TERAPTK NANOAYGITLAR

Teraptik; geni bir anlamda canl tedavileri srecindeki mdaheleleri ifade eder. Nanoteraptik aygtlardaki ama; in vivo kullanmdr ve invasivenin (tedavinin vcuda girii) olduka aza indirgenmesidir. ok kk boyutlara ve hacimlere bir fonksiyonun kazandrlmas ve ayn zamanda multipotent olmas ile nano aygtlar bu amaca uygundur.

Biyoteknoloji, farmastik kullanm iin bireysel protein ve nkleik asit retimine(supra molekller) younlamtr. Ancak bu ilgi yerini daha karmak yaplara brakmaktadr. Yeni top-down ve bottom-up materyaller geleneksel biyoteknolojinin snrlarn geniletmektedir.

Bu yeni materyaller biyomolekllerin organizasyonunu ve alma aktivitelerini iyiletirebilecek yaplardr. Nanobiyoteknolojik aralar yada sentetik nanoaygtlar da denmektedir.

Nanoteraptiklerin Dizayn Kapsam Nanoaygtlarn dizayn teraptik etkisi dikkate alnarak materyallerin nanoboyuttaki kuantum,elektriksel,mekanik ve biyolojik zelliklerine gre yaplr.Dier taraftan miktarda nemlidir.Supramoleklden balayarak organel, hcre organizma hedefine gre hem miktar hemde dizayn koullar deiir.

Uygulama alannn biyolojik oluu dier nanoteknolojik uygulamalara gre nanoteraptik retimini daha zor klar. Biyolojik molekllerin aktiviteleri fonksiyonlar dier biyolojik molekllerle etkileimi gznne alnarak dizayn gerekletirilir ve bu da nanoaygtlara spesifik ve duyarl olma ihtiyac kazandrr.

Nanoboyutta mdaheleye uygun olan hastalklarla teraptik nanoteknolojinin olduka yaygnlamas beklenmektedir. zellikle kanser , kardiyovaskler hastalk teadavileri ve al tedaviler nano lekte mdahelelere olduka uygundur.

Nanoaygtlarn baz ideal karakteristikleri: - Biyolojik molekller fonksiyonel olmaldr. - Aygt fonksiyonu , aygt aralarnn toplam aktivitesini ierir - Aygt komponentleri aygtn fonksiyonunu belirler. - Aygt fonksiyonlar biyolojik ortamda emsalsiz olabilmelidir.

Nanobiyolojik aygtlarn karakteristikeri - Teraptikler olduka az invasiv olmal - Teraptikler hastalkl alan hedefleme kapasitesinde olmal - Hastalkl blgelere kar duyar olmal; hastalk hakknda bilgi verebilmeli ve ayarlanabilir, kontrol edilebilir olmaldr. - Teraptik fonksiyonlar standardize birimlere ayrlm olmal - Birimlerin teraptik fonksiyonlar deitirilebilir ve ayarlanabilir olmaldr.

NANOTERAPTK AYGITLARA SENTETK YAKLAIMLAR : TOP-DOWN /BOTTOM UP

Nanomateryal sentezinde yaygn olarak top down ve bottom up prosesleri uygulanr. Top down yaklam byk molekllerle balar ve kullanm tekniine bal olarak ve kontrol dzeyine gre istenilen kk yaplara ulalr. Litografi ve milling teknikleri gibi ou mikroretim teknikleri bu proses iin uygundur.

Bottom-up prosesler kk molekllerle balar ve farkl metod ve kontrol dzeyleri ile istenilen rnlere ulalr. Atomik kuvvet mikroskopisiyle sentezlenen inorganik yaplar ve polimer sentez rnleri bunlara rnektir.

Top-Down Prosesi : Mikro retim Teknii ile Nano Gzenekli Membran retimi Litografi teknii ile nano gzenekli silikon membran retimi bu ileme rnek verilebilir, immno izolasyon almalarnda kullanlr. Litografi 3 temel admdan oluur; 1-Kalp dizayn 2- Kalba uygulama 3- Kalbn ayrlmas

a)Fotolitografi ile substrata zel maskeler hazrlanp, maskelerden de kalp hazrlanr. Por klar protonlanm silikon(koyu kahve) ve boronatlanm silikonun(gri) asitle oyulmasyla oluturulur. b) Kontroll bir ekilde ayn kalnlkta silikon oksit yerletirilir(beyaz) c)Kaln polisilikon tabaka ( ak kahve) ile silikon oksitin st kaplanr, dier taraftan por klar alr. d) Por akl silikon oksitin hidroflorik asit ile alr.

Bottom-up Proses : Poli(amido) Amin (PAMAM) Dendirimerlerinin Sentezi

Katmanlar halinde sentezlenen ve polimerik tekrar nitelerini ieren yaplara dendirimer denmektedir. ekirdek yap zerine eklenen dallar ve bu dallara da eklenen son gruplar araclyla istenilen ileve uygun hale getirilebilirler. Biyosensr olarak kullanlabilecekleri gibi ila salm sistemleri, zgl hcre ve doku tanma zelliklerine sahip nanomakineler olarak tasarlanmalar ve retilmeleri mmkndr.

En nemli yapsal zellikleri oransal geometrisi ve yksek monodispersitesidir.Sentetik materyaller iinde mevcut en monodisperse yaplardr. PAMAM dendirimerleri balatc bir amonyak ekirdei evresinde oluurlar. Metil akrilat katlmas ve sonrasnda etilen diaminin yapya eklenmesiyle ilk dendirimer ekirdei olumu olur.

Teknolojik Ve Biyolojik Olanaklar Sentez Yaklamlar Nanoaygtlarn zelliklerinde bahsedildii gibi aygt bileenleri aygt fonksiyonunu belirlemelidir.Bunun iinde uygun bir sentez yaklam seilmelidir. Bu sentez yaklamlarn - assemble - self- assemble olarak ikiye ayrabiliriz.

Eer materyal elektrostatik,hidrofobik ,van der waals etkileimleri veya hidrojen bayla yada molekl ii etkileimlerle yap oluturma eiliminde ise self assemble, aksi takdirde ise assemble olarak adlandrlr. Elektron-ekirdek litografisi,AFM kullanlan yntemler , dip-pen nanolitografi assemble yaklamlara rnektir.

Karbon nanotpler , fullerene ve polimer kimyas yntemleri self-assemble yaklamlara rnektir.

NANOTERAPTKLERN UYGULAMA ALANLARI

Uygulamadaki avantajlar: Artm ila znrl Paralanmaya kar koruma Toksit etkilerin azalmas Uzatlm etki Biyo yararlanmn gelitirilmesi Dalm zelliklerinin dzenlenmesi Hedefleme (hcre/doku)

UYGULAMA ALANLARI
Onkoloji Kardiyovaskler Sistem mmn Sistem Kontroll SalmSistemleri Alar Biyosensrler

ONKOLOJDENANOTERAPTKAYGITLAR
Mevcut tedavi yntemleri(ila, kemoterapi ,radyoterapi) kanser tedavisinde yeterli deildir. Nanoteraptik cihazlar zellikle boyutlar sayesinde tmr detavilerinde daha baarldr. Nanoteraptik aygtlar sitoksin ile normal hcrelerden ayrlr fakat tmrl hcrelere szarlar.

NANOTERAPTKLERNKARDYOVASKLERUYG ULAMALARI
Mevcut

doku mhendislii sayesinde aygtlar, boyutlu , gzenekli ve adehezyon zelliine sahip olmasndan byme ve fonksiyonel damar retmek iin hcrelerin oalmasna olanak salar Molekllerin organizasyonu ve etkileimini mems (Mikro ElektroMekanik Sistemler) teknolojisi ile dizayn ederek kardiyoveskler sensrlerin gelitirilmesini salar.

KONTROLL SALIM SSTEMLERNDEK UYGULAMALAR

Kontrast grntleme modl

Florokrom alg modl Hedefe ynlendirme modl

ksmda tanan ila moleklleri

Florokrom/k sinyali ile ila salnm modl

 Akll

nanoara olarak uygulanan multimerik dendrimer tasarm, zerinde tad modller araclyla hcre d folik asit reseptrn tanyarak hcre iine antikanser ila uygulamas yapabilen bir nanoyapdr. Hedefe ynlendirme modl hcre zglln salarken, florokrom alg modl folik asit reseptrne balanarak uygun dalga boyunda sinyal yayar.

zgl sinyali alglayan ila salnm modl dendrimerin gvde yapsnda bulunan metotreksat ilacnn salnm iin gvde yapsn aar. yaklamn hayata geirilmesiyle bir insan epidermoid karsinoma hcre hatt olan KB hcrelerine ortam konsantrasyonundan 100 kat fazla metotreksat verilmesi mmkn olmutur

Bu

Nanoteknolojinin getirdii nemli yeniliklerden biri de hcreye zg gen transferini baarmak zere gelitirilen dendrimerik nanoyaplardr Nanobilimin en nemli rnlerinden biri de kukusuz akll ila salnm sistemlerinin gelitirilebilmesidir. Nanoparacklar araclyla ila tanmnn en gl yn, istenilen yzey modifikasyonlar sayesinde, paracklara biyotaklit zellii kazandrlabilmesidir.

Bu sayede ila tayclarnn yanlzca belirli bir blgede, belirli bir damarda veya belirli bir evrede ila salnm yapmalar salanm olur. Bu yaklam tedavi zglln arttrabilmesiyle ila tedavisinde yeni bir r amaya

BYOSENSR ALANINDAK UYGULAMALAR

Nanotp alannda biyo-sensorlar, ilk olarak yar iletken zellikte tasarlanan ve sentezlenen karbon nano-tp yaplarla aratrlmaya balanmtr. Bu almalarn amac karbon nano-tp yapda biyo-alglayclarn mikro elektronik bileenlere elenmesiyle biyolojik sistemlerdeki elektrik veya elektrokimyasal sinyallerin tannmas ve okunabilmesini salamaktr.

 Nanoteknoloji,

zgl nkleik asit dizilerinin tannmasnda yeni bir r amaya hazrlanmaktadr. sayede yeni biyo belirtelerin gelitirilmesi, kii baznda yksek lekli dizi analizinin mmkn olmas ile kiiye zg yeni tan testleri araclyla kiiselletirilmi tp uygulamalar ortaya kacak ve yaygnlaacaktr.

Bu

UYGULAMA ALANINDAK KISITLAMALAR

Nano-boyutta retilmeleri nedeniyle dk lekli reaksiyonlara neden olan nano-materyal retimi, kimyann uzun tecrbe ve bilgi birikimine sahip olduu alanlardan biri deildir. Nano-paracklarn retim aamasnda oluan yan rnler ve kullanlmayan nano-partikllerin doa ve evrede akbetinin ne olaca bilinmemektedir.

Dier

ynden, nanoparacklarn canlda uygulamalarnn uzun dnem etkileri hakknda da bilgi ve toksisite testleri in-vitro ortamla snrl kalmaktadr. n-vivo toksisite deneyleri literatrde ok snrl sayda yer almaktadr.

 Yaplan

almalarda Nano-paracklarn En nemli ve Olas Yan Etki Nedenleri Beklenen dalm alanlarnn dna kmalar

Fagositozdan kaabilecek kadar ufak olmalar Proteinlerin yaplarn modifiye ederek inflamatuvar ve toksik etki ortaya karmalar Karbon nano-tplerin uzun filamentz agregatlar oluturabilme potansiyelidir.

Dier ynden karbon nano-tpler hzla ve

BZ DNLEDNZ N TEEKKR EDERZ 04078089 04078086 04078093

Rait BOSTANCI Murat ERDOAN Muhammet ZORLU