SUNU

lkemizde Tanzimat Dnemi ile birlikte hz kazanan ve gnmzde de devam etmekte olan Bat Kltrne ynelme sreci sonunda, Batdan sadece bilimsel, teknik ve kltrel unsurlar almadk, byk bir yanllk yaparak batllarn dnya grn ve tarih ve gelime tezlerini de aynen aldk. Bu balamda lkemizde yaygn ve hatta tartmasz bir ekilde kabul edilen grler arasnda slam uygarlnn bat uygarl karsndaki ezel malubiyeti ve batnn bugnk seviyeye ulamasnda Latin ve Yunan kltrnn temel yapc olduu gr ilk sralarda yer almaktadr. Ancak slam bilim ve kltr tarihi zerinde yaplan bilimsel ve objektif incelemeler bu grleri temelinden sarsmaktadr. slam Bilim ve Kltr tarihi aratrmalarnn dnyadaki en nemli isimlerinden olan Prof. Dr. Fuat SEZGN, modern dnyann oluumunda slam alimlerinin byk emei olduunu sylemektedir. Modern bilimlerin ortaya k realitesini izah etmeye altnz zaman, slam kltr dnyasnn bilim dnyasnda yaratc bir yeri olduunu grrsnz diyen Prof Dr Fuat Sezgin, Mslmanlar yanl dnce ve kompleksten kurtarmak lazm. Mslmanlarn kimya, fizik, fizik, tp, sosyoloji ve tarih alannda ortaya koyduklarn kimse bilmiyor diyor ve ekliyor : Bundan dolay modern tarihi yeniden yazlmal. Herkes slami ilimlerin dnyaya kazandrdklarn bilmeli. Projemizin temeli, dnyaca nl deerli bilim adam Prof. Dr. Fuat Sezginin bu dnceleri ve onun yol gstericilii nda slam alimlerinin dnya bilim tarihi iindeki yerini ortaya koymak ve btn dnyaya anlatmaktr.

AMA
Prof.Dr.Sezgin, slam bilginlerinin bilimsel bulularna dair u rnekleri veriyor: Sins: Arapa"daki cib terimi, Latinceye cep manasna gelen sins olarak tercme edildi. Kimya: Cabir Bin Hayyan, kantitatif ve kalitatif prensiplere dayanan bir bilim olarak kimyay kurdu. Bat, Hayyan"n kurduu seviyeye 900 ila bin sene sonra ulat. Cabir ayn zamanda btn insani duygularn matematiksel olarak llebileceine inanyor, bunu da ilm"l mizan olarak adlandryordu. lk rasathane: Bugnk anlamyla ilk uzay gzlemevi Halife Memun zamannda (Miladi 9. asrda) Badat ve am"da birer adet olmak zere kuruldu. Ekvatorun uzunluu: Yine Halife Memun zamannda ekvatorun uzunluu ilk defa bugn de bildiimiz ekliyle 40 bin kilometre olarak lld. lk dnya haritas: Halife Memun dneminde 70 bilginden oluan bir heyet Batlamyosunkinden fark olmayan enlem ve boylamlar, karalar ve denizlere doru bir dnya haritas izdi. Matematik: 950 ylnda Ebu Cafer el Hazin adl matematiki ve astronom parabol konstrksiyonu kullanmak suretiyle nc dereceden bir denklemi zd. 11. asrn ilk yarsnda bnl Heytem bir optik problemini drdnc dereceden bir denklemle zd. Kk bir yanllkla Latinceye de evrilen problem Avrupallar "Problema Alhazeni" ad altnda 13. asrdan 19. asra kadar uratrd. Avrupallar bnl Heytem"in zmn ancak 19. yzylda kavrayabildi. 11. asrn sonlarnda mer Hayyam"n nc dereceden denklemleri sisteme balayan kitabnn benzeri, Avrupada 17. asrda Rene Descartes, Frans Van Schoooten ve Edmund Halley tarafndan yazlabildi. Avrupal matematik tarihisi Johannes Tropfke, Descarteslerin yeni bulduklarn zannettikleri konular Hayyamn ok nceden yazdn, aradan geen zamanda Avrupallarn bouna aba gsterdiini yazd.

Astronomi: 9. asrda Gne'le Dnya'nn yllk en uzak mesafesinin sabit olmayp deiken olduunu fark eden Mslmanlar, yrngedeki ilerlemenin 12.09 saniye olduunu saptad. Gnmzde bu deer 11.46 saniye olarak biliniyor. Avrupada Jahonn Kepler, 17. yzylda henz Mslmanlarn kitaplarnda grd bu sonuca nasl ulatklarn anlayabilmek iin ada bilimadamlaryla yazyordu. Tahrandaki rasathanede 10 asrda tespit edilen Dnya'nn ekseninin srekli azald bilgisine Avrupallar ancak 19. asrda gk mekanii bilimiyle ulaabildi. slam astronomi bilginlerinin kitaplarnn tercmesinin Kopernike ulatn bugnk nesiller bundan henz yarm asr nce renebildi. Trigonometri: 15. asrda yaayan Alman Johannes Regiomontanusun adn tayan trigonometri ilminin kurucusunun, 13. asrda yaayan Nasirddin et Tusi olduunu yine Alman matematik tarihisi Anton von Braunmhl ortaya kard. Corafya: El Biruni 11. asrda dnyann enlem ve boylam derecelerini 6 ile 40 dakika arasnda deien kk yanllklarla hesaplad. Bu kk yanllklar ancak 20. asrda dzeltilebildi. Engin denizlerde koordinat hesaplama yntemini Mslmanlar 15. asrda yapabilirken Bat bunu 20. asrda renebildi. Tp: 11. asrda Tunuslu bir tacir olarak talyaya giden, sonradan Constantinus Africanus adn alan kii, Monte Cassino Manastrna kapand. Bu zat Tunusa gidip 3 yl sonra slam bilginlerine ait 25 tp kitabyla Salernoya dnmt. Monte Cassino Manastrna kapandktan sonra kitaplar Latinceye tercme ettirdi. O kitaplar ya kendi veya eski Yunan otoritelerinin adyla yaynland. talya, slam medeniyeti ve biliminin Avrupa"ya aktarlmasnda bir istasyon grevi grd.

Sezginin anlattklarna gre dnya bilimler tarihi yeniden yazlmal. nk yanl yazlm. Avrupallar; Sicilya ve Endlste tercme edilen slam bilginlerinin eserlerini kaynak gstermeden intihal etmiler. Bu yzden bugn Bat uygarlk ve biliminin temeli aradaki slam bilimi atlanarak ondan nceki yksek medeniyet olan Yunanllara izafe ediliyor. Halbuki Yunanllar ile Avrupa bilimi arasndaki dnemde bilimde dier medeniyetlerle kyaslandnda en hzl ekilde bilimsel ilerleme dnemi mevcut ve bu slam dnyasna ait. Mslmanlar dnya sahnesine ktklar ilk on yldan itibaren dier medeniyetlerde grlmedik bir hzla bilimsel gelimelere katkda bulundu. Bugn bilinenin aksine ou modern bilimin kuruluu bundan yz, iki yzyl ncesine deil, 9 ile 16. yzyllarda yaam slam bilginlerine dayanyor. Portekizlilere mal edilen modern denizcilik bilimi iin Sezgin, "Yzde yz slam bilginlerine ait. Bundan hi pheniz olmasn. Modern denizcilik slam dnyasnn bir mal. slam dnyasnn bir baars" diyor ve unlar anlatyor: "Pusulay iptidai bir cisim olarak inlilerden renip aldlar. Denizcilik biliminin iki temel prensibi vardr: Biri engin denizde byk mesafeleri lebilmek. kincisi bulunduunuz noktay tespit edebilmek. Bu ikisi Avrupa"da ancak 20. yzyln ilk yarsnda mmkn olabildi. Mslmanlar 15. yzylda denizcilik ilminin bu iki temelini kurmulard. Afrika ile Sumatra arasndaki mesafeyi 20 ila 30 kilometre bir hata ile lebilmilerdi. Bunun da tesinde ok mhim olan bu ller sayesinde Mslmanlar enlem boylam derecelerini gsteren ve bunlara dayanan dnyann ilk haritalarn izdiler. Bugn kk tashihler dnda bu lm ve haritalarn doru olduunu gryoruz. Onlar kuzey ve dou lmlerini, kuzey ve gney lmlerini ve en zoru da ekvatora paralel lleri yapabiliyorlard. Avrupallar Mslmanlardan ilk iki lm rendi. Ancak trigonometri bilgileri yeterli olmad iin ekvatora paralel lmlerin nasl yapldn bir trl anlayamadlar.

Portekizliler esasnda hibir eyi kefetmediler. slam haritalar 15. asrn balarnda onlara ulamt. Bunu kendi tarih kitaplarndan karyoruz. Hint Okyanusu kylarnda ok miktarda altn, hal ve baharat olduunu biliyorlard. Baharat etlerin kokmamasn saladndan Avrupa iin mhimdi. Hint Okyanusu"na denizden ulamaya alyorlard. Ama Portekizlilerden evvel bu yol Mslmanlar tarafndan kullanlyordu. Portekizlilerin modern denizcilik biliminin kurucusu olduu bilgisinin yanlln ispat ettim. Onu slam limleri Tarihi"nin 11. cildinde bulabilirsiniz. Mslmanlar Afrika"nn gneyindeki yolu kullanarak 9. yzylda in ile ticaret yapyorlard. Hint Okyanusu 15. asrda Mslmanlarn elinde bir slam gl gibiydi. Hindistan ve Java, Mslmanlarn elindeydi. Ummanl denizciler bn-i Macit ve Sleyman el Mehri 15. asrn matematikten astronomiye her ilmi bilen filozof iki denizcisiydi."
Peki, Bat'nn slam gelmesinin nedeni ne? dnyasndaki bilimi grmezlikten

slamiyet ortaya knn 2. yzylnda spanya'ya (Endls) ayak bast. slamiyet spanya'ya ayak basmasyla kendi kaderini izdi. Yeni bir dinin temsilcisi olarak oraya gitti. nsanlar ilmiyle dehete drd. Orada yaayan Hristiyan ve Yahudileri etkiledi. slam oraya girmesiyle onlarn uur sahalarna girmiti. Bu onlar uyandrd ve Hal seferlerine itti. Bir krdm eklinde olsa da, papazlar, Mslman alimlerin kitaplarn Latince'ye tercme ederek bilimsel gelimenin ilk admlarn atyorlard. Yahudiler arlkta olmak zere, tercmeyi papazlar yapyordu. nk Avrupa'da baka okuma yazma bilen yok gibiydi. Bu arada, Bat bilimini sanldnn aksine din adamlarna borlu. Avrupallar; Sicilya ve Endls'te tercme edilen slam bilginlerinin eserlerini kaynak gstermeden intihal ediyorlard. Eserlerin isimlerini deitiriyorlard. Bu yzden Bat uygarlk ve biliminin temeli aradaki slam bilimi atlanarak ondan nceki yksek medeniyet olan Yunanllara izafe ediliyor. rnein 13. yzylda yaayan Raymondus Lullus adndaki papaz, az Arapa bilmesine ramen, Avrupa'da Arapa eitim veren veren merkezler kuruyor ve Mslmanlar kendi silahlar ile vuralm diyordu. Kitaplar yazyor ve byk bir alim olarak geiniyordu. Fakat, bundan 50 yl nce ortaya kt ki, bu adamn 70'e yakn eserinin hepsinin Arapalar vard. Yani bunlarn hepsi Arapa'dan tercme edilmiti.

Bu bilimsel gereklerin gnyzne karlmasnda en nemli rol stlenen Prof. Dr. Fuat Sezginin bu esiz abalarna katkda bulunmak ve slam medeniyetinin dnya bilim tarihi iindeki roln gstererek, slamiyet hakkndaki haksz ve mesnetsiz nyarglar ykmaya almak en byk hedefimizdir. Bu belgesel yapmla birlikte, tarih boyunca ve zellikle son dnemlerde slamiyeti gericilikle yarglayan ve kendi toplumumuz iinde dahi bu yanl yargy kabul edilebilir bir kanaat haline dntren kastl abalara en byk darbe vurulacaktr. Bu sayede, Prof.Dr. Fuat Sezginin kaleme ald son eser olan slamda Bilim ve Teknik adl yapt iin takdirlerini bildiren Alman Babakan Gerhard Schrderin iki kltr dnyasn birbirinden ayran kesimlerin karsnda mcadele edebilmemiz iin bize en byk destei verdiniz szne atfla kltrler aras diyalog iin de byk bir adm atlm olacaktr. Ayrca Trkiye gibi nfusunun byk bir kesimi genlerden oluan bir toplumda, siyasal olduu kadar, bilimsel tarihi gereklerin de iyi bilinmesi ve doru deerlendirilmesi, hem bugn hem de gelecein yap talarnn yerine oturmas bakmndan son derece nemlidir.

ERK
Gnmzn dnya bilim tarihi anlaynda, Batnn, karanlk bir Orta a dneminden sonra eski Yunan uygarlnda yatan kkenlerinin ayrmna vararak, Rnesans, Aydnlanma ve Bilim Devrimi gibi almlar kapsayan bir sre zerinden amzn kendisiyle zdeleen uygarln ve bilimini gelitirdii gr genel bir kabul grmektedir. Eski a ile Yakn alar arasndaki yaklak 1000 yllk boluk bu balamda yeterince irdelenmemekte, Bat biliminin bir yerde eski Yunan uygarlnn kllerinden yeniden doarak gelime srecine girmi olduu dncesi bir ak gerek olarak yalnzca Bat dnyasnda deil onun dnda kalan corafyada da yaygn biimde benimsenmektedir. Bilim tarihinin bu yazm biimi, 19. yzyl ortalarndan balayarak, gene Bat kltr evresindeki bir avu bilim insannn Orta a slam dnyasnn doa bilimleri alanndaki eserleri zerinde yrttkleri almalarn sonularnn nda sorgulanmaya balanmtr. Bu nc bilim tarihilerinin balatt gelenein gnmzdeki sekin temsilcisi Prof. Dr. Fuat Sezgin bu konuda yaam boyu srdrd kkl aratrmalarla Orta an, Batnn gznden kam olan ve byk lde slam bilimiyle zdeleen, bilimsel baarlarn ve bu dnem aratrmalarnn zgnln ortaya koymaya almaktadr. Fuat Sezgin, bunun tesinde, Frankfurt niversitesi'ndeki Enstits bnyesinde eski yazma eserlerde betimlenen alet ve cihazlarn yeni yapm rneklerini reterek, 9.-16. yzyllar arasndaki dnemde slam corafyasndan kaynaklanan bilimsel katklarn yer ald bir mze yaratmtr. slam bilimine ilikin bilgi eksikliklerinin ve bu eksikliklerden kaynaklanan nyarglarn dzeltilmesi balamnda bilim tarihi asndan byk nem tayan bu mzede sergilenen nesnelerin tantlmas amacyla F. Sezgin tarafndan ayrca be ciltlik " Wissenschaft und Technik im Islam" balkl bir katalog kaleme alnmtr. Bu eser, ierii ve irdeledii dncelerle Bat odakl bilim tarihi yazmnn eletirel bir zmlemesini yapmakta, slam ve Orta a bilimine yeni bir bak as sunarak slam biliminin eski Yunan, ayrca Hint, Bizans ve ran dnemlerinden devrald bilimsel miras korumak ve yaymakla yetinmeyip, onu, ekledii zgn eserlerle ileri gtrm olduu deerlendirmesini yapmaktadr.

Sezgin, bu deerlendirmelerden hareketle, bilimsel gelimeleri ara duraan dnemleri izleyen sramalarla gerekleen bir sre yerine, sregelen btnleik bir evrilme sreci olarak yorumlamaktadr. Buna gre. slam biliminin kendisinin snmlenme srecine girdii dnemde devrettii miras onu izleyen Bat bilimine feyz ve mesnet oluturmutur. Fuat Sezgin'in bilim tarihine yeni bir boyut getiren eser ve grleri gnmz slam dnyas iin ayr bir nem tamakta, bu kltr evresine unutmu olduu bilimsel gemiini anmsatmak, yitirmi olduu gzlenen belleini yeniden kazandrarak, bilimsel aratrma evkini uyandrmak ve ona zgven alamak gibi tarihi bir grevi yerine getirmektedir. Yukarda zikredilen temel dnceler nda, gerekletireceimiz belgesel yapmn ierii, Mslman bilim adamlarnn ortaya koyduklar eserler balamnda evrensel bilime yapt katklarn bilimsel temellere dayal ve objektif olarak anlatlmas eklinde zetlenebilir. Bu belgesel yapmn, lkemiz insanlarna kendi kltrel gemilerini tanmalar ynnde ok deerli katklar salayacana, slam dncesini gericilikle bir tutan evrelere en gzel cevabn bu ekilde verileceine inanlmaktadr. Program 30-35 er dakikalk alt blm halinde gerekletirilecektir. Programn birinci blmnde; Bilimin ilerleme aamalar ve Mslman bilim insanlarnn yaptklar icat ve keiflerle bilimin ilerlemesine saladklar katklar hakknda genel bilgiler verilecektir. kinci blmde; astronomi ve corafya nc blmde; denizcilik, saatler ve optik Drdnc blmde; geometri ve mimari Beinci blmde; tp, fizik ve kimya Altnc blmde; mimari, sava teknii alanlarndaki keif ve icatlar anlatlacaktr.

YAPIM TEKNKLER
1. 2. 3. 4. Yapm Belgesel Teknii ile gerekletirilecektir. Profesyonel digital ekim ve non-linear editing sistemleri kullanlacaktr. Tannm bir tiyatro gerekletirecektir. oyuncusu programn sunularn

stanbul ve Frankfurttaki mzelerde ekimler gerekletirilecek ve burada sergilenen eserler konu ieriine uygun olarak sunucu tarafndan tantlacaktr. Gerekli grlen ve grsel materyal sknts ekilen konularda animasyon teknii ile anlatm salanacaktr. erie uygun olarak rprtajlar gerekletirilecek, bilimsel yaynlara yer verilecektir. Grsel zenginlii artrmak amacyla hem ekim hem de montaj aamasnda zel efekt ekipmanlar kullanlacaktr. Anlatm zgn olarak yaptrlacak mzikle desteklenecektir Gerekletirilecek olan yapm yerli yayn kurulularnda yaynlanabilecei gibi sonraki aamalarda farkl dillerde seslendirilerek yabanc yayn kurulularnda da gsterilebilecektir.

5. 6. 7. 8. 9.

BTE
TEKNK MALZEME Kamera : 63 gn x 250 YTL Jimmyjib : 63 gn x 400 YTL Geni A : 63 gn x 150 YTL Kaset : 126 adet x 60 YTL Ik : 63 gn x 400 YTL : : : : : 15.750 YTL 25.200 YTL 9.450 YTL 7.560 YTL 25.200 YTL

TEKNK EKP Danman Metin Yazar Sunucu Ynetmen Ynetmen Yardmcs Kameraman Kamera Asistan Jimyjib Operatr Jimyjib Asistan Ik efi Ik Asistan Asistan
MONTAJ VE SESLENDRME Video Kurgu Video Animasyon Mzik + Telif PROJE TELF PRODKSYON GDERLER (Yurtii-Yurtd Ulam, Konaklama, Yeme-me ve Sair Giderler) NGRLMEYEN GDERLER ARA TOPLAM AJANS HZMET PAYI (% 20) GENEL TOPLAM (KDV Hari)

: : : : : : : : : : : :

20.000 YTL 8.000 YTL 90.000 YTL 30.000 YTL 6.000 YTL 7.500 YTL 3.000 YTL 9.500 YTL 3.000 YTL 4.250 YTL 3.000 YTL 2.000 YTL

: : : :

18.000 YTL 26.000 YTL 12.000 YTL 125.000 YTL

:
: : : :

265.000 YTL
35.000 YTL 750.410 YTL 150.082 YTL 900.492 YTL