GVENL UZMANLII ALIMA NOTLARI Yap ii 30 gnden fazla srecek devaml olarak en az 20 ii altrlacak veya iin bykl 500

0 yevmiyeden fazla ise, ilgili ynetmeliin EK-III blmnde belirtilen bilgileri ieren bir levha iyerinin uygun bir yerine aslacaktr. (Ref:Yap lerinde Salk Gvenlik Ynetmelii Madde:5.c) Yap lerinde i Sal ve Gvenlii Tz EMNYET KEMERLER: Ykseklii tabandan itibaren 3 metreden daha fazla olan ve dme veya kayma tehlikesi bulunana yerlerde alanlarla, kiremit deyicilerine, oluk ve her trl d boya ileri yapanlara, grgr vinlerini altranlara ve kuyu, lam,galeri ve benzeri derinliklerde alanlara gvenlik kemerleri verilecek ve iiler de verilen bu kemerleri kullanacaklardr. Kaz lerinde Alnacak Gvenlik Tedbirleri TAHTA PERDE: Belediye snrlar iinde meskn blgelerde, yap kazlarna balamadan nce yap alann evresi ortalama 2 metre ykseklikte tahta perde ile evrilecek, payandalar iten vurulacak ve bunlar yapnn bitimine kadar bu ekilde korunacaktr. Yapnn oturaca alann evresinin ak ve geni olmas halinde tahta perde yerine kaz snr gerisinden balamak zere 90-100 santimetre ykseklikte bir korkuluk yaplacaktr. KAZILARDA YAN CDARLAR: Akta yaplan kaz ilerinde, 150 santimetreden daha derin toprak ynlarnn ve her derinlikte yaplan temel ve kanal kazlarnda yan cidarlarn altlarn erit gibi kazarak yukardan kertmek yasaktr. KAZILARDA EL MERDVEN: 150 santimetreden daha derin olan kaz ilerinde, iilerin inip kmalar iin yeteri kadar el merdivenler bulundurulacaktr. ksa tertibatn ve desteklerini, inip kmak iin kullanmak yasaktr. RAMPALAR: Kazlan topra darya tayacak aralarn kaz yerlerine kolaylkla girip kmalarn salayacak rampa eimleri 35 dereceden fazla olamaz. bunun salanamad hallerde yk asansrleri kullanlacaktr. elik Borulu skelelerde Alnacak Gvenlik Tedbirleri ELK SKELENN SALAMLII : elik borulu iskelelerde kullanlacak btn boru ve madeni ksmlarn dayankll ve dier zellikleri tayacaklar yke gre normlara uygun bulunacaktr. ELK SKELE BORU: skele yapmndan gayri ilerde kullanlm bulunan boru ve dier malzeme, iskele yapm iin kullanlmayacaktr. ELK BORULU SKELEYE TAKVYE:

elik borulu iskeleler, saa ve sola sallanmayacak ekilde yeteri kadar apraz borularla takviye edilecek ve binadan ayrlmayacak ekilde tespit olunacaktr. BORULARDAK EKLER: Dey ve yatay borulardaki ekler en ok 6 metrede bir yaplacaktr. BORU BALARININ TABANI: Boru balarnn, tabana yerletirilen kalas altlklara batmamas iin, iin zel surette yaplm madeni balk kullanlacak ve bu balklar ivi veya uzun vidalarla bu altlklara tutturulacaktr. ELK BORULU SKELE PLATFORMU: elik borulu iskelelerdeki platformlarda kullanlacak kalas veya dier ahap ksmlarn zellikleri ile kullanlacak apraz korkuluklar, ara korkuluklar ve benzeri ksmlardaki aralklar ahap iskelelerde aranan zelliklere uygun olacaktr. ELK BORULU SKELEYE TOPRAKLAMA: Boru veya madeni iskeleler statik elektrie kar uygun ekilde topraklanacaktr. AYDINLATMA: Sisli veya alaca karanlk havalarda, alma devam ettii srece, iskeledeki merdiven ve asansr balar ve allan demeler boydan boya uygun ekilde aydnlatlacaktr. BORU SKELENN SKM SIRASI: Boru iskelenin bir ksm veya ksmlarnn sklmesinde gereken gvenlik tedbirleri alnacak ve 75. Madde hkmlerine uyulacaktr. Asma skelelerde Alnacak Gvenlik Tedbirleri Asma iskeleyi tayacak halatlarn gvenlik katsays 6dan aa olmayacak ve bu halatlarda ek yeri, halka, balk ve balant yeri bulunmayacak, bunlar ask demirlerinden kaymayacak ekilde tespit edilecektir. ASMA SKELENN PLATFORM MALZEMES: Asma iskele platformu iin kullanlacak ift kebent kesiti, 50x50x5 milimetre veya bu zellikte dier profil malzemeden yaplacaktr. ASMA SKELEDE FAZLA YK : Asma iskelede her metre kareye 400 kilogramdan fazla yk konmayacak ve asma iskelede 4 den fazla ii altrlmayacaktr. ASMA SKELE KORKULUU VE ETEK TAHTALARI: Asma iskele korkuluklar, en az 100 santimetre ykseklikte ve ara korkuluklu yaplacak, etek tahtalar ise en az 15 santimetre olacaktr. Betonarme Kalb Yapm ve Skmnde Alnacak Gvenlik Tedbirleri DEME KENARINA KORKULUK: Betonarme platformlarn deme kenarlarna dmeyi nleyecek korkuluk yaplacaktr. Bu mmkn olmad hallerde, serbest almay salamak iin deme

kenarna korkuluklu iskele yaplacaktr. Tavann 3 metreden yksek olmas halinde ara alma platformu yaplmadan, zgara iinde allmayacaktr. MERDVENLER: 4 metreden uzun tanr merdivenlerle el merdivenleri, elik boru veya profilden yaplacaktr. ilerin gelip getikleri yerlerde kullanlacak merdivenin etraf halat, zincir veya ahap korkulukla evrilecek ve grnr yerlere uyarma levhalar aslacaktr. Merdivenin bir veya her iki kolu, klacak yerin platformunu en az 90 santimetre am olacak ve merdivenin son basama ile platformun aras 30 santimetreyi gemeyecektir. 10 metre ykseklii geen sabit merdivenlerde, her 10 metrede bir dinlenme platformu yaplacaktr. BASAMAKSIZ MERDVENDE NLEM: Basamaklar yaplmam betonarme merdiven demelerine kayma ve dmeyi nleyecek ahap basamaklar ve kova boluu kenarlarna ise uygun korkuluklar yaplacaktr. MADEN BASAMAKLARDA KAYMAYA KARI NLEM: Dz satan veya madeni malzemeden yaplm merdiven basamaklarnn stleri kaymayacak malzeme ile kaplanacaktr. Ykm lerinde Alnacak Gvenlik Tedbirleri YIKIM LERNDE TEKNK SORUMLU: Ykm ileri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemann denetimi altnda yaplacaktr. YIKIM NCES NLEMLER: Ykmdan nce yapnn iindeki ve etrafndaki havagaz, su ve elektrik balantlar kesilecektir. Ykm srasnda su ve elektriin kullanlmas gerekirse, bunlar yap dnda zel koruyucular iine alnacaklardr. YIKIMDAN IKAN ARTIKLAR: Ykm srasnda kan ta, tula, demir ve moloz gibi artklar kat demelerinde ylmayacaktr. Yklan ksmn malzeme ve molozlar kattan kata veya yere gvenlik tedbirleri alndktan sonra atlacaktr. OLUKLARDA NLEM: Ykm srasnda kan kiremit ve benzeri malzemenin yere indirilmesinde kullanlan oluklarn stleri kapal olacak ve alma srasnda aa braklan malzeme, olundan alnmadka baka malzeme braklmayacaktr. BLOK HALNDE YIKIM: Altnda veya etrafnda bulunan iilerin gvenlii salanmadka yklacak ksmn duvar ve demeleri kitle halinde yklamaz. Duvarn demeye oturduu ksmda veya herhangi bir yksekliinde erit gibi oyuk amak ve sonra duvar stten iple ekmek ve ittirmek suretiyle ykm yaplmas yasaktr. TOZA KARI NLEM: Yklacak ksmlar, yklmadan nce ve ykm srasnda bol su ile sk sk slatlacak ve toz kalkmamas iin gerekli tedbirler alnacaktr.

 YIKIMDA gvenlik alan: Yklacak ksmn etrafnda, en az yap yksekliinin iki katna eit gvenlik alan braklacak ve bu alan korkuluklarla evrilecektir. Bo alan bulunmamas gibi nedenlerle bu ykmn yerine getirilmesi olana yoksa, ykm srasnda frlayacak paralarn etrafa zarar vermesini, nlemek iin, yap etraf gerekli ve dayankllkta bir perde ile evrilecektir. YIKIMDA SKELE YKSEKL: Elle yklacak duvarlar iin kurulacak i ksmn iskeleleri tabandan en ok 4 metre ykseklikte yaplacaktr. MERDVEN LERN YIKIMI: Binadaki merdivenler ve bunlarn dayanaklar en son yklacaktr. CAMLI KAPI PENCERE: Caml kap, pencere ve ayna gibi krldklarnda tehlikeli olabilecek ksmlar, ykma balamadan nce sklp uygun yerlere tanacaklardr. YIKIMDA KSEL KORUYUCU: Ykmda alan iilere gzlk, koruma bal(baret) ve elik burunlu ayakkab gibi kiisel korunma aralar verilecektir. Grgr Vinte nlem Grgr vincin kullanlmasnda aadaki tedbirler alnacaktr: GIRGIR VNCN TOPRAKLANMASI: Vincin elektrik motoru topraklanm olacaktr. GIRGIR VNTE KESC ALTER: Vincin alteri otomatik olacak, vin kovasnn belirli bir ykseklie kmas halinde otomatik alter devreyi kesecektir. GIRGIR VNCN TAMBUR YUVASI: Vin tambur yuvas elik telin uzunluu ile orantl olacaktr. GIRGIR VNCN TAMBURUNDA NLEM: elik halatn tamburdan dar frlamas nlenecektir. GIRGIR VNCN HALATI: Kullanlacak elik halatn boyu ap 12 milimetreden az olmayacak salam ve zrsz tellerden yaplm olacaktr. GIRGIR VNCN HALATINA KLEMENS: Kova kancasna taklacak elik halatn u ksm ykskl olarak kancaya taklacak ve serbest kalan u ksm uzun ksma en az 3 adet U klemensi ile uygun ekilde tespit edilecektir.

 GIRGIR VN KANCASINA MANDAL: Kancann kovadan kurtulmamas iin, mandal, kilitli mandal veya balama gibi uygun tertibat bulunacaktr. GIRGIR VNCN AHAP KOLONU: Vincin tespit edildii kolon ahap ise, kesiti 20x20 santimetreden kk olmayacak ve kolon, saa sola yalpa yapmayacak ekilde tespit edilecektir. GIRGIR VN KOLONUNDA EK: Ek bulunduu hallerde, kolonun drt bir yzeyinde, ekleme artlarna uygun saplama yaplacaktr. KATLAR ARASI ENGEL: Hareketi srasnda kovaya taklacak herhangi bir engel bulundurulmayacaktr. GIRGIR VN KOVASINDAK YK: ine konacak her trl malzemenin ykseklii kova st dzeyini amayacaktr. GIRGIR VNTE UZUN MALZEME TAIMA: Kalas, uzun tahta, demir ve benzeri malzeme veya eya grgr vince uygun ve emniyetli ekilde balandktan sonra tanacaktr. GIRGIR VNTE KOVA SAPINA KLTL MANDAL: Hareket srasnda alabora olmamas iin kova sap kenarnda kilitli mandal kullanlacaktr. GIRGIR VNTE ALIANLARA KSEL KORUYUCU: Grgr vinci altran iiye gvenlik kemeri, lastik eldiven ve lastik ayakkab gibi uygun kiisel koruyucu verilecektir. GIRGIR VNCN TABANINA BARYER: Grgr vincin tabanda durduu alann n yznde parmaklk eklinde bir kaps bulunacak, dier taraflar ise en az 90 santimetre yksekliinde bir korkulukla evrilmi olacaktr. EVRL ALANDA : Grgr vincin hareketi srasnda evrili alan iinde hibir ii bulundurulmayacaktr. GIRGIR VNTE ALIANA BARET: Grgr vince malzeme ykleyen btn ksmlar en az haftada bir kere ve ayrca her yer deimesinde kontrol edilecek ve sonular yap i defterine yazlarak imzalanacaktr. yerinde Bulunmas Gereken Salk artlar ve Gvenlik Tedbirleri BNA VE EKLENTLER: yeri kurulmas amacyla yeniden yaptrlacak her eit ekler ve bunlardaki deiiklikler, mevzuata ve binada yaplacak iin nitelik ve zelliklerine uygun bulunacaktr.

Evvelce ina edilmi olan her hangi bir binann tmnn veya bir ksmnn iyeri olarak kullanlmasnda da, bu artlar aranacaktr. ATI: yerinin atlar; s, rzgar, yamur, kar gibi d etkilerden iileri tamamen koruyacak surette dayankl ve muhafazal yaplm olacaktr. yerlerinin bulunduu baraka, sayvan, sundurma ve benzeri yerlerin atlar, s geirgen sa ve benzeri malzeme de rtlm olduu hallerde bu atlar, en az 350 santimetre ykseklikte yaplm olacaktr. TAVAN YKSEKL: yerlerinde iilerin daimi olarak altrld yerlerin tavan ykseklii, en az 3 metre olacaktr. Tabana paralel olmayan tavanlarda bu yksekliin ortalamas 3 metre olacak ve en alak ksm, varsa kiriin alt noktasndan 240 santimetreden aa olmayacaktr. HAVA HACM: yerlerindeki hava hacmi, makine, malzeme ve benzeri tesislerin kaplad hacimler dahil olmak zere, ii bana en az 10 metrekp olacaktr. Hava hacminin hesabnda, tavan yksekliinin 4 metreden fazlas hesaba katlmaz. KORDORLAR: yerlerindeki koridorlar, iilerin kolaylkla gelip gemesini salayacak ve tehlike ba gsterdiinde iyerini abuklukla boaltmaya yetecek genilikte olacak, tabii veya suni kla aydnlatlm bulunacaktr. Makineler, motorlar ve bunlar tarafndan altrlan aletler ve dier tezgahlar arasndaki aklk, iilerin rahat almalarn salamak zere, en az 80 santimetre olacaktr. yerlerindeki geitlerin genilii, oradan geecek iilerin miktarna ve malzeme hareketine uygun olarak ayarlanacak ve bu genilik 120 santimetreden az olmayacaktr. Geitlerin taban salam, arzasz ve kaymaz ekilde yaplm olacak, ayrca geitler iaretlenecektir. Yksek geit platform veya alma sahanlklarnn serbest bulunan btn taraflar, en az 90 santimetre ykseklikte etekli korkuluklarla evrilecektir. PENCERELER: yerlerinde dardan k almaya yarayan yan ve tepe pencereleri ile menfezlerin aydnlk veren yzeyleri toplaml, iyeri taban yzeyinin en az 1/10 orannda olacaktr. Dar ile dorudan doruya balants olmayan i kap, pencere ve menfezlerin dolayl olarak aydnlk veren yzeyleri bu hesaba katlmaz. KORKULUKLAR: yerlerinde kullanlacak korkuluklar; salam ekilde ahap boru veya metal profilli malzemeden yaplacak, yzeyleri przl ve keleri keskin olmayacaktr. Korkuluklarn, tabandan ykseklii en az 90 santimetre olacaktr.

Korkuluklar, en ok 2 metrede bir dikme konulmak suretiyle tabana veya elverili dier bir yere salam bir ekilde tespit edilecek ve st seviyesi ile taban arasndaki mesafenin yar hizasna da, bir ara korkuluk ekilecektir. Korkuluun tm, herhangi bir ynden gelebilecek en az 100 kilogramlk bir yke dayanabilecek ekilde yaplacaktr. Ahap korkuluklarn trabzan ve dikmeleri, en az 5x10 santimetrelik latadan(tahta) ve ara korkuluklar ise, en az 5x5 santimetrelik kadrodan(elik profil) veya 2,5x10 santimetrelik latadan yaplacaktr. Boru korkuluklarn trabzan veya dikmeleri, en az 1,25 parmak ve ara korkuluklar ise, en az (1) parmak borudan yaplm olacaktr. Metal profilli malzemeden yaplan kebentli korkuluklarn trabzan ve dikmeleri, en az 5 milimetre et pay olan 40x40 milimetrelik kebentten ve ara korkuluklar ise, en az 3 milimetre et pay olan 30x30 milimetrelik kebentten yaplacak ve kebentlerin yatay kenarlar, tehlikeli kenara dnk olacaktr. ETEKLER: Etekler; ahap, metal veya yeteri salamlkta dier malzemeden yaplacaktr. Bunlarn ykseklikleri, tabandan en az 15 santimetre olacak ve gerektiinde tabanla en ok 1 santimetrelik bir aral bulunabilecektir. AYDINLATMA: yerlerindeki avlular, ak alanlar, d yollar, geitler ve benzeri yerler, en az 20 lx ile aydnlatlacaktr. Kaba malzemelerin tanmas, aktarlmas, depolanmas ve benzeri kaba ilerin yapld yerler ile i geit, koridor, yol ve merdivenler, en az 50 lx ile aydnlatlacaktr. Kaba montaj, balyalarn almas, hububat tlmesi ve benzeri yerlerin yapld iler ile kazan dairesi, makine dairesi insan ve yk asansr kabinleri malzeme stok ambarlar, soyunma ve ykanma yerleri, yemekhane ve helalar, en az 100 lx ile aydnlatlacaktr. Normal montaj, kaba iler yaplan tezgahlar, konserve ve kutulama ve benzeri ilerin yapld yerler, en az 200 lx ile aydnlatlacaktr. Ayrntlarn, yakndan seilebilmesi gereken ilerin yapld yerler, en az 300 lx ile aydnlatlacaktr. Koyu renkli dokuma, bro ve benzeri srekli dikkati gerektiren ince ilerin yapld yerler, en az 500 lx ile aydnlatlacaktr. Hassas ilerin srekli olarak yapld yerler en az 1000 lx ile aydnlatlacaktr. HAVALANDIRMA: Kapal iyerleri gnde en az 1 defa 1 saatten aa olmamak zere batan baa havalandrlacaktr. Ayrca iilerin alma saatlerinde iin zelliine gre, havann sala zararl bir hal almamas iin sk sk deitirilmesi gereklidir. GRLT: Ar ve tehlikeli ilerin yaplmad yerlerde, grlt derecesi 80 desibeli gemeyecektir. Daha ok grltl almay gerektiren ilerin yapld yerlerde, grlt derecesi en ok 95 desibel olabilir. Ancak, bu durumda iilere balk, kulaklk veya kulak tkalar gibi uygun koruyucu ara ve gereler verilecektir.

 MERDVENLER: Birden fazla katl binalardaki iyerlerinde asansr tertibat bulunsa da, katlar arasndaki inip kmalar, aada yazl zellikleri bulunan sabit merdivenlerle salanacaktr. I. II. Merdivenlerin; atee dayankl ta, suni ta, tula, betonarme, metal veya benzeri yanmaz maddelerden yaplm olmas arttr. Bu tzn yaymndan nce kurulmu olan iyerlerindeki ahap merdiven ve sahanlklar, gerekli gvenlik tedbirlerine aykr bir durumu bulunmamak artyla kullanabilirler. Ancak bundan kolayca yanmayan sert veya enprenye edilmi, g yanar durumdaki aalardan olacak yahut alt taraflar badadi zerine en az 1,5 santimetre kalnlnda al veya amyantla svanacak, stleri de atee kar dayankl maddelerle kaplanacaktr. yeri merdivenlerinin mukavemet katsays 4 olacak ve metrekarede en az 500 kilogramlk yk tayacaktr. Delikli veya zgaral merdiven ve sahanlklardaki delikler ve zgara aralklar en ok 2 santimetre olacaktr. Merdivenlerin genilii, bakm ilerinde kullanlanlar dnda en az 110 santimetre olacak ve merdiven korkuluklarnn bu genilik iinde bulunmalar zorunluluu halinde temiz genilik 100 santimetreden az olmayacaktr. Merdivenlerin eimi, bakm ilerinde kullanlanlar dnda tabanla en az 20 ve en ok 45 derece olacaktr. Tabandan 20 dereceden az eimin bulunmas gerektii iyerlerinde, rampalar yaplacak ve 45 dereceden fazla diklik gereken haller de, korkuluklu servis merdivenleri eklinde sabit merdivenler kurulacaktr. Merdivenlerde, ba st boluklar bulunacak ve bu boluklarn ykseklii de 220 santimetreden az olmayacaktr. Basamaklarn eni, bakm merdivenleri dnda 22 santimetreden az olmayacak ve ykseklikleri en az 13 santimetre ve en ok 26 santimetre olacaktr. Drt basamaktan fazla olan merdivende, korkuluk ve trabzan bulunacaktr. Genilii 225 santimetreyi aan merdivenlerin ortalarnda, ayrca bir trabzan bulundurulacaktr. Merdivenlerin korkuluk ve trabzanlarnda 14nc maddedeki teknik zellikler bulunacaktr. yerlerindeki merdivenler, bir tehlike annda, orada alan iilerin kolayca kmalarna yeterli genilikte olmad takdirde, bina durumunun elverililiine gre, bunlarn geniletilmesi veya iten ek merdivenler yaplmas veya kolay yanmayan veya yanmaz maddelerden darya k merdivenleri yaplmas gibi gerekli gvenlik tedbirleri alnacaktr. yerlerindeki asma katlara kp inmek iin, yerin durumuna gre, eimli veya dik demir merdivenler kullanlabilir. Ancak, bunlarn st ve alt balarndan salam bir ekilde tespit edilmi bulunmas, geni basamakl ve iki taraf korkuluklu ve bu korkuluklarn, merdivenin bittii asma kat demesinde kesilmeyerek en az 75 santimetre daha uzatlmas gereklidir.

III. IV. V.

VI.

VII. VIII. IX. X. XI. XII.

XIII.

EL MERDVENLER: Bakm onarm ve kontrol iin iyerlerinde kullanlan btn merdivenler grlecek ie uygun salamlkta olacak ve bunlarn genilii 55 santimetreden dar olmayacak eimleri 60 dereceyi gemeyecek ve basamaklarn, ubuktan yaplmad hallerde, genilikleri en az 13 santimetre olacaktr.

ilere Ait Yatp Kalkma Yerlerinde ve Dier Mtemilatnda Bulunmas Gereken Salk artlar ve Gvenlik Tedbirleri KOULAR: Koularn pencerelerinin st ksmlar, her zaman alp kapanacak ekilde(vasistasl)olacak, ayrca koulardaki havay, devaml bir ekilde deitirebilecek tertibat, tesisat, baca, menfeze veya elektrikli zel vantilasyon cihazlar bulunacaktr. Koularda tavan ykseklii 280 santimetreden aa olmayacak ve adam bana den hava hacmi, en az 12 metrekp olarak hesap edilecek, her kouta yatrlacak ii says, buna gre tespit edilerek kouun hava hacmi ile yatabilecek en ok ii saysn gsteren ve iveren veya iveren vekilinin imzasn tayan bir cetvel koulara aslacaktr. Koulardaki yataklar, tabanla balants kesilecek surette karyola ve somyalar zerine yaylacak, aralarnda en az 80 santimetrelik bir aklk bulunacak, baularna, zel eyalarn konmas iin, kk etajer veya komidinler konacak, iki katl karyola ranza kullanld hallerde katlar arasndaki ykseklik ile karyola somyalarnn genilii 80 santimetreden az olmayacaktr. Koularda, duvarlara ivi aklmas, elbise ve benzerinin aslmas yasaktr. Koularda yatan ii says kadar kilitli ve uygun elbise dolaplar bulundurulacak ve bunlarn ykseklii 170 santimetreden aa olmayacaktr. Yaplan iin zellii nedeniyle alanlarn sal ve gvenlii asndan gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla iinin alt iyerlerinde, uygun dinlenme odas veya dinlenme alan salanacaktr. aralarnda uygun dinlenme imkan bulunan bro ve benzeri ilerde ayrca dinlenme yeri aranmaz. PORTR MUAYENES: yeri yemek hanesinde alan iilerin portr muayeneleri yaptrlmamtr. Yemekhanede alan iiler her 3 ayda bir periyodik olarak bulac hastalk tayp tamadklar konusunda muayene edilecek ve sonular gsterir belgeler yetkililere gsterilmek zere iyerinde bulundurulacaktr.

RNEK SORULAR YER BNA VE EKLENTLER 25/12/2010 TARHL SINAV: 25. yerlerindeki acil k yollar ve kaplarnn zellikleri konusunda aada belirtilenlerden hangisi yanltr? A) Acil k nleyecek hibir engel bulunmayacaktr. B) Acil k kaplar iinin kendisine doru ekmesiyle kolayca alabilecektir. C) Herhangi bir tehlike durumunda tm alanlarn i yerini derhal ve gvenli bir ekilde terk etmeleri mmkn olacaktr. D) Acil k yollar ve kaplarnn says, boyutlar ve yerleri yaplan iin niteliine, i yerinin byklne ve alanlarn saysna uygun olacaktr.

38. Tehlikeli yerlerdeki alma, iverence dzenlenen yazl talimatlara uygun yaplacaktr. alma izni ve talimatlar iin aadaki hususlardan yanl olan hangisidir? A) Bu talimatlar bir kez dzenlenip alana teblii edilmesi ile srekli geerlilik kazanan belgelerdir. B) alma izinleri belirli bir sre iin verilecek ve sre bitiminde yenilecektir. C) alma izni, bu konuda yetkili ve sorumlu lan bir kii tarafndan ie balamadan nce yazl olarak verilecektir. D) Gerek tehlikeli ilerin yaplmasnda, gerekse baka almalar etkileyerek tehlikeye neden olabilecek dier ilerin yaplamasnda, bir alma zni sistemi uygulanacaktr. 70. Acil k, ilk yardm iaretlerinde aadaki renklerden hangisi kullanlr? A) Yeil B) Sar C) Mavi D) Krmz

73. alma yerleri ve koularda hava hacminin hesabnda tavan yksekliinin ka metreden fazlas hesaba katlmaz? A) 4 B) 3,5 C) 3 D) 2,5

02/07/2011 TARHL SINAVDAN 28. yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik hkmlerine gre aadakilerden hangisi yanltr? A) allan ortamn scakl alma ekline gre ve alanlarn harcadklar gce uygun olacaktr. B) Ofis scaklklar ofiste alma durumuna baklmakszn gerekli dereceye sabitlenmi olarak allacaktr. C) yerinin ve yaplan iin zelliine gre pencereler ve at aydnlatmalar, gne nn olumsuz etkilerini nleyecek ekilde olacaktr. D) Dinlenme yerleri, soyunma yerleri, du ve tuvaletler, bekleme yerleri, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardm odalar kullanm amacna gre yeterli scaklkta olacaktr. YAPI LER VE YKSEKTE ALIMA 25/12/2010 TARHL SINAVDAN 50. Kaldrma ve tama aralar azami ykn en az ka katn kaldrabilecek ve askda tutabilecek gte olmaldr? A) 1,5 B)2 C)2,5 D)3

51. makinelerinin yerleim yeri iinde ve dnda hzlar en fazla ka km/h olmaldr? A) 10 B)20 C)30 D)40

57. antiyeye giren yabanc ve hangisini uygulamak doru olur?

misafir kiilere i gvenlii ynnden aadakilerden

A) antiye sahasna girdiinde uyarc levhalara bakmasnn yeterli olduu sylenir. B) antiye i gvenlii kurallarna uymakta serbest olduu sylenir.

C) gvenlii ynnden bilgilendirilir. Kiisel koruyucu donanm verilir. D) antiye ierisinde arala dolaabilecei sylenir. 58. antiye ierisinde motorlu tatlar iin i gvenlii ynnden aadakilerden hangisinin yaplmas yanltr? A) antiye hz snrna uyulmaldr. B) Her zaman en ksa yol kullanlmaldr. C) Ara ile manevra yaplrken ve yk tanrken ynetici ve ynlendirici personel olmaldr. D) Ara zel sinyal sistemlerine sahip olmal ve srcs antiyede tehlike iaretlerine dikkat edilmelidir. 81. Aadakilerden hangisi yksekten dmeyi nleyici sistemlerden biri deildir? A) Tam vcut kua, gvenlik halat, karabina, balant halkalar ve gvenli balant noktas B) alma alannda bulunan ukurlar vb. aklklarn kapatlm olmas C) Kenar koruyucular D) Gvenlik alar 02/07/2011 TARHL SINAVDAN 71. Yksekte yaplan almalarda dikkate edilecek hususlar kapsamnda aadakilerden hangisi yanltr? A) Dmelerin nlenmesi iin her trl alma zemini temiz ve engelsiz olmaldr. B) atlarda ve eik yzeylerde yaplan ilerde kullanlan yap iskelelerine en az 0,8 metrelik korkuluk yaplamaldr. C) at zerinde youn alma srasnda, yuvarlanan ve kayan iilerin dmesini engellemek iin korkuluk ve etek tahtalar aklmaldr. D) 40-50- km/saat2in zerinde rzgar hzlarnda zeminin kaygan ve buzlu olmas halinde, yksekte yaplan her trl montaj, bakm ve onarm almalar durdurulmaldr. 72. Cam, sac ve imento harl levhalardan yaplm veya eskimi, ypranm ve dayankll azalm atlarda, aadakilerden hangisi kullanlr? A) Platform B) Korkuluk C) at Merdiveni D)Uzatma Merdiveni

73. I. Yksekten dmeler, zellikle yeterli ykseklikte salam korkuluklarla veya ayn korumay salayabilen baka yollarla nlenecektir. Korkuluklarda en az; bir trabzan, orta seviyesinde bir ara korkuluk ve tabannda eteklik bulunacaktr. II. Yksekte almalar ancak uygun ekipmanlarla veya korkuluklar, gvenlik alar, platformlar gibi toplu koruma aralar kullanlarak yaplacaktr. III. in doas gerei toplu koruma nlemlerinin uygulanmasnn mmkn olmad hallerde, alma yerine ulalmas iin uygun aralar salanacak, allan yerde vcut tipi emniyet kemeri veya benzeri gvenlik yntemleri kullanlacaktr. naat ilerinde yksekte alma ile alakal olarak doru olanlar aadakilerden hangisinde birlikte verilmitir?

A) I-II

B)I-III

C)II-III

D)I-II-III

74.Yap ilerinde ykm ile ilgili aadakilerden hangisi yanltr? A) Ykm srasnda kan ta, tula, demir ve moloz gibi artklar kat demelerinde ylacaktr. B) Ykm ileri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemann denetimi altnda yaplacaktr. C) Binadaki merdivenler ve bunlarn dayanaklar en sonra yklacaktr. D) Caml kap, pencere ve ayna gibi krldklarnda tehlikeli olabilecek ksmlar, ykma balamadan nce sklp uygun yerlere tanacaklardr.

KAVRAM- KURALLAR Dnyada ve Trkiye de Sal ve Gvenlii Salk Tanm (WHO):Yalnzca sakatlk ve hastalk olmamas deil; bedenen ruhen ve sosyal ynden tam bir iyilik hali. nemli Salk Sorunu: 20.YY banda: Bulac hastalklar, Yetersiz beslenme, su, gda, konut koullar, Vakitsizerken lmler, Ortalama yaam 40 yl 21.YY banda: Bebeklerde doumsal bozukluklar, ocuklarda, gen ve erikinlerde kazalar, orta yata kronik hastalklar ve mesleki hastalklar, kanserler, ileri yata kalp-damar sistemi hastalklar. Dnya Deiiyor Hastalklar da! Yalnzca hasta olmamak deil; SALII KORUMAK onunda tesinde SALII GELTRMEK nemlidir. Dnya Salk rgt Ve Uluslar Aras alma rgt Gibi Kurulular Politikas Sal (ILO-WHO,1951): Btn mesleklerde alanlarn, bedensel, ruhsal, sosyal iyilik hallerinin korunmas, gelitirilmesi, en st dzeyde srdrlmesi, iin insana, iinin kendi iine uyumunun salanmasdr. Salnn Amac: Koruma( Salkl Durumu Srdrme, Gelitirme), Esenlendirme, Rehabilitasyon Salk likisi: ki ynl iliki/ olumlu-olumsuz ile likili Salk Sorunlar: Meslek Hastalklar, Kazalar, le lgili Hastalklar Kazalar Ve Meslek Hastalklar: Toplum sal sorunu---(tbbi) Salk sigortaclnn yknn artmas---(ekonomik, hukuki)

alma yaamnn/ kiinin olumsuz etkilenmesi---(sosyal) nemli Salk Sorunu: Sk grlen sk ldren sk sakat brakan sk i gc kayb yapan Dnyada Meslek Hastalklar Dnyada her yl 270 milyon alan i kazas, 160 milyon alan meslek hastalklarna maruz kalyor. Meslek hastalklar ve i kazalar nedeniyle yaamn Kaybeden 2 milyon 200 bin kii. 6 Saniyede Bir nsan lyor! AB K/ MESLEK HASTALII(AVRUPA SG AJANSI): Her yl Avrupada i kazalar/meslek hastalklar sonucunda;5500 kii hayatna kaybetmekte 75000 kii srekli alamaz duruma gelmekte 149 milyon i gn ve 20 milyar euro kayp Dnyada Meslek Hastal- Hastalk Yk: Bel Ars;%37, itme Kayb;%16, KOAH;%13, Astm%11, Akcier Kanseri;%9 (Dnyada Meslek Hastal-ABD) Kazas/Meslek Hastalklar Oran, Dnyada kaydedilen i kazas ve meslek hastalklar oran 44/56 dr. Trkiyede her 133 i kazasna karn bir meslek hastal kaydedilmektedir. Trkiyede Meslek Hastal Etkenleri (SGK 2008): Slikoz/Slikotuberkloz : 354 Aresnikli Hidrojen/ Arsin : 64 Kurun/Kurun Tozlar : 23 Organik Kurun Bileikleri : 8 Benzol(Benzin)/Homologlar :23 Berilyum (Glsinyum)/ Bileikleri:9 Trkiyede Meslek Hastal- Mevzuat (SGK 2008): A Grubu (Kimyasal Mad. Meslek Hastal):151 B Grubu (Mesleki Deri Hast.):1 C Grubu(Pnmokonyoz Ve Solunum Sistemi Hast.): 363 D Grubu( Mesleki Bulac Hast.):2 E Grubu(Fizik Etk. Meslek Hast.)

Trkiyede Meslek Hastal Oluturan Faaliyetler (SGK 2008): Kmr ve linyit kartlmas:328 Makine ve ekipman imalat:26 Fabrika ve metal rn:19 Elektrikli tehizat imalat:13 Meslek Hastal Tansn Artrmak iin: yeri salk hizmetleri tm alanlar kapsamal yeri hekimleri ve i gvenlii uzmanlar srekli/i koluna zel eitimi salanmal veren/ii eitimi/farkndalk salanmal Emeklilik sonras izleme olana yaratlmal Meslek hastal tans koyacak hastaneler artrlmal ve alt yaps/insan gc desteklenmeli

SALII VE GVENL ALANINDA ULUSAL KURULULAR VE ULUSLAR ARASI SZLEMELER TC.Anayasasnda(Madde 50): Kimse yana, cinsiyetine ve gcne uymayan ilerde altrlamaz. Kkler ve kadnlar ile bedeni ve ruhi yetersizlii olanlar alma artlar bakmndan zel olarak korunurlar. ocuk iler: Gelimekte olan lkelerde 10-14 ya grubu ocuklarn %14 alma hayat iindedir. Afrika lkelerinde bu oran %25 e kmaktadr. ocuklarn %70 tarm i kolunda olmak zere turizmden maden ocaklarna, ev ierinden hal dokumaclna kadar ok farkl alanlarda almaktadr. Trkiyede toplam istihdamn %7,5ini ocuklar oluturmaktadr. Devlet statistik Enstitsnn dzenledii ocuk i gc anketi sonularna gre 6-14 ya grubu ocuklarn 1994 ylnda %8,5 i, 1999 ylnda %4,2 si almaktadr. Kazas statistikleri 1998 ylnda Cenevrede gerekletirilen 16. Uluslar aras alma statistikileri Konferansnda(ICLS) alnan ilke kararnda aadaki istatistik terimlerin gz nne alnmas karalatrlmtr. 1. Mesleki Kaza 2. Mesleki Yaralanma 3. Gremezlik

Sz konusu konferansta alnan ilke kararna gre, toplanan veriler istihdamdaki statlerine baklmakszn lke apnda ekonominin tm dallarndaki ve sektrlerindeki ii, iveren ve kendi adna alanlar olmak zere alanlarn tamamn kapsayacaktr. Hesaplamalar: gn kaybna neden olan mesleki yaralanma olaylar aadaki hususlar iinde dikkate alnacaktr.

1. Toplam Olay Says 2. lml Olaylar Says

3.lml Olmayan Olaylar Says 4.Geici Gremezlik Olaylar

Meslek hastal olaylar, kaza istatistikleri kapsam dnda tutulmaktadr. Bu lm deerleri; 16. Uluslar aras istatistikiler Konferansnda aadaki i kazas oranlarnn hesaplanmas karara balanmtr. 1. Kaza Sklk Oran 2. Kaza Arlk Oran 3. Kaza Olabilirlik Oran statistikleri hazrlarken; 1 yl ierisinde 300 i gnn bulunduunu ve 1 i gnnde 7,5 saat alld kabul edilmektedir. kazas sklk oran =(kaza saysx1,000,000) / fiili alma saati kazas arlk oran =(kayp i gnx1,000)/ fiili alma saati Fiili alma Saati: almas gereken saat-kaybedilen toplam saatler Kaybedilen Toplam Saatler: yllk izin, ie gelmeme, hastalk ve kaza gibi Bu orann hesaplanmas srasnda eer lml i kazas veya srekli i gremezlik durumu mevcut ise, kazalardan dolay toplam kayp gn saysna, her lml ve/veya srekli i gremezlik olay iin ayr ayr 7500 gn eklenmesi gerekmektedir. Geici i gremezlik olaylarnda, tbbi ilemlerin sresi 1 gnden daha az srmesi durumlarnda dikkate alnmamaktadr. Kaza olabilirlik oran= (kaza saysx100,000)/ toplam ii says Ulusal kurulular alma Ve Sosyal Gvenlik Bakanl 27 Mays 1934 tarihli ktisat Vekaleti Tekilat ve Vazifeleri Hakknda Kanunla, bu Bakanlk bnyesinde ve iler Brosu kurulmutur. 8 Haziran 1936 tarih ve 3008 sayl Kanunuyla ve iler Brosu, Dairesi haline getirilmitir. alma Bakanl esas olarak 7 Haziran 1945 tarih ve 4/591 sayl Cumhurbakanl tezkeresi ile kurulmu hemen arkasndan 22 Haziran 1945 tarih ve 4763 sayl alma Bakanlnn Kurulu Grevleri Hakknda Kanun karlmtr.( R.G. 27 Haziran 1945) 28 Ocak 1946 tarih ve 4841 sayl alma Bakanlnn Kurulu Grevleri Hakknda Kanun ( R.G. 30 Ocak 1946) 4763 sayl Kanuna gre daha geni bir grev tanm yapm, merkez ve tara tekilat ile ilgili dzenlemeler getirmitir. Sal Ve Gvenlii Genel Mdrl Grevleri SG konularnda mevzuat almas yapmak Ulusal politikalarn belirlemek ve SG programlar hazrlamak SGM ( Sal Ve Gvenlii Merkezi Mdrl) Sal Ve Gvenlii Merkezi Mdrl ( SGM) Trkiye ile Uluslar aras alma rgt (ILO) arasnda yaplan anlamayla uluslar aras alma koullarn ve erevesini belirler.

yiletirme Program (PIACT) erevesinde, alma Ve Sosyal Gvenlik Bakanl, Sal Ve Gvenlii Genel Mdrlnn alt birimi olarak 1968 ylnda kurulmutur. Grev ve Amalar: Sal ve Gvenlii alannda verilen lm ve analiz hizmetleri sunmaktr. alma Ve Sosyal Gvenlik Eitim Ve Aratrma Merkezi (ASGEM) SG konusunda eitim, sertifika kurslar dzenlemek, programlar yapmak- yaptrmak ASGEM faaliyetleri kapsamndadr. ASGEM; alma hayat ve sosyal gvenlik konularnda ulusal ve uluslar aras dzeyde eitim, aratrma inceleme, yayn, dokmantasyon ve danmanlk faaliyetlerinde bulunmaktadr. Tefti Kurulu Bakanl Tefti Kurulu Bakanl, 1979 tarihinde karlan Tefti Tz ile kurulmutur. Yasaya uyulup uyulmadn denetlemek asl grevidir. Sosyal Gvenlik Kurumu (SGK) Sosyal Gvenlik Kurumu, Sosyal Sigortalar Bakanl(SSK), Ba-Kur Genel Mdrl le Emekle Sand Genel Mdrlnn 2006da yaymlanan 5502 Sayl Sosyal Gvenlik Kanunu ile birletirilmesiyle kurulmutur. ULUSLARARASI KURULULAR ULUSLAR ARASI ALIMA RGT (nternational Labor Organisation,ILO) 1919da imzalanan Versay Antlamasnda ngrlen Milletler Cemiyeti ile ortaya kmtr. Birlemi milletler yeleri iinde yalnzca ILO l bir yapya sahip bulunmaktadr; I. veren temsilcileri II. i temsilcileri III. Hkmet temsilcileri Her ye lkenin, iki hkmet temsilcisi, bir iveren temsilcisi ve bir ii temsilcisi ile konferansa katlma hakk vardr. Bu delegeler, bamsz olarak sz alabilirler ve oy verebilirler. Konferansn yllk oturumlar arasndaki ILO almalar ise, 28 hkmet temsilcisi ile 14 ii ve 14 i veren temsilcisinden oluan Ynetim kurulu tarafndan srdrlr. Trkiye 1932 ylnda ye olmutur. DNYA SALIK RGT (WHO) 19-22 Temmuz 1946 tarihleri arasnda New Yorkta toplanan Uluslar aras Salk Konferansnda , Trkiyenin iinde bulunduu 61 lkenin temsilcileri tarafndan WHO Anayasas imzalanarak en az 26 ye lkenin resmi kabul ile yrrle girmesi iin ilem balatlmtr. Trkiye 2 Ocak 1948 tarihinde Dnya Salk rgtne ye olmutur. 26 ye lkenin resmi kabul ilemi 7 Nisan 1948 tarihinde netlemi ve 7 Nisan gn dnyada Dnya Salk Gn olarak kabul edilmitir.

ILO Szleme no:182 MADDE 2 Bu Szlemenin amalar bakmndan ocuk terimi 18 yan altndaki herkese uygulanr. Yrrlkteki mevzuatmzda(4857 sayl yasa) MADDE:71 15 yan doldurmam ocuklarn altrlmas yasaktr. Ancak, 14 yan doldurmu ve ilkretimini tamamlam olan ocuklar, bedense, zihinsel ve ahlaki gelimelerine ve eitime devam edenlerin okullarna devamna engel olmayacak hafif ilerde altrlabilirler. MADDE:73 Sanayiye ait ilerde 18 yan doldurmam ocuk ve gen iilerin gece altrlmas yasaktr. MADDE:85 16 yan doldurmam gen iiler ve ocuklar ar ve tehlikeli ilerde altrlamaz. MADDE:85 14-18 ya ocuk ve gen iiler 6 ayda bir salk kontrolnden geirilmeli ve alabilir raporu alnmaldr.

HJYEN alma ortamndaki; Grlt Titreim Inlar(iyonlatran ve iyonlatrmayan) Termal konfor Aydnlatma Basn

Akredite olmu kurumlara ltrlmelidir.

alma ortamnda kullanlan; Kimyasal maddelerin Gvenlik Bilgi Formlarn inceleyiniz; bu formlarda nerilen deerleri ap amadnz anlamak zere Akredite olmu kurumlara lm yaptrnz. Snr deerlerde sapma varsa Snr deerlerin altna inilecek nlemler alnmaldr. alanlara uygun salk gzetimi ve incelemeleri yaplmaldr. alma ortamndaki; Kullanlan biyolojik risk etmenlerinin envanterini karnz. Hangi biyolojik risk grubuna girdiinizi saptaynz.

 alanlara uygun salk gzetimi ve incelemeleri yapnz. alma srasndaki; Statik pozisyonlar saptaynz. Hangi kas ve iskelet sistemi hastalklar olabileceini belirleyiniz. alanlara uygun salk gzetimi ve incelemeleri yapnz. yerinin her bir alma blgesindeki; Salk riskleri belirlenmelidir. Akredite olmu kurumlara gerekli lmler yaptrlmaldr. lmlerden kan sonulara gre; o alanlara uygun salk gzetimi ve incelemeleri yaplmaldr. o alan personele SG eitimleri verilmelidir. o yerinde nleyici ve dzeltici almalar yaplamaldr. o alanlarn kiisel hijyen kurallarna uymas salanmaldr. o alanlara gereken kiisel koruyucu donanmlar verilmelidir. Kimyasal maddelerin giri yollar o Solunum o Sindirim o Deri-gzden absorbsiyon Akut toksik etki: Kimyasal maddenin tek dozda veya ok ksa sre ierisinde (24 st) birka doz alnmasyla organizmada oluan hasar. : Solunum yolu dnda dier btn yollarla organizmaya girerek etki gsteren kat veya sv haldeki kimyasal bileiklerin akut toksisite lsdr.(mg/kg) Belli koullarda bir kez verilmekle uyguland deney hayvan grubunun %50sini ldren dozdur. :Uyguland grubun %50sini etkin tedavi eden doz TERAPOTK NDEKS ve GVENLK SINIRI TI= / Terapotik indeksi byk olan daha gvenlidir. MOS= / : Endstride kullanm Kimyasallarn akut toksisitelerine gre snflandrlmas Benzen ; 3300 mg/kg, orta derecede toksit ama insanlarda kanserojen! Talidomid ; >8000 mg/kg, teratojen! Toksisite Deerleri

Toksisite derecesi Pratik olarak toksik deil Az toksik Orta dercede toksik ok toksik iddetli toksik Sper toksik

(mg/kg) >15000 5000-15000 500-5000 50-500 5-50 <5

Kronik toksit etki: Kimyasal maddenin, deney hayvanlarna yaam srelerinin nemli blmn kapsayacak kadar uzun bir srede gnlk ve sk dozlar eklinde verilmesi ile oluan hasar.(6-24 ay)

lt NOAEL-LOAEL NOAEL: Herhangi bir etki gzlenmeyen en yksek dzey LOAEL: Etki gzlenen en dk dzey ADI(acceptable daily intake): Besin katks, pestisit yada veteriner ila kalntsnn yaam sresi boyunca tketildiinde nemli bir salk riskine neden olmayan (kabul edilebilir) miktar(mg/kg vuct arl) ADI=NOAE/(gvenlik faktr) 100 rn:aspartamn NOAE deeri 4000mg/kgdr(san ,oral); ADI=40 mg/kg(insan, oral) RFD(acute referance dose): Besin katks, pestisit yada veteriner ila kalntsnn gnlk tketildiinde nemli bir salk riskine neden olmayan (kabul edilebilir) miktar(mg/kg vuct arl) Kronik Toksik Etki Tipleri o Alm atm aar BRKM OLUR o Onarm mekanizmasnn bozulmas(hcre-doku-organ) GER DNMSZ OLUR o Organ duyarllklar deiim, yaam sresi art ve ek organ hasar ETKLENM ARTAR Kimyasallara Maruziyet Belirlenmesinde Kullanlan ltler MAK(Msaade Edilen Azami Konsantrasyon): Gnde 8, haftada 45 saatlik alma ile iyeri ortam havasnda bulunmasna msaade edilen en yksek konsantrasyon TLV(Ortalama Eik Deer): Gnde 8, haftada 45 saatlik alma ile alanlara zararl etki gstermeden allabilecek ortalama konsantrasyon TWA( Zaman Arlkl Ortalama): 8 saatlik hesaplanan zaman arlkl ortalama belirlenen referans sre iin llen veya

STEL(Ksa sreli maruziyet limiti):Baka bir sre belirtilmedike, 15 dakikalk bir sre iin almamas gereken maruziyet st snr deeri TLV-STEL:retimin zelliine bal olarak iyeri havasndaki kimyasal madde konsantrasyonu geni aralkl gelimeler gsteriyorsa havadaki kimyasal madde konsantrasyonu TLV-STEL deeri ile kontrol edilir. Bu deerin zerine 15 dakikadan fazla sre ve gnde 4 kez den fazla klmasna izin verilmemelidir. Her maruziyet arasnda en az 60 dakika sre olmaldr. TLV-TWA: retim koullarna bal olarak iyeri havasndaki kimyasal madde konsantrasyonunun gn boyu deiimi sz konusu olabilir. Bu durum 8-10 saat iinde eitli zamanlarda yaplan lmlerin ortalamasnn TLV deerini amamas gerekir. PEL (Permissible Exposure Limit) Msaade Edilen Maruziyet Snr Amerike Birleik Devletlerindeki Occupational Safety And Healty Administration (OSHA) rgt tarafndan saptanan deerler, TLV bir neri deeri iken PEL deeri Birleik Devletler iin yasal yatrm zellii tamakta REL (Recommended Exposure Level) nerilen Maruziyet Seviyesi Amerike Birleik Devletlerindeki National Institute for Occupational Safety And Healty(NIOSH) rgt tarafndan nerilen deerlerdir. Teknik koruma kame Havalandrma Kapal sistem alma

Ayrma Kapatma Ortam analizleri Salk gzetimi e giri muayenesi Periyodik muayene Hastalk dn muayene i ile sal arasnda ba olduunu dnen iinin istei zerine muayene Salk eitimi Biyolojik izlem Kan drar Sa Arsenikli almalarda trnak

PSKOSOSYAL RSK ETMENLER alma ortam alma sresi cret Organizasyonel etmenler-ynetim, alanlar Sendikalama zellikli alanlar- gebe, emzikli, gen, engelli Taciz Stres Ayrmclk, bask

Riskli Kollar: Hizmet ileri, salk, banka, vardiyal iler, sreen vardiya deiimi, esnek alma, para ba alma, vasfsz iiler, cret belirsizlii olan iler. yeri Ortam Faktrleri Fiziksel etmenler Kimyasal etmenler Tozlar Biyolojik etmenler Ergonomik etmenler Psikososyal etmenler

PSKOSOSYAL ETMENLER STRES: Endie, tahrik , uyar, zorlama yaratan durum olarak tanmlanmaktadr. ilerin birbirleriyle, ustaba ve yneticilerle ilikileri, iyerinin cret politikas ve ynetim ekli, organizasyonel etmenler, alma sreleri, vardiya, tekrarlayc(repetetif) ve tekdze(monoton) hareket yapmaktan kaynaklanan i stresi stresi yaratan etmenler Yneten ve ynetilenlerin ama konusundaki fikir ayrl Personel deerlendirmede belirsizlikler Kiiler aras rekabet, kayrmaclk, g sava Yetki ve sorumluluk belirsizlii Etkin kayt ve iletiim sistemi olmamas Yeni deiimler(ynetim, retim, cret vb.) Kiilik atmalar alma koullar(devam, izin, cret, vb.)

in nitelii(tek dze ite alanlarda, zaman basks yneticilerde)

yerindeki konum dzey attka streste artar. Psikososyal evre Ve Stres Etkisi Organizasyonel Etmenler: Grev ve rol belirsizlii Motivasyon eksiklii Tekdze retim alma sresi uzunluu tatmini Yasal yetersizlikler atmalar retim sreci hatalar kazalar

Psikososyal evre Ve Stres Etkisi Kltr ve Meslee ilikin Etmenler Gen/ yal olmak Eitim dzeyi artmas Bekar olmak ocuk sahibi olmak yerine uzakta oturmak Kirada oturmak Kltrel yap farkllklar Beslenme biimi farkllklar Bo zamanlar uygun deerlendirmemek

Stres Belirtileri: Saldrganlk, Endie, lgisizlik, Az Kurumas, Unutkanlk, Sinirlilik, Konsantrasyon Gl, Yalnzlk, Sigara Ve Alkol Alma stei, arpnt , Sk drar Yapma, Terleme, Az Yeme me, Verim Azalmas, Uykusuzluk, Kabus Grme, Alnganlk, Kendini Deersiz Greme, nkar Stres Sonucu Ortaya kabilecek Psikosomatik Bozukluklar Kaslarda gerilme ve ar Mide salgsnda artma, bulant, kabzlk Uykusuzluk , ba ars, gszlk, baygnlk Kalp vuruunda artma Nefes alma sklnda artma Cinsel gszlk

Stres Sonucu Ortaya kabilecek Psikosomatik Hastalklar: Gastirit, hipertansiyon, kalp krizi, migren, beyin kanamas, rtiker, astm Stresle baa kmay zorlatran kiilik zellikleri Dman duygusunun baskn olmas Kendisine srekli sululuk pay karma Ar duyarl ve duygusal tepkilere nde olma Benmerkezci, egoist olma Olaylar ok iyi ok kt bulma Olgunlamam olmak Pasif kiiler A tipi kiilik yaps(her konuda fikir sahibi olma)

Yldrma (Mobbing) Kendini ifade ve iletiim oluumunu engelleme Sosyal izolasyon Mesleki itibara saldr Niteliksiz ilerde altrma Zorlayc ortam koullarnda altrma

Stres Ynetimi Teknikleri Kendine gven eitimi atmalarn zm Ama ve ncelik sralama eitimi A-tipi davranlarn deitirilmesi Karar verme ve problem zme ustal kazanma Zaman ynetimi ve dzenlenmesi Psikoterapi Tbbi tedavi

Stres Azaltmada organizasyonel yntemler Gelien i programlar Kalite emberleri yerinde evre, ergonomi ve gvenlik dzenlemeleri Organizasyonel iletiim

Psikososyal etmenlerin lm Fizik muayene / i memnuniyeti lekleri / tkenmilik lekleri / i tatmini lekleri / aidiyet lekleri / izlem. Korunma Ekip almas / dostluk kurma / iyeri psikolou / kiisel ve sosyal destek sistemleri / yazlyazl olmayan kurallar

EKRANLI ARALARDA SG 4857 SAYILI Kanunu kapsamna giren ekranl aralarla almalarn yapld tm iyerlerini kapsar. Ancak bu ynetmelik hkmleri: Hareketli makine ve aralarn kumanda kabinleri ve src mahallinde,(i makineleri) Tama aralarndaki bilgisayar sistemlerinde, Toplumun kullanmna ak bilgisayar sistemlerinde, yerinde, kullanm srekli olmayan tanabilir sistemlerde, Hesap makineleri, yazar kasa ve benzeri, data veya lm sonularn gsteren kk ekranl cihazlarda, Ekranl daktiloda UYGULANMAZ. Aadaki durumlarda iilerin gz muayeneleri yaplacaktr. I. II. III. Ekranl arala almaya balamadan nce, Dzenli aralklarla ve Ekranl arala almalardan kaynaklanacak grme zorluu olduunda.

BYOLOJK ETMENLER Bakteri, Virs , Mantar, Parazit, Vektr. Balca Risk Gruplar; o o o o Tarm iileri Hayvanclk iileri Salk alanlar Laboratuar alanlar

Ayrca iyerleri toplu yaam, beslenme yerleri olduundan enfeksiyonlar iin de riskli yerlerdir. Biyolojik etmenler iin riskli iler Tarm Tarm rnnn yetitirilmesi ve hasad Hayvanclk, ormanclk, balklk Gda paketleme, depolama Hayvan tyleri ve derilerinin ilenmesi Tekstil fabrikalar Aa ileme, marangozhaneler Salk bakm Hasta bakm Kiisel bakm Sa bakm, vcut bakm Biyoteknoloji retim ilemleri Klinik ve aratrma laboratuarlar Gnlk bakm merkezleri Bina onarm Kat ve sv atklarn yok edilmesi Endstriyel atklarn yok edilmesi

Biyolojik Risk etmenlerine maruziyet Hastane alanlar: HIV, HBV, HCV, HSV, CMV, Suiei, Kabakulak, Kzamk, TBC, H1N1,KKKA Tarm/hayvanclk alanlar: arbon, TBC, Kuduz, Brucella, Astm, Ar Duyarlk Pnmonisi, Alerjik Dermatit Yer alt / tnel ileri: Helmint Ulam ileri: Stma, Tropikal Hastalklar retim srecinde: Hammadde, proseste, rn retim evresinde: i evre, d evre de biyolojik etmenler ile temas sz konusudur. Biyolojik etmenlerin rol/sonular

Fizik Travma (srma-tepme- ssme) Toksikasyon (ylan akrep sokmalar) Alerji (toz-kl-bisinoz-KOAH) Kanserojen etki(virsler- mantarlar) Araclk etme(konak- ara konak-zoonozlar) Enfeksiyon etkeni olma(uyuz-mikroplar) nlemek yok etme ve temas kesme ile olur.

ENFEKSYON ZNCRN KIRMA KAYNAKLARIN KONTROL Tany kesinletirme Kaynak bulma(filyasyon) Kaynaklk etmeyi yok etme Kayna yok etme Tedavi etme zole etme

k yolu kontrol o o o Giyseler Maske Kondom

Tanma yolu kontrol o o o o o o Etkenin tanma yoluna(hava, su, gda vektrler) bulamasnn nlenmesi her trl atk kontrol evre temizlii Bulama yolu ile temasn kesilmesi Bulama yolunda etken yok etme Piirme Dezenfeksiyon Sterilizasyon

Giri yolu kontrol o o Salk eitimi Mekanik engeller

Duyarllk kontrol o o o o A Serum Desensibilizasyon Kemoterapi

Etken yok etme o o o Kontrol altna alma Eliminasyon Eradikasyon

BYOLOJK ETKENLERE MARUZYET RSKLERNN NLENMES HAKKINDA YNETMELK 10 Haziran 2004 tarihli 25488 sayl resmi gazete Tanmlar Madde 4 Biyolojik etkenler, enfeksiyon risk dzeyine gre: Grup 1: nsanda hastal yol ama ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler. Grup 2:nsanda hastal neden olabilen, alanlara zarar verebilecek, ancak topluma yaylma olasl olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkan bulunan biyolojik etkenler. Grup 3: nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma risk bulunabilen ancak genellikle etkili korunma ve ya tedavi imkan olan biyolojik etkenler. Grup 4: nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski yksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yntemi bulunmayan biyolojik etkenler. YNETMELK Madde 15 Bakanla Bildirim a) lk kez kullanmnda n bildirimi gerekenler Grup 2 biyolojik etkenler Grup 3 biyolojik etkenler Grup 4 biyolojik etkenler Bu bildirim iin balamasndan en az 30 gn nce yaplr. YNETMELK Madde 16 Salk Gzetimi a) veren her iinin; almalara balamadan nce, dzenli aralklarla, salk gzetimine tabi tutulmalarn salar. b) Risk deerlendirmesi c) Kiisel tbbi kaytlar maruziyetin son bulmasndan sonra en az 10 yl sre ile saklanr SALIK GZETM salnda salk gzetimi e girite Belirli aralklarla Herhangi bir sorunu olduunda iyeri salk birimine bavurduu zaman Hastalk izni dnnde

Sal koruma Birincil (primer) Koruma: Bir hastalk ya da salk sorunu ortaya kmadan verilmesi gereken salk hizmetleri

kincil (sekonder) Koruma: Bir hastalk ya da salk sorunu ortaya ktktan sonra verilmesi gereken salk hizmetleri. Temel amac erken tandr. ncl (tersiyer) Koruma: Bir hastalk ya da salk sorunu ortaya kp, erken tans salanamadktan ve/veya zarar verdikten sonra verilmesi gereken salk hizmetleri. Temel amac rehabilitasyondur.

Sal Gelitirme Sal gelitirmeye ynelik davran kazandrma amacyla, salk eitimi ile birlikte ilgili rgtsel, ekonomik ve evresel desteklerin herhangi bir ekilde birleimidir. ana bileeni vardr. Saln davransal nedenlerine ilikin sal gelitirme uygulamalar evresel nedenlere ynelik sal koruyucu uygulamalar Tbbi kaynak ve hizmetlerin rgtlenmesinde ynlendirilen koruyucu hizmetler Sal Kayt Altna Alma Saln kayt altna alnmas iyerlerinde hem salk hizmetlerinin bir gerei hem de hukuksal bir gerekliliktir. Saln kayt yerletirilebilir. altna alnmasyla balangta kiiler salklarna uygun ilere

Ayrca kiilerin belli aralklarla izlenip, salk durumlarnn kayt edilmesi ile hem kiilerin hem de o iyerinde alan grubun salk durumlarn takip etmek, zaman iinde ortaya kan salk risklerini, sorunlarn belirlemek, yada iyerinde uygulamaya konulan yeni bir retim ekli, kullanlan madde vb.nin sala etkilerini ortaya koymak olanakldr. yerinde Yaplan Muayeneler e giri muayenesi Periyodik muayeneler e dn muayenesi Risk gruplarnn muayenesi Kronik hastalk izlemi iyle sal arasnda ba olduunu dnenlerin muayenesi

e giri muayenesi: inin fizik zellikleri ve yeteneklerine uygun bir ie yerletirilebilmesi iin, eitli zelliklerinin saptanmas amacyla yaplan muayenesidir. ide bir hastalk saptanrsa, hastalna gre uygun ie yerletirilir.(hipertansiyon, epilepsi, grme bozukluu) ide saptanan hastaln erken tan- tedavisi salanr. (tberkloz) i kendisine zarar vermeyecek ie yerletirilir. (astm iisinin tozsuz ite altrlmas) i adayna muayene srasnda salk eitimi verilmesi( salkl gvenli davran, salkl beslenme, reme sal, aile planlamas) Muayene sonular kayt altna alnarak; iinin periyodik muayenelerinde kullanmak, aratrma yapmak ve gereinde hukuki amalar iin kullanlmas zgemi o Ya, cinsiyet o Eitim o Geirdii hastalklar, kazalar o Meslek hastalklar, i kazalar

o deneyimi, daha nce alt i kollar ve yapt iler Soy gemi Boy ve arlk Gs grafisi Yapaca iin risklerine gre tetkikler o Solunum fonksiyon testleri o Kan, idrar testleri o Grme, iitme testleri e giri muayenesi Tam klinik muayene o Ate nabz tansiyon o Ba-boyun, gs, karn, ekstremite muayeneleri o Gz ve kulak muayeneleri o in gereine gre el-ayak fonksiyon ve g muayeneleri Tm bu muayene ve incelemelerden sonra iilere bir belge dzenlenir: o Her ii yapabilir o Baz rahatszlklar dzeltildikten sonra belli ilerde alabilir o Ancak snrl ilerde altrlabilir o yerindeki ilerden hi birinde altrlamaz.

Periyodik Muayene(Aralkl Kontrol Muayenesi) yerinde alnan tm nlemlere ramen, iinin salnda olabilecek bir bozulmay erken saptamak iin yaplan muayeneler Amac erken tan ikincil koruma, hangi sklkta ve nasl yaplaca allan i koluna gre deimektedir. in zelliine gre 1 yl, alt ay veya daha az aralklarla yaplr. inin saln korumak, iinin salk durumunu en st dzeye karmak Meslek hastalklarnn erken tehis ve tedavisini salamak ve hastaln iyeri ve i ile ilikisini incelemek Her muayenede iiyi olas bir hastalk ynnden eitmek ve uyarmak, iyerinde grlmesi beklenen hastalklarn belirtileri hakknda bilgi vermek Koruyucu nlemleri retmek ve kullanlmasn salamak Meslek hastalklarnn insidansn(grlme skl) drerek, denecek tazminat azaltmak, i gc kaybn nlemek Muayene bulgularn kayt ederek, gereinde aratrma ve hukuksal amalarla kullanmak Temelde periyodik muayenede ie giri muayenesinde olduu gibi ii tam fizik muayeneden geirilir, iin nitelii nedeniyle riskli organ-blgelerin muayenesi yinelenir. Muayene bulgular, ie giri muayenesi bulgular ile karlatrlr. Periyodik muayene skl ve yntemi yaplan ie gre deiir. o Kmr madeni iisi: alt ay/ylda bir, AC grafisi temel muayene o Kurun iisi: ayda/ ayda bir, ayrntl klinik ve laboratuar muayene e Dn Muayenesi Hastalk yada salk izni8istirahat)nedeniyle iinden belli bir sre uzak kalan kiilere ie balamadan nce yaplan muayenedir. stirahat sonunda hastann durumu deerlendirilir. Deerlendirmede, tam muayene, gerekli ve ilgili laboratuar incelemeleri yaplr Son haliyle iinin ie balayp balayamayacana karar verilir, Gerekirse iinin alma saatinde, yerinde deiiklik yaplr. Risk Gruplarnn Muayenesi

 Risk Gruplar: ocuk iler/ Kadn iler/ Engelli iler/ Yal iler Risk gruplarnn muayenesinde ocuk ve kadnlarn hangi ilerde ne kadar srelerde alabilecekleri yasalarla belirlenmitir. ocuklarda tam muayenenin yan sra, iyerinde bedensel ve ruhsal geliime etki yapacak faktrlerin deerlendirmesi de yaplr. Kadnlarn muayenesine zellikle gebelik dneminde zen gsterilmeli. Gebelik ayna kadnn durumuna gre daha hafif ilerde almas iin rapor verilebilir, doum ncesi ve doum sonras izinler dzenlenir. yerinde bakm evi kre varsa burada baklan ocuklarn kabul muayenesi yaplr, salk durumlar izlenir, salk taramalar, alanma durumlar izlenir, gereinde alanmalar salanr.( Salk Bakanl alama emasna uymak kouluyla) Engellilerin gereksinimlerine gre, ilerini deitirmesi, daha hafif ilerde almalar salanr. Yallarda meslek hastalklar yan sra kronik hastalklarn izlemi de yaplr. Kronik hasta izlemi o yerinde hipertansiyon, diyabet vb. kronik hastalklarn izleminin yaplmas o Gnlk-haftalk yada vardiya ncesi-sonras izlemler yaplr. o Hastann durumuna gre iini, vardiyasn deitirmesi salanr. Salkla ii arasnda ba dnen iinin muayenesi o Periyodik muayene dnemi olmasa bile ayrntl yk ve fizik muayene yaplamal o Erken tan iin frsat yakalanm olabilir o Rutinde istenen incelemeler ile kukulanlan hastalk iin inceleme yaplmaldr.

YANGIN YANMA: Yanc maddenin oksijen ile s altnda belirli oranlarda birlemesi sonucu meydana gelen kimyasal bir reaksiyondur. Yangn snflar: A snf yangnlar- kat madde yangnlar B snf yangnlar- sv madde yangnlar(petrol ve trevleri) C snf yangnlar- gaz madde yangnlar D snf yangnlar- metal yangnlar E snf yangnlar- elektrik yangnlar Yangn Yaylmas 1. Kondksiyon(kat cisimler vastas ile snn nakli) 2. Konveksiyon(snn hava sirklasyonu ile nakli) 3. Radyasyon(n nakli) Yangn sndrme maddeler o Su o Kpk o Karbondioksit(CO2) o Kuru kimyevi toz(KKT) o Halojenlendirilmi hidrokarbonlar(halokarbon) Sndrme prensipleri o Boma o Soutma o Yakt giderme o Engelleme

Portatif yangn sndrme cihazlar Yangn sndrme cihazlarnn periyodik kontrol ve bakm TS ISO 11602-2 standardna gre yaplr Sndrme cihazlarnn bakmn yapan reticinin veya servis firmalarnn dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olmas gerekir. Servis veren firmalar, istenildiinde mterilerine belgelerini gstermek zorundadr. Sndrme cihazlarnn standartlarda belirtilen hususlar dorultusunda ylda bir kez yerinde genel kontrolleri yaplr ve drdnc yln sonunda iindeki sndrme maddeleri yenilenerek hidrostatik testler yaplr Cihazlar dolum iin alndnda, sndrme cihazlarnn bulunduklar yerleri tehlike altnda brakmamak iin, servisi yapan firmalar, bakma aldklar yangn sndrme cihazlarnn yerine, aldklar sndrc cihazn zelliinde ve ayn sayda kullanma hazr yangn sndrme cihazlarn geici olarak brakmak zorundadr.

SG KAVRAMI VE KURALLARININ GELM Denetiminin Uluslar aras Dayana: denetiminin uluslar aras dayanan,11.7.1947 tarihli ve 81 sayl Sanayi ve Ticarette Denetimi Uluslar aras alma rgt Szlemesi oluturmaktadr. Trkiye, 13.12.1950 tarih ve 5690 sayl yasayla bu szlemeyi onaylayarak ykmllk altna girmitir. Anayasamzn 90. Maddesine gre, bu szleme yasa hkmndedir ve szlemenin amac, iyerlerinin dzenli denetimi yoluyla iilerin korunmasn amalayan hkmlerin uygulanmasn salamaktr. alma hayatnn ilk nemli Yasas olan 3008 Sayl Kanunu 15.06.1937 tarihinde yrrle girmitir. 25.08.1971 tarihinde yrrle giren 1475 sayl Kanunugerei SG gvenlii ynnden birok tzk ve ynetmelik uygulamaya konulmutur. 1o.6. 2003 tarihinde 4857 sayl yeni Kanunu yrrle girmitir. Salk, sadece hastalk ve sakatln olmamas deil, bedenen, ruhen ve sosyal ynden tam bir iyilik halidir. Tehlike, insanlarn yaralanmas, hastalanmas, maln veya malzemenin hasar grmesi, iyeri ortamnn zarar grmesi veya bunlarn gereklemesine sebep olabilecek kaynak veya durum. Risk, tehlikelerden kaynaklanan bir olayn, meydana gelme ihtimali ile zarar verme derecesinin bir bilekesidir. Gvenlik, iin yaplmas ve yrtm srasnda oluan risk ya da risklerin, tanmlanm bir zaman aral sresince, kabul edilebilir snrlarda kalma yeteneidir. Sal ve Gvenlii, i yerinde iin yaplmas ve yrtlmesi ile ilgili olarak oluan tehlikelerden ve sala zarar verebilecek koullardan korunmak ve daha iyi bir alma ortam salamak iin yaplan sistematik ve bilimsel almadr. SGnin ncelikli hedefi, alanlar i kazas ve meslek hastalndan korumaktr. lkemizde ilk defa 2005 ylnda 155 sayl ILO szlemesi gerei Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyioluturulmu ve konseyce T.C. ULUSAL SALII VE GVENL POLTKA BELGES (2006-2008)yaymlanmtr. Genel anlamda; devlet, mevzuat yapma, tekilatlanma ve denetimle. veren, nlem alma, denetleme ve eitimle. i, alnan nlemlere uymakla ykmldr. SG KURULLARI Sanayiden saylan, devaml olarak en az 50 ii altran ve alt aydan fazla srekli ilerin yapld iletmeler SG kurulu kurmak zorundadr.

Bir iverene bal birden ok iletme varsa,50 den fazla ii altran her bir i yerinde ayr ayr birer SG kurulu kurulmas gerekir. SG kurulu en az ayda bir kez toplanr. Birden ok iyeri olan bir iveren bu iyerlerine ait SG raporlarn en az 6 ayda bir incelemek ve gereken nlemleri almak zorundadr. yeri hekiminin ncelikli grevi koruyucu salk hizmetidir. SG kurullar periyodik olarak dzenledikleri toplantnn; gndemini, yerini, gnn ve saatini toplantdan en az 2 gn nce bildirmek zorundadr. verenler SG kurullarnn kararlarn uygulamakla ykmldrler. SG kurullar 4857 sayl i kanununun 80. Maddesi gerei kurulur. SG kurulunda olmas gerekenler: 1.iveren veya vekili,2.i gvenlii ile grevli mhendis veya teknik eleman,3.iyeri hekimi,4.insan kaynaklar, personel, sosyal iler veya idari ve mali ileri yrtmekle grevli bir kii,5.varsa sivil savunma uzman,6.iyerinde grevli formen , ustaba veya usta,7.sendika temsilcisi,8.salk ve gvenlik ii temsilcisi. SG kurulunun bakan iveren veya iveren vekilidir. SG kurulunun sekreteri i gvenlii ile grevli mhendis veya teknik elemandr. Ar i kazas halleri ve zel tedbir gerektiren nemli hallerde kurul yelerinden birisi kurulu olaanst toplantya arabilir. Tekliflerin kurul bakanna veya sekreterine yaplmas gerekir. SG kurulunun olaan toplantlarnn sresi toplam olarak ayda 24 saati geemez.Toplantlarn gnlk alma saatleri iinde yaplmas esastr. yerinde i sal ve gvenlii asndan kendisinin saln bozacak ve vcut btnln tehlikeye sokacak yakn, acil ve hayati bir tehlike ile karlaan ii,kurula bavurduunda kurulun ayn gn acilen toplanmas ve karar vermesi gerekir. SG kurulu yelerin ounluu ile toplanr, kararlar katlanlarn oy okluu ile alnr. Eitlik halinde bakann oyu karar belirler. SG Kurullar hakkndaki hkmlere uymayanlara Kanununun 105. Maddesine gre para cezas verilir. SG YNETM SSTEMLER SG ynetim sistemi, kuruluun faaliyetleri ile ilgili SG riskleri ynetimini kolaylatran tm ynetim sisteminin bir parasdr. lkemizde standart yaynlayan kurum Trk Standartlar Enstits(TSE)dr. Kalite sistem belgelendirme faaliyetleri Trk Akreditasyon Kurumu (TRKAK)tarafndan akredite edilmektedir. QS 9000,ISA 2000,NPR 5001,BS 8800,OHSAS 18001,OHSAS 18002 SG ynetim sistemleridir. SG ynetim sistemlerinden BS 8800 mesleki salk ve gvenlik ynetim sistemi rehberi,ngiliz standartlar enstits(British Standardization Ins.,BS)tarafndan yaynlanmtr. OHSAS 18001,1999 ylnda oluturulmu,2001 ylnda TSE tarafndan kabul edilerek yaynlanmtr. OHSAS 18002, OHSAS 18001in uygulanmasna ilikin uygulama rehberidir. SG ynetim sistemlerinde baarnn salanmas iletmedeki tm birimlerin destei ile mmkndr. OHSAS 18001in ilk aamas kuruluun SG politikasnn belirlenmesidir. CE iareti rnn AB direktiflerince belirlenen artlara uygun olarak retildiini ve pazara sunulduunu belirtir. ISO 9000,9001 kalite ynetim sistemi, ISO 14001 evre ynetim sistemidir. ISO 9001,ISO 14001 ve OHSAS 18001de irket ii uygunsuzluklar Tetkikbal altnda incelenir.

ISO 9001,ISO 14001 ve OHSAS 18001de bir st dzeye kabilmenin art Srekli yiletirmedir. OHSAS 18001de kazaya sebep olan veya kazaya sebep olabilecek potansiyele sahip olay Vakaolarak tanmlanr. OHSAS 18001de meydana gelebilecek zararl bir olayn sonular ve oluma olaslnn bilekesi Risk olarak tanmlanr. OHSAS 18001de kabul edilemez zarar riski iermeme durumu Gvenlikolarak tanmlanr. OHSAS 18001de riskin byklnn tahmin edilmesi ve riske tahamml edilip edilmeyeceine karar verilmesi Risk Deerlendirmeolarak tanmlanr. OHSAS 18001de yasal ve dier artlar maddesi yer almaldr. nc taraf ve bamsz bir kurulu tarafndan yaplan bir inceleme D Tetkik olarak tanmlanr. OHSAS 18001de yer alan prosedrler birinciderece dokmanlardr OHSAS 18001de yer alan talimatlar ikinci derece dkmanlardr? OHSAS 18001de yer alan mevzuatlar d kaynakldkmanlardr? OHSAS 18001de kuruluta alan personelin yetki ve sorumluluunu gsteren ana dokman organizasyon emasdr. OHSAS 18001de ynetim gzden geirme toplantlar en az ylda bir yaplmaldr. RSK YNETM VE DEERLENDRME SPOT BLGLER SG ynetim sistemleri:QS 9000,BS 8800,ILO i sal ve gvenlii ynetim sistemi rehberi,ISA 2000,NPR 5001,OSHA AS/NSZ 4360,OSHA AS/NSZ 4804,OHSAS 18001,OHSAS 18002. OHSAS 18001 en yaygn olarak kullanlan SG ynetim sistemidir. TSE tarafndan TS 18001 Sal ve Gvenlii Ynetim Sistemleri artlarolarak yaynlanmtr. OHSAS 18002,OHSAS 18001de destek amal uygulama rehberidir. OHSAS 18001in temel admlar:1.SG politikas,2.Planlama,3.Uygulama ve letme,4.Kontrol ve dzeltici faaliyet, 5.Ynetimin gzden geirilmesi. Risk Deerlendirme OHSAS 18001 de planlama aamasnda yaplr. OHSAS 18001in nemli bir vurgusu srekli iyiletirmedir. SG ynetim sisteminin temel hedefi insan korumaktr. Srekli iyiletirmenin esasn Deming evrimi olarak da bilinen PUK(Planla, Uygula, Kontrol et, nlem al) evrimi oluturur. Risk Deerlendirme PUK evriminin Uygulama aamasnda yaplr. Risk deerlendirmede proaktif yaklam esastr. Kazann meydana gelmesinin ardndan tekrar olmamas iin zm aramak reaktif yaklam, kaza olmadan riski azaltmak ve zm aramak proaktif yaklamdr. nsanlarn yaralanmas, salnn bozulmas veya bunlarn birlikte gereklemesine sebep olabilecek kaynak, durum veya ilem tehlike olarak tanmlanr. Yaralanmaya, saln bozulmasna veya lme sebep olan olay kaza olarak tanmlanr. Risk bir olayn meydana gelme olasl ile meydana geldiinde oluturaca sonularn iddetinin birleimidir. Kabul edilebilir risk, iletmenin yasal zorunluluklara ve kendi SG politikasna gre, tahamml edebilecei dzeye indirilmi risktir. Yaralanmaya, salnn bozulmasna veya lme sebep olmadan gerekleen olaylara ramak kala olaylar denir. Ynetimden kaynaklanabilecek tehlikelere rnekler: alma saatleri, rotasyon yaplmamas, alma saatleri, alann stats. letmenin bulunduu blgeden kaynaklanabilecek tehlikeler: heyelan veya gk,sel baskn, dmesi,deprem,meteorolojik artlar,yldrm dmesi,sabotaj.

letme iindeki mekanik tehlike kaynaklar: kaldrma ve tama aralar, sabit ve seyyar merdivenler, uygun olmayan korkuluklar, asansrler, alak ve dar geitler, hatal istifleme, malzeme dmesi ve yuvarlanmas, tama, dklme ve salmalar. letme iindeki fiziksel tehlike kaynaklar: grlt, titreim, scaklk, nem, hava, akm hz, radyant s, aydnlatma, radyasyon, basn ve elektromanyetik alan. letme iindeki kimyasal tehlike kaynaklar: asitler, bazlar, solventler, yancyakc-boucu gazlar, tozlar, metaller. letme iindeki biyolojik tehlike kaynaklar: virsler, bakteriler, parazitler, vektrler, mantarlar. Nihai rn tehlikeleri: ambalaj zerinde eksik bilgilendirme, tantc uygun etiketlemenin yaplmamas, tama artlarnn bildirilmemesi, depolama artlarnn bildirilmemesi, kullanc iin malzeme gvenlik bilgi formunun hazrlanmamas. alandan kaynaklanabilecek tehlikeler: kiisel alkanlklar, psiko-sosyal faktrler, eitim eksiklii, koordinasyon eksiklii, iletiim eksiklii, zihinsel yetersizlikler, fiziksel yetersizlikler, davran bozukluklar, zararl alkanlklar, ya cinsiyet. yerinde meydana gelen kazalarn %98inin nedeni insan kaynakldr. Risk deerlendirme sreci 5 admdan oluur:1.Bilgi toplanmas,2.Tehlikelerin belirlenmesi,3.Tehlikelerden kaynaklanan risklerin deerlendirilmesi,4.Risklerin azaltlmas ya da ortadan kaldrlmas iin nlemler alnmas,5.Risklerin kaydedilmesi ve izlenmesi. Risk deerlendirme ne zaman yaplr: e yeni balanlmas durumunda, deiiklik durumunda, i kazas/meslek hastal olumas durumunda, dzenli aralklarla yaplr. Risk deerlendirme ekibinde olmas gerekenler: veren veya temsilcisi, i gvenlii uzman, iyeri hekimi, alanlar ya da temsilcileri, almann yapld blmden teknik eleman. Risk deerlendirmede birey yaklamnn yararlar: Hzl sonu alnr, kiinin ynlendirilmesi engellenir, maliyeti dktr. Risk deerlendirmede takm yaklam: almann sonularna yaplacak olas itirazlar nleyerek herkesi tatmin edecek sonularn alnmasn salar. Ancak, sonular ge alnr ve maliyeti yksektir. malat srasnda ve sonrasnda, olas hatalarn tespit edilmesi amacyla kullanlan tehlike deerlendirme teknii hata trleri ve etkileri analizidir. TWAnn Trke anlam sekiz saatlik referans zaman dilimine gre llen veya hesaplanan zaman arlkl ortalamadr. sistemlerinde ilk olarak tehlikeler sonra tehlikelere ait riskler belirlenir. Bir i sisteminde birden fazla tehlike ve ayn tehlike kaynandan birden fazla risk oluabilir. Risk deerlendirmesinde hata trleri ve etkileri analizi FMEA veya HTEA olarak ifade edilebilir. Risk deerlendirmede mevcut yntemlerin hi biri bir kuruluun i sal ve gvenlii risklerinin btnsel olarak deerlendirilmesi iin yeterli olmamaktadr. Risk deerlendirmelerinde alan iilerin katlm byk bir nem tar. Risk deerlendirme ynetiminin seiminde sektrel farkllk byk nem tar. Risk tehlike bir olayn oluma olasl ile zarar verme derecesinin birleimidir. Risk=Olaslk x iddet Tehlikelere ynelik korunma politikalarnn gelitirilmesinde ncelik sras:1.Tehlikenin kaynanda alnacak nlemler,2.Tehlike kayna ile alan arasnda (ortamda)alnacak nlemler,3. alan zerinde alnacak nlemler. Kaynanda korunma uygulamalar: Elimine edilmesi, ortadan kaldrlmas, bertaraf etme, yerine koyma, ikame etme, mhendislik kontroller(iin yapl eklinin deitirilmesi)ve makine koruyucular.

Ortama ynelik korunma uygulamalar: zolazyon, alann riskten uzaklatrlmas, tecrit,idari kontroller ve organizasyonel dzenlemeler. Kiiye ynelik korunma uygulamalar: Dozimetrik kontroller, salk muayeneler, alamalar, kiisel koruyucu donanmlar. Kiisel koruyucu donanmlar hibir zaman tek bana ve ilk korunma yntemi olarak planlanmamaldr. Risk deerlendirmesinin ilk adm n tehlikelerin belirlenmesidir. Btn i yerleri risk deerlendirmesi yapmakla ykmldr. Risk deerlendirme yntemlerinden grev analiziyntemi insan temel alan bir yntemdir. Risk deerlendirmede benzer kurulularla karlatrma kaba analizdir. Risk deerlendirmede: Zararn oluma olasl, zararn potansiyel iddeti ve tehlikeden etkilenecek kii says riskin bykln hesaplamada etkili olan parametrelerdir. Risk deerlendirme yntemleri: Nitel(kalitatif) risk deerlendirme yntemleri, nicel(kantitatif)risk deerlendirme yntemleri ve karma risk deerlendirme yntemleri olmak zere snflandrlabilir. Hata Tr ve Etkileri Analizi(FMEA-HTEA)eitleri :Sistem, Servis, Tasarm, Proses. Tesisin tasarm aamasnda olas tehlikelerin analizi iin kullanlan risk deerlendirme yntemi n tehlike analizi dir. HAZOP, risk deerlendirme yntemlerinden tehlike ve iletilebilirlik analizi yntemini ifade eder. lem srecini grsel olarak sergilemek iin grafik model kullanan risk deerlendirme yntemi hata aac analizidir. Kazay kaydetmede balatc zincirleme olaylar arasndaki ilikileri inceleyen risk deerlendirme yntemi olay aac analizidir. Hata aac analizi ve olay aac analizi yntemlerini birlikte kullanan risk deerlendirme teknii sebep-sonu analizidir. Proses ak emasnda O sembol ilem (operasyon) faaliyetini ifade eder. Proses ak emasnda D sembol gecikme(bekleme) faaliyetini ifade eder. Proses ak emasnda sembol depolama faaliyetini ifade eder. Hata trleri ve etkileri analizinde (FMEA) risk ncelik katsaysnn hesaplanmas iin kullanlan deikenler: olaslk, iddet ve fark (tespit) edilebilirlik dir. PUK evriminde risklerin kabul edilebilir olup olmadna karar verilmesi evrimin uygulama aamasnda yaplr. Risk ynetiminde alnmas gereken ilk nlem riskin kaynanda azaltlmas dr. Risk deerlendirmede kullanlan fine-kinney metodunun deikenleri: olaslk, iddet ve sklktr (frekans). Hata tr ve etkileri analizinde riski belirleyen deikenlerin llmesinde 1-10 lei kullanlr? Hata tr ve etkileri analizinde bir sistemin ok yksek riskliolarak nitelendirilmesi ve sistemin durdurulmas iin hesaplanan risk ncelik deerinin 2001000 arasnda olmas gerekir. Hata tr ve etkileri analizinde bir sistemin dk riskli olarak nitelendirilmesi iin hesaplanan risk ncelik deerinin 1-50 arasnda olmas gerekir. Fine-Kinney metodunda bir sistemin ok yksek riskliolarak nitelendirilmesi iin hesaplanan risk deerinin 400 den byk olmas gerekir. Kimyasal Maddelerle almalarla Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelie gre risk deerlendirme almalarnn en ge ka 5 ylda bir yenilenmesi gerekmektedir.

Risk deerlendirmenin yasal dayanaklar:4857 sayl kanunun 77. Maddesi, 4857 sayl kanunun 78. Maddesi kapsamnda karlan ynetmelikler ve 161 sayl ILO szlemesi. Balk kl diyagram olarak da bilinen risk deerlendirme teknii Neden Sonu Analizidir. leriye doru dnme teknii olarak da bilinen risk deerlendirme yntemi Olay Aac Analizidir. Geriye doru dnme teknii olarak da bilinen risk deerlendirme teknii Hata Aac Analizidir. Tehlike Ve letilebilirlik Analizi -HAZOP zellikle kimya sektrnde proses ynetimi iin kullanlan bir risk deerlendirme yntemidir. Hata aac analizi hem kalitatif (nitel) hem de kantitatif (nicel) olarak uygulanabilecek bir risk deerlendirme yntemidir. Tesisin tasarm aamasnda olabilecek tehlikelerin analiz edilmesinde kullanlan risk deerlendirme yntemi n Tehlike Analizidir. alanlarn amirleri ile birlikte iyeri kazalarn ve hatalarn incelemelerini salayan risk deerlendirme yntemi lemleri nceleme Teknii Dir. Kalitatif (nitel )risk deerlendirme teknikleri: n tehlike analizi, i gvenlii denetlemesi , sre / sistem kontrol listeleri ,ilemleri inceleme teknii ,Dow ve Mond tehlike indisleri , olursa ne olur analizi , tehlike ve iletilebilirlik analizi , grev analizi , insan hatas analizi. Hem kalitatif hem de kantitatif olarak uygulanabilecek risk deerlendirme yntemleri: Hata trleri ve etkileri analizi ,hata aac analizi ,olay aac analizi ,sebep sonu analizi ,fine kinney metodu , Ridley metodu. Kuruluun , yasal zorunluluk ve kendi SG politikas erevesinde dayanabilecei dzeye indirilmi riske kabul edilebilir risk denir. TWA deeri hesaplama sresinde esas alnan sre 8 saattir. 15 dakikalk srede maruz kalnan ve almamas gereken limit deer STEL olarak tanmlanr. Riskin ortaya kma ihtimalinin nlenmesi faaliyeti nleyici faaliyet olarak tanmlanr. Risk ortaya ktktan sonra yaplan faaliyet Dzeltici faaliyet olarak tanmlanr. Kalitatif risk analizinde saysal deerler kullanlmaz, saysal deerler yerine kaba ve ham veriler kullanlr. Kantitatif risk analizinde; saysal deerler ve istatistiksel hesaplamalar kullanlr. Risk analizi risklerin nceliklendirilmesidir. Risk kontrol byk risklerin azaltlmas, kk risklerin ayn seviyede tutulmas faaliyetleridir. Risk Ynetimi kazalarn nlenmesi iin sistematik ve gereki bir at kurulmasn salar. Risk deerlendirme, risklerin belirlendii, nceliklendirildii ve nlemlerin alnd bir sretir. Risk haritalar meslek hastal ve i kazalar iin ayr ayr hazrlanr. Fiziksel Risk Etmenleri Spot Bilgiler alma ortamlarndaki fiziksel risk etmenleri: grlt, titreim, aydnlatma ,termal konfor, iyonize ve iyonize olmayan nlar ,alak ve yksek basntr. Grlt asndan yaplan deerlendirmede kullanlacak parametreler: grltnn iddeti, frekans ve maruziyet sresidir. Verilen bir zaman aralnda, llen ses ile ayn toplam enerjiye sahip sabit dzeydeki sesin ses dzeyi edeer srekli ses dzeyi olarak tanmlanr. Ses Trleri: Ar ses, Karmak ses, Devirsel ses, Geliigzel ses . Bir sisteme dardan uygulanan kuvvetin frekans sistemin doal titreim frekansna eit olarak tanmlanr.

Titreime maruz kalan alanlarda grlen beyaz parmak hastal 20-1000 Hz frekans aralnda oluan titreimler sonucu meydana gelir. Btn vcut titreimi iin sekiz saatlik sre boyunca gnlk maruziyet snr ve etkin deerleri: Snr deer: 1,15 m / etkin deeri: 0,5m/ Bir k kaynann tm dorultularda yayd enerjinin niceliini betimleyen byklk Ik Aks dr. Grsel muayene ileri gibi zel faaliyetlerde, ince detaylar ayrt etmek iin gerek duyulan aydnlatma dzeyi 750 -5000 lks arasnda olmaldr. Aydnlk dzeyi saptanrken dikkate alnacak faktrler: Grlmesi gereken nesnenin boyutlar , kartlk , ya ve aklktr. yerlerinde tekdze aydnln salanmas iin tavana yerletirilen iki lamba arasndaki uzakln ls Lambalarn alma yzeyinden yksekliinin katn amamaldr. 1 havadaki su buhar miktarnn gram olarak arl mutlak nem olarak tanmlanr. Kat evreden ( evredeki cisimlerden )yaylan s enerjisini tanmlayan kavram radyant s dr. nsan vcuduyla evresel yzeyler arasnda scaklk fark olduunda nm yoluyla gerekleen s alveriine Radyasyon denir. alanlar zerinde fizyolojik ve psikolojik etkiler brakan ve i verimini olumsuz ynde etkileyen sesler endstriyel grlt olarak tanmlanr. alma ortamlarnda nem ve hava akm iin nerilen deerler: Nem % 30-70 hava akm hz < 0,1 m/s Ar endstriyel ilerin yapld iyerleri iin nerilen yaklak hava ss aral : 12-15C dir. Kulak zarnda ve orta kulak kemiklerinde meydana gelen iitme kayb letim tipi iitme kaybolarak tanmlanr. kulakta duyma hcrelerinde meydana gelen iitme kaybna alg tipi sarlk denir. Grltnn alan zerindeki olumsuz etkileri: Damarlarn daralmas, kas gerilmeleri , yksek tansiyon ,adrenalin artmas , sinirlilik , konuma yeteneinde bozulma . Kanunla salanan yardmlardan yararlanabilmek iin sigortalnn meslek hastalna sebep olan iinden fiilen ayrld tarih ile meslek hastalnn meydana kt tarih arasnda geecek azami sreye ykmllk sresi denir. Grltden kaynaklanan meslek hastalklarnn ykmllk sresi 6 aydr. Titreimden kaynaklanan meslek hastalklarnn ykmllk sresi 2 yldr. itme kaybna etki eden faktrler : Grltnn iddeti Grltnn Frekans Grltden etkilenme Sresi Grltye kar kiisel Duyarllk Grltye kalan kiinin Ya Grltye kalan kiinin Cinsiyeti Grltden kaynaklanan meslek hastal iin gerekli artlar: Grltl ite en az iki yl alm olmak gerekir, grlt dzeyinin srekli olarak 85 DBin stnde olduu ilerde en az 30 i gn alm olmak gerekir. Gen ve salkl bir insan kula, frekans 20 Hz ile 20000 Hz arasndaki seslere duyarldr. itme eii 0 d B, ar eii 140 Db dir. alann mesai sresince maruz kald grlt dzeyini analiz etmek iin kullanlan cihaz Grlt dozimetresi dir. Ortam grlts entegre ses dzeyi ler ile llr.

i sal ve i gvenlii tz nn 22. Maddesine gre ar ve tehlikeli ilerin yaplmad yerlerde, grlt derecesi 80 desibeli gememelidir. Resmi Gazete de yaynlanan grlt ynetmeliine gre: 8 saatlik i gn iin maruziyet snr deeri 87 d B (A ) olarak belirlenmitir. Grltye kar alnacak nlemler: Kaynanda kontrol, kaynak ile alc arasnda kontrol (ortamda ), alcda kontrol, planlama ile grlt kontrol Planlama ile grlt kontrol faaliyetleri: ilem ve tezgah seimi, tesis ii yerleim ve ileriye dnk planlamalar. nsan vcudu sl denge denklemi: H=MRC-ED H : Vcut s depolama yk M : Metabolik s kazanc R : Radyant veya enfraruj (kzltesi n )s yk C : Konvektif s yk E : Evaporatif ( buharlama terleme ) s kayb D : Kondaktif s yk (direk temas )

Maksimum nem: Belli bir scaklkta ve belli bir basn altnda 1 m3 havann tayabilecei en ok su buhar miktarna maksimum nem denir. Bal nem: Belli bir scaklkta belli bir hacim havada bulunan su buhar miktarnn ayn scaklkta ve ayn hacimdeki doymu havada bulunan su buhar miktarna orandr. Scaklk: Kuru termometre ile llr. Nem: Kata termometreler, Higrometreler ile llr. Radyant s: Glob termometre ile llr. Hava akm hz: Anemometre ile llr. Aydnlatma Trleri: Dolaysz aydnlatma, dolayl aydnlatma, yar dolayl aydnlatma, karma aydnlatma . 1 metrekarelik bir alana den k aks 1 lmen ise aydnlatma iddetine 1 lx denir.

ERGONOM Ergonomik alma Yeri Dzenleme Yntemleri: Fizyolojik adan antropometrik adan, psikolojik adan, bilgi tekniine dayal, gvenlik tekniine dayal, evresel faktrler asndan. Antropometri: nsan vcut llerini konu edinen bir bilim daldr. Ergonomik tasarmda antropometrik verilerin %90 tasarm ls iinde yer alr. Antropometrik Veri Tipleri: Statik Antropometri /Dinamik Antropometri / Kuvvetsel Antropometri Bir iin ergonomik olmas iin tama gereken zellikler: Yaplabilirlik Katlanlabilirlik(kabul edilebilirlik) Beklenebilirlik Honutluk(kendini gerekletirebilirlik) alma duruunun (postrn) tanmlanmasnda kullanlan vcut elemanlar: bel kemii, pelvis, kaslar organizasyonu ilkeleri: geniletme, i zenginletirme, i deiimi(rotasyon), grup almas

Dikkat gerektiren iler daha yksekte( 95-110cm), ar iler daha dkte (70-90 cm) yaplr. fizyolojisi i ve alma evresinin etkileri sonucunda oluan yklenmeleri inceler. sisteminin insan zerinde oluturduu etkiler btnne yklenme denir. alanlarn bireysel zellikleri ve kapasitelerine bal olarak yklenmeye kar gsterdikleri toplam tepkiye zorlanma denir. Fiziksel i ykn lme yntemleri: Nabz Frekans/ Kan Basnc/Oksijen Tketimi/ Solunum Skl/ Vcut Scakl/Kan Biyokimyas Ve drardaki Deiiklikler/ Elektromiyogram/Kandaki Laktik Asit Dzeyi Srekli g snr 4kcal/dakikadr. Dinlenme 4 ekilde olabilir. stee bal ara verme Gizli dinlenme(ikincil bir i) akna bal ara verme Yasa ile saptanm aralar Duru(postr):Vcudun ban, gvdenin, kol ve bacak yelerinin boluktaki konfigrasyonu, hizalanmas olarak tanmlanmaktadr. Postr be ana vcut parasnn mekanik etkileimi ile meydana gelir. Bunlar bel kemii, leen kemii, omur diskleri, kaslar ve deridir.

KAZALARI i yerinde meydana gelen, alanlar, makineleri, takmlar, aralar veya yeri arzaya uratan nceden planlanmayan ve istenmeyen olaylara i kazas denir. kazas aadaki hal ve durumlarn birinde meydana gelen, sigortaly hemen veya sonradan bedence ve ruha zarar uratan olaydr. Sigortaln i yerinde bulunduu srada veren tarafndan yrtlmekte olan i dolays ile Sigortaln iveren tarafndan grev ile baka bir yere gnderilmesi yznden asl iini yapmakszn geen zamanlarda Emzikli sigortal kadnn ocuuna st vermek iin ayrlan zamanlarda Sigortalnn iverence salanan bir tatla iin yapld yere toplu olarak gtrlp getirilmeleri srasnda Bir olayn i kazas olabilmesi iin i ile ilgili olmas, iyerinde veya kanunda snrlanan yerlerin birinde meydana gelmesi, kiiyi hemen veya sonradan bedenen veya ruhsal olarak hasara uratmas gerekmektedir. kazs lkemiz mevzuatnda 5510 sayl kanun ile tanmlanmaktadr. kazalar blge alma mdrlne kazadan sonraki 2 ign ierisinde bildirilmelidir. Kaza sebebini aklamak iin kullanlan teoriler: domino teorisi, insan faktrleri teorisi, kaza-olay teorisi, epidemiyoloji teorisi, sistem teorisi, kombinasyon teorisi. Kaza arl kaza sonunda alnmas gereken istirahat sresi ile llr. SGK istatistiklerine gre lkemizde en ok kaza metal i kolunda, en fazla lml i kazs inaat sektrnde olmaktadr. Kaza skl belirli bir zaman aral iinde meydana gelen ve bir gnden fazla iten kalmaya neden olan kazalarn saysn tanmalar. Genel kazalanma oran kaza sklk ve kaza arlnn birlikte deerlendirilmesi ile belirlenir. lkemizde lmcl ya da iinin srekli i gremez duruma girmesine neden olan kazalarda kabul edilen kayp i gn says 7500 gndr. lml olmayan kazalarn SGKya bildirimi 3 i gn iinde yaplmaldr.

Kazann dolaysz(grnen) maliyetleri: Ekipman Hasarlar, Gelir Kayb, Yaralanmadan Kaynaklanan Kayplarn Tazmini, Salk Ve Gvenlik Faaliyetleri Altnda Yasal Ykmllkler, Sigorta Primleri. Kazann dolayl(grnmeyen)maliyetleri: Emniyet, dari Ve Gvenlik Maliyetleri, Tbbi Maliyet, Yaral ken denen Para, Dier ilerin Zaman Maliyeti, Gc Deitirme Maliyetleri, retim Kayb Maliyetleri, Fabrika Ve Makinelere Hasar Maliyeti, Sipari Kayb Maliyeti. kazalarnda ekonomik deer hesaplanrken esas alnan kriter Gayri Safi Milli Hasladr. alma Yaamnda zel Risk Gruplar

alma yaamndaki zel risk gruplar: kadn, ocuk, gen, yal, gmen alanlardr. Uluslararas szlemeler ve lkemizdeki mevzuata gre en kk alma ya 15dir. 16-18 ya arasndaki ocuklarda alma hayat bakmndan zellikli bir grup olarak ifade edilmekte ve bu yataki ocuklarn almalarna baz kstlamalar konmaktadr. 14 yan doldurmu ve ilkretimi tamamlam olan ocuklar, bedensel, zihinsel,ve ahlaki, gelimelerine ve eitimine devam edenlerin okullarna engel olmayacak hafifi ilerde altrlabilirler. Temel eitimini tamamlam ve okula gitmeyen 15 yandan kk ocuklar, gnde 7 haftada 35 saatten fazla altrlamazlar. Okula devam eden ocuklarn eitim dnemindeki alma sreleri, eitim saatleri dnda olmak zere, en fazla gnde 2 saat ve haftada 10 saat olabilir ocuk ve gen iilerin hafta tatili izinleri kesintisiz 40 saatten az olamaz ocuk ve gen iilere verilecek yllk cretli izin sresi 20 gnden az olamaz. Kadn iiler her ne ekilde olursa olsun gece postasnda 7,5 saatten fazla altrlamaz. Maden ocaklar ile kablo demesi, kanalizasyon ve tnel inaat gibi yer altnda veya su altnda allacak ilerde 18 yan doldurmam erkek ve her yataki kadnlarn altrlmas yasaktr. 18 yan doldurmu kadn iilerin gece postalarnda altrlmasna ilikin usul ve esaslar Salk Bakanlnn gr alnarak SGB tarafndan hazrlanmtr. Kadn iilere 1 yandan kk ocuklarn emzirmeleri iin gnde toplam bir buuk saat st izni verilir. kanununa gre, kadn iilerin doumdan nce 8 ve doumdan sonra 8 hafta olmak zere toplam 16 haftalk sre iin altrlmamalar esastr. kanununa gre, kadn iilerin oul gebelikte doum ncesi ve doum sonrasnda kullanaca toplam izin sresi 18 haftadr. Vardiyal alma Ve Gece almas

Gece almas en ge akam 8 de balar en erken sabah 6 da biter. Gece altrlacak iilerin salk durumlarnn gece almasna uygun olduu ie balamadan nce alnacak salk raporu ile belgelenir. Gece altrlan iiler en ge iki yla bir defa iveren tarafndan periyodik salk kontrolnden geirilirler. Gece almasnda toplam alma sresi 7,5 saati geemez. Posta deiimi yapacak bir ii srekli olarak en az 11 saat kesintisiz dinlenmeden tekrar ie balatlamaz. 18 yan doldurmam ocuk ve gen iiler gece altrlamaz. alma sresinin yarsndan ou gece dnemine rastlayan bir postann almas, gece almas saylr.

Nitelikleri dolaysyla srekli altklar iin durmakszn birbiri ardna postalar halinde ii altrarak yrtlen ilerdeki posta says 24 saatlik sre iinde en az 3 ii postas altracak ekilde dzenlenir.