You are on page 1of 18

Ano ang mga programang karunungan sa pagbasa at pagsulat sa unang wika at Pagdebelop ng Karunungang Bumasa at Sumulat sa Ingles?

Ang pag-aaral ng Ingles ay gumagamit ng iyong mga kakayahan mula sa iyong kaalamang magbasa sa iyong unang wika. Kung ikaw ay hindi makapagbasa o makapagsulat sa iyong unang wika, maaaring maging mahirap para sa iyong matuto ng isang ikalawang wika tulad ng Ingles. Ikaw ay maaaring ilagay sa isang programang karunungan sa pagbasa at pagsulat sa unang wika (first language literacy program) bago ka makapagsimulang mag-aral ng Ingles. Maaari mong ring pag-isipang kumuha ng mga klase para sa Pagdebelop ng Karunungang Bumasa at Sumulat sa Ingles [English Literacy Development (ELD)] na magtuturo sa iyo ng mgapanimulang kakayahan sa pagbabasa at pagsusulat na kinakailangan para matututo ng Ingles bilang ikalawang wika. Para makahanap ng programa ng karunungan sa pagbasa at pagsulat sa unang wika:

Magsiyasat sa iyong lokal na lupon ng paaralan. Kung kailangan mo ng numero ng telepono ng lupon ng paaralan sa iyong lugar, tumawag sa Ministri ng Edukasyon (1) (Ministry of Education): Libreng-tawag: 1-800-387-5514 Sa Toronto: 416-325-2929

Maghanap sa ilalim ng "Mga Paaralan ng Wika" ("Language Schools") sa Dilaw na mga Pahina (Yellow Pages) ng direktoryo ng telepono. Magtanong sa isang ahensya ng paninirahan (settlement agency). Para makahanap ng isang ahensya ng paninirahan (settlement agency) sa iyong lugar, bumisita sa isang Sentro ng Impormasyong

Pangkomunidad (2) [Community Information Centre (CIC)] na malapit sa


iyo o tumawag sa 2-1-1 mula sa iyong telepono para makipag-usap sa isang kinatawan ng CIC.

Mga teorya ng pagbasa Submitted by TE Editor sa Marso 23, 2006 - 13:00 Ang artikulong ito ay sa dalawang bahagi. Ang unang bahagi ay tumingin sa ilan sa mga shifts at mga uso sa theories kaugnayan sa pagbabasa. Ang ikalawang bahagi ay suriin ang mga tips at mga alituntunin para sa pagpapatupad ng isang teorya ng pagbabasa kung saan ay makakatulong na bumuo ng aming mga nag-aaral 'kakayahan. * Ang mga tradisyonal na tingnan ang * Ang cognitive view * Ang metacognitive view * Konklusyon

Tulad na lamang ng pagtuturo pamamaraan, pagbabasa theories may had ang kanilang shifts at transitions. Simula mula sa tradisyunal na view na nakatutok sa mga nakalimbag na anyo ng isang text at lumipat sa cognitive tingnan na pinahusay na ang papel ng background kaalaman sa karagdagan sa kung ano ang lumitaw sa mga nakalimbag na pahina, sila sa huli culminated sa metacognitive view na ngayon ay sa popularidad. Ito ay batay sa mga kontrol at manipulasyon na mambabasa ng isang ay maaaring magkaroon sa mga pagkilos ng comprehending ang isang text.

Ang tradisyunal na view Ayon sa Dole et al. (1991), sa mga tradisyonal na tingnan ng pagbabasa, mga mambabasa baguhan makakuha ng isang set ng mga hierarchically iniutos sub-kasanayan na sequentially magtayo papunta intindi kakayahan. Ang pagkakaroon ng mastered ang mga kasanayan, mga mambabasa ay tiningnan bilang mga eksperto na maunawaan kung ano ang kanilang binabasa. * Mambabasa ay pasibo tatanggap ng impormasyon sa teksto. Ibig sabihin ay angkin ng teksto at ang mga mambabasa ay upang gayahin kahulugan. * Ayon sa Nunan (1991), pagbabasa sa view na ito ay talaga ng isang bagay ng pagkabasa ng isang serye ng nakasulat na mga simbolo sa kanilang pandinig mga katumbas na sa paghahanap para sa paggawa ng kahulugan ng teksto. Siya refer sa proseso na ito bilang ang 'ilalimup' view ng pagbabasa. * McCarthy (1999) ay tinatawag na 'labas-in' na sa pagtingin na ito processing, tumutukoy sa mga ideya na ang kahulugan ay umiiral sa mga nakalimbag na pahina at ito ay naisalin na sa pamamagitan ng reader pagkatapos ay kinuha in * Ang modelo ng pagbabasa ay may halos palaging sa ilalim ng atake bilang na hindi sapat na at may sira para sa mga pangunahing dahilan na ito ay nakasalalay sa mga pormal na mga katangian ng wika, higit sa lahat mga salita at mga istraktura.

Kahit na ito ay posible na tanggapin ang pagtanggi para sa ang katunayan na ang doon ay over-asa sa istraktura sa view na ito, dapat ito ay ipinahayag na ang kaalaman ng linguistic katangian ay kinakailangan din para sa unawa na kumuha ng lugar. Upang humadlang sa over-asa sa form sa mga tradisyonal na tingnan ng pagbabasa, ang cognitive view ay ipinakilala. Ang cognitive view Ang 'top-down na' modelo ay sa direktang pagsalungat sa mga modelo

ng 'ilalim-up'. Ayon sa Nunan (1991) at Dubin at Bycina (1991), ang psycholinguistic modelo ng pagbabasa at ang top-down modelo ay sa eksaktong kasunduan. * Goodman (1967; nabanggit sa Paran, 1996) iniharap sa pagbabasa bilang isang psycholinguistic guessing game, isang proseso kung saan ang mga mambabasa halimbawang teksto sa, gumawa ng hypotheses, kumpirmahin o tanggihan ang mga ito, gumawa ng bagong hypotheses, at iba pa. Dito, ang mga reader sa halip na ang teksto ay nasa puso ng proseso ng pagbabasa. * Ang panukala teorya ng pagbabasa rin Tama ang sukat sa loob ng cognitively batay view ng pagbabasa. Rumelhart (1977) ay inilarawan schemata bilang "mga bloke ng gusali ng katalusan" na ginagamit sa proseso ng pagbibigay-kahulugan ng pandama ng data, sa pagkuha ng impormasyon mula sa memorya, sa pag-aayos ng mga layunin at subgoals, sa paglaan ng mga resources, at sa paggabay sa daloy ng processing system . * Rumelhart (1977) ay nakasaad din na kung ang aming schemata ay hindi kumpleto at hindi nagbibigay ng isang unawa ng mga papasok na data mula sa mga text kami ay may mga problema sa pagpoproseso at pag-unawa ang teksto.

Cognitively batay views ng pagbabasa-intindi bigyang-diin ang interactive na kalikasan ng pagbabasa at ang nakabubuo kalikasan ng unawa. Dole et al. (1991) ay may nakasaad na, bukod sa kaalaman dinala upang dalhin sa proseso ng pagbabasa, isang set ng flexible, adaptable estratehiya ay ginagamit upang magkaroon ng kahulugan ng isang teksto at upang masubaybayan ang patuloy na pang-unawa. Ang metacognitive view Ayon sa Block (1992), diyan ay ngayon pa debate sa "kung ang pagbabasa ay isang ilalim-up, language-based na proseso o isang topdown, kaalaman-based na proseso." Ito rin ay hindi na katiyakan na tanggapin ang impluwensiya ng background kaalaman sa parehong L1 at L2 mambabasa. Research ay wala na kahit na sa karagdagang upang tukuyin ang mga mambabasa control execute sa kanilang

kakayahan upang maunawaan ang isang teksto. Ito control, Block (1992) ay tinukoy bilang metacognition. Metacognition nagsasangkot iisip tungkol sa kung ano ang isa ay ginagawa habang binabasa. Klein et al. (1991) nakasaad na ang strategic mambabasa pagtatangka ang mga sumusunod na habang binabasa: * Ang pagkilala sa mga layunin ng pagbabasa bago basahin * Ang pagkilala sa mga form o uri ng mga teksto bago pagbabasa * Pag-iisip tungkol sa mga pangkalahatang katangian at mga katangian ng mga anyo o uri ng mga teksto. Halimbawa, subukan sila upang mahanap ang isang paksa pangungusap at sundin ang mga sumusuporta detalye papunta sa isang konklusyon * Projecting layunin sa may-akda sa pagsulat ng text (habang binabasa ito), * Pagpili, scan, o pagbabasa sa detalye * Ang pagsasagawa ng tuloy-tuloy na mga paghuhula tungkol sa kung ano ang mangyayari sa susunod, batay sa impormasyon na nakuha ng mas maaga, bago kaalaman, at pagpapalagay na nakuha sa loob ng mga nakaraang mga yugto.

Bukod dito, sila pagtatangka upang bumuo ng isang buod ng kung ano ay binabasa. Dala ang mga nakaraang hakbang na nangangailangan ang mga mambabasa sa maaari able sa uriin, sequence, magtatag ng mga relasyon sa buong-bahagi, ihambing at kaibahan, matukoy maging sanhi ng-epekto, maikling pangungusap, hypothesise at hulaan, ipahiwatig, at tapusin. Konklusyon Sa ikalawang bahagi ng artikulong ito ako ay tumingin sa ang mga alituntunin na maaari ring gamitin bilang pangkalahatang ideya sa aid sa mga estudyante sa pagbabasa at comprehending materyales. Mga

tips na ito ay maaaring tingnan sa tatlong magkakasunod na yugto: bago basahin, sa panahon ng pagbabasa, at pagkatapos ng pagbabasa. Halimbawa, bago simulan na basahin ang isang text na ito ay natural sa tingin ng mga layunin ng pagbabasa ng mga teksto. Bilang isang halimbawa ng mga pamamaraan sa panahon ngpagbabasa, muling pagbabasa para sa mas mahusay na-unawa ay maaaring nabanggit. At pagpuno sa mga form at mga tsart ay maaaring tinukoy bilang isang aktibidad matapos-pagbabasa. Ang mga gawain at mga ideya ay maaaring gamitin upang mapahusay ang pagbabasa-intindi. Artikulong ito publish: Mar 23, 2006 ay unang inilathala sa Iranian Institute Wika Wika Dami Teaching Journal 1, No.1 Spring 2005.

Mga teorya ng pagbabasa 2 Submitted by TE Editor sa Marso 29, 2006 - 13:00 Ang artikulong ito ay ang ikalawang ng dalawang bahagi. Ang unang bahagi ay tumingin sa ilan sa mga shifts at mga uso sa theories kaugnayan sa pagbabasa. Ito ikalawang bahagi Susuriin tips at mga alituntunin para sa pagpapatupad ng isang teorya ng pagbabasa kung saan ay makakatulong na bumuo ng kakayahan ng aming magaaral's. * Text katangian * Pre-pagbabasa ng mga tips * Sa panahon-pagbabasa tips * * * Pagkatapos ng-pagbabasa ng mga tips

Mga tips na ito ay maaaring tingnan sa tatlong magkakasunod na yugto: bago basahin, sa panahon ng pagbabasa, at pagkatapos ng pagbabasa. Halimbawa, bago simulan na basahin ang isang text na ito ay natural sa tingin ng mga layunin ng pagbabasa ng mga teksto. Bilang isang halimbawa ng mga pamamaraan sa panahon ngpagbabasa, muling pagbabasa para sa mas mahusay na-unawa ay

maaaring nabanggit. At pagpuno sa mga form at mga tsart ay maaaring tinukoy bilang isang aktibidad matapos-pagbabasa. Ang mga gawain at mga ideya ay maaaring gamitin upang mapahusay ang pagbabasa-intindi. Text na katangian Good mambabasa asahan upang maunawaan kung ano ang kanilang pagbabasa. Samakatuwid, ang teksto ay dapat naglalaman ng mga salita at pambalarila istruktura pamilyar sa mga nag-aaral (Van Duzer, 1999). Sa mga teksto na kung saan ang bokabularyo ay hindi pamilyar, mga guro ay maaaring ipakilala key bokabularyo ng prepagbabasa ng mga aktibidad na tumutok sa wika ng mga kamalayan, tulad ng paghahanap ng mga kasingkahulugan, antonyms, derivatives, o kaugnay salita (Hood et al, 1996;. Nabanggit sa Van Duzer, 1999 ). Ang paksa ng teksto pinili ay dapat na alinsunod sa mga saklaw ng edad, mga interes, sex, at background kultura ng mga mag-aaral para sa kanino sila ay inilaan. Pre-pagbabasa ng mga aktibidad na ipakilala ang mga text ay dapat hinihikayat nag-aaral na gamitin ang kanilang mga background kaalaman (Eskey, 1997; nabanggit sa Van Duzer, 1999). Class kasapi ang maaaring atake ng kabaliwan ideya tungkol sa kahulugan ng isang pamagat o isang paglalarawan ng halimbawa at talakayin kung ano ang alam nila. Pre-pagbabasa ng mga tips Bago ang aktwal na pagkilos ng pagbabasa ng isang teksto ay nagsisimula, ang ilang mga puntos ay dapat na itinuturing upang gawin ang proseso ng pagbasa mas maaaring maintindihan. Ito ay kinakailangan upang magbigay ng kinakailangang impormasyon background sa mga mambabasa upang mapadali ang unawa. Sa karagdagan, katulad ng nakasaad sa pamamagitan ng Lebauer (1998), pre-pagbabasa ng mga gawain ay maaaring gumaan mga mag-aaral 'cognitive pasanin habang binabasa dahil bago talakayan ay may been inkorporada. * Teacher-itutungo pre-pagbabasa (Estes, 1999) Ang ilang mga susi bokabularyo at ideya sa teksto ay ipinaliwanag. Sa ganitong paraan ang mga guro na nagpapaliwanag ng direkta ang mga impormasyon sa mga mag-aaral ay kailangan, kabilang ang mga key concepts, mahalagang bokabularyo, at angkop na haka-haka balangkas.

* Interactive diskarte (Estes, 1999) Sa ganitong paraan, ang guro leads isang diskusyon sa kung saan siya draws out ang mga mag-aaral na impormasyon ay mayroon at interjects karagdagang impormasyon itinuturing na kinakailangan upang ang isang unawa ng mga teksto na basahin. Bukod dito, ang guro ay maaaring gumawa ng malinaw na link sa pagitan ng bago kaalaman at mahalagang impormasyon sa teksto. * * * Layunin ng pagbabasa Ito ay kinakailangan din para sa mga estudyante na magkaroon ng kaalaman sa mga layunin at mga layunin para sa pagbabasa ng isang tiyak na piraso ng nakasulat na materyal. Sa simula yugto ito ay maaaring gawin ng guro, ngunit bilang ang mga mambabasa ay nagiging mas mature sa layunin na ito, ibig sabihin, kamalayanpagpapalaki ng diskarte, ay maaaring kaliwa upang ang mga mambabasa. Halimbawa, ang mga mag-aaral ay maaaring guided na magtanong sa kanilang sarili, "Bakit ako sa pagbabasa sa teksto? Ano ang gusto kong malaman o gawin pagkatapos ng pagbabasa?" Isa sa mga pinaka halata, ngunit hindi napapansin, mga puntos na may kaugnayan sa pagbabasa ang layunin ay ang pagsasaalang-alang ng mga iba't ibang uri ng mga kasanayan sa pagbabasa. o Skimming: Reading mabilis na para sa mga pangunahing puntos o scan: Reading mabilis na upang mahanap ang isang tiyak na piraso ng impormasyon na o Malawak na pagbabasa: Reading ng mas mahabang teksto, madalas para sa kasiyahan na may diin sa pangkalahatang kahulugan o Intensive pagbabasa: Reading isang maikling teksto para sa detalyadong impormasyon * Ang pinaka-madalas na naranasan dahilan kung bakit ang apat na kasanayan ay lahat subsumed sa isa - masinsinang pagbabasa - ay na ang mga mag-aaral pag-aaral ng isang wikang banyaga pakiramdam ang gumiit sa hitsura up ang bawat salita hindi nila maintindihan at upang ituro sa bawat estruktural point na makikita nila hindi marunong. Upang gumawa ng mga mag-aaral na malaman ang iba't ibang uri ng pagbabasa, hilingin sa kanila tungkol sa mga uri ng pagbabasa nila sa kanilang unang wika. * Ang uri ng teksto

reader ay dapat maging pamilyar sa ang katunayan na ang mga teksto ay maaaring gawin sa mga iba't ibang paraan at hold ang ilang piraso ng impormasyon sa iba't ibang dako. Kaya, ito ay kinakailangan upang maunawaan ang mga layout ng mga materyal na basahin upang tumutok mas malalim sa mga bahagi na mas makapal siksik sa impormasyon. Kahit na nagbabayad ng pansin sa mga taon ng paglalathala ng isang text, kung naaangkop, maaaring aid ang mga mambabasa sa presuppositions tungkol sa mga text bilang maaari glancing sa mga pangalan ng may akda.

Steinhofer (1996) nakasaad na ang mga tips na nabanggit sa prepagbabasa ay hindi kumuha ng isang mahabang oras sa isagawa. Ang layunin ay upang magtagumpay ang mga karaniwang gumiit upang simulan ang pagbabasa ng isang text malapit na kaagad mula sa simula. Sa panahon ng pagbabasa-tip Ano ang mga sumusunod ay mga tips na hikayatin ang aktibong pagbabasa. Sila ay binubuo ng lagom, reacting, pagtatanong, arguing, evaluate, at paglalagay ng isang text sa loob ng sariling karanasan. Ang mga proseso ay maaaring ang pinaka masalimuot na bumuo sa isang silid-aralan na setting, ang dahilan sa pagiging na sa Ingles klase sa pagbabasa pinaka pansin ay madalas na binabayaran sa diksyonaryo, ang text, at ang guro. Nakakaabala na ito na gawain at naghihikayat sa mga estudyante na dialogue sa kung ano sila ay nagbabasa nang walang pagdating sa pagitan ng mga ito at ang teksto ay nagtatanghal ng isang hamon sa mga guro EFL. Duke at Pearson (2001) ay may sinabi na mabuting mambabasa ay aktibong mambabasa. Ayon sa Ur (1996), Vaezi (2001), at Fitzgerald (1995), ginagamit nila ang mga sumusunod na estratehiya. * Making paghuhula: Ang mga mambabasa ay dapat na itinuro na sa watch na hulaan kung ano ang pagpunta sa susunod na mangyayari sa text upang ma pagsamahin at pagsamahin ang kung ano ay dumating sa kung ano ay na dumating. * Ang pagsasagawa ng mga pinili: Mambabasa na mas marunong magbasa selectively, patuloy ang paggawa ng desisyon tungkol sa

kanilang pagbabasa. * Pagsasama ng bago kaalaman: Ang schemata na aktibo sa seksyon ng pre-pagbabasa ay dapat na tinatawag upang mapadali ang unawa. * Linaktawan ang hindi gaanong mahalaga bahagi: Ang isang mabuting reader ay isiping sa makabuluhang piraso ng impormasyon habang nilampasan hindi gaanong mahalaga na piraso. * Re-pagbabasa: Mambabasa ay dapat na hinihikayat na maging sensitibo sa mga epekto ng pagbabasa sa kanilang intindi. * Making gumamit ng konteksto o guessing: Mambabasa ay hindi dapat na hinihikayat upang tukuyin at maunawaan ang bawat isang hindi kilalang salita sa isang text. Sa halip na sila ay dapat na malaman upang gumawa ng paggamit ng konteksto na hulaan ang kahulugan ng hindi kilalang mga salita. * Breaking ang mga salita sa kanilang mga bahagi bahagi: Upang panatilihin ang proseso ng patuloy na pag-intindi, mahusay mambabasa break ang mga salita sa kanilang affixes o patungan. Ang mga bahagi ay maaaring makatulong sa mga mambabasa na hulaan ang kahulugan ng isang salita. * Reading sa chunks: Upang matiyak na pagbabasa ng bilis, mga mambabasa ay dapat na makakuha ng ginagamit sa pagbabasa ng mga grupo ng mga salita na magkasama. kumilos na ito ay din mapahusay ang unawa sa pamamagitan ng na tumututok sa mga grupo ng kahulugan-conveying simbolo sabay-sabay. * Ang pag-pause: Good mambabasa ay pause sa ilang mga lugar habang binabasa ang isang teksto sa absorb at internalize materyal sa pagiging basahin at uriin impormasyon. * Paraphrasing: Habang pagbabasa teksto ay maaaring ito ay kinakailangan upang pakahulugan sa ibang pangungusap at kahulugan ang mga teksto ng subvocally upang patunayan kung ano ay comprehended. * Pagsubaybay: Good mambabasa masubaybayan ang kanilang unawa

upang suriin kung ang mga teksto, o sa pagbabasa ng mga ito, ay pulong kanilang layunin.

Matapos ang pagbabasa-tip Ito ay kinakailangan upang estado na post-pagbabasa gawain halos palaging naka depende sa mga layunin ng pagbabasa at ang uri ng impormasyon na nakuha mula sa text. Barnett (1988) ay nakasaad na ang post-pagbabasa magsanay suriin muna ang mga mag-aaral 'unawa at pagkatapos ay humahantong sa mga estudyante na ang isang mas malalim na pagsusuri ng teksto. Sa tunay na mundo ang layunin ng pagbabasa ay hindi kabisaduhin point ng isang may-akda ng view o sa maikling pangungusap ng teksto ng nilalaman, ngunit sa halip na makita sa ibang isip, o sa mesh bagong impormasyon sa kung ano ang isa na nakakaalam. Discussion group ay makakatulong sa mga mag-aaral ang focus sa impormasyon hindi nila naiintindihan, o naiintindihan ng tama. Kaya, pansin ay nakatutok sa mga proseso na humantong sa pang-intindi o hindi tamang pag-unawa. Sa makatuwid, ang post-pagbabasa ay maaaring tumagal ang form ng iba't ibang gawain bilang iniharap sa ibaba: * Discussing ang text: Written / Oral * Lagom: Written / Oral * Ang pagsasagawa ng mga katanungan: Written / Oral * Ang pagsagot katanungan: Written / Oral * Pagpuno sa mga form at mga tsart * Pagsusulat pagbabasa logs * Ang pagkumpleto ng isang text * Pakikinig sa o pagbabasa ng iba pang mga kaugnay na mga materyales * Role-paglalaro

View Full Version : KASAYSAYAN NG WIKANG FILIPINO ni Joel Costa Malabanan

PINOY_RADICAL

KASAYSAYAN NG WIKANG FILIPINO ni Joel Costa Malabanan I.ANG EBOLUSYON NG WIKANG FILIPINO

31st Jul 2008 Thu, 13:12

Kung papaanong ang text message ay naipapadala mula sa isang cellphone tungo sa isa pa ay misteryong sinasagot ng agham. Subalit sa pasalitang pakikipagtalasasan, ang wika ang tagapagdala ng ideya tungo sa mabisang pakikipag-ugnayan. Kung kaya, ang pagkakaroon ng isang pambansang wika ay tulay upang ang isang bansa ay magkaisa at makamit ang minimithing kaunlaran. Ayon kay Dr. Aurora Batnag ( Kabayan, 2001) sapagkat ang Pilipinas ay multilinggwal at multicultural, nabubuklod ang ating mga watak-watak na isla ng iisang mithiin na ipinapahayag hindi lamang sa maraming tinig ng ibat- ibang rehiyon kundi gayon din sa isahang midyum na Wikang Filipino. Samakatuwid hindi matutumbasan ang papel ng wika sa pagtatangkang baguhin ang kalagayan ng lipunan ng isang bansa. Ang Baybayin na tinatawag ring Alibata ay malaon nang ginagamit ng ating mga ninuno bago pa man dumating ang mga Kastila. Ayon kay Jose Villa Panganiban (1994) ang alibata ay malaganap na ginagamit noong 1300 sa mga pulo ng Luzon at Kabisayaan samantalang Sanskrito ang ginagamit sa Mindanao at Sulu. Ang mga epiko ng mga Bisaya, Tagalog, Iluko, Ipugaw at Bikol ay nasusulat sa alibata; samantalang ang mga epiko ng Magindanaw ay nasusulat sa Sanskrito. Lumilitaw na bagamat hindi pa matatawag na bansa ang ating mga lupain noong mga panahong iyon malinaw na may pundasyon ng panitikan at kulturang umiiral na ginagabayan ng mga wika ng bawat pangkat-etniko. Sa artikulo ni Senador Blas Ople na lumabas sa pahayagang Kabayan noong Ika-17 ng Agosto, 2001 ipinahayag niya na ang ebolusyon ng pambansang wika ay isa sa mga matatagumpay na kabanata sa kasaysayan ng bansa mula nang ito ay ipanganak bilang kauna-unahang republikang konstitusyunal noong 1898. Idinagdag naman ni Dr. Batnag sa kanyang artikulong may pamagat na Wikang Filipino: Kasangkapan sa Pagpapahayag ng Ideolohiyang Filipino na nalathala rin sa nabanggit na pahayagan na mahigit isang daang taon na ang nakalilipas, sariling wika --- ang Tagalog, at di ang wika ng mga dayuhan ---ang ibinabandilang tagapagpahayag ng mga mithiin ng Himagsikang Pilipino at naging opisyal na wika ng bagong tatag na Konstitusyon ng Malolos.

Noong Ika-13 ng Setyembre, 1936 nang sa bisa ng Commonwealth Act No. 184 ay naitatag ang Surian ng Wikang Pambansa. Naging kinatawaan ng Surian sina: Jaime C. de Veyra Bisaya-Samar-Leyte Tagapangulo Lope K. Santos Tagalog Kagawad Santiago Fonacier Ilokano Kagawad Casimiro Perfecto Bicolano Kagawad Felix B. Salas Hiligaynon Kagawad Cecilio Lopez Tagalog Kagawad Hadji Buto Moro Kagawad Isidro Abad Bisaya-Cebu Kagawad Zoilo Hilario Kapampangan Kagawad Jose Zulueta Panggasinense Kagawad Ang mga nabanggit na kasapi ng Surian ng Wikang Pambansa ang nagsagawa ng pag-aaral upang makapili ng wikang magiging batayan ng Wikang Pambansa. Napagkasunduan nila na piliin ang Tagalog sapagkat; 1. ito ang gamit na wika sa Maynila na siyang sentro ng pamahalaan at kalakalan; 2. nagtataglay ang tagalog ng pinakamayamang talasalitaan at panitikan; 3. madali itong mapag-aralan at maintindihan 4. pinakamalaganap itong ginagamit sa kapuluan Ayon kay Dr. Pamela Constantino sa artikulo niyang Tagalog Pilipino / Filipino: Do they Differ sa bisa ng Executive Order No 134 na nilagdaan ni Pangulong Quezon noong Ika-30 ng Disyembre, 1937 ay kinilala ang Tagalog bilang basehan ng pagbubuo ng Wikang Pambansa. Idinagdag niya na Starting in 1940, the Tagalog- based national language was taught in all public and private schools. The language Pilipino was the Filipino National Language (in 1943) that was based on Tagalog beginning in 1959 when Department order No. 7 was passed by then Secretary Jose Romero of the

Department of Education. The same name (Pilipino) was also used for the official language, the language for teaching and subject national language starting 1959. This stopped only when Filipino was approved as the national language. Filipino was the name used to call the national language in 1987 Constitution. Ngunit ano ba ang pagkakaiba ng Pilipino sa Filipino? Ayon pa kay Constantino: It was apparent that Pilipino was also Tagalog in concept and structure and there was no Pilipino language before 1959. Also, there was no Filipino language before 1973. Pilipino is different from Filipino even though both became national languages because these are different concepts --- one was based on only one language and the other on many languages in the Philippines, including English and Spanish. Samakatuwid, teknikalidad sa Saligang Batas ang naghihiwalay sa Pilipino at Filipino bukod pa sa ang Pilipino ay wikang nakabatay lamang sa Tagalog bilang Pambansang Wika samantalang ang Filipino ay ang kabuuang bunga ng ebolusyon ng wikang Pilipino kasama ang pagbabago dulot ng impluwensiya ng wikang Kastila at Ingles. Ayon naman sa aklat na Bakit Baliktad Magbasa ng Libro ang mga Pilipino? (2000, Bob Ong ) hanggang ngayon ay mahirap pa ring resolbahin ang isyu sa Wikang Pambansa dahil iba-iba pa rin ang sinasabi sa mga dyaryo, magazine at libro ukol dito. Idinagdag pa sa aklat na si dating Governor Osmea ay nagpahayag na hindi patas kung pipiliting mag-Tagalog ang mga hindi-Katagalugan. Pero ipinaliwanag din sa aklat na: sa dating ginawang survey sa Ateneo de Manila University, 98% na ng mga Pilipino ang kayang umintindi ng Tagalog, samantalang 51% lang ang nakakaintindi ng English. Patunay lamang na malaganap na ang paggamit ng Filipino sa kasalukuyan sa ating bansa. Batay na rin sa Saligang Batas noong 1987, binago ng Surian ng Wikang Pambansa na kilala ngayon bilang Komisyon ng Wikang Pambansa ang ang pagbabaybay ng mga pantig sa Wikang Filipino halaw sa alfabetong English. Nagkaroon din ng mga pagtatalo ukol dito subalit sa kasalukuyan ang Modernong Alfabetong Filipino ay binubuo 28 letra kasama ang na hango sa Kastila at ang Ng na hago sa sinaunang Baybayin (Alibata). Noong taong 2001 ay nagpalabas ang Komisyon ng Wikang Filipino ng pamantayan sa wastong paggamit ng mga hiram na titik at pagsasalin ng mga salita mula sa ibang dayuhang wika. Subalit taong 2007 nang muling ipahinto ng bagong pamuuan ng KWF, ang pagpapalaganap ng mga pamantayang ito sapagakat maging ang mga dalubwika sa ibat-ibang pamantasan ay nagtatalo pa ukol dito.

II. ANG WIKANG FILIPINO AT ANG ISYU NG GLOBALISASYON

Ayon kay Dr. Pamela Constantino (Kabayan, Marso 14, 2003) sa artikulo niyang may pamagat na Folklore at Wika hindi na bago ang globalisasyon sapagkat matagal na tayong nasa ilalim ng globalisasyon sa anyo ng kolonisasyon, migrasyon at ekonomikong globalismo. Napailalaim na tayo sa mga makapangyarihang bansa mula pa noong ika-16 na siglo hanggang sa kasalukuyan. Ang ating mga kababayan ay nasa ibat-ibang panig na ng mundo at marami nang korporasyong multinasyonal ang matagal nang nagpapatakbo ng negosyo sa ating bansa. Hindi na rin bago sa atin ang mga terminong privatization, oil deregulation, IMF-Worldbank, CNN, Coke, Mc Donalds, import liberalization at iba pa. Idinagdag pa niya mula pa sa pagpapalit ng siglo ay ginagamit na ang at pangunahing midyum na ng edukasyon at opisyal na komunikasyon ang Ingles. Kung kaya ano pa nga ba ang bago sa isyu ng globalisasyon at Wikang Filipino? Bakit muling tinututulan ang deklarasyon ni Pangulong Gloria Macapagal Arroyo na paigtingin ang pag-aaral ng English sa paaralan na nakasaad sa E.O 210? Ayon sa Samahan ng mga Kolehiyo at Unibersidad sa Filipino (SANGFIL) sa artikulong nalathala sa pahayagang Kabayan noong Pebrero 12, 2003, ang hakbang na ito ng pangulo ay sumasalungat sa mga siyentipiko at makabagong prinsipyo sa edukasyon partikular ang katotohanang mas mabilis matuto mga bata sa ikalawang wika kapag literado na sila sa sariling wika. Naniniwala ang SANGFIL na hindi makatutulong na hindi dapat sisihin sa Wikang Filipino ang paghina ng kakayahan ng mga mag-aaral sa English. Sa pahayagan ding Kabayan noong Pebrero 14, 2003 ay nagpalabas ng manipesto ang Sentro sa kahusayan sa Filipino, Komisyon ng Lalong Mataas na Edukasyon ng DLSU na nagsaaad na ang English ay hindi solusyon sa problema ng edukasyon sa Pilipinas. Nakasaad sa manipesto na matagal nang panahong ginagamit ang English bilang pangunahing wikang panturo ngunit hanggang sa kasalukuyan ay nananatili pa rin ang problema ng bansa sa ekonomiya at edukasyon. Dapat nating alalahanin na ang sagot sa mga ganitong problema ay nakasalalay sa pagpapatibay ng karunungan ng mamamayan at ito ay makakamit sa wikang Filipino. Ang ganitong ideya ay pinatutunayan ng mga lokal at internasyunal ng mga riserts (pananaliksik) na mas mabilis ang pagkatuto ng mga bata kapag sa sariling wika nag-aral at ng mga bansang umuunlad na gamit ang sariling wika sa pagsasalin ng kaalaman. Nabanggit din sa manipesto na posibleng ang pahayag ni GMA ay pagtalikod sa responsibilidad ng pamahalaan na bigyan ng pagkakataon ang mamamayan na paunlarin ang buhay sa sariling bayan bagkos ay pinapagaral tayo ng Wikang English upang ipagtabuyan tayo sa ibang bansa. Isa itong nakalulungkot na senaryo na habang tayo ang tambakan ng produkto ng ibat-ibang mga bansa, ang atin naming inieeksport sa kanila ay mga OFWs upang maiangat ang ekonomiya ng ating bansa.

Ganun pa man, upang makalangoy sa dikta ng globalisayon, hindi rin naman dapat ipagwalang bahala ang pag-aaral ng English bilang universal na wika. Ayon kay Satoko Iwasaki, isang guro sa Tokyo, Japan, batay sa istatistiks noong 1996, ang wikang Chinese ay ginagamit ng 999 milyong tao, 487 milyon ang gumagamit ng English, 457 milyon ang gumagamit ng Hindu, 401 milyon ang nagsasalita ng Spanish at 280 milyon naman ang gumagamit ng wikang Russian. Patunay ito nang paglaganap ng English. Subalit, malinaw na dapat itanim sa isipan ng mga mag-aaral na ang pagaaral ng English ay bahagi ng pagtatangka nating matuto sa larangan ng teknolohiya at hindi kailan man bilang bahagi ng pagpapailalaim sa imperyalismong US. Ayon kay Paolo Freire sa aklat niyang A Pedagogy for Liberation (1987), because of the political problem of power, you need to learn how to command the dominant language, in order for you to survive in the struggle to transform the society. Kung kaya ang pagbabago ng lipunan tungo sa pag-unlad ng mamamayan ay nangangailangan ng pag-aaral ng English sa antas na ang bansa ay makakasabay sa daloy ng mundo nang hindi nalilimot ang sariling kultura at pagkatao.

III. WIKANG FILIPINO MULA ALIBATA HANGGANG TEXT MESSAGING Batay sa teorya ni Aram Noam Chomsky (1928), lahat ng tao ay may Language Acquisition Device (LAD. Idinagdag niya na everyone is born with some sort of universal grammar in their brains------basic rules which are similar across all languages. Ang sinaunang balarila na nakabatay sa Baybayin ay may pamantayan ding sinusunod. Iyon nga lamang, hindi ito lumaganap dahil sa kolonisasyon ng Kastila sa ating bansa. Kung kayat kung pagtatangkaang muling pag-aralan nag Baybayin sa kasalukuyan, ang iniisip ng marami na mahirap itong maunawaan ay isang kasinungalingan. Kahit ang mga pre-schoolers sa kasalukuyan ay matututo nito kung agad tuturuan. Kung kaya, ang pagkatuto ng wikang Filipino gamit ang alibata ay isang ambisyong sa tingin ng iba ay hindi praktikal subalit posible. Sapagkat hindi ba magiging lubos ang pagkakaroon natin ng sariling pagkakakilanlan sa wika kung muli nating bubuhayin ang alibata? Sapagkat kahit si Rizal sa El Filibusterismo ay ginamit si Simoun na nagpahayag ng mensaheng: Anong lahi kayo sa kinabukasan? Isang bayang walang kaluluwa, isang bayang walang kalayaan na lahat nang bagay ay hiram ultimong ang kasalanan at kabiguan? Marami na ang pagtatangka na buhayin ang alibata. Ayon kay Bayani Mendoza De Leon, ang makabayang si Aurelio Alvero na kilala rin sa tawag na Magtanggol Asa (pinatay si ng mga Hapon dahil sa kanyang sinulat) at ang kasamang si Jose Sevilla ang bumuo noong 1940 ng SALITIKAN NG WIKANG PAMBANSA. Noong 1972 ang iskultor na si Guillermo Tolentino ay

naglimbag ng kanyang akalta na Baybayin, a Syllabary. Noon namang 1978, si Ricardo Mendoza sa kanyang aklat na Pinadaling Pag-aaral ng Katutubong Abakadang Pilipino ay nagpaliwanag na dapat isama sa kurikulum ng edukasyon ng Pilipinas ang pag-aaral ng alibata upang ang kasalukuyang Filipino ay malinawan hinggil sa kanyang pagkatao. Idinagdag pa ni de leon na sa isang artikulong Bathala and our Baybayin na kasama sa publikasyon ng Union Espiritista Cristiana de Filipinas, Inc, binigyang linaw ni Guillermo Tolentino ang bawat karakter sa alibata. Sinimulan niya ang paliwanag sa salitang BATHALA kung saan ang BA, isinusulat na ay simbolo kasarian ng babae, kung kaya ang unang pantig sa salitang BABAE. Ang LA ay sagisag naman kasarian ng lalake habang ang TA ay mula sa hitsura ng sinaunang martilyo na gamit sa paghampas o pagdurog na bato. Ilan pa sa paglalarawan ni Guillermo ang sumusunod: MA -isang sinaunang pana na tanging ang malakas lamang ang nakagagamit KA -dalawang linya na itinaling bilang isa,basehan ng salitang kasama, kaugnay, kakabit, kabiyak at katipunan WA - represents the turning back of the end of the thread from a spool. It describes nihilistic impulse to turn against oneself to yield to the dark forces of destruction, to deny life and existence. Hence it is found in such words as WAKAS, WALA, WASAK and WATAK NGA - nagpapakita ng ingay ng hayop tulad ng baka at kalabaw na nagiingay nang UNGA DA - nagpapakita ng dalawang linya, tuwid o nakaliko na repleksyon ng dinaanan ng tao o hayop. Kung kaya ang salitang DAAN ay nagpapakita ng direksyon tulad ng DOON, DITO, DIYAN at DULO. Gaano man katumpak o kalihis ang paliwanag ni Guillermo Tolentino tungkol sa alibata ay hindi maitatatwang tiyak na may pinagmulan ang bawat naimbentong titik ng ating mna ninuno. Higit pa sana itong napagyaman at napaunlad kung marami ang nagsikap at nagtangkang paunlarin ito. Ganun pa man ay hindi pa huli ang lahat. may mga guro pa rin na nagsisikap na ituro ito sa paaralan at maging sa internet ay may web site na nagpapaliwanag sa epektibong paggamit ng alibata. Hinggil naman sa text messaging, may malaking pagkakatulad ang proseso ng paggamit nng salita sa cellphone at ang pagbabaybay gamit aang alibata. Sa cellphone ang pagpapantig at pagpapaikli ng salita ay tulad rin sa prinsipyo ng pagpapantig gamit ang Baybayin. Halimbawa, kung itatayp sa cellphone ang pangungusap na PUPUNTA AKO SA BAHAY, tiyak na ganito ito paiikliin sa PPUNTA AKO S BHY. Malinaw na ang texting at ang paggamit ng alibata ay parehong nakabatay sa konsepto ng pagpapantig. Magiging kumplikado ang lahat kung taglish ang pagtetext, halimabawa, PPUNTA ME

SA HAWS katumbas ng naunang halimbawa. Hiwalay sa paksa ng Baybyin, nababahala ang mga lingguwista sa tinatawag nilang pagkawasak ng balarila sa wikang English man o sa Filipino. Kung tutuusin ay wala namang problema dito kung nagkakaunawaan naman ang dalawang nagpapalitan ng text messages ngunit lumilitaw ang problema sa mga estudyante kapag sila ay naatasang gumawa ng sulating pagsasanay sa Filipino. Ang panghalip na niya ay nagiging nya at ang siya ay nagiging sya. Mas malala pa ang pagkasira ng konsepto ng pamanahunan ng pandiwa at ang maling paggamit ng pang-ugnay na nang na bunga na rin ng pagkasanay ng mga mag-aaral sa pagpapaikli ng mensahe sa cellphone. Kung kaya ang panukala sa ganitong sitwasyon ay mahigpit na pagwaswasto ng mga guro sa mga munti mang pagkakamali ng mga mag-aaral sa pagsulat nila ng mga pormal na komposisyon upang matiyak na ang mga batas sa balarila ay naipatutupad. Sa ganitong paraan ay mapipigil ang pagkasira ng mga panuntunan sa wika. Kung talagang susuriin ay hindi naman talaga bago ang texting ayon kay Dr. Isagani Cruz. Sa kanayang artikulong may pamagat na ANG TXTNG BLNG TXTO na lumabas sa MALAY XVII (1) noong Agosto 2002, ipinaliwanag niya na ang proseso ng texting ay walang ipinagkaiba sa speedwriting noon pa mang unang panahon sa England. Ang nabago lang ay ang teknolohiya ng paggamit ng speedwriting sa cellphone. Binigyang diin din ni Dr. Cruz na maging sa Baybayin o Alibata ay may istruktura ng texting lalo pa sa Bisayang alibatang pagbabaybay ng mga pagbating maayong aga, maayong buntag, maupay na aga, daghang salamat na higit na mauunawaan pag binisita ang web site ng (alibataatpandesal.com). Anupat ang ebolusyon ng wikang Filipino mula sa alibata patungong text messaging ay sadyang malinaw na masasalamin kung pagtutuunan ng pansin. Kung kaya, kung patuloy na payayabungin ang paggamit ng alibata, hindi kataka-takang balang araw ay magkaroon na ng espesyal na cellphone na ang keypad ay may alibata o kaya naman ay computer na may lengguwaheng gumgamit ng alibata. Ang kailangan lamang ay ating pahalagahan ang paggamit nito at huwag isipin ang depinisyon ng praktikalidad na nakabatay sa dikta ng dayuhan sa ating ekonomiya at kultura. Kung patuloy na payayabungin ang Wikang Filipino at gagamitin ang Baybayin, ang susunod na henerasyon ang makikinabang sa pagpupunyaging maaaring pasimulan natin ngayon sa kasalukuyan.

You might also like