Uluslararas Hukuk Belgelerine Gre Kafkas Halklarna Uygulanan Soykrm ve nsanlk Sular Erol Karayel Bu makale, 21 Mays 2005

tarihinde stanbul'da dzenlenen "Gemiten Gnmze Kafkaslarn Tradejisi" Balkl Uluslararas Konferansta tebli olarak sunulmutur. Kafkasya, jeostratejik konumu ve doal zenginlikleri ile tarihin bilinen btn dnemlerinde emperyal glerin itahn kabartmtr. Kafkasya, tarih boyunca en kt gnlerini Rusyann bu blgeye ynelik igal giriimleri ile birlikte yaamtr. O topraklar zerinde binlerce yllk gemii olan yerli halklar, uradklar saldrlar ve uygulanan gayri insani politikalar sonucu bugn yok oluun eiine gelmitir. Bir zamanlar Moskova evresinde dank vaziyette yaayan kk Rus hanlklarnn birleerek Kazan' igal ettikleri 1552 senesi Ruslarn bir devlet olarak tarih sahnesine ktklar yldr ayn zamanda. Sonrasnda kurulan Rus devletleri, takip eden 400 yl zarfnda hkm altnda bulundurduklar topraklar tam 36 kat geniletmitir. O tarihten bu yana grev alan tm Rus ynetimleri hep ayn istikamette alm, Rusya topraklarn daha da bytmeyi hedef semilerdir; ki bunlara bugnk ynetim de dahildir. Rus ynetimleri bu srete igal edilen topraklarn sakinlerine telafisi mmkn olmayan zayiatlar verdirmitir. Kafkas halklar da bundan payn alm, zellikle 19uncu yzyln balarndan itibaren emsali grlmedik ar saldrlara uramtr. Kadn, erkek, ocuk, yal...ayrmadan tm insanlar ile yaam koullarn ortadan kaldrmak maksadyla yerleim birimlerini hedef alan saldrlarda sivil halk katledilmi, aada hukuki boyutu ortaya konulduunda grlecei zere soykrm suu ak bir ekilde irtikap edilmitir. Saldrlardan yenilgiyle kan Kafkasyallarn hayatta kalanlar da yurtlarndan srlerek ikinci bir soykrma tabi tutulmutur. Hakikat bu iken, Kafkasyallarn uradklar muamele uluslararas literatrde hala doru bir ekilde isimlendirilmemi, srekli grmezlikten gelinmitir. Kafkas halklarnn gemite uradklar ve hala muhatap tutulduklar musibetin meri uluslararas hukuktaki ad Soykrm ve nsanla Kar lenmi Sutur. Biz bu tebliimizde, getiimiz yzyllarda Kafkas halklarnn tmne kar ilenen suun uluslararas hukuktaki vasfnn soykrm suu insanla kar ilenmi su olduuna ve bu sularn bugn de en kaba ekliyle srdrlyor olmasna dikkat ekecek; kavramlarn doru ve yerinde kullanlmasnn nemine iaret edeceiz. nk, yllar gemi, soykrmnn at yaralar kabuk balamak yerine daha da derinlemitir. Anayurdumuzda buna bal olarak ortaya kan ve bugn artk patlama noktasna gelen ulusal sorunlar realist ve kkl zmler beklemektedir. Bu yolda mesafe alabilmek iin de zellikle terminolojiyi doru oluturmamz gerekiyor.

Bu ksa giriten sonra, nce soykrm; sonra da insanlk suu kavramlarn irdelemeye geebiliriz.

1. SOYKIRIM Yunancada kavim manasna gelen genos ve Latincede ldrmek manasna gelen Cid(caedere) kklerinden tretilen genocide (:soykrm) teriminin etimolojik anlam kavim ldrmektir. Ruanda Uluslararas Mahkemesi Stats Savcsnn deyimiyle soykrm sularn suu dur. Kavram kristalize eden uluslararas szlemeler ve ceza mahkemelerinin statlerine baktmzda, ilk kez 1930lu yllarn ortasnda Prof. Raphael Lemkin tarafndan kullanlan genocide tabirinin sadece ldrme fiillerini kapsamadn grrz. Soykrm kavram uluslararas hukuk metinlerinde balca iki yerde tanmlanm ve dzenlenmitir. 1. Soykrmn nlenmesine ve Cezalandrlmasna likin Szleme 2. Uluslararas Ceza Mahkemesi Stats Soykrmn bir devletler hukuku suu olarak kabulnde, 2. Dnya Savanda Almanlarn igal altnda tuttuklar lkelerde giritikleri eylemler ve Yahudilerle, ingeneleri toplama kamplarna gnderip, bunlarn birounu yok etmelerinin dnya kamuoyunda yaratt tepkinin bykl rol oynamtr. Bu tepkiler ilk meyvesini Nremberg Ceza Mahkemesinde vermi ve mahkeme statsnde insanla kar sular cezalandrlmtr. Nremberg mahkemelerinde spesifik olarak sava sulularnn yarglanmas ve cezalandrlmas, bu tarihten nce yazlm bir metne istinad etmedii iin, sularn ve bilhassa cezalarn kanunilii ilkesinin ihlal edildiine dair baz itirazlara yol amtr. Bu yarglamalarn ardndan, daha 1930lu yllarda bu konuyu kitabnda ilemi olan Prof. Raphael Lemkinin de abalaryla soykrm kavramnn ierik ve snrlarnn belirlenmesi konusu gndeme gelmitir. Ve btn bu almalar 9 Aralk 1948 tarihinde uluslararas katlml Soykrmn nlenmesi ve Cezalandrlmasna likin Szlemeyi dourmutur. Szleme 12 Ocak 1951'de de yrrle girmitir. (EK-1) 1.A SOYKIRIMIN NLENMES VE CEZALANDIRILMASINA LKN SZLEME Uluslararas bir hukuk metni haline gelen Soykrmn nlenmesi ve Cezalandrlmasna likin Szleme, her eyden nce soykrm, B.M. ruhuna ve amalarna aykr, ister sava zamannda ister bar zamannda ilenmi olsun bir devletler hukuku suu olarak kabul etmi ve bu suu nlemeyi ve cezalandrmay taahht etmitir (md.1). Bunun yannda, insanln byle bir musibetten kurtulmas iin uluslararas bir ibirliinin gerektii konusunda da mutabakat olduu bildirilmitir. Szlemenin 2. maddesinde soykrm saylacak eylemler u ekilde sralanmtr: bu Szlemede jenosit, milli, etnik, rki veya dini bir grubun, ksmen veya tamamen imha edilmesi maksadyla, aadaki fiillerden herhangi birinin irtikap olunmas demektir:

a) Grup yelerinin katli; b) Grup yelerinin bedeni ve akli melekelerine ciddi surette zarar verilmesi; c) Grubun, bedeni varlnn ksmen veya tamamen imhas sonucunu douracak hayat artlarna kasten tabi tutulmas; d) Grup iinde doumlar sekteye uratacak tedbirler alnmas; e) Bir grup ocuklarnn, dier bir gruba zorla nakledilmesi. Szlemenin 3. maddesiyle ise cezalandrlacak fiiller saylmtr. Bunlar: a) Jenosit; b) Jenositi irtikap iin anlama; c) Jenositi irtikap iin dorudan doruya ve alenen tahrik; d) Jenosite teebbs; e) Jenosit suunda ortaklk. Szlemenin 4. maddesinde ise faillere ilikin dzenleme vardr. Buna gre, soykrm suunda, faillerin, hkmet ricalinden olmas, memur veya sivil olmas ayrm yaplmadan cezalandrlma yoluna gidilecektir. Szleme 5. Maddesiyle taraf devletlere bir ykmllk getirmektedir. Buna gre, taraf devletler, Szleme hkmlerinin uygulanmasn salamak zere, kendi anayasalarna uygun olarak gerekli yasal tedbirleri almay ve bilhassa soykrm ve 3. maddede ifadesini bulan fiilleri ilemekten sulu bulunacak kiilere uygulanacak etkili cezai yaptrmlar yasalatrmay taahht etmektedirler. ... Soykrm suunu tanmlayan ikinci uluslararas hukuki belge Uluslararas Ceza Mahkemesi Statsdr. 1.B ULUSLARARASI CEZA MAHKEMES STATS 17 Temmuz 1998 tarihinde Romada kabul edilen Uluslararas Ceza Mahkemesi Stats (U.C.M.S.)nn 5. maddesiyle soykrm suu mahkemenin yarg yetkisine dahil edilmitir. Statnn 6. maddesi soykrm suunu dzenlemektedir. Buna gre: Soykrm, bir ulusal, etnik, rksal, dinsel veya bunlara benzer bir grubu yok etmek amacyla ilenen fiillerdir. Bu fiiller: a) Grup yelerinin ldrlmesi b) Grup yelerine bedenen veya manen ciddi ekilde zarar verilmesi

c) Grubun yaam koullarn kasten, onun ksmen veya tamamen fiziksel imhasna sebep olacak ekillerde zorlatrma. (Ki 13-31 Mart 2000 ve 12-30 Haziran 2000 tarihlerinde New Yorkta yaplan toplantlarda Statde yer alan sularn unsurlarn ieren bir metin hazrlanmtr. Bu metinlerde yaam koullar ibaresinin, bununla snrl olmamak kaydyla, yaamak iin zorunlu olan kaynaklardan, rnein beslenme, tbbi servislerden mahrum braklmak veya kiinin ya da kiilerin evlerinden kovulmalarn ierebilecei belirtilmektedir.) d) Grup iinde doumlar nlemek iin tedbirler almak e) Bir grupta yer alan ocuklarn baka bir gruba nakli Uluslararas Ceza Mahkemesi Statnn 25 (3) (b) maddesine gre soykrm suu ileyen ya da ilemeye yeltenen birine bu suun ilenmesini emreden, sua tevik veya tahrik eden herkes soykrm sulusudur. Ayrca 23 (3) (e) maddesi uyarnca da bir kimsenin dorudan ve alenen dierlerini soykrm suu ilemeye kkrtmasda soykrm suunu oluturur. Statnn 25 (3) (c ) maddesine gre bir bakasnn soykrm suu ilemesine veya ilemeyeteebbs etmesine yardm eden, cesaret verenherkes soykrm sulusudur. 25 (3) (f) maddesi soykrm suu ilemeye yeltenen herkesin soykrm sulusu olduunu belirtir. 2. NSANLIA KARI LENM SULAR nsanla kar ilenen su kavramnn ilk kez bir uluslararas metinde btn unsurlaryla yer almasna, yine 8 Austos 1945 tarihinde Londra Anlamasna taraf olan A.B.D., Fransa, ngiltere ve S.S.C.B. tarafndan kurulan Nremberg Uluslararas Askeri Mahkemesi Statsnde rastlamaktayz. Nuremberg Statsne, insanla kar ilenen sularn eklenmesinde ama, sava sularna ilikin geleneksel formulasyonun Nazilerin gerekletirdii birok eylemi cezasz brakmasyd. Sonraki yllarda Yugoslavya ve Ruandada kurulan ceza mahkemelerinde insanla kar ilenen sularn vasf daha da geniletilmitir. 17 Temmuz 1998 tarihinde Romada kabul edilen Uluslararas Ceza Mahkemesi Statsnn 7. maddesi, insanla kar ilenen suun ilendii zaman konusunda sava zaman-bar zaman ayrm yapmadan yle bir tanmlamaya gitmitir: Bir sivil halka kar genel veya sistematik bir biimde giriilen saldrlara1 bal ve bu saldrlarn bilincinde olarak ilenen aadaki fiiller insanlk suudur: a) Adam ldrme b) Toplu yok etme2 c) Kleletirme3 d) Halkn srlmesi veya zorla nakli4

e) Uluslararas hukukun temel ilkelerine aykr olarak hapsetme veya fiziki zgrlkten baka ekillerde ar bir biimde yoksun brakmak f) kence5 g) Irza geme, cinsel kleletirme, fuha zorlama, hamilelie zorlama, zorla ksrlatrma veya benzer arlkta dier cinsel zorlamalar h) Siyasi, rk, ulusal, etnik, kltrel, dinsel ya da cinsel sebeplerle, ya da uluslararas hukukta kabul edilemez olarak benimsenen evrensel baka ltlere bal olarak herhangi bir gruba veya belirlenebilir bir toplulua zulmetme6 i) Kiilerin zorla kaybettirilmesi7 j) Ayrmclk suu8 k) Fiziki btnle ya da fizik ya da ruh salna ar kayplara ya da byk aclara bilinli olarak sebep olacak dier insanlk d eylemler 3. KAFKAS HALKLARINA YAPILANLAR? Uluslararas hukuk metinlerinde yer alan bu tanmlamalara gz attktan sonra her maddenin altna o gnlerin ahitlerinin azndan -ki ounluu Rustur- aktarlan onlarca rnek yazabilir, zerlerinde tek tek tek yorum yapabiliriz. Bu da yazmz kitap hacmine karmamz gerektirir. Biz bu yola girmeden Kafkas halklarna reva grlen muamelelerden baz rnekler vererek yukarda sraladmz sularn hangileriyle rttn bulmay ise sizlere brakacaz. * 1848 ylnda yaynlanan Kavkaz isimli Rusa gazetenin 23 sayl nshasnda unlar yazyor: ar generalleri, dalk arazilerde gerekletirdikleri ceza operasyonlarnda, nne gelen her eyi imha ediyor, yakyor, ykyor, yama ediyorlard. Hayvanlarna el koyuyor, sivil halk esir ediyorlard. Yerlilerden birinin hayvan almas gibi her hangi bir kk hrszlk suu yznden, hibir suu olmayan kylerin tm halk imha ediliyordu. * Ayn ideallere hizmet eden ve 1812-1826 yllar arasnda Karadeniz Blgesi Birlikleri Komutanln yapan General Volosof sadece 1822 ylnda 17 byk, 119 kk erkes kyn yeryznden silmitir. Operasyonlarn hedefi, blgeyi yerli halktan arndrmaktr. Nitekim bir Rus ovenisti olan P.P. Korolenko 1874de yaynlanan ernomortsi isimli kitabnda Vlasovu verken unlar yazmaktadr: 1825 yl boyunca bizim mfrezeler Kuban tesini ezip geiyorlard ve dallarn kylerini yok ediyorlard. Yangn ve basknlarda binlerce erkes hayatn kaybettii gibi, yiyecek ve yakacak rezervleri de imha edildii iin sa kalanlar da alk ve hastalktan lyorlard * Rus Tarihi Y.D. Felisin ise Kafkasyallara yaplanlar Kubanskiy Sbornik Dergisi (cilt 10, say 164)nde yle tasvir ediyor: Bu, gerek ve acmasz bir savat. Yzlerce erkes ky atee verildi. Ekin ve bahelerini imha iin atlara inettik, sonuta bir harabeye dnt." * Yine 16 Ekim 1833 tarihinde Kafkasyada savaan Baron Rozenin, Harbiye Vekili A..ernieve yazd, Natuhalar, apslar ve Abzehler, bizimle ticaret yapmamaya yemin etmi bulunuyorlar Onlarla

dostane ilikiler kurmak imkansz bir eydir bu rk yok etmek zorundayz szleri pek yorum yapmaya gerek brakmyor. * Tarihi, yazar ve Kafkasya Uzman olan Platon Zubov, 1834 Kafkas Blgesi ve Rusyaya ait topraklarn tantm adl eserinde yle diyor: eenler, haydut, hrsz, hain, son derece cesur, korkusuz, kararl, zalim, kibirli, alayc, gururlu ve kontrol edilemez insanlardr. Bunlardan kurtulmann tek yolu hepsini toptan imha etmektir. * Asker olarak Kafkasyada bulunan nl yazar Kont Lev Tolstoy ise unlar yazyor: Kylere gece karanlnda dalvermek adet haline gelmiti. Gece karanlnn rts altnda Rus askerlerinin, ikier er evlere girmesini izleyen dehet sahneleri ylesineydi ki, bunlar hibir rapor grevlisi aktarmaya cesaret edemezdi... * Rus Tarihi Zaharyan ise iledikleri soykrm suunu aka itiraf etmektedir: erkesler bizi sevmezler. Biz onlar, zgr ayrlarndan kardk. Kylerini yktk. Bir ok kabile tmyle yok edildi... zellikle Sisianov, Bulgakof, Yermolov, Kosarev, Velyaminov, Emmanuel, Vlasov ve Zass gibi ar generalleri yerli halka kar ilenen soykrm suunun o dnemdeki icraclardr ve zulmlerini devlet politikas olarak gerekletirmilerdir. *ar dneminin oven tarihilerinden R. A. Fedayev Kafkasya Mektuplar (1865) adl kitabnda aka yle yazmaktayd. Kuban tesi dallarnn topraklar devlete lazmdr, kendilerine ise hi gerek yoktur. * Dallara kar savaan M.. Benyukov hatralarnda (Russkiy Arkhiv, S.Petersburg, Kitap, Say:1-2, sayfa 435) , Bat Kafkasyann iskan ile ilgili resmi projenin uygulanmasndan sorumlu Kont Yevdomkovun Kafkasyadaki savan bitiminin btn dallarn denizin kar tarafna kovulmasyla mmkn olacan inandn, boyun eseler dahi zararl ve tehlikeli olduklarn dndn, bu yzden onlarn sayca azaltlmalar ve yaama artlarndan yoksun kalmalar iin her yola bavurduunu yazmaktadr. * ar temsilcisi Grandk Miel'in 1864 Austos'unda Bat Kafkasya'nn btn halklarna yapt "Bir ay zarfnda Kafkasya terk edilmedii takdirde btn yerleik halk harp esiri olarak Rusya'nn muhtelif blgelerine srlecektir" duyurusunun ardndan Kafkas toplumlar Karadeniz kylarna srld. Btn bu dnemde Rus ovenizmi tarafndan vatanlarndan atlan Kafkasyallarn says 2 milyon civarndadr ve bu nfusun ounluunu Kuzeybat Kafkasya'nn sakinleri oluturmaktadr; yani Adigeler, Abazalar, Ubhlar v.d. * Yine bilinmektedir ki bu nfusun en az yars elverisiz artlar sebebiyle ilk bir ka yl iinde yollarda veya vardklar yerlerde lmtr.

* 1864 Maysnda, Trabzon'daki Rus konsolosunun yazdna gre 30 bin kii alk ve hastalktan krld. Gemilerde hastalk alameti gsteren olursa derhal denize atlrd... 1858-1865 yllarnda 493 bin 124 insann gittii Trabzon'da bir tek adamn 30-50 cariye birden ald oluyordu...'

* ngilterenin Trabzon Konsolosu Stevens ise, 24 Eyll 1864 tarihinde gnderdii bir raporda Trabzondan karaya kan yaklak 220 bin kiiden 100 bin kadarnn salgn ve hastalklardan ldn bildiriyordu.

(Yani Trabzon Rus konsolosunun Mays aynda 30 bin kii olarak bildirdii l says Eyll aynda 100 bine kmtr.)

.* ..Ve nfusundan arndrlm Kafkasya'nn milli servetleri de emperyalist Ruslar tarafndan hoyrata yamalanm, gasp edilen topraklara Kazak ve Rus kolonyolistler yerletirilmitir. ... Ynetimler ve sistemler deise de Rusyann Kafkasya'ya ynelik venist, soykrmc politikalar hi deimemitir. Sovyetler dneminde tm halklarn aydnlar ve milliyetperverleri gibi Kafkas halklarnn aydnlar ve milliyetperverleri de sudan sebeplerle yok edilmi, soykrm crmnn ilenmesi srdrlmtr. * Yine 1943-1944 yllarnda een-ngular, Karaay-Balkarlar, Krm ve Ahska Trkleri topluca Orta Asya ve Sibirya steplerine srlm, berbat yaam artlarnda nfuslarnn byk bir blmn kaybetmilerdir. ... * Yine, Federasyon dneminde, eenistan'a 1994ten buyana btn acmaszlyla devam eden saldrlar gnmzn somut soykrm sulardr. Son dnemde eenistan'a ynelik Rus saldrlar sonucu 42 bini daha ilkokul andaki ocuklar olmak zere nfusun drtte birini oluturan 250 bin sivil en barbarca yntemlerle ldrlmtr. 20 bin kii Rus askerleri tarafndan evlerinden alnp gtrlerek yargsz infaza tabi tutulmutur. eenistan'daki 424 kyden Ruslarn yaad 3 tanesi hari 421'i havadan bombardmanla enkaz haline getirilmitir. 400 bin insan komu cumhuriyet ve blgelere snmtr. ... 19. yzylda, Orta Dounun fethedilmesi, hristiyan koloniler oluturulmas ve mslmanlarn Avrupadan atlmas hususlar birok Avrupal tarafndan tarihi bir zorunluluk olarak grlyordu. Rusya, Krm ve Kafkasyada yapt katliamlar ve snr d etmeleriyle zellikle 1862-1864 yllar arasnda arzulanan Etnik temizlii salyordu. Bu dnemde, Mikhail Katkov gibi Slav milliyetileri, nc Roma gibi imparatorluk hrslar ve scak denizlere ulama istei gibi stratejik karlara vurgu yapan milli mazaretler retmi, ynetimlere akl hocal yaparken Rus Halkn da bu katliamlara hazrlamlardr. Gnmzde ise Putinin yine ayn paraleldeki Byk Rusya hayalleri bu eylemleri gdlemektedir. 4. SONU

Yukarda saydmz btn rnek olay ve ifadeler Soykrmnn nlenmesi ve Cezalandrlmasna likin Szlemenin 2nci ve Uluslararas Ceza Mahkemesi Statsnn 6 nc maddesinde soykrm saylacak eylemler olarak nitelendirilmitir. Yine Uluslararas Ceza Mahkemesi Statsnn 7. maddesinde bir sivil halka kar genel veya sistematik bir biimde giriilen saldrlara bal ve bu saldrlarn bilincinde olarak ilenen fiiller blmnde sralanan insanlk sularnn tamam Kafkasyallara kar icra edilmi ve hala da edilmektedir. Dier belgeler bir tarafa, sadece Rus ariv ve ktphanelerinde bunlarn yzlerce, binlerce belgesi vardr. .... Peki, 1948 tarihli Soykrm Szlemesi'nin 150 yl nceki olaylara da uygulanmasn savunmak bir eliki saylmaz m? Saylmaz. Bir kere 150-200 yl nceki olaylar bu soykrm operasyonunun balangc olup faslal olarak gnmze kadar devam ede gelmitir ve eenistanda hala devam etmektedir. Soykrm szlemesinin giri blmnde tarihin her dneminde soykrm insanla byk kayplar verdirmitir deniyor. Bu hkme dayanarak ok sayda hukuku, szleme kabul edilmeden nce de soykrmlarn vuku bulduunu; szlemenin soykrm diye yeni bir su ihdas etmediini; sadece mevcut bir suu, ismini koyarak, teyit ettiini belirtiyor. Bu hukukular bu nedenle szlemenin geriye dnk uygulanabileceini ileri sryorlar. Nitekim mttefikler, Nazilerin iledikleri suun vahameti karsnda, daha nce uygulamas olmayan bir uluslararas mahkeme kurarak (Nuremberg Mahkemesi) sanklar yarglad. Bu bir tr geriye dnk uygulamayd. Mahkeme, Yahudileri yok edenleri 'insanla kar su' kavramna gre mahkm etmesine ramen, daha sonra szlemeyle tanmlanan soykrmdan esinlenerek 'Yahudi soykrm' kavram kabul edildi. Almanya da buna itiraz etmedi. Bu da geriye dnk bir uygulamayd. Soykrm Szlemesi'nde geriye dnk uygulama konusunda ak bir hkm bulunmuyor. Bu boluu doldurmak iin 1968'de 'Sava Sular ve nsanla Kar Sulara Zaman am Uygulanmamas Konusunda Szleme' oluturuldu. Bunun 1. maddesi 'ilenme tarihiyle ilikisiz olmak zere'... '1948 Szlemesi'nde tanmland ekliyle soykrm suuna zamanam uygulanamaz' diyor. Peki, Kafkasyallara kar ilenen soykrm ve insanlk suunu gndeme tayarak ne yapmak istiyoruz? ncelikle belirtmeliyim ki, Birlemi Milletler Tekilat bugnk tasarmyla, adaleti salayan, insanla bar ve huzur getirmeye alan bir kurulu hviyetinde grnmyor maalesef. Onun iin fazla hayalperest olamayz. BMde veto yetkisine sahip 5 lkeden birinin Rusya olmas sebebiyle BMden soykrmla ilgili bir kararn kabileceini dnemeyiz. (BMden byle bir karar kabilmesi iin ncelikle kuruluundaki bu adaletsiz yapnn revize edilmesi gerekir.) Ancak Kuzey Kafkasya'da ilenmi ve ilenmekte olan soykrm sularnn ye lkelerden birinin bavurusu ile(8.Madde) en azndan BM gndemine tanabilmesini;

Ayrca eenistanda hala bu crm irtikap eden ve een halknn kkn kurutmadan da vazgemeye niyetli gzkmeyen Rus ynetiminin bir an nce durdurulmas iin BM dndan uluslararas bir kamuoyu basks oluturulmas iin almalar yaplmasn istiyoruz. Ermenilerle ilgili soykrm kararnn Rusya Federasyonu Dumasnda kabul edildiini gz nne alrsak, bugnk Rusya ynetiminin bakalarnca ilendiine inand soykrm sular zerinde almak yerine, nce kendi kapsnn nn temizleyerek, Rus devletinin ve insanlarnn iledii sular ile siyasi mirass olduu gemi Rus ynetimlerinin iledii soykrm sularnn sorumluluunu stlenerek, bu politikalarn at yaralarn kapatlmas iin almasn/almaya mecbur edilmesini istiyoruz. Kafkasyadaki etnik cumhuriyetlerimizin drldkleri nfus zafiyetinin aleyhlerine kullanlmadan statlerinin glendirilmesini ve yasalarla gvence altna alnmasn/aldrlmasn istiyoruz. Ayrca, uyguladklar soykrm politikalaryla Kafkas halklarnn varln srdrebilmelerini kritik bir duruma drenlerin, milli varlk ve kltrmz koruyacak ve gelitirecek ciddi tedbirlere destek vermesini/verdirilmesini istiyoruz. zellikle Kafkasyal tarihi ve dier akademisyenlerden de btn ilgili blge arivlerini tarayarak, Kafkasyallara kar ilenen soykrm ve insanlk suu belgelerinin tamamn toparlayarak uluslararas kamuoyunun gz nne sermesini istiyoruz. Vatanndan sklp atlan insanlarn torunlar olarak anayurdumuzla btnlememizin nndeki btn hukuki ve fiili engellerin kaldrlmasn, vatana dnn tevik ve finanse edilmesini istemeye hakkmz olduuna inanyor ve artk bu hakk ne pahasna olursa olsun kullanmak istiyoruz. Dip Notlar 1 Stat 7. 2 (a): Sivil halka ynelik saldr eklindeki insanla kar ilenen sularn bir devletin veya bir organizasyonun siyasi amacn takip eden veya bunu daha da gelitirmek amacyla yaplmaldr. 2 Stat 7.2 (b): Toplu yok etme; sivil halkn yaam koullarn kastl olarak zorlatrmay ve her halde sivil halkn bir blmnn yaam koullarn ortadan kaldrmaya ynelik olarak yiyecek ve ila giriinin nlenmesini de kapsar. 3 Stat 7. 2 (c ): Kleletirme; gcn kiiler zerinde mlkiyet hakk eklinde kullanlmasn ve zellikle kadn ve ocuklarn ticaretini de ierir. 4 Stat 7. 2 (d): Halkn srlmesi ve zorla nakli; kiilerin uluslararas hukukun gereklerine aykr olarak yasal olarak bulunduklar yerden srlmesi veya herhangi baka zorlayc eylemleri kullanarak oradan uzaklatrlmasdr. 5 Stat 7. 2 (e): kenceden anlalmas gereken yasal olarak verilen cezalarn kiide yaratt acnn dnda, gzaltnda ya da sann kontrol altnda bulunan kiilerin kasten fiziki ve manevi aclara, straplara sevk edilmesidir. 6 Stat 7. 2 (g): Eziyet, bir grubun veya topluluun kimlii yznden temel haklarndan uluslararas hukuka aykr bir ekilde mahrum edilmesidir.

7 Stat 7. 2 (i): Kiilerin zorla kaybettirilmesi kiinin hukukun korumasndan uzun bir sre uzak tutulmas kastyla devletin veya siyasi organizasyonun emriyle, desteiyle veya gz yummasyla yakalanmas, alkonmas veya karlmas ve devamnda bu zgrln kstlandnn reddedilmesi veya bu kiilerin nerede olduuna ya da akbetlerine dair bir bilgi verilmemesidir. 8 Stat 7. 2 (h): Ayrmclk suundan anlalmas gereken, insanla kar su olarak saylan eylemlere benzer arlkta olup rgtlenmi sistematik bir bask rejiminin sonucu olan eylemlerle, bir rk grubunun dier rk grubu veya gruplar zerinde bu rejimin srdrlmesi amacyla yaplan eylemlerdir. -EK-1 BRLEM MLLETLER, SOYKIRIMI SUUNUN NLENMES VE CEZALANDIRILMASINA LKN SZLEME Genel Kurulun 9 Aralk 1948 tarihli ve 260 A (III) sayl Kararyla kabul edilmi ve imzaya ve onaya veya katlmaya sunulmutur. Yrrle giri: 12 Ocak 1951 BALANGI Szlemeci Taraflar, Birlemi Milletler Genel Kurulunun 11 Aralk 1946 tarihli ve 96(I) sayl kararnda soy krmn, Birlemi Milletlerin ruhuna ve amalarna aykr olan ve uygar dnya tarafndan lanetlenen, uluslararas hukuka gre bir su olarak beyan edilmesini dikkate alarak, tarihin her dneminde soy krmn insanlk iin byk kayplar meydana getirdiini kabul ederek, insanl bu tr bir iren musibetten kurtarmak iin uluslararas ibirliinin gerekli olduuna kanaat getirerek, aadaki hkmlerde anlamlardr: Madde 1 nleme ve cezalandrma grevi Szlemeci Devletler, ister bar zamannda isterse sava zamannda ilensin, nlemeyi ve cezalandrmay taahht ettikleri soy krmn uluslararas hukuka gre bir su olduunu teyit eder. Madde 2 Soy krm oluturan eylemler Bu Szleme bakmndan, ulusal, etnik, rksal veya dinsel bir grubu, ksmen veya tamamen ortadan kaldrmak amacyla ilenen aadaki fiillerden her hangi biri, soy krm suunu oluturur. Gruba mensup olanlarn ldrlmesi; Grubun mensuplarna ciddi surette bedensel veya zihinsel zarar verilmesi; Grubun btnyle veya ksmen, fiziksel varln ortadan kaldraca hesaplanarak, yaam artlarn kasten deitirmek; Grup iinde doumlar engellemek amacyla tedbirler almak;

Gruba mensup ocuklar zorla bir baka gruba nakletmek; Madde 3 Cezalandrlacak eylemler Aadaki eylemler cezalandrlr: a)Soy krmda bulunmak; b) Soy krmda bulunulmas iin ibirlii yapmak; c) Soy krmda bulunulmasn dorudan ve aleni surette kkrtmak; d) Soy krmda bulunmaya teebbs etmek; e) Soy krma itirak etmek; Madde 4 Kiilerin cezalandrlmas Soy krm suunu veya nc maddede gsterilen fiillerden birini ileyenler, anayasaya gre yetkili yneticiler veya kamu grevlileri veya zel kiiler de olsa cezalandrlr. Madde 5 Uygulama mevzuat Szlemeci Devletler, bu Szlemenin hkmlerine etkililik kazndrmak, ve zellikle soy krmdan veya nc madde belirtilen fiillerden sulu bulunan kimselere etkili cezalar verilmesini salamak iin, kendi Anayasalarnda ngrlen usule uygun olarak gerekli mevzuat karmay taahht eder. Madde 6 Soy krm suu ile sulanan kiilerin yarglanmas Soy krm fiilini veya nc maddede belirtilen fiillerden birini ilediine dair hakknda su isnad bulunan kimseler, suun ilendii lkedeki Devletin yetkili bir mahkemesi, veya yarglama yetkisini kabul etmi olan Szlemeci Devletler bakmndan yarglama yetkisine sahip bulunan uluslararas bir ceza mahkemesi tarafndan yarglanr. Madde 7 Sulularn iadesi Soy krm fiili ve nc maddede belirtilen dier fiiller, sulularn iadesi bakmndan siyasal sular olarak kabul edilmez.

Szlemeci Devletler bu tr olaylarda kendi yasalarna ve yrrlkteki szlemelere gre sulular iade etmeyi stlenir. Madde 8 BirlemiMilletlerle ibirlii Szlemeci Devletlerden her hangi biri, soy krm fillerinin veya nc maddede belirtilen her hangi bir fiilin nlenmesi ve sona erdirilmesi iin gerekli grdkleri takdirde, Birlemi Milletlerin yetkili organlarndan, Birlemi Milletler artna gre harekete gemesini isteyebilir. Madde 9 Szlemenin yorumlanmas ve uygulanmas Szlemeci Devletler arasnda, bu Szlemenin yorumlanmas, uygulanmas veya yerine getirilmesi ve ayrca soy krm fillerinden veya nc maddede belirtilen fiillerin her hangi birinden bir Devletin sorumluluu ile ilgili olarak kan uyumazlklar, uyumazln taraflarndan birinin talebi zerine Uluslararas Adalet Divan nne gtrlr. Madde 10 Orijinal metinler Bu Szlemenin eit lde geerli olan ince, ngilizce, Franszca, Rusa ve spanyolca metinleri 9 Aralk 1948 tarihini tar.

Kaynaka: - Timuin Kprl, Ar.Gr, Soykrm, insanla kar ilenen sular ve TCK tasars, http://www.law.ankara.edu.tr/yazi.php?yad=985 - Geriye dnk uygulanabilirlik (2), Gndz Aktan, Radikal, 10 Mays 2005 - N.Luxemborg, Terc. Sedat zden, Ruslarn Kafkasyay igalinde ngiliz politikas ve .amil, Kayhan yaynlar, stanbul, 1998. - Ali Kasumov-Hasan Kasumov, Terc.Orhan Uravelli,erkes Soykrm, Kaf-Der, Ankara,1995 - Gen.smail Berkok, Tarihte Kafkasya, stanbul, 1958 - N.Berzeg, erkes Srgn, Ankara,1996 - Antero Leitzinger, erkes Soykrm,