You are on page 1of 22

Kompozit biyomalzemeler

"Kompozit", farkl kimyasal yapdaki iki ya da daha fazla sayda malzemenin, snrlarn ve zelliklerini koruyarak oluturduu ok fazl malzeme olarak tanmlanabilir. Kompozit malzemeler reine (Matrix) ve takviye (Reinforcement) bileenlerinden oluur. Kompozitler temel olarak kalp grevi gren reine iine gmlm srekli veya krplm elyaflardan olumaktadr. Bu bileenler birbirleri iinde zlmezler veya karmazlar. Kompozit malzemelerde elyafn sertlik, salamlk gibi yapsal zellikleri, plastik reine malzemesi ise elyafn yapsal btnln oluturmas iin birbirine balanmas, ykn elyaf arasnda dalmasn ve elyafn kimyasal etkilerden ve atmosfer artlarndan konulmasn salar. Dolaysyla kompozit malzeme, kendisini oluturan bileenlerden birinin tek bana sahip olamad zelliklere sahip olmaktadr. Kompozit malzeme, "matriks" olarak adlandrlan bir malzeme ierisine eitli glendirici malzemelerin katlmasyla hazrlanmaktadr. Matriks olarak eitli polimerice glendirici olaraksa ounlukla cam. karbon ya da polimer lifler, bazen de mika ve eitli toz seramikler kullanlmaktadr. Metaller ve seramiklerin "elastik modl" ile tanmlanan sertlik dereceleri, insan vcudundaki sert dokulara oranla 10-20 kat daha fazla olur. Ortopedik cerrahide karlalan en nemli problemlerden biri, kemikte metal ya da seramik implantn sertlik derecesinin birbirini tutmamasdr. Kemik ve implanta binen ykn paylalmas dorudan bu malzemelerin sertliiyle ilgilidir. mplantn sertlik derecesinin, temasta olduu dokularla ayn olacak ekilde ayarlanmas, kemikte oluacak deformasyonlar engeller. Kullanmdaki tm bu olumsuzluklar ortadan kaldrmak amacyla, liflerle glendirilmi polimerik malzemeler, yani polimer kompozitler alternatif olarak sunulmaktadr.

Bir biyokompozit malzeme vcut ierisinde veya temaz halinde olan biyomedikal uygulamalarda kullanlan kompozit malzemelerdir. Kompozitler, yksek dayanma ve dk elastik modlne sahip olduklarndan, zellikle ortopedik uygulamak iin ngrlmektedirler. Ayrca, kompozit malzemenin bileimi deitirilerek, implantn vcuttaki kullanm alanlarna gre mekanik ve fizyolojik artlara uyum salamas kolaylatrlabilmektedir. Aka grlmektedir ki, kompozit malzemeler, homojen malzemelere oranla, yapsal uyumluluun salanmas asndan avantajldrlar. Polimer kompozitlerin salayabilecei dier stnlkler, korozyona diren, metal yorgunluunun ve metal iyonlarnn salmnn grlmemesi ve krlganln azalmasdr. Metal iyonlar rnein nikel ve krom salm implant zayflatmaktan baka, alerjik reaksiyonlara da neden olmaktadr. Kompozitler, ortopedi ve di hekimlii uygulamalar dnda, yumuak doku implant olarak da kullanlmaktadrlar. Polimer kompozitler manyetik zellik tamadklarndan, manyetik rezonans (MRI) ve tomografi (CT) gibi modern tan sistemleriyle uyumludurlar. Metal alamlar ve seramikler radyo-opak olduklarndan X-nlar radyografisinde problem yaratrlar. Oysa ki kompozit malzemelerde radyo effaflk ayarlanabilmektedir. Hafif olular ve stn mekanik zellikler gz nne alndnda, kompozitler bu tr grntleme cihazlarnn yapsal bileenleri olarak son derece uygundurlar . Kompozit malzemeler matris veya glendiricinin durumuna gre snflandrlabilirler. Glendirici fazn durumuna gre snflandrma srekli fiberler, ksa veya kylm fiberler ve partikller ana balkta toplanr. Srekli fiberler boy/en oranlar 105ten daha byk olan fiberlere sahip kompozitlerdir. Ksa fiberlerin oran 5-200 arasndadr. Toz veya partiklerde bu oran 1-2 den daha dktr.

Morphology of basic composite inclusions, (a) particle, (b) fiber, (c) platelet.

Bu trn biyomedikal uygulamalar aada zetlenmitir.

Glendirici faza gre snflandrmann yannda kompozit malzemeler matrislere gre de snflandrlabilir. rnein monolitik metal, seramik ve polimerler matris materyalli olarak kullanlabilir. Bu tr kompozitleri metal matris kompozitler, seramik matris kompozitler ve polimer matris kompozitler olarak snflandrlr. Biyomedikal uygulamalarda kullanlan kompozit malzemelerin ou polimer matrisli kompozit malzemelerdir.

Dokular genel olarak sert ve yumuak dokular olmak zere iki gruba ayrlmaktadrlar. Sert dokulara rnek olarak kemik ve di, yumuak dokulara rnek olaraksa kan damarlar, deri ve balar verilebilir. Yapsal uyumluluk dnldnde, metaller ya da seramikler sert doku uygulamalar iin, polimerlerse yumuak doku uygulamalar iin seilebilir. Kompozitlerin biyomedikal uygulamalar her iki doku grubu iinde uyarlanabilir. Yanda verilen ekilde kullanlan kompozit malzemelerin ematik gsterimi verilmitir.

HAPEXTM
lk biyoseramik kompozit kemiin doal yapsn (hacimce %45 hidroksiapatit ve %55 kollajen) rnek alarak yaplmaya allm ve sentetik yolla elde edilen HA ile kollajen yerine polietilen kullanlmtr. Son rn herhangi bir yke maruz kalmayacak ve sadece kemik yapya analog tekil edecek ekilde retilmitir. Ancak ilerleyen almalar sayesinde HA/PE kompoziti ticari bir rn olarak kullanlmaya balanmtr. Yap KBB cerrahisinde zellikle orta kulak protezlerinde kullanmndan sonra yk tayan blgelere uygulanmaya balanm ve olumlu sonular elde edilmitir. Bu yapnn geliim srecine bakacak olursak; 1. Pilot lekli almalar (1979-1981): Malzeme HA orannn hacimce 0,1-0,6 olduu, HDPE-HA karm olarak retilmi ve HA'n hacim fraksiyonuna gre esneklik modlnn 1-8 GPa arasnda deitii grlmtr. 2. Laboratuar testleri (1981-1988): Tekrarlanan mekanik testler, HA katlmnn snrnn hacimce 0,4 ve krlma tokluunun kortikal kemikle kyaslanabilecek dzeyde olduu grlmtr. Ancak in vivo almalar hacimce 0,2 den daha az HA kullanmnn yapy inert hale getireceini gstermitir. Yapkan olmayan fibrz bir dokunun implant evreledii ve konak doku ile kimyasal olarak etkileime girmedii grlmtr. Sonuta HA'nin hacimce 0,20,4'lk fraksiyonu en uygun deer olarak ngrlmtr. 3. Klinik denemeler (1989-1993): Klinik denemelerde yapnn vcut ierisindeki uyumluluu aratrlmtr. Bu amala HA-PE kompoziti yk tamayan blgelere implante edilmi ve elli hastada uygulanan implant gayet iyi sonular vermitir . 4. Lisans hakknn kazanlmas (1994-1995): Malzeme Smith ve Nephew plc tarafndan kulak burun boaz uygulamalarnda kemik yerine kullanlabilen bir yap olarak lisanslanmtr. 5. Ticarilemesi (1995-...): HA-PE kompleksi HAPEXTM ismi ile ticari kimliine kavumutur .

Kemik plakalarnda kullanm Biyomedikal uygulamalrda kompozitlerin kullanmnda kemiin tamiri hedeflenmektedir. Kemik eitli yklere maruz kalr.Bu nedenle bir etki karsnda kolaylkla yaralanabilir. atlan bykl, yn, yaps ve yerine bal olarak ok eitli kemik kemik atlaklar vardr. Genellikle medikal cihazlarla atlak kemii tamamen iyileebilmesi iin sabitlenmesi gerekir. Bu ama iin yaygn ekilde kullanlan ekipmanlar kemik plakalardr. osteosnetez olarakta bilinen Kemik plakalar gelneksel olarak paslanmaz elik, Cr-Co ve Ti alamlarndan yaplmaktadr. Bunlarn tekrardan oradan karlmas yaplmas gereken ikinci ilemdir ki tamamen iyilemesi 1-2 yl gibi bir sre gerektirir. Ayrca metallerin sahip olduu yksek rijidite kemik atropisine neden olabilmektedir. Plaka ile sabitletirilen kemik dk gerilmeye uyum salar ve saha az youn , zayf olur. Bu atropiden dolay implant karldktan sonra kemiin tekrar krlmas mmkndr. Bu stres koruma etkisi olarak bilinen durum kemiin yeterli olmayan bir ekilde yklenmesinden kaynaklanmaktadr. Bu durum daha az rijit bir cismin kullanlmasyla stres koruma problemi azaltlabilir. Ancak dk sertlikte ki malzemeler dk yorulma dayanmna sahip olduundan kemiin iyileme srecinde ar yk evrimine maruz kalan cisimler deillerdir. Polimer esasl kompozit malzemeler istenen yksek mukavemet ve kemie yakn elastik zellikleri sunabilmekte ve bu amala kullanlabilmektedir. Bu tr malzemeler znmeyen, ksmen znebilen ve tamamen zlebilen olmak zere ana balkta toplanabilir.

ntramedular iviler
ntramedular (kemik ii) iviler uzun kemik atlaklarn sabitlemek iin kullanlrlar. Bunlar kemik ii bolluklarn ierisine sokularak vida veya srtnme ile pozisyonu sabitletirilir. Bu yerletirme ilemi ilik kanallarnn delinmesi gerekir ve ntriyent arterleri ile kan akn etkileyebilir. ivi yeterli mukavemete sahip olmal , hastann arln tayabilmeli, bu ii eilip bklmeden kan teminini tamamen bozmadan yapmaldr. Son donemlerde znmeyen kompozit iviler biyolojik olarak inert , iyi eilme mukavemeti ve kemie yakn elastik modulune sahip kompozit malzemeler dikkat ekmektedir. Bu gne kadar tamamen znebilen implantlar ine, ubuk ve vida formunda ok baarl bir ekilde kullanlmaktadr. Bu implantlarn nemli bir ksm hidroksi ya asitlerinden (PGA poliglokolik asit, PLA poli laktik asit ve kopolimerler gibi ) ynlendirilmi filamentlerle retilmektedir. Dk mekaniksel zelliklerinden dolay bu implantlarn kullanm smgerimsi kemiklerdeki dk stresli ortamlarla snrlandrlmtr. Bunlar dizde , ayakta bileklerde kk atlaklarda kullanlmaktadr. Bu implantlarn en nemli avantaj implantasyondan sonra znmesidir. Bu ekilde ikinci bir operasyona ihtiya duyulmamaktadr. Ancak baz aseptik iltihaplanmalarn olduu belirtilmektedir. Ameliyat sonras iyileme sresi yaklak olarak 3 ay dr.

Omurga ekipmanlar
Bel kemii 33 omurun stste yerlemesiyle oluan bal bir yapdr. Omurlar, ba ve kkrdak dokulardan oluan ( fibrokartilaj yap) omurlar ars disklerle ayrlmakta ve eklemsel kapsllerle ve ba dokularyla birletirilir. Spin bozukluklar doumdan gelen, yalanma , tr ve mekaniksel yklerden kaynaklanabilir. Bu bozukluklar olduunda alternatif tedavi spinal birletirme ve disk deiimi gibi tedavilerdir. Bu amala bioglas/PU kompozit materyali biyoaktif olmas ve kemie dorudan balanabilmesi zellikleriyle dikkat ekmektedir. Disk protezleri iin paslanmaz ellik, Co-Cr alamlar, PE, PU, PET/SR ve PET/hidroljel kompozitleri nerilmektedir. Ancak bunlarn uzun dnemli performanslar henz kabul grmemitir. Farkl kompozit maddeler (CF/PEEK, CF/PS) bu amala nerilmekte olup ideal bir omurga ekipman bulunmamaktadr.

Toplam kala implant (THR)


Eklemler vucudun veya baz ksmlarnn hareketini salarlar. THR insanlarda en yaygn kullanlan yapay eklemdir. rnein amerikada 150,000 den fazla THR kullanlmaktadr. Tipik bir THR de paslanmaz elik, Co-Cr ve Ti alamlar femoral kkte kullanlmaktadr. Acetabuluma ait cup genellikle UHMWPE den yaplr. Ksa sreli kullanmlarda bu malzeme yeterliyken uzun srete endie uyandrmaktadr. UHMWPE nin karbon fiberler veya UHMWPE fiberleriyle glendirilmesiyle anma direnci, sertlii, mukavemeti artrlmas nerilmektedir. Ancak yaplan almalar bunlarn olumlu etkilerinin olmad aksine olumsuz sonular literatrde belirtilmektedir. Metalik THR ok yaygn olarak kullanlmasna ramen femur kemii ile protezin sertlii arasndaki uyumazlk hala daha zlemeyen temel problemlerdir. Bunlar iddetli arlara , klinik baarszla ve tekrar operasyonlara neden olabilmektedir. %50 Ti ve Co-Cr alamnn stresi azaltt belirtilmektedir. Aratrmaclar CF/PS, CF/C kompozit kkler nerilmektedir. Raporlara gre konvensiyonel implantlardan daha hzl bir ekilde kemie balanam zelliine sahip kompozit malzemelerdir. Vucut ierisinde kararl olduklar znebilen bileenleri salglamad belirtilmektedir. Bu amala baz aratrmaclar tarafndan CF/epoxy kompoziti laminasyon yntemiyle retilmesi, rgl hibrit karbon- cam fiber ve epoxy reine kullanm, CF/PEEK kompozit malzemelerinin femura benzer mekaniksel davranlar gsterdii belirtilmektedir. Hayvan almlar CF/PEEK kompoziti kas dokularyla minumum cevap oluturduu belirtilmektedir.

Sentetik kemik graftlar kemik bozukluklarn doldurmak veya deitirmek amacyla kullanlmaktadr. Kemik graft malzemeleri yeterli dayanm ve sertlie sahip kemiklerle ba kurabilme yetenei olmaldr. PE yllardr kala ve dizlerde eklem implant olarak kullanmndan dolay biyouyumlu olduu dnlmektedir. Ancak onun sertlii ve dayanm kemikten ok daha dktr. Mekaniksel zelliklerinin gelitirlmesi amacyla PEne biyoaktif Hapartiklleri kullanlmaktadr. Ancak HA ile kemik arasndaki balanmann yava olmas kullanmn snrlamaktadr. HA tanecikleriyle kemik dokular arayzeyini gelitirmek iin aratrmaclar ksmen znebilen kompozitler gelitirmilerdir. Onlar PEG, PBT, PLLA, PHB, alginat ve jelatin gibi znebilen polimerle glendirmilerdir. Bun aratrmalar sonucunda byyen dokularla temasta olan daha aktif tanecikler kemik ierisinde biyomalzemenin daha iyi birleimiyle sonulanmtr. Malzeme kombinasyonunun geni aralna sahip kompozitler sertlik, mukavemet, bioparalanma ve biyoaktiflik gibi istenen farkl zelliklerle retilebilmektedir.

Dihekimliinde Kullanlan Kompozit Materyaller


Gnmzde, artan estetik ihtiyalara paralel olarak geliim gsteren kompozit rezili materyaller, dihekimliine birok yenilii de beraberlerinde getirmilerdir. Kompozit rezinler 1962 ylnda tantlm ve gnmze kadar nemli gelimeler gstermitir. Kompozit deiik yap ve zellie sahip en az iki materyalin belirgin fazlar oluturacak ekilde birletirilmesi ile elde edilen rndr. Burada ama. Kompoziti oluturan ksmlarn her birinin tek bana sahip olamayacaklar zellikleri salamaktr. Kompozit maddelerin iki ana eleman rezin faz ve kuvvetlendirici dolgu maddesidir. Rezinin ilemi dk sda kolayca sekil verilmesine olanak salamann yan sra ksa bir zaman diliminde polimerizasyonu da salamaktr. Dolgu maddesi ise sertlik, dayankllk ve dk s genleme katsays gibi faydalar salar. En sk kullanlan dolgu maddeleri kuvars, erimi silika. Alminosilikat, borosilikat ve camdr. Rezin iine ilave edilen dolgu partiklleri s genleme katsays, sertleme bzlmesi ve yzey sertlii zerine etkili olmaktadr.

Prostetik Kompozitlerin Avantajlar ve riskleri


- Sertlikleri mineye yakndr, kart dilerde anmaya neden olmazlar. - Elastisite modlleri yksektir, dolaysyla krlganlklar azdr. - norganik ieriin fazla olmas renk stabilitesini salar. - Anmaya direnlidirler, okluzal yz restorasyonlarnda kullanlabilirler. - Plak tutucu olmadklar ileri srlmektedir. - Metal altyapsz kullanlmak zere tasarlanmlardr, ancak gerektiinde metal altyap ile birlikte de kullanlabilirler. - Estetiktirler. - Uygulanmalar kolaydr. - Az iinde okluzal andrmalar yapldnda kolay polisajlanabilirler. - Az iinde tamirleri mmkndr. - Kompozit esasl yaptrclarla yksek ba oluturabilmektedirler.

Dental malzemelerin klinik geerlilik kazanmalar iin en nemli kriterlerden birisi biyolojik uyumlardr. Rezin esasl kompozit malzemeler, uzun dnemli alerjik ve toksik potansiyeli net bilinmeyen ok sayda organik bileen iermektedir. Anmaya bal olarak, potansiyel toksik maddeler olan doldurucu partikller. balatc ajanlar ve serbest radikaller aa kmaktadr. Reaksiyona girmemi metakrilat gruplarnn malzemenin toplan hacminin %30 - 50'sini oluturduu ve alerjik/toksik reaksiyonlara neden olduu yaplan almalarla belirlenmitir. Kompozit rezin malzemeler, oral mukoza ve dudaklarda dem ve vezikller oluumlar, lezyonlu ve lezyonsuz dermatolojik reaksiyonlar gibi lokal klinik durumlardan sorumlu olabilmektedirler.

Prostetik soketler
Ampute (organlar alnm) insanlarn hareketlerini desteklemek iin yapay organlar metalik veya tahta materyallerden retilebilmektedir. Bu malzemelerin arlklar, korozyon ve neme dayankllklar kullanmlarn snrlandrmaktadr. Tipik bir yapay ayak ekildende grld gibi soket, shaft ve ayak olmak zere ksmdan olumaktadr. her bir ampute iin ayr retilen Soketler protezin en nemli ksmn oluturmaktadr. Soketler plastik bir kalp zerine rlm bir ka tabakann sarlmasyla oluturulmaktadr. Bunlar karbon veya cam fiberlerin reinelerle birlikte kullanlmasyla retilebilir. rlerek glendirilmi soketler salam esnek ve hastalar iin daha konforl rnlerdir.

Tendom / ba dokular, Damar graftlar


Tendomlar ve ba dokular eklem kemiklerini tutar ve onlarn hareketlerini salarlar. Bu dokular esasenelastin ve mucopolisakkaritlerden ibaret ortam ierisinde kollajen sral demetlerinden olumu kompozit malzemelerdir. Tendom/ba dokularnn onarlmas iin UHMWPE,PP,PET,PTFE,PU Kevlar 49, karbon, rlm veya multiflamentli yapda glendirilmi kollajen denenmitir. u ana kadar ki sentetik protezlerle yaplan klinik uygulamalar baarszlkla sonulanmtr. Bu sentetik materyallerde karlalan problemler kemie balanma zorluu, anma, ve protezin ypranmasdr. Ayrca anma sonucu oluan partikllerin oluturduu problemlerde mevcuttur. Taneciklerin tanm azaltmak ve ilenme kolayl salamak amacyla SR, PHEMA ve PLA gibi polimerlerle kaplanma yoluna gidilmitir. nerilen malzemelerden bazlar kvrlm Kevlar -49 ieren PMA veya PEA gibi esnek polimerler, PHEMA ierisine heliks yapda PET fiberlerinden oluan malzemelerin yeterli statik ve dinamik zelliklere sahip olduudur.Hala daha uzun zamanl kullanma uygun yeterli davrana sahip ideal bir sentetik materyalin aratrlmaktadr. Arterler elastin ve kollajen fiberler, przl kaslar ve endotelium ieren ok tabakal yaplardr. Damarlar anizotropik zelliklte olup ilerinde ynlenmi gizli lifler iermektedirler. Vaskuler graftlar kardiovaskler sistemede tkanm ksmlarda kullanlrlar. Vaskler greftlerin baarl kullanmlar i boluk aplar 5mm yi aan damarlar iin baaryla uygulanmaktadr. En yaygn kullanlan greftler dokuma yada rg PETin PU veya PTFE boroz duvarlarna sktrlmasyla elde edilmitir. Bu greftlerin en nemli zellikleri prozitesidir. Uygun porzite dokularn gelimesini ve greftin doku tarafndan kabulunu salar. Ar prz olmas ise kann szmasna neden olur. Konvensiyonel vaskler greftler anizotrop olmayan sert yapya sahiptirler. nerilen baz materyallerden biri Likra tip poliretan fiber ieren PELA (lA ve PEG kopolimerin) ile pellathan tip poliretan karm olan kompozit materyaldir. u anda kompozit greftler hala daha kliniksel aratrma aamasnda olup kullanlmamaktadrlar.

Kompozitlerin retimi
Literatrde ok sayda retim metodu verilmektedir. Bu metotlarn ou kompozitlerin spesifik trlerine uygulanabilirler ve bazlar bir kzm termoplastik geri kalanlar da termosetler iin uygun yntemlerdir. Bunlardan bazlar toz veya ksa lifler iin verilmiken baz yntemlerde uzun lifli yaplar iin uygundur. Burada ok yaygn kullanlan birka ynteme deinelim.

Sarmal flament

Sarmal flament prosesi dk viskoziteli reine banyosunda emdirilmi fiber iplikleri srekli olarak dnen ve hareketsi bir mil zerinde geirilmesiyle elde edilir. Tabakalar istenilen kalnlkta materyal elde edilinceye kadar sabit veya deien alarda sarlr. Daha sonra krutulur. Bu retim ekli tp silindir eklindeki materyallerin retimi iin en uygun metottur. Burada liflerin yneltilmeleri iyi bir ekilde kontrol edilebilmeinden dolay %65e kadar yksek fiber ieren yaplar retilebilmektedir.

Pultruzyon-profil ekme
Bir ok kompozit materyal profil ekme yontemiyle retilebilmektedir. Proseste glendirici termoset sv reine banyosundan ekilir ve srekli bir ksmda stlm kalptan geer. Lifler banyodan geerken reinelerle doyurulmu olur. Kalpta sabit kesit alanna sahip rn oluturur. Istlm kalp termoset reinenin kurumasn salar ve eklin kesit alann belirler. Bu proseste termoplastik kompozitlerde retilebilir. Burada soutucu bir kalp eilk eder sisteme.

Ekstruzyon
Ekstrksiyoz makinesi temelde stlm bir kovan ierisinde dnen bir vidadan olumaktadr. Kovann k bir kalp birletirilmitir. Bu kalp boluu komponentin istenen kesit geometrisine dayanmaktadr. Besleme matris ve glendirici fiberler kartrlmtr. Kovann sonunda bir huniden pelet yapsnda beslenir. Kartrlan besleme plastikletirmek iin stlr ve kalptan geirilir. Ekstrude edilen rn soutulur ve istenilen boyuta kesilir. Bu proses uniform kesit alanna sahip toz ve ya ksa lifli glendiricililerle snrldr. Yatrm maliyeti yksektir. Tipik glendirici ierii hacimce %10-30 arasndadr.

Enjeksiyonla kalplama
Enjeksiyonla kalplamada polimer matris ve glendirici ieren besleme kontrollu bir scaklkta silindirik bir kovanda plastiklletirme amacyla stlr. Kovann iersinde dnen vidalar yardmyla malzeme bir nozul yardmyla kalptaki dzenleyici,datc kaplar ve boluklardan geer. Polimerin katlatrlmas veya apraz balanmasna bal olarak kalp alr ve enjekte edilen ksmdan alnr. Bu proses ok yaygn bir ekilde termoplastik kompozitlerin retiminde ve daha az yaygnlkta termoset kompozitlerin retiminde kullanlr . Kovan ierisinde sert bir ekilde dnen vida glendiricinin uzunluunda azalmalara neden olur. Bylece bu proses toz yada ksa glendiricilerle snrldr ve hacimsel olarak %10 ile 30 aralnda glendirici ierir. Ancak bu proses yardmyla kompleks ksmlar ok hassas bir ekilde yn retimiyle gerekletirlebilir.

Sktrarak kalplama
Bu proses (prepregs) tabaka kalplama bileeni (SMC), yn kalplama bileeni (BMC) veya dolak yn cam glendiricili termoplastik (GMT) gibi nceden emdirilmi kompozitlerin yapmnda yaygn bir ekilde kullanlmaktadr. Buada erkek vedii kalplar kullanlarak yaplr. nceden tartlm malzeme kalp ierisine yerletirilir, kalp kapatldktan sonra uygun scaklk ve basn yardmyla scak pres uygulanr. Uygulanan basn ve scaklk malzemeyi kalp boluklarna dolmak iin zorlar bylece polimerizasyon (yada apraz balanma) kolaylatrlr kompozit malzeme salamlatrlr. Prepregler ksa ve rastgele dalm fiberlri ierir ve kolayca kalp ierisine akar. Bu proseste elde edilen kompozit malzemeler kalplarla snrlandrlr. Bu yntemle basit ekilli malzemelr ve dz laminatlarn yapmnda yaygn bir ekilde kullanlr. Basnla kalplama hem termoset hemde termoplastik kompozitlerin retiminine uygun bir yntemdir.

You might also like