SIKITIRMA (Kompaksiyon) Zemin veya dolgu malzemeleri farkl su muhtevalarnda (wn=Mw/Ms) bulunabilir.

Su muhtevas dtke zemin kuru hale doru yaklar. Bir baraj veya yol dolgusu yaplrken serilen malzemenin ok iyi skmas istenir. Zeminin veya malzemenin yle bir su muhtevas vardr ki bu su muhtevasnda zemin maksimum skma salar. Bu su muhtevasnn stnde veya altnda istenen skma salanamaz. Bundan dolay bu noktaya optimum su muhtevas denir. Bir zemin optimum su muhtevasnda sktrldnda maksimum kuru birim hacim arlk (k=n/(1+w)) elde edilmi olur. Yani bu durumda eldeki hacme en fazla dane sktrlm olur. Bir zeminin optimum su muhtevas ve maksimum kuru birim hacim arln bulmak iin en az 5 adet numune farkl su muhtevalarnda hazrlanarak TS1900/2006-I uyarnca uygun sktrma deneyi yaplr. Sktrmay Etkileyen zellikler Zeminin tr (kum, kil) Dane dalm (Dmax, Cu, Cr) Kvam limitleri (wL, wP) Boluk suyu kimyas (pH, tuzluluk) Hava scakl (donma) Sktrmann Etkileri Kayma direnci ykselir Skabilirlik azalr Geirimlilik der ime-bzlme davran kontrol altna alnabilir Anabilirlik azalabilir veya gecikebilir Svlama yetenei kaybolabilir Dondan ar etkilenmez

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5 6 7

TS1900/2006-I naat Mhendisliinde Zemin Laboratuvar Deneyleri Blm 1: Fiziksel zelliklerin Tayini 5.2. Sktrma Deneyleri 5.2.1. Deney 7- Zeminde kuru birim hacim arlk-su muhtevas bantsnn 2.5 kg lk tokmakla elde edilmesi. (Standart Sktrma-Standart Kompaksiyon-Standart Proktor) 5.2.2. Deney 8- Zeminde kuru birim hacim arlk-su muhtevas bantsnn 4.5 kg lk tokmakla elde edilmesi. (Ar Kompaksiyon-Modifiye Proktor) 5.2.3. Deney 9- Daneli zeminde kuru birim hacim arlk-su muhtevas bantsnn titreimli tokmakla elde edilmesi. TS1900/2006-Ie gre sktrma enerjisi
Deney No 7 8 9 Tokmak Arl (kg) 2.5 4.5 Vibratr D (cm) 30.5 45.8 -----Vuru (n) 25 25 60 sn Dmax (mm) 20 20 40 Tabaka Says 3 5 3 Kalp Boyutlar (cm) ap Ykseklik 10.5 11.55 10.5 11.55 15.2 12.7

Deneyin Yapl ve Sktrma Erisinin izilii 1. Deney 7 ve 8 iin her biri 2.5 kg, Deney 9 iin her biri 5 kg olmak zere en az 5 adet numune hazrlanr. Bunlar su muhtevalar kurudan yaa artacak ekilde belli miktarda su ile kartrlr ve suyun homojen olarak dalmas salanana kadar kapal kap iinde bekletilir. 2. Her bir zemin numunesi uygun kalba standart uyarnca gerekli olan tabaka saysna gre sktrlr. Bir tabakann sktrlmas Deney 7 ve 8 iin uygun tokmakla 25 vurula, Deney 9 iin ise titreimli tokmaa 60 sn sre ile 30-40 kg yk uygulanarak salanr. 3. Her bir deney sonunda sktrlm numune kalp ile birlikte tartlr (Kalp+Numune (gr)). Buradan skm zeminin birim hacim arl bulunur (n).

4. Numuneyi temsil eden miktarda malzeme alnr ve bir kaba konularak tartlr (Kap+Numune (gr)). 5. Tartlan numune su muhtevasnn bulunmas amac ile 105 lik etvde 24 saat sreyle kurutulur. 6. Etvden karlan numune tartlr (Kap+Kuru Numune (gr)). 7. Su muhtevas hesaplanr (wn). 8. Kuru birim hacim arlklar her bir numune iin aadaki formlden hesaplanr:
9.81 1+ w 9. Kuru birim hacim arla karlk su muhtevalar noktalanr ve bu noktalardan sktrma erisi izilir. 10. Aadaki forml yardmyla sfr (%0) hava boluu erisi ve dier istenen hava boluu erileri izilir: (1 na ) k = s 9.81 1 + w s na

k =

Hava Boluk Erileri k(max) %10 %5 %0

Kuru Birim Hacim Arlk (kN/m 3) ( k)

wopt

Su Muhtevas (%) (w )