KOMA KOMALN KURDSTAN SZLEMES -1-

Krt zgrlk Mcadelesi, KONGRA GEL 3. Genel Kuruluyla yeni bir dneme girdi. Bu Genel Kurul'da alnan en nemli kararlardan biri kukusuz, Koma Komaln Krdistan Szlemesi'nin oluturulmas oldu. Krt demokrasisinin temel yasas diyebileceimiz bir sistemi ifade eden szleme elbette ileride pratik gelitike, szleme daha fazla gelitirilecektir, glendirilecektir. Bu demokratik halk szlemesini daha iyi anlayabilmek iin de KONGRA GEL 3. Genel Kurulu'nda erevesi oluturulan Koma Komaln Kurdistan Szlemesi'ni olduu gibi veriyoruz. GENEL ESASLAR Sistemin Ad: Koma Komaln Kurdistan'- dr, ksaltlm ad; KKK'dir. Nitelii : Koma Komaln Kurdistan demokratik ve konfederal bir sistemdir.

Demokrasi, cinsiyet zgrl ve ekolojiyi temel alr. Piramit tarz bir rgtlenmedir. Burada sz, tartma ve karar topluluklarndr. Tabandan gelien demokratik seenei

gerekletirmek esastr. te demokratik ulusu, dta ise ulus stl esas alr. Her dzeyde katlmcl ngrr. Halk iradesini komn, ocak, meclis ve kongre ile ortaya koyar. Devlet olmayan rgtlenmi siyasal ve toplumsal organizasyondur. Sembolleri: Amblemi; Yirmi bir ndan oluan sar gne iinde krmz yldzdr. Bayra; yeil zemin zerinde, iinde krmz yldzn yer ald yirmi bir nl sar gneten oluur. Ebad ayr bir ynetmelik ile belirlenir. lkeleri: a-Krdistan toplumunun cinsiyet zgrlne ve ekolojiye dayal demokratik rgtlln, demokratik konfederalizm esaslarna gre ve radikal demokrasi izgisinde yaratmak. Krdistan demokrasisini komu halklarla birlikte gelitirmek. Krdistan toplumu iindeki her trl gericilie kar mcadele ederek, birey ve toplumunun ruhsal, dnsel ve maddi geliimini demokratik hak ve zgrlkler erevesinde gerekletirip ilerletmek. Toplum iinde ya, cins, snf, ulus, etnisite, inan farkllklarna zgrlk alan oluturmak ve bu farkllklardan kaynaklanan eitsizlikleri ortadan kaldrmak.

b-Krdistan demokratik konfederalizmi bir devlet sistemi deil, halkn devlet olmayan ve snrlar esas almayan demokratik sistemi olduundan, bata kadnlar, genler ve emekiler olmak zere halkn tm kesimlerinin kendi demokratik rgtlenmesini yaratt, politikay dorudan ve zgr eit konfederasyon yurttal temelinde yerelde kendi zgr yurttalk meclislerinde, z g ve z yeterlilik ilkesine gre yapmasn salamak. c-Her dzeyde erkek egemenliine ve yaratt sisteme kar kadn zgrln ve eitliini esas almak ve bunun gereklemesi iin mcadele etmek. d-Toplum ii bask ve smrden kaynaklanan doa zerindeki egemenlik ve smry ortadan kaldrarak birey ve toplumun doayla oluan dengesizliini gidermek iin almak. Ekolojik bilin, rgtlenme ve mcadeleyi gelitirmek. e-Siyasetin demokratikletirilmesi temelinde Krdistan zerinde egemen olan

devletleri kkl bir reforma ynelterek, klmelerini ve demokrasiye duyarl hale gelmelerini salamak. f- Krt sorununun demokratik zmn gerekletirerek, Krt kimliinin her dzeyde kabuln ve Krt dilinin, edebiyatnn, sanatnn ve kltrnn geliimini salamak. Tm kltrlerin ve dillerin eitliini ve gelitirilmesini esas almak. g-Metalama ve kra dayal ekonomiden, kullanm deerine ve paylama dayal ekonomiye geii salamak. h-Birey ve toplumsal haklar evrensel kuak haklar temelinde salamak. -Demokratik Konfederalizm nderliine, lkeye, halka ve zgrlklere ynelen saldrlara kar meru savunma duruu temelinde mcadele etmek. j- Krt halknn demokratik konfederasyon ilkeleri temelinde birliini esas almak, blge halklaryla eitlik ve kardelik temelinde Demokratik Ortadou Konfederasyonunu gelitirmek, kresel emperyalizme kar halklarn Kresel Demokrasi Kongresinin yaratlmas temelinde mcadele ederek smrsz, basksz, adil bir kresel sistem yaratmak. k-Erkek egemen sistemin genlik zerindeki yozlatrc ve kiiliksizletirici etkilerine kar her dzeyde mcadele ederek, zgr iradeli, dinamik ve donanml bir genlik yaratmak. TEMEL HAKLAR VE GREVLER zgr Yurttalk:

Krdistan'da doup yaayan veya KKK sistemine bal olan herkes yurttatr. KKK yurtta zgr iradeli, yurtsever, demokrat, katlmc bireydir ve yurttala kendi kltrel kimliiyle katlr. Bu szlemede belirlenen hak ve zgrlklere sahiptir ve bu szlemenin belirledii ykmllkleri yerine getirir.

Yurtta Olma ve Yurttalktan karlma: a- KKK yurttalar baka yurttalklar da edinebilirler. b- Dier uyruklardan olup da KKK yurtta olmak isteyen kii, bulunduu alann en st yrtme organna kendini tantan belgelerle bavurur. Szkonusu organn karar ve alan meclisinin onay ile yurttalk gerekleir. c- KKK ilke ve amalarna ihanet eden kii, halk zgrlk mahkemesinin karar ve alan meclisinin onay ile yurttalktan karlr. Ayrca yurttalktan kma talebi de alan meclisi tarafndan karar altna alnr. Temel zgrlkler: a- Herkesin yaama ve kiiliini koruma zgrl vardr. b- Herkes din, vicdan ve inan zgrlne sahiptir. c- Herkesin dndklerini ifade etme ve rgtlenme zgrl vardr. d- Herkesin bilim-sanat faaliyetlerinde bulunma ve bilgi edinme zgrl vardr. e- Basn zgrl temel bir ilkedir. f- Herkesin doutan veya sonradan edinilen ve gnllce benimsenen kimliiyle (etnik, cinsiyet, mezhep, din, kltr, dil) yaama zgrl vardr. g- Herkesin bir eko topluluk iinde ve ekolojik dengeye uygun yaama zgrl vardr. h- Herkesin kltrel gelime ve ulusal kimlik zgrl vardr. Temel Haklar: a- Yaama hakk en temel insan hakkdr. b- Herkes seme, seilme, setiklerini geri ekme ve seildii grevden ekilme hakkna sahiptir. c- Herkesin kendi zgrlk ve haysiyetini koruma hakk vardr. d- Tm KKK yurttalar, KKK szlemesinin tand haklardan ayrmsz yararlanr.

e- Herkes cins, rk, renk, snf, zmre, din ve mezhep ayrmclna tabi tutulmadan hukuk nnde eittir. f- Herkesin urad basklara, hakszlklara ve kt muameleye kar hukuki erevede kendini savunma hakk vardr. g- Herkes anadiliyle her dzeyde eitim grme hakkna sahiptir. h- Herkesin doayla uyum iinde sala elverili koullarda yaama ve salk imkanlarndan eit yararlanma hakk vardr. i- Kiiler kendine yneltilen sulamalar karsnda kendini savunma hakkna sahiptir. j- Herkes siyasal faaliyetlerde bulunma, parti, dernek, sendika, vakf, kooperatif kurma ve bunlara ye olma hakkna sahiptir. k- Herkes yaamn her alannda cinsiyetinden kaynaklanan ayrma tabi tutulmadan yaama, alma ve imkanlardan eit yararlanma hakkna sahiptir. l- Zihinsel ve fiziksel engellilerin, zgnlklerine gre oluturulmu koullarda yaama ve alma hakk vardr. m- ocuklarn zihinsel ve fiziksel eitimini gzeten koullarda yaama, erken yata altrlmama ve yallarn da sosyal gvence altnda yaamlarn srdrme hakk vardr. n- Herkesin yetenek ve yetkinleme dzeyine gre toplumsal retime katlma ve toplumsal yaamda kendini ifade etme hakk vardr. o- Herkesin serbeste bilgi edinme ve zgr iletiim hakk vardr. p- Herkesin tarihi ve doal zenginlikleri gezme, grme ve tanma hakk vardr. r- KKK sisteminde yaayan kadnlarn pozitif ayrmclk ilkesinden yararlanma hakk vardr. Temel grevler: a- Tm KKK yurttalar halkn, temel hak ve zgrlklerin savunulmas greviyle ykmldrler. Ayrca temel zgrlklerin her alanda geerli olmas ve gelitirilmesi iin alrlar. b- Her KKK yurtta mkellefiyeti gerei vergilerini demekle ykmldr. c- Bask ve smrye kar direnmekle ykmldr. d- Bata kadn olmak zere, ezilen kimliklere pozitif ayrmclk uygulanmas ilkesiyle yaklam gsterir, kadn zgrlne dayal cins eitliini oturtmaya alr, aile iinde ve

dnda kadn zerindeki bask, iddet, smr ve aalanmaya kar mcadele ierisinde olur. e- Her yurtta doay koruma, gelecek nesillere yaanlabilir bir evre brakmakla ykmldr. f- Meru savunma sava hali durumunda yurtseverliin bir gerei olarak yurdun, temel haklarn ve temel zgrlklerin savunulmasna aktif katlma ykmll vardr. g- Blgesel ve uluslar aras alanda yaanan her trl hakszlk, smr, ayrmclk ve doa katliamna kar duyarl davranr, tutum alp mcadele eder ve dayanma ierisinde olur. h- Bata seme olmak zere, demokratik katlmn gereklerini yerine getirmekle ykmldr. - zgr ve demokratik toplum ahlakna uyma grevi vardr.

KOMA KOMALN KURDSTAN SZLEMES -2-

GENEL ORGANLAR

Koma Komaln Kurdistan nderlii: Koma Komaln Kurdistan (Krdistan Demokratik Konfederalizm) nderi Abdullah calan'dr. Ekolojiye ve cinsiyet zgrlne dayal demokrasinin felsefik, teorik ve

stratejik kuramcsdr. Her alanda btn halk temsil eden nderlik kurumudur. Krdistan halknn zgr ve demokratik yaamna ilikin temel politikalar gzetir ve temel konulardaki en son karar merciidir. KONGRA GEL Genel Kurul kararlarnn demokratik, ekolojik ve cinsiyet zgrlk devrim izgisine uygunluunu gzetir. Yrtme Konseyi Bakann grevlendirir. Temel konulara ilikin Yrtme Konseyi kararlarn onaylar.

Krdistan Halk Kongresi (KONGRA GEL): Krdistan Halk Kongresi, Koma Komaln Krdistan'n en yksek karar (yasama) organdr. Buradaki hkmlere gre uygun dzenlenen bir i tze gre alr. Amblemi, stte krmz, altta yeil eritlerin eit yer ald zemin zerinde yirmi bir nl sar gnetir. a- KONGRA GEL; Krdistan paralar ve yurtdndaki KKK yurttalarnn nfus oranna ve komnal rgtllk durumuna gre, hazrlanan seim yasasna uygun olarak, iki ylda bir halk tarafndan seilen 300 yeden oluur. % 40 cins kotas uygulanr. Seme ve seilme ya 18'dir. Seimler, somut koullara gre ayr bir ynetmelikle dzenlenir. b- KONGRA GEL seilmi yelerin en az te ikisinin katlmyla her yl Nisan aynda olaan toplantsn yapar. nderlik veya Kongre Bakanlk Divan veya Yrtme Konseyinin talebi ve ye tam saysnn drtte birinin istemi zerine olaanst de toplanabilir. KONGRA GEL yeleri toplantya bakanlk divannca arlr. c- KONGRA GEL, Bakanlk Divan tarafndan idare edilir. Bakanlk Divan bir bakan ve drt yardmcdan oluur. Bakan Genel Kurul yeleri iinden te iki ounlukla, bakan yardmclar ise Genel Kurul yeleri iinden genel oyla seilir. Genel kurulun her yenilenmesinde bakanlk divan yeniden seilir. Bir kii KONGRA GEL Bakanlna st ste en fazla iki dnem seilebilir. Bakanlk divan, KONGRA GEL almalarn dzenleyip yrtmekten sorumludur. Kongre hazrlklarn organize eder ve kongre almalarn ynetir. Genel kurulun toplant halinde bulunmad zamanlarda KONGRA GEL'i temsil eder ve komisyonlar koordine eder. Siyasal ve diplomatik almalarda aktif rol oynar. Halk zgrlk Mahkemesi hakimlerini ve Yksek Seim Kurulu yelerini belirleyerek Genel Kurul onayna sunar.

d- KONGRA GEL komisyon esasna gre alr. Genel kurulun toplu olmad dnemlerde KONGRA GEL grevlerini yerine getirmek zere Bilim ve Aydnlanma, Kltr, Basn, Siyasi, Sosyal, Dil ve Eitim, Halk Sal, Ekonomi ve Maliye, Ekoloji ve Yerel Ynetimler, Hukuk, Meru Savunma alanlarna gre 11 daimi komisyon rgtlenir. Komisyonlar KONGRA GEL yelerinden seilir ve 3-11 aras yeden oluur. Komisyonlar, yrtme konseyinden gelen proje ve karar tasarlarn deerlendirerek genel kurula sunulmak zere son eklini verir. eitli konulara ilikin aratrma inceleme yaparak, projeler hazrlayabilir. Komisyonlar almalarnda komisyon d uzman kii ya da kurululardan yardm alabilir. Genel Kurulun toplu olmad dnemlerde tasarlar daimi komisyonlarla bakanlk divan birlikte karara balar. e- KONGRA GEL, Bakanlk Divann, Yrtme Konseyini, dari Adalet Divann, Halk zgrlk Mahkemesini ve Yksek Seim Kurulunu seer. Bakanlk Divan, Yrtme Konseyi ve dari Adalet Divan almalarn denetler, sunduu belgeleri inceleyerek karara balar. Krdistan halknn zgr ve demokratik ilerleyiine ve mcadelesine dair gerekli btn kararlar alr, plan ve projeleri karr. Koma Komaln Kurdistan nderliinin itiraz olmayan karar ve projeler kesinleir. tiraz konular olursa bunlar KONGRA GEL'de yeniden grlr. Yrtme Konseyi: a- Yrtme Konseyi, KONGRA GEL tarafndan iki ylda bir KKK yurttalar arasndan seilen bir bakan ve otuz yeden oluur. Yrtme Konseyi Bakan salt ounlukla, konsey yeleri ise genel oyla seilirler. Yrtme Konseyi Bakan ve yeleri en fazla iki dnem st ste seilebilir. Yrtme Konseyi Bakan nderlik tarafndan grevlendirilir ve KONGRA GEL Genel Kurulu tarafndan onaylanr. Genel Kurul tarafndan onaylanmad taktirde nderlik tarafndan yeni grevlendirme yaplarak Genel Kurula sunulur. Yrtme Konseyi yeleri, Yrtme Konseyi Bakan tarafndan belirlenir ve Genel Kurul tarafndan onaylanr. Genel Kurulun onaylamad yelerin yerine Yrtme Konseyi Bakan tarafndan yeni yeler belirlenip Genel Kurula sunulur. Seilen Yrtme Konseyi, nderlik onayndan geer. Yrtme Konseyi Bakan, Genel Kurula sunaca Yrtme Konseyi ye listesini hazrlarken Demokratik Konfederalizm bileenlerinin gr ve nerilerini alr.

b- Yrtme Konseyi, Koma Komaln Kurdistan'n en st icra organdr. KKK iindeki tm kurum ve rgtleri koordine eder. nderliin ve KONGRA GEL'in kararlarn uygulamakla ykmldr. Faaliyetleri hakknda nderlie dzenli rapor sunar. KONGRA GEL'in yllk toplantlarna kar sorumludur ve faaliyetleri hakknda rapor verir. Yine alt komite, kurum ve rgtlerden dzenli rapor alr ve gerekli grd hallerde genelgeler yaynlar. Halk zgrlk Mahkemesi Savcln grevlendirir. c- Yrtme Konseyi Bakan, Konseyin tm almalarn organize etmek ve Yrtme Konseyinin nderlik ve KONGRA GEL ile ilikilerini dzenlemekten sorumludur. htiyaca gre Yrtme Konseyi iinden bakan yardmclar da grevlendirilebilir. d- Yrtme Konseyi ayda bir salt ounlukla toplanr. Yrtme Konseyi bakan konsey toplantsna bakanlk eder. Bakann veya yelerden te birinin istemi zerine konsey daha erken de toplanabilir veya toplantsn erteleyebilir. e- Yrtme Konseyi komite esasna gre kendini rgtler ve almalarn yrtr. Bunlar Bilim ve Aydnlanma, Kltr, Basn, Siyasi, Sosyal, Dil ve Eitim, Halk Sal, Ekonomi ve Maliye, Ekoloji ve Yerel Ynetimler, Hukuk ve Meru Savunma komiteleridir. Komiteler aras iliki ve almalar yrtme konseyi bakan ve yardmclar koordine eder. f- Yrtme Konseyinin eitli nedenlerle te bir orannda azalmas durumunda Yrtme Konseyi Bakannn nerdii isimler zerinden KONGRA GEL Bakanlk Divan ve daimi komisyonlarn ortak toplantsnda yeni yelerin seimi yaplr. g- Yrtme Konseyi ve komiteleri ihtiya duyduu temel politikalar ve yeni kurulular iin gerekli kararlar KONGRA GEL organlarna tasarlar sunarak gerekletirirler.

K O M T E LE R (11 adet) Yrtme Konseyi deiik faaliyet alanlarna gre 11 komite biiminde rgtlenerek, almalarn yrtr. Her komitede en az bir Yrtme Konseyi yesi yer alr. Komiteler ayda bir faaliyetleri, plan ve projeleri hakknda yrtme konseyi bakanlna rapor sunarlar. KONGRA GEL kararlarn ve yrtme konseyi genelgelerini uygularlar. Kendi almalarn

hazrladklar program ve ynetmeliklerine gre yrtrler. Bunlarn yrtme konseyi bakanlnca onaylanmas gerekir. Ayrca komiteler kendi alanlarnda almalar etkin ve ok ynl gelitirebilmek iin ihtiyaca gre gerekli alt ve yan rgtler oluturur, yada bu tr rgtlerle ilikilenirler. Komitelerin Demokratik-Ekolojik Toplum Koordinasyonlar ile ilikileri Yrtme Konseyi Bakanl zerinden olur. Yrtme Konseyi ihtiya duyduunda egdm merkezleri oluturabilir. a- Bilim ve Aydnlanma Komitesi: nderlik tarafndan belirlenen felsefik-ideolojik hattn uygulanmas ve gelitirilmesinden sorumludur. Tarihin ve toplum yaamnn her alanna ilikin olarak farkl zeminlerde akademik rgtllk temelinde yaygn ve derinlikli teorikentelektel almalar yrtr. Temel ideolojik mcadele kurumudur. Bilimsel almalar temelinde Krdistan ve Ortadou aydnlanma hareketini gelitirir. KKK kadro alanlarnn eitimini yrtr ve halkn demokratik eitimini tevik eder. b- Kltr Komitesi: Edebiyat ve sanat almalarn yrtmekle sorumludur. Krt kltrnn ve aznlk kltrlerin gelitirilmesi ve toplumun kltrel eitiminin ilerletilmesi faaliyetlerini yrtr. Kltr-sanat rgtlenmelerini gelitirir ve destekler. c- Basn Komitesi: nderlik izgisine gre basn yayn politikalarn oluturur, basn rgtlenmesinin salanmasn ve gelitirilmesini destekler. deolojik ve ulusal birliin pekitirilmesine ynelik almalar yrtr. Demokratik ekolojik toplum paradigmas ekseninde toplumsal aydnlanmay gerekletirmek iin almay temel grev sayar. Demokrasinin oturtulmas iin kamusal alanda eletiri, gzlem gc ve temel bir denetleme mekanizmas olarak ilev yrtr. Bilgi tekeline dayal iktidarlamay amak ve demokrasinin halka dayal oluumunu gerekletirmek amacyla her trl bilimsel bilginin genellemesini hedefler. d- Siyasi Komite: Yrtecei almalar bakmndan ikiye ayrlr: 1 siyasi komite: Krdistan paralarndaki ve komu lkelerdeki siyasi ve

rgtlemeleri ve faaliyetleri yrtmek ve denetlemekten sorumludur. KKK izgisinde siyasi rgtlerin gelimesi iin alt gibi, yakn siyasi hareketlerle de dostluk ilikisi ve ittifaknn gelitirilmesinden yana olur.

2- D siyasi komite: KKK'nin d politika izgisini hayata geirir. Krdistan halknn zgrlk mcadelesini uluslar aras alanda tantmak iin alr. Diplomasi almalarn gelitirir. Stratejik ve taktik ittifaklar oluturmaya alr. e- Sosyal Kesimler Komitesi: Demokratik toplum ve zgr birey yaratma hedefiyle yaamn deiik alanlarnda plan ve projeler gelitirir, uygular ve bunun iin kurumlamalara gider. Bu alanlarda faaliyet gsteren rgt ve kurumlar destekler. rgtl bir sivil toplum gcn aa karmak iin alr. Komite kadn, genlik, emekiler, aznlklar ve inan gruplar, ehit ve gaziler ile sosyal aktiviteler alan temel bileenlerinden oluur.

1- Kadn Komitesi: Kadn zgrlk izgisi temelinde toplumun zgrletirilmesi mcadelesini yrtr. Kadnn zgrln ve yaamn her alanna eit katlmn amalayan tm kadn hareketleriyle ilikilenir. zgr Kadn Birliklerinin almalarna katlr. 2- Genlik Komitesi: zgr iradeli ve dinamik bir genlik yaratmak iin sosyal, siyasal, kltrel ve eitsel projeler gelitirir ve uygular. Genlii yozlatran ve kiiliksizletiren snfl-cinsiyeti toplum etkilerine ve geleneksel zihniyete kar mcadele eder. Demokratik genlik hareketinin yaratlmas iin alr ve tm genlik rgtleriyle ilikilenir. 3- Emekiler Komitesi: i, kyl, memur, esnaf gibi emeki kesimlerin rgtlenmesi ve toplumsal yaama aktif katlmnn salanmas iin alr. Bu kesimlerin sosyal ve kltrel geliimleri iin projeler oluturur ve hayata geirir. Emek konfederasyonunun yaratlmas ve gelitirilmesi iin alma yrtr. 4- Aznlklar ve inan gruplar Komitesi: Aznlklarn ve inan gruplarnn zgr rgtlenmesi ve toplumsal yaama eit katlm iin alr. Farkllklar tanmayan anti demokratik ve gerici zihniyete kar mcadele eder. 5- Sivil Toplum rgtll Komitesi: nsan haklar, spor, bar, g gibi toplumsal sorunlar zmek iin projeler oluturur ve uygular, gerekli kurumlamalara gider. 6- ehitler ve Gaziler Komitesi: ehitlerin aratrlmas, ehitliklerin gelitirilmesi ve ehit ailelerinin rgtlendirilmesi iin alr. Gazilerin rgtlenmesi, eitimi, yaama ve mcadeleye etkin katlmlar iin gereken almalar yrtr.

f- Halk Sal Komitesi: Halkn salk problemlerinin zm amacyla gerekli projelerin oluturulmas ve uygulanmas iin almalar yrtr. Bu amala kurumlarn oluturulmasna nclk eder, varolanlar destekler ve bu kurumlar arasnda egdm salar. g- Dil ve Eitim Komitesi: Krte'nin gelitirilmesi, okuma ve yazma dili olarak halk tarafndan renilmesi ve kullanlmas faaliyetini yrtr. ocuklarn, genlerin ve halkn eitimi iin projeler gelitirir, kurumlamalar yaratr ve bunlar hayata geirir. h- Ekonomi ve maliye komitesi: Demokratik konfederalizmin maliye ve ekonomi politikasn uygular, toplumun ihtiya duyduu ekonomik ve mali rgtlenmelere gider. Kaynak, yatrm ve istihdam amal projeler gelitirir. Halkn z gcn harekete geirerek, ekonomik sorunlara zmler retir. - Ekoloji ve Yerel Ynetimler Komitesi: Yerel ynetimlerin zgrlk, demokratik ve katlmc hale getirilmesi iin alr. Bu amala ky ve kentlerde komnal rgtlenmeyi gelitirir. Ekolojik bilin, rgtllk ve yaamn gelitirilmesi iin gerekli almalar yapar. Bu amala Krdistan ve uluslar aras alanda ekoloji, evre ve yerel ynetim alanlarndaki rgt ve kurumlarla dayanma iinde olur, yenilerinin gelimesi iin destek sunar. j- Hukuk Komitesi: KKK'nin hukuk sistemini gelitirmeye, yarg dzenini ve kurumlarn oluturmaya alr. Evrensel hukuk normlar temelinde demokratik hukuk bilincini gelitirir. Hukuk ve insan haklar ihlallerini ve sava sularn aratrr. Buna kar mcadele eder. Krt sorununun demokratik hukuk lleri erevesinde zm iin mcadele yrtr. Varolan insan haklar ve hukuk kurulularyla iliki ve dayanma ierisinde olur. k- Halk Savunma Komitesi: Krdistan halknn temel hak ve zgrlklerinin korunmas, Demokratik Konfederalizm nderliinin yaamnn ve zgrlnn gvence altna alnmas, genel demokratik kazanmlarn korunmas, meru savunma izgisi dorultusunda halkn savunma bilincinin ve rgtllnn gelitirilmesi, halk savunma kuvvetlerinin rgtlendirilip yeterli klnmas iin alr. Savunma politikalarnn oluturulmasna nclk eder. Halk Savunma Kuvvetleriyle Yrtme Konseyi ve KONGRA GEL arasndaki ilikileri dzenler.

KOMA KOMALN KURDSTAN SZLEMES -3dari Adalet Divan: KONGRA GEL yeleri arasndan seilen yedi asil, drt yedek yeden oluur. Bir idari mahkeme niteliindedir. Disiplin ihlalleri, grevde suistimal ve yapmama gibi grevle ilgili davalara bakar. Bu temelde Bakanlk Divan, Yrtme Konseyi ve bireylerden gelen ikayetleri inceleyerek sonuca balar. Kararlar tm organlar ve bireyler asndan balaycdr. alma esaslar ayrca kendi ynetmeliiyle belirlenir. almalarndan dolay KONGRA GEL'e kar sorumludur. Yksek Seim Kurulu: Seim ynetmeliine uygun olarak KONGRA GEL Genel Kurul bileiminin seimini planlamak, rgtlemek ve yrtmekten sorumlu en st organdr. Alt seim kurullarnn hatalarna dair itirazlar burada karara balanr. Yksek Seim Kurulunun karar kesindir. Grev ehliyeti olan dokuz yeden oluur. Yksek Seim Kurulu yeleri KONGRA GEL Bakanlk Divan tarafndan belirlenip Genel Kurulun onayndan geirilir.

PARA RGTLENMES Halk Meclisi: Sz konusu Krdistan parasndaki halkn karar organdr. Parann byklne ve nfus younluuna gre yasayla dzenlenmi seimle belirlenen 100-250 aras yeden oluur. rgtlenmesinde ve alma dzeninde KONGRA GEL sistemini esas alr. Halk meclisi KONGRA GEL kararlaryla uyumluluk temelinde sz konusu paradaki halkn demokratik yaamnn ve mcadelesinin gerektirdii kararlar oluturmakla grevlidir. Ylda bir defa toplanr ve gndemini tamamlayana kadar alr. Halk meclisi, demokratik ekolojik toplum koordinasyonu ile disiplin kurulunu seer ve bu kurullarn yllk faaliyetlerini denetler. Demokratik Ekolojik Toplum Koordinasyonu: Sz konusu Krdistan parasndaki temel icra organdr. Halk meclisi tarafndan seilir. KONGRA GEL ve halk meclisi kararlar ile yrtme konseyi genelgelerini hayata

geirir. Faaliyetleri hakknda Yrtme Konseyi Bakanlna ve Halk Meclisinin yllk toplantsna dzenli rapor verir. Demokratik Ekolojik Toplum Koordinasyonlar, Krdistan parasnn byklne gre yeterli sayda yeden oluur. Bir szc ve iki yardmcs tarafndan koordine edilir. Yrtme Konseyinin komitelerine denk decek ekilde brolar oluturarak almalarn yrtr. Disiplin Kurulu: (7 kiiden oluur) Halk meclisi tarafndan seilen be asil, iki yedek yeden oluur. Sz konusu Krdistan parasndaki disiplin ve grev ihlallerine bakar. Genel disiplin kurulu esaslarna gre alr. Kararlarna ilikin dari Adalet Divanna temyiz hakk vardr. Yurtd Alanlar: Avrupa ve BDT alanlar birer para gibi ele alnarak, bu alanlarda yaayan Krt toplumu, alann somut koullar da gzetilerek bir parann rgtlenme esaslarna benzer bir biimde demokratik rgtlle kavuturulur. Halkn demokratik iradesini ortaya kartan karar organ, bu karar organ tarafndan seilip denetlenen icra kurulu sistemine gre allr. EYALET RGTLENMES Eyalet Meclisleri: lkenin corafi ve etnik-kltrel zelliklerine gre ayrtrlmas ile eyaletler oluur ve bu temelde rgtlenerek demokratik konfederalizm sistemi iinde yer alr. Eyaletlerin karar organ eyalet meclisleridir. Meclislerin say ve bileimleri nfus younluu ve rgtllk durumuna gre belirlenir. Eyalet meclislerinin ye saylarnn yars dorudan o eyalette yaayan halk tarafndan serbest seimle, dier yars ise sz konusu eyaletteki zgr Yurtta Meclislerinin ve Konfederalizmin bileen rgtlerinin durumlarna gre uygun dzenlenmi kota sistemi ile belirlenir. alma dzeninde KONGRA GEL ve Halk Meclisi sistemlerini esas alr. Eyalet meclisi sz konusu eyaletteki halkn yaamnn ve mcadelesinin gerektirdii kararlar oluturmakla grevlidir. Ylda iki kez toplanr ve gndemini tamamlayana kadar alr. Eyalet meclisi eyalet koordinasyonunu seer ve faaliyetlerini denetler. Eyalet Koordinasyonu:

Sz konusu eyaletteki temel icra organdr. Eyalet meclisi tarafndan seilir. Yeterli sayda yeden oluur. Konfederalizmin st kurullarnn kararlar ile eyalet meclisinin kararlarn hayata geirir. Faaliyetleri hakknda Demokratik-Ekolojik Toplum Koordinasyonu ile iliki iinde olur. Bir szc ve iki yardmcs tarafndan koordine edilir. Yrtme Konseyi sistemine ve alann zelliklerine gre kendi iinde brolar sistemini gelitirir. Aznlk ve kltrel konfederasyonlar: Bir eyalet iinde bulunan herhangi bir aznlk veya etnik-kltrel grup kendi zgnl ierisinde demokratik zgr rgtlln gelitirerek kendi kendini ynetirken, ayn zamanda eyalet konfederasyonuna da katlr. ehir, kasaba ve mahalle rgtlenmesi zgr Yurtta Meclisleri: Sz konusu ehir, kasaba ya da mahallede seimle belirlenen delegelerden, o alanda bulunan komnlerin ve sivil toplum rgtlerinin temsilcilerinden ve belediye meclisinin demokrat yelerinden oluur. Kendi yerleim alanlarna ilikin etkin politikalar retme ve tm sorunlarn tartlp zme gtrlme yerleridir. Yerleim yerlerinin ortak karar organdr. ayda bir toplanr, kendi iinden setii bakanlk divan tarafndan ynetilir. Kararlar KONGRA GEL ve halk meclisleri kararlaryla uyumlu olmak zorundadr. zgr Yurtta Meclisleri, kararlarn hayata geirecek ehir, kasaba veya mahalle koordinasyonlarn seer ve almalarn denetlerler. ehir, Kasaba ve Mahalle Koordinasyonlar: Yerleim yerinin byklne gre zgr yurtta meclisi tarafndan seilen yeterli sayda yeden oluur. Sz konusu yerleim yerindeki yerel ynetici demokratik bir kiilik ise bu koordinasyonda yer alr. Sz konusu ehir, kasaba veya mahallede halkn demokratik ilerini yrten organdr. KONGRA GEL, Halk Meclisi ve zgr Yurtta Meclisinin kararlaryla, Yrtme Konseyi ve Eyalet Koordinasyonunun genelgelerini hayata geirir. almalar hakknda Eyalet Koordinasyonuna dzenli rapor sunar. Yine zgr Yurtta Meclisi toplantsna faaliyetleri hakknda rapor verir. KY VE SOKAK RGTLENMES Komn (Ocak): Sz konusu ky ya da sokaktaki halkn rgtl duruudur. eitli alma ve i sahalarnda i ve rol komnleri de rgtlendirilir. Dorudan demokrasinin uygulanma

biimidir. Halk yaamnn ekonomik, sosyal, siyasal, kltrel, salk, eitsel, z savunma alanlarna ilikin temel kararlarn tm halkn dorudan katlm ile alnmasn ifade eder. Ky veya sokak komnleri, halk yaamnn ihtiya duyduu her an toplanarak gerekli kararlar alr. Komn toplantlarn, seilmi bakan ve yardmclarndan oluan bakanlk divan dzenler. Komn ileyii demokratik esaslar temelinde ve dorudan demokrasi yntemiyle gerekleir. Kararlarn, aleni ve komnn kurulduu yerleimdeki on alt yandan byk herkesin katlm ile alr. Komn pratik grevlerinin yrtlmesini koordine edecek bir yrtme kurulunu seer ve faaliyetlerini denetler. Yerel yneticiler bu yrtme kurulunda yer alrlar. Komn Yrtme Kurulu: Komn tarafndan seilen yeterli sayda yeden oluur. Tm KKK kararlar ile szkonusu komnn ald kararlar pratie uygulamay koordine eder. almalar hakknda kasaba koordinasyonuna rapor sunar ve sz konusu komne ise tm faaliyetleri hakknda rapor verir. Komn yaamnn rgtl ve etkin klnabilmesi amacyla, komn yrtmesine bal olarak tarm, ticaret, hayvanclk, salk, eitim, spor, sanat, kadn, genlik, z savunma, evre vb. komisyonlar rgtlendirilir.

YARGI Yarg Bamszl: Yarg bamszl, demokratik halk adaletinin esasdr. Halkn ahlakn ve vicdann temsil eder. Mevcut koullarda halkn onurunu ve zgrln savunmaktan sorumlu Halk zgrlk Mahkemeleri, disiplin ve grev dzenini korumaktan grevli Disiplin Kurullar (dari Adalet Divan) ve halk iindeki sorunlar zmekle grevli halk mahkemeleri olmak zere tr yarg sistemimiz oluur. Halk zgrlk Mahkemesi: a- Halkn onurunu ve zgrln korumak, KKK sistemini ve demokratik halk szlemesinin uygulanmasn gzetmekle sorumludur. Teslimiyet ve ihaneti yarglamak, halkn zgrln ve demokratik sistemini savunmakla grevlidir. Halk zgrlk alannda kurulur ve alr.

b- Halk zgrlk Mahkemesi, iddia makam ve karar kurulundan oluur. ddia makam bir savc ve iki yardmcdan oluur ve Yrtme Konseyi tarafndan belirlenir. Mahkeme heyeti be yeden oluur ve yeler KONGRA GEL Bakanlk Divan tarafndan belirlenir ve Genel Kurul veya daimi komisyonlarn ortak toplants tarafndan onaylanr. c- Halk zgrlk Mahkemesi, demokratik halk yargsnn en st kurumudur. Dier yarg organlarnn kararlar asndan temyiz mahkemesi grevini de yerine getirir. d- Halk zgrlk Mahkemesinin alma esaslar kendi ynetmeliince belirlenir. Bu ynetmelik Genel Kurul onayndan geer. dari Mahkemeler (Disiplin Kurullar ve dari Adalet Divan): Oluum ve alma esaslar yukarda belirlenmitir. Ayrntlar kendi zgn

ynetmeliinde yer alr. Her disiplin kurulu kendi alanndaki idari, disiplin ihlali, grev suiistimali vb. olaylara bakmakla ykmldr. Disiplin kurullarnn temyiz organ dari Adalet Divandr.

KOMA KOMALN KURDSTAN SZLEMES -4-

Halk Mahkemeleri: a- Halk iinde ortaya kan olay ve sorunlara, halk iinde can ve mal gvenliine yaplan saldrlara, ekonomik, sosyal, siyasal, kltrel vb. alanda kan ciddi ihtilaflara bakmak ve karara balamakla ykmldr. b- Her Halk Mahkemesi, bir savc ve hakimden oluur. ehir veya kasaba dzeyinde rgtlenir ve alr. Savclk makam ehir veya kasaba koordinasyonu tarafndan atanr: Hakimler ise zgr Yurtta Meclisi Bakanlk Divan tarafndan belirlenir ve ayn meclisin onayndan geerek grevlendirilir. c- Halk Mahkemelerinin yarglama usulleri, sular ve cezalar daha geni ve ayrntl olarak ynetmeliklerle belirlenir. MERU SAVUNMAYA LKN Meru savunma ykmll: a- Herkes erevesi evrensel hukuk ile belirlenmi meru savunma bilincini edinmekle ykmldr.

b- Herkes meru savunma iin hazrlkl olmakla ve meru savunma almalarn desteklemekle ykmldr. c- Herkes meru savunmay gerektirecek deiik haller olutuunda koullarn gerektirdii direni mcadelesine girmekle ykmldr. Meru savunma sava hali: Devlet demokratik zme anlaml, duyarl biimde ilgi ve ans tanmaz, halkn da elinde baka zorlama etkeni kalmazsa, yasalar eit uygulanmazsa, demokrasinin zm rolne ilgi gsterilmezse, tm barl eylemler boa karlrsa, ayaklanma ve z savunmaya dayal gerilla savalar gndeme gelir. Demokratik Krdistan Konfederalizmi ve nderliine kartlk fiili bir saldrya dntnde meru savunma sava gerekli hale gelir. Sava ve Bar karar: Madde 32'deki hallerin olumas durumunda KONGRA GEL Genel Kurulu tarafndan salt ounlukla direni ya da meru savunma sava karar verilir. Bir sava durumunda savan sona erdirilip barn salanmasnda da ayn prosedr uygulanr. Kongrenin toplanamad olaanst durumlarda lkeyi, halk ve tm konfederasyonu ilgilendiren ve hayatiyet arz eden yasa karma, sava ve bar, baka glerle ikili anlama konular gibi ilerde, Bakanlk Divan, Daimi komisyonlar, Yrtme konseyi ve ilgili kurumlar ortak bileimi Genel Kurul adna karar alabilir. DEMOKRATK EYLEM Demokratik Eyleme likin: Halkn her hareketlilii ve rgtlerin her faaliyeti bir eylemdir. Demokratik eylem, demokrasinin dilidir. Halkn temel talepleri gz ard edildiinde, demokrasinin bir ok kurum, kural ve amac tahrip edildiinde demokratik eylem zorunlu zm arac olur. Bu koullarda eyleme gemeyi baaramayan bir halk veya rgt demokratikleemez. Eylemler, basitten karmaa doru, gsteri, toplant, yry, seim, miting, protesto, grev, artlar doduunda yasal direnme ve ayaklanmalara kadar gider. Eylemlilii besleyen halklarn rgtl gcdr. Sivil toplum eylemleri temelde yapcdr ve demokrasilerde pozitif eylem anlay esastr. EKONOMK VE MAL SSTEM Ekonomi ve mali sisteminde planlama ve rejim:

a- Ekonomi ve mali sistem, ekonomi ve maliye komitesinin koordinesinde ve bte sistemi iinde yllk bir planlamayla yrtlr. b- Ekonomi sistemi, kar ve metalamaya dayal olmayan, kullanm deeri ve demokratik paylama dayal sistemi temsil eder. zgr Yurtta Meclislerine dayal alanlarda retimin ve mlkiyetin meclis yerleim yerlerine bal olmasn benimser. Ky, kasaba ve ehirlerde kamu yararna olan, ihtiyalarn retimini artan bir verimlilikle yaratan sanayi ve ticaret rejimi ile tarm ve hayvanclk sistemini uygular. Ayrca Krdistan artlarnda orta lekli iletmecilie nem verdii kadar, yerelde de yaygn kooperatifleme, atlyeleme, dner sermaye iletmeciliini de gelitirmeye alr. Her yerleim yerinin kendi rgtllyle temel gereksinimlerini karlamas hedeflenir. c- Krdistan ekonomisinin bytlmesi ve refah dzeyinin artrlmas iin gerekli almalar yrtlr. sizlik ve yoksulluun giderilmesi ve sava maduriyetinin ortadan kaldrlmas iin gerekli sosyal ve ekonomik projeler uygulanr. d- Krdistan'da ekonomik kaynaklarn, yeralt ve yerst zenginliklerin korunmas ve toplum yararna aktif bir ekilde iletilmesi salanr. e- Ekonomik retimi gelitiren ve daha verimlilemesini salayan meslek gruplarnn rgtlendirilmesi ve dayanma iinde almalar ngrlr. f- Bu ekonomik ve mali rejim ekolojiye uygunluk erevesinde yrtlr. DEMOKRATK RGTLENME SSTEM PKK'nin Rol:, PKK, klasik parti olmayan, iktidar hedeflemeyen, daha ok ideolojik ve ahlaki bir oluumdur. Felsefe, bilim ve sanat alannda ideolojik ve zgr ahlaki bir rgtlenmedir. KKK sisteminin ideolojik gcdr. nderlik felsefe ve ideolojisinin hayata geirilmesi iin alr. Bu erevede demokratik konfederalizm organlarnn demokratik kurumlamasnda yer alr. Koma Jinen Blnd (KJB): Kadnn konfederal rgtlldr. PAJK ve PKK iindeki kadn gc KJB'nin ideolojik rgtll, zgr Kadn Birlikleri ise kitle rgtlldr. Ayrca kadnn meru savunma gc ile genlik iindeki kadn yaps da bu rgtlln temel bileenlerindendir. KJB'nin karar organ kurultay ve uygulama gc KJB Yrtme Konseyi'dir. KJB, KKK Yrtme

Konseyinin tm komite almalarnda yer alr. KJB yeleri hem kendi organlarna kar sorumludurlar hem de iinde bulunduklar KKK organlarna kar sorumluluk tarlar. Demokratik Genlik Konfederalizmi: Btn genleri ats altnda toparlayan, deiik genlik gruplarnn iinde yer ald kltrel, siyasal, sosyal bir rgtleme olarak KKK iinde nc bir misyonla yer alr. Demokratik Genlik Konfederalizmi grevlileri hem kendi organlarna kar hem de iinde bulunduklar KKK organlarna kar sorumluluk tarlar. Partiler: a- Partiler; demokratik siyasetin temel gelitirici gleri ve demokrasilerin vazgeilmez eleridirler. Temel siyasal rgtler olarak; devlet odakl olmayan, toplumsal talepleri esas alan, toplumu srekli bilinlendirme ve rgtlemeyle grevli olup, toplumu devlet karsnda srekli glendiren ve toplum taleplerini devletle dengeleyen kurumlardr. bDemokratik siyaset odakl siyasal partiler, geni demokratik toplum

rgtlenmesinin ideolojik, teorik ve ynetsel esas gcdrler. c- Partilerin demokratik oluumu, rgt ii demokratik ileyii ve demokratik ynetimleri esastr. Tm ileyileri halka aktr. d- Demokratik siyasal yaamda partiler, demokratik ittifaklar gelitirebilirler. e- Irk ve despotik olmayan ve sistem iinde iddeti ngrmeyen partiler meru kabul edilir. f- Siyasal partiler serbest kurulurlar, KKK sisteminden karlmalar ise, Halk zgrlk Mahkemeleri karar ile gerekleir. Dernekler: Demokrasinin, halk tabanna kkl yaylmas ve toplumda kabilecek herhangi bir sorunu zme amal kurulan fonksiyonel kurumlamalardr. zgn ihtiyalara gre her alanda kurulabilir. Demokratik ileyiin yerinde ve yetkince kullanlmasn esas alrlar. Kurulacak derneklerin demokratik konfederalizme kar ykc olmamas aranr. Birlikler: retim ve tketim birlikleri, evreyi koruma ve gelitirme birlikleri, kyller birlii, kadn ve genlik birlikleri, belediyeler aras birlikler ve toplumsal yaamn her alannda birlikler kurulabilir. Birlikler kurulduu alanlardaki ilerin dayanma iinde ve koordineli

yaplmasn salarlar, toplum iinde yaanan olaanst koullarda dayanma ve yardmlama gleri olarak rol oynarlar. Sendikalar: Devleti ve iktidarc yaklamdan uzak, Demokratik Toplumcu zgr Sendikaclk anlayyla hareket eden, i ve emek yaamn dzenleyen, retim ve alma dzenini salayan demokratik kurumlamalardr. Ekonomi ve emek alannn demokratik rgtleniini salayarak demokrasinin toplumsal-ekonomik zeminin olumasna katk sunarlar. Demokratik Emek Konfederasyonu kurup bnyesinde alma yrtrler. Uluslar aras emek gleriyle dayanarak blgesel ve uluslar aras almalar yaparlar ve ortak rgtllklere giderler. Halk Savunma Gleri: KKK sisteminin gelitirilip korunmasnda halkn temel savunma ve bar gcdr. Yeterli sayda rgtlendirilmesi ve donatlmas esas alnr. Demokratik Konfederalizm nderlii ve KONGRA GEL'in siyasal iradesi dorultusunda hareket eder. Komnal demokratik rgtllk temelinde halkn z savunmasn gelitirir. ORTAK HKMLER Demokratik ileyi esaslar: a- Btn ynetim organlar seimle belirlenir ve deiir. b- Btn organlar birbirlerine rapor ve genelge sistemiyle baldrlar. c- Demokratik katlmclk, inisiyatif ve kolektivizm esastr. d- Seimle greve gelen tm ynetimler seen organlar tarafndan yllk denetime tabi tutulurlar. Seen organlar gerektiinde ve koullarn uygunluuna gre grevlileri geri ekme hakkna sahiptir. e- Her alma alannda % 40 cins kotas gzetilir. f- almalar yrtlrken, bata kadn ve genlik olmak zere deiik kesimlerin kendi i rgtllkleri gzetilir. g- Btn organlar halkn eletiri ve nerilerine aktr ve halka bilgilendirme yapar. h- Demokratik Konfederalizmde, kararlar meclisler alr. Yrtme kurullar bu kararlar uygulamakla grevlidir. Ayrca karar alma ve yrtme organlarnn dnda yarg ve denetleme organlar da vardr.

i- Grevi ihmal ve ar suistimal durumunda Yrtme Konseyi grevi durdurur ve dari Adalet Divanna verir. Krdistan Demokratik Konfederal Birliine ilikin: Her Krdistan parasnda halkn z iradesini esas alr. Bu iradeyi demokratik konfederalizm esaslarna gre ortaya kartr. Demokratik ulus birliini hedefler. Paralararas ilikide konfederal dayanma ve birlik esastr. Bu dayanma ve birlik, tm paralardaki ve yurtdndaki halkn ortak karar, yrtme ve denetleme organlar ile salanr, ortak ekonomi ve eitim politikalar, sosyal ve kltrel etkinliklerle ve ortak meru savunma ile gelitirilir.