202… - 202… Eğitim Öğretim Yılı 3.

) X(g) + 3Y(g) + 2Z(g) → L(g) + 2T(g)

………………………………………. Anadolu Lisesi Yukarıdaki reaksiyon için elde edilen deney verileri
11. Sınıflar Kimya Dersi aşağıdaki gibidir:
2. Dönem 1. Yazılı Soruları
(2.KLASİK DOKÜMAN) Deney [X](M) [Y](M) [Z](M) Reaksiyon hızı (M/s)
1 0,02 0,03 0,01 4 x 10-6
Adı, soyadı: 2 0,04 0,03 0,02 32 x 10-6
Sınıfı, numarası: 3 0,04 0,06 0,01 16 x 10-6
Sınav yeri ve tarihi: ………………., ……………….. 4 0,02 0,06 0,02 8 x 10-6
Sınav saati ve süresi: ....................., 40 dakika
Puan dağılımı: Her bir soruda yazılıdır. a. Reaksiyonun hız ifadesini yazınız (5 puan).

1.) CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g)

Yukarıda verilen tepkimenin ileri aktifleşme enerjisi
160 kJ/mol, geri aktifleşme enerjisi ise 1010
kJ/moldür. ΔH° H2O: -278 kJ/mol, ΔH° CO2: -372
kJ/mol ise CH4’ün oluşum entalpisi kaç kJ/moldür?
(12 puan)

b. Hız sabiti k’nın sayısal değerini (5 puan) ve

birimini (2 puan) yazınız.
2.) 3A(g) + E(g) → 2D(g) + K(g)
Yukarıdaki reaksiyon üç adımlı bir mekanizmaya
sahiptir. İlk iki adım aşağıdaki gibidir:
I. A(g) + F(g) → D(g) + K(g) (hızlı)
II. B(g) + E(g) → C(g) + F(g) (hızlı)
Buna göre;
a. Tepkimenin III. adımına ait reaksiyon
denklemini yazınız (2 puan).
c. Reaksiyon mekanizmalı mı yürür, yoksa tek
basamaklı mıdır? (3 puan)

4.) (6 puan)

b. Hız ifadesini yazınız (2 puan).

c. Derecesini yazınız (2 puan).

d. Moleküleritesini yazınız (2 puan).
e. Ara ürünü yazınız (2 puan).
f. Katalizörleri yazınız (2x2=4 puan).
g. Kaçıncı adımının aktivasyon enerjisi en
yüksektir? (2 puan)
h. A, D ve E’nin derişimlerinin her biri 3 katına
çıkarılırsa hızın kaç katına çıkacağını yazınız
(4 puan).
5.) Aşağıdaki boşlukları doldurunuz (6x2=12 puan). 8.) 25 0C’de ve 1atm basınçta;
N2O4(g) → 2NO2(g) reaksiyonunun;
a. Tepkimede maddelerden en az biri gaz ise Standart entalpi değişimi (∆H0) kaç kJmol-
tepkimenin hızı …………………… değişimi ile 1
’dir? (14 puan)
ölçülebilir.
Madde N2O4(g) NO2(g)
b. ………………….. enerjisi düşük olan tepkimeler
daha hızlı gerçekleşir. ∆H f 0

(kJmol-1) -20 -24

c. Tepkime hız bağıntısında maddelere ait üs
sayılarının toplamına tepkimenin
………………… denir.

d. Eşik enerjisini (Aktivasyon enerjisini) düşürerek

hızı arttıran maddelere ………………….. denir.

e. Kabın hacmi yarıya düşürüldüğünde hız sabiti

(k) ………………..

f. Kademeli tepkimelerde …………………

tepkimeye bakılarak tepkimenin hız bağıntısı
yazılır.

6.)

9.) Aşağıda verilen ve tek basamakta yürüyen

tepkimelerin hız denklemlerini yazınız (2x3=6 puan).
a. CaCO3(k) → CaO(k) + CO2(g)

Yukarıda T1, T2, T3 sıcaklıklarında; belli kinetik b. A–(suda) + H2O(s) → HA(s) + OH–(suda)
enerjiye yani eşik enerjisine sahip molekül sayısı
(dikey eksen) ile kinetik enerjiyi (yatay eksen) gösteren
eğri verilmiştir. Buna göre;
a. Sıcaklıkları (T1, T2, T3) büyükten küçüğe
doğru sıralayınız (3 puan).

b. Hız sabitlerini (k1, k2, k3) büyükten küçüğe

doğru sıralayınız (3 puan).

c. Aktifleşme enerjileri (Ea1, Ea2, Ea3) arasındaki

ilişkiyi yazınız (3 puan).

7.) CO(g) + 1/2 O2(g) → CO2(g) + ısı

Yukarıda verilen tek basamaklı tepkime pistonlu bir
kapta ve sabit sıcaklıkta gerçekleşmektedir.

a. Hız ifadesini yazınız (2 puan).

b. Piston itilerek hacim 1/3’ine indirilip piston

sabitlenerek O2 gazının mol sayısı 3 katına
çıkarılırsa, hız kaç katına çıkar? (4 puan)
 202…. - 202….. Eğitim Öğretim Yılı
………………………………………. Anadolu Lisesi
11. Sınıflar Kimya Dersi
2. Dönem 1. Yazılı
(2.KLASİK DOKÜMAN)
Cevap Anahtarı
Adı, soyadı:
Sınıfı, numarası:
Sınav yeri ve tarihi: …………………., …………
Sınav saati ve süresi: …………….., 40 dakika
Puan dağılımı: Her bir soruda yazılıdır.
1.) CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g)
Yukarıda verilen tepkimenin ileri aktifleşme enerjisi 160
kJ/mol, geri aktifleşme enerjisi 1010 kJ/moldür.
ΔH°f H2O: -278 kJ/mol, ΔH° CO2 f : -372 kJ/mol ise
CH4’ün oluşum entalpisi kaç kJ/moldür?
SORUYU OKUYACAK ÜYE: ……………………
ΔH°=Eai-Eag (2 puan)
ΔH°=160-780= -620 kJ/mol (2 puan)
ΔH°= ∑n ΔH°f ürünler- ∑n ΔH° f girenler (2 puan)
-620=2x(-278) + (-372) - ΔH°CH4
ΔH°CH4 f = -308 kJ/mol (6 puan)
İşlem hatasından 2 puan kırılacaktır.
2.) 3A(g) + E(g) → 2D(g) + K(g)
Yukarıdaki reaksiyon üç adımlı bir mekanizmaya
sahiptir. İlk iki adım aşağıdaki gibidir:
I. A(g) + F(g) → D(g) + K(g) (hızlı)
II. B(g) + E(g) → C(g) + F(g) (hızlı)
Buna göre;
a. Tepkimenin III. adımına ait reaksiyon denklemini
yazınız.
b. Hız ifadesini yazınız.
c. Derecesini yazınız.
d. Moleküleritesini yazınız.
e. Ara ürünü yazınız.
f. Katalizörleri yazınız.
g. Kaçıncı adımın aktivasyon enerjisi en yüksektir?
h. A, D ve E’nin derişimlerinin her biri 3 katına
çıkarılırsa hızın kaç katına çıkacağını yazınız.
SORUYU OKUYACAK ÜYE: ………………
a. 2A(g) + C(g) → B(g) + D(g) (yavaş) (2 puan)
b. Hız= k[A]2 [C] (2 puan)
c. Derece: 3 (2 puan)
d. Molekülerite: 4 (2 puan)
e. Ara ürün: C (2 puan)
f. Katalizörler: F ve B (2x2=4 puan)
g. III. adım (2 puan)
h. Hız 9 katına çıkar. (4 puan)
3.) X(g) + 3Y(g) + 2Z(g) → L(g) + 2T(g)
Yukarıdaki reaksiyon için elde edilen deney verileri
aşağıdaki gibidir:
Deney [X](M) [Y](M) [Z](M) Reaksiyon hızı (M/s)
1 0,02 0,03 0,01 4 x 10-6
2 0,04 0,03 0,02 32 x 10-6
3 0,04 0,06 0,01 16 x 10-6
4 0,02 0,06 0,02 8 x 10-6
a. Reaksiyonun hız ifadesini yazınız (5 puan).
b. Hız sabiti k’nın sayısal değerini (5 puan) ve birimini
(2 puan) yazınız.
c. Reaksiyon mekanizmalı mı yürür, yoksa tek
basamaklı mıdır? (3 puan)
SORUYU OKUYACAK ÜYE: ……………………
a. 1.yol: 1 ve 2. deneyler alındığında Y sabit hız 8
katına çıkar. Derecesi üçtür; 4 seçenek vardır:
[Z]3 veya [X]3 veya [X]2 [Z] veya [Z]2 [X]
1 ve 3. deneyler alındığında Z sabit hız, Y
etkilemiyor, X derişimi 2 katına çıkmış; hız 4
katına çıktığına göre X 2.dereceden etki eder.
Yukarıdaki tepkimelerde bununla örtüşen;
Hız=k[X]2 [Z] ifadesidir (5 puan).
2.yol: X’in derecesini a, Y’nin derecesini b, Z’nin
derecesini ise c kabul edelim.
b+c=1 (Deney 1 ve 4’ten)
a+b=2 (Deney 1 ve 3’ten)
Bu iki denklemden cebirsel olarak a-c=1 bulunur.
Bu denklemle aşağıdaki denklem toplanır:
a+c=3 (Deney 1 ve 2’den)
2a=4
a=2 (X, hıza 2.dereceden etki eder).
a+b=2’den b=0 (Y, hıza etki etmez).
a+c=3’ten de c=1 (Z, hıza 1.dereceden etki eder).
Hız=k[X]2 [Z]
b. 4 deneyin herhangi birinde değerler yerine
konulduğunda k=1 bulunur (5 puan).
Hız sabitinin birimi: s-1M-2 veya s-1mol-2L2
(2 puan).
c. Reaksiyon mekanizmalı yürür (3 puan).
4.)
SORUYU OKUYACAK ÜYE: ………………….
Hız=2,4/40 =6 x 10-2(3 puan) molL-1dakika-1 (1 puan)
Hız=6 x 10-2/60 =10-3(1puan) molL-1s-1 (1puan)
İşlem hatasından veya kesirli bırakanlardan 1 puan
kırılacaktır.
 5.) Aşağıdaki boşlukları doldurunuz (6x2=12 8.) 25 0C’de ve 1atm basınçta;
puan).
N2O4(g) → 2NO2(g) reaksiyonunun;
SORUYU OKUYACAK ÜYE: …………………..
Standart entalpi değişimi (∆H0) kaç kJmol-1’dir?
a. Tepkimede maddelerden en az biri gaz ise
tepkimenin hızı hacim/basınç değişimi ile
Madde N2O4(g) NO2(g)
ölçülebilir.
∆H0f
b. Aktifleşme enerjisi düşük olan tepkimeler daha hızlı (kJmol-1) -20 -24
gerçekleşir.
SORUYU OKUYACAK ÜYE: ……………………….
c. Tepkime hız bağıntısında maddelere ait üs
sayılarının toplamına tepkimenin derecesi
ΔH°= ∑n ΔH° ürünler- ∑n ΔH°girenler (4 puan)
(mertebesi) denir.

d. Eşik enerjisini (Aktivasyon enerjisini) düşürerek hızı
arttıran maddelere katalizör denir.
e. Kabın hacmi yarıya düşürüldüğünde hız sabiti (k)
değişmez.
ΔH°= -48-(-20)= -28 kJmol-1 (10 puan)
İşlem hatasından 3 puan kırılacaktır. Kat sayı ile
çarpılmadıysa yalnız formülden puan verilecektir.

f. Kademeli tepkimelerde yavaş tepkimeye bakılarak

tepkimenin hız bağıntısı yazılır.

6.)

9.) Aşağıda verilen ve tek basamakta yürüyen tepkimelerin

hız denklemlerini yazınız (2x3=6 puan).
a. CaCO3(k) → CaO(k) + CO2(g)
Hız = k

b. A–(suda)+ H2O(s) → HA(s)+ OH–(suda)

Hız = k[A–(suda)]
Yukarıda T1, T2, T3 sıcaklıklarında; belli kinetik enerjiye
yani eşik enerjisine sahip molekül sayısı (dikey eksen) ile SORUYU OKUYACAK ÜYE: ……………………….
kinetik enerjiyi (yatay eksen) gösteren eğri verilmiştir.
Buna göre;
a. Sıcaklıkları (T1, T2, T3) büyükten küçüğe doğru
sıralayınız (3 puan).
T1 > T2 >T3
b. Hız sabitlerini (k1, k2, k3) büyükten küçüğe doğru
sıralayınız (3 puan).
k1 > k2 >k3
c. Aktifleşme enerjileri (Ea1, Ea2, Ea3) arasındaki
ilişkiyi yazınız (3 puan).
Ea1 = Ea2 = Ea3
SORUYU OKUYACAK ÜYE: ……………………….

7.) CO(g) + 1/2 O2(g) → CO2(g) + ısı

Yukarıda verilen tek basamaklı tepkime pistonlu bir kapta ve
sabit sıcaklıkta gerçekleşmektedir.
a. Hız ifadesini yazınız (2 puan).
Hız = k[CO][O2]1/2
b. Piston itilerek hacim 1/3’ine indirilip piston
sabitlenerek O2 gazının mol sayısı 3 katına çıkarılırsa,
hız kaç katına çıkar? (4 puan)
Hız; [3][9]1/2 katına; yani 9 katına çıkar.
(O2 gazının mol sayısı 3 katına çıkmakla beraber hacmi
1/3’ine indiğinden molaritesi 9 katına çıkar.)
SORUYU OKUYACAK ÜYE: …………………….