SMULNK

Temel Seviye Semineri

Yrd.Do.Dr. Aslan NAN
(Elektrik Mhendislii Blm)

E-posta: inan@yildiz.edu.tr Web: www.yildiz.edu.tr/~inan

SEMNER AKII
Simulink Temel Kullanm (Aslan NAN)
- Statik Simulasyon rnei - Dinamik Simulasyon rnei - Makina Ktle-Yay rnei - Elektrik Devresi rnei

5 dk ara

Uygulamalar (Blent VURAL)

- Real Time Windows Target (DC Motor Kontrolu) - xPC Target (Step Motor Kontrolu) - State Flow+Real Time Windows Target (Kayan LED Uygulamas)

Matlab/Simulink Semineri-2006

SMULNK ETM
MATLAB ve SMULNK KURSU
YT nsan Kaynaklar Gelitirme Merkezi Web adresi: http://www.ikgm.yildiz.edu.tr Tel: (212) 236 4178 - 236 85 70 (212) 259 7070 - 2788 veya 2681
Matlab/Simulink Semineri-2006 3

SMLASYON NEDR?
Bir bilgisayar modeli, bir kii, bina, ara, aa gibi herhangi bir nesnenin matematiksel gsterimidir. Model, rzgar hareketleri, trafik ak, yaylanma gibi bir ilemin gsterimi de olabilir. En geni kapsam ile simulation (benzetim), gerek veya teorik fiziksel bir sistemin bilgisayar zerinde tasarlanma disiplini ve analiz ilemidir. Benzetim teknii, bir model aracl ile gerek bir sistemin temsil edilmesini salar.

Matlab/Simulink Semineri-2006

SMLASYON TRLER
Ayrk ve Srekli Olay Modelleri Statik ve Dinamik Modeller Ak Dngl ve Kapal Dngl Modeller Stokastik ve Deterministik Modeller

Matlab/Simulink Semineri-2006

Kesikli ve Srekli Modeller

Ayrk bir olay (discrete), zamann tek bir noktasnda oluan ani bir harekettir. Hava alanna inen bir uak, bankaya giren bir mteri ya da bir dngy bitiren bir hareket ayrk (kesikli) olaylara rneklerdir. Srekli olaylar ise (continuous), Zamana bal olarak kesilmeden devam eden (aras olmayan) hareketlerdir. Gn iindeki bir gln suyunun scaklnn dmesi ve ykselmesi, benzinin tankere boaltlmas ve kimyasal dnmler rnek olarak verebilir. Matematiksel olarak modellenirken ou kez diferansiyel denklemlerden yaralanlr.

Matlab/Simulink Semineri-2006

Statik ve Dinamik Modeller

Statik model, zamandan etkilenmeyen modellerdir. Modelin durumu zamana gre deiiklik gstermez. Dinamik model, zamandan etkilenen modellerdir. Bir simlasyon sresi sz konusudur.

Matlab/Simulink Semineri-2006

Ak/Kapal Dngl Modeller

Ak Dng (evrim): Sisteme bir geri besleme salamadan sistemin ktlarnn varolduu yani giriin k iaretinden etkilenmedii sistemlerdir.

Kapal Dng (evrim): Sistem ilemlerinin sonular, benzetim modeline bir sonraki ilemin deiiklii iin geri dnd benzetimdir.

Matlab/Simulink Semineri-2006

Stokastik/Deterministik Modeller

Stokastik modeller, bir veya daha fazla rasgele deikene dayanan modellerdir. Bu yzden gerek sistem davrann, yalnzca tahmini olarak ortaya koyabilir. Deterministlik modeller ise rasgele olmayan girdi deikenine sahip olan modellerdir. Deterministlik modellerdeki hareketler her zaman ayndr ve ayn ktlar retir.

Matlab/Simulink Semineri-2006

MATLAB/SMULNK GR
Simulink (Simulation_and_Link), dinamik sistemlerin modellenmesi, simlasyonu ve analizi iin kullanlan bir yazlm paketidir. Son yllarda akademik ve endstriyel ortamlarda yaygn biimde kullanlmaktadr. Simulink,
ak kontrol Is, soutma, ssbansiyon ve fren sistemleri Saysal aret leme ve haberleme Diferansiyel denklem zm Durum-uzay modelleri Transfer fonksiyonlar Neuro-Fuzzy sistem modelleme Elektrik devre zm Kontrol sistemleri (Uu kontrol, PID kontrol) D ortam ile veri alverii Uzaktan ve Web temelli kontrol

gibi birok elektrik, elektronik, finans, mekanik termodinamik gerek dnya sistemini simle edebilir. Matlab/Simulink Semineri-2006

ve
10

MATLAB/SMULNK GR
Bir MATLAB arayz olan Simulinkte bir modelleme ilemi iin: Simge srekleme-brak mant ile tanan bloklar kullanlr. Matlab kodu yazmak yerine, ilem bloklar birbirine balanarak model diyagramlar oluturulur. Blok simgeleri, sistemin girilerini, sistemin paralarn veya sistemin klarn gsterir.
Matlab/Simulink Semineri-2006 11

MATLAB/SMULNK GR
Simulinkin bir dier nemli zellii de Matlab ortam ile etkileimli ilem grmesidir: Simulink k sonular, Matlab alma ortamna gnderilebilir ya da bu ortamdan veri kullanlabilir. Simulink modelleri, setparam ve getparam komutlar kullanlarak programlama (.m) dosyalaryla kontrol edilebilir. Simulink, GUI yaps ile interaktif bir ortam oluturarak kullanlabilir.
Matlab/Simulink Semineri-2006 12

MATLAB/SMULNK GR
Bir dinamik sistemin simlasyonu, iki admlk bir Simulink ilemidir: lk nce Simulink model editr kullanlarak dinamik sistemin girii, durumu ve k arasnda zaman baml matematiksel ilikisini (nmerik, trev, diferansiyel denklemler vb) grafiksel olarak gsteren bir blok diyagram oluturulur. kinci admda belirlenen bir zaman aral ierisinde modellenen sistem altrlr yani simle edilir.
Matlab/Simulink Semineri-2006 13

SMULNKi ALITIRMAK
Simulinki altrmak iin: - Komut satrna >> simulink yaznz ya da - Matlab ara ubuundan Simulink simgesini tklaynz. Simulink model dosyalarnn uzants .mdl (model) eklindedir. Matlab komut (>>) ekranndan simulink dosya adn yazarak direkt olarak model penceresine geebilirsiniz ya da klasik dosya ama yntemlerinden biri ile dosyay bulup zerine ift tklayabilirsiniz
Matlab/Simulink Semineri-2006 14

SMULNK EKRANI

Blockset ktphaneleri zelletirilmi konu bazl bloklar ierir. SimMechanics SimPowerSystems

Matlab/Simulink Semineri-2006 15

Statik Model rnei

Statik Modelleme: Santigrat dereceden fahrenhayta dnm yapan bir denklemin modellenmesi
Aadaki bloklar, model penceresine tanarak ekildeki model kurulur. 1.Sources Ramp 2.Math Gain ve Sum 3.Sinks Display

Matlab/Simulink Semineri-2006

16

dx dt

1. Derece Dif. Denklem zm

Srekli Sistem Modellemesi

dx = 2 2) sin( t dt

Balang art x(0)=-1

Simlasyon diyagram aadaki bloklar ierir: Giri --> Fonksiyon, 3 sin(2t) k --> zm, dx/dt Parametre --> Balang art, x(0) = -1 Operatr --> Integrator blou

Matlab/Simulink Semineri-2006

17

dx dt

1. Derece Dif. Denklem zm

dx = 2 2) sin( t dt
Balang art x(0)=-1 SinWave Blou: Amplitude = -3 Frequency = 2 Integrator Blou: Initial Condition= -1

Matlab/Simulink Semineri-2006

18

Fiziksel bir sistemin dinamik modellemesi

Ktle-Yay-Damper Modeli
f(t)
c

- Balang artlar: x(0) = 0 ve dx/dt(0) = 0 - Giri: f(t), t=0da genlii 3 olan adm
m1

k1,L01

x1

fonksiyonu - Ktle, m = 0.25 - Snm katsays, c = 0.5 - Yay sabiti, k = 1 Model Denklemi:

Matlab/Simulink Semineri-2006

19

Fiziksel bir sistemin dinamik modellemesi

Matlab/Simulink Semineri-2006

20

Ayrk bir sistemin modellemesi

Fark Denklemi: x(n+2)=1.5*x(n+1)-0.5*x(n) y(n)=x(n) x(0)=0.5 ve x(1)=2.0 t=10.0

Matlab/Simulink Semineri-2006

21

Transfer Fonksiyon rnei

2 s+2 Step Transfer Fcn Scope

Matlab/Simulink Semineri-2006

22

Transfer Fonksiyon rnei

1 2s 2+0.7s+1 Step Transfer Fcn Scope

Matlab/Simulink Semineri-2006

23

Elektrik Devresi rnei

ekildeki elektrik devresinde 1 Ohmluk direten geen akm bulunuz.
8 ohm 4 Ohm

2A

64 V

1 Ohm

Matlab/Simulink Semineri-2006

24

MATLAB GUI+SMULNK

Matlab/Simulink Semineri-2006

25

KATILDIINIZ N TEEKKRLER

Matlab/Simulink Semineri-2006

26