COLUMBUS BLGSAYAR PROGRAMI TRKE KURS NOTLARI

-STANDART-

COLUMBUS Hazrlayan: mer EREM, BAL MAKNA SAN. VE TC. A.. Tarih: Mart 2003

COLUMBUS

STANDART COLUMBUS PROGRAMI NDEKLER:

COLUMBUS PROGRAMI HAKKINDA GENEL BLGLER..............................................................................5 GENEL TANIM...................................................................................................................................................5 YAZILIMIN ALITII SSTEMLER..............................................................................................................5 YEDEKLEME ZERNE NEML NOTLAR..................................................................................................5 YAZILIMIN GENEL LEY PRENSPLER..................................................................................................5 YAZILIMDA ALIMA SIRALAMASI...........................................................................................................5 YEN CNC TEZGAHI TANIMI .................................................................................................................................6 (MENDEN: SEENEKLER-MAKNE TANIMLAMA)......................................................................................6 YEN MAKNA TANIMLAMA (ADIM: 1).......................................................................................................7 MAKNA TAKIM TAIYICILARININ AYARLARI (ADIM: 2).....................................................................7
Ykseklik ayar..............................................................................................................................................................7 Kaynak az kesim ayar................................................................................................................................................7 Soldan saa takm seenekleri............................................................................................................................................7

NMERK KONTROL (ADIM: 3).....................................................................................................................7

Programlama..................................................................................................................................................................7 Giri/k......................................................................................................................................................................7

TAKIM ZELLKLER (ADIM: 4)....................................................................................................................8 YEN MALZEME TANIMI ........................................................................................................................................8 (MENDEN: SEENEKLER-MALZEME TANIMLAMA)..................................................................................8 EKRAN DZEN VE KULLANIMI...........................................................................................................................9 MEN DZEN...................................................................................................................................................9 EKRAN DZENNDEKI SEMBOLLERN ANLAMLARI............................................................................11 ALIMALARIN OTOMATK YKLENMES.............................................................................................12 PROGRAM STAT UBUU.........................................................................................................................13 DZME MODUNDA.......................................................................................................................................13 TEKNOLOJ MODUNDA...............................................................................................................................13 YNLENDRC (KONA TIKLAYIN VEYA CTRL+SA FARE TUU).................................................................13 YEN BR ALIMA AILMASI (MENDEN: DOSYA-YENI).......................................................................14 GEOMETR GETRLMES (MENDEN: DOSYA-GETIR)............................................................................14 ALIMAYA GEOMETRI GETIRILIRKEN YAPILAN HATALAR VE DZELTILMESI..................................................................15 ALIMA GEOMETR LSTES.....................................................................................................................16 GEOMETR LSTES NDE BULUNAN ALAN SMLER ......................................................................16
Geometri Listesindeki Parann alma ine Getirilmesi..............................................................................................18 Geometri Listesindeki Parann Silinmesi........................................................................................................................18 Geometri Listesindeki Parann Grntlenmesi.............................................................................................................18 Eer Yaplacak e Gre Paralar Bir Plakaya Smazsa.................................................................................................18 Teknoloji verme sonras dizilme saylarnn ayarlanmas................................................................................................18

COLUMBUSDA ALIMA.....................................................................................................................................19 BO ALIMA AILMASI.............................................................................................................................19 ALIMA MODLARI.......................................................................................................................................19 ALIMAYA BALAMADAN NCE YAPILAN AYARLAR.....................................................................19 KOD ALITIRMA HEDEF.........................................................................................................................19 TAIYICI BALAMA......................................................................................................................................20
almann grn:.......................................................................................................................................................20

GEOMETR, KESM YN AYARLARI.........................................................................................................21 PLAKA AYARLARI........................................................................................................................................21

COLUMBUS

TEKNOLOJ VERTABANI AYARLARI VE KULLANIMI..............................................................................21

Teknoloji Veritaban Genel Kullanm Kurallar...............................................................................................................22 Teknoloji Veritannda Paraya Giri-k Deikenleri Ayarlamas.............................................................................23 Teknoloji Veritannda Para zeri Kprlerin Ayarlamas.............................................................................................24 Teknoloji Veritannda Kesim Hz ve Gedik Geniliinin Ayarlamas............................................................................25 Teknoloji Veritannda Para-Plaka Mesafelerinin Ayarlamas........................................................................................25 Teknoloji Veritannda Paralar Aras Kpr Parametrelerinin Ayarlamas.....................................................................26 Teknoloji Veritannda Ortak Kesim Parametrelerinin Ayarlamas..................................................................................26

BALANGI NOKTASINI TAIMA................................................................................................................28 PARA SEM SIRASINDA PARA ETRAFINDAK KUTUCUKLARIN ANLAMLARI......................29 SEME TPLER............................................................................................................................................29 MDLLERE GRE MOUSE LE BUTONLARIN ZERNE GELNCE ORTAYA IKAN EKLLERN ANLAMLARI...................................................................................................................................................29
Nesting (Dizme)................................................................................................................................................................29 Katman: Para..............................................................................................................................................................29 Katman: Kontur ve Eleman.........................................................................................................................................31 Technology (Teknoloji)....................................................................................................................................................31

GRUPLAR N TEKNOLOJ BELRLEME..................................................................................................33 LEM MODLLER........................................................................................................................................33 GENEL AIKLAMA.......................................................................................................................................33

Ekran dzeni penceresindeki klavye komutlar................................................................................................................33

MODL 1: DZME (NESTING).....................................................................................................................33

Dizme (Nesting) modlnde plaka zerinde obje seiliyken sa tua basnca:...............................................................33 Dizme (Nesting) Modlnde Paralar Elle Yerletirme..................................................................................................35 Dizme (Nesting) modlnde Ortak Kesim (Common cut) kullanm .............................................................................35

MODL 2: TEKNOLOJ (TECHNOLOGY)...................................................................................................35

Teknoloji modlnde plaka zerinde obje seiliyken sa tua basnca:.........................................................................35 Manuel Teknoloji Kullanm.............................................................................................................................................36 Kpr Koyma-Kaldrma...................................................................................................................................................36 Paralar Aras Kpr Kullanm.......................................................................................................................................36

MODL 3: ZOOM (GRNT LEME).....................................................................................................37

Zoom modlnde mouse kullanm:.................................................................................................................................37

Teknoloji ve Dizme Modllerinin Ortak Fonksiyonlar...................................................................................37

lme fonksiyonu.............................................................................................................................................................37 Grup oluturma.................................................................................................................................................................38

TEKNOLOJ TANIMLAMA.............................................................................................................................38
OK dmesine baslnca ortaya kan diyalog kutusunda Dosya ad blmnde dosyann adnn yanna ilk defa Geometri Gtrme yapldnda * yerine .mpg yazlr. Kaydedilecei klasr seilince Kaydet tuuna baslr.......38

PRINT OUTPUT (YAZICIDAN IKTI ALINMASI)...........................................................................................39 Farkl yazm ileri iin plaka dzeni dosya isimleri........................................................................................39 Grafie lek Verilmesi.................................................................................................................................39 Yazdrma Seenekleri......................................................................................................................................39

COLUMBUS

COLUMBUS PROGRAMI HAKKINDA GENEL BLGLER

GENEL TANIM
Columbus II program CNC tezgah zerinde kesim yapmak amacyla kesim ilemlerinin bilgisayar ortamnda otomatik hale getirilmesi amacyla hazrlanm bir yazlmdr. Bu amala yazlmn genel kullanm ekli aadaki gibidir: Kesimi yaplacak olan paralar baka bir yazlmda (AutoCAD) hazrlanarak DXF formatnda kaydedilir. Bu paralar kesilecek olan plaka zerine getirilerek dizilir. Dizme, kesim teknolojisi, CNC tezgahn tanmlanmas ilemleri belirli parametrelere gre yaplr. Kesim hazrlk ilemleri bittikten sonra plaka dzeni CNC tezgahn makine diline (.MPG, .NCE veya .ESI) evrilerek kaydedilir. ESAB makinalar iin .MPG uzantl dosya tipi kullanlmaktadr.

YAZILIMIN ALITII SSTEMLER

Columbus program sadece Windows 95, 98, 2000 ve XP LETM sistemleri altnda almaktadr.

YEDEKLEME ZERNE NEML NOTLAR

Kaybolmu Columbus almalarnzn daha nceden bir yedeini almamsanz tekrardan bu almalar bulmann olasl yoktur. Bu nedenle Columbus almalarnzn her zaman yedeini aln. Yedeklemeyi bilgilerinizi, sabit diskten diskete, CDye, sabit diskten baka bir sabit diske veya sabit diskten bir yedekleme nitesine kaydetmek suretiyle yapabilirsiniz. Bilgiler Columbusun kendi veri taban iinde depolanr, almalar dosya isimlerine gore ayrt etmek mmkn olmadndan almalarnz yedeklemek istiyorsanz u klasr kaydetmeniz gerekmektedir: C:\ESAB\COLUMBUS\WORKSET\DB

ESAB herhangibir veri kaybnda sorumluluk kabul etmemektedir. YAZILIMIN GENEL LEY PRENSPLER
AutoCAD programnda paray iz DXF formatnda kaydet Paray Columbus ktphanesine getir MPG formatnda CNC ktsn hazrla ve diskete kaydet Disketteki bilgiye gre CNC tezgahta kesim ilemi yapar

Paray Columbus plakas zerine getir.

Paralar plaka zerinde dzenle

Dizme ilemi bitince kesim teknolojisini ayarla

YAZILIMDA ALIMA SIRALAMASI

Yazlmda geometrinin getirilmesi, sacn zerine yerletirilmesi ve dizme ilemleri Dizme modunda yaplr. Dizme modunda yerletirme ilemi bittikten sonra Teknoloji moduna geilir ve paralara patlatma sras, yeri ve ekli verilir ve bu ilem de bittikten sonra en son CNCye gnderilecek bir MPG uzantl dosya yazdrlr. Sralama Dizme, Teknoloji, Gnderme eklindedir, geri dnler yine ayn sra ile tersten yaplr. rnein; Teknolojisi verilmi bir para yerinden hareket ettirilemez veya yerleimi dzgn yaplmam paraya teknoloji verilemez.

COLUMBUS

YEN CNC TEZGAHI TANIMI (Menden: SEENEKLER-MAKNE TANIMLAMA)

Program kullanmaya balamadan makina ayarlar yaplmaldr. Makina tanmlama ancak btn almalar kapatldktan sonra yaplabilir. Tanmlama admlar u ekildedir: ADIM 1. Yeni seenei ile yeni bir makina tanmlanr ve deitir seenei ile oluturulan makinenin ad, tipi, tayc says, hzl hareket hz ve balang noktas tanmlanr ADIM 2. Tayclarn zerine tklanarak her bir tayc iin motor tayc olma durumu, ykseklik kontrol ayarlar, kaynak az kesim ayarlar ve takm tr (plazma, oksijen, lazer vb.) belirlenir. ADIM 3. ESAB logosu zerine tklanarak nmerik kontrol ile ilgili Nmerik kontrol tr, k dosya biimi (ESSI veya EIA) ve k dosya uzants (MPG,CNC vd.) ve yazlan programlarn gidecei klasr belirlenir. ADIM 4. Takm logoso zerine tklayarak takmn bulunduu taycnn numaras belirlenir. ADIM 5. OK tuuna baslarak programdan klr. Tm yukardaki admlar program kullanmadan nce bir defaya mahsus yaplr ve program ykl olduu srece kalc kalr. Bu komudu altrnca aadaki pencere kar:
Tanmlanm makina isimleri Tayclar

ESAB logosu

Tezgahn ematik gsterimi ve tayclar Yeni makina Mevcut makinay deitirme Silme Tamam lem iptali

Takm logosu

COLUMBUS

YEN MAKNA TANIMLAMA (ADIM: 1)

Makinaya verilen isim, istenen isim verilebilir Makinann tipi (listeden sein) Otomatik seim (eer makine destekliyorsa) Otomatik balama (eer makinann otomatik balama dzeni varsa) Ykseklik kontrol var-yok (takm ile plaka arasnda) Alternatif alglayc var-yok (takm ile plaka arasnda)

Ayn anda kesim ypan tayc says Motor tayc Tayc genilii (mm.) Makinann bota gidi hz

Nmerik kontrol karnza aldnzda sacn sfr noktasnn bulunduu ke Ykseklik ayar Sol Motorun pozisyonununelemana gre ve sa ayarnn hangi ayarlanmas var-yok verildiini gsterir

Kaynak az kesim ayar Otomatik dnme var-yok

En fazla dnme as (derece cinsinden)

Takm seenekleri + tuuna basnca takm seenekleri kar

MAKNA TAKIM TAIYICILARININ AYARLARI (ADIM: 2)

NMERK KONTROL (ADIM: 3)

Makinaya bal olan kontrol sisteminin ayar, k program biimi, dosya uzants ve yazlan CNC programnn gidecei klasrn bilgisayardaki adresinini belirlemek iin kullanlr.
Soldan saa takm seenekleri 1. Sol oksijen () takm 2. Sa plasma takm 3. Merkez plasma takm 4. Sol plasma takm 5. Laser takm Makina 6. Plasma markalaycprogram getirilirken ayarlarn 7. Laser markalayc deitirilmesi 8. Oyuk markalayc Makina program 9. Toz markalayc 10. Markalayc gtrme ayarlar. takm

sim (Makinann kodu)

Programlama Nmerik Kontrol Proglama Format: ESSI veya EIA k dosyasnda balk olarak yazan bilgilerin kaldrlmas Giri/k UDL (Program getirme-kaydetme) Diske kaydetmeyi salar

Kaydedilecek olan dosyann uzantsn belirler (NC iin genellikler: *.mpg) Program k dizini

COLUMBUS

TAKIM ZELLKLER (ADIM: 4)

Burada yaplan ayarlar unlardr: Kimlik tanmlayc seeneinden taycya bal olan takmlara isim verilebilir. CNC zerinde takmn hangi tayc zerinde durduunu belirlemek iin takm seim numaras seeneine zerinde bulunduu taycnn numaras yazlr. Eer seilen takm bir markalayc ise Yaz markalama seeneinin karsnda Evet seeneinin seilmi olmas gerekir. Takm pozisyonu seenei taycnn zerinde birden fazla takm olduunda dierlerine gre duru pozisyonunu belirlemek amacyla kullanlr. Orta, Sol veya Sa seenekleri mevcuttur.

Takm ad (stee baldr)

Takmn tayc zerindeki duru pozisyonu Takmn durduu tayc numaras seenekleri Opsiyonel zellikleri: Kaynak az kesim

YEN MALZEME TANIMI (Menden: SEENEKLER-MALZEME TANIMLAMA)

Kullanlan sac malzeme trlerinin tanmlanmasn salar. Tanmlama admlar u ekildedir: ADIM 1. Kimlik blmne yeni malzeme ad yazlr. ADIM 2. kan soru kutusunda Evet seilirse yeni malzeme ad listeye kaydolur, Hayr seilirse mevcut malzemenin ad deitirilir

ADIM 3. Yeni malzemenin zgl arlk blmnden deeri deitirilir ve Tamama tklanr.

Malzeme ad Silmek iin kullanlr

Malzeme ile ilgili not (stee bal) zgl arlk

aretlenirse malzemnin seilmesi mmkn olmaz.

COLUMBUS

EKRAN DZEN VE KULLANIMI

Columbus yazlm ekran dzeni aadaki gibidir:
alma modlar: Dizme, Teknoloji, Zum Geometri getirme Geometri gtrme

Menler Ayar dmeleri Dahili CAD ve hazr paralar alma listesi say ayarlar Genel ayarlar

alma moduna gre deien dmeler

alma listesi

CNC

Plaka

Balang noktas

alma moduna gre deiken stat ubuu

MEN DZEN
Dosya Mens iindeki komutlarn ilevleri:
levi Yeni bir alma ekran ve plaka aar. Daha nceden hazrlanm almay aar. Daha nceden alm dosyalar tekrar aar Aktif almay kapatr Aktif almay kaydeder Aktif almay farkl bir isimle kaydeder Aktif veya nceden kaydedilmi bir almann adn deitirir nceden kaydedilmi bir almay siler almann nceki kaydedilmi durumunu geri ykler DXF olarak kaydedilmi bir dosyay almaya getirir almay ESSI formatna evirir ve .MPG uzantl kaydeder. Yazcnzdan kt almak iin gerekli ayarlarn yaplmas salar. Ekrandaki almann belirlenmi alt blmlerini yazdrr: List & Layout: Para listesi ve Plaka dzeni Layout (total): Plaka dzeninin tamamn Layout (total): Plaka dzeninin ekranda grnen ksmn List: Sadece para listesini yazdrr. Yaplan almay bir parola ile korur. Btn ak almalar kapatr Programdan kmak iin kullanlr. Mendeki karl

COLUMBUS Dzen Mens iindeki komutlarn ilevleri:

levi Seilen bir paray siler. (Sadece nesting mode unda) Mendeki karl :Sil

10

Modller Mens iindeki komutlarn ilevleri:

levi Veri Yneticisi modln aar (Opsiyoneldir) alma Yneticisi modln aar. Columbus ile balantl CAD programn aar. Bu men iinde bir sonraki maddeye bu seenekte seilen yazlmn arlmasn salar. Mendeki karl :Veri Yneticisi :alma Yneticisi :Harici CAD Sistemi :Ayarlama

Seenekler Mens iindeki komutlarn ilevleri:

levi Teknoloji veri tabanna girmeyi ve ayarlar yapmay salar Yeni makine tanmlama (btn almalar kapal olmal!) Yeni malzeme tanmlamay salar (ST52, Alminyum vd) Veri taban klasr ayarlarn yapmay salar Hata olduunda kan hata mesaj tonunu ayarlar Columbus yazlm koruma ifresi koymay salar Columbus ile ilgili srm kodlarn verir Ekran dilini deitirir: ngilizce, Almanca, Trke vd Language Mendeki karl Machine definition Material definition Database settings Password settings

Pencere Mens iindeki komutlarn ilevleri:

levi Ekranda, btn ak almalar stste dizer. Ekranda, btn ak almalar ekrana serpitirir. Ekranda, btn ak almalar yatayda dizer. Ekranda, btn ak almalar deyde dizer. Ekranda, ak almalar arasndaki geileri salar. Ekranda, simgelerin dzenlenmesini salar. aretlenmi alma penceresini kapatr. Btn alma pencerelerini kapatr. Mendeki karl Cascade Tiles Horizontal Vertical Next Arrange icons Close Close all

Yardm Mens iindeki komutlarn ilevleri:

levi Yardm indeksini aar Ekrandaki butonlarn zerine mouse ile gidince Hzl yardm balonunun ekranda gzkmesini kontrol eder. Yardmn nasl kullanlacan aklar. Program hakkndaki aklamalar. Mendeki karl

COLUMBUS

11

EKRAN DZENNDEKI SEMBOLLERN ANLAMLARI

Columbus ekrannda grlen sembollerin anlamlar aadaki gibidir: SIRA 1:

alma a

Yeni alma

Veri yneticisi (opsiyonel)

Sonraki almaya gei

Yatayda alma dizme

Makine tanmlama

Malzeme Tanmlama

Son ilem ile ilgili bilgi

Parola

Yardm

SIRA 2a: (Soldan ortaya kadar)

almay kaydet

alma modu: Dizme

alma modu: Teknoloji

alma modu: Zum

Ekran grnt dzeltme

Ynlendirici

Geri al

leri al

DXF getir

MPG gtr

SIRA 2b: (Ortadan sadan ncye kadar)

Makine kodunu klasre kaydet

Makine kodunu gster

Kesimi gster

DIMi altr (opsiyonel)

Dahili CAD sistemini altr

Hazr paralar gster

Seili paray sil

alma para listesini a

Dizilmemi paralar yeniden kaydeder

Dizilmemi paralar ieren yeni bir alma a

SIRA 2c: (Sadaki son iki simge ve alt seenekleri)

almann ktsn alr Genel ayarlar aar

Seili makineyi gsterir

Tayc balama durumlar

Kesim ynn belirler

Plaka, sac, malzeme, boyut ayarlar Otomatik dizme ayarlar Paraya giri yeri ayarlar Para bilgi listesindeki girdileri deitirme k

Teknoloji veri tabanna girer

Teknoloji sralamas seenekleri Geometri aktarma parametreleri

COLUMBUS SIRA 3D (Dizme modu seenekleri)

Para seim dmesi

12

Otomatik dizmeyi balatr

Ortak kesim

Seilen paraya zumlama

Ekran grnts dzeltme

SIRA 3T (Teknoloji modu seenekleri)

Para seim dmesi Hassas plazma ayarlar (Opsiyonel) Manuel teknoloji Para zeri kpr yerletirme Paralar aras kpr oluturma Plaka kesme ve Veri Yneticisinde saklama (Opsiyonel)

Seilen paraya zumlama

Ekran grnts dzeltme

SIRA 3Z (Zum modu seenekleri)

Geri zum Hepsini gster

Seilen paraya zumlama

Ekran grnts dzeltme

ALIMALARIN OTOMATK YKLENMES

Columbus alrken normal durumda son alan btn almalar otomatik olarak yklenir. Bu durumun olmamas iin alrken klavyedenSHIFT () tuuna basl tutarak program an.

COLUMBUS

13

PROGRAM STAT UBUU

Eer bir alma yklenmise stat ubuu aadaki gibidir ve tablodaki bilgileri gsterir DZME MODUNDA

Farenin bulunduu koordinat

Dizilmi paralarn sac kullanma yzdesi

Tayc says

Plaka-para Para-para Patlatma-para mesafeleri

Dizilmi para says/Kalan para says

Makine ad

alma modu

Saat

TEKNOLOJ MODUNDA

Farenin bulunduu koordinat

Teknoloji verilmi paralarn sac kullanma yzdesi

Paraya girik ayar ad

Kesim yn

Makine ad

alma modu

Saat

YNLENDRC (kona tklayn veya CTRL+SA FARE TUU)

Ynlendirici Columbusta kullanlan elemanlarn seimi iin kullanlr. Bu seenek ile parann tamam, i veya d konturlar veya kenarlar seilebilir, i veya d kontur iin paraya girik elemanlar seilebilir ve seilmi elemanlar arasnda verilmi kesim srasna gre geiler salanr.

Ekranda seim yaparken paralarn hangi elemanlarnn seiminin yaplacan belirler: para, konturlar veya kenarlar Soldan saa d kontur, i kontur ve markalar seer. Takma gre kesim yaplan geometriyi seer Soldan saa: Hzl hareketleri, paraya giri, konturlar, paradan k geometrisini seer

Seilmi paray + ile seime ekler, - ile seimden karr.

Her eyi seer.

Soldan saa: Seilenlerden ilk, bir geri, bir ileri, en son geometriye ilerlemeyi salar. Kesim animasyonu yapabilir. Para, kontur ve elemana aras geii salar

Otomatik dizmeyi balatr

COLUMBUS

14

YEN BR ALIMA AILMASI (Menden: Dosya-Yeni)

Yeni bir alma aldnda her zaman makine seimi, malzeme, sac kalnl, artk plaka getirme, sac boyutu, balang noktas verilerini girebileceimiz bir diyalog kutusu kar.
Tanmlanm makineler arasndan seim Teknoloji Veritaban Malzeme seimi Sac kalnl Tayc Balama

Ark plaka getirme: dxf getirme veya PMMden getirme (opsiyonel) Sac boyutu (x yatay, y dey) Sacn balang noktas Ayn sacn ka kere tekrarlanaca

Balang Noktas Ayar

Balang noktas (sol)

Sacn y- yn

Balang noktas (sa)

Sacn x- yn

GEOMETR GETRLMES (Menden: Dosya-Getir)

Geometri AutoCAD ortamnda izgitipi veya katman tanmlamasna gre Columbus II program almas iine getirilir.

Bilgisayardaki konum Mevcut dosya listesi

Getirilecek olan dosyann ad ve uzants

COLUMBUS

15

DXF uzantl dosya trnn getirilmesinde eer Columbus ile bir uyumsuzluk sz konusu olursa bu durum Seenekler altndan ayarlanabilir. Bu dmeye basldnda aadaki diyalog kutusu kar. Burada nemli olan DXF dosyasnda tanmlanm seeneklerin Columbusa tanmlanmasn salamaktr. Tanmlama Katmanlar veya izgi tipleri ile olmaktadr. Buna gre iki alternatif vardr: 1. izim programnda 0 ve GEO dan farkl katman isimleri kullanlmsa: Normal koullarda Columbus 0 katmannda izilmi para izimlerini tanr. Ancak hazrlanm izimlerin iinde bundan farkl bir katman varsa bu durumda by linestyle seenei seilerek Evaluated layers seeneinden yeni katman isimleri tanmlanr. 2. izim programnda farkl izgi tipleri kullanlmsa: Continuous dan farkl izgi tipi kullanlmsa by layer seenei seilerek Evaluated linestyles seeneinden yeni izgi tipi isimleri tanmlanr.

DXF srmn kontrol eder, uzun isimleri alglamay salar Tm uyarlar gsterir Parann sabilecei en kk alana gre geometrisinde dndrme uygular.

almaya Geometri Getirilirken Yaplan Hatalar ve Dzeltilmesi

Geometri getirilirken yaplan hatalar ve dzeltilmesi aadaki gibidir: Hata Ak kontur zm izimde birlemeye ke var, uyar penceresinden keyi grp, izimde deitirin ve bir daha getirin Kontur akmas izimdeki i ve d kesim geometrisi birbiri ile akyor, kontrol edip dzeltmek gerekiyor. Katman (layer) Columbusun CAD Options seenei altnda Evaluated Layers hatas listesinde izim dosyasnda kullanlmam bir katman var, katman 0 yapn veya yeni katman ad ekleyin. Kesien eleman Bir izgi zerinde birden fazla izgi olabilir, izimden gereksiz izgileri silmek gerekir. Columbus kesilecek her bir paray bir ayr bir obje olarak tanr. Bu nedenle her paray izim programnda ayr ayr DXF olarak kaydetmek gerekir. Bunun iin rnein AutoCAD veya IntelliCAD kullanyorsanz ve iziminizde bir paray tanmalayacak izimden fazlas varsa Select objects seenei ile DXF olarak kaydetmeniz gerekir. (Bkz: Autocad kullanm klavuzu: DXFOUT)

COLUMBUS

16

ALIMA GEOMETR LSTES

Geometri izimin iine direkt olarak getirildii zaman Columbus un iinde yer alan alma listesinde yerini alr. Bu liste aadaki gibidir. Bu listeden sadece aktif olan almaya aittir, baka bir almann bilgilerini iermez. Geometri listesinde her parann yannda o parann durumunu belirten bir iaret olur: !: zerinde daha ilem yaplacak olan paralar gsterir. ?: Para listesinde herhangi bir girii olmayan (hi kullanlmam) paralar gsterir. : Say verisine gre ilem grm olan paralar gsterir. X: Bir girii olan, ancak geometrik ekli gzkmeyen paralar gsterir.

GEOMETR LSTES NDE BULUNAN ALAN SMLER

Standart alan isimleri 1. Snflandrma 2. Snflandrma Para bilgisi Para listesi notu Para kimlii Para notu Malzeme Kalnlk Alnma tarihi Dizilen Dizilecek Dndrme admlar Ayna grnts Dolduran para Alan (m2) Uzunluk (mm) Genilik (mm) Hazrlayan Hazrlama saati Hazrlanma gn Deitiren Deitirme sebebi Deitirme gn ncelik dzeyi Anlam Yaplan iin 1. Snflama kodu Yaplan iin 2. Snflama kodu i ismi I notu Parann ad Para hakknda Kesilen malzemenin ad Malzemenin kalnl Geometrinin geli tarihi Dizilecek toplam say Dizilmek zere kalan say Dnme as admlar Ayna grnts alnmas Otomatik dizmede i boluklar doldur Parann alan X dorultusundaki uzunluu Y dorultusundaki uzunluu Belgelenme ad Belgelenme saati Belgelenme gn Deime sebebi Deime saati Deime gn ncelik sras Alan zellii 30 alfa nmerik hane 30 alfa nmerik hane 30 alfa nmerik hane 30 alfa nmerik hane 30 alfa nmerik hane 30 alfa nmerik hane 30 alfa nmerik hane Nmerik Tarih Nmerik Nmerik Nmerik Mantksal (evet/hayr) Mantksal (evet/hayr) Nmerik Nmerik Nmerik 30 alfa nmerik hane Saat Tarih 30 alfa nmerik hane Saat Tarih Nmerik

COLUMBUS

17

Dizilen paralarn saysn dizilecek paralarn says ile eitler, bylece ilem o para iin ilem bitmi olur. Seilen paray DigiCAD programnda aar Parann kopyasn karr Bu menden k

Seilen parann parmatrelerini ayarlar Seilen parann boyutlu grntsn verir

Para listesindeki para girilerinin deitirilmesi iin listeden deitirilecek parann zerinde sa tua basmak gerekmektedir. Sa tua basnca aadaki men kar ve oradan Para listesi girii seilir.

Seili eklin ad ekilleri 1. snflama ad ekilleri 2. snflama ad ekil ile ilgili istee bal yazlan not

Para hakknda yaplan ileme ait bilgi stee bal yazlan not Kullanlan sacn tr Sacn kalnl Parann bu alma ierisine getirilme tarihi Toplam para says / kalan say

Otomatik dizme ile ilgili parametreler: Dizmede dndrme says / ayna grnts alnabilir nceki para / sonraki para Parann yerletirmedeki ncelik sras / parann dolduran para olmas

Eer birden fazla para hakkndaki bilgileri deitirmek isterseniz, seim ilemi srasnda CTRL tuuna basl tutarak sein. O zaman Diyalog kutusunun zerinde oklu Seim yazs kar. Para bilgisi alannda gzken > iareti o eklin orjinal hali olduunu gsterir.

COLUMBUS

18

Geometri Listesindeki Parann alma ine Getirilmesi Bunun iin hem Data Manager hem de Layout penceresinin alp ekran zerinde dizilmesi gerekir. alma zerine getirilmek istenen ekil listeden iaretlenir ve iaretli tutularak almann iine srklenir. Bylece o geometri almann iine gelir. CTRL tuuna basl tutarak birden fazla geometri seilip almann iine getirilebilir. Geometri Listesindeki Parann Silinmesi Parann plaka zerinden silinmesi ile para listesi iinden silinmez. almann iinden silmek iin: 1. nce plaka zerinden o paradan hi kalmayacak ekilde silin. 2. Silinecek parann zerinde sa tua baslr ve kan menden tuuna baslr. Bylece plaka zerindeki para says ile listedeki para says eitlenmi olur. Buna gre plaka zerinde hi para kalmadndan para girii silinecektir. Geometri Listesindeki Parann Grntlenmesi Para listesindeki parann resminin grntlenmesi iin liste zerinde grntlenmek istenen parann satrnn zerine iki kere tklanr. Sonuta aadaki ekran ortaya kar:

Geri zum / pencere iinde zum

Parann boyutlu grntsn verir

Eer Yaplacak e Gre Paralar Bir Plakaya Smazsa Bir i iin kesilecek para says her zaman bir adet plakaya smayabilir. Bu nedenle paralar birden fazla plakaya datmak gerekir. Bunun iin u sray takip etmek gerekir: 1. Bir para iin toplam kesim adeti para listesine girilir. 2. Dizme ilemleri yaplr ve sonu dizilim ortaya karlr. 3. Parann kalan adetini baka bir saca yerletirmek iin tuuna baslr. 4. Sonuta parann kalan adedi yeni bir plakaya geer. Buna gore toplam adedi salayacak ekilde kontroll bir biimde saclara datma ilemi yaplr. Teknoloji verme sonras dizilme saylarnn ayarlanmas Eer almaya teknoloji verilmise ve kaydedilmise almadan karken Columbus dizilmemi para says ile dizilmi para saysn eitlemek isteyip istemediimizi sorar: Evet seenei seilirse eitlenir ve dizme ilemi bitmi gibi kabul eder. ki sayy eitler. Hayr seenei seilirse dizme ilemi daha sonradan devam ettirilecekmi gibi dnr ve olduu gibi brakr.

COLUMBUS

19

COLUMBUSDA ALIMA
BO ALIMA AILMASI
Yeni, bo bir alma amak iin kullanlr.

ALIMA MODLARI
Columbusda temelde iki adet alma modu mevcuttur. Bunlar dizme (nesting) ve teknoloji (technology) modlardr. alma ekline kullanmlar u ekildedir: Dizme modu: Paray plaka zerine getirdikten sonra oaltma, yerletirme, dndrme, aynalama gibi tm ilemler burada yaplr. Teknoloji modu: Burada sacn zerinde paralarn dizilmesi bittikten sonra parann nasl bir ekilde kesileceinin parametreleri belirlenir ve MPG uzantl makine program yazdrlr. Her iki mod birbirinden bamsz alr. Buna gre dizme ilemi doru olmadan bir veya birden fazla paralara teknoloji verilemez. Teknoloji verilmi para ise dizme ilgili ilemlere tabi tutulamaz, bu durumda teknoloji iptal edilerek tekrardan yerletirme ilemleri yaplr.

ALIMAYA BALAMADAN NCE YAPILAN AYARLAR

Columbusda almaya balamadan nce dizme ve teknoloji modlarnda almay etkileyen birtakm ayarlarn yaplmas gerekir. Bu ayarlara ulamak iin Genel ayarlar dmeleri kullanlmaktadr.

Makina kodu hedef ayarlar Kesme yn ayarlar

Makine tayc ayarlar Sac ayarlar Otomatik dizme ayarlar Balang noktasn tama Alan ve liste ad ve sralamas tanmlama Diyalog kutusundan k

Teknoloji veritaban ayarlar Kesim srasn optimize eder Otomatik getirme seenekleri

KOD ALITIRMA HEDEF Burada nceden tanmlanm makinelerden kullanlacak olann seimi yaplr.

Kodun hazrlanaca makine MPG dosyas gtrme ad

Aktarma nitesi ayar

COLUMBUS

20

TAIYICI BALAMA Seili makinenin zerinde mevcut olan tayc veya tayclarn ayarlarnn yaplmasn salar. Genellikle ayn anda birden fazla tayc ile kesim yapldnda sacn geniliine tayclarn datlmasn salar.

: Motor tayc, her

Seili olan makinann tayc durumunu gsterir. zaman seilir ve keser! : Balanm ve seilmi, kesiyor! : Balanm ve seimden karlm, kesmiyor!

: Balanmam, bota
Mesafeleri eitle (Seili olan kafann sac zerindeki eni) ki tayc aral iin olas maksimum mesafe Ayarlanm deer olarak sakla geziyor, kesemez! Tayclar arasndaki mesafeyi yazdrr.

Eer bir geometri seimi yoksa, seim btn alma iin geerli olur. Eer bir geometri seimi varsa, seim sadece seilen geometriler iin geerli olur. Tayc sembolne basnca balama (clamping) deiecektir. Bu olanaklar: Bir tayc mutlaka motor tayc olmak zorundadr. Motor tayc seimden ve balamadan kartlamaz. ki bal tayc arasnda balanmam tayc olamaz. Btn tayclar-motor tayc haricinde- seimden kartlabilir. Eer bir tayc balanmsa, tayclar arasndaki mesafelerin tanmlanaca bir alan kar. Minimum mesafe takmlarn merkezleri arasndaki mesafeler ile tanmlanr (tayc genilii ve takmn pozisyonu makina tanmnda belirtilmelidir.) Mesafeleri eitle alannda btn tayclar iin eit mesafeleri tanmlar: ok kk bir deer girilirse, tayclar iin minimum mesafeler alnr, ok yksek deer girilirse maksimum mesafe alnr. Bu sonuta plakay tayc says kadar eit arala bler. almann grn:

COLUMBUS

21

Eer diyalog kutusunu OK butonuna basarak kapatrsanz, plaka yatay izgiler ile blnr. Yeni bir para getirilirse, btn ayarlar yeni paraya uygulanr. Eer tayclar seili paralar iin ayarlanmsa, her seilmi tayc iin parann bir kopyas gzkr. Eer tayc sadece balanm, ama seilmemise, parann kopyas gzkmez. Bylece serbest alan baka paralarca kullanlabilir. Plaka kenarndaki apraz izgi plakann balang noktasn gsterir. GEOMETR, KESM YN AYARLARI Paralarn i kontur ve d kontur iin kesim ynlerinin belirlenmesi iin kullanlr. CNC zerinde d kontur iin saat yn, i kontur iin saatin ters yn olacak ekilde ayarldr. Ayn ayarlar korumak doru olacaktr.
Teknoloji Veritabannda hz, kerf ayarlarna girer.

PLAKA AYARLARI Columbusda yeni bir alma aarken karmza kan alma Parametreleri diyalog kutusunu aar. (Bkz. Yeni Bir alma Almas) TEKNOLOJ VERTABANI AYARLARI VE KULLANIMI Teknoloji veritaban bir almada para-plaka aras mesafeler, paraya giri-k ayarlar, para zeri, paralar aras kpr, ortak kesim, kesim hz ve gedik genilii ve DIM (Opsiyonel) ayarlarnn yaplmas ve farkl isimler altnda kaydedilmesi iin kullanlan bir veritabandr.

Ayar balklar (soldan saa): Paraya giri k Kprl kesim Hassas kesim (Opsiyonel) Kesim hz, gedik DIM (Opsiyonel) Para-para, plakapara, patlatma-para mesafeleri, paralar aras kpr ve ortak kesim ayarlar

C D

COLUMBUS
B

22

Teknoloji Veritaban Genel Kullanm Kurallar Teknoloji veritabannda iki adeti opsiyonel olmak zere toplam alt adet deikeni ayarlamak mmkndr. Bu deiekenler soldan saa paraya giri-k, para zeri kpr, hassas kesim (opsiyonel), kesim hz ve gedik, DIM (Opsiyonel) ve paralar ve plaka aras mesafelerdir. Tm bu deikenler ile ilgili yaplan ayarlar belirli balklar altnda kaydedilir (D) Bunlardan herhangi birinin kullanm u ekildedir: Ayarlanmak istenen deiken seilir (A). Sol listeden hazr ayarlardan biri seilir (D) Sada alt ayarlarna girilerek (B) yanndaki (C) parametrelerin her biri ayarlanr. Tm alt balklardaki ayarlamalar bitince Uygula tuuna baslr. Bylece tm ayarlar seilmi isim altnda kaydedilmi olur (D). Listede ierii deitirilmi olan ayar isminin daha sonradan tanmlanp seilebilmesi iin zerinde sa tua baslarak Yeniden adlandr seenei ile ad deitirilir. Tm ilemler bittikten sonra Ata tuuna baslnca seilmi olan bu ayar almaya uygulanm olur. Liste zerinde sa tua basnca aadaki ayarlar grlr:
Yeni isim girii Listeden siler Listedeki ad deitirir Kilidi aar Bu ayar ismine makine ve sac kalnlna gre malzeme atar

SDP dosyas getirir (CNCden)

Yeni Liste Girii Oluturma Teknoloji veritabannda deikenlerin altndaki listelere yeni bir giri eklemek iin aadaki ilemleri yapmak gerekir: 1. Liste zerinde sa tua basn. 2. kan menden Yeni seeneini sein. 3. Yeni bir isim girdikten sonra yeni girilen ismin zerinde sa tua tklayn ve Bala seeneini sein. 4. Bala seenei ile seilen diyalog kutusunda malzeme ve makineler arasndan istenenleri sra ile sein ve zerinde sa tua basn. kan seenek kutusunda Bala seeneini sein. Ayn ilemi hem malzemeler hem de makineler iin tekrar etmeniz gerekir

COLUMBUS

23

5. Sonuta seilmi malzeme ve makinelere bu ayar balanm olur ve kullanlabilir hale

gelir. Teknoloji Veritannda Paraya Giri-k Deikenleri Ayarlamas Kesilecek paraya i kontur ve d kontur iin ayr ayr giri ve k mesafe, a ve biim ayarlarnn yaplmas iin kullanlr. Teknoloji veritabannda soldan birinci simgeye tklaynca aadaki diyalog kutusu kar. Burada i ve d kontur iin giri-k ayarlar yaplarak soldaki listede istenen bir ayar ad altnda kaydedilir (Bkz: Teknoloji Veritaban Genel Kullanm Kurallar)

D kontur giri D kontur k kontur giri kontur k

Paraya giri-k stili

Paraya Giri-k ayarlar Kurunu kes: paraya girii iptal eder, tam izgi zerinden girer. Optimize angle: Giri ve k asn d kelerde kenara dik olacak ekilde, minimum paraya zarar verecek ekilde yerletirir. (Bkz. Aadaki resim) kontur: Kesme girii geometri elemanna 90o a ile uygulanr. (1,4) D kontur: Kesme girii geometri elemanna 90o a ile uygulanr. (3,5) Eer kesme girii geometrinin kesine uygulanrsa kesme giri as 180o olur. (2)

COLUMBUS

24

4 1

2 5 3

Kesme giri noktas parann zerine 3 kere tklayarak seildikten sonra, istenen noktann zerinde bir kere sol tua baslarak deitirilir. Bu durumda Ctrl tuuna basn, basl tutarak sa tua basn. Burada hareket ettirilecek olan kesme noktalarnn seilebilecei bir diyalog kutusu kar. Otomatik hareket: Yaplan hareketi otomatik en iyi olacak ekilde ayarlar (Bkz. Aadaki resim) Durumlar: Durum no 1: evreleyen konturlara ok yakn Durum no 2: Kesme giri-kesme k aktif para zerinde Kendi konturuna olan mesafe ok az D kontura uygulama: No 4: Her zaman bir sonraki gometri elemannn balang noktas Eer kontur bir elemanla akrsa (ember, elips), eleman ikiye blnr. kontura uygulama: Bir sonraki gometri eleman ikiye blnr.

Hzl hareketle kes: Sadece paraya giri iin ayrlan mesafeyi Makine tanmlama altnda altnda hzl hareket hz ne kadar ayarlanmsa o hzda keser. Kontra kesim (sadece kontur klar iin): Kesimi yaptktan sonra parann giri noktasna geldiinde ilk kestii hat zerinde burada girilen deer kadar daha kesime devam eder. Genelde radyuslu kesimler iin tavsiye edilmektedir. Ayarlar kullan: Burada yaplan ayarlarn para, kontur veya elemann seimine gre nasl kullanlacan belirler. Buna gre seeneklerin anlam unlardr: Tamam: Bu balk altndaki tm ayarlar seilmi tm paralara uygulanr. Hibiri: Bu balk altndaki tm ayarlar hibir paraya uygulanmaz. Mevcut: Bu balk altndaki tm ayarlar sadece seili paralara uygulanr, dierlerine uygulanmaz. Ayarlanmam: Bu balk altndaki tm ayarlar sadece seilmemi paralara uygulanr, dierlerine uygulanmaz. Teknoloji Veritannda Para zeri Kprlerin Ayarlamas Kesim yaplrken parann dmemesi iin baz durumlarda kesimde para kesilirken atlama yaplr. Bu atlama noktasna para zeri kpr ad verilmektedir. Seilince aadaki

COLUMBUS

25

diyalog kutusu kar. Burada giri-k ayarlar yaplarak soldaki listede istenen bir ayar ad altnda kaydedilir (Bkz: Teknoloji Veritaban Genel Kullanm Kurallar)

D kontur giri D kontur k

Kpry hzl hareketle kes: Sadece paraya giri veya k iin ayrlan mesafeyi Makine tanmlama altnda hzl hareket hz ne kadar ayarlanmsa o hzda keser. Optimize angle: Giri ve k asn d kelerde kenara dik olacak ekilde yerletirir. Kpr genilii: Kesimi yaparken kprnn olduu yerdeki atlama mesafesini belirler. Teknoloji Veritannda Kesim Hz ve Gedik Geniliinin Ayarlamas Kesim teknolojisi verilmeden nce parann kesim hz, gedik (kerf) genilii ve n stma srelerinin ayarlanmas iin kullanlr. Seilince aadaki diyalog kutusu kar. Burada hz ve gedik ayarlanarak soldaki listede istenen bir ayar ad altnda kaydedilir (Bkz: Teknoloji Veritaban Genel Kullanm Kurallar) Buradaki tm ayarlar CNCnin kesim ayarlar tablosuna yklenir, ancak kesime balamadan nce Nmerik kontrol zerinde gerekirse deitirilebilir.

Kesim hz

Gedik (kerf) genilii n stma sresi ayar Makro ayarlar

Teknoloji Veritannda Para-Plaka Mesafelerinin Ayarlamas Dizme ilemine balamadan nce parann paralar aras, para-plaka aras ve patlatma noktasnn dier paraya olan mesafesi belirlenmelidir. Bu seenek seilince aadaki diyalog kutusu kar. Burada mesafe ayarlar yaplarak soldaki bir ayar ad altnda kaydedilir. (Bkz: Teknoloji Veritaban Genel Kullanm Kurallar)

COLUMBUS

26

Plaka-para aras mesafe ayar Patlatma noktas ile dier para aras mesafe Paralar aras mesafeler

Teknoloji Veritannda Paralar Aras Kpr Parametrelerinin Ayarlamas Columbusda paralara teknoloji verirken her bir paray teker teker patlatmak gerekmemektedir. Buna karlk birden fazla para tek bir patlatma ile aralarnda kpr kesim ile balanmak suretiyle kestirilebilir. Burada eer kpr ayar (-) verilirse kpr der, (+) verilirse kpr dmez. Rakamsal deer ise kprnn geniliini belirler. Burada mesafe ayarlar yaplarak soldaki bir ayar ad altnda kaydedilir. (Bkz: Teknoloji Veritaban Genel Kullanm Kurallar)

Teknoloji Veritannda Ortak Kesim Parametrelerinin Ayarlamas Columbusda kesimde zaman kazanmak amacyla ayn veya benzer, iki karlkl kenarlar birbirine yapabilir paralar bir kenarlarn ayn anda olacak ekilde ortak kesimle kestirmek mmkndr. Burada ayarlar yaplarak soldaki bir ayar ad altnda kaydedilir. (Bkz: Teknoloji Veritaban Genel Kullanm Kurallar)

COLUMBUS

27

Ortak kesim iin geerli olan apraz gedik n stma sresi

Paralar aras mesafe (gedik genilii kadar almak doru olacaktr)

nemli Not: Ortak kesimin yaplabilmesi iin parann teknolojisinde paradan k lsnn 0 olmas gerekir. Bunun iin: Teknoloji veritaban -> Paraya giri k->D kontur k-> Kurunu kesi iaretleyin.

COLUMBUS KESM SIRASI OPTMZE ETME

28

Genel ayarlar iinde yer alr. Otomatik teknoloji verilmek istendiinde eer paralarn dizilmesi belirli bir sralamaya gre yaplmamsa bu seenek kullanlarak kesim sras yatay ve dey bandlar oluturacak ekilde ve hzl hareketleri en ksa yapacak ekilde dzenlenebilir. Bu seenek seildiinde aadaki diyalog kutusu kar.
Tm seenekleri aar

Hzl hareketleri en ksa olacak ekilde optimize eder nce varsa markalamalar daha sonra kesimi yapar. Eri kesimlere ncelik tanr

Alanlar seenei Teknolojini tanmn yatay veya dey bantlar eklinde alanlara gre sralar Alan yok: Sralama seenei kapal Dey: Teknolojiyi dey bantlar eklinde tanmlar Yatay: Teknolojinin sralamasn yatay bantlar eklinde tanmlar Bantlar: Deyde veya yatayda alnan bandn genilik iin deerini verir. Arlk seenei Teknolojini tanmn yatayda veya deyde arlk deiimlerine gre sralar Arlk yok: Sralama seenei kapal Dey: Teknolojiyi dey arlk deiimlerine gre tanmlar Yatay: Teknolojiyi yatay arlk deiimlerine gre tanmlar arpan: Deyde veya yatayda alnan bandn arlk iin deerini verir. BALANGI NOKTASINI TAIMA Her parann bir balang noktas ve kesim yn vardr. Bu balang noktas izim programnda belirlenir. Ancak bu noktay deitirmek iin Columbusda Balang noktasn tama seenei kullanlr. Bu seenek seildiinde aadaki diyalog kutusu kar.

Kesim yn

Konturlara giriler ve markalama iin (opsiyonel) Tama: Tm balang noktalarn burada seili kelere tar Herhangibiri: Gelen ayarlar kabul eder

Balang noktas

COLUMBUS

29

PARA SEM SIRASINDA PARA ETRAFINDAK KUTUCUKLARIN ANLAMLARI

Para

Kontur

Eleman

Bir para Columbus program iinde katmana sahiptir. Bunlar para, kontur, eleman katmanlardr. Dizme modlnde; para katman siyah kutucuklar ile gsterilir. Teknoloji modlnde; para katmannda kutucuklar siyah, i ve d konturlarda gri ile, eleman katmannda beyaz gzkr. Grup tanmnda kutucuklar sarya dnr. SEME TPLER Para: Para zerine sol tu ile bir kere tklanr. Kontur: Para zerine sol tu ile iki kere tklanr. Eleman: Eleman zerien sol tu ile iki kere tklanr. Grup oluturma: Ctrl tuuna basn, basl tutarak paralarn zerine sol tu ile tklayn. F5: Sadece para seimi mmkn F6: Sadece kontur seimi mmkn F7: Sadece eleman seimi mmkn Page up, Page down: Farkl seim tiplerine geii salar. MDLLERE GRE MOUSE LE BUTONLARIN ZERNE GELNCE ORTAYA IKAN EKLLERN ANLAMLARI Nesting (Dizme) Katman: Para 7 8 1 6 2 Kutu no 1: 5 4 3 Rotate (Dndrme) Kullanm 1: Sol tua bas, basl tutarak mouseu oynat. Kullanm 2: CTRL tuuna basl tutarak mouseun sa tuuna bas. Aadaki diyalog kutusu kar.
Dndrme as

Geerli noktaya gre Orijin noktasna gre

COLUMBUS

30

Kutu no 2: Kutu no 3: Kutu no 4: Kutu no 5:

Move (Dey hareket) Kullanm 1: Sol tua bas, basl tutarak mouseu oynat. Kullanm 2: Sa tua bas, basl tutarak mesafe kontrol ile oynat. Zoom (Zoom uzak-yakn) Kullanm 1: Mouse u 3 nolu kutuya getir, sol tua bas. Mirror (Dey ayna grnts) Hareket ettirme Kullanm 1: Sol tua bas, basl tutarak hareket ettir. Kullanm 2: CTRL tuuna bas, basl tutarak mouse un sa tua bas. Aadaki diyalog kutusu kar.

Yatay hareket (mm) Dey hareket (mm) Bal koordinatlar Mutlak koordinatlar

Kutu no 6: Kutu no 7:

Yatay ayna grnts alma Kullanm 1: Mouse un sol tuuna bas. Kopyalama iin kullanlr. Kullanm 1: Sol tua bas. Kullanm 2: CTRL tuuna bas, basl tutarak mouse un sa tua bas. Aadaki diyalog kutusu kar.

COLUMBUS

31

Yatay hareket yn Sol/sa/Hi

Kopya says / nce kopyala Dey hareket yn Sol/sa/Hi

Kopya says / nce kopyala akmada iptal et

Kutu no 8:

Kopyala (Dey hareket) Kullanm 1: Sol tua bas, basl tutarak mouseu oynat. Kullanm 2: Sa tua bas, basl tutarak mesafe kontrol ile kopyala.

Katman: Kontur ve Eleman Kutu no 3: Zoom (Yaklama) Kullanm 1: Sol tua basnca grnt byr.

Technology (Teknoloji) 7 6 Kutu no 1: 8 1 2

5 4 3 Makina durumu Kullanm 1: Sol tua basnca aadaki diyalog kutusu kar.

COLUMBUS

32

Bu diyalog kutusunda grup, para, kontur ve eleman iin stat deitirilebilir. Buna gre: st 1: Hzl hareket var-yok. st 2: Programlanm hz deitir. st 3: Gedik geniliini gir-girme. st 4: Gedii sol veya saa yerletir. st 5: Tayclar se-seme st 6: Balama evet-hayr. 7: Tayclar kaldr-indir. 8: Otomatik ykseklik ayar ak-kapal. 9: Takmlar a-kapa. Kutu no 4: Gnderme kodu Kullanm 1: Sol tua basnca aadaki diyalog kutusu kar.

ESSI veya ASCII formatnda ekranda gsterir. Kutu no 5: Kutu no 7: Bu seenekle seili paraya giri-k ayarlar seili paralara uygulanr. Teknoloji yaratma Kullanm 1: Sol tua basnca nceden parametreleri belirlenmi olan teknolojiyi otomatik olarak uygular. konturlar otomatik olarak alglanr ve nce kesilir. Ancak kesim srasn paralarn byklne gre belirlemek mmkn deildir. Teknoloji silme Kullanm 1: Sol tua basnca nceden belirlenmi olan teknoloji ayar silinir.

Kutu no 8:

COLUMBUS

33

GRUPLAR N TEKNOLOJ BELRLEME Ctrl tuuna basl tutarak paralar semek suretiyle gruplar oluturabilirsiniz. Gruptan karmak istediiniz paralar CTRL tuuna basarak gruptan kartabilirsiniz. Kutucuklar sarya dnr. Seme srasna gre teknoloji tanmlanr.

LEM MODLLER
GENEL AIKLAMA Columbus II, plaka zerinde yaplmak istenen ileme gre ayr alma modlne sahiptir. Bunlar; Nesting (Dizme), Technology (Teknoloji) ve Zoom (Grnt ileme) Ekrandaki plaka penceresinin sol tarafnda Seilen modln ilem butonlar kar. Bu kan butonlar istenen fonksiyona gre seilir. Btn klavye girileri sadece aktif olan pencere iin geerlidir. Ekran dzeni Tu Esc Del TAB F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 penceresindeki klavye komutlar Etkisi Fonksiyonu iptal eder Siler (sadece nesting (dizme) modlnde) Menden:(Edit-Delete) Nesting (Dizme) ve Technology (Teknoloji) modlleri arasnda gei yapar. Nesting (Dizme) modlne geii salar Technology (Teknoloji) modlne geii salar Zoom (Grnt ileme) modlne geii salar Seim ekil: sadece paralar Seim ekil: sadece alt paralar Seim ekil: sadece elemanlar Seim ekil: btn paralar, alt paralar ve elemanlar

MODL 1: DZME (NESTING) Nesting modl paralarn geometrisine ynelik plaka zerinde dizilmesi, aralarndaki mesafelerin kontrol edilmesi gibi yerletirmeye ynelik ilemlerin yaplmasi iin kullanlr. Anlam (Sol men alt seenekleri) Obje semek veya fonksiyonun uygulanmas Otomatik dizme (Autonest) ilemine balama (Opsiyoneldir) Ortak kesim (Common cut) ileminin yaplmasn salar. Btn plakay gster Resmi yenileme Dizme (Nesting) modlnde plaka zerinde obje seiliyken sa tua basnca: Bu modlde plaka zerinde herhangibir noktaya bir para seiliyken sa tu ile basnca aadaki men kar.

COLUMBUS
Teknoloji modlne gei yapar. Kopyalama kutusunu aar . Paray hareket ettirme kutusunu aar Dndrme kutusunu aar. Tayc ayarlarn yapar Parann boyutlu grntsn verir Seimi iptal eder Kutudan kar

34

Tayc ayarlarn varsaylan olarak yazar Seili parann izimini DigiCADde aar Seili paraya zumlar..

COLUMBUS

35

Dizme (Nesting) Modlnde Paralar Elle Yerletirme Dizme modunda paralar yerletirirken baz hususlara dikkat etmek gerekir: Yerletirme ilemi paralarn yerinden hareket ettirilmesi yntemi ile yaplr. Buna gre bir paray hareket ettirmek iin parann ortasndan sol tu ile para hareket ettirilir. Ancak sacn dna taar veya para-plaka, para-para aras mesafelerden daha az bir mesafeye yaklatrlrsa Stat ubuu zerinde hata mesaj kar. Mesafe hatas yapmak istemiyorsanz. Paray sacn iinde bo bir blme aln ve nce yatayda sonra deyde olmak zere iki ynde ayr ayr farenin sa tuuna basarak hizalayn. Bu ekilde kontroll bir yerleim salanm olur.

Dizme (Nesting) modlnde Ortak Kesim (Common cut) kullanm Nesting (Dizme) modl iinde ayn dorultuda kenarlar olan paralar birletirerek beraber kesmek iin kullanlr. Paylalan konturlar zt kesim ynlerine sahip olabilirler. Komudun kullanm aadaki gibidir: 1. Birinci mouse tklamas yerinden hareket ettirilecek olan paray seer. 2. kinci mouse tklamas hem kesim balang noktasn hem de yerinden oynatlmayacak olan ekli seer. 3. Eer seim geerli ise birinci seilen para nceden ayarlanm olan kerf mesafesinde ikinci paradan mesafeli yerleir. Ortak kesim eleman minimum mesafe hatas vermiyorsa kesik izgiler ile gsterilir. Bu noktadan sonra paralar birlikte seilir. Paralar ayrrmak iin grubun zerinde birleim kenar zerinde sa tua basmak yeterlidir. MODL 2: TEKNOLOJ (TECHNOLOGY) Teknoloji modl paralarn kesim teknolojilerine ynelik CNC tezgahn tayc hareketleri, kesme alar, kesme kprleri vs. gibi hareketlerin parametreler yardm ile tanmlanmas iin kullanlr. Anlam (Sol men alt seenekleri) Obje semek veya fonksiyonun uygulanmas Fareyi parann zerine balamak/serbest brakmak Kesme kprs koy/kaldr. Paralar aras kpr yerletirir. Kalan plakay kesme (PMM: Opsiyoneldir) Btn plakay gster Resmi yenileme Teknoloji modlnde plaka zerinde obje seiliyken sa tua basnca: Bu modlde plaka zerinde herhangibir noktaya bir para seiliyken sa tu ile basnca aadaki men kar.

Dizme modlne gei yapar. Paraya giri-k ayarlar iin TDBye giri Parann boyutlu grntsn verir Seimi iptal eder

lem tanmlamada markalamann kesime gre nceliini belirler Seili objelerin makine durumunu gsterir Seili objeye zumlar

Kutudan kar

COLUMBUS

36

Manuel Teknoloji Kullanm Manuel teknoloji moduna fareyi parann zerine balama-serbest brakma butonu ile geilir. Bu durumda mouseun imleci yandaki ekli alr. Tanmlada baz kurallar geerlidir: Kk art iaretlemek iin kullanlr. Ynlendiricide eleman seiminin her zaman ak olmas gerekir. Temel ynlendirici ayarlarnn aktif hale getirilmesi iin F3 tuuna baslmas gerekir. Eer d konturlarn zerine mouse ile tklanrsa, btn i konturlar iaretli noktaya balanr. Eer i konturlarn zerine mouse ile tklanrsa, sadece bu konturlar iaretli noktaya balanr. Eer bal d konturlara tklanrsa, btn ii konturlar yukardaki gibi balanr. Eer zaten balanm olan konturun zerine tklanrsa, balang kesim noktas iaretli noktaya hareket ettirilir. D kontur zerinde sa tua baslrsa, btn i ve d konturlar serbest braklr. Eer i konturlar zerine sa tua baslrsa, sadece bu kontur serbest braklr. Kpr Koyma-Kaldrma Kpr butonuna basnca iaretlemek iin imle yandaki ekli alr. Tanmlada baz kurallar geerlidir: Eer balanm bir kontur zerine tklanrsa, kesme kprs o noktaya ayarlanr. Eer ayarlanm bir kesme kprs zerine tklanrsa, kesme kprs kalkar. Ayar yaplrken, birka piksel yakalama pay sz konusudur. Ayrca SHIFT tuuna baslrsa, balang, merkez ve biti noktalar da yakalanr. Paralar Aras Kpr Kullanm Birbirlerine bir kpr ile balanacak olan paralarn ayn kerf pozisyonuna ve uygun d konturlara sahip olmalar gerekir. Kpr balantlar sadece teknoloji modunda yaratlabilir, ancak dndrlemez, kopya edilemez veya hareket ettirilemezler. Birbirlerine kprler ile balanan paralara kesme kprs uygulanamaz. Bunun iin bir veya daha fazla parann kesme ilemine katlmalar gerekir. Uygulamada en azndan bir paraya teknoloji tanmlanmal. Kpr iki para arasnda aralarnda tam kesim yapmak istenmeyen durumda bir birleim yapmak amacyla kullanlr. Kprnn tanmlanmas: 1. Kprnn yeri bir izgi ile belirlenir. izgi kesme ilemindeki son para ile birletirilecek olan dier para arasnda yer alr. 2. izgi genilii daha nce tanmlanm olan kpr geniliinde bir kalnlk ile yer deitirir. Bylece yeni para kesme ilemine katlr.

3. Sadece kesime bir kpr ile entegre edilen son para daha sonraki para ile balanabilir. Sonuta kpr ile balama aadaki gibi gzkr: 4. Kprleri iptal etmek iin kpr balantlarna eklenen en son parann zerinde farenin

COLUMBUS

37

MODL 3: ZOOM (GRNT LEME) Ekran zerinde izimin gsterimine ilikin ayarlarn yaplmasn salar: Yakla, uzakla, seili objeye yakla, hereyi gster. Anlam (Sol men alt seenekleri) Uzaklamak Seili paraya yaklamak Btn plakay gster Resmi yenileme Zoom modlnde mouse kullanm: Zoom modlnde, mercek ile yakndan baklmak istenen nokta iin bir pencere alr ve alan pencere ekrana gelir. Sa tua ile grntden uzaklalr. Teknoloji ve Dizme Modllerinin Ortak Fonksiyonlar lme fonksiyonu 1. Farenin sol tuu ile lm yapacanz 1. Noktaya tklayn, basl tutarak 2. Noktaya gtrp tklayn. Stat izgisi milimetrenin 1/10u uzunluunda ly gsterir. 2. SHIFT tuuna basn ve farenin sol tuu ile 1. Noktaya tklayn, basl tutarak 2. Noktaya gtrp tklayn. Stat izgisi milimetre uzunluunda ly gsterir. Bu ilemler iin hassaslk farenin dokunduu noktann hassaslna baldr. Grup oluturma Columbus pekok paray bir gruba balar. 1. CTRL tuuna basn, fare ile gruba katlacak paralar iaretleyin. 2. Gruba girecek ilk paraya tklayn, basl tutarak gruba girecek son paraya kadar fareyi srkleyin. Bu ilemde paralar bir izgi ile seilir. 3. Pencere ile semek iin, nce SHIFT tuuna basn, pencerenin bir kesini iaretleyin, sonra ikinci kesine tklayn. O pencere iine giren btn paralar seilir.

TEKNOLOJ TANIMLAMA
Tm paralara istenen ekilde teknoloji tanmlama ilemi bittikten sonra ortaya kan kesim srasn CNCnin anlayabilecei ESSI biiminde, MPG uzantl bir kod yazlmna evirmek gerekir. Bu aamaya Teknoloji Tanmlama ad verilemektedir. Teknoloji tanmlamann admlar unlardr: 1. Dosya mendnden Gtr seeneini sein. 2. Ortaya kan Kod altrma Hedefi kutusuna NC program kimlii blmne CNCye gidecek MPG uzantl dosyann ad yazlr. Vision PC haricindeki tm Nmerik kontrol niteleri iin maksimum 8 harfli bir dosya ismi girmek gerekir. Ayrca +, $, %, &, /, \, (, ), =, ?, *, , ! gibi karakterler kullanlmaz.

COLUMBUS

38

OK dmesine baslnca ortaya kan diyalog kutusunda Dosya ad blmnde dosyann adnn yanna ilk defa Geometri Gtrme yapldnda * yerine .mpg yazlr. Kaydedilecei klasr seilince Kaydet tuuna baslr. 3. Tanmlanm teknolojiyi grmek iin tuuna baslr ve hazrlanan dosya Windows Not Defterinde alarak grlebilir. 4. Kaydedilen alma bir diskete kaydedilerek CNC makine zerinde alr.

COLUMBUS

39

PRINT OUTPUT (YAZICIDAN IKTI ALINMASI)

Yaplan almann sralamasn kat zerinde grmek alnmaktadr. Bunun iin aadaki ayarlarn yaplmas gerekir: Dosya mensnden Yazc Ayarlar seeneini sein. amacyla yazcdan k

Resim seenekleri seeneine tklayn. Buaradaki seenekler unlardr:

izgi kalnl: nce izgiler hzl hareketi, standart izgiler kesim, hzl hareket geometerisini, kaln izgiler ise dier plakaya ait geometriyi tanmlar. Seenekler: Renkli k almay, leklenebilmesini ve otomatik lek verilmesini salar. Detaylar: Burada k alrken gzkmesini istediiniz izim elemanlarn sein. OK seeneini seerek kn. Btn plaka dzeni bilgileri yazlr. Veri Yneticisi para listesini yazar. Hata listesi yazar.

Yazdrma ii seenekleri: alma yneticisi Veri yneticisi (opsiyon) Hata raporu

Farkl yazm ileri iin plaka dzeni dosya isimleri Layout Manager .lmp Data manager (list) .dmp Data manager (selected) .dmp Import error .iep Grafie lek Verilmesi Eer Bir nceki seeneklerin iinde leklenebilir seenei iaretlenmise bask ileminden nce bir diyalog kutusu kar. Burada: lek kutu iine 1/x cinsinden girilmelidir. Current seenei seilirse Optimum Kat Kullanmna gre sayfaya uydurarak basar. Yazdrma Seenekleri Kada k alrken drt trl seenek vardr. Seime gre bask ilemi yaplr. Bunun iin Dosya mensnden Yazdr seenei seilir.
Hem para listesi, hem de plakay yazdrr Sadece plakann tamamn yazdrr Sadece plakann grnen ksmn yazdrr Sadece para listesini yazdrr

COLUMBUS

40