Osmanl harem aalarn hadm ederdi, ayrca tahta kan padiah ilk ii kendi z kardelerini asard, denilmektedir.

Bunlarn slamiyetle badar yan var m? Soru

Osmanl islamiyetin sancaktarln yapm ve bunu fetihlerle sslemi ve yzyllarca da elhamdulllah Allahn inayeti ile srdrm. Ancak sorumun balnda da belirttiim gibi baz ok ar hadiselerde imza atmlar bunlarn slamiyetle badar yan var m? Kullanc: enka | Tarih: 08-Haziran-2007, Saat: 16:09:52

Cevap
Deerli kardeimiz; Cevap 1: Karde katli konuyla ilgili detayl bilgi almak iin tklaynz: Cevap 2: Bilindii gibi, hadmlk veya bir dier ifadeyle tavailik, doutan veya sonradan yaplm bir ameliye yznden erkeklik zelliinin kaybedilmesi manasn ifade etmektedir. Hadm etme ameliyesinin nasl yapldna dair ayrntl bilgilere sahip deiliz. Bir insan, cins hayatndan mahrum etmek demek olan hadmlk, slm hukukunda ciz grlmemitir. Hadmla his veya ihtis denilmektedir. Hatta btn Osmanl eyhlislamlar hadmln ciz ve meru bir fiil olamayacana dair kesin fetvlar vermilerdir. slm Hukukunda erkein cinsel organnn kesilerek hadm edilmesi tamamen yasakland gibi, hayalar kesilerek veya tesirsiz hale getirilerek hadm edilme de yasaklanmtr. Bu ikinciye ihtis denmektedir. Konuyla ilgili bir hadis-i erifi buraya almak istiyoruz: Eb Hreyre (RA), Hz. Peygambere karak, Y Reslellah! Yam ok gen, zinaya dmekten korkuyorum. Evlenmek iin gerekli maddi imkana da ship deilim. Msade ederseniz, husye bezlerimi aldraym. Drt defa sormas karsnda sktla cevap veren Allahn Peygamberi, sonuncuda biraz da kzgnlkla Ey Ebu Hreyre! Senin kavuacan mukaddert yazan kalemin mrekkebi kurumutur. Durum byle olunca ister hadmla ve ister hadmlama, msvidir. Burada Ebu Hreyre sadece muhayyer braklmamaktadr; belki azarlanmakta ve Allahn kaderini deitirmeye yeltenmekle sulanmaktadr 1. nsanlar hadm etmenin slmiyette caiz olmamasnn asl delili ise, Kurandaki u yettir ve btn Osmanl eyhlislmlar hadml yasaklayan fetvlarn bu yete dayanarak vermilerdir: (eytan devamla yle der): Onlara emirler vereceim, ta ki, Allahn yarattn deitirmeye kalkacaklar. Kim Allah brakp da eytan dost edinirse, ak ve byk bir hsrana maruz kalr 2. Bu yet-i kermeyi deerlendiren slm Hukukular, hadmlk konusunda u gr

aklamlardr: nsann hadm edilmesi, haramdr; ancak bir menfaat ve maslahat iin olursa insanlar dndaki canllarn mesela atn ve kzn hadm edilmeleri ciz olur 3. Hatta slm Hukukular ve Osmanl eyhlislmlar, hadm fiilini tevik edeceinden dolay, bakalar tarafndan hadm edilmi insanlarn istihdmnn dahi mekrh olduunu ifade etmilerdir. Mekrh ile haram arasndaki fark malumdur 4. Bu konuda Osmanl eyhlislm Drr-zde Es-Seyyid Mehmed rif Efendinin verdii fetva udur: Habe ve zenci tifesinden Msr ve havlisinden celb olunan ricl ve sbynn bazlarnn let-i tensllerini kat edb mecbb (erkeklik organ kesik) yahud hasy (hayalar hadm eylemek) etmek eran ciz olur mu? El-Cevb: Harmdr. nass- cellinin mazmnunda Eimme-i tefsir his mnderic olduunu tasrih etmilerdir. erh-i Kenzde nakl edb ol filin hrmetini Fetvy- Feyziyede ve gayrda tasrh etmilerdir . Ol makle umur-i ena (bu trl irkin ilere) tasaddi edenler, eytn- Aleyhillnenin emrine ittiba edb eytan veli ittihaz etmeleriyle yetin vadinde dhiller olub ism-i azm ile simler olurlar. Bu sretde bu makle ricl ve sbynn bazlarnn ol tarikle katillerine ve bazlarnn inkt nesillerine (lmlerine veya nesillerinin kesilmesine) bis olan fil-i muharremi itibr edenlere eran ne lzm gelr? El-Cevb: Tazr-i edd ve habs-i medd ile zecr olunub ol emr-i mnkerin definde hkkm (hkimler) msamaha ve imz- ayn ederler ise simler olub azle mstahak olurlar. 5 slam hukukunun caiz grmemesine ramen, baka eller tarafndan hadm haline getirilen veya doutan hadm olan insanlarda, ayn zamanda bir takm ruh bozukluklular ortaya kmaktadr. Bu sebeple hadm erkekler, huysuz, ocuksu ve sinirli olmann yannda basit, saf, zararsz, iki yzl insanlardr. Osmanl Devlet adamlar, Padiahlardan paalara kadar, kendileri, insanlar asl hadm etmemilerdir. Ancak, hadm olarak Afrikadan getirilen kleleri, evlerinde ve bu arada Haremde istihdm etmek zere satn almlar ve hizmeti olarak kullanmlardr. Bu da haram olmamakla beraber mekruh kabul edilmitir. Bu arada Hareme hadm hizmeti alrken de lm-i Sim veya ilm-i kyfet denilen ve insanlarn fizik zelliklerinden onlarn ruh hletlerini ortaya karmaya yarayan baz zellikler arandn, anlyoruz: Geldik imdi hadm olarak istihdm etmek iin alacan kulun nianlarna... Gayet kara ve eki yzl ve yz buru buru olsun. Gvdesi zayf, derisi kuru, sa yufkack, dileri seyrek, sesi incecik ve baldr ince olsun. Duda kaln, burnu yass, parmaklar ksack, boyu br ve boynu ince olsun. Bu dediimi gibi olunca sarayda hadm olmaya yarar. Amma sarayda ak hadm olmas gerekmez. Hele ki benzi kzl olursa. Sonra gayet sakn sarn hadmdan, ok ekin bu cinsten. Hele sa yoluk, gz sulanr, apakl ve yaarr olursa. Derler ki, kendi sever avreti ya da bakasna sevdirmek iin pezevenklik eder. Hsl bunun gibiden hayr

gelmezmi. 6 Hayalar veya erkeklik uzuvlar kesilen hadmlarn, tamamnda olmasa bile bir ksmnda, sonradan erkeklik uzvunun yeniden gelitii ve hatta cinsi hayata hazr hale geldii de aratrmalarn ve tarih olaylarn ortaya koyduu bir gerektir. Osmanl devlet adamlarnn bizzat hadm iini yapmadklarn biraz sonra ayrntlaryla anlatacaz. Ancak bu konuda gerek olan bir husus da Osmanl Haremine hizmeti olarak alnan hadmlarn erkeklik hayatnn yeniden balamas ve ortaya kmas halinde, muhtemel fitnelerin hemen bertaraf edilmesi iin u tedbirlerin alnm olmasdr: A) slmn hkmlerine uyularak, hadm olan hizmetiler, Haremin antresinin dnda serbest dolatrlmamlar ve asl hareme ancak izinle ve ailenin nezareti altnda alnmlardr. Nitekim asl haremin kapsnn banda yazl olan konuyla ilgili Kuran yetini daha evvel zikretmitik. Bu konuyu teyid eden ve harem aalarnn hareme girmelerini yasaklayan bir yasak da IV. Mehmedin tahta getii yllara rastlayan Ksem Sultna aittir. yle ki: Badel-yevm kend halinize olasz. Gerek harem umuruna ve gerek tara umuruna karmayasz. Cmleniz zdsz klesiz. Ancak harem kaps nnde oturmaktan gayr iiniz yoktur. Size tayin olunan harem kaps nnde olan odalardr. Eer harem kapsndan ieri bir adm duhlnz tezkire irsl eylediiniz mesmum olur ise, bil emn vel tehir katl olunursunuz. Eer umr- mhimme olub tarafmza bildirmek iktiz eder ise, bir tezkire ile Kethd Kadna ifade edesiz. Ol dahi bize ifade eder. 7 B) Bat ve in saraylarnda meydana gelen ahlakszlklar hesaba katlarak, Osmanl haremine alnan hadmlarn erkeklik organlarnn tamamyla kesilmi olduuna dikkat edilmitir. Ayrca alnan hadmlarn irkin olmalar da dikkat edilen hususlar arasndadr. C) istisni olarak hareme alnan hadmlarda sonradan erkeklik organnn olumas halinde, bunlarn belli bir maa balanarak hemen haremden karldklar grlmektedir. II. Mahmud dneminde yaanan bir olay ksaca nakledelim. II. Mahmuda yle bir takrir gnderilmitir: Babs-Saadetl-Aliyye nefertndan Gebzeli brahim Aa ve Geyveli Ali Aa ve Rumelili Abdullah Aa kullarna recliyyet rz olmaktan ni.... Bu takrire II. Mahmudun cevab ise yle olmutur: Manzrum olmutur. neferin beherine mahiye ellier kuru verilip mahalline masraf kayd oluna. 8. Burada nemle ifade edelim ki, btn bu tedbirlerin yannda, elbette ki hem cariyelerden ve hem de hadm aalarndan tedbirlere ramen bir ksm fitnelere sebep olanlarn kabileceini, bu fitneleri eytann devaml tevik edeceini ve hatta baz irkin olaylarn da olduunu inkr edemeyiz. Zira insan unsurunun bulunduu ve hele de erkek ile kadnn beraber olabilecei meknlarda bu tr fitnelerin tamamen olmadn iddia etmek de mmkn deildir. Ayrca bata Drs-Sade Aas olmak zere, Osmanl tarihi iinde baz aalarda hadm olma art aranmam ve cariyelerle evlenmelerine ve odalk cariyelere sahip olmalarna msaade edilmitir. Mesela Ba Mushib Rasim Aann odalklar, Bbs-Sade Aas Hayrullah Aann da nikhl haremi vardr 9. Osmanl haremine alnan hadm erkek hizmetiler (tavailer) iki gruba ayrlmaktayd: Birincisi; Ak Hadmlardr. slm hukukunda erkeklerin hadm edilmesi yasaklandndan dolay, Osmanl devletinin genileme yllarnda, stanbula ok sayda Macarlardan, Almanlardan ve Slavlardan esir getiriliyordu. lk ak hadmlar bunlar arasndan temin

ediliyordu. Daha sonralar Grc, Ermeni ve erkezlerden hadm olanlar satn alnarak temin edilmeye baland. Osmanl hareminde istihdam edilen bu ak hadmlara ak aalar ad verilmekteydi. III. Muradn 1582 tarihinde Babs-Sade Aaln yani kzlar aaln zenci kzlar aas Habei Mehmed Aaya tesilm ediine kadar, kzlar aas ak aalardan seilirdi. Akaalarn en nemli grevi, Padiahn mbeyn direleri ile harem dairesini korumak ve gerekli hizmetleri grmekti. D greve atandklarnda vezret payesi verilir ve genellikle Msr Valiliine gnderilirlerdi 10. kincisi; Siyah Hadmlardr. Hem fitneye daha ok yol ama ihtimali, hem teminindeki glk ve hem de hadm edilmelerinin zorluu ve dayanksz olmalar sebebiyle, zellikle III. Murad zamannda Osmanl Hareminde ak hadmlarn yerini zenci olan siyah hadmlar alnmaya baland. Bunun zerine esir tccarlar, Msr, Habeistan ve Orta Afrikaya kadar giderler, trl yollarla elde ettikleri zenci ocuklarn hadm ettirdikten sonra bata Msr ve stanbul olmak zere Akdeniz limanlarnda satarlard. Bu yollarla Hareme alnan zenci hadmlardan bir ocak kuruldu ve adna da aalar oca dendi. Aalar ocana alnan zenci ocuklar, kendilerinden daha byk hadm aalarnca yetitirilirdi. Bunlara Trke retilir ve gzel isimler taklrd. Sarayn ve haremin db hem nazar ve tatbiki olarak retilirdi. Enderun okulunda olduu gibi, harem de bir okuldu. Belli bir yaa kadar eitilen ve eitimlerini tamamlayan hadmlar, daha sonra Haremdeki hizmetlere tevzi edilirlerdi 11. Haremin Medhalinde grev yapan hadmaalar veya bir dier adla harem aalarnn saylar, Ftih zamannda 20yi, 1517 tarihinde 40, 1537 tarihinde 20yi ve nihyet 100 gememesine ramen, batl kaynaklar, bu sayy 500, 600 ve hatta 800 olarak ifade etmiler ve karalamak istemilerdir 12. Bu hususta Batl yazar ve seyyhlarn verdikleri rakamlar ise, tamamen hayale ve zellikle Mslman bir devlet olan Osmanl Devletini karalamaya yneliktir. Kaynaklar: 1. Bkz. brahim Canan, Ktb- Sitte, stanbul 1995, II, sh. 210-211; Bu hadis, Buhari tarafndan naklolunmutur. 2. Kuran, Nis, yet, 119 3. Haskef, Drrl-Mntek erhl-Mltek, II, 553 (Damad erhi kenarnda); Damad, Mecmal-Enhr, II, sh. 553; 4. Haskef, Drrl-Mntek erhl-Mltek, II, 553 (Damad erhi kenarnda); Damad, Mecmal-Enhr, II, sh. 553; 5. Drr-zde Es-Seyyid Mehmed rif Efendi, Netcetl-Fetv, Dersadet 1226, sh. 580581 6. Keykavus, Kbs-nme (Tercme, Mercimek Ahmed, Sadeletirme, Atilla zkrml, c. I, stanbul, 1001 Temel Eser, sh. 222. 7. Dervi Abdullah, Risle-i Teberdriyye Fi Ahvl-i Aay- Drs-Sade, Kprl Ktp. No: 233, Vrk. 59 8. Uluay, Harem II, sh. 128-131; Lebib Muammer, Harem ve Yz, Tarih Dnyas, stanbul 1950, sh. 67; nemle ifade edelim ki, hem bu yazar ve hem de bu konuyla ilgili baz kalem oynatanlar, hadm erkeklerin in ve Avrupa saraylarnda iledikleri rezaletleri zikrederek ve bu olanlar Osmanl Haremine de tatbik ederek, kendilerine gre haremin islm yzn kirletmek istemilerdir. Bkz. Osman Nuri, Abdlhamid-i Sn ve Devr-i Saltanat, stanbul 1326da zikredilen olaylar ise, kitabmzn banda ayn kitabdan Sultn Abdlhamid ile alakal yaptmz iktibaslardan anlalaca zere ounluu iftira olan yalan

yanl tasvirlerdir. Halbuki Lebib Muammer, ayn makalesinin sonuna doru u tesbitleri yapmadan geememitir: Kprl Ktphnesinde bulunan yazma bir eser (bir sonraki dipnotta zikr edeceimiz eseri kasdetmektedir), zenci hadm aalarna hcum ederek bunlardan ounun hakikatte hadm olmadklarn ve Haremde bir ok rezletlere sebep olduklarn kaleme almaktadr. Bu eserin ok tarafgirne yazlm olduuna phe yoktur., sh. 69. 9. Bkz. Dervi Abdullah, Risle-i Teberdriyye F Ahvl-i Aay- Drs-Sade, Kprl Ktphnesi, Ksm II, No: 233, Vrk. 91; Leyla Saz, Saray ve Harem Hatralar, Yeni Tarih Dergisi, II, stanbul 1958, sh. 430 vd.; nvar, Saray Htralarm, sh.78; Penzer, The Harem, 140-149 10. Uzunarl, Saray Tekilt, sh. 172 vd.; Uluay, Harem II, sh. 127 vd.; Penzer, The Harem, 118; Sertolu, Osmanl Tarih Lgati, sh. 10-11 11. Uluay, Harem II, sh. 118,119; Penzer, The Harem, 139 vd. 12. Uluay, Harem II, sh. 119; Miller, B., Beyond The Sublime Porte, Yale 1931, sh. 91 vd. Prof. Dr. Ahmed Akgndz, SLM HUKUKUNDA KLELK-CRYELK MESSESES VE OSMANLIDA HAREM, OSMANLI ARATIRMALARI VAKFI Selam ve dua ile... Sorularla slamiyet 10-Haziran-2007 - 16:40:15 Okunma Says: 13704