T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

BLGSAYARLA ZM TEKNKLER 2

ANKARA OCAK 2005

NDEKLER NDEKLER
NDEKLER.............................................................................................................. i AIKLAMALAR........................................................................................................iii GR............................................................................................................................ 1 RENME FAALYET-1..........................................................................................2 1. YZEY ARETLER VE TOLERANSLARI KULLANMAK.............................2 1.1 Yzey leme aretleri Ve Toleranslarin Kullanilmasi......................................2 1.1.1. Yzey leme Ve Tolerans Ayarlari........................................................... 2 1.1.2. eitli Yzey leme Ve Tolerans lemlerinin Yapilmasi.........................6 1.1.3. Yzey leme Ve Tolerans Dzenlenmesi .................................................9 1.1.4. lye Metin Eklenmesi ..........................................................................10 1.1.5. Yzey leme Ve Tolerans zelliklerini Deitirmek..............................13 1.2. Blok lemleri ..................................................................................................14 1.2.1. Make Block...............................................................................................14 1.2.2. Insert Block...............................................................................................17 1.2.3. Hazr izimlerin Sembol Olarak Kullanlmas.........................................18 1.3. Grup lemleri.................................................................................................. 18 1.3.1. Nesnelerin Gruplandrlmas.....................................................................19 1.3.2. Gruplarla lgili lemler............................................................................ 19 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 21 PERFORMANS TEST.......................................................................................... 23 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 24 RENME FAALYET-2........................................................................................27 2. PERSPEKTF ZMEK......................................................................................... 27 2.1. Perspektif izimi............................................................................................. 27 2.1.1. View Mensn Kullanarak Perspektif izmek.......................................27 2.1.2. Komut Satirini Kullanarak Perspektif izimi Yapmak............................ 28 2.1.3. Ara ubuklarini Kullanarak Perspektif izimi Yapmak........................ 29 2.2. Boyutlu Modelleme ve Grntleme.........................................................33 2.2.1. 3D ye Giri ..............................................................................................33 2.2.2. ki Boyutlu Bir Plani Boyutlu Bir Modele Dntrmek................... 33 2.2.3. 3dli izime Bakmak ............................................................................... 50 2.2.4. Gizli izgileri Kaldirmak......................................................................... 52 2.2.5. 3d Modeli Glgelendirmek....................................................................... 53 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 55 PERFORMANS TEST.......................................................................................... 57 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 58 RENME FAALYET-3........................................................................................61 3. ZM IKTISI...................................................................................................... 61 3.1. izim kt Ayarlar........................................................................................ 61 3.1.1. Kat Boyutunu Ayarlama........................................................................ 62 i

3.1.2. Kat Konumunu Ayarlama......................................................................63 3.1.3. lek Ayarlamas Yapma......................................................................... 63 3.1.4. kt izgi Kalnlklarn Ayarlama..........................................................63 3.1.5. Pencereye Gre kt Alma...................................................................... 64 3.1.6. Limit Deerlerine Gre kt Alma..........................................................64 3.1.7. Tm izim Alannn ktsn Alma.........................................................65 3.1.8. izimin Ekranda Grnen Ksmnn ktsn Alma................................65 3.2. Yazc Ayarlarn Yapma................................................................................. 66 3.2.1. Yazdrlacak Doru Yazcy Seme.........................................................66 3.2.2. kt Kopya SaysnAyarlama................................................................. 66 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 67 PERFORMANS TEST.......................................................................................... 69 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 70 PERFORMANS TEST.......................................................................................... 73 MODL DEERLENDRME...................................................................................77 KAYNAKLAR........................................................................................................... 78

ii

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI 543PLS001 Plastik Teknolojisi Plastik leme Bilgisayarla izim Teknikleri 2 Bilgisayarla izim Teknikleri 1; Yzey ileme ve toleranslarn kullanlmasn, Blok ilemlerini, Grup ilemlerini, Perspektif izimini, boyutlu modelleme ve grntlemeyi, izim kt ayarlarn, Yazc ayarlarn yapmay kazandran modldr. 40/32 1- lkretimi bitirmi olmak 2- Bilgisayarla izim Teknikleri 1 modln alm olmak. Bilgisayarla izim Yapmak Genel Ama: Deerli renci, bu modl ile gerekli ortam salandnda bilgisayarla teknik izim yapabileceksiniz. Amalar: Bilgisayarda teknik resim kurallarna gre yzey ileme ve tolerans ilemlerini yapabileceksiniz. Bilgisayarla teknik resim kurallarna gre perspektif izimi yapabileceksiniz. Bilgisayar izimlerinin ktsn alabileceksiniz. Bilgisayar, Cad-cam programlar, gnye, cetvel, plotter, izim kad Modl ierisindeki retim faaliyetleri sonunda lme deerlendirme ve performans testleri ile kendi kendinizi deerlendirebileceksiniz.

SRE N KOUL YETERLK

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI LME VE DEERLENDRME

iii

GR

GR
Sevgili rencimiz; Plastik endstrisi tm dnya da hzla gelimekte ve bu nedenle bununla ilgili eitim ihtiyac da artmaktadr. Plastik alannda alan kalifiye eleman sknts ekilen u gnlerde lkemizde de meslek liseleri ve yksek okullar bnyesinde plastik teknolojisi blmleri almaktadr. Bu sevindirici gelime karsnda ortaya kan baz bilgi eksiklikleri gzlenmitir. Tm teknik alanlarda bilinmesi gereken teknik resim plastik teknolojisi alannda da byk nem arz etmektedir. rnein yaplacak plastik rnn resminin izilmesi, kalbnn tasarlanmas, kalp retimi yaplrken kalp teknik resminin kullanlmas, plastik rn retilirken operatrn resme bakarak retecei paray grmesi ve onunla ilgili olarak kontrollerini yapmas, teknik resmin nemini bu alanda da gstermektedir. Hzla gelien bilgisayar teknolojisi teknik izimler iinde yerini alm ve bilgisayar destei ile izim yapabilen izim programlar gelitirilmitir. Gnmzde teknik izimleri yapmak iin birok izim program vardr ancak doru olan, yapacanz izim iin en uygun izim programn semektir. Gnmzde hzla gelimekte olan bilgisayar teknolojisi, kullandmz tm ara gereler zerinde yerini alm bulunmaktadr. Bilgisayar gnlk ilerimizde birok kolaylk salamaktadr. Bu modlde bilgisayar destei ile izmi olduunuz teknik izimleri izerek kurallarna uygun yzey ileme ve tolerans ilemlerini yapmasn, perspektif resimler izmesini ve izdiiniz resimlerin ktsn almasn reneceksiniz. Bu modl baar ile tamamladnzda ve kendinizi konu hakknda gelitirdiinizde plastik endstrisinde alabilecek yeterlie sahip olacaksnz ancak bu konu ile ilgili tm bilgileri almanzda fayda olacaktr. Modl baar ile tamamlayacanz ve modln hayatnzda olumlu deiiklikler yapmasn arzu ediyor, almalarnzda baarlar diliyorum.

RENME FAALYET-1 RENME FAALYET-1

AMA
Gerekli ortam salandnda bilgisayarla izdiiniz resimler zerinde yzey ileme iaret ve toleranslarn kullanabilecek, block ilemlerini ve group ilemlerini yapabileceksiniz

ARATIRMA
evrenizdeki firmalarn teknik izimle uraan birimlerini ziyaret ederek; Bilgisayar destei olmadan izilmi yzey ileme iaretleri ve toleranslar gsterilmi teknik resimler bulunuzve bunlarbn anlamlarn aklaynz. Bilgisayar destei olmadan yzey ileme iaretlerini ve toleranslar kullandnz teknik izimler yapnz.

1. YZEY ARETLER VE TOLERANSLARI KULLANMAK

1.1 Yzey leme aretleri Ve Toleranslarin Kullanilmasi
Bu blmde makine paralarnn iziminde kullanlan yzey ileme iaretleri ve toleranslar ilemlerinin AUTOCAD programnda nasl kullanlacan reneceksiniz. 1.1.1. Yzey leme Ve Tolerans Ayarlari Bu blmde yzey ileme ve tolerans ayarlarn yapmasn reneceksiniz. Bunlar yapmak iin aadaki yntemlerden birini deneyebilirsiniz. Pulldown (ek men) Toolbarstan Yukardaki yollardan birisi ile komuta girdiinizde karnza aadaki gibi Dimension style manager diyalog sayfas (Resim 1.1) gelir. Dimension/Style

Resim 1.1

Bu diyalog sayfasnda modify sekmesini seersek karmza aadaki diyalog sayfas (Resim 1.2) kar.

Resim 1.2

Bu diyalog sayfasnda Tolerances sekmesini seersek karmza boyut toleranslar (Resim 1.3) kar.

Resim 1.3

Boyut tolerans ayarlarn kontrol etmek istediimizde karnzdaki diyalog kutusundaki Method sekmesini seiniz (Resim 1.4).

Burada boyut tolerans None iken llerde herhangi bir deiiklik yok demektir.

Resim 1.4

Symmetrical: Seeneinde grld gibi l rakamnn sanda simetrik olarak tolerans deeri kmtr. Precision: Virglden sonra ka rakam kullanlacan belirtirsiniz. Upper value: Tolerans deeri gireceiniz yerdir. rnek olarak 2 verilmitir.

Resim 1.5

Yukardaki uygulamada (Resim 1.5) method olarak Deviation seenei kullanlmtr. Bunda da sapma deeri istenmi, ilk rnekten farkl olarak Lower value deeri aktif olmutur. Ayrca sapma deerini gsteren deerlerin l rakamna gre lei de 0.5 olarak verilmitir.

Resim 1.6da method olarak Limits seenei kullanlmtr.

Resim 1.6

1.1.2. eitli Yzey leme Ve Tolerans lemlerinin Yapilmasi ekil ve konum toleranslar dediimiz geometrik toleranslarn verilmesi iin aadaki seeneklerden birini kullanabilirsiniz. Dimension toolbar Dimension men Tolerance Command line Tolerance Komuta girdikten sonra aadaki diyalog kutusu grnecektir (Resim 1.7).

Resim 1.7

Yukardaki diyalog kutusu zerindeki seenekler unlardr. Options : Seenekler Sym: Sembol Tolerance 1: Birinci tolerans deeri

Tolerance 2: kinci tolerans deeri Datum 1: Birinci referans harfi Datum 2: kinci. referans harfi Datum 3: nc referans harfi Height: Tolerans blgesini tanmlama Projected Tolerance Zone: Yanstlm tolerans blgesi deeri Datum Identifier: lde balang noktas tanmlama Symbol: Bu seenek seildiinde symbol diyalog kutusu ekrana gelir. Seilecek semboln zerine tklanarak sembol seilir Sym ksmndaki kutucuklar iaretlenirse, geometrik toleransn karakteristik sembolleri grntlenir. Aadaki tablodan (Resim 1.8) istediiniz bir sembol iaretlemek suretiyle tolerance 1 ksmndaki birinci tolerans oluturulmu olur. Sembollerin anlamlar Resim 1.9da verilmitir.

Resim 1.8

Resim 1.9

Material Condition diyalog kutusunda malzeme durumu belirlenir. M Maksimum malzeme art L Limit (en az) malzeme art S Unsur bykl nemli deil

1.1.3. Yzey leme Ve Tolerans Dzenlenmesi Bu blmde l yazs ve toleranslarn biimi ayarlanr. Yzey ileme ve tolerans simgelerinde herhangi bir dzenleme iin tolerans ifadesinin zerine ift tklarz. Blece karmza tolerans deerleri tablosu ekrara gelir (Resim 1.10). Gerekli deiiklii yapp Ok seeriz.

Resim 1.10 Toleranslar Mens

Tolerances seeneinde, aadaki ilemler yaplr. Tolerance format seeneinde, tolerans format deikeni tespit edilir. Method seeneinde none, symmetrical, deviation, limits, basic gibi metotlardan biri seilir, Precision seeneinde doruluk hassasiyeti iin virglden sonra kaydrma deeri belirtilir. Upper value seeneinde toleransn st deeri verilir. Lower value seeneinde toleransn alt deeri verilir. Scaling for height seeneinde ykseklik iin skala deeri verilir. Vertical position seeneinde ise bottom, middle, top gibi dikey pozisyon biimini belirten deikenler ortaya kar.

1.1.4. lye Metin Eklenmesi lye metin eklemek ve tolerans ifadesini izime balamak iin Quick Leader komutunu kullanrz. Leader: Aklayc bilgileri tanmlar. Leader komutu ile balant noktalarna, fatura ksmlarna aklayc yaz eklenir. Dimension menu: Komut Satrndan: Leader Leader

Leader komutu girildikten sonra balang noktas tanmlanr veya settings (ayarlar) seenei ile leader deikenleri ayarlanr. Birinci nokta tanmlandktan sonra ikinci nokta tanmlanr. Yaznn eklenmesi ile ENTER tuuna baslarak komuttan klr. Leader Settings Diyalog Kutusu Leader komutu girildikten sonra komut satrna s yani settings yazlr ve karnza aadaki leader settings diyalog kutusu kar (Resim 1.11).

Resim 1.11 Leader Diyalog Kutusu

10

Annotation type seeneinde aadaki deikenlere mdahale edilir. Mtext: oklu yaz ekleme. Copy an Object: Bir nesne kopyalama. Tolarance: Tolerans kutusu ekleme. Block reference: Referans bloklama. None: Aklayc bilgi yok gibi seenekler belirleme. Mtext options seeneinde aadaki deikenlere mdahale edilir. Prompt for width: Yazya genilik verme ilemi yaplr. Always left just: Yazy srekli soldan kaydrma ilemi iin kullanlr. Frame text: Yazy ereve iine alma ilemi iin kullanlr. Annotation reuse seeneinde aadaki deikenlere mdahale edilir. None: Yazy tekrar kullanma Reuse Next: Belirlenen yazy bundan sonra yeniden kullan. Reuse Current: Gncel olan yazy yeniden kullanma gibi seenekler. Leader line and arrow diyalog kutusu (Resim 1.12).

Resim 1.12 Resim

11

Leader line and arrow diyalog kutusunda u komutlar bulunur. Leader Line: Leader izgisi. Burada iginin dz m yoksa spline izgisi mi olacan belirlersiniz. Arrowhead: Ok bal dzenleme. Burada izginin ucundaki okun ekli ve durumu hakknda seim yapabilirsiniz. Number of Points: Nokta says. Burada yazya kadar ka doru izecekseniz bu noktalar girersiniz. Angle Constraints: izginin asal ynlendirilmesi. Burada izeceiniz izginin yatayla olan asn girerseniz yaptnz leader izgileri hep ayn ada olacaktr. Leader Attachment diyalog kutusu (Resim 1.13).

Resim 1.13 Resim

Attachment diyalog kutusunda u komutlar bulunur. Multi-line text attachment: Burada oklu izgili yaz yazma seenekleri vardr. izginin neresinde yaz olmasn istiyorsanz ona uygun iaretleme yapabilirsiniz. Underline bottom line: Son izgi, alt izgili deikenler belirlenir. Underline bottom line seenei iaretlenirse belirtme yazsnn altnda bir izgi oluacaktr.

12

Leader uygulamalar Resim 1.15te grlmektedir.

Resim 1.14 Leader Uygulamalar

Bu blmde resim zerinde yaplm llendirmelere, toleranslara yaz ekleme ilemi yaplacaktr. l yazs dzenleme komutunu aadaki ekilde verebilirsiniz ya da aadaki resim zerinde yaplm bir llendirmede bir yaz eklenmek istendiinde aadaki ara ubuundan edit text seilir. l iaretlenerek yazmay dndnz metin yazlr.

1.1.5. Yzey leme Ve Tolerans zelliklerini Deitirmek Bu ilemi yapabilmek iin aadaki diyalog kutusunu kullanabilirsiz (Resim 1.15).

Resim 1.15

13

1.2. Blok lemleri

Block: Seilen nesnelerin bloklamasn salar. izim iinde kullanlan standart paralarn her defasnda tekrar tekrar izilmesi yerine bir defa block oluturulmas ve ayn izim dosyasnda tekrar arlmas iin kullanlr. Bu komutu altrabilmek iin aadaki yollardan birini kullanabilirsiniz (Resim 1.16). Draw toolbar: Draw menu: Block/Make Komut Satr: Block

Resim 1.16

1.2.1. Make Block Bu komut ile aada grlen diyalog sayfas ekrana gelir (Resim 1.17). Block Definition diyalog penceresi unlardan oluur. Name Base point Object Preview icon Insert units Description

14

Resim 1.17

Name (sim verme): Block yapmak istediimiz nesneye vereceimiz ismin yazlaca yerdir (Resim 1.18).

Resim 1.18

Object (Nesne seimi): Burada block yaplacak nesnenin seilme ilemini gerekletiririz (Resim 1.19). Mouseun sol tuu ile block yaplacak nesneleri belirleriz.

Resim 1.19

Base Point (Yerletirme noktas): Ekrana getireceimiz bloun neresini referans kabul edeceimizi bize soran ksmdr. Burada Pick Point denen ksma dokunup daha sonra

15

nesnenin neresini referans kabul ettiysek oray seeriz. Burada nesnenin merkezinin referans alnd grnmektedir (Resim 1.20).

Resim 1.20

Preview icon (n izleme): Block aldnz nesnenin ekrana arlmadan nce bir n izlemesi yaplabilmesi iin buradaki seenek iaretlenebilir. Bylece block alnan nesnenin n izlemesi yaplabilir (Resim 1.21).

Resim 1.21

Insert Units (Kabul edilecek l sistemi seimi): Burada alnan blockun hangi l sistemine gre kaydedilecei insert units ksmndan belirlenir (Resim 1.22). Aada sa tarafta grld zere seim yapabilirsiniz. Onun altnda Description seenei ile bu block hakknda herhangi bir aklama yazlabilir (Resim 1.23). Bu blou kullanacak kii bu aklamay block ekrana gelirken diyalog sayfasnda grecektir.

Resim 1.22

Resim 1.23

16

1.2.2. Insert Block Yukarda oluturduumuz blou gerektiinde yine ayn izim sayfasnda bu komut ile arabiliriz. Insert Block komutuna iki deiik ekilde eriebiliriz.

Resim 1.24

Resim 1.25

Resim 1.24teki gibi draw toolbar iconunu seebilirsiniz veya Resim 1.25teki gibi ek menden Insert/Blocktan gidilir. Karmza aadaki gibi bir diyalog sayfas gelir (Resim 1.26).

Resim 1.26

Yukardaki diyalog sayfasnda name ksmnda sizin istediiniz block bulunuyorsa dier ksmlara geebilirsiniz. Eer burada istediiniz block yoksa Name kutusunun sandaki Browse ksmna basarak block izimini arayabilirsiniz. izimi bulduktan sonra insert point ksmnda blounuzun ekranda yerletirilecei nokta istenir. Buradaki kutucuktan seimi kaldrrsanz sizden x,y,z iin koordinat deeri ister. Kutucuu kapatrsanz klavyeden deer giremezsiniz ama mouse ile ekranda snap komutlarn kullanarak bu ii yapabilirsiniz. Scale seeneinde block olarak arlan nesne 1:1 veya baka bir lekte ekrana getirilebilir. iziminiz iki boyutlu ise x ve yde gerekli deiiklik yaplarak iziminiz sayfaya istenilen lekte getirilir.

17

Rotation seeneinde iziminiz ekrana gelirken buradaki vereceiniz a miktarnca evrilerek gelir. Specify On-screen kutucuu doluysa a deeri ekranda verilir. Insert diyalog sayfasnn en alt soldaki Explode komutu ekrana gelen block resmin tek para veya var olan para saysnca gelmesini salar. rneimizde 2 adet nesne vard, onlar ardmzda tek para halinde gelir. Onu kullanm yerine gre paralamamz gerekir. 1.2.3. Hazr izimlerin Sembol Olarak Kullanlmas altnz bir sayfada sk kullanlan baz izimleri sk sk izmek yerine o izimleri block yaparsak onlar her defasnda arabiliriz. rnein bir elektrik/elektronik devresi, bir hidrolik/pnmatik devresi vb. izimlerde kullanlan sembolleri her defasnda izdiimizde ok zamanmz alr. Bunun yerine o devre elemanlarn sembol olarak atarsak izimimiz hzlanr.

1.3. Grup lemleri

izimdeki nesneleri birbirine balama veya bir arada tutmaya yarayan bir komuttur. Kopyalama veya tamalarda kolaylk salar.

Resim 1.27

18

Bu komutu kullanabilmek iin AutoCAD komut satrnda (Commad:) Group yazp Enter tuuna basyoruz. Karmza Object Grouping diyalog sayfas gelir (Resim 1.27). Yapmamz gereken ilk ey New yazsna basmak arkadan Group Name ksmna isim vermek ve nesne semek olacaktr. 1.3.1. Nesnelerin Gruplandrlmas Resim 1.28de grld gibi bir embere dokunduumuzda dierleri seilmez. Group ileminden sonra ise Resim 1.29da olduu gibi bir seim yaptnzda tm paralar seilir. Group komutu seilen resimleri birbirine balar ve beraber hareket etmelerini salar.

Resim 1.28

Resim 1.29

1.3.2. Gruplarla lgili lemler Grup almalarnda bir izimdeki baz ksmlar gruplayabilir veya databiliriz. Konunun banda gruplama konusunu ilemitik. Bir grubun datlmas ilemi yine ayn diyalog sayfasnda gerekleir.

19

Resim 1.30

Bunun iin kan diyalog menusnden en stte Group Name ksmnda gruplar listelenir. Buradan datmak istediimiz group seilir ve alttan explode komutu seilerek daha nce gruplanan seimler datlr.

20

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada perspektif resmi izilmi i parasnn 10x100 mmve 40x45 mm lik iki yzeyi de 0,8 kalitesinde talanmtr. parasnn 10x100 lk ksmlar talanm dier ksmlar ise frezede ilenmitir. Perspektif resmin grn izimine, llendirmesine uygun biimde; ileme ve tolerans sembollerini izim iinde uygun olarak konumlandrnz. yzey

21

lem Basamaklar

neriler

giysisi giyiniz Temiz ve dzenli olunuz izim yapacanz bilgisayar altrnz. AutoCAD programn altrnz AutoCAD aldnda kendinize ait yeni bir sayfa anz. izim ara ve gerelerini hazr hale getiriniz Giri penceresini kullanarak iziminizde kullanmay dndnz ablon sayfasn, izim sihirbazn altrarak istediiniz ayarlar yapnz

Bilgisayar programn yaplacak izime gre izimde kullanmanz gereken ara ayarlaynz ubuklarn ykleyiniz Yzey ileme ve tolerans ilem srasn belirleyiniz Yzey ileme ve tolerans ayarlarn yapnz Yapacanz izim iin ncelikle bir ilem sras belirlerseniz iziminizi daha basit yapabilirsiniz Yzey ileme iaretleri ve toleranslarn izim ierisindeki konumunu ve biimini istenilen zellikleri salayacak biimde ayarlaynz Yzey ileme iaretlerini ve tolerans sembollerini izim ierisinde teknik resim kurallarna uygun konumlandrnz nceden izim iinde kullanlm yzey ileme iaretleri ve toleranslarn izim ierisindeki konumunu ve biimini istenilen zellikleri salayacak biimde deitiriniz Yaptnz izimi retmeninizin syleyecei bir klasre isim vererek kaydediniz Gvenlik tedbirlerine uyunuz etiine uygun davrannz Bilgisayarnz dzgn bir ekilde kapatnz

Yzey ileme ve toleranslarn izim iinde uygun biimde kullannz Yzey ileme ve tolerans zelliklerini deitiriniz. izimi kaydediniz.

22

PERFORMANS TEST PERFORMANS TEST

renme faaliyetinde kazandnz becerileri aadaki tablo dorultusunda lnz.

renme faaliyetinde kazandnz becerileri aadaki tablo dorultusunda lnz. PERFORMANS DEERLENDRME KRTERLER izim ara ve gerelerini hazr hale getirdiniz mi? Bilgisayar programn yaplacak izime gre ayarladnz m? Parann grnn izdiniz mi? izimin llendirmesini yaptnz m? Yzey ileme iaretlerini verdiniz mi? Aklayc bilgileri yazdnz m? Birleme noktalarnda budama temizlii yaptnz m? izimi kontrol ederek zerindeki izgilerin eksiklii-fazlaln giderdiniz mi? Sreyi iyi kullandnz m? (3 saat) EVET HAYIR

Faaliyet deerlendirmeniz sonucunda hayr iaretlediiniz ilemleri tekrar ediniz. Tm ilemleri baaryla tamamladysanz bir sonraki faaliyete geiniz.

23

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki Sorulardan Doru Seenei aretleyiniz 1. Aadakilerden hangisi tolerans ayarlar yapabilmek iin kullanlan komut semboldr? A) B) C) D) E) 2. Aadakilerden hangisi tolerans deerlerini yazmak iin kullanlan komut semboldr? A) B) C) D) E) 3. Aadakilerden hangisi boyut toleransna virglden sonra ka rakam yazacamz belirten seenektir? A) Symmetrical B) Uper value C) Precision D) Lower value E) Vertical position 4. Aadakilerden hangisi lye metin eklemek iin kullanlan komuttur? A) Dimension menu B) Trim C) Tolerance D) Settings E) Leader 5. Aadakilerden hangisi oluturlmu blou gerektiinde izim sayfasna yklemek iin kullanlan komuttur? A) Block B) Make Block C) Insert Block D) Save Block E) Setting Block

24

6. Aadakilerden hangisi Seilen nesnelerin bloklamas iin kullanlan komuttur? A) Block B) Description C) Insert units D) Objest E) Base point 7. Aadakilerden hangisi yzey ilemleri ve tolerans zelliklerini deitirmek iin kullanlan diyalog sayfasnn addr? A) Symbol B) Material Condition C) Define Attributes D) Dimension Style Manager E) Make Block 8. Aadakilerden hangisi Leader Attachment mensnde bulunur? A) oklu izgilere yaz seenekleri B) Aynalama seenekleri C) Ok byklkleri D) Grup ilemleri E) Multiline ilemleri

25

CEVAP ANAHTARI 1. Aadakilerden hangisi tolerans ayarlar yapabilmek iin kullanlan komut semboldr? B) 2. Aadakilerden hangisi tolerans deerlerini yazmak iin kullanlan komut semboldr? D) r

3. Aadakilerden hangisi boyut toleransna virglden sonra ka rakam yazacamz belirten seenektir? C) Precision 4. Aadakilerden hangisi lye metin eklemek iin kullanlan komuttur? E) Leader 5. Aadakilerden hangisi oluturlmu blou gerektiinde izim sayfasna yklemek iin kullanlan komuttur? C) Insert Block 6. Aadakilerden hangisi Seilen nesnelerin bloklamas iin kullanlan komuttur? A) Block 7. Aadakilerden hangisi yzey ielemleri ve tolerans zelliklerini deitirmek iin kullanlan diyalog sayfasnn addr? D) Dimension Style Manager 8. Aadakilerden hangisi Leader Attachment mensnde bulunur? A) oklu izgilere yaz seenekleri

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya da retmeninizden yardm alarak tamamlayanz.

26

RENME FAALYET-2 RENME FAALYET-2

AMA
Gerekli ortam salandnda bilgisayarla perspektif izip ayn zamanda boyutlu modelleme ve grntleme ilemlerini yapabileceksiniz.

ARATIRMA
evrenizdeki firmalarn teknik izimle uraan birimlerini ziyaret ederek; perspektif izim yntemlerini aratrarak her birinden el ile izilmi teknik resimler bulunuz.

2. PERSPEKTF ZMEK
2.1. Perspektif izimi
2.1.1. View Mensn Kullanarak Perspektif izmek AutoCAD bnyesinde perspektif izim yapmamza olanak veren zometrik izim metodu mevcuttur. izimleri izometrik olarak yapabilmek iin baz komutlar aktif hale getirmeliyiz. AutoCAD bnyesinde perspektif izimi yapma yollarndan biride view mensnden 3D Views mensn kullanarak mmkn olacaktr. Yanda gsterildii ekilde (Resim 2.1) perspektif izim metodu kullanlr.

Resim 2.1

zometrik izimler teknik resmi izilen parann daha iyi anlalabilmesi iin kullanlan bir yntemdir. Bu yntem tasarmcya boyut hissi vermi olmasna ramen iki

27

boyutlu bir izimdir. zometrik izimlerde 3D izimlerde kullanlan tasarm komutlar kullanlmaz. Burada temel izim elemanlar olan komutlar kullanlr. zometrik izimler yatay taban izgisi ve dey izginin kesiim noktasnn her iki yannda 30lik eimlerden oluur. Burada kullanlan ller gerek llerdir. zometrik izimlerde grnmez izgilerin olmas pek istenmez. Grnmez izgilerin gsterilmesi zorunlu olduunda izimin karmakl artmaktadr. 2.1.2. Komut Satirini Kullanarak Perspektif izimi Yapmak Komut satrndan perspektif izimi yapmak da bir yntemdir ancak pek sk kullanlan bir yntem deildir. Aadaki rnee Bakarak Basit Bir Perspektif izelim (Resim 2.2) Command:line Specify first point: Specify next point or [Undo]: @30,0 Specify next point or [Undo]: @0,0,15 Specify next point or [Close/Undo]: @0,45 Specify next point or [Close/Undo]: @-10,0 Specify next point or [Close/Undo]: @0,0,-5 Specify next point or [Close/Undo]: @0,-45 Specify next point or [Close/Undo]: @0,0,5 Specify next point or [Close/Undo]: @0,45 Specify next point or [Close/Undo]: Command: _line Specify first point: Specify next point or [Undo]: @-15,0 Specify next point or [Undo]: @0,0,10 Specify next point or [Close/Undo]: @-10,10 Specify next point or [Close/Undo]: @-10,0,10 Specify next point or [Close/Undo]: @-20,0 Specify next point or [Close/Undo]: @0,0,-30 Specify next point or [Close/Undo]: @10,0 Specify next point or [Close/Undo]: @0,0,10 Specify next point or [Close/Undo]: @10,0 Specify next point or [Close/Undo]: @5,0,-10

28

Resim 2.2

2.1.3. Ara ubuklarini Kullanarak Perspektif izimi Yapmak zometrik izimi balatmak iin tools ek mensndeki drafting setting penceresinden snap and grid sekmesini seiniz (Resim 2.3).

Resim 2.3Drafting Setting Diyalog Penceresi

Daha sonra buradaki snap type & styleden isometric snap kutucuunu iaretli hale getiriniz. zometrik izimde zgaray (grid) amak iin F7 tuuna basnz ya da durum ubuundan grid moduna bir kez tklamanz yeterli olacaktr. zometrik izimde kenetlenmeyi (snap) aktif hale getirmek iin F9 tuuna basnz ya da durum ubuundan snap moduna bir kez tklamanz yeterli olacaktr (Resim 2.4).

29

Resim 2.4

Resim 2.5de grlen izometrik eklin oluturulmas iin kullanlan dzlemler ve glgelendirilmeleri (Resim 2.6, 2.7, 2.8) verilmitir.

Resim 2.5

30

Cismin (TOP) st grnn izmek iin oluturulan dzlem.

Resim 2.6:Nesnenin st zometrik Grnm

Cismin (RIGHT) sa grnn izmek iin oluturulan dzlem

Resim 2.7:Nesnenin Sa zometrik Grnm

Cismin (LEFT) sol grnn izmek iin oluturulan dzlem.

Resim 2.8:Nesnenin Sol zometrik Grnm

zometrik ember Oluturma

31

zometrik izimde draw ara ubuundaki Circle komutuyla izometrik olarak ember izilemez. zometrik ember izebilmek iin ilk nce alma kursrn izometrik izime uygun hale getirmelisiniz. zometrik ember oluturabilmek iin, 1-Tools ara ubuundan drafting settings alt seeneini seiniz. Ekrana aadaki iletiim penceresi gelecektir (Resim 2.9).

Resim 2.9:Draftin Settings Diyalog Kutusu

2-Yukardaki pencerede snap and grid sekmesini seiniz. 3-Burada snap type ve style alannda isometric snap kutucuunu iaretli hale getiriniz. 4-Draw ara ubuundan ellipse ikonuna tklaynz. 5-Command satrnda aadaki mesaj gelir. Burada isocircle seeneinin olduuna dikkat ediniz. Klavyeden i yazp ENTER tuuna basnz. (Specify axis endpoint of ellipse or [Arc/Center/Isocircle]: i) 6- zometrik izimin merkezini gsteriniz ve en son aama olarak izometrik izimin ap deerini giriniz. Specify center of isocircle (izometrik ember iin merkez belirleyiniz) Specify radius of isocircle or [Diameter]:zometrik ember iin yarap belirleyiniz. [ap] 7- Yarap (Radius) deerini girdikten sonra enter tuuna basarak aadaki sonucu alabilirsiniz (Resim 2.10).

32

Resim 2.10

2.2. Boyutlu Modelleme ve Grntleme

2.2.1. 3D ye Giri AutoCAD2000de, boyutlu modelleme yapmak iin iki yol kullanr. Bunlar; yzey modelleme ve kat modellemedir. Yzey modellemede oluturulan modelin ii botur. Tel kafes sistemi ile oluturulan yzeyleri kapatabilmek iin yzey kaplama komutlar kullanlr. Kat modellemede ise izilen obje ii dolu bir malzeme gibi davranr. Nesnenin bir hacmi vardr. 2.2.2. ki Boyutlu Bir Plani Boyutlu Bir Modele Dntrmek Yzey Modelleme: Herhangi bir ara ubuunun zerine mousunuzu getirip sa tkladnzda alan pencerede surfaces iaretlendiinde aadaki ara ubuunu aktif hale getirmi olursunuz (Resim 2.11).

Resim 2.11:Yzey Modelleme Ara ubuu

Autocadde yzey modelleme yapabilmek iin aadaki komutlar kullanlabilir. Elev: izim elemanlarna Z dorultusunda kalnlk ve uzaklk vermeye yarar (Resim 2.12). Oluturulacak yeni izim elemanlarna Z boyutundaki uzaklk ve kalnln set etmek iin kullanlr. Daha nce izilmi elemanlar zerinde bir etkisi olmaz. Daha nce izilmi elemanlarn Z boyutundaki kalnlk ve uzakl CHANGE komutu ile deitirilir. Komut Satrndan: Elev Specify new default elevation <current>: Bir deer tanmlamak veya gncel deeri kabul etmek iin ENTER tuuna basnz. Specify new default thickness <current>: Bir deer tanmlamak veya gncel deeri kabul etmek iin ENTER tuuna basnz.

33

Resim 2.12: Elev Komutunun Kullanm

Elev komutunu girdikten sonra normal izeceiniz izgi ve emberler artk tel kafes olarak ortaya kacaktr. 3D Face: boyutlu yzey oluturma. 3D Face komutu, boyutlu herhangi bir yerde drt kenarl yzey oluturur. Komut kullanlrken 3D yzn her bir ke noktasn seerken kelerde boluklar oluturur. 3D yze farkl koordinat noktalar belirtebilirsiniz (Resim 2.13). 3D face ile ii doldurulamayan drt keli yzeyler oluturulur. Surfaces toolbar: Draw menu: Komut Satrndan: Surfaces/3D Face 3D face

Specify first point or [Invisible]: Birinci noktay belirtiniz (1) veya Entere basnz. Specify first point or [Invisible]: 3D Face komutunu balatmak iin balama noktasn tanmla lk noktay girdikten sonra 3D yz oluturmak iin normal saat ynnde kalan veya tersi ynde kalan noktay belirtiniz. Ayn ynde btn drt noktay tanmladysanz AutoCAD dzlemsel bir yz oluturur. Btn yzeyler ayn ekilde tamamlanrlar. Arka detay izgileri grnmez (Invisible). 3D yznn kenarlar delikler ile nesnelerin doru modelcilii iin grnebilir, Kenarn ilk noktasndan nce giri grnmez, veya grnmez kenar yaplr . Karmak 3D yzey modellemek iin 3D yzn birletirebilirsiniz .

Resim 2.13: 3D Face Komutunun Kullanm

34

Specify second point or [Invisible]: kinci noktay belirtiniz (2) veya ENTER tuuna basnz. Specify third point or [Invisible] <exit>: nc noktay belirtiniz (3) veya ENTER tuuna basnz. Specify fourth point or [Invisible] <create three-sided face>: Drdnc noktay belirtiniz (4) veya ENTER tuuna basnz (Resim 2.14).

Resim 2.14: Yzey Modellemenin Gsterimi

3D mesh: Nesnelerin yzeylerini kaplamak iin kullanlr (Resim 2.14). Surfaces toolbar: Draw menu: Komut Satrndan: Surfaces/3D mesh 3D mesh

Enter size of mesh in M direction: (M ynnde an giri boyutu) 2 ile 256 arasnda bir deer giriniz. Enter size of mesh in N direction: (N ynnde an giri boyutu) 2 ile 256 arasnda bir deer giriniz. NOT: 3D MESH komutu, ncelikle programclar iin tasarlanr, dier kullanclarn 3D komutunu kullanmalar tavsiye edilir.

Resim 2.15

AutoCAD, M ve N boyut deerleri tarafndan belirlenen matris, boyut yoluyla okgen an tanmlar. Belirtmi olduunuz M, N deerleri yzey kelerinin saysna eit olur (Resim 2.16).

35

Resim 2.16: 3D Mesh Komutunun Kullanm

3Dpoly: boyutlu ortamda dz izgi ile polyline oluturur. Bu ksmda continuous izgi tipi kullanlr. Draw menu: Komut Satrndan: 3D Polyline 3Dpoly

Specify start point of polyline: Bir nokta belirtiniz. (1) Specify endpoint of line or [Undo]: Bir nokta belirtiniz veya bir hareket giriniz . Specify endpoint of line or [Undo]: Bir nokta belirtiniz veya bir hareket giriniz. Specify endpoint of line or [Close/Undo]: Son noktay belirtiniz. Edgesurf: boyutlu yzeylere a oluturur. Edgesurf komutu, u noktalar birbirine bitiik drt erinin kenar izgileriyle yzeyi tanmlar (Resim 2.17). Edgesurf komutu ile yzeyin oluturulabilmesi iin erilerin veya dorularn daha nceden izilmi olmas gerekir. Surfaces toolbar: Draw menu: Komut Satrndan: Command: Edgesurf Current wire frame density: SURFTAB1=6 SURFTAB2=6 Select object 1 for surface edge (yzey kenar iin bir nesne se (P1) Select object 2 for surface edge: (yzey kenar iin bir nesne se (P2) Select object 3 for surface edge: (yzey kenar iin bir nesne se (P3) Select object 4 for surface edge: (yzey kenar iin bir nesne se (P4) Surfaces / Edge Surfaces Edgesurf

36

Resim 2.17: Surface Komutunun Kullanm

3D Surfaces: Bu komut ile ekrana, hazr oluturulmu aadaki ktphane gelir. Bu komuta draw mensnden surfaces, oradanda 3D surfaces seilerek ulalr (Resim 2.18). Bu komuta draw mensnden surfaces, oradanda 3D surfaces seilerek ulalr.

Buradaki seenekler ile yzey modelleme hzl bir ekilde oluturulabilir.

Resim 2.18: 3D Surface Ktphanesi

37

Kat Modelleme:Kat modelleme, yzey modellemeye gre ii dolu kat modeller elde etmek iin kullanlr. Resim 2.19da kat modelleme ara ubuu grlmektedir.

Resim 2.19: Kat Modelleme Ara ubuu

Box: boyutlu kat model kutu oluturmak iin kullanlr (Resim 2.20). Kutu oluturduunuzda onu kat model olarak gremezsiniz. Kat model olarak grebilmek ve yzeyleri oluturabilmek iin solidedit komutunu kullanarak oluturduunuz modeli grebilirsiniz. Solids toolbar: Draw menu: Komut Satrndan: rnein bir kutu izmek iin: Command: box Specify corner of box or [CEnter] <0,0,0>: Specify corner or [Cube/Length]: (kp/prizma) Specify length: 150 Specify width: 160 Specify height: 170 Draw /Solid /Box Box

Resim 2.20: Box izimine rnek

Cylinder: Bu komut ile boyutlu kat model silindirler oluturursunuz (Resim 2.21).

38

Solids toolbar: Draw menu: Komut Satrndan: rnein silindir izmek istersek, Command: cylinder Current wire frame density: solnes=4 (evresindeki dikme izgiler) Specify center point for base of cylinder or [Elliptical] <0,0,0>: (Herhangi bir orjin noktas) Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 150 (Silindirin taban yarap) Specify height of cylinder or [Center of other end]: 500 (Silindirin ykseklii) Solids / Cylinder Cylinder

Resim 2.21:Cylinder Komutunun Kullanm

Cone:Bu komut ile boyutlu kat koni oluturursunuz (Resim 2.22). Koni esas olarak, bir noktaya simetrik olarak dairesel bir kat model oluturmaktr. Solids toolbar: Draw menu: Komut Satrndan: rnein; Command: cone Current wire frame density: isolines=4 (evresinde drt izgi bulunsun) Specify center point for base of cone or [Elliptical] <0,0,0>: (Koni taban iin merkez nokta) Solid / Cone Cone

39

Specify radius for base of cone or [Diameter]: 150 (koni tabannn yarap) Specify height of cone or [Apex]: 500 (Koninin ykseklii)

Resim 2.22: Cone Komutunun Kullanm

Extrude:Bu komut ile nesnelere Z dorultusunda kalnlk atayabilirsiniz (Resim 2.23). ki boyutlu bileik nesnelere Z dorultusunda kalnlk vererek onlar kat hale getirmek iin kullanlr. Birden fazla nesne seimi yaplabilir. Nesnelerin mutlak suretle bileik olmasna dikkat etmelisiniz ayrca donut, circle, pline, polygon, solydfi gibi komutlar ile oluturulan nesnelere extrude komutu ile kalnlk vererek kat hale getirilebilirsiniz. Burada bilinmesi gereken bir konuda, daha nceden bloklanm nesnelere extrude komutu ile kalnlk verilemez olduudur.

Solids toolbar: Draw menu: Komut Satrndan: Solids / Extrude Extrude

Seilen nesnelerin kapal olma zelliine sahip olmas gerekir. Eer bir polyline komutu ile oluturulmu bir bileik izgi kapal deilse extrude komutu ile kalnlk verilemez. Line komutu ile izilen ve pedt komutu ile birletirilen kapal olma zelliine sahip nesnelere kalnlk verilebilir. rnek bir izim iin birinci ekli izin, nesneleri bileik hale getirdikten sonra aadaki ilemleri inceleyin. Command: Extrude Current wire frame density: isolines=4 Select objects: 1 found (seilen nesneler) Select objects: 1 found, 2 total (nesneleri seiniz)

40

Select objects: 1 found, 3 total (nesneleri seiniz) Select objects: 1 found, 4 total (nesneleri seiniz) Select objects: 1 found, 5 total (nesneleri seiniz) Select objects: 1 found, 6 total (nesneleri seiniz) Select objects: (ileme devam etmek iin ENTERe basnz) Specify height of extrusion or [Path]: 45 (uzatma ykseklii) Specify angle of taper for extrusion <0>: (uzatma as) Command: Subtract Select solids and regions to subtract from .. Select objects: 1 found (seilen nesneler) Select objects: (ileme devam iin ENTERe basnz) Select solids and regions to subtract .. Select objects: 1 found (nesneleri seiniz) Select objects: 1 found, 2 total (nesneleri seiniz) Select objects: 1 found, 3 total (nesneleri seiniz) Select objects: 1 found, 4 total (nesneleri seiniz) Select objects: 1 found, 5 total (nesneleri seiniz) Select objects: (ilemi tamamlamak iin ENTER tuuna basnz)

Resim 2.23:Extrude Komutunun Kullanm

Align: Bu komut ile 2 boyutlu ve 3 boyutlu izimlerde seilen nesnelerle dier nesneleri sralar ve hizalarsnz (Resim 2.24).

41

Modify menu: 3D Operation/Align Komut Satrndan: Align rnein; Command: Align Select objects: (Sralamak istediiniz nesneleri seiniz ve ENTERe basnz) Bir ift noktay kullanarak sraya koymak. Specify first source point: Birinci noktay seiniz (1) Specify first destination point: kinci noktay seiniz (2) Specify second source point: ENTER tuuna basnz

Resim 2.24: Align Komutunun Kullanm

Sadece bir kaynak noktas ve gidilecek yer nokta iftini setiinizde, seilmi nesneler, kaynak noktas (1)den gidilecek yer noktas ( 2 )ye 2D (iki boyutlu) veya 3D ( boyutlu) olarak tanrlar. ki ift Noktay Kullanarak Sraya Koymak (Resim 2.25) rnein, Command: Align Specify first source point: Birinci noktay belirtiniz. (1) Specify first destination point: kinci noktay belirtiniz (2) Specify second source point: nc noktay belirtiniz (3) Specify second destination point: Drdnc noktay belirtiniz (4) Specify third source point: ENTER tuuna basnz. Scale objects based on alignment points [Yes/No] <No>: Y giriniz veya ENTER tuuna basnz

42

Resim 2.25: Align Komutunun Kullanm (ki ift nokta)

ift noktay kullanarak sraya koymak (Resim 2.26) Command: Align Specify first source point: Bir nokta belirtiniz (1) Specify first destination point: Bir nokta belirtiniz (2) Specify second source point: Bir nokta belirtiniz (3) Specify second destination point: Bir nokta belirtiniz (4) Specify third source point: Bir nokta belirtiniz (5) Specify third destination point: Bir nokta belirtiniz (6)

Resim 2.26: Align Komutunun Kullanm ( ift nokta)

Union: Bu komut ile kat nesnelerde birletirme ilemi yapabilirsiniz (Resim 2.27, 2. 28).

Solid Editing toolbar: Modify menu: Komut Satrndan: Solid Editing/Union Union

43

ki veya daha fazla kat nesnenin birlemesini ve bylece tek bir kat nesne olumasn salar. Nesnelerin birletirme ileminde nesneler birbirleri ile temas edebildii gibi birleme noktas olmayan nesnelerde de bu ilem yaplabilir. Bu ilem sonucunda nesneler bir btn olarak hareket eder Kat nesneleri birletirmek iin; aadaki almaya baknz. Aada iki ayr kat nesne izilmitir (P1, P2) ve bu nesneler union komutu ile birletirilecektir.

Resim 2.27: Iki Ayr Kat Nesnenin Yan Grn

Resim 2.28: P1 Ve P2 Nesnelerinin zometrik Grn

Aada yapld gibi nce union komutunu altrp sonrada nesneleri semelisiniz (Resim 2.29, 2.30).

Resim 2.29: P1 Nesnesi Seilmi Durumda

Resim 2.30: P1 ve P2 Nesnesi Seilmi Durumda

44

Union yapldktan sonra P1 ve P2 nesnelerinin birleerek tek bir nesneye dntn grmektesiniz (Resim 2.31, 2.32).

Resim 2.31: Union Yaplm zometrik Grn

Resim 2.32: Union Yaplm Yan Grn

Union Komutunun Kullanlmas Modify menden, solids editing alt mensnde union komutunu seiniz. Birletirilecek nesneleri seiniz (1, 2). Subtract:Bu komut ile kat nesnelerden nesne kartma ilemini yapabilirsiniz (Resim 2.33, 2.34). Solid toolbar: Editing Solid Editing/Subtract Subtract

Modify menu: Komut Satrndan:

ki veya daha fazla kat nesnenin birbiri zerinde veya birbirleri ile kesimeyen blgesel karma ilemi yapabilirsiniz. karma ilemi sonucunda ana nesneden karlmas istenilen nesne ayrlr ve nesne bir btn olarak hareket eder. Subtract komutunu kullanrken nce nesneleri izersiniz.(Aada P3 ana nesnenin izildii grnmektedir) Sonra ana nesneden karmay dndnz nesneleri belirlersiniz.

45

Resim 2.33: 4 Ayr Kat Nesnenin st Grn

Resim 2.34: 4 Ayr Kat Nesnenin zometrik Grn

Aada yapld gibi nce ana nesneyi seersiniz (maus ile) sonra mausun sa tuuna basarsnz dier nesneleri seersiniz (Resim 2.35, 2.36).

Resim 2.35. Ana Nesne Seilmi

Resim 2.36: kartlacak Nesneler Seilmi

karlacak nesneler seildikten sonra mausun sa tuuna tekrar basldnda aadaki gibi grnr (Resim 2.37, 2.38).

Resim 2.37: Subtract leminden Sonra

Resim 2.38: Son Halin st Grn

Subtract Komutunun Kullanm Subtract Komutunun Kullanlmasnn ilem sras aadadr. Modify menden, Solids Editing alt mensnden Subtract komutunu seiniz. karma ilemi yaplacak ana malzemeyi seiniz (P3). Ana malzemeden karlacak nesneleri seiniz (P1, P2, P4). Enter tuuna ya da mausun sa tuuna basnz. Intersect: Bu komut ile 2 boyutlu ve 3 boyutlu kat modelin ara kesiti oluturulur.

46

Solid Editing toolbar: Modify menu: Komut Satrndan Solid Editing/Intersect Intersect

Intersect komutu, ile nesneler arasndaki ara kesitten kat bir blge elde etmek iin nesnelerin daha nceden kat model olarak izilmesi gerekir. Komut kullanldktan sonra nesnelerin ara blgelerinin dnda kalan ksmlar kaybolur (Resim 2.39, 2.40).

Resim 2.39: ki Ayr Kat Nesnenin st Grn

Resim 2.40: P1 Ve P2 Nesnelerinin zometrik Grn

Aada yapld gibi nce Intersect komutunu altrp sonrada nesneleri semelisiniz (Resim 2.41, 2.42).

Resim 2.41: P1 Nesnesi Seilmi

Resim 2.42: P2 Nesnesi Seilmi

Intersect yapldktan sonra P1 ve P2 nesnelerinin arakesiti oluturulmutur.

Resim 2.43: Oluan Ara Kesitin zometrik Grnm

Resim 2.44: Oluan Ara Kesitin st Grn

47

Intersect Komutunun Kullanm Yukardaki nesnelerin arakesitini alrken yaptmz komut ilemine bakacak olursak (Resim 2.43, 2.44), Command:Intersect Select objects: 1 found (nesneleri seiniz): P1 seilir Select objects: 1 found, 2 total (nesneleri seiniz): P2 seilir Select objects: lemi tamamlamak iin ENTERe basnz. Bylece iki nesnenin arakesitini bulmu olursunuz. Modify menden, solids editing alt mensnden intersect komutunu seiniz Ara kesitini bulmak istediiniz nesneleri seiniz (1 ve 2). Interfere: Bu komut ile 2 boyutlu veya 3 boyutlu nesnelerden arakesit oluturursunuz. Solids toolbar: Draw menu: Komut Satrndan: Solids/Interference Interfere:

Interfere komutunu, kullanmadan nce 2 boyutlu veya 3 boyutlu izim elemanlarnn oluturulmas gerekir. Oluturulan nesnelerin birbiri ile temas halinde olmas bu komutun kullanlmasn salar. ki veya daha fazla katnn ara yzeyini bulmak iin kullanlr. Interfere komutu ile nesnelerin ara yzeyi bulunurken orijinal resimler silinmez. Nesnelerin belirlenmesi iin move komutu ile tanmas gerekir. Nesnelerin ara yzeylerinin gerekir. belirlenebilmesi iin kat bir yapya sahip olmalar

3D Array: Bu komut boyutlu sra oluturur. Modify Menu: Komut Satrndan: 3D Array 3D Array

48

Dairesel biimde nesne dzenlemek istediinizde aadaki gibi ilem yapmalsnz (Resim 2.45, 2.46, 2.47, 2.48). Command: _array Select objects: 1 found: Nesneyi seiniz Select objects: Enter the type of array [Rectangular/Polar] <P>: Specify center point of array: Eksen gsterilir Enter the number of items in the array: 5 Specify the angle to fill (+=ccw, -=cw) <360>: Rotate arrayed objects? [Yes/No] <Y>: n

Resim 2.45 3D Array Nesne Seimi

Resim 2.46

Resim 2.47

Resim 2.48

Array komutunda, seilen tm nesnelere tek bir nesne gibi ilem yaplr. Command: _array Select objects: 1 found Array yaplacak obje seilir. Select objects: Enter the type of array [Rectangular/Polar] <R>: R Enter the number of rows (---) <1>: 2 Enter the number of columns (|||) <1> 3

49

Enter the distance between rows or specify unit cell (---): 30 Specify the distance between columns (|||): 30 Dikdrtgen Biiminde Dzenleme: (Rectangular Array)

Resim 2.49 3D Array Nesne Seimi

Resim 2.50

Resim 2.51

Resim 2.52

Resim 2.53

2.2.3. 3dli izime Bakmak Resim 2.54teki view ara ubuunda bulunan dmeler ile ekrandaki 3 boyutlu izimlere farkl ynlerden bakabilirsiniz (Resim 2.55, 2.56).

50

Resim 2.54

Resim 2.55: Paraya stten, Alttan, Soldan, Sadan, Soldan, nden, Arkadan Bakabilirsiniz

Resim 2.56: Paraya Gneybat, Gneydou, Kuzeydou, Kuzeybatdan Bakabilirsiniz

rnein; ki ayr resmin deiik bak alarn inceleyiniz (Resim 2.57, 2.58, 2.59, 2.60, 2.61, 2.62).

Resim 2.57

Resim 2.58

Resim 2.59

Resim 2.60

51

Resim 2.61

Resim 2.62

2.2.4. Gizli izgileri Kaldirmak izilen 3 boyutlu makine resminde arka taraftaki grnen izgiler kaldrlabilir. Bu ilem iki trl yaplabilir.

Toolbarsdaki Shade mensnden View mensnden rnein, Shade/Hidden

Resim 2.63 Hidden Komutunun Kullanm

Resim 2.64

Yukardaki izimlere (Resim 2.63, 2.64) bakacak olursanz normalde grnmez olmas gereken izgileri hidden komutunu kullanarak yeni izim oluturabilirsiniz. ekilde de grld gibi Hidden komutundan sonra grnmez olan izgiler kaldrlmtr.

52

2.2.5. 3d Modeli Glgelendirmek Shade: Gncel izim alannda boyutlu modellemesi yaplan tasarma renk ve glge katarak kat bir cisimmi hissi verir (Resim 2.65, 2.66, 2.67, 2.68). Shade yaplm nesnelerin ktsn plotterdan almak mmkn deildir. Fakat shade yaplm grntleri slayt gsterisinde gstermek mmkndr. Shade komutuna ekilde ulalabilir. View menu: Komut Satr: Shade Toolbar Command: Shade mode Current mode: 2D wireframe En son gncel shade modunu gsterir. Enteroption[2Dwireframe/3Dwireframe/Hidden/Flat/Gouraud/fLat+edges/ +edges]<2D wireframe>: gouraud View /Shade SHADE MODE

Resim 2.65

Resim 2.66

Resim 2.67 Resim 2.68 2D Wireframe Komutunun Kullanlmas

53

Flat Shaded: Shade yaplan yzeylerde okgensel yze benzer glgelendirme yapar. Glgelenmi yzeyler keskin grnmldr (Resim 2.69). Burada malzeme glgelendirebilirsiniz.. rengi olarak malzemeye verdiiniz materyal zelliini

Resim 2.69

54

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada grn izilmi ve llendirilmi i parasnn izometrik perspektif resmini iziniz.

55

lem Basamaklar
izim programlarn bilgisayara ykleyiniz

neriler

giysisi giyiniz Temiz ve dzenli olunuz izim yapacanz bilgisayar altrnz AutoCAD programn altrnz izim ara ve gerelerini hazr hale getiriniz AutoCAD aldnda kendinize ait yeni bir sayfa anz Giri penceresini kullanarak iziminizde kullanmay dndnz ablon sayfas zerinde, izim sihirbazn altrarak istediiniz ayarlar yapnz Bilgisayar programn yaplacak izime gre izimde kullanmanz gereken ara ayarlaynz ubuklarn ykleyiniz izimin ilem srasn belirleyiniz stenilen zellikte perspektif resmi iziniz izimi kaydediniz Yapacanz izim iin ncelikle bir ilem sras belirlerseniz iziminizi daha basit yapabilirsiniz Perspektif eitleri ile ilgili olarak modl bilgi konularndan faydalanabilirsiniz Yaptnz izimi retmeninizin syleyecei bir klasre isim vererek kaydediniz Gvenlik tedbirlerine uyunuz etiine uygun davrannz. Bilgisayarnz dzgn bir ekilde kapatnz

56

PERFORMANS TEST PERFORMANS TEST

renme faaliyetinde kazandnz becerileri aadaki tablo dorultusunda lnz. PERFORMANS DEERLENDRME KRTERLER izim ara ve gerelerini hazr hale getirdiniz mi? Bilgisayar programn yaplacak izime gre ayarladnz m? Perspektif iziminin ilem srasn belirlediniz mi? Perspektif izdiniz mi? Resmin doru izilip izilmediini kontrol ettiniz mi? Sreyi uygun kullandnz m? (3 Saat) EVET HAYIR

Faaliyet deerlendirmeniz sonucunda hayr iaretleyerek yapamadnz ilemleri tekrar ediniz. Tm ilemleri baaryla tamamladysanz bir sonraki faaliyete geiniz.

57

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorulardan doru seenei iaretleyiniz. 1. Aadakilerden hangisi izometrik izimi balatmak iin kullanlan diyalog sayfasdr? A)Drafting Settings B) Layers C)Block Definition D)Dimension Style E)Leader Settings 2. Aadakilerden hangisi perspektif izim yollarndan birisidir? A) Drafting Settings B) Named C) Regen D) View 3D Views E) View Zoom 3. Aadakilerden hangisi AutoCAD de yzey modelleme iin kullanlan bir komut semboldr? A) B) C) D) E) 4. Aadakilerden hangisi Elev komutunun kullanm amacdr? A) A vermek B) ap vermek C) Ykseklik vermek D) Kalnlk ve uzaklk vermek E) Renk vermek

58

5. Aadakilerden hangisi boyutlu yzey olutumak iin kullanlan komuttur? A) Face B) Solid C) 3D Face D) 3D Solid E) 3D Solid Face 6. Aadakilerden hangisi boyutlu zimlerde gizli izgileri kaldran komut semboldr? A) B) C) D) E) 7. Aadakilerden hangisi boyutlu ortamda dz izgi ile polyline oluturur? A) 3D Polyline B) 3D Line C) Polyline D) 3D First Line E) Edgesurf 8. Aadakilerden hangisi boyutlu yzeyler oluturur? A) 3D Polyline B) Edgesurf C) Surfaces D) 3D Surfaces E) Box3d 9. Aadakilerden hangisi Z dorultusunda kalnlk vermek iin kullanlan komuttur? A) Align B) Edgesurf C) Union D) Extrude E) Subtract

59

CEVAP ANAHTARI 1. Aadakilerden hangisi izometrik izimi balatmak iin kullanlan diyalog sayfasdr? A) Drafting Settings 2. Aadakilerden hangisi perspektif izim yollarndan biridir? D) View3D Views 3. Aadakilerden hangisi AutoCADde yzey modelleme iin kullanlan bir komut semboldr? A) 4. Aadakilerden hangisi elev komutunun kullanm amacdr? D) Kalnlk ve uzaklk vermek 5. Aadakilerden hangisi boyutlu yzey olutumak iin kullanlan komuttur? C) 3D Face 6. Aadakilerden hangisi boyutlu izimlerde gizli izgileri kaldran komut semboldr? B) 7. Aadakilerden hangisi boyutlu ortamda dz izgi ile polyline oluturur? A) 3D Polyline 8. Aadakilerden hangisi boyutlu yzeyler oluturur? B) Edgesurf 9. Aadakilerden hangisi Z dorultusunda kalnlk vermek iin kullanlan komuttur? D) Extrude

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya da retmeninizden yardm alarak tamamlayanz.

60

RENME FAALYET-3 RENME FAALYET-3

AMA
Gerekli ortam alabileceksiniz. salandnda bilgisayarda izdiiniz resimlerin ktsn

ARATIRMA
nerneti kullanarak vebilgisayar rnleri satclarn ziyaret ederek izim aralarnn zelliklerini ve kullanm yerlerini aratrnz.

3. ZM IKTISI
3.1. izim kt Ayarlar
Bu blmde yaptnz izimlerin printerdan ktsn almak iin yaplmas gerekenleri reneceksiniz. Standart toolbarstan printer iconunu veya AutoCAD ekrannda File/Pulldown (ekmen) den plot ifadesine tklarsanz aadaki diyalog sayfas ile karlarsnz (Resim 3.1).

Resim 3.1: Plot Diyalog Sayfas

61

Burada ilk yapacamz bilgisayarmza bal olan printeri semek olacaktr. Plot device ksmnda printeri setikten sonra Plot Setting sekmesine tklarsanz aadaki diyalog sayfasn greceksiniz (Resim 3.2).

Resim 3.2

3.1.1. Kat Boyutunu Ayarlama

Resim 3.3: Kat Boyutunun Ayarlanmas

Printer seiminden sonra izdirilecek resme gre kat seimi yaplr (Resim 3.3). Ayrca kadn mm mi inmi olduuna karar verirsiniz (Resim 3.4).

Resim 3.4

62

3.1.2. Kat Konumunu Ayarlama Bu blmde Drawing orientation (izim konumu) diyalog sayfas karnza kacaktr. izdireceiniz resmi yazdrmak istediiniz kadn yatay ya da dikey olmasn salarsnz. Bu diyalog sayfasnda aadaki seeneklerle karlarsnz (Resim 3.5); Portrait:Kad dik yerletirmek iin kullanlr. Landscape: Kad yatay yerletirmek iin kullanlr. Plot upside-down: izmi olduunuz resmi 180 dndrerek kada yerletirmek iin kullanlr.

Resim 3.5

Buradaki almada kat Landscape (Yatay) konuma ayarlanmtr. stenirse Portrait (Dikey) konuma da ayarlanabilir. Yani almamz kat zerinde yatay m duracak yoksa dikey mi duracak buna karar vereceiz. 3.1.3. lek Ayarlamas Yapma Printerden kat zerine aktarlacak olan izimimizin 1/1 lekli mi yoksa farkl m (byk veya kk) olacana karar vereceiz.

Resim 3.6

Resim 3.7

Resim 3.6da izimin lei var olan deerler ile belirlenir. Resim 3.7de ise custom seeneinde altta iki kutucuk bulunur. Buradan sadaki kutucuk izim ekrannda olan izimin leini deitirmek istediinizde kullanacanz kutucuktur.

3.1.4. kt izgi Kalnlklarn Ayarlama

63

Resim 3.8

izdiimiz izimlerin ayrt edici zelliklerinden olan izgi kalklklar, antetli kat ile kt aldmzda resim 3.8de grld zere sol tarafta Layout sekmesi aktif iken kullanabileceiniz bir zelliktir. Sa alt tarafta Scale lineweights ile izgi kalnlklarn aktif ya da pasif konuma getiririz. Not: izgi kalnlklarna Layer konusunda deinilmitir. 3.1.5. Pencereye Gre kt Alma

Resim 3.9

Resim 3.10

Sol stte (Resim 3.9) ktsn almak istediimiz resim, altta Print diyalog sayfasnda (Resim 3.11) bulunan Window seeneini kullanyoruz ve izimimizin hepsini deil; sadece istediimiz belli bir ksmn pencere iine alarak kt ekranna aktaryoruz. stte grdmz (Resim 3.10) grnt ortaya kyor.

Resim 3.11

3.1.6. Limit Deerlerine Gre kt Alma

64

Bu komutla izim snrlar dikkate alnarak bask yaplr. Bunun iin nce scale ksmnda Scale to fit ksm aktif hale getirilmelidir (Resim 3.12).

Resim 3.12

Bu ilemi yaptktan sonra

Resim 3.13

Sayfann altnda bulunan Full Preview komutu ile resmimize n izleme yapyoruz ve ok tuuna basyoruz (Resim 3.13). 3.1.7. Tm izim Alannn ktsn Alma Bu ilem iin Plot diyalog sayfasnda bulunan Extents komutu arkadan da resmin nasl grndn grmek iin Full Preview seeneine basarz (Resim 3.14). Extents komutu resmin boyutlarna bakmadan ekrana ve kt alnacak kada tam olarak yayar ve bize o ekilde gsterir.

Resim 3.14

3.1.8. izimin Ekranda Grnen Ksmnn ktsn Alma

65

Display varsaylan seenektir. O an ekranda resmin grnen ksmnn kmasn salar.

3.2. Yazc Ayarlarn Yapma

3.2.1. Yazdrlacak Doru Yazcy Seme Resim 3.15te Plot diyalog sayfas grlmektedir. Burada sisteme bal olan ve iimizi grecek olan doru printeri semeliyiz.

RResim 3.15

3.2.2. kt Kopya SaysnAyarlama Yukardaki diyalog sayfasnda (Resim 3.15) doru printeri setikten sonra sayfann sol alt kesinde Number of copies ksmnda iziminizin ka kopyasnn oluturulacan size sorar. Sizde ihtiyacnz kadar olan burada belirtirsiniz.

UYGULAMA FAALYET

66

UYGULAMA FAALYET
Aada teknik tam kesiti izilmi ve llendirilmi i parasn aadaki gibi iziniz. Printer kt ayarlarn yaparak A4 kadna izdiriniz.

67

lem Basamaklar

neriler

giysisi giyiniz Temiz ve dzenli olunuz izim yapacanz bilgisayar altrnz AutoCAD programn altrnz. AutoCAD aldnda kendinize ait yeni bir sayfa anz Giri penceresini kullanarak iziminizde izim ara ve gerelerini hazr hale getiriniz kullanmay dndnz ablon sayfas zerinde, izim sihirbazn altrarak istediiniz ayarlar yapnz izim kt ayarlarn dzenleyiniz Kat boyutu, konumu, lek ve kt izgi kalnlk ayarlarn yapnz

Yazc ayarlarn yapnz

Doru printer ve kad seiniz resmin kat zerindeki konumuna dikkat ediniz Yaptnz izimi retmeninizin syleyecei bir klasre isim vererek kaydediniz Gvenlik tedbirlerine uyunuz etiine Uygun Davrannz Bilgisayarnz dzgn bir ekilde kapatnz

Pencereye gre izim kts alnz Limit deerine gre izim kts alnz Tm izim alannn ktsn alnz izimin ekranda grnen ksmnn ktsn alnz kt biimini istenilen zellie gre seiniz, deiik zellikteki kt biimleri ile ilgili olarak modl bilgi konularndan faydalanabilirsiniz

68

PERFORMANS TEST PERFORMANS TEST

Uygulama 1:

renme faaliyetinde kazandnz becerileri aadaki tablo dorultusunda lnz. PERFORMANS DEERLENDRME KRTERLER Bilgisayar programn yaplacak izime gre ayarladnz m? Yazc ayarlarn yaptnz m? izim istenilen zelliklere gre yaptnz m izim kt ayarlarn yaptnz m? Pencereye gre izim kts aldnz m? Limit deerine gre izim kts aldnz m? Tm izim alannn ktsn aldnz m? izimin ekranda grnen ksmnn ktsn aldnz m? Sreyi uygun kullandnz m? (3 saat) EVET HAYIR

Faaliyet deerlendirmeniz sonucunda hayr iaretleyerek yapamadnz ilemleri tekrar ediniz. Tm ilemleri baaryla tamamladysanz bir sonraki faaliyete geiniz.

69

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki Sorulardan Doru Seenei aretleyiniz 1. Aadakilerden hangisi yaptnz izimin ktsn almak iin print ayarlarn gsteren diyalog sayfas addr? A) Paper B) Plot C) Layout D) Setting E) Device 2. Aadakilerden hangisi kat seim yapmanz gsterir? A) Paper size B) Plot device C) inches D) mm E) Portrait 3. Aadakilerden hangisi yaptnz izimlerin pencereye gre kt almanz salayan seenektir? A)Partial Preview B) Full Preview C) Window D) Plot Extents E) Extents 4. Aadakilerden hangisi yaptnz izimlerin kt almadan nce nasl grneceini gsteren seenektir? A)Partial Preview B) Full Preview C)Window D) Plot device E) Layout 5. Aadakilerden hangisi yaptnz izimlerin boyutlarna bakmadan ekrana tam olarak yayar? A) Full Preview B) Display C) Limits D) Window E) Extents

70

6. Aadakilerden hangisi kat zerine aktarlacak izimlerin leini gsteren seenektir? A) Plot scale B) Change C) Scale D) Properties E) Extents 7. Aadakilerden hangisi yazdrlacak doru yazc seeneidir? A) Plot to file B) Plot Device C) Properties D) Page setup E) Layout 8. Aadakilerden hangisi izdiiniz resmin ktsn alrken kat konumunu belirleyen diyalog sayfas addr? A) Plot to file B) Plot Device C) Properties D) Page setup E)Drawing orientation 9. Aadakilerden hangisi izdiiniz resmin ktsn kada 180 dndrerek yerletirme ilemini yapmak iin kullanlan seenektir? A) Potrait B) Landscape C)Plot upside-down D) Display E) Limit

71

CEVAP ANAHTARI 1. Aadakilerden hangisi yaptnz izimin ktsn almak iin printer ayarlarn gsteren diyalog sayfas addr? B) Plot 2. Aadakilerden hangisi kat seim yapmanz gsterir? A) Paper size 3. Aadakilerden hangisi yaptnz izimlerin pencereye gre kt almanz salayan seenektir? C) Window 4. Aadakilerden hangisi yaptnz izimlerin kt almadan nce nasl grneceini gsteren seenektir? B) Full Preview 5. Aadakilerden hangisi yaptnz izimlerin boyutlarna bakmadan ekrana tam olarak yayar? E) Extents 6. Aadakilerden hangisi kat zerine aktarlacak izimlerin leini gsteren seenektir? A) Plot scale 7. Aadakilerden hangisi yazdrlacak doru yazc seeneidir? B) Plot device 8. Aadakilerden hangisi izdiiniz resmin ktsn alrken kat konumunu belirleyen diyalog sayfas addr? E) Drawing orientation 9. Aadakilerden hangisi izdiiniz resmin ktsn kada 180 dndrerek yerletirme ilemini yapmak iin kullanlan seenektir? C) Plot upside-down DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya da retmeninizden yardm alarak tamamlayanz.

72

PERFORMANS TEST PERFORMANS TEST

UYGULAMALI LME ARALARI (PERFORMANS TESTLER) Uygulama1: Aada resmi verilmi i parasnn n ve st grnn izerek, resim zerinde llendirip, yzey ileme iaretlerini yerletiriniz ve perspektif resmini izerek glgelendirme ilemlerini yapnz. Aklama 1: Parann ortasndaki delik 20 mm apnda,+0,02 0,01 toleransnda ve raybalanm bir deliktir. Dier yerler frezede hassas ilenmitir. Aklama 2: Kutunun iki yannda 2x45 pah ve delik zerinde R2 lik rads vardr. Aklama 3: Kutunun altnda da stte grdnz (40x40x10mm) ukur bulunmaktadr.

73

Uygulama 2: Aada tam kesiti izilmi ve llendirilmi i parasnn, printer ayarlarn yaparak kada izdiriniz.

74

PERFORMANS DEERLENDRME

75

Modlde kazandnz becerileri aadaki tablo dorultusunda lnz. MODL DEERLENDRME KRTERLER Bilgisayar programn yaplacak izime ve llendirmeye gre ayarladnz m?. 1- Parann izimi, llendirilmesi ve yzey sembolleri Parann grnn izdiniz mi? izimin llendirmesini yaptnz m? Yzey ileme ve tolerans iaretlerini verdiniz mi? Aklayc bilgileri yazdnz m? 2- Perspektif izimi Perspektif iziminin ilem srasn belirlediniz mi? Perspektif izdiniz mi? Resmin doru izilip izilmediini kontrol ettiniz mi? 3-Bilgisayarda izimlerin ktsn almak Yazc ayarlarn yaptnz m? izim kt ayarlarn yaptnz m? Pencereye gre izim kts aldnz m? Limit deerine gre izim kts aldnz m? Tm izim alannn ktsn aldnz m? 4- Genel ilemler Birleme noktalarnda budama temizlii yaptnz m? Resim zerindeki izgilerin eksiklii-fazlaln kontrol ettiniz mi?. Sreyi uygun kullandnz m? ( 6 saat) EVET HAYIR

DEERLENDRME Modl ile ilgili eksikleriniz var ise ilgili faaliyetlere geri dnerek bu eksiklerinizi tamamlaynz. Modl baar ile tamamladysanz retmeninize danarak bir sonraki modle geebilirsiniz.

76

MODL DEERLENDRME

MODL DEERLENDRME
Deerli rencimiz, ilediimiz Bilgisayarla izim Teknikleri II Modln bitirmi durumdasnz; eer bu modl baar ile tamamladysanz burada elde ettiiniz yeterlikleri bundan sonraki modllerde de sk sk kullanacanz unutmaynz. Bu konularn daha bir ok kez karnza kacann farknda olarak burada kazandrlan yeterliklerinizi gelitirmek ve gncel gelimeleri takip etmek, alannzda yetimi bir eleman olmanz salayacaktr.

77

KAYNAKLAR KAYNAKLAR
AutoCAD 2000, AutoCAD2002, AutoCAD2004 Program Kaynaklar. GKALP Baykal, AutoCAD 2002 ve AutoCAD LT 2002, Pusula Yaynclk GEORGE Omura, Alfa Basm Yayn, 2002 k Ender, AutoCAD Release 12 for Windows, Trkmen Yaynevi 1995 alvarcolu Yiit, Orhan NAZF, Gazi niversitesi. Bitirme Tezi, 2000

78