Kendimiz Yapalm

Yavuz Erol*

LED Kp

ekil 7: Btn satrlar hazrlama ekil 2: Delikli ablon

Bu ay boyutlu dizilen 64 adet LED ile 4x4x4lk bir LED kp yapacaz. Elektronikseverlerin ok ilgisini ekecek bu proje dekoratif uygulamalarda kullanlabilir. Projenin yapm biraz zahmetli olsa da ortaya kan sonu etkileyici ve tatmin edicidir. Proje iin gerekli malzemelerin listesi aada verilmitir. Projenin maliyeti 15 YTL kadardr. Malzeme listesi

lk LED, ekil 3te grld gibi yuvaya yerletirilir. LEDin uzun olan anot baca ekildeki gibi hizalanm olmaldr.

Bu katot ular ekil 8de grld gibi aa doru kvrlarak birbirine lehimlenir. Bylece dzlem oluturacak ekilde dizili LED grubu iin tek bir katot ucu elde edilmi olur.

ekil 3: LED yerleimi ekil 8: Katot ularn birletirme

teki LEDler de benzer ekilde birinci satra yerletirilir.

Salaml arttrmak iin sert bir telle soldaki katot ular da birbirine lehimlenir.

ekil 4: Satr yerleimi ekil 9: Harici tel ile lehimleme

LEDlerin katot ular ekil 5teki gibi saa doru kvrlr. LED kpnn temel elemanlar LEDler olduundan uygun zellikte LED seimi ok nemlidir. ekil 1de grlen k iddeti yksek, 5 mm apl, saydam klfl LEDler proje iin uygundur.

Lehimleme ileminin ardndan LEDler yavaa ablondan karlr. Bu ilem srasnda her LED parmakla hafife da doru itilir. LEDlerin bacaklar hassas olduu iin saa sola ok esnetmemek gerekir.

ekil 5: Katot ularn kvrma

Havya ile bu ular lehimlenir.

ekil 10: Hazr durumdaki LED dzlemi

ekil 1: 5 mm apl, krmz LEDler

Ayn ilemler drt kez yinelenir. Bylece her birinde 16 LED olan drt ayr LED grubu hazrlanm olur.
ekil 6: Lehimleme ilemi

LEDlerin dzgn dizilmesini kolaylatrmak iin ekil 2de grlen delikli ablonu hazrlamak yararl olur. Bu ilem iin plastik ya da tahta bir yzey zerine 4 satr ve 4 stun eklinde 18 mm aralkl 16 nokta iaretlenir. Ardndan 5 mm apl matkap ucu takl matkapla iaretli yerler dikkatlice delinir.
BLM ve TEKNK 106 Haziran 2008

Benzer ekilde teki satrlara yerletirilen LEDlerin de katot ular saa kvrlr ve lehimlenir. Bylece her satrda bir adet katot ucu bota kalr.

ekil 11: LED gruplar

Kendimiz Yapalm
Bu LED gruplarn boyutlu olarak birletirebilmek iin LEDlerin anot bacaklarn ekil 12deki gibi kvrmak gerekir. Bir kargaburun ya da pense yardmyla her LEDin anot baca nce sola doru eilir. Ardndan biraz pay braklarak aa doru kvrlr.

ekil 12: Anot ularn hazrlama

ekil 17: Devre emas

Lehimleme ilemi ekil 13teki gibi yaplr. Her anot ucu alttaki anot ucuyla birletirilir.

ekil 13: LED gruplarn lehimleme

ekil 14 ve ekil 15te bu ilemin nasl yapld yakndan grlyor.

ekil 17de LED kpnn elektronik devresi grlyor. PIC16F877A mikro denetleyici LED src olarak alyor. Osilatr blmnde 4 MHzlik rezonatr var. PORT B ve PORT Dnin 16 pini 47 ohmluk birer diren zerinden LEDlerin anot ularna baldr. PORT Cnin ilk 4 pini de dorudan transistrlerin baz ularna baldr. PNP trndeki bu transistrler, her dzlemdeki LEDlerin katot ularn toprak seviyesine ekmek iin kullanlr. Yani PIC tarafndan baz ucuna lojik-0 uygulanan transistr iletime geer ve ilgili dzlemin katot ucunu topraa (kaynan eksi ucuna) balar. Bylece tarama mantyla, dzlemler srayla seilebilir ve LEDlerin tamam yaklabilir. Elektronik devrenin almas iin gereken +5 Vluk gerilim, ekil 18deki reglatr devresiyle salanr. G kayna olarak 9 Vluk alkali pil ya da regleli adaptr kullanlabilir.

LED kpnn alr durumdaki grn ekil 21deki gibidir.

ekil 21: LED kpnn son durumu

ekil 14: ki grubun lehimlenmesi

PIC mikrodenetleyiciye yklenen program sayesinde ok eitli k efekti ve animasyon oluturulabilir. Aada rnek bir C program verilmitir. Bu program btn LEDleri 100 ms aralkla yakan bir programdr.

ekil 18: Reglatr devresi

Elektronik devrenin bakr plaket zerine yerletirilmi durumu ekil 19da grlyor.
ekil 15: Gruplarn stten grn

Bu ilemler teki LED gruplar iin de yinelenir. ekil 16da grld gibi LED kp drt dzlemden oluur. Deyde ayn hizada olan anot ular birbirine lehimlidir. Her dzlemin katot ular da birbirinden bamszdr.

ekil 19: Bakr plaketteki yerleim plan

Kartn alttan grn ekil 20deki gibidir. LEDlerin 16 anot ucuyla PIC portlar arasndaki balant ekil zerinde daha ayrntl grlyor. PIC programnn tamamn ve projenin video grntlerini Kendimiz Yapalm kesinin web sayfasnda bulabilirsiniz.
Frat niv. Elek-Elektronik Mh. Blm yerol@firat.edu.tr

ekil 16: LED kpnn grn

ekil 20: Alttan grn

Haziran 2008 107 BLM ve TEKNK