YERNDE SALIK KAYITLARININ DEERLENDRLMAS yerlerindeki salk ve gvenlik nlemlerinin yeterliliinin ve gvenirliinin llmesi, aksayan hususlarn saptanabilmesi, almann

verimli bir ekilde ve kesintisiz srdrlebilmesi iin belirli kontrollerin, lmlerin, bakmlarn periyodik olarak yaplmas gerekir. Bu kontrol ve lmler iyerinin zelliine, yaplan ie, kullanlan teknolojiye, ara gere, makine ve tezghlara gre baz deiiklikler gsterse de ana hatlaryla belirli zellikleri tamaldr. Yaplan bu almalarn kalc olmas iin bu kontrol ve lm sonularnn belgelendirilmesi veya baz kaytlarn tutulmas gerekir. Bylece iyerinin ve o iyerinde alanlarn durumu srekli izlenebilir, aksaklklar rahata grlebilir. Kayt, belge ve raporlarn dier bir nemi ise iyerlerinin sorunlarnn, lke genelinde i kolu veya sektr baznda deerlendirilmesine olanak salamasdr. Bu kayt ve belgeler ayn, zamanda o iyerini teftie yetkili i mfettiine, iyerinin mevzuata ne lde uyduunun saptanmasnda kolaylk salayacaktr. i sal ve i gvenlii mevzuatnda yasa, tzk, ynetmelik vb. ile istenen kayt ve belgelerin snflandrmas pek ok ekilde yaplabilir. Bu kaytlarla ilgili snflandrma, yrrlkteki mevzuata gre; 1. Mevzuatla belirlenmi rnei olanlar, 2. Mevzuatta belirlenmi rnei olmayanlar, olarak 2 ana balkta toplanmtr, ayrca kendi iinde snflandrlmtr. MEVZUATLA BELRLENM RNE OLANLAR A) alanlara Ynelik Olanlar 1) SaIk Raporlar ( Kanunu Mad: 86, 87. ATT Mad: 3 , y. Sa. Bir.y.Hek. Yn. M:22) Kanununun 86. maddesinde ar ve tehlikeli ilerde alacak iilerin ie giriinde veya iin devam sresince en az ylda bir, bedence bu ilere elverili ve dayankl olduklar iyeri hekimi, ii sal dispanserleri, bunlarn bulunmad yerlerde sras ile en yakn Sosyal Sigortalar Kurumu, salk oca, hkmet veya belediye hekimleri tarafndan verilmi muayene raporlar olmadka, bu gibilerin ie alnmalar veya ite altrlmalar yasaktr. Sosyal Sigortalar Kurumu ie ilk giri muayenesini yapmaktan kanamaz. Yetkili memurlar isteyince, bu raporlar iveren kendilerine gstermek zorundadr. Kanununun 87. maddesinde ise On drt yandan on sekiz yana kadar (on sekiz dahil) ocuk ve gen iilerin ie alnmalarndan nce iyeri hekimi, ii sal dispanserleri, bunlarn bulunmad yerlerde sras ile en yakn Sosyal Sigortalar Kurumu, salk oca, hkmet veya belediye hekimlerine muayene ettirilerek iin niteliine ve artlarna gre vcut yaplarnn dayankl olduunun raporla belirtilmesi ve bunlarn on sekiz yan dolduruncaya kadar alt ayda bir defa ayn ekilde doktor muayenesinden geirilerek bu ite almaya devamlarna bir saknca olup olmadnn kontrol ettirilmesi ve btn bu raporlarn iyerinde saklanarak yetkili memurlarn istei zerine kendilerine gsterilmesi zorunludur. Sosyal Sigortalar Kurumu ie ilk giri muayenesini yapmaktan kanamaz. y. Sa. Bir.y.Hek. Yn. M:22 de ise iyerinde tm alanlarn ie giri ve periyodik muayenelerinin yaplmasnn iyeri hekiminin grevi olduu belirtilmektedir. Raporlarn resimli olmas, bilgilerin tam olarak doldurulmu olmas. e girite yaplan salk kontrol ile periyodik salk kontrol tarihlerinin ve kontrol yapan doktorun imza ve kaesinin bulunmas gerekir. Raporlarn Kanaat ve Sonu blmnde iinin hangi ite alabileceinin belirtilip belirtilmedii ve iinin raporda belirtilen ite alp almad kontrol edilmelidir.(Ek-l) 2) i zlk dosyas ( Kanunu Mad. 75)

lgili maddeye gre, iveren altrd her ii iin bir zlk dosyas dzenler. veren bu dosyada, iinin kimlik bilgilerinin yannda, bu Kanun ve dier kanunlar uyarnca dzenlemek zorunda olduu her trl belge ve kaytlar saklamak ve bunlar istendii zaman yetkili memur ve mercilere gstermek zorundadr.

veren, ii hakknda edindii bilgileri drstlk kurallar ve hukuka uygun olarak kullanmak ve gizli kalmasnda iinin hakl kar bulunan bilgileri aklamamakla ykmldr. 3) ocuklar in Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarnda Tutulacak kaytlar (Geb.Em.Kad. Tz .Mad.9,13) Anlan tze gre Emzirme Odalar ve krelere kabul edilen ocuklarn her biri iin Kabul defteri Gzlem kd Salk muayenesi kd Arlk izelgesi A ve serumlar iin kayt tutulur.

4) Salk Dosyas ( y. Sa. Bir.y.Hek. Yn. Mad:14) alma ortam ve alanlarn salk gzetimine ait btn bilgiler kayt altna alnr ve belgeler muhafaza edilir. alanlarn salk bilgileri, yapt iler ve alt ortamdaki maruziyet bilgileri ile bu maruziyetlerin deerlendirme sonular kiisel salk dosyalarnda saklanr. Salk birimi, alanlarn kiisel salk dosyalarn iten ayrlma tarihinden itibaren 10 yl boyunca saklamak zorundadr. Ykmllk sresi bu sreyi aan meslek hastal riski bulunan iyerlerinde, belirlenen risklerle ilgili evraklarn saklanmas ykmllk sresine kadar uzar. alann iyerinden ayrlarak baka bir iyerinde almaya balamas halinde, yeni iveren alann kiisel salk dosyasn ister. Eski iveren, kiisel salk dosyasnn onayl bir rneini gnderir. alann ie giriinde ve i deiikliinde, ie uyumunun belirlenmesi amacyla yaplan salk muayenesi sonucunda oluturulan raporda; altrlaca iler ve alma koullar belirtilir, rapor sonucu iveren ve alana yazl olarak bildirilir. B) yerlerine Ynelik Olanlar 1) ilerin urad i kazalar ile ilgili rapor hazrlar: y. Sa. Bir.y.Hek. Ynetmeliinin 14. maddesine gre, salk birimince, i kazalar ve meslek hastalklar ile ilgili kayt ve takip ilemlerinde Ek-2 ve Ek-3 de belirtilen rnek formlar kullanlr. yerinde meydana gelen btn kazalar ve meslek hastalklar kaydedilir. Kaza ve meslek hastalklarnn kaytlar deerlendirilerek kaynaklar belirlenir ve bunlara ynelik nlemler gelitirilir. sal ve gvenlii ynetmeliinin 9. maddesine gre iverenler, gnden fazla ign kayb ile sonulanan i kazalar ile ilgili kayt tutar. 2) Yllk deerlendirme raporu: y. Sa. Bir. y.Hek. Yn.nin 9. maddesine gre, salk birimi, iyerinde yrtlen salk hizmetleri ile ilgili olarak yaplacak denetimlerde incelenmek zere her yl Ek-4 deki rnee uygun yllk deerlendirme raporu hazrlar ve bir nshasn Genel Mdrle gnderir. 3) Yllk alma raporu: y. Sa. Bir.y.Hek. Yn.nin 22. maddesine gre iyeri hekimi iyerindeki salk gzetimi ile ilgili almalar kaydeder ve Ek-5 da belirtilen rnee uygun yllk alma raporu hazrlayarak i sal ve gvenlii kuruluna gnderir. 4) y. Sa. Bir.y.Hek. Yn.nin 25. maddesine gre iverenler, bu Ynetmelikte belirtilen niteliklere haiz iyeri hekimi veya hekimleri ile szleme yaparlar. Yaplan szlemenin bir nshas Genel Mdrle gnderilir. Szleme, Ek-6 da verilen rneine uygun olacak ekilde dzenlenir. II.MEVZUATLA BELRLENM RNE OLMAYANLAR A- alanlara Ynelik Olanlar 1) e Giri Raporlar

(S1GT Mad. 57, Um.Hf.Kan.Mad.126) ilerin ie girilerinde bulac hastalklar olmadna dair rapor alnmas ve portr olup olmadklarnn periyodik olarak 3 ayda bir yaplacak salk kontrolleriyle saptanmas gerekir. 2) Meslek Hastalklar (ISIGT Mad.59-83, Par.Pat.Tz.Mad.239) Anlan tzn 59.maddesinden 84. maddesine kadar olan blm meslek hastalklarndan korunmak amacyla yaplan salk kontrollerini ierir. 59.maddenin 8.fkras tm meslek hastal risklerine kar salk kontrollerinin yaplmasn istemektedir. Bu yzden ncelikle iyerinin ve yaplan ilerin iyi tanmlanmas, kullanlan kimyasallarn, teknolojilerin vb. belirlenmesi ve ortaya kabilecek meslek hastalklarnn saptanmas gerekir. Tm bu tespitler, risk olan yerlerde alacak iiler iin yaplacak salk kontrollerinin belirlenmesinde nemli yararlar salayacaktr. Tek tek iyerlerinin koullarnn belirlenmesinde i sal ve i gvenlii kurullaryla, iyeri hekimine nemli grevler dmektedir. SG Tz 61. maddeden 70.maddeye kadar ve Par. Pat. Tz. 239. maddesinde eitli kimyasal maddeler saylarak, bu maddelere maruz kalabilecek iiler iin yaptrlmas gerekli salk kontrolleri sralanmtr. Bu kontrollerin bir ksm olduka ayrntldr ve hangi periyotlarla tekrarlanmas gerektii belirtilmitir. .S..G. Tznn 59 .maddenin 8. fkras genel olarak tm meslek hastalklarn kapsadndan tzkte tek tek belirtilen kimyasallara ve meslek hastalklarna bal kalmakszn, literatr izlenerek meslek hastal yapan dier maddeler iin de ie giri ve periyodik salk kontrolleri istenmelidir. Tzn 76.maddesi tozlu ilerde, 78. maddesi grltl ilerde 79.maddesi titreim yapan aletlerle allan ilerde, 80.maddesi enfraruj n saan ilerde, 81.maddesi yeraltnda, nemli ve cereyanl ilerde, 82.maddesi basnl yerlerde ve dalg odalarnda alacak iiler iin ise giri ve periyodik salk kontrolleri yaptrlmasn istemektedir. Anlan tzkte dalg odalarnda yaplacak almalarn sresi de derinlie gre belirlenmitir. Yine ayn tzkte karbonatl ve organik fosforlu ensektisitlerin yapm, paketlenmesi, zelti olarak hazrlanmas ve uygulanmas ilerinde alanlar iin ie giri ve periyodik salk kontrolleri yaplmasn, bu kontrollerin eklini ve alma srelerini belirtmektedir. Ancak mevzuatmzda ergonomi kurallarna uyulmamas nedeniyle ortaya kabilecek meslek hastalklar veya s miktarna gre alma sresi vb. dzenlemeler bulunmamaktadr. 3) Meslee Bal Hastalk1ar (SG Tz Mad.85-88) Mad 85den 89a kadar olan ksmda meslee bal olarak ortaya kabilecek bulac olan veya olmayan meslek hastalklar tanmlanmakta, alnacak nlemler (a, serum tatbiki vb. gibi), yaplacak salk kontrolleri belirtilmektedir. 4) Gebe ve Emzikli Kadn 1llerin Muayeneleri (Gebe ve Emz.Kad. Tz.Mad.4) Anlan tzk gebe iilerin muayeneleri ile doumdan sonra, ie balatlmadan nce salk kontrollerinin yaptrlmasn hkme balamtr. 5) Gece Postalarnda alan Kadn iilerin Salk Kontrol (KSGKT mad.5) Anlan tzkte kadn iilerin, gece postalarnda altrlabilmeleri iin ie balamadan nce salk kontrolnden geirilmesi ve bu kontrollerin periyodik olarak tekrarlanmas istenmektedir. 6) Postalar Halinde i altrlarak Yrtlen lerde almalara likin zel Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmeliin 14 maddesinde iveren veya iveren vekilleri, postalar halinde ii altrlarak yrtlen ilerde, her postada alan iilerin ad ve soyadlarn kapsayan listeler ile bu iiler iin ie balamadan nce alnan periyodik salk raporlarnn bir nshasn ilgili blge mdrlne vermekle ykml tutulmaktadr. 7)Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmeliin 19. maddesine gre iiler aadaki hususlar gz nnde bulundurularak salk gzetimine tabi tutulacaktr: a) Asbestle alacak her iinin almaya balamadan nce genel salk durumu deerlendirilecek ve Ynetmelik Ekinde belirtildii ekilde, zellikle gs muayeneleri ile dier tetkik ve kontrolleri yaplacaktr. ilerin salk durumlarnn deerlendirmesi en az 3 ylda bir tekrarlanacak ve her ii iin salk kayd tutulacaktr.

b) Salk gzetiminden sorumlu hekim; muayene ve tetkiklerin sonucuna gre, iinin asbeste maruz kalaca ilerde altrlmamas da dahil, her trl koruyucu ve nleyici nlemleri belirleyecek ve nerilerde bulunacaktr. c) ilere maruziyetin sona ermesinden sonra da yaplmas gereken salk deerlendirmeleri ile ilgili bilgi verilecektir. Hekim, maruziyetin bitmesinden sonra salk gzetiminin devam etmesi gereken sreyi belirleyebilir. d) i veya iveren salk muayene ve tetkiklerinin yeniden yaplmasn isteme hakkna sahiptir. 8) ocuk iilerin Salk Kontrol ( Kanunu Mad.87) Yasayla 14den 18 yana kadar (18 dahil) btn ocuklarn ie girite ve periyodik olarak 6 ayda bir salk kontrollerinin yaptrlmas istenmektedir. 9) zrl, Eski Hkml ve Terr Maduru stihdam Hakknda Ynetmeliin 10. maddesine gre zrl olduunu ne srerek bu Ynetmelik hkmlerine gre Kurumdan ie yerletirilmesini isteyenler, bu durumlarn, 18/3/1998 tarihli ve 23290 sayl Resmi Gazetede yaymlanan zrllere Verilecek Salk Kurulu Raporlar Hakknda Ynetmelikte belirtilen yetkili salk kurulularndan alnm salk kurulu raporu ile belgelemek zorundadr. 10) Tedavi kart1ar ve poliklinik defteri: muayene, pansuman, enjeksiyon kaytlar iin tedavi edici hizmetlerin verilmedii durumlarda dahi bu kaytlar dzenlenmelidir. Kayt ve istatistik grevi gizlilik kurallarna uyularak yaplmaldr. B) yerine ynelik olanlar 1)Yllk alma plan y. Sa. Bir.y.Hek. Yn.nin 8. maddesine gre, salk birimi, iyerinde yrtlecek salk hizmetleri ile ilgili olarak yllk alma plan hazrlayarak iverenin onayna sunar. Onaylanan plan iyerinde ilan edilir. Ayrca, bu plan alanlarn temsilcilerine ve varsa i sal ve gvenlii kuruluna gnderilir. 2)Risk deerlendirmesi Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 9. maddesine gre iveren, 1- yerinde risklerden zel olarak etkilenebilecek ii gruplarnn durumunu da kapsayacak ekilde salk ve gvenlik ynnden risk deerlendirmesi yapar. 2- Risk deerlendirmesi sonucuna gre, alnmas gereken koruyucu nlemlere ve kullanlmas gereken koruyucu ekipmana karar verir. 3- Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmeliin 20. maddesine gre asbestle allan iyerlerinde iverenler aada belirtilen kaytlar tutmak ve bunlar saklamakla ykmldrler: a) veren, asbest veya asbestli malzeme ile alanlarn yaptklar ileri, alma sresini ve maruziyet miktarn belirten kaytlar tutacaktr. Doktor veya salk konusunda yetkili kiiler bu kaytlar inceleyebilirler. iler kendilerine ait kaytlarn bir rneini alabilirler. iler ve/veya temsilcileri de kaytlar hakknda isimsiz genel bilgileri alabilirler. b) Yukarda (a) bendinde belirtilen kaytlar ile bu Ynetmeliin 19 uncu maddesinin (a) bendinde belirtilen kaytlar, maruziyetin sona ermesinden sonra en az 40 yl sreyle saklanacaktr. c) yerinde faaliyetin sona ermesi halinde iveren (b) bendinde belirtilen kaytlar Bakanla vermek zorundadr. 4- i Sal ve i Gvenlii Tznn 31. maddesine gre iyerinde bulundurulacak ime suyunun ilgili mevzuata uygunluunun resmi makamlar veya belediyeler tarafndan belgelendirilmesi gerekmektedir.

5- i Sal ve i Gvenlii Tznn 93. maddesine gre dank ve bireysel almay gerektiren ilerde alan iilere verilecek kiisel ilk yardm paketinin ierisine, bu paketlerin nasl kullanlacan aklayan bir ynerge konulacaktr. Ksaltmalar: ATT : Ar ve Tehlikeli ler Tz y. Sa. Bir.y.Hek. Yn.: yeri Salk Birimleri ve yeri Hekimlerinin Grevleri ile alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik Geb.Em.Kad. Tz : Gebe veya Emzikli Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair tzk SGT: i Sal ve Gvenlii Tz Um.Hf.Kan: Umumi Hfzsshha Kanunu EK-1 E GR / PERYODK MUAYENE FORMU Fotoraf YERNN Sicil no: Unvan: Adresi: Tel ve Faks: NN Ad ve soyad: Cinsiyeti: Eitim durumu: Medeni durumu: ocuk says: Ev Adresi: Tel: Meslei: Yapt i: alt blm: Daha nce alt yerler: kolu Yapt i Giri-k tarihi 1. 2. 3. zgemii: Kan grubu: Konjenital/kronik hastalk: Baklama: -Tetanoz: -Hepatit: -Dier: Soy gemii: Anne Baba Karde ocuk TIBB ANAMNEZ: 1. Son bir yl iinde aadaki yaknmalardan herhangi birini geirdiniz mi? Hayr Evet Tarih Balgaml ksrk

 Nefes darl Gs ars arpnt Srt ars shal veya kabzlk Eklemlerde ar 2. Son bir yl iinde aadaki hastalklardan herhangi birini geirdiniz mi? Hayr Evet Tarih Kalp hastal eker hastal Bbrek rahatszl Sarlk - Mide veya oniki parmak lseri - itme kayb - Grme bozukluu - Sinir sistemi hastal - Deri hastal - Besin zehirlenmesi 3. Son bir yl iinde hastanede yattnz m? Hayr Evet ise tan. 4. Son bir yl iinde nemli bir ameliyat geirdiniz mi? Hayr Evet ise nedir.. 5. Son bir yl iinde i kazas geirdiniz mi? Hayr Evet ise nedir 6. Son bir yl iinde Meslek Hastalklar Hastanesine gittiniz mi? Hayr Evet ise tan 7. Son bir yl iinde Maluliyet aldnz m? Hayr Evet ise nedir ve oran 8. u anda herhangi bir tedavi gryor musunuz? Hayr Evet ise nedir 9. Sigara iiyor musunuz? Hayr Brakm .ay/yl nce .ay/yl imi ..adet/gn imi Evet .yldr ..adet/gn 10. Alkol alyor musunuz? Hayr Brakm ..yl nce ..yl imi .sklkla imi Evet yldr ..sklk FZK MUAYENE SONULARI: a)Duyu organlar -Gz -Kulak-Burun-Boaz -Deri b)Kardiyovaskler sistem muayenesi c)Solunum sistemi muayenesi d)Sindirim sistemi muayenesi

e)rogenital sistem muayenesi f)Kas-iskelet sistemi muayenesi g)Nrolojik muayene h)Psikiyatrik muayene ) Dier TA: / mmHg Nb: Boy: Kilo: BMI: LABORATUVAR BULGULARI: a)Biyolojik analizler -Kan -drar b)Radyolojik analizler c)Fizyolojik analizler -Odyometre -SFT d)Psikolojik testler e)Dier KANAAT VE SONU: 1-iinde/iyerinde bedenen almaya elverilidir. 2-Raporda iaret edilen arzalar tedavi edilmek kouluyla elverilidir. mza Tarih EK-2 KAZASI FORMU Dosya No: yeri sicil no: kolu kodu: yeri adresi: alann ad ve soyad: alann sigorta sicil no: alann doum tarihi ve yeri: alann cinsiyeti: alann yapt i ve alt blm: alann bu iyerinde alma sresi: yerinde alma saatleri ve vardiya says: kazasnn oluma tarihi ve saati: kazasnn oluma nedeni ve ekli:

Kazalanma sonucunda oluan tahribat: gremezlik durumu ve sresi: Salk tesislerinde yatma sresi: Sonu: Tarih Gvenlii Uzman yeri hekimi mza EK-3 MESLEK HASTALII FORMU Dosya No: yeri sicil no: kolu kodu: yeri adresi: alann ad ve soyad: alann sigorta sicil no: alann doum tarihi ve yeri: alann cinsiyeti: alann yapt i ve alt blm: alann meslek yks Bu iyerinde alma sresi: Meslek Hastal tans: Tan konulma tarihi : Meslek hastalnn oluma nedeni: gremezlik durumu ve sresi: Salk tesislerinde yatma sresi: Sonu: Tarih yeri hekimi mza EK-4 YER SALIK BRM YILLIK DEERLENDRME RAPORU yerinin unvan: Sicil No: Adresi: Tel ve Fax: E- posta: kolu: alan says : Erkek: Kadn : Stajyer: YAPILAN ALIMALAR: Risk analizi b) Ortam lmleri e giri muayeneleri

Periyodik kontroller Biyolojik analizler Fizyolojik testler Eitim almalar lkyardm ve Acil tedavi Dier almalar Tarih yeri Hekimi mza

EK-5 YER SALIK BRM YILLIK ALIMA RAPORU Muayene Fizik Muayene Toksikolojik Analiz Biyokimyasal Analiz Fizyolojik Test Meslek Hast kazas TOPLAM e giri Periyodik Poliklinik Dier TOPLAM Tarih yeri hekimi mza

EK-6 YER HEKML SZLEMES yerinin; Unvan: Adresi: Tel: Faks: e-posta: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Blge Sicil no: SSK sicil no: Faaliyet alan: Yer ald risk grubu: alan ii says: yeri hekiminin; Ad soyad: Diploma no: Sertifika no: Uzmanlk alan: alma sresi: Adres: Tel: Faks: e-posta: alt dier iyerlerinin; unvan: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Blge Sicil no: SSK sicil no:zel Hkmler: Tarihveren yeri Hekimi mza mza

SORULAR: 1- Aadakilerden hangisi i yerlerinde alanlara ynelik kaytlardan biri deildir? a) Salk raporu b) i zlk dosyas c) ilerin urad i kazalar ile ilgili rapor d) ocuklar in Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarnda Tutulacak kaytlar e) Salk Dosyas

2- Geb.Em.Kad.Tz.ne Emzirme Odalar ve krelere kabul edilen ocuklarn her biri iin aadakilerden hangisinin bulunmas gerekmez? a) b) c) d) e) Kabul defteri Gzlem kd Salk muayenesi kd Salk raporu A ve serum kaytlar.

3- ocuk iilerin Salk Kontrol hangi sklkla yaplr? a) b) c) d) e) 12 ayda bir 24 ayda bir 6 ayda bir 7 ayda bir 8 ayda bir

4- ilerin portr olup olmadklar periyodik olarak hangi sklkla yaplmaldr? a) b) c) d) e) 3 ayda bir 6 ayda bir 8 ayda bir 12 ayda bir 0 ayda bir

5- e girite yaplan salk kontrol ve periyodik salk kontrollerinde aadakilerden hangisinin olmas gerekmez? a) b) c) d) e) Doktorun ad soyad Doktorun kaesi Muayene tarihi inin imzas gvenlii uzmannn imzas

6- Salk birimi, alanlarn kiisel salk dosyalarn iten ayrlma tarihinden itibaren ne kadar sre ile saklamaldr? a) 10 yl b) 8 yl c) 5 yl d) yerine gre deiir e) 15 yl

CEVAPLAR 1.C 2.D 3.C 4.A 5.E 6.A