ARTICLE: 1089

Journal of Forensic Medicine, 2003; 17 (1): 1-10. Adli Tp Dergisi, 2003; 17 (1). 1-10.

Original Article / Orijinal Makale

[The identification of amylase recovered from retains of saliva by dermal swabbing] Tkrk kalntlarndan cilt srnt yntemi ile amilaz tespiti
Yldz Gunay*, Yavuz M Fatih* and **, Asirdizer Mahmut**, Yavuz M Sunay***.
(*) Institute of Forensic Sciences and Legal Medicine, Istanbul University, Cerrahpasa, Istanbul, Turkey. (**) Justice Ministry, Council of Forensic Medicine, Cerrahpasa, Istanbul, Turkey. (***) Department of Forensic Medicine, Medical Faculty, Suleyman Demirel University, Isparta, Turkey.

Abstract
As there is a significant increase in sexual assault and physical violence cases, it has great importance to collect evidence to define the action. In this study, a colorimetric method for quantitative determination of amylase from saliva retains becoming as a result of bites, love kisses or forced oral penetration is presented. The analysis was performed on lesions of bite and love kiss on skin in varying periods ranging 1 to 72 hours. The method revealed that amylase could be quantitatively detected up to 72 nd hour after contamination. As a result, it is concluded that, colorimetric detection of amylase is a cheap and reliable method, which can be used in defining the lesions and also the action in sexual assault and physical violence cases.

zet
Gnmzde cinsel saldr olgularnn ve messir fiillerin saysnda nemli bir art bulunmaktadr. Bu tr saldr olgularnda, eylemin tanmlanmasnda gerekli delillerin toplanmas nem tar. Bu almada, saldrgan tarafndan cilt zerinde oluturulmu srk yaralar ya da ak pc gibi lezyonlar evresinde veya saldr olaynda kar koyua bal olarak sankta oluabilecek srk izleri etrafnda ya da zorla oral seks iddialar bulunduunda, tkrk kalntlarnn tespitinde kullanlabilecek amilaz tayinine ait bir kolorimetrik bir yntem tantlmtr. almada, cilt zerinde oluturulan srk ve ak pc lezyonlarnda 1 ila 72. saatler arasnda deien srelerde amilaz tayini yaplm ve cilt zerinde amilaz aktivitesinin 72 saate kadar kalabildii saptanmtr. Kolorimetrik amilaz tespitinin, cinsel saldrlar, ocuk istismar ve messir fiillerde lezyonun ve eylemin tanmlanmasnda kullanlabilecek ekonomik ve gvenilir bir yntem olabilecek nitelikte olduu grne varlmtr.

Ke ywords:
Amylase, saliva retains, colorimetric method, sexual assault.

Anahtar Ke lime le r:
Amilaz tayini, tkrk, kolorimetrik yntem, cinsel saldr.

1. Giri Gerek etkili eylemlerde, gerekse cinsel sularda saldrgan tarafndan cilt zerinde oluturulmu srk veya ak pc gibi lezyonlar veya bir cinsel saldr olaynda zorlamalar veya oral seks iddialarnda sz konusu blgelerdeki tkrk kalntlarnn tespiti olayn ortaya kartlmasn nemli lde salayabilir.
1

Gnmzde gerek cinsel saldr olgularnn, gerekse etkili eylemlerin saysnda nemli bir art bulunduu belirtilmekte olup; lkemizde cinsel sularla ilgili kesin istatistiklere ulalamamakla birlikte Amerika Birleik Devletlerinde tm iddet sularnn %5.5 ini cinsel saldr sularnn oluturduu bildirilmektedir (1-3). Cinsel sularn bu kadar belirgin artna karn, yine Amerika Birleik Devletlerinde yaplan bir

COPYRIGHTS DEPARTMENT OF FORENSIC MEDICINE, MEDICAL SCHOOL.OF CELAL BAYAR UNIVERSITY. MANISATURKEY e-mail: cbuadlitipabd@yahoo.com web: http://cbuadlitip.tripod.com

ARTICLE: 1089
baka almada, cinsel saldr olaylarnda faillerin yakalanma oran %3.5 olduu ve ancak cinsel saldr merkezlerinin bulunduu yerleim alanlarnda bu orann %69 olarak gerekleebildii kaydedilmitir (4). lkemizde yaplan bir almada ise cinsel sulardan dolay sank konumundaki kiilerin %29.61 inin mahkemelerde delil elde edilemedii iin beraat ettikleri belirtilmektedir (5). Cinsel sularda sann yakalanabilmesi ve mahkeme aamasnda sululuunun kantlanabilmesi, cinsel su madurlarnn zamannda ve zenli olarak yaplacak muayeneleri ve yine madurun elbiseleri ve vcudundaki delillerin toplanmas vazgeilmez bir gerekliliktir. Cinsel sua maruz kald iddia edilen bir kiinin vcudunda belirlenebilecek en nemli delil, sperm ve seminal sv (semen) dr. Vaginal svda spermatazoalarn gsterimi ve semen saptanmas ve yine semende genetik ve enzimatik tayinlerin sonucu olayn belirlenmesinde en deerli bulgulardan biridir ve bu ynde her geen gn yeni bilgilere ulalabilmektedir (1,2,6,7). Ancak cinsel saldr madurunun zerinde semen kalntlarna rastlamak mmkn olamayabilir. Bu durumlarda saldrgann cilt zerinde oluturulmu olabilecei ya da saldrya urayan kiinin kendini savunma amal olarak sank zerinde brakaca srk izlerinin direkt, radyolojik veya dijital ekillendirme metotlar ile incelenmesi, delil tespitinde deerlidir Yine, cinsel sularda, saldrgan tarafndan cilt zerinde oluturulmu srk yaralar yada ak pc gibi lezyonlar evresinde veya cinsel saldr olaynda kar koyua bal olarak sankta oluabilecek srk izleri etrafnda yada oral seks iddialar bulunduunda, tkrk kalntlarnn tespiti olayn aydnlatlmasn nemli lde salayabilir (8-10). Tkrk, renksiz,opak, younluu 1003-1009 olan, dk salglama oranlarnda hipotonik, yksek salglanma oranlarnda izotonik, viskozitesi 19-35 arasnda , pH ortalama 6.4-6.9 arasnda olan bir svdr. Genel olarak %99.3-%99.7 si su,kalan ksm organik (amilaz, mukus, maltaz, sodyum ve potasyum rodanr, glikoprotein, mukopolisakkarit) ve inorganik (sodyum, potasyum, kalsiyum, klor, bikarbonat, kalsiyum karbonat, slfat, asit ve alkalen fosfatlar, karbondioksit, oksijen, azot ve ermi amonyak) maddelerden oluur. Ek olarak, az miktarda genelde IgA olmak zere globlin, submandibular bezin salgsnda kan gruplarna ait faktrler, submandibular ve parotis bezleri salglarnda lizozim bulunur. Bukkal mukoza zerinde yaylm ok sayda kk bezler olmakla birlikte tkrk temel olarak ift bezden salglanr. Parotis bunlarn en by olup serz salgsnda, mkz bezlerin drt kat kadar amilaz
2 COPYRIGHTS DEPARTMENT OF FORENSIC MEDICINE, MEDICAL SCHOOL.OF CELAL BAYAR UNIVERSITY. MANISATURKEY e-mail: cbuadlitipabd@yahoo.com web: http://cbuadlitip.tripod.com

bulunur. Glandula submandibularis mikst tip olmasna karn daha fazla serz salgs bulunan bir bezdir ve salglad msin D- glikozit balaryla serin yada treonin ile balanarak kan grubu faktrlerini oluturur. Glandula sublingualis ise, msin salgs zengin mikst tr bir bezdir (11-14). nsanda tkrk salglanmas hem merkezi sinir sisteminin kontrol ile hem de kondasyonel reflekslere baldr. Daha dorusu bu iki mekanizma bir arada alr ve gnlk ortalama retimi 600-1500 cc kadardr (12,14,15). Tkrn iinde bulunan amilazlar, E.C. adlandrmasna gre, hidrolazlar grubunun karbonhidratlar (glikozilazlar) alt grubunun polisakkaridazlar alt grubuna ait, komu glikoz rezidlerde lokalize olan 1 ve 4 nolu karbon atomlar yoluyla birbirine balanan, -D-glikoz birimlerinden oluan, niasta ve glikojen gibi karmak karbonhidratlar paralayan bir enzimdir. Balca iki tip amilaz tanmlanm olup, ilki bir poliglukan zincirinin sadece terminal indirgeyen ucuna etki eden ve ekzoamilaz ad ile de anlan amilaz, ikincisi ise bir poliglukan zincirin herhangi bir yerinde -1,4 balarna saldran endoamilaz olarak da bilinen -amilazdr. -amilaz, hayvansal, bakterial veya bitkiseldir. -amilaz ise, insan ve hayvan doku ve svlarnda grlr. Ayrca -1,4 glucanomaltohydrolase ve -1,4 glucanoglucahydrolase (-amilaz) da tanmlanm olup, -amilaz dndakilerin klinik nemi bulunmamaktadr (16-18). Dier enzimlerde olduu gibi -amilazn da byk bir ksm protein yapldr. (19). Amilaz bir metallo enzim olup, enzimdeki metal iyonlarnn varl NMR (Nkleer Manyetik Rezonans), ESR (Elektrik Spin Rezonans), PRH (Proton Relaksasyon Hz) teknikleri ile incelenebilir (20). -Amilaz, aktivasyon iin kalsiyum balayan ve mutlaka gereksinim duyan ekstraselller bir enzimdir. zellikle klorr olmak zere bromr, iyodr, nitrat, kolat, veya hidrojen fosfat gibi eitli anyonlarn varlnda da aktive olur (17,20). nsan plazmasnda normal olarak grlen amilazlar, 6.9-7.0 optimum alma pH na sahip, molekl arlklar 40 000-50 000 D, baz kaynaklara gre ise 55 000-60 000 D olan, bu nedenle bbreklerden temizlenen tek protein ve glomerllerden kolayca geerek idrar ile nemli bir miktar atlabilen tek plazma proteini olma zellii bulunan kk molekllerdir (12,16,18,20). Amilaz vcutta bir ok organ ve dokuda mevcut olup, en yksek konsantrasyon pankreastadr. Pankreas -amilaz (P tipi) , pankreasn acinar hcreleri tarafndan sentezlenir ve doudenuma

ARTICLE: 1089
salglanr. Pankreas amilaz ilevini tamamladktan sonra tripsin aktivitesi ile paralanr ve ok az bir ksm feeste amilaz aktivitesi gsterir. Tkrk amilaz ise (S tipi), tkrk bezleri tarafndan salglanan, ayn zamanda terde, st salglayan meme bezlerinde, akcierlerde, fallop tpnde, karacierde bulunduu ve bu organlarda sentezlenebilecei bildirilen, daha yksek molekl arlkl, slfhidril ieren, niasta ve glikojeni olgosakkaritlere paralayan ve bu arada ok az maltoz ve glikoz reten, optimal tesir pH hemen hemen ntral (6.9) olup, 6.5-7 arasnda deien, midedeki hidroklorik asit ile paralanan bir enzimdir ( 12,16-18,21,22). Normal bireylerde serum ve idrarda bulunan amilaz, baskn ekilde P tipi ve S tipi orijinlidir (16,17). Multipl amilaz izoenzimleri serum ve idrarda jel filtrasyonu, iyon deiim kromatografisi, izoelektrik odaklanma ve elektroforez gibi tekniklerle gsterilebildii gibi en az 6 izoenzim selloz asetat kromatografisinde gsterilebilmitir.(18). izgili kaslardan, ya dokusundan, gzyandan, ovaryumdan semenden, testislerden, kolostrumdan ve stten alnan ekstrelerde de zayf olmakla birlikte amilaz aktivitesine rastlanlmtr (16-18). Nadiren baz kiilerin serumunda makroamilazlar gzlenmi olup, bunlar genellikle IgA, IgG, dier normal veya anormal yksek molekler kitle plazma proteinleri ile normal tkrk amilaz arasnda olumu komplekslerdir. (16-18). almamzda, tkrkte bulunan amilaz enziminin cilt zerinde eser kalntlarn belirleyebilmek iin bu enzime ynelik bir kit kullanlarak sz konusu lezyonlardaki tkrk amilaznn varl sre ve lokalizasyon asndan deerlendirilmitir. Lokal olarak kol, boyun ve penis blgelerinde tkrk kalntlarnda amilaznn varln ortaya koymak ve eylemden sonra cilt zerinde kalabilme sresini belirlemek amalanmtr. 2. Gere ve yntem almamzn ilk aamasnda 26 yanda erkek gnll yer alm, ikinci aamasnda 7 erkek gnll almaya katlmtr. lk aamada 26 yandaki gnllden cinsel saldr veya zorlama vakalarnda tkrk bulama ihtimali daha kuvvetli olan n kol, boyun ve penis blgelerinden nce temiz halde iken kontrol amal ve daha sonra ise bu blgelerin tkenmez kalem ile yuvarlak iine alnmasn takiben azdan direkt olarak alnan tkrk elle yaylp srlerek ve srlme saati kaydedilerek 1- 2- 6- 12- 24- 36- 4860-72 nci saatlerde rnekleme yapld. Her deney birer hafta aralkla kez tekrarland. rnek almnda, rneklemenin hemen ncesinde zerine bir ka damla %0.9 NaCl (serum fizyolojik) damlatlm ekivyonlar kullanld. almada, tbbi tahlil laboratuarlarndaki rutin uygulamada, serum, heparinli plazma ve idrarda amilaz aranmasnda kit reaktifinin direkt temas eklinde kullanlan bir yntem olan kolorimetrik metot (23) ve belirli sreler sonunda tkrkteki amilaz enziminin varlnn tespiti amacyla amilaz varln kantitatif olarak gsterebilen bir kolorimetrik metot kiti kullanlmtr. Bu kitin alma prensibi aada gsterilmitir.

Etiliden-G7Pnp Gx- pNP pNP- glikozid ( G: Glukoz, pNP: Paranitrofenol, x: 2-5)

Etiliden-Gx

+ Gx- pNP

Glukoz + pNP- glikozid Glukoz + pNP

Alnan swablar kit prosedrnde belirtildii en ok ilk 10 dakika iersinde olmak zere kk boy deney tpne konulmu 1 ml reaktif ile swab ubuu deney tp iersinde saa-sola dndrlerek 10 saniye muamele edildi. Swab reaktif ile temas eder etmez kronometreye basld. 10 saniye sonunda swab yine saa sola dndrlerek deney tp kenarna sktrlp kartld ve hemen deney tp ierii 1 ml.lik cam kvete aktarld. Cam kvet yine en ksa zamanda
3

nceden havaya kar sfrlanm, 405 nm ve 37 C a ayarlanm s ayarl spektrofotometreye konuldu. Kronometre takip edilerek birinci dakikada ilk delta (1) absorbans deeri alnd. kinci ve nc dakikalarda da 2 ve 3 absorbans deerleri kaydedildi. Kullandmz kitte, -amilaz enzimi ile paralanp 7 birimlik glikoz molekln keserek Gx- pNP rnn oluturan ve bu rn de -glukozidaz

COPYRIGHTS DEPARTMENT OF FORENSIC MEDICINE, MEDICAL SCHOOL.OF CELAL BAYAR UNIVERSITY. MANISATURKEY e-mail: cbuadlitipabd@yahoo.com web: http://cbuadlitip.tripod.com

ARTICLE: 1089
enzimi ile glikoz ve pNP ye dnen p-nitofenilmaltoheptaosit-etiliden substrat olarak kullanlmtr. Kantitatif deerler, kit prosedrnde belirtildii zere A deeri hesaplanmas ve bu deerinde kit prosedrnde belirtilen 4712 sabitiyle arpm ile elde edilmitir. Bu hesaplamada kullanlan forml;

| 1 | - | 2 | = a A =( a + b ) / 2

| 2 | - | 3 | = b SONU = A * 4712 dir.

almamzn ilk aamasnda alnan rneklerin sonular arasnda byk farkllklar olduunun gzlenmesi zerine , bu alma bir n alma olarak deerlendirildi ve bu kez yalar 25-32 arasnda deien 7 erkek gnll zerinde daha yntem kullanlarak sadece penil swablar ile almaya devam edildi. Yine blge temiz iken kontrol rnekleri alnd. Bu kez sodyum ve klor iyonlarnn amilaz aktivitesini arttrd eklindeki bilgiler (17,24) nda sonularn etkilendiini dnerek, ekivyonlarn zerine NaCl yerine distile su damlatld. Bu aamadaki lmler daha nceki aamada yer alan gnll zerinde 6- 12- 24- 48 ve 72 saatlerde, dier gnlllerde Yeterli sayda kit temin edilemedii iin yalnzca 6 nc ve 24 nc saatlerdeki lm deerleri saptanarak gerekletirildi. almann istatistiksel hesaplamas x yntemi ile yapld. 3. Bulgular almamzn ilk aamasnda, tek bir gnllnn vcudunun n kol, boyun ve penis blgelerinden tkrk bulatrlmadan nce (kontrol) ve tkrk bulatrldktan sonraki 1nci- 2 nci- 6 nc- 12 nci24 nc- 36 nc- 48 nci ve 60 nc saatlerinde ekivyona NaCl damlatlarak rnekler alnmtr. Alnan rneklerin kolorimetrik metot kullanlarak belirlenen amilaz seviyeleri kontrol gruplarnda nkol iin 20 U/l, boyun iin 28 U/l, penis iin 22 U/l olarak belirlenmi, 60 saate kadar yaplan dier lmlere ait deerler Grafik-1, Grafik-2 ve Grafik3de gsterilmitir. n kol, boyun ve penis blgesinden alnan swablar arasnda tkrn cilt zerinde kalma sresi bakmndan bir fark grlmemekle birlikte ayn saatlere ait yaplan farkl deney deerleri arasnda belirgin farkllklar olduu izlenerek bir bias olduu dnlmtr. Bunun zerine almamzn ikinci aamasnda amilaz aktive ettii ve sonular zerinde etkili
4

olduu tezinden hareketle NaCl yerine distile su kullanlm, ayn gnllnn yalnz penis blgesinden tkrk bulatrlmadan nce (kontrol) ve tkrk bulatrldktan sonraki 6 nc- 12 nci24 nc- 48 nci ve 72 nci saatlerinde, dier gnlllerin yine yalnz penis blgesinden tkrk bulatrlmadan nce (kontrol) ve tkrk bulatrldktan sonraki 6 nc ve 24 nc saatlerinde rnekler alnmtr. Distile su kullanlan bu blmde kontrol grubu deerleri maksimum 16 U/l olarak belirlenmi olup, tek gnll ile yrtlen almada 6 nc, 12nci, 24 nc, 48 nci ve 72 nci saatlerindeki tkrkteki amilaz aktivitesinin kontrol grubu ile yaplan karlatrmasnda anlaml ekilde yksek olduu izlenmi (p<0.05), amilaz aktivitesinin zamana bal olarak azald belirlenmitir (Tablo-1). 7 gnll zerinde yrtlen almada ise, amilaz aktivitesinin kiiler arasnda farkllk gsterdii belirlenmekle birlikte 6 nc saatte yaplan lmlerden elde edilen deerler ve 24 nc saatte yaplan lmlerden elde edilen deerler, kontrol grubu deerlerinden anlaml olarak yksek bulunmutur (p<0.05). 6 nc saatte yaplan lmlerden elde edilen deerler ile 24 nc saatte yaplan lmlerden elde edilen deerler birbirleri ile karlatrldnda ise istatistiksel olarak anlaml bir farkllk saptanmamtr (p>0.05) (Tablo-2, Grafik-4, Grafik-5) 4. Tartma ve sonu Tkrn adli olaylarda nemli bir delil olabileceini dnen bilim adamlar bu ynde almalarn hzla gelitirmektedirler. Elloit ve arkadalar, srklarda identifikasyona yardmc olmak amacyla, oral bakterilerin bir srma srasnda transfer olabilecekleri dncesinden hareketle tkrkteki mikroorganizmalarn ounluunu oluturan Streptococcus genusuna dahil St. Salivarius u

COPYRIGHTS DEPARTMENT OF FORENSIC MEDICINE, MEDICAL SCHOOL.OF CELAL BAYAR UNIVERSITY. MANISATURKEY e-mail: cbuadlitipabd@yahoo.com web: http://cbuadlitip.tripod.com

ARTICLE: 1089
Pyrolysis Mass Spectrometry ile incelemiler ve elde ettikleri spektrumlarn istatistiksel analizleriyle mikroorganizmalarn kimliinin belirlenebileceini ve aralarndaki farklarn tespit edilebileceini ve bylece identifikasyonun yaplabileceini belirtmilerdir (25).

900 800 700 600 500 400 300 200 100 0

Kontrol 1 nci Deney 2 nci Deney 3 nc Deney 25 31 -

1.saat 629 716 -

2.saat 50 702 -

6.saat 120 874 89

12.saat 46 184 304

24.saat 785 337 490

36.saat 257 170 851

48.saat 194 224 84

60.saat 61 368 77

Grafik-1. Deneyin ilk aamasnda tek gnllden ekivyon zerine NaCl damlatlarak alnm nkol swablarnda amilaz dzeyi (u/l)

2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0

Kontrol 1 nci Deney 2 nci Deney 3 nc Deney 11 21 28

1.saat 139 120 -

2.saat 85 785 -

6.saat 108 483 1890

12.saat 57 424 -

24.saat 483 909 -

36.saat 674 1293 1915

48.saat 738 667 527

60.saat 1112 1729 865

Grafik-2. Deneyin ilk aamasnda tek gnllden ekivyon zerine NaCl damlatlarak alnm boyun swablarnda amilaz dzeyi (u/l)

1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0

Kontrol 1 nci Deney 2 nci Deney 3 nc Deney 28 16 -

1.saat 84 324 -

2.saat 54 139 -

6.saat 346 127 942

12.saat 186 1164 1508

24.saat 1249 697

36.saat 547 909 994

48.saat 994 1788 1220

60.saat 882 775 247

Grafik-3. Deneyin ilk aamasnda tek gnllden ekivyon zerine NaCl damlatlarak alnm penis swablarnda amilaz dzeyi ( u/l )

5 COPYRIGHTS DEPARTMENT OF FORENSIC MEDICINE, MEDICAL SCHOOL.OF CELAL BAYAR UNIVERSITY. MANISATURKEY e-mail: cbuadlitipabd@yahoo.com web: http://cbuadlitip.tripod.com

ARTICLE: 1089
Tablo-1. Tek kiide ekivyon zerine damtk su damlatlarak alnm penis swablarnda amilaz dzeyinin (U/l ) kontrol grubu ile karlatrlmas (p<0.05)

Kontrol

6.Saat

12.Saat

24.Saat

48.Saat

72.Saat

1.Deney 2.Deney Ortalama

16 11 13.5

1802 1618 1710

1291 2094 1693

1312 1291 1302

1696 1439 1568

1243 1347 1295

Tablo-2. Farkl kiilerden alnan penil swablarda amilaz dzeyinde (U/l) 6. saat ve 24. saatteki ykseliler (p<0.05) ( D: Deney, ORT: Ortalama) lm Zaman Kontrol Grubu 1.D 2.D 3.D ORT 1.D 2.D ORT 1.D 2.D ORT 1. Kii 16 11 11 12.67 1802 1618 1710.00 1312 1291 1301.50 2. Kii 16 2 7 8.33 1401 1112 1256.50 266 285 275.50 3. Kii 16 11 14 13.67 2280 2334 2307.00 635 892 763.50 4. Kii 5 7 7 6.33 148 113 130.50 182 220 201.00 5. Kii 5 5 7 5.67 128 132 130.00 140 252 196.00 6. Kii 7 9 11 9.00 581 891 736.00 504 181 342.50 7. Kii 9 14 11 11.33 1585 1347 766.000 155 233 194.00 Ortalama SD

9.57 3.08

6. Saat

1005.14 807.81

24. Saat

467.71 419.36

2500

2000

1500

1000

500

1.K 12,67 1710 1301,5

2. K 8,33 1256,5 275,5

3.K 13,67 2307 763,5

4.K 6,33 130,5 201

5.K 5,67 130 196

6.K 9 736 342,5

7.K 11,33 766 194

KONTROL 6.SAAT 24.SAAT

Grafik-4. Farkl kiilerden alnan penil swablarda amilaz dzeyinde (U/l ) 6. saat ve 24. saatteki ykselilerin grafiksel grnm

Sweet ve ark. (26), cinsel saldr ve srk gibi olaylarda madur konumdaki kiinin derisine bulaan tkrk lekelerinin izolasyonunda, lezyon blgesinden nce distile suya batrlm ekivyon ile, daha sonra da ikinci bir kuru ekivyon ile swab alarak DNA Ekstraksiyonu uygulamlardr. Chelex-100 ve takiben Slot-Blot yntemini kullanmlar ve bu yntemi slak filtre kad ve slak pamuk kullanlan swab yntemleri karlatrdklarnda, daha duyarl sonular elde ettiklerini belirtmilerdir.
6

kinci bir almalarnda Sweet ve ark. (27), kadavralardan 24 ve 48 saat sonra ift swab kullanarak aldklar tkrk numunelerini modifiye Chelex Ekstraksiyon Metodu ile DNA ekstre etmiler, Slot-Blot teknii ile miktar tayini yapmlar, DNA izolasyonunun konsantrasyonunun zamana bal olarak deitiini, ilk 24 saatte nemli lde azalan konsantrasyonun 24 saat- 48 saat zaman aralnda sabit kaldn belirlemiler ve eser miktarda tkrk kalntlarnn bile olduu bir

COPYRIGHTS DEPARTMENT OF FORENSIC MEDICINE, MEDICAL SCHOOL.OF CELAL BAYAR UNIVERSITY. MANISATURKEY e-mail: cbuadlitipabd@yahoo.com web: http://cbuadlitip.tripod.com

ARTICLE: 1089
vakann, adli tp ynnden deerli bir tan arac olabileceini bildirmilerdir. Tsutsumi ve ark. (28), bir empanzenin bir ocuu T-shirt zerinden srmasn takiben, T-shirt mavi niasta agoroz jel plak kullanarak varsaymsal tkrk testi ile incelemiler, hem kan lekelerinin sald, hem de kan lekelerinin salmad blgelerde pozitif sonular almlar, ayrca empanzeler de ABH kan grubu antijenlerine sahip olduklarndan aratrmalarn bu yne kanalize ettiklerinde, ocuun kan lekeleri O grubunda iken, empanzenin tkrnde A antijeni bulmulardr.

1200 1000 800 600 400 200 0 KONTROL GRUBU 6.SAAT LMLER 24. SAAT LMLER

KONTROL GRUBU 6.SAAT LMLER 24. SAAT LMLER

9,57 1005,14 467,71

Grafik-5. Farkl kiilerden alnan penil swablarda amilaz dzeyleri ortalamalarnn (U/l) grafiksel grnm

Keating ve ark (29), cinsel saldr olgularnda, penil, vaginal ve meme swablar almlar, Phadebas tabletler kullanarak tkr gsteren amilaz seviyelerini tayin etmiler, cinsel saldr ile numune alm arasndaki maksimum sreyi , penil swablar iin 16 saat, vaginal swablar iin 35 saat ve meme swablar iin 30 saat olarak belirlemiler, penis ve dii genitalyann oral yolla uyarlmas eklinde iddia edilmi fiillerden sonra aldklar vaginal ve penil swablarn %42 sinde amilazn tkrk seviyelerini saptadklarn belirtmilerdir. Bir baka almasnda Keating (30), cinsel tacizlerde durumundan phe edilen kiilerin yakn bir zamanda anal, oral veya vaginal cinsel ilikide bulunup bulunmadklarn, bulundularsa kiminle bulunduklarn belirlemek amacyla, tkrk, kan, fees, semen ve vaginal sekresyonlardan swablar almtr. Penil swabda tkrk varln gstermek iin Phadebas testini uygulam, belirlenen en uzun sre olarak su ilendii belirtilen saatten 60 saat sonra numunede amilaz aktivitesi saptam ve bunlardan bazlarnda ABO kan grubu sistemi ile gruplandrma yapabilmitir. Ayn almada oral yolla cinsel iliki dnldnde, amilaz identifikasyonunun daha faydal olduunu ve
7

tkrn gruplandrlmasnn bazen mmkn bulunduunu saptam, penil swablar zerinde semen bulunmasnn cinsel eylemin yakn bir zamanda meydana geldiini gstermediini, ancak vakit kaybetmeden alnan swablarda penisin d ksmnda tkrk veya vaginal sekresyon gibi baka bir vcut svs ile bulam olan semenin cinsel saldrnn zamannn belirlenmesinde deerli olabileceini vurgulamtr. almamzda, amilaz aktivitesinin kiiler arasnda farkllk gsterdii saptanm ve tek kii zerinde yaptmz almann sonularna gre, eer ykanma sz konusu deilse amilaz aktivitesinin zamana bal olarak azalmakla birlikte penis zerindeki tkrk kalntlarnn 72 saate kadar tespit edilebildii belirlenmitir. Yedi kii zerinde yaplan almada ise 6 nc ve 24 nc saatlerde belirlenen amilaz aktivitesi, kontrol grubuna gre anlaml ekilde yksek bulunmutur. Sonu olarak, cilt zerindeki tkrk kalntlarnda, kolorimetrik yntemle kantitatif olarak amilaz tayini, cinsel saldrlarda, srmann elik ettii ocuk istismar olgularnda ve dier messir fiillerde, lezyonun ve eylemin tanmlanmasnda ve dolaysyla olayn aydnlatlmasnda da

COPYRIGHTS DEPARTMENT OF FORENSIC MEDICINE, MEDICAL SCHOOL.OF CELAL BAYAR UNIVERSITY. MANISATURKEY e-mail: cbuadlitipabd@yahoo.com web: http://cbuadlitip.tripod.com

ARTICLE: 1089
kullanlabilecek ekonomik ve gvenilir bir yntem olarak grlmektedir. Kaynaklar
1. Demirin Karagz S, Ege B. Semen Kontamine Vaginal Materyalde Proteinaz K ile Spermatozoa zolasyonu ve ABO(H) Grup Tayini. Adli Tp Blteni, 1997; 2(3): 118-23. Eiyok B, Yorulmaz C, Gnay Balc Y. Cinsel Saldrlarda Postkoital nterval. Adli Tp Dergisi, 2001; 15(2): 84-92. Petter LM, Whitehill DL. Management of Female Sexual Assault. Am Fam Physician, 1998; 58(4): 920-6. Tintinalli JE, Hoelzer M, Oak R. Clinical Findings and Legal Resolution in Sexual Assault. Am Emerg Med, 1985; 14(7): 447-53. ekin N, Hilal A,Bilgin N, Alper B, Glmen KM, Savran B, Sarca AD. Adana da Ar Ceza Mahkemesine Yansyan Cinsel Sularn ncelenmesi. Adli Tp Blteni, 1998; 3(3): 81-5. Keil W, Bachus J, Trger HD. Evaluation of MHS-5 in Detecting Seminal Fluid in Vaginal Swabs. Int J Med, 1996; 108: 186-90. Allard JE. The Collection of Data Form Findings in Cases of Sexual Assault and the Significance of Spermatozoa on Vaginal, Anal and Oral Swabs. Afin H. Adli Di Hekimliinde Isrk zlerinin Analizi. Klinik Adli Tp, 2001; 1(2): 31-45. Kogon SL, MacLean DF. Long-Term Validation Study Bitewing Dental Radiographs for Forensic Identification. J Forensic Sci, 1996; 41(2): 230-2. Naru AS, Dykes E. The Use of a Digital Imaging Technique to Aid Bite Mark Analysis. J Forensic Sci Soc, 1996; 36(1): 47-50. Yein MM. Biyokimya-I, Atatrk niversitesi Yaynlar No:653. Atatrk niversitesi Basmevi, Erzurum. 1989: 144-7. Akgn N. Fizyoloji, Ege niversitesi Tp Fakltesi Yaynlar No:38, 8 nci Bask. Ege niversitesi Matbaas, zmir. 1988: 490-507. Harper HA. Fizyolojik Kimyaya Bak, 14 nc Bask, ev: Mente NK, Mente G. Ege niversitesi Matbaas, zmir. 1976: 297-301. Orten JM, Neuhaus OW. Human Biochemistry, 10th Edition. Mosby Company, St Louis. 1982: 523-33. Smith EL, Hill RL, Lehman IR, Lefkowitz RJ, Handler P, White A. Principles of Biochemistry- Mammalian 28. 16. Biochemistry, 7th Edition. Mc Graww Hill International Book Company, Singapore. 1983: 310-1. Burtis CA, Ashwood ER. Tietz Textbook of Criminal Chemistry, 2nd Edition, WB Saunders Company, Philadelphia. 1994: 852-6. Henry JB. Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods, 9th Edition. WB Saunders Company, Philadelphia. 1996: 523-4. Tietz NW. Fundamentals of Clinical Chemistry, WB Saunders Company, Philadelphia. 1982: 625-30. Dixon M, Webb EC. Enzymes, 2nd Edition, Academic Press Inc Publishers, New York. 1964: 453,802. Palmer T. Enzim Bilgisi, ev: Cengiz S, Cengiz M, Bilimsel ve Teknik Yaynlar eviri Vakf Basm ve Ciltevi, stanbul. 1994: 528. Kaya N. Biokimya, Atatrk niversitesi Yaynlar No:743, Atatrk niversitesi Basmevi, Erzurum. 1993: 84-105. Horik VE, Atalay A. Alfa Amilaz Enziminin Bacillus Subtilis ten Saflatrlmas ve Kinetik zellikleri. Biyokimya Dergisi. 1983; 8: 32. Yenson M. Klinik Biyokimya Laboratuar almalar, stanbul Tp Fakltesi Yaynlar No:139, 5 nci Bask, eliker Matbaaclk, stanbul. 1982: 55-79. Haldane JBS. Enzymes, 1st Ed., The MIT Press Massachusetts Institute of Technology Cambridge, Massachusetts. 1965: 16-156. Eliot TR, Rogers AH, Haverkamp JR, Groothurs D. Analytical Pyrolysis of Streptococcus Salivarius as an Aid to Identification in Bite-Mark Investigation. Forensic Sci Int, 1984; 26: 131-7. Sweet D, Lorente M, Lorente JA, Valenzuela A, Villanueva E. An Improved Method to Recover Saliva from Human Skin: The Double Swab Technique. J Forensic Sci. 1997; 42(2): 320-2. Sweet D, Lorente M, Lorente JA, Valenzuela A, Villanueva E. Forensic Identification Using DNA Recovered from Saliva on Human Skin. Adv Forensic Haemogenetics. 1996; 6: 325-7. Tsutsumi H, Katsumata Y. Forensic Study on Stains of Blood and Saliva in a Chimpanzee Bite Case. Forensic Sci Int. 1993; 61: 101-10. Keating SM, Hggs DF. The Detection of Amylase on Swabs from Sexual Assault Cases. J Forensic Sci Soc. 1994; 34: 89-93. Keating SM. Information from Penil Swabs in Sexual Assault Cases. Forensic Sci Int. 1989; 43: 63-81.

17.

2. 3. 4.

18. 19. 20.

5.

21. 22.

6.

7.

23.

8. 9.

24.

25.

10.

26.

11.

27.

12.

13.

14. 15.

29.

30.

8 COPYRIGHTS DEPARTMENT OF FORENSIC MEDICINE, MEDICAL SCHOOL.OF CELAL BAYAR UNIVERSITY. MANISATURKEY e-mail: cbuadlitipabd@yahoo.com web: http://cbuadlitip.tripod.com