El Aletlerinde Sal ve Gvenlii El aletleri El aletleri, kol gcyle veya herhangi bir baka enerji kayna yardm ile

le altrlabilirler. El aletleri, eitli maddeleri sktrmak, kartrmak, kesmek, dzeltmek, asmak, zmbalamak, delmek, stmak, evirmek, srmek, ekil vermek veya iaretlemek iin kullanlr. El aletleri keskin kenarl, sivri ulu, kare eklinde, kska azl ve olaand scak veya souk olabilir. El aletlerinin yardmyla ve kendine zg ekilleriyle, istenen ii yapabilmek iin gerekli olan kuvvet veya g bir araya getirilebilir. El aletleri, kullananlar ve hatta orada bulunan, yaplan ile ilgisi olmayan bakalar iin de tehlikeli olabilir ve yaralanmalara da neden olabilirler. El aletleri ile alrken herhangi bir i kazasna neden olmamak iin baz kurallara uymak gerekir. El aletleri kullanm srasnda basit bir izikten lme kadar gidebilen yaralanmalar olabilir. Basit bir doku zedelenmesi (izik vb) sonucunda yara mikrop kaparsa alan uzun sre iinden alkoyabilir. Bu kazalarn balca nedenleri; Uygun olmayan alet kullanmak Aletleri yntemine uygun kullanmamak Yetersiz bakm ve Uygun olmayan depolamadr. 1. Birok kaza el aletlerin veya aletlerin baz ksmlarnn (rnein saplarnn) krlmasndan dolay meydana gelir. Bu krlmalarda neden ou kez iyi kalitede malzeme kullanlmam olmasdr. Genel olarak el aletleri en iyi kalitedeki malzemeden (rnein elikten) yaplmal, ekilerin ve benzeri aletlerin saplar dayankl materyalden yaplmaldr. 2. El aletleri yalnzca yapldklar iler iin kullanlmaldr. El aletlerinin yapldklar iler iin kullanlmamalar halinde (rnein, bir alnn tornavida yerine kullanlmas) tehlike dourur. nk alet krlabilir, frlayabilir veya kayabilir ve sonu olarak bir kazaya neden olabilir. Aletlerin yanl kullanlmasnn sebebi, gereksinme duyulduunda o an iin uygun olannn bulunmamasdr. Bir ii uygun aklkta ngiliz anahtar bulamamsa, iini geciktirmek istemediinden, akl geni olan ve bu genilii bir para koyarak geitirmeye alt dier bir anahtarla yapmak ister. Bu ekilde kullanlan bir anahtar somundan yalnz kaymakla kalmaz, uzun olan sapna gerektiinden ok basn da uyguland takdirde somunu laka eder. Baz durumlarda bu ilem iinin yaralanmasna da neden olur ve ayrca zaman kaybna yol aar.

Bu gibi aksaklklarn olmamas iin; El aletleri takmnn iyi planlanmas, Bakmlarnn iyi yaplmas ve Aletlerin kaybolmamas iin dzenli kontrol gerekmektedir. 3. El aletlerinin aatan olan saplar aadaki zelliklerde olmaldr. En iyi kaliteli, dzgn yontulmu, Uygun biim ve byklkte, Dzgn yzeyli, saaksz ve keskin yz bulunmayan 4. Kvlcmn tehlikeli olduu yerlerde ve ilerde kullanlan el aletleri kvlcm karmayan cinsten olmaldr (Aatan, sert lastikten, bakrdan veya bronz gibi eitli alamlardan). 5. eki ve Varyoz'lar, souk keskiler, kesiciler gibi aletler dikkatle seilmi elikten yaplmal, bu elik darbe karsnda saak meydana getirmeyecek kadar sert olmal, atlayp krlacak kadar da ar sert olmamaldr. elikten yaplm darbe aletleri gvenlik bakmndan olduka etkilidirler. Yumuak elikten balklar darbe karsnda saaklarn ve alet bu saaklarndan zamannda kurtarlmazsa, bunu izleyen kullanlnda saaklar kopup frlayarak evredeki kimselere (zellikle gzlerine) zarar verebilir. Son derece sert elikten yaplm balklar da darbe karsnda parack frlatabilir. Byle paracklar bazen gzlere isabet ederek grme yeteneinin yitirilmesine neden olabilirler. Bunun gibi kazalarn nlenebilmesi iin vurucu balklarn yapmnda kullanlacak eliin ne fazla sert ne de fazla yumuak olmas gerekir. Bu nedenle aletler isim yapm uzman firmalardan alnmaldr. 6. Darbe iin kullanlan el aletlerinin (ekiler, keskiler vb.) ba ksmlar mantarlamaya, atlamaya balar balamaz uygun bir eime kadar tesviye edilerek dzeltilmelidir. 7. El aletleri yalnz kalifiye kimseler tarafndan, serletirilir ve onarlr. 8. Keskin kenarl veya sivri ulu el aletleri kullanlmadklar zaman keskin kenar ve ularnn koruyucu (deriden klf veya balklar) altna alnmas gerekir. 9. El aletleri demelere, geitlere, merdiven sahanlklarna veya iilerin alt ya da getii yerlere veya geenlerin balarna debilecekleri yksek yerlere braklmamaldr. 10. yi bir dzen iin genel kural her ey iin bir yer salanmal ve her ey kendi yerinde olmaldr. 11. El aletleri periyodik olarak kontrol edilmelidir. Kusurlu bulunduklarnda yerlerini kusursuz olanlar almal veya elde bulunan onarlmaldr. 12. Alet odalar yetkilileri, kusurlu olan veya herhangi bir ekilde uygun olmayan aletleri dar verilmemesi hususunda kesin talimat verilmelidir.

Bu blm iin son olarak eitim ve alma tarznn dzenli ekilde kontrol sylenebilir. EL ALET KONTROLLARI 1. El Aletleri Yaplan in Uygun mu? Yandaki ekilde bir iinin makinenin bir blmnde vida ayar yapmas grlmektedir. Grld gibi vidann ayarn cep ba ile yapmaktadr. Bu iinin her an yaralanma olasl vardr. Hatta i iin uygun el aleti kullanlsa bile, eer el aleti doru olarak kullanlmamsa, yaralanmaya neden olur. El aletleri doru olarak kullanlmad zaman, birok yaralanma oluturur.

Yandaki ekildeki ii, sol eli ile bir tahta parasn tutarak tornavida ile viday sktrmaktadr. Viday evirmeye baladnda, tornavida kayarak sol eline arparsa, ciddi yaralanmaya neden olabilirler.

Yandaki ekilde ii bir mil (aft) zerindeki koruyucu rty kesmektedir. Mili dnmemesi iin eli ile skca tutmaktadr. Bu durumda ciddi bir yaralanma olasl vardr. nk; Bak keskin, bu nedenle elinden kayarak bir yerini kesebilir. Bak doru olarak kullanlmamaktadr. Bak bu i iin uygun bir el aleti deildir. Yukarda belirtilen nedenlerden dolay yaralanmalardan kanmak iin izlenmesi gereken kural; El aletlerini kontrol etmektir. u sorular daima sormak gerekir;

1. El aletleri YAPILAN N UYGUN MU? 2. El aletleri DORU OLARAK KULLANILIYOR MU? Yandaki ekilde, ii vida somununu gevetmek iin, somun anahtarn elle aa doru itmektedir. Bu bir gvenliksiz durumdur. nk vida somunu aniden geverse dengesini kaybederek elini yaralayabilir. El aletleri seilirken; lk nce i iin uygun el aleti seilip seilmedii kontrol edilmelidir. Daha sonra el aletinin kullanlmasn doru olarak bildiimize emin olmamz gerekir. El aleti kullanlmadan nce, gvenlik koullarna uyup uymadndan da emin olmak iin zaman zaman kontrol edilmelidir.

Aadaki ekillerde baz el aletlerinin gvenlik koullarna uymad grlmektedir.

EL ALET KONTROLLER 1. El aletleri YAPILAN N UYGUN MU? 2. El aletleri DORU OLARAK KULLANILIYOR MU? 3. El aletleri UYGUN GVENLK KOULLARINI TAIYOR MU? Buraya kadar, el aleti kontrollerinden kural renilmi oldu. Aadaki ekiller zerinde yukarda anlatlan kurallar gzden geirilebilir.

EL ALET KONTROLLARI 1. El aletleri YAPILAN N UYGUN MU? 2. El aletleri DORU OLARAK KULLANILIYOR MU? 3. El aletleri UYGUN GVENLK KOULLARINI TAIYOR MU?

4. El aletleri GVENL BR YERE KONMU MU? El aletlerinin neden olabilecei kazalanmalardan kanabilmemiz iin yukarda 4. madde olarak gsterilen kontrolleri yapmamz ve sorulara olumlu cevap almamz gereklidir.

Yukardaki ekillerde de grld gibi, ok sayda kaza ve yaralanmaya; El aletlerinin yksek yerlerden aaya dmesi, Keskin ve sivri el aletlerinin cepte tanmas veya El aletlerinin takm antasna geliigzel braklmas neden olmaktadr. bitiminde veya i yaplrken aletin braklmas gerektiinde, el aleti gvenli bir yere konulmaldr. Yandaki ekilde kiinin kurun kalemi almak iin uzandn kabul edelim. Anlalaca gibi, kalemlerin zerinde duran az ak braklm maket bann elini yaralama olasl vardr.