Diz ars, birbirine benzeyen ama balangc, oluma ekli, iddeti, ar tipi farkl olan tabii tedavileri de farkllk

gsteren pek ok klinik durumlarn sonucudur. dizin menisks yrt, kkrdak anmas, yrt, kayb gibi yaralanmalar, ba yaralanmalar gibi mekanik bozukluklarna bal gelien ar genellikle ayn blgede muayene bulgusu verir. rnein medial (i) menisks yrt medial diz ekleminde bulunur.yrrken iddetli ar oluur, bazan kilitlenir, ya da taklr ve iddetli arya ve hareket ettirememeye neden olur. hemen herzaman dizde bir burkulma, gerilme yaralanma yks vardr. ayrc tanda baka arlar ayrmak gerekir, nk menisks yrt varsa artroskopik cerrahi ile tedavi edilir, dierleriyse konservatif, yani ameliyatsz tekniklerle. MRG ile tetkik dizin i yaplarnn grntlenmesinde ve muayene ile elde edilen bulgularn dorulanmas ve desteklenmesinde ok etkindir. ama muayenesiz bir tetkik aldatc olabilir. hastann arlar ve ikayetleri esastr, bunlar tedavi edilecektir, filmler deil. grnen bozukluklar, rnein bir kkrdak yaralanmas veya kistik oluum yaknmaya neden olmuyorsa mdahale edilmez. tedavide gz nne alnr o kadar. bazan dizin i ksmnda ar iddetlidir, ayn menisks gibi iyi lokalize edilebilir, iddetlidir, ama MRG'de yrtk rapor edilmez. bu durum genellikle diz medialinden geen karacier (kc8), dalak pankreas (dp9 ve 10) meridyenlerindeki duyarlla baldr. kalaya ve ayaa yansma zelliindedir, menisks testleri phelidir, diz pek rahatsz deildir. kilolu hanmlarda tam diz ii blgede yal dokuda topaklanma ve dokunmakla iddetli duyarllk oluur. metabolik sendromla (tip II diabet, hipertansiyon, kolestrol ykseklii, tiroid bozukluklar, imanlk) beraber grlr.bedende ek rahatszlklar, zellikle mide barsak sisteminde kabzlk, lser, refl, ba ve boyun arlar, halsizlik, uyku bozukluklar, yaygn arlar ve el ayak uyumalar eklinde grlebilir. bu tr arlar nraljiktir ve biriken aside, yani plere iaret ederler.bu durumda sadece dizin tedavisi, ameliyatlar tatmin edici sonular vermezler. artroskopilerin, diz protezlerinin halk arasnda kt n bu nedenle olumu olabilir. baz hastalar yle korkutuluyorlar ki, kilitli menisks olan, yani menisks yrtlp katlanp dizin iinde ezilmesi ile iddetli arlar eken hastalar bile ameliyattan uzak durmakta, ok fayda grecekleri bir tedaviden mahrum kalmakta, dizlerinde oluan zararlanmay daha da arttrmaktadrlar. dzgn endikasyon, yani doru tanyla yaplrsa diz cerrahileri- tm cerrahiler ok etkin tedavilerdir. koul, doktor hasta ibirliinin iyi kurulmasdr. tabii kronik sorunlardaki elektif, yani zamannn belirlenebildii ameliyatlardan szediyoruz; apandisit gibi acil durumlardan deil. bu durumlarda hastann rzasnn alnmad durumlar dahi olabilir. ba yaralanmalar dizde boalma, kuvvetsizlik, gvensizlik, salam hissetmeme gibi yaknmalar oluturur.n apraz ba bata olmak zere imeye, diz ii kanamaya neden olan kazalarn ou yrtlma, kopma, gerilmeye neden olur. uygun fizyoterapi ve konservatif tedaviyle kendiliinden iyileme gerekleebilir. ancak bazan boalmalar ve arl ilikler gnlk hayat etkileyecek kadar fazla olabilir; bu durumda yine cerrahi yaplr. kiinin ihtiyalar, spor seviyesi, genel durumu, ya gibi pekok unsur doktor ve hastann karlkl grmesi ile irdelenip hasta iin uygun tedavi seenei oluturulmaldr. kkrdak bozukluklar ilik ile beraber olabilir. anmaya (osteoartrit) bal, kullanmakla artan, baz hareketlerde ve zorlanmalarda oluan arlar vardr, yorulmakla iddetlenir. dz yolda yrmek genellikle pek rahatsz etmezken, merdiven, zellikle inmek, batc, ani arya neden olur. muayenesinde de d tarafta kalan blge ok duyarldr. yrrken, zellikle ayak sabit da doru gvdeyi dndrme srasnda taklmalar olabilir; bunlar menisksteki taklmadan biraz farkl ifade edilir. bu hastalarda bacak arkas kaslarda, zellikle hamstring, gastrocnemius ve adduktor gerginlik

ve bacan serbeste havaya kaldrlmasna engel olacak kadar sert ve arl kas spazm bulunur. kramplar da bu hastalarda sktr. aslnda sorun tm kala ve bacaktaki yaygn kas spazm ile birlikte olan bozuk reglasyondur. o yzden bel, bacak ve diz egzersizleri beraber yaptrlmaldr. dzenli yryler, diz ve tm bacan dolamn ve lenf drenajn arttracak, meridyenleri uyaracak masajlar, ilik yoksa dize scak uygulama, vcutta latent asidoza neden olmayacak ekilde beslenmek ve arnma krleri- detoks uygulamalar ( kkrdak vcuttaki en bazik dokudur, o yzden asid oluumundan ilk bata etkilenmektedir)yaplacak tm klasik ortopedik yntemlere eklenmelidir. dinlenme ve yeni bir ardan korunma hereyin nnde yaplmas gerektiinden yrme ve egzersiz gibi zorlayabilen almalar ll yaplmal, say ve zorlanmada art basamakl olmaldr. bazan travma sonras oluan osteokondral -kemik ve kkrdak- krlmalar ve kayplar olabilir. bunlar daha ok genlerde olutuundan artrozdan - kirelenme- farkl deerlendirilir ve kkrdak oluturucu baka cerrahi tekniklerle tedavi edilir. yaplan bu klasik tedavilerin yannda, hatta cerrahilerden nce nralterapi, chiropractic masajlar, fizyoterapi, ozon uygulamalar ok fayda edebilir. ama yaam ve davran tarzn deitirici, anlatlan gibi bir programa balamak arlarn yinelemesini engellemek, kkrdak anmasn yavalatmak ve olas protez ameliyatlarn nlemek asndan mutlaka baarlmaldr. blge olarak diz bbrein kontrolundadr, fonksiyonel ve enerjik rahatszlanmalarndan, rnein youn seksel hayat- erkekler iin sk ejaklasyonla- fazla enerji yitimi olur, nefes egzersizleri ve meditasyonla seksel enerjinin chi-cana dnmesi salanmaldr; idrar yollar ile ilgili hastalklar diz arsn tetikleyebilir. bir de dnsel adan yeni oluan bir duruma alamama, diren gsterme, kabullenmeme durumlarnda da diz ars, gszl olabilir. bilisel terapilerden fayda grr. diz kapandaki anma ok sk grlr, hanmlar daha sk rahatsz eder. diz arkasndaki kas gerginliine bal patellada (diz kapa) arkaya fazla basn uygulanmas, bacan anatomisi gerei da doru alanma- X bacak-, i taraf kaslarnn zayflamas ya da d - i kas balansnn yanl almayla bozulmas, ar zorlayc aktiviteler- namaz oturuu, alaturka tuvalet, yer sofrasnda oturmak, vb- genellikle nedenleri oluturur. kirelenmede konutuumuz kkrdak ypratan tutum, davran ve beslenme ekilleri de katkda bulunur. belki de onlar ncldr, nk kimi zaman adolesan ve hatta okul ocuklarnda bile bu arlarn benzerlerine rastlanabiliyor. byme ars diye geitiriliyor, ama deil. tedavi ekli yine yukarda anlatld gibidir. namaz oturuu, alaturka tuvalete oturmak ve bada aslnda olduka rahatlatan, vcuda iyi gelen hareketlerdir. ama eklemler ve kaslar hazr deilse, stelememek gerekir. yoga ve dier almalarla yava yava performans arttrlmaldr. yryler meditasyon mantyla, tamamen rahatlamak ve gven iinde hissetmek, aceleden uzak durarak kendine ayrlm zaman olarak deerlendirilmeli ve yle yaplmaldr. tm bunlara ramen arlarda azalma olmaz, fayda grmezse patella- diz kapa iin yaplacak ameliyatlar vardr. tutucu olmamak, tm seeneklerden maksimum faydalanmak lazm. bu konuda hekim rehberlii ile size yardmc olur, size uygun tedavinin belirlenmesinde yol gsterir.