TRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS 706 EN 12620 + A1
Nisan 2009

ICS 91.100.15; 91.100.30 2. bask

BETON AGREGALARI Aggregates for concrete

TS EN 12620 + A1 (2009) standard, EN 12620 + A1 (2008) standard ile birebir ayn olup, Avrupa Standardizasyon Komitesinin (CEN, rue de Stassart 36 B-1050 Brussels) izniyle baslmtr. Avrupa Standardlarnn herhangi bir ekilde ve herhangi bir yolla tm kullanm haklar Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve ye lkelerine aittir. TSE kanalyla CENden yazl izin alnmakszn oaltlamaz.

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan htisas Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

n sz
Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN 12620:2002 standard esas alnarak, TSE Maden htisas Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 02 Nisan 2003 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilmi olup, 12 Ekim 2006 tarihli Teknik Kurul toplantsnda AC olarak, 28 Nisan 2009 tarihli Teknik Kurul toplantsnda ise A1 olarak tadil edilerek ikinci bask olarak yaymna karar verilmitir. Bu standardn daha nce yaynlanm bulunan basklar geersizdir. Bu standardda, AC Eki ile yaplan deiiklik ve ilveler Bu standardda, A1 Eki ile yaplan deiiklik ve ilveler iaretleri arasnda gsterilmitir. iaretleri arasnda gsterilmitir.

Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz. Bu standard, AB Direktiflerinin temel gereklerini destekler. AB Direktifleriyle iliki iin, bu standardn ayrlmaz bir paras olan bilgi amal Ek ZAya baklmaldr. Bu ek, geri kazanlm agregalara ilikin hkmleri ve prEN 933-11, EN 1744-5, EN 1744-6 ve EN 1367-4te belirtilen yeni deney metotlarn ierir. Bu standardlar, ileri hazrlk dzeyindedir. Agregalarn dier niha kullanmlarna ynelik gerekler, aadaki standardlarda belirtilmitir: EN 13043 (TS EN 13043) Aggregates for bituminous mixtures and surface treatments for roads, airfields and other trafficked areas EN 13055-1 (TS 1114 EN 13055-1) Lightweight aggregates - Part 1: Lightweight aggregates for concrete, mortar and grout prEN 13055-2 (TS EN 13055-2) Lightweight aggregates - Part 2: Lightweight aggregates for unbound and bound applications EN 13139 (TS 2717 EN 13139) Aggregates for mortar prEN 13242 (TS EN 13242) Aggregates for unbound and hydraulically bound materials for use in civil engineering work and road construction EN 13383-1 (TS EN 13383-1) Armourstone - Part 1:Specification prEN 13450 (TS 7043 EN 13450) Aggregates for railway ballast

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

indekiler
1 2 3 Kapsam .................................................................................................................................................... 1 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar........................................................................................... 1 Terimler ve tarifler................................................................................................................................... 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 7 Agrega .............................................................................................................................................. 3 Doal agrega.................................................................................................................................... 3 Kark (tuvenan) agrega.................................................................................................................. 3 Yapay agrega ................................................................................................................................... 3 Geri kazanlm agrega .................................................................................................................... 3 Dolgu agregas ................................................................................................................................. 3 Agrega tane snf (bykl) ......................................................................................................... 3 nce agrega ...................................................................................................................................... 3 ri agrega .......................................................................................................................................... 4 0/8 mm olarak snflandrlm doal agregalar................................................................................ 4 Parti .................................................................................................................................................. 4 ok ince malzeme............................................................................................................................ 4 Kategori ............................................................................................................................................ 4 Snflandrma .................................................................................................................................... 4 Genel ................................................................................................................................................ 4 Agrega tane snflar ......................................................................................................................... 4 Tane bykl dalm (granlometri) .......................................................................................... 5 ri agregalarn tane ekli ................................................................................................................... 9 ri agregalarn kavk (kabuk) muhtevas ........................................................................................... 9 ok ince malzemenin muhtevas ................................................................................................... 10 ok ince malzemenin kalitesi......................................................................................................... 10 Genel .............................................................................................................................................. 10 ri agregalarn paralanmaya kar direnci ..................................................................................... 11 ri agregalarn anmaya kar direnci ............................................................................................ 11 Yzey tabakalarnda kullanlan iri agregalarn parlatmaya ve anmaya kar direnci .................. 11 Tane younluu ve su emme oran................................................................................................ 12 Yn younluu ............................................................................................................................. 12 Dayankllk..................................................................................................................................... 12 Geri kazanlm iri agrega bileenlerinin snflandrlmas ........................................................ 13 Genel .............................................................................................................................................. 15 Klorrler.......................................................................................................................................... 15 Kkrtl bileikler ........................................................................................................................... 15 Dier bileenler .............................................................................................................................. 16 Beton deme kaplamalarnn yzey ilemlerinde kullanlan ince agregalarn karbonat muhtevas ........................................................................................................................................................ 17 Genel .............................................................................................................................................. 17 Balang deneyleri ........................................................................................................................ 17 Fabrika retim kontrol................................................................................................................... 17 Ksa gsterili ve tarif ..................................................................................................................... 18 Agregann tarifi iin ilve bilgiler..................................................................................................... 18

Geometrik zellikler................................................................................................................................ 4

Fiziksel zellikler................................................................................................................................... 10

Kimyasal zellikler................................................................................................................................ 15

Agrega uygunluunun deerlendirilmesi........................................................................................... 17 7.1 7.2 7.3

Ksa gsterili........................................................................................................................................ 18 8.1 8.2

aretleme ve etiketleme....................................................................................................................... 18

Ek A (Bilgi iin) - Tane snflarna ayrlm iri agregalar iin yaygn olarak kullanlan tane byklkleriyle ilgili zelliklerinin gsterilmesi ......................................................................................... 19

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek B (Bilgi iin) - nce agregalarn irilik/incelik tarifi ile ilgili yol gsterici bilgiler ................................. 21 Ek C - nce agregalar iin retici tarafndan beyan edilen tipik tane bykl dalm ile ilgili azaltlm toleranslar .................................................................................................................................... 22 Ek D - ok ince malzemenin deerlendirilmesi.......................................................................................... 23 Ek E (Bilgi iin) - Agregalarn beton yapmnda kullanm ile ilgili yol gsterici bilgiler ....................... 24 Ek F (Bilgi iin) - Agregalarn donma ve zlmeye kar direnci ile ilgili yol gsterici bilgiler ........... 25 Ek G (Bilgi iin) - Agregalarn baz kimyasal bileenlerinin, kullanldklar betonun dayankll zerindeki etkileri ile ilgili yol gsterici bilgiler.......................................................................................... 27 Ek H - Fabrika retim kontrol ..................................................................................................................... 29 Ek ZA (Bilgi iin) - Bu standardn AB Direktiflerinin temel hususlar veya dier hkmleriyle ilgili maddeleri........................................................................................................................................................ 34 Kaynaklar........................................................................................................................................................ 44

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Beton agregalar 1 Kapsam

Bu standard, beton yapmnda kullanlmak amacyla, doal, yapay veya geri kazanlm agregalarn, dolgu malzemesi olarak kullanlan agregalarn ve bu malzemelerin oluturduu karmlarn zelliklerini kapsar. Bu standard, EN 206-1'e uygun beton ile yollarda, dier kaplamalarda ve ndkml beton mamullerde kullanlan beton da dahil olmak zere, btn beton tiplerinde kullanlan ve etvde kurutulmu tane younluu 2,00 Mg/m3 (2.000 kg/m3)'ten daha byk olan agregalar kapsar. Bu standard ayrca, uygun ikazlarla birlikte, younluu 1,50 Mg/m3 (1.500 kg/m3) ile 2,00 Mg/m3 (2.000 kg/m3) arasnda olan geri kazanlm agregalar ve geri kazanlm ince agregalar (4 mm) da kapsar. Bu standard ayrca, fabrika retim kontrol bnyesinde, kullanm yerinde bir kalite kontrol sisteminin yerletirilmesini ngrr ve mamullerin bu standarda uygunluunun deerlendirilmesini mmkn klar. Bu standard, imento yapmnda bir bileen olarak kullanlanlar ile beton yapmnda kullanlan inert dolgu agregalar dndaki dolgu agregalarn kapsamaz. Not 1 - Yaplarda kullanlan agregalar, bu standardda belirtilen btn zelliklere uygun olmaldr. M/125 Agregalar Talimat, bilinen ve geleneksel doal ve yapay agregalarn yan sra, geri kazanlm agregalar ile yeni veya bilinmeyen kaynaklardan elde edilen baz malzemeleri de ihtiva etmektedir. Geri kazanlm agregalar, standardlarda yer almakta olup, bunlarla ilgili yeni deney metotlar, son aamadadr. Bununla birlikte, ikincil kaynaklardan elde edilen bilinmeyen malzemeler iin standardlatrma almalar yeni balam olup, bu malzemelerin kkeninin ve zelliklerinin ak bir ekilde tarif edilebilmesi iin daha fazla zamana ihtiya vardr. Ayn zamanda, pek bilinmeyen bu tr malzemeler, piyasada agrega olarak yer aldklarnda, kullanm amacna bal olarak bu standard ve tehlikeli maddelerle ilgili ulusal mevzuata (Ek ZA) tam uyumlu olmaldr. lve karakteristikler ve zellikler, mamuln kullanm tecrbesine bal olarak her durum iin ayr ayr belirtilebilir ve taraflar arasndaki zel szlemelerde tarif edilebilir. Not 2 - Hafif agregalarn zellikleri, EN 13055-1:2002 'de belirtilmitir.

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi halinde en son basks kullanlr. EN, ISO, IEC Ad vb. No (ngilizce) EN 196-2: Methods of testing cement - Part 2: Chemical analysis of cement 2005 EN 932-3 Tests for general properties of aggregates - Part 3: Procedure and terminology for simplified petrographic description EN 932-5 Tests for general properties of aggregates - Part 5: Common equipment and calibration EN 933-1 Tests for geometrical properties of aggregates - Part 1: Determination of particle size distribution Sieving method TS No1) TS EN 196-2: 2002 TS 10088 EN 932-3 TS EN 932-5 TS 3530 EN 933-1 Ad (Trke) imento deney metotlar - Blm 2: imentonun kimyasal analizi Agregalarn genel zellikleri iin deneyler - Ksm 3: Basitletirilmi petrografik tanmlama iin ilem ve terminoloji Agregalarn genel zellikleri iin deneyler - Blm 5: Genel cihazlar ve kalibrasyon Agregalarn geometrik zellikleri iin deneyler - Blm 1: Tane bykl dalm tayini - Eleme metodu

1)

TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad, 3. ve 4. kolonda verilmitir. * iaretli olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr. 1

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI TS No

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

EN, ISO, IEC Ad vb. No (ngilizce) EN 933-3 Tests for geometrical properties of aggregates - Part 3: Determination of particle shape - Flakiness index EN 933-4 Tests for geometrical properties of aggregates - Part 4: Determination of particle shape - Shape index EN 933-7 Tests for geometrical properties of aggregates - Part 7: Determination of shell content - Percentage of shells in coarse aggregates EN 933-8 Test for geometrical properties of aggregates - Part 8: Assessment of fines- Sand equivalent test EN 933-9 Tests for geometrical properties of aggregates - Part 9: Assessment of fines - Methylene blue test EN 933-10 Tests for geometrical properties of aggregates - Part 10: Assessment of fines - Grading of fillers (air jet sieving) prEN 933-11 EN 1097-1 Tests for geometrical properties of aggregates - Part 11: Classification test for the constituents of coarse recycled aggregates Test for mechanical and physical properties of aggregates - Part 1: Determination of the resistance to wear (micro-Deval) Tests for mechanical and physical properties of aggregates - Part 2: Methods for the determination of the resistance to fragmentation Tests for mechanical and physical properties of aggregates - Part 3: Determination of loose bulk density and voids Tests for mechanical and physical properties of aggregates - Part 6: Determination of particle density and water absorption Tests for mechanical and physical properties of aggregates - Part 8: Determination of the polished stone value Tests for mechanical and physical properties of aggregates - Part 9: Determination of the resistance to wear by abrasion from studded tyres - Nordic test Tests for thermal and weathering properties of aggregates - Part 1: Determination of resistance to freezing and thawing Tests for thermal and weathering properties of aggregates - Part 2: Magnesium sulphate test

Ad (Trke) TS 9582 Agregalarn geometrik zellikleri iin EN 933-3 deneyler - Blm 3: Tane ekli tayini Yasslk endeksi TS 3814 Agregalarn geometrik zellikleri iin EN 933-4 deneyler - Blm 4: Tane eklinin tayini - ekil indisi TS EN 933-7 Agregalarn geometrik zellikleri iin deneyler - Ksm 7: ri agregalarda kavklarn yzdesi - Kavk ieriinin tayini TS EN 933-8 Agregalarn geometrik zellikleri iin deneyler - Blm 8: nce tanelerin tayini - Kum e deeri tayini TS EN 933-9 Agregalarn geometrik zellikleri iin deneyler - Blm 9: nce tanelerin tayini - Metilen mavisi deneyi TS EN 933-10 Agregalarn geometrik zellikleri iin deneyler - Blm 10: nce tanelerin tayini - nce dolgu malzemelerinin tane byklne gre snflandrlmas (hava jetiyle eleme) -

EN 1097-2: 1998 EN 1097-3

EN 1097-6

EN 1097-8: 1999 EN 1097-9

TS EN 1097-1 Agregalarn mekanik ve fiziksel zellikleri iin deneyler - Blm 1: Anmaya kar direncin tayini (MikroDeval) TS EN Agregalarn mekanik ve fiziksel 1097-2:2000 zellikleri iin deneyler - Blm 2: Paralanma direncinin tayini iin metotlar TS EN 1097-3 Agregalarn fiziksel ve mekanik zellikleri iin deneyler - Blm 3: Gevek yn younluunun ve boluk hacminin tayini TS EN 1097-6 Agregalarn mekanik ve fiziksel zellikleri iin deneyler - Blm 6: Tane younluu ve su emme orannn tayini TS EN Agregalarn mekanik ve fiziksel 1097-8:2004 zellikleri iin deneyler - Blm 8: Ta parlatma deerinin tayini TS EN 1097-9 Agregalarn mekanik ve fiziksel zellikleri iin deneyler - Blm 9: ivili lastiklerden kaynaklanan anmaya kar direncin tayini - Nordik deneyi TS EN Agregalarn termal ve atmosferik 1367-1:2008 etkilere kar zellikleri iin deneyler Blm 1: Donmaya ve zlmeye kar direncin tayini TS EN 1367-2 Agregalarn termal ve bozunma zellikleri iin deneyler - Blm 2: Magnezyum slfat deneyi

EN 1367-1: 2007 EN 1367-2

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI TS No

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

EN, ISO, IEC Ad vb. No (ngilizce) EN 1367-4 Tests for thermal and weathering properties of aggregates - Part 4: Determination of drying shrinkage EN 1744-1: Tests for chemical properties of 1998 aggregates - Part 1: Chemical analysis EN 1744-5 Tests for chemical properties of aggregates - Part 5: Determination of acid soluble chloride salts EN 1744-6 Tests for chemical properties of aggregates - Part 6: Determination of the influence recycled aggregate extract on the initial setting time of cement ISO 565:1990 Test sieves - Metal wire cloth, perforated metal plate and electroformed sheet - Nominal sizes of openings

Ad (Trke) TS EN 1367-4 Agregalarn termal ve bozunma zellikleri iin deneyler - Blm 4: Kuruma ekmesi tayini TS EN Agregalarn kimyasal zellikleri iin 1744-1:2000 deneyler - Blm 1: Kimyasal analiz TS EN 1744-5 Agregalarn kimyasal zellikleri iin deneyler - Blm 5: Asitte znebilen klorr tuzlarnn tayini TS EN 1744-6 Agregalarn kimyasal zellikleri iin deneyler - Blm 6: Geri kazanlm agrega ztnn imentonun priz balang sresi zerindeki etkisinin tayini TS 1225 Deney elekleri - Metal tel rgl ISO 565:2001 elekler, delikli metal plkalar ve elektrokimyasal ekillendirilmi levhalar - Gz ve delik aklklarnn anma byklkleri

Terimler ve tarifler

Bu standardn amalar bakmndan, aadaki terimler ve tarifler geerlidir:

3.1 Agrega
Yaplarda kullanlan taneli malzeme. Agrega, doal, yapay veya geri kazanlm tipte olabilir.

3.2 Doal agrega

Mekanik ilem dnda herhangi bir ileme tbi tutulmam olan mineral kaynaklardan elde edilen agrega.

3.3 Kark (tuvenan) agrega

ri ve ince agregalarn karmndan oluan agrega. Not Kark agregalar, iri ve ince agrega ksmlarna ayrmakszn veya iri ve ince agrega ksmlar ayrca hazrlandktan sonra bunlarn birletirilmesi suretiyle retilebilir.

3.4 Yapay agrega

Isl veya dier uygulamalar ihtiva eden bir endstriyel ilem sonucunda elde edilen mineral kkenli agrega.

3.5 Geri kazanlm agrega

nceden yaplarda kullanlm olan inorganik malzemelerin ilemden geirilmesi sonucunda elde edilen agrega.

3.6 Dolgu agregas

ounluu, 0,063 mm gz aklkl elekten geen ve yap malzemelerine belirli zellikler kazandrmak amacyla ilve edilen malzeme. Not "ok ince malzeme"nin tarifi iin Madde 3.12'ye baklmaldr.

3.7 Agrega tane snf (bykl)

Agregann, alt (d) ve st (D) elek gz aklklar cinsinden ifade edilen d/D olarak gsterilii. Not Bu gsterilite, st gz aklkl elekte kalan (elek st) ve alt gz aklkl elekten geen baz tanelerin (elek alt) varl kabul edilir.

3.8 nce agrega

"D" deerinin 4 mm'den kk veya 4 mm'ye eit olduu tane byklndeki agregaya verilen isim. 3

ICS 91.100.15; 91.100.30 Not -

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

nce agregalar, kaya veya akllarn doal olarak paralanmas ve/veya ezilmesi veya yapay agregalarn ilenmesi suretiyle retilebilir.

3.9 ri agrega
"D" deerinin 4 mm'den byk veya 4 mm'ye eit, "d" deerinin ise 2 mm'den byk veya 2 mm'ye eit olduu tane byklklerindeki agregaya verilen isim.

3.10 0/8 mm olarak snflandrlm doal agregalar

"D" deerinin 8 mm'den kk veya 8 mm'ye eit olduu buzul ve/veya nehir kkenli doal agregalara verilen isim. Not Bu agregalar, ilenmi agregalarn harmanlanmas suretiyle de retilebilir.

3.11 Parti
retim miktar, sevkiyat miktar, ksm sevkiyat miktar (demir yolu vagon yk, kamyon yk, gemi yk) veya uniform olduu varsaylan artlar altnda bir defada retilen agrega stou. Not Kesintisiz bir ilem uygulanarak, belirtilen bir srede retilen agrega miktar bir parti olarak deerlendirilmelidir.

3.12 ok ince malzeme

0,063 mm gz aklkl elekten geen agrega tane snf.

3.13 Kategori
Agregaya ait bir zelliin, bir deerler aral veya bir snr deeri olarak ifade edilen seviyesi. Not Farkl zelliklerden oluan kategoriler arasnda herhangi bir iliki mevcut deildir.

3.14 Snflandrma
Belirtilen bir elek serisinden geen ve ktlece yzde olarak ifade edilen tane byklk dalm.

Geometrik zellikler

4.1 Genel
Bu maddede belirtilen zelliklerden deneyle tayin edilmesi ve beyan edilmesi gerekli olanlara, niha kullanmdaki zel bir uygulama veya agrega meneine gre karar verilmelidir. Gerektiinde, uygun geometrik zelliklerin tayin edilmesi amacyla Madde 4'te belirtilen deneyler yaplmaldr. Not 1 - Bir zellie ait deer isteniyorsa, ancak bununla ilgili snr deerler verilmemise, bu deer retici tarafndan XXBeyan kategorisi olarak beyan edilmelidir. Mesel, yasslk endeksi 55 olsun; bu deerin izelge 8'deki karl olarak Fl55 (beyan deer) alnr. Not 2 - Gerekli grlmeyen herhangi bir zellik iin, "Serbest" kategori kullanlabilir. Not 3 - Belirli uygulamalar iin uygun kategorilerin seimine ynelik yol gsterici bilgiler, agregann kullanld yerdeki mill artnamelerden temin edilebilir.

4.2 Agrega tane snflar

Dolgu malzemesi olarak kullanlan agregalar dndaki btn agregalar, d/D gsterilii kullanlarak agrega tane snf cinsinden belirtilmelidir. Dolgu malzemesi olarak kullanlan agregalar, dolgu olarak belirtilmeli ve Madde 4.3'te belirtilen tane bykl dalm artlarn salamaldr. Agrega tane snflar, izelge 1'de belirtilen temel elek serisi veya temel elek serisi + seri 1 veya temel elek serisi + seri 2 stunlarndan seilen bir elek gz akl ifti kullanlarak belirtilmelidir. Seri 1 ve seri 2'den seilen elek gz aklk kombinasyonlarnn kullanlmasna izin verilmez. Agrega tane snflarnn D/d oran, 1,4'ten kk olmaldr.

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge 1 - Agrega tane snflarnn belirtilmesinde kullanlan elek gz aklklar Temel elek serisi mm 0 1 2 4 8 16 31,5 (32) 63 Temel elek serisi + seri 1 mm 0 1 2 4 5,6 (5) 8 11,2 (11) 16 22,4 (22) 31,5 (32) 45 63 Temel elek serisi + seri 2 mm 0 1 2 4 6,3 (6) 8 10 12,5 (12) 14 16 20 31,5 (32) 40 63

Not - Parantez iinde gsterilen yuvarlatlm byklkler, agrega tane byklklerinin basitletirilmi gsterilii olarak kullanlabilir.

4.3 Tane bykl dalm (granlometri)

4.3.1 Genel
EN 933-1'e uygun olarak tayin edildiinde, agregalarn tane bykl dalm, agrega tane snfna (d/D) bal olarak Madde 4.3.1 il Madde 4.3.6'da belirtilen artlar salamaldr. Not - nemli derecede farkl younlua sahip agregalar harmanlandnda, bir ayrmann (segregasyonun) olumamasna dikkat edilmelidir. Agregalar, fabrika retim kontrol sistemi iinde deerlendiriliyorsa, en fazla 6 ay ierisinde farkl ynlardan belirlenen tane bykl dalm deerlerinin en az % 90', retici tarafndan beyan edilen tipik tane bykl deerleri ile ilgili toleranslar iin Madde 4.3.2 il Madde 4.3.6'da belirtilen snrlar dahilinde olmaldr.

4.3.2

ri agregalar

Btn iri agregalar, d/D tane snf gsteriliine ve izelge 2'den seilen kategorilere uygun olarak izelge 2'de belirtilen genel tane bykl dalm zelliklerine uygun olmaldr.

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge 2 - Tane bykl dalm iin genel zellikler Elekten geen ktlece yzde 2D 100 100 100 100 100 1,4 D a,b 98 - 100 98 - 100 98 - 100 95 - 100 98 - 100 Dc 85 - 99 80 - 99 90 - 99 85 - 99 90 - 99 db 0 - 20 0 - 20 0 - 15 d/2 a,b 0-5 0-5 0-5 Kategori, Gd GC85/20 GC80/20 GC90/15 GF85 GNG90

Agrega

Tane bykl

ri

D/d 2 veya D 11,2 mm

D/d > 2 ve D > 11,2 mm nce D 4 mm ve d = 0 Doal olarak D = 8 mm ve d = 0 snflandrlm 0/8 Kark
a)

b)

c)

d)

GA90 100 98 - 100 90 - 99 100 98 - 100 85 - 99 GA85 Hesaplanan elek numaralarnn, ISO 565:1990 R 20 serisindeki tam numaralar olmamas durumunda, bir sonraki en yakn elek gz akl kullanlmaldr. Kesikli granlometriye sahip agregadan yaplan beton veya dier zel kullanmlar iin ilve zellikler belirtilebilir. Elekten geen yzde (D), ktlece % 99'dan daha byk olabilir, ancak bu gibi durumlarda retici, D, d, d/2 gz aklkl elekleri ile temel elek serisi + seri 1'deki veya d ile D arasnda yer alan temel elek serisi + seri 2'deki elekler de dahil olmak zere tipik tane bykl dalmn belgelendirmeli ve beyan etmelidir. Bir nceki alt elek gz aklnn 1,4 katndan daha kk orana sahip elekler kullanlmayabilir. Dier agrega rn standardlar, kategoriler iin farkl zelliklere sahiptir. D 45 ve d = 0

a) D > 11,2 mm ve D/d > 2 veya b) D 11,2 mm ve D/d > 4 olan tane byklk dalm yaplm iri agregalarda, orta gz aklkl elekten geen yzde, aada verilen ilve artlar (i ve ii) salamaldr: i) ii) Btn tane bykl dalmlar, izelge 3'te verilen genel snrlara uymaldr. retici, orta gz aklkl elekten geen ksmn tane bykl dalm ve izelge 3'teki kategorilerden seilen toleranslar belgelendirmeli ve istenmesi halinde beyan etmelidir.

izelge 3 - Orta gz aklkl eleklerle yaplan iri agrega tane bykl dalm iin genel snrlar ve toleranslar Orta gz aklkl eleklerdeki genel snrlar ve toleranslar (Elekten geen ktlece yzde) Orta gz aklkl elek Kategori D/d reticinin beyan ettii tipik tane mm GT Genel snrlar bykl dalmna uygulanacak toleranslar <4 D/1,4 25 - 70 GT15 15 4 D/2 25 - 70 GT17,5 17,5 Yukarda gsterildii gibi hesaplanan orta gz aklkl elein, ISO 565:1990/R 20 serisinde verilen tam elek gz aklna sahip olmamas durumunda, serideki en yakn elek kullanlmaldr. Not - Yaygn olarak kullanlan rn tane byklkleriyle ilgili genel snrlar ve toleranslar, Ek A'da verilmitir.

ICS 91.100.15; 91.100.30 a) D > 11,2 mm ve D/d 2 veya b) D 11,2 mm ve D/d 4

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

olan tek tane byklne sahip iri agregalar iin izelge 2'de belirtilenlerden baka ilve art konulmayabilir.

4.3.3

nce agregalar

nce agregalar, st elek gz aklna (D) uygun olarak izelge 2'de belirtilen genel tane bykl dalm artlarn salamaldr. Aada belirtilen ilve zellikler, ince agregalarn deikenliinin kontrol edilmesi amacyla uygulanmaldr. retici, retilen her bir ince agrega tane bykl dalm bilgilerini belgelendirmeli ve istenmesi halinde beyan etmelidir. Tipik tane bykl dalm, izelge 4'te belirtilen elek gz aklklarndan geen ktlece agrega yzdesi olarak ifade edilir. Not nce agregalarn irilik snflamasyla ilgili tavsiyeler, Ek B'de verilmitir (izelge B.1 ve izelge B.2).

ou uygulamalarda normal yeterlilikle kullanlan ince agregalar, izelge 4'te belirtilen zelliklere uygun olmaldr. zel kullanmlar ve tane bykl dalm deikenliinin azaltld durumlar iin belirtilmesi halinde, tane bykl dalm toleranslar Ek C'ye uygun olarak uygulanmaldr. izelge 4 - Genel kullanm amal ince agregalar iin reticinin beyan ettii tipik tane bykl dalm ile ilgili toleranslar Elek gz akl mm 4 2 1 0,250 0,063
a) b)

Elekten geen ktlece yzdelerin toleranslar 0/4 0/2 0/1 5 a) 20 20 3 5 a) 20 25 5 5 a) 25 5

b)

5'lik toleranslar, izelge 2'de elekten geen yzde deerleriyle (D) daha da snrl hale gelir. Belirtilen toleranslara ilve olarak, izelge 11'den seilen kategori iin ok ince malzemenin miktarnn en byk deeri, 0,063 mm gz aklkl elekten geen yzde deerlerine uygulanr.

4.3.4

0/8 mm olarak snflandrlm doal agregalar

0/8 mm olarak snflandrlm doal agregalar, izelge 2'de belirtilen genel tane bykl dalm artlarn salamaldr. Aada belirtilen ilve zellikler, 0/8 mm olarak snflandrlm doal agregalarn deikenliinin kontrol edilmesi amacyla uygulanmaldr: a) retici, retilen her agrega iin tipik tane bykl dalm bilgilerini belgelendirmeli ve istenmesi halinde beyan etmelidir. b) Tane bykl dalmlar, izelge 5'te verilen toleranslara uygun olmaldr.

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge 5 - 0/8 mm olarak snflandrlm doal agregalar iin reticinin beyan ettii tipik tane bykl dalm ile ilgili toleranslar Elek gz akl mm 8 2 1 0,250 0,125 0,063 Toleranslar (Elekten geen ktlece yzde) 5 10 10 10 3 2

4.3.5

Kark agregalar

Kark agregalar, D 45 mm ve d = 0 olan iri ve ince agrega karmndan olumal ve izelge 2'den seilen kategori iin genel tane bykl dalm zelliklerine uygun olmaldr. Kark agregalar ayrca, agrega tane byklne uygun olarak izelge 6'da belirtilen iki ara elekten geen yzde ksm iin ngrlen zelliklere uygun olmaldr. izelge 6 - Kark agregalarn tane bykl dalm zellikleri Aada gsterilen eleklerin genel snrlar (Elekten geen ktlece yzde) 40 20 70 20 Temel elek serisi + seri 1 Temel elek serisi + seri 2 Elek iin mm 4 1 0/6,3 4 1 0/8 0/8 4 1 0/10 5,6 (5) 2 0/11,2 (11) 6,3 (6) 2 0/12,5 (12) 8 2 0/14 8 2 0/16 0/16 10 2 0/20 11,2 (11) 2 0/22,4 (22) 16 4 0/31,5 (32) 0/31,5 (32) 20 4 0/40 22,4 (22) 4 0/45 Not - Parantez iinde verilen rakamlar, agrega tane byklklerinin basitletirilmi gsterilii olarak kullanlabilir. Agrega tane bykl mm

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

4.3.6

Dolgu agregalar

EN 933-10'a uygun olarak tayin edilen dolgu agregas tane bykl dalm, izelge 7'de belirtilen snrlara uygun olmaldr. izelge 7 - Dolgu agregalarnn tane bykl dalm zellikleri Elekten geen ktlece yzde retici tarafndan beyan edilen en Mnferit sonular iin genel aralk byk aralk a) 2 100 0,125 85 -100 10 0,063 70 - 100 10 Beyan edilen tane bykl dalm aral, son 20 deeri esas alr (izelge H.1, satr 1). Sonularn %90', bu araln ierisinde olmal, ancak sonularn tm, genel tane bykl dalm aral dahilinde bulunmaldr (Stun 2). Elek gz akl mm

a)

4.3.7

zel kullanm amal agregalar

Belirli bir niha beton kullanm iin zel agregann tane bykl dalmnn tayini gerektiinde, ISO 565:1990'da belirtilen eleklerden R 20 serisi ile 0,063 mm; 0,125 mm; 0,250 mm; 0,500 mm; 1 mm; 2 mm; 4 mm; 8 mm; 16 mm; 31,5 mm ve 63 mm gz aklkl eleklerden uygun olanlar kullanlarak zel tane bykl dalm aralklar tanmlanmaldr.

4.4 ri agregalarn tane ekli

Gerektiinde, iri agregalarn ekli, EN 933-3'te belirtilen yasslk indeksi cinsinden tayin edilmelidir. Yasslk indeksi, iri agregalarn tane eklinin tayininde referans deney olarak kullanlmaldr. Yasslk indeksi, belirli bir uygulamaya veya niha kullanma gre, izelge 8'de belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir. izelge 8 - En byk yasslk indeks deerlerine gre kategoriler Yasslk indeksi 15 20 35 50 > 50 Serbest Kategori Fl FI15 FI20 FI35 FI50 FIBeyan FINR

Gerektiinde, EN 933-4'e uygun olarak tayin edilmi olan ekil indeksi, belirli bir uygulamaya veya niha kullanma gre, izelge 9'da belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir. izelge 9 - En byk ekil indeksi deerlerine gre kategoriler ekil indeksi 15 20 40 55 > 55 Serbest Kategori Sl SI15 SI20 SI40 SI55 SIBeyan SINR

4.5 ri agregalarn kavk (kabuk) muhtevas

Gerektiinde, EN 933-7'ye gre tayin edilmi olan iri agregalarn kavk muhtevas, belirli bir uygulamaya veya niha kullanma gre, izelge 10'da belirtilen ilgili kategoriye uygun olarak beyan edilmelidir. 9

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge 10 - ri agregalarn en byk kavk muhtevas deerlerine gre kategori Kavk muhtevas % 10 > 10 Serbest Kategori SC SC10 SCBeyan SCNR

4.6 ok ince malzemenin muhtevas

EN 933-1'e uygun olarak tayin edilmi olan ok ince malzemenin muhtevas, izelge 11'de belirtilen ilgili kategoriye uygun olarak beyan edilmelidir. Dolgu agregasndaki ok ince malzemenin muhtevas, izelge 7'de belirtilen artlar salamaldr. izelge 11 - ok ince malzeme muhtevasnn en yksek deerlerine gre belirlenmi kategoriler Agrega 0,063 mm gz aklkl elekten geen ktlece yzde 1,5 4 >4 Serbest 3 10 16 > 16 Serbest 3 11 > 11 Serbest 3 10 16 22 > 22 Serbest Kategori f f1,5 f4 fBeyan fNR f3 f10 f16 fBeyan fNR f3 f11 fBeyan fNR f3 f10 f16 f22 fBeyan fNR

ri agregalar

0/8 mm olarak snflandrlm doal agregalar

Kark agregalar

nce agregalar

4.7 ok ince malzemenin kalitesi

Dolgu agregalar da dahil ince agregalardaki ok ince malzemenin kalitesi, Ek D'ye uygun olarak deerlendirilmeli ve zararl olup olmadna karar verilmelidir.

Fiziksel zellikler

5.1 Genel
Bu maddede belirtilen zelliklerden deneyle tayin edilmesi ve beyan edilmesi gerekli olanlara, niha kullanmdaki zel bir uygulama veya agrega meneine gre karar verilmelidir. Gerektiinde, Madde 4'te belirtilen deneyler, uygun geometrik zelliklerin tayin edilmesi amacyla yaplmaldr. Not 1 - Bir zellie ait deer isteniyorsa, ancak bununla ilgili snr deerler verilmemise, bu deer retici tarafndan XXBeyan kategorisi olarak beyan edilmelidir. Mesel, Los Angeles katsays 60 olsun; bu deerin izelge 12'deki karl olarak LA60 (beyan deer) alnr. Not 2 - Gerekli grlmeyen herhangi bir zellik iin, "Serbest" kategori kullanlabilir. Not 3 - Belirli uygulamalar iin uygun kategorilerin seimine ynelik yol gsterici bilgiler, agregann kullanld yerdeki mill artnamelerden temin edilebilir.

10

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

5.2 ri agregalarn paralanmaya kar direnci

Gerektiinde, paralanmaya kar diren, EN 1097-2:1998 Madde 5'te belirtilen Los Angeles katsays cinsinden tayin edilmelidir. Los Angeles deney metodu, paralanmaya kar direncin tayininde referans deney metodu olarak kullanlmaldr. Los Angeles katsays, belirli bir uygulamaya veya niha kullanma gre, izelge 12'de belirtilen ilgili kategoriye uygun olarak beyan edilmelidir. izelge 12 - En byk Los Angeles katsays deerlerine gre kategoriler Los Angeles katsays 15 20 25 30 35 40 50 > 50 Serbest Kategori LA LA15 LA20 LA25 LA30 LA35 LA40 LA50 LABeyan LANR

Gerektiinde, EN 1097-2:1998 Madde 6'ya uygun olarak tayin edilen darbe deeri, belirli bir uygulamaya veya niha kullanma gre izelge 13'te belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir. izelge 13 - En yksek darbe diren deerlerine gre kategoriler Darbe deeri % 18 22 26 32 > 32 Serbest Kategori SZ SZ 18 SZ 22 SZ 26 SZ 32 SZ Beyan SZNR

5.3 ri agregalarn anmaya kar direnci

Gerektiinde, iri agregalarn anmaya kar direnci (Mikro-Deval katsays, MDE), EN 1097-1'e uygun olarak tayin edilmelidir. Mikro-Deval katsays, belirli bir uygulamaya veya niha kullanma gre izelge 14'te belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir. izelge 14 - En yksek anmaya kar diren deerlerine gre kategoriler Mikro-Deval katsays 10 15 20 25 35 > 35 Serbest Kategori MDE MDE10 MDE15 MDE20 MDE25 MDE35 MDEBeyan MDENR

5.4 Yzey tabakalarnda kullanlan iri agregalarn parlatmaya ve anmaya kar direnci
5.4.1 Parlatmaya kar diren (parlatma deeri - PSV)
Gerektiinde, yzey ilemlerinde kullanlan iri agregalarn parlatmaya kar direnci (parlatma deeri PSV), EN 1097-8'e uygun olarak tayin edilmelidir. Parlatmaya kar diren, izelge 15'te belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir. 11

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge 15 - En yksek parlatmaya kar diren deerlerine gre kategoriler Parlatma deeri 68 62 56 50 44 Ara deerler ve 44'ten kk deerler Serbest Kategori PSV PSV68 PSV62 PSV56 PSV50 PSV44 PSVBeyan PSVNR

5.4.2

Yzey anmasna kar diren (agrega anma deeri - AAV)

Gerektiinde, yzey anmasna kar diren (agrega anma deeri - AAV), EN 1097-8:1999 Ek A'ya uygun olarak tayin edilmelidir. Yzey anmasna kar diren, izelge 16'da belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir. izelge 16 - En yksek yzey anmasna kar diren deerlerine gre kategoriler Agrega anma deeri 10 15 20 Ara deerler ve 20'den byk deerler Serbest Kategori AAV AAV10 AAV15 AAV20 AAVBeyan AAVNR

5.4.3

ivili lstiklerden kaynaklanan anmaya kar diren

Gerektiinde, ivili lstiklerden kaynaklanan anmaya kar diren (Nordik anma deeri - AN), EN 1097-9'a gre tayin edilmelidir. ivili lstiklerden kaynaklanan anmaya kar diren, izelge 17'de belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir. izelge 17 - ivili lstiklerden kaynaklanan en yksek anmaya kar diren deerleri iin kategoriler Nordik anma deeri 7 10 14 19 30 Ara deerler ve 30'dan byk deerler Serbest Kategori AN AN7 AN10 AN14 AN19 AN30 ANBeyan ANNR

5.5 Tane younluu ve su emme oran

Gerektiinde, tane younluu ve su emme oran, EN 1097-6'ya gre tayin edilmeli ve sonular, istenmesi halinde tayin aralar ve kullanlan hesaplamalarla birlikte beyan edilmelidir.

5.6 Yn younluu
Gerektiinde, yn younluu, EN 1097-3'e ve istenmesi halinde beyan edilen sonulara uygun olarak tayin edilmelidir.

5.7 Dayankllk
5.7.1 ri agregalarn donma/zlme etkisine kar direnci
Donma ve zlmeye maruz kalan bir ortamda kullanlacak betonlar iin donmaya direnli agregaya ihtiya duyulmas durumunda, EN 1367-1 veya EN 1367-2'ye uygun olarak tayin edilmi olan donma direnci, izelge 18 veya izelge 19'da belirtilen ilgili kategoriye gre beyan edilmelidir. 12

ICS 91.100.15; 91.100.30 Not -

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Agregalarn donma ve zlmeye maruz kalan bir ortamda kullanlmasyla ilgili yol gsterici bilgiler Ek F'de verilmitir. Donma/zlmeye kar direnci deerlendirmek iin su emme deerinin kullanlmasyla ilgili tavsiye, Madde F.2.3'te verilmitir.

izelge 18 - En yksek donma-zlme diren deerlerine gre kategoriler Donma-zlme (Ktlece yzde kayb a) ) 1 2 4 Kategori F F1 F2 F4

a)

>4 FBeyan Serbest FNR Ar souk hava ve/veya tuzluluk veya buz zc tuz doygunluu EN 1367-1:2007 Ek B'de ayrnts verilen ve bir durumlarnda, tuz zeltisi veya re kullanlan deneylerin yaplmas daha uygun olabilir. Bu durumda, bu izelgede verilen snrlar uygulanmaz.

izelge 19 - Magnezyum slfat kullanlarak elde edilen en yksek don dayankll deerlerine gre kategoriler Magnezyum slfat deeri (Ktlece yzde kayb) 18 25 35 > 35 Serbest Kategori MS MS18 MS25 MS35 MSBeyan MSNR

5.7.2

Hacim kararll - kuruma bzlmesi

Agrega zellikleri sebebiyle betonda hasara yol aan bzlme atlaklar olumas halinde, gerektiinde yap betonunda kullanlacak agregalarn, EN 1367-4'e uygun olarak deneye tbi tutulmas yoluyla tayin edilen (agregann geri kazanlm olmas kuruma bzlmesi % 0,075'i amamal ve sonular beyan edilmelidir durumunda, ayrca Ek Aya baklmaldr). Not 1 - Bu zellik, kurumann hi meydana gelmedii yerlere, hava srklenmi beton ile kaplanm ktle betonuna veya simetrik veya youn donatl ve ak havaya maruz kalmayan yap elemanlarna uygulanmaz.

Not 2 - Hacim kararll - genleme. ok nadir durumlarda, geri kazanlm agrega, snmemi kire gibi genleen malzeme ierebilir. Herhangi bir deney metodu mevcut olmad iin genleme ile ilgili snr deerlerin verilmesi henz mmkn deildir.

5.7.3

Alkali-silika reaktiflii

Gerektiinde, agregalarn alkali-silika reaktiflii, kullanm yerinde geerli olan mevzuata uygun olarak tayin edilmeli ve sonular beyan edilmelidir. Not Alkali-silika reaktifliinin etkileri ile ilgili yol gsterici bilgiler, Ek G'de verilmitir.

5.8

Geri kazanlm iri agrega bileenlerinin snflandrlmas

Geri kazanlm iri agregadaki bileen malzemelerin oranlar, prEN 933-11e gre tayin edilmeli ve izelge 20de belirtilen ilgili kategorilere gre beyan edilmelidir.

13

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge 20 - Geri kazanlm iri agregalardaki bileenler iin kategoriler Muhteva Kategori (ktlece %) Rc 90 Rc90 80 Rc80 70 Rc70 50 Rc50 < 50 RcBeyan Serbest RcNR Rc + Ru 95 Rcu95 90 Rcu90 70 Rcu70 50 Rcu50 < 50 RcuBeyan Serbest RcuNR Rb 10 Rb10 30 Rb30 50 Rb50> 50 RbBeyan Serbest RbNR Ra 1 Ra15 Ra5 10 Ra10X + Rg 0,5 XRg0,51 XRg12 XRg2Muhteva cm3/Kg FL 0,2 a) FL0,22 FL25 FL5 0,2 kategorisi, sadece yksek kalitede yzey bitirme ilemi gerektiren zel uygulamalar iindir. Bileen

a)

izelge 20deki bileenlerin tarifleri, prEN 933-11e gre aada verilmitir: Bileen Rc Ru Rb Ra FL X Muhteva (ktlece %) Beton, beton mamulleri, har Beton duvar birimleri Serbest agrega, doal ta Hidrolik bal agrega Kil duvar birimleri (tulalar ve karolar gibi) Kalsiyum silikat duvar birimleri Gazbeton (yzmeyen) Bitml malzemeler Hacimde yzen malzeme Dier: - Balayc (kil ve toprak gibi) - Muhtelif: metaller (demirli ve demir d), kereste (yzmeyen), plstik ve lstik - Al sva Cam

Rg

14

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Kimyasal zellikler

6.1 Genel
Bu maddede belirtilen zelliklerden deneyle tayin edilmesi ve beyan edilmesi gerekli olanlara, niha kullanmdaki zel bir uygulama veya agrega meneine gre karar verilmelidir. Gerektiinde, Madde 4'te belirtilen deneyler, uygun geometrik zelliklerin tayin edilmesi amacyla yaplmaldr. Not 1 - Bir zellie ait deer isteniyorsa, ancak bununla ilgili snr deerler verilmemise, bu deer retici tarafndan XXBeyan kategorisi olarak beyan edilmelidir. Mesel, havada soutulmu yksek frn curufunun asitte znebilen slfat muhtevas ktlece % 1,2 olsun, bu deerin izelge 21 'deki karl olarak AS1,2 (beyan deer) alnr. Not 2 - Gerekli grlmeyen herhangi bir zellik iin, "Serbest" kategori kullanlabilir. Not 3 - Belirli uygulamalar iin uygun kategorilerin seimine ynelik yol gsterici bilgiler, agregann kullanld yerdeki mill artnamelerden temin edilebilir. Not 4 - Alkali-silika reaktiflii ve kimyasal bileenlerin kullanld betonun dayankll ve yzey zellikleriyle ilikili hafif organik kirleticiler de dahil olmak zere agregalardaki kimyasal bileenlerin etkileri ile ilgili yol gsterici bilgiler Ek G'de verilmitir.

6.2 Klorrler
Gerektiinde, beton agregalarnn suda znebilen klorr iyon muhtevas, EN 1744-1:1998 Madde 7'ye uygun olarak tayin edilmeli ve istenmesi halinde retici tarafndan beyan edilmelidir. Not Birletirilmi agregann suda znebilen klorr iyon muhtevasnn % 0,01den daha fazla olmad biliniyorsa (mesel, lke iindeki ocaklardan karlan agregalar iin), bu deer, betonun klorr muhtevasnn hesabnda kullanlabilir.

Beton yapmnda kullanlan geri kazanlm agregalarn asitte znebilen klorr iyon muhtevas, EN 1744-5e uygun olarak tayin edilmeli ve gerektiinde imalt tarafndan beyan edilmelidir.

6.3 Kkrtl bileikler

6.3.1 Asitte znebilen slfat
Gerektiinde, EN 1744-1:1998 Madde 12'ye uygun olarak tayin edilmi olan beton agregalarnn ve dolgu izelge 21 'de belirtilen ilgili kategoriye uygun agregalarnn asitte znebilen slfat muhtevas, olarak beyan edilmelidir. izelge 21 - Asitte znebilen en yksek slfat muhtevas deerleri iin kategoriler Asitte znebilen slfat muhtevas (Ktlece yzde) 0,2 0,8 > 0,8 Serbest 1,0 > 1,0 Serbest Kategori AS AS0,2 AS0,8 ASBeyan ASNR AS1,0 ASBeyan ASNR

Agrega Havada soutulmu yksek frn curufu dndaki agregalar Havada soutulmu yksek frn curufu

6.3.2

Toplam kkrt

Gerektiinde, agregalarn ve dolgu agregalarnn EN 1744-1:1998 Madde 11'e uygun olarak tayin edilmi olan toplam kkrt muhtevas, S cinsinden; a) Havada soutulmu yksek frn curufu iin ktlece % 2'yi, b) Havada soutulmu yksek frn curufu dndaki agregalar iin % 1'i amamaldr.

15

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Agregada pirotin [kararsz bir demir slfr (FeS) bileii] mevcut ise, zel tedbirler alnmaldr. Bu mineralin mevcut olduu biliniyorsa, S cinsinden toplam kkrt muhtevas en ok % 0,1 olmaldr.

6.3.3

Geri kazanlm agregalarn suda znebilen slfat muhtevas

Gerektiinde, EN 1744-1'e uygun olarak tayin edilmi olan geri kazanlm agregalarn suda znebilen slfat muhtevas, izelge 22 'de belirtilen ilgili kategoriye uygun olarak beyan edilmelidir. izelge 22 - Geri kazanlm agregalarn suda znebilen en yksek slfat muhtevas deerleri iin kategoriler Suda znebilen slfat muhtevas (ktlece %) 0,2 Serbest Kategori SS SS0,2 SSNR

6.4 Dier bileenler

6.4.1 Betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren bileenler
Betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren oranlarda organik maddeleri veya dier maddeleri ihtiva eden agregalar ile dolgu agregalar, katlama sresi ve basn dayanm zerindeki etkileri bakmndan EN 1744-1:1998 Madde 15.3'e uygun olarak deerlendirilmelidir. Bu maddelerin oranlar; a) Har deney numunelerinin katlama sresini, 120 dakikadan daha fazla artrmayacak ve b) Har deney numunelerinin basn dayanmn, 28 gnde % 20'den daha fazla azaltmayacak miktarlarda olmaldr. Organik madde mevcudiyeti, EN 1744-1:1998 Madde 15.1'e uygun olarak tayin edilmelidir. Sonular, yksek bir organik madde muhtevasnn varln gsterirse, fulvo asitlerin mevcudiyeti, EN 1744-1:1998 Madde 15.2'ye uygun olarak tayin edilmelidir. Bu deneylerde kullanlan berrak sv, standard renklerden daha ak ise, agregalarn organik madde ihtiva etmedii kabul edilmelidir. Not 1 - Organik madde muhtevas deneyindeki berrak svnn rengini deitiren baz inorganik bileikler, betonun priz almasn ve sertlemesini olumsuz olarak etkilemez. Not 2 - ekerler, organik madde muhtevas veya fulvo asit deneylerindeki berrak svnn rengini etkilemez. ekerlerin veya eker trevi maddelerin mevcudiyetinden phelenilmesi halinde, agrega, har deney numunesi kullanlarak deneye tbi tutulmaldr (EN 1744-1:1998 Madde 15.3). Bu durumda, yukarda verilen katlama sresi ve basn dayanm zellikleri uygulanmaldr. Gerektiinde, betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren hafif organik kirleticilerin bulunup bulunmad, EN 1744-1'e gre yaplacak deneyle tayin edilmelidir. Gerektiinde, geri kazanlm agregalar, agregadan kaynaklanan suda znebilen malzemelerin imento macununun (paste), n priz alma zaman zerindeki etkisi bakmndan, EN 1744-6ya uygun olarak deerlendirilmelidir. n priz alma zamanndaki deime (te), izelge 23teki deerlere uygun olmaldr. izelge 23 - Geri kazanlm agregalardaki suda znebilen malzemelerin, imento macununun n priz alma zaman zerindeki etkisi iin kategoriler n priz alma zamanndaki deime (te) (dakika) 10 40 > 40 Serbest 16 Kategori (A) A10 A40 ABeyan ANR

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Organik madde varlnn tayini iin iki deney metodu yaygn olarak kullanlmaktadr: sodyum hidroksit deneyi ve fulvoasit deneyi (bk. EN 1744-1:1998 Madde 15.1 ve Madde 15.2). Her iki deney de geri kazanlm agregalara uygulanabilir. Bu deneylerde kullanlan berrak sv, standard renklerden daha aksa, agregalarn organik madde ihtiva etmedii kabul edilmelidir. Not 3 - ekerler, sodyum hidroksit veya fulvo asit deneylerindeki berrak svnn rengini etkilemez. ekerlerin veya eker trevi maddelerin mevcudiyetinden phelenilmesi halinde, agrega, su zt deneyi (EN 1744-6) uygulanarak deneye tbi tutulmaldr. Priz alma zaman zerindeki etkiyle ilgili olarak yukardaki izelgede verilen deerler uygulanmaldr. Not 4 - Betonun priz alma ve sertleme hzn olumsuz olarak etkileyebilen geri kazlm agrega bileenleri inorganik olabilir ve bu nedenle EN 1744-1:1998 Madde 15.3te verilen ilemlerle tayin edilemez. Geri kazanlm agregalar iin EN 1744-6 verilen ilemler kullanlmaldr.

6.4.2

Havada soutulmu yksek frn curufunun hacim kararlln etkileyen bileenler

6.4.2.1 Havada soutulmu yksek frn curuf agregas, EN 1744-1:1998 Madde 19.1'e uygun olarak
deneye tbi tutulduunda dikalsiyum silikat ayrmas gstermemelidir.

6.4.2.2 Havada soutulmu yksek frn curuf agregas, EN 1744-1:1998 Madde 19.2'ye uygun olarak
deneye tbi tutulduunda demir ayrmas gstermemelidir.

6.5 Beton deme kaplamalarnn yzey ilemlerinde kullanlan ince agregalarn karbonat muhtevas
Beton deme kaplamalarnn yzey ilemlerinde kullanlan ince agregalardaki karbonat muhtevasnn EN 196-21:2005 Madde 5'te belirtildii gibi, kontrol edilmesi isteniyorsa, karbonat muhtevas EN 1744-1:1998 Madde 12.3'e uygun olarak hazrlanan bir deney numunesi ksm kullanlarak tayin edilmeli ve sonular beyan edilmelidir.

Agrega uygunluunun deerlendirilmesi

7.1 Genel
retici, rnn bu standarda ve uygunsa beyan edilen deerlere uygun olduunun salanmas amacyla, balang tip deneyleri (Madde 7.2) ve fabrika retim kontroln (Ek H) gerekletirmelidir.

7.2 Balang deneyleri

Amalanan niha kullanmla ilgili balang tip deneyleri, belirtilen zelliklerin aada verilen artlardaki uygunluunun kontrol edilmesi amacyla gerekletirilmelidir: a) Yeni bir agrega kaynann kullanlacak olmas. b) Ham maddelerin yapsnda veya ilem artlarnda, agregalarn zelliklerini etkileyebilen temel bir deiikliin sz konusu olmas. Balang deneylerinin sonular, ilgili malzeme iin fabrika retim kontrolnn balang noktas olarak belgelendirilmelidir. Bu belge zellikle, normal eik deerlerinin zerinde radyasyon yayma ihtimali olan bileenlerin, poliaromatik karbonlar serbest brakma ihtimali olan bileenlerin veya dier tehlikeli maddelerin belirlenmesi ile ilgili bilgileri ihtiva etmelidir. Bu bileenlerden herhangi birinin muhtevas, agregann kullanld yerde yrrlkte olan mevzuatta belirtilen snrlar aarsa, balang deneylerinin sonular beyan edilmelidir.

7.3 Fabrika retim kontrol

retici, Ek H'de belirtilen zelliklere uyan bir fabrika retim kontrol sistemini oluturmaldr. reticinin tuttuu kaytlarda, agrega retimi esnasnda hangi kalite kontrol ilemlerinin kullanld belirtilmelidir. Not - Herhangi bir agregaya uygulanan kontroln tipi, kullanm amacna ve bu kullanmla ilgili mevzuata baldr.

17

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ksa gsterili
Agregalar, aadaki terimlerle belirtilmelidir:

8.1 Ksa gsterili ve tarif

a) b) c) d) Kaynak ve retici - malzeme, bir depoda tekrar elden geirilmise, hem kaynak, hem de depo belirtilmelidir, Agrega tipi (EN 932-3e uygun ve geri kazanlm agrega iin geri kazanlm agrega ifadesi), Geri kazanlm agrega iin izelge 20ye gre bileen kategorisi, Agrega tane bykl.

8.2 Agregann tarifi iin ilve bilgiler

Dier bilgilere gerek duyulmas, artlara ve niha kullanma baldr. Mesel: a) b) Ksa gsterili ile tarif arasndaki ilikiyi belirten bir kod, Belirli bir agregay belirtmek iin ihtiya duyulan dier ilve bilgiler. Mteri, sipari srasnda reticiyi, belirli bir niha kullanm ile ilikili belirli zellikler ve izelge ZA.1a ve izelge ZA.1b'de kapsanmayan ilve bilgilerle ilgili zellikler hakknda bilgilendirmelidir.

Not -

9
a) b) c) d)

aretleme ve etiketleme
Ksa gsterili, Sevkiyat tarihi, Belgenin seri numaras, Bu standardn numaras. CE iareti ve etiketi iin, Ek ZA'daki Madde ZA.3'e baklmaldr.

rsaliye ve teslim belgesi, en az aadaki bilgileri ihtiva etmelidir:

Not -

18

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek A (Bilgi iin) Tane snflarna ayrlm iri agregalar iin yaygn olarak kullanlan tane byklkleriyle ilgili zelliklerinin gsterilmesi
izelge A.1 - Temel elek serisi + seri 1 iri agrega rn tane byklkleri iin orta gz aklkl elekle yaplan iri agrega tane bykl dalm ile ilgili genel snrlar ve toleranslar (mm) Orta gz aklkl eleklerdeki genel snrlar ve toleranslar (Elekten geen ktlece yzde) retici tarafndan beyan edilen tipik tane bykl dalm ile ilgili toleranslar GT15
Gz akl 2,8 Orta gz akl Gz akl 4,0 Orta gz akl Gz akl 5,6 Orta gz akl Gz akl 8,0 Orta gz akl Gz akl 11,2 Orta gz akl 2/5,6 4/11,2 5,6/16 8/22,4 11,2/31,5 16/45 22,4/63 25 - 70 2/8 4/16 11,2 5,6/22,4 16 8/31,5 22,4 11,2/45 31,5 16/63 25 - 70 2/11,2 8 4/22,4 11,2 5,6/32 16 8/45 22,4 11,2/63 25 - 70 5,6 2/16 11,2 4/31,5 16 5,6/45 22,4 8/63 25 - 70 8 2/22,4 16 4/45 22,4 5,6/63 25 - 70 11,2 22,4 31,5 17,5 31,5 17,5 31,5 17,5 31,5 17,5 45 15 -

d deeri Gz akl/ orta gz akl

D/d oran

2 mm

4 mm

5,6 mm

8 mm

11,2 mm

16 mm

22,4 mm

Genel snrlar

GT17,5

Not 1 -

Taral kutucuklardan oluan alan, normalde kullanlmayan tane byklklerini gsterir.

Not 2 - Orta gz akl olarak " - " iareti gsterildiinde, bu durum, uygun bir orta gz aklkl elek olmad anlamna gelir.

19

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge A.2 - Temel elek serisi + seri 2 iri agrega rn tane byklkleri iin orta gz aklkl elekle yaplan iri agrega tane bykl dalm ile ilgili genel snrlar ve toleranslar (mm) Orta gz aklkl eleklerdeki genel snrlar ve toleranslar (Elekten geen ktlece yzde) retici tarafndan beyan edilen tipik tane bykl dalm ile ilgili toleranslar GT15
Gz akl 2,5 Orta gz akl Gz akl 3,15 Orta gz akl Gz akl 4 Orta gz akl Gz akl 5 Orta gz akl Gz akl 8 Orta gz akl Gz akl 10 Orta gz akl 2/6,3 4/10 6,3/16 8/20 16/40 25 - 70 4/12,5 11,2 6,3/20 14 10/31,5 31,5 20/63 25 - 70 2/8 8 4/16 14 8/31,5 22,4 10/40 16/63 25 - 70 2/10 8 4/20 6,3/31,5 16 8/40 25 - 70 5 2/16 10 4/31,5 25 - 70 8 2/20 16 4/40 25 - 70 10 20 17,5 17,5 16 20 17,5 20 31,5 17,5 45 15 15 -

d deeri Gz akl/ orta gz akl

D/d oran

2 mm

4 mm

6,3 mm

8 mm

10 mm

16 mm

20 mm

Genel snrlar

GT17,5

Not 1 -

Taral kutucuklardan oluan alan, normalde kullanlmayan tane byklklerini gsterir.

Not 2 - Orta gz akl olarak " - " iareti gsterildiinde, bu durum, uygun bir orta gz aklkl elek olmad anlamna gelir.

20

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek B (Bilgi iin) nce agregalarn irilik/incelik tarifi ile ilgili yol gsterici bilgiler
izelge B.1 ve izelge B.2, artname hazrlayclarn, ince agregalarn irilii veya incelii ile ilgili ilve bilgiler vermek istemesi halinde kullanlr. izelgelerden her biri bu tr ilve bilgilerin salanmasnda kullanlabilir. Ancak, bu amala izelgelerin her ikisi birlikte kullanlamaz. izelge B.1 ve izelge B.2'de, iri olarak snflandrlm olan ince agregalar C harfi, orta olarak snflandrlanlar M harfi ve ince olarak snflandrlanlar ise F harfi ile gsterilir. lve olarak, izelge B.1 seildiinde, 0,500 mm gz aklkl elekten geen yzde iin; C, M veya F harflerinden sonra P harfi ilve edilir (mesel, orta tane bykl dalm iin MP kullanlr). Benzer ekilde, izelge B.2 seildiinde, incelik modl iin; C, M veya F harflerinden sonra F harfi ilve edilir (mesel, ince tane bykl dalm iin FF kullanlr). izelge B.1 - 0,500 mm gz aklkl elekten geen yzdeye bal olarak irilik veya incelik Elekten geen ktlece yzde MP 30 - 70

CP 5 - 45

FP 55 - 100

izelge B.2 - ncelik modlne bal olarak irilik veya incelik ncelik modl MF 2,8 - 1,5

CF 4,0 - 2,4

FF 2,1 - 0,6

ncelik modl (FM), kararlln kontrol edilmesi amacyla kullanlr. lve olarak istendii durumlarda, bir sevkiyata ait FM deeri, beyan edilen FM 0,50 snrlar dahilinde veya belirtilen dier bir snr dahilinde olmaldr. Not ncelik modl (FM), normal olarak, aada verilen gz aklkl (mm) eleklerde kalan kmlatif ktlece yzdelerin toplam olarak yzde cinsinden hesaplanr:
ncelik modl (FM) =

{(> 4) + (> 2) + (> 1) + (> 0,5) + (> 0,25) + (> 0,125)}

100

21

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek C nce agregalar iin retici tarafndan beyan edilen tipik tane bykl dalm ile ilgili azaltlm toleranslar
izelge C.1 - nce agregalar iin retici tarafndan beyan edilen tipik tane bykl dalm ile ilgili azaltlm toleranslar Elek gz akl mm 4 2 1 0,250 0,063 Not - Madde 4.3.3. Elekten geen yzdeyle ilgili toleranslar 0/2 5 10 15 5

0/4 5 10 10 3

0/1 5 15 5

22

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek D ok ince malzemenin deerlendirilmesi

ok ince malzeme, aada belirtilen drt durumdan birinin sz konusu olmas halinde zararsz olarak kabul edilmelidir: a) nce agregann toplam ok ince malzeme muhtevasnn, % 3'ten veya agregann kullanld yerde geerli olan mevzuata gre belirtilmi olan baka bir deerden daha az olmas. b) EN 933-8'e uygun olarak deneye tbi tutulduunda, kum e deerinin (SE), belirtilen alt snr amas. c) EN 933-9'a uygun olarak deneye tbi tutulduunda, metilen mavisi deneyinin (MB), belirtilen alt snr deerinden daha kk bir deer vermesi. d) Bilinen bir performans yeterliliine sahip agregannkine eit performansn elde edilmesi veya herhangi bir problemle karlalmadan kullanm performans yeterliliinin kantlanmas. 0/2 mm aral ile yaplan kum e deeri ve metilen mavisi deneyleriyle ilgili uygunluk zellikleri, normal olarak % 90 ihtimal seviyesinde ifade edilmelidir. Not Kesin snrlar, Avrupa'nn baz blgelerindeki farkl ince agregalar iin, deney metotlar kullanlarak daha fazla kant elde edilinceye kadar sabit hale getirilemez. Snrlar ve/veya kategoriler, agregann kullanld yerde geerli olan mevzuata uygun olarak yerel yeterlilikteki performansla kullanlan mevcut malzemelerin zellikleriyle ilgili tecrbelerden faydalanlarak oluturulmaldr.

23

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek E (Bilgi iin) Agregalarn beton yapmnda kullanm ile ilgili yol gsterici bilgiler
E.1
E.1.1

ri agregalarn paralanmaya kar direnci

Agregalar, genellikle betondan daha yksek dayanma sahiptir. Yeterli bir kullanm performans kaydna sahip olan ve katk maddesi ihtiva eden veya etmeyen agrega ve imento kombinasyonlarndan elde edilen tesiste retilmi betonun normal kontrol dayanmlar, agregann dayanm ile ilgili genellikle yeterli bir bilgi salar. Ancak, betonun ok yksek dayanml olmas isteniyorsa, agrega dayanmnn da dikkate alnmas gerekebilir.

E.1.2

LA15, LA20 kategorili agregalar veya SZ18 darbe kategorili agregalar, genellikle sadece zel durumlarda gerekir (mesel, ivili lstiklerin kullanld blgeler veya zel blgesel yollar iin yzey tabakas artlarn salamak iin).

E.1.3 LA30 kategorili veya SZ22 darbe kategorili agregalar, darbe gerilmelerine maruz kalan yol kaplamalar ve deme yzey tabakalar iin gerekebilir. 40'tan daha byk Los Angeles katsaylarna sahip agregalar, kullanm tecrbelerine bal olarak deerlendirilmelidir.

E.2
E.2.1

Donma ve zlmeye kar diren

Betonun donma ve zlmeye kar direnci, suya doygunluk derecesi, bileen malzemeler ve bunlarn betonda kullanlan oranlar ile ilikilidir. Hava srkleme derecesi, zellikle nemli bir faktrdr ve bu sebeple beton deney numuneleri kullanlarak betonun donma ve zlmeye kar direncinin deerlendirilmesi iin gereklidir.

24

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek F (Bilgi iin) Agregalarn donma ve zlmeye kar direnci ile ilgili yol gsterici bilgiler
F.1 Genel
Agregann, donma ve zlme ileminden kaynaklanan hasar grme hassasiyeti, ncelikle iklime, niha kullanma, petrografik tipine ve agrega taneleri iindeki gzeneklerin boyut dalmna baldr.

F.1.1

klim

Herhangi bir hasarn etkisi; donma-zlme dnglerinin skl, donma ve zlmenin derecesi ve agrega tanelerinin doygunluk derecesi ile ilikilidir.

F.1.2

Niha kullanm

Agregalarn, ksmen veya tamamen doygun evre artlar altnda veya yksek nem artlarnda, donma veya zlme olaylarndan hasar grmesi muhtemeldir. Hasar riski, agregann deniz suyuna veya buz zc tuzlara maruz kalmas halinde nemli oranda artar.

F.1.3

Petrografik yap

Donma ve zlmeye kar diren, agrega tanelerinin dayanm ve taneler dahilindeki gzeneklerin boyut ve dalmnn yan sra dier sreksizliklerle de ilikilidir.

F.2
F.2.1

Deney
Gsterge deneyleri

Donma-zlme hassasiyeti iin bir gsterge oluturabilen deneyler, petrografik analizi veya aada belirtilen fiziksel deneylerden birini ihtiva eder. Bu deneylerden herhangi biriyle ilgili artlar salayan agregalar, donma-zlmeye kar direnli olarak kabul edilebilir.

F.2.2

Petrografik analiz

Agregann, EN 932-3'te belirtilen ileme gre petrografik analize tbi tutulmas, donma-zlme olayndan hasar grme ihtimali olan zayf ve/veya yksek oranda su emen tanelerin varlyla ilgili bir gsterge ortaya koyabilir. Bu tr tanelerin varlnn gzlenmesi veya varlndan phelenilmesi halinde, Madde F.2.3 ve Madde F.2.4'te verilen fiziksel deneylerden biri, agregann donma-zlmeye kar direncin deerlendirilmesinde kullanlabilir. Ar ayrm kayalar, baz akltalar ve brelerden elde edilen hassas agregalar, aada verilenlerden bazlarn veya tmn ihtiva edebilir: ist, mika ist, fillit, tebeir, marn, eyl, gzenekli akmakta, altere gzenekli bazalt veya kil imentolu gevek taneler.

F.2.3

Su emme oran

EN 1097-6'ya uygun olarak tayin edilmi olan su emme oran, % 1'den daha byk deilse, agregann donma-zlme etkisine direnli olduu kabul edilebilir. Ancak, donma-zlmeye dayankllk iin yeterli olan birok agrega, daha yksek emme deerlerine sahiptir. Mesel, baz Jura kiretalar ve kumtalar, ounlukla % 4'ten daha yksek emme deerlerine sahip iken; yksek frn curuflar, Permiyen kiretalar, dolomitler ve Karbonifer kumtalar ounlukla % 2'den daha yksek emme deerlerine sahiptir. Ancak bu malzemeler, su emme oranlar % 2den daha yksek olmasna ramen, yeterli donma-zlme direncine sahip olabilir. Belirli bir oranda mikro gzenekli akmakta kkenli agrega tanelerini ihtiva eden baz agregalar sz konusu olduunda, yeterli veya yetersiz donma-zlme dayankll arasndaki farkllk, su emme oranndan daha ok, younluk lmeleri ile daha iyi deerlendirilebilir.

25

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

F.2.4

Dier gsterge deneyleri

EN 1367-1'e uygun olarak tayin edilen donma-zlme deeri veya EN 1367-2'ye uygun olarak tayin edilen magnezyum slfat etkisine dayankllk deeri, agregann donma-zlmeye kar direncinin deerlendirilmesinde kullanlabilir. Magnezyum slfat deneyi, agregann deniz suyuna veya buz zc tuzlara maruz kalmas durumlar iin en uygun olarak kabul edilir. Not Ar souk hava ve/veya tuzluluk veya buz zc tuz doygunluu durumlarnda, EN 1367-1:2007 Ek B'de ayrnts verilen ve bir tuz zeltisi veya re kullanlan deneylerin yaplmas daha uygun olabilir.

Ayrca, beton zerinde deney yapmak suretiyle agregann donma-zlmeye kar direncinin tahkik edilmesi mmkndr. Magnezyum slfat deneyi, imentoyla bal tanelere sahip geri kazanlm agregalara uygun deildir.

F.3

Kategori seimi

Amalanan kullanm artlarna benzer artlar altnda, agregann performans ile ilgili yeterli bir kayt mevcut ise, sz konusu agrega, kabul edilebilir olarak deerlendirilebilir. Yeterli performans kaytlarnn mevcut olmamas ve bir deneyin yaplmasnn gerekmesi durumunda; evresel artlar, niha kullanm ve iklim bilgileri, izelge F.1'den uygun bir kategorinin seilmesi amacyla kullanlabilir. Seilen kategori, istenen donma-zlme direncinin veya magnezyum slfat direncinin belirlenmesi amacyla, Madde 5.7.1 ile balantl olarak kullanlabilir. izelge F.1 - klim ve niha kullanmla ilikili donma-zlme iddet kategorisi klim Akdeniz Atlantik Kta Avrupas a) - Buzlanma yok, kuru durum stenmiyor stenmiyor stenmiyor - Ksm doygunluk, tuz yok stenmiyor F4 veya MS35 F2 veya MS25 - Doygun, tuz yok stenmiyor F2 veya MS25 F1 veya MS18 - Tuz (deniz suyu veya yol sathlar) F4 veya MS35 F2 veya MS25 F1 veya MS18 - Hava alan sath kaplamalar F2 veya MS25 F1 veya MS18 F1 veya MS18 a) Kta Avrupa kategorisine ayrca zlanda, skandinavya'nn baz blgeleri ve iddetli k hava artlarnn grld dalk blgeler ilve edilebilir. evre artlar

26

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek G (Bilgi iin) Agregalarn baz kimyasal bileenlerinin, kullanldklar betonun dayankll zerindeki etkileri ile ilgili yol gsterici bilgiler
G.1
G.1.1

Klorrler
Doal agregalardaki klorrler

Klorrler, miktarlar byk oranda agrega kaynana bal olarak, agregalarda sodyum ve potasyum tuzlar halinde bulunabilir. Bu tr tuzlar, betonun toplam klorr ve alkali muhtevasn arttrr. Betonun ihtiva ettii metalin korozyon riskini en aza indirmek amacyla, betondaki bileen malzemelerin tmnn dikkate alnd toplam klorr miktarnn snrlandrlmas genel bir uygulamadr. ounlukla lke ii ocaklardan elde edilen agregalarn suda znebilir klorr iyonu muhtevasnn ok dk olmas muhtemeldir. Bu tr malzemelerin toplam klorr muhtevasnn, % 0,01'den daha byk olmadnn gsterilmesi halinde, bu deer, betondaki bileen malzemelerin azam klorr muhtevalar esas alnarak hesaplama ileminde kullanlabilir.

G.1.2

Geri kazanlm agregalardaki klorrler

zellikle sertlemi beton veya har ierenler olmak zere geri kazanlm agregalarda klorrler, kalsiyum alminat ve dier fazlarda bulunabilir. Numune, ztlemeden nce ince toz haline tlm olsa bile, bu klorrlerin EN 1744-1:1998 Madde 7de aklanan ilemlerde su kullanlarak ztlenmesi mmkn deildir. Geri kazanlm agregalarn ou iin klorr iyon muhtevalarnn dk olmas muhtemeldir. EN 1744-5e gre tayin edilen asitte znebilen klorr muhtevas, muhtemelen klorr miktarn olduundan fazla gsterecektir; dolaysyla bu deer, betonun klorr iyon muhtevasnn hesaplanmasnda kullanlmaldr. Bu ekilde ilve bir gvenlik marj salanabilir.

G.2

Slfatlar

Agregalarda bulunan slfatlar, betonda imeye bal hasara sebep olabilir. Kristalize yksek frn curufunun ihtiva ettii slfatn byk bir oran, curuf taneleri halinde bulunduundan, imentonun hidratasyon reaksiyonlarnda hibir etkiye sahip deildir. Bu sebeple curufta, yksek oranda slfat miktarna msaade edilebilir. Belirli artlar altnda agregalarda mevcut olan dier kkrt bileikleri, slfatlar oluturmak zere beton iinde indirgenebilirler. Bu bileikler ayrca betonda imeye bal bozulmaya sebep olur. Geri kazanlm agregalarda EN 1744-1e gre tayin edilen suda znebilen slfatlar, genellikle potansiyel olarak reaktif slfatlar (al svas gibi) olup, betonun genleme suretiyle hasar grmesine de neden olabilir.

G.3
G.3.1

Alkali-silika reaksiyonu
Doal agregalarla alkali-silika reaksiyonu

Belirli agregalar, betondaki gzenekler ierisindeki svlarda mevcut bulunan alkali hidroksitler ile reaksiyona girebilir. Olumsuz artlar altnda ve rutubet mevcudiyeti sz konusu olduunda, bu olay betonda imeye ve takiben atlamaya veya paralanmaya yol aabilir. En yaygn reaksiyon ekli, alkaliler ve belirli silis formlar arasnda meydana gelir (alkali-silika reaksiyonu). Daha az yaygn dier bir reaksiyon ekli, alkali-karbonat reaksiyonudur. Belirli bir imento-agrega kombinasyonunun bozulmaya yol aan reaktifliinin bulunmadn gsteren gemi uzun dnemli bir tecrbe olmamas halinde, aada verilen tedbirlerden birinin alnmas gerekli olabilir: Beton karmnn toplam alkali muhtevasnn snrlandrlmas, Etkin alkali muhtevas dk olan imento kullanlmas, Reaktif olmayan bir agrega kombinasyonunun kullanlmas, Betonun suya doygunluk derecesinin snrlandrlmas. 27

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Agrega-imento kombinasyonuna, yukarda belirtilen ilemlerden herhangi birinin uygulanamad hallerde, agregann kullanld yerde geerli olan mevzuata gre deerlendirilebilir. Agregalarn lke snrlar dndan temin edilmesi halinde, satn alc, agregann getirildii lkenin konuyla ilgili tecrbelerini dikkate almaldr. Not Daha fazla bilgi iin, CEN Report CR1901 "Regional specifications and recommendations for the avoidance of alkali-silica reactions in concrete" dokmanna baklmaldr.

G.3.2

Geri kazanlm agregalarla alkali-silika reaksiyonu

Geri kazanlm agregalarn kullanm, yukarda belirtilen nlemlerin srdrlebilirliini etkileyebilir. Agregann, geri kazanlm beton agregas olmas durumunda, orijinal betonun reaktif (veya reaksiyona giren) agrega iermediinin tespit edilmesinin yan sra, yeni betonun (veya ierisindeki imentonun) alkali muhtevasnn snrl olduu hallerde, geri kazanlm beton agregalarnn alkali muhtevasnn tayin edilmesi ve dikkate alnmas da gerekecektir. Agregann, geri kazanlm genel agrega olmas durumunda, reaktif olmad zellikle ortaya konmadka malzemenin potansiyel olarak reaktif agrega olduunun kabul edilmesi uygun olacaktr. Her iki durumda da, ngrlemeyen bileen deikenlii dikkate alnmaldr.

G.4

Betonun yzey tabakasn etkileyen bileenler

Grn zelliinin, betonun temel bir zellii olarak grld durumlarda, agregalar, yzey kalitesini veya dayanklln olumsuz olarak etkileyen oranlarda malzeme ihtiva etmemelidir. Not Agregalardaki ktlece ok kk yzdelerdeki kirleticiler, beton mastarlamalar zerinde nemli bir etkiye sahip olduundan, agrega kaynann, belirli bir niha kullanm iin uygunluuna itina gsterilmelidir. EN 1744-1:1998 Madde 14.2'ye uygun olarak tayin edilen hafif organik kirleticilerin oran normal olarak; a) nce agregann ktlece % 0,5'ini veya b) ri agregann ktlece % 0,1'ini amamaldr. Beton yzeyinin nemli olduu durumlarda, EN 1744-1:1998 Madde 14.2'ye uygun olarak tayin edilen hafif organik kirleticilerin oran normal olarak; a) nce agregann ktlece % 0,25'ini veya b) ri agregann ktlece % 0,05'ini amamaldr. Baz durumlarda (mesel, dekoratif kaplamal betonlarda olduu gibi), hafif organik kirleticilerin seviyeleri konusunda ek artlar koymak gerekebilir. Baz agrega bileenleri; lekelenmeye, renk bozulmasna, kabarmaya veya beton yzeyine yakn olmas halinde patlaklara sebep olmak suretiyle, beton yzey grnn olumsuz olarak etkileyebilir. Reaktif demir slfr ve linyit, betonun yzey grnn bu ekilde etkileyen malzemelere verilebilecek iki rnektir.

G.5

Betonun priz almasn ve sertlemesini etkileyen bileenler

Agregalarn dier bileenleri, betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren imento hidratasyon hzn olumsuz olarak etkileyebilir. Organik madde ve eker trevi malzemeler, byle bir etkiye sahip maddelere iki rnektir. Ayrca, baz kil mineralleri de, kullanldklar betonun dayanm gelime hzn, dayanmn ve dayanklln olumsuz olarak etkiler. Geri kazanlm agregalarn, betonun priz alma ve sertleme hzn olumsuz olarak etkileyen bileenleri inorganik olabilir ve bu nedenle EN 1744-1:1998 Madde 15.3te verilen ilemlerle belirlenemez. EN 1744-6da verilen ilemler, geri kazanlm agregalar iin kullanlabilir.

G.6

Havada soutulmu yksek frn curuf bileenleri

Havada soutulmu yksek frn curufunun baz bileenleri, beton agregalar olarak kullanldklarnda betonun hacim kararlln olumsuz olarak etkileyebilir. Ancak, modern retim tesislerinden elde edilen havada soutulmu yksek frn curufunun beton yapmnda kullanlmas halinde iyi sonu vermemesi, daha az muhtemeldir. 28

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek H Fabrika retim kontrol

H.1 Giri
Bu ek, agregalarn bu standardda belirtilen ilgili zelliklere uygun olmasnn temin edilmesi amacyla kullanlacak bir fabrika retim kontrol sistemini aklar. Fabrika retim kontrol sisteminin etkinlii, bu ekte verilen prensiplere gre deerlendirilmelidir.

H.2
H.2.1

Organizasyon
Sorumluluk ve yetki

Kaliteyi etkileyen ileri idare eden, yapan ve kontrol eden tm personel arasndaki sorumluluk, yetki ve ilikiler; a) Uygun olmayan zellikte rn olumasnn nlenmesi ile ilgili ilemin balatlmas, b) Varsa, kalite sapmalarnn belirlenmesi, kaydedilmesi ve giderilmesi amacyla, organizasyon asndan serbestlik ve yetkiye ihtiya duyan personel ile ilgili bilgiler de dahil olmak zere, tarif edilmelidir.

H.2.2

Fabrika retim kontrol iin ynetim temsilcisi

retici, her bir agrega retim tesisi iin, bu ekte belirtilen hususlarn uygulanmasn ve devam etmesini salamak amacyla, uygun yetkilere sahip bir kiiyi atamaldr.

H.2.3

Ynetimin gzden geirmesi

Bu ekte belirtilen hususlarn yerine getirilmesi amacyla kabul edilmi olan fabrika retim kontrol sistemi, sistemin uygunluunun ve etkinliinin srekli olarak temin edilmesi amacyla, ynetim tarafndan uygun aralklarla denetlenmeli ve gzden geirilmelidir. Bu gzden geirmelerle ilgili kaytlar tutulmaldr.

H.3

Kontrol ilemleri

retici, fabrika retim kontrol ile ilgili hususlarn yerine getirildii ilemleri ihtiva eden bir fabrika retim kontrol kullanm klavuzunu oluturmal ve muhafaza etmelidir.

H.3.1

Belge ve veri kontrol

Belge ve veri kontrol, bu standardn satn alma, ileme, malzemelerin muayene edilmesi ve fabrika retim kontrol sistemiyle ilgili dokmanlar kapsayan hkmleriyle ilgili belgeleri ve verileri kapsamaldr. Belge ve verilerin ynetimiyle ilgili bir ilem; dahil ve haric belgelendirme ve verilerin onaylanmas, yaynlanmas, datlmas ve ynetimi ile belgelendirmede yaplan deiikliklerin hazrlanmas, yaym ve kaydedilmesi ile ilgili ilemleri ve sorumluluklar kapsayan retim kontrol kullanma klavuzunda belirtilmek suretiyle belgelendirilmelidir.

H.3.2

Alt ihale hizmetleri

lemin herhangi bir blm, retici tarafndan ihaleye verilirse, bununla ilgili kontrol aralar oluturulmaldr. retici, ihale edilen ilemin herhangi bir blm ile ilgili tm sorumluluu tamaldr.

H.3.3

Hammadde bilgisi

Hammadde tipi, kayna ve uygun olmas halinde hammaddenin bulunduu yeri ve retim plnn gsteren bir veya daha fazla haritay ihtiva eden belgeler mevcut olmaldr. Herhangi bir tehlikeli madde ve maddelerin belirlenmesi halinde, bu maddelerin muhtevasnn, agregann kullanld yerde geerli olan hkmlere gre yrrlkte olan snr deerlerini amadnn temin edilmesi, reticinin sorumluluundadr. Not 1 - Konseyin 76/769/EEC Direktifi'nde tarif edilen tehlikeli maddelerin ou, genellikle mineral kkenli agrega kaynaklarnn ounda mevcut deildir. Ancak, Ek ZA Madde ZA.1'de verilen not, agrega reticisinin dikkatine sunulur. 29

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek olarak, geri kazanlm agregalar iin, geri kazanlacak hammaddeyle ilgili olarak belgelendirilmi bir girdi kontrol mevcut olmaldr. Not 2 - Geri kazanmayla ilgili girdi kontrol ilemleri, aadaki hususlar belirtmelidir: - Hammaddenin zellii, - Hammaddenin kayna ve yeri, - Tedariki ve tamay yapan. Not 3 - Geri kazanlm agregalar iin, ilem yapan deponun kaynak olarak gsterilmesi yeterlidir.

H.4

retim ynetimi

Fabrika retim kontrol sistemi, aadaki hususlar salamaldr: a) Malzemelerin belirlenmesi ve kontrolne ynelik ilemler mevcut olmaldr. Not Bu ilemler arasnda, ileme donanmnn bakm ve ayar; ilem esnasnda numunesi alnan malzemenin muayene edilmesi veya deneye tbi tutulmas; kt hava artlarnda ilemin deitirilmesi vb. ile ilgili ilemler yer alr.

b) Agregann kullanld yerde geerli olan mevzuata gre yrrlkte bulunan snr deerlerini amadklarnn temin edilmesi amacyla, Madde H.3.3'te belirtilen herhangi bir tehlikeli malzemenin belirlenmesi ve kontrol edilmesine ynelik ilemler mevcut olmaldr. c) Malzemenin kontroll bir ekilde stoka konulduunun ve stok yerlerinin ve muhtevalarnn belirlenmesinin temin edilmesine ynelik ilemler mevcut olmaldr. d) Stoktan alnan malzemenin, bu malzemenin uygunluunu tehlikeye drecek ekilde bozulmadnn temin edilmesine ynelik ilemler mevcut olmaldr. e) rn, kaynak ve tip alarndan sat noktasna kadar belirlenebilir olmaldr.

H.5
H.5.1

Muayene ve deney
Genel

retici, gerekli muayene ve deneylerin yaplmas amacyla, gerekli btn tesis, donanm ve eitimli personeli salamaldr.

H.5.2

Donanm

retici, muayene, lme ve deney donanmnn kontrol, kalibrasyonu ve bakmndan sorumlu olmaldr. Kalibrasyon doruluu ve skl, EN 932-5'e uygun olmaldr. Donanmlar, belgelendirilmi ilemlere uygun olarak kullanlabilir. Donanmlar, ayr ayr belirtilmelidir. Kalibrasyon kaytlar tutulmaldr.

H.5.3

Muayene, numune alma ve deneylerin skl ve yeri

retim kontrol dokman, muayenelerin skln ve eklini tarif etmelidir. lgili karakteristiklerin tayin edilmesi amacyla yaplmas gereken numune alma ve deneylerin skl, izelge H.1, izelge H.2 ve izelge H.3'te belirtildii gibi olmaldr. Not 1 - Sklk deerleri, genellikle retim periyotlaryla ilikilidir. Bir retim periyodu, retim yaplan gnlerden oluan bir tam hafta, ay veya yl olarak tarif edilir. Not 2 - Fabrika retim kontrol ile ilgili hususlar, gzle muayeneyi gerektirebilir. Bu muayeneler sonucunda belirlenen sapmalar, deney sklklarnn artrlmasna yol aabilir. Not 3 - llen deer, belirtilen bir snr deere yakn ise, skln artrlmas gerekebilir. Not 4 - zel artlar altnda deney sklklar, izelge H.1, izelge H.2 ve izelge H.3'te verilenlerin altna indirilebilir. Bu artlar, aadakiler olabilir: 30

ICS 91.100.15; 91.100.30 a) b) c) d)

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Yksek derecede otomatik retim donanm, Belirli zelliklerini tutarll ile ilgili uzun vadeli tecrbe, Yksek uygunlua sahip agrega kaynaklar, retim ileminin gzetimi ve izlenmesi iin istisna tedbirleri ihtiva eden bir kalite ynetim sisteminin altrlmas.

retici, izelge H.1, izelge H.2 ve izelge H.3'te verilen asgar zellikleri dikkate alan bir deney skl programn hazrlamaldr. Deney sklklarnn azaltlma sebepleri, fabrika retim kontrol dokmannda belirtilmelidir.

H.6

Kaytlar

Fabrika retim kontrol sonular, numune alma yerleri, tarihleri ve zamanlar ve dier ilgili bilgilerle (hava artlar gibi) birlikte deneye tbi tutulan rn de dahil olmak zere kaydedilmelidir. Not 1 - Baz karakteristikler, birka rn tarafndan paylalabilir. Bu durumda, reticinin elde ettii tecrbeye bal olarak bir deneye ait sonularn, birden fazla rne uygulanmas mmkn olabilir. Bu durum zellikle, rnn iki veya daha fazla farkl tane byklklerinin kombinasyonundan olumas durumudur. Tane byklk dalm ve temizlik, temel karakteristiklerin deiebilecei durumlarda kontrol edilmelidir. Muayene edilen veya deneye tbi tutulan rnn, artnamede belirtilen zellikte olmamas durumunda veya bu zellii salayamayaca konusunda bir gsterge sz konusu olursa, durumla ilgili olarak atlan admlar belirten bir not, kaytlara geirilmelidir (mesel, retim ileminin dzeltilmesi amacyla, yeni bir deneyin yaplmas ve/veya nlemlerin alnmas gibi). Bu ekin btn maddelerinde gerekli grlen kaytlar da dahil edilmelidir. Kaytlar, en az iki yasal dnem boyunca muhafaza edilmelidir. Not 2 - "Yasal dnem"; kaytlarn, retim yerinde uygulanan mevzuata uygun olarak muhafaza edilmesinin gerektii zaman periyodudur.

H.7

Uygun kmayan rne uygulanacak ilemler

rnn uygun olmadn gsteren bir deney veya muayeneyi takiben, malzeme; a) Tekrar ilenmeli veya b) Uygun olan baka bir uygulamaya ynlendirilmeli veya c) Reddedilmeli ve uygun olmayan malzeme olarak iaretlenmelidir. Btn uygunsuzluk durumlar, retici tarafndan kaydedilmeli, incelenmeli ve gerekirse dzeltme ilemi yaplmaldr. Not Dzeltme ilemleri, aadakileri ihtiva edebilir: a) Deney ileminin incelenmesi de dahil olmak zere, uygunsuzluk sebebinin aratrlmas ve gerekli dzeltmelerin yaplmas, b) Muhtemel uygunsuzluk sebeplerinin belirlenmesi ve bertaraf edilmesi amacyla ilemlerin, faaliyetlerin, kalite kaytlarnn, servis raporlarnn ve mteri ikayetlerinin analiz edilmesi, c) Karlalan risklere tekabl eden bir seviyeye kadar problemlerin zlmesi iin nleyici faaliyetlerin balatlmas, d) Etkin dzeltme faaliyetlerinin gerekletirilmesinin salanmas amacyla kontrollerin uygulanmas, e) Dzeltme faaliyeti sebebiyle ilemlerde yaplan deiikliklerin uygulanmas ve kaydedilmesi.

H.8

retim alanlarnda tama, depolama ve artlandrma

retici, tama ve depolama esnasnda rnn kalitesinin korunmas amacyla gerekli dzenlemeleri yapmaldr.

31

ICS 91.100.15; 91.100.30 Not -

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Bu dzenlemeler, aadakileri dikkate almaldr: a) rnn kirlenmesi, b) Ayrma (segregasyon), c) Aktarma donanmnn ve stoklama alannn temizlii.

H.9
H.9.1
Not -

Tama ve ambaljlama
Tama
Agregalar, yn olarak nakledildiinde, kirlenmenin azaltlmas iin agregann zerinin rtlmesi veya bir mahfaza iine alnmas gerekebilir.

reticinin fabrika retim kontrol sistemi, depolama ve piyasaya arz ile ilgili sorumluluk derecesini belirtmelidir.

H.9.2

Ambaljlama

Agregalar ambaljlanyorsa, kullanlan ambaljlama metotlar ve malzemeleri, ambalj dna alnmadan nce agrega zelliklerini nemli oranda deitirecek derecede agregay kirletmemeli veya bozmamaldr. Bunun salanmas iin ambaljlanm agregann aktarlmas ve depolanmas esnasnda alnmas gereken nlemler, ambalj zerinde veya ilgili dokmanlarda belirtilmelidir.

H.10 Personelin eitimi

retici, fabrika retim sisteminde grevli olan btn personelin eitilmesi ile ilgili ilemleri oluturmal ve srdrmelidir. Uygun eitim kaytlar tutulmaldr. izelge H.1 - Genel zelliklerle ilgili en az deney sklklar
zellikler 1 Tane bykl dalm Madde 4.3.1 4.3.6 4.4 Notlar/referanslar Deney metodu EN 933-1 EN 933-10 Deney skl, krlm agregalara EN 933-3 uygulanr. Krlmam akl iin deney skl, kaynaa bal olup, EN 933-4 azaltlabilir. EN 933-1 Sadece, Ek D'de belirtilen artlara uygun olarak gerektiinde EN 933-8 EN 933-9 EN 1097-6 Deney skl, en az Haftada 1

ri agregann tane ekli ok ince malzemenin muhtevas ok ince malzemenin kalitesi Tane younluu ve su emme oran Alkali-silika reaktiflii Petrografik tanm Tehlikeli maddeler b) zellikle:

Ayda 1

3 4 5

4.6 4.6 5.5

Haftada 1 Haftada 1 Ylda 1 Gerekli hallerde ve phe olmas durumunda 3 ylda 1

6 7

5.7.3 8.1

a)

EN 932-3

Radyoaktivite yaylmas Ar metallerin aa kmas Poliaromatik karbonlarn aa kmas

H.3.3 H.4

b)

b)

Gerekli hallerde ve phe olmas durumunda

a) b)

Kullanm yerinde geerli olan hkmlere uygun olarak. Aksi belirtilmedike, sadece CE iaretleme amalar iin gerekli olduunda (Ek ZA).

32

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge H.2 - Niha kullanma ait zelliklerle ilgili en az deney sklklar

zellikler 1 2 3 4 5 6 7 Paralanma direnci Bozunma (ypranma) direnci Parlatma direnci Yzey anma direnci Madde 5.2 5.3 5.4 5.4.2 Notlar/referanslar Yksek dayanml beton iin Sadece yzey tabakalarnda kullanlan agregalar Sadece yzey tabakalarnda kullanlan agregalar Sadece yzey tabakalarnda kullanlan agregalar Sadece, ivili lstiklerin kullanld blgelerde Deniz kkenli agregalar iin izelge H.3'e baklmaldr. Beton kaplama yzey ilemlerinde kullanlan ince agregalar Deney metodu EN 1097-2 EN 1097-1 EN 1097-8 EN 1097-8:1999, Ek A EN 1097-9 Deney skl, en az Ylda 2 2 ylda 1 2 ylda 1 2 ylda 1 2 ylda 1

ivili lstiklerden kaynaklanan 5.4.3 anma direnci Donma ve zlme Klorr muhtevas 5.7.1 6.2

Kalsiyum karbonat muhtevas

6.5

EN 1367-1 veya 2 ylda 1 EN 1367-2 EN 1744-1:1998, 2 ylda 1 Madde 7 EN 1744-1:1998, Madde 12.3 2 ylda 1 EN 196-2: Madde 5 2005,

izelge H.3 - Belirli kaynaklardan elde edilen agregalara ait zelliklerle ilgili en az deney sklklar a)
zellikler 1 2 3 Kavk muhtevas Hacim kararll - Kuruma bzlmesi Klorr muhtevas Madde 4.5 5.7.2 6.2 Deniz kkenli agregalar Notlar/referanslar Deniz kkenli iri agregalar Deney metodu EN 933-7 EN 1367-4 Deney skl, en az Ylda 1 5 ylda 1

Kkrt ihtiva eden bileikler Organik maddeler: - Organik madde muhtevas - Fulvo asit (organik madde muhtevasnn yksek olduu gsterildiinde) - Karlatrmal mukavemet deneyi - katlama sresi - Hafif organik kirleticiler

6.3

Geri kazanlm agregalar Yksek frn curufu ve geri kazanlm agregalar Havada soutulmu yksek frn EN 1744-1:1998, curufu dndaki agregalar ve geri Ylda 1 Madde 12 kazanlm agregalar EN 1744-1:1998, Ylda 1 Madde 15.1

EN 1744-1:1998, Haftada 1 Madde 7 EN 1744-5 Ylda 2 EN 1744-1:1998, Ylda 2 Madde 12

6.4.1

EN 1744-1:1998, Ylda 1 Madde 15.2 EN 1744-1:1998, Madde 15.3 EN 1744-1:1998, Madde 14.2 EN 1744-1:1998, Madde 19.1 EN 1744-1:1998, Madde 19.2 Ylda 1 Ylda 2 Ylda 2 Ylda 2 Ylda 2 Ayda 1 Ayda 1 Ayda 1

6 7 8

Dikalsiyum silikat ayrmas Demir ayrmas

6.4.2.1 6.4.2.2

Sadece yksek frn curufu Sadece yksek frn curufu

imentonun n priz alma 6.4.1 Sadece geri kazanlm agregalar EN 1744-6 zaman zerindeki etki Geri kazanlm iri agrega Sadece geri kazanlm iri 9 5.8 prEN 933-11 bileenleri agregalar Tane younluu ve su emme Sadece geri kazanlm iri 10 5.5 EN 1097-6 agregalar oran 11 Suda znebilen slfat 6.3 Sadece geri kazanlm agregalar EN 1744-1 a) Geri kazanlm agregalar iin kaynak olarak, ilemi yapan depo kabul edilebilir.

33

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Ek ZA (Bilgi iin) Bu standardn AB Direktiflerinin temel hususlar veya dier hkmleriyle ilgili maddeleri
ZA.1 Kapsam ve ilgili karakteristikler
Bu standard ve bu Ek ZA, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birlii (EFTA) tarafndan CEN'e verilen mecbur direktife2) gre hazrlanmtr. Bu standardn bu ekte verilen maddeleri, AB Yap rnleri Direktifi (89/106/EEC) altnda verilen mecbur Direktifin hkmlerini yerine getirir. Bu maddelere olan uygunluk, bu standardn kapsamna giren agrega ve dolgu agregalarnn, burada belirtilen kullanm amalarna uygun olduu varsaymn dourur. CE iaretiyle birlikte verilen bilgilere atf yaplmaldr. Uyar - Amalanan kullanmlara uygunluu etkilemeyen dier hususlar ve dier AB Direktifleri, bu ekin kapsamna giren agregalara ve dolgu agregalarna uygulanabilir. Not Bu standardn tehlikeli maddelerle ilikili olan maddelerine ilveten, bu standardn kapsamna giren rnlere uygulanabilen dier zellikler de mevcut olabilir (mesel, Avrupa mevzuat ve ulusal yasalar, ynetmelikler ve idar hkmler gibi). AB Yap rnleri Direktifi'nin hkmlerini yerine getirmek amacyla, uygun olan yer ve zamanda bu zelliklere uyulmas ayrca gerekir. Not: Tehlikeli maddelerle ilgili Avrupa ve ulusal hkmlere ilikin bir veri taban, EUROPA'daki Construction web sitesinde yer almaktadr (CREATE, http://europa.eu.int adresinden eriim salanabilir).

izelge ZA.1a - Kapsam ve ilgili zellik maddeleri rn: Bu standardn kapsamna giren ve doal, yapay veya geri kazanlm malzemelerin ilenmesiyle elde edilen agregalar ve bu agregalarn kartrlmasyla elde edilen agregalar Amalanan kullanmlar: Bina, yol ve dier inaat mhendislii ilerinde kullanlan betonlarn hazrlanmas Temel karakteristikler Bu standard ve/veya dier standardlardaki zellik maddeleri 4.2 Agrega tane bykl Tane ekli, bykl ve younluu 4.3 Tane bykl dalm 4.4 ri agregann ekli 5.5 Tane younluu ve su emme oran Temizlik Paralanma/krlma direnci 4.5 ri agregann kavk muhtevas 4.6 ok ince malzeme 5.2 ri agregann paralanma direnci 5.3 ri agregann bozunma direnci Parlatma, anma, bozunma direnci 5.4.1 Parlatma direnci 5.4.2 Yzey anma direnci 5.4.3 ivili lstiklerden kaynaklanan anma direnci Seviyeler ve/veya snflar Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Aklamalar Gsterili (d/D) Tolerans/kategori Kategori Beyan deeri Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori

2)

M125 "Agregalar", deitirildii ekliyle. 34

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge ZA.1a - (Devam) rn: Bu standardn kapsamna giren ve doal, yapay veya geri kazanlm malzemelerin ilenmesiyle elde edilen agregalar ve bu agregalarn kartrlmasyla elde edilen agregalar Amalanan kullanmlar: Bina, yol ve dier inaat mhendislii ilerinde kullanlan betonlarn hazrlanmas Bu standard ve/veya dier Seviyeler Aklamalar Temel karakteristikler standardlardaki zellik maddeleri ve/veya snflar 5.8 Geri kazanlm iri agrega Bileim/muhteva Yok Kategoriler bileenleri 6.2 Klorrler Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Beyan deeri Kategori Kabul/ret eik deeri Kategori Kabul/ret eik deeri

6.3.1 Asitte znebilen slfatlar 6.3.2 Toplam kkrt 6.3.3 Geri kazanlm agregalarn suda znebilen slfat muhtevas 6.4.1 Betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren doal agrega bileenleri 6.4.1 imentonun n priz alma zaman zerindeki etki (geri kazanlm agregalar) 6.5 Beton kaplama yzey ilemleri iin ince agregann karbonat muhtevas 5.7.2 Hacim kararll - kuruma bzlmesi Hacim kararll 6.4.2 Havada soutulmu yksek frn curufunun hacim kararlln etkileyen bileenler 5.5 Tane younluu ve su emme oran

Kategori Beyan deeri Kabul/ret eik deeri

Yok Yok

Kabul/ret eik deeri Beyan deeri

Su emme oran Tehlikeli maddeler: Radyoaktif yaylma (binalardaki betonlarda kullanlmas dnlen ve radyoaktif kaynaklardan elde edilen agregalar iin) Ar metallerin aa kmas Poliaromatik karbonlarn aa kmas Dier tehlikeli maddelerin aa kmas Donma-zlmeye kar dayankllk Alkali-silika reaktifliine kar dayankllk

Madde ZA.1'deki Not H.3.3 Hammadde bilgisi H.4 retim ynetimi

Yok

Madde ZA.3'n nc paragraf

5.7.1 ri agregann donma/zlme direnci 5.7.3 Alkali-silika reaktiflii

Yok Yok

Kategoriler Beyan deeri

35

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge ZA.1b - Kapsam ve ilgili zellik maddeleri rn: Doal, yapay veya geri kazanlm malzemelerin ilenmesiyle elde edilen dolgu agregalar ve bu agregalarn karm Amalanan kullanmlar: Bina, yol ve dier inaat mhendislii ilerinde kullanlan betonlarn hazrlanmas Bu standard ve/veya dier Seviyeler Temel karakteristikler Aklamalar standardlardaki zellik maddeleri ve/veya snflar Yok Kabul/ret eik deeri 4.3.6 Dolgu agregas ncelik/tane bykl ve 5.5 Tane younluu ve su emme Yok Beyan deeri younluu oran Yok Beyan deeri 6.2 Klorrler Yok Kategoriler 6.3.1 Asitte znebilen slfatlar Bileim/muhteva 6.3.2 Toplam kkrt 6.4.1 Betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren bileenler 4.6 ok ince malzeme 5.7.2 Hacim kararll - kuruma bzlmesi 6.4.2 Havada soutulmu yksek frn curufunun hacim kararlln etkileyen bileenler Madde ZA.1'deki Not H.3.3 Hammadde bilgisi H.4 retim ynetimi 5.7.1 ri agregann donma/zlme direnci Yok Yok Yok Yok Yok Kabul/ret eik deeri Kabul/ret eik deeri Kategori Kabul/ret eik deeri Beyan deeri

Temizlik

Hacim kararll

Dier tehlikeli maddelerin aa kmas Donma-zlmeye kar dayankllk

Madde ZA.3'n nc paragraf Yok Kategori

Belirli bir karakteristik ile ilgili hkm, rnn amalanan kullanmna ynelik karakteristikle ilgili olarak herhangi bir dzenleyici hkmn mevcut olmad ye lkelerde uygulanamaz. Bu durumda, rnlerini bu ye lkelerdeki pazarlara gnderen reticiler, rnlerinin bu karakteristikle ilgili performansn tayin etmek veya beyan etmek mecburiyetinde deildir. CE iaretiyle (Madde ZA.3) birlikte verilen bilgilerde yer alan "Performans tayini yaplmad" seenei kullanlabilir. Ancak bu seenek, karakteristiin eik seviyeye maruz kald durumlarda kullanlamayabilir.

ZA.2

Agrega ve dolgu agregalarnn uygunluunun teyidine ilikin ilemler

ZA.2.1 Uygunluk teyit sistemleri

Deitirildii ekliyle M125 "Agregalar" Zorunlu Direktifi'nin Ek 3'nde verilen 9 Ekim 1998 tarih ve 98/598/EC numaral Komisyon kararna uygun olarak izelge ZA.1a ve izelge ZA.1b'de gsterilen agrega ve dolgu agregalar ile ilgili uygunluk teyit sistemleri, belirtilen kullanm amalar iin izelge ZA.2a ve izelge ZA.2b'de verilmitir. M125 "Agregalar" Zorunlu Direktifi'nin Ek 3'nde verilen 24 Haziran 1996 tarih ve 96/579/EC numaral Komisyon kararna uygun olarak izelge ZA.1a ve izelge ZA.1b'de gsterilen agrega ve dolgu agregalar ile ilgili uygunluk teyit sistemi, belirtilen kullanm amalar iin izelge ZA.2a ve izelge ZA.2b'de verilmitir.

36

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge ZA.2a - Yksek gvenlik zellikleri3) gerektiren uygulamalarda kullanlan agrega ve dolgu agregalar iin uygunluk teyit sistemleri (burada nc tarafn mdahalesi gerekir) rnler Amalanan kullanmlar Seviyeler veya snflar Uygunluk teyit sistemi

Beton, har ve Binalar, yollar ve dier inaat mhendislii 2+ enjeksiyon agregalar ilerinde Beton har ve Binalarda ve yol ve dier inaat mhendislii enjeksiyon iin dolgu ileri iin prekast beton rnlerinin 2+ agregalar imaltnda Sistem 2+ : 89/106/EEC (CPD) Direktifi Ek III.2.(ii), Birinci ihtimale baklmaldr. lveten, fabrika retim kontrol, yetkili bir organ tarafndan, fabrikann ve fabrika retim kontrolnn balangta denetlenmesi ve fabrika retim kontrolnn srekli olarak gzetimi, deerlendirilmesi ve onaylanmas kaydyla belgelendirilmelidir.

izelge ZA.2b - Yksek gvenlik zellikleri3) gerektiren uygulamalarda kullanlan agrega ve dolgu agregalar iin uygunluk teyit sistemleri (burada nc tarafn mdahalesi gerekir) rnler Amalanan kullanmlar Seviyeler veya snflar Uygunluk teyit sistemi 4 4

Beton, har ve Binalar, yollar ve dier inaat mhendislii enjeksiyon agregalar ilerinde Beton har ve Binalarda ve yol ve dier inaat mhendislii enjeksiyon iin dolgu ileri iin prekast beton rnlerinin agregalar imaltnda Sistem 4 : 89/106/EEC (CPD) Direktif'i Ek III.2.(ii), nc ihtimale baklmaldr.

izelge ZA.1a ve izelge ZA.1b'deki agrega ve dolgu agregalar ile ilgili uygunluk teyidi, bu standardn burada belirtilen maddelerinin uygulanmas sonucunda elde edilen ve izelge ZA.3a ve izelge ZA.3b'de verilen uygunluk ilemlerinin deerlendirilmesine dayanmaldr. izelge ZA.3a - Uygunluk ilerinin deerlendirilmesiyle ilgili grevlendirme (Sistem 2+ 'daki agrega ve dolgu agregalar iin) Grevler Grevin kapsam Uygulanacak maddeler 7.3

reticinin grevleri

Yetkili organn grevleri

izelge ZA.1a veya izelge ZA.1b'deki ilgili btn Fabrika retim kontrol (FK) karakteristiklerle ilikili parametreler izelge ZA.1a veya izelge Balang tipi deneyler ZA.1b'deki ilgili btn karakteristikler Fabrikann ve FK'nin izelge ZA.1a veya izelge balang ZA.1b'deki ilgili btn denetlemesi karakteristiklerle ilikili parametreler FK'nin belgelendirilmesi FK'nin srekli olarak izelge ZA.1a veya izelge gzetimi, ZA.1b'deki ilgili btn deerlendirilmesi ve karakteristiklerle ilikili onaylanmas parametreler

7.2

7.3

7.3

3)

Gvenlik zellikleri, ye lkeler tarafndan ulusal yasalar, ynetmelikler ve idar mevzuatta tarif edilmitir. 37

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

izelge ZA.3b - Uygunluk ilerinin deerlendirilmesiyle ilgili grevlendirme (Sistem 4'teki agrega ve dolgu agregalar iin) Grevler Fabrika retim kontrol (FK) reticinin grevleri Balang tipi deneyler Grevin kapsam izelge ZA.1a veya izelge ZA.1b'deki ilgili btn karakteristiklerle ilikili parametreler izelge ZA.1a veya izelge ZA.1b'deki ilgili btn karakteristikler Uygulanacak maddeler 7.3

7.2

Z.A.2.2 EC uygunluk beyan

Sistem 2+ 'daki agrega ve dolgu agregalar iin: Bu ekte verilen artlara uygunluk salandnda ve yetkili organ, aada belirtilen belgeyi hazrladnda, retici veya Avrupa Ekonomik Alan (AEA)'nda yerleik bulunan temsilcisi, reticiye CE iaretini ekleme yetkisini veren bir uygunluk beyann hazrlamal ve muhafaza etmelidir. Bu beyan, aadakileri ihtiva etmelidir: reticinin veya AEA'da yerleik bulunan yetkili temsilcisinin ad ve adresi ve retimin yapld yer, rnn tarifi (tip, tantc bilgiler, kullanm, ...) ve CE iaretiyle birlikte verilen bilgilerin bir nshas, rnn uygun olduu hkmler (Ek ZA), rnn kullanlmasyla ilgili uygulanabilir belirli artlar (mesel, belirli artlar altndaki kullanmla ilgili hkmler vb.), Uygunluk beyan ile birlikte verilen fabrika retim kontrol belgesinin says, retici veya yetkili temsilcisi adna uygunluk beyann imzalamaya yetkili olan kiinin ad ve grevi.

Uygunluk beyan ile birlikte, yetkili organ tarafndan hazrlanan ve yukarda verilen bilgilere ilve olarak aadaki bilgileri ihtiva etmesi gereken bir fabrika retim kontrol belgesi bulunmaldr: Yetkili organn ad ve adresi, Fabrika retim kontrol belge says, Uygun olan yerlerde, belgenin artlar ve geerlilik sresi, Belgeyi imzalamaya yetkili olan kiinin ad ve grevi.

Yukarda belirtilen uygunluk beyan, rnn kullanlaca ye lkenin resm dili veya dillerinde sunulmaldr. Sistem 4 'deki agrega ve dolgu agregalar iin: Bu eke uygunluk salandnda, retici veya AEA'da yerleik bulunan temsilcisi, reticiye CE iaretini ekleme yetkisini veren bir uygunluk beyann (EC uygunluk beyan) hazrlamal ve muhafaza etmelidir. Bu beyan, aadakileri ihtiva etmelidir: reticinin veya AEA'da yerleik bulunan yetkili temsilcisinin ad ve adresi ve retimin yapld yer, rnn tarifi (tip, tantc bilgiler, kullanm, ...) ve CE iaretiyle birlikte verilen bilgilerin bir nshas, rnn uygun olduu hkmler (Ek ZA), rnn kullanlmasyla ilgili uygulanabilir belirli artlar (mesel, belirli artlar altndaki kullanmla ilgili hkmler vb.), retici veya yetkili temsilcisi adna uygunluk beyann imzalamaya yetkili olan kiinin ad ve grevi.

Yukarda belirtilen uygunluk beyan, rnn kullanlaca ye lkenin resm dili veya dillerinde sunulmaldr.

Z.A.3

CE iareti ve etiketi

retici veya AEA dahilinde yerleik bulunan yetkili temsilcisi, CE iaretinin eklenmesinden sorumludur. Eklenecek CE iareti sembol, 93/68/EC Direktifine uygun olmal ve birlikte bulunan etiket, ambalj zerinde veya birlikte bulunan ticar dokmanlar (mesel teslimat notu) zerinde gsterilmelidir. Aada verilen bilgiler, CE iaret sembolne elik etmelidir: 38 Belgelendirme organnn tantm numaras (sadece Sistem 2+ 'daki rnler iin), reticinin ad veya tantc iareti ve tescilli adresi, aretin eklendii yln son iki rakam,

ICS 91.100.15; 91.100.30 -

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Fabrika retim kontrol belgesinin numaras (uygunsa), Bu standardn iaret ve numaras, rnn tarifi: genel isim, malzeme, boyutlar, ... ve amalanan kullanm, izelge ZA.1a veya izelge ZA.1b'de yer alan aada verilen ilgili temel karakteristikler ile ilikili bilgiler: izelge ZA.1a veya izelge ZA.1b'deki "Not"larda belirtilen her bir temel karakteristik iin beyan edilmek zere beyan deerleri ve uygun olan yerlerde seviye veya snf/kategori (gerekli olduunda, kabul/ret zellii iin "kabul" ibaresi de dahil) ve Uygun olan yerlerde karakteristikler iin "performans tayini yaplmad" ibaresi.

Karakteristiin eik seviyeye maruz kald durumlarda, "Performans tayini yaplmad" (NPD) seenei kullanlmayabilir. Aksi taktirde, karakteristiin, verilen bir kullanm amac iin mevzuat hkmlerine maruz kalmamas durumunda, NPD seenei kullanlabilir. Yukarda belirtilen tehlikeli maddelerle ilikili zel bilgilere ilve olarak, gerektiinde ayrca, uygunluun salandnn iddia edildii dier mevzuatlarla ilgili dokman listesi, sz konusu mevzuatn gerektirdii bilgilerle birlikte uygun ekilde rnle birlikte bulunmaldr. Not Ulusal erhlerin olmad Avrupa mevzuatnn belirtilmesi gerekmez.

ekil ZA.1, ekil ZA.2, ekil ZA.3 ve ekil ZA.4; etiket, ambalj ve/veya ticar dokmanlarda verilmesi gereken bilgilerle ilgili rnekler vermektedir.

39

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

93/68/EEC Direktifi'nde verilen "CE" semboln ihtiva eden CE uygunluk iareti

01234 (irket ad ve adresi) 08 0123-CPD-0456 TS EN 12620 Beton agregalar

Tane ekli Tane bykl Tane younluu Temizlik ok ince malzemenin kalitesi Kavk muhtevas Paralanma/krlma direnci Parlatma direnci Anma direnci Bozunma direnci Bileim/muhteva Geri kazanlm iri agrega bileimi Klorrler Asitte znebilen slfatlar Toplam kkrt Geri kazanlm agregalarn suda znebilen slfat muhtevas Betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren bileenler Geri kazanlm agregalarn imentonun n priz alma zaman zerindeki etkisi Karbonat muhtevas Hacim kararll Kuruma bzlmesi Havada soutulmu yksek frn curufunun hacim kararlln etkileyen bileenler Karbonat muhtevas Su emme oran Radyoaktif yaylma Ar metallerin aa kmas Poliaromatik karbonlarn aa kmas Dier tehlikeli maddelerin aa kmas Donma-zlmeye kar dayankllk Alkali-silika reaktifliine dayankllk Beyan deeri Gsterili Beyan deeri Kabul/ret eik deeri ve Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategoriler Beyan deeri Kategori Kategori Kategori (FI) (d/D) 3 (Mg/m ) (%) (MB, SE) (Mesel SC10) (LA15) (PSV56) (AAV10, AN30) (MDE20) (Rc90, XG0,2) (% C) (Mesel AS0,2) (Mesel SNR) (SS0,2) (Dakika cinsinden katlama sresi ve basn dayanm, % S) (A25) (% CO2) (% WS) (Grn) (% CO2) (% WA)

Denetlemeyi yapan organn tantm numaras reticinin ad veya tantc iareti ve tescilli adresi aretin eklendii yln son iki rakam EC belge numaras Standard numaras rnn tarifi rn ve kontrol edilen karakteristiklerle ilgili bilgiler

Kabul/ret eik deeri

Kategori Beyan deeri Kabul/ret eik deeri Beyan deeri Beyan deeri Beyan deeri Beyan deerleri (gerektiinde) Kullanm yerinde geerli olan eik deerler

Mesel, madde X: 0,2 m Beyan deeri Beyan deeri (gerektiinde)

(F veya MS)

ekil ZA.1 - Sistem 2+ 'daki beton agregalar iin CE iaretleme bilgilerine rnek 40

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

93/68/EEC Direktifi'nde verilen "CE" semboln ihtiva eden CE uygunluk iareti

01234 (irket ad ve adresi) 08 0123-CPD-0456 TS EN 12620 Beton agregalar

(Elekten geen ktlece %) (Mg/m ) (% C) (Mesel AS0,2) (% S) (% geen, ktlece %, MB, SE) (% kuruma bzlmesi) (Grn, gzle grlr atlama veya paralanma)
3

Denetlemeyi yapan organn tantm numaras reticinin ad veya tantc iareti ve tescilli adresi aretin eklendii yln son iki rakam EC belge numaras

Standard numaras rnn tarifi

ncelik/tane bykl Tane younluu Bileim/muhteva Klorrler Asitte znebilen slfatlar Toplam kkrt Temizlik Hacim kararll Kuruma bzlmesi Havada soutulmu yksek frn curufunun hacim kararlln etkileyen bileenler Dier tehlikeli maddelerin aa kmas

Beyan deeri Beyan deeri Beyan deeri Kategoriler Kabul/ret eik deeri Kabul/ret eik deerleri

rn ve kontrol edilen karakteristiklerle ilgili bilgiler

Kabul/ret eik deeri

Beyan deeri

X karar YY/no (yy-aa-gg)

ekil ZA.2 - Sistem 2+ 'daki dolgu agregalar iin CE iaretleme bilgilerine rnek

41

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

93/68/EEC Direktifi'nde verilen "CE" semboln ihtiva eden CE uygunluk iareti

(irket ad ve adresi) 08 TS EN 12620 Beton agregalar

Tane ekli Tane bykl Tane younluu Temizlik ok ince malzemenin kalitesi Kavk muhtevas Paralanma/krlma direnci Parlatma direnci Anma direnci Bozunma direnci Bileim/muhteva Geri kazanlm iri agregalarn bileenleri Klorrler Asitte znebilen slfatlar Toplam kkrt Geri kazanlm agregalarn suda znebilen slfat muhtevas Betonun priz alma ve sertleme hzn deitiren bileenler Geri kazanlm agregalarn imentonun n priz alma zaman zerindeki etkisi Karbonat muhtevas Hacim kararll Kuruma bzlmesi Havada soutulmu yksek frn curufunun hacim kararlln etkileyen bileenler Su emme oran Radyoaktif yaylma Ar metallerin aa kmas Poliaromatik karbonlarn aa kmas Dier tehlikeli maddelerin aa kmas Donma-zlmeye kar dayankllk Alkali-silika reaktifliine dayankllk Beyan deeri Gsterili Beyan deeri Kabul/ret eik deeri ve Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategoriler Beyan deeri Kategori Kategori Kategori (FI) (d/D) 3 (Mg/m ) (%) (MB, SE) (Mesel SC10) (LA15) (PSV56) (AAV10, AN30) (MDE20) (Rc90, XG0,2) (% C) (Mesel AS0,2) (Mesel SNR) (SS0,2) (Dakika cinsinden katlama sresi ve basn dayanm, % S) (A25) (% CO2) (% WS) (Grn) (% WA)

reticinin ad veya tantc iareti ve tescilli adresi aretin eklendii yln son iki rakam

Standard numaras rnn tarifi rn ve kontrol edilen karakteristiklerle ilgili bilgiler

Kabul/ret eik deeri

Kategori Beyan deeri Kabul/ret eik deeri Beyan deeri Beyan deeri Beyan deerleri (gerektiinde) Kullanm yerinde geerli olan eik deerler

Mesel, madde X: 0,2 m Beyan deeri Beyan deerleri (gerektiinde)

(F veya MS)

ekil ZA.3 - Sistem 4'deki beton agregalar iin CE iaretleme bilgilerine rnek 42

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

93/68/EEC Direktifi'nde verilen "CE" semboln ihtiva eden CE uygunluk iareti

(irket ad ve adresi) 08 TS EN 12620 Beton agregalar

ncelik/tane bykl Tane younluu Bileim/muhteva Klorrler Asitte znebilen slfatlar Toplam kkrt Temizlik Hacim kararll Kuruma bzlmesi Havada soutulmu yksek frn curufunun hacim kararlln etkileyen bileenler Dier tehlikeli maddelerin aa kmas Kabul/ret eik deeri (% kuruma bzlmesi) (Grn, gzle grlr atlama veya paralanma) Beyan deeri Kategoriler Kabul/ret eik deeri Kabul/ret eik deeri (% C) (Mesel AS0,2) (% S) (% geen, ktlece %, MB, SE) Beyan deeri Beyan deeri (Elekten geen ktlece %) (Mg/m )
3

reticinin ad veya tantc iareti ve tescilli adresi aretin eklendii yln son iki rakam

Standard numaras rnn tarifi rn ve kontrol edilen karakteristiklerle ilgili bilgiler

Beyan deeri

X karar YY/no (yy-aa-gg)

ekil ZA.4 - Sistem 4'deki dolgu agregalar iin CE iaretleme bilgilerine rnek

43

ICS 91.100.15; 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 706 EN 12620 + A1/Nisan 2009

Kaynaklar
EN 206-1, Concrete - Part 1: Specification, performance, production and conformity. EN 13055-1:2002 grout. , Lightweight aggregates - Part 1: Lightweight aggregates for concrete, mortar and

CR 1901, Regional specifications and recommendations for the avoidance of damaging alkali silica reactions in concrete.

44