You are on page 1of 16

Atomlarn Kuantumlu Yaps

Yazar Yrd. Do. Dr. Sabiha AKSAY

NTE

Amalar
Bu niteyi altktan sonra, Atom modellerinin yapsn ve eitlerini, Hidrojen atomunun enerji dzeyini, Serileri, Laser ve yaynm olayn renmi olacaksnz.

indekiler
Giri Atom Modelleri Bohr Atom Modeli Enerji Dzeyleri ve Spektrumlar Laser zet Deerlendirme Sorular Yararlanlan ve Bavurulabilecek Kaynaklar 61 61 63 66 69 71 72 73

alma nerileri
niteyi okurken, nite 2'ye bakmanz yararl olacaktr. Daha geni bilgi iin, nite sonundaki kaynaklara bavurunuz.

ANADOLU NVERSTES

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

61

1. Giri
Atomlarn yaps, bilimsel gelimeler iinde her zaman ilgi oda olmutur. Bu nedenle bilimsel gelimeler nda atomlara ait modeller oluturulmutur. Tarihi gelimeler sresi iinde atom modelleri; Thomson modeli, uydu modeli (Rutherford modeli), Bohr modeli ve Kuantum mekaniksel model (dalga modeli) olarak sralanabilir. Bunlardan Bohr atom modeli enerji dzeyleri ve spektrum izgilerinin aklanmasnda baar salamtr. Laser szc "Light Amplification by Stimulated Emisssion of Radiation", uyarlma ile yaynlamada k ykseltilmesi anlamna gelen ngilizce kelimelerin ba harflerinden tretilmitir. Laserin temel yaps ve prensipleri olduka basit olmakla birlikte, gnmzde hergn laser nn yeni uygulama alanlar ortaya kmaktadr.

2. Atom Modelleri
Thomson modeli, ikiye kesilerek blnm karpuz grnmnde olup, karpuzun ekirdekleri elektronlar (-) ykleri, etkalnl ise (+) yk dalmn gstermektedir (ekil 4.1).

elektronlar

pozitif yk

ekil 4.1: Thomson Atom Modeli

Ksa zamanda Thomson modelinin gerei yanstmad anlalm ve yerini uydu modeline (Rutherford modeline) brakmtr. Klasik olarak uydu modelinin, merkezde pozitif ykl, youn bir ekirdek ve etrafndaki yrngelerde dolaan elektronlardan olutuu kabul edilmektedir. Burada etkili kuvvetler (+) ve (-) yklerin Coulomb ekim kuvveti;
2 Fe = k e r2 ve merkezcil kuvvet;

Sir Joseph John Thomson (1856-1940): Nobel dln 1906'da alan ngiliz fizikidir. Daha ok elektronu kefeden fiziki olarak tannr.

(4.1)

F mk = me V n r

(4.2)

AIKRETM FAKLTES

62

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

olarak verilir. Elektronun ekirdek etrafnda kararl bir yrngede dolanabilmesi iin bu iki kuvvetin eit olmas gerekmektedir. Bu iki eitlikten elektronun ekirdek etrafndaki hz iin;
2 Vn = k e me r 1/2

(4.3)

ifadesi bulunur. Burada k, SI birim sisteminde k= 1 = 9 . 109 N . m2 C-2 4 0

ile verilen Coulomb sabitidir. Uydu modelinde elektronun toplam enerjisi;


2 E= 1 mV2 + - k e r 2

(4.4)

ile verilir. Eitlik (4.3) den v2 nin deeri eitlik (4.4) de kullanlp gerekli dzenleme yaplrsa;
2 E= - 1 k e r 2

(4.5)

elde edilir. Hidrojen atomunda r = 0,53 A = 5,3 . 10-11 m kullanldnda, atom iin toplam enerji; E = - 13,6 eV olarak bulunur. Bu da mutlak deer olarak hidrojen atomunun iyonlama enerjisidir.

RNEK 4.1:

Hidrojen atomunda a) elektronun yrnge hzn b) bu hza karlk gelen frekans ve bunun elektromanyetik dalgalarn hangi blgesine dtn hesaplayanz? a) Eitlik (4.3) 'den
2 v= k e me r 1/2

ZM :

= 2,2 . 106 m/s


6

2,2 . 10 = 1,7 . 1016 Hz b) = w = v = 2 2 r 2 . 5,3 . 10-11 Dalga boyu = c = 200 A Bu hza karlk gelen frekans deeri elektromanyetik spekturumda mor tesi blgeye der.

ANADOLU NVERSTES

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

63

Bu dnce ve sonulardan Uydu modelinin iki yetersizlii, 1) Elektronun frekans mor tesi blgeye dmesine ramen, hidrojen atomunun baz spektrum izgileri grnr blgededir. 2) Elektron merkezcil kuvvet etkisinden dolay merkezcil ivmeye sahip olmaldr. Klasik dnceye gre ivmeli hareket eden bir cisim ma yapmaldr. Ima yapan elektron ise enerji kaybederek ekirdee doru spiral bir yrnge izmek suretiyle, ekirdein zerine dmelidir. Halbuki byle bir durum gzlenmemektedir. Bu iki yetersizlik, bu atom modelinin braklmasna neden olmutur.

3. Bohr Atom Modeli


Bohr atom modeli klasik anlayla oluturulmakla birlikte, bu model kararl yrngelerde asal momentumun kuantumlu olacan kabul etmesi ve dolaysyla bir kuantum artn da gznne almas bakmndan yar klasik model olarak da adlandrlr. Bu model, Thomson ve Rutherford modellerindeki eksiklikleri giderdii sonucundan ortaya atlmtr. Fakat sonradan Bohr modelininde cevap veremedii durumlar olduu grlmtr. Bohr atom modeli, temel atom yaps olan hidrojen atomuna zg bir modeldir. Bohr, atom modelini kurarken Rutherford'un ekirdek etrafnda dolanan elektronlardan oluan atom modelini kabullendi. Bu kabulden yola karak modelin yetersizliklerini ortadan kaldrdn dnd varsaym ortaya koydu.
Niels Bohr (1885-1962): Danimarka'l bir fizikidir. lk kuantum modelini nerdi. Atomlarn yaps ve atomlardan yaylan nm zerine almalar iin 1922'de fizikte Nobel dln kazand.

Atomdaki elektronlar, ma yapmadan belirli yrngelerde hareket ederler. Elektronun yrnge asal momentumu L = m r kararl seviyelerde kuantumludur yani; L = m v r = nH = n h 2 n 1, 2, 3, ... = (4.6)

eitliiyle verilen belirli deerlere sahiptir. Bu varsaymdan grld gibi, bir kuantum kavram iermekte, model modern (klasik olmayan) bir anlam da kazanmaktadr. h/2 ifadesi SI birim sisteminde;
H= h

= 1,055 . 10-34 J . s

deerindedir.

AIKRETM FAKLTES

64

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

Elektronlar, yalnz dk enerji seviyesine geerken enerji kaybederek foton


salarlar. Elektronun balang enerjisi Ei ve son enerjisi korunumundan yaynlanan fotonun frekans; Es ise, enerjinin

= Ei - Es h
ile belirlenir.

(4.7)

Bu varsaymdan, +Ze ykl ekirdee ve bunun etrafnda r yarapl yrngede dolanan bir elektrona sahip atomu gznne alrsak ekil 4.2'deki durum ortaya kar. ekirdein ktlesi elektronun ktlesinden ok byk olduundan, bu durumda ekirdek hareketsizmi gibi dnlebilir.

m (e - )

+ Ze r

ekil 4.2: Bohr Atomu

+Ze ykl ekirdekle -e ykl elektron, elektrostatik kuvvetle elektronun yrngede kalmasn salar. nk r yarapl yrngede yapt dairesel hareketten dolay elektrona etkiyen merkezcil kuvvet elektrostatik kuvvete eit olmaktadr. Bu eitlik;
2 2 k = Ze = m r r olarak belirlenir. Bu eitlikten elektronun kinetik enerjisi;

(4.8)

(4.9) K =1 m2 = k Z e 2 2r olarak elde edilir. Sonu olarak elektronun kinetik enerjisinin dairesel yrngenin yarapna bal olduu grlr. Klasik fizikte btn yaraplarn mmkn olabilecei sylense de kuantum mekaniksel gre gre durum byle deildir. Elektrona elik eden dalgann dalga boyu ise de Broglie hipotezine gre momentumu p olan elektron iin dalga boyu = h/p olmaldr. kinci Bohr varsaymnda kuantumlanma olay, elektronlarn yrnge yaraplarnda, hzlarnda ve enerjilerinde de ortaya kar. Yrngede dolanan bir elektrona bal koordinat sisteminde elektron, Coulomb kuvveti ve merkezcil kuvvetin etkisi altnda dengededir. Eitlik (4.1) ve (4.2)'yi birbirine eitlersek, buradan r yarap iin;
ANADOLU NVERSTES

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

65

2 r= k e 2 me n

(4.10)

bulunur. mr = nH (eitlik 4.6) Bohr kuantumlanma koulunu eitlik (4.10) 'da kullanrsak hz iin;
2 n = 1 k e n H

(4.11)

elde ederiz. Bu eitlikte n = 1 iin v1 = k e2 /H deeri bulunur. Dier hzlar birinci yrngedeki hz cinsinden yazlrsa; vn = 1 n (4.12)

biiminde kuantumlanm olmaktadr. Ksaca hidrojen atomunun Bohr modelinde hzlar, yrngelerde v 1 , v 1 , v 2 , ... v 1 n 2 3 eklinde kuantumludur denir. Bohr modeli ikinci varsaymndan, asal momentumun kuantumlanma koulu eitlik (4.6) 'dan deeri ekilip karesi alnrsa;
2 2 2 vn = n H 2 me2 rn 2 bulunur. Bu denklemde v n yerine eitlik (4.10) 'dan deeri yazldnda; 2 2 rn = n H me k e 2

elde edilir. n = 1 iin birinci yrngenin yarap ifadesini; r1 =


H
2 2

me k e

= a 0 = 0,53 A = 5,3 . 10-11 m

elde ediriz. Bu deer Bohr yarap olarak bilinir. Dier yaraplar; rn = n 2 a 0 (4.13)

ile belirlenir. Buna gre hidrojen atomunun Bohr modelinde yrnge yaraplar n = 1, 2, 3, ... iin srasyla; 4a0 , 9a0 , 16a0 , ... n2 a0 eklinde kuantumlanm olmaktadr.

AIKRETM FAKLTES

66

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

RNEK 4.2:

Hidrojen atomunda n = 2 durumu iin yarap hesaplaynz? Eitlik (4.13) 'den rn = n2 a0 r2 = 22 (5,3 . 10-11 m) r2 = 2,12 . 10-10 m olarak bulunur.

ZM :

Hidrojen atomunun n = 3, 4 durumlar iin yarap deerlerini hesaplaynz.

4. Enerji Dzeyleri ve Spektrumlar


Mmkn olan eitli yrngeler, farkl elektron enerjileri iermektedir. Hidrojen atomunun enerji dzeyi;
4 1 En = - m e 2 2 n2 8 0 h

n 1, 2, 3, ... =

(4.14)

olarak verilir. Bunlar ekil 4.3'te iaretlenmitir. Bu enerjiler elektronun atomdan kaacak yeterli enerjiye sahip olmadn belirleyen negatif deerlerdir. En dk enerji dzeyi E1 'e atomun kararl durumu ve yksek dzeylere de (E2, E3, ...) uyarlm durumlar denir. n kuantum says arttka, buna karlk gelen En enerjisi gittike sfra doru yaklar n = snr deerinde E = 0 olur ve elektron artk bir atom oluturmak iin ekirdee bal deildir.
serbest elektron n= n=5 n=4 uyarlm durumlar n=3 0 enerji, J enerji, eV 0
-19 -19

0.87 x 10 1.36 x 10

0.54 0.85 1.51

2.42 x 10 -19

n=2

5.43 x 10 -19

3.40

temel durum

n=1

21.76 x 10 -19

13.6

ekil 4.3: Hidrojen Atomunun Enerji Dzeyleri


ANADOLU NVERSTES

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

67

Hidrojen atomunda, ayrk enerji dzeylerinin varl, izgi spekturumlar ile bir ilikiyi akla getirmektedir. Her spektrum belli dalga boylarn iermektedir. izgi spektrumlar ile ortaya kan enerji dzeyleri, atomik enerji dzeyleri ile ayndr. Balmer tarafndan hidrojen spektrumunda gzlenen dalga boylar; 1=R 1 - 1 ns2 ni2 n 3, 4, 5 = (4.15 )

olarak deneysel verilerle ortaya karlmtr. Rydberg sabiti olarak bilinen R deeri; R = 1,097 . 107 m-1 = 1,097 . 10-3 A olarak hesaplanmtr. Eitlik (4.15) uyarlm hidrojen atomlarndan salnan mann yalnzca belirli dalga boylar iermesi gerektiini ifade eder. Bu dalga boylar elektronun son enerji dzeyinin kuantum saysna (ns) bal olan belirli seriler iine dmektedir. Foton olarak salnabilecek bir enerji fazlalnn varolmas iin, btn durumlarda ilk kuantum says olan ni 'nin son kuantum says olan ns 'den daima byk olmas gerekir. Var olan be seri iin elde edilen formller; ns = 1 ns = 2 1=R 1 - 1 12 n 2 1=R 1 - 1 22 n 2 1=R 1 - 1 32 n 2 1=R 1 - 1 42 n 2 1=R 1 - 1 52 n 2 n 2, 3, 4, ... Lyman =

n 3, 4, 5, ... Balmer =

ns = 3

n 4, 5, 6, ... Paschen =

ns = 4

n 5, 6, 7, ... Brackett =

ns = 5

n 6, 7, 8, ... Pfund =

dir. Bu serilerden, Lyman serisi mor tesine, Balmer serisi grnr blgeye, Paschen, Brackett ve Pfund serileri ise krmz alt ve daha uzun dalga boylu blgelere dmektedir. Hidrojenin spektrum serileri dalga boylar cinsinden ekil 4.4'te izilmitir. Brackett serisi, Paschen ve Pfund serileri zerine binmektedir.

AIKRETM FAKLTES

68

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

50,000 20,000 10,000 Pfund serisi Brackett serisi Paschen serisi

5,000

Balmer serisi

2,500

2,000

1,500

1,250

Lyman serisi 1,000

ekil 4.4: Hidrojenin Spektrum Serileri

RNEK 4.3:

Hidrojen atomunun Balmer serisi iin ilk iki izginin dalga boylarn hesaplaynz. 1=R 1 - 1 22 n 2 formlnden

ZM :

1 = 1,097.107 1 - 1 3 22 32

3 = 655,8 nm (krmz tesi)


1 = 1,097.107 1 - 1 4 22 42

4 = 486,2 nm (mavi)

? ?

Hidrojen atomunun Balmer serisi iin beinci izginin dalga boyunu hesaplaynz.

Hidrojen atomunun Paschen serisi iin ilk izginin dalga boylarn hesaplaynz.

ANADOLU NVERSTES

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

69

5. Laser
Etkilenmi ma olaynda uyarlm atomlar zerine gnderilen bir n demeti, atomlarn ayn frekansta fotonlar yaynlayarak gelen may daha da glendirmesine yol aar. Laser aygtnda, belirli bir frekanstaki ma glendirilmi olarak ortaya kar. Laser kelimesi "Laser Amplification by Stimulated Emission of Radiation" (Etkilenmi ma yaynyla n glendirilmesi) ifadesinde yer alan kelimelerin ilk harflerinden meydana gelir. Etkilenmi mada atomlardaki yk salnmlar d kaynan frekansyla e uyumludur. Gei esnasnda yaynlanan n ile onu etkileyen n ayn fazdadr. Yaynlanan fotonlarn bu euyumu sonucu kan k dalgas sinssel bir dalga olarak ortaya kar. Bu normal k kaynaklarndan gelen n yapsndan farkldr. Bir k kaynandaki (lamba) atomlarn yaynlad fotonlar birbirine gre rastgele fazlarda dalm gsterirler. Atomdaki bir elektron, iki enerji dzeyi arasnda frekansl bir foton salarak veya sourarak gei yapar. Atom sisteminde iki dzey arasndaki elektron geiini incelersek (ekil 4.5), birinci durumda E1 alt enerji dzeyinde bulunan bir elektron, E2 st enerji dzeyine E2 - E1 enerjisine sahip fotonu sourarak kar.
Taban Taban Durum Durum Uyarlm Uyarlm Durum Durum

E h
E

nce

Sonra

ekil 4.5: ki Dzey Arasnda Elektron Geii. E ki Dzey Arasndaki Enerji Farkdr.

kinci durumda, E2 st enerji dzeyinde bulunan bir elektron, bir foton yayarak taban durumuna inebilir. Bu yaynm olay iki durumda meydana gelir. Kendiliinden yaynm: E2 st enerji dzeyinde bulunan bir elektron, keyfi bir ekilde E1 alt enerji dzeyine geebilir. Uyarlm yaynm: Elektron E2 - E1 enerjisine sahip bir foton tarafndan tetiklenmeye urar.

Sourma ve yaynm yntemleri ekil 4.6'da grlmektedir. Normal olarak, kendiliinden meydana gelen yaynmn gelme olasl, uyarlm yaynmn meydana gelme olaslndan ok daha fazla olduundan, uyarlm durumlarn meydana getirilmesi daha azdr. Kendiliinden yaynm olmadan nce, bir elektronun uyarlm durumda kald ortalama sre, uyarlm durumun yar mr (21) adn
AIKRETM FAKLTES

70

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

alr. Buradaki indis deeri, elektronun enerji dzeylerini kullanma sresini gstermektedir.
ilk durum lk durum Uyarlm Uyarlm sourma Sourma (a) (a)

Son durum

Kendiliinden Kendiliinden Yaynm Yaynm (b) (b)

Uyarlm Uyarlm Yaynm Yaynm (c) (c)

ekil 4.6: Enerji Dzeyleri a) Sourma b) Kendiliinden yaynm c) Uyarlm Yaynm

Sourucu bir ortamn iinden geen monokromatik nm gznne alrsak, nm iddetindeki deime miktar, uzunluun fonksiyonu olarak; I(x) = I (x + x) - I(x) (4.16)

biiminde yazlr. Homojen bir ortamda, nm iddetindeki deiim miktar I(x), yerdeitirme miktar x ve I(x)'in ikisiyle de orantldr. Bu da; I(x) = - I(x) (x) (4.17)

olacaktr. Bu eitlikte orant sabitine sourma katsays denir. pozitif deere sahiptir ancak negatif iaret almas sourmadan dolay nm iddetindeki azalmay gstermektedir. Eitlik 4.17'yi diferansiyel denklem eklinde yazacak olursak; d I (x) = - I(x) dx olur ve dzenlenmi ekliyle; I = I0 e-x eitlii elde edilir. Burada I0 gelen n iddetini gstermektedir.
ANADOLU NVERSTES

(4.18)

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

71

lk laserin 1960 ylnda gelitirilmesinden bu yana laser teknolojisinde ok byk gelimeler olmutur. Laser teknolojisinin nemli derecede gelimesi, laser na zg baz zelliklerin kullanld geni bir alanda bilimsel ve teknolojik uygulamalar da hzlandrd. Bu zellikler, laser nn retilmesinde kullanlan yntemin normal n retilmesinde kullanlandan farkl olmasndan ileri gelmekte dir. Son yllarda yaplan laser sisteminde, laser malzemesi olarak ok eitli gazlar, katlar veya svlar kullanlmaktadr. Bu sistemler ya srekli ya da pulslu tek renkli demetler yacak biimde ve optik spektrumunun geni bir blgesinde (mor tesi, grnr ve kzl tesi) mikrowattlardan megawattlara kadar deien k glerinde alacak ekilde planlanabilir. Bir laser sistemi bu zelliklerin hepsine birden sahip deildir. Sistemin seimi dalga boyu, g mertebesi ve uygun dier deikenler, kullanlaca zel uygulamann artlarna gre yaplr. Pek ok uygulamalarda nemli olan, deitirilebilir glerde laser enerji k, laser sistemine elektrik giriinin kontrol edilmesiyle salanr.

zet
ok eski zamanlarda atomlar maddenin paralanmayan temel yap talar olarak dnlyordu. 20. yzyl balarndaki aratrmalar, atomun temel bir parack olmadn proton, ntron ve elektron gibi yap talarndan olutuunu gsterdi. Bohr atom modeli, atomik hidrojenin ve hidrojene benzer iyonlarn spektrumunu aklamada baarldr. Bohr atom modelinin varsaym; Atomdaki elektronlar, belirli yrngelerde ma yapmadan hareket ederler. Kararl seviyelerde asal momentum kuantumludur. Elektronlar, ancak kararl seviyeler arasnda gei yaparken ma yapabilirler.

eklindedir. Bohr atom modeline gre hesaplanan enerji dzeyleri, hidrojen atomunun gzlenen spektrumu ile tam bir uyum iindedir. Uyarlm hidrojen atomlarndan salnan mann yalnzca belirli dalga boylar iermesi gerekmektedir. Mevcut olan serilerden Lyman serisi mor tesi, Balmer serisi grnr blgeye, Paschen, Brachett ve Pfund serileri ise krmz alt ve daha uzun dalga boylu blgelere dmektedir. Laser, uyarlma ile yaynlamada k ykseltilmesi anlamna gelir. Teknolojiye ve bilime katks olan bululardan biri "Laser"dir. Laser nn, dier k kaynaklarnn yayd k dalgalarndan farkll, monokromatik ve ayn fazl olmasdr. Bu nedenle laser nn gc olduka fazladr. Gnmzde laserlerin kullanm alanlar hzla art gstermektedir.

AIKRETM FAKLTES

72

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

Deerlendirme Sorular
1. Thomson modelinin yetersizlii hangi modeli ortaya karmtr? A. Balmer B. Rutherford C. Bohr D. Pfund E. Dalga Bohr atom modelinin klasik grle olumasna ramen, tek elektronlu hidrojen atomunun yapsn iyi aklamasnn nedeni nedir? A. Elektronun ivmeli hareket etmediini ne srmesi B. Modelin uydu modeli olmas C. Rutherford salmasnn sonularn kabul etmesi D. Elektronun, asal momentumu kuantumlu olacak biimde kararl yrngelerde hareket ettiini kabul etmesi E. Elektronun sadece alak enerji seviyesine geerken enerji kazanmasn kabul etmesi Elektronun kinetik enerjisi aadakilerden hangisine baldr? A. Ktle B. Coulomb sabiti C. Yrnge yarap D. Elektron yk E. Atom says Hidrojen atomunda elektron n = 2 enerji durumundan taban durumuna bir gei yaparsa, yaylan fotonun dalga boyu ve frenkans ne olur? A. 121,5 nm; 2,47.1015 Hz B. 130,5 nm; 4,5.1015 Hz C. 135,5 nm; 5,5.1015 Hz D. 140,5 nm; 6,0.1015 Hz E. 150,0 nm; 7,0.1015 Hz Foton olarak salnabilecek bir enerji fazlalnn var olmas iin aadaki koullardan hangisinin gereklemesi gerekir? A. ni = ns B. ni < 1 < ns C. ni < ns D. ni > ns E. ni = ns = 0

2.

3.

4.

5.

ANADOLU NVERSTES

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

73

6.

Balmer serisinde yaynlanan en ksa dalga boylu fotonun dalga boyu nedir? A. 300 nm B. 310.6 nm C. 364.6 nm D. 370 nm E. 250 nm Lyman serisi hangi elektromanyetik spektrum blgesinde izgiler gsterir? A. Mortesi B. Mor C. Grnr D. Krmz E. Krmz alt "n" kuantum says arttka; A. En negatif deer alr B. En sfr deer alr C. En ekirdee balanr D. En sonsuz deer alr E. Sabit kalr Laser n dier k kaynaklarndan ayran zellik nedir? A. Uygulama alanlarnn fazla olmas B. Laser fotonlarnn tad enerjiden yararlanlmas C. Aktif ortamda gruplandrlabilmesi D. Monokromatik ve ayn fazl olmas E. Farkl fazda olmas

7.

8.

9.

10. Kendiliinden yaynm olay aadakilerden hangisi ile tanmlanr? A. Elektronun st seviyeden alt seviyeye inerken E2 - E1 enerji farkndan daha az enerjili foton yaynlanmas B. st enerji seviyesindeki elektronun E2 - E1 kadar enerjili bir foton sourmas C. Alt enerji seviyesindeki elektronun E2 - E1 kadar enerjili bir foton tetiklemesi D. st enerji seviyesinde bulunan bir elektronun tamamen keyfi bir ekilde kendiliinden alt enerji seviyesine E2 - E1 enerjili foton salarak inmesi E. Elektronun st seviyeden alt seviyeye inerken E2 - E1 enerji farkndan daha fazla enerjili foton yaynlanmas

Yararlanlan ve Bavurulabilecek Kaynaklar


Anadolu niversitesi Akretim Fakltesi, Lisans Tamamlama Program; Atom ve ekirdek Fizii, ETAM Ofset, Eskiehir: 1991.
AIKRETM FAKLTES

74

ATOMLARIN KUANTUMLU YAPISI

Anadolu niversitesi Akretim Fakltesi, Lisans Tamamlama Program; Modern Fizik, ETAM Ofset, Eskiehir: 1991. Aygn, Erol ve D.Mehmet Zengin; Kuantum Fizii, Bilim Yaynevi, Ankara: 1994. Aygn, Erol ve D.Mehmet Zengin; Atom ve Molekl Fizii, Yksel Matbaas, Ankara: 1995. Beiser, Arthur; ada Fiziin Kavramlar, Diyarbakr niversitesi Basmevi: 1982. Brandsden, B.H. ve Joachain, C.J.; Atom ve Molekl Fizii, Ondokuz Mays niversitesi Yaynlar, Samsun: 1989. Serway, Raymond A.; Fen ve Mhendislik in Fizik, Palme Yaynclk, Ankara: 1996.

Deerlendirme Sorularnn Yantlar 1. B 2. D 3. C 4. A 5. D 6. C 7. A 8. B 9. D 10. D

ANADOLU NVERSTES

You might also like