Hava Kirliliği Ve Sonuçları (20/06/2008)

Hava Kirlilii ve Sonular
Kmil B. VARINCA Yldz Teknik niversitesi evre Mhendislii Blm
Londrada hava kirlilii

Tarih: 5 Aralk 1952 Yer: Londra Olay: Ani ve byk apl bir hava kirlenmesi Sonu: 4000 l
20 Haziran 2007 aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm 2
Akla gelen sorular

Hava kirlilii nedir? Nasl tanmlanr? Hava kirlilii niye olur? Nasl meydana gelir? Sebepleri, kaynaklar nelerdir? Hava kirlilii olursa ne olur? Neticeleri nelerdir? Hava kirlilii nlenemez mi? Nasl? Ben ne yapabilirim?
Dnya
Ekvator ap: 12.756,28 km Ekvator evresi: 40.075 km Yzey alan: 510.067.420 km2 Hacim: 1,08 x 1012 km3 Yzey scakl: 14C (287 K)
20 Haziran 2007 aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm
Hava
Hava, bir gaz karmdr. %78,084 azot, %20,946 oksijen, %0,934 argon ve geri kalan %0,03768lk ksmda ise karbondioksit ve dier gazlardan oluur.
Hava kirlilii
Kirlilik, dengenin bozulmasdr.
Hava kirlilii, havann doal ieriinin deimesi, dengenin bozulmasdr.
Hava kirliliinin sebepleri

nsan faaliyetleri Balca kirleticiler
Karbondioksit (CO2), Karbonmonoksit (CO), Kkrtoksitler (SOx), Azotoksitler (NOx), Partikl madde (PM10-PM2,5), Ar metaller (Pb, Cd, Ag, Hg vb.), Uucu Organik Karbonlar (VOCler), Koloroflorokarbonlar (CFCler), Dier kirleticiler
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm 7
Karbondioksit (CO2)
17. yzyln balarnda kefedilmi; Erime noktas: 57C (216 K), Kaynama noktas: 78C (195 K), Renksiz, kokusuz; Atmosferde %0,035 orannda bulunan; Karbon ieren maddelerin yaklmas, ile ortaya kan bir gazdr.
Kkrt dioksit (SO2)

Erime noktas: 72.4 C (200.75 K) Kaynama noktas: 10 C (263 K) Renksiz, keskin kokulu reaktif bir gaz Kkrt ieren maddelerin yaklmas, metal ergitme ilemleri ve dier endstriyel prosesler sonucu oluur. Hrltl solunum, gs skmas ve kesik nefes almaya sebep olur.
Azot dioksit (NO2)

Erime noktas: -11.2C (261.95 K) Kaynama noktas: 21.1C (293.25 K) Krmzms kahverengi renkli; Yanma sonucu oluur, Astm gibi solunum hastal olan yetikinler ve ocuklarda; ksrk, hrltl solunum ve kesik nefes alma gibi solunum belirtilerine neden olabilir. Ksa sreli maruziyet dahi akcier fonksiyonunu etkiler.
Partikler Madde (PM)

Partikler madde (PM) terimi, havada bulunan kat partikller ve sv damlacklar ifade eder. nsan faaliyetleri sonucu ve doal kaynaklardan, dorudan atmosfere karr ve dier kirleticiler ile reaksiyona girerler. PM2,5 ince partikller
Tm yanma prosesleri ve baz endstriyel prosesleri ierir. Solunum sistemi iine girerek birikim yaparlar. Kaba partikl kaynaklar ise krma, tme ilemleri, yollardan kalkan tozlardr.
PM10 kaba partikller
Hava kirliliinin kaynaklar

Hava kirliliinin kaynaklarn snfa ayrabiliriz. Nokta Kaynak
Byk emisyon kaynaklar, endstri kurulular
izgi Kaynak
Karayollar vb
Alan Kaynak
Meskun alanlar
Nokta kaynaklar
Tek bana olduka fazla miktarda kirlilie sebep olan tesisler

izgi kaynaklar
Karayollarnda aralardan kaynaklanan emisyonlardr.

Alan kaynaklar
Meskun mekanlarnda iinde bulunduu yayl emisyon kaynaklar

Dalm - Dispersiyon
E: salm, C: evre konsantrasyon, D: kme

Kirlilik haritalar (NO2)
17
Hava Kalite ndeksi (HK)

HK, yaadmz evredeki hava kalitesinin gnlk olarak rapor edilmesi iin kullanlan bir indekstir. Yaadmz blgenin havasnn ne kadar temiz veya kirli olduu ve ne tr salk etkilerinin oluabilecei konusunda bilgiler verir. HK, kirli havann solunmasndan bir ka saat sonra veya bir ka gn iinde oluabilecek salk etkilerini belirtir.
HK snflandrmalar
Hava Kalitesi ndeksi (HK) HK belirtilen aralkta olduunda 0 - 50 51 - 100 101 150 151 - 200 Salk Seviyesi Renkler ...Hava kalitesi ... renk ile sembolize edilir Yeil Sar Turuncu Krmz
yi Orta Hassas gruplar iin salksz Salksz
201 - 300
301 - 500
ok Salksz
Tehlikeli
Pembe
Kahverengi
19
HK deerleri
CO iin HKnin 100 olmas, 9400 g/m3 (9 ppm) CO seviyesine karlk gelir. (ortalama 8 saat) SO2 iin HKnin 100 olmas, 383 g/m3 (0.14 ppm) SO2 seviyesine karlk gelir. (ortalama 24 saat) NO2nin ksa sreli salk etkileri, HK deeri 200n zerine kncaya kadar olumaz. Bu nedenle, HK, NO2 iin 201in altnda hesaplanmaz. NO2 iin HKnin 201 olmas, 1242 g/m3 (0,65ppm). NO2 seviyesine karlk gelir. (ortalama 24 saat) PM10 iin HKnin 100 olmas, 150 g/m3 PM10 seviyesine karlk gelir. (Ortalama 24 saat)
Hava kirliliinin neticeleri

Hava kirlilii
Hava Kalitesinin bozulmas Asit yamurlar Canlcansz varlklar zerinde tahribat ve tahriat Scaklk deiimleri Ozon Tabakasnn ncelmesi
Solunum rahatszlklar
Hastalklar Zehirlenmeler lmler
Buzul erimeleri
Deniz seviyesinde ykselme
Sera etkisi
Kresel Isnma klim Deiiklii
Basn merkezlerinde deiim
Rzgar kuaklarnda deiim
U meteorolojik olaylar
21
Asit yamurlar ve etkileri

Nedir? Ne yapar?
Asit yamurlar
Asit yamuru asidik kimyasallarn yamur, kar, sis, i veya kuru paracklar halinde dmesine verilen isimdir. Atmosfere yaylan kkrt dioksit ve azot dioksit gazlarnn kimyasal dnmlerden getikten sonra bulutlardaki su damlacklar tarafndan emilmesi ile oluur. Daha sonra bu damlacklar yeryzne yamur, kar gibi yollarla derler. Bu topran asitlik miktarn arttr ve tatl su kaynaklarnn kimyasal dengesini bozar. Havadaki tipik karbondioksit konsantrasyonunda oluan yamurun pH' 5.6 civarnndadr. Bu yzden pH' 5.6'nn altndaki yamur asit yamuru olarak nitelendirilir.
Asit yamurlar
24
Scaklk deiimleri ve sonular

Dnden bugne Dnyann scaklk deiimi ve dourduu sonular
Dnyann Scaklk Deiimi
26
Scaklk deiiminin sebepleri

Dnyann durum ve hareketindeki deiiklikler Kta kayma hareketleri ve da oluumlar Yanarda faaliyetleri Gneteki deiimler
27
Dnyann hareketinin deimesi
28
Kta hareketleri
Kta kayma hareketleri ve da oluumlar okyanus aknt sistemi ve rzgar sistemlerini deitirdiinden iklime etki yaparlar.
29
Antarktika
Dnyann en souk blgesi, Avustralyann iki kat byklnde, 15 milyon yldr %98i buz, Dnyadaki buzullarn %90i, temiz suyun %70i burada, Buz kalnl 1,5-4,5 km, Gelen nn %80-85ini yanstr, Dnya ikliminin soutma sistemidir, Rzgar sistemi ve okyanus aknt sistemini etkiler
Okyanus aknt sistemi - tayc bant

Okyanuslar aras su al-veriini salar, Dnyadaki rmaklarn 20 kat kadar su tar, Is transferini salar, Bat Avrupa bu bant sayesinde 10 derece daha scak
Yanarda faaliyetleri
Yanarda patlamalaryla atmosfere ok byk miktarlarda toz ykselir. Bu tozlar, gne nlarnn geiini engelleyen bir tabaka oluturur ve bylece dnyann scakl da der.
32
Scaklk-Aerosol ilikisi
1991de Filipinlerdeki Pinatubo yanardann patlamasyla tonlarca kkrt dioksit stratosfere yaylm ve orada slfrik asit damlacklarna dnmt. Tm dnyaya yaylan bu ayresol battaniyesi, gelen gne nlarn yanstt gibi dnyann ssn da souruyordu. Bu yznden de bir yl boyunca dnyann ortalama scaklnda bir d yaanmt.
Gneteki deiimler
Gne'in manyetik alanndaki deiimler ve Gne lekeleri, yaylan enerji miktarn etkiler. Bu da doal olarak Dnya'nn ald enerji miktarnn deimesine yol aar. Ve iklimler etkilenir.
34
Isnyoruz
Bugn aslnda, bundan 50 milyon yl nce balam olan souk dnemin iindeki ksa sreli scak vahalardan birindeyiz. Byk bir olaslkla da vahann sonu grnmeye balad. Buna gre dnya u anda artk souma eiliminde olmal. Ancak son 150 yllk gzlemler, bir eylerin sanki ters gittiini gsteriyor. Soumuyor, snyoruz.
Isnmann delilleri
Scaklk kaytlar Gl ve akarsulardaki scaklk art Buzul erimeleri Deniz kabarmalar Atmosferde scakln 0 dereceye indii yksekliin artmas
1970ten bu yana her sene 4,5 m artyor
36
Scaklk kaytlar
1860-2000 yllar arasnda 0,7 derecelik bir art
37
Buzullarn erimesi
Yeni Zelanda'daki buzullar yalnzca 20 ylda ktlelerinin n yitirdiler, spanyada 1980'de 27 olan buzul says bugn 13e dm durumda, Peru Andlar'ndaki Qori Kalis buzulu, 1963-78 yllar arasnda, ylda 4 metre kadar geri ekilirken, 1995'te buzulun yllk geri ekilme hz 30 metreye ulat, Afrika'da Kilimanjaro Da'ndaki buzul, 20. yzylda ktlesinin yaklak drtte n yitirdi, Ayn dnemde Kafkaslardaki buzullarn ktlesi yarya indi, in-Rusya snrnda, Tiyen an Dalar'ndaki buzullarsa son 40 ylda yaklak % 20 kldler.
Buzul erimeleri
Dnyamzn snyor olduuna ilikin en gzel delillerinden biri, orta ve alak enlemlerde dalardaki buzullarn geri ekilmeleridir. Bu geri ekili, zellikle son yirmi ylda hz kazanmtr. Buzullardan buharlaan sular da denizlerin dzeylerinin ykselmesine yol aar. Bu deer 20. yzylda 10-25 cmdir.
Buzul erimeleri
40
Buzul erimeleri
41
Ozon tabakas
Nedir? Nerededir?
Ozon bilgisinin zamansal geliimi

1840 : Ozon kefedildi, 1880 : Gnein ultraviyole nlarna kar bir filtre vazifesi yapt ve stratosferde bulunduu fark edildi, 1920 : Ozon tabakas ile ilgili ilk sistematik lmler balad, 1985 : Ozon delii kefedildi, 1987 : Montreal Szlemesi imzaland.
Atmosfer ve tabakalar
44
yi-Kt ozon
45
Ozon tabakasnn incelmesi
46
Ozon tabakasn zledim!
47
Sera etkisi
Nedir? Nasl oluyor?
Gelen enerjinin dalm
49
Doal Sera Etkisi
50
Sera Gazlar
Su buhar (H2O) Ozon (O3) Karbondioksit (CO2) Metan (CH4) Azot oksit (N2O) Kloroflorokarbonlar (CFC)
51
Kresel Isnmaya katklar
52
Karbondioksitin sera etkisi

1860dan bu yana meydana gelen 0,7 derecelik artn %60 karbondioksitten kaynaklanyor. Atmosferdeki karbondioksit miktar son 200.000 yln en st dzeyinde
Sorumlusu: nsanolu
53
Karbondioksitteki art
54
Gemi dnemler CO2 deiimi
55
Olaylarn karbondioksit art ile ba

Yz elli yllk scaklk kaytlar, Dnyann bu dnemde 0,5-0,7C kadar sndn ortaya koyuyor. Bilim adamlar, endstri devrimiyle birlikte atmosferde karbondioksit ve metan gibi sera gazlarndaki artmasnn bu snmayla ilikili olduunu dnyorlar. nk buz rnekleri zerinde yaplan almalar, yz binlerce yl boyunca atmosferdeki sera gaz oranlarnn Dnyann scaklyla birlikte artp azaldn gsteriyor.
56
57
58
59
60
61
Dier emisyonlar
62
Kii ba karbondioksit salnm
63
Tahmini toplam salnm
64
Tahmini karbondioksit dzeyi

Kresel snmann durdurulabilmesi iin tm lkelerin atmosfere saldklar CO2 miktarnda ok ciddi bir azalma olmas gerekiyor. Ne var ki ne sanayilemi lkeler ne de gelimekte olanlar bu ynde her hangi bir nlem almyorlar. Karbon dioksit dzeyi de azalmak yle dursun srekli olarak ykseliyor; bu hzla giderse 2100de 1850deki dzeyinin 3 katna kmas bekleniyor.
Metan (CH4)
Havadan hafif, renksiz, kokusuz, Atmosferde CO2 miktarnn 1/200 kadar, Is tutma kapasitesi CO2in 20 kat, Atmosferde kalma sresi 10 yl, Kresel snmann %1015inden sorumlu, Her yl %1 orannda artyor.
Kloroflorakarbonlar (CFC)
1928 ylnda yeni bir gaz tr olan kloroflorokarbonlar bulunur. Ksaca CFC olarak gsterilen bu gazlar ok ilgin zelliklere sahiptir: Zehirli deil, korozif deil, yanc deil, olduka kararl, uzun mrl ve uucu. Bu stn zelliklerinden dolay harika gaz olarak adalandrlan kloroflorokarbon gazlar, ksa zamanda ok geni uygulama alan bulur. zellikle soutucularda, iklimlendirme cihazlarnda, pskrtclerde ve kpk retiminde ok yaygn olarak kullanlr. Kullanldka ilevi biten gazlar ve atklar srekli olarak havaya braklr. Bu gazlar uucu olduklarndan kolaylkla atmosfere yaylr. Kararl olduklarndan bozulmadan atmosferde uzun sre kalabilir ve zamanla tm atmosfere yaylr. CFC gazlarnn atmosferdeki deriimi 1950'lerden sonra hzla artar.
67
Mukayese tablosu
CO2 sera etkisindeki rol yksek ozon tabakasna etkisi balca doal kaynaklar balca insani kaynaklar artrc-azaltc doal evrim yksek artrc-azaltc sulak alanlar CH4 yksek artrc-azaltc topraklar, tropikal ormanlar N2O CFC'ler yksek Azaltc yok yksek yok hidrokarbonlar O3 H2O yksek Azaltc buharlama
pirin tarlalar, fosil yaktlar, hayvanlar, fosil ormanszlatrma yaktlar, biomas yanmas 50-200 yl 10 yl
buzdolaplar, Nox'li gbreler, toprak aerosoller, hidrokarbonlar, kullanmnda deiim endstriyel ilemler biomas yanmas 150 yl 60-100 yl haftadan aya kadar 10 20-40 (kuzey yarmkrede) %0,5-2
sulama
kal sresi
gnler
endstri ncesi younluk (ppb)

imdiki younluk
280.000
700
285
bilinmiyor 3.000-6.000 (stratosferde) bilinmiyor
363.000
1.670
310
CFC-11: 0,26 CFC12: 0,52 CFC-113: 0,08

4%
art hz
0,50%
0,90%
0,30%
kresel snmaya katks

insani sera etkisindeki pay
11
270
3400-7100
60%
15%
5%
12%
8%
Bilinmiyor
68
klim deiiklii
Nedir? Ne oluyor?
Tanmlar
Hava, herhangi bir yerde ve zamandaki atmosfer koullarnn ksa sreli durumudur. Hava, yeryznn herhangi bir yerindeki scaklk, ya, nem, gnelenme, sis, bulut, rzgar ve hava basnc gibi ok saydaki deikenin birliktelii ile aklanr. klim, yeryznn herhangi bir yerinde uzun yllar boyunca gzlenen hava koullarnn ortalama durumudur. Ancak iklim, yalnzca ortalamaya yakn koullar deil, u deerleri (ekstremleri) ve tm istatistiksel deiimleri de ierir. klim deiiklii, nedeni ne olursa olsun (tabii yada insan faaliyetler neticesinde) iklim koullarndaki byk lekli (kresel) ve nemli yerel etkileri bulunan, uzun sreli ve yava gelien deiiklikler biiminde tanmlanr.
klim Deiikliinin gstergeleri

Scaklk deiimleri, Ya deiimleri, Nem oranlarndaki deiimler, Bulutluluk oranlarndaki deiimler, Rzgar kuaklarndaki deiimler, Basn alanlarnda deiiklik, Gnelenme oranlarndaki deiim, Dier meteorolojik olaylardaki deiimler
Kresel iklim modelleri

Matematik modelleme Bilgisayar destekli modeller Tm modeller bir kresel snma olacanda birleiyor. Ancak ne kadar olaca ve etkileri konusundaki ngrler deiiyor.
72
Muhtemel etkiler
Hidrolojik dngnn deimesi Enerji temin gvenlii Su kaynaklarnn hacminde ve kalitesinde azalma Kara ve deniz buzullarnn erimesi Kar ve buz rtsnn alansal olarak daralmas Deniz seviyesinin ykselmesi Kuraklk ve seller klim kuaklarnn yer deitirmesi Yksek scaklklara bal salgn hastalklarn ve zararllarn artmas sonucunda dnya leinde sosyoekonomik sektrleri, ekolojik sistemleri ve insan hayatn dorudan etkileyecek nemli deiiklikler
Buzullarn erimesi
Kuzey kutbundaki buzullarn tamamnn eriyecei ngrlyor, Deniz seviyesinin 15-95 cm artaca ngrlyor, Milyonlarca insann yaad Nil ve Yangtze deltalar, Po ovas, ukurova, Banglade kylar, Pasifik'teki ada lkeleri sular altnda kalacak, evrede mlteci patlamas ve toplumsal atmalar ortaya kacaktr. Temiz su kaynaklarnn denizlere karmas ve su skntlar
Scaklk art
Scaklktaki artn 1-3,5 derece olaca ngrlyor, Artan scaklktan dolay insan lmlerinde art, Scak dalgalar, kuraklk, ar yalar, seller, ortalama scaklklarda deiiklikler, vb. ar doa olaylarnda da bir art bekleniyor.
75
Tayc bandn deimesi

Aknt sistemi durabilir, Akntnn stt yerler sour, Akntnn getii yerlerde iklim farklar azalr, Yangnlar, ormanszlama, erozyon, sel, frtna ve kasrgalarn artmas
76
nsan sal
Scak oktan kaynaklanan insan lmleri Ozon tabakasnn incelmesinden kaynaklanan cilt ve deri hastalklar, yanmalar Stma gibi salgn hastalklarn yaylmas Virs eitliliinin ve dalmn artmas
77
Canllara etkisi
Bitki ve hayvanlarn yaam alanlarnda deiiklikler Baz bitki ve hayvan poplasyonlarnda azalma Aalarn erken ieklenmesi, bceklerin erken ortaya kmas, kularn erken yumurtlamas Bitki ve kara hayvan trlerinin drtte birinin yada 1 milyondan fazlasnn yok olabilecek
78
Dnyaya ka tane gkta arpt umurumda deil, ben hala insan trnn ortadan kalkmasna kresel snmann neden olduuna inanyorum.
Tarmdaki deiimler
Farkl ya sistemleri tarm alanlarnn deimesini salayacak, Maliyet artacak, Kuraklk artan yerlerde tarm azalacak,
80
Enerji sektrne etki

Fosil yakt yerine alternatif enerji kayna araylar Temiz ve yenilebilir enerji kaynaklarna verilen nemin artmas
81
Pentagon Raporu
2010 - 2020 arasnda Avrupa ktasnda scaklk ortalama 14.5 santigrat derece decek. Ancak ABD ve Avrupa ktasnda, scakln 35 santigrat dereceyi getii gn says da artacak. klimdeki dengesizlikler, tarm ve lke ekonomilerini vuracak. ngiltere souk ve kurak olacak, iklim Sibirya'ya benzeyecek.
82
Pentagon Raporu
Deniz kabaracak, kylardaki Avrupa kentleri, ykselen sularn altnda kalarak Lahey'le ayn kaderi paylaacak. Hindistan, Gney Afrika ve Endonezya kuraklk ve alk yznden i karklklarn penesinde dalacak. Kitlesel yama olaylar balayacak. Suya sahip olmak iin savalar kacak. Nil, Tuna ve Amazon nehirleri evresi, sava alanna dnecek.
Pentagon Raporu
Su ve enerji kaynaklarn korumak iin Japonya, Almanya, Kuzey Kore, Gney Kore, ran ve Msr nkleer silah gelitirecek. Din, ideoloji yada ulusal onur gibi gerekelere dayanan savalar tarihe karacak, savalarn tek amac "hayatta kalmak" olacak. 20 yl iinde, dnyann doal kaynaklarnn, nfusu besleme kapasitesi azalacak. Sava ve alk nedeniyle milyonlarca insan lecek, sonunda yeryznde doal kaynaklarn besleyebilecei sayda insan kalacak.
Pentagon Raporu
ABD ve Avrupa, kurakln 400 milyon insan tehdit edecei Afrika'dan kitlesel g aknlaryla bouacak. Zengin lkeler, gten korunmak iin birer "kale" olacak. skandinav lkelerinden de gneye g balayacak. 8200 yl nce iklim deiikliinin yol at dev kitlesel gn bir benzeri yaanabilir.
85
Hawkingin Kyamet Teorisi

2000-2400 Yllar aras: El Nino yznden iklim deiiklikleri olacak. klim deiikli nedeniyle stma,tifo gibi hastalklar yeniden ba gsterecek. Kasrga ve hortumlar dnyay kasp kavuracak. Sera etkisi iddetini arttracak. nmzdeki 100 yl iinde meydana gelecek s deiimleri bitki rtsn etkileyecek. Buzullarn erimesi su basknlarn arttracak. Alp dalar bata olmak zere birok blge byk felaketlerine sahne olacak. Isnma bugnk sratiyle devam ederse 400 yl iinde Alp dalarnda kar kalmayacak. 2400-2500 Yllar aras zellikle Gney Yarmkre etkilenecek. Gney Yarmkreden, Kuzey Yarmkreye byk gler balayacak. Su seviyesi okyanuslarda sratle ykselecek. Ayn dnemlerde Gney Avrupa'da byk bir kuraklk balayacak. Kuzey Avrupa ise sel sular ile bouacak.
Hawkingin Kyamet Teorisi

2500-2800 Yllar aras Gney Yarmkrede lmden kaan insanlar,Kuzey Yarmkreye gnce, gler lkeler aras savalara neden olacak. evre kirlilii doal kaynaklar kurutacak. Kuzey ve Gney kutbundaki buzullar eriyecek, karalarn ounu su kaplayacak. 2800-? Yllar aras Dnyann atmosferi deiecek ve Dnya, Mars gibi slfrik asitlerden oluacak, hi bir canl yaayamayacak.
87
Kasrga
Scak iklim kuanda, ani basn farklarndan kaynaklanan ve hzlar saatte 100 - 150 kmye kadar kabilen ok iddetli rzgrlardr. Daha ok okyanuslar zerinde oluurlar. Belirli yollar izleyerek karalarn zerine de sokulurlar. Sarmal hava hareketleri halinde olduklarndan, genellikle hortumlara sebep olurlar. evrelerine byk zarar verirler.
88
Kasrgalar
89
Kasrgalar
90
Kasrgalarn neticeleri
91
92
93
94
Ne yapmal?
Tedbirler, szleme ve anlamalar
Kirlilik nleme mekanizmalar

Yakt deiimi
Enerji kayna olarak daha evreci yaktlar kullanmak
Teknoloji deiimi
Yakma sistemlerinde teknolojik yenilikler kapsamnda deiiklikler
Artma
Emisyonlarn azaltlmas iin atk gazlarn artlmas
Kanuni dzenlemeler
Kanun, ynetmelik ve uluslararas szlemeler
Toplantlar - Szlemeler
1979 : WMO I. Dnya klim Konferans Eyll 1987 : Montreal Szlemesi
Ozon tabakasna zarar veren kimyasallarn azaltlmas
1988 : Deien Atmosfer Toronto Konferans

BM klimin Korunmas Karar
1990 : WMO II. Dnya klim Konferans 1992 : BM evre ve Kalknma Konferans (Yeryz Zirvesi)
BM klim Deiiklii ereve Szlemesi Ama: Atmosferdeki sera gaz birikimlerini, insann iklim sistemi zerindeki tehlikeli etkilerini nleyecek bir dzeyde durdurmak
Toplantlar - Szlemeler
Hkmetler aras klim Deiiklii Paneli (IPCC) Nisan 1995 Almanya : 1. Taraflar Konferans
DS Berlin Buyruu
Aralk 1997 Japonya : 2. Taraflar Konferans

DS Kyoto protokol
Gelimi Taraf lkeler insan kaynakl karbondioksit (CO2) edeer sera gaz salmlarn 2008-2012 dneminde 1990 dzeylerinin toplam olarak en az % 5 altna indireceklerdir
Kasm 1998 Arjantin : 3. Taraflar Toplants

DS Buenos Aires Eylem Plan
klim deiiklii ereve szlemesi

1991 ylnda Rio evre ve Kalknma Konferansnda kabul edilip 50 lkenin onaylamasn mteakip 21 Mart 1994te yrrle girmitir. Szlemenin amac; atmosferde tehlikeli bir boyuta varan insan kaynakl sera gaz emisyonu konsantrasyonunun iklim sistemi zerindeki olumsuz etkisini nlemek ve belli bir dzeyde tutulmasn salamak. Ek II listesi: 1992de OECD yesi 24 lke, Avrupa Birlii lkeleri Ek I listesi: Ek II listesine ek olarak Pazar ekonomisine gei srecinde olan lkeler
100
Kyoto Protokol
DSnin yetersiz olduu dnlerek ykmllklerin daha sk hale getirilmesi ve yasal balayc bir belge olmas amacyla Kyoto Protokol hazrlanm olup 16 Mart 1998-15 Mart 1999 tarihleri arasnda imzaya ak kalmtr. Protokole gre Ek I listesinde yer alan lkeler 2008-2012 birinci taahht dnemi sonunda toplam sera gaz emisyonlarn ortalama olarak 1990 yl seviyesinin en az %5,2 altna indirme ykmlln kabul etmitir.
101
Kyoto Protokol
Protokoln yrrle girmesi iki arta baldr; Birincisi; protokoln 55 lke tarafndan onaylanmas kincisi; 1990 ylnda hesaplanan toplam CO2 emisyon miktarnn en az %55inden sorumlu Ek I lkelerinin bu 55 lke iinde yer almas %36,1 paya sahip ABD imzalamamtr. %17lik paya sahip Rusya Federasyonunun imzalamas ile 16 ubat 2005 tarihinde protokol yrrle girmitir. Protokol bugne kadar 141 lke ve Avrupa Birlii tarafndan onaylanmtr.
CO2 salnmlar
103
Kyoto Protokoln kabul edenler
104
105
Esneklik mekanizmalar
Emisyon ticareti
Madde 17 ile dzenlenmitir. Ek I lkeleri arasnda emisyon ticaretini mmkn klmaktadr.
Ortak uygulama
Madde 6 Sera gaz azaltmn amalayan projelerden Emisyon Azaltma Kredisi elde edilir.
Temiz kalknma mekanizmas

Madde 12 Ek I lkelerinin Ek I d lkelerde gerekletirecekleri projelerden Sertifikalandrlm Emisyon Azaltm Kredisi elde etmeleri
Trkiyedeki kanuni dzenlemeler

Isnmadan Kaynaklanan Hava Kirlilii Ynetmelii, 13/01/2005-25699 Trafikte Seyreden Motorlu Kara Tatlarndan Kaynaklanan Egzoz Gaz Emisyonlarnn Kontrolne Dair Ynetmelik, 08/07/200525869 Endstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii, 22/07/200626236
Bilinlenme kampanyalar
108
Trkiye ne yapmal?
Akll ve gereki olmal, Gelimeleri yakndan takip etmeli, Frsatlar deerlendirmeli, Esneklik mekanizmalarn iyi kullanmal, Milli menfaatleri n planda tutmal, lke gereklerini iyi tahlil etmeli
109
Biz ne yapalm?
Hayat alkanlklarmz gzden geirelim, Doal ve sade yaam tercih edelim, Ne yaptmzn farknda olalm, sraftan kanalm, Geri dnme, geri kazanma katkda bulunun, Bildiklerimizi bakalar ile paylaalm, Aa dikelim, dikmeyi zendirelim
110
Biz ne yapalm?
Ampulnz deitirin Standart akkor ampulnz tasarruf ampul ile deitirin, ylda 75 kg karbondioksit tasarrufu salayn. Daha az araba kullann Daha sk yryn, bisiklet kullann ve toplu tama aralarndan daha ok faydalann. Araba kullanmadnz her 2 km iin 0,75 kg karbondioksit tasarruf edeceksiniz. Lastiklerinizi kontrol edin Dzgn iirilmi lastiklerle litre bana aldnz yol %3 orannda artacaktr. Her 4 litre benzin tasarrufu, 10 kg karbondioksiti atmosferimizden uzak tutar.
Biz ne yapalm?
Daha az scak su kullann
Suyu stmak iin ok fazla enerji gerekmektedir. Daha az su tketen bir du bal ile 175 kg, giysilerinizi souk ya da lk suda ykayarak da 250 kg karbondioksit tasarrufu yapabilirsiniz.
Ambalajlar fazla olan rnlerden kann

pnz %10 orannda azaltarak 600 kg karbondioksit tasarrufu yapabilirsiniz.
Bir aa dikin
Bir aa mr boyunca 1 ton karbondioksit emer.
Teekkrler
Kmil B. Varnca Yldz Teknik niversitesi naat Fakltesi evre Mhendislii Blm A Blok 3. Kat 34349 Yldz / Beikta / stanbul Telefon: +90 (212) 259 70 70 / 2278 Faks: +90 (212) 261 90 41 nternet: www.yildiz.edu.tr/~kvarinca E-posta: kvarinca@yildiz.edu.tr
113

Hava Kirliliği Ve Sonuçları (20/06/2008)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hava Kirliliği Ve Sonuçları (20/06/2008)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Hava Kirlilii ve Sonular

Kmil B. VARINCA Yldz Teknik niversitesi evre Mhendislii Blm

Londrada hava kirlilii

Akla gelen sorular

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

Hava kirlilii, havann doal ieriinin deimesi, dengenin bozulmasdr.

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

Hava kirliliinin sebepleri

20 Haziran 2007 aramba

Kkrt dioksit (SO2)

Azot dioksit (NO2)

Partikler Madde (PM)

PM10 kaba partikller

20 Haziran 2007 aramba

Hava kirliliinin kaynaklar

Tek bana olduka fazla miktarda kirlilie sebep olan tesisler

Karayollarnda aralardan kaynaklanan emisyonlardr.

Meskun mekanlarnda iinde bulunduu yayl emisyon kaynaklar

E: salm, C: evre konsantrasyon, D: kme

Kirlilik haritalar (NO2)

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

Hava Kalite ndeksi (HK)

yi Orta Hassas gruplar iin salksz Salksz

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

Hava kirliliinin neticeleri

Basn merkezlerinde deiim

Rzgar kuaklarnda deiim

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

Asit yamurlar ve etkileri

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

Scaklk deiimleri ve sonular

Dnyann Scaklk Deiimi

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

Scaklk deiiminin sebepleri

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

Dnyann hareketinin deimesi

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

20 Haziran 2007 aramba

Okyanus aknt sistemi - tayc bant

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

1860-2000 yllar arasnda 0,7 derecelik bir art

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

20 Haziran 2007 aramba

Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA Y.T.. evre Mhendislii Blm

20 Haziran 2007 aramba