DERS: FEN VE TEKNOLOJİ

ÜNİTE: MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI

KONU: 5. Saf Maddelerin Kaynama Sıcaklıkları
6. Saf Maddelerin Erime - Donma Sıcaklıkları
7. Ağırlık ve Yoğunluk ETKİNLİK- 10
A. Aşağıda verilen cümlelerin doğru olanlara “D” yanlış olanlara ise
“Y” yazınız.
( ) 1. Deniz suyu 0°C altındaki sıcaklıkta bile donmaz.
( ) 2. Çeşme suyu 0°C altındaki sıcaklıkta bile donmaz.
( ) 3. Suyun donma noktasını 0°C altına düşürmek için suya çözünebilen tuz
veya şeker katılması gerekir.
( ) 4. Su yüzeyden itibaren donar. Bu nedenle dipte yaşayan canlılar ılık suda
hayatlarını sürdürürler.
( ) 5. Sıvılar her sıcaklıkta buharlaşır, her sıcaklıkta kaynar.
( ) 6. Katılar da belli sıcaklıkta erir. Bu sıcaklık katılar için ayırt edici bir
özelliktir.
( ) 7. Erime ısı verilen bir katının sıvı hâle geçmesidir.
( ) 8. Katı bir madde ısıtılırken hemen erimez. Belli bir sıcaklığa geldikten
sonra erir.
( ) 9. Bir madde hâl değiştirirken sıcaklığı değişir.
( ) 10. Katı madde erimeye başladıktan sonra geçen süreye erime sıcaklığı
denir.
( ) 11. Maddelerin katı hâli hangi sıcaklıkta eriyorsa sıvı hâli de aynı
sıcaklıkta donar.
( ) 12. Sıcaklık -30°C olduğunda su donarken, benzin de donar.
( ) 13. Buz 0°C erirken, kükürt 119°C erir. Bu özellik maddeler için ayırt edici
özelliktir.
( ) 14. Maddelerin ayırt edici özellikleri maddelerin kullanım alanlarını
genişletir.
( ) 15. Kil 1000°C bile erimeden kaldığı için, kilden yapılmış olan kaplar,
yemek pişirmek amacıyla kullanılır.
( ) 16. Özelliklerine göre bazı maddeler suda yüzer, bazıları batar. Bu
özellikler maddelerin ayırt edici özelliğinden yararlanılarak yapılmaz.
( ) 17. Bir katının küçük veya büyük olması, suda batmasını veya yüzmesini
etkilemez. Bir odun parçası suda yüzebiliyorsa, tomruk parçası da yüzebilir.
( ) 18. Yüzme ve batma, kütle ve hacme bağlıdır.
( ) 19.Bazı maddeler kapladığı hacme göre daha az, bazı maddeler ise daha
fazla madde miktarı içerir.
( ) 20. Eşit hacimli maddelerden daha yoğun olan batar.
( ) 21. Maddenin ağırlığının fazla olması, yoğunluğunun da fazla olduğunu
maddeler için göstermez.
( ) 22. Hacmine oranla, kütlesi büyük olan maddelere yoğun maddeler
denilmez.
( ) 23. Yoğunluğu büyük olan maddelerin, birim hacmindeki kütle miktarı
daha fazladır.
( ) 24. Yoğunluğu suyun yoğunluğundan büyük olan maddeler su içinde
batar, yoğunluğu suyun yoğunluğundan küçük olan maddeler de su içinde
batar.
( ) 25. Kum ile odun tozundan oluşan karışım, yoğunluk farkları
hesaplanarak ayırt edilir.
( ) 26. Yoğunluk kütlenin hacme oranıdır.
( ) 27. Her maddenin kendine özgü bir yoğunluğu vardır. Bu özellik maddeler
için ayırt edici bir özelliktir.
( ) 28.Buzun yoğunluğu suyun yoğunluğundan küçük olduğundan buz
yüzeyde kalır.
( ) 29. Malzeme, alet vs. yapımında maddelerin yoğunluğu, fiyatı, suya ve
havanın olumsuz etkilerine dayanıklılığı göz önüne alınmaz.
( ) 30. Isı yalıtımı için cam yününün tercih edilmesinin sebebi yoğunluğunun
küçük olmasıdır.

B. Aşağıda verilen soruların doğru cevaplarını seçeneklerden bulup

işaretleyiniz.
1. Maddelerin ısınınca daha çok yer kaplamasının nedeni nedir?
A) Isı enerjisinin molekülleri hareket ettirerek boşlukları doldurması
B) Moleküllerin hızının sabit kalması
C) Moleküllerin hızının yavaşlaması
D) Moleküllerin hızının artması
2. Aşağıdaki maddelerden hangisinin genleşmesi en fazladır?
A) sıvı-süt B) Katı-alüminyum
D) Gaz-oksijen C) Katı – civa
DERS: FEN VE TEKNOLOJİ
ÜNİTE: MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI
KONU: 5. Saf Maddelerin Kaynama Sıcaklıkları
6. Saf Maddelerin Erime - Donma Sıcaklıkları
7. Ağırlık ve Yoğunluk ETKİNLİK- 11
A. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşluklara verilen kelimelerden uygun
olanlarını yazınız:
saf- donma- ısı -aldığı verdiği -ısı -katı -sabittir -erirse -bölümü
-yoğunluğu -daha yoğunluk -ayırt edici- saf su –yoğun- üstünden-
yoğun –büyük- küçük- 100- ayırt –edici- erime kaynama- sıcaklığı-
karışımlar -ısıtılınca- donma noktaları –sıcaklık- erime -kaynamaya
-hacimle -donma -kaynama -ayırt -donar -belli- kütleyle

1. Doğadaki maddeler …………………….maddeler ve ……………olarak ikiye

ayrılır.
2. Saf maddeler kaynamaya başladığında sıcaklığı sabit kalır. Bu sıcaklığa
…………………..denir.
3. Saf su deniz seviyesinde her zaman …………………°C de kaynar.
4. Kaynama sıcaklıkları maddeler için………………………..bir özelliktir.
5. Bilimsel olarak yapılan ölçümlerde aynı maddenin ……………………ve … ……
…………..çok az değiştiği için birbirlerine yakın kabul edilir.
6. Sıvı hâldeki saf maddeler… ……………………..sıcaklık yükselir. Belli bir
noktadan sonra………… …………sabit kalır, daha sonra verilen ısı… ………………
…neden olur.
7. Suyun buz hâline gelerek katılaşması…………………….. , buzun su hâline
gelmesi ……………………………..dir.
8. Katı bir madde erirken bulunduğu ortamdan …………………………alır.
9. Sıvı bir madde donarken bulunduğu ortama……………………verir.
10. Maddelerin erimesi ve donması ,……… ………….ve…………………ile ilgilidir.
11. Su ve suyun soğutulması ile elde edilen buz maddenin……………..hâlidir.
12. Katı maddeler erirken ve donarken sıcaklıkları… ……………………………
13. Saf bir madde hangi sıcaklıkta ……………………… o sıcaklıkta …………………
….
14. Her saf maddenin… ……………………………erime ve donma sıcaklığı vardır.
15. ………………………ve……………………noktaları maddeler için……………………
…edici bir özelliktir.
16. Suda yüzme ve batmanın tek başına ……………..ya da……………..ilgisi
yoktur.
17. Cismin kütlesi………………. , hacmi… ………………olursa batar.
18. Hacimleri aynı olmasına rağmen suda silgi batarken, mum yüzer. Çünkü
silgi, mumdan daha … ……………………….dur.
19. Suda batan madde, yüzen maddeden…………………………..yoğundur.
20. Maddenin 1 mi hacmindeki kütle miktarı,……… ………………….dur.
21. Yoğunluk, maddenin ………………………….özelliğidir.
22. ………………. , +4°C sıcaklıkta en yoğundur; 0°C de ise daha az ……………
dur.
23. Buzlanma suyun… …………………………..başladığından altta kalan canlılar
yaşamlarına devam ederler.
24. Çok katlı binaların yapımında demir, çelik gibi… ………………….fazla olan
maddeler kullanılır.
25. Yoğunluk; kütlenin, birim hacme… …………………………..bulunur.

B. Aşağıda verilen soruların doğru cevaplarını seçeneklerden bulup

işaretleyiniz.
I. Yoğunluğu en büyük olan su +4 °C'deki sudur.
II. Buzun yoğunluğu, suyun yoğunluğu ile aynı değildir.
III. Suyun yoğunluğu 1 gr/cm3'tür.
IV. Buz +4 °C'de su hâline geçer.
1. Yukarıdaki ifadelerden doğru olan hangisidir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D)
Hepsi
2. Saf bir maddenin erime ve donma sıcaklıkları değişebilir. Bunu yapabilmek
için nasıl bir işlem yapılmalıdır?
A) Saf maddeye başka bir madde karıştırılmalıdır.
B) Isı kaynağının gücünü arttırmak gerekir.
C) Maddeyi karıştırmak gerekir.
D) Madde miktarını bir miktar arttırmak gerekir.
3. Katı maddelerin çok hızlı şekilde buharlaşması, aşağıdakilerden hangisi ile
adlandırılır?
A) Donma B) Süblimleşme C) Kaynama D)
Erime

4. Su kaç santigrat derecede buharlaşır?

A) 90 °C B) 80 °C C) 50 °C D) Her sıcaklıkta
5. Aşağıdakilerden hangisi maddenin ayırt edici özelliği değildir?
A) Donma B) Donma sıcaklığı
C) Kaynama sıcaklığı D) Yoğunluk
DERS: FEN VE TEKNOLOJİ
ÜNİTE: MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI
KONU: 5. Saf Maddelerin Kaynama Sıcaklıkları
6. Saf Maddelerin Erime - Donma Sıcaklıkları
7. Ağırlık ve Yoğunluk ETKİNLİK- 12

A.Maddenin değişiminde erime, donma ve kaynamasının özellikleri ile

kullanıldıkları yerleri eşleştiriniz.
1. Farklı araç ve gereç yapımında
dikkat edilecek özellikler vardır. ( ) Maddelerin fiyatlarına yıpranma
2. Alüminyumun yoğunluğu demirin özelliklerine, yüke dayanma nitelikleri
yoğunluğundan daha küçüktür. Bu ( ) Uçak yapımında
nedenle ulaşımda kullanılır. ( ) Batar
3. Buzun yoğunluğu, suyun ( ) Buzların erimesini ve yollardaki
yoğunluğundan daha küçüktür. Bu suyun daha geç donmasını sağlar.
nedenle suyun üzerinde buz tabakası ( ) Bu tabakanın altında hayat sürer.
oluşturur. Isı yalıtımı yapar.
4.Yoğunluğu 1 olan su. ( ) Erime noktası, donma noktası,
5. Maddeler için ayırt edici özelliklerdir. kaynama noktasıdır.
6. Cam misket, taş, demir parçası, ( ) Bilime ve akılcılığa verdiği önemi
suda… vurgulamıştır.
7. Alüminyum misket, tahta, plastik, ( ) 1 ml'de 1 gr suyun kütlesidir.
top, pet şişe suda… ( ) Yüzer
8. Ulu Önder Atatürk, "Benim manevi ( ) Kaynama, erime, donma,
mirasım, bilim ve akıldır." demiştir. yoğunluk
9. Tuz, donma noktasını düşürür.
10. Maddelerin; Eridiği nokta,
Donduğu nokta, Kaynadığı nokta

B. Aşağıda verilen soruların doğru cevaplarını seçeneklerden bulup

işaretleyiniz.
I. Buharlaşma II. Erime III. Yoğuşma
1. Yukarıdaki hâl değişimlerinden hangileri ısı alarak gerçekleşir?
A) I, II B) II, III C) I, III D) I, II ve III

2. Aşağıda saf maddeler ile ilgili verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Erime ve kaynama noktaları sabittir.
B) Yoğunluk her maddeye özeldir.
C) Erime ve donma noktaları sabittir.
D) Bu özellikler ayırt edici özellikler değildir.

3. Aşağıda K ve L maddelerinin erime ve kaynama noktaları verilmiştir. Buna

göre 50°C'ta bu maddeler hangi hâlde bulunur?
K erime noktası 15°C kaynama noktası 100°C
L erime noktası - 10° kaynama noktası 50°C
A) K; sıvı, L; gaz B) K; katı, L; sıvı C) K; gaz, L; sıvı D) K; sıvı, L; katı

4. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Yüzen maddeler, batan maddelerden daha hafiftir.
B) Batan maddeler, yüzen maddelerden daha yoğundur.
C) Eşit hacimli iki maddeden suda batan daha yoğundur.
D) Birim kütlenin hacmine yoğunluk denir.

5. Aşağıdaki maddelerden hangisi doğrudur?

A) Katı maddeler ısı alınca buharlaşır.
B) Saf maddelerin erime ve kaynama noktaları faklıdır.
C) Saf maddelere tuz gibi donma noktasını düşüren maddeler eklenirse, buz
daha yüksek sıcaklıklarda erir.
D) Sıvı maddeler ısı verince yoğuşur.

6. Aşağıdaki ifadelerden hangisi birbirinin tersidir?

A) Erime - Yoğuşma B) Donma - Kaynama
C) Yoğuşma - Buharlaşma D) Kaynama - Buharlaşma

7. Buharlaşma her sıcaklıkta olur. Aşağıdakilerden hangisi buharlaşmayı

yavaşlatan etken değildir?
A) Nemli havanın çok olması B) Yüzeyin darlaşması
C) Rüzgâr olmaması D) Madde miktarı
8. Aşağıdakilerden hangisi maddelerin genleşmesinden yola çıkılarak yapılan
aletlerden değildir?
A) Termostatlar B) Termos
C) Metal termometreler D) Sivili termometreler

9. Maddenin hangi özellikleri birbirine eşittir?

A) Kaynama ve erime B) Donma ve erime
C) Buharlaşma ve kaynama D) Buharlaşma ve yoğunlaşma