ACL DURUM HAZIRLII VE PLANLANMASI

Tahir SNANOLU Makine Mhendisi Emk.Ba Mfettii Gvenlii Uzman(A)

Eitimin erii

1. Acil durum planlarnn

2. 3. 4.

5.
6. 7. 8.

hazrlanmas ve alanlara aktarlmas Tedbir ve tatbikatlar Acil durum ekiplerinin ve alanlarn eitimi Acil durum donanm Byk endstriyel kazalarn nlenmesi lkyardm ve acil mdahale Tehlike iletiimi lgili mevzuat

Eitimin Hedefi
Acil durum planlarnn hazrlanmas,

alanlarn bu konuda bilgilendirilmesi,

Uygulamann tatbik edilmesi, Acil durumlarda mdahale ve iletiim, lgili mevzuat hakknda bilgi sahibi olmak.

Acil Durum Hazrl ve Planlamas

yerlerinde

yangn, patlama,

sabotaj, deprem, sel, sava hali,

i kazalar ve evreye zarar

Acil Durum Plan

veren gelme

felaketlerin olaslna

meydana gre Acil

Durum Plan hazrlanmaldr.

Acil Eylem Gerektiren Haller

Yangn, Patlama, Deprem,

Sel,

nsan saln tehdit edici bir olay, evre salna etki edici bir olay, Byk hasar, zarar ve ziyan yaratacak olaylar, Domino etkisi, nsan saln hemen ya da uzun vadede etkileyecek zehirli kimyasal gaz- sv kaak ve dklmeleri.

Genel Koullar
Acil durum planlar, yetkili makamlar, iletme ynetimleri ve yerel ynetimlerce her byk tehlikeli kurululardaki tehlike kontrol sisteminin nemli bir esidir. Byk tehlikeli kurulularn acil durum planlar iyerine ve civarna ait acil durum ilemlerini kapsamaldr. letme ynetimi iletmesini i gvenlii standartlarna uygunluunu salamaldr. Acil durum planlarnn, iyerinde gvenli bir almann yerini ald dnlmemelidir.

Hedefler
Acil durum plannda u

hedefler gdlmelidir:
Her acil durumun

snrlandrlmas imkan varsa nlenmesi,

Acil durumlarn halk, mal-

mlk ve evre zerinde etkilerini en aza indirme

Tehlikenin Saptanmas ve Analizi

yeri ii ve civar acil durum

planlanmasnda iletme ynetimi

nce sistemli bir biimde acil

durum gereince gsterebilecek olas kazalar saptamal ve

deerlendirmelidir.

Tehlikenin Saptanmas ve Analizi

Her iki durum iin iyeri ii ve civar

acil durum planlama analizinde olasl ok tahmin edilen kazalardan ie balamal, ancak oluumu seyrek fakat sonular ar olabilecek kazalar da gz nnde

tutulmaldr.

letme Ynetiminin Olas Kazalar Analizi unlar Belirtmelidir

En ar olaylar tartlmal,
En ar olaylara gtren yollar, Bu seyir yolu boyunca sralamadaki daha hafif olaylarn

zamanlamas,
Daha hafif olaylarn boyutlar, eer bunlarn ilerlemesi

engellenemiyorsa,
Olaylarn gereklemesine ait greli tahmin,
Her olayn sonular.

Plan Kapsam
Her byk tehlikeli kuruluun bir acil

durum iyeri yerleim plan olmal.

yeri acil durum plan iletme ynetimi

tarafndan hazrlanmal ve byk kazalarn olas sonularna ilikin tahminleri iermelidir.

Kk kurulularda acil durum plan

salt iileri hazr duruma getirmeyi ve

dardan acil durum hizmetlerine

ar ilemlerini kapsayabilir.

Acil Durum Plannn eleri

Olas kazalarn bykl, nitelii ve

gerekleme bakmndan greceli tahmini,

Planda sralamalar, d makamlarla,

acil durum hizmetleri ile balantlar,

Alarma geme ilemi ve iyeri iine ve

dna duyuruda bulunulmas,

zellikle iyeri ii olay amiri ve olay ba

amiri atamas bunlarn grev ve sorumluluklarna ilikin aklamalar,

Acil Durum Plannn eleri

Acil durum kontrol merkezi iin yer

belirlenmesi ve rgtlenmesi,
Acil durum halinde kurulu iinde

iilerin yapacaklar grevler,

Acil durumda iilerin ve dierlerinin

kurulu dnda stlenecekleri etkinlikler,

Planda zel grev sahibi (kilit adam)

iilerin kuruluun teki blmlerinden ya da kurulu dndan ar sras gsterilmi olmaldr.

Alarm ve letiim
letme ynetimi bir kaza yada acil durum balangcnda

ilgili iileri ve iyeri dndaki personeli hemen haberdar etme olanaklarn salamaldr.
letme ynetimi, alarma geme ilemlerini tm iilere

aklamal ve durumun hemen kontrol altna alnabilmesi iin derhal harekete geilmesini salamaldr.
letme ynetimi kuruluun byklne gre acil durum

alarm sistemleri ile ilgili gereksinimleri karlamaldr.

Yeterli sayda alarm iareti verme noktalar ngrmelidir. Grlt dzeyi yksek olan yerlerde iletme ynetimi

iileri uyarma iin grsel alarm iaretleri salamaldr.

zel ilerin Belirlenmesi ve Grevlerinin Tanmlanmas

yeri acil durum amiri sorumluluklar; Olayn bykln, derecesini saptamak, ilerin gvenliini salama, kurulu ve mal hasarn en

aza indirmek iin acil durum ilemlerini balatma,

Kurtarma ve yangna kar ilemleri balatma, Kayp aratrmalar iin dzenlemeler yapmak.

 letme ynetimi acil durum plannda acil durum ilemlerini

Acil Durum Kontrol Merkezi

yrtecek ve egdm salayacak bir acil durum merkezi ngrmeli ve plana uygun bir merkez oluturmaldr. Kontrol merkezi hem iyeri olay amirinden ve iletmenin teki blmlerinden bilgi, talimat alp vermeye elverili, hem de ayn ilevi iletme d iin yapacak niteliklerle donatlmaldr. letme ynetimi acil kontrol merkezini en az risk tayan yerde oluturulmaldr. Acil kontrol merkezinin herhangi bir nedenler rnein toksik gaz bulutu yznden devre d kalmasna kar iletme merkezi yedeini de belirlemelidir.

yerinde Yaplacak lemler

yeri acil durum plannn asl

amac kazay kontrol altnda tutma, snrlama, kuruluun teki yakn ksmlara yaylmasn nlemek ve kayplar en aza indirmektir. letme ynetimi acil plannda gerektiinde yerinde hemen karar almay mmkn klan yeterli esnek hkmler bulunmas salanmaldr. Acil kontrol merkezinde iilerin ad ve adreslerine ait kaytlar tutulmasn ve bunun dzenli olarak gncelletirilmesi.

yerinde Yaplacak lemler

Uzunca bir zaman alan acil durumlarda iletme adna

duyuru yaynlanmas ve bu bilgilerin tek kaynan oluturacak kdemli bir ynetici atanmas.
Acil durumun bitiminden sonra kaza blgesine yeniden

giri talimat dahil rehabilitasyon ilemleri.

letmeyi Durdurma
altrlmalar karmak kurulularda acil durum

planlarnn deiik ksmlar arasndaki etkileimleri gz nnde tutularak dzenli ve kademeli i durdurma yntemleri oluturulmaldr.

Acil Durum Provalar

Acil durum plan tamamlandktan sonra iletme ynetimi bunun tm iilere

ve gerekiyorsa d acil hizmet birimlerine duyurulmasn salamaldr.

letme ynetimi acil durum plannn dzenli olarak denenmesini (ACL

DURUM TATBKATI) salamaldr.

Acil durum tatbikatlar nceden belirlenmi programa gre gerekletirilmeli,

uygun olduunda d acil servislerin uygulamalara katlmalar tevik edilmelidir.

Her denemeden sonra plann eksik ve kusurlar ynnden etrafl biimde

gzden geirilmesini salamaldr. Tehlikeli maddelerle yaplan her trl deiikliin gerektiinde acil planna yansmas salanmaldr. Bireysel roller ve sorumluluklar tehditler, tehlikeler, koruyucu aksiyonlar hakknda bilgi tebli, uyar, ikaz ve haberleme prosedrleri oluturulmal,

Gereken Yerlerde unlar Bulundurulabilir

Yeterli sayda ie ve da bal telefonlar, Radyo ve iletiim aralar, Kurulua ait u hususlar gsteren plan;

gvenlii aralarnn bulunduu yerler, Yangnla mcadele sistemleri ve ek su depolar, Kurulua giri yerleri ve yollar, Toplanma yerleri, ok miktarda tehlikeli madde bulunan yerleri gsteren listeler, Rzgar hzn ve ynn lme, gsterme aralar,

Gereken Yerlerde unlar Bulundurulabilir

Kurulua ait u hususlar gsteren plan;

ok miktarda tehlikeli madde bulunan yerleri gsteren listeler,

Rzgar hzn ve ynn lme, gsterme aralar,

Kiisel koruyucular ve kurtarma aralar, ilere ait bir kayt listesi,

Grevli iilerin adres ve telefon numaralarn gsteren listeler,

Yerel ynetimler ve acil hizmet birimlerinin telefonlar.

Acil Durum Ekipleri

Yangn ekibi,

lk yardm ekibi,
Gvenlik ekibi, Bakm ekibi, Sznt kontrol ekibi, Refakat etmekle grevli ekip.

Acil durum plan belirlenen yerlere blm sorumlular tarafndan aslr.

A) TSE 18001 art

Kurulu, olaylarn ve acil durumlarn meydana gelme olasln

tahmin etmek, bu durumlarda yaplacaklar belirlemek ve

bunlardan kaynaklanabilecek muhtemel hastalk ve

yaralanmalar nlemek veya azaltmak iin plan ve prosedrler oluturmal ve bunlar srdrmelidir.
Kurulu, zellikle olaylarn ve acil durumlarn ortaya

kmasndan sonra acil durum hazrlklarn, bu durumlarda kullanlacak planlar ve prosedrleri gzden geirmelidir.
Kurulu, pratik olan yerlerde bu gibi prosedrleri periyodik

olarak denemelidir.

B) Ama
Kurulu, muhtemel kazalara ve acil durumlara kar

cevap verme ihtiyacn aktif olarak deerlendirmeli, bu

ihtiyalar karlamay planlamal, bu durumlarla baa

kmak iin gereken prosedrleri gelitirmeli, planlanan tepkiyi test etmeli ve tepkinin iyiletirilmesi yollarn aramaldr.

C) Tipik Girdileri

Tehlike tanmlama, risk deerlendirme ve risk kontrol sonular, Mahalli acil durum hizmetlerinin varl, anlama salanan acil

durumda hareket ve danma dzenlemesi,

Yasal ve dier artlar, nceki kazalar, olaylar ve acil durumlardan edinilen tecrbeler, Benzeri kurulularn nceki kazalar, olaylar ve acil durumlardan edindii tecrbeler, alnan dersler, en iyi uygulamalar,

Acil durum ve uygulama tatbikatlarnn gzden geirilmesi ve bunlar izleyen ilemlerin sonular,

D) Proses
Kurulu acil durum planlarn gelitirmeli, uygun acil durum

tehizatn belirlemeli ve temin etmeli, tatbikatlara cevap verme

kabiliyetini dzenli olarak test etmelidir.
Tatbikatlar acil durum planlarnn en kritik blmlerinin etkinliini ve

acil durum planlama prosesinin eksiksizliini test etmeyi amalamaldr.

Planlama prosesinde masa st tatbikatlar faydal olursa da

tatbikatlarn etkili olabilmesi iin mmkn olduu kadar gereki olmas arttr. Bunun iin gerek lekli olay canlandrmalarnn yaplmas gerekebilir.

1- Acil Durum Plan

Acil durum planlar belirli bir acil durum ortaya kt zaman

yaplacak ilemlerin zet olarak belirtmeli ve aadaki hususlar iermelidir.

Muhtemel kazalarn ve acil durumlarn tanmlanmas, Acil durumda ynetimi stlenecek kiilerin belirlenmesi, Acil durumda personel tarafndan yaplacak ilemlerin ayrntlar, ykleniciler ve ziyaretiler gibi sahada olan kurulu d personelin yapaca ilemler (rnein belirli toplanma noktasna gitmek gibi) Acil durum esnasnda belirli grevi olan personelin sorumluluklar ve yetkileri ( yangn grevlisi, nkleer sznt/ zehirli dknt uzman gibi) Tahliye prosedrleri, Tehlikeli malzemelerin ve yerlerinin belirlenmesi ve gerekli acil durum ilemi, Resmi makamlarla iletiim, Komularla ve halkla iletiim, Hayati neme sahip kaytlarn ve tehizatn korunmas,

1- Acil Durum Plan

Acil durum esnasnda gerekli

bilgilerin (rnein, tesis yerleim planlar, tehlikeli malzeme verileri, prosedrler, alma talimatlar ve temas kurulacak telefon numaralar gibi) kullanlabilir durumda olmas, Acil durum planlamasnda kurulu d kurumlarla yaplan ibirlii aka dkmante edilmelidir.

Bu kurumlar katkda bulunmalar gereken muhtemel durumlardan haberdar edilmeli ve katlmlarn kolaylatracak bilgiler kendilerine verilmelidir.

2- Acil Durum Tehizatlar

Acil durum tehizatlar

belirlenmeli ve yeterli
miktarda temin edilmelidir. Bunlar belirli aralklarla faal

durumda olduklarn kontrol

amac ile test edilmelidir.

Acil Durum Tehizatlar le lgili Baz rnekler

Alarm sistemleri, Acil durum aydnlatmas ve g kayna,

Ka yollarnn planlanmas,
Emniyetli snaklar, Kritik izolasyon vanalar, alterler ve devre kesiciler,

Yangn sndrme tehizat,

lk yardm tehizat, (acil durum dular, gz ykama dular v.b gibi)

letiim sistemleri,

3- Tatbikatlar
Tatbikatlar nceden belirlenmi

bir takvime gre yaplmaldr.

Uygun ve pratik olan durumlarda

kurulu dndan kurumlarn bu tatbikata katlmalar tevik

edilmelidir.

Tipik ktlar

Tipik ktlar aadakilerden oluur Dkmante edilmi acil durum planlar ve prosedrleri,

Acil durum techizat listeleri,

Acil durum techizatnn test kaytlar, Aadakilere ait kaytlar;
Tatbikatlar, Tatbikat gzden geirmeleri, Gzden geirme faaliyetlerinden kan tavsiyeler, Tavsiye edilen ilemlerde elde edilen gelimeler.

Acil durum planlamasnda farkl metotlar da kullanmak mmkn ?

Acil Durum Planlamasnda Drt Adm: 1.Adm Planlama Takm Oluturmak 2.Adm Tehlikelerin ve Olanaklarn Analizi 3.Adm Plann Gelitirilmesi 4.Adm Plann Uygulanmas

BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YNETMELK

a) Acil durum: Afet olarak deerlendirilen olaylar ile

dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kast ve eitli sebeplerle meydana getirilen olaylarn yol at hlleri, b) Acil durum ekibi: Yangn, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanlarn tahliyesini salayan, olaya ilk mdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve sndrme ilerine katlan ve gerektiinde ilk yardm uygulayan ekibi, c) Acil durum planlar: Acil durumlarda yaplacak mdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yardm i ve ilemlerinin nasl ve kimler tarafndan yaplacan gsteren ve acil durum ncesinde hazrlanmas gereken planlar,