T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

MAKNE TEKNOLOJLER

TEMEL GEOMETRK ZMLER

ANKARA 2005

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................... iv GR ........................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1........................................................................................ 3 1.1. Tanm, nemi ve stnlkleri ........................................................................ 3 1.2. izim Penceresi ................................................................................................ 3 1.3. Men ubuu.................................................................................................... 4 1.3.1. File (Dosya) Mens.................................................................................. 4 1.3.2. Edit (Dzeltme) Mens............................................................................ 4 1.3.3.View (Grnt ) Mens ............................................................................ 5 1.3.4. Insert (Ekle) Mens................................................................................. 5 1.3.5. Format (Dzen) Mens ............................................................................ 5 1.3.6.Tools (Aralar) Mens.............................................................................. 6 1.3.7. Draw (izim) Mens ............................................................................... 6 1.3.8. Dimension (llendirme) Mens .......................................................... 7 1.3.9. Modify (Dzenleme) Mens.................................................................... 7 1.3.10. Express (Ekspres Aralar) Mens.......................................................... 8 1.3.11. Window (Pencere) Mens...................................................................... 8 1.3.12. Help (Yardm) Mens ............................................................................ 8 1.4. Dosya Ama/Kapama ....................................................................................... 9 1.4.1. Yeni Bir izim Dosyas Amak (New) ..................................................... 9 1.4.2. nceden Kaydedilmi izim Dosyasn Amak (Open) ........................... 9 1.5.Dosya Kaydetme ve simlendirme................................................................... 11 1.5.1.Yaplan izimin Kaydedilmesi (Save) ..................................................... 11 1.6. Kaytl Dosyada Deiiklik............................................................................. 11 1.6.1.Yaplan izimin Farkl simle Kaydedilmesi (Save As) .......................... 11 1.7. Program Kapatma ve kma.......................................................................... 12 1.8. Dzenleme izim Yardmclar ...................................................................... 12 1.8.1. Izgara (Grid)............................................................................................. 12 1.8.2. Referans Noktalara Kenetlenme (Snap)................................................... 13 1.8.3. Yatay ve Dikey alma (Ortho) ............................................................. 13 1.8.4. Program izimi Yardmc Aralar (Ddrmodes) ..................................... 13 1.9.Yakalama ve Kenetleme Komutlar:................................................................ 14 1.10. Grn Komutlar ....................................................................................... 18 1.10.1. zometrik Kenetleme (Snap) .................................................................. 18 1.10.2. zometrik Dzlem (Isoplane) ................................................................. 18 1.10.3. zometrik Daire (Ellpse) ....................................................................... 19 1.11. Byltme ve Kltme Komutlar................................................................ 20 1.11.1. Nesne Bytp Kltmek (Zoom)....................................................... 20 1.11.2. Ekran zerinde Grnt Kaydrmak (Pan) ........................................... 22 UYGULAMA FAALYET .................................................................................. 23 LME DEERLENDRME............................................................................... 27 i

PERFORMANS DEERLENDRME.................................................................. 29 RENME FAALYET2...................................................................................... 31 2. TEMEL ZM KOMUTLARI ............................................................................. 31 2.1. Koordinat Sistemi ........................................................................................... 31 2.1.1. Absolute Coordinates, Mutlak Koordinatlar (X,Y,Z)............................. 31 2.1.2. Relative Coordinates, zaf Koordinatlar (@, X, Y ) ............................... 31 2.1.3. Polar Coordinates, Asal Koordinatlar (@ Uzunluk < A) ................... 32 2.2. izim (Draw) Komut Mensnde Temel izim Elemanlarnn simleri ve Fonksiyonlar ......................................................................................................... 32 2.2.1. izgi, Doru izmek (Line) .................................................................... 32 2.2.3. Sonsuz izgi izmek (Xline) .................................................................. 33 2.2.4. oklu Paralel izgi izmek (Mline) ....................................................... 34 2.2.5. Bileik izgi izmek (Pline) ................................................................... 35 2.2.6. okgen izmek (Polygon)....................................................................... 36 2.2.7. Dikdrtgen izmek (Rectangle) .............................................................. 37 2.2.8. Yay izmek (Arc).................................................................................... 38 2.2.9. Daire izmek (Circle).............................................................................. 39 2.2.10. Halka izmek (Donut)........................................................................... 40 2.2.11.Verilen Noktalara Gre Eri izmek (Spline)........................................ 41 2.2.12. Elips izmek (Ellipse) ........................................................................... 42 2.2.13. Nokta izmek (Point) ............................................................................ 42 2.2.14. Serbest Elle izim Yapmak (Sketch) .................................................... 43 2.2.15. Tarama Yapmak (Hatch)........................................................................ 43 UYGULAMA FAALYET .................................................................................. 46 LME DEERLENDRME............................................................................... 49 PERFORMANS DEERLENDRME.................................................................. 50 RENME FAALYET3...................................................................................... 52 3.1. Dzenleme leminin Tanm, nemi............................................................. 52 3.2. Dzenleme Komutlar..................................................................................... 52 3.2.1. Nesne Silmek (Erase)............................................................................... 52 3.2.2. Nesne Uzatmak (Extend) ......................................................................... 53 3.2.3. Nesne Budamak (Trim)............................................................................ 53 3.2.4. Nesne Krmak (Break) ............................................................................. 54 3.2.5. Nesne Dndrmek (Rotate) ..................................................................... 55 3.2.6. izim leklendirmek (Scale)................................................................. 55 3.2.7. Nesne Tamak (Move)............................................................................ 56 3.2.8. Nesne Kopyalamak (Copy)...................................................................... 57 3.2.9. Nesnenin Paralelini Oluturma (Offset)................................................... 58 3.2.10. Pah Krmak (Chamfer)........................................................................... 59 3.2.11. Ke Yuvarlatmak (Fillet) ..................................................................... 60 3.2.12. Nesnenin Simetriini Almak, Aynalamak (Mirror)............................... 60 3.2.13. Diyalog Kutusu Kullanarak Nesnelerde zellik deitirme (Propertes) ............................................................................................................................ 61 ii

3.2.14. Bir Blou Elemanlarna Ayrmak (Explode) ......................................... 62 3.2.15. Tanmlanan Noktalar Arasndaki Alan Hesaplamak (Area)................. 62 3.3. Dzeltme leminin Tanm, nemi ............................................................... 63 3.4. Dzeltme Komutlar........................................................................................ 64 3.4.1. Yaplan lem Veya lemleri Geri Almak (Undo).................................. 64 3.4.2. Geriye Alnan lemi veya lemleri Geri Alma (Redo) .......................... 64 UYGULAMA FAALYET .................................................................................. 65 LME DEERLENDRME............................................................................... 68 PERFORMANS DEERLENDRME.................................................................. 69 RENME FAALYET4...................................................................................... 71 4. KATMANLAR, RENKLER ve ZGLER.......................................................... 71 4.1. Katmanlar ve zellikleri................................................................................. 71 4.2. Layer (Katman lemleri)................................................................................ 71 4.3. Yeni Bir Layer, Katman Oluturma................................................................ 72 4.4. Bir Layeri Aktif Hale Getirme........................................................................ 72 4.4.1. Layeri aktif hale getirme yntemleri....................................................... 72 4.5. Katmanlarn (Layers), Alp (On) Kapatlmas (Off) .................................... 73 4.6. Bir Layerin Dondurulup (Freeze) / zlmesi (Thaw) ................................. 74 4.6.1. Layerlerin dondurulup / zlmesi ilemleri ........................................... 74 4.7. Bir Layerin Kilitlenip (Lock) / Almas (Unlock) ....................................... 75 4.7.1.Layerlerin kilitlenip/almas ilemleri ..................................................... 75 4.8. Layerlere Renk (Color ) Atanmas.................................................................. 75 4.8.1. Layerlere renk atama ilemleri ............................................................... 75 4.9. Layerlere izgi Tipi (Linetype) Atanmas .................................................... 76 4.9.1. Layerlere izgi tipi atama ilemleri.......................................................... 76 4.10. Bir Layerin Adn Deitirme ....................................................................... 76 4.11. Bir Layerin Silinmesi................................................................................... 76 4.12. Renk Seimi (Color) ..................................................................................... 76 UYGULAMA FAALYET .................................................................................. 78 LME DEERLENDRME............................................................................... 80 PERFORMANS DEERLENDRME.................................................................. 81 DEERLENDRME KRTERLER ..................................................................... 82 CEVAP ANAHTARLARI......................................................................................... 83 MODLN DEERLENDRME ............................................................................ 85 KAYNAKLAR .......................................................................................................... 89

iii

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI 482BK0009 Makine Teknolojileri Bilgisayar Destekli Makine Ressaml, Endstriyel Kalplk, Endstriyel Modellemecilik, Makine malatl. Temel Geometrik izimler Bilgisayar ortamnda; izim programlar yardmyla, iki boyutlu izimlerin yapmn ve bu nesneleri dzenleyen komutlar ieren materyaldir. 40/32 Bilgisayara giri dersini alm olmak. Bilisayarda temel geometrik izimler yapmak Bilgisayar destekli izim ortamnda katmanlar, renkleri, izgileri ve yardmclar seebilecek, izim ekrann dzenleyebilecek ve temel izim komutlarn kullanarak teknik resim kuralarna uygun makine paralarnn geometrik izimlerini yapabileceksiniz. 1-Katman, renk ve izgi ayarlarn doru olarak yapabileceksiniz. 2-izim ekran dzenlemesini ve yardmclar doru olarak seebileceksiniz. 3-Temel izim komutlarn doru kullanabileceksiniz. 4-Dzenleme komutlarn doru olarak kullanabileceksiniz. Bilgisayar destekli izim ortam 1- Verilen ii verilen srede yapabilme yeterlii 2- Her faaliyet sonunda, faaliyetle ilgili yeterlilikleri lmek iin test uygulamalar 3-Bilgisayarda yaplan uygulamalar

SRE N KOUL YETERLK

MODLN AMACI

AMALAR

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI LME VE DEERLENDRME

iv

GR GR
Sevgili renci, Gelien sanayi ile beraber gerekli olan imalat resimleri izim masasndan bilgisayar ortamna tanmtr. Bilgisayarn getirdii pratiklik geriye dnk esneklii ile imalat resimlerinin izimi hz kazanmtr. Tasarm aamasndaki bir i parasnn bilgisayar ekrannda hazrlanmas salanmaktadr. Bylelikle malzemeden tasarruf salanm; zaman, sermaye ve i gc kayb nlenmi olacaktr. Bu balamda modln bilinmesi sizin iin ok daha geni i imknlar ve kalite olanaklar sunmaktadr. Bu sektrn istedii nitelikteki teknik eleman ihtiyacn karlam olacaksnz. Bilgisayar destekli izim ve tasarm programlar birok kk ve byk iletme tarafndan kullanlmaktadr. letmelerin taleplerine gre srekli zellikleri gelitirilmekte ve kullanm alanlar srekli artrlmaktadr. retilecek mamuln, ham madde aamasnda ilk nce bilgisayar ortamnda tasarm yaplacaktr. Buna gre rn ekranda gsterilip ekli incelenmektedir. Bu modl ile iki boyutlu izim yapabilecek ve izim zerinde dzenleme ilemlerini+ uygulayabileceksiniz.

RENME FAALYET-1
AMA

RENME FAALYET1

izim ekran dzenlemesini ve yardmclar doru olarak seebileceksiniz.

ARATIRMA
Blgenizde bulunan sanayi kurulularnda kullanlan bilgisayar destekli izim programlarn aratrnz.

1. ZM EKRANI DZENLEMES VE YARDIMCILARI

1.1. Tanm, nemi ve stnlkleri
Bilgisayar destekli tasarm ve izim alannda piyasaya yzn zerinde paket program srlmtr. AutoCAD bunlardan biridir. AutoCAD, tasarmlarn ve izimlerin bilgisayarda yaplmasn salayan, bir bilgisayar destekli tasarm ve izim programdr. Herhangi bir meslek dalna ynelik olarak hazrlanmamtr. Birok meslek dalna kullanlmaktadr.

1.2. izim Penceresi

ekil1.1: izim Ekran

Ekrann st ksmnda, Puldown (ekme) menler vardr, komutlar konularna gre snflandrlmtr, seme ilemi mouse (fare) veya klavye ile gerekletirilir. Ekran ortasndaki bo alan izim alandr, sa ve alt ksmnda birbirine dik izim alan kaydrma iaretleri bulunur. izim alannn drt bir tarafna ara ubuklar zelletirilebilir. izim alannn sol alt kesindeki koordinat gstergesi, izim orijinini (0,0), yn ise pozitif (+) ynleri gsterir. Ekrann en alt altndaki satr durum ubuudur. Durum ubuunda, iaretleyicinin koordinat, snap, grid, ortho ve dier izim yardmclar bulunur. Bu izim yardmclarn aktif hale geirmek iin mouse (fare) ile semek gerekir.

1.3. Men ubuu

Men ubuundaki ek menleri (tpk windowstaki gibi) kullanlarak komutlara ulalabilir.

ekil1.2:Men ubuu

1.3.1. File (Dosya) Mens AutoCADde izim dosyalaryla ilgili ilemlerin yapld mendr. New: Yeni bir izime balamay salar. Open: Mevcut izim dosyasn ekrana getirmeyi salar. Save: izim dosyasn bir isim vererek kaydetmeyi salar. Save As: izimi farkl bir isimle kaydetmeyi salar. Export AutoCAD dosyalarnn export data diyalog kutusu yardmyla *.wmf, *.3ds, *.bmp vs. uzantl olarak kn salar. Page setup: kts alnacak AutoCAD tasarmnn ayarlarn yapmak iin kullanlr. Plot preview: izimin yazcdan nasl kacan grntlemek iin kullanlr. Plot: izimin kada aktarlmasn salar. Exit AutoCADden kmak iin kullanlr. 1.3.2. Edit (Dzeltme) Mens Windowsda olduu gibi dzeltme ilemlerinin yaplmasn salar. AutoCAD izim ortamnda farenin sa tuuna baslarak dzeltme ilemleri gerekletirilebilir. Undo: Birbiri ardna yaplan bir dizi ilemin ayn dzende geri alnmasn salar. Cut: Pencere iine alnan izim objelerini, yaptrma ilemi iin keser. Copy: Pencere iine alnan izim objelerini Windows Clipboard una kopyalamay salar. Paste: Windows Clipboarduna kopyalanm nesneleri AutoCAD ortamna kopyalamay salar

1.3.3.View (Grnt ) Mens AutoCAD izim alanndaki grnt ilemlerini gerekletirir. Redraw, Regen, RegenAll : AutoCAD izim alanndaki izimlerin yeniden tretilmesi ilemlerinde kullanlr. Zoom: izim istenilen ekilde byltlp kltlebilir. Pan: Grntnn ekran zerinde istenilen ekilde kaydrlmasn salar. Aerial view: izimi ku bak pencerede gsterir, zoom ve pan ilemleri uygulanabilir. Viewports, named views ..., 3D views : Grnt ilemlerinde (isim verme, kaydetme, ekran blme, iki ve boyutlu grnt kontrolleri vb. ) alt menleriyle birlikte kullanlr. 3D Orbit: 3 boyutlu bir izimin aktif grnte grnmeyen izgilerinin saklanarak tretilmesinde kullanlr. Shade, Render: 3 boyutlu izimleri boyama ilemlerinde shade, kaplama ilemlerinde render kullanlr. Toolbars : Ara ubuklarnn kontrolnde kullanlr. 1.3.4. Insert (Ekle) Mens AutoCADde veya baka programlarda hazrlanm izim dosyalarnn izime eklenmesini salar. Block: Daha nce blok haline getirilmi standart izim dosyalarn izime eklemeye yarar. External Reference: AutoCADde yeni tasarm yaparken Select Reference File diyalog kutusu yardmyla blok olarak drawing dosyas eklemeye yarar. Raster Image: AutoCAD izim ortamna Select Image File diyalog kutusu yardmyla btn image dosyalar trnde dosya eklemeye yarar. 3DStudio: AutoCAD izim ortamna 3D studio file import diyalog kutusu yardmyla *.3ds uzantl dosya amaya yarar. Hyperlink: Windowsun btn zelliini kullanan, internet aralarn ieren ve bu aralar ile nesnelere dokmanlarn balanabildii blmdr. 1.3.5. Format (Dzen) Mens AutoCAD ilemleri iin deiik ayarlarn yapld blmdr. Layer: Katman ayarlarnn blmdr. Color: Renk ayarlarnn blmdr. Linetype: izgi tipi ayarlarnn blmdr. Text Style: Kullanlan yaz ayarlarnn blmdr. Dimension Style: llendirme ayarlarnn blmdr. Point Style: oklu izgi tipi ayarlarnn blmdr. Units: Kullanlan birim sisteminin ayarland blmdr. Thickness: Varsaylan deeri sfr olan izgi kalnlnda artrmada kullanlr. Drawing Limits: Yaplacak olan izimin snrlarnn dzenlendii blmdur.

Rename: Rename diyalog kutusu yardmyla bloks dimension style, layers, vb. niteliklerin yeniden adlandrlmasnda kullanlr. 1.3.6.Tools (Aralar) Mens AutoCAD iinde dardan baz programlarn kullanmn salar. Spelling: Yaz denetimini salar. Inquiry: izimdeki mesafe, alan, kat cisim zellikleri gibi niceliklerin aratrld ksmdr. Properties: AutoCAD ekranndaki aktif izimin genel zellikleri (renk, katman, izgi tipi vb.) ile izici stili, grn vb zelliklerinin deitirilmesini salar. AutoCAD Desing Center: AutoCAD tasarm merkezi ile bloklarn, katmanlar vb. izim verilerinin mevcut kaytl dosyadan, internet ortamndan, aktif izim iine transferinin yaplmasnda kullanlr. Load Application: AutoCAD destek dosyalarnn C++, programlar aktif AutoCAD ortamna yklenmesini salar. Run Script: Script dosyalarnn AutoCAD ortamnda slayt oluturulmu ise altrlmasnda kullanlr. Auto LISP : Load application fonksiyonunu load ile yapmasnn yan sra visual LISP text editrne eriimi salar. Named UCS, Orthographic UCS, Move UCS, New UCS: Kullanc koordinat sistemi user coordinate system UCS ilemleri iin kullanlrlar. Drafting settings: Bu diyalog kutusu yardmyla izim ayarlarnn, snap ve grid deerlerinin atanmas, auto track ayarlarnn denetlenmesi ve kenetlenilecek kritik nokta tayininin yaplmasnda kullanlr. Customize Menus: Kullanlan menlerin ihtiyaca gre dzenlenmesini salar. Options: Kullanm ayarlarnn yaplmasn salar. 1.3.7. Draw (izim) Mens izim komutlarn ierir. Line: izgi komutudur. Ray: Tek bir ynde sonsuza raksayan izgi komutudur. Construction Line: ki ynde sonsuza raksayan izgi komutudur. Multiline : oklu paralel izgilerin izdirildii komuttur. Polyline: 2 boyutlu bileik izgi izdirme komutudur. 3D Polyline : 3 boyutlu bileik izgi izdirme komutudur. Polygon : ten ve dtan teet emberlerden herhangi birine gre okgen izdirme komutudur. Rectangle: Dikdrtgen izdirme komutudur. Arc: Yay izdirme komutudur. Circle: Daire izdirme komutudur. Donut : i dolu veya pul eklinde daire izdirme komutudur Spline: Spline tipi eriler izdirme komutudur. Ellipse : Elips izdirme komutudur. Block : Bloklama ilemlerinin yaptrld komuttur.

Point : eitli noktalar oluturma komutudur. Hatch : Deiik desenlerde, tarama ilemleri iin kullanlr. Text : Her trl yaznn yazdrlabildii komuttur. Surfaces : 3 boyutlu yzeylerin oluturulmasn salayan komuttur. Solids : 3 boyutlu kat modellerin oluturulduu komuttur. 1.3.8. Dimension (llendirme) Mens llendirme komutlarnn yer ald blmdr. Linear: Dorusal llendirme yapmak iin kullanlan komuttur. Aligned : Hizal llendirme yapmak iin kullanlan komuttur. Ordinate : Ordinat deerlerinin tespitinde kullanlan komuttur. Radius : Yarap llendirme komutudur. Diameter : Yarap llendirme komutudur. Angular : Asal llendirme yapma komutudur. Baseline : Belirli bir tabana gre llendirme yapmak iin kullanlan komuttur. Continue : Bir referansa gre srekli llendirme yapmak iin kullanlr. Leader : aret kmal llendirmelerin yapld komuttur. Tolerance : Geometrik toleranslarn yapld komuttur. Center Mark: Daire ve yay merkezi iaretleme komutudur. 1.3.9. Modify (Dzenleme) Mens Dzenleme komutlarnn bulunduu blmdr. Properties : Tools (aralar) mensndeki Properties komutunun aynsdr. Match Properties : Bir objenin properties zelliklerini baka bir objeye transfer etmede (zellik elemede) kullanlr. Hatch : Tarama ilemi komutudur. Polyline : Kritik nokta olarak birbirinden bamsz izgileri bileik izgiye dntrme komutudur. Text: Yaz dzeltme komutudur. Erase: Silme komutudur. Copy: Kopyalama komutudur. Mirror: Simetriini alma (aynalama) komutudur. Offset: stenilen mesafede paralel izimler oluturma komutudur. Array: izim dizileri oluturma komutudur. Move: izim tama komutudur. Rotate: izimi istenilen ada dndrme komutudur. Scale: izimin istenilen lee dnmn salayan komuttur. Stretch: izimin istenilen ksmn soldan saa seme yaparak uzatp ksaltmaya yarayan komuttur. Lengten : izimin boyu ile ilgili ilemlerin yaplmasnda kullanlan komuttur. Trim : izimde istenilen budamalar yapmak iin kullanlan komuttur. Extend : izimdeki istenilen nesnelerin temaslarn salayan komuttur. Break : izimdeki istenilen objeyi krmak iin kullanlan komuttur. Chamfer : Pah krma komutudur.

Fillet : Yuvarlama komutudur. 3D Operation: 3 boyutlu izimlerin dzenleme ilemleri yaplan komuttur. Solids Editing : 3 boyutlu izimlerde kullanlan karma, birletirme vs. gibi bir dizi ilemin yaplmasnda kullanlr. Explode : izimi elerine ayrma ( patlatma) komutudur. 1.3.10. Express (Ekspres Aralar) Mens AutoCADe yeni ilevler kazandrmak amacyla kullanlr. Katmanlar, bloklar, yaz, llendirme, seim aralar, dzenleme, internet eriimi, izim ve genel aralar blmlerinde yer alan bir ok ilev AutoCADin kullanmn kolaylatrr. 1.3.11. Window (Pencere) Mens Aktif pencere grnm ayarlarnn yapld blmdr. 1.3.12. Help (Yardm) Mens AutoCAD yardm menlerinin ve teknik asistanlarnn renme asistan, destek asistan bulunduu blmdr. Baz ek men komutlarnn yannda ( ... ) bulunur, bu iaret komutla ilgili bir diyalog kutusunun olduunu gsterir. Baz ek men komutlarnn yannda yn iareti () bulunur, bu iaret alt seenek veya seeneklerin olduunu belirtir. Baz ek menlerde olduu gibi, baz ikonlarn da alt seenekleri vardr. Bir ikonun alt ikonlarnn olduunu anlamak iin ikonun sa alt kesinde yn iaretinin olup olmadna bakmak gerekir. Yn iareti varsa o ikonun alt ikonlar vardr. rnein standart ara ubuundaki zoom ikonunun alt ikonlar vardr.

ekil1.3:Men ubuu ve Alt konlar.

1.4. Dosya Ama/Kapama

1.4.1. Yeni Bir izim Dosyas Amak (New) Command : NEW File Mens: New ... Standart Ara ubuu: Bu komut ilemlerinden herhangi birisi yapldnda (select template) ablon seimi diyalog kutusu ekrana gelecektir. Bir adet ablon seilir ve (Open) a dmesine baslr. Yeni bir sayfa alr.

ekil 1.4: (Select Template) ablon Seimi Diyalog Kutusu

1.4.2. nceden Kaydedilmi izim Dosyasn Amak (Open) Command : OPEN File Mens : Open... Standart Ara ubuu: diyalog kutusu ekrana gelecektir. Bu ilemlerden herhangi birisi yapldnda Select File

ekil 1.5: (Select File) Dosya Se Diyalog Kutusu

Dosya Ad: Kutusuna iaretlenirse dosya ad yazlr. A ikonuyla dosya ekrana getirilir. Dosya Tr: AutoCADde *.dwg uzantl listelenecek dosya tiplerini gsterir. Aralar mensnn (Tools) altnda detayl arama zellikleri mevcuttur. Find: Dosya bulunmasn salayan browser / search (gz at/ara) diyalog kutusunu aar. Browse / Search: Browse (gzat) penceresinde mevcut izimlerin grntlerini grerek seim yapma imkn verir. Bu dosya ad ve grntsyle arama yeterli olmaz ise search (ara) ksmna geilir. Burada dosya ismine, tarihe ve directorye gre sorgulama yaplarak izim dosyalar rahatlkla bulunabilir A (open) dmesinin yanndaki oku kullandmz zaman: Salt okunur a: Alan izimi sadece okuma amacyla ekrana getirir. izim zerinde deiiklik yaplrsa dosya farl isimle kaydedilebilir. Preview: Almak istenilen dosyann ( Preview ) n izleme penceresinde grnts yer alr, izimi ekrana getirmeden grebilme ans imkn olacaktr.

10

1.5.Dosya Kaydetme ve simlendirme

1.5.1.Yaplan izimin Kaydedilmesi (Save) Command: SAVE File Mens: Save Standart Ara ubuu: Bu ilemlerden herhangi birisi yapldnda (save drawing as) kaydet diyalog kutusu ekrana gelecektir.

ekil 1.6 : (Save Drawing As) Diyalog Kutusu

Dosya ad kutusuna dosya, hangi isimle kaydedilmek isteniyorsa o isimi yazlarak (save) kaydet ikonuyla onaylanmaldr.

1.6. Kaytl Dosyada Deiiklik

1.6.1.Yaplan izimin Farkl simle Kaydedilmesi (Save As) Command: SAVE AS File Mens : Save AS .... Bu ilemlerden herhangi birisi yapldnda save ileminde oluu gibi save drawing as diyalog kutusu ekrana gelecektir. Dosya ad kutusuna dosya, hangi isimle kaydedilmek isteniyorsa o isim yazlarak kaydet ikonuyla onaylanmaldr.

11

1.7. Program Kapatma ve kma

Command: EXIT File Mens: Exit izim bitirildiinde veya izim srasnda izim ortamndan kmak iin kullanlr. Yukardaki ilemlerden herhangi birisi yapldnda ayet ekrandaki izim kaydedilmemise Save Changes to Drawing. dwg?, izim, Drawing.dwg dosyasna kaydedilsin mi? Sorusuna Evet, Hayr, ptal seeneklerinden biri onaylanarak ilem tamamlanr. Kedeki simgesinden de program kapatlr.

1.8. Dzenleme izim Yardmclar

Hzl ve hassas izim yapmak asndan AutoCAD izim yardmclar ok nemlidir. 1.8.1. Izgara (Grid) Command: GRID Fonksiyon tular : F7 Grid, noktalardan oluan zgarann istenilen aralkta grntlenmesini salar. Grid (Izgara) yalnzca limits ile tanmlanm alan iinde oluur. rnek: Command: GRID Spacing (X) or ON/OFF /Snap/Aspect: 20 On: Izgaray grnr hale getirir (F7). Off: Izgaray grnmez hale getirir (F7). Snap: Izgara noktalar mesafesinin snap komutu mesafesiyle ayn olmasn salar. Aspect: X ve Y ynlerinde farkl zgara aralklar ayarlamak iin kullanlr. Bu seenein mesajlar aadaki gibidir. Command: GRID Grid spacig (X) or ON/OFF/Snap/Aspect: A Horizantal sapcing < 10.000>: Vertical sacing

ekil 1.7: Grid (zgara) Ekran

12

1.8.2. Referans Noktalara Kenetlenme (Snap) Command: SNAP veya SN Fonksiyon Tular : F9 Snap, iaretleyicinin ekran zerinde istenilen admda hareket etmesini salayan komuttur. Her komut satrnn sonunda (enter) tuuna baslr. Command: SNAP Snap sacing (X) orON/OFF/Aspect/Rotate/Style <10.000>: On: Kenetlenmenin aktif hale gelmesini salayan komuttur (F9). Off: Kenetlenmenin kapatlmasn salar (F9). Aspect: X ve Y ynlerinde farkl aralkta kenetlenenin gereklemesini salar. rnek: Command: SNAP Snap spacing (X) or ON/OFF/Aspecct/Rotate/style < 10.000>:A Horizontal spacing <10.000>: Vertical sapacing <10.000>:20 Rotate: Izgara ve kenetlenmeyi izime gre dndrmek veya referans noktasn 0,0,0 den baka bir noktaya almak gerektiinde kullanlr. Base point: Izgarann balang noktas koordinatlar atanr. Rotation angle: Dndrme as belirlenir.

rnek:
Command: SNAP Snap spacing (X) or ON/OFF/Aspecct/Rotate/style < 10.000>:R Base point <0.0000,0.0000>: Rotation angle<0>: 30 Style: Izgarann kenetlenme sitilini ayarlamaya yarar. Seenekleri: Stndard: dikdrtgen eklindeki zgara ve kenetlemeler iin kullanlr. sometric; izometrik perspektif izimlerin kolay yaplabilmesi iindir. 1.8.3. Yatay ve Dikey alma (Ortho) Command: ORTHO Fonksiyon Tular: F8 Ortho, izim dorularnn yatay ve dikey dorultularda birlemesini salar. Command: ORTHO ON/OFF/<OFF>: On: Ortho modunun aktif hale gelmesini salayan komuttur (F8). Off: Ortho modunun kapal hale gelmesini salayan komuttur (F8). 1.8.4. Program izimi Yardmc Aralar (Ddrmodes) Command: DDRMODES veya RM Tolls Mens: Drafting Settings... Bu komut girme ilemlerinden herhangi birisi yapldnda drafting settigs diyalog kutusu ekrana gelecektir. Draftin settings diyalog kutusu ile daha nce anlatlan grid, snap, polar tracking, object snap ilemleri ile ilgili zellikler kolaylkla kontrol edilir.

13

1.9.Yakalama ve Kenetleme Komutlar:

Command: OSNAP veya OS Tools Mens: Drafting Settings... Klavye ve Mouse Birlikte Kullanarak: Shift+Mouse sa tu Object Snap Ara ubuu: Bu komut girme ilemlerinden herhangi birisi yapldnda istenilen moda ulalacaktr. AutoCADde izim yaparken nce izilmi nesnelerin kritik noktalarndan (balang, biti, merkez, eyrek vs.) yakalanmas gerektii yerlerde kullanlr. Kritik noktalar object snap (nesne kenetleme) modlar ile yakalanr, osnap komutu bunun iindir. Klavye ve mouse birlikte kullanarak: shift+mouse sa tu ile zel (hayali olan) nokta yakalanr. Temporary track point: Bu ilem iin, seilen iki noktadan dik olarak uzayan hayali dorularn kesiimi olan nokta yakalanr. rnek: 1.adm: Dikdrtgenin alt kenarnn orta noktasn seiniz

ekil 1.8a:Temporary Track Point Uygulamas-1

2.adm: Dikdrtgenin sol kenarnn orta noktasn iziniz.

ekil 1.8b:Temporary Track Point Uygulamas-2

Dikdrtgenin merkezi temporary track point ile yakalanm olur. From: kullanlr. Belirli bir noktadan izaf bir koordinat kadar uzakl yakalamak iin

14

rnek: 1.adm: Dairenin merkezini base point, referans noktas olarak seiniz.

ekil 1.9a:From Uygulamas-1

2. adm: Command:@ 0,20 deeri atanarak daire merkezinin 20 mm yukarsndan, yardmc izim yapmadan yakalanm olur.

ekil 1.9b:From Uygulamas-2

Endpoint:
iin kullanlr.

Bir izgi ya da yayn iaretleyiciye en yakn u noktasna kenetlenmek

ekil 1.10:Endpoint Uygulamas

Midpoint:

Bir izginin veya yayn orta noktasna kenetlenmek iin kullanlr.

ekil 1.11:Midpoint Uygulamas

15

izim nesnelerinin (izgi-izgi, yay-ember, ember-ember, yayyay vb) kesiimlerine kenetlenmek iin kullanlr.

Intersection:

ekil 1.12:Intersection Uygulamas

Apperant Intersect: Kesimeyen veya paralel olmayan iki izginin zahir kesiim noktasna kenetlenmek iin kullanlr.

ekil 1.13:Apperant Intersect Uygulamas

Extension:

Nesnenin uzantsndan kenetlenir.

ekil 1.14:Extension Uygulamas

Center:

Bir yayn veya daireden merkezini kenetlenmek iin kullanlr.

ekil 1.15:Center Uygulamas

Bir yayn veya dairenin (Quadrant) , eyrek ( 00 ,900, 1800, 2700 ) noktalarndan kenetlenmek iin kullanlr.

Quadrant:

ekil 1.16:Quadrant Uygulamas.

16

Tangent: Bir ember veya yaya teet oluturacak noktalardan en yaknna kenetlenmek iin kullanlr.

ekil 1.17:Tangent Uygulamas.

Perpendicular: Son seilen noktadan bir izgiye, yaya, veya embere dik kenetlenmek iin kullanlr.

ekil 1.18:Perpendicular Uygulamas

Parallel:

izilen nesneye paralel kenetlenir.

ekil 1.19:Parallel Uygulamas

Bir eklin, yaznn veya bloun yerletirme noktasna kenetlenmek iin kullanlr. Yaznn bottom-left yerletirme noktasna kenetlenilmitir.

Insert:

ekil 1.20:Insert Uygulamas

Node:

Point komutu ile izilen noktalara kenetlenmek iin kullanlr.

ekil 1.21:Node Uygulamas

17

Nearest:

Nesnenin herhangi bir yerinden kenetlenir.

ekil 1.22:Nearest Uygulamas

1.10. Grn Komutlar

Bir cismin, yz birden grnecek ekilde, dey kenarlar ile derinlik kenarlar hacimsel resimde ayn lekte alnmsa, derinlik kenarlarnn yatayla yapt a 30 alnmsa, bu resimlere izometrik perspektif denir.

ekil 1.23:Grn karmak

1.10.1. zometrik Kenetleme (Snap) Command: SNAP , veya SN zometrik izim yaplrken snap komutunun style seeneinin alt seei olan sometric seenei kullanlr. Snap komutu altrld zaman ekrana aadaki seenekler gelir. rnek: Command: SN SNAP Specify snap spacing or [ON/OFF/Aspect/Rotate/Style/Type] <10.0000>: S Enter snap grid style [Standard/Isometric] <S>: I Specify vertical spacing <10.0000>: 1.10.2. zometrik Dzlem (Isoplane) zometrik dzleme; tools drafting settings... snap and grid sometric snap ilemleriyle de ulalabilir. Command: ISOPLANE

18

zometrik dzlem deiiklii yapabilmek iin snap komutu verilerek style soplane seenekleri seilmi olmaldr. Isoplane komutu altrlnca ekrana aadaki seenekler gelir. Command: ISOPLANE Current isoplane: Right Enter isometric plane setting [Left/Top/Right] <Left>: L Current isoplane: Left Dzlem deitirme ilemini Ctrl + E tularn birlikte kullanarak da yaplr. Bunun iin snap komutundan style ve sometric seenekleri seilmi olmaldr. Ctrl + E Command: <Isoplane Top> Ctrl + E Command: <Isoplane Right> Ctrl + E Command: <Isoplane Left> Left: zometrik izimlerde kpn sol tarafn temsil eden dzlem zerinde izim yapma imkn salar. Right: zometrik izimlerde kpn sa tarafn temsil eden dzlem zerinde izim yapma imkn salar. Top: zometrik izimde kpn st tarafn temsil eden dzlem zerinde ilem yapma imkn salar. 1.10.3. zometrik Daire (Ellpse) Command: ELLIPSE zometrik izimlerde, snap komutunun socircle seenei seildikten sonra, ellipse komutunun socircle seenei kullanlr. Ellipse komutu altrlnca ekrana aadaki mesajlar gelir. rnek: Kenar uzunluu 100 mm olan bir kpn, yzeyinde 30 mm daireler olacak ekilde izimi; Command:SN SNAP Specify snap spacing or [ON/OFF/Aspect/Rotate/Style/Type] <0.1000>: S Enter snap grid style [Standard/Isometric] <S>: I Specify vertical spacing <0.1000>: Command: L LINE Specify first point: @100,100 Specify next point or [Undo]: @100<30 Specify next point or [Undo]: @100<90 Specify next point or [Close/Undo]: @100<210 Specify next point or [Close/Undo]: @100<-90 Specify next point or [Close/Undo]: @100<150 Specify next point or [Close/Undo]: @100<90 Specify next point or [Close/Undo]: @100<30 Specify next point or [Close/Undo]: @100<-30

19

Specify next point or [Close/Undo]: Command: L LINE Specify first point: P1 Specify next point or [Undo]: P2 Specify next point or [Undo]: Command: EL ELLIPSE Specify axis endpoint of ellipse or [Arc/Center/Isocircle]: I Specify center of isocircle: R1 Specify radius of isocircle or [Diameter]: 30 Command: Ctrl + E <Isoplane Right> Command: EL ELLIPSE Specify axis endpoint of ellipse or [Arc/Center/Isocircle]: I Specify center of isocircle: R2 Specify radius of isocircle or [Diameter]: 30 Command: Ctrl + E <Isoplane Left> Command: EL ELLIPSE Specify axis endpoint of ellipse or [Arc/Center/Isocircle]: I Specify center of isocircle: R3 Specify radius of isocircle or [Diameter]: 30

ekil 1.24:Grn karma Uygulamas

1.11. Byltme ve Kltme Komutlar

AutoCADde izimin ekranda nasl grntlenecei kullanc tarafndan , grnt komutlar yardmyla denetlenebilir. 1.11.1. Nesne Bytp Kltmek (Zoom) Command : ZOOM veya Z View Mens: Zoom Standart Ara ubuu: Zoom Ara ubuu:

20

Zoom komutu, ekrandaki izimin istenilen oranda kltp bytlmesi iin kullanlr. Zoom komutunun uygulanmasyla izimin gerek boyutlarnda herhangi bir deiiklik olmaz. Zoom komutuyla izimin herhangi bir ksm byltlebilir veya kltlebilir. Bu detaylar zerinde daha kolay izim ve dzenlemeler yaplabilir. Zoom komutuyla, ok byk resimlerin ekranda kltlerek izlenme imkan olurken ok kk resimlerin de bytlp izlenme imkn bulunmaktadr. Zoom komutu altrlnca ekranda u alt seenekler grlecektir. Command : Z ZOOM Specify corner of window, enter a scale factor (nX or nXp), or [All/Center/Dynamic/Extenis/Previous/Scale/Window/Object] <real time> : All : izimi, limits balangta tanmalanm snrlar iinde gsterir. Standart ve zoom ara ubuklarnda ikonu bulunmaktadr. : Ekranda, seilen bir nokta merkez kabul edilerek grnt ekrana Center getirilir. Standart ve zoom ara ubuklarnda ikonu bulunmaktadr. Command : Z ZOOM Specify corner of window, enter a scale factor (nX or nXp), or [All/Center/Dynamic/Extenis/Previous/Scale/Window] <real time> : C Specify center point : Enter magnification or height <2.0000> : Enter magnification or height <2.0000>: uyarsna varsaylan byk deer verilirse, izim o oranda klr. Kk deer verilirse, izim o oranda byyecektir. Bu uyar Enter ile onaylanarak geilirise grnt byklnde hibir deiiklik olmayacaktr. Dynamic : Komut altrlnca btn izim ekrana getirilerek istenilen ayrnt zerinde ilem yaplabilir. Standart ve zoom ara ubuklarnda ikonu bulunmaktadr. Dynamic modunun kullanm : Dynamic modu seilir. izimin Limits maksimum snrlar mavi ereveyle, bir nceki ekran grnts yeil ereveyle grnr. 3)inde merkezi X ile belirlenmi, fare ile kontrol edilen byklk seme penceresi bulunur. Byklk seme penceresi, farenin sol tuuna baslnca ( ) iaretini bulunduran dikdrtgen pencere haline gelir ve bykl fare ile ayarlanarak yine farenin sol tuuna baslarak boyutu sabitlenir. Boyutu sabitlenen pencere bytlecek ayrntnn zerine getirilerek enter tuuyla onaylanrsa, dikdrtgen pencere iindeki alan ekran dolduracak ekilde bytlecektir. Extents : izim snrlar gzetilmeksizin , izilmi btn nesneleri ekrana sdrr. Standart ve zoom ara ubuklarnda ikonu bulunmaktadr. Previous : Daha nce yaplan zoom ilemelerine geri dnmeyi salar. Standart ara ubuunda ikonu bulunmaktadr.

21

Scale : Verilen lek deeri yardmyla ekrandaki grnt bytlp kltlebilir. lek deeri iin birden byk deer atanrsa grnt o oranda byr. Birden 1 kk deer atanrsa grnt o oranda klr. Standart ve zoom ara ubuklarnda ikonu bulunmaktadr. Window : izim zerinde, apraz iki ke iaretlenerek oluturulan pencere iindeki grnty, ekran kaplayacak ekilde grntler. Standart ve zoom ara ubuklarnda ikonu bulunmaktadr. Real time : Bu seenek mouse kontroll bytme ve kltme yeteneine sahiptir. Standart ve zoom ara ubuklarnda ikonu bulunmaktadr. Real timen kullanm : Real time ikonu veya modu seilir. Mouse ile ekran zerindeki bir noktay seerek kendimize doru ekersek klr, kendimizden uzaa doru hareket ettirirsek byr. Komut, ekran zerinde mouse ile sa tu yaplp exit seeneini seerek veya klavyedeki ESC tuuna basarak sonlandrlabilir.

Object

: Seilen objeyi bytmek iin kullanlr.

1.11.2. Ekran zerinde Grnt Kaydrmak (Pan) Command: PAN veya P View Mens : Pan Standart Ara ubuu : Pan komutuyla, ekrandaki grnt byklnde herhangi bir deiiklik olmakszn, grnty istenilen ynde kaydrmak iin kullanlr. izim ekran zerinde farenin sa tuuna basarak, gelen menden de Pan komutunu altrmak mmkndr. Pan komutu altrlnca ekrana gelen uyar ve komutun kullanm aadaki gibidir. 1) Komut istenilen yntemle AutoCADe verilir. Command : P PAN Press ESC or ENTER to exit, or right-click to display shortcut menu. 2)Ekranda fare (mouse) ile hareket ettiren tutamak kar. 3) Ekranda, tutamak ile izim zerindeki herhangi bir nokta tutularak, dinamik kaydrma yaplabilir. 4) Pan komutunu sonlandrmak iin; ekran zerinde (Mouse) fare ile sa tu yaparak exit seenei seilebilir veya klavyeden esc tuuna baslabilir. View mens altndaki pan seeneini kullanlarak; pan komutunun alt seeneklerine ulalabilir. Real time : P komutunun aynsdr. Point : Bu seenek ile iki nokta tanmlanr, nesne bu iki noktann uzunluu ve yn kadar ekranda kaydrlr. Bu moda; command : -PAN veya P yntemiyle de ulalabilir. Left : Ekrann sol tarafndaki izimin grntlenmesi iin grnty saa kaydrr. Right : Ekrann sa tarafndaki izimin grntlenmesi iin grnty sola kaydrr. Up : Ekrann st tarafndaki izimin grntlenmesi iin grnty aa kaydrr. Down : Ekrann alt tarafndaki izimin grntlenmesi iin grnty yukar kaydrr.

22

UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FAALYET
lem basamaklar neriler AutoCAD programn; 1-Balat, programlardan, 2-Masa stndeki simgesinden altrnz.

1-izim ekrann (penceresini) anz.

2-Menleri kullannz. Menden lazm gelen komutu fare yardm ile seiniz.

3-Ara ubuklarn seiniz.

Ara ubuklarndan da lazm gelen komutu fare yardm ile seiniz. 4-Dosyay anz/kapatnz. Yeni bir dosyay simgesi ile ya da file altndan New komutu ile anz. izilmi bir dosyay amak iin simgesi ile, yada file altndan open komutu ile anz. Dosyay kapatmak iin file altndan close komutunu kullannz. Kedeki bu iareti kullannz.

23

izdiiniz dosyanz file altndan save komutu ile kaydediniz. veya simgesini kullannz.

5-Dosyay kaydedinizve isimlendiriniz.

6-Kaytl dosyada deiiklik yapnz.

Dosya ismini yazp dmesine basnz.

(Save)

kaydet

Dosyada deiiklik yaptysanz file altndan farkl kaydet (save as) komutunu seiniz.

24

Program kapatmak iin file altndan exit komutunu seeriz. Kedeki arp iaretinden program kapatabilirsiniz. 7-Program kapatnz ve prograndan knz. Programdan karken iziminizi kaydetmek istiyor musunuz sorusuna menden cevap veriniz.

Grid komutunu kullanrken pratik olarak F7 fonksiyon tuunu kullannz. Yatay veya dikeyde dz izgi izmek istiyorsanz ortho komutunu aktifletiriniz. 8- Dzenleme izim yardmclarn kullannz. F8 fonksiyon tuunu kullannz. Durum ubuundaki ortho komutunu fare ile seebilirsiniz.

izimlerde hassas ve doru izim yapabilmek iin mutlaka yakalama ve kenetleme komutlarn kullannz. 9-Yakalama ve kenetleme komutlarn kullannz. izginin u noktasndan yakalamak iin; endpoint kullannz. yakalama komutunu

25

10-Grn komutlarn kullannz.

zometrik perspektif izmek iin snap komutunu kullannz.

11-Resim byltme ve kltme komutlarn kullannz.

Resim bytp kltmek iin zoom komutlarn kullannz.

Resimlerden kt almak iin File altndan Plot komutunu kullannz. 12-Resimlerin ktsn alnz. Ara ubuu simgesini de kullanabilirsiniz.

26

LME VE DEERLENDRME LME DEERLENDRME

1. Yeni bir dosya amak iin hangi komut kullanlr? A) Open B) New C) Save D) Plot 2. Bir dosyay deiik isimle kaydetmek iin hangi komut kullanlr? A) Save as B) Plot C) Save D) Exit 3. Programdan kmak iin hangi komut kullanlr? A) Close B) Page stup C) Exit D) Save 4. Men ubuunda hangi komut bulunmaz? A) File B) Edit C) Dimension D) Line 5. Izgara oluturmak iin hangi komut kullanlr? A) Grid B) Snap C) Osnap D) Ortho 6. Yatay ve dikey izgi izmek iin hangi komut kullanlr? A) Ortho B) Snap C) Endpoint D) Save 7. U noktadan yakalama komutu hangisidir? A) Center B) Midpoint C) Endpoint D) Nearest

27

8. Hangi komut orta noktadan yakalar? A) Midpoint B) Endpoint C) Tangent D) Node 9. Nesnenin uzantsndan hangi komut yakalar? A) Extension B) Tangent C) Nearest D) Node 10. Bir nesneye dik izmek kullanlan yakalama komutu hangisidir? A) Parelel B) Perpendicular C) Insert D) Intersection

28

PERFORMANS DEERLENDRME

PERFORMANS DEERLENDRME

Yukardaki AutoCAD izim ekrannda komutlarn yerlerini belirtiniz?

29

DEERLENDRME KRITERLER
erikteki ama menlerin yerini iyice renmektir. Problem veya eksikliiniz varsa ilgili konuya geri dnerek tekrar okuyunuz. retmeninizden bilgi alnz.

Kontrol Listesi
Gzlenecek Beceriler Program altrabildiniz mi? Men ubuunu kullanabildiniz mi? Dosya ap kapatabildiniz mi? Yeni dosya ap kaydedebildiniz mi? Bytme kltme fonksiyonunu kullanabildiniz mi? Evet Hayr

1 2 3 4 5 6

Toplam Puan

30

RENME FAALYET-2
AMA

RENME FAALYET2

Temel izim komutlarn doru kullanabileceksiniz.

ARATIRMA
Blgenizde bulunan sanayi kurulularnda kullanlan bilgisayar destekli izim programlarn aratrnz.

2. TEMEL ZM KOMUTLARI
2.1. Koordinat Sistemi
2.1.1. Absolute Coordinates, Mutlak Koordinatlar (X,Y,Z) Orjine (0,0,0) gre nokta tanmlayarak izim serbestlii salanr. 2 boyutlu izimde x, y koordinatlar ile belirlenir. 3 boyutlu izimde x, y, z koordinatlar ile belirlenir. rnek: Command: L LNE Specify first point: 50,50 Specify next point or [Undo]150,50 Specify next point or [Undo] 150,100 Specify next point or [ Close / Undo ]50,100 Specify next point or [Close / Undo ] 50,50 Specify next point or [Close / Undo ] 2.1.2. Relative Coordinates, zaf Koordinatlar (@, X, Y ) Birbirini takip eden noktalarn bir nceki noktaya gre koordinatlar belirlenir yani noktadan noktaya hareket esastr. Gzel A @ iareti, bir nceki koordinatn (0,0 ) kabul edilen eim ve yazlan x,y deerlerinin bu noktaya uzakln belirtir. (Alt gr + Q) baslarak @ iareti yazlr. Ayn rnei bir de izaf koordinatlarla izelim. rnek: Command : L LNE Specify first point: 50,50 Specify next point or [Undo]: @100,0 Specify next point or [Undo]: @0,50 Specify next point or [ Close / Undo ]: @-100,0 Specify next point or [ Close / Undo ]: @0,-50 Specify next point or [ Close / Undo ]:

31

2.1.3. Polar Coordinates, Asal Koordinatlar (@ Uzunluk < A) Bu yntem ikinci noktann birinci noktaya gre koordinat eklinde tanmlanr yani noktadan noktaya uzunluk ve ayla izim serbestlii salar. @ aralarndaki uzaklk < dorunun X ekseniyle yapt a Command : L LNE Specify first point: 150,150 Specify next point or [Undo]: @50<45 Specify next point or [Undo]: @50<135 Specify next point or [ Close / Undo ]: @50<225 Specify next point or [ Close / Undo ]: @50<-45 Specify next point or [ Close / Undo ]:

2.2. izim (Draw) Komut Mensnde Temel izim Elemanlarnn simleri ve Fonksiyonlar
2.2.1. izgi, Doru izmek (Line) Command: LNE veya L Draw Mens: Line Draw Ara ubuu: Line komutu doru izmek iin kullanlr. LNE Specify first point, balang noktas ile specify next point biti noktalar atanarak dorular izilir. Line komutu verilerek dorunun LINE specify first point, balang noktas verildikten sonra klavyeden deer girilerek o deer kadar yatay, dey, veya herhangi bir ada doru izmek mmkndr ki, bu hzl izim yapmak asndan ok nemlidir. Komut enter veya farenin sa tuu ile sonlandrlr. Line komutuyla izim yaparken son izgiyi silerek bir nceki noktaya dnmek iin, Specify next point or [Undo]: UNDO veya U ilemi yaplmaldr. Line komutunu kullanarak kapal ekiller oluturulmak istendiinde, son nokta ile balang noktasn birletirmek iin ; Specify next point or [Close/Undo] : CLOSE veya C ilemi yaplabilir. rnek: Command:L LNE Specify first point: 100,100 Specify next point or [Undo]: @0,100 Specify next point or [Undo]: @75,0 Specify next point or [ Close / Undo ]: @0,-50 Specify next point or [ Close / Undo ]: @75,0 Specify next point or [ Close / Undo ]:@0,-50 Specify next point or [ Close / Undo ]: C

32

ekil 2.1: Line Uygulamas

2.2.2. Bir Ynde Sonsuz izgi izmek (Ray)

Command: RAY Draw Mens: Ray Ray komutu bir ynde sonsuza giden izgiler izmek iin kullanlr. In specify start point, balang noktas ile specify through point, geecei nokta verilerek yar sonsuz (n) izgiler izilir. rnek: Command: RAY Specify start point: <N1> Specify through point: <N2> Specify through point:

ekil 2.2:Ray Uygulamas

2.2.3. Sonsuz izgi izmek (Xline) Command: XLINE veya XL Draw Mens: Constrution Line Draw Ara ubuu: Xline komutu sonsuz doru izmek iin kullanlr. Yukardaki komut girme ilemlerinden herhangi birisi yapldnda ekrana u seenekler kacaktr. Command: XL XLINE Specify a point or [Hor/Ver/Ang/Bisect/Offset]:

33

Specify a point: Varsaylan bu seenek seilirse balang noktas ile speciy through point, geecei nokta istenir. Hor: Yatay sonsuz izgi izmek iin kullanlr. Sadece izginin specify through point, geecei nokta istenir. Ver: Dey sonsuz izgi izmek iin kullanlr. Sadece izginin specify through point, geecei nokta istenir. Ang: Belirtilen ada sonsuz izgi izmeyi salar. ki alt seenei vardr. Enter angle: A girilmesi istenir, yatayla verilen ada, seilecek specify through point, geecei noktadan geen sonsuz izgi izilir. Reference: Bir referans dorusu ile bu referans dorusu ile belirlenen a dorultusunda sonsuz izgi izilir. Bisect: A ortaydan geen sonsuz izgi izmek iin kullanlr. Kesien iki dorunun, kesime noktasn ve dorular semek yeterlidir. Offset: Seilen bir izgiye paralel olan sonsuz izgi izmek iin kullanlr.

ekil 2.3:Contruction Uygulamas

2.2.4. oklu Paralel izgi izmek (Mline) Command: MLINE veya ML Draw Mens: Multiline Mline komutu oklu paralel izmek iin kullanlr. Mline komutu mlstyle multiline style ile oluturulan oklu izgi eidini kullanr. alma mant line gibidir. mlstyle ile izgi tanmlanmamsa, birbirine paralel izgi eidini kullanr. Yukardaki komut girme ilemlerinden herhangi birisi yapldnda ekrana u seenekler kacaktr. Command: ML Current settings: Justification = Top, Scale = 1.00, Style = STANDARD Specify start point or [Justification/Scale/STyle]: Specify start point: Varsaylan bu seenek oklu izginin balang noktasn belirlemek iin kullanlr. Justification: oklu izginin istenilen noktaya, hangi noktasndan oturaca belirlenir. st (top), merkez (zero), ve alt (bottom) seeneklerinden birisi seilir. Varsaylan seenek sttr (top).

34

Scale: oklu izginin kalnlk leini ayarlamak iin kullanlr. Varsaylan kalnlk lei 1.00dr. Style: Hazrlanm olan izgi tiplerinden birisini arp kullanmak iin kullanlr. Eer daha nceden hazrlanm olan izgi tipinin ad bilinmiyorsa, soru iareti ? ile isimler ekrana listelenir. rnek: Command:ML Current settings: Justification = Top, Scale = 1.00, Style = STANDARD Specify start point or [Justification/Scale/Style]: S Enter Mline scale <1.00>:5 Current settings: Justification = Top, Scale = 5.00, Style = STANDARD Specify start point or [Justification/Scale/Style]: <1> Specify next point <2> Specify next point or [Undo]: <3> Specify next point or [ Close / Undo ]: <4> Specify next point or [ Close / Undo ]:<5> Specify next point or [ Close / Undo ]:C

ekil 2.4:Mline Uygulamas

2.2.5. Bileik izgi izmek (Pline) Command: PLINE veya PL Draw Mens: Polyline Draw Ara ubuu : Pline komutu birbiri ardna birok doru ve yay izmek iin kullanlr. Pline komutuyla izilen btn nesneler bir btn olarak kabul edilir. Dorulara ve yaylara izgi kalnl verilebilir. Bu kalnln izim boyunca ayn olmas gerekmez, izgilerin balang ve biti noktalarndaki kalnlk deerleri bile farkl olabilir. Pline komutu altrlnca balang noktas verilir ve u alt seenekler kar. Command: PL Specify start point: <Balang Noktas> Current line-width is 0.0000 Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: Arc: Bu seenek seildiinde, pline yay izme modunda alr. Tekrar doru moduna gemek iin line tercihi yaplmaldr.

35

Close: Girilen ilk nokta ile son noktay birletirmek iin kullanlr. Halfwidth: izginin yar geniliini ayarlamak iin kullanlr. Length: Bir nceki nesnenin dorultusunda, belirtilen uzunlukta doru paras izilir. Nesne yay ise bu yaya teet olan bir doru izilir. Undo: Pline komutundayken, geriye doru nesneleri birer birer siler. Width: izgi geniliini vermek iin kullanlr. rnek: Command: PL Specify start point: <1> Current line-width is 0.0000 Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: <2> Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: W Specify starting width <0.0000>: 5 Specify ending width <5.0000>: Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: <3> Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: H Specify starting half - width <2.5000>: 5 Specify ending half - width <5.0000>: Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: <4> Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: H Specify starting half - width <2.5000>: 10 Specify ending half - width <5.0000>: Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: A Specify endpoint of or[Angle/Center/Close/Direction/Halfwidth/Line/Radius/Second pt/Undo/Width]:<5> Specify endpoint of or[Angle/Center/Close/Direction/Halfwidth/Line/Radius/Second pt/Undo/Width]:

arc arc

ekil 2.5:Polyline Uygulamas

2.2.6. okgen izmek (Polygon) Command: POLYGON veya POL Draw Mens: Polygon Draw Ara ubuu: Polygon komutu (Requires an integer between 3 and 1024) 3 ile 1024 arasnda kenar olan okgenleri izmek iin kullanlr. okgenler iki ekilde izilebilirler; okgenin edge, kenar uzunluu ile says verilerek izilebilir.

36

okgenin merkezini ve i teet emberinin (Inscribed) ya da evrel emberinin yarapn vererek izilebilir (rnek 2). rnek-2: Command: POL POLYGON Enter mumber of sides <4> : 8 Specify center of polygon or [Edge]: 100,100 Enter an option [Inscribed in circle/Circumscribed about circle] <I>: I Specify radius of circle: 50

ekil 2.8: Polygon Uygulamas

2.2.7. Dikdrtgen izmek (Rectangle) Command: RECTANGLE veya REC Draw Mens: Rectangle Bu komut girme ilemlerinden herhangi birisi yapldnda Draw Ara ubuu: ekrana u seenekler gelecektir. Command: REC Specify first corner point or [Chamfer/ Elevation/Fillet/Thickness/Width]: Chamfer: Bu seenek ile dikdrtgenin kelerine pah krlr. rnek: Command: REC Specify first corner point or [Chamfer/ Elevation/Fillet/Thickness/Width]:C Specify first chamfer distance for rectangles <0.0000>: 10 Specify second chamfer distance for rectangles <10.0000>: 10 Specify first corner point or [Chamfer/ Elevation/Fillet/Thickness/Width]:<N1> Specify other corner point <N2>

ekil 2.09:Rectangle Uygulamas

37

Elevation: boyutlu izimde, tanmlanan elevation, alma dzlemi yksekliinde dikdrtgen izmek iin kullanlr. Thickness: Belirli bir kalnlkta dikdrtgen yani dikdrtgenler prizmas izmek iin kullanlr.

ekil 2.10:Rectangle (Thickness) Uygulamas

Fillet: Dikdrtgenin kelerinden yuvarlama yapmak iin kullanlr. Width: izgi kalnln deitirmek iin kullanlr.
2.2.8. Yay izmek (Arc) Command: ARC Draw Mens: Arc Draw Ara ubuu:

ekil 2.11:Yay (Arc) Mens

3 Points (3 Nokta) : noktadan geen yay izme modudur. rnek: Command: ARC Specify start point of arc or [CEnter]: <N1> Specify second point of arc or [CEnter]: <N2> Specify end point of arc :

ekil 2.12:Arc Uygulamas

38

Balang, Merkez, Biti (Start, Center, End) : Yayn balang noktas, merkezi ve biti noktas verilerek izilen yay izme modudur. Balama, Merkez, Yay As (Start, Center, Angle): Balama noktas, merkez noktas ve yay as verilerek izilen yay izme modudur. Balang Merkez, Kri uzunluu (Start, Center, Length) : Balang noktas, merkez noktas ve yayn iki ucunu birlitiren doru uzunluu (kri) verilerek izilen yay izme modudur. Balang, Biti Yay as (Start, End, Angle) : Balang noktas, biti noktas, ka derecelik yay olduu verilerek izilen yay izme modudur. Balang , Biti, Yay dorultusu (Start, End, Direction): Balang noktas ve biti noktas ve yayn balang noktasnn ka derecelik doruya teet olaca verilerek yay elde edilir. Balang, Biti, Yarap (Start, End, Radius): Balang noktas, biti noktas, yay yar ap verilerek izilen yay izme modudur. Merkez, Balang, Yay as (Center, Start, End): Yay merkezi, balang noktas ve biti noktasn vererek izilen yay izme modudur. Merkez, Balang, Yay as (Center, Start, Angle): Yayn merkezi, balang noktas ve ka derecelik yay olaca verilerek izilen yay izme modudur. Merkez, Balang, Kiri uzunluu (Center, Start, Length): Yayyn merkezi, balang noktas ve yayn iki ucunu birletiren doru uzunluu (kiri) verilerek izilen yay izme modudur. Continue: izim yaparken, son izilen doru bir yayla devam edecekse veya son izilen yay bir yayla devam edecekse bu yay izim modu kullanlabilir. 2.2.9. Daire izmek (Circle) Command: CIRCLE veya C Draw Mens: Circle Draw Ara ubuu:

ekil 2.13:Daire (Circle) Mens

Merkez, Yarap Center, Radius () : Dairenin merkezini ve yarapn vererek ember izme modudur. Merkez, ap (Center, Diameter) : emberin merkezini ve yarapn vererek ember izme modudur. rnek: 1.Ynteme gre : Command : C CIRCLE Specify center point for circle or [3P/2P/Tr (tan tan radius)]: 100,100 Specify radius of circle or [Diameter]: 40 (Yarap girerek daire izilir)

39

ki nokta (2 Points): aretlenen veya koordinatlar verilen iki noktadan geen emberi izme modudur. nokta (3 Points): aretlenen veya koordinatlar verilen noktadan geen emberi izme modudur. Teet, Teet, Yarap (Tan,Tan,Radius): izilmi iki objeye teet olan ve yarap verilen emberi izme modudur. Teet, Teet, Teet (Tan, Tan, Tan) : izilmi objeye teet olan ve yarap verilen emberi izme modudur. rnek Command: C CIRCLE Specify center point for circle or [3P/2P/Tr (tan tan radius)]:TTR Specify point on object first tangent of circle: N1 Specify point on object second tangent of circle: N2 Specify radius of circle <32.0000> :30

ekil 2.14:Daire (Circle-TTR) Uygulamas

2.2.10. Halka izmek (Donut) Command: DONUT veya DO Draw Mens: AutoCADde ember veya pul ekilli emberler izmek iin kullanlr. rnek - 1: Command: DO DONUT Specify inside diameter of donut <10.0000>:50 ( ap giriniz.) Specify outside diameter of donut <20.0000>:60 (D ap giriniz.) Specify center of donut or < exit> :75, 150 (Merkez noktasn giriniz.)

ekil 2.15:Halka (Donut) Uygulamas

40

2.2.11.Verilen Noktalara Gre Eri izmek (Spline) Command: SPLINE veya SPL Draw Mens: Spline Draw Ara ubuu: Noktalar specify first point, ile verilmeye balanr, devam edip (Specify next point) sonlandrmak iin; Specify start tangent, balang noktasna olan teet ve specify end tangent, biti noktasna olan teet noktalar seildikten sonra spline erisi tamamlanacaktr. Close : Nokta giri esnasnda bu seenek uygulanrsa, erinin son noktasn balang noktas kabul ederek kapal bir spline eri elde edilir. Fit tolerance: Spline eriyi olutururken bir tolerans deer kullanr, bu seenek ile erinin tolerans deer deitirilebilir. I.tolerans deeri <0.0000> ise, eri seilen noktalardan geecektir. II.tolerans deerinin sfrdan byk atanmas durumunda, AutoCAD atanan tolerans deerine gre eriyi hesaplayarak izer, bu hesaplama sonucunda eri seilen noktadan gemeyebilir. rnek : Fit tolerance deeri <10> yaplrsa; Command: SPL SPLINE Specify first point or [Object]: N1 Specify next point: N2 Specify next point:or [Close/Fit tolerance] <start tangent>F Specify fit tolerance <0.0000> : 10 Specify next point:or [Close/Fit tolerance] <start tangent> : N3 Specify next point:or [Close/Fit tolerance] <start tangent> : N4 Specify next point:or [Close/Fit tolerance] <start tangent> : N5 Specify next point:or [Close/Fit tolerance] <start tangent> : N6 Specify next point:or [Close/Fit tolerance] <start tangent> : N7 Specify next point:or [Close/Fit tolerance] <start tangent> : Specify start tangent: T1 Specify start tangent: T2

ekil 2.16:Spline Uygulamas

41

2.2.12. Elips izmek (Ellipse) Command: ELLIPSE veya EL Draw Mens: Ellipse Draw Ara ubuu:

ekil 2.17:Elips Mens

Center: Elips, merkez ve eksenlerin snr noktalarna gre (elipsin merkezi, X ve Y mesafeleri verilerek) izilebilir. Axis, End : lk seilen eksenin snr noktalar [elipsin X eksenindeki iki ucu veya Y eksenindeki iki ucu ] ve dier eksenin snr noktas (Y ekseninin mesafesi veya X ekseninin mesafesi ) verilerek izilebilir. Arc : Elipsel yay oluturma modudur. Elipsel yayn oluturulaca elipsin ekli oluturulur, saat ibresinin tersi ynnde yayn u noktalar belirlenir. rnek : Command: EL Ellipse Specify axis endpoint of ellipse or [Arc/Center]: C Specify axis endpoint of ellipse arc or [Center]:100,150 Specify other endpoint of axis: 200,50 Specify distance to other axis or [Rotation]: 150,75 Specify start angle or [Parameter] : 135 Specify end angle or [Parameter/Included angle]:45

ekil 2.18:Elips (Arc) Uygulamas

2.2.13. Nokta izmek (Point) Command: POINT veya PO Draw Mens: Point Draw Ara ubuu: koymak iin kullanlr. Kullanc tarafndan ihtiyaca gre istenilen yere nokta

42

2.2.14. Serbest Elle izim Yapmak (Sketch) Command: SKETCH AutoCADde izim hassasiyeti ayarlanarak serbest elle izim yapmaya yarayan komuttur. Komut verilince ekrana u seenekler gelecektir; Command: SKETCH Record increment <1.0000> :3 Sketch. Pen eXt Quit Record Erase Connect. Recard increment: izim hassasiyeti ayarlanr. Varsaylan deer <1.0000> dir. Sketch: izim ilemi fare (Mouse) ile gerekletirilir. Pen : izim ileminin yaptrlmasn salar (Pen down). Record: izim srasnda, yeil olan izime dahil edilmemi olan, izimi kayt ile dahil eder. izgiler siyaha dner. eXit: Yaplan izimleri kaydederek komuttan k salar. Quit: izimleri, kaydetmeden komuttan kmay salar. Erase: Kaydedilmemi izgileri siler. Connect: Son izilen yerden tekrar izime devam edilmesini salar 2.2.15. Tarama Yapmak (Hatch) Command: HATCH Draw Ara ubuu: Snrlar kapal blgelerin iin, hatch and gradient diyalog kutusu yardmyla belirli bir tarama deseniyle doldurmak iin kullanlr. Hatch and gradient diyalog kutusunun iki alt seenei vardr.

ekil 2.20:Tarama (Hatch) Mens

43

Type: Tarama tr predefined, user defined, custom belirlenir. Pattern: AutoCADde tanml tarama desenlerini listeler. [... ] : Hath pattern palette diyalog kutusunu gsterir. Bu diyalog kutusunda desenler ad ve rnei ile grlr. Swatch: Seilen desenin n izlemesidir bu izlemeye tklanarak hatch pattern palette diyalog kutusuna ulalabilir. Angle: Tarama deseninizin aktif UCS ye gre as tanmlanr. Scale: Desenin lei hangi sklkta taranaca tanmlanr. Birden kk deerler sk taramay, byk deerler seyrek taramay tanmlar. Spacing: Tarama izgileri arasndaki mesafe birim cinsinden tanmlanr. ISO Pen Width: ISOya uygun bir tarama deseni seildiinde aktif olur ve izgi kalnl ayarlanabilir. Island detection style: Taranmas istenilen baz i boluklarn seim dnda kalmamas iin kullanlr. Normal: Seilen blgeyi i adaya kadar tarar. ie adalar taranmam blge eklinde tarama yaplr. Outer: Tarama iin seilen blge iinde tespit edilen en dtaki kapal blgeye tarama uygulanr. Ignore: snr tannmakszn seilen blgenin tamam taranr. Retain Boundaries: Tarama srasnda oluan geici tarama snrnn kaldrlp kaldrlmayacana karar verilir. Object Type: Retain Boundaries seili olursa, taranan snrlarn Polylinedan m veya Regiondan m oluturulacana karar verilir. Current Viewport: Aktif grnm alannda grnen btn objelerin snr tanmlanr. Existing Set : New ikonuyla seilen objelerin snr belirtilir. New : Objeleri seerek snr oluturulur. Boundaries: Tarama Metotlar . Add pick points: Taranacak blgenin seilmesi istenir, taranacak blge iinde bir nokta seilir (select internal point). Add select Objects: Taranacak nesnenin seilmesi istenir. Inherit Properties : Taranacak blgeye, baka bir taranm blgenin zellikleri transfer edilerek tarama ilemi yaplr. Assosiative: Tarama deseniyle, tarama snr arasnda balant vardr. rnek:

ekil 2.21:Tarama (Hatch) Uygulamas ekil 2.21 de nesnelerden bir tanesi assosiative modunda izilmi, dieri nonassosiative modunda izilmitir. B grnnde ise ekiller u ksmlarndan strech komutuyla uzatlmlardr.

44

ekil 2.22:Tarama (Hatch) Uygulamas

Tarama komutuna girilir. Add Pick Points tklanr. Nesne seilir. Tarama tipine, lek ve aya baklr. Uygunsa OK dmesine baslr. Tarama tamamlanr.

45

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem basamaklar 1-Koordinat sistemine gre izim yapnz. neriler Programda bulunan koordinat sistemlerinde; 1-Mutlak, 2-zaf, artl, 3-Asal olarak izimlerinizi yapnz. izgi: L yazp entera basnz. Command: L LINE Specify first point: 10,10 Specify next point or [Undo]: @50,0 Specify next point or [Undo]: @0,40 Specify next point or [Close/Undo]: @-50,0 Specify next point or [Close/Undo]: c ember : C yazp entere basnz. Command: C Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: 50,50 radius)]: 50,50 Specify radius of circle or [Diameter]: 30 Yay :A yazp entera basnz. Command: A Specify start point of arc or [Center]: Specify second point of arc or [Center/End]: Specify end point of arc:

2-Doru (line) iziniz.

3-ember-daire (circle) iziniz.

4-Yay (arc) iziniz.

46

5-Dikdrtgen (Rectangle) iziniz.

Drtgen : Rec yazp entere basnz. Command: rec RECTANG Specify first corner point or [Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width]: 25,25 Specify other corner point or [Area/Dimensions/Rotation]: @100,60

oklu izgi: Pline yazp entere basnz. 6-oklu izgi (Pline) iziniz. Command: pline Specify start point: 30,30 Current line-width is 0.0000 Specify next point or [Arc/Halfwidth/Length/Undo/Width]: @30,30 Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]: Specify next point or [Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width]:

Spline : Spline yazp entere basnz. Command: Spline Specify first point or [Object]: Specify next point: Specify next point or [Close/Fit tangent>: Specify next point or [Close/Fit tangent>: Specify next point or [Close/Fit tangent>: Specify next point or [Close/Fit tangent>: Specify next point or [Close/Fit tangent>: Specify start tangent: Specify end tangent:

7-Eri izgi (SpLine) iziniz.

tolerance] <start tolerance] <start tolerance] <start tolerance] <start tolerance] <start

47

Elips: Ellipse yazp entere basnz. 8-Elips (Ellipse) iziniz. Command: Ellipse Specify axis endpoint of ellipse or [Arc/Center]: Specify other endpoint of axis: <Ortho on> Specify distance to other axis or [Rotation]: nce 1. sonra 2. sonra 3. noktay seiniz.

9-Serbest-geliigzel izgi (Sketch) izmek.

SKETCH yazp entere basnz Command: SKETCH Record increment <1.0000>: Sketch. Pen eXit Quit Record Erase Connect . <Pen down> <Pen up> 62 lines recorded.

10-Tarama (Hatch) stillerini semek ve yapmak.

Simgesi ile tarama komutunu altrnz. kan diyalog kutusundan type and pattern ksmndan tarama stilini seiniz.

[] dmesine basnz. Yandaki menden tarama sitilinizi seiniz. Nesneyi add pick points komutu ile seiniz. Entere basnz. Ok dmesine basnz.

48

LME DEERLENDRME

LME DEERLENDRME

1. Aadakilerden hangisi programda kullanlan nokta koordinatlarndan deildir? A) Mutlak B) zaf Artl C) Al D) Derinlik 2. Line komutunun ilevi aadakilerden hangisidir? A) izgi B) Yay C) ember D) okgen 3. Line komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D) 4. Hangi nokta koordinatnda @ X, Y koordinat rakamlarnn nne @ ireti gelir? A) Al B) Mutlak C) zaf Artl D) Derinlik 5. Klavyeden komut girildii zaman komutun almas iin hangi tua baslr? A) Home B) End C) Del D) Enter 6. Seilen noktalara gre eri izen komut aadakilerden hangisidir? A) Spline B) Pline C) Mline D) Line 7. Polygon komutu aadakilerden hangisini yapmaz? A) ember B) Begen C) Altgen D) Sekizgen 8. Polygon komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D) 9. Hatch komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D) 10. Serbest elle izim yapma komutu aadakilerden hangisidir? A) Mline B) Spline C) Sketch D) Line

49

PERFORMANS DEERLENDRME

PERFORMANS DEERLENDRME

lleri verilen nesneyi izim komutlarn kullanarak iziniz ve taramay yapnz?

50

DEERLENDRME KRTERLER

Kontrol Listesi

Gzlenecek Beceriler 1 2 3 4 5 6 Toplam Puan izgi (line) komutunu kullanabildiniz mi? ember (circle) komutunu kullanabildiniz mi? Tarama (hatch) komutunu kullanabildiniz mi? Tarama desenlerini seebildiniz mi? Sresi ierinde izim yapabildiniz mi?

Evet

Hayr

erikteki ama lleri, verilen paralarn izimlerini yapmaktr. Programdaki izim komutlarn kullanarak izimleri yapabileceksiniz. izimlerle ilgili sorunlarnz varsa ilgili konuya dnerek tekrar okuyunuz. rneklere baknz. retmeninizden bilgi alnz.

51

RENME FAALYET-3 RENME FAALYET3

AMA
izim ekran dzenlemesini ve yardmclar doru olarak seebileceksiniz.

ARATIRMA Aratrma
Blgenizde bulunan sanayi kurulularnda kullanlan bilgisayar destekli izim programlarn aratrnz.

3. DZENLEME KOMUTLARI
3.1. Dzenleme leminin Tanm, nemi
Bilgisayar destekli tasarm ve izim alannda piyasaya yzn zerinde paket program srlmtr. AutoCAD bunlardan biridir. AutoCAD, tasarmlarn ve izimlerin bilgisayarda yaplmasn salayan, bir bilgisayar destekli tasarm ve izim programdr. Herhangi bir meslek dalna ynelik olarak hazrlanmamtr. Birok meslek dalnda kullanlmaktadr.

3.2. Dzenleme Komutlar

Programda dzenleme komutlar, izilmi nesnelerin zellikleriyle ilgili ilemler yaplmasn salar.

ekil 3.1:Modify Dzenleme Ara ubuu.

3.2.1. Nesne Silmek (Erase) izimin bir ksmn veya tamamn silmek iin kullanlr. Command : ERASE veya E Modify Mens : Erase Modify Ara ubuu : Komut altrldnda, ekrana aadaki mesaj gelir; Command : E ERASE Select objects : Nesne seme yntemlerinin kullanlarak obje seimi yaplr. rnek : Command : E ERASE Selecet objects : 1 found Selecet objects : 1 found, 2 total Selecet objects : 1 found, 3 total Selecet objects : 1 found, 4 total Selecet objects :

52

3.2.2. Nesne Uzatmak (Extend) Bir nesneyi dier bir nesneye balamak iin kullanlr. Command : EXTEND veya EX Modify Mens : Extend Modify Ara ubuu: Komut altrlrsa, ekrana aadaki mesaj gelir; Command: EX EXTEND Current settings: Projection = UCS Edge = None Select boundary edges ... Select objects : Her hangi bir obje seilirse. Select objects : Onaylanrsa. Select object to extend or [Project/Edge/Undo]: klr. Select objects: Bu seenek ile temas ettirilecek nesneler seilir. Selecet object to extend : Uzatlacak nesne seimi yaplr. Project : Nesne uzatm yapld zaman, programn kulland projeksiyon modu belirlenir. Edge: Bir nesneyi, baka bir nesnenin uzants olan noktaya kadar uzatmak iin kullanlr. Undo: Hatal uzatmalar geri almak iin kullanlr. rnek : Command: EX EXTEND Current settings: Projection = None = Edge = None Select boundary edges ... Select objects : 1 found <B> Hedef izgi seilir. Select objects : <A> Seilecek baka nesne var ise seilir. Select object to extend or [Project/Edge/Undo]: Uzatlacak izgi seilir.

ekil 3.2:Extend Uygulamas

3.2.3. Nesne Budamak (Trim) Seilen nesneleri, yine bir seilen bir snra kadar budamak iin kullanlr. Command: TRIM veya TR Modify Mens : Trim Modify Ara ubuu : Komut altrlrsa, ekrana aadaki mesaj gelir; Command: TR Current settings: Projection = None = Edge = None Select cutting edges ... Select objects : Select object to trim or [Project/Edge/Undo]: Budanacak nesne veya nesneler seilir. Select objects: Bu seenek ile nesne kesilme snr olacak nesne veya nesneler seilir.

53

Selecet object to extend: Uzatlacak nesne seimi yaplr. Project: Nesne budamas yapld zaman, programn kulland projeksiyon modu belirlenir. Edge: Bir nesneyi, baka bir nesnenin uzants olan noktaya kadar krmak iin kullanlr. Undo: Hatal budamalar geri almak iin kullanlr. rnek : Command : TR TRIM Current settings: Projection = None = Edge = None Select cutting edges ... Select objects : Select object to trim or [Project/Edge/Undo]:<1> Select object to trim or [Project/Edge/Undo]:<2> Select object to trim or [Project/Edge/Undo]:<3> Select object to trim or [Project/Edge/Undo]:<4> Select object to trim or [Project/Edge/Undo]:

ekil 3.3:Trim Uygulamas

3.2.4. Nesne Krmak (Break) Bir nesnenin, istenilen bir ksmn silmek veya ikiye ayrmak iin kullanlr. Command: BREAK veya BR Modify Mens : Break Modify Ara ubuu : Trim, komutunun kullanlamad durumlarda, olduka ok kullanlr. Komut altrlrsa, ekrana aadaki mesaj gelir; Command :BR BREAK Selecti object : Nesne seilir. Specify second break point or [First point] farkl krma ilemi yaplabilir. Commad :BR BREAK Selecti object : <P1> Specify second break point or [First point] : F Specify first break point : <P2> Specify second break point : @ deer verilerek krlr. Commad :BR BREAK Selecti object : <P1>

54

Specify second break point or [First point] : F Specify first break point : <P2> Specify second break point : <P3> ki nokta seilerek krlr.

ekil 3.4:Break Uygulamas

3.2.5. Nesne Dndrmek (Rotate) Seilen nesneler, belirli bir aya veya referansa gre dndrlr. Command : ROTATE veya RO Modify Mens : Rotate Modirfy Ara ubuu: Rotate, komutu altrlrsa, ekrana aadaki mesaj gelir; Command: RO ROTATE Current positive angle in UCS: ANNGDIR = counterclockwise ANGBASE = 0 Select objects: Nesne seimi yapn. Select objects: Specify base point: Referans noktas verin. Specify rotation angle or [Reference] : Dndrme as veya referans vererek dndrme yapn. rnek: Command: RO ROTATE Current positive angle in UCS: ANNGDIR = counterclockwise ANGBASE = 0 Select objects: Specify opposite corne : 4 found (Seim penceresiyle ekli izin.) Select objects: Specify base point: mid of (eklin alt orta noktasn sein. B) Specify rotation angle or [Reference] :45

ekil 3.5: Nesne Dndrme Uygulamas

3.2.6. izim leklendirmek (Scale) Seilen nesneler, istenilen oranda byltlp kltlebilirler Command : SCALE veya SC Modify Mens : Scale Modify Ara ubuu :

55

Scale, komutu altrlrsa, ekrana aadaki mesaj gelir; Command: SC SCALE Slecet objects: (Nesne seimi yapnz) Slecet objects : Specify base point : leklenecek nesnenin, referans noktasn sein. Specify scale factor or [Reference] : lek veya referans verin. rnek: Command: SC SCALE Slecet objects:1 found (genin birinci kenarn seiniz.) Selecet objects:1 found, 2 total (genin ikinci kenarn seiniz.) Selecet objects:1 found, 3 total (genin nc kenarn seiniz.) Selecet objects : Specify base point : int of (P1 noktasndaki kesiimi seiniz.) Specify scale factor or [Reference] : 1.5

ekil 3.6: izim llendirme Uygulamas

3.2.7. Nesne Tamak (Move) Seilen bir veya birden fazla nesneyi, bulunduklar yerden, baka bir yere tamak iin kullanlr. Command : MOVE veya M Modify Mens : Move Modify Ara ubuu: Move, komutuyla birlikte, ekrana aadaki mesaj gelir; Command: M MOVE Slecet objects: Tanacak nesneyi seiniz. Selcet objects : Specify base point ordisplacement: (Referans noktasn veya yerini seiniz). Specify second point of displacement: or <use first point as displacement>: Tanacak noktay seiniz. Specify base point or displacement seeneinde, tanacak nesne veya nesne grubunun, (X, Y) tanma mesafesi verilirse; Specify second point of displacement: or <use first point as displacement>: seenei onaylanarak geilmelidir. Tanacak nesnenin herhangi bir noktas, referans olarak alnrsa, kullanc specify second point of displacement or <use first point as displacement>: seeneinde, referans noktasnn tanaca noktann koordinatn vermelidir.

56

rnek :
Command : M Daire Move komutuyla 1. kesiimden 2. kesiime kaydrlr. Command: M MOVE Selecet objects: 1 found (Daireyi seiniz.) Selecet objects: Specify base point or displacement: int of (1 noktal kesiimden referans alnz.) Specify second point of displacement or <use first point as displacement>:_ int of (2 noktal kesiime, referans taynz.)

ekil 3.7: Nesne Tama Uygulamas

3.2.8. Nesne Kopyalamak (Copy) Seilen bir veya birden fazla nesneyi, kopyalamak iin kullanlr. Command : COPY veya CO Modify Mens: Copy Modify Ara ubuu : Move komutundan fark, esas orijinal ekle dokunmadan kopyalama ilemi yapar. Copy, komutuyla birlikte, ekrana aadaki mesaj gelir; Command : CO COPY selecet objects: (Kopyalanacak nesne veya nesneleri seiniz) Speciuy base point or displacement, or [Multiple] : (referans noktas veya yeri) [oklu kopya seimi] Specify second point of displacement or <use first point as displacement>: ( Referans kopyalama noktas, 2. Nokta.) rnek : Command : CO COPY Selecet objects: 1 found (Daireyi seiniz.) Select objects: Specify base point or displacement, or [Multiple] : int of (1 numaral kesiimi referans seiniz.) Specify second point of displacement or <use first point as displacement>:_int of (2 numaral kesiimi seerek birinci kopyalamay gerekletiriniz.) Command : ( Onaylaynz, kullandmz komut geerili olacaktr.) COPY Selecet objects: 1 found ( Yine 1 numaral kedeki daireyi seiniz.) Selecet objects: Specify base point or displacement, or [Multiple] : int_ of (Yine 1 numaral kesiimi referans seebilirsiniz.) Specify second point of displacement or <use first point as displacement>: int_of (3 numaral kesiimi seerek ikinci kopyalamay gerekletiriniz.)

57

ekil 3.8: Nesne Kopyalama Uygulamas

3.2.9. Nesnenin Paralelini Oluturma (Offset) Seilen bir nesnenin kendisinden belirli bir uzaklkta parlel olarak izilmesini salar. Command: OFFSET veya O Modify Mens : Offset Modify Ara ubuu : Offset komutunun iki yntemle alr: Nesnenin hangi uzaklkta paraleli oluturulacaksa, bu mesafe girilmelidir. Nesne ve nesnenin hangi tarafndan paraleli oluturulaca seilerek ilem bitirilebilir. Trough yntemiyle, paraleli oluturulacak nesne ve bu nesnenin geecei hangi nokta seilmelidir. Offset komutu alt seenekleri aadaki gibidir. Command : O OFFSET Specify offset distance or [Through] <Through> : Mesafe girilebilir veya T seilir. Select object to offset or <exit> : Paraleli oluturulacak nesne seilir. Seime gre iki alt seenek gelecektir. Mesafe girilirse specify point on side to offset : Nesne hangi tarafa telenecekse, deer kadar telenir.) Through seilirse specify through point : telenecek nesnenin geecei nokta fare ile seilen yerdir. rnek : Command : O OFFSET Specify offset distance or [Through] <Through> : 5 Select object to offset or <exit> : B dairesini seiniz. Specify through point : P2 blgesini seiniz. Select object to offset or <exit> : Command : O OFFSET Specify offset distance or [Through] <5.0000> : 5 Select object to offset or <exit> :. C dorusunu seiniz Specify through point : P3 blgesini seiniz. Select object to offset or <exit> :

58

ekil 3.9: Nesnenin Paralelini Oluturma Uygulamas

3.2.10. Pah Krmak (Chamfer) Command: CHAMFER veya CHA Modify Mens : Chamfer Modify Ara ubuu : Chamfer komu, kesien veya uzantlar kesien iki dorunun kesien ularndan istenilen lde pah krmak iin kullanlr. Chamfer komutu altrldnda u alt seenekler kacaktr; Command : CHA (TRIM mode) Current chamfer Dist1 = 10.0000, Dist2 = 10.0000 Select first line or [ Polyline/Distance/Angle/Trim/Method ] : Select first line : 2 boyutlu neslerde pah tanmlanacak objelerden birincisi tanmlanr. 3 boyutlu nesnelerde pah krlacak ke tanmlanr. Polyline : 2 boyutlu, kapal Pline nesnenin btn kelerine ayn anda pah krlr. Distance : Birinci ve ikinci pah krma mesafelerininin ayarland pah krma modudur. Angle : Pah krlacak nesne zerinde, birinci obje iin pah mesafesinin, ikinci obje iin pah asnn ayarland pah krma modudur. Trim : Pah krlrken nesne fazlalklarnn atlp atlmayacan enter trim mode option [Trim/No trim] <Trim> : seenekleriyle denetlemeye imkn salar. Ayn olay, trimmode sistem deikeni 1 yaplarak budanmayabilir. rnek: Command : CHA CHAMFER (TRIM mode) Current chamfer Dist1 = 10.0000, Dist = 10.0000 Select first line or [Polyline/Distance /Angle/Trim/Method ] : P1 Noktasn seiniz. Select second line : P2 noktasn seiniz.

ekil 3.10: Pah Krma Uygulamas

59

3.2.11. Ke Yuvarlatmak (Fillet) Kesien veya uzantlar kesien iki dorunun kesien ularndan istenilen lde yuvarlatma yapmak iin kullanlr. Command : FILLET veya F Modify Mens : Fillet Modify Ara ubuu : Fillet komutu altrldnda u alt seenekler kacaktr; Command : F FILLET Current settings : Mode = TRIM, Radius = 0.0000 Select first object or [Polyline/Radius/Trim] : R Specify fillet radius <0.0000> : Yuvarlatma yarap giriniz. Polyline : 2 boyutlu, kapal pline nesnenin btn kelerine ayn anda yuvarlatma yaplr. Radius : Yuvarlatma yarap verme modudur. Trim : Ke yuvarlatma yaplrken nesne fazlalklarnn atlp atlmayacan enter trim mode option [Trim/No trim] <Trim>: seenekleriyle denetlemeye imkan salar. Ayn olay, trimmode sistem deikeni 1 yaplarak pah krma fazlalklar budanabilir, veya 0 yaplarak budanmayabilir. Radius moduyla fillet komutunun altrlmas : Fillet komutu altrlarak, yuvarlatma ap girilir. Command; onaylanarak komutun altrlmas salanr. Birinci ve ikinci objeler seilerek yuvarlatma ilemi tamamlanr. rnek: Command : F FILLET Curret settings : Mode = TRIM, Radius = 0.0000 Select first object or [Polyline/Radius/Trim] : R Specify fillet radius <0.0000> : 3 Command : F FILLET Curret settings : Mode = TRIM, Radius =30.0000 Select first object or [Polyline/Radius/Trim] : P1 blgesini seiniz. Select second object : P2 blgesini seiniz.

ekil 3.11: Ke Yuvarlatma Uygulamas

3.2.12. Nesnenin Simetriini Almak, Aynalamak (Mirror) Seilen nesnelerin, istenilen aynalama eksenine gre simetriini karmaya yarar. Simetrii oluturulacak nesneler silinebilir veya aynen korunur. Command : MIRROR veya MI Modify Mens : Mirror Modify Ara ubuu :

60

Aynalanacak nesneler iinde yaz varsa, simetrii ters olacaktr. Sistem deikeni Mirretxt, <0> ise yaz simetrii normal, <1> ise yaz simetrii ters olur. Command : MIRRTEXT Enter new for MIRRTEXT <1> :0 Mirror komutu uygulannca, ekrana u alt seenekler kar; Command : MI MIRROR Select objects : Nesneyi seiniz. Specify first point of mirror line : Aynalama izgisi, birinci noktasn seiniz. Specify second point of mirror line : Aynalama izgisi, ikinci noktasn seiniz. Delete source objects? [Yes/No] <N> : Esas nesne silinsin mi? rnek : MIRROR Select objects : 1found Select objects : 1found (1 duplicate), 1 total Select objects : Specify opposite corner : 7 found (1 duplicate), 7 total Select objects : Specify first point of mirror line : P1 Specify second point of mirror line : P2 Delete source objects? [Yes/No] <N> :

ekil 3.12:Mirror Uygulamas

3.2.13. Diyalog Kutusu Kullanarak Nesnelerde zellik deitirme (Propertes) Ekrandaki aktif izimin genel zellikleri (renk, katman, izgi tipi vb) ile izici stili, grn vb zelliklerinin deitirilmesini salar. Command: PROPERTIES, DDMODIFY veya MO, DDCHPROP veya CH Klavyeden . Ctrl+1 Modify Mens : Properties Standart Ara ubuu: Komutun altrlmas; 1. diyalog kutusu, arlr. II. zellii deitirilmesi istenilen nesne imlele seilir. lk iki maddenin terside yanl olmaz. III. diyalog kutusu zerinden istenilen zellik deitirilir.

61

ekil 3.13:Properties Mens

3.2.14. Bir Blou Elemanlarna Ayrmak (Explode) Pline ekli veya bir blou; dorular, daireler, yaylar vb. elemanlarna patlamaya yarar. Command : EXPLODE Modify Mens : Explode Modify Ara ubuu: Explode komutu, uygulannca ekil zerinde herhangi bir deiiklik grlmez, fakat seme ilemi yaplmak istendiinde, blou oluturan elemanlar tek seilmelidir. 3.2.15. Tanmlanan Noktalar Arasndaki Alan Hesaplamak (Area) Nesnelerin tanmlanan noktalar arasnda kalan alann hesaplamak iin kullanlr. Command: AREA veya AA Tools Mens: Inquiry Area Inquiry Ara ubuu: Area komutu altrlnca, u sorgular gelir. Command: AREA Specify first corner point or [Object/Add/Subtract]: Specify first corner point: Varsaylan olan bu sorgu ile alan hesaplanacak blgenin ilk noktas seilir. Daha sonra, seilen noktalar (Specify next corner point or press ENTER for total) sralandnda alan oluturacak ekilde, dier noktalar seilir. Object: Bu seenekle sonradan peditle birletirilmi veya polyline ile oluturulmu alanlar semek iin kullanlr. Add: Bu seenekle alan lsne, alan ls ekleyerek toplam alan ls bulunur. Subtract: Bu seenekle alan lsnden, alan ls kartarak toplam alan ls bulunur. rnek-1: Command: AREA Specify first corner point or [Object/Add/Subtract]: P1 (Noktay seiniz.) Specify next corner point or press ENTER for total: P2 Specify next corner point or press ENTER for total: P3 Specify next corner point or press ENTER for total: P4

62

Specify next corner point or press ENTER for total: Area = 7703.9852, Perimeter = 400.0463

ekil 3.14:Area Uygulamas

rnek-2: Command: AREA Specify first corner point or [Object/Add/Subtract]: A Specify first corner point or [Object/Subtract]: O (ADD mode) Select objects: Taral blgeyi evreleyen polyline izgiyi seiniz. Area = 7337.1820, Perimeter = 352.7569 Total area = 7337.1820 (ADD mode) Select objects: Specify first corner point or [Object/Subtract]: S Specify first corner point or [Object/Add]: O (SUBTRACT mode) Select objects: Taral alan iindeki birinci emberi seiniz. Area = 283.5287, Circumference = 59.6903 Total area = 7053.6533 (SUBTRACT mode) Select objects: Taral alan iindeki ikinci emberi seiniz. Area = 283.5287, Circumference = 59.6903 Total area = 6770.1245 (SUBTRACT mode) Select objects: Specify first corner point or [Object/Add]:

ekil 3.15:Area Uygulamas

3.3. Dzeltme leminin Tanm, nemi

Bilgisayar destekli tasarm ve izim alannda piyasaya yzn zerinde paket program srlmtr. AutoCAD bunlardan biridir. AutoCAD, tasarmlarn ve izimlerin bilgisayarda yaplmasn salayan, bir bilgisayar destekli tasarm ve izim programdr. Herhangi bir meslek dalna ynelik olarak hazrlanmamtr. Birok meslek dalnda kullanlmaktadr.

63

3.4. Dzeltme Komutlar

Programda dzeltme komutlar, izilmi nesnelerin zellikleriyle ilgili ilemler yaplmasn salar. 3.4.1. Yaplan lem Veya lemleri Geri Almak (Undo) Hatal yaplan iziminden geri dnmek iin kullanlr. Command : UNDO veya Klavye : Ctrl + Z Edit Mens : Undo Standard Ara ubuu: Programda izimin balang noktasna ya da son kayt ilemi noktasna kadar Undo uygulanabilir. 3.4.2. Geriye Alnan lemi veya lemleri Geri Alma (Redo) Redo, undo komutu ile yaplan, geri alnm ilemi, tekrar geri almak iin kullanlr. Command: REDO veya R Klavye: Ctrl + Y Edit Mens : Redo Standart Ara ubuu:

64

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem basamaklar 1-Dzenleme ilemi yaplacak elemanlar seiniz. 2-Obje silme ilemini (erase) yapnz. 3-Tama ilemini (move) yapnz. neriler Elamanlar fare yardm ile seiniz. Fazlalk izimleri erase komutuna girerek siliniz. Move komutuna giriniz. Command: move Select objects: 1 found Select objects: Specify base point or [Displacement] <Displacement>: Specify second point or <use first point as displacement>: Copy komutuna giriniz. Command: copy Select objects: 1 found Select objects: Specify base point or [Displacement] <Displacement>: Specify second point or <use first point as displacement>: <Ortho off> Specify second point or [Exit/Undo] <Exit>: *Cancel* Command: rotate Current positive angle in UCS: ANGDIR=counterclockwise ANGBASE=0 Select objects: Specify opposite corner: 1 found Select objects: Specify base point: Specify rotation angle or [Copy/Reference] <0>: 45 Seilen nesneyi klavyeden girdiiniz say kadar kltp bytnz.

4-Kopyalama ilemini (copy) yapnz.

5-Dndrme ilemini (rotate) yapnz.

6-Boyut deitirme ilemini (scale) yapnz.

65

7-Simetrik izme ilemini (mrror) yapnz.

Mirror komutunu seiniz. Command: mirror Select objects: Specify opposite corner: 7 found Select objects: Specify first point of mirror line: Specify second point of mirror line: Erase source objects? [Yes/No] <N>: stediiniz nesnenin izgi tipini, rengini vb. zelliklerini deitiriniz.

8-izim elemanlarnn zelliklerini deitirme ilemini yapnz.

9-Dzeltme ilemi yaplacak elemanlar seiniz. 10-izim elemannn bir parasn iziniz (break).

Dzeltme yaplacak elemanlar seiniz. Break komutunu seiniz. Command: _break Select object: Specify second break point or [First point]:

11-Budama ilemi (trim) yapnz.

Trim komutunu seiniz. Command: trim Current settings: Projection=UCS, Edge=None Select cutting edges ... Select objects or <select all>: Specify opposite corner: 2 found Select objects: Select object to trim or shift-select to extend or [Fence/Crossing/Project/Edge/eRase/Undo]: Select object to trim or shift-select to extend or [Fence/Crossing/Project/Edge/eRase/Undo]: Select object to trim or shift-select to extend or [Fence/Crossing/Project/Edge/eRase/Undo]:

66

12-Uzatma ilemini (extend) yapnz

13-Radsl ke krma (fillet) ilemini yapnz. 14-Al ke krma (pah) ilemini (chamfer) yapnz.

Extend komutuna giriniz. Command: extend Current settings: Projection=UCS, Edge=None Select boundary edges ... Select objects or <select all>: 1 found Select objects: Select object to extend or shift-select to trim or [Fence/Crossing/Project/Edge/Undo]: Select object to extend or shift-select to trim or [Fence/Crossing/Project/Edge/Undo]: Kelere fillet komutu ile kavis veriniz. Kelere chamfer komutu ile pah veriniz. Offset komutunu seiniz. Command: offset Current settings: Erase source=No Layer=Source OFFSETGAPTYPE=0 Specify offset distance or [Through/Erase/Layer] <Through>: 4 Select object to offset or [Exit/Undo] <Exit>: Select object to offset or [Exit/Undo] <Exit>: Specify point on side to offset or [Exit/Multiple/Undo] <Exit>: Select object to offset or [Exit/Undo] <Exit>: Bileik izgileri patlatnz. Yanl uygulama sonucunda undoyapnz. Undo ilemini redo yapnz. Area komutunu seiniz. Command: area Specify first corner point or [Object/Add/Subtract]: Specify next corner point or press ENTER for total: Specify next corner point or press ENTER for total: Specify next corner point or press ENTER for total: Specify next corner point or press ENTER for total: Specify next corner point or press ENTER for total: Area = 78.7490, Perimeter = 35.7862

15-Paralel izme ilemini (offset) yapnz.

16-Patlat-parala ilemini (explode) yapnz. 17-Yaplan ilemini iptal (undo) etmek. 18-ptal edilen ilemini geri (redo) almak. 19-Alan hesaplaynz (area).

67

LME DEERLENDRME
1) A) Offset B)

LME DEERLENDRME
Aadakilerden hangisi ofset komutudur? Mirror C) Fillet D) Chamfer

2)

Property komutunun ilevi aadakilerden hangisidir? A) zellikler B) Yay C) ember D) okgen

3)

Mirror komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D)

4)

Copy komutu aadakilerden hangisidir? A) Al B) Mutlak C) Kopya D) Derinlik

5)

Klavyeden komut girildii zaman komutun almas iin hangi tua baslr? A) Home B) End C) Del D) Enter

6)

Patlatma komutu aadakilerden hangisidir? A) Spline B) Explode C) Mline D) Line

7)

Area komutu aadakilerden hangisidir? A) ember B) Begen C) Alan D) Sekizgen

8)

Fillet komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D)

9)

Chamfer komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D)

10) Nesneleri deitirme komutu aadakilerden hangisidir? A) Mline B) Spline C) Change D) Line

68

PERFORMANS DEERLENDRME

PERFORMANS DEERLENDRME

Yukarda lleri verilmi olan ekli bilgisayar ortamnda izim ve dzenleme komutlarn kullanarak iziniz?

69

DEERLENDRME KRTERLER

KONTROL LSTES Gzlenecek Beceriler 1 2 3 4 5 Toplam Puan izim komutlarn kullanabildiniz mi? Dzenleme komutlarn kullanabildiniz mi? lemleri pratik olarak yapabildiniz mi? Sreyi kullanabildiniz mi? Evet Hayr

izim komutlarn kullanarak izimi yapnz. Dzenleme komutlar ile son eklini veriniz. Yapamadnz ksm veya ksmlar varsa ilgili konuya baknz. retmeninize dannz.

70

RENME FAALYET-4 RENME FAALYET4

AMA
izim ekran dzenlemesini ve yardmclar doru olarak seebileceksiniz.

ARATIRMA
Blgenizde bulunan sanayi kurulularnda kullanlan bilgisayar destekli izim programlarn aratrnz.

4. KATMANLAR, RENKLER VE ZGLER

4.1. Katmanlar ve zellikleri
Katmanlar, her birinde izimin farkl nesneleri bulunan saydam ktlar (asetat katlar) gibi dnlebilir. Katmanlar Layers, izimde birbirleriyle ilgili ekilleri gruplamak, bu gruplarn grnrln kontrol etmek, izgi tiplerini (srekli, kesikli, eksen vs) ve renklerini atamak iin kullanlr. Her katmann (layer) bir ad rengi (color) ve izgi tipi (linetype) vardr. Bu nedenle, hangi katman zerinde allyorsa, o anda izilen nesneler, o katmann rengi ve izgi tipi ile oluturulur. Katmanlarla almak izim hzn olduka arttrr.

4.2. Layer (Katman lemleri)

Layer komutu, yeni bir katman oluturmak, katmanlar zerinde deiiklik yapmak, herhangi bir katman aktif hale getirmek iin kullanlr. Command : LAYER veya LA Format Mens : Layer Object properties Ara ubuu : Layer komutu altrlnca layer properties manager diyalog kutusu ekrana gelir.

ekil 4.1: Layer Properties Manager Diyalog Kutusu

71

4.3. Yeni Bir Layer, Katman Oluturma

Layer properties manager diyalog kutusu zerindeki New ikonu fare ile tklanr. Layer isim listesinin altnda Layer 1 geici isme sahip bir layer grlr. Bu isim kullanc tarafndan deitirilebilir. Layer ismine maksimum 255 karakter olabilir ve [<, >, /, \, ?, *, = vb] karakterler kulanlamaz. AutoCAD tarafndan tanmlanm tek layer 0 layeridir ve silinemez. Yeni oluturulan Layerin rengi beyaz (White) ve izgi tipi, srekli izgi (Continous) olarak program tarafndan otomatik olarak atanacaktr.

ekil 4.2: Layer Properties Manager New Diyalog Kutusu

4.4. Bir Layeri Aktif Hale Getirme

Daha nce oluturulumu katmanlardan birinde allmak istenildiinde, o katmann Layer aktif olmas gerekir. 4.4.1. Layeri aktif hale getirme yntemleri 1) Layer properties Manager diyalog kutusu zerinde istenilen layer fare ile seilir ve gncel (current) butonu fare ile tklanr, OK butonuyla onaylanarak istenilen layer aktif hale getirilebilir. 2) Object properties ara ubuu zerindeki layer control alan mens zerinden istenilen layer seilerek aktif hale getirilebilir. 3)AutoCAD izim ekranndaki bir layeri aktif layer haline getirmek iin object properties ara ubuu zerindeki make objects layer current ikonunu kullanlr. Bu ikonun tklannca command satrnda, aktif hale getirilmesi istenilen layerin seilmesi select object whose layer will become current: uyarsyla istenilir. Bu uyarya layeri aktif olmas istenilen nesne seilerek cevap verildiinde, o nesnenin layeri aktif hale gelir.

72

4.5. Katmanlarn (Layers), Alp (On) Kapatlmas (Off)

stenilen Layerlerin izilmi nesneleri ekranda grntlenebilir ve (plotter/printerden) kada kts alnabilir. Grntlenmek istemeyenler iin tam tersi ilemler geerlidir. Layerlerin alp/kapanmas ilemleri : 1.YOL: 1. Layer properties manager diyalog kutusu zerinde istenilen layer fare ile seilir. 2. Show details ikonu, fare ile seilir. 3. Details ksmnda off for diplay kutucuu iaretlenirse ( ) layer kapanr, iaretlenmez ise ak olacaktr.

ekil 4.3: Layer Properties Manager Diyalog Kutusu

2. YOL: 1. Object preperties ara ubuu zerindeki layer control alan mens zerinden istenilen layer seilir. 2. Layerin en solundaki ampul zerine tklama yaplarak layer ak veya kapal yaplr. Ampul sar ise, yanyorsa layer ak anlamna gelir. Ampul gri ise, snkse layer kapal anlamna gelir. rnek : Aadaki birinci ekilde l layeri ( ) aktr (ON), ikinci ekilde ise ( ) kapaldr. (OFF).

73

ekil 4.4: Layer On-Off Uygulamas

4.6. Bir Layerin Dondurulup (Freeze) / zlmesi (Thaw)

Layerlerin dondurulup (freeze) zlmesi (Thaw), ilemleri layerlerin alp katlmas ilemleri gibidir. Layerin kapatlmas veya dondurulmas, o layerdeki grntnn ekrana gelmesini engeller. Ayn ekilde terside dorudur. Layerin kapatlmas ile dondurulmas arasndaki fark ise, dondurulmu katman, yeniden tretilmez ve zoom, pan, vpoint vb. ilemlerin hzlanmasn salar. (Hatrlanrsa bu komutlar uyguland zaman otomatik olarak yeniden tretme, regen ilemi yaplmaktayd). 4.6.1. Layerlerin dondurulup / zlmesi ilemleri 1.YOL 1. Layer properties manager diyalog kutusu zerinde istenilen layer fare ile seilir. 2. Show details ikonu, fare ile seilir. 3. Details ksmnda freeze in all viewports kutucuu iaretlenirse () layer dondurulur (freeze), iaretlenmez ise zlm (thaw) olacaktr. 2.YOL 1. Object preperties ara ubuu zerindeki layer control alan mens zerinden istenilen layer seilir. 2. Layerin soldan ikinci simgesi zerine tklama yaplarak layer dondurulur veya zlr. Layerin soldan ikinci simgesi sar ise, parlyorsa ( ) layer zlm demektir. Simgeleri gri ise, matsa ( ) layer dondurulmu demektir.

ekil 4.5: Layer Freeze- Thaw Uygulamas

74

4.7. Bir Layerin Kilitlenip (Lock) / Almas (Unlock)

Layerler Lock seenei ile kilitlenirse, o layerin izim elemanlar ekranda grntlenir fakat bu izim elemanlar zerinde her hangi bir ilem yaplamaz. lem yaplabilimesi iin unlock seenei ile almas gerekir. 4.7.1.Layerlerin kilitlenip/almas ilemleri 1. YOL 1. Layer properties manager diyalog kutusu zerinde istenilen layer fare ile seilir. 2. Show details ikonu, mouse ile seilir. 3. Details ksmnda lock for editing kutucuu iaretlenirse () layer kilitlenir (lock), iaretlenmez ise zlm (unlock) olur. 2. YOL Object preperties ara ubuu zerindeki layer control alan mens zerinden istenilen layer seilir. Layerin soldan nc simgesi zerine tklama yaplarak layer kilitlenir veya alr. Layerin soldan nc simgesi konumunda ise, o layerin kilidi ak demektir. Simge konumunda ise kilidi kapal demektir.

4.8. Layerlere Renk (Color ) Atanmas

Her layer iin otomatik olarak ayarlanm rengi, BYLAYER(Layere Uy) dur. Bamsz olarak color control alan mens zerinden bir renk tayin edilirse, o zaman layerdeki renk dikkate alnmayacaktr. Hangi layerde alrsa alsn color komutuyla veya color control zerinden ayarlanan renk aktif olacaktr. Command : COLOR veya COL komutuyla renk seme (select color) diyalog kutusuna ular. 4.8.1. Layerlere renk atama ilemleri 1. YOL 1. Layerlere renk (Color) atamak iin layer properties manager diyalog kutusu zerinde istenilen layer seilir. 2. Show details ikon, fare ile seilir. 3. Details ksmndan color seeneinde yedi renkle beraber other seenei bulunur. Kullanc yedi renkten birini veya baka bir renk seecekse other seeneini tklar. other seeneinin tklanmasyla birlikte select color penceresi gelir. Bu pencereden istenilen renk seilerek atama gerekleir. 2.YOL 1. Layer properties manager diyalog kutusu zerinden istenilen layer fare ile seilir. 2. Show details ikonu, fare ile seilir. 3. stenilen layer satrndaki renk kutucuu, fare ile tklanr. 4. Renk seme select color diyalog kutusu ekrana gelir. stenilen renk seilerek ilemler tamamlanr.

75

4.9. Layerlere izgi Tipi (Linetype) Atanmas

Her layer iin otomatik olarak ayarlanm izgi tipi, BYLAYER (Layere Uy) dur. Bamsz olarak linetype control alan mens zerinden bir izgi tipi tayin edilirse, o zaman layerdeki izgi tipi dikkate alnmayacaktr. Hangi layerde alrsa alsn lentype komutuyla veya lentype control zerinden ayarlanan izgi tipi aktif olacaktr. Command : LINETYPE veya LT Komutuyla izgi tipi seme (linetype manger) diyalog kutusuna ulalr. 4.9.1. Layerlere izgi tipi atama ilemleri 1. YOL 1. Layerlere izgi tipi (linetype) atamak iin layer properties manager diyalog kutusu zerinde istenilen layer seilir. 2. Show details ikonu, fare ile seilir. Details ksndan linetype seeneini kullanarak daha nceden yklenmi izgi tiplerinden istenilen tklanarak, o layere atama yaplm olur. 2. YOL 1. Layer properties manager diyalog kutusu zerinden istenilen layer fare ile seilir. 2. stenilen layer satrndaki renk kutucuu, fare ile tklanr. 3. izgi tipi seme select linetype diyalog kutusu ekrana gelir. stenilen izgi tipi daha nce yklenmise seilerek ilemler tamamlanr. Yklenmemise select linetype diyalog kutusu zerinden load... ikonu seilerek load or reload linetypes penceresi arlr ve bu pencere zerinden isetinilen izgi tipi fare ile seilerek OK tuuna baslr veya izgi tipi zerine tklama yaplabilir. Artk istediimiz izgi tipi seilmek zere select linetype diyalog kutusu zerinde olacaktr.

4.10. Bir Layerin Adn Deitirme

1. YOL 1. Layerlere daha nce verilmi olan isimi deitirmek iin, layer properties manager diyalog kutusu zerinden, ismi deitirilecek layer seilir. 2. Eski isim zerine tklama yaplarak, yeni isim verilebilir. 2. YOL 1. Layer properties manager diyalog kutusu zerinden ismini deitirilmek istenilen layer mouse ile seilir. 2. Show details ikonu, fare ile seilir. 3. Details ksmndaki name kutucuuna layerin yeni isim yazlarak isim deiiklii yaplabilir.

4.11. Bir Layerin Silinmesi

Bir Layeri veya Layerleri silmek iin, layer properties manager diyalog kutusu zerinden, silinecek layer veya layerler seilir. Delete butonu mouse tklanarak seilen layer veya layerler silinir.

4.12. Renk Seimi (Color)

Command : DDCOLOR, COLOR veya COL Color komutu, izim yaparken nesnelere farkl renkler atamak iin kullanlr.

76

Nesnelere Layerler aracl ile de renk atamas yaplabilir. Profesyonel olan da bu yoldur. Komut altrlnca ekrana select color diyalog kutusu gelir. Bu diyalog kutusundan istenilen renk seilebilir. Object properties ara ubuu zerindeki color control alan mens zerinden bir renk seimi yaplabilir. Bu mendeki BYLAYER seenei, rengin ilgili layerin renginden alnacan belirtmektedir. BYBLOCK ise, izime bir blok yerletirilecekse, bloun rengini bloktan almay salar.

77

UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FAALYET
neriler Komutunu kullannz.

lem Basamaklar 1-Katman komutlarn (layer) seiniz. 2- lem yapmak iin katman seiniz.

kan diyalog kutusundan katman seiniz.

3-Yeni katman oluturunuz. Kontroln yapnz. Simgesi tklanarak yeni katman seiniz.

4-Katman ismi olutururunuz. 5-Aktif katman oluturunuz. 6-Katmanlarn grnrln salaynz.

Katman ismini oluturabilirsiniz.

simgesine tkladktan sonra

Komutunu seerek katman aktif ediniz. Komutunu seerek katman gsteriniz. Komutunu seerek katman gstermeyiniz

7-Katman komutlarn kullanarak renk seiniz. 8-Katman komutlarn kullanarak izgi tipi seiniz. 9-Katman siliniz. Buradan istediiniz katmandaki nesnenin rengini ve izgi tipini deitirebilirsiniz. Komutu ile katman silebilirsiniz.

78

10- Seilen katmanlar listeleyiniz. 11- Aktif katman seiniz. Katman ara ubuundan katmanlar grebilirsiniz. stediiniz katman aktif ediniz.

79

LME DEERLENDRME

LME DEERLENDRME
Aadakilerden hangisi color anlamndadr? A) Yeni izgi B) Renk C) Dondur D) Derinlik Layer komutunun ilevi aadakilerden hangisidir? A) B) Katman B) Al Home Freeze B) Nesne B) B) End Pline C) ember C) C) zne C) C) Del Mline D) okgen D) D) D) D) K Enter Line Sekizgen Layer komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) Object komutu aadakilerden hangisidir? A) Sil komutu aadakilerden hangisidir? A) Dondur komutu aadakilerden hangisidir? A) Thaw komutu aadakilerden hangisini yapmaz? A) Katman B) Dondur C) z D) Thaw komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D) Freeze komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) A) Change B) B) Print C) C) Thaw D) D) New

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9)

10) Yeni komutu aadakilerden hangisidir?

80

PERFORMANS DEERLENDRME

PERFORMANS DEERLENDRME

Yukarda lleri verilen nesneyi iziniz?

81

DEERLENDRME KRTERLER DEERLENDRME KRTERLER

KONTROL LSTES Gzlenecek Beceriler 1 2 3 4 5 Toplam Puan izim komutlarn kullanarak izimi yapnz. Dzenleme komutlar ile son eklini veriniz. Katmanlar kullannz. Yapamadnz ksm veya ksmlar varsa ilgili konuya baknz. retmeninize dannz. izim komutlarn kullanabildiniz mi? Dzenleme komutlarn kullanabildiniz mi? Katman kullanabildiniz mi? lemleri pratik olarak yapabildiniz mi? Sreyi doru kullanabildiniz mi? Evet Hayr

82

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET 1 CEVAP ANAHTARI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 B A C D A A C A A B

RENME FAALYET 2 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 D A B C D A A B C C

RENME FAALYET 3 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 B A B C D B C B C C

83

RENME FAALYET 4 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 B B C B C A C A B D

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevapladnz konularla ilgili renme faaliyetlerini tekrarlaynz.

84

MODL DEERLENDRME MODLN DEERLENDRME

1) Yeni bir dosya amak iin hangi komut kullanlr? A) 2) Open B) New C) Save D) Plot

Bir dosyay deiik isimle kaydetmek iin hangi komut kullanlr? A) Save as B) Plot C) Save D) Exit

3)

Programdan kmak iin hangi komut kullanlr? A) Close B) Page stup C) Exit D) Save

4)

Aadakilerden hangisi programda kullanlan nokta koordinatlarndan deildir? A) Mutlak B) zafi - Artl C) Al D) Derinlik

5)

Line komutunun ilevi aadakilerden hangisidir? A) izgi B) Yay C) ember D) okgen

6)

Line komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D)

7)

Trim komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D)

8)

Fillet komutunun ara ubuu simgesi aadakilerden hangisidir? A) B) C) D)

9) A)

Layer katman komutlarndan hangisi katmann rengini deitirir? C) D) B)

10) Katman komutlarndan hangisi silinemez ve deitirilemez? A) B) C) D)

85

MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI A B C D

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

X X X X X
X

X X X X

86

PERFORMANS DEERLENDRME

Yukarda lleri verilen resmi bilgisayar ortamnda iziniz?

87

DEERLENDRME KRTERLER

Deerlendirme Gzlenecek Beceriler 1 2 3 4 5 Toplam Puan 100 Puan izim komutlarn kullanabildiniz mi? Dzeltme komutlarn kullanabildiniz mi? Tarama yapabildiniz mi? Sreyi doru kullanabildiniz mi? 30 Puan 25 Puan 25 Puan 20 Puan Deer lei Rakamla Yazyla

Bu modlle iki boyutlu izim yapmay reneceksiniz. Problem karsa ilgili konuya baknz. retmeninize dannz.

88

KAYNAKLAR KAYNAKLAR
AKBABAOLU,Ahmet. AutoCAD 2004 Ders Notlar, Tarsus 2004 AKBA, mit. TOROLU, Akn. AutoCAD 2004 Ders Notlar, Ankara 2004 BACI, zel. ER, Doanay. Tasarmda Cad, Melisa Matbaaclk, stanbul 1998 MUTLU, hsan. AutoCAD 2004 Eitim Seti, M&B Yayn Datm, stanbul, 2004 www.sayisalgrafik.com.tr (Saysal Grafik nternet Sitesi) www.autodesk.com (AutoCAD nternet Sitesi)

89