Bu tefsir seminerimizde siz deerli dostlarla Kafirun suresinin tefsirini yapacaz. Surenin vermek istedii mesajlar, tleri kati hkmn kavrayacak, tevhidin faziletine vakf olacaz.
Tefsir seminerlerimiz; Kuran anlama, yaama ve ona davet etme balamnda nemli bir yer tutar. nk mslman; bu ilimle Rabbinin kelamna, emrine, hkmne, nasihatine muhatap olur. Allahn kelam tm hikmetin ve hayrn kaynadr.
Kuran; bedevi ve cahil bir toplumu aydnlatan ve kleleri yeryznn efendi konumuna ulatran tek ve mkemmel bir kitaptr. Ashab- Kiram; Kuran okur, ezberler, amel eder, mrik akllar ve kalpleri onun esiz arlarla aydnlatrd.
Allah; aziz kelamn ve onun mesajlarn fehmetmeyi emreder. Nitekim yle buyurur:
Tefsir ilmi; en gzel ilimlerden saylr. Gemite olsun gnmzde olsun limler; halkla bulutuunda tefsire arlk verir, karanlk kalpleri ve akllar ayetlerle aydnlatrd. Bizde bu mnasebetle sizlerle tefsir seminerleri yapyoruz. Allah bu amelimizde bizleri baarl klsn ve kolaylk versin.
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Kafirun suresine hem hayatnda hem namaznda ok yer verirdi. zellikle sabah namazlarnda. Mslimin Cabirden rivayetine gre; Peygamberimiz kld tavaf namaznn ilk rektnda Kafirun, ikincisinde hlas suresini okumutur. Yine Mslimin Ebu Hureyre radiyallahu anhudan rivayetine gre; Peygamberimiz sabah namaznn ilk rektnda Kafirun, ikincisinde hlas suresini okumutur.
mam Ahmed, Tirmiz, bn Hibbn Abdullah bin merden (r.a.) rivayet eder; bn mer (r.a.) der ki: Ben birok kez, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin sabah namazndan nceki iki rekt ve akam namazndan sonraki iki rektta Kafirun ve ihls surelerini okurken grdm.
mam Ahmed, Tabarn rivayet eder, Zeyd bin Haris peygambere Ya Rasululllah sallallahu aleyhi ve sellem bana uykuya gittiim zaman okuyacam bir ey syler misin? dedi. Peygamber: Yatana yatmak istediinde Kafirun suresini oku irkten beri olursun. buyurdu.
Ebu Yal ve Tabarn bn Abbastan rivayet eder, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurur: Uykuya giderken okuduunuz zaman sizi irkten koruyacak sureyi haber vereyim mi? Kafirun suresini okuyun. Suremiz bu kadar nemli bir suredir.
Mfessirler; Kafirun Suresinin Mekk mi Meden mi olduu konusunda ihtilaf etmitir. Abdullah bin Mesud, krime, Hasan el-Basri Mekki olduunu nakleder. Abdullah bin Zbeyir ise Medin olduunu syler. Cumhuru Ulema ise Mekki olduunu nakleder. Bu durumda surenin Mekki olduu konusu daha racih bir kaville mekkdir. Ayrca surenin ierdii konular, verdii mesajlar, akide ve ilah kavramna ynelik bahsettii hususlardan dolay Mekki olmas daha gl tercihtir.
Kurey; slam davasnn ve Tevhid arsnn nnde aciz kalyordu. Mekkeli genler akn akn mslman oluyor, Atalara ve putlara yneli gnden gne azlyor, mrikler bylece g kaybediyordu. Bu gelimeleri gren mrikler; daha da hiddetleniyor, dnmeye, zm yollar aramaya alyordu.
te byle bir dnemde; Mriklerden Velid bin Muire, As bin Vail, Esved bin Muttalib ve Umeyye bin Halef bir araya gelerek; peygambere bir teklifte bulunmaya karar verdi. Teklifleri ok iren ve batl bir teklifti.
Teklif; Son Nebiyi irke ve taptklar putlara davet ediyordu. Bu teklif onlarn son umuduydu. Yeniden glenmek iin bu gerekliydi. Mrikler; bu teklifle Rasululllah sallallahu aleyhi ve sellemi kandrmak, saptrmak, davasndan alkoymak iin yapyordu. Putlarn galip klmak, atalarnn onurunu yceltmek isteyen mrikler; islamn nne duvar rmek iin her tr giriimden geri kalmyor ve her teklifi dnyordu.
Sz konusu batl teklifleriyle, Peygamberi kendi putlarna tapmaya aracak bylece irke davet edeceklerdi. Tevhid yolunda mcadele veren sevgili Nebimize, utanmadan byle bir teklif de bulunacaklard. Zira mrikler ok zor durumdayd, putlar terk edilmi, atalar unutulmu, irke dayal inanlar rm, islam her eve ve aileye adm adm girmi, kalpleri fethetmiti. Bu teklifi sunmaktan baka areleri kalmamt.
Gya akllca ve ustaca bir teklifte bulunacaklar, Nebimizi kandrp irk ve kfr dinlerine evirecekler, slam nurunu sndreceklerdi. Onlar tuzak kurarken Allah da tuzaklarn bozacak vahyini indiriyordu.
Allah, tevhid dininin asl muhafzyd, dman ne kadar tuzak, oyun, hile yaparsa yapsn, hangi stn kuvvetle gelirse gelsin Allah aciz brakamayacakt. Gelelim teklifi renmeye.
bn Abbasn (r.h) rivayet ettiine gre Kureyin nde gelenlerinin teklifleri uydu: Ey Muhammed! Eer lahlarmza sayg gsterirsen bizde senin ilahna ibadet ederiz, Gel bizi dinle! Gel bir sene bizim ilahlarmza ibadet et, bizde bir sene senin ilahna ibadet edelim 1 bir baka rivayette yle teklif ettikleri nakledilir: Eer istersen bir sene senin dinini kabul edelim, bir sene de sen bizim dinimizi kabul et 2
1 Fethul Kadr, evkn 2 Tefsru Tabar, ibn Cerir Tabar
Peygamberi taptklar putlara saygl olmaya davet etmek, bir sene taptklar ilahlara tapmasn talep etmek, dinini terk ederek batl bir din dini kabul etmeye armak ok iren bir teklifti. Tevhidle irk birbirine ok uzak iki dindi. Mrikler taptklar putlarla peygamberimizin tapt ilah arasnda ki fark idrak edememiti. Cahiliye insan hala tevhidin arsn hakkyla bilmiyordu. Bilenlerde dnyevi saltanatlar ve taassuplar adna yz eviriyordu.
Tevhid onlarn Mekkedeki yapl dzenlerini bozacak, glerini kracak, klelerle ayn seviyeye indirecekti. te bu deiimler Mriklerin nefislerine ar geliyordu, dmanlktan geri kalmyorlard.
Tevhid bambaka bir menhecdi, irk ise bambaka bir menhecdi. Biri batl biri hakt. Hakla batl nasl bir araya gelebilirdi. Kfr nasl hak suretinde kabul edilirdi. irke davete nasl icabet edilirdi.
irkin kabul tevhidin inkryd. slam; irk ve ona davet eden her menheci kaldrmak yerine tevhidi bir menhec koymak iin gelmiti. nsann insana kulluunu kaldran tevhid, ei ve orta olmayan Allaha kullua davet ediyordu.
Tevhid, Allahn dnda taplan tm tautlar-putlar terk etmeyi, inkr etmeyi gerekli klyordu. Teklif ise tevhidi yok ediyor, birok ilahlar edinmeyi getiriyordu. Peygamberin iman ettii ve uruna mcadele ettii tevhid; ibadette ve hayatn her sahasnda irke kapy kapyordu.
Peygamber ashabna irkin ktln, tevhidin faziletini retmi karanlklardan aydnlklara karmt. Bu teklif ak bir din deitirmeye ynelik giriimdi.
Muvahhid mslman ferd ve daveti; irkin ktln grmeli, ona kar asla msamahakr olmamaldr. Sunulan teklif; slamn tanmyla eliiyordu zira slam; Allah birlemek, irk ve ehlinden uzak kalmakt. te bu olay zerine Allah Kafirun suresini indirdi. Ayet; Peygamberimizle teklif arasna yklmaz bir duvar ryordu.
Kafirun Suresinin ana mesaj; kfirlerin taptklar ilahlardan ve dinlerinden uzak durmay, tevhidle irk arsnda en ufak bir ban olmadn, ikisinin de birbirinden apayr birer din olduklarn ilan eder.
Ayrca; Allahn dini dnda kalan tm dinlerin batlln, tevhidi terk etmeye ynelik her teklifin batl olduunu retir. irk ve ehlinin; tevhidin esasn hedef alan her giriimini reddetmek gerektiini vurgular. Kafirun Suresinde verilen bu mesajlar; sadece o asra ait olmayan her asr kapsayan bir mesajdr. Bu mesaj alar st bir mesajdr.
. ' ' ' + , ' , ) 1 ( Ey Muhammed! De ki: "Ey kfirler!
Kfir; latta rten, gizleyen demektir. ifti bir tohumu topraa ekerek sonra da rterek kfir ismini alr. Kfir ismi bu kkten gelmektedir. Kfir, hakk rten, gizleyen, zuhur etmesini istemeyen kimsedir. Daha ak bir tanmla; Allahn ve Resulnn emrini inkar eden kimsedir.
Allah; peygamberine; slama kar dmanlk eden, kfr yolunu semi her kfire, her mrike seslenmesini emrediyor. Bu hitap; kfr sfatn tayan her toplulua, eilime, dnce sistemine aaca taa, puta, yldza, gnee, atee tapan herkese amildir. Bylece uyar verilerek; tevhidi bir yol izilmektedir. Ey Allahn Resul! O kfirlere deki buyruunun ardndan te denilmesi gereken muhteem tavr geliyor.
Mrikler gel bir sene bizim ilahlara ibadet et demi, irke ve puta tapmaya armt. Allah, peygamberine: Beni davet ettiiniz putlarnza, ilahlarnza katiyen tapmam, kulluk etmem, nlerinde eilmem, emirlerine uymam demesini emretmektedir.
Bu ilan; irkten, kfrden, taplan putlardan beri olmann ilandr. Tevhidin yzlere haykrlmas, irkin ktlnn ve putlarn batllnn ifade edilmesidir. Ayette; peygamberin irke ve puta kar tavr almas istenmektedir. Zira bir mslman ferd hem tevhidi hem irk asla bir arada toplayamaz. Ya tevhid ya irk. kisi birlikte asla hak bir din yoktur
Ey Mrikler! Sizde, putlarnza taptnz mddete irk ve kfr iinde iken; asla benim ibadet ettiim ei ve orta olmayan Allaha ne imdi ne gelecekte tapacak deilsiniz. Ayette mriklerin irk iinde olduka tapmayaca gerei ifade edilir.
Bu durumda bir kimse irk iinde iken, ne kadar Allaha ibadet ettiini iddia etse de; ibadetinin batl olduu anlalr. irk; ibadeti batl klar. Nasl su teyemmm bozarsa irkte tevhidi bozar. Mslman; irke ve ehline kar uyank olmal, irke kap aan her yoldan ve giriimden uzak durmaldr.
Ey Mrikler! unu ok iyi bilin ve emin olun ki; ne imdi ne gelecekte, ben de beni ardnz ibadet ettiiniz putlarnza ibadet edecek deilim. Ben bir ve orta olmayan Allaha ibadet eder, onu birler, onun emrine uyar, yasandan saknrm. Ben Allaha raz olduu ve sevdii tarzda ibadet ederim. Ben tevhidden asla uzak kalmam. Zira bu benim yaratl hikmetim ve cennet anahtarm.
Bu muhteem tavr; irk ve ehlinin umudunu kran, imanl kalbe tatminlik veren ulvi bir tavrdr. Mslmanlar; bu tavr sergilemeye ne kadar da muhtatr.
Bu ayet daha nce sylenen ayetin tekidi/glendirmesidir. Baz limler de tekrardr demitir. Eer bir ey yeniden tekrar edilir ve tekid edilirse sz konusu ayet; kati bir tavr belirlediini ifade eder. Yani; Ey Mrikler! Sizde, putlarnza taptnz mddete irk ve kfr iinde iken; asla benim ibadet ettiim ei ve orta olmayan Allaha ne imdi ne gelecekte katiyen tapacak deilsiniz.
Ben dinimin bana ykledii ibadeti kabul eder, Allahn sevdii ve raz olduu ekilde ibadet ederim. Sizde ortaya koyduunuz tavrla; size layk tarzda ilahlarnza ibadet edersiniz. Bu durumda, sizin dininiz batl olduu iin uzam benim dinimde bana yeter. Sizin dininiz benim dinle asla bir arada olamaz. Zira batldr irke dayaldr. Siz batl dininiz zere kalacaksnz bende tevhid dinim zere yaayacam. Bu kfirlere kar taknlan en byk tavrdr. Madem siz dininizden razsnz bizde dinimizden razyz.
Kafirun Suresi bu anlattklarmz erevesinde tevhidi ilan eden, irkten sakndran, batl dini terk etmeye aran ok anlaml bir suredir. Bu sureyi hakkyla fehmeden mslman; tevhidi tahkik eder, dnya saadetini yakalar, cennete ilk adm atar.
Allah; szlerimizi ve amellerimizi tevhid dairesinden kar msn, korusun. Allah; irk ve ehline muhabbet besletmesin, dinlerinden uzaklatrsn. Bizi raz olduu ve sevdii tevhid dininde muhafaza buyursun. phesiz ki Allah duay iitir ve icabet eder. Salt ve selam Resulne olsun.