Yksek Yaplar: Binann herhangi bir cephesinden grnen en dk kottaki bina ykseklii en az (60.50) m.

olan yaplar (yksek yaplar) olarak kabul edilir. Rezidans: Ticaret, ticaret+hizmet, ticaret+konut ve konut alanlarnda yaplan, minimum konut artlarn salayan, birden fazla bamsz blmden oluan ve konaklama tesisinin verdii hizmetlerden de faydalanan konut binalardr. Nfuslar hzla artkca,yksek yaplarla dikey yaplamaya dnld.Eski stanbul imar ynetmeliinde 30.50 mt. olan yksek yap ykseklik snr stanbul yeni imar ynetmeliinde 60.50 mt. karld.1990 ylndan balayarak i merkezi olarak tasarlanan yksek binalar simgesel bir nem kazand.Yksek binalarda almak kadar rezidans tipi yksek binalarda oturmakda prestij salayan bir unsur olarak alglanmaya baland.stanbul gibi byk ehirlerde bu gibi yksek binalarn ehrin belli yerlerinde younlamas trafiide,yaamayda ekilmez yapyor.Bu tr kentsel mekan oluumunda yksek binalarn evreye olan fiziksel,fonksiyonel ve sosyal etkilerini ehirsel planlama ve tasarmla bu tr problemler zlmeli.Plaza ve gkdelen adyla anlan bu binalar akll binalar oldu tabi.Bu binalar akll yapan baz zellikler var.Kartl gei,iklimlendirme,havalandrma,yangn alglama,alarm,gvenlik,aydnlatma ve asansrlerin akll olmas art.Bu sistemler birbiriyle entegre edilerek tek merkezden kontrol edilip,ynetilmesi gerekiyor.Akll bina teknolojisi i merkezleri,center,plaza,alveri merkezleri,hava alanlar,rezidans binalarda uyguland grlr. YKSEK YAPILARA LKN AVAN PROJE UYGULAMALARI: Binann herhangi bir cephesinden grnen en dk kottaki bina ykseklii en az (60.50) m. olan yaplarda mimari avan projeler, statik, mekanik, elektrik, jeolojik, jeoteknik vb. mhendislik kabullerine ait aklama raporlar, gerekli yerleim krokileri ve siluet paftalar Bykehir Belediye Bakanl tarafndan onaylanmadan uygulama yaplamaz. Avan proje onayn mteakiben ile ve ilk kademe belediyelerince uygulama projeleri onandktan sonra ruhsat verilerek uygulama yaplr. Uygulama mar Planlarnda; i) TAKS+H (rtifa), ii) KAKS (EMSAL), iii) Blok Boyutlar+H yaplanma koullarndan en az birini salamas durumunda avan projesine gre uygulama yaplr. Hibirini salamamas durumunda yeni bir plan karar alnmas zorunludur. Yksek yaplara ait avan projelerin hazrlanmas aamasnda aadaki kriterler dikkate alnr. A. Meri imar plan kararlar ile ngrlm olan yap ve nfus younluu arttrlamaz. Mevcut younluk, plan kararlar ile yksek yap olarak kullanlabilir. B. Tarihi ve doal evreye, kent leine ve ehir siluetine olumsuz etkilerde bulunmamas, C. Jeolojik yapnn risk ihtiva etmemesi, D. Hava trafiine, kent havasn temizleyecek rzgr akmlarna ve kularn uu koridorlarna engel tekil etmemesi, E. Genel ulama ve yangn ulamna olumsuz etki etmemesi, F. Kentsel altyapya yeni kapasite art ihtiyac getirmemesi, G.mar plannda aksine bir hkm yok ise net parsel alan zerinden emsalin E=3 gememesi, Gerekmektedir. mar plannda aksine bir aklama getirilmedii takdirde; A.Yksek yaplarn imar istikameti (imar planlarnda gsterilen cephe hatt) ile yan ve arka parsel snrndan en az ekme mesafesi (15.00) m.dir. (60.50) m. ykseklikten sonra artan her (3.00) m. ykseklik iin n, yan ve arka bahe mesafelerine (0.50) m. ilave edilir. B. Bir parselde birden fazla bina yaplmas halinde yksek olan bina esas alnarak binalar arasndaki en az mesafe, (20.00) m. olup, (60.50) m. ykseklikten sonra ilave her (3.00) m. ykseklik iin bu mesafeye (0.50) m. ilave edilecektir. Bir parselde az katl ana bir kitle zerinde birden fazla ykselen bloklar tertiplenmesi halinde bloklar aras mesafe en az (15.00) m. olup, yksek blok esas alnarak ana kitle ile birlikte toplam (60.50) m. ykseklikten sonra ilave her (3.00) m. ykseklik iin bu mesafeye (0.50) m. ilave edilecektir. Yap adasnn konumu, arazi yaps veya deiik mimari zmlerin gerektirdii hallerde, minimum koullar salamak kaydyla binalar arasndaki mesafenin saptanmasnda Bykehir Belediye Bakanl yetkilidir. YKSEK YAPILARDA ASANSRLER Binann tipi ve konfor dzeyine gre teknik kriterler dikkate

YKSEK YAPILARDA ASANSRLER Binann tipi ve konfor dzeyine gre teknik kriterler dikkate alnarak trafik hesab yaplp, asansr say, kapasite, hz ve kuyu lleri belirlenecektir. Asansrlerden en az bir tanesi yk, eya ve sedye tama amacna uygun olarak yaplacaktr. Ayn kuyu iinde 3den fazla asansr konumlandrlamaz. 4 asansr konumlandrld takdirde 2erli gruplar halinde ayrlacak, aralar yangna kar dayankl bir malzeme ile ayrlacaktr. Asansrlerde kabin kaps olacak ve kabini havalandrmak iin ak arj grubuna bal bir havalandrma dzenei bulundurulacaktr. Yksek hzl asansrlerde (1m/sn.nin zerinde) tahrik sistemi kademesiz hz kontrol ilkelerine bal olarak seilip tasarlanacaktr. Asansrlerde kuyu altlarnn iskan edilen mahallerin stne gelmesi halinde kar arlklarda da mutlaka parat tertibat yaplacaktr. 1m/sn.den yksek hzda asansrlerde kaymal fren sistemi kullanlacaktr. Kar arlk iin parat donanm yaplmas halinde bunun iin kuyu l tadilat dikkate alnacaktr. Konut dnda halkn toplu bulunduu (umuma ak) yaplarda, asansrlerden biri bedensel zrllerin kullanmna uygun olarak dzenlenecektir. Yangn annda asansrler, yangn ihbar aldklarnda kaplarn amadan dorultular ne olursa olsun otomatik olarak acil k katna dnecek ve kaplar ak bekleyecektir. Ancak asansrler gerektiinde yetkililer tarafndan kullanlabilecek elektriksel sisteme sahip olacaktr. Asansrler yangn ihbar aldklarnda kat ve koridor arlarn kabul etmeyecektir. Yangn annda asansr kuyularnn yangn etkisi altnda kalmamas iin kuyu basnlandrma nitelerinin kurulmas zorunludur. Deprem annda ise asansrler, ihbar aldklarnda en yakn kata gidip, kaplarn ak hareket etmeyecek ekilde programlanacaktr. Asansr kat kaplarnn yangna dayankllk snf F90 olacaktr. (51.00) m.den daha yksek toplam brt inaat alan 15000m²yi aan konut d yaplarda, ayrca itfaiyenin kullanm iin en az bir tane yangn asansr yaplacaktr. Bu asansr itfaiye merdiveni ekirdeinde olabilecei gibi bu merdivenle balantl bir blmde de yer alabilir. tfaiye asansrnn kabin alan 1.5m²yi, tama kapasitesi min.630kg, hz zemin kattan en st kata 1 dakikada eriecek hzda olacak ve enerji kesilmesi halinde jeneratre balanacaktr. tfaiye asansrleri her kata hizmet edecek ve normalde de kullanlabilir olacaktr. Bu asansrlerin kaplar, elektrik tesisat ve kablolar 2 saat yangna kar dayankl olacaktr. Asansr boluu iindeki tesisat sudan etkilenmeyecektir. STATK VE BETONARMEYE LKN ESASLAR Her yksek yap iin proje onayndan nce hesaplara esas olmak zere arazide ve araziden alnm numuneler zerinde jeolojik, jeofizik, jeoteknik ve sismolojik almalar yaplacaktr. Bu alma, bu ilerde uzmanlam kii ve kurulular tarafndan yaplacaktr. Zemin raporunda binann yaplaca araziye ilikin u bilgiler bulunacaktr. A. Jeolojik yap. B. Zemin zellikleri (yeralt, su seviyesi ve kimyasal yaps) C. Temel sistemi konusunda neriler. D. Gerekiyorsa istenen sktrma veya slah yntem nerileri. E. Temel kazs srasnda alnmas gereken nlemler ve iksa yntemine ilikin neriler. F. Temelin evre yaplara etkisi. Sondaj yerleri ve derinlii arazi konusunda bilgi verecek yeterli sayda ve derinlikte seilecektir. Belediyesi gerekli grrse daha fazla sondaj isteyebilir. Yksek yaplarda BS 25den daha dk kalitede beton kullanlamaz donat cinsi olarak, birim uzama deeri %10un altnda olan BC III. kullanlmamaldr. Yksek yaplarda, tekil temel sistemi uygulanmaz. Yksek yap temellerinin tasarmnda, zellikle yumuak ve bozuk zeminlerde zemin-yap etkileimi hesapta dikkate alnacaktr. Kazkl temel sistemi seildiinde, kazklar arasndaki uzaklk kazk apnn 3 katndan daha az olamaz. Kazk balk kirilerinin boyutu en az 0.300.70m. olmaldr. Kaya zemine oturan yksek yaplarda devrilme tahkiki yaplacaktr. Temel projelerinde alt yapya ilikin imalatlarn yeri gsterilecek ve zellikle depremde oluabilecek yer deitirmelerde veya farkl oturmalarda nasl nlem alnd belirtilecektir. Yksek yaplarda, yapnn mimari tasarmnda dey ve yatay simetri ve dzenlilie zen gsterilecektir. Bunun iin hesap yaplan yndeki dey tayclarn atalet momentlerinin merkeziyle kitle merkezi arasndaki uzaklk yapnn o ynndeki boyutunun %5ini geemez. Perdeli yaplarda kattaki her iki ynde betonarme perdelerin toplam alan, kat alannn %2sinden az olamaz. Yksek yaplarda zemin katta yumuak kat oluumuna neden olacak mimari ve statik zmlere izin vermeyecek nlemler alnmaldr. Yksek yaplarda, yatay yer deitirmeler iin afet blgeleriyle ilgili ynetmelikte verilen snrlara uyulmasnn yan sra, katlar arasndaki nispi elastiki deplasmann kat yksekliine blm 0,002den byk olamaz. Yksek yaplarda kolon alan (Ac=Nd/0,6.fck) dan kk seilemez. Temel st kotundan toplam ykseklii 75 m.yi geen yaplarda dinamik hesap yaplmaldr. Ancak dinamik hesabn sonucu bulunan yatay yk, edeer statik yk esasna gre bulunan deerin %70inden az olamaz. Temel st kotundan toplam ykseklii 75 m.yi geen yaplarda scaklktan, snme ve bzlmeden doan etkilerde zellikle kolonlarn hesabnda dikkate alnmaldr. Yangn merdivenlerinde, yangna kar korunmu mahallerde pas pay 4cm.den az

hesabnda dikkate alnmaldr. Yangn merdivenlerinde, yangna kar korunmu mahallerde pas pay 4cm.den az olamaz. Tayc sistemlerin pas paylar iin TS.l263teki yanmaya dayankllk snflarna uygun olarak TS.4065deki izelgelerde verilen deerler kullanlacaktr. elik taycl binalarda, elik elemanlar, svama, betonla sarma vb. yntemlerle yangna kar korunacaktr. Belediyesince gerekli grlecek ilave hesap ve dokmanlar salanacaktr. MEKANK TESSATA LKN NLEMLER Yksek yaplarda bodrum kat dahil olmak zere her 30 m. ykseklik iin, tesisat kat veya mekanik tesisat proje ve hesaplarna uygun olarak mekanik tesisatnn gereksinimini karlayacak tesisat alan ayrlacaktr. Yapnn temiz su tesisat ykseklik zonlarna ayrlacak ve her zon ayr hidrofor sistemiyle beslenecektir. Binann tek hidrofor ile beslenmesi halinde her zon giriine basn drc vana konulacaktr. Btn zon hidroforlar tesisat kat ve mahallerinde olabilecei gibi, mekanik tesisat merkezine de konabilir. Konfor standard yksek binalarda gerekli grldnde ayn zon dahilindeki kat girilerine basn drc vana konulacaktr. Yapnn scak su kullanm tesisat da, temiz su tesisatna paralel olarak ykseklik zonlarna ayrlacaktr. Scak su tesisat, gereksinim olduu takdirde ayrca kullanm zonlarna ayrlacak, her zon ayr bir boylerle beslenecektir. Bakm olana olmayan mahallerde kr rgar yaplmayacaktr. Bu gibi yerlerde zel balant elemanlar kullanlacaktr. Wc lavabo vb. elemanlarn balantlarnda bunlar iin imal edilmi zel balant elemanlar kullanlacaktr. Pissu tesisatnda, ana kolon havalandrmasnn yannda, u nokta havalandrmas yaplacaktr. Vakum hesaplar gerektii takdirde sifonlar ayr havalk hattna balanacaktr. Her zonun en altndaki yatay borular dey darbelerini karlamak zere pik veya elik yaplacaktr. Dier borular PVC olabilir. Islak hacimlerde dk deme yaplmayacak, tesisat asma tavan ile gizlenecektir. Asma tavanlarda ses izolasyonu salanacaktr. Ana su deposu, yksek yapnn yaplaca blgedeki alt yap koullar, gnlk su rejimi, ayrca yangn rezervi de gz nne alnarak hesaplanacak ve 0,00 kotunun altnda yaplacaktr. Tali su depolar, tesisat katlar veya mahallerinde olabilir. Ancak ykseklii 50m.yi geen yaplarda, ana su deposu dndaki depolar atda olacaktr. Istma ve soutma tesisat hesaplarnda, gne s kazanlar, iletmedeki kullanm fonksiyonlar gz nne alnarak, zonlama yaplacaktr. Zon santralleri veya fon-coilleri ait olduu zonun maksimaline, stma kazanlar merkezi su soutma niteleri binann maksimaline gre seilecektir. Gne s kazanlar hesabnda, yap elemanlarnn glgeleme etkisi zamana bal olarak gz nne alnacaktr. naatta, s ekonomisi salayacak s izolasyonu, ift cam vb. nlemler ncelikle alnmaldr. Yapnn konumu, kullanm koullar, yukardaki izolasyon nlemlerinin birini veya birkan gereksiz kld hallerde; her trl enerji ekonomisi iin yaplan ilave alternatif yatrmlarn geri deme sresi, iletme younluu gz nne alnarak her trl enerji giderleri ile karlatrlarak hesaplanacaktr. Bu sre iki yl getii takdirde ilave yatrmlardan ksmen veya tamamen vazgeilebilir. Is hesaplarnda, ykseklik etkisiyle oluan baca ve evre koullar ile baml, rzgar etkisinin oluturaca infiltrasyon ayrca gz nne alnacaktr. Is ekonomisi ynnden infiltrasyonu azaltacak, dner kap, rzgarlkl kap, hava perdesi vb. nlemler alnarak mekanik tesisat projesinde ayrca analiz yaplacaktr. Is hesaplarnda, yangna kar nlemlerde szkonusu edilen pozitif basn salamak zere verilen d hava fazlas yannda, kullanclar iin taze hava da gz nne alnacaktr. Pissu, temiz souk ve scak su tesisat, fancoil ve klima santral borular, taze hava kanallar exhaust kanallarnn geii iin tesisat aftlar yaplacaktr. aftlara en fazla katta bir girilecek, aft kapaklar konulacaktr. aft kapaklar, yangnn yaylmn nlemek zere, szdrmaz ve yangna dayankllk snf en az F60 olacaktr. aftlarda almak zere platform ve gemici merdiveni yaplacaktr. Her trl tesisat mahalli veya tesisat kat, tesisatn imalatn takiben yangn zonlarna uygun olarak szdrmaz biimde kapatlacaktr. Her trl boru, salam ekilde scaklk etkisi altnda uzama ve bzlmelere izin verecek ekilde, kayc sabit sportlarla tespit edilecektir. Duvar ve deme geilerinde kovanlar kullanlacaktr. Mekanik tesisat projesinde, tip sport detaylar verilecektir. Borularn genleme ve bzlmelerini alacak kompansatrlerin kullanm yerleri gsterilecektir. Binalarn dilatasyon geilerinde tesisat borular ve kanallar iin gerekli nlemler alnacaktr. ELEKTRK TESSATINA LKN NLEMLER Yksek yaplarda, kuvvetli ve zayf akm tesisat odalar bulunacaktr. Yapda birden fazla bamsz blm olmas halinde bu oda veya odalar amacna uygun olarak belirli katlarda yada her katta olabilir. Saya dolab, panolar, tablolar gibi tehizatn nlerinde en az 1.00m. geit mesafesi braklacaktr. Karlkl her iki duvarda da tesisat dolab olmas halinde bu mesafe l.20m.den az olamaz. Yap iinde, kuvvetli ve zayf akm iin tesisat aftlar ayrlacaktr. Gerekli hallerde elektrik tesisatlarnn, mekanik etkilere veya suya kar korunmas kouluyla mekanik tesisat aftlar da kullanlabilir. Trafolarn zemin zeri normal katlarda tesis edilmesi halinde kuru tip trafo kullanlacaktr. 0G aft sistemi ise kapal tip olacak ve koruma snf en az 1P 40 seilecektir. Yap iindeki yangn derecesi yksek mahallerdeki AG panolar tam kapal tipte olacaktr. Yapya ait trafo olmas halinde, elektrik tesisat datm sisteminde busbar veya benzeri kanal sistemi kullanlacaktr. Ancak yapda birden fazla bamsz blm olmas halinde kablo sistemi de kullanlabilir. Yangn zonlar geilerinde, kablo kanallar yangna kar izole edilecektir. Yangn alglama ve ihbar devreleri (detektr, buton, klakson, kl alarm vb.) yangn, su pompalar, sprinkler pompalar, toz pompalar, pozitif

(detektr, buton, klakson, kl alarm vb.) yangn, su pompalar, sprinkler pompalar, toz pompalar, pozitif basnlandrma fanlar duman tahliye fanlar, asansr vb. tesisatlarda kullanlan kablolar alev iletmez zellikte olacaktr. Ayn zamanda bu tesisatlarda elik veya yine alev iletmez borular ve ek malzemeleri kullanlacaktr. Yangn alglama ve uyarma sistemleri; A. Yapnn konut amal ina edilmesi halinde; asansr makine dairesi, kalorifer dairesi, kat holleri, tesisat kat ve mahalleri, asansr boluklar gibi mterek kapal mekanlarda yangn alglama dedektrleri konulacak, kat holleri ile yangn merdivenlerinde ayrca buton tesis edilecektir. B. Yapnn otel, yurt, ihan gibi konut d blmlerinde, yukarda aklanan zelliklere ek olarak btn mekanlarda yeterli sayda ve zellikte dedektr tesis edilir. C. Her katta en az bir adet kl uyarma sistemi bulunacaktr. Tm yapda 2 tonlu ve tonlardan birinin 500 Hz ile 1000 Hz arasnda alma frekans olan, ses seviyesi btn mahallerde en az 65 dB veya ortam grltsnn 5 dB yukarsnda yeterince kornodan oluan sesli uyarma sistemi olacaktr. D.Yangn alglama sinyalinin alnd katn belirlenmesi amacyla yangn merdivenlerinde her kat knda kl uyar armatrleri bulunacaktr. E. Her katta yangn ka yollarn, gsteren, uygun aralklarla yerletirilmi, enerji kesilmesi halinde bile en az 90 dakika alabilen acil ka yn armatrleri bulunacaktr. Ayrca, gvenlik aydnlatmalar amac ile genel mahallerde en az 90 dakika alabilen akl aydnlatma armatrleri bulunacaktr. F. Yangn annda itfaiyenin binaya girmesi istenen giriin zerinde, kl ve sesli ikaz bulunacaktr. G. Yangn ihbar santraline herhangi bir alam ve arza sinyali geldiinde, sinyal kaynann bulunduu zon, santralin gstergelerinde belirlenmelidir. Yangn ihbar, hat kopukluu, hat ksa devresi AC-DC arza, toprak arzas gibi durumlar santralden sesli ve kl olarak izlenebilmeli, tm kl gstergeler bir buton ile test edilebilmelidir. Yangn ihbar durumunda sesli ve kl genel alarm verilmelidir. Santral panodan AC 220 V bamsz bir hat ile beslenmelidir. Alarm sisteminin alma gerilimi DC 24 V.dur. Yangn santralinde, yangn ihbar alndnda asansrlerin nceden tanmlanm acil k katna ynelmesinde kullanlacak zel konta bulunmaldr. Jeneratrler; konut d yaplarda ve 51,00 m.yi aan konut yaplarnda elektrik kesilmelerinde binann acil gereksinimlerini karlamak zere otomatik olarak devreye giren jeneratr gruplar kurulacaktr. Jeneratr yk hesab yaplrken aadaki kriterlere uyulacaktr. kaz bilgi iaretleri, merdivenler ve jeneratrler odas aydnlatmalar, asansrler (sral alacak ekilde), yangn ihbar sistemi, haberleme sistemi, pis su emme ve atma pompalar, temiz su pompalar, yangn pompalar, jokey pompalar, kritik havalandrma ve egzoz fanlar %100; pano odas ve haberleme merkezi aydnlatmalar %50; koridorlar ve d aydnlatmalar %20; genel amal blmler %l5 orannda beslenecektir. Yaplardaki tm prizler gvenlik hatl olacaktr. Konutlarda banyo ve mutfaklar iin en az birer adet iyerlerinde ise her bamsz blm iin en az bir adet 2kw. gcnde zel priz hatlar bulunacaktr. Elektrik tesisatnda otomatik sigortalar kullanlacaktr. Yapdaki her asansr iin 1 adet, ihan, konut gibi yaplarda her bamsz blm iin kolon hattnda en az 1 adet, kre, yurt gibi yaplarda ise her priz hattnda 1 adet olmak zere faz kaak akm koruma cihazlar kullanlacaktr. Haberleme kablolar haberleme sisteminden sorumlu kurum tarafndan onayl olacaktr. Kablolar zayf akma ait tesisat aftlar, kanal ve borularnda geirilecektir. Her trl topraklama tesisatna ait toprak altnda kalacak topraklama elemanlar, inaatlarn temel safhasnda zmlenecektir. Tesiste ana tablodan tali tablolara ve alclarn madeni gvdelerine kadar devam eden bir topraklama ebekesi kurulacaktr. Kuvvet ve aydnlatma tesisatna ait metal gvdeli alclar, hava kanallar, her trl boru donanmlar, asansr, ray ve makineleri koruma topraklamas a ile irtibatlandrlacaktr. Yksek yaplarda, yldrmdan koruma sistemi yaplacaktr. Yksek yaplarn atlarna uyar konulacaktr.