.451
407.502
321.080
368.055
218.895
180.170
114.264
273.908
191.331
146.622
2009-3 2009-4 2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 2011-1 2011-2 2011-3 2011-4
71
5.3.
Uydu Haberleme Hizmetleri
Bildirim kapsamnda uydu haberleme hizmetleri konusunda yetkilendirilmi

iletmeciler 2011 yl drdnc eyrek itibariyle 10.805 aboneye uydu yer
istasyonlaryla uluslararas internet balantlar, video konferans, noktadan
noktaya uluslararas uydu data devreleri gibi hizmetleri salamaktadr.
Uydu haberleme hizmeti sunan iletmecilerin abone ve gelir bilgileri izelge
5-5te, sz konusu iletmecilerin abone saylarna gre pazar paylarna
izelge 5-6da yer verilmektedir. Bu hizmete ilikin toplam gelirler 2011 yl ilk
eyrek iin yaklak 34,3 milyon TL, ikinci eyrek iin yaklak 38,7 milyon TL,
nc eyrek iin yaklak 37,8 milyon TL ve drdnc eyrek iin yaklak
43,7 milyon TL seviyesinde gereklemitir.
izelge 5-5 Uydu Haberleme Hizmetleri

Dnem
Abone Says
Gelir, TL
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
10.892
11.041
10.749
10.805
34.284.631
38.764.100
37.800.249
43.699.408
Bu alanda hizmet gsteren iletmecilerin abone saysna gre pazar paylar

incelendiinde Trksatn paynn %52,18 olduu, onu srasyla net,
Deksarnet Telekom ve BT Telekomun izledii grlmektedir
izelge 5-6 Abone Saysna Gre Pazar Paylar, 2011 4.eyrek

letmeci
Trksat
net
Deksarnet Telekom
BT Telekom
Dier
%
52,18
24,66
14,67
6,03
2,45
72
5.4.
Uydu Platform Hizmetleri
Uydu platform hizmetleri kapsamnda aktif olarak faaliyet gsteren iki adet
iletmeci bulunmaktadr. Sz konusu hizmete ilikin aylk gelir ve abone
bilgilerine izelge 5-7de, bu alanda faaliyet gsteren iletmecilerin abone
saylarna gre pazar paylarna izelge 5-8de yer verilmektedir. Toplam
abone says 2011 son eyrek dnemde 3.875.268dir. Bu hizmete ilikin
gelirler 2011 yl ilk eyrek iin yaklak 29,6 milyon TL, ikinci eyrek iin
yaklak 33,4 milyon TL, nc eyrek iin 24,4 milyon TL ve drdnc
eyrek iin ise yaklak 28,5 milyon TL olarak gereklemitir.
izelge 5-7 Uydu Platform Hizmetleri

Dnem
2011-1
2011-2
2011-3
2011-4
Abone Says
3.529.624
3.579.784
3.708.652
3.875.268
Gelir, TL
29.572.111
33.370.257
24.407.659
28.506.287
Bu alanda faaliyet gsteren iletmecilerin abone saysna gre pazar

paylarna bakldnda Digitrkn pazar paynn %63,45, D-Smartn pazar
paynn %36,55 olduu grlmektedir.
letmeci
Digitrk (Digital Platform)
D-Smart (Doan TV)
5.5.
%
63,45
36,55
GMPCS Hizmetleri
2011 yl drdnc eyrek itibariyle aktif olarak iletmeci GMPCS Mobil

Telefon hizmeti sunmaktadr. Sz konusu hizmete ilikin aylk gelir ve
abone bilgilerine izelge 5-9da yer verilmektedir. Bu hizmet grubunda
toplam abone says 2011 son eyrek dnem iin 5299dur. GMPCS
hizmetlerine ilikin gelir 2011 birinci eyrek iin yaklak 3,8 milyon TL, ikinci
73
eyrek iin yaklak 3,9 milyon TL, nc eyrek iin yaklak 4 milyon TL
ve drdnc eyrek iin ise yaklak 3,6 milyon TL olarak gereklemitir.
izelge 5-9 GMPCS Hizmetleri

Dnem
Abone Says
Gelir, TL
2011-1
5168
3.763.421
2011-2
5287
3.850.309
2011-3
5257
4.074.895
2011-4
5299
3.630.555
*: letmecilerden gelen bilgiler dorultusunda ilk eyrek verileri
gncellenmitir.
Bu alanda faaliyet gsteren iletmecilerin abone saysna gre pazar

paylarna bakldnda Teknomobilin pazar paynn %54,24, Globalstarn
pazar paynn %43,59 ve Mobilkomun pazar paynn %2,17 olduu
grlmektedir.
letmeci
Teknomobil
Globalstar
Mobilkom
5.6.
%
54,24
43,59
2,17
Rehberlik Hizmetleri
Rehberlik hizmeti lisans alm 14 adet iletmeci bulunmakta olup, bunlarn

6s aktif olarak faaliyet gstermektedir. Bu iletmecilerin 2011 yl drdnc
eyrei itibariyle toplam ar says 14.524.277 olup toplam ar sresi
18.861.391 dakikadr. Numara ile sorgulama hizmeti bir nceki eyrekte
kullanlmaya balanm olup, 5.570.773 adet numara ile sorgulama
gerekletirilmitir. Yine bu eyrekte toplam 29.192.657 adet isim ile
sorgulama yaplmtr. Yaplan sorgulamalarn 20.369.782 adedinde bireysel
74
numara, 14.393.648 adedinde kurumsal numara sorgulanmtr.17 Rehberlik

hizmeti iletmecilerinin aylk gelirleri birinci eyrekte yaklak 19,5 milyon
TL, ikinci eyrekte yaklak 17,2 milyon TL, nc eyrekte 21,4 milyon TL
ve drdnc eyrekte ise yaklak 18,5 milyon TL olarak gereklemitir.
(izelge 5-11)
izelge 5-11 Rehberlik Hizmetleri
Bireysel
Numara
Sorgulama
Says
14.888.862
Kurumsal
Numara
Sorgulama
Says
20.137.296
19.536.410
16.182.709
22.474.376
17.200.572
31.697.482
1.934.192
15.413.823
17.363.382
21.373.070
29.192.657
5.570.773
20.369.782
14.393.648
18.497.169
Dnem
ar
Says
ar
Sresi
(Dakika)
sim le
Sorgulama
Says
Numara le
Sorgulama
Says
2011-1
15.443.066
20.487.699
35.026.158
2011-2
15.059.681
19.600.473
38.657.085
2011-3
16.129.748
20.664.339
2011-4
14.524.277
18.861.391
Gelir
TL
izelge 5-12de rehberlik hizmeti iletmecilerinin ar saysna gre pazar

paylarna
ve
ortalama
ar srelerine
yer
verilmektedir. Rehberlik
hizmetlerinde BN Telekomun ar saysna gre pazar pay %65,84 olup,

onu srasyla AssisTT, Vastech, Rehberlik Hizmetleri Servisi, Infoline ve
Mega izlemektedir.
izelge 5-12 ar Saysna Gre Pazar Paylar, 2011 4. eyrek

%
Ortalama ar
Sresi (dk)
BN Telekom (11880 - 11810 -11844)
65,84
1,30
AssisTT (11818-11820)
26,99
1,19
Vastech (11833)
4,06
1,95
Rehberlik Hizmetleri Servisi (11819-11850)
1,42
1,47
Infoline (11824)
1,35
1,11
Mega (11881-11883)
0,35
1,92
letmeci
17
Numara ile sorgulamada bireysel/kurumsal numara ayrm yapamayan iletmecilerin

verileri bireysel numara sorgulama olarak kabul edilmitir.
75
5.7.
OKTH Hizmetleri
Kullanm
hakk
yetkilendirilmi
kapsamnda
iletmeci
ortak
says
kullanm
62dir.
Bu
hizmeti
alanda
sunmak
faaliyet
zere
gsteren
iletmecilerin abone says, kullanc says ve gelir bilgilerine izelge 5-13de

yer verilmektedir. 2011 yl drdnc aylk dnemde bu alandaki toplam
abone says 1766, kullanc says 38.499 olarak gereklemitir. 2011 yl ilk
eyrekte bu hizmetlerden salanan gelirler yaklak 1,5 milyon TL, ikinci
eyrekte 1,6 milyon TL, nc eyrekte yaklak 1,8 milyon TL ve drdnc
izelge 5-13 OKTH Hizmetleri

Dnem
Abone
Says
Kullanc
Says
Gelir
TL
2011-1
1341
28.392
1.529.389
2011-2
1579
31.834
1.626.303
2011-3
1612
34.083
1.782.898
2011-4
1766
38.499
2.574.479
76
6 SONU
2011 yl drdnc aylk dnem sonu itibariyle Trkiye telekomnikasyon
pazarnda yaanan gelimeler ksaca aadaki ekilde zetlenmektedir:
Genel Pazar Verileri

5 Mart 2012 itibariyle elektronik haberleme sektrnde faaliyet gsteren
iletmeci says 351 olup, bu iletmecilere verilen yetkilendirme says
556dr.
2011 yl birinci aylk dnemde Trk Telekom ve mobil iletmecilerinin
net sat gelirleri yaklak 5,34 milyar TL, ikinci eyrekte 5,67 milyar TL,
nc eyrekte 6,03 milyar TL, drdnc eyrekte ise 5,79 milyar TL
Dier iletmecilerin net sat gelirleri 2011 birinci eyrekte yaklak 1,1
milyar TL, ikinci eyrekte yaklak 1,15 milyar TL, nc eyrekte 1,24
milyar TL ve drdnc eyrekte 1,33 milyar TL olarak gereklemitir.
Bylece toplam telekomnikasyon hizmet gelirleri 2011 1. eyrek iin
yaklak 6,42 milyar TL dzeyinde, 2011 2. eyrek iin 6,82 milyar TL,
2011 3. eyrek iin 7,27 milyar TL ve 2011 4.eyrek iin 7,12 milyar TL
2011 yl birinci eyrekte Trk Telekom ve mobil iletmecilerin toplam
yatrm miktar yaklak 746 milyon TL, ikinci eyrekte yaklak 884 milyon
TL, nc eyrekte yaklak 938 milyon TL ve drdnc eyrekte 1,3
milyar TL olarak gereklemitir.
Dier iletmeciler tarafndan 2011 yl ilk eyrekte yaklak 999 milyon TL,
ikinci eyrekte yaklak 145 milyon TL, nc eyrekte yaklak 161,9
milyon TL ve drdnc eyrekte ise yaklak 429,3 milyon TL yatrm
gerekletirilmitir. Dier iletmecilerin 2011 ilk eyrekte yatrm/gelir
77
oran %92,6, ikinci eyrekte %12,5, nc eyrekte %13 ve drdnc

eyrekte ise %32,3dr.
2011 yl drdnc eyrekte toplam mobil trafik miktar 38,48 milyar
dakika olurken, sabit trafik miktar ise 5,33 milyar dakika olarak
gereklemitir. Bir nceki aylk dneme gre mobil arama trafik
miktar yaklak %0,8 orannda, sabit arama trafik miktar ise yaklak
%3,7 orannda artmtr. Trafiin byk bir ksmn (%82,6) mobilden
mobile giden trafik oluturmaktadr.
2011 birinci eyrekte sektrde toplam alan says 37.677, ikinci
eyrekte 38.237, nc eyrekte 37.189 ve drdnc eyrekte
36.563dr. Sektr alanlarnn %66,80ni Trk Telekomda, %21,87si
mobil sektrde ve %11,33 dier hizmet alanlarnda almaktadr.
Sektrde en fazla lisans seviyesinde alan bulunmakta (%36,30), bunu
yksekokul ve lise seviyesindeki alanlar izlemektedir. Sektrde toplam
alanlarn
%76,9unu
erkek,
%23,1ini
ise
kadn
alanlar
oluturmaktadr.
Sabit Pazar
15,21 milyon sabit telefon abonesi bulunan Trkiyede penetrasyon oran
yaklak %20,6 seviyelerine dmtr. Bununla birlikte; Trkiyede
ortalama
hanehalk
byklnn
3,97
olduu
gz
nnde
bulundurulduunda, sabit telefon hizmetleri pazarnda Trkiyenin nemli

bir kesimine ulaldn sylemek mmkndr.
2011 son eyrekte, sabit telefon hizmetleri sunan iletmeciler zerinden
tayc seimi yntemi ile arama yapan kullanc says 260.306, tayc
n seimi yntemi ile arama yapan kullanc says ise 313.663 olarak
gereklemitir. Dier yntemlerle bu iletmecileri kullanarak arama
78
yapan kullanc says ise 366.306 kiidir. Bu iletmecilerin toplam n

demeli kart sat adedi ise 2.475.068dir.
Bir nceki yln ayn dneminde toplam gelirin %59,9unu oluturan PSTN
gelirleri, 2011 yl drdnc aylk dnemde toplam gelirin %61,4n
tekil etmektedir. Bir dier nemli gelir kalemi olan eriim gelirleri 2010 yl
drdnc aylk dnemde toplam gelirlerin %27,9unu olutururken, bu
oran 2011 yl drdnc aylk dnemde %28,4 olarak gereklemitir.
2011 yl son aylk dnemde toplam gelirin %6,3n kiralk devre
gelirleri,%3,9unu arabalant gelirleri tekil etmitir.
2011 yl son eyrekte sabitten arama gelirleri (brt) 1335 milyon TL
Drdnc eyrekte yaklak 940 bin kullanc sabit telefon hizmetlerinde
alternatif iletmecileri kullanmtr. Bu iletmecilerin aylk dnem iin
gelirleri 2011 ilk eyrekte yaklak 94,5 milyon TL, ikinci eyrekte yaklak
96,4 milyon TL, nc eyrekte yaklak 144,6 milyon TL ve drdnc
STH iletmecilerinin ilgili hizmetlerdeki gelir bakmndan 2010 yl
drdnc aylk dnemde pazar paylar %24 olurken, 2011 yl
drdnc aylk dnemde sz konusu pazar paylar %20 olarak
gereklemitir.
Trk Telekomun trafik dalm incelendiinde; bir nceki yln drdnc
eyreinde %88,1 olan ebeke ii trafiin toplam trafikteki paynn 2011
yl drdnc aylk dnemde %84,9 olarak gerekletii grlmektedir.
Bununla birlikte bir nceki aylk dnemde toplam trafiin %13,2sini
oluturan mobile doru trafik 2011 ylnn son eyreinde toplam trafiin
%12,2sini tekil etmitir.
79
2010 yl drdnc aylk dnemde yaklak 5,24 milyar dakika olan

Trk Telekomun ses trafii, 2011 yl son aylk dneminde %12,1
orannda azalarak 4,61 milyar dakika olarak gereklemitir. 2011 ylnn
nc eyrei ile karlatrldnda Trk Telekom trafiinin %3,1
orannda artt grlmektedir.
ehirii trafikte STH iletmecilerinin pay %7,78, Trk Telekomun pay
ehirleraras arama trafik miktarndaki STH iletmecilerinin pazar pay
%14,66, Trk Telekomun ise %84,34 olarak gereklemitir.
Mobile doru ar trafiinde STH iletmecilerinin pay %32,54, Trk
Telekomun pay %67,46 olarak gereklemitir.
Yurtdna doru ar balatma trafiinde Trk Telekomun pay %69,75,
STH iletmecilerinin pay %30,25 olarak gereklemitir.
Sabit
ebekede
Telekomun pay
sonlandrlan
uluslararas
ar
%40,83, STH iletmecilerinin pay
trafiinde
Trk
%59,17 olarak
gereklemitir.
Mobil ebekelerde sonlandrlan uluslararas ar trafiinde STH
iletmecilerinin pay %75,78, Trk Telekomun pay
%24,22 olarak
gereklemitir.
Sabit ebekede balatlan toplam trafikte STH iletmecilerinin pay
%13,66, Trk Telekomun pay %86,34 olarak gereklemitir.
Trk Telekom ebekesinden en ok aranan ksa numara 163 (Trk
Telekom Bor Sorma ve deme Servisi) olmutur.
2011 yl son eyrekte de sabit ebekeden en fazla trafik gnderilen ve
alnan lke Almanyadr.
80
2011 yl son eyrekte 198,3 dakika olarak gerekleen sabit MoU, bir
nceki yln ayn dnemine gre %3,8 azalm, bir nceki dneme gre
%4,1 orannda artmtr.
2010 yl drdnc eyreinde sabit abonelerin balatt ortalama trafik
miktar 119 dakika iken 2011 yl drdnc eyrekte 110,4 dakikaya
dmtr.
2011 yl drdnc eyrekte Trk Telekomun abone bana aylk geliri
21,9 TL olarak gereklemitir.
5 Mart 2012 itibariyle sabitte tanan numara says 170 bine yaklamtr.
nternet ve Genibant
2003 ylnda sadece 18.604 genibant internet abonesi bulunmaktayken,
sekiz ylda yaklak 755 kat artla 2011 yl sonu itibariyle 14 milyonu
gemitir.
Trkiye internet aboneliinde 2011 ylnn drdnc eyreinde, bir nceki
aylk dneme gre %6,9 art gereklemi olup; fiber, kablo ve
zellikle mobil internet abonelerinin artmasyla birlikte internet abone
saylarndaki genel art eilimi de devam etmitir. Toplam internet abone
saylarnn
yllk
byme
oran
ise
hzlanarak
%62,8
olarak
gereklemitir.
2011 yl son eyreinde bir nceki eyree gre %6,9luk ortalama
bymeye karlk ilk defa den xDSL abone says 2011 yl drdnc
eyrek
itibariyle
6,8 milyon
olmutur. ADSL
teknolojisinin xDSL
teknolojisindeki pazar pay ise %99,8 seviyelerindedir.
81
2011 birinci eyrek iin SS hizmetlerinden elde edilen toplam gelir

yaklak 754 milyon TL, ikinci eyrek iin yaklak 804 milyon TL, nc
eyrek iin 859 milyon TL ve drdnc eyrek iin 888 milyon TLdir.
Trkiyedeki sabit genibant internet abonelerinin yaklak %80ni 8 Mbit/s
hza kadar olan balantya sahip abonelik trn tercih etmektedir.
Mobil bilgisayardan internet abonelerinin %68,3nn 100 Mb zeri
kullanm bulunmaktadr. En az kullanm gsteren 0-50 Mb aralnda ise
abonelerin %30u bulunmaktadr.
2 Mbit/sn (dahil) ile 10 Mbit/sn arasndaki sabit genibant aboneliin AB
ortalamas %58 iken bu oran Trkiyede %82ye kmaktadr. Buna
karlk 10 Mbit/sn zeri aboneliin AB ortalamas %29 iken Trkiyede
%8e dmektedir.
Alternatif sabit genibant iletmecilerinin pazar pay 2011 yl drdnc
eyrek itibariyle %9,1 olarak gerekleirken, pazarda fiber ve kablo
genibantn da etkisi ile birlikte TTNetin pazar payndaki gerileme devam
ederek %80,9 seviyelerine inmitir. Kablo internet hizmeti sunan
iletmecilerin pazar pay %6,1 olurken, fiberin pazar pay %3,5 olarak
gereklemitir.
AB lkelerinde genibant hizmetlerinde yerleik iletmecilerin ortalama
pay %44 iken Trkiyede yaklak %81 seviyelerindedir.
Trkiyede nfusa gre sabit genibant penetrasyon oran %10,4 iken, AB
lkeleri penetrasyon ortalamas %25,6dr. Ayrca mobil genibant
penetrasyon oran Trkiyede %7,2 iken AB ortalamas %6,1dir. AB
lkeleri hanehalk sabit penetrasyon ortalamas %61,4 iken Trkiyede
2011
yl
drdnc
eyrei
itibariyle
yaklak
%41,2
olarak
gereklemitir.
82
2011 yl drdnc eyrek itibariyle Nic.tr kaytlarnda 282.370 adet .tr

uzantl alan ad bulunmaktadr.
Bu alan adlarnn, %68,8i
com.tr,
%9,1i gen.tr, %3,8i gov.tr, %3,8i ise k12.tr uzantsna sahiptir.

Mobil Pazar
Aralk 2011 itibariyle Trkiyede yaklak %88,6 penetrasyon oranna
karlk gelen toplam 65,3 milyon mobil abone bulunmaktadr.
3G abone says 31,4 milyona ulamtr.
0-9 ya nfus hari olmak zere mobil penetrasyon oran %100n
zerine kmaktadr.
2010 drdnc eyrekte 19,4 milyon olan 3G abone says 2011 son
eyrekte 31,4 milyona ularken, 3G hizmetiyle birlikte mobil bilgisayardan
ve cepten internet hizmeti alan abone says da ayn dnemler iin
1.448.020den 6.454.801e ykselmitir. Bu dnemde toplam mobil
internet kullanm miktar ise 10.458 TByte olarak gereklemitir.
2011 yl drdnc eyrek itibariyle fatural mobil genibant abone says
3.943.513, n-demeli mobil genibant abone says 2.511.288 olarak
gereklemitir.
2011 yl drdnc eyreinde mobil abonelerin yaklak %65ini n
demeli aboneler oluturmakta, son bir yl ierisinde fatural abonelerin
oran %30,9dan %35,3e kmtr.
Avrupada mobil abonelerin %30,1i 3G abonesi iken, 2009 yl Temmuz
ayndan bu yana hizmet sunumuna balanan Trkiyede bu oran yaklak
%48 seviyelerine ulaarak AB ortalamasn gemitir.
83
2011 yl drdnc aylk dnemde tanan numara says bir nceki

aylk dneme gre %1,9 orannda azalarak yaklak 3,4 milyon olarak
gereklemitir. 5 Mart 2012 itibariyle toplam tanan numara says 40
milyonu gemitir. Mobil numara tanabilirlii (MNT) hizmeti ile 2011 yl
drdnc aylk dnemde Avea yaklak 116 bin, Vodafone yaklak 56
bin abone kazanrken, Turkcell ise yaklak 171 bin abone kaybetmitir.
2011 yl drdnc aylk dnem itibariyle abone saysna gre Turkcell
%52,87, Vodafone %27,59, Avea ise %19,54lk paya sahiptir.
2011 yl Aralk ay itibariyle Turkcell, Vodafone ve Aveann abone kayp
oranlar srasyla %2,85, %3,6 ve %4,23 olarak gereklemitir.
Abone profiline bakldnda en fazla fatural aboneye Avea sahip olup,
Aveann abonelerinin %44 fatural abonelerden olumaktadr. Aveay
%33,8 ile Turkcell ve %31,9 ile Vodafone takip etmektedir.
n demeli abonelerde Turkcell %54,1, Vodafone %29, Avea ise %16,9
pazar payna sahiptir. Fatural abonelerin dalmnda ise Turkcell %50,7,
Avea %24,4, Vodafone %25 pay almtr.
2011 yl son eyrekte toplam mobil trafik hacmi 38,48 milyar dakika
olarak gereklemitir. Bir nceki aylk dnemle kyaslandnda
toplam trafik %0,8 orannda artm, geen senenin ayn dnemi ile
kyaslandnda
ise
%16,7
orannda
artmtr.
letmeci
baznda
incelendiinde ise Turkcellin trafii bir nceki dneme gre yaklak %0,4
orannda azalm, Aveann trafik hacmi yaklak %2, Vodafonenun trafik
hacmi ise yaklak %1,8 orannda artmtr.
2011 yl son eyrekte trafikten alnan pazar paylar bir nceki dnemle
kyaslandnda, Turkcellin pazar paynn %45,64ten %45,07ye dt,
Aveann pazar paynn %23,15ten %23,43e ve Vodafoneun pazar
paynn ise %31,21den %31,50ye ykseldii grlmektedir.
84
2011 yl son eyrekte de mobil ebekelerden en fazla trafik gnderilen ve

alnan lke Almanyadr.
Avea, Vodafone ve Turkcell hatlarndan en ok aranan ksa numara 112
(Shhi mdat)dir.
2011 yl drdnc aylk dnemde SMS says yaklak %4 orannda
azalarak 39.722 milyon adet olarak gerekleirken, MMS says 73 milyon
seviyelerine ykselmitir. 2011 yl son aylk dnemde, bir nceki
aylk dneme gre SMS saylar bakmndan Turkcellin SMS says
yaklak %10,1 orannda,
Aveann SMS says ise %7,8 orannda
azalrken, Vodafoneun SMS says ise %7,7 orannda artmtr.

2011 yl drdnc eyrek dnem itibariyle gelire gre pazar paylar
incelendiinde Turkcellin pazar paynn %51,35, Vodafone ve Aveann
ise srasyla %28,50 ve %20,15 seviyelerinde olduu grlmektedir. 2011
yl son eyrekte gelire gre pazar paylar 2010 ylnn ayn dnemi ile
kyaslandnda Turkcellin pazar paynn yaklak 3,29 puan azald,
Aveann pazar paynn 0,92 ve Vodafoneun pazar paynn ise 2,37 puan
artt grlmektedir.
Konuma gelirleri; Turkcellin gelirlerinin %67,83n, Aveann gelirlerinin
%73,17sini ve Vodafoneun gelirlerinin %73,44n oluturmaktadr.
SMS+MMS
gelirlerinin
gelirleri
Turkcellin
%11,04n
ve
gelirlerinin
Vodafoneun
%10,92sini,
gelirlerinin
Aveann
%13,13n
oluturmaktadr. Data gelirleri ise Vodafoneda %9,27, Aveada %11,72

ve Turkcellde %12,22 paya sahiptir.
2011 yl drdnc eyrek itibariyle Turkcell iin abone bana aylk gelir
19,70 TL, Vodafone iin 19,77 TL, Avea iin ise 20,50 TLdir.
Aralk 2011 itibariyle, Turkcellin MoU deeri 223 dakika, Vodafoneun 310
dakika ve Aveann ise 322 dakika olarak gereklemitir.
85
Trkiye, 261 dakika olan ortalama aylk mobil kullanm sresi ile rlanda,
Norve, ngiltere, spanya, talya, Portekiz ve Almanyann stnde yer
almaktadr.
Dier letmeciler
Alternatif iletmecilerin 2011 yl drdnc eyrek itibariyle toplam fiber
uzunluu 38.835 kmdir. Trk Telekomun ise ayn dnem itibariyle
150.120 km fiber altyaps bulunmaktadr. Bunun yaklak 119.500 kmsi
omurga, geri kalan ksm eriim amal kullanlmaktadr.
Altyap iletmecilerinin toplam abone says 2011 drdnc eyrek
itibariyle 23.922tir. Bu hizmetlerden elde ettikleri toplam gelir 2011 birinci
eyrekte yaklak 113 milyon TL, ikinci eyrekte 121 milyon TL, nc
eyrekte 103 milyon TL ve son eyrekte yaklak 128 milyon TL
seviyesindedir.
TRKSATn 2011 yl drdnc aylk dnem itibariyle Trkiyede
toplam Kablo TV abone says 1.260.769 olup, Telednya markasyla
hizmette
olan
saysal
Kablo
TV
abone
says
495.051
olarak
gereklemitir. Trabzon ilinde faaliyet gsteren Metronetin ise 116

analog kablo TV ve 555 kablo internet abonesi bulunmaktadr. Kablo
telefon hizmetinden yararlanan 48.363 TRKSAT abonesi bulunmaktadr.
33.640 abone ise IPTV hizmetinden faydalanmaktadr.
Kablo internet abone says nceki aylk dneme gre yaklak %13
orannda artarak drdnc eyrekte 460.451e ulamtr.
Uydu haberleme hizmetleri konusunda yetkilendirilmi iletmeciler
10.805 aboneye hizmet sunmaktadr. Bu hizmete ilikin toplam gelirler
2011 yl ilk eyrek iin yaklak 34,3 milyon TL, ikinci eyrek iin yaklak
86
38,7 milyon TL, nc eyrek iin yaklak 37,8 milyon TL ve drdnc

eyrek iin yaklak 43,7 milyon TL seviyesinde gereklemitir.
Uydu platform hizmetlerinde toplam abone says 2011 son eyrek
dnemde 3.875.268dir. Bu hizmete ilikin gelirler 2011 yl ilk eyrek iin
yaklak 29,6 milyon TL, ikinci eyrek iin yaklak 33,4 milyon TL, nc
eyrek iin 24,4 milyon TL ve drdnc eyrek iin ise yaklak 28,5
milyon TL olarak gereklemitir.
GMPCS Mobil Telefon hizmet grubunda toplam abone says 5299dur.
Bu hizmete ilikin gelirler 2011 birinci eyrek iin yaklak 3,8 milyon TL,
ikinci eyrek iin yaklak 3,9 milyon TL, nc eyrek iin yaklak 4
milyon TL ve drdnc eyrek iin ise yaklak 3,6 milyon TL olarak
gereklemitir.
Rehberlik hizmeti iletmecilerinin 2011 yl drdnc eyrei itibariyle
toplam ar says 14.524.277 olup toplam ar sresi 18.861.391
dakikadr. Bu hizmete ilikin gelirler birinci eyrekte yaklak 19,5 milyon
TL, ikinci eyrekte yaklak 17,2 milyon TL, nc eyrekte 21,4 milyon
TL ve
drdnc eyrekte
ise
yaklak 18,5 milyon
TL olarak
gereklemitir.
Ortak kullanml telsiz hizmeti sunan iletmecilerin 2011 yl drdnc
aylk dnemde toplam abone says 1766, kullanc says 38.499 olarak
gereklemitir. 2011 yl ilk eyrekte bu hizmetlerden salanan gelirler
yaklak 1,5 milyon TL, ikinci eyrekte 1,6 milyon TL, nc eyrekte
yaklak 1,8 milyon TL ve drdnc eyrekte yaklak 2,6 milyon TLdir.
87

Ucaylik11 4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ucaylik11 4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRKYE ELEKTRONK HABERLEME SEKTR

Aylk Pazar Verileri Raporu

Sektrel Aratrma ve Strateji Gelitirme

Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu

Mart 2012, Ankara

GENEL PAZAR VERLER ........................................................................................................... 1

YETKLENDRME VE HZMET TRLERNE GRE LETMEC SAYILARI .......................................................... 1

LETMEC GELRLER VE KRLARI ..................................................................................................... 2

LETMEC YATIRIMLARI .................................................................................................................. 5

SABT PAZAR VERLER .......................................................................................................... 12

ABONE SAYILARI ......................................................................................................................... 12

SABT PAZARDA GELRLER ............................................................................................................. 14

SABTTEN ARAMA GELRLER ......................................................................................................... 15

SABT PAZARDA TRAFK HACM ...................................................................................................... 18

KISA NUMARALAR ....................................................................................................................... 24

EN OK TRAFK GNDERLEN VE ALINAN LKELER............................................................................. 25

AYLIK KULLANIM MKTARI (MOU) ................................................................................................. 25

ABONE BAINA ORTALAMA ARI BALATMA .................................................................................. 26

ABONE BAINA AYLIK GELR (ARPU).............................................................................................. 27

2.10 SABT NUMARA TAINABLRL .................................................................................................... 27

NTERNET VE GENBANT VERLER ....................................................................................... 29

MOBL PAZAR VERLER ......................................................................................................... 41

DER HZMETLER ................................................................................................................. 69

EKL 4-10 LETMEC BAZINDA TOPLAM ABONE SAYILARI, MLYON.................................................................. 48

Genel Pazar Verileri

Bu rapor, Trkiye elektronik haberleme sektrnde faaliyet gsteren

1.1 Yetkilendirme ve Hizmet Trlerine Gre letmeci Saylar

Uydu ve Kablo TV Hizmetleri

GSM PAN Avrupa Mobil Telefon Sisteminin

eitli Telekomnikasyon Hizmetleri

Uydu Haberleme Hizmeti

Kablolu Yayn Hizmeti

Hava Tatlarnda GSM 1800 Mobil Telefon Hizmeti

Sanal Mobil ebeke Hizmeti

GMPCS Mobil Telefon Hizmeti

1.2 letmeci Gelirleri ve Krlar

TOPLAM 19.276.812.781 20.362.009.642 20.717.080.387 21.178.756.016 22.818.874.314

ekil 1-1de 2010 yl sonu itibariyle toplam telekomnikasyon hizmet

ekil 1-1 Toplam Gelirlerin Dalm, 2010, Milyar TL

*letmecilerin Kurumumuza gnderdii kesinlemi yllk gelir tablolar dikkate alnarak

izelge 1-3te Trk Telekom ve mobil iletmecilerin aylk net sat

izelge 1-4te Trk Telekom ve mobil iletmeciler haricindeki alternatif

izelge 1-5te ise Trk Telekom ve mobil iletmecilerin 2006-2010 yllar

izelge 1-6da ve izelge 1-7de srasyla Trk Telekom ve mobil

1.214.950.018 1.099.376.770 1.371.661.333

izelge 1-7de yer alan aylk yatrm bilgilerine bakldnda; 2011 yl

izelge 1-8de pazarda faaliyet gsteren dier iletmecilerin 2011 yl

milyon TL, nc eyrekte yaklak 161,9 milyon TL ve drdnc eyrekte

1.4 Toplam Trafik

ekil 1-3 Toplam Yllk Arama Trafik Miktarlar, Milyar Dakika

ekil 1-4de1 2010 yl bandan tibaren er aylk dnemler halinde sabit ve

ekil 1-4 Toplam Aylk Arama Trafik Miktarlar, Milyar Dakika

ekil 1-5 ve ekil 1-6da Trkiye telekomnikasyon pazarnda sabit ve mobil

ekil 1-5 Trafik Dalm, %

2.282 4.341 991

2.317 4.117 1.024

2.187 4.735 968

ekil 1-8de sektrdeki toplam istihdam deerlerinin yzdesel dalmna yer

ekil 1-9da sektrdeki toplam alan saysnn 2011 yl drdnc eyrek

ekil 1-10da sektrdeki toplam alan saysnn kadn erkek dalm

Sabit Pazar Verileri

2.1 Abone Saylar

Sabit telefon hizmetleri sunan STH iletmecilerinin 2011 yl drdnc eyrek