SEKZNC BE YILLIK KALKINMA PLANI

DPT: 2524 K: 540

BASIM SANAY ZEL HTSAS KOMSYONU RAPORU

ANKARA 2000

NSZ Devlet Planlama Tekilatnn Kurulu ve Grevleri Hakknda 540 Sayl Kanun Hkmnde Kararname, ktisadi ve sosyal sektrlerde uzmanlk alanlar ile ilgili konularda bilgi toplamak, aratrma yapmak, tedbirler gelitirmek ve nerilerde bulunmak amacyla Devlet Planlama Tekilatna, Kalknma Plan almalarnda yardmc olmak, Plan hazrlklarna daha geni kesimlerin katksn salamak ve lkemizin btn imkan ve kaynaklarn deerlendirmek zere srekli ve geici zel htisas Komisyonlarnn kurulaca hkmn getirmektedir. Babakanln 14 Austos 1999 tarih ve 1999/7 sayl Genelgesi uyarnca kurulan zel htisas Komisyonlarnn hazrlad raporlar, 8. Be Yllk Kalknma Plan hazrlk almalarna k tutacak ve toplumun eitli kesimlerinin grlerini Plana yanstacaktr. zel htisas Komisyonlar almalarn, 1999/7 sayl Babakanlk Genelgesi, 29.9.1961 tarih ve 5/1722 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle konulmu olan tzk ve Mstearlmzca belirlenen Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan zel htisas Komisyonu Raporu genel ereveleri dikkate alnarak tamamlamlardr. Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan ile istikrar iinde bymenin salanmas, sanayilemenin baarlmas, uluslararas ticaretteki paymzn ykseltilmesi, piyasa ekonomisinin gelitirilmesi, ekonomide toplam verimliliin arttrlmas, sanayi ve hizmetler arlkl bir istihdam yapsna ulalmas, isizliin azaltlmas, salk hizmetlerinde kalitenin ykseltilmesi, sosyal gvenliin yaygnlatrlmas, sonu olarak refah dzeyinin ykseltilmesi ve yaygnlatrlmas hedeflenmekte, lkemizin hedefleri ile uyumlu olarak yeni bin ylda Avrupa Topluluu ve dnya ile btnleme amalanmaktadr. 8. Be Yllk Kalknma Plan almalarna toplumun tm kesimlerinin katks, her sektrde toplam 98 zel htisas Komisyonu kurularak salanmaya allmtr. Planlarn demokratik katlmc niteliini glendiren zel htisas Komisyonlar almalarnn dnya ile btnleen bir Trkiye hedefini gerekletireceine olan inancmzla, konularnda lkemizin en yetikin kiileri olan Komisyon Bakan ve yelerine, almalara yaptklar katklar nedeniyle teekkr eder, Sekizinci Be Yllk Kalknma Plannn lkemize hayrl olmasn dilerim.

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Basm Sanayii zel htisas Komisyonu Raporu

NDEKLER
1. GR 1 2. MEVCUT DURUM VE SORUNLAR . 1 2.1.MEVCUT DURUM .. 2.1.1. 2.1.2. 2.1.3. 2.1.4. 2.1.5. 2.1.6. SEKTRDEK KURULULAR ... MEVCUT KAPASTE VE KULLANIMI . RETM . DI TCARET STHDAM . REKABET GC .. 1 1 3 3 3 4 4

3. ULAILMAK STENEN AMALAR 5 3.1. TALEP PROJEKSYONU .. 5 3.2.RETM PROJEKSYONU 5 3.3.THALAT PROJEKSYONU .. 5 3.4.TEKNOLOJDE MUHTEMEL GELMELER . 6 4. YATIRIMLAR 6 5. GEREKL YASAL VE KURUMSAL DZENLEMELER .. 7

ISBN 975 19 2549 - 5 (basl nsha)

Bu alma Devlet Planlama Tekilatnn grlerini yanstmaz. Sorumluluu yazarna aittir. Yayn ve referans olarak kullanlmas Devlet Planlama Tekilatnn iznini gerektirmez; nternet adresi belirtilerek yayn ve referans olarak kullanlabilir. Bu e-kitap, http://ekutup.dpt.gov.tr/ adresindedir. Bu yayn 1250 adet baslmtr. Elektronik olarak, 1 adet pdf dosyas retilmitir.

http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik540.pdf

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Basm Sanayii zel htisas Komisyonu Raporu

1.GR Meydan Laraussea gre basm mrekkeplenen bir levha ve kalb kada, kartona ve kumaa bastrarak bir metnin, bir resmin suretlerini karma, bunlar oaltma sanatdr. Tanmlamann sonunda yer alan sanat deyimi basm sektrnn tm zelliklerini ifade etmektedir. 2. MEVCUT DURUM VE SORUNLAR 2.1. MEVCUT DURUM Modern anlamda ilk bask ilerinin 1455 ylnda Gutenberg tarafndan yaplmasndan yaklak 300 yl sonra lkemizde ilk matbaa 1727 ylnda padiah III. Ahmetin sadrazam Nevehirli Damat brahim Paann izni ile brahim Mteferrika tarafndan kurulmu, ancak dinin basks ve dier banazlklar nedeni ile Cumhuriyet dnemine kadar gelime gsterememitir. Bu dnemde Byk nder Atatrkn talimatlar ile bugnk modern matbaacln temelleri atlmtr. 2.1.1. Sektrdeki Kurulular Basm sektr ; Basm evlerini, Karton ve Oluklu Ambalaj reticilerini, Kamu matbaalarn, niversite ve meslek okullarn, Kat, karton, kraft ve oluklu mukavva katlar reticilerini, kapsamaktadr. 2.1.1.1. Basm evleri ( zel Sektr Matbaalar ) lkemizde basm sanayiinde faaliyet gsteren zel sektr kurulularnn tamamnn modern teknoloji ile retim yapt sylenemez. Son yllarda pek ok matbaann makine parkn yenilemi olmasna, bask ncesi ve bask sonras makine ve ekipmanlarda bilgisayar destekli retim yapmasna ramen, son yllarda kullanlm makine ve donanm satn alnmasna izin verilmesi, eski teknoloji ithalini ortaya karm ve pek ok matbaa Avrupal meslektalarnn kullanmad makinalar almak zorunda kalmtr. Dier taraftan, lkemizdeki matbaacln temel

http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik540.pdf

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Basm Sanayii zel htisas Komisyonu Raporu

karakteristiklerinden biri de kk lekli iletmeciliin geerliliidir. Dnyada gzlenen globalleme eilimine ramen bu sektrde kk iletmecilik arln korumaktadr. Basm iletmeciliinin bu temel yaps rekabet yapsn etkiledii gibi retimin kalitesini, verimlilii, hammadde firesini ve iilik kayplarn da etkilemektedir. 2.1.1.2 Karton ve Oluklu Ambalaj reticileri lkemizde Karton Ambalaj sanayiinde kullanlan makineler 1995 ylndan balamak zere yenilenmi ve byk blm Avrupal meslektalarnn dzeyine ulamtr. Yksek teknoloji ile retim yaplmas nedeni ile halen kurulu kapasitenin ancak % 65i kullanlmaktadr. Buna ramen, basm sektrnde olduu gibi bu sektrde de gemi yllarda verilen tevikler ve bu tevikler ile alnan kullanlm makineler nedeni ile ambalaj sektrnde de haksz rekabete maruz kalnmaktadr. 2.1.1.3. Kamu Matbaalar Trkiyedeki Kamu matbaalarn iki kategoride incelemek gerekmektedir: - Byk lekli ihtisas matbaalar, - Dierleri, Byk lekli ihtisas matbaalar, zaman ierisinde meydana gelen talep nedeniyle kurulmu olup, faaliyetlerini, zel sektr matbaalar ile rekabet ederek srdrmektedirler.Bu matbaalarn kurulu amalarna uygun alp almadklar, karllklar ve verimlilikleri incelenmeli, gerekenler derhal zelletirilmelidir. Byk lekli ihtisas matbaalarnn dndaki byk bir ksm gelimelerin gerisinde kalm, yan hizmetleri reten niteleri bulunmayan, ekonomiye ve bulunduu kuruma yarar salamayan (saylar yzleri matbaalarnn derhal kapatlmas ve makinalarnn satlmas gerekmektedir. halinde ise kesinlikle yeni makina almna izin verilmemelidir. 2.1.1.4. niversite ve meslek okullar lkemizde basm sektrnde teknik eleman yetitiren yksek okullar ve teknik liseler, bulunmaktadr. Yksek okulu bitiren elemanlarn byk blm matbaaclk dnda i yapmakta, ok az basm sektrnde ancak sat ve pazarlama departmanlarnda almaktadr. 2.1.1.5. Kat, karton kraft ve oluklu mukavva kat reticileri Kat, karton, kraft ve oluklu mukavva katlar Devlet ( SEKA Messeseleri ) ve zel sektr tarafndan retilmektedir. 1990 ylna kadar SEKA kat retimindeki ncln srdrm olup, 1991 ylndan itibaren zel sektr retimde arl elde etmitir ve bu durum halen devam etmektedir. Kartonda ise 1970lerin bandan itibaren Kartonsann devreye girmesi tamamen teknolojik prodktivitesi dk, bulan) dier kamu Bunun yaplamamas

http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik540.pdf

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Basm Sanayii zel htisas Komisyonu Raporu

ile i piyasadan da kaliteli rn alnabilmitir. zel sektrde dk kapasiteli fabrikalarn kapanmas, bunlarn yerine byk kapasiteli trlere ynelik ( iletmelerin ) fabrikalarn kurulmas hem dzenli olarak retim seviyesinin artmasn hem de kalitenin iyilemesini salamtr ve salayacaktr. 2.1.2. Mevcut Kapasite ve Kullanm lkemizde gerek zel sektr matbaalarnda gerekse karton ambalaj reticilerinde toplam talebi aan bir kapasitenin varl bilinmektedir. Ancak kapasitenin ne kadar olduu konusunda kesin bilgiler vermek imkanszdr. Basm sanayiinde talebe bal retim yapldndan dolay dzensiz bir pazar sistemi bulunmaktadr. Bat lkelerinde ihtisaslam kombine basmevleri ( kitap, bror,karton,katalo, basl kat vs.) yaygn olduu halde, lkemizde basmevleri sipari zerine alan karma bir talebe hitap etmektedir. Ancak, son yllarda lkemizde de ihtisas matbaalar hzla artmaktadr. Sektrde kullanlan ana mallarn bir ksm lkemizde retilmekle birlikte bir ksmnda da bamllmz halen devam etmektedir. 2.1.3. retim Basm sektrnde standart, nceden planlanan, stoklanan ve talep olduu zaman piyasaya arz edilen retim yaplarndan farkl olarak, sipari esasna gre alma prensibi geerlidir. Sektrdeki sipari esasl retimin geerlilii, bata retim planlamas olmak zere stoklama, artlandrlm ortamlardan oluan malzeme ve bitmi rn stoklar, datm aralar ve benzeri ara retim alanlarnda olduu gibi, destek hizmetlerde de daha farkl bir ynetim anlayn gerektirmektedir. Sipari zerine retim yapma, girdi maliyetlerini arttrc etki yapmaktadr. Dier taraftan, basm sanayiinin malzeme youn retim alan olmas, kullanlan malzemelerin yksek kalite ve standartlar iermesi, doada ok zengin olarak bulunmamalar nedeniyle yksek maliyetlidir. Bu nedenle retim aamasnda fire oranlarnn drlmesi son derece nemli olup, potansiyel tasarruf alan olarak karmza kmaktadr. 2.1.4. D Ticaret 2.1.4.1. thalat Basm sanayiinde kullanlan makinalarn byk bir ksm ile kullanlan yardmc maddelerin bir blm yurt dndan getirilmektedir. ok snrl olmakla birlikte baz yardmc makinalar lkemizde imal edilmektedir.

http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik540.pdf

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Basm Sanayii zel htisas Komisyonu Raporu

2.1.4.2. hracat Basm sanayiinde ihtisaslam, makina parkn yenilemi baz matbaalar ihracat yapabilmektedirler. Ancak sektrn toplam ihracat, lkemizin toplam ihracat ile karlatrldnda yok denecek seviyededir. 2.1.5. stihdam Basm sanayii iyerlerinde snrl i gc kullanlmaktadr. Daha ncede belirtildii gibi sektr talebe gre altndan, aile iletmelerinin dnda kalan ihtisas matbaalarnda kstl sayda personel almaktadr. Basm sanayiinin byk blm i olmas halinde geici ii almakta veya ileri, zellikle bask sonrasn gtr uslde yaptrma yoluna gitmektedir. Dier taraftan, lkemizdeki tm sektrlerde olduu gibi basm sanayiinde de yeterli bilgi ve beceriye sahip i gcne ihtiya had safhadadr. Bat lkelerinde teori ve pratii uyumlandran teknik okullar eitimlerini yllardr srdrdkleri halde, lkemizde pratik ve teoriyi uyumlandran gelimeler son derece snrldr. zel sektr ncl ile kurulacak matbaa meslek liseleri, ileride bu konudaki talebi karlayabilecektir. 2.1.6. Rekabet Gc Basm sanayiinde kullanlan makina, ekipman ve yardmc maddelerin, kat-karton gibi hammaddelerin tamam AB lkelerinde, ABD ve Japonyada arlkl olarak retilmekte, sektrdeki teknolojik gelimeler bu lkelerde en ksa srede iletmelerde uygulamaya konulmakta, yedek para temininde, bakm ve onarm ilerinde zaman kayb olmamaktadr. Ayn lkelerde teknik eleman eitimi zmlenmitir. Okullar yeterli dzeydedir. Bu okullar i ba eitime arlk verdikleri iin okuldan mezun olan kii makinay ynetebilecek duruma gelmektedir. retimde alan ynetici ve teknik elemanlarn da eitimli olmas nedeniyle retim kalitesi ve iletmelerin teknik konularda sorunlar bulunmamaktadr. Oysa bu sektrde kalifiye eleman, yetimi ara personele olan ihtiya iletmelerimizin temel sorunu olarak ortadadr. Basm sanayiinde, bu sektre hizmet verecek insanlara uygulamaya ynelik eitim veren kurumlarn tesisi, kanlmaz bir zorunluluktur. AB lkelerinde ihtisaslama mevcut olup ithalat ve ihracat dengesi kurulmutur. Oysa bizde ihtisaslamaya ynelmi iletmeler sayldr ve talebe bal karma retim yaplmaktadr. Hepsinden nemlisi lkemizde talep bymekle beraber batl lkelerle kyaslanamayacak kadar geridir. Bat lkelerinde retimde kullanlan hammadde ve yardmc maddeler kendi lkelerinde retilmekte; bu maddelerde kalite ve standart salanm bulunmaktadr. lkemizde ise basm sanayiini tamamlayc boya ve dier girdileri reten sanayiilerde yeterli bir gelimenin olduunu, bu girdilerle uluslararas pazarlarda rekabet edebilecek rnler retilebileceini sylemek hemen hemen imkanszdr.

http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik540.pdf

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Basm Sanayii zel htisas Komisyonu Raporu

Kat sanayiinde; zel sektrn de katlm ile kapasite artnn yan sra rn kalitesinin iyiletirilmesi, piyasa koullarna uygun dzenlemelerin yaplmas gibi ok ynl abalara ramen ulalan seviye kat sanayiinin gelitii baz lkelerin altnda bulunmaktadr. Genelde kalitenin dnya standartlarndan dk olmasna karlk maliyetleri daha yksektir. 3. ULAILMAK STENEN AMALAR 3.1. Talep projeksiyonu VIII. Be Yllk Kalknma Plan dnemine ait talep projeksiyonu aadaki gibidir.
TABLO 1 : TALEP PROJEKSYONU BRM: TON
YILLAR Y.TAB GAZETE SARGILIK TEMZLK KRAFT T. OLUKLU KARTON SGARA TOPLAM

2001 2002 2003 2004 2005

417.303 438.552 459.615 480.491 501.180

395.168 409.286 423.281 437.152 450.898

56.102 57.004 57.898 58.784 59.662

72.911 77.198 91.448 85.660 89.834

115.192 115.562 115.929 116.292 116.653

761.925 805.571 848.834 891.714 934.210

402.620 425.638 448.453 471.066 493.477

11.328 11.622 11.913 12.202 12.488

2.232.550 2.340.434 2.447.371 2.553.360 2.658.402

3.2. retim projeksiyonu VIII. Be Yllk Kalknma Plan dnemine ait retim projeksiyonu aadaki gibidir.
TABLO 2 : RETM PROJEKSYONU BRM: TON
YILLAR Y.TAB GAZETE SARGILIK TEMZLK KRAFT T. OLUKLU KARTON SGARA TOPLAM

2001 2002 2003 2004 2005

261.295 273.787 286.169 298.442 310.604

63.070 55.614 48.224 40.899 33.639

21.324 19.319 17.332 15.362 13.410

134.832 141.291 152.500 152.500 152.500

44.507 39.816 35.165 30.556 25.988

668.221 705.801 743.050 779.970 816.559

260.461 270.901 281.249 291.505 301.670

8.200 9.600 11.200 13.100 15.300

1.461.911 1.516.129 1.574.889 1.622.334 1.669.672

3.3. thalat projeksiyonu VIII. Be Yllk Kalknma Plan dnemine ait ithalat projeksiyonu aadaki gibidir.
TABLO 3 : THALAT PROJEKSYONU BRM: TON
YILLAR Y.TAB GAZETE SARGILIK TEMZLK KRAFT T. OLUKLU KARTON SGARA TOPLAM

2001 2002 2003 2004 2005

169.711 179.534 189.270 198.920 208.483

336.039 357.922 379.613 401.112 422.419

37.590 40.780 43.943 47.077 50.184

4.145 4.394 4.640 4.883 5.125

73.338 77.899 82.420 86.901 91.342

138.199 148.022 157.758 167.409 176.973

154.614 167.443 180.160 192.764 205.256

6.460 6.815 7.167 7.515 7.861

920.096 982.809 1.044.971 1.106.582 1.167.643

http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik540.pdf

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Basm Sanayii zel htisas Komisyonu Raporu

3.4. Teknolojide muhtemel gelimeler Basm sanayii proses olarak ana balkta incelenmelidir. Bask ncesi : Baslacak iin dizgisi, grafikleri ve kalp haline getirilmesidir. Yakn gemi zamana kadar bu ilemler ayr birimlerde yaplrken, bugn birbirine geiler olmu, bilgisayar ortamnda ilem gerekletirilerek direk film alnabilmi, hatta film ortadan kaldrlarak direk kalba geilebilmektedir. Kalptan sonra bask prosesine geilme aamasnda, gelime yaanm yine bilgisayar ortamndan digital bask sistemi ile dorudan baskya gemek mmkn olmaktadr. Bugnk teknolojide bu sistem az miktarda sipariler iin rantabl olmasna ramen ilerde yksek trajl ilerde kullanlabilecektir. Bask : Bilgisayar teknolojisinin bask makinalarnda youn olarak kullanlmaya balanmas ile, bask makinalarndaki ayar sreleri son derece dm, buna mukabil hzlar artmtr. Yeni makinalarn ithali ile lkemizde de bu tr makinalar kullanlmaya balanm ve yatrm maliyetlerinin yksek olmasna ramen, rn maliyetlerinde d salanmtr. Bask Sonras : Baslan iin zelliine ve talebe gre bask sonras ilemler yaplmaktadr. Baslan malzeme kat ise ciltleme ilemleri uygulanmakta, karton ise keski, yaptrma ilemleri uygulanmaktadr. Bask sonras iinde yksek teknoloji rn makinalar lkemizde de kullanlmaktadr. 4. YATIRIMLAR : Basm sanayiinde kapasite kullanm asndan bakldnda, lkemizdeki talebin zerinde makina park grlmektedir. Dolaysyla arz talep dengesi salanana kadar sektrde genel olarak daha fazla kapasite artrc yatrma ihtiya olmad dnlebilir. Ancak, pazar olarak sadece lkemizin deil tm dnyann, Trk basm Sanayii iin pazar olabilecei unutulmamal, ve yatrmlar bu ynde tevik edilmelidir. Ayrca, tevikler konusunda basm sektrnn organize sanayi blgeleri ile kalknmada ncelikli gelimi blgeler snrlarnda dnlmesi son derece yanltr. Matbaaclk verdii hizmet zellii asndan, dnyann her yerinde ehirlerin en merkezi yerlerinde almakta ve tevik edilmektedir. Bask ncesi , Bask , Bask sonras,

http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik540.pdf

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Basm Sanayii zel htisas Komisyonu Raporu

Dier taraftan, GAP projesinin istenilen srede baarya ulamas ve basm sanayiinin lke kltrne katklar gznnde bulundurularak Gneydou Anadolu blgesinde tesis edilecek kat sanayiine ve basm sanayiine ek tevik tedbirleri uygulanmaldr. 5. NGRLEN AMALARA ULAILABLMES N YAPILMASI GEREKL YASAL VE KURAMSAL DZENLEMELER VE UYGULANACAK POLTKALAR Dnyada kltrel ve ekonomik kalknmln 1. kriteri basl rnlerin kullanmdr. lkemizin ekonomik ve kltrel kalknmasna basm sanayiinin en byk katky saladna inanmaktayz. Bunun iin ; - Basm sanayiinde tevik kullandrma asndan blgesel snrlandrmalar kaldrlmal matbaac yapt iin zellii gerei tketiciye yakn olabilmek iin her yerde tevik edilmelidir. GAP blgesinde yatrm yapacak kat - karton reticileri ile basm sanayiicilerine ilave tevik tedbirleri uygulanmal ve tevik edilmelidir. Ya fark gzetmeksizin kullanlm makina ithalatna engel olunmaldr. Matbaclk eitimi veren eitim kurumlarnn teknolojik donanmlarnn yetersizlii nedeniyle bugne kadar sektrmzn ihtiyac olan teorik bilgisi iyi fakat yksek el becerisine sahip teknik elemanlar yetitirilememitir. Bu nedenle de sektr kendi iinde uzmanlamay tercih etmitir. Ancak teknik eleman sknts youn olarak yaayan sektrmz, eitim kurumlaryla ibirlii yaparak matbaaclk eitiminin sektrle uyumlu hale getirilmesini salamaya almaldr. Bu sorunun bir zm de matbaaclk eitimi veren Anadolu Teknik Lisesi seviyesindeki okullarn oalmasdr. Ancak, bu eitim kurumlarna destek salamak amacyla lkemizdeki tm matbaalardan belli bir kritere gre ( alan personel says, bask nite says gibi ) kesinti yaplarak bu paralarn vakf, birlik veya benzeri rgtler aracl ile eitim kurumlarnn ihtiyalarnn karlanmas gerekmektedir. Yerli makina, techizat ve malzeme reten firmalarn standartlara uygun retim yapmas salanmaldr. htisaslam byk Kamu Matbaalarnn dnda kalan ve rantabl almayan dier kamu matbalarnn yeni makina alm engellenmelidir. Bugn Trkiyede kolaylkla retilen rnler, Trki Cumhuriyetlerince ithal edilmektedir. Her konuda Trki Cumhuriyetlerde retim balad zaman rnlerin tantm ve ambalajnn temini ynnde sorun yaanaca grlecektir. Bu lkelerde matbaaclk ve ambalaj retimi yatrm yapmak iin Trk matbaacsnn yeterli bilgi birikimi vardr. Ancak, sermaye temininde zorluk yaanacandan, bu lkelerde yatrm yapmak isteyen matbaac ve ambalajclarn desteklenmesi gerekmektedir.

http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik540.pdf

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Basm Sanayii zel htisas Komisyonu Raporu

Trkiyede kat, karton basm ve ambalaj fuarlar, blge lkelerin ziyaretilerine ak bir ekilde dzenlenmeli, rnein stanbul, blgenin fuar merkezi haline getirilmelidir.

- Basm sanayiinde ihtisas matbaacl zendirilmeli ve firmalar ynlendirilmelidir. - Sanayiyi ynlendiren DPT, Sanayii Bakanl gibi kamu kurulularnn, periyodik olarak yaplacak toplantlarda sektr temsilcileri ile bir araya gelmeleri ve sorunlar tartmalar gerekmektedir. lkemizin AB yelii aamasnda basm sanayiinin bilgi birikimi, Avrupaya hizmet vermeye hazrdr. Trkiye corafi konumu itibaryla Avrupann basl malzeme ihtiyacnnn tedarik merkezi haline gelebilir. Unutulmamaldr ki Avrupann birok nl dergi ve kitab Uzakdoudan tedarik edilmektedir. Bu konuda sektrn DPTden somut bir talebi bulunmamakla birlikte, ilgili devlet kurulularna bu konunun ivedilikle iletilmesi gerekmektedir. Bu konunun olabilirlik orannn ok yksek olduu belirtilmektedir. evre ve insan salnn korunmas amacyla, akta satlan tm gda rnlerinin uslne uygun olarak ambalajlanmas ve artk PVClerden imal edilen naylon poetlerin derhal kaldrlmas gerekmektedir. Tevik kapsamna getirilen makine ve techizatn devir, temlik ve satnda kolaylatrc ilemlerin yrrle girmesi teknolojik gelimeye ayak uydurabilmek iin be yl olan srenin 3 yla indirilmesi yatrmclarn kaynak ihracna yardmc olacaktr.

http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik540.pdf