Mriklere zenmeyi Yasaklayan yetler

[ ] Trke

] [

eyhulislm bn-i Teymiyye

Tetkik: Muhammed ahin :

Rabva Semti slm Dvet Brosu-Riyad

9241 - 8002

Allah Tel yle buyuruyor: Biz israiloullarna kitab, hkm (bilgelik ve egemenlik) ve peygamberlik verdik; onlar gzel rzklarla besledik ve kendilerini alemlere stn kldk. Ve onlara din konusunda ak bilgiler gnderdik. Onlar kendilerine bilgi geldikten sonra srf aralarndaki ekemezlik yznden ayrla dtler. phesiz, Rabbin Kyamet gn ayrla dtkleri konularda aralarnda hkm verecektir. Sonra sana da bu konuda belirli bir eriat verdik; sen ona uy, bilmeyenlerin keyfine uyma. nk onlar seni Allah'n azabndan kurtaramazlar. Hi phesiz, zalimler birbirlerinin dostlardrlar, buna karlk Allah gnahtan kananlarn dostudur. (Csiye: 16-19) Allah Tel bu yetlerde israiloullarna birok din ve dnya nimeti verdiini, fakat onlarn kendilerine bilgi geldikten sonra birbirlerini ekemedikleri iin aralarnda atmaya giritiklerini, daha sonra Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'e kurallar belirli bir eriat bildirip ona uymasn emrettiini ve bilmeyenlerin keyiflerine uymasn yasakladn belirtiyor. Ayetteki Bilmeyenler deyiminin kapsamna bu eriate ters den herkes girer. Onlarn keyfine demek de, bu eriata ters denlerin holarna giden btn gr ve davranlar, mriklerin aslsz dinlerinin gerei sayarak uyguladklar kurallar ile bunlara bal gelenekler demektir. Onlar bunlardan holandklar iin bu alanda onlara uymak, onlarn keyiflerine uymak demektir. Byle olduu iindir ki, kfirler, kimi gr ve geleneklerin mslmanlarca uygulanmasndan sevin duyarlar, bu durumdan holanrlar ve byle bir sonuca varabilmek iin byk maddi masraflar yapmaya seve seve katlanrlar. Onlarn gelenekleri arasnda olan herhangi bir davran benimsemenin onlarn keyiflerine uymak demek olamayaca farzedilse bile, o konuda onlara kar kmak byle bir eilimin sz konusu olmadn ispat etmenin en kesin delili ve Allah'n rzasn kazanmann en geerli yoludur. Ayrca byle bir davranta onlara uymak, daha baka ve daha tehlikeli konularda da onlara zenmenin bir bahanesi olacaktr. nk Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-'in:
2

Kim bir yasak blgenin (koruluun) evresinde dolarsa, her an oraya girebilir sz bunun delilidir. Bu iki endieden hangisi gznne alnrsa alnsn ama gereklemi olur. Geri ilk endie daha nemli ve geerlidir. u ayet de ayn anlam dile getiriyor: Kendilerine kitab verdiklerimiz aslnda sana indirdiimiz gerekler karsnda sevin duyarlar. Fakat (sana kar birleen) guruplarn baz mensuplar bu gereklerin bir ksmn inkr ederler. De ki, 'Bana yalnz Allah'a kulluk etmem ve O'na hi bir eyi ortak komamam emredildi. Ben (herkesi) O'na arrm ve dnm de O'nadr. te biz bu gerekleri araba bir hikmet kayna halinde indirdik. Eer sana gelen bu bilgiden sonra onlarn keyiflerine uyacak olursan, artk Sen'i Allah'n azabndan kurtaracak ne bir veli ne de bir koruyucu bulamazsn. (Ra'd: 36-37) Burada Onlarn keyiflerine, deyimindeki onlar, -Allah en dorusunu bilir-, Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-'e inmi gereklerin bir ksmn inkr eden, ve O'na kar birleik cephe oluturan guruplardr. Buna gre yahudi olsun, hristiyan olsun veya baka bir kesim olsun, Kur'a'nn bir ksmn inkr eden her gurup, her zmre ve her akm bu kategoriye girer. Allah Tel ayn konuda Kur'an'nn baka bir yerinde de yle buyuruyor: Eer sana bilgi geldikten sonra onlarn keyiflerine uyacak olursan, o takdirde kesinlikle zalimlerden olursun. (Bakara: 145) Demek ki, onlarn dinlerinin gerei olan bir konuda veya dinlerinden kaynaklanm bir geleneklerinde onlara zenmek,onlarn arzularna ve keyiflerine uymak demektir. Aslnda onlarn arzularna ve keyiflerine uymak eylemi bunlardan daha nemsiz bir zenti ile de gerekleir.u yet de konumuza byk oranda k tutucudur: Sen onlarn dinlerine (ideolojilerine, kltrlerine) sk skya uymadka, ne yahudiler ve ne de hristiyanlar senden raz olmazlar. De ki, Asl doru yol, Allah'n yoludur. Sana gelen bilgiden sonra eer Sen onlarn arzularna ve keyiflerine uyacak olursan, artk Sen'i Allah'n azabndan kurtaracak ne bir dost ve ne de bir yardmc bulamazsn. (Bakara: 120) Dikkat edilsin ki, Allah Tel yetin bilgi verme zellii tayan ksmnda millet (yani ideoloji ve kltr) deyimini kullanrken,
3

yasaklama cmlesinde arzu ve keyif ifadesini kullanyor.nk sz konusu kavimler ve milletler, ancak ideolojilerine ve uygarlklarna btn ile uyulunca tatmin olurlar ve ancak bu takdirde karlarndakini benimserler.Bu yzden onlara uymann, onlara zenmenin az da ou da yasaklanmtr. Bilindii gibi, daha nce belirttiimiz zere onlarn baz dini geleneklerine uymak, belirli oranda onlarn bir ksm arzularna uymak demek olduu gibi, ayn zamanda dier arzularnda da onlara uyma ihtimali'nin snrlar iine girmek demektir. imdi de u yetleri okuyalm: Kendilerine Kitab verilenlere sen her trl ayeti (delili ve mucizeyi) getirecek olsan bile, onlar yine senin kblene uymazlar; Sen de onlarn kblesine uyacak deilsin. Aslnda onlar da birbirlerinin kblesine uymazlar. Sana gelen bilgiden sonra eer sen onlarn arzularna ve keyiflerine uyacak olursan, o takdirde kesinlikle zalimlerden olursun. Kendilerine Kitab verdiklerimiz (onun peygamber olduunu) oullarn tandklar gibi bilirler. Buna ramen onlarn bir gurubu, bile bile gerei saklarlar. Gerek, Rabb'inin katndan gelendir. Sakn bu konuda kukuya denlerden olma. Herkesin yneldii bir istikamet vardr. Buna gre hayrl konularda aranzda yarnz. Nerede olursanz olunuz, Allah sizleri bir araya getirecektir. Allah her eye kadirdir. Nereden yola karsan yzn Mescid-i Haram'a doru evir; bu, hi phesiz Rabb'inin bildirdii bir gerektir. Allah yaptklarnzdan habersiz deildir. Nereden yola karsan yzn Mescid-i Haram'a doru evir. Nerede olursanz, yznz o yana eviriniz ki, insanlarn aleyhinizde kullanabilecekleri bir delilleri olmasn.Yalnz onlarn arasndaki zalimler (gerei tanmayanlar) baka... (Bakara: 145-151) lk tefsir limlerinin epeycesi (Burada selefin nl tefsircileri Mcahit, Ata, Dehhak, Rebii b. Enes, ve Katade el-Seyyid kasdedilmektedir.) bu yetlerin son ksmlarn yorumlarken yle demilerdir: nsanlarn, aleyhinizde kullanabilecekleri bir delilleri olmasn cmlesinin anlam:
4

Yahudiler, kendi kblelerine uymanz aleyhinizde bir delil diye kullanarak-Mslmanlar madem ki, bizim kblemize uydular, yaknda dinimize de uyarlar- diye konumasnlar demektedir. Allah Tel mslmanlarn kblesini deitirerek yahudilerin bu kozunu, bu dayanan ellerinden almtr. Bilindii gibi, delil, gereke terimi, doru olsun, eri olsun, tartmalarda kullanlan dayanak demektir. Yine bu ilk dnem tefsircilerine gre, yukardaki yetlerin son cmlesinde geen Yalnz onlarn arasndaki zlimler baka ifadesi ile Kurey'li mrikler kasdedilmitir. nk mslmanlarn kblesinin Mescid-i Haram ynne evrilmesi zerine bunlar Mslmanlar bizim kblemize dndler. Buna gre yaknda bizim dinimize de dneceklerdir demeye baladlar.