BATI EDEBYATI 1. Bat edebiyatlarnn temelini Yunan ve Latin edebiyatlar oluturur. 2.

Eski Yunan iiri, Homerosun lyada ve Odysseia adl iki byk destanyla balar. 3. lyada; Troya Savann destandr. 4. Kyllerin duygu ve dncelerini, insanlarn gnlk ilerini ilk kez dile getiren Hesiodos (M..8. yzyl), Didaktik iir tarznn da kurucusudur. Hesiodos Tanrlarn Yaratl adl yaptnda, dnyann ve tanrlarn ortaya k konusunu ilemitir. ler ve Gnler adl yaptnda yurttalarn eitmeye, onlar adaletli klmaya alm, kyl yaamn ve insanlarn gnlk ilerini anlatmtr. 5. Midillide yaam eski Yunanl kadn air Sappho (M..6. Yzyl); iirlerinde insanolunun bir baka evrensel ynn, ak duygusunu ilemitir. Dnya edebiyatnda lirik iirin ncs saylr. 6. Aisopos (Ezop) (M..6.Yzyl), fabl trnn kurucusu saylmaktadr. nl Fransz fabl airi La Faontaine, Aisopostan ok etkilenmitir. 7. Aiskhylos (M..5.Yzyl), ilk byk tragedya airidir. 8. Aristophanes (M..4.Yzyl), ilk byk komedya airidir. Eserleri:Atllar, Kurbaalar, Eekarlar, Kular, Bar, Bulutlar, Kadnlar Meclisi, Lisistrata 9. Heredotos (M..4.Yzyl) Yunan tarihisidir. Tarih trnn kurucusu saylmakla birlikte Tarih adl yapt mitolojik ve masalc unsurlar ierir. 10. Eflatun (Platon) (M..4.Yzyl), eski Yunan filozoflarnn en nemlilerinden olup Sokratesin rencisidir, ilerde kendisi de Aristoyu yetitirecektir. Eflatun idealizmin kurucusu ve ilk byk sistemci dnr olup genlik yllarnda tmyle Sokratesin etkisindedir. Eserleri:Devlet, Kanunlar, Ziyafet, Sokratesin Savunmas.

11. Dante (1265-1321) (Hmanizm), Ortaadan Rnasansa giden yolun aclarndandr. talyancay yaz dili haline

getirerek talyan edebiyatnn kurucusuolmutur. Dante, Aristo dncesine

bal bir sanatdr. 12. Dantenin lahi Komedya adl eseri, srgn dneminin rndr. Eser br dnyada Dantenin yapt yedi gnlk seyahati anlatr. Cennet, cehennem ve Araftan bahseder. lahi Komedya alegorik bir yapya sahiptir. 13. Ariosto (1474-1533) (Hmanizm): Rnasans devri edebiyatnn en nemli sanatlarndan biri olan Ariosto, destan trnde baar gstermitir. Ariostonun Rnansansa , Hmanizmaya byk katks olan kendisine de lmszlk salayan yapt lgn Orlando adn tar. Bu destanda Hristiyanlarla Mslmanlar arasndaki savalar anlatlr. 14. Tasso (1544-1595): Rnasans devrinde, destan trnn en baarl sanatlarndandr. En nemli eseri, I.Hal Seferinde Kudsn alnn anlatan Kurtarlm Kuds adl yapay destandr. 15. Montaigne deneme trnn kurucusu ve ilk byk ustasdr. 16. Corneillein kahramanlar tutkularn yenmeyi bilen, iradeli kiilerdir. O, insanlar olduklar gibi deil, olmalar gerektii gibi anlatmtr. En nemli tragedyalar unlardr: Le Cid, Horace, Cinna 17. Racine (1639-1699), Fransz edebiyatnn nl trajedi yazarlarndandr. Eserlerinde ihtiraslarna esir olan insann zaaflarn ortaya koymutur. Racinein kahramanlar tutkularna yenik den kiilerden oluur. Eserleri: Beyazt, Andromaque, Athaile, Britannicus, Esther, phigenie. 18. Moliere (1622-1673), ok nl bir komedya yazardr. Komedyalarnda, gldrrken dndrmeyi amalam, eserlerini gln gelenekler ve karakterler zerine kurmutur. Eserleri: Gln Kibarlar, Kocalar Mektebi, Kadnlar Mektebi, Zoraki Evlilik, Adamcl,

Tartuffe, Zoraki Tabip, Cimri, Kibarlk Budalas, Scapinin Dolaplar, Hastalk Hastas, Bilgi Kadnlar 19. Fabl hayvanlar konuturarak hayvanlar arasnda geen olaylar ara olarak kullanp insanlarn kusurlarn anlatan manzum ykcklerdir. 20. La Bruyere (1645-1696), Portre (insanlar fiziksel, ruhsal ynleriyle anlatan yaz) trnde ok baarl olmutur. En nemli eseri, Karakterler adn tar. Zamannn hemen hemen btn tiplerini birka satr, birka sayfa ierisinde portreler halinde anlatmtr. 21. J.J Rousseau (1712-1778) (Romantizm nc), Romantizm akmna yol aanlar arasndadr. Romantik szcn ilk kez o kullanmtr. Eserleri: Bilimler ve sanatlar zerine Sylev, Toplum Szlemesi, Emile (ocuk geliimi), tiraflar (an) 22. Victor Hugo (1802-1885), Cromwell adl dramnn nsznde, romantizmin kurallarn belirtmitir. Eserleri: Roman:Sefiller, Notre Dame de Paris Oyun: Cromwell, Hernai, Kral Eleniyor, Lucrece Borgia, Ruy Blas Sefiller: Jan Valjean adl bir kylnn, ondokuzuncu asrn ilk otuz senesindeki maceralarn anlatr. 23. Honore de Balzac (1799-1850): Realist romann kurucusudur. Yaptlarnn tmn nsanlk Komedyas diye adlandrmtr. 24. Vadideki Zambak: Balzac bu romannda Felix ve Kantes Henriettein imkansz akn anlatr. 25. Stendhal (1783-1842) Eserleri: Krmz ve Siyah, Parma Manastr 26. Gustave Flaubert (1821-1880): Realizmin kurucusu ve en byk temsilcisidir. Eserleri: Madam Bovary, Salambo,

27. Emile Zola, Natralizm akmnn kurucusudur. Deneysel roman anlaynn ncsdr. Eserlerinde, kiileri soyaekim, igdlerin ve sosyal koullarn etkisine bal olarak anlatmtr. Eserleri: Nana, Germinal, Meyhane, Gerek, Toprak, Deneysel Roman 28. Goncourt Kardeler (Natralizm), Eserlerini ayr ayr deil birlikte yazmaya karar verirler. Goncourt Kardeler, natralizmin, Emile Zoladan sonraki en nemli temsilcileridir. 29. Baudelaire (Sembolizm), sembolizmin nc airlerindendir. Yazd btn iirlerini toplad Ktlk ikeleri adl kitab byk bir yank uyandrmtr. 30. William Shakespeare, nl ngiliz oyun yazardr. Komedi ve trajediler kaleme alr. Eserleri: Romeo ve Juliet, Jul Sezar, Hamlet, Othello, Kral Lear, Macbeht(Trajedi) 31. Bacon, ngiliz devlet adam ve filozofudur. Baconn felsefesinin merkezinde bilim vardr. 32. talyan sanatlarndan olan Dante, Petrarca, Boccacio ls nc hmanistlerden olmutur. 33. Hmanizm eski Yunan ve Latin dillerini, eserlerini inceleme akm olarak ortaya kmtr. 34. Rnesans, 16. yyde Avrupa da, Ortaadan sonra Hmanizmin etkisiyle oluan bilim ve sanat hareketidir. Rnesansa Aydnlanma a da denir. Rnesans talya da domu, oradan teki Avrupa lkelerine yaylmtr. 35. Franszca da yeniden dou anlamna gelen Rnesansn amac insanla mutluluk getirmektir. nan ve ahlakta zgrlk, dinin basksna kar koyma, dntr. 36. Aristonun lgn Orlando, Tassonun Rnesans birerin kararlarna sayg dncesi Rnesans la balar. Rnesans, doaya ve insana

Kurtarlm Kuds adl destanlar

dneminin talyadaki en nemli yaptlardr.

37.

Shakespeare, Venedik

Romeo

ve

Jliet

46.

Klasisizimde

sanat

olaylar

anlatrken

Hamlet, Macbeht, Othello, Kral Lear, trajediler; Komedyas, Taciri, en Yanllklar Kadnlar Windsorllu

kendini gizlemitir. 47. Eserler ulusal bir dille yazlmtr. Ancak bu dil halkn konuma dili deil, soylu tabakann konuma dilidir. 48. Ayn konu, birok sanat tarafndan

komedyalaryla nne n katmtr 38. Thomas ktln, severek More, ngilinz Rnesansnn en bencilliin bir insanlarn dnyann birbirlerini zlemini dile

nemli temsilcilerindendir. Utapia adl yaptyla yaad

defalarca ilenmi. 49. Sanat sanat iin ilkesine uyulmu. 50. Klasisizmin ana tr tiyatrodur. zellikle tiyatronun trajedi tr nemsenmitir. 51. Akla ve doalla nem verdiinden tiyatroda birlik kuralna uyulur. 52.Dnya edebiyatnda klasisizmin temsilcileri Descartes:Fransa Boileau:Fransa Pascal:Fransa LaFontaine:Fransa Racine:Fransa Corneille : Fransa Moliere :Fransa Madame de La Fayette : Fransa Fenelon :Fransa La Bruyere:Fransa Bossuet : Fransa 53. Trk Edebiyatnda Klasisizmin Temsilcileri: inasi ve Ahmet Vefik Paa klasisizmin

getirir. Bilimsel dn ve yntemin babas Denelemeler Adl yaptyla Francis Bacon, kaybolmu Cennet adl destanyla John Milton da ngiliz Rnesanslarndandr. 39. Edebiyatta Rnesansn getirdii yeniliklerin, Yeni an ilk edebiyat akm olan Klasisizmin balamasnda ok byk etkisi olmutur. Klasisizm (Kuralclk): 40. Klasisizm, 17. yy da Fransa da ortaya km bir edebiyat akmdr. Eski Yunan ve Roma sanatn temel alan tarihsel yaklam ve estetik Rnesans tutumudur. Hmanizm kaynakl

hareketi Fransa da klasisizme dnmtr. Bu akm, 1660 Ekol olarak da adlandrlmtr. 41. Klasisizm temel eleri soyluluk, aklclk, uyum, aklk, snrllk, evrensellik, idealizm, denge, lllk, gzellik, grkemliliktir. 42. Descartesin gerein ve dorunun ancak akl yoluyla bulunabileceini savunan Rasyonalizm (aklclk) gr klasisizm akmnn dnsel temelini oluturur. 43. Klasisizmin kurucusu olarak kabul edilen Boileau, iir Sanat adl eserinde Akl seviniz, yaptlarnz deerini akldan alsn. Szyle bu akmn felsefesini ortaya koymutur. 44. Akl ve Saduyu nemsenmitir. Akl yoluyla gerein ve insan doasnn (yaratln) incelenmesine nem verilmitir. Duygu ve hayal dlanmtr. 45. Eski yunan ve Latin edebiyatlar rnek alnmtr, bu edebiyatlarn sanatlar gibi yazmak amalanmtr.

edebiyatmzdaki temsilcileri olarak saylabilir. Romantizm (Coumculuk): 54. Romantizm klasisizme tepki olarak

domutur. 55. Romantizmin ilkeleri, ilk kez Victor Hugonun Cromwell adl dramnn nsznde aklanmtr. Romantizmin klasisizme stnl ise ayn yazarn Hernai dramnn sahnelenmesiyle kantlanm; romantizm bir edebiyat akm olarak baarya ulamtr. 56. Romantizmde duygu, hayal ve coku nem kazanr.

57.

Romantizmde ya ok

seilen iyi ya

kahramanlar da ok

tek

66. Olay ve kiileri klasikler, olmas gerektii gibi;romantikler, kendi istedikleri gibi; realistler olduu gibi anlatrlar. 67. Eserlerine kendi duygu, dnce ve

ynldr;

ktdr.

Romanlarda iyi kt almas vardr. 58. Romantik sanatlar, eserlerinde kiiliklerini gizlemezler. 59. Romantizmde olaylarn anlatmnda

yorumlarn katmazlar. 68. Realist yntemle yazlan iir akmna

rastlantlara olduka fazla yer vermitir. 60. Dnya Edebiyatnda Romantizmin Temsilcileri Victor Hugo: Fransa Montesquieu : Fransa J.J. Rousseau : Fransa Voltaire : Fransa Alfred de Musset : Fransa Lamartine: Fransa Chateaubriand : Fransa A. Dumas Pere : Fransa Schiller :Alman W. Goethe : Almanya Pukin : Rusya Realizm ( Gerekilik) 61. 19. yzyln ikinci yarsnda romantizmin ar duygusallna tepki olarak ortaya km bir sanat akmdr. Yaam ve doay olduu gibi aktarmak abasndadr. 62. Pozitivizmin edebiyata uygulanmas realizmi dourmutur. 63. Sanat, bir ahlak gibi deil, belgeye ve gzleme nem veren bir bilim adam gibi davranarak yaptlarn oluturmaldr. 64. Realizm Pozitivizmin bir koulu olarak

Parnasizm ad verilmitir 69. Dnya Edebiyatnda Realizmin Temsilcileri: Stendhal : Fransa Tolstoy : Rusya Dostyevski:Rusya ehov:Rusya Gorki:Rusya ---- Jack London : Amerika ---------Balzac Gogol : : Fransa Rusya Turgenyev : Rusya

----Gustave Flaubert :Fransa

CharlesDickens:ngiltere --- Daniel Defoe: ng. Ernest Hemingway : Amerika

John Steinbeck:Amerika --- Mark Twain: Amerika 70. Naturalizmin kurucusu olarak Emile Zola bilinir. 71. ayrlr. Naturalizm, Realistlerin bilimin doay gzlem bir anlatrken ve deney

yntemine naturalistler edebiyat

bavurmas deney

nedeniyle ilkesini uygulama

realizmden anketiliine, eklemiler, alan olarak

grmlerdir. 72. Realizm, pozitivist felsefe dorultusunda oluturulmutur; natralizm Determinizm (gerekircilik) dorultusunda oluturulmutur. Determinizm ksaca Doa olaylarnda ayn

nedenler, ayn koullar altnda ayn sonular verir. Biiminde zetlenebilir.

73. Natralizm, H.Tainein Determinizm, C.Bernardn deneysel uygulama , Darwinin evrim ve soyaekim dncesinden yararlanlarak oluturulmu bir edebiyat akmdr. Mademe 74. Natralizmde ana ilke udur: Sanat, doann

gzleme byk deer vermitir. 65. Bu akm Gustave Flaubertin

Bovary romann yaymlamas ile kesin biimini almtr. Bu roman ilk byk realist roman saylr. Gustave Flaubert, realist akmn kuramcs saylmaktadr.

bir kopyas olmaldr.

Natralizmin zellikleri 75. Kendilerini bilim adam, toplumu laboratuar, insan da deneme, inceleme arac olarak ele almlardr.

76. Realistlerin, sanat iin sanat anlaylarna karn natralistler, toplum iin sanat anlayna sahiptirler. 77. Natralizm, herhangi bir akma tepki olarak domam, kendisinden nceki akmn ileri bir aamas olarak ortaya kmtr. 78. Dnya Edebiyatnda Natralizmin Temsilcileri Emile Zola: Fransa --Alphonse Daudet : Fransa --Guy de Maupassant :Fransa --Goncourt Kardeler: Fransa --Henrik bsen: Norve 79. Trk Edebiyatnda Natralizmin Temsilcileri: Nabizade Nazm, Hseyin Rahmi Grpnar 80. Edebiyatmzda natralizm akmna en yakn eserleri veren sanat Hseyin Rahmi Grpnardr. Ancak Grpnar, eserlerinde sosyal eletiriye yer vermesi ynnden natralistlerden ayrlr. 81. Panarsizm, bir anlamda realizmle natralizmin iirdeki sentezinden olumutur. Parnasizmin temelinde Sanat sanat iindir. anlay vardr. 82. Gautier, Parnasizmin kurucusudur. 83. Panarsizm, Trk edebiyatna Servet-i Fnun dneminde girer. Bu akmn en belirgin etkileri Tevfik Fikrette grlr. Kimi ynleriyle Yahya Kemal de bu akmdan izler tar. Panarsizmi Trk edebiyatnda tantan ve temsil eden ilk sanat Cenap ahabettindir. 84. Sembolizm, 19. yzyln sonlarnda Fransada parnasizm akmna tepki olarak ortaya kmtr. Sembolizmin zellikleri 85. Sembolist airlere gre gerek olduu gibi anlatlamaz; nk duyularmz bize d dnyay olduu gibi deil, deitirerek ulatrrlar. nsanlar bu yzden d dnyay izlenimlerine gre anlatrlar.

86. Sembolistler, iirde mzik unsuruna nem verirler, getirirler. 87. iir, dncelere deil, duygulara hatta mzii iirin amac haline

seslenmelidir; nk iir bir ey anlatmak iin yazlmaz. 88. iirde anlam kapall olmaldr, buna gre iirden herkes kendine gre bir yorum karmaldr. 89. Gereklerden hayal kama, hayale snma,

irkinlikleri

yardmyla

gzelletirme,

bunlara bal olarak ortaya kan karamsarlk, sembolizmin en belirgin zelliklerindendir. 90. Sembolist airlere gre iyi iir, herkese deiik yorumlanabilen iirdir. 91. Sembolizmin mjdecisi, bu akmn ortaya kndan nce len Fransz Charles Baudelairedir. Akmn kuramn Mallarme ortaya koymu, akmla ilgili ilk bildirgeyi ise Jean Moreas yaymlamtr. 92. Dnya Edebiyatnda Sembolizmin Temsilcileri -Charles Baudelaire - Fransa -Arthur Rimbaud - Fransa -Stephane Mallarme - Fransa -Paul Valery - Fransa

-Paul Verlaine - Fransa -Edgar Allen Poe - Amerika 93. Trk Edebiyatnda Cenap Sembolizmin Ancak ilk bu

uygulaycs vermitir.

ehabettindir.

akmn en baarl rneklerini Ahmet

Haim

94. Empresyonist sanatlar d dnyay olduu gibi deil de algladklar biimde anlatmay amalamlar, znellii benimsemilerdir. *Dnya Edebiyatnda Empresyonizmin Temsilcileri -Arthur Rimbaud - Fransa

-Paul Verlaine -Marie Rilke -

Fransa Fransa

103. Ftrist airler gemie ait tm deerleri ykmak istemiler; geleneksel olan her eye kar kmlardr. 104. Dnya Edebiyatndaki Ftrizmin

95. 20.yzyln banda empresyonizme tepki olarak doan ekspresyonizm (Davurumculuk), insann i dnyasndaki duygular anlatmaya nem veren bir akmdr. Ekspresyonizm nce resim alannda ortaya km, daha sonra edebiyata yansmtr. 96. Ekspresyonizm, sanayi ann

Temsilcileri Marinetti Mayakovski talya Rusya

105. Trk Edebiyatnda Ftrizmin Temsilcisi: Nazm Hikmet 106. 1916da Romen asll talyan air Tristan Tzara tarafndan edebiyat ortaya ve atlan dadizm her trl (kuralszlk) sanatta

anlamszlatrd yaama kar Ruhun syandr. Ekspresyoist sanatlar znel gerekilie ve i gzleme byk nem vermilerdir. 97. Dnya Edebiyatnda Ekspresyonizmin

Temsilcileri: -ONeil - Amerika -T.S Eliot - Amerika -Franz Kafka - Avusturya 98. Kbizm 20.yzyln banda empresyonizme tepki olarak doan nceleri resim ve heykel sanatlarnda etkili olan, daha sonra edebiyata yansyan bir akmdr. 99. Kbizm, d dnyadaki nesnelerin yalnz grnen sanat, deil, insann grnmeyen hem d taraflarn grnn da hem gstermeye, anlatmaya alan bir akmdr. yi bir dndklerini eserine yanstabilmelidir. Dnya Edebiyatnda Kbizmin Temsilcileri -Picasso - spanya -Apollinaire - talya, Fransa 100. Ftrizm (Gelecekilik), modern yaantnn verdii heycanlardan doan bir edebiyat akmdr, Yenilemenin ynelmedir. 101. Ftrizmin ncs talyan air, romanc, oyun yazar ve yayn ynetmeni Filipo Tommaso Marinettidir. 102. Ftrizm, bir bakma makineye olan tm olanaklarna alan bir

gelenee, kurala kar kan; kuralszl kural edinen bir akmdr. 107. Tristan Tzarann, Meydan Laroussedan rastgele setii bir szckten (Dada/tahta at) adn alan bu akm 1922de yerini srrealizme (gerekstcle) brakt. 108. Dadaizmin kurucusu ve ncs olan T.Tzara, bu akm yle tanmlar: Kat paralar zerine szckler yazn, bunlar bir apkann iine atp kartrn, sonra teker teker ekip zerine sralayn;ite Dadaizm 109. Srrealizm (Gerekstclk), 20.yzyln balarnda Andre Breton tarafndan Freudun grlerine dayanlarak alan bir sanat akmdr. Bir anlamda bilinaltnn, bilin alanna olan egemenliini savunmulardr.
110. Dnya Edebiyatnda Srrealizmin Temsilcileri

bir kadn

Andre Breton, Paul Aluard, Louis Aragon

111. Egzistansiyalizm (Varoluuluk), II.Dnya Sava yllarnda Fransz romancs Jean Paul Sartre tarafndan edebiyata uygulanm ve yaygnlamtr. 112. Egzistansiyalizmin temeli, Descartesin

Dnyorum yleyse varm. grne dayanr. *Dnya Edebiyatnda Egzistansiyalizmin Temsilcileri: Jean Paul Sartre, Albert Camus, Simone de Beauvoir, Andre Gide

hayranln trksn syler.

113. Bacon, ngiliz devlet adam ve filozofudur. Baconn felsefesinin merkezinde bilim vardr. Denemeler adl eseridir. 114. Lord Byron, ngiliz edebiyatnn Romantik en nemli iinde,

Eserleri: l Canlar, Bir Evlenme, Kumarclar, Mays Gecesi, Mfetti 123: l Canlar: Gogol, ryen Bitmemi bir romandr. iikov 19. Yzyl ortalarndaki ortaya Rus yanlarn koymaktadr.

araclyla toplumunun

romantik

airlerindendir.

airler

Avrupa yazn ve sanatna damgasn en uzun sreyle vuran air, Byron olmutur. En nemli eseri Don Juan adl iiridir. 115. Daniel Defoe , Modern ngiliz romann balatcs saylr. Daha ok serven Crusoe, arlkl Kaptan roman yazar. Eserleri: Robinson Singletonun

iikov, Rusyann birok kentini gezerek lm; ama adlar nfus ktnden silinmemi klelerin adn kullanarak hileli yoldan zengin olma hayalleri kuran bir karakterdir. 124. Turgenyev olan (1818-1883): Turgenyev, Gereki Rus realist Rus edebiyat akmn romannn

yazarlarndan

Hayat ,Veba Yl 116. Charles Dickens, Realist akmn nclerinden saylan mizah ngiliz ve romancdr. acdan Dickens anda romanlarndaki yararlanr. kiileri kendi evresinden seer. ledii konularda ayn Eserleri: Oliver Twist, David Copperfield, Bir Noel arks, ki ehrin hikayesi, Antikac Dkkan. 117. Jonathan Swift, ngiliz edebiyatnn byk hiciv ustasdr. Eserleri: Gliverin Seyahatleri 118. Don Kiot (Cervantes): Romann bakahraman olan Don Kiotun asl ad Alonsodur. Zihninde devaml okuduu valye hikayelerini canlandran Don Kiot bu hikayelere kendini kaptrr ve valyeliin yeniden canlandrlmas gerektiini dnr. Olaylar Don Kiot ile Sacha Panzann maceralaryla devam eder. 119. Goethe eserleri: Gen Wertherin Aclar (roman), Faust (tiyatro) 120. Faust: Wolfgang Von Goethenin iirsel bir oyunudur. Oyunun bakahraman Faust; felsefeyi, tbb, doa bilimlerini teolojiyi aratrm; genlik ve olgunluk an yeryznn srlarn zmek iin tketmitir. Faustun bu aray eytan rahatsz etmektedir; nk pek ok insan dnyasal hazlarla uuruma drmesine karn yeryzndeki Faust adndaki doktor, akl ve bilgisiyle kendisine direnmektedir. 121. Friedrich Schiller (1759-1805): Alman

temsilcilerindendir.

nclerinden biri olarak kabul edilir. Eserleri: Babalar ve Oullar, Rudin, Bir Asilzade Yuvas, lk Ak, Bahar Seli, Arefe, Duman 125. Dostoyevski (1822-1881): Eserleri: Yeraltndan Notlar, Su ve Ceza, ller Evinden Anlar, nsancklar, Kumarbaz, Budala, Karamazov Kardeler 126: Su ve Ceza: Fakir ve kendi halinde yaam olan Raskolnikov adl bir niversite rencisinin hayat savandaki rpnlarn dile getirir. ledii korkun bir cinayetle i hesaplamas ve uykusuz geceleri beyninde yanklanmaya balar Raskolnikovun. 127. Tolstoy (1828-1910): Eserleri: Kazaklar, Sava ve Bar, Anna Karenina, van lyiin lm, Dirili, Hac Murat 128. Sava ve Bar: Romanda be soylu ailenin hikayesi arka planda ise Rus sosyal hayat ve Napolyon ordularnn sava anlatlr.Tolstoy, sava ve bar yaam insanlarn, farkl iki snr iindeki psikolojik hallerinin keskin ve gereki grntsnn yannda; soylularla, kylleri, subaylarla askerleri, ehir hayatyla krsal hayat, Rus ar ile Fransz mparatorunu gereki sava betimlemeleriyle dev bir panaromada, kartlklar senfonisi iinde okuyucuya aktarr. 129. Anton ahov (1860-1904): ehov, durum

ykclnn kurucusu saylr Eserleri: Mart, Kz Karde, Vanya Day, Vine Bahesi (Tiyatro) 130. Edgar Allan Poe (1809-1849): Amerikan

edebiyatnn en byk airlerindendir. Goetheden sonra Almanlarn en byk lirik, romantik airi saylr. Sanatta gzellik ve ahlak, fayday badatrmak amacyla eserler ortaya koymutur. Haydutlar, Don Carlos 122. Gogol (1809-1952): Rus romanc ve oyun Eserleri: Wilhelm Tell,

edebiyatnn nemli air ve yazarlarndandr. Edgar Allan Poe, iirin yan sra polisiye trnde nemli eserlere imza atmtr. Eserleri: iir: Kuzgun, Anabel Lee 131. Mark Twain (1835-1910): Amerikan

yazardr. Gogol, Rus edebiyatnda romantizmin bilinen kurallarn brakp konularn gnlk yaamn iinden semitir. Eserlerinde insan davranlarn gereki bir ekilde anlatmtr. slubunda mizah unsuru ar basar.

edebiyatnn nemli yazarlarndandr.

Eserleri: Tom

Sawyerin Maceralar, Missisipide Hayat, Huckleberry Finnin Maceralar, Bir Cinayet Bir Sr ve Bir Evlilik, alnan Ta

132:

Jack

London dnyaca

(1876-1916): nl

Amerikan Jack

edebiyatnn Londonn

yazarlarndandr.

hayat yoksulluk iinde gemitir. Jack

London, hikaye ve romanlarnda tabiat-insan ilikisini toplumun sorunlarn dile getirmitir. Eserleri: Vahetin ars, Gne ocuu, Deniz Kurdu, Beyaz Di, Byk Serven, Demir ke 133. Ernest Hemingway (1898-1961): Amerikan

edebiyatnn

nemli yazarlarndandr. Yazar, nce

Pulitzer dlne, sonra Nobel dlne layk grlr. Eserleri: Silahlara Veda, anlar Kimin in alyor, htiyar Adam ve Deniz 134. anlar Kimin in alyor: Roman spanya i sava srasnda faistlerle arpan bir Amerikaly anlatmaktadr. srasnda ordu retim yesi bir olan Robert, sava tarafndan kpry uurmakla

grevlendirilmitir. Bu grevde ona Cumhuriyeti bir etenin yeleri yardm eder.Robert Maria adl faistler tarafndan saldrya uram bir kzla tanr ve ona ak olur.Robert ete yeleriyle beraber kpry uurur. 135. John Steinbeck (1902-1968): Amerikan

edebiyatnn nemli yazarlarndandr. John Steinbeck eserlerinin konusunu ounlukla gerek yaamdan alr. zellikle ikinci Dnya Savan dourduu ac sonularyla ele alr. Eserleri: Fareler ve nsanlar, Gazap zmleri, Sardalya Soka Fareler ve nsanlar: John Steinbeck bu romannda hayallerini gerekletiremeyen iki dostu anlatr. George ve Lennie iftliklerde iilik yapmakta olan iki arkadatr. Franz Kafka (1883-1917) Eserleri: Dava,ato, Yitik, Amerika Dava: Romann kahraman Joseph K. , bankada

almakta olan bir memurdur. Sradan bir yaants varken bir sabah tutuklanr ve hayat deiir. Suunun ne olduunu bilmemektedir. Ayrca davas da srlarla doludur. Davasn yrten yargc hibir zaman grmez. Roman Joseph K.nn kendisini temize karmak yada en azndan suland durumun ne olduunu renmek iin harcad abalarla ilgilidir.Romann sonunda Joseph K. sebebi bilinmeyen bir ekilde lmektedir.