Professional Documents
Culture Documents
6) KONU:
Yerekimi etkisindeki at hareketlerinin analizlerinin yaplmas.
Uygulamalar
ekildeki oyuncunun topu kaleden atabilmesi iin hangi ayla ve ilk hzla vurmas gereklidir. Eer vurma iddeti biliniyorsa, topun en uzak mesafeye gitmesi iin vuru as ne olmaldr.
Uygulamalar
tfaiyeci duvarda suyun en yksek noktaya frlatabilmesi iin gerekli olan asn bilmek istiyor.
ATI HAREKET
At hareketinin iki bileeni vardr; yatay yndeki hareket (ivme sfr), dey yndeki hareket (sabit ivme=yerekimi ivmesi) Yandaki ekilde iki ayr cisim ayn noktadan harekete balamaktadr. Krmz cisim serbest braklmtr. Sar cismin ise yatay ynde bir ilk hz vardr. Dey ynde cisimlerin hareketi incelendiinde ayn zaman aralnda her ikisinin de ayn ykseklikte olduu grlmektedir. Balangta her ikisinin de dey yndeki hz sfr iken herhangi bir anda dey hzlar ayndr. Yatay ynde krmz cisimde bir hareket yok. Sar cisimde ivme yok sabit ilk hzla yatay ynde hareket etmektedir.
SERBEST DME
V0=0 h VA
O ile B arasnda V0=0 (Serbest Dme) h= *g*t2 VB= g*t VB= (2gh)
A ile B arasnda V00 (Aaya doru dey at) hAB= VA*t + *g*t2 VB= VA+g*t (VB)2 = (VA)2 + 2gh
VB
H h
VA
VB
YATAY ATI
V0=V0X V0y=0 h Vy B VX=V0X X VBy VX=V0X
h = *g*t2
VBy= Voy+ g*t = g*t (VBy)2 = (Voy)2 +2gh VBy= (2gh)
Yatay ynde ivme ax = 0, sabit hzla hareket etmekte (vx = vox) ve yatay ynde cismin ald yol: x = xo + (vox)(t) Yatay yndeki ivme deeri ax neden sfr alnacak (havadaki hareket)?
vy = voy g(t) y = yo + (voy)(t) g(t)2 vy2 = voy2 2g(y yo) Bu denklemler tm at hareketleri iin kullanlacaktr
rnek 1 Verilenler: vo ve stenenler: Dey yndeki ykseklik yyi yatay yndeki mesafe x cinsinden yaznz. Plan: Denklemleri zamandan bamsz olarak yazalm. zm: Yatay ynde vx = vo cos ve vy = vo sin x = (vo cos )t x t = vo cos
x vo cos
) ( )(
g 2
x vo cos
Example 1 (continued):
Denklem sadeletirilerek yazlrsa:
y = (x tan)
g x2 2vo2
(1 + tan2)
Yukardaki denklem yrnge denklemi olarak adlandrlr. Bu denklem at hareketi yapan cismin yrngesini ifade eder. Bu denklem matematiksel olarak hangi ekli ifade etmektedir?
rnek C noktasndaki frlatma rampasndan frlatlan roketin yerden 40 metre ykseklikteki A noktasndaki hz 75 m/sn olarak llmtr. Bu noktada roketin motorlar durduuna gre roketin kaca en yksek noktann yerden yksekliini ve tekrar yere dt andaki hzn bulunuz.
B noktasnda cismin hz sfrdr. Bu noktadan sonra cisim serbest dme hareketi yapacaktr. h=1/2 g*t2 327=1/2*9.81*t2 t = 8.165 sn V= g*t = 9.81*8.165 = 80.1 m/sn B ile C noktalar arasndaki hareket iin zamansz hz forml yazlrsa
rnek Yandaki depolama tesisine mal getiren dzenekte, yerden 6 metre ykseklikteki A noktasndan yatay hz 12 m/sn olarak frlatlan cisimlerin havada kalma sresi t ve dme uzakl Ryi hesaplaynz.
rnek ekildeki gibi engellerin zerinden atlamaya alan motosikletlinin A noktasndan B noktasna dnceye kadar havada kal sresi 1.5 sndir. Buna gre bu motosikletlinin A noktasndaki hzn ve ykselebilecei en byk ykseklii (C noktasnda ) bulunuz.
rnek 2 Verilenler: ekildeki sporcu 15 m/s ilk hzla Adan atlamaktadr. stenenler: Yatay ynde alnan mesafe (R) ve havada uu sresini bulunuz. zm : lk olarak koordinat sistemi tanmlanr ve Ann yeri belirlenir. Sonra yatay ynde hareket denklemi yazlr. + xB = xA + vAxtAB and vAx = 15 cos 40 m/s Dey ynde hareket denklemi yazlr. + yB = yA + vAytAB 0.5gctAB2 vAy = 15 sin 40 m/s
xB = R, xA = 0, yB = -(3/4)R, ve yA = 0. Bu iki denklem zlerek iki bilinmeyen hesaplanr R = 19.0 m tAB = 2.48 s
Plan: Koordinat sisteminin balangc A noktas seilerek yatay ve dey yndeki hareketler iin ayr ayr denkelmeler yazlr. X ve y ynnde yazlan hareket denklemleri yardmyla istenenler hesaplanabilir.
GRUP PROBLEM ZM
ZM x-ynnde hareket denklemi: xB = xA + vox(tAB)
tAB=
y-ynnde hareket denklemi:
88.27 vA
yB = yA + voy(tAB) g(tAB)2
88.27 vA