IKMAZ SOKAK

PKK
PKK Da Kadrosunun Metodolojisi ve Sosyolojisi

BURHAN SEMZ
Ankara (Nisan2007)

IKMAZ SOKAK PKK PKK Da Kadrosunun Metodolojisi ve Sosyolojisi Global Yaynevi Gvenlik Serisi:1 Yayn No:1 Yazar : Burhan Semiz Kapak Tasarm : Uur akmak Dizgi&Mizanpaj: Bask : 1.Bask Nisan2007 Ankara/Glba Global Yaynlar Salk 1. sok. no: 17/13 Yeniehir/ ANKARA TEL: 0 (312) 434 59 50 & FAX: 0 (312) 434 59 54 E-posta: info@ankaraagam.com Web:www.ankaraagam.com Genel Datm
Kitabn tm yayn haklar Global Yaynevine aittir.

NDEKLER

KISALTMALAR TAKDM NSZ GR BLM 1 PKKNIN KURULUU NCESNDE VE SONRASINDA YAANAN GELMELER 16 BLM 2

6 9 10 11

GERLLA METODOLOJS VE DA KADROSU AISINDAN DEERLENDRLMES 26 (a) Gerilla Tarz atma Ve Teorik Altyaps 28 (b) PKK Terr rgtnn Gerilla Sylemi 44 (c) Da Kadrosunda Silahl Propagandann nemi 52

(d) Da Kadrosunun Stratejik Savunma, Stratejik Denge Ve Stratejik Saldr Aamalar Asndan Deerlendirilmesi 58 BLM 3

PKK DA KADROSUNUN OLUUMU VE GELM(HRK-ARGK-HPG) 71 (a) HRK (Hezen Rzgariya Krdistan/ Krdistan Kurtulu Birlikleri) (b) ARGK (Artee Rzgariya Gele Krdistan / Krdistan Halk Kurtulu Ordusu) 80 (c) HPG (Hezen Parestna Gel / Halk Savunma Gleri) 94 BLM 4

74

DA KADROSUNUN SOSYOLOJS (a) PKK Militanlarnn Da Kadrosuna Girmelerinin Nedenleri 107 (a1) Niin PKKya ve Da Kadrosuna Katldlar? (b) Da Kadrosunda Yaamn Ve Yaananlarn Deerlendirilmesi 141 (b1) Apoizm ve Da Kadrosu 151

105

131

(b2) Da Kadrosunda Yaam 158 (b3) Da Kadrosunda Yaananlar ve tiraflar 176 BLM 5 PKK DA KADROSUYLA MCADELEDE ZLENMES GEREKEN YOL VE YNTEMLER 190 ZM PAKET NERS 192 SONU VE GENEL DEERLENDRME 224 EKLER: Ek1 :PKK Kronolojisi Ek2 :Gerilla Nedir? (Alberto Bayo) 261 Ek3 :Szde HPG Genel Ynetmelii 279 HPG (Da Kadrosu)Yaplanmas 297 Resimlerle Da Kadrosu 298 228

Katliamlar KAYNAKA NDEKS

307 313 326

KISALTMALAR ABD AGAM A.g.e. A.g.y. AMT An. :Amerika Birleik Devletleri :Ankara Global Aratrmalar Merkezi :Ad geen eser :Ad geen yayn :ntihar Eylemcileri Yaplanmas :Anayasa

ARGK ASAM CIA ev. DEP D.Y. EGM EJAK ERNK FARC FK GKK HADEP HPG HRK IKDP .D.B HEB KADEK KH KNK KYB M.K. MLN-T

:Krdistan Halk Kurtulu Ordusu (Artee Rzgariya Gelle Kurdstan) :Avrasya Stratejik Aratrmalar Merkezi :Merkezi Haber Alma Tekilat (Central Intelligence Agency) :eviren :Demokratik Emek Partisi :Dk Younluklu atma :Emniyet Genel Mdrl :Krdistan zgr Kadnlar Cephesi :Krdistan Ulusal Kurtulu Cephesi (Eniya Rzgariya Netewa Kurdstan) :Kolombiya Devrimci Silahl Kuvvetleri / Fuerzas Armadas Revolucionarias de Columbia :Filistin Kurtulu rgt :Geici Ky Koruculuu :Halkn Demokrasi Partisi :Halk Savunma Gleri (Hezen Parestna Gel) :Krdistan Kurtulu Birlikleri (Hezen Rzgariya Kurdistan) :Irak Krdistan Demokrat Partisi :stihbarat Daire Bakanl :nsan Haklar Evrensel Beyannamesi :Krdistan zgrlk Ve Demokrasi Kongresi (Kongra Azadiya Demokratika Krdistan) :Krdistan slami Hareketi :Krdistan Ulusal Kongresi (Kongra Netewya Krdistan) :Krdistan Yurtseverler Birlii :Merkez Komite :Tupamaros Ulusal zgrlk Hareketi (Movimiento De Liberacin Nacional Tupamaros)

PAK PJA PKK PWD SHP T.D.N. TEMUH THKP-C TKP (ML) TSK USAK YAJK YJA STAR

:Krdistan zgrlk Partisi (Partiya Azadiya Krdistan) :zgr Kadn Partisi (Partiya Jina Azad) :Krdistan i Partisi (Partiya Karkeren Krdistan) :Krdistan Yurtsever Demokrat Parti (Partiya Welatparezen Demokraten Krdistan) :Sosyal Demokrat Halk Partisi :Trkish Daily News :Terrle Mcadele ve Harekat Dairesi :Trkiye Halkn Kurtuluu Partisi/Cephesi :Trkiye Komnist Partisi/MarksistLeninist :Trk Silahl Kuvvetleri :Uluslararas Stratejik Aratrmalar Kurumu :Kadnlar Birlii(Yekitiya Jina Azad) :zgr Kadn Birlikleri

TEEKKR Kitabn hazrlanmasnda bana maddi ve manevi yardmlar dokunan bata annem ve babam olmak zere, sayg deer hocam Sayn Do. Dr. dris BAL'a, her zaman bana rehberlik eden Sayn Dr. Necati ALKAN'a, ve Dr. Sleyman ZEREN'e sonsuz teekkrlerimi sunar; ayrca kitabn hazrlanmas srecinde yanmdan hi ayrlmayan ve srekli yardmlarn grdm aabeylerim nan SEMZ ve Erhan SEMZ'e ve her trl destei bana sunmak iin ellerinden geleni yapan deerli dostlarm Mustafa TOPAL, Umut KEEL, Koray Han YAVUZ, Demirhan DEMR, Yusuf SEMZ, Ahmet ERDOAN, Sleyman AHN, Ebubekir ERENLER, Haim ALAGNEY, Tunahan ALPASLAN, Atilla ALAGZ beylere ve "Terr Aratrmalar Topluluu" (T.A.T.) bnyesindeki ok deerli dostlarma kranlarm sunarm. Burhan SEMZ

TAKDM Gemiten gnmze yaanan terr hadiseleri, lkemizin yllardr gelimesinin nndeki en nemli engel olarak grlmektedir. Trkiye 1984 ylndan

itibaren PKK gerei ile tanm ve PKK'nn ortaya kard terr hadiselerinden her ynyle etkilenmitir. Peki, bu terr hadiselerini kimler, ne ekilde ve nasl yapt? Hangi artlarda senaryosunu bakalarnn izdii bu terrn figran oldular? Bu sorularn cevabn kmaz sokak PKK "PKK Da Kadrosunun Metodolojisi ve Sosyolojisi" isimli eserde grebilirsiniz. Terr rgtleri ve zellikle PKK konusuyla ilgili olarak literatrdeki kitaplar, sorunun bilimsel adan deerlendirilmesi konusunda yeterli grlmemeli ve srekli yeni almalarla daha zengin hale getirilmelidir. Zira terrizmle mcadele silahla deil, kalemle yaplmas gereken bir mcadeledir. kmaz Sokak PKK isimli eser terr ve terrizmle mcadelede toplumun her kesimine ayr ayr hitap eden ynleri olmas sebebiyle literatre farkl bir katk salayacaktr. Ayrca yllardr yaanan PKK terrne farkl bir bak asyla yazlan bu eserde mevcut sorunlara ynelik zm reeteleri bizlere belli bir bak as kazandrmaktadr. Byle bir eseri ortaya koyan rencim Burhan SEMZ'i tebrik eder ve terrle mcadelede fikri almalarnn ayn hzla devam etmesini dilerim. Do. Dr. dris BAL G.B.F. retim yesi A.G.A.M Bakan

NSZ

10

lkemizde yaanan terr olaylar arasnda PKKnn yeri ayr bir nem tamaktadr. Zira PKK sadece eli kanl bir rgt deil ayn zamanda etnik atmay da krklemeye alan sosyal bir hastaln sonucudur. Bu sosyal sorunun her ynyle incelenmesi, PKK terrnn kklerini rtmeye yarar bir k noktas olmas asndan nem tamaktadr. PKK terrnn deerlendirilmesi ve bu konuda zme ynelik almlarn salanabilmesi iin PKK terr rgtn her ynyle tanmak zorundayz. En ince ayrntsna kadar deerlendirilmesi gereken bu rgtn ncelikli inceleme alan silahl birlikleridir. PKK silahl birlikleri 1984 ylndan gnmze gelen srete gerilla yntemlerini benimseyen bir tarzda hareket etmi ancak halka ynelik iddet ve terr eylemlerini saldr stratejisi ierisinde deerlendirmi ve bylece terrn lkemizdeki en nemli unsuru haline gelmitir. PKK'nn silahl birlikleri olarak da ifade edebileceimiz Da Kadrosu, "kmaz Sokak PKK" isimli eserde ayrntl olarak deerlendirilmi, metodolojik yn bata olmak zere, da kadrosunda nelerin yaandna, rgt yelerinin hayat hikyeleriyle yer verilmitir. Konuyla ilgili olarak yazlan nadir eserlerden birisi olan bu kitab hazrlayan rencim Burhan SEMZ'i tebrik eder baarlarnn devamn dilerim.
Ph.D. Sleyman ZEREN

11

G.B.F. retim Grevlisi

GR PKK terr rgt, lkemizin terrle olan imtihannda ba aktr olarak ismini aklmza kazmtr. Bu rgtn yllarca terrn mmessilliini yapmasnda, lkemizin zayf karnlarnn oluturduu boluklar yatmaktadr. PKKnn yapm olduu eylemler deerlendirildiinde karmza kan sonu, PKKnn terr ve iddet olmadan ayakta duramayaca gereidir. PKK kurulduu gnden bugne srekli iddet eylemleri vesilesiyle propaganda yapmakta ve nfuz alannn dier rgtlere nazaran geni olmas sebebiyle militan says srekli kendini korumaktadr. iddetten doan ve genetik kodlarna kadar bu gereklie mptela olan PKK, iddet ve terr kendisine klavuz olarak grmtr. Bu bakmdan PKK iin daimi surette varln korumas gereken birim, silahl kadrolar veya birlikleridir. PKKnn dinamizmi veya eylem kabiliyetinin yrtme ayan oluturan silahl birlikler, PKK iinde incelenmesi gereken en nemli konularn banda gelmektedir. Eylem potansiyelini srekli koruyan ve hinterland daimi surette var olan bir rgtn silahl birliklerinin analizinin yaplmas, bu yaplanmaya kar alnacak tedbirlerin gelitirilmesi bakmndan pusula mahiyeti grecektir. PKK terr rgt sadece etnik veya ideolojik altyaps olan bir rgt olarak deerlendirilmemelidir. PKK terr, gemiten gnmze yaplan hatalarn, toplumsal krlmalarn,

12

sosyo-psikolojik handikaplarn bir sonucudur. PKKnn bu minvalde ortaya kartt en byk sorun silahl eylemler ve bu eylemlerin getirdii bunalmlardr. Silahl eylemlere yol aan unsurlar deerlendirdiimizde, karmza PKK ierisinde rgtl bir yaplanma olan ve kurumsal olarak 1984 ylndan beri devam eden da kadrosu kmaktadr. PKKnn deerlendirilmesi srecinde yeteri kadar ele alnmayan ve ihmal edilen da kadrosu, aslnda PKK terrnn gerek yzn gstermesi bakmndan ncelikli inceleme alandr. Terrle mcadele edilirken, mcadele edilen rgtn analizinin yaplmas en temel argmandr diyebiliriz. Bu bakmdan PKK ile mcadelede, rgtn en ilevsel ve tehlikeli yaplanmas olan da kadrosunun analizi zaruriyet arz eder. PKK da kadrosu tetkik edildiinde karmza kacak olan temel husus terrn insanlar, insanlklarndan kard ve savaan bir makine haline getirdii gerekliidir. Bu bakmdan PKK da kadrosunun iki vehesi vardr diyebiliriz. Birincisi da kadrosunun nasl bir atma iine girdii ve bu atmann veya gayri nizami harbin yol ve yntemleri, ikincisi ise da kadrosunda ortaya konulan silahl eylem ve terr hadiselerinin gerekletirilmesi srecinde terristlerin da kadrosundaki sosyal hayatlar, yaadklar olaylar ve da kadrosunun gerek yzdr. Bu iki alann birlemesi bizlere bireylerin savaan birer makine haline gelmesinin gerek sebeplerini gsterecektir. PKK Da Kadrosunun Metodolojisi ve Sosyolojisi isimli kitabmzda vurgulanmak istenen ana tema yukarda belirttiimiz hususiyettir. Yirmi yl aktif olarak faaliyet yrten da kadrosunun, bu faaliyetleri srecinde ortaya koyduu dk younluklu atma konseptinin analizi almamzda ayrntl olarak yer almaktadr. Bunun

13

yannda da kadrosunun sosyolojik yn teorik ynnden ziyade yaanlan olaylar erevesinde deerlendirilmitir. Kitabmzn birinci blmnde PKK terr rgtnn fikri altyapsnn gelime sreci ve ekirdek yaplanmasnn oluumu deerlendirilmektedir. Bu blmde PKKnn temellerinin atld dnemin ksmi deerlendirmesini de grebilmekteyiz. Birinci blmde PKKnn silahl eylemlere yneliinin ksa bir analizi de yaplmtr. PKKnn kurulu sreci erevesinde gerilla savana ynelmesinin balca nedenlerini, bu blmde ksmi olarak grebilmekteyiz. Ayrca birinci blm bizlere PKKnn u an iinde bulunduu durumu gemiiyle karlatrlabilmesi ve PKKnn bukalemun misali renk deitirebildiini, yani izgisinin ve renginin dnem dnem revizyona uradn gstermesi bakmndan ncelikli deerlendirme imkann sunmaktadr. kinci blmde PKK da kadrosunun silahl eylemlere ynelii srecinde uygulad gerilla metodolojisi incelenmektedir. kinci blmn banda da kadrosunda uygulanan gerilla yntemlerinin teorik ve pratik kaynaklar ve temelleri ortaya konulmaktadr. Dnyann birok blgesinde yaanan gayr nizami savalarn deerlendirilmesi ve bunlarn PKK ile karlatrlmas bulunmaktadr. spanya i savayla balayan, inde ekillenen, Latin Amerikada teorik alt yaps glenen, Filistin kamplar vastasyla dnyann drt bir yanna ihra edilen ve Vietnam Vietkong usulyle PKK da kadrosuna emsal tekil eden gerilla metodolojisi, klasik sava yntemlerini boa karmas bakmndan ve asimetrik boyutu olmas sebebiyle terr rgtlerinin en sk kullandklar atma tarz

14

olmutur. ikinci blmde PKK'nn gerilla sylemi ve bunun deerlendirilmesi yaplmaktadr. Bu hususu ikinci blmde ayrntl olarak grebilmekteyiz. kinci blm kitap ierisinde bal bana zerk bir alan olarak grlebilir. Maalesef lkemizde PKK da kadrosu zerine yaplan almalarda bu husus yeterince deerlendirilmemitir. kinci blm bu adan ksmen de olsa emsal tekil etmektedir. Kitabn nc blmnde PKK da kadrosunun geliim sreci ve gemiten gnmze yaplanmas sistematik olarak aktarlmtr. Bu blmde zellikle rgtn nasl bir geliim sreci gsterdiini ok net grebilmekteyiz. Ancak nc blmde dikkat edilmesi gereken en nemli husus PKKnn ve zelde da kadrosunun son dnemde ki gelimeler nda deerlendirilmesine yer verilmemesidir. Zira PKK srekli deiim ve dnm gsteren bir rgttr. Bir ay nceki PKK ile u an ki PKK arasnda sistematik farkllklar oluabilmektedir. Srekli deiim gsteren PKK zellikle silahl birliklerinde yeni yaplanmalara gidebilmekte ve bunlar deitirebilmektedir. Bu sebeple salkl bir deerlendirmenin yaplmas zorlamakta ve konunun analizi sadece gndelik haberlere indirgenmektedir. Ayrca PKKnn ve da yaplanmasnn incelenebilmesi iin ak kaynaklarn gereklilii ve mevcut durumda salkl deerlendirme iin bu hususun sadece istihbari bilgilerde var olmas PKKnn iki yllk deerlendirmesini mphem brakmaktadr. nc blm deerlendirmesinde ana hatlaryla ortaya konulan da yaplanmasnn eitimi, silahl birliklerin sistematii ve en son yaplanmann nceki yaplanmalarla karlatrlmas bulunmaktadr. kinci blmde ortaya konulan gerilla metodolojisi iin en uygun rgt sisteminin

15

oluturulmaya alldn bu blmde aka grebilmekteyiz. Drdnc blm ise da kadrosunun sosyolojisi ve da kadrosunda yaanan olaylar iermektedir. Drdnc blmde sosyolojik teoriler asndan deerlendirmelere yer verilmemitir. Bu konuyu okuyucunun tecesssne brakmaktayz. Drdnc blmde sosyoloji bal altnda PKKya katlmn salanmasnn sebepleri yaanan rnek olaylarla deerlendirilmitir. Bu blmde da kadrosuna giren rgt militanlarnn veya piman olup kaanlarn hayat hikyelerine yer verilmi ve bu kiilerin rgte girerken tek bir sebepten tr rgte girmedikleri ortaya konulmutur. Bu blmde sistematik incelemeden ziyade, genel deerlendirmeler erevesinde hususi konulara deinmektedir. Ayrca drdnc blmde da kadrosunda yaam ve yaananlarn deerlendirilmesi ayr bir balk altnda tetkik edilmitir. Nihai olarak belli bal ve birbirlerinden farkllk arz eden hayat hikyeleri sralanmtr. Drdnc blmde PKK terr rgtnn silahl yaplanmasnn nasl arpk bir sosyal ortama sahip olduu vurgulanmtr. Bu ynyle konunun sosyolojik boyutu grlebilmektedir. Kitabn beinci blmnde ilk drt blmde incelenen konular erevesinde PKK terr rgtne ve zellikle da yaplanmasna veya kadrosuna kar alnmas gereken tedbirler ve genelde terr(izm) sorununun zel sebepler nda asgari seviyeye indirgenmesi iin hazrlanm bir zm paketi nerisi bulunmaktadr. Bu zm paketi, sorunun zmnde atlmas gereken admlar ve zm yollarndan ziyade bir eylerin ivedi ekilde yaplmas gerekliliini ve hastala doru tan ve tehisin yaplarak en doru reetenin verilmesinin nemini vurgulamaktadr. zm yolunda her fikrin

16

ve dncenin deerlendirilmesi gereklilii ilkesi nda ortaya konulan bu paket almann deerlendirmesi ve eklentisi nitelii tamaktadr. Yukarda genel hatlaryla zetlediimiz konular PKK terryle mcadele srecinde bizlere fikri kaynak olmas asndan ehemmiyetlidir. Ancak iinde baz hususlarn ayrntl olarak deerlendirilmedii grlebilir. Zira her bir alt balk bir tez konusu mahiyeti tamaktadr. Bu bakmdan eksiklikler ve ksmi deerlendirmeler zaruri olarak ortaya kmtr. Kitabn ierisindeki hatalar ve kusurlar ahsma, bu hatalar mazur grme bykl okuyucunun takdirine braklmtr. yi okumalar TERRN SADECE TARH KTAPLARINDA OKUNMASI MT VE TEMENNSYLE

Burhan SEMZ Ankara 2007

17

BRNC BLM PKKNIN KURULUU NCES VE SONRASI PKK (Krdistan i Partisi/Partiya Karkeren Krdistan) terr rgtnn kurulu sreci ve sonrasnda yaanan gelimeler, klasik terr rgtlerinin veya marjinal gruplarn oluumundaki gibi belli bir ideolojik devre, lider kadro, partileme, eylem sreci ve ordu tipi yaplanmalar eklinde gereklemitir. Terr rgtlerinin altyapsnn olumasnda ideolojik devre birinci aama olarak dnlebilir. Ancak bunun da arkasnda belli bir dnem, sre ve fikri younluk bulunmaktadr. lkemizde terr rgtlerinin ortaya kma dnemi daha ok 19701980 yllar arasnda gsterilebilir. Fakat bunun fikri altyaps 1970li yllardan nce atld iin, zellikle o dneme k tutmakta fayda vardr. 1970li yllardan evvel lkemizde marjinal gruplar ve fraksiyonlar daha ok sol orijinli olmakla birlikte genliin ve ksmen ii snfnn nclnde gelime gstermitir. Genlik hareketleri ise niversitelerde balayan boykotlarla

18

ciddiyet kazanm ve halk arasnda talebe hareketi olarak ifade edilmitir. Ahmet Taner KILALI bu konuda u ekilde bir deerlendirme yapmaktadr:1
Sz konusu renci hareketlerine salam tehis koyabilen hkmetler iinde bulunduklar rejimin olanaklar lsnde bu hareketlerin hi deilse- isyana dnmemesini nleyici tedbirleri alabilmilerdir. Trkiyede ise 12 Mart ncesi dnemine ynelik duygusal tepkiler, bu yolu byk lde tkamtr.

1968 genlik hareketleri lkemizde olduu gibi dnyann drt bir yannda etkisini gstermi olan bir sretir. lkemizde niversitelerden balayan bu genlik hareketleri sol orijinli olmakla birlikte Marksist-Leninist izgide odaklanmtr.2 MarksistLeninist izgide balayan renci rgtlenmeleri, o dnemin genliini amalar dorultusunda kullanm ve genlerin dinamizmini, hakl isteklerini ve fikirlerini istismar etmitir.3 lkemizde ortaya kan genlik hareketleri anari olaylar ve bu minvalde filizlenen tedhiilik, kkleri ok daha geriye gtrlebilecek bir sorunu tekrar ortaya kartm ancak bu sefer sorunu daha ok illegal alana ekmitir. 12 Eyll 1980 darbesi sonras bu BlcMarksist fikirlerle kurulan blc rgt PKK, lkemizin temel dinamiklerini sarsmaya almtr. 1984 ylndan itibaren silahl saldrlara balayan
1 Ahmet Taner KILALI, renci Ayaklanmalar, Bilgi Yay.,

Ankara-1974, s:11 2 Sol orijinli rgtlerin oluumu ve yaplanmalar iin bkz; Anonim, Sol Terr rgtleri, .D.B. Yay., No: 60, Ankara-1997 3 Necati Alkan, Genlik Ve Terrizm , TEMUH Yay., Ankara2002 , s:57-58; ayrca bkz: Trkiyede Anari Ve Terrn Gelimesi , Sonular Ve Gvenlik Kuvvetleriyle nlenmesi, Ankara Babakanlk Basmevi-1982, s:18

19

PKK, ksa bir srede blgede nfuzunu arttrmaya balamtr. PKKnn geldii noktay 1993 ylnda, Ankarada grevli st dzey bir istihbarat yetkilisi ; yz kiiden on bine diyerek zetlemitir.4 PKKnn fikri temellerinin ortaya k sol fraksiyonlarn tesiri ile olmutur diyebiliriz. 1970li yllar kan ve ac dolu atmalarn mcadelelerin ve olaylarn yaand dnem olarak tarihe gemitir. te bu kaotik ortamda 100 deil, 50 deil, 56 kiilik bir grupla yola kan ve hala devam eden, sava makinesi bir rgt olan PKK lkede az iddetli bir i sava5 yaanmasna yol amtr. Bu Dk Younluklu atmann6 ortaya kmasnda Dou Anadolu ve Gneydou Anadoludan niversitelere gelen bir ksm rencilerin yaanan olaylara Marksist bir yaklamla yorum getirmesi ve bu yorumlarn kaotik ortam iin zengin bir zemin oluturmas byk oranda etkili olmutur.7 PKKnn kuruluunu belli bir noktadan balatmak yerinde olmaz. Bu nedenle PKKy bir sre olarak dnebiliriz. Bu srete rgtn ilk kez Ankarann Tuzluayr semtinde kurulduuna ynelik sylentiler bulunmaktadr. Ancak calan bunu yanl bir tespit olarak ifade eder.8 PKKnn temellerinin atlmasnda nemli nokta dikkat eker. Bunlar;
4 smet mset, PKK, Ayrlk iddetin 20 Yl(1973-1992),

Turkish Daily News Yaynlar. Ankara-1993 s:13 5 Nevzat Blgiray,; zal Dneminde Blc Terr; KRTLK Tekin Yaynevi, Ankara-1992, s:13 6 Mehmet Ali Klal, Gneydou Dk Younluklu atma, mit Yay., Ankara-1996, s:24-30 7 Dr. Nihat Ali zcan, PKK (Krdistan i Partisi) Tarihi, deolojisi Ve Yntemi ASAM Yay., Ankara-1999, s:21 8 Mehmet Ali Birand, Apo ve PKK, Milliyet Yaynlar, stanbul1992 s:84

20

1. Ankara yaknlarndaki ubuk Baraj'nda Nisan

1973te PKK'nn ekirdek kadrolarnn yer ald bir toplant gerekletirildi. Toplantda Krdistann smrge olduu tezi ortaya atld.9 2. kinci toplant veya grme yine Ankara snrlar ierisinde Tuzluayr semtinde gereklemitir. Tuzluayr olay (1974) ubuk Barajna gre daha nemli bir grmedir. Bu toplantda PKKnn ekirdek kadrosunun bir araya geldii eklinde kuvvetli iddialar bulunmaktadr.10 3. nc olarak PKKnn stratejisinin ve almnn temelini oluturan ayrca gruplama abalarnn netice verdii ilk toplant olarak da ifade edilen Dikmen toplants Ankarann Dikmen semtinde rencilerin kald bir apartman dairesinde gerekletii ifade edilmektedir.11 Bu toplant sonucunda calann Ankarada kalmas uygun
9 ubuk Baraj giriiminin rgt iin nemi konusunda baz

ihtilaflar sz konusudur. Bu konuda ayrntl bilgi iin baknz; MSET,a.g.e., s:25. mset kitabnda konuyu u ekilde ifade etmektedir; "Batl uzmanlar hala ubuk olayn bir toplantdan (meeting) ok, bir buluma olarak nitelendiriyorlar. Karar alnmyor. Ortaya kan, yalnzca rgtlenmenin gereklilii konusunda ortak bir gr" Ancak biz PKK asndan ilk somut giriim olarak ubuk Baraj grmelerini dikkate alyoruz. Zira bu grmelerde PKKnn fikri alt yaps olumutur. Bu sebeple en kk toplant veya grme geri planda braklmadan ayn dikkat ve deer verilerek incelenmelidir. 10 A.g.e. s:26. "Basna szdrlan bilgilere gre, bu toplantda 11 kii yer alyor. Aponun dnda Kesire, Cemil Bayk, Ali zer, Musa Erdoan, smet Kl, Hasan Asgar Grgze, Kemal Pir, Kamer zkan, Haki Karaer ve Haydar Keytan." Basna szdrlan bu bilgilerin yannda PKK'dan ayrlan en nemli itiraflarndan birisi olan Abdlkadir Aygan ise bu toplantya yedi kiinin katldn iddia etmitir. Aygana gre bu toplantda; calan, Haki Karaer, Kemal Pir, M.Hayri Durmu, Mahzum Doan, Cemil Bayk ve ahin Dnmez bulunmutur. Ayrntl bilgi iin bkz; Abdlkadir Aygan, PKK Yaps, deolojisi Ve leyii, Yeni Forum, Ankara-1 Austos 1987, say :190.

21

grlm ve baz kararlar alnmtr.12 rgt iin bu toplantnn esas ehemmiyeti amatrlkten profesyonel almalara geilmesidir. Yukarda sralanan nemli grme veya toplant rgtn ekirdek yaplanmasnn ve temelinin atlmasna vesile olmutur.rgtn kronolojisinde13 1973 ylndan 1976 ylna kadar geen sreyi ideolojik altyap ve nc kadro oluturma olarak ifade eden calan, 1976 ylndan itibaren arkadalaryla birlikte Dou ve Gneydou Anadolu blgelerine dalmlar, teoride grdklerini pratie evirmenin ilk admn bylece atmlardr.14
11Ayrntl bilgi iin bkz: Cemil Bayk, PKK Tarihi, am-1994 ,

www.rojaciwan.com eriim; 20.10.2006; ayrca bkz: zcan; a.g.e., s:36 12Dikmen toplantsnda calann liderliinde 25 kiilik bir grup bir araya gelmitir. Bu toplantda baz karar ve stratejiler benimsenmi ve rgt profesyonelleme aamasna gemitir. mset, a.g.e. s:32. "Toplantnn amac;o gne kadar ortaya kan grleri bir anlamda formle etmek, pratikten hareketle,gruba merkezi bir yap kazandrarak rgtlemek.calann aklnda olan, toparlayc yeni ve daha dzenli bir yap oluturmak.Btn toplant ve eitim almalarnda silahl mcadeleden bahsedilirken, silaha sarlnmamas, Tuncelide bir banka soygunu dnda gncel devrimci pratikten geri kalnmas ve nihayet ciddi bir politik izgi olmamas, lider zerinde belirgin bir bask yaratyor Dikmen toplantsnn belki de en nemli sonucu, o gne kadar Trkiyede faaliyet gsteren Trk ve Krt sol rgtlerin geleneksel yaplarndan kopulmas, yeni rgtlenmeyi deiik ve pratik bir zemine oturtma kararnn alnmas. Ve bu yaplanmann da Ankarann dar kapsaml mcadele alanndan kopartlarak blgeye intikal ettirilmesi", ayrca bkz: Anonim PKK-1.Cilt 1973-1979 , .D.B. Yaynlar Ankara-1993 13 rgtn kronolojisi iin bkz: Ek1 14 calan Davas- ddianame, aktaran; www.belgenet.com/dava/03.html eriim tarihi: 14/10/2006

22

Yukarda ksaca akladmz, rgtn temellerinin atlmas srecinde, rgt faaliyetleri daha ok eleman kazanmaya ve genler zerinde tesir oluturmaya ynelmitir. Genlere ynelik faaliyetlerin ehemmiyeti hakknda calan unlar ifade etmektedir; 15
almalar daha ok aydn genlik kesiminin ierisinde yrtlyordu. Aydn genliin kendine zg karakteri vardr. Bu sefer, toplumsal bir kategori olarak genlik devrimci dncelere ak, onlar rahatlkla benimseyebilen zelliklere sahiptir. kincisi, aydn genlik olmas itibariyle bilime ak, bilimle ak, bilimle en ok temasta bulunan ve devrimci dnceleri en erkenden zmsemeye yatkn bir kesimi oluturuyor. ncs, genliin atlgan, cokulu, engel tanmayan zellikleri vardr. Bu adan da genlik kesimi ierisinde alma yrtlmesi doal ve zorunluydu

rgt propaganda faaliyetlerini Dou ve Gneydou Anadolu blgelerine yaymaya baladktan sonra, taban oluturma almalarna aralksz devam etmi ve artk partileme srecine geilmesine karar klmtr. Partileme srecinde ilk olarak bir kurulu kongresi yapmtr. Bu kongre Diyarbakrn Lice ilesinin Fis (Ziyaret) Kynde 2728 Kasm 1978 tarihinde yaplmtr. Partileme aamasndan sonra PKK silahl eylemlere balam ve ilk olarak Hilvan ve Siverek pratiinde, yerel airet aalarndan Adalet Partisi Urfa milletvekili Mahmut Celal BUCAKa ynelik silahl eylemle ismini duyurmutur. Ancak Celal BUCAKa ynelik eylemden nce, Hilvanda gerekleen atmalar

15 PKK-1.Cilt, a.g.e.

23

PKK iin nemli bir tecrbe olmutur.16 PKK 29 Temmuz 1979 tarihinde gerekletirdii ve Mahmut Celal BUCAKn yaraland Siverek eyleminden sonra bildiriler datarak ismini blgeye ve Trkiyeye ilan etmitir.17 Bu dnemde mttefik bir lkenin hazrlad istihbarat raporunda PKK u ekilde ifade edilmi ve deerlendirilmitir;18
Apocular ismindeki bu grup, Austos 1979da Urfann Hilvan ve Siverek ilelerinde Bucak airetine kar dzenledii saldrlar ile adn duyurdu. Sivereki Trkiyenin en youn iddet olaylarnn rastland bir alana eviren bu saldrnn ilkinde bir Adalet Partisi milletvekili yaraland. Apocularn Krt halk arasnda destei yok gibi. Birok insan onlarla ibirlii yapyor grnseler de ( ki aralarnda milletvekilleri ve il grevlileri de olduu iddia ediliyor.) bu gerek bir destekten ziyade, airet kavgalarnda rgtn oynad role bal. Apocularn artan n, blgedeki birok cinayetin, gerekte sorumlu olmasa da bu rgte atfedilmesine sebep oluyor. Trk basnna gre, Apocular ile Krt iddeti ayn anlama geliyor.
16 Ayrntl bilgi iin bkz: Bayk, a.g.e. s:495051. Bu

dnemde yaanan olaylar iin ayrca bkz: zcan, a.g.e. s:41 17 Tercman, Milliyet, 31 Temmuz 1979-1 Austos 1979 tarihli gazetelerde Urfa Valisinin olayla ilgili beyanlar yer almaktadr. Valinin beyanlarna baklrsa devlet olayn ieriine ve gelimelere bir hayli yabanc kalm grnmektedir. Aklamada; "Olayn mahiyeti anlalamad, ancak kan davasndan da te de siyasal yan ar basyor skynetim olaya el koydu" ayrca bkz: Birand; a.g.e., s:93; mset, a.g.e. s69 18 mset, Bucaklar ve stihbarat Raporu, a.g.e. s:70, belirtilen istihbarat raporu hakknda ayrntl bilgi verilmemektedir. Ancak yer alan ifadeler dnemin deerlendirmesini yapmak asndan kayda deer niteliktedir.

24

Ancak bu raporun ifade ettii hususlarn bu kadar basit olmad ksa srede anlalacaktr. lkemizin PKK tecrbesinden kartaca en byk edinim de bu tip rgtlerin kurulu aamalarn da, rgtleri hafife almamaktadr. PKK 1979 ylnda, hazrlanmasna ramen bir sene bekledikten sonra yaynlanan Krdistan i Partisi Kurulu Bildirisi rgtn kn u ekilde ifade edilmitir;19
eitli blgeleri temsil eden bir grup yolda, dayanmalarnn temeline, eskinin gevek grup ilikilerinin yerine, resmi ve profesyonel ilikileri esas alan, belli bir program, strateji ve taktie, dayanan Partiya Karkeren Krdistan ad altnda bir rgt oluturmaya karar verdiler.

PKKnn kurulu bildirisini hazrlayan Merkez Komite mcadeleyi stratejik ve taktiksel planda iddetin kullanlmas olarak belirlemilerdir.20PKK kurulduu gnden itibaren devrimci iddet zerine ina edilmitir. Bu sebeple PKK iin ncelikli nemli olan husus silah kadrolarn tesisi ve bunlarn propagandasn yapan cephe rgtlenmesiydi. PKKnn kurulu bildirgesinde de iddetin ve terrn ncelikli saldr yntemi olduu grlmektedir.Kurulu Bildirgesinde21;
PKK, rgtsel varlna musallat olan sivil ve resmi polisle, ajan ve ajan-provokatrlere22kar
19

Krdistan i Partisi Kurulu Bildirisi, Weanen Serxwebun, Kln, Aralk1984, no:25, 3.Bask 20 mset, a.g.e. s:72 21 Krdistan i Partisi Kurulu Bildirisi a.g.y. 22 Ajan ve Ajan-Provokatr olarak ifade edilen kavram, PKKnn tarihi boyunca hep mulk braklm somutlatrlmamtr. rgtteki sigorta vazifesi gren bu itham, muhalif izgideki kiilere giydirilen deli gmlei olarak da ifade edilebilir. Birok rgt mensubu bu ekilde tasfiye

25

devrimci terr vazgeilmez bir mcadele yntemi sayar. Barl bir ortamda her gn ulus olarak eriyip yok olmaktansa, savala ve sava iinde dirilmeyi bir lke olarak kabul eder

PKKnn silahl eylemlerine kulland metotlar gerilla metotlarna benzerlik gstermektedir. lkemizde Mahir ayann kr yaplanmas zerine dnceleri, inde Maonun halk sava, Vietnamda gerekletirilen Vietkong Usul sava veya Latin Amerika tipi gerilla yntemlerinde ortaya konan strateji ve teorilerden esinlenen calan uygulanacak olan yntemi u ekilde ifade eder23; Partinin taktii gerilladr. Gerilla ekirdei parti ekirdeinin daha da younlam eklidir. Sava kurmaylk yrtr ve PKKda sava kurmay da partidir. PKK, gerilla tarz sava yntemini sistem olarak kabul ederken, amalarnn ancak MarksistLeninist ve tm dnyadaki sosyalist glerin ittifak ile gerekleebileceine inanmaktadr. Klasik Marksist-Leninist rgtlerden esinlenerek tm dnya proleterlerine seslenir ve tm komnistleri snfsz bir topluma! ulaabilmek iin kendi saflarnda rgtlemeye arr. Bilimsel Sosyalizmi rehber olarak setiklerini ve feodal dzeni ykmaya kararl olduunu ifade eden PKK, bu ve benzeri sylemlerle dnemin terr rgtlerinin ve sol fraksiyonlarn misyonunu taklit ederek yola kmtr.24 PKKnn ikinci ve nc dairedeki ynetici kadrolar blgelere daldktan sonra, kendi alanlarnda hzla kadrolama amacyla propaganda faaliyetlerine balamlar, genellikle destek veren
edilmitir. Bunlarn banda da Mehmet ENER gelmektedir. 23 Abdullah calan, Seme Yazlar, Weanen Serxwebun, Kln1984, Cilt;4, s: 143 24 Ayrntl bilgi iin bkz: PKK Kurulu Bildirisi, a.g.e. s:60

26

gruplar, isizler ve toplum d kalanlardan olumutur. Bunlar PKK tarafndan hemen silahlandrlmtr, yemek ve para verilmitir. Apocular bu dnemde grup olarak kalenikof ve baka tr makineli tfekler ile donatlmlardr. PKK, 1977 ylna kadar kozadaki kelebek gibi ok sessiz ekilde faaliyet yrtmtr. Kozasndan ktktan sonra, bir anda kendini gstermi ve blgenin en tehlikeli ve aktif grubu haline gelmitir. Yine bu dnem ierisinde blgede faaliyet yrten ve aktif saylabilecek rgtlere kar saldrlar dzenlemitir. Bunun yannda 12 Eyll ncesi Urfa yresindeki nfuzlu saylan airet reislerine ynelik saldrlarda bulunmulardr. 25 PKKnn silahl yntem olarak gerilla metotlarn benimsediini yukarda ifade etmitik. Gerilla konusunda PKKnn ilham kayna ve k noktasnn belirlenmesi gerekir. PKKnn da kadrosunun oluumu, fikri temelleri, eleman temininde alanan ideolojiler ve tutunumun nasl salandn deerlendirmek gerekir. PKKnn Parti-Cephe-Ordu sisteminde sac ayaklarndan biri olan ordu kavram da makro planda deerlendirildiinde ulalmas hedeflenen yaplanma olarak da ifade edilebilir. PKKnn ordu yaplanmas ve buna ulamada bir basamak olan gerillay incelerken, rgtn metodolojisinin yeniden belirlenmesi gerekmektedir. PKK materyalist bir mantkla ve Marksist-Leninist ilkeleri benimsemi veya semi bir rgt olmas bakmndan hayat ve yaam mcadele temeline oturtmakta ve bu minvalde ZOR kullanmay meru bir ara olarak grmektedir. Diktatrlklerin, totaliter rejimlerin ve orta dounu hkim kltrnn bir realitesi olan Zorun Rol bu
25 mset, stihbarat Raporu a.g.e. s:76

27

corafyann insanlar iin bir hayat tarz haline gelmitir veya getirilmitir.26 Kavramsal adan zor ve zor kullanma cebri bir anlam tamaktadr. Yukarda ifade edilen ynetim biimlerinin ideolojilerine gre ZOR iktidar elde etmenin ve srdrmenin yegne yoludur.27 ktidar elde etmek iin zor kullanmay meru bir ara olarak kabul eden PKKnn karsnda iki yol vard: Bunlar birincisi ; Hemen Ayaklanmayd. Hemen ayaklanma ok byk bir risk, ama pozitif sonu alndnda da kkl bir zm yolu olarak grlebilirdi. Ancak PKKnn ne hemen ayaklanabilecek militan potansiyeli, ne de halk destei vard. Bunun farknda olan calan, ikinci yol olan Uzun Sreli Halk Sava olarak nitelendirilen ve Gney Amerikadan esinlenilen yntemi veya benzer bir gerilla mcadelesi olan Maoist Halk Ayaklanmasndan esinlenerek, Vietkong tarz mcadele ile kendine mnhasr bir Dk younluklu atma yntemi yaratmay baard.28 PKK gerilla tarz bir silahl mcadeleyi yntem olarak kabul ettii iin bu yntemin gerektirdii maddi unsurlara da ihtiya duymutur. Bunun iin gerilla eitiminin verilebilmesi ncelikli ihtiya olmutur. Gerilla tarz sava biimi; Maoist inin FK (Filistin Kurtulu rgt) ne ilham kayna olmasyla Ortadouya giri yapmtr. Bugn
26 Zor kavramnn rgt iin nemi konusunda bkz: Abdullah

calan; Krdistanda Zorun Rol (Ulusal Kurtulu Sava/Ulusal Kurtulu Siyaseti) Londra1983 27 zcan, a.g.e. s:72 28 Hemen Ayaklanma ve Uzun Sreli Halk Sava kavramlar iin bkz: zcan, a.g.e.73-75, ayrca Dk Younluklu atma kavram iin bkz: Mehmet Ali Klal, Gneydou Dk Younluklu atma, mit Yaynclk, Ankara-1996

28

Filistin Kamplar olarak bilinen blgede gerilla tarz eitim bu ekilde giri yapm ve dnyann drt bir yanndaki terr rgt yelerine bu kamplarda eitim verilmitir.29 Filistin Kamplar terrn laboratuar olarak grlebilecek bir eitim alandr. Buradan mezun olan birok terrist gittikleri corafyada gerilla tarz sava balatmlar veya gelitirmilerdir. Bu adan Filistin Kamplar bu sava tarznn yaylm alan olmutur.30 PKK militanlar d balantlar vastasyla 1980 1984 yllar arasnda zellikle Bekaa Vadisinde gerilla tarz eitim almtr. Bu hususa deinmeden evvel gerilla sava olarak da adlandrlan bu yntemin metodolojisi zerinde durmak gerekir.

KNC BLM
29 Bu konuda bkz: Hasan Cemal Kimse Kzmasn Kendimi

Yazdm,Doan Yaynlar, stanbul 1999, s:34-56 30Filistin Kamlarnn kuruluu hakknda ayrntl bilgi iin bkz: Armaolu,Fahir; Filistin Meselesi ve Arap srail Sava Trkiye Bankas Yaynlar, stanbul-1994

29

GERLLA METODOLOJS VE PKK DA KADROSU AISINDAN DEERLENDRLMES Gerilla metodolojisi deerlendirilmeden nce gerilla nedir? sorusuna ksaca cevap vermek gerekir. Gerilla etimolojik olarak Franszcada Gurilla olarak bilinmekte ve dzenli bir orduya kar kk birlikler hlinde atan, hafif silahlarla donatlm topluluk olarak ifade edilmektedir.31Gerilla kelimesi da adam anlamnda da kullanlmaktadr. Fakat Kbada yaanan devrim srasnda Fidel Castro ile beraber diktatr Batista'ya kar savaan Ernesto Guavera (Che) tarafndan bir sava stratejisi olarak kuramsallatrlmtr. Gerilla tarz sava yntemini genellikle karsnda kendisinden silah gc ve sava says bakmndan daha stn bir sava aygt bulunan gruplar kullanr. Gerilla tarz sava ynteminde sava rgt halk desteine ihtiya duyar. Halk destei olmadan ok ksa bir srede baarszla uramas kanlmazdr. rgt zellikle lojistik desteini milis glerinden ve civar yerleim blgelerinden saladndan halk destei olmadan yaayamaz. Buna gre gerilla birlikleri asimetrik saldr yntemleriyle kar taraf veya dman grd birlii ypratmaya alr. Saldr gruplarnn saylar deikenlik gsterebilmektedir. Alberto Bayo gerilla gruplarnda veya timlerinde bulunmas gereken kii says hakknda unlar ifade etmektedir; 32"ideal bir gerilla birlii 10-20 kiiden kurulmaldr. Birlikteki sava says ne kadar az olursa, hareket yetenei de o kadar fazladr." Gruptaki her bir gerillann kilit bir vazifesi vardr ve bunlar grevlerini eksiksiz yerine getirmek zorundadrlar Genelde snflandrmalar dzenli ordularn snflandrmalarndan ok farkldr. Amaca ulamak iin saldrsabotaj-suikast yntemleri kullanlr. Ksaca ad Vur-Ka saldrlar da denen bu sava ynteminde temel ama dman birliklerini psikolojik ve maddi olarak ypratmak ve savan
31 http://www.tdk.gov.tr/ eriim tarihi:12.12.2006 32 Bkz: EK-2, soru no:6

30

ilerleyen safhalarnda dzenli bir ordu sistemine gemektir. 33 Dzenli ordu haline gemek gerillann temel hedeflerinden birisidir. Gerillann sava yntemi eski ekya savana benzer niteliktedir. 34Fakat farkl olan ey gerillann tamamen halkn rgt oluudur, gerilla rgtnn halkn yararna olan byk bir politik hedefi vardr srf bu yzden halk gerilla glerine efsane ve kahraman gzyle bakar ama ekya yol kesen, cana, rza, mala saldran krda, bir efe bal yaayan ve gerilla gibi asimetrik savaan gruptur halk destei bulamad iin fazla yaam alan ve zaman bulamaz. 35 Gnmz gerilla tarz sava yntemini kullanan gruplara birka rnek verecek olursak; Latin Amerika lkelerinden Kolombiyada terr hadiseleri oluturan ve bu gn Kolombiyada nemli bir silahl g olan FARC(Kolombiya
Devrimci Silahl Kuvvetleri / Fuerzas Armadas Revolucionarias de ColumbiaFARC) rgt36,yine bir Latin Amerika lkesi olan Peruda

MRTA

Amaru Devrimci Hareketi/Movimiento 37 Revolucionario Tpac Amaru) rgt, gerilla tarz yntemleri

(Tpac

kullanmaktadr. Gemite Filistin Kurtulu rgt de gerilla tarz yntemleri kullanmtr.38 Ayrca Amerika Birleik Devletlerine Vietnamda byk zayiat verdiren Ho-i-Min'in rgt (Vietkong- komnist gerillalar) de dier bir rnektir. Yukarda gerillann genel anlamda tanmlamasn yaparken belirttiimiz gerilla-ekya ayrm, PKK terr rgtnn bir gerilla rgt m, yoksa eski tabiriyle ekya m
33 Ayrntl bilgi iin bkz:Ernesto Che Guevara,Bolivya

Gnl, Yar Yaynlar, Aralk 1989, s:70 34 Ekya yntemi olarak ifade ettiimiz husus; halktan ayr ve bamsz yaayan, genelde da ve evrelerini mesken edinen, hara, yol kesme, yerleim yerlerine inip soygunlar yapmak suretiyle hayatn devam ettiren babozuk yaplanmalardr. 35 http://nedir.antoloji.com/gerilla/ eriim tarihi:14.12.2006 36 http://www.latinbilgi.net/index.php eriim tarihi:13.12.2006; ayrca bkz: Milliyet gazetesi, 5 Mart 2007 37http://www.latinbilgi.net/index.php eriim tarihi:13.12.2006 38 Bkz:Edward Said, Filistin'in Sorunu, Pnar Yaynlar, stanbul-1985

31

olduunu anlamamz asndan bizlere yol gsterici nitelikte olduunu grmekteyiz. Ancak daha nce gerilla tarz atma yntemlerini inceleyerek konuya alm kazandracaz. (a) Gerilla Tarz atma Yntemi ve Metodolojik Altyaps Gerilla tarz atma yntemi bata spanya i savanda daha sonraki srete Maonun Japonlara kar uygulad bir yntem olarak grlm daha sonraki srete ise Vietnamda Vietkong usul ile uygulanm ve bunlarn yannda dnyann drt bir yannda uygulanan bir yntem olmutur. Bu yntemi dnyann drt bir yanna ihra eden teorisyen ve ayn zamanda pratiini de uygulayan kii Mao'dur. Bu sebeple gerilla sava en ok inde uygulanan tarz ile ithal edilmitir. Bu sebeple gerilla savan incelerken ncelikle Maonun yntemini deerlendirmekte fayda vardr. Mao kendi blgesindeki sava anlatrken u ifadeleri kullanmaktadr; 39
Farkl Savalar ynetmek iin farkl yasalar, bu savalarn farkl koullar tarafndan bu farklar, savan zaman, yeri ve doasdr- belirlenir. Zaman etkeni bakmndan, sava da sava ynetme yasalar da, zaman iinde geliir. Her tarihsel aamann kendisine zg zellikleri olduu iin her tarihsel aamadaki sava yasalarnn da kendilerine zg zellikleri vardr ve bunlar, baka bir dneme mekanik olarak uygulanamaz. Savan doas bakmndan, devrimci savan da, kar devrimci savan da kendilerine zg zellikleri olduu iin, bunlara egemen olan yasalarn da
39

Mao e-Tung, Selected Military Writing Foreign Languages Press, Peking 1966 yaptndan, N. Soluka tarafndan Trkeye evrilmitir. Askeri Yazlar Eri Yaynlar tarafndan (2003)dzenlenmitir. s:1213

32

kendi zellikleri vardr, yani her iki savaa da ayn yasalar uygulanamaz. Yer etkenine gelince, her lkenin ya da ulusun, byk bir lke ya da ulusun kendi zellikleri olduu gibi, her lkeye ya da ulusa ait sava yasalarnn da kendi zellikleri vardr.

Mao, klasik sava metodunun dnda ve ortama veya artlara gre sava metodunu vurgulamaktadr. lkemiz asndan gerilla metodolojisi PKKdan nce bize yabanc ve hayli uzak bir kavramd. Ancak eski inin byk askeri uzman Sun Vu Tzunun kitabnda ifade ettii gibi;40 'Dman ve kendini tanrsan, yenilgi tehlikesi olmakszn yzlerce sava verebilirsin' mantyla hareket edilmesi gerektii anlalnca PKK ile ona uygun tarzda mcadele gelitirilmeye balanlmtr.41 Klasik Sava metoduyla galip gelinemeyecei kesin olan atma ortamlarnda Maonun yukarda belirttii gibi farkl yol ve yntemler belirlenir. Bu yeni yntemlerde farkl kural ve yasalar geerli olacaktr. spanya Savanda klasik sava yerine ani saldrlarda bulunup hzla geri ekilme yntemleri kullanlarak balayan Guerilloslarn mcadelesi farkl tarz ve yntemlerle dnyann birok yerinde uygulana gelmitir. rnein Balkan Harbinde kaybettiimiz Bat Trakya topraklarn geri alabilmek iin Gerilla mcadelesi verilmitir. O tarihlerde gerilla sava adna pek bir ey bilinmiyordu. Eref Kuuba ve Selim Sami gibi
40

Sun Tzu, Sava Sanat, Form Yaynlar (ev: ule Klaslan) stanbul, s:7 41 Gerilla Sava ve ya dk younluklu atmann lkemizde anlalmas ve kar tedbir alnmas konusunda baknz; Osman Pamukolu, Unutulanlar Dnda Bir ey Yok mit Yaynclk. Ayrca bkz: Belgesel: Kan Uykusu Sky Trk 12.11.06:22.00

33

gerilla mcadelesini bilen ok az kii vard ve gerilla savann dzenli ordu karsnda baarl olabileceine ihtimal verilmiyordu. Ancak engebeli ve sarp blgelerde dzenli ordudan veya savatan ok daha etkili ve sonu alnabilir olduu daha sonralar renilmitir. 42 zellikle terr rgtleri ve ayrlklar tarafndan renilmitir... Maonun gerilla sava ynteminde belli bal temel prensipler vardr. Bu hususlar bata PKK olmak zere birok terr rgt ve ayrlk harekete k tutmutur. Bu bakmdan Maonun direnme sava olarak adlandrd gerilla savann temel prensiplerini ve ana ilkelerini u ekilde sralamaktadr43;
Direnme Savanda (ve btn teki devrimci savalarda), gerilla birlikleri genellikle sfrdan balayp bydklerine, kk bir kuvvet halindeyken byk bir kuvvet haline geldiklerine gre, hem kendilerini korumak ve hem de genilemek zorundadrlar. Bu durum karsnda, asl sorun kendimizi koruma, genileme ve dman yok etme hedefine ulamadan nce hangi politika ya da ilkelerin benimsenmesi gerektiidir.

Genel anlamda, ana ilkeler unlardr:44 1) Savunma iinde saldry ynetirken, inisiyatifin, esnekliin ve planlamann; uzatmal savata abuk sonulu muharebelerin ve i cephe harektnda d cephe harektnn kullanlmas;
42 smet Bozda, Osmanlnn Son Kahramanlar; Bat Trakya

Trkleri ve Medine Mdafaas, Emre Yay., stanbul1996, s:28 43Gerilla Savann Temel Prensiplerini Ve Ana lkeleri konusunda bkz: 'Japonlara Kar Gerilla Savanda Strateji Sorunlar', Mao Zedung'un ,Askeri Yazlar, Sol Yay., 1976, s: 188
44A.g.e.

s:189

34

2) Dzenli savala koordinasyon; 3) s blgelerinin kurulmas; 4) Stratejik savunma ve stratejik saldr; 5) Gerilla savann hareketli sava haline gelimesi; ve 6) Doru bir komuta ilikisi. Mao, kendi lkesindeki gerilla savann temel prensiplerini olutururken tm gerilla sava sresince stratejiyi en nemli unsur olarak grmtr. Maonun gerilla tarz mcadelesine deindikten sonra bir dier nemli gerilla teorisyeni Chenin yntem ve teorilerini incelemek gerekir. Che olarak bilinen Ernesto Che GUEVERA, 1960 ylnda yaynlanan Gerilla Sava isimli eserinde, Gerilla hareketini kesin gizlilik, dmana bilgi szdrmama temeline dayanmaldr 45 demekteydi. Gerilla savanda gizlilie nem veren Che bu mcadele tarznn gerekleebilmesi iin u hususa dikkat ekmektedir; 46
bir hkmet hileli olsun olmasn halka danarak iktidara gelmise ve anayasaya gre az ok yasallk grnmn koruyorsa, gerilla ekirdei serpilemez, nk henz tm yasal mcadele olanaklar ortadan kalkmamtr.

Devletin meru dayanaklara sahip olmas ve egemenliini bu meru dayanaklardan almas, yani milleti temsil kabiliyetinin olmas gerillann oluumu iin doal bir engel oluturur. Buna ramen gerilla mcadelesine girimek uzun vadede sonusuz kalr. Gerilla sava veya atmas lokal bir olgudur. Gerilla savan mevcut lke veya blge iinde
45Ayrntl bilgi iin bkz: Ernesto Che Guevera, Askeri Yazlar,

Gerilla Savann Genel lkeleri, Yer Yaynlar, stanbul1966 46 A.g.e. s:32

35

dnmek en doru saptama olacaktr. Gerilla sava klasik savan farkl bir varyasyonu ve bir aamas olarak da grlebilir. Ancak gerilla sava zel kurallar da iinde bulunduran bir mcadele eklidir. Her lkenin corafi ve toplumsal koullarnn, gerilla savann kendini uyduraca, zel biimleri belirleyecei aktr; fakat temel yasalar bu tip mcadelelerin hepsi iin geerlidir.47 Gerilla tarz mcadelelerde ncelikle ama saptanmak zorundadr. Ne iin savayoruz? sorusuna makul ve akla uygun bir cevap verilmesi gerekir. Bu sorunun cevab verilmedike gerilla ierisinde ayrlklar ve akllarnda soru iaretleri mutlaka olacaktr. Bundan dolay birok teorisyen gerilla savan niin yapld hususuna nem vermektedir. Bu durumu saptadktan sonra deinilmesi gereken nemli bir dier husus da udur; 48
Savaanlarn kimler olduunu saptamak gerekir. Bir yanda ezici ekirdek ve onun hizmetinde, iyi donatlm ve disiplinli, dzenli ordu; bu ekirdek, ou durumlarda dardan gelecek destee, ezici gcn uydusu memur gruplarna gvenebilir. Gerilla savann, bir kitle sava, halk sava olduunu belirtmek nemlidir. Gerilla, kk silahl grup, halkn sava ncsdr, gcnn kayna Halk Kitleleridir. Gerilla Ordusu, ate gc daha dk olduu halde dvt dzenli ordudan sayca az bir askeri birlik olarak dnlmemelidir. Halkn ounluunun desteine sahip olunduunda, baskya kar savunma iin ok daha az miktarda silah olduu halde, gerilla savana bavurulmasnn nedeni budur.
47 A.g.e. s:33 48 Che, a.g.e. s:34-35

36

Gerilla belli bir topluluun temsilcisi, ncs ve simgesi olarak nitelendirilir. Gerilla yerel halkn tam desteine gvenir, bu kesinlikle aranan bir kouldur. Yerel halkn destei gerilla sava iin su kadar hava kadar nemlidir. Meru gler veya devlet ayrlk hareketlere kar uzun vadeli zm yollar retmek iin bu hareketlerde kendisini gerilla ilan edenlerin beslendii halk kitlesinin desteinin nasl kesilebileceinin yollarn aramaldr. Yukarda ilk olarak belirttiimiz gerilla niin savar sorusu bu adan zerinde hususiyetle durulmas gereken bir konudur. Gerilla mcadelesi verdiini dnenler kendilerini toplumun ncs, slahats olarak grr.Gerilla; 49
Halkn kendisini ezenlere kar, iin iin kaynayan protestosunun yanksn meydana getirmek iin, silahlar eline ald ve tm silahsz kardelerini rezillik ve yoksulluk iinde tutan toplumsal rejimi deitirmek amacyla dvr.

Gerilla sava ulvi bir ama gibi resmedilmeye veya gsterilmeye allmas klasik bir tutumdur. Temsil edildii iddia edilen halkn szcs ve ncs roln stlenerek, onlar adna konuulmas ve eylem yaplmas bir meruiyet arac olarak gsterilmeye allr. Ernesto Che Guevera Gerilla Savan ikiye ayrmaktadr. 50

1. Byk dzenli ordularn tamamlaycs olan

mcadele biimidir. 2. Smrge olsun olmasn, kurulu iktidara kar mcadele iinde ilerleyen, tek s olarak krsal blgelerde yerleen ve yaylan
49 Che, a.g.e. s:34 50 Che, a.g.e. s:35-36

37

silahl bir grubun mcadelesi lkemizde yllarca yaanan ve dk younluklu atma olarak da ifade ettiimiz PKK terr ikinci tip gerilla yntemi iinde ele alnabilir. Ancak nemle belirtmek gerekir ki lkemizde PKKnn ortaya kard terr (tedhi) ortam klasik gerilla tarzndan farkllk arz eder.51 Krsal alanda gerilla o blgenin halk iin stn bir konum veya mertebe olarak grlr. Bir eit temsilci pozisyonunda olmas veya yle alglanlyor olmas sebebiyle insanlar gerillaya itaat ve sebat gsterir, meru gcn yani devletin oluturduu boluu ve eksiklikleri gerilla veya milisler araclyla rgtler veya ayrlklar dolduruyorsa, blge halknn gerillaya olan sempatisi artarak devam edecektir ve sempatizanlar milis gler haline gelecektir. Krsal blgenin eitim ve kltr durumu da o blge halknn hzla rgte kaymasnda nemli bir faktr olur. Gerilla sava klasik mevzi sava biiminin embriyonu veya balangc olarak grlebilir veya tasla olarak kabul edilebilir. Gerilla tarz atan rgtler (ayrlklar vs.) kesin kazanlmayacak hibir arpma, muharebe ya da atmaya girimemeyi temel ilke olarak kabul eder. Bu bakmdan Gerilla, sava dzenbazdr Gerilla savanda artmaca, hile ve gece eylemleri temel unsurlardr.52 Gerilla tarz
51 PKK terr rgtnn da kadrosunu sadece gerilla olarak nitelendirmek

yanl bir tespit olacaktr. Da kadrosunun uygulad atma metodu gerilla tipidir. Oysa halka olan yaklam ve susuz insanlara ynelik yaplan katliamlar gerilla olarak nitelendirmek PKKy kahramanlatrmak olacaktr. Ancak da kadrosunun uygulad yntemler anlatlrken kerhen de olsa gerilla tabiri kullanlmaktadr. Zira metot gerilla tarz eklindedir. PKKda gerilla sadece silahl eylem metotlar iin geerlidir. 52 Ayrntl bilgi iin bkz: Che a.g.e. s:363738

38

mcadelenin en nemli zellii asimetrik olmasdr. Tehlikenin ve tehdidin krsal alanda nereden gelecei belli deildir. Bu sebepten tr gerilla ile mcadele edebilmenin en verimli yolu dman silahyla vurmaktr. Yani ayn ekilde mcadeledir.53Gerilla savann asimetrik etkisi ancak asimetrik yol ve yntemlerle zlebilir. Bunun iin gerilla tarz mcadele ve sava tekniklerinin iyi analiz edilmesi gerekir. Gerilla Tarz atmada Uygulanan Klasik Yntemler54 Gerilla savann kendine mnhasr baz zellikleri ve taktikleri vardr. Bu yol yntem ve taktikler klasik sava tarzndan farkllk arz eder. Gerilla savann taktik ve tekniklerini u ekilde sralayabiliriz; 1- Gerilla kuvveti gizlidir. Gizlilik iinde doar ve geliir.55 Gerilla kuvvetlerinin gizlilii kuraln PKKnn 7 Ocak 1980 tarihinde bizzat calan tarafndan hazrlanan talimatn 1. maddesinde grmekteyiz.56

53Ayrntl bilgi iin bkz: Klal, a.g.e 54General Alberto Bayonun gerilla nedir isimli almasndan

ncelikli olan ksmlarn zeti yaplarak bu lmde yazlmtr.Gerilla savann ve savasnn niteliklerini ayrntl ekilde grmek iin bkz: EK2, burada yer alan gerilla metotlar PKK'nn uygulam olduu metotlarla bir ok ynden benzerlik gstermesi bakmndan ayrntl olarak incelenmelidir. bu hususa binaen Ek-2 de ayrntl olarak gerilla tarz atma metotlarna yer verilmitir. 55 Regis Debray, Devrim Devrim ,BDS Yaynlar, stanbul1990. s:22 56 07.01.1980 tarihli PKK-MK mzal Talimat, aktaran PKK-2 a.g.e., s:12

39

Madde1: Birok defa belirtilmi olmasna ramen, almalarda gizlilik yeteri kadar uygulanmam, her dzeydeki grevliler en zor artlar altnda bile mcadeleyi srdrebilecek olanaklar yaratlmam, bunun sonucu olarak ok sayda arkada smrgecilerce tutuklanmtr...

PKKnn da kadrosunun geliim gizlilie verdii nemi grebilmekteyiz

srecinde

2-Gerilla kuvvetleri takma adlar 57 kullanrlar. rnein PKK ierisinde Cemil Bayk iin Cuma lakab kullanlmaktayd.58 Bir dier rnek ise Byk Beritan takma isimli Glnaz Karatadr.59 3- Gerilla grubunun en yksek hareket hz, birlikteki en yava gerillann maksimum hz kadar olmaldr. Baarl bir kartma yapabilmek iin, her eyin nceden planlanp, prova edilmesi gerekir. Gerilla disiplinli, sessiz ve sratli bir ekilde karaya kmal ve her biri zerine den grevi tam olarak bilmelidir.60 4-Cephane ikmalinden doabilecek zorluklar azaltmak iin, birlik ayn apta silahlardan tamaldrlar. Ayrca birliin gerilla savalarnda daima faydal ve gerekli olan bir hafif makineli
57 Debray, A.g.e. s:23 58 Bkz: Bayk, a.g.e. 59 Necdet Buldan, PKKde Kadn Olmak, Doz Yaynlar,

stanbul-2004, s:95 60 Alberto Bayo, Gerilla Nedir? 150 Preguntas Para Un Guerrillero", "One Hundred Fifty Questions to a Guerrilla" Eri Yaynlar tarafndan dzenlenmitir. erisyay@kurtuluscephesi.org eriim tarihi: 29.12.2006, bkz: Bayonun a.g.e. faydalanlarak gerilla savandaki temel grevlendirmeler aktarlmtr. Ayrntl bilgi iin bkz: Ek-2

40

tfei de bulunmaldr. Her gerilla, kendi ilk yardm antasn, a kabn, birlik komutannki ile ayarlanm olan kol saatini her an beraberinde tamaldr. 61 5- Birlikteki her gerillann iyi ve salam peneli postallar olmaldr. Her birlikte en azndan iki pusula bulunmaldr. Yabanclara sormaya gerek kalmadan arazi hakknda bilgi edinebilmeleri iin yeter sayda blge haritas bulundurulmaldr. Eer arazi hakknda, blge hakknda bilgiler almak gerekiyorsa, sadece harita zerindeki topografya iaretlerinin dorulanmas yoluna gidilmelidir. "uraya nasl gidilir?", "Bu blgeye giden yol neresidir?", "u da, tepe, eme, koruluk, bina v.b. nerededir?" gibi ayrntl sorular sorup, birliin varaca hedefler blge halkna aklanmamaldr. 62 6- Gerilla kuvvetleri kendi gvenliini salamak iin daima uyanklk, daima gvensizlik, daimi yer deitirme eklinde sralanan 3 altn kural uygularlar.63 PKK iin de klasik gerilla tarznda olduu gibi hareketlilik, esneklik ve inisiyatif, silahl propaganda birliinin temel nitelii olarak grlmektedir.64 7- Bir gerilla birliinin organizasyonu aynen dzenli bir ordu birliinde olduu gibi, gerilla grubunun da bir kurmay heyeti bulunur. Gerilla birliinde de eitli grev ve sorumluluklar gz nne alnarak yaplan iblm sayesinde btn grev ve ilerin
61Bkz: Ek-2 62 Bkz: Ek-2 63 Bkz: Ek-2 64Halk Savanda Silahl Propaganda Ve Ajitasyon aktaran:

zcan, a.g.e.,s:91

41

tek bir savann omuzlarna yklenmesinin nne geilmi olur. Bir gerilla birlii genellikle aadaki blmlerden oluur: Haber Alma, Harekt, Sabotaj, Sava Toplama, Silah, Eitim, kmal, Levazmat, Salk ve Propaganda.65Gerilla savanda organizasyon temel hususlardan bir dieridir. Gerilla sava ibirliinin en ilek ekilde uygulanmas gereken bir sava eklidir. Yukarda sralanan hususlar zincirin halkalar gibidir. Birisinin kopmas zincirin ilevinin yani gerillann ilevinin zarar grmesine yol aar. 8- Gerilla tarz atmada belli bal birimler vardr. Bu birimlerin grevlerini Bayo belli bir sistematik altnda incelemitir. Yukarda isimleri verilen temel hususlar hakknda sistemli bir deerlendirme yaplacak olursak bu sistematik altnda incelenen gerilla savann grevlendirmesinde unlar aktarabiliriz: 66 Haber alma (istihbarat): Bu blm, gerilla grubunun grevlendirilmi olduu arazi paras zerinde oturan gerek tarafsz, gerekse dman kiiler hakknda mmkn olduu kadar bilgi toplar. Su kaynaklarnn, ormanlarn, nehirlerin, oselerin, karayollarnn, kprlerin, su oluklarnn ve blgedeki kestirme yollarn yerlerini tek tek tespit eder. Birlikteki savalarn davranlar zerine sicil ve kayt tutar, muhbirler iin bir kara liste hazrlad gibi, gerilla harektna katlmay arzulayan sempatizanlarn da bir listesini tutar. Ayn zamanda blgedeki belli bal hedefleri haritaya iler. Bu blm kar-istihbarat faaliyetlerini yrtt gibi, dmann gizli ajanlarn ortaya
65 Bkz: Ek-2 66 Bkz: Ek-2

42

karan hizmetleri de yrtr. Birlikte atmalar esnasnda oynadklar rolleri belirten birer hizmet sicili tutar. Komut ve mesajlar ifreleyen ve ifrelerini zen bir ifreleme merkezini kurar Harekt Blm: Birliin tm saldrlarn ve yerine getirmek zorunda olduu dier faaliyetleri dzenler ve kararlatrr. Askeri harektn sonularn daha sonra grevi yerine getiren yoldalaryla deerlendir. Bu blm, bir harekta balanmadan nce komuta merkezi ile durum deerlendirmesi yapar. Btn bilgiler toplandktan sonra bir plan hazrlar ve bunu grup kumandanna sunar. Son sz grup kumandanna aittir. Kendisi bu plan onaylad gibi gereinde reddedebilir. ayet kumandan yaralanr, hastalk ya da herhangi bir sebeple birlikten uzaklaacak olursa gerilla birliine harekt blm kumanda eder. Bu blm ayn zamanda ileride giriilmesi dnlen askeri harektla ilgili bilgi ve olaylar zerine raporlar hazrlar. Sabotaj blm: Bu blm son derece hareketli, yaratc, pratik bulular olan bir subay tarafndan ynetilmelidir. Bu subay, tm sabotaj biimlerini bilen ve bu konuda iinin ehli bir kii olmaldr. Gerilla Toplama Blm: Birlii geniletmek zere sava bulup bunlarn katlma ilemlerini tamamlamakla grevlidir. Bu blm, gnlllerin listesini yapar ve gnllleri ayr kategoride toplar. lk kategoride atmalarda verilecek kayplarn yerini alacak olan en yetenekli gnlller yer alr. Eitim Blm: Bu blmn banda bulunan subay, gerillalara acemi eitim yaptran ve eitli

43

silahlarn kullanlmasn reten kurs ve okullarn ynetiminden sorumludur. Ayn zamanda okuryazar olmayanlara okuma yazma reten kurslar aar. Ayrca gerilla birliinin btn dier kltrel sorunlar ile de urar. Cephane (Mhimmat) Blm: Bu blm cephanenin temininden ve datmndan sorumludur. Cephane tayc sivilleri ynetir ve ayn zamanda gizli cephane depolarnn yaplmasndan ve bakmndan sorumludur. Levazmat Blm: En byk sorumluluu zerinde tar gerilla birliklerinin hibir zaman yiyeceksiz kalmamasn salar ve eldeki yiyecein en uygun ekilde erlere datmn dzenler. Ayrca, birliklerin ihtiyac olan malzeme isteklerinden ve bu malzemelerin satn alnmasndan da sorumludur. Salk Blm: Her ne kadar bir doktor ya da bir erkek hastabakc tarafndan ynetilmesi arzu edilirse de, birlikte byle bir kimsenin bulunmamas fazla nem tamaz. Bu blm birliklerin ihtiyac olan salk malzemenin salanmasndan sorumludur. Ayn zamanda blgedeki doktor, hastabakc ve dier salk personelin isim ve adreslerini elde tutar. Propaganda Blm: Bu blm gerek ulusal gerekse uluslararas basnda gerilla birliklerinin amalaryla, gerekletirilen baarlarn devaml ekilde yanstlmasyla grevlidir. Bu mmkn olamazsa, teksir edilmi propaganda bltenleri ve hatta gereinde elle yazlm mektuplar dahi kullanlr. (Hangi artlar altnda olursa olsun, propaganda blm eldeki btn olanaklardan yararlanarak gerillalarn sava hikyelerini adeta bir

44

destan halinde halk arasnda yaymak iin elinden geleni yapar.-Mahsun Korkmaz, Byk Beritan vd. ) 9- Gerilla gndzleri gneten yararlanarak yn tayin eder. Yn tayin etmek zere sa eliyle gnein doduu taraf gsterecek ekilde ayakta dikilir. Sa kolu "dou"yu, bunun kart "bat"y, n taraf "kuzey"i ve srt da "gney"i gsterir. 10- Gerilla savana yeni balam bir yaplanma veya bu yaplanmann farkl veya yeni bir yerde yapabilecei ilk eylem ve sava hareketi yine Bayonun ifade ettii hususlar erevesinde gerekleecektir:67
Gerilla birliinin giriecei ilk sava hareketi, bulunduu blgedeki demiryolu ve karayollarn mmkn olduu kadar ok yerinden tahrip edip bozmaktr. Bylece dman birlikleri hibir ulatrma arac kullanamayacak hale getirilir ve arazide yaya olarak ilerlemeye zorlanm olur. Dmann motorlu kuvvetlerini yaya birlikler haline evirmek, gerillalarn en nemli grevlerinden biridir ve bu grev mutlak yerine getirilmelidir. Dman birliklerinin byle bir arazide kolaylkla hareket edecek kadar eitimleri olmayacandan, moralleri bozulacak ve savama arzular krlacaktr. Ayn zamanda, gerillalarn manevra yetenekleri, dmannkinden daha yksek olacak ve gerillalar dman askerlerinden daha iyi sonular elde edeceklerdir. Gerilla savalarnn binlerce dman askeri tarafndan izlense de, hibir zaman en ufak bir korkuya kaplmamalar gerekir. nk, ok saydaki bir birlikte insanca kayp verdirmek daha da kolaydr. Diyebiliriz ki, 15 kiilik bir gerilla birliinin 25 kiilik bir
67 Bkz: Ek2

45

dman grubu tarafndan kovalanmas, 500 kiilik bir grup tarafndan kovalanmaktan daha tehlikelidir.

Mkemmel bir gerilla ne dman savaa davet eder, ne de dmann kendi artlar iinde savaa tutuur General Alberto Bayo Klasik gerilla mcadelesinin temel kriterleri nda konuyu zetleyecek olursak; Gerilla kuvvetinin kart g zerindeki avantajlarndan, gezicilik ve esneklii, devam ettirdii srece gc devam eder. Bir harekt yrtebilmek iin hazrlklarn gizlilii, eylemin srati ve artma unsuru byk bir dikkati gerektirir. Sivillerin mecburen gerilla yryne katlmalar halinde gerilla kuvvetini btn saldr yeteneinden mahrum eder. Hatta sorumluluunu yklendii sivilleri etkili olarak savunamaz bileGerillann politik amalar ve hedefleri vardr. Halk kitlelerinin ya desteini kazanr ya da yok olur. Halk gerilla ya kaybetmeden nce, var olmalar iin geerli sebepler bulunduuna onlar inandrmal, bylece ayaklanma hakikaten silhaltna alma ekli ve savalarn kkeni asndan- bir halk sava olmaldr. 68 Gerilla tarz atma yntemi ve bu yntemin eitli varyasyonlar gnmzde hala kullanlmakta olan ve dzenli askeri birliklere kar asimetrik etki yaratan bir sava tarz olarak devam etmektedir. Dnyann scak atma blgelerinin birounda sz konusu olan bu yntem ve sava tarz, genel olarak
68 Debray, a.g.e., s:2425

46

iki ekilde yaplmaktadr. Birincisi ehir gerillas69 ikincisi kr gerillas Baz metodolojik farkllklar barndran bu iki gerilla sava yntemini uygulayan gruplar daha ok ellerindeki kt imknlarla gl ve imknlar geni olan kart glere sava aarlar. zellikle Latin Amerikada bu tarz atmalar ve savalar uzun sre yaanmtr. Bunlara baz rnekler verecek olursak: Peruda yllarca terr estiren Sendero Luminoso-Peru Komnist Partisi yani Aydnlk Yol, Latin Amerikann en
69 Carlos Marighella, ehir Gerillasnn Elkitab/Mini Manuel

Haziran 1969, Eri Yay, aktaran erisyay@kurtuluscephesi.org, eriim: 12.12.2006, ehir gerillas konusunda Marighellann ifadeleri u ekildedir; "ehir gerillas, askeri diktaya kar yasa d metotlarla sava veren kiidir. O, bir siyasi devrimci ve ateli bir vatansever, lkesinin kurtuluu urunda sava, halkn ve zgrln dostudur. ehir gerillasnn kavga alan, Brezilya'nn byk ehirleridir. Byk ehirlerde ayn zamanda, genellikle "kanun kaa olarak tannan zorbalar da faaliyet gsterir. ou kez bu zorbalar tarafndan ynetilen saldrlar ehir gerillasna mal edilir. Ancak ehir gerillas, bu haydutlara temelden kardr. Haydutlar eylemden kiisel kar amalarlar ve smren ile smrlen arasnda ayrm yapmakszn, istisnasz herkese saldrrlar, bu yzden kurbanlar arasnda pek ok halktan kimseler bulunmaktadr. ehir gerillasnn ise politik bir amac vardr ve sadece iktidara, byk kapitalistlere ve bata Kuzey Amerikallar olmak zere btn yabanc emperyalistlere saldrr. ehir gerillasnn hedefi, kr gerillasna destek olmak, silahl halk kuvvetleriyle birlikte yepyeni bir devrimci sosyal ve politik yap kurmaktr. Bu amala, Brezilya'nn mevcut ekonomik, politik ve sosyal dzenine zarar vermekten, bunlar ykmaktan korkmaz.ehir gerillas en azndan belli bir politik anlaya sahip olmak zorundadr. Bu anlay kazanmak iin yaynlanm ya da teksir edilmi belli bal u eserleri okumak zorundadr. bu kitaplar; Gerilla Sava - Che Guevara, Bir Terristin Anlar, Brezilya'nn Baz Sorunlar, Gerilla Harekat ve Taktikleri, Stratejik Sorunlar ve Taktikler zerine, Yoldalar in Belli bal Taktik Prensipler, Gerilla Harekatlar, rgtsel Sorunlar, O Guerriheiro - Brezilya devrimci gruplarnn gazetesi."

47

baarl ve en iyi organize gerilla hareketi olarak nitelendirilen Tupamarolar70 bu terr ve gerilla hareketlerine imza atan bir dier yaplanmadr. Peruda terr hadiselerine yol aan Aydnlk Yol hakknda karlatrmal bir deerlendirme yaptmzda unlar syleyebiliriz: lkemizdeki TKP (ML) ile karde olarak nitelendirebileceimiz bir yaplanmaya sahiptir71 . Ancak PKK ile strateji, taktik ve gerilla metodolojisi olarak byk benzerlikler arz eder.72 Temel zellikleri u ekildedir: 73

Etnik temelle yani Perunun yerlisi diye kabul edilen ikinci snf vatanda olarak yaayan bir halkn kurtarcs olarak ortaya karlar. 80li yllarda And dalarnda ilk silahl eylemlerini yaparlar. Askeri birliklere kars balatlan savata gzda vermek adna saysz Peru yerlisini de katlederler. Sol kimlik iinde bulunsalar da etnik kimlik kavram zerinden terr yaparlar.

Yukarda adn belirttiimiz Uruguayda byk terr hadiselerine sebep olan Tupamarolar ise 196566 yllar arasnda silahl mcadele karar almalar ve rgtn yaplanmas tamamlanmas zerine 1966 Aralnda Movimento Liberacion Nacional - Tupamaros, Ulusal Kurtulu Hareketi Tupamarolar adn alrlar.74
70 http://flag.blackened.net/~anarkom/tupamarolar.htm

eriim tarihi: 31.12.06 71 http://www.ozgurpolitika.org/2001/03/24/hab29.html eriim tarihi: 16.11.2006 72 Ayrntl bilgi iin bkz: mset: a.g.e. s:78 73 Libertarian, eriim tarihi: 24.07.2005 74 Tupamaro ad Tupac Amaru dan geliyor. Bu konuda ayrntl bilgi iin bkz: http://flag.blackened.net/~anarkom/tupamarolar.htm eriim

48

Yukarda gerilla savanda temel prensipler ve taktiklere deindikten sonra lkemizde yllarca terr ve kaos olaylarnn mmessili olan PKKnn gerilla taktik ve niteliklerine deinmekte fayda vardr. PKKnn gneydouda uygulad gerilla taktikleri, dnyada Vietnamdan sonra en baarl ekilde uygulanan yer olarak nitelendirtmekte ve ne srlmektedir.75 PKKnn yllarca binlerle ifade edilen insanlarn lmne sebebiyet veren da kadrosunun taktiklerinde dikkat ettikleri hususlar maddeler halinde sralayacak olursak;76 1- Planlama ve her kademenin gerektirdii kadarn bilmesi 2- Hedef seimi 3- Hedefe kar eyleme gei 4- Eylem ve sonras 5- Eylem strateji ve taktikleri 6- stihbarat ve keif faaliyetleri 7- rgt propagandasnn yaplmas 8- Hareket tarzlar ve pusular 9- PKKnn baskn rgtlenmesi 10- PKK militanlarnn yaaylar ve gizlenmeleri 11- Snaklar

tarihi: 31.12.06, http://sozluk.sourtimes.org/show.tupamaro eriim tarihi: 01.01.2007; ayrca bkz:Cihan abuk, Estetize Edilmi iddet, Gen Mephisto Kitapevi, 2004 75 Atilla ehirli, Trkiyede Blc Terr Hareketleri ve Devletin Ald Tedbirler, Burak Yay., stanbul-2000, s:297; ayrca bkz: abuk , a.g.e.; blc terr konusuyla ilgili olarak bkz: www.tatakademi.com 76 Gn. Kur. Bak. Kara Kuv. Komt., Gvenlik Eitim Klavuzu, Ankara1986, s:590602, Ayrca bkz: Ordu Belgelerinde PKK Taktikleri, 2000e Doru Dergisi, say: 33 ( 13 austos 1989), s:817

49

12-

PKKllarn bir yerden baka bir yere tanma ve yryleri77 13- rgt iinde balantnn kurulmas 14- PKKnn siyasi ve silahl rgtlenmesi 15- PKKllarn sorgudaki tutumlar 16- PKK militanlarnn kyafet ve tehizatlar78 17- PKK militanlarnn snr geileri 18- PKK militanlarnn radyoda dinledikleri programlar 19- PKK rgtnn kuvvetli ve zayf yanlar 20- PKK militanlarnn kendi aralarnda kullandklar parola ve ifreler 21- PKK militanlarnn hviyeti maskeleme tedbirleri, kod isimleri ve bunlarn deitirilmesi Yukardaki maddeler PKK iin olmazsa olmaz bir yap olan da kadrosunun temel hususiyetleridir. 79 Gerilla Savann temel prensiplerini ve niteliklerini hakknda genel bir deerlendirme yaptktan sonra lkemizdeki PKK terrnn gerilla veya Dk Younluklu atma metotlar asndan deerlendirmesini yapacak olursak ncelikle PKKda Gerillann ehemmiyetine deinmek gerekir. Yukarda belirttiimiz ve rneklerle akladmz gerilla sava metodunu karlatrmal olarak PKK asndan da deerlendirmi olacaz. (b) PKK Terr rgtnn Gerilla Sylemi
77 PKKda da kadrosunun yry hakknda ayrntl bilgi

iin bkz: 2000e Doru Dergisi a.g.e. s:14 ayrca bkz: Gerillann Kurulu Esaslarna likin Temel Perspektifler Ve Talimatname PKK-Lbnan, s:246 aktaran: mset, a.g.e. s: 199 78 2000e Doru Dergisi, a.g.e. s: 17, mset, a.g.e. s: 203 204205 79 Yukarda sralanan hususlar bu konuyla ilgili olarak ortaya konulan tespitlerin ve deerlendirmelerin hepsini kapsayan mahiyette temel balklar olarak karlmtr.

50

Bu sefil halk kendi meru hakkn arayamayacak kadar sersem ve gevekse ne yapmal?80

Halkn sefil ve nn gremeyen bir yn olarak nitelendiren Fransz Flora Tristann sorusu ile Abdullah CALANn Krt halknn gemiten gnmze kiilik ve kimlik problemi yaadn ve bunun Krtleri kleletirdiini ne sren ve kle krdn nesini seveceksin sorusu paralellik arz etmektedir. calan; Biz zgr olmadka, bizi sevmeyin ve irenin. benim sava byle trmandrmamn en nemli nedeni, seven sevilen insan ortaya karmaktr.81 demektedir. calann burada vurgulad husus zgrlk mcadelesi ve bu mcadeleye halk ekebilmektir. Halk bu mcadeleye ekebilmek iin gerekirse , Halka kar Halk iin mantyla hareket ettiini iddia edecektir.82 Ancak bu ifadeler ve grler sadece kitaplarda ve teorilerde kalmtr. Pratikte zgrlk ve halk mcadelesinin var olduunu ifade edebilmek iin PKK'nn halka ne sunduunu ve onlara ynelik olumlu anlamda neler verdiine bakmak gerekir. PKK yirmi be yla varan silahl eylemleri srecinde halkn temsilcisi olma konumuna gelememitir. Bunu anlayabilmek iin blgede yaanan terr olaylarnda en ok len, zarar gren ve ac eken kesimin bu blgede
80 Goston Martin, 1848 Devrimi , Anadolu Yay., Birinci Basm-

1967, s; 17 81 Dou Perinek, Abdullah calan ile grmem, Kaynak Yaynlar, s:32 82 calan'n halka kar zor kullanma ve onlara ramen onlara ekil verme almalar konusunda bkz: Abdullah calan, Krdistanda Zorun Rol,(Ulusal Kurtulu Sava/Ulusal Kurtulu Siyaseti) Londra,1983

51

yaayan halk olmas ve PKK'nn buna ramen halka kar katliamlara girimesi bu durumun en ak gstergesidir. PKK terr rgtnn da kadrosunu "gerilla", eylemlerini ise "gerilla mcadelesi" olarak gstermesi, PKK'y halk ordusu eklinde gstermeye almasndan kaynaklanmaktadr. Halk ordusu niteliinin dorulanabilmesi iin PKK'nn halktan destek alp almadn deerlendirmek gerekir. Eer belli bir seviyede destek almsa bunun hangi yntemlerle salandnn analizi yaplmaldr. Bu konunun analizinden nce PKK'nn gerilla sylemini inceleyeceiz. PKK da kadrosunun gerilla syleminin deerlendirilmesi iin ncelikle rgtn gerilla ve gerilla tarz yntemlere bakn belirtmemiz gerekir. Bu bakmdan gerilla PKK iin ne ifade ediyor sorusu kendi kaynaklarnda u ekilde gsterilmektedir; 83
Biz ulus olarak gerilla ile yaratlacaz. Gerilla sava tarz bizim her eyimizdir. nsanlarmz kendine getiren, yurtseverletiren,siyasallatran, cesaretlendiren, fedakrlk ruhu getiren ve bir btn olarak onu ada insan yapan eylem tarzdr

Yukarda ki ifadelerden anlalan husus gerilla tarz sava ynteminin PKK iin vazgeilmez taktik ve strateji olduudur.84PKK silahl eylemlerini Uzun Sreli Halk Sava olarak kabul etmi ve bu yntem erevesinde yaplanma almalarna
83 Krdistanda Gerilla Gereklii Hareket ve alma

Klavuzu", am-1991, s:9 aktaran zcan: a.g.e, s:79 84 calan, Krdistan Devriminin Yolu Almanya1984, s:14 15 aktaran zcan, a.g.e.,s:80

52

girimitir.85 PKK kurulu srecinden itibaren "Krdistan Devrimi" ve "zgrlk Mcadelesi" olarak adlandrd hareketi zor ve iddet kavramlaryla gelitirmek suretiyle sylemlerine ters nitelikte hareket etmitir. PKK " zgrlk mcadelesi" veya "devrim" gibi sylemleri halka benimsetebilmek iin dman oluturmaya alm bunun olumas iinde "teki" grdkleri" Trkiye Cumhuriyetine ynelik dncelere ekil vermeyi amalamlardr. Halk ve zellikle genleri yanlarna ekebilmek iin nefret hislerini ve yabanc dmanln krkleyen almalar yapmlardr. Nefretin artmasnn nemini vurgulayan Sakk bu hususa u ekilde deinmitir:86
Dmanlk duygusu savan en nemli nedenidir. Dmanlk duygular uyandrlmamsa sava gelimez sava gelitirmek iin bu duygunun olmas gerekir.Sava kazanmak iin dmanlk duygularn sonuna kadar kamlamak gerekir."

Halkta nefret hislerini oluturmaya alarak onlar kendi yanlarna ekmeye alan PKK, bunu desteklemek iin gerillay kahramanlatrmaya almtr. Szde Gerilla Sava veya Mcadelesi PKK iin halk tetikleyici bir unsur olarak da gsterilmek istenmitir. Halkn zerindeki aresizlii ve ezilmiliini gerillann oluturduu iddetle krmay dnen PKK, bylece kitleleri uyana geireceini hesaplamaktayd. Latin Amerikadan, Vietnam Vietkong usulnden ve Maonun halk savandan esinlenerek Marksist-Leninist izgide uzun sreli bir halk savann olumas iin "PKK nderlii" olarak ifade edilen ancak bir ahsta
85 zcan, a.g.e. s:78 86 emdin Sakk, Sava Taktikleri zerine,

bask yeri yok

-1993; s: 27 aktaran: zcan, a.g.e. s:72

53

kilitlenen karar alma mekanizmas, teorikte "Halk Ayaklanmasnn" bir ayan gerilla da grmektedir. rgte veya calan'a gre halkn ayaklanmasndan kastedilen udur:87
Halkn gsterileri ve halkn dzeni zorlamas da bir iddet olaydr ve zoru simgeler. Silahl iddet kadar siyasal iddet de, devrimimizde nemli bir rol oynayacaktr. Bunlardan biri Gerilla, dieri de Halkn cephesel kdr. Silahl olanna Gerilla, silahsz olanna da Siyasal Zor diyoruz.

Silahl atma yntemi, PKK rgt yapsnda Parti-Cephe-Ordu lemesinin ordu ayan oluturmaktadr. Halkn cephesel k olarak ifade ettikleri ve bu kn salanmas iin altyap almalar ise cephe faaliyetleri olarak grlr. PKKda "Ordu" kavramnn oluumunda gerilla sylemi vazgeilmez bir unsurdur.88 Gerilla sylemine rgtn verdii nemi ve deeri yine rgtn raporlarndan daha net ekilde anlayabiliriz. 89
Ulusal kurtulu mcadelemiz, Krdistan geneli iin ancak gerilla tarznda bir silahl savamn geliebileceini kantlamtr. Gerilla, Krdistan alanlarnda yaayabiliyor, geliebiliyor ve bu durum asgari bir uygulamayla kantlanabiliyor. Kurtuluun salanabilmesi iin, gerillann kalclnn garantiye alnmas ve gerillada srar edilmesi arttr."
87 PKK 4. kongresine sunulan Politik Rapor, Zaros Yaynlar

stanbul-1993, s:149 88 Bu blmde PKK Da Kadrosundaki terristlerle ilgili yerlerde gerilla kavram ska kullanlmaktadr. Bu kullanmn sebebi; PKK terristlerini gerilla savas olarak gstermek deil, sadece uyguladklar metodolojinin gerilla tipi mcadele olmas sebebiyle anlam ve btnl bozmamak amacyladr. 89 Politik Rapor-4, s: 155

54

Gerilla yntemlerinin PKK iin nemli olmasnn esas sebeplerinden biri de devletin gvenlik gleriyle dzenli harp yntemleriyle ba edemeyeceini bilmesinden trdr. Gerilla tarz eylemler daha nce deindiimiz zere, dzensiz veya tam rgtlenmemi gruplarn dzenli glere kar giritikleri ypratma eylemleri olarak grlebilir.90 PKKnn gerilla tarz yntemlere dayanan silahl eylemlerinde haklarn savunduklarn iddia ettikleri halkn onaylad, halkn otoritesinin gelimesine hizmet eden bir eylem anlaylar olduu ifade edilir ancak PKK da kadrosu militanlarnn eylem srecinde klasik gerilla yaplanmalarnda var olan ak halk desteinin var olduunu syleyemeyiz. var olan sempatizan kitlesi bir halk sava olarak nitelendirilemez.91 PKK'nn halk ile olan ilikisi 19861990 yllar arasnda halka ynelik katliamlarn yaanmas sonras belli bir nitelik kazanmtr. Halk her ne kadar rgt karsnda duramasa da ona olan yaklam scak olduu sylenemez.92 PKKnn gerilla tarznn nihai amac dzenli glerle neticeli bir atma deildir. Ksa sreli baskn, geriden vurma veya vurup kama suretiyle ypratma PKKnn gerilla tarznn en belirgin niteliidir. Bu yntemin PKKya salad en byk fayda ksa srede etkili sonular alabilmektir. Ancak bu atmalar ilerledike maddi skntlar arttrmakta ve da kadrosunda lfet ve bkknla yol amaktadr.93
90 Hakk Kaplan, Gerilla, Polis Eitim Merkezi Yaynlar, No: 1,

1972, s:45 91 Perinek, a.g.e., s:49 92 Ayrntl bilgi iin bkz: www.pkkgerei.com 93 Gerillann belli bir blgede uzun sre durmas ve netice alamamas gerillada skntlara ve i bunalmlara yol

55

Gerilla atmalarnn asimetrik etkisi PKKnn ortaya kard terr hadiselerinin etkisini arttrmaktadr. PKK gcn, otoritesini ve varln iddet zerine kuran ve bu mantaliteyle gelien bir rgt olmas nedeniyle gerilla tarz eylemleri iddetle desteklemitir. PKK temellerini iddetle kurmas sebebiyle var olma ve ayakta kalma gcn de buradan alacaktr. Eer iddet ve silah geri planda tutar ve atmalara son verirse zlme srecine girecektir ve dnem dnem girmitir de. PKK gerilla yntemlerini desteklemenin yannda bunu gelitirecek teorik altyapy da oluturmutur. Bu teorik altyapda yukarda belirttiimiz asimetrik etki temel hususlardan biridir. Gerilla atmalarnn asimetrik etkisi rgt raporlarnda yer almaktadr;94
PKK tarihini biraz deerlendirirsek, bir tabanca ile ne kadar byk eylem yaplabilecei grlmtr. Genelde gerilla tarihine baklrsa kendini doru ileten be kiilik bir gerilla biriminin, be kiilik dman gcyle rahatlkla savaabilecei, hatta onu imhaya dahi gtrebilecei kantlanmtr. Baka uluslarn kurtulu hareketlerinde ve kendi mcadele tarihimizde de, be kiilik birimin, bir blgeyi sarsabilecei bu temelde byk gelimelere yol aabilecei aktr.

Yukardaki ifadeler gerillann asimetrik tehdit unsuru olduunu belirtmektedir. PKK gerilla yntemlerini gelitirmenin yolunu aktif atmada ve gerilla, gerilla sava iinde geliir95
amaktadr. Ayrntl Bilgi iin bkz: Kaplan, a.g.e. s:46-47 94 Politik Rapor-4 a.g.e.s:159 95 A.g.e. s:159

56

mantyla salamaktadr. Terr rgtleri iddeti veya silah brakmaya baladklarnda, zlmeye balarlar. PKKnn Abdullah CALAN yakalandktan sonra izledii strateji erevesinde atekes srecinin rgtn askeri kanadnn dinamizmini drmesinde ve bylece da yaplanmasnda gevekliin olumasnda en nemli etken olduu bilinmektedir. Bu geveklik oluurken rgt ierisinde ki st dzey yneticiler silahl sava ve atmalara devam edilmesi konusunda gr bildirip kendi nfuzunu arttrmak isterken bir dier kanat bunun tersini savunmu ve iddia etmitir. Bu ve benzeri sebeplerin hizipleme ve zlmelere yol atn syleyebiliriz.96 PKKda gerilla atmalar yani da kadrosunun faaliyetleri devlet rgtlenmesinin zayf olduu blgelerde balatlmas amalanmtr. Kamu gcnn ve otoritesinin gevek olduu bu gibi ortamlarda halk iddetin etkisine aktr. Da kadrosu bu boluktan istifade ederek krsal ele geirmenin yolunu arayacak ve bu sayede devlet byk yerleim alanlarna hapsedilecek, halkla olan balar koparldndan blge halkna tesir edemeyecek duruma getirilecektir. Bu durum da kadrosunun propaganda ve lojistik destei iin "Pazar Blgelerin" olumasna vesile olacaktr. Kurtarlm krsal blgeler da kadrosunun etkisiyle kale haline getirilmesi suretiyle "gerilla sava" olarak ifade edilen silahl eylemler cephe savana ekilecektir. Cephe savandan kast olarak halk ayaklanmalar ve isyanlar oluturabilecek provokasyon faaliyetleridir. 97

96 Ayrntl bilgi iin bkz: Fikret BLA, Hangi PKK, Doan Yay.,

ayrca baknz ; Emin Demirel, PKK Ayaklanmas, IQ Yay.. 97 zcan, a.g.e. s: 7475

57

Maonun Uzun Sreli Halk Sava teorisinde silahl propaganda olarak nitelendirdii mcadele yntemi, PKKnn da kadrosunun teorik izgisini oluturmaktayd. Bu teorinin icracs da gerilla olarak gsterilmektedir.98 Gerilla yntemini PKKnn niin sylem olarak Giapn grleriyle karlatrma yaptmzda daha net aklayabiliriz. Giapa gre;99
Gerilla sava Halk Ynlarnn, ok daha iyi donatma ve teknie sahip olan saldrgan bir halkn savama biimidir. Gerilla Sava, gl bir ekilde donatlm ve iyi eitilmi olan saldrgan bir orduya kar koyan, iktisadi bakmdan geri bir lkenin geni kitlelerin savadr. Dman glyse ondan saknlr. Dman gsz ise ona saldrlr. Cephenin sabit yeri yoktur. Dman neredeyse cephe oradadr.

PKKnn gerilla yntemini kendi bnyesine uyarlamaya almas ve teoriden pratie geite eitli gr ve yorumlarla bu hususun ehemmiyeti srekli vurgulanmaya allmtr. Gerilla tarz yntemde calann srarc olmas ve kk birliklerle atma pratiini ne srmesi, PKKnn silahl atmalarnn yntemi asndan nasl bir tarz uyguladn gsterir. Bunun gvenlik kuvvetleri asndan nemi ise mcadele edilecek rgtn yntem ve tarznn bilinmesi asndandr. ayrca gerilla sylemi PKK iin sadece silahl deil ayrca siyasi bir sylem olarak ta kullanlmaktadr.

98 Maonun Uzun Sreli Halk Sava teorisi iin bkz: Askeri

Yazlar, ev: N.Soluku, 2. Bask, Ankara1976 99 Vo Nguyan GAP, Halk Sava, Halk Ordusu, (ev: M.Erdos), Ankara1968, s: 889192

58

Bunu calann anlayabiliriz;100

ifadelerinden

daha

net

Krdistanda Halk Sava herhangi bir lkede olduundan daha fazla Gerilla Sava biiminde balamak ve gelimek zorundadr. Gerilla sava Krdistanda sadece askeri dengesizlii giderme zellii deil, bununla birlikte halkn siyasal almalar arlkl olarak gerilla mcadelesi temelinde gelitirebileceiz

Yukardaki ifadelerin yannda gerilla sylemi rgtn vizyonu olarak da gsterilmeye allmaktadr. calan yukardaki ifadeleri u ekilde desteklemektedir;101
Bizde Partinin rgtsel almalarnn bile gerilla mcadelesi temelinde yaplmas gerekmektedir. Parti btn rgtsel ve siyasal almalarn yaparken adeta eitli kollara blnm bir gerilla birlii gibi her parti hcresi veya sorumlu organ bir gerilla yneticisi, sava kurmay gibi, her parti yesi ise bir gerilla savas, partizan gibi hareket etmek, byle bir bilin tamak ve almalarn byle bir espri iinde yapmak zorundadr.

calan'n ifadeleri erevesinde rgtn tm yaplanmalar da kadrosundaki gibi bir stratejiyi rnek almaldr. rgtn gerilla sylemi olarak ifade ettiimiz hususlar ikiye ayrabiliriz; i. Siyasi sylem olarak gerilla ii. Askeri sylem olarak gerilla PKK'nn da kadrosunu gerilla olarak ifade etmesi ve bu erevede sylemler kullanmas,
100 calan, Krdistanda Zorun Rol- Ulusal Kurtulu Siyaseti,

Ulusal Kurtulu Sava, am1982, s:289,290 101 A.g.e. s: 291

59

temelde siyasi nitelik tayan bir yaklamdr. gerilla sylemi daha ok ezilen ve zgrlk mcadelesi veren halklar iin kullanlmas sebebiyle PKK'da ayn sylemleri kullanarak kendisini "zgrlk mcadelesinin mimar" olarak gstermeye almakta, rgt yeleri ise szde zgrlk mcadelesinin havarilii imajna brnmektedirler. Gerilla syleminin siyasi ynnn rgt iin ie ve da bakan ynleri bulunmaktadr. e bakan yn; rgt yelerinde "bir halkn kurtarcs" roln alamak ve bylece onlardan kendilerinden fedakarlk konusunda daha fazla istifade etmektir. Da bakan yn ise Trkiye ierisinde belli kesimlere ve uluslar aras arenann aktrlerine "zgrlk sava" imaj izmek suretiyle siyasi alanda koz elde edebilmektir. Da kadrosunun askeri sylem olarak gerilla eklinde ifade edilmesi, kulland silahl yol ve yntemler asndan gerilla metodolojisine paralellik arz etmektedir. Ancak gerilla yukarda tanmlamada da belirttiimiz gibi sadece askeri bir aparat deil ayn zamanda siyasi yn olan bir unsurdur. Bu bakmdan PKK gerilla metodolojisinde sadece askeri yn itibariyle byle bir yntem kullanmaktadr diyebiliriz. PKKnn Uzun Sreli Halk Sava olarak ifade ettii Gerilla Sava ne derece halkn inisiyatifini yanstmaktadr eklinde bir soru sorulduunda PKK'nn iddia ettii gibi halkn kurtarcs veya krtlerin hamisi niteliinde sonulara ulaamamaktayz. Zira PKKnn 1986dan 1990l yllara kadar geen sre ierisinde szde temsil ettii halka son derece acmaszca yaklam ve bu durum da halkn doal olarak tepkisine yol amtr. PKKnn halk nezdinde kurtarc rol stlendii iddias ise belirsizlik ieren nitelikte arpk bir sylemdir. Bu sadece marjinal bir evrenin sylemi

60

olagelmitir. Ancak bir realite vardr ki o da; "Krt Sorunu" olarak ifade edilen Gneydou ve Dou Anadoludaki sosyo-ekonomik ve politik sorunun yeniden tartlmasna sebebiyet vermesi bakmndan PKK terr halk nezdinde ciddiye alnmas ve hakim olan korkunun esas kayna olmasdr. PKK gerilla mcadelesinde destek unsurunu dardan ve halka yabanc unsurlardan almas hasebiyle halk sava aamas gereklememitir diyebiliriz.102 Ancak bunun da temelinde yatan esas saikler Trk ve Krt unsurlarnn asrlardr sregelen kltrel kodlarnn benzerlii veya eliidir.103

(c) PKK Da Kadrosunda Silahl Propagandann nemi PKK iin gerilla tarz atmann balangc aamasnda vazgeilmez unsur, silahl propaganda dnemidir. Yukarda gelimi gerillann PKKnn temel sylemi olduu hususuna bizzat calann ifadeleriyle yer verdik. rgt "Uzun Sreli Halk Savann" temeli olarak grd gerilla ynteminin, istenilen sre boyunca direnli olabilmesi ve ayakta durabilmesi iin silahl propagandann ok etkili yaplmasn ama olarak
102 PKKya yaplan kitlesel yardmlar, Halkn iinde bulunduu

durumun bir sonucudur. ki ate arasnda kalan halk kerhen de olsa yardm etme veya grmemezlikten gelme durumunda olabilmektedir. 103 Bu konuda ayrntl bilgi ve Krtlk Meselesine farkl bir adan bakabilmemiz ve zme ilikin fikir sahibi olabilmemiz iin Adnan Kahvecinin Krt Sorunu Nasl zlmez? isimli zm nerisi raporuna baklabilir. zm nerisi iin bkz: mset, a.g.e. s:389

61

grmtr. PKK asndan silahl propaganda ile gerilla birbirini tamamlayan ancak ayn anlama gelmeyen iki bilekedir. Silahl propaganday gelimi gerilladan ayran temel fark calan u ekilde ifade etmektedir; 104
"Gerilla sava siyasal etkiyi gelitirme yannda askeri olarak da dman glerini adm adm imhay amalar ve faaliyetini bu ikili grevi birlikte yrtmeye gre ayarlarken, silahl propaganda temel olarak siyasal mcadeleyi gelitirmeyi hedefler ve dmann askeri glerini imha etme tali bir planda kalr."

PKK asndan propaganda faaliyetlerini deerlendirdiimizde, rgtn ayakta kalabilmesi ve dinamizmini devam ettirebilmesi iin olmazsa olma ilk unsur olarak ifade edebiliriz. Ayn zamanda rgtn siyasi ve silahl sylem ve eylemlerinin byk ounluunun propaganda amal yapld bilinmektedir. PKKnn rgtlenmesini ve kitleler iinde "ulusal kurtulu" olarak ifade ettikleri siyasetin gelitirilmesi iin silahl propaganda olmazsa olmaz bir ncldr. Silahl propaganda birlikleri hareket kabiliyetleri ve gizlilikleri ile faaliyetlerde nc olurlar. Silahl propaganda psikolojik harektn da kadrosuna ve blge halkna yaplmasn salayan dinamik unsurdur. Silahl propaganda, da kadrosunun aktivasyonunu arttrmak ve diri tutmak iin katalizr grevi de grmektedir. Silahl propagandann iki vehesi vardr diyebiliriz. 1. rgtn da kadrosunun dinamizmini ayakta tutmak.

104 A.g.e. s: 295

62

2. Darya biz hala ayaktayz ve aktifiz imaj

vermektir.105 Silahl propaganda eylemlerin balang aamasn oluturan bir aama olarak grlebilir. Bu bakmdan rgt silahl propaganday u ekilde dile getirmektedir;106
Biz, ulusal kurtulu mcadelesini byle gelimi sava dzeyine ulatrmak iin ie silahl propaganda ile balanmas gerektiini, ajitasyon, propaganda ve rgtlenme grevlerinin baarlmasnn temel aracnn silahl propaganda olacan devrimci yapnn yaratlmasnda, temel iskele grevini silahl propagandann greceini belirtiyoruz.

Silahl Propaganda, PKKnn krsaldaki gerilla tipi eylemlerine veya bir ayaklanmaya girimeden nce barl aralar tamamen ortadan kaldrmas sebebiyle gerekli olduunu dndkleri ortamn olumasn salayacak olan sretir. Silahl propaganda toplum zerinde korku kltrnn olumasna ve halkn kerhen de olsa tercihini rgtten yana ekmesine zemin oluturur. Bu adan silahl propaganday rgt deerlendirirken baz noktalarn hususiyetle vurgulamaktadr. calana gre bu noktalar unlardr; 107
Silahl propaganda, genel olarak hemen bir ayaklanma yapamayacak kadar zayf olan ve yine hemen bir gerilla savana giriecek kadar gc olmayan halklarn ve partilerin, gerilla savana ya da silahl ayaklanmaya ulamak iin bavurduklar zgn bir biimdir.
105 A.g.e. s: 296 106 calan; rgtlenme zerine am1982, s:200,205

aktaran: PKK-2, a.g.e., s: 142 107 A.g.e. s: 207

63

calan Krdistanda Zorun Rol adl kitabnda ve rgtlenme zerine yapt deerlendirmelerde Krtleri nasl bu gerilla savana ekebileceklerinin temelini oluturmaya almaktadr. Halbuki gerilla hareketinin oluabilmesi iin bunun byk kitleler tarafndan benimsenerek eylemsellie dnmesi gerekir. Halk kitlelerini siyasal gerilik iinde gren calan silahl propagandann halk kitlelerini harekete geirmek iin bir forml olduunu dnerek unlar da ifadelerine eklemektedir; 108
te bu nedenlerle Parti rgtlenmesini ancak Silahl Propaganda yntemi ile gerekletirmek mmkn olacaktr. kinci olarak, siyasal bir gerilik iinde olan halk kitlelerini gelimi bir sava ya da ayaklanma iine de ekmek olanakszdr. nk siyasal ve askeri durum buna el vermemektedir. Bu nedenle halkn siyasal olarak canlandrlmas ve bunu gerekletirmek uygun aralarn yaratlmas gerekmektedir.

Silahl propaganda her terr rgt iin ne kadar ehemmiyetli ise PKK iin en az o lde ehemmiyetlidir. Zira PKKnn kurulu aamasnda kitlesel bir destek bulabilmesi iin, hitap ettii halkn, rgt izgisinde uyana gemesi gerekmekteydi ve istenmekteydi. Bunun iin rgt iddeti ve zoru halkn uyana gemesi iin ara olarak kulland. Bu erevede rgt silahl propagandann esas amacn u ekilde ifade etmektedir; 109
108 A.g.e. s: 208 109 A.g.e. s; 208

64

Silahl propaganda, adndan da anlalaca zere politik propaganda ve ajitasyonun silahl glerce yrtlmesidir. Silah, kurtulu glerinin kendisini korumak ve faaliyeti nndeki engelleri temizlemek zere kulland bir aratr. Bu bakmdan silahl propaganda faaliyetinde askeri yan talidir, ikincildir, siyasal almaya hizmet ettii ve onu koruyup gelitirdii oranda bavurulur.

Silahl Propaganda calann belirttii gibi PKK iin silahl savan esas deildir. Sadece tali olarak siyasal cephenin oluumunda buji grevi gren bir yapdr, yani bir kvlcm oluumunun dier ad olarak idrak edilmektedir. Silahl propagandann ERNK (Krdistan Ulusal Kurtulu Cephesi /Eniya Rzgariya Netewa Kurdstan) asndan nemi de yukardaki ifadelerden karlabilir. Cephe faaliyetinin oluumu iin halk destei ve siyasal propaganda temel hususiyettir. Ancak siyasal propaganda iin silahl propaganda bir balang noktas olarak grlmtr. Silahl propaganda faaliyetleri Hilvan ve Siverek hareketleriyle balamtr diyebiliriz. zellikle Siverekte Bucak airetine ynelik saldr (1979) baarsz bir saldr olarak PKK tarihine gese de silahl propaganda asndan nemli bir aamadr.110 Silahl propagandann nemini Mustafa Karasungur rgt ii eitim faaliyetlerinde verdii derslerde "Silahl Mcadele" tarihini anlatrken u ekilde ifade etmektedir;111

110 Ayrntl bilgi iin bkz: smet a.g.e. s: 134 111 Mustafa Karasungur, Silahl Mcadele Tarihimiz ve

Komuta Sorunlarmz aktaran www.hpgonline.org, eriim tarihi;11.12.2006

65

"Krdistan iin silah skmaya cesaret etmek, onun istedii fedakrlkta bulunmak bile insanlar rgtlemede bir bilin yaratmada byk bir deer ifade ediyor. Aslnda btn bu olaylar silahl propagandayd. PKK silahl propaganday en yaygn bir ekilde 19781979 1980 yllarnda uygulad. O ajanlam yaplara, kurumlara, kiilere kar eylem tmyle bir silahl propaganda eylemiydi. Kar tarafa darbe vurup zayflatmaktan ok, genlere umut, bilin vermek ve onlar rgte katma rol oynuyordu. Bir yandan silahl, bir yandan szl propagandayd. Hi yazl olmayan, bir basn olmayan bir hareketi gelitirdi. PKKy PKK yapt. PKK grlerinin halka tantlmasna ve 1979dan itibaren halkn byk bir kesiminin PKKy tanyp ona umut balar hale gelmesine yol at."

Yukarda ifade edildii gibi PKKy PKK yapan ve isminin devletin ve halkn bilincine yerlemesine vesile olan temel faktr Silahl Propaganda faaliyetleridir. Yntem olarak silahl propaganda tr sansasyonel eylemleri benimseyen rgt, bu eylemlerde hedef olarak yerel blgelerin nde gelen isimlerini, milletvekillerini ve siyasi parti bakanlarn, belediye bakanlarn, mlki idari amirlerini, polis ve askeri blgeler bata olmak zere kamu kurumlarna ve bunlarn yneticilerine ynelik saldr ve eylem de bulunma karar almtr. Bylelikle rgt aktif olarak propaganda yapabilmi olacaktr. 112 Silahl propaganda rgtn kuruluundan itibaren ke ta olarak vurgulanmtr. rgtn
11296 1. Konferans ve 2. Kongre kararlar

hakknda ayrntl bilgi iin bkz: ehirli, a.g.e., s:284,285 ayrca baknz: leri Bakanl, Jan.Gn.Komt., Ekyann Kulland Taktik,Teknik ve Yntemler ile Alnmas Gereken Tertip ve Tedbirler, Ankara1984, s:8-15,

66

kurulu konumasnda silahl propagandann nemi u ekilde ifade edilmektedir;113

Btn bu hareketlerin arkasnda gl bir silahl gcmz mutlaka oluturulmaldr. Yani gerek ideolojik, gerek politik alanda rgtsel varlmzn korunmasnda arkamzda her zaman gl bir silahl kuvvet durabilmelidir. unu hibir zaman unutmayacaz; yrteceimiz btn almalarn arkasnda eer gl bir silahl kuvvet durmaz ise, her zaman yok edileceimizi, hibir zaman bize yaam hakk tanmayacaklarn bilmeliyiz. deolojik, politik rgtsel inada silahlarn gcyle ayakta tutulacamz hibir zaman unutmamalyz. deolojik, siyasal gcmz ne kadar gl olursa olsun eer bu gc koruyacak, bu gc savunacak, bu gc eitli provokatr rgtler ve kiilerden koruyacak silahl bir gc oluturamazsak btn bu emekler boa gidecektir. Onun iin daha ilk andan itibaren bizim silahl bir g oluturmamz, salt birka hedefi yok etmek asndan deil, bal bana btn ideolojik-politik kazanmlarmz korumak, bu kazanmlarn tahrip edilmesini nlemek iin arttr.

Silahl propagandann PKK iin ehemmiyetine ve neminin yannda nem arz eden bir dier husus da silahl propaganda birliklerinin alma tarzdr. Silahl propaganda birliklerinin faaliyetlerinde dikkat ettikleri ve mutlak manada uyduklar prensipler balklar halinde u ekildedir;114 1. Toplantlar 2. Kolektivizm
113

PKK Kurulu Kongresi Konumalar-(1978) www.pkk.org.tr eriim tarihi: 06.07.06 saat:14:30 114 leri Bakanl, Jan.Gn.Komt., a.g.e. s:94-97

aktaran:

67

3. zg 4. Gizlilik 5. Planlama 6. slenme 7. Hareketlilik-Esneklik- nisiyatif 8. Eylem 9. Halkla ilikiler 10. Silahl Propaganda birlikleri, btn almalarnda yksek bir moral gcne sahip olmal, ylgnla, karamsarla ve ekingenlie kar kmal, coku, azim ve cesaretle her trl zorlua ramen daha fazla alma yapma ilkesini hkim klmaldrlar. Silahl propaganda yukarda belirtilen hususiyetler nda rgt iin yaama ve ayakta kalabilme kayna olarak grlebilir. Silahl propaganda ile ajite edilen ve iddeti srekli artan eylemlerle gelien ve ilerleyen gerilla yntemleriyle yaplan silahl eylemler PKKda hangi aamalar ile oluturulmaya allmtr? Hangi aamalar baarlm, hangileri sonusuz kalmtr? Bu gibi stratejik sorular gerilla metodolojisinin unsurlar olan ve aamal strateji (3S) olarak ifade edilen teori ile aklayabiliriz. Bu aama;115 1. Stratejik Savunma 2. Stratejik Denge 3. Stratejik Saldr eklinde ifade edilebilir.

(b-2) Stratejik Savunma, Stratejik Denge ve Stratejik Saldr

115 Mao Zedung, Seme Eserler2, Eri Yaynlar, 2005,

68

PKK terr rgtnn silahl kadrosu, rgtn almn salayan temel unsurdur. Bu almn salanabilmesi iin kkl ve gl bir silahl atmay planlayan PKK, bu amala Maonun "Uzun Sreli Halk Sava" taktiinde uygulad askeri yntemlere benzeyen bir usul benimsemi ve bu erevede eylemlere stratejik saldr ile balam ve ilerleyen dnemlerde de, stratejik denge ve saldrnn zeminini oluturmay amalamtr. Stratejik savunma szyle, kart gcn saldr durumunu ve rgtn savunma halindeki pozisyonunda benimsenen stratejik durum ve politika anlalmaktadr. Stratejik Saldr sznden ise tam tersi durum anlalmaktadr. Yani rgtn nihai saldrlar ve dmann kendini savunmaya ekmesi anlalr. Bu dnem rgtn son aamaya gelmesi anlamna da gelir.116 Yukarda zikredilen iki aama gerilla merodunun temel talardr. Ancak bu iki sre ierisinde yer alan ve saldr aamasna zemin oluturan stratejik denge dnemi vardr. Stratejik denge dnemi gerillann corafi yap iinde yer edinebilmesi ve kk mdahalelerle yklmayaca bir evre haline gelmesi dnemidir. Stratejik Denge evresinin PKK asndan teoride nemli bir yeri vardr. Bu aamay calan u ekilde ifade etmektedir;117
byle bir aama, Krdistan Devrimci savanda dengesizlikten yava yava dengeye ulald ve stratejik denge aamasna geildii bir aama olacaktr. Bu aamann balangcnda, biz siyasal ynden tam bir stnle sahip
116 Ayrntl bilgi iin baknz: Mao, a.g.e., s:97 117 calan, Krdistanda Zorun Rol- Ulusal Kurtulu Siyaseti,

Ulusal Kurtulu Sava, am-1982, s:305 aktaran: PKK-2, a.g.e. s: 185

69

olacaz ve askeri ynden var olan ksmi dengesizliimizi dengeye ulatrmaya alacaz.

Yukarda ki ifadelerden anlald gibi stratejik denge dnemi bir gei aamasdr. Ancak bu gei aamasnn salaml ve etkili olmas stratejik saldry daha kuvvetli hale getirecektir. Stratejik Denge dneminde rgt iinde profesyonel olmayan her trl yaplanma profesyonel hale getirilmeye allr. Bu dnem ierisinde hata oran en aza ekilmeye allr. Yaplan hatalarn okluu bu srecin uzamasna sebebiyet verecektir. Bu konuda calann ifadelerine bakarsak;118
ok hata yaplr ve destekler aktif bir biimde salanmaz ise zellikle Trkiyede ki devrimci mcadele gelimez ise Krdistanda gerilla ve hareketli savala srdrlen denge aamas daha da uzayacaktr

Stratejik denge aamasnn ehemmiyeti PKK asndan yukarda ifade edilen hususun yannda, savunma aamasndan, saldrya geiin riskini en aza indirmek nedeniyledir. PKK kuruluundan gnmze kadar byk oranda stratejik savunma aamasnda kalmtr. Baz blgelerde stratejik dengenin saland olmusa da bu kaide haline gelmemitir. PKKnn gvenlik glerine kar yrtt saldr taktii vur-ka ve pusu eklinde olmas sebebiyle taarruz aamasnn zelliklerini grememekteyiz. Bu durum PKKnn youn silahl propagandasnn veya stratejik savunma dneminin stratejik denge aamasna geemediini gstermektedir. Bu eksiklii bilen calan stratejik
118 calan, Zorun Rol, s:306 aktaran PKK-2, a.g.e. s:185

70

aamalarda gerilla yntemlerini art komu ve olmazsa olmaz koul olarak grmtr. calan: 119
Krdistan devrimci savanda, uzun sreli halk savanda, gerilla sava stratejik rol oynayacaktr. Yapm olduumuz tahlillerde aka grdk ki, Ulusal Kurtulu Devrimimiz ister stratejik denge aamasnda, ister stratejik saldr ile zafere ulasn her aamada da temel sava biimi GERLLA sava olacaktr.

Gerilla sava, yn hareketlerinin bir ayaklanma noktasna gerekten ulat ve i savan byk giriimleri arasnda olduka geni bir aralk olduu bir sradaki kanlmaz sava biimidir.120Bu adan PKKnn uygulad askeri yntemin teorik altyaps gerilla metodolojisine uygun olarak grlebilir. indeki gerilla modelinin Filistin Kurtulu rgt (F.K..) araclyla Marksist Leninist ideoloji altnda kendine mnhasr uygulan tarz PKKnn Da Kadrosunun uygulad teorik yntemdir. Ne halk tam olarak sindirebilmi ne de onu teki grebilmi ki arada kalan PKK, gerilla sava olarak ifade ettii bu dnemde ikinci ve nc aamay icra etmekte baarsz olmutur. Daha nce deindiimiz gibi "Uzun Sreli Halk Sava" ilk olarak inde Mao Tse Tung tarafndan baaryla uygulanm ve bu baarl sonu, bu yntemin dnyann drt bir yannda kopya edilmesine vesile olmutur. Birok ayaklanmac Maonun stratejisini ya aynen kendi corafyasnda uygulamaya alm ya da revize ederek uygulamtr.121PKKda bu minvalde teorik olarak bu
119 A.g.e., s:307 aktaran PKK-2, a.g.e. s:185 120 Vladimir li Lenin,; Gerilla Sava,1906, Proletari Nr:5,

Eri Yay., s:5 121 Klal, a.g.e. s:3941

71

yntemi uygulamaya almtr. Bu yntemde yukarda genel hatlaryla akladmz gerilla metodolojisinin stratejik yntemlerini zetleyerek ve snflandrma ierisinde sistematik inceleyerek nihayetlendirecek olursak;
dman ile bizim aramzdaki g dengesinde meydana gelecek deiiklie uygun olarak, direni sava aamadan geecektir. Stratejik Savunma, Stratejik Denge, Stratejik Saldr122

1- Stratejik Savunma; Maonun uzun sreli halk savann ilk aamas stratejik savunma aamasdr. Bu dnem ierisinde temel kural birliklerin kendini savunmas ve korunmaya almasdr. Dman olarak grdkleri birliklerin veya ordunun basksndan ve saldrsndan kurtulmak ve hayatta kalmak temel hususiyettir. Yine bu dnem ierisinde cephe faaliyetleri veya siyasi yaplanmann alt yaps hazrlanr ve bu alanda rgtlenmeye hz verilir. Stratejik savunma aamas elde olann korunmas aamasdr. Bu aamann teorik altyapsn inceleyecek olursak baz hususlar ncelikli olarak belirtmek gerekir. Gerilla savanda elde olan koruma aamas olarak da ifade edebileceimiz stratejik savunma evresinde ikili bir deiim vardr. Bu deiimin birinci devresinde halk sava olarak ifade edilen kitlelerin savann balamasdr. Bu devrede sava snfsal sava, yani i savatr. Hkim gcn veya devletin silahl olarak gerillaya veya ayaklanmaclara mdahale etmesine
122 Lin Piao; Kurtulu Cephesi Dergisi-Kasm-Aralk 1994,

ayrca bkz: Marksizm-Leninizm Bir Dogma Deil, Eylem Klavuzudur-III", 197778 yllar arasnda kaleme alnm ve THKP-C/HD Genel Komitesi'ne sunulmutur. Bu tarihte sadece 5 nsha oaltlmtr. Eri Yaynlar 1995 aktaran: http://www.kurtuluscephesi.com/eris/eylemkl.html eriim tarihi 04.01.07

72

kadar devam eder. Farkl bir deyile i savata ayaklanmac veya gerillann stratejik taarruzu ksa srer ve stratejik savunma (elde olan koruma) veya stratejik geri ekilmeye dnr. Bu sebeple i sava olarak ifade edilen durum iki stratejiden oluur. Birincisi stratejik savunma dnemindeki gerilla sava, ikincisi ise dzenli savatr. kincisinde artk yerli halkn sava ve otoritesi sz konusudur. Bu durumda artk yerli halk bire bir savan iindedir. Halk Ordusu, Kurtulu Ordusu olarak ifade edilir hale gelir. Bu srete stratejik savunma bitmitir.123 Stratejik savunmann en nemli hususiyeti elde olan korumaktr. Elde olan koruma aamasnda ayaklananlar maddi eksikliklerin stesinden gelmek iin, zayf durumdan gl duruma geebilmek iin, siyasal kozlar son noktaya kadar kullanrlar. Bu da ancak gerilla savayla mmkn olacaktr. 124 Yine bu evrede savan temel ilkesini Mao ve Giap kendi glerini koruyan gerillann bu gc gelitirmesini ve ayn dnem ierisinde dman zayflatmas olarak grmektedir. Bu sebeple baar kesin olduunda saldrmak dmann nispeten savunmasz ve zayf olduu yerde, mmkn olduu kadar fazla bir gc younlatrmak gerekmektedir. Hzl, ani basknlar eklinde hareketi yrtmek, bu aamada ayr bir nem tamaktadr. Bunu Mao Zedung vururken yumruk olmak, geri ekilirken parmaklar gibi almak eklinde formle eder. (Gleri Birletirmek- Gleri Datmak)125
123 Mao, Askeri Yazlar;, Halk Savann Stratejik Aamalar

s: 341-342 aktaran; www.kurtulucephesi.com er.tar. 14.12.06, ayrca bkz: Kurtulu Cephesi Dergisi Kasm-Aralk 1994 124 Giap,V., Halk Savann Askeri Sanat, Yntem Yaynlar, Aralk 1979, s:78 125 Kurtulu Cephesi Dergisi Kasm-Aralk 1994

73

Daha nce belirttiimiz ve PKK iinde ehemmiyetli bir dnem olan silahl propaganda dnemi stratejik savunmann vazgeilmez bir parasdr. Stratejik savunma aamasnda silahl eylemler daha ok 'Dk Younluklu atma' eklinde olur.126 PKK stratejik savunma aamasn 1984 Eruh, emdinli basknndan127 nce 19791984 yllar arasnda, gvenlik glerinin ve istihbarat birimlerinin gzleri nnde geirmitir.128Nihai analizde "Stratejik Savunmay" Maonun genellemesiyle bitirebiliriz;129
Kzl Ordu, sadece sava iin sava yapmaz, sava ynlar arasndaki propaganday yrtmek, ynlar rgtlemek, ynlar silahlandrmak, devrimci iktidar ortaya getirsinler diye onlara yardm etmek amacyla yaplr.

2- Stratejik Denge ; Stratejik Savunma aamasnn nihai noktaya gelmesine mteakip, ikinci aama olarak kabul edeceimiz safha ileve geer.130 Gerilla metodolojisinin en uzun aamas olarak da dnebileceimiz bu evrede ayaklananlar belli bir gce ve altyapya sahip hale gelmilerdir. Bu aamaya stratejik denge aamas da diyebiliriz. Bu aamada uygulanan yntem yine gerilla tarz olacaktr. Daha nce ifade ettiimiz gibi
126 Dk Younluklu atma kavram iin bkz: Klal, a.g.e.

s: 25-28 127 Ayrlklar Saldrd: 1 ehit, 12 yaral.. Milliyet, 18 08.1984 128 Klal, a.g.e. s: 40 129 Mao, Seme Eserler C-1, Eri Yaynlar, s: 78 130 Ancak PKK iin bu aamalarn kesin izgilerinin olduunu sylemek doru bir tespit olmayacaktr. bu aamalar rgtn saha ve eyalet olarak belirledii ksmlarda deikenlik gstermektedir.

74

stratejik aamalarda gerilla metotlar temel hususiyettir. Ayaklananlarn veya gerillann artan silahl eylemleri ve propaganda faaliyetleri devlet glerinde moral bozukluuna, krgnla yol aar. Bu durum beraberinde korku ve hareketsizlie yol aan panik duygusuna sebebiyet verir. Bilinli hareket edemeyen devlet gleri refleksif hareketlere bavurabilir. Ayrca dk younluklu atmann olduu blgede sosyal ve temel hizmetlerin aktarlmasnda da byk skntlar ba gsterir.131 Bu ikinci aama PKKnn gemekte zorland ve netletiremedii bir evre olmutur. Bunun da temelinde Maonun halk sava stratejisinde, stnde zellikle durduu halk kitlelerinin hareketi ve destei132 hususunun PKK tarafndan hayata geirilemeyii yatmaktadr. Yukarda ifade edilen hususiyetler erevesinde PKK stratejik dengeyi kendi lehinde uzun sre kullanmaya alm ancak bu gei dnemini salayacak aktivasyonu tabanda bulamamtr.133 Stratejik denge aamas gei dnemi olarak ifade edilebilir. Bu dnemin teorik altyapsnda baz temel hususlar gerekleir. Bunlarn banda, bu sre ierisinde artk kart g ile olan maddi ve teknik g fark dengelenmeye balar. PKKnn
131

Bu aamay lkemizde yaanan terr olaylarnn msebbibi olan PKK asndan tetkik edecek olursak: PKK 1984ten sonra gvenlik gleri ve istihbarat kaynaklarnn mcadeleye hazrlksz yakalanmalar dolaysyla, hemen faaliyete girimi ve ok uzun bir sre meydan bo bulup faaliyetlerini srdrmtr. O dnem ierisinde kmsenen ve iki buuk ekya olarak nitelendirilen PKK militanlar, gerilla metotlu terr eylemlerine hz vermekte ve 1986l yllardan sonra halk zerinde korku kltrnn alt yapsn oluturmu olarak onlara yn vermektedir. 132 Mao, Seme Yazlar2 s: 98108 133 Ayrntl bilgi iin bkz: Klal, a.g.e., s: 40

75

19901993 yllar arasnda Trk Ordusunun elinde nadiren bulunan veya bulunmayan drbn silah ve dier materyallere sahip olmas bu adan arpc bir rnek olabilir. Bu durum PKKnn bu aamay belli dnemlerde yaadn ksmen gstermektedir. Yine bu dnem ierisinde gerilla birlikleri, az ok dzenli hale gelmi ve teknik donanm glenmitir. Bu aamada dman olarak nitelendirdikleri glere daha fazla ve daha yaygn olarak maddi darbe indirilebilir. Bu nedenle, atmann hedefi kar tarafn insanlarn ve maddi gcn yok etmeye yneliktir, imha eylemleri artmaya ve ne gemeye balar. Ve bu eylemler daha byk ve daha dzenli birliklerle yrtlmeye balar. PKKnn baz eylemlerini 100200 kiilik gruplarla yapt bilinmekte ve bu konuyla ilgili eserlerde defalarca gemektedir.134Stratejik denge aamasnda belirtilen eylemlerin bymesi PKK iin de benzer ekilde geerli olmutur. Bu dnem ierisinde ordu yaplanmasnn temeli atlmaya allm, silahl yaplanma belli bir sistem dahilinde oluturulmutur. Bu aamann ilerleyen dnemlerinde sava biimi evrim geirmeye balar ve hareketli sava biimini alr.135 PKK 1984te balatt eylemlerini 1992de artk, Maonun hareketli sava136 dedii; nizami sava aamasna geldii kansyla Kuzey
134 Bkz: http://www.pkkgercegi.net/tarihten.htm eriim tarihi:

10.10.2006 135 Hareketli Sava iin bkz: Kurtulu Cephesi Dergisi, a.g.y. 136 Hareketli Sava, toplu kuvvetlerin, nispeten byk kuvvetlerin bir araya topland ve nispeten gelip bir alanda eylemde bulunduu, dzenli ordunun sava biimidir. Hareketli savata dzenli ordu dmann insan gcn yok etmek amacyla onun, nispeten savunmasz olduu yerden vurur. Giap,V. a.g.e., s:25

76

Irakta belirli bir klasik kuvvet karargah kurmutu.137 PKKnn bu giriimi metot olarak denge aamasnn gereklerini ifa etmek olarak anlalabilir. Stratejik Denge aamasnda hareketli sava temel, gerilla sava talidir. Gerilla metodolojisinin bu evredeki grevi dzenli ordunun hareketini kolaylatrmak amacyla kar tarafn arka cephesinde, askeri faaliyette bulunmaktr. Gei dnemi olarak deerlendirebileceimiz "Stratejik Denge" aamas zeminin salamlamas asndan temel hususiyettir. Stratejik denge hususunu ikiye ayran calan bu dnemin nemini u ekilde ifade etmitir: 138
stratejik savunma dnemindeyken -ki dnemler bizim iin o kadar belirgin deildir. ie yaanmaktadr- askeri stnlk anlamnda stratejik dengeye ulaamasak da, siyasi stnlkle rahatlkla dengeye ulaabiliriz. Veya imdiden ulatmz syleyebiliriz. Siyasi denge siyasi stnlktr. Askeri dengeyi ancak siyasi denge salayabilir. Dolaysyla gerilla, kendi iinde askeri dengeye ulamazsa da yaratt siyasi stnlkle zaferi belirlemede temel bir rol oynayan sava biimidir Bizde gerillann siyasal nitelii, siyasal stnl kesin salama ve dman siyasal ynden sfra doru tketme gereini barnda tar.

Stratejik Dengeyi salt askeri denge olarak grmek eksik kalr. Bu sebeple calan stratejik dengeyi ;139 1. Askeri Stratejik Denge
137 Klal, a.g.e. s: 38 138 Politik Rapor-4. a.g.e. s:178 139 A.g.e. s:180

77

2. Siyasal

Stratejik

Denge

olarak

ikiye

ayrmaktadr. Siyasal dengenin salanmasyla askeri stratejik dengenin salanmasna zemin hazrlanm olur. Bu iki husus birbirini destekler mahiyettedir. ancak bu aamada siyasi hususlar ve bu alanda atlacak admlar denge aamasna da ekil verecektir. Stratejik denge konusunu yukarda teorik ve PKK pratii asndan deerlendirdikten sonra son aama olan stratejik saldr konusuna deinmek ve bu aamann metodolojisi ve PKK asndan ne derece nemli olduu hususuna deinmek gerekmektedir. 3- Stratejik Saldr; Stratejik Savunma ve Denge dneminin nihai noktaya gelmesine mteakip geilen bu aamada esas ama, gerillann hareketli orduya dnmesi ve saldr konumuna geilmesidir. Bu sre balangcnda kurtarlm blgeler ve teminatl slere yerleen gerillalar veya ayaklanmaclar halkn da desteiyle klasik konvansiyonel sava metoduna geebilirler. Mao buna Stratejik Saldr aamas demektedir. Bu aamada asiler byk organize kuvvetlerle, geni apta saldrlara giriirler ve bu saldrlarda orduya 'Halk Ordusu' da denilmektedir. Halk ordusu olarak nitelendirilen ayaklanmaclar silahl stnlk salamaya balarlar ve zaferler kazanrlar. Saldrnn etkileri siyasi ve psikolojik olmakla birlikte temelde askeri etkilerden ortaya kmaktadr. Savunmaya geen hkmetin ncelikle askeri gc zafiyete urar, bu durum hkmette ve destekleyen halk kitlelerinde psikolojik ykma yol aar. Psikolojik etkilerin devamnda siyasal etkiler gibi byyerek hkmetin yklmasna yol aar. Ayrca hkmet siyasi ve sosyal basklar

78

dindirebilmek iin agresif ve gnlk politikalarla bask gruplarn tatmin etmeye alr. Ancak bu yntemler ksa vadeli ve poplist ierikli olmalar sebebiyle ayaklar yere basan politikalar haline gelemez ve ksa srede hkmet kmaza girer.140 ayrca belirtilmesi gereke nemli hususlardan bir dieri de Halk ayaklanmasnn metodolojisi corafi, kltrel ve tarihi unsurlardan dolay farkllk gsterebilmesidir. Yukarda genel olarak anlatlan husus inde bu ekliyle gereklemitir. PKKnn stratejisinin oluumunda da temel pratik metot Maonun metodudur. Ancak bu stratejinin zayf karnlar PKK ayaklanmasnda gn yzne kmtr. PKK'nn zayf karn ilk iki aamay geebilecek halk desteine sahip olmama ve rgtsel yaplanma olarak izgisini sabit ve belirli bir temele oturtamama yatmaktadr. Stratejik Saldr srecini, bu metodun teorisyeni ve pratiini yapm biri olarak Maodan aktarmak gerekir. Maoya gre stratejik saldr sreci ;141
Bir dman saldrsn ezmemizden sonra ve dman yeni bir saldrya balamadan nce dman stratejik savunma ve biz stratejik saldr halindeyizdir. Bu gibi zamanlarda bizim harekt politikamz savunma mevzilerinde bulunan ve yenmemiz ihtimali az olan dman kuvvetlerine hcum etmemek, ama gerilla birliklerimizin kuvvetli olduklar belirli yerlerde ki kk dman birliklerini ve kukla kuvvetleri sistematik olarak ezmek ya da skp atmak blgelerimizi
140 Bkz: Klal, a.g.e. s: 40 141 Mao e-Tung, Selected Military Writing Foreign

Languages Press, Peking 1966 yaptndan, N. Soluka tarafndan Trkeye evrilmitir. Askeri Yazlar Eri Yaynlar tarafndan (2003)dzenlenmitir. s:220

79

geniletmek, kitleleri Japonlara kar ayaklandrmak, birliklerimizin saflarndaki boluklar doldurmak eitmek ve yeni gerilla birlikleri rgtlemektir. Bu grevleri yerine getirirken dman hala savunma halinde ise yani blgelerimizi, daha da geniletilebilir, zayf olarak korunan kentlere ve muhabere hatlarna saldrabilir ve buralar, koullar elverdike elimizde tutabiliriz. Btn bunlar stratejik saldrnn iine giren grevlerdir ve ama dmann savunma halinde bulunmasndan yararlanarak, kendi askeri ve kitle gcmz yeterli bir ekilde kurmak, dman ypratmak ve yeniden saldrya getii anda, dman sistemli bir ekilde ezmeye hazrlanmaktadr. Bu arada dmann muhabere hatlar da geni lde tahrip edilir, ulam engellenir ve sefer halinde ki kuvvetlere dolaysz destek salanr.

Yukarda sistematik olarak ifade edilen stratejik saldr srecinde kurtarlm blgelerin geniletilmesi ve bunlarn birleerek cephe oluturulmas amalanmaktadr. PKKnn eylemleri sonras stratejik saldr sreci gereklememitir. PKKnn "Stratejik Denge" srecinden, "Stratejik Saldr" srecine gemesine en uygun blge szde 'Botan Eyaleti' olmutur. Stratejik aamalar asndan PKKnn szde Botan eyaletindeki durumunu anlayabilmek iin 1990l yllarn arifesinde blgenin genel durumunu aktarmak faydal olacaktr. PKKnn gerilla iin tespit ettii temel blgenin Botan olmas tesadf deil, blgenin corafi, sosyal, siyasi ve stratejik konumundan kaynaklanmaktayd. Bu zellikleri ile Botan Eyaleti Maonun tarifini yapt gelecekte s blgesi olabilecek niteliklere sahiptir.142 Botan merkez
142 zcan, a.g.e. s: 102

80

olarak kabul edilirse evre blgeler buraya balanacaktr. PKKnn kurtarlacak blgeleri birletirebilmek iin Botan Eyaletine verdii nemi bu blgenin arazi ve jeo-stratejik yapsnda aramak gerekir. zcan Botan Eyaletinin nemini u ekilde vurgulamaktadr;143
evre blgeler Botana bal olarak gelime gsterecektir.Byyen askeri g corafi imknlardan faydalanarak, da silsilesini takiben, Tunceli, Bingl, Diyarbakr, Bitlis ve Adyamana kadar yaylabilirdi. Suriye ve Iraktan girildiinde Toroslarn srtlar takip edilerek Anadolu ilerine kadar gitmek mmkn olacakt. Botanda yaplacak bir askeri harektn gerisine derek embere kar d ember oluturulabilecekti. Arazinin bu ekilde deerlendirilmesi olduka profesyonel nitelik tayordu. calan bu temel stratejiden hibir zaman vazgemedi.

Stratejik saldrya geilebilmesi iin temelde yaplmas gereken i corafi alt yapnn oluturulmasdr. Cephelemi bir corafya ve s blgelerin oluabilmesi iin Merkez Blge ve buna balanacak blgeler olmas gerekir. Yukarda stratejik saldrya geebilmek iin oluturulan eyalet yaplanmas ve bunlar arasnda szde Botan eyaletine deindikten sonra, stratejik saldr aamasnn PKKnn nihai amac olduunu ancak bir trl bu aamaya geememesinin sebebini incelemek gerekir. Bu eksiklii calan kendi ifadelerinde de belirtmekte ve eletiri yapmaktadr.144
143 A.g.e. s: 103 144 Parti nderliinin Ocak zmlemeleri zcan, a.g.e.

s:107

81

Birok lke pratiine bakyoruz, gerillaya yz kiiyle balamlardr. ki yl ierisinde on bin kiiye kmlardr. Biz de balangta yz kii ile baladk ama halen bin be yz kiiyiz neden?

calan bu soruyu sorarken aslnda pratikte uygulanm, gerilla deneyimlerinin aamalarn ve nihai noktada nereye geldiklerini bilerek sormaktadr. PKKnn stratejik dneminin son aamasna bir btn halinde ve slerini oluturarak girememesinin temelinde yatan saikleri rgtn silahl mcadelesinde deil, rgt-halk ilikilerinde aramak gerekir. "Kurtulu Cephesi" isimli derginin "Halk Sava ve PKK" ile ilgili olarak ortaya koyduu ifadelere dikkat etmek gerekir. 145
Halk Sava izgisi maddi ve teknik olarak gl bir dmana kar politik ve moral stnlne sahip zayf halk glerinin sava olarak, nesnel ve znel koullara sahiptir. Bu koullar olmakszn yrtlen silahl mcadele hibir biimde halk sava olarak deerlendirilemez. Bunun kanlmaz sonucu ise PKK pratiinde ak bir biimde grld gibi kendi z gcnn dndaki glere bel balamak ve bu gler araclyla bara ulamak eklinde ki teslimiyetiliktir.Yine PKK pratiini gsterdii gibi halk sava kiisel ya da znel bir tercih deildir. Herhangi bir znel ya da kiisel tercihle biz halk sava veriyoruz demekle halk sava verilmez.

Sonu olarak PKK terr rgtnn da kadrosu olarak bilinen ve gerilla olarak grlen HRK-ARGKHPG yaplanmas Dou ve Gneydouda yllarca kr terr olarak da ifade edebileceimiz tedhi hadiseleri belli bir teorik altyap ile oluturmutur.
145 Kurtulu Cephesi Dergisi, Eyll- Ekim 1998 say:45

82

Bu teorik alt yap ithal ideolojiler ile oluturulmutur. Giapn, Maonun, Che Gueverann veya Leninin gerilla mcadelelerini harmanlayarak kendine mnhasr bir gerilla savana giren PKK yukarda ifade edilen temel sava stratejilerini teorik olarak belirlemitir. Ancak PKKnn belirlemi olduu baz eyaletlerde bu stratejiler yeni yeni filizlenirken baz eyaletlerinde ise gerekten Devletin silahl glerini aan ve zor durumda brakan silahl atma srelerine yol amtr. Bu stratejik srelerin lkemiz asndan ne derece uygulanabilir olduu PKK pratiinden aka ortaya kmaktadr. Terrle Mcadele eden ve edecek olan gvenlik glerinin bu stratejiyi ve teorik altyapy net bir ekilde ortaya koymas ve antitezini bu minvalde retmesi evleviyetle icra edilmesi gereken bir realitedir. NC BLM PKK DA KADROSUNUN OLUUMU VE GELM (HRK-ARGK-HPG) PKK Terr rgt iin silahl gcn ne derece nemli olduunu daha nceki blmde belirtmitik. Silahl glerin ilerleyen aamada Parti-Cephe-Ordu lsnn ordu ayan oluturmas amalanmtr. Orta Dounun stratejik yaps gerei silahl gc kuvvetli olmayan unsurlarn fazla yaama veya ayakta kalma anslar yoktur. Bu ve dier birok hususi nedenden tr PKK askeri yaplanmaya ncelikle nem vermektedir. PKKnn silahl gcnn veya askeri yaplanmasnn sistematik hale getirilmesinde k veya balang noktas olarak gsterebileceimiz PKK 1. Konferans (1526 Temmuz 1981) byk nem arz etmektedir. Bu

83

konferansla birlikte silahl propaganda faaliyetleri sistemli ve organize olmu stratejik bir gerilla mcadelesinin temelinin atlmasna vesile olmutur. Bu konferanstan baz alntlar yaparak Gerilla ve askeri yaplanmaya yaplan atflar grelim;146
Gerilla gelitirilmeden Krdistan koullarnda siyasi sonular alnabileceini, siyasi amalara ulalabileceini sanmak gln olur. Gerilla Krdistan tarihinde, Krdistan tarihinde, Krdistan Ulusal Kurtulu Mcadelesinde dier lkelere kyasla daha byk ve nemli bir rol oynayacaktr Krdistanda sabrla ve zenle hazrlanm bir gerilla mcadelesinin gelimesi iinde ve onunla birlikte geni kitlelerin ayaklanmas beklenmelidir Bu durum imdiden aklda tutulmal, halk ayaklanmasnn hazrlklar ve sorunlar daha imdiden partinin gndemine getirilmeli, zellikle bu konuda sorumluluk alan arkadalar, bu i zerinde dnmeye ve planlar gelitirmeye almaldrlar. Mcadelenin bu biimde tahlil edilmesi, rgt biimlerinin, daha ok askeri nitelikte olacan vurgular Askeri rgtlenme asndan, kk silahl gruplar, gerilla gruplar, gerilla ordusu ve giderek halk ordusunun rgtlendirilmesi bu alanda kurulacak rgt biimlerindendir

Askeri rgtlenmenin zellikle vurguland 1. Konferans veya toplant ve bu toplantya sunulan yukarda ad geen Politik Rapor ile bir anlamda PKKnn Dou ve Gneydou Anadoluda ngrd

146 PKK 1. Konferansna sunulan Politik Rapor aktaran PKK-2,

a.g.e., 62, s:102

84

Vietkong Usul Uzun Sreli Sava Stratejisinin147 temelini oluturan kararlara sahne oldu.148 1981de yaplan 1. Konferansn sonrasnda 1982 Haziran aynda gerekletirilen ve orta douda, zellikle Lbnanda dengelerin deimesine neden olan srailin Lbnan igali149 uzun vadede PKKnn Bekaa Vadisine hkim olmasna vesile oldu. Bu durum PKKnn da kadrosunun eitsel faaliyetlerinin hzlanmas ve gelimesi iin katalizr grevi grmtr.150 PKKnn 1982de yaplan 2. Kongresinde silahl birlikler ile ilgili olarak yeni kararlar alnm, zeletiriye gidilmitir. rgt uygulanan taktiin ve silahl mcadelenin yetersiz olduundan dem vurmu Siverek ve Mardinde ve baz blgelerde yaplan plansz eylemlerin eletirisi yaplmtr.151 2. Kongrede merkez komitesinin belirledii Parti Grevleri ierisinde askeri hususlara deiniliyor. Bu hususlar PKKnn ilk saldrlarnn temelini atyor. Bu hususlar unlardr; 152 1- Krdistanda Zorun Rol yazsnda incelenen Krdistan Devrimci Savann izgisini tartmak,
147 Vietkong tarz sava iin bkz: Vo Nguyan Giap; Vietnam

Ulusal Kurtulu Sava, ev: Mehmet zsava, Ankara1974; ayrca bkz: Vietnam i Partisi Tarihi, Yntem yay. stanbul 1975 148 mset, a.g.e., s:89 149 Cumhuriyet, 6 Haziran 1982 150 mset, a.g.e.90 151 2. Kongreye sunulan Temmuz 1982 tarihli PKK Merkez Komitesi alma Raporu md:3, aktaran mset, a.g.e. s:91,ayrca bkz: Ahmet Aydn, Krtler, Abdullah calan ve PKK, Kiyap Yay. Ankara1992,s:858687 152 calan, 2.Kongreye Sunulan alma Raporu 1982, s: 29 aktaran PKK- 2, a.g.e. s:225; mset, a.g.e s:94; ayrca bkz: www.hpg-online.net/tr/dizi aratrma /indeks.html s:4 eriim tarihi: 18.12.06

85

gelitirmek ve partinin askeri izgisi olarak benimsemek. 2- Bu izginin pratikte uygulanabilmesi iin gereken pratik planlama ve teknik hazrlklar yapmak 3- Pratik askeri nderlii Pratik askeri nderlii, askeri izgiye uygun olarak ve bu seviyede uygun olarak ve bu seviyede gelitirip glendirmek 4- Askeri izgiye uygun olarak rgtsel yapy gelitirmek, halk ordusunun temel ekirdeklerini yaratmak ve bunun iin gereken politik ilikileri salamak 5- Bu askeri izginin uygun alanlarda adm adm pratik uygulanmasna balamak ve gelitirmek 6- Gerilla Savann baz alanlarda kitle ayaklanmalarna yol aabileceinin bilincinde olarak imdiden hazrlkl olmak ve bu tr gelimeleri uzun sreli halk savana kanalize etmek PKKnn askeri stratejisinin belirlenmesinde yukardaki raporun nemi anlalmaktadr. 2025 Austos 1982 tarihinde gerekletirilen PKK 2. Kongresi ayn zamanda PKKnn silahl glerinin 1983 ylnda nemli bir ksmnn Gney ve Dou Anadoluya yerlemesine vesile oldu. Bu tarihten sonra 1984 ylna kadar gerilla birlikleri yerletikleri blgede ett yaparak pratie gemenin alt yapsn oluturmaktayd.153 PKK lideri calan 1979da ahin Dnmezin Elazda yakalanmas sonras tek kurtulu yolunu yurt dna kmakta grm ve ihtilal ncesi lkeden kaabilmitir.154 lkeden kaan calan Suriyeye oradan da Lbnana gemi ve
153 http://www.abdullahcalan.com/deneme/gerilla.html;

eriim tarihi: 10.12.2006 154 Bayk , a.g.e. s: 70-73, mset, a.g.e., s.67

86

ksa sre iinde Trkiyede ki rgt militanlarndan nc 50 kiilik bir grup istemitir.155 te bu militanlar 34 sene ierisinde ilk eitimlerini alm ve sistemli bir askeri bir yaplanmayla mcadele edecek kvama getirilmilerdir. Bu militanlar sistemli halde savatracak temel unsurda ordu yaplanmasna gemekti. Bunun iin ilk giriim yaplm ve HRK isminde askeri bir yaplanmaya geilmitir. (a) HRK (Hezen Rzgariya Krdistan Krdistan Kurtulu Birlikleri)156 Lbnanda 1973 ylnn son dnemlerinden itibaren blk blk eitime tabi tutulan ve gerilla tarz sava biimini renen PKK militanlarn, sistemli bir askeri yaplanma ierisinde pratik sahaya srebilmek iin, 1984 ylnn haziran ay sonlarnda, Aponun direktifleriyle Kuzey Irakta, Hakkri ve rnak Blgesinde bulunan Silahl Propaganda birlikleri HRK (Krdistan Kurtulu Birlikleri) isminde st bir askeri yaplanmaya balamak suretiyle ilk ordu yaplanmas oluturuldu.157 HRK yaplanmas balangta takmdan oluturulmutur. Bu takm srasyla;

1- 21

Mart Silahl Propaganda Takm (faaliyet alan 1984 ylnda Hakkri, emdinli) 2- 14 Temmuz silahl propaganda Takm
155 Bayk, s: 72,73,74 156 HRK ismi Vietnam Vietkong usulnden etkilenilerek

konulmutur. Bu yntem uzun sreli halk savann vurgulanmas asndan vurgu yapan bir slupla Krdistan kurtulu birlikleri ismi konulmutur. 157 Ayrntl bilgi iin bkz: Aydn, a.g.e., s:101; mset, a.g.e. s.104

87

3- 18

Mays Silahl Propaganda Takm (Tunceli, Bingl, Elaz ve Adyaman)158 Aygan HRK yaplanmas yukarda gsterildii ekliyle takmdan oluturmaktadr. HRK yaplanmasn Aydn ise u ekilde aktarmaktadr; Aydna gre;159
1984 ylnn Haziran aynn sonlarna doru Aponun talimatlaryla Kuzey Irakta 2 tane Silahl Propaganda Birlii oluturuldu. Bu birliklerin st kuruluuna HRK ad verildi. Bu iki silahl propaganda birliinin biri; Hakkri Blge Komitesi, dieri de Eruh-rnak Blge Komitesi sahasnda konulandrld. Bu birlikler er tane silahl propaganda grubundan oluuyordu. Birka ay sonra da Van- atak sahasnda bir silahl propaganda birlii tekil edildi.

HRK kurulduu 1984 ylndan 1986 ylna kadar geen srede ordu yaplanmasnn ilevini icra etmeye almtr. Ancak daha ok silahl propaganda faaliyeti yapmtr. 1985 ylnda ERNK kurulana kadar da cephe faaliyetlerinin ilevlerini de yerine getirmeye alt. 15 Austos 1984 emdinli- Eruh basknlaryla kuruluunu ilan eden HRKnn yannda ERNK(Entya Rzgarya Neteway Krdistan) nn da kuruluunu ilan etmesi bekleniyordu, ancak rgt ierisinde baz sorunlar sebebiyle ERNKnn kuruluu ilan edilememi 1985 ylna kalmtr. Bu sorunun sorumlusunu Cemil Bayk, Kesire yldrmn Bildiriyi hazrlamamasna

158 lgnlktan Saduyuya, tiraflar Anlatyor, Yeni Forum

yay. Ankara1987, no:3, s:138,139 159 Aydn, a.g.e. s:101

88

balamakta ve etmektedir;160

bu

hatay

ekilde

ifade

15 Austosla birlikte HRK ilan edildi. ERNKnn da ilan edilmesi gerekiyordu. Ama ERNK ilan edilmedi. Nedeni de Fatma (Kesire Yldrm)nn Kurulu Bildirisini hazrlamamas. Ki hep hazrladn sylyordu, tam belgenin istendii an hazrlamadn syledi, onun iinde ilan edilemedi ERNK geciktirildi bu ciddi bir hatayd

HRK, ERNKnn kurulamams sebebiyle propaganda faaliyetlerini de stlenmek durumunda kalmtr. HRK, PKK iin 1984 ylnda ve o dnemin artlar iinde da eksenli halk savann ad oldu.161 HRKnn da eksenli sava stratejisinin ismi olmasnn temelinde o dnem ierisinde daha ok Vietnam mcadelesinin inceleniyor olmas yatmaktadr. HRKy ynetecek olan askeri konsey 162 bulunmakta idi. Bu konseyin yeleri; 12345Duran KALKAN (Abbas) Genel Sekreter Ali MRCAN (Cemal) Halil ATA (Ebubekir) Mahsun KORKMAZ (Agit) Konsey Sekreteri Halil KAYA (Kr Cemal) 6- Sabri OK (Hasan) 7- ah smail AL (ehmuz) 8- Abdullah EKNC (Eref- Bingll Ali)

160 Bayk, s: 107,108 161 Ayrntl bilgi iin bkz: www.hpg-

online.net/tr/diziaratrma /index.html eriim tarihi: 18.09.2006 162 lgnlktan Saduyuya, a.g.e., Abdlkadir Aygan anlatyor, a.g.e., s:139 ve ayrca bkz: mset, a.g.e.s:105

89

HRKnn askeri yaplanmasn Abdlkadir AYGAN u ekilde zetliyordu; Vietnamdaki Vietkongun kopyas yine Aygann tespitlerine gre 33 lk bir sistem zerine oluturulan HRK yaplanmasnda 3 manga bir takm, 3 takmda bir bl oluturmaktadr. HRK iki sene sonra yerini ARGK ya brakmtr. Bu srete ise Aygann ifadelerine gre ye says birka yz kii olabilmitir. HRKnn askeri tehizat veya silahlanmas belli bir sistem ve standarda sahip olmamtr. Daha ok mevcut olanla yetinme anlayyla silahlanmlardr. Bu durum da doal olarak rasgele bir silahlanma ekli olmutur. HRK militanlarnda hafif piyade silahlar, kasatura, tabanca, orta ve otomatik silahlar, B7 tipi roketatar silahlar en yaygn bulunanlar arasndadr. Her militanda el bombas, gruplarda pusula, patlayc ve drbn bulunmaktadr. 163 PKK silahl kanad olan HRKnn kuruluunu ilan etmek iin ses getirici bir eylem planlamtr. Ancak lkeye giri yapan militanlar iz ve yol konusunda byk skntlar ve sorunlar yaamlardr. Gnlerce daireler izip durmulardr.164 PKK bu artlar iinde 15 austos 1984 gn Siirtin Eruh lesindeki Jandarma karakol binasna bir saldr dzenledi. Saldrlarda bir er ld, 6 er ve 3 sivil yaraland. Bu saldrdan sonra ise Hakkari emdinlide Jandarma subay gazinosu, subay lojmanlar ve ile jandarma karakolu tarand. Bir subay, bir astsubay ve bir er hafif yaraland.165 Bu eylemin ciddiyeti kamuoyunda sadece sansasyonel boyutunun tesine geememitir.12 Eylln kalntlar olarak
163 Ayrntl bilgi iin bkz; lgnlktan Saduyuya a.g.e.

s:138, ayrca bkz; mset, a.g.e. s:104 164 mset,a.g.e. s:110 165 Eruh ve emdinli Baskn Hrriyet, Milliyet 18 Austos 1984

90

dnlmtr. Eruh-emdinli eyleminden 2 yl sonra Emniyet Genel Mdrlnn yapm olduu bir almada bu eylemin mahiyeti hakknda bilgi vermitir. Bu almada u ekilde bir alma yaplmtr;166
PKK1983 balarndan itibaren Trkiyede srdrlen hazrlk almalarnn hedeflenen dzeye vardndan hareketle 15 Austos 1984 tarihinde Eruh ve emdinli ilelerinde gerekletirdii silahl eylemleriyle silahl direnii balattn aklamtr. Keza, ayn tarihte askeri gc olarak Krdistan Kurtulu Birlii (HRK) nin kurulduu ilan edilmitir.

15 Austos PKKnn srama noktas olduunun farknda olan Emniyet yetkilileri veya gvenlik gleri olayn derinlii ve ayrnts konusundaki malumatlara daha sonraki yllarda ulaabileceklerdir.167 calan HRKnin kurulmas iin k noktas olan 15 Austos Eruh-emdinli eylemi hakknda yapt yorumlarda zeletiri yapm ve HRKnin
166 Krdistan i Partisi, Deerlendirme, E.G.M. Ankara-

19841986 167 ahin Dnmez gibi st dzey rgt yesi yakalanm olsa da PKKya verilmesi gereken nem ve alnmas gereken tedbirler yeterli lde alnmamtr. Sorunu askeri ve polisiye tedbirler dnda yorumlanmamas sorunun sosyal ve ekonomik boyutunun bymesine ve blgenin PKK nn arka bahesi haline gelmesine yol amtr. Olaya ksa vadede zmler retilmi ancak orta ve uzun vadede politikalar ortaya konmamtr. Ne skynetim ne de polis gleri bu alanda kayda deer bir alma yapmamtr. Aslnda sorunun bu boyutu dier kurumlar daha ok alakadar etmektedir. Fakat sorun militarist bir vizyona havale edilmi ve zm ksrlatrmtr. Gemite yaanan tecrbeler ise sadece hatra ve anari olaylar olarak dnlm ders karlacak ynleri grlmemitir.

91

tecrbesizliini ifade etmitir. calana gre 15 Austos eylemi;168

Bununla savamla 15 Austos atlm gerekletirildik. Tabi ki yol alrken oradaki silahl glerimiz gerekten silahl sava birlikleri esprisine gre seferber edilmemi, savaa hazrlanmamt. Bu temelde yaptklarnn gerilla m, isyanclk m olduu belli deil. Atlmla birlikte er beer kiilik gruplar temel alnmaya baland. Bu bir kez daha ortaya kard ki eitimimiz, grevlerimiz, ynetimimiz bu ilerde yetersiz kalmtr.

15 Austos eyleminden sonra PKK ukurcada 8 erin ehit edilmesi karm, ilerleyen srete Gerileme dnemine girmitir. Bunun temelinde yatan esas sebepler yukarda calann ifade ettii hususlardr. calan rgtn zafer sarholuuna kapldn dile getirmektedir. rgtn bu gerileme dnemini atlatabilmesi iin cephe faaliyetlerinin ayrlmas ve profesyonelletirilmesi gerekmi ve bu amala 21 Mart 1985te ERNK kurulmutur. Tasla 1982de hazrlanm olan ancak yrrle giremeyen Krdistan Ulusal Kurtulu Cephesi ya da orijinal adyla Eniya Rzgariya Neteway Krdistan kurularak rgtn propaganda veya cephe faaliyetlerini stlenmitir. 169 HRK 1985 ylnda ERNKnn kurulmasyla rahatlam ancak bu profesyonelletii anlamna gelmemitir. Da kadrosunun veya ordu yaplanmasnn profesyonellemesi iin bir sene sonra ARGK isminde (Krdistan Halk Kurtulu
168 PKK 4. kongresine sunulan Politik Rapor, Zaros yay.

stanbul1993 s:170 169 Ayrntl bilgi iin bkz; Ett: ERNK, Krdistan Halk Kurtuluu, EGM Terr Dairesi, Ankara1986

92

Ordusu) bir rgtlenme ile yeni bir aamaya geilmitir. Her ne kadar profesyonel olmasa da HRK nin rgt iin anlam byktr. rgt militanlarna gre ok sayda isimsiz kahraman HRK komutanl ile militanln yapmtr.170 HRK, PKKnn filizlenme aamasnda olumu bir yaplanma olmas sebebiyle hep rgt iin samimi ve dava adam olanlarn olduu bir yaplanma olarak grlmtr. Yine rgt yaynlarnda bu husus aka grlmektedir. rnein 171
HRK komutanlarndan Abdullah EKNC arkada Krdistan Devrimciliinin rnek bir ismiydi. Gerillaclkta iimizdeki en tecrbeli arkadalardan biriydi. HRKnn direnme ruhu farklyd. Agit (Mahsun KORKMAZ) arkadan ehit dt atmada yaralanan Kalender LHAN adl arkada dmann eline gememek iin 15 Austos atlmndan sonra bombasn kendisinde patlatan ilk arkada oldu.

te HRK gemiten gnmze rgt iin duygusal adan nemli bir yere sahip olagelmitir. HRK yaplanmasnn revize edilmesiyle oluan ARGK ise daha profesyonel ve konvansiyonel bir yaplanma haline gelecektir ve Gneydoudaki katliamlarn mimar olan yaplanma olacaktr. Bu adan ARGK yakn tarihi gereklerin ve olaylarn ortaya konmasnda nemli bir aama olacaktr.

170 www.hpg-online.net/tr/dizi aratrma /index.html s:4

eriim tarihi: 18.12.06 171A.g.y.

93

(b) ARGK (Artee Rzgariya Gele Krdistan Krdistan Halk Kurtulu Ordusu) 30 Ekim 1986 PKKnn 3. Kongresi, rgt iin silahl atmalarn boyut deitirmesine neden olan esas dnemetir. Lbnan Bekaa Vadisindeki Helve Kampnda yaplan 3. Kongre gemite yaplanlarn muhasebesi ve bu minvalde yeni dnemde nelerin yaplacann tespiti ile tertiplenmitir.172 3.Kongreden sonra alnan kararlar ierisinde askeri ve cephe yaplanmasndaki deiiklikleri ieren hususlar unlardr.173

1. HRK

isimli tekilat kaldrlarak yerine ARGK(Artee Rzgariya Gele Krdistan) kurulacak. 2. Askeri mcadelenin genelkurmay olarak ARGK Konseyi kabul edilecek 3. Helve Kamp ad deitirilerek Mahsun KORKMAZ Akademisi olacak. Kuvvetli bir tabur apnda tutulacak. 4. Bu akademi PKKya, ARGKya askeri siyasi bilgiyle donatlm komutanlar yetitirilecektir. 5. Trkiye Krdistannda faaliyetler 7 eyalete ynetilecektir.174
172 Aydn, a.g.e. s:114 173 Aydn, a.g.e. s:119; ehirli, a.g.e., s:300,301,302 stanbul

2000; PKK- 2., a.g.e. 174 Bu szde eyaletler srasyla; BOTAN(Siirt-irnak-Ulu dereB.Kebap-Hakkri-Van), GARZAN (Batman-Kurtalan-SasonBitlisin bir blm), ORTA EYALET (Diyarbakr-Mu-BinglElazn Bir Blm), SERHAT (Kars-Ar), DERSM (Tunceli), MARDN, GNEY-BATI (Urfa-Antep-Adyaman-Mara),Bu eyaletlerin altnda Blge komiteleri, blge komitelerinin altnda ise yerel komiteler olacaktr. ARGK savalar bu komitelerce ynetilecektir, eyaletlerde bir ya da iki hareketli ana birlik kurulacak, dier yandan takm ve gruplar eklinde

94

6. ERNK ve ARGK ynetmeliklerinin yaynlanmas 7. Askerlik kanununun karlmas 8. Yarglama esaslar kanununun karlmas 9. Blge halknn rgte lojistik desteine ilikin ykmlln karara balanmas 10. Zorunlu vergilendirme yasasnn karlmas 11. GKKlarn saldrlarla datma kararnn alnmas 12. ehir faaliyetlerine balanmas 13. Devlet hizmetlerine sabotaj karar alnmas 14. ERNKya bal cephe tekilatlarn oluturulmas karar alnmtr.175 PKK yukardaki 3. Kongre kararlarndan da anlalaca zere profesyonellemeye balamtr. Eyalet yaplanmalar ve bunlarn ARGK ile balantsn salamlar ve ARGKy tam tehizatl bir ordu haline getirmenin alt yapsn hazrlamlardr. PKKnn askeri rgtlenmesinde yeni bir aama olarak kabul edilebilecek olan ARGKnn kurulmasnn temel sebebi rgtn kabuk deitiriyor olmasdr. Bu adan PKK;176
1973 ylnda grupla balayp, nc kadrolardan Haki KARAERin ldrlmesinin ansna 1978 ylnda partileerek devam eden ve 15 Austos 1984 ylnda Eruh-emdinli basknlaryla silahl mcadele balatan Krt zgrlk Hareketi 1986
gerilla birlikleri bulunacaktr. Her blgenin bir y da iki gerilla takm ve gruplar her yerelin ise grubu bulunacaktr.Aydn a.g.e. s:119; ayrca bkz: Dr. Nihat Ali zcan, PKK(Krdistan i Partisi)Tarihi, deolojisi ve Yntemi,Asam yay., Ankara -1999,s:136-159 175 Ahmet Cem Ersever, gendeki Tezgah,Ocak yay. Ankara1993, s:94 176 www.hpg-online.net/tr/dizi aratrma /index.html s:4 eriim tarihi: 18.12.06

95

ylna gelindiinde yeni bir askeri rgtlenmeye girmek zorunda kald. Yeni rgtlenmenin ad ise ARGK, yani Krdistan Halk Kurtulu Ordusuydu.

HRK yaplanmasna youn katlmlarn olmas ve HRKnn bu katlmlar karsnda amatr kalyor olmasna kar, daha profesyonel bir yaplanma kurulmas zorunluluk halini almtr. ARGKnn kuruluunu Mardin Eski Valisi Ergun GKDENZ u ekilde yorumlamt; 177
ARGK, kurulacak bir halk ordusuna doru son admd. randaki mcahidin halk gibi bir milis kuvvetiydi. Bununla gerilla sava arasndaki fark, biimseldi. Bir baka anlamda bu, (militanlarn) bir sorumlu yerine bir komutann liderlii altnda girmesiydi. Halk ordusu deyimini ise saylarnn artmas yznden kullanmlard.

ARGKnn kuruluu ve stratejisi konusunda 30 ekim 1986 tarihinde yaymlanan bildiride aklk getirilmitir. Bu bildiride silahl propagandann gerilla aamasna gemesi iin taktiksel hareket ve halk ordusunun kurulmasna karar verilmitir.178 Halk ordusu kavram yukarda yer alan Ergun Gkdenizin ifadeleriyle daha net anlalmaktadr. PKKnn ARGK yaplanmasnn olumasna ve/veya yeni bir rgtlenmeye gitmek zorunda kalmasnn sebebini en net aklayanlardan birisi de u an PKKnn Halk Savunma Komitesi bakanln yrten Duran Kalkandr. Duran Kalkan bu hususu bir rportajda u ekilde aktarmtr;179

177 mset, a.g.e. s: 120 178 A.g.e. s: 48 179 www.hpg-online.net/tr/dizi aratrma /index.html s:4

eriim tarihi: 18.12.06

96

1985e biraz zor girmitik. 85te kayplar verdik. Devletin saldrlar daha planl, rgtl olarak bu yl geliti. Taktik yaratclk, askeri bakmdan ustalk gstermek o zaman gerekiyordu. O sre tabi birok bakmdan zorlayc oldu. Grevlere yeterince yaklaamayan, askerileemeyen, yaklamlar zorlayc oldu. Bu sonular 1986 da yaplan 3. Kongrede deerlendirildi. Hem mcadelenin siyasi, askeri gelime dzeyi deerlendirilerek izlenen taktikler, yrtlen tarz, bunun hatalar eletirilip zeletirisi yaplarak dzeltmeye gidildi; hem de silahl propaganda dzeyinde mcadelenin yeterli bir dzeyde gelitii tespit edilerek askeri rgtlenmede daha yeni bir aamann gelitirilmesi gerektii kararlatrld. Kongre gelimeler asndan HRKy dar yetersiz buldu, roln tamamlam grd. Onun yerine ARGK nn kuruluunu kararlatrd. Ynetmeliini yeniden hazrlayarak bir ordu ynetmeliine gre tarz ve taktie kavuturdu. Bir aama tamamlanm, yeni bir aamaya silahl direnile geilmi oldu.

Duran Kalkann zetledii ARGK kurulu sebebinden sonra, ARGKnn stratejisine de deinmek gerekir. Bu ordu benzeri yaplanmasnn stratejisini calan bir aklamasnda u ekilde ifade ediyor;180
Evet, yurt dnda geirdiimiz bu ksa sreten sonra lkeye nihai dnmzn koullarn gerekletirdik. Bugnden itibaren yurt dna dn olmayacak. Dalarmz ve halkmz, bir daha hibir zaman gitmeye zorlanmadan oraya yerlememiz ve tabanmz gelitirmemiz iin uygundur.
180 mset, a.g.e. s:121

97

ARGKnn stratejisini makro planda deerlendiren calann grleri ve beyanlarnn yannda ARGKnn amacn sava rgtlerini birlik dzeyinden karp ordu dzeyine ulatrmaya almak eklinde de yorumlayabiliriz. Keza 1986dan sonra yaanan silahl atmalar bunu aka ortaya koymutur.181 ARGK kurulmasndan ksa sre sonra etkisini hissettirmeye balam, byk silahl birliklerin olumasn salam ve sistematikletirmitir. Bu almla byk eylemler ve katliamlar gerekletirilmi hatta da birlikleri sivil ve masum halk da bu atmann bir paras olarak grm ve onlar da ldrmeye balamtr.182PKKnn nemli isimlerinden ve nc kadrolarndan sayabileceimiz Ramazan Topba ARGKnn etkisinin nemini ve vard notay yaplan bir rportajda u ekilde zetlemektedir;183
ARGKnn etkisiyle geni halk kitlelerine ulald. Alm yapld. ARGK Blge glerinin zerinde hesap yapan denge gc haline geldi. ARGK ile katlmlar oldu. Ve artarak srd. Yurt dnda Avrupa merkezli bir tehir kampanyas vard. Bu ARGK ile ald. Diplomatik ve siyasal ilikilerin almasn salad...

ARGKnn bu derece aktif konuma gelmesi ve genilemesi beraberinde baz sorun ve skntlar da
181 1986dan sonra yaanan katliamlar iin bkz. EK2:PKK

Kronolojisi 182 zellikle 8788 yllar sivillere ynelik eylemler yldr. Ayrntl bilgi iin bkz: www.pkk-gerei.com/tarihten eriim tarihi: 16.12.2006 183 ARGK ile gerilla yaygnlat www.hpg-online.net/tr/dizi aratrma /index.html eriim tarihi: 18.12.06

98

getirmitir. Bu hususu yine Topba u ekilde yorumlamaktadr;184

Ancak bu bymeye g getirilemedi.stlenmesinden, mevzilenmesi ve savatrlmasna kadar ciddi problemler kt. Komuta edilemedi. nclk rol yerine getirilemedi. Kadnn ordudan uzaklatrlmas bu zorlamadan ileri geldi. zm bulunamaynca bu tr kestirmeci yaklamlara gidildi. Ciddi komuta ve nclk sorunu kt. Faturas da ok ar oldu. Yaanan sorun ve zorlamalarna ramen ARGK mthi bir direnme sava verdi. Dirili devriminin tamamlanmasn salad.

Topban ARGK birliklerinde yaanan skntlar kabaca belirtmesi aslnda olayn i yzn tam olarak ortaya koyamamaktadr. Da kadrolarnda ok ciddi sosyal ve psikolojik problemlerin yaand yakalanan veya rgtten kaan terristlerce beyan edilmektedir. Bu hususu dier blmde inceleyeceimiz iin burada kesiyoruz. ARGK rgt ierisinde halk savann ad olarak anlyordu. "Halk Sava" olarak nitelendirilen yntemi, Mahir AYAN, nc sava ve gerilla mcadelesiyle yaplabileceini vurgulamaktadr. Ancak bu savan verilebilmesi iinde halk ile srekli birlikte ve onun iinde yrtlmesi gerektiini de hatrlatmaktadr.185 calanda Mahir ayann tespitlerini kabullenmekte ve nc sava olarak nitelendirdikleri dnemin halkn z savunmasn ortaya karmann yol ve yntemlerinin bulunmasn zorunluluk olarak grmektedir.
184 A.g.y. 185 htilalin Yolu Bildirisi, Trkiye Halk Kurtulu Partisi,

THKP,1971

99

ARGK 1986 ylndan itibaren blgede iddetli bir atmann balamasna vesile oldu. zellikle 8789 yllar arasnda masum vatandalara ynelik katliamlarn sorumlusu olan yaplanma olarak tarihe geti. Bu kanl eylemler yle bir noktaya geldi ki, sonunda bu eylemlerin mimar calan tarafndan bile eletirildi. calann eletirisinden sonra PKK 4. Kongresinde (2631 Aralk 1990 Irak-Haftanin) kitlelere kar iddet uygulamas grnte terk edildi.186 ARGK militanlar iin halk, bu savata ya korkutup pasifize etmek, ya da Zorun Roln kullanarak kendi saflarna ekmek rol dmtr. 1987 ylndan 1989 ylna kadar yaanan kanl eylemlerden bir kan belirtmek dnemin ve blgenin vahim durumunu gstermek asndan nem arz etmektedir;187

22 Ocak 1987 Hakkri, Uludere ilesi, Ortaba Ky Katliam 188 7 Mart 1987, Nusaybin ilesi, Akyol Ky Katliam. (6 ocuk, 2 Kadn, Toplam 8 kii)189 20 Haziran 1987,merli ilesi, Pnarck ky katliam. (16 ocuk, 6 Kadn, 8 Erkek, Toplam 30 190 Kii) 20 Austos 1987, Siirt, Klkaya ky katliam. (14 ocuk, 10 Erkek, Toplam 24 kii)191 12 Ekim 1987, rnak'ta kanl baskn, 13 l.
186 Ersever, a.g.e. s:94 ayrca bkz: ehirli, a.g.e. s:309 187 Katliamlarn ortaya koyduu manzaray daha iyi idrak

edebilmek iin bkz: Resimler; s:310 188 Bkz: "ki evde 8 l 24 Ocak 1987 Hrriyet Gazetesi 189 Bkz: PKK uslanmad 9 Mart 1987 Milliyet Gazetesi 190 Bkz: Soykrm te Bu 22 Haziran 1987 Milliyet Gazetesi 191 Bkz: Ekya Eruhta Ky Bast: 25 l, 3 Yaral 20 Austos 1987 Milliyet Gazetesi

100

28 Mart 1988, Eruh ilesi, Fndkbuca Yazoymak ky katliam192 24 Kasm 1989, Hakkri, Yksekova ilesi, kiyaka ky katliam193 26 ubat 1990, Silopi ilesi, Dereba ky katliam.194 Bu dnem ierisinde yaanan katliamlara ilikin baz rnekleri aarak ARGKnn katliamlarnn vahametini ve ciddiyetini ortaya koyabiliriz.

24.01.1987: ERNK-ARGK Birlikleri Mardinin Bayurt ky efeler mezrasna dzenledikleri kanl bir saldr ile 18 kyly ldrdler. Bu katliamda 6 kii yaraland.(24.01.1987-Hrriyet) ARGK militanlar Arman ve Akay ailelerine ait evleri otomatik silahlarla taradlar, el bombas attlar, benzin dkerek evleri yaktlar. Yedisi ocuk 10 kiiyi ldrdler. (25.01.1987, Milliyet Gazetesi) ARGK Militanlar, Mardinin merli ilesine bal Pnarck kynde eine az rastlanan bir katliama girierek 16 s ocuk, 30 yurttamz ldrdler. (22.06.1987, Milliyet Gazetesi) Siirtin rnak lesine bal Gneyce Ky ifte Kavak Mezrasn otomatik silahla tarayan, roket ve el bombas atan PKK militanlar aralarnda ocuklarnda bulunduu 11 kiiyi ldrd. (23.09.1987, Hrriyet Gazetesi)

192 Bkz: PKK bodu 30 Mart 1988, Milliyet Gazetesi 193 Bkz: Yine PKK Vaheti: 21 ehit 26 Kasm 1989, Milliyet

Gazetesi 194 Bkz: Hain Baskn: 6 l 28 ubat 1990, Hrriyet Gazetesi

101

5-Siirtin rnak lesine bal Neeii Ky obandere mezrasn basan 100 kadar PKK militan, 13 yurtta ldrp, evlerini roketatar mermileri ve el bombalaryla yakp yktlar. (12.10.1987- Milliyet Gazetesi) Yukarda verilen rnekler ARGKnn yapm olduu katliamlardan bir kadr. 1986 ylnda kurulan ARGKnn katliam kronolojisi 1987 ile 1990 arasnda youn bir dnem yaand bilinmektedir.195 ARGKnn halka ynelik katliamlarnn hzla artmas ve belirlenen izgiyi amas bu katliamlarn birincil sorumlusu calann bu eylemleri ve bu tarz eletirmesine yol amtr. Bu adan PKK szde 3. kongresi ile 4. kongre srecinde (8690) yaplan stratejik hatalar calan 4. kongreye sunulan politik raporda eletirmitir. ARGKya ve/veya gerillann genel durumuna ynelik eletirilerini aktaracak olursak;196
Gerilla doru drst halka yaklamasn bilmiyor. Hatta ona ok zarar veriyor. Bunlar ciddi sorunlardr. nc rgtlenme yetmedi mi, bu i gelimez. Gerillann, halka yaklam byle zarar verici oldu mu, halk ayaklanmaz. zel savan merhametine terk edilir. Nitekim birok alan imdi bu durumdadr. Onbinlerce kii g ettirilmitir. Bunlar aslnda gerillayla birlikte savama, gerilla blgesinde korunmaya alnmas gerekirken, zel savan etkisine ve pasifikasyonuna terk edilmilerdir. Eer biz halka yardmc olmaz ve rgtlenmezsek, dman bunlar ya ajanlatracak-korucu haline getirecek- ya da g ettirecektir. Bylece kendi z tabanmz bizden koparacaktr.
195 Halka ynelik katliamlarn ulat boyutu anlayabilmek

iin bkz: EK-1: PKK Kronolojisi 196 Politik Rapor-4, a.g.e, s: 185

102

calann 198789 srecinde halka ynelik katliamlarn sonucu oluan tepkilerden tr gerillaya ynelik eletirileri halkn gnlnn kazanlmas gerekliliine ve onlar kendi saflarna ekmesi hususunda yaplan eksiklik ve hatalara ynelik olmutur. calan gerillann hatalarn ve yapmas gerekenleri u ekilde sralamaya devam ediyor;197
Gerillann halka yaklam salkl olmad gibi, ona zarar veriyor. Gerillann yaklamn dzeltmek, bizzat korumaya dntrmek; halk koruyan yaatan, onu kendi z kiiliine kavuturan bir gerillay yaratmak, bizim iin vazgeilmez bir grevdir.

calan yaplan yanllardan sonra 4 yllk srete halkn nemini u szlerle ifade ederek gerillaya yol gsteriyor; Gerilladan destek alamayan bir halk hareketi, nasl ki gelimemeye mahkmsa; halk ayaklanmasndan destek almayan bir gerillada yenilmeye mahkmdur. 198 ARGKnn 1986 yl ile 1990 srecinde yapt en byk stratejik hata yukarda belirttiimiz halka ynelik katliamlar olmutur. calann temel eletirileri de bu hususa yneliktir. Ayrca ARGKnn yeni dnemde ki politikasn da belirleyen calan baz stratejileri ve nerileri ne srmtr. Bunlardan bazlar u ekildedir:199
Halka zarar veren tutumlar yerle bir etmek, halkn malna, canna el uzatan, karlksz el koyan tutumlar affetmek gerekmektedir. Gerilla,
197 A.g.e. s:185 198 A.g.e. s:182 199 A.g.e. s:173174175

103

halkn her trl deerine sahip kmal ve karlksz hibir ey almamaldr. Dmann en stratejik, en can alc hedeflerine, bizim en az kaypla en fazla yarar elde edeceimiz, dmana ok zarar ve kayp verdireceimiz hedeflere yneleceiz. Rasgele hedeflere ynelmek, bizim vuru tarzmz olamaz. Planlar, gereki ve ani deiikliklere ak olmaldr. Plan aan veya uygulanamaz duruma getiren hususlara dikkat edilmelidir. Bir btn olarak gerilla taktikleri uygulanmaldr. Toplanma-dalma hareket tarz, vuru tarz, stlenmeler, pusular ve ok eitli vur-ka taktikleri zerinde dikkatli ve titizlikle durmak gerekmektedir.

calan gerillann yapmas gerekenleri, bu ve benzeri hususlara deinerek amtr. zellikle bu politik rapordan sonra ve PKKnn 1988 Darbesi200 sonras ARGK tecrbesi artm halde ve yaplan stratejik hatalar da azaltarak silahl atmalara devam etmi ve 90l yllardan sonra blgedeki terr olaylarn katlayarak arttrmtr. calann 4. Kongreden sonra yapt stratejik hamleler amacna ulam ve ARGKnn 90 ylna kadar 1300 olan militan says 93 ylnda 10 bin civarna gelmitir. 3 yl gibi ksa bir srede bu saynn bir anda artmasnda 90 sonras rgt da kadrosunun halk zerinde ksmi olumlu ve sempatik politikalar izlemesi de bir etken olarak grlebilir.201
200 1988 darbesi hakknda bkz: Bayk, a.g.e., s:136 201 Her ne kadar PKK halka ynelik tutumlarnda eskiye

nazaran olumlu hareket veya politika izlemi olsa da, yine de halkn temel deerlerine zarar vermeye devam etmitir. zellikle korucu kyleri olarak grdkleri kyllere saldrlar devam etmi, toplu katliamlar yerine, daha az ses getirecek katliamlara devam etmitir. Zaten PKK halka kar iddeti 1990 ylndaki szde kongrede grnte terk etmitir.

104

Buna karlk gvenlik gleri gerekli tedbirleri almada ge kalmtr. 1990 sonras ARGKnn deerlendirmesine deinmeden yaplanmas ve eitimi hakknda genel bir deerlendirmede bulunacaz. ARGK ile ilgili ayrntl ve salam kaynak PKK st kadrolarnda bulunan Gerillann Kurulu Esaslarna likin Temel Perspektifler Ve Talimatname kitabdr. ARGK ile ilgili tm teorik bilgiler bu kitapta yer alyor.202 Bu talimatnamede rgte katlm 3 ekilde olmaktadr. Bunlar; 203 i. Gnll katlm ii. Zorunlu alma (ky basknlaryla karlarak) iii. ERNKnn dier rgtlerinden katlm eklinde girerler. PKK bu dnemde askerlik yasas karm ve zorla genleri ARGK saflarna katmtr.204 ARGK saflarna katlanlar ncelikli olarak Gerilla(sava) Aday Eitim Program ad altnda eitime alnrlar. Bu eitim 20 gn siyasi ve 10 gn askeri olmak zere toplam 30 gnden oluur. Eitim orta kademede ise 45 gn siyasi ve 15 gn askeri olmak zere 2 aydan oluur. Akademi eitim program olarak bilinen ve zellikle Mahsun Korkmaz Akademisinde verilen ve komutan olacak kiiler iin yaplan eitimde ise 2 ay siyasi ve askeri eitimle de 3 veya 4 aylk bir eitim gerekleir.205
202 Ayrntl bilgi iin bkz: Gerillann Kurulu Esaslarna likin

Temel Prensipler Ve Talimatname PKK, Lbnan aktaran: zcan a.g.e. ek-f ; smet, a.g.e. 203 Bkz. A.g.e. s:57,67 204 smet a.g.e. s:189191 205 Gerillann kurulu esaslara.g.e., ayrca bkz: PKK Askerlik Yasas , PKK MK Kararlar, Lbnan s: 282-283 aktaran MSET a.g.e. 192

105

ARGKnn yeni katlan militan adaylarna verdii eitimde ki temel hususlar unlardr; Sava Adaylarn Eitim Program206

(A)

1- Savalarn bilin dzeyini ve durumlarn renmek amacyla test(gvenlik iin) 2- Dman kimdir? 3- Halk Kimdir? 4- Yurtseverlik ve Devrimcilik nedir? 5- Partimiz niin ortaya kt ve geliti? 6- Partimiz ne istiyor? 7- Niin, nasl ve neyle savayoruz ve nasl kazanacaz 8- ARGK ynetmelii

10 Gnlk Siyasi Eitim Program

(B)

1- Birlikte bulunan silahlarn sklp taklmas 2- Yry ve konaklamada dikkat edilecek hususlar 3- Dmann askeri taktikleri 4- Gerillann temel eylem biimleri (pusu, baskn ve sabotaj) 5- Savann zellikleri 6- Yemin kinci Devrenin 30 Gnlk Eitim Program

5 Gnlk Askeri Eitim

(A)

1- Krdistan Tarihi 2- Krdistan Toplumu 3- Parti Tarihi

20 Gnlk Siyasi Eitim Program

206 zcan, a.g.e. ek-f, s:423, ayrca bkz: Gerillann Kurulu

Esaslarna likin Temel Prensipler Ve Talimatname.

106

4- Parti Ahlak ve Kltr 5- Trk Burjuvazisinin ve Ordusunun zellikleri 6- zel Savan Nitelii Ve Taktikleri 7- Halk Sava 8- Gerilla Sava 9- Komutann zellikleri 10- slup ve Tavr

(B)

1- Silahlar 2- Bomba, Mayn, Roketatar 3- Patlayclar 4- Halk Patlayclar 5- Balama Tuzak Biimleri 6- Gerilla Taktikler 7- Yemin

10 Gnlk Askeri Eitim

ARGKnn askeri yaplanmasnda en kk gerilla birlii, manga esasna gre rgtlenir. Bir gerilla mangas koullara gre 7 ile 11 savadan oluur. Gerilla birliklerinde rgt yapsnn bymesinde 33 lk bir sistem esas alnr. gerilla mangasndan bir takm, takmdan bir gerilla bl oluur. Byme, gerilla taburu, alay, tugay ve tmeni biiminde devam eder.207 ARGKnn pratik sahadaki rgt yaps ana blmden oluur. Bunlar; 1- Hareketli Birlikler 2- Yerel Birlikler 3- Halk Savunma Birlikleri eklindedir. Bu yaplanma Merkez, Eyalet, Blge ve Mahalli Komitelerden oluur. ARGKnn bu yaplanma ekli
207 PKK Askerlik Yasas, PKK-MK Kararlar, Lbnan, s:58

aktaran smet, a.g.e., s:192

107

blgedeki halkn rgte katlmn ve militan saysnn artmasn hzlandrmak amacylada yaplmtr. Bu yaplanma ierisinde yerel birlikler blge-mntka dzeyinde halk rgtleyen, halk savunma birliklerini ve halk komitelerini koordine biiminde altran, yerel eylemlere katlan birliklerdir.208 ARGK Ynetmelii md.17ye gre, Halk Milisi olarak grlen Halk Savunma Birlikleri geni kitlelerin silahl rgtlenme biimidir. Baka bir deyile, kitle silahl kuvvetleridir. Gerilla birlikleri esasna uygun olarak rgtlenirler.209 ARGKnn eylem biimi be ana balk altnda toplanr.210Bunlar: 1- PUSU 2- BASKIN 3- SABOTAJ 4- SUKAST 5- MAYINLAMA Tm bu eylem biimlerinin ortak zellii asimetrik tehdit olmalardr. Terr rgtlerinin ortak zelliklerinden biriside asimetrik iddet uygulamalardr. ARGKnn bu yntemleri de bu adan deerlendirilebilir. PKK, ARGK yaplanmasna getii srete, yani 1986 ylnda silahl propaganda yesi militanlarda bulunan silahlanma ve donanm 1990a gre ok daha geriydi. 1986da bir militanda;211 1- Bir AK47 tipi Kalanikof tfek ya da piyade tfei 2- ki el bombas
208 mset, a.g.e., s: 192,193 209 ARGK Yn. Md-17 210 smet, a.g.e.s:194 211 2000e Doru Dergisi, stanbul, 13 austos 1989, s:17

108

34567-

Alt-Yedi dolu arjr 100150 yedek mermi Bir kasatura Drbn Srt antas, uyku tulumu ve ila

ARGK militanlarnn 1990 ylnda donanm olarak sahip olduklar materyaller unlardr; 212 1- Eitim ve ordu tipi olmak zere iki niforma 2- Bir Tabanca 3- Bir Kalanikof tfek (Komutanlarda M16) 4- ki hazr tfek arjr 5- En az alt dolu yedek arjr 6- Drt veya alt adet, saldr ve sis bombas 7- 100150 yedek mermi 8- Kasatura 9- Drbn 10- Srt antas, uyku tulumu ve ihtiyalar Yukarda belirtilen materyaller ayn dnem ierisinde terrle mcadele eden gvenlik glerinin elinde bulunan materyallerle karlatrldnda e deer hatta daha ileri seviyede olduu yorumunu yapabiliriz. Yine bu dnemde ARGK militanlarnda bulunan roketatarlar, gvenlik kuvvetlerinde bulunmamaktayd. Bu durum PKKnn ne derece silahl bir tehdit olduunu gstermesi bakmndan da yeterli bir lttr.213 ARGKnn temel prensiplerini, eitim, donanm, yntem, teknik ve taktiklerini belirttikten sonra ARGKnn PKK iin 2000 ylna kadar en temel organ olduunu tekrar belirtmekte fayda vardr.
212 mset, The PKK (ngilizce basm). s: 145 213 Bu dnemde karlkl ikin tarafn silahl gcnn ne

durumda olduunu anlayabilmek iin bkz; Em. Jan.Albay Erdal SARIZEYBEK Anlatyor, Kan Uykusu, SKY Trkte yaynlanan belgesel, 30 Ekim Pazartesi saat:21.00

109

1986dan 2000e kadar 14 yl boyunca binlerce insann lmne veya ehit olmasna sebebiyet veren ARGKnn revize olarak HPG yaplanmasna geiinin sebepleri nelerdir? Niin askeri yaplanma strateji deiikliine gidilmitir? Yeni kurulan HPG yaplanmasnn ARGKdan farkllklar nelerdir? bu sorularn cevaplanabilmesi iin calann yakalandktan sonraki srete rgtn ve partinin strateji deiikliklerine dikkat etmek gerekir. (c) HPG (Hezen Parestna Gel-Halk Savunma Gleri) 2000-Austos214 Abdullah calann amdan kaarak Rusyada ve Avrupann baz lkelerinde ksa sreli ikametinin ardndan, Kenyann Bakenti Nairobi de yakalanmas sreci215 ve bu srecin devamnda PKKnn basz ve ndersiz kalmas, rgt uzun sreli bir kmaza sokmutur. calann 1999 ylnn ubat aynda yakalanmasndan itibaren 2004 ylnda tekrar atmalara balamasna kadar geen 5 yllk sre rgtn revizyona uramas, hiziplemelerin balamas ve silahl atmalarn asgari dzeye inmesiyle sonulanmtr. calann yakalanmas ve yarglanmas srecinde rgt 1999da 6. Kongrede alnan ve lke genelinde silahl faaliyetlerin yaygnlatrlmasna snr konuldu.216 Bu dnem ierisinde ar iddetten
214 HPGnin 2003-2004 yllar itibariyle blge yaplanmas iin

bkz:EK-3 215 Tuncay zkan, Abdullah calan Neden Verildi? Nasl Yakaland? Ne Olacak? Alfa Yaynlar-2005 216 6. Kongrenin kararlar iin bkz: Emin Demirel, Gemiten Gnmze PKK Ve Ayaklanmalar, IQ yay., stanbul-2005, s:418, 6. Kongrede genel hatlaryla terr rgtnn 1998 yl Aralk ay ve 1999 yl Ocak- ubat aylar boyunca K.Irak ve ran snr blgelerinde Hnere Kampnda gerekletirdii 6.

110

kanld. calann mahkemede verecei mesajlarn deerlendirilmesi yaplmtr. Bu 217 erevede politikalar belirlenmeye balanmtr. PKK saflarnda calann yakalanm olmasnn verdii skntlar en ok da kadrosu hissetmitir. Zira calan rgtn mihenk ta ve tutunum noktas olagelmitir. Bu durumun nemini ok iyi bilen calan rgtn yeniden tasarmn ve mhendisliini yapyor. Bu amala Bir Halk Savunmak isimli kitabn temel kaynak olarak gsterebiliriz. Bu durumun nemini ok iyi bilen calan rgtn yeniden tasarmn ve mhendisliini yapyor. Bu amala bir halk savunmak isimli kitab temel kaynak olarak gsterebiliriz. rgt 20002005 yllar arasnda srekli yeniden yaplanma tartmalaryla, hiziplemelerle, ajanlk sulamalaryla urayor.218 Da kadrosunun temel birimi olan ARGKnn tasfiye edilerek HPGnin kurulmas srecini deerlendirecek olursak, Duran KALKANn ifadeleriyle durumu u ekilde aktarabiliriz;219
2000 Austosundaki toplant rgt asndan da toparlanma gereini HPG biiminde yeniden dzenlemenin, tanmlamann gereini ortaya kard.

kongre toplantlarnda, silahl faaliyetlerin lke genelinde yaygnlatrlmas ve zellikle Karadeniz ve Akdeniz blgeleri zerinde durulmas hususunda kararlar alnmtr. Ayrca eyalet sisteminden saha sistemine dnme karar bu kongrede alnmtr. 217 Duran Kalkan, Silahl Mcadele Tarihimiz Ve Komuta Sorunlarmz aktaran; www.hpg-online.net/tr/kitap/silahlmcadele-tarihi.html, e-kitap, eriim tarihi: 02.01.2007 218 A.g.e., s: 34 219 A.g.e., s: 35

111

HPG, PKKnn 2000li yllarn banda iinde bulunduklar kaotik ve belirsiz ortamda en tecrbeli olduklar gerilla yaplanmasnn mulkln gidermek amacyla yaplandrlmtr. HPG sadece gerilla olarak yorumlanmam ierisinde halk da kapsayan teorik tanmlamalarla aklanmaya allmtr. PKKnn szde 7. Kongre kararlar220 erevesinde oluturulan HPG, PKKnn siyasallamas srecinde ska tekrar ettii Demokratik zm srecinin temel unsurlarndan biri olarak ifade edilmitir. Bu hususu Kalkan u ekilde ifade etmektedir;221
HPGnin demokratik zm srecinin, yine demokratik siyasal mcadele taktiinin stratejisinin bir direni gc, aslnda meru savunma gcdr. Yani direniin meru savunma izgisine tmyle oturtulmas parti nclnn tmyle salama stratejik ve taktikte daha bilinli ve dzenli hale gelme roln oynad. Tecrbe, bilin, etkinlik bakmndan HPG hepsinin stndedir. Hepsinin tecrbesini ald. Daha etkili bir askeri performansa sahip. Ama ARGKda byk bir direni gcyd...

HPG, PKKnn yaad duraan srecin askeri alandaki k yolu olarak grlebilir. HPG kurulduktan sonra ARGK gibi salt saldr hedefli olmadn belli etmi ancak bu ve benzeri sebeplerle deiimlere uramtr.HPGnin temel stratejisinin nceki yaplanmalardan farkllk arz
220 7. Kongrede; Silahl mcadele rgt olan ARGKnn

Trkiyenin szde demokratik dnmne ve szde Krt sorununun zmne bal olan varl HPG- Halk Savunma Gc biiminde yeniden dzenlenmitir. Demirel, a.g.e. s:419 221 Kalkan, a.g.y.

112

etmesi PKKnn mevcut konjktre ayak uydurma abasndan kaynaklanmaktadr. HPGnin amac ve stratejisini iki ynl deerlendirmek gerekir. Birincisi grnen ve HPG ynetmeliinde geen ekli. kincisi ise yukarda ifade edilen siyasallama srecinde poplist gerilla hareketleri olarak da nitelendirebileceimiz somut gereklerdir. HPGnin amac; 222
Krdistan zerindeki inkar ve imha siyasetine son vermek, demokratik uzlay yaratncaya kadar halkn demokratiklemesini gelitirmek ve korumak, Krt ve Ortadou halklarnn zgr demokratik birlik ve beraberliini esas almak, Bakan Aponun zgrln hedeflemek, halkmz ve mcadelemizin kazanmlarn korumak, Krt ulusal sorununun btn paralardaki zmnde stne den rol oynamak, ulusal birlii demokratik-ekolojik ve cinsiyet zgrlk toplum paradigmas temelinde gelitirmek, ilerici insanln bir paras olarak demokrasiyi gelitirmek, korumak ve kollamak, Krt sorununun zmnde demokratik barl yntemlerin tkanmas, ulusal inkar ve imha siyasetinin dayatlmas durumunda, meru savunma izgisi temelinde savunma savan yrtmek, Krt ve Ortadou halklarnn karlarn korumak, siyasal zmn baarya ulamas iin savunma roln oynamak, demokratik, eitliki ve zgr toplumu yaratmak iin stne den btn grevleri yerine getirmektir.

HPGnin amac olarak belirtilen hususlar soyut, farazi ve topik kavramlardan rl bir kmazdr. Bu fikir bizzat calan tarafndan ortaya karlm
222 Szde HPG Genel Ynetmelii, Roj Matbaas, 2005, Genel

Hkmler md:3

113

ve Krdistan Demokratik Konfederalizmi emsiyesi altnda toplanmtr. Bu yeni fikir rgt kadrolarna hzla yayld ve eitimlerin bir paras haline geldi. HPG bu emsiye ierisinde meru savunma kisvesi altnda rgtn dinamizmini koruyabilmek iin silahl atmalarn mmessillii vazifesini icra etmek iin tertiplenmitir. HPGnin makro adan deerlendirilmesi yapldnda ARGKya gre esnek bir yaplanma olduu grlmektedir. Ayrca klasik gerilla sava tarz yerine, siyasi yan ar basan bir gerilla yaplanmasna kanalize olduu gzlemlenmektedir. Bunun temelinde yatan saikler evvelden yaanan silahl atma tecrbeleridir. HPG nin askeri rgtlenmesi hakknda kendi kaynaklarna bavurarak alm salayabiliriz. HPG223;
21. yzyln koullarna gre yenian mcadele anlay ve yntemine dayal olarak gelitirilen bir askeri rgtlenmedir. Bu nedenle HPG; rgtlenme tarzndan amalarna, eylem biimlerinden mcadele yntemlerine kadar birok bakmdan yenilikler ve farkllklar ieriyor. Zira 21. yzyl dnyasnda dnyann temel elikileri deierek yeni biimler almtr. Buna paralel olarak mevcut eliki ve sorunlarn zmnde izlenmesi gereken mcadele yol ve yntemleri de deimitir. HPG inasnn gndeme girmesinin temel nedeni an deien bu gerekliidir. Dnyadaki yeni siyasal, toplumsal, ekonomik koullarla birlikte gelien bilimsel-teknik dzey modern savan yrtlmesini zorunlu hale getirmitir. HPG 21. yzylda zm koullarnn olutuu, demokratik zm yntemlerinin tartld, siyasal demokratik mcadelenin nem
223 HRKdan HPGye www.hpg-online.net/tr/dizi aratrma

/index.html eriim tarihi: 18.12.2006

114

kazanarak ncelikler arasnda yer ald bir srete ortaya kmtr. HPG tm saldrlara kar halkmzn ar bedellerle kazand mevzilerini ve mcadeleyle yaratt deerlerini koruma ve gelitirme gcdr. HPG mcadele ve hareket kabiliyeti bakmndan ok daha sk rgtlenmi, istedii yerde ve istedii zamanda hedefe ynelebilecek bir tarzda kendini mobilize etmi, z disipline sahip bir gerilla ordusudur.

HPGnin temel dinamiklerinin nceki gerilla yaplanmalarndan farklar yukardaki ifadelerden anlalmaktadr.HPG iddet ve zor kullanmay bir sigorta olarak nitelendirmekte ve halkn zgrlnn gerekleebilmesi iin halkn meru savunmasnn ad olarak gsterilmektedir. ARGK ve HRK yaplanmalarnda iddet kavram ve zorun rol vazgeilmez temel unsurlard. Gerektiinde halka ynelik iddet uygulamalarna meruiyet tanyan yaplanmalard. Ancak HPG gemiten ald tecrbelerle halk ile birlikte grlmeye ve hareket etmeye almaktadr. HPG nin rgt yaplanmasn inceleyecek olursak;224
HPG, Krdistan Demokratik Konfederalizmi ierisinde zerk bir gerilla rgtdr. Demokratik Konfederalizm nderliinin izgisini hayata geirir, gr ve siyasetlerini talimat bilir. HPG, Kongra Gel ve Yrtme Konseyini siyasi irade olarak tanr. HPG nin Kongra Gel ve Yrtme Konseyi ile ilikileri Halk Savunma Komitesi zerinden olur.

rgt yaplanmasnn aklamasnda da geen Krdistan Demokratik Konfederalizmi kavram

224 HPG Genel Ynetmelii, Roj Matbaas, 2005, 2.Blm, HPG

Ynetmelii iin bkz: EK-3

115

mulak ve tanm belirlisizlik gsteren bir ifadedir. Bu kavram zerine rgt ierisinde de yorumlar yaplm ancak ortak bir kanaate varld sylenemez. calan bu kavram ortaya koyarken byle bir kavram kargaasnn yaanacan hesap ederek akllarda soru iareti brakmak ve kzl elma hviyeti tayan bir ama oluturabilmek iin ortaya atm olabilir. rgtn yapsn balklar halinde sralayacak olursak;225 1- HPG KONFERANSI 2- HPG MECLS 3- HPG KOMUTA KONSEY 4- ANAKARAGAH KOMUTANLII (a) Basn-Yayn (b) Ariv-Sicil (c) Muhabere-rtibat (d) Teknik-Aratrma (e) Lojistik ve stihkam (f) Askeri stihbarat (g) Salk (h) Maliye ve Ekonomi (i) Halkla likiler (j) HPG Yarg Sistemi 5-HPG KOL KOMUTANLIKLARI a. YJA STAR Komutanl: b. zel Kuvvetler Komutanl: c. z Savunma Gleri Komutanl: d. Akademiler Komutanl:

225 A.g.e. ; EK-3

116

6. HPG BRLIKLERNN RGTLENMES: 7.HPG BRLKLERNN RGTLENMES 8. HPG BRLKLERNN KOMUTA SSTEM 9. HPG SAVAISI: Sava; demokratik-ekolojik ve cinsiyet zgrlk toplum paradigmas dorultusunda, Krt halk zerindeki her trl egemenlie kar gnll olarak savaan, Ortadouda halklarn zgr demokratik birliini esas alan, sarslmaz bir yurtseverlie ve devrimci sorumlulua sahip, enternasyonalist, bilinli, azimli, mtevaz, yiit ve drst olan, mcadeleye fedaice katlan, her trl zorluu gsleyebilen, halka kar saygl ve mcadelenin ihtiya duyduu tm alma alanlarnda grev almaya hazr olan kiidir.HPG savas, Krt halknn demokratik kurulu mcadelesinin bir gerillasdr.226eklinde tanmlanmaktadr. HPGnin rgt yaplanmas PKKnn ikinci HRK s izlenimini uyandrmaktadr. Yani yeniden rgt propaganda faaliyetleriyle ayakta tutmak abas gze arpmaktadr. zellikle 2004 den sonraki eylemlerin asimetrik younluu bizde bu fikri kuvvetlendirmektedir. HPG yaplanmasn da genel hatlaryla tetkik ettikten sonra HRK ve ARGKy da kapsayan bir karlatrma yapacak olursak rgtn bu yaplanmalara bakn deerlendirmemiz gerekecektir. Bu bakmdan HPG Ana karargah Komutan Dr. Bahoz Erdal bu deerlendirmeyi geni bir ekilde ele alarak zetle unlar ifade ediyor; 227

226 HPG Genel Ynetmelii, Roj Matbaas, 2005, 2.Blm, HPG

Ynetmelii iin bkz: EK-3

117

HRK, ARGK ve HPG arasndaki farklar

HRK ve ARGK 20. yy. koullarnda ortaya kan silahl rgtlenmelerdi. ARGK ise onun zerinde ayn stratejik amala kurulmu halk ordusu olarak nitelendirilen rgtlenmeydi. HPG ise, 21. yzyln koullarna gre yeni an mcadele anlay ve yntemine dayal olarak gelitirilen bir askeri rgtlenme olarak ifade edilir. Bu nedenle HPG; rgtlenme tarzndan amalarna, eylem biimlerinden mcadele yntemlerine kadar birok bakmdan yenilikler ve farkllklar ieriyor. HPG inasnn gndeme girmesinin temel nedeni an deien artlardr. Dnyadaki yeni siyasal, toplumsal, ekonomik koullarla birlikte gelien bilimsel-teknik dzey farkl yntemlerin yrtlmesini zorunlu hale getirmitir. "Stratejik bakmndan arasndaki farklar "228 ARGK ile HPG

HPGnin yrtt modern gerilla sava olarak ifade edilmektedir. Bu; ezilen halklarn, gc zayf olan toplumlarn byk ordulara ve byk devletlere kar verebilecei bir mcadele biimidir. Kendini hedef yapmadan, yksek manevra ve hareket kabiliyeti ile etkili ve sonu alc vuru gcn yakalayan bir sava stratejisidir. Bu strateji ile cephe savana dayal ve salt igalci glerle, kart tarafn ordusuyla cepheden
227Dr. Bahoz Erdal ile yaplan rportajdan aktarlmtr.

HRKdan HPGye www.hpg-online.net/tr/dizi aratrma /index.html eriim tarihi: 18.12.2006, aktarlan ksmdaki grler rgt yesi Bahoz Erdala aittir. 228 A.g.y.

118

sava hedefleyen bir stratejiyle deil; kart ve saldran tarafn saldrlarn boa drerek onu zmszle itip sonusuz brakarak yenilmez bir g olduunu ortaya koyma esastr. Kar tarafn en hassas, en zayf noktalarn ve yaam alanlarn hedefleyerek, kar tarafn gl olduu ynleri zayflatp etkisizletirerek, sistemi zora sokmay ve ilevsiz klmay hedefleyen ve siyasal zme zorlayan bir sava stratejisidir. HPGnin izledii strateji, szde Meru Savunma Stratejisi229, olarak gsterilmektedir. HPGdeki birliklerin rgtlenme biimi ve hareket tarzlar, ona biilen misyona gre dzenlenmi ve gler buna gre eitilmitir. ARGK birliklerinin says daha fazla, daha kabarkt. Birlikler nicel olarak daha kabark olduundan hareket tarznn daha ak ve daha ar olmasna yol ayordu. Bu da manevra kabiliyetini azaltyordu. ARGK bir halk ordusu mantyla olutuu iin nicelik ok daha ndeydi. Bu nedenle nitelik, eitim ve disiplin dzeyi biraz daha zayf kalyordu. HPG ise profesyonel ve modern bir gerilla gc olarak ifade edilmektedir. Nicelie nem verilmekle beraber, daha fazla nem arz eden niteliktir. ok
229 rgtn da kadrosunun ilk yaplanmalarnda uygulanan

stratejik savunma yntemi, rgtn denge aamasna geii iin gerekli zeminin olumas amacn tamaktayd. HPG yaplanmasnda dile getirilen meru savunma konsepti veya stratejisi, aslnda gelien siyasi ve blgesel olaylar erevesinde gerekletirilmi bir isim deiikliidir. Meru savunma stratejisi , rgtn tekrar silahl propaganda aamasna geldiini veya bu aama sayesinde varln uzun vadede devam ettirecei anlamna da gelmektedir. almamzda meru savunma stratejisi zerine deerlendirme yaplmamtr. Zira bu gibi sylemler net olarak anlalamamakta ve gei dneminin sylemleri olarak kalmaktadr.

119

daha gl bir yaam ve alma disiplinine, bir z disipline sahiptir. Yine askeri kltr bakmndan ok daha birikimlidir. HPG, iddet olgusunu askeri, ideolojik ve felsefi adan daha fazla incelemi, kavram bir yap gerekliine sahiptir. Sava sanat, sava tarihi, sava kltr bakmndan ok daha gl bir birikime sahiptir. HPG birliklerinin ARGKya gre daha mobilize, daha hafif, daha sratli, daha hareketli, daha disiplinli, daha inisiyatifli ve daha yaygn bir biimde olduu ifade edilmektedir. ARGKda glerin harekete geirilmesi ve askeri faaliyetlerin gelitirilmesinde merkeziyet daha belirgindi. Ama HPGde birimlerin inisiyatifi daha ndedir. Emir talimat sistemi geerli olmakla beraber bu yeni rgtleme biimi, birimlerimizi daha ok etkili ve inisiyatifli klmaktadr. Bu yzden zerk bir yapya sahiptir. HRKdan ARGKya ARGKdan da HPG ye geen gayri nizami harp veya gerilla tarz atma yukarda belirtilen hususlar erevesinde gsterilmeye allmtr. PKKnn da kadrosunun temel talar olan bu yaplanmalar, gelien ve deien artlar ierisinde kendilerini revize etmekte ve hayatta kalabilmenin yolunu aramaktadrlar. PKKnn ses getirici eylemlerinin ok olmas veya artmaya balamas rgtn ok glendii anlamna gelmez. Hilfna, rgtn zerinde ki duraan havay atabilmek iin yaplan propaganda amal eylemlerdir. Bu yaplanma ierisinde ARGKnn 1989-1994 yllar arasndaki iddet olaylar dnda yaplan eylemlerin byk ksm silahl propaganda amal ve rgtn dinamizmini salama amaldr. Ayrca rgt ierisinde 1

120

Haziran atlm olarak nitelendirilen sre hem rgtn ayakta olduu imajn vermek iin, hem de Irak savann sonularnn oluturduu makul ortamn frsat bilinerek karlmak istenmemesinden kaynaklanmaktadr. Son tahlilde diyebiliriz ki PKK iin da kadrosu ve da kadrosunun rgtlenmi hali olan bu yaplanmalar, rgtn oksijenidir. Bu yaplanmalarn gerilemesi rgtn hayati tehlikeye girmesine sebebiyet verecektir. Bu sebeple rgt bitirebilmek iin da kadrosunun yaplanmalarnn iyi bir biimde ve net tahlillerle ortaya konmas gerekir. Bu blmde da kadrosunun yaplanmalarnn rgtsel adan incelemesine yer verdik. Son blmde ise bu yaplanmalarn sosyolojik tetkiki yaplacaktr.

121

DRDNC BLM DA KADROSUNUN SOSYOLOJS

Gerilla bir kere balamaya grsn, aynen mantar gibidir, devaml fkrr toprak altndan. Ksacas kk kazlamaz bir gtr gerilla230

Dk younluklu atmalar yaand lkelerde, gerilla yaplanmalarnn silahl birliklerle bastrlabildii ve durdurulduu bilinmektedir. Ancak gerilla birlikleri ierisinde yleleri vardr ki, geni bir halk ynn arka bahesi olarak kullanmaya alr ve onlar potansiyel gerilla aday olarak grdnden srekli gen, dinamik ve yenilenen bir silahl gce sahip olur. Peki, bu gerilla birliklerinin i dnyas nasl bir yaplanmaya sahiptir ve hangi sebeplerle srekli mantar gibi oalmaktadr? lkemizde yllarca dk younluklu bir i atmaya yol aan ve Latin Amerika, Maoist in veya Vietnam Vietkong usulnden esinlenen ve bir eit gerilla yntemiyle terr yaratan PKK Da
230 ANT Dergisi, 7 Ekim 1969, s:145, Che Gueverann lm

yldnm mnasebetiyle yazlan yazdan

122

Kadrosu eyrek asrdr silahl eylemlerle blgesel atmann ba aktr olmu, zaman zaman gvenlik glerinden byk darbeler yemi ancak tekrar militan yetitirmeye ve savaa sokmaya devam etmitir. PKK Da Kadrosunun yllarca blgede atmalarn birincil aktr olmasnda ve blgeyi kaotik bir ortama sokmasnda grev stlenen militanlar daa karken ne amala kmlar ve ne bulmulardr? PKK ile yaplan mcadele yntemleri makro adan tetkik edildiinde, PKKnn sosyolojik adan deerlendirilmesinin yetersiz kald grlmektedir. Zira byle bir yaklam var olmu olsayd terr sorunu bu lde kemiklemez ve kklemezdi. lkemizde yaanan terr olaylarn aklarken veya bunlarla mcadele yollar aranrken daha ok refleksif yntemler kullanlm, sorunun toplumsal yn ikinci hatta nc plana itilmitir. PKK terr rgtnn silahl gc olan da kadrosu veya kendi ifadeleriyle gerillalarla mcadele edilirken, salt askeri ve polisiye tedbirlerle olaylara veya soruna yaklalmtr. Oysaki mcadelenin bir aya da nleyici mahiyet ieren tedbirler olmalyd. nleyici tedbirler vatandan veya devletin temel dinamiklerinin terrden zarar grmesini nleyici mahiyet arz eden birincil tedbirler alnmasdr. Alnacak tedbirlerin bir dier yn ise rgtn silahl birlii olan da kadrosunun zlmesini salayabilmek iin da kadrosunun sosyolojik veya sosyo-psikolojik zmlemesinin salanarak eleman temininin nne geilebilmesidir. Bunun yannda iktisadi ve eitim faktrlerinin de bu zaviyeden deerlendirilmesi gerekir. rgtn da kadrosunun oluumu aamasnda, gerillann hangi artlara haiz olmas gerektii tespit edilmi ve bu adan da kadrosunun ncelikle

123

fedakar olmas istenmitir. Bu hususla ilgili olarak Parti Tarihini anlatan Cemil BAYIK, PKK tarihi isimli eserinde bir rgt yesinin ideal profilini u rnekle emsal gstermektedir;231
Diyarbakrda Kemal arkadala, Fuat arkada gn a kalyorlar, kalacak yerleri de yok. Diyarbakr surlarnn zerinde yatyorlar. Drdnc gn Muhterem Biimliyle karlayorlar. Arkadalar lokantaya davet ediyor. Kemal arkada kendilerinin daha yeni lokantadan ktn sylyor. Tm srarlarna ramen gitmiyor ve daha sonra Fuat arkada; neden yaptn bunu? stelik az drt gndr yemek yememiiz. Hem de kendisi teklif etti. Kemal arkada, Fuat arkadaa; dua etki u anda yanmda silah yok. Eer olsayd, seni vururdum. Sen lm hak etmisin ve onursuzsun. Ben bu hareketin onurunu nasl bir yemee satabilirim? Evet beni tanyabilir, sevebilirdeAma yarn bunu baka yerde anlatrsa, bu benim iin lmdr. Ben midem iin bu hareketin onurunu ayaklar altna alamam

Yukarda anlatlan rnekte rgt yesi Kemalin rgte kutsiyet atfeder gibi rgt yceltmesi ve bunun iin lmeyi dahi gze alacak kararllkta olmasnn sebebi nedir? Kemali bir terr rgtne balayan nedir? Hangi fikir ve ideolojilerle tutunum salamaktadr? rgtn da kadrosunun temelini atan bu insanlarn kesin inanmlnn sebebi nedir? Bu sorular yantlayabilmek iin da kadrosunun tutunumunu salayan saikler irdelenmelidir. Doa artlarnn ve rgtn katl ierisinde rgt militanlarnn nasl ve neden rgt iin hayatlar pahasna savatklarn anlayabilmek
231 Cemil, Bayk PKK Tarihi, a.g.e. s;75 aktaran;

www.komaleciwan.com. Eriim tarihi; 04.12.06

124

iin rgte niin katlmn salandndan balayarak rgt ii sosyal ve psikolojik durumlarn inceleyerek bu soruya yant verebiliriz. (a) PKK Militanlarnn Da Kadrosuna Girmelerinin Nedenleri Da Kadrosunun sosyolojik adan tetkik edilmesi aamasnda ncelikle, rgte katlanlarn katlm sebebi ve sorunun balangcn deerlendirmek gerekir. rgte katlmn gereklemesi sonras tutunumun nasl salandnn da deerlendirilmesi gerekir. Bu hususla ilgili olarak rgt iinde 3,5 yl faal olarak grev alan Sami DEMRKIRAN rgte katlmn ve devamnda gerekleen hususlar u ekilde ifade etmektedir;232
Peki neden rgte katlm salanyordu? Gneydouda isizlik yznden rgtn eleman toplad bir dereceye kadar doru idi. Kimi macera yaamak, kimi gerekten devlet kuracana inand iin PKKya katlyordu. Gerilla romantizminin ykseltilmesi de zellikle byk ehirlerde etkili idi. Ezilmilik ve romantizm bayanlar daa eken en nemli faktrlerdir. rgte katlanlarn ounda daha ilk gnlerinde piman olduklar gzlerinden okunabiliyordu.nk kimine rgte katldktan sonra i verilecei ve ailesine maa balanaca, kimine dadaki insanlarn tamam "Mslman" diye tantlp bu mcadelenin vatani bir vazife olduu; kimine devlet kurulunca subaylk, kaymakamlk verilecei; kimine ise rgtn kobralar, sava uaklar vs. bulunduu sylenmi. Hatta bazlar dada otellerde
232 Sami Demirkran, rperten tiraflar, Turan yay., stanbul-

1996, s:222,223

125

kalacaklarn sanyorlarm. nlerine alt yanm, st hamur sa ekmei konulduunda gerekleri kavramaya balyorlar. Asl gerei kavramaya balamalar ise, atmaya girmelerinde oluyor. Yan banda arkadalar patr patr lmeye balaynca umutsuzluk girdabna dveriyorlar.

Yukarda belirtildii ekliyle rgte katlanlar, zamanla rgtn bir paras veya silah haline geliyorlar. rgte girmek veya girilen sre toz pembe ve idealizm kokan yntemlerle salanrken rgtten kmak ise ancak lmle son bulmaktadr. Bu durum da ister istemez rgt tek kapl bir labirent haline getirmektedir. zellikle rgtn da kadrosunda kamak kelimesi lmle e deer olduu gibi insani bir lmn de kesinlikle olmayaca anlamna da gelir.233 PKKnn da kadrosunun oluumu aamasnda daa kan ve yllarca silahl atmalarda yer alan eski militanlarn rgte giri sebepleri, yaadklar dnemin krk fay hatlarna sahip siyasi bulanklnn ve iinde bulunduklar sosyal karmaann sonularndan kaynaklanmaktayd. Bugn de benzer sebeplerle daa kan militanlar bulunmakta ancak rgtn esas yaplanmasn oluturan ve en iddetli terr eylemlerine sebebiyet veren terristler 12 Eyll dneminin ocuklar veya genlerinden olumaktadr. Bu dnem genleri niin terr rgtne, oradan da da kadrosuna kanalize olmulardr? Bu sorunun cevabn yllarca rgt ierisinde yer alm ve da kadrosunda silahl

233 Parti Tz Kurulu Dnemi- 1978 aktaran: zcan,

a.g.e., s:399; ayrca bkz: Selim rkkaya, Aponun Ayetleri, 14 Temmuz Yaynlar, s:159,160

126

eylemlerde yer alm Can Denizin hikyesinden esinlenerek verelim;234

hayat

Etrafmda silahl mcadeleyi savunan hareketler ve bu hareketlerin taraftar olan insanlar alabildiine fazlayd. Hemen herkes bir rgt taraftar ya da militanyd. ocukluk arkadalarm, tandklarm, akrabalarm, artk kim varsa bir rgte sahipti. Devrimci olmak bir modayd sanki. Herkes bu modaya ayak uydurmak iin rpnyordu. Tam olarak ruhunu anlatamayacam byle bir ortamda, ilk nceleri bu rgtlerden biriyle ciddi bir temasm olmad. Herkes bir rgte snmt da sanki ben, akta kalmtm. Devrimciydim ama ilikide olduum bir rgtm dahi yoktu. yle ki bu durumumdan dolay, evremdeki rgtl arkadalarm benimle alay ediyor., o dnemin yaygn tabiriyle SUCU diye glyorlard. in iin bir rgtm olmal diye dnyor olsam da, sanki bir eyleri bekliyor, belki de aryordum. Ve bulacam biliyordum.

Can Deniz ve onun gibi rgte katlanlarn yaad dnemi deerlendirdiimizde genlerin terre alet olmalarnn ne derece kolay olduunu ve iinde bulunulan artlarn buna zemin oluturduunu grebilmekteyiz. 1980 ncesi dnemde yaanan anari olaylarn Arcayrek u szlerle aklyor ve aresizliin oluturduu vahameti resmediyor;235
"Dalga dalga vuruyordu. Her gn vuruyordu. geilemeyeceine Artk,nne inanmaya

234 Can Deniz, Devrimciliimin Anatomisi Ve Tanrmz Apo,

Aksu matbaas, Ankara-1996, s:4 235 Arcayrek Cneyt Aklyor-7, Demokrasinin Sonbahar 1977-1978, Bilgi Yaynevi, stanbul-1985, s:431,432

127

balamtk.nsanlar ldryor, bombalar patlyor, okulda sokakta iyerinde yaam zehrediyordu. Anarinin altnda yatan gerekleri renmi olabilirdik. Sadan soldan gelen darbeler zerinde siyasal gr ayrmlaryla tartabilirdik. Fakat daha anlamls, anariye kar devletin gcnn yetersiz kaldn gryorduk Hepimiz kentte ak lokanta bulamadmz iin orduevine gidiyor karnmz doyuruyorduk. Karanlk bastktan sonra kentin sokaklarnda caddelerinde kimse yoktu

Bu kaotik ortamda Can Deniz gibi genler, aidiyet hislerinin tatmin olabilecei kaplar aramaya itilmi ve kendilerini, silahl terr rgtlerinin iinde bulmulardr. zellikle bunlar arasnda dou ve gney dou kkenli genler teki grlmenin verdii psikolojik ayrlmlk ve kimlik karmaasna kaplmalar sonucu olarak meru otoriteye ve devlete daha ok uzaklam sonu olarak potansiyel ayrlk haline gelmi veya zmnen itilmitir. PKK militanlarnn da kadrosuna giri srecinde silahl mcadele kavram baz militan adaylarna byleyici bir husus gibi grnmekte hatta rgte girmeden evvel silahla tanmaya balamaktadrlar. Yine Can Denizin hatralarndan faydalanarak rgte girmeden evvel silaha ve iddete olan tutkusunu u ekilde betimleyebiliriz;236
Bu arada kapitalizm, emperyalizm, faizm, art deer gibi daha ncesinde bilmediim yabanc kavramlar yzeysel planda tanmaya balamtm. Tm bu yeni ilgi ve heyecan noktalarna ramen, beni dayanlmaz bir ekilde
236 Deniz, a.g.e., s:5

128

kendine eke ey silaht. Ne yapp ne edip, elime bir silah almak, silah sahibi olmak yle birka gn saklamak istiyor, bunu dnmek bile kanm kaynatyordu. Belinde silah tayan arkadalarm vard. Daha ok onlarla birlikte olmaya, gezip-dolamaya alyordum. birka saatliine de olsa, belimde silahla dolamann heyecann tadardm

Silahn ve iddetin bu derece ehemmiyetli grld bir genlik iin gerilla, silahl direni, zgrlk iin savamak gibi kavramlar byleyici gelmekte ve albenisi kuvvetli bir tutunum oluturmaktadr. Silah kullanma ve bunun toplumsal adan belli bir deer ve neme sahip olmasnn perde arkasnda gemiten gelen alkanlklar olabilecei gibi, esasnda toplumsal sorunlarn davurumundan kaynaklanan problemler yatmaktadr. nsanlar Trk toplumunda niin silaha sarlr? Bu soruya Kknel u ekilde cevap vermektedir;237
Gvensizlik duygusu ya da bulunduu evrenin yaratt gvensizlik nedeniyle korku, kuku, phe ve tedirginlik iinde yaayan insan, silah tayarak gvenini arttrmaya alr. Korkunun kukunun yaratt saldrgan davranlar dorultusunda anlamsz, gereksiz durumlarda, ortamlarda silaha sarlr.

Yukarda belirtilen husus zellikle terr rgt yelerinin iinde bulunduklar durumu zetlemektedir. Gvensizliin bir toplumsal hastalk haline geldii lkemizde silah ve iddet bir k yolu ve zm olarak grlebilmektedir. Toplumsal
237 zcan Kknel (Prof. Dr.), Bireysel Ve Toplumsal iddet,

Altn Kitaplar yaynlar, stanbul-1996, s:154

129

gvensizliin ve sosyal iddetin238alabildiine art gsterdii lkemizde bata genler olmak zere farkl etnik kken veya kltrden olan yaplanmalar veya kendisini farkl bir kimlikle ifade etmek isteyen bireyler veya gruplar bu gvensizlik ortamnda kendilerini korumak ve gerektiinde saldrlara karlk verme hissine kaplabilirler.239 Bu durumda yine tek are ve k yolu olarak silah grlr. PKKnn silahl eylemlerinin organ olan da kadrosunun oluumunda, rgte katlmn salanmas ve bu minvalde tutunumun olumas sadece silah ve iddete olan temayln bir neticesinden kaynaklanmamaktadr. Bireylerin rgtlere ve bata PKKya(bilhassa daa kmak amacyla) girmelerinin farl nedenleri bulunmaktadr. Bu nedenlerin ortak noktas hemen hemen hepsinin belli karlar uruna yaplyor olmasdr. Kimisi kz arkada iin, ya da sosyal konumunu ykseltmek, kariyer edinmek iin ekonomik etken, aile ii sorunlar, evre uyumsuzluu, ksaca bir takm tepkiler zerinde hemen atelenip harekete geirilebilecek duygu faktrleridir. Bunlarn yannda, yaplm veya yapld dnlen hakszlklar karsnda biriken tepkilerin alternatif araylara dnmesi, toplumsal adaletsizliin ve gelir dalmndaki dengesizliklerin en sradan insann gnlk yaamn kuatmas, te yandan, insanlarn gelecee dnk umutlarn karartmaya ynelik olaylar, politikalar veya kart grlerin varl ve bu erevedeki dier etmenler bireyleri terre iten saiklerdir. 240
238 lkemizdeki sosyal iddet hakknda bkz: Orhan Trkdoan

(Prof. Dr.), Sosyal iddet Ve Trkiye Gerei, Meya yaynlar, Ankara-1985 239 Kknel, a.g.e., s; 98-99 240 Deniz, a.g.e., s:7-8

130

Terr rgtleri ierisinde lkemiz asndan en nemlisi ve ayr bir yeri olan PKKnn dier rgtlerden farkllklar bulunmakta, dinamik yaps ve pratik sahadaki gsteri ierikli ve propaganda dzeyi yksek eylemleriyle kendine has bir slup oluturduu grlmektedir. Bu durumun olumasnda ncl saik silahl birlikler ve militanlardr. Bu bakmdan terr rgtlerine eimli olan genler ve bireyler, etnik kkeni bata olmak zere baz sebeplerden tr PKKya tevecch gstermekte ve daa kp eylem yapmay arzulamaktaydlar. Can Denizin hayat hikayesinde de ayn durum gze arpmaktadr. Kendisi PKKya yneliinin sebebini u szlerle aklamakta ve PKKnn farkl ynlerini kendi yorumlaryla belirtmektedir;241
evremdeki rgtlerin arasnda kk bir grup olarak yer alan Apocular, daha tutarl, daha etkili ve daha ciddi bir oluum olarak dikkatimi ekmiti. Tavrlarna uygun keskin sylemleri, kk bir grup olmalarna karn, daha yksek kan sesleri, daha etki yaratc bir imajlar vard. Zamanla bu gruba duyduum sempatim artt. Bu grubun iinde etkin olan yakn arkadalarmda zaten beni kendi ilerine almak iin hazrlard. Dolaysyla Apocu olmam iin gerekli kpr de mevcuttu. Yani her ey bana balyd. Bu kprden adm atp grubun iine girmek pek zor deildi. Bu grup, Krtlere zgrlk, Bamsz Krdistan, Ulusal Sorun gibi ayr bir kkenin sylemi iindeydi. Trk olmama ramen, krt szcne taklmadm. Zaten bu dnem, TrkKrt gibi kken farkll iin deil, devrimcifaist ayrmndayd. Sosyalizmin hedeflenmesi yeterliydi. Bunun iinde silahl mcadele yolu benimsenmeliydi. Aradm ey buydu. Hi
241 A.g.e, s:8

131

tanmadm bu eye, sosyalizme aktm. Benim iin nemli olan, bu duygunun peinden komakt. Beni nereye gtrecei hi nemli deildi. Zaten nereye gtreceini dnemiyordum. Romantizm, beynimi esir almt sanki!

PKKy farkl klan en nemli husus silahl militanlarn aktif olarak iddet eylemleri yapmasdr. Ayrca yukarda Can Denizin hayat hikayesinde belirttii hususlar yalnzca bir militann hikayesidir ve dogmatik bir bak asna yol amamaldr. ok farkl sebeplerle rgtn silahl birimine giren militanlar bulunmaktadr. Deniz bunlardan sadece birisidir. rgtn eleman temininde avantaj olarak kulland iki ynl sylem ve propaganda yntemleri, kurulu aamasnda verimi arttran nemli bir faktr olarak grlebilir. Hem sosyalizm, hem de krt ayrlklndan dem vurarak geni kitlelere hitap edebilme potansiyeline sahip olmulardr. deoloji balln salanabilmesi iin ncl faktrdr. Bu bakmdan PKK bir ok kanaldan militan elde etmenin yollarn ararken ideolojiye byk nem atfeder. deoloji PKK iin, rgtn benzinidir, projektrdr, klavuzudur, karanlkta n aydnlatan bir dr. 242 PKK da kadrosuna kmak rgte yeni girenler iin bir ayrcalk ve stnlk vesilesi olarak grlmektedir. Can Denizin hayat hikayesinde rgte girdikten sonra gerilla olmak ve daa kmak u ekilde alglanlm ve ifade edilmitir;243
Gerilla olacaktk. Metropolde kendimizi yetitirip, Krdistana gerilla olarak gidecektik. Dalarda gerilla mcadelesi verecektik. Artk
242 Anonim, Kiilik, Dnm zerine Kimi Vurgular 3

zgr Halk Dergisi (say:119-2001) s:50 243 Deniz, a.g.e. s:10

132

btn hayalimiz buydu. Krdistana gitmek ve gerilla olmak Asl mcadeleyi Krdistann ehirlerinde, dalarnda verecektik. O nedenle bulunduumuz metropolde, daha ok, bir kamp eitimindeymi gibi davranyor ve buna gre hareket ediyordukArtk PKKl idik. Kimse bizi durduramazd. Devrimci duygularmz sarho olmutu sankiDevletin gc iyice klmt gzmzde.

Silahl birliklere katlmak rgte yeni girenler iin afyon tesiri yapabiliyordu. Bu durum sadece PKK iin geerli bir husus deildir. PKKnn yan sra 12 Eyll ncesinde bir ok terr rgtne giren yeni elemanlarn veya rgt yelerinin baklar da bulanklam, topik fikirler gzlerini boyamtr. rgtlere girenler ve bilhassa militanlaanlarn alglamalar tek tip haline gelmekte, bazlar iin gnll, bazlar iin kerhen de olsa robotlama sreci balamaktadr. PKKnn kurulu veya souk sava ncesi dnemdeki rgt yelerinin alglamalar ile sol rgt yelerinin alglamalar benzerlik arz eder. Peki, sosyalist fikirlerle oluan terr rgtlerinde dnyay alglama ne ekilde olmaktayd? Bu soruya Hasan Cemal u ekilde cevap vermektedir;244
bir zamanlar herkesin dnyaya senin kendi pencerenden bakmasn istedin. Kibirliydin. Yalnz senin dncendi geree hakim olan. yle sanyordun. Ve gnn birinde yle bir dzen kurulacakt ki, herkes zgr olacakt ama herkes torna tezgahndan km gibi tek tip dnecekti. Ka dzenine girecekti toplum. Oysa dnyaya herkes farkl bakar. Bu yaln
244 Hasan Cemal, Kimse Kzmasn Kendimi Yazdm, Doan

Kitaplk, stanbul-1999, s:25

133

gerei renmen, kabullenmen,aclarla geen bir zamana mal oldu.

Genlerin ve bata niversite rencilerinin silaha sarlmalar veya rgtlere ynelmeleri iinde bulunulan dnemin getirdii etkilerin bir sonucu olarak da grlebilir. PKKnn altyapsnn oluumu bu dnemin kaotik durumunun bir tezahrdr. Bu dnemi PKKnn st dzey yneticisi Duran Kalkan kendi fikir ve ideolojileri erevesinde u szlerle aktarmakta ve genlerin niin daa ktn belirtmektedir:245
Genler 1960'larn sonunda Trkiye'nin ynetili tarzna itiraz ettiler. Trkiye'nin iyi ynetilmediini, bask ve smrnn giderek arttn, Trkiye'nin ABD'ye baml hale getirildiini" sylediler. Bunun iin yollara dtler, sokaklara dkldler, meydanlar doldurdular, okullar, niversiteleri ikal ettiler... Ne yaptlarsa seslerini duyuramadlar. lkeyi ynetenlere itirazlarn ulatramadlar. Ayn genler, bunun zerine ve ayn gerekeyle 1970'lerin bandan dalara ktlar. Silaha sarlmak zorunda kaldlar. Seslerini byle duyurabileceklerine inandlar. "bamsz ve demokratik Trkiye" iin silaha sarldklarn ilan ettiler. Seslerini duymayan ve itirazlarn dinlemeyenlere kserek daa km oldular. Ancak devlet, bu kez genlerin sesini fazlasyla duydu; daa k biraz da abartarak ciddiye ald. Trkiye'yi bamsz ve demokratik yapmak istediklerini syleyen genlerin itiraz ve isteklerine bakmakszn zerlerine ordusunu srd. Nurhaklarda, Kzldere'de, gen devrimci insanlar acmaszca katletti. Kimisini idam sehpasna karrken, kimisini de Diyarbakr zindannda ikencede katletti.
245 http://www.hpg-online.net/tr/guncel_yazilar/guncel eriim

tarihi: 25 Aralk 2006 saat:12:30

134

Bu bocalay 1970'li yllarn sonunda Krdistan'da ald. Trkiye' den daa k baaramayan genler, bu kez Krdistan' da PKK ile daa k denediler. 1970'lerin bandaki tecrbeyi edinmi olsalar da, bu daa kta da zorlandlar. zerlerine ordu, Mara katliam ile Aralk 1978'den itibaren artarak srld. Skynetimleri 12 Eyll askeri darbesi izledi. Daraalar ve ikence haneler daha ok altrld.

rgt ierisine ilk adm atan yeler, kendilerini fildii kulelerinde grmekte ve ayrcalkl olmu bir insan hissiyatyla toplumlarn, lkenin ve hatta dnyann mhendisliine soyunabilmektedirler. Tm terr rgtlerinde, rgte yeni girenler bu hislere sahip olabilmekte ve zamanla bu dnce veya hayal onun kabusu haline gelebilmektedir. Renber kod adl rgt yesi hayalleriyle yaad gerekleri ksaca u szlerle zetlemektedir;246
niversite yllarnda rgte byk hayallerle katldm. Onlar birer karde birer nder olarak gryordum. Bitlis blgesinde Bilge diye bir komutan vard. Tehditle benimle ilikiye girmiti. ok utanyorum

rgte byk hayallerle giren militanlar da kadrosuna karken farkl bir ortama girmenin verdii farkl hisleri yaamaktadrlar. Bu hisler iinde merak, silahl mcadelenin kendisini onore etmesi, da artlarnn zorluu, rendikleri teorik bilgiler vs. bulunmaktadr. Belki de militanlarn bazlar iin daa karken yaadklar en byk ac evinden ayrlmak ve uzaklamaktr. Gemite
246 Sami Demirkran, hanetler emberinden Kurtulu, Kamer

Yaynlar, stanbul-1998, s:237 Da kadrosunda "fiili livata" olaylarnn yaand bilinen bir gerektir.

135

yaptklarndan dolay geleceinde sadece PKK planlar yapmak zorunda olduunu dnen yeni militanlar, hayallerini ve ideallerini de bu yne kanalize ederler, aksini dnmek, yanldklar tahayyl etmek bile onlar kmaza sokar. rgte ilk giri yapan yeler, da kadrosuna girmeden evvel, ehirlerde baz eyaletlere sokulurlar, bu eylemlerin amalarndan birincisi yeni yenin eylem yapmaya almasdr. rgte yeni katlan yelerin ilk eylemlerini yapmas, onlarn sivil hayatta aranan birisi haline gelmesine ve bu sebeple toplumdan tedricen izole olmasna yol aar. Bu sebeple rgtn da kadrosuna girecek elemanlar, rgte giri yaptklarndan itibaren uygun kvama gelinceye kadar, psikolojik ve teorik yntemlerle gdml hale getirilir. Devamnda istenilen grevleri srasyla yapmaya balar. Grev ve yaplacak eylem hakknda yorum ve eletiri getiren yeler cezalandrlarak trplenmektedirler. Gelecei mphem olan, gemii ise lekelenmi olan gen militan daa kt sreci u szlerle aklamakta ve zafiyetlerini de kelimeler arasnda vermektedir;247
ocukluumun getii yerden ,ailemden , beni bir anda koparp ayrveren bindiim otobs deil, geride braktm olaylard.Krdistana gidiyordum. Her hangi bir ey iin deil, gerilla mcadelesi vermek iin gidiyordum. Yarn ne olacan hi bilmiyordum. Ben, o an yayordum. Mcadele iinde her trl atakl gsterip, n bir militan olmalydm. Zaten bizler, ncydk. Krdistana gidip, halk rgtleyip , ulusal kurtulu mcadelesi yolunda ayaa kaldracaktk.
247 Deniz, a.g.e., s: 12

136

PKKnn silahl birimleri bata olmak zere giri yapan yelerin rgte girme sebepleri dnem dnem farkllk gstermekte ve yelerin ok farkl sebeplerle rgte girebildii bilinmektedir. Can Denizin rgte giri servenini paralar halinde naklettikten sonra, rgte farkl ortamlardan, farkl sebeplerden dolay girenlerin hayat yklerinden kesitlerle PKKnn ideolojisinin ne derece mulk olduunu greceiz. PKKya yaplan katlmlarn ok farkl sebeplerden olabildiini belirtmitik. zellikle gerilla yaplanmas olarak gsterilen da kadrosuna katlmlarn gnll veya zorla gerekletirildii bilinmektedir. rgte katlmn sebeplerini sosyopsikolojik adan aklayabilmemiz iin rgte katlacak olan bireylerin, rgte temayl gstermelerinin nedeni sorulur. Bu soruya verilecek cevapta, bu kiinin eksik veya zafiyetlerinden dolay oluan boluklarn veya eksikliklerin doldurulmas yada tatmin edilmesi amacyla terr rgtne temayl gsterdiklerini greceiz. Bu adan durum deerlendirmesi yaptmzda insanlarn ihtiyalarnn, arzularnn veya isteklerinin karlanmamas veya eksiklii karmza kar. Tm terr rgtlerinde olduu gibi PKKda kazanmay planladklar ve militan olarak daa gndermeyi dndkleri bireylerle gerekli diyalogu ve samimi ilikiyi salayabilmek iin fizyolojik, psikolojik ve sosyal ihtiyalarna hitap etmektedirler.248 PKKya katlan ve oradan da silahl birliklere geen rgt yeleri ok eitli sebeplerle rgte
248 Necati Alkan, Genlik Ve Terrizm, TEMUH Yaynlar,

Ankara-2002, s:162

137

katlmlar, byk umutlar, beklentiler ve hayallere kaplmlardr. Farkl sebep ve isteklerle rgte giren bir ok militan bulunmaktadr. Bunlarn bir ksm sonradan piman olmu ve yasalardan faydalanarak dadan inmilerdir. Bunlardan birisi olan Abdlkadir AYGAN rgte giri srecini u szlerle dile getiriyor ve farkl bir hayat hikayesini de bizlere gsteriyor.249
bazlar gibi kandrlarak rgte girdim demeyi samimiyetle drstlkle badatramyorum. Byle syleyen kii kendi kendini aldatmaktadr. o gnk koullarda ben sa kesime duyduum kin dolaysyla solcu olarak bilinen grupla birlikte hareket ediyordum.

Abdlkadir Aygann szn ettii bu dnem 1974-1975 yllardr.250 Bu yllarda dorudan Apocular olarak bilinen PKKya girmemi olmas normaldir. Bu dnemde Apocular gz nnde grnmeyen ve silik bir sol-krt orjinli rgt olarak biliniyordu. lerleyen dnemde PKKnn faaliyetlerine hz vermesi ve kabuundan kmas, bir ok Marksist-Leninist rgt yesinin veya sempatizannn PKKya kanalize olmasn salamtr. zellikle bunlar arasnda dou ve gneydou kkenli olanlar byk oranda Apoculara ynelmilerdir.251 Aygan savunmasna u szlerle devam ediyor;252
249 6.Kolordu ve Skynetim Komutanl 1 Nolu Askeri

Mahkeme Bakanlna (Adana) verdii savunmasndan nakledilmitir. Aktaran ; lgnlktan Saduyuya: tiraflar Anlatyor Forum Yaynlar, Ankara-1987, s:101-102 250 A.g.e. s:100 251 Ayrntl bilgi iin bkz: Bayk, a.g.e. s:24-30 252 lgnlktan Saduyuya a.g.e. s:102

138

Solun yapt propagandann beni etkilemesinin baz zel nedenleri vard. Bunlardan en nemlileri; 1. Geimini rgatlk ve amelelik yaparak zar zor salayan bir ailenin ocuu olmam (ekonomik nedenler) 2. Yurdumuzun dier yrelerine nazaran geri kalm olan ve kendine haz baz zellikleri bulunan gneydoulu olmam, (etnik yap faktr) 3. ocukluumdan beri zaman zaman ailemden kopuk yaamak zorunda kaldmdan, kendimi bolukta hissetmem, dini ve milli dnce dorultusunda eitim almam olmam, (eitim faktr) 4. Genlik dneminin balangcnda karlatm sorunlar yoksul aile ocuu olmam dolaysyla zememi olmam. (fakirlik ve yoksulluk faktr) 5. Ar duygusal ve arkadala byk nem veren bir ahsiyete sahip olmam.(psikolojik faktrler) 6. En nemli nedenlerden birisi de, o dnemde memleketimizin byk alkantlara sahne olmas ve vatandalarn eitli dman kamplarna blnm olmas idi. Hepimizin mahede ettii gibi o tarihlerde arada kalmak bir bakma daha riskliydi. Tarafsz insanlarn sk sk hayatn kaybettii hepimizce bilinen bir gerektir.(toplumsal sorunlar)

Aygann rgte girme nedenleri arasnda en nemlilerinden biri olarak gsterdii husus olan, memleketin ahvalindeki kaos ve karmaann insanlar tarafsz olmaktan uzaklatrd ynndeki ifade, o dnemin en yaln gereidir. lkemiz bu dnemlerde biz ve onlar253 ayrmna ok keskin bir ekilde maruz kalm, ithal fikir ve ideolojiler
253 engn Kl, Biz Ve Onlar, Trkiyede Etnik Ayrmclk

Metis Yaynlar, s:13,19,25

139

kardei kardee dman edecek hale getirmi ve lke hzla kamplamaya doru itilmitir. 254 Aygan;
Hemen hemen her gen insanda olduu gibi; bir aray ierisinde olmam. Bilindii gibi 16-17 ya dnemi insanlarn hayatlarnn en alkantl dnemini kapsar. Bu adaki bir insan srekli bir aray ierisindedir. Henz kiilik oturmamtr. Bu durumdaki bir insan henz ilenmemi bir madene benzer

PKKya girmeden evvelki genel durumunu ve sol rgtlere eilimini aktaran Aygann PKKya giri srecinde rgtn propagandasndan255youn bir ekilde etkilendiini ifadelerinden anlyoruz. rgte giren bir ok militan, propaganda grubun yani cephe faaliyetleri erevesinde eleman temini ve PKKnn reklamn yapan gruplarn etkisinde kalmtr. Aygan;256
1976 ylna kadar henz sol rgtler ierisinde tercih yapmamtm. Diyebilirim ki hepsiyle alakadar oluyordum. Bu durum 1976 ylnda Haki KARERin benimle tanmas ve ilgilenmesi ile son buldu. Gneydoulu olmam dolaysyla Haki KARERin yapt blc propagandadan etkilendim ve o zaman sylenildii gibi Krdistan Devrimcisi ulusalc (yani Apocu) olmaya karar verdim. Haki KARER ve Abdullah CALANn kardei Osman CALAN zerimde itina ile durup beni bir sre teorik eitime tabi tuttular. Sz konusu eitimi ad geen ahslar
254 12 Eyll ncesi lkenin genel durumu hakknda bilgi

edinmek iin bkz: Mehmet Ali Birand, 12 Eyll, Saat:04:00, Karacan Yaynlar , stanbul-1984 255 PKKda Propaganda konusu iin bkz: PKK, Propaganda Grubu, EGM. DB Yaynlar, No:39, Ankara-1995 256 lgnlktan Saduyuya, a.g.e. s:102

140

tarafndan rgt evlerinde, Marksist-Leninist kitap ve brorleri okuyarak grdm.

PKKnn kurulu srecinde teorik eitimlerinde okutulan baucu kitaplar genel olarak MarksistLeninist erevedeki kitaplar ve Latin Amerika, Vietnam ve Maoist indeki gerilla teorisyenlerinin eserlerinden olumaktayd. Ancak 1990l yllardan sonra rgtte teorik eitimin tek kayna calan ve onun eserleri haline gelmeye balad. Bu durum rgtn teorik altyapsn zmnen "Apoizm" gibi "narsizm" kokan arpk bir ideolojiye srklemeye balad.257 Teorik eitimin orjini deimeye ve farkllamaya balamas beraberinde ilk dnem rgt yeleriyle sonraki dnemlerdeki rgt yeleri arasnda rgte olan tutunumun farkllklarna yol amtr. ekirdek kadrolar ierisinde Abdullah calana mutlak sadakatle bal olmayanlar daha ok Marksist-Leninist izgiyi nemsemiler ve yoldalk onlar iin temel dstur olmutur. Aygan ifadelerine u szlerle devam ediyor;258
1976 yl sonbaharnda Haki Karer ve Osman calann o zaman devam etmekte olduum Adana Motor Meslek Lisesinden ayrlp Gaziantepin Nizip ilesindeki ailemin yanna gittim. Nizipte bulunan Apocularla tanmam akrabam olan Mustafa Keser salad. Burada belirtmekte yarar grdm bir nokta var; Apocularla ilikilerimin geliip pekimesinde akrabam olan Mustafa Kesere o zaman duyduum saygnn ve akrabalk bann byk rol olduunu syleyebilirim. Ayrca rgtn
257 Bu konuyla ilgili olarak bkz: Selim rkkaya ,Aponun

Ayetleri, 14 Temmuz Yaynlar, s;34,56,78145 258 lgnlktan Saduyuya, a.g.e. s:102-103

141

lideri ve kurucusu Abdullah calan ile aile akraba oluumuz beni bu rgte daha da yaklatrd. Zira bilindii gibi toplumumuzda, zellikle gneydou blgesinde akrabalk, airetlik ba ok kuvvetlidir.

rgte yeni giren yelerin katlmlarnn nemli sebeplerinden birisi de akrabalk, airet balardr. Aygann ifade ettii gibi gneydou blgesinin akraba ve airet yaplanmasnda ileri derecede asabiyet duygusunun259 mevcut olduu bilinmektedir.Aile, akrabalk ve airet yaplanmasndaki ar ballk duygusu PKKnn eleman temininde ksmi olarak etkili olmutur. Ancak PKKnn aile ve airet yaplanmasna bak ok scak deildir. Gneydou ve Dou Anadoludaki aile ve airet yaplanmasnn rgtn eleman temininde olumsuz bir ok yn de bulunmaktadr. Aile ve airet yaplanmasnn bireyler zerinde nemli derecede sosyo-psikolojik tesirinin ve ynlendiriciliinin bulunmas PKK gibi rgt yelerini tek tipletirmek ve yalnzca kendine balamak gibi amac olan bir rgte ters dmektedir.260 Aygan rgte katlm ve silahl birime yani da kadrosuna gei dnemini u szlerle aktarmaya devam ediyor;261

259 Asabiyet kavram iin bkz; bn-i Haldun, Mukaddime-1,

Dergah Yaynlar, Haz; Sleyman Uluda, stanbul 2005(4.basm) s:94-96 260 Gneydou Airet ve Aile yaplanmas hakknda sosyolojik bir bak as kazanabilmek iin bkz: Ziya Gkalp, Krt Airetleri Hakknda Sosyolojik Tetkikler, Toker Yaynlar, stanbul-1999; ayrca bkz: Orhan Trkdoan, Dou Ve Gneydou Kabile-Airet Yaps, IQ Yaynlar, stanbul 2005, 261 lgnlktan Saduyuya, a.g.e. s:103

142

Blc terr rgtne giriim, komnist ideolojiye ilgi duymam esas olarak yukardaki etkenlere dayanr. unu tm samimiyetimle belirteyim ki, bir ok insan gibi ben de bu yola girerken meseleleri yeterince inceleyemedim, aratramadm. Zaten o kapasitede deildim. Kulaktan dolma bilgilerle birka kitap okuyarak yola ktm. Marksist-Leninist klasikleri sistemli okumam mmkn olmad. rendiim eyler blk prk bilgi krntlarndan teye gitmemitir.

rgte giren yeni elemanlar ierisinde fikri altyaps sadece rgtn slogan ve ideolojilerinin temel eserlerini okuyup ve bu erevede muhakeme yaptktan ve bir sonuca ulap ite doru rgt bu diyerek PKKya ynelen militan says ok azdr. Aygan bu hususun tipik bir rneidir. Teorik bilgi ve altyap byk oranda rgte katlm yapldktan sonra gerekletirilir. Doal olarak bu durum bireyin ideolojisinin merkezinde rgtn gstermek istedii fikir, ideoloji ve teoriler bulunur. Alternatif dnceler ise eitli sulamalarla dlanr. PKK ilk dnemlerinde ideoloji olarak Marksist-Leninist, Krdistan proletaryasna ve halkna ballk gibi sylemleri kullanmtr.262 Aygan rgte giriinde kendi zafiyet ve hatalarn gsteren zeletirilerle ifadelerine u szlerle devam ediyor;263
uras bir gerektir ki, iyi niyetli oluum ve ar duygusallm da beni blc terr rgtnn
262 PKKnn fikri temeli ve ideolojisi iin bkz: Abdullah calan,

Manifesto, Krdistan Devriminin Yolu, Almanya-1984, ayrca bkz: Krdistan Ulusal Kurtulu Problemi Ve zm Yolu, Almanya-1982, s:150-160 263 lgnlktan Saduyuya, a.g.e. s:103

143

kucana iten sebeplerden biri oldu. nme yle bir topya sergileniyordu ki, hmanist ve duygusal olan bir insann bundan etkilenmemesi imkanszd. nk, gelecekte vaat edilen ey ezen ve ezilenin olmad, alk ve isizliin olmad, insanlarn kardee bir arada yaad, teknik ve insan emeinin birleerek tabiat zerinde hakimiyet kurduu, her milletin ve her aznln kendi kaderini zgr iradesiyle tayin ettii bir dnyayd.

Terr rgtne giri srecinde bireyler zerinde rgtn yapt en nemli psikolojik harekat yntemi264, hedef seilen bireyin etkilenmesi amacyla rgtn insani bir dava uruna mcadele verdiini ve ezilen, ac eken, muzdarip insanlardan teekkl etmi bir grup gibi gstermek ve bylece yeni rg yesi aday duygusal ynden zayf karnlarn tespit edip etkilemektir. Aygann ifadelerinde yer verdii gelecekte vaat edilen ve insana gzel grnen hususlar, bata ezilenlerin olmayaca, alk, isizlik, kardelik gibi hususlarda yaptklar vurgu, rgt yelerine veya ye olmaya aday olan kiilere bir ideal, ama ve hedef verir. Bu ideal, ama ve hedefleri gerekletirme de motive edici bir husustur. 265 Aygann rgte ve oradan da daa gei srecinde etnik kimlii veya gneydoulu olmas hususunun rgt tarafndan nasl kullanldn ve rgte eleman almann en byk propagandasnn bylece yapldn vurgulayan ifadeleri u 266 ekildedir;
264 Terr rgtlerinde yaplan psikolojik sava ve harekat

yntemleri ve bunlara kar alnacak tedbirler konusunda bkz: Necati Alkan, Psikolojik Harekat, TEMUH Yay. Ankara-1998 265 Edgar H. Schein, rgt Psikolojisi, TODAE Yaynlar, (ev: Mustafa Tosun), Ankara-1978, s:104-105 266 lgnlktan Saduyuya, a.g.e. s:103

144

Blc rgtn en ok istismar ettii konulardan birisi de gney dou Anadolunun zel durumuydu. Bu blgenin geri kalmlnn tek sorumlusu olarak Trkiye Cumhuriyetini gsteriyordu. Konutuumuz lehenin farklln, giyim kuamn yreye hasln, rf ve adetlerin deiikliini gemite bu blgede yerel otoritelerce kartlan isyanlarda madur olan, len, baka yerde mecburi iskana tabi tutulan insanlarn konumunu abartarak ve kendinden olmayan eyleri de katarak propaganda yapan Apocular, konutuklar insanlar etkilemede baarl oluyorlard"

Yllarca gneydou sorunu, krt sorunu, krtlk meselesi vs. gibi isimler altnda kronikleen ve kemikleen ve bir problem haline gelen bu sosyal krlma, PKKnn en byk propaganda malzemesi olmutur. Da kadrosunun bu alanda en nemli grevi silahl propaganda yapmak olmutur. Silahl eylemler ile zora bavurarak, korku ve panik yaratmak suretiyle kendi lehlerine zoraki bir sempati yarattlar. Da kadrosunun halk arasnda korku merkezli sempatik grn beraberinde dou ve gneydouda genlerin daa kmalarndaki en nemli faktr olmutur. Trk sinemalarnda bir klasik olan Davaro filminde, daa kp ekya olan kiiye gsterilen sayg aslnda gneydoudaki sosyolojik gereklii ksmen tebih nezdinde olsa da ortaya koymaktadr.267

267 Sami Demirkran, PKK, Olaylar-Belgeler-Hatralar, Kipa

Yaynlar

145

Aygan rgte giri srecinden itibaren da kadrosuna geiinde ne gibi faaliyet ve grevler stlendiini u szlerle aktaryor;268
Bir ok terr rgtnn tarihinde grld gibi eylemler basitten karmaa doru bir rota izledi. Masumane istekler ve hak arama temelinde balatlan propagandalar giderek yerini ufak apta eylemlere ve daha sonra bir ok insann hayatna mal olan, suikast, bombalama vb. eylemlere yerini brakt. Blc rgtn ierisinde yer almaya baladm 1977 yl ilkbaharndan itibaren ilk nceleri bildiri dattm, duvarlara yaz yazma, afi asma gibi eylemler iinde yer aldm. 1977 yl sonunda rgt eflerinin talimat zerine ilk cinayetimi iledim.

rgte yeni ye olmu kiiye duygularna hitap edecek ekilde yaklatktan sonra zihinsel adan militan kvamna gelebilmesi iin rgtsel yaynlarla beslenir, duygusal olarak da rgtsel propagandalar ieren sloganlar, marlar, mzikler, teyp-video kasetleri ve CD ler araclyla beslenmektedirler.269 PKKya yeni girmi bir yenin militan kiilii kazanmas iin yaad sreci hatralaryla ifade eden Aygann yaadklarn deerlendirdiimizde benzer ifadeleri rgte yeni girmi bir bireyin ilerleyen srete silahl eylemlere yneliini Alkann aktard ifadelerle aklayabiliriz;270
Dnce ve duygu boyutu her geen gnle birlikte beslenen bir bireye, davran boyutu olan silahl eylemlere bir hazrlk tekil etmesi
268 lgnlktan Saduyuya, a.g.e. s:105 269 Alkan, a.g.e. s:180 270 Sempatizan Kazanma Ve Kadro Yetitirme-1, s.197,

aktaran ; Alkan, a.g.e., s:183

146

iin, iine ekildii grupla beraber afi asma, yazlama, pullama, kulama, bildiri datma, pankart asma ve mitinge katlma gibi faaliyetlerde grev verilir.

Aygann ifadelerinde Can Denizde olduu gibi silaha kar zafiyeti olduunu belirtiyor ve da kadrosuna girmesinde bu zafiyetlerin kullanldn aklyor. Aygan;271
Gneydouda yaayan bir ok kimse gibi benim de silaha kar ar zaafm vard. Silahsz olduumda kendimi ok gsz hissediyordum. Bu zaafm bilen arkadalarm, beni askeri alanda altrmaya baladlar. Blc propaganda ile Marksist-Leninist teoriyi ieren kitaplar dnya grm, felsefi dncelerimi hayli sarsm ve etkilemiti. Yaantmda karlatm olumsuzluklar, hakszlklar beni karamsar ve isyankar yapmt. Ailemle bir trl uyumluluk ierinse giremiyor ve birleemiyordum. Okul hayatmda ve evremde arkada canls olarak bilinirdim. Yaratlmn gerei devaml zayflara yardmc olma, hakszla tepki duyma gibi zelliklerim vard. Okuldan ayrlnca ok sevdiim atletizm sporunu da brakmak zorunda kalmtm. Bu durum bende bir huzursuzluk yaratyordu. Bir aray ierisindeydim. Kendime yeni arkada evresi edinmeliydim. Ne yazk ki kendime arkada evresi olarak beyni ykanm, gz dnm Apocular setim.

Terr rgt PKKya girmesine zemin oluturan hususlara genel hatlaryla deinen Aygan, ideolojik ve felsefi adan materyalizme kaplmasnn sonucunda bir ok rgt mensubu gibi
271 lgnlktan Saduyuya, a.g.e. s:105

147

robotlatn belirtmektedir.272Aygann rgte girmesine sebebiyet veren hususlar zel ve genel sebepler olmak zere iki balk altnda incelemekte ve ifadelerinde u ekilde belirtmektedir;273
Beni yasa d Apocu rgte katlmaya sevk eden nedenleri, o dnemde yurdumuzun iinde bulunduu ac durumu, rgt iinde ki durumunu ksaca izah etmeye altm. Yukarda ki aklamalarmda da grlecei gibi yasa d rgte giriimin zel ve genel nedenleri vard. zet olarak tekrarlamak gerekirse; zel Nedenler; Ailevi durumum Yaratlmdan kaynaklanan nedenler Gneydoulu oluumdur.

Genel Nedenler; 12 Eyll 1980 harektndan nceki dnemde Devlet otoritesinin zaafa uramas sonucu yasad, blc-ykc rgtlerin memleketin bir ok yresinde otorite boluundan yararlanp vatandalar zerinde hkimiyet kurmu olmas, Anariye kar alnan tedbirlerin yetersiz kalmas, memlekete vatandalarn eitli kart cephelere blnm olmas, Blgeler aras kalknmadaki dengesizliin bir ksm vatandalarda yaratt honutsuzluk sonucu baz vatandalarn kkrtmalarla iktidara dman olmas, D mihraklarn yurdumuzda anariyi ve terr krkleyip el altndan finanse etmesi sonucu rgtlerin glenmesi,

Aygann balklar halinde verdii genel ve zel nedenler 12 Eyll ncesi genliin terre
272 A.g.e., s:106 273 A.g.e., s:109-110

148

temaylnde ki en nemli sebeplerdir. PKKda st dzey grev alm kiilerde benzer nedenleri ifade etmektedirler. Bu bakmdan PKK Diyarbakr Blge Sekreteri Hdr Akbalk unlar ifade etmektedir;274
ocukluk dnemini geride brakp, genlie adm attmz yllarda, artk toplumsal meselelere de ilgi duymaya baladk. Ailemiz de ve evremizde rendiimiz eyler bizi tatmin etmiyordu. Okullarda da aradmz bulamyorduk. Genliimizin bu dnemini ok iyi deerlendiren komnistler, genlerin tecrbesizlikleri ve heyecanlarndan istifade ederek, gelimelerin nnde engel olarak grdkleri dini ve milli duygular zayflatmak ve giderek yok etmek suretiyle dnce alannda bir boluk yarattlar. Milliyeti dnceler yerine enternasyonalizmi, milli ahlak yerine proleter ahlaki dedikleri komnist ahlak yerletirmeye altlar. Btn bunlarn yan sra ekonomik, sosyal ve siyasal meseleleri istismar edip, tek kar yolun komnist ideoloji olduunu kabul ettirdiler.

Hdr Akbalkn ifadeleri ile paralellik arz eden bir dier ifadede PKKnn Tunceli sorumluluunu yapm olan Yldrm Merkit tarafndan verilmektedir. 12 Eyll ncesi lkemizde eitimin amacnn arpkln ve genleri rgtlere kanalize edebilecek zeminin nasl olutuunu Merkitin u ifadeleriyle daha net anlyoruz;275
Tunceli Lisesibir eitim kurumu deil, Marksist felsefeye hizmet eden, komnist ve blc rgtlere militan yetitiren bir enstit
274 Orhan Trkdoan, Sosyal iddet Ve Trkiye Gerei

Maya yaynlar, Ankara-1985, s:308 275 A.g.e., s:308

149

haline gelmitirdier orta dereceli okullar, hatta ilkokullar bile Tunceli Lisesinden farkszd retmenlerin byk bir ksm ocuklara alfabeden nce, bal olduklar rgtn sloganlarn retmekte idi.

Yukardaki ifadelere yer verdikten sonra PKKda komutanlk yapm ve aktif grevler alm, ayrca da kadrosunda nemli eylemlere katlm Sami Demirkrann rgte nasl, hangi artlar altnda ve niin girdiini kendi otobiyografisinden istifade ederek nakledecek olursak, daha nceki rneklerle paralel olduunu greceiz. Demirkran daa kmadan evvel ve ktktan sonra neler yaamtr? Ne ekilde rgte girmitir? Bu sorulara hayat hikayesinin ierisinde cevap vererek unlar ifade etmektedir;276 Ben ilk ve orta renimimi Bitlisin Hizan lesine bal Hizan Lisesinde yaptm. Daha orta blmde iken PKK ismini duymu, herkes gibi bende militanlarn gerilla kimliine brnp yaptklar eylemlere merak salmmdr. Kim olduklarn bilmiyordum. Ama onlar grmek, tanmak ve uruna savatklar davay renmek istiyordum Demirkran ve onun durumunda bulunanlar daha ocuk yalarnda PKKya merak salmlar, bu merak ve heyecan ocuk yataki bu insanlarn PKKya ynelmesinde girizgah nitelii tamtr. Anlamn bilmedikleri sloganlarla PKKnn kk sempatizanlar haline gelmiler ve azlarndan Biji Serok Apo szleri eksilmez olmutur. Kk
276 Sami Demirkran, hanetler emberinden Kurtulu

Kamer Yaynlar, stanbul-1998, s:9-10

150

yalarda bilinaltna yerleen bu sloganlar ocuklarn genlik yana geldiklerinde, tutumlarna yn vermekte ve geri dn olmayan bir yola sokmaktadr. Demirkran otobiyografisinde yle devam ediyor;277
Bu merakm ksa srede beni silahl mcadeleye dek varan kabus dolu maceraya srkleyeceinin farknda bile deildim. Onbe yanda idim. Mcadeleden ve ideolojiden habersizdim.

rgtn da kadrosuna giren bir ok militan daha ocuk yata Demirkrann ifade ettii gibi mcadeleyi ve ideolojiyi dahi bilmiyorlar. Tutuklu PKK mensuplar arasnda yaplan bir ankette rgt ierisinde ocuk ve genlerin oran, rgte katlmn merak, bilgisizlik, heyecan ve ocukluktan kaynaklandn nicel olarak gstermektedir. Yaplan aratrmada278 aadaki veriler ortaya kmtr. verilerin ksa bir deerlendirilmesi yapldnda rgte katlan ocuk ve genlie yeni adm atanlarn nicelii anlalacaktr. Tablo 1. PKK Terr rgtndeki militanlarn ya gruplarna gre dalmlar; Ya Grubu 1425YaGrubunda 26-37 Ya Say 141 90 Yzde (%) 54 34

277 A.g.e., s:9 278 Anonim, Terr rgt PKKdaki Militanlarn Profili

(Ankara:TEMUH, Psikolojik Harekat b. Md.) aktaran; Alkan, a.g.e., s:113

151

Grubunda 38-58 Grubunda

Ya

31

12

Yukarda ki oranlar deerlendirildiinde ocuk ve gen yata PKK'ya girenlerin oranlarndaki nicelik bizlere durumun nemini yanstmaktadr. Demirkran ifadelerine yle devam ediyor;279
Lakin iimde oluan merakla kk yama ramen rgtn merkezdeki komite eleman olan Refik Uur v rfan Durmaz isimli ahslarla tanmay baardm. Ve onlarla ksa srede scak bir ortama girdim. Bulunduum ortamda herkes PKKy destekliyordu. PKK psikolojik sava ok iyi yrtyordu. Devletin otorite boluu ve yntem yanll vard. Btn bunlar doal olarak beni de bir PKK sempatizan yapmt. te byle 1990l yllarda PKKya devlet arivlerinde 1992 Temmuzu gsterilmesine karn rgtn milisleri aracl ile 1991 ylnda da kadrosuna katldm. Bu sre ierisinde inanlmayacak derecede Garzan Eyaleti diye nitelendirilen szde karargahta siyasi-askeri teoriksel eitimler grerek yrtlen jenosidizme dayal topyalar zerine kurulu savaa motive edilmeye alldm.

Sami Demirkrann rgte veya da kadrosuna giri sreci gneydou ve dou Anadoluda bir ok gen veya ocuk yataki insann yaad srecin tipik bir rneidir. Ancak rgte sadece sempati ve merak duyarak girilmemektedir. ok farkl durumlarda bulunan, bireyler farkl sebeplerle rgte katlmlar veya katlmak zorunda
279 Demirkran a.g.e., s:9

152

kalmlardr. Bunlar arasnda farkl hikayeleri olan rgt yelerinin yaadklarn ksa ksa naklederek konuyu nihayete erdireceiz.

(a-1) Niin PKKya ve Da Kadrosuna Katldlar? Kandil danda tecavze uram Dilaram kod adl rgt yesi Kandil danda yaanan tecavz olaylarn anlatt kitabnda280 bir ok kadn militan nasl daa ktn aktaryor. ncelikle kendi hayat hikayesini aktaran Dilaram rgte giri srecini u szlerle ifade ediyor;281
1991 baharyd. 13 yanda, kpr kprdm. Bir gn ablamla daa pancar toplamaya gittik. PKKllar ilk o zaman grdm. Kadnlar da vard. nce korktum. nk kyller onlar iin dadaki mahkumlar, diyorlard. O an, kaderimin deiecei yer buras, dedim. Mutlaka onlarla olmalydm. Tarihini okumutum ama Krdistan neresi, bilmiyordum. Babam, yaadmz ky, derdi. PKKllar "Krdistan iin savayoruz. Siz niin bize katlmyorsunuz" dediler. Akam dnte dndm. Anneme, dadaki
280 An-roman olarak yazd kitabn ad, "zgrle Ka."

Yayn yeri ve tarihi belli deil. 281 Kandil Danda Yaanm Tecavz Hikayeleri Hrriyet Gazetesi, 5 ubat 2006; ayrca bkz; http://www.pkkgerei.net/son.html girilen tarih: 22.04.2006

153

mahkumlara katlacam syledim. Sonra kye gelip bayrak atlar. Muhtarn evinde toplandlar. O gn kararm verdim. Nbeti PKKlya ben de geliyorum, dedim. Yan kk, dedi. Amcamn olu Weladla katldk. Welad sonra mayna bast, ld.

Dilaramn daa k srecinde ocuk yata olduu ve PKKnn ideolojisi ve amac nedir? gibi sorular dahi idrak edebilecek yata dahi deildir. Bu durum PKKnn blgede salad nfuzun ve psikolojik etkinin ocuk yatan itibaren baladn gsteren gzel bir rnektir. Bu tip rnekler zellikle dou illerimizdeki kylerde ve kasabalarda sklkla yaanmtr. Dilaram hayat hikayesine u szlerle devam ediyor;282
Evden gizlice kamtm. Altnlarm, en gzel, rengarenk elbiselerimi, oraplarm yanma almtm. Bir de babamn en gzel kalemlerini, misafir odasnn duvarndaki heybeyi ve kardeimin mekabn(ayakkab) almtm. Heybeye yiyecek doldurmutum. Ykm ard. Benimle alay ediyorlard. Sar pembeli giysilerim kilometrelerce teden seiliyordu. Kamuflaj nedir bilmiyordum ki. Alacakaranlktan sabahn 5ine kadar yrdk. kinci gn elime Kalanikof verdiler. 15 gn sonra babam haber yollam, kzm vermezseniz sizi buralarda barndrmam, diye. Babam zengin ve sz geen bir adamd. PKK her ay babamdan 50 milyon alyordu. Beni amcama teslim ettiler.

15 yanda bir kz daa kartan sebep acaba PKKnn ideolojisi mi? yoksa etnik kkenin ocuk yataki insanlarda bilin altna yerlemesi mi? Bu sorularn cevab yalnzca sosyolojik etkenlerle veya
282 A.g.y.

154

psikolojik etkenlerle cevaplandrlamaz. Bu iki alann birlemesinden olan sosyo-psikolojik bir yaklamla sorun deerlendirilmelidir. Dilaramn daa knda da mevcut bir sorunun veya terr hadiselerinin kendinde oluturduu alglamalarn etkisi hi kukusuz ilk srada gelir. Dilaram ailesinin yanna gnderilmesine karn tekrar daa kayor ve yllarn PKKnn Da Kadrosunda geiriyor. rgte giren birok militan gibi Dilaramda Abdullah calan kutsallatryor. kinci kez daa kn u ekilde aktarmaktadr;283
Beyni ykanm gibiydim. Babam heder olacaksn dalarda, dedi. 15 gn sonra halamn, amcalarmn oullarn topladm, alt akrabam yanma alp tekrar daa gittim. Sonralar len bir doktor vard, Kendal bakann Abdullah calan olduunu syledi.Anlatt yle byle, peygamber diye. Kafamda hayal ettim calan. Elini uzatsa gnei tutabiliyordu. Ayaa kalktnda dalar, ayaklarnn dibinde olacakt. lk aylarmda kafamda Apoyu uan mitolojik bir karakter olarak izdim. Mantkl dnecek yata deildim. Kyden km, ilkokul mezunu bir kzdm. Ancak byle hayal edebildim. 13 yl boyunca hep nderlik gereini yani Aponun ocukluunu,babasna isyann, hayatn rettiler.

Dilaram'n rgt ierisinde yaadklarna rgt iindeki sosyal ilikiler ve yaam biimi konularna deinirken aktaracaz. PKKnn da kadrosunun kendine has bir ok zelliinden daha nceki blmlerde bahsetmitik. Da kadrosunun nemli bir zellii de Dou ve Gneydou Anadoluda insanlarn silaha ve daa kar duyduklar hisleri
283 A.g.y.

155

kullanmas ve bununla bir ok genci daa ekebilmeyi salamasdr. rgte eitli sebeplerden katlmak isteyenler arasnda kzlarn oran azmsanmayacak derecede yksektir. Demirkrann anlarnda zellikle kzlarn daa klar hususunda rnek nitelikte hatralar bulunmaktadr. Daa kan gen bir kzn daa kn u ekilde aktaran Demirkran ifadeleri arasnda rgte katlmn farkl sebeplerini de ortaya koymaktadr. Demirkran284
Batmandan bir kz gelmiti.baktm mini etekli stanbuldan gelmi -Bize niin katlmak istiyorsun? Dedim -Mcadelenizi beeniyorum, destek vereceim. -Evine dn hevalBize katlmak istemekle de aama katettin. Kz srar etti: -Eer evime gnderirseniz, evimden kaarm. -Niye? -nk, babam beni istemediim bir adama verecek. Sonunda bize katld. Bu kz 1995te hizan blgesinde gvenlik gleriyle girdii atmada ld.

Demirkrann yukarda aktard olay derinlemesine deerlendirilmesi gereken bir hadisedir. nsanlarn daa knda tek sebebin ideoloji veya kesin inanmlk olmad bu gibi rneklerden anlalmaktadr. rgte katlmn bir sebebi olarak; istemedii adamla evlenmek gibi bir sebebin var olmas, rgtn ok sayda eleman kazanmas iin yeterli alt yapya sahip olduunu gstermektedir. Bu bakmdan rgt sadece ideolojik propagandalar vesilesiyle militan
284 Sami DEMRKIRAN, rperten tiraflar, Turan yaynclk,

stanbul-1996, s:135

156

toplamamaktadr. Zafiyeti olan, zor durumda kalan, iinde bulunduu zor durumda k bulamayan ve daha bir ok gen zel sebeplerden tr daa kanalize olmaktadr. Bu noktada ailelere byk grevler dmektedir. ocua atlan dayak ve kt muamele dou blgesinde, bu ocuklarn daa kmalar iin istinat nitelii tamtr. rgte katlmn farkl sebeplerini incelerken genliin verdii heyecanla daa kan bir ok militann olduunu daha nce vurgulamtk. Bu konuda farkl bir rnek verecek olursak; 1982 doumlu ve liseden ayrlm olan D.K. isimli rgt yesi rgte katlnn sebebini u szlerle ifade etmektedir;285
rgte katlmamda ncelikle macera yaama istei etkili oldu. Kymze gelen rgt mensuplarna zeniyordum. Kye geldiklerinde yallar dhil onlar geldiinde ayaa kalkarlard. Bu beni olduka etkilemiti.

Yukarda verdiimiz rnekte olduu gibi bu rnekte de daa kan genlerin ortak ynlerinden birisi de heyecan ve macera yaama isteidir. Bu husus zellikle dou illerimiz iin geerlidir. D.K. isimli rgt yesi ifadelerinde da kadrosuna katlanlarn nemli bir ksmnn da niversitelerden geldiini ifade etmekte ve zmnen eitim alm olmann da PKK gibi terr rgtlerine bireylerin girmesine engel olmadn gstermektedir. D.K. ifadesinde;286

285 http://www.pkkgercegi.net/pkk_teroru_ve_gercekler.htm

eriim tarihi: 18.04.2006 286 http://www.pkkgercegi.net/pkk_teroru_ve_gercekler.htm eriim tarihi: 18.04.2006

157

Katlmn ou niversite ve metropollerdendi. niversite genlii kiilik aray iindedir. niversitedeki rgt elemanlar, bu tr kiilik aray iinde ve bolua dm genleri buluyorlar ve rgtteki yaam tarzn vyorlar. Onlara hep topyalardan bahsediliyor. niversitede bu tr propagandalara maruz kalan gen de dadaki rgt mensubunu tanr gibi grmeye balyor ve daa geliyor.

rgtn da kadrosuna yaplan katlmlarn nemli bir ksm gnll olarak gerekleirken, gz ard edilemeyecek sayda rgt eleman da zorla daa kartlmtr. Zorla daa kartlan 1978 Silopi doumlu C.E. rgte giriini u szlerle ifade ediyor;287
Aileden bir kiinin mutlaka rgte katlmas gerektiini sylyorlard. Bana; eer gelmezsen hepinizi ldrrz dediler. Ben de, aileme bir ey yapmayn, ben gelirim dedim ve beni gtrdler.

PKKnn bir dnem zellikle gneydou blgesinde kylerde uygulad zorunlu askerlik veya her evden bir kiinin mutlaka daa kaca ynndeki zorlamalar, da kadrosunun eleman temininde bir kaynak nitelii tamaktayd. PKKnn da kadrosuna ok fakl sebeplerden girildiini veya girmek zorunda kalndn belirtmitik. PKK zellikle rgtle bir ekilde balant kurmu kiilerin aklarn veya hatalarn ok iyi tespit etmekte ve bu hatay farkl yollarla telafi ettirmeye almaktadr. Bu telafi yntemlerinden birisi de hata yapanlar daa kanalize etmektir. Bu ekilde daa kan 1978
287 A.g.y.

158

doumlu ilkokul mezunu M.D. ifadelerinde nasl da kadrosuna katldn u ekilde ifade etmektedir;288 Almanyada, PKK adna uyuturucu ticareti yapan Mehmet ile tantm ve onun verdii eroini satmaya baladm. Ama yakalandm. Cezaevinden ktktan sonra Mehmet tarafndan, kendilerine olan borcumu demek iin tekrar uyuturucu satma talimat verildi. Yine yakalandm. Benden eroinin parasn istediler. Param olmadn syleyince; seenein var dediler. Bunlardan birincisinin; paray demem, ikincisinin ldrlmem, ncsnn de PKKya katlmam olduunu sylediler.

PKK sadece silahl eylemler yapan ve da kadrosundan teekkl edilmi bir rgt deildir. Da kadrosunun yannda cephe faaliyetlerini yrten kollar ve dolayl yollardan siyasi balantlar vardr. Siyasi balantlar ve HADEP ile balayan ve deiik isimler altnda devam eden siyasi partiler zellikle metropollerden bireylerin da kadrosuna kanalize olmasnda arac grevi grebilmektedirler. Bununla ilgili olarak 1970 Hazro doumlu N.D. ifadelerinde u ekilde beyanda bulunmutur;289Metropollerden gelenler

genellikle PKK her ey diyerek macerac bir ruhla katlyorlard. Metropollerden katlm genelde Hadep vastasyla oluyor. Siyasi balantlarla PKKya katlanlarn says azmsanmayacak
288 A.g.y. 289 A.g.y.

159

ldedir. Bunlardan bir dieri de Van 1981 doumlu M..Y. dir. fadelerinde ksaca unlar sylemitir;290
Hadep le tekilatnda PKKy ven dergiler, kitaplar okuttular. Hadepte naatlarda iilik yaparak kazandm paradan PKKya yardm iin para alyorlard. Hadepte Abdullah CALAN ve gerillalar bizim iin savayor ve bizimde bunlara yardmc olmamz gerekir diyorlard. ...HADEP ile tekilat grevlilerinin randa kurduklar irtibatlar vastasyla PT ne katldm.

Daa kanlar arasnda aile ortamnn sorunlu olmas veya kiilerin ahsna mnhasr sebeplerde bulunmaktadr. Bunlara bir misal verecek olursak, 1974 doumlu Z.T. isimli ahs ifadesinde daa kn u ekilde belirtmektedir;291
Kan davas nedeniyle, kar taraftan bir ka kiiyi vuralm ve kap PKKya katlalm dedik. Bu srada, rgt mensubu iki kii ile karlatk. Bunlar, neden rgte katlmadm sordu. Ben de bir iimiz olduunu, onu hallettikten sonra katlacamz syledim. O da, kendilerine katlrsak bu ii daha kolay halledebileceklerini syledi. Ertesi gn daa gtrdler. Aslnda rgte katlmamda en etkili olan ey, babamla aramn iyi olmamas ve benimle ilgilenmemesi oldu. Kylere gittiimizde, ky halkn toplayp PKKy desteklemeleri iin konumalar yapyorduk. Kaldmz evlerde hayalleri gerekmi gibi anlatyor, halk inandrp yardm istiyorduk. Para topluyorduk. Karlnda, bir kada mhr vurup veriyorduk.

290 A.g.y. 291 A.g.y.

160

rgte yaplan katlmlarda aile faktr bal bana incelenmesi gereken bir alandr. Ailenin birey zerinde bebeklikten, genlie ve genlikten de olgunlua kadar byk tesirleri sz konusudur. Bu etkiler veya tesirler olumlu olabilecei gibi olumsuz da olabilmektedir. Aile iinde iddete maruz kalan ocuun geleceinde yaad bu iddetin kodlarndan aa kacak olan problemler zuhur edecektir. lkemizde zellikle dou illerine doru gidildike aile ii iddetin artt grlmektedir. Bu durum doal bir sonu olarak blgede yetien ocuklarn bilin altnda iddet kavramnn yerlemesine yol amakta ve uzun vadede etkilemektedir.Aile ierisinde maruz kald iddetten dolay daa kan bir gencin hikayesi, aile kavramnn ve aile iinde yaanan iddetin insanlar nerelere srklediini gstermesi bakmndan nem arz etmektedir;292
Ailedeki byklerimden dayak yiyordum. Bu da benim gururumu incitiyordu. Ben de evden kmak istiyordum. Okula da gidiyordum. Baz okul arkadalarm biz PKKya gideceiz sende gel katl diyerek beni havaya soktular. Ben de, PKKya katlrm ailem beni daha ok sever kymetimi daha iyi anlar daha sonra tekrar geri dnerim dncesiyle ve aileme kendi deerimi hissettirmek iin rgte katldm.randaki Dambat kampna gnderildim. Ama benim iin bu, tahmin edemeyeceim kadar kt bir yaamd. Katm. Kaanlarn bir ksm yakalanmad kurtuldu, bir ksm yakalanarak eitli ikencelerden sonra ldrldler.

Terr rgt PKKdaki genlerin, byk bir ksmnn ok ocuklu ailelerden geldii
292 A.g.y.

161

grlmektedir. Bu rgt yelerinin ailelerinden yeterli sevgiyi ve ilgiyi alamadklar 293 anlalmaktadr. PKKya salanan katlmlarda nemli faktrlerden bir dieri de arkadalk ilikileridir. Arkadalk ilikisi, bireyleri ve zellikle genleri en ok etkileyen ve ynlendiren hususlarn banda gelir.294PKKnn silahl birimlerine arkadalk ilikisi sebebiyle giren Saliha Dacnn hayat hikayesi tm genler iin ibret alnmas gereken bir rnektir.295
Anadolu'nun irin bir iline bal kk bir kasabasndan stanbul'a retmen olmak iin gelmiti Saliha Dac. Daha 23 yandayd ve girdii niversite imtihanlarnda hayalindeki faklteyi kazanmt. stanbul niversitesi Edebiyat Fakltesi'ne balayan Dac, burada sonradan tant ve ayn yurdu paylat Ayten isimli PKK sempatizan ile hayatn nasl zehir edeceini bilmeden dostluk kurdu. Akreple kurulan bu dostluk, eytann daraacna kadar olan dostluuna en iyi rnekti. Oysa Saliha'nn nnde yaanmam nice gzel gnler ve yamur kokulu baharlar vard. Saliha Dac kendi halinde iine kapank bir renciydi. Bir mum gibi lkesinin ocuklarn aydnlatabilmek iin retmen olacakt. Annesi de onu bugnler iin dourmam myd? Ancak yolunda gitmeyen bir eyler vard. Ayten... En samimi olduu ve yurtta ayn oday paylat Ayten, ona srekli olarak bir eylerin propagandasn yapyordu. Yurt kantininin demir muhafazas ierisindeki TVnin haber bltenlerinden seyrettii ve duyduklar ile Ayten'in anlattklar arasnda bocalyordu. Ayten ve dier sempatizan arkadalarnn
293 Alkan, a.g.e. s:125 294 .S.Kon, Toplum ve Genlik, ev. kr Kele, Ar-Tu

Matbaas, stanbul- 1977), s:53-58 295 Turhan Bozkurt ve Orhan Yldrm, Terrde Solan Hayatlar, http://arsiv.zaman.com.tr/2000/01/17/kultur/7.html; Alkan, a.g.e., s:146

162

yalanlar ile beyni ykanan Saliha bir gn kararn verdi. Daa kacak, rgte karacak, kahraman olacak (!) ve istedii gibi zgrce yaayabilecekti(!) stanbul'a geliinin 2. ylnda hayallerini, sevdiklerini, ideallerini ve okulunu geride brakp bir kurye aracl ile Saliha kanl rgtn saflarna katld. Da kadrosuna verilen Saliha'ya burada rgtn szde takm komutan tarafndan kendisine 'Hevin-Berivan' kod ismi verildi. Byk ve bo bir yalann kucana dtn o an anlamt Saliha, ama artk ok geti. nk rgte katldktan sonra kurtulu ancak lmd. O ise henz hayatnn baharndayd. Dt sonsuz ve karanlk kuyudan kmak istiyordu Saliha, ama kamyordu... Nasl da inanmt ok sevdii arkada Ayten'in ssl yalanlarna. Keke niversiteyi kazanmasayd. Keke Ayten'i tanmasayd. Yaarken lmeye mahkum edilmiti artk. rgtteki terrist arkadalarnn da kendisi gibi kandrlp daa ktn, kardee yaad halkna dman edildiini grmt. Ama iini aaca, dertleecei ve srrn dkecei bir dostu evresinde yoktu. Lise yllarnda olduu gibi kendisine gnlk tuttu. Ve en yakn srda, dostu, kardei bu 'gnlk' olmutu. Bahar yamuru gibi dyordu yrei gnlne ve kandrlmln souunda yordu usulca...

rgte kandrlarak katlan bir ok militan bulunmaktadr. inde bulunduklar aresizlik annda veya zaaf noktalarndan yakalandklarnda PKKnn ana dmemeleri artk ok zor hale gelmektedir. Kandrlarak rgte giren 1974 doumlu N.D. ifadelerinde bandan geenleri ksaca u ekilde aktarmaktadr;296
Bkrete, PKK iin para topluyorlard. Benden de istediler. Param yok dedim. O halde, bize vermen gereken parann karlnda 8 gnlk bir ran turumuz var, bu tura katlman istiyoruz, orada sana PKK ile ilgili eitim
296 http://www.pkkgercegi.net/pkk_teroru_ve_gercekler.htm

eriim tarihi: 18.04.2006

163

verilecek, 8 gnn sonunda tekrar uakla geri geleceksin, bize de borcun kalmayacak dediler. Uakla rana hareket ettim. randan beni geri gnderecekler zannediyorum. Ama dnemedim.

rgte kandrlarak girenlerin yannda bilinli olarak katlanlar ve sonradan piman olanlarda bulunmaktadr. zellikle bu hususu etnik kkene vurgu yaparak deerlendiren PKK, bu yntemle saysz militan kanmtr. Bir rgt mensubunun verdii ifade bu adan kayda deer niteliktedir:297
1992 yl sonlarnda, evlenmeden yaklak ay kadar nce, Diyarbakr balar mahallesinde katlm olduum bir dn srasnda, arif isimli ahsla tantm. Aradan bir hafta kadar sonra arif isimli ahs tek bana benim oturmakta olduum eve geldi. Bana kendisinin PKKl olduunu, PKK adna faaliyet yrttn, benim de bir Krt olarak kendisine yardm etmemi ve PKK saflarna katlarak faaliyette bulunmam istedi. Benim daha nce PKKya olan sempatimden dolay Arif isimli bir ahsn teklifini dnmeden ve hibir baskya maruz kalmadan kabul ettim.

Yukarda aktarlan ve ksmen incelenen hayat hikayeleri veya katlm sebepleri bir rgtn eleman saysnn artmasnn ne derece kolay olabileceini gstermektedir. Terr sadece ideolojilerin veya sloganlarn erevesinde kalmayan sosyal bir yara ve problemdir. Bu sosyal sorunla ancak itimai reeteler hazrlanarak tedaviye gidilebilir. 4-b Da Kadrosunda Yaamn ve Yaananlarn Deerlendirilmesi PKK da kadrosunun sosyolojik ve psikolojik adan deerlendirilebilmesi iin ncelikle da kadrosunda bulunan militanlarn rgte girmesinde
297 TEMUH Daire Bakanl, Blc Terrle Mcadele ube

Mdrl arivi, aktaran: Alkan, a.g.e., s:156

164

hangi sosyal faktrlerin etkili olduunu belirlemek gerekir. Yukarda bu hususla ilgili verdiimiz birok rnek soruna ncelikli yaklammz oluturmaktadr. rgte isteyerek veya istemeyerek katlan bireyler, daa ktktan veya karldktan sonra bambaka bir dnyaya geldiklerini fark ediyorlar. lerinde ironik bir sknt ve trajedi yaayan bu insanlar tek kapl labirent olarak ifade ettiimiz girift yaama girdiklerinde kendi benliklerindeki umut n kaybetmeye balyorlar. rgt yeleri ierisinde bazlar bu ii ekmek kaps olarak deerlendirebiliyor. Bazlar ise rgt ierisinde ykselme arzusuyla, iindeki makam sevgisini tatmin etmeye alyor. Farkllklar bir arada bulunduran PKK da kadrosunda herkesin dada olmasnn veya bulunmasnn kendilerince sebepleri var. Ancak PKK terrizmi bu farkllklar tektipletirmenin yol ve yntemlerini kullanmakta ve rgt elemanlarnn psikolojik olarak pasifize etmektedir. Da kadrosuna katlan rgt yesi, rgt ierisindeki statsn ve konumunu deerlendirmeye tabi tutar. rgt yelerinden bazlar yaptklar deerlendirme ve rgt propagandasnn etkileri sonucu kendilerini kurtarc olarak grmeye balar. PKK iinde yar alan militanlar zellikle bu hususla ilgili olarak kendilerini Krdistann ylmaz bekileri olarak nitelendirirler. Da kadrosunda bulunan militanlara bu umut n veren faktr nedir? Bu faktr rgte katlan militann kesin inanmlnn ortaya kard unsurlardr. Bir insann susuz, kurak ve art krk be derece scaklnda bir lde serap grmesinin sebebi, o kiinin suya, serin havaya veya ferah bir ortama olan ihtiyacndan kaynaklanmaktadr. Ayn ekilde kendisini bile bile rgt bataklna sokan

165

bireyler burada en ok ihtiya duyulan unsuru tahayyl etmeye balarlar. Amaya altklar farazi sorun veya engelleri rgtle geme ihtiyac duyarlar. Ayn zamanda grupla hareket etme ihtiyac298 zayflklarnn da da vurumudur. Birey kitle veya rgt ierisine girmeye baladnda mevcut olan zek ve bilin dzeyi katld kitlelerin nicelii nispetinde erozyona urar.299 Bilin dzeyi veya havsalas gerileyen birey kitle veya rgt

298 Eric Hoffer, Kesin inanllar, m yay., 1996, s:34-39 299 Sigmund Freud,; Kitle Psikolojisi, Cem yaynevi,

(ev:Kamuran ipal) stanbul-1998, s:1-2; ayrca bkz: Gustave Le Bon, Kitleler Psikolojisi, Hayat Yay., st-1997, s:12-34-39; Erich Fromm, Sevgi Ve iddetin Kayna, Payel Yaynevi, (ev: Yurdanur Salman, Nalan ten) stanbul-1979, s:34-62

166

ierisinde lm bile gze almaya balar.300 Kitle psikolojisini Eric Hoffer u ekilde aktarmaktadr;301
Btn kitle hareketleri, taraftarlarnda lm gze almak ve birlikte yrye geme duygusu yaratr: Ortaya koyduklar program ve telkin ettikleri reti ne olursa olsun, btn kitle hareketle i arl, gayreti, parlak umutlar, nefreti ve hogrszl krkler, btn kitle hareketleri hayatn belirli blmlerinde gl bir faaliyet ak yaratmaya muktedirler ve kr krne inan ve sadakat isterler.

rgte kr krne balanan militan zamanla renilmi aresizlik hastalna302 kaplmaya balar.

300

ntihar eylemlerinin nedenleri hakknda bkz: http://www.panik-atak.com/v3/index eriim:10.03.2007 Menninger'e gre, insanda ok karmak bir lm arzusu vardr. Bu arzu elemandan meydana gelmektedir: 1ldrme istei, 2- ldrlme istei, 3- lme istei. ntihar eylemleri incelendiinde intihar eden kiinin iinde bulunduu durumu Menninger ifade ederken kiinin iinde bulunduu iddet ve kendine ve bakalarna zarar verme duygusunu vurgulamaktadr. Menningere gre ksaca, intiharda nce adam ldrme istekleri belirir. Bu, ya kendisi ya da bakas hakknda ak bir ekil alabilir. ntihar eden kii bu istekleri aktan aa kendine kar evirip kendini ldrmeye kalkar. Fakat asl sorun lme istei, yani btn bilinalt ile insann lm istemesidir. Zira ancak o zaman intihar tam baaryla sonulanr ve intihar etmek isteyen kii lr. Dikkati eken nokta udur ki, ldrlme istei her zaman lmek istemek anlamna gelmez. te bu bakmdan Menninger baz kimselerin intihara giriimde bulunduktan sonra, i baarszla uraynca, nasl btn gayretleriyle hekime yalvarp lmden kurtulma arelerini aradklarn aklar. Paradoks gibi grnen bu hallerde, sorun, yani intihardan vazgeme atlm intihara giriimde bulunmu olann bu fikirden vazgemi . olmasndan deil de daha esasl bir olayn kendisine cereyan etmesindendir. 301, Hoffer, a.g.e. s.23

167

Da kadrosunu sosyal yaps bu adan bireylerin kronikleen sorunlarnn olumasna yol aar. Da kadrosunun nemli zelliklerinden birisi de terristleri kadroya uyma davranna ekmesidir. Da kadrosunda yaanan olaylarn ve propagandann militan uyma davranna itme gcnn fazla olmasna yol at anlalmaktadr. zellikle da kadrosunda militann grubun zorlamasyla ya da gruba uymama davrann gstermesiyle cezalandrma yntemlerine gidilmekte ve bylece birey-rgt ilikisindeki belirginlii arttrmaktadr.303Da kadrosunun rgt yeleri zerindeki etkisini veya yapm olduu psikolojik harekt deerlendirdiinizde, rgt yesinin hayatnn her noktasnn bundan etkilendiini grmekteyiz, yaplan propagandaya muhalif ve aksi fikir ileri srlmesi engellenir. Da kadrosundaki tutunumun krlmamas iin muhalif rgt yelerinin farkl fikir ve grlerinin dier yelere sirayet etmemesine nem verilir.304 Da yaplanmasnda yaplan insan mhendisliinin temelinde tek tip rgt yesi oluturma dncesi yatar. Bu dnce de rgt yesi kendini, nefsini ve tm hayatn sfrlamaldr. zel hayat, ahsiyet ve kendine mnhasr olma gibi temel insani hususlara yer verilmemektedir. nderlik makamnn izdii yolda yrme mecburiyeti ve onun hakaretlerini latife veya iltifat olarak grmek gibi arpk dnceler bulunur.305 Da kadrosuna yeni giren rgt yesinin zihninde
302Konuyla ilgili ayrntl bilgi inin bkz:

http://www.psikolojisayfam.com/kavramlar/ogrenilmiscaresizlik.html eriim: 19.02.2007/17.00 303 EGM. DB yay. Psikolojik Harekat ve Hiz. 3721, Yavuz Toker / Sabri Dilma 304 A.g.e., s.67 305 Aydn, a.g.e.

168

oluturulan PKK izgisi, yaplan psikolojik harektla o kiinin mstakim izgisi haline getirilmeye allr. Dada silahl atmalara giren rgt yeleri, asker, polis, retmen veya sivil ve masum insanlara silah dorulturken, dorulttuu silahn hangi ahsa yneldiiyle ilgilenmez, onu ilgilendiren teki olarak grd dman ve ibirlikilerdir. Dadaki terristin hedefi bilinaltna yerleen Trk Smrgecilii olarak retilen ve nefret hislerinin olumasna vesile olan telkinlerle gsterilen veya dikte edilen Trkiye Cumhuriyeti Devletidir.306 PKK da kadrosuna salanan katlmlar incelerken birok rgt yesinin, rgte katlmndan nceki yaamlarnda hayal krklklarn, ksknlklerini grmtk. Birey rgte ve oradan da daa ktktan sonra bu hayal krklklar, denizin ortasnda dibi delinmi ve hzla su alan bir gemi misali, o kiiyi rgt bataklna eker ve bu bataklkta yok olmasna yol aar. Bu zaaflarndan faydalanp etkili bir saptrma ile kolayca eilim gsterebilirler. Bu kiiler istenilen ynde eitilir ve o ynde tutsak bir esir haline getirilir.307 Da kadrosunda militanlar zerinde hkim olan korku kltr ve rgtn karsnda duramamann temel sebebi, PKKnn totaliter rgt yaps ve mevcut kat diktatr ynetim anlaydr.Korku kltrnn bir sonucu olarak militan uyma davran sergilemeye balar. rgt yesinin gsterdii uyma davran, da yaplanmasnn ve militann bilin kodlarnn benzerlik gstermesinden
306 Abdullah calan, Krdistan Devriminin Yolu, (Almanya:

Serxwebun yaynlar, 1984), s.178-180 307 Eric Hoffer, a.g.e., s.24

169

kaynaklanr ve bu durum uyma davrann pekitirir. Uyma, grup basksyla oluan davran tekdzeliinden farkl, grupla birlikte, benzer davran gsteren durum olarak kabul edilebilir.308Da yaplanmasnda var olan korku kltrnn oluumundaki nemli sebeplerden birisi de yasaklar ve buna bal cezalardr.Ancak rgt ierisindeki yasaklama politikas zmni olarak rgt yelerini psikolojik adan yasak olana eilime iter. Buna rnek olarak da kadrosunda kadn-erkek ilikileri gsterilebilir.309 Da kadrosunun militan ahlak, yeler arsnda tek dze bir yaam zorunlu klar. rgt yesi ait olduu toplumsal katmann kendisinde oluturduu ahlaki alt yaps, rgt ierisinde farkl bir altyapyla tezat oluturabilmekte ve birey yabanclamaya balamaktadr. Kendi z deerlerinden uzaklamaya balayan bire zamanla rgtn empoze ettii kemiklemi sloganlar tekrar etmeye balar. PKKnn genetik kodlarna baktmzda dini ve manevi deerlere rf ve ananevi hususlara uzak olduunu bilmekteyiz. Bu eliki de rgtn sosyal yapya olan mesafesini gsterir. rgt bu eliki ve tezatlar, rgt yelerini mevcut ve olutururken dzende asimile ederek amaya almaktadr. Bu dzende yukarda belirttiimiz gibi, tek dze bir yaam vardr. Bu yaam komnal bir hviyet arz eder. Ancak bu komnal sistemde aristokrasi de ksmen geerlidir. Belli bir st tabaka yani komutan-ynetici tabaka
308 Silah Mehmet, (Yrd. Do. Dr). Sosyal Psikoloji(Davran

bilimi), Gazi Kitabevi, Ank., 2000, s.185 309 Yasaklama kesin bir zm yolu deildir.Bkz. Necati Alkan, Yasaklamann psikodinamii.http:// www.stradigma.com Ayrca PKK da kadn-erkek ilikileri hakknda calann mektuplar deerlendirilebilir niteliktedir.

170

mevcuttur. Sistemin devam edebilmesi iin tekdzeliin devam gerekir. Birey yalnzken kendisine zg bir biimde davranrken, grup iinde dierlerinden etkilenerek deimekte, farkl bir biimde davranmak durumunda kalabilmektedir. rgt yesi yalnzken sergiledii davranlar ile grupla birlikteki davran paralellik arz ediyor ve benzerlik gsteriyorsa bireyin ahlak militanlamtr diyebiliriz. Yani uyma davran pekimeye balamtr.310 Ayrca da yaplanmasna giren rgt yesi, girdii grupla resmi olmasa da bir szleme yapm ve rgt kurallarnca ant imitir. Sz birlii yaplan gruplarda uyma davran artmaktadr.311 Ancak rgt ierisinde mevcut statkoya her trl bask, zorlama ve cezaya ramen kar kanlar olunca, rgt da kadrosunda, sisteme olan uyma davrannda dme yaanmaktadr.312 Bu durumda rgt, uyum sorunu yaayan militan infaza varan cezalarla gruptan izole eder. rgt bu tip kiilere ve bunlarn hal, tavr, davran ve szlerini bulac bir hastalk gibi grmekte ve dier militanlara sirayet etmeden karantinaya alma benzer bir ilemle izolsyona balamaktadr.313 Da yaplanmas ierisindeki terr rgt yelerinden bazlar iinde bulunduu artlarn deerlendirmesini ve maddi veya manevi olarak kar-zarar hesab yapp uymama davran gsterebilir. Uyumsuzluk veya uymama davran rgt yesinin znelliinden kaynaklanr.314rgt
310 Silah, a.g.e., s.185 311 Turgut Gksu, Toplumsal Psikoloji, zen Yay., Ankara-

2000, s.142 312 A.g.e., s.143 313 Bkz. Selim rkkaya, Aponun Ayetleri, 14 Temmuz Yay. 314 Gksu, a.g.e., 144

171

yesinin rgte zt dmesinde veya uyumsuzluunda hem duygusal hem de akli yn vardr. Militann rgte uyumsuzluunda;315 temel ihtiyalarnn karlanp karlanmamas, hayatn devamna ynelik tehdidin var olup olmamas gibi hususlar bulunmaktadr. Ayrca tehdit arttka uyumsuzluk da artabilmekte veya tam tersine ie kapanklk oluabilmektedir. Ayrca, alk, susuzluk gibi temel ihtiyalarn yannda sosyal ve kltrel duygular da insann doal yapsndan grlecei iin bu hususlara ters bir unsuru gren bir militan ite uyumsuzlua balamaktadr.316 Uyumsuzluk yaayan militanlarn iki seenei bulunmaktadr. Birincisi silik bir gerilla olarak arka planda kalmak, dieri de isyan bayraklarn karp kaabilmek ya da cezaya katlanmak rgt, bireyler zerindeki nfuzunu arttrabilmek ve tekel olabilmek iin, sadece rgte ait kitap, gazete ve dergileri okumas yolunda zorunlulua tabi tutulur. zellikle sol rgtlerde olduu gibi PKK iinde geerli olan neriyatn tekeliyeti zorunluluunu Tann ifadeleriyle ele alp konuya derinlik katabiliriz;317 Okunacak kitab, komn faaliyeti iinde olan ideolojik eitim grubunuzdaki eitim konunuza gerekli olan kitaplar listesinden seersiniz. Bunlar genellikle Marksist ekonomi-politik, Marksist felsefe, Marksist sosyoloji, Marksist tarih vb. konular olur. Bu konularda nasl bir program izleneceini ideolojik eitimle ilgili st
315 Usal, A., Aslan, Z., Davran Bilimleri(Sosyal Psikoloji),

zmir-1995, Bar Yay., s.237 316 Gksu,a.g.e., s: 144 317 lgnlktan Saduyuya, a.g.e.,aban Ta, S.61-62

172

ynetim organ tespit etmitir. Bu eitim programnda ihtiya duyulacak kitaplarn listesini de ayr organ karmtr. .. Siz bu gruptaki herhangi bir bireyseniz, okuyacanz kitaplarn bazlarn grup sorumlunuz size dikte ettirdii konunuzla ilgili kitap listesindekilerden olmas gerektiini bilirsiniz. Sol rgtlerde olduu gibi PKK iin de geerli olan tekelci eitim anlay, rgt mensuplarnn kesin inanmln arttran temel faktrlerden bir dieridir. rgtn da kadrosunda, militanlarn atma, pusu eylem vd. faaliyetlerinden arta kalan zamanda rgt propagandas yaplmakta, zellikle nceki blmde belirttiimiz rgt eitim faaliyetlerindeki sistem dahilinde rgt yesine bo zaman braklmamaktadr. rgt yesine gnn byk blmnde rgtle ilgili iler verilmekte ve rgt yesi bu ii meslek veya kutsal bir i gibi grmektedir. Nasl ki askerlik, polislik, retmenlik mesleklerine kutsiyet atfederek onlar yceltiyorsak, rgt yeleri de yaptklar ii kendi fikri yaplarnca veya ideolojileri erevesinde kutsiletirmektedir. Da yaplanmasnda rgt yeleri etin da artlarnda, tutunum salamalar ve rgt ierisinde yola devam etmeleri iin, bask, korkutma ve propaganda faaliyetlerine maruz braklrlar. Da kadrosunda sistemli bir ekilde nefret duygular alanr. Bu nefret duygular da kadrosunda harekete geirilir. Harekete geirilmi nefret duygusu da yaplanmasnda kaide hale gemeye balar.318 Nefretin harekete geirilmesi
318 smail Beiki, PKK zerine Dnceler, zgrln

Bedeli, st-1994

173

konusunda319 PKKnn kuruluundan gnmze kadar kulland sloganlarn banda smrge psikolojisi oluturan sloganlar bulunmaktadr. Beiki ifadelerinde smrge kavramn rgt yesinin ilk kurunla birlikte kendi ezik kiiliini kimliksizliini, korkuyu ve panii ldren bu insann bundan sonraki kurunlar artk emperyalistler iindir demesinde temel ideolojik faktr olduunu ifade eder.320 Nefret hislerinin oluumu da kadrosunda yalnzca asker polis veya militer glere kar deildir. Bunun yannda sradan vatandaa, kadnlara ocuklara hatta hayvanlara dahi beslenebilen bir nefret oluumu bulunmaktadr. calan nefret hissini bata kendi ahs ve evresine oradan da tm rgte yaymtr. calann u szleri bunu aka gstermektedir;321
Slaleleriniz sizi zaten be paralk etmi bunu zmlemelerde dile getirdim. Bu yaamdan nefret ettiimi dile getirdim.(Smrgeciliin oluturduu yaamdan b.n.) ok tehlikeli ok rezil kendi slalem dahilbuluyorum.. unutmayn dman size hamallk bile vermiyor, sizi p bile yapmyor

Yukardaki ifadelerden anlalaca zere calan terristlere nefret hislerini olutururken kendi ailelerini dahi bu ereveye dhil etmekte ve onlar da tekiletirebilmektedir. Bu hususun esas amac da kadrosu bata olmak zere rgt yelerinin yabanclamalarn salayp, tutunumu rgtn eline vermek ve boynuna balanan iple istedii
319 zcan, a.g.e., s.53 320 Beiki, a.g.e., s.59 321 Abdullah calan, Temmuz 1994 zmlemeleri, am-

1994, s.77

174

yere ekilebilen veya atee atlmaya hazr terristler yetitirmektir. Da kadrosundaki terristlerin yapt eylemler ve buna katlmlarnn sosyolojik boyutunda yaplacak bir deerlendirme sonucunda terristin ve rgt sistemi arasndaki etkileimi bir unsur olarak gsterebiliriz.322 rgt terristin eline silah verip eylem yapmasn isterken, evvelinde ona bir misyon yklemektedir. Bu misyon rgt ierisinde ve halk arasnda Devrimci, gerilla veya Ekya vs. olarak isimlendirilir. Bu misyonun beraberinde getirdii sorumluluklar bulunmaktadr. Gneydou ve Dou Anadoluda kalplam da alt kltr bulunmaktadr. Bu alt kltr ve rgtn yapsallatrd misyon da kadrosu yesi iin d basklardr. Bu d basklarn rgt yesinden istedii en bata mutlak itaat ve sadakattir. Dieri de mutlaka eylem ve terrdr rgtte srekli vurgulanan nderlik izgisi itaat ve sadakatin pusulasdr. Ancak rgt iinde zgrlk izgisi calann ahsna mnhasr bir paradigma olmas nedeniyle ve calann psikolojik adan kroniklemi bir sorunsal olmas sebebiyle rgt yeleri duracaklar mstakim bir izgi bulamamakta sonuta ya mankurtlam bir kle ya da tasfiyeciliin kurban haline gelmek durumunda kalmlardr.323
322 Mehmet Ali Tuyan,: Terrn Sistematik Kkenleri

zerine, http:// www.stradigma.com, update: 19.05.2004 323 calan yaplan tasfiyeleri Ulusal Kurtulu sylemine brmekte ve bunlarn birer makul sebebi olduunu ifade etmeye almaktadr. Ancak rgt ierisindeki tasfiyeler zaman zaman rgte verilen kayptan daha ok kayp vermekte ve rgtn kendi kendini tasfiye etmesine yol amaktayd. Bu durum rgt asndan sokratik bir ironi olarak ifade edilebilir. Tasfiyecilik zerine bkz. Ulusal Kurtulu Mcadelemizin Saflarnda Yaanan Tasfiyecilik, am, 1991,

175

rgt, militandan mutlak sadakat istemekte ancak, sadakatle alakasz hususlar bu isim bal altnda cezalandrma sebebi olarak gstermektedir. rgt iindeki tasfiye ve yaplan muameleleri ilerleyen blmde ayrntl rnekleri ile inceleyeceiz. Bu noktada rgt ii tasfiyedeki iddeti Bostancnn aklamasyla ifade etmek yeterlidir.324
Bir baka husus iddetin iki taraf keskin kl karakteridir. tekine ynelik iddet yntemi, uygulayanlarn kendi i elikilerinde de egemen bir ara haline gelir Devrim ocuklarn yer/ Tasfiyecilerin tasfiyesi

rgtn da kadrosu militanndan istedii dier husus olan mutlaka eylem ve terr hareketleridir. Ne kadar eylem o kadar taltif ve takdir anlamna gelmektedir. rgtn dinamizmi iin bu art grlebilir. Eylem retmek, pusu, baskn, sabotaj yapmak yapan terrist grup iin da kadrosunda prestij anlamna gelmektedir. Botan Eyaletinde terr hadiselerinin younluu, Botan Eyaletine belli bir deer ve prestij katmakta bu durum blgeler aras iddet ve terr rekabetini de oluturmaktadr. Ancak rgtn karakteristik zellii alternatifleri hzla bulabilmesi ve iinin bittii yeyi tasfiye etmesidir. rnein Botan sorumluluu yapm ve ocuk kadn demeden ldrd sivillerin saysyla calann takdirini kazanm Kr Cemal ilerleyen srete hain ve provokatr ilan edilmitir.325
ayrca zcan, s.53 324 Ayrntl bilgi iin bkz: Naci Bostanc, Krt Sorunu ve Milliyetiliin tesi, Trkiye Gnl, ubat 1999, s.54 325 zcan, a.g.e., s.53, Saflarmzda Ortaya kan Dman Faaliyetlerine Kar Partiyi Koruma Grevimiz, am 1991,s.1415

176

rgt hakknda yaptmz genel tahlilleri, yaanan olaylar ve dada yaam biimi veya zorluuyla birlikte ele alarak konuyu derinlemesine inceleyebilir ve Dada nelerin yaandn, nelerin gerekletiini yaayan insanlarn ifadelerinden aktarabiliriz. Bu aktarmalarn yannda yapacamz sosyo-psikolojik tahlillerle deerlendirmelerini genileteceiz.

4b-1 Apoizm ve Da Kadrosu Da kadrosunun sosyolojisine bakabilmemiz iin, bu topluluun fikirlerine, ideallerine veya bilinaltna yerleen grlere bakmak zorundayz. Nasl ki bir Budist cemaatin sosyolojik aklamas Budann retileri olmadan aklanamaz ise, ayn ekilde da kadrosunu da calann arpk ideolojisi olmadan aklayamayz. Da kadrosunun veya gerillann PKK iin ne derece nemli bir yaplanma olduunu daha nceki blmlerde akladk. PKK iin bu derece ehemmiyetli bir yaplanmann calann sistem ve rgt mhendisliinin dnda kalmasna imkn yoktur. Da kadrosunda yaamn tabii bir paras da calan ve retileridir. Kendisini sradan bir lider olarak grmekten ziyade ulu bir nder olarak grmektedir. Belki de bu sebepten tr da kadrosunda yemeklerden nce Canmzla, Kanmzla Seninleyiz Eyy Bakan szn 326 sylenmekteydi. calann rgtte kendini tanrlatrmas, Ortadounun tipik diktatr zelliklerini
326 A.g.e., s: 128

177

andrmaktadr. Bu blgenin toplum yaps calan profiline uygun liderlere iltifat gstermektedir. Sert, otoriter ve acmasz diktatrler, bu corafyada sk sk baa gelmilerdir. PKK iin ayn durum sz konusudur. Da kadrosunu bir arada tutabilmek iin totaliter bir rejim gereklidir. Zira da kadrosundaki yaam artlar tutunumun kesilmesi iin yeterli bir sebeptir. calann anlaynda benden sonra tufan dncesi hkimdir. Diktatr yaps gerei, devrilmeyi dnmek calann zayf karndr. Oligarinin tun yaplanmas veya gerei PKK iin Aponun ahsiyetinde tekellemitir. Bu durum rgt yelerinin ve zellikle da kadrosunun calana kyam etmelerine yol aar. calan rgt ierisinde zellikle da kadrosundaki militanlara kar aalayc ifadelerde bulunmay alkanlk haline getirdiini yapt konuma ve zmlemelerinden karabiliyoruz. Ancak bu durum rgt yelerini daha da silik hale getirmektedir. calann felsefesinde veya Apoizm mantnda bireysel hedonizm ve narsizm temel iki unsurdur. Ben merkeziyetilik bu mantalitenin alt yapsn oluturur. Apoizmi en doru ve objektif olarak yine calann kendi ifadelerinden karabiliriz. calann eitli zamanlarda yapt konumalardan alntlar yaparak bu arpk diktatr felsefesini daha net anlayabiliriz;327
imizde byle bir sr kyl kurnazlklar tremi. Son gnlerde duyuyorum, para yollayn, silah yollayn diyenler var. Sen ne yapyorsun orada be serseri? imdi bazlarnn moralini bozmak istemiyorum tabi.
327 Abdullah calan Ocak 1992 zmlemeleri simli

Bror, am-1992

178

Ben elin krn, topaln, hastasn da PKKnn srtnda veya kendi srtmda tamam. Trkiye devrimciliinden bahsettik. 20 yldr organize olmam, eklem balamam bir devrimcilik! Pat devrilir. Byle devrimcilik mi olur? Devrim uruna ben mi kalkp gidiyim? Ben mi icat ettim devrim szcn?.. Bence can ekienlere bir tekme de biz vurmalyz.. Yemedim yedirdim, imedim iirdim, giymedim giydirdim, ama siz srtst yattnz. Btn deerleri ar-ur ettiniz. Ben mecbur muyum sizi srtmda tamaya?328 Kzlar karma kyor, en deme artistin ulaamayaca kadar ulayorum. Bazen bakyorum, Yeilam da geiyorum yani. Oldum bir ba aktr, rejisrylmaz gney bile karmda ocuk gibi kalyor.329

Yukardaki szler lm gze alm terristler veya da kadrosu yeleri iin hakaret niteliindedir. Bu szlerin perde arkasnda calann savunduu dava olan Krt halknn zgrl sylemlerinin sadece mugaltadan ibaret olduu anlalmaktadr. calan rgte yllarn vermi da kadrosunu oluturmu bir ok ynetici veya komutan eitli sulamalarla tasfiye etmi, evresinde kapasiteli kimseyi brakmam, ben merkezli otoritenin altyapsn oluturmutur. Bu durumu u ifadelerinden daha net anlamaktayz;330
328 Bkz: PKK, 4. kongresine sunulan Politik Rapor, a.g.e. 329 ERSEVER,Ahmet Cem; gendeki Tezgah Ocak yay.,

Ankara-1993, s:59 330 Parti nderliinin Kasm1991 zmlemeleri isimli PKK yayn, am-1991

179

Mustafa Karasunun niyeti ne olursa olsun, Mehmet enerin politikasna alet olmu birinci, bir numaral kiidir. Her gn bin iliki kurar, bin iliki ykarm. Siyasal, rgtsel, duygusal, ideolojik de. Yani satlmsnz.. Bazlar benimle dalga gemek isterler. Bazlar bana Bekaann bilmem neyi diyorlar. Dorudur, ben buraya sokulmuum, kamyorum. Doru, ayp deil. Benim mevziim bu kadar. Ben ne yapaym? Aklm kabiliyetim buna elveriyor.

calann narsist kiiliini daha nce belirtmitik. Bir ngiliz gazeteciyle mlakat yaparken, gazetecinin sorduu soruya verdii yant bunu gsterir niteliktedir. 331
Bir ngiliz gazeteci bana sordu: Kendini tarif eder misin? Senin kapasiten beni anlamaya yetmez dedim. Verilecek en iyi cevaptr aslnda.

calann rgt ierisindeki sarslmaz ve tartlmaz yeri yakalandktan sonra tartlr olmu ona eitli eletiriler getirilmi ve bu eletiriler rgtteki hiziplemelerde bir ara haline gelmitir. calan ilk eletirenlerden biriside z kardei Osman calandr.332 Osman calann abisi
331 24.12.1992 tarihli Lazkiye konumalarndan. Aktaran;

www.pkkgerei.com. Eriim tarihi: 02.10.2006 332 Terr rgt PKK'nn Hakurk'da bulunan szde merkezinde 20 Mays 2001 gn bir konuma yapan szde bakanlk konseyi yelerinden Osman calan, Abdullah calan hakknda sulamalarda bulunmutur. Terrist Osman calan, konumasnda; * rgtn maddi sknt ektiini, aabeyine haber gndererek Suriye'de bulunan servetinden bir ksmn rgt iin harcanmasna izin vermesini istediini,

180

hakkndaki yorumlar apoizmin rgtteki boyutunu gstermektedir. rgtn Da Kadrosuna yllarn vermi ve sonra rgtten kaan Selim rkkayann ifadeleriyle calann rgt ierisindeki yeri ve sarslmaz konumu bata da kadrosu olmak zere rgt yelerinin psikolojilerinde saplantlarn olumasna yol amtr. rkkaya ayrca da kadrosunda
ancak, onun buna kesin olarak itiraz ettiini, aabeyi zerine bankada bulunan parann gerekte partinin paras olduunu, ancak, aabeyinin bu ekilde davranarak partiyi dnmediini ortaya koyduunu, aabeyinin yakalandktan sonra ok deitiini ve kendisini ziyaret eden akrabalarna gre duygusallatn ve ocuklatn * "Bakanlk konseyi" uygulamasnn aabeyinin fikri olduunu, ancak, bu ekilde PKK'nn ynetilmesinin mmkn olmadnn anlaldn, ayr dncede olan ve birbirleriyle ok uzaklarda bulunan bakanlk konseyi yelerinin partiyi ynlendiremediini, rgte tek bir lider hakimiyetinin gerekli olduunu, bunun ise, TC'nin elinde bulunan aabeyinin olamayacan dile getirmektedir. Szlerine u ekilde devam ediyor; "Apo, parti ile halk arasndaki kopukluu gider, diye haber gnderiyor. Kendisi zamannda kopuk deil miydi? Bize yllarca emir vererek bizden olmayan oluk - ocuu, kadnlar ldrtt, halk iin nemli olan dine ters dmemize neden oldu, kylnn evini bana yktrd, devlet kuracaz dedi, imdi de devletten vazgetik diyor. Halk nasl bizim yanmzda olur?ekilin ama silah brakmayn diyor, halk da Devlet kurmayacaksanz hala neden silahlsnz" diye sorduunda cevap veremiyoruz. Gndeme girmek iin demokratik eylemler istiyor. Nasl olacak? Kendi de grd. dama mahkm edildiinde kim sokaa kt? imdi nasl olacak da halk sokaa karacaz. Aabeyim belki hatrlayacaktr, 1994 ylnda o zaman yaad am Cebel Sokakta beraberdik. Ben kendisine "Byle giderse silahl mcadeleyi kaybedeceiz. Yeni strateji izlememiz gerekiyor" dediimde bana sinirlendi ve yannda bulunan kz kendisine ekerek, silahl mcadeleyi kazanp devlet de kuracaz, bunu da bu kza sahip olduum kadar kolay gerekletireceim" demiti. Ben de emrindeki kza sahip olmakla devlet kurmak arasndaki ilgiyi anlamadm dediimde, "Senin o kadar akln olsayd benim yerimde olurdun" cevabn verdi. O imdi dmann elinde. Ben ise buradaym. imdi kimin daha akll olduu anlalyor

181

calann nasl kutsallatrldn da aktarmaktadr. Bu hususlarla ilgili olarak rgtteki diktatr yapnn anlalabilmesi ve rgte katlanlarn izgisinin nasl olacan rkkaya Aponun ifade etmek istediklerini aktararak bizlere gstermektedir:333
Ben kurallarm koymuum, benim sylediklerimi yine benim kelimelerimle tekrarlamayan kii: PKK slubuna aykrdr ne mnafktr demiim. Akademideki derslerde baz kullarm sz hakk alp konuabilir, nitekim konuuyorlar da, benim kendilerine anlattklarm tekrar bana anlatyorlar. Ben bu tekrarlama zgrln gelisinler, konusunlar diye tandm. Ama ben derste iken fazla konumalarna gerek yoktur. nk benim onlara anlattklarm tekrar bana anlatacaklar. Tereciye tere satmaya gerek var m? Yoktur herhalde

Yukardaki ifadeler da kadrosunda, zellikle komutan yetitirilen Mahsun Korkmaz Akademisindeki eitimlerin genel mahiyeti hakknda ipular vermektedir. calan rgt ierisindeyken bu ekilde devam eden eitimler, calan yakalandktan sonra HPG yaplanmas iinde ok farkl olmayan slupla devam etmektedir. rgt da kadrosu u an Cemil Bayk, Duran Kalkan veya Dr. Bahoz Erdaln calana yaptklar atflarla eitimi srdrmektedir. Hepsinin ilham kayna veya dayana calandr. Bu bakmdan gemite
demitir. Osman calan, "Partiyi ypratmadan, yava yava bu insann elinden kurtarp her alanda etkili bir mcadele etmek gerekiyor" eklinde konumutur. Irak'n kuzeyindeki Hakurk'da yapt bir deerlendirmeden alnmtr. Bkz: www.pkkgerei.com. Eriim tarihi: 02.10.2006 333 rkkaya, a.g.e., s.24-25

182

olduu gibi gnmzde de Tanrlatrlm calan disiplini rgte hkimdir. rgt da kadrosu en bata belirttiimiz belli bir kitle olsa da bu kitlenin tek ve vazgeilmez kaptan calandr. Bu durumu calann dnce dnyasndan esinlenen rkkayann ifadelerinden daha net anlamaktayz;334
Bana kar muhalefet olumaz. Ben sylerim onlar tekrarlarlar. te bu kolektif dnce oluyor. Daha akasn sylersem; dnceyi ben tek bama retiyorum. Ama kullarm hep birlikte dncelerimi tekrarlaynca kolektif uyum oluyor. Byle daha iyi iler yryor mu, yrmyor mu ? Ben ona bakarm.

Abdullah calan'n rgtteki tekeliyetini, bir dnem rgtn ikinci adam olarak adlandrlan emdin Sakk'n ifadelerinden aktaracak olursak;335 efimizin ikinci, nc adamlar yoktu. Hatta adamlar bile yoktu. kinci adamlar yerine soytarlar, hizmetileri ve dalkavuklar vard. Soytar ve hizmetilik grevi kadnlara, dalkavukluk ise erkeklere verilmiti. rgt iinde ikinci adam yoktu. Zira mensubu olduum rgt, Apocular ismiyle ortaya km ve son ana kadar tek kiinin rgt olarak kalmt. Oluumda ikinci adam olmad gibi, byle bir sylemde bulunmak bile kendi bana bir sutu. Hatta lider dediimiz efe benzer hareketlerde bulunmak, parti nderliini taklit ediyor, yerine gz dikmi deerlendirmesine ve o kiinin sert biimde cezalandrlmasna neden oluyordu. Hatta calan gibi
334 A.g.e, 24 335 Haber Vakti, 5 Aralk 2005, 13 Mays 1998de Kuzey Irakta dzenlenen

bir operasyonla yakalanarak Diyarbakr Cezaevine konulan emdin Sakk, savunmasn Diyarbakr Ar Ceza Mahkemesine sundu. fadelerinde calan hakknda verdii beyanatlar deerlendirdiimizde apoizmin rgtn kr felsefesi haline geldiini daha iyi mahade etmekteyiz.

183

konumak, yaamak, hareketlerde bulunmak, ona benzemeye almak bile sutu. Bu zat hep ben kelimesini kulland iin bu hitap tarz militanlara yasaklanm ve ben yerine biz demek zorunda braklmlard. PKK, Abdullah calann ailesi, iftlii, aireti, etesi ve mafya ebekesiydi. Kendisini tek adam sanan birisi vard, ama kesinlikle ikinci adam yoktu. Bir tane bir ve saysz sfrlar vard.Yarm adamlar bile yoktu. PKKnn oluum ve ileyi tarzndan haberdar olanlarn, bu oluumun belli kurallar ve yerleik ilkeleri olmadn, tmyle Abdullah calann dudaklarndan dklen eitli cmlelerle ynetildiini, tekilat modellerinin kat zerinde kaldn ya da srekli dalp bozulduunu bildiklerini belirten Sakk, Yine bilinir ki gelmi gemi rgt balar arasnda en ok arkadan ldrten adam nvan Abdullah calana aittir. Bunlarn yaklak 30 tanesinin dramn Apo isimli kitabmda yazdm ve imdi size soruyorum; Byle bir psikopatn oluturduu ynetimi ciddiye almak ne kadar doru olabilir? dedi. Sakk yle devam etti: Bu komite kat zerinde etkili, yetkili, ama pratik olarak Saddam Hseyinin meclisinden pek farkl deildi. rgtn btn nemli kararlarn Abdullah calan ya da rgt kongreleri verirdi. rgtte olduum dnemlerde toplam 5 kongre yapld. Bir tanesine katldm. 1995-96 knda bulunduum Kuzey Irakta Merkez Karargah denilen kampn askeri ileriyle grevlendirildim ve iki ay sonra tutuklandm. PKKnn militanlar tasfiye etme tarzna aina olanlar, bu grevin neden bana verildiini bilirler. Buna, ykseltip sonradan drme taktii derler. Yksekten drlen daha ok incinir ve krlmadk yeri kalmaz. Bu bir grev deil, tuzakt. rgtn st dzey sorumlularnn kimler olduunu renmek istiyorsanz, bunu tespit etmek ok kolaydr. Kamplardan kmayan, Trkiye snrlarn gemeyen ya da snra yakn alanlarda grevlendirilen kadrolar, st dzey ve dolaysyla yaatlmas gereken militanlardr. Trkiyenin ilerine doru savrulan riskli blgelere gnderilen militanlar ise gzden karlanlardr. PKKda bir kiinin lmesi gerekiyorsa, ona blge sorumluluu verilir ve riskli blgelere gnderilir. Bana hep byle yapld. st dzey sorumlu olduum

184

iin deil, bir an nce tasfiye olmam gerektii iin blgeden blgeye dolatrldm. Yukardaki beyanlar calan hakknda gerekleri ifade etmesi bakmndan nem tamaktadr. PKKda zamanla yerleen calan tekeliyeti da kadrosunun da tek tipletirilmesinde ki nemli bir etkendir, diyebiliriz. zellikle da kadrosunda yaam konusuna calann dnce dnyasndan esinlenerek baladk. rgt yeleri da kadrosunda nderlik izgisinin makro dzeyde basks, tekeliyeti altnda ezilip ifade hrriyeti ynnden tecavze uramakta ve bu eziklik veya psikoloji altnda da ortamnda bir yaam oluturmaktadrlar. Dada yaamak ncelikli olarak doa zorluklarna katlanmay gze almak demektir. Daa kan rgt yesi yemee balarken ilk psikolojik harekete maruz kalr ve Kanmla Canmla Seninleyim Eyyy Bakan! 336 szleri azndan dklr. Bylece rgt yesine nirvanas da gsterilmi olunur. Artk geriye yalnzca lene kadar savamak kalr. Da kadrosunda ve makro planda PKK ierisinde calann veya Apoizmin etkilerini, ne duruma geldiini ve kemiklemi bir inanmlk haline geldiini grdk. Peki da kadrosunda bu zorluklar ve arpk fikirler ierisinde nasl bir yaam srmektedir? Bu sorunun cevabn rgtte yaayanlarn dilinden aktarmak konunun derin analizi asndan faydal olacaktr. 4b-2. Da Kadrosunda Yaam
Kitleyi meydana getiren bireyler kimler olursa olsun; yaama biimleri, i-gleri, karakterleri yahut zeklar ister benzer, ister ayr olsun,
336 A.g.e., s.98

185

kalabalk haline gelmi olmalar onlara bir nevi kolektif ruh alar.337 (Le Bon)

Da kadrosunda yaam kitle veya gruplarn yaamdr. ahsi yaam istisna olarak grlebilir. Birey rgte bedenini, gcn, kuvvetini teslim edip onun gsterdii yola havale ettii gibi, ruhunu da rgte teslim etmek zorunda braklr. rgtte sosyal yaam ilkel bir yap arz etmektedir. nsann mekanikletirildii savaan bir makine olarak grld da kadrosunda tabi ihtiyalarn karlanmasndan sonra yaplmas gereken tek ey sava ve rgt yaynlarn takip etmek veya teorik eitimi srdrmektir. Da kadrosunda yaamn bir paras olan silah ve iddet rgt yelerinin hayat anlaynn temel dinamikleri haline gelir. Ancak bu hususlar da kat kurallar erevesinde iler. Aygan rgte katldktan ve aktif bir militan olduktan sonra akln kurcalayan hususlar u szlerle aktarmaktadr;338
Blc rgtn faal bir militan durumuna gelmeme ramen rgtn kat kurallar bana ters geliyor ve zaman zaman iinde bulunduum durumdan honutsuzluk duyuyordum. rnein her eyi zora vurarak halletme anlay, toplumun deer yarglarn, inan rf ve adetlerini, alkanlklarn dikkate almama, rasgele eyleme kalkma, sradan insanlar bile ajan-muhbir vs. sulamalarla ldrme, kendinden baka tm rgtleri kk grme karalama vs. gibi

337 Kitleler Psikolojisi, Gustavo Le Bon, Hayat yay., st-1997,

s.23 338 Abdlkadir Aygan, PKK iinde 3 Bir itirafnn kaleminden PKK ve Terrn Sosyal Temelleri, lgnlktan Saduyuya, Forum yay., 1987-s.107

186

Dada yaamn getirdii zorluklarn yannda Aygann ifade ettii ve gruba uymama davrann tetikleyen hususlar esas rgt yelerindeki huzursuzluk ve zorluun memba veya kaynadr diyebiliriz. Bir insana bedeni olarak yaratlan zorluk ksa bir srede ve doal srecinde gemekte iken, psikolojik buhran bir mr boyu iz brakabilmektedir. Bu sebeple da kadrosunda yaamn psikolojik tesiri ehemmiyet bakmndan nceliklidir. rgt yelerinde psikolojik travma ve arpkl yine rgtn kendi politikasndan kaynakland tehisini koyabiliriz. Yaplan i infazlar ve cezalandrmalar ve yarglamalar bunu gstermektedir. Aygann ifadeleri tehisimizi kuvvetlendirmesi bakmndan dikkate deerdir.Aygan;339
rgtn kat kurallar bizden robot olmamz, duygusuz ve acmasz olmamz istiyordu. Gerekler karsnda bu soyut kurallarn uygulanabilmesi imknszd.rgt elemanlarnn bunalma dmesinde yine rgtn byk pay vardr. rgt lke gereklerini gz nne alp yola ksayd, dogmatik-soyut bir takm MarksistLeninist kurallar uyulmas gereken kurallar olarak kendi kadrolar ve sempatizanlarnn nne koymasayd, rgtte yer alan kiiler bu gibi bunalmlara dmeyeceklerdi.

Da kadrosu rgt yeleri iin adrenalin arttrc yn olan bir organdr. rgt yeleri, daa kmadan evvel teorik ve ideolojik younlama ile megul olurken afyon tesiri gsteren ideallerle ayaklar yerden kesilmekte ve heyecan duygularn son noktaya kadar yaamaktadrlar. zellikle cezaevi kadrolarnda eitim ok daha youn olmaktadr. Can Denizin yarm kalan hikayesine
339 A.g.e,s.120-121

187

cezaevindeki his ve duygularn ve oradan da dadaki hislerini karlatrarak devam edebiliriz. Can Deniz Apoculuk davasyla yarglanp cezaevine girdikten sonraki srete hislerini u szlerle aktarmaktadr;340
Vcudum sava meydan, beynim ise kurmay merkezi gibiydi. Her sava sonras, vcudumda kayplarm oluyordu. Fakat beynim, kendisini koruyordu. On yl geride brakmtm. Cezaevinde geen on yl. Hani benim genliim nerede diye sormadm hi kimseye yice pitiimi dnyordum. Dnp ardma bile bakmyordum. i yanlarm, kalmad diyordum. Gzm hep ileriye dikiyordum. Bir gn olsun cezaevinden kabileceime inanmyordum. Zaten idamlktm. Sanki burada domutum. Yaamm, bu doal akn gzellii iindeydi. Mutluydum.nk duvarlarn hemen tesinde, umutlarm yeerten bir kavga vard. PKKl olduuma seviniyordum. Ya baka bir rgte girmi olsaydm! Bunca yl bou bouna yatm olacaktm Partim umutlarm bytp oaltyordu.Cepheleip ordulayordu Partim gerekleen sosyalizmdi. O nedenle sadece benim deil, ve sadece Krt halknn deil, Ortadounu tek umuduydu Her ey mkemmel idi. Partimin ideolojisi netti. lkeleri ve sylemleri akt. Bizler, sadece yrtlen pratiin merkezinde deildi. Parti pratiinden ne kukumuz olabilirdi ki!...

Cezaevinde 10 yllk teorik eitimin kendinde yaatt hisleri rgtn eylemlerini duyduka cokulu bir ekilde yaadn aktaran Deniz cezaevinden kp da kadrosuna kanalize olmu ve
340 Can Deniz, Devrimciliimin Anatomisi, Ankara Matbaas,

1996, s.25

188

Beka Vadisine gitmek zere yola kmtr.341 Yolda yaad olaylar aktarrken ilk defa krsalda bulunmann vermi olduu korku ve heyecanla daa kmann zorluunu da kelimeleri arasnda itiraf etmekte ve iindeki pimanl yanstmaktadr. Deniz daa k srecini yle ifade etmitir;342 Dalara doru bir rota izliyorduk. Ky knda bir gerilla kafilemize katld. Gecenin sessizliini bozmadan hareket ederek, admlarmz atyorduk. ki gruba ayrlmtk. Birbirimizi admlarla takip ediyorduk. Yldzsz bir geceydi. nde giden grubun Kan! Trk askerleri geliyor diye barmasyla yeni trmandmz dan tepesinden, gerisin geriye, dalarak geliigzel mevzilendik. Ve hareketsiz kalp, nasl bir tehlike ile yz yze geldiimizi anlamaya altk. Fazla gemeden anladk ki, kar taraftan gelen Trk askerleri deil, be kiilik bir gerilla grubuymu Artk tehlikenin ou gitmi, az kalmt. Ancak, en nemli noktay, snr daha gememitik. Bir ara Acaba Avrupa yolunu mu bekleseydim diye dnmekten kendimi alamadm. Deniz da kadrosuna admn att bu srete ilk pimanl yayor. Ancak iindeki bu hissi hemen kapatp tekrar rgt psikozuna girip Bekaaya gitmenin heyecann yayor. Deniz Bekaa vadisine admn atyor ve da kadrosuna komutan yetitiren bu Akademiye nihayet ulayor. Da kadrosuna girmeden evvel idealize edilen rgt ile
341 Deniz, a.g.e., s.34 342 Deniz, a.g.e., s.35

189

da yaplanmasndaki rgtn aslnda ayn rgt olmadn, burada artlarn ve kurallarn ok farkl olduunu anlamalar veya dnmeleri onlar hayal krklna uratyor. Deniz, Bekaa vadisinde ilk i olarak kendisini tantmas amacyla rapor verilmesi isteniyor. Bu sreci u ekilde aktarmaktadr;343
Sivil elbiselerimi karp, askeri elbise giyindim. Artk genel grnt ile btnlemi, bir anda aralarnda kaybolup gitmitim. zgemi raporu vermem sylendi. zgemiimi yazacaktm. Partiye ne zaman katldm, parti iin ne tr eylemlere girdiimi, ailemin sosyal, siyasal ve ekonomik durumu, mcadele zerine nerilerimi, kadn-erkek ilikisi ve evlilik kurumu hakkndaki dncelerimi, yine, ailemin hangi adreste ikamet ettiini vb. daha bir ok noktay, devrimci samimiyetimle, kaleme alp, raporumu ilgili yere verdim. Parti ileyii asndan, byle bir zgemi raporu istenmesini gayet yerinde bulmutum.

rgt yelerinin grlerini ve yorumlarn alarak onun genel karakterine varana kadar belli bir ereve izen rgt sakncal grdklerine dikkat etmektedir. Kamplarda bir klasik haline gelen eitim format ve ieriini Denizin ifadeleriyle aktaracak olursak;344
"Gnde iki defa, sabah ve akam itimalarnda, Kanmz, canmz Bakanmz Apoya feda olsun temasna yakn sloganlar atar gibi yemin ediyorduk.

343 Deniz,a.g.e.,s.43 344 A.g.e.,s.45

190

Deniz iindeki elikiyi bastrmak iin kutsallatrd rgtle yaadklarna kendi i dnyasnda klf bulmaya alyor ve zmnen kendi kendini kandryor. Yukardaki ifadelere u ekilde devam ediyor;345
Her eyden nce askerdik. Emir-komuta altndaydk. Yoldalk, bu yap iindeydi. nk biz, savaan bir partiydik. Devrimci duygusalla fazla yer olmazd. Bylece, olaylar ve yorumlar, kendi doasnda eleiyordu. Mantn dili, sadece savat. Ne olursa olsun sava. Her eye byle bir pencereden baklyordu. Canm skan bir eyler vard, ama ne! Adn bir trl koyamyordum

Yllarca zindan direniileri olarak grlen Deniz ve onun gibiler da kadrosuna girdikten itibaren Akademi ierisinde aalanan bir muamele grmlerdir.346 Her eye ramen gerilla eitimlerine devam eden Deniz Akademideki gerilla eitimini aktarrken Da kadrosunu da zetlemektedir;347
Sabahlar erkenden kalkp, iki kola ayrlyor ve kamp evresinde bir iki saat yry yapyorduk. Bu yrye, Krdistan dalarndaymz gibi bir dzen iinde srdryor; nc, art, parola, sessizlik vb. biimleri uyguluyorduk.. Trk uaklarnn olas bir hava saldrsna kar tedbirler almtk. Bir hava saldrs haberinden sonra, adrlarmz terk edip araziye ekilmitik. Apo da dahil, nceden bilinen sabit noktalar, belli zamanlarda terk ediyorduk. Kaya diplerinde uyuyorduk.
345 Deniz, a.g.e., s.45 346 A.g.e.,s.48 347 Deniz, a.g.e., s.50-51

191

Spordan sonra, kahvalt iin adrlarmza dnyorduk. Kahvaltmz, gn gn deiiyordu: zeytin, peynir, orba, yumurta deimeyen eitlerdi. Ardndan leye kadar siyasi eitim balyordu. Eitim, Trke ve Krte, iki grupla yaplyordu. Eitim komisyonlar oluturuldu. Ben de Krdistan ve parti tarihi, Aponun nder kiilii, Aponun yapt gemi konumalar ieren zmlemelerdi. Konferanstan sonra, kendimi bu ie verdim. leden sonralar ise askeri eitim balyordu. Silahlar tanma ve kullanma, tatbikatlar, pusular, vur-ka taktikleri, teorik ve pratik rnekleriyle konu konu ileniyordu. Akamlar, ertesi gnn eitim program iin yaplan hazrlkla geiyordu. Geceleri iki saat sren nbetlerimiz vard. lk dnemler, sabit nokta nbeti tuttum. Sonralar devriye nbetine ktm. Gnler bu genel seyir iinde gemeye balad.

rgtn da yaplanmasnda yaamn doa artlar sebebiyle zorlatn vurgulamtk. Da kadrosunda eitim faaliyetlerinde dahi byk sknt ve zorluklarn ekildii dnldnde pratik sahada ok daha zor ve etin bir hayat da kadrosunun yeni militanlarn bekliyor demekti. Bu bakmdan eitim faaliyetlerinde yaanan zorluk ve skntlar terristler iin sabr ve irade gsterme yeri olarak grlmekte. Bunu rgtn gerilla anlarn aktaranlardan daha net anlamaktayz.348
Sabah 4.30da uyandk. Hemen temizliimizi yaptktan sonra itima srasna girdik. ki saat boyunca yryecektik. Yrme pratie gidecek arkadalar iin gereklidir diyordu ahin arkada. O nde bizler arkasnda tek sraya halinde yryorduk. Yamur da bize inat yamaya
348 http://www.komalenciwan.com/makale-59.html update:

19.02.2007

192

devam ediyordu. nmzde olduka dik bir daa trmanyorduk. Da trmandka yamurun iddeti artyordu. Bu kadar yardm yeter diyordum iimden. Artk dursan da biraz da ak hava da eitim yapabilsek. Ama nafile yamur git gide iddetleniyordu. Her tarafmz slanm, elbiselerimiz iyice arlamt. O kadar slanmtk ki, alvarlarmzn iinden oluk oluk su boalyordu. Moralimiz bozulmutu. Hem yorgunluk, hem slaklk, hem de kayganlaan zemin bizi ileden karmt. Bir yandan byle bir gnde yrye klmaz diye tepkileniyor, iten ie gelien fkemizi nmze kan engellere kendimizi vurarak gsteriyorduk. Ama bu da bizi daha ok yoruyor, yer yer yaralanmamza sebep oluyordu. Bu kadar ksa zamanda byle bir moral knt, hi de hayra alamet deildi. Neden kzyor, fkeleniyorduk. Ama iine girdiim fke seli salkl dnmemi engelliyordu. leden sonra moral vard. Belki de o yzden bu kadar sabrsz ve fkeliydim. Bir an nce yryn bitmesini ve moral hazrlklarna balanmasn istiyordum. Ama nafile ne yamur duruyor, ne de yry bitiyordu. Zirveye ynelmitik. Artk kendimi ayaklarma brakm, hibir ey dnmeden yryor olmutum.

Da kadrosunda gerek yz pratik sahaya kldnda ve yoklukla kar karya gelindiinde daha iyi anlalmaktadr. Eitim alanlarnda sadece bunun kk bir rnei gsterilir. Dada yaamann ne anlama geldiini Demirkrann anlarndan daha iyi anlayabiliriz;349

349 Sami Demirkran, hanetler emberinden Kurtulu

Kamer yay., stanbul-1998, s:17-18

193

Sabah kahvaltsn manga dzeni ierisinde yapmaya baladk. Kahvaltda her zaman ki yanm sa ekmei, kelein bir eidi denilen lor ve siyah aydanlklarla yaplan ay bulunuyordu Kahvaltlar yapldktan sonra herkes manga dzeni ierisinde aalklarn dibine ekilerek uyudu. olduka scak bir gnd. Sabit bir ekilde terlemeden yarm saat yatmak mmkn deildi. Kim uzansa be dakika sonra zerindeki puiyi atyor ve kalkp ve kalkp f diyerek rahatszln dile getiriyordu. in komik yan bu durumdan en ok biti fazla olan militanlar ikayeti oluyorlard. Derilerinin zerinde kabaran kirin iinde tam bir ev yaam srdren beyaz bitler bile bu kavurucu scaktan etkileniyor, enselerine doru trmanp hava almaya altklarn grmek mmkn oluyordu. Gnlerdir ayamda tuttuum ayakkabm kardm. oraplarm le gibi kokuyordu. Elimi hi srmeden kir dolu orabm ayamla birlikte suya batrdm. Az nce berrak akan su orabmn kirinden bulank olmutu. Ensemi sallayp bam salladmne olacak bu iin sonu diye iimden geirdim.

Yukarda ifade edilen ksa bir an bile dadaki yaamn ne derece insanlk d bir hayat olduunu gsterir niteliktedir. Dada yaamak PKK rgt yelerinde ypratc etkiler brakmaktadr. zellikle k aylarnda yaanan zorluk rgtn da kadrosunun gerek yzn gsterir. K aynn da kadrosu iin ne derece zor olduunu Delil Frat kod adl rgt yesinin anlarndan aktarabiliriz; 350
Bizim iin kar ve frtna gibi zorluklar bal bana ciddi zorlanmak demekti. Sabah olunca
350 Besta'dan Hakkari'ye, 2001 Ylnda Bestadan

Hakkariye Gidecek Bir Gurup Arkadan Bandan Geen Olay http://www.komalenciwan.com, update: 16.01.2007

194

tekrar yola koyulmak iin hazrlk yaptk, dier ynyle huzursuzluklar balamt kar tehlikesi ok ciddi bir boyuttayd ama yinede biz Hakkri zeri olan yolda gitme karar aldk. Karar vermek yaplan youn tartmalar sonucunda oldu, ok tecrbeli olan arkada gurubu tabi ki karn ne kadar ciddi engel yaratn ok iyi bilmekteydi hem de yeni yaan kar hafif oluu yani kuru kar olduundan dolay hem insan ayann kangren olmas hem de yrmede ciddi engel tekil ediyordu. Daha nce bu blgede hem kyl hem de arkadalarn ayaklar ok yanmt, tedavi ve ila imknlarnn olmay insana ciddi engel olmaktayd. 1998 ylnn k aylarnda Hakkri taburunun bu yolda, yaklak 30 arkadan ayaklar kangren olmutu, bu arkadalarn ounun ayak ve parmaklar kesilmi, ila ve uyuturucunun olmay doktor arkada tarafndan tek bir falata ba ile uyuturmadan hepsinin ayak parmaklar kesilmiti. Parmaklar kesilirken duyulan ac tarif edilemez.

Da kadrosunda k aynn zorluunu anlaryla anlatan bir dier rgt yesi Can Deniz, daha eitim kampndayken iinde bulunduklar k ortamn anlatrken bile pimanlk hissi beliren ifadelerde bulunmaktadr. Deniz anlarnda Bekaa vadisinde kamp yaparken kn zorluunu ve etin oluunu u ekilde aktarmaktadr;351
Youn bir k altnda, yaammz iyice arlamt. adrlarmz tamamen kar altnda kalmt. Tnel kazarak adrlarmza ulayorduk. Souk ve tipi gnmze hakim olmutu. Kamp ii ve zellikle, kampa balanan yollar kapanmt. Bu durum kampn temel
351 Deniz, a.g.e.,s:67

195

ihtiyac olan ekmek, yakt vb. sorunlar dayanlmaz noktaya getirmiti. Bir yufka ekmeini -drt kii paylayorduk. Bazen bir tepsi karn zerine eker dkp yiyorduk. Mazotlu sobalarmz, mazotun yeterli olmayndan dolay yanmyordu. Battaniyelerin altndan fazla kamyorduk. Ve katma bitlenmeyen yoktu. Bitlere ete diyorduk. Sabaha kadar ete ldrmeye urayorduk.

Da kadrosunda yaam yaz-k doal zorluklarla mcadele anlamna gelmektedir. zellikle PKKnn kamp blgeleri etin doa artlarn mecbur klacak mahiyettedir. Dadaki bu zorlu yaam baz PKK yeleri iin, da kadrosundan kama iin yeterli bir sebepti. Kamak da kadrosunda lmekle ayn anlama gelmektedir. Da kadrosunun zor doa artlar, terristleri zorluklarla mcadele konusunda gelitirmekte ve birer sava makinesi haline getirmeye balamaktadr. Zamanla da kadrosunda yaayan ve savaan terristler Demirkrann ifadesiyle kendilerini savala e deer grmeye balamaktadrlar. Demirkran da kadrosundaki militanlar u ekilde ifade etmektedir;352
bir sre sonra savala yaayanlar bunu bir meslek olarak gryor olmulard ki, olaylar zamanla hmanizmi deersiz klm ve kan akm gnlk natrel yaama tekabl eder olmutur. Profesyonel lm makineleri bu srecin meyveleri konumunda bulunuyordu. Keza, savamay meslek edinen, hatta kurun sesinden uzakta kalndnda kendilerini bolukta hisseden da damlarna gre; aklarn en gzeli savalarda yaanrd, hayat savalar oldu.
352 Sami Demirkran, PKK, Olaylar-Belgeler-Hatralar Kipa

yay., stanbul-2001, s:403

196

Da kadrosunda doa artlarna ramen insanlarn birer sava makinesi olmalarnn temel sebebi dar kalplar ierisindeki bir yaamda ideolojik adan kesin inanmla sebebiyet veren rgt ideolojisinin propagandasnn srekli olarak yaplmasdr. Ayrca sava stratejisine olan inan bu sabrn sebeplerinden biridir. Silahl kadrolara yeni giren militanlara ilk aamalarda mziin etkileyici propaganda malzemesi olarak kullanld bilinmektedir. rgt arklar veya mzikleri bu aamada en hayati propaganda silah olarak kullanlr.353 Da yaplanmas ierisinde baz rgt yeleri ERNKnn PKK lehine yapt mzikli ve grsel propagandalarla354katlm yapm ancak doa artlarnn zorluu ve da kadrosunun basks altnda ezilmilik psikolojisine kaplmlardr. Da kadrosunda yaam, materyalist ideolojilerin bir sonucu olan hayat bir mcadeledir fikri alt yapsyla oluur ve geliir. Da kadrosunda ezenler ve ezilenler vardr. Yeni katlm yapanlar ierisinde uyum salayamayanlar ezilmeye mahkmdur. Ayrca bu kiilerin PKKya verebilecekleri en kymetli varlklar l bedenleridir. PKK da kadrosunda lmn ismi ahadet olarak anlmakta
353 A.g.e., s:432 354 Grsel propaganda konusunda rgtn da kadrosunun

internet sitesinde rgte yeni katlan bireylere izlettikleri da kadrosuna ait video grntleri bulunmaktadr. Bu grntler da kadrosunu piknik alanym gibi gzel gstermeye alan malzemelerle sslenmitir. Ama aslnda da kadrosunun zorluklarn ve yaanan skntlar sansrlemek ve sempatizann grmek istediklerini nakletmektir. Ayrca grntlerde hi kan veya l grnmemektedir. Ayrntl bilgi iin bkz: www.hpg-online.net-video1: Nobedariya Azadiye eriim tarihi: 02.01.2007

197

ve ehitlere ayr bir nem verilmektedir.355 Yaarken bir hi olarak grlen militanlar, ehitlikte belli bir kymet ve nemin var olduunu anlaynca lme glmseyebilecek noktaya gelebilmektelerdir. calann siz bir hisiniz dedii da kadrosu militanlar, ldkten sonra calann latif szlerine356 mazhar olmaktadrlar. calan burada zmnen l
355 PKKda ehitlik kavramna srekli vurgu yaplmakta ve

zendirilmektedir. PKK iin lmeyi gze alabilecek militan gerekmektedir. Bkz: http://www.ser xwebun.org/index . rgt kaynakl arnda ehitlik u ekilde vurgulanmaktadr; ehitler yaratabilmek zgrlk mcadelesinin en temel gereidir. unu iyi biliyoruz ki ehitler veremeyen, ehitler yaratamayan, ehitler nclne ulaamayan halklar, en zayf, en geri, giderek tarihten silinen halklar oluyorlar. Tarihte bunun ok sayda rnei var. Krt halknn tarihinde de bu durum olduka retici bir yer tutuyor. Ne zaman ki ehitler vermeyi gze alabilen, yaratabilen bir konuma ulayor ve zellikle onu bilinli yrten bir dzeye geliyorsa, Krt halk ite o zaman tarihinin en gl, en yenilmez en rgtl ve birlik olan bir konumuna ulayor. Yine ne zaman ki bu tr deerler zayflyor, ehitler vermekte zorluklar kyor, onun bilinci kaybediliyor, rgtlenmesi dalyor, byle byk bir iradeden yoksun kalnyorsa, ite o zaman tarihinin en zayf, en geri, en ktrm dnemini yayor. Krt halk ite byle bir dnemdeyken ehitler gnmz ortaya kt. Halk, tarihinin en ba aa gidiini yayorken; inkar ve imha siyaseti uygulayan despotik ulus devlet yaplarnn soykrm en ileri dzeyde gelitirmeye altklar; halkn bilincinin, rgtllnn ve birliinin byk lde kaybolduu bir ortamda bu byk k, nder Apo'nun k, PKK'nin k ve bu byk ehadet gerei ortaya kt. Krt halk tarihini tersine eviren ve bu tarihin en temel milatlarndan biri olan 18 Mays gerei, ehitler gnmz gerei byle ortaya kt. 356 Bakan Apo Kemal Pir'i Deerlendiriyor www.hpgonline.com/tr/14 Temmuz dosya/1.html eriim tarihi: 16.01.2007,calan yaarken aalad rgt yeleri hakknda ldkten sonra u szleri kullanarak tezatlarna birisini daha eklemektedir;Kemal Pir byk arkadalardandr.

198

militan en iyi PKKldr imaj vermektedir. Bu da kadrosuna ynelik psikolojik harekatn sadece bir yntemidir. Bekaa vadisindeki eitim kampna Mahsun Korkmaz akademisi ismi verilmesi, militan adaylarnn bilin altnda belli bir kahraman tipolojisi oluturmakta ve rgt yeleri Mahsun korkmaz imajna brnmeye almaktadrlar. Cephe ve da kadrolarnn ortak yaptklar ilerden birisi de birbirlerine militan kanalize etmektir. Yukarda ifade ettiimiz ezilmi terristleri ERNK ya havale edip, ERNKdan salam yapl militanlar alnmaktadr.357 rgt ierisindeki bu deiimde insanl hie sayan ve rgtn insanlk d ynn gsteren bir uygulamaya ahit oluyoruz. Yukarda ifade ettiimiz, da kadrosuna intibak salayamayan kiiye u muamele yaplmaktadr;358 ERNK raporu;

Onun kadar duyarl yaayan baka birini bulabilmek ok zordur. Ne kadar yceltilse, yaama yanstlsa bile azdr. Halen tam kavranp yaamsal klndn sanmyorum. Kemal bana bir mrit gibi deil, ama yksek saygyla, anlayla balyd. deolojik izgime, rgtsel yry tarzma ok gveniyordu, byk sayg duyuyordu. Yksek seviyeli, ksa, z yarglar vard. Gl bir iradeydi. eridekiler ve darya kanlarn bu izgiyi srdrmesi, Kemal Pir mirasna sahip kmalar biricik doru yoldur. Kemal Pir ve Haki Karer bozulmam iki Karadeniz ocuu olarak benim arkadalk tarzma adeta baylarak balanmlard. Bana en ufak bir zorluk gelmesin diye en erkenden dilini, tresini bilmedikleri Krdistana hepimizden nce yrmlerdi. Bu tercihe bata Kemal Pir ve Haki Karer gibi ok deerli Trk kkenli arkadalar derinliine inanmlard. kmzn soy damarydlar.
357 Demirkran , a.g.e., s:441 358 A.g.e., s:441-442

199

Bu ahslar hibir ie yarayamadklarnn bilincinde kendilerini ispata komaktadrlar. Doal olarak buda AMT(intihar eylemcileri yaplanmas) grevini stlenecek gnll elemanlar dourmaktadr. Dersimde, Adanada ve benzeri illerdeki intiharvari eylemler bu pratiimiz sonucu oluturulmutur. 359

AMT, ARGKya mensup intihar timlerini simgelemektedir. ARGK ierisinden kan militanlardan teekkl eder. Kurulu nedeni; dava
359PKKnn intihar eylemleri hakknda bkz;

www.egm.gov.tr/temuh/mucadele4.htm, eriim; 12.01.2007 Gerekletirilen eylemler unlardr; 1) 30.06.1996 gn Tunceli'de, bayrak merasimi srasnda, Mehmet-Hanm kz 1972 Malatya Merkez Elmal ky nfusuna kaytl, Ayten-Glistan Kod adl psikolojik rahatszl bulunan PKK militan Zeynep KINACI'nn hamile kadn klnda askerlerin arasna girerek, zerinde saklad bombalar patlatmas ile meydana gelen olayda (3) astsubay, (5) er ehit olmu, (29) er de yaralanm, eylemci paralanarak lmtr. 2) 25.10.1996 gn Adana Emniyet Mdrl evik Kuvvet ube Mdrl hizmet binas nizamiye kapsna hamile kadn kl ile gelen ve olay yerinde bulunan sa el parmak izinin yaplan mukayesesi sonucu Yusuf-Fadile kz 1979 doumlu Mardin-Kzltepe doumlu Revan kod adl, Leyla KAPLAN olduu tespit edilen bir bayan terristin zerinde tad patlayc maddeyi infilak ettirmesi sonucu meydana gelen olayda, (3) polis memuru ile Yaar ETN isimli vatanda hayatn kaybetmi, (9) polis ile (3) vatandamz yaralanm, eylemci bayan terrist olay yerinde paralanarak lmtr. 3) 29.10.1996 gn Sivasta, Erzincan yolu Eri Kpr civarnda yaplan yol uygulamasnda durdurulan 58 M 0415 plakal minibsteki yolcular arasnda bulunan ve durumlarndan phe edilen biri bayan iki kiinin yolcularla beraber ar Karakoluna gtrldkten sonra, sorgulanmak zere Terrle Mcadele ubesine gtrlmek iin ekip otosuna bindirilen Bermal, Zekiye ve kran kod adlarn kullanan, Zeynep KARCI sahte kimlikli, Batman nfusuna kaytl Hasan kz 1967 doumlu Gler OTAn zerinde bulunan bombay patlatmas sonucu meydana gelen olayda, grevli (3) polis memuru ehit olmu, (1) vatandamz hayatn kaybetmi, (10) vatandamz eitli yerlerinden yaralanmtr.

200

sadakatinin kutsalln kart glere olduu kadar gzlemci gruplara da gstermek amacna 360 yneliktir. Da kadrosundaki yaam ve yaamann zorluu hem doa artlar, hem de kadronun psikolojik basks sebebiyle rgt militanlarnda gvensizlik, korku tedirgin olma, kendini ispatlama gds, taklitilik ve ie kapanma gibi sapma davranlara yol aar. Dada yaamann
PKK terr rgt mensuplar Gler OTA ve Malatya nfusuna kaytl, Mustafa olu 1970 doumlu Sinan kod adl Hac CAN adl terristler paralanarak lmler, kendilerine yardmc olan Hasan ATE gz altna alnmtr. 4) 17.11.1998 gn Hakkari Yksekova ilesi Jandarma Komutanl nnde Van iline gitmek zere bekleyen askeri konvoya yaklaan PKK terr rgt mensubu Mardin ili Savur ilesi Kayatepe ky nfusuna kaytl iken, 1977 ylnda nfus kaytlarn Hatay, skenderun ilesi Kurtulu mahallesine naklettiren Ferho-Hamdiye kz 1971 doumlu ROJBNAMANOS kod adl Fatma ZENin zerindeki patlayclar patlatmas sonucu meydana gelen olayda, (3) askerimiz ve (2) vatandamz yaralanm, eylemci paralanarak lmtr. 5) 01.12.1998 gn Diyarbakr-Lice ilesinde Mehmet Cami CANn sahibi olduu, gda maddeleri ile tp satlan CAN markete gelen, 1994 ylnda PKK terr rgtne katlan Diyarbakr, nar ilesi Pranolu ky nfusuna kaytl Halil brahim-Dursune kz 1975 doumlu Binev-Amed kod adl Hsniye ORUun zerindeki Rus yapm el bombasn patlatmas ile meydana gelen olayda, (2)si asker, (10) kii yaralanm, eylemci paralanarak lmtr. 6) 20.03.1999 gn Vanda, Bakale ilesi blge trafik istasyonu nnde uygulama yapan trafik ekibine, PKK terr rgt mensubu, Yusuf-Aye olu 1972 Hakkari doumlu Ferhat kod adl Tacettin AHNin tad patlayclar patlatmas ile meydana gelen olayda, (3) polis memuru ile olay yerinde bulunan (1) vatandamz yaralanm, eylemci paralanarak lmtr. 7) 27.03.1999 gn stanbulda, Beyolu, Taksim meydannda evre emniyetinden sorumlu olarak grev yapan evik Kuvvet ube mdrlne ait otobsn yanna yaklaan, Kars, Susuz ilesi Yaylack ky nfusuna kaytl Teyfik-Telli kz 1977 doumlu Meral MAMYAKn phelenmesi ve dur ihtarnda bulunmas zerine, ellerini her iki yana amak suretiyle zerinde bulunan bombay

201

oluturduu bu sapma davranlarn temelinde mcadele mantyla rl doa artlarnda zayf olmann verdii eziklik yatmaktadr. Da kadrosuna 1990l yllarn bandan itibaren youn bir katlmn yaand bilinmektedir. Da kadrosunun gerilla tarznn zarar grmesinde i yaplanmann ciddiyetinin bozulmas da yatmaktadr. Demirkran itiraflarnda rgtn da kadrosunda ki yeni rgt yelerinin akbetini aktarrken dada yaamann ne anlama gelecein
patlatmas sonucu meydana gelen olayda, evik Kuvvet ube Mdrlnde grevli, (3) polis memuru ile patlama esnasnda olay yerinde gemekte olan, (8) vatandamz eitli yerlerinden yaralanm, eylemci paralanarak lmtr. 8) 05.04.1999 gn Binglde, Vali kona nnde Bingl Valisi Sleyman KAMInn aracndan inip vali konana girdii srada, Malatya, Arguvan ilesi Alhasua ky Ballca mezras nfusuna kaytl Sabri olu 1979 doumlu BANANAHAN kod adl Baki TATLInn zerinde tad bombalar patlamas sonucu meydana gelen olayda, vali korumalarnn terristi engellemeleri sonucu vali yara almadan kurtulmu, (1) vatandamz lm, (12) vatandamz yaralanm, eylemci terrist paralanarak lmtr. 9) 08.04.1999 gn Hakkaride, Yksekova le Emniyet Mdrl nnde, PKK terr rgt mensubu ran uyruklu Ferhat ve Ferhenk kod adlarn kullanan Turab MAHMUDnin Hakkari Valisi Nihat CANPOLATn arabasna yaklaarak, zerinde tad bombalar patlatmas sonucu meydana gelen intihar saldrsnda Vali Nihat CANPOLAT hafif ekilde yaralanm, Alay Komutan Tahir EB, makam ofr etin DENZ ar yaralanm, Makam ofr etin DENZ yaplan tm mdahalelere ramen hastanede hayatn kaybetmi, (1) polis memuru ile olay yerinden gemekte olan (5) vatandamz hafif ekilde yaralanm, eylemci terrist ise paralanarak lmtr. 10) 05.07.1999 gn Adanada, Seyhan ilesi eski evik Kuvvet ube Mdrl nizamiyesinde, kimlii tespit edilemeyen (1) kadn terristin zerinde tad bombalar patlatmas sonucu meydana gelen olayda, (1) ube mdr, (6) polis memuru, (2) teknisyen, (1) beki ve (4) vatandamz yaralanm, eylemci kadn terrist paralanarak lmtr. 360 A.g.e., s;443

202

ve ne bedele mal olacan gstermektedir;361

ve olduunu da

Dalara metropollerden bir anlk hevesle yle youn katlmlar gerekleiyordu ki Krte bilenler bile aznlkta kalmlard. PKKnn Krte okunuunu dahi telaffuz edemeyen kimi mini etekli, kimi kot pantolonlu gencecik kzlarla, akl bir kar havada olan lmpenlerin silahl amasal bir davada ne kadar mesafe kat edebilecekleri aleniyi. PKK ksa sre ierisinde hesabn yapm ve bence de en doru yntemi benimsemiti. Uygulanan yntemin ad; psikolojik sava erevesinde beyin ykama harekatyd. Deil bir davaya, size davay anlatan militanlara kanyorsunuz(bir militann i dnyasn yanstmaktadr) bir anlk hevesle ayaa kalkyorsunuz. Aslnda bilmediiniz ve bu yzde bir macera olarak nitelendirilebilecek bir cehennem ateine dalyorsunuz. Son durakta o bir anlk hevesin eer ki macerasn atlatmsanz sizi medeniyetin gbeinden ilkelliin kol gezdii dalara ve beyaz iri bitlerin yaama kayna olan militanlarn ortamna srklendiini fark ediyorsunuz Dilini dahi telaffuz edemediiniz byk bir davay srtlyorsunuzBelki de hi silah grmemitiniz!.. o gne dek hi iddet yanls olmamtnz!... Evinizde bal, tereya, beyaz peynir, halanm yumurta, olmadan kahvalt yapmayan siz, artk ii fare pisliiyle dolu ekmee, ykamak iin zaman veya su bulamadnz zeytine talim ediyorsunuz. Eer i bunu da bulabilirseniz!...

Dada srekli lm korkusuyla yaarken, ayrca yeni ve gen bir militansanz duygusal olarak

361 Demirkran, a.g.e.,s:301-302

203

kntye girmemek iin hibir neden kalmamtr. Zamanla unlar dnlmeye balanr;362
Artk sevgiliniz iin her Allahn gn ellerimizde tuttuumuz gller olmayacakt. Her baknzda size lm hatrlatan silahnz ve siz olacaktnz. Acda olsa PKKy tanmayan, ancak dalarda bir PKK militan gibi yaayan biri olmak!... Yanndakilere yoldam demekFakat ayn lisan dahi paylamamak ksacas gzel ve sade bir yaamdan koparak koca bir girdaba kaplmakHangi davann, kiminle yrtldnn dahi bilincinde olmamak. PKKya katlm salayanlarn %85lik bir blm ite bu elikileri yayordu.

Yukardaki ifadelerle anlatlan i elikileri yaayan rgt militannn sosyal hayatla olan balar kopartlr. Bir dnem devletin radyo ve televizyonlar araclyla yapt ve dadan indirmeye tevik ettii program ve yaynlarn, dadaki rgt yelerini etkilememesi iin radyolar kapatlm ve tecrit havas iyice arttrlmtr.363Daa karlan haber ve gazeteler yalnzca rgt lehine bilgi vermekte ve zafer naralar atan balklar tamaktayd.364 Da kadrosundaki rgt yeleri pratik ve teorik faaliyetlerin younluuyla bunalmakta, rgt aleyhine hibir bilgi ve haberle temas kurmalarna imkn verilmemektedir. rgt da kadrosu yelerini, her trl aksi fikri duyabilecekleri ortamlardan uzak tutmutur. Teorik eitim, grev, nbet,, atma, eylem, intikal,
362 A.g.e., s:301 363 A.g.e., s;303 364 Ayrntl bilgi iin bkz:

http://www.serxwebun.com/1999/01/h01.html eriim tarihi:

204

derken srekli yorgun drlen militanlar uykuya dahi hasret braklyorlard. Dnce glerini yitirmilerdir.365 rgt yeleri zerindeki bedeni ve psikolojik bask onlar ypratmakta, muhakeme kabiliyetlerini kstlamakta ve itaate mahkm brakmaktadr. Demirkran anlarnda bu zor yaam u ekilde dile getirmektedir;366
Esasen hayatmn PKKda iken her safhas ok yorucuydu. Dile kolay gecede en az alt, bilemedin yedi saat intikal gerekletiriyorduk. stelik kat ettiimiz yollar yle kolayca alacak trden deildi. Dizleri kran yokular, dibi gzkmeyen uurumlar, sar kayalklar birer birer amak zorundaydk. Kimi zaman yamurla, kimi zaman gecenin zifiri karanlyla boumak durumundaydk.

Da kadrosundaki militanlarn, rgte tutunumlarn salayan ve dadaki zor hayat artlarnda biraz olsun teselli duyabilecekleri husus, rgtn haber kaynaklarndan kendilerine yaplan iltifat dolu haberlerdir. Gemite olduu gibi bugn de rgt yaynlar PKK da kadrosunu abartl eylemlerle dinamik tutmaya almaktadr. Bu haberlere birka rnek verecek olursak; 367 Kahraman ARGK gerillalarmz bir destan daha yazd. Yaptklar eylemlerle dman il yavrusu gibi datyorlar. Gerillalarmz her yerde darbe stne
365 A.g.e., s:303 366A.g.e., s:304 367 rgt yapt eylemleri abartl bir ekilde jurnalleyerek

yaynlamaktadr. Bu ekilde psikolojik olarak etkide bulunmaya almaktadr. Bu haberler iin bkz; http://www.pkk.org/tr; http://www.komalenciwan.com ; www.gundemimiz.com ; http://www.serxwebun.com; http://www.hpg-online.net/tr/

205

darbe vuruyor. Vurulan bu darbelerle adeta bin yldr zlemini duyduumuz zgrlmze kavuur gibiyiz. Artk gerillamz Krtlerin ve Krdistann savaan yegne ayak sesi durumunda.(Krdistann Sesi) Hepimiz grdk; Krt halk gerekten harikalar yaratt. Krt genlii, kadnlar, zgrlk ve demokrasi mcadelesinin yaratc yntemlerle nasl yrtleceinin en byk rneini verdiler. zellikle de Krt genlii, ocuk dzeyindeki insanlar, Apocu kk generaller olma nvann eylemleriyle, direnileriyle, ahadete giden ve zindana den gereklikleriyle bin kere, yz bin kere hak ettiler. unu da syleyebiliriz: savamay gerekten de halktan renmeliyiz. Direnii halktan renmeliyiz. Ortadou halklarna, dnyann demokratik yurtsever glerine sadece direni ruhu alayan deil, demokratik mcadele yntemlerini alayan, bu konuda eiten bir konuma ulatlar. Gerek bir Krt serhildan, 2006 Newrozu'nda bylelikle ortaya kt. Gerekten de byk bir nderlik Newrozu oldu. Bu anlamda 2006 ylnn bir nderlik yl olduu kesindir.(Serxwebun 2006Mays) Trk ordusunun gelitirdii operasyonlarda ise, her hangi bir baars olmad gibi bir ok alanda glerimiz, ordu birliklerine darbe vurarak ar kayplar verdirmitir. rnein Botan alanna ynelik olarak yaplan operasyonda, 21 asker ve korucu lrken bir gerillamz ehit dmtr. Amed ve Dersim'de de benzer ekilde operasyonlara yant verilmitir.(Serxwebun 2004-Mart) Da kadrosu, terr rgt PKK ierisinde yaanan en byk hayal krklklarnn adresidir. Bu

206

yaplanma, rgt propagandalar vesilesiyle rgte yeni giren veya sempatizan olarak rgtle temas olanlar byleyen bir yaplanmadr. Ancak dada yaananlar bu hayalleri birer harabeye evirmekte ve geride byk bir yknt brakmaktadr. Da kadrosunda yaam konusunu incelerken esasnda yaanlan veya yaanlacak durumlar da tespit etmi olduk. Da kadrosunun doa artlar sebebiyle ne derece zor olduuyla ilgili rneklerin yan sra, da kadrosunun gerek yz olan insanlk d olaylarla ilgili rneklere de deinmek gerekir. Da kadrosunda yaanan olaylar katlm srecinden itibaren bandan bir ok olay geen rgt mensuplarnn hatralaryla aktarmak konunun anlalmas iin daha belirleyici olacaktr. 4b-3 Da Kadrosunda Yaananlar Ve tiraflar PKK da kadrosunda yaanan olaylar, burada yaam olan rgt yelerinden aktarmak konuya bak as kazanmamz iin daha faydal olacaktr. Bu bakmdan yer yer isimleri beyan edilmemi olan eski rgt yelerinin ifadeleri de dahil tm yaanm olaylar, hatralar ve anlar teker teker deerlendirilmeye deer niteliktedir. yaanm bu olaylar aktararak deerlendirmeyi okuyucunun vicdanna brakyoruz. 1- Harun kod adl rgt yesinin beyanlar;368
Dadaki kandrlm arkada; dtnz elikilere zm aramak tabi ki en doal hakkmz. Ancak zm olarak ktmz dalarn sizi daha byk zmszlkler iine
368 Sami Demirkran, hanetler emberinden Kurtulu

Kamer yay., stanbul-1998, s:236

207

drdn biliyorum. Ben de sizlerle birlikte kaldm, imdi zgnm. herkes PKKl olamaz diye bir sloganmz vard. Doru, yandaki bebekleri herkes ldremez. Bebekleri ldren komutan oluyor. ldrmek caniliktir. Ben gete olsa bunu anladm.

2- emdin Sakkn kitabnda verdii ifadeler;369

Yzbinleri kandrdk Yzbinlerce insan kandrarak Apoya baladk. Apo beni anlayn diyordu. Kendisini gecikmeli de olsa tandk. Ama eeke bir anlama oldu. Seni anlatmak, yaam tehlikeye atmaktr. Bu satrlar okur okumaz ikinci idam fermanm karacandan kukum yok. Dorular dile getirmeye alanlarn sesleri silah sesleri arasnda eridi. Kzkardeim Adifeyi 1984 ylnda daa ben kardm. 3 ay sonra ldrld. Kardeimin cenazesi sahipsiz kald ve Diyarbakrda gmld. Bu beni radikalletirip intikamdan intikama koturdu. Aradan yllar gemesine ramen ryalarma giriyor. Onu ben ldrmm gibi ac ektim ve kadnlar dadan indirme karar aldm. ok sayda kiiyi geri gnderdim.

3- Sreyya Bulut (Jian kod adl) hayat hikayesini anlatrken yaptklar katliamlar anlatmakta ve da kadrosunun gerek yzn bizlere 370 gstermektedir.
Bizi zor kullanarak daa kartanlar nce rana ardndan da Iraka gtrdler. Zeli kampnda Osman calann komutasnda 6 ay eitim grdm. Sonraki dnemde Selimiye kyn bastk ve 9 kiiyi kuruna dizdik
369 emdin Sakk, APO, stanbul-2004 370 Demirkran, a.g.e. s:238

208

4- Bigar kod adl rgt yesinin beyanlaryla PKK;

Tehdit sonucu rgte katldm. Katlmasaydm beni ve ailemi ldreceklerdi. Kadn-ocuk demeden herkesi ldryorlard. Gurup sorumlusu, devlete bal kylerin baslmas iin militanlar grevlendiriyorlard. Ancak rgte yeni katldm iin bana grev vermediler. Bir ara kamaya karar verdim ve kye sndm. Ancak erzak almak iin gelen militanlar tarafndan yakalandm. Silahm alp elimi baladlar ve ikence yaptlar.

371

5- emdin Sakk yllarn verdii PKK terrn ve

yaadklarn u ekilde zetliyor;372
On sekiz yllk da serveninin yorgunluu, yetmilik bir ihtiyar kadar ypratmt. ki aylk sorgu sreci ise bitap drmt. Gemii ve hafzay, gelecei ve hayali, rgt ve on sekiz yllk emei, uruna mcadele verdiimi sandm halk, vatanda olduum devleti, zor gnlerin sna olmas gereken aileyi, insan ldrc yalnzlktan kurtaran dostu da yitirmitim. Salktan, moralden, umuttan da olmutum. Dahas, ayn zamanda dman da yaratmtm. Bir ksm insann canisi, bir ksm insann haini iln edilmitim. ok ar ve insafsz siyasi ve kiilik lincine tabi tutulmutum. Yalnzdm. Herkesin ya tehlikelidir ya da gemiin intikamn almalyz deyip dmanca davrand bir konumdaydm. Benimle gren yetkililerden, ziyaretilerimden ve birka kez urayan avukatlardan ilgi, sevgi ve sayg grmedim. Zira yardmc olmaya deil, bir eyler
371 A.g.e., s:238 372 emdin Sakk, emdin Sakktan mektuplar Marduk

yaynlar, 2005-Austos

209

dayatmaya kullanmak...

geliyorlard.

Bir

biimde

7- Mehmet ahin (erif kod adl) rgte katlmn yaadklarn ve grdklerini u ekilde zetliyor;373
Aile olarak rgte yardm ediyorduk. rgt 23 militann ldrlmesi ihbarn aabeyim Mustafa ahinin yaptn ne srp onu ldrd. Ondan sonra rgtten soudum. ldrme eylemlerini yapmak zorundaydk. Yoksa hem ailemizi, hem de bizi ldryorlard. rgt her baarszlna bir bahane bulup bazlarn cezalandryorlard. Ceza, lmd. Komuta dzeyindekiler, baarszlklar sonucunda mutlaka bir kurban buluyorlard.

8- rgt iindeki kadn sorununu dile getiren

Zozan kod adl rgt yesi unlar ifade ediyor;374
Bandan sonuna kadar gerillann iinde olan, korkun zorluklara katlanan birok kadn hi grlmezken, kendisi hakknda bir ka vg dizip yazabilen, kendisini szde tek eriilmez g olarak kabul eden kadnlar, siyasal, rgtsel ve askeri alanda hi bir yetkinlie, tecrbeye sahip olmadan, tabiri caizse emeksiz bir ekilde lke kaderini belirleyecek kademelere getirilerek, parti ii korkun bir kastlamaya neden olundu. Ne yazk ki kadn da calann bu yann fark ettiinden dolay korkun bir arpklamay yaad. Hazrlanan bu elit kesim emekle bymek yerine, calana dayanarak iktidar
373 Demirkran, a.g.e., s:238 374 http://www.rizgari.com eriim tarihi; 22.04.2006

210

olmay tercih etmi ve calan yetmiyormu gibi bir de onun savunuculuunu yapan ve bunu parti ii bir kavgaya dntren asalak bir kadn grubu belirmitir.

9- Dilaram kod adl rgt yesinin an-roman olarak hazrlad zgrle ka isimli kitabnda rgtn iyaps hakknda nemli bilgiler vermekte ve kadn sorununu tekrar hatrlatmaktadr;375
calana tapmtm. nsanlar yaadka akllanyor. Onun (Abdullah calan) kurduu sistemde birbirimize o kadar dmandk ki baka dmana ihtiyacmz yoktu. Birbirimizi yok etmek iin psikolojik sava, hakaretin haddi hesab yok. Kadnlar arasnda yaplmadk hakaret, dedikodu, ayak oyunu, kariyer uruna insanlar kullanma kalmamt. Yazdm, herkesin yks. Bana iyi davranmazsan, karnda ate topu olurum.

10- Evin isimli bir rgt yesinin da kadrosunda bir komutan tarafndan tecavze uramas sonucu intihara varan lm Dilaramn kitabnda u 376 ekilde aktarlmtr;
Evin, ok gzel, fakir bir kyl kzyd. Masmaviydi gzleri. Gece yars nbette PKKl bir komutan tecavz etti. Akli dengesini kaybetti. ok tedavi grd, elektrik oku verildi. Gece yars oldu mu kzcaz ldrp kayalara trmanyordu. Herkes biliyordu. Tecavzc, Irak Krdyd. En sonunda Evin kat ama kaarken
375 Hrriyet Gazetesi 5 ubat 2006, ayrca

bkz;http://www.pkkgercegi.net/son.htm eriim tarihi:22.04.2006 376 zgrle Ka basm yeri yok, aktaran; http://www.pkkgercegi.net/son.htm eriim tarihi:22.04.2006

211

de mayna bast. ki bacan kaybetti. Kyller bulup ailesine teslim ettiler. Evin, rgt iindeki kadnn trajik yksdr.

11-Ronahi isimli da kadrosu militan yasak iliki sonucu hamile kalm ve karnndaki ocuuyla ldrlmtr;377
Yedi aylk hamile Ronahinin Zelede infaz edildiini Osman calan da Cemil Bayk da iyi biliyor. nk onlar karar verdi. 1991den beri arkadamd. Suriye-Kamllyd. Son isteini sordular. "ocuumun hayatn balayn. O doduktan sonra beni idam edin" dedi. Suu, biriyle iliki kurmasyd. Babasna dokunmadlar. Ronahi, karnn kuakla balyordu ama byynce gizleyemedi. Aa kt. nfaz manga komutan, Cemil Bayka, Ronahinin son isteini syledi. Cemil Bayk, "Hayr, idam edin" dedi. Karnnda bebeiyle ldrld.

12- Dilaramn kitabnda da kadrosunda yaanan ibretlik olaylardan Hevidan isimli kk bir kza yaplanlar bu ortamn veya rgtn vahiliini gstermektedir378
Korucu kz Hevidan, ok kkt, 12 yandayd. Baho Aann airetindendi. Aponun kard "korucu ocuklarn karp PKKl yapma" kanunuyla karlp getirilmiti. 1997 Temmuzunda 16 yana basmt. Kama planlar yapt ama anlald, tutukland. Beni en ok etkileyen, yarglanp infaz karar verildikten sonra yaplanlardr. Hevidann eline kazma krek verip mezarn kazdrdlar. Temmuz
377 lmeden nce Son stei ocuunu Dourmak Oldu

aktaran; Hrriyet Gazetesi 5 ubat 2006 378 Mardinli Hevidana Mezarn Kazdrdlar aktaran; Hrriyet Gazetesi 5 ubat 2006

212

scanda ukur aarken syledii trk dalarda yanklanyordu. Son istei sorulduunda af dilemedi. "Kahrolsun Apo" dedi, o kyl kz. "Ahm sizin boynunuzda kalacak!" nfaz mangasnda tek baca protezli Siirtli Rengin, Hevidan gzn krpmadan tarad. lmyordu bir trl. Kadnlar ban talarla ezerek ldrdler.

13- Da kadrosunda kadn-erkek ilikileri itimai yapy ekillendiren temel hususlarn banda gelir. Bu hususu da kadrosunda yaam olan Aryenin ifadeleriyle aktarabiliriz;379
Bir yerde kadn erkek ilikilerini yasaklarsanz, bunu duygusal balamda bile yasaklarsanz, kar cinsten birini sevmesini yasaklarsanz, elbette ortaya byle sapmalar kar .Kadn tek bir erkei sevemez, birden fazla erkei sevebilir ama sadece vcuduyla bunlara balanabilir znde, ruhunda tm bu kiileri ve kendisini Apoya balamak zorundadr. Byle bir ortam sorgulamaya kalkarsanz lezbiyenlik ve homoseksellik de ortaya kar. EJAK ve YAJKn propagandasnda "kadn nce kadn sevmeli denir. Ak veya sevginin tanm yaplrken "kendi cinsini sevmeyen, baka cinsi sevemez" denir. Bu mantn uygulamasnda ortaya dier sorunlarn kmas olaandr. ama gelip calan grp bu sistemin kimin elinde olduunun farkna varnca; BYK BR UMUTSUZLUA KAPILIYOR: BU UMUTSUZLUKLA GERLLAYA GDP LMCL ARPIMALARDA, NTIHARVAR EYLEMLERDE LYORLARDI.

379 Nejdet Buldan, PKKde Kadn Olmak Doz yaynlar,

stanbul-2004, s;65-66

213

14-

smini aklamayan .Y. rgte katlmn ve bana gelenleri u szlerle dile getiriyor;380
... Ben rgte zorla karlarak katlmtm. Kendisi katlan arkadalarla yapm olduum konumalarda onlarn i imkan, ailelerine para yardm yaplaca gibi vaatlerle kandrldn rendim. ... rgt iinde ok fazla guruplama ve adam kayrma var. Herkes kendine bir imparatorluk kurmu ve bu yaantdan vazgeemeye niyetleri yok. Durmadan demokrasiden bahsediliyor ama uygulamada tam bir krallk ve imparatorluk ynetimi var. rgt yneticileri kendilerine bir rahatlk salam ve bu rahatl brakmaya niyetleri yok. Bizlerin ektii aclar ve skntlar umurlarnda bile deil. ... rgte ran, Suriye ve Avrupa Devletleri destek veriyor. rgte para Avrupada yaayan vatandalarmzdan vergi ad altnda zorla toplanp Suriye, ran ve Ermenistan zerinden geliyor. ...rgtten daha nce iki defa kamaya altm ama yakalandm. ay bir maaraya kapatp devaml ikence yaptlar.

15- M.. isimli kadn rgt militan rgtte yaad olaylar anlatrken da kadrosunda yaanan arpk ilikileri ve insanlk d muameleleri de aktarmaktadr.381
Kymze gelen tabancal bir adam babam ve kk kardeimi ldrmekle tehdit ettii iin ben ve amcamn kz bu adamla birlikte gitmek
380 http://www.pkkgercegi.net/pkk_teroru_ve_gercekler.htm

eriim tarihi: 18.04.2006 381 A.g.y.

214

zorunda kaldk. smini bilmediim bu adam daha sonra bizi rgte teslim etti. ...Karldktan sonra rgt bizi devaml kontrol altnda tuttu. Bamzda kamamamz iin hep nbeti vard. ...Eitim esnasnda bir kaza geirdim ve bam kayalara vurdum. Beni tedavi amacyla Kuneraya gtrdler. Burada sonradan arkadalarmdan deney amal olduunu rendiim baz ilalar ineyle kafa derimin iine verdiler. Bir sre sonra salarm tamamen dkld. Salarmn dklmesine balangta zlmtm. Ancak daha sonra kz arkadalara yaplan tacizleri grnce salarmn dklmesi ve irkinlemem nedeniyle bu tacizlerden kurtulduumu ve namusumu koruyabildiimi anlayarak sevindim. ...Salarmn dklmesinde sonra tedavi olmam iin beni rann Urumiye ehrine gnderdiler. Burada 100 kadar rgt yesiyle birlikte bir iftlik evinde kalyorduk. Evin yaknnda bir ran askeri birlii vard ve burada grevli ran askerleri evin etrafnda ve kapsnda nbet tutuyorlar hem gvenliimizi salyorlar hem de yerimizin tespit edilmemesi iin iftlik askeri bir birlikmi havas yaratyorlard. 1996 ve 1997 yllar arasnda burada kaldm ve eitli ayak ilerine baktm. Bana buraya tedavi olmam iin gnderildiim sylense de herhangi bir tedavi ekli uygulanmad.

16- 1979 doumlu, ilkokul 4. snftan ayrlan .Y. isimli rgt yesi rgtte yaadklarn aktarrken, rgt iindeki arpklklar ve yaplan muameleyi aktarmaktadr. Ayrca kadroda rgt yelerinin birbirlerinden korkan bir durumda olduunu aadaki ifadelerden karabilmekteyiz. 382

382 A.g.y.

215

Nereye gideceimizi sylemeden beni rgte gtrdler. Ama katm ve teslim oldum. ok korkuyordum. Bana, her yakalanann nce konuturulaca sonra da ikence ile ldrlecei anlatlmt. Kafamda hep bu vard. Ama sa, salim buradaym. Hibir ey rgtn anlatt gibi deil.rgte katlanlarn ou benim gibi katlnn farkna varmadan, rgte gittiini bilmeyerek gelen veya zorla getirilenler. Birbirimizi tanrdk, bilirdik ama ayrlmaktan konumazdk. Ailenize dnmenize msaade etmiyorlar. badet edene rastlamazsnz. Herkes birbirinden korkar.Arazide, bildirilere rastladm. Grup liderleri bunlarn yalan olduunu, yakalananlarn ldrleceklerini sylyorlard. Ben de bunlara inandm. Keke onlara inanacama bildirilere inansaydm. Keke yz defa bu duyurulara inansaydm. Radyoda ar knca bazen kapatrlard, bazen de kapatmaz kfrederlerdi. Bunlarn hepsinin bizi kandrmak iin karlm yalanlar olduunu sylerlerdi. O bildirilerde yazanlarn yalan olmadn imdi daha iyi anladm. Aksine, kendine nder diyenlerin yalanlarn daha iyi anlyorum. Yllarmn boa getiini dnyorum. rgt, susuz insanlar ldryor ama bunlarn siyasi mcadele iin yapld syleniyordu.

17- 1977 doumlu, Faklteden ayrlarak rgte katlan Halit S. isimli rgt yesinin rgte girerken yaadklar ve rgtn aileye yaklam hakkndaki ifadeleri bizlere da kadrosunun ve genel anlamda PKKnn rgte nasl eleman aldn ve ilerleyen srete onlarn gemile olan balarn nasl hie saydn gstermesi bakmndan dikkate deer niteliktedir.383

383 A.g.y.

216

niversitedeyken rgtle ilgili kitaplar okuyorduk ve macerac duygularmz kabaryordu. Ak ve zgr bir niversite ortamnda aykr dnceleri savunmay marifet bildik ve bu rgte katlmamzda etken oldu. Aileden bahsetmek, rgte katldktan sonra ortadan kalkyor ve yasaklanyordu. Bahsedenler ikna edilmeye allyor, ikna edilemezse cezalandrlyor ve savaa gnderiliyor. Kaanlar gzden drmek iin onlar hain ve korkak eklinde propaganda yaplyor. rgt ba en dorusunu bilir mant hakimdi. rgt inanszlk felsefesini fazla dinin zerine gitmeden gizli gizli yrtrd. Devletin pimanlk yasasn duyduk. Yasa hakknda rgt, akll militanlara; devlet bizi daha nce dinlemiyordu, cahil militanlara ise gidersen ldrlrsn eklinde propaganda yaparak kandryordu."

18- 1978 doumlu, ilkokul mezunu olan Cemit B. isimli rgt yesi yaad hayal dnyasn ve kandrl yksn u ekilde ifade 384 etmektedir;
Kan dkmenin anlamsz olduunu, kan dkmekle bir yere varlamayacan, rgt hakknda sylenenlerin yalan olduunu insan zamanla reniyor. En ge 1994 ylnda devlet kurulacak biz de zengin olacaz diye propaganda yapyorlard. Bana; kadnlar bile savayor, burada kalp ne yapacaksn dediklerinde rgte katlmay kabul ettim. Biz, Trkiyeden hakkmz aldktan sonra Irak, Suriye ve randan da haklarmz alacaz ve bu drt blgeye oturacaz, isteyen katlr, isteyen para verir diyorduk. Medya TV ve HADEPin genlik kollar, PKKya eleman temininde etkili
384 A.g.y.

217

olmaktadr. rgtte cezalar ardr. Eller, ayaklar balanr ve a braklr. Ses getirmeyecek bir yerde ise silahla, sakncal bir yerde ise boularak infaz edilir. Zor yaam, alk, uykusuzluk, uzun yryler, lm korkusu, aile zlemi insan mitsizlie itiyor. Arkadalklarn hep menfaate dayanmas, karc tutumlar ve vaad edilenlerle yaplanlarn terslii beni hayal krklna uratt. Kama dncesi ou kiide var ama birbirine gven duymamalar, ispiyonlama ve lm korkusundan dolay bahsedilmiyor. Herkes bkmt ama korkudan konuamyordu. Teslim olduktan sonra; kendimi, ailemi ve bunca yl boa geirdiimi dndm. Tabii ki ge kaldk. Artk insan ne diyeceini bilemiyor. bulmak, evlenmek gibi hayallerim var. rgt, bu kadar halk perian etti. Hayallerimizi, genliimizi yok etti.

19- 1972 doumlu, faklte 3. snftan ayrlm F. D. rgtte yaadklarn u szlerle ifade 385 etmektedir;
...Okulda bir grup oluturduk ve faaliyetlerde bulunduk. renci arkadalardan rgte katlmlar beni etkiledi. Silahl eylemlere katldm. Halkla irtibatmz azalmt.Yiyecek ihtiyacmz, zor kullanarak temin etme yoluna gidiyorduk. Bu da halkn tepkisine yol ayordu. Her aileden ocuk saysna gre zorunlu katlmlar gerekletiriliyordu. rgt ierisinde, silahl mcadele ile bir yere varlamayaca gr hakim oldu. Herkes calan ilah olarak gryor ve syledii her eyin doru olduuna inanyordu. Binlerce insan bo hayaller uruna lme gtren birini nasl byle grdme ayorum, geen zamana yanyorum.

20- 1977, .Urfa-Suru Doumlu, .Y. rgt ierisinde bulunduu srete edindii izlenimleri aktarrken
385 A.g.y.

218

rgtteki gruplamalar ve politikalar u ekilde aktarmaktadr;

386

... Ben rgte zorla karlarak katlmtm. Kendisi katlan arkadalarla yapm olduum konumalarda onlarn i imkan, ailelerine para yardm yaplaca gibi vaatlerle kandrldn rendim.rgt iinde ok fazla guruplama ve adam kayrma var. Herkes kendine bir imparatorluk kurmu ve bu yaantdan vazgeemeye niyetleri yok. Durmadan demokrasiden bahsediliyor ama uygulamada tam bir krallk ve imparatorluk ynetimi var. rgt yneticileri kendilerine bir rahatlk salam ve bu rahatl brakmaya niyetleri yok. rgtten daha nce iki defa kamaya altm ama yakalandm. ay bir maaraya kapatp devaml ikence yaptlar. rgtn te ikisi kamak istiyor ama korkudan cesaret edemiyorlar.

Da kadrosunda yaayanlarn anlar, yaadklar ve itiraflar blmnn nihayetinde 10 yl rgtte yaam ve ardndan kaarak bu kmaz sokaktan kurtulmu bir terristin ifadelerine yer verilecektir. Bu kiinin rgte giriinden, yaad olaylara kadar tm hayat hikayesi, terre meyilli olan genlerimize ve bata ailelerine ibretlik bir olay olmas bakmndan emsaldir. Ele aldmz bu son ifade daha ncekilerini de ksmen kapsayan nitelikte olmas bakmndan kapsaml ve dikkat ekicidir. rgtten kaan terrist, ifadesinde unlar aktarmaktadr;387

386 A.g.y. 387 A.g.y. , Diyarbakr T.E.M ubesinde ifadesinden aktarlmaktadr.

219

"Ben kk yata koruculardan kt muamele grdm iin ailemin de istei ile yurt dna gitmeye karar verdim.Ailemin ekonomik durumunun iyi olmamas, yurt dna ktmda ocuk yata oluum, yeteri kadar bilinli olmaym, yaadmz yerdeki kiiler tarafndan pek deer verilmemesi, almak iin i bulmakta bile zorlanm, evredekiler tarafndan ikinci snf muamele grmemden dolay amcam olunun vastasyla PKK-KONGRA/GEL terr rgtnn mitingine gtrlmden sonra yaam olduum aalk kompleksinin etkisiyle iimdeki boluu doldurmak evremdekiler tarafndan sahiplenmek, kendimi daha gl hissetmek amacyla rgtn derneine, daha sonra da kampna giderek rgte girdim. Annem telefonda "ben lme bile razym ama seni o gerilla elbisesiyle, elinde silahla grmek istemiyorum" diyerek alad. ran istihbarat grevlilerinin bizleri yakalayp rgt mensuplarna teslim edip oradan da rgt mensuplar tarafndan Urumiye'ye daha sonra Zaros dana ne olduunu anlamadan geliim, ben de byk bir hayal krklna neden oldu. nk rgt daha biz uaktan iner inmez, bizlere olan gvensizlii iimizdeki kiilikle harekete edemeyeceimizi zerimizdeki paralar ve pasaportlar alarak tm plakl ile ortada brakvermiti. Ben Avrupa'ya gittiimde orada zellikle bahse konu devletler etrafnda Krtlerin Trkiye'de ikinci snf vatanda olduu, ezildii, birok imkandan yoksun brakld, hor grld, tm bunlarn nedeninin de devletsizlik olduu, bu nedenle Krdistan iin savan kutsal olduu sylemleriyle binlerce genci dalara kartan

220

anlay Alt kadroda ki gerillalara yasaklanan, sylemi bile insana batan sevgi gibi, ak gibi dnyadaki en kutsal deerlerin adna yoz iliki denilmi, bizlere yasaklanm, ancak st kadrolarn haremler kurduu, Osman calan'n rgte katlan bayanlarn hemen hepsiyle cinsel ilikiye girdii, emdin Sakk'n gen erkeklerle ilikiye girdii, bir yerde insan hayatnn en heyecanl, en dinamik ve enerjik olduu bir ada kalbimiz bir mermi ekirdeinin karsnda gezer duruma getirilmiti. Bizlere yllarca "gemiyi en son kaptan terk eder" iar etrafnda dersler veren en tepede ki insanlarn mesela Osman calan'n yanna sevgilisini de alarak bir ok ynetici ve sava ile Irak'n daha ilerine kaarak ayr bir parti kurmas, tpk kardei Abdullah calan gibi onlarca senedir savunduu deerleri ve rgtn kanunlarn bir anda brakarak sevginin, akn, kadn- erkek ilikisinin, yaamn, ailenin, sosyal hayatn kutsalln savunmas "bir daha gelsem PKK terr rgtnde mcadele etmek benim iin seenek dahi olamaz." gibi rportajlar ve benzeri konumalar bir kez daha gerei grmemi salad. zellikle metrelik bir ipi almay unuttuu iin hayatnn en gzel andaki gencecik bir insann verilen emrin eksiksiz olarak yerine getirilmesine rnek olsun diye yzlerce kiinin gznn nnde aslmas(ismini ve kim olduunu bilmiyorum, ancak olay 1998 ylnda Zap alanndaki Metina blgesinde meydana gelmi), 2001 ylnda Tinere kampnda bir erkekle bir bayann el ele tututuunun grlmesi zerine her ikisine de meydan daya atlmas sonras bayann intihar etmesi, erkein o kamptaki sorumlulardan birini

221

vurarak kamas, 2003 ylnda ran Rojhilan'dan rgte katlan bir gencin Murat Karaylan tarafndan koruma olarak alnmas, bu gencin bir gece Murat Karaylan' rgtte faaliyet gsteren bir bayanla cinsel iliki halinde iken grmesi zerine Murat Karaylan'n bu genci sabah cebinden 25000 dolar para almakla sulayarak kuuna dizdirmesi gibi insann midesini bulandran yzlerce olay insana niye yaadn milyonlarca kez sordurmaktadr. Bir gece gruptaki rgt mensuplaryla yiyecek temin iin blgemize yakn bir kye inerek evlerden zorla yiyecek maddesi istemeye baladmzda benim gittiim evdeki yal bir kadnn kapy aarak "evladm ben de senin gibi geimimi salamak iin dileniyorum" demesi zerine her eyden koparak kamaya karar verdim" Da kadrosunda ve rgtte yaanan bu rnek olaylar silsilesi PKKnn insana ver(me)dii deeri gstermekte ve bir hi uruna nasl binlerce insann lme gittiini sergilemektedir. PKKnn tutunum ideolojisinin bask ve korku temelli olduu bu yaanan olaylardan anlalmaktadr. PKK da kadrosunda yaanan olaylar ve yaam artlarn aktardktan sonra, makro anlamda PKK ile dar anlamda ise da kadrosuyla mcadele edebilmek iin yaplmas gerekenleri aktarmak gerekmektedir. Yukarda sralanan tm hususlar kapsayacak mahiyette olmas gereken ve zm paketi nerisi olarak ifade edebileceimiz eklentide sorunun analizi ve yaplmas gerekenler genel hatlaryla vurgulanacaktr.

222

PKK DA KADROSUYLA MCADELEDE ZLENMES GEREKEN YOL VE YNTEMLER (ZM PAKET NERS) lkemizde 25 yldr aktif olarak tedhi hadiselerinin mmessili olan PKK, Trk insanna terrle yaamann zorluunu ve acmaszln sonuna kadar hissettirmitir. PKK ile aktif mcadele eden Gvenlik Kuvvetleri bu mcadelelerini 1991 ylnda kartlan 3713 sayl Terrle Mcadele Kanunu hkmleri erevesinde yrtmtr. Bu kanunun 1. maddesinde yaplan terr tanm lkemizdeki silahl iddet olaylarnn isminin konulmas asndan ereve bir hkm tar. Terrle Mcadele Kanunu Md.1de Terr;388

388 3713 sayl TMK Md.1

223

Bask, cebir ve iddet, korkutma, yldrma, sindirme veya tehdit yntemlerinden biriyle, Anayasada belirtilen Cumhuriyetin niteliklerini, siyasi, hukuki, sosyal, laik, ekonomik dzenini deitirmek, Devletin lkesi ve milletiyle blnmez btnln bozmak, Trk Devletinin ve Cumhuriyetinin varln tehlikeye drmek, devlet otoritesini zaafa uratmak, ykmak veya ele geirmek, temel hak ve hrriyetleri yok etmek, devletin i ve d gvenliini, kamu dzenini veya genel sal bozmak amacyla bir rgte mensup kii veya kiiler tarafndan giriilecek her trl eylemleri ifade etmektedir.

lkemizde kanunlar yrrle girdikten sonra uygulamada alglama farkll sonucu farkl ynlere ekilebilmesi sebebiyle eitli skntlar yaanmaktadr.. Bu husus kanunlarn eksikliinden deil, zlmesi gereken sorunun sosyolojik aklamasnn veya aratrlmasnn yaplmamas ve bylece terr sorununun zmnn yollarnn zihinlerde alt yapsnn olumamasndan kaynaklanmaktadr. Terr sorunu lkemizde en bata PKK terr rgtnn isminde anlam kazanmaya balamtr. zellikle PKK da kadrosunun yapm olduu eylemler lkemizdeki terr sorununu kmaz bir hale sokmutur. Bu sorunu zmek iin her trl askeri-polisiye tedbirler alnm ancak sorun lke gndeminden dmeyecek kadar gcn korumutur. Terr sorunu salt askeri ve polisiye tedbirlerle zlemeyecek veya asgari dzeye ekilemeyecek kadar girift ve karmak bir meseledir. zellikle PKK da kadrosu gibi gayr nizami harp usulleriyle terr ve tedhi yaratan bir yaplanmaya klasik tedbirler ve yntemler kullanmak sorunu daha da kronikletirmektedir.

224

PKK terrne ve zellikle da yaplanmasna kar tedbirler alabilmek iin veya bunlar asgari tehdit dzeyine ekebilmek iin devlerin ve sivil toplum rgtleri de dahil tm kurum ve kurulularn ortak bir mcadele konsepti olmaldr. Bu mcadele reetesi, Trkiyenin Terrle Mcadele el kitab haline gelmeli ve karlacak terr kanunlarna da rehber olmaldr. Milli Gvenlik Strateji Belgeleri veya bu tarz almalar devletin sadece belli bir kesiminin gr ve fikirlerinden teekkl etmitir. Olmas gereken ok daha kapsaml ve halk da bilinlendirebilecek mahiyette bir konsepttir. Gerekirse aylarca tartlp zerinde kafa yorulmas gereken bu meselede bata devletin sorumlu birimleri olmak zere tm T.C. Vatandalar hassasiyetini gstermelidir. Bu bakmdan lkemize yllardr huzur vermeyen PKK terrne ve zelde PKK da yaplanmasna kar gvenlik kuvvetlerine byk sorumluluklar dmektedir. nk terr sosyolojik bir problemdir. Toplumu ilgilendiren ve toplumun iinden beslenen veya byyen bir problemle mcadele, toplumu korumakla grevli gvenlik glerine dmektedir. Sosyolojik sorunlar bulac hastalk gibidir, toplumun tm dokularna sirayet etmeye balar. lkemizdeki PKK terr her ne kadar bizim alglamalarmza gre terr olarak grlse de, bu kavram rgt tarafndan maniple edilip byk bir toplumun direnii veya intifadas dncesi veya fikri haline getirilip Dou ve Gneydou halkna sunulmaktadr. PKK da kadrosuyla mcadele edebilmek iin da kadrosunun oksijeni veya yaam kayna olan militan temininin nne geilmesi gerekmektedir. Bu durumun nne geilebilmesi iin de batakl kurutmak gerekir. Yani PKK ile Devlet arasnda kalm kitleleri terrn kucandan kurtarmak

225

gerekir. Fert fert insan kazanmay ama edinerek Dou ve Gneydouda kardelik messesesinin temin edilmesi gerekmektedir. Makro anlamda PKK ile mcadelenin en nemli boyutu olan da kadrosuyla mcadele edebilmek iin bata Gvenlik Gleri olmak zere devletin belli bir yol haritasna veya rehbere ihtiyac vardr. Bu adan soruna yaklam ehemmiyet arz etmektedir. PKK da kadrosuyla mcadele asndan ne yaplmal, stratejimiz ne olmal gibi sorular sorularak nce sorunun tespiti devamnda deerlendirilmesi ve analizi nihayetinde ne olmal eklinde tasnife ihtiya bulunmaktadr. Bu hususla ilgili ne kadar farkl fikir, gr, neri ve zm paketi varsa deerlendirilmeli ve gvenlik vizyonu geniletilmelidir. Nihai analizde diyebiliriz ki Trkiye Cumhuriyetine vatandalk bayla bal olan herkesin matrukalaan terr sorununa bir yaklam olmaldr. BR ZM PAKET NERS Var olan bir soruna zm retebilmek iin sorunun tehisini yapmak gerekir. PKKnn Da Kadrosunun ban ektii terr gereinin aklamasnn yaplmas ve tanmnn konulmas zm iin girizgh nitelii tamaktadr. Sorunun Tanm Ve Tehisi PKK da kadrosunun yllarca gerekletirdii ve muhtemelen gerekletirecei eylemler uluslar aras ve ulusal lekte hukuki planda

226

deerlendirilmesi yapldnda birer terr suu olarak ifade edilebilir.389 Da kadrosunun eylemlerinin birer terr eylemi olduu konusunda her hangi bir problem olmad gibi, bu eylemlere katlanlarn tecziye edilmesi gereklilii konusunda da sorun bulunmamaktadr. Esas sorun mevzuat hkmlerinin deiiklii veya esneklii deil, sorun terr olaylarnn gereklemesinin temel sebeplerinin mulk kalm olmasdr. Tepkisel gvenlik anlayna genetik kodlarna kadar baml kalan Trkiye, sorunun zn verilmesi gereken cezalarda grmektedir. Ceza ve yasaklar adi su ilemi sulular asndan deerlendirildiinde caydrc etkisi mutlak olan bir fenomendir. Ancak ilenen crm terr kapsamnda ise ve iinde ideoloji varsa, verilecek cezalarn caydrcl aksi ynde tesir gsterebilir. Bu durum ceza-adalet sistemi asndan terslik gsterse de gereklik yn olan bir durumdur. Ancak sorunun hukuki ynnde zerinde muhakkak durulmas gereken nokta DNMEZERin ifade ettii gibi Terrle mcadele ederken hukuk kurallarna riayet edilmesi ve bu mecburiyetin her gn vurgulanmasdr.390 Sorunun hukuki adan devletin blnmez btnl aleyhine391 ilendiini ve terr sular kapsamnda deerlendirildiini syleyebiliriz. Ancak mevcut olan sorunun hukuki yn sadece vuku bulan olaylara reete sunacak mahiyettedir. nemli olan nokta PKK da kadrosunun potansiyel tehlike
389 ahin Kurt, (DGM eski Bakan), Uygulamada Terr Sular

ve lgili Mevzuat, Sekin Yayn Evi, s.26,95,96,161 390 Hukuk Devletinde Terr ve rgtl Sula Mcadele isimli konferansa ait belge ve zabtlarda sentez konumasndan alnmtr. Aktaran Marmara niversitesi ve The British Council, Umut Vakf Yaynlar, st-1996 391 An. Md.14

227

olmas ve gelecekte bu durumun devam edebilmesi ihtimalidir. Bu sorun adli boyutu olmayan ancak nlenmesi gereken nitelikte bir mahiyet tamaktadr. Nasl ki doktorlar bir hastal tedavi ederken nce hastaln ilerlemesini durdurup daha sonra yaral ksmla ilgileniyorlarsa ayn ekilde Terrle Mcadelenin kkl bir zme ulaabilmesi iin terre zemin oluturan faktrlerin ncelikli olarak karantina altna alnp minimum seviyeye indirgenmesi gerekir. Sorunun hukuki boyutunun yannda grnen ve sosyal yn olan taraflar da bulunmaktadr. Bu bakmdan bir tanmlama yapacak olursak diyebiliriz ki; PKK da kadrosu, belli bir ama ve ideal uruna bir araya gelen ve devletin meru glerine kar, lkenin belli bir blmnde Sosyalist izgide bir Krt Devleti kurmay ama edinmi, ilerleyen srete gelien politik olaylar erevesinde bu amacn Krdistan Demokratik Konfederalizmi emsiyesi altnda ekolojik yaplanmay srekli vurgulayan topik bir amaca kanalize etmi ve bu erevede kendisine den silahl atmalarn sorumluluunu stlenen yaplanma olmutur. Bu yaplanmann oksijeni bu yaplanmann bilinsiz ve krelmi madurlar olan ancak bunun farknda dahi olmayan veya kurtulamayan daa km kadnlar, genler veya ocuklardr. Bunlarn gzn karatan ve farkndalklarn sfrlayan temel husus iddet ve terrn bilin kodlarna yerlemesi ve onlar savaan birer robot haline getirmesidir.

228

Daa kan ve eylemlere karan terristlerin ounluu bu lkenin vatandadr. Bu sebeple bu kiileri dman olarak nitelendirmek terminolojik adan sakatlk oluturur. rgt militanlar zel bir su tr olan terr sulusudurlar. Zira dman dta olur. Eer bu terristleri dman olarak grr veya nitelendirirsek onlarn bal olduklar veya aidiyet hissi oluturan yaplanmay zmnen tanm oluruz. Sorun da kadrosundaki terristlerin yaptklar eylemleri durdurmann yollar olarak dnlmesi ksr bir dngy beraberinde getirecektir ve getirmitir. Sorunu tanmlarken sorulmas gereken soru Niin bu genler ocuklar daa kyor sorusudur. Zira PKK terrnn grnen vehesi da kadrosunun eylemlerinden teekkl etmitir ve etmektedir. Birincil sorun olan terr olaylarnn kkl zm iin daa kan yollar kapatmak gerekmektedir. Da kadrosundaki terristler, ehit ettikleri asker ve polisleri zerlerindeki devleti temsil eden elbiseleri ve kimlikleri sebebiyle ehit etmilerdir. Bu noktada diyebiliriz ki ilk hedef devlettir. Ancak soruna yaklam yaparken hamaset dolu sylem ve giriimler da kadrosunun tutunumunu ve asabiyesini kuvvetlendirmektedir. Da kadrosundaki birok terristin daa kma sebepleri ierisinde, iinde bulunduklar ortamn zemin oluturmas yatmaktadr. Piman olup kamak lmle edeer nitelikte olan bir ortamda tek yol dman gsterilen ve grlen devletle atmada, lmek haline gelmektedir. Da kadrosuna kan terr rgt yelerinin iinde bulunduklar durumu spanya i savana katlan bir ngiliz airin dizelerindeki hissiyatla btnletirebiliriz; Bu savaa neden katldmz

229

Yldzlarn altndaki platolara Bizi neyin srklediini soranlara ngilteredeki dostlara Deyin ki, bu sebep, Yalanclk ve aptallk deil, ehvet, intikam ve para da deil Biz buraya baka bir yol GREMEDMZ N GELDK Gerekten PKK da kadrosundaki birok terrist bu yola gremedii iin girmitir. Bunu nceki blmlerde verdiimiz hayat hikyelerinden daha iyi anlamaktayz. Sorunun tanmlamas ve tehisi asndan sistematik bir deerlendirme yapacak olursak; 1- PKK da kadrosunun yapm olduu eylemler terr suudur ve bu eyleme itirak etmi rgt yeleri de terristtir. 2- Bu terristlerin byk bir ksm Trkiye Cumhuriyeti vatandadr ve dman deil terr sulusudur. 3- Sorunun esas daa kan terristlerin yaptklar eylemler deil, niin daa ktklar, neden bu eylemleri yaptklar ve onlar rgtn silah haline getiren faktrlerdir. Yukardaki tanmlama erevesinde PKK da kadrosuyla mcadelede yaplmas gereken hususlar, zm nerileri halinde konu konu maddeletirerek sralayacaz. PKK da kadrosuyla mcadelede yaplmas gerekenler konusunda belli bir zm metodolojisinin oluturulmas gerekir. Sorunu sadece silahl deil, tm ynleriyle ele almak durumundayz. Bu bakmdan ortaya koyacamz zm paketi nerisi belli bir sistematie ve ana

230

balklara sahip olmaldr. Ancak bu balklara yzeysel deinmek durumundayz. Zira her bir balk bal bana bir tez konusudur. En bata sylediimiz gibi bir rehber mahiyeti tayan zm yollarna ihtiya bulunmaktadr. zm yollar aratrlrken korkularmzla yz yze gelmek zorundayz. zm paketini 10 temel balk altnda sunacaz.

ZM PAKET
(1) Aamal zm Sistematii Yaklam Da kadrosuyla mcadele yollar deerlendirildiinde temel olarak yaplmas ve izlenmesi gereken yol ve yntemler aamada ve birbirlerine baml olarak gelimektedir. Bu aama ncelii ve sonralndan ziyade srekli var olan ve devam eden ancak ksa orta ve uzun vadeye yaylarak sorunun kkn rtmeyi amalamaktadr. Bu aamay sralayacak olursak; 1- Da kadrosuyla aktif silahl ve psikolojik mcadele 2- Da yaplanmasna verilen yurtii ve yurtd meneli maddi destein kesilmesi 3- Da kadrosuna katlmn engellenmesi ve kitle desteinin krlmas iin sosyolojik sorunlarla mcadele Bu aamal yaklam kendi iinde birok alt bal barndrmaktadr. Bu hususlar veya balklar aslnda lkemizde zaman zaman dile getirilmi ortaya konulmu ve bilinen gereklerdir. Ancak bu bilinen gereklerin zm konusunda cesaretli admlar atlamam ve sorun kemiklemi bir hale gelmitir. Sorunun srekli taze tutulmas,

231

yazl grsel ve iitsel aralarla kamuoyu oluturulmas soruna zm konusunda admlar atlmasn mecburiyet haline getirecektir ve esasnda getirmitir (2) PKK Da Kadrosuyla Mcadelede Tanmlamann Yaplmas (Terr ve Terrizm) PKK Da Kadrosunun yapm olduu eylemleri Terr eylemleri, bu eylemi gerekletirenleri, Terrist olarak ifade etmitik. Bu yaplanmay da terr rgt olarak nitelendirmekteyiz. lkemizde ve Uluslar aras arenada PKKnn terr rgt olduunu metodolojik adan ortaya koymamz, benzer rnekleri vurgulamamz gerekmektedir. PKK da kadrosunun yapm olduu eylemleri terr eylemleri olarak nitelendirirken, Da kadrosunun Terre kanalize olmas ve bu eylemleri gerekletirmesinin fikri ve ideolojik yn ise terrizm olarak nitelendirilir. Terr ve terrizmle mcadele birbirinden farkl olan iki temel husustur. Terrle mcadelede zor kullanmak gereklidir ancak terrizmle mcadelede zor kullanmak aksl amel edip ters etki oluturur ve sorunun kmaza sokar. Terr olaylar ve eylemlerinin vuku bulmas terrizmin ortaya koyduu dnce ve fikrin fiiliyata gemesinden kaynaklanmaktadr. Bu bakmdan terrizm bataklk, terr olaylar da sinekler gibi deerlendirilebilir ve kesin zm terrizmi yok etmektir. Ancak iinde bulunduumuz kresel realiteler terrizmi yaamn kanlmaz bir paras haline getirmeye balamtr. Bu kanlmaz gerek karsnda terrizmi minimize etmeye almak gerekmektedir. Terrle mcadelede silah kullanlabilir ancak terrizmle mcadele fikriyatla ve dnceyle yaplabilir. PKK da kadrosunun ortaya kard

232

terr eylemleriyle mcadelede ncelikli grev Gvenlik Kuvvetlerine dmektedir. Ancak da kadrosunun fikri yaplanmasnn ve alt ideolojisinin kklerini kurutmak ve bununla mcadele etmek ncelikle lkemizin kalemorlarna ve retmenlerine dmektedir. (3)PKK Da Kadrosuyla Mcadelede Hukuki Adan Yaplmas Gerekenler PKK da kadrosuyla meru glerin yani devletin birimlerinin ve organlarnn yaptklar mcadelede meruiyeti elden brakmamalar gerekir. Meruiyetin kayna ve pusulas da hukuk kurallar ve mevzuattr. lkemizde terrle mcadelenin yn gstericisi 1991de kartlan 3713 sayl Terrle Mcadele Kanunudur. Ancak yeni kan kanunlar Terrle Mcadele Kanununun ilevini sona erdirmitir. Bu adan hukuki planda yaplmas gereken ilk i; (a) Mevzuat Konusundaki Sorunlar Amaktr. Terr mevzuat konusunda yaplacak ilk i Demokratik erevede oluturulmu Terrle Mcadele Kanunu kartmak veya revize etmektir. Zira terr olaylara, artlara ve zamana gre deiim gsteren elastiki bir yapya sahiptir. 1991deki mevcut artlar 2007deki artlarla edeer grmek soruna arpk yaklamak olur. Bu bakmdan Kahvecinin zerinde durduu ve bizim de vurguladmz nokta udur;392 blc terr azaltmann veya asgariye indirmenin yolu, antiterr yasalarn etkin bir ekilde, Almanyann, talyann, ngilterenin ilettii ekilde, iletmektir. Ama bu yasalar ifade hrriyetine yasak koyan ve demokratiklemeye engel mahiyette olan yasalar
392 mset, a.g.e., s.403

233

olmamaldr. Terr suu ileyenle, bu sua girmemi olan kesin izgilerle ayrabilmelidir. Terrle Mcadele ile ilgili karlacak mevzuat ierisinde sivil inisiyatif arttrlmal, askerin ve polisin rol tekrar gzden geirilmeli, ngilterenin Ekim 2005te kard Terr Yasas (The Terrorism Bill) sivil-asker ilikileri asndan rnek 393 alnmaldr. Terrle mcadele konusunda karlacak mevzuat ve kanunlarn zayf karn ifade hrriyeti ksmnda ortaya kabilir. 3713 sayl Terrle Mcadele Kanununun 8. maddesinin deitirilmesi gerekesi u hususlar vurgulamaktadr; 394 Her demokratik rejim, varlna ynelecek tehlikelere kar kendini korumak zorunadr. Bir devlet lkesinin paralanmasn, baz paralarn baka bir devlete verilmesini savunan ve bu hedefi gerekletirmek iin vc dnce aklamalar yapan kiilerin bu davranlarna seyirci kalamaz. Dnce zgrlnn bir devletin lke btnln ortadan kaldrc bir nitelik kazanmasn savunmak () pek mbalaal bir zgrlk anlay tekil eder. .. Hukuk sistemimizde yasaklanan dnce aklama ekli sua tahrik olarak isimlendirilmektedir. Bir fikrin aklanmas kukusuz su olamaz Bu, zgrlk demokrasi anlayna aykrdr.
393 ngiliz Terrle Mcadele Konusunda bkz: Sedat Lainer;

Terrle Mcadelede Yasal nlemler ngiltere rnei, Editr; hsan Bal, Terrizm, USAK Yay., Ank-2006 s:291-346 394 Pulat Y, Taser, Terr ve Demokrasi, Bilgi yaynevi, Ank-99, s.62 Bu raporun metni iin bkz. brahim Pnar, Terrle Mcadele Kanunu

234

Terrle ilgili mevzuat sorununun zmnde yukarda baz blmlerinden alnt yaplm gerekeli rapor gz nnde bulundurulmaldr. lkemiz yllarca zgrlk- Gvenlik sarkacnda hafakanlar yaam olmas sebebiyle tecrbelerini karaca kanunlara yanstmaldr. Nasl ki 1960 anayasasnn insan haklar ve demokrasiye verdii ehemmiyet 1982 anayasasnda amalarla, lakinlerle tahdit konulmas sebebiyle demokrasi ve insan haklar konusunda dzenlemeleri tekrar sfrdan balatmak zorunda kaldysak ayn ekilde karlacak Terrle Mcadele Kanununda da ayn sorunlar tekerrr edebilir. karlacak mevzuat siyasi ekimelerin ve g dengesinin malzemesi olmamaldr. Zira lkemiz sacs, solcusu, Krd, Trk ve tm taraflaryla Trkiye gemisinin iinde seyahat etmek durumunda ve zorunluluundadr. Terr kmaz bu geminin altna konmu dinamit anlamna gelmektedir. karlacak mevzuat hkmetin tasarrufu deil tm Trkiyenin ortak kanaatine uygunluk arz etmelidir. Terrle Mcadele Mevzuatnn esas nemi, terrle mcadelenin meruiyetinin miftah olmas sebebiyledir. Bu durum lkemizin da kar imajna da yn vermektedir. Terrle ilgili mevzuat uluslar aras adan denklik tamaldr. Abartl maddelerle kanunlarn ileri boaltlmamaldr. zgrlkGvenlik dengesi profesyonelce ortaya karlmaldr. Terr sorunu nihai dnemde ulusal boyutu aan ve herkesin iin iine girdii girift bir hal almtr. Bu adan Aktann ifade ettii u hususa dikkat etmek gerekir;395

395 Gndz Aktan, Radikal Gazetesi, Olaanst ne demek,

26-02-1999

235

 savclarmz biz mevzuatla balyz, d dnya bizi ilgilendirmez diyebilirler; ancak yaklamlar ve sylemleri Trk milletini nmzdeki onlarca yl olaanst etkileyecektir (calann yarglanma sreciyle ilgili yaz) PKK da kadrosunun yapt eylemlerle mcadele konusunda hukuki alt yap oluturulurken da kadrosuna yadm ve yataklk edenleri ve rgtn cephe faaliyetlerine katlanlar da kapsayacak hkmlere de yer verilmelidir. PKKnn son yllarda ortaya koyduu birisi de sava Trkiyeye yaymaktr. Bunun gereklemesi iin youn propaganda eylemleri yaplacaktr. Yaplacak dzenlemede bu propaganda faaliyetleri kesin bir kararllkla yasaklanmal ve yaplacak eletirilere kar nsan Haklar Evrensel Bildirgesinin 30. maddesi hatrlatlmaldr. HEB 30-Md.; Bildirgenin hibir hkm, iinde ilan olunan hak ve hrriyetlerin bir devlet, zmre veya fert tarafndan yok edilmesini gden bir faaliyet girimeye veya eylemsel olarak bunu ilemeye herhangi bir hak gerektirir ekilde yorumlanamaz demektedir. zgrlklerin yok edilmesini gden faaliyet kapsamna, zgrlklere yar vermeyen antidemokratik sistemlerin propagandasn yapmak veya ktleleri iddet eylemlerine yneltecek, toplumda kin ve nefret oluturan grlerin savunuculuunu yapmak da girer. Bu hususu yine HEB 10/2 md. grmekteyiz. Bu md. hkmnde;

236

Dnceyi aklama ve yayma ve haber alma zgrlkleri ulusal gvenliin, lkenin toprak btnlnn, kamu gvenliinin korunmas, asayiin salanmas, su ilenmesinin nlenmesi, genel ahlak ve saln gereklerinin yerine getirilmesi amacyla kanunla snrlandrlr.. Da kadrosunun yapt terr eylemlerini, rgtn propagandasndan bamsz dnemeyiz. Propaganda nne geilmesi gereken temel hususlardan birisidir. Ancak bu uygulama da ulusal ve uluslar aras mevzuata gre yaplmaldr. Bunun iin ceza-adalet mekanizmasnn tm niteleri konuya profesyonel ekilde hkim olmak durumundadr. Mevzuat konusundaki sorunlar aabilmek iin yaplmas gerekenler; 1. Terrle mcadelede mevzuat, tecrbelerimiz gz nnde bulundurularak hazrlanmaldr. 2. Hazrlanacak mevzuat ve hukuki hususlar Uluslararas Hukukun realitelerini gz nnde bulundurmaldr. 3. Mevzuat terrle mcadele edecek sivil-resmi organlarn dengesi salanmal ve bu konuda an gereklerine gre gereki yaklalmaldr. (b)Eve Dn ve Pimanlk Yasalarnn Etkinlii Da kadrosuyla mcadelenin hukuki boyutunun tetkikinde deinilmesi gereken bir dier nemli husus da eve dn ve pimanlk yasalardr. Eve dn ve pimanlk yasalarnn etkinlii konusunda terrle mcadele gemiimize bakmak bize yn gsterecektir. 11 Haziran 1985te yrrle giren Baz Su Failleri Hakknda Uygulanacak Hkmlere

237

Dair Kanun terrist rgtlerin btnln ciddi biimde tehdit etmekteydi. Pimanlk yasas lkemizde 2123 Ocak 1985 tarihinde stanbulda "Terristlerin Rehabilitasyonu" adl uluslar aras sempozyumla gndeme gelmitir. Ancak bu durum terr rgtlerini ve fraksiyonlarn ciddi biimde skntya sokmutur. Zira daha nceki blmlerde verdiimiz hayat hikyeleri rgt iinde bulunan militanlarn pimanln gstermesi bakmndan rehber olabilecek niteliktedir. Bu terristler pimanlk yasasn bir kap olarak grebilmektedirler. Abdlkadir Aygan, Sami Demirkran ve daha birok eski terr rgt yesi bu yasann sonucunda hayata kazandrlmlardr. Pimanlk kanunu ve onun paralelinde gelitirilen itiraflk kanunu lkemizin terrle mcadelesinde yn gsterici rehberlerin kazanlmas asndan anlaml olmutur. Toplumsal salahiyeti salamakla grevlendirilmi Gvenlik Kuvvetleri ve sulular cezalandrmaya abalayan mahkemelerin dayandklar belli bal kurumlardan biri de itiraflktr. Ramazan Ikn belirttii zere itiraf:396 Terre kar alnm bir tavrdr. Bu bakmdan itirafln temelini atan pimanlk yasas veya eve dn yasalar terrle zelde ise da kadrosunun zlmesinde ayrcalkl yeri olan bir konudur. Bu konunun kurumsallamas asndan ve verimli hale gelmesi bakmndan kafa yorulmas gerekmektedir. nemli olan nokta veya eletirilecek husus udur: Acaba Pimanlk ve Eve dn yasalarndan beklenen verim alnabiliyor mu? Eer bir aksaklk varsa bu noktada aranmaldr. Aksi ekilde yani bu yasalar tekrar karlmasn mantyla olaya yaklamak zme gzlerini kapatmakla e
396 Yeni Forum Dergisi, say 168, s.30, 15 Eyll 1986

238

anlamldr. Tekrar belirtmek gerekir ki daa kan genlerin byk ounluu bizim topramzn insandr. Bu bakmdan onlar yabanc grp dmanlk beslemek yerine bizden biri gibi grp tedip etmek en makul davran olacaktr. Son dnemde PKK da kadrosundaki militanlarda yaanan serzeni ve atlak sesler darya km durumdadr. rgt ierisindeki bu atlaklklar iyi deerlendirildiinde da kadrosunu ite vurabilmek ok daha kolay hale gelecektir. Bu konuda atlacak en nemli adm da pimanlk ve eve dn yasalarnn rehabilitasyon merkezli olmak kaydyla hzlandrlmasdr. Emniyet Genel Mdrl Terrle Mcadele Daire Bakanl ats altnda oluturulan Psikolojik Harekt ube Mdrlkleri bu konuyla ilgili ciddi atlmlar ve almalar yapmaktadr. Bu almalarn dier kurumlar iin de geerli olmas ve yaygnlatrlmas gerekmektedir. Deinilmesi gereken esas nokta, Pimanlk veya Eve Dn yasas karmak veya bunun yrrle koymak deil, bu hususu uygulamada profesyonel ekilde gerekletirmektir. zellikle bu amala rehabilitasyon merkezleri kurularak rgtten kurtulmu bireyi gzetim altnda tutmak ve deerlendirmek gerekir. Bu merkezlerde kiiye yaklam esas nemli noktadr. Piman olan kiiye iyi niyetle yaklamak temel dsturumuz olmal ancak onu srekli takip ve tarassut etmeliyiz. (4)PKK Da Kadrosuyla Silahl Mcadelede Yaplmas Gerekenler PKK terr rgtyle mcadelenin en hassas, zor ve skntl yn silahl mcadeledir. Silahl mcadele zellikle PKK gibi bir terr rgtyle yaplarken daha zor ve etin bir mcadeleyi iktiza

239

etmektedir. Devletin silahl birliklerine g kullanma yetkisi verilirken bunun hukuki al yaps oluturularak verilmektedir ve verilmelidir. PKK da kadrosuyla silahl mcadelenin zorluu ve skntl olmas Tm Trk Milleti tarafndan bilinen bir gerektir ancak nemli olan bir dier gerek de bu mcadelenin meru izgide devam etmesi gerekliliidir. (a)Silahl Yapmak Mcadeleyi Hukuki erevede

nc madde bal altnda belirttiimiz Terrle Mcadelenin meru izgide yaplmas hususu, PKK Da kadrosuyla silahl mcadelede ayr bir nem tamaktadr. PKK da kadrosuyla krsal alanda mcadele eden asker, polis veya jandarma birlikleri meru savunma durumunda silahl atmann mesuliyetinden sorumlu tutulamazlar. Zira terr rgt yelerinin hedefinde devlet ve onun meru gleri vardr. Devlete sklan kurun karsnda hukuki adan itihat yapacak kadar vaktimiz olmayacaktr. Devlet kendisine tecavz eden ayrlk rgt yelerinin karsnda gcn gstermezse terrn zmni amac gereklemi olur ve devlet zafiyete der. 3713 sayl Terrle Mcadele Kanunu bu hususta gerekli dzenlemelere sahipti. Yaplmas gereken hukuki dzenlemelere de nceki blmde genel hatlaryla deinmitik. Silahl mcadelenin hukuki vehesinde nemli olan husus silahl mcadelenin hukuk d eylemlerle kirlenmemesidir. Yani terrle mcadele eden veya edecek olan silahl birlik veya yaplanmalarn hukuk kurallar erevesinde meruiyetinin olmasdr. Silahl mcadelede yardmc nitelik tayan istihbarat birimlerinin operasyon yapmalar

240

meruiyet asndan sakatlk oluturmaktadr. Zira denetim mekanizmas olmayan silahl birlik ve yaplanmalar ilerleyen srete bumerang misali ters etki gsterebilirler ve izgilerinden kabilirler. lkemiz terrle mcadele serveninde bu ve benzeri tecrbeleri yaamtr. stihbarat birimlerinin yapmas gerekenler nleyici mahiyet tayan bilgilendirme grevidir. Operasyonel birlikler bu bilgiler nda yaplmas gerekenleri hukuki prosedr erevesinde yapacaklardr. Bugn yaplm olan hukuk d bir mcadele yntemi yllar sonra uluslar aras arenada karmza tazminatlar eklinde kmakta ve bu durum Trkiyenin silahla dzeltemeyecei sorunlar yaratmaktadr. Devletin zor kullanma gcne sahip birimleri olan asker ve polis tekilatlarnn hukuki erevede kalmalar aslnda bu tekilatlar iin zrh mahiyeti tamaktadr. Silahl bir yaplanmann yapt ilerin geri dn olmamas yani iin iinde ldrmek ve yaralamak gibi hassas hususlarn bulunmas hukuk sisteminin bu konuda daha titiz olmasna yol amaktadr. PKK da kadrosuyla yaplan silahl mcadelede hukuki erevede yaplmas gerekenleri sralayacak olursak; 1- Terrle ilgili mevzuat hkmlerine mutlak riayet etmek gerekmektedir. 2- Kanunlarn veya mevzuatn silah kullanma yetkisi verdii birimler dndaki yaplanmalarn bu vazifeyi ihkak- hak olarak grmemesi gerekir. 3- Yaplan silahl mcadelenin denetimini yapmak ve bu hususta yabanclarn bizleri zor durumda brakmalarna engel olmak. Denetimin sivil grevli mfettiler tarafndan 365 gn 24 saat yaplabilmesi gerekmektedir.

241

(b)Silahl Mcadelede Polis ve Jandarma Birliklerini Kullanmak ve Profesyonel Yaplanmaya Gemek lke snrlar ierisinde meydana gelen tedhi olaylaryla veya dk younluklu atma ile mcadele etmesi gereken birlikler bata polislerden polis tekilatnn kurulmad veya kurulamad blgelerde yani krsalda Jandarma Birlikleri bu mcadeleyi verecektir, ve vermesi gerekmektedir. PKK da kadrosuyla mcadele edebilmek iin Polis ve Jandarmann alt yapsnn yeterli olmamas ve bu durumda kara kuvvetleri snfndan birliklerin mdahale etmesi iinde bulunulan durumda mecburiyetin gerektirdii bir durumdur ancak 23 yldr terrle mcadele eden lkemiz bu sorunu aabilmeli ve ordu kuvvetlerini nadiren lke iinde kullanmaldr. Ordu birliklerinin blgedeki atmaya mdahil olmas dardan farkl alglanmakta ve bir sava havas estirmektedir. Ordu birliklerinin bu mcadelede yer almas uluslar aras alanda bamszlk mcadelesi veriliyormu imaj oluturmaktadr. Polis ve jandarma birliklerinin Terrle Silahl Mcadele konusunda profesyonel ekiplerinin (zel Harekt Timleri vs.) kuvvetlendirilmesi ve eitilmesi gerekmektedir. (c) Silahl Mcadelede Gayr Nizami Harp/D.Y. Yntemlerini Kullanmak PKK da kadrosunun gerilla metodolojisini ve yaplanmasn incelerken ayrntl olarak belirttiimiz hususlarn banda gayr nizami harp ve dk younluklu atma kavramlar gelmekteydi. Zira PKKnn kulland yntemler klasik sava yntemlerinden farkllk arz eden ve asimetrik yn bulunan gayr nizami harp veya dk younluklu atmadr. Bu bakmdan PKK da kadrosuyla silahl

242

mcadele yaplmas gereken temel hususlarn banda, da kadrosunun metodolojisinin ok iyi analiz edilmesi gelmektedir. Gerilla savanda dman etkisiz hale getirebilmek iin onu kendi silahyla vurmak gerekir. Ayn ekilde PKK da kadrosu gibi belli bir sistemi olmayan ve her an saldr potansiyeli olan bir rgtle sistemli ve klasik mevzi sava vermek boa krek ekmek ve enerji kaybetmek anlamna gelir. Maalesef lkemizde bu gereklik ge anlald iin silahna mermi dolduramadan ehit olmu olan onlarca hatta yzlerce asker ve polisimiz bulunmaktadr. Gayr nizami harbin yaand in, Vietnam, Latin Amerika, Malaya ve buna benzer rnekler gstermektedir ki, gayr nizami harp klasik savan dnda farkl yntemleri ve farkl etik kurallar olan bir harptir. Bu atma ortamnda askeri birliklerin nicelii deil nitelii nemlidir. Onbinlerle ifade edilen askeri birliklerin manevra kabiliyeti mcadele verilen da yaplanmasnn yannda ok zayftr. Askeri birliklerin byk gruplar halinde operasyon yapmas srecinde nicelik asndan kabark olmasndan dolay hantallk kanlmaz bir gerektir. Birliin att bir adm terristlerin kaabilmesi iin yeterli olmaktadr ve olmutur. Bu adan hantal askeri birliklerle ve bir hafta evvelden tm dnyaya duyuru yaplarak operasyona klmas sadece psikolojik etkisi olan ancak verimi dk bir harekt tarzdr. PKK da kadrosunun gerilla metodolojisi ksmnda ayrntl olarak deindiimiz asimetrik iddet ve, vur-ka taktikleriyle kar taraf ypratma yntemleri lkemizde 19911992 ylna kadar PKK asndan nemli boyutlara varan sonular alnmtr.

243

Dk younluklu atmann yaand lkemizde (Malaya benzeri) askeri-polisiye birliklerin zellikle 93 ylndan itibaren gerilla taktik ve tekniklerini kavramaya balamasndan itibaren yaplan operasyonlarn verimlilii ve sonu alnabilirlii artmtr. Bu bakmdan o dnemde uygulanmaya balanan gayr nizami harp usul ve yntemlerini dikkate alarak mcadele verilmeli ve bu alt yaps olumu sistem glendirilerek devam etmelidir. PKK da kadrosuyla etkin silahl mcadelenin verilebilmesi iin yaplmas gerekenleri sralayacak olursak;(D.Y.. asndan) (1)PKKnn da kadrosunun en son kulland gerilla yntemleri ve asimetrik terr yntemlerini tespit edip yeni reeteler ortaya koymak, (2) Polis ve Jandarma birlikleri ierisinde kalifiye elemanlardan oluturulan zel birliklerin kuvvetlendirilerek,gerekli lde geniletilmesini salama,. (3)15 aylk askerlerin, askerlik sanatnn mantalitesini anlamaya baladnda terhisinin gelmesi sebebiyle, tedricen onlar bu mcadeleden izole etmek veya klaya ekmek ayrca oluacak boluu profesyonel ordu nitelendirmesi altnda deil, profesyonel jandarma ve polis bal altnda deerlendirmek gerekmektedir. (4)Da kadrosuyla silahl mcadelede geceleri karakollarn boaltlp PKK militanlar gibi klasik mevzi sistemi dnda asimetrik yntemlerle asayiin teminini salamak, Yukarda genel hatlaryla ifade ettiimiz da kadrosuyla silahl mcadelede yaplmas gerekenlerin icra edilmesi esnasnda daima

244

bilinaltnda bulunmas gereken kural ve ilke mcadele verilen silahl rgt elemanlarnn bizim lkemizin vatandalar olduu gereidir. Bu adan nemli olan ilke udur; lmeyi ve ldrmeye deil, yaamay ve yaatmay ama edinmek Gvenlik kuvvetlerinin meru savunma ve devleti koruma amal PKK Da kadrosundaki terristleri etkisiz hale getirmesi, kamunun gvenlii ve daha ok can yanmasnn engellenmesi amacyladr. Gvenlik Kuvvetleri bu mcadeleyi srdrrken etik olarak ldrmek amacyla, kin ve fke dolu hislerle soruna yaklamamaldr. Ayrca ehit olmann kutsiyetinin yannda ncelikle yaamay ve yaatmay ama edinmelidirler. Zira uzun vadede devletin ve lkenin bekas ve blnmez btnl iin yaamaya almak ve yaatmay bir ilke kabul etmek gerekir. (5) PKK Da Kadrosuyla Mcadelede Uygulanmas Gereken Psikolojik Yol Ve Yntemler PKK da kadrosuyla mcadelenin grnen yn daha ok silahl mcadele olarak alglanmaktadr. Ancak sorunun esas boyutu daha ok sosyolojik ve psikolojik ynndedir. Bu bakmdan soruna hazrlanacak zm paketinde psikolojik yntemleri ncelikli olarak deerlendirmek gerekir. Zira da kadrosunun zlmesi ve dadan inmi insanlarn hayata kazandrlmas psikolojik yol ve yntemlerle salanabilir. Psikolojik yol ve yntemlerin PKK da kadrosuyla mcadeledeki fonksiyonunu incelerken psikolojik harekt konusunun nemini ve gereini u balk altnda inceleyebiliriz; (a)Da Kadrosuyla Mcadelede Psikolojik Harektn Uygulanmas Ve Yaygnlatrlmas

245

Terrle mcadele srecinde TEMUH Daire Bakanl bnyesinde kurulan Psikolojik Harekt ube mdrlkleri bu mcadele ynteminin balangcn yapmlar, sorunun mihenk ta olarak grlebilecek noktasna temas etmiler ve bu mcadeleyi tm illerimize yaymlardr. Ancak psikolojik harekt bata MGK genel sekreterlii bnyesinde oluturulan yaplanma ve TEMUH Dairesi altnda oluturulmu yaplanmalarn yannda farkl isimler altnda Trkiyenin her tarafnda, bu sorunla balantl tm kurumlarda gerektii lde yaplandrlmaldr. PKK da kadrosuyla mcadelede psikolojik harektn nemi terr rgtne girmeye yakn olan veya giren rgt yelerinin hayata kazandrlmas, ayrca rgtn propagandasn boa karma amacn gtmektedir. Bu amacn gerekletirilebilmesi iin sivil toplum rgtlerinin psikolojik harekta nem vermesi ve rgt propagandasn boa karacak alternatif yntemler retmesi gerekir. Bu konuda TEMUH Daire ve MGK Genel Sekreterliinin ortak bir almas Psikolojik Harektn yaygnlatrlmasnda nc nitelik tayacaktr. (b)rgtn Silahl Propagandasnn Kontrol Ve Siyasal

Da yaplanmasnn oluumu ve geliimi propaganda faaliyetleri erevesinde hayat bulmutur. Tm terr rgtlerinde olduu gibi PKKda silahl ve siyasal propagandalar yapmak ve dinamizmini korumak veya glendirmek amacyla silahl elemler, serhildan eylemleri veya silahl klar yapm ve bylece kitleleri etkilemitir. Bu propagandalardan etkilenen genler, rgte

246

kanalize olmann ilk aamas olan ilgi duyma hissine kaplmlar ve bylece geri dn ok zor olan anafora yakalanmlardr. Bylece rgt da yaplanmasn srekli taze tutmu ve atma ortamnn dinamizmini korumutur. Sorunun bu noktasnda zm asndan yaklam tarz bu propaganda faaliyetlerini kontrol altna alabilmek ve anti-propaganda oluturmak amacyla almalar yapmaktr. rgtn silahl ve siyasal propagandasyla mcadele konusunda halk bilinlendirebilecek yneticilerin ve devlet memurlarnn bulunmas gerekir. Devlet grevlilerinin pozitif anlamda psikolojik yntemlerle halka yaklaarak bu hareketi balatmalar ve bylece yaplmas muhtemel propagandalar halk iin halkla birlikte zme kavuturmalar gerekmektedir. Bu konuyla ilgili olarak yaplmas gereken hususlar iki madde halinde sralarsak; 1- Psikolojik harekat yntemleriyle, propaganda faaliyetlerini meru gler vastasyla kontrol etmek ve gerekli teknik hususlarda yardm almak, 2- Propaganda faaliyetlerinin nne geebilmek iin, ncelikle halkn psikolojisini kendi lehimize evirmek ve kullanmak ve onlar bu konuda bilinlendirerek atlmlar yapmak, (c) Blge nsann Farkl Konulara Kanalize Etmek Ve Meguliyetlerini Artrmak Psikolojik yol ve yntemler toplumun veya belli bir blgedeki halkn mhendisliini yapmamak kaydyla geerli ve makul bir zm yoludur. Bu bakmdan dou, gneydou ve makro anlamda tm Trkiyede insanlarn zihinlerini terr ve iddet kavramlarnn oluturduu infialden uzak tutmann

247

yollar aranmaldr. Bunun iin insanlarn megul olabilecekleri sosyal faaliyetlerin arttrlmas bir zm olarak ortaya konulabilir. Ayrca dou ve gneydouda terrle mcadele verilirken farkl hususlara temas ederek bu blgede olumlu hususlara da deinilebildii gsterilmelidir. Bata lke ii olmak zere turistik gezi ve organizasyonlar hzlandrlmas, blgenin tarihi dokusunun tm dnyaya duyurulmas, adet, gelenek ve greneklerin benzerliinden dem vurarak kltrel birlikteliin hatrlatlmas amacyla dnem dnem ulusal ve uluslar aras faaliyetlerin dzenlenmesi gerekir. Ayrca nevruz gibi kucaklayc bir gn ulusallatrmak iin devletin tm kurumlaryla bugne itirak etmelerinin salanmas farkl bir yaklam tarz olacaktr. nsanlarn ve bu almla toplumlarn genetik kodlarnda var olan bir gerek vardr, o da meguliyetin ve almann, o kii veya toplumda oluturduu ynlendirici etkidir. Bu etki sayesinde insanlarn terr veya iddet hadiselerine iltifat gstermeyecei toplum psikolojisinin ortaya koyduu bir gerektir. Terr daha ok sosyopsikolojik adan korku ve panie kaplm ortamlarda ve nefret, fke veya kin soluklayan insan topluluklar iinde yeermeye namzettir. Bu hususlarn altyap bulmamas iin insanlar farkl konulara kanalize etmek toplumun salahiyeti ve selameti asndan kati surette uygulanmaldr. Bu balk altnda deerlendirdiimiz hususu sistemli ekilde sralayacak olursak; (1) Toplumun kltrel ve sosyal kodlarnn analiz edilmesi (2) Toplumun psikolojik adan iinde bulunduu durumun deerlendirilmesi

248

(3) inde bulunulan durum karsnda halk btnletirici ve kaynatrc konulara ve faaliyetlere kanalize edilmesi gerekmektedir. (d)Da Kadrosuna Tedbirler Almak Katlmlar Engelleyici

Da kadrosuna katlmlarn temelinde, insanlarn iinde bulunduklar zafiyetler yatmaktadr. Bu durum belli bir kesimin terrn kucana dmesine yol amaktadr. Da kadrosuna katlmlarn gereklemesini engellemek bata bireylerin sorunlarna yaklam tarznn zmleyici olmasnda yatmaktadr. Psikolojik harekatn esas nemi bu tedbirlerin alnmas noktasnda ortaya kmaktadr. Terrle mcadele eden bata emniyet ve jandarma tekilatlar terr rgtnn kucana decek olan genlerimizi bu batakla girmeden kazanmann yollar aratrlmaldr. Bu konuda yine TEMUH bnyesinde ok nemli almalarn yapld bilinmektedir. Bu almalarn dier kurum ve kurululara retilmesi ve yaygnlatrlmas zm iin nemli bir adm olacaktr. Da kadrosuna katlmlarn gen kesimlerden gereklemesi konuya yaklam asndan adres gstermektedir.397 Bu genlerin daa kmalarn engelleyebilmek iin nleyici almalara hz vermek ve bu kapsamda ailelerle irtibat kurmak nem tamaktadr. rgte kanalize olmu bir gencin ailesiyle irtibat kurmak nem tamaktadr. rgte kanalize olmu bir gencin ailesiyle irtibat kurmak ve ailesini bilinlendirmek bu gencin
397 Genlik ve Terrizm konusu hakknda ayrntl bilgi iin

bkz: Alkan, a.g.e.

249

kurtulmasnda en nemli adm olacaktr. zellikle bu konuda annelerin hassas olduklar gz nnde bulundurularak bu kanaldan yaklam gsterilmelidir. Da kadrosuna katlmlar engelleyici tedbirlerden bir dieri de nceden yaanm hayat hikayelerini emsal gstererek, rgte kanalize olabilecek evredeki insanlar bilinlendirmektir. Ayrca bu hususu tm Trkiyede kurumsallatrarak yazl ve grsel adan geniletmek ve kamuoyu oluturmak gerekmektedir. Da kadrosuna katlmlar engelleyici tedbirler konusu geni kapsaml bir alan olmas sebebiyle bu hususu zetleyici mahiyette bir snflandrma yapacak olursak;

1.

Da kadrosuna katlmlar engelleyici tedbirler alnmas hususunda psikolojik harekat yol ve yntemlerinin kurumsallamas ve bu erevede TEMUH Daire Bakanl tarafndan gerekli almalarn dier kurumlara anlatlmas ve yaygnlatrlmas, 2. Genliin ve bata niversite rencilerinin blc ve ayrlk akmlara kanalize olmamas iin btnletirici mahiyette faaliyetlere hz vermek ve bu erevede seminer, konferans ve sosyal faaliyetleri hzlandrarak genlerin bilinlenmesini salamak, 3. PKK da kadrosu binlerce insanmz ilevsiz hale getirmi ve beyni ykanm eli silahl terristleri ortaya karmtr. Bunlar arasnda piman olup geri dnenler ve bu rgt anaforundan hayat hikayelerini emsal gstermek ve bu insanlar deerlendirmek gerekmektedir.

250

Da kadrosuna katlmlar engelleyici tedbirler konusunda geni kapsaml deerlendirme ve analiz yapmak mutlak surette gerekmektedir. Ancak zet niteliindeki bu yzeysel deerlendirme konunun neminin anlalmas asndan kafidir. (e)Da Kadrosundaki Terristlerin Aileleriyle rtibat Kurmak Da kadrosuna katlmlar engelleyici almalarn yaplmasnn yannda daa km ve halen bu kmazn iinde yer alan rgt yelerinin hayata kazandrlmas maksadyla yaplmas gereken faaliyetlerde bulunmaktadr. Bu adan en bata deinilmesi gereken husus aile faktrdr. PKK da kadrosundaki militanlarn, iinde bulunduklar ortamda en ok zlemini ve hasretini ektikleri yer aile ortam ve evleridir. Bu dadaki komutanlar da dahil birok militann notlarndan anlarndan anlalmaktadr.398 Da kadrosunun iinde bulunduu bu zayf nokta, mcadele yntemleri asndan deerlendirilmesi gereken stratejik hususlarn banda gelir. Aile fertleri ne kadar PKK sempatizan olsalar da evlatlarnn lm onlar iin inandklar tm davalardan daha nemli ve ac vericidir. Bir annenin evladna besledii sevgi ve evladnn annesine olan zlemini, hibir ideoloji, slogan, eylem veya fraksiyon durduramaz, engelleyemez. Bu bakmdan da kadrosuyla mcadelede psikolojik harekat yntemlerini bu hususta kullanmak ve en bata aile fertlerine yaklamak gerekmektedir.

398 Da kadrosundaki militanlarn anlar ve itiraflar iin bkz:

4. Blm

251

(f) Terrle Mcadele Etmi Ve Edecek Olan

Gvenlik Glerine Ynelik ki Aamal Rehabilitasyon Merkezlerinin Kurulmas 399

PKK ve zellikle da yaplanmasyla psikolojik mcadelenin uygulayclar olan bata gvenlik gleri olmak zere kamu grevlilerinin dou blgesine hizmet sunarken veya bu blgeye giderken, blgenin reel-politik ve sosyolojik durumunun oluturduu psikolojik buhran ve bunalm altnda kaldklar bilinmektedir. Bu psikoloji ierisinde blge halkna olan yaklam ve hizmetin sunulmas, gereken nitelikte olmamaktadr. Blge halk devleti bu grevlilerin davranlarnda ve hareketlerinde grmektedir. Bir polisin veya askerin yapm olduu sui muamele, bir aileyi hatta bir mahalleyi dahi devlete dman edecek kadar etkilidir. Bu ve benzeri hatalar devletin yapm olduu olumlu almalar da sfrlamaktadr. Bu hareketler sebebiyle devlet tekiletirilmekte ve zorba devlet ismiyle anlmaktadr. Bu toplumsal psikoloji PKK da kadrosunun eleman temininde kulland temel argmanlarn en banda gelmektedir. Ayrca rgte katlan bir ok militann anlarn incelediimizde devletle ilgili ac bir hatrasn aktarmakta ve zellikle asker ve polisin muamelesinin kendisini daa karan sebep olduunu ifade etmektedir. Dou blgemizde grev yapan gvenlik gleri, burada yaadklar skntl ve zor gnlerin etkilerini yllarca zerinden atamamakta ve blge halkna olan kin ve nefret hisleri kklemi halde geri dnebilmektedirler. Bu durum bu kiilerin
399 Bu madde bal altnda bir proje kapsamnda yaplacak

bir alma gerekten soruna yaklam asndan farkl ve etkili bir yntem ve yol olacaktr.

252

evresindeki insanlara da sirayet etmekte ve sorun itimai bir boyut kazanmaktadr. Sorunun bu iki yn tetkik edildiinde zm amacyla yaplmas gereken ve maalesef lkemizde altyaps oluturulmam bir sistem olan rehabilitasyon merkezlerinin kurulmas ve acilen faaliyete gemesi gerekmektedir. Yukarda belirttiimiz hususlar erevesinde kurulmas gereken rehabilitasyon merkezleri, kamu kurum ve kurulularnda alan tm personele ynelik, psikolog, pedogolog ve sosyologlardan olumu bir yaplanma bnyesinde gerekletirilmelidir. Bu yaplanma ierisinde aamal eitimler verilmeli ve personelin intibak salanmaldr. Bu adan; (1) Dou blgemize tayini kan personelin makul bir sre ierisinde rehabilitasyon merkezlerine gitmeleri ve burada, gidecekleri yerin bizim lkemizin bir paras olduunu ve oradaki insanlarn da bizim insanmz olduunun vurgulanmas gerekir. (2) Bata gvenlik kuvvetlerinin ve kamu grevlilerinin bilin altna yerleen ve d etkiler sonucu oluan dou fobisinin krlabilmesi amacyla dou ile olan tarihi, kltrel, dini ve milli balarmz vurgulayarak genel bilin oluturmak gerekir. (3) Dou blgemize giden bata gvenlik grevlileri olmak zere genel olarak kamu grevlilerinin yapacaklar bir kt muamelenin dahi uzun vadede sorunun kklemesine anak tuttuunun vurgulandrlmas ve PKK da kadrosunun bu kanaldan eleman topladnn hatrlatlmas,

253

(4) Douda

grev yapm olan gvenlik kuvvetleri burada yaadklar olaylarn vermi olduu psikolojik bunalm ve sknt sebebiyle, batya geri dndnde hayata kar intibak problemleri yaamaktadr. Bu durum zellikle terrle silahl mcadele etmi zel harekt ve jandarma baa olmak zere askeri birliklerdeki personellerde grlmektedir.ki aamal rehabilitasyon merkezlerinin ikinci aamas bu noktada devreye girer. Gvenlik grevlileri bu rehabilitasyon merkezlerinde makul sreler ierisinde intibak salanmas amacyla rehabilite edilirler. Bu yntem zellikle psikolojik sorunlar olumu kamu grevlilerine yaplmaldr. Ancak bu rehabilitasyon hizmetinin sunulmas, ilgili kiinin sorunlu veya problemli olduu imajn oluturmayacak ekilde sunulmaldr.

PKK ile mcadelede silahl ve psikolojik mcadelenin yannda nemli olan bir dier husus da siyasi adan yaplmas gerekenlerdir. Bu bakmdan siyasi mcadele konusunu u ekilde ifade ederek inceleyebiliriz; (6) Da Kadrosuyla Mcadelede Siyasi Adan Yaplmas Gerekenler PKK sorunu siyasal bir sorun olarak deerlendirilmelidir. Zira terr ideolojik boyutu olmas sebebiyle siyasi bir problemdir. Biz bunu siyasal iddetin ileri aamas olarak deerlendirebiliriz. Bu adan olayn siyasi ynnn ve nedenlerinin salkl bir analizi ve ardndan da ve ardndan da cesurca atlacak siyasi admlarla bu

254

problemin ideolojik ve felsefi ynn kesmek gerekmektedir. PKK'nn ve zelde da kadrosunun eylemlerinin gerekletirilmesinde mazeret olarak ne srdkleri muhatapsz olduklar iddiasn boa karmak amacyla blge halkn terre deil siyasi alana ekmekte fayda vardr. Bu adan Kahvecinin nerileri dikkate deer niteliktedir, Kahveci; 400 Demokratik bir ortamda hibir krdn ayr bir devlet kurma fikri gereki olmayacaktr. PKK da kadrosuyla mcadele edilirken kabul edilmesi gereken ilk nokta; demokratiklemenin olmas veya gelitirilmesi ne lde olursa olsun blc terrn durmayaca gereidir. Bu bakmdan Bakn, bu hakk da verdik ama terr durmad. Tezi ile demokratiklemeye bakmamamz gerekir.401 Sorunun siyasi boyutuna ksaca deinilmesi gerektiinde en nemli husus hkmetlerin PKK da kadrosuyla mcadelede devletin tm birimleriyle mterek olarak kesin kararllkla hem ie hem de da kar politikasn belirleyip mcadele etmesidir. PKKnn demokratikleme ve insan haklar konusunda lkemizde yaanan gelimeler karsnda dayanak noktalarn ve sloganlarn yitirdiini grmekteyiz. Zira unutulmamas gerekir ki ayrlk terr dnyann hibir lkesinde iddetle ve silahla bastrlmamaktadr. are daha fazla demokrasi ve devletin terrle mcadelesinde tek vcut olabilmesidir. Ayrca sorun siyasilerin karlarnn ve hesaplarnn malzemesi haline getirilmemelidir.

400 smet, a.g.e., s:396 401 A.g.e. s:393

255

Da kadrosunun son dnemde faaliyetleri ve kamplar kuzey rak erevesinde gelitii ve bu blgede zemin bulduu bilinen bir gerektir. PKK da kadrosu yllarca bu blgeden militan yetitirmi ve Trkiye snrlarndan geirmitir. Da kadrosuyla mcadelenin bu bakmdan deerlendirilmesi ve zm retilebilmesi Uluslar aras likiler ve konjktrn gerektirdii ekilde hareket etmeye ve politikaya retmeye baldr. Bu bakmdan sorunun uluslar aras boyutunu u balk altnda deerlendirebiliriz; (7) Da Kadrosuyla Mcadelede Uluslar Aras Alanda lkemizin Yapmas Gerekenler PKK ile kkl mcadelede, PKKnn d balantlarnn nne geilmesi gerekmektedir. zellikle da kadrosunun can damar dardan beslenmektedir. Bu damarn kesilebilmesi lkemizin d politikada senaryosunu ortaya koyabilmesine ve bunu kabul ettirebilmesine baldr. Bu hususun yllarca gereklememesinde lobicilik kltrnn olumamas yatmaktadr. Sorunun bu noktasnda zm reetesinin bana gl lobi faaliyetleri yazlabilir. Bunun iinde yurt dnda yaayan her Trk vatandann veya soydann bilinlendirilmesi iin bykelilikler ve konsolosluklar vastasyla bilgilendirme seminerleri vb. almalar yaplmaldr. Da kadrosuyla mcadelede stratejik neme sahip iki nokta vardr. Bunlarn birincisi Avrupa merkezli PKK Propagandas, ikincisi ise Kuzey Irakta yaanan gelimelerdir. Bu iki husus bal altnda unlar ifade edebiliriz; 1. PKKnn Avrupa merkezli propagandas, PKKya darda uluslar aras g, ieride ise

256

cesaret vermektedir. Bunun nne geilebilmesi amacyla diplomasi trafiine hz verilmeli, lke iindeki baz sorun ve problemlerin Avrupa birliinin mazeret ve eletiri noktas olmamas iin devletin tm kurumlarnn hassasiyeti artrlmal, Avrupada yaayan Trk sivil toplum rgtleri, PKKnn brolarndan daha aktif almal, gerekirse kap kap dolaarak olaylarn iyzn aktaracak anti-propaganda yapmaldr. Ayrca Avrupada sayca ve etkinlik bakmndan kuvvetli olduumuz lkelerde, PKKnn propagandasn yapan brolarn kapatlmas iin lobi faaliyetleri yaplmal ve bu hususta kilometrelerce uzakta olsa da her bir Trkiye vatandann, istihbarat grevlisi gibi bilgilendirme yapmas gerekir. Nihai olarak eklenecek hususlardan birisi de Avrupada yaayan dou kkenli vatandalarmzn PKK propagandasnn malzemesi olmakta kurtarmak gerekmektedir.

2.

kinci husus ise Kuzey Irakta yaanan gelimeler ve Irak savann sonular sebebiyle PKKnn gerekli imkn ve frsatlara sahip olmas ve bylece da kadrosunu yeniden aktifletirmesidir. PKK da kadrosunun silah temini ve gerekli lojistik, barnma vd. ihtiyalarnn salanabilmesi hususunda, Kuzey Irak merkezli almalar yapt ve bu blgenin nc liderlerinin tavizlerinden beslendii bilinmektedir. 1 Mart tezkeresinin reddi sonras ABDnin de blgeyi krt pemergelere havale ettii bilinen bir gerektir. Bu satran tahtasnda maalesef Trkiyenin bitaraf kalmas sorunun kklemesine zemin oluturmutur. Bu noktada yaplmas gerekenlerin banda blgede etkinliimizi arttracak siyasi hamlelerde

257

bulunmak ve bu kanaldan girerek blgede askeri ve istihbari gcmz arttrmamz gerekmektedir. (8) PKK Da Kadrosuyla Eitim Alannda Mcadelede Yaplmas Gerekenler Da kadrosuna katlmlar incelendiinde, katlm yapanlarn bir kesiminin iinde bulunduu eitimsizlik ve cehalet sebebiyle , bir kesiminin ise bata niversiteler olmak zere eitim kurumlarnda saplandklar ideolojik bataklktan dolay rgte girdikleri bilinmektedir.Da kadrosuyla mcadelede eitim asndan yaplmas gerekenleri genel hatlaryla sralayacak olursak;

1.

Dou illerimizde eitim kurumlarnn arttrlmas ve verilen eitimlerin terr ve zelde PKK konusunun gerek yzn radikal sylemlere kamadan aama aama aktarmak ve anlatmak. 2. Eitimin sadece okul sralarnda olmadn, insann yaad her yerde eitimin olacan ve devam edeceini vurgulamak gerekir. Bu bakmdan cami, dernek, vakf ve genel olarak sivil toplum rgtlerinin herhangi bir ideolojik ama gtmeksizin terr ve blge gereklerini masaya yatrmas ve halk sosyal konularda bilinlendirmesi gerekmektedir. 3. Okullarn blgede uzlamann kaps olarak grlmesi gerekmektedir. 4. PKK da kadrosunda yaanan ibretlik olaylar okullarda retmenler ve rehberler vastasyla anlatmak ve PKKnn insanlarn gcn, emeini ve hayallerini nasl hsrana

258

urattn yakn tarihi sreci vurgulayarak aktarmak, 5. Da kadrosundan kurtulmu itiraflar gereli nlemler alnmas halinde okullarda konferans ve syleiler tertiplenmesi alnacak nlem ve tedbirlerden sadece bir kadr. (9) PKK Da Kadrosuyla Mcadelede Alnmas Gereken ktisadi Tedbirler Da kadrosunun yllarca ortaya kard terr olaylarnn terr olaylarnn temelinde ekonomik skntlarn yerinin olduu kanlmaz bir gerektir. Ancak sorunun temeli ve esas sadece iktisadi hususlarda deildir. ktisadi hususlar kanunun geni olarak deerlendirilmesi asndan gz nnde bulundurduumuzda Kahvecinin zm paketine atf yapabiliriz;Kahveci raporunda;402 bu sorunun temelindeki problemlerden sadece biri olan kalknamama hususunu vurgulam ve bunun sebebini de pazar eksikliine dayandrmaktadr. Doudaki pazarn byk olmamas sebebiyle yerel sanayinin gelimesi skntl bir husustur. Blgedeki ekonomik geri kalmlk sosyal hayat ve insanlar her ynyle etkilemektedir. Sefaletin olduu yerde her trl ktln kk salmas mmkndr. Bu bakmdan dou blgemizde iktisadi atlmn yaplabilmesi iin devlet ve zel sektrn srt srta vererek bu sorunu amalar gerekmektedir. Bunun iin kahvecinin zm nerisi pratik sahada uygulanmaldr. Kahvecinin modeli; YAP-DEVRETLETTR eklinde sralanr. Bu modelde devlet her eyini hazrlad iletmelerin anahtar teslimini yaptktan sonra takibini srdrmeli ve gerektiinde devri bakasna vermelidir. ktisadi adan alnacak
402 smet, a.g.e. s; 397-398

259

tedbirler douda kalknmann zeminini oluturacaktr. Bu zeminin olumas terre giden baz yollar kapatacaktr. Bu bakmdan genel olarak yaplmas gerekenleri sralarsak;

1.

Blgedeki kalknmay tesis edecek altyap hazrlklarnn oluturulmas, 2. Blge iadamlarnn yatrmlarn devlet desteiyle douya kanalize etmek 3. Devletin yapm olduu yatrmlarn analizini karmak ve eksiklikleri tespit etmek, 4. Istihdam salayacak blgesel alternatif i sahalar amak ve bunu kurumsallatrmak, ktisadi adan ksacas bu blgeye balk tutmay" retmek gerekmektedir. (10) DA KADROSUYLA MCADELEDE SOSYOLOJK YAKLAIM VE ZM NERLER Gerilla ve terr ikilemi ierisindeki PKK zamanla toplumun bir realitesi haline gelmitir. Imset dnemin babakan Demirele 1992 ylnda sunduu nevroz raporunda u ifadeyi kullanmaktadr.403

Blgede artk hangi yerleim birimine gidilirse gidilsin PKKdan gerilla , llerinden ehit olarak bahsedilmektedir. Dadaki terrist ise, genellikle bizim ocuklarmz ya da bizim temsilcilerimiz olarak adlandrmaktadr.

403 A.g.e., s:338

260

Sorunun en kkl yn yukarda ifade edilen hususun maalesef baz blgelerimizde gerekliinin varolmasdr. Bu adan sorunu deerlendirdiimizde, da kadrosunun silahl eylemlerini deerlendirdiimizde, da kadrosunun eylemlerinin arka plannda sosyolojik krlmalar ve realiteler yatmaktadr. Sosyolojik bir deerlendirme yapldnda zm asndan fikir ortaya koyabilmek iin baz hususlar zellikle vurgulamak gerekir. Bunlarn banda ise toplumsal tekiletirme bulunmaktadr. Bu adan sorunu u ekilde deerlendirebiliriz; (a) BZ ve ONLAR Ayrimina Son Vermek; lkemizdeki sosyal ve kltrel krlmalar, toplumsal buhrann ve ayrmcln balangcn oluturmutur. Tanzimat femanyla birlikte markeziyetiliin hzla gelimesi ve trkiye cumhuriyetiyle bu merkeziyeti anlayn devam etmesi osmanldan geriye kalan etnik yaplanma ve gruplar devlete soutmu ve Biz ve Onlar ayrmnn etnik temelleri atlmaya balamtr. Bu durum tanzimattan gnmze srekli kendini gstermektedir. Trkiye cumhuriyeti osmanldan kalan merkez ve evre sistemini devam ettirmitir. Merkez ynetendir, evre ise ynetilendir. erif Mardine gre, merkez ile evrenin kar karya gelmesi trk siyasasnn temelinde yatan en nemli sosyal kopukluktur. Biz ve Onlar ayrmnn siyasi ve sosyal temelinde bu gerek yatmaktadr. Fransz ihtilali sonras Osmanlya sirayet eden Milli Unsuriyet fikri hzla yaylm ve osmanlnn byk paralarnn ayrlmasna yol amtr. Ayrca milliyetilik fikri sadece farkl milletleri deil altkltr ve etnik yaplanmalarda uyana geiren bir ileti gndermitir. Bu durum

261

hakim millet olan Trklerin kar tepkisine yol am ve fikri ayrlklar ortaya kmaya balamtr. lkemizde etnik sosyoloji asndan biz ve onlar ayrmnn kkeni makro planda yukardaki hususlarda grlebilir.Bu ayrmn lkemize etkilerini deerlendirdiimizde milli birlik ve btnln nndeki en temel sosyal hastalk olduunu grmekteyiz. Topluma sirayet etmi bir kmaz olan Biz ve Onlar ayrm PKK terryle birlikte kendini daha fazla gstermeye balamtr. lkemizdeki etnik ayrmclk veya suni blnmeler toplum psikolojisin ynlendirici etkilere sahiptir. PKK da kadrosunun yapt terr eylemleri ve buna kar verilen tepkiler tedrici olarak toplumsallam ve bilin altnda ayrmcln tohumlarn atmtr. Hlbuki sorun tm Krt halknn mdahil olduu bir sorun olarak grlemez. Sadece belli bir rgt ve geni bir sempatizan ann oluturduu yaplanmann gerekletirdii tedhi hareketleri olarak gsterilmelidir. Ayrca nasl ki bir aile ierisinde yaanan sorun ve skntlar darya aktarlmyor ve aile ierisinde zlmeye allyorsa, bu sorunda her ne kadar dardan kkrtmalar olsa da kendi iimizde zmemiz gereken ve gerektiinde darya kar tavrmz koyabileceimiz bir alandr. Bu sorunun zmnde sosyolojik temelde yaplanmas gerekenler unlardr; 1. Biz ve Onlar armnn tarihi ve toplumsal kklerinin sosyolojik adan ayrntl olarak tespit edilmesi ve bu adan reeteler hazrlanmas, 2. st deerlerde veya asgari mtereklerde birlik olmak ve bu minvalde toplumsal bir ama oluturmak

262

3. Byk ehirlerde ve dou blgemizde gettolamalarn kontroll ekilde zlmesi gerekmektedir. 4. Devlet memurlarnn veya kamu grevlilerinin dou blgemizde yaayan insanlar farkllatrmamas ve onlara yaklam ve tutumlarnda dikkatli davranmas gerekmektedir.

263

SONU VE DEERLENDIRME nl Trk mtefekkirlerinden Cemil MER'in ifadesiyle; "Trk milleti yllardr ideolojilerin esiri sloganlarn klesi olmutur." sz bizlere, terrn laboratuar olan bir lkenin toplum yapsnn nasl bir durumda olduunu gstermesi bakmndan manidar ve t vericidir. Tarihin hangi dneminde olursa olsun toplumlar, milletler, devletler ve medeniyetler fikirlerin demokratik ortamlarda paylalmasyla gelime ve kalknma salamlardr. Ancak dnmeyen, fikir retmeyen ithal ideolojileri kendi mal gibi kullanan toplumlar bugn terrn kt yer ve kayna olarak gsterilmektedir. Dnce ve fikir havuzlarnn olduu toplumlara ve lkelere baktmzda insanlarn iddete ve kaosa meyilli olan ftri zelliklerini absorbe ederek retime ve terakkiye kanalize ettiklerini grmekteyiz. 68 genlik hareketleri dnyann birok blgesinde kendini gsterirken batl dnrler ve aydnlar oturup "bu genlerin enerjisini lkenin gelecei iin nasl kullanabileceinin" planlarn yapmaktaydlar. Maalesef lkemizde, bu dnemde "insan asmann" tedhiilik ve anari ile mcadele reetesi olduu fikri hkimdi. Bir hastann nasl yanl tehis sonucu reete verilmesi sebebiyle hastal daha kt hale geliyorsa ayn ekilde lkemizdeki sosyal sorunlara, genlik hareketlerine, blgesel skntlara ve nihai olarak "terre", yanl tehis konulmas ve yanl reetenin verilmesi lkemizde tamiri imknsz yaralar amtr. Terrle mcadeleyi salt askeri ve polisiye tedbirler alarak zmeye alan yneticiler, batakl kurutmak yerine sineklerin peinde 30 yl

264

harcadlar. Dnyada terrn her eidiyle mlaki olmu bir lke gsterecek olsanz ie Trkiye'den balamak zorunda kalrsnz. Buna ramen lkemiz dnyann drt bir yannda lke yneticilerine terr dersi vermesi gerekirken terr hakknda uzman olmak iin yurt dna renci gnderiyor. Bu durum lkemiz asndan onur krc bir durumdur. Peki, bu ironik durumun arkasnda ne gibi saikler yatmaktadr? Bu sorunun cevabn verebilmek iin toplumun yapsn iyi analiz etmek gerekmektedir. Entelektel fakirlik yaayan ve salam bir mtefekkir snf oluturamayan lkemiz topluma rehberlik yapacak insanlardan mahrumdu. Bu durum rotas belli olmayan "Trkiye Gemisinin teknokrat kaptanlarla" yzdrlmesine yol amtr. Toplumun dertlerinin skntlarnn ve problemlerinin dinlenmedii ortamda lkemizde terr rgtleri yeermeye balamtr. Tabiatn boluk kabul etmedii realitesi kendini lkemizde de gstermi, " be apulcu" olarak ifade edilen rgt douda karabasan haline gelmitir. lkemizde ve gelimekte olan lkelerde ska grlen "d tehdit alglamalar" terrn temel sebebi olarak gsterilmektedir. Terrn kaynan srekli olarak darda gstermeye almak lke iindeki temel sorunlarn ve toplumsal problemlerin zlememesini kamufle etmek amacyla vurgulanmaktadr. Hlbuki lkenin ve toplumun zayf karnlarn ve eksikliklerini gidermenin yollarn aramak gerekmektedir. Salna dikkat etmeyen birinin hastala mptela olmas nasl mukadderse, lkenin ekonomisi, siyaseti, adaleti ve asayii skntl bir durum arz ediyorsa o lkenin de terre ve iddete maruz kalmas mukadderdir. Toplumlarn temel dinamikleri ne kadar salam kklere sahip olursa o lde terr ve iddetle mcadele edilebilir. Ancak bu salam kkler

265

beraberinde toplumsal mutabakat ile pekierek gelimek zorundadr. Devlet terrle ve blclkle mcadelede baarl olabilmesi iin toplumun farkl kesimlerini "askeri mterekler yerine, asgari mtereklerde'' ihata edebilmeli ve asrlarca kardee yaam insanlar arasnda yeni kprler ina etmenin yol ve yntemlerini aratrmaldr. Terr ile mcadelede devletin toplum desteini alabilmesi iin devlet ynetiminde bulunan yneticilerin halkn farkl kesimleri tarafndan takdir edilmesi ve bu yneticilerin devletin gzel yzn bu insanlara gstermesi arttr. lkemizin terrle mcadele de baarl olabilmesi iin kemiklemi toplumsal sorunlar zmesi arttr. Ynetimde bulunan insanlarn, Aristo'nun deyimiyle aristokrat sofralarnda oturup marmayan, avamn sofrasnda oturduunda ise avamilemeyen, aya topraa basan, gerektiinde soan ekmek yemeyi bilen, tepeden inme deil tepeye trnaklaryla kan, gen ruhlu ve insanlar birletirici nitelikte ferasetlere sahip olmas gerekir. Terrle mcadeleye makro adan bakldnda unsur dikkat ekmektedir; Bunlarn birincisi; Toplum, kincisi; Devlet, ncs ise; Terr rgt ve yeleridir. Yukarda defeatle stnde durulduu zere devlet ve toplum el ele vererek rgtlerin her trl kaynan kurutmak iin birlikte hareket etmelidirler. Genel bir deerlendirme yaptmzda; PKK olgusu zerinde lke yneticileri ve entelektel kesimler kayda deer almalar yapp, bunlar hayata geirmenin yol ve yntemlerini aratrmaldrlar. iddet ve terr olaylaryla uzun vadede mcadele edebilmek iin toplumun desteini almann kanlmaz olduunun tekrara tekrar zerinde durulmal sorunlu ve atmal blgelere gnderilen ynetici ve memurlar olaya bu perspektiften bakarak halkn kalbini kazanmann

266

yollarn aramaldrlar. lkemizde son yirmi ylda yaanan terr olaylarnn mahiyeti blc ierikli olmas bakmndan terrle mcadele konsepti daha ok bu adan dnlmeli ve ayrlk terrn anatomisi iyi incelenmeli ve analiz edilmelidir. Etnik ve ayrlk terr harekeleri ne kadar suni olsalar da dier terr olaylarndan farkllk gstermektedir ve geri dn olmayan yaralar ve ksknlklere yol amaktadr. Gvenlik Gleri ve yneticiler terrle mcadeleye sava mant ile deil sula mcadele mant ile yaklamaldrlar. PKK ile mcadele edebilmek iin PKKnn gemiten gnmze tm yaplanmalarnn incelenmesi gerekmektedir. Bunlarn banda da genel hatlaryla deerlendirerek yola ktmz ve metodolojisine yer verdikten sonra sosyolojik adan irdelediimiz da kadrosu gelmektedir. Da kadrosu konusu PKKnn gerek yzn gstermesi bakmndan ehemmiyet arz etmektedir. Yllarca lkemizde kan ve gzyana yol aan bu yaplanmann i dnyasn incelemek ve deerlendirmek mutlak surette gerekmektedir. PKK ve Da kadrosu terrn lkemizde bir korku kltr olumasnn msebbibidirler. Bu konuyla ilgili yaplacak her aratrma ve alma soruna farkl bir boyut kandrmas ve zme kap aralamas bakmndan vizyon oluturacaktr. Nihai analizde diyebiliriz ki; Terr bir ama deil aratr ancak nemli olan terrle mcadele ederken terrn hangi amalar iin yapldna bakmaktr. Uzun yllar terrle mcadele eden lkemizin ve dier lkelerin artk birbirlerinin kuyusunu kazmak yerine nce kendi sosyal sorunlarn zme ve daha sonra uluslar aras bir Terrle Mcadele Konsepti oluturmalar

267

arttr. Gelecee mitle bakabilmek iin lkemizde ve yaadmz corafyada ihtilaf deil ittifak salanmak zorundadr.

EKLER Ek1: PKK KRONOLOJS 4 0 4

404 Yararlanlan kaynaklar: Anonim, PKK/KONGRA-GEL, .E.M.

Eitim Serisi, No: 62004, www.pkkgerei.com, www.hpgonline.org arivler.

268

4 NSAN 1947 Abdullah CALAN 1947 ylnda Urfa linin Halfeti lesi merli kynde dodu. (Bilahare Askeri Liseye Kaydolabilmek in Ya Tashihi le Doum Tarihi 1949 Olarak Deitirilmitir.) 7 NSAN 1972 Abdullah calan bildiri datmak suuyla tutuklanp Mamak Askeri Cezaevine kondu. Mamak Cezaevi'nde 7 ay tutuklu kald. Bu dnem rgt literatrne "cezaevinde dzenle kopu sreci, Trk solundan ideolojik olarak uzaklama ve Krt ulusal sorununa Marksist yorum dnemi" olarak girdi. * EKM 1972 Mamak Askeri Cezaevinden tahliye olan A.calan, kendisi gibi renci Haki Karer, Kemal Pir, Cemil Bayk ve dier rgt kadrolaryla tant. * NSAN 1973 Ankara yaknlarndaki ubuk Baraj'nda PKK'nn ekirdek kadrolarnn yer ald bir toplant gerekletirildi. Toplantda Krdistann smrge olduu tezi ortaya atld. 26 NSAN 1974 Genel af ilan edildi. Birok rgt lideri bu af sonucunda cezaevinde tahliye oldu.

* OCAK 1977 Abdullah calan ve grubu tarafndan Ankara Mimar ve Mhendisler odasnda bir toplant gerekletirildi. Abdullah calan, toplantnn akabinde "Krdistan'a gezisi" olarak niteledii Dou

269

ve Gneydou Anadolu blgelerindeki rgtlenme almalarn kontrol amacyla bu blgeye gitti. 18 MAYIS 1977 Haki Karer Gaziantep'te "Sterka Sor" adl bir rgt tarafndan vuruldu. 3 HAZRAN 1977 Ankara'da Kemal Pir ve Mustafa Karasu gvenlik glerince gzaltna alndlar. 19 MAYIS 1978 19 Mays 1978'de rgtn Urfa Blgesi askeri sorumlularndan Halil avgun ldrld. rgt Hilvan'daki airetlerle atmalara girdi. 27 KASIM 1978 Abdullah calan liderliindeki Krdistan devrimcileri, Diyarbakr'n Lice lesi Fis kynde Seyfettin Zuhurlu'nun evinde 1. Kongreyi gerekletirerek rgt PKK adn ald. lk merkez komitesine; Abdullah calan, Mazlum Doan, Hayri Durmu, Mehmet Karasungur, ahin Dnmez, Cemil Bayk ve Haki Karer yer aldlar. 19 ARALIK 1978 19 Aralk 1978 K.Mara olaylar meydana geldi. rgt bu dnem sonrasn "Krdistan'da skynetim ilan ve adm adm gelen darbe" olarak niteledi. * MAYIS 1979 PKK-MK yesi ahin Dnmez'in yakalanarak nemli itiraflarda bulundu. Elaz'da

30 TEMMUZ 1979

270

PKK mensuplarnca AP Milletvekili Mehmet Celal Bucak'n evine saldr gerekletirildi ve rgt partiletiini ilan etti. * HAZRAN 1979 Abdullah calan'n Ethem Akcan ile birlikte Suriye'ye geti. Ayn yln sonlarna doru 60 civarnda PKK mensubu snr gizlice geerek eitim amacyla Lbnan'daki Filistin kamplarna gtrlmtr. * NSAN 1980 Lbnan'daki Filistin kamplarnda eitimlerini tamamlayan bata Kemal Pir, Mahsun Korkmaz ve M. Can Yce olmak zere PKK mensuplar yeniden yurt iine girmeye baladlar. * TEMMUZ 1980 rgtn tarih itibaryla nde gelen elemanlarndan Kemal Pir ve Mehmet Can Yce Batman-Kozluk civarnda yakaland. * EKM 1980 Mardin/Kzltepe'de Zeki Palabyk ve beraberindeki 6 rgt mensubu gvenlik gleriyle girdikleri atmada ldrldler 1526 TEMMUZ 1981 PKK 1. Konferans tarihinde Suriye-Lbnan snrnda topland. Konferansta gerillay esas alan uzun sreli halk sava'nn balatlmas iin yurt dnda asgari bir yllk hazrlk karar alnd. * HAZRAN 1982 srail Gney Lbnan' igal etti. 12 PKK mensubu lrken bir o kadar da esir dt. Dier PKK

271

mensuplar Lbnan'daki kamplar Suriye'de barnmaya baladlar.

terk

ederek

2125 AUSTOS 1982 PKK II. Kongresi yapld. PKK II. Kongresinde yurt iine dn karar alnd. Kongre sonrasnda toplanan PKK-MK'nn yaynlad talimatta, Kuzey Irak'a dayal olarak yurtiinde srdrlecek silahl mcadele hazrlklarnn azami bir ylda tamamlanmas kararlatrlmtr. 1 OCAK 1982 PKK I.Konferans kararlar gereince, PKK-MK yayn organ Serxwebun dergisi Almanya'da illegal olarak yayn faaliyetine balad. 21 MART 1982 Diyarbakr cezaevinde tutuklu bulunan PKK-MK yesi Mazlum Doan koullar protesto etmek amacyla kendini yakarak intihar etmitir. 18 MAYIS 1982 Ferhat Kurtay, Necmi ner, Mahmut Zengin, Eref Anyk adl rgt mensuplar da ayn gerekelerle kendilerini yakarak intihar ettiler. 14 TEMMUZ 1982 Diyarbakr Skynetim Mahkemesi'nde grlmekte olan PKK ana davas sonrasnda lm orucu eylemine balayan Kemal Pir, M. HAYR Durmu, Akif Ylmaz, Ali iek adl PKK mensuplar hayatlarn kaybettiler. 2 NSAN 1983 KYB ile KDP arasnda arasndaki atmalarda arabuluculuk yapmak isteyen Mehmet Karasungur

272

ve brahim Bilgin isimli rgt mensuplar KYB pemergelerince ldrldler. 6 MAYIS 1983 6 Mays 1983'te gvenlik gleri Kuzey Irak'taki PKK kamplarna ynelik ilk snr tesi harekt gerekletirdi. * HAZRAN 1983 I-KDP ile PKK arasndan gerekletirilen anlama kamuoyuna deklare edildi. gizli

15 AUSTOS 1984 PKK'nn ilk askeri aparat HRK (Hezen Rzgariya Kurdistan-Krdistan Kurtulu Birlikleri) kurularak bana AGT (K) Mahsun Korkmaz getirildi. 15 AUSTOS 1984 HRK'NN "15 Temmuz Silahl Propaganda Takm" adl grubu Siirt'in Eruh lesini, "21 Mart Silahl Propaganda Takm" adl grubu da Hakkari'nin emdinli ilesine baskn gerekletirdi. Ayn gn gerekletirilmesi planlanan Van'n atak lesi baskn gereklemedi. Bu grubun sorumlusu Terzi Cemal (K) Ali mrcan talimatn kendisine ulamadn ne srd. atak tam bir yl sonra 15 Austos 1985'te Bedran (K) Mehmet Sevgat sorumluluundaki bir grup tarafndan basld. 9 KASIM 1984 PKK mensuplarnca, Siirt li Eruh lesinin Karageit Ky baslarak ilk kitle katliam gerekletirilmitir. Olayda 5'i kadn, 4' ocuk toplam 9 vatandamz katletmitir. 1 OCAK 1985

273

ERNK yayn organ olarak Berxwedan isimli dergi Almanya'da yaynlanmaya baland. 21 MART 1985 rgte mzahir kitleleri eitli dzeylerde rgtlemek ve sevk idare etmek amacyla, ERNK (Eniya Rzgariya Netewa Kurdstan-Krdistan Ulusal Kurtulu Cephesi) kuruldu. ERNK'nn kuruluu Yunanistan'n bakenti Atina'da ilan edildi. 28 UBAT 1986 Mahsun Korkmaz Gabar danda gvenlik gleriyle girdii atmada ldrld. 2630 EKM 1986 PKK 3. Kongresi Lbnan Bekaa vadisindeki Helvi Kampnda gerekletirildi. Kongrede HRK lavedilip, ARGK (Artee Rzgariya Gelle Kurdstan-Krdistan Halk Kurtulu Ordusu) kuruldu. Ayn kongrede Helve kampnn Mahsum Korkmaz Askeri Akademisine dntrlmesi kararlatrld. 24 OCAK 1987 Mardin, Midyat, Bayburt kyleri, Efeler Mezras' nda PKK katliam(3) erkek, (1) kadn, (7) ocuk vatandamzn ldrlmesi. 7 MART 1987 Mardin, Nusaybin, Akyol Ky' nde PKK katliam (6) ocuk, (2) kadnn vatandamzn ldrlmesi. 20 HAZRAN 1987 Mardin, merli, Pnarck Ky' nde PKK katliam (17) ocuk, (6) kadn, (7) erkek vatandamzn ldrlmesi. 9 TEMMUZ 1987

274

Diyarbakr, Hani Krm Ky'nde PKK katliamok sayda vatandamzn ldrlmesi. 22 TEMMUZ 1987 Hakkri, Uludere, Tadelen Ky'nde PKK katliam ok sayda vatandamzn ldrlmesi. 8 AUSTOS 1987 Siirt, Pervari, Srkaya kynn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak vatandalarmzn ldrlmesi 21 AUSTOS 1987 rnak, Gneyce Ky, Zoviyabermi mezrasnn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak vatandalarmzn ldrlmesi

21 AUSTOS 1987 rnak, Grme Ky, Gurubilen Mezras'nda PKK katliam(4) ocuk, (5) kadn ve (2) erkek vatandamzn ldrlmesi. 12 EYLL1987 rnak, Rezzuk mezrasnn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak vatandalarmzn ldrlmesi 2425 EKM 1987 YCK.nn Birinci Kongresi yaplm ve ayn zamanda bu aparatn kuruluu ilan edilmitir. 16 MART 1988 Sekiz yl boyunca devam eden ran-Irak savann hitamnda tarihinde rak ordusu Kuzey Irak Halepe

275

kasabasna kimyasal bomba attlar. Binlerce sivil ld. ounluu IKDP sempatizan olan kuzey rakllar aileleriyle birlikte Trkiye'ye sndlar. Snmaclar iin Diyarbakr, Mardin ve Mu'ta geici iskan sahalar oluturuldu. 28 MART 1988 Siirt, Eruh, Fndkbuca, Yazoymak kynn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslmas ve vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 9 MAYIS 1988 rnak, dereler ky, tarakl mezras' nda PKK katliam(4) kadn ve (8) erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi. 10 MAYIS 1988 Mardin, Nusaybin, Bahmini Mezras' nda PKK katliam(6) ocuk, (2) kadn ve (7) erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi.

22 EKM 1988 Binba Esat Oktay Yldran' n terr rgt mensubu Abdullah Kanat, Hakk Vural, Ekrem kod Hdr Sarkaya, Faik kod Muhittin Ayalp tarafndan ehit edilmesi. 5 KASIM 1988 Mardin, Dargeit, Yazren Ky'nde PKK katliam (3) retmenimizin ehit edilmesi eylemi 11 HAZRAN 1989

276

rnak, Cizre, Hisar Ky'nde PKK katliam(2) ocuk, (1) kadn ve (1) erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi. 14 TEMMUZ 1989 rnak, Eruh, Demiremek Ky, Benekemer mevkii, karayollarna ait aralarn PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas eylemi. 21 AUSTOS 1989 Bingl, Merkez-Akta kynn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslmas ve vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 6 EYLL 1989 rnak, Eruh, Milan Mezrasnn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak retmenlerimizin ehit edilmesi eylemi. 10 EYLL 1989 Mardin, Cizre, Hisar ve alayan kylerinin PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 25 OCAK 1989 rnak, Kmr Ocaklar' nn PKK terr rgt mensubu terristlerce baskn ve vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 1 MAYIS 1989 Siirt, Fndkyolu' nda PKK katliam(4) asker, (1) erkek vatandamzn ehit edilmesi. * EKM 1989 Silopi merkezinde ilk Serhildan (kitlesel bakaldr) provas yapld. 1 KASIM 1989

277

Siirt Pervari civarnda PKK I.Yurt i Konferans gerekletirildi. Konferans sonularn Abdullah calan tarafndan geersiz sayld. 2 KASIM 1989 Siirt, Pervari ilesinin PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 9 KASIM 1989 Diyarbakr, Lice, Duru Ky, Gomabekan mezrasnn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak vatandamzn ldrlmesi eylemi. 15 KASIM 1989 Mardin, Midyat, Klavuz Ky' nde PKK katliam(1) kadn ve (1) erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi. 24 KASIM 1989 Hakkari, Yksekova, kiyaka Ky' nde PKK katliam(3) erkek, (6) kadn ve (13) ocuk vatandamzn ldrlmesi eylemi. 9 OCAK 1990 Siirt, Eruh Dnyurdu kynn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak ok sayda vatandamzn ldrlmesi eylemi. 26 UBAT 1990 Mardin, Silopi, Dereba Kynn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak ok sayda vatandamzn ldrlmesi eylemi. 13 MART 1990

278

Mardin'in Savur lesinde 13 PKK'l ldrld. ldrlenlerden Kamuran Dndar'n cenazesinin Nusaybin'e getirilmesi ardndan kepenk kapatma ve kitle gsterisi yapld. 10 NSAN 1990 Siirt, Pervari Tosuntarla ve Kpray kyleri ve rtl mezrasnn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 3 MAYIS 1990 Diyarbakr, Kulp, Yaylack Ky, Kalesor mezrasnn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 26-31 MAYIS 1990 Lbnan' da bulunan Mahsun Korkmaz askeri akademisinde PKK II. Ulusal konferans gerekletirildi. Konferans kitlesel gsterilerin trmandrlmas, legal mevzilerin oaltlmas gibi hedefler tespit etti ve bu ynl kararlar ald. 10 HAZRAN 1990 rnak, Glkonak, evrimli Ky' nde PKK katliam(11) ocuk, (7) kadn ve (9) erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi. 29 TEMMUZ 1990 rnak, Eruh, Glburnu kynn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslarak vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 2 AUSTOS 1990 Irak birlikleri Kuveyt'e girdiler ve bylece "krfez krizi" dnemi balad.

279

10 AUSTOS 1990 Mu, Merkez, Yangn Buca, Ulukaya Ky'nde PKK katliam(2) erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi. 17 EYLL 1990 Kars, Kazman, Bckl Ky'nde PKK katliam ilkokulun yaklmas eylemi. 10 EKM 1990 Yukar Damlapnar Ky, lkokulun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas, (1) retmenimizin ehit edilmesi eylemi. 26 ARALIK 1990 PKK IV.Kongresi Kuzey Irak'ta topland. Kongrede gerillann trmandrlmas, gerilla eylemleriyle kitlesel gsteriler arasnda koordinasyon salanmas, legal rgtlenmelerin gelitirilmesi, karakol basknlarnn yaygnlatrlmas kararlatrld. 8 OCAK 1991 Kahramanmara, Pazarck, otobsnn yaklarak ldrlmesi. Kzkapanl, yolcu vatandalarmzn

15 UBAT 1991 Kahramanmara, Pazarck, Sallua Ky, demiryolunun tahrip edilerek , (1) vatandamzn ldrlmesi. 4 MART 1991 04.03.1991-rnak, dil, PTT aracna saldrlmas 21 MART 1991

280

PKK tarafndan 21 Mart 1991 tarihinden itibaren bir yl boyunca geerli olmak zere GKK mensuplarna genel af ilan edildi. * MART 1991 Irak'n yenilgi durumundan yararlanan IKDP ve KYB liderliindeki Krtler Mart 1991 aynda Kuzey Irak'ta egemenlii ele geirdi. Akabinde rak ordusu IKDP ve KYB glerini Trkiye ve ran hududuna doru pskrtt. ABD'nin nderlik ettii uluslararas g duruma mdahale ederek Irak Ordusu iin 36. Paralelin kuzeyine geme yasa getirdi. Bylece, IKDP ve KYB Sleymaniye, Erbil ve Dohok vilayetlerinde hakimiyetini tesis etti. * MART 1991 Meydana gelen kargaadan istifade eden PKK mensuplar, Mart 1991 tarihiden itibaren Kuzey Irak'n kuzey eridinde bir hakimiyet sahas oluturdu. Yine bu dnemde gerek rak ordusunun geride brakt gerekse pemergelerin kaarken terk ettii ok sayda silah ve mhimmat PKK tarafndan ele geirildi. 16 NSAN 1991 Mu, Hasky, Sazlkba Ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce trenin yaklmas eylemi. 27 NSAN 1991 Kars, Digor, Baky, lkokulun yaklmas. * HAZRAN 1991 PKK Kuzey Irak'ta kitlesel bir taban elde etmek ve nc bir g olmak amacyla, PAK (Partiya Azadiya Krdistan) isimli bir paravan rgt kurdu. 8 TEMMUZ 1991

281

Diyarbakr HEP bakan Vedat Aydn'n ldrlmesi 10 TEMMUZ 1991 HEP Diyarbakr l Bakan Vedat Aydn faili mehul kiilerce ldrld. Cenaze trenin PKK mensuplarnca provoke edilmesi sonucu meydana gelen izdihamda 12 kii ld, ok sayda kii yaraland. 2 AUSTOS 1991 PKK mensuplarnca Samanl Taburuna silahl saldr gerekletirildi. Bu saldry Ikveren, alan, zml, Perihanl, Tadelen karakol basknlar izledi. 20 EKM 1991 20 Ekim 1991 seimlerinde, 18 HEP milletvekili SHP listesinden parlamentoya girdi. Leyla Zana ve Hatip Dicle'nin yemin treninde yaptklar konumalarn ardndan HEP'e ynelik kapatma davas ald. 25 ARALIK 1991 etinkaya maazasnn molotoflanarak yaklmas eylemi 23-25 OCAK stanbul-TEM noktasnn Mahallesinde taranmas 1992 otoyolu k.ekmece mevkiinde polis taranmas, Halkal Naymanl bulunan kahvehanenin bombalanarak

* UBAT 1992 PKK Trkiye' deki Marksist-Leninist evrelerin desteini salamak amacyla TDHP (Trkiye Devrimci Halk Partisi) adyla paravan bir rgt kurdu. Bilahare bu rgtn ismi DHP (Devrimci Halk Partisi) olarak deitirilmitir.

282

19 MART 1992 rnak, Cizre Merkez' de, terr rgtne yardm etmeyi reddettii iin (1) vatandamz PKK terr rgt mensubu terristlerce ldrlmesi eylemi. 27 MART 1992 stanbul-Kartal/Soanlk karakolunun bombalanmas eylemi 30 MART 1992 stanbul-Silivri kap karakolu nnde askeri servis otobsnn taranmas eylemi 22 HAZRAN 1992 Batman, Geru, eki Ky' nde PKK katliam(7) ocuk, (1) kadn, (2) erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi. 28 HAZRAN 1992 Bitlis, Mutki' de PKK katliam

18-19 AUSTOS 1992 rnak il merkezini igal etmeyi hedefleyen PKK mensuplar iddetli atmalardan sonra kamak zorunda kald. * KASIM 1992 PKK'nn toplamay hedefledii szde Krdistan Ulusal Meclisi'nin Avrupa'daki ye seimleri gerekletirildi. 15 PKK eleman szde kum yesi seildi 25 ARALIK 1992 Kanarya karakolunun silahl saldr eylemi

283

17 MART 1993 A.calan, Lbnan'n Bar Elias kasabasnda dzenledii basn toplantsnda szde tek tarafl atekes ilan etti. * NSAN 1993 PKK ile PSK bir ibirlii protokol imzaladlar. Bu protokole bilahare PDK-BAKUR rgt de dahil oldu. * NSAN 1993 HEP milletvekilleri ile Abdullah calan Lbnan Bekaa vadisinde grtler. 23 MAYIS 1993 PKK'LI terristler Bingl-Elaz karayolunu keserek tezkere alm, 33 silahsz askeri ehit ettiler. Bu olay sonrasnda 8 haziran 1993'te abdullah calan szde "atekesi" sona erdirdiklerini aklad.(33 askerin ehit edilmesi) 24 MAYIS 1993 Bingl, Elaz karayolunun PKK terr mensubu terristlerce kesilmesi vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. rgt ve

9 HAZRAN 1993 Idr, Yzbalar ky' nde PKK terr mensubu terristlerce ilkokulun yaklmas.

rgt

9 HAZRAN 1993 Idr, Kazanc ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce ilkokulun yaklmas 26 HAZRAN 1993

284

Mardin, Yeilli, Koyunlu ky' nde PKK katliam(1) ocuk, (4) kadn (3) erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi. 29 HAZRAN 1993 Mardin, Yalm ky, Hamzabey Mezras' nda PKK katliam(4) ocuk, (2) kadn vatandamzn ldrlmesi eylemi. * HAZRAN 1993 PKK ve 11 Krt rgt kuzey Krdistan Ulusal Kurtulu Cephesi adyla bir ittifak gerekletirdiler. 5 TEMMUZ 1993 Erzincan, Kemaliye, Babalar' da PKK terr rgt mensubu terristlerce ara yakma. 5 TEMMUZ 1993 Erzincan, Kemaliye, Babalar ky' nde PKK katliam5 kadn ve 27 erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi. 13 TEMMUZ 1993 Kars, Digor, Glhayran Ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce vatandaa ait minibsn yaklmas eylemi. 18 TEMMUZ 1993 Van, Bahesaray, Sndz yaylas' nda PKK terr rgt mensubu terristlerce (14) ocuk, (8) kadn ve (4) erkek vatandamzn ldrlmesi. 23 TEMMUZ 1993 Ar, atallpaa ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce ky yakma eylemi. 25 TEMMUZ 1993

285

anlurfa, Karakoyun mezras' nda PKK terr rgt mensubu terristlerce vatandaa ait traktrn yaklmas eylemi. 25 TEMMUZ 1993 Idr, Tuzluca, Karacaren ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce karakol baskn. 20 AUSTOS 1993 anlurfa, Suru, Yourtu Ky baskn ve PKK terr rgt mensubu terristlerce vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 24 AUSTOS 1993 Batman, Gerc, Ayranl Mevkii baskn ve PKK terr rgt mensubu terristlerce vatandalarmzn ldrlmesi eylemi. 1 EYLL 1993 Ar, Elekirt, Aa kopuz Ky' nde ilkokulun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas eylemi. 7 EYLL 1993 Idr, Evci Ky PKK terr rgt mensubu terristlerce ilkokulunun yaklmas eylemi. 11 EYLL 1993 Idr, akrta ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas eylemi. 25 EYLL 1993 Hakkari, Merkez, Polis otosuna PKK terr rgt mensubu terristlerce saldr.

286

29 EYLL 1993 Batman, Kozluk, Bekonak ky, Serikan mezras' nda PKK katliam(2) ocuk, (4) kadn ve (1) erkek vatandamzn ldrlmesi. 30 EYLL 1993 Diyarbakr, Bismil' de PKK terr rgt mensubu terristlerce (1) erkek vatandamzn ldrlmesi eylemi. 2 EKM 1993 Kahramanmara, Elbistan, Sevdilli Ky, Ofalar Mezras' nda PKK terr rgt mensubu terristlerce otobs tarama eylemi sonucu, (10) vatandamzn ldrlmesi. 2 EKM 1993 Erzurum, at, Yavi beldesi' nde PKK katliam(40) erkek vatandamzn ldrlmesi. 4 EKM 1993 Siirt, irvan, Daltepe Ky' nde PKK katliam (10) ocuk, (7) kadn, (16) erkek vatandamzn ldrlmesi. 7 EKM 1993 Tunceli, Pertek, Pnarlar Ky' nda PKK katliam(4) retmenin ehit edilmesi. 7 EKM 1993 Erzincan, Merkez, Tepecik ky' nde PKK katliam (1) vatandamzn karlarak ldrlmesi. 16 EKM 1993 Kars, Kazman, Keikuran Ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce ilkokulun yaklmas.

287

16 EKM 1993 Kars, Kazman, Kuruyaylak ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 18 EKM 1993 Kars, Kazman, gnindi ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas 18 EKM 1993 Kars, Kazman, Akakale ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 18 EKM 1993 Kars, Kazman, Akyayla ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 19 EKM 1993 anlurfa, Suru, Yal ky, yolcu otobsnn PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 19 EKM 1993 Kars, Kazman, Karakale ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 22 EKM 1993 Siirt, Baykan, Glbulak ky, Derince mezras' nda PKK katliam(1) erkek, (8) kadn, (13) ocuk vatandamzn ldrlmesi. 25 EKM 1993 Bingl, obanta, Soukesme Mezras' nda PKK terr rgt mensubu terristlerce (3) ara yakma ve (1) vatandan ldrlmesi 31 EKM 1993

288

Diyarbakr, Eil, Kalkan ky, Varantepe mevkiinde belediyeye ait aracn PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas.

6 KASIM 1993 rnak, Merkez, yatl ilkretim blge okulu civarna PKK terr rgt mensubu terristlerce mayn denmesi sonucu (2) ocuun hayatn kaybetmesi. 10 KASIM 1993 Erzurum, Hns, Ovakzl ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas 1 ARALIK 1993 Diyarbakr, Ergani, Kmrta Ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce atamanlar antiyesinin tahribi. 17 ARALIK 1993 Idr, Hakveyi Ky, Salk ocann PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 27 ARALIK 1993 Kahramanmara, Ekinz, iftlikky, Dokuzdolamba' ta PKK terr rgt mensubu terristlerce minibslere roketatarl saldr 28 ARALIK 1993 Mardin, Dargeit, Klavuz Ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce karakol baskn 31 ARALIK 1993

289

PKK eleba Abdullah calan, ABD ve AB'nin nde gelen devlet ve hkmet bakanlarna ak bir mektup gndererek yeni bir szde atekes ilan etmek istediini bildirdi. 21 OCAK1994 Mardin, Savur, Ormanck ve Akyrek Kyleri, (10) ocuk, (6) kadn, (4) erkek vatandamzn ldrlmesi. 12 UBAT 1994 Tuzla tren istasyonunda bomba konularak patlatlmas neticesinde (5) yedek subay (6) kiinin ehit edilmesi 16 UBAT 1994 Kars, Kazman, Aa Karagney Ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce ilkokulun yaklmas 24 UBAT 1994 rnak, Uludere yolunda terr rgtnce denen maynn patlamas sonucu (3) vatandamzn ldrlmesi. 2 MART 1994 Parlamentoda dokunulmazlklar kaldrlan DEP Milletvekilleri tutukland. Bir ksm milletvekilleri tutuklama karar kmadan yurt dna kt. 8 MART 1994 Mardin, Mazda, Kebap Ky, Durakl yol ayrm' nda PKK terr rgt mensubu terristlerce belediye otobsnn yaklmas. 17 MART 1994 Leyla Zana ve arkadalarnn tutuklanmas

290

13 MART 1994 PKK' nn gdmnde olmak kaydyla Belikann bakenti Brksel'de szde "ULUSLARARASI KUZEY KRDSTAN KONFERANSI" gerekletirildi. 15 MART 1994 Suriye'nin bakenti am yaknlarnda PKK 3. Konferans yapld. Konferansta krsal alanlardaki eleman saysnn artrlmas kararlatrld. 15 MART 1994 Konferans sonrasnda krsal silahl faaliyetleri etkili klmak amacyla, eyalet olarak isimlendirilen eitli alanlarn birleiminde saha komutanlklar oluturulmutur. Buna gre, kuzey Saha/Cephe komutanl (Dersim, Erzurum) ve Serhat), Orta Saha/Cephe Komutanl (Amed ve Garzan), Gney Saha/Cephe Komutanlnn da (Gap, Mardin ve Botan) ismiyle (3) saha/cephe komutanl oluturulmutur. lerleyen srete, szde Gneybat eyaleti ile ukurova'nn da ayr bir saha olarak tekil edilebilecei kararlatrld. 24 NSAN 1994 stanbul-Heybeli Ada ormanlk alannn yaklmas 15 MAYIS 1994 Erzincan, Tercan, Edebuk Ky' nde PKK katliam (2) ocuk, (4) kadn, (3) erkek vatandamzn ldrlmesi. 26 MAYIS 1994 stanbul-Ayazaa Ky Belgrat ormanlk alannn yaklmas * MAYIS-HAZRAN 1994

291

Dersim szde eyaleti zerinden ve "Kuzeye Alm Plan" erevesinde Gmhane, Bayburt, Artvin, Rize, Trabzon, Samsun, Giresun gibi illere ynelik faaliyetler balamtr. 4 HAZRAN 1994 adam Necdet BULDAN' n Bolu'da ldrlmesi 5 TEMMUZ 1994 Erzincan, Kemah, Maksutua, Ky Hizmetleri aralarnn PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 6 TEMMUZ 1994 stanbul-Hekimba ormanlk alannn yaklmas 21 TEMMUZ 1994 Ar, Elekirt, Yayladz ky basld * TEMMUZ 1994 Dindar evreleri PKK saflarna kazanmak masadyla KH (Krdistan slami Hareketi) ismiyle merkezi Avrupa'da olan bir rgt oluturulmutur. * TEMMUZ 1994 Alevi vatandalarmz saflarna kazanmak amacyla PKK merkezi Avrupa olmak kayd ile KAB (Krdistan Aleviler Birlii)'ni kurmutur. 10 AUSTOS 1994 Van, atak, Bahesaray kynn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslmas ve vatandamzn ldrlmesi eylemi. 16 AUSTOS 1994

292

Van, Geva, Yemilik Ky, Ky Hizmetleri aralarnn PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas eylemi. 21 AUSTOS 1994 stanbul-Polenezky-avuba yaklmas ormanlk alannn

21 AUSTOS 1994 stanbul-Saryer Zekeriya ky ormanlk alannn yaklmas 26 AUSTOS 1994 stanbul-Burgaz adas ormanlk alannn yaklmas 26 AUSTOS 1994 stanbul-Poyrazky ormanlk alannn yaklmas 27 AUSTOS 1994 Idr, Taburun, petrol ofisi'ne ait tankerin PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas eylemi. 1 EYLL 1994 Idr, Tuzluca, ida ve Kzlca, Ziyaretda aras PKK terr rgt mensubu terristlerce PTT aracnn yaklmas eylemi. 11 EYLL 1994 Tunceli, Mazgirt, Darkent Beldesi' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce (6) retmenin ehit edilmesi. 12 EYLL 1994 Idr, Tuzluca, Karacaren ky, PTT datm ebekesinin PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas eylemi.

293

20 EYLL 1994 Kars, Kazman, Akren Ky, Salk Ocann PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas eylemi. 17 EKM 1994 Elaz, Karakoan, Hamzal ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas 17 EKM 1994 Elaz, Karakoan, Okular ky (Seluk), Aptalan mezras ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 17 EKM 1994 Elaz, Karakoan, Kulundere Ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 22 EKM 1994 Siirt, Merkez, lky' de PKK katliam(2) ocuk, (3) kadn, (5)erkek vatandamzn ldrlmesi. 26 EKM 1994 Elaz, Karakoan, Kzlca ky ilkokulunun PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas. 29 EKM 1994 Bingl, Gen, Yaylak Ky, salk ocann PKK terr rgt mensubu terristlerce yaklmas 30 ARALIK 1994 stanbul-taksim The konulmas Marmara oteline bomba

294

5 KASIM 1994 Mardin, Savur, Pnardere ky' nde PKK katliam (4) retmenin ehit edilmesi. 8 KASIM 1994 anlurfa, Viranehir, Pnarlar Ky' nde PKK terr rgt mensubu terristlerce maynlama sonucu bir minibsn tahribi. 17 KASIM 1994 Diyarbakr, Eil, lky' de PKK katliam(1) kadn, (5) erkek vatandamzn ldrlmesi. 27 KASIM 1994 stanbul-Altunizade konulmas Capitol maazasna bomba

1 OCAK 1995 Diyarbakr, Kulp, Hamzal Ky'nn PKK terr rgt mensubu terristlerce baslmas(19) vatandamzn ldrlmesi eylemi. 24 OCAK 1995 stanbul-Sargazi konulmas Jandarma karakoluna bomba

22 OCAK 1995 PKK V. Kongresi kuzey Irak Haftanin blgesinde gerekletirildi. 23 OCAK 1995 PKK V.Kongresinin bir Demokratik Kurulu Kongresi olduu belirtilerek ordulama ve iktidarlama gibi iki temel karar ald. 2 UBAT 1995 stanbul Hali Kprsne bomba konulmas

295

30 MART 1995 PKK geni kitlelere hitap edebilmek amacyla, MED TV adyla 30.03.1995 tarihinde test yaynna balad. 12 NSAN 1995 PKK' nn gdmnde Hollanda'nn Lahey kentinde srgnde Krdistan Parlamentosu kuruldu. 21 NSAN 1995 stanbul-Sarayburnunda otoya bomba konulmas eylemi 19 MART 1995 TSK Kuzey Irak' ta ki PKK kamplarna ynelik "elik Harekat" adyla bir operasyon gerekletirmitir. 4 MAYIS 1995 stanbul-K.ekmece Cennet Mahallesindeki maazalarn molotof kokteyli atlmas suretiyle yaklmas ve 3 kiinin lm. 15 MAYIS 1995 PKK geni kitlelere hitap edebilmek amacyla, MED TV adyla normal yaynna balad. 23 HAZRAN 1996 Diyarbakr otoyolu, Altnda restoran' da PKK katliam(3) erkek, (3) kadn ve (2) ocuk vatandamzn ldrlmesi. 24 TEMMUZ 1995 Van, Grpnar, Atabinen ky, (3) erkek, (6) kadn, (3) ocuk vatandamzn ldrlmesi. * MART-NSAN 1996

296

Kuzey Irak'ta gerekletirilen PKK yksek askeri konsey II.Toplants ve Merkez Komite III.Toplantsnda V.Kongre kararlarnn mutlaka hayata geirilmesi kararlatrld. 01-15.05.1996 tarihinde Suriye'nin bakenti am yaknlarndaki rgt kampnda gerekletirilen PKK IV. Konferansnda, V. Kongre kararlarnn hayata geirilmesinin ve PKK'nn "Ulusal Kurtulu rgt" olarak tannmama hususunun almas kararlatrld. * MART-NSAN 1996 PKK IV.konferansnda alnan bir dier kararda intihar eylemlerine bavurulmas karar olmutur. 24 NSAN 1996 24.04.1996-Kahramanmara, Ekinz ky, Karata mezras, (3) retmenin ldrlmesi. 30 HAZRAN 1996 PKK mensubu Zilan (k) Zeynep knac tarafndan Tunceli il merkezinde intihar eylemi gerekletirildi. 25 EKM 1996 Zeynep KINACI tarafndan ilki gerekletirilen intihar eylemlerinden ikincisi de Leyla Kaplan tarafndan Adana'da gerekletirildi.(3) polis ehit edildi. 29 EKM 1996 nc intihar eylemi Gler Opa'n intihar saldrs Sivas'ta gerekletirildi.(3) polis ehit edildi. * OCAK 1997 PKK eleba Abdullah calan 1997 yln zm ve final yl ilan etti. * EYLL 1997

297

PKK Avrupa'dan Trkiye'ye enlikleri organize etti. 28 KASIM 1997 stanbul-mraniye Dudullu'da otomatik silahlarla taranmas

bar

treni/bar

ekip

otosunun

15 MART 1998 Suriye'nin bakenti am yaknlarndaki kampnda PKK 5. Konferans yapld. 9 TEMMUZ 1998 stanbul-Eminn msr giriinde patlama olay

PKK

arsnn

balk

pazar

1 EYLL 1998 Abdullah calan Med Tv araclyla nc kez tek tarafl szde atekes ilan etti. 9 EKM 1998 Trkiye'nin Suriye'ye verdii ltimatom sonras Abdullah calan Suriye'den kamak zorunda kald. Srasyla Rusya, Yunanistan, talya, Rusya ve Yunanistan arasnda dolanan ve bu lkeler tarafndan kabul edilmeyen A.calan yunan istihbarat elemanlarnn kontrolnde Kenya'ya gitti. * OCAK 1999 PKK VI.Kongresi balad. 15 UBAT 1999 Terrist ba Kenya' da yaplan bir operasyonla yakalanarak Trkiye'ye getirildi. rgt tarafndan bu sre "Emperyalizmin 9 Ekim Komplosu" olarak nitelendi.

298

15 UBAT 1999 Ocak 1999 tarihinde balayan PKK VI.Kongresi Abdullah calan'n yakalanmas nedeniyle sonuland. Kongre'de alnan kararlarla mral'da tutuklu bulunan Abdullah calan, yeniden PKK genel bakan seildi. 10 MART 1999 stanbul-Bakrky Atrium Maazas otoparkna bomba konulmas eylemi avclarda parka boru bomba konulmas sonucunda bombann patlayarak (1) vatandan ldrlmesi eylemi 13 MART 1999 stanbul-Gztepe/mavi yaklmas eylemi arnn Molotoflanarak

27 MART 1999 stanbul-Taksim meydannda canl bomba eylemi (Meral Mamyak) * MAYIS 1999 Abdullah calan'n yarglanmasna mral'da baland. A. calan bu dnemde "Demokratik Cumhuriyet" tezini ileri srerek PKK'nn krsal alanlardaki birimlerini yurt dna karma ars yapt. 29 HAZRAN 1999 Abdullah calan yarglanmas cezasna arptrld. sonucu idam

1 EYLL 1999 PKK silahl kadrolarnn byk blmn Trkiye snrlar dna ekmeye alt. Bu sre 2000 ylnn bana kadar devam etti.

299

1 EKM 1999 1999 sonbaharnda biri krsal alandan dieri Avrupa'dan olmak zere PKK mensuplarndan szde "bar grubu" adyla iki grup Trkiye'ye geldi ve 1. Bar gurubu teslim oldu. 29 EKM 1999 2. Bar grubu teslim oldu. 23 OCAK 2000 PKK VII.Kongresinde rgt tz ve program ile birlikte stratejisini de deitirildi. Yeni stratejik hedef olarak "Demokratik Cumhuriyet Ekseninde Anayasal Vatandalk" olarak ngrld. 02-23. OCAK 2000 Kuzey Irak'ta 7.olaanst kongre gerekletirilerek, mral savunmalar PKK' nn yeni manifestosu olarak kabul edildi. * MAYIS 2000 Bir grup st dzey PKK mensubu rgtn yeni stratejisini ve Abdullah calan'n tavrn eletirerek zgrlk inisiyatifi adyla yeni bir grup oluturdular. Sorumlusu doktor Sleyman kod Sait rkkaya * TEMMUZ 2000 Terr rgt gerekletirdii szde parti meclisi toplantsnda siyasal Serhildan temel taktik olarak benimsendi. 29_07 MAYIS-HAZRAN 2001 Kuzey Irak'ta PKK Basn-Yayn gerekletirildi. 21 HAZRAN 2001 I. Konferans

300

PKK mensuplar Avrupa apnda "BENDE PKK'LIYIM" ve "Ulusal Kimliimi stiyorum" adyla geni bir kampanya balattlar. 28_12 HAZRAN-TEMMUZ 2001 Kuzey Irak'ta PKK askeri aparat HPG I. Konferans yapld. 11_12 TEMMUZ 2001 Kuzey Irak'ta PKK kadn rgtlenmesi olan PJA III. Konferans gerekletirildi. 11_23 TEMMUZ 2001 Kuzey Irak'ta PKK kltr-sanat . Konferans yapld. 31 AUSTOS 2001 Zeynel Durmu'un Zeytinburnu Hadep Tekilatnn bulunduu binann asansr boluuna derek lmesi 05_21 AUSTOS 2001 Gerekletirilen konferanslar onaylamak ve yeni dnemin strateji ve taktiini hayata geirmek amacyla, Kuzey Irak'ta PKK VI.szde Ulusal Konferans gerekletirildi. 15 KASIM 2001 Bir ksm PKK mensuplar niversiteler ve nfus mdrlkleri nezdinde kimlik bildirim eylemlerinde bulundular. 04_10 NSAN 2002 PKK VIII.Kongresinde rgtn ismi KADEK (Kongra Azadiya Demokratika Krdistan) olarak deitirdi. PKK VIII. Kongresi ayn zamanda KADEK I. Kongresi olarak isimlendirildi. KADEK'in kurulu gn olarak

301

ayn zamanda Abdullah calan'n doum gnne de denk gelen 04 nisan 2002 olarak kabul edildi. KADEK yeni bir tzk, yeni bir program benimsedi. Abdullah calan, KADEK Genel bakanlna getirildi. KADEK'in kurulu bildirgesinde PKK' nn ulusal dirili olan misyonunu tamamlad ve KADEK' in de demokratik kurtulu misyonu ile ortaya kt ifade edildi. 26 EKM 2003 KADEK Kandil Danda yapm 2.Kongresinde kendini fesih etmitir. olduu

27_06 EKM-KASIM 2003 KADEKin yerine Kongra-Gel'in kuruluu ve KongraGel'in 1.kongresi 29 MAYIS 2004 Kongra-Gel'in 2.kongresinden sonra reformcu grup (O. calan, N.Ta.lknur en,Sakine Batman, Sakine Cansz ve arkadalar) kongrede kendilerine gerekli ilginin gsterilmediini sebep gstererek rgtten ayrlmlardr. 16-26 MAYIS 2004 Kongra-Gel'in 2.kongresi 1 HAZRAN 2004 PKK/Kongra-Gel terr rgt szde atekesi sona erdirdiklerini akladlar. 9 HAZRAN 2004 DEP Eski Milletvekilleri, Leyla Zana, Hatip Dicle, Selim Sadak, Orhan Doan tahliye oldu. 05_06 HAZRAN 2004

302

Abdullah calan'n avukat grme notlarnda Avrupa yaplanmas ile ilgili youn eletirileri zerine KNK olaanst kongre yapt. KNK bakan ismet erif Vanl ve arkadalar grevlerinden istifa ettiler. 02-05 AUSTOS 2004 Reformcu grup tarafndan PWD'nin ilan. 2 Aralk 2004 PKK/KONGRA GEL terr rgtnn 5 st dzey yneticisi Musul kenti yaknlarnda vurularak ldrld. ldrlenler arasnda rgtn yrtme konseyi yesi ve Kuzey Irak sorumlusu ilan Kobani kod adl Meysa Bakide bulunmakta. 24 AUSTOS 2005 PKK , 3 ekime kadar eylemsizlik karar verdi ve maynl suikastlerini durdurdu. 16 OCAK 2005 Terr rgt PKK'da yllardr eitli grevler stlenen 26 terrist, "rgtn Krtlk'ten uzaklatn " ne srerek rgtten ayrld. 4 EYLL 2005 Batman'n Beiri lesi krsalnda gvenlik gleri ile girdikleri atmada l ele geirilen terr rgt PKK yesi 7 kiiden Ermenistan uyruklu Yusuf Avdoyan, Batman'da defnedildi. Ermeni uyruklu terristin cenazesi anne ve babas Ordo Avdoyan ve Gozel Mirzoyan'n resmi ilemleri tamamlamalarnn ardndan Batman Kadn Doum ve ocuk Hastalklar Hastanesi morgundan alnarak, morgun nnde, cenaze ykama aracnda slami usullere gre ykanp kefenlendi. Terristin tabuta konulan cesedi, Yavuz Selim Mahallesi'ndeki mezarlkta gmld. 5 EYLL 2005

303

2 Austos 2005 tarihinde Terrle Mcadele ube Mdrl ile stihbarat ube Mdrl ekiplerinin blc terr rgtne ynelik almalar sonucu bombalama eyleminde bulunan 3 kiinin yakalanarak gzaltna alnd. 20 EYLL 2005 PKK terr rgt kendi ald eylemsizlik kararna uymad. rgtn eylemsizlik karar ald 20 Austos ve 20 Eyll tarihleri arasnda 10 gvenlik grevlisi ehit edilirken, 13 gvenlik grevlisi de yaraland. 17 KASIM 2005 Van'n Bakale lesi'nde PKK'l terristlerin yerletirdii bombann patlamas sonucu ehit den 3 asker cenazeleri memleketlerine gnderildi... 27 KASIM 2005 Terr rgt PKK/Kongra-Gel'in yurt ii ve yurt d toplad haralardan oluan 500 bin dolar iki terrist ald. 16 ARALIK 2005 Avustralya, PKK'y, btn isimleri ve uzantlaryla birlikte 'terr rgtleri listesi'ne dahil etti. 27 ARALIK 2005 Van Valisi Niyazi Tanlr ile kentteki st dzey yneticilere suikast hazrlnda olduklar ne srlen ikisi kadn 5 PKK'l gzaltna alnd.

6 UBAT 2006
PKK, gr ayrl nedeniyle Kandil Da'n terkederek Musul'a yerleen Osman calan Hakknda "lm" karar ald. KYB'nin destek kt calan iin zel eitimli suikast timi Musul'a gnderildi.

13 UBAT 2006 304

Abdullah calan tarafndan hainlikle sulanan Kani Ylmaz (Faysal Dunlayc) nceki gn saat 10:00'da aracna yerletirilen bombann patlamasyla ld.

14 UBAT 2006
Bahelievler'de bir spermarketin emanet blmne braklan A-4 tipi bomba patlad. 2'si ar 12 kiinin yaraland saldry PKK balantl bir rgt stlendi

305

Ek-2 : GERLLA NEDR? 405 1 Bir gerilla savann baarya ulaabilmesi iin gerekli olan n koul nedir? - Gerilla kuvvetlerinin d kuvvetlerin saldr ve igaline ya da aalk ve iren bir diktatrlk ynetimine, halk dman mevcut iktidara, oligarik ynetime vb. kar yrtlen mcadelede hakl olunmas gerekir. Eer bu koul yoksa gerilla kuvvetleri yenilgiye urayacaktr. syan hareketi hibir ey elde edemez, kesinlikle yenilgiye urar. 2 Bir gerilla grubu kimlerden kurulmaldr? - Yalnzca, fedakar bir ruha, kiisel cesarete ve snrsz bir yurt sevgisine sahip olduunu kantlam idealist genlerden kurulmaldr. 3 Gerilla grubuna katlmak isteyen kiide, yukar da saylan trel nitelikler dnda daha ne gibi zellikler aranmaldr? - Bu kii, ad ve soyad, doum yeri ve tarihi, medeni hali, kars, ocuklar ve ebeveyninin adlar, 18 yandan sonra alt yerler, devrimci hareket iindeki arkadalarnn adlar, herhangi bir mahkumiyeti olup olmad, hareket iinde alp almad vb. hususlar aklayan sorular
405 Bu yaz General Alberto Bayonun

Gerilla Nedir? isimli eserinden derlenmitir. (eser kaynakada belirtilmitir.) zet mahiyeti tayan bu blmde soru ve cevaplar eklinde belirtilen hususlar aslnda krsalda ortaya karlan iddet hareketleri asndan metodolojik bir eser niteliindedir. Sorular ve cevaplar deerlendirdiimizde belirtilen yntemlerin lkemizde PKK terr rgtnn da kadrosu tarafndan kullanld aka grlecektir. Ayrca bu ksmda da kadrosunda yaamn ve yaamann ne anlam ifade ettii net bir ekilde grlmektedir. bu blm zet olarak okuyucuya sunulmutur.

306

yantlamaldr. Bu listeye ayrca, kendisinin siyasi uralarnn zeti, herhangi bir siyasi parti ya da dernekle ilikisi olup olmad konular da eklenecektir. Liste dikkatli bir ekilde incelenip deerlendirilecek, eer bu kii uygun bulunursa gerilla birliine kabul edilecektir. 4 Soru listesi incelendiinde, bu kiinin bir ajan ya da ispiyoncu olarak saflarmza katlmak isteyen bir kimse olduu anlalrsa ne yaplmaldr? -Byle bir kimse devrime ihanet suuyla askeri mahkemede yarglanr. 5 Alnan btn tedbirlere ramen byle iren bir ajan, gerilla saflarna katlm olursa kendisine ne yaplmaldr? - Byle bir kimsenin kimlii ortaya ktktan sonra, askeri mahkeme tarafndan yarglanr ve acmakszn lme mahkum edilir. Bize anlaymza gre yanl dncelerle savaan politik bir dman affedebiliriz, ama ajanlar asla. Bu karakterde bir kii, kar tarafn bir kahraman bile olsa aff asla dnlemez. 6 Gerilla birlii ka kiiden kurulmaldr? - deal bir gerilla birlii 10-20 kiiden kurulmaldr. Birlikteki sava says ne kadar az olursa, hareket yetenei de o kadar fazladr. 7 Bir karma yaparken gerilla birliinin hz ne olmaldr ve bunu nasl yapmaldr? Gerilla grubunun en yksek hareket hz, birlikteki en yava savann maksimum hz kadar olmaldr. Baarl bir kartma yapabilmek iin, her eyin nceden planlanp, prova edilmesi gerekir. Savalar disiplinli, sessiz ve sratli bir ekilde karaya kmal ve her biri zerine den grevi tam

307

olarak bilmelidir. Daha nceden grevlendirilmi gruplar, karma alannn her iki kanadndaki yksek arazi noktalarna mevzilenmeli, yine karma sahasnn n tarafndaki yksek arazi noktalarna gzetleme postalar gnderilmelidir. Ayn anda da birliin geri kalan savalar karma aralarndaki malzemelerini boaltmaldr. Btn bu ilemler, sanki aralarnda iaret yaplmas dahi yasaklanm sar ve dilsizler grubu tarafndan uygulanyormuasna, tam bir sessizlik, disiplin iinde son sratle yerine getirilmelidir.

8 Uzun yrylere dayanksz gerillalarla ne yapmaldr? - Ayn hz ve tempoda olan savalar iine alan ayr bir birlik kurulmaldr. 9 Gerilla birliinin komutan kim olmaldr? - Komutan, greve uygun olan nderlik yetenekleri, kiilii, zekas, dikkati ve savama arzusu gz nne alnarak seilir. 10 Bir gerillann daha yksek komuta yapsn bilmesi gerekir mi? - Evet, savalar birlik komutasnn kimde olduunu bilmedikleri takdirde kayplara urayacaklarndan bu kiiyi bilmeli ve kendisine sayg gstermelidirler. Boalan grev, tm alt grevlilerce kabul edilen ve sayg duyulan bir bakas tarafndan stlenilecektir. 11 Gerilla tamaldrlar? birlii hangi silahlar

308

- Cephane ikmalinden doabilecek zorluklar azaltmak iin, birlik ayn apta silahlardan tamaldrlar. Ayrca birliin gerilla savalarnda daima faydal ve gerekli olan bir hafif makineli tfei de bulunmaldr. Her gerilla, kendi ilk yardm antasn, a kabn, birlik komutannki ile ayarlanm olan kol saatini her an beraberinde tamaldr. Gerilla, ayrca, 2 metre uzunluunda bir ip de tamaldrlar. Bu ip, gece yryleri srasnda birbirlerini kaybetmemeleri iin kullanlr. Bu ip, gs etrafnda bir kere dolandktan sonra, kalan ksm geriden gelen savaya uzatlr. Bylece, gece ne kadar karanlk olursa olsun, hi kimse kaybolmaz. 12 Bir gerilla birliinin donanm ne olmaldr? - Birlikteki her savann iyi ve salam peneli postallar olmaldr. Her birlikte en azndan iki pusula bulunmaldr. Yabanclara sormaya gerek kalmadan arazi hakknda bilgi edinebilmeleri iin yeter sayda blge haritas bulundurulmaldr. Eer arazi hakknda, blge hakknda bilgiler almak gerekiyorsa, sadece harita zerindeki topografya iaretlerinin dorulanmas yoluna gidilmelidir. "uraya nasl gidilir?", "Bu blgeye giden yol neresidir?", "u da, tepe, eme, koruluk, bina v.b. nerededir?" gibi ayrntl sorular sorup, birliin varaca hedefler blge halkna asla aklanmamaldr. 13 Bir gerilla birliinin organizasyonu nasl olmaldr? -Aynen dzenli bir ordu birliinde olduu gibi, gerilla grubunun da bir kurmay heyeti bulunur. Gerilla birliinde de eitli grev ve sorumluluklar gz nne alnarak yaplan iblm sayesinde

309

btn grev ve ilerin tek bir savann omuzlarna yklenmesinin nne geilmi olur. Bir gerilla birlii genellikle aadaki blmlerden oluur: Haber Alma, Harekt, Sabotaj, Sava Toplama, Silah, Eitim, kmal, Levazmat, Salk ve Propaganda. 14 Her blmn grevleri nelerdir? Haber alma (istihbarat): Bu blm, gerilla grubunun grevlendirilmi olduu arazi paras zerinde oturan gerek tarafsz, gerekse dman kiiler hakknda mmkn olduu kadar bilgi toplar. Su kaynaklarnn, ormanlarn, nehirlerin, oselerin, karayollarnn, kprlerin, su oluklarnn ve blgedeki kestirme yollarn yerlerini tek tek tespit eder. Birlikteki savalarn davranlar zerine sicil ve kayt tutar, ispiyoncular iin bir kara liste hazrlad gibi, gerilla harektna katlmay arzulayan sempatizanlarn da bir listesini tutar. Ayn zamanda blgedeki belli bal hedefleri haritaya iler. Bu blm kar-istihbarat faaliyetlerini yrtt gibi, dmann gizli ajanlarn ortaya karan hizmetleri de yrtr. Birlikte atmalar esnasnda oynadklar rolleri belirten birer hizmet sicili tutar. Komut ve mesajlar ifreleyen ve ifrelerini zen bir ifreleme merkezini kurar. Sava Mahkemesi'nin bakt davalarla ilgili dosya ve kaytlar muhafaza eder. Haber Alma Blm, gerilla birliinin komutan yardmcs tarafndan ynetilir. Bu kiinin son derece zeki, tecrbeli ve gven verici olmas gerekir. Harekt Blm: Birliin tm saldrlarn ve yerine getirmek zorunda olduu dier faaliyetleri dzenler ve kararlatrr. Askeri harektn sonularn daha sonra grevi yerine getiren yoldalaryla deerlendir. Bu blm, bir harekta

310

balanmadan nce komuta merkezi ile durum deerlendirmesi yapar. Btn bilgiler toplandktan sonra bir plan hazrlar ve bunu grup kumandanna sunar. Son sz grup kumandanna aittir. Kendisi bu plan onaylad gibi gereinde reddedebilir. ayet kumandan yaralanr, hastalk ya da herhangi bir sebeple birlikten uzaklaacak olursa gerilla birliine harekt blm kumanda eder. Bu blm ayn zamanda ileride giriilmesi dnlen askeri harektla ilgili bilgi ve olaylar zerine raporlar hazrlar. Sabotaj blm: Bu blm son derece hareketli, yaratc, pratik bulular olan bir subay tarafndan ynetilmelidir. Bu subay, tm sabotaj biimlerini bilen ve bu konuda iinin ehli bir kii olmaldr. Giriilecek btn sabotaj hareketlerine en byk dikkati vermelidir. Sava Toplama Blm: Birlii geniletmek zere sava bulup bunlarn katlma ilemlerini tamamlamakla grevlidir. Bu blm, gnlllerin listesini yapar ve gnllleri ayr kategoride toplar. lk kategoride atmalarda verilecek kayplarn yerini alacak olan en yetenekli gnlller yer alr. kinci kategoride, "macheterosbombarderos", yani "palac-bomba frlatc"lar yer almaktadr. nc kategori ise, istihkam ve benzeri grevlerde kullanlacak olanlar kapsar. Eitim Blm: Bu blmn banda bulunan subay, gerillalara acemi eitim yaptran ve eitli silahlarn kullanlmasn reten kurs ve okullarn ynetiminden sorumludur. Ayn zamanda. okuryazar olmayanlara okuma yazma reten kurslar aar. Ayrca gerilla birliinin btn dier kltrel sorunlar ile de urar.

311

Silah Blm: Birliin silahlarnn bakmndan sorumludur. Gerekli olduunda silahlarn tamiri, para deitirilmesi ilerini yerine getirir. Cephane (Mhimmat) Blm: Bu blm cephanenin temininden ve datmndan sorumludur. Cephane tayc sivilleri ynetir ve ayn zamanda gizli cephane depolarnn yaplmasndan ve bakmndan sorumludur. Levazmat Blm: En byk sorumluluu zerinde tar Gerilla birliklerinin hibir zaman yiyeceksiz kalmamasn salar ve eldeki yiyecein en uygun ekilde erlere datmn dzenler. Ayrca, birliklerin ihtiyac olan malzeme isteklerinden ve bu malzemelerin satn alnmasndan da sorumludur. Salk Blm: Her ne kadar bir doktor ya da bir erkek hastabakc tarafndan ynetilmesi arzu edilirse de, birlikte byle bir kimsenin bulunmamas fazla nem tamaz. Bu blm birliklerin ihtiyac olan salk malzemenin salanmasndan sorumludur. Ayn zamanda blgedeki doktor, hastabakc ve dier salk personelin isim ve adreslerini elde tutar. ayet bu kiiler kendi istekleriyle gerillaya hizmet etmek istemezlerse zor kullanmak suretiyle kendilerinden yararlanma yoluna gidilmelidir. Propaganda Blm: Bu blm gerek ulusal gerekse uluslararas basnda gerilla birliklerinin sava amalaryla, gerekletirilen baarlarn devaml ekilde yanstlmasyla grevlidir. Bu mmkn olamazsa, teksir edilmi propaganda bltenleri ve hatta gereinde elle yazlm mektuplar dahi kullanlr. [Hangi artlar altnda olursa olsun, propaganda blm eldeki btn

312

olanaklardan yararlanarak gerillalarn sava hikayelerini adeta bir destan halinde halk arasnda yaymak iin elinden geleni yapmaldr.??] Bizim bu askeri yaynlarmz halkn moralini ykseltecek, dmann moralini bozacaktr. 15 Herhangi bir greve balamadan nce bir gerilla nasl bir fiziki eitiminden gemelidir? - Azar azar arttrmak suretiyle kendisine uzun yryler yaptrlr. Bu yrylere, her drt saatte bir onar dakikalk ksa molalar verilmek suretiyle on be saatlik bir yry yapabilecek hale getirilinceye kadar devam ettirilir.Bu eitimler esnasnda ayrca kendisine sekiz saatlik gece yryleri yaptrlr. 16 Meskun yerler dnda gece yryleri nasl yaplmaldr? -Geceleri her adm atlnda bacaklar iyice yukarya kaldrlarak sanki bir bisiklet pedal eviriyormu gibi yrmek gerekir. Byle yapmakla ayaklarn yerdeki talara, aa ktklerine ya da dier engellere taklmas nlenmi olur. Bir gerilla savas doru ynde ilerleyip ilerlemediini kontrol etmek zere en azndan saatte bir defa pusulaya bakmaldr. ayet pusulas yoksa, ynn kontrol etmek zere kutup yldzndan yararlanr. Yldzsz gecelerde kendisine tavsiye edilecek en geerli usullerden biri de, aa gvdelerinden yararlanmasdr. Genellikle aa yosunu ya da dier kk asalak bitkiler aa gvdelerinin kuzeye bakan yzlerinde byrler. 17 Gerillalar birbirlerine kar nasl davranmaldr?

313

- Herkes birbiriyle ok iyi arkada olmal ya da en azndan birbiriyle ibirlii yapmaldr. Kzdrc ya da tahrik edici akalar, savalar birbirinden uzaklatrr ve aralarnda dmanca duygular domasna sebep olur. Sonu olarak da grubun birlik ruhu zayflar ve zedelenir. 18 Gerilla gndzleri ynn nasl tayin eder? - Gneten yararlanarak. Yn tayin etmek zere sa eliyle gnein doduu taraf gsterecek ekilde ayakta dikilir. Sa kolu "dou"yu, bunun kart "bat"y, n taraf "kuzey"i ve srt da "gney"i gsterir. 19 Krsal alanda bir eve ya da kyl kulbesine gelindiinde, ieri girmeden nce gerillalarn ilk olarak ne yapmalar gerekir? - Savalardan yalnzca ikisi ieri girer, dierleri kulbenin evresini kuatrlar. eri girenler orada bulunanlara kulbenin sarldn bildirirler. Kulbe ve civar yeterli bir ekilde arandktan sonra geri kalanlar da ieri girebilirler. Yollar ve dmann yaklamasna uygun yerleri gzleyebilecek tepelere ya da yksek yerlere nbetiler yerletirilir. eri girildikten sonra, dmann dikkatini ekmemek iin hi kimsenin dar kmasna izin verilmez. Sava toplama blmnn bandaki subay kyl ile konuur ve kendisinin gerek duygular ile gerillalara kar ballk derecesini deerlendirir. Daha sonra kylden kendilerine muhbir olarak ya da bir ky gerillas olarak yardm etmesi istenir (Not Ky gerillas fiilen atmalara katlmaz. Gerillaclarn kurduu ynetim iinde yaamay kabullenir ve onlara erzak yardmnda bulunduu gibi, gereinde bedeni hizmetler de grr.) ayet kyl

314

dmanlara sempatisini aka gstererek ibirlii yapmay reddedecek olursa, o blgeyi terk etmek zorundadr. Gerilla birlii bulunduklar yerde kendilerine kar alma olasl olan kiilerin serbeste dolamasna asal izin veremez. Kylye o blgeyi terk etmesi sylenir ve btn mal mlk hibir deme yaplmakszn elinden alnr. Kendisinin btn mallar halk kurtulu silahl glerinin mlkiyetine geer. 20 Gerilla birliine katlmak isteyen genlere ne gibi bir ilem uygulanr? -Sava toplama blm, kendilerinin kimliklerini .ve gemilerini aratrarak devrimci mcadelenin savas olmaya uygun olup olmadna bakr. Uygun bulunursa "ky gerillas" olarak eitilir. Eer elde yeter derecede silah varsa ve daha fazla sayda savaya ihtiya duyulursa, yeter derecede eitimden getikten sonra dzenli gerilla olarak grevlendirilir. Ben Cabanico mevkiinde Oriente Eyaleti'ne karma yapan Calixto Sanchez'in gerillalarn eittim. lk karma tam bir baar ile sonulanm ve tek bir kurun dahi boa harcanmamt; yalnzca, karmada kullanlan motor karaya oturmutu. Derslerimde yeni gnlllerin teker teker ve inceden inceye sorguya ekilmeleri gerektiini tekrarlamtm. Bu soruturmalardan sonra Sava Toplama Blm'nn komutan, gnllleri ayr kategoriye ayrmaldr. Birincide en ok gven verenler, ikincide vasat bir izlenim brakanlar, nc kategoride de pheli kiiler yer alr. Sava Toplama Blm'nn komutan, yalnzca kendilerini desteklediklerini bildirdiler diye gnll kabul yoluna asla gitmemelidir. Calixto Sanchez bu uyarm dikkate almad. Batista'nn askerlerinden bir grup zerlerine sivil elbise

315

geirerek "Yaa Fidel Casto" diye bardklarnda bizimkiler kendilerini hemen barlarna basmlard. Da ha sonra bu askerler, zerlerinde sakladklar tabancalarn karp gerilla birliine, binlerce asker tarafndan kuatldklarn sylemilerdi. Bizimkiler de, bu eit sava hilelerinin acemisi olduklarndan telaa kapl hemen teslim olmulard. Bunun sonucunu ise bugn bilmeyen yok. nsan kasab Albay Cowley, Calixto Sanchez ile birlikte btn savalar kurundan geirerek ldrmt. Yalnzca Hektor Cornillot'un komutasndaki yedi kiilik nc grubu kurtulabilmi ve kendileri daha sonra Sierra'daki gerillalara katlmlard. Cowley, daha sonra 26 Temmuz Hareketi'nin bir savas tarafndan vurularak ldrld. 21 Gerilla birlii karma harektndan sonra neler yapmaldr? - Karaya ayak basnca, ar malzeme karldktan sonra btn savalar kendilerine en iyi ekilde siper tekil edecek yksek arazi paralarna doru ilerlemelidirler. ayet dman tarafndan sezilmeden karma yaplabilecek kadar ansl bir durumla karlalacak olursa, bu takdirde ar malzemeyi daha emniyetli blgelere ulatrmak gerekir. 22 Kadn ve erkek gnlllerin yerine getirebilecekleri eitli grevleri sralar msnz? - Gnlllerin yerine getirebilecekleri grevlerden 60 tanesini yle sralayabiliriz : 1. Tek tek her gerillaya yardmc olabilecek apta destek mfrezeleri kurmak; 2. Gerilla birliinin n cephe ve kanatlarnda gzclk yapmak;

316

3. Haberci ve ulak olarak hizmet etmek; 4. Yanlardaki gerillaclarla komuta mevkii arasnda temas salamak; 5. Kk dman birliklerinin yerlerini bulmak iin gerilla birliinin bulunduu araziyi iyice taramak zere mfrezeler kurmak. (Bu ilem sk sk tekrarlanmaldr); 6. Blge halkndan dn olarak eki, ivi, battaniye, kazma, krek, kalas, yiyecek maddeleri, a kab, bo ie ve teneke kutu, yaz makinesi v.b. salamak; 8. Gerilla birliinin bulunduu blgedeki yerli halkn siyasi adan ballk derecesini aratrmak; 9. Karargah kaytlarn tutmak. (Tahsil durumu yksek olanlar istatistik bilgi toplamak, harita yapmak, savalarn hizmet sicillerini tutmak v.b. ilerde kullanlrlar); 10. Propaganda Blm iinde gruplar halinde teksirci olarak ya da bask ilerinde almak; 11. Meydan, gazino, toplant salonlar ve benzeri yerlerde toplantlar dzenleyen propaganda gruplar kurmak; 12. Hrszlk, saldr, insan karma, yolsuzluk vb. sulara engel olmak zere asayii salamak iin ierisinde kadnlarn da bulunduu emniyet (polis) mfrezeleri kurmak; 13. Malzeme salamak ve bunlar korumak; 14. Bizim tarafmzdan henz denetim altna alnmam ehirlerden bilgi toplamak. zellikle kadnlar bu ite son derece etkili olmaktadrlar. Deiik kiiler birbirlerinden haberdar olmakszn ayn blgeye gnderilmelidir. Bu yolla elde edilen bilgilerin denetlenmesi daha kolay olur. 15. Su ve malzeme tayan gruplar tekil etmek; 16. Kadnlar hastabakc ya da yardmcs olarak salk grubunda grevlendirmek;

317

17. Haber gvercinleri yetitiren ve bunlar kullanan gruplar tekil etmek; 18. Kpek mfrezelerinde yetitirici o1arak grev almak; 19. Alk yapmak; 20. Bulaklk yapmak; 21. Mutfak iin odun toplamak; 22. A yamakl yapmak; 23. Mutfaa su tamak; 24. Giysi dikmek; 25. Giysi onarmak; 26. amar ykamak; 27. Evlerde oturanlar kayt etmek (Kadnlar tercih edilmeli); 28. Banyo bakmcs olarak hizmet grmek; 29. Yazc olarak almak. (hzl daktilo yazanlar tercih edilmelidir); 30. Hastanelerde eitli hizmetler grmek; 31. Dmandan ele geirilen giysileri cinslerine gre ayrmak ve onarmak; 32. Demiryollar ve karayollarna kprlere, haberleme hatlarna vb. sabotajlar yapmak; 33. Yangn bombas atan ve sapan kullanan gruplar iinde hizmet grmek; 34. Sapan kullananlar eitmek. (Gerilla yardmclar gereinde bildiimiz atal sapanlar kullandklar gibi, ayrca ta ya da patlayc maddeleri frlatmak zere elle dndrlen uzun sapanlar da kullanrlar. Bu ilem gze kolay grnrse de, eitim grmeyenlerin isabetli atlar yapmas hemen hemen imkanszdr); 35. Yangn bombas olarak kullanlacak ieleri yakt ve ya ile doldurmak, azlarn mantarla tkayarak ileride kullanlmak zere hazrlamak; 36. Dman arasnda korku yaratan gruplar tekil etmek; 37. statistik tutmak;

318

38. adr direi, parmaklk, tel balamak iin kazk, yeralt tnelleri iin deme, el bombalar iin kasa ve kutular yapmak; 39. stihkam hizmetlerinde kullanlmak zere demir boru, ray paralar vb. toplamak; 40. Demiryolu hizmetlerinde grev almak; 41. Dman arazisinden demiryolu raylarn skp getiren gruplar kurmak; 42. Gizli haber alma rgt kurmak; 43. Bayrak ve dier iaret cihazlar kullanlan haberleme birliklerinde grev almak; 44. stihkam ilerinde almak; 45. eitli malzemeler yapmak; 46. Blgedeki kylerden salanan binek hayvanlar ile kurulan svari birliklerinde eitli hizmet!erde bulunmak (Tmar, at bakm vb.); 47. Uak gzcl yapmak; 48. Toprak altnda tneller kazmak; 49. Birlikteki silahlarn temizlik ve bakmn yapmak; 50. Bak, pala, sng vb. kesici silahlar depolamak ve bakmn yapmak; 51. Atlar iin yem temin etmek; 52. Hainleri aratrp bulmak; 53. Karayollar zerindeki dman aralarna bomba atmak; 54. Erzak depo ve ambarlarnda almak; 55. Ufak hava alanlar ina etmek. (zellikle ini ye kalk pistleri.) ve bunlar korumak; 56. Aa kesmek; , 57. "Harekt gnl" tutmak; 58. Birlik iindeki yazma ve emirlerin datmn dzenlemek; 59. Posta datcl yapmak; 60. Birlikteki alet ve edevatn bakm ve korunmasn salamak.

319

23 Yeni kurulmu bir gerilla birliinin yerine getirecei ilk sava grevi ne olmaldr? Gerilla birliinin giriecei ilk sava hareketi, bulunduu blgedeki demiryolu ve karayollarn mmkn olduu kadar ok yerinden tahrip edip bozmaktr. Bylece dman birlikleri hibir ulatrma arac kullanamayacak hale getirilir ve arazide yaya olarak ilerlemeye zorlanm olur. Dmann motorlu kuvvetlerini yaya birlikler haline evirmek, gerillalarn en nemli grevlerinden biridir ve bu grev mutlak yerine getirilmelidir. Dman birliklerinin byle bir arazide kolaylkla hareket edecek kadar eitimleri olmayacandan, moralleri bozulacak ve savama arzular krlacaktr. Ayn zamanda, gerillalarn manevra yetenekleri, dmannkinden daha yksek olacak ve gerillalar dman askerlerinden daha iyi sonular elde edeceklerdir. Gerilla savalarnn binlerce dman askeri tarafndan izlense de, hibir zaman en ufak bir korkuya kaplmamalar gerekir. nk, ok saydaki bir birlikte insanca kayp verdirmek daha da kolaydr. Diyebiliriz ki, 15 kiilik bir gerilla birliinin 25 kiilik bir dman grubu tarafndan kovalanmas, 500 kiilik bir grup tarafndan kovalanmaktan daha tehlikelidir. 24 Gerilla birliklerine katlmak isteyen kyller iin ne yaplmas gerekir? - Sava Toplama Blm Komutan, bu kylleri iki gruba ayrr. Birinci grupta gven veren ve savaabilecek durumda olan kyller yer alr. kinci grupta ise, odun kesmek, su tamak vb. daha az nemli ileri grecek kyller yer alr. Gerillalarn girimi olduu savaa tm kalbiyle bal ve kendilerine yardm etmek isteiyle dolu olan kyllere yangn bombalar ve palalar verilir. Bu kyller de, gerilla

320

savalar ile birlikte devaml hareket ederler. Bu yzden kendilerine "macheteros-bombarderos" yani "palaclar-bombaclar" denir. 25 Gerilla birlii dmanla ne zaman atmaya girilmelidir? - Bu, gerilla sava ile ilgili balca sorunlardan birisidir. u kural hibir zaman akldan karlmamal ve daima uygulanmaldr: Mkemmel bir gerilla ne dman savaa davet eder, ne de dmann kendi artlar iinde savaa tutuur. yi bir gerilla iin en gvenilir sava taktikleri, ani baskn, tuzaa drme, ufak aptaki atmalar ve dmann kendisinden en emin ve hibir saldr beklemedii anda yaplacak hcumlardr. Dman kar saldrya getiinde gerilla birliinin derhal gzden kaybolup daha emniyetli yerlere ekilmesi gerekir. Byle bir ekilme srasnda gerillalar dmana kayp verdirmekten de geri kalmamaldrlar. Gerillalar drbnle gzetlemek suretiyle dman izlemelidirler. Mkemmel bir gerilla komutas altnda bulunan savalarn hayatlarna son derece itina eden ve onlarn yok yere sava d kalmalarna meydan vermeyen bir kiidir. Komutas altndaki savalar dman atei altnda akta brakmaz ve kamuflaj (araziye uyma) yaptrarak dmann gznden saklar. Bir gerilla birlii hemen her gn dman kuvvetleri tarafndan tedirgin edilecek olursa, birliin kumandan, bizlerin "minuet" teknii olarak adlandrdmz sava kuralna bavurmaldr. (Minuet: ileri-geri suretiyle yaplan bir nevi dans) Minuet tekniinde dman geri ekildiinde gerillalar geriye ekilir. Gerillaclar dmanla aralarnda daima ayn mesafeyi

321

muhafaza etmelidir. Bu da gndzn 800- 1000 metre arasnda deiir. Her gece iki- keskin nianc mmkn olduu kadar dmana yaklamal ve kendilerini iyice gizleyerek ellerindeki silahlarla dman ate yamuruna tutup devaml ekilde tedirgin etmeli ve yksek sayda kayp verdirilerek dmann moral seviyesini drmelidir. 26 Bir dman karakolu ya da ierisinde nbetiler bulunan bir dman binasna ne ekilde saldrr -Eer karakol yz yarda geniliinde ve elli yarda uzunluunda bir alann ortasna ina edilmise, kuatanlar ile bina arasnda elli yarda olacaktr. nce karakola en yakn olan binalar ele geirilir. Dman mevzilenip yardm beklemee zorlamak iin bu binalardan devaml ekilde ate amak gerekir. evredeki binalar ele geirildikten sonra muhafzlarn karakol binasndan kamasna engel olacak yerlere silahl savalar yerletirilir. Sonra karakola saldr plan hazrlanr. Gerillaclar ele geirdikleri binalardan hedefin merkezine doru bir tnel aarlar. Tnel amak zere kaz iine balandktan sonra sk sk pusula ile yn kontrol yaplr. Balangta iki kii yan yana kazmaya balarlar. Tnelin ykseklii yaklak olarak 1,5 metre olmaldr. Kazmaclarn her bir yaklak olarak 1 metrekarelik bir sahay kazacak, ayn zamanda yeter derecede kazdktan sonra kenara ekilerek krekilerin kazlan topra atmasna ya da torbalara doldurmalarna imkan vereceklerdir. Tnelin az alp hedefe doru kaz ii baladnda, sol taraf krekli sava tarafndan temizlenirken, elinde kazma bulunan sava da sa tarafta kazya devam edecektir. Bu ilem, bu ekilde kreki ve kazmacnn devaml yer deitirmeleriyle yrtlecektir. Bu ekildeki bir

322

tnel kazma metodu, kazmac ve krekiye kolaylkla alma imkan verir. Tnel, iinde alanlar ok skk ve rahatsz etmeyecek bir genilikte olmaldr. Krek kullananlar ve kum torbalarn tayanlar hzl bir tempo ile almaldrlar. Bunlarn bandaki sorumlu kii, kendilerinin yorulup yavaladn fark eder etmez derhal bunlar yenileriyle deitirmeli ve bylece alma hzndaki yavalamann nne gemelidir. Kuatlm bir nbeti karakoluna yardmc kuvvetlerin gelebilmesi ok kereler iki gnn zerinde bir zaman almaktadr. Fakat yine de, hedefi havaya uurmak iin tek dakika bile kaybetmemelidir. Hedefe doru birden fazla tneller kazlmaldr. nk arazinin baz ksmlarnn kazlmas zor, bazlarnn ise kolay olabilir. Ayn zamanda, hedefin tam altna yerletirilen tahrip kalplar ile yaplan patlama baar ile sonulanmayacak olursa, alan ikinci ya da nc tneller vastasyla yaplan hatalar dzeltilebilir. Patlamadan sonra dardaki savalar saldrlarn iddetlendirirler. ayet patlama tam hedefin altnda olmamsa, savalar patlama sonunda hedefin yaknna ylacak olan toprak ynlarn ve ukurlar kendilerine siper yapmak zere ilerlemeli; hedefe biraz daha yaklama yoluna gitmelidirler. Tnel ama ilemi kazma ve kreklerle alacak kuvvetli iilere, mum ya da dier klandrma aralarn kullanacak elemanlara ve tnel kazldktan sonra tabann tesviye edecek iilere ihtiya gsterir. Bunlardan baka tahrip kalplarn hazrlayarak bunlar hedefin altna yerletirecek bir tahrip uzmannn hazr bulunmas gerekir. Btn bu iler yaplrken saldry yapacak olan savalar da hazrda beklerler. Tahrip kalplar hedefin altna yerletirilmeden nce, dier tnellerde almakta olan iilerin gerekli emniyet

323

tedbirleri almalarna zellikle dikkat edilmelidir. Btn bu iler yaplrken, gerillalarn dman kuvvetlerinin kar saldrya gemediklerinden emin olmalar gerekir. Bu yzden, dman karakolu ya da nbeti binas 24 saat aralksz ekilde gz altnda bulundurulmaldr. Daha nceden patlama esnasnda lecek, yaralanacak ve ele geirilecek dman askerlerinin bakm iin gerekli hazrlklar yaplmaldr. Dmandan ele geirilecek malzemenin tanabilmesi iin birlik iinde bir ya da daha fazla kiiler grevlendirilmelidir. Karakoldan canl olarak kacak her dman hakknda ok derin bir aratrma yaplmal ve bunlardan kacak sonuca gre, her birinin akbeti hakknda karar verilmelidir. ayet ilk patlamadan sonra karakoldaki askerler teslim olmayacak olursa, baka tneller kazlmaya devam edilecektir. Yeni tnellerin de istenilen ynde kazlp kazlmad sk sk pusula ile kontrol edilmelidir. Hedef ele geirildikten sonra gerek saldrda kullanlan, gerek tnel kazmada hizmet gren i hizmet gruplar, yine buna benzer dman karakollarnn ele geirilmesinde kendilerinin deerli hizmetlerinden yararlanmak zere, vakit geirilmeksizin blgedeki baka yerlere gnderilir. ayet blgedeki btn karakollar ele geirilmise, tnel kazclar kendi aralarnda bir istihkam birlii tekil ederek genel savaa katlmaldrlar. Dman karakollarn ele geirmek zere grevlendirilen gerilla gruplar, yapm olduklar btn faaliyetler hakknda birliin kurmay heyetine bilgi vermelidirler.Yeryzndeki btn byk cezaevlerinden mahkumlarn tneller kazarak katklar hatrdan karlmamaldr. 27 Bir tnelden saldrmadan nce ne gibi iler yaplmaldr?

324

- ayet srpriz bir saldr yapmak olana yoksa, karakolu koruyan dman askerlerinin elerini, ocuklarn, kyn nemli kiilerini ve daha nceki atmalardan ele geen esirleri kullanmak suretiyle youn bir kampanya yrtlr. 28 Bir yry esnasnda gerilla birlii n ve arka cepheleriyle kanatlarn korumak zere kimleri kullanmaldr? - Gerilla birliinin n ve arka cepheleriyle kanatlar, gnll olarak hizmet etmek isteyen yerli halk ya da dier gerilla birliinin kollar tarafndan korunur. 29 Gerillalarn hizmet sicillerine nasl tutulur? Savalarn hizmet sicilleri, her birinin teker teker bulunduklar atmalarn yer ve tarihlerini iine alr. Ayn zamanda hizmet sicillerinde atma esnasnda gerillann olaanst ya da gze arpan hareketleri olmusa, bunlar da teker teker belirtilir. Bu hizmet sicilleri, gerillalarn deerlerinin ortaya karlmasnda ve yine kendilerinin terfi etmelerinde byk etkisi olacandan, ok dikkatli, dzgn ve doru bir ekilde tutulmaldr. 30 Bir el bombas nasl yapar? - lk olarak el byklnde bo bir yuvarlak teneke kutunun ii temizlenir ve kurulanr. Kutunun dip tarafna bir dinamit tabakas yerletirilir. Kutunun geri kalan ksmna kk demir paralar ve bir de fnye (detonatr-ateleyici) konur. Bu ilem, teneke kutu doluncaya kadar yaplr. Teneke kutu dolduunda, tahtadan ya da tenekeden yaplm bir kapakla kapatlr, demir paralaryla dinamitin kutu iinde sk skya bulunmasna zellikle dikkat edilir. Kapan ortasnda bir delik bulunmaldr. Bu deliin i tarafna bir fitile bal dier bir fnye yerletirilir.

325

Fitilin dier ucu delikten darya sarktlr. Fitil atelendiinde fnyeyi harekete geirir ve bunun arkasndan da dinamit patlar. Dinamit patladnda teneke kutu yarlr ve kk demir paralar aynen bir arapnel gibi etrafa salr. 31 Bir kara mayn nasl yapar? - Dirsek eklinde ya da dz bir demir boru parasnn bir ucu lehimlenmek ya da bir kapak takmak suretiyle kapatlr. Borunun ierisi dinamitle doldurulduktan sonra dier ucu da bir kapakla rtlr. Bu ikinci kapan ortasnda bir delik braklr. Bu deliin iinden aada aklanan ekilde bir ateleyici yerletirilir. 32 Zaman ayarl bomba nasl yaplr? - Kara mayn yapmnda kullanlan usul burada da aynen uygulanr. Aradaki tek ayrnt, fnyenin dorudan doruya zil tertibat sklm bir alar saate balanm olmasdr. 33 Bir yere yerletirildiinden 6, 10 yada 12 saat sonra harekete geen (atelenen) kimyevi bombalar nasl yaplr? Dar azl kk bir ila iesi ya da benzeri bir ie slfrik asitle doldurulur, ienin az gazete kadndan yaplm bir tpa ile skca kapatlr. Gereinde bu kat tpa yapkan katla ieye ilitirilerek asidin ziyan olmas nlenebilir. On orba ka potasyum klorat drt orba ka toz ekerle kartrlarak daha geni azl byke bir ienin iine konur. Azndaki gazete kadndan yaplan tpa, potasyum klorat-eker karmna deecek ekilde, iinde slfrik asit bulunan kk ie ba aa olarak byk ienin iine daldrlr. Slfrik asit zamanla kat tpay eritmeye balar. Tpay tam olarak erittiinde, slfrik asit, klorat-eker

326

karm ile temasa geer ve kimyevi reaksiyon olarak kzgn bir alev yaratr. ayet bu kimyevi yangn bombas bol miktarda kat paralarnn ya da abuk alevlenen baka maddelerin stne yerletirilecek olursa, kuvvetli yangn kabilme ihtimali ok yksek olur.. 34 Bir bombann patlatlmasnda en uzun sre nasl salanr? - En uzun gecikme sifon ie kullanlmak suretiyle elde edilir. Slfrik asit hava ile karnca hacmi geniler ve damlalar meydana getirir. Bu damlalar, sifonun altndaki bir cam tp ya da ie iinde bulunan potasyum klorat -eker karm zerine dmeye balar. Bu iki maddenin birbirleriyle temas, kimyevi bombann atelenmesini salar. Bu ekilde, sifon ie ile yaplan bombalarn atelenmesi (patlatlmas), haftalar ve hatta aylarca geciktirilebilir. 35 Askeri gecikmeli fnyelerin zellii nedir? - Askeri gecikmeli fnye, kurulduundan gnler, haftalar ve hatta aylarca sonra patlayabilir. Bu tip fnyeler modern ordular tarafndan kullanlmaktadr. Bu fnyeler, esas olarak yayla gerilmi bir tel parasndan oluur. Bu tel, iinde asit bulunan kk bir ieye daldrlmtr. Asit zamanla teli eriterek yay boaltr; boalan yay iddetle kapsle arpar ve bombay patlatr. 1943 ylnda Hitler'e suikast hazrlayanlar uana bu tip bir bomba yerletirmilerdir. Ne var ki, uak personelinin dikkatli hareket etmeleri, Hitler'in hayatn kurtarmtr.

327

Ek-3: "SZDE" HPG GENEL YNETMEL406 I. BLM HPG GENEL YNETMEL GENEL HKMLER 1. rgtn Ad: Hzn Parastina Gel (Halk Savunma Kuvvetleri) Ksa ad HPGdir. 2. Amblemi: Sar, yeil zemin zerine kzl yldz. 3. Amac: Krdistan zerindeki inkar ve imha siyasetine son vermek, demokratik uzlay yaratncaya kadar halkn demokratiklemesini gelitirmek ve korumak, Krt ve Ortadou halklarnn zgr demokratik birlik ve beraberliini esas almak, Bakan Aponun zgrln hedeflemek, halkmz ve mcadelemizin kazanmlarn korumak, Krt ulusal sorununun btn paralardaki zmnde stne den rol oynamak, ulusal birlii demokratik-ekolojik ve cinsiyet zgrlk toplum paradigmas temelinde gelitirmek, ilerici insanln bir paras olarak demokrasiyi gelitirmek, korumak ve kollamak, Krt sorununun zmnde demokratik barl yntemlerin tkanmas, ulusal inkar ve imha siyasetinin dayatlmas durumunda, meru
406 Roj Matbaas;

Mart 2005 aktaran; www.hpg-online.net , eriim tarihi:12.01.2007, HPG ynetmelii, da kadrosunun son durumunun anlalabilmesi asndan nem arz etmektedir. Ayrca HPG Ynetmelii daha nceki yaplanmalarn benzeri nitelikler tamas sebebiyle da yaplanmasnn sistemini gstermektedir. Da kadrosunun belli bir ynetmeliinin olmas esasnda, da yaplanmasnn kendine mnhasr yaplanmas bir yaplanmas olduunu gstermektedir.

328

savunma izgisi temelinde savunma savan yrtmek, Krt ve Ortadou halklarnn karlarn korumak, siyasal zmn baarya ulamas iin savunma roln oynamak, demokratik, eitliki ve zgr toplumu yaratmak iin stne den btn grevleri yerine getirmektir.

2. BLM RGT YAPISI: HPG, Krdistan demokratik konfederalizmi ierisinde zerk bir gerilla rgtdr. Demokratik Konfederalizm nderliinin izgisini hayata geirir, gr ve siyasetlerini talimat bilir. HPG, Kongra Gel ve Yrtme Konseyini siyasi irade olarak tanr. HPGnin Kongra Gel ve Yrtme Konseyi ile ilikileri Halk Savunma Komitesi zerinden olur. 1. HPG KONFERANSI: ki ylda bir gerekleen HPG Konferans, HPGnin en yetkili organdr. Konferans; HPGnin tm alma alanlarn temsil edecek dzeyde ve demokratik bir biimde seilen delegelerin katlmyla toplanr. HPG Meclis yeleri, toplanacak konferansn doal delegeleridir. ki konferans arasndaki pratii deerlendirir, ynetmelii ve dorultuyu belirler, ileriye dnk kararlar alr. Pratii yrtecek ve sevk-idareyi yapacak 41 yeden oluan HPG Meclisini gizli oy ak saym yntemiyle seer. 2. HPG MECLS: HPG meclisi; kendi iinden 13 yeden oluan Komuta Konseyini ounlukla, Komuta Konseyi yeleri arasndan Genel Komutan ise te iki ounlukla seer. HPG Genel Komutan, Demokratik Konfederalizm nderliinin, Komuta Konseyi ise Halk Savunma Komitesinin onayndan

329

geer. HPG Meclisi, ylda bir kez toplanarak Komuta Konseyi de dahil HPGnin tm tayin, terfi ve dzenlemelerini, ordunun i sorunlarn, siyasal srece gre strateji, taktik ve planlamasn grr ve karara balar. Tayin-terfide kiinin ideolojikpolitik formasyonu, izgide netlii, ball, mcadele azmi, drstl, planlama kabiliyeti, yrtme ve denetim gc, moral ve vicdan durumu, tecrbe ve askerlik bilinci esas alnr. Salt ounlukla gerekletirilen yllk toplant ardndan, HPG Meclisinin yetkisini pratikte Komuta Konseyi yrtr. Gerektiinde Komuta Konseyinin te iki ounluk kararyla HPG Meclisi zamanndan nce de toplanabilir. 3. HPG KOMUTA KONSEY: Komuta Konseyi, alt ayda bir Genel Komutanln denetiminde olaan toplantsn yapar. Genel Komutanlk gerekli grdnde bu sreyi ksaltabilir veya koullarn elvermedii olaanst durumlarda en fazla ay uzatabilir. Komuta Konseyi; HPG Meclisine kar sorumludur. Meclisin yetkisini pratikte yrten Komuta Konseyi; Meclisin toplanmad dnemlerde yapt tayin ve terfileri, Meclisin yllk toplantsnda onaya sunar. 4. ANAKARARGAH KOMUTANLII : HPGnin sevk ve idaresinden direkt sorumlu kurumdur.Genel Komutan ile birlikte en az Komuta Konseyi yesi olmak zere, en az be kiilik HPG Meclis yesinden oluur. Kendisini; HPGnin btn alma sahalarn ve blmlerini ierecek bir karargah biiminde rgtler ve alr. Ana karargah Komutanl, gnlk toplanttekmil dzeni iinde alr. Faaliyetleri hakknda HPG Komuta Konseyine srekli ve dzenli rapor ve bilgi sunar. Taktik belirleme ve almalarn denetleme, HPG Meclis ve Komuta Konseyinin

330

ald kararlar uygulama ve takipisi olma faaliyetlerini yrtr. Ana karargah Komutanl, HPGyi rgtleyen ve komuta eden en st kurumdur. ki ylda bir gerekletirilen konferansn hazrlklarn yapar, karar tasarlar iin grlerini sunar, kararlarn pratikte uygular. Btn askeri almalar yrtmekle yetkili ve grevlidir. Ana karargah Komutanl btn alt karargahlardan rapor alr, inceler ve gerekli talimatlar hazrlayarak ilgili karargahlara verir. Gerekli grlen hallerde mfettilik kurumunu rgtler. Kendi altnda kol komutanlklar ile saha ve eyalet karargahlar bulunur. Ana karargah Komutanl, aadaki blmler eklinde kendisini rgtler ve alr. A- BASIN-YAYIN: Kitleleri, gerilla mcadelesinin geliiminden gereki bir biimde haberdar etmek ve bu ilke ile kitleleri mcadele atmosferine ekmek amacyla alma yrtr. Askeri bildiri kartr, sava muhabirleri sisteminin eitli yntem ve aralarn gelitirir. HPG glerinin kltr dzeyinin ykseltilmesi iin radyo, dergi vb. yayn almalar yrtr ve ynlendirir.Basn-yayn malzemelerinin dzenli datmn yapar. B - ARV-SCL: HPGnin rgtsel yaamn ve savan gidiatn belgelemek iin, savunma glerinin btn raporlarn ve resmi rgtsel i yazmalarn kayda geirir, dzenli sicillerini tutar, her kiiye ait bir dosya oluturur. Dzenli bir ariv sistemini gelitirir ve bunun rgtsel tedbirlerini alr. CMUHABERE-RTBAT: HPG iinde haberlemenin yntem, ara, gere vb. sorunlarn uygun koullarda zmleyen ve gerilla gcnn irtibat-haberlemesini gerekletiren blmdr. Bu grevleri; ifreli yazma, telli-telsiz aralar kullanma, kurye sistemi vb. yntemlerle yerine

331

getirir. Haberleme yntemlerinin ve aralarnn gelitirilmesi, salkl ve sistemli kullanlmas iin alr. lke genelinde yaplan muhaberelerde dmana bilgi szmasn nler. Bu konuda sk denetleme yapar. htiyalara gre teknik imkanlar yaratarak teknik eleman ve muhabereci eitir. DTEKNK-ARATIRMA: Meru savunma glerinin teknik donanmn belirleme ve temin etme, dman teknii hakknda bilgi toplama, kar teknik ve tedbirlerin gelitirilmesini salama, teknik aralarn kullanm iin gerekli eleman bulma, yetitirme ve grevlendirme yapma gibi grevleri yrtr. ELOJSTK VE STHKAM: HPGnin silah, cephane, yiyecek, giyecek, ulam, barnma vb. ihtiyalarn karlayan blmdr. Bunlar halka dayanma, dmandan ele geirme ve olanaklar lsnde uygun retim faaliyetlerini rgtleyerek temin eder. s alanlarnda yeralt inaat almalarn yrtr. Gizli tnel, teleferik ve kprler kurar. htiya duyulan bu malzemelerin korunmas, bakm, depolanmas ve kullanmn uygun biimlerde gerekletirir. F- ASKER STHBARAT: Dmana kar baarl ve etkin mcadele yrtebilmek iin, gerekli istihbarat an rgtler ve yrtr. D istihbarat, stratejik ve taktik istihbarat yrtr. eitli dman gleri hakknda gerekli bilgileri elde ederek dmana kar baarl ve etkin mcadele yrtmek gibi grevleri yerine getirir. Bu blm, istihbarat hakknda eitim ve notlar hazrlar, istihbaratlar eitir, askeri-sivil olarak eittii gleri grevlendirir ve ynetir. rgt ii istihbarat faaliyeti gelitirmez. GSALIK: HPG iinde salk sorunlarn zmleyen, gc orannda bu konuda halka da

332

yardmc olan bir blmdr. Bu konuda glerin asgari eitimi iin alr, ihtiyaca gre salk yetitirerek savalara ilk yardm konularnda gerekli eitimi aksatmadan verir. ve d imkanlar kullanarak bunlar birliklerin ihtiyacna gre rgtler. Uygun biimler ve alanlarda hastane ve tedavi yerlerini kurarak gerekli salk grevlisi, ara-gere vb. temin eder. Bunu srekli gelitirmeye alarak salk sorunlarnn daha yetkin zmlenmesini esas alr. H- MALYE VE EKONOM: Btn gelir-giderlerin merkeziletirilmesi, kaytlarn stten alta doru dzenli olarak tutulmas, grevli birimlerin merkezden denetlenmesi, merkezi bir btenin oluturulmas ve deerlerin korunup gelir kaynaklarnn doru iletilmesi, gelitirilmesi ve yaratlmas grevlerini yrtr. HALKLA LKLER: HPGnin kitle almalarnn temel hedefi; kitleler iinde illegal sivil savunma tekilatlarn gelitirmektir. HPG, byle bir almann yrtlmesi iin dier siyasal alma dnda kendine bir rgtsel taban yaratr. Ancak bu taban gereken ihtiyalar lsnde gelitirir. HPGnin kendi ihtiyalarnn karlanmas, sava alm ve aktarm, kurye ve istihbarat almalar bu tabana dayanr. Geni kitleleri ise siyasal mcadeleye, serhildan hareketine katlmaya tevik eder. J- HPG YARGI SSTEM: 1. MADDE: HPG Yarg sistemi, HPG Meclisine bal olarak yaplandrlan HPG Yksek Askeri Mahkemesi, Blge Askeri Mahkemeleri ve platformlardan oluur. 2. MADDE: HPG Yarg sistemi, HPG III. Konferans tarafndan kabul edilen Yarglama ve

333

Ceza Ynetmeliklerine gre rgtsel ve i ileyiini dzenleyerek yarglamalar gerekletirir. 3. MADDE: HPG Yarg sistemi, HPG Meclisine bal ve ona kar sorumludur. Pratik uygulamalarda HPG Meclisinin pratik uygulaycs olan Komuta Konseyine bal ve ona kar sorumludur. 4. MADDE: Yksek Askeri Mahkeme kurumu, yarg sisteminin en st karar ve hukuki denetim organ olarak idari ve hukuki ileyii dzenler. Yksek Askeri Mahkeme kurumu, Ceza Ynetmeliinde zel Sular bal altnda dzenlenmi olan sularn yarglamalarn gerekletirir. 5. MADDE: Blge Askeri Mahkemelerinin idari ilikilerini yarg ynetmelii belirler. Blge Askeri Mahkemelerinin aldklar kararlarn itiraz organ, Yksek Askeri Mahkeme kurumudur. 6. MADDE: Yksek Askeri Mahkeme kurumunun ald kararlara itiraz mercii, HPG Meclisidir. 7. MADDE: Cezai yaptrmlar, Ceza Hukuku Ynetmeliindeki esaslara gre uygulanr. 8. MADDE: Yksek Askeri Mahkeme kurumu, HPG Konferansnda seim yntemiyle belirlenir. Blge Askeri Mahkemeleri eyalet konferanslar ya da yapnn salt ounluk onay ile seilir.

5. HPG KOL KOMUTANLIKLARI:

A. YJA STAR KOMUTANLII: zgr Kadn Birlikleri (YJA STAR ) HPG saflarndaki kadn gcnn iradesini temsil eder. Demokratik-ekolojik ve cinsiyet zgrlk toplum paradigmamzn ama ve ilkeleri dorultusunda, genel ileyi ve sava esaslar temelinde HPG ve YJA STAR

334

Ynetmelii erevesinde kendini dzenler ve almalarn yrtr. 1. Ana karargah Komutanl iinde ve buna bal olarak stten alta kadar tm sava sahalarndaki komutanlklarda yeterli temsilini bulur. 2. YJA STAR; HPG rgtlenmelerinde kadn gcnn bulunduu alanlarda en az te bir orannda temsil gcne ular, kendisini rgtler ve almalarn yrtr. Bu oran, kurmaylk rgtlenmelerinde de srekli esas alnr. 3. YJA STAR, HPG Ana karargah Komutanl ve alt karargahlar bnyesinde kendisini l ynetimler biiminde rgtler. Ana karargah Komutanl iinde, YJA STAR Komutanl eklinde kendisini rgtler. 4. YJA STAR, zgnln ve i ileyi esaslarn belirleyecek i ynetmeliini dzenler. 5. Grev, eylem ve hareket konusunda her kadn birlii bal bulunduu karargahn denetim ve perspektifinde, emir komuta zinciri dorultusunda hareket eder. Ancak tm rgtsel, yaamsal faaliyetler, zgn eitim ve toplantlar YJA STAR ve ona bal komutanlklarca gerekletirilir. Genel eitim srelerinin dnda zn eitimlere mutlaka yer verilir. 6. Btn kadn gcnn tayin-terfi, grevden alma hususlar stten alta kadar YJA STAR komutanlklar tarafndan yaplr. Bal bulunduklar komutanlklarn ve YJA STAR st komutanlnn onayndan geer. Blk ve daha st tayin-terfiler Genel Komutanln onayna sunulur. 7. Olaanst koullarda, grevden alnmay gerektiren durumlarda kurmaylklar tarafndan ilgili kadn komutann grevi dondurularak YJA STAR Komutanlna bildirilir ve onun inisiyatifine braklr.

335

8. Kadn komutasnda var olan tecrbe ve yetenein gelitirilmesi iin cephe, blge komutanlklar, karma birlik sorumluluu vb. gibi eitli biimlerde grevlendirilir. 9. Kadn gcnn oaltlp azaltlmas saha komutanlklaryla tartlp, Ana karargah Komutanlnn onayna sunularak gerekletirilir. 10. Kadn gcnn slenmesi, genel saha gvenlik sistemi dikkate alnarak gerekletirilir. B. ZEL KUVVETLER KOMUTANLII: HPGde bir kol olarak rgtlenen zel Kuvvetler, nderlik izgisinde kararlam, ideolojik- politik alanda yetkinlemi, askeri alanda savunma izgisini kavrayan, uygulayabilen, sava sanatnda yetkinlemi, profesyonel, hareket kabiliyeti ve vuru tarz yksek olan kadrolar yetitirir. Mcadelemizin ihtiya duyduu tm askeri almalarda grev yrtr. Kadrolarn yetimesi iin gerekli altyap, eitim, rgtlenme ve istihbarat hazrlar. zel Kuvvetler Komutanl, almalarnn bir gerei olarak kendi i ynetmeliini uygular. Bu kurum almalarn direkt genel komutana bal yrtr ve faaliyetlerinde Komuta Konseyine kar sorumludur. C. Z SAVUNMA GLER KOMUTANLII: z Savunma Gleri rgtlenmesi, yerel gler olarak rgtlendirilen halkn yerel sava gleridir. Bu gler dar ve sk rgtlenmi hcrelerden oluur. Sivil yaamdan kopmayan, gizli g olarak alan, yerleim alanlarnn zelliklerine ve stlendikleri grevlere uygun, eylem kuvvetleri olarak rgtlendirilirler. Keif ve istihbarat , sava durumunda ise sabotaj, suikast ile temel alan kuvvetlerine destek olma, onlarn eylemlerine itirak etme, yine kendi alanlarndaki dman

336

kuvvetlerini vurup ypratma gibi grevleri gerekletirirler. D. AKADEMLER KOMUTANLII: HPGnin btn eitim faaliyetlerini rgtleyip yrtmekten sorumludur. Kadrolarn ideolojik, siyasi, askeri eitimlerini gelitirmek iin askeri ve siyasi okullar aar, eitim programlar hazrlayarak yrrle koyar, komuta kademesini yetkinletirmek ve kadronun becerilerini ve cins bilincini gelitirmek iin her zaman eitimi yeterli klar. Bunun iin uzmanlamann saland askeri akademi, kadn akademisi ve ideolojik okullarn aar. Halkn savunma bilincini gelitirmek iin aba harcar. Btn bunlarn gerektirdii kitap, bror, bildiri ara ve gerelerini hazrlar. Yeni teknik geliim ve taktik almlar hakknda komuta kademesine dnk zaman zaman seminerler verir. Akademiler Komutanl, ayn zamanda tm HPGde eitim niteliinin gelimesi iin dokmanlar hazrlar, tarz ve yntem hakknda neriler gelitirir, eitim programlarn oluturur ve eitim niteliinin gelimesi iin roln oynar. 6. ANAKARARGAHA BALI TEMEL ALT KARARGAHLAR: HPG btn paralarda saha, eyalet ve kol komutanlklar biiminde kendisini rgtler ve gcn mevzilendirir. Alt karargahlar er kiilik koordineler halinde ekip tarznda alr. Her alt karargah, kendi glerini tim, takm, blk ve Gney sahasnda tabur biiminde rgtler. Her karargah, koordine olmak zere en az yedi kiilik karargah yrtmesiyle alan glerinin sevk ve idaresini yapar. Bununla birlikte ihtiyaca ve alann koullarna gre saynn belirlendii geni bir ynetim oluturulur. almalarn karargah dzeni ile ana karargaha bal olarak yrtr. Ana

337

karargah komutanl tarafndan verilen talimat ve perspektifleri yerine getirir. Ana karargah rgtlenme sistemine gre kendi karargahn rgtler ve ihtiyaca gre gerekli kurumlamalara gider. 7. HPG BRLIKLERNN RGTLENMES: HPG birlikleri sivil savunma, blgesel ve merkezi dzeyde rgtlenir ve eitli byklkteki kuvvetlerden oluur. Temel gerilla birlikleri olarak en kk birim ile be kiiden oluan timdir. Srasyla takm, blk ve tabur sralamasna gre byr ve dzenlenir. Bu birlikler yaplarna, hareket alanlarna ve grevlerine gre saha, eyalet ve kol komutanlklar emrinde rgtlenir ve faaliyet yrtrler. Bir tim ile be kiiden oluur. Bir takm iki veya timden oluur. Blkler ikier veya er takmdan oluur. Taburlar ise ikier veya er blkten oluur. HPG birliklerini, alan koullar ve ihtiyalara uygun tim, takm, blk ve tabur biiminde rgtler. Gerilla birliklerinin dzeni -lk sisteme gre geliir. Koullara gre bu dzende azaltma veya oaltma olabilir. 8.HPG BRLKLERNN RGTLENMES: Her HPG birlii, kendi dzeyine gre donanm, blmlere ayrlm kuvvetlerden oluur. Tim, grevin niteliine gre iyi eitilip rgtlendirilmi temel sava birimidir. Bir takmda sabotajc, suikast, duruma gre orta otomatiki ve salk bulunur. Birliin dzeyi bydke i rgtlenmesini oluturan bu blmler daha ak ve gelikin bir biimde rgtlenir ve birlik belirgin bir rgt dzeni iinde alr.

338

9. HPG BRLKLERNN KOMUTA SSTEM: Komuta dzeni beli sisteme gre oluturulur. Time tim komutan komuta eder. Takm komuta sistemi; bir takm komutan ve tim komutanlarndan oluur. Blk komuta sistemi; blk komutan ve takm komutanlarndan oluur. Ayrca blk eitmeni de komuta sisteminin yesidir. Tabur komuta sistemi; tabur komutan, blk komutanlar ve eitmenden oluur. Tabur komuta sisteminde en az iki YJA STAR ynetim yesi yer alr. Blk geni komuta yaps btn komutanlar ile blk eitmeninden oluur. Tabur geni komuta yaps, tabur komutan ve blk ynetimlerinden oluur. Birlik komutan ve yardmclarn zellikleri ve grevleri unlardr: a. Komutan: Meru savunma izgimizi zmseyen, demokratik yaam esas alan, sava sanatndan anlayan, taktie gre planlama ve uygulama gcne sahip olan, ynetici zellikler tayan; hzl karar ve emir verme gcne sahip, inisiyatifli, politik ve pratik ngrl, yaratc, atak ve yksek hcum ruhunu tayan, kararll, saygnl, canll, alak gnlll, yetenekleri ve alkanl ile yoldalarnn ruh ve moral kayna olmasn bilen devrimci militan bir kiidir. Birliin sevk ve idaresinden sorumludur. Birliin yerine getirmesi gereken grevlerin uygulanmasna bizzat nclk eder. stn talimatlar dorultusunda birliin yrtecei tm askeri harekatlarn planlamas, dzenlenmesi ve uygulanmasnn ynetiminden sorumludur. Ynetmelikte belirlenen esaslar uygulamayan ve

339

birliinin yaamn, eitimini, disiplinini yerine getirmeyen komutan grevden alnr. b. Komutan Yardmcs: Yukarda komutan iin belirlenen zelliklere sahiptir. Birliin sevk ve idaresinde, yrtecei tm askeri faaliyetlerin planlanmas ve uygulanmasnda komutaya yardmclk yapar ve grevlerin hayata geirilmesinde ikinci derecede sorumludur. Komutann grev d kalmas halinde birliin komutanln stlenir. c. Eitmen: deolojik-siyasi faaliyet grevlerini stlenir. Birliin eitimini dzenler, yrtr ve dar ynetimde yer alr. Birliin karar alma ve uygulamalarnda katlm salar ve katk sunar. Eitmen, her birlik iinde zorunlu olmayacak, ihtiya duyulan birliklerde grevlendirilecektir. 10. HPG SAVAISI: Sava; demokratik-ekolojik ve cinsiyet zgrlk toplum paradigmas dorultusunda, Krt halk zerindeki her trl egemenlie kar gnll olarak savaan, Ortadouda halklarn zgr demokratik birliini esas alan, sarslmaz bir yurtseverlie ve devrimci sorumlulua sahip, enternasyonalist, bilinli, azimli, mtevaz, yiit ve drst olan, mcadeleye fedaice katlan, her trl zorluu gsleyebilen, halka kar saygl ve mcadelenin ihtiya duyduu tm alma alanlarnda grev almaya hazr olan kiidir. HPG savas, Krt halknn demokratik kurulu mcadelesinin bir gerillasdr. HPGYE SAVAI ALMA VE IKARMA a. Sava Alma: Gnlllk esasna gre olur. Toplum vicdanna, demokratik zgr birey ahlaki llerine uygun olan, salk durumu gerillaclk yapmaya elveren kii, temel eitime tabi

340

tutularak aadaki yemin ettirildikten sonra ordu saflarna alnr. Gerilla saflarna katlan sava, HPG ynetmeliini okumu ve kabul etmi demektir. Ynetmelik hkmlerine gre hareket etmekle ykmldr. b. kartma: Gerilla hareket tarzn ve temposunu arlatran, salk, sakatlk vb. nedenlerden kaynakl askeri birliklerde kalamayacak durumda olanlar, askeri almalardan kartlr ve imkanlar lsnde mcadelenin deiik alanlarnda deerlendirilir. HPGde kalamayacak kadar su ileyenler atlr. HPGden kartmalar Ana karargah Komutanlnn onay ile yaplr. YEMN: Krt halk zerindeki her trden egemenlie ve yerli gericilie kar demokratikekolojik ve cinsiyet zgrlk toplum paradigmasnn yaamsallamas amacyla, Krt ulusal sorununun demokratik zm, Krt halknn zgrl ve tm dnya halklarnn kardelii iin; demokratik bilin, baarya inan ve z disiplin ile meru savunma izgisi temelinde kanmn son damlasna kadar savaacama; Bakan Apoya, halkma, devrim ehitlerine, bayrama ve silahma bal kalacama dair insanlk onurum ve erefim zerine ant ierim. HPG YELERNN GREVLER: 1. nderliimizin gelitirdii demokratik-ekolojik toplum paradigmasn kavramaya almak, ordunun talimatlar ve komutann emirlerini yerine getirmek iin tm gcn kullanmak, her trden egemenlie kar meru savunma izgisi temelinde halkmzn demokratik mcadelesini yrtmek ve ulusal demokratik haklarn savunmak.

341

2. Kendisini ideolojik, politik ve askeri olarak eitmek, Apocu fedai ruhunu kendisinde yaratmak ve yaamsal klmak, zihniyet ve vicdan devrimini kendisinde gelitirmek. 3. Demokratik-ekolojik ve cinsiyet zgrlk toplum paradigmasn meru savunma temelinde yaamsal klmak, mcadele kazanmlarnn ve yaratt deerlerin koruyucusu olmak. 4. Ekolojik bilinle yaamak, her trden tahakkm ieren hiyerarik zihniyetle mcadele etmek. 5. nsan doadan koparan, doaya zarar veren her trden doa kart faaliyetlere kar mcadele etmek, evreyi korumak ve temiz tutmak. 6. Askeri bilim ve kltr temelinde gerilla taktiklerini kavramak; bunu pratiinde ve eyleminde daha profesyonel olarak temsil etmeye almak. 7. Dnem grevlerine ve gnlk faaliyetlere aktif olarak katlmak; cokulu, cesur, fedakar, disiplinli, kararl bir yaam ve mcadele srdrmek; zamann doru kullanmak. 8. Demokratik yaam, disiplin ve ynetmelik kurallarnn eksiksiz uygulaycs olmak; birliin srlarn gizli tutmak; birliini her trl dman tehlikesine kar korumak; btn gelime ve olaylardan komutann haberdar etmek; sava arkadalarna bal ve onlara kar ak olmak; hatalar karsnda tavizsiz, eletiri-zeletiriyi uygulamada cesur davranmak. 9. Halkn maln, cann, onurunu ve namusunu korumak; halka kar saygl olmak; halka yardm etmek; iyi ilikiler kurarak halkn gvenini kazanmak; eiterek mcadeleye ekmeyi esas almak. 10. ehit ve yaral yoldalarna sahip kmak; ehit ve yaral yoldalarn sava alannda brakmamak.

342

11. Silahn temiz tutmak, cephanesini uygun kullanmak; birliin tm aralarn ok iyi koruyup kollamak. 12. Yoldalarna her konuda yardmc olmak ve moral vermek. HPG YELERNN HAKLARI : 1. HPG saflarnda tm komutan ve savalar eit haklara sahiptir. 2. Demokratik haklarn kullanma, eletiri yapma, kendini savunma ve bu hakk kullanmak zere ilgili kurumlara ba vurma hakkna sahiptir. 3. Toplantlarda ve eylem planlarnn tartlmasnda eletiri gelitirme, gr, neri sunma ve kararlarda oy kullanma hakkna sahiptir. 4. Eletiri, gr ve planlarn birlik ve daha st komutanlarna iletebilir. 5. Grevinde baarl ve yaamda disiplinli olmas halinde dllendirilebilir. 6. Kendini ideolojik, politik ve askeri olarak gelitirmek iin mevcut eitim imkanlarndan yararlanabilir. 7. Terfi etme ve ordu kademelerinde sorumluluk alma hakk vardr. 8. Yaralanma vb. durumlarda birlik yaam ve sava d kalmas halinde, ordu imkanlarndan yararlanarak yaamn idame edebilir. 9. Mcadele iinde daha etkili hizmet sunmak iin, bireysel yeteneklerini gelitirme amacyla mevcut olanaklardan yararlanabilir. 10. Ailesinin ihtiyalarnn karlanmasnda olanaklar lsnde bal bulunduu karargahtan yardm isteme hakkna sahiptir. 11. Bir sava maruz kalaca her trden hakszlk karsnda kendisini yarg ynetmelii erevesinde savunma hakkna sahiptir.

343

3. BLM HPGNN LEY : 1. Emir-Talimat Dzeni: HPGde demokratik merkeziyeti ileyi esastr. Merkeziyetiliin uygulama biimi emir talimat dzenidir. Demokratik yann uygulanma biimi ise toplantlar, komutann seimi, gr alverii, kararn alnmasnda her ordu mensubunun katlmn salama, her trl neri ve eletiri gelitirme biiminde olur. Her dzeydeki komutan, kendine bal glerin komuta grevini emir ve talimatlarla yerine getirir. Emir: Herhangi bir grevi yapmak zere verilen ksa ve z buyruktur. Talimat: Daha geni ve daha fazla grevi yerine getirmek iin, grevin nasl yerine getirileceinin perspektifini ieren buyruktur. Her komutan yaplacak grevler hakknda kendine bal glere yerinde ve zamannda gereken emir ve talimat vermek zorundadr. Bunu yapmayan komutan grevini yapmam saylr. Bir komutan, devrimci yaam ahlakna, rgt ilkelerine uymayan, keyfi ve kendine gre talimat gelitiremez. Her HPG komutan ve savas, ald emir ve talimat yerinde ve zamannda mutlaka yerine getirmek zorundadr. Emre itiraz olmaz 2. Tekmil Rapor Dzeni: Aadan yukarya doru yaplan almalar hakknda komuta kademesini bilgilendirmeyi ierir. Tekmil: Gnlk faaliyetlerin ksa deerlendirmesini yapar. Yaplan bir grev veya bir faaliyet hakknda sorumlu komuta kademesine verilen ksa ve z bilgidir.

344

Rapor: Daha geni bir sreyi kapsayan almalar hakknda ortaya kan sonularn, belli bir yorumla birlikte st komuta kademesine sunulduu kapsaml bilgilendirmedir. Her HPG komutan ve savas, kendisine verilen her emri yerine getirdikten sonra sonular hakknda, emir veren kuruma mutlaka tekmil verir. Her HPG birlii, bal bulunduu komutanla, almalar hakknda tekmil verir. Ayrca belirlenen sreler dahilinde, yrtlen almalar hakknda bal olunan komutanla hem bireysel, hem birimsel olarak yazl rapor sunar. Birlik raporlar, birlik yapsnn onayndan geirildikten sonra ste sunulur. Emir ve tekmiller mmkn olduunca kayda geirilmekle birlikte szl olarak iletilir. Rapor ve talimatlar ise mutlaka yazl olmak veya kayda geirilmek zorundadr. Belirlenen zamanda dzenli tekmil vermeyen, rapor hazrlamayan ve gereken yere ulatrmayan alt rgt, temel bir grevini yerine getirmemi saylr. HPGnin tm komutan ve savalar ylda bir kez HPG Ana karargah komutanlna rapor yazar. 3. Ast-st likileri: Ast-st ilikileri komutan ile savalar ve yine deiik dzeylerdeki komutanlar arasndaki ilikiyi ifade eder. Her komutan, kendi komutas altndaki komutan ve savalarla yoldalk ilikilerini resmiyet lleri erevesinde, alma tarz ve ynetim esaslarna gre dzenlemek zorundadr. Eitici olmayan, ak ve gelitirici ierik tamayan, disiplini zayflatan ve resmiyeti andran iliki biimleri su oluturur. Tm HPG komutan ve savalar iradeli zgr demokratik birey ve iliki tarzn esas alr. Eitim, toplant ve yaamda herkes eit haklara sahiptir.

345

Komutan kendi astlarnn btn sorunlarna zm bulmak ve bunu salayan bir iliki dzeni iinde olmak zorundadr. 4. Disiplin: Disiplin, ordu i dzeninin temelidir. HPG, savam gcn, esas olarak sahip olduu devrimci askeri disiplininden alr. HPGnin disiplini zgr iradeye ve demokratik kuruluu inaya dayanan askeri kurallarn btndr. Bu disiplin, birliin almasn, eylemini, ibirliini gl klar ve halkn gvenini arttrr. Komutan ve savalarn, disiplin kurallar ve ynetmelik ilkelerine eksiksiz uyma ykmll vardr. Sava baarl bir ekilde yrtebilmek iin birlik yaamnda askeri disiplinin uygulanmas arttr. Buna riayet etmeyenler sulu saylr. 5. Toplant Sistemi: Toplantlar, HPG birlikleri ve birlik ynetimlerinin belli aralklarla veya ihtiya duyulan hallerde sistemli bir ekilde bir araya geldikleri, yrtlen faaliyetlerin, rgt sorunlarnn tartlp kararlarn alnd ve zmlerin retildii platformlardr. Toplantlarda, yrtlen btn faaliyetler deerlendirilir. Komutan, yrtt faaliyetler hakknda yapsna faaliyet raporunu sunar. Toplantlarda ileriye ynelik plan ve programlar gelitirilir. Bu adan da toplantya hazrlkl gidilir. Toplantlar demokratik bir ileyile yaplr. Bu toplantlarda eletiri yapma, zeletiri gelitirme ve herkesin dncesini rahat bir ekilde dile getirme hakk vardr. Toplant sistemi, gnlk tekmil, haftalk tim, 15 gnlk takm, aylk blk, 45 gnlk tabur sistemine gre yrtlr. Ayrca eitim ve tartma toplantlar, sava durumlarnda her eylem ncesi planlama, eylem sonras deerlendirme toplants mutlaka yaplr.

346

eitli dzeylerdeki ordu birlikleri ve ynetimleri belirlenen sisteme gre toplantlarn aksatmadan yapar ve her toplantnn sonucunu yazl olarak bal bulunduu komutanla rapor eder. Toplantlar ynetmelik ilkelerine uygun olarak gerekletirilir. Toplantya kabul edilir mazeret gstermedii halde katlmayan yeler hakknda ynetmelik hkmleri uygulanr. 6. Eletiri-zeletiri: Bireyin hata, yetmezlik ve geriliklerinin kurtulup gelimesinin zgr birey iradesinin aa kmasn salayarak izgiye girmesinin ve ordu ii demokrasinin gelimesinin en etkili yntemi eletiri ve zeletiridir. Bu nedenle ordu birliklerinin i ileyiinde eletiri-zeletiri vazgeilmezdir. Her HPG komutan ve savas, hatalara ve kayplara yol aan yanl anlay ve alkanlklara kar duyarl olmak ve hatalara kar uygun biimde sorumluluk duygusuyla toplantlarda eletiri yntemi ile mcadele etmek zorundadr. rgtsel sorunlar eletiri-zeletiri ile zmek esastr. Eletiri, eitimi ve kiiyi gelitirmeyi esas alr ve yoldalk ilikilerine uygun olarak yaplr. Aslsz sulamalarla kiiyi ypratmak eletiri kapsam dndadr ve su tekil eder. Her HPG komutan ve savas eletiri yapmada olduu kadar, kendi hata ve yetmezliklerine kar da radikal zeletiri yapmada cesur davranr. zeletiriyi kendini yenilemenin, gelitirmenin en temel yntemi olarak zamannda ve doru uygular. Komutann kendisine yaplan eletiriye kar yetkisini kullanarak tepki gstermesi, yaptrmlara gitmesi sutur. 7.Tayin-Terfi: HPGde tayin-terfi en nemli almalardandr. HPG iin gerekli komuta kademesi ihtiyacn karlama amal, alttan ste kadar tm

347

HPG mensuplar ierisinde komuta lleri esas alnarak yaplr. Tayin-terfide kiinin ideolojik-politik formasyonu, izgide netlii, ball, mcadele azmi, drstl, planlama kabiliyeti, yrtme ve denetim gc, moral ve vicdan durumu, tecrbe ve askerlik bilinci esas alnr. Bu konuya uymayan yanl ve yzeysel yaklamlar sonucu, snf eilimlerine hizmet eden ahbap-avu, mahalli, aileci, aireti, blgeci vb. llere izin verilmez. Tayin-terfilerde kendi llerine gre yaklam veya sorunlarn baka alan ve kurumlara devreden yaklam ierisine girilmez. Bu tr aksaklk yaratan uygulamalar karsnda da zamannda uygulama ve tedbirlere gidilmelidir. Profesyonel gerilla anlaynn oturtulmasnda tayin-terfi almalarna gerekli ciddiyet ve nemle yaklalmaldr. Bunun iin; 1. Tayin-terfiler HPGnin resmi Meclis ve Komuta Konseyi toplantlarnda ele alnp karara balanr. Acil durumlar, ihtiyalar ve boluklarda atanan komuta ise, Komuta Konseyinin onayndan geirilir. 2. Her terfilendirme bir st kurumun onayndan gemelidir. st tarafndan onaylanmayan terfilendirme resmi deildir. 3. Blk ve st atamalar iki Meclis Toplants arasnda HPG Komuta Konseyinin onayna sunulmadan resmileemez. 4. Tayin-terfilerde, belirlenen ller yerine, herkesin kendine gre bir grevlendirmeye gitmesi, bu konuda kolektif deil, bireysel ve keyfiyeti davranmas, kiileri esas almas gibi yanl tutumlar su saylarak ynetmelik erevesinde uygulamalara gidilir. 5. Ana karargah Komutan en fazla 4 yl grevde kalabilir. Karargah koordineleri ise en az bir, en

348

fazla drt yl ayn alanda kalabilir. Bu sreleri tamamlayan komutanlar, baka karargah koordinelerine tayin edilir. Bu sreler ihtiyaca gre en fazla bir yl uzatlabilir. Yllk toplanan HPG Meclisi btn koordinelerin tayin durumunu gzden geirme ve yeniden tayin etme inisiyatifine sahiptir. 6. Bir HPG gerillas en fazla drt yl bir alanda alabilir. 7. Sk sk grevden alma ve deitirmenin yaratt olumsuz sonularn bilinci ile bu konuda kolay, ucuz ve yanl yaklamlar gstermekten kanlmas gerekir. Grevden almak tek zm deildir, tecrbe ile desteklenmesi esas alnr. 8. HPG ierisinde savalarn ounluunun istemedii komutan grevden ekilir ve durumu deerlendirmeye alnr. 9. Grevden alnan kii, durumunda somut bir deiiklik tespit edilmedike, yine grevden almann gerekelerini gidermedike, tekrar grevlendirilmez. 10. Grevden alnan komutann, alnma sebebi kendisine ve yapya gerekeleri ile aklanr. 11. Tayin-terfilendirmeler, tim komutan, takm komutan, takm komutan yardmcs, blk komutan, blk komutan yardmcs, tabur komutan, tabur komutan yardmcs sistemine gre yaplr. 12. Kii, ald grevlerde istekli olmal ve devrimci sorumlulukla yaklamaldr. 13. Tm komuta (tim, takm, blk, tabur) ylda bir kez yapnn onayndan geirilir. Alan yrtmeleri alann geniletilmi ynetim toplantsnda onaydan geirilir. Yapnn onay vermedii komutan grevde kalamaz. 14. Tayin-terfide yardmc olmas iin dzenli sicil sisteminin gelitirilmesi esas alnr.

349

Tablo-1 :

RGTN 2003 YILI ERSNDE HPG 2.KONFERANSI NDA ALMI OLDUU KARARLA SON YAPILANMASI407 HPG YAPILANMASI

HPG-ZEL KUVVETLER YAPILANMASI

GNEY ALANI

KUZEY ALANI

BEHDNAN SAHASI

DERSM SAHASI

BOTAN SAHASI

KANDL SAHASI AMED SAHASI

BEHDNA N SAHASI

KOGR EYALET

BOTAN EYALET

AMED EYALET

SERHAT EYALET

DERSM EYALET

MARDN EYALET

ERZURUM EYALET

AMONO S EYALET

407 PKK/KONGRA-GEL, Anoni m, .E.M. Eitim Serisi, No: 6-2004, s:302

350

KARADENZ EYALET

RESMLERLE DA KADROSU

HAFTANN EYALET

GARZAN EYALET

351

Elindeki silahn nice insanlarn cann alacan fark edemeyen bu ocuk, muhtemelen lmn souk yznn yan banda olduunun da farknda deil

352

Da kadrosunda yaam, doa artlaryla mcadele anlamna da gelmektedir.

353

Da kadrosunda zorlu yaamn en ok hissedildii dnem k aylardr.

Da kadrosunda sabit bir yerlekenin oluturulmas imkanszdr. Bu sebeple 354

srekli yeni kalacak yerler yaplmak zorundadr. Bu da terristler iin ayr bir sorun ve problem olarak grlmektedir.

355

356

Yokluk ierisinde yaanan yaama sknts, da kadrosunda bkknlk ve psikolojik sorunlarn olumasnda nemli bir faktrdr.

Nice mitlerle ve hayallerle girmiti rgte, zgrl! ve devrimcilii! yaayacakt dalarda Oysa u an sadece hayallerinin,

357

yalanlarla rl bir hayatn ta kendisi olduunu anlamakta, ama ne are ki bu gayri-insani ortamdan kurtulmak, ldrlmenin bir dier anlamna gelmekte, bylece kurtuluun kaplar onun iin kapanm bulunmaktadr.

358

Kazdklar ukurun yakn bir gelecekte mezarlar olacann farkndalar mdr, bilinmez ama iinde bulunduklar rgt bataklnn kendilerini nasl bir ukura soktuunu anlyorlardr muhtemelen 359

Dada yaam aresizliin ve yokluun ta kendisidir. ve yukardaki durum bunun resmedilmi halidir. 360

PKK'da kadn olmak "teki" grlmekle e anlama gelmektedir. Hor grlen ve srekli alan kadn militanlar, da kadrosuna ktktan sonra pimanl en ok yaayan kesimdir. 361

DA KADROSUNUN KATLAMLARI

24.11.1989 gn bir grup PKK militannn, Hakkari ili Yksekova ilesi kiyaka kyne yapm olduklar basknn fotoraflar

362

22.06.1992 gn saat 22.00 sralarnda Batman ili Gerc lesi Seki Kyne uzun namlulu silahlar ve roketatarlarla saldr dzenleyen 50-60 kii

363

olduklar tahmin edilen bir grup PKK terristinin yapm olduklar katliam

24.05.1993 gn kalabalk bir silahl PKK grubunun Bilalolu ky yaknlarndaki evrimpnar yol ayrmnda Elaz-Bingl

364

karayolunu kestikleri, durdurduklar aralarda bulunan yolcular indirdikten sonra izinden dnen ve ktalarna gitmekte olan erba ve erlere ynelik yapm olduklar katliam.

365

Trkiye, 5 Temmuz 1993' te Babalar kynde yaanan canice bir terr saldrsyla sarsld. Ky meydannda kuruna dizilen ve evleri atee verilen 33 vatanda hayatn kaybetti.

366

24.10.1987 Mardin Midyat Bayburt Kyleri Efeler Mezrasnda gerekletirilen katliam, da kadrosundaki terristlerin insani vasflar yitirdiklerini resmetmektedir.

367

10.06.1990 rnak Glkonak evrimli Kynde yaanan katliam, PKK terrnn halka ynelen ynn gstermektedir.

368

KAYNAKLAR Kitaplar ve Makaleler Alkan, Necati, Genlik Ve Terrizm, TEMUH Yay. Ankara, 2002 Alkan Necati, Psikolojik Harekt, TEMUH Yay. Ankara, 1998 Alkan Necati, Yasaklamann Psikodinamii, yaynlanan internet sitesi: www.stradigma.com eriim tarihi:12.05.2006 Arcayrek, Cneyt, Demokrasinin Sonbahar 1977 1978, Bilgi Yay., stanbul, 1985 Armaolu, Fahir; Filistin Meselesi ve Arapsrail Sava, Trkiye Bankas Yay., stanbul, 1994 Aygan, Abdlkadir, lgnlktan Saduyuya, tiraflar Anlatyor, Yeni Forum Yay. Ankara, 1987, no:3 Aydn Ahmet, Krtler, Abdullah calan ve PKK Kiyap Yay. Ankara, 1992 Lainer, Sedat Bal, hsan,(Der.), Terrizm, Terrle Mcadelede Yasal nlemler ngiltere rnei, Usak Yay., Ankara,2006 Bayk, Cemil; PKK Tarihi, am1994

369

Bayo, Alberto Gerilla Nedir? (150 Preguntas Para Un Guerrillero", "One Hundred Fifty Questions to a Guerrilla) Eri Yay.2005 Beiki, smail, PKK zerine Dnceler zgrln Bedeli, Doz Yay. stanbul, 1994, Bila Fikret, Hangi PKK, Doan Yay., 2004 Birand, Mehmet Ali, 12 Eyll, Saat:04.00, Karacan Yay., stanbul1984 Birand, Mehmet Ali; Apo ve PKK, Milliyet Yaynlar, stanbul,1992 Bostanc, Naci, Krt Sorunu ve Milliyetiliin tesi, Trkiye Gnl, ubat 1999, Bozda, smet; Osmanlnn Son Kahramanlar; Bat Trakya Trkleri ve Medine Mdafaas, Emre Yay., stanbul,1996 Blgiray, Nevzat; zal Dneminde Terr;Krtlk, Tekin Yay., Ankara, 1992 Blc

Buldan, Necdet; PKKde Kadn Olmak, Doz Yay., stanbul, 2004 Cemal, Hasan, Kimse Kzmasn Yazdm,Doan Yay., stanbul , 1999 abuk, Cihan , Estetize Mephisto Kitapevi, 2004 Edilmi Kendimi Gen

iddet,

rkkaya ,Selim, Aponun Ayetleri, 14 Temmuz Yay.

370

Debray, Regis; Devrim de Devrim, BDS Yaynlar, stanbul, 1990 Demirkran Sami, rperten tiraflar, stanbul, 1996 Turan Yay.,

Demirkran Sami, hanetler emberinden Kurtulu, Kamer Yay., stanbul, 1998 Demirkran Sami, PKK, Olaylar-Belgeler-Hatralar, Kipa Yay., stanbul, 2000 Demirel Emin, PKK Ayaklanmas, IQ Yay. stanbul, 2005 Deniz Can, Devrimciliimin Anatomisi Ve Tanrmz Apo, Aksu matbaas, Ankara, 1996 Dilaram, zgrle Ka, An-roman, (yayn yeri ve tarihi yok) Dkmen, stn, letiim atmalar Ve Empati, Sistem Yay., stanbul1994 Ersever, Ahmet Cem, gendeki Tezgh, Ocak Yay, Ankara, 1993 Freud, Sgmund, Kitle Psikolojisi, Kamuran ipal) stanbul1998 Cem Yay., (ev:

Fromm, Erich, Sevgi Ve iddetin Kayna, Payel Yaynevi, (ev: Yurdanur Salman, Naln ten) stanbul,1979 Giap, Vo Nguyan, Halk Sava, Halk Ordusu, (ev: M.Erdos), Ankara,1968

371

Giap, Vo Nguyan, Halk Savann Askeri Sanat, Seme Eserler, Yntem Yaynlar, Aralk, 1979 Giap Vo Nguyan; Vietnam Ulusal Kurtulu Sava, ev: Mehmet zsava, Ankara, 1974 Gkalp Ziya, Krt Airetleri Hakknda Sosyolojik Tetkikler Toker Yay., stanbul, 1999 Gksu Turgut, Ankara, 2000 Toplumsal Psikoloji, zen Yay.,

Guevera Ernesto Che, Askeri Yazlar, Gerilla Savann Genel lkeleri, Yer Yaynlar, stanbul, 1966 Che Guevara, Ernesto, Bolivya Gnl, Yar Yay., 1989 Haldun, bn-i, Mukaddime, Dergh Sleyman Uluda, stanbul, 2005 Hoffer Eric, Kesin nanllar, m Yay.,1996 Hukuk Devletinde Terr ve rgtl Sula Mcadele, Umut Vakf Yay., stanbul, 1996 mset, smet; PKK, Ayrlk iddetin 20 Yl(1973 1992), Turkish Daily News Yay.. Ankara, 1993 mset smet, The PKK (ngilizce basm).TDN Press, 1992 Kahveci Adnan, Krt Sorunu Nasl zlmez? isimli zm nerisi Raporu, Ankara, 1993. Kalkan, Duran Silahl Mcadele Tarihimiz Ve Komuta Sorunlarmz, 2006 Yay., Haz;

372

Kaplan, Hakk, Gerilla, Polis Eitim Merkezi Yay., No:1, 1972 Karasungur, Mustafa., Silahl Mcadele Tarihimiz ve Komuta Sorunlarmz, 2005 Kl, engn, Biz Ve Onlar, Trkiyede Etnik Ayrmclk, Metis Yay., 1996 Klal, Mehmet Ali, Gneydou Dk Younluklu atma, mit Yay., Ankara,1996 Klal, Ahmet Taner; renci Ayaklanmalar, Bilgi Yaynevi, Ankara,1974 Kon .S., Toplum ve Genlik (ev.: kr Kele), stanbul, Ar-Tu Matbaas, 1977 Kknel zcan, Bireysel Ve Toplumsal iddet, Altn Kitaplar Yay., stanbul, 1996 Kurt ahin, Uygulamada Terr Sular ve lgili Mevzuat, Sekin Yay., 1996 Le Bon Gustavo, Kitleler Psikolojisi, Hayat Yay., stanbul, 1997 Lenin, Vladimir li; Gerilla Sava, Proleteri Nr:5, Eri Yay. 30 Eyll 1906,

Martin Goston, 1848 Devrimi, Anadolu Yay.1967 Marighella Carlos, ehir Gerillasnn Elkitab/Mini Manuel , Eri Yay., 1969 calan, Abdullah; Seme Yazlar Cilt;4, Weanen Serxwebun, Kln,1984,

373

calan, Abdullah; Krdistanda Zorun Rol (Ulusal Kurtulu Sava/Ulusal Kurtulu Siyaseti), Londra,1983 calan, Krdistan Devriminin Yolu, Almanya,1984 calan, rgtlenme zerine, am, 1982 calan, Bir Halk Savunmak, 2004 calan, Parti nderliinin Ocak zmlemeleri, am,1989 calan, Krdistan Ulusal Kurtulu Problemi Ve zm Yolu, Almanya,1982 calan, Temmuz 1994 zmlemeleri, am,1994 calan, Ulusal Kurtulu Mcadelemizin Saflarnda Yaanan Tasfiyecilik, am, 1991 calan, Saflarmzda Ortaya kan Dman Faaliyetlerine Kar Partiyi Koruma Grevimiz, am, 1991 zcan, Dr. Nihat Ali; PKK (Krdistan i Partisi) Tarihi, deolojisi Ve Yntemi, ASAM Yay., Ankara,1999 zkan, Tuncay, Abdullah calan Neden Verildi? Nasl Yakaland? Ne Olacak?, Alfa Yay., 2005 Pamukolu Osman, Unutulanlar Dnda Bir ey Yok, mit Yay., Ankara,2003

374

Perinek, Dou; Abdullah CALAN ile grmem, Kaynak Yay, am,1993 Said Edward, Filistin'in Sorunu, Pnar Yaynlar, stanbul,1985 Sakk, emdin; Sava Taktikleri zerine, 1993 Sakk, emdin, APO, stanbul, 2004 Sakk, emdin, emdin Sakktan mektuplar, Marduk Yay., 2005 ehirli Atilla; Trkiyede Blc Terr Hareketleri ve Devletin Ald Tedbirler, Burak Yay., stanbul, 2000 Schein, Edgar H.rgt Psikolojisi, TODAE Yay., (ev: Mustafa Tosun), Ankara, 1978 Silah Mehmet, Sosyal Psikoloji(Davran bilimi), Gazi Kitabevi, Ankara, 2000 Taser Pulat Y, Terr ve Demokrasi, Bilgi Yay., Ankara, 1999 Toker, Yavuz, Dilma Sabri, Psikolojik Harekt, EGM. DB Yay. Tuyan, Mehmet Ali, Terrn Sistematik Kkenleri zerine, 2001 Trkdoan, Orhan, Sosyal iddet Ve Trkiye Gerei, Meya Yay., Ankara,1985 Trkdoan Orhan , Dou Ve Gneydou KabileAiret Yaps, IQ Yay., stanbul,2005

375

TZU Sun, Sava Sanat, Form Yay. (ev: ule Klaslan) stanbul,1987 Usal, A., Aslan Z., Davran Bilimleri(Sosyal Psikoloji), Bar Yay, zmir, 1995 Zedung, Mao, Askeri Yazlar, Eri Yay., 1966 Zedung, Mao, Japonlara Kar Gerilla Savanda Strateji Sorunlar, Sol Yay., Kasm, 1976, Zedung, Mao, Seme Eserler2, Eri Yay., 1969 Zedung, Mao, Seme Eserler1 , Eri Yaynlar, 1965 Zedung Mao., Seme Yazlar2, Eri Yaynlar, 1968 Dier Yaynlar Anonim PKK1 19731979, EGM, stihbarat Daire Bakanl Yaynlar Ankara,1993 Anonim, calan Davas- ddianame Anonim, PKK, Propaganda Grubu,DB Yay., No:39, Ankara, 1995 Anonim, Trkiyede Anari Ve Terrn Gelimesi, Sonular Ve Gvenlik Kuvvetleriyle nlenmesi, Ankara Babakanlk Basmevi, 1982 Anonim, PKK2, 19791984, .D.B.Yaynlar. No:63 Anonim, Gn. Kur. Bak. Kara Kuv. Komt. Gvenlik Eitim Klavuzu, Ankara, 1986

376

Anonim, leri Bakanl, Jan.Gn.Komt., Ekyann Kulland Taktik,Teknik ve Yntemler ile Alnmas Gereken Tertip ve Tedbirler, Ankara, 1984 Anonim, Krdistan i Partisi, Deerlendirme, E.G.M. Yaynlar, Ankara,19841986 Anonim, PKK/KONGRA-GEL, .E.M. Eitim Serisi, No:6, 2004 Anonim, Terr rgt PKKdaki Militanlarn Profili, Ankara: TEMUH, Psikolojik Harekt b. Md. Anonim, Sol Terr rgtleri Cilt 12, .D.B. Yaynlar, No: 60 Ankara, 1997 PKK 4. Kongresine sunulan Politik Rapor, Zaros Yaynlar stanbul, 1993 PKK 1. konferansna sunulan Politik Rapor, Zaros Yaynlar, stanbul PKK Kurulu Kongresi Konumalar,1978 PKK 1. Konferansna sunulan Politik Rapor PKK Askerlik Yasas, PKK MK Kararlar, Lbnan ARGK Ynetmelii, am1986 Krdistan i Partisi Kurulu Bildirisi, Weanen Serxwebun, Kln, Aralk1984, no:25, 3.Bask Gerillann Kurulu Esaslarna likin Temel Perspektifler Ve Talimatname, PKK, Lbnan1984

377

Krdistanda Gerilla Gereklii Hareket ve alma Klavuzu, am1991 2. Kongreye sunulan Temmuz 1982 tarihli PKK Merkez Komitesi alma Raporu Gerillann Kurulu Esaslarna likin Temel Prensipler Ve Talimatname, PKK, Lbnan1984 HPG Genel Ynetmelii, Roj Matbaas, 2005, Genel Hkmler Dr. Bahoz Erdal ile yaplan rportaj (www.hpgonline.net/tr/dizi aratrma /index.html/18.12.2006) PKK Parti Tz, Diyarbakr1978, Kurulu Dnemi Abdullah calan Ocak 1992 zmlemeleri, simli Bror, am1992 Parti nderliinin Kasm1991 zmlemeleri, isimli PKK yayn, am1991 Vietnam i Partisi Tarihi, 1975 Yntem yay. stanbul Eylem Genel

Marksizm-Leninizm Bir Dogma Deil, Klavuzudur-III, 197778 THKP-C/HD Komitesi, Eri Yaynlar 1995

htilalin Yolu Bildirisi, Trkiye Halk Kurtulu Partisi, THKP,1971 Belgeseller Nobedariya Azadiye isimli rgt eitim yayn

378

Belgesel: Kan Uykusu Sky Trk 12.11.06, saat 22.00 de yaynlanmtr. Kanunlar 3713 sayl Terrle Mcadele Kanunu -1991 1982 Anayasas. Md.142 HEB Md.1030 Dergiler ANT Dergisi, 7 Ekim 1969 Yeni Forum Dergisi, 15 Eyll 1986, say 168 2000e Doru Dergisi, 13 Austos 1989 Serxwebun Dergisi Austos1990 Kurtulu Cephesi Dergisi Kasm-Aralk 1994 Kurtulu Cephesi Dergisi, Eyll- Ekim 1998 say:45 Serxwebun Dergisi Ekim1999 Yeni Forum, 1 Austos, say: 190. Ankara, 1987 zgr Halk Dergisi (say:1192001),Kiilik, Dnm zerine Kimi Vurgular 3 Gazeteler Tercman Gazetesi, 31 Temmuz 1979 -1 Austos 1979

379

Milliyet Gazetesi, 31 Temmuz 1979 -1 Austos 1979 Cumhuriyet Gazetesi, 6 Haziran1982 Cumhuriyet Gazetesi, 18 Austos 1984 Hrriyet Gazetesi, 18 Austos 1984 Milliyet Gazetesi, 18 Austos 1984 Milliyet Gazetesi, 20 Austos 1987 Hrriyet Gazetesi, 24 Ocak 1987 Milliyet Gazetesi, 9 Mart 1987 Milliyet Gazetesi, 22 Haziran 1987 Milliyet Gazetesi, 30 Mart 1988 Milliyet Gazetesi, 26 Kasm 1989 Hrriyet Gazetesi, 28 ubat 1990 Radikal Gazetesi, 26 ubat 1999 Zaman Gazetesi, 17 Ocak 2000 Haber Vakti, 5 Aralk 2005 Hrriyet Gazetesi, 5 ubat 2006 Milliyet gazetesi, 5 Mart 2007 Kullanlan Web Siteleri http://www.tatakademi.com

380

http://www.rojaciwan.com http://www.belgenet.com http://www.kurtuluscephesi.org http://flag.blackened.net http://www.ozgurpolitika.org http://www.libertarian.com, http://sozluk.sourtimes.org http://www.pkkgerei.com http://www.hpgonline.org http://www.abdullahcalan.com http://www.komaleciwan.com. http://arsiv.zaman.com.tr http://www.psikolojisayfam.com http://www.stradigma.com http://www.serxwebun.org http://www.egm.gov.tr/temuh/mucadele4.htm http://www.gundemimiz.com http://www.rizgari.com

381

http://www.pkkgercegi.net http://www.panik-atak.com

http://www.tdk.gov.tr/ http://nedir.antoloji.com/gerilla
http://www.latinbilgi.net

382

NDEKS

1
12 Eyll, 17, 24, 81, 115, 121, 122, 127, 134, 135, 136, 325 12 Mart, 17

A
Abdullah EKNC, 81, 83 Abdullah calan, 50, 77, 98, 128, 129, 130, 140, 152, 157, 160, 162, 164, 165, 188, 234, 235, 236, 243, 249, 254, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 324, 329, 332 Ahmet Taner KILALI, 16 Ali MRCAN, 80 Anayasa, 6

2
27-28 Kasm 1978, 20 29 Temmuz 1979, 21

383

Apocular, 21, 23, 119, 126, 132, 164 Ayaklanma, 25

F
Filistin Kamplar, 25 Filistin Kurtulu rgt, 7, 25 Flora Tristan, 27

B
Bahoz Erdal, 106, 164, 332 Balkan Harbi, 29 Bat Trakya, 29, 325 Bekaa Vadisi, 25, 76, 84

G
Geici Ky Koruculuu, 7 General Alberto Bayo, 34, 41, 269 Gerilla, 3, 5, 12, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 59, 62, 63, 65, 67, 73, 75, 77, 91, 92, 94, 95, 96, 105, 111, 114, 120, 213, 228, 269, 270, 271, 272, 274, 275, 276, 277, 280, 284, 295, 297, 325, 327, 328, 331, 332 Gerilla Tarz Mcadele, 3, 27, 28 Goston MARTN, 27 Glnaz KARATA, 35 Gneydou Anadolu, 18, 20, 76, 141, 235 Gustavo Le Bon, 167

C
Can Deniz, 115, 116, 117, 119, 120, 124, 133, 168, 175 Cemil BAYIK, 35, 93, 112 CIA, 6, 44 in, 13, 23, 25, 28, 29, 53, 62, 63, 69, 107, 111, 128, 213 ubuk Baraj, 18, 235

D
Da Kadrosu, 4, 5, 12, 34, 62, 112, 113, 114, 138, 140, 149, 159, 163, 166, 185, 199, 204, 205, 210, 215, 218, 220, 223, 224, 226, 227 DEP, 6, 254, 266 Duran KALKAN, 80, 86, 87, 99, 121 Dk Younluklu atma, 6, 18, 25, 46, 65, 328

H
Halil ATA, 80 Halil KAYA, 80 Halk Ayaklanmas, 25, 49 Halkn Demokrasi Partisi, 7 Hasan CEMAL, 25, 121 Hdr Akbalk, 135 Hilvan, 20, 21, 57, 236 HPG, 4, 5, 7, 73, 75, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 164, 264, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 332

E
Emniyet Genel Mdrl, 6, 81, 210 Ernesto Che GUEVERA, 31 ERNK, 6, 57, 79, 80, 83, 85, 90, 94, 176, 178, 239 Eref Kuuba, 29

384

I
MSET,smet, 18 Irak Krdistan Demokrat Partisi, 7 spanya i sava, 13, 28, 202 stihbarat Daire Bakanl, 7, 323

K
KADEK, 7, 265 Klasik Sava, 29 Krdistan i Partisi Kurulu Bildirisi, 22, 332 Krdistan slami Hareketi, 7, 256 Krdistan zgrlk Partisi, 7 Krdistan Ulusal Kongresi, 7 Krdistan Yurtsever Demokrat Parti, 8 Krdistan Yurtseverler Birlii, 7

L
Latin Amerika, 13, 23, 42, 43, 48, 111, 128, 213

M
Mahir ayan, 23 Mahmut Celal BUCAK, 21 Mahsun KORKMAZ, 80, 84 Mao, 23, 28, 29, 30, 49, 52, 53, 60, 61, 63, 64, 65, 66, 67, 69, 70, 71, 72, 74, 331 Merkez Komite, 7, 22, 77, 260, 332

PKK, 3, 4, 5, 7, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 29, 30, 33, 34, 35, 36, 37, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 65, 66, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 75, 76, 77, 78, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 88, 89, 90, 91, 93, 94, 96, 97, 98, 99, 100, 106, 110, 112, 113, 114, 115, 116, 118, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 152, 153, 155, 156, 159, 160, 161, 162, 163, 165, 166, 167, 169, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 189, 190, 193, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 207, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 305, 316, 317, 318, 319, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 329, 331, 332

O
zgr Kadn Birlikleri, 8, 104, 292 zgr Kadn Partisi, 7

S
Sabri OK, 80 ah smail AL, 81 Sami DEMRKIRAN, 114 Selim Sami, 29 Silahl Propaganda, 37, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 78, 79, 239 Siverek, 20, 21, 57, 77

P
Parti-Cephe-Ordu, 24, 49, 75

385

Sosyal Demokrat Halk Partisi, 8 Stratejik Denge, 3, 60, 61, 63, 65, 67, 68 Stratejik Saldr, 3, 60, 63, 69, 72 Stratejik Savunma, 3, 60, 63, 65, 69 Sun Vu Tzu, 29

T
Terrle mcadele, 11, 200, 204, 205, 206, 208, 215, 218, 231, 232 THKP-C, 8, 63, 332 Tupamaros, 7, 43, 44 Trkish Daily News, 8 Tuzluayr, 18

U
USAK, 8, 206 Uzun Sreli Halk Sava, 25, 47, 52, 53, 54, 60, 63, 73

V
Vietnam Vietkong usul, 13, 49, 78, 112

Y
Yldrm Merkit, 136

Z
Zorun Rol, 24, 53, 56, 61, 77, 89, 329

386

387