Blm Hedefi

Bu blmde; bilgisayar alarnn niin gerekli olduunu reneceiz. Bu balamda genel bir tantm yaptktan sonra, bilgisayar alarnn evre niteleriyle birlikte kullanm, Internet paylam, i birlii, ofis dnda alma olana, kurum iinde oluturulan gvenlik ve i devamll politikalarnn koruma emsiyeleri altna girmek gibi stnlkler salayacandan sz edeceiz.

2.1. A NN GEREKLDR?

Bir PC'ye sahip olduunuzu dnn. lerinizi yrtebilmek iin; Yazcya, Kurum dna balant kuracak iseniz, bir modeme ve telefon hattna, Baz verilerinizi eitli amala kullanlmak zere CD zerine kayt edebilmek iin CD yazcsna, Baz verilerinizi teyp veya disk zerine kayt edebilmek amac ile teyp veya disk srclerine balanmay salayacak organizasyonlara, gereksiniminiz olacaktr.

2.1. A NN GEREKLDR?

Ancak her kullancnn ayr ayr evre nitesi kullanmas hem gereksiz hem de olanakszdr

2.1. A NN GEREKLDR?

Bilgisayar ana sahip olmann, evre nitelerini paylamann yannda; Internet eriimini salamak, Bilgi paylamn salamak, birliini salamak, Ofis dnda alma olana salamak, Kurum iin oluturulan gvenlik emsiyesi altna girmek, Kurum iin oluturulan i devamll politikas gvencesi iinde yer almak gibi stnlkleri de bulunmaktadr.

2.1.1. evre nitelerinin Birlikte Kullanm

Ofis iinde alanlar, ofis an kullanmak suretiyle aa bal bulunan tm evre nitelerini birlikte kullanabilmektedir. Aksi durumda; rnein, tek bir yazc nitesini kullanabilmek iin;

2.1.1. evre nitelerinin Birlikte Kullanm

Ofisteki her bir PC iin ayr bir yazc almak, Yazcy kullanmak iin her defasnda yazc ile PC arasnda yeni bir kablo balants kurmak, Yazlmak istenen verileri bir CD zerine kopyalamak ve bylece verileri yazcnn bal bulunduu PC'ye tamak gerekir.

2.1.1. evre nitelerinin Birlikte Kullanm

2.1.1. evre nitelerinin Birlikte Kullanm

Halbuki, iletim sisteminde kullanabileceimiz yazclar tanmlanm olduundan, "Print" komutu verdiinizde size aa bal kullanabileceiniz yazclarn listesi gelecek ve siz seiminizi yaptnzda, ilgili yazcda yazlarnz yazlm olacaktr. Byk ofislerde ou zaman birden fazla yazc bulunur. Bunlar hem kullanclarn ylmalarn engeller, hem de farkl kalitelerde servis verirler.

2.1.2. Internet Eriiminden Yararlanmak

Bu blmde Internet'in getirdii olanaklar deil de, Internet'e kta bilgisayar alarnn salad olanaklardan sz edeceiz.

2.1.2. Internet Eriiminden Yararlanmak

Eer evinizden veya altnz ofisten Internet'e tek banza balanmak isterseniz; bir Internet Servis Salayc (ISP - Internet Service Provider), ile anlap onun olanaklarn kullanmanz gerekir. Bunun iin Internet kullanmna bir deme yapmanz, bir modem almanz ve bir telefon hattn (zellikle ok kullanyorsanz) bu ie atamanz gerekmektedir. Bylece dial-up balant ve ISP aracl ile Internet'e balanmanz olanakl olacaktr.

2.1.2. Internet Eriiminden Yararlanmak

Halbuki, kurum iinde bir LAN zerinden Internet'e balandnzda; kurumca salanan ok daha hzl kiralk hatla kendiniz iin modeme gereksinim duymadan Internet'e balanmanz olanakl klnacaktr.

2.1.2. Internet Eriiminden Yararlanmak

Ayrca IP telefonu dediimiz uygulamadan ve IP zerinden ses iletimini gerekletiren VoIP'den de (Voice Over IP) yararlanmak olanakl klnacaktr.

2.1.3. Bilgi Paylamn Salamak

Gerek kurum iinde gerekse kurum dnda oluan bilgi ynlarna ulamada en nemli ara bilgisayar alardr. Artk herkes tarafndan kabul edilen bir gerek vardr; bilgi paylatka artar.

2.1.3. Bilgi Paylamn Salamak

Bu nedenle kurum iinde tm alanlarn kolayca ulaabilecei veritabanlar, veri ambarlar oluturulmaktadr. Ek olarak, bu veritabanlarna gerek teknik ve idari personel ve zellikle yneticilerin kolaylkla ulaabilmelerini salayabilmek iin sistemler gelitirilmidir. rnein Intranet ve Extranet srf bu amala gerekletirilmi uygulama zincirleridir. Ayrca birlikte alma yapan kii ve kurumlarn da bu bilgi kaynaklarna ulamalarn salamak, birlikte almann verimliliini artrmaktadr.

2.1.3. Bilgi Paylamn Salamak

rnein, malnz pazarlayan bir kurulu stoklarnz tayan bir veritabanna girebilir, maln son durumu hakknda bilgi elde edebilir ve satn yapabilir. Aksi durumda siparii alan bir satc telefonla kurumu arayacak (yetkili kiiyi bulabilirse), istedii mal hakknda bilgi isteyecek, yetkili kii ambar arayarak bu maln durumunu inceleyecek ve kar tarafa olumlu veya olumsuz yant verecektir. Ancak geen sre byk kayplara neden olabilecei gibi, pek ok karkl da beraberinde getirecektir.

2.1.4. birliini Salamak

Bundan 10-15 yl ncesine kadar hemen hemen tm projeler tek bir kii tarafndan ele alnr ve sonulandrlrd. 25-30 yl ncesinde ise tm proje tek bir kii tarafndan ele alnarak gerekletirilirdi. Buna bir rnek verecek olursak;

2.1.4. birliini Salamak

birliinin olabilmesi, yani proje zerinde birlikte alabilmek iin projeye dahil tm elemanlarn bir arada olmalar gerekir. te bilgisayar a, deil ayn binada, farkl katlarda veya farkl bina veya ehirlerde olan proje elemanlarnn bile bir odada alyormu gibi birlikte almalarn olanakl klmaktadr.

2.1.5. Ofis Dnda alma Olana Getirmek

Bugn bata ABD olmak zere, teknolojide ileri gitmi lkelerde, pek ok kurulu iin zelliine de uygun olarak kiilerin evde almalarn tercih etmektedr. Bylece bu elemanlar hafta iinde ofiste yapacaklar ileri kendi planladklar alma programlarna gre evde yapmakta, ofiste yer kaplamamakta, trafie yk getirmemektedir. Ofis dnda alabilmenin yararlarn kurulu ve alan asndan aadaki gibi sralayabiliriz:

2.1.5. Ofis Dnda alma Olana Getirmek

Kurulu: Haftada 40 saatlik alma programnn kesin uygulamasn salamakta, Ofiste yer bakmndan tasarruf etmektedir.

2.1.5. Ofis Dnda alma Olana Getirmek

alan: Kendi evinde scak ve samimi bir ortamda almakta, Trafie harcad zaman kendisine kalmaktadr. Doal olarak bugn tm ilerin bu ekilde yrtlmesi belki olas deildir. Ancak oran gittike artmaktadr.

2.1.6. Kurum inde

Oluturulacak Gvenlik ve Devamll emsiyesi Altna Girmek

Gerek kurum iinde gerekse evden Internet'e tek banza balanm iseniz, sizi drt byk tehlike beklemektedir.

2.1.6. Kurum inde

Oluturulacak Gvenlik ve Devamll emsiyesi Altna Girmek

Bugn dzenli ve ciddi alan pek ok kuruluta oluturulmu bir gvenlik politikas bulunmaktadr. Gvenlik politikas ile ilgili, prensipler, standartlar, uygulamalar (Guide-Lines) bulunmaktadr.

2.1.6. Kurum inde

Oluturulacak Gvenlik ve Devamll emsiyesi Altna Girmek

Byle bir emsiye altna girmi kurum elemanlar, gvenlik politikas tam ve ciddi olarak uygulandnda, yukarda akladmz drt sakncal durumdan da kurtulmu olmaktadr.

2.1.6. Kurum inde

Oluturulacak Gvenlik ve Devamll emsiyesi Altna Girmek

Kurum iinde i devamll (Disaster Recovery) politikas da bulunmaktadr. Bu politika ile kurumda i devamlln engelleyecek durumlar (zelzele, yangn, sel vb.) iin gerekli nlemler alndndan siz de bu gvence iine girmi olacaksnz.

2.2. A SINIFLANDIRILMASI

Bilgisayar alar baz zelliklerine gre snflandrlabilir. Bu zelliklere, leti kapasitesi, letiim oran, Genilik, Dm tipi, Dmler aras iliki, Topoloji, Yap rnek olarak verilebilir.

2.2.1. leti (Message) Kapasitesine Gre

2.2.1. leti (Message) Kapasitesine Gre

2.2.1. leti (Message) Kapasitesine Gre

2.2.2. letiim Oranna Gre

2.2.2. letiim Oranna Gre

2.2.2. letiim Oranna Gre

2.2.2. letiim Oranna Gre

2.2.3. Geniliine Gre

Alarn geniliine (yayldklar alanlara) gre snflandrlma lar en klasik olan snflandrma dr. Aada bu genilik gruplar ve aklamalar verilmektedir.

2.2.3. Geniliine Gre

2.2.3. Geniliine Gre

2.2.3. Geniliine Gre

2.2.3. Geniliine Gre

2.2.3. Geniliine Gre

2.2.3. Geniliine Gre

2.2.3. Geniliine Gre

2.2.3. Geniliine Gre

2.2.4. Dm (Node) Tiplerine Gre

PC temelli alar, Macintosh'lar ve IBM PC veya bununla uyumlu bilgisayarlar kullanrlar. Macintosh'lar herhangi bir ek donanma gerek olmadan aa balanrlar. Buna karlk IBM veya IBM uyumlu makinalar ek donanma (NIC Network Interface Card) gerek duyarlar

2.2.4. Dm (Node) Tiplerine Gre

Hemen belirtelim ki, bu tip alarda bugn bile en eski modelden (80386) en yeni modele (Pentium-4) kadar ilemcili makinalar bulunabilmektedir. Eski modeller daha ok yazc veya teyp sunucu gibi ilerde kullanlmaktadr.

2.2.4. Dm (Node) Tiplerine Gre

Buna karlk ktk sunuculuu gibi zor ve ykl ilerin uygulanmasnda sper sunucular kullanlr. Bunlar tek bir sunucu olarak farkl a yapsndaki ok sayda dmlere servis salayabilirler.

2.2.4. Dm (Node) Tiplerine Gre

Byk ve orta boy bilgisayarlar (Manframes) genelde bankalar, byk holdingler ve baz niversitelerde kullanlrlar. Bu alar, tek bir bilgisayar merkezi tarafndan yrtlrler. Byk boy bilgisayarlar ok uzun yllar IBM firmasnn denetiminde kalmtr. lkemizde zellikle byk bankalarn hemen hepsi halen IBM kullanmaktadrlar. IBM'in en byk rakipleri, zellikle lkemizde, HP, Unysis, Data General olmulardr.

2.2.4. Dm (Node) Tiplerine Gre

Orta boy bilgisayarlar iin DEC ve HP rnek olarak gsterilebilir. lk uygulamalarda bunlar ayn zamanda byk boy bilgisayarlar iin n ilemci (FEP - front-end-processor) olarak da grev yapmlardr.

2.2.4. Dm (Node) Tiplerine Gre

80'li yllarn sonuna kadar ana bilgisayar temelli alarda aklsz (dummy) terminaller grev yaptlar. Ana bilgisayara ya direkt olarak balanrlar veya FEP aracl ile ularlard. Daha sonralar PC'ler devreye girdiinde bunlarn da ana bilgisayara balanmalar sz konusu oldu. Ancak bu durumda PC'lerin zerine zel bir yazlm (Terminal Emulation) yklemek zorunluluu dodu.

2.2.5. Dmler Aras likiye Gre

A zerinde dmler, sunucular veya i istasyonlar olabilir. Dmler aras ilikileri belirlemede aadaki terimler kullanlr.

2.2.5. Dmler Aras likiye Gre

2.2.5. Dmler Aras likiye Gre

2.2.5. Dmler Aras likiye Gre

2.2.5. Dmler Aras likiye Gre

2.2.6. Topolojiye Gre

Bilgisayarlarn alara balanmasnn binlerce yolu bulunmaktadr. Ancak, bu olanaklar birka tip iinde toplanabilir. Topolojiyi iki ana grupta zetlemek olasdr: Fiziksel Topoloji: A iinde dm noktalarnn birbirlerine balanmasn salayan kablolamay tanmlar. Mantksal Topoloji: Bilgisayar alar iinde bilginin ve iletiimin akn belirler.

2.2.6.1. Dz Hat (Bus) Topolojisi

ekilde de grld gibi tm aygtlar dz bir hat (kablo) ile balant kurmakta ve kablo ularda sonlandrclar ile bitmektedir. Ethernet bu balant iin tipik rnektir.

2.2.6.2. Halka (Ring) Topolojisi

ekilde grld gibi tm aygtlar halka eklindeki hatta balanmaktadr . IBM TokenRing bu balant iin tipik bir rnektir.

2.2.6.3. Yldz (Star) Topolojisi

ekilde grld gibi tm aygtlar merkezi bir MAU'ya (Media Access Unit) balanmaktadr. ARCnet bu balant iin tipik bir rnektir. Bu balant temel yapy oluturmaktadr

2.2.7. Yapya (Architecture) Gre

A yaps, kullanlacak kabloya ve aa ulam metoduna gre farkllar. rnein aa balanmak iin; ift eksenli (Coaxial) kablo Bakr kablo Fiber kablo kullanlabilir. Ayrca, balant iin CSMA/CD (Ethernet'te), Jeton Geirme (Token Ring'de) en ok kullanlan balant yntemleridir. Bunlarla ilgili ayrntl bilgi ilgili blmlerde ele alnacaktr.

Blm zeti

Bu blmde; bilgisayar alarnn niin gerekli olduunu aklamaya altk. Bu balamda genel bir tantm yaptktan sonra, bilgisayar alarnn evre niteleriyle birlikte kullanm, Internet paylam, i birlii, ofis dnda alma olana, kurum iinde oluturulan gvenlik ve i devamll politikalarnn koruma emsiyeleri altna girmek gibi stnlkler salayacandan sz ettik. Daha sonra alarn snflandrlmasn inceledik ve alarn:

Blm zeti

leti (message) kapasitesine gre, letiim ortamna gre, Geniliine gre, Dm (node) tipine gre, Dmler aras ilikilere gre, Topolojiye gre, Yapya (Architecture) gre snflandrlmasn akladk.