MERKR GEZEGEN

MERKR
Gne'e en yakn gezegendir. Merkr, scaktan kavrulan uydusuz kk bir dnya grnmndedir. Merkr Gne'e yaknl nedeniyle gne nlarnn gl etkisi altndadr ve scak bir gezegendir. Gezegenin koyu bir yzeyi vardr. Yani zerine den gne nlarnn ancak yaklak onda birini yanstr. En byk ekirdee sahip ve demir oran en yksek gezegenidir. Yzeyinde scaklk farklarnn en byk olduu gezegendir.

Doal uydusu yoktur ve gk ta kraterlerinden baka bilinen tek jeolojik zellii; byk bir olaslkla oluumunun balarnda geirdii bzlme dneminde olumu olan "krklk Srtardr. Merkr'n nemsenmeyecek kadar az olan atmosferi gne rzgr nedeniyle yzeyinden kopan atomlardan oluur. Merkr'n yzeyindeki her noktay, Gne ay sreyle yakar, kavurur; sonraki aydaysa, buzlu bir gece egemendir. Bu nedenle Merkr'de yaam bulunmad kesinlemitir.

 Merkr, dolanmn yaklak 88 Yer gnnde tamamlar; dolaysyla Merkr yl, Yer ylndan drt kat ksadr. Gne'e uzakl yaklak 58 milyon kilometredir; bu nedenle, Gne'in yayd nm ve taneciklerle batanbaa taranr. Merkr'n yzeyinde, Ay'daki denizleri oluturan byk lv akntlarna benzer, koyu renkli, hareketsiz lekeler grlr; ancak bunlar gzlemlemek ve gezegenin haritasn izmek olduka gtr.

Merkr yzeyinin en dikkat eken zellii tm gezegen zerine dalm irili ufakl arpma kraterleridir. lk bakta Ay yzeyine benzetilebilecek bu grnmn, daha dikkatli bir incelemede birok farkllklar ierdii anlalr. Ay'da olduu gibi kraterlerin youn bir ekilde i ie getii alanlar arasnda, krater younluunun ok dk olduu, yumuak engebeli geni dzlkler yer alr.

Merkr'n ounlukla orta arlktaki elementler ieren (oksijen, sodyum, potasyum) son derece seyrek bir atmosferi bulunmaktadr. Bu atmosfer duraan olmaktan ok, Merkr'n konumunda etkisi gl olan gne rzgar ve yksek yzey slar nedeniyle gezegen yzeyinden koparlan ve ksa srede uzay boluuna kaybedilen atomlardan olumu, srekli yenilenen bir yapdadr. Yzeyinin hemen stndeki az miktarda hidrojen, helyum ve oksijenin, Gne rzgar kkenli olduu dnlmektedir.

Kk bir gezegen olan Merkr'n ekirdek scaklnn bir manyetik alan oluturmak iin gerekli olan sv demir ktlesini barndrmaya izin vermeyecek kadar dk olduu dnlmektedir. Bu nedenle, bugn gzlenen manyetik alann gezegen iindeki aktif bir manyetik dinamo tarafndan salanmak yerine, ok nceleri mknatslanm olan kat haldeki ekirdek tarafndan srdrld gr ortaya atlmtr.