DUYU ORGANLARI

D evreden eitli uyartlar alp sinir merkezlerine ileten, belirli uyartlara duyarl, zellemi reseptr hcrelere sahip organlara duyu organlar denir.

Duyu organlarndan her biri belli bir uyary alacak reseptrlere sahiptir.
Fotoreseptr Ia duyarl Kemoreseptr Kimyasallara duyarl Mekanoreseptr Mekanik uyaranlara duyarl

 Grme organ Gz itme ve denge organ Kulak

Tatma organ Dil

Koklama organ Burun Dokunma duyu organ Deri

GZ
Gz, k alarak grme olayn gerekletirir. Her bir gz, gz ukuru (orbita) denilen kemikli bir oyuk iine yerlemitir. ukurun ii sanki bir yastk gibi ya tabakas ile doludur. Gz, grme iinde dorudan grev alan ksmlarla, bunlar koruyan yaplardan meydana gelmitir.
Koruyucu Yaplar
Kalar Gz Kapaklar Kirpikler Gzya Bezleri Gzya antikor zellikte olup, gz temizler ve nemlendirir. Ya Bezleri Gz Kaslar Gz yuvarlan gz ukuruna balar ve hareketi salar.

GZ
Gz yuvarla dtan ie doru sert tabaka (gz ak), damarl tabaka ve a tabaka (retina) olmak zere 3 ksmdan yaplmtr.
Sert Tabaka Sklera ve Kornea olmak zere iki ksmda incelenir. Sklera opak ve beyazdr. Gz i basncna kar koyarak gzn eklini korur. Kornea, gz kresinin nnde, saydam ve hafif kntl olan ksmdr. Korneada kan ve lenf damar yoktur ve beslenmesi difzyon yoluyla olur. Kornea, gzn odaklama sisteminde ilk yapdr.

GZ
Damar Tabaka Gz kresinin orta tabakasn oluturur. Bu tabaka, kan damarlarndan, pigment hcrelerinden yaplmtr. Damar tabakann alt ve st yzeyindeki epitel hcrelerinde bol miktarda koyu renkli pigmentler vardr ve bylece gzn ii karanlk bir oda haline getirilmitir. Bu tabakada bulunan ince kan damarlar retinay besler. Damar tabaka, gzn nnde dzleir ve irisi oluturur. ris gzn rengini veren ksmdr ve ortasnda gz bebei (pupilla) bulunur. Gz bebei n iddetine gre byr veya klr. Bu bykl ayarlamak iin iris iindeki kas bulunur. risin arkasnda gz mercei bulunur. Gz mercei ince kenarl saydam yapdadr. Gz bebeinden gelen nlar krarak a tabaka zerine drr. Kornea ile mercek arasnda kalan bolua n oda, mercek ile iris arasnda kalan bolua arka oda denir. n odadaki su kvamndaki su gzdeki uygun basnc korur, arka odadaki jelatinimsi sv n krlmasna yardmc olur. Gz merceinden retinaya kadar olan blge cams cisim adn alr.

GZ
A Tabaka Retina. Gzn k ve renk uyartlarn alan reseptrler bulunur. omak ve koni eklinde reseptr hcreler, bunlarn arasnda destek (glia) hcreleri bulunur. omak eklindeki reseptrler a duyarl olup karanlkta sadece siyah-beyaz grmeyi salar. Koni eklindeki reseptrler renklere kar hassastr ve parlak kta cismin ayrntlarn grmeyi salar.
3 tip koni reseptr vardr Mavi, Yeil, Krmz

Grme sinirleri fotoreseptrlerden ald uyarty beyne iletir. Grme sinirlerinin gz terk ettii yerde reseptr bulunmaz ve buraya kr nokta denir. Retina zerindeki sar benek isimli alan, gzn en iyi gren blgesidir. Sar noktann merkezinde yalnz koni hcreleri bulunur, evresinde omak hcreleri younlamtr.

GZ
Grme Olay
Cisimden gelen n Kornea n oda Gz bebei Mercek Cams cisim Retina Sar benekte ters grnt Grme sinirleri Beynin grme merkezi

Gz Kusurlar
Miyop Hipermetrop Astigmatizm Presbitlik Renk Krl

KULAK
itme ve Denge organdr: D Kulak, Orta Kulak, Kulak
D Kulak Kkrdaktan yaplm kulak kepesi, kafatas iinde ilerleyen kulak yolu ve kulak zarndan oluur. Kulak bezlerinin salgs, kanal boyunca kula enfeksiyonlara kar korur. D kulak yolunun sonunda ince, yar saydam, ovale yakn ekilde kulak zar bulunur. Kulak zar; d kulak ile orak kula birbirinden ayrr. Orta Kulak eki, rs ve zengi kemikleri bulunur. Bu kemikler ses titreimlerini kuvvetlendirerek oval pencereye iletirler. Orta kula i kulaktan oval pencere ayrr ve zengi kemiinin taban oval pencereye baldr. Orta kulakla i kulak arasnda yuvarlak pencere zar denilen bir balant yolu daha vardr. Orta kulak, staki borusu ile yutaa balanr. staki borusu, kulak zarnn her iki tarafndaki hava basncn dengelemeye yarar.

KULAK
Kulak Dlar kemik yapl, ileri zar yapl labirentler ve torbalar bulunur. Hem iitmede hem de dengede rol vardr. kulak kemik labirentinden ve zar labirentinden olumutur.
Kemik Labirenti Kohlea, Vestibulum ve Yarm daire kanallarndan olumutur. Labirentin iinde perilenfa denilen sv vardr. Zar Labirenti Endolenfa denilen sv vardr. Perilenfa ve endolenfann kimyasal ierikleri farkldr. Her iki sv da i kulaktaki kanal sistemlerine titreim tarlar. Kohlea itme reseptr olan korti organ bulunur. Korti organnda bulunan duyu hcreleri, ses dalgalarn iitme sinirine iletirler.

itme olay

Ses dalgalar d kulak yolundan girerler Kulak zarnn titretirirler Bu titreim eki-rs-zengiyi hareket ettirir Ses dalgalarnn younluu artrlr Oval pencere titreir Titreim perilenfaya geer ve onu titretirir Titreim endolenfaya geer Kohleadaki duyu hcreleri uyarlr Beynin iitme merkezi

KULAK
Denge Olay
kulaktaki yarm daire kanallar, kesecik ve tulumcuk denge ile ilgilidir. Vestibulumda yer alan kesecik ve tulumcuk iki kk zar kese eklindedir. Yarm daire kanallar endolenf ile doludur ve ucunda ampul denilen ikinlikler ve ampullarn iinde silli duyu hcreleri yer alr. Vcut pozisyonundaki bir deiiklikte yarm daire kanallar yerlerinden hareket eder; endolenf svs ise ters ynde hareket eder. Bazen ise tulumcuk ve kesecikteki otolit denilen kristal denge talar silli

BURUN
Hem solunumda hem de koku duyusunda grevlidir. Burun, i taraftan yutaa baldr. Burun boluunun st ksmnda koku alma alan vardr. Koku alannn alt ksmnda ise solunum alan bulunur. Koku alma alan, kokuyu belirler ve koku siniri (N. olfactorius) beyindeki koku merkezine iletir. Koku sinirleri, kendilerini tekrar yenileyemezler ve hasar grdklerinde koku duyumuz azalr.

DL
izgili kaslardan yaplm olan dil; konumada, besinleri yutmada ve tat almada grevlidir. Tat alma, tat tomurcuklar ile yaplr. Tat tomurcuklar dil zerindeki papilla denilen yaplarda bulunur. Tat tomurcuklarnda tat reseptrleri bulunur. Tat Alma Olay Tat verici kimyasal madde suda erir. Reseptr hcre ile tat verici molekl reaksiyona girer. Reseptr hcresi uyarlr, uyar tat alma siniri ile beyne iletilir.

DER
Derinin Grevler
Vcuda ekil ve btnlk verir.
Su kaybn nler. Is dzenleyicisi Boaltm rnlerini vcuttan uzaklatrr.

Basn, ar, scak duygusunun alnmasn salar.

DER
Deri st deri (epidermis), Alt deri (dermis)
st Deri ok katl keratinlemi epitel dokudan oluur. Derinin fiziksel ve kimyasal zararlara kar korunmasn salar. Kan damar iermez. Epidermiste kllar, trnaklar, pigmentler ve deriye renk veren melanin bulunur. Alt Deri Ba dokudan olumutur. Dermiste bol miktarda klcal damar ve sinir a bulunur. Dermis tabakasnda duyular alan reseptrler vardr.
Serbest sinir ular Ar, dokunma, basn, s Kl kk reseptr Kln en kk hareketini alglayabilir Merkel diskleri Meissner cisimcii Paccini cisimcii Basn, gerilim hissi