KOVA AI MUHALEFET

Haluk HEPKON
TEOR DERGS MART 2009 SAYI: 232

ZETGEST

Bu eser http://genclikcephesi.blogspot.com tarafndan yaynlanmaktadr.

http://genclikcephesi.blogspot.com

Haluk HEPKON TEOR DERGS MART 2009 SAYI: 232

ZETGEST: KOVA AI MUHALEFET

"Zeitgeist", "zamann ruhu" anlamna gelen Almanca bir terimdir. Hegel'in tarih felsefesinde nemli bir yere sahiptir. Ama bu terim daha sonralar deiiklie uram ve belirli tarihsel dnemlerin karakteristik zelliklerini vurgulamak iin kullanlr olmutur. Peter Joseph'in 2007 ylnda ektii Zeitgeist: The Movie isimli belgeselden sonraysa Zeitgeista bambaka bir anlam yklenmitir. Belgesel zellikle genler arasnda ksa bir sre ierisinde popler olmu ve sisteme ynelik kktenci bir eletiri olarak ele alnmtr. Zeitgeist: The Movie'nin orijinali ngilizcedir, ama belgeseli internette aralarnda Trkenin de dhil olduu birok dilden altyazyla izlemek mmkndr. Zeitgeist'n gnde 70 bin kii tarafndan indirilerek seyredildii dnlrse, etkisi ve yaygnl hakknda bir fikir sahibi olmak kolaylaacaktr. Nitekim belgeselin ikinci blm 2008 ylnda Zeitgeist: Addendum ismiyle yaymlanm ve ksa sre ierisinde byk yank yaratmtr, ikinci filmin de baarya kavumasyla birlikte, Zeitgeist'n toplum ve doa hakkndaki grleri hemen her yerde tartlmtr. Ksa sre iinde sistem ve ABD eletirisi dendiinde akla Zeitgeist gelmeye balamtr. lkemizde kendisini solda ifade eden kii ve gruplarn bile bu filmden bir referans olarak bahsetmeye balamalar, iin geldii noktay anlamak asndan nemlidir. zlemeyenler iin film hakknda ksa bir n bilgi verelim. lk belgesel Zeitgeist: The Movie blmden olumakladr. Birinci blmde bir Hristiyanlk ve Yahudilik eletirisi yaplmaktadr. kinci blmde 11 Eyll Olaylar'nn ABD tarafndan yapld iddia edilmektedir. nc blmde ise perde arkasndaki baz gizli glerin "tek dnya devleti" oluturmak iin aba gsterdikleri ileri srlmektedir. kinci belgesel Zeitgeist: Addendum ise drt blmden olumaktadr. Addendum'un ilk blm para sisteminin nasl ayakta durduuna ynelik bir takm iddialarla balamaktadr. kinci blmde kendisini "ekonomik tetiki" diye tarifeden John Perkins isimli birisinin ABD'nin. IMF'nin ve Dnya Bankas'nn dnyay nasl smrdne ilikin anlattklar aktarlmaktadr. nc blmde Jacque Fresco isimli birisi "Vens Projesi" diye adlandrd akla zarar bir topyadan bahsetmektedir. Drdnc blmse doa ile insan arasndaki ilikilere deinmekte ve inann doa ile bir ve btn olmas gerektiini iddia etmektedir. New Age siyasete giri Aslna baklrsa Zeitgeist belgesellerinde bir tr sistem ve kreselleme eletirisi gerekten de vardr. Ama burada dikkat edilmesi gereken asl nokta Zeitgeist'n meselelere bak asnn, tam da bu kresellemenin kltrel sonularndan birisi olan New Age akmlarn bak asna tpatp benzemesidir. Laf dolatrmaya gerek yok. Zeitgeist, New Age kltrnn bir rndr ve trnn btn rnekleri gibi zrvadan ibarettir.

http://genclikcephesi.blogspot.com

Sondan balayalm. Ekoloji, New Age akmlarn siyaset sahnesine kmalarnda kilit bir role sahiptir. Bunun en tipik rnei imdilerde fazla tartlmayan Arne Naess'in "derin ekolojisi"dir. Buna gre ekoloji, insan merkez alan s bak asn terk etmelidir. nsann doadaki dier varlklardan bir fark yoktur. Doann kendisine has bir dengesi ve akl vardr: bu akl, insan aklnn da tesindedir. Bu noktadan sonra mistisizme kay balamakta, i dnyann ve zerinde bulunan canl cansz her eyin ortak bir ruha sahip olduunu ileri sren "Gaia" samalklarna kadar gitmektedir. Nitekim bu akm temsil eden Fritjof Capra ve Charlene Spretnak'a gre ekolojik bilin tinsel bilintir. Capra ve Spretnak"n birletii bir baka nokta da sola dmanlktr. Onlarn kafasnda "yeil hareket" soldan ya da onu anmsatan her eyden arndrlmaldr. evreci New Age akmlarn siyasi tercihleri konusunda baka rnekler de mevcuttur. Alman Yeiller Partisi'nin kurucularndan Herbert Gruhl bu konuda ilk akla gelen isimlerdendir. Gruhl, 1982'de kologish Demokratischen Partei' (Ekolojik Demokrat Parti'yi) kurmak zere Yeiller'den ayrlmtr. Ama bir sre sonra bu da yetmemitir. Gruhl, sz konusu parti btn dayatmalarna ramen ar sac Die Republikaner (Cumhuriyeti Parti) ile ittifak yapmaynca oradan da ayrlm ve Unabhaengige kologen Deutschlands' (Almanya Bamsz Ekolojistleri'ni) kurmutur. Gruhl, ekolojiyle yabanc dmanln birletiren ilk kii olmutur. Bu konuda Almanya rnei tek deildir. Fransa'da Nouvelle Droite (Yeni Sa) da derin ekolojiye byk ilgi duymaktadr. ngiliz derin ekolojist Edward Goldsmith'in Dou mistisizmiyle sulandrd grleri de Avrupa'daki Neonazi evrelerde ilgi uyandrmaktadr. Her etnik grubun kendi ekolojik evresinde kalmas gerektiini savunan Goldsmith'in grlerinin, ana malzemesi yabanc dmanl olan bu evreler tarafndan benimsenmesi son derece doaldr. Bu konuda bir baka rnek de ABD'den verilebilir. Amerikal derin ekolojist Bili Devall, 1998 ylnda bir konferansta "Gemiteki Meksikal haydutlar gibi tecavz, yama ve cinayetle uraan Meksikal gmenlerin engellenmesi gerektiini" sylemitir. Devall ayrca Kaliforniya kzlcam ormanna tehdit oluturan Maxxam irketinin sahibinin "sulu bir Yahudi kapitalisti" olduunu da belirtmeye zen gstermitir. Devall'in yanda George Sessions da bu konferansta ekoloji hareketi ierisindeki birok kiinin sol grlere sahip olmasndan yaknm ve toplumsal adalet konularnn, dikkatleri ekolojik bunalmn gerek nedeni olan "ar nfus"tan uzaklatrdn ileri srmtr. "Earth First!" (nce Dnya) evresel eylem grubunun eylemcilerinden biri olan Dave Foreman ise ayn mantk erevesinde unlar sylemitir: "Etiyopya'da yapabileceimiz en kt eyin yardm etmek, en iyi eyin ise yalnzca doann kendi dengesini bulmasna izin vermek. Oradaki insanlar ala terk etmek gerektiini sylediimde, bunun canavarca olduunu dnyorlar. Buna alternatif ise mdahil olmak ve hibir zaman tam bir mr yaamayacak olan bu yar l ocuklar kurtarmaktr. Onlarn gelimesi durdurulmu olacaktr. Ve on yl iinde olacak ey udur: iki kat insan ac ekecek ve lecektir". Btn bunlarn nda Addendum'un doa ile btnleme fikrine ayrlan son blmne bakldnda benzerliklerin arpc olduu hemen grlecektir. nl mistik Jiddu Krishnamurti'nin szleriyle balayan bu blm New Age retileri ak bir biimde yanstmaktadr. Doada her ey birbiriyle ilikilidir. nsanla brt bcek arasnda bir fark bulunmamaktadr. Dnyay tek bir organizma olarak gren yeni bir bilin gelimitir. imizdeki tanrsall hissetmemiz ve bunu bir reti yapmamz gerekmektedir.

http://genclikcephesi.blogspot.com

Ekonomik tetikinin zrvalar Benzerlikler bununla snrl deildir. Capra kamusal yaamn hemen hemen her alanna nfuz ederek, iktisad, politikay, medyay kontrol eden, pek ok ulusal hkmetten daha gl, her eye muktedir irketlerden bahsetmektedir. Addendum'un ikinci blmn oluturan John Perkins'in konumas da bu fikirlerden derin bir biimde etkilenmi gibidir. nternetteki sayfasna girenlere Capra'nn kitaplarn tavsiye eden Perkins, var olan sistemi "Corporatocracy", yani "irketokrasi" diye nitelemektedir. Bir Ekonomik Tetikinin tiraflar isimli bir pehlivan tefrikasnn da yazar olan Perkins, Zeitgeist'n konuk oyuncu olarak katld bu blmnde, ABD'nin Dnya Bankas ve IMF araclyla dnyay nasl smrdn: Gney Amerika'da, Asya'da ve Ortadou'da ne tr pislikler tezghladn, yaadklarndan rnekler vererek anlatmaktadr. Ksacas Perkins Amerika'y yeniden kefetmemekte; bilinen eyleri tekrarlamaktadr. Ama baz syledikleri, en kibar ifadeyle, "allmn dnda"dr. rnein Perkins, "irketeokrasi"ye ve "imparatorluk"a kars mcadelenin geldii noktay Kova a'na geile ilintilendirmektedir. Buna gre Kzlderililer, Mayalar, Gney Amerika'daki eitli kabileler ya da Himalayalar'da yaayanlar 1990'larda yeni bir dnemin balayacan sylemektedir. Zamanmz zel bir andr ve bu dnemde domu olduumuza gre bir'"zel grevi"mizin olmas gerekmektedir. Bu dneme New Age (Yeni a), Kova a ya da Beinci Gnein Balangc demek mmkndr. Ama Perkins'in favorisi, yrei ve mistisizmi temsil eden "Akbabann Yolu" ile akl ve mant temsil eden "Kartaln Yolu"nun 1990'larda birleeceini ileri sren "Akbaba ve Kartal Kehaneti"dir. Perkins'e gre kartal ile akbaba bu ans deerlendirirse, srad bir kuak yaratlacak ve yeni bir a balayacaktr. artc gelebilir, ama gelmemelidir. Bu akllara zarar tespitlerden de anlalaca zere Perkins su katlmam bir New Age taraftardr. rnein dilimize evrilmi ama Bir Ekonomik Tetikinin tiraflar kadar ses getirmemi Psiko Yolculuk adl bir baka kitabnda, meraklsna eitli uur boyutlarna nasl seyahat edilebildiini anlatmaktadr. Kald ki, Dalai Lama ile olan muhabbetini ballandra ballandra anlatan Perkins de bu durumu hibir ekilde saklamamaktadr. irketler ve ABD hakknda hereyi bildiini iddia eden Perkins, sar sultann bile malumu olan CIA ile Dalai Lama arasndaki ilikileri es gemektedir. Zaten yazdklar dikkatle okunduunda Perkins'in ABD ve "irketokrasi" diye tarif ettii sistem hakknda sylediklerinin alldk muhalefet biimlerinden farkl olduu grlecektir. Ona gre irketokrasi ile mcadelenin yolu irketleri deitirmekten gemektedir. Yani irketlerle gidilip konuulacak ve onlar da azami kr etme isteklerinden vazgeecektir. Dnyann gidiatn dzeltme mcadelesinde bu irketler Perkins ve yoldalarnn "potansiyel mttefikleredir. Su bu kurumlarda deil, bizim onlar hakkndaki alglarmzdadr. "En gl kurumlarmz" olan ticari kurulular "tekneye dolan suyu boaltma ii"nin bana gemelidir. ABD'nin varlysa Perkins'e g ve moral vermektedir. Ona gre tarihte ilk kez bu lke sz konusu kt gidii durdurabilecek beceriye, paraya ve gce sahiptir. Din eletirisi karikatr Belgesellerin New Age bak asndan hareketle Zeitgeist: The Movie'nin ilk blmndeki szde din eletirisinin srrn da zmek mmkndr. Aslnda bu sanld ve sunulduu gibi bir din eletirisi deil, olsa olsa bir din eletirisi karikatrdr. Doru bir eletirel bak ancak dini, ortaya kt ve gelitii toplumsal artlarla birlikte ele almakla

http://genclikcephesi.blogspot.com

mmkndr. Tarih dinlerin ve sahtekrlklarn deil bunlarn elik ettii toplumsal deiimlerin tarihidir. 2000 yldr dnyann byk bir blmn hkimiyeti altnda tutmu bir dinin, "sahteciler tarafndan dokunmu bir samalklar kuma" olduunu sylemekle din eletirisi yaplamaz. Oysa Zeitgeista gre din, imdiye kadar grlen en byk aldatmacadr. Yahudilik ve Hristiyanlk neredeyse hereylerini eski Msr dininden almtr. ncil, kendisinden nce bilinen dini efsaneleri kullanm bir astro-ilahi metinden ibarettir. Bu trden bir eletiri ancak sz konusu dinin hangi toplumsal koullarda ortaya kt ve yayld aklanabilirse bir anlam ifade eder. lk dneminde Hristiyanlk, benzerleri arasndan syrlp, neden ve nasl ezilen insanlar arasnda yaylmtr? Constantin dneminde neden ve nasl devlet dini haline gelmitir? Bu sorularn stnden atlayarak ii basite intihallerle ve sahtekrlklarla aklamann ciddiye alnr bir taraf bulunmamaktadr. stelik bu komik aklama gayreti de son derece tuhaftr. Hristiyanlk ve dier btn dinler kendilerinden nce gelen dini geleneklerden cmerte faydalanm, sonra da aralarna yapay snrlar ekmeye almtr. Dolaysyla Hristiyanlk antik Msr kltrnden ve astrolojiden faydalanm olabilir; muhtemelen de faydalanmtr. Ama Zeitgeist'n yapmclarnn Hristiyanla dolayl ya da dolaysz etkide bulunan dier gelenekleri bir kenara brakarak sadece Msr balants zerinde durmalar son derece anlamldr. Jordan Maxwell, Gerald Massey gibi ciddiye alnmas mmkn olmayan kaynaklarndan da anlalaca zere film, dini ezoterik (Batni) bir bak asyla eletirmekte, New Age akmlarn sklkla tekrarlad hurafeleri gevelemenin tesine gememektedir. Kald ki Zeitgeist'n kurgusu zaten bilinen eyleri tekrarlamann tesinde abartma ve yanllarla doludur. rnein szde belgeselde Msr tanrs Horus'a ve Mitra'ya kraln tapt, her ikisinin de on iki havarisi olduu ve armha gerildikleri, Krina'nn 25 Aralk'ta doduu sylenmektedir. Zeitgeist'ta bahsedilen benzerlikler Horus'a deil babas Osiris'e aittir. Horus'un armha gerildii ve 12 havarisinin olduu bilgisi yanltr. 25 Aralk'ta doan Krina deil Mitra'dr. ncil'de, Zeitgeist'ta iddia edildii gibi, kraldan deil, hediye veren bilgelerden bahsedilir. ncil'de bu hikyeden bahsedilme sebebi astrolojik balantlar deildir. sa'nn doduu Betlehem Baak burcunun branice ad deil, Davut peygamberin ehrinin addr. Aslnda yeni din, sa peygamberi Davut peygamberle ilintilendirerek astrolojik deil politik bir alm yapmaya almaktadr. Nitekim bahsi geen hediye Saba Melikesi tarafndan Sleyman'a verilen hediyelerin aynsdr ve orada da takmyldzlara deil Davut'un soyuna vurgu yaplmaktadr. Tpk 12 havarinin burlara deil srail'in on iki kabilesine bir gnderme iermesi gibi. Meseleye bu adan baknca Zeitgeist'taki Kova a ile ilgili vurgularn nedeni kendiliinden anlalacaktr. Btn bunlar Bat'daki ezoterik gruplarn ve New Age akmlarn dillerinden drmedii "Kova a"na, yani dinin Ortodoks deil heterodoks yorumlarnn ne kaca yeni bir dneme girildiine dair inanlarn sonucudur. Burada nemli olan bir baka noktaysa znik Konsl'nden beri (gerek gnostik) Hristiyanln Vatikan tarafndan kontrol altnda tutulduu mesajdr. Bu sama ve hibir tarihsel veriyle desteklenmeyen mesaj, komplo teorilerinin karanlk dnyasna giri iin bir tr bilet saymak mmkndr. Maarada yaayan Araplar ve 11 Eyll Ezoterizm ile komplo teorileri arasnda kopmaz bir ba bulunmaktadr. Nitekim Zeitgeist: The Movie'de bu durum son derece barizdir. 11 Eyll Olay ile ilgili blmde David

http://genclikcephesi.blogspot.com

Ray Griffin, Jim Marrs, Garry Ailen, Anthony Sutton gibi ar sac komplo teorisyenlerinin deli samas fikirlerine yer verilmektedir. nc blmde ise "perde arkasndakiler"den bahsedilmekte, mparatorluk denilen sistemin CFR, Bilderberg, l Komisyon gibi rgtler tarafndan ynetildii ileri srlmektedir. Bunlarn amac herkese bir ip yerletirmek ve "tek dnya devleti"ni kurmaktr. Aslnda her iki blmde de filmdeki ABD kartlyla elien ilgin vurgular bulunmakta, sistem eletirisi bir noktadan sonra gzellemeye dnmektedir. Bunlara gre ABD'nin, yaanan btn bu ilerde hi suu yoktur. ABD'nin ne yapacana sistemin ekonomik-politik ihtiyalar deil, bir avu insan karar vermektedir. Sz konusu insanlar perde arkasnda saklanmaktadr ve ABD'nin yapt btn kt ilerin gnah bunlarn boynunadr. rnein 11 Eyll', Griffin'in rk deyiiyle, "Maaralarda yaayan bir Arap"n gerekletirmesi mmkn deildir. Saldry sistem yapmtr. Ona kar koymak mmkn deildir. rnein ABD Irak'ta da zafer kazanmtr; ama ylesi ilerine geldii iin basna igale kar direniin gl olduuna dair haberlerin szmasna msaade etmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken nemli bir nokta bulunmaktadr. ABD'de Milis Hareketi gibi ar sac gruplarn ABD'ye ynelik bir takm szde eletirileri bulunmaktadr. Ama bu eletiriler dnyann bu tarafnda yaplanlardan ok farkldr ve daha ok federal hkmet kurumuna yneliktir. Bu Neonazi zentisi gruplar arasnda Zeitgeist'n kaynak olarak gsterdii isimlerin etkisi byktr. Bu gruplar ayn zamanda Yeni Dnya Dzeni'ni de eletirmektedir. Doal olarak bu eletiri de bizlerin yaptndan ok farkldr. rnein Des Griffn Fransz ve Ekim devrimlerinin lluminati, CFR ve l Komisyon tarafndan dzenlendiini, Yeni Dnya Dzeni'nin ve Tek Dnya Devleti'nin asl amacnn ABD'yi sosyalistletirmek olduunu iddia etmektedir. Aslnda Zeitgeist'n ne menem bir ey olduunu anlamann en kolay yolu kaynak olarak gsterdii kiilere ve onlarn savunduklar fikirlere bakmaktr. rnein Zeitgeist'n "deerli" kaynaklarndan Jim Marrs dnyay uzayllarn ynettiine inanmaktadr. Ona gre Marduk gezegeni dnyaya arpacaktr ve ABD'yi ynetenler ezoterik balantlar sayesinde bunu bilmektedir. Bu yzden sz konusu arpmadan en az etkilenecek blge olan Ortadou'da yeni yerleimler kurmay hedeflemektedirler. Irak'taki mzelerin yama edilmesinin nedeni kadim medeniyetlerden gnmze kalan tarihi eserlerdeki bu konuyla ilgili uyarlan gizlemektir. Zeitgeist'n bir dier evlere enlik kaynaysa Anthony Sutton'dur. Sutton, Sovyetler Birlii'nin ve Nazi Almanyas'nn ayn kiiler, yani bir avu ABD'li kapitalist, tarafndan kurulduunu ileri srmektedir. Yani faizm ve komnizm bir ve ayndr; her ikisini de bir avu kt niyetli kii ynetmektedir. Bu kiiler "Kurukafa ve Kemikler" denen bir rgt oluturmaktadr. Baba-oul Bush'lar emperyalist bir lkenin yneticisi olduklar iin deil bu rgte ye olduklar iin Irak'n igaline girimitir. Ksacas Zeitgeist, ABD'deki ar saclarn sisteme ynelik, aslnda incir ekirdeini doldurmayan szde eletirilerini ve sama sapan komplo teorilerini, sistem kartl ad altnda pazarlamaya kalkmaktadr. zm ve mcadele nerileri Peki, btn bu tuhaf tarih ve dnya kurgusu nereye balanmaktadr? Zeitgeist'n hereye muktedir bu sistemden madur ve mustarip olan insanlara nerdii zm yolu nedir? Zeitgeist'n bu soruya yantlar basittir. Bankalar boykot et, televizyonu kapat, yzn daha az suyla yka, internete yklen, meditasyon yap, alternatif enerjiye ynel. Bu arada Zeitgeist hareketinin kitap ve DVD'lerini satn alarak yaymak da son derece gzel bir hareket olarak

http://genclikcephesi.blogspot.com

kabul edilmektedir. Ksacas New Age'ci Zeitgeist, kvrak bir vcut almyla "para sistemi"ne kar tepkileri bile paraya dntrmeyi becermektedir. Tam da burada Jacque Fresco'nun akllara ziyan '"Vens Projesi"nden bahsetmek gerekiyor. Fresco'ya gre komnizm, faizm, serbest piyasa ayndr. Bir tek bolluk iinde, parann olmad, kimsenin almasna ihtiya olmayan bir toplumu, yani bir tr irinler kyn, yaratmay hedefleyen "Vens Projesi'' farkldr. Hibir toplumsal dinamie dayanmayan, temenniler ile araya sktrlm rzgr, gelgit ya da gne enerjisi ve teknoloji laflar zerine ykselen bu projeyi, olsa olsa bir topyann karikatr olarak grmek gerekir. Sonu yerine Grld gibi, Zeitgeist'n ve zerinde ykseldii fikri yapnn ciddiye alnacak bir taraf bulunmamaktadr. Ama gnde onbinlerce kiinin sz konusu samal internetten indirdii dnldnde, meselenin hafife alnamayaca daha iyi anlalacaktr. Bu szde belgeselin poplaritesinin nedenleri ve sonular zerine kafa yormak gerekmektedir. ABD saldrganlna kar dnya apnda bir kar k ykselmektedir. Sz konusu kar k, zamanmzn ruhuna uygun bir cehaletle dllendiinde ortaya Zeitgeist tr samalklarn kmas doaldr. Bu trden szde sistem eletirilerinin sz konusu kar klar yozlatrmas ve idi etmesi kanlmazdr. Bu yzden Zeitgeist ve benzerleri "deli samas" denilerek gz ard edilmemeli, zerine zerine gidilmelidir. inde yaadmz corafyada antiemperyalizmin ne kadar nemli olduunu unutmamak gerekmektedir. Son derece ciddi bir itir ve meczuplarn eline braklmas mmkn deildir. zerinde durulmas gereken ikinci eyse bu szde emperyalizm ve sistem kartlnn, bu sama sapan tarih kurgusunun, bu New Age zrvalarn ve komplo teorilerinin solda, az da olsa, bir iz brakm olmasdr. Bu durum son derece vahim bir hatadr. Dinlemeden, ieriini anlamadan her szde sistem ve ABD eletirisine paye vermeyi sadece eitim eksikliiyle aklamann mmkn olmad ortadadr. New Age hurafeleri ve ABD'li ar sac gruplarn antikomnist zrvalarn referans olarak gstermenin anlalabilir ve ho grlebilir bir taraf bulunmamaktadr.

http://genclikcephesi.blogspot.com