You are on page 1of 349

ANATOM

1. Aadaki sinirlerden hangisinin parasempatik lifleri ganglion otikumdaki sinapstan sonra glandula parotise gider? a) N.facialis b) N.glossopharyngeus c) N.lingualis d) Korda tympani e) N.hypoglossus Cevap B (imen, Anatomi, 2.bask, 1991, s.525-526; Wiliams, Warwick, Gray's Anatomy, 37.bask, 1992, s.1137) Ganglion otikum'un preganglioner parasempatik liflerinin nronlar nucleus salivarius inferior'dadr. N. glossopharyngeus ile beyinden kar. Bu sinirin n.timpanikus dalna katlr. Kavum timpani de pleksus karotikus internus'tan gelen nervi karotikotimpanisi ile birlikte pleksus timpanikus'u yapar. N.timpanikus'un getirdii parasempatik lifle pleksustan karak n.petrosus minor'a katlr. Bu sinir ile ganglion otikum'a gelir.Ganglion otikum'dan kan bu lifler n.aurikulotemporalis aracl ile glandula parotis'e gider. 2. M.kremaster'in siniri aadakilerden hangisidir? a) N.genitofemoralis b) N.subkostalis c) N.iliohipogastrikus d) N.ilioinguinalis e) N.obturatorius Cevap A (imen, Anatomi, 2.bask, 1991, s.536, Wiliams, Warwick, Gray's Anatomy, 37.bask, 1992, s.1141) N.genitofemoralis (L1-2) ramus genitalis ve ramus femoralis olarak iki dala ayrlr. Ramus genitalis'i m.kremaster'i innerve eder. Ramus femoralis'i trigonum femorale'nin st ksmnda deride dalr. 3. Nervus vagus'taki parasempatik lifler aadaki organlardan hangisine gitmez? a) Mide b) Kalp c) Dalak d) leum e) Kolon sigmoideum Cevap E (Snell, 2.bask, s.274-278) N.Vagus fleksura koli sinistra'ya kadar olan gastrointestinal kanal innerve eder. Lifler periarteriyel pleksus yoluyla dald iin A. mesenterika superior'un besledii blgeye kadar ularlar. Kanaln geri kalan blm sakral parasempatikus'dan gelen liflerle innerve edilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

4. Medulla spinalis balanr?

dura

mater'e

hangisiyle

a) Konus medullaris b) Filum terminale c) Pia mater d) Fasiya aponevrotika e) Lig. dentikulatum Cevap E (April, Anatomi, s.272) Lig. dentikulatum pia mater'den balar, arachnoid mater'i deler ve dura mater'e yapr. Toplam 21 ifttir ve tm medulla spinalis'i skca destekler. Konus medullaris medulla spinalisin alt ucuna; filum terminale ise pia mater'in alt uzantsna verilen addr. 5. N.glossofaringeus iin hangisi dorudur? a) Dilin motor siniridir. b) Dilin 2/3 n ksmnn tad duyusunu alr. c) Dilin 2/3 n ksmnn genel duyusunu alr. d) Dilin 1/3 arka ksmnn yalnz tad duyusunu alr. e) Dilin 1/3 arka ksmnn tad ve genel duyusunu alr. Cevap E (Snell, Clinical Anatomy, 3.bask, s.840-842) Dilin 2/3 n ksmnn tad duyusunu n.facialis, genel duyusunu n.mandibularis alr. Dilin 1/3 arka ksmnn tad ve genel duyusunu n.glossofaringeus alr. Dilin motor siniri ise n.hipoglossusdur. 6. Burun ucunun duysal siniri hangisidir? a) N. fasialis'in rami zigomatisi b) N. trigeminus'un maksillar dal c) N. trigeminus'un oftalmik dal d) N.fasialis'in ramus nasalis eksternus'u e) N.trigeminus'un mandibular dal Cevap C (Snell, Clinical Anatomy, 3.bask, s.750-751) N.fasialis, yzn mimik kaslarnn motor siniridir. Yzn duyusal innervasyonu n.trigeminus'un oftalmik, maksiller ve mandibular dallar ile oluur. Burun ucu n.trigeminus'un oftalmik dal ile inerve olur. 7. Hangisi hem foramen iskiadikum majus hem de foramen iskiadikum minus'tan geer? a) A. glutealis superior b) N. glutealis superior c) N. kutaneous femoris posterior d) N. iskiadikus e) N. pudentalis 1

ANATOM

Cevap E (Snell, Clinical Anatomy, 3.bask) N.pudentalis nce foramen iskiadikum minustan da geerek perine'de dalr. Dier klardaki oluumlar ise sadece foramen iskiadikum majustan geerek alt ekstremitede dalrlar. 8. Glandula parotidea hangisi tarafndan innerve edilir? a) N. trigeminus b) N. fasialis c) N. vagus d) N. glossofaringeus e) N. hipoglossus Cevap D (Snell, Clinical Anatomy, 3.bask, s. 470) Glandula parotidea'ya secretomotor parasempatik lifler n.glossofaringeus ile tanr. 9. Aadaki sinirlerden hangisi pleksus sakralis'ten ayrlr? a) N. genitofemoralis b) N. ilioinguinalis c) N. kutaneus femoris lateralis d) N. kutaneus femoris posterior e) N. iliohipogastrikus Cevap D (Gray's, 37.bask) N. genitofemoralis, n.ilioinguinalis, n.kutaneus femoris lateralis ve n. iliohipogastrikus, pleksus lumbalisten ayrlan sinirlerdir. 10.Foramen ovale'den geen oluum hangisidir? a) N. maksillaris b) N.mandibularis c) N. oftalmikus d) Arteria maksillaris e) Arteria meningea media Cevap B (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.46) For.ovaleden, N.mandibularis, beyin zarlarna giden kk bir arter ve bazen de n.petrosus minr geer. 11.Uyluun yukar blmnde, lig. inguinale yaknnda skrotum'a temas eden uyluk derisinin somatosensitif sinir lifleri hangi sinire aittir? a) N. iliohipogastricus b) N. ilioinguinalis c) N. kutaneus femoris lateralis d) N. obturatoryus e) N. genitofemoralis Cevap B (Uluta, nsan Dissectio'sun El Kitab, s.9; (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.225) N.ilioinguinalis (L1), n.iliohypogastricusun biraz aasnda olmak zere m.psoas majorun d kenarndan kar ve ayn ekilde m.quadratus lumborumu aprazlayarak crista iliacaya doru uzanr. Crista iliacann n yarsnda m.transversus abdominis ve m.obliquus externus abdominisi delerek 2

n.iliohypogastricus ile balant kurar. M.transversus abdominise somatomotor dallar vererek bu kas deler. Sonra funiculus spermaticus ile birlikte anulus inguinalis superficialisden geerek uyluun st-i taraf ile erkeklerde penis kk ve scrotumun n tarafnda (nn.scrotales anteriores), kadnlarda ise mons pubis ve labium majusda dalr (nn.labiales anteriores). Bu sinirin somatomotor dallar, aralarnda seyrettii m.obliquus internus abdominis ile m.transversus abdominisi innerve eder. 12.N. ulnaris'in sensitif dallar aadaki blgelerden hangisinde dalmaz? a) Bilek ekleminin palmar yznn i parasnda b) Hipotenar blgede c) 5. parman palmar yznde d) 4. parman palmar yznn ulnar parasnda e) Tenar blgede Cevap E (Odar, Cilt 1, 1986, s.453) Avu iinin tenar blgesinde n. medianus'un sensitif dallar dalr. 13.ift tarafl kasldnda eneyi aan ve ne doru eken kas aadakilerden hangisidir? a) M.buksinatr b) M.masseter c) M.temporalis d) M.pterigoideus lateralis e) M.pterigoideus medialis Cevap D (Dere, Anatomi, 2.cilt, s.340-345; Wiliams, Gray's Anatomy, 37.bask, 1992, s.581) M.temporalis, m.masseter ve m. pterigoideus medialis eneyi kapatr, m.pterigoideus lateralis eneyi aar. M.buksinatr ise yanaklar dilere doru bastrr ve fleme hareketinde az ii basnc attrr. 14.Kanalis inguinalis'in arka duvarnn medial 1/3 n aadakilerden hangisi oluturur? a) Tendo konjunktivus (Falks inguinalis) b) Lig. interfoveolare c) Lig. inguinale d) Lig. lakunare e) Lig. pektinale Cevap A (imen, Anatomi, 2.bask 1991; Wiliams, Warwick, Gray's Anatomy, 37.bask, 1992, s.603-604) Kanalis inguinalis'in n duvarn deri, fasiya superfisialis ve m.oblikuus eksternus abdominis oluturur. M.oblikuus internus abdominis'ten gelen lifler de d te birini kuvvetlendirir. Arka duvarn fasiya transversalis yapar. yan te birini tendo konjunktivus, d yann lig.interfoveolare oluturur. Lig. refleksumda yapsna katlr. st duvarn m.oblikuus internus abdominis ve m.tranversus abdominis aponrozlar oluturur. Alt duvarn lig. inguinale ve lig. lakunare oluturur.

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

ANATOM

15.Hangi seenek n ve arka servikal genleri ayran kas gstermektedir? a) M. digastrikus b) M. sternokleidomastoideus c) M. omohyoideus d) M. skalenus anterior e) M. splenius kapitis Cevap B (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, Ankara 1995, s.186) M.sternocleidomastoideus boynu n ve arka olmak zere iki gen sahaya ayrr. Trigonum cervicale anterius denilen n gen, arkadan m.sternocleidomastoideusun n kenar, nden boynun orta hatt ve yukardan da mandibulann alt kenar tarafndan snrlanr. Trigonum cervicale posterior denilen arka gende aadan klavikula, nden m.sternocleidomastoideusun arka kenar ve arkadan da m.trapeziusun n kenar tarafndan snrlanr. 16.Hangi seenek M.geniohyoideus'u inerve eden siniri gstermektedir? a) 4. servikal spinal sinir b) N. mandibularis c) 6.servikal spinal sinir d) N. vagus e) 1. servikal spinal sinir Cevap E (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, Ankara 1995, s.189) Hyoid st kaslardan olan m.geniohyoideus N.hypoglossus'un klf ile gelen 1.servikal spinal sinir tarafndan inerve olur. 17.Larinks'in intrinsek kaslarndan hangisi mizmar araln (rima glottidis) genileten kastr? a) Muskulus krikoaritenoideus lateralis b) Muskulus krikoaritenoideus posterior c) Muskulus tiroaritenoideus d) Muskulus krikotiroideus e) Muskulus aritenoideus oblikuus Cevap B (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.372-373) Larinks'in kkrdaklarnn evresinde yer alan ve larinks eklemlerini hareket ettiren kaslardan a, c, d, e klarndaki kaslar, mizmar araln daraltr. b kkndaki kas, mizmar araln genileten tek kastr. 18.M.deltoideus'un motor siniri hangisidir? a) N.aksesoriyus b) N. aksillaris c) N. radialis d) N.muskulokutaneous e) N. supraskapularis Cevap B (Snell, Clinical Anatomy, 3.bask, s.528-529) M.deltoideus'un motor siniri n.aksillaris'dir.

19.N. aksessorius hangisinin motor siniridir? a) M. latissimus dorsi b) M. romboideus major, c) M. romboideus minor, d) M. trapezius, e) M. levator skapulae. Cevap D (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.194) M.trapeziusun motor siniri, n.aksesoriusun pars spinalisidir. 20.Hangisi kanalis adduktorius'tan(Hunter kanal) gemez? a) A. femoralis, b) V. femoralis, c) V. safena magna, d) Derin grup lenf damarlar, e) N. safenus. Cevap C (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.264) Hunter kanalndan a. ve v.femoralis ile n.safenus geer. Hunter kanal uyluun medial tarafnn orta 1/3nde ve medialinde bulunur. Trigonum femoralenin tepesinden balar, m.adduktor magnusun distalinde bulunan hiatus adduktoriusta sonlanr. Femoral damarlar bu kanal araclyla uyluun n yznden, dizin arka ksmnda bulunan fossa popliteaya geerler. 21.Aadakilerden hangisi infrahiyoid kas grubundan deildir? a) M. sternohyoideus b) M.omohyoideus c) M.sternotiroideus d) M.stilohyoideus e) M.tirohyoideus Cevap D (Kuran, Sistematik Anatomi, 1993) M. stilohyoideus suprahyoid blge kaslarndandr. 22.Trigonum femorale'nin ierisinde bulunan oluumlar yazlmtr. Yanln iaretleyiniz. a) A. femoralis b) V. femoralis c) N. femoralis d) N. obturatorius e) Nodi lymphatici inguinales superficiales Cevap D (Arnc, Anatomi, 1.cilt, s.263) Trigonum femorale (Scarpa geni), yukarda olan taban lig. inguinaleye, aada olan tepesi ise canalis adductoriusun balangcna uyan bir gen sahadr. Bu saha lateralden m.sartoriusun medial kenar, medialden m.adductor longusun medial kenar ve yukardan da lig.inguinale tarafndan snrlanmtr. Trigonum femoralenin tabannda, lateral yarda m.ili3

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

ANATOM

opsoas, medial yarda ise m.pectineus ile m.adductor longus bulunur. Bazen de m.pectineus ile m.adductor longus arasnda bir aralk bulunduunda, m.adductor brevis de dar bir blm ile katlabilir. Orta ksm vertikal ynde oluk eklinde olup, burada femoral damarlar bulunur. Femoral damarlar, genin tabannn ortasndan tepesine doru uzanrlar. Damarlarn lateralinde bulunan n.femoralis, bu gen sahada dallarna ayrlr. Burada ayrca bir miktar ya dokusu ve damarlar boyunca dizilmi yzeyel inguinal lenf nodlleri bulunur. 23.Aadaki cmlelerden yanl olan iaretleyiniz. a) Canalis femoralis, v. femoralis'in medialinde yer alr. b) Anulus femoralis, septum femorale denilen ekstraperitoneal ba dokusu ile kapaldr. c) Nodi lymphatici inguinales profundi'nin efferent damarlar septum femoraleden geerek pelvis lenfasna alr. d) Anulus femoralisi medialden ligamentum inguinale snrlar. e) Canalis femoralis'te ba dokusu, ya dokusu, lenfa damar ve bir lenf nodl bulunur. Cevap D (Arnc, Anatomi, 1.cilt, s.264) Canalis femoralis, Lacuna vasorumda v.femoralisin medialinde bulunan 1.25 cm uzunluunda konik ekilli bir kanaldr. Koninin karn boluuna bakan taban, uzun ekseni transvers ynde (1.25 cm) olan oval bir halka eklindedir. Anulus femoralis denilen bu halkay nden lig.inguinale, arkadan m.pectineus ve fasiyas, medialden lig.lacunarenin serbest konkav d kenar ve lateralden de v.femoralis snrlar. Anulus femoralis peritoneum ile rtl olup, karn boluundaki basn nedeniyle burada peritoneum anulus femoralise doru biraz kmtr. Burada oluan ukurlua, fovea femoralis denilir. Anulus femoralisi grebilmek iin peritoneumun kaldrlmas gerekir. Femoral damarlar saran klfa vagina femoralis denilir. Bu klf mediale doru bir genileme gstererek canalis femoralisi oluturur. 24.Aadaki kaslardan hangisi n.gluteus inferior tarafndan innerve edilir? a) M.gluteus medius b) M.gluteus maximus c) M.gluteus minimus d) M.piriformis e) M.gemellus inferior Cevap B (Snell, Klinik Anatomi, 5.bask, 1.Trke bas, 1998, s.521; Arnc, Anatomi, Cilt 1, s.255-256) M. gluteus maximus: Gluteal blgenin en yzeyel kas olup kaln, geni ve drt kenarldr. Uyluun en kuvvetli ekstensorudur. Bu nedenle m. iliopsoasn antagonistidir. Siniri N. gluteus inferiordur.

25.N.radialis ile innerve olan kas iaretleyiniz. a) M.biceps brachii b) M.triceps brachii c) M.coracobrachialis d) M.brachialis e) M.palmaris longus Cevap B (Snell, Klinik Anatomi, 5.bask, 1.Trke bas, 1998, s.423; Arnc, Anatomi, Cilt 1, s.234-235) M. triceps brachii; Kolun arka tarafnda bulunan tek kastr. Caput longum, caput laterale ve caput mediale olmak zere ba vardr. Caput longum, scapulann tuberculum infraglenoidalesinden balar ve burada omuz eklemi kapslne de tutunmutur. n kolun en kuvvetli ekstensor kasdr. Siniri, N. radialistir. 26.Aadakilerden hangisi a.subclavia'nn dal deildir? a) A.vertebralis b) A.torasika interna c) A.faringea assendens d) Trunkus kostoservikalis e) Trunkus tiroservikalis Cevap C (imen, 1991, s.175, 188-192; Gray's Anatomy, 37.bask, s.736, 750-755) A.vertebralis, a.torasika interna, trunkus kostoservikalis, truncus tiroservikalis a.subklavia'nn; faringea ascendens ise a.karotis eksterna'nn daldr. 27.V. Magna serebri hangi sinusun balang ksmnda bulunur? a) Sinus sagittalis superior b) Sinus sagittalis inferior c) Sinus rektus d) Sinus transversus e) Sinus sigmoideus Cevap C (Arnc, Elhan, Anatomi 2, s108-109) Sinus rektus, falks cerebri ile tentorium serebelli'nin birletii kenar boyunca arka ve aa doru uzanr. Balang ksmnda V. magna serebri ve vv. superiores serebelli yer alr. 28.Hangi seenek dura mater'in venz sinslerinin drene olduu veni gstermektedir? a) V.jugularis eksterna b) V.jugularis interna c) V.aurikularis magna d) V. jugularis anterior e) V. emisseria Cevap B (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.1131) Btn dura sinsleri dorudan veya dolayl olarak foramen jugulare seviyesinde v.jugularis interna'ya alrlar. Venz sinsler dura mater'in iki tabakas arasndaki boluklardr. Bu sinslere beyin ve kafa kemiklerinin venz kan ve B.O.S. alr.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

ANATOM

29.Hangi seenek pariyetal plevra'y besleyen damarlardan deildir? a) Aa. intercostalis anterior b) A. frenica superior c) A. epigastrika superior d) A. mediastinalis anterior e) A. torasika interna Cevap C (Rohen, 1992) A.torasika interna'nn u dal olan a.epigastrika superior pariyetal plevra'ya besleyici dal vermez. 30.Aadaki venlerden hangisi vena jugularis interna'ya drene olmaz? a) Vena lingualis b) Venae faringea c) V. tiroidea superior d) V. vertebralis e) Vena sefalika Cevap E (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.113-115) a, b, c, d klarndaki venler ba ve boyun blgesinde yer alan ve vena jugularis interna'ya alan damarlardr. Vena sefalika, st ekstremite venidir ve vena aksillaris'e alr. 31.Karacierin portal sistemi'ne kan getirmeyen damar aadakilerden hangisidir? a) V.mesenterika inferior b) V. gastrika dekstra c) V. pankreaxicae d) V. epigloika sinistra e) V. suprarenalis Cevap E (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.131-134) Portal sistemin anadamar olan vena portae, sindirim sistemi organlar ve dalaktan gelen ven kann toplayarak oluur. e kknda ad geen ven, bu sistemin damar deildir. 32.V.azygos hangisine drene olur? a) V.kava inferior b) V.kava superior c) Sol v.brakiosefalika d) Sa v. brakiosefalica e) Sol v.subklavia Cevap B (Snell, Clinical Anatomy, 3.bask, s.995) Her iki tarafta v.subklavia, v. jugularis interna ile birleerek v.brakiosefalika'y olutururlar. Toraks arka duvarnn venz kann tayan v. azygos da arka tarafta v.kava superior'a alr. 33.Beyin arterlerinden hangisi sirkulus arteriosus serebri (Willis poligonu)'nin yapsna katlmaz? a) A. serebri anterior b) A. serebri media
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

c) A. serebri posterior d) A. kommunikans anterior e) A. kommunikans posterior Cevap B (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.48) A. karotis interna ve dallarndan a.serebri anterior ve onlar birletiren a.kommunikans anterior ile a.vertebralis'in devam a.basillaris'in dal a.serebri posterior ve onlar birletiren a.kommunikans posterior, sinus kavernosus evresinde 7 keli arter halkasn "sirculus arteriosus serebri'yi (Willis poligonu) meydana getirir. 34.A. iliaka interna'nn en kaln dal hangisidir? a) A. iliolumbalis, b) A. sakralis lateralis, c) A. obturatorya d) A. umblikalis, e) A. glutea superior, Cevap E (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.84) A.glutea superior, a.iliaka internann en kaln dal olup, arka ktn bir devam eklinde grlr. 35.A. vertebralis kanc servical vertebrann foramen transversaryum'undan girer? a) 7. servikal b) 6. servikal c) 5. servikal d) 4. servikal e) 3. servikal Cevap B (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.439) A.vertebralis, a.subclaviann birinci blmnden ayrlr ve 7.si hari, dier servikal vertebralarn, foramen transversiumlarndan geerek, atlasn st kenarnda mediale doru yn deitirir. 36.Larinks'e gelen arterlerin ana kayna aadalerden hangisidir? a) A. tiroidea inferior ve superior b) A. lingualis c) A. fasialis d) A. maksillaris e) A. alveolaris inferior Cevap A (Kaplan, Arnc, Anatomi) A. tiroidea superior ve inferior larinksi besleyen nemli arterdir. 37.Aadakilerden hangisi kaln barsa besler? a) A. gastrika dekstra b) A. gastrika sinistra c) A. lienalis d) A. mesenterica sperior'un byk dallar e) A. pankretikoduodenalis

ANATOM

Cevap D (Arnc, Anatomi, 1.cilt, 1995) Kaln barsaklar iki ana arter besler: A. mesenterika sperior ve a. mesenterika inferior. Dier klarda saylan arterler ise mide, duodenum, pankreas ba ve dalaa giden dallardr. 38.Aadaki venlerden hangisi portal dolama katlmaz? a) V.rektalis media b) V.rekstalis sperior c) V. kolika media d) V. gastroepigloika dekstra e) V. gastrika sinistra Cevap A (Arnc, Uygulamal anatomi, Trke 1.bask, 1993) V. porta hepatis'in dallar v.lienalis, v.mesenterika inferior, v.mesenterika sperior, v.gastrika sinistra, v.gastrika dekstra, v.sistika'dr. V.rektalis media ise v.iliaka interna ile v.kava inferior'a alr. 39.Aadaki cmlelerden yanl olan iaretleyiniz. a) Arter iindeki kann perifere doru ilerlemesi kalbin atm gc sayesinde olur. b) Venlerdeki kann kalbe dnmesi iin direkt bir mekanizma yoktur. c) Venlerdeki kann kalbe dnn salayan ana etkenlerden birisi thoraks iindeki negatif basntr. d) zellikle ekstremite venlerinde kann kalbe dn srasnda geri akm nlemek amac ile valvula'lar bulunur. e) V. cava inferiorda ok sayda valvula bulunur. Cevap E (Arnc, Anatomi, 2.cilt, s.123) V.cava inferior, diaphragmann altnda kalan yaplarn byk blmnden venz kan kalbe tar. Her iki tarafn v.iliaca communisleri, 5.lumbal omur gvdesinin sa tarafnda birleerek v.cava inferioru olutururlar. Aortann sa tarafnda yukar doru uzanan v.cava inferior, karacierin arka tarafndaki bir oluk iinden ve diaphragmann centrum tendineumundaki hiatus venae cavaeden geerek gs boluuna girer. Gs boluunun arka duvarndan 2.5 cm n-i tarafa meylederek perikardiyumu deler ve hemen sa atriuma alr. Atriuma ald deliin n kenarnda valvula venae cavae inferioris (Eustachi kapak) denilen rudimenter bir kapakk bulunur. Bu kapakn fetusda grevi olduu iin, intrauterin hayatta gelimi olarak bulunur. V.cava inferiorun gs boluunda kalan blmnn bir ksm perikardiyum kesesi iinde, bir ksm da dnda bulunur. 40.Vagina carotica iinde bulunan yazlmtr. Yanln iaretleyiniz. a) A. carotis communis b) A. carotis interna c) N. glossopharingeus 6 oluumlar

d) N. vagus e) V. jugularis interna Cevap C (Arnc, Anatomi, 2.cilt, s.29) Boynun alt ksmnda birbirine yakn olan her iki tarafn arteri, yukar doru ktka birbirinden uzaklar. ki arter arasnda aada trachea, yukarda ise gl.thyroidea, larynx ve pahrynx bulunur. A.carotis communisin lateralinde v.jugularis interna, ikisi arasnda ve arka tarafta oluan olukta da n.vagus bulunur. Bu yap boynun derin fasiasndan (fascia cervicalis profunda) ayrlan ve vagina carotica denilen bir klfla sarlmtr. Bu klf iindeki yap da ayr kompartmanlar iinde bulunur. Bu yaplarn tmne birden boynun damar sinir paketi denilir. 41.Midenin hangi arteri zefagus arterleri ile anastomoz yapar? a) A. gastrica dextra b) A. gastrica sinistra c) A. gastrica breves d) A. gastroepipiloika dextra e) A. gastroepipiloika sinistra Cevap B (Arnc, Anatomi, 2.cilt, s.69) A.gastrica sinistra, genellikle truncus coeliacusun ortalarndan ilk dal olarak kar. Fakat %25 orannda da dier iki arterle birlikte kabilir. A.gastrica dextradan daha kalndr (4/5 mm). Bursa omentalisin arka duvarn rten parietal peritoneumun arkasnda ve plica gastropancreatica iinde bulunur. Hafif bir kvrm yaparak ne, yukar ve sol tarafa doru uzanr. zerini rten peritoneumda bir kabart (plica gastropancreatica sinistra) yaparak ostium cardiacuma gelir. Burada v.coronaria ile birlikte curvatura gastrica minorun iki yapra arasnda uzanr. A.gastrica sinistra, cardiaya geldiinde rr.oesophageales denilen birka dal verir. Bu dallar zofagus zerinde yukar doru uzanarak hiatus aorticustan gs aortundan ayrlan rr.oesophageales ile anastomoz yapar. Bir ksm dallar da, midenin cardia blmn besler. Bu dallar da a.lienalisin dallar ile anastomoz yapar. A.gastrica sinistra curvatura gastrica minorda seyrederken midenin n ve arka yzlerine dallar gnderir. Bu arterin k yeri ok varyasyon gsterir. 42.Pankreas aadaki damarlardan hangisi ile komuluk yapmaz? a) A.lienalis b) A.mesenterika superior c) A.gastroduodenalis d) A.hepatika propria e) V. portae Cevap D (imen, Anatomi, 2.bask, 1991, s.201, 333334; Wiliams, Warwick, Gray's Anatomy, 37.bask, 1992, s.768) A. lienalis korpus pankreatikus'un margo superior'u; a.mesenterika superior, korpus pankreatikus'un marMEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

ANATOM

go inf.'u; a.gastroduodenalis, kaput panckreatikus'la; v.portae, kaput pankreatikus'la komuluk yapar. A. hepatika propria, a.hepatika kommunis'in pars superior duodeni'yi gemesinden sonra foramen epiploikum nnde porta hepatis'e ykselir. Pancreas'la komuluu yoktur. 43.Aadaki yaplardan hangisi endokrin salg yapmaz? a) GIandula paratiroidea b) GIandula parotidea c) Pankreas d) Ovarium e) Hepsi Cevap B (Snell, 3.bask, s.249, 757, 760) Glandula parotidea ekzokrin salg yapar ve salgsn st ikinci molar di hizasnda vestibulum oris'e boaltr. 44.Aadaki oluumlardan hangisi plika umbilikalis lateralis'te yer alr? a) Urakus'un art b) A. umbilikalis'in art c) A. epigastrika inferior d) A. sakralis mediana e) Lig. falsiforme hepatis Cevap C (Arnc, Elhan, Anatomi, s.351) Karn n duvar ile peritoneum arasnda bir ksm damar ve embriyolojik artklar bulunur. Bu yaplar pariyetal peritonda bir takm plikalar oluturur. Plika umbilikalis lateralis'i arteria ve vena epigastrika inferior oluturur. 45.Erikin skrotumunda bulunan karn boluu kalnts aadakilerden hangisidir? a) Duktus deferens b) Spermatik kord c) Tunika vaginalis d) Gubernakulum e) Epididimis Cevap C (April, 21.blm, IV 3d) Tunika vaginalis karn boluundan skrotuma uzanan prosessus vaginalis'in bir kalntsdr. Gubernakulum, testis'in alt ksm ile skrotum arasndaki younlam ba dokusudur ve testislerin aa iniinde rol oynarlar. Testis aa skrotum'a inerken spermatik kord'u oluturacak karn duvar yaplarn beraberinde srkler. 46.Hangi seenek zofagus'un lenfatik drenajnn olmad lenf nodllerini gstermektedir? a) st gastrik b) Derin servikal c) Alt tiroid d) Paratrakeal e) Arka mediastinal lenf nodlleri
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

Cevap C (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.303) zofagus mukozasndan balayan lenf damarlar alt tiroidal lenf nodllerine drene olmazlar. st 1/3', nodi lenfatisi servikalis profundi'ye; orta ksm, nodi lymphatici mediastinalis superior ve posterior'a alt 1/3' nodi lenfatisi gastrika sinistra'ya alrlar. 47.Hangi seenek sa bbrein alt ucu ile yakn komuluk gsteren yapy belirtmektedir? a) Fleksura koli dekstra ve jejunum b) Sa suprarenal bez c) Karacier d) Duodenum'un 2.paras e) Vena kava inferior Cevap A (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.392) Sa bbrek sola gre biraz daha alt seviyededir ve fleksura koli dekstra ve jejunum ile yakn komuluk gsterir. 48.Hangi seenek vestibulum vagina'ya alan oluumlardan deildir? a) retra b) Glandula pararethralis c) Bartholine bezleri d) Glandula vestibularis minor e) Kovper bezleri (GIandula bulborethralis) Cevap E (Arnc, Elhan, Anatomi, 1995, s.425) Kovper bezleri, labium minus'lar arasndaki aralk olan vestibulum vagina'ya almazlar. nk erkek genital blgesinde bulunan bezlerdendirler. Bulbus penis yaknndadrlar. M. sfinkter uretra'nn transvers lifleri tarafndan sarlmlardr. 49.Aadaki organlardan hangisi retroperitoneal bir organ deildir? a) Bbrek b) Pankreas c) Dalak d) Aorta abdominalis e) Glandula suprarenalis Cevap C (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.350-351) Bbrek, pankreas, aorta abdominalis ve glandula suprarenalis karn arka duvarna ba dokusu ile baldr. Bazlarnn yanlzca n yzlerinin bir blm peritonludur. Bu nedenle retroperitonal organlardr. Dalak ise intraperitoneal'dir, ve yzleri, hilum dnda peritonla sarldr. 50.Skrotum'un hangi tabakas iskelet kasndan yaplmtr? a) Fasiya spermatika eksterna b) Fasiya spermatika interna c) Fasiya kremasterika d) Tunika dartos e) Periorsiyum 7

ANATOM

Cevap C (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.415-416) a, b klarndaki tabakalar ba dokudan; d kkndaki tabaka, dz kas dokusundan; e kkndaki tabaka, periton uzants olan serz zar tarafndan oluturulmutur. Fasiya kremasterika'y meydana getiren muskulus kremaster, izgili bir kastr. 51.Hangisi omentum minus yapraklar arasnda yer almaz? a) V.kava inferior b) V. portae hepatis c) Duktus koledokus d) A. hepatika propria e) Lenf nodlleri Cevap A (Snell, Clinical Anatomy, 3.bask, s.528-529) Omentum minus, porta hepatis ile midenin kk kurvaturu ve duedonum'un balangc arasnda uzanan 2 yaprak peritondan oluur. Bu periton yapraklar arasnda lenf nodlar, v.porta, duktus koledokus ve a.hepatika propria yer alr. 52.V. portae hepatis aadaki yaplarn hangisinin iinde seyrederek portae hepatis'e ular? a) Omentum minus b) Lig. koronaryum hepatis c) Lig. hepatorenale d) Lig. triangulare dekstrum e) Lig. triangulare sinistrum Cevap A (Gray's Anatomy, s.1603) Portal ven ve arter omentum minus'un iki yapra arasnda portae hepatis'e girer. 53.Hiatus zofagus'tan gemeyen hangisidir? a) Sa nervus vagus b) Sol nervus vagus c) A. gastrika sin. d) V. gastrika sin. e) Duktus torasikus Cevap E (Gray's Anatomy, s.816) Duktus torasikus, hiatus aortikus'tan geer. 54.Duktus koledokus, duodenum'un hangi ksmna alr? a) Pars horizontalis duodeni b) Pars superior duodeni c) Pars asendens duodeni d) Pars inferior duodeni e) Pars desendens duodeni Cevap E (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.308) Duktus koledokus, papilla duodeni major'a alr. Bu oluum da duodenum'un pars desendens'inde yer alr. 55.Sa bbrein n yz komuluunda aadaki organlarn hangisiyle arasnda periton yer alr? a) Fleksura koli dekstra 8

b) Karacier c) Glandula suprarenalis dekstra d) Duodenum'un inen paras e) Kolon asendens Cevap B (Clinical Anatomy for Medical Students, 4.bask, 1992, s.260, Fig. 5.43; Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.393) Sa bbrein n yznn yukarda kalan kk bir sahas sa bbrekst bezi ile, bunun aasnda kalan geni saha karacierin sa lobu ile, alt udaki kk bir saha flexura coli dextra ile ve i kenarna yakn erit eklindeki dar bir saha da duodenumun ikinci blm ile komuluk yapar. Genellikle alt ucun medial blm, ince barsak kvrmlaryla komuluk yapar. Sadece karacier ve ince barsaklar ile sa bbrek arasnda peritoneum bulunur. Dier komular ile aralarnda peritoneum bulunmaz, dolaysyla bunlar fascia renalise yapk durumdadrlar. 56.Aadakilerden hangisi sa akciere ait pulmoner segmentlerden deildir? a) Orta lob lateral segment b) Orta lob medial segment c) st lob apikal segment d) st lob posterior segment e) Lingular segment Cevap E (Snell, 4.bask, s.98; Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.382) Akcier segmentleri; Sa akcier (pulmo dexter) lobus superior 1. Segmentum apicale [SI] 2. Segmentum posterius [SII] 3. Segmentum anterius [SIII] lobus medius 4. Segmentum laterale [SIV] 5. Segmentum mediale [SV] lobus inferior 6. Segmentum superius [SVI] 7. Segmentum basale mediale; Segmentum cardiacum [SVII] 8. Segmentum basale anterius [SVIII] 9. Segmentum basale laterale [SIX] 10. Segmentum basale posterius [SX] Sol akcier (pulmo sinister) lobus superior 1+2. Segmentum apicoposterius [SI+II] 3. Segmentum anterius [SIII] 4. Segmentum lingulare superius [SIV] 5. Segmentum lingulare inferius [SV] lobus inferior 6. Segmentum superius [SVII]
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

ANATOM

7. Segmentum basale mediale; Segmentum cardiacum [SVIII] 8. Segmentum basale anterius [SIX] 9. Segmentum basale laterale [SIX] 10. Segmentum basale posterius [SX] 57.Arteria mezenterika inferior tarafndan kanlanmayan organ hangisidir? a) ekum b) Anal kanal 1/2 st blm c) nen kolon d) Sigmoid kolon e) Rektum Cevap A (Clinical Anatomy for Medical Students, 4.bask, 1992, s.241-242; Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.76) A.mesenterica inferior, colon transversumun sol 1/3, colon descendens, colon sigmoideum ve rectumun da byk ksmn besler. A.mesenterica superiordan daha ince olan bu arter aortadan, terminal dallarna ayrld yerin 3-4 cm yukarsndan kar. Arterin son blm a.rectalis superior adn alr. Rectumun st blmn besleyen bu arter, kk pelvisde mesocolon sigmoideum iinde uzanr. Dallar; 1. A.colica sinistra 2. Aa.sigmoideae 3. A.rectalis superior 58.Penis ile ilgili hangi tanmlama yanltr? a) Buck (derin fasiya) fasiyas ligamentum suspensorium penis'i yapar. b) Krus penis'i korpora kavernosa penis yapar. c) Krus'lar m.bulbospongiosus tarafndan sarlmtr. d) Korpus spongiosum penis, korpora kavernosa penis arasndaki olukta yerlemitir. e) Penis arterleri a.pudenta interna'dan gelir. Cevap C (Kaplan, Arnc, Anatomi, 1.cilt) Derin fasya lig. suspensorium penis'i yapar. Crus penis'i korpora kavernosa penis yapar. 59.Hangisi mediastinum medius'ta bulunmaz? a) Kalp ve perikardiyum b) V. kava sperior'un st yars c) Bifurkasyon trakea d) Trunkus pulmonalis e) Nn. frenikus Cevap B (Arnc, 1995) Mediastinum iki plevra kesesi arasnda bulunan bir boluktur. Mediastinum sperior ve inferior olmak zere iki ana blme ayrlr. Madiastinum inferius da kendi arasnda anterior, medius ve posterior diye ksma ayrlr. Mediastinum medius'ta v.kava sperior'un alt yars bulunur.

60.Sol bbrek ile n komuluu olmayan hangisidir? a) Periton araclyla dalak b) Sol glandula suprarenalis c) Duodenum d) Periton araclyla ince barsak e) Kolon Cevap C (Arnc, Uygulamal anatomi, Trke 1.bask, 1993) Sol bbrek n yz komuluklar: Glandula suprarenalis, dalak, pankreas, mide, fleksura coli sinistra ve jejunum. 61.Kalp nerede bulunur? a) Orta mediastinum b) Arka mediastinum c) st mediastinum d) Alt mediastinum e) Tracheann arkasnda Cevap A (Arnc, Anatomi, 1.cilt, s.392) Mediastinum anterius, pericardium ile corpus sterni arasnda bulunan dar bir aralktr. Her iki tarafn pleuras sternumun 2-3. segmentleri arasnda birbirine ok yakn bulunurlar. Bu nedenle, bu aralk burada ok dardr. Burada gevek ba dokusu, ligg.sternopericardiaca, birka lenf nodl ve a.thoracica internann mediastinal dallar, bazen de thymus veya artklar bulunur. Mediastinum medius, mediastinum inferiusun en geni blmdr. Buarada kalp, pericardium, aorta ascendens, v.cava superiorun alt yars, v.azygosun son blm, bifurcatio tracheae, bronchus principalis dexter, bronchus principalis sinister, truncus pulmonalis, bunun dallar olan a.pulmonalis dextra ve sinistra, v.pulmonalis dextra ve sinistra, n.phrenicus, plexus cardiacusun derin blm ve nodi lymphatici tracheobronchiales bulunur. Mediastinum posterius, nden bifurcatio tracheae, pulmonal damarlar, pericardium ve diafragmann st yznn arka ksm, arkadan 5.-12. gs omurlar, yanlardan da pleura mediastinalis tarafndan snrlanmtr. Burada pars thoracica aortae, v.azygos, v.hemiazygos, n.vagus, n.splanchnicuslar, oesophagus, ductus thoracicus ve nodi lymphatici mediastinales posteriores bulunur. 62.Clivus ukuru nerede bulunur? a) Os oksipitale pars lateralis b) Os temporale pars petrose c) Os oksipitale pars basilaris d) Os serenoidale fasies cere e) Os serenoidale fasies temporalis Cevap C (Arnc, Elhan, Anatomi, s.1-43) Clivus ukuru beyinin medulla oblangatas'nn oturduu yerdir ve os oksipitale'nin pars basilaris'inde bulunur. 9

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

ANATOM

63.A. meningea media hangi delikten kafa iine girer? a) For. ovale b) For. laserum c) For. rotundum d) For. spinosum e) For. magnum Cevap D (Gray's Anatomy, s.1519) A.meningea media, os sfenoidale'deki for. spinosumdan kafa iine girer. 64.Korda timpani hangisinden geer? a) Fissura petrotimpanika, b) Fissura petroskuamosa, c) Fissura timpanomastoidea, d) Fissura timpanoskuamosa, e) Fissura oblikua. Cevap A (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.187) Korda timpani, fissura pterotympani kadar (Glaser yar) geerek, n.lingualise katlr. 65.Stenon kanal (duktus parotideus) az boluuna hangi hizada alr? a) 1. st premolar di hizasnda, b) 2. st premolar di hizasnda, c) 1. alt insiziv di hizasnda, d) 1. st molar di hizasnda, e) 2. st molar di hizasnda, Cevap E (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.294) Stenon kanal (ductus parotideus), yaklak 7 cm uzunluundadr. Bezin n ksmndan balar, m.masseterin d yznden geerek n kenarna gelir. Burada ie doru kvrlarak nce korpus adipusum buccaeyi, daha sonra da m.buccinatoru deler. M.buccinator ve az mukozas arasnda oblik olarak bir miktar ne doru seyreder, st ikinci molar di hizasnda yanak mukozasn delerek kk bir delikle vestibulum orise alr. 66.Meatus nasi inferior'a aadakilerden hangisi alr? a) Sinus maksillaris b) Sinus sfenoidalis c) Sinus frontalis d) Duktus nasolakrimalis e) Sellulae etmoidales anterior Cevap D (Kuran, Sistematik Anatomi, s.42; Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.361) Concha nasalis inferior, konkalarn en byk olandr. n tarafta vestibulum nasinin arka snrndan balar, arkada choanaenin 1 cm kadar n tarafnda sonlanr. Serbest alt kenar, alt duvara ok yakn olarak bulunur ve ocuklarda hemen hemen deecek pozisyondadr. Konkav d yz ile d duvar arasnda kalan geite meatus nasi inferior denilir. Burun deliklerinden 2.53.5 cm arkada ve d duvarda ductus nasolacrimalisin ald dar bir delik bulunur. 10

67.Kolumna vertebralis'te hangi omurlarn says sabittir? a) Servikal b) Torakal c) Lumbal d) Sakral e) Koksigeal Cevap A (Moore, Clinically Oriented Anatomy, 30.bask, 1992, s.326) Her insanda 33 omur olmayabilir. Ancak servikal omurlarn says sabittir. Hatta zrafann bile sadece 7 servikal omuru vardr. Ancak normal insanlarda torasik, lumbal ve sakral omurlarn saysnda %5 orannda varyasyonlar saptanmtr. Saysal farkllklar bir blgede artma veya azalma eklinde de grlebilir. Bu farkllklar kompanze edilebilir ve edilmeyebilir. Omurlarn saysal varyasyonlar klinik olarak nemli olabilir. Ancak ou disseksiyon, otopsi veya rntgen filmlerinde tesadfen ortaya kar. 68.Sinus maksillaris'in ald yeri iaretleyiniz? a) Meatus nasi sperior b) Kavum oris c) Meatus nasi inferior d) Meatus nasi medius e) Duktus nasolakrimalis Cevap D (Arnc, Anatomi, 1.cilt, 1995) Paranasal sinuslardan en by olan sins maksillaris ift olarak bulunur. Ostium sinus maxillaris cavitus nasi'deki meatus nasi medius'a alr. 69.Ductus endolymphaticus hangi kanaldan geer? a) Canalis musculo tubarius b) Apertura externa canaliculi cochleae c) Canaliculi mastoidei d) Apertura externa aquaductus vestibuli e) Fissura petrotympanica Cevap D (Arnc, Anatomi, 2.cilt, s.50) Porus acusticus internusun hemen arkasnda bulunan ukurlua fossa subarcuata denilir. Burada kr bir kanal bulunur. Bunun da arka ve aasnda trnan hamurda brakt iz gibi bir aklk bulunur. Apertura externa aqueductus vestibula denilen bu aklk, ieride aqueductus vestibuli denilen kanalla devam ederek i kulaa balanr ve iinden endolimfa geer. 70.Art. atlanto-aksialis mediana'nn ligamentlerinden olmayan hangisidir? a) Lig. alaria b) Membrana tektorisa c) Lig. apisis dentis d) Lig. supraspinale e) Fasikulis longitudinales
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

ANATOM

Cevap D (Arnc, Elhan, Anatomi 1, s.105-109) Lig supraspinale 7. boyun omurundan sakrum'a kadar prosesus spinozumlarn ularn birbirine balayan kuvvetli fibrz badr. 71.Artikulasyo koksa ile ilgili yanl ifadeyi iaret leyiniz. a) Sferoid tipi eklemdir. b) Horizontal eksende fleksion ve ekstansion yapar. c) Sagittal eksende abduksiyon ve adduksiyon yapar. d) Transvers eksende rotasyon hareketi yapar. e) Sirkumdiksionda tepesi kaput femoris olan bir koni izer. Cevap D (Dere, Anatomi ders kitab, 3.bask, 1994) Transvers eksende fleksiyon ve ekstensiyon hareketi yapar. 72.Bazal ganglionlardan olmayan oluum hangisidir? a) Nukleus caudatus b) Nukleus ruber c) Globus pallidus d) Klaustrum e) Korpus amigdaloideum Cevap B (Gray, Hanry, Gray's Anatomy, 29.baks, 1973) Bazal ganglionlar nukleus caudatus, putamen, globus pallidus, klaustrum, korpus amigdaloideum'dur. Nukleus ruber mesensefalon'da bulunur. 73.Medulla spinalis'te yer alan uzun yollardan, medulla spinalis boyunca apraz yapmayan yol aadakilerden hangisidir? a) Traktus kortikospinalis lateralis b) Traktus kortikospinalis anterior c) Traktus spinotalamikus lateralis d) Traktus spinotalamikus anterior e) Traktus spinoserebellaris anterior Cevap A (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.295-305) b, c, d ve e klarndaki uzun yollarn hepsi medulla spinalis'te orta izgiyi geerek kar tarafta yer alan, yani aprazlaan yollardr. "a" kkndaki yol bulbusta apraz yapmakta, medulla spinalis'te apraz yapmadan yol almaktadr. 74.Direkt ve indirekt k refleksleri iin hangi kafa iftlerinin salam olmas gerekir? a) N. optikus - n.okulomotorius b) N. optikus - trohlearis c) N. optikus - n. abdusens d) N. optikus - n. trigeminus e) N. trigeminus - n. fasialis
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

Cevap A (Snell, Clinical Anatomy, 3.bask, s.402) Direkt ve indirekt (konsensual) k refleksleri iin afferent yolu, n.optikus; efferent yolu, n. okulomotorius oluturur. 75.Aadaki korteks blmlerinden hangisi "primer sensitif saha" olarak bilinmektedir? a) Girus presentralis b) Girus postsentralis c) Girus frontalis inferior d) Girus transversus e) Girus singuli Cevap B (Gray's Anatomy, s.1155) Primer sensitif saha (primer somestetik saha), hemisferlerin d yznde gyrus postsentralisde ve i yznde de lobulus parasentralisin arka blmnde bulunur. Sekonder sensitif saha ise, gyrus postsentralisin alt ucu ile sulcus lateralisin arkada oluturduu a iinde bulunur. 76.Aadaki gz kaslarndan hangisi n.trohlearis tarafndan innerve olur? a) M. rektus lateralis b) M. rektus medialis c) M. oblikus superior d) M. oblikus inferior e) M. levator palpebrae superioris Cevap C (Gray's Anatomy, s.173,1355) N.trochlearis, sadece m.opligus superioru innerve eden somatomotor bir sinirdir. Kafa iftlerinin en incesi olup, beyni arka yznden colliculus inferiorlarla velum medullare superius arasndan terkeder. Beyin sapnn arka (veya st) ksmndan kan tek sinirdir. 77.Glandula parotis'e postganglioner parasempatik lifler hangisi vastasyla ulatrlr? a) N. zigomatiko temporalis b) N. aurikulotemporalis c) N. zigomatikus d) N. lakrimalis e) Nn. siliyaris brevis Cevap B (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.295) N. zigomatikotemporalis, n.zigomatikus ve n. lakrimalis, glandula lakrimalis'e nn. siliaris brevis ise m.siliyaris ve m.sfinkter pupilla'ya postgagnlioner parasempatik lifler gtrr. 78.Aadaki yollardan hangisi ar-s duyusu tar? a) Traktus spinotalamikus anterior b) Traktus spinoserebellaris posterior c) Traktus spinotektalis d) Traktus spinoserebellaris anterior e) Traktus spinotalamikus lateralis 11

ANATOM

Cevap E (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.299) Tr. spinotalamikus anterior, hafif dokunma ve basn; tr. spinoserebellaris posterior, uursuz propriosepsiyon, tr.spinotektalis, vizel reflekslerle ilgili; Tr. spinoserebellaris anterior ise uurlu proprioseptif ve eksteroseptif duyular iletir. 79.Serebellum'un ksmlarndan hangisi ariserebellum'a dahildir? a) Piramis b) Uvula c) Lingula d) Folium e) Tuber Cevap C (Arnc, Elhan, Anatomi, 1.cilt, 1995, s.348) Piramis ve uvula, paleoserebelluma; folium ve tuber ise neoserebelluma dahildir. 80.Primer motor merkezinin corteks'teki yeri hangisidir? a) Girus postsentralis b) Girus angularis c) Girus temporalis superior d) Girus presentralis e) Sulkus kalkarinus Cevap D (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.393) Girus postcentralis, primer duyu merkezi; Girus temporalis superior, primer iitme merkezi; Sulkus kalkarinus, primer grme merkezidir. 81.Aadaki yollardan hangisi pedinkulus serebellaris medius'tan geer? a) Spinoserebellaris anterior b) Retikuloserebellar c) Olivoserebellar d) Serebellovestibular e) Kortikoponto-serebellar Cevap E (Gray's Anatomy, 36.bask, 1980, s.917; Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.352) st beyincik sapnn en kaln olup, afferent liflerden oluur. Bu lifler pons ekirdeklerindeki (nuclei pontis) sinir hcrelerinin aksonlar olup, hemen hemen hepsi apraz yaparak kar tarafn beyincik korteksinde sonlanr (tr.pontocerebellaris veya tr.corticopontocerebellarisin 2.nronu). Beyin korteksini beyincik korteksine balayan ve tr.corticopontocerebellaris denilen bu yol, zellikle kaslarn sinerjik hareketleri bakmndan nemlidir. 82.Hangisi serebellum'a ait ekirdeklerdir? a) Nukleus okulomotoriyus b) Nukleus interpedinkularis c) Nukleus ruber d) Nukleus globosus e) Nukleus kaudatus 12

Cevap D (Arnc, Anatomi, 2.cilt, 1995) Nukleik serebelli orta hattn her iki yannda, her taraftan beyaz cevherle sarlmtr. Bunlar nukleus dentatus, nukleus emboliformis, nukieus globosus ve nukleus fastigi'dir. 83.Plexus lumbalis'ten kan dallar yazlmtr. Yanln iaretleyiniz. a) N. iliohypogastricus b) N. subcostalis c) N. ilioinguinalis d) N. genitofemoralis e) N. cutaneus femoris lateralis Cevap B (Arnc, Anatomi, 2.cilt, s.225) Plexus lumbalis, ilk 3 lumbal sinirin tm ve 4.lumbal sinirin byk ksm ile ounlukla 12.torakal sinirin kk bir blmnn n dallarndan oluur. Karn arka duvarnda bel omurlarnn transvers kntlarnn nnde ve m.psoas majorun derininde veya iinde bulunur. Plexus lumbalisin dallar: 1. N.iliohypogastricus [L1 (T12)] 2. N.ilioinguinalis [L1] 3. N.genitofemoralis [L1,2] 4. N.cutaneus femoris lateralis [L2,3] 5. N.obturatorius [L2,3,4] 6. N.obturatorius accessorius [L3,4] 7. N.femoralis [L2,3,4] Yukardaki sinirlerden ilk karn duvarnn alt ksmn, son drd ise uyluun n taraf ile bacan i yzn innerve eder. 84.Hangisi hipotalamusa ait bir oluum deildir? a) Chiasma opticum b) Tuber cinereum c) Nucleus paraventricularis d) Corpus pineale e) Nuclei tuberales Cevap D (Arnc, Anatomi, 2.cilt, s.368) Corpus pineale (epiphysis cerebri de denilen bu yap) 5x8 mm boyutlarnda, kk, koni eklinde bir bezdir. Colliculus superiorlar, pulvinar ve splenium corporis callosi arasnda bulunan corpus pinale, bir sap aracl ile diencephalona tutunur. 3.ventrikl bu sap ierisine doru biraz girerek recessus pinealisi oluturur. Sapn recessus pinealisin zerinde kalan blm, commissura habenulorum [habenularis] ile birleir. Stria medullaris thalamica ile gelen liflerin bir blm buradan kar taraf nuc.habenulaesine geer. Sapn alt duvar ise commissura epithalamica [posterior]a tutunur. Corpus pineale ve sapn, 3.ventrikl deyen epandim hcrelerinden gelien bir knt oluturur. Bu nedenle burada sinir hcresi bulunmaz. Retinadan k duyusu impulslar getiren lifler, muhtemelen hypothalamusun nuc.suprachiasmaticusuna gelir. Sonra mesenMEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

ANATOM

cephalondaki formatio reticularise geer. Buradan da tr.reticulospinalisin lifleri ile birlikte medulla spinalise gelir ve simpatik sistemin st segmentlerini uyarr. Bu simpatik uyar, preganglionik liflerle ggl. cervicale superiusa geer. Buradan da nervi conarii aracl ile corpus pinealeye gelir. 85.Oliva denilen oluumu yapar. Dorusunu iaretleyiniz. a) Nucleus olivaris metencephali b) Nucleus olivaris accessorius medialis c) Nucleus olivaris accessorius dorsalis d) Nucleus olivaris inferior e) Nucleus arcuatus ve piramidal yollar Cevap D (Arnc, Anatomi, 2.cilt, s.342) Nuclei olivares inferiores kompleksi, Nuc.olivaris inferior (nuc.olivaris principalis), nuc. olivaris accessorius medialis ve nuc.olivaris accessorius posterior olmak zere sal sollu ift ekirdekten oluur. Bunlarn en by nuc.olivaris principalis olup (inferior), bulbusun n-d tarafnda grlen ve oliva denilen kabarty oluturur. Kesitte, akl ie ve biraz da arkaya bakan kvrntl bir U harfi eklindedir (Lamella anterior, posterior ve lateralis olmak zere lamellidir). Nuc.olivaris inferiordan kan lifler, mediale doru uzanarak orta hatt aprazlar ve kar tarafn pedunculus cerebellaris inferiorundan beyincie ular (tr.olivocerebellaris). Bu ekirdee afferentleri medulla spinalis (tr.spino-olivaris), cerebellum ve beyin korteksinden gelir. Nuc.olivaris inferiorlar, istemli hareketlerimizle ilgilidir. 86.Hypothalamusta parasempatik aktiviteyi yneten merkez, dorusunu iaretleyiniz. a) Hipotalamusun n ksmnda b) Hipotalamusun arka ksmnda c) Corpus mamillare'de d) Nucleus preopticus'ta e) Nucleus supraopticus'ta bulunur. Cevap A (Arnc, Anatomi, 2.cilt, s.378) Hipotalamus otonom sinir sistemi ile endokrin sistemi entegre ederek vcuttaki isteimiz dnca cereyan eden olaylarn dengeli bir ekilde olumasn salar ve organlarmzn dzenli ekilde almalarn kontrol eder. Aslnda hipotalamus, beyin sap ve medulla spinalisdeki otonom sisteme ait daha aa merkezleri kontrol eden bir yksek merkezdir. Hayvan deneylerinden elde edilen sonulara gre, hipotalamusun n blm ve preoptik saha, parasimpatik sistemle ilgilidir ve uyarldnda kan basnc der, kalp at yavalar, mesane kaslarak miksiyon olur, sindirim sisteminin hareketi ve bezlerin salgs artar ve pupilla daralr. Buna karlk hipotalamusun arka ve d ksmlarnda bulunan ekirdekler, simpatik sinir sistemini aktive eder. Bu blgenin uyarlmas sonucunda sratle kan basnc ykselir, kalp at hzlanr, sindirim sisteminin hareketi ile bezlerin salgs azalr ve pupilla geniler.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

87.Parasempatik bir gangliyon olan gang. pterygopalatinum'a parasempatik lifler hangi cranial sinir iinde ular? a) III. cranial sinir b) V. cranial sinir c) IX. cranial sinir d) VII. cranial sinir e) XII. cranial sinir Cevap D (Snell, Klinik Anatomi, 5.bask, 1.Trke bas, 1998, s.734; Arnc, Anatomi, Cilt 2, s.178) Ggl. pterygopalatinum, fossa pterygopalatinann derininde bulunan parasimpatik bir gangliondur. Buraya kk eklinde parasimpatik, simpatik ve sensitif lifler gelir. Bunlardan sadece parasimpatik lifler burada nron deitirir, dier ikisi ise transit geer. Bu kkler: a) Radix parasympathica: Ggl. pterygopalatinuma arka tarafndan girer. N. canalis pterygoidei aracl ile n. petrosus majordan (n. facialisin dal) preganglionik parasimpatik lif getirir. Bu lifler burada nron deitirir. b) Radix sympathica: Ggl. pterygopalatinuma ggl. cervicale superiusdan postganglionik simpatik lifler (n. petrosus profundus) getirir. Bu lifler de, parasimpatik liflerle (radix parasympathica) birlite gelir. Bu liflerin ganglionla fonksiyonel bir ilikisi yoktur ve buradan kesilmeksizin geerler. c) Radix sensoria: Ggl. pterygopalatinuma iki dal eklinde yukar ksmndan girer ve n. maxillarisden sensitif lifler getirir. Bunun da simpatikler gibi ganglionla hibir fonksiyonel ilikisi yoktur ve buradan kesilmeksizin geer. 88.Promontorium neresidir? a) kulaktaki basis kohlea'nn orta kulak boluuna doru yapm olduu kntdr. b) Kanalis semisirkularis lateralis'in aditus ad antrum'un i duvarnda yapm olduu kntdr. c) Farinks'in i duvarnda kkrdak yapnn ostium pharygeum tuba auditiva evresinde yapm olduu kabartdr. d) Kanalis semisirkularis anterior'un piramis'in n yznde oluturduu kabartdr. e) N. fasialis'in getii kanaln kavum timpani'nin arka duvarnda oluturduu kabartdr. Cevap A (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.466-489) kulan (Auris interna) ksmlarndan olan kohlea'nn taban basis kohlea'dr. Bu blmn orta kulan i duvarna (Paries labrintikus'a) doru yapt kabartya bu isim verilir. 89.Aadaki oluumlardan hangisi orta kulakta (auris media) yer alr? a) Antrum mastoideum b) Krista ampullaris c) Scala timpani d) Tragus e) Organom spirale 13

ANATOM

Cevap A (Arnc, Elhan, Anatomi, 2.cilt, 1995, s.469479) b, c ve e klarndaki oluumlar i kulaa, -d kkndaki oluum, d kulaa aittir. Antrum mastoideum, orta kulan nemli bir blmdr. 90.Orta kulak boluunun farinks'e balayan oluum aadakilerden hangisidir? a) Spatium retrofaringeum b) sthmus faringis c) Tubae auditiva d) Torus tubarius e) Plika salpingofaringea

Cevap C (Gray's Anatomy, s.1374) Tubae auditiva timpanik kaviteyi, farinks'e balayan bir kanaldr. 91.Aadaki yaplardan hangisi i kulan bir blm deildir? a) Utrikulus b) Sakkulus c) Promontorium d) Kohlea e) Duktuli semicirkulares Cevap C (Gray's Anatomy, s.1377) Promontorium orta kulak blmlerinden biridir.

14

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA
1. Vcuda alnan yabanc maddelerin (ksenobiyotikler) ilk aamada girdikleri kimyasal reaksiyon (faz I reaksiyonu) aadakilerden hangisidir? a) Glukoronidasyon b) Metilasyon c) Hidroksilasyon d) Glutatyon ile konjugasyon e) Asetilasyon Cevap C (Murray, Mayes, Granner, Rodwel, Metabolism of Xenobiotics, Harper's Biochemistry, Lange Medical Publications Lebanon, s.64-648, 1991) Yabanc maddelerin en ok uradklar faz I reaksiyonu hidroksilasyondur. 2. Peptit ba iin hangisi dorudur? a) Ksmi bir ift ba karakterine sahiptir. b) Fizyolojik pH'da iyonizedirler. c) Organik solvent ve yksek konsantrasyondaki re gibi proteinleri denatre eden ajanlar tarafndan paralanrlar. d) Kuvvetli asitlerde stmaya stabildirler. e) En ok olarak konfigrasyonda oluurlar. Cevap A (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Peptit ba ksmi bir ift ba zelliine sahiptir. Birbirinden farkl olan amino ve karboksil gruplarndan oluan peptit bann bileenleri proton almaz veya vermezler. Peptit balar organik zc veya re ile paralanmazlar. Fakat kuvvetli asitlere kar labildirler. Genellikle trans konfigrasyondadrlar. 3. Mitokondriyal membran hangisi iin bir tayc ierir? a) NADH b) Asetil CoA c) GTP d) ATP e) NADPH Cevap A (Harper's Biochemistry s.112-123) NADH nn indirgenmi ekli ve Asetil CoA nn Asetil ksm geer fakat NADH ve Asetil CoA gemez. Sadece ADP ve ATP geer. 4. Aadakilerden hangisi Protein saflatrlmas yntemi deildir? a) Dializ ve ultrafiltrasyon b) Jel filtrasyonu c) Eletroforez
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

d) yon-Exchange Kromatografisi e) Disiklohekzil karbomit yntemi Cevap E (Gzkara, Biyokimya, s.109) Disiklohekzil karbomit yntemi protein saflatrma yntemi deildir. Dier drt k protein saflatrma yntemidir. 5. Aadakilerden hangisi plazma membranndan Na+'a baml glukoz transportunu inhibisyona uratr? a) Ouabain b) Sodyum azid c) Dikumarol d) Fillokinon e) Tiamin Cevap A (Chlapowski s.168; Lehninger et al., s.289; Stryer, s.953-5) Dijital glikoziderinden ouabain, hcre membranndan Na+ rejeksiyonunu salayan S-ATPaz (Na+-K+ATPaz) inhibisyona uratr. 6. Klirens testlerinde hangisi kullanlmaz? a) Krom iaretli EDTA b) rik asit c) re d) nlin e) Kreatinin Cevap B (Lecture Notes on Clinical Biochemistry, 5.bask, s.127) deal GFR deerlendirilmesi iin kullanlacak maddelerin bbrekten hem sekrete hem de reabsorbe edilmeden direkt atlmas gereklidir. Ancak rik asit hem sekrete edilip hem de reabsorbe edildii iin uygun bir madde deildir. 7. Aadakilerden hangisi immnolojik bir yntem deildir? a) Radioimmunoassay b) Radial immunodiffzyon yntemi c) Enzim immunometrik assay d) Serum protein jel elektroforezi e) Elektroimmunoassay Cevap D (Kaplan, Methods in Clinical Chemistry, s.227) Serum protein elektroforezi dndakilerde spesifik bir protein lm sz konusu olup, immunolojik yntemlerdir. Serum protein jel elektroforezi ise total protein lm iin yaplr ve immnolojik bir yntem deildir. 15

BYOKMYA

8. Glukoz ve sodyum kotransport sistemi aadakilerden hangisi tarafndan tanmlanr? a) Uniport b) Antiport c) Simport d) Ters ynde dzenlenmi uniport sistemler e) Ayn ynde dzenlenmi uniport sistemler Cevap C (Harper, Biyokimya, 24.bask, s.528) Kotransport sistemlerinde bir soltn aktarlmas bir dier soltn e zamanl veya ardk olarak aktarlmasna bamldr. Simport, bu soltleri ayn ynde aktarar. N-Glukoz kotransportu simport ile gerekleir. niport bir molekl ift ynde tar. Antiport ise iki molekl zt ynde tar. 9. Hcre membrannn sitozolik tarafa bakan ksmda aadakilerden hangisi bulunmaz? a) Kolesterol b) Sfingomiyelin c) Lesitin d) Fosfatidil serin e) Glikolipid Cevap E (Harper, Biyokimya, 24.bask, s.153,490) Glikolipidler (Glikosfingolipidler) bir ya asiti, sfingozin ve karbonhidrat ieren lipidlerdir ve sitozole bakan yzde bulunmazlar. 10.Aadaki yaplardan hangisi sfingomiyelinlerin karakteristik yapsdr? a) Ceramid, fosfatidil inozitol b) Ceramid, fosforilkolin c) Ceramid, sfingozin, ya asidi d) Sfingozin, ya asidi, fosfatidik asit e) Sfingozin, ya asidi, fosfatidiletanolamin Cevap B (Harper, Biyokimya, 22.bask, s.139-140) Sfingomyelinin hidrolizi ile fosfatidik asit, kolin, ya asidi ve sfingozin oluur. Sfingozin + ya asidi ceramidi oluturur. Fosfotidik asit + kolin, fosfotidil kolini oluturur. 11.Aadaki bileiklerden hangisi net glukoz sentezine neden olmaz? a) Alfa-Ketoglutarat b) Laktat c) Gliserol d) Okzaloasetat e) Asetil CoA Cevap E (Lippincotts Illustrated Reviews Sesisinden, 2.bask, 1997) Asetil CoA, piruvat veya dier glukoneojenik ara rnlere dntrlemez.

12.Alkta bbrek medulla hcrelerindeki glikoliz iin glukoz kayna olduu kabul edilen hangisidir? a) Plazma glukozu b) Medulla hcrelerindeki glikojen c) Bbrek korteksi tarafndan glukoneojenez d) Medulla hcreleri tarafndan glukoneojenez e) Fuktozun glukoza dntrlmesi Cevap C (Onat, The National Medical Series For Independen Study, 2.bask) Bbrek medulla hcrelerinde trikarboksilik asit dngsnn ve elektron transport sisteminin enzimleri az miktardadr ve enerji retimi iin aktif glikolitik yolu kullanrlar. Plazma glukoz dzeyinin dk olduu ve glikojen depolarnn tkendii alk durumunda, bbrek medullasnda glikoliz iin gereken glikozun kayna bbrek korteksindeki glukoneojenez olarak grnmektedir ve bbrek korteksi bu srete arlk bakmndan karaciere gre daha aktiftir. 13.Son 2-3 ay ierisindeki glukoz dzeyini aadakilerden hangisi gsterir? a) Glukoz Tolerans Testi b) Talbutamid testi c) Adrenalin testi d) HbA1c e) Laktik asit testi Cevap D (Lippincotts Biochemistry s.39) HbA1c normal deeri 6-8 mg/dl dir, ve son 2-3 aylk kan glukoz seviyesinin ok iyi bir gstergesidir. Bu nedenle diyabetin takibinde ok nemli bir kriterdir. 14.Kas dokusu acil enerjisini nereden salar? a) Kan glukozundan b) ATP'den c) ADP'den d) Kreatinden e) Kreatininden Cevap D (Burtis, Ashwood, Tietz, Textbook of Clinical Chemistry 2.bask, 1994, s.1531-1533) Kaslar acil durumlarda, enerjilerini kreatinden salarlar. 15.Aadakilerden hangisi bir ka haftalk serum kan ekeri ortalamasn gsterir? a) Hb A1C b) Glukoz c) Fruktozamin d) Glikolipid e) HDL Cevap C (Fructozamine Workshop Report Boehringer Manheim, s.11) Fruktozamin glikoprotein yapsndadr. Albumin mr kadar bir sre iin glukoz deerini verir.

16

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

16.Glukoneojenez vastasyla piruvattan glukozun sentezi iin hangisi dorudur? a) Yalnz sitozolde oluur. b) Glukagon seviyesinin artyla inhibe edilir. c) Biotinin bulunmas gerekir. d) Ametabolik olarak laktat oluur. e) FAD'nin oksidasyon/redksiyonu gerekir. Cevap C (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Biotin piruvat karboksilazn kofaktrdr. Piruvatn karboksilasyonu mitokondride oluurken glukoneojenezin dier reaksiyonlar sitozolde oluur. Glukagon glukoneojenezi sitmle eder. 17.Aadaki enzimatik aktivitelerin hangisinde tiamin eksikliinde azalmasn beklersiniz? a) Piruvat karboksilaz b) zositrat dehidrogenaz c) Fumaraz d) - ketoglutarat dehidrogenaz e) Laktat dehidrogenaz Cevap D (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Ketoglutarat dehidrogenez kompleksi tarafndan katalizlenen reaksiyonda tiamin pirofosfat tiaminin bir kofaktr formu eklinde -ketoglutaratn dekorboksilasyonuyla retilen e karbonlu bir ara metabolitin geici bir taycsdr. Biotin piruvat karboksilazn bir koenzimidir. zositrat dehidrogenaz ve laktat dehidrogenaz koenzim olarak NAD+'yi kullanr, halbuki fumarazn koenzimi yoktur. 18.skelet kaslarnda Ca++'un aniden ykselmesi aadakilerden hangisine sebep olur? a) Siklik AMP-baml protein kinazn aktivasyonu b) Siklik AMP-baml protein kinazn katalitik ve reglatr alt gruplar ierisine ayrmas c) Protein fosfatazn etkisine bal fosforilaz kinazn inaktivasyonu d) Glukojen fosforilaz b'nin fosforilaz a'ya, dnm. e) Fosfodiesteraz tarafndan cAMP'nin AMP'ye dnm Cevap D (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Egzersiz esnasnda endoplazmik retikulumdan salnan Ca++ fosforilaz kinazn kalmodulin alt nitelerine balanr. Bylece bu enzim aktive olur. Fosforilaz kinaz glukojen fosforilaz b'yi aktive eder, bunu fosforilaz a'ya dntrerek yapar. 19.Glikojen depo hastalklarndan biri olan Tip V glikojenaz da (Mc Ardle Sendromu) hangi enzim noksandr ve vcutta nerede glikojen birikimi grlr? a) Glukoz 6-fosfataz, karacierde b) Karacier fosforilaz, karacierde
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

c) Lizozomal (14) glukozidaz, lizozomlarda d) Kas fosforilaz (miyofosforilaz), kasta e) Fosfofruktokinaz, kas ve eritrositlerde Cevap D (Harper'in Biyokimyas, 1993, s.223; Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.82) Hastalarda miyofosforilaz noksanlna bal olarak normalde %2-0.9 arasnda bulunan glikojen miktar %2, 5-4 kadar ykselir. Bu hastarada karacier fosforilaz ve karacierdeki glikojen miktar normaldir. 20.N-asetilnraminik asit (sialik asit) ieren bileik hangisidir? a) Sfingomyelin b) Gangliozid GM2 c) Fosfatidil kolin d) Trombosit aktive edici faktr e) Triailgliserol Cevap B (Lihnger, 2.bask, s.246-256) Gangliozidler en karmak glikosfingolipitlerdir ve esas olarak CNS ganglion hcrelerinde, zellikle sinir ularnda bulunurlar. Seramid oligosakkaritlerin trevleridir ve bir veya daha fazla N-asetil nrominik asit molekl ierir. 21.Heksozmonofosfat yolunda enzim eksikliinde, oksidatif strese maruz kalnd zaman akut hemolize neden olur? a) Heksokinaz (HK) b) Glukozfosfat izomeraz (PGI) c) Fosfofruktokinaz (PFK) d) Piruvatkinaz (PK) e) Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6FD) Cevap E (Tietz, s.1486) Eritrositlerde Glukoz 6.P. dehidrogenaz eksiklii btn dnyada olduka yaygndr; en yaygn varyant (A), oksidatif stresten sonra klinik hemoliz gsterir. 22.Aadakilerden hangisi inslinin etkilerinden biri deildir? a) Karacier ve kasta glikojen sentezini arttrmak b) Karacierde ya asidi sentezini azaltmak c) Karaciere glukoz giriini arttrmak d) Karacier ve kasta glikojen yklmn azaltmak e) Karacier ve kasta glikolizi ve asetil KoA retimini arttrmak Cevap B (Lehninger, Nelson, Cox, Principles of Biochemistry, 2.bask, 1993, s.760) nslinin balca etkisi kan glukoz dzeyini normal snrlarda korumaktr. nsulin karacier ve kasta glikolizi hzlandrr ve asetil KoA retimini arttrr. Oluan asetil KoA'lar karacierde ya asidi sentezi iinde kullanlr. nslin karacierde ya asidi sentezini azaltmaz arttrr. Bylece glukozun karacier ve kas tarafndan kullanlmas sonucu aa kan asetil KoA'lar ya asidi sentezine katlrlar keton cisimciklerine dnmeleri de engellenir. 17

BYOKMYA

23.Aadakilerden hangisi glikolitik ara maddelerin fosforillenmesinin salad avantajlardan biri deildir? a) Fosforillenmi ara maddeler negatif yk tadklar iin hcreden dar kamazlar b) Fosfat gruplar metabolik enerjinin enzimatik olarak korunmasnda nemlidirler. c) Fosforillenmi ara maddelerin fosfat gruplarnn Mg++ ile kompleks yapabilmesi, substrat balayc blgesi bu magnezyum komplekslerine spesifik olan bir ok glikolitik enzimin aktivitesi iin esastr. d) Glikolizde oluan yksek enerjili fosfat bileikleri fosfat gruplarn ADP ye vererek ATP oluumunu salarlar. e) Fosfat gruplarnn enzimlerin aktif blgelerine balanmas enzimatik reaksiyonlarn aktivasyon enerjisinin arttrlmasna katkda bulunur. Cevap E (Lehninger, Nelson, Cox, Principles of Biochemistry, 2.bask, 1993, s.400-4452) Fosfat gruplarnn enzimlerin aktif blgelerine balanmas enzimatik reaksiyonlarn spesifikliinin artmasna ve aktivasyon enerjisinin drlmesine katkda bulunan balanma enerjisini salar. 24.nsline baml diabetes mellitus da aadakilerden hangisi yoktur? a) Hcrede glukoz kullanmnda azalma b) Lipolizde artma c) Keton cisimlerinin tilizasyonundaki yetersizlie bal ketoasidoz d) Glukoneogenezde artma e) Protein ykmnda azalma Cevap E (Lippincott, s.297) Diabette protein ykm artar. Adipoz dokudan ya asidi salnm ve hepatik ketogenez, alkta olduundan daha fazla grlr. 25.Hangisi ozmotik diyare sebebidir? a) Frktoz-1,6-bifosfataz yetmezlii b) Aldolaz B yetmezlii c) Frktokinaz yetmezlii d) Laktoz yetmezlii e) Galaktokinaz yetmezlii Cevap D (Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.82) Laktoz intolerans, dnya nfusunun %50sinde grlr. 2-5 yalarnda balar. Diyare ve meteorizm ile kendini gsterir. Laktozun kesilmesi ile ve yourt gibi laktoza daha az ihtiya gsteren kaynaklarn kullanm ile dzelir. Bazen bariz otozomal resesif kaltm gsterir. Erkeklerde daha sktr. Kas glikojen fosforilaz eksiklii olur. Ar, kramp ve ar egzersiz sonras miyoglobinri gzlenir. CPK art, iskemik egzersiz testleri sonras eksik laktat retimi gzlenebilir. Kas enzim tetkikleri, normal yap yansra kas glikojeninde art 18

tesbit edilir. Egzersiz yasaklanr, egzersiz ncesi glukoz ve frktoz gerekir. 26.Glikoliz reaksiyonlarnn devam iin hangisi gereklidir? a) Kalsiyum b) Fosfor c) Flor d) yot e) Klor Cevap B (Murray, Harper'n Biyokimyas, 22.bask (Trke evirisi), 1993, s.206; Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.189) nsanda toplam bir kilo kadar fosfor mevcuttur. Bunun %85 kadar iskelet sisteminde ve dilerin yapsnda bulunur. Serbest fosfat jejunumun orta ksmndan absorbe edilir. Portal dolamla vcuda girer. Fosfatn tketilmesi barsaklardan absorbsiyonunun azalmas veya bbreklerden ar kayb sonucu olarak meydana gelir. Sodyum ve fosfat beraber emilirler. Bu yzden sodyum absorbsiyonunu bozan olaylar fosfat absorbsiyonunu da bozar. Ar karbonhidrat alm ve alkaloz plazma fosfatn drr. Hipofosfatemiden iskelet ve kas sistemleri etkilenir. ocuklarda raitizm, erikinlerde osteomalazi anormal kalsiyum ve fosfat metabolizmasnn sonucudur. Fosfat toksisitesi akut veya kronik bbrek yetmezliinin normal fosfat atlmn nledii haller hari ender grlr. Antiasitler, fosfatlar ile barsak lmeninde balanarak absorbsiyonu engellerler. 27.Glikojen sentezi iin aadakilerden birisi gerekli deildir? a) -D-Glukoz b) UDP c) Glikojenin d) UDP-Glukoz pirofosforilaz e) Pirofosfat Cevap E (Lippincott Company Biochemistry, 1994, s.136) Glikojen, -D-Glukoz molekllerinden sentez edilir. D-Glukoz UDPye balanp tm glikozil rezidleri iin kaynak oluturur. Glikojenin, glikojen yokluunda nemli bir spesifik protein olup, glukoz rezidleri iin alc grevi grr. UDP-glukoz, glukoz 1-fosfat ve UTPden UDP-glukoz pirofosforilazn katalizledii bir reaksiyon sonucu oluur. Pirofosfat, UTP+Glukoz-1fosfat reaksiyonunun yan rndr. Glikojen sentezine katlmaz. UDP-glukoz oluumunda ortaya kan bir maddedir. 28.Aadakilerden biri glukoneogenezisin substrat deildir? a) Asetil-CoA b) Piruvat c) -ketoglutarat d) Gliserol e) Laktat
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

Cevap D (Lippincott Company Biochemistry, 1994, s.101) Glukoneogenezde Piruvattan Oksaloasetat oluumundaki enzim olan piruvat karboksilazdr. Bunun allosterik aktivatr ise Asetil-CoAdr. Piruvat Oksaloasetat zerinden glukoneogeneze girer ve glukoz oluumunu salar. -Ketoglutarat krebs dngs reaksiyonunun Oksaloasetata dnerek reaksiyona girer. Laktat Piruvata dnerek glukoneogeneze katlr. Gliserol lipid metabolizmas ile ilgili olup direk olarak glukoneogenez substrat deildir. 29.Galaktozemili bir hastaya aadaki karbonhidratlardan hangisi verilmez? a) Mannoz b) Maltoz c) Sukroz d) Laktoz e) Amiloz Cevap D (Lippincott Company Biochemistry, 1994, s.131) Laktoz, galaktoz ve glukozdan olutuuiin galaktozemili hastalara verilmez. 30.Hangi disakkarit bir enzim eksikliine bal olarak barsakta birikerek gastrointestinal ikayetlere neden olur? a) Skroz b) Glukoz c) Maltoz d) Laktoz e) Galaktoz Cevap D (Clinical Chemistry, 1992 s.265; Lippincott, s.125; Trkiye Klinikleri, Biyokimya, s.21) Laktoz Laktaz eksiklii Galaktoz + Glukoz Laktoz Bakteri nce barsak

Laktoz; asitler ve laktaz enzimi tarafndan paralanr. Eer bu enzimin miktar yeterli deilse anne style gelen laktoz paralanmaz ve yksek dzeylerde laktoz bebein barsaklarnda lmende kalr, emilemez. Lmendeki laktoz, ar dzeylerde suyu barsak lmenine eker ve bu yolla bebek diyare olarak yksek miktarlarda su kaybeder, dehidratasyon bulgular ortaya kabilir. Ayrca barsaktaki bakteriler laktozu kullanrlar ve karbondioksit aa kar. 31.Triailgliserol bnyesindeki ya asidlerinin ya dokusundan mobilizasyonu ve daha sonra kas mitokondrileri tarafndan oksidasyonu aadaki bileiklerden hangisini gerektirmez? a) Ya asetil-CoA sentezi b) Asetil CoA karboksilaz c) Karnitin d) Serum albumini e) Hormona duyarl lipaz Cevap B (Lippincotts Illustrated Reviews Sesisinden, 2.bask, 1997) Asetil CoA karboksilaz ya asiti sentezinde yer alan bir enzimdir. 32.Keton cisimlerinin vcud tarafndan yakt olarak kullanlmas hakknda aadaki ifadelerden hangisi yanltr? a) Keton cisimleri, asetil CoA miktar karacierin oksidatif kapasitesini atnda; miktar artm ya asitlerine yant olarak retilirler. b) Plazma keton cisimleri dzeyi artt zaman, karacier onlar enerji salamak amac iin etkili biimde okside eder. c) Aseton vcut tarafndan yakt olarak kullanlmaz. d) Keton cisimleri sulu zeltilerde znebilir ve bu yzden kanda taycya gereksinim duymazlar. e) Ya asitlerinin aksine, keton cisimleri beyin tarafndan okside edilebilir. Cevap B (Lippincotts Illustrated Reviews Sesisinden, 2.bask, 1997) Karacier keton cisimleri kullanamaz. nk asetoasetat asetoasetil CoA'ya dntrmek iin gerekli olan enzim karacierde yoktur. Keton cisimleri sulu zeltilerde znrler iddetli alk hallerinde oluurlar. rnein, ya dokusunun triail- gliserol depolar yklrken karaciere ok byk miktarda ya asitleri gelir. Aseton, asetoasetat'tan spontan olarak oluan bir rndr ve vcut tarafndan metabolize edilemez. Aseton uucudur ve solunum ile dar atlr. Ya asitleri kan-beyin bariyerini geemezler fakat keton cisimleri geebilir. 19

2-karbonlu metabolitler CO2

H2 3 karbonlu metabolitler

Kaln barsak

KNLK, DYARE DEHDRATASYON


MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

33.Aadakilerden hangisi keton cisimlerini kullanmaz? a) Ya dokusu b) skelet Kas c) Bbrek d) Karacier e) Kalp kas Cevap D (Harper, s.267) Keton cisimlerinin retim yeri karacier olmasna ramen, karacierde kullanlmazlar. Beta hidroksi-butirik asit, ketozisde kan ve idrarda egemen olan keton cismidir. Oluan keton cisimleri KoA ya balanarak aktifleirler. Ancak bu olay karacierde salanamaz, nk enzim sistemleri eksiktir. 34.Aadakilerden hangisi kolesterol sentezinde bir prekrsr maddedir? a) Koprostanol b) Progesteron c) Lanosterol d) Kolik asit e) Pregnenolon Cevap C (Lippincott's Illustrated Reviews, Biochemistry, Cholesterol and Steroid Metabolism, 20.blm, 2.bask, s.208) Koprostanol, kolesterolden barsak bakterilerince sentezlenir. Progesteron ve pregnenolon kolesterolden sentezlenen steroid hormonlardr. Kolik asit, kolesterolden sentezlenen safra asitidir. 35.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Sfingomyelin yapsnda ya asidi bulunur. b) Fosfatidil kolin yapsnda gliserol bulunur. c) Triail gliserol yapsnda gliserol ve ya asiti bulunur. d) Gangliosid yapsnda fosfat bulunur. e) Ganglioisid yapsnda karbonhidrat bulunur. Cevap D (Mathews-Van Holde The Benjamin, 3.bask, s.303-307) Gangliosid yapsnda sfingosin, ya asiti, sakkarin ve N-asetil nraminik asit bulunur. 36.Alk boyunca keton cisimlerinin yapmnn artmas aadakilerden hangisi nedeniyle olmaktadr? a) Dolamda azalm glukagon dzeyi b) Karacierde azalm asetil CoA oluumu c) Serumda artm ya asiti dzeyi d) Karacierde artm ya asiti dzeyi e) Ya dokusunda hormon duyarl aktivitenin artmas Cevap C (Champe, Richard, Harvey, Biyokimya Pamela, 2.bask, s.302) Hormon duyarl lipaz aktivitesinin artmas nedeniyle albumine bal ya asitlerinin miktar artar. 20

37.Kolesterol sentezinin en nemli reglasyon noktas nedir? a) Skualenin lanosterole dnm b) 3-hidroksi - 3-metilglutaril - CoA sentaz c) 3-hidroksi-3 metilglutaril-CoA liyaz d) 3-hidroksi-3 metilglutaril-CoA redktaz e) zoprenoid izomerlerinden skualen sentezi Cevap D (National Boards, Trkiye Klinikleri, s.55) Feed-back reglasyonda 3-hidroksi-3 metilglutarilCoA redktaz kullanlr. Bu enzim asetil-CoA'dan kolesterol oluumundaki ilk kontrol basamadr. 38.Fosfolipaz C'nin aktivasyonu aadakilerden hangisine sebep olmaz? a) Membrana bal fosfotidilinositol 1,4,5-trifosfatn ayrlmas. b) Diailgliserol retimi c) ntraseller depolardan Ca++'un salnm d) Proteinlerin defosforilasyonu e) Kalmodulin baml protein fosforilasyonunun aktivasyonu Cevap D (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Fosfolipaz C'nin aktivasyonu protein fosforilasyonuna yol aar. 39.Aadaki enzimlerden hangisi sindirim esnasnda total besin lipitlerinin paralanmasnda rol oynamaz? a) Gastrik lipaz b) Pankreatik lipaz c) Lipoprotein lipaz d) Fosfolipaz A2 e) Kolesterol ester hidrolaz (170) Cevap C (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Lipoprotein lipaz dolamdaki plazma protein partikllerindeki triailgliserolu paralar. Midedeki gastrik lipaz ksa ve orta zincirli ya asitleri ihtival triailgliserolleri hidrolizler. Bu enzim infantlarda diyetle alnan lipitlerin paralanmasnda yalnz nemli olabilir. Pankreas tarafndan sentezlenen ve pankreatik svda bulunan pankreatik lipaz ince barsakta besinlerle alnan triailgliserol hidrolizler. Fosfolipaz A2 pankreas tarafndan sentezlenir ve ince barsakta besinle alnan fosfolipitleri hidrolizler kolesterol ester hidrolazlar ince barsaktaki dier lipitlerde bulunan kolesterol esterlerini hidrolizleyen pankreatik bir enzimdir. 40.Aadakilerden hangisinin en nemli etkilerinden birisi trombosit agregasonunu inhibe etme kabiliyetine sahip olmaktr. a) Lkotrien A4 b) Prostasiklin c) Tromboksan A2 d) Prostoglandin H2 e) Araidonik Asit
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

Cevap B (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Tromboksan A2 trombosit agregasyonunu uyarr. 41.Keton cisimlerinin enerji kayna olarak kullanld major organlar hangi seenekte doru olarak verilmitir? a) Bbrek-beyin-kas b) Kas-kemik-karacier c) Karacier-kas-bbrek d) Karacier-beyin-bbrek e) Bbrek-kas-sinir Cevap A (Harper'n Biyokimyas, 1993; Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.96) Suda znen asetat trevi bileikler olarak bilinen keton cisimlerinin sentezine ketogenez ad verilir. Karacierde gerekleen reaksiyonlar serisi mitokondriumlarda ya asidi ykm rn olan asetil-CoAdan balar. Bu bakmdan karacierin; lipid metabolizmasnda ok nemli bir yeri vardr. Aseton, asetoasetat ve -hidroksi btirat bileiklerine keton cisimleri denir. Sadece karacierde mitokondrilerde sentezlenerek dolama geer. Karacier keton cisimlerini kullanamaz. Glukoz kullanmnn normal olduu durumlarda ok az keton cisimleri yaplr. Yani karbonhidratlarn antikotejenik ya da ketolitik etkileri vardr. Keton cisimlerinin yapm tercihan karacierde gerekleir, metabolize edilmeleri ise karacierin yannda ekstrahepatik dokularda da olmaktadr. Bu dokularn banda; bbrekler, kaslar ve uzun sreli adaptasyonlarda beyin gelmektedir. 42.Ya asiti sentezi ii kullanlan indirgen edeeri, aadakilerden hangisi salar? a) NADP+ b) FAD+ c) FADH2 d) NADPH e) NADH Cevap D (Chlapowski s.105; Montgomery et al., s.305311; Stryer s.431, 488-9) Ya asitleri sentezinde ansatre C-C balarnn indirgenebilmesi iin gerekli H'ler NADP+'e baml malik enzim aracl ile sitrat mekiinden elde edilen NADPH'den alnr. NADPH'lardan 8'i sitrat mekiinden 6's pentoz fosfat yolundan elde edilir. Genel kural, NADH ve FADH2'nin enerji salanmas amac ile, NADPH'n ise, biyosentez tepkimelerinde kullanlmasdr. 43.Aspirin, prostaglandin sentezinde rol alan enzimlerden hangisini inhibe eder? a) 5-lipoksijenaz b) Siklooksijenaz c) PGG2 peroksidaz
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

d) Tromboksan (TXA2) sentaz e) Prostasiklin (PGI2) sentaz Cevap B (Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.103) Prostaglandin salnmn inhibe eden maddeler steroidler ve steroid olmayan antiinflamatuvarlar olarak sralanabilirler. Steroidler etkilerini fosfolipaz A2 inhibisyonu, steroid olmayan antiinflamatuvarlar olan aspirin, indometazin ve fenil btazon gibi maddeler ise siklooksijenaz zerinden yaparlar. 44.Hangisi plazmada ierisinde tanmaz? a) Serbest kolesterol b) Ester kolesterol c) Serbest ya asitleri d) Fosfolipid e) Triailgliserol Cevap C (Lippincotts Illustrated Reviews, 2.bask, s.213) Lipoprotein partiklleri; triailgliserol, fosfolipid, serbest kolesterol ve kolesterol esterlerinin deiik oranlarda biraraya gelmesi ile oluur. 45.Aadakilerden hangisinin mitokondri ierisine tanmasnda karnitin gerekir? a) Palmitoil KoA (C16) b) Asetil KoA (C2) c) Oktanoil KoA (C8) d) Lignoseril KoA (C24) e) Heksacosanoil KoA (C26) Cevap A (Harper, Biyokimya, s.235) Uzun zincirli ail-CoA, ail karnitine dnemedii srece mitokondri i zarn aamaz ve oksitlenemez. Karnitin palmitoil transferaz-1 enzimi uzun zincirli ailCoAy mitokondri i zarn aabilen ve enzimlerin oksidasyon sistemine ulaabilen ail karnitine evirir. Ail karnitinin ieri tanmas bir molekl karnitinin dar tanmasn gerektirir. Ail karnitin daha sonra CoA ile tepkimeye girer bu da karnitin palmitoil transferaz-II tarafndan katalizlenir. 46.Aadakilerden hangisi esansiyel ya asitidir? a) Stearik asit b) Oleik asit c) Palmitoleik asit d) Linolenik asit e) Lignoserik asit Cevap D (Harper, Biyokimya, 22.bask, s.218) Linolenik asit, linoleik ve araidonik asit ile birlikte tam bir beslenme iin gerekli esansiyel ya asitidir. Hayvanlarda C9dan sonraki ift bal ya asitleri sentezi olmaz. Bitkisel rnl olanlarda C9-12-15de de ift ba bulunabilir. Linolenik asit C9-12-15de ift ba ierir. lipoprotein partiklleri

21

BYOKMYA

47.Biyolojik membranlarn major lipidleri aadakilerden hangisidir? a) Kolesterol ve fosfolipid b) Trigliserid ve kolesterol c) Trigliserol, sfingolipid d) Fosfolipid, sfingomyelin, trigliserid e) Fosfolipid ve aminolipid Cevap A (Harper, Biyokimya, 22.bask, s.445) Membran yaps karbohidrat zincirler, integral proteinler, periferik proteinler ve lipidlerden meydana gelmekte olup lipid tabakasn fosfolipidler, glikolipidler ve kolesterol oluturmaktadr. 48.Aadakilerden hangisi esansiyel bir amino asitten sentezlenir? a) Aspartat b) Glutamat c) Tirozin d) Prolin e) Alanin Cevap C (Lippincotts Illustrated Reviews Sesisinden, 2.bask, 1997) Tirozin, fenilalaninden oluur. 49.Aadaki amino asitlerden hangisi imino grubu ierir? a) Histidin b) Arginin c) Prolin d) Triptofan e) Serin Cevap C (Tietz, Textbook of Clinical Chemistry, 1986, s.520) Amino asitler ierisinde imino grubu ieren tek amino asit pirolindir. Kollagen ve elastinin yapsnda bulunur. 50.re dngs ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur? a) renin yapsndaki iki azot atomundan biri amonyaktan biri alaninden gelir. b) re dorudan ornitinin hidrolizi ile oluur. c) Arjininosksinatn arjinin oluturmak zere paraland reaksiyonda ATP gerekir. d) drardaki re miktar proteinden zengin bir yemekle artar. e) re dngs sadece sitozolde gerekleir. Cevap D (Champe, Richard, Harvey, Biyokimya Pamela 2.bask, s.242) Diyet proteinlerinin amino azotlar re olarak atlr. 51.Mukopolisakkaridazlar kaltmsal depo hastaldrlar. Sebebi aadakilerden hangisidir? a) Proteoglikanlarn sentez hznn artmas b) Deiik bir yap ile polisakkaritlerin sentezi c) Proteoglikanlarn paralanmasndaki defektler 22

d) Anormal kk miktarlardaki protein paracklarnn sentezi e) Yetersiz proteolitik enzim miktar Cevap C (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Mukopolisakkaridazlarda, proteoglikanlarn sentezi etkilenmez. Hastalk, glukozaminoglikanlarn paralanmas iin gerekli olan lizozomal hidrolitik enzimlerden birisinin yetersizliine bal olarak geliir. 52.Aadaki enzimlerden hangisi proteinlerin sindirim kanalnda yklmalarndan sorumlu deildir? a) Tripsin b) Kimotripsin c) Karboksipeptidaz d) Pepsin e) Ribonkleaz Cevap E (Harper'n Biyokimyas, 1993; Lippincot, s.351) Pankreatik sv iinde salglanan ribonkleaz ve deoksiribonkleazlar, RNA ve DNAy ncelikle oligonkleotidlerine hidroliz ederler. 53.ounluu (~%94) tbler sekresyona urayan ekzojen bir madde olan ve renal ekskresyonu deerlendirmede yararlanlan test hangisidir? a) Diodrast klirensi b) PAH klirensi c) PSP testi d) BSP e) nlin klirensi Cevap C (Anderson, Cockayne, s.374) Fenolsulfoftain (=PSP), tbler sekresyon fonksiyonunu deerlendirmek iin kullanlan ekzojen bir maddedir. PSP, sabit bir dzey salayacak ekilde intravenz olarak enjekte edilir. PSP plasmada albumine balanr bu nedenle glomerllerden ok az miktarda filtre olur. PSP nin ou (~%94') tblilerden sekrete olur. PSP ekskresyonu renal kan akmn ve tbler fonksiyonu yanstr. Tbler fonksiyonlar normal ise; ilk 15 dakikada, enjekte edilen PSPmiktarnn %15-50 si sekrete edilir, daha sonraki 15 dakikada %15-25 daha sekresyona urar. 54.Hangisi bir heme proteini deildir? a) Katalaz b) Hemoglobin c) Sitokrom oksidaz d) Mikrozomal p 450 ila okside eden sistem e) Delta aminolevlinik asid sentetaz. Cevap E (Pamela, Change, Harvey, Lippincott's Illustrated reviews Biochemsitry, s.268) Dierlerinin tm yapsnda heme ierir.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

55.re siklsnde rol almayan aminoasit hangisidir? a) Aspartat b) Glutamat c) Ornitin d) Sitrulin e) Arginin Cevap B (Harper's Biochemistry s.273-283; Lippincot) Glutamat, re siklusunda yer almaz. 56.Kollajen tiplerini aadakilerden hangisine gre ayrt edebiliriz? a) Mevcut karbonhidrat tipine b) Sistein ieriine c) Hidroksiprolin ieriine d) Mevcut peptit zincirlerinin tipine e) Glisin ieriine gre Cevap D (Harper'in Biyokimyas 2.bask, 1993, s.26) Hidroksiprolin ve glisin kollajenin temel amino asitlerdir. Sisteinde polipeptid zincirinde yer alabilir. 57.Alkaptonria aadaki aminoasitlerden hangisinin katabolizmasndaki bir bozukluk sonucu ortaya kar? a) Metionin b) Fenilalanin c) Histidin d) Serin e) Tirozin Cevap B (Murray, Grenner, Mayes, Rodjell, Harper's Biochemistry, 23.bask, 1993, s.303-325) Alkaptonri, fenilalanin katabolizmasnda grevli bir enzim olan Homogentisat dioksijenazn genetik eksikliine bal olarak ortaya kan bir bozukluktur. 58.Fizylojik pH dzeyinde amino asit zeltilerine ilikin aadaki ifadelerden hangisi geerlidir? a) Tm aminoasitler hem (+), hem de (-) ykler tarlar. b) Tm aminoasitler sadece (+) ykler tarlar. c) Baz aminoasitler (+) ykler tarlar. d) Tm aminoasitler (-) ykl yan zincirler tarlar. e) Baz aminoasitler sadece (-) ykler tarlar. Cevap A (Chlapowski, s.20; Lehningeret al., s114-5; Montgomery et al., s.36-9; Stryer, s.13,40) Aminoasitler ntral sulu ortamlarda hem protone edilmi bir amino grubu (-NH3+), hem de dissosiye olan bir karboksil grubu (COO-) tayan zwitterion (i.e. dipolar iyon) yaps gsterirler. 59.Aadaki metabolitlerden hangisi, TCA (=Krebs, Sitrat) ve re dnglerini primer olarak birbirine balar? a) Malat

b) Sksinat c) zositrat d) Sitrat e) Fumarat Cevap E (Chlapowski, s.28; Lehningeret al, s.519; Stryer, s.413-4) Verilen tm bileikler TCA dngsnde yer alr. Sadece fumarat, hem TCA hem re dnglerinin bileenidir. Fumarat, re dngsnde, arjininosksinik asitin hidrolizi ile arjinin ile birlikte serbest kalr ve TCA dngsn kullanarak malat zerinde oksaloasetata transforme edilir. 60.Proteinlere ilikin olarak hangisi/hangileri geerlidir? aadakilerden

1- zoelektrik pH'da znrlkleri en dk dzeydedir. 2 Amonyum slfat ou kez biyolojik aktivitelerini bozmadan proteinleri presipite eder. 3- Triklorasetikasit proteinleri denatre eder. 4- 2N HCI ou kez proteinlerin znmesini salar. a) 1, 2, 3 b) 1, 3 c) 2, 4 d) 4 e) 1, 2, 3, 4 Cevap A (Chlapowski, s.32; Stryer s.39-31) zoelektrik noktada proteinler (+) ve (-) ykler asndan dengede bulunurlar. Bu noktada proteinlerin znrlkleri minimaldir. Amonyum slfatn suda znrlnn ykseklii nedeniyle ok yksek iyon gleri elde edilebilir ve amonyum slfat konsantrasyonu artrlarak eitli proteinler srayla keltilebilir (salting out). ken proteinler denatre olmadklar iin biyolojik etkinliklerini korurlar. Triklorasetikasit ise, dier gl asitler (i.e. HCI) gibi proteinleri denatrasyona uratr. 61.Aadakilerden kken alr? 1- Tiroksin 2- nsulin 3- Epinefrin 4- Glukagon a) 1, 2, 3 b) 1, 3 c) 2, 4 d) 4 e) 1, 2, 3, 4 Cevap B (Chlapowski s.153; Lehninger et al., s.714, 747; Stryer s.23, 458, 1025) (=Tetraiyodotironin, T4) ve epinefrin tirozinden kken alr. nsulin ve glukagon ise polipeptid yapsndadr. 23 hangisi/hangileri tirozinden

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

62.Aadaki aminoasitlerden hangileri primer safra asitleri yapsnda yer alrlar? I) Glisin II) Lizin III) Taurin IV) Sistein a) I ve II b) III ve IV c) I ve III d) II ve III e) II ve IV Cevap C (Trkiye Klinikleri, Biyokimya, Ders Notlar, 1999, s.99) Karacierde, hergn, kolesterolden 0.5 g primer safra asidleri, kolik asid ve kenodeoksikolik asid sentez edilir. Bu bileikler, karacierden safra kanalikllerine verilmeden nce, ya glisin veya taurin ile konjuge edilir. Bu primer safra asidleri barsaa geldiinde, barsak lmeninde bakteriyel enzimlerin etkisiyle 7 alfa hidroksilasyona urayarak; sekonder safra bileiklerine dnrler: deoksikolik asid ve litokolik asid. Bylece yetikin bir insandaki primer ve sekonder safra asid havuzu 2-3 g kadardr. retilen safra, yemekler arasnda safra kesesine, yemek yenirken safra kesesinden intestinal lmene akar. Safra asitleri barsaktan emilir, kana verilir ve karaciere gelir, bu duruma enterohepatik sirklasyon denir. Her yemek yeme sresince en az iki kez enterohepatik sirklasyon olur. 63.Kan amonyann artmasna yol aan durumlar verilmitir Yanl bulunuz. a) Karbamil fosfat sentetaz eksiklii b) Hiperfenilalaninemi (Fenil ketonri) c) Argininosksinaz eksiklii d) Portal siroz e) Ornitin transkarbamilaz eksiklii Cevap B (Lippincot, s.240) Alkolizm, hepatit veya biliyer tkanma sonucu olan karacier sirozunda hiperamonyemi olur. Fenilketonride fenilalanin dokularda, plazmada ve idrarda artmtr. 64.VMA aadakilerden hangisidir? a) Epinefrin b) Norepinefrin c) Metanefrin d) 3-metoksi 4-hidroksi mandelik asit e) Homovanilik asit Cevap D (Lippincot, s.267) Vanilmandelik asit (VMA), 3-metoksi 4-hidroksi mandelik asittir. 65.Metil-H4-Folat sentezinde kullanlan metil grubu hangisinden salanr? a) Glisin 24

b) Metiyonin c) Serin d) Alanin e) Glutamin Cevap C (Murray, Harper'n Biyokimyas, 22.bask (Trke evirisi), 1993, s.700; Lippincot, s.247) Tetrahidrofolat N5, N10-metilen tetrahidrofolat Glisin

Serin

66.Aadakilerden hangisi kollagenin yapsnda bulunur? a) Desmozin b) Hidroksiprolin c) Metil histidin d) Sistein e) Lizin Cevap B (Murray, Harper'n Biyokimyas, 22.bask (Trke evirisi), 1993, s.807, Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.15,16) Kollajen vcutta en ok bulunan proteindir ve toplam protein arlnn %30 kadarn oluturur. Vcuda sertlik verir ve destek salar. Kollajen suda znmez ve sindirilemez. Kollajenin tipik bir aminoasit kompozisyonu mevcuttur; %35 glisin, %21 prolin ve hidroksi prolin, %11 alanin. Kollajen tropokollojenlerin biraraya gelmeleri ile oluur. Tropokollojen birbirleri zerine kvrlm peptid zincirinden oluur. Bu zincirlerin her biri heliks yapsndadr. Fakat -sarmal deildir. Kollajen Tipleri ve Karakterleri Tip 1 (alfa-1, I2, alfa-2): Organizmada en bol bulunan tiptir. Deri, tendon, ligaman ve korneada youndur. Hidroksilizinden fakirdir. Tip 2 (alfa-1, I3): Kkrdak, korpus vitreum, nkleus pulposuzda vardr. Hidroksilizinden zengindir. Tip 3 (alfa-1, III3): Kan damarlar ve uterusda boldur. Derideki tm kollajenin %20sidir. Hidroksilizinden zengindir. Dislfit balar ierir. Tip 4: Bazal membranda bulunur. Hidroksilizinden ok zengindir. Tip 5: Plasentada bol miktarda, bazal membranlarda yaygn olarak az miktarda bulunur. 67.Aadakilerden hangisi re sentezinde rol almaz? a) Arjinin b) Histidin c) Sitrllin d) Ornitin e) Aspartat
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

Cevap B (Murray, Harper'n Biyokimyas, 22.bask (Trke evirisi), 1993, s.351; Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.117) Histidin yetikinler iin esansiyel deildir. Katabolizmas sonunda glutamat oluur. Histidin dekarboksilaz ile histamine dnr. Karacierde daha da ileriye okside olarak imidazolil asetik asite dnr. Katabolizmasnda, histidinden bir mol amin ayrlr ve rokonik asit oluur. Bu da bir mol su alr. midazolon propiyonat oluur. midazolon propiyonat hidroliz ile forminioglutamik asite evirir. Bundan da tetrahidrofolik asit (THFA) ile glutamat elde edilir. 68.drarda hidroksiprolin hangisinin ykmnda artar? a) Kollojen b) Fibrin c) Elastin d) Kreatin e) Hiyalronik asit Cevap A (Lippincotts Illustrated Reviews, 2.bask, s.39) Kollojen dier birok proteinde bulunmayan hidroksiprolin ve hidroksilizin ierir. Bu kalntlar belirli prolin ve lizin kalntlarnn polipeptit zincirleri ierisine yerletikten sonra hidroksillenmesi ile oluur. Bu yzden hidroksillenme posttranslasyonel modifikasyona bir rnektir. Hidroksiprolin kollojenin l heliks yapsnn dayanklln salamada nemlidir. 69.Aadakilerden hangisi Multiple Sclerosisli hastann BOS rneine karakteristiktir? a) -globulin blgesinde oligoklonal bantlar b) Total protein azal c) Albumin art d) a ve b e) Hepsi Cevap A (Zilva, 5.bask, s.430) Elektroforezde, -globulin blgesinde multiple bantlarn oluumu oligoklonal bant olarak tanmlanr. Multiple Sclerosisli hastalarn %90ndan fazlasnda bulunur. Fakat bu durum iin spesifik deildir. 70.Akut ntermitter Porfiriada hangi enzim eksiktir? a) roporfirinojen dekarboksilaz b) Koproporfirinojen oksidaz c) roporfirinojen 1 sentaz d) Delta-Amino Levulinik asit e) Ferroelataz Cevap C (Lippincotts Illustrated Reviews, 2.bask, s.261) roporfirinojen 1 sentaz eksikliine bal geliir. Karn ars, nropsikiyatrik semptomlar vardr. Fotosensitivite yoktur. drara porfobilinojen, -amino-levulinik asit atlr. 71.Hangi aminoasit yan zincirinde hidrofilik bir yap tar? a) Alanin
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

b) Trionin c) Lsin d) Valin e) Metionin Cevap B (Harper, Biyokimya, 24.bask, s.28) Hidrofobik aminoasitler: Alanin, fenilalanin, izolsin, lsin, metionin, prolin, tirozin, triptofan, valin. Hidrofilik olanlar: Arginin, asparagin, aspartik asit, glisin, glutamik asit, glutamin, histidin, lizin, serin, sistein, trionin. 72.Aldoz bir ekerin, ketoz bir ekere dnmn katalizleyen enzim hangi kategoridedir? a) Oksidoredktazlar b) Transferazlar c) Hidrolazlar d) zomerazlar e) Liyazlar Cevap D (Harper's Biochemistry, 21.bask) Aldoz ve ketoz ekerler birbirlerinin izomerleridir ve bunlarn birbirlerine dnmn katalizleyen enzim bir izomerazdr. 73.Aadaki durumlardan hangisi allosterik enzimlerin zellii deildir? a) Sklkla bir metabolik yolda oluan ilk basama katalize ederler. b) Sk sk subunitelerden oluurlar. c) Sklkla substrata balanmak iin birbirleriyle ibirlii yapma zellii gsterirler. d) Michaelis-Menten kinetik zelliklerine uyarlar. e) Bir pozitif allosterik effektrn balanmas enzimik aktivitede arta sebep olur. Cevap D (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Allosterik enzimler genellikle hz ve substrat konsantrasyonu arasnda kompleks bir iliki gsterirler. ou metabolik yollar, o yoldaki ilk balayan basamaklarn aktivitesindeki deiikliklerle regle edilirler. Allosterik etkiler sklkla alt nitlerin birbirlerini etkilemedeki deiikliklerle araclk ederler. Allosterik enzimler sklkla hemotrofiktirler. Pozitif allosterik etkiler enzimik aktivitede bir art olutururlar. 74.Bir enzimin kompetetif inhibitr iin hangisi dorudur? a) Km'i arttrr - Vmax' azaltr b) Km'i arttrr - Vmax' arttrr. c) Km deimez - Vmax' artrr d) Km deimez - Vmax' azaltr e) Km'i arttrr - Vmax deimez. Cevap E (Gzkara, Biyokimya, s.624) Enzimin kompetetif inhibitr, enzimin aktif blgesine balanmak iin substratla yartndan enzimin Km'i artar. Vmax deimez. 25

BYOKMYA

75.ATP-sitratliyaz enzimi hangi reaksiyonu katalize eder. a) Sitrattan ATP sentezini b) Okzaloasetat ve asetil CoA'dan ATP sentezini c) Sitrattan, okzaloasetat ve asetil-CoA sentezini d) Ya asiderinden sitrat sentezini e) Hibiri Cevap C (Harper, Stryer, Lubert, Biochemistry, 1985, s.161; Lippincot, s.174) Sitozole geen sitrat, sitrat liyaz etkisi ile sitozolik asetil CoA ve okzaloasetat oluturmak zere ykma urar. ATP Sitrat Sitrat lipaz Asetil CoA ADP+P Okzaloasetat

4- ADP'den kken alr. a) 1, 2, 3 b) 1, 3 c) 2, 4 d) 4 e) 1, 2, 3, 4 Cevap A (Chlapowski s.156, Lehninger et al. s.354; Stryer s.976-7) cAMP, hormon-reseptr etkileimleri ile aktifleir. Plazma membranna bal bir enzim olan adenilat siklaz katalizi ile ATPden oluturulur ve zel bir diesteraz aracl ile AMP'ye dntrlerek deaktivasyona uratlr. 79.Apoprotein C-II aadaki enzimlerin hangisi aktive eder? a) LCAT (Lesitin Kolesterol Ail Transferaz) b) Lipoprotein lipaz c) Hepatik lipaz d) Asetil Kolesterol Ail Transferaz (ACAT) e) Pankreatik lipaz Cevap B (Lippincotts Illustrated Reviews, 2.bask, s.216,219) Lipoprotein lipaz enziminin Apoprotein C-II gereklidir. aktivasyonu iin

76.Aadaki gastrointestinal enzimlerden hangisi inaktif bir ncl (=zimogen, proenzim) biiminde salgalanmaz? a) Ribonkleaz b) Tripsin c) Kimotripsin d) Pepsin e) Ribonkleaz Cevap A (Chlapowski, sf. 26; Stryer s.157-173) Tripsin, kimotripsin ve pepsinin inaktif zimogen formlar, srasyla, tripsinojen kimotripsinojen ve propepsindir. Ribonkleaz ise aktif biimde salglanr. 77.Allosterik davran aadakilerden hangisinin/hangilerinin karakteristik zelliidir? 1- Fosfoglukoz izomeraz 2- Aspartat transkarbamilaz 3- Laktat dehidrogenaz 4- Hemoglobin a) 1, 2, 3 b) 1, 3 c) 2, 4 d) 4 e) 1, 2, 3, 4 Cevap C (Chlapowski s.36; Lehninger et al., s.229-33) Aspartat transkarbamilaz gibi reglatr enzimler ve hemoglobin gibi transport proteinleri allosterik zelliktedir. Buna kar, fosfoglukoz izomeraz ve laktat dehidrojenaz gibi reglatr olmayan enzimler sigmoidal kinetik gstermezler. 78.Siklik adenozin monofosfat (cAMP) iin aadakilerden hangisi geerlidir? 1- Spesifik bir fosfodiesteraz tarafndan deaktivasyona uratlabilir. 2- Plazma membranna bal bir enzim tarafndan sentezlenir. 3- AMP'ye dnebilir. 26

80.Aadakilerden hangisinin antioksidan etkisi yoktur? a) Superoksit dismutaz b) Karbonik anhidraz c) Glutatyon reduktaz d) Katalaz e) Sitokrom P-450 Cevap B (Harper'in Biyokimyas, 1994, s.142) Speroksit dismutaz, glutatyon redktaz, katalaz, sitokrom P450 antioksidan olarak lipid peroksidasyonunu nleyerek zellikle eritrositlerin hemolizini nlerler. Karbonik anhidraz ise CO2 ve suyu reaksiyona sokarak karbonik asit oluumunu salayan, asit-baz dengesinden sorumlu olan bir enzimdir. 81.Aadakilerden hangisi mitokondriyal elektron transport zincirinde yer alan elektron tayclarndan deildir? a) Nikotinamid-adenin dinkleotid b) Nikotinamid-adenin dinkleotid fosfat c) Flavin mononkleotid d) Flavin adenin dinkleotid e) Koenzim Q Cevap B (Harper's Biochemistry, 21.bask) Dier cevap klarndaki elektron tayclar mitokondriyal transport sisteminde yer alrlar, ancak Nikotinamid-adenin dinkleotid fosfat (NADP+), genel olarak redkte NADPH gerektiren redktif biyosentez reaksiyonlarndaki elektron transferinde yer alan bir kofaktrdr.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

82.Oksidatif fosforilasyon esnasnda ATP sentezini gerekletiren enzim kompleksleri hakknda aadakilerden hangisi yanltr? a) Enzim kompleksi imitokondri membrannn matriksinde yerlemitir. b) Oligomisin tarafndan inhibe edilir. c) Bir proton kanal ihtiva eder. d) ATP az aktivitesi gsterebilir. e) Molekler oksijen balayabilir Cevap E (Champe, Richard, Biochemistry Pamela, 2.bask) ATP sentezleyen kompleks solunum zincirinin bir paras deildir ve O2 ile direkt olarak etkilemez. b kkndaki, oligomisin i mitokondri membranndan geen proton gradiyentinin bozulmasn inhibe eder. Sonu olarak elektron transport yansra ATP sentezi oligomisinle inhibe edilir. C siklusundaki proton gradiyenti mitokondri membrannn matriks tarafndaki sitozolden bu kanal vastasyla elektronlarn geii ile bozulur. Bir test tpnde ATP sentezi kompleksi ATP'yi ADP+Pi'a hidrolize edebilir. 83.Aadaki reaksiyonlardan hangisi NADPH tketmez veya retmez? a) Okside glutatyonun indirgenmesi b) Steroidlerin sentezi c) Glukoz-6-fosfatn 6.fosfoglukanolaktona dnm d) Sitokrom p-450 oksijenaz sistemi ile mikrozomal hidrosilasyon e) Oksidatif fosforilasyon Cevap E (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) NADPH deil, NADH oksidatif fosforilasyonun bir substratdr. 84.En az ATP salayan yol hangisidir? a) Heksoz monofosfat ant b) Sitrik asit siklusu c) Glikoliz d) 1 mol Palmitatn oksidasyonu e) Glukozun anaerobik yklm Cevap A (Harper's Biochemistry s.189-198) Heksoz monofosfat ant ATP oluturmaz. 85.Antimisin A solunum zincirinde hangi basama inhibe eder? a) Sitokrom oksidaz b) Sksinat dehidrojenazdan, koenzim Q'ya olan basama c) Btn oksidasyon ve inhibisyon basamaklarn d) Sitokrom b ile sitokrom c arasndaki basama e) ATP nin mitokondri dna kn
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

Cevap D (Robert, Harper'in Biyokimyas, 2.bask, 1993, s.150) Antimisin A solunum zincirinde sitokrom b ve sitokrom c arasn inhibe eder. Dier klardaki yantlar farkl antibiyotikler tarafndan inhibe edilir. 86.Mitokondride elektron transport zincirinin elektron kayna hangisidir? a) Pentoz-fosfat yolu b) Heksoz-monofosfat yolu c) Kori siklusu d) re siklusu e) Krebs siklusu Cevap E (Lippincotts Illustrated Reviews, 2.bask, s.67) Elektron transport zinciri, mitokondri i membrannda bulunmaktadr. Deiik kaynaklardan elde edilen elektronlar O2ye aktarlmaktadr. Krebs siklusu metabolizmada birok nemli role sahiptir, ayn zamanda sitrik asit siklusu veya TCA siklusu olarak da tanmlanmaktadr. Krebs siklusunun ana fonksiyonu Asetil CoAnn, CO2, H2Oya oksidasyonudur. 87.Serinin glisine dnm iin aadaki vitamin iftlerinden hangisinin barsaktan yeterli emilimine ihtiya vardr? a) Niasin ve B12 b) Tiamin ve B12 c) B2 ve B12 d) NAD+ ve B12 e) Folik asit ve B12 Cevap E (The National Medical Series For Independet Study) Serin ve glisin geri dnml deiimi kofaktr olarak tetrahidrofolata gereksinim gsterir. Bu, folik asit vitaminin bir trevidir. Ancak barsaklardan B12 vitamininin yetersiz alnmnda folat koenzimlerinin metabolizmas bozulur. zellikle inaktif ekli olan 5metil tetrafoat birikir. Bunun nedeni 5-metil tetrahidrofolatn kullanlabildii tek tepkimenin; B12'den elde edilen metil kobalamine gereksinim gsteren homosisteinin metiyonine dnm olmasdr. 88.Kollajen sentezinde hidroksiprolin oluumunda kofaktr olarak yer alan vitamin hangisidir? a) Pridoksal fosfat (Vitamin B6) b) Biotin c) Tiamin pirofosfat (Vitamin B1) d) Askorbik asit (Vitamin C) e) Metilkobalamin (Vitamin B12) Cevap D (Tietz Textbook of Clinical Chemistry, W.B. Saunders Company, 2.bask, 1994) Vitamin C, prolinden hidroksiprolinin sentezinde yer alan prolil hidroksilaz enziminin aktivitesi iin gereklidir. 27

BYOKMYA

89.Nrolojik bozukluklarla birlikte seyreden anemi tipine hangisinin eksikliinde rastlanr? a) Folik asit eksiklii b) Fe eksiklii c) B12 vitamini eksiklii d) Bakr eksiklii e) C vitamini eksiklii Cevap C (Burtis, Ashwood, Tietz, Textbook of Clinical Chemistry, 2.bask, 1994, s.2046-2055) B12 vitamini eksikliinde otoksi, aklorhidri ve anemi tablosu grlr. Pernisiyz anemi dediimiz aneminin bu tipinde nrolojik bozukluklar n plandadr ve tedaviyle dzelir. 90.Aadakilerden hangisi askorbik asit ile ilgili olarak doru deildir? a) Dehidroaskorbat vitamin C'nin nontoksik bir metabolitidir. b) Protein ve lizinin hidroksilasyonu iin gerekli bir kofaktrdr. c) Bir antioksidandr. d) Askorbik asitce zengin gdalar belli baz tip kanser risklerini azaltr. e) Askorbik asite fakir diyetler skorbt olarak bilinen hastala yol aarlar. Cevap A (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Dehidroaskorbat rutin olarak yksek doz vitamin alan kiilerde potansiyel olarak biriken askorbat metabolizmasnn toksik bir ara rndr. 91.Yumurta sarsnda bulunan avidin hangi vitaminin emilimini engeller? a) Niasin b) Folik asit c) Biotin d) Askorbik asit e) Kobalamin Cevap C (Bhagavan, Medical Biochemistry, 1992, s.911; Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.168) Biotin, Karboksil (-COOH) gruplar tanmnda grev yapar. Bu nedenle de karboksilazlarn koenzimidir. zellikle lipid metabolizmasnda ok nemli fonksiyonlar grmektedir. Asetil koenzim A karboksilaz, pirvat karboksilaz, propiyonil koenzim A karboksilaz gibi enzimlerin koenzimidir. Sentezi byk oranda barsaktaki bakterilerce gerekletirildiinden dolay eksiklii daha ok ar kullanm durumlarnda gzlenir. Ayrca i yumurtann beyaznda bulunan avidin proteini absorbsiyonu bozmakla beraber pimi yumurtada bu protein denatre olduundan dolay, absorbsiyonu engellenemez. Eksikliinde depresyon, dermatit, bulant gibi belirtiler grlr. 28

92.Aadaki bileiklerden hangisinin ok fazla atlm B12 vitamini eksikliini dndrr? a) Homogentisik asit b) Dihidrofolik asit c) Metilmalonik asit d) Hidroksiprolin e) Metionin Cevap C (Kaplan 2.bask, s.562-564) Metilmalonil KoA'nn sksinil KoA'ya dnmnde B12 vitaminin aktif formu deoksiadenozilkobamin gereklidir. Vit B12 eksikliinde biriken metilmalonil KoA asit formuna dnr ve idrar ile atlr. 93.Sitrik asit dngsnde rol almayan vitamin hangisidir? a) Riboflavin b) Niasin c) Tiyamin d) Pantotenik asit e) Pridoksal fosfat Cevap C (Harper's Biochemistry s.155-162; Lippincot, s.322) Tiyamin sitrik asit dngsnde rol almaz. Piruvat ve ketoglutaratn oksidatif dekarboksilasyonu birok hcrede, zellikle sinir sisteminde enerji metabolizmasnda anahtar rol oynar. 94.B12 vitamini ile ilgili hangisi yanltr? a) ntrinsik faktr eliinde mideden emilir b) Riboz ekerinin deoksiriboza dnmnde gereklidir. c) Propionil KoA'nn metil malonil KoA zerinden sksinil KoA'ya dnebilmesi iin gereklidir. d) Eksikliinde anemi grlr. e) Suda erir B vitaminlerindendir. Cevap A (Harper'n Biyokimyas, 23.bask; Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.166) B12 (siyanokobalamin)nin asit ortamda yaps bozulur. Bu nedenle mideden geerken mide pariyetal hcrelerinden salglanan protein yapda bir madde olan intrensek faktr ile kombine edilmelidir. Esas emilim blgesi ileumdur. Metilmalonin koenzim Ann, sksinil koenzim Aya dnmesinde koenzimdir. Bu basamak propiyonatn Krebs siklusuna giriinde kilit basamaktr. Eksikliinde megaloblastik anemi grlr. Eer bozukluk intrinsik faktr yokluuna bal ise pernisiyz anemi adn alr. 95.Aadakilerden hangisinde gerek ya da fonksiyonel bir K vitamini azl grlmez? a) Kumarin verilmesi b) Azdan uzun sre, geni spektrumlu antibiyotik verilmesi c) Diyetle hi krmz et alnmamas d) Diyetle hi yeil ve lifli bitkiler alnmamas e) Yenidoanlarda
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

Cevap C (Chlapowski s.125-6; Halkerston, s.426-7) Kumarin trevleri gibi K vitamini analoglar alndnda K vitamini fonksiyonel olarak engellenir. K vitamini normalde yeil ve lifli bitkiler biiminde diyetle alnr ya da barsak mikrofloras tarafndan retilir. Yenidoanlarda, henz mikroflorann olumu bulunmamas ve K vitamininin plasenta yolu ile geiinin gl nedeniyle, azdan uzun sre geni spektrumlu antibiyotik alnmas halinde mikroflorann zarar grmesi nedeniyle K vitamini alm aksayabilir. Krmz et alm ile K vitamini statusu arasnda herhangi bir iliki bulunmamaktadr. 96.Formaminoglutamik asit atlm hangisinin eksikliinde grlr? a) Niasin b) Biotin c) Tiamin d) Pantotenik asit e) Folik asit Cevap E (Lecture Notes on Clinical Biochemistry, s.238) Folik asit eksikliinde tetrahidrofolat oluamaz bu yzden FIGLU histidin+glutamata metabolize olamaz ve birikir bylece idrarla atlr. 97.B6 vitamini eksiklii, hangi vitaminin eksikliine neden olabilir? a) Biotin b) Niasin c) Pantotenik asit d) Tiamin e) Riboflavin Cevap B (Lecture Notes on Clinical Biochemistry, s.237) B6 vitamini eksiklii niasin eksikliine neden olabilir. 98.Eritrosit Hemolizatnda Transketolaz enzimi lm hangi vitamin eksikliini test etmede kullanlabilir? a) Niasin b) Pantotenik asit c) Piridoksin d) Folik asit e) Tiamin Cevap E (Lecture Notes on Clinical Biochemistry, s.236) Tiamin eksikliinde bu enzimin lm ile eksiklik tespit edilir. Ortama tiamin pirofosfat eklenerek enzim aktivitesindeki arta gre tiamin eksikliinden bahsedilir. 99.Aadakilerden hangisi hcre solunumunda yer alan vitamindir? a) Vitamin B12 b) Biotin c) Riboflavin
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

d) Folik asit e) P-aminobenzoik asit Cevap C (Trkiye Klinikleri, Biyokimya, s.163) Riboflavin renkli bir pigment olup, sya direnli, a hassas bir vitamindir. Aktif riboflavin; flavin mononkleotid (FMN) veya flavin adenin dinkleotid (FAD) eklindedir. FMN riboz iermediinden gerek bir nkleotid deildir ve riboflavinin ATPye baml fosforilasyonu ile meydana gelir. Riboflavin ince barsaklardan emilir. Emilimi serbest riboflavin veya fosfat formunda spesifik tanm yaplar tarafndan gerekletirilir. Atlm byk ounlukla idrarla olmakla beraber, az bir ksm da safra ile barsaa atlarak ve burada bakterilerce yklarak yaplmaktadr. Riboflavin flavin mononkleotid (FMN) ve flavin adenin dinkleotid (FAD) olarak ok saydaki oksidasyon reaksiyonlarna katlan enzimlerin prostetik grubu olarak fonksiyon grr ve tm organlarda bulunur. Flavoproteinler memeli metabolizmasnda, indirgenme ve ykseltgenme reaksiyonlarnda hidrojen aktarmnda, ya asit -oksidasyonunda ail koenzim A dehidrojenaz basamanda, Krebs siklusunda sksinat dehidrojenaz sisteminde, koenzim olarak grev yapar. Ayrca monoamin oksidazlarn da koenzimidir. Bu molekllerin sentezi tiroid hormonu ve adrenal steroidler tarafndan arttrlmaktadr. 100.Aadaki vitaminlerden hangisi tek karbon transferi yapar? a) Niasin b) Biotin c) Folik asit d) Piridoksin e) Riboflavin Cevap C (Trkiye Klinikleri, Biyokimya, s.165) Pteril glutamik asit yapsndadr. Paraaminobenzoik asit ve glutamatn birlemesi ile meydana gelmi bir vitamindir. Aktif formu tetrahidrofolik asit (THFA)tir. Folik asitin dihidrofolik asit ve tetrahidrofolik asite indirgenmesinde, folat redktaz enzimi rol alr. nce barsaklarn proksimalinden emilir. Tek karbon aktarmn katalize eden bir vitamindir. zellikle, DNA sentezinde oksiridilattan, deoksitimidilata geite aktarlacak olan -CH3 (metil) grubunun kayna olan methioninin aktiflenmesinde koenzimdir. En sk eksiklii grlen vitaminlerden birisidir. Metotreksat, slfametoksazol gibi antimetabolitler folik asit yapmn bozarak DNA sentezinde defektlere yol aabilmektedir. zellikle eritropoetik dokuda etkileri gzlenir. Megaloblastik anemiye neden olur. 29

BYOKMYA

101.Aadaki vitaminlerden hangisi membranda bulunan doymam ya asitlerinin oksidasyonunu nler? a) A b) B c) C d) D e) E Cevap E (Trkiye Klinikleri, Biyokimya, s.161) E vitamininin birden fazla formu vardr. Bunlar arasnda -tokoferol en yaygn ve gl trevidir. Bitkilerde zellikle bol bulunur. nsanda emilimi ince barsaktan, yalarla beraber olmakta ve kanda ilomikron ve dier -lipoproteinlere balanarak tanmaktadr. %75i safra ile glukuronit konjugatlar halinde atlmaktadr. Metabolitleri kinon yaplar ile beraber dokularda bulunmaktadr. nsanlarda bilinen temel etkisi antioksidan olmasdr. Lipid peroksidasyonu zellikle ar derecede doymam ya asiti ile beslenenlerde gzlenen bir durumdur. Bu kimselerin eritrosit membranlarnda frajilite artar. zellikle de lipid/protein orannn artmas sonucu spur hcre anemisi denilen akkiz hemolitik anemi gzlenebilir. Bunu nlemek iin E vitamini ile selenyum kullanlmas yararladr. nk selenyum, glutatyon peroksidaz enziminin koenzimidir. Selenyum ayn zamanda E vitamininin lipidlere inkorpore olmasn kolaylatran bir eser elementtir. E vitamini hayvanlarda antisterilite vitamini olarak bulunur. nsanlarda byle bir etkisi gsterilememitir. E vitamininin ayrca, antioksidan zellii ve karacierde depolanmasnn yannda vitamin A ve Dnin karacierde depolanmasn stabilize etmeye yarad dnlmektedir. E vitamininin eksikliinde en nemli bulgu eritrositlerin hemolize eilimlerinin artdr. zellikle prematre bebeklerde bu eilim aikardr. Erikinlerde E vitamini eksiklii nadiren gzlenir. Eksikliinde, kreatinri, kas gszl, hemolize eilim grlr. Eksikliini test etmek iin eritrositlerin invitro, hidrojen peroksitli ortamda hemolize eilimi tespit edilir. E vitamininin fazlalnda oluan toksisite, zellikle oral antikoaglan alanlarda ve prematrelerde gzlenir. Yksek miktarda K vitamini etkilerini antagonize eder ve protrombin zamannda uzamalara neden olur. Parenteral vitamin E preparat verilen infantlarda hepatosplenomegali ile beraber seyreden assit, kolestatik sarlk, azotemi ve trombositopeni gzlenir. Gnde 2000 nitenin zerinde alnmas durumlarnda gonadal bozukluk, kreatinri, gastrointestinal bozukluk yapar. 102.Aadaki dokulardan hangisinde, hcre iine glukoz tanm inslin ile arttrlr? a) Karacier b) Lens 30

c) Beyin d) Ya dokusu e) Eritrositler Cevap D (Lippincotts Illustrated Reviews Sesisinden, 2.bask, 1997) Glukoz tanm iin inslin gerektiren balca dokular kas ve ya dokusudur. Karacier metabolizmas, insline yant verir, fakat karacierde glukoz tanm yeterince hzldr ve inslin gerektirmez. 103.Hidroksi indol asetik asit hangisinin ykm rndr? a) Noradrenalin b) Asetil kolin c) Serotonin d) Kortizol e) Adrenalin Cevap C (NMS Biyokimya 2.bask, s.366) Serotonin, hipotalamus ve beyin sap nronlarnda pineal bezde ve sindirim sistemi kromaffin hcrelerinde triptofandan sentezlenir ve ykm rn 5-hidroksi indol asetik asittir. 104.kinci habercisi cAMP olan hormon hangisidir? a) TRH b) Prolaktin c) LH d) Gastrin e) nsulin Cevap C (Harper'n Biyokimyas, 1993; Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.197) kinci haberci olarak cAMPyi kullananlar; ACTH, ADH, FSH, hCG, lipotropin, LH, MSH, TSH, Anjiyotensin II, PTH, opiyoidler, asetilkolin, glukagon, -2 adrenerjik katekolaminler, CRH, kalsitonin, somatostatin, -adrenerjik katekolaminler. cGMPyi kullanan atriyal natriretik peptit. Ca++u kullananlar; 1-katekolaminler, kolesistokinin, gastrin, substans P, TRH, vazopressin, asetilkolin, oksitosin, GnRH, anjiyotensin II. 105.Aadaki hormonlardan hangileri steroid yapdadr? a) nslin, glukokortikoidler b) Glukagon, androjenler c) Testosteron, mineralokortikoidler d) Progesteron, somatostatin e) strojen, ACTH Cevap C (Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.193-194) Hormonlarn birou amino asit prekrsrlerden sentez edilirler. Modifiye amino asidler: Bunlara amin hormonlar da denir. Bu grupta tirozin kkenli epinefrin ve norepineMEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

frin ile triptofan kkenli serotonin ve melatonin vardr. ki tirozin moleklnn, iyotlandrldktan sonra kaynamas ile oluan tiroksin de bu gruptandr. Kk peptidler: Tirotropin salglatc hormon (TRH) amino asitten oluan bir tripeptid olarak bu gruptandr. Vazopressin, oksitosin de bu gruba giren sekiz amino asitli peptidlerdir (oktapeptid). Orta byklkte peptidler: Gastrin (17 amino asit), glukagon (29 amino asit), ACTH (39 amino asit). Byk peptidler (yahut kk proteinler): nslin, parathormon, byme hormonu, prolaktin bu gruba girer. Glikoproteinler: Tirotropin (TSH), FSH, LH ve koryonik gonadotropinler glikoprotein yapsndadr. Steroidler: Over, testis, bbrek st hormonlar bu gruba girer. D vitamini de steroid yapsndadr ve hormonlara benzer zellikler gsterir. 106.Adrenalin iin hangisi dorudur? a) Biyosentezi tirozin aminoasidi ile balar. b) Reseptrleri nkleusta yerlemitir. c) Karacierde glikojenezi stimle eder. d) Hcre ierisinde ikinci haberci kullanmaz. e) Ya dokusundaki lipaz inhibe eder. Cevap A (Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.226) Tirozin Tirozin hidroksilaz Dopa Dopa dekarboksilaz Dopamin Dopamin -hidroksilaz Noradrenalin FNMT Adrenalin 107.Hangisi tiroid hormonlarnn sentezinde kullanlr? a) Prolin b) Tirozin c) Metionin d) Serin e) Sistein Cevap B (Murray, Harper'n Biyokimyas, 22.bask (Trke evirisi), 1993, s.608; Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.111) Tirozin, fenilalanin hedroksilaz tarafndan katalize edilen bir reaksiyon ile fenilalaninden meydana getirMEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

ilir. Bylelikle, fenilalanin besinsel olarak esansiyel bir amino asid iken -yeterli miktarda fenilalanin ieren bir diyet salandnda- tirozin esansiyel deildir. Reaksiyon geri dnml olmadndan, tirozin, fenilalanin besinsel gerekliliini ortadan kaldramaz. Fenilalanin hidroksilaz kompleksi, memeli karacierinde bulunan ancak dier dokularda var olmayan miks fonksiyonlu oksijenazdr. Reaksiyonda, molekler oksijenin bir atomu, fenil-alaninin para konumuna dahil olurken, dier atomu indirgenerek su oluturur. Tamamen NADPH tarafndan temin edilen indirgeyici g, folik asidinkini andran bir pteridin olan tetrahidrobiyopterin eklinde hemen salanr. 108.Tiroid hormonlar iin hangisi dorudur? a) yodun hcreye girii kimyasal maddelerle engellenemez. b) yodun ykseltgenme basamanda tirozinaz grev yapar. c) yodun hcre iine geii pasif difzyonla olur. d) Perklorat, iyodun hcre iine gemesini engeller. e) Prekrsr lizin aminoasitidir. Cevap C (Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.213) Tiroid bezi follikler hcrelerinde triiyodotironin ve tetraiyodotironin (tiroksin, T4) sentezlenir. Yine tiroid bezinde bulunan parafollikler C hcrelerinden ise kalsitonin sentezlenmektedir. Tiroid hormonlarnn (T3 ve T4) sentezlenmesi dardan yeterli iyot alnmasna baldr. Kandaki inorganik veya iyonize iyot alnr. 109.Growth hormon iin doru olan aadakilerden hangisidir? a) Aminoasit trevi bir hormondur. b) Salnm somatostatin tarafndan uyarlr ve GnRH tarafndan inhibe edilir. c) Protein sentezini inhibe eder. d) Metabolik etkileri inslininkine benzer. e) Yapsal olarak prolaktine benzerlik gsterir. Cevap E (Lecture Notes on Clinical Biochemistry, s.293) GH, polipeptit yapsnda bir hormon olup, salnm GHRF tarafndan uyarlr. Somatostatin tarafndan inhibe edilir. Protein sentezini artrr. nslinin metabolik etkilerine zt bir fonksiyon gsterir. Yapsal olarak prolaktin ve human plasental laktogene benzer. 110.Doru olan seiniz. a) TSH bir glikoprotein hormondur. b) LHnn -subniti TSH ve hCG ile benzerdir. c) FSH bir hipotalamik hormondur. d) Prolaktin-release inhibiting hormon hipofizer kaynakl olup prolaktin salnmn salar. e) TSH hipofizden TRH salnmn gerekletirir. 31

BYOKMYA

Cevap A (Lecture Notes on Clinical Biochemistry, s.249320) TSH bir glikoprotein hormon olup, TSHnn -subniti, LH, FSH ve hCGye benzer. Fakat -subniti TSHya spesifiktir. FSH hipofizer bir hormondur. Prolaktin sekresyonu pulsatil olup normalde bir veya daha fazla prolaktin-release inhibiting hormonlar tarafndan inhibitr kontrol altndadr. Bunlardan en nemlisi de dopamindir. Bu maddeler hipofizer kaynakl deildir. TRH hipotalamustan salnr ve hipofizden TSH salnmn stimle eder. 111.Corticotrophin-releasing hormon (CRH) test amal intravenz (IV) olarak verildiinde. Bu test iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Plazma ACTHs llr. b) Serum kortizol llr. c) Bazal kan rnei alndktan sonra 100 g sentetik CRH, IV olarak verilir. d) Normal kiilerde CRH enjeksiyonundan sonra serum kortizol pik yapar ancak 820 nmol/Lyi gemez. e) Cushings Diseasede CRH enjeksiyonundan sonraki altmnc dakikada alnan kan rneindeki kortizol deerleri ektopik ACTH reten Cushings sendromundakinden ok dktr. Cevap E (Lecture Notes on Clinical Biochemistry, s.267302) CRH stimlasyon testi sonucu plazma ACTH ve serum kortizol llr. Bazal kan rnei alndktan sonra 100 mikrogram sentetik CRH IV verilir. Normal kiilerde CRH enjeksiyonundan sonra serum kortizol pik yapar ancak 820 nmol/Lyi gemez. Cushing hastalnda ise CRHya ar bir cevap oluur ve CRH enjeksiyonundan sonra serum kortizol dzeyi 820 nmol/Lyi aar. Ektopik ACTH retimine bal veya adrenal tmrler sonucu oluan Cushing sendromunda CRH enjeksiyonuna cevap ok az veya hi yoktur. 112.FSH iin doru olan seiniz. a) Hipotalamik bir hormondur. b) Testesteron tarafndan sentezi artrlr. c) Bir glikoprotein hormon olup iki subnitten meydana gelmitir. d) Kandaki deeri klinik ynnden anlaml deildir. e) Salnm T4n kontrol altndadr. Cevap C (Lecture Notes on Clinical Biochemistry, s.293302) FSH hipofizer bir hormon olup, testesteron ve inhibin tarafndan sentezi (-) feed back ile kontrol edilir. Bir glikoprotein olup iki subnitten meydana gelmitir. Kandaki deerleri gonadal bozukluklarn hipotalamik mi, hipofizer mi ya da hedef organdan m kaynaklandn ayrmada yararldr. Salnm GnRH tarafndan kontrol edilmektedir. 32

113.Gebelikte retilen balca strojen aadakilerden hangisidir? a) Epiestriol b) Estradiol c) Estriol d) Estron e) Pregnandiol Cevap C (Lecture Notes on Clinical Biochemistry, s.303320) Estriol gebelik esnasnda retilen balca strojendir. Plasenta kendi bana Estriol sentezleyemez. Fetal adrenal doku tarafndan retilen DHEA-S kullanlarak C-19 adrenal steroidler oluur ve plasenta kullanarak estriol retilir. Bu yolla retilen estriol maternal ve fetal dolama salnr. Estrioln retimi salkl bir plasenta ve fetusa ihtiya duyar. Feto-plasental fonksiyonlar deerlendirmede nemlidir. 114.Viral bir genetik materyal analiz edilir ve baz kompozisyonunun u olduu grlr (% mol olarak): A=46, G=14, T=32, C=10. Bu genetik materyal ile ilgili olarak hangisi dorudur? a) ift zincirli bir DNA'dr. b) Tek zincirli bir DNA'dr. c) Tek zincirli bir RNA'dr. d) ift zincirli bir RNA'dr. e) Virs revers transkriptaz enzimi ierir. Cevap B (Mathews-Van Holde The Benjamin, 3.bask, s.91-122) Tek zincirli bir DNA olmaldr. nk Chargaff kurallarna uymuyor. Sitozin ierdii iin RNA olamaz. 115.Nkleik asitlerin tam hidrolizi sonucu, aadaki maddelerden hangisi aa kmaz? a) Fosforik asit b) Prinler c) Pentozlar d) Adenozin e) Sitozin Cevap D (Champe, Richard, Harvey, Biyokimya Pamela, 2.bask, s.376) Adenozin adenin ve ribozdan olumu bir nkleotiddir. 116.Bir tip DNA karakteristik olarak nadiren prin ve pirimidinleri ihtiva eder. Bu RNA iin hangisi dorudur? a) tRNA b) mRNA c) nRNA d) 16 SRNA e) bir 3'poli-A-kuyruklu Cevap A (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) tRNA bir miktar modifiye baz ihtiva eder. Mesela, hidreksimetil sitozin, psdo ridin ve inozin.

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

117.Aadaki nedenlerden hangisine bal olan DNA deiiklikleri koparlarak dzeltilir? a) Baz eksilmesi b) Araya baz girmesi c) Bazlarn metillenmesi d) Timin dimerlerini oluumu e) Bazlarn alkillenmesi Cevap D (Robert, Harper'in Biyokimyas, 2.bask, s.471) Bazlar DNA deiikliklerine neden olurlar. 118.Streptomisin ribozomun hangi alt birimine balanr? a) 30S b) 15S c) 48S d) 23S e) 18S Cevap A (Gzkara, Biyokimya, 1.bask, 1989, s.411) Dier klardaki ribozom alt fraksiyonlarna kloramfenikol, sikloheksimit, eritromisin puromisin gibi antibiyotiker balanr. 119.Fotoreaktivasyon ileminde aadakilerden hangisi yaplmaz? a) Bir enzim bozuk blgeye balanr. b) DNA-enzim kompleksi absorbe ederek dimerizasyon oluur. c) Fotoreaktivasyondan sonra enzim ayrlr. d) DNA-enzim kompleksi 300-600 nm absorbe eder. e) DNA ligaz timin dimerlerini oluturur. Cevap E (Gzkara, Biyokimya 1.bask, s.378) DNA ligaz tek polipeptid zincirinden meydana gelmitir. DNA'nn herhangi bir krk blgesinde bulunan 3-OH grubu ile dier 5-fosfat grubu arasnda fosfodiester ba yapar. 120.Prinlerin yklm rn aadakilerden hangisidir? a) rik asit b) re c) Asetil KoA d) Vanilmandelik asit e) Piruvat Cevap A (Rawn, Biochemistry, 1989, s.627-660) Prin, nkleik asitleri oluturan nkleotidlerden biridir. re proteinlerin, vanilmandelik asit katekolaminlerin, piruvat karbonhidratlarn yklm rndr. Asetil KoA pirimidin, rik asit ise prin katabolizmas sonucu aa kan rnlerdir. 121.Aadakilerden hangisi gut hastalnn nedeni deildir? a) Lsemi ve benzeri habis hastalklar. b) Prin salvaj reaksiyonlar iin elverili fosfat miktarn snrlayan genetik hastalklar.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

c) Prin biyosentezinde dzenleyici basaman inhibitrlerine sensitivitesinin azalmas d) Primidinlerin ar oluumuna neden olan genetik defektler e) Kronik bbrek yetmezlii Cevap D (Champe, Harvey, Biohemistry, 1994, s.356) Primidinlerin de nova prin sentezi zerine herhangi bir dzenleyici kontrol etkisi yoktur. 122.RNA polimeraz enziminin hangi subnitesi DNA zerindeki promoter blgesinin tannmasnda rol alr? a) Alfa b) Beta c) Beta ss d) Sigma e) Omega Cevap D (Lippincott, s.380) RNA polimerazn sigma alt birimi DNA zerindeki protomer blgesini tanyarak balanr. 123.Barsaklardan emilen demir karacierde hangi proteine balanarak tanr? a) Albmin b) Globulin c) Seruloplazmin d) Transferrin e) Metalotionein Cevap D (Stryer, Biochemistry, 2.blm, 3.bask, 1988, s.15) Gdalarla alnan Fe+++ barsakta Fe++ indirgenir. Fe++ olarak emilir emilmez transferrine balanp karaciere gelir. Karacierde ya Hem'in yapsnda girer ya da ferritin olarak depolanr. 124.Hangisi hiperpotasemi nedeni deildir? a) Hipoaldesteronizm b) Renal glomerler yetersizlii c) Diyare d) Geni doku harabiyeti e) Asidoz Cevap C (Zilva, Pannall, Clinical Chemistry in Diagnosis and Treatment; 2.bask, s.54) Diyare barsaklar yoluyla potasyum kaybna neden olur. 125.Selenyum ile ilikili olarak aadakilerden hangisi/hangileri geerlidir? 1- S'li amino asitler ve E vitamininden yoksun ratlarda fetal hepatik nekrozu nleyebilir. 2- Bitkilerde S'li amino asitlerdeki S ile yer deitirebilir. 3- Byk dozlarda toksiktir. 4 ABD'de nemli bir halk sal sorunu olutur33

BYOKMYA

mamaktadr. a) 1, 2, 3 b) 1, 3 c) 2, 4 d) 4 e) 1, 2, 3, 4 Cevap A (Glick s.179; Lehninger et al. s.712; Thomson, Guillham, s.155) Selenyum, glutatyon peroksidaz oluumu iin gerekli olmakla birlikte, Se'dan zengin topraklarda yetien baz bitkilerde birikime urar ve fazla alndnda ar bir toksisite gzlenir. 126.Aadakilerden hangisi ekstraseller svnn en nemli tamponudur? a) Fosfat b) Protein c) Asetat d) Klor e) Bikarbonat Cevap E (Lehninger, Principal of Biochemistry, 1982, s.85; Trkiye Klinikleri, Biyokimya Ders Notlar, 1999, s.176) Bikarbonat/Karbonik Asit Tampon Sistemi: Bu sistem organizmann en nemli ve en byk tampon sistemidir. Serumda ve eritrosit iinde bulunan bikarbonat, kann toplam tamponlama gcnn %55 kadarn oluturmaktadr. Bikarbonat sodyum tuzu, bikarbonik asit tuzu olduundan bunlar birbirleri ile reaksiyona girmezler. Bikarbonat balca pankreas, bbrekler ve eritrositlerde sentezlenmektedir. 127.drar tampon sistemlerinden en nemlisi hangisidir? a) Protein tampon sistemi b) Karbonat tampon sistemi c) Amonyak tampon sistemi d) Fosfat tampon sistemi e) Hemoglobin tampon sistemi Cevap D (Zilva, s.85) drar tampon sistemi; fosfat, karbonat ve amonyak tampon sistemlerinden olumasna ramen en nemli tampon sistemi fosfat tampon sistemidir. 128.Bazik ortamda (pH 8-9) hemoglobin elektroforezinde aadaki hemoglobinlerden hangisi anoda doru en fazla g eder? a) HbS (glutamatn yerine valin gemitir) b) HbD (aspartatn yerine lizin gemitir) c) HbC (glutamatn yerine lizin gemitir) d) Hb Hiroima (histidin yerine aspartat gemitir) e) HbA 1C (Beta-zincirinin N-terminali glikozillen34

mitir) Cevap D (Lippincotts Illustrated Reviews Sesisinden, 2.bask, 1997) En fazla net negatif yk olan hemoglobin anoda (pozitif elektrod) doru en hzl g edecektir. 129.Demir eksiklii anemisinin erken dnemde tans iin en yararl olan laboratuvar testi aadakilerden hangisidir? a) Serum demir miktar tayini b) Serum demiri ile birlikte balama kapasitesi tayini c) Serum ferritin dzeyi tayini d) Serum transferrin dzeyi tayini e) Serbest eritrosit protoporfirin tayini Cevap C (Fairbanks, Klee, Biochemical Aspects of Hematology, Textbook of Clinical Chemistry, s.1583) Klinik belirtiler ortaya kmadan nce ferritin miktar azalr. 130.Aadakilerden hangisi hemoglobinin O2'e affinitesini arttrr? a) CO2 b) H+ c) BPG d) pH'nn dmesi e) O2 Cevap E (Harper's Biochemistry, 23.bask, s.49-59) O2 hemoglobin alt nitelerine balandkca hemoglobinin oksijen balama kapasitesi artar. 131.Yetikin bir insanda hangi hemoglobin tipi ounlukla bulunur? a) Hemoglobin Gower 1 b) Hemoglobin A2 c) Hemolobin F d) Hemoglobin A e) Hemoglobin Portland Cevap D (Stryer, Biochemistry, 7.blm, 3.bask, s.150160) ntra-uterin hayatta Hemoglobin F (HbF) hakim olup doumdan sonra, kemik iliinin kan yapmna balamasndan sonra HbF yerini HbA'ya brakr. %95 HbA hakimken %2 dolaynda HbA2 bulunur. 132.Hemoglobin tarafndan oksijenin balanmas hakknda aadaki klardan hangisi dorudur? a) Bohr etkisi, oksijen iin daha yksek pH deerlerinden daha dk affiniteye sebep olur. b) CO2 polipeptit zincirlerinin amino terminal gruplarna balanmak suretiyle hemoglobinin O2'e affinitesini artrr. c) % saturasyon artka hemoglobinin O2'e affinitesi de artar. d) Hemoglobin tetrameri 4 molekl 2, 3-DPG balar.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

BYOKMYA

e) Oksi hemoglobin ve deoksi hemoglobin, protonlar (H+) iin ayn affiniteye sahiptirler. Cevap C (Champe, Harvey, Biochemistry Pamela, 2.bask) Bir heme grubundaki oksijenin balanmas ayn molekldeki kalan heme gruplarnn oksijene affinitesi ile artar. CO2 oksijene affiniteyi drr. nk CO2 pH'y drr. Ayn zamanda CO2'in balanmas sk bir ekildedir ve deoksi formuna balanr. Hemoglobin bir molekl DPG balar. Deoksihemoglobin protonlar iin daha fazla affiniteye sahiptir. 133.Alveolar havadaki pCO2 iin hangisi dorudur? a) Kapiler kandaki pCO2'den ok daha fazladr. b) Kapiler kandaki pCO2'den az fazladr c) Kapiler kandaki pCO2'ye eittir d) Kapiler kandaki pCO2'den olduka azdr e) Kapiler kandaki pCO2'den ok azdr. Cevap E (Kaplan 2.bask, s.336) Alveolar havada pCO2=0.03 mmHg iken akcier kapiller

kannda ortalama pCO2=40 mmHg'dr. Bu fark CO2'in kandan alveoler hava boluuna gemesini salar. 134.Hemoglobinin oksijen balanmas ve salverilmesiyle ilgili olarak aadakilerden hangisi dorudur? a) Oksijeni balarken hem prostetik grubunun demiri ferri duruma ykseltgenir. b) pH dtnde oksijenin hemoglobinden ayrlmas kolaylar, c) Eritrositte 2, 3 difosfogliserat konsantrasyonunun yksek olmas hemoglobinin oksijen balanmasn arttrr. d) Drt heme grubundan birinin O2 balanmas, dier nden bamszdr. e) Oksijenin demire balanmas iyoniktir. Cevap B (Robert, Harper'in Biyokimyas 2.bask, 1993, s.70) Hemolobin oksijeni ferri haldeyken balar. 2, 3 fosfo gliserat konsantrasyonunun yksek olmas hemoglobinin oksijene balanmasn azaltr. Oksijen demire iyonik bala balanmaz.

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

35

FARMAKOLOJ
1. Aadaki ila etkilemelerinden hangisi farmakokinetik etkileme deildir? a) Penisilin-probenesid etkilemesi b) Atlmda aspirin-sodyum bikarbonat etkilemesi c) Duodenal lser tedavisinde ranitidin'in histaminle etkilemesi d) Oral antikoaglanlarla geni spektrumlu antibiyotiklerin etkilemesi e) Oral antikoaglanlarla barbitratlarn etkilemesi Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.109) Farmakokinetik etkileme; bir ilacn dier bir ilacn farmakokinetiini, yani absorbsiyon, dalm, metabolizma ve ekskresyonunu deitirmesi sonucu oluur. 2. Aadakilerden hangisi hastalara plasebo uygulanmasnn balca nedeni deildir? a) Hasta zerine psikolojik faktrlerin etkisinin llmesi b) ift-kr almalarda hasta ya da hekimin krlnn salanmas c) Hastaln seyrinde grlen spontan deiimlerin saptanmas d) Hastalarda yaplan lmlerin duyarllnn kontrol e) Farmakolojik etkinlii aratrmak. Cevap E (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Plasebo: Renk, ekil ve koku gibi zellikleri bakmndan aktif ilaca benzeyen fakat aktif madde iermeyen ve farmakolojik etkisi bulunmayan ila eklidir. Farmakolojik etkiden yoksun plasebolara saf plasebo, eitli etkileri olabilen plasebolarada saf olmayan plasebo ad verilir. rnein analjezik bir ilacn etkinliinin aratrld bir almada uygulanan plasebo ii, un ya da eker ieren bir kapslde bu saf plasebodur. Buna karn plasebo kapsl vitamin ieriyorsa saf olmayan plasebodur. Hastalara plasebo uygulamasnn balca nedenleri: a. hasta zerine psikolojik faktrlerin etkisinin llmesi, b. ift-kr almalarda hasta ya da hekimin krlnn salanmas, c. hastaln seyrinde grlen spontan deimelerin saptanmas, d. hastalara yaplan lmlerin duyarllnn kontrol. 3. Klor kanallarnn aln kolaylatran reseptr tipi hangisidir? a) Aspartat reseptrleri b) Glutamat reseptrleri c) Glisin reseptrleri 36 d) Tirozin reseptrleri e) Guanilat siklaz reseptrleri Cevap C (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Kanal Reseptrler: Bu reseptrler sitoplazma ile ekstraselller ortam birbirine balayan bir kanal ierirler. Mesaj molekller bu kanaln almasn modle ederler ve genellikle hcre iine Na+ya da Ca++ katyonlarnn ve Cl anyonlarnn giriini dzenlerler. Anyonik kanal reseptrleri: -Klor (Cl) iyonlarna geirgen kanaln aln modle eden GABAA reseptrleri ve bunlarla ilikili benzodiazepin reseptrleri. -Klor kanallarnn da aln kolaylatran glisin reseptrleri. Hcre iine Cl- iyonlarnn girii, hcrenin polarizasyonunu arttrr, buna karn eksitabilitelerini (uyarlabilirlik) azaltr. 4. Eri alt alan (EAA) ile ilgili yanl olan iaretleyiniz. a) Belirli bir zaman aralnda plazma konsantrasyonu b) Genel kan dolamna ulaan ila miktarn gsterir. c) Klerensin gstergesidir. d) Biyoyararlanmn gstergesidir. e) Biyoedeerliin yzdesini gsterir. Cevap E (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Eri alt alan, EAA ya da AUC (Area under curve) belirli bir zaman aralnda plazma konsantrasyonunu gsterir. Bir ila uygulandnda, emilim derecesine (biyoyararlanm) gre oluturulan grafikte, eri altnda kalan alann yz lm hesaplanr. Eri alt alan genel kan dolamna ulaan ila miktarnn ve klerensin gstergesidir. Bir ilacn biyoyararlanm, o ilacn oral yoldan veriliine ait erinin altnda kalan alann yzlmnn i.v. yoldan verilile elde edilene orannn 100 ile arpmna eittir (biyoyararlanm= EAAoral/EAAi.v. x 100). 5. Aadakilerden hangisi kimyasal antagonizmaya rnektir? a) Histamin-simetidin b) Aspirin-propranolol c) Heparin-protamin slfat d) Estrojen-varfarin e) Asetilkolin-atropin
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

Cevap C (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Kimyasal Antagonizma: ki ila birlikte kullanldnda kimyasal etkileim sonucu antagonist ilacn agonist ilacn etkisini azaltmas ya da ortadan kaldrmas olaydr. Mide asiditesinin antasidlerle ntralize edilmesi, heparinin etkisinin protamin slfatla ortadan kaldrlmas kimyasal antagonizma rnekleridir. Kimyasal antagonistler genellikle zehirlenmelerde kullanlan ve antidot (pan zehir) ad verilen maddelerdir. Bu antidotlar (dimerkaprol, EDTA, deferoksamin, pralidoksim v.b.) genellikle toksik madde ile inert kompleksler oluturup, absorbsiyonlarn nlemekte ya da toksik maddenin detoksifikasyonunu hzlandrmaktadrlar. 6. Aadakilerden hangisi kiilerin asetilleyici genetik statuslarna gre snflandrlmasnda kullanlr? a) Dapson b) soniazid c) Rifampisin d) Glukuronik asit e) Streptomisin Cevap A (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) lalarn asetilasyon polimorfizmi 1960dan beri toplumda isoniazidin (INH) hzl asetilleyiciler (HA) ve yava asetilleyiciler (YA) olmak zere bimodal dalm olduu bilinmektedir. Bu durum ilacn biyotransformasyon kapasitesini deitiren genetik farkllktan ileri gelmektedir. Asetiltransferazn ok sayda molekler eklinin olmas, asetilasyonun genetik bir polimorfizminin olduunu ortaya koymaktadr. Asetilasyon polimorfizmi gsteren tm ilalar YAleri, HAlerden ayran bimodal ya da trimodal bir dalm gsterirler. Asetilleyici genetik statuslarna gre kiilerin basit ekilde snflandrlmasnda test ilac olarak dapson ve bazen de sulfadimidin kullanlmaktadr. Dapsonun oral verilen 50 ya da 100 mglk dozunun absorbsiyonunun 3. ve 12. saatleri arasnda alnan kan rneklerinde dapson ve monoasetildapson konsantrasyon deerleri llerek bu iki parametrenin birbirine oran yaplrsa, HAlerde bulunan deer 0.35den yukar, YAlerde ise 0.30dan aadadr. YAler asetilasyon hzn etkileyen resesif alel iin homozigotturlar. 7. Aadaki aklamalardan doru olmayan hangisidir? a) Faz II reaksiyonlar temel olarak glukuronik asit, slfat ve glutation reaksiyonlarn ierir. b) Faz II reaksiyonlar sonucu daha polar ve farmakolojik aktiviteleri artm aktif metabolitler oluur. c) NSAlarn glukurokonjugasyon sonucu hepatotoksik metabolitler oluur.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

d) Faz II reaksiyonunda rol alan balca enzim UDP-glukorinil transferazdr. e) Asetilasyon faz II reaksiyonlarndan olup INHn katabolizmasndaki balca mekanizmadr. Cevap B (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Faz II, Konjugasyonlar Faz II, bata glukuronik asit (glukurokonjugasyon), slfat (slfotransferazla katabolize edilen asetilasyon) ve glutation reaksiyonlarn ierir. Bu konjugasyon reaksiyonlar sonucu daha polar ve suda znr, fakat genellikle farmakolojik aktivitesi olmayan (inaktif) metabolitler oluur. Ancak, baz ilalarn (NSA) glukurokonjugasyon ya da Nasetilasyon (INH) sonucu hepatotoksik metabolitler oluturulabilecei belirtilmitir. Dier bir aykr rnekte iki OH grubu ieren morfindir. Yapsndaki 6. karbona bal OH grubunun glukurokonjugasyonuyla oluan metaboliti ise aktif bir agonist olmasna karn, 3. karbon atomuna bal OH grubunun konjugasyonuyla oluan metaboliti bir antagonist gibi etkimektedir. Glukurokonjugasyon sk olutuundan faz IInin balca mekanizmas olarak kabul edilir. la moleklleri oksijen, azot ya da kkrt molekl zerine glukuronik asidin balanmasn kolaylatran UDP-glukuronil transferaz tarafndan katabolize edilen glukurokonjugasyon reaksiyonu sonucu uradklar deiiklikler nedeniyle, kendi reseptrleri tarafndan tannmalar glemektedir. Ayrca glukuronik asit elektrik ykl olduundan ila molekllerinin polarizasyonlarnn ve suda znrlnn artmasna neden olmaktadr. Neonatal bebeklerde henz konjugasyon yapan enzimler, zellikle UDP-glukuronil transferaz yeterince olumadndan bu yolla metabolize olan baz ilalarn (kloramfenikol) pediyatride kullanlmas toksik etkilerin ortaya kmasna neden olabilmektedir. 8. Plasenta bariyerinden ilalarn geii, hangi mekanizma yolu ile olmaktadr? a) Aktif transport b) Kolaylatrlm difzyon c) Pasif difzyon d) Simport difzyon e) Endositoz Cevap C (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Plasentay aabilen ila moleklleri V. umbilica aracl ile fetse ular. Karacieri geer ve V. cava inferiorla sa kulaka gelir; ostium secundum (foramen ovale)dan sol kalbe geerler. Pulmoner dolamn ilevi yoktur. Bu ekilde ilalar dorudan byk dolama girmektedirler. Plasenta bariyerinden gei mekanizmas genellikle pasif difzyon sistemiyledir. Baz endojen maddelerin aktif transport ya da kolaylatrlm difzyonla gei yapmalarna karn ila molekllerinin difzyonu Fick yasasna gre (absorbsiyondaki gibi) olmaktadr. 37

FARMAKOLOJ

9. Antrasiklinler (doksorubisin ve daunorubisin) tarafndan indklenen kardiyotoksisitenin nlenmesinde kullanlan elatr hangisidir? a) Trencam b) Enterekolin c) Tiron d) Deksrazoksan e) Desferritiosin Cevap D (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Deksrazoksan: Deksrazoksan, demir elatrnn metabolitleri olarak hcre iine girdikten sonra deien bir prodrogtur. Deksrazoksan, doksorubisin ve daunorubisin gibi antrasiklinlerle birlikte uygulanrsa, hcre iinde oluan antrasiklin/demir kompleksi deksrazoksan, yaps EDTAya benzer metabolitlere hidrolize eder. Bu metabolitlerden, biri intraseller demiri elate eder ve serbest radikallerin oluumunu azaltan antrasiklin/demir ile bir kompleks olumasna yol aar. Deksrazoksan antrasiklinler tarafndan indklenen kardiyotoksisitesinin nlenmesinde kullanlr. 10.Aadaki beta blokerlerden hangisinde asimetrili iki merkez (stereoizomerizm) vardr? a) Atenolol b) Asebutolol c) Betaksolol d) Labetolol e) Metoprolol Cevap D (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Spasiyal yap: Bir molekln spasiyal yaps konfigrasyonu ve konformasyonu ile belirlenir. Konfigrasyon, ila ya da endojen bir molekln spasiyal yaps atomlarnn herbirin dizili konumuyla dorudan ilikilidir. Bu konum, elektron says (deerlilik), uzayda yrngelerinin ynlenmesi ve interatomik (atomlararas) arala baldr. Baz reseptrler (musukarinik, noradrenerjik, opioid, estradiol) yksek derecede stereoselektivite gsterirler. ki stereoizomerden sadece birisi (levojiral adrenalin) aktif olabilir ya da her ikisi de (levojiral kinidin, antimalariyal ve dekstrojiral kinidin, antiaritmik) farkl farmakolojik etkiye sahip olabilmektedirler. la molekl asimetrik iki merkezli olursa, aktiviteleri ayrtetmek daha da glemektedir. rnein labetolol moleklnde asimetreli iki merkez bulunduundan streoizomerik ekle sahiptir. Bu zellii nedeniyle labetolol birbirinden olduka farkl (1 ve blokrler). 11.Beyin iskemisinin yol aaca kalsiyumun ar birikimine bal nronal zedelenmeyi azaltc etkisi olan ila aadakilerden hangisidir? a) zoksipurin b) Nilidrin c) Nimodipin 38

d) Rezerpin e) Prostasiklin Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.466) Nimodipin, dihidropiridin trevi olan bir kalsiyum antagonistidir. Subaraknoid kanama olgularnda; beyin damarlarndaki vazospazm indisensini veya spazmn derecesini ya da lokal kan akm lmn deitirmeyen dozlarda bile, kanamadan sonra lokal beyin dokusunda yava olarak gelien infarkt (nekroz) alannn boyutlarn kltt saptanmtr. Karacierde abuk yklr, eliminasyon yarlanma mr ortalama 1 saat kadardr. ok fazla lipofilik olduu iin beyine kolaylkla girer. Beyin iskemisine yol aan durumlarda iskeminin, nronlarda ar kalsiyum birikmesine bal zedeleyici etkisini azaltabilecei ileri srlmtr. Halen subaraknoid kanamann tedavisinde kullanlr; bu durumda serebral arter spazmn nleme ve tedavi etme bakmndan etkinlii kstl derecede olmakla beraber, nrolojik bozukluu (defisiti) yeterli derecede nleyebilir ve dzeltebilir. Bylece lokal nekroza bal nrolojik bozukluklar nleyebilir veya hafifletebilir. Migren profilaksisinde baz incelemelerde, metizerjid kadar etkili bulunmutur. Antikonvlsan etkinlik de gsterir. 12.Hangi bamllk tipinde psikotoksik belirtilere ilaveten eitli organlarda anatomo-patolojik bozukluklar da ortaya kar? a) Alkol tipi b) Morfin tipi c) Barbitrat tipi d) Amfetamin tipi e) Esrar tipi Cevap A (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.929) Alkol, psiik ve fiziksel bamllk oluturan ve bylece kiiyi kompulsif olarak alkol imeye sevkedebilen bir maddedir. Alkol bamll dier baz ila bamll durumlarnda olduu gibi kendini psikotik belirtilerle gsterir. Alkole fiziksel bamllk gelimesi genellikle ge olarak ve belirgin derecede tolerans gelitikten sonra olur. Dier bamllk tiplerinden farkl olarak alkol bamllnda karacier, beyin, miyokard ve izgili kaslarda anatomo-patolojik bozukluklarda geliir. Bu nedenle alkol bamll ayn zamanda kronik alkol zehirlenmesidir. 13.Diffzyon hipoksisine neden olabilen genel anestezik aadakilerden hangisidir? a) Azot protoksit b) Eter c) Kloroform d) Halotan e) Metoksifloran
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

Cevap A (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.784) Azot protoksit (N2O), anestezik olarak kullanlan tek inorganik maddedir. ndksiyon yaparken mutlaka narkotik bir analjezik veya hipnosedatifle premedikasyon yapmak gerekir. N2O, irritan olmadndan ksrk ve laringospazm yapmaz. Bu ilala indksiyon srasnda hastada glme ve kahkaha nbetleri belirebilir, bunun iin gldrc gaz ad da verilir. Uzun sre N2O vermek suretiyle yaplan anesteziden sonra diffzyon hipoksisi geliebilir; bunu nlemek iin aylma srasnda ksa sre oksijen inhalasyonu yaptrlr. 14.Karacierde en fazla metabolize edilen halojenli genel anestezik aadakilerden hangisidir? a) Halotan b) Enfluran c) Metoksifluran d) zofluran e) Azot protoksit Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.780) Metoksifluran karacierde ileri derecede metabolize edilir. zofluran ise en az metabolize edilen halojenli genel anesteziktir. 15.Kalbi katekolaminlerin aritmi yapc etkisine dierlerine gre daha fazla duyarl klan genel anestezik hangisidir? a) Halotan b) Enfluran c) Metoksifluran d) zofluran e) Azot protoksit Cevap A (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.783) Halotan, halen en fazla kullanlan inhalasyon anesteziidir. Sempatik sinir sistemini santral etkisiyle inhibe eder. Miyokard ve damar dz kaslarn hem bu etkisi sonucu hem de direkt etkisiyle deprese eder. Kalp debisini drerek hipotansiyon meydana getirir. Kalbin at hzn azaltr. 16.Mutad dozlarda bile sk olarak methemoglobinemi yapan lokal anestezik hangisidir? a) Kokain b) Lidokain c) Mepivakain d) Bupivakain e) Prilokain Cevap E (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.808) Prilokain (Citanest), mutad dozlarda kullanldnda bile sk olarak methemoglobinemi yapar; bu nedenle sk kullanlmaz. Anemisi veya akcier ya da kalp
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

hastal nedeniyle hipoksisi olan hastalarda kullanlmamaldr. 17.Manik hastalarn tedavisinde kullanlan ilalardan geersiz olan iaretleyiniz. a) Lityum b) Karbamazepin c) Mianserin d) Verapamil e) Nroleptik ilalar Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.969) Mianserin non-trisiklik antidepresandr. 18.Nroleptik ilalarn farmakolojik etkilerinden geersiz olan iaretleyiniz. a) Psiik ve fiziksel bamllk oluturmazlar. b) Antikonvlsan etki gsterirler. c) Belirgin antiemetik etkileri vardr. d) Antipsikotik etkilerine tolerans gelimez. e) Deney hayvanlarnda saknma ve kama reaksiyonunun kaybolmasna neden olurlar. Cevap E (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.934) Nroleptik verilen deney hayvanlarnda artlanm reaksiyon (saknma) kaybolur, fakat kama reaksiyonu pek deimez. 19.Parkinson hastalnn tedavisinde kullanlan ve dopaminerjik sistemin etkinliini arttran ilalardan geersiz olan iaretleyiniz. a) Fizostigmin b) L-Dopa c) Bromokriptin d) Amantadin e) Amfetaminler Cevap A (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1088) Fizostigmin Parkinson belirtilerini arttrr (Bkz. Tablo 1). 20.Antikolinerjik etkinlii olmayan antidepresan ilalardan geersiz olan iaretleyiniz. a) Mianserin b) Amitriptilin c) Fluoksetin d) Sertralin e) Nomifensin Cevap B (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.966) Amitriptilin, gerek noradrenalin ve gerekse seratonin re-uptakeini olduka gl bir ekilde bloke eder. Ayrca serotonin reseptr blokrdr. Antikolinerjik etkisi imipramininkinden daha belirgindir; bu nedenle konfzyona daha sk neden olur. 39

FARMAKOLOJ

Tablo 1.
Belirtileri Azaltanlar Dopaminerjik nhibisyonu Arttranlar -L-Dopa -Bromokriptin -Lizurid -Pergolid -Amantadin -Selenjilin -Deneysel: -Trisiklik antidepresanlar -Apomorfin -Piribedil -5-HTF Kolinerjik Eksitasyonu Bloke edenler -Santral Antikolinerjik lalar Akinezi Bradikinezi Rijidite Tremor Postr Bozulmas Kolinerjik lalar -Fizostigmin Antidopaminerjik lalar -Fenotiazinler -Butirofenonlar -Rauwolfia alkaloidleri Parkinson Belirtileri Arttranlar

21.MAO-A enzimini selektif reversibl olarak bloke eden antidepresan olarak kullanlan ilac iaretleyiniz. a) Doksapin b) Maprotilin c) Fluvoksamin d) Trazodon e) Maklobemid Cevap E (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.970) Selektif MAO-A inhibitr olarak kullanlan sadece maklobemiddir. Enzimi reversibl bloke eder. 22.Nroleptik ilalarn ekstrapiramidal yan tesirlerinden geersiz olan iaretleyiniz. a) Tardif diskinezi b) Akut distonik reaksiyonlar c) Ortostatik hipotansiyon d) Akatisia e) Parkinsonizm Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.944) Ekstrapiramidal yan etkiler, bazal ganglionlarn D2 reseptrlerinin blokajna baldr. Piperazinli fenotiazinler, butirofenonlar, molindon, tiotiksen ve loksapin alanlarda sk grlr. Drt trl ekstrapiramidal yan etki grlr; 1. Akut distonik reaksiyonlar 2. Akatisia 3. Parkinsonizm 4. Tardif diskinezi Ortostatik hipotansiyon ise ekstrapiramidal deil otonomik yan etkilerdendir. 23.Antiepileptik ilalardan fenobarbital ile ilgili yanl olan hangisidir? a) Halen kullanlmakta olan antiepileptiklerin en eskisidir. 40

b) Oral yoldan kullanlr. c) Karacierde para-hidroksilasyonla inaktive edilir. d) Petit-mal epilepside kullanlr. e) Sedasyon en sk grlen yan tesiri tekil eder. Cevap D (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1076) Fenobarbital; 1. Sekonder olarak jeneralize olsun veya olmasn btn ksmi epilepsiler ve 2. Tonik-klonik veya tonik ya da miyoklonik tutarklar eklindeki jeneralize epilepsilerde kullanlr. 24.Santral sinir sisteminde bulunabilen nrotransmitterlerden bazlar aada sralanmtr. Peptid yapda olan iaretleyiniz. a) Serotonin b) Gama amino btirik asid c) Histamin d) Oksitosin e) Asetilkolin Cevap D (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.285; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.764) Oksitosin SSSnin peptit yapda nrotransmitteridir. Amin yapl transmitterler; dopamin, noradrenalin, adrenalin, seratonin, asetilkolin ve histamindir. Aminoasid yapl olanlar; GABA, glisin, taurin, prolin (inhibitr), glutamat ve aspartat (eksitatr)tr. 25.Aadaki antiepileptik ilalarn hangisi jeneralize tonik klonik nbetlere kar etkisizdir? a) Etosksimid b) Fenitoin c) Fenobarbital d) Karbamazepin e) Valproik asid
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

Cevap A (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.475; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1078) Etosksimid, absens nbetlerinin tedavisinde en tercih edilen ilatr. Jeneralize tonik klonik nbetlerde tek balarna verilirse, nbetleri sklatrabilirler. Balca yan etkileri; gastrointestinal sistem bozukluklar, SSS belirtileri ve allerjik belirtilerdir. 26.Aadaki antiparkinson ilalardan hangisi ile, oksidatif strese bal olarak geliebilen dopaminerjik nron kaybnn nlenebilmesi olasl vardr? a) L-dopa b) Amantadin c) Benztropin d) Selejilin e) Benserazid Cevap D (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.505; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1097) Selejilin, MAO-B enziminin selektif ve irreversibl inhibitrdr. Selejilinin MAO-Byi inhibe etmesi bir takm reaksiyonlar yavalatr ve oksidan stresini azaltr veya ortadan kaldrr. Selejilin ilerlemi olgularda yeterince etkili deildir. Parkinson hastalarnda balang tedavisi iin tek ila olarak veya ilerlemi olgularda dier ilalara yardmc olarak kullanlr. 27.Nrolept analjezi oluturabilmek iin droperidol ile birlikte aadaki ilalardan hangisi kombine edilebilir? a) Haloperidol b) Pentobarbital c) Fentanil d) Midazolam e) Nitrz oksid Cevap C (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.326; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.793) Nrolept analjezi, bir narkotik analjezik ilala birlikte droperidol adl nroleptik ilac veya benzeri bir ilac iv yoldan kombine halde vermek suretiyle yaplan analjezidir. En sk kullanlan narkotik analjezik fentanil sitrattr. Nrolept analjezi ile birlikte azot protoksid inhale ettirilerek anestezi yaplrsa nrolept anestezi denir. 28.Aadaki ilalardan hangisinin anksiyolitik etkisi 5-HT1A reseptrleri ile etkileimine baldr? a) Klorazepat b) Zopiklon c) Buspiron d) Alprazolam e) Triazolam
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

Cevap C (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.425; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.901) Buspiron anksiyoselektif bir ilatr. Dorsal raphe nkleusu nronlarnn somalar zerindeki 5-HT1A otoreseptrlerini aktive eder. Bu seratonerjik reseptrlere yksek affiniteli bir ekilde balanr. Antidepresan etkinlik de gsterir. Etkisi 1-3 haftalk bir uygulamadan sonra ortaya kmaya balar. Ksa sren reaktif anksiyetenin tedavisinde kullanlmaz. 29.Diazepam'n etki mekanizmasna ilikin olaylar zinciri iin aada yazlanlardan yanl olan iaretleyiniz. a) Benzodiazepin reseptr uyarm b) GABA-A reseptrnn GABA'ya affinitesinin art c) Hcre iine kalsiyum giriinin art d) Benzodiazepin-GABA-A reseptr blgelerinin allosterik etkileimi e) Hcre iine klor giriinin art Cevap C (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.364-346; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.886) Benzodiazepinlerin etki mekanizmalarnda Ca++un rol yoktur. 30.Amfetamin ile ilgili olarak aada belirtilenlerden yanl olan seiniz. a) Eksitasyon ve spontan hareketlilikte arta sebep olur. b) Solunum merkezini uyarr. c) Santral etkisi ile kalc anorektik etki oluturur. d) ocuklarda sedasyona sebep olabilir. e) Uluslararas kontrol ve takibi yaplan bir ilatr. Cevap C (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.224; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1067) Amfetaminler, besin alnmasn azaltarak ve ksmen de bazal metabolizmay arttrarak, yeterli sre alndklarnda, insanda kilo kayb yapabilirler. Ancak uzun sre kullanldklarnda bu etkinin gcnde azalma olur. 31.Aadaki non depolarizan nromskler kavak blokrlerinden, etkisi en ksa srede balayan hangisidir? a) Pankronyum b) Rokronyum c) Vekronyum d) Pipekronyum e) Doksakryum 41

FARMAKOLOJ

Cevap B (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.182; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.817) Rokronyum yeni bir aminosteroid trevi nromskler bloke edicidir. Etkisinin balamas en hzl olan depolarizasyonsuz blok yapc ilatr. Etkisinin abuk balamas nedeniyle trakea intubasyonunu kolaylatrmak iin kullanlabilir. 32.Aada genel anestezik maddeler yazlmtr. Kat Genel Anestezik olan hangisidir? a) Eter (Dietil eter) b) Halojen c) Ketamin Hidroklorr d) Enfluran e) Metoksifluran Cevap C (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.788790) Ketamin kat genel anestezik maddelerdendir. ntravenz veya intramskler injekte edildiinde dissosi-yatif durum denilen, katalepsiye benzeyen bir evreden kopma durumu oluturur. Hasta uyank gibi gzkr; fakat bilin kaybolmutur, hareketsizdir, analjezi nedeniyle arl uyarlara cevap vermez ve amnezi iindedir. Ketaminin oluturduu anestezi tipine disosiyatif anestezi denir. Ancak anesteziyi izleyen aylma dneminde ileride belirtildii gibi eksitasyon ve psikoz belirtileri ortaya kar. Ketamin intramskler yoldan verildiinde bile abuk indksiyon yapar. Kardiyovaskler depresyon yapmad iin, byle bir depresyonun sakncal olduu kanama ve oklu olgularda ve barbitrat kullanlmasnn kontrendike olduu olgularda indksiyon iin tercihen kullanlr. Gl analjezik etki yapar. Yeterli derecede kas gevemesi yapmaz. Solunum zerinde belirgin bir depresyon yapmaz. Solunum yollarnn direncini arttrmaz; fakat d salg bezlerinin salgsn arttrr ve antikolinerjik bir ilala premedikasyon yaplmasn gerektirir. Astmal hastalarda kullanlabilir. Santral etkiyle sempatoadrenal stimlasyon yapt iin kan basncn, kalp at hzn ve kalp debisini belirgin ekilde arttrr. Beyin kan akmn, oksijen tketimini ve intrakraniyal basnc arttrdndan beyin ameliyatlar iin genellikle sakncaldr. Ketaminin en nemli sakncas aylmann olayl olmasdr. 33.Hangisi atropin zehirlenmesinin belirtilerinden deildir? a) eme - defakasyon gl b) Midriyazis c) Bradikardi d) Temperatr ykselmesi e) Az - boaz ve ciltte kuruluk 42

Cevap C (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1161) Atropin ve skopalamin, zellikle ocuklarda zehirlenme yapar. lk ortaya kan belirti az, boaz ve ciltte kuruluktur. Daha sonra taikardi, arpnt ve gz belirtileri ortaya kar. Midriyazis nedeniyle fotofobi olur. Cilt krmz, kuru ve scaktr. eme ve defakasyon gl ortaya kar. 34.Aadaki ifadelerden hangisi dorudur? a) Kemoreseptr trigger zondaki (CTZ) hcrelerin reseptrleri dopamin reseptrleri tipi reseptrlerdir. b) Fenotiazinler ve butirofenonlar CTZ'yi bloke ederek apomorfinin kusturucu etkilerini nlerler. c) Emetik olarak genellikle kullanlan ipeka preparat ipeka urubu (TF)'dur. d) Trimetobenzamid gastrokinetik etkilidir. e) Hepsi dorudur. Cevap B (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1629) CTZ, 4.ventrikln tabannda area postremada bulunan bir kemoreseptr blgesidir ve ayn zamanda duyusal bir nkleustur. Kusma merkezi, 4.ventrikln hemen tabannda ve CTZnin hemen yannda yer alr. Fenotiazinler ve butirofenonlar gibi dopamin reseptr blokerleri CTZyi bloke ederek apomorfin ve benzeri ilalarn kusturucu etkilerini nlerler. Apomorfinin CTZyi stimle etmesi bu yerdeki nronlarn dopaminerjik reseptrlerini aktive etmesine baldr. 35.Nefrotoksik etkisi nedeniyle aminoglikozidlerle birlikte kullanldnda bunlarn toksik etki potansiyellerini arttran genel anestezik ila hangisidir? a) Halotan b) Metoksifluran c) Ketamin d) Tiyopental e) Enfluran Cevap B (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.266) Dier nefrotoksik ilalarla birlikte kullanldklarnda, aminoglikozidlerin bu etkileri potansiyalize edilir. Bu tr istenmeyen etkileme oluturan ilalar arasnda, gl diretikler (furasemid gibi), artk kullanlmayan bir genel anestezik olan metoksilfuran ve dier nefrotoksik antibiyotikler olan polimiksinler, amfoterisin B, vankomisin ve sefalotin vardr. 36.Aadakilerden hangisi bata izofreni olmak zere baz psikozlarn tedavisinde kullanlan nroleptik bir ilatr? a) Tioridazin b) Lityum c) Metakalon d) Fentanil e) Difenhidramin
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

Cevap A (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.939) Tioridazin piperidinli fenotiazinlerin prototipidir. Ekstrapiramidal yan etkileri en az oluturan fenotiazindir. Gl antikolinerjik etkinlik gsterir. En fazla kardiyotoksik etki gsteren fenotiazindir. Erkeklerde ejaklasyonu inhibe eder. Yksek dozda verildiinde ok sk bir ekilde pigmenter retinopati yapar. 37.Aadakilerden hangisi makolojik etkisi deildir? barbitratlarn far-

Cevap E (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Lityumun gebelik birinci trimestresinde kullanlmasnn kardiyovaskler anomalilere, hepatomegali, siyanoz ve gastrointestinal kanamalara yol at bilinmektedir. Gebelik sonunda uterus ii lityuma maruz kalan bebeklerde, guatr, nefrojenik diyabet ve nromskler fonksiyon bozukluklarna rastlanabilmektedir. 40.5-HT1D reseptrlerini uyaran ve antimigren olarak kullanlan ila hangisidir? a) Zakoprid b) Granisetron c) Sumatriptan d) Amoksapin e) Risperidon Cevap C (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Sumatriptan migren krizlerinin ve yzn vaskler ar krizlerinin tedavisinde (non prevantif) kullanlr. Enjektabl ekilleri demet ba arlarnda (Cluster) uygulanr. Sumatriptan 5-HT1D reseptrlerinin spesifik bir agonistidir. Serebral damarlarda, zellikle karotidiyen arteriyovenz anastomozlarda vazokonstriksiyon oluturur, fakat bu vazokonstriksiyon dier alanlara, zellikle koronerlere de yaylabilmektedir. Sumatriptann 5-HT1D reseptrlerini uyarmas, migrende vazodilatasyonu dzelterek ve ekstravazasyonu azaltarak nrojenik inflamasyonu engeller ve ary giderir. Sumatriptan damarlarn 5-HT1D reseptrlerine olduka selektif bir ekilde balanarak arteriyollerdeki ar dilatasyonu ortadan kaldrr ve serebral kan perfzyonunu dzeltir. 41.Atropinik tipte etkileri olmad iin yal hastalarda kullanlmas nerilen serotonin re-uptake inhibitr antidepresan hangisidir? a) Trazodon b) Fluvoksamin c) Sertralin d) Sitalopram e) Fluoksetin Cevap A (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Trazodon kimyasal yaps (triazolopiridin trevi) dier antidepresanlardan farkldr. Gl bir serotonomimetik (agonist) etkisi vardr. Sedatif etkisi olmasna karn atropinik tipte etkiler oluturmaz. Bu nedenle yal hastalarda kullanlmas nerilmektedir. Trazodonun serotoninerjik sistem zerine olduka selektif etkilerinin olmas, MAO ile kombine edilmelerine olanak salamaktadr. zellikle direnli depresif hastalarda trazodon+MAO kombinasyonu ile baarl sonular alnd belirtilmektedir. Trazodonun en nemli yan etkisi olan erkek hastalardaki priapizmden bu ilacn gl alfa adrenerjik bloke edici zelliinin olmas sorumlu tutulmaktadr. Priapizm daha ok tedavinin ilk bir ay iinde sklkla ortaya kmaktadr. 43

a) Sedasyon ve hipnoz b) Konvlzan etki c) Anestezi d) Solunum merkezi depresyonu e) Mikrozomal enzim indksiyonu Cevap B (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.909) Barbitratlarn farmakolojik etkileri; 1. Sedatif ve hipnotik etki 2. Antikonvlsan etki 3. Anestezi 4. Solunum merkezi depresyonu 5. EEGde dk amplitdl yksek frekansl dalgalar 6. Kan basncnda dme 7. Barsak motilitesinde azalma 8. Hipotermi 9. Mikrozomal enzim indksiyonu 38.GABA transaminaz enzimini selektif inhibe ederek GABAnn katabolizmasn inhibe eden ila hangisidir? a) Gapentin b) Tiagabin c) Valproik asit d) Vigabatrin e) Ivermektin Cevap D (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Katabolizmay nhibe Edenler: Vigabatrin GABA transaminaz enzimini selektif bir ekilde inhibe ederek GABAnn intraserebral konsantrasyonunda bir arta neden olur. Parsiyel epilepsi gibi inat olgularda n tedaviye ek olarak kullanlmaktadr. Yar mr 5-8 saattir, organizmada metabolize olmaz. Uyuklama, yorgunluk, depresyon, iritabilite, ba ars, konfzyon, bilin bulankl, diplopi, imanlama gibi yan etkileri vardr. 39.Gebelik srasnda hangi ilaca maruz kalndnda bebekte guatr, nefrojenik diyabet, kardiyovaskler anomaliler ve nromskler fonksiyon bozukluu ortaya kabilir? a) Amitriptilin b) Diazepam c) Karbamazepin d) Fenitoin e) Lityum
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

42.Doru ifadeleri iaretleyiniz. I) Narkotik analjezikler yksek dozlarda solunum merkezini deprese ederler. II) Narkotik analjezikler fiziksel bamllk yapmazlar, psiik bamllk yaparlar. III) Gastrointestinal motiliteyi inhibe ederler. IV) Histamin rilizine neden olabilirler. V) Opisid reseptrleri bloke ederler. a) I-IV-V b) II-III-IV c) III-IV-V d) I-III-IV e) I-II-V Cevap D (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.992) Narkotik analjeziklerden morfinin en nemli yan etkisi solunumu deprese etmesidir. Akut zehirlenme halinde dzensiz veya periyodik solunum (Cheyne-Stokes) ortaya kar. Histamin aa karan maddeler olduundan dolay, broniyal astmal hastalarda bronkokonstrksiyona ve bazen de astma krizine neden olabilir. Gastrointestinal sistemde, azda kuruluk, midenin asid salgsnda azalma, mide boalmasnda gecikme, ince barsak motilitesinde azalma etkisi vardr. Narkotik analjezikler fiziksel bamllk yapar. Aniden kesilmesi yoksunluk sendromuna yol aar. Dier etkileri; -fori, sedasyon, hareketlerde azalma -Antitussif etki (bulbustaki ksrk merkezini deprese ederek) -Bulant-kusma -Miyozis -Hipotermi -drar retansiyonu 43.5-HT1-benzeri reseptrleri etkileyen ve migren tedavisinde kullanlan ila aadakilerden hangisidir? a) Aprotinin b) Sumatriptan c) Homatropin d) Ergonovin e) Asebutolol Cevap B (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1486) Sumatriptan serotonin 5-HT1 reseptr agonistidir. Migren ve cluster ba arsnn akut dneminin tedavisi iin karlm bir ilatr. 44.Aadaki adrenerjik agonistlerden hangisi 2adrenoreseptrler iin greceli olarak daha seicidir? a) Guanfasin b) Dobutamin c) Prenalterol d) Ritodrin e) Fenilefrin 44

Cevap A (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.218; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.435) Santral sempatolitik ilalar 2-reseptrleri aktive eden klonidin, guanfasin, guanabenz ve adrenerjik sinir ularnda, 2-antagonist bir madde olan alfa-metilnoradrenaline dnen prekrsr ila olan metildopadr. 45.Aadaki kolinerjiklerden hangisi hem asetilkolin esteraza direnli hem de muskarinik reseptrler iin seicidir? a) Asetilkolin b) Ambenonyum c) Karbakol d) Betanekol e) Pilokarpin Cevap D (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.143; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1138) Betanekol, sadece muskarinik etki yapar, nikotinik etki yapmaz ve kolinesterazlara dayankldr. Gastrointestinal dz kaslar ve mesane zerinde selektif ve gl kasc etki gsterir. Mide-barsak kanal ve mesane atonilerinde kullanlr. 46.Aadaki opioidlerden hangisi antidiyareik olarak kullanlabilir? a) Eroin b) Butorfanol c) Difenoksilat d) Tebain e) Fentanil Cevap C (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.926; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1622) Difenoksilat, meperidin trevi antidiyaretik ilatr. 47.15 yanda bir kz ocuu ok sk tekrarlayan migren tipi baarlarndan ikayetidir. Bu durumda aadaki ilalardan hangisi profilaktik amala kullanlr? a) Aspirin b) buprofen c) Pizotifen d) Metoklopramid e) Dihidroergotamin Cevap C (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1487) Pizotifen, non-selektif parsiyel agonist nitelikli bir serotonin 5-HT2 reseptr blokrdr. Gastrointestinal kanaldan iyi absorbe edilir. Metizerjid gibi migren ve cluster baarsnn profilaksisi iin kullanlr.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

48.Sindirim sisteminde bulunan endojen enkefalinlerin konsantrasyonunu artrarak dolayl etki oluturan enkefalomimetik hangisidir? a) Morfin b) Asetorfan c) Noskapin d) Levorfanol e) Metadon Cevap B (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Enkefalinazlarn ok sayda spesifik inhibitrleri sentezlenmitir. Bunlardan balcalar tiorfan ve yada znr trevleri asetorfan (klinik deneylerde en sk kullanlan), retrotiorfan ve kelatorfandr. Enkefalomimetikler ya da opioid analjezikler etki mekanizmalarna gre dorudan etkililer ya da dolayl etkililer olmak zere iki grupta incelenirler. Bunlar arasnda morfin opioid (enkefalinerjik) reseptrleri dorudan uyarr. Asetorfan sindirim sisteminde endojen enkefalinlerin konsantrasyonunu artrarak dolayl olarak etkir, fakat kan-beyin engelini aamadndan etkisi sadece periferde grlr. 49.Hangisi -adrenerjik reseptr blokr endikasyonu deildir? a) Portal hipertansiyon b) Migren c) Glokom d) Kalp yetmezlii e) Anjina pektoris Cevap D (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.559) Beta blokerlerin kullanld yerler; 1. Hipertansiyon 2. Angina pektoris 3. Baz taiaritmiler 4. AMI tedavisi ve infarkts sonras profilaksi 5. Hipertiroidizm 6. Hipertrofik obstrktif kardiyomiyopati (idiyopatik subaortik stenoz) 7. Feokromasitoma ve benzeri durumlar 8. Migren 9. Glokomun lokal tedavisi 10. Anksiyete halleri 11. Portal hipertansiyon Konjestif kalp yetmezliinde kural olarak kontrendikedir. 50.Hangi ila teofilinle etkilemez? a) Simetidin b) Fenitoin c) Oral kontraseptifler d) Penisilin e) Siprofloksasin

Cevap D (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.717) Aadaki ilalar teofilinin biyotransformasyonunu yavalatarak onun etkinliini ve/veya toksisitesini arttrrlar: Simetidin (fakat ranitidin deil), oral kontraseptifler, kahve ve ay iindeki kafein (aditif bronkodilatr etkileme de sz konusudur), allopurinol ve siprofloksasin. Eritromisinin teofilin metabolizmasn drd, teofilinin ise eritromisinin yklmasn hzlandrd ileri srlmtr; ancak bu etkileme tartmaldr. Fenobarbital ve fenitoin, karacier mikrozomal enzimlerini indkleyerek teofilin ykmn arttrabilirler. Ayrca kronik sigara ienlerde mikrozomal enzim indksiyonu nedeniyle teofilin ykm artar. 51.Nitrogliserin ve benzeri nitratlarn etkilerine araclk eden, impotans gelimesinde eksiklii sorumlu tutulan endojen maddeyi iaretleyiniz. a) Endotelin b) Kalidin c) Nitrik oksit d) Seratonin e) Histamin Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1523) Nitrogliserin, sodyum nitroprussid ve dier nitratlar, vcutta kendi molekllerinden nitrik oksit (NO) salvermek suretiyle kendilerine zg vazodilatr ve antiagregan etki gsterirler. NO, hem vaskler dz kas hcrelerinin hem de mezeniyal hcrelerin proliferasyonunu engeller, vazodilator ve antitrombojenik etkileri nedeniyle sitoprotektif etkinlik gsterir. Diyabetli erkeklerde impotans endotelinde NO yapmnn ve sinir ularndan salverilmesinin rol olabilir. 52.Vazodilatr ve antiagregan etkisi nedeniyle antihipertansif olarak ve periferal vaskler hastalklarn tedavisinde kullanlan ila aadakilerden hangisidir? a) Dinoproston b) Dinoprost c) Alprostadil d) lioprost e) Mizoprostol Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1517) Alprostadil, PGE1in ila olarak addr. Konjenital Kalp Hastal ile doan bebeklerde gerektiinde duktus arteriozusun kapanmasnn nlenmesi amacyla kullanlr. Raynauld ve tromboangitis obliterans gibi periferik vaskler hastalklarn tedavisi iin de kullanlr. Ayrca erkeklerde erektil disfonksiyonun tedavisinde kullanlr.

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

45

FARMAKOLOJ

53.Geersiz olan iaretleyiniz. a) Fizostigmin, asetilkolinesteraz enzimini inhibe eder, muskarinik ve nikotinik etkiler oluturur. b) Myastenia gravis tedavisinde neostigmin veya pridostigmin ilke olarak hastaya dayanabilecei maksimum dozda verilir. c) Betanekol, gastrointestinal kanal ve mesane atonilerinde kontrendikedir. d) Atropin zehirlenmesinin santral ve periferik etkilerine kar fizostigmin verilir. e) Anaflaktik oka kar en nemli ila adrenalindir. Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1139) Betanekol, sadece muskarinik etki yapar, nikotinik etki yapmaz ve kolinesterazlara dayankldr. Gastrointestinal dz kaslar ve mesane zerinde selektif ve gl kasc etki gsterir. Mide-barsak kanal ve mesane atonilerinde cilt altndan 2.5-5 mg dozunda verilebilir. 54.Nitratlarn kullanl yerlerinden geersiz olan iaretleyiniz. a) Stabil angina pectoris b) Akut myokard infarkts c) Kronik konjestif kalp yetmezlii d) Stabil olmayan anjina e) Kronik bbrek yetmezlii Cevap E (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.477) Nitratlarn primer kullanl endikasyonu angina pektoristir. Bunun yansra, dier miyokard iskemisi sendromlarnda, konjestif kalp yetmezliinde ve zel hipertansif durumlarn tedavisinde ve kontroll hipertansiyon yapmada kullanlr. Nitratlarn antianginal etkinlii esas olarak sistemik kan dolamnda yaptklar hemodinamik deiikliklere baldr; koroner dolamda yaptklar etkilerin antianginal etkinlie katks ikinci planda kalr.

55.Alfa1 ve Alfa2 adrenerjik reseptrlerde blokaj yaparak vazodilatr amala kullanlan ilac iaretleyiniz? a) Klonidin b) Nifedipin c) Nilidrin d) Fenoksibenzamin e) Hibiri Cevap D (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1199) Bkz. Tablo 2. 56.Aadaki ifadelerden hangisi dorudur? a) Ondansetron (GR 38032), Serotonin 5.HT reseptrlerinin spesifik antagonistidir. b) Bronkodilatrler, amfizem, kronik bronit ve broniektazi gibi KOAH'da hava yollarnnn artm olan rezistansn drrler. c) Teofilin'in, bron dz kaslarn fosfodiesteraz enzimini aktive edip sitoplazmada cAMP dzeyini ykseltmek suretiyle gevettii ileri srlmtr. d) Glukokortikoidler astm nbetlerini nlemek iin ncelikle kullanlmas gereken ilalardandr. e) Antimuskarinik ilalar, bronkospazm olumasnda rol oynayan vazovagal refleksleri aktive ederler. Cevap A (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1634) Ondansetron 5-HT3 reseptr antagonisti antiemetik bir ilatr. Serotonin 5-HT3 reseptrlerini selektif olarak bloke eder. Mide-barsak kanalndan abuk absorbe edilir. Karacierde metabolize edilir. Tat tutmasna bal emezise kar etkisizdir. Yksek derecede emetik olan antineoplastik ilalardan nce kullanlr. En sk grlen yan etkisi baars ve konstipasyondur. Seyrek olarak gs ars, aritmi ve anafilaktoid reaksiyon yapabilir.

Tablo 2. Baz alfa-adrenerjik reseptr blokrlerinin 1 ve 2-reseptrlere kar selektiviteleri


1e selektif blokrler Prazosin Terazosin Doksazosin Alfuzosin Trimazosin Labetolol** 2ye selektif blokrler Yohimbin Rovolsin Korinantin Piperoksan Hem 1 ve hem de 2yi bloke edenler (selektif olmayanlar)* Fenoksibenzamin Fentolamin Tolazolin Ergot alkaloidleri

* Labetolol -adrenerjik reseptrleri de bloke eder. ** Bu gruptaki ilalar her ne kadar alt-tipe selektif deilseler de 1ler zerindeki blokr etkileri 2ler zerinden fazladr.

46

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

57.Noradrenalin sentezinde hz kstlayan basamak aadakilerden hangisidir? a) Tirozin hidroksilaz b) Aromatik L-amino asit dekarboksilaz c) Dopamin b-hidroksilaz d) Monoamin oksidaz e) Katekol-o-metil transferaz Cevap A (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1118) Noradrenalin sentezinde hz kstlayan basamak, tirozin hidroksilaz enzimidir. 58.Prostaglandinler iin yanl olan hangisidir? a) PGI2 kuvvetli vazodilatr ve bronkodilatrdr. b) PGE2 kuvvetli vazodilatr ve bronkodilatrdr. c) PGF2 kuvvetli vazodilatr ve bronkodilatrdr. d) PGI2 kuvvetli antiagregandr e) TXA2 kuvvetli agregandr. Cevap C (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1507) PGF2 insanda arteriyel kan basncn genellikle deitirmez. Bazen hafif ykseltir; bunun nedeni, venlleri ve venleri bzmesi, bylece venz dn arttrp kalp debisini arttrmasdr. Arteriyoller zerindeki etkisi deikendir; onlar genellikle hafif bzer. Bzen arteriyolleri geniletip hipotansiyona neden olabilir. 59. kulaktaki vazodilatr etkisiyle Menier hastalnda etkili olan ila hangisidir? a) Burimamids b) Betahistin c) Metiamid d) Nizatidin e) Terfanidin Cevap B (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Histaminin tedavide dier kullanl yerlerinden birisi de Menire hastaldr. Damar ii yolla uygulanan histaminin i kulakta oluturduu vazodilatr etkiyle vertigonun dzeldii bildirilmektedir. Ayrca, aferent sinirlerin kesilmesi ya da dejenerasyonlarna bal duyarszlk durumlarnda Lewisin l yantndan yararlanlarak, kzarklk olumas durumunda akson refleksinin olmad ortaya karlabilmektedir. Tedavide kullanlan tek histaminerjik agonist betahistindir. Zayf H1 agonist etkiye sahiptir ve i kulakta vazodilatr etkisi nedeniyle Menire hastal belirtilerine kar kullanlr. Betahistin ayn zamanda H3 agoniste bir etkiye de sahiptir ve santral sinir sisteminde histaminerjik sinapslarda histamin serbestlenmesini azaltabilir. 60.Prostaglandin sentezinde art oluturabilen diretik hangisidir? a) Klorlalidov b) Furosemid c) Kanrenon
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

d) Asetazolamid e) Mannitol Cevap B (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Furosemid ve daha az nemli olarak da dier kvrm diretikleri prostaglandin E2 sentezini artrarak bbrek damarlarnn genilemesiyle bbrek perfzyonunu artrrlar. Prostaglandin inhibisyonu yapan NSA ilalar bu vazodilatr etkiyi antagonize ederek diretik ve natriretik etkinlii azaltabilirler. 61.Aadakilerden hangisi karsinojenik deildir? a) Polisiklik aromatik hidrokarbonlar b) Alkil nitrozaminler c) Talidomid d) Antineoplastik ilalar e) Aromatik amin ve amidler Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.133) Talidomid teratojeniktir. 62.Akut pankreatit ve karsinoid sendrom gibi ar kallikreinlerin salverilmesi olan hastalklarn tedavisinde kullanlan ila hangisidir? a) Buspiron b) Ondansetron c) Anjiotensin amid d) Aprotinin (Trasylol) e) ndometazin Cevap D (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.627) Aprotinin (Trasylol), plazminojen aktivatrlerini ve plazminin etkisini inhibe eder. Aprotinin, Hageman faktrnn aktivasyonunu engeller; ayrca, faktr VII ve IXu antagonize ettii iin faktr Xun aktivasyonunu nler ve bunun sonucu olarak protrombinin trombine dnmn durdurur. Direkt ve indirekt mekanizmalarla, trombosit fonksiyonunun normal dzeyini korumasn salar. Trombositlerin trombin ve tripsin tarafndan agregasyonunu nler, fakat kollajen ile olan agregasyonuna dokunmaz. Aprotinin lkositler zerinde modlatr etkinlik yapabilir. Aprotinin, antihemostatik ila olarak, balca endikasyonlar unlardr: 1) Ekstrakorporeal dolam uygulanan ve ameliyat srasnda ve sonrasnda byk kanama riskinin yksek olduu koroner bypass ve ak kalp cerrahisi yaplan hastalar, 2) Malign tmrlerin mobilizasyonu, disseksiyonu veya kitlesinin ufaltlmas (debulking) srasnda ya da akut promyelositik lsemi srasnda bazen ortaya kan hiperfibrinolize bal yaam tehdit eden kanamalarn tedavisi, 3) Trombolitik tedavi srasnda fibrinolitik ilacn ar dozuna bal kanamalarn tedavisi, 4) Akut pankreatit ve karsinoid krizi. 63.Sisplatin gibi antineoplastik ilalara bal kus47

FARMAKOLOJ

malarn tedavisinde antiemetik olarak kullanlan 5HT3 antagonisti ilac iaretleyiniz. a) Buspiron b) Sumatriptan c) Granisetron d) Metiserjid e) Seratonin Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1635) Granisetron, farmakolojik zellikleri bakmndan ondansetrona benzer. Ayn endikasyonlarda kullanlr. Kanser kemoterapisine bal kusmay, tek bir dozunun %57-67 orannda nledii bulunmutur. Kusma baladktan sonra da etkilidir. En sk grlen yan etkisi konstipasyon ve baarsdr. Ondansetron gibi 5HT3 antagonisti antiemetik bir ilatr. 64.Aadaki antineoplastik ajanlardan hangisi kullanm srasnda rotoksisiteye (steril hemorajik sistit) neden olabilmektedir, iaretleyiniz? a) Siklofosfamid b) Klorambusil c) Sisplatin d) Karmustin e) Mekloretamin Cevap A (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.390) Siklofosfamid, alkilleyici ajanlar ierisinde en fazla kullanlandr. Hem oral hem iv kullanlr. Hem hematolojik hem de solid tmrlerin tedavisinde baarl bulunmutur. Gl immnospresif etki gsterir. En sk grlen yan etkileri bulant, kusma, dier GS bozukluklar ve kemik ilii depresyonudur. Kendine zg bir yan etkisi steril hemorajik sistit (roteliyal toksisite)tir. Bu durum, idrar iindeki ilatan ve onun 4-hidroksi metabolitinden, mesanede ok tahri edici bir madde olan akrolein olumasna baldr. Sistit zamanla fibrozise dnebilir. Mesane kanseri yapt bildirilmitir. roteliyal toksik etkinin antidotu mesnadr. Akrolein ile kompleks yaparak onu inaktive eder. 65.Glioblastom ve astrositom tedavisinde kullanlan DNAy metilleyerek etki gsteren antikanser ila hangisidir? a) Vinkristin b) Temozolamid c) Mitomisin d) Klormetin e) Klorambusil Cevap B (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Temozolamid: Oral yolla kullanlan ve organizmada aktif metabolitlerine dnerek DNAy metilleyen bir antikanser ilatr. Melanomlarn tedavisinde olumlu sonular alnmtr. Gnmzde glioblastomlarn ve astrositomlarn tedavisinde kullanlmaktadr. 66.Aada antihipotansif etkili alfa-mimetik ilalar 48

verilmitir. Yanl iaretleyiniz. a) Efedrin b) Fenilefrin c) Meteraminol d) Metoksamin e) Ritodrin Cevap E (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1186) Ritodrin beta-mimetik ilalar grubundandr. Uterus dz kasndaki 2-reseptrleri nisbeten selektif bir ekilde aktive ederek uterusu gevetir. Erken doum eylemini durdurmak ve gebelii miyadna kadar srdrmek iin kullanlr. 67.Rezerpinin antihipertansif etki mekanizmas aadakilerden hangisidir? a) Vezikler amin pompasn inhibe eder. b) Alfa-adrenerjik reseptrleri bloke eder. c) ACE inhibitrdr. d) Kalsiyum kanal blokrdr. e) Direkt dz kas gevetici etki oluturur. Cevap A (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.434) Rezerpin antihipertansif olarak kullanlan dozlarda, gerek periferdeki adrenerjik sinirlerin ucundaki depolardan ve gerekse santral sinir sisteminin noradrenerjik sinir ularndaki depolardan noradrenalini ksmen boaltr (noradrenalin deplesyonu). Rezerpin adrenerjik sinir ularnda sitoplazma iinde binlercesi bir arada bulunan ve nrotransmitter noradrenalini depolayan vezikllerin membrann etkileyerek; sitoplazmadan vezikllerin iine noradrenalini ve onun prekrsr dopamini pompalayan vezikler amin pompasn irreversibl biimde bloke eder. 68.Anjiotensin dntrc enzimi (ACE) inhibe eden ve antihipertansif olarak kullanlan ila hangisidir? a) Anjiotensin amid b) Pepstatin c) Lizinopril d) Losartan e) Saralazin Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.448) Lizinopril yeni ACE inhibitrlerindendir. Dorudan etki yapar, n ila deildir. Antihipertansif olarak kullanlr. 69.AT1 reseptr bloke eden antihipertansif olarak kullanlan ilac iaretleyiniz. a) Prostasiklin b) Losartan c) Kaptopril d) Ranitidin e) Metiserjid Cevap B (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.448) Losartan, anjiyotensinin kardiyovaskler sistemdeki etkilerine araclk eden esas reseptrler olan AT1 reseptrlerin selektif antagonistidir. 70.Arteriyel trombusleri eritmek iin kullanlan ila hangisidir? a) Heparin b) Warfarin c) rokinaz d) Dikumoral e) Fenprokuman Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.615) Trombolitik olarak ilk kullanlan iki ila streptokinaz ve rokinazdr. En nemli ve en fazla denenmi kullanl yerleri, AMIdr. rokinaz proteolitik bir enzimdir ve plazminojen moleklnn peptit zincirini iki noktada krmak suretiyle, onu dolaysz bir biimde aktive eder. 71.Ca++ kanal blokrlerinden vazoselektif olanlar kalp zerinde depressan etki oluturmazlar. Bu ilalardan geersiz olan iaretleyiniz. a) Nifedipin b) Nikardipin c) Nitrendipin d) Diltiazem e) Felodipin Cevap D (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.439) Bkz. Tablo 3. 72.Beta blokr ve/veya tiazidlerle yaplan tedaviye eklendiinde bu ilalarn lipid metabolizmas zerindeki etkilerini azaltan ve alfa-1 reseptrlerini bloke eden antihipertansif ilac iaretleyiniz. a) Doksazosin b) Nifedipin c) Klonidin d) Metildopa e) Propranolol

Cevap A (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.434) Doksazosin, selektif 1 reseptr blokrdr. Kardiyovaskler ve dier farmakolojik etkileri (Lipid metabolizmas zerine olanlar dahil) bakmndan prazosine benzer. Eliminasyon yarlanma mr ok uzundur. En sk grlen yan etkileri bulant, ba dnmesi, letarji ve yorgunluktur. 73.Kardiyotonik glikozidlerin farmakolojik etkileri iin bildirilenlerden doru olan iaretleyiniz. a) Frank-Starling erisini saa-yukar kaydrrlar. b) (+) inotropik etki, oksijen tketimi art ile birliktedir. c) Na-K-ATPaz' selektif ve irreversible olarak inhibe ederler. d) ndirekt parasempatomimetik etki ile S-A dmde otomatisiteyi azaltrlar. e) A-V dmde effektif refrakter periyodu ksaltrlar. Cevap D (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.810-817; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.530) Kalp glikozidleri gerek kalp yetmezlii olan hastalarda, gerekse normal kimselerde kalp at saysn azaltrlar. Kk dozlardaki azalma esas itibariyle, glikozidin indirekt etkisine baldr; sinoatriyal dm zerindeki vagal tonusu arttrarak at hzn azaltrlar. Bylece kalbe zg parasempatomimetik etki yaparlar. Bu negatif kronotrop etki atropinle veya bilateral vagotomi ile ortadan kaldrlr. 74.Sodyum Nitroprussid iin bildirilenlerden yanl olan iaretleyiniz. a) Arteriyel ve venz vazodilatasyona neden olur. b) Dz kas hcresi iinde nitrik oksid ve siyanid'e metabolize olur. c) ntravenz infzyon ile kullanlr. d) Eliminasyon t1/2'si ok uzundur. e) Acil hipertansiyon tedavisinde tercih edilir.

Tablo 3. Vazoselektif dihidropiridin trevi kalsiyum antagonistleri ile dier kalsiyum antagonistlerinin temel kardiyovaskler etkileri bakmndan genel karlatrlmas*
Parametre Vazoselektivite Antianginal etkinlik Sistemik vazodilatr etki Myokard depresyonu (negatif inotrop etki) A-V iletimi yavalatma (P-R uzamas) Damar-d dz kas gevetici etki (konstipasyon gibi) Dihidropiridin trevleri** +++ +++ ++ 0, + 0 0 Diltiazem + +++ + + + + Verapamil 0 +++ + +++ ++ +++

* 0, etkinin olmadn, +++, etkinin en fazla olduunu gsterir. ** Vazoselektiflik bakmndan yeler arasnda pek fark yoktur. ** Tetrolol trevi olan mibefradil vazoselektiftir, ancak verapamil gibi kalp hzn azaltr, fakat onun aksine negatif inotrop etki yapmaz. MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

49

FARMAKOLOJ

Cevap D (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.798; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.451) Sodyum nitroprussid, damar dz kaslar zerindeki ok mekanizmal bir etki ile hem arteriyolleri hem de venlleri genileterek kan basncnda belirgin bir dme yapar. Hipertansiyonun rutin tedavisinde kullanlmaz; sadece, daha az toksik dier ilalara cevap vermeyen refrakter hipertansif krit olgularnn tedavisinde kullanlr. Damar d dz kaslar da gevetir. Sadece intravenz infzyon yoluyla kullanlr. Vcutta ok hzl bir ekilde yklr. 75.Aada bildirilen antihipertansiflerin hangisi ile tedavi srasnda tedaviye diretik eklenmesi kanlmazdr? a) Hidroklorotiyazid b) Propranolol c) Diltiazem d) Hidralazin e) Lizinopril Cevap D (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.782; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.449) Hidralazin antihipertansif olarak tek bana kullanlmaz. Mutlaka kalp ve renin salglanmas zerindeki refleks etkisini antagonize eden sempatolitik nitelikte bir antihipertansif ilala (tercihen b-bloker) birlikte kullanlr. Bu kombinasyona diretik bir ila da ilave edilmelidir. Tek bana kullanldnda belirgin taikardi ve palpitasyon oluturur. 76.Aadaki nikotinik asit ile ilgili yazlanlardan yanl olan iaretleyiniz? a) Geni spektrumlu bir hipolipidemik ilatr. b) Hipolipidemik ilalar iinde YDL seviyelerini en fazla arttran ilatr. c) Glukoza tolerans arttrr bu nedenle diyabetlilerde rahata kullanlr. d) Hiperrisemi yapt iin gutlularda kullanlmamaldr. e) Karacier yetmezliinde, peptik lserde kullanlmamaldr. Cevap C (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.578579) Niasinin primer etkisi, ya dokusunda lipolizin azaltlmas ve karacierde apo B ve DDL sentezinin azaltlmasdr. Bu lipoprotein sentezinin azaltlmas plazmada onun ve katabolik rnleri olan ODL ve DDLnin dzeylerinin dmesine yol aar. Nikotinik asid ya dokusunda adrenalin ve sempatik sinir stimlasyonunun yapt lipolizi ve serbest ya asidi salverilmesini inhibe eder; salverilmede katks olan siklik AMPnin antagonistidir. Anlan etkisi ok abuk balar ve azdan alnndan 30 dakika sonra 50

plazmada serbest (esterlememi) ya asidi dzeyini drmeye balar. Nikotinik asidin bir stnl geni spektrumlu bir antilipidemik ila olmasdr. Balca kullanl yeri heterozigot familyal hiperkolesterolemi, familyal kombine hiperlipidemi, familyal apo B 100 eksiklii ve KKHli lipoprotein (a) arl gibi hiperkolesterolemi durumlardr. Nikotinik asidin en nemli sakncas, belirtilen yksek dozlarda yan tesirlerinin fazlaldr. Tedavinin balangcnda her veriliinden sonra, yz ve boyunda daha belirgin olmak zere, ciltte vazodilatasyona bal kzarma (flushing), kant ve bazen de rtiker olumasna neden olur. Mide-barsak kanalnn tahriine bal bulant, kusma, itah azalmas, diyare ve karn ars gibi belirtileri de sk oluturur. Peptik lserli hastalarda lserin aktivasyonuna neden olabilir; bunlarda veya bu hastal daha nce geirmi olanlarda kullanlmamaldr. Seyrek olarak, hepatit ve kolestatik tipte sarlk yapabilir. Karacier hastal olanlarda kontrendikedir. Baz hastalarda glukoz metabolizmasn bozduu ve karbonhidratlara kar tolerans azaltt saptanmtr; hiperglisemi ve glukozri yapabilir. Diyabetli hastalarda kontrendikedir. Hiperrisemi nisbeten sk olarak grlen bir yan tesirdir. Gutlu hastalarda kullanlmamaldr. Bu metabolik etkileri reversibldir ve ila kesilince ortadan kalkarlar. Seyrek olarak aritmi olumasna neden olabilir. Nikotinik asid, vazodilatr etkisi nedeniyle, baz antihipertansif ilalarn yapt ortostatik hipotansiyonu artrabilir. 77.Aadakilerden hangisi adrenalin kullanmnda kontrendikasyon tekil etmez? a) Koroner kalp hastal b) Hipertansiyon c) Taiartimi d) Hipertiroidizm e) Ak-al glokom Cevap E (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1181) Adrenalinin kontrendikasyonlar; 1. Koroner kalp hastal 2. Konjestif kalp yetmezlii 3. Hipertiroidizm ve hipertansiyon 4. Taiaritmiler 5. Halotan vb. ile yaplan genel anestezi 78.Aadakilerden hangisi anjiotensin II'ye ait etki deildir? a) Kalpte pozitif inotroptur. b) Potent vazokonstriktrdr. c) Kapiller permeabiliteyi azaltr d) Renal kan akmn azaltr e) Aldosteron salglanmasn sitimle eder.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

Cevap C (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1491) Postkapiller venllerin endotel hcrelerini bzerek hcreleraras poruslar aar ve bylece kapiller permeabiliteyi arttrr. Ekstraselller svy ve lenf akmn arttrr. 79.Anjiotensin dntrc enzim inhibitrlerinin kullanm aadaki durumlardan hangisinde kontrendikedir? a) Akut myokard enfakts b) Diyabetik nefropati c) Konjestif kalp yetmezlii d) Bilateral renal arter stenozu e) Esansiyel hipertansiyon Cevap D (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.446) ACE inhibitrleri bilateral renal arter stenozunda kullanlmazlar. ACE inhibitrleri, GRFyi ileri derecede drerek akut bbrek yetmezlii yaparlar; bu durum ila kesilince dzelir. 80.Antihipertansif etkinliinin yansra gz ii basncn drc zellii de olan alfa-2 adrenoreseptr agonisti ila hangisidir? a) Timolol b) Klonidin c) Propranolol d) Nafazolin e) Oksimetazolin Cevap B (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1188) Klonidin 2-adrenerjik reseptrlerin olduka selektif agonistidir. Lokal uygulandnda vazokonstrksiyon yapar. Sistemik olarak uygulandnda antihipertansif etki yapar. Ak al glokom tedavisinde kullanlr. Akz humor oluumunu azaltarak ve drenajn artrarak gzii basncn drr. 81.Kalpte beta adrenerjik reseptrleri uyararak taikardi oluturduu, AV iletiyi hzlandrd ve kalp debisini artrd iin AV blok tedavisinde kullanlan ila hangisidir? a) Propranolol b) Verapamil c) zoprotorenol d) Atropin e) Efedrin Cevap C (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1182) zoproterenol (izoprenalin), adrenerjik reseptrleri etkileyen en gl sempatomimetik ilatr. Belirgin vazodilatr ve bronkodilatr etkisi vardr. Kalp blounun ve ar bradikardinin ksa sreli acil tedavisinde kullanlr.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

82.Spironolaktonun vcuttaki aktif metaboliti olan ve diretik olarak kullanlan ila hangisidir? a) Kanrenon b) Amilorid c) Asetozolamid d) zosorbid e) Furosemid Cevap A (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.658) Kanrenon, spironolaktonun vcuttaki aktif metabolitidir. Diretik olarak kullanlr. 83.NO etkisiyle cGMP art aadaki etkilerden hangisine neden olmaz? a) Vazodilatasyon b) Bronkodilatasyon c) Mide kaslmas d) Trombositer agregasyon inhibisyonu e) Trombositlerin endotele adezyonunun inhibisyonu Cevap D (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) NO bir kan enzimi olan guanilat siklaz (azot atomlarnda demir bal) aktive eder. Bu aktivasyon GTPnin siklik GMPye dnmn salar. sGMP art eitli proteinkinazlarn aktivitesinden sorumludur, hcreden potasyum ve kalsiyum kn kolaylatrarak aadaki etkilerin olumasna neden olur: Vaskler dz kas liflerinde bir geveme; yani bir vazodilatasyon oluur. Bu etkiye penis ereksiyonu iin gerekli kavernoz cisim damarlarnn ve migren ba arlarna neden olan serebral damarlarn vazodilatasyonu da dahildir. Bronkodilatasyon: Ancak astm nbetlerinin tedavisinde NO kullanlmasn destekleyen nemli bir bilgi henz bildirilmemitir. Besin ieriine uyum salamak iin yemekten sonra midenin gevemesi. Trombositer agregasyon ve endotelyuma trombositlerin adezyonunda inhibisyon. Siklik GMP, ayrca fosfodiesteraz enzimini inhibe eder ve siklik AMP konsantrasyonunu da artrr. 84.Tip I imidazolin reseptrlerini uyararak sempatik sinir aktivitesini azaltan ila hangisidir? a) Fenoterol b) Terbutalin c) Moksonidin d) Noradrenalin e) soksuprin Cevap C (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Moksonidin: Yeni bir antihipertansif ilatr. Tip I imidazolin reseptrleri ve ok az olarak da adrenerjik 2 reseptrler zerine etkilidir. Santral sinir sisteminde tip I imadazolin reseptrlerini uyararak sempatik sinir aktivitesini azaltr. Moksonidinin antihipertansif etkisi 51

FARMAKOLOJ

klonidininkine benzemektedir. Buna karn santral yan etkileri klonidinden daha azdr. Tedavi birden kesildiinde rebound hipertansiyon krizi oluturmaz. Moksonidin idrarla deimeden atldndan bbrek yetmezlii durumunda dozu azaltlmaldr. 85.Safra yoluyla elimine olmayan ACE inhibitr hangisidir? a) Benazepril b) Ranipril c) Spirapril d) Fosinopril e) Kaptopril Cevap E (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Kaptopril, balangtaki hzl etkisi nedeniyle hipertansif kriz tedavisinde ye tutulmaktadr. ACE inhibitrlerinin ounun dozaj bbrek fonksiyonlarna gre adapte edilir. Benazepril ve ramipril, safra yoluyla elimine olduklarndan 30 ml/dak.lk glomerler filtrasyona kadar eit doz uygulanmas yaplabilmektedir. 86.Selektif bir beta-2 agonist olan ve broniyal astma nbetlerinin nlenmesi iin az yolundan veya inhalasyonla kullanlan ila hangisidir? a) Adrenalin b) Terbutalin c) Efedrin d) Teofilin e) Kromolin Cevap B (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.713) Terbutalin selektif bir 2-antagonisttir. Broniyal astm nbetlerinin nlenmesi iin az yolundan veya inhalasyon suretiyle kullanlr. En sk grlen yan tesiri tremordur. 87.Bronkodilatr olarak kullanlan atropinik ila hangisidir? a) Tropikamid b) Skopolamin c) Oksitropium d) Diheksiverin e) Valetamat Cevap C (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Atropinik bronkodilatrler: Oksitropium ve ipratropium tedavide bronkodilatr olarak kullanlan iki atropinik ilatr. Astmn koruyucu ve kratif tedavisinde aerosol eklinde akcierler yoluyla kullanlrlar. Ancak etkinlikleri -mimetiklerden dktr. Bu ilalarn atropine gre avantajlar farmakokinetik yndendir. Kimyasal yaplarnda kuvaterner amonyum ierdiklerinden, oksitropium ve ipratropium bronlardan fazla absorbe olmadklarndan, lokal etkileri n plana kmaktadr. 52

88.Mide asid ve pepsin salgsn azaltma ve sitoprotektif (hcre koruyucu) etki nedeniyle peptik lser tedavisinde kullanlan ila aadakilerden hangisidir? a) Dinoproston b) Dinoprost c) Alprostodil d) lioprost e) Mizoprostol Cevap E (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1-2-3.cilt, 1998, s.1606) Mizoprostol, PGE1in bir trevidir. Mide mukozasnda mukus ve bikarbonat salglanmasn arttrr ve mide asid salg bezlerini inhibe ederek hidroklorik asid salglanmasn azaltr. Ayrca bamsz sitoprotektif etkisi vardr. Rutin mide lseri tedavisi iin tercih edilmez. NSAD ilalarla birlikte onlarn mide lseri oluturmasn nlemek amacyla kullanlr. 89.Simetidinle ilgili doru olan hangisidir? a) Gebelikte kullanm gvenlidir. b) Yemeklerle alnm absorbsiyonu arttrr. c) Mikrozomal enzimlerde indksiyon yapar. d) Analjezik gastropatisinde etkilidir. e) Antiandrojenik etki gsterir. Cevap E (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1473) Simetidin H2 reseptr blokrdr. Mide-barsak kanalndan yaklak 1/50 orannda absorbe edilir. Yemek srasnda alnrsa absorbsiyonu yavalar; absorbsiyon oran deimez. Karacier hcresindeki oksidazlardan birounu inhibe eder. Gebelik ve laktasyonda kullanlmamaldr. Antiandrojenik etkilidir, bu etkisi H2 reseptrleri ile ilgili deildir. 90.Histamin iin yanl olan iaretleyiniz. a) Kan basncn drr. b) Barsak tonus ve motilitesini arttrr. c) H1, H2, H3 olmak zere tip reseptr vardr. d) Trakeobronial dz kaslar kasar. e) H1 reseptrleri aracl ile mide asid salgsn arttrr. Cevap E (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1461) Histamin, vazodilatasyon sonucu arteriyel kan basncn drr. Vazodilatr etkiden hem H1, hem H2 reseptrleri sorumludur. Histamin, barsaklarn tonus ve motilitesini arttrr. Bu etkileri H1 reseptrleri araclyla yapar. Trakeobroniyal dz kaslar kasar, hava yollarnn rezistansn arttrr ve bronkospazm yapar. H1 reseptr araclyla bronkokonstrksiyon, H2 reseptr araclyla bronkodilatasyon yapar. nsanda H1 reseptrler egemen durumdadr. H2 reseptrleri araclyla, trakeobroniyal mukozann mukus salgsn arttrr. nsanda mide mukozasnn asid salglayan pariyetal hcreleri histamine en fazla duyarl olan hcrelerdir. Histamin bu hcrelerin H2 reMEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

septrlerini aktive ederek midenin asid ve pepsin salgsn arttrr. 91.Aadaki antineoplastiklerden hangisi alkilleyici deildir? a) Siklofosfamid b) Karmustin c) Sitarabin d) Busulfan e) Prokarbazin Cevap C (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.1233-1243; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.394) Sitarabin, antimetabolit ilalardandr. 92.Toksik maddelerin (bizmut) barsaklardan atlmasn hzlandrmak iin aadaki maddelerden hangisi katartik olarak kullanlr? a) Sodyum bikarbonat b) Safra tuzlar c) Bilirubin d) Sorbitol e) Kolestiramin Cevap D (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Zorlamal diyare ya da lavman: Toksik maddelerin (bizmut) barsaklardan atlmasn hzlandrmak iin bavurulan yntemdir. Sorbitol ve magnezyum gibi katartiklerin uygulanmas ve rektumdan su gelene kadar polietilen glikol ieren elektrolit lavaj solsyonlar az yoluyla verilmektedirler. Sodyum polistiran sulfonat emilen lityumun eliminasyonunu artrabilmektedir. Sindirim yoluyla bu eliminasyon yntemine henz absorbe olmam ilalar iin bavurulmaktadr. 93.Aada oral antikoaglanlarla ilgili yazlanlardan hangisi yanltr? a) Etki dereceleri aPTZ deerine baklarak tayin edilir. b) Karacierde mikrozomal enzimatik aktiviteyi arttran veya azaltan durumlar etkilerinin deimesine neden olur. c) Dozlarn bireyselletirilmesi gereklidir. d) Dozu fazla ise vit K1 enjeksiyonu yaplarak etkisi nlenmeye allr. e) Plazma proteinlerine balanan ilalar etkilerinin artmasna neden olur. Cevap A (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt 6.bask, 1992, s.598,599) Heparinden farkl olarak phtlama faktrlerinin fonksiyonunu deil, onlarn karacierde yaplanlarnn sentezini bozarlar ve bu ekilde dolayl antikoaglan etki yaparlar. Koaglasyonun hemen inhibisyonu gereken durumlarda ie yaramazlar; etkileri tedaviye
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

baladktan sonra en az 24 saatlik bir latent srenin ardndan belirmeye balar. Ayn ekilde, tedavi kesildikten sonra etkileri hemen kaybolmayp birka gn daha devam eder. Karacierde yaplan K vitaminine-baml phtlama faktrleri olan protrombin, faktr VII, IX ve Xun sentezinin esas olarak son (karboksillenme) basaman nlemek suretiyle etki yaparlar. Bu ilalarn antikoaglan etkisi doza baml olarak geliir. Antikoaglan etkinin ve dolays ile dozun yeterli olup olmad plazmada protrombin ve dier phtlama faktrlerinin konsantrasyonunu lmeye olanak veren testlerle kantitatif olarak deerlendirilir. lalarn gvenlik indeksi ufak olduu ve dozun biraz fazla olmas bile spontan kanamalara neden olduu iin dozun iyi titre edilmesi ve izlenmesi gerekir. Deerlendirme, protrombin zaman (PZ) zerinden yaplr. PZyi lmek iin en sk kullanlan test tek basamakl protrombin zaman testi (Quick testi)dir. Eer szkonusu testi yapmak iin yeterli laboratuvar olana yoksa, oral antikoaglanlar kesinlikle kullanlmamaldrlar. 94.Antitrombin III eksikliklerinde kullanlan trombin inhibitr hangisidir? a) Milrinon b) Sarpogrelat c) Medorinon d) Ataprost e) Lepirudin Cevap E (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Lepirudinin balca endikasyonu heparinli tip II trombositopenisi olan hastalardaki tromboembolik bozukluklarn ivedi nlenmesi ve tedavisidir. Lepirudin tedavisinin en nemli riski kanamadr. Lepirudin protein yapsnda olduundan, antikor oluumuna yol aabilir. 95.Karacier porfirilerinin akut ataklarnda kullanlan ila hangisidir? a) Demir-dekstran kompleksi b) Demir sorbitol c) Hemin arjinat d) Sodyum feredetat e) Deferoksamin Cevap C (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Porfiri durumlarnda ALA dehidratazn aktivitesi olduka artmtr. nsan kaynakl hem ya da hematin (bir OH grubu demir tarafndan bal olan hem) verilerek azaltlmaya allr. Bylece eksik hem tamamlanr ve ALA dehidratazn aktivitesi frenlenir. Hemin arjinat karacier porfirilerinin akut ataklarnn tedavisinde kullanlan insan kaynakl hemdir. Bu preparatlar iinde bulunan arjinin hematini zmektedir. 53

FARMAKOLOJ

96.nslin ile ilgili doru kk iaretleyiniz. a) G proteinlerine kenetli reseptrlerine balanarak etki gsterir. b) Tirozin kinaz benzeri reseptrlerine balanarak etki gsterir. c) yon kanal reseptrlerine balanarak etki gsterir. d) Voltaj duyarl Ca++ kanallarna balanarak etki gsterir. e) Beta-adrenoreseptrlere balanarak etki gsterir. Cevap B (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.1491-1493; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1250) nslin etkilerini tirozin kinaz benzeri reseptrlerine balanarak gsterir. 97.Aadakilerden hangisi antiandrojenik etki iin kullanlmaz? a) Gonadotropin salc hormon agonistleri b) Leuprolid asetat c) Ketokonazol d) Spiranolakton e) Mifepiriston Cevap E (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.1430-1431, 1453-1455; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1401) Mifepiriston (RU 486), antiprogesteronlardandr. Antiandrojenik etkileri hafiftir. Antistrojenik veya antimineralokortikoid etkileri yoktur. 98.Mesterelon nedir? a) Surrenal fonksiyon bozukluklarnda kullanlan bir glukokortikoiddir. b) Androjenik etkili bir preparattr. c) Oral kontrasepsiyonda kullanlan bir strojen preparatdr. d) Tiroid supresyon testinde kullanlan tiroid hormon preparatdr. e) Mineralokortikoid etkinlii daha fazla bir kortikosteroid preparatdr. Cevap B (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 3.cilt 6.bask, 1993, s.2728; Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1370) Mesterelon androjenik etki gsteren, fakat gonadotropinlerin salglanmasn pek inhibe etmeyen bir testosteron trevidir. 99.nslinlerden hangisi intravenz yolla kullanlr? a) Lente nsulin b) Ultra lente insulin c) NPH nsulin d) Ntral regler insulin e) Protamin-inko insulin 54

Cevap D (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1258) Ntral regler inslin ciltaltna ve gerektiinde intravenz injekte edilirler veya intravenz infzyonla yaplrlar. Kas iinde de uygulanabilirler; fakat bu yol pratik deildir. 100.Aada heparin ile ilgili yazlanlardan hangisi yanltr? a) Heparin metabolize edilmeden plazmadan sratle uzaklatrlr. b) Lipoprotein lipaz inhibe eder. c) .V veya S.C. enjeksiyonla kullanlr. .M. olarak kullanlmaz d) Teratojenik etki potansiyeli olan bir antikoagulandr. e) Dozu ar ise protamin slfat ile etkisi nlenir. Cevap B (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.593) Heparin etkisini, inaktif durumda bulunan ve karacier K vitaminine baml olarak sentez edilen bir 2-globulin olan antitrombin III (AIII) aktif duruma getirerek gsterir. AIIIe heparin ko-faktr denir. Heparinin antikoaglan etkisine en fazla katkda bulunan, trombin ve faktr Xann inhibisyonudur. Heparin GISden absorbe edilmez. Sadece parenteral yoldan uygulanr, sc uygulama profilaksi iin kullanlabilir. En nemli yan etkisi spontan kanamadr. Gebelerde, oral antikoaglanlara gre daha az sakncal olmakla beraber rlatif olarak kontrendikedir. Gebede kanama yapabilir, l douma ve erken douma neden olabilir. Kanama halinde heparin kesilir ve hastaya protamin slfat solsyonu yava iv injeksiyon veya iv infzyon eklinde verilir. 101.Glukokortikoidlerle ilgili yazlanlardan hangisi yanltr? a) Immno supressif etkileri vardr. b) Antiromatizmal etkileri vardr. c) Surrenal korteksinde atrofiye neden olurlar. d) Viral enfeksiyonlara kar vcut direncini krarlar. e) nsulin etkisini arttrrlar. Cevap E (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1292) Glukokortikoidler insline zt etki yapar. Karacierde glukoneogenezi arttrrlar. Ya dokusu hcrelerine fibroblastlara ve timositlere glukoz giriini azaltrlar. Karacier hari dier dokularda protein sentezini inhibe ederler. Antiinflamatuar etkilidirler. mmnosupretif etki gsterirler. Kemik iliinde hemoglobin, eritrosit, polimorfonkleer lkosit ve trombosit yapmn arttrrlar. CNS zerinde hafif eksitatr etki yaparlar. Bbreklere etki ederek dem ve hipokalemik alkaloz yaparlar.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

102.Glukokortikoidlerin kullanlmas srasnda grlebilecek yan etkiler yazlmtr. Hangisi yanltr? a) Hipertansiyon yapabilirler. b) Ruhsal depresyon yapabilirler. c) Psikoz yapabilirler. d) zel tipte yalanma yapabilirler. e) Bbreklerde, sodyum kaybn arttrrlar. Cevap E (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1307) Glukokortikoidlerin yan etkileri; 1. yatrojenik Cushing Sendromu 2. Psiik bozukluklar (depresyon, psikoz) 3. Peptik lser oluumu ve yara iyilemesinde gecikme 4. nfeksiyon gelimesinin kolaylamas 5. Ciltte atrofi 6. Diyabet oluumu 7. Miyopati ve halsizlik 8. Bymenin supresyonu 9. dem ve hipokalemi (renal su ve tuz itrahnn azalmas ve K+ itrahnn artmas) 10. Gzde; kornea lseri, gz ii basncnda artma, katarakt 11. Dierleri; intrakraniyal basn art, kann koaglasyon yeteneinin artmas, ateroskleroz geliiminin hzlanmas, konvlsiyon, baars, impotans, amenore, tromboembolizm 103.Tiyore trevi antitiroid ilalarn en ciddi yan tesiri hangisidir? a) Agranlositoz b) la atei c) Eklem arlar d) Myalji e) Toksik psikoz Cevap A (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.1331) Hipertiroidizm tedavisinde kullanlan balca tiyore trevi vardr; Propiltiyourasil, metimazol ve karbimazol. En sk grlen yan etkileri ciltte dkntler, ila atei ve agranlositozdur. Bunlardan en ciddi olan agranlositozdur. Agranlositoz, anjin ve ate ykselmesiyle balar. 104.Aadaki farmakolojik faktrlerden hangisi byme hormonu artna yol aar? a) Somatostatin b) Progesteron c) -adrenerjik agonistler d) Klonidin e) Dopamin Cevap D (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Hipotalamustan pulsatil bir ekilde ve uyku srasnda salglanmas doruk dzeye kan somatostokrinin (GHRH) grevi n hipofizdeki byme hormonunun
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

salgsn uyarmaktr. Byme hormonu salglayan hcrelerde kalsiyum intraseller dzeyini ykseltir. GHRH salglanmas uyku ve stres durumlarnda artar. Hipoglisemi, arjinin, dopamin, serotonin, klonidin (2mimetikler) gibi maddeler GHRH salglanmasn uyarr. Bu maddeler staturoponderal (gelime) yetmezliklerinde de kullanlmaktadrlar. 105.Aadakilerden hangisi aldoz redktaz inhibitr bir ilatr? a) Akarboz b) Miglitol c) Emiglitat d) Troglitazon e) Ponalrestat Cevap E (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Aldoz Redktaz nhibitrleri: Hiperglisemi, dokulara girii insulinden bamsz olan glikozun intraselller konsantrasyonunun artna yol atnda, glukokinaz aktivitesinin yetersiz oluu nedeniyle glukozun, glukoz-6-fosfata dnmeyip ar birikmesi ve aldoz redktaz enzimiyle sorbitole ve daha sonra da sorbitol dehidrojenazla fruktoza indirgenmesi meydana gelmektedir. ntraselller sorbitol ve fruktozun art osmotik bir etkiyle su toplanmasna ve hcrenin imesi sonucu plazmik membrann yrtlp hcrenin bozulmasna neden olmaktadr. Hcredeki bu bozuklua, zellikle PIP2 sentezinde rol oynayan torin ve miyoinositoln hcrede deplesyonu da elik etmektedir. Tolrestat, imirestat, ponalrestat gibi henz tedaviye girmemi maddeler tarafndan aldoz redktazn inhibe olmas hipergliseminin baz olumsuz sonularn azaltmaktadr. Dk doz (100 mg/gn) C vitaminiyle ek bir uygulama da aldoz redktaz enzimini inhibe etmekte ve eritrositlerde sorbitol birikimini engellemektedir. 106.Antimikrobik spektrumu dierlerine gre daha geni olan ila hangisidir? a) Amoksisilin b) Ampisilin c) Pen V d) Mezlosilin e) Metisilin Cevap D (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 2.cilt, 1998, s.208) Penisilinler Doal penisilinler: Penisilin G Penisilin V Penisilinaza dayankl: Kloksasilin Dikloksasilin Metisilin Nafsilin 55

FARMAKOLOJ

Genie spektrumlu: Ampisilin Amoksisilin Geni spektrumlu: Karbenisilin Tikarsilin Mezlosilin Azlosilin 107.Antianaerobik etkili olmayan antimikrobiyal ajan belirleyiniz. a) Sefoksitin b) mipenem/Silastatin c) Kloramfenikol d) Klindamisin e) Linkomisin Cevap E (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 8.bask, 1998, s.273) Antianaerobik antibiyotiklerin bir blm, antibakteriyel spektrumu nisbeten geni olan penisilin G.antipsdomonal penisilinler, sefoksitin, sefotetan, sefmetazol, imipenem/silastatin, beta-laktam+betalaktamaz inhibitr kombinasyonlar, klindamisin ve kloramfenikoldur. Dier blmn ise dar spektrumlu antianarobik ilalar olan 5-nitroimidazol trevi ilalar tekil eder. 108.Kinidin etkilerinden hangisi size salisilatlar artrr? a) Atropine benzer etkisi b) leri derecede AV blou yapmas c) EKG'de QT uzamas d) inkonizm e) Alfa adrenerjik reseptr blokaj Cevap D (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.509) Kinidin yan tesirleri olduka fazla olan bir ilatr. Sklkla bulant, kusma, diyare ve karn kramp yapar. Uzun sren kinidin tedavisi allerjik trombositopenik purpuraya neden olur. Yksek dozlarda alndnda inkonizm yapar. zellikle i.v. verildiinde, astmatik reaksiyon, hipotansiyon ve dolam kollaps yapabilir. Kinidin, atriyum flatter ve fibrilasyonunda A-V dme etkisiyle yukarda belirtilen paradoksik taikardiye (ventriklde) neden olabilir. 109.Bacteriodes Fragilis'e etkinlii bulunmayan antibiyotik hangisidir? a) Sefmetazol b) Sefoksitin c) Sefsulodin d) Sefotetan e) Moksalaktam Cevap C (Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.234) Sefsulodin, Pseudomonas aeruginosaya kar gl antibakteriyel etkinlik gsterir. Dier bakterilerin ou56

na kar nisbeten zayf etkilidir. En dar spektrumlu nc kuak sefalosporindir. 110.Penisilin G ile ilgili yazlanlardan doru olan iaretleyiniz. a) lk kullanlan penisilin olmasna ramen, bugn tedavide bir yeri yoktur. b) Yarlanma mr yaklak 10 saattir. c) Esas olarak karacierden deimemi halde itrah edilir. d) Streptokoklara yeterli etkinlik gsterir. e) Allerjik reaksiyon oluturmaz. Cevap D (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.1079-1083; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.209) Penisilin G, aadaki bakteri trlerinin yapt infeksiyonlarda en tercih edilen antibiyotiktir veya antibiyotiklerden biridir; 1. Strep. pneumoniae 2. A grubu streptokoklar 3. N. menengitidis 4. Gr+ basiller 5. Treponema Pallidum 111.Aminoglikozidlerle ilgili yazlanlardan doru olan iaretleyiniz. a) Anaerob bakterilere etkilidirler. b) Oral yolla etkilidirler. c) Etkileri bakteriyostatiktir. d) Teraptik indeksleri genitir. e) Esas olarak bbrekten itrah yoluyla elimine edilirler. Cevap E (The Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics, 9.bask, s.1103-1110; Kayaalp, Rasyonel Tedavi Ynnden Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.261) Aminoglikozidler mide-barsak kanalndan pek absorbe edilmezler. Eliminasyonlar bbreklerden itrah suretiyle ve glomerl filtrasyon yoluyla olur. Bbreklerde en fazla biriken neomisin, en az biriken streptomisindir. Teraptik indeksleri dardr. Gram negatif aerobik basiller zerinde dier antibiyotiklerin ouna gre ok daha gl etkinlik gsterirler. Hzl bakterisid etki yaparlar. Sistemik etki iin oral yoldan kullanlamazlar. Bakteride nisbeten abuk rezistans gelimesine yol aabilirler. En az lipofilik olan antibiyotiklerdir. 112.Aada metronidazol iin sylenenlerden yanl olan hangisidir? a) Aerobik hcrelerde bakterisid etkilidirler. b) Amibiyaziz, giardiazis, trikomoniyazis tedavisinde kullanlr. c) Non-spesifik vajinit tedavisinde kullanlr. d) drar koyu krmz-kahverengiye boyar. e) Mide barsak kanalnda abuk ve tam absorbe olurlar.
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

FARMAKOLOJ

Cevap A (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.273) Metronidazol ve dier 5-nitroimidazol trevleri nisbeten ufak molekll ve iyonize olmayan fazla lipofilik bileiklerdir. Btn bakteri ve dier mikroorganizma hcrelerine pasif diffzyonla kolayca girebilirler. Bunlara duyarl olan hcrelerin ortak zellii, anaerobik ve dk redoks potansiyelli olmalar ve elektrontayc proteinler (ferredoksin-benzeri proteinler gibi) iermeleridir. abuk balayan gl bir bakterisid etki yaparlar. Metronidazoln anaerob bakteriler zerindeki bakterisid etkisinin, klindamisinin ve penisilin Gninkinden daha abuk olutuu saptanmtr. Zorunlu anaerob olan gram-negatif basiller (bata Bacteroides fragillis ve dier Bacteroideslerin ou olmak zere) ve ayn nitelikteki gram-pozitif basiller (bata gazl gangren etkeni Clostridium perfringens ve dier Clostridiumlarn ou olmak zere) nitroimidazollere ok duyarldrlar. Metronidazol ve dier nitroimidazoller, plazma proteinlerine dk oranda (%20) balanrlar. Dokulara ve vcut svlarna iyi dalrlar. SSS, BOS, abse ierii, cerahat, safra, kemik, orta kulak svs, st ve plasentaya kolay nfuz ederler. 113.En geni spektrumlu aminoglikozid hangisidir? a) Streptomisin b) Amikasin c) Tobramisin d) Neomisin e) Gentamisin Cevap B (Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.264) Amikasin, en geni spektrumlu aminoglikoziddir. itme fonksiyonlarn bozar. Nefrotoksik ve ototoksiktir. 114.Hipernatremi ve hipokalemi hangi penisilin kullanmyla ortaya kabilir? a) Metisilin b) Karbenisilin c) Amoksisilin d) Penisilin G e) Penisilin V Cevap B (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Anti-psdomonas aktivite ile geni spektrum gsteren penisilinler: Karboksi ve ureidopenisilin yapsndaki bu antibiyotiklerin gram negatif basiller zerine etkinlii aminopenisilinlerden daha fazladr. Buna karn gram pozitif koklara (zellikle enterokoklar) daha az etkilidir. Psdomonoslara kar kullanlan dozlarla oluan serum dzeyi anaeroblarn tmn (B. fragilis dahil) inhibe etmeye yeterlidir. Balca endikasyonlar pseudomonas aeruginosa enfeksiyonlarnn tedavisidir. Bu penisilinlerin yan etkilerinden birisi de sodyum yklemesidir. Karbenisilinin 4,7 mEq/gr Na+ ierir. Ar bir enfeksiyonda 30 gr/gn dozunda kullanldnda 141 mEq Na+ yklemesine neden olmaktadr. Bu nedenle
MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

baz lkelerde karbenisilin tedaviden kaldrlmtr. Bu grubun dier penisilinlerinin oluturduu Na+ yklemesi de, zellikle kalp ya da bbrek yetmezlii durumlarnda sorun yaratabilir. 115.Viral hepatit B olgularnn tedavisinde aadaki ilalardan hangisi en etkili olandr? a) Asiklovir b) Sidofovir c) Foskarnet d) Vidarabin e) Amantadin Cevap D (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Vidarabin fosfat erikinlerin virus replikasyonlu kronik hepatit B hastalnn tedavisinde etkilidir. Vidarabin herpes simpleks virusuna da etkilidir. Ancak asiklovir daha etkili bulunduundan vidarabinin antiherpetik kullanl terkedilmitir. Vidarabin oral yoldan absorbe edilemediinden I.V. yolla uygulanr. In vivo olarak adenosin deaminaz tarafndan antiviral etkisi dk olan hipoksantin arabinosile (Ara-Hx) metabolize edilir ve idrarla atlr. Vidarabin sulu solsyonlarda zor erir, 500 mg 1 litre suda eriyebildiinden herpetik ensefalitli hastalarda hiperhidratasyon riski oluturur. Vidarabin, youn viral replikasyonlu aktif kronik hepatit B, herpes simpleks tip 1 ve 2, sitomegalovirus, varicella zoster ve iek viruslarna olduka etkilidir. 116.Ar bradikardi oluturma riski nedeniyle aldosteron trevleriyle birlikte kullanlmas sakncal antibiyotik hangisidir? a) Penisilin b) Sefaloridin c) Eritromisin d) Rifampisin e) Streptomisin Cevap C (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Mineralokortikoidlerin tek endikasyonu, eksiklikleri durumunda uygulanan yerine koyma (replasman) tedavisidir. Aldosteron sadece mineralokortikoid zellik gsterdiinden ve pahal olduundan Addison hastalnn tedavisinde kulanlmaktadr. Onun yerine fludrokortizon ve dezoksikorton kullanlmaktadr. Fludkortizon ya da 9--fluorokortizol, glukokortikoid ve mineralokortikoid etkilere (kortizolden 125 kez fazla) sahiptir. Dezoksikorton sindirim kanalndan absorbe olmaz. .m. yolla uygulanr. Aldosteron ve trevleri hipertansiyonda kontrendikedir. Bu ilalar hipokalemi oluturduklarndan eritromisin (i.v.), sultoprid, vinkamin ile birlikte kullanlmamaldr (ar bradikardi riski). Ayrca bradikardi oluturan (amiodaron, bepridil, bretilyum, disopiramid, sotalol v.b.) hipokalemi yapan (digitalikler, amfoterisin B, diretikler, laksatifler v.b.) ve enzim indktr ilalarla (metabolizmalarnn art) birlikte kullanlrken dikkatli olunmaldr. 57

FARMAKOLOJ

117.Aadaki mikroorganizmalardan hangisi kotrimoksazole direnlidir? a) Mycobacterium tuberculosis b) Pneumocystis carinii c) Aktinomiset d) Gram (+) jermler e) Gram (-) jermler Cevap A (Dkmeci, Farmakolojide Temel Kavramlar) Kotrimoksazol, gram pozitif jermleri olduu kadar, gram negatif jermleri ve baz protozoerleri (rn. pneumocystis carinii) ya da aktinomiset trlerini (Nocardia brasiliensis) iine alan geni bir spektruma sahiptir. Enterokoklarn duyarll bir blgeden dierine deimektedir. Koch basili, Mycobacterium tuberculosis mikoplazmalar ve treponemalar kotrimoksazole direnlidirler. Kotrimoksazol tedavide balca rnler, solunum yollar ve gastrointestinal enfeksiyonlarda kullanlmaktadr. Menenjit, septisemi ve endokardit gibi ar enfeksiyonlarda kotrimoksazol ncelikli antibiyotik olmamakla birlikte kullanldnda yararl sonular alnabilmektedir. Son yllarda immunodepresif hastalarn tedavi ve korunmasnda kotrimoksazol kullanlmasnn yararl olduu konusunda ok sayda bildiriler sunulmaktadr. 118.Tberkloz profilaksisinde primer olarak aadaki ilalardan hangisi kullanlr? a) Streptomisin b) Etambutol c) Morfazinamid d) zoniasid e) Rifampin

Cevap D (Goodman, Gilman, 1996; Katzung, 1996; Kayaalp, Tbbi Farmakoloji, 1.cilt, 1998, s.314) lala tberkloz profilaksisinde izoniazid kullanlr. zoniazide direnli sua maruz kalma halinde izoniazid yerine rifampin kullanlr. Multi rezistan sulara maruz kalma halinde ise pirazinamid+fluorokinolon kombinasyonu veya pirazinamid+etambutol kullanlr. zoniazid bakterisid etkili, dar spektrumlu bir ilatr. En sk grlen yan etkileri ciltte dknt, ate ve sarlktr. Seyrek grlen nemli bir dier yan etki periferik ve santral sinir sistemi ile ilgilidir. En sk periferik nritler grlr. 119.Hangisi deildir? kloramfenikoln yan etkilerinden

a) Allerjik reaksiyonlar b) Anemi c) Aritmi d) Gri sendromu e) Nrotoksik etki Cevap C (Kayaalp, Tbbi Fakmakoloji, 1998, s.257) Kloramfenikoln yan etkileri; 1. Gastrointestinal bozukluk (bulant, kusma, diyare, stomatit) 2. Kemik ilii depresyonu a. Doza baml (anemi, lkopeni, trombositopeni) b. Doza bamsz (aplastik anemi) 3. Allerjik reaksiyonlar 4. Gri Sendrom 5. Herxheimer reaksiyonu 6. Baklk oluumunu engelleme 7. Nrotoksik etki

58

MEDTEST Cilt 9, Say 1, 2000

PATOLOJ
1. Mallory cisimcikleri denilen hcre iindeki hiyalin kitlecikler aadaki hastalklarn hangisinde grlr? a) Cushing hastalnda hipofizde b) Viral hepatitde c) Tifo hastalnda kaslarda d) Alkolik aktif sirozda e) Sar hummada karacier hcrelerinde Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, s.546) Alkolik hepatit ar alkol almn takiben karacierde gelien klinik ve morfolojik bulgularn toplamdr. Histolojik olarak (1) hepatositlerde yer yer ime ve nekroz, (2) nekroz fokuslar etrafnda ve iinde ntrofilik reaksiyon ve (3) pekok vakada etkilenen karacier hcrelerinde intrasitoplazmik hiyalin materyalin (Mallory cisimcikleri) varl ile karakterizedir. Alkolik hepatitin karakteristik, ancak tan koydurucu olmayan bir zellii Mallory cisimciklerinin bulunmas olup, bunlar sklkla imi ya da l hepatositlerin nkleuslar evresinde yerlemi, belirgin olarak eozinofilik dzensiz kmeler eklinde grnrler. 2. Asteroid ve schaumann cisimcikleri aadaki hangi hastalkta grlr. a) Tberkloz b) Silikozis c) Sarkoidoz d) Tularemi e) Mezotelyoma Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, s.403) Sarkoidozis, nedeni bilinmeyen bir multisistem hastaldr ve dokularda non-kazeifiye granlomlarla seyreder. Sarkoidozisin multisistem tutulumu, klinik olarak yanltc bulgular vermesine ramen vakalarn %90nda, gs filmlerinde grlebilen bilateral hiler lenfadenopati ve akcier tutulumu en arpc bulgudur. Gz ve cilt tutulumunun her biri %25 vakada bulunur ve nadir olarak hastaln tanmlayc zelliini verir. Lenf nodlar karakteristik olarak byk, yuvarlak bazen lobledir. Histolojik olarak lenf nodunda nonkazeifiye granlomlar vardr. Bunlar birbirlerine skca yaklam epiteloid hcre topluluklar olup, sklkla Langerhans veya yabanc cisim tipi dev hcreleri ile birliktedir. Granlomlarn evresi ounluu CD4 helper T hcreleri olan lenfositlerle sarlmtr. Nadiren merkezde nekroz grlebilir. Granlomlarda sklkla bulunan dier iki zellik (1) protein ve kalsiyumdan oluan Schaumann cisimcikleri, (2) Dev hcreler iindeki yldzs (asteroid) cisimcikler (inklzyonlar). Bunlar sarkoid granlomlarn %60nda bulunmakla
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

beraber baka nedenlerle oluan granlomlarda da bulunabilir. 3. Nekrotik hcrelerde nkleer deiiklikler arasnda kromatin bazofilisinin ortadan kalkmasyla tannan olaslkla DNA az aktivitesini yanstan deiiklie ne isim verilir? a) Likefaksiyon b) Karyolizis c) Karyoreksis d) Piknozis e) Peliozis Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.13) ekirdek deiiklikleri, ldrc ya da lme yakn lde zedelenmi hcrelerde, biimden biri olarak grlr. Hcrede pH dmesi sonucu DNAazlarn aktiflemesini yanstan kromatin bazofilisinin azalmas (karyolizis) ikinci biim; ekirdek bzmesi ve bazofili art ile nitelenen piknozistir. Burada DNA belirgin olarak solid bzm, bazofilik bir kitledir. nc olas biim karyoreksis olarak bilinir, piknotik veya ksmen piknotik ekirdek paralanr, zaman geince (biriki gn) bu yollardan biri ya da dieri ile nekrotik hcrede ekirdek total olarak kaybolur. 4 .Aadakilerden hangisi endojen pigment deildir? a) Lipofuskin, b) Melanin c) Hemosiderin, d) Bilirubin, e) Antrakoz, Cevap E (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.19) En sk grlen egzojen pigment karbon ya da kmr tozudur. Bu en nemli hava kirlilii etkenidir, solunumla alndnda alveoler makrofajlar tarafndan tutulup blgesel trakeobroniyal lenf dmlerine lenfatik kanallarla tanr (antrakozis). Kmr tozu birikimleri fibroblastik reaksiyon uyandrarak amfizem ve ciddi bir akcier hastal olan kmr iisi pnmokonyozisine yol aar. Endojen pigmentler lipofusin, melanin ve baz hemoglobin trevlerini ierir. 5. Fokal bakteriyel enfeksiyonda grlen nekroz tipi hangisidir? a) Koaglason nekrozu b) Kazeifikasyon nekrozu c) Likefaksiyon nekrozu d) Enzimatik ya nekrozu e) Fibrinoid nekrozu 81

PATOLOJ

Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.13) Likefaksiyon nekrozu, otoliz veya heteroliz sonucu oluur. Bakterilerin lkosit birikimi iin gl uyarc olmalar nedeniyle zellikle fokal bakteriyel enfeksiyonlar iin karekteristiktir. Ak olmayan nedenlerden dolay MSS'de hipoksik hcre lm likefaksiyon nekrozu yaparken, kalp kas, karacier hcresi, bbrek hcreleri ve ou dier hcrede koaglasyon nekrozu yapmaktadr. Patogenezi ne olursa olsun likefaksiyon esas olarak l hcrelerin sindirilmesidir ve sklkla g eden lkositlerle dolu abse oluturarak dolum defekti meydana getirir. 6. Hangisinde distrofik kalsifikasyon grlr? a) Sarkoidoz b) St-Alkali sendromu c) D vitamini intoksikasyonu d) Kalp kapa kalsifikasyonu e) Multiple myeloma Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.23) Distrofik kalsifikasyon, koaglasyon, kazeifikasyon ve likefaksiyon ile ya nekrozu alanlarnda nekrotik dokularda uzun zaman sonra grlr, sklkla hasarl kalp kapaklarnda onlarn grevlerinin bozulmasn sonulamak zere yer alr. Kalsifikasyon; aorta ve byk arterlerde lipidlerin birikimi ile karakterli fakat intimal zedelenmelerde olduu gibi kanlmaz olarak ileri ateroskleroziste atherom plaklarnda grlr. 7. Hemorajik enfarkts en sk nerede grlr? a) Bbrek b) Akcier c) Dalak d) Sol ventrikl e) Sa atrium Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.77) nfarktlar kabaca ikiye ayrlr; soluk (anemik) ve krmz (hemorajik) infarktlar. Bu ayrm olduka kiiye bal ve sadece damarn tkanma annda infarkt alannda oluan kanamann miktarna dayanmaktadr. Solid organlarda infarktlarn ou arter tkanmas sonucu oluur ve beyaz ya da soluktur. Kalp, dalak ve bbrekler beyaz ya da soluk infarkt oluan, kat, sk yapl organlardr; aksine akcier genellikle hemorajik ya da krmz infarkta urar. 8. Granlasyon dokusunun en karakteristik yaps aadakilerden hangisidir? a) Granloma benzeyii b) Fibroblast ve yeni kapiller oluumu c) Bol eksuda iermesi d) Monosit ve histiyositlerin bulunmas e) Nekroz Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.5253) Granlasyon dokusu terimi yara yzeyinde pembe, yumuak granll grnmnden tretilmitir, fakat histolojik nitelii yeni kk kan damarlar ve fibroblast 82

oalmas ile belirlenir. Granlasyon dokusunda hcre d artklar, fibrin ve dier yabanc maddelerin bulunduu alana doru giden makrofajlar hemen daima bulunur ve eer uygun kemotaktik uyaran varsa ntrofiller, eozinofiller ve lenfositler de grlr. ok sayda mast hcreleri de bulunur. yilemenin daha ilerisinde hcre d kapsam ounlukla kollagen artar ve aktif fibroblastlar ve yeni damarlarn says azalr. 9. Akut iltihapta meydana gelen deiikliklerin doru srasn belirtiniz. 1. Marjinasyon 2. Fagositoz 3. Vazokonstriksiyon 4. Adhezyon 5. Vazodilatasyon 6. Emigrasyon a) 5-1-4-6-2-3 b) 3-4-6-2-1-5 c) 3-5-1-4-6-2 d) 5-1-4-3-6-2 e) 5-3-4-1-6-2 Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.26) Arteriollerin sebatsz deiken ve geici olarak vazokonstrksiyonunu takiben, birka saniye sren, vazodilatasyon meydana gelir. Bu ilk nce arteriolleri tutar ve ondan sonra o alanda yeni mikrovaskler yataklarn almasyla sonulanr. Akut inflamasyonun erken hemodinamik deiikliklerinin belirtisi ve s ve kzarkln sebebi olan artan kan ak geliir. Vazodilatasyonun ne kadar uzun srecei uyarya dayanr; onu ikinci olay takip eder. Sirklasyonun yavalamas, mikrosirklasyondaki geirgenliin artm ile proteinden zengin svnn ekstravaskler dokulara gemesiyle geliir. Kk damarlarda alyuvar konsantrasyonu meydana gelir, kann viskozitesi artar. Dilate kk damarlarn alyuvarlarla tkabasa olmasna sitasis denir. Staz gelitike, balca ntrofiller olmak zere lkositlerin vaskler endotel boyunca periferal ynlenmesi meydana gelir, bu olaya da lkositik marginasyon denir. Lkositler endotele yapr, nce geici daha sonra da skca ve daha sonra vaskler damar eperinden intersitisiyel dokuya g ederler, bu olaya emigrasyon denir. 10.Aadaki ifadelerden hangisi metaplazi zelliklerine uymaz? a) Epiteliyal hcrenin dier tip bir mezanimal hcreye dnmdr. b) A avitaminozunda yass epitel metaplazisi geliebilir. c) Broniyal astmllarda mkz metaplazi izlenebilir. d) Myozitis ossifikans zedelenen izgili kasta kemik dokusu geliimidir. e) Uzun sre sigara ien bir kimsenin bron epitel hcrelerinde yass epitel metaplazileri izlenir.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

PATOLOJ

Cevap A (Cotran, Kumar, Collins, Robbins, Pathologic Basis of Disease, 6.bask, 1999, s.36-38) Metaplazide epitel hcresi ancak bir baka epitel hcresine, mezanimal hcre ancak bir baka mezanimal hcreye dnebilir. 11.Aadaki fizyolojik ya da patolojik olaylardan hangisinde apoptozis hcre lmnden sorumlu deildir? a) Laktasyondan sonra meme regresyonunda b) Sitotoksik T hcrelerinin yol at hcre lmlerinde c) Embriogenezis srasnda d) Miyokard enfarktsnde e) Barsak epiteli gibi oalan aktif hcrelerde Cevap D (Cotran, Kumar, Collins, Robbins, Pathologic Basis of Disease, 6.bask, 1999, s.18-25) Miyokard enfarktsnde hcre lm apoptoziste olduu gibi programl deildir. 12.Aadaki elektrik ile ilgili ifadelerden hangisi yanltr? a) Elektrik enerjisi normal nral impulslar bozar. b) Dz akm alternatif akma gre daha tehlikelidir. c) Alternatif akm tetanik mskler kontraksiyonlara neden olur. d) Katotta alkalileme sonucu kollikuasyon nekrozu meydana gelir. e) Anotta asitlemeye bal koaglasyon nekrozu meydana gelir. Cevap B (Cotran, Kumar, Collins, Robbins, Pathologic Basis of Disease, 6.bask, 1999, s.435; Yenermen, Genel Patoloji, 3.bask, 1995, s.285-289) Alternatif akm organizmay elektrikle temasa geen yere kilitlediinden akm iddeti kk olsa bile zarar byk olur. 13.Yksek snn organizmada oluturduu zedelenmelerle ilgili ifadelerden hangisi yanltr? a) kinci derece yanklarda vazodilatasyon sonucu gelien dem svsnn epidermis iinde toplanmasna bal vezikl geliimi karakteristiktir. b) Scak apopleksisinde terlemenin yetersizlii sonucu organizma ss ykselir. c) Birinci derece yanklarn karakteristik zellii skar dokusu geliimidir. d) Yanklarda gastrointestinal sistemde Curling lserleri geliebilir. e) Yanma sonucu scak ve zararl gazlar akcier parankim nekrozu ve dem geliimine yol aar. Cevap C (Cotran, Kumar, Collins, Robbins, Pathologic Basis of Disease, 6.bask, 1999, s.434,796) Birinci derece yanklarda epidermiste eritem dnda belirgin bir deiiklik yoktur. Skar geliimi ile sonulanan ba dokusu proliferasyonu nc derece yanklarda ortaya kar.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

14.SLEde en sk grlen lm nedeni nedir? a) Serozit b) Renal bozukluk c) Nrolojik bozukluk d) Hematolojik bozukluu e) Hibiri Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, s.143) SLEde bbrek tutulumu nemli bir lm nedenidir. 15.Aadakilerden hangisi akut inflamasyon proesinde T lenfositleri aktive eden ve oalmalarn salayan en nemli maddedir? a) IL-1 b) IL-2 c) C3a d) C5a e) LTB4 Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.120) IL-2, T hcrelerinin byme faktrdr. T hcreleri IL2 reseptrlerine yksek affiniteyle balanrlar. 16.Hangi neoplazm genellikle Myastenia gravis gibi otoimmn hastalklarla birliktedir? a) Timoma b) Feokromasitoma c) Paraganglioma d) Nroblastoma e) Wilms tmr Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.698) Kas-sinir kavandaki kas sonlanma plaklarnda bulunan, asetilkolin reseptrlerine kar antikorlar retilir ve kas-sinir kavanda asetilkolin uyarsnn aktarlmasnda bozukluklar oluur. Bu sayede, zellikle de ok kullanlan kaslarda zayflk ve ar yorulabilirlik grlr. Hastalk zellikle 20 ya civarnda ve bayanlarda erkeklere gre kez daha sk grlr. Myasthenia gravisli hastalarn te ikisinde timik hiperplazi, %15-20sinde ise timoma grlr, geri kalanlarda timus anormallii bulunmaz. Ayrca baz hastalarda sistemik lupus eritematozus (SLE), Sjgren sendromu, romatoid artrit ve hipertiroidizm gibi baka otoimmn hastalklar bulunur. 17.Aadaki antikor sistemleri arasndan hangisi SLEda en spesifik olandr? a) Anti-Sm b) ANA c) Antihiston d) Nkleer RNP e) Antisentromer Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.141) Bkz. Tablo 1. 83

PATOLOJ

Tablo 1. eitli otoimmn hastalklarda antinkleer antikor prevalans


Hastalk Antijenin doas Birok nkleer antijenler Tabi DNA Ribonkleoprotein (Smith antijeni) Ribonkleoprotein Ribonkleoprotein DNA topoisomeriz Sentromerik proteinler Histidly-tRNA sentez Antikor Jenerik ANA (indirek IF) Anti duble DNA Akti SM SS-A (Ro) SS-B (La) Scl-70 Antisentromer Jo-1 SLE (%) >95 40-60 20-30 30-40 15 <5 <5 <5 Sistemik Sklerozis -Diffz (%) 70-90 <5 <5 <5 <5 40-70 <10 <5 Snrl Skleroderma (%) 70-90 <5 <5 <5 <5 10 90 <5 Sjgren Sendromu (%) 50-80 <5 <5 70-95 60-90 <5 <5 <5 Polimiyozit (%) 40-60 <5 <5 10 <5 <5 <5 25

Tablo 2. Amiloidozisin snflandrlmas


Klinikopatolojik Tipleri Sistemik (Generalize) Amiloidozis Diskrazik immnositli amiloidozis (Primer amiloidozis) proliferasyonlar Reaktif sistemik amiloidozis (sekonder amiloidozis) Hemodializle ilgili amiloidozis yetmezlii Herediter amiloidozis (1) Ailevi akdeniz atei (2) Ailevi amiloidik nropatiler (Ar tipleri) Lokal Amiloidozis Senil kardiyak Senil serebral Endokrin (r: medller tiroid karsinomu) lgili Hastalklar Major Fibril Protein Prekrsr proteinin Kimyasal likisi

Multipl myelom ve dier monoklonal B hcre Kronik inflamatuar durumlar Kronik bbrek Alzheimer hastal -

AL AA 2-mikroglobulin AA Transthyretin* Transthyretin* A4 (2-protein) Prokalsitonin

mmnglobulin hafif zincirler, balca tip SAA 2-mikroglobulin SAA Transthyretin Transthyretin ? Kalsitonin

18.SLEda bulunan, lupus eritematozus (LE) cisimleri ile ilgili LE hcresi, ne tr bir hcredir? a) T lenfosit b) B lenfosit c) Ntrofil veya makrofaj d) Mast hcresi e) NK lenfosit Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.141) Dokularda, hasarlanm hcrelerin nkleuslar, ANAlarla reaksiyon verir, kromatin grnm kaybolarak, LE cisimcii veya hematoksilen cisimcii denilen yaplar meydana getirmek zere homojen hale gelir. Bu fenomenle ilikili olan, sadece in vitro grlen LE hcresidir. Temel olarak, LE hcresi, hasarl bir hcrenin denatre nkleusunu yutmu herhangi bir fagositik lkosittir (ntrofil veya makrofaj). Kan alnp, alkalandnda, yeterli sayda lkosit hasarlandrlabilir, bylece nkleuslarn ANAlara aar. LE hcre testi, %70lere varan SLE hastasnda pozitiftir. 84

19.Hangisinde AA amiloid birikimi olmaz? a) Tbc b) Kronik osteomyelit c) Eroinmanlarda d) Multipl myelom e) Hodgkin hastal Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.167) Tablo 2. 20.Benign ve malign tmrleri ayran en kesin zellik hangisidir? a) Mitoz says b) Kapsl c) Metastaz d) Atipik mitoz e) Nekroz Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.179180) Metastaz primer tmrle devamll olmayan, uzak dokularda yerleebilen sekonder implantlarn gelimeMEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

PATOLOJ

si anlamna gelir. nvazivlik ve metastaz zellikleri bir neoplazmn malign olduunu dier neoplastik zelliklerden daha fazla iaret eder. Solid tmr olan ve yeni tan konan hastalarn yaklak %30' (melanoma dndaki cilt kanserleri hari) metastazla belirti verirler. Genel olarak primer neoplazm ne kadar anaplastik ve ne kadar byk olursa metastatik yaylma olasl o kadar artar. Yaylma, hastaln iyileme olaslnn engellendiini dndrr ya da engeller. Karsinomlarn tipik yaylm ekli lenfatik yoldan olurken, sarkomlar hematojen yolu tercih eder. 21.Aadaki lezyonlarn hangisinde malign melanom transformasyonu daha fazladr? a) Yass hcreli karsinom b) Kompaund nevs c) Bazal hcreli karsinom d) Displastik nevs e) ntradermal nevs Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.213) Displastik nevsler en kt ve melanomaya dnme olasl en yksek olan nevslerdir. 22.ocuklarda kalbin en sk grlen primer tmr hangisidir? a) Lenfoma b) Leiomyoma c) Miksoid liposarkoma d) Rabdomyoma e) Miksoma Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.331) Miksom kalbin en sk rastlanlan tmrdr. %90 atriumda yerleir ve sol:sa oran yaklak 4:1dir. Fossa ovalis alan tmrn sevdii bir blgedir. Rabdomyomlar, miksomalara gre ok daha nadirdir. Bununla beraber bebekler ve ocuklarda kalbin en sk primer tmrdr ve kapak orifisini veya kalp odacn tkayabildikleri iin sklkla hayatn ilk yllarnda kefedilebilirler. 23.Nazofarinks tmrleri ierisinde radyoterapide en iyi yant alan hangisidir? a) Nroblastom b) Undifferansiye karsinom c) Keratinize karsinom d) Papillom e) Plazmositom Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.434435) histolojik eidi vardr: Squamz hcreli karsinomu, non-keratinize karsinoma ve indifferansiye karsinomu. Bunlardan sonuncusu en sk grlendir ve EBV ile daha yakn ilgilidir. ndifferansiye neoplazmalar, mesanenin transizyonel epiteline benzer, byk, hcre snrlar belirsiz ve nkleuslar belirgin epiteliyal
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

hcrelerin sinsityal zellik gstermeleri ile karakterizedir. Nazofarengeal karsinomalar lokal yaylr, boyun lenf nodlarna ve uzak organlara metastaz yaparlar. Radyosensitiv olduklarndan ilerlemi vakalarda bile 5 yllk yaam oran %50dir. 24.Aadakilerden hangisi memenin en sk benign tmrdr? a) Medller karsinom b) Fibroadenom c) ntraduktal papillom d) nvaziv duktal karsinom e) Laktasyonel adenom Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.635) Kapsll fibroadenom kadn memesinin en sk grlen benign tmrdr. Geliiminde, strojenin aktivitesinde mutlak ya da greceli bir artn rol oynad dnlmektedir; gerekten de benzer lezyonlar, olaslkla daha az belirgin bir kapsl ierenler, fibrokistik deiikliklerle birlikte grlebilir (fibroadenozis). Fibroadenomlar genellikle puberte ncesi kzlarda ve gen kadnlarda grlr, sklnn tepe noktas yaamn nc on yldr. 25.nfantlarda en sk grlen testis tmr aadakilerden hangisidir? a) Embriyonel karsinom b) Seminom c) Koryokarsinom d) Lenfoma e) Endodermal sins tmr Cevap E (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.593) Endodermal sins tmr saf ekli tm testis tmrlerinin %1inden azn olutursa da, 3 yan altndaki ocuklarda en sk grlen testis tmrdr. Yolk sac elemanlar sklkla erikin embriyonal karsinomlaryla birlikte bulunur. 26.Hangisi tmr spresr gen deildir? a) Rb b) p53 c) APC d) NF-1 e) CDK-4 Cevap E (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.190) Rb geni kanser supresr geni iin bir paradigma oluturur. Gnmzde saptanm olan genler; p53, NF-1 ve APC, Kolon karsinomunda delesyona uram (DCC) ve WT-1dir. 27.Hangisi anjiogenez inhibitr deildir? a) TNF- b) Trombospondin 1 c) Anjiostatin d) Endostatin e) Vaskulostatin 85

PATOLOJ

Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.194) Tmrlerle ilikili anjiogenik faktrler genel olarak iki grupta snflandrlabilir: (1) tmr hcreleri tarafndan oluturulanlar ve (2) tmrleri infiltre eden inflamatuvar hcrelerden (rn. makrofajlar) treyenler. Birinci grubu en iyi karakterize eden rnekler heparinbalayc fibroblast byme faktrleridir (FGF). Bu molekller l fonksiyona sahiptir; endotel hcreleri iin kemotaktik ve mitojeniktir, stromann endotelial srgnlerle penetrasyonuna frsat tanyan proteolitik enzimlerin retimini indkler. Dier tmr kkenli anjiogenik faktrler arasnda TGF- ve EGF bulunur. 28.En sk grlen Hodgkin hastal alt tipi hangisidir? a) Nodler sklerozan b) Lenfositten fakir c) Lenfositten zengin d) Miks selller tip e) Burkitt lenfoma Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.363) Lenfositten yoksun Hodgkin hastal, Hodgkin hastalnn en az grlen tipidir. Lenfositlerin azl ve RS hcreleri ile bunlarn pleomorfik tiplerinin greceli fazlal ile karakterizedir. Diffz fibrozis ve retikler tip adlar verilen 2 morfolojik ekli vardr. Nodler sklerozlu Hodgkin hastal, Hodgkin hastalnn en sk rastlanan histolojik formudur. Hem klinik hem de histolojik olarak dier tipten ayrlr. Morfolojik olarak iki zellikle karakterizedir; (1) RS hcrelerinin zel bir variant olan Lakner hcrelerin bulunmas. (2) Vakalarn ounda grlen dier zellik dokuyu keskin snrl nodllere blen kollajen demetlerdir. Hodgkin hastalnn tans iin birok tipte ReedStenberg hcrelerinin ve nodler sklerozlu tipte de lakner hcrelerin kesinlikle saptanmas gereklidir. 29.Hangisi vazokonstriksiyon yapc ve trombositlerin toplanmasn salayc etki gsterir? a) Tromboxan A2 b) Prostoglandin E c) Prostasiklin d) Lkotrien B4 e) Trombosit aktive edici faktr Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.36) Tromboxan A2 kuvvetli bir trombosit biriktiren ajandr ve vazokonstriktrdr, kendisi labil olup, abucak inaktif form Tromboxan B2ye dner. 30.Epidermis byme faktr gibi etki gsteren ve ayn reseptre balanan hangisidir? a) Trombositlerden elde edilen byme faktr b) Fibroblast oalma faktr c) Dntrc byme faktr- d) Dntrc byme faktr- e) nterlkin-1 86

Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.51) Transforme edici byme faktrleri alfa ve beta. Bu faktrler nce sarkom virusu ile transforme hcrelerden elde edilmi ve normal hcrelerin kansere dnmnden (transformasyon) sorumlu tutulmutur. TBF- EBFnin homoloudur. EBF reseptrlerine balanr ve EBFnin biyolojik aktivitelerinin ounu yapar. 31.ntimada yrtk mediada hematom hangisinde vardr? a) Travmatik anevrizma b) Dissekan anevrizma c) Sifilitik anevrizma d) Psdoanevrizma e) A-V fistl Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, s.296) Aortta disseksiyon gelimesi, birdenbire ve iddetli aryla karakterli vakalarn yaklak te birinde akut semptomlarn ortaya kt ilk gn lme neden olan, hasta iin felaket denebilecek bir olaydr. Erkek-kadn oran hemen her yata 3/1dir. 40 ya alt kadnlardaki tm disseksiyonlarn yars gebelikte zellikle de 3. trimestrde grlr. Disseksiyonlar hemen her zaman intimal yrtklardan kaynaklanr. Bu yrtklar aortun herhangi bir yerinde olabilirse de, %90 aort kapana 10 cmlik uzaklk iindedir. kinci sklkta izlenen yerleim, sol subklaviyan arterin knn hemen distalindeki inen torasik aorttur. 32.Aadakilerden vasklittir? hangisi bir granlomatz

a) Poliarteritis nodosa b) Temporal arteritis c) Buerger hastal d) Kawasaki hastal e) Raynaud fenomeni Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.290291) Arteritlerin en yaygn olan temporal arterit, zellikle karotid arterin byk dallar olmak zere esas olarak kafadaki byke arterleri tutan segmental akut ve kronik (sklkla granlomatz) bir vasklit tipidir. En sk yerleimler, unilateral (ok seyrek olarak bilateral) krle yol aabilen temporal arter ve oftalmik arterin u dallardr. Aort, beyin ve meme arterleri gibi dier damarlar da tutulabilir, fakat kalp ve akcier tutulumu asla grlmez. Temporal arterit genellikle yallarda 2:1 ya da 3:1 gibi bir kadn-erkek oranyla karmza kar. nsidans yala artar. Vakalarn yaklak yarsnda arterit, kala, omuz kua ve boyun gibi proksimal kaslarn ar ve sertlemesiyle karakterli, daha ok yallara zg bir hastalk olan polimyaljia romatika zemininde geliirken, geri kalanlarda de novo (byle bir zemin olmakszn) ortaya kar. Karakteristik olarak tutulan bir ya da daha fazla damarn ksa segmentlerinde ortaya kan nodler
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

PATOLOJ

kalnlamalar daralarak yark-benzeri grnm alan lmelerde trombozis geliebilir. Vakalarn byk ounluunda ar, ara sra tek tarafl ve sklkla sperfisiyal temporal arter boyunca en youn olan yz ya da ba ars vardr. Damar, palpasyonla nodler ve arl olabilir. Ani balayan diplopiden geici ya da tam grme kaybna kadar deien okler belirtilerdir. Polimyaljia romatikann elik ettii vakalarn %2-4nde hematolojik maligniteler ortaya kar. 33.Hangi vasklit sendromunda arterle birlikte ven tutulumu da gzlenir? a) Poliarteritis nodoza b) Wegener granlomatozisi c) Tromboanjitis obliterans d) Temporal arterit e) Hepsi Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.286) Bkz. Tablo 3. 34.Karsinoid kalp hastalnda asl kardiyak lezyon nerededir? a) Foramen ovale b) Perikard c) Aort d) Myokard e) Endokard Cevap E (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.325) Mural endokard ve sa kalpteki valvllerin tutulmas, karsinoid sendromun balca zelliklerindendir. Bu Tablo 3. Temel vasklit sendromlar
Sendrom Hipersensitivite vaskliti (Lkositoklastik vasklit) Poliarteritis nodoza Tutulan Damarlar Venller, kapiller, arterioller Orta boy ve kk arter

sendromun zellikleri unlardr: (1) derinin zaman zaman kzarmas, (2) hemen tm hastalarda grlen kramplar, bulant, kusma ve diyare, (3) vakalarn yaklak 1/3nde astmaya benzeyen bronkokonstriktif epizodlar ve (4) vakalarn yarsnda kardiyak lezyonlar. Vakalarn ounda kardiyak odalarn endokardiyumu zerinde biriken, selller fibrz dokudan oluan plak tarznda kalnlamalar, balca sa ventrikln ak yolu boyunca ve sa taraf kapaklar (zellikle trikspit) cusplarnda yaprakk kalnlamas ve bazen stenoz olutururlar. 35.Hangisinde farkl evre lezyonlar ayn hastada bulunabilir? a) Poliarteritis nodosa b) Henoch-Schnlein purpuras c) Wegener granlomatozis d) Temporal arteritis e) Tromboanjiitis obliterans Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.288289) Periarteritis nodoza orta ve kk boy arterlerin akut transmural nekrotizan iltihabyla karakterli hastaldr. Tutulum ilgin biimde fokal, rastgele ve yineleyici olup, sklkla dzensiz anevrizmal genileme, nodlarite ve vaskler tkanmayla ara sra da enfarktslere neden olur. Vcuttaki hemen her organ ya da doku tutulabilir, ancak akcierler ve ana dallaryla birlikte aort arpc biimde bu tutulumun dnda kalr.

Tutulumun Vaskler Dalm Yaygn, fakat zellikle deri GIS, karacier, bbrek, pankreas, kaslar ve dier blgeler st ve alt solunum yollar arasra gz, deri, kalp

Temel Morfolojik zellikleri Venllerin, lkositoklasisle birlikte nekroz ve ntrofilik infiltrasyonu Fibrinoid nekrozlu, panmural akut nekrotizan arterit, ntrofil ve eozinofil infiltrasyonu ve adventisyaya uzanma Akut ve kronik (bazen granlomatz) anjitis, ekstravaskler granlomlara elik eden belirgin eozinofiller, bazen dev hcreler Wegenerdeki gibi; eozinofiller daha ok.

Wegener granlomatozisi

Kk-orta boy arterler

Churg-Strauss allerjik Orta-boy ve kk anjiitisi ve granlomatozisi arterler ve venler Temporal (kranial) arterit Elastik dokudan zengin byk arterler Kk ve orta boy arterler

Kawasaki arteriti

Sistemik tutulumla, ou vakada pulmoner tutulumla birlikte Ba; okler ve intrakraniyal damarlar dahil, seyrek olarak sistemik Deri, okler ve oral mukoza, koroner arterler, fakat yaygn da olabilir. Ekstremiteler

Tromboanjiitis obliterans (Buerger hastal)

Orta boy ve kk arterler ve venler

Kronik mononkleer iltihabi infiltrasyon ounlukla mediyann i yarsnda, dev hcreler ve granlom oluumuyla birlikte Akut ve kronik infiltrasyon, temelde lenfosit ve makrofajlar ierir ve endotel hcre nekrozuyla immngloblin depolanmas Arter ve venlerin iltihabi infiltrasyonu, sklkla dev hcreler, granlomlar, mikroabseler ieren intravaskler trombsler, daha sonra komu sinirleri iine alan perivaskler fibrozis

MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

87

PATOLOJ

Vasklite akcier tutulumu da eklenirse, durum olaslkla Churg-Strauss sendromunu temsil etmektedir. En sk orta ya erikinlerde ortaya kar. Erkek-kadn oran 2:1 ya da 3:1dir. PANl baz hastalarn dolamlarnda antintrofil sitoplazmik otoantikorlar (ANCA) saptanmtr. Lezyonlarn sklk srasna gre dalm yledir: bbrekler, kalp, karacier, gastrointestinal kanal ve bunlar izleyen pankreas testisler, iskelet kas, sinir sistemi ve deri. Dallanma noktalar ve bifurkasyonlarda yerleme eilimleri vardr. PAN iin zellikle karakteristik olan, deiik damarlarda, hatta ayn damarda tm aktivite evrelerinin birlikte bulunabilmesidir. ou vakada yinelenen aktivite alevlenmeleriyle karakterli uzam bir gidi sz konusudur. Bitkinlik, ate, zayflk ve kilo kayb hastala elik edebilir. Sonuta organ zedelenmesi ortaya kar. Renal tutulum, PANn en belirgin bulgularndan ve en nemli lm nedenlerinden biridir. Hipertansiyon sktr ve belirgin renal tutulumdan nce balayabilir. Gastrointestinal kanaln vaskler lezyonlar karn ars, diyare ve melena gibi ok eitlilik gsteren belirtilere yol aar. Arasra periferal nropati ya da medulla spinalis tutulumu grlebilir. Gerekten de, akcierler dnda tutulmayan organ yoktur. Klinik tan yalnzca tutulduu kukulanlan alanlardan biyopsi alnarak konulabilir. 36.En sk paraneoplastik sendromlarla birlikte izlenen akcier kanseri hangisidir? a) Adenokarsinom b) Kk hcreli karsinom c) Skuamz hcreli karsinom d) Byk hcreli karsinom e) Pulmoner blastoma Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.430431) Kk hcreli akcier karsinomlar, erkeklerde kadnlara oranla daha sk olup, sigara iimi ile ok yakn ilgileri vardr. Soluk gri renkte, santral lokalizasyonda kitleler olup, hiler ve mediastinal lenf nodlarn erken fazda tutarlar. Bu kanserler, kk, oval-yuvarlak, lenfosit benzeri (lenfositten biraz byk), dar sitoplazmal, hiperkromatik nveli ve ok mitoz gsteren hcrelerden meydana gelmitir. Bu klasik oat cell (yulaf hcreli) kanserdir. SCLClar hzl byyen, geni infiltrasyon yapan ve erken yaylan lezyonlar olup, nadiren rezeke edilebilir durumda yakalanrlar. Bu nedenle hemen her zaman kombine radyoterapi ve kemoterapi ile tedavi edilirler. Fakat bu ekilde bile iki yllk yaama oran %5-8dir. Bu tmrler nroendokrin zellikler gsterirler: nron-spesifik enolase, nrosekretuvar granllerin gsterilmesi (elektron mikroskobunda), nrofilamentlerin bulunmas, ACTH, kalsitonin, gastrin-releasing peptide ve chromogranin A gibi polipeptid hormonlarn sekrete edilmesi gibi. 88

37.Sigara kullanm ile ilikili olarak oluan en yaygn amfizem hangisidir? a) Fokal b) Bllz c) Sentrasiner d) ntersitisyel e) Panasiner Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.394) Amfizem, antiproteaz aktivitesi dk olanlarda, yksek proteaz aktivitesinin destrktif etkisi sonucu grlmektedir. Proteaz-antiproteaz hipotezi, 1-antitripsin seviyesi normal olanlarda, sigara iiminin amfizem geliimini (zellikle sentrasiner formu) nasl etkilediini de aklar. 38.Pulmoner embolizmde embolus nerede aranmaldr? a) Bron ve dallarnn lmenlerinde b) Lenfatik damarlar iinde c) Pulmoner arter ve dallarnn lmenlerinde d) Plevra boluunda e) Alveol epitelinde Cevap C (Cotran, Kumar, Collins, Robbins, Pathologic Basis of Disease, 6.bask, 1999, s.130,703) Embolus damar iine karan kat, sv ya da gaz kitleleri olup, dolam sistemi iinde srklenerek apna uygun bir damar tkamas ile nemli patolojik olaylara yol aar. Pulmoner embolizmde kaynak genel olarak derin bacak venlerinde oluan trombuslardr. Bu nedenle emboluslar akcierlerde damar iinde aranmaldr. 39.Testis tmrleri iinde en malign seyirli olan, erken dnemde hematojen metastaz yapan hangisidir? a) Leydig hcreli tmr b) Seminom c) Koryokarsinom d) Teratokarsinom e) Embriyonal karsinom Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.593594) Koryokarsinom ok malign bir neoplazi olup, saf formu testis kanserlerinin sadece %1'ini oluturur. Lezyon testiste bymeye yol aabilir, ancak daha sk olarak primer tmr ok kktr ve palpe edilemez. Bununla beraber, ok maligndir, kan yoluyla erken ve yaygn metastaz yapar. Histolojik olarak, bu tmrler plasental dokunun iki bileenini retir-santral yuvarlak nkleuslu kboidal hcre topluluklarndan oluan sitotrofoblast ve geni pembe vakuoll sitoplazmal ve byk pleomorfik nkleuslu sinsityal epitel tabakalar eklinde grnen sinsityotrofoblast. Sinsityotrofoblastlarn iinde HCG tesbit edilebilir. Bu iki hcresel eleman plasental villuslardaki gibi dizilmezler, dzensiz byme gsterirler.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

PATOLOJ

40.Renal tblslerde tiroidizasyon grnmne neden olan hastalk hangisidir? a) Kronik glomerlonefrit b) Lipoid nefroz c) Kronik pyelonefrit d) Akut tbler nekroz e) Membranz glomerlonefrit Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.455456) Kronik pyelonefrit (KPN), bbrek parenkiminde intersitisyel nedbelemenin n planda olduu ve buna pelvikaliksiyel sistemin makroskopik olarak izlenebilen nedbeleme ve deformitesinin elik ettii morfolojik bir antite olarak tanmlanmaktadr. KPN nemli bir kronik bbrek yetmezlii nedenidir ve diyaliz veya transplantasyona gereksinim duyan hastalarn %20ye yaknn oluturmaktadr. Tek veya her iki bbrek diffz veya yama eklinde tutulmu olabilir. ki tarafl tutulum olduunda bile bbrekler eit olarak zedelenmediinden, nedbeleme de eit ve homojen deildir. Bu eit olmayan nedbeleme kronik PNin daha simetrik olarak bzlm bbreklere neden olan benign nefroskleroz ve kronik GNden ayrdedilmesinde yararldr. KPNnin belirleyicisi pelvis ve kaliksleri veya her ikisini tutan, papillalarda silinme ve belirgin kaliks ekil bozukluklarna yol aan nedbelemedir. Parenkim u bulgular sergiler; -Dzensiz intersitisyel fibrozis, lenfosit, plazmosit ve seyrek ntrofillerden oluan iltihabi reaksiyon -Genilemi tubuluslarn ou pembe mavi renkte effaf grnmde kolloid silendirler olarak bilinen silendirler ierir ve bu ekli ile tiroid dokusunun grnmn andrd iin bbrein tiroidizasyonu terimi kullanlr. -Periglomerler fibrozis olarak adlandrlan Bowman kapslnn pariyetal tabakasnn evresinde konsantrik fibrozis saptanr. -Kaliksiyel mukoza ve duvarlarn tutan kronik iltihabi infiltrasyon ve fibrozis vardr. -Sklkla hipertansiyonla birlikte gelien, hyalin ya da proliferatif arteriosklerozdakilere benzer damar deiiklikleri grlr. 41.Bbrein lipoid nefrozu aadaki renal granler elementlerin hangisinde karakteristik ultrastrktrel deiikliklere yol aar? a) Endotel b) Epitel c) Mesangium d) Kan damarlar e) Bazal membran Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.445) Lipoid Nefroz (Minimal Deiiklik Hastal) greceli benign olan bu hastalktr ve ocuklarda nefrotik sendromun en sk nedenidir. Karakteristik olarak k mikroskobunda glomerller normal grnmde olup
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

elektron mikroskobu ile incelendiinde visseral epitel ayaks kntlarnn yaygn kayb saptanr. Her ne kadar hastalk her yata geliebilirse de en sk 2-3 yalarnda grlr. Glomerl epitel hcrelerindeki ince yap deiiklikleri ak bir ekilde birincil epitel hcre zedelenmesini gsterir. 42.Diabetes Mellitusta tan koydurucu bbrek lezyonu hangisidir? a) Diffz glomerloskleroz b) Nodler glomerloskleroz c) Arterioskleroz d) Nekrotizan papillit e) Diffz proliferatif glomerlonefrit Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.576577) Diyabetin ana hedefi bbreklerdir. Hatta bu hastalktan lm nedenleri arasnda renal yetmezlik miyokard infarktsnden sonra ikinci sradadr. Drt tip lezyon toplu olarak diyabetik nefropati olarak adlandrlr: (1) glomerler lezyonlar, (2) renal vaskler lezyonlar, (3) nekrotizan papilliti ieren pyelonefrit ve (4) tbler epitelde glikojen ya da yal deiiklikler. Diffz glomerloskleroz on yldan fazla bir hastalk sresi olan vakalarn hepsinde bulunur. Mezengial matrikste diffz bir artla beraber mezengial hcrelerde proliferasyonu ierir ve daima bazal membran kalnlamas ile birliktedir. Diffz glomerloskleroz belirgin olduunda bu hastalarda nefrotik sendrom ortaya kar ve proteinri, hipoalbminemi ve demle karakterizedir. Nodler glomerloskleroz lobln mezengial merkezinde spesifik top benzeri bir matriksin depoland glomerler bir lezyonu tanmlar. Bu nodller glomerl periferinde gelime eilimindedir ve mezengiumda olutuklarnda periferik kapiller halkalar iterler. Sklkla bu patent halkalar nodl etrafna halo yapar. Bu lezyon interkapiller glomerloskleroz ya da Kimmelstiel-Wilson lezyonu olarak tanmlanr. Nodler glomeruloskleroz diyabetiklerin muhtemelen %10 ila %35inde bulunur; morbidite ve mortalitenin ana nedenidir. Diffz glomerloskleroz gibi bunun geliimi de hastaln sreci ile ilgilidir, fakat genetik bir zeminde gereklidir. Yallarda ve hipertansiyonlularda grlen diffz forma benzemeyerek, nodler formun varl yksek oranda diyabeti dndrr. 43.Serotonin salglayan ve Kultschitsky hcrelerinden kaynaklanan tmor hangisidir? a) Renal hcreli karsinom b) Rabdomyosarkom c) Arrhenablastom d) Kraniyofarengiom e) Karsinoid tmorler Cevap E (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, s.517-518) Karsinoid tmrler gastrointestinal sistemde yaygn olarak bulunan nroendokrin hcrelerden 89

PATOLOJ

(Enterokromatifin ya da Kulchitsky hcreleri adn da alr) kaynaklanrlar ve akcier, safra yollar, pankreas ve dier birok organda da bulunurlar. Gastrointestinal sistemden kaynaklanan tmrlerin yaklak %75i barsak orta ksmnda (ileum, sa kolon, apandiks), %10-20si barsak son ksmnda (sol kolon, rektum) ve geri kalan az bir ksm sindirim sistemi ilk ksmnda (zofagus, mide, ince barsak balang ksm) yer alr. Bu neoplazmalar doruk insidanslarna altnc dekadda ularlar, ancak her ya grubunda oluabilirler. Karsinoidlerdeki hcreler zlr gm tozlarna afinite duyduklar iin argentaffinoma adyla adlandrlrlar. Bu retken hcreler eitli biyoaktif ve hormonal rnleri sentezleme ve salglama kapasitesine de sahiptirler, bunlarn en nemlileri serotonin (5hidroksitriptamin), histamin, gastrin, adrenokortikotropik hormon (ACTH), kalsitonin, inslin ve dierleridir. Gastrointestinal karsinoid yerleim blgeleri: (1) Appendiks (%35-45), (2) ince barsak, zellikle ileum (%25-50), (3) mide (%5-10), (4) kolon (%5-10) (5) rektum (yaklak %5). leal, gastrik ve kolonik karsinoidlerin byk bir oran saptandklar zaman blgesel lenf dmlerine ve birou karacier ve dier blgelere metastaz yapm durumdadrlar. Aksine rektum ve apendikse ait karsinoidler neredeyse hi metastaz yapmazlar. 44.Helicobacter Pylori'nin midede yerleim yeri neresidir? a) Mukus ile epitel arasnda b) Muscularis propriada c) Lamina propriada d) Submukozada e) Mide lmeninde Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.488) Duodenal lserli hastalarn %90'ndan fazlasnda ve daha az oranda gastrik lserli hastalarda antrumda H.Pylori saptanmtr. H. pylori infeksiyonu olmayan az saydaki hasta sklkla aspirin ve dier NSAID'lar devaml kullananlardr. 45.Buzlu cam sitoplazma, kumlu nkleus ve Dane partikl hangi viral hepatitte grlr? a) HAV b) HBV c) HCV d) HDV e) HEV Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.533) HBV ksmi olarak ift sarmall ve ksmi olarak tek sarmall sirkler DNA ve bununla ilgili DNA polimeraz ieren, santral bir 27 nm nkleokapsid kordan ("core") oluan, 42-nm kre eklinde bir hepadnavirstr. lk tanmlayan kiinin adna hitaben komplet viriyonlar bazen Dane partiklleri olarak da adlandrlrlar. Aktif 90

Tablo 4. lseratif kolit (K) ve kolonun Crohn hastalndaki (KH) morfolojik bulgularn relatif sklklar
zellikler Makroskopik Total kolon tutulumu Distal hakimiyet nce barsak tutulumu Skip lezyonlar Kaba zeminli lserler Zerpentine fistlleri Transmural fibrz kalnlama Psdopolipler Mikroskopik Granlomalar Nonspesifik akut ve kronik inflamasyon Kriptik abseler Transmural inflamasyon K +++ ++++ 0 0 +++ + + +++ 0 ++++ ++++ + KH + + +++ +++ + ++++ ++++ 0 +++ ++ + +++

infeksiyon sresince Dane partiklleri infekte hepatositler ve daha az sk olarak serumda elektron mikroskobu ile kolaylkla grlebilirler. HBsAg infekte karacier hcreleri tarafndan bol miktarda yaplr, tbler, filamantz yaplar ekilde hcre sitoplazmasnda ve serumda grlebilirler. 46.Kolitis lseroza ile Crohn hastalnn karlatrlmasyla ilgili hangisi yanltr? a) Total kolon tutulumu lseratif kolitte daha sktr. b) Granlomlar lseratif kolitte daha sktr. c) Psdopolipler lseratif kolitte grlr. d) Zerpentine fistlleri Crohn hastalnda sk grlr. e) nce barsak tutulumu Crohn hastalnda daha fazladr. Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.502) Bkz. Tablo 4. 47.Hirschsprung hastal iin yanl iaretleyiniz. a) Etkilenen segmentte ileri derecede dilatasyon olur. b) Bir barsak segmentinde ganglion hcreleri yoktur. c) Down sendromlu ocuklarda daha fazla grlr. d) Genellikle rektum ve sigmoid kolon tutulur. e) Tedavisi cerrahidir. Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.494495) Konjenital megakolon (Hirschsprung hastal) gelime srasnda kolonun intramural pleksusunda yerlemeyi hedefleyen nral kabartdan kuyrua doru hcre migrasyonunun, anse ulamadan bir noktada durmasndan kaynaklanr. Bylece agangliyonik bir segment Meissner submukozal ve Auerbach myenterik pleksusunu kaybederek fonksiyonel obstrksiyona neden olur. ou vakada sadece rektum
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

PATOLOJ

ve sigmoid agangliyoniktir, fakat vakalarn yaklak bete birinde daha uzun segmentler ve nadiren tm kolon etkilenir. Down sendromu olanlarda ve hidrosefali, ventrikler septal defekt Meckel divertikl gibi dier konjenital anomaliler bulunanlarda konjenital megakolon ok daha sktr. Klinik olarak vakalarn ounda mekonyum pasajnda gecikme bulunur ve 48 ila 72 saat sonra bunu kusma takip eder. Tek bana rektumun ok ksa bir distal segmenti tutulduunda obstrksiyon tam olmayabilir ve infarktlarda ge dneme kadar obstrksiyon ve diyare ataklar eklindeki bulgulara rastlanmayabilir. Hayati tehlike sv ve elektrolit dengesizlii yaratan enterokolit geliimidir. Daha nadir olarak genilemi kolon zellikle ekumda perfore olur. Tehis genilememi barsak mukoza ve submukozasndan alnan biyopside ganglion hcrelerinin yokluu ile konur ve eer gerekli ise snrn 3 cm proksimalinden tm kalnlkta bir biyopsi alnr. 48.Gastrik karsinoma iin hangisi yanltr? a) zellikle uzak dou lkelerinde sktr. b) Mortalitesi son 60 ylda giderek dmtr. c) 5 yllk srvi son 60 yldr deimemitir. d) ntestinal tip daha ok gen yalarda ortaya kmakta, kronik gastritle belirgin bir iliki gstermemektedir. e) ntestinal tip erkeklerde iki misli daha fazla grlr. Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.491) ntestinal tip karsinom primer olarak 2:1 erkek hakimiyeti ile 50 yan zerinde gelime eiliminde iken, diffz lezyonlar daha erken yalarda geliir ve erkek hakimiyeti bulunmaz. Bkz. Tablo 5.

49.Hangisi kolitis lserozann tipik bulgularndan deildir? a) Psdopolip b) Sa kolon tutulumu c) Nonspesifik inflamasyon d) Kript absesi e) Rejenerasyon bulgular Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.501502) lseratif Kolit, sk rastlanan nedeni bilinmeyen, tekrarlayan, diyarelerle giden kronik bir hastalktr; rektumda balayan ve proksimal olarak yaylarak bazen tm kolonu tutan lserlerle karakterizedir. Crohn Hastalnda olduu gibi, lseratif Kolit ve ankilozan spondilit olan vakalarn %90nda da HLAB27 bulunur. lseratif Kolit rektumdan balar ve proksimal olarak yaylr; sadece rektum ve rektosigmoid blge tutulumu vakalarn yaklak %80inde bulunur. Yaklak %10 vakada tm kolon tutulmutur. Tipik olarak lserasyonlar dar rezidel mukoza alanlar ile ayrlrlar. Ufak, hiperemik dematz mukoza adacklar psdopolip olarak devam edebilir. lserasyonlar nadiren daha derine gidebilir ve bazen perfore olarak perikolik abse, fistl, ya da perianal, iskiorektal abselere neden olurlar. Dier nadir bir durum akut vakalarda gelien kolorektumun toksik dilatasyonudur. Balang lezyonlar etrafndaki epitelde spratif nekroz bulunan ufak kriptik abselerden oluur. Bunlarn genilemesi ve birlemeleri daha nce bahsedilen byk lserlere yol aar. Kronik vakalarda lseratif lezyonlarn kenarlarndaki ntrofilik infiltrasyona ok sayda lenfosit, makrofaj ve plazma hcreleri elik eder. Bu inflamatuvar zonda akut vasklit olabilir. Aktivitenin remisyonu ile beraber granlasyon dokusu

Tablo 5. lerlemi gastrik karsinomann Lawrens snflandrmasna gre majr zellikleri


Karsinom tipi zellik Majr makroskopik malformasyonlar Mikroskopik zellikler Farkllama Msin yapan Byme paterni ntestinal metaplazi Klinik bulgular Ortalama ya (yl) Cinsiyet oran Bat lkelerinde insidansta azalma yllk sakalm hz (potansiyel tedavi emosyonla vakalar opere edilmitir) ntestinal Polipoid, vejetan yi farkllam, polipler ya da solid Kstl, ben lmenlerinde Ekspansil, inflamasyon sklkla belirgin Hemen hemen daima 55 2:1 ya %43 Diffz lseratif, infiltratif Kt farkllam tal yzk nveli Youn, benler etrafndaki stromada belirgin (kolloid ca) nonkohezif Daha az sk 48 ~1:1 no %35

MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

91

PATOLOJ

lser kraterini doldurur ve bunu mukoza epitelinin rejenerasyonu takip eder. lseratif Kolitin en ciddi komplikasyonu kolon kanseri geliimidir. Hastaln sresi ve derecesi riski etkiler. 50.Hangisinden malignite gelimez? a) Adenomatz polip b) Tbler polip c) Jvenil polip d) Villz polip e) Tblovillz polip Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.511) Juvenil polipler esas olarak lamina propriadaki geni boluklu, dilate kistik bezler ieren hamartomatz proliferasyonlardr. Makroskopik olarak byk (1 ila 3 cm apl), yuvarlak, dzgn ya da hafife lobll lezyonlardr. Bazlarnn 2 cmye dek uzayabilen saplar bulunur. Hemen daima be yandan kk ocuklarda nadiren kolona yaylm olsa da genellikle rektumda grlr. Genelde tek olurlar ve hamartomatz bir lezyon olarak malign potansiyel gstermezler. Ancak rektal kanamaya ve bazen saplarndan bklerek arl enfarktslere neden olabilirler. Seyrek grlen, otozomal dominant ve ailesel bir durum olan juvenil polipozis sendromunda kolon boyunca ok sayda juvenil polip belirir. 51.Aadakilerden hangisi Crohn hastalnda grlr? a) Sadece kolonda grlr. b) nflamasyon sadece mukozay etkiler. c) Mukozal lserler birleerek lineer lser oluturur. d) Toksik megakolon oluumuna neden olur. e) Kazeifiye granlomlar grlr. Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.499500) Crohn hastal relapslarla giden, nedeni bilinmeyen kronik barsak hastal olup zofagustan anse tm gastrointestinal sistemi etkileyebilir; fakat en sk olarak ince barsak ve kolonu tutar. Crohn hastal gastrointestinal sistemde herhangi bir yeri etkileyebilir; fakat nerede olursa olsun tutulum segmentaldir ve komu normal barsaktan keskin snrlarla ayrlr. Bazen normal barsakta birok tutulmu segment bulunur ve bu durum skip lezyonlar olarak adlandrlr. En erken saptanabilen makroskopik bulgular hiperemi, demdir ve duvarn bunu zamanla kk yzeyel aftoid mukozal lserler takip eder. Bunlar dzensiz serpentine lserleri oluturacak ekilde birleirler ve nodler mukozal kalnlamalar ile ayrlan derin fistller oluturarak kaldrm ta grntsne yol aarlar. Daha sonra gelien fibrz duvar kalnlatrr ve karakteristik olarak tutulan segmentte rijidite yaratr. Lmen belirgin olarak dardr ve sadece 92

ince bir baryum akmnn gemesine izin vererek radyografik ip belirtisini oluturur. Submukoza ve subserozadaki inflamatuvar fokusta en belirgin olan kazez olmayan granlomlar Crohn hastalna zel olmakla beraber, vakalarn sadece %40 ila 60nda bulunur. 52.Aadakilerden hangisi dorudur? a) Pankreasn psdokistleri tek sral msinz epiteli ile delidir. b) Pankreas karsinomlar en sk asinslerden kken alr. c) Pankreas karsinomlarnn %60 organn ba ksmnda lokalizedir. d) Pankreasn konjenital kistleri pankreatik asinslerin gelime anomalileridir. e) Pankreasn kistik tmrleri daima benigndir. Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.585586) Pankreas organ kanserlerinin yaklak %60 pankreas bandan geliir. Vcut %15inde, kuyruk %5inde, %20si de pankreas diffz olarak tutar. Hemen hemen tm bu lezyonlar duktal epitelden kaynaklanan adenokarsinomlardr. Bunlarn musin sekrete edebilir ve pek ou youn fibrz bir stromaya sahiptir. Pankreas ba karsinomlar ampller blgeye invaze olarak safra akmn engeller. Sklkla ortak safra kanaln sarar ve bask yapar ve daha sonra az sk olarak direkt olarak invaze olabilir. Duodenal mukozada tmr invazyonlar olabilir. Ortak safra kanalnn tkanmasnn bir sonucu olarak pankreas ba karsinomlar hastalarn yaklak yarsnda safra kesesinde belirgin dilatasyon bulunur. Bu tmrlerin stratejik lokalizasyonlarndan dolay, hastalar genellikle obstrktif sarlk ve hepatobiliyer fonksiyon bozukluuyla lrler, bu arada hala nispeten ufaktr ve fazla geni olarak yaynlanmtr. Belirgin olarak gvde ve kuyruk kanserleri bir sre sessiz kalr ve olduka byyebilirler ve tespit edildiklerinde yaygn olarak yaylmlardr. Komu vertebralar, kolon, retroperitoneal organlar ve bazen komu dalak ve adrenallere yaylr. Karnn arka duvarna geip sinir liflerini tuttuklarnda ar ortaya kar. Arnn genellikle ilk belirti olduu ak olarak gsterilmitir; ancak ar ortaya ktnda bu kanserler komu yaplar tutmu olurlar. Pankreas ba kanserleri sarla neden olurken, gvde ve kuyruk blmndekiler arsz, sebebi aklanamayan kilo kayb ve komu organlara ait baz belirtiler ortaya kana kadar sessizdirler. zellikle gvde ve kuyruk kanserlerinde kendiliinden gezici (migratuvar) tromboflebitler de denen flebotrombozlar ortaya kar (Trousseau belirtisi). Ancak bu sendrom bu kanser tipi iin patognomonik deildir.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

PATOLOJ

53.Kapsl ve damar invazyonunun tanda ok nemli olduu, hematojen yaylan tiroid kanseri hangisidir? a) Anaplastik karsinom b) Follikler karsinom c) Papiller karsinom d) Medller karsinom e) Lenfoma Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.661) Follikler karsinomlar, follikl yaplar oluturan hcreler ya da mikrofollikl yaplar ieren kordon veya geni adalar eklinde yerlemi hcrelerin oluturduu, buzlu cam grnmnde nkleus, papiller yap ve psammom cisimciklerinin grlmedii tmrlerdir. Buzlu cam nkleus, psammom cisimcie ve papiller yaplardan herhangi birinin olduu tmrler hem anatomik hem biyolojik olarak papiller karsinom olarak kabul edilir. kinci en sk grlen tiroid karsinomu olan follikler karsinom kadnlarda daha sk ve papiller karsinoma gre daha ileri yalarda (45-60 ya) bulunur. Makroskobik olarak, ya birka cm apta, gri-beyaz, kapsll nodl eklindedir. Ya da byk, tiroid evresi yumuak dokulara yaylan invaziv tmrlerdir. Follikler karsinomlar genellikle hematojen yolla yaylrlar. En sk yayldklar organlar akcier, kemik, karacier ve beyindir. Blgesel lenf nodlarna yaylm olmay ise olduka ilgin bir durumdur. Tiroid dna yaylm, byk, invaziv lezyonlarn kanser olduu klinik olarak rahata tannabilir. Fakat, kk kapsll lezyonlarn adenomdan ayrtedilmeleri iin biyopsi gerekir. 54.Meme kanserinin en sk rastlanan tipi hangisidir? a) Medller Ca b) Kolloid Ca c) Lobler Ca d) nfiltratif Ductal Ca e) Tbler Ca Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.637638) Meme kanseri sol memede sa memeye gre biraz daha sk grlr. Hastalarn %4-10unda iki tarafl birincil tmrler vardr ya da sonradan ikinci bir primer tmr geliir. Meme iinde tmrlerin yerleimi aadaki ekildedir: yzde st d kadran 50 Santral ksm 20 Alt d kadran 10 st i kadran 10 Alt i kadran 10 Tmrler duktus epitelinden (%90) ya da lobl epitelinden (%10) kken alrlar. Baka bir zellik belirtilmez ise meme kanseri teriminden duktal kkenli bir karsinom anlalr. Duktal ve lobler kanserlerin her
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

ikisi de ayrca snrlayc bazal membran penetre etmeyenler (infiltre olmayan) ve penetre edenler (infiltre olan) olmak zere ikiye ayrlrlar. A. nfiltre olmayan 1. ntraduktal karsinom (komedokarsinom) 2. ntraduktal papiller karsinom 3. Lobler karsinoma in situ B. nfiltre olan (invaziv) duktal karsinom 1. Baka bir zellii olmayan (NOS)-skirr 2. nvaziv lobler karsinom 3. Medller karsinom 4. Kolloid (msinz) karsinom 5. Paget hastal 6. Tbler karsinom Bunlar iinde infiltre olan duktal (skir) karsinom en sk grlendir. Meme kanserlerinin en sk rastlanan bu ekli takriben meme kanserlerinin %75ini oluturur. Klinik olarak yalanc snrl, ap seyrek olarak 3-4 cmnin stlerinde ta gibi sert bir kitledir. Sertlii nedeniyle Skirr karsinom olarak da tanmlanr. 55.Tiroid karsinomlarnda hangisinin prognozu en iyidir? a) Follikler karsinom b) Medller karsinom c) Anaplastik karsinom d) Papiller karsinom e) Malignant lenfoma Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.660) Papiller karsinom, tamamen papiller yaplar, kark papiller ve folikler yaplar ya da papiller yap olsun olmasn, buzlu cam grnmnde optik olarak berrak nkleuslu hcrelerden oluan tm malign tiroid neoplazmalarna verilen addr. Bu ekilde tanmlannca, papiller karsinomlar tm tiroid kanserlerinin %60-70ini olutururlar. Radyasyona bal gelien kanserlerin ve occult (gizli) lezyonlarn ou bu tiptedir. Papiller karsinomlarn ou, kapslsz, snrlar belirsiz, tiroid iinde herhangi bir alanda bulunabilen fokal kitlelerdir. Bazen tmr multifokal grlebilir. Fakat gerekte bu odaklar birbirleriyle ilintilidir. Baz tmrlerin hemen tamam papiller yaplardan oluur. Gerek papilla, tek ya da ok sral kboidal ya da alak kolumnar epitel ile deli santral, fibrovaskler saptan oluur. Hcrelerin nkleusu genellikle buzlu cam grnmndedir. Papiller karsinomda izlenebilen dier bulgular, papillalarn u ksmnda psammom cisimcikleri, dier tiroid kanserlerinde ender olarak grlen kistik deiiklikler, skuamz metaplazi alanlar ve stromada lenfositik infilitrasyondur. Pek sk olmasa da vaskler invazyon olabilir ve bu prognozu ktletirir. Olgularn %50sinden fazlasnda, tan konulduunda, bu tmrler lenfatikler yoluyla genellikle boyun blgesinde olmak zere lenf nodlarna yaylmtr. Lenfatik yaylm, bazen primer lezyonun 93

PATOLOJ

farkedilmedii durumlarda bile olabilir. Hematojen yaylm daha az sk grlr. 56.Hangisi diyabette grlen vaskler patolojiyi ifade eder? a) Hyalin arteriosklerozis b) Atherosklerozis c) Mnkeberkin medial kalsinozisi d) Hiperplastik arteriosklerozis e) Yal izgilenme Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.576) Hiyalin arterioskleroz hipertansiyonla ilgili vaskler bir lezyondur ve nondiyabetiklere gre diyabetiklerde daha sk ve ardr; fakat diyabet iin spesifik deildir ve hipertansiyonu olmayan yal nondiyabetiklerde de grlebilir. Arteriol duvarnn amorf, hiyalin kalnlamas eklindedir ve lmende daralmaya neden olur. Srpriz olmayarak diyabetiklerde sadece hastaln sresi ile ilgili deil, kan basnc seviyeleri ile de ilgilidir. Bu vaskler deiikliklerin nedeni ve tabiat hala bilinmemektedir. Bir zamanlar hipertansiyona balansa da, diyabetikler arasnda bylesine sk olduundan hipertansiyon olmayan diyabetiklerde de grlr. 57.Hangisi histolojik olarak lenfoid follikller ve Hurthle (onkosit) hcreleri ile karakterizedir? a) Graves hastal b) Riedel tiroiditi c) Subakut lenfositik tiroidit d) Hashimoto tiroiditi e) Subakut granlomatz tiroidit Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.655656) Haimato tiroiditi (HT), tiroid bezinin byk bir ksmnn youn lenfoplasmositik infiltrasyon tarafndan kaplanmas ile karakterizedir. Bu en sk grlen tiroidit formunun otoimmn orijinli olduuna ilikin ok ve yeterli veri bulunmaktadr. Herhangi bir yala oluabilen bu hastalk belirgin olarak kadnlarda fazla grlr (10:1, 20:1). Tipik olarak orta ya grubunda ortaya kmasna karn, daha erken veya ge yalarda da oluabilir. Genellikle, deiik derecelerde tiroid bezi bymesine yol aar, tam gelitii durumlarda hipotiroidizm de grlr. Fakat, hastalarda erken evrelerde tiroidi ya da bazen e zamanda Graves hastalnn da oluuna bal olabilecek tirotoksikoz grlebilir. Otoantikorlar arasnda en ok dzenli olarak bulunan (%95 kadar olguda) antimikrozomal (antiperoksidaz) antikorlardr. Normal tiroid yaps bazen germinal merkez oluturan lenfosit, plazma hcreleri, immnoblast ve makrofajlar ile yer deitirmitir. Hatta, tm mikroskobik alanlar lenf noduna benzeyebilir. Sklkla geride kalan follikl 94

epiteli, bol granler sitoplazmas olan parlak asidofilik Hurthle hcrelerine (onkosit) dnmtr. 58.Stromada amiloid materyal hangi tiroid tmr iin tipiktir? a) Medller karsinoma b) Papiller karsinoma c) Follikler karsinoma d) ndiferansiye karsinoma e) Metastatik karsinoma Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.662) Tiroidin olduka ender olan bu tmrnn klasik olarak, kalsitonin salglayan nroendokrin, parafollikler C hcrelerinden kaynakland kabul edilmitir. Bu tmrler, karsinoembriyonik antijen, kalsitonin, serotonin, nron spesifik enolaz, somatostatin, prostoglandin gibi ok sayda biyoaktif madde salglayabilirler. Medller tiroid karsinomlarnn %80-90 tarafndan salglanan balca salg rn kalsitonindir. Bu sklkla serumda bulunur ve tarama testi olarak kullanlabilir. Kalsitonin form deitirmesi ve kelmesi sonucu stromada tmr hcreleri arasnda ve evresinde bir eit amiloid depolanr. Bu nedenle bu tmrlere medller amiloidotik karsinom da denir. %80-85 kadar sporadiktir. Geri kalanlar ise multipl endokrin neoplazi sendromlarnn tip IIa ve tip IIb formlar ile birlikte grlr. 59.Hangi Addison hastalnda beklenmez? a) Kilo kayb b) Hipotansiyon c) Hipopigmentasyon d) Karn ars e) Hipoglisemi Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.672673) Klinik olarak belirti veren Addison hastal tipik olarak sinsi bir ekilde balar ve sklkla iyi tanmlanamaz. lk belirtiler, genellikle zayflk ve abuk yorulmadr. Hipotalamus-pititer ekseni zerinde kortizoln basklayc feedback mekanizmas ortadan kalknca, ACTH (ve belki de -lipotropin) dzeyleri artar. Bunun sonucunda zellikle ekstensr yzeyler, mkz membranlar, areola ve cerrahi skar gibi alanlarda belirgin olmak zere deride ar pigmentasyon grlr. Pigmentasyon oluu, pititer lezyonlarna bal gelien sekonder hipoadrenalizm ile primer hipofonksiyonu ayrtetmeye yarar. Sekonder hipofonksiyonlarda pigmentasyon yoktur ve ACTH dzeyi dktr. Hastalarn ounda kilo kaybna yol aan itahszlk, bulant, kusma ve diyare gibi gastrointestinal semptomlar geliir. Kan ekeri dktr ve bazen hipoglisemiye bal semptomlar olabilir. Hipotansiyonun tipik olarak grlmesine karn senkop sk grlmez. Kalp kktr. Bunun nedeni kronik hipovolemi ve hipotansiyon sonucu kalbin yknn azalmas olabilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

PATOLOJ

60.Aadaki hastalklardan hangisi esas olarak demiyelinizasyonla karekterlidir? a) diyopatik parkinson hastal b) Multipl sklerozis, c) Alzheimer hastal, d) Spinoserebellar dejenerasyon e) Hungtington hastal Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.729) Multipl sklerozun doal seyri myelin kayb gsteren plaklarn beyindeki say ve dalmna gre farkllk gsterir. Baz hastalarda hafif derecede bozukluk gsterip sadece birka atakla seyrederken, bazlarnda haftalar ve aylar iinde lme varan acmasz bir gidi gsterir. Sk grlen erken bulgular parestezi, retrobulber nrit, ekstremitelerde hafif duyu ve motor semptomlar veya serebellar koordinasyon bozukluklardr. Entellektel gerileme genellikle erken devrede grlmez. Hastalk ilerledike remisyon daha eksik olur. Btn hastalarda maluliyet tam olarak ortaya kmasa da, son evrede sklkla beyin ve omurilikte yaygn demyelinizasyona bal olarak sallanarak yry, idrar ve gaita tutamama, fel grlr. 61.Kadnlarda daha sk grlen, bazen gebelikte byyebilen, Psammom cisimcikleri denen kalsifiye yaplara neden olabilen beyin tmr hangisidir? a) Epandimom b) Astrositom c) Menengiom d) Oligodendrogliom e) Medulloblastom Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.724725) Meningiomalar beyin dndan, araknoidin meningoteliyal hcrelerinden geliirler. Kafa boluundaki btn primer tmrlerin yaklak %20'sini olutururlar. En sk yerleim yerleri beyin yarm krelerinin konveksitesi, falks, sfenoid kemiin kk kanad ve olfaktr yar iine almak zere kafa boluunun n yarsdr. Genellikle tek olmalarna karlk zellikle von Recklinghausen'in nrofibromatozisi tip-2'de multipl olabilirler. Bu hastalkla ilgili gen 22. kromozom zerindedir ve sporadik meningiomlarda sk olarak bu kromozomun bir segmentinin delesyon veya redplikasyonu sz konusudur. Kafa ii meningiomlar genellikle orta ve ge yata, kadnlarda 3/2 orannda daha sk grlen bir tmrdr. Baz tmrler gebelik esnasnda hzl byrler. Bu tmrler genellikle sert ve solid olup, mikroskobik olarak ana histolojik tipi vardr; Sinsityal, fibrolastik ve transizyonel. Transizyonel meningiomlar ara zellikler bulundururlar ve sklkla kabaca kresel tabakal kalsifiye yaplar olan psammom cisimciklerine sahiptirler.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

62.Alzheimer hastalarnda biriken amiloid protein tipi hangisidir? a) AA b) AL c) Prokalsitonin d) B2 mikroglobulin e) B2 amiloid protein Cevap E (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.167) Yallk amiloidi, yalanan kiilerde iyi dkmante edilmi iki amiloidozis tipi olur. Senil kardiyak amiloidozis en sk, hayatn sekizinci ve dokuzuncu dekadlarndaki yal kiileri tutar. ou vakada amiloid fibrilleri transtiretinden geliir. Senil kardiyak amiloidozis asemptomatik olabilir veya ciddi kardiyak disfonksiyon gelitirir. Senil serebral amiloidozis, Alzheimerli hastalarn serebral plaklar ve kan damarlarnda 2-amiloid proteini depolanmasn ifade eder. 63.Anaplastik astrositom ile glioblastoma multiforme arasndaki ayrc tanda hangisi daha deerlidir? a) Mitoz b) Nekroz c) Sellarite d) Pleomorfizm e) Damar endotel proliferasyonu Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.722) Makroskopik olarak, glioblastoma multiforme dier astrositomalardan multiforme adn veren eitli grnm ile ayrlr. Baz alanlar beyaz ve sert, dierleri yumuak ve sar renkte olabilir. Ayrca nekroz odaklar, kistler ve kanama alanlar sklkla grlr. Mikroskopik olarak anaplastik astrositomalardan nekroz bulundurmalar ile ayrlrlar. Anaplastik astrositomalarda olduu gibi bunda da damar endoteli proliferasyonu ve mitoza sk rastlanr. 64.Hangisi serebral korteksin dejeneratif hastaldr? a) Alzheimer hastal b) Parkinson hastal c) Multiple sklerozis d) Amyotropik lateral sklerozis e) Metakromatik lkodistrofi Cevap A (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.726) Alzheimer hastal yallk bunamasnn (senil demans) en sk nedenidir. Yallk bunamasnn dier iki nemli nedeni ise serebrovaskler hastalk ve parkinson hastaldr. Bu hastaln 50 yandan nce balamas nadirdir. Balangta en ok grlen ikayetler; konsantrasyon, hafza ve yksek entellektel fonksiyonlarn bozulmasdr. Daha sonra genellikle 5 ila 10 ylda ilerleyici hafza ve oryantasyon kayb ile konuma zorluu sessiz ve hareketsiz bir demans oluturur. Araya giren enfeksiyonlar lm nedenidir. Vakalarn en azndan %10u ailesel olmakla beraber ou sporadiktir. 95

PATOLOJ

Tablo 6.
Korteksi tutan hastalklar 1. Alzheimer hastal 2. Pick hastal Bazal ganglion ve beyin sapnn hastal 1. Huntington hastal 2. diopatik Parkinson Hastal 3. Ansefalit sonras Parkinson Hastal 4. Striatonigral dejenerasyon 5. lerleyici suprankleer fel 6. Shy-Drager sendromu Spinoserebellar dejenerasyonlar 1. Olivopontoserebellar dejenerasyon 2. Friedreich ataksisi 3. Ataksia-telenjiektazi Motor nron hastalklar 1. Motor nron hastal (Amyotrofik lateral skleroz kompleksi) 2. Werdnig-Hofmann hastal 3. Kugelberg-Welander sendromu

Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.603) Sifiliz vcuttaki hemen her organ ya da dokuyu etkileyebilir. Tm yerlerde doku hasarnn iki morfolojik eklinden birini uyarr. Bunlardan biri obliteratif endarterit denen bir vasklit eididir ve tutulan alanlardaki kk damarlarda konsantrik endoteliyal ve fibroblastik kalnlama ve perivaskler manon olarak adlandrlan evresinde mononkleer (zellikle plazma hcreleri) inflamatuvar infiltrasyon ile karakterizedir. Doku hasarnn ikinci tipi olan gom ilk enfeksiyondan yllar sonra grlr. Bazen tberkloz lezyonlarndan ayrdedilmesi g olabilir. Gomlarn merkezinde koaglatif nekroz bulunur ve buradaki hcreler silet halindeki grnleriyle zorlukla farkedilir. Bu odak mononkleer lkositlerle (zellikle plazma hcreleri) kark makrofajlar (bazlar epiteloid hcrelere benzer) tarafndan evrelenmitir ve fibroblastik bir duvarla snrldr. 67.Pelvik tberklozun en sk yerleim yeri neresidir? a) Endometrium b) Over c) Fallop tpleri d) Serviks e) Vajen Cevap C (Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi Ders Notlar, Trkiye Klinikleri, s.322) Genital tberkloz sekonderdir. Nadiren primer olabilir. %90-100 fallop tpleri, %50-60 uterus, %20-30 over, %5-15 servikste lokalizedir. En sk tp tkanma nedenlerindendir (gonorrhea ile birlikte). 68.En sk grlen benign kemik tmr hangisidir? a) Osteoid osteom b) Osteokondrom c) Kondrosarkom d) Kondrom e) Dev hcreli tmr Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.689)
Benign Osteokondrom Dev hcreli tmr Kondrom Osteoid osteom (%30) (%20) (%10) (%10) Malign Osteosarkom Kondrosarkom Ewing tmr Malign lenfoma (%30) (%15) (%10) (%10)

Mikroskopik olarak en nemli bulgular nrofibriller yumaklar ve senil plaklardr. Nrofibriller yumaklar gm boyalar ile en iyi grlebilen nron sitoplazmas iinde nkleusu evreleyen veya yerini alarak kenara iten ift sarmal fibrillerden ibarettir. Bkz. Tablo 6. 65.Beyinde meydana gelen iskemi sonucunda dokuda oluan ilk olay aadakilerden hangisidir? a) Likefaksiyon nekrozu b) Gliozis c) Fibrozis d) Nronal hiperplazi e) Gangren Cevap A (Cotran, Kumar, Collins, Robbins, Pathologic Basis of Disease, 6.bask, 1999, s.17) Her ne kadar iskemik l hcrenin karakteristii koaglasyon nekrozu ise de, santral sinir sisteminde iskemik nedenlerle oluan nekrozlar iinde likefaksiyon karakteristiktir. Nekrozun gelitii parankim hcrelerinin rejenerasyonun olmad durumlarda stromal hcre proliferasyonu sonucunda santral sinir sisteminde gliozis, ba dokusunda ise fibrozis geliir. Nronlar permanant hcre zelliinde olup, hiperplazileri yani sayca artmalar mmkn deildir. Gangren, zellikle ekstremite ularnda grlen iskemik nedenlerle oluan koaglasyon nekrozunu belirler. 66.Sifilitik ankrda grlen dominant hcre hangisidir? a) Ntrofil b) Plazma hcresi c) Eozinofil d) Mast hcresi e) Histiyosit 96

69.Kemie en sk metastaz yapan tmr hangisidir? a) Bbrek Ca b) Meme Ca c) Kolon Ca d) Prostat Ca e) Tiroid Ca Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.689) Kemik tmrlerinin byk ounluu metastatiktir. Kemik dndaki herhangi bir tmr metastaz yapabilirse de en sk kemik metastaz yapan tmrler skMEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

PATOLOJ

lk srasna gre prostat, meme, akcier, bbrek, kolon ve tiroid karsinomlardr. Metastazlar en sk vertebral kolonda daha sonra kaburgalar, kafatas ve pelviste grlr, ancak hibir kemik bak deildir. Metastazlarn byk ounluu osteolitik olmakla birlikte, bazlar zellikle de prostat ve meme kkenli metastazlar kemik oluumunu stimle edebilirler (osteoblastiktirler). 70.Mozaik yap hangi hastalk iin patognomoniktir? a) Osteoporoz b) Osteitis fibroza sistika c) Ewing sarkomu d) Paget hastal e) Piyojenik osteomyelit Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.686) Paget hastal nihai olarak kemiklerde ekil bozukluklarna neden olan, temelde kemik yapm ve ykm arasndaki dengenin bozulmas ile karakterli, nedeni tam olarak bilinmeyen ve olduka yaygn bir hastalktr. Hastaln tanmlanm evresi vardr: (1) balangtaki osteolitik evre, (2) ar bir kemik yapm ve ykmnn grld kark evre ve (3) inaktif, kemiin metabolik olarak tkendii sklerotik evre. Bu deiiklikler tek bir kemikte (monostotik) olabilecei gibi, ou kez birden ok kemikte (poliostotik) ve nadiren tm iskelette grlebilir. Paget hastal 40 yan altnda nadirdir, beyaz rkta 50 yan zerinde %1-3lk bir sklkta grlr, ok yallarda sklk %10a ular. Erkeklerde biraz daha fazla grlmektedir. Monostotik Paget hastal sklk srasna gre daha ok u kemikleri tutar: tibia, ileum, femur, kafatas ve vertebra. Aksine, poliostotik hastalkta en sk omurga tutulurken (%70), bunu pelvis (%65) ve srasyla femur, kafatas, sakrum ve tibia izler. Vcuttaki herhangi bir kemik tutulabilir. Ar rezorbsiyon ve yapm srecinde kemik, yeni kemik adalar arasndaki sement hatlar nedeniyle grlebilen bir yap-boz bulmacasna benzer bir mozaik grnm kazanr. Bu mozaik yap Paget hastal iin patognomoniktir. 71.Sheehan sendromu hangisinin sonucunda oluur? a) Adenohipofizin travma sonucu destrksiyonu b) Adenohipofizdeki nonfonksiyone bir adenom c) n hipofizin gebelik sonras ani enfarkts d) ntrakraniyal basncn aniden ykselmesi e) Kortikosteroid tedavinin aniden kesilmesi Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.647648) Sheehan sendromu (postpartum pititer nekrozu) pititer yetmezliinin ikinci en sk nedenidir. Bu sendrom genellikle doum sras kanama ve ok nedeniyle hipofiz n lobunun byk bir ksmnn ani infarkt sonucu geliir. Hamilelik srasnda normal olarak genileyen n lob hassas olan damar yaplarn
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

baskya uratr ve bez yaps perfzyon basncnda oluabilecek nemli dlere kar ar hassas duruma gelir. Gerekte, hamileliin olmad durumlarda bile mikroinfarktlar grlebilir. Pititer nekrozu, dissemine intravaskler koaglasyon (DK), orak hcreli anemi, kavernz sins trombozu, baz arteritler ve iddetli hipotansiyona yol aan herhangi bir neden veya damar yapsnn travmatik zedelenmesi gibi ok eitli nedenlerle erkeklerde de grlebilir. Hormon yetmezliinin ortaya k sresi ise olduka dei-kendir. Bazen yetmezlik ok ani geliir ve doumdan sonra laktasyon olmaz. Bazen de, belki de infarktn daha kstl olduu durumlarda semptom gelimez veya uzun bir aradan sonra geliir. Eksik hormonlarn verilmesi veya n lobun ksmi ykld durumlarda yaam sresi etkilenmeyebilir, hatta yeniden hamilelik mmkn olabilir. 72.Aadakilerden hangisi germ hcreli tmr deildir? a) Seminoma b) Embriyonal karsinoma c) Koryokarsinoma d) Leydig hcreli tmr e) Yolk sak tmr Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.626) Leydig hcreli tmr, seks-kord stromal tmrler grubundadr. 73.Genellikle 5 yan altndaki ocuklarda yumuak polipoid kitleler halinde ortaya kan vajen tmr hangisidir? a) Adenokarsinoma b) Papilloma c) Sarkoma botryoides d) Squamous cell karsinoma e) Saydam hcreli adenokarsinoma Cevap C (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.611) ounlukla be yan altndaki ocuklarda ve bebeklerde yumuak polipoid kitleler oluturan Sarkoma botryoidesde az grlen birincil vaginal bir kanserdir. Temelde mesane ve safra yollar gibi dier lokalizasyonlarda karmza kan rabdomyosarkom bir alt tipidir. 74.Hangisi overin malign tmrlerinin byk ounluunu oluturur? a) Teratokarsinoma b) Endometrioid karsinoma c) Msinz kistadenokarsinoma d) Serz kistadenokarsinoma e) Koryokarsinoma Cevap D (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.623) Overin en sk grlen tmrleri genellikle 30-40 yalar arasnda karmza karlar. Solid olabilmelerine karn ou kez kistiktirler, bu yzden genellikle kistadenom ya da kistadenokarsinom olarak bilinirler. Yaklak %60 benign, %15i snr ve yzde 25i ma97

PATOLOJ

Tablo 7. Malign tmrlerin skl


Tmr tipi Serz tmrler Endometrioid tmrler Msimz tmrler ndiferansiye karsinom Granloza hcreli tmrler Metastatik Berrak hcreli karsinom Teratom Disgerminom Dierleri Over kanserleri iindeki yaklak oran % 40 20 10 10 5 6 5 1 1 2

75.Hangisi yksek miktarlarda strojen reten over tmrdr? a) Disgerminoma b) Granloza-teka hcreli tmr c) Sertoli-Leydig hcreli tmr d) Androblastoma e) Teratoma Cevap B (Robbins, Temel Patoloji, 5.bask, 1995, s.626) Total olarak, bu tmrler tm over tmrlerinin ortalama %3n olutururlar. Herhangi bir ya grubunda ortaya kabilmelerine karn vakalarn ortalama 2/3 postmenapozal kadnlarda grlr. Granloza hcreli tmrler genellikle tek tarafldr ve mikroskopik bir odaktan byk solid ve kistik kapsll kitlelere kadar deien hacimlerde olabilirler. Bu tmrler iki nedenle klinik adan nemlidirler; 1) Fazla miktarda strojen retebilme kapasitesi, 2) Granloza hcre ekillerinde kesin malignite olasl.

ligndir. Snr ve malign lezyonlar yaklak tm over kanserlerinin %40n olutururlar. Benign olanlarn yaklak %25i ift tarafldr, buna karn daha agressif lezyonlarn ise %66s ift tarafldr (Bkz. Tablo 7).

98

MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

FZYOLOJ
1. Aadakilerden hangisi plazma osmolaritesinin belirleyicisi deildir? a) Sodyum b) Hemoglobin c) Klorr d) Albumin e) Glukoz Cevap B (West 11.bask, s.444-447) Bir solsyonun veya vcut svsnn osmolaritesini, ierdii osmotik aktif partikl says belirlemektedir. Plazma ve ekstra selller svda sodyum ve klorr iyonlar en nemli osmotik aktif maddelerdir. Glukoz ve albumin daha dk konsantrasyonda olmalarna karn plazma osmolaritesine nemli oranda katkda bulunurlar. Hemoglobin ise hcre ii proteindir ve plazma osmolaritesini etkilemez. 2. Aadaki hangi iki ifade (1) uyaran iddeti ile jeneratr potansiyel genlii (amplitd) ve (2) uyarann iddeti ile oluan aksiyon potansiyel says (skl) arasndaki ilikiyi ifade eder? a) Doru orantl / Ters orantl b) Ters orantl / Doru orantl c) Ters orantl / Ters orantl d) Doru orantl / Doru orantl e) Doru orantl / likisiz Cevap D (Ganong, 17.bask, s.108) Uyaran iddeti arttka reseptr dzeyinde jeneratr potansiyelinin genlii, sinir lifinde ise aksiyon skl artar. 3. Aksiyon potansiyelinin depolarizasyon fazn oluturan olay nedir? a) Katyonlara kar membran geirgenlii art b) Anyonlara kar membran geirgenlii art c) Sodyum iyonlarna kar membran geirgenliinin artmas d) Potasyum iyonlarna kar membran geirgenliinin artmas e) Anyonlara kar membran geirgenliinin azalmas Cevap C (Ganong, 17.Bask, s.50) Aksiyon potansiyelinin depolarizasyon faznda voltaj kapl Na+ kanallarnn almas ile ekstraselller ortamda yksek konsantrasyonda bulunan Na+ iyonu, hcre iine girerek depolarizasyona yol aar. 4. ntraselller ortamda en ok bulunan madde aadakilerden hangisidir? a) Sodyum b) Klor
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

c) Potasyum d) Bikarbonat e) Glukoz Cevap C (Guyton 9.bask, 1996, s.44) ntraselller svda en ok potasyum bulunur. Sodyum, klor, bikarbonat ve glukoz ekstraselller ortamda ok miktarda bulunur. 5. Aadaki gazlardan hangisinin erime katsays vcut scaklnda en yksektir? a) Oksijen b) Karbondioksit c) Karbonmonoksit d) Helyum e) Azot Cevap B (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.502) nemli solunum gazlarnn (vcut scaklndaki) erime katsaylar aadaki gibidir? Oksijen : 0.024 Karbondioksit : 0.057 Karbonmonoksit: 0.018 Azot: 0.012 Helyum: 0.08 6. Sinaptik ileti ile ilgili yanl ifade aadakilerden hangisidir? a) Asidoz sinaptik iletiyi basklar. b) Alkaloz nron uyarlabilirliini arttrr. c) Hipoksi sinaptik iletiyi arttrr. d) Anestezik ilalar sinaptik iletiyi azaltr. e) Aspartat sinaptik iletiyi arttrr. Cevap C (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.581) Nron uyarlabilirlii byk lde yeterli O2 kaynana bal olduundan hipokside nronlar uyarlabilirliini tamamen kaybedebilirler. 7. Hangi olayda kalsiyum iyonlarnn rol yoktur? a) Pinositoz b) Fagositoz c) Nrotransmitter salnm d) Kas kaslmas e) Sinir aksiyon potansiyeli oluumu Cevap (Guyton, 1996, s.19) Pinositoz, fagositoz ve kas kaslmasnda aktin ve miyozin etkilemesi vardr ve Ca++ gereklidir. Nrotransmitterler ise presinaptik terminale Ca++ girii 69

FZYOLOJ

ile gerekleir. Sinir aksiyon potansiyeli oluumunda ise Ca++'un rol yoktur. Dz kas ve kalp kas aksiyon potansiyeli oluumunda Ca++ rol alr. 8. Hangisinde parsiyel karbondioksit basnc en yksektir? a) ntraselller sv b) Ekstraselller sv c) Sistemik ven kan d) Pulmoner ven kan e) Pulmoner arter kan Cevap A (Guyton, 1996, s.515) Karbondioksit besinlerin yaklmas sonucu hcre iinde retildiinden en yksek konsantrasyonda hcre iinde bulunur. 9. Dz kas iin aadakilerden hangileri dorudur? I. Dz kasta aktine balanma-ayrlma dngs iskelet kasna oranla ok yavatr. II. Dz kasta, iskelet kas ile karlatrldnda aktin filamentinin uzunluunun miyozin filameninin uzunluuna oran daha kktr. III. Dz kasta troponin yoktur. IV. Dz kasn kaslma gc (kg/cm2) iskelet kasndakinden byktr. a) I ve II b) I ve III c) II ve III d) I, II ve III e) I, III ve IV Cevap E (Guyton, Hall, Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.99) Dz kasta aktin filamentinin uzunluunun miyozin filamentinin uzunluuna oran iskelet kasndaki orandan ok daha byktr. 10.Dz kastaki eksitasyon-kontraksiyon ikilisinde sarkoplazmik retikulumdan Ca++ salnmna aadakilerden hangisi neden olur? a) Diailgliserol b) Kalmodulin c) nozitol trifosfat d) c AMP e) Protein kinaz C Cevap C (Berne-Levy, 1.bask, s.180) Dz kaslarn ounda IP3, sarkoplazmik retikulumdan kalsiyum salnmasna araclk eder. 11.Ar bedensel efordaki fizyolojik deiimler ile ilgili hangisi yanltr? a) ACTH salnm artar. b) Ter sekresyonu saatte 1 litreyi geebilir. c) Pulmoner arterde O2 ierii der. d) Hematokrit artar. e) Kasn O2 gereksinimini yalnz maksimal ventilasyon hacmi snrlar. 70

Cevap E (Golanhofen, Orijinal Prfungsfragen mit Kommentar. VCH. Weinheim, s.274-276) Gl kas kontraksiyonunun kas kan dolamn engellemesinde dikkate alnmaldr. 12."Spontan miyozin ritminin" tanm aadakilerlerden hangisidir? a) Dz kas hcresi tarafndan kendiliinden (spontan) eksitasyonun olumas b) Yaralama sonucu rejenerasyon yetenei c) Dz kasta impulsun bir hcreden dier hcreye aktarlmas d) Gerilme ile kontraksiyon kuvvetinin armas e) Bir kasn aksiyon potansiyeli olmadan kaslmas Cevap A (Schmidt-Thewers, Physiologie des Menschen 26. Auflage. Springer Verlag, Berlin 1995, s.85) Spontan miyozin ritim tek niteli dz kaslarda kendiliinden oluan aksiyon potansiyelleridir. 13.Aadakilerden hangisi iskelet kasnn kaslmasnda rol oynamaz? a) Troponin b) Aktin c) Kalmodulin d) Miyozin e) Kalsiyum Cevap C (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.76-77) Kalmodulin dz kas kaslmasnda rol oynar. skelet kasnn kaslmasnn molekler mekanizmas bal altnda miyozin kasnn ATPaz aktivitesi, aktin flamenti, Tropomiyozin moleklleri, Troponin, Ca iyonlarnn rolleri anlatlmaktadr. 14.Sinir-kas kavandaki asetil kolin reseptrleri ile ilgili ifadelerden hangisi dorudur? a) Voltaj baml iyon kanallardr. b) Aktive olduklarnda kas lifi membrannn sodyum ve potasyum iyonlarna kar iletkenlii artar. c) Aktive olduklarnda kas lifi membrannn kalsiyum iyonlarna iletkenlii artar. d) 3 alt birimden olumutur. e) Kendisine kar otoantikorlar geliirse Lambert Eaton sendromu ortaya kar. Cevap B (Berne, Levy, Physiology, 4.bask, 1998, s.4345) Sinir-kas kavandaki asetil kolin reseptrleri (nikotinik reseptrler) voltaj baml deil, ligand baml kanallardr. Aktive olduklarnda kas lifi membrannn kalsiyuma deil, sodyum ve potasyum iyonlarna kar iletkenlii artar. 5 alt birimden oluurlar. Kendisine kar otoantikorlar geliirse Myastenia Gravis hastal ortaya kar.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

FZYOLOJ

15.Bir iskelet kasyla ilgili aadaki eletirmelerden hangisi yanltr? a) Yksek frekansl uyar-Dalga sumasyonu b) Yksek iddetli uyar-Uzaysal sumasyon c) Boy deimeden gerim artmas-zometrik kaslma d) Eik alt uyar-Kk amplitdl kaslma e) ATP yokluunda geveyememe-Rigor kompleksi Cevap D (Ganong, Tbbi Fizyoloji, 16.bask, s.73-76) skelet kasnda eik alt uyarlara kas hi yant vermez. 16.Gerilme (myotatik) refleksi ile ilgili ifadelerden hangisi yanltr? a) Monosinaptik bir reflekstir. b) Reseptr kas icikleridir. c) Refleks merkezi medulla spinalistedir. d) Afferent ve efferent sinirleri ayn kas innerve eder. e) Kasn ar kaslmasna bal olarak geveme grlr. Cevap E (Berne, Levy, Physiology, 4.bask, 1998, s.192193) Gerilme refleksi kasn boyunun uzamasna yani gerilmesine kar verilen kaslma cevabdr. 17.skelet kas lifinde Ca depolanmasn salayan molekl hangisidir? a) Troponin C b) Tropomiyozin c) Miyozin ba d) Kalseketrin e) Kalmodulin Cevap D (Guyton, 1996, s.93) skelet kas lifi sarkoplazmik retikulumunda kalseketrin proteini Ca balayarak depolanmasn salar. Troponin C ise Ca balayarak kaslmay tetikler. 18.Ayakta duran salkl bir kiinin akcierleri iin aadakilerden hangisi doru deildir? a) Ventilasyon-perfzyon oran primer olarak apekste dktr. b) Solunum deiim oran (Respiratory Exchance Ratio) apekste yksektir. c) Ventilasyon ve perfzyon akcierlerin tabanna doru artar. d) Akcierlerin st blgelerinde alveolar O2 parsiyel basn daha yksektir e) Patolojik ant akcierlerin perfze olduu ancak ventile olmad blgelerde gerekleir. Cevap A (West, Physiological Basis of Medical Practice, 1991, s.546-559) Yerekimi etkisine bal olarak ventilasyon (V) ve perfzyon (Q) akcierlerin tabanna inildike artar. Ventilasyondaki art perfzyondaki art kadar fazla
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

olmadndan, ventilasyon perfzyon oran (V/Q) akcierlerin st blgelerine gidildike artar. V/Q'nun artt st akcier blgelerinde alveoler O2 parsiyel basnc ve solunum deiim oran yksektir. Akcierlerin perfze olduu ancak ventile olmad blgelerde patolojik ant gerekleir. 19.Egzersizde pulmoner kan akm hakknda aadakilerden hangisi dorudur? a) Sistemik kan akmndan daha fazla art gsterir. b) Sistemik kan akm ile ayn oranda artar. c) Sistemik kan akmnda daha az artar. d) Deimez. e) Azalr. Cevap B (Ganong, 17.bask, s.807-808) Egzersiz srasnda oksijen gereksinimini karlamak amacyla polmoner ve sistemik kan akm ayn oranda art gstermektedir. Dolam kapal bir sistem olmas nedeniyle, sa ventrikl debisinin sol ventrikl debisine eit olmas gereklidir. Eer iki ventrikln debileri denge halinde bulunmaz ise venz basn art ve dem geliir. 20.Aadaki mekanizmalardan hangisi dakika ventilasyonunu en fazla oranda arttrr? a) PO2 azalmasyla birlikte PCO2 artmas b) Hipotansiyon c) Hipertermi d) stemli aba e) Egzersiz Cevap D (Ganong, 17.bask, s.595) Maksimal istemli solunum en yksek dakika ventilasyon deerini salar. kinci srada egzersiz yer alr. Hipoksi-hiperkapni kombinasyonu dakika ventilasyonunu 80-90 lt. ye ykseltirken istemli maksimal solunumla ksa bir sre iin 200 l/dak. lk ventilasyon gerekleebilir. 21.Fonksiyonel rezidel kapasite aadakilerden hangisini ifade eder? a) nspirasyon kapasitesi b) nspirasyon rezervi c) Soluk hacmi + ekspirasyon rezervi d) Ekspirasyon rezervi + rezidel hacim e) Rezidel hacim Cevap D (Guyton 9.bask, 1996, s.482-483) Fonksiyonel rezidel kapasite; ekspirasyon rezervi ile rezidel hacmin toplamna eittir. 22.Kk hava yollarnn obstrksiyonu hakknda aadaki parametrelerden hangisi bilgi verir? a) MVV b) FEF25-75 c) VC d) PIF e) TV 71

FZYOLOJ

Cevap B (Wanger, Pulmonary Function Testing, 1.bask, 1992) FEF25-75 FVC'nin %25'inin ekspire edilmesinden %75'inin ekspire edilmesine kadar geen intervaldeki akm olup, kk hava yollar hakknda bilgi vermektedir. 23.Restriktif hastalklarda aadaki bulgulardan hangisi normaldir? a) VC b) MVV c) FEV1 / FVC d) FEV1 e) PIF Cevap C (Wanger, Pulmonary Function Testing, 1.bask, 1992) Restriktif patolojilerde FEV1 ve FVC her ikisinde azaldndan sonu normal kar. 24.Aadakilerden hangisi akcierlerde gerekleen olaylardan deildir? a) Anjiotensinin aktivasyonu b) Prostaglandin sentezi c) Surfaktan yapm d) Oksijen ve karbondioksit gazlarnn deiimi e) Bradikinin aktivasyonu Cevap E (Ganong, Review of Medical Physiology, 18.bask, 1997, s.288,425,611,615) Bradikinin akcierde ACE (Anjiotensin konverting enzim) ile inaktive edilir. 25.Solunumun kontrolnde yer alan hangi i kaynakl gaz, merkezi reseptrlerde membranlar kolay geebildii iin daha etkili olmaktadr? a) Oksijen b) Hidrojen c) Karbondioksit d) Helyum e) Azot Cevap C (Ganong, Review of Medical Physiology, 18.bask, 1997, s.630) CO2 erirlii nedeniyle membranlar kolay geer ve sorudaki tek i kaynakl gazdr. 26.Ventilasyon evrelerinin otomatik ve ritmik olarak birbirini izlemesi iin aadakilerden hangisinin periyodik olarak inhibe edilmesi gerekir? a) Serebral korteks b) Pnmotoksik merkez c) Apnstik merkez d) Medller nron gruplar e) Nervus vagus Cevap C (Ganong, Review of Medical Physiology, 18.bask, 1997, s.627) Apnstik merkez uzun inspirasyonlara neden olur. Bunu pnmotaksik merkez ve/veya nervus vagus in72

hibe ederse inspirasyon ve ekspirasyon sreleri benzer. 27.Karbondioksit miktar nerede en byktr? a) Atmosfer havasnda b) nspirasyon havasnda c) l boluk volmnde d) Alveol havasnda e) Ekspirasyon havasnda Cevap D (Ganong, Review of Medical Physiology, 18.bask, 1997, s.631) Karbondioksit i kaynakl bir gaz olduundan alveol havasnda en byktr. Soluk verme srasnda bedenden uzaklatrlrken dar doru seyrelir. 28.ntraplevral basn iin yanl olan hangisidir? a) nspirasyon balangcnda negatiftir. b) nspirasyon srasnda negatiftir. c) nspirasyon bitiminde negatiftir. d) Ekspirasyon srasnda negatif deildir. e) Ayakta duran bazal kesimde apekse gre daha az negatiftir. Cevap D (Ganong, Review of Medical Physiology, 18.bask, 1997, s.613) ntraplevral basn daima negatiftir. Ancak ayakta duran bir kiide akcierlerin taban blmne yer ekimi nedeniyle yapt basnla tavana gre bu negatiflik azalr. 29.Aadakilerden hangisi inspirasyona (soluk almaya) yardmc olan ilevdir? a) n karn duvar kaslarnn kaslmas b) Kostalararas i kaslarn kaslmas c) Ble (diyafram) kasnn kaslmas d) Karn ii basncn artmas e) Esnek akcier yapsnn dinlenme durumuna dnme ilevi Cevap C (Ganong, Review of Medical Physiology, 18.bask, 1997, s.607, 608) Soluk almaya yardmc olan toraks volmnn bymesidir. Yukardaki faktrlerden diyaframn kaslmas bu ynde etkili olurken, dierleri volm kltmek ynnde etkili olur. 30.Ard yk (after load) artnda hangisi yanltr? a) Sistol sonu kan hacmi artar. b) Kan basnc ykselir c) Atm volm azalr d) Periferik diren artar e) Kronik vagal tonus artlarnda ard yk art gzlenir. Cevap E (Ganong, 1995, s.618) After load (ard yk) kalp kasnn kan damar sistemi iine verebilmek iin nndeki yenmesi gereken direnci ifade etmektedir. Bu sol ventrikl iin aort ii basn, sa ventrikl iin pulmoner arterler iindeki basntr.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

FZYOLOJ

After load artmas aort ii P tr. Yani kan basnc arttnda, kalp bu yk yenmekte glk ekecei iin sistol sonu kan hacmi artar. Dolaysyla atm volm azalr ve periferik diren de artmtr. Kronik vagal tonus artnda kalp yavalar ard yk artmaz. 31.Aadaki faktrlerden hangisi periferik arteriyollerde dilatasyona neden olmaz? a) Doku oksijen konsantrasyonunun azalmas b) Doku scaklnn artmas c) Nitrik oksit (EDRF) salnmnn artmas d) Plazma anjiotensin II dzeyinin artmas e) Sempatik noradrenerjik tonusun azalmas Cevap D (Ganong 1995, s.542-47) Periferik arteriyollerin ap zerinde ok sayda faktr etkilidir. Dokuda oksijen konsantrasyonunun azalmas, doku temperatrnn artmas, nitrik oksit salnm ve damar dz kasna sempatik noradrenerjik liflerle gelen impuls frekansnn azalmas vazodilatasyona neden olur. Anjiotensin II ise gl vazokonstriktr etkiye sahiptir. Bbreklerden renin salnmn arttran faktrler plazma anjiotensin II dzeyinde arta neden olur. 32.EKG'de PR aral aadakilerden hangisiyle llmektedir? a) P dalgasnn balangcndan R dalgasnn bitimine kadar, b) P dalgasnn balangcndan QRS kompleksinin bitimine kadar, c) P dalgasnn balangcndan QRS kompleksinin balangcna kadar, d) P dalgasnn bitiminden QRS kompleksinin balangcna kadar e) P dalgasnn bitiminden QRS kompleksinin bitimine kadar, Cevap C (West 11.bask, s.181-182) EKG'de PR aral atrial depolarizasyonun balad P dalgasnn balangcndan ventrikl depolarizasyonun balad QRS kompleksinin balangcna kadar uzanmaktadr. Bu aralk normalde 0.12-0.2 saniyedir ve atrial depolarizasyon ile iletinin atrioventrikler dmde iletimi iin gerek duyulan sreyi gstermektedir. PR aral vagal uyar ve hipokalemiyle uzamakta, sempatik uyaryla ksalmaktadr. 33.Aadakilerden hangisi koroner kan akmn artrmaz? a) b-adrenerjik reseptr blokaj, b) Arterial PO2 azalmas, c) Arteriyel PCO2 artmas, d) Sistemik kan basncnda azalma, e) Vagal uyar Cevap A (Ganong, West, 11.bask, s.755-278) Koroner kan akm kimyasal ve sinirsel faktrlerle kontrol edilmektedir ve miyokardiyal oksijen tketimi artMEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

tnda koroner kan akm artmak zorundadr. Arteriyol PO2'de azalma veya PCO2'de artma (denerve kalp de dahi) koroner kan akmn artrmaktadr. Vagal ve adrenerjik uyar koroner vazodilatasyona yol amaktadr. Sistemik kan basnc dt zaman refleks noradrenerjik uyar koroner kan akmn artrmakta ve renal splanik ve ktanz damarlarda vazokonstriksiyona neden olmaktadr. -adrenerjik reseptr blokajnda noradrenerjik uyar -adrenerjik reseptrler araclyla koroner vazokonstriksiyona neden olmaktadr. 34.Kalbin sins dmnde doan uyarlar ne kadar bir sre sonra atrioventrikler dme ular? a) 0.03 saniye b) 0.06 saniye c) 0.09 saniye d) 1 saniye e) 10 saniye Cevap A (Guyton, Hall, Textbook of Medical Physiology, 9.Bask, 1996, s.125) Uyar dmler aras yolda hareket ederek, sins dmnde doduktan yaklak 0.03 saniye sonra atrioventrikler dme ular. 35.Kalpteki uyar-ileti sistemi aadakilerden hangi sra ile oluur? 1- Dmler aras yollar 2- A-V dm 3- purkinje lifi 4- S-A dm 5- A-V demet a) 1, 2, 3, 4, 5 b) 5, 4, 3, 2, 1 c) 4, 1, 2, 5, 3 d) 4, 5, 1, 2, 3 e) 4, 1, 5, 2, 3 Cevap C (Guyton 9.bask, 1996, s.21) Kalpteki uyar-ileti sistemi u srayla olur; S-A dm, dmleraras yollar, A-V dm A-V demet, purkinje lifi demetleri. 36.Taikardiye yol aan kalp refleksi aadakilerden hangisidir? a) Goltz refleksi b) Oklo-kardiyak refleksi c) Beinci kafa iftinin uyarlmas d) Bainbridge refleksi e) Bezold-Jarisch refleksi Cevap D (Beine, Levy, Physiolog, 1993, s.420-421) Bainbridge refleksinde, santral venz basn art sa atrium gerilme reseptrlerini uyarr ve bu da refleks yoldan taikardiye yolaar. 73

FZYOLOJ

37.Atrium basn dalgalarndan v dalgas ile ilgili aadakilerden hangisi dorudur? a) Atrium kaslmas neden olur. b) Ventrikler kaslmaya balad zaman belirir. c) Atrial fibrilasyonda kaybolur. d) A-V kapaklar kapalyken kann sistemik venlerden atriuma akna baldr. e) Kk miktarlardaki kann ventrikllerden atriumlara geri akmasyla oluur. Cevap D (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.111) V dalgas, ventrikl kaslmasnn sonuna doru belirir. Ventrikl kaslmas srasnda, A-V kapaklar kapalyken kann venlerden atriyuma yavaa akmasna bal olarak oluur. 38.Ejeksiyon fraksiyonunun normal deeri aadakilerden hangisidir? a) %25-35 b) %50-60 c) %70-80 d) %10-15 e) %80-90 Cevap B (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.112) EF, diastol sonu kan hacminin, sistolde frlatlan kan hacmine orandr. Bu da %50-60 civarndadr. 39.Doku kan akmnn kontrolnde en nemli mekanizma nedir? a) Sempatik kontrol b) Parasempatik kontrol c) Lokal kontrol mekanizmalar d) Kalp debisi e) Santral sinir sistemi Cevap C (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.209) Doku kan akmnn kontrolnde lokal kontrol mekanizmalar en nemli rol oynar. 40.Aadakilerden hangi durumda nabz basnc artmaz? a) Arteriosklerozis vakalarnda b) Duktus arteriozus vakalarnda c) Aort regrjitasyonunda d) Diastolik basn ayn kalp sistolik basn arttnda e) Aort stenozunda Cevap E (Guyton, Textbook of Medical Physiology, 1996, s.174, Table 15-4) Aort stenozunda zellikle sistolik basn dktr. Bu nedenle nabz basnc (sistolik-diastolik) der. 74

41.Aort kapann kapanmas kardiyak siklusun hangi periyodunda gerekleir? a) zovolumetrik kontraksiyon b) zovolumetrik relaksasyon c) Ejeksiyon periyodu d) Atrial sistol e) Hzl dolu periyodu Cevap B (Guyton, 1996, s.110) Aort ve pulmoner kapak sistol sonunda ventrikllerin gevemesi yani izovolumetrik relaksasyon esnasnda kapanr. 42.Hangi durum kalp hzn direk etkilemez? a) Venz dnn artmas b) Sempatik stimlasyon c) Parasempatik stimlasyon d) Hiperpotasemi e) Hiperglisemi Cevap E (Guyton, 1996, s.128) Venz dn atrial basn art ile kalp hzn arttrr, sempatik stimlasyon kalp hzn arttrr, parasempatik stimlasyon azaltr. Hiperpotasemi kalbi geveterek kalp hzn azaltr. Hiperglisemi direk olarak kalp hzn etkilemez. 43.Kalpte aadaki yaplardan hangisi aksiyon potansiyelini tek ynl iletir? a) nternodal yollar b) Atrioventrikler dm c) Atrioventrikler demet d) Purkinje lifleri e) Sino-atrial dm lfleri Cevap C (Guyton, 1996, s.124) Aksiyon potansiyeli kas liflerinde iki ynde iletilir. Bu durum sadece atrioventrikler demet iin geerli deildir. 44.Hangisi laminer kan akm ile ilgili deildir? a) Kan akm dorusaldr. b) Kan akm ses oluturur. c) Ortada akm daha hzldr. d) Hcreler ortadan akar. e) Kan karmadan akar. Cevap B (Guyton, 1996, s.164) Laminer kan akm dorusaldr, ses oluturmaz, ortadan eritrositler akar ve hz ortada yksektir ve kan karmadan akar. 45.Hangi damarda basn pulsasyonlar tamamen kaybolur? a) Aorta b) Femoral arter c) Radial arter d) Arterioller e) Kapillerler
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

FZYOLOJ

Cevap E (Guyton, 1996, s.175) Basn pulsasyonlar aortada en yksektir. Damarlar kldke azalr ve kapillerlerde tamamen kaybolur. 46.Kapiller damarlarda interselller yarklar hangi doku kapillerlerinde en genitir? a) Beyin b) Bbrek glomerlleri c) Karacier d) skelet kas e) nce barsak mukozas Cevap C (Guyton, 1996, s.184) Kapiller damarlarda interselller yarklar en fazla genilikte karacierde, en dar ise beyinde bulunur. 47.Oturup kalkma esnasnda kan basnc deiikliklerini tamponlayan mekanizma hangisidir? a) Baroreseptr refleks b) Kemoreseptr refleks c) Renin-angiotensin sistemi d) Damarlarda stres geveme e) Frank-Starling mekanizmas Cevap A (Guyton, 1996, s.215) Oturup kalkma gibi ani kan basnc deiikliklerinde sempatik aktivite zerinden etkili olan baroreseptrler grev alrlar. 48.Aadakilerden hangisi intrensek mekanizma ile kann phtlamasn balatan primer etkendir? a) Kann travmaya uramas sonucu Faktr XII'nin aktive olmas b) Zedelenen dokudan doku tromboplastini denen faktrler kompleksinin salnmas c) Faktr X'un doku fosfolipitleri ve F V ile birleerek protrombin aktivatr oluturmas d) Protrombin aktivatrnn protrombini trombine evirmesi e) Aktif F V'in protrombin aktivatrlerinin proteaz aktivitesini glendirmesi Cevap A (Guyton, Hall, Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.466-468, (Trke ev. avuolu, Tbbi Fizyoloji) Kann travmaya uramas, faktr XII'nin aktivasyonuna ve trombosit fosfolipidlerinin salnmasna neden olarak intrensek mekanizma ile kann phtlamas balatr. 49.Normal kanda, aadakilerden hangisi dorudur? a) Eozinofil en byk orandaki beyaz kan hcre tipidir. b) Ntrofillerden ok lenfositler vardr c) Demir ounlukla Hb'de bulunur. d) Krmz hcrelerden ok beyaz kan hcreleri vardr e) Trombositler krmz hcrelerden daha fazladr. Cevap C (Ganong, 9.Bask, sf.425-443) Demir ounlukla hemoglobinde bulunmaktadr.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

50.Aadakilerden hangisi yanltr? a) A kan grubunda Anti-A agltinin yoktur. b) Kan gruplar kandaki agltininlere gre adlandrlr. c) AB kan grubunda agltinin bulunmaz. d) O kan grubunda agltinojen bulunmaz. e) Rh (+) demek Rh antijeni var demektir. Cevap B (Guyton 9.Bask, 1996, sf. 457-458) Kan gruplar A ve B agltinojenlerinin bulunup bulunmamasna gre adlandrlr. 51.Hematokrit nedir? a) Kandaki ekilli elemanlarn says olarak ifade edilir. b) 100 ml kanda g olarak ifade edilir. c) mm3deki svy ifade eder. d) Kandaki hcrelerin yzde oranna denir. e) Eritrositlerin saysn ifade eder. Cevap D (Guyton 9.bask, 1996, s.168) Hemotokrit kandaki hcrelerin yzde oranna denir. 52.Hcre iindeki en nemli tampon sistemi aadakilerden hangisidir? a) Bikarbonat tampon sistemi b) Fosfat tampon sistemi c) Hb tampon sistemi d) Proteinler e) Amonyak tampon sistemi Cevap B (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.389) Fosfat tampon sistemi ekstraselller tamponlarda nemli olmamasna ramen bbrek tbler sv ve intraselller svlarn tamponlanmasnda balca rol oynar. 53.Oksijen-hemoglobin dissosiasyon erisini saa kaydran nedenlerden olmayan hangisidir? a) Scaklk art b) 2-3 difosfogliserat art c) pH art d) CO2 art e) H+ iyonu art Cevap C (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.518) pH'n 7.4'den, 7.2'ye dmesi ile erinin %15 kadar saa kayd grlr. 54.Trombosit reseptr yaplarndan GPIb, aadakilerden hangisine balanr? a) Fibrinojen b) vWF c) ADP d) Adrenalin e) Kollagen 75

FZYOLOJ

Cevap B (Schiffman, Hematologic Pathophysiology, 1998, s.126, tablo 5-2) Pek ok reseptrden yapdan biri GpIb olup, vWF'e balanr. 55.Salglarda yeralan Ig aadakilerden hangisidir? a) IgM b) IgA c) IgE d) IgG e) IgD Cevap B (Mc Kenzie, Textbook of Hematology, 1996, s.83) IgA sekresyonlarda bulunur ve dimerik ekilde yer alr. 56.Hemoglobinin oksijene olan afinitesini gsteren P50 deeri 2,3 DPG'n fizyolojik konsantrasyonlarda bulunduu ortamlarda aadakilerden hangisidir? a) 10 mmHg O2 b) 30 mmHg O2 c) 16 mmHg O2 d) 20 mmHg O2 e) 26 mmHg O2 Cevap E (Mc Kenzie, Textbook of Hematology, 1996, s.46,47) 2,3 DPG O2'nin ayrlmasna neden olmakta ve 5 mEq bulunmaktadr. Bu miktarda P50 26 mmHg'dir. 57.Methemoglobini normal hemoglobin konumuna dntrmekte en etkili olan enzim aadakilerden hangisidir? a) NADPH-Methemoglobin redktaz II b) NADH-Methemoglobin redktaz I c) NADH-Methemoglobin redktaz II d) NADPH-Methemoglobin redktaz I e) Askorbik asit Cevap B (Mc Kenzie, Textbook of Hematology, 1996, s.48) NADH-Methemoglobin redktaz I %60 dnmden sorumludur. 58.Aadakilerden hangisinde eritropoetin'e ait reseptrler en oktur? a) CFU-GEMM b) BFU-E c) CFU-E d) Retiklosit e) CFU-S Cevap C (Mc Kenzie, Textbook of Hematology, 1996, s.23) Eritropoetin en ok etkiyi CFU-E safhasnda yaratr. 76

59.Aadakilerden biri hari dier hepsi CFU-GEMM hcre grubundan gelimektedir. Gelimeyen bu hcre grubunu iaretleyiniz. a) Lenfosit b) Trombosit c) Eritrosit d) Granlosit e) Bazofil Cevap A (Mc Kenzie, Textbook of Hematology, 1996, s.20,23) Lenfoid seri hcreler CFU-L hcre grubundan geliir. 60.Hangi reseptrlerin uyarlmas inspirasyon sresinin ksalmasna, solunum frekansnn artmasna yol aar? a) Kemoreseptrler b) Broniyollerdeki gerilme reseptrleri c) nspirasyon kaslarndaki gerilme reseptrleri d) J reseptrleri e) Bronlardaki irritan reseptrler Cevap B (Guyton, 1996, s.527) Broniyollerdeki gerilme reseptrleri akcierlerin ar havalanmasyla uyarlrlar. Buradan kalkan impulslar ile inspirasyon sresi ksaltlr. Buna Hering-Breuer refleksi denir. 61.Mide bezlerinin pariyetal hcreleri aadakilerden hangisini salglar? a) HCI b) Pepsinojen c) Enterogastron d) Enterokinaz e) Bilirubin Cevap A (Guyton 9.bask, 1996, s.819) Pariyetal hcreler hidroklorik asit ve intrensek faktr salglar. 62.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Gastrin intestinal motiliteyi arttrr. b) Kolesistokinin intestinal motiliteyi azaltr. c) Serotonin intestinal motiliteyi arttrr. d) Sekretin intestinal motiliteyi azaltr. e) Glukagon intestinal motiliteyi azaltr. Cevap B (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.809) Gastrin, CCK inslin ve serotonin intestinal motiliteyi arttrrken, sekretin ve glukagon intestinal motiliteyi inhibe ederler. 63.Tkrn ierdii esas iyonlar hangi kta doru olarak verilmitir? a) Na+, K+ b) Mg++, Fe++ c) HCO-3, Cld) K+, HCO-3 e) Na+, ClMEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

FZYOLOJ

Cevap D (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.818) Tkrk esas olarak byk miktarda K+ ve HCO-3 iyonlar ierir. 64.Trigliseridlerin sindiriminde en nemli enzim hangisidir? a) Gastrik lipaz b) Pankreatik lipaz c) Kolesterol esteraz d) Elastaz e) Prokarboksi peptidaz Cevap B (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.836) Trigliseridlerin sindiriminde en nemli enzim pankreas salgsnda bulunan pankreatik lipazdr. 65.Safra kesesi kontraksiyonlarn balatan en gl uyary hangi hormon gerekletirir? a) Gastrin b) Sekretin c) Kolesistokinin d) Norepinefrin e) Somatostatin Cevap C (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.828) Safra kesesi kontraksiyonlarn balatan en gl uyar CCK hormonudur. 66.Pankreastan salnan proteolitik enzimlerden olmayan aadakilerden hangisidir? a) Tripsin b) Elastaz c) Kimotripsin d) Karboksipeptidaz e) nslin Cevap E (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.835) Tripsin ve kimotripsin, protein molekllerini kk polipeptidlere paralayabilir; karboksipolipeptidaz daha sonra amino asidleri polipeptidlerin karboksil ucundan ayrr. Proelastaz, etleri bir arada tutan elastin liflerini sindirecek olan elastaza dnr. 67.Glukagon hormonunun etkilerinden olmayan hangisidir? a) Langerhans adacklarnn hcrelerinden salglanr. b) Karacierde glikoneojenezi arttrr. c) Karacier hcre zarnda adenil siklaz inhibe eder. d) Ya hcre lipazn aktive eder. e) Karacierde trigliserid depolanmasn inhibe eder. Cevap C (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.978-979)
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

Glukagon karacier hcre zarnda adenil siklaz aktive eder. 68.Hangisini ieren beslenme bazal metabolizmay en fazla arttrr? a) Karbonhidrat b) Protein c) Lipit d) Vitamin e) Posal gdalar Cevap B (Guyton, 1996, s.908) Proteinlerin direk metabolizmay hzlandrc etkileri vardr. Buna proteinlerin spesifik dinamik etkisi denir. 69.nce barsaklara bol mukus salglayan bez hangisidir? a) Brunner bezleri b) Lieberklin kriptalar c) Pankreas d) Karacier e) nce barsak mukozas Cevap A (Guyton, 1996, s.830) Duodenumun balang ksmnda bulunan Brunner bezleri mideden boalan aside kar mukozay korur. Sempatik stimlasyon bu salgy basklayarak peptik lser oluumunu hzlandrr. 70.Aadaki maddelerden hangisinin klirensi en doru glomerler filtrasyon hz (GFR) lm metodudur? a) Kreatinin b) nlin c) Fruktoz d) Para-amino hippurik asit (PAH) e) Fenol krmzs Cevap B (Ganong, Tbbi Fizyoloji, (ev. Bar Kitabevi) 16.bask, Blm 38 s.762) nlin glomerler filtrasyon hzn lmek iin en uygun materyaldir. Molekler arl 5200 olan bir fruktoz polimeridir. nulin serbeste filtre olur, tubllerde ne reabsorbe edilir ne de sekresyona urar. Kreatinin klirensi GFR lmnde daha az nemlidir. nk bir ksm kreatinin tbllerde reabsorbe edilir. Para-amino hippurik asit (PAH) ve fenol krmzs aktif olarak tbllerde salglanr ve bir ksm fruktoz tbllerde reabsobsiyona urar. 71.Bbreklerde tbler geri emilimi dzenleyen aadaki hormonlardan hangisi proksimal tblslerde sodyum, su geri emilimini ve H+ sekresyonunu artrr? a) Aldosteron b) Anjiotensin II c) Vazopressin d) Atrial Natriretik Peptik (ANP) e) Parathormon 77

FZYOLOJ

Cevap B (Guyton, Hall, Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.345, (Trke ev. avuolu, Tbbi Fizyoloji) Anjiotensin II proksimal tbl hcrelerinin bazolateral membrannda sodyum-potasyum ATP-az pompasn stimle eder. Ayrca proksimal tbl luminal membrannda sodyum-hidrojen deiimini stimle eder. Bylece anjiotensin II, proksimal tblde hem luminal hem de bazolateral membranda sodyum geiini stimle eder. Aldosteron distal tblslerden Na+ geri emilimini, Vazopressin toplayc kanallardan su geri emilimini ve Parathormon distal tblslerden Ca++ geri emilimi salarken, ANP Na+ atlm yapar. 72.drarda cAMP atlmda art ncelikle hangi durumu yanstmaktadr? a) Plazma cAMP atlmnda art b) Renal tblde paratiroid hormon etkisi c) Distal tblde aldosteron etkisi d) Renal kan akmnda art e) Mesane kas tonusunda art Cevap B (West 11.bask, s.786) Siklik AMP hcre iinde olumakta ve ikinci haberci olarak fonksiyon yapmaktadr. cAMP'nin idrarla atlmdaki art, paratiroid hormonun cAMP zerinde fosfotrik etkisini gstermektedir ve paratiroid sekresyonunun artnn gstergesidir. Aldosteron etkisi cAMP araclyla gereklememektedir. Mesane kas tonusunun belirleyicisi ise sinirsel mekanizmalardr. Renal kan akmnn art, filtrasyon orann artrarak riner cAMP atlmna kk oranda etki gsterir. 73.Renin iin aadaki ifadelerden hangisi yanltr? a) Renin, bbreklerin jukstaglomeruler hcrelerinden salglanr. b) Glomerler filtrasyon hzn azaltarak sv tutulmasna neden olur. c) Kanda Anjiyotensin II oluumunun artna neden olur. d) Sistemik kanda Aldesteron seviyesinde arta neden olur e) Renin, yaklak 30 dakika kadar dolamda kalarak Anjiyotensin I oluturmaya devam eder. Cevap B (Guyton, Hall, Textbook of Medical Physiology, 9.Bask, 1996, s.227-229) Renin salnmnn glomerler filtrasyon hz zerinde ok az etkisi bulunmaktadr. 74.TSH'n etkilerinden yanl olan hangisidir? a) T3 ve T4 salgsn arttrr. b) Tiroid hcrelerinin bykln arttrr. c) Tiroid hcrelerinin saysn deitirmez. d) Tiroid hcrelerinin salg aktivitesini arttrr. e) Tiroid hcrelerinin kbik ekilden silindirik ekle dnmesini salar. Cevap C (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.951) 78

Tiroid hcrelerinin saysnn artmasna ek olarak hcrelerin kbik ekilden silindirik ekle dnmesini salar. 75.Kortizol inflamasyonu nlemede aadaki etkilerden hangisini oluturmaz? a) Kapillerlerde permeabiliteyi azaltr. b) nterlkin-I'in lkositlerden serbestlenmesini arttrr. c) Lenfosit yapmn azaltr. d) Lizozomal membranlar stabilize eder. e) zellikle T lenfositleri basklar. Cevap B (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.964-968) Kortizol, hipotalamustaki s kontrol merkezinin temel uyarclarndan biri olan interlkin-I'in lkositlerden serbestlenmesini azaltarak atei drr. 76.Aadaki enzimlerden hangisi direk olarak norepinefrinin ykmndan sorumludur? a) Triptofan hidroksilaz b) Tirozin hidroksilaz c) Dopamin beta-hidroksilaz d) Katekol-O-metiltransferaz e) Kolin asetiltransferaz Cevap D (Ganong 17.bask, s.119-129) Triptofan hidroksilaz, tirozin hidroksilaz ve kolin asetiltransferaz enzimleri serotinin, katekolamin ve asetilkolinin sentezinde rol oynarlar. Dopamin bhidroksilaz, dopamini norepinefrine dntrmektedir. Katekol-O-metiltranferaz ve monoamin oksidaz, katekolaminlerin ykmnda rol oynayan enzimlerdir. 77.Aadakilerden hangisi n hipofizden salnan hormon deildir? a) Byme hormonu b) TSH c) Prolaktin d) Oksitosin e) Adrenokortikotropin Cevap D (Guyton 9.bask, 1996, s.933) Oksitosin ve Antidiretik hormon arka hipofizden salglanr. 78.Gastrointestinal sekresyon ve lokal kan akm kontrolyle ilgili oluum hangisidir? a) Submukozal (Meissner) pleksusu b) Auerbach pleksusu c) leoekal valv d) Seroza e) Muskularis mukoza Cevap A (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.795) Submukal pleksusu balca gastrointestinal sekresyon ve lokal kan akmn kontrol eder.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

FZYOLOJ

79.Aadakilerden hangi beyin dalgas en gl olarak oksipital blgede llr ve sakin, sessiz durumdaki gen uyank erikinlerin EEG'sinde bulunur? a) Alfa dalgalar b) Teta dalgalar c) Beta dalgalar d) Delta dalgalar e) Gama dalgalar Cevap A (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.764) Alfa dalgalar sn'de 8-13 skla sahip ritmik dalgalardr. Sakin, sessiz durumdaki gen uyank erikinlerin hemen hemen tmnn EEG'sinde bulunur. Bu dalgalar en gl olarak oksipital blgede llr. 80.Huntington hastal ile ilgili ifadelerden hangisi dorudur? a) Genellikle adolesan dnem hastaldr. b) GABA nronlarnn kayb sonucu demans grlr. c) Genetik gei gstermez. d) Asetilkolin ve GABA salglayan nron kaybna bal anormal hareketler grlr. e) Demans motor fonksiyon bozukluklaryla beraber grlmez. Cevap D (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.729) Huntington hastalndaki anormal hareketlere, beynin birok yerinde bulunan asetilkolin salglayan nronlar ile putamen ve nkleus kaudatustaki GABA salglayan nron gvdelerinin kaybolmasnn sebep olduu dnlmektedir. 81.Amigdallarn iki tarafl karlmas ile oluan Klver-Bucy sendromunda aadakilerden hangisi grlmez? a) Nesneleri azla yoklama eilimi b) Ar korku c) Uysallk d) Saldrganln azalmas e) Ar seksel drd Cevap B (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.759) Klver-Bucy sendromunda nesneleri azla yoklama eilimi, korku kayb, saldrganln azalmas, yeme alkanlklarnn deimesi, ruhsal krlk ve ar seksel drt gzlenmektedir. 82.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Efedrin, amfetamin dolayl sempatomimetik aktiviteye sahiptir. b) Guanetidin ile norepinefrinin sempatik ulardan serbestlenmesi bloke edilir. c) Fentolamin alfa reseptrleri bloke eder.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

d) Metaprolol sadece Beta 1 reseptrleri bloke eder. e) Tiramin norepinefrinin sempatik sinir ularnda depolanmasn ve sentezini nler. Cevap E (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.780) Tiramin dorudan efektr organlar uyarmak yerine dolayl bir sempatomimetik etkiye sahiptir. 83.Sinaptik ileti dorudur? ile ilgili ifadelerden hangisi

a) Elektriksel sinapslarda ileti daima tek ynldr. b) Sinaptik gecikme kimyasal sinapslarn karakteristiidir. c) Sinaptik nrotransmitterler daima somada sentezlenir. d) Presinaptik uca ulaan aksiyon potansiyeli burada voltaj baml sodyum kanallarnn almasna neden olur. e) Nrotransmitter veziklleri hem presinaptik, hem de postsinaptik hcrede bulunur. Cevap B (Berne, Levy, Physiology, 4.bask, 1998, s.4748) Elektriksel sinapslarda ileti iki ynl de olabilir. nk konnekson ad verilen protein kanallar iki hcre arasnda dk direnli gei blgeleri oluturup elektriksel uyarlarn, ayrca iyonlarn ve kk molekl arlkl maddelerin ok ksa srede bir hcreden dierine gemesine izin verir. Kimyasal sinapslarda ise ileti, bir kimyasal aracnn presinaptik uta retilip sinaptik arala salnmas, difzyonla sinaptik aral gemesi ve postsinaptik zardaki reseptrlerine balanmas yaklak 0.5 milisaniyelik bir sinaptik gecikmeye neden olur. Ayrca arac madde sadece presinaptik uta yapld iin ileti tek ynldr. Postsinaptik hcrede transmitter veziklleri yoktur. Sinaptik nrotransmitter genellikle presinaptik terminalde sentezlenir. Somada sadece baz peptid yapl araclar sentezlenir. Presinaptik uca ulaan aksiyon potansiyeli burada voltaj baml sodyum kanallarnn deil, voltaj baml kalsiyum kanallarnn almasna neden olur. 84.Pupillann klmesini (myosis) salayan liflerin hcre gvdeleri nerede bulunur? a) Medulla spinalisin intermediolateral boynuzunda b) Edinger-Westphal nkleusunda c) Stellat ganglionda d) Siliyer ganglionda e) Dorsal motor ekirdekte Cevap D (Berne, Levy, Physiology, 4.bask, 1998, s.237) Pupillann klmesini (myosis) salayan lifler postganglionik parasempatik liflerdir ve bu liflerin hcre gvdeleri gz kresine yakn siliyer ganglionda bulunur. 79

FZYOLOJ

85.Aadakilerden hangisi denervasyon hipersensitivitesi (ar duyarllk) iin yanltr? a) Hem iskelet kas hem de dz kaslarn denervasyonundan sonra geliebilir. b) Denerve iskelet kaslar asetil koline kar ar duyarllk gsterir. c) Postganglionik sempatik sinirleri kesilmi pupiller kasn norepinefrine yant artar ve pupillada ar derecede midriyasis grlr. d) Postsinaptik zarda reseptr says azalr. e) Denerve iskelet kaslar atrofiye urarken, dz kaslarda atrofi gelimez. Cevap D (Ganong, Tbbi Fizyoloji, 16.bask, s.120-121) Denervasyon hipersensitivitesinde postsinaptik zarda ekstra reseptr sentezi, yani reseptr saysnda art olur. 86.Aadaki sinir liflerinden ileti hz en az olan hangisidir? a) Kas iciklerinin primer sonlanmalarndan balayan Grup Ia afferent lifler b) Kas iciklerinin sekonder sonlanmalarndan balayan Grup II afferent lifler c) Baz dokunma reseptrlerinden kalkan Grup III afferent lifler d) Preganglionik otonom sinir sistemi lifleri e) Postganglionik sempatik lifler Cevap E (Ganong, Tbbi Fizyoloji, 16.bask, s.63) a ve b klarnda sz edilen lifler kaln myelinli A alfa grubu lifler olup, ileti hzlar en fazladr. c ve d klarnda ise sz edilen lifler ince myelinli B grubu lifler olup,

ileti hz asndan A grubu liflerden sonra ikinci srada gelir. e kknda sz edilen lifler C grubu ince myelinsiz lifler olup, ileti hzlar en yavatr. 87.Tat krln gstermek iin fizyologlar tarafndan sklkla kullanlan madde aadakilerden hangisidir? a) Feniltiyokarbamid b) Klorasetik asit c) Galaktoz d) Sitrik asit e) 1-propoksi-2-amino-4-nitrobenzene Cevap A (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.676) Tat krln gstermek zere fizyologlar tarafndan sklkla kullanlan bir madde feniltiyokarbamid olup, genel poplasyonun yaklak %15'i ile %30'u bu maddeye kar tat krl gsterir. 88.Aadaki hcre tiplerinden hangisi retinada bulunmaz? a) Sustentakler hcreler b) nterleksiform hcreler c) Amokrin hcreler d) Horizontal hcreler e) Bipolar hcreler Cevap A (Guyton-Hall Textbook of Medical Physiology, 9.bask, 1996, s.646-678) Koku hcreleri koku epitelinde sustentakler hcreler arasna yaylm halde bulunur.

80

MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ
1. Aadakilerden hangisi epiteloid doku deildir? a) Leydig hcreleri b) Luteal hcreler c) Epiteliyal retikler hcreler d) Adrenal bezin parankim hcreleri e) Epidermis Cevap E (Ross, Romrell, Kaye, Histology, A Text and Atlas, 3.bask, 1995, s.58) Epiteloid doku yzeyle balants bulunmayan, kmeleen hcre topluluklarndan oluur. Buna uymayan tek seenek "e" kkdr. 2. Aadaki hcrelerden hangisi gap junction balants yapmaz? a) Nron b) Embriyonik hcre c) Kalp kas hcresi d) Kemik hcresi e) Epitelyal retikulum hcresi Cevap E (Aytekin, Temel Histoloji, 1998, s.253) Retikulum balanr. hcreleri desmozomlar ile birbirine 5. Bir doku elemannn kullanlan boya solsyonu renginden baka bir renkte boyanmasna ne ad verilir? a) Ortokromazi b) Polikromazi c) Akromazi d) Metakromazi e) Normakromazi Cevap D (Aytekin, Basic Histology, s.107) Baz bazik anilin boyalar (rn: toluidin mavisi, tionin) ile boyanan materyalin boyann renginden (mavi) farkl renk (mor-erguvan-krmz) almas zelliidir. Nedeni de baz doku elemanlarnn polianyonik zellie sahip olmasdr. 6. Aadaki yaplardan hangisi ara (intermediyel) filaman deildir? a) Sitokeratin b) Vimentin c) Glial fibriller asidik protein d) Aktin e) Desmin Cevap D (Aytekin, Basic Histology, s.44-45) Kontraktil zellii olan aktin ve miyozin ara filaman deildir. Hcrelerde aktin ve miyozinden farkl olarak aplar yaklak 10-12 nm olan filamanlar ara filamanlar olarak adlandrlr ve kontraktil deildirler. 7. Fibroblast iin yanl olan iaretleyiniz. a) Ba dokusunun yaygn hcre tipidir. b) Antikor oluturur. c) Glikozaminoglikan sentezler. d) Kollajen sentezler. e) Dokunun rejenerasyonundan sorumludur. Cevap B (Paulson, Basic Histology Examination Board Review, 2.bask, 1993, s.68-69) Antikor B lenfositlerden gelien plazma hcreleri tarafndan retilirler. 8. Hangisi temel olarak aktin veya aktin benzeri proteinler (actin-like proteins)den olumutur? a) Bazal cisim b) Mikrotbls c) ntermediate filaments d) Siliya e) Mikrofilament Cevap E (Paulson, Basic Histology Examination Board Review, 2.bask, 1993, s.34) Mikrofilamentlerin balca komponenti aktin proteinidir. 59

3. Terminal web aadaki flamentlerden hangisini iermez? a) Aktin b) Myozin c) Vinculin d) a-aktinin e) Dynamin Cevap E (Bloom, Fawcett, Concise Histology, 1997, s.13) Dynamin mikrotbllerle ilikili proteindir. 4. Aadaki tanmlarn hangisi potositoza ait deildir? a) Ekstraselller alandan kaveolalar araclyla maddeler alnr. b) Kaveolalar vezikller oluturmaz. c) Maddelerin kar yze transportu salanr. d) Sv ve kk molekller hcre iine alnr. e) Alnan maddeler kaveoliler zerindeki reseptrlere balanr. Cevap C (Stevens, Lowe, Human Histology, 2.bask, s.12-14) Dier klarn hepsi potositozusu tanmlamaktadr. "c" kkndaki maddelerin kar yze tanmas transitozistir.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ

9. Aadakilerden hangisi derinin ilevlerinden deildir? a) Thermo-reglasyon b) Ultraviyole nlarndan koruma c) Duyarllk ve alglama d) C vitamini aktif hale getirilmesi e) nurilerden (yaralanmalarda) koruma Cevap D (Paulson, Basic Histology Examination Board Review, 2.bask, 1993, s.271) Deri D vitamininin aktif hale gelmesinde rol oynar. C vitamini metabolizmasnda bir rol yoktur. 10.Yetikinde ba dokusunda bulunan embriyonik hcre tipi hangisidir? a) Fibroblast b) Ya hcresi c) Andifferensiye mezenimal hcre d) Makrofaj e) Mast hcresi Cevap C (Lesson, Text-Atlas of Histology, s.140) Ba dokusunda kan damarlar boyunca yerleim gsteren andifferansiye mezenimal hcreler ba dokusunda bulunan dier hcre tiplerine farklanabilme zelliindedir. Ayrca baz patolojik durumlarda veya hasar sonrasnda kan damarlarndaki dz kas hcrelerine de farklanabilen bu hcrelerin ya hcrelerinin prekrsrleri olduu da ileri srlmektedir. 11.Aadakilerden hangisi ara tip filaman deildir? a) Nklear laminler b) Vimentin c) Aktin d) Sitokeratin e) Nroflamanlar Cevap C (Stevens, Lowe, Human Histology, 2.bask, s.26) Aktin dndakilerin hepsi ara flamandr. Ara tip flamanlar kaslma zellii gstermezler. 12.Bazal membran yapsnda Laminin'in Tip 4 kollagene balanmasn salayan glikoprotein hangisidir? a) Osteonektin b) Entaktin c) Kondronektin d) Fibronektin e) Tenascin Cevap B (Salam, At, zer, Genel Histoloji, 5.bask, 1997, s.162) Osteonektin kemik dokuda, kondronektin kkrdak dokuda hcreleri ba doku ipliklerine balar. Fibronektin, retikler laminay bazal laminaya balar. Tenascin, embriyonik dokularda, MSS geliiminde hcre migrasyonu ile ilikilidir. 60

13.Glikokaliksin yaps aadakilerden hangisidir? a) Glikolipid+glikoprotein b) Glikojen+glukoz c) Glikozaminoglikan+proteoglikan d) Polipeptid+proteoglikan e) Mukus+karbonhidrat Cevap A (Ross, Romrell, Histology A Text and Atlas, s.19-20) Plazma membrannn d yznde proteinlere balanan karbonhidratlar glikoproteinleri, lipidlere balananlar ise glikolipidleri olutururlar. Bu yzey moleklleri hcre yzeyinde glikokaliks ya da hcre rts (cell coat) olarak adlandrlan bir tabaka olutururlar. Bu tabaka PAS+reaksiyon gsterir. 14.Mitoz blnme ile ilgili aadakilerden hangisi yanltr? a) Mitozla blnen somatik hcrelerden yeniden oluan iki yavru hcrede kromozom saylar ana hcrenin kromozom saysna eittir. b) Mitozda tre zgn kromozom say ve dzeni korunur. c) ki mitoz blnme arasnda hcrenin blnme belirtileri gzlenmeyen dinlenme aralna interfaz (intermitotik devre) denir. d) Sentromerlerin blnmesiyle birbirlerinden ayrlan kromatidler metafaz evresinde, hcrenin karlkl kutuplarna doru g etmeye balarlar. e) Mitoz blnmede u evreler birbirini izler: Profaz, prometafaz, metafaz, anafaz, telefaz Cevap D (Molecular Biology of the Cell, 1994) Kromatidler metafaz deil anafazda hcrenin karlkl kutuplarna g ederler. 15.Prizmatik veya pseudostratifiye prizmatik epitel ierisinde bulunan ve mukus salglayan tek hcreli bez hangisidir? a) Enteroendokrin hcre b) Goblet hcresi c) Testisin interstisiyel hcresi d) Granloza lutein hcresi e) Frams hcre Cevap B (Lesson, Text-Atlas of Histology, s.119) Goblet hcreleri tek hcreli bezler olup, prizmatik veya pseudostratifiye prizmatik epitelde yerleen ve mukus salglayan hcrelerdir. 16.Sarkomerde A bandnn ortasnda yeralan ve miyozin moleklnn ubuk benzeri ksmlarn ieren yap hangisidir? a) Z izgisi b) I band c) H band d) M izgisi e) Q band
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ

Cevap C (Aytekin, Basic Histology, s.183) Sarkomer 2 Z izgisi arasndaki ksmdr. I band ince filamanlarn kaln filamanlar zerine gelmeyen ksmlardr. A band ise kaln filamanlardan ve ince filamanlarla stste gelen ksmdr. A bandnn ortasnda H band olarak isimlendirilen daha ak bir alan vardr. Buras sadece miyozin moleklnn ubuk benzeri ksmlarndan olumu bir alandr. H band, M izgisiyle ikiye ayrlr. Buras komu filamanlar arasnda lateral balantlarn bulunduu bir blgedir. 17.Aadakilerden hangisi porlara sahip olmayan srekli kapillerler (tip I) snfna girmez? a) Akcier kapillerleri b) Barsak kapillerleri c) Deri kapillerleri d) Kas kapillerleri e) Merkezi sinir sistemi kapillerleri Cevap B (Junqueira, Basic Histology, 8.bask, 1995, s.205) Srekli kapillerlerin duvarnda pencere bulunmaz. Sinir dokusunda, ekzokrin bezlerde, ba ve kas dokusunda grlr. Pencereli kapillerler ise bbrek, barsak, endokrin bezler gibi kan ile doku arasnda madde deiiminin hzl gerekletii dokularda bulunur. 18.Lenf dmnn timus baml blgesi aadakilerden hangisidir? a) D korteks b) korteks (parakorteks) c) Medller kordonlar d) Medller sinsler e) Subkapsler sins Cevap B (Ross, Histology, A Text and Atlas, 3.bask, 1995, s.343) Lenf dmlerinin medullaya komu korteks blgesi nodllerden yoksun olup, i korteks (parakorteks) olarak adlandrlr. Bu blgenin geliimi yeterli T hcresinin olmasna baldr. Hayvanlarda perinatal timektomi, parakortikal blgenin az gelimesine yol aar. Bu nedenle buras timus baml korteks olarak da adlandrlr. 19.Karotid cisim iin yanl olan hangisidir? a) Peptidler ierir. b) Periferik kemoreseptrlerdir. c) Afferent sinir terminalleriyle uyarlr. d) Kan pH ve arter kan basnlarna duyarldr. e) ocuk ve genlerde yallara kyasla daha byktr. Cevap E (Stevens, Lowe, Human Histology, 2.bask, s.272) Karotid cisim ocuk ve genlerde daha kktr. Yallkta lenfositik infiltrasyon ve fibrozis gsterir ve hacmi artar.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

20.Eritrositler ile ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr? a) Eritrositler dolama girmeden ekirdeklerini ve dier membranla evrili organellerini kaybederler. b) Eritrositler erkeklerde 4.5-5.5x10.6/mm3, kadnlarda 4-5x106/mm3 deerindedir. c) Hematokrit, kan rneindeki eritrosit hacminin, total hcre orann ifade eder. d) Kan yaymalarnda fazla miktarda anormal apa sahip eritrositlerin bulunmasna poikilositozis, normal ekilden sapmalara anizositozis denir. e) Eritrositlerin bikonkov disk biimleri ve elastisiteleri membrann i yzndeki esas komponenti spekrin olan periferal protein kompleksi ile salanmaktadr. Cevap D (Paulson, Basic Histology Examination Board Review, 2.bask, 1993) Tanmlarn doru olabilmesi iin poikilositozis ile anizositozis terimleri yer deitirmelidir. 21.Aadakilerden hangisi olgun eritrosit yapsnda bulunmaz? a) Plazmalemma b) Hemoglobin c) Mitokondriyonlar d) Spektrin ve aktin e) Ankyrin Cevap C (Lesson, Text-Atlas of Histology, s.199) Her bir eritrosit bir plazma membran ile sarl olup spektrin, aktin, ankyrin gibi proteinler iermektedir. ksmda ise %33 orannda znm hemoglobin bulunur. Olgun eritrositler ekirdek, mitokondriyon, ribozom gibi yaplardan yoksundur. 22.Mast hcre granllerinde bulunmayan hangisidir? a) Histamin b) Aril slfataz c) Prostoglandin D2 d) Eozinofilik kemotaktik faktr e) Ntrofil kemotaktik faktr Cevap C (Gardner, Hiatt, Color Textbook of Histology, 1997, s.97) Prostoglandin D2 hcre ii granllerde bulunmaz. Hcre zarnda araidonik asit prekrsrlerinden sentezlenir. 23.Aadakilerden hangisi monosit-makrofaj sistemine ait deildir? a) Kupffer hcreleri b) Dendritik antijen sunan hcreler c) Alveolar makrofajlar d) Dalak ve lenf dmn sinslerini snrlayan hcreler e) Null hcreleri 61

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ

Cevap E (Stevens, Lowe, Human Histology, 2.bask, s.106) Null hcrelerinin dndaki hcreler bu sisteme dahildir. 24.Baz patolojik koullarda ortaya kan ekirdekli dev hcreler (multinucleer giant cells) hangi hcrelerin biraraya gelip kaynamas ile oluurlar? a) Plazmasit hcresi b) Mast hcresi c) Makrofaj hcresi d) Retikler hcre e) Ya hcresi Cevap C (Aytekin, Basic Histology, s.105) Vcuda yabanc partikl girdiinde makrofaj tek bana yeterli olamaz ise makrofajlarn birka biraraya gelerek kaynarlar ve ok ekirdekli dev hcreleri olutururlar. Bu hcreler sadece patolojik koullarda ortaya kar. 25.Mononkleer fagositik sisteme (makrofaj sistemi) dahil olmayan hcre hangisidir? a) Mikroglia b) Osteoklast c) Alveoler makrofaj d) Mastosit e) Kupffer hcresi Cevap D (Aytekin, Basic Histology, s.104,109) Kan monositlerinden orijin alan hcreler vcutta yaygn bir koruma a olutururlar. Mastositler ise histamin, heparin, ECF-A, lkotrienler gibi maddeleri salglar. Orijini kemik iliinde farkl bir kk hcre oluturur. 26.Anafilaksinin eozinofil kemotaktik faktr (ECFA)'n salglayan ba dokusu hcresi hangisidir? a) Makrofaj b) Fibroblast c) Plazmasit d) Mastosit e) Adiposit Cevap D (Aytekin, Basic Histology, s.108) ECF-A mastositler ve bazofillerden salnan bir mediatrdr. ECF-A kandaki eozinofilleri ortama eker. 27.Eozinofiller hakknda verilen bilgilerden yanl olan iaretleyiniz. 1. Granlleri nit-zar ile evrilidir. 2. Lkositlerin %2-4'n oluturur. 3. Granln uzun eksenine yerleik kristal yap internum olarak adlandrlr. 4. Allerjik ve parazitik reaksiyonlarda saylar artar. 5. Kuvvetli fagositik hcrelerdir. a) 1 b) 2 c) 3 62

d) 4 e) 5 Cevap E (Aytekin, Basic Histology, s.227) Eozinofiller kuvvetli fagositik hcreler deillerdir. Ortamda antijen-antikor kompleksi olumusa fagositoz yaparlar. 28.Kompakt kemiin yapsal birimi olan osteom (Havers sistemi)'da aadakilerden hangisi yer almaz? a) Osteositler b) Havers kanal c) Laknalar d) Kollajen lifler e) nterstisiyel lameller Cevap E (Junqueira, Basic Histology, 8.bask, 1995, s.138) Kan damarlarn, sinirleri ve gevek ba dokusunu ieren bir kanal etrafn saran dairesel lamellerin meydana getirdii btnle havers sistemi ya da osteon denir. Osteositleri ieren laknalar, lamellerin arasnda ve seyrek olarak da iinde bulunur. Her lamelde kollajen lifler birbirlerine paraleldir. 29.Kemik mineralizasyonunda rol oynayan matriks veziklleri aadaki hcrelerin hangisinden salglanr? a) Osteoblastlar b) Osteoklastlar c) Osteositler d) Osteoprogenitr hcreler e) Fibroblastlar Cevap A (Stevens, Lowe, Human Histology, 2.bask, s.241) Matriks veziklleri, osteoid iinde mineral birikimi iin en nemli faktrlerden birisi olup, osteoblastlar tarafndan salglanmaktadr. Osteoklastlar kemik ykmnda rol oynar. Osteoprogenitr hcreler kemik dokusu hcrelerinin ana hcresidir. Osteositler olgun kemik hcreleridir. Fibroblastlar ba doku hcreleridir. 30.Howship laknalarna yerleik ve kemik ykm ile ilikili fonksiyona sahip kemik hcresi hangisidir? a) Osteoblast b) Osteoplast c) Osteokist d) Osteoklast e) Osteoprogenitr hcre Cevap D (Aytekin, Basic Histology, s.133-134) Osteoklastlar ok byk, ileri derecede dallanm olan hareketli hcrelerdir. 5-50 kadar ekirdekleri vardr. Bu hcreler kemik rezorbsiyonunun balad blgelerde, enzimatik olarak alm, Howship laknas ad verilen ukurcuklarda bulunur. Kan monositlerinden orijin alan mononkleer fagositik sisteme dahil hcrelerdir.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ

31.Aadakilerden hangisi akcierde kan-hava bariyerinin gaz deiimi iin zellemi ince blmlerinde bulunmaz? a) Srfaktan b) Pulmoner yzeyel epiteli c) Endotel d) Bazal lamina e) nterstisiyum Cevap E (Lesson, Text-Atlas of Histology, s.528) Kan-hava bariyerinin gaz deiimi iin zellemi ince blgelerinde alveolar epiteli ve kapiller endotelinin bazal laminas birlemi olup bu blgelerde interstisiyum bulunmaz. 32.Srfaktan salglayan maddeyi iaretleyiniz. a) Endotel hcreleri b) Tip II alveolar hcreler c) Tip I alveolar hcreler d) Alveolar makrofajlar e) Clara hcresi Cevap B (Aytekin, Basic Histology, s.337-338) Surfaktan alveollerde yzey gerilimini azaltan bir maddedir ve alveollerin genellikle ke blmlerine yerleik kbik hcrelerdir. 33.Trakeada bulunmayan hcre tipi hangisidir? a) Silyal prizmatik hcreler b) Goblet hcreleri c) Frams hcreler d) APUD hcreler e) Clara hcreleri Cevap E (Junqueira, Basic Histology, 8.bask, 1995, s.402) Trakeada 5 tip hcre bulunur. I) Silyal prizmatik hcreler en bol bulunan hcrelerdir. II) Apikal blm mukus ile dolu olan Goblet hcreleridir. III) Bazal yzlerinde afferent sinir sonlanmalar ieren ve duyu reseptr olarak kabul edilen frams hcreler. IV) Endokrin benzeri granll hcre olan APUD hcreler (Pa hcresi). V) Mitozla blnp dier hcreleri meydana getiren bazal hcrelerdir. Clara hcreleri terminal broniyollerin epitelinde bulunur. Silya ierir ve broniyal yz koruyan glikozaminoglikanlar salglar. 34.Gastrik bezlerin daha ok st yarsnda yerleim gsteren ve intrinsik faktr retiminden sorumlu hcre hangisidir? a) Zimojenik hcreler b) Mukz boyun hcreleri c) Pariyetal hcreler d) Undifferansiye hcreler e) Enteroendokrin hcreler Cevap C (Junqueira, Basic Histology, 8.bask, 1995, s.284) Pariyetal hcreler daha ok gastrik bezlerin st
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

yarsnda bulunur, tabannda ok seyrektir. nsanda, pariyetal hcreler intrinsik faktrn retim yeridir. 35.Karacierde, kart iki kesinde merkezi venler, dier kelerinde ise portal kanallar bulunan fonksiyonel blgeye ne ad verilmektedir? a) Hepatik lobl b) Portal lobl c) Hepatik asinus d) Disse aral e) Mall boluu Cevap C (Leeson, Text/Atlas of Histology, s.479) Kart kelerinde iki merkezi ven ile portal kanallar bulunan blge karacier asinusu olarak adlandrlmakta olup, karacierin fonksiyonel birimi olarak kabul edilir. 36.Aadakilerden hangisi duodenumun submukozasnda bulunan mkz salg bezleridir? a) Cowper bezleri b) Littre bezleri c) Bowman bezleri d) Brunner bezleri e) Meibomius bezleri Cevap D (Junqueira, Basic Histology, 8.bask, 1995, s.293) Duodenumun submukozasnda, intestinal bezlerin iine alan dallanm, kvrml tbler bez gruplar bulunur. Bunlar duodenal (ya da Brunner) bezleridir. Bu bezlerin hcreleri mkz tipte ve salglar alkalidir. 37.Hangisi pariyetal hcre zellii deildir? a) Granlleri inaktif enzim prekrsrleri ierir. b) Asid reten hcrelerdir, intrinsik faktr de salglar. c) Lmene bakan yzeyi derin mikrovilluslar ile snrldr. d) ekirdek merkezde yerlemi, soluk eozinofilik sitoplazmaya sahiptir. e) Kanalikler sistemi sitoplazmadan lmene maddelerin transferini salar. Cevap A (Stevens, Lowe, Human Histology, 2.bask, s.198) "a" kk hari hepsi pariyetal hcre zelliidir. 38.Auerbach sinir pleksusu sindirim kanal duvarnn hangi blgesinde yerleiktir? a) Tunica mukoza b) Tunica adventisya c) Muscularis mukoza d) Tunica submukoza e) Tunica muscularis Cevap E (Aytekin, Basic Histology, s.270) Auerbach'n myentrik sinir pleksusu tunica/muskulariste iteki sirkler dtaki longitudinal kas tabakalar arasnda bulunur. 63

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ

39.Midenin i yzn deyen epitel aadakilerden hangisidir? a) Tek katl yass epitel b) Tek katl kbik epitel c) Tek katl basit prizmatik epitel d) Tek katl izgili kenarl prizmatik epitel e) Tek katl titrek tyl prizmatik epitel Cevap C (Aytekin, Basic Histology, s.282) Mide i yzn tek katl basit prizmatik epitel der. Apikal yzeyde yzey zellemeleri (mikrovillus, kinosilya, sterosilya vs...) iermez. Ancak rtc epitel hcrelerinin tm dier mide hcrelerince salglanan kuvvetli asitin etkisinden yzeyi korumak iin mukus salglarlar. 40.Aadakilerden hangisi ince barsak mukozasnda yerleen bir hcre deildir? a) Paneth hcreleri b) Kaveoll hcreler c) Goblet hcreleri d) Enteroendokrin hcreler e) Pariyetal (Oxyntic) hcreler Cevap E (Leeson, Text/Atlas of Histology, 6.bask, s.426444) nce barsak mukoza epiteli, prizmatik absorptif hcreler, Paneth hcreleri, Kaveoll hcreler, Goblet hcreleri ve enteroendokrin hcreler ve andifferensiye hcreleri iermektedir. Pariyetal (Oxyntic) hcreler ise gastrik bezlerde yerleir. 41.Aadaki hcrelerden hangisi midede bulunmaz? a) Peptik hcre b) Parietal hcre c) Mukus hcresi d) Goblet hcresi e) Entero-kromoffin hcre Cevap D (Paker, Histoloji, 1990, s.377-390) Goblet hcreleri ince ve kaln barsaklarda, trakea, bron ve broniollerin balang segmentlerinde bulunur. Mukus salglayan hcrelerdir. Dier hcreler midenin fundus bezlerini oluturur. 42.Aadakilerden hangisi bbrekte jukstaglomerler kompleksi oluturan hcre tiplerini tam olarak iermektedir? a) Podosit+ekstraglomerler mesangial hcre+JG hcresi b) Mesangial hcre+podosit+makula densa hcresi c) Podosit+makula densa hcresi+JG hcresi d) JG hcresi+makula densa hcresi+ekstraglomerler mesangial hcre e) Mesangial hcre+JG hcresi+makula densa hcresi 64

Cevap D (Junqueira, Basic Histology, 8.bask, 1995, s.366) Distal kvrntl tbllerde bulunan makula densa hcreleri, afferent arterioln tunika mediasndaki JG hcreleri ve ekstraglomerler mesangial hcreler birlikte jukstaglomerler kompleksi oluturur. 43.Aadaki ifadelerden hangisi proksimal tblsler iin karakteristiktir? a) Hematoksilin-eosin ile soluk boyanrlar. b) Kortekste enine kesitte lmen ok dzenlidir. c) Lmeni frams kenarn varl ile karakterizedir. d) Hcre d snrlar ok belirgindir. e) Hcrelerinden renin hormonu salglanr. Cevap C (Demir, Histoloji ve Embriyoloji Sorular, 2.bask, 1997, s.60) Proksimal tblsde, epitel hcrelerinin apikal ksmlarnda mikrovilluslardan oluan bir frams kenar bulunur. Bu frams kenar proksimal tblsn en karakteristik zelliidir. 44.Aadakilerden hangisi nefron iin yanltr? a) Nefronun birbirini izleyen korteks ve medullada yerleik blmleri vardr. b) Nefronun balang ksm olan Malpighi korpusklleri kortekste bulunur. c) Malpighi korpuskl: Bowman kapsl ve Glomerulustan oluur. d) Glomerl arterioller ve venller oluturur. e) Tbls kontortus proksimalis ve distalisler kortekste bulunur. Cevap D (Paker, Histoloji, 1990, s.456) Glomerlsn tm damarlar arterioldr. Gelen damara afferent arteriol, kan damara da efferent arteriol denir. 45.Aadaki organlardan hangisi u karakteristiklerin tmn tar; hem ekzokrin (d salg yapan) hem de endokrin (i salg yapan) organ, hipofiz hormonlarnn etkisi altnda, ikinci mayotik blnmeyi tamamlayan hcrelere sahip olma. a) Over b) Karacier c) Testis d) Pankreas e) Hipofiz Cevap C (Frohlich, Examinations, 1991) Rypins Medical Licensure

Overler ve hipofiz sadece endokrin karacier sadece endokrin salg yapar. Bu soruda eldirici k hem endokrin hem ekzokrin salg yapmas sebebiyle pankreastr. Ancak pankreas hcrelerinde mayotik blnme olmaz. Her koula da uyan sadece testistir.

MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ

46.Aadaki dorudur?

hangi

yap

salg

kombinasyonu

a) Sinsityotrofoblast-progesteron ve strojen b) Hipofiz pars distalisinin asidofilleri-FSH c) Langerhans adac beta hcreleri-glukagon d) Srrenal bezin glomerloza kat-kortizon e) Sitotrofoblastlar-testosteron Cevap A (Frohlich, Examinations, 1991) Rypins Medical Licensure

ve prolaktin; Nrohipofizden: oksitosin, vazopressin; Tiroidden ise parathormon ile zt alan kalsitonin salglanr. Srrenal bezden glukokortikoidler, aldosteron, seks hormonlar, epinefrin ve norepinfrin salglanr. 50.Aadakilerden hangisi endometriumun proliferatif (follikler) evresi ile ilikili deildir? a) Bu evre; overlerde gerekleen follikler byme ve strojen sekresyonu ile birliktedir. b) Bu evre menstrel atlmn sonunda balar. c) Endometriumun, bazal tabakadan hzla yeniden gelimesi ile karakterizedir. d) Endometrial stroma ve bezlerin hcrelerinde saysz mitoz grlr. e) Endometrial stromadaki stromal hcreler desidual hcre halini alrlar. Cevap E (Lesson, Text-Atlas of Histology, s.616-617) Menstrasyon ile atlan endometriumun fonksiyonel tabakas proliferatif (follikler) fazda bazal tabakadan yeniden geliir. Bu evre overlerde grlen follikler geliim ve strojen sekresyonu ile e zamanldr. Lamina propriada lifler ve temel madde depolanr. Stromal hcreler ve bezler geliir. Stromal hcreler desidual hcre haline progestasyonel (salglayc veya luteal) fazda gelir. 51.Aadakilerden hangisi adenohipofizin pars distalis blgesinde yer alan bir yap deildir? a) Sinzoidal kapillerler b) Kromofoblar c) Kortikotroplar d) Pituisitler e) Kromofiller Cevap D (Junqueira, Basic Histology, 8.bask, 1995, s.380-384) Adenohipofiz sinzoidal kapillerler arasnda yerlemi kromofiller ve kromofoblardan oluan hcresel kordonlar ierirken, nrohipofiz pituisit denilen ileri derecede dallanm zel bir tip glia hcresi iermektedir. 52.Kan-beyin bariyerinin yapsnda ounluu oluturan glia hcresi tipi aadakilerden hangisidir? a) Oligodendrositler b) Epandim hcreleri c) Mikroglialar d) Astrositler e) Perinronal satellit hcreleri Cevap D (Lesson, Text-Atlas of Histology, s.296) Kan-beyin bariyeri MSS kapillerleri endoteliyal hcreleri arasndaki sk balantlara ilaveten kapillerleri evreleyen ve ounluunu astrositlerin oluturduu nroglial hcreler ve bunlarn uzantlarndan meydana gelmitir. 65

Plasenta olumadan evvel sinsityotrofoblastlar progesteron ve strojen salglarlar. 47.Enteroendokrin hcrelerin zellii olmayan hangisidir? a) Sindirim sistemi epiteli iinde dalm olarak bulunurlar. b) Bu hcrelerin hepsi lmene dalm olarak bulunurlar. c) Parakrin trde salglama yaparlar. d) Salg granlleri ierirler, granller hcre bazalinde yer alr. e) mmnohistokimyasal yntemlerle daha iyi tanmlanrlar. Cevap B (Aytekin, Temel Histoloji, 1998, s.293) Bu hcrelerin hepsi lmene kadar uzamazlar. Bir ksm bazalde yer alr. 48.Adenohipofizin pars distalis ksmndan salglanmayan hormon hangisidir? a) Somatotropin b) Prolaktin c) Oksitosin d) Tirotiropin e) Kortikotropin Cevap C (Aytekin, Temel Histoloji, 8.bask, 1998, s.380383) Nrohipofizden salnan bir hormondur. Oksitosin, doum srasnda uterus duvarndaki dz kasn ve emzirme srasnda meme bezlerindeki miyoepiteliyal hcrelerin kaslmasn uyarr. 49.Kemikte osteoklast saysn ve etkinliini arttrarak, kana Ca veriliini salayan hormon nereden salglanr? a) Adenohipofizden b) Nrohipofizden c) Tiroidden d) Srrenal bezden e) Paratiroidden Cevap E (Paker, Histoloji, 1990, s.306) Paratiroidden salglanan parathormon; kalsifiye kemik matriksinin rezorpsiyonu ile kan Ca dzeyini arttrr. Adenohipofizden: ACTH, MSH, STH, TSH, FSH, LH
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ

53.Sinir sisteminde nronun ve aksonun hcre eklinin korunmasn salayan protein hangisidir? a) Glial fibrillar asidik protein (GFAP) b) Kinesin c) Sinoptofizin d) Nroflament protein e) Dynein Cevap D (Stevens, Lowe, Human Histology, 2.bask, s.78) GFAP astrositlerde bulunur. Kinesin ve sinoptofizin nrosekretuvar granllerin duvarnda yeralan ara filamanlardr. Dynein silyum yapsnda yeralr. 54.Aadakilerden hangisi akson terminal sonuna nrosekretuvar granllerin tanmasnda rol oynar? a) Myelin temel protein b) Protolipid protein c) Myelinle ilikili protein d) Sintaksin e) Sinaptofizin Cevap E (Stevens, Lowe, Human Histology, 2.bask, s.80-252) a, b ve c kkndaki proteinler myelin klfta yer alr. Sintaksin sekretuvar granlleri presinaptik membrana balar. 55.Beyin ve omurilik boluklarn deyen glial hcre hangisidir? a) Astrosit b) Epandim hcresi c) Oligodendrosit d) Mikroglia e) Satellit hcresi Cevap B (Aytekin, Basic Histology, s.162) Epandim hcreleri nral tpn iini deyen blmden geliir ve yaam boyunca epiteliyal zelliini korur. Ventriklleri ve canalis centralisi deyen alak prizmatik silyal epitel hcrelerdir. 56.Medulla spinalis'in n boynuzunda hangi tip nronlar yeralr? a) Otonomik sinir sistemine ait nronlar b) Duyu nronlar c) Motor nronlar d) Martinotti nronlar e) Betz'in dev hcreleri Cevap C (Aytekin, Basic Histology, s.164-165) Medulla spinalis'in n boynuzunda 150 'a ulaan byklkte motor nronlar bulunur ve bunlar n boynuzda nkleus columna anterior'u olutururlar. 66

57.Merkezi sinir sistemi ve periferik sinir sisteminde miyelinlemeyi salayan hcreler sras ile hangisidir? a) Mikroglia-oligodendrosit b) Astrosit-mikroglia c) Oligodendrosit-satellit hcresi d) Schwan hcresi-astrosit e) Oligodendrosit-Schwan hcresi Cevap E (Aytekin, Temel Histoloji, 8.bask, 1998, s.161) MSS'de oligodendrosit ve PSS'deki Schwan hcreleri ayn fonksiyonu gsteren analog hcrelerdir. 58.Aadaki "yap-fonksiyon" iftinden hangisi yanltr? a) Siliyer cisim-akz hmr yapm b) Optik disk-en net grnt alan c) ris-ayarlanabilir diyafram d) Schlemm kanal-akz hmr drenaj e) Retinadaki ganglion hcre aksonlar-optik sinir lifleri Cevap B (Lesson, Text-Atlas of Histology, s.730) Optik sinirin retinal yz optik disk olarak adlandrlmakta olup, fotoreseptrlerin bulunmay nedeniyle kr nokta olarak da bilinir. 59.nsanda saylar 7-12 arasnda olan, bol tat tomurcu ieren ve sulcus terminalis blgesinde yeralan dil papillas hangisidir? a) Papilla foliata b) Papilla filiformis c) Papilla fungiformis d) Papilla circumvallata e) Papilla nervosa Cevap D (Aytekin, Basic Histology, s.272-273) Circumvallat papillalar, byk, sirkler papillalardr ve yasslam yzeyleri dier papillalarn zerine doru uzanr. Saylar 7-12 arasnda olan bu papillalar dilin posterior ksmndaki V biimindeki sulcus terminalis blgesinde bulunur. Serz salg yapan von Ebnoer bezleri salglarn her bir papillann evresini saran derin oluklar iine boaltr. ok sayda tat goncalar ierir. 60.Epidermiste melanin pigmenti depolayan hcreler aadakilerden hangisidir? a) Keratinosit b) Melanosit c) Langerhans hcreleri d) Merkel hcreleri e) Fibroblast Cevap A (Aytekin, Basic Histology, s.350-351) Melanositlerde retilen melanin granlleri, melanositin sitoplazmik uzantlarna geder ve buradan epidemisin stratum germinativum ve spinosum tabakalarndaki hcrelere aktarlr. Melanin granlleri
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ

esas olarak keratinositlere aktarlr ve sitoplazmada nkleusun stndeki blgelerde birikir. Keratinositler melanositlerden daha fazla melanin ierir. 61.Spermatojenik seride grlen en byk hcre aadakilerden hangisidir? a) Spermatogonium b) Primer spermatosit c) Sekonder spermatosit d) Spermatid e) Spermatozoon Cevap B (Junqueira, Basic Histology, 8.bask, 1995, s.409) Spermatogenik serideki en byk hcreler primer spermatositlerdir. Tip B spermatogoniumlardan oluan bu hcreler hemen sonra 1. mayotik blnmenin profazna girerler. 62.Kloakal plakta aadaki germ yapraklarndan hangisi bulunur? a) Ektoderm b) Endoderm c) Mezoderm d) Ektoderm ve endoderm e) Ektoderm, endoderm ve mezoderm Cevap D (Baaklar, Langman's Medikal Embriyoloji, 6.bask, 1993, s.51) Geliimin 17. gnnde, mezoderm tabakas ve notokord uzants, sefalik blgede prokordiyal plak ve primitif izginin kaudalinde bulunan kloaka zar dnda kalan blgelerde endoderm ve ektodermal germ yapran birbirinden ayrr. Prokordal ve kloakal plak blgelerinde endoderm ve ektoderm birbirine tutunmu haldedir. 63.Aadakilerden hangisi somitlerden gelimez? a) Omurgalar b) Gs iskeleti c) Dermis d) Blgesel adaleler e) Epidermis Cevap E (Baaklar, Langman's Medikal Embriyoloji, 6.bask, 1993, s.64-66) Paraksiyal mezodermden gelien somitler, kkrdak ve kemik elemanlarn, segmental kas elemanlarn ve segmental deri elemanlarn (dermis ve subktan doku) oluturur. Epidermis ise ektodermal kkenli bir yapdr. 64.Aadakilerden hangisi fertilizasyon srasnda oosit plazma zarnn spermatozoon tarafndan penetrasyonundan nce meydana gelir? a) Diploid sayda kromozom ieren zigot geliimi b) Akrozomdan enzimlerin salnmas c) Yarklanma iin gerekli mitoz kemii geliimi
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

d) II.mayoz blnmenin tamamlanmas e) Cinsiyetin belirlenmesi Cevap B (Baaklar, Langman's Medikal Embriyoloji, 6.bask, 1993, s.25) Fertilizasyondan nce, fertilizasyona yardmc olan akrozomal enzimler aa kar. Dier olaylar ise fertilizasyonu takiben oluurlar. 65.Aadakilerden hangisi reterik tomurcuktan geliir? a) Toplayc tbller b) Proksimal kvrntl tbl c) Henle kulpu d) Distal dz tbl e) Renal cisimcik Cevap A (Baaklar, Langman's Medikal Embriyoloji, 6.bask, 1993, s.250) Bbrek iki farkl kaynaktan geliir. Boaltm birimleri metanefrik mezodermden, toplayc sistem reterik tomurcuktan geliir. 66.Orta kulak kemikiklerinden inkus aadakilerin hangisinden geliir? a) Birinci brankial arkus b) Birinci brankial cep c) Birinci brankial yark d) kinci brankial arkus e) kinci brankial cep Cevap A (Moore, Persaud, The Developing Human, 6.bask, 1998, s.219) Orta kulak kemikiklerinden Malleus ve nkus birinci arkus mezeniminden geliir. Stapes ise ikinci arkus mezeniminden geliir. 67.Erkeklerde prostat bezi nereden geliir? a) Mezonefrik tbller b) Mezonefrik kanallar c) rogenital sins d) rogenital kntlar e) Paramezonefrik kanallar Cevap C (Moore, Persaud, The Developing Human, 6.bask, 1998, s.333) rogenital sinsten erkeklerde mesane, retra, prostatik utrikul, prostat bezi, bulboretral bezler geliir. 68.23 kromozom ve diploid DNA miktarna sahip hcre hangisidir? a) Spermatogonium A b) Spermatosit I c) Spermatosit II d) Spermatid e) Spermatozoa Cevap C (Grsoy, Koptagel, Embriyoloji Atlas, 1997, s.68) 67

HSTOLOJ-EMBRYOLOJ

Spermatogeneziste 1. mayoz blnme sonucunda hcrelerde kromozom says yarya inmitir, ancak kromozom kollar henz ayrlmadndan DNA miktar diploiddir. Bu hcre spermatosit II'dir. Spermatosit II, 2. mayoz blnmeyi geirdiinde kromozom says yansra DNA miktar da haploid olur. Bu oluan hcreler ise spermatidlerdir. 69.Ektodermal orijinli olmayan hcreyi iaretleyiniz. a) Epandim hcresi

b) Motor nron c) Schwan hcresi d) Mikroglia e) Oligodendrosit Cevap D (Aytekin, Basic Histology, s.162-164) Mikroglialar mononkleer fagositer sisteme ait hcrelerdir. Kkenlerini kan monositleri oluturur, yani mezodermal hcrelerdir.

68

MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ
1. Hangisi kimyasal sterilan olarak bilinen dezenfektanlardan biridir? a) Gluteraldehit, %2 b) yodoforlar, 30-50 ppm serbest c) Etil/isopropil alkol, %70 d) Fenol ve fenol bileikleri, %0.4-5 e) Kuaterner amonyum bileikleri %0.4-16 Cevap A (Mc Donnell, Russel, Clinical Microbiology Review, 1999, s.147-149; Rutala, AJIC Am J Infect Control, 1996, s.313-342) Kimyasal sterilan olarak belirlenen kimyasal maddeler ve kullanm konsantrasyonlar (ortalama 6-10 saat sren temas ile) aadaki gibidir: Gluteraldehit %2, Stabilize hidrojen peroksit %6, Perasetik asit (%1) b, c, d klarnda yer alan dezenfektanlar orta seviyeli dezenfektanlardan olup, kimyasal sterilan deildirler. e kknda yeralan dezenfektan ise yzey aktif ajanlar (surfactan)dan olup dk seviyeli bir dezenfektandr. 2. Hastane ortamnda kullanlan hasta bakm malzemeleri tadklar infeksiyon riskine gre gruplandrldnda Kritik Malzeme tanmna uyan ara/gereler aadakilerden hangisidir? a) Kateter b) Endoskop c) Termometre d) Steteskop e) Hidroterapi tanklar Cevap A (Rutala, AJIC Am J Infect Control, 1996, s.31342) Kritik malzeme, deri ve mukoza btnlnn bozulduu yerlerde kullanlan veya steril vcut alanlarna giren nesnelerdir. Kateter seenei bu gruba giren doru bir seenektir. b, c ve e seenekleri steril vcut blgelerine girmeyen, btnl bozulmam mukozalara (dental mukozalara) temas eden yar kritik malzemeleri iermektedir. d seenei ise salam deri ile temas eden, mukozalarla temas olmayan, hastalara infeksiyon ajanlarn tama riski bulunmayan kritik olmayan malzemeler arasnda yer alr. 3. Buharla sterilizasyonda biyolojik kontrol iin kullanlan standart bakteri hangisidir? a) Bacillus stearothermophilus b) Bacillus subtilis var. niger c) Bacillus pumilis
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

d) Bacillus coagulans e) Bacillus circulans Cevap A (Hausler, Herrmann, Isenberg, Shadomy, Manuel of Clinical Microbiology, 5.bask, 1991, s.183200; Russell, Hugo, Ayliffe, 1982, s.107-133; Murray, Baron, Pfaller, Tenover, Yolken, Manuel of Clinical Microbiology, 6.bask, s.1995, s.227-245) Biyolojik kontrol amacyla; Buharla sterilizasyonda Bacillus stearothermophilus Etilen oksit ile sterilizasyonda Bacillus subtilis var. niger Radyasyon ile sterilizasyonda Bacillus pumilis Bacillus coagulans ve Bacillus circulans biyolojik kontrol amacyla kullanlmayan bakterilerdir. 4. Streptococcaceae familyasndan olup, remesi iin oksijen gereksinimi dikkate alndnda zorunlu anaerob reme zellii gsteren bakteri cinsi hangisidir? a) Peptostreptococcus b) Gemella c) Vagococcus d) Lactococcus e) Pediococcus Cevap A (Color Atlas and Textbook of Diagnostic Microbiology, 5.bask, 1997) Streptococcaceae familyasnda yeralan Streptokok ve streptokok benzeri mikroorganizmalardan insanlarda patojen zellie sahip anaerob bakteriler olarak zellikle peptokok ve peptostreptokoklar yer alr. Bu aileye mensup b, c, d ve e klarnda yeralan dier yeler fakltatif anaerob zellik gsterirler. 5. Binary fzyon ile geometrik olarak oalan E.colinin jenerasyon sresi 15 dakika olduu dnldnde bakterinin ikinci saatteki (8.ci jenerasyon sonras) kltrnde ulat bakteri says ne olmaldr? a) 256 b) 128 c) 512 d) 1024 e) 2048 Cevap A (Bilgehan, Temel Mikrobiyoloji ve Baklk Bilimi, 6.bask, 1993, s.83-87) kiye blnme ile geometrik olarak oalma bakterilerde 2n forml ile hesaplanr. Burada (n) jenerasyon saysn ifade eder. Buna gre bakterinin 8 jenerasyon sonras ulat bakteri says 28=256dr. 99

MKROBYOLOJ

6. Aadaki genuslardan hangisi Enterobacteriaceae ailesine dahil deildir? a) Escherichia b) Citrobacter c) Shigella d) Legionella e) Proteus Cevap D (Murray, Medical Microbiology, 1994, s.3) Legionella genusu Legionellaceae ailesine dahil gram (-) bakterilerin bulunduu bir genusdur. 7. Mycobacterium tuberculosis solunum metabolizmas asndan; a) Obligate aerob b) Fakltatif aerob c) Obligate anaerob d) Fakltatif anaerob e) Lithotrof Cevap A (Murray, Medical Microbiology, 1994, s.17) reme iin serbest oksijen moleklnn ortamda bulunmas arttr. 8. Aadaki bakterilerden hangisinin izolmannda soukta zenginletirme ynteminden faydalanlr? a) Listeria monocytogenes b) Klebsiella pneumoniae c) Pseudomonas aureginosa d) Mycoplasma hominis e) Helicobacter pylori Cevap A (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.399-409) Listeria monocytogenes ve Yersinia enterocolitica +4oC'de reyebilen, ender bakterilerdendir. Gray ve Sarrat bu s derecesinde bekletilen organ ve dokularda, zamanla, Listeria'larn remelerinin arttn, dier bakterilerin reme anslar ve saylarnn azaldn aklamlardr. Bakterinin saf halde bulunduu menenjit, meningo-ensefalit gibi klinik formlarda tan kolaylkla konabildii halde flora bakterileri ynnden zengin bulunan fees, serviks, vajina ve mekonyum gibi materyallerden Listeria'larn retilmesi g olmaktadr. Plasenta ve fetus dokusu biyopsi materyallerinden bakteriyi retmek olduka gtr. ntraselller bulunma zelliinden dolay dokunun havan veya mikserde 1-2 ml. su veya buyyon iinde ezilir, bir ksm triptozlu kanl agara inokle edilir; kalan ise +4oC'de 4 haftadan az olmamak zere tutulur ve her haftada bir triptozlu kanl agara pasajlar yaparak beta hemolitik koloni varl aratrlr. Kontamine materyallerden bakterinin izolman iin Gray'in sodyum tellritli selektif besiyeri nerilmektedir. Bu besiyerinde oluan tabanlar mavi-yeil snrl, siyah renkli kolonilere zel nem verilir ve bu kolonilerin L. monocytogenes kolonisi olup olmad aratrlr. 100

9. Aadakilerden hangisi sterilizasyon yntemlerinden biri deildir? a) Otoklavda 121oC'de 15-20 dakika b) Tindalizasyon c) Yakma d) Pastrizasyon e) Membran filtrelerle szme Cevap D (Mahon, Manuselis, Textbook of Diagnostic Microbiology, 1995, s.25-43) Sterilizasyon; bir cismi veya maddenin sporlar da dahil olmak zere tm mikroorganizmalardan (saprofit ve patojen) arndrlmas ilemidir. Bu yntem sklkla ste uygulanr ve ilem 63oC'de 30 dakika veya 72oC'de 15 saniyede yaplr. Ancak bu yntem ile (sz konusu s derece ve srelerinde) baz saprofit bakteriler ile sporlar inaktive olmaz, yaamlarn srdrmeye devam ederler. Dolaysyla pastrizasyon dezenfeksiyon yntemlerinden biridir. 10.HLA Snf I antijenleri aadaki hcrelerden hangisinde bulunmaz? a) Polimorf ekirdekli lkosit b) Bazofil c) Eritrosit d) Lenfosit e) Eozinofil Cevap C (Glmezolu, Ergven, mmnoloji, 1.bask, 1994, s.31) HLA Snf I antijenleri vcutta btn ekirdekli hcrelerin zarnda bulunur. 11.Kendisi antijen olmayan, ancak zayf antijenlerle kartrldnda antijeniteyi kuvvetlendiren destekleyici bir kimyasal maddeyi simgeler. a) Determinant b) Adjuvan c) Epitop d) Hapten e) Paratop Cevap B (Glmezolu, Ergven, mmnoloji, 1.bask, 1994, s.17) Adjuvan maddeler, antijenlere kar bak yant arttran maddelerdir. 12.Serumda ok az miktarda bulunan, allerjik olaylarda ve parazitik enfeksiyonlarda miktar hzl artan immnglobulin hangisidir? a) IgG b) IgD c) IgE d) IgM e) IgA Cevap C (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1999, s.141) IgE serumda 0.1-1.3 mikrogram/ml olarak bulunur. IgEnin Fc ucu mast hcrelerine balanr ve tip I ar
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ

duyarllk reaksiyonlarna neden olur. Bu yzden iek tozu allerjisi olanlarda ve helmintik enfeksiyonu olanlarda yksek oranlarda bulunur. 13.Aadakilerden hangisi immnkompleks hastalklarndan deildir? a) Glomerlonefrit b) Sistemik Lupus Eritematozus c) Romatoid Artirt d) Stafilokoksik enfeksiyonlar e) Streptokok enfeksiyonlar Cevap D (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1999, s.231) Dier klarn hepsinde immnkompleks oluur. Streptokok enfeksiyonlarnda immnkompleksler glomerlonefrite sebep olurlar. Stafilokok enfeksiyonlarnda immnkompleks olumaz. 14.Aadakilerden hangisi souk antikorlarn zelliidir? a) IgG yapsndadr. b) Rh antijenik determinantna kar oluur. c) Mikobakteri enfeksiyonlarnda artar. d) Kapiller yatakta s 30oCnin altna dnce oluur. e) Is ile alakas yoktur. Cevap D (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1999, s.223) a ve b kk scak antikorlarn zelliidir. Souk antikorlar mikoplazma enfeksiyonlarnda ortaya kar. Souk antikorlar zellikle k aylarnda, periferik dolamda, ciltteki kapiller damarlarda s 30oCnin altna dtnde eritrositlerle birleerek mikrotrombozlar oluturup periferik nekroza neden olurlar. 15.Aadaki kan uyumazlklarndan hangisinde oluan antikor IgM yapsndadr? a) Anne A Rh+ Baba A Rhb) Anne A Rh- Baba A Rh+ c) Anne AB RhBaba 0 Rhd) Anne 0 Rh+ Baba AB Rh+ e) Anne B Rh+ Baba 0 RhCevap D (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1999, s.222) ABO uyumazlnda oluan antikor IgM tipindedir. Oysa Rh uyumazlndaki antikor IgG tipindedir. 16.Aadakilerden hangisi bir monokin sitokin deildir? a) -nterferon b) TNF- c) nterlkin-1 d) TNF- e) Koloni stimle edici faktrler
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

Cevap B (Stites, Terr, Basic and Clinical Immunology, 7.bask, 1976, s.780-785) Sitokinler ve lenfokinler olarak iki gruba ayrlr. TNF- lenfokinlerdendir. 17.Sperantijenler aadaki molekl iftlerinden hangisinde karlkl balanmaya neden olur? a) Doku uygunluk antijeni (MHC)/T lenfosit reseptr (TCR) b) Membran immnoglobulini (mIg)/CD1 c) L-selektin (CD62L)/interselller adezyon molekl 1 (ICAM-1) d) Lenfosit fonksiyon antijeni 1 (LFA-1)/VLA-4 (CD49d/CD29) e) Kompleman reseptr 3 (CR3, Mac-1)/Neonatal Fc reseptr (FcNR) Cevap A (Kuby, Immunology, 3.bask, 1997, s.102-104) Sperantijen olarak tanmlanan stafilokokkal enterotoksinler, Toksik ok sendrom toksin 1, MMTV, streptokokkal pirojenik toksin gibi maddeler T lenfositler iin bilinen en gl mitojenler arasndadr. Bu etkiyi T lenfosit reseptrndeki deiken (V) blgeye ve MHC Snf II molekllerindeki antijen balanma blgesi dndaki baka bir yere balanarak yaparlar. Sperantijenlerin dier seeneklerdeki molekl iftleri iin balanma zellii literatrde hi tanmlanmamtr. Bu nedenle sperantijen tanmna uygun tek seenek a kknda bulunmaktadr. 18.MHC Snf I antijenleri ile ilgili olarak aadaki ifadelerden hangisi yanltr? a) Alfa (a) ar zincir ve beta 2 (b2) mikrogloblinden oluan heterodimerdir. b) Beta 2 mikroglobulin, alfa ar zincire nonkovalen balarla balanmtr. c) Alfa ar zincirdeki a3 domainine CD8 molekl balanr. d) Antijen, MHC snf I moleklnde a1 domaini ile 2 mikroglobulin arasna balanr. e) MHC snf I molekllerine endojen peptidler balanr. Cevap D (Male, Cooke, Owen, Trowsdale, Champion, Advanced Immunology, 3.bask, 1996, s.4.1-4.16) Hcre ierisinde sentezlenen ve hcre ierisinde proteazomlar aracl ile 5-11 aminoasidlere yklan endojen peptidler MHC snf I moleklleri ile sunulur (sunulan antijen immn sistem iin yabanc ise (rn. viral antijenler) sunan hcre CD8+ T lenfositler iin hedef hcre haline gelir). MHC snf I ile sunulan antijen alfa ar zincirindeki 1 domaini ile 2 domaini arasna balanr. D seenei bu nedenle yanltr. Dier seeneklerdeki ifadeler MHC snf I molekllerinin temel zellikleri arasndadr. 101

MKROBYOLOJ

19.T lenfosit reseptrnn (TCR) MHC moleklleri ile sunulan antijene balanmas sonras T lenfosit uyarm iin sinyal iletimine neden olan ve TCR kompleksinde bulunan molekl hangisidir? a) CD1 b) CD2 c) CD3 d) CD4 e) CD5 Cevap C (Abbas, Lichtman, Pober, Cellular and Molecular Immunology, 3.bask, 1991, s.139-170) TCR kompleksi TCR ve CD3 molekllerinden olumutur. TCRnin antijen ykl MHC molekllerine balanmasndan sonra hcre ierisine uyarc sinyal iletiminde CD3 yapsndaki , , , zincirlerindeki ITAM rezidlerinde fosforilasyon olmaktadr. 20.Peptik lserli bir hasta hastaneye bavurmu ve gastrik biyopsi yaplmtr. Biyopsi rnei ukulata agara ekilerek mikroaerofilik artlarda 37oCde 5-7 gn inkbe edilmitir. nkbasyonun 5 gn kvrk, gram negatif, oksidaz pozitif basiller ieren koloniler gzlenmitir. reyen mikroorganizma en gl olaslkla aadakilerden hangisidir? a) Campylobacter jejuni b) Vibrio parahaemolyticus c) Haemophilus influenza d) Helicobacter pylori e) Campylobacter fetus Cevap D (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.457) Helicobacter pylori ilk kez 1984 ylnda gastrit ve peptik lserin muhtemel etkeni olarak tanmlanmtr. Bu organizma gastrik biyopsiden kolayca izole edilmektedir. Campylobacter trlerine benzer ve mikroaerofilik ortamda ukulata agarda 37oCde 3-7 gnde rer. C. jejuni optimal olarak 42oCde (37oCde deil) rer. 21.21 yanda bir kolej rencisinin halsizlik, subfebril ate, kuru ksrk gibi ikayetleri var, ancak adele ars tarif etmiyor. Rntgeninde sol akcier loblarnda yaygn interstisyel pnmoni gzleniyor. Beyaz kre says normal snrlarda bulunuyor ve rencinin hastal bir hafta sryor. Verilen bilgiler nda en muhtemel tan ne olabilir? a) Mycoplasma pnmonisi b) Pnmokoksik pnmoni c) Staphylococcus pnmonisi d) nfluenza (grip) e) Lejyonellozis Cevap A (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.268-269) Mycoplasma pneumoniae primer atipik pnmoni olarak bilinen bir solunum yolu infeksiyonuna yol aar. 102

Hastalk yln her dneminde grlebilirse de btn ya gruplarndan binlerce vaka k aylarnda ortaya kar. Tedavisiz hastalk 2 hafta veya daha uzun srer. 22.Aadaki testlerden hangisi sifiliz tansnda en duyarl ve en zgl testtir? a) Frei testi b) Mikrohemagltinasyon-Treponema pallidum (MHA-TP) testi c) VDRL (Veneral Disease Research Laboratories) testi d) Otomatik reagin testi e) RPR (hzl plazma reagin) testi Cevap B (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.534535) Sifilizin tansna ynelik serolojik testler iki gruba ayrlr. Duyarl ancak sifilize zgl olmayan testler unlardr: VDRL, RPR ve Otomatize reagin testi. Hem duyarl hem de zgl olan testler antitreponemal antikorlar tayin ederler: FTA-ABS test, TPI test ve MHA-TP testi. 23.Keilerle uraan bir iftide sebebi bilinmeyen ate byk ihtimalle aadaki organizmalardan hangisine baldr? a) Brucella melitensis b) Clostridium novyi c) Treponema pallidum d) Histoplasma capsulatum e) Mycobacterium tuberculosis Cevap A (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.241-243) Brucella kk aerobik, gram negatif bir kokobasildir. Brucella trlerinden sadece B. melitensis hem keileri hem de insanlar infekte eder. 24.Koaglaz negatif stafilokoklara bal infeksiyonlarn ou frsat tabiattadr ve normal konak direncinde baz deimelerin varlna ihtiya duyar. Prostetik kalp kapana bal endokardit olgularn ou aadakilerden hangisine baldr? a) Staphylococcus hemolyticus b) Staphylococcus aureus c) Staphylococcus epidermidis d) Staphylococcus saprophyticus e) Staphylococcus hyicus Cevap C (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.248251) Damar yollarnn yaygn olarak kullanlmas ve prostetik cihazlar koaglaz negatif stafilokoklarn, S.epidermidisin klinik neminde dramatik bir arta neden olmutur. S.epidermidis protez kapak endokarditlerinin %40-80inden sorumludur.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ

25.Difteri toksini aadaki Corynebacterium diphteriae sularndan hangisi tarafndan retilir? a) Glukozu fermente edenler b) Sakkarozu fermente edenler c) -profaj iin lizojenik olanlar d) Mitis sular e) Kapsll sular Cevap C (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.429430) C.diphteriaenin btn toksijenik sular toksin molekln kodlayan tox genini tamakta olan beta faj ile lizojenik durumdadr. 26.Acil blmne, infekte kpek sr olan bir ocuk getiriliyor. Yarada kk gram basiller tespit edildiine gre muhtemel infeksiyon etkeni aadakilerden hangisidir? a) E.coli b) H.influenzae c) Pasteurella multocida d) Brucella canis e) Klebsiella rhinoscleromatis Cevap C (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.248) Pasteurella multocida gram negatif koko basil eklinde bir bakteridir, kedi ve kpeklerin normal az florasnda bulunur. Dolays ile birok hayvan sr bu mikroorganizma ile infektedir. 27.70 yanda bir yal bakmevinde kalan hastada influenza gelimitir. nfluenzaya yakalandktan bir hafta sonra hasta akut pnmoniden lmtr. Akut postinfluenzal pnmoni nedeni en sk olarak aadaki hangi mikroorganizma ile geliir? a) Legionella b) Listeria c) Staphylococcus aureus d) Klebsiella e) Escherichia coli Cevap C (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.506-516) S.aureus influenza infeksiyonundan sonra sklkla bakteriyel pneumoniye neden olmakta, en sk yal insanlar etkilenmektedir. 28.Aadaki mikoplazmalardan hangisi nongonokoksik retrit (NGU) etkenidir? a) Mycoplasma hominis b) M.pneumoniae c) M.fermentans d) M.mycoides e) Ureoplasma urealyticum

Cevap E (Mandell, Douglas, Bennett, Principles and Practice of Infectious Disease, 1990, s.1458-1463) Ureoplasma urealyticum hem non gonokoksik retrit hem de infertilite ile ilikili bulunmutur. M. pneumoniae primer atipik pneumoni etkenidir. M.hominis nongonokoksik retritli hastalarn %30dan izole edilmesine ramen bu hastala neden olup olmad tam olarak bilinmemektedir. M.fermentans nadiren orofarinks ve genital yollardan izole edilmitir. M.mycoides srlarda plropnmoni oluturmaktadr. 29.Aadaki bakterilerden her biri iin quellung testi yaplsa hangisinde olumsuz sonu beklersiniz? a) Streptococcus pneumoniae b) Klebsiella pneumoniae c) Haemophilus influenzae d) Corynebacterium diphtheriae e) Neisseria meningitidis Cevap D (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.77,114) Quellung testi bakteriyel kapsl varln belirleyen bir testtir. Corynebacterium diphtheriae kapslszdr, patojenitesi protein yapl toksin salglamasna baldr. 30.Aadaki infeksiyonlardan hangisi frsat infeksiyon olarak snflandrlabilir? a) Gmen bir iinin ocuundaki bruselloz b) Kemoterapi gren lsemili bir hastadaki Escherichia coli bakteriyemisi c) Okul andaki bir ocuktaki A grubu Streptokoksik farenjit d) Bir yn eiricisindeki akcier arbonu e) Bir doktordaki akcier tberklozu Cevap B (Serter, NMS Mikrobiyoloji ve nfeksiyon Hastalklar, 1997, s.539-551) Normal gastrointestinal florann bir yesi olan Escherichia coli, frsat bir organizma gibi davranarak kanser kemoterapisi gren hasta rneinde olduu gibi, baklk sistemi bozuk olan kiilerde bakteriyemiye yol aabilir. Frsat etken tanm ile, normal florada ya da evrede kommensal olarak bulunan bir etkenin, baklk sistemi normal olan kiilerde snrl bir virlans gstermesine karn, baklk sistemi bozuk kiilerde infeksiyon oluturma eilimi gstermesi kastedilir. Dier infeksiyonlar oluturan etkenler (Brucella, Streptococcus pyogenes, Bacillus anthracis ve Mycobacterium tuberculosis) bu kriterlere uymaktadr. 31.Menenjitli bir yenidoann beyin omurilik svsndan (BOS) retilme olasl en yksek olan bakteri hangisidir? a) Escherichia coli b) Streptococcus agalactiae c) Haemophilus influenzae tip b d) Listeria monocytogenes e) Streptococcus pneumoniae 103

MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ

Cevap B (NMS Mikrobiyoloji ve nfeksiyon Hastalklar, 1997, s.539-551) B grubu streptokoklar (rn: Streptococcus agalactiae) yenidoanlarda en sk rastlanan menenjit etkenleridir. kinci srada Escherichia coli yer alr. Listeria monocytogenes ve Streptococcus pneumoniae daha az sklkla menenjit olutururlar. Haemophilus influenzae tip b, 6 ay-2 ya arasndaki ocuklarda sk rastlanan bir menenjit etkenidir. 32.Aadakilerden hangisi Clostridium tetaniye ait bir zellik deildir? a) nvazyon yetenei olmad iin organizmada yaylarak hastalk yapmaz. b) redikleri besiyerlerinde ve organizmada toksik zellikte maddeler salglarlar. c) Oluturduu toksinin gastrointestinal sistem hcreleri zerine zararl etkisi bulunmaktadr. d) Sporlu, kirpikli, gram pozitif, anaerob bir bakteridir. e) Oluturduu hastalk tipi ile grnmde olduu iin tans daha ok klinik bulgulara dayanr. Cevap C (Bilgehan, Klinik Mikrobiyoloji, zel Mikrobiyoloji ve Bakteri Enfeksiyonlar, 1992, s.283) Clostridium tetani, tetanoz hastalnn etkeni olup, redikleri blgede salgladklar toksinlerin etkisi ile hastalk yaparlar. Tetanoz toksinini merkez sinir sistemi hcreleri zerine etkisi ile eitli kan gruplarnda kaslmalar meydana gelir. 33.Cinsel iliki ile bulaan, spratif inguinal adenitle karakterize Lenfagranloma venerum hastalnn etkeni aadakilerden hangisidir? a) Chlamydia trachomatis b) Treponema pallidum c) Ureaplasma urealyticum d) Chlamydia psittaci e) Mycoplasma hominis Cevap A (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1999, s.709) Chlamydia trachomatis kadn ve erkeklerde trahom inklzyon konjonktiviti lenfagranuloma venerum ve eitli belirtili ya da belirtisiz enfeksiyonlara yol aarlar. 34.Ate, lenfadenopati ve atipik lenfositoz ile karakterize sennetsu atei aadaki hangi cinsde bulunan mikroorganizmayla oluturulur? a) Bartonella b) Ehrlichia c) Riketsiya d) Rochalimae e) Coxiella Cevap B (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1999, s.704) Ehrlichia sennetsuyla oluturulur. 35.Vankomisin direnli streptokoklar hangisidir? a) Leuconostoclar 104

b) Alloiococcuslar c) Pneumokoklar d) Peptostreptokoklar e) Aerococcuslar Cevap A (Color Atlas and Textbook of Diagnostic Microbiology, 5.bask, 1997) Streptococcaceae familyasnda yeralan yelerden sadece Leuconostoc ve Pediococlar vankomisine direnlidirler. Bu aileye mensup b, c, d ve e klarnda yeralan dier yeler vankomisine duyarldrlar. 36.Legionella pneumophilia infeksiyonlarnn mikrobiyolojik tansnda altn standart olarak kabul edilen test hangisidir? a) Direkt floresan antikor testi (DFA) b) EA c) DNA probe d) ndirekt Flresan Antikor Testi e) Kltr Cevap E (Pascal, J Clin Microbiol 1998; 27:2350-2358) Transtrakeal aspirasyon ile elde edilen alt solunum yollar sekresyonlar ile yaplan kltrn duyarll %83tr. Kltrle tm legionella trlerinin saptanmas mmkndr. Buna karlk DFA ve DNA prob yntemlerinin duyarll %70 civarnda olmakla birlikte, ortamda az miktarda bakteri bulunduunda duyarll ve zgll dk testlerdir. EIA yntemi ile idrarda etkene zgl antijenlerin saptanmas yntemi de yeterli duyarllk ve zgllkte bulunmamtr. IFA yntemi ile serolojik olarak antikorlarn saptanmas ise kltrle pozitiflik saptanan olgularn %25inde negatif sonu vermektedir. 37.Bartonella hensalae immnkompremize hastalarda basiller angiomatosis etkenidir. Sz konusu etkenin insanlara bulamasnda rol oynayan etken hangisidir? a) Kpek b) Kedi c) Sert keneler d) Fare e) Domuz Cevap B (Abbot, Comp Immunol Microbiol Infect Dis 1992, s.20,41) Basiller angiomatosis olgularnda predominant vektr kedilerdir. Ev kedileri ile yaplan deneysel almalarda ev kedisi sr sonucu oluan cilt infeksiyonlarn %30-40nn bakteriemi ile seyrettii gsterilmitir. 38.Splenektomili hastalarda en sk infeksiyon nedeni olan organizma hangisidir? a) Escherichia coli b) Haemophylus influenzae c) Capnocytophagia canimorsis d) Streptococcus pneumoniae e) Plasmodium trleri
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ

Cevap D (Bannister, Begg, Gillespie, Infectious Diseases, s.451) Geni serileri ieren birok aratrmada splenektomili olgularn yaklak 2/3sinde infeksiyona neden olan etkenin Streptococcus pneumoniae olduu gsterilmitir. Splenektomi hastalarda gelien infeksiyonlarn dier nemli bakteriyel etkenleri ise; H.influenzae ve E.colidir. Malaria infeksiyonlar nadir olmakla birlikte splenektomili hastalarda fulminan seyir gsterebilir. Capnocytophagia canimorsis ise splenektomili hastalarda kpek srndan sonra gelien enfeksiyonlarda saptanan nadir bir etkendir. 39.Aadakilerden hangisi Cryptococcus neoformans tansnda kullanlan basit boyama yntemidir? a) Kinyoun b) ini mrekkebi c) Gram d) Calcofluor white e) Acridine orange Cevap B (Murray, Medical Microbiology, 1994, s.429430) ini mrekkebi (ndiaink) yntemi ile zemin ve mantar organelleri boyanrken, kapsln boyanmamas kontrast oluturarak k mikroskopisinde tipik grnm oluturur. 40.Hangi E.coli tipi Kolera benzeri su kaybna dayal diyareye neden olur? a) Enteroinvaziv E.coli b) Enterotoksinojenik E.coli c) Enterohemorajik E.coli d) Enteroaderen E.coli e) Enteropatojenik E.coli Cevap B (Murray, Kobayashi, Pfaller, Rosenthal, Medical Microbiology, 2.bask, 1994, s.231-234) Enterotoksijenik E.coli sular kolerajenik toksine benzeyen toksinleri ile sv ve elektrolit kaybna neden olmaktadrlar. Dier her E.coli tipinin farkl hastalk yapma mekanizmalar vardr. 41.Enterik bakteriler iin hangisi dorudur? a) Enterik bakteriler oksidaz enzim aktivitesi gsterirler. b) Klebsiella kolonileri EMB agar besiyerinde metalik yeil bir refle verirler. c) E.coli, EMB agarda mukoid akc koloniler oluturur. d) E.coli, indol pozitif, sitrat negatif zellik gsterir. e) Klebsiella laktozu kullanamayan bir bakteridir. Cevap D (Bilgehan, Klinik Mikrobiyoloji, 1996, s.1-14, 5664) E.coli triptofandan indol halkasn ayrr ve sitrat kullanmaz. O nedenle d kk dorudur. Enterik bakteriler
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

oksidaz aktivitesi gstermezler. EMB agarda Klebsiella deil, E.coli metalik refle vermektedir. Yine EMB agarda E.coli deil, Klebsiella akc koloni oluturmaktadr. Klebsiella laktozu kullanabilen bakterilerdendir. 42.Stafilokok toksinleri iin hangisi dorudur? a) Enterotoksinleri besin zehirlenmelerine neden olmaktadr. b) Enterotoksinleri mide ve duodenal enzimlere dayankszdr. c) Enterotoksinleri, 80oCde 10 dakikada inaktive olmaktadr. d) Exfoliative toksinleriyle Staphylococcal Toksik ok Sendromuna neden olurlar. e) Leucocidinleri badokuyu ykarak stafilokoklarn dokulara yaylmasn salar. Cevap A (Bilgehan, Klinik Mikrobiyoloji, 1996, s.218-244) Stafilokoklar enterotoksinleriyle besin zehirlenmelerine neden olurlar. O nedenle a kk dorudur. Enterotoksinleri mide ve duodenal enzimlere dayankldr. 80oCde inaktive olmazlar. Eksfoliyatif toksinle halanm deri sendromuna neden olurlar. Lkosidinleri ise lkositleri ldrmektedir. 43."st solunum yolu infeksiyonu nedeniyle ampisilin verilen bir hastada tedavinin beinci gnnde kramp tarznda karn ars, distansiyon, pis kokulu, kanl ve mukuslu ishal ikayeti balamtr. Endoskopide rektum ve sigmoid kolonda membranz plaklar grlm, lezyonlar arasndaki dokularn normal grnmde olduu tespit edilmitir." Hastada bu duruma neden olan etken aadakilerden hangisidir ? a) Staphylococcus aureus b) Clostridium difficile c) Bacillus cereus d) Bacteroides fragilis e) Listeria monocytogenes Cevap B (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.645-649) Soruda antibiyotik kullanmn takiben ortaya kan psdomembranz kolit tablosu verilmi ve etken mikroorganizma sorulmutur. C.difficile, anaerop, sporlu, gram pozitif, basil eklinde bir bakteri olup asemptomatik tayclktan, psdomembransz kolit, psdomembranz kolit ve fulminant kolit gibi ok deiik klinik tablolara neden olabilmekte; antibiyotie bal ishallerin % 15-25'inden, psdomembranz kolitli hastalarn ise hemen hemen hepsinde etken bakteri olarak karmza kmaktadr. C.difficile'ye bal ishal genellikle antibiyotik kullanmnn 5-10. gnlerinde grlr. Ancak baz olgularda bu sre 8-10 haftaya kadar uzayabilmekte, bazen antibiyotiin ilk dozundan hemen sonra da ishal ortaya kabilmektedir. C.difficile'nin infeksiyona yol 105

MKROBYOLOJ

aabilmesi kolon mikroflorasnn bozulmas ve toksin reten sularn kolona yerlemesine baldr. Klindamisin, ampisilin, amoksisilin ve sefalosporinler bata olmak zere ou antibakteriyel ajan, ameliyat ncesi barsaklarn mekanik temizlii ve radyasyon gibi nedenler kolon mikroflorasn bozabilir. Ancak sk kullanlmalar nedeniyle antibiyotikler ilk srada yer almaktadr. Toksijenik C.difficile sular; protein yapsnda iki ekzotoksin (toksin A ve toksin B) retir. Major olarak enterotoksik etkiden sorumlu olan toksin A, fibriler aktinin yapsn deitirerek konak hcrede yuvarlaklamaya, kolon mukoza hcreleri arasndaki balantlarn kopmasna ve yaygn harabiyete sebep olur. Toksin A'nn sitotoksik etkisi de vardr ancak bu zellik Toksin B'de 1000 kat daha fazladr. Hafif olgularda ishal antibiyotiin kesilmesi ile ou kez kendiliinden dzelirken tedavi edilmeyen (oral vankomisin) psdmembranz kolitli ar olgular kaybedilebilmektedir. 44."Halsizlik, bulant-kusma, epigastrumda ar ve ishal ikayeti olan AIDS'li bir hastadan alnan dk rneinin direkt mikroskobik muayenesinde lkosit ve eritrosite rastlanmam ancak modifiye asit-fast yntemi ile hazrlanan preparatlarda, aside direnli boyanma zellii gsteren, 4-5 mikron byklnde ok sayda yuvarlak yaplar dikkati ekmitir." Bu durumda en muhtemel etken aadakilerden hangisidir ? a) Shigella sonnei b) Mycobacterium avium kompleks c) Salmonella typhimurium d) Cryptosporidium parvum e) Isospora belli Cevap D (Altnta, Tbbi Genel Parazitoloji ve Protozooloji, 1.bask, 1997, s.167-170; Gold, Telzak, White, Management of the HIV-Infected Patient-Part II. Med Clin N Amer 81(2):427-47,1997) Yukardaki sorunun klarnda yer alan mikroorganizmalarn tm, HIV ile infekte hastalarda barsak patojeni olarak infeksiyona yol aabilirler. Ancak Shigella sonnei ve Salmonella typhimurium aside direnli boyanma zelliine sahip deildir. Mycobacterium avium kompleksdeki bakteriler ise basil eklindedir. Bu durumda doru cevap d veya e kk olabilir. Isospora belli ookistleri, Cryptosporidium parvum ookistlerinden daha byk olup 20-30 mikron uzunluunda 10-15 mikron geniliinde eliptik (yumurtaya benzer) yapdadr. Isosporiasis'li hastalarda eosinofili ve sklkla dkda Charcot-Leyden kristalleri grlr. Cryptosporidium cinsi protozoonlar omurgallarda sindirim ve solunum yolu epitel hcrelerinin mikrovilluslarn infekte etmektedir. zellikle immn sistemi basklanm kiilerde hastala neden olan Cryptosporidium parvum genellikle kan ve mukus iermeyen sulu ishallere neden olmaktadr. Tabloya hal106

sizlik, baars, kramp tarznda epigastrik arlar, bulant, kusma ve ar gaz ikayetleri de elik edebilmekte, bazen hastalar ar sv kayb nedeni ile kaybedilebilmektedir. Gnmzde kriptosporidyal infeksiyonlarn tansnda; uygun klinik rneklerde bulunan ookistlerin modifiye asid-fast boyama yntemleri ile gsterilmesi temeline dayanmaktadr. Ayrca IFA,ELISA,IHA ve lateks agltinasyonu gibi immnolojik yntemler de gelitirilmitir. 45.Aadaki bakterilerden hangisinin ekzotoksini yoktur ? a) Corynebacterium diphteriae b) Clostridium botulinum c) Staphylococcus aureus d) Vibrio cholerae e) Salmonella typhi Cevap E (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.109-12) lk drt kda belirtilen bakterilerin tm ekzotoksin retir. Bu toksinler sz konusu bakteriler ile meydana gelen hastalklarn patogenezinde nemli rol oynarlar. Polipeptid yapsndaki ekzotoksinler endotoksinlere gre daha kuvvetli zehir zelliine sahiptir. Birbirlerine dislfid balar ile balanm iki alt niteden (A ve B olmak zere) oluurlar. Toksin B, hedef hcreye balanmada rol oynarken, toksin A konak hcredeki toksik etkiden sorumludur. Gram negatif bir bakteri olan Salmonella typhii'nin ise ekzotoksini yoktur. Ancak organizmann hcre duvarnda bulunan ve bakterinin lmesi ile aa kan lipopolisakkaritler toksik zellie sahiptir. 46.Aadaki hastalklardan hangisi granlomatz iltihap ile karakterize deildir? a) Tberkloz b) Histoplazmoz c) Lepra d) Kzl e) Sarkoidoz Cevap D (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.237-43) Granlomatz iltihap, elementer lezyonu granlom olan, esas olarak epiteloid histiyositlerce oluturulan kre eklindeki lezyonlarla karakterize, kronik bir inflamasyon formudur. Granlomun evresinde lenfositik bir halka gzlenir. ok saydaki epiteloid histiyositin birlemesiyle Langhans tipi dev hcreler oluabilir, bazen granlomun ortas kazeifiye olabilir. Tberkloz, Histoplazmoz, Lepra ve Sarkoidoz kronik gidili olup granlom oluumu ile karakterize hastalklardr. Kzl A Grubu Beta Hemolitik Streptococcus'larn eritrojenik toksini ile oluan akut bir tablodur.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ

47."Yksek ate, baars, yaygn kas ve eklem arlarndan ikayeti olan bir arkeolog'un yaplan fizik muayenesinde srtnda, yaklak 15 cm. apnda, kenarlar keskin snrl, ortas soluk, evresi eritemli olan ve adeta boa gzn andran bir deri dknts dikkati ekmi, hasta arazide alrken orann kene srndan sonra meydana geldiini sylemitir." En muhtemel tannz ve etken mikroorganizma aadakilerden hangisidir? a) Lyme hastal - Borrelia burgdorferi b) Weil hastal - Leptospira biflexa c) Pinta hastal - Rickettsia prowazakii d) Ornitoz - Chlamydia psittaci e) Brill-Zinsser hastal - Treponema pertenue Cevap A (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark. Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.675-9) Lyme hastal, Borrelia burgdorferi ile infekte olmu keneler (zellikle Ixoides ricinus ve Ixoides scapularis) araclyla insanlara bulaan, evreli bir infeksiyon hastaldr. Kene srndan sonra ortaya kan ve soruda tarif edilen lezyon erythema chronicum migrans'dr. Dier klarda verilen hastalklar; soruda verilen bilgilerle (vektr ve klinik zellikler) uyumad gibi etken organizmalar da yanltr. rnein Weil hastalnn etkeni Leptospira interrogans, Pinta hastal'nn etkeni Treponema pallidum subsp. carateum'dur. Primer olarak epidemik tifs geirenlerde uzun yllar sonra ortaya kabilen Brill-Zinsser hastal'nn etkeni Rickettsia prowazakii'dir. Her ne kadar cevap kknda Ornitoz ile etken (Chlamydia psittaci) ikilisi doru olarak verilmise de bu hastalk genellikle kanatl hayvanlarla (tavuk, gvercin, ku) uraanlarda grlr ve klinikte deri bulgularndan ok akcier bulgular n plandadr. 48.Bulant, kusma,ar halsizlik, ishal ve avu ii ile ayak tabanlar da dahil olmak zere vcudunda skarlatiniform tarznda dkntleri bulunan ve menstrasyon grmekte olan bir kadnda; Vcut ss: 39.5oC, kan basnc: 90/50 mm.Hg, beyaz kre says: 18.000/mm3 eklinde belirlenmitir. Bu olguda en muhtemel tan ve etken mikroorganizma aagdakilerden hangisidir? a) Tifo - Salmonella enteritidis b) Hemolitik remik Sendrom - Escherichia coli O157 H7 c) Chagas hastal - Fasciola hepatica d) Toksik ok sendromu - Staphylococcus aureus e) Ekzantem subitum - Human herpes virus tip 7 Cevap D (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.340-7) Toksik ok Sendromu, vajina, burun ii veya vcudun herhangi bir yerindeki lezyona yerlemi olan Toksik ok Sendromu Toksin-1 reten S.aureus sular ile meydana gelir. Hastalarda bulant, kusma,ar halsizMEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

lik,yksek ate, ishal ve avu ii ile ayak tabanlar da dahil olmak zere vcutta skarlatiniform tarzndaki deri dkntleri vardr. ou kez lkositoz ve hipotansiyon grlr. Genellikle menstruasyon srasnda kullanlan tamponlarn vajinada S.aureus kolonizasyonuna yol amasyla ortaya kmaktadr. 49."shalli bir hastadan alnan dk rnei, Wilson Blair besiyerine ekilmi, 37oC'de 18 saat inkbe edildikten sonra besiyerinin iine doru ilerlemi,zorlukla kaldrlabilen (ivi belirtisi), siyah renkli koloniler olutuu grlmtr". Bu bilgiler nda, en muhtemel bakteri aadakilerden hangisidir ? a) b) c) d) e) Klebsiella Yersinia Shigella Escherichia Salmonella

Cevap E (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.489-502) Wilson Blair besiyerindeki Salmonella'lar glukozlu ortamda H2S oluturur. Oluan H2S, besiyerindeki bizmut amonyum sitrat etkileyip, siyah koloniler (bizmut slfit) yapar. Salmonella kolonileri besiyerine doru uzanan ve kolay kaldrlamayan zelliktedir. Bu grnme "ivi belirtisi" denir. Ayrca besiyerindeki brillant yeili ve bizmut slfit dier enterobakterilerin remesini engelleyici etki yapar. 50."Bacanda arl hemorajik blleri olan bir hastadan alnan pis kokulu materyal koyun kanl agar besiyerine ekilmi ve anaerop ortamda inkbe edilmitir.Besiyeri bir gn sonra incelendiinde etraf ift hemoliz zonu (ite beta, dta alfa hemoliz) ile evrili, dzgn kenarl konveks,yaklak 5 mm. apnda yuvarlak koloniler oluturan gram pozitif basiller redii grlmtr". En muhtemel etken aadakilerden hangisidir ? a) b) c) d) e) Fusobacterium necrophorum Clostridium perfringens Calymmatobacterium granulomatis Bacteroides fragilis Pasteurella multocida

Cevap B (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.623-649) Clostridium perfringens anaerop, sporlu gram pozitif bir basildir.ou kez santral bazen subterminal yerleimli olan oval sporlar bakteri bedenini geniletmez. Dokuda sporsuzdur.Besiyerinde spor oluumu zordur.Kanl agardaki kolonileri ok karakteristik olarak iie iki hemoliz zonu ile evrilidir, iteki hemoliz, teta toksinini etkisi ile oluur, dar ve beta hemoliz tipindedir. Dtaki alfa toksininin etkisi ile oluur, daha geni ve alfa hemoliz zellii gsterir. 107

MKROBYOLOJ

51.Be ya altndaki ocuklarn servikal granlomatz lenfadenitlerinden en sk izole edilen tberkloz d mikobakteri tr (MOTT) aadakilerden hangisidir ? a) M.marinum b) M.scrofulaceum c) M.avium complex d) M.ulcerans e) M.kansasii Cevap B (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.444-55) Alt yan stndeki ocuklar ile gen erikin lenfadenitlerinde en sk izole edilen MOTT tr M.avium complex iken 1-5 ya aras servikal granlomatz lenfadenitlerinde M. scrofulaceum n plana kmaktadr. M.ulcerans Buruli lserine, M.marinum yzme havuzu granlomuna yol amaktadr. 52."Bir erkek hastann prespiumunda cerahatli, ortas ukur,snrlar belirgin, arl ve yumuak lezyonlar tespit edilmi, bu lezyonlardan alnan materyal iine X faktr bulunan kanl agar besiyerine ekilmi, 37oC'de aerop artlarda inkbe edilmi ve sporsuz, kapslsz, hareketsiz, ksa zincirler oluturan gram negatif kokobasilller izole edilmitir." En muhtemel etken aadakilerden hangisidir? a) Eubacterium tenue b) Treponema pallidum c) Chlamydia trachomatis d) Haemophilus ducreyi e) Ureaplasma urealyticum Cevap D (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.579-88) Haemophilus ducreyi, cinsel iliki ile geen, yumuak ankr (Ulcus molle) hastalnn etkenidir. Nekrotik, cerahatli ve yumuak zellikte lezyonlar arldr. ou kez blgesel lenf bezleri tek tarafl olarak ier, fistlize olur ve dar alr. Haemophilus ducreyi, sporsuz, kapslsz, hareketsiz, gram negatif kokobasilllerdir. Ksa veya uzun zincirler oluturabilir. inde X faktr bulunan kanl agarda aerop artlarda rer. 53.Aadaki infeksiyon hastalklardan hangisinin mikrobiyolojik tansnda kltr yaplmasnn yarar yoktur? a) Tifo b) Basilli dizanteri c) Lepra d) Tberkloz e) Bruselloz Cevap C (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.437-444) Bakteriyoloji tarihinde ilk bulunan bakterilerden biri olmasna ramen M.leprae'nn in-vitro artlarda 108

retilmesi bugne kadar mmkn olmamtr. Lepral hastalardan alnan klinik rnekler her trl yoldan ok deiik hayvanlara verilmi, ancak pratikte kullanlabilecek olumlu sonular elde edilememitir. Bakterinin vcut ss dk olan hayvanlarda daha iyi rediinin anlalmasndan sonra deney hayvanlar zerinde yaplan almalar fare ve armadillolar zerinde younlatrlm ve M.leprae'nn retilmesi iin en uygun hayvann, srtnda dokuz bant bulunan armadillolar (Dasypus novemcinctus) olduu bildirilmitir. Ancak bakterinin ikiye blnme sresi 11-13 gn olduundan bu hayvanlarda jeneralize lepra oluabilmesi iin 15-24 ay gemesi gerekmektedir. Bu nedenle; leprann mikrobiyolojik tans klinik rneklerden hazrlanan preparatlarda, globi tekil eden ve aside direnli boyanma zellii gsteren basillerin saptanmas temeline dayanmaktadr. Kltr yaplmasnn yarar yoktur. 54.Fournier gangreni aadaki vcut blgelerinden hangisinde grlr? a) Aln ve sal deri b) Skrotum c) Ayak bilei ve parmaklar d) El bilei ve parmaklar e) Gs Cevap B (Mandell, Douglas, Bennett, Principles and Practice of Infectious diseases, 3.bask, 1990, s.80812) Skrotumun idiyopatik gangreni, Streptokokkal skrotal gangren ve Perineal flegmon gibi isimlerle de anlan Fournier gangreni, esas olarak erkeklerde grlen, skrotumda lokalize, bazen perine, penis ve karn duvarna yaylm gsterebilen bakteri orijinli bir klinik tablodur. 55.Aadaki bakterilerden hangisi ile meydana gelen infeksiyonlar tedavisinde sefalosporinler ve penisilin trevleri kullanlmaz. a) Shigella b) Salmonella c) Mycoplasma d) Streptococcus e) Treponema Cevap C (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.595-604) Penisilinler, sefalosporinler, karbepenemler ve monobaktamlarn da iinde bulunduu beta laktam antibiyotikler ile sikloserin, basitrasin ve glikopeptid antibiyotikler bakteri hcre duvar sentezini inhibe ederek etki gsterirler. nsanlarda eitli infeksiyonlara yol aabilen Mycoplasma, Ureaplasma ve L form bakterilerin hcre duvarlar yoktur. Dolaysyla Mycoplasmalar ile meydana gelen infeksiyonlarn tedavisinde penisilin ve sefalosporinlerin yeri yoktur.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ

56.Aadaki antibiyotiklerden hangisi bakterinin protein sentezini inhibe ederek etki gsterir? a) Tetrasiklin b) Polimiksin B c) Rifampin d) Vankomisin e) Penisilin Cevap A (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.81-9) Tetrasiklinler geni spektrumlu antibiyotiklerdir. Bakteri hcresindeki 30S ribozomal alt nitesine geri dnml olarak balanrlar. Bakteriyostatik etkilidirler. 57.Laboratuvara incelenmek zere bir balgam rnei getirilmitir. Gram boyamada u bulgular mevcuttur. Nadir epitel hcreleri, byk bytmede 8-10 polimorfonkleer lkositler ve gram negatif basiller. Laboratuvar uzman olarak yorumunuz hangisidir? a) Deerlendirmek iin balgam, salya ile kontamine olmutur. b) nflamatuvar cevap iin herhangi bir bulgu yoktur. c) Hastada pnmokokkal pnmoni mevcuttur. d) Hastada Vincent hastal vardr. e) Balgamn grnm Hemophilus pnmonisini anmsatmaktadr. Cevap E (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.213242) Birok balgam rnei gereksiz yere kltre tabi tutulur. Balgam genellikle tkrkle kontaminedir ya da hemen hemen tamam tkrkten oluur. Bu rnekler nadiren hastann respiratuvar problemine sebep olan ajan ortaya koyar ve kukulu laboratuvar sonularna yol aar. Soruda balgam iyi bir rnek gibi grnmektedir. Pleomorfik gram negatif omaklar Haemophilus tansn desteklemektedir, ancak salglarn kltr yaplmaldr. 58.Delta virus hepatiti, akut veya kronik hepatit B infeksiyonu olan hastalarda geliir. Delta ajan iin aadakilerden hangisi dorudur? a) Tam olmayan hepatit B virusudur. b) Hepatit A virusuna benzer. c) Hepatit B virusu mutantdr. d) Tam olmayan bir RNA virusudur. e) Non-A, Non-B hepatit etkenidir. Cevap D (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.452-456) Delta virusu ilk kez 1977 ylnda tarif edilmi ve son zamanlarda defektif bir RNA virusu olduu gsterilmitir ki replikasyonu iin HbsAgye ihtiya duyar.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

59.Yenidoanda grlen epidemik plrodinia ve miyokarditin etkeni aadakilerden hangisidir? a) Grup B coxsackie viruslar b) Polyomavirus c) Solunum sinsityal virusu d) Reovirus e) Sitomegalovirus Cevap A (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.475-477) Coxackie viruslar aseptik menenjit, akut solunum hastal ve poliomiyeliti andran paralitik hastalk gibi eitli hastalklara neden olurlar. Hamileliin ilk trimestirinde Coxackie infeksiyonu geiren annelerden doan bebeklerde konjenital kalp lezyonlar indisans normalin iki mislidir. Epidemik plrodinia Coxackie virusu tarafndan oluturulan bir hastalktr. 60.ocukluk anda su iei geiren erikinler bazen hastaln vezikler seyreden rekrran formunu geirirler. Bu hastalklar oluturan etken hangi virus ailesinde snflandrlr? a) Herpesvirus b) Poxvirus c) Adenovirus d) Myxovirus e) Paramyxovirus Cevap A (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.422-439) Suiei-Zoster virusu Herpes virus grubunda yer alr. ouklarda genellikle hafif, kendiliinden iyileen bir infeksiyon oluturur. Tekrarlayan infekisyonlar erikinlerde grlr. 61.Aadakilerden hangisinde Negri inklzyon cisimcikleri konak hcrelerde karakteristiktir? a) Kabakulak b) nfeksiyoz mononkleozis c) Konjenital kzamkk d) Aseptik menenjit e) Kuduz Cevap E (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.539-544) Btn olgularda bulunmamasna ramen Negri inklzyon cisimcikleri kuduz iin patognomoniktir. 62.Aada verilen bulgulardan biri hari hepsi infeksiyz mononkleozis ile ilikilidir. a) Latent olmayan bir virus infeksiyonudur. b) Heterofil antikorlar saptanr. c) Gs rntgeninde bilateral hiler adenopati grlr. d) Lenfadenopati grlr. e) Atipik lenfositler saptanr. 109

MKROBYOLOJ

Cevap A (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.435-436) nfeksiyoz mononkleozisli hastalarn %50-80inde koyun eritrositlerini agltine eden heterofil antikorlarn titresinde art grlmektedir. Bu hastalarda lenfadenopati ve periferik yaymada grlen atipik lenfositlerin varl karakteristiktir. 63.Bir hastada Hepatit A virusuna (HAV) ait btn gastrointestinal bulgular mevcut olup buna ramen HAV-IgG ve HAV-IgM antikorlar negatiftir. Bu hastaln muhtemel etkeni aadakilerden hangisidir? a) Hepatitis B yzey antijeni b) Hepatitis C c) Hepatitis D d) Hepatitis E e) Rotavirus Cevap D (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.755776) Hepatit E virusu tek iplikli bir RNA virusudur. Enterik yolla geer ve hastalk enterik hepatit C olarak tanmlanr. HEV iin halen rutin bir test mevcut olmayp, tan klinik belirtiler ve dier hepatit viruslarnn ekarte edilmesi ile yaplmaktadr. 64.Hangi virus kk ocuklarda en nemli krup sendromu etkeni olup, memeli hcrelerini infekte ettiinde alyuvarlar hemadsorbe eder? a) Grup B coxsackie viruslar b) Rotavirus c) Parainfluenza virus d) Adenovirus e) Rhinovirus Cevap C (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.521-523) Parainfluenza viruslar yenidoan ve kk bebeklerde solunum hastal oluturan nemli viruslardr. Hastaln spektrumu hafif ateli nezle, krup, broniyolit ve pneumoniyi iine alr. nfekte hcre membrannda hemagltininlerin olumas nedeni ile memeli hcre kltrleri alyuvarlar hemadsorbe ederler. 65.Echoviruslar sitopatojenik insan viruslar olarak hangi sistemi esas olarak infekte ederler? a) Solunum sistemi b) Merkezi sinir sistemi c) Kan ve lenfatik sistem d) ntestinal sistem e) riner sistem Cevap D (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.447-479) Echoviruslar poliyomiyelit almalar srasnda tesadfen kefedilmitir. Echoviruslarn bugn insanlarn intestinal sistemini infekte ettikleri bilinmektedir. 110

66.ocuklarn sklkla grlen dkntl hastal olan kzamkk iin aadaki ifadelerden hangisi en uygun olandr? a) Kzamk ve kzamkk etkeni ayn virustur. b) nkbasyon dnemi ortalama 3-4 haftadr. c) Vezikler dkntler karakteristiktir. d) Hastalk ksrk, koriza ve atele aniden balar. e) Serumdaki zgl antikorlar koruyucu deildir. Cevap D (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.527-535) Kzamk (Rubeola) akut, bulac ve maklopapler dknt ile karakterize bir enfeksiyondur. Kzamkk (german measles) ateli akut bir hastalk olup dknt ile seyreder. nkbasyon dnemi 9 gndr. Hastalk ani balar ve kataral semptomlar grlr. 67.Subakut sklerozan panensefalit (SSPE) insanlarn yava virus infeksiyonudur. Bu hastalarn serumlarndaki antikorlar hangi hastal oluturan virusla reaksiyona girerler? a) Kuru b) Scrapie c) Creutzfeldt-Jacob hastal d) Kzamk e) Progressif Multifokal Lkoensefalopati (PML) Cevap D (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.546) SSPE Kzamk virusuna benzer bir virus tarafndan oluturulur. Ve hastalarda hem serum hem de BOSda yksek dzeyde kzamk antikoru mevcuttur. 68.Replikasyon iin gerekli bir veya birka geni olmayan virusa defektif ad verilir. Aada verilen viruslardan hangisi defektiftir? a) Herpes Simplex tip 2 b) Sitomegalovirus c) Hepatit A virus d) Hepatit D virusu e) Epstein-Barr virusu Cevap D (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.384-385) Hepatit D virusu defektif bir virustur ve sadece hepatit B virusunun varlnda replike olur. 69.Aadaki sendromlardan biri hari hepsi adenoviruslar tarafndan oluturulur. a) Epidemik akut solunum hastal b) Gastroenterit c) Bomaca benzeri hastalk d) Keratokonjonktivit e) Akut hemolitik anemi

MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ

Cevap E (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.781783) Adenoviruslar doada ok yaygndrlar ve birok klinik hastala neden olabilir. Bir adenovirus olmayan Parvovirus B19 akut hemolitik anemiye neden olur. 70.Burkitt lenfomas ve nazofaringeal karsinoma ile ilikin olan virs aadakilerden hangisidir? a) Varicella-Zoster virs b) Papovavirs c) Human T lenfotropik virs d) Ebstein-Barr virs e) Ebola virs Cevap D (Akan, Genel ve zel Viroloji, 2.bask, s.194200) Ebstein-Barr virs primer olarak adolesan ann ve genlerin bir hastal olan Enfeksiyoz Mononkleozu oluturur. Hastalarn byk bir ounluu komplikasyonsuz olarak iyileir. Burkitt lenfomas ve nazofaringeal karsinomal hastalarda hazrlanan hcre kltrlerinde Ebstein-Barr virs antijenlerine rastlanlmaktadr. 71.Kaposi sarkomu hangi viral enfeksiyon geiren kiilerde sk grlr? a) Rhabdovirus b) Ebstein-Barr virs c) Filovirs d) Papillemavirs e) Human Immunodeficiency Virs Cevap E (Akan, Genel ve zel Viroloji, 2.bask, s.464) HIV enfeksiyon geiren kiilerde ileri dnemde kt huyla tmr oluumlar gelimektedir. Bu kt huylu tmrler arasnda ise mavimtrak krmzy veya koyukahverengi plaklar ve nodller eklinde ortaya kan kaposi sarkomu ilk sray almaktadr. 72.Aadaki viruslardan hangisi vektr aracl ile bular? a) Reovirus b) Rotavirus c) Yellow fever virusu d) Rabies virusu e) Coxackie virus tip A Cevap C (Akan, Arbovirus Genel ve zel Mikrobiyoloji, 2.bask, s.238-268) Arboviruslar vertebrallarla kan emen artropodlarda reyerek hayatlarn devam ettiren viruslardr. Yellow fever virusu da ilk kefedilen bir Arbovirustur. 73.Aadaki viruslardan hangisi onkojenik potansiyele sahip bir virustur? a) Herpes simplex tip 2 b) Parainfluenza tip 1 c) Rhinovirus tip 3
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

d) Rotavirus tip 1 e) Echovirus tip 10 Cevap A (Fields, Knipe, Herpes Simplex Viruses in Virology, 3.bask, 1996, s.2297-2342) DNA viruslarnn tamamna yakn bir ksmnn onkojenik potansiyele sahip olduu bilinmektedir. HSV-2 de bir DNA virusudur. stelik vulval ve servikal kanserlerle de yakn ilikisi bulunmaktadr. 74.Aadaki viruslardan hangisi doum esnasnda bebee bulaarak ciddi yaygn infeksiyonlara neden olur? a) Rhinovirus b) Herpes simplex tip 2 c) Adenovirus tip 41 d) Coronavirus e) Rubella Cevap B (Murray, Kobayashi, Pfaller, Rosenthal, Human Herpesviruses in Medical Microbiology, 2.bask, 1994, s.571-594) HSV tip 2nin yapm olduu hastalklarn en nemlilerinden biri doum esnasnda anneden bebee bulaarak generalize neonatal herpes oluturmasdr. 75.Aadaki viruslardan hangisi acemi askerler arasnda seyreden akut solunum yolu hastalna neden olurlar? a) Adenovirus tip 4,7 b) Parainfluenza tip 1,3 c) Rhinovirus tip 3,8 d) Enterovirus tip 68,69 e) Rotavirus tip 1,2 Cevap A (Murray, Kobayashi, Pfaller, Rosenthal, Adenoviruses in Medical Microbiology, 2.bask, 1994, s.564-570) Adenoviruslar zellikle askere yeni alnm acemi askerler arasnda bazen sonu lmle bitebilen ve salgn ekilde seyreden akut solunum yolu hastalklarna neden olabilmektedir. 76.Nonimmun hidrops fetalis, spontan abortus veya l doum gibi fetal enfeksiyon komplikasyonlarna neden olabilen virus hangisidir? a) HSV b) CMV c) Parvovirus B19 d) Rubella e) EBV Cevap C (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1999, s.791-796) Maternal parvovirus B19 enfeksiyonlarnda oluan viremi plasentadan ftse geebilir. Eer gei gebeliin ilk trimestrinde olursa spontan abortus, ileri dnemlerde olursa nonimmun hidrops fetalis veya l douma neden olabilir. 111

MKROBYOLOJ

77.Herpesviruslar iin hangisi yanltr? a) ift iplikli DNA viruslardr. b) Glikoprotein ieren bir zarflar vardr. c) kozahedral simetri gsterirler. d) Asit, solvent ve deterjanlara dayankl viruslardr. e) Litik, persistent ve latent enfeksiyon oluturabilirler. Cevap D (Murray, Kobayashi, Pfaller, Rosenthal, Medical Microbiology, 2.bask, 1994, s.571-594) Herpesviruslar zarfl viruslardr ve asit, solvent ve deterjanlara dayankszdrlar. O nedenle d kk yanltr. Herpes viruslar dier klarda ifade edilen tm zelliklere sahiptirler. 78.Varicella Zoster Virusu iin yanl iaretleyiniz. a) Primer hedefi B lenfositler, latent enfeksiyon yeri ise monositlerdir. b) Primer olarak su iei hastalnn etkenidir. c) Sekonder olarak Herpes Zostere neden olur. d) Herpes Zosterli hastalarn vezikl svlarndan ocuklara bularsa primer enfeksiyona neden olur. e) Virus, solunum yolu ile ayrca ciltteki lezyonlara temasla bulaabilir. Cevap A (Murray, Kobayashi, Pfaller, Rosenthal, Medical Microbiology, 2.bask, 1994, s.571-583) Varicella Zoster Virusunun primer hedefi mukoepiteliyal hcreler, latent enfeksiyon yeri ise nronlardr. O nedenle a kk yanltr. Dier klardaki ifadeler ise bu virus iin dorudur. 79.Daha nce kzamkk geirip geirmedii konusunda bilgisi olmayan 6 haftalk hamile bir kadn iki gn nce kzamkk infeksiyonu olan bir ocukla temas ettiini sylemektedir ? Bu durumda ilk olarak yaplmas gerekli en uygun ilem aadakilerden hangisidir? a) Gebelik derhal sonlandrlr. b) Anneden hemen kan alnp, rubella IgG antikorlar aratrlr. c) Anneden hemen kan alnp, rubella IgM antikorlar aratrlr. d) Hemen amniyosentez yaplr ve bu svda rubella IgM antikorlar aratrlr. e) Anneye derhal kzamkk as yaplr. Cevap B (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.953-6) Kzamkk virusu teratojenik etkisi olan bir virustur. Anne hamileliin ilk iki haftasnda kzamkk infeksiyonu geirecek olursa ftste infeksiyon gelime olasl % 80'dir. 14.haftaya kadar geirilen infeksiyonlarda bu risk % 6-10 oranlarna dmekte, dier bir deyile ilk trimestrde kzamkk virusu ile infekte an112

nelerin bebeklerindeki risk % 20-30 civarlarnda olmaktadr. Mekanizma tam olarak bilinmemekle beraber, virusun embriyonik hcreleri infekte ederek oalmalarn inhibe ettii, organogenesis srasnda persisten infeksiyona yol at ve zellikle kromozomlarda krlmalara neden olduu gsterilmitir. zellikle organogenesisin en aktif olduu 8-12.haftalarnda, virusun ftal dokularda meydana getirdii etkiler sonucunda bir ok malformasyon ortaya kmaktadr. Hamile bir kadn gebelii srasnda kzamkkl bir ocukla temas edecek olursa, bu kiinin ocukluk dneminde kzamkk infeksiyonu geirip geirmediini anlamak iin nce serumunda Rubella IgG antikorlarnn olup olmad aratrlmaldr. Eer anne temastan hemen sonra yaplan testte Rubella IgG asndan pozitif bulunursa, ftal risk yoktur. Ancak temastan hemen sonra Rubella IgG negatif ise takibe alnmal ve hafta sonra hem Rubella IgG hem de Rubella IgM aratrlmaldr. Bu aamada anne, akut infeksiyonun gstergesi olan Rubella IgM antikoru asdan pozitif olarak bulunursa fets tahliye edilmelidir. Anne 21, 30 ve 45.gnlerde yaplan testlerde Rubella IgM negatif bulunursa; infeksiyon gelimemi denir ve gebelik srdrlebilir. Temastan sonra infeksiyon geliimi ve etkene spesifik antikorlarn oluabilmesi iin belli bir srenin gemesi gerektiinden temastan hemen sonra amniyosentez yaplarak, Rubella IgM antikorlarnn aratrlmasnn deeri yoktur. Kzamkk as; primer yeil maymun bbrek hcrelerinde 77 kez, daha sonra rdek embriyo hcre kltrnde 5 kez pasaj yaplarak atene edilmi canl adr. Gebelere canl virus as yaplmaz. 80.Aadakilerden hangisi Yava virs hastalklarndan birisi deildir? a) b) c) d) e) Subakut Sklerozan Panensefalit Progresif Multifokal Lkoensefalopati Scrapie Progresif Rubella Panensefaliti Visna

Cevap C (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.1007-11) Yava virus infeksiyonlar kuluka sresi uzun, seyri nceden tahmin edilebilen ve yllar sonra lmle sonulanan hastalklardr. Subakut Sklerozan Panensefalit'in etkeni kzamk virusu, Progresif Multifokal Lkoensefalopati 'in etkeni Papovavirus, Progresif Rubella Panensefalit'in etkeni kzamkk virusu ve Visna hastalnn etkeni Retrovirustur. Scrapie hastalna virus deil bir prion sebep olmaktadr. Prionlar, kendiliinden replike olabilen, en kk virusten daha kk olan yaklak 250 aminoasitten oluan proteinlerdir.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ

81.Kuduz pheli bir sokak kpei tarafndan derin ekilde srlan ve hayvann katn syleyen bir kiiye yaplmas gereken en uygun ilem aadakilerden hangisidir ? a) Yara bol sabunlu suyla ykanp, dikilir. b) Kiiye er gn arayla doz nsan Diploid Cell Vaccine (HDCV) as yaplr. c) Yara blgesi sabunlu su ile ykanr, kiiye insan kaynakl kuduz immnglobulini yaplr d) Yara blgesi sabunlu su ile ykanr. Kiiye rdek embriyosu as yaplr. e) Yara blgesi bol sabunlu su ile ykanp kiiye insan kaynakl kuduz immunglobulini ve tam doz HDCV as yaplr. Cevap E (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.981-5) Kuduz veya kuduz pheli bir hayvan tarafndan srlan kiiye ilk ve acilen yaplmas gereken ilem yarann bol sabun ve suyla ykanmasdr. Bylece salya ile bulaan virus konak hcrelere adsorbe olmadan inaktive edilebilir. Genel kural olarak hayvan srklarna diki atlmamaldr. Daha sonra yaplacak tedavi hiperimmn antiserum uygulamasdr.Hafifi srk veya syrk olgularnda hiper immn antiserum gerekmez. Ancak ar ve derin srklarda antiserum arttr. Kuduzun tedavisinde ve korunmada hiperimmn serum ve alama birlikte yaplmaktadr. rdek embriyo as srlmadan sonra 21 gn sre ile hergn 1 ml. yaplr. Son adan sonra 10' ar gn ara ile iki kez tekrar edilir.Gnmzde en emin a insan diploid hcre as (HDCV) dir. 0,3,7,14 ve 28. gnlerde intramuskler olarak 0.1 ml. yaplr.Eer hayvan 10 gn gemesine ramen lmezse ann devamna gerek yoktur. 82.Aadakilerden hangisi Burkitt lenfoma ile ilikilidir? a) Epstein Barr virus b) Varicella Zoster virus c) Herpes simplex virus d) Rubella virus e) Rueola virus Cevap A (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.843-8) Epstein Barr virus (EBV), dnyann her yerinde bulunabilen, litik veya latent infeksiyonlar yannda infekte ettii hcreleri transforme eden bir herpes virusudur. EBV'nun infeksiyz mononkleoz, Burkitt lenfoma ve nazofaringial karsinomann etiyolojisinden sorumlu olduu serolojik ve nkleik asit hibridizasyon yntemleriyle gsterilmitir. 83.Aadaki infeksiyon hastalklarndan hangisinde atipik lenfositoz grlmez? a) Herpes simplex virus (HSV) gingivostomatiti b) nfeksiyoz mononkleoz c) Kabakulak
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

d) Kzamkk e) Toksoplazmoz Cevap A (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, s.843-8) nfeksiyoz mononkleoz hastalnn etkeni Epstein Barr virusudur. Hastaln erken dneminde lenfosit says normal veya dktr. kinci ve nc haftalarda lenfosit says ykselir; 12.000-18.000 /mm3 ve hatta 30.000-50.000 /mm3 olabilir. Mononkleer hcreler %60-70 oranndadr. Bunlarn yaklak %30'u atipiktir. Atipik lenfositler sadece EBV'un neden olduu nfeksiyoz mononkleozda deil siyomegalovirus infeksiyonu, toksoplazmoz, akut viral hepatit, kzamkk, kabakulak ve ila reaksiyonlarnda da grlmektedir. 84.Yenidoan ve ocuklarda bakteriyel menenjit ciddi bir problemdir. Aadaki bakteriyel menenjitlerden biri hari hepsi alamayla nlenebilir. nlenemeyeni seiniz. a) Neisseria meningitidis, grup A b) N. meningitidis, grup C c) Listeria d) Streptococcus pneumoniae e) Haemophilus influenzae Cevap C (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.285-286) H.influenzae, N.meningitidis, S.pneumoniae ve Listeria btn ocukluk a bakteriyel menenjit olgularnn %80-90ndan sorumludurlar. H. influenzae tip Bye kar proteinle konjuge saflatrlm polisakkarit a mevcuttur. N.meningitidise kar tetravalan bir a, S.pneumoniaeye kar 23 serotipi ieren bir a vardr. Ancak Listeriaya kar a yoktur. 85.Hangisi toxoid a deildir? a) Difteri b) Botulismus c) Sabin d) Tetanoz e) Gazl gangren Cevap C (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1999, s.316) Sabin canl atene polio asdr. 86.Hangisi a yaplmasna engel bir durumdur? a) Prematrite b) Steroid tedavisi alyor olmak c) Anne st alyor olmak d) Hafif ateli enfeksiyon varl e) Baka bir nedenle antibiyotik kullanyor olmak Cevap B (Ustaelebi, Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1999, s.321) Hafif ate, baka nedenle antibiyotik kullanm, prematrite, genel kannn aksine kontrendike deildir. Ate ancak 30oCnin stne karsa kontrendikedir. 113

MKROBYOLOJ

87.Renal transplant hastas rejeksiyon reaksiyonu ve pneumoni nedeniyle takip edilmekte. Dk incelenmesinde rhabditi-form larva grlyor. Balgamnda kurta benzer oluumlar izleniyor. Periferik kanda eozinofiller mevcut deil. Muhtemel organizma; a) Necator b) Hymenolepis c) Ascaris d) Loa loa e) Strongyloides Cevap E (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.672675) Strongiloidiasis ekilde izlenebilir: Kutanz, pulmoner, intestinal. Genelde tm vcut svlar larva ierir. 88.Aadaki nematodlardan hangisi canl larva dourur ve i et yenmesiyle bular? a) Wuchereria bancroftii b) Trichinella spiralis c) Dracunculus medinensis d) Trichuris trichura e) Strongyloides stercolaris Cevap B (Markell, John, Krotoski, Markell and Voges Medical Parasitology, 8.bask, 1999, s.340-345) Trichinella spiralis canl larva dourur ve konaklarnn izgili kaslarnda yerleir. Bu nedenle i et yenmesiyle bulamaktadr. Dier seeneklerden hibiri i et yenmesiyle bulamamaktadr. 89.Aadakilerden hangisi doada serbest yaayan ve insanlarda akut menenjit ve menengoensafalit etkeni olan amiptir? a) Entamoeba histolytica b) Endolimax nana c) Naegleria fowleri d) Iodamoeba butschlii e) Dientamoeba fragilis Cevap C (Altnta, Tbbi Genel Parazitolji ve Protozooloji, 1.Bask, 1997, s. 93) Tatl sularda serbest yaayan formlar kamldr. Bu formlar blnerek oalrlar. ok hareketlidirler. Tatl su havuzlarnda ve termal sularda yzen kaml yaplar insanlara az ve burun yolu ile bulaarak ameboid ekle dnrler... Akut menengitis ve meningoensafalite neden olurlar. Beyinde amibik apse oluumu enderdir. Klinik hzla ilerleyen ve bir haftada lmle sonulanan beyin lezyonu eklindedir. Beyinin arka blmlerine yaylan amip serebral kortekste geliir. 114

90.Deri Leishmaniosis'inde lezyondan materyalin NNN besiyerine ekimin yaplmasndan sonra Leishmanialar besiyerinde hangi formda rerler? a) Amastigot b) Promastigot c) Epimastigot d) Tripomastigot e) Trypanosoma Cevap B (Kuman, Altnta, Protozoon Hastalklar, 1996, s. 94) Yaradan alnan materyalin NNN besiyerine ekiminin yaplmas ve promastigot fprmlarn grlmesinden sonra tanya gidilebilir. 91.Aadakilerden hangisi tek bana akut toxoplasmosis gstergesi olarak kabul edilemez? a) Ig M pozitiflii b) Ig G pozitiflii c) Serokonversiyon (Anti-toxoplasma antikorlarnn negatif deerden pozitif deere dnmesi) d) Sabin-Feldman testinde 1/1000 ve st titrelerde pozitiflik e) Tan materyalinde PCR ile toxoplasma DNA'snn gsterilmesi Cevap B (Altnta, Tbbi Genel Parazitolji ve Protozooloji, 1.Bask, 1997, s.184) Toxoplazmoz infeksiyonlarnda ilk ortaya kan immnglobulin IgM dir. Serolojik yntemler iinde SabinFeldman boya testi bugn hala referans test olarak deerini korumaktadr. Son derece zgn ve duyarl bir yntemdir. Ancak hastaln klinik safhasn saptamak iin yntemin belli aralklarla tekrarlanmas ve dier baz yntemlerle desteklenmesi gerekmektedir. SF daha ok IgG antikorlarn ortaya karr. Bu antikorlar infekiyonun ilk haftalarnda gelimeye balar, 1-2 ayda en yksek dzeye ular. Reaktivasyon olmazsa en erken 2 yl iinde der. IgM antikorlar ise IgG antikorlarndan daha nce gelimeye balar. 4 haftada en yksek seviyeye ulaarak en ok 6-8 ay iinde kaybolur. 92.35m apnda yuvarlak, ift cidarl, iki cidar arasnda izgilenmeler gsteren yumurta aadaki helmintlerden hangisine ait olabilir? a) Fasciola hepatica b) Diphlobothrium latum c) Dicrocoelium lanceatum d) Taenia saginata e) Paragonimus westermani Cevap D (etin, An, Treci, Tbbi Parazitoloji, 4. Bask, s. 222) Taenia saginata yumurtas Taenia solium'unki ile hemen tamamiyle ayn ekilde grlr.Yuvarlak, 35 apndadr. D ksmnda kahverengi, izgili grnen bir rt vardr.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

MKROBYOLOJ

93.Malntrisyonlu prematre veya primer immnyetmezlii olan ocuklarda; immnsupresif ila kullananlarda, AIDS'li hastalarda frsat patojen olarak hastala yol aan; solunum yolu ile bulaan; polipne, ksrk, siyanoza neden olan parazit aadakilerden hangisidir? a) Cryptosporidium parvum b) Entamoeba histolitica c) Pneumocystis carinii d) Paragonimus westermanni e) Fasciola hepatica Cevap C (Kuman, Altnta, Protozoon Hastalklar, 1996, s.187) Bulam solunum yolu ile olmaktadr. Bir l doum ve 3 gnlk bebekte transplasental gei bildirilmitir. Kuluka dnemi genellikle 3-8 haftadr. Hastalk: 1.prematre, malnutrisyonlu, geri ve kalabalk koullarda yaayan ocuklarda; 2.Primer immnyetmezlii olan ocuklarda; 3.Kanser, lenforetikler malinite, organ transplantasyonu ve dier hastalklar nedeniyle immunsupresif ila kullananlarda ; 4.AIDS'li hastalarda frsat dkn parazit olarak grld bildirilmitir...Sessiz bir dnemden sonra zellikle polpne, ksrk, siyanoz gibi solunum fonksiyon belirtileri balar. 94.Hamileliin nc trimesterinde aadaki hangi organizma normalden daha sk olarak vajinal infeksiyona neden olur? a) Candida b) Acinetobacter c) Aspergillus d) Exophilia e) Epidermophyton Cevap A (Jawetz, Melnick, Adelberg, Review of Medical Microbiology, 1991, s.323-325) Candidalar az, vajina ve gastrointestinal sistemin normal florasnda yer alr. Gebeliin 3. trimestirinde olan veya diabetli kadnlarda vulvo vajinal kandidiyazis grlr. 95.Sporothrix schenckii bahe ileri ile uraanlarn bir meslek hastaldr. Bu organizmann konaa giri yolu aadakilerden hangisidir? a) Lenfatik sistem b) Solunum yolu c) Deri d) Az e) Mukoz membranlar Cevap C (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.600604) Kutanz sporotrikozis Sporothrix schenckii tarafndan oluturulur. Deriden baka herhangi bir giri yolunun nemli olduu gsterilmemitir.
MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

96.AIDS hastalarnn %60ndan fazlasnda ilk kliniin ortaya kt, fungus olabilecek bir parazit; a) Microsporidium b) Cryptosporidium c) Pneumocystis d) Blastocystis e) Blastomyces Cevap C (Howard, Keiser, Smith, Weissfeld, Tilton, Clinical and Pathogenic Microbiology, 1993, s.680681) AIDS klasifikasyonlarndaki kriterlerden biri P.carinii pneumonisinin gelimesidir. Pneumocystis nceden sporozoa olarak deerlendirilmi bir parazit olarak dnlrken gerekte bir mantar olduu tesbit edilmitir. 97.Germ tube testi aadaki maya trlerinin hangisinin tanmlanmasnda nem tar? a) Candida krusei b) Candida tropicalis c) Candida albicans d) Candida lipolytica e) Candida glabrata Cevap C (Murray, Baron, Pfaller, Tenover, Yolken, Manuel of Clinical Microbiology, 7.bask, 1999, s.1189) Candida albicansn hzl tansnda en deerli ve en basit testlerden birisi de Germ tube testidir. Yukarda saylan dier maya trleri ierisinde Candida tropicalis yalanc pozitif test sonucu verir. Bunun iin deneyimli bir teknisyen tarafndan testin deerlendirilmesi nerilmektedir. Testin Candida albicans iin olduka spesifik olmas yannda baz izolatlarda test sonucunun negatif olduu da gzlenmektedir. 98.Bir maya tr olan Cryptococcus neoformans iin aadaki ifadelerden hangisi yanltr? a) En az drt serotipi tanmlanmtr. b) Bilinen iki varyetisi epidemiyolojik farkllklar sergiler. c) Kapslnn saptanmas tanmlanmasnda nem tar. d) Oluturduu sistemik infeksiyonda riner sistem affinitesi olduka tipiktir. e) lk kriptokoksik infeksiyon fungusun akcierlere inhalasyonu ile balar. Cevap D (Murray, Baron, Pfaller, Tenover, Yolken, Manuel of Clinical Microbiology, 7.bask, 1999, s.1189) Cryptococcus neoformansn bilinen drt serotipi vardr. C.neoformans var. neoformans ve C. neoformans var. gattii olarak bilinen iki variyetesi gerekten epidemiyolojik farkllklar sergiler. Varyete neoformans tm dnyada yaygnken, varyete gattii daha ok tropikal ve subtropikal blgelerden izole edilmektedir. Bir kapsle sahip tek patojen maya trdr. lk infeksiyonu fungusun akcierlere inhalasyonu ile balar ve 115

MKROBYOLOJ

disseminasyon olutuunda ise santral sinir sistemi affinitesi nedeniyle zellikle meninkslerde infeksiyona yol aar. 99.Scedosporium apiospermum aadaki funguslardan hangisinin anamorfik (aseksel) haline verilen isimdir? a) Pseudoallescheria boydii b) Aspergillus nidulans c) Fusarium solani d) Candida albicans e) Trichopyton rubrum Cevap A (Murray, Baron, Pfaller, Tenover, Yolken, Manuel of Clinical Microbiology, 7.bask, 1999, s.1232) Pseudoallescheria boydii, subktanz mikoz olgularndan en sklkla izole edilen ajandr. Teleomorfik bir yap sergileyen bu fungusun anamorfik ekline Scedosporium apiospermum ad verilmektedir. Her ikisinin de mikroskobik morfolojileri farkl olup, laboratuvar tanda her iki formun da birarada grlmesi tanmlama asndan kolaylk salamaktadr. 100.Frsat bir mikoz tablosu olan zigomikozun oluumunda aadaki klinik durumlarn hangisi hastalarda en sklkla gzlenmektedir? a) Diabetes mellitus b) Pankreatit c) Oral kandidoz d) Orak hcreli anemi e) Hipotiroidi Cevap A (Murray, Baron, Pfaller, Tenover, Yolken, Manuel of Clinical Microbiology, 7.bask, 1999, s.1242) Bir frsat mikoz tablosu olarak zigomikozun geliiminde hastada, zellikle kontrol edilmemi bir diyabet varl ok byk nem tar. Ketoasidik bir durumda bulunan hastalar zellikle risk altndadr. 101.nfeksiyonu srasnda sferl oluumunun gzlenmesi hangi fungus iin olduka tipiktir? a) Histoplazma capsulatum b) Blastomyces dermatitidis c) Sporothrix schenckii d) Coccidioides immitis e) Paracoccidioides brasiliensis Cevap D (Murray, Baron, Pfaller, Tenover, Yolken, Manuel of Clinical Microbiology, 7.bask, 1999, s.1269) Coccidioides immitis dier klarda yeralan trler gibi dimorfik bir fungustur. Doada hifal formda bulunur ve

olduka infeksiyz olan artrokonidyalarnn solunmasyla infeksiyon balar. Vcutta ise bir kese eklindeki sferl denilen yapy oluturur ve iinde yzlerce endosporu saklar. zellikle akcier rneklerinde bu sferllerin grlmesi tan asndan olduka anlamldr. 102."Meningo-ensefalit olabilecei dnlen bir hastann beyin omurilik svsnn sedimentinden in mrekkebi ile hazrlanan preparatlarda etraf kapslle evrili, tomurcuklanma gsteren, maya hcreleri grlm, Staib besiyerinde yaplan kltrde kahverengi koloniler olumutur." En muhtemel etken aadakilerden hangisidir? a) Histoplasma capsulatum b) Coccidioides immitis c) Pneumocystis carinii d) Aspergillus fumigatus e) Cryptococcus neoformans Cevap E (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.1087-91) klarda verilen mantarlardan; tomurcuklanma gsteren, etraf kapslle evrili, Staib besiyerinde kahverengi koloniler oluturan tek maya mantar Cryptococcus neoformans'dr. 103."Boyunda sert bir ilik halinde balayan daha sonra yumuayarak deriye alp boald sylenen bir lezyondan akan irinin iinde sar renkli slfr granllerinin bulunduu dikkati ekmi, rnekten hazrlanan preperatlarda, gram pozitif, dallanan uzun flamanlar grlmtr". Bu durumda en muhtemel tannz aadakilerden hangisidir ? a) Aktinomikoz b) Tberkloz lenfadenit c) Lepramatz lepra d) Buruli lseri e) Sifiliz Cevap A (Ustaelebi, Mutlu, Cengiz ve ark., Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, 1.bask, 1999, s.457-61) Aktinomikozlar en sk serviko-fasiyal yerleim gsterir. Fistlize lezyondan gelen irinin iinde slfr granllerinin grlmesi n tanda olduka nemlidir. Aktinomyces'ler gram pozitif boyanan bakterilerdir. Tberkloz lenfadeniti, lepra ve Buruli lserinin etkeni olan mikobakterilerde gram boyanma zelliinden bahsedilmez. Sifiliz etkeni olan Trepanoma pallidum subsp. pallidum ise k mikroskobunda grlemeyecek kadar incedir ve bakteriyolojik boyalarla g boyanr.

116

MEDTEST Cilt 9, Say 2, 2000

NROLOJ
1. Tabes dorsalis'te hangisi grlmez? a) Radikler ar b) Derin tendon reflekslerinin kayb c) lerleyici ataksi d) Argyll-Robertson pupillas e) Hipertonik kaslar Cevap E (Rowland, 9.bask, s.205-206) Arka kklerin tutulmasna bal olarak kas tonusu azalr. Hipotoni mevcuttur. 2. Multipl skleroz hastal iin aadaki nrolojik tutulum rneklerinden hangisi allm deildir? a) Serebellar Tutulum b) Optik Nropati c) Ekstrapiramidal Sistem Tutulumu d) Duysal Tutulu e) Piramidal sistem Tutulumu CevapC (Bradley, et al, Neurology in Clinical Practice, 1.Bask, 1991 s.1135-1138) Multiple Skleroz beyin beyaz cevherinde multifokal tutulum ile giden demiyelinizan bir hastalktr. Bu hastalkta subkortikal gri cevher blgeleri olan bazal ganglion tutulularnda ortaya kan ekstrapiramidal semptomlarn grlmesi allm deildir. 3. Migren tr baars ataklarnda aadaki bulgu ve belirtilerden hangisinin grlmesi beklenmez? a) Homonim Hemianopi b) Fotofobi - Fonofobi c) Oftalmopleji d) Hemiparezi e) Meninks irritasyonu Cevap E (Bradley, et al, Neurology in Clinical Practice, 1.bask, 1991 s.1522-1525) Migren tr baars aura dneminde homonim hemianopi ve atak srasnda foto-fonofobi olduka sktr. Meninks irritasyonu ise baars ile birlikte grldnde ncelikle menenjit ve subaraknoid kanama tablolarn akla getirmektedir. 4. Duchenne Tipi Muskler Distrofi iin aadaki seeneklerden hangisi yanltr? a) Otozomal ressesif gei gsterir. b) 1. dekatta balar. c) Psdohipertrofiler grlebilir. d) Kardiyomyopati grlebilir. e) Distrofin adl proteinin eksiklii sonucu geliir. 166 Cevap A (Bradley, et al, Neurology in Clinical Practice, 1.bask, 1991 s.1848-1849) Duchenne Tipi muskler Distrofiden sorumlu genin X kromozomunun ksa kolunda Xp21 loksnde olduu saptanmtr. Bu distrofi iin klasik gei tipi X'e bal ressesif geilidir. 5. Myastenia Gravis iin aadaki seeneklerden hangisi yanltr? a) Nromuskler kava tutan otoimmn bir hastalktr. b) En sk ekstraokler kaslar ve levator palpebra kasn tutar. c) Anti-asetilkolin reseptr antikorlar sk olarak saptanr. d) Nromuskler kavakta presinaptik asetilkolin reseptrleri azalmtr. e) Timus patolojileri ile birliktelii sktr. Cevap D (Bradley, et al, Neurology in Clinical Practice, 1.Bask, 1991 s.1827) Myastenia Gravis (MG) patofizyolojisinde en nemli sre postsinaptik membranda asetilkolin reseptrlerinin azalmasdr. 6. En sk grlen demans nedeni aadakilerden hangisidir? a) Multi-enfarkt demans b) Normal Basnl Hidrosefali c) Alzheimer Hastal d) Pick Hastal e) Progresif Suprankleer Palsy Cevap C (Bradley, et al, Neurology in Clinical Practice, 1.Bask, 1991 s.1416) Tm demansl olgularn yaklak %50'sinde Alzhemier Hastal Szkonusudur. 7. Aadaki ifadelerden hangii klasik internkleer oftalmopleji tablosunu tanmlar? a) Bir gzde abduksiyon kstll, adduksiyon yapan dier gzde nistagmus b) Her iki gzde abduksiyon kstll c) Her iki gzde bak ynne nistagmus ve konjuge bak kstll d) Bir gzde adduksiyon kstll, adduksiyon yapan dier gzde nistagmus e) Bir gzde abduksiyon kstll ve aa vuran nistagmus Cevap D (Atabay, Kansu, Nrooftalmoloji, 1993) nternkleer oftalmopleji medial longitudinal fasikl lezyonu sonucu ortaya kar. Kar tarafa bak abas srasnda adduksiyon yapan gzde nigtagmus vardr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

NROLOJ

8. Aadaki hastalklardan hangisinde hipotoni grlmez? a) Poliomyelit b) Parkinson hastal c) Polinropati d) Sydenham koresi e) Guillain barre sendromu Cevap B (Rowland, 9.Bask, s.713-730) Parkinson hastalnda rijidite ad verilen kas tonusu art (hipertoni) sz konusudur. 9. Pergolid tedavisi altnda olan parkinsonlu hastalarda aadakilerden hangisi yan etki olarak grlmez? a) Halsinasyon b) Ortostatik hipotansiyon c) Siyalore d) Uyku anormallikleri e) Plral fibrozis Cevap C (De Jong, Sugar, Currier, s.123-125) Siyalore parkinson hastalnn belirtilerinden birisidir. Pergolidin yan etkisi olara ortaya kmaz. 10.Hiperakuzi aadaki kranial sinirlerden hangisinin hasarnda grlr? a) V b) VII c) VIII d) IX e) X Cevap B (Lechtenberg, Synopsis, s.6) Fasiyal sinir orta kulaktaki musculus stapediusu innerve eder. Bu kasn paralizisi ile stapedius kemiine giden akustik sinyallerin iletimi bozulur ve orta kulakta hiperakuzi oluur. 11.Lennox-Gastaut sendromunda aadakilerden hangisi grlmez? a) EEG'de 1-5 -2 Hz'lk spike and wave dearjlar b) EEG'de zemin aktivitesinde yaygn bozukluk c) Absans ataklar d) Mental retardasyon e) Nbetlerin kontrolnde fenitoine duyarllk Cevap E (Rowland, 8/e, s.787-790-791) Lennox-Gastaut sendromu ocuklarda grlen bir bozukluktur. Nbetlerin kontrol gtr. EEG'de slow spike-and-wave dearjlar ve mental retardasyon grlr. Bu hastalarn hikayesinde west sendromu sklkla vardr. 12.Basit febril konvlsiyonlarda aadaki nbet tiplerinden hangisi en sk grlr? a) Kompleks parsiyel nbetler b) Generalize tonik-klonik nbetler c) Generalize absans nbetler d) Fokal motor nbetler e) Fokal sensoryal nbetler
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

Cevap B (Johnson, 3/e, s.29/30) Basit febil konvlsiyonlar 15 dk. dan az srer ve fokal karekteristik tamaz. Nbet sonras nrolojik defisitler sebat etmez. Hastann ateli olduu dnem srasnda nbetler grlr. Nbetler 1-5 yalar arasnda grlr. Nbetler sonucu beyin hasar olumaz ve hastalarn sonraki yaamlarn da epileptik olma ihtimali azdr. 13.Aadaki organlardan hangisinin tmrlerinde beyine olan metastazlar en sktr? a) Meme b) Akcier c) Bbrek d) Deri e) Uterus Cevap B (Lechtenberg, Synopsis, s.143) Meme, akcier, bbrek, deri ve uterus tmrlerinin beyine metastazlar olabilir. Ancak akcier ve kadnlarda memeden metastazlarn skl daha fazladr. Son yllarda kadnlarda da pulmoner karsinoma insidans artmaktadr. 14.Dialysis Disequilibrum sendromunda aadakilerden hangisi grlmez? a) Mononropati b) Baars c) Bulant d) Kas kramplar e) Kusma Cevap A (Rowland, 8/e, s.869-870) Diyaliz esnasnda genellikle serebral disfonksiyon grlr. Nadiren deliryum ve konvulsiyonlar grlebilir. ntrakraniyal basn artmna bal papil demi grlebilir. 15.Multiple sklerozlu hastalarda grlen beyin omurilik svs zellii aadakilerden hangisidir? a) BOS glikozu serum glikozunun %20sinden azdr. b) BOS total protini artmtr, c) BOS IgG ierii artmtr. d) Mononkleer hcreler mm3de 100 den fazladr. e) Eritrositler mm3de 10dan fazladr. Cevap C (Lechtenberg, Multiple Sclerosis, s.71-72) Multiple sklerozda akut eksavaryonlar arasnda bile BOS IgG ierii yksektir. IgG dier fraksiyonlardan farkl olarak kappa hafif zinciri kompozisyonundadr. IgG, total protein ieriinin %15'den fazladr. 16.Duchenne disftrofisinin kzlarda grlmesi iin aadakilerden hangisinin varl gerekir? a) Turner sendromu (XO) b) Kleinfelter sendromu (XXY) c) Anne ve babann ikisininde hasta olmas d) Babann hasta olmas e) Erkek kardein hasta olmas 167

NROLOJ

Cevap A (Rowland, 8/e, s.710) X kromozomunda defektif distrofin genine sahip Turner sendromlu kiilerde Duchenne distrofisi grlebilir. Normal X kromozomu, olmadndan, sadece defektif distrofinli X kromozomu varlnda bu hastalk oluabilir. Turner sedromlu kii fenotip olarak kadndr. 17.Aadaki kraniyal sinirlerden hangisi foromen jugulareden geerek kafatasn terkeder? a) N.Trigeminus b) N. Facialis c) N. Hypoglossus d) N. Vagus e) N. Opticus Cevap D (Adams, Principles of Neurology, 4.Bask, s.1085) Jugular foramenden 9, 10, 11. kafa ifti geer. 18.Hangisi HIV-1 ile infekte hastalarda grlen nrolojik komplikasyonlardan deildir? a) AIDS-Demans kompleksi b) Sitomegalovirus ensefaliti c) Myelopati d) Polinropati e) Moya-moya hastal Cevap E (Adams, Principles of Neurolog, 4.Bask, s.602) Moya-moya hastal gen hastalarda grlen intrakraniyal damarlarda oklzyon ile seyreden, klinikte inme ile ortaya kan anjiografi ile tan alan ayr bir durumdur. 19.Gn ierisinde fluktuasyon gsteren proksimal kas gszl ve pitoz ikayetiyle bavuran hastada dnlen olas tan nedir? a) Myastenia Gravis b) Duchenne Muskuler Distrofi c) Myotonik Distrofi d) Konjenital Myopati e) Limb-Girdle Distrofi Cevap A (Adams, Principles of Neurolog, 4.Bask, s.1150-58) Myastenia Gravis gn ierisinde, ayrca egzersiz ile fluktuasyonlar gsteren, proksimal kas gszl ve okler kaslarda gszlk ile seyreden bir kas hastaldr. 20.Bilateral nternkleer oftalmopleji hangi hastalk iin karakterizedir? a) Weber Sendromu b) Multipl Skleroz c) Wallenberg Sendromu d) Oculopharygeal Distrofi e) Villaret Sendromu 168

Cevap B (Adams, Principles of Neurology, 4.Bask, s.760-61) nternkleer oftalmopleji tutulan tarafta ie bak kstll, kar gzde nistagmus ile karekterizedir. Bilateral grlmesi ise Multipl Skleroz iin karekteristiktir. 21.ntraserebral hematomlar en sk nerede lokalize olurlar? a) Frontal lob b) Temporal lob c) Oksipital lob d) Bazal ganglionik-kapsler e) Serebellum Cevap D (Lindsay, Neurology and Neurosurgery, Illustrated, 2.Bask, s.268) ntraserebral hematomlar en sk bazal ganglionik-talamik (%37), daha sonra srasyla temporal (%21), parietal (%15), frontal (%15), serebellar (%8), pontin (%4) yerleimli olabilir. 22.Aadakilerden hangisi kore nedeni deildir? a) Synenham Koresi b) Huntington Koresi c) L-Dopa kullanm d) Trisiklik antidepresan kullanm e) Amantadin kullanm Cevap E (Lindsay, Neurology Illustrated, 2.Bask, s.354-55) an Neurosurgery

Amantadin antiviral ve Parkinson tedavisinde kullanlan bir ilatr, koreye neden olmaz. 23.Multipl Skleroz'da hangi yaplar tutulmaz? a) Optik sinir b) MLF balantlar c) Periventikler blge d) Serebellum e) nterkostal sinirler Cevap E (Adams, Principles of Neurology, 4.Bask, s.759-61) Multipl Sklerozda periferik sinirler tutulmaz, bu nedenle interkostal sinir tutulumu olmaz. 24.Nrofibromatozis'de aadakilerden hangisi olmaz? a) Adenoma sebasum b) Cafe au lait c) Optik gliom d) Nrofibrom e) Skolyoz Cevap A (Lindsay, Neurology and Neurosurgery Illustrated, 2.Bask, s.538-539) Adenoma sebasum, nrokutenoz hastalar arasnda Tuberoz Sklerozda grlen bir cilt lezyonudur.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

NROLOJ

25.Parkinson hastalnn tedavisinde hangi ila kullanlmaz? a) Amantadin b) L-Dopa c) Biperiden d) Bromokriptin e) Klorpromazin Cevap E (Lindsay, Neurology an Neurosurgery Illustrated, 2.Bask, s.352-353) Klorpromazin nroleptik bir ilatr Parkinson tedavisinde kullanlmaz. 26.Multiple Skleroz etyopatogenezi iin yanl olan iaretleyiniz? a) SSS'de karekteristik olarak perivaskler lenfosit ve makrofaj infiltrasyonu b) ntratekal IgG sentezinde art c) Tmr nekroz fakrr (TNF) ve transforming growth faktr (TGF) sitokinlerin Shwann hcrelerine toksik etkisi d) CD4+helper-inducer T lenfositlerde art e) Akut atakta kan-beyin bariyerinde bozulma Cevap C (Rowland, Merritt's Textbook of Neurology, 9.Bask, 1995) TGF bir antiinflamatuvar sitokin olup toksik etkisi yoktur. Ayrca MS de sitokinlerin etkisi Schwann hcreleri deil, oligodendrositler zerinedir. 27.Aadaki durumlardan hangisinde Kreatin Kinaz (CK, veya CPK) enzimi normalin ok zerinde deerlerde beklenir? a) Edinsel Miyastenia Gravis b) Duchenne mskler distrofi c) Miyotoni Konjenita d) Periyodik Paralizi e) Konjenital Miyasteni Cevap B (Jones, Bolton, Harper, Lippincott, 1996, s.387-443) Kas ykm enzimi, her tr miyopatide ykselme gstermez, ancak hzl kas ykm nedeni olan durumlarda ok yksektir. Bunun bilinmemesi durumunda normal CPK deerleri, hekimi miyopati tansndan hatal olarak uzaklatrabilir. Duchenne distrofisi de hzl kas ykmyla karakterize bir hastalktr. 28.Oro-alimentar otomatizmde ne gibi bulgu ortaya kar? a) Hasta amasz bir ka saniye yrr. b) Anksiyete korku belirtileri olur c) El rpma, stereotipik el hareketleri yaplr d) igneme, dil ve dudak yalama, yutkunma hareketleri yaplr. e) Szel otomatik stereotipik haraketler gzlenir. Cevap D (Chauvel, Delgado Escueta A, Halgren, Bancaud, Frontal Lobe Seizures and epilepsies, s.392, 1992) Bu nbetler amigdal nkleus ve subrainsular blge arasndan kaynaklanr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

29.ocukluk Absans Epilepsisi iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Nbetler genellikle 3-12 yalarnda balar. b) Absans nbetlerine ek olarak %40 hastada jeneralize tonik klonik nbetler grlr. c) Tedavide etosksimid ve Sodyum Valproat kullanlr. d) EEG'de tipik 3 Hz. lik spike end wave dearjlar saptanr. e) Karbamazepin tedavide etkin bir ilatr. Cevap E (Hopkins, Shorvan, Cascno, Epilesy, 1995, s.431-434) Tedavide etosksimid ve sodyum Valproat kullanlr. Karbamazepin etkin bir ila deildir. 30.Nervus facialis iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Motor ekirdei ponsta yerlemitir. b) Yz mimik kaslarnn motor innervasyonunun salar. c) Parotis bezinin parasempatik innervasyonunu salar. d) Dilin 2/3 blmnn tad duyusunu tar. e) Lakrimal bezin parasempatik innervasyonunu salar. Cevap C (De Jong's The Neurologic Examination, 5.bask, s.180-200) Parotis bezinin parasempatik innervasyonunu 9. kranial sinir salar. 31.Aadaki duyulardan hangisi arka kordun yolu ile iletilmez? a) Ar duyusu b) Vibrasyon duyusu c) Eklem pozisyon duyusu d) Stereognozi e) Hilognozi Cevap A (Alvin, Burt Jertbook Neuroanatom, 1993, s.193-223) Ar duyusu Spinotalamik yol ile tanmaktadr. 32.Nrojenik Disfaji'nin objektif olarak incelenmesinde aadaki testlerden hangisi Nrofizyolojik temele dayanr? a) Videofluoroskopi b) Manometri c) Su yutma testleri d) Disfaji Limiti e) Sinefluoroskopi Cevap D (Ertekin, Aydodu, Yceyar, Journal of Neurology, Neurosurgery and psyelnatry, 1996, s.61, 491-496) Disfaji limiti sadece elektromiyografik yntemlerle elde edilen ve ok duyarl ve spesitif bir testtir. 169

NROLOJ

33.Hangisi Alzheimer hastal iin yanltr? a) Beyin dokusunda senil plaklar ve nrofibriler tangle'lar grlebilir. b) Genetik almalarda sorumlu tutulabilecek bir bulgusu yoktur. c) En belirgin bulgusu hafza defektidir. d) Tedavide tetrahidro aminoakridin denenmektedir. e) Karakteristik patolojik bulgusu Lewy cisimcikleridir. Cevap E (Merritt, 1995, s.677) Lewy cisimcikleri Alzheimer hastalnn deil parkinson hastalnn karakteristik bulgusudur. 34.Zaman zaman oyun oynarken etraf ile ilikisi kaybolan, sorulara yant vermeyen, ancak olup biteni ksmen hatrlayan ve motor-mental geliimi normal olan 10 yandaki bir hastada n tannz hangisi olabilir? a) Refleks epilepsi b) Lennaux-Gastaut sendromu c) Petit-Mal epilepsi d) Temporal lob epilepsisi e) West sendromu Cevap D (Meritt, 1995, s.845) Hastann olup biteni ksmen hatrlamas nbetin parsiyel olduunun kantdr. Bu nedenle jeneralize epilepsiler grubunda yer alan Petit-Mal epilepsi olamaz. Ayrca nbeti uyaracak bir nbet sz konusu olmad iin refleks epilepsi dnlmez. Motor ve mental geliimin normal olmas B ve E seeneklerinin olamayacan gsterir. 35.Epilepsi tedavisinde yanl olan iaretleyiniz? a) Tedaviye politerapi ile balanmaz. b) lk febril konvlziyon sonrasnda profilaksi yaplmayabilir. c) Cerrahi tedavi ancak medikal direnli olgularda sz konusudur. d) Absans nbetlerde ilk seenek karbamazepindir. e) 2 ila 5 yl nbet geirmeyen hastada tedavi yava yava kesilebilir. Cevap D (Merritt, 1995, s.854) Epilepsi tedavisinde birden fazla ila kulanm ancak direnli epilepsi hastalarnda sz konusudur. Febril konvlsiyonlar ancak srarl olduklarnda profilaksi gereklidir. Cerrahi tedavi ilaca yant vermeyen hastalarda denenebilir. Absans nbetlerde ilk seenek ila Ethosksinmid'dir. Tedavi en az 2 yl nbet geirmeyen hastalarda sonlandrlr. 36.Multipl sekleroz tans iin hangisi kullanlmaz? a) EEG b) BOS c) Uyarlm potansiyeller d) BBT e) MRI 170

Cevap A (Merritt, 1995, s.804) EEG nronal aktivitenin bir gstergesidir. Multipl skleroz beyaz cevheri tutan bir hastalk olduu iin spesifik bir EEG bulgusu yoktur. 37.Huntington hastal iin yanl olan iaretleyiniz? a) Genetik geilidir. b) Tedavide dopaminerjik ilalar kullanlr. c) Gama amino btirik asit (GABA) aktivitesi dmtr. d) GABA dekarboksilaz aktivitesi dmtr. e) Demans mutlaka grlr. Cevap B (Merritis, 1995 s.695) Huntington hastalnn klinik bulgularn dopaminerjik ilalar alevlendirir. Bu nedenle ancak tanda kullanlr. 38.Friedreich ataksisi ile ilgili hangisi yanltr? a) Alt ekstremiteler st ekstremitelerden nce tutulur. b) Arka kordon tutulumuna bal pozisyon ve vibrasyon duyusu azalr. c) Ataksi ilk ortaya kan ve en sk grlen semptomdur. d) Motor sinir iletim hzlar yavalamtr. e) Pes kavus-kifoskolyoz gibi dejeneratif stigmatlar bulunur. Cevap D (Yaltkaya ve ark., Nroloji Ders Kitab, 1996, s.397) Friedreich ataksisi dejeneratif hastalklar snfndadr. Motor sinirler ve kaslar normaldir. 39.Ekstrapiramidal sistem hastalklarnda grlmeyen bulguyu iaretleyiniz? a) Hipertoni b) Akinezi c) Otomatik haraketlerin kayb d) Asosiye hareket kayb e) stemsiz hareketler Cevap D (Yaltkaya ve ark., Nroloji Ders Kitab, 1996, s.337-338) Ekstrapiramidal sistem hastalklarnda rigidite tarznda tonus art, hareketlerde donukluk (bradikineziakinezi) otomatik haraketlerin yaplmamas ve istemsiz hareketler ortaya kar. Kaslarn sinerjizm iinde almasn salayan sistem serebellar sistemdir ve bu sistem lezyonlarnda asosiye hareket (Ardsra) kaybolur. 40.Aadaki ekirdeklerden hangisi Cerebelluma ait deildir? a) N. Ruber b) N. Deuntatus c) N. Globosus d) N. Fastii e) N. Emboliformis
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

NROLOJ

Cevap A (Yaltkaya ve ark., Nroloji Ders Kitab, 1996, s.93) N. Ruber bazal ganglionlardandr. 41.Beyin lmyle ilgili hangisi dorudur? a) Nabz ve kan basnc alnamaz. b) Arl uyaranla deserebre olur. c) Terleme yoktur d) Spontan solunum yoktur e) Beyin sap refleksleri alnabilir. Cevap D (Yaltkaya ve ark., Nroloji Ders Kitab, 1996, s.35) Beyin lmnde hasta irrevrsibl, yantsz komadadr. Arl uyarana cevap yoktur. Nabz ve kan basnc alnabilir. Hastann spontan solunum durmutur ve solunum ventilatr ile devam ettireblir. Btn beyin sap refleksleri kaybolmutur. 42.Hungtington hastalndaki genetik defekt hangi kromozomdadr? a) 4 b) 6 c) 9 d) 12 e) 13 Cevap A (Rowland, Merrits Textbook of Neurology, 9.bask, 1995, s.696) Hungtington hastalndaki genetik defektin 4. kromozomun ksa kolunda olduu, abnormal genin CAG trinkleotidinin tekrarlar ile karakterize bozukluk gsterdii saptanmtr ve genetik bir heterojenite bildirilmemitir. 43.Relaps ve remisyonlar ile seyirli multipl sklerozlu olgularda atak skln azaltmak amacyla tedaviye girmi ila hangisidir? a) Lkotrien A4 b) Lkotrien B4 c) Lkotrien C4 d) nterferon beta e) nterferon gama Cevap D (Rowland, Merrits Textbook of Neurology, 9.bask, 1995, s.823) nterferon beta son yllarda relaps ve remisyonlarla seyirli MSli olgularda atak skln azaltmak amac ile profilaktik olarak kullanlmaktadr. 44.Yanl bulunuz. a) Multipl skleroz santral sinir sisteminde beyaz cevheri tutan demiyelinizan bir hastalktr. b) Nromiyelitis optika optik sinir ve medulla spinaliste demiyelinizasyonla giden bir hastalktr. c) Multipl skleroz oklukla 50 yandan sonra grlr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

d) Multipl sklerozda sklkla optik sinir, piramidal, serebellar yollar tutulur. e) Multipl skleroz ataklar ve remisyonlarla seyreder. Cevap C (Adams, Principles of Neurology, 4.bask, s.758) Multipl skleroz en ok 20-40 yalar arasnda grlr. 45.Yanl iaretleyiniz. a) Siringomiyeli medulla spinalisin progresif dejeneratif hastaldr. b) Siringomiyeli olgularnn %90nda Arnold Chiari tip I malformasyonu grlr. c) Semptomlar 35-45 ya civarnda balar. d) st ekstremitelerde segmental atrofi, kuvvet kayb, dokunma duyusu kayb olur. e) Medulla spinalisde oklukla servikal blgede santral kavitasyonla karakterizedir. Cevap D (Adams, Principles of Neurology, 4.bask, s.749) st ekstremitelerde segmental atrofi, kuvvet kayb, s ve ar duyusu kayb olur. Dokunmu duyusu korunur. 46.Yanl iaretleyiniz. a) Friedreich ataksisinde pes kavus gibi dejeneratif stigmatlar grlr. b) Mental fonksiyonlarda bozulma olur. c) Derin tendon refleksleri alnmaz. d) Derin duyu kayb vardr. e) Patolojik refleksler grlr. Cevap B (Adams, Principles of Neurology, 4.bask, s.948) Mental fonksiyonlar etkilenmez. 47.Yanl iaretleyiniz. a) Amytrofik lateral sklerozis erkeklerde daha sk grlr. b) Klinik bulgular oklukla 50 yandan sonra balar. c) I ve II. motor nron bulgular ile karakterizedir. d) Asimetrik balang gsterir. e) Sfinkter kontrol bozulur ve inkontinans olur. Cevap E (Adams, Principles of Neurology, 4.bask, s.954) Sfinkter kontrol bozulmaz. 48.Yanl iaretleyiniz. a) Alzheimer hastalnda frontal lobda atrofi belirgindir. b) Kadnlarda ve erkeklerde benzer oranda grlr. c) Histopatolojisinde nrofibriler yumaklar, senil plaklar grlr. d) lk bulgusu yakn bellek kusurudur. e) Paranoid bozukluk, kiilik deiiklikleri ortaya kar. 171

NROLOJ

Cevap A (Adams, Principles of Neurology, 4.bask, s.926) Beyinde diffz atrofi olur. 49.Yanl iaretleyiniz. a) Parkinson hastalnda substansia nigrada dopaminerjik hcrelerde dejenerasyon olur. b) 40-70 yalar arasnda balar. c) Asimetrik balang gsterir. d) Postural tremor major ve ilk bulgularndandr. e) Bradikinezi, rijidite, donma fenomeni nemli klinik zelliklerindendir. Cevap D (Adams, Principles of Neurology, 4.bask, s.938) stirahat tremoru karakteristik zelliidir. 50.Doruyu iaretleyiniz. a) Progresif suprankleer palsy 30 ya civarnda balang gsterir. b) Vertikal bak paralizisi ve postural instabilite klinik bulgularndandr. c) Levodopa ile uzun sreli tedavisi mmkndr. d) Sklkla serebellar bulgular grlr. e) Demansiyel semptomlarla balang gsterir. Cevap B (Adams, Principles of Neurology, 4.bask, s.944) PSP 60 ya civarnda balar, levodopaya yant ksa sreli veya hi yoktur, serebellar bulgular olmaz, demansiyel bulgular ileri dnemlerde olabilir, ancak hafiftir. 51.Doruyu iaretleyiniz. a) Wilson hastal geni 13. kromozomda yer alr. b) Wilson hastal otozomal dominant gei gsterir. c) Seruloplazmin dzeyi yksektir. d) Kesin tan Kayser-Fleischer halkasnn grlmesi ile konur. e) Demir metabolizmas bozukluu ile ilgilidir. Cevap A (Adams, Principles of Neurology, 4.bask, s.802804) OR gei gsterir, seruloplazmin dzeyi dktr, kesin tan karacier biyopsisi ile konur, bakr metabolizmas bozukluudur. 52.Yanl iaretleyiniz. a) Klasik migrende baarsndan nce 5-20 dakika sreli aura dnemi olur. b) Migrende baars zonklayc ve unilateraldir. c) Ataklar ocukluk veya adolesan dneminde balang gsterir. d) Kme baars erkeklerde sk grlr. e) Oftalmoplejik migrende 6. kranial sinir paralizisi sk grlr. 172

Cevap E (Adams, Principles of Neurology, 4.bask, s.139) Oftalmoplejik migrende 3. kranial sinir paralizisi sk grlr. 53.Kornea refleksinde yanl bulunuz. a) Afferenti N. Trigeminusun oftalmik dal b) Efferenti N. fasialis c) Reseptr organ kornea d) Merkez mezensephalon e) Refleks cevap gz krpma Cevap D (Oul, Tele ve Klinik Nroloji Kitab, 1996, s.40) Kornea refleksinde reseptr korneada, afferent yol trigeminal sinir, merkezi ponsta, afferent yolu fasial sinir ve effektr organ orbicularis oculidir. 54.Hangi durumda tonus artar? a) n boynuz hastalklar b) Periferik sinir hastalklar c) Yan kordon hastalklar d) Kas sinir kava hastalklar e) Kas hastalklar Cevap C (Oul, Temel ve Klinik Nroloji Kitab, 1996,s.49) Tonus deiiklii ya artma (hipertoni) ya da azalma (hipotoni) eklinde olur. Hipertoni piramidal ve ekstrapiramidal lezyonlarda ortaya kar. Hipotoni n boynuz hastalklar, periferik sinirlerin hastalklar, kas sinir kava hastalklar ve kas hastalklarnda grlr. 55.Aadaki durumlardan hangisinde EEG endikasyonu yoktur? a) Epilepsi b) Kugelberg Welander Sendromu c) Kafa ii tmoral oluumlar d) Ansefalopatiler e) SSPE (Subakut sklerozan panansefalit) Cevap B (Oul, Temel ve Klinik Nroloji Kitab, 1996,s.74) EEG endikasyonlar: EEG beyin elektrik faaliyeti ile ilgili hastalklarda zellikle epilepside, metabolik ansefalopatilerde, entoksikasyonda, kafa travmalarnda, kafa ii yer kaplayc oluumlarda, subakut sklerozan panensefalitte endikasyonu vardr. 56.Multipl skleroz tansnda aadakilerden hangisi en az deer tar? a) Ig G indeksi art b) Artm Ig G sentez hz c) Grsel uyarlm potansiyeller d) Manyetik rezonans grntleme e) Beyin sap iitsel kortikal cevaplar
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

NROLOJ

Cevap E (Rowlan, Merritt's Textbook of Neurology, 9.bask, 1995, s.816) MS'da beyin omurilik svsnda %90 hastadan Ig G indeksi art, %90 hastada Ig G sentez hz art (3.3mg/gn), %85 hastada VEP latans uzamas, %90 hastada MR'da zellikle T2'de belirgin demiyelinizan plaklar grlrken, %67 hastada BAEP anormallikleri olmaktadr. 57.Akut otonomik nropatili bir hastada ayrc tanda aadakilerden hangisi dnlmez? a) Alkolik nropati b) Fabry hastal c) Akut transvers miyelit d) Paraneoplastik nropati e) Riley Day sendromu Cevap C (Rowlan, Merritt's Textbook of Neurology, 9.bask, 1995, s.833) Akut otonomik nropatide akut intermittent porfiri, alkolik nropati, amiloid NP, botilism, diabetik nropati, Fabry hastal, Guillain Barre Sendromu, paraneoplastik sendromu, Riley-Day Sendromu gzden geirilmelidir. 58.Aadakilerden hangisi bilateral oftalmopleji nedeni deildir? a) Beyin sap ensefaliti b) Horner sendromu c) Orbital psdotmr d) Tolosa-Hunt sendromu e) Myastenia Cevap B (Bradley, Neurology in Clinical Practica, 2. bask, 1996, s.197) Basiler menengit, botilisim, beyin sap ensefaliti, kavernz sinz trombozu, santral herniasyon, difteri, Fisher sendromu, Leighs hast, Multipl skleroz, Myasthenia, nroleptik malign sebebler, Tolosa - Hunt sendromu, travma bilateral akut oftalmopleji sebebi olabilir. 59.Aadakilerden hangisi 3. kraniyal sinirin inferior dalnn inerve ettii kas deildir? a) Levator palpebra b) nferior palpebra c) Medial palpebra d) nferior oblik e) ris sifinkter kas Cevap A (Kansu, Nrooftalmoloji, 2. bask, 1993, s.9495) Superior rektus ve Levator palpebra kas superior dal tarafndan inerve eder. 60.Hangisi Horner sendromuna yol aan 1. nron lezyonlarndan deildir? a) Serebro-vaskler olaylar b) Siringomyeli
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

c) Karotid anjiografi d) Neoplasmlar e) Demiyelinize hast. Cevap C (Kansu, Nrooftalmoloji, 2. bask, 1993, s.123) Karodit anjiografi 2. nron lezyonu sonucu Horner Sendromuna neden olur. 61.C6,7 dermatomlarnda bilateral ar ve s duyusu kayb olan ama derin duyular normal olan bir hastada aadakilerden hangisini dnrsnz? a) Brown-Sequard sendromu b) Siringomiyelik sendrom c) Spinal kord tam kesisi d) Tabetik sendrom e) Dejenerine - Roussy sendromu (Talamik sendrom) Cevap B (Adams, Principles of Neurology, 6. bask, 1997, s.162) Brown-Sequard sendromunda ar ve s duyusu kayb bilateral deil tek tarafldr ve dermatomal tipte deil seviye veren tiptedir. Ek olarak lezyonun kar tarafnda derin duyular bozuktur. Sringomyelik sendromda, tek tarafl veya bilateral olarak bir ka dermatomda ar ve s duyusu kayb vardr. Derin duyular korunmutur. Duyu kusuru dermatomal deil seviye veren tiptedir ve sadece ar ve s duyular deil tm duyu tipleri etkilenmitir. Tabetik sendromda duyu kusuru ar ve s duyusunda deil derin duyularda bozulma ile balar ve alkl olarak derin duyu bozukluuyla seyreder Dejenerine - Roussy sendomunda (Talamik Sendrom) ar-s duyularndan ziyade eklem pozisyon duyusu ve dier derin duyularn etkilenmesi ve ar hissi n plandadr ve duyu kusuru dermatomal tipte deil hemihipoestezi tarzndadr 62.Beyin ventrikllerinin serebral atrofiye sekonder olarak genilemesine ne ad verilir? a) Hidrosefalus eks vakuo b) Obstrktif hidrosefali c) Kommnikan hidrosefali d) Normal basnl hidrosefali e) Psdotmr serebri Cevap A (Adams, Principles of Neurology, 6. bask, 1997, s.628) Soru gerekte bir hidrosefali olmayan ama BBT grnmleri gerek hidrosefaliyle karabilen Hidrosefalus eks vakuo"nun tanmndan hazrlanmtr. B kk hidrosefali trlerinden biridir, serebral atrofiye sekonder deil beyin-omurilik svsnn hacminin ventrikler sistem iinde artna sekonderdir 173

NROLOJ

C kk hidrosefali trlerinden biridir, serebral atrofiye sekonder deildir, beyin - omurilik svsnn subaraknoid bolukta dolanmnda bir probleme sekonderdir. D kk hidrosefali trlerinden biridir, serebral atrofiye sekonder deildir E kk beyin ventriklleri genilemi deildir, normal boyutta hatta klmtr. 63.Tekrarlayc kafa travmalarnn birikici etkisiyle ortaya kan, demans ve parkinsonizm ve ataksiyle seyreden tabloya ne ad verilir? a) Postkontzyon sendromu b) Posttravmatik hidrosefali c) Demansia pugilistika (Yumruk-sarholuu sendromu) d) Pick hastal (Lober atrofi) e) Progressif suprankleer palsi Cevap C (Adams, Principles of Neurology, 6. baks, 1997, s.893) Postkontzyon sendromunun tekrarlayc kafa travmalaryla ortaya kmas art deil tek bir kafa travmasyla da kabilir. Demans ve parkinsonizm yoktur, baars, ba dnmesi, abuk yorulma, huzursuzluk, konsantre olamama ikayetleri olur. Posttravmatik hidrosefalinin ortaya kmas iin tekrarlayc kafa travmalar olmas art deildir, tek bir iddetli kafa travmasyla da kabilir. Parkinsonizme yol amaz, balangta bulant, kusma konfzyon ve somnolans yapar. Soru, Demansia pugilistikann genel zelliklerinden oluturulmutur. Boksrler gibi tekrarlayc kafa travmalarnn sk olduu hasta gruplarnda ortaya kar (en nl rnei Muhammed Ali Clay'dir). Pick hastal, santral sinir sisteminin primer dejeneratif bir hastaldr, kafa travmasyla ilikisi yoktur, parkinsonizme ve ataksiye yol amaz. Progressif suprankleer palsi santral sinir sisteminin primer dejeneratif bir hastaldr, kafa travmasyla ilikisi yoktur. Ek olarak tablo bak paralizileri ve dizartri vardr. 64.Aada saylan durumlardan hangisi temporal lob lezyonunda ortaya kmaz? a) Kontrlateral homonim st kuadrantanopi b) Odituar hallsinasyonlar c) Wernicke afazisi d) Gerstmann sendromu e) Amzi

Cevap D (Adams, Principles of Neurology, 6. bask, 1997, s.453,457) Optik radyasyonun, kontrlateral grme alannn st kadranlarndan gelen uyarlar tayan lifleri temporal lobun derinlerinden seyrederek oksipital loba ular. Dolaysyla bu liflerin lezyonlar kontrlateral homonim st kuadrantanopiye yol aar. itme ile ilikili uyaranlar temporal lobun Heschl girusunda sonlanrlar. Odituar hallisinasyonlar bu ve bununla ilikili korteks blgelerin harabiyeti veya epileptik nbet srasnda uyarlmalar ile ortaya kabilir. Temporal lobun superior girusundaki 22. Brodmann alannn arka blmne Wernicke alan denir. Bu alan ve temporal lobun Heschl girusu szl lisann anlalmasndan sorumludurlar. Temporal lobdaki bu blgelerin lezyonlar Wernicke afazisine yol aar. Gerstmann sendromu temporal lobun deil, parietal lobda yer alan angler girusun lezyonuna baldr. Nondominant hemisferdeki temporal lobun orta girusunun lezyonlar, mzik algs ve yorumuyla ilgili bozukluklara (Amzi) yol aar. 65."Saf kelime sarl" iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Bir diskonneksiyon sendromudur b) Lezyon unilateralse, dominant hemisferdedir c) Hasta sar deildir, sesleri iitir d) Hasta szel olmayan sesleri doru biimde yorumlar e) Hastann yaz yazmas normaldir ama okuyamaz Cevap E (Adams, Principles of Neurology, 6. bask, 1997, s.467) "Saf kelime sarl", kortikal merkezlerin salam olup bunlar balayan yollarn tahrip olduu diskonneksiyon sendromlarndan bir tanesidir. Lezyon unilateral olduunda, dominant temporal lobda subkortikal yerleimlidir. Hasta sar deildir, sesleri iitir ama konumasyla ilikili sesleri (kelimeleri) yorumlayamadndan kelimeleri anlayamaz. Szel olamayan (kelime d) sesleri doru alglar ve ne olduklarn anlar "Saf kelime sarl"nda okuma normaldir. Yaz yazmann normal olup okumann bozulduu tablo "saf kelime krl"dr.

174

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

ENDOKRNOLOJ VE METABOLZMA HASTALIKLARI


1. HbA1c iin yanl cmleyi iaretleyiniz. a) HbA1c 2-3 ay sreli kan eker dzeyi hakknda fikir verir. b) HbA1c dzeyinin ykselmesinin diabetin kronik komplikasyonlaryla ilikisi yoktur. c) HgA1c dzeyinin ykselmesinin diabetin kronik komplikasyonlar ile ilikisi vardr. d) HbA1c en ok gebelerin takibinde yararldr. e) HbA1c yksek olan olgularda dokulara oksijen tanmas azalr. Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.18) DCCT almasnda HbA1c dzeyinin yksek olduu olgularda mikrovaskler komplikasyonlarn daha fazla grld belirtilmektedir. 2. Aadaki cmlelerden doru olan seiniz. a) DKAda serebral dem tedavi edilmeyen diabetiklerde geliir. b) DKAda sv tedavisi yeterlidir, inslin tedavisi mutlak gerekli deildir. c) DKAda plazma osmolalitesi genellikle 330 mosm/L zerindedir. d) DKA genellikle Tip 2 DMlularda, nadiren de Tip 1 DMlularda grlr. e) DKAda 0.1 /kg doyurma dozu ve 0.1 /kg i.v. infzyon tedavisi uygulanmaldr. Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.26) Serebral dem tedavi edilen olgularda ortaya kar, inslin tedavisi kesin tedavidir. Plazma osmolalitesi genelde normaldir. Tip I DMlu olgularda DKA daha sk grlr, ilk tanda genelde hastaneye diabetik ketoasidozla bavururlar. 3. Obezite iin yanl cmleyi iaretleyiniz. a) Leptin, beyinde hipotalamustan salglanr. b) Leptin vcuttaki enerji depolar hakknda beyine bilgi aktarr. c) Obezlerde uyku apnesi ve restrktif tipte akcier hastal sklkla grlr. d) NPY alk duygusunu arttrr. e) Obezlerde osteoporoz daha az geliir. Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.137) Leptin periferde ya hcresinden sentezlenen bir maddedir. 4. Hirsutismus iin yanl cmleyi seiniz. a) Hirsutismus skorlamas Ferriman-Gallwey semikantitatif yntemi ile yaplr. 138 b) Hirsutismusun en sk sebebi klinikte polikistik over sendromudur. c) Hirsutismusun polikistik over sendromlu hastalarda grlmesinin bir nedeni de inslin rezistans sonucu ortaya kan androjen artdr. d) Hirsutismusdan konjenital adrenal hiperplazi ya da srrenalin ar androjen retimi de sorumludur. e) Hirsutismusdan, srrenalden salglanan androstenedion ile overlerden salglanan DHEA-S sorumludur. Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.1737) DHEA-Snin balca salg yeri srrenal olup, hirsutismus etiyopatogenezinde PRL, S. testosteron gibi hormonlar da rol oynamaktadr. 5. Aadaki cmlelerden yanl olan iaretleyiniz. a) Hiperglisemik hiperosmolar nonketotik komal hastalarda hastaln gelime sreci haftalar ya da aylar ierisinde olur. b) Laktik asidoz komas anyon gap a en fazla olan koma tipidir. c) Laktik asidoz komas diabeti oral antidiabetiklerle ayarlanan hastalardan slfonilre grubu ila kullananlarda grlr. d) Hiperglisemik hiperosmolar nonketotik koma tedavisine sratle balanmal, ancak tedavi kontroll bir ekilde yava olarak srdrlmelidir. e) Hiperglisemik hiperosmolar nonketotik komada lm daha ok enfeksiyon ve renal yetmezlik sonucu geliir. Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.27) Biguanid gibi ila kullanan olgularda laktik asidoz grlebilir. 6. Aadakilerden hangisi DKA koma tedavisinin komplikasyonu deildir? a) Hipoglisemi b) Hipopotasemi c) Osmolalitede art d) Serebral dem e) Hipofosfatemi Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.26) v sv tedavisi ile plazma osmolalitesi normal snrlar iinde kalmaktadr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

ENDOKRNOLOJ VE METABOLZMA HASTALIKLARI

7. Aadaki cmlelerden yanl olan seiniz. a) Diabetik ketoasidozda, kan ekeri 300-500 mg/dl, kan ve idrarda aseton vardr. Bikarbonat dktr. pH: 7.36nn altndadr. b) Diabetik ketoasidozda dil kuru, yanaklar krmz, periferik ate dk, rektal ate ise yksek olabilir. c) Diabetik ketoasidozda karn arsnn sebebi peritonun dehidratasyonudur. Kusma grlebilir ve mental durumda deiiklikler grlebilir. d) Hiperosmolar hiperglisemik nonketotik koma yallarda sinsi olarak balar, dehidratasyon ketoasidozdan daha ardr. Plazma osmomalitesi 270 mOsm/Lnin altndadr. e) Laktik asidozis komasnda kan laktat konsantrasyonu artmtr, pH: dktr. ok, ar hipoglisemi, karbonmonoksit zehirlenmesi gibi A tipi laktik asidoza neden olur, Diabetes mellitus, malignite, Biguanidler vs. ise B tipi laktik asidoza neden olurlar. Cevap D (De Fronzo, Current Management of Diabetes Mellitus, s.14-34) Hiperosmolar hiperglisemik nonketotik komada ozmolalite dk olmayp, normalin zerindedir (330 mOsm/L st). 8. Aadaki cmlelerden doru olan seiniz. a) DKAda serebral dem tedavi edilmeyen diabetiklerde geliir. b) DKAda sv tedavisi yeterlidir, inslin tedavisi mutlak gerekli deildir. c) DKAda plazma osmolalitesi genellikle 330 mOsm/L zerindedir. d) DKAda genellikle Tip 2 DMlularda, nadiren de Tip 1 DMlularda grlr. e) DKAda 0.1 /kg doyurma dozu ve 0.1 /kg i.v. infzyon tedavisi uygulanmaldr. Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.26) Bu dozlarda tedavi daha az komplikasyonlu ve hipoglisemi riski daha dk olmaktadr. Dier yantlarn tm yanltr. 9. Aadakilerden hangisi laktik asidoz komasna neden olur? a) Sefalosporin grubu antibiyotikler b) Penisilin grubu antibiyotikler c) Slfonilre grubu oral antidiabetikler d) Biguanid grubu oral antidiabetikler e) Grntleme tetkiklerinde kullanlan baz ilalar (rografin, vs gibi) Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.10) Biguanid grubu ilalardan zellikle fenformin kullanan hastalarda daha sk grlr. 10.Diabetik nropati iin yanl cmleyi seiniz. a) Nropati arl ise tedavide insline balanmaldr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

b) Nropati geliiminde uzun boyluluk bir risk faktrdr. c) Ortostatik hipotansiyon, istirahat taikardisi olan diabetiklerde otonom nropati aratrlmaldr. d) Operasyona verilecek diabetli hastalarda otonom nropati aratrmas gerekmez. e) Mononropati nedeni vaskler oklzyondur. Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.21) Otonom nropati olan diabetiklerde lm oranlarnn %5lerden, %35lere ykselmesi nedeniyle zellikle diabeti eski olan diabetlilerde operasyon ncesi mutlaka otonom nropati varl aratrlmaldr. 11.Obezite etiyopatogenezinde rol oynayan hormonlardan yanl olan seiniz. a) Nropeptid Y b) nslin c) Leptin d) Testosteron e) Vazoaktif intestinal peptid Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.137) VIP obezite etyopatogenezinde rol oynamaz. Dier 4 hormon ise obezite ile direkt ilikilidir. 12.Hirsutismus etyopatogenezinde rol oynayan maddelerden yanl olan seiniz. a) DHEA-S b) Androstenedion c) Dihidrotestosteron d) nslin e) Somatostatin Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.1685) Somatostatin bir genel inhibitr hormonudur. Hirsutismus oluumuna katk salamaz. 13.Diabetik ayak iin yanl cmleyi iaretleyiniz. a) Diabetik ayak diabetin nlenebilir bir komplikasyonudur. b) Diabetik ayak geliiminde en nemli neden nropati varldr. c) Charcho ekleminin nedeni vaskler patolojilerdir. d) Ayak bakmnda en nemli husus eitim ve bakmdr. e) Osteomyelit tans iin her olanak deerlendirilmeli ve gereksiz amputasyon nlenmelidir. Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.1990) Charcho eklemi nropati sonucu geliir. 139

ENDOKRNOLOJ VE METABOLZMA HASTALIKLARI

14.Diabetik ketoasidoz koma (DKA) tedavisinde yanl olan cmleyi iaretleyiniz. a) Diabetik ketoasidoz komasndan lm oran gelimi lkelerde gelimekte olan lkelere gre daha azdr. b) DKAda sv tedavisinin yansra inslin tedavisi de mutlak gereklidir. c) DKAda bikarbonat tedavisi asidoz nedeniyle lm tehlikesi varsa yaplmaldr. d) DKAda beyin deminden lm tedavisi ok sratli yaplanlarda daha sk grlr. e) KAda tedavi komplikasyonu olarak pulmoner dem gelimez. Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.27) zellikle yal olgularda gereinden fazla sv tedavisi verilirse pulmoner dem oluabilir. 15.Aadaki klardan doru olan seiniz. a) Metabolik sendrom Xin en nemli komponenti hastalarda ait vcut tipi obezite olmasdr. b) Periferik inslin rezistans tans en doru glisemik klemp testi yardmyla konur. c) nslin rezistans serum inslin dzeylerinde dklkle seyreder. d) Metabolik sendrom X Obezite+Hipertansiyon+ Ateroskleroza eilim ve inslin duyarllnda artla birliktedir. e) st-vcut tipi obezlerde ateroskleroz riski bel evresi kadnlarda: 78 cm, erkeklerde: 98 cmin stnde olanlarda artar. Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.13) Metabolik sendrom X gvdesel obezite, hiperinslinizm, inslin direnci, ateroskleroza eilim, hipertansiyon, hiperlipidemi, PAI-1 aktivite art gibi antitelerle karakterize bir hastalk olup tanda altn standart glisemik klemp testidir. 16.Aadakilerden hangisi akromegalinin klinik bir bulgusu deildir? a) El ve ayakta byme b) Prognatizm c) Terleme d) Verjetr e) Ba ars Cevap D (Greenspan, Strewler, Basic and Clinical Endocrinology, 5.bask, 1997, s.132) Verjetr Cushing hastalnda grlen ve cildin elastik liflerinin azalmas sonucunda incelmesi ile ortaya kan bir bulgudur. 17.Aadakilerden hangisi hiperprolaktinemi nedeni deildir? a) Egzersiz b) Hipotalamik/hipofizer blge lezyonlar 140

c) Dopamin antagonistleri d) Spinal kord lezyonlar e) Primer hipotiroidizm Cevap C (Fitzgerald Handbook of Clinical Endocrinology, 2.bask, 1992, s.46) Egzersiz fizyolojik bir hiperprolaktinemi nedenidir. Hipotalamohipofizer blge kitleleri hipofiz sapna bask yaparak iletiimi keser ve hipofiz zerindeki PF etkisini ortadan kaldrr. Bu durumda laktotrof hcrelerden fazla miktarda prolaktin salglanmaya balar. Spinal kord lezyonlarnda da hiperprolaktinemi grlr. Prolaktinin uyarclarndan biri de TRHdr. Primer hipotiroidide TRH ve TSH artarken PRLde artar. Dopamin PIFdr ve PRL salnmn inhibe eder. Agonistleri PRL salnmn engeller. 18.Poliri grlmeyen hastalk aadakilerden hangisidir? a) Diabetes Mellitus b) Hiperparatiroidi c) Hipokalemi d) Diabetes insipidus e) Hipotiroidi Cevap E (Greenspan-Strewler, Basic and Clinical Endocrinology, 5.bask, 1997, s.29) Hipotiroidide glomerler filtrasyon hz azald iin aksine idrar volm azalm olabilir. 19.Toplumda hiperkalseminin en sk rastlanan nedeni aadakilerden hangisidir? a) Maligniteler b) Primer hiperparatiroidizm c) Sarkoidozis d) Tirotoksikoz e) mmobilizasyon Cevap B (Greenspan-Strewler, Basic and Clinical Endocrinology, 5.bask, 1997, s.277) Toplum taramalarnda hiperkalseminin en sk nedeni primer hiperparatiroidizmdir. Hastanede yatan hastalar arasnda bakldnda hiperkalseminin en sk nedeni maligniteler olarak bulunmutur. 20.Aadakilerden hangisi hipokalseminin bulgularndan deildir? a) Arl karpopedal spazm b) Larinks spazm c) EKGde QT uzamas d) Papil demi e) Nemli cilt Cevap E (Greenspan-Strewler Basic and Clinical Endocrinology, 5.bask, 1997, s.286) Hipokalsemide dier bulgular grlrken nemli cilt deil kuru cilt grlr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

ENDOKRNOLOJ VE METABOLZMA HASTALIKLARI

21.Aadakilerden hangisi hipokalsemi nedenlerinden deildir? a) Boyun blgesine uygulanan cerrahiler b) Hipermagnezemi c) Hiperfosfatemi d) Kronik renal yetmezlik e) Akut pankreatit Cevap B (Lange, 1997, s.287-288) Boyun blgesine uygulanan cerrahiler paratiroid zedelenmesi yapabileceinden, hiperfosfatemi kalsiyum ile ters alacandan, kronik bbrek yetmezliinde vitamin Dnin aktif vitamin Dye dnm olmayacandan ve akut pankreatitte kalsiyumun dokulara kmesi nedeniyle hipokalsemi olabilir. Hipomagnezemide fonksiyonel olarak hipokalsemi olabilir ancak hipermagnezemi de deil. 22.Aadakilerden hangisi hiperkalsemi nedenlerinden deildir? a) Sitratl kan transfzyonu b) Maligniteler c) Addison hastal d) Sarkoidozis e) Akut bbrek yetmezlii Cevap A (Lange, 1997, s.277-285) Sitratl kan transfze edildiinde sitrat kalsiyum ile birleerek kandan kalsiyum eker ve hipokalsemiye neden olur. 23.Aadakilerden hangisi hiperparatiroidi iin yanltr? a) Toplumda hiperkalseminin en sk rastlanan nedenidir. b) Kadnlarda 2-3 kat fazla grlr. c) Poliglandler otoimmn sendromlarda yer alr. d) Kemiklerde ar ve patolojik fraktre yol aabilir. e) Klinik olarak poliri, polidipsi, kas gszl ve konstipasyon grlebilir. Cevap C (Lange, 1997, s.277-283) Poliglandler otoimmn hipoparatiroididir. sendromlarda grlen

Cevap B (Greenspan-Strewler, Basic and Clinical Endocrinology, 1997, s.125-129) Anterior hipofiz yetmezliinde klinik bulgularn ortaya kabilmesi iin bezin %75inden fazlasnn tahrip olmas gerekmektedir. 25.Giderek artan kilo alm ve emosyonel labiliteden yaknan 39 yanda erkek bir hastann fizik muayenesinde kan basnc 200/110 mmHg, ekstremitelerde incelme ve ekimoz saptanyor. Tanda en yararl ilk test aadakilerden hangisidir? a) Srrenal bilgisayarl tomografisi b) 24 saatlik idrarda 17-Ketosteroid atlm c) 24 saatlik idrarda katekolaminlerin atlm d) Deksametazon supresyon testi e) Serum potasyum lm Cevap D (Greenspan-Strewler, Basic and Clinical Endocrinology, 1997, s.347-348) Hastada Cushing hastal dnlmelidir. Kk doz deksametazon ile supresyon salanabilen bir kiide Cushing ekarte edilebilir. 26.Poliri ve polidipsi ile bavuran hastada plazma ozmolalitesi 305 mosm/kg, idrar ozmolalitesi 95 mosm/kg bulunuyor. Yaplan susuzluk testinde idrar ozmolalitesi deimiyor ve testin sonunda intravenz olarak yaplan vazopressin ile idrar ozmolalitesi ayn kalyor. Bu durumda aadaki tanlardan hangisi muhtemeldir? a) Santral Diabetes nsipidus b) Nefrojenik Diabetes nsipidus c) Uygunsuz ADH sendromu d) Psikojen polidipsi e) DIDMOAD Cevap B (Lange, 1997, s.149-153) Plazma ozmolalitesi yksek idrar ozmolalitesi dk ise ve susuzluk testi ile idrar ozmolalitesi artmyor ise Diabetes nsipidus olduu kesindir. Tipini ayrdetmek iin verilen vazopressine cevap alnamyorsa hormona duyarszlk var demektir ve Nefrojenik D tans konulur. 27.Bu hasta iin en uygun tedavi aadakilerden hangisidir? a) Desmopressin asetat b) Tiazid diretikleri c) Sv kstlamas d) Psikiatrik tedavi e) Hipertonik NaCl zeltisi Cevap B (Lange, 1997, s.149-153) Nefrojenik Dda vazopressin vermenin faydas olmayacaktr. Tiazid diretiklerinin hafif sodyum deplesyonu salayarak proksimal tplerden solid ve su tutulumunu arttrd ve tedavide faydal olduu bilinmektedir. 141

24.Adenohipofiz yetersizlii iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Hormon kayplar GH, Gonadotropinler, TSH ve ACTH srasyla olur. b) Hipofiz glandnn %50sinin kayb ile hipofonksiyon belirtileri ortaya kar. c) Metastatik nedenler iinde en sk rastlanan meme kanseridir. d) Pituiter apopleksilerin ou acil cerrahi giriim gerektiren durumlardr. e) Replasman tedavisinde ilk basamak glukokortikoid verilmesidir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

ENDOKRNOLOJ VE METABOLZMA HASTALIKLARI

28.81 yanda erkek bir hasta. Ar konjestif kalp yetmezlii ve atriyal fibrilasyonla getiriliyor. Tiroid fonksiyon testleri isteniyor. Sonular aada gsterilmitir: T4: 7 mikrogram/dL (Normal 4.8-12.8 mikrogram/ dL) T3: 0.4 ng/mL (Normal 0.5-1.8 ng/mL) TSH: 0.2 mikro nite/mL (Normal 0.4-4 mikro nite/mL) Muhtemel tan nedir? a) Tirotoksikoz b) tiroidi c) Hipertiroidi d) tiroid hasta sendromu (euthyroid sick syndrome) e) Subklinik hipertiroidi Cevap D (Felig, Endocrinology and Metabolism, 3.bask, 1995, s.1460) Ar hastalklarda veya kronik hastalklarda tiroid fonksiyon testleri byle artc sonular verebilir. Triiodotironin dzeyinin dmesi tek bana bir tiroid fonksiyon bozukluunu ifade etmez. Bu durum, organizmann bir korunma mekanizmasdr. TSH dzeyinin normal snrlarn altnda olmas ise ileri yalarda sk grlen bir durumdur. Hipertiroidiyi gstermez. 29.45 yanda bir kadn hasta, karn ars nedeni ile gittii doktor tarafndan ultrasonografik tetkik isteniyor. Grntleme sa srrenalde 3x4.5x5 cm aplarnda bir kitlenin varln ortaya koyuyor. Yaplan MR grntlemesi de bunu doruluyor. Aada bu hastada dnlmesi ve yaplmas gereken noktalar belirtilmitir. Bunlardan hangisi yanltr? a) Hastada hipertansiyon saptanmad iin kitlenin feokromasitoma olma ans yoktur. b) Subklinik Cushing sendromu fazla belirti vermeden seyredebilir. Bu nedenle deksametazon supresyon testinin uygulanmas gerekir. c) Hastann potasyum lm nem tar. d) Bu kitle bir insidentaloma olabilir. e) Bu kitle konjenital adrenal hiperplazi zemininde gelien bir adenomatz hiperplazinin sonucu olarak ortaya kabilir. Cevap A (Felig, Endocrinology and Metabolism, 3.bask, 1995, s.726) Feokromasitomada hastalarn yarsnda damar basnc srekli olarak yksektir. Geri kalan vakalarda damar basnc zaman zaman ykselir. Ayrca, sessiz feokromasitomalarn varl da bilinmektedir. Yani bu vakalarda hipertansiyon hi grlmez. Bir srrenal kitlesi ile karlatmz zaman hipertansiyon olsun veya olmasn ilk aratrlmas gereken feokromasitomadr. zellikle de cerrahi giriime verilecek vakalarda bu konu birinci derecede nem tar. 142

30.48 yanda kadn hasta. Osteoporoz kukusu ile doktora gidiyor. Biyoimik lmleri aadaki sonular veriyor: Serum kalsiyum deeri: Serum fosfor deeri: 9.9 mg/dL 2.7 mg/dL

Serum alkali fosfataz deeri: 260 /L (Normali 130 /Lnin altnda) Serum parathormon deeri: 152 pg/mL (Normali 55 pg/mLnin altnda) Bu hastada bundan sonra dnlmesi ve yaplmas gereken noktalar aada belirtilmitir. Bunlardan hangisi yanltr? a) Hastada primer hiperparatiroidi olabilir. b) Bu hastann 25 (OH) kolekalsiferol dzeyinin llmesinde yarar vardr. c) Bu deerler sekonder hiperparatiroidi ile badamaz. d) Hastann iskelet sisteminde subperiostal rezorbsiyon, krk ve kistlere rastlanmamas bizi primer hiperparatiroidi tansndan uzaklatrr. e) Hastann gemiinde bbrek ta hikayesinin bulunmas, primer hiperparatiroidi tans iin bir destektir. Cevap D (Felig, Endocrinology and Metabolism, 3.bask, 1995, s.1452) Primer hiperparatiroidi vakalar son dekadlar iinde erken tan almaktadr. Kalsiyum lmlerinin yaygn olarak yaplmas bunda etkilidir. Byle erken dnemde iskelet sisteminde osteopeni dnda dier bulgulara rastlanmayabilir. Hastann kalsiyum dzeyinin normalin alt snrnda olmas, D vitamini eksikliinin maskeledii bir primer hiperparatiroidiyi akla getirir. Serum D vitamininin llmesi bu adan nemlidir. 31.44 yanda bir kadn. On yl nceki kanamal bir doumdan sonra st veremediini ve amenoreye girdiini sylyor. Muhtemel tan Sheehan sendromudur. Bundan sonra nelerin yaplmas, uygulanmas gerektii aada yazlmtr. Bunlardan hangisi yanltr? a) Hastann bazal kortizol deerleri llr. b) Hastann serbest T4 deeri llr. c) Gonadotropik hormonlarn ve strojenin llmesinde byk bir yarar yoktur. nk hastada byk bir olaslkla hipogonadotropik hipogonadizm vardr. d) MR grntlemesinde bo sella (empty sella) bulunma olasl vardr. e) Tedaviye nce L-tiroksin ile balayp daha sonra glukokortikoidleri eklemek uygundur. Cevap E (Felig, Endocrinology and Metabolism, 3.bask, 1995, s.3317) Panhipopititarizmde yerine koyma tedavisine daima glukokortikoid ile balanr. Glukokortikoid eksiklii bulunan bir hastada tiroid hormonunun tek bana verilmesi srrenal krizi ile sonulanr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

ENDOKRNOLOJ VE METABOLZMA HASTALIKLARI

32.Aadakilerden hangisi uygunsuz antidiretik hormon fazlal sebeplerinden deildir? a) Pankreas kanseri b) Akcier tberklozu c) Addison hastal d) Lupus erythematosus e) Guillain-Barre sendromu Cevap C (Harrisons Principles of Internal Medicine, 14.bask, 1998, s.2009) Addison hastalnda antidiretik hormon art uygunsuz deildir. Hipotansiyon ve/veya hipovolemiye kar bir defans mekanizmas olarak antidiretik hormon artmtr. 33.Aadakilerden hangisi nefrojenik diabetes insipidus nedenlerinden deildir? a) Renal transplantasyon b) Primer hiperparatiroidizm c) Conn sendromu d) Histiositozis X e) Multiple myelom Cevap D (Harrisons Principles of Internal Medicine, 14.bask, 1998, s.2005-2007) Histiositosis X santral diabetes insipidus nedenidir. 34.TSH dzeyinin dk, serbest T4 dzeyinin normal bulunduu koullarda tirotoksikoz varl hangi test ile dorulanr? a) TRH testi b) Tiroksin balayan globulin tayini c) Tiroid sintigrafisi d) Tiroid otoantikor tayini e) Tiroglobulin tayini Cevap A (Harrisons Principles of Internal Medicine, 14.bask, 1998, s.2018) TSH, tirotoksikozda tiroid hormonlarnca basklanm olduundan TRH uygulamasna yant vermez. 35.Aadakilerden hangisi tiroid hiperfonksiyonu ile seyretmeyen tirotoksikoz nedenidir? a) Mol hidatiform b) Subakut tiroidit

c) Toksik adenom d) TSH sekrete eden adenom e) Basedow-Graves hastal Cevap B (Harrisons Principles of Internal Medicine, 14.bask, 1998, s.2023) Subakut tiroiditteki tirotoksikoz tiroid hiperfonksiyonundan deil, hormonun tiroidde depolanma kusurundan kaynaklanr. 36.Sabit doz L-tiroksin ile tiroid durum salanm bir hastada, aadakilerden hangisi L-tiroksin doz artn gerektirmez? a) Kolestiramin kullanm b) Hamilelik c) Gravesli hastaya radyoaktif iyot uygulamasn takiben tiroid fonksiyonunda azalma d) Rifampisin kullanm e) TSH reseptrn bloke edici antikorlarn kaybn takiben Haimoto tiroiditinin spontan iyilemesi Cevap E (Harrisons Principles of Internal Medicine, 14.bask, 1998, s.2023) TSH reseptrn bloke edici antikorlarn kaybn takiben Haimoto tiroiditinin spontan iyilemesi L-Tiroksin dozunun azaltlmasn gerektirir. 37.Diyabetik ketoasidozda yanl bilgi hangisidir? a) Diyabetik ketoasidozu inslin olmakszn dzeltmek mmkn deildir. b) Ketoasidoz tedavisinde intravenz sv uygulamas zorunludur. c) Diyabetik ketoasidoz tedavisinde potasyum replasman daima gereklidir. d) Diyabetik ketoasidoz tedavisinde bikarbonat uygulamas mutlak gereksinimdir. e) Serebral dem zellikle de ocuklarda diyabetik ketoasidoz tedavisinin komplikasyonlarndandr. Cevap D (Harrisons Principles of Internal Medicine, 14.bask, 1998, s.2073) Diyabetik ketoasidozda bikarbonat uygulamas rutin olmamaldr. nk hzl alkalizasyon, dokulara oksijen sunumunda olumsuz etki yapar.

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

143

ENFEKSYON HASTALIKLARI
1. Patojen Escherichia colilerin, hastalandrclk etki mekanizmalarna gre ald adlardan yanl olan iaretleyiniz? a) Enteropatogen E. coli (EPEC) b) Enterotoxinogen E.coli (ETEC) c) Enteroinvasive E.coli (EEC) d) Enteroagresive E.coli (EAEC) e) Verotoksinogen E.coli (VETEC) Cevap D (Bilgehan, Klinik Mikrobiyoloji, 9.Bask, 1996, s.10-12) Son zamanlarda patojen E.colilerin barsaklarda oluturduklar hastalklarla ilgili olarak en az 3 eit mekanizmann yer ald gr egemen olmaktadr. Bu mekanizmalara gre barsak patojeni olan E. coli lere deiik isimler verilmektedir. Enteropatogen E. coli (EPEC), Enterotoxinogen E.coli (ETEC), Enteroinvasive E.coli (EEC), Enterohemorajik E.coli (Bu koli trlerine Verotoksinogen E. coli (VETEC) de denir). 2. Kanda bulunan antikorlardan hangisi tifo portrl iin nem tar? a) Anti-H antikorlar b) Anti-Vi antikorlar c) Anti-O antikorlar d) Fimbriya antikorlar e) Anti-O ve anti-H antikorlarnn birlikte bulunmas Cevap B (Bilgehan, Klinik Mikrobiyoloji, 1996, 9.bask, s.23) Tayc aratrlmas dk, duodenum tubaj svs kltr ve anti-Vi antikorlarnn aranmas ile yaplr. 3. nsanlarda alt idrar yollar, genital organlar ve orofarenks florasnda bulunan, ancak nonspesifik retrit, prostatit, epididimit, salpenjit ve pelvis abseleri oluturabilen Mycoplasma hangisidir? a) Mycoplasma orale b) Mycoplasma fermentes c) Mycoplasma hominis d) Mycoplasma pneumoniae e) Mycoplasma salivarium Cevap C (Bilgehan, Klinik Mikrobiyoloji, 1996, 9.bask, s.551) M. hominis, insanlarn alt idrar yollar, genital organlar ve daha az olmak zere orofarinkste hastalk yapmakszn bulunmakla beraber nemli birok hastalktan sorumludur. zellikle kadnlarda salpenjit ve pelvis abseleri oluturmaktadr. Bunlarn dnda artrit, akut piyelonefrit, nongonokoksit retrit, prostatit ve epididimitlerin nemli bir ksmnda etken olarak saptanmlardr. 160 4. Ampirik tedavide antimikrobik seimi ve uygulanmas iin etkenin tahmin edilmesinde aadakilerden hangisi nemlidir? a) Basit mikrobiyolojik baklar b) Hastann ya c) Kadn ve erkek olmas d) mmn yetmezlik durumu e) Hepsi Cevap E (Yce, Antibiyotik nfeksiyon Hastalarnda Tedavi Prensipleri) nk uygun yerden alnan rneklerden yaplan direkt preparatlar bize etken hakknda bilgi verir, hastann ya nemlidir. Menenjitli bir hastada ocuk veya erikin olduuna gre etken farkl olabilir ve verilecek antimikrobik kemoteraptikler de farkl olmaldr, ocuklara kloramfenikol ve tetrasiklinin verilmeyecei gibi. Yine riner sistem enfeksiyonlarnda etkenler kadnlarda, erkekte, ocukta farkl olabilir. mmn yetmezlikde pnmoni etkenleri deerlerine ek olarak Pneumocystic carinii, aspergillus, nokardiya, histoplasma ve mycoplasmadr. Bu etkenlerde grede verilen antimikrobiin dozu deiiktir. 5. Aadaki mikroorganizmalarn hangisinin toksini c-AMP dzeyini artrmak yolu ile etki eder? a) Clostridium botulinum b) Clostridium tetani c) Corinebacterium diphtheriae d) Vibrio cholerae e) Staphyhococcus aureus Cevap D (Klturgay, Klinik Mikrobiyoloji, 1994) V. cholerae ince barsak hcrelerinde hcre ii adenilat siklaz aktivitesine artrarak c-AMP dzeyini ykseltir. Bunun sonucunda barsak lmeninde su ve klor iyonu sekresyonu olur. 6. Hangisi herpes simpleks virus enfeksiyonlarnda kullanlan (sistemik ve/veya topik) ilalardan deildir? a) Asiklovir b) Vidarabin c) Gansiklovir d) doksuridin e) Trifluridin Cevap C (Brooks, Butel, Omston, Jawetz, Melnick and Adelberg's Medical Mikrobiyology, 20.bask, 1995, s.335-340) Gansiklovir yanlzca CMV enfeksiyonlarnda kullanlr. Dierleri sistemik ve/veya topik olarak kullanlabilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

ENFEKSYON HASTALIKLARI

7. Penisilin allerjisi olan sifilizli bir olguda hangi antibiyotii verirsiniz? a) Doksisiklin b) Eritromisin c) Spiramisin d) Sefotaksim e) Amikasin Cevap A (Barlett, Enfeksiyon Hastalklar Tedavisi Cep Kitab, 1996, s.242-245) Sifilizin tedavisinde penisilinlerden sonra en etkili ilalar tetrasiklinlerdir. 8. V. kolera iin yanl olan iaretleyiniz. a) reyebilmek iin alkali ortam tercih eder. b) 1992 ve Hindistan'da balayan salgnda izole edilen sua O 139-Bengal ad verilmitir. c) Bakteri ince barsak duvarna invazyon ile hastalk oluturur. d) Tedavide temel prensip sv elektrolit tedavisidir. e) Balca alt yap eksiklii olan lkelerin sorunu olmakla beraber, btn dnyada grlebilir. Cevap C (Klturgay, Klinik Mikrobiyoloji, 1994, s.111) V. kolera invazyon yapmaz. Kolerajen toksini ile su ve elektrolik kaybna neden olarak etkili olur. 9. Aadaki bakteri-hastalk karlatrmalarndan yanl olan iaretleyiniz. a) Tiof-Salmonella typhi b) Peptik lser-Helicobacter pylori c) Pseudomembranz enterololik-Yersinia enterocolitica d) Veba-Yersinia pestis e) Ruam-Pseudornonas mallei Cevap C (Klturgay, Klinik Mikrobiyoloji, 1994, s.200) Pseudomembranz enterokoliti C. difficile oluturur. 10.Doumdan hemen sonra uygulanmas gereken a aadakilerden hangisidir? a) Difteri-bomaca-tetanus as b) Haemophilus influenzae tip b as c) Hepatit B as d) HIV as e) Oral poliyo as Cevap C (Virella, NMS Microbiology and Infectious Diseases 3.Bask, 1997, s.539 ve 551) Hepatit B virsnn anneden bebee (vertikal) bulamas daha ok doum srasnda olduundan, yenidoann enfekte olmasn nlemek amacyla doumun hemen sonrasnda HBV asnn uygulanmas gerekir. Difteri-bomaca-tetanus, oral poliyo ve H. influenzae alar bebek 2 aylk olduunda uygulanr. HIV iin henz a mevcut deildir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

11.Yaygn lenfadenopatileri olan dul bir kadnda yaplan aratrmalar arasnda HIV-I enfeksiyonuna ilikin olarak iki kez yaplan EIA testinde olumlu sonu alnyor. Kadn damar ii ila bamls olmadn ancak einden ayrldktan sonra birka deiik erkekle birlikte olduunu belirtiyor. Bu hasta iin ikinci admda yaplmas gereken nedir? a) Zidovudine (azidotimidin, AZT) tedavisine balanmaldr. b) Hastann yakn ilikide bulunduu kiiler HIV antikorlar ynnden aratrlmaldr. c) Hasta salk kurulularna ihbar edilmelidir. d) Western Blot (immunoblot) testi yaplmaldr. e) Hastaya hastalnn AIDS ile ilikili olmad sylenmelidir. Cevap D (Virella, NMS Microbiology and Infectious Diseases 3.Bask, 1997, s.533 ve 547) Hastann HIV ile enfekte olduu kabul edilmeden nce iki FIA testi ile alnan olumlu sonucun Western Blot testi ile dorulanmas gerekir. Western Blot testinde HIV proteinleri ve glikoproteinlerine kar antikorlar aratrlmakta ve bu test gnmzde EIA sonularnn dorulanmas amacyla yaygn olarak kullanlmaktadr. 12.Akut lenfoblastik lsemi nedeniyle kemoterapi grmekte olan 4 yandaki erkek ocukta geni spektrumlu antibiyotiklere yant vermeyen inat bir ate ortaya kyor. Fizik bakda azda beyaz plaklar, perineal blgede eritem eklinde dknt olduu grlyor. Kan tablosunda lkopeni (%70 lenfosit, %20 ntrofil, %8 monosit, %2 bazofil) saptanyor. Bu hastada atee yol aan etken aadakilerden hangisidir? a) Candida albicans b) Cryptococcus neoformans c) Cytomegalovirus (CMV) d) Epstein Barr virs e) Pseudomonas aeruginosa Cevap A (Virella, NMS Microbiology and Infectious Diseases, 3.Bask, 1997, s.535 ve 548) ocuun baklk sistemi kemoterapi nedeniyle zayflamtr. Granlosit saynn dk olmas ve geni spektrumlu antibiyotiklerin kullanlmas frsat enfeksiyonlarnn olumasn kolaylatrr. Bu hastadaki fizik bulgular. C.albicans enfeksiyonunu dndrmektedir. C. albicans antibiyotiklerden etkilemez. Viral etkenler de antibiyotiklerden etkilenmezler, ancak virslerin neden olduu enfeksiyonlar daha ok hcresel bakln zayflad durumlarda grlr. 13.Viral aseptik menenjitlere en sk neden olan etken hangisidir? a) Enterovirsler b) Herpes virsler c) Arbovirsler d) Retrovirsler e) Ortomikzovirsler 161

ENFEKSYON HASTALIKLARI

Cevap A (Virella, NMS Microbiology and Infectious Diseases, 3.Bask, 1997, s.538 ve 550) Enterovirsler (koksaki A, ekovirsler, poliyovirs) viral menenjitlerin en sk grlen nedenidir. Arbovirsler ve herpes simpleks virs daha ok ensefalit tablosu olutururlar. 14.Evvelce hi bir tetanus profilaksisi uygulanmam ve pheli bir yaralanma ile gelen bir kiiye yara temizlii ve antibiyotik tatbikinden sonra aadaki klardan hangsini uygularsnz? a) Sadece antitetanik serum b) Sadece bir doz a c) Bir doz a ve antitetanik serum d) Normal a takvimi uygulanr. e) Normal a takvimi + antitetanik serum Cevap E (Gorbach, 1992, s.1582) Hi bir profilaksisi olmayan ve pheli yaralanmayla gelen kiilere rutin ve zorunlu olarak antitetanik serum ve normal a takvimi uygulanmas gerekir. 15.Kuduz immun serum uygulanmasnda aadaki seeneklerden doru olan iaretleyiniz? a) Kg bana 1 ml uygulanr. b) nsan kkenlilerden kg bana 40 I uygulanr. c) At kkenlilerden kg bana 20 I uygulanr. d) At kkenilerden kg bana 40 I, insan kkenlilerden kg bana 20 I uygulanr e) At ve insan kkenli serumlar birlikte ve kg bana 40 I uygulanr. Cevap D (Topu, 1996, s.897) At kkenli serumlar kg bana 40 I, insan kkenliler kg bana 20 I olarak uygulanr. Serumun yars yara etrafna, dier yars intramskler yoldan yaplr. 16.N. meningitidis ve H. influenza'nn neden olduu menenjit epidemilerinde kemoprofilaksi iin seilecek ila aadakilerden hangisidir? a) Ofloksazin b) Sefotoksim c) Seftriakson d) Rifampisin e) Eritromisin Cevap D (Allon, Scheld, 4.Bask, s.831) Rifampisin, salglara (zelikle farenks salgsna) aktif olarak youn bir ekilde getii iin mikroorganizmalarn nazofarengeal eradikasyonunu salar. 17.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Su iei varicella-zoster virusu tarafndan oluturulur. b) Su iei dknts polimorfizm gsterir. c) Su iei dknts iyiletikten sonra yerinde iz brakmaz. 162

d) Su iei dknts zellikle erikinlerde pstl veya bl eklinde olabilir. e) Su iei ile zona zoster arasnda apraz immnite yoktur. Cevap E (Whitley, 4.bask, s.1346) Su iei ve zona zoster ayni virs tarafndan oluturulduundan (VSV), aralarnda apraz immnite bulunmaktadr. 18.Hangisi bir beta laktam antibiyotik deildir? a) Penisilinler b) Sefalosporinler c) Karbapenemler d) Makrolidler e) Monobaktamlar Cevap D (Anti-infective therapy. In:practise of infectious diseases 1995; 199-492) Penisilinler thiazolidin halkasnn beta laktam halkas ve bir yan zincirin birlemesinden oluur. Sefalosporinler dihydrothiazin halkasnn beta laktam halkas ve yan zincirlerin birlemesinden oluur. Karbapenemler beta laktam halkasna yan zincirlerin eklenmesiyle meydana gelir. Monobaktamlar monositer beta laktamlardr. Makrolidler ise beta laktam halkas iermezler. 19.Kinolonlarn etki mekanizmas aadakilerden hangisidir? a) Hcre duvar sentezinin inhisiyonu b) 30S ribozomal subnitine balanarak protein sentezini inhibe etmek c) DNA giraz enziminin inhibisyonu d) DNA baml RNA polimeraz enziminin inhibisyonu e) RNA baml protein sentezinin inhibisyonu Cevap C (Principles and practise of infectious diseases, 1995, s.364) Kinolonlar etkilerini, bakteriyel DNA girazn enzimatik aktivitesini inhibe ederek gsterirler. 20.Aadaki kriterlerden hangisi sepsis tanmnda yer almaz? a) Nabz < 90/dk b) Ate >38C c) Solunum says > 20/dk d) Lkosit says >12000/mm3 e) Lkosit says < 400/mm3 Cevap A (American College of Chest Physicians Comference Commintte. Definitions for Sepsis 1992, s.1644-55) Sepsis; infeksiyona sistemik cevaptr ve aadaki kriterlerden iki veya daha fazlasn ierir: a) Nabz > 90 dk b) Ate > 38C veya <36C
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

ENFEKSYON HASTALIKLARI

c) Solunum says > 20dk veya Pa CO2 < 32 mmHg d) Lkosit says > 12000 /mm3 veya < 4000 /mm3 veya %10'dan fazla omak mevcuttur. 21.Aadakilerden hangisi enfektif endokarditin minr kriterlerinden deildir? a) Ate > 38C b) ntrakaniyal hemoraji c) ntavenz uyuturucu kullanm d) EKG deiiklikleri e) Glomerlonefrit Cevap D (Scheld, Sande, Principles and practise of infectious disases, 1995, s.740) Enfektif endokarditin minor kriterleri; predispozan kalp hastal, intravenz uyuturucu kullanm; ate, vaskler fenomenler (arteriyel emboli, septik pulmoner enfarktlar, mikotik anevrizma, intrakraniyal hemoraji, janeway lezyonlar), immnolojik deiikliker (glomerlonefrit, osler nodl, roth lekeleri, romatoid faktr), ekokardiyografi deiiklikleri (major kriterler dndakiler), mikrobiyolojik kantlar. 22.AIDS hastal ile ilgili yanl olan iaretleyiniz? a) Kan, kan rnleri transfzyonu ile bular. b) Bir aydan uzun sren ate ve ishal, %10'dan fazla kilo kayb olanlarda AIDS akla gelmelidir. c) nfeksiyon etkeninin alnmasndan yaklak 2-5 hafta sonra st solunum yolu infeksiyonlarna benzer bir akut infeksiyon dnemi olur. d) Tedavide kullanlan "zidovudine" etkenin "reverse transkriptaz" enzimini kompetetif olarak inhibe eden bir dideoksinkleotit anoloudur. e) Etken homosekslel iliki ile bular. Heteroseksel iliki, anne st ve sinek gibi mekanik tayclarla bulama bildirilmemitir. Cevap E (Chaberland, Ward, Curran, 4.bask, s.1174; Chaisson, Volderding, 4.bask, s.1217; Corey, 4.Bask, s.1280) AIDS hastal etkeni her trl cinsel iliki, kan, kan rnleri transfzyonu, anne st ve infekte gebelerden bebeklerine geebilir. 23.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Sepsis sendromunda organ perfzyon bozukluu bulguar vardr. b) rosepsis tans konan bir hastada en olas etkenler gram negatif omaklardr. c) ntravenz kateter infeksiyonlarna bal sepsiste en sk saptanan etkenler stafilokoklardr. zellikle koaglaz negatif stafilokok infeksiyonlarndaki art dikkat ekicidir. d) Sepsiste primer infeksiyon oda deri ve yumuak doku ise, ampirik antimikrobiyal tedavide gram negatif spektrumlu ilalar verilmelidir. e) Anaerop sepsislerde en sk izole edilen bakteri Bacteroides fragilis'tir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

Cevap D (Doanay, 1.bask, s.473) Primer infeksiyon oda deri ve yumuak doku ise en muhtemel etkenler S. aureus, beta hemolitik streptokoklardr. Bu nedenlee antimikrobiyal tedavide gram pozitif koklara ynelik olarak planlanmaldr. 24.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Tropikal miyozitte (piyomiyozit) en sk etken S. aureusdur. b) Tropikal miyozit iin penetran bir travma veya vaskler bozukluk olmas gerekir. c) Streptokoksik nekrotizan miyozite en sk A grubu streptokoklar neden olur. d) Akut plrodinia sendromu Grup B Coksaki viruslarla oluan gs ve karn kaslarnn lokalize miyozitidir. e) Myozitlerin ayrc tansnda septik artritler dnlmelidir. Cevap B (Ulutan, Ta, 1.bask, s.843) Tropikal piyomiyozit dier bakteriyel kas infeksiyonlarndan farkl olarak herhangi bir penetran travma veya vaskler bozukluk olmakszn meyana gelir. Olgularn %20-50'si hastalk ncesi knt bir travma veya ar egzersizden szederler. 25.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Hepatit B infeksiyonunun kronikleme oran yenidoan dneminde alndnda daha yksektir. b) Hepatit C virusu paranteral yolla geer ve kronikleme zellii olan bir virustr. c) Erikinlerde hepatit B infeksiyonunun kronikleme oran hepatit C infeksiyonundan daha dktr. d) Hepatit D virus infeksiyonu koinfeksiyon eklinde geirildiinde kronikleme oran daha dktr. e) Hepatit E virus infeksiyonu geiren gebelerde mortalite oran hepatit A virus infeksiyonu geirenlere gre daha dktr. Cevap E (Klturgay, 2.bask, s.249) Hepatit E virusu infeksiyonu orta iddette olup fulminant hepatit genellikle grlmez. Gebe kadnlarda fatalite oran 3. trimestirde yaklak %20 kadardr. Ayrca gebeler HEV infeksiyonuna gebe olmayan kadnlara gre daha sk yakalanma riskine sahiptir. 26.Aadakilerden hangisi yanltr? a) riner sistem infeksiyonu tans iin pirinin gsterilmesi yeterlidir. b) Sistitte infeksiyon mukozada snrldr. c) Diabeti olan bir kiide riner infeksiyona bal rosepsis riski fazladr. d) drar kltrnde reme olmamas veya ml'de 1000'den az bakteri remesine ramen piri varsa bu steril piri olarak adlandrlr. e) st riner sistem infeksiyonunda antibiyotikle tedavi sresi en az iki haftadr. 163

ENFEKSYON HASTALIKLARI

Cevap A (Sobel, Kaya, 4.Bask, s.662) Tan iin idrar yolu infeksiyonuna ait klinik belirti ve bulgular, piri ve idrar kltrnde bakteriri saptanmaldr. 27.Aadaki plasmodium infeksiyonlarndan hangisinde parazitemi en yksek dzeydedir? a) P. ovale b) P. vivax c) P. falciparum d) P. knowlesi e) P. malarya Cevap C (Krogstad, 4.Bask, s.2415) P. Falciparum stmasnda her yataki eritrosit tutulduu iin parazitemi daha youndur. Dier plasmodiumlar ise ya gen yada yal eritrositleri tutar. 28.Meningokoksik menenjitli hasta ile temas eden kiilerde kemoproflaksi iin aadaki ilalardan hangisi kullanlr? a) Rifampisin b) zoniyazid c) Etambutol d) Amantadin e) Metranidazol Cevap A (Mandell, Benett, Dolin, Principles and practice of infectious diseases, 4.bask, 1995, s.857) zoniyazid ve etambutol anti-tberkloz ilalardr. Amantadin antiviral ve metranidozol de anti- anaerobik etkili bir ilatr. 29.Aadaki serolojik gstergelerden hangisi akut hepatit B infeksiyonu tans dorudur? a) Anti-HAV IgM b) Anti-HBC IgM c) Anti HCV d) Anti-HEV e) Anti HDV Cevap B (Mandell, Benettje, Dolin, Principles and Practice of Infectios Diseases, 3.Bask, 1990, s.1146) Anti-HAV IgM- Akut A Hepatitinde, Anti -HCV Hepatit E nfeksiyonuna ait serolojik gstergelerdir. Bunlardan yalnzca Anti-HBc IgM, Akut Hepatit B gstergesidir. 30.Clostridium tetani tarafndan salnan ve tetanozun patogenizinden sorumlu olan tetanospazmin toksini iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Tm C. tetani sular tetanospazmin retme yeteniindedir. b) Spinal kord veya beyin sapnda presinaptik inhibitr hcrelerden GABA ve glisin salnmn engeller. c) Nromskler kavakta asetilkolin salnmn engeller. 164

d) Spinal dzeyde sempatik refleksleri disinhibe eder. e) Tetanospazmin esas olarak alfa motor nronlarn nromskler kavandan sinir sitemine girer. Cevap A (Tekeli, 1996, s.903) Clostridium tetani yara yerinde vegetatif ekle dnrek hcre dna tetanospazmin ve tetanolizin adnda iki toksin salglar. Tetanospazmin hcre iinde tek bir polipeptit zinciri olarak sentezlenir. Bu molekln DNA ifresi plazmid araclyla tanmaktadr. Bu plazmidi tamayan C. tetani sular tetanospazmin retmezler. 31.Komplike olmayan idrar yolu infeksiyonlarnda en sk etken aadakilerden hangisidir? a) Escherichia coli b) Staphylococcus aureus c) Proteus mirabilis d) Pseudomonas aeruginosa e) Staphylococcus saprophyticus Cevap A (Estamm, 1992, s.788) riner sistem infeksiyonlarnn %95'inden fazlas sadece bir bakteri tarafndan meydana getirilir. Komplike olmayan sistit veya piyelonefritlerin yaklak %80'inde etken E.coli'dir. Rekrrent riner sistem infeksiyonlarnda proteus ve enterokoklarn grlme skl artar. Son yllarda S. sapropyticus'un zellikle gen bayanlarda assendan yolla oluan riner sistem infeksiyonlarnda E.coli'den sonra ikinci srada yer ald belirlenmitir. 32.Toksoplasmozis iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Etkeni Toksoplasma gondii'dir. b) Etkenin kesin kona kedigillerdir. c) ntrauretin infeksiyonlu ocuklar %75 orannda asemptomatik doar. d) Annenin akut infeksiyonlarnda tedavi edilmeyen olgularda en yksek transplasental gei oran gebeliin birinci trimestrinde olur. e) Tanda ELSA en kullanl testlerden birisidir. Cevap D (McCabe, 3.bask, s.2094) Konjenital toksoplasmozis gebelik srasda annede oluan akut infeksiyon (genellikle asemptomatik) sonucu geliir. mmn sistemi bozuk olmayanlarda gebelikten nce toksoplasmozis gelien annenin bebeinde konjenital toksoplasmozis gelitiine dair u ana kadar bir vaka bildirilmitir. mmn sistemi bozuk kronik infeksiyonlu gebelerin fetslerinde toksoplasmozis geliebilir. Annenin akut infeksiyonlarnda tedavi edilmeyen olgularda transplasental gei oran gebeliin birinci trimestrinde %25 iken, ikinci ve nc trimestirlerde bu oran srasyla % 54 ve %65 dr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

ENFEKSYON HASTALIKLARI

33.Aadakilerden hangisi kronik hepatit B tedavisinde Interferon-alfa yantn olumsuz ynde etkiler? a) ALT dzeyinin normal veya hafif yksek olmas b) HBV-DNA dzeyinin dk olmas c) Hasta cinsiyetinin kadn cinsiyet olmas d) nfeksiyon sresinin ksa olmas e) Karacier histopatolojisinde kronik aktif hepatit olmas Cevap A (Klturgay, Viral Hepatit'98) HBV sitopakit bir virs deildir ve ALT dzeyi ile immn sistem arasnda bir iliki vardr. 34.Hepatit A virs dier picornaviridae familyas virslerinden ayran zelliklerinden hangisi yanltr? a) Nkleotid ve aminoasid sekanslar farkldr. b) Tek bir ntralizasyon ksmna sahiptir. c) En az iki serotipi mevcuttur. d) Hcre kltrlerine adaptasyon zorluu, yava oalmas e) Enteroviral-spesifik monoklonal antikorlarla reaksiyon vermemesi Cevap C (Klturgay, Viral Hepatit'98) Hepatit A virsnn tek bir serotipi mevcuttur. 35.Viral hepatit tansnda anlaml olarak kabul edilen de 'Ritis oran nedir? a) ALT dzeyinin 400 IU/L'nin zerinde olmas b) AST/ALT orannn 1'den kk olmas c) Direkt bilirbin seviyesinin 2 mg/dl'nin zerinde olmas

d) ndirekt bilirbin seviyesinin 2 mg/dl'nn zerinde olmas e) Protrombin zamannn 15 saniyenin zerinde olmas Cevap B (Klturgay, Viral Hepatit'98) lk kez 1955 ylnda de'Ritis tarafndan belirtildii gibi AST/ALT orannn hastalk etiyolojisini belirlemede yararl olabilmektedir. Viral hepatitlerde bu oran1'den kktr. 36.Aadakilerden hangisi Tularemi tedavisinde kullanlr? a) Seftriakson b) Penisilin G c) Streptomisin d) Sefuroksim e) Piperasilin Cevap C (Topu, Syletir, Doanay, Hastalklar Kitab, 1996, s.568) nfeksiyon

Beta laktam antibiyotikler tedavide baarsz bulunmutur. Seeneklerden sadece C kk beta laktam deildir. 37.Aadaki klinik tiplerinden hangisi kolerann en ar eklidir? a) Kolera diyaresi b) Kolera gravis c) Kolera sikka d) Kolerin Tifo benzeri kolera e) Kolera sikka Cevap C (Bilgehan H. Klinik Mikrobiyoloji 1996 s.107) Kolera sikka ok atuk balar. Birdenbire kollaps geliir ve btn vcut svs aniden barsak boluuna toplanr. Sklkla lmle sonulanr.

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

165

GASTROENTEROHEPATOLOJ
1. Aadakilerden hangisi Zollinger-Ellison sendromunda grlmez? a) Tedaviye refrakter peptik lser b) Serum gastrin dzeyinde art c) drar 5-OH indol asetik asitte art d) Diyare e) Steatore Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.971) Zollinger-Ellison sendromu klinik ve kimyasal kriterlerle tanmlanr; 1. Artm serum gastrin konsantrasyonu 2. Artm bazal asit salnm 3. Artm bazal/pik asit salgs 4. Peptik lser veya diyare veya her ikisinin birlikte olmas 5. Gastrin salglayan tmr En sk grlen semptom karn arsdr. Hastalarn %20-30unda MEN I sendromu vardr. 2. Kolon tipi diareyle ilgili bilgilerden yanl iaretleyiniz? a) Gnlk defakasyon says fazla ancak gnlk gaita miktar ince barsak tipi diareye gre azdr. b) Defekasyonla geen kramp tarzndan karn ars vardr. c) Rektumun hastala yakalanmas halinde tenesmus grlr. d) Gaitada mks vardr. e) Hibiri Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.995) Dk volmnn fazla olmas, ince barsak ya da kolonun proksimal ksmndaki hastalklar dndrrken, sk sk ve azar azar, hatta bazen sadece mks ieren tarzda defekasyonun varl, distal kolon patolojisini akla getirir. Kolon hastalklarndaki ar hipogastrium, sa veya sol alt kadranda ve sakral blgede hissedilir, genellikle beraberinde tenezm vardr. 3. lseratif kolite ait aadaki bilgilerden hangisi yanltr? a) En sk semptom kanl ishaldir. b) En sk rektosigmoid blgeye lokalizedir. c) Fulminan gidili hastada endoskopik ve radyolojik tansal ilemlerin yaplmas kontrendikedir. d) Fistl geliimi regional enterite gre daha sk grlr. e) Striktr seyrektir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.1008) Crohn hastalnn en sk rastlanan ve en nemli komplikasyonu, eitli fistllerdir. 4. Aadakilerden grlmez? a) Hiperkalsemi b) Hiperglisemi c) Lkositoz d) Metabolik asidoz e) SGOT'de art Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.1035) Akut pankreatitte kan elektrolitlerinde deiiklikler olabilir. En sk grlen hipokalsemidir, kalsiyum dzeyinin %7 mg altna inmesi kt prognostik belirtidir. Hipokalseminin nedeni Ca++un dokulara kmesidir. 5. Safra kesesi talar tehisinde kullanlan en nemli metod hangisidir? a) ERCP (Endoskopik Retrograd Kolanjio Pankreatikografi) b) PTK (Perkutan Transhepatik Kolanjiografi) c) Bilgisayarl tomografi d) Ultrasonografi e) Safra kesesi ve safra yollar sintigrafisi Cevap D (Telatar, Gastroenteroloji, 2.cilt, s.877; liin, Temel Hastalklar, s.1168) Safra kesesi talarnn tansnda en iyi ve ilk tercih edilecek sistem USGdir. Akustik glgesi olan, pozisyonla yer deitiren ve hiperekojen grlen opasiteler safra kesesinde ta iin tipiktir. Yanl pozitiflik ve negatiflik (%4) dktr. USG ile ayn anda pankreas ve safra yollar da grntlenir. Sarlk olmasndan etkilenmez. Hamilelikte gvenlidir. USGnin dezavantajlar ise; safra ta saysn belirlemede yetersizdir. Ar obez ve gazl kiilerde baarsz olunabilir. Akut kolesistit tansnda spesifik deildir. 6. Akut kolesistitlerde safra kesesinde ta grlme oran nedir? a) %30 b) %50 c) %70 d) %95 e) %100 Cevap D (Telatar, Gastroenteroloji, 2.cilt, s.884; liin, Temel Hastalklar, s.1170) Akut kolesistit en sk duktus sistikusu tkayan bir tan yol at akut inflamasyondur. Vakalarn %5 kadarnda ta yoktur ve tasz kolesistit olarak adlandrlr. %80 vakada sekonder bakteriyel infeksiyon grlr. 133 hangisi akut pankreatitte

GASTROENTEROHEPATOLOJ

7. Primer sklerozan kolanjitli hastalarda ayn zamanda lseratif kolit bulunmas oran nedir? a) %8 b) %20 c) %25 d) %50 e) %90 Cevap D (Telatar, Gastroenteroloji, 2.cilt, s.464; liin, Temel Hastalklar, s.1173) Primer sklerozan kolanjitte vakalarn yars lseratif kolit ile beraberdir. En sk kant ve sarlk ile kendisini belli eder. Tan koymada en iyi yntem ERCPdir. 8. Aadakilerden hangisi primer karacier kanseri tansnda yardmcdr? a) -Fetoprotein b) c-Reaktif protein c) Karsino embriyonik antijen d) Romatoid artrit e) CA-19-9 Cevap A (Aktan, s.334) 20 ng/ml zerindeki deerler hepatoselller karsinoma iin spesifiktir. 9. Aadakilerden hangisi karacier hastal iin spesifik bir bulgudur? a) Asit b) Palmar eritem c) Fetor hepatikus d) Spider angioma e) zofagus varisi Cevap C (Sherlock, Liver Diseases, 1997; Bockus, Gastrointestinal, 1995; liin, Temel Hastalklar, s.1154) Fetor hepatikus zellikle akut karacier yetmezlii olgularnda azda duyulan bir kokudur. lm fare kokusunu andrr. Byk olaslkla intestinal orjinli olan ve yaygn kollateral dolam sonucu sistemik dolama yaylan maddelerce ortaya getirilir; lavman ve laktulozla defekasyon salandktan sonra ve antibiyotik kullanmndan sonra ortadan kalkar. 10.Serumda direkt bilirubinlerin art hangi hastalkta grlmez? a) Dubin-Johnson sendromu b) Crigler-Najjar sendromu c) Rotor sendromu d) Akut viral hepatit e) Koledok obstrksiyonu Cevap B (Sherlock, Liver Diseases, 1997; Bockus, Gastrointestinal, 1995; liin, Temel Hastalklar, s.1087) Bkz. Tablo 1. 134

11.Aadakilerden hangisi zofagus kanseri oluumunda risk faktr deildir? a) Barret zofagusu b) Akalazya c) Plummer-Winson sendromu d) Koroziv zefajit e) Zenker divertikl Cevap E (Sherlock, Liver Diseases, 1997; Bockus, Gastrointestinal, 1995; liin, Temel Hastalklar, s.947) En sk yass hcreli kanser grlr. Barret zefagusu ile adenokanser arasnda yakn bir iliki vardr. Etiyolojide evre faktrleri ve diyet rol oynar. Alkol ve sigara kullanmyla da yakn bir iliki vardr. Dier risk faktrleri; Koroziv zefajit, Plummer Winson sendromu, akalazya, nazofarinksin yass hcreli kanseri ve tylosis (zefagusta, avu ve tabanlarda hiperkeratoz)dir. 12.Aadakilerden hangisi duodenal lser cerrahisinden sonra grlen komplikasyonlardan deildir? a) Dumping sendromu b) Kolelityazis ve sklerozan kolanjit geliimi c) Alkalen refl gastrit d) Diyare e) Anemi Cevap B (Telatar, Gastroenteroloji, 1.cilt, s.335-346; liin, Temel Hastalklar, s.964) Postgastrektomik komplikasyonlar; 1. Dumping sendromu 2. Diyare 3. Alkalen refl gastriti ve zefajiti 4. Kilo kayb 5. Anemi 6. Afferent loop obstrksiyonu 7. Safra ta 8. Kanser 9. Rekrren ve marginal lserler 13.ltihabi barsak hastalklarnn barsak dnda grlen bulgularndan olmayan hangisidir? a) Pyoderma gangrenozum b) Eritema multiforme c) Bbrek ve safra talar d) Sklerozan kolanjit e) Artrit Cevap B (Spiro, Clinical Gastroenterology, 1993; liin, Temel Hastalklar, s.1011) Bkz. Tablo 2. 14.Schatzki halkas yerleim blgesi hangisidir? a) zofagus st 1/3 b) zofagus orta 1/3 c) zofagus alt 1/3 d) Kardia e) Pilor kanal
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GASTROENTEROHEPATOLOJ

Tablo 1. Hiperbilirubinemi nedenleri ve birlikteki serum bilirubin rnekleri


Serum bilirubin rnei Hastalk Ankonjuge hiperbilirubinemi Hemoliz ve hemolitik anemiler Hematomlar nefektif eritropoez (Pernisiyz anemi, talassemi) Neonatal sarlk (fizyolojik sarlk) Bilirubin fizyolojisindeki eksiklik Ankonjuge Konjuge Proteine balanma

retimin artmas

+ (4 mg/dLyi + +

retimin artmas retimin artmas

nadiren yaar) -

retimin artmas, bilirubin UDPglukuronil transferaz aktivitesinde azalma, sitozolik ligandin azalmas, barsak absorbsiyonunun artmas

Anne st sarl

lalar Gilbert sendromu

Crigler-Najjar tip I Crigler-Najjar tip II Alk hiperbilirubinemisi Konjuge hiperbilirubinemi ntrahepatik kolestaz (Hepatoselller, kanalikler, dktler hasar) Ekstrahepatik kolestaz (mekanik tkanklk) Dubin-Johnson sendromu Rotor sendromu

Bilirubin UDP-glukuronil transferaz aktivitesinde inhibisyon? Barsaktan absorbsiyonun artmas Karacier uptakeinin azalmas Bilirubin UDP-glukuronil transferaz aktivitesinde azalma, hepatik uptakede azalma?, hemoliz veya diseritropoez Bilirubin UDP-glukuronil transferaz aktivitesi yok. Bilirubin UDP-glukuronil transferaz aktivitesinde belirgin azalma retimin artmas, hepatik klerens azalmas, uptakede ve konjugasyonda azalma? Biliyer ekskresyon azalmas, bilirubin dekonugasyonu, plazma ankonjuge bilirubin dzeyinin artmasna yol aar.

+ (zamannda doanlarda 6 mg/dL, prematrelerde (10-12 mg/dL) + (20-30 mg/dL) kadar) + +

+ + +

Biliyer ekskresyon azalmas, bilirubin dekonjugasyonu Biliyer ekskresyon bozukluu (kanalikler membran defekti?) Hepatik uptake ve depolanma azalmas, biliyer ekskresyonda azalma?

+ + +

+ + +

+ + +

Cevap C (Spiro, Clinical Gastroenterology, 1993; liin, Temel Hastalklar, s.947) Schatzki bulunur. halkas zefagusun alt 1/3 ksmnda

16.Hangisi akut pankreatitin erken komplikasyonlarndan deildir? a) Akut tbler nekroz b) DIC c) Psdokist d) Splenik ven trombozu e) Hipokalsemi Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.1036) Bkz. Tablo 3. 17.Hangisi Crohn hastalnda bulunmasna ramen kolitis lserozada bulunmaz? a) Perianal abse b) Kript abseleri c) Rektal kanama d) Karnda kitle e) Fistl 135

15.Pankreas kanserinin ana semptomlar iin hangisi dorudur? a) Karn ars, bulant-kusma, anemi b) Karn ars, kilo kayb, sarlk c) Karn ars, kilo kayb, anemi d) Sarlk, ate, kilo kayb e) Karn ars, hipotansiyon, anemi Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.1039) Pankreas kanserinde ana belirtiler; karn ars, kilo kayb ve sarlktr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GASTROENTEROHEPATOLOJ

Tablo 2. nflamatuvar barsak hastalklarnda ekstraintestinal manifestasyonlar


Ntrisyonel ve metabolik bozukluklar Kilo kayb, ocuklarda gelime gerilii Hipoalbminemi-ntrisyonel, protein kaybettirici enteropati Vitamin eksiklii* Kalsiyum, magnezyum veya inko eksiklii Hematolojik bozukluklar Anemi-Fe, folat, Vit. B12 eksiklii Lkositoz, trombositoz Deri ve mkz membranlar Piyoderma gangrenozum Eritema nodozum Stomatit ve multipl aftz lserler Kas-iskelet Ankilozan spondilit, sakroileit (HLA-B27 ile ilgili) Byk eklemlerin periferik artriti Osteoporoz Osteomalazi Karacier ve biliyer belirtiler Yal karacier Perikolanjit Sklerozan kolanjit Safra talar* Safra yollar kanseri Bbrek komplikasyonlar Bbrek talar rik asid Kalsiyum okzalat* Obstrktif ropati* riner sisteme fistl* Amiloidoz (seyrek) Gz komplikasyonlar Konjunktivit, episklerit, irit veit (HLA-B27) *Crohn hastal

Tablo 3. Akut pankreatit komplikasyonlar


Erken komplikasyonlar ok Pulmoner yetmezlik (Atelektazi, plevral sv, solunum yetmezlii) Bbrek yetmezlii (Akut, tubuler nekroz) Metabolik bozukluklar (Hiperglisemi, asidoz, hipokalsemi, hipomagnezemi) Akut sv toplanmas (psdokist, apse) Nekroz/Enfekte nekroz (Mide duodenumda ve/veya kolonda nekrozlar, st/alt GS kanamalar) Portal ve splenik ven trombozlar Pankreas iine ve evresine kanamalar (Hemorajik pankreatit) Yaygn damar ii phtlama sendromu (DIC) Metastatik ya nekrozlar, retinal arter oklzyonuna bal ani krlkler, psikoz tablosu Ge komplikasyonlar Sv kolleksiyonlar Psdokist ve apseler (nfeksiyon, perforasyon, kanama)

c) Beyin sap lezyonlar d) Vagotomi sonras e) Duodenal lser Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.981) Bkz. Tablo 5. 20.Hangisi simetidinin yan etkisi deildir? a) Jinekomasti b) Hiperprolaktinemi c) Asit reboundu d) Konvlsiyon e) Somnolans Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.959) Asit reboundu antiasitlerin yan etkilerindendir.

Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.1013) Bkz. Tablo 4. 18.Kolonun en sk karlalan motilite bozukluu hangisidir? a) rritabl barsak sendromu b) Kolon Ca c) Divertikler hastalk d) Hirschsprung hastal e) ntestinal obstrksiyon Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.986) Kolonun en sk rastlanan motilite bozukluu irritabl barsak sendromudur. Salkl kiilerin %25inde irritabl barsak sendromuna uyan yaknmalar vardr. Daha ok gen bayanlarda grlr. 19.Hangisinde gastrik boalma hzlanmtr? a) Gastrozefagial refl b) Gastrik lser 136

21.Hangisi H. pyloriye kar kullanlmaz? a) Bizmut trevleri b) Antiasitler c) Kloritromisin d) Amoksisilin e) Metronidazol Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.958) Antiasitler dndaki tm ilalar H. pylori iin kullanlr. Antiasitler saldrgan faktrlerin etkisini azaltan ve koruyucu faktrlerin etkisini arttran ilalardr. 22.Hangisi peptik lserin arsyla uyumlu deildir? a) Alk arsdr. b) Yiyecek ve antiasitle hafifler. c) Arya elik eden duyarllk vardr. d) Gece uykudan uyandrr. e) Vcut pozisyonunun deimesinden etkilenmez.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GASTROENTEROHEPATOLOJ

Tablo 4. Crohn hastal ile kolitis lserozann klinik ve patolojik zelliklerinin kyaslamas
zellik Klinik Sigara tiryakisi Krklk, ate Rektal kanama Karn duyarll Karnda kitle Karn ars Perianal abse Endoskopik Rektal hastalk Diffz, sregen, simetrik tutulu Aftz veya lineer lserler Kaldrm ta grnm Friabilite Radyolojik Sregen hastalk leum tutuluu Asimetri Darlk Fistl Patoloji Kesinti Transmral tutulu Lenfoid agregat Kript abseleri Granlom Sinus trakt/fistl Crohn hastal ++ ++ ++ +++ ++ +++ +++ + + +++ ++ ++ + ++ +++ ++ ++ ++ +++ +++ +++ ++ +++ Kolitis lseroza +/+ +++ + + + +++ +++ +++ +++ + + +/+++ -

Tablo 5. Gastroduodenal motilite bozukluklar


Gecikmi gastrik boalma Vagotomi sonras Diabetes mellitus Viral infeksiyonlar Gastrozefajiyal refl sendromu Beyin sap lezyonlar eitli kas hastalklar Anoreksiya nervosa lalar Skleroderma, dermatomiyozit Kronik intestinal psdoobstrksiyon Gastrik lser diyopatik ve dier nedenler Hzlanm gastrik boalma Dumping sendromu Pankreatik yetmezlik Celiac sprue Zollinger-Ellison sendromu Hipertiroidi Duodenum lseri

likte deimesi, yaylm gstermesi, arya elik eden duyarllk ve rebound gibi muayene bulgular lserle uyumlu deildir. 23.Hangisi Menetrier hastalnda grlmez? a) Sarlk b) Karn ars c) dem d) Kilo kayb e) Bulant-kusma Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.952) Menetrier hastaln, fundus ve korpusta dev gastrik foldlar, protein kaybettirici gastropatiye bal hipoalbuminemi ve tipik histolojik deiiklikler triad oluturur. Abdominal ar, bulant, kusma, kilo kayb ve dem en nemli semptomlardr.

Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.956) Arnn akut ve iddetli olmas, yiyecek ve antiasitlere yant vermemesi, vcut pozisyon deiiklikleriyle bir-

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

137

GS HASTALIKLARI
1. soniazid (INH) profilaksisi hakknda aadakilerden hangisi yanltr? a) INH yetikinlere gnde tek doz, 300 mg, sabah a karna, ocuklara ise 5-10 mg/kg (300 mg'a kadar) verilir. b) INH profilaksisinin minimum sresi 6 aydr. c) HIV enfekte kiiler ve baka ekilde immn sistemi basklanm olanlar ile radyolojik bulgular, zellikle geni skar alanlar olanlarda ise ilacn 12 ay verilmesi nerilmektedir. d) INH profilaksisi stabil karacier hastal olan kiilerde konraendikedir. e) Hamilelikte tberklin konversiyonu olmadka genellikle profilaksi iin douma kadar beklenir. Cevap D (Murray 1994, s.1142) soniazidle koruyucu tedavi nceden ilacn yan etkisinin grld veya aktif, unstabil karacier hastal olan kiilere verilmemelidir. Stabil karacier hastal bir kontraendikasyon deildir, ancak byle kiilerin profilaksi endikasyonu ynnden dikkatle deerlendirilmesi ve tedavi srasnda yakn izlemi gerekir. 2.Akcier kanseri etyolojisinde aadakilerden hangisi sulanmamaktadr? a) Asbest b) Klormetil esterleri c) Kromatlar d) Nikel e) inko Cevap E (bek 1990, s.452) lk 4 ktakiler akcier kanseri etiyolojisinde suland halde inko sulanmamaktadr. 3. zellikle hangi tip akcier kanserinde hipofosfatemi grlebilir? a) Epidermoid kanser b) Yulaf hcreli kanser c) Adeno kanser d) Byk hcreli kanser e) Alveolar hcreli kanser Cevap A (bek 1990, s.453) Epidermoid kanserde ektopik paratiroid hormon yapm sonucu hiperkalsemi ve hipofosfatemi ortaya kar. 4. Akcier kanserinde en sk grlen ekstratorasik, nonmetastik belirti aadakilerden hangisidir? a) Cushing sendromu 124 b) omak parmak c) Karsinomatz miyopati d) Akantosis nigrikans e) Pulmoner osteoartropati Cevap C (bek 1990, s.453) klardaki tm belirtiler, akcier kanserinde grld halde en fazla karsinomatz miyopati grlr. 5. Kronik mediastenitin en sk etkeni nedir? a) Tberkloz b) Aktinomikozis c) Histoplasmozis d) Sifiliz e) Hemofilus influenza Cevap A (bek, Solunum sistemi hastalklar, 1990, s.483) B, C, D klarndaki etkenler, kronik mediastenit yapabildikleri halde en fazla sklkla tberkloz etkendir. 6. Hamman belirtisi aadaki hastalklardan hangisi iin tipiktir? a) Pnmokok pnmonisi b) Kaviter akcier tberklozu c) Genaralize obstrktif amfizem d) Ampiyem e) Mediasten amfizemi Cevap E (bek, Solunum sistemi hastalklar, 1990, s.84) Hamman belirtisi: Prekordiyumun oskltasyonunda kalp vurular ile senkron bir gcrt veya trt sesi alnmasdr. Mediasten amfizemi iin tipiktir. 7. 38 yanda kadn hasta 3 yldr temizlik yaparken belirginleen nonproduktif ksrk, hrlt yaknmalar var. Akcier grafisi olaan Akc. Oskltasyonunda ekspiryum uzun, ronksler var. Tannz ve tedavi neriniz nedir? a) Astma, mite allerjisi nedeni ile a + inhale bronkodilatr b) Kronik bronit, inhale bronkodilatr + oral teofilin + mukolitik c) Bronektazi, inhale bronkodilatr + oral teofilin + mukolitik d) Astma, akarisid + inhale kortikosteroid + inhale bronkodilatr e) Kronik bronit, inhale steroid + inhale bronkodilatr + mukolitik
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GS HASTALIKLARI

Cevap D (Bayndr, zhan, Dereli, Astma tan ve tedavisinde uluslararas fikir birlii raporu. zmir Gs Hastanesi Dergisi (zel Say) 1995, s.42-45) Tanmlanan klinik astmla uyumludur. Tedavide akarlara kar akarasid, inhale kortikosteroid ve inhale bronkodilatr kullanlr. 8. Aadakilerden hangisi astmatik bir olguda en etkin antienflamatuvardr? a) Albuterol b) Anhidroz teofilin c) Budesonid d) Ambroksol e) Nedokromil sodyum Cevap C (mrn, Astma tedavisinde kullanlan ilalar, 1995, s.30-41.) nhale kortikosteroid olmas nedeni ile astmda kullanlabileek en etkili antienflamatuvarlardan biridir. 9. Hangisi hiperkapni bulgusu deildir? a) Asteriksis b) Ba ars c) Papilla demi d) Siyanoz e) Konfzyon Cevap D (Vidinel 1981, s.391) Siyanoz hipoksemi grlmez. bulgusudur. Hiperkapnide

b) Senil amfizem c) Komensatris amfizem d) Sentrasiner amfizem e) Mediastinal amfizem Cevap D (Vidinel, Akcier Hastalklar, 1981, s.377) Sentrasiner amfizem KOAH'da grlen amfizem eklidir. Dolays ile sigara bu tip amfizemde sorumludur. 13.Kronik astmatik yaknmalar olan 38 yanda erkek hasta, 1500 mg/gn inhale steroid + anhidroz teofilin 600 mg/gn + 2 puf/gn salbutamol kullanyor. Semptom ve bulgular kontrol altanda iken son gnlerde gndzleri daha sk salbutamole gerek duyuyor ve geceleri ortalama 2 defa uykudan uyanyormu. PEF deerleri de nceki deerlerin altnda seyretmekte. Enfeksiyon bulgusu yok. Tedavide ncelikle nasl bir dzenleme yaparsnz? a) Uzun etkili beta 2 agonist eklenir. b) 80 mg/gn sistemik steroid balarm c) Teofilin dozunu arttrrm d) Ksa etkili Beta 2 agonist dozunu arttrrm e) Antikolinerjik eklerim Cevap A (Bayndr, zhan, Dereli, Astma tan ve tedavisinde uluslararas fikir birlii raporu. zmir Gs Hastanesi Dergisi (zel Say) 1995, s.49) Gece gelen nefes darl olduu iin uzun etkili Beta 2 agonist eklenir. 14.15 yldr KOAH-b tans ile izlediiniz hasta son 3 yldr hipoksemik ve hiperkapnik. Son 15 gndr KOAH alevlenme bulgular var. Hipoksemi ve hiperkapninin iddetlenmesi ve enfeksiyon bulgular nedeni ile tek tablo arlam. Bacaklarda gode brakan dem ve hepatomegali var. Spontan solunumu var. Destek tedavisine gereksiniyor. Hangisi yanltr? a) PaO2'yi 100 mmHg'ye ykseltmeye alrm. b) Sk ksrtrm. c) ACE inhibitr balarm d) Diretik veririm e) Bronkodilatr + antibiyotik veririm Cevap A (Vidinel, Akcier Hastalklar, 1981, s.399) 15 yldr kronik KOAH'l hastann PaO2'si 100 mmHg'ye ykselmez. 60 mmHg zerinde tutulmas yeterlidir. PaO2'nin ar ykselmesi CO2 retansiyonuna yolaabilir. 15.Plevrada transda niteliinde sv toplanmasnn nedeni aadakilerden hangisidir? a) Kalp yetmezlii b) Bron Ca. c) Pnmoniye elik eden plevral effzyon d) Siroz e) Miksdem 125

10.Kistik fibroziste hangisi yanltr? a) Doumda akcierler normaldir. b) Otozomal dominant geer. c) leri yalarda tan konabilir. d) Mortalite/morbidite metabolik komplikasyonlara baldr. e) Ekrin ve ekzokrin bezler tutulur. Cevap B (Fishman, Pulmonary Diseases and Disorders, 1988, s.1273) Konjenital bir hastalktr. Otozomal resesif geer. 11.Hangisi obstrktif solunum fonksiyon bozukluu bulgusu deildir? a) Total akcier kapasitesi artar. b) Zirve akm hz azalr. c) Vital kapasite azalr d) Rezidel volm artar. e) Statik kompliyans artar. Cevap E (Vidinel, Akcier Hastalklar, 1981, s.49) Statik komplians obstrktif solunum bozukluunda azalma gsterir. 12.Sigara hangisinin oluumundan zellikle sorumludur? a) Panasiner amfizem
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GS HASTALIKLARI

Cevap C (Akkaynak, Solunum Hastalklar 4. bask, s.330; Sahn, The Pleura, Am Rev Respir Dis, s.138, 197; Fishman, Pulmanary Diseases and Disorders, s.2164) Pnmoniye elik eden plevral effzyondur.Kalp yetmezlii, siroz ve miksdem transda yapan sebeblerdir. Eksda vasfndaki svlarn ensk sebebi parapnmonik effzyonlar olup her zaman bu vasfndadr. Bron Ca'larda %10 vakada transda vasfnda sv olup, sebebi lenfatik obstrksiyon, atelektazi, VCSS'dur. 16.Aadakilerden hangsi tberklozun immnolojisinde esas rol olan T hcrelerdir? a) Th 2, Th 1 b) Th 2 c) Th 0 d) TH 1 e) T sitotoksik hcreler Cevap D (Shlossberg, 1995, s.21) Th 1 hcreleri basillerin harap edilmesi iin hcresel immnte makrofajlarnn aktivasyonunda en fazla neme sahip hcrelerdir. 17.Akcierin en sk grlen konjenital anomalisi olduu halde, klinikte semptoma yol amayan anomali hangisidir? a) Bronkopulmoner sekestrasyon b) Azigos lobu c) Konjenital kistik hastalk d) Pulmoner arter anevrizmas e) Akcier agenezisi Cevap B (Vidinel, 1981, s.68) Akcierin en sk grlen konjenital anomalisi Azigos lobu olup, semptoma yol amaz. Bronkopulmoner sekestrasyonlar enfekte olur. Akcier agenezisinde solunum yetmezlii ve enfeksiyon bulgular olur. Pulmoner arter anevrizmas asemptomatik olabildii gibi nefes darl, ksrk ve gs ars yapabilir. Anevrizma rptre olabilir. Konjenital kistik hastalkta ise enfeksiyon ve solunum sknts oluturabilir. 18.Pulmoner emboli srasnda ekilen EKG'de en sk rastlanan bulgu aadakilerden hangisidir? a) Taikardi b) Sa-aks sapmas c) S1-Q3-T3 paterni d) P pulmonale e) Sa dal blou Cevap A (Daniela 1995, s.29) Pulmoner embolide ensk EKG bulgusu taikardi ve ST segment depresyonudur. 19.Hangisi amfizemin radyolojik bulgusu deildir? a) Hiluslarn aa doru yer deitirmesi b) Diafragmann aa doru yer deitirmesi c) Kot aralklarnn daralmas 126

d) Akcier alanlarnn ar olarak haval grlmesi e) Damla kalp Cevap C (Balc, Gs Hastalklar, s.332-336) Kot araklkarnn daralmasdr. Dier klar amfizemin radyolojik bulgulardr. 20.Tberkloz tedavisinde aadaki prensiplerden hangisi doru deildir? a) Tedavi en az 2-3 ila ile yaplmaldr. b) Tedavi sresinde ilalar dzenli olarak alnmaldr. c) Tedavi kontrolnde ilalarn etkili olmad gzlenirse antitberkloz etkili bir ila tedaviye ilave edilir. d) Tedavi 2 aamal olarak yaplr. e) Tedavi baars radyolojik ve bakteriyolik olarak deerlendirilmelidir. Cevap C (Bar, Solunum Hastalklar Temel yaklam, 1995, s.150) nk tedavi kontrolnde ilalarn etkili olmad gzlenirse antitberkloz etkili bir ilala deil birden fazla ila tedaviye ilave edilir. 21.Sarkoidozis iin hangisi yanltr? a) SFT'de akcier volmlerinde art ve diffzyon kapasitesinde azalma mevcuttur. b) BAL'da lenfositler zellikle T helper artmtr. c) PPD cilt testi negatiftir. d) Tedavisinde kortikosteroidler ve dier immnosupresif ilalar kullanlr e) BAL'da ve kanda anjiotensin konverting enzim (ACE) artmtr. Cevap A (Fishman, Pulmonary Diseases and Disorders, s. 619-644) Akcier volmlerinde art deil azalma mevcuttur. Ancak diffzyon kapasitesinde azalma dorudur. Dierleri sarkoidoziste vardr. 22.Progressive sistemik skleroz (PSS)'da en sk hangi akcier kanseri grlr? a) Yass hcreli Ca b) Kk hcreli Ca c) Bronkoalveolar Ca d) Byk hcreli Ca e) Metezelyolma Cevap C (Fishman, s.655) PSS'da scar karsinoma zellikle de Bronkoalveolar CA grlr. 23.Astm broniale'de bron epitel harabiyetinden sorumlu mediyatr hangisidir? a) Eozinofilik katyonik protein (ECP) b) Major bazik protein (MBP) c) Eozinofil derived nrotoksin (EDN) d) Ntrofil kemotaktik faktr (NCF) e) Histamin
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GS HASTALIKLARI

Cevap B (Trkta, 1996, s.169) Bro epitel harabiyetinde saylan dier mediyatrler de salnmasna ramen epitel hasarnda Major bazik protein (MBP)dir. 24.Aadakilerden hangisi kesin olarak obstrktif bir bozukluu gsterir? a) Zorlu vital kapasite azalmas b) 1.ci saniye zorlu ekspirasyon volm / zorlu vital kapasite yani FEV1 / FVC c) Rezidel volm artmas d) Kompliyansn azalmas e) Diffzyon kapasitesinin azalmas Cevap B (Tatlcolu, Toraks, 1996, s.16) Obstrktif hastalklarda en yararl lm budur. 25.Aadaki ilalardan hangisi Q atei pnmosinde ilk tercih edilecek ilatr? a) Kloramfenikol b) Eritromisin c) Tetrasiklin d) Doksisiklin e) Trimetroprim-sulfametaksazol Cevap C (Bar, 1995, s.147-233) Coxiella burnetti'nin etken olduu Q atei pnmonisinde 2 gr/gn dozunda verilmesi nerilen tetrasiklin ilk tercih edilen ilatr. Doksisiklin, eritromisin ve kloramfenikol'nde tedavide etkili olduu bildirilmektedir. Tedavi sresi 2 haftadr. 26.Aadaki sendromlardan hangisi bronkomegali ile karakterizedir? a) Mounler-Kuhn sendromu b) William Champhell sendromu c) Young sendromu d) Churg-Strauss sendromu e) Hamman-Rich sendromu Cevap A (Balc, Gs Hastalklar, 2.Bask, 1991, s.350358) Mounier-Kuhn sendromu trakea ve ana bronlarn konjenital dilatasyonudur. Byk havayollarnda destek dokunun konjenital yetersizlii sonucu oluur. Solunum yollarnn tetrarlayc ekfeksiyonlar sk geliir. 27.Aadakilerden hangisi akcierde inaktive olan maddelerden deildir? a) Bradikinin b) Serotonin c) PGE d) PGF 2 e) PGA1 Cevap E (elikolu, 1993, s.33-52) Bradikinin, serotonin, PGE, PGF2 inaktivasyonunda akcierde ok etkin rol oynar. PGA1, PGA2, anjiyoMEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

tensin II ve ADH gibi vazoaktif maddeler ise aktivilerinde bir kayp olmakszn akcierlerden geerler. 28.Aadakilerden hangisi hiperkapnik solunum yetmezliine yol amaz? a) Botulism b) Hipotiroidizm c) Asthma d) Yabanc cisim e) ARDS (Akut respiratory distress syndroma) Cevap E (Fishman, 1994, s.412) Hiperkapnik solunum yetmezlii pompa yetersizlii sonucu olur. ARDS akcier parankim hasar sonucu gelien hipoksemik solunum yetmezliine yol aar. 29.diyopatik pulmoner fibrozisli hastada BAL (bronkoalveolar lavaj) svs incelenmesinde kortikosteroid tedaviye en iyi hangisindedir? a) Ntrofilden zengin BAL svs b) Alveolar makrofajlardan zengin BAL svs c) Eozinofilden zengin BAL svs d) Lenfositten zengin BAL svs e) Bazofilden zengin BAL svs Cevap D (Fishman, 2.bask, 1994, s.77) diyopatik pulmoner fibrozisin erken enflamatuvar dneminde histopatolojik incelemelerde enflamatuvar hcreler ve alveolar makofaj art vardr. Akut enflamatuvar dnemde lenfosit oran daha baskn olan vakalarda kortikosteroid tedaviye yant daha iyi olmaktadr. 30.Karakteristik histolojik bulgusu keratinizasyon ve interselller kprlemeler olan akcier malignitesi hangisidir? a) Akcier squamos cell Ca. b) Akcier adeno Ca. c) Akcier byk hcreli Ca. d) Akcier kk hcreli anaplastik Ca. e) Mezotelyoma Cevap A (Fishman, 1994, s.228) Akcierin squamos cell karsinomu broniyal mukozann uzun yllar deiimleri sonucu geliir. Sitopatoloik almalar invaziv kanser geliiminden nce squamos metaplazide karsinoma insituya kadar varan ilerleme gsterir. Karakteristik histolojik bulgusu keratinizasyon ve interselller kprlemedir. yi diferansiye tmr sedefi keratinler oluturur. 31.Tberkloz kemoterapisinde ntr pH'da yava oalan hcre d organizmalara en etkili olan ajan aadakilerden hangisidir? a) zoniazid b) Streptomisin c) Rifampisin d) Pirazinamid e) Ethambutol 127

trakeo-

GS HASTALIKLARI

Cevap C (Tetikkurt, 1995, s.54) Ntr pH'da (kazeifiye) ortamda yava oalan basil populasyonunda etkili antitberklotik ajan rifampisindir. 32.40 yan altnda, zaman zaman dispnesi olan ve alveolo-arteriyel oksijen gradienti normal olan kiilerde nde gelen tan hangisidir? a) Kardiyak valvuler hastalk b) Restriktif akcier hastal c) Havayolu hiperaktivitesi d) Pulmoner hipertansiyon e) Diyafragma fonksiyon bozukluu Cevap C (Callaham, Emergency Medicine: An approach to clinical problems-solving, 1991, s.981-999) Spirometri bulgular ve alveoloarteriyel oksijen gradienti normal olan bir hastada bronkospazmdan kukulanlyorsa, metakolin, souk hava inhalasyonlar veya egzersiz sonras bronprovokasyon testleri yaplmaldr. 33.Aadakilerden hangisi antibiyotik tedavisi alan pnmonili bir olguda en son dzelir? a) Akcier radyografi bulgular b) Lkositoz c) Oskltasyon bulgular d) Ate e) Balgam prlans Cevap A (Fishman, s.1375-1410) Etkili bir tedaviyle ve hastaya ve patojene ilikin baz zel durumlarn dnda, pnmoninin klinik bulgularnda 48-72 saat iinde bir dzelme olmas beklenir. Dier alardan salkl kiilerde, ate, genellikle 2-4 gn srer. Lkositoz 4 gn iinde kaybolur, buna karlk, ince raller, olgularn %20-40'nda 7 gnde daha uzun srebilir. Radyografik bulgular, klinik bulgulardan ok daha yava dzelir. Pnmokoksik pnmoniler, 50 yandan gen ve dier alardan salkl olgularn ancak %60 kadarnda 4 hafta iinde rezolsyona urarlar. Daha yal olan, bakteriyemili ya da elik eden hastal olan olgularn ancak %25 kadarnda radyografiler 4 haftada normale dner. 34.Makrofaj iindeki asidik ortam nedeni ile metabolizmasn azaltm tberkloz basilleri nasl isimlendirilir ve bu basillere hangi ila etkilidir? a) Hzl reyen basil - RMP b) Persister basil - PZA c) Persister basil - RMP d) Hzl reyen basil - PZA e) Persister basil - INH Cevap B (Vidinel, Akcier hastalklar, Ege niversitesi Tp Fakltesi Yaynlar) Makrofaj iindeki asidik ortamda bulunan tberkloz basilleri, metabolik aktivitelerini nemli derecede 128

azaltmlardr ve persister basiller olarak adlandrlrlar. Bu tip basillere asidik ortamda etkili tek ila Pirazinamid (PZA)dir. 35.Aadakilerden hangisi bron karsinomlu bir olguda ncelikle radyoterapi uygulanmasn gerektirir? a) Vena kava superior sendromu (VCSS) b) iddeti arlarla seyreden hipertrofik pulmoner osteoartropati c) Kalbe komu kitle d) Malign plrezi e) Tmrn ana bronta grlmesi Cevap A (Patterson 1992, s.806-836) Akcier kanserli hastalarda vena kava superior sendromu (VCSS) akut veya subakut balayabilir ve acil radyoterapi gerektirir. Radyoterapi ile etkin bir palyasyon salamak mmkndr. Radyoterapi bazen histolojik tan ile almadan acilen en ksa zamanda verilir. Hastalarn balangta yksek doz fraksiyonlar almas gerekir. 36.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Normal plevral sv pH' 7.60'dr. b) Transdalar 7.40-7.55 pH deerine sahiptir. c) Eksdalarn ounda plevral sv pH' 7.30-7.45 arasndadr. d) Plevral sv asidozu(pH <7.30) zofagus rptr, ampiyem, rotatoid plrezi, tberkloz plrezisi ve lupus plrezisinde grlr. e) Malign plevral effzyonlarda pH>7.30 bulunmas, yaam sresinin ksalna ve sklerozun ajanlara kt yanta iaret eder. Cevap E (Murray, Nadel, Respiratoy Medicine. In Broaddus VC, Light RW (edts): Disorders of the Pleura: General Principles and Diagnostic Approach, 1994, s.2145-2163) Malign plevral effzyonlarda pH'n <7.30 olmas, ksa srviy ve sklerozan ajanlara kt yant gstergesidir. 37.Primer enfeksiyon sonucu kazeifiye materyalle dolarak byyen blgesel lenf bezinin brona almas sonucu kazeumun bron iine dklmesine ne ad verilir? a) Miliyer tberkloz b) Epitberkloz c) Adenit tberkloz d) Kazez tberkloz e) Bronial tberkloz Cevap B (zyardmc, 1995, s.15) Primoenfeksiyonunun bir komplikasyonu olup, primer enfeksiyon sonucu byyen bir kazeifiye nekrozla dolan blgesel lenf bezi brona lsere olduunda iindeki kazeomun bron iine akmas sonucu o bronun havalandrd sahada oluan spesifik pnmonidir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GS HASTALIKLARI

38.Endstride kullanlan asbestin %90'n oluturan ve akcierde hacim ve arlk kaybetmesi nedeniyle en az zarar olan asbest tr hangisidir? a) Krizotil asbest b) Amozit asbest c) Tremolit asbest d) Krosidolit asbest e) Aktinolit asbest Cevap A (zyardmc N., 1995, s.261) Dayankl nedeniyle yzyllardr insanolu tarafndan kullanlan yksek s ve kimyasal ilemlere direnli bir doal mineraldir. Asbest yapsna gre iki tre ayrlmaktadr: serpentin ve amfibol. Beyaz asbest olarak bilinen krizotil serpentin grubuna giren tek asbesttir. Amfibol grubunda ise amosit, antofilit, tromoliz, krosidolit ve aktinolit bulunmaktadr. Asbest liflerinin inhalasyonu sonucu akcierlerde asbestoz denilen yaygn fibrozis ve malign mezotelyoma gibi hastalklar ortaya kabilmektedir. 39.Horner sendromunda hangi bulgu grlmez? a) psilateral anhidrozis b) psilateral vokal kord paralizisi c) psilateral enoftalmus d) psilateral pitozis e) psilateral miyozis Cevap B (Akkaynak, s.91-2) Sempatik sinirin boyunda veya gsn yukar ksmnda herhangi bir nedenle bask altnda kalarak felce uramasn tanmlar. Akcierin apeks tmrleri, yukar mediyasten yerel tmr veya kistleri, apne, anevrizma, lenf bezi bymeleri Horner sendromuna neden olabilirler. Tek tarafl olarak gz kapanda dme (pitozis), pupillada daralma (miyozis), gz kresinin ie kmesi (enoftamus) halidir. Bunlara ek olarak ayn tarafta yzde kurulur (anhidozis), yerel s art, krmzlk veya dem de olabilir. 40.Ekstralober dorudur? sekestrasyonlarla ilgili hangisi

41.Birinci devre sarkoidoziste akcier grafilerindeki radyolojik grnm hangi seenei uymaktadr? a) Orta zonlar iine alan lineer retikler glge koyuluunda artma b) Kelebek tarznda mikronodler glge koyuluunda artma c) Tm zonlarda mikronodler glge koyuluunda art d) Hiluslarda iki tarafl polisiklik byme e) Hiluslardan alt sonlara yaylan lineer ve mikronodler glge koyuluunda artma Cevap D (Seaton, Seato, Leitch, s.639) Etyolojisi bilinmeyen, sistemik ve granlomatz bir hastalktr. Sarkoidozda en sk etkilenen organlar hiler lenf bezleri ve akcierlerdir. Pulmoner sarkoidoz gs radyogramna gre drt evreye ayrlmaktadr. Evre I hiler lenfatenopati Evre II hiler lenfadenopati ve pulmoner opesite, Evre III yalnzca pulmoner opasiteler, Evre IV irreversibl pulmoner fibrozis geliimidir. 42.Broektazi ile beraber grlen konjenital anomaliler arasnda yanl olan iaretleyiniz. a) Mac Load Sendromu b) William Campbel Sendromu c) Tietze Sendromu d) Kartagener Sendromu e) Mounier Kuhn Sendromu Cevap C (Seaton, Seaton, Leitch, s.601-2) 1-Pulmoner agenezis, 2- Trakeobronkomegali (Mounier Kuhn), 3-Willam Campbell Sendromu, 4Kartagener Sendromu (frontal sins agenezisi, bronektazi, situs inversus), 5-Mac Leod Sendromu, 6- Kistik fibrozis, 7-Alfa-1 antitripsin eksikli, 8Young's Sendromu (idiyopatik obstrktif amfizem) 43.42 yanda alkolik bir kadn hastaneye bilin kayb ile bavuruyor. Atei var, kaektik ve az hijyeni kt. Solunum sistemi muayenesi normal. Akcier grafisinde; sol akcier orta zonda kavite bulunduran konsolidasyon alan mevcut. Hastann tansnda aadaki klardan biri hari hangi admlar olmaldr? a) Balgam acid-fast boyama b) KOH boyama c) Toraks CAT scan d) Bronkoskopi e) Torasentez Cevap E (Fercy, 2.bask, s.138) Akcier grafisinde sol akcier st lobta abse mevcut. Alkolizm nedeniyle deimi bilin ve bilinlilik kayb az ieriinin aspirasyonuna zemin hazrlar. Primer akcier abselerinde oral flora ve anaeroblar allm patojenlerdir. Radyolojik ayrc tan; tberkloz, fungal enfeksiyonlar, malignite ve lokle ampiyemi ierir. Tandaki uygun yaklamlar; mikobakteriler iin asid129

a) %60 olguda sa hemitoraksta b) %60 olguda sol hemitoraksta c) %90 olguda sa hemitoraksta d) %90 olguda sol hemitoraksta e) %40 olguda sol hemitoraksta grlr. Cevap D (Fraser, Pare, 3.bask, s.709) Etkstralober pulmoner sekestrasyonlar intralober varyasyonlardan daha nadir grlmektedir. Vakalarn %90'nda sol hemidiyafragmada alt lobun alt yzeyi ile diyafram arasnda bulunmaktadrlar. Mediyastende de bulunabilirler. Sistemik arteri abdominal aortadan veya bir dalndan gelir. ntralober varyasyonlardan farkl olarak ekstralober sekestrasyonlarn venz drenaj sistemik venlere dklr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GS HASTALIKLARI

fast boyama, mantarlar iin (KOH) potasyum hidroksit ile hazrlk, obstrktif lezyonu ekarte etmek iin sitoloji ile birlikte bronkoskopidir. Toraks CAT scan; tutulan dier alanlar, endobroniyal lezyonlar, kemik destrksiyonunu ortaya koyacaktr. Torasentez plevral sv veya plevral tutulum delili olmadndan tavsiye edilmez, noninvazif tetkikler tany syleyebilir. ayet uzam antibiyotik tedavisi barsz olursa cerrahi rezeksiyon ve drenaj gerekebilir. 44.50 yanda bayan hasta, 1 aydr nefes darl yaknmas mevcut. Solunum sistemi baks normal. Akcier grafisinde; bilateral multiple deiik ekil ve byklkte parankimal nodller mevcut. Olas tannz nedir? a) Akcier tberklozu b) Kolon karsinomu c) Sarkoidoz d) Mycoplasma pneumonia e) Silikozis Cevap B (Fercy, 2.Bask, s.138) Akcier grafisinde; deiik ekil ve hacimde, ou akcier metastaz ile uyumlu, bilateral multiple pulmoner parankimal nodller izlenmektedir. Dier olaslklar; bronkojenik karsinomalar veya fungal granlomalar (r; histoplasmosis veya coccidiosis). Sarkoidoz genellikle bilateral hiler lenfadenomegali ile birliktedir ve nadiren bilateral pulmoner nodller grlr. Tberkloz kaviteli lezyon, plevral effzyon lezyon, plevral effzyon veya miliyer patern eklinde grlr. Silikozisde tipik bulgular; diffz nodler fibrozis ve hiler veya bronkopulmoner lenf nodlarnda yumurta kabuu kalsifikasyonudur. Mycoplasma pnmonili hastalarn akcier grafisinde genellikle alt loblar tutulur ve hiluslarda yaylan yama tarznda infiltrasyon grlr. Akcier grafisinde metastatik nodllerin bulunmas primer tmr iin aratrma admn oluturmaktadr ve tmr sklkla gastrointestinal veya genitoriner traktusta bulunur. 45.37 yanda erkek hasta, komusunun tberkloz olduunu reniyor. 2 yl nce PPD deri testi negatif. imdi yaplan PPD deri testi (5 TU ile) 12 mm. Bundan sonra yaplmas gereken hangisidir? a) 250 TU ile Mantoux deir testini tekrarlamak b) Gnde 300 mg PO zoniazid balamak c) Atipik mikobakteriyer iin deri biyopsisi yapmak d) Akcier grafisi ektirmek e) Yllk deri testleri ile izlem Cevap D (Fercy, 2.bask, s.139) Mantoux deri testi Tbc olgularnn %99'dan fazlasnda pozitif olur, mkemmel bir tarama testidir. lk kuvvetlendirici testte. 0.1 ml antijen (5 TU) intradermal verilir. 48 saat sonra endurasyon miktar mm olarak llr. 10 mm veya daha fazla endurasyon nceden tberkloz maruziyetine delildir, fakat aktif hastal gstermez. Deri testi negatife dndnde yakn zamanda olumu maruziyeti gsterir. Kesin tan bal130

gamda, lenf bezlerinde veya dier rneklerde organizmay gstermek ya da yapsal anormallikleri demonstre etmeye dayanr. Aktif hastalk tedavisi en az iki ilatan ibarettir, sklkla isoniazid ve rifampisin. ayet aktif hastalk delili yoksa, sadece isoniazid ile profilaksi dnlebilir. 2.kuvvetlendirici test nadiren birinci test negatif ise kullanr. lk test reaksiyonu 5-10 mm ise bazen atipik mikobakteriyel enfeksiyonlara balanr. Hastada yakn zaman da PPD testinde pozitiflik gelimi ise bir gs filmi ve balgamn acid-fast boyas ile incelemesi endikedir. 46.72 yanda bayan hasta. Uak yolculuu henz sona ermi. Ani balayan dispnesi mevcut, fakat gs ars yok. Taikardik ve belirgin solunum sknts var. Solunum sistemi baksnda; sadece sa taraf solunum seslerinde azalma mevcut. Akcier grafisinde sol pulmoner artelerde belirginlik, sa akcierde oligemi ile birlikte anormal radyolusensi izleniyor. Pulmoner arter anjiografisinde; pulmoner arter distalinde byk bir dolma defekti mevcut. En olas tan nedir? a) Bronkojenik karsinom b) Pulmoner vasklitis c) Primer pulmoner hipertansiyon d) Pulmoner emboli e) Pulmoner arteriovenz fistl Cevap D (Fercy, 2.Bask, s.140) Akcier grafisinde sol pulnomer arterde konjesyon, sada anormal radyolusensi ile birlikte oligemi izleniyor. Uzun bir uak yolculu yks (tromboflebitisi predispoze eden) ve ani izah edilemeyen nefes darl, fizik muayene ve grafi bulgular ile birlikte pulmoner emboliyi dndryor. Soruda belirtilen dier hastalklarn hibirisi bu duruma uymuyor. Pulmoner arter anjiografisinde; sa ana pulmoner arter distalini tamamen oblitere eden byk eden byk bir dolma defekti mevcut, byk bir pulmoner emboli ile uyumlu. 47.Bu hasta iin seilecek balang tedavisi aadakilerden hangisidir? a) Teofilin b) Penicilin c) Hidralazin d) Kortikosteroid e) Heparin Cevap E (Fercy, 2.Bask, s.140) Seilecek tedavi trombsn bymesini inhibe etmek ve rezolsyonuna izin vermek iin heparindir. Streptokinaz ve rokinaz trombolitik ajanlardr, emboli tedavisinde etkindirler ve yakn zamanda daha sk kullanlyorlar. ayet heparin tedavisi baarsz olursa Caval engel (filtre) veya pulmoner embolektomi gibi cerrahi prosedrler dnlebilir. Penisilin, kortikosteroidler veya hidralazinin tedavide yeri yoktur. Bronkospazm varsa teofilin kullanlabilir. Warfarin uzun sreli profilakside kullanlr, fakat acil tedavide deil.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GS HASTALIKLARI

48.28 yanda asemptomatik erkek, normal fizik muayeneye sahip. Akcier grafisinde; sa hemitoraks orta zonda 3 cm apnda nodl mevcut. Aadaki klardan hangisi benign lezyon zelliklerini tamaz? a) Nodl iinde popcorn kalsifikasyon b) 30 yandan kk olma c) Lezyonun 6 ay ncede akcier grafisinde bulunmas d) Mantar enfeksiyonlarnn sk grld blgede yaama e) Nodl iinde laminar kalsifikasyon Cevap C (Fercy, 2.Bask, s.140) Soliter pulmoner nodl (Coin lezyon) grafide beklenmedik bir bulgu olarak asemptomatik hastada bulunur. Ayrc tan benign (granloma, hamartoma) ve malign (karsinoma) hastalklar ierir. Balangta noninvazif deerlendire tanya ulama yollarn saptamaya yardm eder. Benign lezyona klinik bulgular arasnda hasta yann 30'un altnda olmas (bu grupta lezyonlarn %2'den daha az maligndir) ve coccidiomycosis veya histoplasmosis'in yaygn olduu yerlerde yaama saylabilir. Benign lezyonlar ile birlikte kalsifikasyon paterni de nemlidir. Popcorn (hamartomalarda), laminar (granlomalar), youn jeneralize (tberkloz) tip kalsifikasyonlar rnek olarak verilebilir. nceki akcier grafisi lezyonun varl asndan dikkatle incelenmelidir. Kanserlerin ap 2 katna 1-8 ayda ular, buna karn uzam doubling time ve lezyonda 18 ay ve stnde deiiklik olmamas benign lezyon lehinedir. Sadece nodln 6 ay ncesinde varolmas benign olarak deerlendirilemez. 49.19 yanda IV eroin kullanan bireyin ateli akut hastal var. Letarjisi ve non prodktif ksr mevcut. Akcier grafisinde multiple pulmoner infiltrasyonlar izleniyor. Balgam kltrleri negatif ve kan kltrlerinde Staphylococcus Aureus ryor. En olas tan nedir? a) Pulmoner vasklitis b) nfektif endokarditis c) Toksik ok sendromu d) Tromboflebitis e) Lenfoma Cevap B (Fercy, 2.Bask, s.140) IV ila alkanl, multiple pulmoner infiltrasyonlar ile birlikte ate ve S. Aureus bakteriyemisi sa tarafta infektif endokardit iin karekteristiktir. Patogenez belli deildir. lalar ve IV aralar patojenin kayna olarak grlmez, otopsiler altta yatan valvler lezyonlar ortaya karmakta baarszdr. Yksek doz parenteral antibiyotik tedavisi (semisentetik penisilin + aminoglikozid) 4-6 hafta nerilir. Listedeki dier hastalklarn hibirisi bu klinik tabloya uymaz.

50.Aadakilerden biri dnda dierleri pnmokokal polisakkarit as iin dorudur. Yanl olan hangisidir? a) A uygulamasnda 2-3 hafta sonra salkl kiide tipik spesifik antikorda 2 kat art tespit edilir. b) A yaplanlarn yarsnda injeksiyon yerinde ar ve eritem grlr. c) Solunum hastal olan erikinlere a her 2-3 ylda bir yaplmaldr. d) A sickle cell anemi ve multiple myelomada da kullanlr. e) A uygulananlarda pnmokokal pnmoni grlebilir. Cevap C (Fercy, 2.Bask, s.139) Prifiye polisakkarit pnmokokal a bakteriyemik pnmokokal hastaln %68'ni oluturan streptococcus pneumoniann 14 tipinin kapsler materyelini ierir. Erikinlerde antikor dzeyi 2-3 haftada art gsterir ve etkinlik en az 3-5 yl srer. njeksiyon yerinde ar ve eritem oluabilir, fakat iddetli yan etkiler olduka nadirdir. Dier taraftan 2.doz a ile iddetli lokal ve sistemik yan etkiler ortaya kar ve bu yzden nerilmez. Pnmokok infeksiyonlar iin yksek riskli olgulara (orak hcreli anemisi, myeloma, aspleni, immnsupresyon veya majr sistem yetmezlii) a verilmelidir. Ancak bu hastalarda oluan antikor cevab dktr ve koruma tam deildir. A yaplan kiide pnmokokal enfeksiyon geliebilir. 51.Aadakilerden hangisi ilotoraks nedenlerinden deildir? a) Maligniteler b) Travma c) Mediastinal lenfadenit tberkloz d) Romatoid artrit e) Sol subclavian ven tombozu Cevap D (Light, Plevral diseasse, s.209-220) ilotoraksn %50'si malign hastalklara sekonder, %25'i travmatik, dierlerinde deiik nedenlerden oluur. Romatoid artrite bal ve plevrada uzun sre kaln svlarda kolesterol ierii artm olduu iin st kvamnda grnm vardr. Ancak bunda kolesterol fazla, ya dktr ve pseudo ilotoraks olarak isimlendirilir. ilotoraks ductus torasikusu malignite, travma ile hasar yada tkanmas sonucu oluur. 52.Aadakilerden hangisi toplumdan kazanlm pnmoninin ar olduunu gsteren kriterlerden deildir? a) Solunum hz > 30/dak. b) Mekanik ventilasyon gereksinimi c) Drt saatten uzun sre vasopressr gereksinimi d) drar debisi <80ml/saat olmas (baka neden yoksa) e) Ar solunum yetmezlii 131

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

GS HASTALIKLARI

Cevap D (Uan, Pnmoniler, Bir Devin Uyan) Ar pnmoni ltleri hastann bir youn bakm nitesinde izlenmesini gerektirir. Baka neden yokken idrar debisinin 20 ml/saat altnda olmas gerekir. Yukardakilerin dnda ok ar solunum yetmezlii, radyogramnda iki yanl tutulma ve infiltratn hzl ilerlemesi ar pnmoninin dier kriterleridir. 53.Aadakilerden hangisi kronik alveolar hipoventilasyon nedenlerinden deildir? a) Metabolik alkaloz b) Poliomyelit c) Hammon-rich sendromu d) Miyastenia gravis e) Kronik Obstrktif Akcier hastal Cevap C (Fishman, Pulmonary Diseases and Disorders Companion Handbook, 2.bask, 1994, s.209) Alveolar hipoventilasyon PaCO2'nin 45 mmHg'nin stne kmasn tanmlar. Olumasnda ya akcier

normal iken solunum hareketini yaptran mekanizma bozuktur (beyin-kasa kadar) ya da solunum yollarnda obstrksiyon vardr. Hamman-Rich sendromu ise idiyopatik intertisiyel fibrozis hzl seyreden tipidir. 54.Aadakilerden hangisi ar duyarllk pnmonilerinden deildir? a) Bissinozis b) ifti akcieri c) Ku sevenler akcieri d) Kahveci hastal e) Biber iisi ar duyarllk pnmonisi Cevap A (Bar, Solunum hastalklar Temel Yaklam, 1995, s.249-250) Duyarl kiilerde organik tozlarn solunmasyla alveollerde granlomatoz ve intertisiyel dokuda ise fibrozis karakterli hastalklardr. Bisinozis ise keten, kendir kenevir tozlarndaki histamini ve mikrobiyal entotoksiler yapt bronkospazmla karakterize bir hastalktr.

132

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

HEMATOLOJ-ONKOLOJ
1. Aadakilerden hangisi hematopoetik growth faktr deildir? a) GM-CSF b) G-CSF c) M-CSF d) Eritropoetin e) TNF Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.1179) Hematopoetik byme faktrleri; GM-CSF, G-CSF, MCSF, eritropoetin, IL-3. 2. Hodgkin hastalnda aadakilerden hangisi genelde grlmez? a) Ntrofili b) Monositoz c) Lenfositoz d) Eozinofili e) Lkositoz Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.1315) Hodgkin hastalnda kronik hastalk anemisi vardr. Serum demiri dk, serum ferritini normal ya da artmtr. Granlositoz, monositoz ve eozinofili grlebilir. Hastaln evresiyle kolere olarak lenfopeni vardr. Radyoterapi uygulamas da lenfopeni yapar. Platelet says genelde normaldir. 3. Aadaki hastalklardan hangisi edinsel intrakorpskler hemolitik anemi sebebidir? a) mmn hemolitik anemiler b) Hemoglobinopatiler c) Hipersplenizm d) Paroksismal nokturnal Hemoglobinri e) Parazitler Cevap D (Cecil Textbook of Medicine. 4.Bask, 1988, s.908; bek, Hastalklar, s.708) Paroksismal nokturnal hemoglobinri dndakiler, ekstrakorpskler hemolitik anemi sebeplerindendir. 4. KML iin yanl iaretleyiniz. a) %95 orannda kemik iliinde pH kromozomu bulunur. b) Klinik belirtilerin ounda vcut toplam granlosit kitlesindeki art sorumludur. c) Bazofiller artmtr. d) Tedavide alfa-interferon kullanm pH kromozomunun kaybna sebep olabilir. e) Lkosit says genellikle 50.000'in altndadr. 144 5. Hematopoetik byme faktrleri iin doru olmayan iaretleyiniz. a) Glikoproteinlerdir. b) Pluripotent kk hcreye etkilidirler. c) Progenitor hcrelere etkisizdirler. d) Olgun hcre fonksiyonlarn da etkilerler. e) Bunlardan bir ksm koloni stimulan faktr olarak isimlendirilir. Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.1179) Hematopoetik faktrler, immatr hematopoetik progenitr hcrelerin proliferasyonu ve farkllamas ile yaamlarnn devamn salarlar. 6. Aadakilerden hangisi aneminin kompanzasyon mekanizmalarndan deildir? a) Hemoglobinin oksijene olan affinitesinin azalmas b) Kalp atm saysnn artmas c) 2,3 DPG azalmas d) Kalp atm volmnn artmas e) Kan viskozitesinin azalmas Cevap C (Beutler, Williams Hematology, 15.bask, 1995, s.716; liin, Temel Hastalklar, s.1180) Eritrositlerden dokulara verilen oksijenin artmas iin, 2,3 DPGn artmas gerekir. 7. Hb A2nin yaps hangisidir? a) 22 b) 22 c) 22 d) 22 e) 22 Cevap D (Beutler, Williams Hematology, 15.bask, 1995, s.583; liin, Temel Hastalklar, s.1234) HbF=Alfa2Gama2 HbA=Alfa2Beta2 HbA2=Alfa2Delta2
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.1279) KMLde lkositoz en nemli bulgudur. ou zaman 100.000/mm3n zerindedir. Lkositlerin byk ounluu PMN ile miyelositlerden oluur. Kemik ilii ileri lde hiperselllerdir. Granlositik dizinin olgun ve prekrsr, ntrofilik, eozinofilik ve bazofilik tm hcreleri artmtr.

HEMATOLOJ-ONKOLOJ

8. Aadaki hastalklardan hangisinde periferik yaymada mikroanjiyopatik hemolitik anemi bulgular gzlenmez? a) DIC b) TTP c) ITP d) HS e) Kavernz hemanjiom Cevap C (Beutler, Williams Hematology, 15.bask, 1995, s.667; liin, Temel Hastalklar, s.1354) ITPde plateletler dndaki seriler genellikle normaldir. 9. Aadaki lsemi tiplerinden hangisinde blastik hcreler youn nkleer ve sitoplazmik vakuolizasyon ihtiva eder ve Burkitt lenfoma hcrelerine benzerler? a) ALL L1 b) ALL L3 c) ANLL M2 d) ANLL M5 e) ANLL M6 Cevap B (Beutler, Williams Hematology, 15.bask, 1995, s.1004; liin, Temel Hastalklar, s.1287) ALL-L3, Burkitt lenfomasnn lsemik formu olarak bilinir. Hcreler homojen olarak byktr. ekirdek dzgn kenarl, oval veya yuvarlaktr. 1-2 adet belirgin nkleolus seilir. ok koyu bazofilik, belirgin vakuolleri olan, orta derecede bol sitoplazma grlr. 10.Aadaki kemoteraptiklerden hangisi iin hipersensitivite reaksiyonlar en nemli yan etkidir? a) Metotraksat b) Sitozin arabinosid c) 6-merkaptopurin d) Metil CCNU e) L-asparaginaz Cevap E (Beutler, Williams Hematology, 15.bask, 1995, s.1008; liin, Temel Hastalklar, s.1452) L-asparaginazn temel toksisiteleri immnolojik sensitizasyon veya azalm protein sentezine baldr. lk ila dozu ile bile anaflaksi ortaya kabilmektedir. lacn tekrarlanan kullanm ile rtiker, larinks demi, bronkospazm ve hipotansiyon gibi allerjik reaksiyonlar grlebilmektedir. 11.Hangisi meme kanseri ile ilgili tmr markeridir? a) AFP b) bHCG c) CEA d) CA-125 e) Alkalen fosfataz Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.1407) Bkz. Tablo 1.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

Tablo 1. Serum tmr markerlar


nerilen kullanm ekli& 4 3,4 4 1 (?),3,4 3,4 1-4 4 3,4 4 2-4 2-4 3,4 2-4 4 1-4 4 1,4 2,4 3,4 2,3 2 2-4 2 3,4

Kanser Meme Gastrointestinal (kolorektal, mide, pankreas) Prostat Hepatoseller Over Testis (Germ) hcreli tmrler) Trofoblastik Kk Hcreli Akcier (SCLC) Neuroblastoma Tiroid Ba-boyun Myeloma Karsinoid Kemik Nroendokrin Nonspesifik markerlar

Tmr markerlar CEA*, CA15-3, Ca549, M 26, M29, MCA CEA* CA 19-9, Ca195, Ca242, CA 50, CA 72-4 PSA* PAP* AFP* CEA* CA 125* Galactosyl Transferase AFP* -HCG LDH*, PLAP* (seminoma) -HCG NSE, CK-BB VMA*, Katekolaminler* NSE Tiroglobulin* Kalsitonin* (medller ca) SCG mmunoglobulinler* (Bence Jones Protein) 5-HAA Alkaline Phosphatase eitli hormonlar Ferritin, Lipid-bound sialic acid, Tissue Polypeptide Antigen, Sialyltransferase

*FDA onayl &1- Tarama 2- Tan 3- Prognoz 4- Tedavi yantnn deerlendirilmesi ve takip

12.20 yanda bayan hastada mediasteni tutan Hodgkin lenfoma hangi tiptir? a) Burkitt lenfoma b) Lefositten zengin tip c) Kk hcreli lenfoma d) Nodler sklerozan tip e) Lenfoblastik lenfoma Cevap D (Beutler, Williams Hematology, 15.bask, 1995, s.1062; liin, Temel Hastalklar, s.1314) Nodler sklerozan tip, en sk grlen tiptir. Gen, erikin kadnlarda daha ok rastlanr. Mediastinal ve supraklavikler yerleme eilimi vardr. Prognoz iyidir. 13.Kanama zamannda ve parsiyel tromboplastin zamannda uzama ve FVIII aktivasyonunda azalma hangisinde gzlenir? a) Hemofili A b) FX eksiklii c) von Willebrand hastal d) Prekallikrein eksiklii e) FVII eksiklii Cevap C (Beutler, Williams Hematology, 15.bask, 1995, s.1458; liin, Temel Hastalklar, s.1372) 145

HEMATOLOJ-ONKOLOJ

von Willebrand hastal, primer hemostazn bozuk olduu en sk rastlanan konjenital hastalktr. Otozomal dominant geer. Klinikte deien ciddiyette kanamalarla seyreder. Hastalkta temel patolojik olay vWF yapmnn eksik ya da bozuk olmasdr. Primer hemostaz anormallii ve hafif dzeyde FVIII eksiklii birliktedir. Genellikle kanama zaman ve PTT uzundur. 14.Hangisi trombositoz nedeni deildir? a) Demir eksiklii anemisi b) Neoplazmalar c) Megaloblastik anemiler d) Myeloproliferatif hastalklar e) Egzersiz Cevap C (Williams and Wilkins, Wintrobes Clinical Hematology, 10.bask, 1998, s.1781; bek, Hastalklar, s.850) Trombositoz, trombolitik saysnn 400.000 mm3n zerinde olmasdr. Nedenleri; 1. Miyeloproliferatif hastalklar 2. Splenektomiden sonra 3. Akut kan kaybndan sonra 4. Cerrahi giriim ve travmalarndan sonra 5. Hodgkin hastal ve dier lenfomalar 6. Kanserler 7. Baz kronik iltihabi hastalklar 8. Akut infeksiyonlarn iyilemesinden sonra 9. Demir eksiklii anemisi 10.Hemolitik anemiler 11.B12 vitamini eksikliinin tedavisinden sonra 12.Baz ilalar 13.Egzersizden sonra 15.Paroksismal Noktrnal hangisi yanltr? Hemoglobinri iin

16.Aadakilerden hangisi massif splenomegali yapmaz? a) Kronik myelositer lsemi b) Orak hcreli anemi c) Myelofibrozis d) Akut lsemiler e) Lenfomalar Cevap D (Braunwald, Harrisons Principles of Internal Medicine, 14.bask, s.345; liin, Temel Hastalklar, s.1339) 3000 gram zerindeki dalak bymelerine masif splenomegali denir. Masif splenomegali malarya ve orak hcreli anemi krizlerinde akut olarak ortaya kabilir. Kronik masif splenomegali ise; miyelodisplastik sendromlarda, lsemi ve lenfomalarda, orak hcreli anemi ve talassemi sendromlarnda, Gaucher hastalnda, sarkoidozda ve malarya, Kala-azar gibi parazitik infeksiyonlarda ortaya kar. 17.Yaygn damar iin phtlamas iin yanl iaretleyiniz. a) Plateletler ve koagulasyon faktrlerinin tketimi ile yaygn intravaskler fibrin birikimi ortaya kar. b) Pekok hastalk ve bozuklugu bal olarak dolama prokoagulan materyel salnr. c) Yaygn endotel hasar ve kolojine maruz kalma sebebiyle olabilir. d) Trombosit says arttndan, yaygn kanamalar oluur. e) Trombin zaman uzamtr. Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.1231) DIC, prokoaglan maddelerin dolama kart zaman ortaya kar. Koaglasyon sistemi intrensek veya ekstrensek yol zerinden aktive olabilir. Bu aktivasyon neticesinde fazla miktarda trombin meydana gelir. Fazla miktarda fibrinojen kullanlr ve protein C sistemi aktive olur. Bunun sonucu faktr V ve VIII ykm ve faktr XIII aktivasyonu artar. Trombin trombosit agregasyonuna neden olan bir maddedir ve trombosit saysnda ciddi azalmalara neden olur. Bu olaylar olurken, e zamanl olarak Faktr XII, aktive protein C ve doku tipi plazminojen aktivatr salnm ile fibrinolitik sistem aktive olur. Mikrosirklasyonda fibrin oluarak eitli organlarda iskemiye neden olur. Belirgin DCde trombositopeni ve koaglasyon testlerinde bozukluk (PTZ ve aPTTde uzama) grlr. DICde ncelikle tetikleyici faktrleri dzeltmek gerekir. 18.Demir eksiklii anemisi iin yanl iaretleyiniz. a) Serbest eritrosit protoporfirini azalr. b) Krmz kre ferritini azalr c) Demir eksiklii durumlarnda barsaklardan demir emilimi artar. d) Demir eksiklii anemisi tedavisinde iki deerli demir tuzlar kullanlmaldr e) Kk, soluk krmz kreler ve Fe deposunun azalmas ile karakterize kronik anemidir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

a) Hemoliz vardr. b) Direkt antiglobulin testi pozitiftir. c) Pansitopeni vardr. d) Trombozlar grlebilir. e) Kk hcre hastaldr. Cevap B (Williams and Wilkins, Wintrobes Clinical Hematology, 10.bask, 1998, s.1264; liin, Temel Hastalklar, s.1223) PNH, edinsel bir hemolitik hastalktr ve geceleri olan intravaskler hemoliz ve hemoglobinri ataklar ile karakterizedir. Pansitopeni, demir eksiklii ve tekrarlayan trombozlarla hasta hekime bavurabilir. PNHli hastalarn bazlarnda aplastik anemi veya akut lsemi geliebildiinden, bu hasta poplasyonunda ilik aplazisine veya lsemiye neden olan kk hcre zedelenmesinin PNHye neden olan somatik mutasyonun olumasna yol at dnlmektedir. Bu hastalk 30-50 ya grubunda sk gzlenir. Hastalkta eritrositler, komplemann litik etkisine son derece duyarldr. 146

HEMATOLOJ-ONKOLOJ

Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.1187) Demir eksiklii anemisinin laboratuvar bulgular; -Hemoglobin ve hematokrit dk -OEH, OEHb, OEHbK dk, RDW artmtr. -Periferik yayma; anizositoz, poiklositoz, anntositler, eliptosit ve hedef hcreler -Retiklosit genelde normal, nadiren azalmtr. -Kemik iliinde eritroid hiperplazi -Yaplan demir boyamasnda, hemosiderin ve sideroblast grlmez. -Serum demiri dk, total demir balama kapasitesi artmtr. -Transferrin saturasyonu dmtr. -Serbest eritrosit protoporfirini (FEP) artmtr. -Serum ferritini dmtr. -Eritropoetin dzeyi artmtr. 19.Polisitemiler iin uygun olmayan iaretleyiniz a) Gerek polisitemiler hipoksiden dolay olabilir. b) Gerek polisitemiler eritropoez reglasyonunda bozukluktan dolay olabilir. c) Renal arter darlgnda polisitemi olabilir. d) Hepatomada polisitemi grlebilir. e) Polisitemia vera bir lenfoproliferatif hastalktr. Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.1275) Polisitemia vera, miyeloproliferatif bozukluktur. 20.Megaloblastik makrositik anemiler iin yanl iaretleyiniz. a) Megaloblastik hcreler, gerek sitoplazma gerekse ekirdek bakmndan, normal eritroblastlara gre daha byktr. b) Lkopoez anomalisi grlmez. c) Mitoz sk grlr. d) ndirek bilirubin artabilir. e) LDH artabilir. Cevap B (bek, Hastalklar, s.718; liin, Temel Hastalklar, s.1188) Megaloblastik anemiler, DNA sentezinin bozulmas ile kemik ilii ve periferik kanda kendine zg bulgular veren anemilerdir. Megaloblastik deiiklikler sadece eritroid seride deil, miyeloid seride ve megakaryositlerde de grlr. Megaloblastlar, gerek sitoplazma, gerekse ekirdek bakmndan normal eritroblastlardan daha byktrler. Sk mitoz grlr. Megaloblastik bir ilikte dev omaklar ve dev metamiyelositler eklinde lkopoez anomalileri de bulunur ve periferik kanda ntrofil parallarn lob saysnda artma saptanr. Kemik iliindeki inefektif eritropoez sonucu eritroblastlarn bir ksm tam olgunlamadan ilikte ykldndan kanda indirekt bilirubin ve LDH dzeyleri artar. 21.Multipl Myeloma iin doru olmayan iaretleyiniz. a) Osteolitik lezyonlar TNF'ye bal olabilir. b) L-6 multipl myelomada byme faktr olarak kabul edilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

c) Myeloma proteinleri platelet fonksiyonlar bozabilir. d) Multipl myeloma ounlukla krk yan altnda grlr. e) Enfeksiyonlara yatknlk vardr. Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.1326) Multipl miyeloma ileri ya hastaldr. 40 ya altnda nadir grlr. Erkeklerde daha fazladr. 22.KML iin doru olmayan iaretleyiniz. a) Daha ok gen erikinlerde grlr. b) Kanda ve kemik iliinde btn myeloid seri hcreleri artar. c) Btn hastalarda ve nemli derecede lenfadenopati grlr. d) Balangta hastaln % 80'inde anemi vardr. e) Beyaz kre says hastalarn hepsinde yksektir. Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.1279) KMLde klinik zellikler; -Yorgunluk, halsizlik (anemiye bal) -Zayflama, ar terleme, kilo kayb -Masif splenomegali (%90) -Tromboz ve kanamaya eilim -Lenfadenopati kronik dnemde beklenen bir bulgu deildir. -Kemik arlar ve sternal duyarllk. 23.Hangisinde retiklosit says azalr? a) Kan kayb b) Demir eksiklii anemisinde, demir tedavisinden sonra c) Kemik iliine metastaz yapan kanserler d) Ar otoimmn hemolitik anemi e) Polisitemi Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.1202) Bkz. Tablo 2.

Tablo 2. Retiklosit saysn deitiren hastalklar


Arttran hastalklar Artm eritrosit ykm Kan kayb Demir eksiklii anemisinde demir tedavisinden sonra Megaloblastik aneminin spesifik tedavisinden sonra Olas dier hematolojik hastalklar Polisitemi Kemik iliine metastaz yapan kanserler Di Guglielmo hastal Azaltan hastalklar nefektif eritropoez veya azalm eritrosit yapm Ar otoimmn hemolitik anemi Arejeneratif krizler Megaloblastik anemiler Alkolizm Miksdem

147

HEMATOLOJ-ONKOLOJ

24.Aplastik anemiyle ilgili hangisi yanltr? a) Mutlak ntrofil saysndaki azalma, toplam lkosit saysndaki azalmaya gre daha arpcdr. b) Trombositler sayca azdr, ancak fonksiyonlar normaldir. c) Tedavi sonras ilk dzelen fonksiyon trombopoez ile ilgili olan fonksiyonlardr. d) Serum demiri ve demir balama kapasitesi artmtr. e) Lenfosit fonksiyonlar normaldir. Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.1196) Aplastik anemide ncelikle etkilenen seri bilinmemekle beraber, tedavi sonras en ge dzelen fonksiyon trombopoez ile ilgili olanlardr. 25.Hangisi von Willebrand hastalna yol amaz? a) Sodyum Valproat kullanm b) Lenfoproliferatif hastalklar c) Hipertiroidi d) Wilms tmr e) Valvler kapak hastalklar Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.1374) Hipotiroidi srasnda von Willebrand hastal ortaya kabilir. Bunlarn dnda, otoimmn hastalklar, miyeloproliferatif hastalklar seyrinde, Dekstran ve hidroksietil starch kullanm srasnda da vWD ortaya kabilir. 26.Hangisi herediter sferositozun komplikasyonlarndan deildir? a) Aplastik kriz b) Hepatomegali c) Hemosiderozis d) Safra ta oluumu e) Bacak lserleri Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.1207) Bkz. Tablo 3.

Tablo 3. Herediter sferositozun bulgular


Klinik Bulgular Anemi Splenomegali Sarlk Genellikle otozomal dominant gei Splenektomiye iyi cevap Komplikasyonlar Krizlerin varl Hemolitik Aplastik Megaloblastik Safra ta oluumu Bacak lserleri Hemosiderozis

27.En sk grlen kaltsal phtlama bozukluu hangisidir? a) Hemofili A b) Hemofili B c) Protein C eksiklii d) Antitrombin III eksiklii e) Protein S eksiklii Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.1369) En sk grlen kaltsal phtlama bozukluu FVIII eksiklii (hemofili A)dir. 28.Hangisi arteriyel trombotik hastalk iin risk faktr deildir? a) Kan protein bozukluklar b) Polisitemi c) Oral kontraseptifler d) Nefrotik sendrom e) Sol ventrikl hipertrofisi Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.1376) Bkz. Tablo 4. 29.Aadaki durumlarn hangisinde folik asit eksiklii gelimez? a) Alkolizm b) Kat vejeteryan diyetin uygulanmas c) Gebelik d) Kronik hemolitik anemiler e) Hibiri

Tablo 4. Arteriyel ve venz tromboz ve tromboemboli iin risk faktrleri


Venz trombotik hastalk imanlk Doum kontrol haplar Varisli venler nfeksiyon Travma Cerrahi Genel anestezi Gebelik Kanser PolisitemiHareketsizlik (immobilite) Konjestif kalp yetmezlii Nefrotik sendrom Kan protein bozukluklar Arteriyel trombotik hastalk Ateroskleroz Erkek cins Ar sigara tketimi Hipertansiyon Diyabetes mellitus LDL kolesterol Trigliserid Aile yks Sol ventrikl hipertrofisi Doum kontrol hap ve strojenler Lipoprotein (a) Kan protein bozukluklar

148

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

HEMATOLOJ-ONKOLOJ

Cevap B (Wintrobe's Clinical Hematology, 10. bask 1998, s.965) Kat vejeteryan diyet uygulayanlarda B12 vitamini eksiklii ortaya kmaktadr. 30.Aadaki laboratuvar bulgularndan hangisi polisitemia vera ile uyumlu deildir? a) Lkosit alkalen fosfataz skorunda art b) Serum ferritin dzeyinda art c) Serum B12 vitamini dzeyinda art d) Serum B12 vitamini balama kapasitesinde art e) Total eritrosit volmnde art Cevap B (Wintrobe's Clinical Hematology, 10. bask 1998, s.2379) Polisitemia verada depo demirin azald iin serum ferritin dzeyi dk bulunur. 31.Ar aplastik anemi tans koymak iin dzeltilmi retiklosit says hangi deerin altnda bulunmaldr? a) % 1 b) % 1.5 c) % 2 d) % 3 e) % 5 Cevap A (Hoffman, Hematology, 2.bask, 1994, s.342) Dzeltilmi retiklosit says ar aplastik anemi tans kaynak iin % 1'in altnda olmaldr. 32.Dzenli olarak kan vericisi olan bir kii her verdii nite kan ile ne kadar demir kaybeder? a) 100 mg b) 250 mg c) 750 mg d) 1000 mg e) 1200 mg Cevap B (Wintrobe's Clinical Hematology, 10.bask 1998, s.987) Her transfzyonla vcuda 250 mg demir girmekte ve her nite kan donasyonu ile 250 mg demir kaybedilmektedir. 33.Aadakilerden hangisinde kronik hastalk anemisi grlmez? a) Subakut bakteriyel endokardit b) Romatoid artrit c) Gebelik d) Konjestif kalb yetmezlii e) Osteomyelit Cevap C (Wintrobe's Clinical Hematology, 10.bask, 1998, s.1012) Gebelikte ihtiyac artt iin demir ve folik asit eksiklii ortaya kar.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

34.Salkl bir erkekte vcutta depo demir miktar ne kadardr? a) 1 gr b) 3 gr c) 7 gr d) 10 gr e) 25 gr Cevap A (Williams, Hematology 4.bask, 1991, s.329) Salkl bir erkekte depo demir miktar 1gr'dr. 35.Hiperrisemi hangisinde en fazla grlr? a) GIS kanserlerinde b) Hematolojik tmrlerde c) Meme Ca d) CNS kanserlerinde e) Tedavisiz kanser olgularnda Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.1471) rik asit dzeyinde ykselme, lenfoma, miyeloma, kronik miyelmi ve ok yaygn, hzl ilerleyen baz solid tmrlerde hcre yapm ve ykm hznn ok artt durumlarda grlmekle birlikte asl olarak kemoterapiye duyarl ve tmr yk ok yksek olan lsemi, lenfoma gibi tmrlerin tedavisini izleyen artm hcre ykmna ikincil olarak (tmr lizis sendromu) ortaya ktnda nemli ve acil bir sorun olmaktadr. 36.Hangisi insanda ikincil bir kanser oluturma riski yksek olan bir antineoplastik ajandr? a) Sisplatin b) 5-fluorourasil c) Klorambusil d) Vinkristin e) Bleomisin Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.1444) Bkz. Tablo 5. 37.Hangisi hem lkosit hem de trombosit saylarn drr? a) Melfalan b) Siklofosfamid c) Metotreksat d) Sisplatin e) Klorambusil Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.1445) Klorambusil; KLL, dk gradeli lenfoma, multipl myeloma, makroglobulinemi, polisitemia rubra vera gibi uzun sreli tedavi gerektiren hastalklarn tedavisinde kullanlr. Hem lkosit hem de trombosit saylarn drr. Bunun dnda ciddi bir yan etkisi yoktur. 149

HEMATOLOJ-ONKOLOJ

Tablo 5. eitli antineoplastik ajanlarn karsinojeniteleri


nsanda ikincil Hayvanlarda malignansi karsinojenik Yksek risk Cyclophosphamide Melphalan Chlorambucil Procarbazine Methyl CCNU 6-Mercaptopurine Doxorubicin Dk risk Methotrexate Cytosine arabinoside 5-Fluorouracil Risk bilinmiyor Bleomycin Cisplatin Actinomycin D Vincristine Vinblastine RE: Rapor edilmemi. + + + + + + RE RE RE RE RE RE + + + + + + + RE RE + Mutajen + + RE RE + + + + -

c) Akcier, mide, bbrek d) Akcier, meme, multipl myeloma e) Meme, prostat, akcier Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.1415) Hiperkalsemi ile seyreden tmral patolojilerin banda akcier, prostat ile multipl myeloma gelmektedir. 39.Akut nekrotizan miyopati en sk hangisinde grlr? a) Akcier Ca b) Kolon Ca c) Prostat Ca d) Malign melanoma e) Hodgkin lenfoma Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.1419) Akut nekrotizan miyopati kanserlerin kas-sinir kava zerine etkilerindendir. En sk akcier ve mide kanserinde grlr. Ekstremite kaslarndan balar, daha sonra farkins, solunum ve gvde kaslarn tutar, simetrik kas gszl ve ar ile karakterizedir. DTRleri korunmutur. Hzla ilerler ve 3 ay iinde lmle sonulanr.

38.Hiperkalsemi ile seyreden en sk 3 kanser hangisidir? a) Prostat, meme, bbrek b) Akcier, kolon, meme

150

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

MMUNOLOJ-ROMATOLOJ
1. Aadakilerden hangisi romatoid artritin tan kriterlerinden deildir? a) Subkutan romatoid nodller b) Romatoid faktr pozitiflii c) En az 1 saat sren sabah tutukluu d) Eritema marginatum e) veya daha fazla eklemde artrit Cevap D (Gmdi, Klinik Romatoloji, 1999, s.272) 1987 ARA kriterleri unlardr: 1. En az 1 saat sren sabah tutukluu 2. veya daha fazla eklemde artrit 3. PIF, MKF veya el bilek eklemlerinin artriti 4. Simetrik artrit 5. Subkutan romatoid nodller 6. Romatoid faktr pozitiflii 7. Radyografide el veya bilek eklemlerinde osteopeni veya erozyonlarn saptanmas Eritema marginatum ise akut eklem romatizmasnn major kriterlerinden birisidir. 2. Aadakilerden hangisi romatoid artritin remisyon kriterlerinden deildir? a) Sabah tutukluunun 15 dakikadan az olmas b) Halsizliin olmamas c) Palpasyon veya harekette duyarlln olmamas d) Eritrosit sedimentasyon hznn kadn hastalarda 30 mm/saat, erkek hastalarda 20 mm/saatden dk olmas e) Eklemde deformite olmamas Cevap E (Gmdi, Klinik Romatoloji, 1999, s.278) Romatoid artritin 6 remisyon kriteri vardr. 1. Sabah tutukluunun 15 dakikadan az olmas 2. Halsizliin olmamas 3. Eklem arsnn olmamas 4. Palpasyon veya harekette duyarlln olmamas 5. Eklemlerde ve tendonlarda yumuak doku iliinin olmamas 6. Eritrosit sedimentasyon hznn kadn hastalarda 30 mm/saat, erkek hastalarda 20 mm/saatden dk olmas Bu kriterlerden en az 5 tanesi, birbirini izleyen en az 2 ay sreyle hastada saptanrsa remisyonda olduu kabul edilmektedir. Eklem deformitesi sekeldir. Remisyondaki hastalarda eskiden gelien deformite grlebilir. 3. Aadakilerden hangi otoantikor, diffz sklerodermada daha sk oranda pozitif grlr? a) ANA pozitiflii b) Anti-sentromer antikor c) Anti-Scl 70 antikor
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

d) Anti-U1RNP antikor e) Anti-PM-Scl antikor Cevap A (Koopman, Arthritis and Allied Conditions, 1997, s.1434) Diffz sklerodermada en sk u otoantikorlar grlmektedir. ANA pozitiflii %94 Anti-sentromer antikor pozitiflii %2 Anti-Scl-70 antikor pozitiflii %32 4. Aadakilerden hangisi roma kriterlerine gre ankilozan spondilitin klinik tan kriterlerinden deildir? a) Bel omurlarnda hareket kstll b) ritis yks c) Gs ekspansiyonunun azalmas d) Radyografide lomber blgede sindesmofitlerin grlmesi e) Gs kafesinde ar Cevap D (Gmdi, Klinik Romatoloji, 1999, s.441) Roma kriterlerinin klinik tan kriterleri unlardr: 1. 3 aydan uzun sren istirahat ile artan bel ars 2. ritis yks 3. Bel omurlarnda hareket kstll 4. Gs ekspansiyonunun azalmas 5. Gs kafesinde ar Radyografide lomber blgede sindesmofitlerin grlmesi klinik ve radyolojik tan kriteri deildir. 5. CREST sendromu, snrl sistemik sklerozlu hastalarn bir alt grubunu temsil etmektedir. CREST kelimesi baz klinik tutulum isimlerinin ba harflerinden olumutur. Aadakilerden hangisi yanltr? a) C:Kalsinozis b) R:Raynaud fenomeni c) E:Endokrin patoloji d) S:Sklerodaktili e) T:Telenjiektazi Cevap C (Koopman, Arthritis and Allied Conditions, 1997, 13.bask, s.1433-1464) E harfi, sefagus dismotilitesini temsil etmektedir. 6. Yer ekimine kar hareket edemeyen bir kasn kas gc deeri Medical Research Councel Skalasna gre katr? a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 e) 5 155

MMUNOLOJ-ROMATOLOJ

Cevap B (Gmdi, Klinik Romatoloji, 1999, s.65) Yer ekimine elimine edildii zaman hareket edebiliyorsa, o kasn gc 2, yer ekimine kar hareket varsa kas gc deeri 3dr. 7. Aadakilerden hangisi osteoartroza duyarll arttran faktrlerden deildir? a) Osteoporoz b) Obesite c) Heredite d) Hipermobilite e) Diabetes mellitus, hipertansiyon ve hiperrisemi gibi baz hastalklarn varl Cevap A (Gmdi, Klinik Romatoloji, 1999, s.532,533) Osteoporoz, osteoartroz iin koruyucu faktrler arasnda yer almaktadr. 8. Diabetes mellitusta lkomotor sistem tutulumuna sk rastlanmaktadr. Aadakilerden hangisi diabetes mellitusta allm kas-iskelet tutulumlarndan deildir? a) Kstl eklem mobilitesi sendromu b) Dupuytren kontraktr c) Karpal tnel sendromu d) Diabetik nropati e) Sakroileit Cevap E (Koopman, Arthritis and Allied Conditions, 1997, 13.bask, s.1847-1858) Sakroileit diabetes mellitusa zg bir tutulum ekli deildir. 9. Aadaki hastalklardan hangisi kas hastal deildir? a) Muskler distrofiler b) Enflamatuvar myopatiler c) Myastenia gravis d) Endokrin veya metabolik myopatiler e) Kaltmsal metabolik myopatiler Cevap C (Nickel, Orthopedic Rehabilitation, 1992, s.317) Myastenia gravis nromuskler gei bozukluuna yol aan hastalklardan biridir. 10.Aadakilerden hangisi serebral palsinin prenatal nedenlerinden deildir? a) Rh faktr uyumazl b) TORCH grubu enfeksiyonlar c) Metabolik bozukluklar d) Doum asfiksisi e) Kaltmsal faktrler Cevap D (Pellegrino, Caring for Children with Cerebral Palsy, 1998, s.16) Doum asfiksisi doum srasnda rol oynayan faktrlerdendir. 156

11.Aadakilerden hangisi sistemik lupus eritematozusta sk grlen lm sebeplerinden deildir? a) Enfeksiyon b) Renal tutulum c) Aterosklerotik kalp hastal d) Tromboembolik olaylar e) Serozit Cevap E (Koopman, Arthritis and Allied Conditions, 1997, 13.bask, s.1319-1345) SLEde en sk grlen lm sebepleri renal tutulum, enfeksiyon, aterosklerotik kalp hastal, tromboembolik olaylar veya santral sinir sistemi vasklitidir. 12.Hangisi osteoartrozun radyolojik bulgularndan deildir? a) Sindesmofit b) Subkondral kemikte skleroz c) Osteofit d) Eklem aralnda daralma e) Subkondral kemikte kistik deiiklikler Cevap A (Gmdi, Klinik Romatoloji, 1999, s.540) Sindezmofit sero negatif spondiloartropatilerde grlen bir radyolojik bulgudur. 13.Aadaki sitokinlerden hangisi toksik okta nemlidir? a) IL-2 b) TNF-alfa c) TGF-beta d) IL-4 e) IL-8 Cevap B (Lange, Basic and Clincal Immunology, 1994, s.110) TNF, bakteriyel sepsisde ok, hemoraji ve lm gibi sistemik reaksiyonlara araclk edebilir. Anti-TNF antikorlar septik ok geliimini neleyebilir. 14.Aadaki kompleman komponentlerinden hangisi opsonizasyona araclk eder? a) C3b b) C5a c) Faktor I d) C4a e) C1r Cevap A (Lange, Basic and Clinical Immunology, 1994, s.127) C3b, C3b reseptrlerini tayan hcrelerce hedef partikllerin fagoistozunu arttrr. 15.Koyun eritrositleri ile rozet oluturan hcre hangisidir? a) T hcresi b) B hcresi c) NK hcresi d) Monosit e) Eozinofil
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

MMUNOLOJ-ROMATOLOJ

Cevap A (Lange, Basic and Clinical Immunogloy, 1994, s.199) T hcrelerindeki CD2 (LFA-2) yzey molekl koyun eritrositlerinin yzeyinde bulunan LFA-3 ile birleerek rozet oluturur. Bu zellik, daha nceki T lenfositlerin tayin edilmesinde kullanlrd. 16.Pelvis civarnda daha fazla olan yaygn ar, rdek gibi yrme yaknmalar olan hastalarn serum kalsiyumu dk, alkalen fosfataz ve serum PTH yksektir. Hastada aadaki hastalklardan hangisi olabilir? a) Osteomalazi b) Hiperparatiroidi c) Hipotiroidi d) Paget hastal e) Polimiyaljiya romatika Cevap A (Kelly, Textbook of Rheumatology, 4.bask, 1993, s.1611-1612) Osteomalazide pelvis civarnda daha fazla olan yaygn ar, rdek gibi yrme yaknmalar olan hastann serum kalsiyumu dk, alkalen fosfataz, serum PTH yksektir. 17.Halsizlik, artralji, parotis bezi blgesinde ilik, yutma gl yaknmalar olan RF ve ANA pozitif olan hastadan aadaki antikorlardan hangisini istersiniz? a) Anti-dsDNA b) Anti-Ro c) Anti-sentromer d) Scl-70 e) Anti-RNP Cevap B (Kelly, Textbook of Rheumatology, 4.bask, 1993, s.934) Halsizlik, artralji, parotis bezi blgesinde ilik, yutma gl yaknmalar olan ve RF ve ANA pozitif olan hastada Sjgren sendromu dnlr. Bu nedenle Anti-Ro istenir. 18.Aadakilerden hangisi Behet hastalna zg deildir? a) Osteofolliklit b) Artrit c) Azda aft d) Merkezi sinir sistemi tutulumu e) Perikardit Cevap E (Kelly, Textbook of Rheumatology, 4.bask, 1993, s.1097-1099) Perikardit Behet hastalna zg deildir. Dierleri ise Behet hastalnda sk gzlenirler. 19.Spondilartropatilerin klinik karakteristikleri iin yanl olan hangisidir? a) zellikle alt ekstremitede, asimetrik periferik artrit
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

b) Sakroileitis c) Romatoid faktr pozitiflii d) Subkutan nodllerin olmay e) HLA B 27 ile birliktelik Cevap C (Van der linden, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.970) Spondilartropatilerin klinik karakteristikleri olarak romatoid faktr negatiflii (yokluu) szkonusudur. 20.Psriatik artritin 5 genel tipi iin yanl olan iaretleyiniz. a) Distal interfalangier eklemlerin artriti b) Artritis mutilans c) Simetrik Poliartrit d) Simetrik oligoartrit e) Spondilartropati Cevap D (Gladman, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.1000-1001) Psriatik artritin drdnc tipi asimetrik oligoartrittir. 21.Sistemik Lupus Eritamatozus iin yanl olan iaretleyiniz. a) Anemi b) Lkopeni c) Lenfopeni d) Trombositoz e) Pozitif LE hcresi Cevap D (Lahita, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.1030) Sistemik Lupus Erithematozusda Trombositopeni (pansitopeni) oluur. 22.Sulfasalazin'in yan etkileri iin yanl olan iaretleyiniz. a) Bulant-kusma b) Oral lserler c) Ntropeni d) Hepatik injri e) Retinopati Cevap E (Clegg, Arthristis and Allied Condition, 12. bask, 1993, s.639) Retinopati Sulfasalazin'in yan etkilerinde deildir. 23.Genellikle poliartikler tutulum gsteren hastalklar iin yanl olan iaretleyiniz. a) Romatoid artrit b) Sistemik lupus eritematozus c) Septik artrit d) Psriatik artrit e) Viral artritler Cevap C (Serpent, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.382) Septik artrit genellikle monoartriklerdir. 157

MMUNOLOJ-ROMATOLOJ

24.Antimalaryal ilalarn toksik etkileri iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Alopesia b) Ototoksisite c) Retinopati d) Hepato toksisite e) Polinropati Cevap D (Rynes, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.755) Hepatotoksisite, antimalaryal ilalarn toksik etkilerinden deildir. 25.Methotrexate'in Romatoid arritte dk doz kullanm ile ilgili dozu aadakileden hangisidir? a) 2,5-5,0 mg/gn b) 2,5-5,0 mg/ hafta c) 7,5-15,0 mg/gn d) 7,5-15,0 mg/hafta e) 30,0-60,0 mg/hafta Cevap D (Weinblatt, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.774) Romatoid Artrit tedavisinde Mtx. 7,5-15,0 mg/hafta dozunda kullanlmaktadr. 26.Romatoid Artrit tan kriterleri iin yanl olan iaretleyiniz. a) Sabah sertlii b) El eklemlerinin artriti c) Asimetrik artrit d) Romatoid nodl e) Romatoid faktr pozitiflii Cevap C (Harris, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.899) Romatoid artritin tan kriterlerinden biri de simetrik artrittir. 27.Sistemik Skleroz'un klinik zellikleri iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Raynaud fenomeni b) Generalize artralji c) Sabah sertlii d) Artropati e) Malar ra Cevap E (Seibold, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.1145) Malar ra, SLE'nin klinik zelliklerindendir. 28.Aadaki hastalklardan hangisi otolog antijenlere bal gelien immn kompleks hastalklardan biri deildir? a) SLE b) RA c) Miksed Cryoglobulinemi d) Posttreptokokal glomerlonefrit e) Renal tbler antigenlere bal glomerlonefrit 158

Cevap D (Mannk, Arthitis and Allied Conditions A Textbook of Rheumatology, 11.bask, 1989, s.427) Poststreptokokal G.N mikrobiyal antijene bal gelien bir immun kompleks hastaldr. Dier hastalklar otolog antijene bal geliirler. Ayrca bu grupta tiroid carsinomlu tiroidit, otoeritrosit sensitizasyon nefropatisi de otolog antijenle gelien immn kompleks hastalklarndandr. 29.Aadakilerden hangisi RA'nn ekstraatrikler bir bulgusu deildir? a) Nodller (Romatoid nodller) b) Vaskulit c) Lenfadenopati d) Amiloidozis e) Heterotopik ossifikasyon Cevap E (Bacon, Arthritis and Allied Conditions A Textbook of Rheumatology, 11.bask, 1989, s.1968) Heterotopik ossifikasyon RA'da olmaz. Aksine osteopeni olur. 30.Aadakilerden hangisi RA'nn laboratuvar bulgularndan birisi deildir? a) Normokromik, normositik anemi b) ESR (eritrosit sedimantasyon hz)'nda artma c) CRP ykseklii yada (+)'lii d) Alfa 2 ve fibrinojen ykseklii e) Ig D ykseklii Cevap E (Baum, Arthritis and Allied Conditions A Textbook of Rheumatology, 11.bask, 1989, s.745) Romatoid Artritte Ig G (zellikle seropozitif hastalarda) Ig A ve Ig M ykselir. Ig D normal ya da dktr. 31.Aadakilerden hangisi modifiye New-York kriterlerine gre ankilozan spondilitin tan kriterlerinden deildir? a) Egzersizle dzelen, istirahatle rahatlayan en azndan 3 aydan fazla sren bel ars b) Sagittal ve frontal planlarda lumbal omurga hareketlerinin kstlanmas c) Normal ya ve seks lmlerine gre gs ekspansiyonunun kstlanmas d) Boyun hareketlerinin her ynde kstlanmas e) Bilateral sakroileit, Grade 2-4 Cevap D (Ball, Arthritis and Allied Conditions A Textbook of Rheumatology, 11.bask, 1989, s.935) Ankilozan Sondilitin tan kriterlerinde dier 4 kka ilaveten unilateral sakroileit grade 3-4 vardr. Boyun hareketlerinin kstlanmas Ankilozan Spondilitin bir tan kriteri deildir. 32.Aadakilerden hangisi Psriatik artritin ekstraartikler tutulumlardan biri deildir? a) ritis b) Miyopati c) Gastrointestinal amiloidosiz d) Vasklitis e) Ate
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

MMUNOLOJ-ROMATOLOJ

Cevap D (Bennett, Arthritis and Allied Conditions A Textbook of Rheumatology, 11.bask, 1989, s.960) Psriatik artritte vasklit grlmez. Dier klarda ilave extraartikler bulgular; konjonktivit, episkleit, keratokonjonktivitis sicca, Sjogren sendromu, aort yetmezlii, renal amiloidozdur. 33.Aadakilerden hangisi Behet Sendromunun major tan kriterlerindendir? a) Artrit b) Epididimit c) Glomerlonefrit d) Migratuvar sperfisiyal flebit e) Hipopiyonlu iritis Cevap E (Ehrlich, Arthritis and Allied Conditions A Textbook of Rheumatology, 11.bask, 1989, s.999) Behet sendromunun major tan kriterleri, oral lserler, hipopiyonlu iritis, genital lserler, piyoderma ve cilt lezyonlardr. 34.Aadakilerden hangisi Jones kriterlerine gre romatik fever'in (ARA'n) majr tan kriterlerinden deildir? a) Poliartrit b) Eritema marginatum c) Artralji d) Kardit e) Korea Cevap C (Tarant, Arthritis and Allied Conditions A Textbook of Rheumatology, 11.bask, s.1222) Altralji minor bir tan kriterdir. Yukardakiler dnda subkutan nodllerde majr tan kriteridir. 35.Aadaki ilalardan hangisi sekonder hiperrisemi yapmaz? a) 2 mg/ gn salisilat b) Ethambtol c) Sulfinpirazon d) Pirazinamid e) Tiazid grubu diretikler Cevap C (Wotmann, Arthritis and Allied Conditions A Textbook of Rheumatology, 11.bask, 1989, s.1679) Sekonder hiperrisemi yapan ilalar 2 mg/gn salisilat, diretikler, alkol, levodopa, 200 mg/gnn altnda fenilbutozan, etambtol, Pirazinamid ve nikotinik asiddir. Sulfinpirazon ise rik asit seviyesini dren bir ilatr. 36.Aadakilerden hangisi Romatoid Faktr pozitiflii yapmaz? a) SLE b) Hepatitis c) Tberkloz

d) Kronik karacier hastalklar e) Reiter hastal Cevap E (Tighe, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.243) Reiter hastal seronegatif Spondiloartropatilerdendir ve RF (-) dir. 37.Aadaki hastalklarn hangisinde ANA (-) dir? a) Sistemik Sklerosiz b) Miksed Konnektif doku hastal c) Polimiyositis d) Osteorartroz e) Sjgren sendromu Cevap D (Peng, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.250) Osteoartrozda loboratuvar normaldir. 38.Aadaki bulgulardan hangisi Reiter Sendromunda grlmez? a) Asimetrik oligoartrit b) retrit c) Genital lserasyon d) Konjonktivit e) Eritema marginatum Cevap E (Fan, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.984) Eritema marginatum ARA'nn bir bulgusudur. Reiter sendromunda rastlanmaz. 39.Nongonokokal bakteriyel artritlerin adultlardaki en sk sebebi hangisidir? a) Streptokokus Pnmonia b) Klamidyalar c) Yersinia enterokolitika d) Stafilokokus Aereus e) Hemofilus influenza Cevap D (Goldberg, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.1441) Adultlarda nongonokokal bakteriyel artritlerin en sk sebebi %60 orannda Staf. aereustur. 40.SLE'nin tan kriterlerinden olmayan hangisidir? a) Malar rash b) Plritis c) Fotosensitivite d) Psikoz e) Korea Cevap E (Lohita, Textbook of Rheumatology, 5.bask, 1997, s.1030) Korea ARA'nn spesifik majr kriteridir.

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

159

KARDYOLOJ
1. Aadakilerden hangisi infektif endokarditin periferik bulgularndan birisidir? a) Rose spot b) Roth spot c) Mller belirtisi d) Musset araz e) Pins-Ewart belirtisi Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.2116) nfektif endokardit, ounlukla bakterilerle gelien, kalp kapaklarnn, konjenital kardiyovaskler lezyonlarn, prostetik kapak veya dier prostetik materyalin bir infeksiyon hastaldr. En sk etken streptokoklardr (%60-80). Hastalarn te ikisinde infektif endokarditin periferik bulgularna rastlanlr. Bunlar arasnda splinter hemorajiler, Osler nodlleri, Janeway lezyonlar, retinal (Roth spot) lezyonlar, omak parmak ve splenomegali saylabilir. 2. Aadakilerden hangisi akut MI durumunda trombolitik tedavi uygulamas iin bir kontrendikasyon tekil etmez? a) Aktif kanama b) Muhtemel aortik diseksiyon c) Hipertansif kriz d) Diabetik retinopati e) leri ya Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.337) Trombolitik ajanlarla tedavi edilen hastalarda en korkulan komplikasyon kanamadr ve ounlukla damara giri yerlerinde grlr. Trombolitik ajanlar, aktif i kanamas olanlarda, kanama diyatezi olanlarda, aort disseksiyonunda, hemorajik retinopatide, yakn zamanda olmu travmalarda, intrakraniyal tmrlerde ve hipertansif krizlerde verilmemelidir. 3. Aadaki antiaritmik ilalardan hangisi atrial fibrilasyon tedavisinde kullanlmaz? a) Digoksin b) Mexiletin c) Amiodaron d) Verapamil e) Prokainamid Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.199) Atrial fibrilasyon, atrium depolarizasyon hznn ok yksek (400-600/dak) olduu bir aritmidir. Atrial fibrilasyonun sins ritmine evrilmesinde ve bu ritimde kalmasnda Kinidin, Prokainamid, Disopiramid, Amiodaron gibi antiaritmik ilalardan yararlanlr. Atrial fibrilasyonda ventrikl hznn azaltlmas iin digitalis, propranolol, verapamil kullanlabilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

4. rregler konturu olan ve proksimal yerleimli koroner arter lezyonunda hangi tedavi seeneini tercih edersiniz? a) PTCA b) Stent c) Excimer laser d) Medikal tedavi e) Direcximal aterektomi Cevap A (Tupol, Interventional Cardiology, s.195; liin, Temel Hastalklar, s.321) Perktan transluminal koroner anjiyoplasti (PTCA), nceleri diskret, proksimal lokalizasyonlu, kalsifik olmayan tek damar lezyonlarnda uygulanrken, bugn gelien teknik ve kazanlan deneyimler sonucu sol ana koroner lezyonu ve ciddi, diffz ok damar hastal dnda yaygn olarak kullanlmaktadr. 5. Akut perikardiyal tamponatta tedavi hangisidir? a) Antibiyotik b) Diretik c) Digital d) Antiaritmik e) Perikardiyosentez Cevap E (Braunwald, Heart Disease, 5.bask, 1997, s.1493; liin, Temel Hastalklar, s.379) Akut perikardit nedeniyle pariyetal perikardn hasarlanmas sonucu, normalde 15-50 ml arasnda deien perikarddaki sv miktarnn artmasna perikardiyal effzyon denir. Perikardiyal effzyon genellikle dk bir intraperikardiyal basn ile oluup sessiz bir klinik tablo gsterebildii gibi, kimi zaman da bu basncn artmas ile kardiyak kompresyon yaparak kalp tamponadna yol aabilir. Kalp tamponadnda fizik muayene bulgular (Beck triad); -Boyunda venz dolgunluk -Sistemik arteriyel hipotansiyon -Pulsus paradoksus (sistolik kan basncnn 10 mmHg veya %10 orannda dmesi) Hastaya tan konulduunda acil olarak perikardiyosentez uygulanr. 6. Trombolitik ajanlardan hangisi en ok pht selektiftir? a) Streptokinaz b) rokinaz c) Heparin d) Doku tipi plazminojen aktivatr e) APSAC 117

KARDYOLOJ

Cevap D (Braunwald, Heart Disease A Textbook of Cardiovascular Medicine, 5.bask, 1997, s.1821; liin, Temel Hastalklar, s.337) Fibrinolitik ajanlar 2 jenerasyondur. 1. Jenerasyona streptokinaz, rokinaz ve APSAC girer. Bunlarn pht selektivitesi yoktur. 2. Jenerasyon trombolitik ajanlardan doku plazminojen aktivatr (t-PA) ve single-chain rokinaz plazminojen aktivatr saylabilir. Bu gruptaki trombolitik ajanlar pht spesifiktir ve bundan dolay sistemik kanama komplikasyonlar daha azdr. 7. Hipertansif bir hastaya, klinik durumlardan hangisi elik ederse, o hastada -bloker kullanm uygun deildir? a) Koroner arter hastalnn elik ettii hipertansif hastalar b) Hiperkinetik hipertansif hastalar c) Anksiyetenin elik ettii hipertansif hastalar d) Depresyonun elik ettii hipertansif hastalar e) Vazodilatatr tedavi gerektiren hipertansif hastalar Cevap D (Kaplan, Heart Disease, 5.bask, 1997, s.853; liin, Temel Hastalklar, s.275) zellikle sempatik tonusun artmas sonucu hiperdinamik dolam semptomlar olan taikardik hipertansiflerde, gen hipertansiflerde ilk ila olarak kullanlabilirler. Beta adrenerjik blokerler kalp kontraktilitesi ve kalp atm hzn azaltarak kalp debisini drrler. Ayrca renin sekresyonunu azalttklar ve santral sinir sisteminde sempatik aktiviteyi etkiledikleri bilinmektedir. Beta blokerler, bronkospazm oluturduklarndan broniyal astmda ve obstrktif akcier hastal olanlarda kontrendikedir. Periferik tkayc damar hastal ve Raynaud hastal olanlarda dolam olumsuz etkilediklerinden verilmemelidir. Diyabetiklerde inslin etkisini deitirdii iin dikkatli olunmal, gerekirse 1 selektif olanlar seilmelidir. 8. Venz dolgunluk, hepatomegali, asit, alt ekstremitelerde dem bulgular olan ve tberkloz ykl kronik perikarditli olguda hangi tip perikarditi dnrsnz? a) Kardiyak tamponad b) Bakteriyel perikardit c) Fibrinz perikardit d) Epanmanl perikardit e) Konstriktif perikardit Cevap E (Braunwald, Heart Disease A Textbook of Cardiovascular Medicine, 5.bask, 1997, s.1498; liin, Temel Hastalklar, s.382) Perikardn fibrozis, kalnlama ve yapklklar gstererek rijid hale gelmesine bal olarak kalpte kompresif etki ile ge diyastolik doluu engelleyip sa kalp yet118

mezliini taklit eden klinik tablo oluturmasna konstrktif perikardit denir. Klasik neden tberkloz denilse de bugn iin etiyolojik ounluunu idiyopatik olanlar tekil eder. Klinikte, karacier konjesyonuna ait semptomlar, bacaklarda ilik, itahszlk, halsizlik, dispne, dispeptik ikayetler bulunur. Fizik muayenede, taikardi, aritmiler, pulsus paradoksus, hipotansiyon, dolgun boyun venleri grlr. 9. Erikinlerde en sk rastlanan konjenital kalp hastal hangisidir? a) ASD b) VSD c) PDA d) Aort koarktasyonu e) Dzeltilmi transpozisyon Cevap A (Alexander, Hursts The Heart, 9.bask, 1998, s.2008; liin, Temel Hastalklar, s.297) Asiyanotik konjenital kalp hastalklar ierisinde, ocukluk ya grubu iinde en sk grleni VSDdir. Bunu ASD ve PDA izler. Erikinlerde ise en sk ASD grlr. ASD tm konjenital kalp hastalklarnn %10udur. Kzlarda 2 kat fazla grlr. deal ameliyat zaman 5 ya civarndadr. 10.Variant angina pectoris tedavisinde ilk seenek ajan hangisidir? a) Diretikler b) Kalsiyum antagonistleri c) Aspirin d) ACE inhibitrleri e) Beta blokerler Cevap B (Alevander, Hursts The Heart, 9.bask, 1998, s.1336; liin, Temel Hastalklar, s.321) Bkz. Tablo 1.

Tablo 1. Antianjinal tedavi seimi


Anjina tipi Stabil efor anjinas Anstabil anjina Vazospastik anjina Anjina ile birlikte olan durumlar Hipertansiyon Diyabet Kalp yetmezlii AV Blok Kronik obstrktif akcier hastal Periferik vaskler hastalk Bradiaritmiler Taiaritmiler Yeni miyokard infarkts la1 N, BB, CaB N, CaB, BB N, CaB BB, CaB N, CaB N, BB*, CaB* N, nicardipine veya nifedipine N, CaB, kardiyoselektif BB N, CaB, kardiyoselektif BB N, Nicardipine veya nifedipine BB, diltiazem veya verapamil BB, Aspirin

1 Listedeki ilk ila monoterapide ilk seilecek ilatr. ou vakada

kombine tedavi verilir. * Bu durumda dikkatli kullanlmaldr. BB: beta bloker, CaB: kalsiyum kanal blokeri, N: Nitrat

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

KARDYOLOJ

11.Dressler sendromu ile ilgili olarak hangisi yanltr? a) Tedavide nonsteroid antiinflamatuvar ajanlar kullanlr. b) Otoimmnite sorumludur. c) Hastalarda yan ars yaknmas vardr. d) En sk infarktsn ilk gn iinde grlr. e) Genellikle sedimentasyon hz yksektir. Cevap D (Braunwald, Heart Disease A Textbook of Cardiovascular Medicine, 5.bask, 1997, s.1256; liin, Temel Hastalklar, s.336) Dressler sendromu (postmiyokardiyal infarkts sendromu), infarkts izleyen 2-10 hafta sonra grlr. Klinik olarak, ate, gs ars, poliserzitise ait belirtilerdir ve tekrarlama eilimindedir. MIde %1-3 orannda grlr. 12.Aorta ve pulmoner arterin tek kk halinde kt konjenital anomali hangisidir? a) Fallot tetralojisi b) Trunkus arteriosus c) Sa aortik ark d) Scimitar sendrom e) Ebstein anomalisi Cevap B (Alexander, Hursts The Heart, 9.bask, 1998, s.200; liin, Temel Hastalklar, s.296) Trunkus Arteriozusta, ventrikllerden tek bir arteriyel k ve mutlak bir ventrikler septal defekt vardr. Erken ocukluk dneminde pulmoner kan akmnn artmas ve basncnn ykselmesi nedeniyle sk kalp yetmezlii ataklar grlr. 13.Aadakilerden hangisinde egzersiz testi iin kontrendikasyon vardr? a) Stable angina pektoris b) EKG de koroner arterde nemli darlk c) Sol ana koroner arterde nemli darlk d) Aort kapanda hafif darlk e) Kontrol altndaki hipertansiyon Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.156) Egzersiz Testi Kontrendikasyonlar; 1. AMI 2. Akut miyokardit veya perikardit 3. Bilinen sol ana koroner arter lezyonu 4. nemli aort darl 5. nemli hipertrofik obstrktif kardiyomiyopati 6. Kontrol edilemeyen hipertansiyon 7. Dekompanse konjestif kalp yetmezlii 8. Ciddi ventrikler aritmiler 14.Stable angina pektoris'li hastalarda aada belirtilen EKG bulgularndan hangisi en sk rastlanlandr? a) Lateral prekordiyal derivasyonlarda T dalgas negatiflemesi
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

b) D1, aVL, V5-V6 da ST kmesi c) Sol dal blou d) D2, D3, aVF de Q dalgas e) Normal EKG Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.315) EKG, stabil anjinal hastalarda bazal artlarda normal olmasna ramen, spontan veya provake edilmi anjina srasnda horizontal veya downsloping ST segment depresyonu, T dalgasnda sivrileme veya inversiyon, nadiren ST segmentinde ykselme gzlenir. Klinik belirti vermedii halde, aralkl ekilen EKGlerin birinde infarkts bulgularnn grlmesi, klinik olarak kendini belli eden infarktse gre daha kt prognozu dndrr. 15.Sol atriumu en fazla byten kapak hastal hangisir? a) Mitral darl b) Mitral yetmezlii c) Aort darl d) Aort yetmezlii e) Pulmoner darlk Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.355) Mitral regrjitasyonunda, sol atriuma pulmoner venz yoluyla gelen kana ek olarak, sistolde, ventriklden dinamik olarak regurjite olan kan da eklenir. Sol atrium volm ve basn, sol ventriklde volm yklenimi altnda kalr. 16.nferoposterolateral MI geiren hastada byk olaslkla hangi damar tkanmtr? a) Diygonal arter b) Septal Arter c) Left anterior descending d) Circumflex arter e) Posterolateral dal Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.322) Sol n inen daln (LAD) tkanmasyla oluan infarkts sol ventrikln apikal ve anterior blgelerinde, interventrikler septumda, anterolateral duvardaki papiller kaslarda ve sol ventrikln inferoapikal duvarnda geliir. Sirkumfleks (Cx) artere bal infarktsler, sol ventirkln lateral ve inferoposterior duvarn tutar. Sa koroner arter (RCA) tkanmalarnda sol ventrikln inferoposterior duvarnda, interventrikler septumun inferior ksmnda, posteromedial papiller kas infarkts ve ayrca sa ventriklde infarkts geliebilir. 17.ift sistolik pik oluturan nabz hangisidir? a) Pulsus tardus b) Pulsus bisferiens c) Pulsus alternans d) Pulsus bigeminus e) Pulsus paradoksus 119

KARDYOLOJ

Cevap B (Braunwald 1997 s.22; liin, Temel Hastalklar, s.134) Pulsus bisferiensde nabz sistolde, iki pozitif dalga olarak palpe edilir. Aort yetmezlii/aort yetmezlii+aort darl (kalp yetmezlii olumusa kaybolur), hipertrofik kardiyomiyopati ve hiperkinetik hallerde grlr. Dikrotik nabzda, sistol ve diastolde iki tepe nabz alnr. Pulsus alternansta, aralar eit bir kuvvetli bir zayf amplitdl nabz sz konusudur. Pulsus bigeminusta ise aralar eit olmayan bir normal, bir kuvvetli nabz vardr. 18.Hangisi Kalp Yetmezliinin major kriteridir? a) S3 gallo b) Pretibial dem c) Egzersiz dispnesi d) Hepatomegali e) Plevral effzyon Cevap A (Braunwald 1997 s.445; liin, Temel Hastalklar, s.174) Kalp yetmezliinde dinlemekle S3 gallo alnr. Bu erken diyastolde, ventrikln hzl dolu evresinde duyulan dk frekansl ek bir sestir. En iyi olarak hasta sol lateral pozisyonda yatarken, apekste duyulur. ocuklarda ve gen erikinlerde S3 fizyolojik ses olarak duyulabilir. Yetmezlikte olan kalpte yksek sempatik aktivasyon nedeni ile oluan taikardi ile birlikte duyulan S3, S3 gallo adn alr ve kalp yetmez-liinin patogmonomik bir bulgusunu oluturur. 19.Hangisi Calss 3 antiaritmik ilatr? a) Meksiletin

b) Propafenon c) Pindolol d) Fenitoin e) Diltiazem Cevap C (Braunwald 1997 s.615; (liin, Temel Hastalklar, s.237) Bkz. Tablo 2. 20.Akut perikarditin EKG bulgularndan doru olan iaretleyiniz. a) Yaygn ST segment ykselmesi b) Ventrikler aritmiler c) Q dalgas d) Resiprokal deiiklikler e) QRS genellikle anormaldir. Cevap A (Gk, Klinik Kardiyoloji s.461; liin, Temel Hastalklar, s.378) Akut perikardit tans iin seri EKG incelenmesi son derece nemlidir. Gs arsnn balad ilk gnlerde aVR ve V1 dndaki derivasyonlarda, akl yukar bakan yaygn ST segment ykselmesi ile T dalgas sivrilemesi grlr. 21.Aadakilerden hangisi ani lm iin yanltr? a) Yetikinlerde ani lmlerin %90'n koroner hastalndan kaynaklanr. b) Ani lmlerin ounluu erkeklerde oluur. c) Kroner arter hastalna bal ani lmlerin en sk sebebi asistolidir. d) Kroner arter hastalnn hemen hemen yars ani lmle sonulanr. e) Semptomlarn ortaya kndan en ok 1 saat iinde oluan lmdr.

Tablo 2. Antiaritmik ilalarn snflandrlmas


I. Membran stabilize edici veya lokal anestezik ajanlar: Bunlar iletimi yavalatrlar, eksitabilite ve otomatisiteyi azaltrlar. A. letimde orta derecede yavalama ve aksiyon potansiyeli sresinde uzama yapan antiaritmikler. Bunlar QRS sresinde ve QTde uzama yaparlar. Qunidine Ajmalin Disopyramide Procinamide Pirmenol B. letimde hafif deime, aksiyon potansiyeli sresinde ksalma yapan ilalar. Bunlar QRS sresini ve QTyi etkilemezler. Lidocaine Phenytoine Tocainide Mexiletine Aprindine Ethmozine C. letimde belirgin yavalama yapan ilalar. Bu grup ilalar aksiyon potansiyeli sresinde hafif deime yaparlar. QRS sresini uzatrlar. Encainide Propaphenon Flecainide Lorcainide II. Beta blokerler: Propranolol Atenolol Pindolol Nadolol Timolol Acebutolol Metoprolol Alprenolol Oxprenolol III. Aksiyon potansiyeli sresini ve refrakter periyodu uzatan ilalar: Bunlar QTyi uzatrlar. Bretylium Bethanidine Amiodarone Sotalol Clofilium IV. Kalsiyum kanallarn bloke eden ilalar: Verapamil Diltiazem Bepridil

120

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

KARDYOLOJ

Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.259) Ani kalp lm, daha nce kalp hastal olduu bilinen veya bilinmeyen bir kiide; akut semptomlarn balamasyla bir saat iinde ani bilin kayb ile ortaya kan, kardiyak nedenlere bal doal bir lmdr. Tm koroner kalp hastal lmlerinin yaklak yarsnn ani ve beklenmedik olduu gsterilmitir. Ani lmn maksimum olduu iki ya grubu; doum ile 6 ay arasnda ve 45-75 yalar arasndadr. Koroner arter spazm, ciddi aritmilere ve ani kalp lmne neden olabilir. 22.njektiff endokarditte en sk komplikasyon ve lm sebebi nedir? a) Dalak infarkts. b) Pulmoner infarkts. c) Nrolojik komplikasyonlar. d) Renal infarkts. e) Kalp yetersizlii Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.2118) nfektif endokarditin en nemli komplikasyonu kalp yetmezliidir. Kalp yetmezlii olan hastalarda mortalite daha fazladr. Dier komplikasyonlar arasnda en sk rastlanlan embolilerdir. 23.Aort stenozunda fizik muayene bulgusu deildir? a) Yava ykselen ve yava kaybolan karotis nabz b) Nabz basnc dardr. c) Kalp sol ve aaya kaymtr. d) Aort odanda sistolik thrill alnr. e) frm kreendo-dekreendo vasftadr. Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.343) Aort stenozunda sistolik basn der, nabz basnc daralr. Aort stenozunun karakteristik nabz (Pulsus parvus et tardus), el altnda yava yava ykselen, kan bacakta anokrotik entii belirgin olan, gecikmi yuvarlak bir doruk yaptktan sonra yava yava el altndan ekilen, dk amplitdl bir nabzdr. 24.arpnt yaknmas ile bavuran hastann ekilen EKG'sinde P dalgalar grnmyor ve R-R mesafeleri vurudan vuruya deiiklik gsteriyor. Tanda ne dnrsnz? a) Atrial taikardi b) Atrial fibrilasyon c) Ventrikler taikardi d) Ventrikler fibrilasyon e) Hasta sins sendromu Cevap B (Trkiye Klinikleri, Hzl EKG Yorumu, 1999, s.131) Atrial fibrilasyonda P dalgas grlmez, izoelektrik izginin dzensiz olarak titretii tesbit edilir. QRS cevab yava veya hzl, ancak dzensizdir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

25.Ani balayan yrtc karekterde gs ve srt ars tanmlayan bir hastada sol kolda radiyal nabz alnmyor. TA:170/100, EKG: sinsal taikardi, telegrafide mediastende genileme saptanyor en olas tannz nedir? a) Akut miyokard infarkts b) Akut pulmoner embolizm c) Dissekan aort mevrizmas d) Kararsz angina pertoris e) Abdominal aort anevrizmas Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.389) Dissekan aort anevrizmas, sistolik basncn artp, kann mediya tabakas iine girmesiyle intima ve adventisiyann birbirinden ayrlmasdr. En sk sebep hipertansiyondur. Erkeklerde 2 kat daha fazla bulunur. %90nda iddetli ar vardr. Ar genellikle gste hissedilir ve yrtlma, bak saplanmas eklinde balar ve ayn iddette devam eder. Hasta ok tablosunda olmasna ramen kan basnc normal veya yksektir. EKGde sol ventrikl hipertrofisi bulunabilir. Telede aorto geniler. Tehisi kesinletirmek iin aortografi yaplmaldr. 26.Kontraksiyon esnasnda ventrikllerin yenmesi gereken g aadakilerden hangisinin tanmdr? a) Prelood (n yk) b) Afterlood (Ard yk) c) Kontraktilite d) Ejeksiyon fraksiyonu (EF) e) Pulmoner kapiller kama basnc (PCWP) Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.139) Afterload; Ventrikl kontraksiyonu baladktan sonra, ejeksiyonun salanmas iin ventrikln yenmek zorunda olduu kuvvettir. Preload; Kontraksiyon ncesi kas liflerinin uzunluunu belirleyen pasif yktr. 27.Atheroskleroz patogenezinde nemli bir yere sahip olan kpk hcrelerinin orijini aadaki hcrelerden hangisidir? a) Monosit ve dz kas hcreleri b) Monosit ve endotel hcresi c) Trombosit ve endotel hcresi d) Dz kas hcresi ve endotel hcresi e) Monosit ve trombosit Cevap A (Lilly, Pathophsiology of heart disease, 1993; liin, Temel Hastalklar, s.305) Yal izgiler aterosklerozun en sk rastlanan lezyonlardr. Yal izgiler byrken monositlerin endotele tutunmalar, intimaya g ve makrofajlara dnm artar. Mediadan intimaya g eden dz kas hcreleri de lipitle yklenerek kpk hcreleri grnmn alrlar.

121

KARDYOLOJ

28.Akut MI erken dnemde kardiyak enzimlerin ykselme sras aadakilerden hangisidir? a) Troponin-T, CK-MB, SGOT,LDH b) SGOT, LDH, CK-MB,troponin-T c) Troponin-T,CK-MB, LDH, SGOT d) CK-MB, SGOT, LDH, troponin-T e) Troponin-T, SGOT, CK-MB,LDH Cevap A (Braunwald, Heart Disease A textbook of cardiovascular medicine, 5.bask 1997; liin, Temel Hastalklar, s.329) Troponin-T: 3.5-10 saat iinde ykselir. 2-5. gnlerde plato izer. Troponin-Tnin sensitivite ve spesifisitesinin yksek olmasnn nedeni (%96-100) kalbe zg olmasnn yansra, tan penceresinin olduka geni olmasyla ilgilidir. CK-MB: 4-8 saat sonra ykselir. 24 saatte zirveye varr, 3-4 gn sonra normale dner. Kalp d dier dokularda az miktarlarda CK-MB izoenzimi bulunmasna ramen, CK-MB art pratikte AMI sonucu kabul edilir. SGOT (AST): 8-12 saat iinde ykselir. 18-36 saatte zirveye varr ve 3-4 gn iinde normale dner. Rutinde kullanlmaz. LDH: 24-48 saat sonra ykselir, 3-6 gnde zirveye varr ve 8-14 gnde normale dner. Yalanc pozitiflik oktur. LDH1/LDH2 orannn 1den byk olmas AMIn kesin tans iin yeterli kabul edilir. 29.Aadaki ilalardan hangisi atriyal fibrilasyon tedavisinde kullanlmaz? a) Propafenon b) Kinidin c) Amiodaron d) Diltiazem e) Lidokain Cevap E (Current diagnosis and treatment in cardiology, 1.bask 1995; liin, Temel Hastalklar, s.241) Lidokain sadece parenteral kullanlabilir. Atrium kasnda etkili deildir. eitli ventrikler aritmilerde kullanlr. 30.Aadakilerden hangisi digital intoksikasyonu klinik ve laboratuar bulgular arasnda yer almaz? a) Bulant, kusma b) Sar grme c) Sins bradikardisi d) Bloklu paroksismal atrial taikardi e) Sins aritmisi Cevap E (Braunwald, Heart Disease A textbook of cardiovascular medicine, 5.bask 1997; liin, Temel Hastalklar, s.180) Digital intoksikasyonunda semptomlar; GIS semptomlar; itahszlk, bulant, kusma, diyare. Nrolojik semptomlar; halsizlik, yorgunluk, uykusuz122

luk, renkli grme (k evresinde sar veya yeil haleler). Kardiyak semptomlar; Aritmiler ve bunlara bal arpnt veya senkop. Grlen aritmiler; AV junctional escape ritimler, AV junctional taikardi, unifokal veya multifokal ventrikler ektopik atmlar, ventrikler taikardi, AV bloklu atrial taikardiler, sinus duraklamas. 31.Aadaki ila veya tedavi ekillerinden hangisi hipertrofik obstrktif kardiyomiyopati tedavisinde tercih edilebilir? a) Kaptopril b) Digoksin c) Furosemid d) Dopamin e) Disopyramide Cevap E (Current diagnosis and treatment in cardiology, 1.bask,1995; liin, Temel Hastalklar, s.371) Hipertrofik kardiyomiyopatiler, ventriklde kas kitlesini artran baka bir kardiyak veya sistemik hastalk olmad halde, sol ventriklde simetrik veya asimetrik bir hipertrofinin olduu kardiyomiyopatilerdir. Tanda en nemli yntem Ekokardiyografidir. Medikal tedavide, kalsiyum antagonistleri, beta blokerler ve disopyramid kullanlr. 32.Sa taraf endokarditlerin oluumunda en fazla etken olarak gsterilen mikroorganizma aadakilerden hangisidir? a) Streptokokkus viridans b) Escherichia coli c) Klebsiella pneumonia d) Staphilococus aureus e) Enterokoklar Cevap D (Braunwald, Heart Disease A textbook of cardiovascular medicine, 5.bask 1997; liin, Temel Hastalklar, s.2167) Stafilokoklar tm bakteriyel endokardit vakalarnn %20-30undan sorumludurlar, bunlarn %80-90nda etken, S. aureustur. ntravenz ila alkanl olanlarda gelien sa kalp endokarditlerinde en sk rastlanan etken, S. aureustur. 33.Pulmoner yetmezlikte duyulan Graham Stell frm aadaki kapak hastalklarndan hangisinde duyulan frmle karabilir? a) Mitral yetmezlii b) Mitral darl c) Aort darl d) Aort yetmezlii e) Trikspid yetmezlii Cevap D (Braunwald, Heart Disease A textbook of cardiovascular medicine, 5.bask 1997; (liin, Temel Hastalklar, s.364) Pulmoner yetmezlikte, solda 2-4. interkostal aralklarda belirgin olarak duyulan, yksek frekansl, emici
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

KARDYOLOJ

karakterde, dekreendo, ikinci kalp sesinin P2 komponentine bitiik balayan erken diastolik bir frm iitilir. Buna Graham Stell frm denir. Aort yetmezliinin frmne benzerse de A2 deil, P2 bitiik balamas P2nn sert olmas, trikspit regrjitasyonunun elik etmesi, aorta yetmezliindeki periferik bulgularn bulunmay, sol ventrikln deil, sa ventrikln byk ve hiperdinamik oluu gibi bulgularla ayrtedilir. 34.kan aortada genilemeye neden olmu Marfan sendromlu bir hastada tercih edilebilecek ila hangisidir? a) Ca antagonistleri b) ACE inhibitrleri c) Diretikler d) Alfa blokeler e) B blokeler Cevap E (Alexander RW: Hurst's The Heart. 9. bask 1998 s.2272; liin, Temel Hastalklar, s.390) Tehis konulunca Beta bloker verilmelidir. Beta blokerlerin aort dilatasyonunu azaltt gsterilmitir. 35.Tekrarlayan arterial veya venz trombozis, tekrarlayan fetal kayp, trombositopeni ve livedo retiklaris varlnda ncelikle dnebileceniz tan nedir? a) Gant cell arteritis b) Churg-straus vasculitis c) Polymyositis d) Antifosfolipid antibody sendromu e) Sistemik lupus eritamatozis Cevap D (Alexander RW: Hurst's The Heart. 9. bask 1998 s.2295; liin, Temel Hastalklar, s.1927) Antifosfolipid sendromu, trombozlar, tekrarlayan abortus, trombositopeni ve nrolojik bulgularla karakterizedir. En sk derin ven trombozlar grlr. Trombozlar %30 arteriyel yerleim gsterir. Livedo retiklaris grlr. 36.Kalbin en sk benign tmr hangisidir? a) Miksomu b) Lipoma c) Rabdomiyoma d) Hemangioma e) Fibroma Cevap A (Alexander RW: Hurst's The Heart. 9. bask 1998 s.2295; (liin, Temel Hastalklar, s.384) Miksomalar en sk grlen primer kalp tmr olup, genellikle kadnlarda (%75) grlr. Hemen daima tektirler ve atrial yerleimliler, sklkla fossa ovalisten kaynaklanr. %90 atriumlarda yerleen bu tmrler, kalbin sol tarafnda 4 kat daha sk grlr.

37.Kalbin malign tmrleri arasnda yer alan angiosarkoma genellikle nereden orjin alr? a) Koroner damarlar b) Sa atrium c) Sol ventrikl d) Miyokard e) Sa ventrikl Cevap B (Alexander RW: Hurst's The Heart. 9. bask 1998 s.2306; liin, Temel Hastalklar, s.384) Malign primer kardiyak tmrler hemen daima sarkoma trnde olup, genellikle sa atriumdan, ikinci srada sa ventriklden kken alr. 38.Yarlanma sresi en uzun olan antiaritmik ila hangisidir? a) Sotalol b) Mexiletin c) Disopyramid d) Procainamid e) Amiodaron Cevap E (Alexander RW: Hurst's The Heart. 9. bask 1998 s.2379; liin, Temel Hastalklar, s.254) Amiodaron nc grup antiaritmiklerdendir. Amiodaron ve metabolitleri bir ok organda depolanr. Bu nedenle ila kesildikten 30-45 gn sonra bile antiaritmik etki grlmektedir. Atrial taikardi, atrial flatter, atrial fibrilasyon, WPW sendromu, ventrikler prematrelerde ve nks eden VTlerde kullanlr. 39.Lutembacher sendromu hangisidir? a) VSD + ASD b) VSD + Aort stenozu c) Patent dustus arterious + Anuloaortic ektazi d) ASD + Mitral stenozis e) ASD + Aort stenozis Cevap D (Alexander RW: Hurst's The Heart. 9. bask 1998 s.2008; liin, Temel Hastalklar, s.297) Lutembacher sendromu, sekundum atrial defekt ve akkiz mitral stenozu ile birliktedir. Sklkla atrial fibrilasyon vardr. 40.Atrial fibrilasyonun sins ritmine dndrmede etkisi olmayan ilac seiniz. a) Kinidin b) Disopiramid c) Prokainamid d) Amiodaron e) Nifedipin Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.198) Atrial fibrilasyonun sins ritmine evrilmesinde ve bu ritimde kalmasnda kinidin, prokainamid, disopiramid, amiodaron gibi antiaritmik ilalar kullanlr. Atrial fibrilasyonda ventrikl hznn azaltlmas iin digitalis, propranolol, verapamil kullanlr.

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

123

NEFROLOJ
1. Kronik bbrek yetmezlii srecinde grlen idrar konsantre etme yeteneindeki kaybn sebebi nedir? a) ADH sekresyonundaki supresyon b) Toplayc tbl epitelinde ADH reseptrlerinin azalmas c) Medller hipertonisitenin kayb d) Renal plazma akmn azalmas e) Artm fraksiyonel Na ekskresyonu Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.771) drarn konsantre edilme yeteneindeki bozulma u nedenlere baldr: 1. Salam nefronlar zerine artm solt yknn etkisi 2. Medulladaki interstisiyel soltlerin normal medller fonksiyonu bozmas 3. Medller kan akmnn bozulmas 4. ADHya duyarlln bozulmas Bu nedenlerle konsantrasyon kapasitesi bozulur ve idrar ozmolaritesi 300 mosmol/kg (dansite 1010) olur. Bu durum izostenri olarak adlandrlr ve KBYnin ileri dnemde olduunu gsterir. 2. Aadakilerden hangisi prerenal azotemi ile uyumlu deildir? a) Dansite 1020 yksek b) Ozmolarite 500 yksek c) drar Na 20 yksek d) FENa 1 dk e) RFI 1 dk Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.757) Akut bbrek yetmezliklerinin %50-55ini prerenal azotemiler oluturur. Bkz. Tablo 1. 3. Renal tansplantasyon sonras en sk nkseden primer bbrek hastal hangisidir? a) Lupus nefriti b) Memrano proliferatif glomerulonefrit tip II c) Membranz nefrit d) Amiloidozis e) Tblo interstisiyel nefrit Cevap B (liin, Temel Hastalklar, s.836) Renal allograftlardaki MPGNte, rekrrens sklkla Tip II MPGNde grlr. Elektron mikroskopide tipik intramembranz dens depozitlerin gsterilmesiyle tan konur. Tip II hastalarna yaplan allograft biyopsilerinde %88 orannda glomerler bazal membranda dens depozitlerin grld bildirilmitir. Tip Ide rekrrens oran ise %25-30 dolaylarndadr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

4. Hemodiyalize sekonder gelien amiloidozisten sorumlu madde hangisidir? a) 2-mikroglobulin b) AA protein c) Hafif zincir kappa d) Hafif zincir lamda e) Guanido sucinik asit Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.784) Be yl akn sre ile hemodiyalize giren hastalarda hem 2-mikroglobulinin klirensinin azalm olmas, hem de her diyaliz seansnda ortaya kan immn aktivasyon sonucu ar retimine bal olarak dializ amiloidi olarak vcutta birikmektedir. 5. Metabolik asidozu olan hastann anyon a 34 mEq/lt olarak hesaplanmtr. Aadaki tanlardan hangisi olamaz? a) Diabetik ketoasidozis b) Salisilat entoksikasyonu c) Laktik asidoz d) remik asidoz e) Renal tbler asidoz Cevap E (liin, Temel Hastalklar, s.745) Anyon a metabolik asidozun hem deerlendirilmesinde, hem de tedavinin ynlendirilmesinde nemlidir. Normalde 16 mEq/L olan anyon a u formle gre hesaplanr; (Na+-K+)-(HCO-3+Cl-) Metabolik asidoz anyon ayla olabilir veya olmayabilir. Mesela laktik asidozda laktat anyonlar, diabetik ketoasidozda asetoasetik asit anyonlar, azotemide fosforik, slfirik, organik asit anyonlar ve karacier

Tablo 1. Akut bbrek yetmezliinde idrar indeksleri


ndeks zgl arlk drar osmolalitesi (mOsm/kg Su) Uosm/Posm drar sodyumu (mEq/L) U/P re nitrojeni U/P kreatinin BUN/PKr (mg/dl) FENa (%) BY Prerenal azotemi >1.020 >500 >1.3 <20 >8 >40 >20 <1 <1 Akut tbler nekroz <1.010 <350 <1.1 >40 <3 <20 <10-15 >1 >1

*U: drar, P: Plazma, BUN: Kan re nitrojeni (mg/dl, PKr: Plazma kreatini (mg/dl) FENa: Fraksiyonel sodyum ekskresyonu, BY: Bbrek yetmezlii indeksi

151

NEFROLOJ

yetmezliinde ketoglutarik asit anyonlar artmtr. te yandan baz asidozlarda anyon a yoktur; nk klor iyonu artmtr (hiperkloremik metabolik asidozlar). Bu tr asidozlara rnek olarak tedavi amacyla amonyum klorr, karbonik anhidrat inhibitr uygulamas, diyare ve gastrointestinal fistller, renal tbler asidoz ve reteroenterostomi saylabilir. 6. Hangisi transplantasyonda alc iin kontrendikasyon oluturmaz? a) Diabetes mellitus b) Aktif infeksiyon c) Malignite d) Psikoz e) Akut glomerlonefrit Cevap A (Williams, Textbook of Nephrology, 3.bask, 1995; Jacobson, The Principles and Practice of Nephrology, 1995; liin, Temel Hastalklar, s.794) Bkz. Tablo 2. 7. Son dnem kronik bbrek yetmezliine giren hastalarda glomerler filtrasyon miktar (GFR) yaklak ne kadardr? a) GFR < 5-10 ml/dkdr. b) 25-30 ml/dkdr. c) 40-50 ml/dkdr. d) 70-80 ml/dkdr. e) 90-120 ml/dkdr. Cevap A (Williams, Textbook of Nephrology, 3.bask, 1995; Jacobson, The Principles and Practice of Nephrology, 1995; liin, Temel Hastalklar, s.769) Bkz. Tablo 3. 8. Nonsteroid antiinflamatuvar ilalar iin hangisi yanltr? a) Renal perfzyonu bozuk olanlarda akut bbrek yetersizliine yol aabilirler. b) Hipopotasemiye sebep olabilirler. c) Akut interstisiyel nefrite yol aabilirler. d) Minimal deiiklik hastal tipinde glomerler tutuluma sebep olabilirler. e) Su ve sodyum tutuluuna yol aabilirler. Cevap B (Williams, Textbook of Nephrology, 3.bask, 1995; Jacobson, The Principles and Practice of Nephrology, 1995; liin, Temel Hastalklar, s.872) NSADler renal hipoperfzyonu olan hastalarda (kalp yetmezlii, siroz, nefrotik sendrom gibi), hemodinamik kkenli akut bbrek yetmezliine sebep olabilirler. NSADler bunun yansra akut interstisiyel nefrit yaparak da akut bbrek yetmezlii yapabilirler. Bu hastalarda minimal deiiklik hastal tipinde glomerler bir tutulumla nefrotik dzeyde proteinriler grlebilmektedir. NSADler prostaglandin sentezi inhibisyonu yolu ile renin salglamalarn azaltmalar ve bu ekilde 152

Tablo 2. Bbrek transplantasyonu iin kontrendikasyon oluturan durumlar


Mutlak kontrendikasyonlar Reversibl bbrek hastal (akut glomerlonefrit gibi) Dissemine malignite (tedavi edilmemi, remisyona girmemi) Akut infeksiyon (sepsis, aktif tberkloz, AIDS, aktif viral hepatit) Donr dokusuna kar nceden olumu duyarllk (Crossmatch pozitiflii) Dier son dnem organ hastalklar (kalp, akcier ve karacier yetmezlikleri) Ar yaygn damar hastal (iliofemoral damarlar da tutan) Yetersiz parasal kaynak (postop immnospresif ila alnamamas) Relatif kontrendikasyonlar Ya (1den kk veya 65den byk ya) Vezikal veya reteral anormalliklerin bulunmas Psikiyatrik hastalklar (oligofreni, psikoz ve emosyonel labilite gibi) Devam eden metabolik hastalklar (Fabry hast., Oxalozis) Postoperatif nks yksek olan primer bbrek hastalklar (anti-GBM hastal, FSGS ve IgA nefropatisi gibi) nceki tedavilere uyumsuzluk hikayesi Yetersiz sosyal destek

Tablo 3. Kronik bbrek yetmezlii evreleri


Kronik bbrek yetmezliinin klinik evreleri Erken Orta leri Son Bbrek rezervinin azalmas Bbrek yetersizlii Bbrek yetmezlii remi GFR (ml/dk.) 50-80 25-50 5-25 <5

hiporeninemik hipoaldosteronizm mekanizmas ile hiperpotasemiye yol aabilirler. 9. Kronik bbrek yetersizliinde hangisi beklenmez? a) Polisitemi b) Osteodistrofi c) Kanama eilimi d) Metabolik asidoz e) Hiperpotasemi Cevap A (Williams, Textbook of Nephrology, 3.bask, 1995; Jacobson, The Principles and Practice of Nephrology, 1995; liin, Temel Hastalklar, s.774) KBYde en nde gelen problemlerden biri anemidir. Normokrom normositer tipte anemi szkonusudur. Anemi nedenleri eitli olmasna ramen esas neden bbrek tbl hcreleri tarafndan salglanmakta olan eritropoetinin yetersiz yapm ve salnmdr.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

NEFROLOJ

10.Glomerllerden filtre edildikten sonra tbler reabsorpsiyona ve sekresyona uramad iin glomerler filtrasyon miktar tayininde kullanlabilen madde hangisidir? a) Glukoz b) re c) nlin d) rik asit e) Fosfor Cevap C (Williams, Textbook of Nephrology, 3.bask, 1995; Jacobson, The Principles and Practice of Nephrology, 1995; liin, Temel Hastalklar, s.713; liin, Temel Hastalklar, s.713) Filtre edilen insilin ile itrah edilen inlin miktar da eittir. 11.Akut bbrek yetmezliinde en sk lm sebebi olan komplikasyon hangisidir? a) Hipopotasemi b) Solunumsal alkaloz c) Hipovolemi d) nfeksiyonlar e) Hiperkoaglabilite Cevap D (Williams, Textbook of Nephrology, 3.bask, 1995; Jacobson, The Principles and Practice of Nephrology, 1995; liin, Temel Hastalklar, s.766; liin, Temel Hastalklar, s.766) Akut bbrek yetmezliinde mortalite ortalama %50dir. En nemli lm sebebi (%30-70) infeksiyonlardr. nfeksiyonu kardiyovaskler hastalklar, hemorajiler, pulmoner emboli izlemektedir. 12.Renal amiloidoz iin yanl iaretleyiniz. a) En sk neden kronik inflamatuvar hastalklardr. b) Kesin tan renal biyopsi ile konur. c) Renal ven trombozu riski yksektir. d) Bbrek boyutlar genellikle klmtr. e) Kolisin yeri amiloid birikimini nlemektedir. Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.847 Renal amiloidozda proteinri kardinal belirtidir. Amiloidozise bal nefrotik sendromda hiperkoaglabilite daha iddetli olduundan trombsler grlebilir. Nonspesifik bir bulgu olmakla beraber bym bbrekler ile iyi korunmu bbrek fonksiyonu beraber olabilir. 13.Akut poststreptokoksik glomerlonefrit iin yanl iaretleyiniz. a) mmn kompleks nefritidir. b) Genellikle boaz ve ya cilt enfeksiyonlarn takiben geliir. c) Akut dnemde serum kompleman dzeyi dktr. d) Filtrasyon fraksiyonu artmtr. e) ocuklarda prognoz erikinlere gre daha iyidir.
MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

Tablo 4. Metabolik alkalozun snflamas*


NaCle cevapl (idrar kloru dk) Kontraksiyon alkalozu** Renal alkaloz Diretik kullanm sonras*** Zor emilen anyonlara (karbenisilin penisilin, SO4, PO4) bal Posthiperkapneik alkaloz Gastrointestinal alkaloz** Gastrik alkaloz (ar kusma veya nazogastrik drenaj) Klor diyaresi (sigmoid villz adenom) Zollinger Ellison sendromu Eksojen alkaloz Sodyum bikarbonat, laktat ve sitrat uygulamas, kan transfzyonu, st alkali sendromu NaCle cevapsz (idrar kloru yksek) Normotansif Bartter sendromu Ar hipopotasemi Hiperkalsemi Hipoparatiroidi Hipertansif Endojen mineralokortikoid artm Conn Sendromu Hiperreninizm 11.17 OHlaz eksiklii Eksojen mineralokortikoid artm Licorice alm Carbonexolone kullanm Posthiperkapneik alkaloz Liddle Sendromu * Snflamada idrar sodyumundan ziyade idrar kloruna baklr, nk hiperbikarbonatemi halinde (kompansasyon amac ile idrarla bikarbonat atmak iin) bu anyona elik edecek bir katyon (sodyum) gereklidir ve hipovolemi olsa bile idrar sodyumu 20 mEq/Lden fazla olabilir. drar kloru ise volm durumunu objektif olarak yanstr. ** En sk rastlanlan nedenler *** Diretikler halen kullanlyorsa idrar klor konsantrasyonu yksek olabilir.

Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.814) Akut PSGN, en sk 6-10 ya ocuklarda grlr. A grubu -hemolitik streptokoklarn zel baz sularnn neden olduu farenks veya deri infeksiyonunu takiben oluur. zellikle tip 12 ile oluan farenjit ve tip 49 ile oluan impetigo sonras PSGN geliimi sktr. Major klinik bulgular arasnda gros hematri, dem, hipertansiyon, pulmoner konjesyon ve oligri vardr. Hastalarn byk ounluunda C3 dzeyi dktr. 14.Aadakilerden hangisi metabolik alkaloz nedenleri arasnda yer almaz? a) Loop diretiklerinin kullanlmas b) Ar kusmalar c) Karbonik anhidraz inhibitrlerin kullanlmas d) Bartter Sendromu e) Primer hiperaldosteronizm Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.751) Bkz. Tablo 4. 153

NEFROLOJ

Tablo 5. Pulmoner-renal sendroma yol aabilen hastalklar


Goodpasture hastal (Anti-GBM hastal) Wegener granlomatozu Sistemik Lupus Eritematozus Churg-Strauss Sendromu Henoch-Schnlein purpuras Behet hastal Esansiyel mikst kryogloblinemi Penicillamine

c) Hiperlipidemi d) Hiperproteinemi e) Peritonit Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.793) Kronik periton diyalizinin uzun dnem komplikasyonlar; -Ultrafiltrasyon kayb -Hiperlipidemi, obesite ve aterojenik deiiklikler -Diyalizatta protein kayb -Herni oluumu -Diyaliz amiloidozisi 18.Akut nefritik sendromda en sk grlen semptom hangisidir? a) Makroskopik hematri b) dem c) Hipertansiyon d) Oligri e) Poliri Cevap A (liin, Temel Hastalklar, s.813) Akut nefritik sendrom (akut glomerlonefrit), ani balayan hematri, proteinri, dem, hipertansiyon ve sklkla grlen azotemi gibi klinik ve laboratuvar bulgular kapsayan bir sendromdur. En sk enfeksiyz hastalklar sonucu oluur. En sk grlen semptom makroskopik hematridir. Hematri sklkla eritrosit silendirleri ile beraberdir. Eritrosit silendirlerinin grlmesi akut nefritik sendrom iin patognomoniktir. 19.Minimal deiiklik hastal ile ilgili hangisi yanltr? a) ocukluk dnemi hastaldr. b) Nefrotik sendromlu hastalarn hemen hepsinde bulunur. c) En sk mikroskopik hematri sebeplerinden biridir. d) Akut bbrek yetmezliine sebep olabilir. e) Hastalktaki temel deiiklik bazal membrann elektrik yknn kaybolmasdr. Cevap C (liin, Temel Hastalklar, s.824) Minimal deiiklik hastalnda mikroskopik ve makroskopik hematri ender olarak grlr.

15.Hangisinde bbrek tutulumu ile birlikte iitme kayb da grlr? a) Fabry hastal b) A1-Antitripsin eksiklii c) Trnak patella sendromu d) Alport sendromu e) Parsiyel lipodistrofi Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.840) Bbrek tutulumu ile birlikte iitme kayb olan kaltsal hastalklar; -Alport sendromu -Charcot-Marie-Tooth sendromu -Herediter interstisiyel nefrit -Muckle-Wells sendromu -LCAT eksiklii 16.Hangisi pulmoner-renal sendroma yol amaz? a) Good-pasture hastal b) Behet hastal c) Churg-Strauss sendromu d) Berger hastal e) Esansiyel mikst kriyogloblinemi Cevap D (liin, Temel Hastalklar, s.818) Bkz. Tablo 5. 17.Hangisi kronik periton diyalizinin uzun dnem komplikasyonudur? a) Tnel enfeksiyonu b) Hemoperitoneum

154

MEDTEST Cilt 9, Say 3, 2000

PSKYATR
1. Aadaki hastalklardan hangisinde genetik yatknlk en fazladr? a) Bipolar bozukluk b) izofreni c) Delzyonel bozukluk d) Panik bozukluk e) Yaygn anksiyete bozukluu Cevap A (Kaplan and Sadock's Synopsis of Psychiatry, 7. bask, s.522) Bipolar bozukluk tek yumurta ikizlerinde %70'e varan bir e-grlme oranna sahiptir. 2. Aadakilerden hangisi Opioid entoksikasyonu belirtilerinden deildir? a) Depresyon b) Sedasyon c) Dikkat bozukluu d) Hafza bozukluu e) Pinpoint pupil Cevap A (Jacobson, Psychiatric Secrets, 1.bask, 1996, s.115) Opiod entoksikasyonunda depresyon deil fori hali gzlenir 3. Hamile bir opioid bamlsnda kesilme belirtilerinin tedavisinde kullanlacak en uygun ajan aadakilerden hangisidir? a) Klonidin b) Buprenorfin c) Metadon d) Nalokson e) Naltrekson Cevap C (Jacobson, Psychiatric Secrets, 1.bask, 1996, s.118) Fets opioidlerin kullanmnn devam kadar kesilmesinin belirtilerinden de ok etkilenir. Bu nedenle zellikle en uygun ajan olarak yksek dozda metadon balanp giderek azaltlmas ve kesilmesi nerilir. Nalakson ve Naltrekson opioid reseptr antagonistleri olup entoksikasyon tedavisinde kullanlr, hamilelerde ise doum esnasnda kullanlan opioidin ocua etkisini nlemek iin kullanlabilir. 4. Aadakilerden hangisi karsndaki kiinin rzas olmakszn dokunma veya srtnme ie cinsel uyarlmadr? a) Frotterizm b) Vouyerizm c) Fetiizm
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

d) Eksibisyonizm e) Pedofili Cevap A (Jacobson, Psychiatric Secrets, 1.bask, 1996, s.142) Vouyerizm; bakalarn cinsel eylemleri srasnda yada plak iken izleyerek cinsel uyarlma, fetiizm; canl olmayan objelere kar cinsel sevi, Pedofili; ocuklara kar cinsel sevi, Eksibisyonizm; genital organlarn yabanc kiilere gstererek cinsel uyarlmadr. 5. Aadakilerden hangisi hipnotik bir ajan olarak kullanlamaz? a) Tradozon b) Kloralhidrat c) Flurazepam d) Sertralin e) Tioridazin Cevap D (Jacobson, Psychiatric Secrets, 1.bask, 1996, s.294-297) Sertralin psikostimulan etkili bir antidepresan olup direkt hipnotik etkisi yoktur. 6. Aadakilerden hangisi impuls kontrol bozukluklarndan deildir? a) Trikotilomani b) Kompulsif alma c) Nimfomani d) Piromani e) ntermittan eksplosif davran Cevap C (Kaplan, Sadock, Comprehensive Texbook of Psychiatry, 6. bask, 1995, s.1313,539) Nimfomani bir drt kontrol bozukluu olmayp, kadndaki ar ve patolojik olarak cinsel birleme arzusuna verilen addr. 7. Aadakilerden hangisi tedaviye direnli bir Obsesif Kompulsif bozuklukta etkili olmayan bir piskoirurji biimidir? a) Traktotomi b) Limbik lkotomi c) Anterior kapslotomi d) Singulotomi e) Oksipital lkotomi Cevap E (Jacobson, Psychiatric Secrets, 1.bask, 1996, s.1226) Anterior singulotomi komplikasyonu az, baar oran fazla olan bir yntemdir. Limbik lkotomi; obsesif kompulsif semptomlarn oluumunda kritik nemi olabilen 223

PSKYATR

fronto-kaudattalamik lifleri ieren orbitomedial frontal alandaki lezyonla birlikte bilateral singulat lezyonu da ierir. Oksipital lkotominin ise OKB'de yeri yoktur. 8. Tourette Bozukluu iin aadakilerden hangisi dorudur? a) Bozukluun balangc ounlukla eikinlik andadr. b) Bu durumun patogenezinde primer olarak seratonin metabolizmasndaki anormallikler rol oynar. c) Hastann tikleri ounlukla emosyonel stresle artar d) Monozigot ikizlerde bu bozukluk iin konkordans oran ok dktr. e) Bu bozuklua sahip bireyler arasnda sosyopati oran normal bireylerden daha fazladr. Cevap C (Kaplan, Sadock, Comprehensive Texbook of Psychiatry, 6. bask, 1995, s.230-231) Tourette bozukluu ounlukla ocukluk anda balar, monozigot ikizlerde konkordans oran %7787'dir, patogenezinde striatal dopamin ar duyarll ne srlmektedir, Tipik bir kiilik zellii yoktur. 9. Her iki anterior temporal loblar hasara uratan bir lezyon aadakilerden hangi klinik sendromu ortaya karr? a) Tekrarlayan dudak yalama ile beraber bizar biiminde tekrarlayc otomatik davranlar b) Parmak agnozisi, akalkuli, sa-sol ayrdedememe c) Hiposeksualite, perseverasyon, dikkatini toplayamama ve implus kontrol bozukluu d) Hiperoralite, hiperseksualite,plasidite, vizuel agnozi ve amnezi e) Agrafi olmakszn aleksi Cevap D (Strub, Black, Neurobehavioral Disorders-A Clinical Approach, s.291) Anterior temporal loblarn bilateral destrksiyonu Klver-Bucy sendomuna yol aar. Bu bozuklukta plasidite, hem canllara hem de cansz objelere kar cinsiyet ayrdetmeden seksual ilgi olmasyla birlikte hiperseksualite, amnezi, hiperoralite ve grsel agnozi mevcuttur. 10.65 yanda Kronik Obstruktif Akcier Hastal olan bir kiide Jeneralize anksiyete bozukluu ikayetleri mevcutsa en uygun psikotrop aadakilerden hangisidir? a) Alprazolam b) Karbamazepin c) Fluvoksamin d) Buspiron e) Klonazepam 224

Cevap D (Hollisters Csernansky, Clinical Pharmacology of Psychotrehapeutic Drugs, 3.bask, 1990, s.22-24) Klasik anksiyolitikler solunumu deprese edebilirler, yeni bir anksiyolitik ajan olan buspiron sulunumu deprese etmediinden bu grup hastalarda uygun seenektir. 11.Aadakilerden hangisi saldrgan davranlarla ilgili bir klinik durumdur? a) XXY kromozom anomalisi b) Dk zeka c) XO kromozom anomalisi d) Epilepsi e) Distimi Cevap B (Scully, Psychiatry, 2. bask, s.259) XO ve XXY kromozomal anomaliler ile iddet davran arasnda anlaml bir iliki bulunamamtr. Epilepsi de iddet davran riskini artrmaz. Zeka seviyesi dkl ile iddete ynelme arasndaki iliki mevcuttur. Distimi, en az 2 yl sren hafif depresif belirtiler olup iddet eilimi olmas beklenmez. 12.Aadaki bozukluklardan hangisi kltrel rollerden byk lde etkilenir? a) Kanan kiilik b) Pasif-agresif kiilik c) Antisosyal kiilik d) Baml kiilik e) Borderline Cevap D (Scully, Psychiatry, 2. bask, s.243) ou aratrmaclar baml kiilik zelliklerinin baz kltrlerde desteklendiini ve bu toplumlarda baml kiiliin daha ok olduunu bildirmektedirler. 13.Aadakilerden hangisi konversiyon bozukluu ile ilikili bir durum deildir? a) Beraberinde baka bir psikiyatrik bozuklukta mevcuttur b) Semptomlar istemsizdir. c) nsidens azalmaktadr. d) Semptomlar patofizyoloji ile tutarldr. e) Daha sklkla kadnlarda grlmektedir. Cevap D (Scully, Psychiatry, 2. bask, s.165) Konversiyon bozukluundaki ou semptomlar sinir sisteminin normal anatomisinden tutarszdr (eldiven orap tarz anestezi gibi). 14.Aadaki durumlardan hangisi agorafobiyi en iyi karakterize eder? a) zel bir travma sebebiyle ortaya kar b) - blokerlerle tedavi edilir c) Ykseklik korkularn ierir. d) Bir izofreni semptomudur. e) Sklkla panik nbetleri elik eder.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PSKYATR

Cevap E (Scully, Psychiatry, 2. bask, s.145) Agorafobi, yardm ihtiyac hissedildiinde aresiz kalmaktan kanma sebebiyle evden uzaklama korkusudur, agrafobi sklkla panik nbetlerinin bir komplikasyonudur. Spesifik klonazepam agorafobiyi de azaltabilir ancak fobik kanmay nlemek iin sistematik duyarszlatrma gerekebilir. 15.Aadakilerden biri hari dierleri diazepam iin geerlidir? a) Tbbi pratikte ktye kullanm nadirdir. b) Mutad dozlarda endojen anksiyete iin etkili bir tedavidir. c) 6-8 haftadan daha uzun sre verilmemelidir. d) Etkili bir hipnotiktir. e) Etkili bir sedatiftir. Cevap B (Scully, Psychiatry, 2. bask, s.152) Endojen anksiyetenin tedavisinde alprazolam ve antidepresanlar daha etkilidir, diazepam ksa sreli eksojen anksiyetenin tedavisinde daha etkilidir. Diazepam ve dier benzodiazepinler anksiyete ve insomnia tedavisinde reete ile uygun ekilde verildiklerinde emniyetlidir. Ancak baz hastalarda sedasyon can skc olabilir. 16.Aadakilerden hangisi panik ata ortaya karmaz? a) Hiperventilasyon b) L-Dopa c) CO2 inhalasyonu d) Yohimbin e) Kafein Cevap B (Hoehn-Saric, Meleod, Biology of Anxicty Disorders, 1993, s.152-153) Dier klarda panik ata meydana getiren etkenler sralanmtr. L-Dopa byle bir ektiye sahip deildir. 17.Aadakilerden hangisi nroleptiklerin neden olduu bir durum deildir? a) Akut distoni b) Parkinsonizm c) Tardif diskinezi d) Mutizm e) Akatizi Cevap D (Karasu, The Psychiatric Thcrapics American Psychiatric Association, s.157-166) Mutizm nrooleptiklere bal bir yan etki deildir. Dier klarda belirtilen durumlar ise daha ok klasik nroleptiklere bal olarak gelien nrolojik yan etkilerdir. 18.Aadakilerden hangisi bir demans nedeni deildir? a) Kafa travmas b) AIDS c) Depresyon
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

d) Serebral infarkt e) Anemi Cevap C (Kaplan, Sadock, Comphrehensive Texbook of Psychiatry, s.620-621) Depresyon bellekte geici bozukluklara yol aar ve bu durum psdodemans olarak adlandrlr. Dier bozukluklar ise demans nedenidir. 19.Depresyon aadaki durumlarn hangisinde ortaya kmaz? a) Lityum kullanm b) Parkinson c) nme d) Nroleptik kullanm e) Hipotirodizm Cevap A (Kaplan, Sadock, Comphrehensive Texbook of Psychiatry, s.1971) Lityum bipolar bozukluun akut ve proflaktif tedavisinde kullanlan bir ilatr, depresyona yol amaz. Dier durumlarda ise depresyon tablosu geliebilir. 20.Aadaki durumlardan hangisinde antidepresanlar dierlerine gre daha az etkilidir? a) Panik bozukluk b) Obsesif kompulsif bozukluk c) Post-travmatik stres bozukluu d) Bulimia nervoza e) Anoreksiya nervoza Cevap C (Yksel, Krolu, Psikofarmakoloji, 1991 s.119) Klinik Uygulamal

Anoreksiya nervoza da antidepresanlar dier bozukluklarda olduu kadar etkin deildir, baz durumlarda etkin olduu dnlmektedir. 21.Tourette hastalnn tedavisinde hangi ila dnlmelidir? a) Haloperidol b) Trisiklik antidepresanlar c) Lityum d) Karbamazepin e) Buspiron Cevap A (Kaplan, Sadock, Comphrehensive Texbook of Psychiatry, s.1876) Haloperidol Tourette tedavisinde sk kullanlan ve etkin olduu kabul edilen bir ilatr. 22.Akatizide en etkin tedavi hangi ilala yaplr? a) Benzodiazepinler b) Beta blokerler c) Nroleptikler d) Antidepresanlar e) Lityum 225

PSKYATR

Cevap B (Kaplan, Sadock, Comphrehensive Texbook of Psychiatry, s.1877) Beta blokerler nroleptiklere ait bir yan etki olan akatizide en uygun seimdir. 23.Aadaki bozukluklardan hangsi mevsimsel zellik gsterebilir? a) Obsesif kompulsif bozukluk b) izofreni c) Bipolar affektif bozukluk d) Sosyal fobi e) Posttravmatik stres bozukluu Cevap C (Krolu, Mental Bozukluklarn Tansal ve Saymsal Elkitab, 1994, s.458) Mevsimsel ortaya kabildii gsterilmi hastalk bipolar affektif bozukluktur. 24.lk majr depresyon epizodunda uygun bir antidepresan tedavi ne kadar srmelidir? a) Belirtiler geene kadar b) 4-6 ay c) 1 yl d) 5-10 yl e) Yaam boyu Cevap B (Kaplan, Sadock, Comphrehensive Texbook of Psychiatry, s.1627) lk depresif epizod iin uygun tedavi sresi 4-6 aydr. 25.Aadakilerden hangisi obsesyonun tanmna uymaz? a) Zorlayc, yineleyici dncelerdir. b) Kii dncelerinin sama oludunun farknda deildir. c) Bu dnceler kiide belirgin skntya neden olur. d) Obsesyonlar zaman kaybna yol aar e) Kompulsiyonlarla birlikte olabilir Cevap B (Krolu, Mental Bozukluklarn Tansal ve Saymsal Elkitab, 1994,563) Kii obsesyonlarn ar ya da sama olduunu kabul eder, bunun farkndadr. 26.Klozapin ncelikli olarak hangi hasta grubunda dnlmelidir? a) Tedaviye direnli izofreni b) Tedaviye direnli obsesif kompulsif bozukluk c) Antisosyal kiilik bozukluu d) Demans e) Direnli depresyon Cevap A (Kaplan, Sadock, Comphrehensive Texbook of Psychiatry, s.1594) Klozapin tedaviye direnli izofrenide ncelikli olarak kullanlan bir ilatr.Dier endikasyonlarda da etkili olabilir. Bu konuda almalar srmektedir. 226

27.Aadakilerden hangisi klozapin tedavisinde ortaya kabilir? a) Tardif diskinezi b) Lkositoz c) Epilepsi d) Kardiyak ileti bozukluklar e) Gingiva hipertrofisi Cevap C (Kaplan, Sadock, Comphrehensive Texbook of Psychiatry, s.1624) Klozapin yksek dozlarda epilepsi eiini drebilir. 28.Epilepsi eiini en fazla dren antidepresan hangisidir? a) Fluoksetin b) mipramin c) Klomipramin d) Maprotilin e) Amitriptilin Cevap D (Karasu, The Psychiatric Therapics, s.103) Bu antidepresanlar iinde epilepsi eiini en fazla dren maprotilindir. 29.Elektrokonvulsif tedavide aadakilerden hangisi kesin endikasyon oluturur? a) izofreni b) Konversiyon bozukluu c) Mani d) Depresyon e) ntihar eilimleri olan depresyon Cevap E (Gelder, Gath, Mayou, Cowen, Oxford Textbook of Psychiatry, 1996, s.242) Depresif epizodda intihar eilimleri EKT iin kesin endikasyon oluturulur. 30.Tiroid hormonu aadakilerden hangisinde ncelikle dnlmelidir? a) Direnli depresyon b) Akut izofrenik epizod c) Obsesif epizodun balang tedavisinde d) Depresif epizodun balang tedavisinde e) EKT uygulanan tm hastalarda Cevap A (Kaplan, Sadock, Comphrehensive Texbook of Psychiatry, s.1685) Tiroid hormonlar direnli depresyon tedavisinde denenmesi gereken ilk seeneklerden birisidir. 31.Aadakilerden hangisi bir anksiyete bozukluu deildir? a) Majr depresyon b) Posttravmatik stres bozukluu c) Obsesif kompulsif bozukluk d) Panik bozukluk e) Basit fobi
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PSKYATR

Cevap A (Gelder, Gath, Mayou, Cowen, Oxford Textbook of Psychiatry, 1996, s.161) Majr depresyon bir duygudurum bozukluudur. 32.Aadakilerden hangisi yaygn anksiyete bozukluu belirtilerinden deildir? a) arpnt b) Tremor c) Bellekte hzlanma d) Uykusuzluk e) Yorgunluk Cevap C (Gelder, Gath, Mayou, Cowen, Oxford Textbook of Psychiatry, 1996, s.163) Yaygn anksiyete bozukluu hastalar daha ok unutkanlktan yaknrlar. 33.Aadakilerden hangisinde sanr (hezeyan) grlmez? a) izofreni b) Depresyon c) Paranoid bozukluk d) Obsesif kompulsif bozukluk e) Demans Cevap D (Krolu, Mental Bozukluklarn Tansal ve Saymsal Elkitab, 1994, s.563) Dier bozukluklarda sanrlar sklkla bulunurken, obsesif kompulsif bozuklukta sanr grlmez 34.Aadakilerden hangisi Lityum tedavisinin sk grlen yan etkilerinden deildir? a) Poliri b) Epilepsi c) Hipotiroidi d) Tremor e) Kilo alma Cevap B (Yksel, Krolu, Psikofarmakoloji, 1991, s.119) Klinik Uygulamal

36.Aadakilerden hangisi dnce akyla ilgili bir bozukluk deildir? a) Yanslama (llizyon) b) Neolojizm c) Sirkmstansiyalite (evresellik) d) Enkoherans e) Blok Cevap A (Kaplan, 7.bask, 1.cilt, 304) Yanlsama her hangi bir uyarann yanl alglanmasdr ve dncenin akyla bir ilikisi yoktur, algsal bir bozukluktur. Neolojizm (yeni szck tretme) evresellik belli bir noktaya ge ulaan dolayl konuma, enkoherans, genellikle anlalamayan, dnceleri ve szcklerin herhangibi bir mantksal veya gramer badan yoksun oluduu son derece dzensiz bir konuma; blok ise dnce aknda herhangi bir dnce ya da fikir tamamlanmadan aniden kesilme anlamalarna gelir 37.Bir nesne veya durumdan kalc tekrarlayan, gerekd veya patolojik bir ekilde korkmaya ne ad verilir? a) Obsesyon b) Hipokondirasis c) Hezyan (sanr) d) Fobi e) Komplsiyon Cevap D (Kaplan, 7. bask, s.592) Obsesyonlar bilinli dnmeye zihinden atlmayan, yineleyici kiiye mantksz gilen dnceler, duygulardr. Hipokondriasis kiinin ortada bunu gerektiren bir neden olmakszn salyla ilgili abartl kayglar olmasdr. Hezeyan (sanr) hastann kltr ve eitimsel gemiiyle uyumsuz, mantkl tartmayla deitirilemeyen kat, yanl, sabit fikirler veya inanlardr. Komplsiyonlar kiinin arzularnn ve isteklerinin tersine olan ancak yapmaktan kendini alamad yineleyici, zorlayc ve gerici nitelik gsteren hareketlerdir. 38.Aadakilerden hangisi izofreninin alt tipleri arasnda yer almaz? a) Rezidel tip b) Paranoid tip c) Katotonik tip d) Siklotimik tip e) Ayrmam tip Cevap D (Kaplan and Sadock, 7. bask 1.cilt s.471) izofreninin bugnk modern snflama sistemlerinde yer alan alt tipleri unlardr: Disorganize tip (heberfreni), Katotonik tip, Paranoid tip, Andiferanisye tip ve Residel tip. Sikolotimi iddet ve sre olarak depresyon ve maniyi tam karlamayan duygulanm bozuklu ataklaryla seyreden bir rahatszlktr; izofreni alt tipi deildir.

Epilepsi lityum tedavisinin yan etkilerinden deildir. 35.Aadakilerden hangisi ocukluk dnemine ait bir bozukluktur? a) Psikozlar b) Anoreksiya c) Ayrlk anksiyetesi d) Siklotimi e) Depresyon Cevap C (Yksel, Krolu, Psikofarmakoloji, 1991, s.225) Klinik Uygulamal

Ayrlk anksiyetesi ocukluk ana zg bir tandr.

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

227

NROLOJ
1. Wohlfart-Kugelberg-Welander hastal hakknda yanl olan iaretleyiniz. a) Proksimal kaslar belirgin olarak tutar. b) Hastalarn yarsnda balang ya 3-18 arasdr. c) Bilateral ve simetrik olarak balar. d) Bulbar kaslar ve kortikospinal yollar tutulmaz. e) Hastalk ilerleyici olup 5-10 yl arasnda lmle sonlanm. Cevap E (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.1094-1095) Spinal mskler atrafisi ALS gibi lmcl deildir. 2. Alzheimer hastal iin doru olan iaretleyiniz. a) Kolin asetiltransferaz enziminde belirgin bir azalma vardr. b) Nron kayb zellikle striatumda dikkati eker. c) Noradrenalin, serotonin ve GABA dzeyleri ykselir. d) SPECTde frontal loblarda hipometabolizma gzlenir. e) Apo E2nin varl hastalk riskini arttrr. Cevap A (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.1055-1056) Bu hastalkta en nemli transmitter asetilkolindir. 3. Aadakilerden hangisi progresif supramuskler fel hastalnda grlmez? a) Denge bozukluu ve dmeler b) Statik tremor c) Dizantri ve disfaji d) Suprankleer oftalmopleji e) Aksiyel distoni Cevap B (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.1077) Multisistem atrofilerle parkinsonizm-plus sendromlarnda tremorun nemli bir tan deeri yoktur. 4. Vertebrobaziler sistem geici istemik ataklar ile ilgili olarak yanl kk iaretleyiniz. a) Karotid ataklarna gre daha az stereotipiktir. b) Karotid ataklarna gre daha uzun srer. c) Karotid ataklarna gre daha sk inmeyle sonulanr. d) Tek bana vertigo veya diplopi geici iskemik atak kabul edilmez. e) Hastalarn yarsndan ounda bilin kayb ile seyreden drop attacklar grlr. 228 Cevap E (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.813) Vertebrobaziler iskemik ataklarda drop-attack hem az grlr, hem de tipik bir vaskler olay gibi kabul edilmektedir. Ayrca bilin kaybna yol amaz. 5. Myastenia graviste balang evresinde aada belirtilen kaslardan hangisinde g kayb olmas en beklenen olaslktr? a) Levator palpebralis b) Masseter c) Orbiklaris oris d) Tensor veli palatini e) Genioglossus Cevap A (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.1460) Gz kaslarnda olan kas gszl nromskler iletide bir anormallik olduunu dndrmelidir. 6. Periferik nropati dnlen 42 yandaki bir erkek olguda motor sinir iletim almalar srasnda N. medianusta bilek-dirsek segmentinde iletim blouna rastlanyor. Bu olguda en olas tan aadakilerden hangisidir? a) Charcot-Marie-Tooth hastal b) Diyabetik nropati c) Guillain-Barre sendromu d) Porfirik nropati e) Poliarteritis nodosa Cevap C (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.1288) letim blou akkiz demyelinizan nropatilerin tannmasnda hayati nem tamaktadr. 7. Karpal tnel sendromunda duyu kayb nerede olur? a) Digit I, II, III b) Digit IV, V c) Tenar blge d) Hipotenar blge e) El srtnda radial blgede Cevap A (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.1359) En sk grlen tuzak nropatisi olan bu sendromda ilk bulgular genellikle duyusaldr.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

NROLOJ

8. Distal kas gszl bulunan 52 yandaki bir erkek olguda yumruk yaptktan sonra parmaklarn amakta zorluk olmaktadr. En olas tan aadakilerden hangisidir? a) Duchenne muskler distrofi b) Guillain-Barre sendromu c) Mitokondriyal sitopati d) Steinert hastal e) Eaton-Lambert sendromu Cevap D (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.1392) Myotoninin tannmas herediter kas hastalklar iin ok nemlidir. 9. Soukta gszle yol aan hastalk aadakilerden hangisidir? a) Myastenia gravis b) Eaton-Lambert sendromu c) Okulofarengeal distrofi d) Emery-Dreyfuss muskuler distrofi e) Paramyotonia konjenita Cevap E (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.1482) Bu hastalk ounlukla tannmamakta ve hastalar tedavi ve doru ynlendirmeden mahrum kalmaktadrlar. 10.BPLEDS (Bilateral Periodik Lateralize Epileptiform Dearjlar) aadaki hastalklardan hangisinde grlr? a) Alzheimer hastal b) Rasmussen ensefaliti c) Creutzfeldt Jacob hastal d) Serebrovaskler hastalklar e) Metabolik hastalklar Cevap C (Daly, Current Practice of Clinical Electroencephalography, 2.bask, 1990, s.401-423) Periodik Lateralize Epileptiform Dearjlar (PLEDS) Creutzfeldt Jacob hastalnda hastaln ilerlemesiyle bilateral (BPLEDS) ortaya kar. 11.Salkl yetikin ya bireylerin EEGsinde parietooksipital alfa ritminin 8 Hz bulunma insidans hangi oranda grlr? a) %1den az b) %10 c) %25 d) %50 e) %80 Cevap A (Daly, Current Practice of Clinical Electroencephalography, 2.bask, 1990, s.139-199) Yetikinlerde 80 yana kadar alfa ritmi 9 Hz ve stnde bulunur. 8 Hz ok nadirdir.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

12.Hangi EEG bulgusu epileptik bir aktiviteye iaret eder? a) 14 ve 6 Hz pozitif brstler b) Kk keskin dikenler (Small sharp spikes) c) 6 Hz diken ve yava dalga (Phantom spike and wave) d) Wicket dikenler (Wicket spikes) e) Diken-dalga kompleksi Cevap E (Daly, Current Practice of Clinical Electroencephalography, 2.bask, 1990, s.243-252) lk 4 kkn hepsi benign EEG variantdr. Epilepsi ile ilikisi yoktur. 13.Hangi EEG anormallii epilepsiyi dndrmez? a) Diken dalga b) Keskin dalga c) TIRDA (Temporal intermitant ritmik delta aktivitesi) d) PLEDS (Periodik lateralize epileptiform dearjlar) e) FIRDA (Frontal intermitant ritmik delta aktivitesi) Cevap E (Wyllie, The Treatment of Epilepsy: Principles and Practice, 2.bask, 1996, s.264-279) FIRDA nonspesifik bir EEG bulgusu olup ounlukla metabolik hadiselerde grlr. TIRDA ise temporal lob epilepsili hastalarda epileptojenik zellikte olup lokalizasyon deeri vardr. 14.30 yanda erkek hastann myoklonik, absans ve jeneralize tonik-klonik tipte nbetleri valproat tedavisi ile kontrolde imi. Nbetler ila kesimi, uykusuzluk, yorgunluk ve alkolden hemen etkileniyormu. Hastann epilepsisi hangi sendroma uymaktadr? a) Frontal lob epilepsisi b) Juvenil myoklonik epilepsi c) Juvenil absans epilepsi d) Sekonder jeneralize parsiyel epilepsi e) Progresif myoklonik epilepsi Cevap B (Wyllie, The Treatment of Epilepsy: Principles and Practice, 2.bask, 1996, s.484-501) Juvenil myoklonik epilepsi her yata grlebilen, ila kullanm hayat boyu olan ve presipitan faktrler nedeniyle ok hassas bir epilepsi sendromudur. 15.Hangisi frontal lob epilepsi kliniinin ortak zellii deildir? a) Ksa nbetlidir. b) Postiktal deiiklik yok veya ok hafiftir. c) Sekonder jeneralizasyon nadirdir. d) Sk dme grlr. e) Psikojenik nbetlerle ok karr. 229

NROLOJ

Cevap C (Wyllie, The Treatment of Epilepsy: Principles and Practice, 2.bask, 1996, s.367-384) Frontal lob epilepside dearjlar hzlca yaylarak sk sekonder jeneralizasyon gsterirler, temporal lob epilepside daha nadirdir. 16.52 yandaki erkek hastann 6 aydr giderek artan bradikinezisi, rijiditesi, postural instabilitesi ve bilateral volonter aa bak parezisi vardr. Tannz nedir? a) Parkinson hastal b) Shy Drager sendromu c) Kortikobazal ganglionik dejenerasyon d) Ensefalitis letarjika e) Progresif suprankleer paralizi Cevap E (Watts, Neurologic Principles and Practice, 1997, s.279-295) Progresif suprankleer paralizi tansnda balang yann 40 veya zerinde olmas, progresif seyir gstermesi, bradikinezi ve suprankleer bak parezisinin varl major ltlerdir. 17.60 yanda kadn hasta sabah yataktan kalkarken yere ylm. Ailesi sol kol ve bacan hareket ettiremediini farkederek acil servise getirmiler. Hasta, hastaneye geli nedenini mide ars olarak aklyor, sol eli kendisine gsterilince sizin eliniz diye yantlyor. Hastadaki lezyon yerini belirtiniz. a) Sa frontal lob b) Sa oksipital lob c) Sa temporal lob d) Sa parietal lob e) Sa serebellar hemisfer Cevap D (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.456-457) Hastann hemiplejisini ve hemiplejik ekstremitelerini ihmali unilateral asomatognozi (Anton Babinski sendromu) olarak adlandrlr. Sa (nondominant) parietal korteks ve subkortikal ak madde hasarnda sola gre 7 misli sk grlr. 18.Sa kol ve bacakta ani gelien g kayb nedeniyle acil servise getirilen, gzleri saa deviye 65 yandaki erkek hastann muayenesinde aadaki bulgulardan hangisi beklenmez? a) Sensoryel afazi b) Sol periferik fasial paralizi c) Sada Babinski bulgusu d) Dilin saa deviasyonu e) Sa hemihipoestezi Cevap A (Adams, Principles of Neurology, 6.bask, 1997, s.259-261) Hastann gzleri hemipleji tarafna deviye olduundan lezyon ponsun sol tarafndadr. Sensoryel afazi ise dominant (sol) posterosuperior temporal, operkler 230

supramarginal, angular ve posterior insular girusu etkileyen lezyonlarn sonucudur. 19.Aadakilerden hangisi kme baars tan ltlerindendir? a) Ar sresi 30 dakika-7 gn b) Ar hafif veya orta iddette c) Baars bilateral lokalizasyonlu d) Arnn ipsilateralinde miyosis e) Kadnlarda daha sk grlen baars Cevap D (Bradley, Neurology in Clinical Practice, 2.bask, 1996, s.1683-1719) Kme baarsnda ar tarafnda konjunktivada kzarklk, lakrimasyon, burun tkankl veya aknts, Horner sendromu gibi otonomik disfonksiyon bulgularndan en az biri olmaldr. Dier 4 seenek gerilim tipi baarsnn zellikleridir. 20.Fokal distoni tedavisinde kullanlan ilalardan en uzun etkili olan iaretleyiniz. a) Tetrabenazine b) Botulinum toksini c) Baclofen d) Carbamazepine e) Trihexyphenydil Cevap B (Parkinsons Disease and Movement Disorders, 3.bask, 1998, s.553-578) Botulinum toksin injeksiyonu distonide 12-16 hafta dzelme salar. 21.25 yandaki obez kadn hastann, 2 aydr sregelen zonklayc nitelii olan hafif ve orta iddette baars yaknmas vardr. Beyin omurilik svs basnc 320 mmH2O olan ve BBTsi normal bulunan hastada aadaki bulgulardan hangisi olasdr? a) Spastik paraparezi b) Sa III. sinir parezisi c) Papildem d) Unilateral internkleer oftalmopleji e) Unilateral ptozis Cevap C (Bradley, Neurology in Clinical Practice, 2.bask, 1996, s.1431-1458) Hastann klinik ve laboratuvar bulgular idiyopatik intrakraniyal hipertansiyona (psdotmr serebri) iaret eder. Bu tabloda II, VI ve nadiren VII. sinir tutulumuna ait bulgular dnda nrolojik defisit olmamaktadr. 22.Aadakilerden hangisi nroglial elementlerden biri deildir? a) Astrosit b) Mikroglia c) Nissl cisimcii d) Oligodendrosit e) Epandim
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

NROLOJ

Cevap C (Snell, Clinical Neuroanatomy for Medical Students, 3.bask, 1992, s.77) Santral sinir sisteminin nronlar uyarlma zellii olmayan nroglial hcreler tarafndan desteklenir. Nroglial elementler srasyla astrosit, epandim, mikroglia ve oligodendrositlerdir. 23.Hangi reseptr ar ile ilgili afferent uyarlara zellemitir? a) Meissner korpsklleri b) Serbest sinir sonlanmalar c) Merkel diskleri d) Paccini korpsklleri e) Ruffini korpsklleri Cevap B (Snell, Clinical Neuroanatomy for Medical Students, 3.bask, 1992, s.123) Serbest sinir sonlanmalar tm vcut boyunca dalm olarak bulunan, kk apl, myelinli veya myelinsiz ar ile ilgili afferent uyaranlara zellemi yaplardr. 24.Beyin Omurilik Svs ile ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr? a) Hasta yan yatm uzanma pozisyonundayken normal basn 60-150 mmH2Odur. b) Normal glikoz ierii %50-85 mg/ml c) Ak, renksiz bir svdr. d) PNL eklinde hcrelerden olumutur. e) nternal juguler vene kompresyon BOS basncnda artmaya yol aar. Cevap D (Snell, Clinical Neuroanatomy for Medical Students, 3.bask, 1992, s.176) Hasta yan yatm uzanma pozisyonundayken normal basn 60-150 mmH2Odur. nternal juguler vene kompresyon BOS basncnda artmaya yol aar. BOSnn dier zellikleri aadaki gibidir. Protein: %15-45 mg/ml, Glikoz %50-85 mg/ml, Klor %720-750 mg/ml, Hcre: 0.3 lenfosit/mm3. 25.Parkinson hastalnda hangisi bulunmaz? a) Postr bozukluu b) Parezi c) Tremor d) Rijidite e) Bradikinezi Cevap B (Snell, Clinical Neuroanatomy for Medical Students, 3.bask, 1992, s.399) Parkinson hastalnda motor ve/veya duyusal defisit bulunmaz. 26.Hangi kraniyal sinir ba ve boyun blgesi dnda seyrederek dalr? a) N. opticus b) N. glossopharyngeus c) N. olfactorius d) N. accessorius e) N. vagus
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

Cevap E (Snell, Clinical Neuroanatomy for Medical Students, 3.bask, 1992, s.417) 10. kraniyal sinir olan vagus hari tm kraniyal sinirler ba ve boyun blgesinde seyreder. N. vagus toraks ve abdomen blgelerine de dalr. 27.Kraniyal sinirlerin motor ekirdeklerinin iki tanesinin belli paralar hari kortikobulber yollar tarafndan bilateral innervasyonludur. Bu iki motor ekirdek hangileridir? a) N. fasiyalis st ksm-N. accessorius b) N. hypoglossus styloglossus kas ile ilgili ekirdek-N. fasiyalis st ksm c) N. abducense-N. vagus d) N. hypoglossus genioglossus kas ile ilgili ekirdek-N. fasiyalis alt ksm e) N. trimenus-N. fasiyalis alt ksm Cevap D (Snell, Clinical Neuroanatomy for Medical Students, 3.bask, 1992, s.419) Yzn alt ksmnn innervasyonunu salayan N. fasiyalis ve genioglossus kasn innerve dene N. hypoglossusu sinir blmleri kortikobulber yollar tarafndan tek tarafl olarak innerve edilir. 28.Hangisi basiler arterin dallarndan biri deildir? a) Posterior inferior cerebellar arter b) Anterior inferior cerebellar arter c) Superior cerebellar arter d) Labirintin arter e) Posterior cerebral arter Cevap A (Snell, Clinical Neuroanatomy for Medical Students, 3.bask, 1992, s.540) Posterior inferior cerebellar arter vertebral arterin daldr. Baziler arterin dallar srasyla; Pontine arterler, Labirintin arter, Anterior inferior cerebellar arter, Superior cerebellar arter, Labirintin arter, Posterior cerebral arter. 29.Depresyon yks bulunan gen bir kadn bilinmeyen bir ilala suisid giriimi sonras koma nedeniyle acil servise getiriliyor. Hasta hipotansif ve bradikardik olup solunum yetmezlii nedeniyle ventilatre balanyor. Hastann lokalize nrolojik bulgusu olmayp terlemede art, sekresyonlarda artma ve multifokal fasiklasyonlar olduu izlenmitir. Bu hastada tany gerekletirmek iin hangi test en nemlidir? a) Plazma btiril kolinesteraz b) Asetilkolin reseptr antikoru c) Kalsiyum kanal antikoru d) Antinrinal nkleer antikor (ANNA-I) e) Asetilkolin esteraz Cevap A (Lotti, Crit Rev Toxicol 1991; 21:465-487) Muskarinik ve nikotinik artm aktivitesi olan hastada muhtemel etken organofosfat zehirlenmesi olup tan iin en nemli tetkik plazma btiril kolinesteraz seviyesindeki azalmadr. 231

NROLOJ

30.Aadakilerden hangisine bal demans dierlerine gre daha zor tedavi edilir? a) Normal basnl hidrosefali b) Alzheimer hastal c) Hipotiroidi d) B12 yetmezlii e) Nrosifiliz Cevap B (Greenberg, Clinical Neurology, 2.bask, 1993, s.50) Demansn tedavi edilebilir nedenleri arasnda normal basnl hidrosefali, intrakraniyal kitleler, B12 yetmezlii, hipotiroidi ve nrosifiliz yer almaktadr. 31.Hangi genetik bozukluun Alzheimer hastal ile birlikte olma olasl dierlerine gre yksektir? a) Marfan sendromu b) Hunter sendromu c) Down sendromu d) Trisomi 18 e) Friedrich ataksisi Cevap C (Greenberg, Clinical Neurology, 2.bask, 1993, s.51) Alzheimer hastal genellikle sporadik olarak grnmekle birlikte Down sendromu gibi baz genetik hastalklarda daha sk grlmektedir. 32.Hangisi artm kafa ii basn sendromuna neden olmaz? a) Alzheimer hastal b) Metastatik tmr c) skemik serebrovaskler hastalk d) Kafa travmas e) Kurun ansefalopatisi Cevap A (Greenberg, Clinical Neurology, 2.bask, 1993, s.51) Alzheimer hastal serebral atrofiye neden olur. 33.Hangi semptom Myastenia Gravis iin tipik deildir? a) Diplopi b) Fasiklasyon c) Dizartri d) Pitozis e) Generalize gszlk Cevap B (Greenberg, Clinical Neurology, 2.bask, 1993, s.171) Myastenia Gravis hastal diplopi, pitozis, dizartri, altst ve/veya genel gszlk, disfaji benzeri semptomlarla kendini ortaya karr.

34.Hangi arterin serebellumdaki kanlandrd blgenin hasar grmesi iddetli vertigoya neden olur? a) Sperir serebellar arter b) Posterior inferior serebellar arter c) Anterior inferior serebellar arter d) Posterior serebral arter e) Anterior spinal arter Cevap B (Adams Principles of Neurology, 6.bask, s.798800) PCAnn medial ve lateral dallar vardr. Medial dallar beyin sapn kanlandrr. Bunlarn oklzyonu beyin sapndaki vestibler nkleuslarn infarktna ve vertigoya neden olur. 35.AIDSli hastalarda beyin apselerinin en sk etkeni hangisidir? a) Kriptokokkus neoformans b) Toksoplasma gondii c) Tbc d) CMV e) Herpes zoster Cevap B (Johnsoon, Current Therapy in Neurologic Disease, 3.bask, s.137) AIDSli hastalarda, toksoplasma gondii beyin apselerine ok sk neden olur. 36.Geliimsel okuma bozukluuna ne denir? a) Agnozi b) Apraksi c) Afazi d) Disleksi e) Agrafi Cevap D (Ebstein, Clinical Examination, 2.bask, s.305) Okumann geliimsel bozukluklarna disleksi, akiz beyin hasarna sekonder olarak meydana gelen bozukluklarna aleksi denir. 37.Anterior serebral arter tkanmalarnda vcudun hangi blgesi daha fazla etkilenir? a) Dil b) Kol c) Bacak d) Yz e) El Cevap C (Greenberg, Clinical Neurology, 2.bask, 1993, s.261) Anterior serebral arter tkanmalarnda vcudun kar tarafnda zellikle bacak ve ayakta motor ve duyusal defisitler ortaya kar.

232

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

koma, bradikardi, hipoglisemi, serum kolinesteraz dzeyinde dme grlebilir. 132.Hipotoni, mental retardasyon, burun kk baskl, i epikantus, iriste benekler, ksa el ve ayak parmaklar, ellerde Simian izgisi ve 5. parmakta klinodaktili, atrioventrikler kanal defekti eklinde konjenital kalp hastal bulunan bir bebekte tannz nedir? a) Trisomi 13 (Patau sendromu) b) Trisomi 21 (Down sendromu) c) Trisomi 18 (Edwards sendromu) d) Turner sendromu (45 X0) e) Klinefelter sendromu Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.312-321; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Dergisi, 2000, s.49) Trizomi 21 veya Mongollismus olarak da adlandrlr. En sk rastlanlan otozomal kromozom anomalisidir. Byme gerilii, dz geni yz, mental retardasyon, ekik gzler, dz oksiput, epikantus, displastik kulaklar, ksa burun, Simian izgisi, kk ve yay gibi damak, medial aksial triradius, byk, buruuk dil, bir kostann tek veya ift tarafl yokluu, di anomalileri, barsak tkanmas, ksa, geni eller (klinodaktili), umbilikal herni, konjenital kalp hastal, geni aralkl, byk baparmaklar, megakolon. 133.nfertilite nedeni ile tetkik edilirken testislerinin kk olduu, azospermi ve plazma testosteron dzeyinin dk olduu belirlenen, uzun boylu, ince yapl (nikoid) bir erkekte karyotip yaplrsa bulunmas muhtemel olan sonu aadakilerden hangisidir? a) Trisomi 21 b) 45, X0 c) Trisomi 18 d) 47, XXY e) 46, XY Cevap D (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.312-321; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Dergisi, 2000, s.51) Klinefelter sendromu: Fenotipik bulgular genellikle pubertede ortaya kar. Testikler disgenezis, hipogonadizm, azospermi ve sterilite vardr. Pubertede jinekomasti ve nikoid yap vardr. Pelvis genitir ve libido eksiklii vardr, tm endokrin fonksiyonlarda bozukluk vardr. Pubis ve aksilla kllanmas normal erkek ocuklarna gre azdr. Barr cisimcii (X kromatini) pozitiflii ile ortaya kar. Tedavide psikoterapi ve endokrin yaklamlar uygulanmaldr. Plazma testosteron dzeyi dktr. 204

134.Ani balayan kvrandrc tarzda karn ars ve alama, kusma, kanl dklama (ilek jlesine benzer ekilde) yaknmalar ile bavuran ve ayakta direkt batn grafisinde hava-sv seviyeleri grlen hastada tannz nedir? a) Apandisit b) drar yolu enfeksiyonu c) Alt lob pnmonisi d) Mezenterik kist e) nvajinasyon Cevap E (Green, Pediatric Diagnosis, 4.bask, 1986; s.243-253; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Dergisi, 2000, s.196) Bir barsak segmentinin distaldeki para ierisine girmesidir. leokolik tip daha sktr. Akut olarak kolik-intermittan karn arlarna sebep olur. Ar epizodlarna alama ve kusma da elik edebilir. ilek rengi gaita, letarji ve ate ge bulgulardr. Fizik muayenede st karn blgesinde sosis gibi bir kitle palpe edilebilir. Uygun hidrostatik basnla %75 hastada redkte edilebilir. Baarl olunmazsa cerrahi mdahale yaplmaldr. 135.ntrauterin dnemde akcierde surfaktan sentezinin lamellar cisimcik ieren sekretuvar hcrelerde meydana geldiini biliyoruz. Bu hcreler akcierin hangi geliim evresinde olumaktadr? a) Embriyonik dnem b) Glandler evre c) Kanalikler evre d) Sakkler evre e) Alveoler evre Cevap C (Taeusch, Ballard, Averys Diseases of the Newborn, 1998, s.541-542) 17-27 haftalar arasndadr. Bu dnemde sekretuvar Tip II hcreler oluur. 136.Hangi siyanotik konjenital kalp hastalnda pulmoner kan akm azalmaz? a) Trunkus arteriosus b) Fallot tetralojisi c) Trikspid atrezisi d) Ebstein anomalisi e) Pulmoner atrezi Cevap A (Nelson, Essentials of Pediatrics, 1994, s.491) Pulmoner kan akmnn azald siyanotik konjenital kalp hastalklar: -Pulmoner darlk+ASD -Pulmoner atrezi -Fallot tetralojisi -Trikspit atrezisi -Pulmoner atrezi+hipoplastik sa ventrikl -Transpozisyon+pulmoner darlk -Ebstein anomalisi
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

Artt hastalklar: -Hipoplastik sol kalp sendromu -Total anormal venz dn -Transpozisyon -Trunkus arteriosus 137.Aort yetmezliinde apekste duyulan mitral darlktakine benzer presistolik frme ne ad verilir? a) Austin-flint frm b) Carey-Coombs frm c) Devaml frm d) Graham-Steel frm e) Ejeksiyon frm Cevap A (Nelson, Essentials of Pediatrics, 1994, s.465) Carey-Coombs frm; Akut romatizmal karditin aktif dneminde apekste duyulan ksa bir middiastolik frmdr. Devaml frm, PDAda duyulur. Graham-Steel frm; pulmoner hipertansiyona bal olarak gelien pulmoner yetersizlikte iitilen erken diastolik frmdr. Ejeksiyon frm; aort ya da pulmoner darlkta duyulur. Tariflenen frm Austin-Flint frmdr. 138.Siyanozun akcier kaynakl m yoksa kalp kaynakl m olduunu anlamak iin ilk ne yaparsnz? a) Kalp-akcier oskltasyonu b) Az mukozas inspeksiyonu c) Oksijen solutulmas d) EKG e) Akcier grafisi Cevap C (Nelson, Essentials of Pediatrics, 1994, s.469) Siyanoz akcier ya da kalp kaynakl olabilir. Hastaya %100 oksijen solutulmas ile belirgin bir dzelme ve arteriyel oksijen saturasyonunda belirgin bir art oluyorsa siyanoz akcier kaynakldr denebilir. 139.nfektif endokarditte grlmeyen hangisidir? a) Roth lekeleri b) Osler dmleri c) Splenomegali d) Heberden nodlleri e) Janeway lezyonlar Cevap D (Nelson, Essentials of Pediatrics, 1994, s.507) nfektif endokardit ate, titreme, gs ars, artralji, myalji, dispne ve krklkla kendini belli eden ve muayenede taikardi, embolik olaylar (Roth lekeleri, petei, Osler dmleri, SSS lezyonlar), Janeway lezyonlar, frm, splenomegali, artrit, aritmi ve kalp yetersizlii tespit edilen bir hastalktr. Heberden nodller osteoartritte grlr.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

140.Pediatrik dnemde supraventrikler taikardinin ilk tedavisi hangisidir? a) Digoksin b) Vagal tonusu arttrmak c) Propranolol d) Adenozin e) Elektriksel kardiyoversiyon Cevap B (Nelson, Essentials of Pediatrics, 1994, s.509 vd.) Supraventrikler taikardi, pediatride en sk karlalan ritm bozukluudur. Pediatrik supraventrikler taikardilerin ilk tedavisi dalma refleksini uyararak vagal tonusun arttrlmasdr. Bu, yze souk bir uyar uygulanmas ile gerekleir. Bu faydal olmazsa adenozin, digoksin ya da kardiyoversiyon uygulanr. 141.Erikinlerde grlen angina ataklarna benzer ataklar bebeklik dneminde grlyorsa bunun en sk sebebi hangisidir? a) Ateroskleroz b) Myokardit c) Anormal aort d) Anormal kl sol koroner arter e) Anormal kl sa koroner arter Cevap D (Nelson, Essentials of Pediatrics, 1994, s.512) Bebeklik dneminde iskemiye bal kalp ars, beslenme srasnda huzursuzluk, terleme, apne ya da okla seyreden paroksismal rahatszlklar grlyorsa bu myokardit iskemisini gsterir ve en sk sebebi aort yerine pulmoner arterden kken alan anormal kl sol koroner arterdir. 142.Aadakilerden hangisi trunkus arteriosusa daima elik eder? a) ASD b) VSD c) PDA d) Mitral stenoz e) Mitral yetmezlik Cevap B (Nelson, Essentials of Pediatrics, 1992, s.1161 vd.) Trunkus arteriosusda kalpten sadece tek bir damar kar ve hem pulmoner arter yataklarn ve hem de sistemik dolam besler. Yksek bir VSD daima olaya elik eder. 143.Fallot tetralojisinin bir komplikasyonu olmayan hangisidir? a) Kalp yetmezlii b) Anoksik nbetler c) Beyin absesi d) Siyanoz e) Gelime gerilii 205

PEDATR

Cevap A (Rudolph, s.1306) Fallot tetralojisinde varolan sadan sola ant, siyanoza ve gelime geriliine sebep olur. Akut hipoksik nbetler hayatn ilk aylarndan itibaren grlmeye balar. Beyin absesi tm siyanotik konjenital kalp hastalklarnda grlebilir. Pulmoner kan akmnda artma veya sol ventrikl knda bir problem olmad iin konjestif kalp yetmezlii grlmez. 144.Telekardiyografide gve yenii ad verilen 3 iareti eklindeki entiklenme hangi hastalkta grlr? a) Fallot tetralojisi b) Byk arterlerin transpozisyonu c) Aort koarktasyonu d) Ebstein anomalisi e) Koroner arter anevrizmas Cevap C (Nelson, 14.bask, s.1178) Aort koarktasyonunda vcudun alt blmne giden kan miktar azalr. Bunu kompanse etmek iin kollateral dolam geliir. Bu kollaterallerin kostalarn alt kenarna bask yapmasyla erozyon geliir ve 3 iareti eklinde grlr. 145.Perikarditin en sk rastlanan ilk semptom ya da bulgusu hangisidir? a) Sessiz prekordium b) Prekordiyal ar c) Daralm nabz d) Pulsus paradoksus e) Boyun venlerinin dilatasyonu Cevap B (Nelson, Textbook of Pediatrics, 1992, s.1024) Perikardit daralm nabz, sessiz prekordium, derinden gelen kalp sesleri, boyun venleri dilatasyonu, pulsus paradoksusla karakterize, ksrk, ate, srtnme sesi de grlebilen bir kalp hastaldr. lk bulgusu sklkla prekordiyal ardr. 146.Aadaki tanmlamalardan hangisi Hemofili A iin yanltr? a) Dolamda vWFe balanan Faktr VIII eksikliinde ortaya kar. b) Herediter koaglasyon bozukluklarnn %75ini oluturur. c) Otozomal dominant gei gsterir. d) iddetli olgularda Faktr VIII aktivitesi normalin %1den az dzeylerdedir. e) vWF dzeyi normal olarak saptanr. Cevap C (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1162) Hemofili A herediter koaglasyon faktr eksikliklerinin en sk rastlanan olup (%75) Faktr VIII eksikliinden 206

kaynaklanr. Faktr VIII dolamda vWFe bal olarak dolar ve Hemofili Ada vWF dzeyi normal olarak saptanr. Xe resessif gei gsterir. Kzlar taycdr. Faktr VIII dzeyinin normalin %1inden az olduu olgular iddetli, %1-5 orta ve %5-50 arasnda olanlar hafif olarak adlandrlr. 147.Normal bir ntrofilin dokulara gnden nce dolaan kanda geirdii sre yaklak ne kadardr? a) 2 gn b) 1 hafta c) 10 gn d) 2 saat e) 12 saat Cevap E (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1145) Normalde ntrofiller dokulara veya d evre ile direkt temasn saland (sindirim kanal, trakeo-bronial ve servikal kanal gibi) yerlere gmeden nce dolamda 12 saat kalr. G ettii blgelerde ise kal sresi 1-4 gn arasndadr. 148.Sk enfeksiyon geiren bir ocukta nitroblue tetrazolium testi (NBT) ile hangi lkosit fonksiyon bozukluu tans konabilir? a) Konjenital lkosit adherens eksiklii b) Kronik granlomatz hastalk c) Myeloperoksidaz eksiklii d) Chediak Higashi sendromu e) Spesifik granl eksiklii Cevap B (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1150) Ntrofillerin superoksit retim kabiliyetlerini saptamada kullanlan NBT testi, kronik granlomatz hastaln tansnda kullanlan yararl tarama testidir. 149.Aadaki hematolojik parametrelerden hangisindeki art herediter sferositoz tansn dndrr? a) Ortalama eritrosit volm (MCV) b) Ortalama eritrosit hemoglobin (MCH) c) Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu (MCHC) d) Eritrosit dalm genilii (RDW) e) Hematokrit Cevap C (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1133) Herediter sferositozda retiklosit saysndaki arta ramen MCV deerleri yaa gre normal veya normalin altndadr. RDW ve hematokrit deerlerinde art gzlenmez. MCHC deerleri genellikle normalden byk %37-38 kadar byk olabilir.

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

150.Aadaki tanmlamalardan hangisi Thalassemialar iin yanltr? a) Thalassemia sendromlar globin zincir sentez azl ve yokluu ile oluurlar. b) Alfa thalassemia daha sk gneydou Asyada, beta thalassemia Akdeniz blgesinde grlr. c) Thalassemialarda en belirgin hematolojik bulgular makrositoz ve hipokromidir. d) Thalassemialarda kesin tan Hb elektroforezi ile konur. e) Homozigot formlarda klinik bulgular ok belirgindir. Cevap C (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1129) Thalassemialar globin zincir sentez azl veya yokluundan kaynaklanrlar. Hb sentez hzndaki kusur sonucunda mikrositoz belirgin zelliktir. Ancak, kesin tan Hb elektroforezi ile konur. Heterozigot formlarda klinik bulgular hafif seyrederken homozigot formlarda iddetlidir. Alfa thalassemia gneydou Asyada, beta Thalassemia Akdeniz blgesinde sk olarak saptanr. 151.Aadaki tanmlamalardan hangisi Orak hcre hastal ile uyumlu deildir? a) Hemoglobinin striktrel bozukluu sonucu ortaya kar. b) Anemik kriz ounlukla Parvovirus B19 enfeksiyonu ile birliktelik gsterir. c) Vazooklzif krizler kalc organ hasarlarna yol aar. d) Enfeksiyonlara yatknln balca nedeni anormal hemoglobinin varldr. e) lk yalarda en sk saptanan lm nedeni bakteriyel sepsistir. Cevap D (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1123-1125) Orak hcre hastalnda normal hemoglobinin beta globin zincirinde 6. pozisyondaki bir aminoasidin yerine bir baka aminoasidin gelmesi sonucunda anormal bir hemoglobin olan HbS oluur. Bu anormal hemoglobini ieren eritrositler hipoksik ortamda orak eklini alr. Orak eklini alan eritrositler kan akmnda yavalama ve viskozitede artmaya neden olarak lokal iskemi, trombozis ve enfarkta yol aabilirler. Vazooklzif kriz olarak adlandrlan bu durum, deiik organlarda kalc iskemik hasarlanmalara yol aar. Anemik krizler geici olarak eritrosit retiminin azalmasndan kaynaklanr. Genellikle Parvovirus B19 enfeksiyonlar ile birliktelik gsterir. Enfeksiyonlara yatknlk defektif dalak fonksiyonu sonucu geliir. zellikle ilk yalarda lm nedenlerinin banda bakteriyel sepsis gelmektedir. 152.Herhangi bir kiinin Rh pozitif kan grubunda oluundan sorumlu eritrosit antijeni hangisidir? a) E b) D
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

c) C d) e e) c Cevap B (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1111) Rh kan grubu sistemi 3 alleik antijenden oluur. Bunlar C, c, D, d ve E, edir. Bir kii herbir antijen iin homozigot (CC gibi) veya heterozigot (Cc veya Ee) gibi olabilir. d antijeni saptanamamtr. D antijeni yokluunu belirtmek iin kullanlr. D antijeni varl kiinin Rh pozitif olmasn salarken, yokluunda dier antijenlerin varlna baklmakszn kii Rh negatif olarak deerlendirilir. 153.Aadaki bulgulardan hangisi artm hemoliz bulgusu deildir? a) Azalm MCV b) Artm plazma Hb dzeyi c) Artm retiklosit says d) Polikromatofili e) ndirekt bilirubin art Cevap A (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1097) Eritrositlerin artm paralanmas sonucu ortaya kan hemolizin tipik bulgular: anemi, artm MCV, retiklositozis ve polikromatofilidir. Bunlara ilaveten, iddetli olgularda hepatik klirensi aan miktarlarda bilirubin retilir ve indirekt bilirubin dzeyi de artabilir. ntravaskler hemolize bal olarak plazma Hb dzeyi de artabilir. 154.Aadakilerden hangisi kan transfzyonu srasnda setten birlikte uygulanabilir? a) lalar b) Ringer laktat c) Ca glukonat d) %5 albumin e) %5 dekstroz Cevap D (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1170) Kan rnleri transfzyonu srasnda sadece izotonik salin ve %5lik albumin ve ABO uygun plazma birlikte uygulanabilir. %5lik glikoz ve hipotonik salin solsyonlar hemolize, Ca-glukonat pht oluumuna yol at iin ve ilalar doz tayinindeki glkler nedeniyle birlikte uygulanmamaldr. 155.Akut lenfoblastik lsemili ocuk hastalarda, kt tedavi sonucu ile ilgili olarak, en bamsz prognostik faktr aadakilerden hangisidir? a) Mediastinal kitle b) Santral sinir tutulumu c) mmun fenotip d) Hb dzeyi e) Lkosit says Cevap E (Rudolphs Pediatrics, 1991, s.1187) ALLde birok klinik ve laboratuvar bulgusu kt tedavi sonular ile birliktelik gsterir. rnein, L2-L3 morfolojik subtip, SSS tutulumu, yksek Hb dzeyi gibi. 207

PEDATR

Ancak, bunlar arasnda ya ve lkosit says en bamsz prognostik faktrler olarak saptanmtr. 156.Oksijen tedavisi uygulanan prematre bir bebekte arteriyel kanda oksijen basnc iin aadakilerden hangisi en uygundur? a) 45-50 mmHg b) 55-70 mmHg c) 70-100 mmHg d) 100-120 mmHg e) 120-140 mmHg Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.439-453) (a) kkndaki deerler bir bebek iin hipoksik deerlerdir. (c), (d) ve (e) klarndaki deerler prematre retinopatisi asndan risk tarlar. 157.Aadakilerden hangisi yenidoanda respiratuvar distres sendromu tedavisinin bir komplikasyonu deildir? a) Prematre retinopatisi b) Bronkopulmoner displazi c) Vaskler embolizasyon d) Pulmoner arter stenozu e) Subglottik stenoz Cevap D (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.1174-1177) Pulmoner arter stenozu konjenital bir problemdir. 158.Neonatal dnemde apne iin aadakilerden hangisi dorudur? a) Prematre bebeklerde apne her zaman sepsis belirtisidir. b) Apne miadnda domu bebeklerde olmaz. c) Miadnda domu bebeklerde apne durumunda sadece fiziki uyar yeterlidir. d) Apne ani bebek lm sendromunun belirleyicisidir. e) Oksijen tedavisi ve teofilin uygulamas prematre bebeklerde apne ataklarnn azalmasna neden olur. Cevap E (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.462-463) Sadece (e) kk tamamen dorudur, dier klar ksmen doru olabilir. 159.Total parenteral beslenme uygulanan bebeklerde bazen azotemi ve dehidratasyon grlebilir. Aadakilerden hangisi bu duruma sebep olur? a) Hipoglisemi b) Hiperglisemi c) Hiperamonemi d) Hiperkloremik asidoz e) Sv ihtiyacnn yanl hesaplanmas 208

Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.195-198) Yukardakilerin hepsi intravenz beslenmenin mmkn olabilen komplikasyonlardr, fakat hiperglisemi osmotik direze yol aarak dehidratasyon ve azotemiye yol aar. 160.Aadaki mikroorganizmalardan hangisi fetusta transplasental enfeksiyona neden olmaz? a) Rubella virus b) Chlamydia c) Toxoplasma gondii d) Treponema pallidum e) Cytomegalovirus Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.495-524) Chlamydia enfeksiyonlar postnatal bulaarak enfeksiyona neden olurlar. Dierleri transplasental enfeksiyona neden olabilirler. 161.Neonatal sepsis ve neonatal menenjite en sk neden olan etyolojik ajanlar aadakilerden hangileridir? a) Staphylococcus aureus ve Escherichia coli b) Streptococcus pneumoniae ve Hemophilus influenzae c) Escherichia coli ve group B streptococcus d) Escherichia coli ve group A streptococcus e) Pseudomonas ve Klebsiella Cevap C (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.495-524) Staphylococcus, grup A streptococcus ve Hemophilus 3 aydan byk bebek ve ocuklarda enfeksiyona neden olur. Pseudomonas ve Klebsiella ile enfeksiyon ise olduka nadirdir. 162.Fizyolojik neonatal sarlk iin aadakilerden hangisi dorudur? a) lk 24 saat iinde sarln grlmesi b) Bilirubin seviyesinin 5 mg/dl/gn veya daha fazla ykselmesi c) Konjuge bilirubinin 1 mg/dlden fazla olmas d) Direkt Coombs testinin pozitif olmas e) Sarln 5-7 gn arasnda giderek azalmas Cevap E (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.476-477) Dier 4 seenek patolojik sarlkla ilgili bulgulardr. 163.Yenidoann hemorajik hastalndan korunmak iin aadakilerden hangisi uygulanmaldr? a) Trombosit infzyonu b) Heparin c) Doumda 1 mg K vitamini enjeksiyonu d) Taze donmu plazma e) Anneye anti-D globulin enjeksiyonu
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

Cevap C (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.486-487) Yenidoann hemorajik hastal K vitaminine baml phtlama faktrlerinin eksiklii nedeni ile oluur. 164.Yenidoan sepsisinde aadaki bulgulardan hangisi sk grlen bir klinik bulgu deildir? a) Ate b) Beslenmenin bozulmas c) rritabilite d) Sarlk e) Letarji Cevap A (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.495-524) Yenidoan sepsisinde hipotermi daha sk grlr. Yenidoanda ate genellikle evresel snn artmas durumunda grlr. 165.Anne st ile beslenme iin aadakilerden hangisi dorudur? a) Bebek beslenmenin ilk 5 dakikasnda alacann %80-90n alr. b) Anne st genellikle doumu takip eden ilk 24 saat iinde hazrdr. c) St salglama refleksi, prolaktin salnm ile uyarlr. d) St salnm yeterli oluncaya kadar bebek forml stle beslenmelidir. e) Tamamiyle anne st ile beslenen bir bebein diyetine sadece su ilave etmek yeterlidir. Cevap A (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.116-120) Normal, miadnda domu anne st ile beslenen bebeklerin ilave su ve forml ste ihtiyalar yoktur. 166.Poliri, polidipsi ve frontal blgede ar yaknmasyla bavuran 10 yandaki erkek hastada diabetes insipidus tans konulmutur. Fizik muayenede eksoftalmus, kranial x-rayde zmba delii grnm saptanmtr. En olas tan hangisidir? a) Pituiter apopleksi b) Sarkoidoz c) Menenjiom d) Langerhans hcreli histiositozis e) Hemokromatozis Cevap D (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.1535) Langerhans hcre histiyositozis soliter veya diffz lezyonlardaki Langerhans hcrelerinin klonal proliferasyonuna ramen non-neoplastik bir hastalktr. Son etyolojik teori immnolojik disreglasyondur. Birok kemiklerde lezyonlar, kraniyal kemiklerde zmba delii manzaras, sal deride seboreik ra, hepatosplenomegali, diabetes insipitus, anemi, tromMEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

bositopeni ve akcier hastal gibi birok hastalklara neden olan kronik bir bozukluktur. 167.Aadakilerden hangisinde Tiroksin balayc globulin (TBG)in serum dzeyi azalmtr? a) Gebelik b) Yenidoan c) Oral kontraseptif kullanm d) Tamoksifen kullanm e) Protein-kalori malntrisyonu Cevap E (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.1805)
TBG arttranlar Konjenital (Xe bal) Hepatit Porfuri Methadone Oral kontraseptifler Tamoksifen Perfenazin 5-Fluorouracil Heroin Gebelik Yenidoan TBGyi azaltanlar Konjenital (Xe bal) Hepatik siroz Nefrotik sendrom Androjenler Glukokortikoidler Nikotinik asit Akromegali Protein-kaybettirici enteropati Protein-kalori malntrisyonu Hipertiroidizm

168.Aadakilerden hangisi konjenital hipotiroidizm iin dorudur? a) Dk T4 dzeyi b) Dk 3 ve T4 dzeyi c) Dk T4, yksek TSH dzeyi d) Dk T4, dk TSH dzeyi e) Dk T4, normal TSH dzeyi

primer

Cevap C (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.1803) Konjenital primer hipotiroidizmde T4 ve T3 dzeyleri dk veya snrdadr. Eer primer olarak tiroid bezi hipotiroid durumdan sorumlu ise TSH konsantrasyonu yksektir ve gittike ykselir. Tannn kesinlik kazanmas iin TSH dzeylerinin mutlaka llmesi gereklidir. 169.Aadakilerden hangisi addison hastalnda bulunmaz? a) Kanda re ykseklii b) Plazma klorunun dmesi c) Plazma sodyumunun artmas d) Kan glukoz dzeyinin dmesi e) Kanda potasyum dzeyinin artmas Cevap C (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.1818) Addison hastalnda hipotansiyon, plazma hacminin azalmas ve glomerler filtrasyon hznn dmesi sonucu kan re dzeyi ykselir. Plazma hacminin azalmas, plazma vazopressin dzeyinin artmasna, dolaysyla su tutulmasna sebep olur. Bu tabloya aldosteron eksikliinin eklenmesiyle de plazma sodyu209

PEDATR

mu ve klor dzeyleri der. Aldosteron eksiklii plazma potasyum dzeyinin artmasna sebep olur. Kortizol inslin zerindeki antagonist etkisinin olmamas nedeniyle hipoglisemi meydana gelebilir. 170.Aadakilerden hangisi psdohipoparatiroidizmde grlmez? a) Hipokalsemi b) Serum parathormon dzeyi ykseklii c) Radyografide 4nc metakarpal ksal d) Hiperkalsemi e) Hiperfosfatemi Cevap D (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.1620) Psdohipoparatiroidizm neden grlr genetik bir hastalktr. Hastalk Xe bal dominant veya otozomal dominant eklinde aktarlabilir. Serum parathormon seviyesi ykselir ve sonu olarak hipokalsemi, hiperfosfatemi meydana gelir. Ayrca psdohipoparatiroidizmde zellikle bazal ganglionlar da kalsifikasyon grlebilir. 171.Aadakilerden hangisi diabetik ketoasidoz komasnda bulunmaz? a) Hipotermi b) Kussmaul solunum c) Hipernatremi d) Bulant, kusma e) Karn ars Cevap C (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.1793) Diabetik ketoasidozun klinik bulgular, hiperventilasyon, nefesde aseton kokusu ve intravaskler volmde azalma ve bunun muayene bulgulardr. Derin ve hzl solunum metabolik asidozu kompanze etmek iin oluur. Bu bulgu genellikle pH: 7.2 altna dtnde gzlenir. pH 7den daha dk deere indiinde derin asidozun solunum merkezine basklayc etkisiyle solunum hz azalr irregler hal alr. Ayrca hikayede poliri, polidipsi, halsizlik, bulant, kusma ve karn ars bulunabilir. Diabetik ketoasidozda sklkla hipotermi mevcuttur. Ate bazen enfeksiyon mevcudiyetinde bile bulunmayabilir. Atein saptanmas enfeksiyon dndren en nemli bir bulgudur. 172.Menenjit nedeniyle tedavi edilen 6 yandaki kz olguda uygunsuz ADH salglanmas bulgular saptanmtr. Aadakilerden hangisi tedavide kullanlmaz? a) Sv almnn kstlanmas b) Hipertonik tuzlu su (%3lk) verilmesi c) Diretiklerin kullanlmas d) ADH antagonistlerin kullanlmas e) Plazmaferez Cevap E (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.2206) Uygunsuz ADH salnmnn tedavisinde hipervolemi ve hiponatremi dzeltilmeye allr. Bunun iin gnlk 210

sv almnn azaltlmas tuz ve protein almnn arttrlarak bunlarn atlm esnasnda sv atlmnn da salanlmas, ADH antagonistlerin kullanlmas, tehlikeli hiponatremi var ise hipertonik sv kullanlmasnn dnlmesi, dikkatli bir ekilde diretiklerin kullanlmas uygulanabilecek yntemlerdir. Plazmaferez bir hacim azaltma yntemi olmasna ramen uygunsuz ADHe bal hipervolemide kullanlmaz. 173.Aylar boyu sren Tip-1 diyabeti olan bir olguda diyabetin iyi kontrol edilip edilmediini gsteren en iyi laboratuvar bulgusu hangisidir? a) Hb A1c konsantrasyonu b) Plazma C peptit konsantrasyonu c) 24 saatlik idrar glukoz atlmnn llmesi d) Spot idrarda glikoz llmesi e) Gn boyunca llen kan ekeri, ortalamasnn deerlendirilmesi Cevap A (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.1793) Hemoglobin A1c (HbA1c) oluum hz eritrosit yaam sresi boyunca plazma glukoz konsantrasyonu ile orantldr. Bu yzden diyabetin iyi kontrol edilip edilmediinin deerlendirilmesinde iyi bir yntemdir. Plazma C peptit beta hcre fonksiyonunu gsterir. Diabetik kontrol asndan yarar yoktur. Plazma ve idrar glukoz lmleri gn iinde deiikliklerinden dolay ksa bir zaman sreci iinde diabet kontrolnde kullanlabilirler. 174.10 gnlk bir yenidoan bebekte guatr saptanmtr. Aadakilerden hangisi yanltr? a) Endemik iyot eksikliine baldr. b) Tiroid hormon biyosentezinde defekt olabilir. c) Annenin guatrojen maddeler almas sz konusudur. d) Bebek hipotiroid, hipertiroid ve tiroid olabilir. e) Tedavi gerektirmez. Cevap E (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.1803) Guatrl doan bir bebek hipotiroid ve hipertiroidili olabileceinden hibir zaman kendi haline braklmaz. ounlukla hipotiroid olacandan aratrlmaldr ve tedavi edilmelidirler. Konjenital hipertiroidili bebeklerde de guatr bulunabilir. ounlukla Graves hastal olan annelerden domulardr. Bu bebeklerin de tedavi edilmesi gereklidir. 175.Obezite nedeniyle bavuran 10 yanda erkek hastada Cushing sendromu tans konulmutur. Aadaki laboratuvar bulgularndan hangisi bulunmaz? a) Hipoglisemi b) Eozinopeni c) Lkositoz d) drarda kortikosteroid atlmnn artmas e) Glukoz tolerans bozukluu
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

Cevap A (Oskis Pediatrics, 3.bask, 1999, s.1813) Cushing sendromunda klinik bulgular kortizolun ar sekresyonuna baldr. Kortizol normalde kan glikozunu arttrr. Genellikle hiperglisemi grlr. 176.13 yandaki erkek ocuk sol tarafnda ciddi nasal obstrksiyon ve birka yldr sren rekrrent epistaksis ikayeti ile getirildi. Bir yl nce uygulanan di ekimi sonrasnda hibir komplikasyon gelimedii renildi. Fizik muayene ve anterior rinoskopi normal bulundu. Aadaki uygulamalardan hangisi bu hastann evaluasyonunda size en fazla yardmc olacaktr? a) Kanama zaman b) Nasal biyopsi c) Nazofaringoskopi d) Protrombin zaman, parsiyel tromboplastin zaman e) Sins grafisi Cevap C (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.586; Bluestone, Stool, Scheetz, Pediatric Otolaryngology, 2.bask, 1990, s.788-789) Adlesan dnemde; -Tek kanall nasal obstrksiyon ve tekrar eden burun kanamalar jvenil nazofaringeal angiofibrom dndrr. Nazofarenks bu nedenle dikkatle muayene edilmelidir. -Komplikasyonsuz di ekimi olmas kanama diyatezinden bizi uzaklatrd. Koaglasyon almalar muhtemelen normal bulunacaktr. -Sinus hastaln dndren semptom ve fizik muayene bulgusu yoktur. -Anterior rinoskopi normal olduu iin nazal biopsi ihtiyac yoktur. -Tekrar eden burun kanamalarnda travma, kurusouk evre ss, yabanc cisimde akla gelmektedir. 177.10 yandaki kz ocuu 15 dakikadr devam eden jeneralize tonik-klonik konvlziyon ile acil servise getirildi. Hava ve damar yolunun almas yeterli oksijenizasyon salanmasn takiben nbeti kontrol etmek iin balangta tercih edilecek ilk ila hangisi olmaldr? a) Lorazepam b) Paraldehit c) Fenobarbital d) Fenitoin e) Sodyum valproat Cevap A (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.1501-1503; Fuhrman, Zimmerman, Pediatric Critical Care, 1992, s.595-604) -Lorazepam veya diazepam hzl antikonvlzif etkisi nedeniyle ilk seilecek ilatr. Lorazepam etki sresi daha uzun olduu iin diazepama tercih edilir. Nbet
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

ilacn intravenz verilmesinden 2-3 dk. sonra durdurulabilir. Damar yolu alamaz ise rektal verilebilir. -Paraldehit ilk ila olarak tavsiye edilmez. Dier antikonvlzanlara diren durumunda daha sonra kullanlabilir. -Fenobarbital ve Fenitoin nbetin devam durumunda ilk ilatan daha sonra tercih edilir. -Sodyum valproat status epileptikusun kontrolnden ok nbetlerin uzun sreli tedavisinde tercih edilir. 178.3 yanda bir erkek ocukta Duchenne mskler distrofi tans koydunuz. Bu hastaln kaltm ekli nedir? a) Otozomal dominant b) Otozomal resesif c) Mitokondrial DNAda nokta mutasyonu d) Xe bal dominant e) Xe bal resesif Cevap E (Darras, Molecular genetics of Duchenne and Becker muscular dystrophy, J Pediatr 1990; 117:1-15) Duchenne mskler distrofi Xe bal resesif geili bozukluktur. X kromozomunun ksa kolunda geni bir blgede lokalize olmutur (Xp 21). Erkek ocuklar etkilenirken, kz ocuklar tayc olmaktadr. 179.3 yandaki erkek ocuk ate ve uzun sren fokal nbeti takiben stupor halinde yatrld. Fizik muayenede gzlerde saa deviasyon ve sol hemiparezi bulundu. Beyin omurilik svs incelemesi viral meningoensefalit dndrd. Aadakilerden hangisi en acil uygulanmas gereken nrodiagnostik testtir? a) ANA titresi b) Serebral anjiografi c) BOS viral kltr d) Beyin MRI e) Lyme hastal iin serolojik test Cevap D (Aurelius, Johansson, Skoldenberg, Rapid diagnosis of herpes simplex encephalitis by nested polymerase chain reaction assay of cerebrospinal fluid, Lancet, 1991; 337:189-192; Cameron, Wallace, Munro, Herpes simplex virus encephalitis: Problems in diagnosis. Dev Med Child Neurol 1992; 34: 134-140) Ate fokal nbet ve paralizi daha ok ensefalit tablosunu destekler: Enterovirsler ve Herpesvirsler etyolojide zellikle rol alan ajanlardr. Beyin MRI herpes ensefalitinde en faydal tan aracdr. Temporal lobdaki ve frontal lobdaki dematz ve hemorajik deiiklikleri en iyi gsteren yntemdir. Klasik bulgular saptamak iin her 1-2 gnde bir seri grntleme yapmak gerekir. 211

PEDATR

180.Herediter sferositoz tans ile takip edilen 9 yandaki kz ocua splenektomi karar aldnz. Aadakilerden ilk olarak hangisini uygulamak gerekir? a) Preoperatif eritromisin b) Preoperatif penisilin c) Preoperatif pnmokok as d) Postoperatif haemophilus influenza as e) Postoperatif Hepatit B as Cevap C (Committee on Infectious Diseases, American Academy of Pediatrics, 22.bask, 1991, s.52-53; Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.1289) Splenektomili hastalarda; -Streptococcus pneumonia %60 oranda ciddi sepsis etkeni olarak bulunmutur. H. influenza, Neisseria meningitidis de sepsis sebebidirler. -Preoperatif en az 1 ay nce polivalan pnmokok as verilmelidir. Meningokok, Hepatit B as da preoperatif nerilmektedir. H. influenza tip B asnda infant dneminde nerilmelidir. Bu alar acil splenektomi sonrasnda uygulanmaldr. -Preoperatif antibiotik kullanm da profilakside nerilmektedir. 181.Dikkat eksiklii hiperaktivite sendromu en sklkla hangi dnemde tehis edilir? a) nfant dnemi b) Okul ncesi dnemi c) lkokulun balang dnemi d) Orta okul dnemi e) Lise dnemi Cevap C (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.67-69) Dikkat eksiklii hiperaktivite sendromu sklkla okula balangtan itibaren tespit edilen durumdur. 182.Miadnda doan bebek ilk gnde safral kusmalar nedeniyle getirildi. Fizik muayenede batn distand, barsak sesleri hiperaktif, rektumda mekonyum mevcut ve akcierlerde bilateral raller mevcuttu. Bu bebek iin ilk akla gelecek tannz nedir? a) Biliyer atrezi b) ntussepsiyon c) Pilor stenozu d) nce barsak obstrksiyonu e) Trakeo-zofageal fistl Cevap D (Schaffer&Averys Diseases of the Newborn, 6.bask, 1991, s.656; Rudolphs Pediatrics, 19.bask, 1991, s.182-183; Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.474) Safral kusma ncelikle ince barsak obstrksiyonunu dndrr. 212

Trakeo-zofageal fistl ve pilor stenozunda safral kusma olmaz. Biliyer atrezide kusma olmaz ve safra ince barsa geemez. ntussepsion 1 aydan nce nadirdir. 183.Human immunodeficiency virus ile enfekte ocukta aadaki patojenlerden hangisi en sklkla ciddi enfeksiyon sebebi olur? a) Cryptococcus neoformans b) Mycobacterium tuberculosis c) Pneumocystis carinii d) Toxoplasma gondii e) Yersinia enterocolitica Cevap C (Hauger, Powell, Infectious complications in children with HIV infection, Pediatr Ann 1990; 19:421436; Feigin, Cherry, Textbook of Pediatrics Infectious Diseases, 3.bask, 1992, s.1757-1788) Pneumocystis carinii HIV enfekte ocuklarda en sk frsat enfeksiyon etkenidir. Pnmoni sk ve fataldr. Bu ocuklarda profilaksi trimetoprim-sulfometoksazol ile yaplr. Dier ajanlarda frsat enfeksiyonlara neden olur. 184.16 yanda, 180 cm boyunda kz ocuu voleybol oynarken ani olarak lyor. Otopside aortun geni, dissekan aort anevrizmas ve aort kapann dilate ve yetersiz olduu grlyor. Aadaki sendromlardan hangisini ncelikle dnrsnz? a) Klinefelter b) Klippel feil c) William d) Noonan e) Marfan Cevap E (Garson, Bricker, Mcnamara, The Science and Practice of Pediatric Cardiology, 1990, s.2397-2400; Oski, Principles and Practice of Pediatrics, 1990, s.920; Nelson, Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.1746-1747) Marfan sendromu otozomal dominant geili bir badokusu hastaldr. Marfan sendromunda aortada dilatasyon, aortik regrjitasyon, mitral valvde prolapsus, aortada dissekan anevrizma grlr. Klinefelter sendromu 47 XXYdir. Erkek ocukta olur ve kalp hastal genellikle grlmez. Klipel Feil Sendromunda VSD, PDA, Aort koarktasyonu sktr. Noonan sendromunda boy ksadr. Pulmoner stenoz sktr. PDAda grlebilir. William sendromunda aortik stenoz, pulmoner stenoz grlebilir.

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

185.st solunum yolu enfeksiyonu olan 3 yandaki kz ocuk, 2 saat nce ateinin 39.4oC ykselmesi, yutma gl ve artm boaz ars ikayetleri ile getirildi. Yan boyun grafisinde posterior faringeal duvarda yumuak doku ilii gzlendi. Tannz nedir? a) Bakteriyel trakeit b) Krup c) Peritonsiller apse d) Retrofaringeal apse e) Trakeal yabanc cisim Cevap D (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, 1992, s.1058; Hathaway, Hay, Groothuis, Paisley, Current Pediatric Diagnosis&Treatment, 11.bask, 1993, s.478-479) Bakteriyel trakeit, krup, peritonsiller ve retrofaringeal apse benzer semptomlar verir. Radyografideki grnm retrofaringeal apseyi telkin eder. 186.Aadaki klardan yanl olan seiniz. a) APTT intrensek yolu ler. b) DICte PT ve APTT uzamtr. c) Hemofilide PT uzamtr. d) Faktr V ve X ortak yolda yer alr. e) PT ekstrensek yolu ler. Cevap C (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1422-1429; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.285) Hemofilide protrombin zaman normal, PTT uzun, kanama zaman normaldir. 187.ocukluk a ALLsi iin yanl olan seiniz. a) En sk L1 tipi grlr ve prognozun iyi olduu tiptir. b) T-cell olanlarda mediastinal kitle sktr. c) Prognozda en nemli faktr lkosit says ve steroide yanttr. d) En sk relaps yeri yumuak dokudur. e) Sklkla kromozomal anomaliler (translokasyon gibi) bulunur.

Cevap D (Cin, ocuk Hastalklar, 1997, s.470; Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.558) Nksler en sk kemik iliinde ortaya kar. 188.Demir eksiklii anemisi hakknda yanl olan seiniz. a) Transferrin saturasyonu dktr. b) MCV dktr. c) Ferritin dktr. d) RDW azalmtr. e) MCH dktr. Cevap D (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1388; Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.522) Bkz. Tablo 23. 189.Aadakilerden hangisi genellikle hematri nedeni deildir? a) Alport sendromu b) Hiperkalsiri c) rolitiyazis d) Glomerulonefrit e) Minimal change nefrotik sendrom Cevap E (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1501; Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.598) Minimal deiiklik nefrotik sendrom (MDMS), nefrotik sendromun en sk grlen eklidir. Hematri bazen bulunur ama geicidir. Serum kompleman zgl olarak normaldir. Hipertansiyon seyrektir. 190.Aadakilerden hangisi renal osteodistrofi bulgusu deildir? a) PTH art b) Alkalen fosfataz art c) Hiperfosfatemi d) Hiperkalsemi e) Osteopeni

Tablo 23. Mikrositik anemilerin ayrc zellikleri


Testler Serum demiri Serum demir balama kapasitesi Serum ferritini lik demir depolar lik sideroblastlar Serbest eritrosit protoporfirini Hemoglobin A2 veya F Eritrosit dalm genilii (RDW)*** Demir eksiklii anemisi Dk Yksek Dk Dk ya da yok Azalm ya da yok Yksek Normal Yksek Talassemi Normal Normal Normal ya da yksek Normal ya da yksek Normal ya da artm Normal Yksek -tal; normal -tal. Normal Sideroblastik Anemi* Yksek ya da normal Normal ya da yksek Yksek Yksek Artm Yksek Normal Kronik hastalk Anemisi** Dk Dk ya da normal Normal ya da yksek Normal ya da yksek Azalm Yksek Normal Normal

* Trombositopeni ve ntropeni hastalk ilerledike geliir. ** Sklkla normokrom; %25i mikrositik *** RDW eritrositlerin anizositozunun (farkl byklkler) derecesini ler.

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

213

PEDATR

Cevap D (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1520; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.325) Renal osteodistrofi, hemen her zaman kronik bbrek yetmezliinde grlr. GFR azalmasyla fosfat atlm azalr (hiperfosfatemi), barsaklardan kalsiyum absorbsiyonu azalmasna bal hipokalsemi, yksek alkalen fosfataz aktivitesi ve sekonder hiperparatiroidizm ile beraberdir. Hipokalsemiye bal osteomalazi, hiperfosfatemiye bal osteoskleroz grlr. 191.Aadakilerden hangisi Dissemine (milier) tberkloz iin yanltr? a) Milier tberkloz genellikle tberkloz enfeksiyonunun balangcndan 2-6 hafta sonra grlr. b) Primer pulmoner tberklozun reaktivasyonu sonucu da ortaya kabilir. c) Vakalarn tmnde tberklin cilt testi (PPD) (+) dir. d) Bebeklerde, malntrisyonu ve immn yetmezlii olan ocuklarda daha sktr. e) Karacier, dalak, akcier en fazla olmak zere meninkslere, bbrek, kemik ve dier organlara tberkloz basili yaylabilir. Cevap C (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.834-847; Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.336) Miliyer tberkloz geni bir hematojen yaylm ile birden ok organn infeksiyonunu belirtir. Miliyer tberkloz da ani balayan ate, gszlk, halsizlik, itahszlk, kilo kayb, lenfadenopati, gece terlemeleri ve hepatosplenomegali grlr. Diffz bilateral pnmoni her zaman vardr ve olgularn yaklak %30 kadarnda menenjit saptanr. Anemi, monositoz, trombositopeni, hiponatremi, hipokalemi ve karacier ilev testlerinde bozukluk genellikle grlr. Akcier filminde yaygn infeksiyonu gsteren bilateral miliyer infiltrasyonlar vardr. Tberklin deri testi anerji sonucu yantsz olabilir. Tan koymak iin karacier ya da kemik ilii biyopsisine gerek olabilir. 192.Aadakilerden hangisi sekretuvar ishal nedenidir? a) Salmonella b) igella c) Enteroinvazif E.coli d) Enterohemorajik E.coli e) V.kolera Cevap E (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.789-800) Sekretuvar diyare; kolera, ETEC, karsinoid, nroblastoma, doumsal klorr diyaresi, Cl. difficile ve cryptosporidiosisde grlr. 214

193.Aadakilerden hangisi en sk ishal nedenidir? a) Rotavirus b) Enterotoksijenik E.coli c) V.kolera d) Salmonella e) Campylobacter jejuni Cevap A (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.914-916; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.182) Bkz. Tablo 24. 194.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Astmada erken immun cevap bronkokonstriksiyona neden olur. b) Astmada erken immun cevap B2 agonistlerle tedavi edilir. c) Astmada ge immun cevap bron mukozasnda lenfosit ve eozinofil infiltrasyonuna neden olur. d) Ge immun cevap steroidlerle tedavi edilir. e) Ar astmann tedavisinde steroidin yeri yoktur.

Tablo 24. ocuklarda akut diyare sebepleri


I. Enfeksiyonlar A. Viral enfeksiyonlar: -Rotavirus (%50) -Norwalk benzeri virus -Dierleri B. Bakteriyel enfeksiyonlar: -E. coli (ETEC, EPEC, EIEC, EHEC ve EAEC) (%25) -Salmonella (%10) -Shigella (%5) -Dierleri (Campylobacter jejuni, Yersinia enterocolitica, Vibrio parahemolitikus, V.cholera, Clostridium perfiringens) C. Protozoan ajanlar: -Giardia lamblia -Enteromoeba histolytica -Criptosporidium D. Helmintler: -Ascaris lumbricoides -Enterobius vermicularis E. Mantarlar -Candida albicans II. Metabolik bozukluklar: -lyak hastal -Familyal klorr diaresi -Disakkaridaz yetersizlikleri III. Nutrisyonel sebepler: -Hiperosmolar st formlleri -nek st proteinine intolerans IV. Antibiyotik etkisi V. Neoplastik hastalklar -Ganglionroma -Lenfoma VI. Psikolojik stres

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

Cevap E (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.628-641; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.109) Status astmatikus ve tedaviye cevap vermeyen inat astma vakalarnda steroid kullanlr. 195.Aadakilerden hangisi yanltr? a) FEV1 (1 sndeki zorlu expiratuvar volm) byk ve orta apl bronlar hakknda fikir verir. b) FEF25-75 (Zorlu vital kapasitenin %25-75i arasndaki ortalama akm) orta ve kk apl bronlar hakknda bilgi verir. c) PEF (Expiratuvar zirve akm hz) kk bronlar hakknda bilgi verir. d) Egzersiz testi broniyal hiperaktiviteyi ler. e) Reversibilite testi broniyal astmada B agonistlere cevab gsterir. Cevap C (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.628-641; Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.435) PEF, zorlu ekspiryum srasnda ulalan en yksek hava akm hzn ler. Bu deer daha ok byk havayollarndaki hava akmnn ls olup, byk oranda hastann eforuna bamldr. 196.Kistik fibrozis iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Yenidoan taramasnda AF 508 mutasyonu aratrlr. b) Yenidoan dneminde mekonyum ileusu, mekonyum plug, mekonyum peritoniti saptanabilir. c) Ekzokrin pankreas yetmezliine bal malabsorbsiyon grlr. d) Kronik obstrktif akcier hastal ve sk akcier enfeksiyonu grlr. e) Terde CI konsantrasyonunun 60 mEq/L oluu tan koydurucudur. Cevap A (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1239-1251; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.208,209,210) Kistik fibrozis (KF) en sk ldrc genetik hastalktr. Otozomal resesif olarak kaltlr. Geni 7. kromozomun uzun kolunda yer alr. KFde hava yollarnda tuz absorbsiyonu artar. Sonuta sudan fakir, temizleyici etkisi olmayan sekresyon oluur. Bu oluum stafilokok ve psdomonas remesi iin uygun bir ortam yaratr. Pankreasta ise NaCO3 ve su sekresyonu yaplamaz, pankreasta enzim birikir. Sonuta pankreatik otodijesyon balar. Barsakta Clve su sekresyonunun olmamas nedeniyle sekrete edilen msin ve makromolekller kriptleri tam rtmez. Sonuta barsak obstrksiyonlar geliir. Ayn etkiyle hepatobiliyer sistem obstrksiyonlar da geliir. Kistik fibroziste solunum epiteli klora ar impermeabldr. Na+ reabsorbsiyonu artar. Akcier tutulumu %90 orannda grlr. Kronik bronit tablosu geliir. Pekok hastada H. influenza, S.aureus
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

veya P. aeruginosa kolonize olur. ksrk, balgam, hiperinflasyon, broniektazi hatta akcier yetmezlii ve lm geliebilir. Belirgin akcier hastal olanlarda omak parmak olur. Kistik fibrozislilerin ounda hayatn ilk yllarnda egzokrin pankreas yetmezlii vardr. Tedavi edilmeyen hastalarda malabsorbsiyona bal olarak meydana gelen maldijesyon, steatore (ok yal, kt kokulu, yapkan gayta) ve pek ok sekonder yetmezlik durumu (Vitamin K ve E) meydana gelir. %7-10 hastada mekonyum ileusu ile ocuk doar. Daha yal hastalarda barsak obstrksiyonu, maldijesyon, abdominal distansiyon, kusma, perforasyon barsak seslerinin azalmas veya kayb ile karakterize mekonyum e deeri ileus meydana gelebilir. Ter testi %98 vakada pozitiftir. Ter testinde 60 mEq/lt zerindeki deerler pozitifken, 50-60 mEq/lt aras deerler pheli, 50 mEq/lt altndaki deerler ise negatif olarak deerlendirilir. Ter testi dnda, pankreas enzim eksiklii, kronik obstrktif akcier hastal, aile yks de faydaldr. 197.nflamatuvar barsak hastalklarnda aadakilerden hangisi dorudur? a) lseratif kolitte, kolon yannda st gastrointestinal sistem (GS) ve ince barsaklar da tutulmutur. b) Crohn hastalnda tm GS deiik derecelerde tutulabilir. c) Kolitis lserozada tutulan blgeler arasndaki mukoza salamdr. d) Perianal hastalk daha ok kolitis lserozay akla getirir. e) Crohn hastalnda kanser riski artmtr. Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1080-1087; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.195) Crohn hastal gastrointestinal sistemin herhangi bir ksmn (azdan anse) tutabilirken, lseratif kolit kolonik bir hastala yol aar. Her iki durumda da ekstraintestinal belirtiler (poliartikler artrit, perikolanjit, kronik aktif hepatit, sakroileit, piyoderma gang-renozum, eritema nodozum, nefrolitiazis ve iritis) sktr. 198.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Koplik lekeleri kzamk iin patognomoniktir. b) Kabakulakta en sk submandibuler ve sublingual bezler tutulur. c) Rubella as 12-15 aylk bebeklere kzamk-kzamkk-kabakulak (MMR) as olarak uygulanr. d) Varisella-Zoster virs ile primer enfeksiyon su ieine, dorsal kk ganglionlarndaki latent virsn reaktivasyonu herpes zostere neden olur. e) Parvovirs B-19 virsnn direkt etkisi ile transient aplastik kriz, postenfeksiyz immn cevaba bal olarak dknt (5.hastalk) geliir. 215

PEDATR

Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.873-875; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.152) Kabakulak %30-40 vaka subklinik seyreder. Semptomlar ortaya ktnda ate, kas ars, ba ars, dknlk, parotis bezinde ar ve ime ile karakterize olur ve bu 3-7 gnde sonlanr. Palpasyonla ve stimlasyon ile parotis bezindeki ar artar. Stenon kanal civarnda ime ve eritem meydana gelir. Farinks, larinks, manibriumun zerindeki gs ksmnda dem meydana gelebilir ve muhtemelen lenfatik tkanmaya baldr. Submandibuler bez de olaya itirak edebilir. Bu beze ait Wharton kanal az da iebilir. Sublingual bezler daha az tutulur. 199.Yenidoan dneminde en sk menenjit etkeni aadakilerden hangisidir? a) Grup B streptokoklar b) Listeria monositogenez c) E.coli (K1+) d) Neisseria menenjitis e) a,b,c Cevap E (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.528-537; Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.330) Yenidoanda en korkulan bakteriyel infeksiyondur. Yenidoan menenjitinde nrolojik sekel oran ok yksektir. Menenjit, sklkla sepsis ile birliktedir. Yenidoan menenjitinin en nemli etkenleri E.coli ve B grubu streptokok (GBS) serotip 3tr. Daha az sklkla listeria, klebsiella, enterobacter, proteus, parakolon, dier streptokoklar (A, D, E, viridans), stafilokoklar (aureus, epidermidis), salmonella, citrobacter de etken olabilirler. Yenidoan dneminin sonunda ve kk stocuklarnda H. influenzae, pnmokok ve meningokok menenjiti grlebilir. Ate ykselmesi, irritabilite, hareketsizlik, solukluk ve beslenme gl ilk belirtilerdir. Gergin, kabark ve bazen plsasyon verebilen bir fontanel, ense sertlii, lk atma eklinde alamalar ve nihayet konvlziyonlar daha ge ortaya kan ana belirtileri oluturur. Tonus deiiklikleri hipotoni veya hipertoni eklinde olabilmektedir. Fokal nrolojik bozukluklarn varl genellikle merkezi sinir sisteminde harabiyet iaretidir. Her vakada balangta ve aralklarla ba evresi llmeli ve izlenmelidir. Ventriklit ve bunun yol aabilecei hidrosefali beyinde kortikal atrofi, beyin absesi, yenidoan menenjitinde oluabilecek komplikasyonlardr. Tan serebrospinal svnn incelenmesi ile konulur. 200.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Lesitin/sfingomyelin oran 2den bykse akcier matrdr. 216

b) Grup B streptokok enfeksiyonlarnda Respiratuvar Distress Sendromunda (RDS) olduu gibi akcier grafisinde retiklogranler grnm saptanabilir. c) RDSde akcierde srfaktan eksiklii temel patolojidir. d) Asfikside srfaktan yapm artmtr. e) Diabetik anne ocuklarnda RDS riski artmtr. Cevap D (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.476-484; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.65) Asidoz ve asfikside srfaktan sentezi azalr. 201.Aadakilerden hangisi laktik asidoz nedenlerinden deildir? a) Kardiyak arrest b) ok c) Hipoksemi d) Generalize konvlziyon e) Takipne Cevap E (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.202-204; Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.591) Bkz. Tablo 25. 202.Aadakilerden hangisi hipopotasemi yapmaz? a) nslin b) Aldosteron eksiklii c) Diretikler d) Adrenalin e) Alkaloz Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.194) Aldosteron bbreklerden Na+ tutulumu ve K+ atlm yapar. Aldosteron eksikliinde K+ bbreklerden atlamadndan hiperpotasemi olur.

Tablo 25. Laktik asidozun etiyolojisi


Tip A Doku hipoksisi Tip B Sistemik hastalklar ok, asfiksi, karbon monoksit zehirlenmesi Diabetes mellitus, bbrek yetersizlii, karacier yetersizlii, malignite, kaslmalar, D-laktat reten barsak floras Biguanidler, fruktoz, etanol, salisilat, metanol, etilen, glikol Tip I glikojen depo hastal, privat karboksilaz eksiklii, privat dehidrogenaz eksiklii; mitokondrial miyopati, laktik asidemiler ve dier mitokondria defektleri

lalar Doumsal bozukluklar

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

203.Konjenital hipotiroidinin en sk sebebi nedir? a) Tirotiropin reseptr balayc antikorlar b) Tiroid disgenezisi c) Tiroksin sentez bozukluu d) Deiyodinizasyon defekti e) TSH eksiklii Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1589-1594; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.335) Tiroid aplazisi, hipoplazisi veya ektopik tiroid dokusu (tiroid disgenezisleri) konjenital hipotiroidizmin en sk sebepleridir. Tiroid disgenezislerinin meydana gelmesinde genetik faktrler nemlidir. HLA DW24 ile konjenital hipotiroidizm arasnda yakn alaka vardr (68 kat daha fazla meydana gelir). Konjenital hipotiroidizmde kz/erkek oran 2.5/1 kadardr. Ailelerinde tiroid hastalklar insidans daha yksektir. 204.Aadakilerden hangisi yenidoann hiperbilirubinemisinde albumine balanmada yarp serbest bilirubini arttran durumlardan deildir? a) Alkaloz b) Penisilin c) Analjezikler d) Heparin e) Furasemid Cevap A (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1129-1130; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.68) Asidozda, bilirubinin albumine balanmas azalarak, serbest bilirubin miktarnda art olur. 205.Aadakilerden normaldir? hangisinde anyon gap

Tablo 26. Anyon gap ve asidoz


Asidoz olmakszn anyon gapte artma -Kalsiyum, magnezyum, potasyum ve dier katyonlarda azalma -Albmin ve dier anyonlarda artma, yksek doz karbenisilin Asidozla beraber anyon gapte artma -Endojen anyonlarda artma: Laktat, slfat, fosfat (remi), ketonlar (diabetes mellitus) -Egzojen asitlerde artma: Salisilat, metanol etanol, paraldehit Asidozla beraber normal anyon gap -Bikarbonat kayb: Diyare, renal tbler asidoz, karbonik asit inhibitrleri, reterosigmoidostomi, dilsyonel asidoz, pankreatik fistl Asidoz olmakszn azalm anyon gap -Kalsiyum, potasyum, magnezyum ve bromidde artma -Albminde azalma

a) Diyabeti ketoasidoz b) Laktik asidoz c) Salisilat zehirlenmesi d) Renal tbler asidozlar e) Akut bbrek yetmezlii Cevap D (Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1504-1506; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.25) Bkz. Tablo 26. 206.HLA B27 pozitifliinin elik ettii JRA tipi aadakilerden hangisidir? a) Sistemik JRA b) Poliartikler RF (-) JRA c) Poliartikler RF (+) JRA d) Oligoartikler JRA, Tip 1 (erken ocukluk) e) Oligoartikler JRA, Tip 2 (ge ocukluk) Cevap E (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, s.613; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.122-123)
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

Tip II, genellikle 8 ya zerinde gzlenir. Asimetrik alt ekstremite eklem tutulumu sz konusudur. Entesopati sk meydana gelir. Kala eklemi sk tutulur. En sk tutulan eklemler, diz, ayak bilei, 1. metatarsofalengeal eklemlerdir. Pekok ocukta aa srt ars, immobilizasyon sendromu, psriazis, inflamatuvar barsak hastal, ankilozan spondilit, reaktif artrit aile hikayesi pozitiftir. Motor ve mental performans azalmtr. Egzersiz kapasitesi azalm, dknlk, srekli ar, bazen kilo kayb, ate, anoreksi, diffz artralji, miyalji gibi sistemik semptomlar bulunabilir. Hastaln ilk yllarnda aa srt ars yoksa da, tendon ve ligamentlerin balanma noktalarnda arl inflamasyon olabilir. Plantar fasia, diz civar ve ail tendonunda ar meydana gelir. veit, akut nitelikte ve nondestrktif olabilir. Grmede azalma ve eritem olur. Barsak hastalklar ve Reiter sendromu zellikle meydana gelebilir. Ankilozan spondilite dnebilir. RF ve ANA negatiftir. Belirgin sedimentasyon art ve hemoglobin azal vardr. HLA B27 pozitif olabilir. 207.Aadakilerden hangisi modifiye Jones kriterleri-ne gre akut romatizmal atein minr tan kriterlerinden biri deildir? a) ASO ykseklii b) CRP pozitiflii c) Sedimentasyon ykseklii d) PR uzamas e) Artralji Cevap A (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, s.642; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.254) Bkz. Tablo 27. 217

PEDATR

Tablo 27. Modifiye Jones kriterleri


Majr Kriterler (Pan) Kardit Migratuvar poliartrit Sydenham koreas Subkutan nodller Eritema marginatum Minr Kriterler Ate Artralji Geirilmi streptokok enfeksiyonu hikayesi Uzam PR mesafesi Akut faz reaktanlarnda art (Sedimentasyon, CRP, ASO)

209.Fallot tetralojisinde grlen hipersiyanotik atak tedavisinde kullanlan ilalar aadakilerden hangisidir? a) Morfin, digoksin, propranolol b) Bikarbonat, morfin, propranolol c) Digoksin, furosemid, oksijen d) Kaptopril, digoksin, furosemid e) Dopamin, furosemid, kaptopril Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, s.1149; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.245) Fallot tetralojisinde hipersiyanotik spelller u ekilde tedavi edilir: 1. Hasta sakinletirilir. Diz gs pozisyonunda tutulur. 2. Oksijen verilir. 3. 0.1-0.01 mg/kg subkutan morfin verilir. 4. ntravenz sv replasman yaplr. 5. Anemikse kan transfzyonu yaplr veya damar genileticiler kullanlr. 6. Asidoz bikarbonat kullanlarak tedavi edilir. 7. kinci defa ayn doz morfin verilir (intravenz). 8. Sistemik damar direnci ok dmse fenilefrin ile arttrlr. 9. Beta bloker kullanlr (Propranolol, 0.1 mg/kg intravenz). 10.Yine baar salanamazsa genel anesteziye alnr. 210.Miyokardit ile ilgili doru olmayan hangisidir?

208.Aadakilerden hangisi sistemik lupus eritematozusun tan kriterlerinden biri deildir? a) Malar dknt b) Subkutan nodl c) Oral lserler d) Hemolitik anemi e) ANA pozitiflii Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, s.626; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.125) Bkz. Tablo 28.

Tablo 28. SLEde tan kriterleri


Fizik bulgular: -Butterfly rash (malar) -Diskoid lupus -Fotosensitivite -Oral/nazofarengeal lser -Nonerozif artrit (2den fazla eklemde effzyon ve duyarllk) -Plrit veya perikardit -Metabolik toksin ve ila olmamasna ramen epilepsi veya psikoz Laboratuvar bulgular: -Renal hastalk Proteinri (24 saatde 500 mg zerinde) veya Hcre silendirleri (Eritrosit, granler, tbler) -Hematolojik hastalk Retiklositoz ile beraber hemolitik anemi veya Lkopeni (iki lmde 4000/mm3 altnda) veya Lenfopeni (iki lmde 1500/mm3 altnda) veya Trombositopeni (100.000/mm3 altnda) -Serolojik bilgi (+) Anti-dsDNA veya (+) Anti-Sm veya (+) LE hcresi veya Yalanc (-) VDRL (6 aydan fazla) -Lupus sebebi olan ila kullanlmad halde (+) ANA 11 kriterin drt tanesi tan koydurur. Kriterler ayn veya farkl zamanlarda olabilir.

a) Viral miyokarditlerin en sk etkeni enteroviral enfeksiyonlardr. b) Telekardiyografide (adr kalp grnm tipiktir. c) EKGde ST, T dalgas deiiklikleri grlebilir. d) Fizik incelmede Gallop ritmi duyulabilir. e) Tedavide digoksin, diretik kullanlabilir. Cevap B (Nelson Textbook of Pediatrics, 14.bask, s.1209; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.256) adr kalp grnm perikarditin radyolojik bulgusudur. Klinik genellikle hem sa hem de sol ventrikl yetersizlii ile seyreder. Dispne, sk ve yzeyel soluma, retraksiyonlar, burun kanad solunumu, akcierlerde raller, kesik ksrk, siyanoz, taikardi, galo ritmi tesbit edilebilir. Kalp sesleri netliklerini kaybeder. Hastada pulsus alternans bulunur. Palpasyonda karacier arl ve byktr. Juguler venlerde dolgunluk vardr. zellikle pretibial dem vardr. Teleradyogramda kardiyomegali vardr. Akcier staz belirtileri grlr. EKGde QRS voltaj dkl, T voltaj dkl, ST dzensizlikleri, sinzal taikardi ve aritmiler tesbit edilebilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

218

PEDATR

Kalp yetmezlii tedavi edilmelidir. Bu maksatla uygun dozlarda digital preparatlar, gerekirse diretikler kullanlmaldr. mmnosuppresif tedavinin yarar tartmaldr. Varsa aritmi tedavi edilmelidir. Bilinen bir enfektif ajana bal ise tedavi ona gre ynlendirilmelidir. 211.nfektif endokardit ile ilgilidoru olmayan hangisidir? a) nfektif endokarditin en sk etkeni streptokokkus viridans, stafilokokkus aureus ve enterokoklardr. b) ykde genellikle doutan veya akkiz kalp hastal bulunur. c) Bakteriyeminin en sk nedeni dental giriimlerdir. d) Prostetik kapaklarda Candida enfeksiyonu sktr. e) Yenidoanlarda Gram (-) enfeksiyonlar sktr. Cevap D (Park, Pediatric Cardiology for Practitioners, 3.bask, s.285; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.255) Doumsal kalp hastalklarnda endokardit riski en fazla olanlar, Fallot tetralojisi ve VSDdir. ocuklarda sa taraf endokarditi daha sktr. Etiyolojide %80 vakada S.viridans ve S.aureus etkendir. Akut gidili, zeminde kardiyak lezyon olmadan gelien endokarditten S.aureus, yapay kapak ameliyatlarndan sonra gelien endokarditlerden ise S.epidermidis sorumludur. Tipik olarak hastada yava bir ekilde ate, me, halsizlik, yorgunluk, gece terlemeleri, artralji gelimeye balar. Bu dnemi anemi, hepatomegali, splenomegali ve deri lezyonlarnn ortaya kt dnemler izler. Deri lezyonlar: 1. Osler nodller 2. Janeway lezyonlar 3. Splinter hemoraji 4. Roth lekeleri 5. Peteiler Bu lezyonlardan en sk peteiler, Osler nodlleri ve Splinter hemorajilere rastlanr. Yeni bir frm duyulur veya bilinen bir frm yer deitirir. Kalp yetmezlii sk rastlanan baka bir bulgudur. Eritrosit sedimentasyon hz ok artmtr. Anemi ve lkositoz hemen daima vardr. Hipergamaglobulinemi vardr. Mikroskobik hematri olabilir. Uzun srerse otoantikorlar ve RF pozitif olabilir. EKGde aritmi ve ileti bozukluklar gsterilebilir. Ekokardiyogramda verrkler tesbit edilebilir. Klasik antibiyoterapide

Penisilin ve aminoglikozid: 4-6 hafta kadar kullanlr. Kltrde stafilokok retilemezse veya penisiline cevap vermezse; Vankomisin 3.kuak sefalosporin kullanlabilir. u ilemlerde endokardit profilaksisi yaplmaldr; 1. Tm dental giriimler 2. Tonsillektomi, adenoidektomi 3. Respiratuvar mukozay ieren biyopsi 4. Bronkoskopi 5. Enfekte doku insizyon ve drenajlar 6. Genitoriner sistem ve gastrointestinal sistem giriimleri 212.Atriyal septal defekt ile ilgili doru olmayan hangisidir? a) S2 sabit ift duyulur. b) Genellikle sol st sternal kenarda 2-3/6 dereceden sistolik ejeksiyon frm duyulur. c) En sk konjenital kalp hastaldr. d) Telekardiyografide sa atriyum ve sa ventrikl bymesi grlebilir. e) Sol alt sternal kenarda erken diyastolik frm duyulabilir. Cevap C (Nelson, Textbook of Pediatrics, 14.bask, s.1170; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.241) En sk rastlanlan konjenital kalp hastal VSDdir. 213.Aadakilerden hangisi volm ykn arttrarak kalp yetmezliine yol amaz? a) Ventrikler septal defekt b) Mitral yetmezlii c) Aort yetmezlii d) Hipertansiyon e) Patent duktus arteriozus Cevap D (Nelson, Textbook of Pediatrics, 14.bask, s.1213; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.247) Hipertansiyon kalpte basn yklemesi yaparak kalp yetmezliine neden olur. Dierleri volm yk yaparak kalp yetmezlii yapar. 214.Yenidoan dneminde zellikle 3 gnden sonra grlen konvlsiyonlarn en sk nedeni hangisidir? a) Santral sinir sistemi infeksiyonu b) Hipokalsemi c) Hiponatremi d) Hipernatremi e) Hipoglisemi Cevap B (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.249) Hipokalsemi metabolik nedenler arasnda n sradadr. Ge hipokalsemik konvlsiyonlar hemen daima 4-10. gnler aras grlr. 219

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

215.Poliarteritis nodoza benzeri bulgulara ek olarak astm benzeri akcier hastal ataklar ve eozinofili ile karakterize granlomlu vasklit aadakilerden hangisidir? a) Wegener granlomatozisi b) Lenfomatoid granlomatozis c) Churg-Strauss sendromu d) Sarkoidoz e) Tberkloz Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.127) Deri ve pulmoner tutulum ile karakterize, eozinofili ve astma belirtileri olan kk ve orta arterlerin granlomatz vaskliti olarak ifade edilen Churg Strauss sendromu, PANn bir alt grubudur. 216.Aadaki ifadelerden hangisi yanltr? a) Rh uyumazlna bal izoimmn hemolitik anemi ilk 24 saatte ortaya kar. b) Anne A Rh (-) Bebek A Rh (+) ise, bebekte Rh hemolitik hastal olmas olasdr. c) Anne 0 Rh (+) Bebek 0 Rh (-) ise bebekte Rh hemolitik hastal olasdr. d) Rh hemolitik hastalnda direkt coombs kuvvetle (+)tir. e) Rh hemolitik hastalnda periferik yaymada normoblastlar grlr. Cevap C (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.292) Rh hemolitik hastalk aada sayl koullarn varlnda geliir: -Rh negatif bir anne ve Rh pozitif bir fetus -Fetal eritrositlerin anne dolamna gemesi -Annenin fetal eritrositler zerindeki D antijenine kar sensitizasyonu ve anti-D antikorlarn yapm -Bu antikorlarn transplasental olarak fetal dolama gemesi -Bu antikorlarn Rh pozitif fetal eritrositlere yapmas -Antikorla kapl fetal eritrositlerin ykm 217.Aadakilerden hangi durumda folik asit tedavisi profilaktik olarak verilmelidir? a) Orotik asidri b) Lesh Nyhan sendromu c) Kronik hemolitik anemiler d) mmerslund Grosbeck hastal e) Metil malonic Cevap C (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.367) Salkl kiilerde besinlerle alnan folik asit yeterlidir. Gebelik, hemolitik anemi, malabsorbsiyon gibi folik asit gereksinimini arttran durumlarda gnde 0.1-0.5 mg folik asit verilmesi nerilir. 220

218.Yeni domu hipotonik bir bebekte gbek kordon kannda kreatin kinaz dzeyinin normalin 20 kat stnde saptanmas ile hangi tan konur? a) Werdnig-Hoffman hastal b) Prader-Willi sendromu c) Fasio-skapulo-humeral muskuler distrofi d) Duchenne muskuler distrofi e) Benign konjenital hipotoni Cevap D (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.701) Duchenne muskler distrofisi, Xe bal resesif gei gsterir. Muayenede bulber hipertrofi, hiperklordik ve paytak yry ve yerden kolay dorulamama eklinde kendini gsteren hafif-orta iddette proksimal bacak zayfl ortaya kar. lm miyokard tutulumundan kaynaklanan konjestif kalp yetersizlii ya da pnmoniye baldr. Serum kreatin fosfokinaz dzeyi her zaman belirgin olarak yksektir. 219.Aadaki endokrin hastalklarndan hangisinde hipertansiyon olmaz? a) Addison b) Cushing c) Feokromasitoma d) Nroblastoma e) Konjenital adrenal hiperplazi Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.341) Addisonda hipertansiyon deil, postural hipotansiyon grlr. 220.Salkl zamannda doan bebekte fizyolojik sarlk kabul edilebilecek en yksek bilirubin deeri hangisidir? a) 8 mg/dl b) 10 mg/dl c) 6 mg/dl d) 12 mg/dl e) 20 mg/dl Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.69,70) Yenidoan fizyolojik olarak hiperbilirubinemiye eilimlidir. Fizyolojik sarlk diyebilmek iin bebein salkl olmas gerekir. Emme refleksi, dier yenidoan refleksleri, tonus, yakalama refleksi, salkl bebek iin kriterdir. Fizyolojik sarl ekarte ettiren sebepler unlardr: -Sarln ilk 24 saatte ortaya k -Total serum bilirubin dzeyinin gnde %5 mg zerinde artmas Serum bilirubin dzeyinin miadnda yenidoanlarda %12 mg, prematrelerde %14 mg zerinde olmas -Direkt bilirubinin %2 mg zerinde olmas
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

-Sarln yenidoanda bir haftadan, prematrede 2 haftadan daha uzun sre srmesi 221.Tetanus hastal ile ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr? a) Tetanus anaerobik bir enfeksiyondur. b) En sk bula yolu yaralarn ve gbek kordonunun kontaminasyonudur. c) Yaam boyu immunite brakr. d) Trismus, yaygn tonus art, aralkl gelen kaslmalar ve otonomik aktivite art, bilin deiiklii olmamas tipik semptomlardr. e) Yenidoan tetanusunun erken bulgular emme zorluu, ar alama ve irritabilitedir. Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.146) Tetanus kalc baklk salamaz. 222.Aadakilerden hangisi a uygulamasnda gerek bir kontrendikasyondur? a) Ailede a reaksiyonu yks varl b) Baka bir nedenle antimikrobiyal tedavi alyor olmas c) Bir nceki alamada lokal komplikasyonlarn yaanm olmas d) Spesifik bir allerjenin varlnn saptanmas e) Bebein prematre domu olmas Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.133) Alamada kontrendikasyonlar; -Malntrisyonlarda -Malignitelerde -Konjenital immn yetmezlik -mmnspresif ila alanlarda -Radyasyon alanlarda -Ateli hastalklarda ateli hastalk geene kadar -Kalp, karacier, bbrek hastalklar ve diabetli hastalarda -Tberkloz, lepra, sifiliz gibi kronik ve kaeksiye yol aan hastalklarda -Konvlziyon yapan hastalklarda -Hamilelikte; canl virus as yaplmamaldr. 3 ay ierisinde gebe kalma ihtimali olan kadnlarda da yaplmaz. Evde hamile varsa polio as uygulanmamaldr. -Erikin dnemde; bomaca yaplmaz. Oral polio as ile nrolojik defekt riski artar. 223.Erken neonatal sepsiste aadakilerden hangisi major risk faktr deildir? a) 24 saatden daha uzun sreli erken membran rptr olmas b) ntrapartum maternal atein (38oC) zerinde olmas
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

c) Koriyoamniyonit bulunmas d) Birinci ikiz olmas e) Israrl fetal taikardi (>160/dk) Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.325) Amniotik kesesinin erken almas (doumdan>18 saat nce), annede intrapartum ate (>37.5oC), lkositoz (>18 000/mm3), uterus yumuakl, fetusta taikardi (>180/dak) ve korioamnionit gibi obstetrik risk faktrlerinin varlnda sepsis riski artar. 224.Menenjit geiren bir st ocuunda prlan perikardit geliirse, ncelikle hangi etken dnlmelidir? a) Mycobacterium tberkloz b) Coxsackie virusu c) Hemofilus influenza d) Adenovirus e) Ebstein-Barr virus Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.148) 1 ay ve 4 ya aras bakteriyel menenjitlerin en sk sebebi H. influenza tip Bdir. Pnmoni, artrit, osteomiyelit, perikardit, selllit ve endoftalmit ile beraber de grlebilir. 225.Megaloblastik deiiklik hangi tip makrositer anemide grlmez? a) Folat eksiklii b) Pernisiyz anemi c) Aplastik anemi d) Orotik asidri e) B12 vitamin eksiklii Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.263) Bkz. Tablo 29. 226.Aadaki hastalklardan hangisinde periferik yaymada, ekirdekli hcrelerde patoloji vardr ve bu durum tanya yardmcdr? a) Ataksia-telenjiektazi b) Chediak-Higashu sendromu c) Griscelli sendromu d) Bruton hastal e) Hiper immunglobulin-M sendromu Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.280) Chdiak Higashi sendromu, otozomal resesif geer. Primer ve sekonder granllerin fzyon kusuru vardr. Lenfosit de dahil pek ok hcrede dev granller vardr. Granllere trombosit, lenfosit, eritrosit, deri fibroblastlarnda da rastlanr. Kemotaksi, degranlasyon ve hcre ii ldrme bozukluu vardr. 221

PEDATR

Tablo 29. Anemilerin morfolojik olarak snflandrlmas


I. Mikrositer anemiler -Demir eksiklii -Talassemi -Kronik kurun zehirlenmesi -Sideroblastik anemiler -Kronik inflamasyon -Baz konjenital hemolitik anemiler (HbE hastal, anstabil hemoglobinler) II. Makrositer anemiler: a. Kemik iliinde megaloblastik deiiklikler olan: -B12 eksiklii (pernisiyz anemi, ileum rezeksiyonu, doumsal intrensek faktr eksiklii, doumsal transkobalamin eksiklii) -Folik asit eksiklii -Herediter orotik asitri -Tiamine cevap veren megaloblastik anemiler b. Kemik iliinde megaloblastik deiiklikler olmayan: -Aplastik anemiler -Salt eritrosit anemisi -Hipotiroidi -Karacier hastalklar -Kemik ilii infiltrasyonu -Diseritropoideki anemiler III. Normositik anemiler: 1. Konjenital hemolitik anemiler: -Anormal hemoglobin hastalklar -Eritrosit enzim eksiklikleri -Eritrosit membran bozukluklar 2. Akkiz hemolitik anemiler: -mmnohemolitik anemiler -Mikroanjiyopatik hemolitik anemiler -Enfeksiyonlara sekonder hemolitik anemiler 3. Akut kan kayb 4. Splenomegali 5. Kronik bbrek yetmezlii

227.ocukluk ann en sk grlen vaskliti hangisidir? a) Kawasaki hastal b) Behet hastal c) Henoch-Schnlein purpuras d) Wegener granulomatozisi e) Poliarteritis nodoza Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.217) Henoch Schnlein Purpuras, ocukluk anda en sk grlen vasklittir. 228.Akut glomerulonefrit dnlen bir hastada serum kompleman dzeyi 2 ay iinde ykselmemise aadaki tanlardan hangisi dnlr? a) Membranoproliferatif glomerlonefrit b) IgA nefropatisi c) Benign rekrren hematri d) Membranz nefropati e) Minimal deiiklik gsteren nefrotik sendrom Cevap A (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.596) Membranoproliferatif glomerlonefrit; akut poststreptokokkal glomerlonefrittekine benzer bir durumla ortaya kabilir, ancak zgl olarak sregen hipokomplementemi bulunur. Bu membranoproliferatif hastalk sklkla AGN olan hastalarn %10undan aznda grlen nefrotik sendrom olarak ortaya kar.

222

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR
1. Toksoplazmazis ile ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr? a) Edinsel toksoplazmoziste tek bulgu lenfadenopati olabilir. b) Konjenital toksoplazmozisli olgularn %50-75'i doumda asemptomatiktir. c) Hidrosefali, serebral kalsifikasyon ve koryoretinit, konjenital toksoplazmozisin klasik lsdr. d) Konjenital toksoplazma tans iin yenidoan kan rneinde IgG dzeyine baklmaldr. e) Klinik bulgu olsun ya da olmasn konjenital toksoplazmozisli yenidoanlar tedavi edilmelidir. Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.166) Toksoplazma triad; 1. Serebral kalsifikasyon 2. Koryoretinit 3. Hidrosefali Konjenital toksoplazmoziste; annelerin ou asemptomatiktir. Ge gebelikte geirilen enfeksiyon ocuklarda daha iddetli konjenital enfeksiyon bulgularna yol aar. Beslenme bozukluu, ate, rash, petei, lenfadenopati, nbetler, serebral kalsifikasyonlar, hepatomegali, splenomegali, sarlk, hidrosefali/mikrosefali, mikroftalmi, koryoretinit bulgular olabilir. %6575 vaka doumda asemptomatik olup doumu takip eden yllarda koryoretinit, retardasyon, nrolojik bozukluklar meydana gelebilir. Lokalize lenfadenopati en sk bulgu olup, Hodgkin lenfoma ile ayrm zordur. Konjenital enfeksiyonlarda tan maternal+transplasental antikor mevcudiyeti ile komplikedir. Maternal antikor yoksa tan ekarte edilir. Maternal antikor ve yenidoanda antikor varsa transplasental (antikor seviyesi der) ve konjenital enfeksiyon (antikor seviyesi normal veya artm) ayrt edilmelidir. Yenidoan serumunda anti-Ig M antikorlar toksoplazma enfeksiyonunu gsterir. 2. Kzamk as en erken ne zaman yaplmaldr? a) 6. ay b) 9. ay c) 12. ay d) 15. ay e) 18. ay Cevap B (Neyzi, 1.cilt, s.522) Alama ile kzamk hastal sklnn azalm ve ileri yalara kaym olduu lkelerde a uygulamas genellikle 12-15. aylar arasnda tek doz olarak yaplmakta ve bu ekilde %95 orannda bir baklk
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

salanmaktadr. Son yllarda 12-18 ya aras kiilerde kzamk salgnlar grlmtr. Bunlarn ou al olmalarna karn hastala yakalanmlardr. Bu nedenle ilk ann 15 aylkta uyguland ocuklarda kzamk asnn 4-6 ya veya 11-12 ya arasnda tekrarlanmas nerilmektedir. Dnya Salk rgt, kzamn sk grld lkelerde kzamk asnn rutin olarak st ocuklarna 9 aylkta yaplmasn nermektedir. Buna uyarak, Salk Bakanl a programnda da kzamk as 9 aylkta yaplan ilk alamadan 6 ay veya daha uzun bir sre sonra uygulanan ikinci bir doz ile baklk oran arttrlmaldr. Kzamk epidemilerinde blgede 6. ayn tamamlam tm ocuklar alanmaldr. 6. aylkta alanma ile yaklak %50 orannda baklk salanr. 3. Aadaki mikroorganizmalardan hangisi ile oluan gastroenteritlerin tedavisinde antibiyotik kullanlmaz? a) V. kolera b) Salmonella c) Shigella d) Giardia lamblia e) Entamoeba histolytica Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.184) Salmonella gastroenteritlerinde antibiyotik tedavisi gerekmez. Antibiyotikler tabloyu etkilemez ve tayclk riskini arttrr. 4. Ar diyare yaknmas ile gelen bir hastada ilk nce aadakilerden hangisi yaplmaldr? a) Kan gazlar llmelidir. b) Elektrolit dzeyleri llmelidir. c) Dehidratasyon derecesi saptanmaldr. d) ntravenz sv taklmaldr. e) Antibiyotik balanmaldr. Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.185) Ar diyare vakalarnda ilk yaplacak parenteral sv tedavisidir. uur ak ise nazogastrik yolla oral rehidratasyon svs verilebilir. IV sv uygulanan vakalarda 3 saatlik uygulama sonunda yaplacak deerlendirmeye gre az yolu ile sv tedavisine geilir veya IV uygulamaya devam edilir. Hastann genel durumu dzelir dzelmez beslenme balatlr. Atei olan her diyare vakasnda birlikte sistemik enfeksiyon varsa uygun antibiyotik kullanlr. Sistemik enfeksiyon belirtileri saptanmayan vakalarda antipiretik tedavi yaplmas yeterlidir. Ancak aylk175

PEDATR

tan kk bebeklerde ve ar malntrisyonlu ateli diyare vakalarnda muayenede sistemik enfeksiyon bulgusu olmasa da geni spektrumlu antibiyotiklere balanr. Kanl gaita ile gelen vakalarda laboratuvar sonular beklenmeden shigellalara etkili antibiyoterapi balanmaldr. Antibiyotik diyaresinde, sorumlu antibiyotik kesilir. 5. Aadakilerden hangisi prerenal bbrek yetmezliine yol aar? a) Akut poststreptokoksik glomerulonefrit b) Akut dehidratasyon c) Burkitt tmr d) Hemoglobinri e) Posterior retral valv Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.322) Prerenal yetmezlik: Yenidoanda; a. Plazma volmnn azalmas (hemoraji, dehidratasyon, sepsis) b. Renal hipoperfzyon (hipoksi, RDS, konjestif kalp yetmezlii, ok, aortun klemplenmesi) Byk ocuklarda a. Kanama b. Hipotansiyon c. Dehidratasyon d. Sepsis e. Yank f. ok g. Nefrotik sendrom h. Konjestif kalp yetmezlii . leus j. Peritonit 6. 20 kg arlndaki bir ocuun idame su ve elektrolik ihtiyac ne kadardr? a) 1000ml su + 3 mEq sodyum + 20mEq potasyum b) 1500ml su + 45 mEq sodyum + 30mEq potasyum c) 2000ml su + 45 mEq sodyum + 30mEq potasyum d) 3000ml su + 60 mEq sodyum + 40mEq potasyum e) 1500ml su + 60mEq sodyum + 45mEq potasyum

Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.21) Bkz. Tablo 1. 7. Aadakilerden hangisi Tip I diyabet tansna uymaktadr? a) AK > 200 mg/dl, b) AK = 140 mg/dl,Tokluk K > 200 mg/dl c) AK > 160 mg/dl d) Tokluk kan ekeri > 180 mg/dl e) AK < 140 mg/dl, Tokluk kan ekeri > 140 mg/kg Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.343) Poliri, polidipsi ve polifaji ikayetleri olan glukozrili ocukta tan hipergliseminin belirlenmesi ile konur. Rastgele alnan rnekte glukoz 200 mg/dl zerinde ise tan konabilir. 8. Gece saat O3:00'da hipoglisemi, sabah hiperglisemi gsteren diyabetli bir olguda ne dnrsnz? a) Otonomik nropatiyi b) Gece kristalize dozunun az geldiini c) Somogyi fenomenini d) afak fenomenini e) Oral antidiyabetie geilme gerekliliini Cevap C (Nelson, Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.649) Somogyi fenomeni gece hipoglisemisine yant olarak kart-dzenleyici hormonlarn glukoz yapmn arttrmas sonucunda sabah erken saatlerde oluan hiperglisemi atan tanmlar. Hipoglisemi sabah baars, gece korkular ve terlemelere neden olabilir; sonuta oluan rebound hiperglisemi ar glukozri ile kendini gsterir. Sabah 3de glukoz lm hipoglisemiyi gsterir; NPH uygulamasn akam yemeinde yatma zamanna kaydrmak bu sorunu nleyebilir. afak fenomeni hipoglisemi yks olmayan hastalarda sabah erken saatlerde oluan belirgin hiperglisemiyi tanmlar. Bu iki fenomenin ayrm ok nemlidir, nk Somogyi fenomeninde gece dozunun zamann deitirilmesi ya da azaltlmas gerekir, ancak afak fenomeninde gece dozu arttrlmaldr. Bu nedenle, tedavi iin evde uygun ekilde kan glukoz lm yaplarak sabah erken saatlerdeki hipoglisemi ya da hipergliseminin belgelenmesi gerekir.

Tablo 1. dame tedavisi


Kalori ihtiyac (kal/kg/gn) 1-10 kg 10-20 kg 20 kgdan fazla 100 1000+(arlk-10)x50 1500+(arlk-20)x20 Su ihtiyac (ml/kg/gn) 100 1000+(arlk-10)x50 1500+(arlk-20)x20 Elektrolit ihtiyac Her 100 ml su iin, 3 mEq Na+ 2-2.5 mEq K+

176

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

9. Diabetik ketoasidozun dk doz inslin infuzyonu ile tedavisinde saatte gidecek inslin dozu aadakilerden hangisidir? a) 0.4 /kg NPH b) 0.5 /kg Reguler insulin c) 0.1 /kg Reguler insulin d) 1 /kg NPH e) 0.25 /kg Regler insulin Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.346) nslin tatbiki: 2. saatin sonunda balanr. Dk doz srekli infzyon tarz verilir. 0.1 U/kg kristalize inslin verilir. nce bolus tarz, ardndan 0.1 U/kg/sa glukoz dzeyi llerek infzyon tarznda devam edilir. Kan glukoz dzeyi; 250-300 ise ve asidoz dzeltilmi ise inslin azaltlr. 10.Tberkloz menenjit iin beyin omurilik svsnda aadaki bulgulardan hangisi doru deildir? a) Protein ok yksektir. b) BOS basnc yksektir. c) Glukoz normal veya yksektir d) Hcre tipi lenfosit egemenlii eklindedir. e) Fibrin a oluumu grlr. Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.384 Tberkloz menenjitte bir para BOS rmcek a formasyonu iin bekletilir. Tberklozda BOSda hidrojen iyonu konsantrasyonuna bal olan deiikliklere dayanan Levinson testi tanda yardmc olabilir. Bkz. Tablo 2. 11.BCG as almayan ve PPD testi pozitif olup akcier grafisi moral olan 2 yandaki ocua tberkloz ynnden ne yaplmaldr? a) BCG as yaplmal b) Isoniazid ile 9 ay kemoprofilaksi uygulanmal c) Isoniazid + Rifampin ile 9 ay tedavi edilmeli d) Sadece klinik olarak izlenmeli e) BCG as ile birlikte Isoniazid kemoprofilaksisi yaplmal Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.139) ocukluk a tberklozunda proflaksi veya tek ila Tablo 2. BOS menenjit bulgular
Basn Bakteriyel Tberkloz Mantar Viral N veya az Grnm Opalesan Opalesan Deiik sklkta berrak Berrak Hcre

kullanm endikasyonlar: 1. 6 yandan kk PPD (+) ocuklar (bir hastayla yakn temas olsun, olmasn) 2. ARB (+) bir hasta ile ayn evde oturan ve 15 yandan kk olanlar; PPD (-) olsa da korumaya alnr. Bunlarda 3 ay sonra PPD tekrarlandnda; a) PPD (+) ise radyolojik ve bakteriyolojik tetkikler yaplr. Hasta deilse ila 6. aya dek verilir. b) PPD (-) ise BCG yaplr. 3. Daha nce PPD (-) olup, son 12 ayda (+)leenler 4. ARB (+) bir hastayla yakn temasta olup, immn sistemi bir nedenle basklanm kimseler. Sadece PPD (+) olanlarda INH tek olarak 9 ay kullanlr (10-20 mg/kg) Akcierde lezyon ve klinik ikayet var, fakat ilerleyici deilse INH ve Rifampisin kullanlr. Hastalk ilerleyici karakterde ise INH, streptomisin ve rifampisin kullanlmaldr. 12.Aadaki dkntl hastalklardan hangisi konjenital hemolitik anemili hastada aplastik kriz oluturur? a) Roseola infantum b) Kzamk c) Erythema infeksiosum (5.hastalk) d) Kzamkk e) nfeksiyoz mononukleoz Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.159) Eritema Enfeksiyozum (5.hastalk), insan parvovirus B19 ile meydana gelir. Transplasental geme olduu zaman hidrops fetalis ve anemi meydana gelebilir. Kronik hemolitik anemi ile (orak hcreli anemi, sferositoz, talassemi) ocuk ve yetikinlerde aplastik krizin en sk sebebi parvovirustur. Virus eritropoiezisi azalttndan eritrosit mrnn ksalmasna bal olarak anemi geliir. 13.Hangisi akut romatizmal ate tansnda kullanlan Jones kriterlerini major kriterlerinden deildir? a) Kardit b) Poliartrit c) Eritema marjinatum d) Artralji e) Subkten noduller

Protein

eker

200-20.000 (PMN) 50-500 (nce PMN sonra MNL) 10-500 (nce PMN sonra MNL) 0-Birka yz (ou MNL)

N veya az

Normal

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

177

PEDATR

Cevap D (Nelson, 1996, s.756; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.254) Streptokok infeksiyonundan sonra boaz kltr (-) ise ARA olasl %0.3, kltr (+) ise bu olaslk %3, yani 10 kat fazladr. Streptokok antikorlar iki ay sonra der. Titre ile hastaln iddeti orantl deildir. EKGde 1/3 vakada PR uzar. Bkz. Tablo 3. 14.Epileptik nbetlerin hangi tipi 3-4 dakika hiperventilasyonla klinik olarak ortaya karlabilir? a) Generalize tonik-klonik nbetler b) Petit mal absans tipi nbetler c) Kompleks myoklonik epilepsiler d) Kompleks parsiyel nbetler e) nfantil spazm Cevap B (Nelson, 1996, s.1688; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.375) Absans Nbeti (Petit mal); diyopatik sentransefalik epilepsinin en tipik rneidir. -4-5 yatan puberte ana kadar grlebilir. -Belirgin organik neden saptanamaz. -Ani balar ve ani biter. -Gnde 20-30 defa olur. -Hiperventilasyonla nbet ortaya karlabilir. -Nbette bilin kaybolur, gzler dalar ekilde pitoz ve gz kapaklarnda 15-20 sn sren tekrarlayc hareketler nbet iin karakteristiktir. Nbet sonras nbeti hatrlamaz. 15.Hangisi pseudotmr serebri nedeni deildir? a) Hipoparatiroidizm b) Addison hastal c) Polisitemi d) Galaktozemi e) Hipertiroidizm Cevap E (Nelson, Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.677) Bkz. Tablo 4. 16.Klasik fenil ketonrili olup salkl erkekle evlenen bir kadnn maternal fenilketonurili bebei iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Bebek mikrosefalik doabilir. b) Bebek dk doum arlkl doabilir. c) Bebekte konjetinal kalp hastal olabilir. d) Annenin gebelikte fenilalaninden kstl almas bebei durumunu etkilemez e) Bebekte mental retardasyon ortaya kabilir. Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.165) Yenidoan tarama testleri ile saptanan fenilketonri (FKU) vakalarnn erken ve baarl tedavisi, giderek 178

Tablo 3. Modifiye Jones kriterleri


Majr Kriterler (Pan) Kardit Migratuvar poliartrit Sydenham koreas Subkutan nodller Eritema marginatum Minr Kriterler Ate Artralji Geirilmi streptokok enfeksiyonu hikayesi Uzam PR mesafesi Akut faz reaktanlarnda art (Sedimentasyon, CRP, ASO)

Tablo 4. Psdotmr serebri ile ilikili anormallikler


Endokrin ilikili Obesite Menar Addison hastal Gebelik Hipoparatiroidizm Malntrisyon sonras yetime bymesi lalarla ilikili Vitamin A fazlal Vitamin A eksiklii Tetracycline (bebeklikte) Steroid tedavisi (genellikle doz azaltlmas) srasnda) Nalidixic acid Doum kontrol haplar

Dier hastalklar Demir eksiklii anemisi Galaktozemi Polisitemi Orta kulak hastal

artan sayda FKUlu annenin ocuk dourmasna olanak vermektedir. Gebelikleri srasnda uygun diyet tedavisi almayan annelerin bebeklerinde mental gerilik (%92), mikrosefali (%73), kongenital kalp hastal (%12), intrauterin ve postnatal byme gerilii (%40) ve spontan dkler (%40) bildirilmitir. 17.Antikanser kemoterapotik ila ve yan etkileri konusundaki aadaki eletirmelerden hangisi yanltr? Kemoteropotik ila a) Doksorubisin b) L-Asparaginaz c) Metotreksat d) Siklofosfamid e) Vinkristin Yan etki Kardiyomiyopati Lkopeni Mukozit Hemorajik sistit Periferik nropati

Cevap B (Nelson Essentals of Pediatrics, 2.bask, 1996, s.553, tablo 15-5) L-asparaginazn yan etkileri; Allerjik reaksiyon, pankreatit, hiperglisemi, trombosit disfonksiyonu, koaglopati, ensefalopadi.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

18.Kanser tedavisinin ge komplikasyonlar konusundaki aadaki eletirmelerden hangisi yanltr? Kemoteropotik ila a) Alkilleyici ajanlar b) Aktinomisin-D c) 6-merkaptoprin d) Bleomisin e) Kranial radyasyon Yan etki nfertilite kincil kanserler Hepatotoksisite Pulmoner fibrozis Byme gerilii

20.Hemofili A iin yanl olan iaretleyiniz? a) X'e bal resesif gei vardr. b) Kanama zaman uzamtr, c) Hemartroz nemli komplikasyonlardandr, d) Trombosit says normaldir, e) Tedavide taze donmu plazma kullanlabilir. Cevap B (Nathan, Oksi, Hematology of Infancy and Childhood, 1993, s.1613-1620; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.285) Bkz. Tablo 6. 21.Aadaki koagulasyon faktrlerinden hangisi Protrombin zamann belirlenmesinde rol oynamaz? a) Faktr II b) Faktr V c) Faktr X d) Faktr VII e) Faktr XII Cevap E (Nathan, Oksi, Hematology of Infancy and Childhood, 1993, s.1531-1540; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.283) Bkz. Tablo 7. 22.ocuklarda en sk grlen ba dokusu hastal hangisidir? a) Vasklitler b) SLE c) Juvenil Romatoid artrit d) Dermatomiyozit e) Skleroderma Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.121) En sk grlen ocukluk a konnektif doku hastaldr. Bkz. Tablo 8. 23.Broniolitin en sk etkeni hangisidir? a) Streptokoklar b) H. influenza c) RSV d) Adenoviruslar e) Rinovirus

Cevap B (Nelson Essentals of Pediatrics, 2.bask, 1996, s.557, tablo 15-8) kincil kanserler, radyasyon ve alkilleyici ajanlarda grlr. 19.Aadakilerden hangisi konjenital hipotiroidi semptomu deildir? a) Hipotoni b) Uzam fizyolojik sarlk c) Dil by d) Umblikal herni e) shal Cevap E (Lifshitz, Pedatric Endocrinology, 1996, 3.bask, s.376-377; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.336) Bkz. Tablo 5.

Tablo 5. Konjenital hipotiroidizmin klinii


1. Uzam sarlk (%30) 2. Letarji (%32) 3. Konstipasyon 4. Beslenme gl 5. Souk, kuru, benekli deri 6. Umblikal herni 7. Makroglossi 8. Geni fontanel ve strler 9. Abdominal distansiyon 10. Hipotoni veya yava refleksler (%36) 11. Guatr (ok seyrek) 12. Hipotermi

Tablo 6. Hemofili ve von Willebrand hastalklarnn karlatrlmas


Hemofili A Kaltm Eksik faktr Kanama yeri Protrombin zaman PTT KZ Platelet agregasyon Xe bal VII (Koaglan) Kas, eklem, cerrahi Normal Uzun Normal Normal Hemofili B Xe bal IX Kas, eklem, cerrahi Normal Uzun Normal Normal von Willebrand Hastal Otozomal dominant veya resesif vWF ve VIII: AHF Mkz membran, deri Normal Uzun veya normal Uzun Normal

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

179

PEDATR

Tablo 7. Phtlamada eksikliklerin tans


Eksik faktr Fibrinojen (I) Protrombin (II) Doku tromboplastini (III) Kalsiyum (IV) Labil faktr (V) Stabil faktr (VII) Anti hemofilik globlin (VIII) Christmas faktr (IX) Stuart Power faktr (X) Plazma tromboplastin ncl (XI) Hageman faktr (XII) Fibrin stabilizan faktr (XIII) Prekallikrein (Fleteher faktr) von Willebrand (VIII ag) Trombositopeni Fonksiyonel trombosit defekti Damar hasar N: Normal A: Anormal PT A A Test aPTT Trombosit KZ A A N N N N/A

Epiglottis ve komu yaplar hzla gelien ve yaam tehdit eden havayolu obstrksiyonuna neden olan enfeksiyondur. Tipik olarak 3-6 yalarndaki ocuklarda meydana gelir. Etiyolojik ajan hemen hemen daima bakterilerdir (H. influenza tip B). K ve ilkbahar aylarnda sktr. 25.Wilms tmr en sk nereye metastaz yapar? a) Beyin b) Akcier c) Karacier d) Kemik e) Kolon Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.296) ocuklarda akciere en sk metastaz yapan tmr Wilms tmrdr. Yalanc bir kapsl vardr. Genellikle bbrek venine doru ilerler. Blgesel lenf nodlarna ve oradan akciere yaylr. Daha ge evrede karacier, kemik ve beyin metastazlar yaparlar. 26.Rabdomyosarkomun en kt prognozlu tipi hangisidir? a) Alveoler b) Embriyonal c) Bothyroid sarkom d) Pleomorfik e) Papiller Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.302) Rabdomyosarkom ocuktaki en sk yumuak doku tmrdr. -Alveoler tip: Adlesanda daha sk grlr. Daha ziyade gvde ve ekstremitelerde gzlenir. Lokal olarak hzla yaylr. Prognozu en kt olan tiptir. -Embiryonal tip: 2-6 yalar arasnda en sk gzlenir. Prognozu iyidir. -Bothyroid sarkom: Vagen, uterus, nazofarenks gibi ii bo organlardan kken alr. Embriyonal tipin zel bir eklidir. Makroskopik grnm zm salkm eklindedir. -Pleomorfik tip: Daha ok yetikinlerde gzlenir. 27.Yenidoanda en sk stridor sebebi hangisidir? a) Bronkojenik kist b) Laringomalazi c) Pulmoner hipoplazi d) Diafragmatik herni e) Pulmoner sekestrasyonlar Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.201) Laringomalazi infantlardaki en sk stridor sebebidir. Larinks uygunsuz olarak kktr ve destek dokular yumuaktr. Hayatn ilk drt haftasnda balayan ve alarken veya efor ile artan solunumla veya st solunum yolu enfeksiyonlar ile iddetlenen stridor mevMEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

A A N N A N N N N N N N N

A N A A A A A N A N/A N N N

N N N N N N N N N N A N/A N

N/A N N N N/A N N N N N/A N/A A N/A

Tablo 8. ocukluk a konnektif doku hastalklar


Jvenil romatoid artrit (JRA) Sistemik lupus eritematozus Dermatomiyozitis Juvenil ankilozan spondilit Skleroderma Vasklitik sendromlar -MLNS (Multinkleer lenfnodu sendromu) -HSP -Dev hcreli arteritis -Behet hastal -Wegener granlomatozisi -Poliarteritis nodosa (PAN) %75-80 5-10 3 3 3 2

Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.221) Alt hava yollarnn inflamatuvar tkanmas ile karakterize bir enfeksiyondur. En sk 6 aylkken grlr. Etiyolojide viruslar ve allerjik hikaye nemlidir. Rekrran akut broniolit ve ailesel hikaye durumlarnda allerjik faktrler dnlmelidir. Viral etkenler RSV (%50), parainfluenza 3, mikoplazmalar, baz adenoviruslar, influenza ve rinoviruslardr. 24.ocukta akut epiglottitin en sk nedeni hangisidir? a) Strep. pnmonia b) RSV c) H. influenza d) Staph. aureus e) Strep. viridans Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.220) 180

PEDATR

cuttur. Stridor takriben 12 aylkken kaybolursa da st solunum yolu enfeksiyonlar ile 3 yaa kadar tekrarlayabilir. 28.Alport sendromunda hangisi grlmez? a) Hematri b) Sinirsel sarlk c) Renal ven trombozu d) Kaltsal nefrit e) Bbrek yetmezlii Cevap C (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.471) Kaltsal nefrit hematri, sinirsel sarlk ve ilerleyici bbrek yetersizlii ile belirlenen ve Alport sendromu olarak da bilinen bir hastalktr. Kaltsal nefritin kronik bbrek hastalklar arasnda nemli bir yeri vardr. ocukluk ya dneminde kaltsal glomerl hastalklar arasnda en sk olandr. Bu nedenle de atipik gidili her kronik glomerlonefrit veya piyelonefritte bu hastalk da dikkate alnmaldr. Otosomal resesif geilidir. 29.En sk grlen kaltsal koaglopati hangisidir? a) Hemofili A b) Hemofili B c) von Willebrand hastal d) ITP e) Hemolitik remik sendrom Cevap A (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.382,383) En sk rastlanan kaltsal koaglopati Hemofili Adr. Faktr VIIIin kaltsal eksiklii sonucu geliir. X kromozomuna bal resesif kaltsal gei gsterir. Hastalk asemptomatik kadn tayclar tarafndan erkek ocuklara geirilir ve yalnz erkeklerde grlr. Faktr VIII dzeyi %1in altnda olan vakalarda spontan deri ekimozlar oluaca gibi en kk travmalarda bile kanamalar ve hemartrozlar ortaya kar. Travma dnda da hemartrozlara ar hemofilide sk rastlanr. Buna karlk hafif hemofili tiplerinde sistemik kanamalara her zaman rastlanmaz, ancak belirli cerrahi uygulamalar srasnda kanama sorunlar ortaya kar. Hemofili Ada en belirgin bulgulardan biri, eklem ii kanamalardr. Diz, ayak bilei ve dirsek kanamalar hemofilide en sk klinik tabloyu oluturur. 30.Hangisi ocuklarda deildir? a) Kloramfenikol b) Rifampisin c) Paraaminosalisilat d) Eritromisin e) Kinidin Cevap D (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.390) Bkz. Tablo 9.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

Tablo 9. ocuklarda trombositopeni nedeni olabilen ilalar


Antikonvlzifler ve sedatifler Difenilhidantoin Karbamazepin Klonazepam Sodyum valproat Primidon Antibiyotikler Sulfisoksazol Trimetoprim-sulfametoksazol Paraaminosalisilat Rifampisin Pentamidin Kloramfenikol Dier Sitostatik ilalar Sulfanilre Altn tuzlar Penisilamin Kinidin

31.Nroblastoma en sk nerede yerleir? a) Torakal blge b) Pelvikblge c) Ba-boyun blgesi d) ntrakraniyal blge e) Abdominal blge Cevap E (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.299) Nroblastomda primer tmr yerleimi yle olabilir: Abdominal -Adrenal (%35) -Adrenal d (%20) Torakal yerleimli olanlar (%15) Ba ve boyun yerleimliler (%5) Dierleri ve bilinmeyenler (%18) Beyin ve olfaktor bulbustan kaynak alanlar nadirdir ve esthesio nroblastom adn alr. 32.ocuklarda k aylarnda grlen infeksiyz diyarenin en sk nedeni hangisidir? a) Staph. aureus b) Rotavirus c) Enterik adenovirus d) Parazitler e) Shigella Cevap B (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.399) Bebeklerde gastroenterite neden olan virsler rotavirs, calicivirus, enterik adenovirus, astrovirus ve Norwalk ajanlarnn yeleridir. Rotavirus k aylarnda grlen diyarenin en sk karlalan nedenidir. Bebeklikte rotavirusun neden olduu birincil enfeksiyon orta-ar derecede hastala neden olabilirken, adolesan dneminde yeniden infekte olunmas sonucu hafif iddette hastalk oluur. Rotavirus st ince 181

trombositopeni

nedeni

PEDATR

barsak epitelini istila eder ve iddetli seyrettii olgularda ince barsak ve kolon boyunca yaylabilir; sonuta villus hasar, geici ikincil disakkaridaz eksiklii ve lamina propriada inflamasyon oluur. Kusma 34 gn, diyare 7-10 gn boyunca devam edebilir; daha kk ocuklarda dehidratasyon gzlenir. 33.En sk grlen infeksiyz st havayollar obstrksiyonu nedeni hangisidir? a) Sinzit b) Otitis media c) Krup d) Epiglottit e) Broniolit Cevap C (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.453) En sk grlen infeksiyz st havayollar obstrksiyonu sendromu krup veya akut infeksiyz laringotrakeobronitdir. Krupun etiyolojisi ounlukla viraldir. Parainfluenza tip 1 ve 2 virsleri en sk karlalan etkenlerdir. Tipik hastalk 6 ay-3 ya arasndaki ocuklarda st solunum yolu infeksiyonu bulgular (souk algnlgrip) gibi balar ve 5 gnden daha az srede sonlanr. Metalik nitelikte ksrk, inspiratuvar stridor ve solunum gl yava ya da akut olarak geliebilir. Fizik muayenede; zorlu solunum, suprasternal, interkostal ve subkostal ekilmeler gibi st havayolu obstrksiyonu bulgular belirgindir. Beraberinde wheezing ve prodktif ksrn elik ettii alt havayollar hastal da bulunabilir. Subglottik blge, viral inflamasyona bal dem nedeniyle obstrksiyonun en sk olutuu yerdir. Rntgende daralm subglottik alana ait an kulesi iareti grlr. 34.Gzte bitot lekeleri hangi vitamin eksikliinde grlr? a) Vitamin A b) Vitamin B c) Vitamin C d) Vitamin D e) Vitamin E Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.37) A vitamini eksikliinde zellikle lo kta grme fonksiyonu bozulur. A vitamini yetersizliinin klinik bulgular unlardr: Gz belirtileri: Gece krl erken belirti olabilir. Karanla uyumun bozulmas ile balar. Daha ge olarak kornea ve konjunktivaya da kuruluk (kserozis) ve korneann effafln, kaypakln kaybetmesi (keratomalasi) oluur. Bulber konjunktivada kuru, gri, renkli plaklar (Bitot lekeleri), follikler hiperkeratoz ve fotofobi ile birlikte grlr. Gz kresinin perforasyonu ve tam krlk, ge ve kalc bulgulardr. Deri ve mukoza belirtileri: Deri kurudur. Pullanma olur. zellikle omuz, kala ve ekstremitelerin ekstansr yzeylerinde follikler hiperkeratoz oluur. Solunum 182

yollar epitelinde metaplazi sonucu bronial obstrksiyon, vagina epitelinin kornifiye epitelle denmesi sonucu vaginit, idrar yollar mukozasndaki deiiklikler sonucu piyri ve hematri oluabilir. 35.Dermatit, diyare ve demans hangi vitamin eksikliinde grlr? a) Tiamin b) Riboflavin c) Niasin d) Pridoksin e) Siyanokobalamin Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.39) Niasin eksikliinde Pellegra meydana gelir, ancak ocuklarda nadirdir. Triptofan niasinin kayna olduu iin triptofann egzojen eksiklii de Pellegraya eilimi arttrr. St ve yumurtada az miktarda niasin bulunur, ancak triptofan ierii yeterli olduu iin bu besinler ocuklar pellegradan korur. Gastrointestinal sistem hastalklarnda, malabsorbsiyonlarda, anoreksiada pellegra geliebilir. Klinik bulgular (Pellegra 3D): 1. Dermatit: Derinin gnee ak blgelerinde simetrik eritemler, keskin kenarl plaklar olur. 2. Gastrointestinal sistem bulgular: Diyare stomatit, glossit. Buradaki glossitte dil kaba, dz yzeyli ve imitir (corafik dilden farkl). 3. Demans, depresyon, oryantasyon bozukluu, dalgnlk. Tedavide msr, baklagillerden fakir, et trlerinden zengin bir diyet nerilir. Niasin genellikle gnde 10-25 mg olarak 3 dozda verilir. 36.Raitizmin laboratuvar bulgular ile ilgili hangisi yanltr? a) Son dnemde serumda fosfat artar. b) Alkalen fosfataz artar. c) Ca++ dzeyi der. d) Serumda cAMP artar. e) PTH artar. Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.43) Bkz. Tablo 10. 37.Hangisi APGAR skorlamasnda yer almaz? a) Uyarya yant b) Derin tendon refleksi c) Cilt rengi d) Kas tonusu e) Kalp ritmi Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.54) Bkz. Tablo 11.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

Tablo 10. Raitizm devrelerine gre laboratuvar bulgular


Evre 1 2 3 Ca++ , N P N Alkalen fosfataz N, Mg++ N N cAMP (serum) N, PTH N, Amino Fosfatri N, drar asitri N, cAMP N,

38.Sistemik balayan JRA ile ilgili hangisi yanltr? a) lk bulgu artrittir. b) Her iki cinste eit gzkr. c) Splenomegali vardr. d) Dkntler atele birlikte balar. e) Anemi vardr. Cevap A (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.284) Sistemik balayan JRA hastaln en dramatik ve en az grlen eklidir. JRAnn erkekleri kzlar kadar sk etkileyen tek tipidir. ocuklarda genellikle 16 ya ya da daha erken balar. Gvdede eritematz makler dknt, splenomegali, hepatomegali ve lenfadenopati vardr. zellikle atein ykseldii dnemlerde irritabilite ve artralji/miyalji belirgin zelliklerdir. zgn dknt gvde ve ekstremitelerde oluan ufak, somon renkli makllerdir ve yksek atele gelir ve gider. Nadiren dknt kantldr. Sklkla hastaln ilk haftalar ya da hatta ilk 6-8 ay boyunca artrit yoktur. Daha sonra kronik poliartikler artrit geliebilir. Hastaln dier sistemik belirtileri arasnda serzit; plritle beraber ya da tek bana semptomsuz perikardit ve daha seyrek olarak abdominal serzit bulunur. Sistemik balayan JRAnn tansal laboratuvar bulgusu yoktur. ocukta tipik olarak, derin de olabilen anemi vardr. 39.Pakiartikler JRAde en sk hangi eklem tutulur? a) Vertebra b) Dirsek eklemi c) Diz eklemi d) Kk eklemler e) Kala eklemi Cevap C (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.285, 286) Kk ocuklardaki pakiartikler artritin balangc 2 ya civarnda doruk yapar. En sk byk eklemler tutulur. Sistemik hastalk belirtisi ve bulgusu genellikle yoktur. En sk tutulan eklem dizdir. Bunu ayak bilekleri ve dirsekler izler. Kala hemen hemen hi tutulmaz. ocuun el ve ayak eklemlerinde bazen ilikler bulunabilir. Bu ocuklarda sklkla ar yoktur. Semptomsuz ilik dnemi sonrasnda yava kontraktr geliimi grlr. Eklem hastal ender olarak harap edicidir.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

Tablo 11. Apgar skorlamas


0 Kalp ritmi Solunum Kas tonusu Kalp sesi yok Yok 1 2 >100/dk Dzenli solunum kuvvetli alama Fleksiyonda Hipertonik hareketli ksrk, aksrk, alama

<100/dk Yzeysel dzensiz Geni hipotoni Hafif fleksiyon Hafif

Uyarya yant Yok (Nelatonlu buruna dokunarak) Cilt rengi Siyanozlu veya soluk

Ekstremiteler Pembe siyanoze, gvde pembe

40.10 yanda bir ocukta en sk osteomiyelit etkeni hangisidir? a) E.coli b) B grubu streptokoklar c) S. aureus d) Gram negatif basiller e) Salmonella Cevap C (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.312) Bkz. Tablo 12. 41.Guillain-Barre Sendromuyla ilgili hangisi yanltr? a) Nropati yukardan aaya doru seyreder. b) BOS 1. haftada normaldir. c) ounda hastalk spontan olarak dzelir. d) Refleksler genelde kaybolmutur. e) Kraniyal sinirleri tutabilir. Cevap A (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.700) Sklkla bir solunum ya da gastrointestinal infeksiyonlarn ardndan grlen idiyopatik periferik bir nropatidir; hastalk zgn olarak kendini en fazla arefleksi, geveklik ve bacaklarda balayan ve yukar doru kp kollar, gvdeyi, boaz ve yz tutarak gsterir. Tipik olarak ocuklar eller ve ayaklarda duygusuzluk ve paresteziden yaknr ve sonra ayaklarda ar bir duyu kaybn yrme yeteneinin kaybolmasn izler. Muayenede sklkla kuvvet yerinde olsa bile reflekslerin kaybolduu ortaya kar. Sklkla meningeal belirtiler belirlenir. Bulbar ve solunum yetersizliine ilerleme hzl geliebilir ve solunum ilevinin yakndan izlenmesi gerekir. Otonom sinirlerin ilev bozukluu hipertansiyon, hipotansiyon, ortostatik hipotansiyon, 183

PEDATR

Tablo 12. Akut hematojen osteomiyelitin ya gruplarna gre klinik grnm


Ya Yenidoan Sklkla tutulan blge eitli, %40nda birden fazla blgede tutulum Semptom ve bulgular Genellikle sistemik bulgu az; yerel dem; kol-bacak hareketlerinde azalma; eklemde effzyon (%60-70) Psdoparalizi, ate, topallama Gnlerce-haftalarca fokal ar ile ate (%90), fokal duyarllk (%70), fokal ilik (%70) veya eklemde effzyon (%20) Beklenen organizma Grup B streptokoklar, Escherichia coli, Staphylococcus aureus ya da Candida S. aureus, grup B streptokoklar S. aureus (%60-90, streptokoklar (%10), Salmonella, seyrek olarak gram negatif basiller, anaeroblar veya mantarlar

1-24 aylk 2-20 ya

Uzun kemikler; eklemler de tutulabilir Uzun kemiklerin metafizi; seyrek olarak vertebra gvdeleri veya pelvis

taikardi ve dier aritmilere, riner retansiyon veya inkontinansa, dk retansiyonuna ya da anormal terleme, kzarma veya periferik vazokonstrksiyon epizodlarna yol aabilir. Kraniyal sinirleri tutan farkl bir trnde (Miller-Fisher) yaln ya da periferik sinir katlm ile birlikte olabilir. BOS sklkla hastaln 1. haftasnda normaldir ve sonra pleositoz olmakszn ykselmi protein dzeyleri grlr. Hastalk spontan olarak dzelir ve hastalarn %75i 112 ay iinde normal ilevine kavuur. 42.Gower belirtisi hangisinde grlr? a) Fasiyoskapulohumeral distrofi b) Miyotonik distrofi c) Charcot-Marie-Tooth hastal d) Guillain-Barre sendromu e) Duchenne distrofisi Cevap E (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.701) Mskler distrofi cinse bal resesif gei gsteren, erkek ocuklarda 20-30:100 000de grlen bir hastalktr. Erkek ocuklar 3 ya civarnda dzgn koamama ya da atletik olarak akranlarndan geri kalma eklinde belirti verirler. Bazlarnda nceden motor gelime gstergelerinde (yrme, basamak trmanma) hafif yavalama yks bulunur. Muayenede bulber hipertrofi, hiperlordik ve paytak yry ve yerden kolay dorulamama eklinde kendini gsteren hafif-orta iddette proksimal bacak zayfl ortaya kar. ocuk tipik olarak oturur durumdan ayaklar vcudu zerinde trmanarak ykselir (Gower belirtisi). Gszlk 6. yata belirti verir ve 12 yata tekerlekli sandalyeye baml kalacak ekilde ilerleme gsterir. Onaltnc yata kollar ok az hareketlidir ve solunum gl balar. lm miyokard tutulumundan kaynaklanan konjestif kalp yetersizlii ya da pnmoniye baldr. Serum kreatin fosfokinaz dzeyi herzaman belirgin olarak yksektir. Kas biyopsisi kas lifi dejenerasyonu ve artm intrafasikler ba dokusu ile birlikte rejenerasyon belirtileri ortaya karr. Bu hastalk dystrophin denilen byk bir proteinin eksikliinden kaynaklanr. 184

43.Maklada kiraz krmzs dejenerasyon hangisinde tipiktir? a) Metakromatik lkodistrofi b) Gaucher hastal c) Fabry hastal d) Hurler sendromu e) Tay-Sachs Cevap E (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.54) Tay-Sachs hastal infantil amorotik familyal idiyosi olarak da bilinen bu hastalkta patolojik deiiklikler MSSyi ve tm vcut nronlarn ilgilendirir. Nronlar karakteristik membranz sitoplazmik cisimcikler ierirler. Zamanla nronlar kaybolur. Mikroglial hcrelerde proliferasyon oluur. Omurilikte de benzer deiiklikler gzlenir ve zellikle n boynuz hcreleri daha fazla zarar grr. Hastalk lizozomal bir enzim olan hekzosaminidaz A izoenziminin yetersizliine bal olarak GM2 gangliosidin yklmasndaki defekt sonucu geliir. Tay-Sachs hastalnda ocuklar doumda ve ilk aylarda normal grnmdedir. Ancak yenidoan dneminde dikkatli bir oftalmolojik muayene ile makladaki tipik kiraz krmzs leke grlebilir. Hastalkta kesin tan serum, lkosit, gzya ve deri fibroblastlarnda heksozaminidaz A izoenziminin eksikliinin gsterilmesine dayanr. 44.Fabry hastalnda esas olarak dokularda hangisi birikir? a) Kolesterol b) Sfingomyelin c) Triheksozilseramid d) Glukosilseramid e) Galaktoserebrosid Cevap C (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.55) Fabry hastal, Xe bal olarak geer. Deride anjiokeratomlarn bulunuu karakteristiktir. Hastalk, alfa-galaktosil terminal glikolipidlerin yklmasndan sorumlu alfa-galaktosidaz aktivitesinin yetersizlii sonucu geliir. Esas olarak biriken madde triheksozilseramiddir. Bu maddenin ykm zgl alfaMEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

galaktosidaz gerektirir. Hastalkta depolanan dier bir madde digalaktosilseramididir. B grubundan hastalarda vaskler epitel, iskelet kaslar ve sinir sistemi hcrelerinde de depo maddesi birikir. Tutulan dokular incelendiinde ince sudanofilik, PAS-pozitif granller ve kpk hcreleri saptanr. Hastalk genellikle ileri ocukluk yalarnda grlr. Klinik bulgularn ounluu kan damarlarnda lipid maddesinin depolanmas ile ilgilidir. Ekstremite arlar, terleme olmamas, proteinri, ate, deri lezyonlar karakteristik bulgulardr. Hastalk genellikle 3040 yalarnda kardiyak veya renal yetersizlik ile sonulanr. Kesin tan, plazma, idrar, lkosit, gz ya, doku kltrlerinde retilmi deri hcrelerinde alfagalaktosidaz aktivitesinin lmne dayanr. Amniyotik hcrelerde enzim lm ile prenatal tan yaplabilir. 45.Mukopolisakkaridozlarn en ar tipi hangisidir? a) Hurler sendromu b) Scheie sendromu c) Morquio sendromu d) Sanfilippo sendromu e) Hunter sendromu Cevap A (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.42) Hurler sendromu, mkopolisakkaridozlarn en ar tipidir. Hemen tm dokular tutulmutur. Vakalar erken yalarda kaybedilir. Hastalar doumda normaldir. nguinal ve umbilikal herniler sk grlr. Genellikle 624. aylar arasnda hepatosplenomegali, iskelet deformiteleri, kaba yz yaps, byk dil, kk aln ve boy ksal ile hastala zg klinik tablo olumutur. 18-24. aylarda zeka gerilii belirginleir. skelet deformiteleri uzun kemiklerin bymesinde gerilik ve kkrdaklar iinde MPS toplanmas ile ilgilidir. Kkrdak yapsndaki bozukluk nedeniyle nazofarinks ve toraksta da yapsal deformiteler oluur. Bu ocuklarda tekrarlayan solunum yolu infeksiyonlar ve otitis media grlr. Vakalarn birounda mukoid bir burun aknts gzlenir. Diler deforme, eller geni, parmaklar ksa ve knttr, hafif pene eli deformitesi vardr. Diz, dirsek, omuz, kala gibi birok eklemde kontraktrler ve lomber kifoz sk grlr. Deri kalndr, hirsutizm sk grlen bir bulgudur. Kornea bulankl yansra glokom ve zamanla optik atrofi geliebilir. Kombine, iletim ve nrosensoriyel tip sarlk grlebilir. Meninkslerin MPS ile infiltrasyonu sonucu hidrosefali geliebilir. Damar eperlerindeki hcrelerde MPS birikimi koroner arterlerde ve baka damarlarda daralmaya neden olur. Ayrca kalp kapaklar, endokard ve miyokard kalnlar. Sistemik ve pulmoner hipertansiyonun da etkisiyle konjestif kalp yetersizlii ve ani kardiyovaskler kollaps geliebilir. 46.Mc Ardle hastalnda hangi enzim eksiktir? a) Glukoz-6-fosfataz b) Heparan slfataz c) Beta-galaktozidaz
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

d) Kas fosforilaz e) Kas fosfofruktokinaz Cevap D (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.39) Tip V (Mc Ardle Hastal), kas fosforilaz eksiklii, egzersiz sonras oluan kas arlar ve kas kramplar ile ortaya kan bir hastalktr. Karacier ve dz kaslarda fosforilaz aktivitesi normal, iskelet kaslarnda azalmtr. Kaslarda glikojen sentezi normaldir, ancak enzim eksiklii nedeniyle bu glikojen enerji kayna olarak kullanlamaz ve kas glikojen konsantrasyonu artar. Enzim eksiklii doumsal olmakla birlikte erken semptom yoktur. lk belirti, abuk yorulma ikayetidir. Giderek hastaln tipik belirtileri olan orta derecede bir egzersizden sonra tekrarlayan bacak arlar, kas kramplar, miyoglobinri, karn (kas) arlar ortaya kar. Egzersizden sonra serum transaminaz, aldolaz ve CPK dzeyleri anlaml ekilde ykselir. Tanda, n kola uygulanan anoksik egzersiz testi kullanlr. 47.Fenilketonri ile ilgili hangisi yanltr? a) Fenilalanin hidroksilaz eksiklii ile ortaya kar. b) Kusma en erken belirtidir. c) Hipotonisite vardr. d) Deri belirtileri genellikle hafiftir. e) Refleksler hiperaktiftir. Cevap C (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.7) Fenilketonri (PKU), zerinde en fazla inceleme yaplan ve en iyi bilinen aminoasit metabolizmas bozukluudur. Fenilketonri, fenilalanini tirozine eviren fenilalanin hidroksilaz aktivitesinin yokluu veya ok azl sonucu ortaya kar. Fazla miktarlardaki fenilalanin, fenilpiruvik aside transamine olur veya feniletilamine dekarboksile olur. Bu maddeler ve bunlarn metabolik rnleri normal metabolizmay bozarak beyin hasarna neden olurlar. Bebeklerde fenilketonrinin en erken belirtilerinden birisi kusmadr. Kusmalar pilor stenozunu taklit edecek kadar iddetli olabilir. Dier erken belirti idrarn ve terin ierdikleri fenilasetik, fenillaktik ve fenilpiruvik asitler nedeniyle fare gibi kokmasdr. Tedavi edilmeyen vakalarda 4. ay civarnda sinir sistemi belirtileri ortaya kar. ocuklarn ounluunda ar zeka gerilii saptanr. Tedavi grmeyen bebeklerin ilk ya sonunda IQlarnda yaklak 50 puanlk bir azalma olduu tahmin edilmektedir. Reflekslerde hiperaktivite gzlenir. Hipertonisite vardr. Konvlsif nbetler ve tremor olabilir. ocuklarn yaklak 1/4nde nbetler, %50den fazlasnda da EEG anomalileri gzlenir. Nrolojik belirtilerin serebrosid, slfatid, dopamin ve serotonin sentezlerinin fenilalanin tarafndan veya beyinde pirvat kinazn fenilpiruvik asit tarafndan inhibisyonuna bal olarak gelitii varsaymlar ileri srlmektedir. Deri belirtileri genellikle hafiftir ve ileri ocukluk yalarnda grlmez. 185

PEDATR

Tablo 13. Neonatal hipogliseminin grld durumlar


Kstl glikojen depolar Prematrite Perinatal stres Alk Glikojen depo hastal Hiperinslinizm Diyabetik anne ocuu Beckwith-Wiedemann sendromu Annenin ald ilalar Nesidioblastozis veya adack hcre adenomu Eritroblastozis fetalis Glukoz retiminin azalmas Gestasyon yana gre dk doum tartl yenidoanlar (SGA) Doumsal metabolizma bozukluklar Dier Hipotermi Sepsis Hipotalamus veya hipofiz hastalklar Adrenal yetersizlik Polisitemi

Cevap E (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.111) Genellikle ilk belirti memelerde bymedir. Nadir olmayarak meme bymesi tek tarafl olarak balar. Meme gelimesini, hemen ayn yl iinde pubiste kllanmann balamas izler. Baz ocuklarda srrenal korteks olgunlamas over olgunlamasndan daha erken oluur; bu nedenle pubis, bazen de aksilla kllanmas meme gelimesinden nce ortaya kabilir. Boy bymesinde hzlanma da bu klinik belirtilerle ayn zamanda, ergenliin erken dneminde balar. Kz ocuklarnda ergenlikteki boy hzlanmas, erkek ocuklardaki kadar belirgin olmaz. Kz ocuklarnda ergenlikte meme geliimi ile boy byme hz artmaya balar. Boy bymesinin en hzl dnemi, meme gelimesinin 3-4. evresinde grlr. Menar daima boy bymesi doruk noktasna getikten sonra olur. 51.Hangisi stocuunda en nemli viral solunum yolu patojenidir? a) RSV b) nfluenza c) Parainfluenza d) Adenoviruslar e) Rinovirus Cevap A (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.697) RSVye dnyann her yerinde rastlanr. Stocukluu ve erken ocukluk dneminin en nemli viral solunum yolu patojenidir. En fazla ilk yalarda, zellikle ilk 6 ayda hastalk yapar. Yenidoan dneminde ok nadirdir, ancak yenidoan nitelerinde seyrek de olsa epidemiler bildirilmitir. Bulama direkt temas ile olur. Balangta virus orofarinks ve nazofarinkste oalr. Daha sonra bron ve broniyollere geerek stocuklarnda broniyolit ve pnmoni yapar. RSVnin 6 aydan kk bebeklerde ar infeksiyona neden olmas RSVyi dier virus infeksiyonlarndan ayran bir zelliktir. RSVye bal solunum yolu hastalklarnda kuluka dnemi 4-8 gndr. Virus solunum yollar salglarnda hastalktan 5 gn nceden 7 gn sonraya kadar saptanabilir. RSVnin neden olduu broniyolit souk algnl eklinde balar; nezle, ksrk ve hafif ate olur. 1-2 gn sonra ate ykselir ve solunum gl ortaya kar. nspirasyonda substernal ve interkostal ekilmeler gzlenir. ok ufak bebeklerde apne grlebilir. Ekspiryum uzamtr. Wheezing duyulur. Bazen raller de duyulabilir. Taipne vardr. Solunum yzeyelleebilir. Hasta, solunum yetersizliinden lebilir. lm oran %1-5 arasdr. RSV pnmonisinde ise belirtiler ksrk, ate ve halsizliktir. Virusun nazofaringeal, nazal veya orofaringeal materyelden, insan hcrelerinden hazrlanm doku kltrlerinde retilmesi ile tan konur.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

48.Hangisinde yenidoanda hipoglisemi grlmez? a) Prematrite b) Diyabetik anne ocuu c) Eritroblastozis fetalis d) Hipertermi e) Beckwith-Wiedemann sendromu Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.278) Bkz. Tablo 13. 49.Yaprak eklinde lekeler hangisinde grlr? a) Mc Cune-Albright Sendromu b) Albinizm c) Addison d) Tuberoskleroz e) Nrofibromatozis Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.43) Deride kahverengi lekeler nrofibromatozu; ok zaman tek tarafl, byk, snr dzensiz lekeler ise erken puberte sendromlarndan biri olan AlbrightMcCune sendromunu akla getirir. Yaprak eklinde lekeler tberoz sklerozu dndrr. Melanin pigmentinin azalmas yerel olarak plaklar eklinde vitiligoda, yaygn olarak albinizmde grlr. Albinizmde deri ile birlikte sa, ka, kirpikler de pigmentten yoksundur. 50.Kz ocuklarnda ilk ergenlik belirtisi hangisidir? a) Boy uzamas b) Pubis kllanmas c) Ya dokusu art d) Aksillada kllanma e) Memelerde byme 186

PEDATR

52.Kzamkkta dkntler hangi blgeden balar? a) Boyun b) Yz c) Sal deri d) st ekstremite e) Gvde Cevap B (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.684,685) 16-18 gn kadar sren bir kuluka dnemini izleyerek dknt ortaya kar. Genellikle ocukta prodrom dnemi yoktur. Erikinlerde ve adolesanlarda erpsiyondan nce hafif ate, ba ars, anoreksi, hafif konjunktivit, nezle, ksrk, lenfadenopati ile seyreden prodromal belirtiler grlebilir. Dkntnn 1. gnnde krmz ve nokta eklinde, yumuak damakta belirgin olan bir enantem oluabilir. Lenf dm bymesi hemen her vakada vardr. Adenopati jeneralize olabilir, ancak n planda suboksipital, postaurikler, servikal ksmlar tutar. Splenomegali hastaln akut evresinde grlebilir. Dknt ilk nce yzden balar; sonra sratle boyun, kollar, gvde ve ekstremitelere yaylr. Yaylma kzamktan daha hzldr. Dkntler pembe renklidir. 2. gnde dknt yzden balayarak solar. Gvdede birleme yaparak hafif kzl dkntsn andrabilir. Buna karlk ekstremitelerdeki lezyonlar birleme gstermezler. 3. gnde dknt tamamen kaybolur, soyulma grlmez. Kzldan farkl olarak, dkntlere basldnda sarms bir renk grlmez ve az etrafnda da dknt mevcuttur. Yaklak %25 vakada kzamkk dkntsz seyredebilir. ocuklarda kzamkk genellikle atesiz veya hafif atele seyreder. Nadir olarak da 39oC-39.5oCye ykselen ate olabilir. Kan tablosunda lkopeni vardr, plazma hcreleri artar. Anormal lenfositlere de rastlanabilir. 53.ocukluk anda rastlanan en sk dkntl hastalk hangisidir? a) Kzl b) Kzamkk c) Eritema infeksiyozum d) la dkntleri e) Kzamk Cevap E (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.681) ocukluk a dkntl hastalklar iinde en sk rastlanan kzamktr. Kzamkl hastalar virusu nazofarinkslerinde tarlar. lk semptomun grlmesinden sonra 7 gn sre ile bulacdrlar. Vakalarn %80-90nda Koplik lekeleri grlebilir. Bunlar submukozal bezlerin iltihabi lezyonudur. Ensefalomiyelit komplikasyonu olan vakalarda beyinde belirgin perivaskler demiyelinizasyon ve subakut sklerozan panensefalit (SSPE) bulgular grlr. 54.Tetanozda en erken tutulan kas hangisidir? a) nterkostal kaslar b) Diafragma
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

c) Lomber kaslar d) ene ve boyun kaslar e) Abdominal kaslar Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.656) Kuluka zaman deiken olmakla birlikte genellikle 5 ile 14 gn kadardr. 3 gn kadar ksa, 3 hafta veya daha uzun da olabilir. Hastalk sinsice, istemli kaslarn sertliinin giderek artmasyla balar. Genellikle ilk olarak ene ve boyun kaslar tutulur. 24-48 saat iinde hastalk tam olarak geliir. Rijidite hzla gs ve ekstremitelere yaylr. ene kaslarnn spazm ile trismus geliir (kilitlenmi ene). Aln krkl, kalarn atlmas ve az kelerinin ekilmesi ile yz zel bir ekil alr. Buna risus sardonicus (sardonik gl) denir. Boyun ve srt kaslar sertleerek opistotonus geliir. Abdominal duvar, tahta gibi serttir. Ekstremiteler sert ve ekstansiyon durumundadr. Arl spazm eklinde olan ve birka saniye veya dakika devam eden kaslmalar, parlak k, ani ses ve hastann hareketi gibi eitli uyaranlarn etkisiyle balayabilir. Bu spazmlar sresinde risus sardonicus ve opistotonus belirgindir. Balangta spazmlar sk deildir ve nbetler srasnda tam bir geveme vardr. Daha sonra spazmlar ok daha sk, uzun ve arl olur. Solunum kaslarnn tutulmas, laringospazm nedeniyle laringeal obstrksiyona, trakea ve bronlarda sekresyon birikmesine yol aarak solunum yetersizliine, asfiksiye, koma ve lme neden olur. Mesane sfinkterinin hastala katlmas riner retansiyona neden olur. Hastann uuru genellikle aktr. Ate, genel olarak orta derecededir veya yoktur. Yksek ate, kt prognoz iaretidir. Genellikle trismus en son olarak kaybolur. Birok vakada lm hastaln 10.gnnden nce olur. Spinal sv normaldir. Lkosit says normal veya hafife ykselmitir. 55.Pastia izgileri hangisinde grlr? a) Kzl b) Kzamk c) 6. hastalk d) Sifiliz e) Erizipel Cevap A (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.351,352) Kzl, farenjit geliiminden 24-48 saat sonra rettikleri bir eritrojenik toksin ile tipik bir dkntye neden olan A grubu streptokoklara baldr. Kzln epidemiyoloji, bulgular, sekeller ve tedavisi streptokoksik farenjit ile ayndr. Ekzantem krmz, noktasal ya da ince papler olabilir. Baz hastalarda kaba zmpara gibi yapsyla (kaz derisi) grldnden daha kolay palpe edilebilir. Dknt ilk olarak aksillalar, kask ve boyundan balar, 24 saat iinde tm gvdeye yaylr. Parmaklarn kvrml yerlerinde, kask ve antekbital 187

PEDATR

fossalarda eritem daha youndur (Pastia izgileri). Yz kzarmtr ve az evresinde solukluk vardr. Dknt balangcndan 3-4 gn sonra solmaya balar. Bir hafta sonra yzden ince kepekler dklmeye, avu ileri ve parmaklar soyulmaya balar. Dil kzarm ve demli papillalarn alttan grnd beyaz bir rtye sahiptir. Birka gn sonra bu rt soyulur, belirginlemi papillalaryla dilin krmzl devam eder (krmz ilek dili). Kzl ender olarak yara infeksiyonlar (cerrahi kzl), yanklar ya da streptokoksik deri infeksiyonu sonrasnda ortaya kar. 56.Hangisi gri bebek sendromuna yol aar? a) Altn tuzlar b) Metimazol c) Karbamazepin d) Kloramfenikol e) Fenitoin Cevap D (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.61) Bkz. Tablo 14. 57.ocukta en sk grlen ar grme bozukluu nedeni hangisidir? a) Prematre bebek retinopatisi b) Down sendromu c) Diabetik retinopati d) Retinablastom e) Retinitis pigmentoza

Cevap A (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.47) ocuklardaki ar grme bozukluunun en sk rastlanan etiyolojisi prematre bebek retinopatisidir. Yenidoanlarn 250de 1inde eitli nedenlere bal doumsal katarakt oluabilir ve bunlar belirgin ambliyopi ile sonulanabilirler; dier okler anomaliler ve geliimsel bozukluklarla da birlikte bulunabilirler. Optik atrofi, retina dejenerasyonu (Leber doumsal amaurosis ve retinitis pigmentosa), retinoblastoma ve doumsal glokom ocukluk anda nemli grme bozukluu yaratan dier sk rastlanan nedenlerdir. 58.Enrezis tedavisinde hangisi kullanlr? a) Diazem b) Klonazepam c) mipramin d) Pimozid e) Buspiron Cevap C (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.32) Sk kullanlan tedavi yntemi danmanlk, enresis alarmlar ve imipraminedir. Gnmzde bulunan en etkili tedavi enresis alarmlardr. mipramine ilk hafta iinde yksek bir hzl yant oranna sahiptir, ancak ila kesildikten sonraki yineleme oran o kadar yksektir ki, hasta ilac brakt zaman uzun sreli iyileme oran kendiliinden iyileme orann seyrek olarak aar.

Tablo 14. Anne st ile beslenen bebeklerde annenin kulland ilalarn etkisi
la Amoxicillin Antimetabolitler Aspirin Atenolol Bromocriptine Carbamazepine Carcara Chloramphenicol Codeine Diazepam Digoxin Ergot Furosemide Altn tuzlar Meperidine Methimazole Metoprolol Metronidazole Phenindione Phenobarbital Phenytoin Prednisone Propoxyphene Propranolol Propylthiouracil Radyoaktif madde Tetracycline Etki Yok Kanserojen Nadiren kanama komplikasyonu Yok Laktasyonu azaltr. Bilinmiyor Kolik, diyare Gri bebek sendromu Uyuukluk Uyuukluk, apne Yok Gangren, vazospazm Yok Hepatonefrotoksisite Letarji Hipotiroidizm Yok Kanserojen? Kanama Uyuukluk Yok Yok Uyuukluk Yok Genellikle yok, nadiren guatr Kanserojen Dileri boyama Yorum Gvenli Kontrindike Genellikle gvenli Muhtemelen gvenli Kann Muhtemelen gvenli Kann Kontrindike Genellikle gvenli Yksek dozlar kontrindike Gvenli Kontrindike Gvenli Kontrindike Kann Kontrindike Muhtemelen gvenli Kontrindike Kontrindike Genellikle gvenli Gvenli Muhtemelen gvenli Genellikle gvenli Muhtemelen gvenli Muhtemelen gvenli 1-2 hafta emzirme kesilir Kontrindike

188

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

Tablo 15. Birincil asit-baz bozukluklarnn zellikleri


Bozukluk Metabolik Asidoz Etiyoloji HCO3HCO3 HCl rnek Hipoksi, ila alm Kompensasyon mekanizmas PCO2 (akut) bbrek bikarbonat geri emilimi (ge) PCO2 (akut), renal bikarbonat atlm HCO3- (renal) HCO3- (renal) HCO3- (renal) HCO3- (renal) Yaln kompensasyonun Tahmini HCO3-de 1 mEq d=PCO2de 1-1.3 mmHg d HCO3-de 10 mEq arta karlk PCO2 6 mmHg artar. PCO2de her 10 mmHg art iin HCO3- 1 mEq/L artar. PCO2de 10 mmHg iin HCO33-3.5 mEq-L artar. PCO2de 10 mmHg iin HCO32.5 mEq/L der. PCO2de 10 mmHg iin HCO35 mEq/L der.

Alkaloz Respiratuvar Asidoz Akut (saat) Kronik (gn) Alkaloz Akut (saat)

Bikarbonat/sitrat pilor stenozu

PCO2 PCO2 PCO2

Hipoventilasyon BPD, kistik fibroz

Kronik (gnler) PCO2 BPD=Bronkopulmoner displazi

ntrakraniyal basn iin mekanik ventilasyon, histeri Devaml mekanik ventilasyon

59.Kistik fibroziste hangisi grlr? a) Kronik respiratuvar asidoz b) Kronik respiratuvar alkaloz c) Kronik metabolik asidoz d) Kronik metabolik alkaloz e) Akut respiratuvar asidoz ataklar Cevap A (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.589) Bkz. Tablo 15. 60.Hiperpotaseminin en erken EKG bulgusu hangisidir? a) QRS genilemesi b) P dzlemesi c) PR ksalmas d) Sivri T dalgalar e) ST kmesi Cevap D (Nelson Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.587) Hiperkaleminin klinik bulgular parestezi, gszlk, flassid paralizi ve kalp ritim bozukluklarn ierir. Hiperkaleminin en erken elektrokardiyografik bulgusu sivri ya da adr eklinde T dalgalardr (K+ 5.5-7.0 mEq/L). Daha yksek dzeyler (7.0-8.0 mEq/L) uzam P-R aral, ST kmesi ve nceleri QRS kompleksinin genilemesi ile birliktedir. Potasyum dzeyi ykseldike P dalgas dzleebilir. Potasyum dzeyi 8 mEq/Lyi getiinde P dalgas kaybolabilir ve QRS kompleksi genileyerek ve T dalgas ile birleerek bir sine dalga ekli yaratr. Tedavi edilmezse kalp durabilir ya da ventrikl fibrilasyonu geliebilir. Hiponatremi, hipokalsemi ve asidoz hiperkalemik kardiyak etkileri younlatrr.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

61.Menenjitte en sk hangi kafa ifti tutulumu grlr? a) V b) VI c) VII d) VIII e) XI Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.383) Fokal nrolojik bulgu olarak ataksi, parezi grlebilir. En sk 6. kraniyal sinir felci grlr. 2. kraniyal sinir tutulumunda optik nrit ve krle kadar gidebilen olaylara rastlanr. 7 ve 8. kraniyal sinir tutulumuna bal belirtiler de gzlenebilir. 62.Antiepileptik ilalardan hangisi Stevens-Johnson sendromuna yol aar? a) Karbamazepin b) Etosksimid c) Klonazepam d) Diazepam e) Fenobarbital Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.378) Karbamazepinin yan etkileri; yorgunluk, ba dnmesi, serebellar ataksi, bulant, kusma, diplopi, kollagen doku hastalklar ve Stevens-Johnson sendromudur. 63.Hemolitik remik sendromla ilgili hangisi yanltr? a) Mikroskopik hematri grlr. b) Akut bbrek yetmezlii yapar. c) Genellikle gastroenterit zemininde ortaya kar. d) Coombs testi pozitiftir. e) Retiklositler artmtr. 189

PEDATR

Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.311) Hemolitik remik sendrom (HS), ocuklarda akut renal yetmezliin majr bir sebebidir. Nadiren DIC belirtisi sz konusudur. Genellikle gastroenterit zemininde kar. Evvelden 7-10 gnlk zayflk, letarji, irritabilite ve oligri sz konusudur. Fizik muayenede solukluk, dem, petei, hepatosplenomegali ve irritabilite bulunur. Tan mikroanjiyopatik hemolitik anemi, trombositopeni, akut renal yetmezlik bulgular ile desteklenir. Kan yaymasnda istositler, helmet hcreleri ve damla hcreler ile fragmente eritrositler grlr. Retiklosit says artmtr, plazma haptogloblin seviyesi azalmtr. Coombs testi negatiftir. Lkositozis sktr. drar analizinde, mikroskopik hematri, proteinri ve silendirler grlebilir. 64.Radyografide soan zar grnm hangisinde grlr? a) Histiyositozis-X b) Rabdomyosarkom c) Osteosarkom d) Osteokondrom e) Ewing sarkomu Cevap E (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.304) %75 kadar 20 yatan kktr. Adlesanlardan siyade kk ocuklarda sk grlr. Sklkla uzun kemiklerin diafiz ksmlarndan kken alr. Femur ve pelvis en sk tutulan yerler ise de tibia, fibula, kostalar, humerus, skapula ve klavikulalar da tutabilir. Sedimentasyon artmtr. Radyografilerde kemikte kalsifiye periosteal ykselme (soan zar grnm), osteolitik grnm ve sklerozis grlr. Hcrelerinin rozet yapc zellii vardr. 65.Osteosarkomla ilgili hangisi yanltr? a) En sk akciere metastaz yapar. b) Osteogenezis imperfekta osteosarkom riskini arttrr. c) En sk vertebralar tutulur. d) Kk ya kt prognozun gstergesidir. e) Yallarda Paget hastalnn bir komplikasyonu olarak meydana gelebilir. Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.303) Osteosarkom, daha ziyade adlesan dnemde grlr. Bymenin maksimum hzda olduu dnemde gzlenir. Primer tmr sklkla; distal femur, proksimal tibia ve proksimal humerus gibi maksimum byme hzna sahip kemiklerin metafiz ve epifizinde lokalize ise de her cins kemii tutabilir. Herediter retinoblastomlularda 500 kat daha fazla grlr. Radyoterapiyi takiben meydana gelebilir. Ayrca baz kemik hastalklarnn 190

ocukta kemik tmrne eilimi arttrd bilinmektedir. Multipl kaltsal egzostoz ve osteogenezis imperfekta bunlar arasndadr. Yal kiilerde Paget hastalnn bir komplikasyonu olarak da meydana gelebilir. Meduller kavite veya periost kkenlidir. En sk tipi meduller kavite kkenli olandr. Sklkla femur tutulur (%40). Ayrca tibia (%15), humerus (%15) tutulumlar da olabilir. Lezyonun olduu tarafta ar, hiperemi, yumuak doku ikinlii, ekstremite hareketlerinde kstlama, regional lenf nodu tutulumu (%20), metastaz bulgular (%90 akcier metastazlar) gzlenebilir. Tmr sklkla arl ilik veya diz civarnda baka belirti olmadan travma hikayesi olur. Kt prognoz bulgular; -10 yatan kk olanlar -Erkek olanlar -25 cmden byk tmr -Osteoblasti hcre tipi -Femur veya humerus tutulumu -2 aydan fazla sredir semptom vermesi -Metastaz olmas -Preoperatif kemoterapiye cevap alnamayanlar

66.Kalp tepe atm 80/dak olan ekstremiteleri siyanozlu bebein solunumu yzeyel ve dzensizdir. Fleksiyon halindeki bebek, nelatonlu uyarya hafif yant vermektedir. Bebein Apgar skoru katr? a) 3 b) 4 c) 5 d) 6 e) 7 Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.54) Bkz. Tablo 16.

Tablo 16. Apgar skorlamas


0 Kalp ritmi Solunum Kas tonusu Kalp sesi yok Yok 1 2 >100/dk Dzenli solunum kuvvetli alama Fleksiyonda Hipertonik hareketli ksrk, aksrk, alama

<100/dk Yzeysel dzensiz Geni hipotoni Hafif fleksiyon Hafif

Uyarya yant Yok (Nelatonlu buruna dokunarak) Cilt rengi Siyanozlu veya soluk

Ekstremiteler Pembe siyanoze, gvde pembe

MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

67.Kriptoridizm (inmemi testis) ile ilgili hangisi yanltr? a) Prematrite grlme orann arttrr. b) Sklkla inguinal herni ile birliktedir. c) Malignlemez. d) nfertiliteye sebep olur. e) Processus vaginalis aktr. Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.328) Kriptoridizm, 1 yandan byk ocuklarda %0.7 orannda, yenidoanlarda %3.4 orannda grlr. Prematrite ile bu oran artar. Retraktil testis, ektopik testis ve testis yokluu da deerlendirilmelidir. Gerek inmemi testiste ini yolu normaldir ve ak processus vaginalis vardr. Sklkla beraberinde inguinal herni de vardr, bazen torsiyone testis olabilir. nmemi testis erikinlerde yksek oranda infertilite sebebidir. Tmr geliimine de sebebiyet verebilir. nmemi testiste malignite gelime oran %20-44 olup ok defa 3-4. dekadlarda ortaya kar. 68.5. hastalk etkeni hangisidir? a) Herpes zoster b) Varicella c) Herpes virs tip 6 d) Parvovirus B19 e) Sitomegalovirs Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.686-687) Erythema infectiosum (5. hastalk)da etiyolojik ajann Parvovirus B19 olduu gsterilmitir. Kuluka dneminin 6-14. gn olduu sanlmaktadr. Prodrom dnemi yoktur. 3 evre eklinde seyreder. 1. evrede yanakta kelebek eklinde dknt mevcuttur. 2. evrede nce proksimal ekstremitelerde beliren ve daha sonralar gvdeye ve alt ekstremitelere yaylan halka eklinde dknt gzlenir. 3. evrede dkntler kaybolur ve daha sonra tekrar belirir. Scakta dkntler artar. Kan tablosunda eozinofili ve relatif lenfositoz vardr. Komplikasyon olarak artrit, artralji ve hemolitik anemi bildirilmitir. Tedaviye gereksinim yoktur. 69.ocukta mesane kontrol ne zaman balar? a) 10-12. ay b) 15-18. ay c) 2 ya d) 3 ya e) 6-8. ay Cevap B (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.100) Bkz. Tablo 17. 70.Rose spots (gl lekeleri) hangisinde grlr? a) Kzamk b) Tifo c) SLE d) ARA e) Difteri
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

Tablo 17. Baz ilevlerin ortalama kazanlma ya


lev Glmseme Eya yakalama Desteksiz oturma Kelime syleme Ksa cmle yapabilme Kendi kendini besleyebilme Kendi kendine giyinme Mesane kontrol Balang (yaptktan sonra syleme) Gndz Gndz ve gece Yrme 13 ay lk kazanlma ya 6 hafta 5 ay 7 ay 11 ay 22 ay 18 ay 4 ya 15-18 ay 3 ya 3 ya

Cevap B (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.44) Gl lekeleri, saylar 6-12yi bulan, 1-4 mm apnda pembe makllerdir. Tifoda ateli devrede gvdede grlr. Bazen shigellosiste de olabilir. 71.Hangi bakteriyel menenjit ajannn kalc iitme kaybna neden olma olasl en yksektir? a) E. coli b) Streptococcus pneumonia c) H. influenza d) Candida e) N. meningitis Cevap B (Nelson, Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.317) Uygun antibiyotik tedavisi ile dahi ocuklardaki bakteriyel menenjitte mortalite oran yksektir (H. influenzae %8, meningokok %15, pnkokok %25). Hastal geirenlerin %35inde (zellikle pnmokok infeksiyonu) sklk srasna gre sarlk, nbet, renme bozukluu, krlk, parezi, ataksi ya da hidrosefali gibi sekel kalabilmektedir. Menenjit geiren tm hastalar hastaneden kmadan nce iitme deerlendirilmesinden geirilmelidir. 72.Baka bir problemi olmayan lenfadenitli ocuklarda en sk saptanan etyolojik ajan hangisidir? a) A grubu beta hemolitik streptokok b) M. tuberculosis c) Atipik mycobacteria d) S. aureus e) Mycoplasma Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.144) S. aureus septisemi yansra halanm deri sendromu, toksik ok sendromu ve besin zehirlenmesi gibi toksinle alakal spratif lezyonlara da yol aabilir. Deride primer veya sekonder enfeksiyonlara yol ap impetigo kontagiosa, bllz impetigo, pstl, selllit, folliklit, furonkl ve karbonkl gibi deri hastalklarna sebep olabilirler. Toksin stafilokokkal halanm deri sendromuna yol aar (Ritter hastal). 191

PEDATR

Nadiren otitis media ve sinzit sebebi olabilirler. Spratif parotitin ve spratif servikal adenitin en sk sebebidir. ocuklarda septik artrit ve osteomiyelitin en sk sebebidirler. 73.Telekardiografide 8 eklinde kalp hangisinde grlr? a) Total anormal pulmoner venz dn b) Fallot tetralojisi c) Perikardial effzyon d) Aort koarktasyonu e) Trikspit atrezisi Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.246) Total anormal pulmoner venz dn anomalisi; pulmoner venlerin sol atrium yerine dorudan veya V.C.S.-V.C.I gibi sistemik venler araclyla sa atriuma almas ile belirlenen bir anomalidir. Erkek ocuklarda daha sktr. Klinik olarak erken st ocukluu dneminde kalp yetmezlii, tart alamama, hafif siyanoz ve sk pulmoner infeksiyon grlr. lk 1 ya iinde cerrahi arttr. X-Rayde kardiyomegali, akcier vaskler glgelerinde artma ve tipik kardan adam veya 8 rakam grnts vardr. Tedavide varsa kalp yetmezlii ve pulmoner dem tedavi edilir. Tbbi tedaviye yant yoksa ilk 3-6 ay iin de cerrahi tedavi arttr. 74.6-7 yalarndan itibaren epifiz kapanmas ilk nce nereden balar? a) Humerus ba b) El bilei c) Diz d) Radius distali e) Distal falanks Cevap A (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.96) 6-7 yalarndan itibaren ilk nce humerus ba ile byk tuberosite ve iskiumda olmak zere epifiz kapanmalar balar. El ve el bilei epifiz kapanmalar kz ocuklarnda 13 ya, erkeklerde 15 ya civarnda distal falanks epifizlerinden balar. En son olarak radius distal epifizi kapanak el ve n kol bymesi durur. 75.Kwashiorkor ocuklarda en sk hangi yalarda grlr? a) lk 1 yl b) 2-3 yalarnda c) lk 3 ay d) 5-10 yalarnda e) 10-15 yalarnda Cevap B (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.407) Kwashiorkor; zellikle proteinden yoksun, buna karn kalori ierii normale yakn bir diyetle beslenen ocuklarda oluan beslenme bozukluu eklidir. Sugar 192

baby ad da verilen hastalk genellikle anne stnn kesilmesini izleyerek bir yandan byk ocuklarda, en sk 18 ay-3 ya arasnda grlr. En belirgin klinik bulgular ruhsal durgunluk, itahszlk ile en fazla el ve ayaklarda, bazen de yzde grlen demdir. Vcutta doku kitlesi daima azalmtr, ancak dem, tart kaybn maskeler. Derialt ya dokusu azalm olabilir. Yaa gre boy genellikle normaldir. Deride pullanma, depigmente ve hiperpigmante alanlar, atlaklar, bazen lserlemeler grlr. Salarda renk almas, kolay krlma, hafif ekme ile dklme bulgular arasndadr. Karacier daima byktr ve histolojik olarak yalanma saptanr. Hipoalbminemi, hipopotasemi mevcuttur. Kanda esansiyel aminoasitlerin aleyhine olarak esansiyel olmayan aminoasitlerde bir artma vardr. 76.Vcutta epitelizasyon hangi vitaminin ilevidir? a) A vitamini b) B1 vitamini c) B2 vitamini d) Folik asit e) C vitamini Cevap A (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.417) A vitamini (retinol)nin ilevi rodopsin yapm ve epitelizasyondur. 77.Hangi vitaminin grlr? a) A vitamini b) B vitamini c) C vitamini d) Tiamin e) Folik asit Cevap A (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.418) Akut A hipervitaminozunun klinik bulgular akut bir ensefalopatiye benzer. Bulant, kusma, letarji, fontanel kabarkl vardr. Diplopi ve papilla demi beyin tmr ile ayrc tan gerektirir (psdotmr serebri). Kronik hipervitaminozda kant, deride pullanma ve soyulma, sa deiiklikleri gibi nonspesifik bulgular vardr. Kafa ii basn artmas, ba ars olabilir. tahszlk, kusma, tart almnn durmas, kemiklerde ilikler, sarlk, hepatomegali, alopesi, seboreik lezyonlar, az kenarnda atlaklar, kraniotabes olabilir. Bunlarn iinde en belirgin bulgu kemiklerde iliklere de yol aan hiperostozdur. Hiperostoz en fazla n kol kemiklerinde grlr. A vitamini fazlalnda hiperkalsemi de olabilir. 78.Beriberide hangi sistemlerin tutulumu n plandadr? a) Kas-sinir sistemi b) Hematopoetik ve kardiyovaskler sistem c) Gastrointestinal ve kardiyovaskler sistem d) Gastrointestinal ve sinir sistemi e) Sinir sistemi ve kardiyovaskler sistem
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

fazlalnda

hepatomegali

PEDATR

Cevap E (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.420) Beriberi bulgular n planda sinir sistemini ve kardiyovaskler sistemi ilgilendirir. Gerek erikinlerde, gerekse byk ocuklarda polinevrit ve mental dzensizlik, kas yorgunluu, halsizlik, periferik paralizi, emosyonel instabilite, depresyon, irritabilite, itah kayb, gnlk ilere ilgi azalmas, letarji gibi sinir sistemi bulgularnn hakim olduu tip kuru beriberi, kalp yetersizlii ve demin belirgin olduu tip ya beriberi olarak bilinir. 79.Pellegra hangi vitamin eksikliinde grlr? a) A vitamini b) Folik asit c) Tiamin d) Niasin e) Pridoksamin Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.422) Pellegra niasin eksikliinde grlr. Pellegra, derinin gnee ak blgelerinde simetrik eritemler, keskin kenarl plaklar (pellegra eldiveni, Casal gerdanl) gibi deri belirtileri; stomatit, glosit gibi mukoza lezyonlar; diyare, anoreksi, hazmszlk eklinde gastrointestinal bozukluklar ve demans, depresyon, oriyantasyon bozukluu, dalgnlk, tremor, konvlziyon gibi sinir sistemi ile ilgili belirtileri ile tannr. Dilin u ve lateral blgeleri krmz renktedir ve papillalar silinmitir. Glosit, riboflavin yetersizliinde grlene benzer ve bazen bu iki vitaminin eksiklii birlikte bulunur. Pellegra ocuklarda nadirdir ve genellikle yalnzca deri belirtileriyle seyreder. drarda N-metil nikotinamidin azaldn gstermek tanda yardmcdr. 80.Avidin hangi vitaminin antagonistidir? a) Folik asit b) Tiamin c) Pridoksal d) Biotin e) Niasin Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.424) Biotin eksiklii; ok miktarda i yumurtay aylarca yiyenlerde grlmtr. i yumurta biotin antagonisti olan avidin ierir. Yumurta piirilince avidin paralanr. Uzun yllar boyunca parenteral ntrisyon (TPN) tedavisi uygulanan hastalarda biotin yetersizlii grlr. Bu hastalarda az ve burunda deri lezyonlar, depresyon, hiperestezi, ekstremitelerde parestezi, kas ars, blefarit, sa kayb ve beyazlamas gibi semptomlar bildirilmitir. TPNde biotin eklenmesiyle bu belirtiler 2-3 haftada geriler ve 3 ayda kaybolur. drarda propionik asit ve beta hidroksiizovalerik asit fazlal biotin eksikliini dndrr.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

81.Hangisi ocukta B12 vitaminine bal grlen belirtilerden deildir? a) Periferik parestezi b) tahszlk c) Glossit d) Diyare e) rritabilite Cevap A (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.425) ocuklarda B12 eksikliine bal nrolojik sendrom grlmez. Esas bulgu, eritrositlerin olgunlamasndaki bozuklua bal pernisiyz anemidir. Makrositer megaloblastik tipte bir anemi vardr. Periferik kanda dev trombositler ve hipersegmente nkleuslu ntrofil lkositler vardr. MCV artmtr. Kemik ilii bulgular da folik asit eksikliindeki tablodan ayrt edilemez. Klinik olarak glossit, solukluk, itahszlk, irritabilite ve ishal grlebilir. 82.Dolamda en fazla hangi immnglobulin bulunur? a) IgA b) IgM c) IgG d) IgD e) IgE Cevap C (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.498) IgG, kanda dolaan antikor moleklllerinin %70-80ini oluturur. 83.IgE yapmn hangisi arttrr? a) IL-2 b) IL-4 c) TNF d) G-CSF e) IL-8 Cevap B (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.504) Bkz. Tablo 18. 84.6 yandan byklere hangi a uygulanmaz? a) Difteri b) Tetanoz c) Bomaca d) Hepatit e) Kuduz Cevap C (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.515) Bkz. Tablo 19. 85.En sk eksiklii grlen kompleman hangisidir? a) C2 b) C3 c) C5 d) C6 e) C8 193

PEDATR

Tablo 18. Sitokinler


Kaynak IL-1 (endojen pirojen lenfosit aktivasyon faktr-LAF) IL-2 (T hcresi byme faktr) IL-3 (B hcresi uyarc faktr) Makrofajlar, endotel hcreler, fibroblastlar, keratinositler, B ve T hcreler T hcreleri ve LGL (byk granler) hcreler) T hcreleri Etkileri mmun yant arttrr. nflamasyonu ve hematopoezi arttrr. T hcrelerini ve NK (natrel killer) hcrelerini aktive eder. Hematopoetik byme faktr. Myeloid seri n hcrelerinin bymesini uyarr. T, B ve mast hcreleri uyarcs. IgE yapmn arttrr. B hcrelerinin ve eozinofillerin uyarcs. IgA yapmn arttrr. ltihab arttrc myelom hcrelerini, akut faz proteinlerin sentezini uyarc. Pre B hcre proliferasyonu uyarr. Ntrofil infiltrasyonunda dzenleyici, kemotaksi uyarcs. T hcre proliferasyonu; timositler, mast hcreleri. eitli hcrelerde sitokin sentezi inhibisyonu; mast hcreleri proliferasyonu. Myeloid byme faktr, ntrofil yapmn arttrr. Makrofaj yapmn arttrr. Myeloid seri yapmn arttrr. Antiviral, antiproliferatif Antiviral, antiproliferatif mmun reglatr, makrofaj ve NK hcre yapmn uyarr. mmun reaksiyonlar arttrc, tmr hcrelerini ldrc etki; vaskler tromboz, tmr nekrozu. nflamasyonu, immun reaksiyonlar arttrc, tmr hcrelerini ldrc etki; vaskler tromboz, tmr nekrozu.

IL-4 (B hcresi byme faktr) IL-5 (B hcresi byme faktr) IL-6 (B hcresi uyarc faktr 2) IL-7 (Lenfoprotein, pre B hcresi byme faktr) IL-8 (Ntrofil aktive edici faktr, NAF-I) IL-9 IL-10 G-CSF (Koloni uyarc faktr) M-CSF (Koloni uyarc faktr M) GM-CSF (Koloni uyarc faktr GM) nterferon IFN IFN IFN TNF (tmr nekroz faktr )

T yardmc hcreler (TH) TH Fibroblastlar, eitli hcreler Kemik ilii stroma hcreleri, timus Makrofajlar, eitli hcreler T hcreleri T hcreleri, mast hcreleri B hcreleri? Monositler ve eitli hcreler Monositler ve eitli hcreler T lenfositler, eitli hcreler Lkositler Fibroblastlar T lenfositler, natrel killer hcreler Makrofajlar, etili hcreler

TNF (tmr nekroz faktr , LT)

T lenfositler

Cevap A (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.546) C2 yetersizlii; otosomal resesif geilidir. En sk bildirilen kompleman eksikliidir. Hastalarda tekrarlayan pnmoni, bakteriyemi, menenjit gzlenir. En sk saptanan etkenler bata S.pneumoniae olmak zere H.influenzae, N.menengitidistir. Hastalarn yarsnda otoimmun hastalklar vardr. 86.Kzl ile ilgili hangisi yanltr? a) Deskuamasyon grlr. b) Dilin zeri ilk 2 gn beyaz pasla kapldr. c) Enantemler streptokokun ilk yerletii yerlerden balar. d) Kuluka dnemi 1-7 gndr. e) Prodrom belirtileri gzlenmez. Cevap E (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.626-627) Kzl hastal A grubu beta hemolitik streptokoklarn yapt, antibakteriyel ve antitoksik bakl olmayan kiilerde ortaya kan akut, maklopapler 194

Tablo 19. Rutin a takvimi


Ya Yenidoan 2 aylk 3 aylk 4 aylk 9 aylk 18 aylk 4-6 ya 14-16 ya A BCG (1) DPT, TOPV DPT (2), TOPV DPT (2), TOPV Kzamk DPT (2), TOPV DPT (2), TOPV Td (3), (her 10 ylda tekrar) (4)

DPT: Difteri-bomaca-tetanos karma as TOPV: trivalan (3 tip poliomyelit virusu antijeni ieren) oral poliomyelit as DT: difteri-tetanos as Td: erikin tipi difteri as ieren difteri-tetanos as (1) doum sonrasnda yaplmamsa BCG iki aylkta DPT ve TOPV ile ayn zamanda yaplmaldr. (2) ilk DPT ile nemli reaksiyon (konvlziyon, uur kayb) gzlenenlerde DT (3) erikin tipi difteri as yoksa yalnz tetanos as (4) sv a kullanlyorsa 5 ylda bir tekrar MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

dkntl bir hastalktr. Kuluka dnemi 1-7 gndr, 3 yatan kklerde nadirdir. Ani balayan ate, ba ars, boaz ars, yutma gl, kusma kzln prodromal belirtileridir. Bu belirtilerden 24-48 saat sonra dknt grlr. Ate ikinci gn dorua eriir. Enantem, streptokokun ilk yerletii yerlerden balar (tonsil, farinks, dil ve damak). Tonsiller bymtr, demli ve krmz olup eksda ile kapldr. Farinks demlidir ve alevli bir kzart gsterir. Ar vakalarda lseratif tonsillit oluabilir. Dil, hastaln evresi ile deien bulgular gsterir. lk ve 2. gn st beyaz pasla kapldr, ucu ve kenarlar krmzdr. Giderek papillalar demli, krmz ve belirgin duruma gelir. Bu evrede dil beyaz ahududu dili olarak nitelenir. 4 ve 5. gnlerde beyaz pas geer ve krmz bir zeminde belirgin papillalar ortaya kar, buna da krmz ahududu dili denir. Damak eritemli nokta eklindeki lezyonlarla ve serpilmi peteilerle kapldr. Uvula ve yumuak damak krmz ve demlidir. Ekzantem balang belirtilerinden 12 saat sonra belirir. Aln ve yanaklar parlak krmz renktedir ve az etraf soluktur (circumoral solukluk). Aksilla, kask gibi deri bklmlerinin olduu yerlerde ve basn gren vcut blgelerinde dknt daha fazladr. zellikle antekbital ukurda ulak peteiler de olur. Bunlar enine izgiler yaratr ve Pastia iaretleri adn alr. Bunlar dkntden 1-2 gn sonraya kadar devam eder, sonra pigmentasyon brakarak kaybolur. Dkntnn en karekteristik bulgularndan birisi deskuamasyondur. Deride pullanma eklinde soyulma nce yzde balar, gvdeye ve ekstremitelere yaylr. El ve ayaklar en son soyulan yerlerdir. Soyulma 3-4 haftada geer. Erken antibiyotik verilen ocuklarda kzln tipik belirtileri grlmez. 87.Ftste spontan hareketler ne zaman balar? a) 6. hafta b) 9. hafta c) 15. hafta d) 20. hafta e) Doumdan hemen nce Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.4) 4. ayda kllanma balar. Bu kllanma geicidir. Douma yakn kllar biter. Bu kllara lanugo ad verilir. Bunun fizyolojisi tam anlalm deildir. 4.ayda kulak, burun, di yerleri, genital organlar belirginleir. 5. ayda cilt ok ince ve effaftr. Cildin zerinde verniks kazeoza denilen yapkan bir madde belirmeye balar. Salar, trnaklar, kirpikler belirginlemeye balar. Bir abortusta trnak varsa bu en az 5 aylktr diyebiliriz. 6. ayda, lanugo vcudu sarmtr. Ba gvdeye gre ok byktr. Gzler kapaldr. 8. haftada; izole gz hareketleri balar. 9. haftada spontan hareketler balar. Ama anne bunu
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

hissetmez. Anne, hareketleri 13-14. haftadan itibaren hisseder. 88.ntraselller svnn ana katyonu hangisidir? a) Na+ b) K+ c) Cld) HCO3e) PO4Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, s.2000, 18) ESSnn ana katyonu Na+dur. ESSdaki ana anyon Cldur. ISSda ana katyon K+dur. 89.Hangisi hipokalemide grlmez? a) EKGde ST depresyonu b) Kas tonusunda azalma c) Derin tendon reflekslerinde artma d) Poliri e) Aldosteron azal Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.24) Hipokalemik sonucu: 1. Metabolik etkiler: Karbonhidrat metabolizmas bozulur. 2. Hormonal etki: Aldosteron ve inslin dzeyi azalr. 3. Kardiyak etki: Miyokardiyal hcre nekrozu, miyokardiyal fibrozis, EKG deiiklikleri ortaya kar. T dalgas kaybolur ve U dalgas kar. ST depresyonu, T dalgasnn tersine dnmesi, QT aralnn uzamas, dier bulgulardr. 4. Nromuskler etki: Kas tonusunda azalma ve tendon reflekslerinin kayb vardr. Bu durum tam bir paralizi haline ilerleyibilir. Bununla beraber ileus, otonomik sinir sistemi yetersizlii ve hepatik komann iddetlenmesi ile ensefalopati oluur. 5. Renal etki: drar konsantre edememe, poliri, polidipsi, renal amonyak yapm art, sodyum tutulumu, dem ve hipokalemik nefropati. 90.Renal tbler asidozun hangisinde aldosteronun yetersiz retimi veya yetersiz cevab vardr? a) Tip I renal tbler asidoz b) Tip II renal tbler asidoz c) Tip III renal tbler asidoz d) Tip IV renal tbler asidoz e) Tip V renal tbler asidoz Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.26) Tip IV renal tbler asidoz: Aldosteronun yetersiz retimi veya cevab ile karakterize tiptir. Hiperkalemik veya hiperkloremik asidoz ile beraber olabilir. Primer veya adrenal hastalk ve parenkimal bbrek hasarna sekonder olabilir. Hiporeninemik hipoaldosteronizm tip IV RTAnn bir tipi olup, interstisiyel hastalkla seyreden renal hastalklarla beraberdir. 195

PEDATR

91.lk 6 ay sadece anne style beslenen bebeklere hangi vitamin ek olarak verilmelidir? a) A vitamini b) B vitamini c) C vitamini d) D vitamini e) E vitamini Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.29) Anne st alan bebeklere ilk 6 ay sadece D vitamini takviyesi yaplmaldr. 92.Gottron paplleri hangisinde grlr? a) Poliarteritis nodosa b) Henoch Schnlein Purpuras c) Dermatomiyozit d) Romatoid artrit e) Broniyal astm Cevap E (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.126) Gottron paplleri, dermatomiyozitte artrit ile beraber olmayan metakarpafarengeal ve proksimal interfalengeal eklemlerdeki atrofik ve/veya hiperkeratotik eritem alanlardr. 93.Schirmer testi hangisinin tansnda kullanlr? a) Kawasaki hastal b) Stevens Johnson Sendromu c) Romatoid Artrit d) Kzl e) Sjgren sendromu Cevap E (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.129) Sjgren sendromunun komponentleri; 1. Sikka komponentleri -Bilateral byk parotis -Aklorhidri -Hepatomegali -Pankreatit 2. Kollajen doku hastalklar 3. Otoantikorlar 4. Dier bulgular (lenfoma, psdolenfoma, makrogloblinemi) Tanda, Schirmer testi yaplabilir. Bu testte kurutma kad ile gzya salgs hakknda bilgi edinilmektedir. 94.Hangisi Kartagener Sendromuyla ilgili deildir? a) Otozomal resesif gei b) Progresif amfizem c) Situs inversus d) Broniektazi e) Pansinzitis 196

Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.211) Bu sendrom otozomal resesif geilidir. Situs inversus, pansinzit ve broniektazi ile karakterizedir. Otitis media sktr. Erkek infertilitesi yaygndr (immotil sperme bal). 95.Otitis mediada en sk hangisi izole edilir? a) Strep. pnmonia b) Adenovirus c) Staph. aureus d) RSV e) B. kataralis Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.213) Primer etken bakterilerdir. Tm ya gruplarnda en sk grlen etken, S.pnmonia (%25-40) ve ankapsle H.influenzadr (%25). Gram negatif bakteriler de otitis media vakalarnn %20 kadarndan sorumludur. Daha az grlen etkenler A grubu streptokoklar, Branhamella catarrhalis, S.aureus ve P.aeruginosadr. Viruslar otitis mediada nemli etken deildirler. Viruslar otitis mediada nemli etken deildirler. Nadiren RSV, adenovirus, parainfluenza ve coxackie virus orta kulaktan izole edilmitir. 96.Radyolojik olarak en erken grnr hale gelen sins hangisidir? a) Frontal virs b) Etmoidal sins c) Maksiller sins d) Paranazal sinsler e) Sfenoidal sins Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.214) Radyolojik olarak en erken maksiller sins grnr hale gelir. Ayn zamanda ethmoid sins de grnr hale gelebilir. Grld ya 1-2 civardr. Frontal sins, sfenoid sins ile beraber 5-6 yandan nce grnr hale gelmez. Maksiller ve ethmoid sinsler en sk rahatszlanan sinslerdir. 97.S2nin paradoksal iftlemesi hangisinde duyulmaz? a) Sol dal blou b) IHSS c) Aort yetmezlii d) Fallot tetralojisi e) Aort darl Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.237) kinci kalp sesi (S2): Semilunar kapakklarn kapanmasna baldr. En iyi sternumun sol st kenarnda duyulur. kinci kalp sesinin tek ve iddetli olarak en iyi
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

sternumun sol alt kenar boyunca duyulmas, Fallot tetralojisi iin karakteristiktir. Burada pulmoner kapak sesi hi iitilmez. S2nin sabit iftlemesi ise ASD, ilerlemi sa ventrikl ilev bozukluunda olur. Paradoks iftlemi S2 (inspiriumda tek, ekspiriumda ift) ise sol dal blok, aort darl, aort yetersizlii, IHSS (diopatik hipertrofik subaortik stenoz) duyulur. 98.Hangisi ocukluk anda grlen frmlerin zelliklerinden deildir? masum

100.Konjenital kalp hastalklar, embriyolojik dnemin en sk hangi evresinde oluur? a) 3-5. hafta b) 5-8. hafta c) 8-12. hafta d) 14-18. hafta e) 20. haftadan sonra Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.240) Konjenital kalp hastalklarnn ou embriyolojik hayatn 5-8. haftalar arasnda ortaya kar. nk bu devrede atriyum ve ventrikller birbirinden ayrlrlar. Ayrca sa ve sol boluklar meydana gelir. Kapaklar teekkl eder ve trunkus arteriozus, aort ve pulmoner artere blnr. Bu devrede meydana gelen bozukluklara yol aan etkenler, ilalar, radyasyon, enfeksiyonlar ve genetik yatknlktr. 101.ASDde en nemli dinleme bulgusu hangisidir? a) Apekte III/IVo frm b) Pulmoner odakta thrill c) S3 gallo d) Pulmoner odakta ikinci sesin sabit iftlemesi e) Apekste ikinci sesin sabit iftlemesi Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.240) ASD olgularnda byk miktarda kan soldan saa geer. Sekundum tipi ASDde sa ventrikl hipertrofik ve genilemitir. Prekordium hiperdinamiktir. 2. ve 3. derece ventrikl aktivitesi vardr. ASDnin kendisi oskltasyon bulgusu vermez, zira geen kan akm efor gerektirmez ve sufl olumaz. Fakat pulmoner artere atlan kann fazlal sebebi ile pulmoner odakta sistolik ejeksiyon sufl duyulur. Sufln iddeti III/VI derece civarnda olup ok defa thrill ile beraberdir. Sol 2. interkostal aralkta duyulur. Prekordiuma, suprasternal olua yaylr. Sol 2. interkostal aralktan apekse, zayf ocuklarda solucanvari kvrlmalar grlebilir. En nemli bulgu pulmoner odakta ikinci sesin sabit iftlemesidir. lk komponent aortaya, ikincisi pulmoner kapaa aittir. Telekardiyografide kalp byk, pulmoner kavis belirgin ve akcier damarlanmas artmtr. EKGde sa eksen kaymas, sa hipertrofi ve V1de rSR tarznda QRS genilemesi (inkomplet sa dal blou) grlr. 102.Siyanotik spelller hangisinde grlr? a) Ebstein anomalisi b) ASD c) Fallot tetralojisi d) Pulmoner atrezi e) Sa ventrikl bymesi 197

a) Pozisyon deitirmekle azalp oalabilirler. b) Hemen hi yaylmazlar. c) En sk 5-9 yalarnda grlr. d) EKG normaldir. e) Daima diastoliktirler. Cevap E (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.238-239) Masum frmlerin en sk duyulduu yalar 5-9 yalardr. Masum frmler ne kalpte, ne de kalp dnda herhangi bir patoloji olmad halde duyulan frmlerdir. 13-14 yalarndan sonra hafifler veya kaybolurlar. zellikler: -Daima sistoliktirler. -Hibir zaman sistoln yarsn doldurmazlar (ksa sistoliktirler). -iddet bakmndan 1-3 derecededirler. Trille beraber bulunmazlar. -Pozisyonla azalp oalabilirler veya bazen kaybolabilirler. -Yer olarak birinci grup mezokardiak odak midprekordium, sol 4. interkostal aralkta ve sternal sol kenarnda 2-3 cm uzaklktaki blgelerde duyulurlar. Pulmoner sistolik frmler diye adlandrlan ikinci grup ise en iyi sol 2.interkostal aralkta ve sternumun sol kenarndan 4-5 cm uzaklkta duyulurlar. Ate, heyecan, egzersizle frm iddeti artabilir. -Hemen hi yaylmazlar: Srtta hemen hi duyulmazlar. -frmler mzikaldir. Kan basnc, EKG ve radyografi normaldir. 99.Srekli frmn en sk sebebi hangisidir? a) Fonksiyonel atriyoventrikler darlk b) PDA c) VSD d) Mitral yetmezlik e) Aort koarktasyonu Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.239) PDA; en sk grlen srekli frm sebebidir. Fonksiyonel atriyoventrikler darlk; middiyastolik frm VSD; Pansistolik frm Mitral yetmezlik; Pansistolik frm Aort koarktasyonu; sistolik ejeksiyon frm duyulur.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Ders Notlar, 2000, s.244) Hipersiyanotik spelller siyanozun en fazla olduu zamanda meydana gelen konvlziyonlardr. Bebek, erikinlerdeki miyokard infarktsnde olduu gibi eli ile gsn trmalayarak hava almak ister gibidir. Nbetler genellikle eforu takiben meydana gelir. Anemide nbet sktr. Nbetin sebepleri, sempatik aktivitenin artmas ile miyokard kontraktilitesinin artmas ve sa ventrikl kmnn daralmasndan kaynaklanr. melme ile hemodinamik kompenzasyon salanr. Periferik diren arttrlr. Kan basnc ve kalp atm artar. Periferdeki oksijen saturasyonunun azalmas, kann kalbe dnn azaltarak oksijenli kann hayati organlara geiini arttrr. melme ve siyanotik spelller sadece Fallot tetralojisinde grlr. 103.BOSta protein artna karn hcre reaksiyonunun olmamas hangisi iin patognomoniktir? a) Aseptik menenjit b) Viral menenjitler c) Guillain-Barre sendromu d) Tberkloz menenjiti e) Charcot-Marie-Tooth hastal Cevap C (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.680) Guillain Barre sendromunda nropatolojiye ilikin laboratuvar bulgular, klinik bulgulardan bir sre sonra ortaya kar. Beyin omurilik svsnda protein artna karn hcre reaksiyonunun olmamas (albminositolojik disosiasyon) Guillain-Barre sendromu iin patognomonik bir bulgudur. Ancak bu bulgu, hastaln balangcndan 1-2 hafta sonraya kadar bulunmayabilir. Hastalarn ounda (%80) sinir ileti hz yavalamas ve EMGde denervasyon saptanr. Ancak bu bulgular da klinik belirtilerin ortaya kndan 10-12 gn sonra saptanabilir. 104.ocukta beyin damarlarnda en sk rastlanan akkiz hastalk hangisidir? a) Serebral ven trombozu b) Moyamoya sendromu c) Galenik ven anevrizmas d) Arteriovenz anjiyom e) Serebral arter embolileri Cevap A (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.688) ocuklarda edinsel beyin damar hastalklarnn en sk grleni ven tkanmalardr. Beyin venalarnda tkanmalara sklkla yol aan nedenler a) siyanozlu doumsal kalp hastalklar, b) ishal sonucu dehidratasyon ve c) burun, yz, kulak, sins, mastoid blge ya da meninkslerin piyojen infeksiyonlarnn beyin damarlar endoteline yaylmasdr. Beyinde ven trombozlar venz sinslere kadar yaylabilir, lokal hemorajik bir infarkta ve beyin demine yol aabilir. Bazen de, infarkt olmadan BOS basncnn 198

artmasna ve ventrikllerde genilemeye neden olur. Bu patoloji pseudotumor cerebri olarak adlandrlr. 105.En sk grlen posterior fossa tmr hangisidir? a) Ependimoma b) Medulloblastoma c) Serebellar astrositom d) Glioblastom e) Spongioblastom Cevap B (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.691) Medulloblastoma; posterior fossa tmrleri iinde en sk rastlanandr. 3-5 yalar arasnda en sk grlr. Obstrktif hidrosefali ve ataksi belirtileriyle genellikle akut bir balang gsterir. Hastaln ilerlemesiyle tendon reflekslerinin kaybolmas, ar, parestezi ve kranial kafa iftleri tutulmas bulgular geliir. Tmr hzl bir yaylma gsterir. Prognoz ktdr. Medulloblastom radyasyona ok duyarldr, postoperatif radyoterapi ile iyi sonu alnabilir. 106.Beyin sap gliomlarnda en sk tutulan kafa ifti hangisidir? a) III. kraniyal sinir b) V. kraniyal sinir c) VII. kraniyal sinir d) X. kraniyal sinir e) VI. kraniyal sinir Cevap C (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.691) Beyin sap gliomlar (Astrositom, Spongioblastom, Glioblastom); hemen yalnz ocukluk yalarnda, en sk 6-7 yalarda grlen tmrlerdir. ocuklarda tm intrakranial tmrlerin %10unu olutururlar. Genellikle tan, ilk belirtilerden ancak 3-5 ay sonra konulur. Bulgular, n planda kafa iftleri, piramidal traktus ve serebellum tutulmas ile ilgilidir. KBAS ge olarak geliir. Kafa iftlerinden fasiyal sinir %90, IX ve X. iftler %80, n.trigeminus %60 ve n. abducens %55 orannda tutulur. Hastann bakn fikse edememesi beyin sap lezyonunu gsteren nemli bir bulgudur ve hastalarn %50sinden fazlasnda bulunur. Ataksi nedeniyle piramidal traktus tutulmas bulgular maskelenebilir. BOS bulgular genellikle normaldir. 107.Moro refleksinin CNSdeki anatomik merkezi hangisidir? a) Beyin sap-vestibler ekirdek b) Brokka alan c) Beyin sap-trigeminal sistem d) Cerebellum e) Hipotalamus Cevap A (Nelson, Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.660) Bkz. Tablo 20.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

PEDATR

Tablo 20. Bebeklikte SSS refleksleri


Refleks Moro Tanm Ani ba ekstansiyonu kollarn ve bacaklarn nce ekstansiyonuna sonra da fleksiyonuna neden olur. Bir parman avu iine yerletirilmesi bebein elinin fleksiyonuna sonra da bilek ve omuzun fleksiyonuna yol aar. Az etrafna dokunma uyars bebein az ile uyary izlemesine neden olur. Bebek darbe uyarsndan ventral sinir boyunca kanr. Bebein ayak srt muayene yzeyinin kenar ile temas ettiinde ayan muayene yzeyine koyar. Bir bacak skca ekstansiyonda tutulur ve ayan srt ve tabannn uyarlmas srasyla fleksiyona, ekstansiyona ve addksiyonu takiben kar ayak parmaklarnn yelpaze gibi almasna yol aar. Srtst yatan bebein bann evrilmesi kol ve bacan eskrim postrnde ipsilateral ekstansiyonu ile sonulanr. Oturan bebein bir tarafa eilmesi ipsilateral kolun koruyucu bir tarzda ekstansiyonuna neden olur. Bebein bel blgesinden tutulmas srasnda, boyun ekstansiyonu kollar ve bacaklar ekstansiyona sokar. Belirdii ya Doum Kaybolduu ya 4-6 ay SSSdeki yeri Beyin sap vestibler ekirdek

Yakalama

Doum

4-6 ay

Beyin sap vestibler ekirdek

Aranma

Doum

4-6 ay

Beyin sap trigeminal sistem Omurilik

Gvdenin ibkeylemesi Yerletirme

Doum

9-6 ay

Doum

4-6 ay

Serebral korteks

apraz ekstansiyon

Doum

4-6 ay

Omurilik

Tonik boyun

Doum

4-6 ay

Beyin sap vestibler ekirdek

Parat

6-8 ay

Asla

Beyin sap vestibler ekirdek

Landau

6-8 ay

15 ay-2 ya

Beyin sap

108.Hangisinde distal ekstremitelerde zayflk vardr? a) Dermatomiyozitis b) Kugelberg-Welander hastal c) Miyotonik distrofi d) Miyastenia Gravis e) Botulizm Cevap C (Nelson, Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.698) Bkz. Tablo 21. 109.Hem agonist hem de antagonist kaslarn kasld, hiperkinetik, ritmik titreme hareketleri hangisidir? a) Miyoklonus b) Kore c) Tremor d) Distoni e) Atetoz
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

Cevap C (Nelson, Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.707) Kore hiperkinetik, hzl, srekli olmayan, dzensiz, istemsiz, ekilsiz bir harekettir. Kas tonusu azalmtr. Atetoz hiperkinetik, yava, kaba, distal kaslarda daha belirgin olmak zere bir kvrlma hareketidir. Kas tonusu artar. Distoni hiperkinetik, sregen, yava,sabit bir postre ilerleyebilen ve tekrarlayc hareket ile aktive olabilen (r., hareket distonisi) bklme hareketidir (bklme spazm). Tremor ayn anda hem agonist hem de antagonist kaslarn kaslmasnn neden olduu hiperkinetik, ritmik titreme hareketlidir. Amplitt ve frekans dzenlidir. Miyoklonus bir kas grubunun ksa fleksiyon kontraksiyonunun ani bir ekilmeye neden olduu bir hiperkinetik harekettir. 199

PEDATR

Tablo 21. Nromskler hastalklarn topografisi


Proksimal kas zayfl Distrofi Duchenne Limb girdle Dermatomiyozitis; polimiyozitis Kugelberg-Welander hastal (Ge balayan spinal mskler atrofi) Distal ekstremite zayfl Polinropati HMSN I HMSN II Miyotonik distrofi Miyopati Oftalmopleji ve ekstremite zayfl Miyastenia gravis Botulism Miyotonik distrofi Doumsal yapla miyopati Fasiyal ve Bulbar zayflk Miyastenia gravis Botulizm Miyotonik distrofi Doumsal yapsal miyopati Fasiyoskapulohumeral distrofi HMSN=Kaltsal motor duyu nropatisi

sinin en sk nedeni larinksi evreleyen krikoid kkrdan normalden yumuak oluudur. Bu durum, inspirium srasnda lmenin ar kollabe olmas ile stridora yol aar. Laringomalasi, erkeklerde kzlara gre iki kez daha sk grlmektedir. Pectus excavatus ile birlikte olabilir. 112.2 aylk bir bebekte atrial taikardi denebilmesi iin kalp tepe atmnn en az ka olmas gerekir? a) 120/dak b) 140/dak c) 160/dak d) 180/dak e) 200/dak Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.41) Bir aylktan byk bebeklerde kalp atmnn dzenli ekilde dakikada 180 vurudan fazla oluu atrial taikardi belirtisidir. 113.Kak trnak (coilonychia) hangisinde grlr? a) Kronik akcier hastalklar b) Amiloidozis c) Fe eksiklii anemisi d) Hipotiroidi e) Konjenital kalp hastalklar Cevap C (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.46) Kronik hipoksemi bulgusu olarak kronik akcier hastalklar, doumsal kalp hastalklar, nadiren sirozda trnaklarn saat cam gibi bombeletii, parmak ularnn omak eklini ald gzlenir (Hipokrat parma). Trnak lunulalarnn kaybolmas, trnak yatann soluk renk almas sklkla hipoproteinemiyi gsterir. Sirozda, nefrotik sendromda grlebilir. Kak trnak (coilonychia), trnan konkav bir ekil almasdr. Ar demir eksiklii anemisinin nemli bir belirtisidir. 114.Yumuak damak paralizisinin en sk nedeni hangisidir? a) H. influenza b) Streptokoklar c) Tetanoz d) Kzamk e) Difteri Cevap E (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.643,651) Difteri yumuak damak felcinin en sk nedenidir. Difteride en sk rastlanan ve en erken gelien yumuak damak paralizisidir. Anjinden 1-3 hafta sonra ortaya kar. Yutma gl, sulu gdalarn burundan gelmesi, burundan konuma ile kendini gsterir. 1-2 haftada tamamen geriler.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

110.Doumda en sk krlan kemik hangisidir? a) Kostalar b) Klavikula c) Kafa tas kemikleri d) Alt ekstremiteler e) st ekstremiteler Cevap B (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.247) Doumda en sk krlan kemik klavikuladr. Ba gelilerinde omuzun, makat gelilerinde kollarn g k sonucu oluur. Lezyonun olduu tarafta kol hareket ettirilemez. Palpasyonla krepitasyon veya kemikte dzensizlik hissedilebilir. Lezyon tarafnda Moro refleksi alnmaz. Krn st blgeye bass sonucu sternokleidomastoid kasta spazm oluabilir. Klavikula krklarnda prognoz ok iyidir. Krk olan tarafta kol ve omuzun birka gn tesbit edilerek hareketsiz tutulmas yararl olabilir. Bir hafta sonunda kallus olumutur. 111.Yenidoanda en sk stridor nedeni hangisidir? a) Koanal atrezi b) Laringomalazi c) Trakea stenozu d) Laringeal kist e) Konjenital subglottik stenoz Cevap B (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.255) Laringomalasi (basit kongenital laringeal stridor); Yenidoanda en sk stridor nedenidir. Laringomala200

PEDATR

115.Hangisi en sk nral tp defekt nedenidir? a) Valproik asit b) Siklofosfamid c) Kumarin d) Hidantoin e) Karbamazepin Cevap A (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.166) Valproik asit kullanmnda en sk grlen konjenital anomali nral tp defektidir. 116.Ftste kalp atlar kanc haftada balar? a) 4. hafta b) 6. hafta c) 7. hafta d) 8. hafta e) 10.hafta Cevap A (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.177) Embriyo, yaklak 4. haftada balayan kalp atlar dnda 7 hafta sresince hareketsizdir. Drdnc haftada vcut segmentleri oluur. 4-8. haftalar arasnda hzl bir farkllama sreci ile organ taslaklar geliir. Gebeliin 8. haftasndan sonra fetusun cinsiyeti belirlenebilir. 117.Eritema neonatorum (yenidoann toksik eritemi) ile ilgili hangisi yanltr? a) Pretermlerde daha sktr. b) Tedavi gerektirmez. c) Doumdan sonra 2. gnde grlr. d) Eozinofili yoktur. e) Sar-beyaz lezyonlar eklindedir. Cevap A (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.189) Yenidoann toksik eritemi (erythema neonatorum); 56 mm apnda ortalar pire srna benzer sarms beyaz lezyonlardr. zellikle ikinci gnde grlr. 1-2 haftada kendiliinden kaybolur. Tedavi gerektirmez. Stafilokok veya streptokok infeksiyonuna bal deri lezyonlarndan ayrt edilmelidir. Bu eritem term yenidoanlarda %50 orannda, pretermlerde daha az sklkla grlr. Etiyolojisi iyi bilinmez. Histolojik muayenede dem ve perivaskler aralkta eozinofil infiltrasyonu saptanr. Kanda eozinofili yoktur. 118.Yenidoanda ka fontanel bulunur? a) 2 b) 4 c) 6 d) 8 e) 10 Cevap C (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.189) Yenidoanda n, arka, 2 sfenoid ve 2 lambdoid fontanel olmak zere 6 fontanel vardr. n fontanelin
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

dndaki fontaneller doumdan sonra ilk haftalarda kapanr. n fontanel genellikle 10-12. aylarda kapanr. Nadir olarak ocuk fontanelleri kapanm olarak doabilir. 119.Ba kemiklerinin yumuak olmasnda hangisi dnlmez? a) Preterm b) Osteogenezis imperfekta c) Hipotiroidi d) Down sendromu e) Caput succadeneum Cevap E (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.190) Pretermlerde oksipital blgede yumuak alanlar olabilir. Ba kemiklerinin yumuak oluu ayrca osteogenezis imperfekta, kleidokranial dizostoz, hipotiroidi ve nadiren Down sendromu ile birlikte olan dzensiz kalsifikasyonu dndrr. Doum zorluuna bal cephalhematom ve caput succadeneum bata ilik olarak belirir. Cephalhematom tek kemie lokalize subperiostal kanamadr. Caput succadeneum ise sal deri altnda sv toplanmasdr ve birden fazla ba kemiinin zerindeki alan kaplar. Her iki bulgu da hibir tedaviyi gerektirmez. Kendiliinden rezorbe olur. 120.Doumda en sk travmaya urayan sinir hangisidir? a) Siyatik sinir b) Radiyal sinir c) Optik sinir d) Fasiyal sinir e) Brakiyal plexus Cevap D (Neyzi, Pediatri, 1.cilt, s.244) Fasiyal sinir, doumda en sk zedelenen sinirdir. Doumda basya urama sonucu tek tarafl fasiyal sinir paralizisi olutuu genellikle kabul edilmekle birlikte, bu basnn yeri ve zaman tartmaldr. Prognoz genellikle iyidir. Birok vakada paralizi ilk hafta iinde, ounda da birka ay sonra dzelir. 121.Hangisi Lyme hastalna zgn dkntdr? a) Koplik lekeleri b) Eritema nodozum c) Ektima gangrenosum d) Eritema kronikum migrans e) Diffz eritroderma Cevap D (Nelson, Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.299)
zgn dkntler; Ektima gangrenosum Eritema kronikum migrans Nekrotik skar Erizipel Koplik lekeleri Pseudomonas aeruginosa Lyme hastal Aspergillozis, mukormikozis A grubu streptokoklar Kzamk

201

PEDATR

Tablo 22. Sk kullanlan teratojenik ilalar


la Alkol Aminopterin Coumarin drodisplazi sotretinoin (Accutane) Lityum Metil civa gelime gerilii Penicillamine Phenytoin (dilantin) Sonular Fetal alkol sendromu, mikrosefali, doumsal kalp hastal Mesomelia, kraniyal displazi Nazal hipoplazi, punktat konYz ve kulak anomalileri, doumsal kalp hastal Ebstein anomalisi Mikrosefali, krlk, sarlk, Cutis laxa sendromu Hipoplastik trnaklar, intrauterin gelime gerilii, tipik yz grnm Fetal hipotiroidi Adolesan dnemde vajinal adeSarlk Diide virilizasyon Di minesi hipoplazisi Fokomeli Doumsal anomaliler, tipik yz grnm Spina bifida

bilirler. Bu hastalarda omak parmak, overlerde kist, erken puberte gibi ek bulgular da grlebilir. Polipler lsere olarak kanamalara veya barsakta obstrksiyona yol aarak karn ars, kusma gibi belirtilere neden olurlar. 124.nvajinasyon en sk hangi blgede grlr? a) nen kolon b) Sigmoid kolon c) Transvers kolon d) leoekal blgede e) Mide Cevap D (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.124-125) nvajinasyon, bir barsak parasnn hemen kendisine distal olan barsak lmeni iine eldiven parma gibi ve mezenteri de birlikte srkleyerek invajine olmasdr. En sk ileumda grlr (ileoekal). nvajinasyon, en fazla 3-36 aylarda (zirve 5-18 aylar arasnda) olmak zere ocuklarda sk rastlanan bir tablodur. Erkeklerde 3/2 orannda daha sktr. nvajinasyon genellikle viral infeksiyonlar ve gastroenterit gibi barsak duvar lenf dokusunda hiperplazi yapabilen hastalklar izleyerek veya bu hastalklar srasnda grlr. Tipik vakada belirtiler ani olarak iddetli karn ars ile balar. Ar ocuu uyandracak iddettedir. Birka dakika sonra arnn kaybolmasyla ocuk ksa bir srede rahatlar, ancak karn arlar aralkl olarak tekrarlar. Karn arsn izleyen saatler iinde kusma balar. Yaplan ilk dklar genellikle normaldir. Vakalarn %60nda ilk semptomlardan 2-3 saat sonra (nadiren 1-2 gn kadar ge) koyu krmz jelatinz bir madde karlr. Baz vakalarda ise balangtan veya ilk 1-2 normal dklamadan sonra ocuk gaz ve dk karmaz. Kusmalar giderek safral olur, ate ykselir ve genel durum ksa srede bozulur. Erken dnemde karnda gerginlik belirgin deildir. Bu dnemde karnn sa st-orta blmnde sucuk biiminde transvers bir kitle palpe edilebilir. Ar hecmesi srasnda ve bimanel palpasyonla (bir el tue yaparken dier elle karn palpasyonu) ku kitle daha kolay hissedilir. Karnn sol yars bo izlenimini verir. Daha ge dnemde karn i ve gergindir. Tuede rektumun bo olduu saptanr. Kanl bir mks eldivene bulaabilir. Direkt batn grafisinde erken dnemde invajinasyon blgesinde opasite farkedilebilir. yk ve klinik bulgularla invajinasyon phesi olan vakalarda erken dnemde gerek tan, gerekse tedavi asndan radyoskopi altnda baryumlu yksek lavman (90 cm ykseklikte) endikasyonu vardr. Henz nekrozun olumam olduu erken dnemde (genellikle ilk 24 saat) baryumun basnl verilmesiyle invajinasyon birok vakada dzeltilebilir. ocuk dk yapar ve rahatlar.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

Radyoaktif iyot Stilbestrol (DES) nokarsinom Streptomycin Testosteron benzeri ilalar Tetracycline Thalidomide Trimethadione Valproat

122.Hangisi gebede kullanldnda ocukta spina bifida yapar? a) Kokain b) Valproat c) Lityum d) Streptomisin e) Tetrasiklin Cevap B (Nelson, Essentials of Pediatrics, 2.bask, s.162) Bkz. Tablo 22. 123.Peutz-Jeghers sendromuyla ilgili hangisi yanltr? a) Konjenital bir sendromdur. b) Polipler ileusa yol aabilir. c) Polipler en sk kolonda grlr. d) Deri ve mukozalar tutar. e) Polipler genellikle sapldr. Cevap C (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.123) Peutz-Jeghers sendromu, deri ve mukozalarda pigmente lekeler ve gastrointestinal traktusta histolojik olarak hamartoma zellii gsteren polipler ile karakterize kaltsal bir sendromdur. Lekeler 2-3 mm apnda morumtrak melanotik lezyonlardr. En fazla az mukozas ve dudaklarda grlrler. El ve ayak ayalarnda, anus etrafnda da oluabilirler. Erken ocuklukta grlr ve ou kez ergenlikte kaybolurlar. Polipler genellikle multipl ve sapldrlar. Sklk srasyla jejunum, ileum, mide, duodenum ve kolonda olua202

PEDATR

125.ocuklarda spontan bakteriyel peritonitin en sk rastlanan etkeni hangisidir? a) Staph. aureus b) Psdomonas aeruginosa c) E.coli d) H. influenza e) Streptococcus pneumoniae Cevap E (Neyzi, Pediatri, 2.cilt, s.171) Spontan bakteriyel peritonit: Sirozlu hastalarda asitle birlikte olan ldrc bir komplikasyondur. Hastalarda giderek artan bir karn distansiyonu ve hassasiyeti, ate, karn ars, kusma ve ishal vardr. Bu bulgulara hepatik ensefalopati de eklenebilir. Barsak sesleri alnmaz veya azalmtr. Bazen spontan bakteriyel peritonit asemptomatik olabilir. Tan asit svsnn incelenmesi ile konur. Sv bulanktr, ounluu PNLden oluan hcreler (>500/mm3) ierir. Protein ierii genellikle 2.0 g/lden daha azdr. Sorumlu bakteri asit svsnda ve kanda gsterilebilir. ocuklarda Streptococcus pneumoniae en sk rastlanan etkendir. 126.Aadakilerden hangisi ocukluk ann prognozu en iyi olan konvlziyonlarndandr? a) Yenidoan konvlziyonlar b) Febril konvlziyon c) Myoklonik konvlziyonlar d) nfantil spazm e) Absans nbetleri Cevap B (Fenichel, Clinical Pediatric Neurology, 3.bask, 1997, s.18-19; Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996, s.1691-1692) Febril konvlziyonlar ocukluk ann prognozu en iyi olan konvlziyonlardr. 6 ay-5 ay arasnda sk grlr. Santral sinir sistemi dndaki enfeksiyonlarda atele birlikte grlen konvlziyonlardr. Bu ocuklarn ounluunun ailesinde febril konvlziyon yks vardr. 127.Aadakilerden hangisi nonepileptik paroksismal fenomendir? a) Migren b) Kompleks parsiyel epilepsi c) Febril konvlziyon d) Vestibler nrit e) Absans nbetleri Cevap A (Fenichel, Clinical Pediatric Neurology, 3.bask, 1997) Migren ataklar epileptik atak deildir. Paroksismal zellii vardr. Ancak migrenle birlikte epilepsi bulunabilecei gibi epileptiklerde de migren daha sk bulunabilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 4, 2000

128.Elektroensefalografide hipsaritmi bulgusu aadakilerden hangisi iin tipik bulgudur? a) Petit Mal Epilepsi b) Myoklonik epilepsi c) nfantil spasm d) Febril konvlziyon e) Rolandik epilepsi Cevap C (Menkes, Textbook of Child Neurology, 5.bask, 1995; Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996) nfantil spasm nbetlerinde EEG yava dalga, diken ve multipl diken aktivitesi eklinde bulgu saptanabilir ve infantil spasm iin tipiktir. 129.Aadakilerden hangisi en bulac ve septik oka neden olan menenjittir? a) E.coli menenjiti b) Meningokoksik menenjit c) Pnmokoksik menenjit d) Aseptik menenjit e) Koriomenenjit Cevap B (Nelson Texbook of Pediatrics, 15.bask, 1996; Menkes, Textbook of Child Neurology, 5.bask, 1995) Meningokoksik menenjit bbrek st bezine kanama nedeniyle septik oka neden olabilir ve acilen mdahale edilmediinde lmle sonulanabilir. ok bulacdr ve hzl ilerler. 130.Dilde fasiklasyon ve ar hipotonisi olan bir infantta aadakilerden hangisi akla gelir? a) Konjenital muskler distrofi b) Werding Hoffman hastal c) Myasthenia gravis d) Periferik nropati e) Hipoksik iskemik ansefalopati Cevap B (Fenichel, Clinical Pediatric Neurology, 3.bask, 1997) Werding Hoffmann ar hipotoni, clz alama, dilde fasiklasyonda kurbaa pozisyonu, interkostal kaslarn az almas nedeniyle karn solunumu n planda olan otozomal resesif gei gsteren bir hastalktr. 131.Aadakilerden hangisi organik fosfor intoksikasyonunun bir bulgusu deildir? a) Flushing (yzde eritem) b) Bradikardi c) Konvlziyonlar d) Gzya sekresyonunda artma e) shal Cevap A (Ecevit, Organik Fosfor Zehirlenmeleri, Katk Pediatri Dergisi 1990; 11(3):231-41; Ersoy, Trkiye Klinikleri Pediatri Dergisi, 2000, s.435) Ba ars, ba dnmesi, miyozis, terleme, sekresyonlarda art, bulant, kusma, ishal, ataksi, konvlziyon, 203

ROLOJ
1. Perktan ponksiyon ile llen normal renal pelvik basn nedir? a) 1.0 mmHg b) 2.5 mmHg c) 6.5 mmHg d) 10.5 mmHg e) 15.0 mmHg Cevap C (Patrick, Campbell's Urology, 6.bask, 1992, s.508-509) Pelvik basn perktan yolla lldnde 6.5 mmHg dr. 2. riner tberklozda en sk rastlanan semptom hangisidir? a) drar tutamama b) Sk idrara gitme c) Makroskopik hematri d) Br ars e) tahszlk Cevap B (Patrick, Campbell's Urology, 6.bask, 1992, s.961-962) drar karma nadirdir. Makroskopik hematri olgularn %10 unda grlr. Arsz sk idrara gitme en sk yaknmadr. 3. Kronik piyelonefrit tans iin en iyi yntem hangisidir? a) IVP b) Bilgisayarl tomografi c) DMSA renal sintigrafi d) Ultrasonografi e) Indium 111 sintigrafi Cevap A (Patrick, Campbell's Urology, 6.bask, 1992, s.760-761) IVP en iyi yntemdir. Atrofik, skarl dzensiz konturlu bbrekler grlr. 4. riner sistem talarndan en opak olan hangisidir? a) Kalsiyum-fosfat b) Magnezyum-amonyum-fosfat c) rik asit d) Sistin e) Ksantin Cevap A (Tanagho, Smith's General Urology, 13.bask, s.275) rik asit talar non-opaktr. Sistin, ksantin ve magnezyum-amonyum-fosfat talar semi-opaktr. Ancak ieriinde kalsiyum bulunan talar en opak olanlardr. 262 5. Bbrek tmrlerinin birincil tedavisi hangisidir? a) Radyoterapi b) Radikal nefrektomi c) Hormonal manplasyon d) Kemoterapi e) mmnoterapi Cevap B (Tanagho, McAninch, Smith's General Urology, 13.bask, s.367) Bbrek tmrleri kemoterapi, radyoterapi ve hormonoterapiye rezistandr. mmnoterapinin etkinlii de kstldr. Gnmzde zellikle lokalize bbrek tmrlerindeki en etkin ve birincil tedavi radikal nefrektomidir. 6. Veziko-reteral refl (VUR)'nn kesin tans aadaki tan yntemlerinden hangisi ile konur? a) Sistoskopi b) ntravenz rografi (V) c) Sintigrafi d) Anamnez ve fizik muayene e) eme sistografisi Cevap E (Tanagho, McAninch, Smith's General Urology, 13.bask, s.188-189) VUR'un tansnda sistoskopi, radyonklid incelemelerden faydalanlabilir. V'de VUR'u dndrecek bulgular saptanabilir. Ancak kesin tan ieme sistografisi ile konur. 7. Azospermik bir hastann serum FSH dzeyinin normal olmas halinde yaplmas gereken nedir? a) Skrotal Ultrasonografi (USG) b) Transrektal USG c) Spermiogram d) Testis biyopsisi e) Sistoskopi Cevap D (Tanagho, Smith's, General Urology, 13.bask, s.678) Azospermi ejaklatta hi sperm olmamasdr. Bunun sebebi ya ana germ hcrelerinde hi yaplamamas veya yaplan sperm hcrelerinin sperm kanallarndaki tkanklklar nedeniyle ejaklata gememesidir. Bu nedenle ncelikle testis biyopsisi ile ana hcrelerde retimin olup olmad kontrol edilmelidir. 8. Kronik direzin retere primer etkisi nedir? a) Deiiklie yol amaz b) Elongasyon c) Dilatasyon d) Atrofi e) Fibrozis
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

ROLOJ

Cevap C (Campbell's Urology, 6.bask, s.111-141) Kronik direz reterde dilatasyona yol aar, dilatasyon reterin elongasyonu ve ap art ile birliktedir. Eer direz kronikleirse reter kasnda hipertrofi oluur. 9. 1 aylk bir erkek ocuun fizik muayenesinde sa testis skrotumda palpe edilemiyor. Birincil tedavi yaklamnz ne olmaldr? a) Cerrahi olarak testisin skrotuma indirilmesi b) LH analoglarnn verilmesi c) 1 yana kadar beklenilmesi d) FSH + LH analoglarnn verilmesi e) Hibiri Cevap C (Tanagho, Smith's General Urology, 13.bask, s.619) Kriptoridik testislerin genel olarak byk bir ksmnn doumu takiben ilk 1 yl iinde normal skrotal konumlarna indikleri belirtilmektedir. Bu nedenle skrotumu bo olan olan ocuklarda herhangi bir tedavi vermeden 1 yana dek beklenilmesi nerilir. 10.leri evre prostat kanserinde (evre D2=kemik, akcier, lenf nodlar tutulumu) komplet androjen blokaj yapmak iin aadakilerden hangisi kullanlr? a) strojenler b) Oriektomi c) LH-RH agonistleri + flutamid d) Flutamid + megestrol asetat e) Flutamid + cyproterone asetat Cevap C (Tanagho, Smith's General Urology, 13.bask, 1992, s.378-412) Flutamid, megestrol asetat ve siproteron asetat dihidrotestosteronun reseptre balanmasn engeller. Bunlardan biri oriektomi veya LH-RH agonistleri ile kombine edilirse komplet androjen blokaj salanr. 11.Hipospadiasla ilgili yanl olan iaretleyiniz? a) Eksternal retral mea penisin ventraline alr. b) Chordee ad verilen ventral kurvatur her hipospadias olgusuna elik eder. c) Hipospadias interseksin bir formu olarak kabul edilmektedir. d) nmemi testis ve inguinal herni en sk grlen asosiye anomalilerdir. e) Ailesel yatknlk sz konusudur. Cevap B (Duckett, Adult and Pediatric Urology, 2.bask, s.2103-2140) Anterior hipospadista chordee nadir grlr. 12.Sistizm yaknmasyla gelen kadn hastalarda riner enfeksiyonun en sk etkeni aadakilerden hangisidir? a) E.coli b) Pseudomonas c) Proteus
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

d) Klebsiella e) S.aureus Cevap A (Yaman, roloji, 1.bask, s.216) Akut sistit hemen tmyle kadnlara zg bir hastalktr. retrann ksa olmas, bakteri kolonizasyonunun youn olduu blgelere yakn olmas (vagen, rektum gibi) kadnlar bu infeksiyona kar duyarl klar. nfeksiyon ajan %75 E.coli'dir. Daha az oranda gram pozitif bakteriler grlr. 13.Ksantogranlamatz pyelonefritte en sk hangi mikroorganizma izole edilir? a) E.coli b) P.aeruginosa c) S.feacalis d) P.mirabilis e) S.aureus Cevap D (Campell's Urology, 1992, s.765-766) Her ne kadar ksantogranlamatz pyelonefritte E.coli de sk olarak izole edilse de Proteus sular daha sklkla grlr. 14.Aadaki benign bbrek tmrlerinden hangisinde sklkla hipertansiyon bulunur? a) Angiomyolipoma b) Fibroma c) Hemangioma d) Jukstaglomeruler tm. e) Lipoma Cevap D (Campbell's Urology, 6. bask, 1992, s.1061-62) Bu tmrler renin salgladklar iin hipertansiyona sebep olurlar. 15.nsanda embriyolojik gelime esnasnda cinsel farkllama kanc haftadan sonra balar? a) 4. b) 8. c) 10. d) 16. e) 20. Cevap C (Campbell's Urology, 6. bask, 1992, s.1327-28) Embryonel geliim esnasnda 10. haftaya kadar genital farkllama olmadndan kadn erkek ayrm yaplamaz. Bu haftadan sonra genital tberkl farkllar. 16.Hipospadias onarm iin en uygun ya hangisidir? a) lk 3 ay b) 6-18 ay aras c) 2-5 ya aras d) 5-8 ya aras e) 8-12 ya aras 263

ROLOJ

Cevap B (Campbell's Urology, 6. bask, 1992, s.1912) Operasyonun emosyonel etkilerinin minimale indirmek ve separasyon anksiyetesini azaltmak amac ile en uygun dnem 6 ila 18 ay arasdr. lk 3 ay anestezi asndan risklidir. 17.En yaygn grlen bbrek ta hangisidir? a) Kalsiyum oksalat b) Kalsiyum fosfat c) rat d) Sistin e) Magnezyum-amonyum-fosfat Cevap A (Campbell's Urology, 6. bask, 1992, s.2111-12) Dnyann tm yrelerinde en yaygn grlen ta tipi kalsiyum oksalattr. 18.Aadaki antihipertansif ilalardan hangisi ta teekklne sebep olabilmektedir? a) Hidroklorotiazid b) Kaptopril c) Triamteren d) Propranolol e) Prokardia Cevap C (Campbell's Urology, 6. bask, 1992, s.2135) Tiriamteren, idrarda kerek pr triamteren veya kalsiyumla birlikte mikst taa sebep olur. 19.Testis tmrleri en ok hangi organa hematojen metastaz yapar? a) Karacier b) Akcier c) Dalak d) Mide e) Beyin Cevap B (Campbell's Urology, 6. bask, 1992, s.1230) Testis tmrleri hematojen yolla en sk akcier metastaz yapar. Bunun dnda yine ayn yolla daha az oranda olmak zere karacier, beyin ve kemiklere yaylabilir. 20.Hangi rogenital organ tmrnde biyopsi bir tan yntemi olarak kullanlmaz? a) Prostat Karsinomu b) Mesane Karsinomu c) Testikler Karsinom d) Penil Karsinom e) Uretra Karsinomu Cevap C (nci, O: rogenital Tmrler, 1995, s.162) Testis tmrlerinde biyopsi yaplmaz. 21.Spermatik kord torsiyonu tansnda en spesifik yntem aadakilerden hangisidir? a) Renkli Doppler Ultrasonografi b) Testikler sintigrafi c) Scrotal Thermografi 264

d) Bilgisayarl Tomografi e) Fizik Muayene ile Phren bulgusunun pozitif olmas Cevap B (Yaman, L.S ve ark.Temel roloji, 1998, s.490) Spermatik kort torsiyonunda testikler sintigrafinin sfesifitesi % 100, sensivitesi % 98 olup tanda en sfesifik yntem olarak bildirilmektedir. 22.Aadakilerden hangisi paraneoplastik sendromlar ile grlebilen bir tmrdr? a) Renal Adenokarsinom b) Wilms tmr c) Prostat Adenokarsinom d) Mesane transizyonel karsinomu e) Seminoma Cevap A (nci,O rogenital Tmrler, 1995 s.13) Paraneoplastik Sendromlar. Bbrek tmrlerinin prognozunda nemli paremetre olarak deerlendirilen bir grup bulgudur. Olgularn %30'da grlr. Sedimantasyon hz (%60), Hiperkalsemi (%8), Anemi (%33), Polisitemi (%2-6), Ate (%26), Nropati (%4), Kilo kayb (%27) gibi zgn olan ve olmayan baz bulgulardr. 23.Aadaki konjenital anomali ve hastalklarn hangisinde malignensi insidansnda art grlebilir? a) At nal bbrek b) Medullar snger bbrek c) Mobil (retraktil) testis d) Posterior uretral valv e) Konjenital hidrosel Cevap A (Yaman,L.S ve ark. roloji 1.bask, 1990 s.422) Bu antite fzyon anomalilerin en sk grleni olduu gibi btn riner anomalilerin insidans ynnden en ileri gelenlerindendir. Wilms tmr insidansnn bu hastalkla beraber artt belirtilmitir. Hatta genel anlamda bbrek tmrlerinin normale gre bu hastalarda 62 kez daha fazla grld bildirilmektedir. 24.Retroperitoneal Fibrozis (Ormond Hastal) primer olarak aadaki organlardan hangisini etkiler? a) Surrenal glandlar b) Bbrek c) reterler d) Pankreas e) Dalak Cevap C (Yaman, L.S ve ark. roloji 1. bask, 1990 s.128) Sonradan periureteritis fibrza, peri-reteritis palstika, kr. perireterit, sklerozan retroperitoneal granuloma ve fibrz retroperitonit ismi de verilmitir Beyaz tahta sertliinde bir doku retroperitoneal yaplar kaplamtr. Yani reterler, Aorta, V. cava ve Psoas adalesi fibrz klfla sarlmtr. Bbrek pediklnden pelvik retere kadar olan blge atakedir. reterin ilk 1/3 st ksmn
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

ROLOJ

zarf gibi sardktan sonra orta blme doru uzanr. Damarlar da sarmasna ramen arterler daha sert ve kaln duvarl olduu iin arter dolam bozulmaz. Halbuki reterden idrar geiini engelleyerek hidronefroza, venz obstrksiyonla da alt extremitelerde deme sebep olur. Hastaln ileri devrelerinde reterin pogresiv oklzyonuna bal olarak hidronefroz teekkl eder. Komplet obstrksiyona bal anri geliebilir. 25.nfant ve ocuklarda en sk grlen testis tmr iin aadakilerden hangisi dorudur? a) Testisin stromal kaynakl tm.'dr. b) Puberta precox'a neden olurlar. c) nmemi testislerde en sk grlen tm.'dr. d) Alfa-fetoprotein % 50-75 oranda artmtr. e) Beta-HCG yapm sklkla artmtr. Cevap D (Yaman, roloji, 1.bask 1990 s.387; nci, rogenital Tmrler, 1.bask 1995, s.142-161; Anafarta, Temel roloji, 1998 s.349-753) Yolk Salk Tm.'ler infant ve ocuklarda en sk grlen tm.'lerdir. Germinal Hcreli Tm.'ler: 1. Seminom 2. Spermasitik Seminom 3. Embriyonel Karsinom 4. Yolk Salk Tm. 5. Poliembriyoma 6. Koriokarsinom 7. Teratom Seks Kord/Stromal Tm.'ler: 1. Leyding Hcreli Tm. 2. Sertoli Hcreli Tm. 3. Granloza Hcreli Tm. Alfa-Fetoprotein ve HCG'nin Biyokimyasal zellikleri AlfaBetaFetoprotein HCG Seminom Teratom Embriyonal karsinom Koriorkarsinom Yolk Salk Tm. Teratokarsinom (Mx Tm.) + + + + (%7-15) + + +

Cevap B (Anafarta, Temel roloji, 1998, s.300-302-303304-308) drar Yolu enfeksiyonu geiren (Ateli-Atesiz) her ocukta ilk infeksiyon tedavi edildikten sonra yaplacak ilk radyolojik tetkik Voiding-Sistouretrografi olmaldr. Sistoskopi refll ocuklarda kullanlan snrl bir tetkik yntemidir. En nemli indikasyonu sekonder refl nedenlerinden ifravezikal obstrksiyonlar tehis etmek, zellikle erkek ocuklardaki posterior uretal valvin tan ve tedavisidir. Ultrasonografi ; drar Yolu infeksiyonu geiren ocuklarda hastaya herhangi bir zarar vermeden yaplacak ilk tetkik USG'dir. VUR tansnda deeri snrldr. Akut dnemde yaplacak bir riner sistem ultrasonografisi genel olarak riner sisteme ait bilgiler verebilir. Ancak VUR aratrmas, akut pyelonefrit tedavisinden 3-4 hafta sonra Voiding-Sistoretrografisi ekilerek yaplr.s.-(308) 27.Prostatizm yaknmalar olan 60 yanda 5 deiik hastada aadaki bulgular tespit edilmitir? 1) ki kez llen PSA deeri 2 ve 2.5 ng/ml. olarak saptand. 2) Transrektal USG'de (TRUS) periferik zonda iki adet hipoekoik alan saptand. 3) Tue rektalde prostat lastik kvamda ve sulkusu silik olarak saptand. 4) TRUS'de prostat hacmi 60cc. olarak saptand. 5) Tue rektalde prostatn tahta sertliinde olduu saptand. Yukardaki hastalardan hangileri BPH'dan ok prostat kanseri lehine bulgular tamaktadr. a) 1,2,3 b) 2,5 c) 3,4,5 d) 4,5 e) 1,2,3,4,5 Cevap B (nci, rogenital Tmrler, 1995 s.119; Yaman, roloji, 1.bask, 1990, s.319-323-377; nci, rolojide Tan Yntemleri, 1996, s.64) Prostat Spesifik Antijen (PSA): Normal serum dzeyleri 0-4 ng/ml'dir. PSA: 0-4 ng/ml ise, Normal 4-10 ng/ml ise, pheli 10-20 ng/ml ise, Biyopsi endikasyonu 20 ng/ml zerinde ise, Tmr olarak kabul edilmektedir. Periferal zon prostatn en byk blmdr ve prostat kanserinin geliim yeridir. Prostat karsinomlar sklkla periferik zondan (% 7075) kmakla birlikte i bezden, periretral blgeden (%5), gei zonundan (%20-25) veya santral zondan (%5-10) kabilmektedir. Prostat Karsinomu erken dnemde hiperekojen yksek frekansl probda 265

Kriptoidik testislerde testikler malignite riski normale oranla 20-40 misli daha fazladr. ntraabdominal testisler tm kriptoridik testislerin sadece % 10-15'ini oluturuyorsa da malignite gelienlerin hemen hemen yarsndan sorumludur. ntraabdominal testisin malign dejenerasyon geirme ans inguinal testise gre 4 kat fazladr. Bilateral abdominal testisin birinde tm. oluursa, dierinde oluma riski % 30'dur. Bu hastalarda en sk grlen tm. Seminomadr. Alfa-fetoprotein yolk-salk tm.'lerde % 75 orannda ykselir. 26.Ateli bir idrar yolu enfeksiyonu geiren 10 yandaki bir ocukta "Vezikoreteral Refl" dnlmtr. nfeksiyon tedavisini takiben tanya ynelik en deerli tetkik aadakilerden hangisidir? a) Ultrasonografi b) Voiding-Sistouretrografi c) ntravenz Urografi d) DSG e) Sistoskopi
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

ROLOJ

hipoekoik, son yaynlara gre deien ekojenitelerde kitleler eklinde grlmektedir. BPH'de en nemli fizik muayene prostat bezinin digital muayenesidir. Rektal muayenede bym ve dzgn bir prostat bulunur. Orta hattaki sulkus silinmitir. Prostat lastik kvamndadr. Prostat Ca'da kemik yada tahta sertliindeki tue rektal bulgusu prostat kanseri iin patognomoniktir. 28.En sk grlen prostatit sendromu aadakilerden hangisidir? a) Non-Bakteriyel Prostatit b) Akut Bakteriyel Prostatit c) Prostatodini d) Granlomatz Prostatit e) Kr. Bakteriyel Prostatit Cevap A (Yaman, roloji, 1. bask 1990 s.231) Tm prostatit sendromlar arasnda en sk grlenidir. 29.Mesane Tmrlerinin immnoterapisinde aadakilerden hangisi kullanlr? a) nfravezikal Thio-Tepa b) Parenteral Doxorubcn c) nfravezikal Mitomycn-C d) Parenteral Vinblastin e) ntravezikal BCG Cevap E (Yaman, roloji, 1.bask 1990, s.369) Kemoterapi 2 ekilde uygulanr: 1. nfravezikal KT: bu amala Tho-Tepa, Doxorubcn,(Adramycn), Mitomycin-C, Epodyl. 2. Sistemik KT: Csplatn, Cytoxan, Metotrexate, Adriamycin, Mytomycin-C,5-Fluorourasl, Vnblastn, Bleomycn, Vnkrstn mmnoterapi: Yalnzca nfravezikal BCG uygulanmaktadr. 30.Atnal bbrek ile ilgili yanl olan ifadeyi iaretleyiniz? a) Fzyon anomalileri iinde en sk grlenidir. b) Bbreklerin rotasyonu ve yukar doru gleri normal olmakla birlikte alt polen istmus ile birleirler. c) Tan intravenz pyelografi ile kolayca konabilir. d) Tedavi komplikasyon ve ek patolojilere bal sorun olmadka gerekli deildir. e) Atnal bbrek ile birlikte displazi ve neoplazi grlme oran normalden daha yksektir. Cevap B (Temel roloji, 1998, s.324) Bbreklerde hem rotasyon ve hemde yukar migrasyon tamamlanamamaktadr. 31.Aadakilerden hangisi mesanenin pasif olarak dolumu srasnda basn ve hacim ilikisini deerlendiren incelemedir? a) roflovmetri 266

b) Profilometri c) Sistometri d) Kavernozometri e) Basn-akm almas Cevap C (Temel roloji, 1998. s.375) roflovmetri; drar akm hzn ler, proflometri retral basnc, kavernozometri impotans tansnda venoz kaa, ve basn akm almas infravesikal obstrksiyon olup olmadn deerlendiren testlerdir. Sitometri ise mesanenin dolumu srasnda mesane ii basn deiikliklerini gsterir. 32.reter duplikasyonu ile ilgili yanl olan ifadeyi iaretleyiniz? a) Genellikle ift toplayc sistem ile birlikte bulunur. b) Komplet veya inkomlet olabilir. Komplet olanlarda her iki reter de mesaneye ayr ayr orifislerle alr. c) st reter toplam parankim kalnlnn 1/3'n drene ederken geri kalan 2/3'lk ksm alt alt reter tarafndan drene edilir. d) Komplet reter duplikasyonu mller kanalndan iki ayr reter tomurcuu kmas ile oluur. e) st reter mesanede daha alt lokalizasyona alrken alt reter daha st lokalizasyonda sonlanr. Cevap D (Temel roloji, 1998, s.328) reter tomurcuklar mller kanalndan deil Wolf kanalndan geliirler. 33.ntraabdominal basn artna bal oluan idrar karma yaknmas aadakilerden hangisidir? a) Enresiz nokturna b) Enresiz dirna c) Urge inkontinans d) Dolma-tama (Paradox) inkontinans e) Stress inkontinans Cevap E (Temel roloji, 1998, s.432) Stres inkontinans parsiyel bir inkontinansdr. Ani intraabdominal basn artlar; knma, iddetli ksrk veya glme gibi durumlarda idrar karma olmasdr. 34.Testis Tmrleri ile ilgili yanl olan ifadeyi iaretleyiniz. a) nmemi testis olgularnda testis tmr grlme oran normalden daha yksektir. b) Metastatik testis tmrleri kemoterapiye olduka iyi yant verirler. c) Alfa-fetoprotein (AFP) daha ok embriyoner karsinomlarda ykselir. d) Beta-Human koryonik gonadotropin (BHCG) sinsityotrofoblastik hcrelerden salglanmaktadr. Bu yzden yalnzca koryokarsinomlarda ykselir. e) Testis tmrlerinde tan amacyla skrotal biyopsi kontrendikedir.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

ROLOJ

Cevap D (Temel roloji, 1998, s.753) HCG koryokarsinomlardan baka embriyoner kanser ve seminomlarda da yksek bulunabilir. 35.Mesane tmrleri ile ilgili yaln olan ifadeyi iaretleyiniz. a) Sigara mesane tmrnn en nemli etyolojik faktrlerindendir. b) Byk ounluu degiici epitel kanseridir. c) lk tanda ortalama %80'i yzeysel tmr eklindedir d) Tanda en deerli yntem transrektal ultrasonografidir. e) Yzeysel tmrlerin tedavisinde ilk tercih edilen yntem Transretral rezeksiyon (TUR)'dur. Cevap D (Temel roloji, 1998, s.715) Mesane tmrlerinin tansnda en deerli yntem sistoskopi ve biyopsidir. 36.mpotansa neden olan faktrler iinde en sk karlalan organik patoloji aadakilerden hangisidiri? a) Venoz-Sinzodial b) Arteriyel c) Nrojenik d) Hormonal e) Kemoterapdik ilalar Cevap A (Temel roloji, 1998, s.1056) Venz-sinsodial bozukluk, impotans nedenleri arasnda ilk srada yer alan ve zellikle 40 ya altnda hastalarn oluturduu bir gruptur. 37.nfertilite ile ilgili yanl olan ifadeyi iaretleyiniz? a) Aspermi; dar hi ejaklat kmamasdr. b) Azoospermi; Ejaklat iinde hi germinal hcre olmamasdr. c) Oligozospermi; Sperm hcre saysnn 20 milyon/ml'den az olmasdr. d) Astenozoopspermi; Normal motilitedeki spermlerin % 60'dan az olmasdr. e) Teratozoospermi; Ejaklattaki spermlerin l olmasdr Cevap E (Temel roloji, 1998, s.988) Teratozoospermi morfolojisi bozuk olan sperm saysnn WHO kriterlerine gre % 40, Kruger kriterlerine gre ise % 4'den daha fazla olmasdr. Ejaklattaki spermlerin l olmasna nekrozoospermi denir. 38.Bening Prostat Hiperplazisi (BPH) prostatn hangi blgesinden geliir? a) Santral zon b) Transizyonel zon c) Fibromskler stroma d) Periferik zon e) Preprostatik sfinkter
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

Cevap B (Temel roloji, 1998, s.729) BPH prostatn transizyonel zonudan geliir. Prostat kanserlerinin ou ise periferik zondan gelimektedir 39.Prostatit belirtilerinin varlna ramen riner enfeksiyonun bulunmad, enfeksiyon ajanlarnn tespit edilemedii ve tipik olarak normal prostat sekresyonu bulunan klinik bir tablodur. fadesi hangi antiteyi tanmlar? a) Seminal vesiklit b) Kronik retrit c) Prostadini d) Abakteriyel prostatit e) Nongonokoksik retrit Cevap C (Temel roloji, 1998, s.480) Prostadini daha ok gen ve orta yalarda grlr. Abakteriyel prostatitle karabilir. Ancak abakteriyel prostatitte prostat sekresyonunda iltihabi hcre art mevcuttur. 40.nmemi testisle ilgili ifadelerden hangisi yanltr? a) nmemi testiste malignite riski normal populasyondan yksektir. b) Testis ne kadar uzun sre inmemi pozisyonda kalrsa seminifer tbl hasar o lde artar. c) nmemi testis tedavisi iin en uygun zaman 3 ila 5 ya arasdr. d) nmemi testisle beraber % 90 orannda inguinal herni bulunur. e) nmemi testiste vazal ve epididimal anomalilere de rastlanabilir. Cevap C (Walsh, Campbell's Urology, 7.bask, 1998 s.831,2172-2192) nmemi testiste tedavi 1-1.5 ya arasnda bitirilmelidir. 41.rogenital sistem tberklozu komplikasyonlarndan reteral striktrn en sk gelitii lokalizasyon aadakilerden hangisidir? a) reteropelvik bileke b) st reter c) Orta reter d) reterin iliyak damarlar aprazlad blge e) reterovezikal bileke Cevap E (Walsh, Campbell's Urology, 7.bask, 1998 s.831) riner Tbc. de reteral striktrn en sk olutuu blge retero vezikal bilekedir.

267

ROLOJ

42.riner enfeksiyon tans konulan ocuklarda elik eden riner sistem anomalisi saptanma oran ne kadardr? a) % 10 b) % 20 c) % 30 d) % 40 e) % 50 Cevap E (Walsh, Campbell's Urology, 7.bask, 1998 s.1624) riner enfeksiyon saptanan ocuklarda % 50 orannda altta yatan konjenital anomali bulunmaktadr. 43.Vezikoreteral refl ile ilgili olan ifadelerden hangisi yanltr? a) Normal populasyonda refl insidans % 1 ile %18.5 arasndadr. b) Refls olan ocuklarn kardelerinde refl insidans normal populasyondaki ile yandr. c) Birinci ve ikinci derece vezikoreteral reflnn tedavisinde ncelikle cerrahi tedavi dnlmez. d) Sekonder vezikoreteral refl mesane k obstrksiyonu gibi mesane ii basncnn artt durumlarda grlebilir. e) Refls olmayan normal bireylerin incelenmesinde reter ap ve submukozal reteral tnel uzunluu oran 1/5 olarak bulunmutur Cevap B (Walsh, Campbell's Urology, 7.bask, 1998 s.1860-1862) Vezikoreteral refll ocuklarn kardelerinde ref saptanmas oran % 45'e kadar ykselebilen oranlarda bildirilmektedir.

44.Ekstrakorporeal ok dalgalar ile bbrek talarnn krlmas iin kesin kontrendikasyon oluturan durum aadakilerden hangisidir? a) ocuk hasta b) Soliter bbrek c) ift toplayc sistem d) Gebelik e) Struvite ta (enfeksiyon ta) Cevap D (Walsh, Campbell's Urology, 7.bask, 1998 s.2739-2740) Gebelik de yol ama ve fetus anomalileri asndan kontrendikasyon oluturmaktadr. 45.Aadakilerden hangisi rekrren ta oluumu iin bir risk faktr deildir? a) ocuk hasta b) riner sistem anomalisi c) Metabolik hastalklar d) Ailede ta yks e) Bayan hasta Cevap E (Temel roloji, 1.bask s.588) Rekrren ta oluumu iin risk faktrleri orta yata erkekler, ocuk, riner enfeksiyon, riner sistem anomalisi, sistin, rik asit ve struvit talar, intestinal bozukluklar, osteoporoz, patolojik kemik krklar, gut ve dier metabolik hastalklar 46.Prostat kanserinde primer lenfatik drenaj aadaki blgelerden hangisindedir? a) nguinal lenf nodlar b) Para-aortik lenf nodlar c) Obturator lenf nodlar d) liyak lenf nodlar e) Sakral lenf nodlar Cevap C (Smith's Urology, 14. bask, s.412) Dier blgeler sekonder lefnatik drenaj tekil eder.

268
2000

MEDTEST Cilt 9, Say 5,

ANESTEZYOLOJ VE REANMASYON
1. Hangi hastalar aspirasyon riskine predizpozan deildir? a) ocuklar b) Obes hastalar c) Gebeler d) Hiatus hernili hastalar e) Ensefalopati Cevap A (Esener, Klinik Anestezi) Obes hastalarda karn ii basnc yksek ve zefagus anatomisi normal olmadndan, gebelerde mide boalmas gecikir ve karn ii basnc gene yksektir. Hiatus hernili hastalarda organik bozukluk nedeniyle Kardiya sfinkteri gevektir. Ensefalopatili hastalarda ise hava yolu refleksleri basklanm olduu iin koruyucu deildir. Bu nedele bu grup hastalar aspirasyon riskine predizpozandr. ocuklarda ise bu durumlar sz konusu deildir. 2. Tiopental'in farmakinetii hakknda yanl olan hangisidir? a) %80 orannda albumine balanr. b) Hiperventilasyon plazma serbest tiopental seviyesini arttrr. c) Eliminasyon yar mr 3-12 saattir d) Vcut ssnda tamamen iyonize olur e) Karacierde metabolize olur Cevap D (Esener, Klinik Anestezi) Malntrisyon ve hipoalbumini hallerinde doz azaltlr. pH'n ykselmesi yani alkalozda proteine balanma azalr. Tiopentalin merkezi sinir sistemine ulap etki edebilmesi yada erirliine ve non iyonize olmasna baldr. Tiopental vcut ssnda %61 orannda non iyonize haldedir. 3. Antikolinesteraz ilalardan hangisi kan beyin bariyerini geer? a) 4-Aminopiridin b) Pridostigmin c) Neostigmin d) Fizostigmin e) Edrofonium Cevap D (Esener, Klinik Anestezi) Fizostigmin de kuarterner amonyum grubu olmad iin lipidde eriyebilirlik zellii kazanr. Bu nedenle kan beyin bariyerini geer. 4. Aadaki non-depolarizan kas geveticilerden hangisi psdokolinesteraz ile yklr? a) Vekuronyum b) Rokuronyum 282 c) Pankuronyum d) Mivakuryum e) Atrakuryum Cevap D (Esener, Klinik Anestezi) Mivakuryum haricindeki ilalar karacierde ve Hoffman eliminasyonu yoluyla ykldklar iin Mivakuryumun metabolizmas bunlardan farkldr. 5. Aadaki lokal anestezik ilalardan kardiyo-vaskler toksik etkileri en yksek olan ila hangisidir? a) Lidokain b) Tetrakoin c) Bupivakain d) Prilokain e) Mepivakain Cevap C (Esener, Klinik Anestezi) Bupivakain zellikle akut solunumsal asidozda en fazla kardiyovaskler toksik etkiye sahiptir. Dierlerinden daha potent kardiyak sodyum kanal blokeri olmas bu etkiyi yaratr. 6. Preoperatif vizitte hastann 1 yldan beri kortizol kulland tespit ediliyorsa anestezi asndan yaplmas art olan hangisidir? a) Ameliyat ertelenir b) Kortizol kesilir, ameliyat yaplr c) Hastann kan ekeri llr d) Serum kortizol seviyesi llr e) Perioperatif devrede kortizol verilir Cevap E (Esener, Klinik Anestezi) Kortizol mutlaka verilmelidir. Zira hastalarda srrenal yetersizlii gelimesine bal olarak hipotansiyon oluma riski ok yksektir. 7. Sksinilkolinin komplikasyonu olmayan hangisidir? a) Uzayan apne b) Bradikardi c) Hiperpotasemi d) Yenidoan depresyon e) Postoperatif miyalji Cevap D (Esener, Klinik Anestezi) Plasentay gemedii iin sezaryen ile doan bebeklerde yeni doan depresyonu yapmaz.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

ANESTEZYOLOJ VE REANMASYON

8. nhalasyon anesteziklerinin alnmn arttrmayan hangisidir? a) Dakika ventilasyonun yksek olmas b) Solunan anestezik konsantrasynunun yksek olmas, c) Kangaz partitisyon katsaysnn yksek olmas, d) MAK (Minium Alveolar Konsantrasyon) deerinin yksek olmas e) Kalp debisinin yksek olmas Cevap D (Esener, Klinik Anestezi) MAK, anesteziin gcn gsteren bir deerdir. 9. Anaflaksi veya anaflaktoid reaksiyonlarda aadakilerden hangisinin yeri yoktur? a) Epinefrin b) % 100 oksijen verilmesi c) Aminofilin d) Kortikosteroid e) Difenhidramin Cevap D (Morgan, Mikhail, Clinical Anesthesiology, 2.bask, 1996, s.761) Kortikosteroidler profilaksi tedavisinde yeri vardr. 10.Aadakilerden hangisi alveolar ventilasyonun yeterliliini lmek iin kullanlr? a) PaO2 b) A-aDO2 c) VD/VT d) Oksihemoglbin disosiasyon erisi e) Miks venz PO2 Cevap C (Miller, Anesthesia, 2.bask, s.1138)

13.Aadakilerden hangisi preeklampsi ile beraber grlr? a) Hipovolemi b) Hipernatremi c) Dk hematokrit d) Hiperkalemi e) Hipotansiyon Cevap A (Barash, Clinical Anaesthesia, 1989, s.1229)

14.Aadaki lokal anesteziklerden hangisi sempatik sinir ularndan salglanan norepinefrinin postganglionik emilimini engelleyerek adrenerjik bulgular olumasna yol aar? a) Kokain b) Bupivakain c) Prokain d) Lidokain e) Ropivakain Cevap A (Miller, Basics of Anesthesia, 1994, s.81)

15.Uygulanma yerine gre en yksek plazma lokal anestezik konsantrasyonu oluan regional anestezi teknii aadakilerden hangisidir? a) Aksiller pleksus blou b) Kaudal blok c) nterkostal blok d) Epidural blok e) nterskalen blok Cevap C (Miller, Basics of Anesthesia, 1994, s.79)

11.Genel anestezi uygulamas srasnda aadakilerden hangisi hipoksemi oluturan mekanizmalardan deildir? a) Hipoventilasyon b) Hiperventilasyon c) Fonksiyonel residel kapasitede artma d) Supine pozisyonu e) Artm hava yolu basnc Cevap C (Miller, Anesthesia, 2.bask, s.1147)

16.Az ierisinde dil ve faringeal yaplarn grnmne gre yaplan Class III olarak snflandrlan bir hasta iin aadakilerden hangisi dorudur? a) Hem uvula hem de yumuak damak grlr. b) Yalnzca yumuak damak grlr. c) Yalnzca uvula grlr. d) Ne uvula nede yumuak damak grlr. e) Yalnzca epiglot grlr Cevap C (Miller, Basics of Anesthesia, 1994, s.146)

12.Aadakilerden hangisi depolarizan bloun zellii deildir? a) Kaslarda fasiklasyonlar b) Post tetanik kuvvetlenme c) Oluan bloun d-tbokrarin tarafndan antagonise edilmesi d) Antikolinesterazlarla bloun etkisinin artmas e) TOF da uyarlara alnan 4'l yantn hepsi birbirine eittir. Cevap C (Miller, Anesthesia, 2.bask, s.923)
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

17.Aadaki ifadelerden yanl olan iaretleyiniz? a) Epidural aralk iesinde ba dokusu bulunur. b) Duramaterden ligamentum flavuma uzanan ba dokusu band (plika-mediana dorsalis) posterior epidural aral ikiye ayrr. c) Epidural araln lateral ksmn vertebra laminalar oluturur. d) Serebrospinal sv araknoid zar ile dura-mater arasnda bulunur. e) Supra-spinoz ligamentler spinoz kntlarn ular arasndaki balanty salar. 283

ANESTEZYOLOJ VE REANMASYON

Cevap D (Miller, Basics of Anesthesia, 1994, s.163-4)

22.Aadaki hangi sinir lifleri nosiseptif (ar) uyary iletir? a) Ab b) Aa c) Ag d) B e) C Cevap E (Morgan, Mikhail, Clinical Anesthesiology, 2.bask, 1996, s.275)

18.EKG monitrizasyonun amalar ynnden yanl olan iaretleyiniz? a) EKG monitrizasyonunun amalarndan birisi kardiyak disritmileri saptamaktr. b) Kardiyak distritmiler en iyi DII ile saptanr. c) nferiyor miyokard iskemisi DII'de ST segmenti elevasyonu olarak gzkr. d) Sol ventrikln anterior ve lateral duvarndaki miyokard iskemisi V5 derivasyonunda en iyi izlenir. e) Kalp hz sklkla EKG trasesinden hesaplanr. Cevap C (Miller, Basics of Anesthesia, 1994, s.202)

23.Antikolinerjik zehirlenmede kullanlan antidot hangisidir? a) Fizostigmin b) Atropin c) Flumazeril d) Naloksan e) Protamin Cevap A (Intensive Care Medicine, 2.cilt, s.1468)

19.Aadaki kriterlerden hangisi Sistemik nflamatuvar cevap sendromu kriteri deildir? a) Vcut ssnn > 38C veya < 36C olmas b) Kalp hznn > 90/dk olmas c) Solunum saysnn > 20/dk olmas d) Lkositoz > 1200/mm3 veya lkopeni < 4000/mm3 olmas e) Sistolik arter basncnn < 90 mmHg olmas Cevap E (Morgan, Mikhail, Clinical Anesthesiology, 2.bask, 1996, s.826)

24.Hangisi DIC'n labrotuvar bulgusu deildir? a) Kanama zaman uzam b) Phtlama zaman uzam c) Platalet azalm d) PT uzam e) PTT azalm Cevap E (ahinolu, Youn Bakm Sorunlar ve Tedavileri, s.805)

20.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Lokal anestezik maddenin lipidde eriyirlii anestezi potensini etkiler b) Lokal anestezikler plasentay geerler c) Lokal anestezikler sinir membrann stabilize ederek etki ederler d) Lokal anestezik solsyonunun serbest baz ksm doku penetrasyonunu salar. e) Lokal anestezik solsyonunun katyonik (iyonize) ksm farmakolojik olarak aktif deildir. Cevap E (Morgan, Mikhail, Clinical Anesthesiology, 2.bask, 1996, s.193, 196)

25.Yksek kafa ii basncn drmek iin aadakilerden hangisi yaplmaz? a) Ba 30 derece ykseltilir. b) Hasta entbe edilerek hipoventile edilir. c) Hipertonik solsyonlar ve diretikler verilir. d) Barbitrat verilir. e) Eksternal ventriklostomi yaplr. Cevap B (ahinolu, Youn Bakm Sorunlar ve Tedavileri, s.382)

21.Aadakilerden hangisi non-depolarizan kas gevetici deildir? a) Atrakurium b) Vekuronyum c) Sksinilkolin d) Pankuronyum e) Rokuronyum Cevap C (Morgan, Mikhail, Clinical Anesthesiology, 2.bask, 1996, s.151) 284

26.Pilor stenozu olan bebekte pH: 7.5, PCO2: 46 mmHg, HCO3-: 35 mmol/lt., BE: +12 mol/lt. bulunmutur. Tan nedir? a) Metabolik alkaloz b) Metabolik asidoz c) Kontpensatior asidoz d) Respiratuvar alkaloz e) Respiratuvar asidoz Cevap A (ahinolu, Youn Bakm Sorunlar ve Tedavileri, s.50)

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

ANESTEZYOLOJ VE REANMASYON

27.Aadaki benzodiezepinlerden hangisi en fazla antenograd amnezi yapar? a) Diazepam b) Flurazepam c) Lorazepam d) Midazolam e) Nitrazepam Cevap D (Pediatric Anesthesia, 3.bask, 1994, s.32)

32.Aadaki intravenz anesteziklerden hangisinin analjezik etkisi yoktur? a) Propofol b) Thiopental c) Ketamin d) Alfentanil e) Fentunyl Cevap B (Miller, Anesthesia Ronald, 4.bask, 1994, s.229, 247)

28.Aadaki lokal anesteziklerden proteine en ok balanan hangisidir? a) Procaine b) Tetracaine c) Mepivacaine d) Bupivacaine e) Lidocaine Cevap D (Barash, Clinical Anesthesia, 1991, s.191)

33.Aadaki sendromlardan hangisinde entbasyon gl olabilir? a) Treacher-Collins snd. b) Dandy-walker snd. c) Snup snd. d) Kalmann snd. e) Budd-chiari snd. Cevap A (Esener, Klinik Enestezi, 1991, s.184)

29.nhalasyon Anesteziklerden hangisi inorganik yapdadr? a) Desflorane b) Sevoflorane c) Enflorane d) Nitroz oksid e) Halotan Cevap D (Morgan, Clinical Anesthesiology, 2.bask, 1996, s.115)

34.EEG'de derin anesteziyi gsteren ritm aadakilerden hangisidir? a) Teta b) Delta c) Alfa d) Beta e) Gama Cevap B (Barash, Clinical Anesthesia, 1991, s.239)

30.Klinikte kullanlan kas geveticilerden hangisi hofmann eliminasyonu ile enzimatik bir reaksiyon olmadan kendi kendini ykar? a) Pancuronyum b) Atracuryum c) Vecuronyum d) Mivacuryum e) Suksinilkolin Cevap B (Morgan, Clinical Anesthesiology, 2.bask, 1996, s.159-160)

35.Epidural anestezi komplikasyonu olarak gelien ba arsnda aadaki ilalardan hangisini kullanrsnz? a) Salisilat b) N.S.A.I.D c) Morfin d) Asetaminofen e) Kafein Cevap E (Taylor, Hazards and Complications of Anesthesia, 2.bask, 1993, s.607)

31.Aadaki opioidlerden salayan ajan hangisidir? a) Carfentanil b) Lofentanil c) Fentanyl d) Meperidin e) Sufentanil

en

potent

analjezi

36.Aadakilerden hangisi serebral kan akmn en ok arttrr? a) Hiperkapni b) Hipoksi c) Serebral aktivite d) Epinefrin e) Ortalama arteriyel basnta art Cevap A (Guyton, Textbook of Medical Physiology, 7.bask, s.338-340) 285

Cevap A (Miller, Anesthesia Ronald, 4.bask, 1994, s.293)


MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

OCUK CERRAHS
1. Umbilikal hernilerle ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr? a) Kk umbilikal hernilerin yaklak %80-90' ilk 3-4 ya ierisinde spontan olarak kapanr. b) Beckwith-Wideman veya Hurler sendromu ile birlikte grlebilir. c) nkarserasyon sk grlen bir komplikasyondur. d) nkarserasyon kesin cerrahi endikasyondur. e) ocuklarda en sk grlen herni tipidir. Cevap C (Scherer, Grosfeld, Pediatr Clin North Am, 1993, s.1121-1131) ocuklarda en sk grlen herni, umbilikal hernidir, fakat byk bir ksm 5 yandan nce spontan olarak kapandndan yaplan operasyon says asndan inguinal hernilerden daha sonra gelir. Erikinlerin aksine ocukluk a umbilikal hernilerinde inkarserasyon nadirdir, fakat mevcut olduunda cerrahi endikasyon oluturur. Baz metabolik bozukluklarda daha sk grlr. 2. Ar Hipospadias hangi klinik tablo ile karabilir? a) Ekstrofi vezika b) Sperior vezikal fistl c) Ambiguus genitalia d) Ekstrofi Kloaka e) Epispadias Cevap C (O'Neill, Rowe, Grofeld, Fonkalsrud, Coran, Pediatric Surgery, 5.bask, 1998, s.1797) Ekstrofi vezika mesanenin karn n duvarna almasdr. Sperior vezikal fistlde mesane karn n duvarna bir fistl ile alr. Epispadias retra meatusunun penis dorsaline almasdr. Hipospadiasda retra meatusu penis ventraline alr. Ar hipospadiasl olularn bir ou d grnleri itibariyle ambiguus genitalia'dan ayrd edilemezler. 3. Gastrozofageal refl tansnda en deerli tan yntemi hangisidir? a) st gastrointestinal sistemin baryumlu grafisi b) Ultrasonografi c) Sintigrafi d) zofafeal manometri e) pH monitorizasyonu Cevap E (Boix-Ochoa, Pediatric Surgery, 5.bask, 1998, s.1016) Gnmzde gastrozofageal refl tans iin PH monitorizasyonu altn standart olarak kabul edilmektedir.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

4. nmemi testisi olan bebeklerde en uygun ameliyat zaman ne zamandr? a) Yenidoan dneminde b) 6 ay-1 ya aras c) 2-3 ya aras d) 4 yanda e) 7 yandan sonra Cevap B (Hutson, Pediatric Surgery, 5.bask, 1998, s.1094) nmemi testisler gnmzde tm ocuk Cerrahisi kliniklerinde 6 ay-1 ya aras ameliyat edilmektedir, sebebi 6 aydan itibaren germ hcrelerinde dejeneratif deiiklikler balamaktadr. 5. Wilms tmrl bir bebekte ilk belirti ve bulgu aadakilerden hangisidir? a) Kusma b) Abdominal distansiyon c) Karnda kitle d) Hipertansiyon e) Ate Cevap C (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

6. Teratomlar iin yanl olan iaretleyiniz. a) Erken embriyonik hcrelerden kaynaklanan gerek anlamda konjenital tmrlerdir. b) Genellikle iyi huyludurlar, ancak malign transformasyon potansiyeline sahiptirler. c) En sk sakrokoksigeal blgede, gonadlarda ve mediastinumda yerleir. d) Sakrokoksigeal teratomda tmr ans ile koksiks arasndaki blgeden dar kmtr. e) Tedavide kemoterapi ve radyoterapiden sonra cerrahi eksizyon yaplr. Cevap E (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

7. Hirschsprung hastal (konjenital aganglionik megakolon) iin yanl olan iaretleyiniz. a) Grlme skl yaklak 5000 canl doumda birdir. b) Olgularn %80'i erkektir. c) Olgularn ansten itibaren yukarya doru barsakta ganglion hcrelerinin olmamasdr. d) Oluturaca klinik tablo aganglionik segmentin uzunluuna baldr. e) Olgularn %80'i ileo-ekal blgede grlr. Cevap E (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

269

OCUK CERRAHS

8. Kask ft iin doru olan iaretleyiniz. a) Nadir grlr. b) Kzlarda daha ok grlr. c) Testis kask ftndan ayr palpe edilir. d) Barsaklar haricinde baka organ ftk kesesi iine girmez. e) ocuk kask ftklarnn boulma riski yoktur. Cevap C (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

b) Malrotasyonda mezenter kk ince bir pedikl ile retroperitona balanr. c) Duodenal tkankla Ladd bantlar neden olur. d) Yenidoan dneminde grlmez. e) Volvulus grlebilir. Cevap D (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

14.Aadakilerden hangisi dorudur? 9. Aadakilerden hangisi hidronefroz nedeni deildir? a) reteropelvik darlk b) reteral stenoz c) ift reter d) reterovezikal darlk e) Posterior retral valv Cevap E (Rove, Pediatric Surgery, 1998) a) Brankiyal yark artklar en sk karlalan boyun patolojilerindendir. b) Lenfadenomegali nadir karlalan bir boyun patolojisidir. c) Kistik higroma en sk mediastende grlr. d) Tiroglossal kist yutkunma veya dilin dar karlmasyla hareket eder. e) Tortikolis boyun orta hat patolojilerinden biridir. Cevap D (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

10.Konjenital barsak tkankl aadakilerden hangisi ile direk ilikili deildir? a) Barsak perforasyonu b) Sv elektrolit kayb c) Aspirasyon pnmonisi d) Bakteri translokasyonu e) Batn ii kanama Cevap E (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

15.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Nroblastomda 24 saatlik idrarda Vanil Mandelik Asit ve Homovanilik asit artmtr. b) Hematri nroblastomda grlen bir bulgudur. c) VP'de bbrein kaliksiyel yapsnn intrinsik distorsiyonu Wilms tmrnde grlr. d) Nroblastomda daha yksek oranda kalsifikasyona rastlanr. e) Wilms tmrnde kitle orta hatt gemez. Cevap B (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

11.Aadaki radyolojik bulgu-tan eletirmelerinden hangisi yanltr? a) Buzlu cam manzaras-Mekonyum ileus b) Double bubble-Duodenal atrezi c) Kullanlmam kolon-leal atrezi d) Kalsifikasyon-Malrotasyon e) String sign (p belirtisi)-Pilor stenozu Cevap D (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

16.Aadakilerden hangisi dorudur? a) Rptre omfaloseli gastroizisten ayrmak olduka gtr. b) Gastroizisde defekt gbein altndadr ve zerinde kese vardr. c) Rptre omfaloselde olduu gibi gastroizisde barsaklar demli ve duvar kalndr. d) Major omfaloselde fasiya defekti primer olarak kapatlr. e) Omfaloselde major ek anomali nadirdir. Cevap C (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

12.Yenidoan bir bebekte boyun yan tarafn tamamen dolduran, yumuak, kistik, zeri normal deri ile kapl bir kitle saptadnzda ilk tannz nedir? a) Kistik higroma b) Hemanjiom c) Brankiyal kist d) Muskler tortikolis e) Hodgkin lenfoma Cevap A (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

17.Hangisi VACTERL sendromunun bir komponenti deildir? a) VSD b) Hidrosefali c) Radius yokluu d) Multikistik bbrek hastal e) Spina bifida Cevap B (Rove, Pediatric Surgery, 1998)
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

13.Aadakilerden hangisi malrotasyon iin yanltr? a) Barsaklarn rotasyon anomalisine denir. 270

OCUK CERRAHS

18.Yirmi gnlk bir bebekte son drt gnden beri gittike artan sklk ve iddette, fkrr tarzda, safrasz kusmalarn olduunu reniyorsunuz. lk tannz nedir? a) Gastrozofageal refl b) Hipertrofik pilor stenozu c) Pilorik atrezi d) Duodenal atrezi e) Malrotasyon Cevap B (Rove, Pediatric Surgery, 1998) 19.Hangisi riner sistem anomalilerinin bulgusu deildir? a) Gelime gerilii b) Karnda kitle c) Ate d) Hipotoni e) Hematri Cevap D (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

c) Hasta parenteral beslenir. d) Hasta endotrakeal tp ile solutulur. e) Lavman ile kolon ve rektum boaltlr. Cevap B (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

24.Hangisi Nekrotizan Enterokolit bulgusu deildir? a) Gastrik boalmada gecikme b) Kusma c) Gaitada kan d) Apne e) Taikardi Cevap E (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

25.Direk batn grafisinde; buzlu cam grnts veya sabun kp manzarasnn (Neuhuser belirtisi) sa alt kadranda izlenmesi hangi patolojinin bulgusudur? a) Mekonyum ileusu b) Duodenal atrezi c) Mekonyum tka sendromu d) Kolonik atrezia e) Anorektal malformasyon Cevap A (Rove, Pediatric Surgery, 1998, s.1163)

20.Hangisi konjenital diafragma hernisinde prognozu etkilemez? a) Akcier hipoplazisinin derecesi b) Persistan ftal dolam varl c) Diafragmadaki defektin lokalizasyonu d) Ekstremitelerde anomali varl e) Semptomlarn ortaya kma zaman Cevap D (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

26.Kolonik adenomatz polipozis ve intrakraniyal beyin tmrnn birlikte grld duruma ne ad verilir? a) Gardner Sendromu b) Cronkhite-Canada sendromu c) Peutz Jeghers sendromu d) Opitz sendromu e) Turcot sendromu Cevap E (Rove, Pediatric Surgery, 1998, s.1163) 27.Aadakilerden hangisi kistik fibrozisin ge dnem gastrointestinal komplikasyonlarndan deildir? a) nvajinasyon b) Appendisit c) Konjenital megakolon d) Kolon darlklar e) Rektal prolapsus Cevap C (Rove, Pediatric Surgery, 1998, s.1167-8) 28.Urakus oblitere olduktan sonra hangi yapy oluturur? merkeze a) Lateral umbilikal ligament b) Falsiform ligament c) Meckel divertikl d) Median umbilikal ligament e) Dominant arter 271

21.Vezikoreteral refl (VUR) iin hangisi yanltr? a) Mesanedeki idrarn retere geri akmdr. b) Tan VP ile konur. c) Bbrekte kalc hasar oluturur. d) Enfeksiyon VUR'u arttrr. e) VUR enfeksiyon nedenidir. Cevap B (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

22.zofagus atrezili bebekte prognoza etkili olmayan faktr hangisidir? a) Prematrite b) Pnmoni c) Renal anomali varl d) Polihidramnios e) Kardiyak anomali varl Cevap D (Rove, Pediatric Surgery, 1998)

23.zofagus iletilirken;

atrezili

bebek

cerrahi

a) Nazogastrik tp ile mide bo tutulur. b) Hasta 60 derece al pozisyonda yatrlr.


MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

OCUK CERRAHS

Cevap D (Rove, Pediatric Surgery, 1998, s.1032) 29.Aadakilerden hangisi Becwith-Wiedemann Sendromu'nun komponentlerinden deildir? a) Gigantizm b) Yark damak c) Makroglossi d) Omfalosel veya gbek ft e) Pankreatik adack hcre hiperplazisi Cevap B (Rove, Pediatric Surgery, 1998, s.1052) 30.zefagus atrezisi ve trakeo-zefageal fistl olan bir yenidoanda aadaki incelemelerden hangilerinin yaplmas en uygundur? I. Renal II. Ekokardiyografi III. Elektroensefalografi IV. Vertabral grafileri V. Karacier ve safra yollar sintigrafisi a) I, II, III b) I, II, IV c) II, III, V d) I, II, V e) II, IV, V Cevap B (Behrman, Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996) 31.Aadaki seeneklerden hangisi ocuklada akut apandisit nedeniyle yaplan appendektomiden sonra grlebilecek komplikasyonlar en doru ekile iermektedir? a) Yara enfeksiyonu b) intrabdominal abse c) nfertilite d) Karacier absesi e) Adhezif intestinal obstrksiyon a) I, III, V b) II, III, IV, V c) I, II, V d) I, III, IV, V e) I, II, III, IV, V Cevap E (Behrman, Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996)

32.Aadaki seeneklerden hangisinde belirtilen karlatrmalar dorudur? a) Diyare ve aklorhidri b) Osteom c) Oral pigmentasyon d) Yzde flushing e) Hipertansiyon aa. VIPoma bb. Karsinoid tmr cc. Feokromasitoma dd. Peutz-Jeghers sendromu ee. Gardner sendromu

a) a-aa, c-dd, e-cc, b-ee b) a-dd, b-dd, d-aa, e-cc c) c-bb, d-aa, e-aa d) b-ee, d-aa, c-dd e) e-aa, c-ee, b-dd Cevap A (Behrman, Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996)

33.Aadakilerden hangisi anal fissrl bir bebein tedavisinde en fazla neme sahiptir? a) Elik eden konstipasyonun tedavisi b) Lokal floraya ynelik antibiyotik tedavisi c) Fissurotomi d) Lokal steroidler e) Sfinkterotomi Cevap A (Behrman, Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996)

34.Aadaki seeneklerden hangisinde belirtilen karlatrmalar dorudur? a. Hipertansiyon aa. Nroblastoma b Diyare bb. Wilms tmr c. Aniridi cc. Rabdomyosarkom d. Alveolar tip histopatoloji e. yi prognoz f. Kemik ilii metastaz a) a-bb, f-aa, e-cc b) c-bb, d-aa, a-aa c) b-bb, c-aa, f-cc d) a-aa, c-bb, d-cc, b-aa e) a-aa, f-bb, b-cc, d-cc Cevap D (Behrman, Nelson Textbook of Pediatrics, 15.bask, 1996)

272

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

DERMATOLOJ
1. 35 yanda erkek bir hastada sa malar blgede bir yldan beri mevcut olan 3 mm byklnde papl mevcut. Byklnde aylardr deiiklik olmam. Lezyon ortasnda beyaz kllar uzanmaktadr. Tannz nedir? a) Bazal hcreli karsinoma b) ntradermal nevus c) Trikoepiteliyoma d) Trikofollikloma e) Keratoakantoma Cevap D (J Am Acad Dermatol 1995: 33; 851-852) Trikofollikloma sa folliklnden mene olan benign adreksial bir tmrdr. Tipik olarak yzde grlr. 2. Aadaki bllal hastalklardan hangisinde bller intraepidermal yerleimlidir? a) Pemphigus vulgaris b) Pemphigoid c) Cicatricial pemphigoid d) Herpes gestationis e) Epidermolysis bullosa acquisita Cevap A (Braun, 3. Bask, s.474, 476, 486, 489, 490) Pemphigold, Cicatricial pemphigold, Herpes gestationis, Epidermolysis bullosa acquisita subepidermal bller oluumu ile seyrederken Pemphigus vulgaris'de bulla akontoliz sunucu gelimekte ve intraepidermal suprabazal yerleim gstermektedir. 3. Aadaki dermatozlardan hangisi eritrodermi nedeni deildir? a) Ekzema atopikum b) rtiker c) Psriasis d) Scabies e) Pemphigus foliaceus Cevap B (Braun, 3. Bask, s.444, 447) rtiker eritrodermi nedenleri iinde yer almazken dier hastalklar neden olabilmektedir. 4. Aadakilerden hangisi Behet hastal tan kriterlerine girmemektedir? a) Oral aft b) Genital lser c) Uveitis d) Erythema multiforme e) Thrombophlebitis migrans Cevap D (Braun, 3. Bask, s.818) Erythema multiforme Behet hastal tan kriterlerine girmemektedir.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

5. Aadaki dkntlerden hangisi psoriasis'de grlmez? a) Eritem b) Bl c) Skuam d) Papl e) Pstl Cevap B (Braun, 3. Bask, s.417, 429) Psriais lezyonunun dkntleri; eritem, papl, skuam olup, pstler formlarnda pstl de izlenebilmektedir. 6. Pemfigus vulgaris'te aadakilerden hangisi grlmez? a) Klinik olarak bl ve erozyon alanlar b) Nikolsky fenomeni pozitiflii c) Tzack yaymasnda akantolitik hcreler d) Ik mikroskobik baksnda subepidermal bller e) Direkt immnofluoresansda interselller IgG ve C3 birikimi Cevap D (Braun F.O, 3. Bask, s.474-478) Pemphigus vulgaris'te suprabazal bl formasyonu grlr. 7. Hangi hcre epidermiste yer almaz? a) Melanositler b) Langerhans hcreleri c) Merkel hcreleri d) Keratinositler e) Fibroblastlar Cevap E (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.27) Barans,

Fibroblastlar epidermiste deil dermiste yer alrlar. 8. Akantoliz ne demektir? a) Epidermal hcreleri birarada tutan balantlarn kayb sonucu spinal tabaka hcrelerinin birbirinden ayrlmas b) Spinal tabaka hcreleri arasndaki mesafenin hcreler aras sv birikimi sonucu genilemesi c) Spinal tabakadaki hcre saysnn artna bal olarak epidermesin kalnlamas d) Granler tabaka hcrelerinin sayca artmas e) Lenfositlerin epidermis iine g etmesi Cevap A (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.31) Barans,

Epidermal hcreleri birarada tutan balantlarn kayb sonucu spinal tabaka hcrelerinin birbirinden ayrlmas, akantoliz olarak adlandrlr. 243

DERMATOLOJ

9. Hangi durum oral mukozada kandidiazis grlme skln etkilemez? a) Antibiyotik kullanm b) Sitostatik kullanm c) Diabet d) Steroid kullanm e) Antihipertansif kullanm Cevap E (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.89) Barans,

13.Piyodermiler ile ilgili olarak hangisi yanltr? a) Erizipel streptokkus pyogenes'e bal olarak geliir. b) Titreme ve yksek ate erizipele elik eden sistemik bulgulardr. c) Akut romatizmal ate erizipelin en sk komplikasyonudur. d) Diabetes mellitus'ta rekrren furonkloz sk grlr. e) mpetigo streptokoksik veya stafilokoksik olarak oluabilir. Cevap C (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.101) Barans,

Antibiyotik, steroid, sitostatik kullanm yan sra diabet, obezite, gebelik gibi durumlar kandida infeksiyonuna zemin hazrlarken, antihipertansif kullanmnn byle bir etkisi bilinmemektedir. 10.Genital blgede tekrarlayan lserlerde hangisi dnlr? a) Ulcus molle b) Behet hastal c) Sifiliz d) Genital kandidiazis e) Lepra Cevap B (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.398) Barans,

Streptokoksik deri infeksiyonlarnn tek ciddi komplikasyonu %2-5 orannda ve en ok alt yan altnda grlen poststreptokoksik glomerlonefritlerdir. 14.Gvdede rozeoller, az mukozasnda plak mkzle gelen II. devre sifilizli bir hastada ilk seilecek tedavi ne olmaldr? a) Seftriakson 500 mg, tek doz intramuskuler b) Benzatin penisilin 2.400.000 nite birer hafta ara ile iki kez intramuskuler c) Benzatin penisilin 4.800.00 nite ikier hafta ile iki kez intramuskuler d) Fenoksimetil penisilin 4 gr/gn, 10 gn sreyle azdan e) Benzatin penisilin 4.800.000 nite birer hafta ara ile kez intramuskuler Cevap B (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.194) Barans,

Genital lserasyonun tekrarlayc tipte olmas Behet hastal iin karakteristiktir. Leprada genital lser beklenen bir bulgu delidir; Ulcus molle, sifiliz ve genital kandidiaziste lserler tekrarlayc tipte deildir. 11.Permetrin hangi hastaln topikal tedavisinde kullanlr? a) Laymania kutis b) Tinea pedis c) mpetigo d) Pediklozis korpozis e) Herpes simpleks Cevap D (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.730) Barans,

Dnya Salk rgt, 2 yldan az sreli erken sifilizin primer ve sekonder dneminde 2.4 milyon nite benzatin penisilinin haftada bir olmak zere iki kez intramuskuler uygulanmasn nermektedir. 15.AIDS srecinde ortaya kan eitli hastalklarda non-infeksiyz olann iaretleyiniz. a) Basiller anjiomatozis b) Bowenoid paplozis c) Zona d) Molluskum kontagiozum e) Eozinofilik pstler folliklit Cevap E (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.156) Barans,

Piretrin trevlerinden permetrin, bitkisel kkenli kuvvetli bir pediklisid ajandr. 12.Erikinde hangi blgede skabies lezyonlar en seyrek yerleir? a) Meme ba evresi b) Glans penis c) Gbek d) Ayak taban e) Dirsek evresi Cevap D (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.232) Barans,

Eozinofilik pstler folliklit, AIDS srecinde ortaya kan ve infeksiyon ajanlarna bal olmayan, ok kantl, kronik bir tablodur. 16.Norve uyuzu iin doru olan iaretleyiniz? a) Bu hastalk kuzey avrupa lkelerinde grlr. b) Etken Sarcoptes scaber var hoministir c) Hastalk immun sistemi normal olan kiilerde grlr. d) Enfekte kiilerde parazit says 8-10 adettir. e) Tedavide topik korkikosteroidler kullanlr.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

Skabies (uyuz), genellikle bebeklerde ayak tabanna yerleir; erikinlerde ise sklkla glans penis, meme ba, gbek dirsek evresi lezyonlar olur. 244

DERMATOLOJ

Cevap B (Hunder, Savin, Dahi, Clinical Dermatolgy, 2.Bask, 1990, s.168-171) Norve uyuzunun etkeni ile klasik uyuzun etkeni ayn olup sarcoptes scabiei var. Hoministir. Hastalk immun sistemi basklanm veya debil kiilerde grlr. Enfekte kiilerde parazit says milyonlarcadr. Tedavi, klasik uyuzda oluduu gibidir. 17.Pediculosis capitis iin yanl olan iaretleyiniz? a) Etken pedicilus humanus var. capitistir b) Hastalk daha ziyade yallarda grlr c) Hastalk sklkla sal derinin oksipital blgesinde yerleir d) Hastalk direkt temas ve ortak kullanlan apka, earp, tarak gibi eyalarla bular e) Bitler sirkeleri salara brakrlar Cevap B (Hunder, Savin, Dahi, Clinical Dermatolgy, 2.Bask, 1990, s.168-171) Hastalk ilkokul a ocuklarnda ve krelere devam eden ocuklarda daha ok grlr. Hastalk en ok ense ve kulak arkasnda yerleir. Bitler yumurtalar salara brakrlar. 18.Papller rtiker iin doru olan iaretleyiniz? a) Hayvan pireleri ve bitlerinin snmas ile oluur. b) Lezyonlar zellikle gvdede yerleir. c) Lezyonlar dev rtika plaklar eklindedir. d) Hastalk ileri yalarda ortaya kar. e) Tedavide yksek doz korkikosteroidler kullanlr. Cevap A (Hunder, Savin, Dahi, Clinical Dermatolgy, 2.Bask, 1990, s.168-171) Hastalk zellikle ocuklarda grlen bir tablodur. Hastaln bir bcek sr olduu kabul edilmektedir. Lezyonlar zellikle ekstremitelerde ve daha az olarak gvdede ve yzde yerleir. 19.Ge sifiliz iin doru olan iaretleyiniz? a) Lezyonlarda bol spiroket vardr b) Spesifik olmayan sifiliz serolojik testleri bu devrede %100 orannda mspettir. c) Ge sifiliz lezyonlar iyiletiklerinde yerlerinde skartris brakr. d) Deri lezyonlar antibiyotik tedavisine cevap vermezler. e) Gomlar arldr ve indurasyonsuzdur. Cevap C (Hunder, Savin, Dahi, Clinical Dermatolgy, 2.Bask, 1990, s.168-171) Ge sifliz lezyonlarnda spiroketta pallida tespiti ok zordur. Erken sifiliz lezyonlarnda bol spiroketler vardr. Spesifik olmayan sifiliz serolojik testleri %30-60 orannda negatif bulunabilir. Deri lezyonlar sreleri ne olursa olsun antibiyotik tedavisine hzl cevap verirler. Gomlar arszdr ve indurasyon hemen hemen her zaman sabit bir bulgudur.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

20.D vitamini hangi hcreler tarafndan sentezlenir? a) Makrofajlar b) Lenfositler c) Mast hcreleri d) Keratinositler e) Fibroblastlar Cevap D (Hunder, Savin, Dahi, Clinical Dermatolgy, 2.Bask, 1990, s.1-10) Keratinositlerde bulunan steroid 7-dehydrokolesterol, gnein ultraviole nlarnn etkisi ile kolekalsiferole evrilir. Vitamin bbreklerde 25 hidroksilasyondan sonra aktif D vitaminine dnr. 21.nlem iareti eklindeki sa aadaki sa hastalklarndan hangisinde grlr? a) Alopesia areata b) Traksiyon alopesi c) Tinea capitis d) Liken pilanopillaris e) Androjenik alopesi Cevap A (Hunder, Savin, Dahi, Clinical Dermatolgy, 2.Bask, 1990, s.20-30) nlem iareti eklindeki sa Alopesia areatann patognomonik bir bulgusudur. lerleyen alopesik lezyonun kenarnda grlebilir. Sal deriden yaklak 4 mm yukardan krlm aaya doru gittike incelen ve daha az pigmentli bir kldr. 22.Sal derideki salarla ilgili olarak aadaki bilgilerden yanl olan iaretleyiniz? a) Sal deride ortalama 100.000 kl vardr. b) Sal derideki kllar terminal kllardr. c) Gnde ortalama 100 kadar kl dklr. d) Sal derideki kllarn anagen evresi yaklak 1000 gndr. e) Sal derideki kllarn %50'si telogen evrededir. Cevap E (Hunder, Savin, Dahi, Clinical Dermatolgy, 2.Bask, 1990, s.1-10) Sal deride ortalama 100.000 kl vardr. Bunlar terminal kllardr. Bunlarn yaklak %15'i telogen evrededir. Gnde ortalama 100 kln dklmesi normaldir. Sal derideki kllarn anagen evresi ortalama 1000 gndr. 23.Aadaki bilgilerden rtiker iin yanl olan iaretleyiniz? a) Kolinerjik rtiker bir fizik rtikeridir. b) 1-2 haftadan daha uzun sre devam eden rtiker kronik rtiker olarak adlandrlr. c) rtikerin ana elementer lezyonu rtika plaklardr. d) rtiker tedavisinde en ok kullanlan ilalar H1 reseptr blokr antihistaminiklerdir. e) rtika plaklar 24 saat iinde kaybolur. Cevap B (Tzn, Dermatoloji, 1994, s.280-288) 6-8 haftadan daha uzun sre devam eden rtiker kronik rtiker olarak adlandrlr. 245

DERMATOLOJ

24.ocukluk a kronik bll dermatozunda vezikl veya ble komu alandan alnan dokunun direkt immunofluresans incelemesinde saptana-bilen ve bu hastaln subepidermal blle seyreden dier ocukluk a bll dermatozlarndan ayrmn salayan immunolojik birikim aadaki-lerden hangisidir? a) Bazal membrann boyunca IgG ve C3 depolanmas b) Dermo-epidermal bilekede lineer IgA depolanmas c) Dermal papilla ularnda granler IgA depolanmas d) Bazal membran boyunca IgG, IgA, IgM ve C3 depolanmas e) Dermal papilla ularnda granler IgG depolanmas Cevap B (Hurwitz, Bullous disorders of Childhood. Clinical Pedatric Dermatology. 2.Bask, 1993, s.445) ocukluk a kronik bll dermatozu histolojik olarak subepidermal bl ile komu dermal papillada dem ve ntrofil, eosinofil ve mononkleer hcrelerden olumu bir dermal infiltrat ile karakterizedir. Ancak histoloji tek bana diagnostik olmayp, bu hastal ocukluk a dermatitis herpetiformisi veya bllz pemfigoidinden ayrt ettiremez. Klinik ve histolojik bulgularla birlikte vezikl veya ble komu alandan alnan dokunun direkt immunofluoresans incelemesinde, dermo-epidermal bilekenin lamina lusida zonuda lineer IgA depolanmasnn ve %70-80 olguda bazal membran zonuna kar dolaan IgA antikorlarnn belirlenmesi tan koydurucudur. 25.Psriatik artrit klinikte aadakilerden hangi biimde grlr? a) Yalnz periferal artritis b) Periferal artritis veya artritis mutilans c) Yalnz aksiyel artritis d) Aksiyel artrit veya romatoid artrit benzeri poliartrit e) Periferal artritis, aksiyel artritis, artritis mutilans veya romatoid artrit benzeri poliartrit Cevap E (Champion, Burton, Ebling, Psoriasis. Textbook of Dermatology. 5.Bask, 1992; 1442) Psriatik artrit birbiri zerine eklenebilen 5 klinik grupta snfandrlmtr. 1. Periferal mono veya asimetrik oligoartrit (parmaklarn distal ve proksimal interfalangial eklem tutulumu) 2. Sadece distal interfalangial artritis 3. Simetrik romatoid artrit benzeri, ama RF(-) poliartrit 4. Artritis mutilans (esasen parmaklar deforme eden artrit) 5. Aksiyel artrit (psriatik spondilitis ve/veya sakroileitis) 246

26.Malign melanoma dnm riski en fazla olan melanositik nevsler aadakilerden hangisidir? a) Edinsel melanositik nevsler ve selller blue nevs b) Konjenital melanositik nevsler ve edinsel melanositik nevsler c) Konjenital melanositik nevsler ve displastik nevsler d) Edinsel melanositik nevsler ve displastik nevsler e) Selller blue nevs ve displastik nevsler Cevap C (Champion, Burton, Ebling, Textbook of Dermatology, 5. Bask, 1992; 1555-1556) Dnyada yaplan eitli aratrmalara gre melanomlarn %25-50'si edinsel melanositik nevslerden geliir. Ancak melanositik nevsler ierisinde bariz ekilde daha fazla malign transformasyon riski tayan melanositik nevslerin birincisi doumda mevcut olan konjenital melanositik nevsler, ikincisi de daha yakn sralarda tanmlanan familyal veya sporadik olabilen ve histoloji olarak da displazi zellikleri gsteren displastik nevs grubudur. 27.El parmak eklemlerinin ekstansr yzlerinde grlen yass, mor renkli papller (Gottron iareti) aadakilerden hangi ba dokusu hastal iin patognomoniktir? a) Kronik kutanz lupus eritematozus b) Skleroderma c) Dermatomiyozitis d) Miks konnektif doku hastal e) Still hastal Cevap C (Arnold, Odom, James, Andrews' Diseases of the Skin, 8.Bask, 1990, s.173) Dermatomiyozitisde deri vasklitinden oluan dknt birka ekilde olur. Hastaln klasik dknts olan gz kapaklar etrafnda koyu meneke rengi eritem yansra dier karakteristik dknts de eklemlerin ekstansr yzlerinde grlen, eritemli skuaml dkntlerdir. Bu dknt zellikle el parmak eklemlerinin ekstansr yzlerinde simetrik biimde mor renkli, yass papller halinde de (Gottron belirtisi) grlr. 28.Parapoxvirus grubunda bir virus ile oluan, insanlara enfekte koyun ve keilerden bulaan, srasyla papler, target, tmr (akut), rejeneratif, papillomatz ve regresif evre eklinde altar gn sren 6 evre ile ortalama 35 gnde spontan iyi-leen, lkemizde genellikle Kurban Bayram sonras sklkla sa el iaret parmanda beliren viral dermatoz aadakilerden hangisidir? a) Granloma piyojenikum b) Heck hastal c) Sama nodlleri d) Molluskum kontagiozum e) Ektima kontagiosum
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

DERMATOLOJ

Cevap E (Tzn, Katoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994; 216-217)

Barans,

Cevap C (Fitzpatrick, Eisen, Wolff, et al, Dermatology in General Medicine, 1993, 4.Bask, s.1539) Allerjik kontakt dermatit tedavisinde en nemli adm allerjini bulup, temas nlemektir. Bunun iin tek laboratuar yntem deri yama testidir. ntradermal, prick, scratch testler atopik hastalklarda kullanlmaktadr. Deri bant testi ise immnofloresan incleme iin biyopsi almaya verilen isimdir. 32.Yzeyi dz, poligonal, parlak, viole renkli, zerinde Wicham izgileri bulunan papl hangi dermatoz iin karakteristiktir? a) Kolinerjik rtiker b) Akne vulgaris c) Liken planus d) Akne rozasea e) la erpsiyonu Cevap C (Fitzpatrick, Eisen, Wolff, et al, Dermatology in General Medicine, 1993, 4.Bask, s.1138) Lichen planus derinin papll hastalkarndan olup, paplnn ok karakteristik zellikleri vardr. Lichen planus dnda sadece ila erpsiyonlarnda viole renk grlebilir, dierlerinin paplleri eritemlidir. la erpsiyonlar ise parlaklk ve Wicham izgileri gstermez-ler. 33.Steroid slfataz eksiklii gsteren ichtyosis tipi aadakilerden hangisidir? a) Ichtyosis vulgaris b) X'e bal ichtyosis c) Lameller ichtyosis d) Epidermolitik hiperkeratoz e) Akkiz ichtyosis Cevap B (Fitzpatrick, Eisen, Wolff, et al, Dermatology in General Medicine, 1993, 4.Bask, s.534) X bal ichtyosisde grlen steroid slfataz eksiklii nedeniyle serum ve stratum corneumda kolesterol slfat artmakta ve bu durum laboratuvar tany salamaktadr. Dier ichtyosis tiplerinde bu eksiklik sz konusu deildir. Tip tayini ise aileyi genetik adan ynlendirmek iin gereklidir. 34.Sklerodermann elik ettii mikst konnektif doku hastal ile korelasyon gsteren serolojik test aadakilerden hangisidir? a) ANA b) Antisentromer antikor c) Anti SCI-70 d) Anti U 1-RNP e) Anti PM-Scl Antikor Cevap D (Drake, Dinehart-Farmer, et al, J Am Acad Dermatol 1996: 35: 609-614) ANA SLE'de yksek sklkta saptanr. Anti sentromer antikor CREST sendromuyla, Anti Scl-70 diffz sistemik sklerodermayla korelasyon gsterir. Anti U1RNP sistemik skleroderma zelliklerini de ieren mikst ba dokusu hastalyla korelasyon gstermektedir. 247

Ektima kontagiozum (Orf) etkeni parapoxviruslardan orf virusu olup koyunlardan ve keilerden bular. Bata parmaklar olmak zere eller, bilekler ve yze lokalize olan lezyonlar 6 evreden geerek ortalama 35 gnde ifalanr.Lezyon eritemli bir papl olarak balar, hedef eklinde bir nodle dner. Akut dneme eksdasyon devam ederken, iyileme devrimde nodl zerinde nce ince bir krut, daha sonra papillomlarn gelimesi ve regresyon ile sonulanr. Blgesel lenfadenopati sktr, lenfanjit, ate ve eritema multiforme de oluabilir. 29.Verrlerin etkeni olan virs aadakilerden hangisidir? a) Human papillomavirus b) Molluscum contagiosum virs c) Paravaccinia virus d) Epstein-Barr virs e) Cytomegalovirus Cevap A (Fitzpatrick, Eisen, Wolff, et al, Dermatology in General Medicine. 1993, 4.Bask, s.2611) klarda belirtilen molluscum contagiosum virs molluscum contagiosum'a, paravaccinia virs sama nodllerine, Epstein Barr virs mukozada oral hairy leukoplaki'ye, CMV ise deride lserasyona yol amaktadr. Human papilloma virus lezyonlarnn tannmas, belirli tipleri maligniteye dnecei iin nemlidir. 30.Aadaki hastalklarn hangisinde "atopik dermatit" klinik bulgulardan biri olarak yer alr? a) Netherton's sendromu b) Histiocytosis X c) Biotinylase eksiklii d) Hartnop hastal e) Acrodermatitis enteropathica Cevap A (Fitzpatrick, Eisen, Wolff, et al, Dermatology in General Medicine, 1993, 4.Bask, s.1555) Atopik dermatit tek bana grlen bir dermatoz olduu gibi eitli sendromlarn bir paras olarak da grlmektedir. zellikle ocukluk anda deri bulgular sistemik hastalklar hakknda ipucu vereceinden ve erken tany salayacandan bu bulgularn hangi sistemik hastala elik ettii nemlidir. Bu sendromda AD, trikoreksis invaginata, iktiyozis, aminoasidri vardr. 31.Allerjik kontakt dermatitli olgularda allerjeni saptamak iin kullanlan test hangisidir? a) Prick test b) Scratch test c) Deri yama testi d) Deri bant testi e) ntradermal test
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

DERMATOLOJ

35.Genital herpes simleks virus enfeksiyonlarnda en fazla bulatrma a) ntakt vezikl bulunduunda olur b) Vezikller patladnda olur c) Erkekten kadna bula daha fazladr d) Asemptomatik viral yaylm srasnda olur e) 35 yan stndeki kiilerde daha sktr Cevap D (Pereria, Herpes simpleks: Evolving cocepts, J Am Acad Dermatol 1996; 35:503-20) Herpes simpleks virus enfeksiyonlarnda en fazla bula asemptomatik viral yaylm srasnda ortaya kmaktadr. Bula olgularnn tamamna yaknnda seksel aktivite srasnda lezyon bulunmamaktadr, erkek partnerlerden gei oran da yksektir (%32), kadndan erkek partnere bula daha dktr (%3). 36.Servikal ve penil skuamaz hcreli karsinomada predominant olarak saptanan human papilloma virus (HPV) genomu; a) HPV-5 b) HPV-6 c) HPV-16 d) HPV-11 e) HPV-32 Cevap C (Kwa, Campana, May, Biology of cutaneous squamous cell Ca, J Am Acad Dermatol 1996: 26; 126) Genital verrlerin ve kanserlerin ounda HPV vardr. Servikal ve penil skuamz hcreli karsinomada dier tip genomlar da bulunmasna ramen predominant olarak HPV-16 elik eder. Genital ve periungual blge dndaki lokalizasonlarda gelien skuamz hcreli karsinomada HPV daha az sklkta bulunmaktadr. 37."Adenoma sebaseum" ve "Sareen patch" aadaki genodermatozlardan hangisinde grlr? a) Sekse bal geen iktiyozis b) Nrofibromatozis c) Sjgren-Larsson sendromu d) Darier hastal e) Tuberoz skleroz Cevap E (Marks, Common Skin Disease, 16.bask, 1993) Tuberoz skleroz nadir grlen otozomal dominant bir hastalktr. Burun ve yanakta pempe krmz papller (adenoma sebaseum) ve gvdede yaprak benzeri yzeyi kaldrm ta grnmnde beyazms makller ve subungual fibromlar balca grlen deri bulgulardr. 38.Aadakilerden hangisi gnein iddetlendirdii hastalklardan deildir? a) Sistemik lupus eritematozus b) Pemfigus foliaseus c) Eritema marginatum d) Herpes simpleks enfeksiyonu e) Darier hastal 248

Cevap C (Tzn, Kotoran, Dermatoloji, 2. Bask, 1994)

Aydemir,

Baransu,

Gne nlar baz hastalklar iddetlendirir. Bunlar arasnda DLE, SLE, AIDS, Dermatomyozit, Herpes simpleks, darier hastal, akne rozasea, atopik dermatit, pemfigus faliaceus, aktinik liken planus saylabilir. Eritema marginatum romatozmal atee elik eden polisiklik eritematz bir erpsiyondur. Gne nlaryla iddetlenmez. 39.Solar spektrumun en karsinojenik blm; a) UVA b) UVB c) Mikrodalgalar d) Grnr k e) nfrared Cevap B (Kwa, Campana, May, J Am Acad Dermatol 1992: 26; 1-26) Solar spektrumun en karsinojenik blm UVB (290320 nm)dir. UVB hem direkt karsinojenik etki gsterir hem de hcresel immniteyi bozarak tumor-promotign etki gsterir. 40.Hangisi eritrodermik psriazis komplikasyonlarndan deildir? a) Hipotermi b) Hipertermi c) Derin ven trombozu d) Konjestif kalp yetmezlii e) Hiperkalsemi Cevap E (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994) Baransu,

Eritrodermik psriazisde komplikasyonlar n plandadr. Hipotermi, hipertermi, konjestif kalp yetmezlii, hipoalbuminemi, demir kayb, hiperrisemi, malabsorbsiyon, derin ven trombozu ve pulmoner emboliler grlebilir. Hiperkalseminin aksine hipokalsemi eritrodermiye elik eder. 41.Hangisi Behet hastal ve Reiter sendromunun ortak bulgularndan deildir? a) Oral lser b) Artrit c) n veit d) Arka veit e) Eritema Nodozum Cevap D (Tzn, Kotoyan, Aydemir, Dermatoloji, 2.Bask, 1994, s.333-8) Baransu,

Hem Behet hastal hem de Reiter sendromunda oral aftlar, periferik artrit, eritema nodozuma benzer lezyonlar ortaya kabilir. Gz tutulmas her iki hastalkta da vardr. Ancak Behet hastal hem n kamara hem de arka retina ile birlikte tutulabilirken Reiter sendromunda arka veit ve retinal tutulum grlmez.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

FZKSEL TIP VE REHABLTASYON


1. Aadakilerden hangisi algojenik madde deildir? a) Potasyum b) Histamin c) Prostoglandin E1 ve E2 d) Lkotrienler e) Prostosiklin Cevap E (Ouz, Romatizmal Arlar) Prostosiklin algojenik madde deildir. 2. Aadakilerden hangisi Faset sendromunun semptom ve bulgularndan deildir? a) Bel ars b) Belin hiperekstansiyonunda arnn artmas c) ift bacak kaldrma testinin pozitiflii d) Arnn hareketle azalmas, istirahatle artmas e) Alt ekstremitede nrolojik bulgu olmamas Cevap D (Tuna, Romatizmal Hastalklar) Faset sendromu mekanik bel ars yaptndan ar hareketle artar istirahatle azalr. 3. Simetrik artrit, seropozitive ve glanduler hipofonksiyon varlnda aadakilerden hangisini dnrsnz? a) Progresif sistemik skleroz b) Sistemik lupus eritematosus c) Sjren sendromu d) Felty sendromu e) Osteoartrit Cevap C (Tuna, Romatizmal Hastalklar) Romatoid artritin derivasyonudur. a ve b klarndaki hastalklarda simetrik artrit sz konusu deildir. Felty sendromu ise hepatomegali ve lkopeni ile seyreden simetrik artrittir. Osteoartrit hastal dejeneratif bir hastalktr. 4. Aksiller sinir paralizisinde hangisi yaplamaz? a) Omuz internal rotasyonu yaplamaz b) Omuz abduksiyonu yaplamaz c) Omuz fleksiyonu yaplamaz d) Omuz ekstansiyonu yaplamaz e) Omuz elevasyonu yaplamaz Cevap B (Ouz, Tbbi Rehabilitasyon, 1995, s.77) Aksiller sinir paralizisinde deltoid paralizisi nedeniyle omuz abduksiyonu yaplamaz. 5. Aadakilerden hangisi kas lifinin tek kaslma tipine rnek deildir? a) zometrik b) zotonik 258 6. Hangisi immobilizasyonun kaslar zerindeki olumsuz etkilerinden deildir? a) Koordinasyon zayfl b) Atrofi c) Kas gc azalmas d) Miyoklonus e) Dayankllkta azalma Cevap D (Ouz, Tbbi Rehabilitasyon, 1995, s.380) D kk hari hepsi, kas sisteminde immobilizasyonu takiben ortaya kan olumsuz etkilerdir. 7. nterossz kaslar aadaki hareketlerden hangisini yaptrmaz? a) Orta ve yzk parmaklarn abduksiyonu b) Baparman adduksiyonu c) aret parmann adduksiyonu d) nterfalangeal eklemlerin ekstansiyonu e) Baparman proksimal falanksnn fleksiyonu Cevap E (Ouz, Tbbi Rehabilitasyon, 7:116,1995) Bu hareketi fleksor pollicis brevis kas yaptrr. 8. Aadakilerden hangisi fizik tedavide kullanlan ultrasonun biyolojik etkilerinden deildir? a) Hcre zarnda ve membranlarda permeabiliteyi azaltr. b) Doku metabolizmasn arttrrlar. c) Arter ve venlerde vazodilatasyon meydana getirirler. d) Sinir sisteminde aksiyon potansiyellerinde azalmaya sebep olurlar. e) Periferik sinirlerde analjezi salarlar. Cevap A (etinyaln, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, 1970, s.180). Ultrason permeabiliteyi arttrr. 9. Serebrovaskler olaylarda risk etmenlerinden aadakilerden hangisi tedavi edilemeyenler grubundandr? a) Hipertansiyon b) Geici iskemik ataklar c) Yksek hematokrit d) Pozitif ailesel yk e) Yksek kolesterol ve lipidler
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

c) Tetanik d) Konsantrik e) Eksantrik Cevap C (Ouz, Tbbi Rehabilitasyon, 1995, s.283). Tetanik kaslma, tek kaslmalara gre daha kuvvetli ve daha uzun srelidir.

FZKSEL TIP VE REHABLTASYON

Cevap D (Ouz, Tbbi Rehabilitasyon, 24:368,1995) Dierleri tedavi edilebilir ya da serebrovaskler olay riski azaltlabilir olaylardr. 10.Aadakilerden hangisi stil hastalnn en az grlen klinik bulgusudur? a) ntermitant ate b) Adenomegali c) Karn ars d) Poliartrit e) Deri dknts Cevap D (Tuna, Romatizmal hastalklar, 1994, s.342364) Still hastalnda eklem bulgular ikinci plandadr. Hastalkta sistemik bulgular daha belirgindir. 11.Aadaki seeneklerden hangisi fibromiyaljinin klinik bulgusudur? a) Poliartrit b) Lokal seyirme cevab c) Taunt band d) Tek bir kas boyunca ar e) Duyarl nokta varl Cevap E (Tuna, Romatizmal Hastalklar, 1994, s.640656) Fibromiyalji lokomotor sistemde yaygn arya neden olan bir hastalktr ve anatomik olarak belirlenmi 18 duyarl noktadan 11'inde ar saptanmas tan kriteri olarak kullanlmaktadr. 12.Vitamin D yetersizliinde aadakilerden hangisinin serum dzeyi artmtr? a) Kalsiyum b) Fosfor c) Parathormon d) 25 (OH) vit D e) 1,25 (OH) 2 vit D Cevap C (Tuna, Romatizmal Hastalklar, 1994, s.483488) Vitamin D eksikliinde azalan serum kalsiyum dzeyini arttrmak amacyla parathormon dzeyi art gsterir. 13.Aadaki seeneklerden hangisinin fibromiyalji sendromunun tedavisinde yeri yoktur? a) Nonsteroid b) Desipramin c) Amytriptilin d) Parasetamol e) Aerobik egzersiz Cevap A (Tuna, Romatizmal Hastalklar, 1994, s.640656) Fibromiyalji sendromunda nonsteroid antienflamatuvar ilalar etkisizdir.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

14.Aadaki hastalklardan hangisinde lkositler iinde kalsiyum pirofosfat dihidrat kristallerin bulunmas patogonomiktir? a) Gut b) Psdogut c) Sarkoidos d).Paget Hastal e) Wilson Hastal Cevap B (Tuna, Romatizmal Hastalklar, 3. bask, 1994, s.439-446) Yalanc gut (Psdogut): Eklem kkrdanda kalsiyum pirofosfat dihidrat kristallerinin birikmesine bal olarak oluan ounlukla subakut ve sregen belirtiler gsteren ve yineleyen ataklarla gelien bir hastalktr. Kristaller akut ataklarda hem sinoviyal svda hem de lkositlerde bulunur. Akyuvarlar iinde kalsiyum profosfat dihidrat kristallerinin bulunmas psdogut iin patogonomiktir. 15.Gut hastalnda kesin tan yntemi aadakilerden hangisidir? a) rik asitin kanda artmas b) Eklem arsnn kolisine yant vermesi c) rik asitin idrarda artmas d) Eklem svsnda rik asit kristallerinin grlmesi e) Deri alt nodllerinin bulunmas Cevap D (Tuna, Romatizmal Hastalklar, 3. bask, 1994, s.422-438) Gut hastalnn kesin tans eklem svsnda kristallerin varlnn gsterilmesi ile mmkndr. 16.Osteoporoz rehabilitasyonunda aadaki egzersizlerden hangisi yaplmaz? a) Karn kaslar glendirici egzersizler b) Pektoral ve interkostal kaslar glendirici egzersizler c) Spinal fleksiyon egzersizleri d).Spinal ekstansiyon egzersizleri e) Spinal destekleri kullanrken izometrik egzersizler Cevap C (Tuna, Romatizmal Hastalklar, 3. bask, 1994, s.464-482). Osteoporozlularda zellikle kronik srt ars olanlarda, kifoz, skolyoz gibi deformiteler gelienlerde srt kaslarna ekstansiyon egzersizleri yaptrlmal, evresindeki kaslar glendirilerek omurgalara destek verilmelidir. Ayn zamanda karn kaslar, pektoral ve interkostal gibi solunum kaslar glendirilmelidir. Spinal destekler kullanlrken izometrik egzersizlerde verilmelidir. Omurga cisimlerinde vertikal kompreyonu artrdnda ve anteriorda kama eklinde kra yol aarak gelitirecei iin fleksiyon eksersizleri nerilmez. 259

FZKSEL TIP VE REHABLTASYON

17.Osteoporozla ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr? a) Radyolojik olarak tanda kemik mineral ieriinin en az %30'unun kaybolmas gerekir. b) Vertebral krklar en fazla 12. torakal ile 1. Lomber vertebralarda grlr. c) Osteoporozda klinik olarak en nemli yaknma srt arsdr. d) Radyolojik grntlerde bikonkav ve balk vertebras veya kama eklinde n kompresyon kr olduka sktr. e) Kanda alkalen fosfataz seviyesi her zaman yksektir. Cevap E (Tuna, Romatizmal Hastalklar, 3. bask, 1994, s.464-482) Osteporozda krk olduu zaman ALP ykselir. Krk yoksa normal seviyede seyreder. 18.En sk osteoartroz grlen eklem hangisidir? a) Diz b) Kala c) MCF d) Sterno clavicula e) MTF Cevap D (Tzn, Hareket Sistemi Hastalklar) Dizde osteoartroz % 46, Kalada % 38, MCF'de % 11 ve MTF'de % 49 Sternoclaviculer eklemde % 78'dir. 19.Aadakilerden hangisi Romatoid Artritte grlme ihtimali olan ge radyoloji bulgulardan deildir? a) Subluksasyonlar b) Fuksta articler osteoporoz c) Kemik ankilozu d) Genel osteoporoz e) Destrktif deiiklikler Cevap B (Klinik Romatoloji) nk erken dnemde grlr. 20.Apolet paterni hangi servikal disk patolojisinde grlr? a) C4 b) C5 c) C6 d) C7 e) C8 Cevap B (Hareket Sistemi Hastalklar, s.155) nk burada ana duyusal dalm omuzun tepesinden st kolun lateral ksmn iine almaktadr. 21.Aadakilerden hangisi gut tedavisinde kullanlan kolisinin etki mekanizmasdr? a) Analjezik b) Antipiretik c) rikozrik 260

d) Hepsi e) Hibiri Cevap E (Klinik Romatoloji, s.231) nk kolisin etkisini makrofajlarn monosodyum rat kristallerinin fagosite etmesini engelleyerek yapmaktadr. 22.Aadakilerden hangisi Romatoid artritin eklem d bulgularndan deildir? a) Perikardit b) Kerato-konjktivitis sikka c) Akcier ve diffz interstisyel fibrozis d) Periferik skma sendromu e) Diffz karacier fibrozisi Cevap E (Hareket Sistemik Hastalklar Kitab s.91) lk drt k Romatoid artrit'de ok grlr. Karacier enzimleri yksek ama histopatolojisinde nemli deiiklikler yoktur. 23.Hangi servikal radiklopatide motor defisit grlmez? a) C4 b) C5 c) C6 d).C7 e) C8 Cevap A (Hareket Sistemik Hastalklar) C4 motoru diyafragmay innerve eder ve motor defisit grlmez. 24.Karpal tnel sendromunda en nemli ENMG bulgusu nedir? a) Distal latans uzar b) Sinir iletim hz artar c) Amplitd artar d) Ge cevap ksalr e) Duysal iletim hz artar Cevap A (Kotteke, Krusen's Handbook of Physical Medicine and Rehabilitation, 1990, s.97-99). KTS de nemli bulgu ENMG'de distal latansn uzamasdr 25.Aadakilerden hangi durumda souk tedavi uygulanabilir? a) Spastisite b) Kriyoglobulinemia c) Souk aglutinasyon d) Raynaud fenomeni e) skemi Cevap A (De Lisa, Rehabilitation Medicine, s.258) Spastisite dndaki dier durumlarda sok tedavisi kontrendikedir.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

FZKSEL TIP VE REHABLTASYON

26.Aadaki fiziksel ajanda hangisi yzeyel deil derin tedavisi iin kullanlr? a) Parafin b) Hot-pack c) Scak su d).nfraruj e) Ultrason Cevap E (De Lisa, Rehabilitation Medicine, s.261-5) Ultrason dndakiler yzeysel s artna yol aar, derine nfuz etmez. 27.Ksa dalga diatermi (KDD=SWD) tpta esas hangi amala kullanlr? a) Sinir uyarm b) Kas uyarm c) Yzeysel s salamak d) Derin s salamak e) Masaj Cevap D (Kottke, Krusen's Handbook of Physical Medicine and Rehabilitation, 1990, s.264) KDD derin dokularda s art salamak amacyla kullanlr. 28.TENS tpta en ok hangi amala kullanlr? a) Yzeysel s salamak b) Derin s salamak c) Ary azaltmak d) Enflasmasyonu azaltmak e) Metabolizmay azaltmak Cevap C (Kottke, Krusen's Handbook of Physical Medicine and Rehabilitation, 1990, s.267) TENS bir analjezik modalitedir 29.Bir ekleme anatomik snrlar iinde uygulanan pasif-zorlu harekete ne ad verilir? a) Egzersiz b) Traksiyon c) Manipulasyon d) Masaj e) Biofeedback Cevap C (Goodgold, Rehabilitation Medicine, s.782-3) Yukardaki tanm bir mekanik tedavi yntemi olan manipulasyonun tanmdr. 30.Baz istem d (nonvolusyonel) vcut fonksiyonlar kontrol edilebilir hale getirmeyi amalayan tedavi yntemine ne ad verilir? a) Akupunktur b) Biofeedback

c) Kriyoterapi d) Mekanoterapi e) Fluidoterapi Cevap B (Goodgold, Rehabilitation Medicine, s.317) Tanm biofeedbacke uyar. 31.Aadakilerden hangi durumda masaj kontrendikedir? a) dem b) Kontraktr c) Fibromyalji d) Tromboflebit e) Hemipleji Cevap D (De Lisa, Rehabiliation Medicine. s.291) Tromboflebitte masaj emboliye neden olabilir, kontrendikedir. 32.Polionun akut dneminde aadaki ilemlerden hangisi yaplmaz? a) Glendirme egzersizi b) Aktif-pasif ROM egzersiz c) Pasif ROM egzersiz d) Hafif s tatbiki e) stirahat Cevap A (Kotte, Mnubeh'b, Pahr.oom of Physical Medicine and Rehabilitation, 1990, s.761) Polionun akut dneminde istirahat gerekir. 33.Aadaki ilemlerden hangisi aktif artritli hastaya uygulanamaz? a) la tedavisi b) Souk tatbiki c) Scak tatbiki d) Ponksiyon e) stirahat Cevap C (De Lisa, Rehabilitation Medicine, s.258) Scak tatbiki, aktif artritte enflamasyonu ve effzyonu artrr. 34.Polimiyozitin akut dneminde hangi tedavi yaplmaz? a) Temel ila tedavisi b) Anti-enflamatuvar tedavi c) Steroid tedavisi d) stirahat e) Progresif glendirme egzersizi Cevap E (Goodgold, Rehabilitation Medicine, s.212). Polimiyozitin akut dneminde kaslar yormamak gerekir.

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

261

GZ HASTALIKLARI
1. Vernal konjunktivit iin hangisi sylenemez? a) Allerji kaynakldr. b) Kapa ve limbusu tutan formlar vardr. c) Korneada punktat epitelyopati yapar. d) Topikal steroid ve sodium kromoglikat etkilidir. e) Orta ve ileri ya grubunda grlr Cevap E (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.84) ocukluk ve genlik anda grlr. 2. Konjenital nazolakrimal kanal obstrksiyonu iin hangi k yanltr? a) Doumdan birka yl sonra gz sulanmas ile kendini gsterir. b) Gzya kesesi zerine basldnda punktumlardan prlan sekresyon kar. c) Konjenital glokom ayrc tanda akla gelmelidir. d) Kese zerine yaplacak masaj ve antibiyotik ieren damlalar ilk tedavi seeneidir. e) Tedavide ikinci adm nazolakrimal kanala prob uygulamasdr. Cevap A (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.65) Doumdan sonraki birka haftada kendini belli eder. 3. Herpetik keratit iin hangi k yanltr? a) Herpes simpleks etyolojiden sorumludur. b) Dendritik lser tipik lezyonudur. c) Lezyon sodyum floresseinle boyanr. d) Kortizonlu damlalarla tedaviye balanr. e) Dendritleri iyileen korneal abrazyonlarla ayrdedilmelidir. Cevap D (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.109) Kortizon dikkatle kullanlmaldr. 4. Behet hastal iin hangi k yanltr? a) diyopatik okler bir hastalktr. b) Daha ok gen erkeklerde grlr. c) Daha ok Akdeniz blgesi ve Japonyada grlr. d) Dolamdaki anormal immnkompleksler tkayc vasklite sebep olurlar. e) HLA-B5 ykseklii ile insidans arasnda pozitif bir iliki vardr. Cevap A (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.165) Multisistem bir hastalktr. 5. Behet hastal iin hangi k yanltr? a) Az ve genital blgede mukozal lserasyonlar grlr. b) Akut rekrren iridosiklit grlr.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

c) Gz arka segmentinde diffz damar szntlar, periflebit ve retinit grlr. d) Vitreus tutulmaz. e) Sistemik steroid, klorambusil ve siklosporin kullanlacak ilalardr. Cevap D (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.166) Vitreus ciddi bir ekilde ve kalc olarak tutulur. 6. Ak al glokom iin hangi k yanltr? a) Optik sinir hasar vardr. b) Grme alan defekti yapmaz. c) A normal veya genitir. d) Yetikinlerde grlr. e) Gz ii basnc olgularn byk ounluunda 21 mmHg stndedir. Cevap B (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.249) Tipik grme alan defekti yapar. 7. Primer a kapanmas glokomu iin hangisi sylenemez? a) n kamara as tkand iin akz dolam engellenmitir. b) Kadnlar drt misli daha fazla etkilenmektedirler. c) n kamara sdr. d) Gonyoskopide n kamara as genitir. e) Laser veya cerrahi iridotomi tedavi edicidir. Cevap D (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.254) n kamara as dar veya kapaldr. 8. Neovaskler glokom iin hangisi yanltr? a) nkamara asndaki fibrovaskler dokunun kontraksiyonu ile sinei oluur ve a kapanr. b) Ciddi, ar ve diffz retinal iskemi sonras ortaya kar. c) Gonyoskopide a kapaldr. d) Santral retinal arter tkanmas en sk karlalan sebeptir. e) Panretinal laser fotokoaglasyon nleyici tedavi seeneklerinden biridir. Cevap D (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.260) Santral retinal ven tkankl olmaldr. 9. Aadaki bulgulardan hangisi konjenital glokomla ilikili deildir? a) Epifora b) Blefarospazm c) Fotopsi d) Descemet membran atlaklar (Haab izgileri) e) Korneal dem 237

GZ HASTALIKLARI

Cevap C (Yanoff, Ophthalmology, 1999, s.12-10.2) Fotopsi genellikle retina dekolmanlarnda grlen bir bulgu olup konjenital glokomda fotofobi tipiktir. 10.Aadakilerden hangisi retinoblastoma ile ilikili deildir? a) Lkokori b) Strabismus c) ntralezyonal kalsifikasyon d) Optik sinir yolu ile beyne invazyon e) 15. kromozomda anomali Cevap C (Yanoff, Ophthalmology, 1999, s.9-2.1-3) Retinoblastomada anomali 13. kromozomdadr. 11.Aadakilerden hangisi benign periferal dejenerasyonlardan deildir? a) Mikrokistoid dejenerasyon b) Krukenberg dejenerasyon c) Pavingstone dejenerasyon d) Retikler dejenerasyon e) Oral pigmenter dejenerasyon Cevap B (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.329)

15.Doru olan iaretleyiniz. Behet hastal; a) Granlomatz bir hastalktr. b) Grme prognozunun kt oluu n segment tutulumu ile ilgilidir. c) Retina atrofisi nadir olarak grlr. d) En ok 20-30 yalarnda balar. e) Sekonder glokom gelimez. Cevap D (Nussenblatt, Uveitis. Fundamentals and Clinical Practice, 1989, s.212-247)

16.Behet hastal iin yanl iaretleyiniz. a) Kapiller oklzyon vaskler glokoma neden olur. b) Arka segment vasklitlerinde en etkili ajan steroidlerdir. c) Katarakt bir komplikasyon olarak grlebilir. d) Her iki gz de tutar. e) HLA B52 dokuz kat risk oluturur. Cevap B (Nussenblatt, Uveitis. Fundamentals and Clinical Practice, 1989, s.212-247)

17.Perforan gz yaralanmalarnda hangisi dorudur? 12.Aadakilerden hangisi korneann katmanlarndan deildir? a) Tek katl yass epitel b) Bowman tabakas c) Descemet membran d) Stroma e) Endotel Cevap A (Kanski, Clinical Ophthalmology, 1997, s.100) a) Gze antibiyotikli gz pomad srlr ve hasta bir gz hastalklar merkezine sevkedilir. b) Gze girmi olan tel, ivi, cam paras gibi cisimler, ilk mdahale eden pratisyen hekim tarafndan gzden kartlmaldr. c) Metalik gz ii yabanc cisimlerinin varln aratrmak iin manyetik rezonans grntleme uygundur. d) Perforan gz yaralanmalarnda ve orbita travmalarnda Waters ve yan kafa grafileri mutlaka ektirilmelidir. e) Perforan gz yaralanmalarnda tetanoz profilaksisine gerek yoktur. Cevap D (Shingleton, Eye Trauma, 1991, s.143-158)

13.Grme yollar rahatszl olan bir hastada pupil k reaksiyonunun olmamas lezyonun hangi blgeden olduunu gsterir? a) Korpus geniculatum lateraleden nce b) Korpus geniculatum lateraleden sonra c) Temporal lobda d) Parietal lobda e) Oksipital lobda Cevap A (Walsh&Hoyts Clinical Neuro-Ophthalmology, 5.bask, 1998)

18.n segment kimyasal yaralanmalar ile ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr? a) Alkali yaralanmalarnda ilk mdahale, gz bolca suyla ykamaktr. b) Alkali yaralanmalarda konjonktiva-limbus iskemisinin yaygnl ve korneal demin iddeti, prognozu belirler. c) Gz, ntralizasyon amacyla alkali yaralanmasnda asitle, asit yaralanmasnda ise alkali ile ykanabilir. d) Trabekler sistemde dem ve enflamasyon nedeniyle sekonder glokom geliebilir. e) Asitler, doku proteinlerini ktrerek kendi ilerlemelerini snrlar, alkali yaralanmalarnda ise byle bir snrlama yoktur. Cevap C (Shingleton, Eye Trauma, 1991, s.74-94)
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

14.Abdusens felcinde gz ne tarafa kayar? a) e b) Da c) Yukar d) Aa e) e ve yukar Cevap A (von Noorden, Binocular Vision and Oculat Motility, 4.bask, 1990) 238

GZ HASTALIKLARI

19.Aadakilerden hangisi keratoplasti iin donr kontrendikasyonu deildir? a) Septisemi b) AIDS c) Primer optik atrofi d) Subakut sklerozan panensefalit e) Creutzfeld-Jacob hastal Cevap C (American Academy of Ophthalmology. Basic and Clinical Science, 1990-1991, s.237)

20.Horner sendromunun varln gstermek iin hangi farmakolojik ajan kullanlabilir? a) Pilokarpin %4 b) Pilokarpin %0.5 c) Karbakol d) Kokain %10 e) Tensilon Cevap D (Podos, Textbook of Ophthalmology, 6.cilt)

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

239

HALK SALII
1. AaIda kronik hastalIklardan etkin korunma programI iin kurallar yazIlmItIr. YanlI olanI iaretleyiniz. a) Program bilimsel temele dayanmalI b) Program etik kurallara uygun olmalI c) Program devamlI olmalI d) ProgramIn katI kurallarI olmalI e) Program toplumun ihtiyalarIna cevap vermeli Cevap D (Last, Public Health Preventive Medicine, 13.baskI, 1991, s.805-810) Kronik hastalIklardan etkin korunma programI iin kurallarI sIralarken f maddesi flexible (esnek) olmalIdIr diye yazmItIr. 2. AaIdakilerden hangisi rnekleme yntemi deildir? a) Basit rastgele rnekleme b) Sistematik rastgele rnekleme c) TabakalI rastgele rnekleme d) Gnll gruplarInda rnekleme e) Kme rnekleme Cevap D (Bertan, Halk SalII Temel Bilgiler, 1995, s.8788) SalIk alanInda yapIlan epidemiyolojik aratIrmalarIn pek ounda olasIlIklI rnekleme yntemleri kullanIlIr. Bunlar: 1. Basit rastgele rnekleme: Evrende bireyler ya, eitim durumu gibi zelliklerine gre homojen daIlmIsa kullanIlIr. 2. Sistematik rastgele rnekleme: Basit rastgele rneklemenin sistematize edilmi eklidir. Birey/birimlerin listesi olmasI gerekir. Kimden balanacaI kura ile belirlenir, ilk bireyin sIra numarasIna rnek aralII eklenerek devam edilir. 3. TabakalI rnekleme: Evren homojen deilse yapIlIr. 4. Kme rnekleme: ki aamalIdIr. lk olarak evren belirli zellie gre kmelere ayrIlIr (corafi blge, ky, okul, fabrika gibi) ikincil olarak nceden belirlenmi bykle ulaacak ekilde kmeler rastgele yntemle seilir. 3. AaIdakilerden hangisi birincil koruma deildir? a) SalIk eitimi b) BaIIklama c) Erken tanI d) Dengeli beslenme e) yeri ortamI hijyeni Cevap C (Maxcy, Public Health Preventive Medicine, 1992, s.4-5; Fiek, Halk SalIIna Giri, s.19-20) Birincil koruma salIIn hastalIk yapIcI etkenlere karI eitli ekillerde nlenerek korunmasIdIr. Bu iek hastalII virs gibi nedensel etkenlerin baIIklama 286 ile ortadan kaldIrIlmasI, stn pastorizasyonu, suyun klorlanmasI, iyeri ortamIndaki toksik maddelere karI alIanlarIn salIk gvenliinin salanmasI eklinde olabilir. Erken tanI ise ikincil korumada hastalIIn belirgin semptomlarI ortaya Ikmadan, genellikle taramalar ile hastalarIn mmkn olduu kadar erken bulunmasI prensibine dayanIr. 4. AaIdakilerden hangisi vaka kontrol aratIrmalarInda hesaplanan risk lsnn yaygIn adIdIr? a) Rlatif risk b) Odds ratio c) nsidans d) Prevalans e) Korunabilirlik hIzI Cevap B (Tezcan, Epidemiyoloji, TIbbi AratIrmalarIn Yntem Bilimi, 1992, s.57) Vaka kontrol aratIrmalarInda analizde neden-sonu ilikisini dolaylI yoldan gstermek iin bir yntem, tahmini rlatif risk (Odds Ratio) hesap edilmesidir. Gerek rlatif risk ise prospektif aratIrmalardan elde edilir. 5. AaIdaki hastalIklardan hangisinde kiiye ynelik koruyucu salIk hizmetlerine ncelik verilmelidir? a) KIzamIk b) Tifo c) Kolera d) Hepatit A e) igellozis Cevap A (Dirican, Halk SalII, 2.baskI, 1993, s.52) Kiiye ynelik koruyucu hekimlik hizmetleri; salIk eitimi, beslenmenin iyiletirilmesi, baIIklama, hastalIklarIn erken tanI ve tedavisi, ilala koruma, kiisel hijyen, aile planlamasIdIr. KIzamIk hastalII ile mcadelede baIIklama hizmetlerine ncelik verilir. Dier Iklardaki hastalIklarla mcadelede evreye ynelik hizmetlere (sularIn klorlanmasI, temiz imekullanam suyu temini, atIklarIn kontrol gibi) ncelik verilir. 6. Neden ve sonucun (etken-hastalIk) birlikte aratIrIldII aratIrma yntemi aaIdakilerden hangisidir? a) Vaka raporlarI b) Seri vakalar c) Kesitsel aratIrmalar d) Prospektif kohort aratIrmalarI e) Deneysel aratIrmalar
MEDTEST Cilt 9, SayI 5, 2000

HALK SALII

Cevap C (Tezcan, Epidemiyoloji, TIbbi AratIrmalarIn Yntem Bilimi, 1992, s.65) Epidemiyolojik aratIrma tipleri arasInda kesitsel aratIrmalarda neden-sonu ilikisi birlikte incelenir. 7. Rutin aI programI dIInda kalmI 6 yaInda bir ocua aaIda belirtilen aIlardan hangisini yaparsInIz? a) DT, antipolio, kIzamIk ve PPDden sonra BCG b) DT ve kIzamIk aIlarI yapIlIr. c) DBT ve kIzamIk aIlarI yapIlIr. d) Antipolio, kIzamIk ve DBT aIlarI yapIlIr. e) YalnIzca kIzamIk aIsI yapIlIr. Cevap A (Neyzi, Anne ve ocuk SalIInda ncelikler, 1994, s.199-212) lkemizde nerilen aIlama programIna gre kesintiye uramI programlarda aIlamaya ara verilen yerden devam edilir. Birden fazla aInIn yapIlma zamanI atlanmI ise aIlarIn birlikte yapIlmasInda sakInca yoktur. Bomaca aIsI be yaIndan sonra baIIklama programlarIndan IkarIlIr. 8. AaIdakilerden hangisi gebelikte toksemiye yol aarak maternal mortaliteyi artIran risk faktrlerinden deildir? a) Anne yaInIn <20 veya >34 olmasI b) Primiparite c) Anemi d) Annede diabet e) oul gebelik Cevap C (Neyzi, Anne ve ocuk SalIInda ncelikler, 1994, s.7-37) Toksemiye yol aarak maternal mortaliteye neden olan risk faktrleri aaIdaki gibidir: ykde; anne yaInIn <20, >34 olmasI, primiparite, grandmultiparite, preeklampsi/eklampsi, diabet. Gebelikte; oul gebelik, aIrI aIrlIk artII, dengesiz beslenme, polihidramniyoz, mol hidatiform, diabet. 9. Kaza aIrlIk indeksi aaIdaki oranlardan hangisidir? a) Kaza nedeniyle kaybedilen i gn / Ortalama ii sayIsI b) Kaza nedeniyle kaybedilen i gn / Toplam i saati c) Kaza sayIsI / Ortalama ii sayIsI d) Kaza sayIsI / Toplam i gn kaybI e) Kaza sayIsI / Toplam i gc kaybI Cevap B (Turhan, i SalII Prensip ve UygulamalarI, 2.baskI, 1994, s.17-18) Kaza aIrlIk indeksinin iine her kazanIn aIrlIk durumu orantIlI olarak girer. Bu indeksin forml yledir: kaza nedeniyle kayIp i gn x1000 toplam i saati

10.AaIdaki aratIrma tiplerinden hangisi tanImlayIcI epidemiyolojik aratIrma yntemine girer? a) Grlt ile saIrlIk arasIndaki iliki b) Karacier sirozu ile oluumunda hepatit B geiren ve geirmeyenlerin ilikisi c) Sigara ienlerin akcier kanserine yakalanma riski d) HB pozitifliinin (HBs Ag) toplumdaki daIlImI e) SalIk ocaIna gelen kIzamIk olgularInIn deerlendirilmesi Cevap E (Tezcan, Epidemiyoloji, TIbbi AratIrmalarIn Yntem Bilimi, 1992, s.25-54) TanImlayIcI tip aratIrmalar hasta olan bireylerin kii, yer, zaman zelliklerinin deerlendirildii aratIrmalardIr. Bu tip aratIrmalarda neden-sonu ilikisi kurulmaz. Risk altIndaki bireyler tanImlanIr. leriki alImalar iin hipotezler gelitirilir. KIzamIk olgularInIn deerlendirilmesi bir tanImlayIcI tip alImadIr. 11.Yenidoan tetanozunu nlemek iin doum ncesi bakIm hizmeti sunulurken gebelerin tetanoza karI baIIklanmasI gerekir. AaIdakilerden hangisinde gebelikte tetanoz aIlamasI iin yanlI ifade kullanIlmItIr? a) Daha nce aI durumu bilinmeyen gebeye ilk izlemede 1 doz aI yapIlIr, en az 4 hafta sonra tekrarlanIr. b) Bu gebeliinde iki kez aIlanan gebeye doumdan 6 ay sonra bir doz daha aI yapIlmalIdIr. c) Gebeliinden nce 1-2 kez tetanoz aIsI yaptIrdIInI ifade eden gebenin aIlanmasIna gerek yoktur. d) Okulda ve nceki gebeliklerinde 3 doz tetanoz aIsI olmu gebeye bir doz aI yapmak yeterlidir. e) Okulda ve nceki gebeliklerinde 3 doz tetanoz aIsI olmu, son dozdan sonra 5 yIl gememi gebeye aI yapIlmasIna gerek yoktur. Cevap C (Neyzi, Anne ve ocuk SalIInda ncelikler, 1994, s.7-37) Doum koullarI dnlmeksizin gebeler tetanoza karI baIIklanmalIdIr. yksnde, erken ocukluunda, okulda ya da varsa nceki gebeliklerinde tam aIlI ( doz) olduu belirlenen kadInlar iin ilk izlemde tek doz aI yapIlmalIdIr. AI durumu bilinmeyen, hi aIlanmamI ya da eksik aIlanmI ( dozdan az) gebelere en az 4 hafta sonra ikinci doz aI yapIlmalIdIr. kinci aIdan 6 ay sonra yapIlacak 3. doz anneyi ve doacak bebekleri be yIl korur. 12.Bazal metabolizma hIzI (BMH) iin aaIdaki ifadelerden hangisi doru deildir? a) AIr fiziksel faaliyetler BMHI arttIrIr. b) Ya ilerledike BMH azalIr. c) BMH 0.8-1.0 kCal/kg/saatdir. 287

MEDTEST Cilt 9, SayI 5, 2000

HALK SALII

d) ocuklarIn BMHlarI dktr. e) Yksek proteinli diyetle BMHnI arttIrIrlar. Cevap D (Dirican, Halk SalII, 2.baskI, 1993, s.251-2) ocuklarda kilo baIna enerji gereksinimi yetikinlerden fazladIr. nk byme ve gelime iin fazla enerji gereklidir. 13.AaIdaki salIk hizmetlerinden hangisi ada hekimlik anlayIIna uygun deildir? a) Kiiye hem salIklI, hem de hasta iken hizmet eder. b) Toplumun salIk sorunlarInI belirler, onlarI ortadan kaldIrIr veya nler. c) SInIrlI olan kaynaklarI en ok grlen, en ok sakat bIrakan ve ldren hastalIklardan korunmaya ayIrIr. d) Hizmeti uygulayanlar hekimler veya hekimler grubudur. e) Hekimler arasI ilikilerde birbirine destek olma n plandadIr. Cevap D (Fiek, Halk SalIIna Giri, s.47) ada hekimlik anlayIInda rgtlenmede hizmeti uygulayanlar sadece hekim ve hekim grubu deil, eitli meslek mensuplarInIn oluturduu ekiplerin birbirini tamamladII ve destekledii lke apInda bir ekip hizmetidir. 14.Bir hastalIIn ne kadar ldrc olduunu gsteren salIk lt aaIdakilerden hangisidir? a) Nedene zel orantIlI lm hIzI b) Fatalite hIzI c) Kaba lm hIzI d) Bebek lm hIzI e) Anne lm hIzI Cevap B (Eren, SalIk OcaI Ynetimi, 1.baskI, s.211) Fatalite HIzI; bir hastalIIn ne kadar ldrc olduunu gsteren lttr. HastalIa yakalananlardan ne kadarInIn ldn saptamaya yarar. Genellikle kIsa sreli olan bulaIcI hastalIklar alanInda kullanIlIr. 15.AaIdaki cevaplardan hangisi Bebekler ve oyun aI ocuklarIn risk altInda bulunduu hastalIklardan deildir? a) Beslenme hastalIklarI b) Duyma ve grme bozukluklarI c) Fenil ketonri d) Meme kanseri e) Kistik fibrozis Cevap D (Eren, SalIk OcaI Ynetimi, 1.baskI, s.87) Bebekler ve oyun aI ocuklarIn risk altInda bulunduklarI ve bu yzden de bu alarda sIk rastlanan hastalIklar arasInda meme kanseri mevcut deildir.

16.AaIdakilerden hangisi yanlItIr? a) SItma sava rgt bir monovalan (dikey=tek amalI) rgttr. b) Bugnk salIk sistemimize gre en kk salIk rgt ebenin bulunduu salIk evidir. c) Kolera uluslararasI bildirimi zorunlu hastalIklardandIr. d) En az 100 ii alItIran iyerlerinin bir iyeri hekimi olmasI gerekir. e) Birinci sInIf gayri sIhhi messeseler konutlardan ve insanlarIn oturduu yerlerden mutlaka uzak bulundurulmasI gereken salIk aIsIndan en tehlikeli iyerleridir. Cevap D (zden, Umumi HIfzIsIhha Kanunu, 1992; SalIk OcaI Hekiminin Hukuk Rehberi, 1992; Dirican, Halk SalII, 2.baskI, 1993) En az 100 ii deil, 50 ii alItIran iyerlerinin bir iyeri hekimi olmasI gerekir (Umumi HIfzIsIhha Kanununun 180. Maddesine gre). 17.Menenjitli hastalarda serum sodyum (Na) dzeyi ile antidiretik hormon (ADH) dzeyi arasInda bir iliki olup olmadIInI saptamak iin planlanacak en uygun yntem aaIdakilerden hangisidir? a) Menenjitli bir hastada Na ve ADH dzeylerinin belli aralIklarla llmesi b) Menenjitli bir grup hastada hem Na hem de ADH dzeyinin llmesi c) Bir grup hastada Na lm ve dier bir grup hastada da ADH dzeyi llmesi d) Menenjitli bir grup hastada ve kontrol olarak alInan dier bir grup hastada ADH dzeyi llmesi e) Menenjitli bir grup hastada ve kontrol olarak alInan dier bir grup hastada Na dzeyi llmesi Cevap B (Tezcan, Epidemiyoloji, TIbbi AratIrmalarIn Yntem Bilimi, 1992) Bu aratIrmanIn amacI menenjitli hastalarda serum Na ile ADH dzeyleri arasInda bir iliki olup olmadIInI saptamaktIr. 18.Dk doum aIrlII ve gebelikte kadInIn sigara imesi arasIndaki ilikiyi saptamak iin prenatal dnemde kadInlarla grme yapIlarak gebelikte sigara ime durumlarI sorulmu. Daha sonra bebeklerinin doum kilolarI llerek aralarInda bir iliki olup olmadII aratIrIlmI. Bu aratIrmanIn tipi aaIdakilerden hangisidir? a) TanImlayIcI b) Vaka-kontrol (retrospektif) c) Kohort (prospektif) d) Deneysel e) Kesitsel Cevap C (Akdur, SalIk Bilimlerinde AratIrma ve Tez Rehberi, 1996) Bu kohort bir aratIrmadIr, nk gebe kadInlar risk

288

MEDTEST Cilt 9, SayI 5, 2000

HALK SALII

faktrne (gebelikte sigara ime) maruz kalIp kalmamaya gre kategorize edilmilerdir ve bunlar doum sonrasIna dek izlenmilerdir. d IkkI herhangi bir mdahalenin yapIldII aratIrmalardIr. e IkkInda yer alan kesitsel aratIrmalar aratIrmanIn yapIldII zamanda maruziyet ve sonucu bir arada len aratIrmalardIr. b IkkInda yer alan vaka-kontrol aratIrmalarInda da sonutan geriye gidilmesi gerekirdi; yani normal aIrlIklI ve dk doum aIrlIklI iki grup bebek alInIp bunlarIn annelerinin geriye dnk olarak gebelikte sigara ime durumlarI aratIrIlmalIydI. 19.AaIdakilerden hangisi yanlItIr? a) b) c) d) e) Hela ukuru ime ve kullanma suyu kuyularIndan en az 15 m uzakta ina edilmelidir. zeri toprakla kapatIlan hela ukurundaki atIk 9-12 ay sonra gbre olarak kullanIlabilir. ehir ebeke suyuna balI veya ebeke suyu olmadII halde bol su kullanan binalar iin en uygun hela tipi foseptiktir. plklerin kent yerleim yerlerine en az 1 km uzaklIkta yapIlmasI gerekir. KatI atIklarIn yok edilmesinde en uygun ve en ucuz yntem kompost yntemidir.

d) RA uygulandIktan sonra ilk kontrol bir yIl iinde yapIlmalIdIr. e) Alt genital yol enfeksiyonlarInIn varlIInda RA tedaviden sonra uygulanmalIdIr. Cevap D (Dirican, Halk SalII, 2.baskI, 1993; Bertan, Halk SalII, 1995; Ulusal Aile PlanlamasI Hizmet Rehberi, 2.cilt, 2.baskI, 1995; Gler, Ana SalII ve Aile PlanlamasI, 1993; zyurda, Aile PlanlamasI Ders KitabI, 1993; Derviolu, Kontraseptif Yntemler, UluslararasI basIm, 1990) RA uygulandIktan sonra ilk kontrol bir yIl iinde deil, ilk ay iinde yapIlmalIdIr. 22.Doum travmasI ile epilepsi arasInda iliki olup olmadIInI gstermek amacIyla, 50 epileptik ocuk alInmI, eitli zellikleri bu gruba benzeyen fakat epileptik olmayan 50 ocuk ise kontrol grubu olarak seilmitir. Her iki gruptaki ocuklarIn anneleri ile grlerek doum travmasI olup olmadII renilmeye alIIlmItIr. Bu aratIrma aaIdaki epidemiyolojik aratIrma tiplerinden hangisine uygundur? a) Kohort tipi aratIrma b) Vaka-kontrol tipi aratIrma c) Kesitsel aratIrma d) Mdahale aratIrmasI e) TanImlayIcI aratIrma Cevap B (Beaghole, 1993, s.36-38) Soruda tanImlanan alImada bir vaka grubu, bir de kontrol grubu alInmI, her iki grupta etkenle karIlama durumu retrospektif olarak incelenmitir. Bu haliyle aratIrma tipik bir vaka-kontrol alImasIdIr. 23.Bir tanI ynteminin geerlilii aaIdakilerden hangisi ile llr? a) DuyarlIlIk ve seicilik b) Prevalans ve insidans c) Ucuzluk ve kolaylIk d) Tekrar edilebilirlik e) Pozitif ve negatif prediktif deerler Cevap A (Tezcan, Epidemiyoloji, 1992, s.115) Bir tanI ynteminin geerlilii hasta ve salamlarI belirleyebilmesini ifade eder. Yntemin hastalarI belirleyebilme gc duyarlIlIk, salamlarI belirleyebilme gc ise seicilik ile llr. 24.Srekli olarak en az ka ii alItIran iyerleri iyeri salIk birimi kurmak ve tam sre hekim alItIrmak zorundadIr? a) 100 b) 300 c) 500 d) 750 e) 1000 Cevap E (Resmi Gazete, 4.7.1980) 289

Cevap E (Dirican, Halk SalII, 2.baskI, 1993; Bertan, Halk SalII, 1995; Maxcy, Public Health and Preventive Medicine, 13.baskI, 1992) KatI atIklarIn yok edilmesinde en uygun ve en ucuz yntem topraa gmme yntemidir. 20.AaIdakilerden hangisi yanlItIr? a) Akcier kanseri lmlerinin %85i sigaraya balIdIr. b) Tm kanserlerin %30u sigara ile ilikilidir. c) BaImlIlIIn ls olarak sabah uyandIktan sonraki ilk sigaraya kadar geen zamanIn 2 saatten az olmasI kabul edilmektedir. d) Sigarada baImlIlIk yapan madde nikotindir. e) SigaranIn kanserojen maddesi olarak katran sulanmaktadIr. Cevap C (Aut, Hekim ve Sigara, 1993; Sezer, Nikotin BaImlIlII ve Tedavisi, SalIk in Sigara AlarmI, 1994, s.47-51; BarI, Sigara ve SalIk AratIrma, 1994; Erkan, 1991-1992 SempozyumlarI Akcier HastalIklarI Dernei; Tr, SigaranIn SalIa Etkileri ve BIrakma Yntemleri, 1995) BaImlIlIIn ls olarak sabah uyandIktan sonraki ilk sigaraya kadar geen zamanIn 2 saatten deil, yarIm saatten az olmasI kabul edilmektedir. 21.YanlI olanI iaretleyiniz. a) 6 aylIktan kk bebeini gnde 6-10 kez yalnIz anne st ile besleyen adet grmeyen bir kadIn doal olarak gebelikten korunmaktadIr. b) Norplant IkarIldIktan sonra dourganlIk hemen geri dner. c) Enjekte edilen kontraseptifler yksek etkili ve kullanImI kolay bir yntemdir.
MEDTEST Cilt 9, SayI 5, 2000

HALK SALII

yeri Hekimlerinin alIma artlarI ile Grev ve Yetkileri HakkInda Ynetmelikin 8.maddesi c bendinde 1000 ve daha fazla ii alItIran iyerlerinin tam sre hekim alItIracaklarI ve iyeri salIk birimi kuracaklarI hkme balanmItIr. 25. salII ve i gvenlii kurulunun bakanI aaIdakilerden hangisidir? a) yeri hekimi b) veren c) i temsilcisi d) mfettii e) Sendika temsilcisi Cevap B (Resmi Gazete, 19.2.1973) i SalII ve Gvenlii KurullarI HakkInda Tzkn 3.maddesi g bendinde, kurul bakanInIn iveren veya vekili olacaI belirtilmitir. 26.Beden-Kitle ndeksi (Body Mass Index) hangi deerin zerinde olduunda kii iman olarak kabul edilir? a) 20 ve zeri b) 22 ve zeri c) 25 ve zeri d) 30 ve zeri e) 35 ve zeri Cevap C (WHO, Technical Report Series 797, Diet Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases, 1990, s.71) Beden Kitle ndeksi forml, (AIrlIk (kg)/Boy (m)2) olup, hesaplama sonucunda bulunan deer; <20 ise, kii zayIf 20-24.9 ise, normal 25-29.9 ise, hafif iman (Io iman) 30-39.9 ise, iman (IIo iman) 40 ve zeri ise, morbid iman (IIIo iman) olarak deerlendirilmektedir. 27.Toplumsal dzeyde tuz tketim miktarI kan basIncI ile yakIndan ilikilidir. AyrIca, tuz, mide kanserinin oluumunda da rol oynamaktadIr. Bu nedenlerle, Dnya SalIk rgtnce nerilen gnlk tuz miktarI ne kadardIr? a) 15 gramdan az b) 10-12 gram

c) 8 gramdan az d) 6 gramdan az e) 5-8 gram Cevap D (WHO, Technical Report Series 797, Diet Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases, 1990, s.99) Dnya SalIk rgtnce gnlk tuz alImInIn en fazla 6 gram olmasI nerilmekte, normalde tuz alImI zorunlu olmadII iin bir alt sInIr nerilmemektedir. 28.AaIdaki nlemlerden hangisi dk doum aIrlIklI bebek oranInI azaltmak iin etkili bir nlem deildir? a) Adolesan adaki kIzlarIn yeterli ve dengeli beslenmesini salayarak bulaIcI hastalIklara karI korumak. b) DourganlIk aIndaki kadInlarIn sistemik ve paraziter hastalIklara karI korunmalarInI, takip ve tedavilerini salamak. c) Orta renim aIndaki rencilere dk doum aIrlIklI doumlarIn sakIncalarInI anlatmak. d) DourganlIk aIndaki kadInlarI ve adolesan adaki kIzlarI sigara, alkol ve ila baImlIlII gibi alIkanlIklardan korumak. e) Gebe kadInlara ve elerine dk doum aIrlIInIn sakIncalarInI ve etkileyen faktrleri anlatmak. Cevap C (ztrk, Aile SalII El KitabI, 1995, s.17) Sorudaki a, b, d ve e seeneklerinde dk doum aIrlIInI etkileyen faktrlerin ortadan kaldIrIlmasIna ynelik nlemler sarIlanmItIr. Buna karIlIk c seeneinde belirtilen eitim dk doum aIrlIInIn nedenleriyle deil sonularIyla ilgilidir. 29.Trkiyede ilk kez hangi tarihte, tIbbi nedenlerle gebeliin sonlandIrIlmasI yasayla serbest bIrakIlmItIr? a) 1926 b) 1938 c) 1950 d) 1965 e) 1983 Cevap D (ztrk, Aile SalII El KitabI, 1995, s.59-65) 1965 yIlIna kadar lkemizde pronatalist politikanIn gerei olarak, gebelii nleyici yntemlerin daItImI ve propagandasI ile her ne sebeple olursa olsun gebeliin sonlandIrIlmasI yasaklanmItI. 1965 yIlInda IkarIlan 557 sayIlI Nfus PlanlamasI Kanunu ile tIbbi zaruret halinde gebeliin sonlandIrIlmasIna izin ve-rilmitir.

290

MEDTEST Cilt 9, SayI 5, 2000

KULAK-BURUN-BOAZ
1. itme kayb ikayetiyle gelen bir hastaya diyapozon testleri yaplyor. Weber testi saa lateralize, Rinne testi sada pozitif, solda negatif ise, hastann iitme kayb hangi kulandadr? Ne tip iitme kaybdr? a) Sa kulanda ileri derecede sensorineural iitme kayb b) Sol kulanda ileri derecede sensorineural iitme kayb c) Sa kulanda ileri derecede iletim tipi iitme kayb d) Sol kulanda ileri derecede iletim tipi iitme kayb e) Sa kulanda ileri derecede mikst tip iitme kayb Cevap B (Karasaliholu, Kulak Burun Boaz Hastalklar ve Ba Boyun Cerrahisi, 2.bask, 1992, s.23) Tek tarafl iitme kayplarnda, weber iletim tipi iitme kaybnda hasta kulaa, sensorineural iitme kaybnda salam kulaa lateralize olur. Tek tarafl ileri derecede sensorineural kayplarda yalanc negatif Rinne alnr. 2. Aadakilerden hangisi objektif tinnitus ikayeti yapabilir? a) Kronik adheziv otitis media b) Otoskleroz c) Glomus jugulare tympanicum d) Meniere hastal e) Akustik nrinom Cevap C (Karasaliholu, Kulak Burun Boaz Hastalklar ve Ba Boyun Cerrahisi, 2.bask, 1992, s.18) Arterio-venz anevrizmalar, damak ve eustachi borusu adelelerinin kronik kaslmalar, ossikuler adele klonileri ve glomus jugulare tympanicum objektif tinnitusa yol aabilir. 3. Be yanda bir erkek ocuk, tek tarafl kokulu burun aknts, burun tkankl ve burun kanamas ikayeti ile geliyor. En olas tan nedir? a) Sinzit b) Adenoid vejetasyon c) Juvenil nazofarengeal anjiofibrom d) Burun yabanc cismi e) Nasal difteri Cevap D (Karasaliholu, Kulak Burun Boaz Hastalklar ve Ba Boyun Cerrahisi, 2.bask, 1992, s.115) Soruda geen semptomlarn varlnda, sklkla ocuklarda grlen burun yabanc cismi ncelikli olarak aratrlr. 240 4. Aadaki hastalklarn hangisinde, oluan anjinde servikal adenopati bulunmaz? a) Difteri b) nfeksiyoz mononkleoz c) Agranlositoz d) Plaut-Vincent anjini e) Peritonsiller abse Cevap C (Karasaliholu, Kulak Burun Boaz Hastalklar ve Ba Boyun Cerrahisi, 2.bask, 1992, s.160) Agranlositozda, nekrotik anjin ve ar klinik tabloya ramen servikal adenopatinin olmamas tipiktir. 5. Larenks epidermoid karsinomunun tedavisinde, larenksin hangi blgesinden kaynaklanan tmr varlnda parsiyel larenjektomi ans yoktur? a) Subglottik b) Glottik c) Supraglottik d) Yalanc kord e) Epiglot Cevap A (Karasaliholu, Kulak Burun Boaz Hastalklar ve Ba Boyun Cerrahisi, 2.bask, 1992, s.205) Subglottik blgede, tmr snrlandrabilecek veya yaylmasn engelleyebilecek zellik olmadndan prognozu kt tmrlerdir ve parsiyel rezeksiyona imkan vermezler. 6. ocuklardaki akut etmoidal sinzitin en sk grlen komplikasyonu aadakilerden hangisidir? a) Orbital selllit b) Frontal kemiin osteomyeliti c) Epidural veya subdural abse d) Kavernz sins trombozu e) Orbital apeks sendromu ve oftalmopleji Cevap A (zahinolu, Pratik Pediatrik Otolaringoloji, 1993, s.89) ocuklarda akut frontal, ethmoidal veya maksiller sins enfeksiyonlarndan sonra en ok grlen komplikasyon orbitann selllitidir. 7. ocuklarda en sk grlen tkrk bezi neoplazm hangisidir? a) Mucoepidermoid karsinom b) Lenfanjioma c) Hemanjioma d) Warthin tmr e) Adenokarsinoma
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

KULAK-BURUN-BOAZ

Cevap C (Bailey, Head and Neck Otolaryngology, 2.cilt, 1993, s.1125,1395)

Surgery-

11.Aadaki yaplardan hangisi kavernz sinsten gemez? a) N. Olfaktorius b) N. Optikus c) N. Abdusens d) N. Troklearis e) A. Karotis nterna Cevap A (Lee, Essential Otolaryngology, 1991, s.973)

ocuklarda grlen tkrk bezi tmrlerinin %65i benigndir. En sk grlen benign tmr ise hemanjiomdur ve en sk grlen benign epitelyal tmr ise pleomorfik adenom (benign tmrler iinde ikinci srada)dur. 8. Nazofarinks kanserinde en sk grlen semptom veya bulgu hangisidir? a) Burun tkankl b) Boyunda kitle c) Burun kanamas d) Serz otitis media e) Nazofarengeal yetmezlik Cevap B (Bailey, Head and Neck Otolaryngology, 2.cilt, 1993, s.1260,1261) Surgery-

12.Periferik fasiyal paralizli bir hastada aadakilerden hangisi tipik idiyopatik Bell paralizisi tablosuyla uyumludur? a) Periferik fasiyal paralizinin simultane ve bilateral olmas b) Kulak enfeksiyonunun bulunmas c) Doumdan itibaren fasiyal paralizinin bulunmas d) Travma yksnn olmas e) Periferik fasiyal paralizisinin spontan olarak gerilemesi Cevap E (Paparella, Otolaryngology, Volume II, 1991, s. 1112)

Boyunda kitle ve iitme kayb en sk grlen semptom ve bulgulardr. Nazofarenks yzey epitelinin lenfatik kanal alar bulunduundan servikal metastaz yaygndr. Tabloda semptom ve bulgu insidans; Boyun kitlesi %60 Kulakta dolgunluk %41 itme kayb %37 Burun kanamas %30 olarak verilmitir. 9. Aadakilerden hangisi orta kulan en sk grlen tmrdr? a) Akustik nrinoma b) Fasial nrinoma c) Ponto serebellar ke tmr d) Glomus jugulare e) Parotisin adeno kistik karsinomu Cevap D (Bailey, Head and Neck Otolaryngology, 2.cilt, 1993, s.1408) Surgery-

13.Hangisi trakeotominin erken komplikasyonlar arasnda yer almaz? a) Pnmomediastinum b) Nervus recurrens hasar c) Kanama d) Subkutanz anfizem e) Trakeal stenoz Cevap E (Seid AB, Gluckmann J.L. Otolaryngology, 3.Bask, 1991)

14.Aadakilerden hangisi "trismus" grlr? a) Nazoorbital krklar b) Mandibula symphisis krklar c) Le Fort II kr d) Mandibula korpus krklar e) Zygomann tripod krklar Cevap E (Kazanjian & Converse's Surgical Treatment of Facial Injuries, 3.Bask, s.295)

Glomus jugulare orta kulan en yaygn neoplazmdr ve temporal kemik nrolemomalar iinde ikinci sklkta grlr. Hastada pulsatil tinnitus veya iitme azl ortaya kar. Tipik bulgu orta kulak kavitesinde kulak zar arkasnda krmzms kitledir. 10.Hangi paranazal sins havalanmaya balayan ilk sinsdr? a) Maksiller b) Frontal c) n etmoid d) Arka etmoid e) Sfenoid Cevap A (Cummings, Otolaryngology Head and Neck Surgery, 2.bask, 1993, s.901-902)
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

15.Glomus jugulare tmrnn kanlanmas esas olarak hangi arter ile salanr? a) nfraobital arter b) Asendan farengeal arter c) Posterior etmoidal arter d) Superior larengeal arter e) Stilomastoid arter Cevap B (Glasscock, Surgery of the Ear, 1990, s.521522) 241

KULAK-BURUN-BOAZ

16.Rekrren laringeal sinir (n. laryngeus inferior) aadaki kaslardan hangisini innerve etmez? a) Lateral krikoaritenoid b) nteraritenoid c) Posterior krikoaritenoid d) Krikotiroid e) nternal tiroaritenoid Cevap D (Cummings, Otolaryngology Head Neck Surgery, s.1701)

20.Konumay ayrdetme skorunun iitme kayb ile olmayacak ekilde beklenenden dk olmas aadakilerden hangi hastalk grubunda nemlidir? a) Kronik otitis media b) Otoskleroz c) Akustik nrinom d) Meniere Hastal e) Timpanoskleroz Cevap C (Paparella, Otolaryngology, 1991) 21.Meningojenik labirentit, pediatrik gurupta en yaygn sarlk sebebidir. Meningojenik labirentite en fazla neden olan bakteriyel ajanlar aadakilerden hangisidir? a) Haemophilus influenzae ve Streptococcus pneumoniae b) Beta-hemolytic streptoccus c) Proteus ve Pseudomonas trleri d) Bacteroides trleri e) B. Catarrhalis Cevap A (Paparella, Otolaryngology, 3.bask, s.1603, 1991) 22.Lakrimal glanda sekretuvar lifler tayan sinir aadakilerden hangisidir? a) Greater superficial petrozal sinir b) Chorda tympani c) N. Intermedius d) N. Stapedius e) Posterior auricular sinir Cevap A (Paparella, Otolaryngology, 3.bask, s.1099, 1991) 23.Aadaki damarlardan hangisi burun kan akmna katlmaz? a) Oftalmik arterin u dallar b) Fasial arterin u dallar c) Sfenopalatin arter d) Descending palatin arter e) Digastiric Arter Cevap E (Paparella, Otolaryngology, 3.bask, 1991, s.1831)

17.Larinkste epidermoid karsinom en sk hangi lokalizasyonda grlr? a) Supraglottik blge b) Glottik blge c) Subglottik blge d) Ventrikl e) Hibiri Cevap B (Cummings, Otolaryngology Head Neck Surgery, s.1929)

18.Parotiste en sk grlen benign tkrk bezi tmr aadakilerden hangisidir? a) Monomorfik adenom b) Pleomorfik adenom c) Whartin tmr d) Onkositom e) Miyoepitelyoma Cevap B (Cummings, Otolaryngology Head Neck Surgery, s.1033)

19.Dzeltilmeyen bolwn-out fraktr aadakilerden hangisine neden olabilir? a) Anosmi b) Ekzoftalmus c) Enoftalmus d) Epiforia e) Kavernz sins tromboflebiti Cevap C (Paparella, Otolaryngology, 1991, s. 3044)

242

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

NRORRJ
1. diopatik trigeminal nevraljide ilk tedavi seenei aadakilerden hangisidir? a) Carbamazepine b) Baclofen c) Retrogasserian radyofrekans termo koagulasyon d) Dandy ameliyat e) Mikrovaskler dekompresyon (Janetta ameliyat) Cevap A (Lindsay, Neurology and Neurosurgery Illustrated, 3.bask, 1997, s.158-159) Trigeminal nevraljide ilk tedavi olarak 600-1600 mg/gn dozda bir GABA agonisti olan carbamazepine kullanlr. 2. Aadaki herniasyonlardan hangisinde nervus oculomotorius bass herniasyonun ilk habercisidir? a) Tonsiller herniasyon b) Unkal herniasyon c) Singular herniasyon d) Yukar doru transtentoryal herniasyon e) Frontal lobun sella iine herniasyonu Cevap B (Lindsay, Neurology and Neurosurgery Illustrated, 2.bask, 1991, s.220) Temporal lobun medial ksm olan uncus hippocampinin tentoryal aklktan 3. sinire basarak hernie olmasna unkal herniasyon ad verilir. 3. sinire olan bas ilk olarak sinirin periferindeki parasempatik lifleri etkileyerek o taraf pupilde dilatasyona neden olur. Bu belirti unkal herniasyonun ilk belirtisidir. 3. Aadaki beyin tmrlerinden hangisi nazofaringeal obstrksiyon ve nervus abducens paralizisi ile belirti verir? a) ntrasellar hipofiz adenomu b) Oksipital glioblastoma multiforme c) Suprasellar kraniofarenjioma d) Klivus kordomas e) Serebellar kistik astrositom Cevap D (Lindsay, Neurology and Neurosurgery Illustrated, 2.bask, 1991, s.342) Primitif notokord artklarndan kken alan kordomalar en sk oksipital kemiin klivus kesiminde ekstradural olarak yerleirler. Bu tmrler ne doru ilerleyerek nazofarenkse arkaya doru ilerleyerek de her iki nervus abdusense basarlar.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

4. Aadaki kraniosinostozlardan hangisi scaphocephalye neden olur? a) Sagittal str synostosisI b) Coronal str synostosisl c) Lambdoid str synostosisl d) Pansynostosis e) Metopik str synostosisI Cevap A (Lindsay, Neurology and Neurosurgery Illustrated, 2.bask, 1991, s.368) Kraniosinostoz, kraniyal strlerin bir veya birkann erken kapanmasdr. Bu durumda byme hattna dik olarak byme olmaz. Sagittal str sinostozunda stre dik ynde byme olamaz ve kalvaryum kayk eklini alr, buna scaphocephaly ad verilir. 5. Aadaki travmatik hematomlardan hangisinde bilgisayarl tomografide ieri doru konveks, hiperdens bir grnt vardr, etyolojisinde orta meningeal arterin travmatik kesilmesi yatar? a) Kronik subdural hematom b) Subakut subdural hematom c) Akut subdural hematom d) Subaraknoid kanama e) Epidural hematom Cevap E (Lindsay, Neurology and Neurosurgery Illustrated, 2.bask, 1991, s.223) Epidural hematomlarn etyolojisindeki en byk neden temporal lineer krk ile orta meningeal arterin kesilmesidir. Dura hematom ile mediale doru itilir ve beyne olan taraf konveks olan bir grnt oluur. 6. Ponto Serebellar ke tmrlerinde elastik nrinomda ilk semptom aadakilerden hangisidir? a) Kusma b) itme kayb c) Vertigo d) Diskinezi e) Ba ars Cevap B (Gkalp, Nroirrji ders notlar, s.144)

7. BOS dolanm ile en sk metastaz yapan tmr aadakilerden hangisidir? a) Memengiom b) Medulloblastom c) Oligodentrogliom d) Glioblastom e) Hibiri Cevap B (Gkalp, Nroirrji ders notlar, s.134) 233

NRORRJ

8. Gergin kord sendromunun (Tethered cord Send.) en sk rastlanan bulgusu hangisidir? a) Alt ekstremite gszl b) Posterior spina bifida (lomber veya sakral) c) Yegane defisit mesane disfonksinomu d) Duyusal defisit e) Kutenoz bulgular Cevap C (Mark, Greenberg, 3.bask, s.173)

Cevap B (Tunbay, Nroirrji Ders Kitab, 2.bask, s.121)

13.Aadakilerden hangisi pulsatil egzoftalmi nedenidir? a) Optik gliom b) Retinoblastom c) Lenfanjiom d) Karotiko-karvenz fistl e) Orbital pseudotmr Cevap D (Tunbay, Nroirrji Ders Kitab, 2.bask, s.92)

9. Kafa travmalarnda BTde bazal sisterna obliterasonu ile glasgow skalas arasnda ilikilerden hangisi yanltr? a) Bazal sisterna normalse mortalite %22, ciddi sakatlk %16, iyilik %35 b) Bazal sisterna basksa mortalite %39, ciddi sakatlk %18, iyilik %19 c) Bazal sisterna kaybolmusa mortalite %68, ciddi saktalk %6, iyilik %11 d) Bazal sisterna grlmezse mortalite %68, ciddi sakatlk %11, iyilik %12 e) Bazal sisternalar basksa, mortalite %12, ciddi sakatlk %32, iyilik %2 Cevap E (Mark, Greenberg, 3.bask, s.558)

14.Aadaki kafa travmas ekillerinden hangisinde prognoz en ktdr? a) Akut subdural hematom b) Kronik subdural hematom c) kme kr d) Kommosyo serebri e) Epidural hematom Cevap A (Tunbay, Nroirrji Ders Kitab, 2.bask, s.82)

10.En sk rastlanan beyin tmr aadakilerden hangisidir? a) Menengiom b) Oligodendrogliom c) Glioblastoma multiforme d) Epandinom e) Akustik nrinom Cevap C (Tunbay, Nroirrji Ders Kitab, 2.bask, s.113)

15.Serebral anevrizmalarn en sk grld yer hangisidir? a) Posterior komminikan arter b) Orta serebral arter c) Anterior komminikan arter d) Oftalmik arter e) Distal anterior serebral arter Cevap C (Youmans, Neurological surgery, 3.cilt, 3.bask, 1990, s.1690)

11.Aadaki tmrlerden kkenlidir? a) Glioblastoma multiforme b) Meningioma c) Astrositoma d) Ependimoma e) Fibriler astrositoma

hangisi

mezodermal

16.L5-S1 disk hernisinde kuvvet kusuru hangi hareket srasnda ortaya kar? a) Ayan dorsi fleksiyonu b) Diz fleksiyonu c) Ayak baparmann dorsi fleksiyonu d) Ayak inversiyonu e) Ayan plantar fleksiyonu Cevap E (Youmans, Neurological surgery, 4.cilt, 3.bask, 1990, s.2671-72)

Cevap B (Tunbay, Nroirrji Ders Kitab, 2.bask, s.115)

12.Suprasellar ekstansiyon yapm hipofiz tmrleri iin spesifik nrooftalmolojik bulgu nedir? a) Retinada kanama plaklar b) Bitemporal hemianopsi c) Sa ve sol homonim hemianopsi d) Santral skotom e) Grme alannda periferik konsantrik daralma 234

17.Aadakilerden hangisi hipotalamik bir hormondur? a) Growth hormon b) Prolaktin c) ACTH d) TRH e) FSH-LH
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

NRORRJ

Cevap D (Wilkins, Rengachary, Neurosurgery, 1.cilt, s.797)

18.Karpal tnel sendromunda hangi sinir kompresyonu urar? a) Radial b) Median c) Ulnar d) Muskulotanz e) Aksiller Cevap B (Wilkins, Rengachary, Neurosurgery, 2.cilt, s.1772)

b) Otozomal dominant bir hastalktr. c) Kafa travmasndan sonra grlen sk bir sendromdur. d) Karakteristik bir lezyonu yoktur. e) Malign bir tmrdr. Cevap B (Horton WA, Wong V, Eldridge R. Von HippelLindau disease. Arch Intern Med 136:769-777)

23.Radiografik kalsifikasyonu olan intrakraniyal tmr tipi hangisidir? a) Astrositom b) Glioblastom multiforme c) Oligodendrogliom d) Prolaktinom e) Nrofibrom Cevap C (Chin HW, Hazel JJ, Kim TH, Webster JH. Oligodendrogliomas: I. A clinical study of cerebral oligodendrogliomas. Cancer 45:1458-1466)

19.Hangi lokalizasyonudaki beyin tmrlerinde Geutsman sendromu ortaya kabilir? a) Non-dominant frontal lop b) Dominant frontal lop c) Non-dominant perietal lop d) Dominant perietal lop e) Dominant temporal lop Cevap D (Wilkins, Rengachary, Neurosurgery, 1.cilt, 1985, s.38)

24.Fizyolojik kalsifikasyon grlen intrakraniyal gland hangisidir? a) Hipofiz b) Pineal c) Genikulat d) Gasser e) Forniks Cevap B (Schey WL. Intracranial calcifications in childhood: Frequency of occurrence and significance. AJR 122:495-502)

20.Anevrizma rptr nedeniyle subaraknoid kanama en sk hangi yalarda grlr? a) 20-29 b) 30-39 c) 40-49 d) 50-59 e) 60-69 Cevap D (Pakarinen S. Incidence, aetiology and prognosis of primary subarachnoid haemorrhage: A study based on 589 cases diagnosed in a defined urban population during a defined period. Acta Neurol Scand (Suppl) 29:1-128, 1967)

25.Spontan beyin kanamalarnda seilecek tedavi hangisidir? a) Tm olgular iin cerrahidir. b) Tm olgular iin tbbidir. c) lk hafta iinde bavurmu ap 3 cmden byk serebellum yerleimli kanamal olgular opere edilmelidir. d) Sadece bazal ganglion yerleimli kanamalar opere edilmelidir. e) Pons kanamalarnda tek tedavi seenei cerrahidir. Cevap C (Crowell, Spontaneus brain hemorrhage, Surgical consideration, 1992, s.1980)

21.Spontan (nontravmatik) subaraknoid kanamalarn en sk nedeni aadakilerden hangisidir? a) Arteriyovenz malformasyon b) Anevrizma c) Hipertansiyon d) Beyin tmrleri e) Antikoaglan kullanm Cevap B (Sahs AL, Perret GE, Locksley HB, Nishioka H, eds. Intracranial Aneurysms and Subarachnoid Hemorrhage: A Cooperative Study. Philadelphia, Lippincott, 1969) 22.Von Hippel-Lindau hastal iin aadakilerden hangisi dorudur? a) Pineal gland disfonksiyonudur.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

26.Anevrizmal subaraknoidal kanamal olgularn yzde kanda oul anevrizma bulunur? a) %10unda oul anevrizma bulunur. b) %20-30unda oul anevrizma bulunur. c) %50sinde oul anevrizma bulunur. d) %50-60nda oul anevrizma bulunur. e) %60-70inde oul anevrizma bulunur. 235

NRORRJ

Cevap B (Sekhar, Origin, growth and rupture of saccular aneurysms: a review, s.248-60)

30.Serebral vazospazm tedavisinde kullanlan yeni yntemler aadakilerden hangisidir? a) Ventrikloskopi b) Laser anjioplasti c) Transluminal anjioplasti d) Stereotaktik anjiorelaksasyon e) H2 reseptr antagonisti Cevap C (Youmans, Neurological Surgery CD: Chapter 11: Cerebral angiography, Angiography of intracranial hemorrhage. Aneurysms, Vasospasm and angioplasty, 3090,46399, 1997) 31.Parasagittal yerleim gsteren menenjiomu olan hastada en belirgin klinik bulgu nedir? a) Grme kayb b) III. sinir paralizisi c) Paraparezi d) Koku halusinasyonu e) Yutma gl Cevap C (Youmans, Neurological Surgery CD: Chapter 127: Meningiomas, Parasagittal meningiomas, 33760, 46399, 1997) 32.En sk kalsifikasyon gsteren beyin tmr hangisidir? a) Gliom b) Menenjiom c) Akustik nrinom d) Kraniofarinjiom e) Epandimom Cevap D (Youmans, Neurological Surgery CD: Chapter 113: Craniopharyngioma, 29726, 46399, 1997) 33.Hangisi travmatik epidural hematoma bal olarak gelien unkal herniasyonda beklenmeyen bir bulgudur? a) Anizokori b) Hemiparezi c) Bilinte bozulma d) Papil demi e) Kusma Cevap D (Wilkins, Neurosurgery, s.1570-1578)

27.En malign beyin tmr olan GBM (glioblastoma multiforme) etyopatogenezinde en sk hangi kromozomda bozukluk bulunmaktadr? a) 17. kromozomun p kolunda eksiklik ya da yitim b) 7. kromozomda aberasyon (fazlalk) c) 10. kromozomda q kolunda delesyon (yitim) d) Y kromozomunda yitim e) 1. kromozomda kayp Cevap C (Oktar, Nroonkoloji-1 Kuramsal Yaklam, Alm, 1998, s.10)

28.Servikal spondilotik miyelopati iin aadaki saptamalardan hangisi doru deildir? a) 40 yandan sonra en sk grlen medulla bass nedenidir. b) Genellikle vertebra cisminin arkasnda yerlemi ostefitlerin bass ile olur. c) st ekstremitelerde atrofi, alt ekstremitelerde spastisite ile giden tetrapareziye yol aar. d) st ekstremitelerde spastisite, alt ekstremitelerde atrofi ile giden tetrapareziye yol aar. e) En uygun tedavi cerrahidir. Cevap D (Zileli, Omurilik ve Omurga Cerrahisi, 1.cilt, 1996, s.315-43)

29.Aadakilerden hangisi radikler arnn zellii deildir? a) Sadece alt ve st ekstremitelerde grlen bir ardr. b) ksrmekle iddetlenen bir ardr. c) Bir dermatom boyunca yaylr. d) Sinir germe testleri ile iddetlenen bir ardr. e) Belli vcut pozisyonlarnda iddetlenen bir ardr. Cevap A (Zileli, Omurilik ve Omurga Cerrahisi, 1.cilt, 1996, s.315-43)

236

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

ORTOPED VE TRAVMATOLOJ
1. Barlow testi pozitif, geliimsel kala displazisi olan 5 aylk ocukta ilk seilecek tedavi yntemi aadakilerden hangisidir? a) Bol ara bezi b) Pavlik bandaj c) Kapal redksiyon ve pelvipedal al d) Femoral osteotomi e) Pelvik osteotomi Cevap B (Tachdjian Pediatrics Orthopaedics, 1990, s.331-334) Disloke edilebilir veya disloke olup redkte edilebilir geliimsel kala k olan hastalarda ilk 6 aylk dnemde ilk tercih edilecek tedavi yntemi kala redksiyonunu salayan ve/veya kalay redkte pozisyonda tutabilen kala ortezleridir. Barlow testi kalann disloke olabildiini gsteren bir testdir. Pavlik bandaj bir kala ortezi olup 6 aya kadar olan ocuklarda kullanlr. 2. Multipl travmal bir hastann femur krn ilk 24 saatte fikse etmenin en nemli yarar aadakilerden hangisidir? a) Pulmoner komplikasyonlar azaltr. b) Nonunion orann azaltr. c) Analjezik ihtiyacn azaltr. d) Kan transfzyon ihtiyacn azaltr. e) nfeksiyon riskini azaltr. Cevap A (Greens Fractures in Adults, 1996, s.439) Multipl travmal ayn zamanda femur kr olan hastalarda, ilk 24 saat iinde fiksasyon yaplmas, daha ge fiksasyon yaplanlara oranla pulmoner komplikasyonlarn (ya embolisi sendromu, pulmoner tromboemboli) azalmasn salamtr. 3. Etkili bir yardmc tedavinin bulunmad, yalnz cerrahi ile tedavi edilecek bir evre IIA (yksek grade, intrakompartmantal) kas iskelet sistemi sarkomunda, nerilecek uygun cerrahi eksizyon tipi ne olmaldr? a) Lezyon ii lokal rezeksiyon b) Marjinal lokal rezeksiyon c) Genil lokal rezeksiyon d) Radikal lokal rezeksiyon e) Radikal amputasyon Cevap D (Crenshaw, Campbells Orthopaedics, 1.cilt, 1992, s.199) Operative lendirme sistemi, evre I (dk grade) tmrlerde geni; evre II (yksek grade) tmrlerde ise radikal rezeksiyon nermektedir. Soruda bahsedilen tmr kompartman iine lokalize olduundan, amputasyon gerekli deildir. 4. Metafiz yerleimli akut hematojen osteomyelitlerin epifize uzanmas ve ekleme alarak septik artrit oluturmas riski aadaki ya gruplarnn hangisinde en dktr? a) 0-2 ya aras ocuklar b) 2 ya-matrite aras ocuklar c) Yatan bamsz olarak tm erikinler d) 15-35 ya aras gen erikinler e) Risk yatan bamszdr. Cevap B (Crenshaw, Campbells Orthopaedics, 1.cilt, 1992, s.132) Operative

ki yatan kk ocuklarda fizis plan penetre eden damarlar sayesinde epifiz ile metafiz ortak bir kan dolamna sahiptir. Bu durum iki yatan sonra ortadan kalkar, ancak fizis plann ortadan kalkt iskelet matritesi sonras tekrar ortak bir dolam oluur. Bu nedenle metafiz yerleimli osteomyelitlerin epifize ilerleyerek eklem tutulumu oluturma asndan en dk riskli grup 2 ya ile matrite aras ocuklardr. 5. Aadaki faktrlerden hangisi geliimsel kala displazisi iin tanmlanm risk faktrleri arasnda deildir? a) Ailede kala displazisi varl b) Bebein annenin dourduu ilk ocuk olmas c) Membranlarn erken rptrne veya dier nedenlere bal oligohidramniyoz varl d) Makadi geli e) Dizlerin in utero ar fleksiyona zorlanm olmas Cevap E (Tachdjian, Clinical Pediatric Orthopaedics, 1997, s.168) In utero dizlerin ekstansiyon pozisyonunda olmas GK iin risk oluturur. A-D klarnda sralanan faktrlere ek olarak oul gebelikler, doum sezaryen ile gereklemi bile olsa intrauterin makadi geli pozisyonu GK riskini arttran dier faktrler arasnda saylabilir.

Etkin bir yardmc (adjuvan) tedavinin bulunmad durumlarda, kas iskelet sistemi tmrlerin cerrahi evre254

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

ORTOPED VE TRAVMATOLOJ

6. Tberkloz spondilite bal erken dnemde oluan nrolojik defisitlerin olas nedenleri iin aada sylenenlerden hangisi yanltr? a) Epidural absenin mekanik kompresyonu b) Spinal kanal iinde yer igal eden granulasyon dokusu c) ok seviyeli vertebra tutulumu olan, yaygn hastalklarda enfekisyon ajann meninks irritasyonu yoluyla santral sinir sistemini etkileyerek 1. motor nron tipi lezyonlar oluturmas d) Sekestre olmu kemik veya disk paracklar e) Spinal kordu besleyen arterlerde infektif tromboz Cevap C (DAmbrosia, Orthopaedic Infections, s.451) Tberkloz spondilitli hastalarn yaklak %10-35inde nrolojik defisit ortaya kar. Erken dnemde (hastaln aktif olduu dnem) nrolojik defisitler spinal kordun bas altnda kalmasna baldr. Ge dnemde enfeksiyon ciddi kemik destrksiyonuna neden olur ve akut al kifotik angulasyon geliirse kordun traksiyonuna bal defisitler de geliebilir. 7. Osteogenesis imperfekta iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Otozomal dominant veya otozomal resesif olarak kaltlr. b) Tip I kollajen yapmnda defekt vardr. c) Krk iyilemesi sadece remodelasyon safhasnda deil, kallus formasyonunda da yetersiz ve gecikmitir. d) Uzun kemiklerde deformiteler sktr. e) Kemik doku yannda diler, deri, salar ve balar gibi kollajen ieren dokularda anomaliler olabilir. Cevap C (Adams, Outline of Orthopaedics, 12.bask, 1995, s.47-48) Kemik displazileri iinde yer alan osteogenezis imperfekta kaltmsal ve konjenital bir hastalktr. Sillence tarafndan 4 deiik klinik formu tanmlanmtr ve klinik forma gre kaltm otozomal dominant veya resesif olabilir. En iddetli formunda bebek multiple krklarla doar ve yaamas mmkn deildir. Daha lml formlarnda krklar doum annda veya daha sonra olabilir. Bu ba dokusu hastalnda primer defektin kemiin temel kollajeni olan Tip I kollajen defekti olduu gsterilmitir. Bu nedenle kemik remodele olamaz, lameller kemik geliiminde sorun vardr ve kortikalizasyon yetersizdir. Klinik tabloda deforme uzun kemikler ve minr travmalarla kolayca oluan krklar belirgindir. Buna karlk primitif as kemik oluumu ve kemik iyilemesinde sorun yoktur. Krk iyilemesi gecikmez. Tip I kollajen ieren di, salarda gelime problemleri, ligamentz laksite yannda mavi sklera ve otoskleroza bal sarlk olabilir. Ilml klinik formlarnda ocuk erikin yaa ulanca kemik remodelasyonunda relatif olarak bir iyileme grlr ve krklarn insidans azalr.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

8. Trafik kazas sonras gs ve abdomen knt travmas, sa femur cismi paral kr olan 40 yandaki erkek hastada 36. saatte 90o ate, taikardi, solunum gl (sedasyona ramen 35/dk taipne, aksesuar solunum kaslarnn solunuma itiraki), sarlk ve bilin bulankl gzleniyor. a) Ya embolisi sendromu dnlerek kan gazlar allmaldr. b) Hastada akut karacier yetmezlii gelimektedir. c) Bilin bulankl balam olmas subdural hematom olduunu gsterir. d) Acil taze kan transfzyonu gereklidir. e) Bu hastada gs duvarnda, konjunktiva ve gs duvarnda peteiyal dkntler varsa Gr (-) sepsis tans kesinleir. Cevap A (Lindeque, Fat Embolism and the Fat Embolism Syndrome, s.128-131) Ya embolisi sendromu multiple travma veya uzun kemik krklar sonras grlebilir. Krk nedeniyle mobilize olan intermedller ieriin intravaskler kompartmana gemesi alveolar kollaps ve Erikin Solunum Zorluu (ARDS) tablosu yaratr. Klinik tablo genellikle 24-72 saat iinde belirgin olarak gzlemlenir. 1970 ylnda Gurd klinik tan iin kriterleri tanmlamtr. Major bulgular; solunum yetmezlii, bilin bulankl, aksilla ve gs n duvarnda peteiyal kanamalar Minr bulgular; Ate, taikardi, retinal deiiklikler, sarlk ve bbrek yetmezlii bulgulardr. En az 4 minr ve 1 majr kriterin varlnda tan konulur. Kan gazlar allmaldr; PO2 60 mmHg altnda, PCO2 55 mmHg stnde ve pH 7.3 altndaysa kesin tan konulmu olur. 9. Aadakilerden hangisi Hill-Sachs lezyonu iin tanmlaycdr? a) Omuzun anteriora doru kmas sonucunda humerus ba posteriorunda oluan kme krdr. b) Omuzun posteriora doru kmas sonucu humerus bann anteriorunda oluan kme krdr. c) Omuzun inferiora doru kmas sonucunda humerus bann superolateralinde oluan kme krdr. d) Omuzun anteriora doru kmas sonucunda glenoid n kenarnda oluan kopma krdr. e) Omuzun posteriora doru kmas sonucunda glenoid arka kenarnda oluan kopma krdr. Cevap A (Browner, Skeletal Trauma: Fractures, Dislocations and Ligamenteous Injuries, 1.bask, 1992, s.1266) Hill-Sachs lezyonu omuzun travmatik veya tekrarlayan anteriora kklarnda glenoidin bass sonucunda humerus bann posteriorunda meydana gelen kme krdr. 255

ORTOPED VE TRAVMATOLOJ

10.Proksimal humerus krklarnda en sk yaralanan sinir aadakilerden hangisidir? a) Supraskapular sinir b) Muskulokutan sinir c) Aksiller sinir d) Ulnar sinir e) Radial sinir Cevap C (Rockwood, Fractures In Adults, 3.bask, 1991, s.913) Proksimal humerus krklarnda en sk yaralanan sinir, aksiller sinirdir. 11.Legg-Calve-Perthes hastal ile ilgili olarak aadakileredn hangisi yanltr? a) Hasta ne kadar kkse prognoz o kadar iyidir. b) Ban tutulum miktar arttka prognoz ktleir. c) Femur bann sublkse olduu vakalarda prognoz ktdr. d) Fizisin erken kapanmas iyi prognoz iaretidir. e) Kala hareket geniliinin azalmamas iyi prognoz iaretidir. Cevap D (Tashdjian, Pediatric Orthopedics, 2.bask, 1990, s.963) Legg-Calve-Perthes hastalnda femur fizisinin tutulmas ile ban etkilenmesi arasnda direkt bir iliki vardr. Fizis ne kadar erken kapanrsa prognoz o kadar ktdr. 12.Kemikte avaskler nekrozla ilgili olarak aadaki bilgilerden hangisi yanltr? a) Ayak navikler kemiinin avaskler nekrozuna Khler hastal ad verilir. b) Vertebra cisminin avaskler nekrozuna Scheurmann hastal ad verilir. c) Tuberositas tibiann avaskler nekrozuna Osgood-Schlatter hastal ad verilir. d) Lunat kemiin avaskler nekrozuna Kienbock hastal ad verilir. e) Metakarp bann avaskler nekrozuna Freiberg hastal ad verilir. Cevap E (Crenshaw AH. Campbells Orthopaedics, 8.bask, 1992, s.1961) Operative

Cevap E (Crenshaw, Campbells Operative Orthopaedics, 8.bask, 1992, Cilt 2, s.278) Ewing sarkomunun nroblastoma, kemiin lenfomas, oat cell karsinoma ve kemiin primitif nroektodermal tmrleri ile ayrm zordur. drar VMA dzeyi, doku glikojen dzeyi, immnohistokimyasal markerlar ve elektron mikroskobisi gibi tetkikler ayrm yaplmas iin sklkla gerekli olan spesifik tetkiklerdir. BenceJones proteinrisi ise multipl myeloma tansnda kullanlr. 14.DK radyolojik tansnda kullanlan ve femur boynunun medial kenar ile obturator foramenin st kenar arasnda izilen hat aadakilerden hangisidir? a) Y izgisi b) Ombredannenin vertikal hatt c) Shenton-menard hatt d) Perkins izgisi e) Hilgenreiner izgisi Cevap C (Mihran, Tachdjian, Pediatric Orthopedics, 2.bask, 1990, Cilt 1, s.319-321) Y izgisi veya Hilgenreiner izgisi triradiate kkrdaklar birletiren horizontal izgidir. Perkins izgisi veya Ombredannenin vertikal hatt ise, asetabuler atnn ossifiye olmu en st-d kesinden Y izgisine dik olarak izilir. Femur boynunun medial kenar ile obturator foramenin st kenar arasnda izilen hat Shenton-menard hatt olarak adlandrlr. 15.Aadakilerden hangisi osteoartritin radyolojik bulgularndan deildir? a) Eklem aralnda daralma b) Subkondral kemik hipertrofisi c) Osteofit formasyonu d) Subkondral kist formasyonu e) Osteoporoz Cevap E (Howard S. An.: Synopsis of Orthopaedics, Thime Medical Publisher, New York, 1992, s.87) Osteoartritin radyolojik bulgular: eklem aralnda daralma, subkondral kemik hipertrofisi, osteofit formasyonu, subkondral kist formasyonudur. 16.Osteosarkom vcutta en sk hangi eklemin evresine yerleir? a) Kala b) Diz c) Ayak bilei d) Omuz e) Dirsek Cevap B (Ycetrk, Tp rencileri ve Pratisyen Hekimler in Ortopedi ve Travmatoloji, 2.bask, 1997, s.267) Osteosarkom (osteojenik osteosarkom) en sk 10-20 ya aras dnemde ortaya kan malign zellikte bir tmrdr. Genellikle hzl bymenin gerekletii byk eklemlerin evresine yerleir. En ok tuttuu
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

Freiberg hastal metatars banda grlen avaskler nekroza verilen addr. 13.Aadakilerden hangisi Ewing sarkomunun ayrc tansnda kullanlan spesifik tetkiklerden deildir? a) drar VMA (vanil mandelik asit) dzeyi b) Doku glikojen dzeyi c) mmnohistokimyasal markerlar d) Elektron mikroskobisi e) Bence-Jones proteinrisi 256

ORTOPED VE TRAVMATOLOJ

blgeler femur alt ucu ve tibia st ucudur, bylece osteosarkomlarn %60 diz evresinde yer alr. 17.Epifiz avaskler (iskemik) nekrozunun en sk grld yer hangisidir? a) Femur ba b) Tibia proksimali c) Kalkaneus d) Talus e) kinci metatars ba Cevap A (Ycetrk, Tp rencileri ve Pratisyen Hekimler in Ortopedi ve Travmatoloji, 2.bask, 1997, s.91) Kemiin fokal lezyonu olarak kabul edilen epifiz avaskler (iskemik) nekrozu nedeni bilinsin veya bilinmesin, hangi yata ortaya karsa ksn en sk femur ba epifizinde grlmektedir. 18.Radius distal u metafizinin dorsale alanma gsteren eklem d transvers krna klasik olarak ne isim verilir? a) Colles kr b) Smith kr c) Galeazzi kr d) Dorsal Barton kr e) Volar Barton kr Cevap A (Ycetrk, Tp rencileri ve Pratisyen Hekimler in Ortopedi ve Travmatoloji, 2.bask, 1997, s.328) Colles kr ismi radius distal u metafizinin dorsale alanma gsteren tm krklara verilen bir isim olsa da, gerek tanm bu krn eklem d ve transvers zellikte olmasdr. 19.ocukluk a suprakondiler humerus krklarnn perktan ivileme yntemi ile tedavisi srasnda en sk hangi sinir zedelenme riski tar? a) Ulnar b) Median c) Radial d) Lateral antebrakial e) Medial antebrakial Cevap A (Royce, Neurologic Complications After K-Wire Fixation of Supracondylar Humerus Fractures in Children, 1991, s.191-194) Ulnar sinir kubital tnelden getii suprakondiler blgedeki yerleimi nedeniyle sklkla travmatize olur.

20.Aadakilerden hangisi geliimsel kala k iin risk faktrlerinden deildir? a) Pozitif aile yks b) lk doum c) Makad gelii doum d) Hamilelikte polihidramniyoz e) ok doumlu gebelikler Cevap D (Tachdjian, Pediatric Orthopaedics, 1.cilt, 2.bask, s.317) Pozitif aile yks dndaki seenekler dikkat edildiinde hamilelik srasnda uterus hacminin darald durumlardr. Bu ynyle oligohidramniyoz da risk faktrdr. Dolaysyla uterus hacminin artt polihidramniyoz doru cevaptr. 21.Aadaki ayak deformitelerinde hangisi zellikle nromuskler bozukluklarla birlikte grlme eilimindedir? a) Pes planus b) Pes ekinovarus c) Pes kavus d) Pes kalkaneus e) Konjenital konveks pes valgus Cevap C (Tachdjian, Pediatric Orthopedics, 2.bask, 1990, s.2671)

22.Aadakilerden hangisi menisks yaralanmal bir hastada tipik bir bulgu deildir? a) Kilitlenme b) Merdiven inip karken zorlanma c) Quadriceps adelesinde atrofi d) Kladukasyon tarznda bacak ars e) Dizde kronik effzyon Cevap D (Campbells Operative Orthopaedic, 9.bask, 1998, s.1137)

23.En sk grlen doukan el anatomisi hangisidir? a) Polidaktili b) Sindaktili c) Camptodaktili d) Macrodaktili e) Konjenital tetik parmak Cevap B (Campbells Operative Orthopaedic, 9.bask, 1998, s.3780)

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

257

PLASTK VE REKONSTRKTF CERRAH


1. Ak yaralarda yara kontraksiyonunu salayan hangisidir? a) Kollajen lifleri b) Elastik lifler c) Miyofibroblastlar d) Fibroblastlar e) Miyozitler Cevap C (McCarthy, 1.Bask, sf 167) Ak yaralarda kontraksiyona neden olan hcreler miyofibroblastlardr. 1971 ylnda Gabbiani ve Majno tarafndan tanmlanan ve hem fibroblast hem de dz kas hcrelerine benzeyen bu hcreler miyofibroblast olarak isimlendirilmiler. Aktif kontraksiyonun olduu her dokuda (granlasyon dokular, tendon klflar ve Dupuytren kontraktr olan hastalarda palmar fasyada) miyofibroblastlara rastlamak mmkndr. 2. Aadakilerden hangisi fibroblastlardan salnarak yarada zemin (ortam) maddesini oluturur? a) Fibronektin b) Prostoglandin c) Hyaluronidaz d) Kondritin slfat e) Kollagenaz Cevap D (Selected Readings Plastic 1998 s.3) Hyaluronik asit ve kondritin slfat ve heparin slfat zemin maddesini oluturur. 3. Aadakilerden hangsinde dermal overgrafting endikasyonu yoktur? a) Dzensiz, kk skar b) Hiperpigmentasyon gsteren greftli alan c) Hidrozadenit skar d) Radyodermit e) Keloid Cevap E (Rees T.D. and Casson P.R., The indications for cutaneous dermal overgrafting. Plast Reconstr. Surg. 1996, s.522; Mc Carthy s.247-249) Rees ve Casson dermal overgrafting endikasyonlar sraladklar yazda dermal overgraftingdeki tek kontrendikasyonun inklzyon kisti geliimi olduunu vurgulamlardr. 4. Travma ile meydana gelen mandibula krklar, en sk mandibulann hangi anatomik blgesinde grlmektedir? a) Koronoid Proes b) Kondiler Proes c) Angulus Mandibula
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

d) Korpus Mandibula e) Parasimfiziyel Blge Cevap B (Joseph G. Mc CARTHY 1990 s.931) Mandibula krklar lokalizasyonna gre snflandrldklarnda, kondiler proesin %36, angulus mandibulann %20, korpus mandibulann %21, parasimfiziyel blgenin %14, ramus mandibulann %3,alveoler proesin %3 ve koronoid proesin %2 orannda krklar grlr. 5. Treacher Collins Sendromunda aadaki patolojilerden hangisine rastlanmaz? a) Makrostomi b) Aurikula defektleri c) skelet defektleri d) Kraniyostozis e) Mikrognati Cevap D (McCarthy, Plastic Surgery, 1990, s.3105) Makrostomi, aurikula defektleri, iskelet anomalileri, Tessier No 6,7,8 fasiyal yar, Treacher Collins sendromunda rastlanan patolojilerdendir. Treacher Collins Sendromunda kraniyal patoloji olarak parietooksipital kemiklerin dzlemesi grlr, kraniyosinostozis yoktur. 6. Aadaki malign melanom tiplerinden hangisi en iyi prognoza sahiptir? a) Lentigo maligna melanom b) Akral lentiginz melanom c) Noduler melanom d) Yzeyel yaylml melanom e) Hepsi ayn prognoza sahiptir. Cevap A (McCarthy, Plastic Surgery, 1990, s.3638-3640)

7. El bilei seviyesinde 1.5 yl nce cam kesisi sonucu ulnar sinir lezyonu bulunan bir olguda, aadaki bulgulardan hangisi bulunmaz? a) 4. ve 5. parmaklarda pene grnm b) 4. ve 5. parmaklarda MCP eklemlerin hiperekstansiyonu c) 5. parman abduksiyonunda zayflk d) 4. parmak distal falanks fleksiyonunda zayflk e) 5. parmak duyu kayb Cevap D (McCarthy, Plastic Surgery, 1990, s.1449-1450) 249

PLASTK VE REKONSTRKTF CERRAH

8. 2 hafta nce sa kolundan nevus kartlan hasta, size nedbenin rengini ve biimini beenmedii iin gelir ve nedbenin kartlmasn ister. Bu durumda yaplmas gerekli en uygun tedavi aadakilerden hangisidir? a) Nedbenin kartlmas b) Muhtemel bir enfeksiyon iin antibiyoterapi c) En az 6 ay beklenmesi gerektiini sylenmesi d) 7 gn antibiyoterapiyi takiben, nedbenin kartlmas e) Hibiri Cevap C (McCarthy, Plastic Surgery, 1990, s.47-48)

Cevap E (Georgiade, Textbook of Plastic, Maxillofacial and Reconstructive Surgery, 1992, s.1109)

13.Kleft lip ve / veya palat major konjenital anomalileri arasnda rastlanma skl bakmndan kanc sradadr? a) Birinci b) kinci c) nc d) Drdnc e) Beinci Cevap B (Georgiade, Textbook of Plastic. Maxillofacial and Reconstructive Surgery, 1992, s.279)

9. Yankl bir hastada IV sv tedavisinin en gvenilir monitorizasyon yntemi aadakilerden hangisidir? a) drar k takibi b) Nabz hz ve kan basnc c) Solunum hz d) Derinin turgoru ve tonusu e) Hibiri Cevap A (McCarthy, Plastic Surgery, 1990, s.791-795)

14.Mandibulann kondiler ve subkondiler krklarnn deerlendirilmesinde hangi rntgen filmini istersiniz? a) Water's b) Towne's c) Caldwell d) Lateral skull e) Mandibulann lateral oblik filmi Cevap B (Manson, Plastic Surgery. 4.bask, 1991, s.347)

10.Ksmi kalnlkta deri grefti iin doru olan hangisidir? a) Epidermis ve dermisi ierir. b) Epidermis, dermis subktan dokuyu ierir. c) Dermis ve subktan doku ierir. d) Epidermis ve superfisiyel dermis katmanlarn ierir. e) Yukardakilerin hibiri Cevap D (McCarthy, Plastic Surgery, 1990, s.225-230) 15.Aadakilerden hangisi premalign cilt lezyonu deildir? a) Aktinik keratoz b) Bowen's hastal c) Leukoplakia d) Basal cell Ca e) Kseroderma pigmentosum Cevap D (Smith, Plastic Surgery, 4.bask, 1991, s.731) 11.Yz yaralanmas olan bir hastada ilk yaplacak olan aadakilerden hangisidir? a) ok tedavisi b) Kanama kontrolu c) Havayolu almas d) Yz yaralarnn onarm e) Rntgen filmi ekilmesi Cevap C (Georgiade, Textbook of Plastic, Maxillofacial and Reconstructive Surgery, 1992, s.399)

16.Hangi tip flepte beslenme direkt kutanz deil, perforatr - muskutanz arterlerle olmaktadr? a) Penisular flepler b) Ada flepler c) Serbest flepler d) Arterial flepler e) Random pattern flepler Cevap E (Grabb & Smith - Plastic Surgery - Fourth Editon, s.50)

12.El enfeksiyonlar ve el enfeksiyonlar ile birlikte grlen ekstremite yaralanmalarnda, ilk tedavide aadakilerden hangisi yaplmaz? a) El elevasyona alnr. b) El atel ile immobilize edilir. c) Tetanoz profilaksisi yaplr. d) Antibiyotik tedavisine balanr. e) El egzersizlerine balanr. 250

17.Yz kemiklerinden en sk hangisinde krklara rastlanr? a) Maksilla b) Orbita c) Mandibula d) Zygoma e) Nazal kemik
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

PLASTK VE REKONSTRKTF CERRAH

Cevap C (Grabb & Smith - Plastic Surgery, 4.bask, s. 385)

22.Aadakilerden hangisi inhalasyon yaralanmalarnda kontrendikedir? a) Endotrakeal entubasyon b) Kortikosteroid c) Sv tedavisi d) Oksijen tedavisi c) Sedatifler Cevap B (Grabb and Smith's Plastic and Rec. Surgery, 4.bask, s. 690)

18.Otomandibular distosi, mikrosomia, 1-2 brandial ark sendromu da denilen 1/3000-1/5642 insidans bulunan makrostomi eklinde lateral az yar, 7.kraniyal sinir hipertrofisi, mandibular kemik ve temmporomandibular eklem hipertrofisi, preaurikular deri kntlar bulunan doumsal yz anomalisi hangisidir? a) Tessier 6 b) Tessier 7 c) Tessier 8 d) Tessier 9 e) Tessier 10 Cevap B (Grabb & Smith, Plastic Surgery, 4.bask, s. 152)

23.Yark damak ameliyatlarndan sonra konuma fonksiyonunda bozukluk en ok hangi kasn onarm yetersizlii ile ilgilidir? a) M. Tensor palatini b) M. Palatoglossus c) M. Palatofaringeus d) M. Levator palatini e) M. Uvulus Cevap D (Mc Carty, Plastic Surgery, s. 2726)

19.Hangi tip "Basal Cell Karsinoma" multipl olup, kosta anomalileri ve enedeki kistler iermektedir? a) Nodler lseratif karsinoma b) Sperfisiyal bazal hcreli karsinoma c) Sklerozan bazal hcreli karsinoma d) Pigmente bazal hcreli karsinoma e) Bazal hcreli nevs sendromu Cevap E (Grabb & Smith, Plastic Surgery, 4.bask, s. 741)

24.Aadakilerden hangisi en sk grlen intraoral malignensi tipidir? a) Squamoz karsinoma b) Sarkoma c) Lenfoma d) Melanoma e) Metastatik karsinomalar Cevap A (Grabb and Smith's Plastic and Rec. Surgery Fourth Edition sf. 530)

20."Ring avulsion" eklinde bir yzk parma yaralanmasnda komplet degloving veya amputasyon varsa hangi tip yaralanmadr? a) Class I avulsiyon b) Class II avulsiyon c) Class III avulsiyon d) Tip amputasyon e) Tek parmak amputasyonu Cevap C (Grabb & Smith - Plastic Surgery, 4.bask, s. 1083)

25.Vucut immnitesi ile yakndan ilikili olan tmr aadakilerden hangisidir? a) Osteosarkoma b) Bazal hcreli Ca c) Spinal hcreli Ca d) Fibrosarkom e) Malign Melanom Cevap E (Mimis Kohen Mastery of Plastic and Reconstructive Surgery, 1.bask, s.348)

21.Mandibula krklar en ok hangi blgede grlr? a) Ramus blgesi b) Simfizis blgesi c) Kondil blgesi d) Koronoid blgesi e) Korpus blgesi Cevap C (Grabb and Smith's Plastic and Rec. Surgery 4.bask, s.386)
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

26.Sindaktilinin ideal operasyon zaman nedir? a) 1-2 yanda b) Doar domaz c) 2-4 yanda d) 4-7 yanda e) Ergenlikte Cevap A (Gregory, Georgiade. Textbook of Plastic, Maxillofacial and Reconstructive Surgery, 2.bask, 1992, s.1092) 251

PLASTK VE REKONSTRKTF CERRAH

27.El replantasyonlarnda en yksek oranda tendon adezyonu hangi zonda grlr? a) Zone I b) Zone II c) Zone III d) Zone IV e) Zone V Cevap B (Gregory, Georgiade. Textbook of Plastic, Maxillofacial and Reconstructive Surgery, 2.bask, 1992, s.1080)

Cevap B (Grabb and Smiths, Plastic Surgery)

32.Birden fazla doku eitliliine sahip greftlere ne ad verilir? a) Tam tabaka greft b) Mikst greft c) Allogreft d) Kompozit greft e) Heterogreft Cevap D (Mc Carthy, Plastic Surgery)

28.Aadakilerden hangisi Poland sendromunda grlmez? a) Sindaktili b) Simbrokidaktili c) Meme asimetrisi d) Yark damak e) Pektoralis major yokluu Cevap D (Gregory, Georgiade. Textbook of Plastic, Maxillofacial and Reconstructive Surgery, 2.bask, 1992, s.1095)

33.Aadakilerden hangisi yankta sv ressitasyonu monitrizasyonu iin en gvensizdir? a) Kan basnc b) Nabz c) drar k d) Pulmoner arter basnc e) drar dansitesi Cevap A (Grabb and Smiths, Plastic Surgery)

29.Pierre Robin Sendromlu infantta respiratuvar distresin en iyi tedavi yolu aadakilerden hangisidir? a) Acil trakeotomi b) Dile uygulanan traksiyon c) ntravenz steroid d) Ba elevasyonu e) Prone pozisyonda yatrlmas Cevap E (Grab & Smith. Textbook of Plastic Surgery, 5.bask, 1998, s.263)

34.ntraoral malign tmrler en sk hangi blgede rastlanr? a) Damak b) Az taban c) Yanak mukozas d) Dil e) Gingiva Cevap D (Grabb and Simths, Plastic Surgery)

35.Doumsal olarak el parmaklarnn radial ya da ulnar tarafa deviye olmasna ne ad verilir? 30.Aadakilerden hangisi Crouzon Sendromunda grlmez? a) Otozomal dominant gei b) Orta yz hipoplazisi c) S orbitalar d) Sindaktili e) Egzorbitizm Cevap D (Grab & Smith. Textbook of Plastic Surgery, 5.bask, 1998, s.295-296) a) Sindaktili b) Kamptodaktili c) Simbrakidaktili d) Klinodaktili e) Simfalangizm Cevap D (Mc Carthy, Plastic Surgery)

36.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Hipertrofik skardan farkl olarak keloid snr orijinal yara snrn aar. b) Keloidde kollojen sentezi hipertrofik skardan fazladr. c) Keloid ve hipertrofik skar ayn patolojik olaylardr. d) Keloid bir konjenital yara iyilemesi bozukluudur. e) Keloid geliiminde ailesel ve rk eilimi rol oynar.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

31.Yara oluumunun kanc gnnden itibaren fibroblastlar yarada en belirgin hcre poplasyonu durumuna gelirler? a) 2 b) 7 c) 14 d) 21 e) 30 252

PLASTK VE REKONSTRKTF CERRAH

Cevap C (Gregory, Georgiade, Nicholas G. Georgiade, Plastic and Reconstructive Surgery, 1992, s.10)

Cevap E (Gregory, Georgiade, Nicholas G. Georgiade, Plastic and Reconstructive Surgery, 1992, s.35-36) 39.Basal hcreli kanser ile ilgili yanl ifade hangisidir? a) Epidermis veya deri eklerindeki pluripotansiyel hcrelerden geliir. b) Basal hcreli kanser geliiminde en fazla gne rol alr. c) En fazla ba-boyun blgesinde geliir. d) Pigmente basal hcreli karsinoma malign melanom denir. e) mmunosupressif ve AIDSli hastalarda insidans yksektir. Cevap D (Gregory, Georgiade, Nicholas G. Georgiade, Plastic and Reconstructive Surgery, 1992, s.141) 40.Hemanjiom komplikasyonlarndan deildir?

37.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Myofibroblastlar yara kontraksiyonundan sorumludurlar. b) Ksmi kalnlktaki deri grefti verici alan 5-10 gn ierisinde iyileir. c) Geni yanklarn tedavisinde tam kalnlktaki deri greftleri kullanlr. d) nfeksiyon ve kanama greft tutmasn engeller. e) nce greftlerde kontraksiyon kaln greftlere gre daha fazladr. Cevap C (Gregory, Georgiade, Nicholas G. Georgiade, Plastic and Reconstructive Surgery, 1992, s.21-23)

38.Aadakilerden hangisi flep yaamnda etkili olmaz? a) Arteriyel oklzyon b) Venz oklzyon c) Flep altnda hematom d) Sigara kullanm e) Cinsiyet

a) nfeksiyon b) Kanama c) Konjestif kalp yetersizlii d) Malignite e) 6 yandan sonra hzla gerileme Cevap E (Gregory, Georgiade, Nicholas G. Georgiade, Plastic and Reconstructive Surgery, 1992, s.225)

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

253

RADYOLOJ
1. Yzeyel yumuak dokularn deerlendirilmesinde ncelikli inceleme yntemi hangisi olmaldr? a) Ultrasonografi b) Bilgisayarl Tomografi c) Manyetik Rezonans Grntleme d) Rntgen e) Dijital Rntgen Cevap A (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994) d) reter talarn ultrasonografi ile her zaman gremeyiz e) Bbrek parankim talarna nefrokalsinozin ad verilir. Cevap C (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994)

6. Yanl olan iaretleyiniz? a) Uterusun temel inceleme yntemi Magnetik Rezonans grntlemedir. (MRG) b) Uterus ve tuba uterinalarn incelemesinde histerosalpingografi (HSG) istenebilir. c) Myoma uteri dnlen bir hastada ncelikle ultrasonografik inceleme yaplmaldr. d) Bilgisayarl tomografi, pelvik blgedeki malignitelerde evreleme ve postoperatif izlemede en baarl yntemdir. e) Salpenjit ve hidrosalpinkste HSG kontrendikedir. Cevap A (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994)

2. Hangi lezyon beyinde yerkaplayc zellik gstermez? a) Abse b) Glial tmr c) Hematom (akut dnem) d) Arteriovenz malformasyon e) Menenjiom Cevap D (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994)

3. Erikin tip tberkloz iin hangisi yanltr? a) Tutulum bilateral ve asimetrik olarak grlr. b) Genellikle birlikte lenf nodu grlmez c) Kavitasyon erikin tipinde beklenir. d) Milier tberkloz sklkla erikin tipte grlr. e) Eksdatif ya da fibroprosdktif deiiklikler saptanr. Cevap D (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994) 7. zafagus kanserinin radyolojik bulgusu olmayan iaretleyiniz? a) Lmende dolma defektinin grlmesi b) Proksimal parada daralma c) Mukozal yapda destrksiyon d) Yumuak doku kitlesinin grlmesi e) Omuz iaretinin grlmesi Cevap B (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994) 4. Hangisi benign gastrik lserin radyolojik bulgusu deildir? a) Midenin d konturlarnn dna uzanan bir dolma fazlalnn varl b) Lezyona doru mukozal yaplarn birleme eilim c) Dolma fazlal grnmnn boynunun dar olmas d) Kum saati deformitesi e) Lezyonun kardiya seviyesinin stnde olmas Cevap E (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994) 8. Crohn hastal iin yanl olan iaretleyiniz? a) Komu organ veya barsak segmentlerinde fistl yapmamas nemli bir zelliidir. b) Sklkla terminal ileuma yerleir. c) Hastalkla lezyon birden fazla segmenti tutar. d) Crohn hastalna ait lserler gl dikenine benzetilmitir. e) Crohn radyolojik olarak barsak tberklozunu andrabilir. Cevap A (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994) 9. Aadaki bulgulardan hangisi amfizem bulgusu deildir? a) Diyafragma seviyelerinde aa yer deitirme b) Retrosternal ve retrokardiyak mesafe art c) Akcier parankimine havalanma art d) Kosta aralklarnda daralma e) Damla kalp grnm 277

5. Aadakilerden yanl olan iaretleyiniz? a) Direkt riner Sistem grafisi (DS) iin akamdan mshil verilerek hasta hazrlanr. b) DS grafisinde non-opak talar grnmez c) Ultrasonografi bbrek fonksiyonu hakknda iyi bilgi verir.
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

RADYOLOJ

Cevap D (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994)

Cevap E (Burgener, Differential Diagnosis in Computed Tomography, 1995, s.201)

10. Magnetik Rezonans Grntlemede beyne metaztaz yapan tmrlerden hemoraji insidans en dk olan hangisidir? a) Koriokarsinoma b) Malign Melanom c) Bron Ca d) Renal hcreli karsinom e) Prostat Ca Cevap E (Ynten, ntrakranial Tmrlerde Radyolojik Tan, 1995, s.57)

15.Aadakilerden hangisi akcier kist hidatii iin yanltr? a) Alt zonlarda ve sada daha sk grlr. b) Direkt rntgenogramda, keskin snrl, homojen, kresel bir radyoopasite eklinde izlenebilir. c) Lezyon sklkla patlam msr grnmnde kalsifikasyon ierir. d) Kistin duvar ile komu akcier dokusu arasna hava girerek hilal eklinde radyolusent grnm oluturabilir. e) Enfeksiyon sperpoze olabilir. Cevap C (Textbook of Radiology and Medical Imaging, 5.bask)

11.Olgularn yaklak %30'unda vertebralarn posterior kesimlerinde bir miktar Scalloping hangi hastalk grlr? a) Hiperparatiroidizm b) Hipoparatiroidizm c) Psdohipoparatiroidizm d) Akromegali e) Orak hcreli anemi Cevap D (Teplick And Haskn, Hyperpituitarrism: Acromegaly, 3.bask, 1976, s.1254) 12.Vertebra korpuslarnn alt ve st yzlerinde grlen konkavite hangi hastalkta grlr? a) Rikets b) Osteomalazi c) Hipofosfatazya d) Orak hcreli anemi e) Lkemia Cevap D (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1.Bask, 1994, s.530)

16.Hangisi gerek bir neoplazm olmad halde direkt rntgenogramlarda kitle lezyonu grnm oluturabilir? a) Pankoast tmr b) Bronkoalveolar karsinoma c) Adenokarsinom d) Fantom tmr e) Metastatik nodler lezyon Cevap D (Textbook of Radiology and Medical Imaging, 5.bask)

17.Hangisi kollapsn dorudan ya da dolayl rntgen bulgularndan deildir? a) Fissrlerde yer deitirme b) Havalanma kayb c) Kalsifikasyon d) Kompansatuar fazla havalanma e) Kalbin yer deitirmesi Cevap C (Textbook of Radiology and Medical Imaging, 5.bask)

13.Cerebellopontine ada (CPA) bilateral schwannoma hangi durumda grlr? a) Nrofibramatozis tip I b) Nrofibramatozis tip II c) Nrofibramatozis III d) Paraaganlioma e) Psdotumr Cevap B (Burgener, Differential Diagnosis in Computed Tomography, 1995, s.32)

18.ntravenz pyelografi iin yanl olan seenek hangisidir? a) ntravenz kontrast madde kullanlr. b) ncelemeye yatarak direkt karn grafisi ile balanr. c) nceleme ncesi barsak temizlii salanmaldr. d) reterlerin deerlendirilmesinde kullanlmaz. e) Renal hipertansiyon tansnda ksa aralkla intravenz pyelografi kullanlabilir. Cevap B (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994)
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

14.Bilgisayarl Tomografide bilateral difz kistik ve nodller dansiteler hangi hastalkta grlr? a) Sarkoidozis b) Amfizem c) Lymphanjiomatozis d) Eozinofilik granlom e) Skleroderma 278

RADYOLOJ

19.riner sistemin ta hastalnda hangisi yanltr? a) Talarn ou radyoopakttr. b) Radyolusent talar ultrasonografi ile saptanamaz. c) Akut obstrksiyonda; kontrast madde ekskresyonunda gecikme saptanabilir. d) Kronik obstrksiyonda toplayc sistemde belirgin dilatasyon saptanabilir. e) Akustik glge; tan ultrasonografide saptanabilen nemli bir bulgusudur. Cevap E (Textbook of Radiology and Medical Imaging, 5.Bask)

Cevap A (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994)

24.Renovaskler hipertansiyonda kesin tan hangi radyolojik inceleme yntemi ile konulur? a) Manyetik Rezonans Grntleme b) Dakikalk VP c) Ultrasonografi d) Renal Anjiografi e) VP Cevap D (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994)

20.Aadaki seeneklerden hangisi bbrek tmrleri iin yanltr? a) Adenokarsinomda direkt rntgenogramlarda kalsifikayon saptanabilir. b) Anjiomyolipomdaki ya komponentinin saptanmas tany olduka kolaylatrr c) Onkositomada santral yerleimli, yldzms skar dokusu saptanabilir. d) Transisyonel hcreli kanserde reter ve mesaneye yaylm olabilir. e) Ta saptanmas malignite olasln dlar. Cevap E (Textbook of Radiology and Medical Imaging, 5.Bask) 21.Sindirim sistemi lezyonlarnda ekstraluminal yaylm en iyi hangi radyolojik yntemle gsterilir? a) Ultrasonografi b) Bilgisayarl tomografi c) Baryumlu tetkikler d) Direkt radyogram e) Anjiografi Cevap B (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994)

25.Aadakilerden hangisi hipotiroidide grlmez? a) Femur ve humerus banda multisentrik ossifikasyon b) Vertebra korpuslar anteriorunda gaga grnm c) Wormian kemikler d) Strlerde akln fazla olmas e) Uzun kemiklerin korteksi incelmitir. Cevap E (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994)

26.Aadakilerden doru olan iaretleyiniz? a) Romatoid artrit (RA)'da en sk olarak proksimal ve distal interfalangial eklemler ve metakarp balar etkilenir. b) RA'de sklkla el bilek kemileri tutulur. c) RA'de sklkla byk eklemler tutulur. d) RA'de eklem bulgular yannda organ tutulumuda sk grlr. e) RA sistemik hastalk olup, sadece eklemleri tutmaz. Cevap A (Manaster, Handbook in Radiology Skalatal Radiology, 1989; Sutton, A Text Book of Radiology and Imaging, 1987)

22.Karacier kist hidatii iin hangisi yanltr? a) Ultrasonografide konturu hiperekoik, ii anekoik kistik yap halindedir. b) Enfekte kistler hipoekoik kistik yap eklindedirler. c) Bal petei grnm olabilir. d) Araba tekerlei eklinde grlebilir. e) Nilfer icei grnm olabilir. Cevap B (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1994) 23.zefagus atrezileri ierisinde en sk grlen hangisidir? a) Proksimal atrezi, distal fistl b) Proksimal ve distal atrezi c) Proksimal ve distal fistl d) Proksimal fistl, distal atrezi e) H tipi fistl
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

27.Aadakilerden doru olan iaretleyiniz? a) Akcier parankiminde asinularn transda karakterinde sv ile dolmasna konsolidasyon ad verilir. b) Akcier parakiminde asinslerin py ile dolmasna konsolidasyon denir. c) Akcierlerde bronlarn iltihapla dolmasna abse denir. d) Asinuslarn kan ile dolmasna hematoraks ad verilir. e) Asinus ve bronlarn py ile dolmasna atelektazi ad verilir. Cevap A (Manaster, Handbook in Radiology Skalatal radiology; Sutton, A Text Book of Radiology and Imaging) 279

RADYOLOJ

28.Aadakilerden doru olan iaretleyiniz? a) Kronik pyelonefritte (KP) bbrekler nce byk, sonra kktr. b) Kronik pyelonefrittle bbrekler kk, lobule konturlu ve kaliksiyel deformasyon vardr. c) Akut pyelonefritte bbrekler kk, fonksiyon normaldir. d) Kronik pyelonefrit renal parankim hastal deildir. e) Kronik pyelonefrit bbreklerin tubuluslarnn hastaldr. Cevap B (Manaster, Handbook in Radiology Skalatal radiology, 1989; Sutton, A Text Book of Radiology and Imaging, 1987)

32.Bochdalek (pleuroperitoneal) hernilerde en sk herniye olan hangisidir? a) Mide b) Omentum c) Karacier d) nce barsaklar e) Sa bbrek Cevap D (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1.bask, 1994, s.256)

33.Hangisi iki tarafl diafragma ykseklii nedeni deildir? a) Astm b) Gebelik c) Ar imanlk d) Serbest asit e) Piknik yap Cevap A (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1.bask, 1994, s.180)

29.Aadakilerden doru olan iaretleyiniz? a) Kemikte kalsifikasyon matriksin azalmasna osteoporoz denir. b) Kemikte mineral azalmasna osteoperoz ad verilir. c) Osteoperozda kemik dokusu inorganik ieriini kaybeder. d) Osteomalazi ile osteoperoz birbirlerinin e anlamls olan hastalktr. e) Osteomalazide kemikte protein makriks kaybolur. Cevap A (Manaster, Handbook in Radiology Skalatal radiology, 1989; Sutton, A Text Book of Radiology and Imaging, 1987)

34.Hangisi sol atrium genilemesinin radyolojik bulgusu deildir? a) Kalbin arkasnda ift dansite grnm izlenilir. b) Aurikler apendikste belirginleme c) Sol ana bronta yukar doru itilme d) Kalbin sol kenarnda ift kontur grnm e) Vaskler diskrepensi Cevap D (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1.bask, 1994, s.204)

30.Aadakilerden hangisi dorudur? a) Dev hcreli kemik tmr (DHK) bilhassa tubuler kemiklerde ve epifize-metafizer yerleim gsterir. b) Dev hcreli kemik tmr (DHK) sklkla yass kemikleri tutar. c) DHK epifize-metafizer hat kapanmadan nce grlr. d) DHK ileri ya hastaldr. e) DHK kemikleri diyafizinde lokalize olur. Cevap A (Mananter, Handbook in Radiology Skalatal radiology; Sutton, A Text Book of Radiology and Imaging) 31.Hangisi ultrasonografik olarak intrauterin l fetus bulgusu deildir? a) Spalding bulgusu b) Fetal bymede durma c) Fetal bbrek boyutlarnda klme d) Fetusta ar fleksiyon e) Fetusta gaz grlmesi Cevap C (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1.bask, 1994, s.461) 280

35.V eklinde metafizler, kk kafa taban ve genilemi kalvaryum, pelvis boluunda yayvanlama, intervertebral disk aralklarnn artt radyolojik bulgularn grld displazi hangisidir? a) Hurler sendromu b) Akondroplazi c) Fibrz displazi d) Osteogenezis imperfekta e) Down sendromu Cevap B (Tuncel, Klinik Radyoloji, 1.bask, 1994, s.484)

36.Aadakilerden hangisi Chiari II malformasyonunun tipik radyolojik bulgusudur? a) Dilate 4. ventrikl b) 4. ventrikl kisti c) Frontoetmoidal ensefalosel d) Kk posterior kraniyal fossa e) Serebellar hemisferlerde fzyon Cevap D (Ball, Pediatric Neuroradiology, 1997)
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

RADYOLOJ

37.Hangisi tberoz sklerozun tipik intrakraniyal bulgusudur? a) Serebral infarkt b) Subepandimal kalsifikasyonlar c) Serebral parenkimal, amorf kalsifikasyonlar d) Serebral parankimal, tren yolu eklinde kalsifikasyonlar e) Serebral hemisferal kistler Cevap B (Barkovich, Pediatric Neuroimaging, 1995)

c) Baryum slfat d) Baryum florr e) Sodyum florr Cevap C (Berk, Klinik Radiodiagnostik, 2.bask, s.1042) 41.Magnetik Rezonans Grntlemede tan iin esas alnan element hangisidir? a) Potasyum b) Magnezyum c) Oksijen d) Hidrojen e) Kalsiyum Cevap D (Damascelli B. Basic Concepts in Diagnostic Imanging Raven, 1990, s.134) 42.Anjiyografik incelemelerde damara giri ve kateter yerletirme teknii hangi ad ile anlr? a) Hounsfield Teknii b) Abrams Teknii c) Ferruci Teknii d) Seldinger Teknii e) Sutton Teknii Cevap D (Berk, Klinik Radiodiagnostik, 2.bask, s.629) 43.Enteroclysis nedir? a) Midenin ift kontrastl tetkikidir. b) Midenin tek kontrastl tetkikidir. c) nce barsaklarn ift kontrastl tetkikidir. d) nce barsaklarn tek kontrastl tetkikidir. e) Kolonlarn ift kontrastl tetkikidir. Cevap C (Freeny, Margulis and Burhenness Alimentary Tract Radiology, 1994, s.415-431)

38.Direkt riner sistem grafisinde aadakilerden hangisi grntlenemez? a) Bbrekler b) Psoas kaslarnn konturlar c) Radyoopak riner sistem talar d) Radyolusen riner sistem talar e) Kemik yaplar Cevap D (Berk, Klinik Radiodiagnostik, 2.bask, s.797) 39.Bilgisayarl Tomografide hangi enerji tr kullanlmaktadr? a) Radyofrekans b) Ultrases dalgalar c) X-nlar d) Gamma nlar e) Beta nlar Cevap C (Berk, Klinik Radiodiagnostik, 2.bask, s.24) 40.Sindirim sisteminin indirekt radyolojik incelemelerinde oral ya da rektal olarak kullanlan kontrast madde aadakilerden hangisidir? a) Baryum klorr b) Baryum zirkonat

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

281

TORAKS-KALP-DAMAR CERRAHS
1. Aadakilerden hangisi Fallot tetralojisi komponentlerinden deildir? a) Pulmoner arter dilatasyonu b) VSD c) Aortann dekstrapozisyonu d) Sa ventrikl hipertrofisi e) Pulmoner infundibuler stenoz Cevap A (Glenns Thoracic and Cardiovascular Surgery, 5.bask, 1991, s.856) Fallot tetralojisinde sa ventrikl hipertrofisi, infundibuler VSD, pulmoner infundibuler darlk, aortann dekstrapozisyonu grlen patolojilerdir. Hastalarda sklkla iyi gelimemi pulmoner arterler grlr. Pulmoner arter dilatasyonu grlmez. 2. Aadaki aortik segmentlerden hangisinde disseksiyon daha sk grlr? a) Assendan aorta b) Aortik ark c) Torasik aorta d) Abdominal aorta e) Sa iliak arter Cevap C (Doroghazi, Aortic Dissections, s.42) 450 otopside yaplan incelemeye gre dalm; assendan aorta: 266, aortik ark: 203, torasik aorta: 302, abdominal aorta: 267, sa iliak arter 102 olarak saptanmtr. 3. Renal arter anevrizmalarnda en sk karlalan tip hangisidir? a) Sakkler anevrizmalar b) Fuziform anevrizmalar c) Dissekan anevrizmalar d) False anevrizmalar e) ntrarenal anevrizmalar Cevap A (Rutherford, Vascular Surgery, 3.bask, 1989, s.1274) En sk grlen renal arter anevrizmalar sakkler tip anevrizmalardr. kinci sklkta fuziform anevrizmalar grlr. 4. Aadaki neoplazmlardan hangisi lokalizasyon olarak anterior mediastende grlmez? a) Retrosternal guatr b) Timoma c) Lenfoma d) Nrilemmoma e) Teratodermoid tmr
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

Cevap D (Shields, 4.bask, s.1725) Retrosternal guatr, timoma, lenfoma ve teratodermoid tmrler, anterior mediasten yerleimli neoplazmlardr. Nrilemmoma nrojenik tmrdr ve posterior mediastende lokalize olur. 5. Aadakilerden hangisi mediastinal ift nedeni deildir? a) Mediastinal amfizem b) Masif plevral effzyon c) Atelektazi d) Basnl pnmotoraks e) Pnmonektomi Cevap A (Gibbon, 5.bask, s.500) Masif plevral effzyon ve basnl pnmotoraks mediasteni kar tarafa iterek, atelektazi ve pnmonektomi ise ilgili tarafa ekerek mediastinal ift oluturur. Mediastinal amfizemde ift szkonusu deildir. 6. Aadakilerden hangisi spontan pnmotoraksn en sk grlen etyolojik nedenidir? a) Akcier kanseri b) Tberkloz c) Konjenital lober amfizem d) Subplevral apikal bleb e) Pnmoni Cevap D (Fry, Malvern, Williams-Wilkins, General Thoracc Surgery, 4.bask, 1994) Subplevral apikal blebler en sk spontan pnmotoraks nedenidir. 7. Aadakilerden hangisi akcier kanserlerinde mutlak inoperabilite kriteri deildir? a) Malign plrezi olumas b) Toraks duvarna invazyon bulunmas c) Mediastinal yaplara (kalp, trakea, zefagus gibi) invazyon bulunmas d) Kar taraf mediastinal lenf bezlerinde metastaz saptanmas e) Preskalen lenf bezlerinde metastaz saptanmas Cevap B (Bak, Gs Hastalklar, 3.bask, 1993) Toraks duvarna invazyon mutlak inoperabilite kriteri deildir. Hastann genel durumu msaade ediyorsa geniletilmi rezeksiyon uygulanabilir. 273

TORAKS-KALP-DAMAR CERRAHS

8. Derin ven trombozunun noninvaziv tan yntemleri iinde diagnostik deeri en yksek olan hangisidir? a) Flebografi b) Renkli doppler ultrasonografi (duplex scanning) c) Manyetik rezonans d) Pletismografi e) Bilgisayarl tomografi Cevap B (Douglas, Seminars in Vascular Surgery, 1996, s.3-12) Renkli duplex scan DVT tansnda % 95'in zerinde sensitivite ve spesifiteye sahiptir. Komplet ya da inkomplet trombsleri tesbit edebilir. evre dokuya ait tmr, kist, hematom, lenfadenopati vs'nin ayrc tansn yapabilir. 9. Taussig-Bing anomalisi aadaki doumsal kalp hastalklarndan hangisine verilen addr? a) Aort koarktasyonu+parat eklindeki mitral kapak+sol atrium iinde halka b) Fallot tetralojisi+pulmoner atrezi c) Trikspid atrezisi+byk arter transpozisyonu+ pulmoner atrezi d) ift kl sa ventrikl+subpulmonik ventrikl septal defekt e) Ostium primum tipi atrial septal defekt+mitral kapakta yrtk Cevap D (Mavroudis, Pediatric Cardiac Surgery, 2.bask, 1994, s.305-337) 10.zofagus kanserinde uygulanan tedavi yntemlerinden hangisi yanlzca palyatif amal deildir? a) Kolon interpozisyonu b) Celastin tp tatbiki c) Stent yerletirilmesi d) nternal derivasyon e) Gastrostomi Cevap A (Akata, Cerrahi, 2.cilt, 1.bask, s.662) 11.Sekonder spontan pnmotoraks etyolojisinde aadakilerden hangisi yer almaz? a) Marfan sendromu b) Subplevral bleb rptr c) Osteosarkom d) Akcier kanseri e) Eozinofilik granlom Cevap B (Shields, General Thoracic Surgery, 4.bask, 1994, s.663) 12.Aada verilen bilgilerden hangisi yanltr? a) Ebstein anomalisi (saf ekli), siyanozsuz konjenital kalp hastalkarndan birisidir. b) Patent duktus arterious'da antn ters dnd vakalarda duktusun kapatlmas ldrc olabilir. 274

c) Vcudun alt tarafnda arteriyel embolinin en sk yerletiri blge a.iliaca communis bifurkasyonudur. d) Kronik konstrktif perikardit tans konulmu olanlarda ameliyattan baka bir tedavi dnlmez. e) Ak teknikle mitral kommisurotomi endikasyonlar arasnda restenoz, kapakta kalsifikasyon, geirilmi emboli saylabilir. Cevap C (Solak, Gs Kalp ve Damar Hastalklar Cerrahisi, 1.bask, 1992, s.301)

13.Bron kanseri ile ilgili aadaki bilgilerden hangisi yanltr? a) Kk hcreli tipinde tedavi ncelikle kemoterapidir. b) Skalen lenf bezinde metastaz saptanmas evre IV' gsterir. c) Dier yntemlerle tan konulamamsa eksploratris torakotomi bavurulan bir seenektir. d) Cerrahi tedavide sklkla uygulanan cerrahi prosedrler arasnda segmentektomi de yer alr. e) Adenokanserlerinde periferik lokalizasyon dier tiplere gre daha fazladr. Cevap D (Solak, Gs Cerrahisi, 1.bask, 1993, s.144)

14.ocuklarda grlen en sk mediastinal nrojenik benign tmr hangisidir? a) Nrilemmoma, b) Nrofibroma, c) Ganglionroma, d) Feokromisitoma, e) Ganglionroblastoma Cevap C (Shields, General Thoracic Surgery, 1994)

15.Aadakilerden hangisi en sklkla n mediastende grlr? a) Teratom b) Nrilemmoma c) Malign Feokromasitoma d) Nroenterik kist e) Bronkogenik kist Cevap A (Shields, General Thoracic Surgery, 1994)

16.Akcier kanserinde hangi tip iin paraneoplastik sendromlar daha sk grlr? a) Kk hcreli b) Squamz hcreli c) Adenokarsinoma d) Dev hcreli akcier kanseri e) Berrak hcreli akcier kanseri
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

TORAKS-KALP-DAMAR CERRAHS

Cevap A (Shields, General Thoracic Surgery, 1994)

c) Hastann ya d) Pulmoner/sistemik akmlar oran e) Pulmoner arter basnc Cevap D (Stark, Leval, Surgery For Congenital Heart Defeckts, 1983, s.408)

17.Aadaki oluumlardan hangisi sa atriumda bulunmaz? a) Tendon todaro, b) Limbus fossa ovalis, c) Trabecula septomaginalis, d) Koch geni e) Koroner sinus Cevap C (Goor, Lillehei, Konjenital Marformations of the Heart; 1995)

22.Aadakilerden hangisi bir VSD tipi deildir? a) Subarteriyel b) Trabekler c) nlet tipi d) Perimembranz e) Doubly comitted Cevap D (Stark, Leval, Surgery For Congenital Heart Defeckts, 1983, s.272)

18.ntra-aortik balon pompa aadaki durumlardan hangisinde kullanlmaz? a) Intraktbl angina b) Ak kalp cerrahisinden sonra kardiyak destek c) Kardiojenik ok d) Aort yetmezlii e) Akut mitral yetmezlii Cevap D (Bone, Alexandr, Geha, Itamniond, Keith, Narnhesni, Glenn's Thoracic and Cardovasculer Surgery, 1991)

23.Aadaki testlerden hangisi yapldnda radikal arterin kateterizasyonu mmkndr? a) Adson testi b) Allen testi c) Homan's sign d) Post oklsyon test, e) Nicoladani-Branham belirtisi Cevap B (Halmovici, Vascular Surgery, 2.bask, 1984)

19.Aadakilerden hangisi endokardit profilaksisi gerektirir? a) Koroner arter hastal b) Miksoma c) Kardiyak kist hidatik d) Prostetik kapak replasman e) Atriyal septal defekt Cevap D (Kirklin, BarratBoyes, Cardiac Surgery, 1993, s.494)

24.Aadakilerden hangisi antihemofilik faktrdr? a) Faktr II b) Faktr IV c) Faktr VII d) Faktr VIII e) Faktr XII Cevap D (Hemostaz, s.83)

20.Aort darlnda ameliyat endikasyonu nedir? a) Sol artriyum-sol ventrikl diyastolik gradient 10 mmHg zeri b) Sol ventrikl aort diyastolik gradient 30 mmHg st c) Sol ventrikl aort sistolik gradient 30 mmHg d) Aort sol ventrikl aras 50 mmHg sistolik gradient e) Sol ventrikl basncnn 140mmHg zerinde olmas Cevap D (Kirklin, BarratBoyes, Cardiac Surgery, 1993, s.1215)

25.Tedavi edilmemi travmatik arteriyovenz fistln komplikasyonu, aadakilerden hangisidir? a) Rptr b) Ulkus Kruris c) Venz Tromboz d) dem e) Kalp yetmezlii Cevap E (Medical Examinaton Review Comprehensive Volume I, 1961, s.108) Book,

26.Aadakilerden hangisi, yeni gs yaralanmas geiren bir hastada "acil torakotomi" endikasyonudur? a) Hemotoraks b) Hemopnmotoraks c) Devam eden kanama d) Akcierde kalm mermi ekirdei e) Pnmotoraks 275

21.Ventrikler septal defekti (VSD) olan bir hastada, ameliyat endikasyonu neye gre belirlenir? a) VSD'nin ap b) VSD'nin yeri
MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

TORAKS-KALP-DAMAR CERRAHS

Cevap C (Medical Examinaton Comprehensive Volume I, s.111)

Review

Book,

c) Homan d) Kostoklavikular test e) Hiper abduksiyon Cevap C (Shield, General Thoracic Surgery 4.bask, 1994, s.564-565)

27.ocukluk ve ergenlik dnemde en sk rastlanan sistolik frm nedeni hangisidir? a) Patent duktus arteriosus (PDA) b) nteratriyal septal defekt (ASD) c) Aort stenozu d) Fonksiyonel nedenler e) Mitral yetmezlii Cevap D (Medical Examinaton Review Comprehensive Volume I, 1961, s.96) Book,

32.Aadaki patolojilerden hangisi zafagus kanseri iin prekanserz lezyon deildir? a) Barret zafagus b) Akalazya c) Plummer-Vinson Sendromu d) Duedenal ulcus e) Koraziv zafajit Cevap D (Shield TW: General Thoracic Surgery 4.bask Philadelphia, Williams Wilkins, 1994 s.1631-1690)

28.Tromboangitis obliterans'a hangi ya grubunda sklkla rastlanr? a) ocukluk a b) Orta ya ileri dnemi c) 10-15 ya grubu d) 20-40 ya grubu e) 50 ya st Cevap D (Medical Examinaton Review Comprehensive Volume I, 1961, s.111) Book,

33.Mediastinoskopi ile aadaki lenf nodlarndan hangilerine ulalamaz? a) Anterior mediastinal lenf nodlar b) nferior mediastinal lenf nodlar c) Subkarinal lenf nodlar d) Parazofageal lenf nodlar e) Aortopulmoner lenf nodlar Cevap D (Shields 1994, 17,s.263-75)

29.st ekstremite kozaljileri aadakilerden hangisi ile "daima birlikte" bulunur? a) Pleksus servikalis yaralanmas b) Median sinir yaralanmas c) Ulnar sinir yaralanmas d Radiyal sinir yaralanmas e) Fasiyal sinir felci Cevap B (Medical Examinaton Review Comprehensive Volume I, 1961, s.111) Book,

34.Sol pnmonektomi sonras hastann sesinde kslma mevcut. Aadaki komplikasyonlardan hangisi akla gelmelidir? a) zofagusun ar disseksiyonu b) A. Tiroidea inferiorun kesilmesi c) N. Rekrrensin kopmas d) Trakeann ar dissekisyonu e) N. Laringeus inferiorun kesilmesi Cevap C (Shields 1994, 29, s.415-27)

30.Spontan Pnmotoraksn tedavisinde en sk uygulanan yntem hangisidir? a) Tbbi gzlem b) Tp torakostomi c) Torakotomi d) Aspirasyonu e) Lobektomi Cevap B (Glenn, 5.bask, s.205)

35.Paradoks solunum nedir? a) nspiryumda leze tarafn kmesi, salam tarafn imesi. b) nspiryumda leze tarafn imesi, salam tarafn kmesi. c) nspiryumda ve ekspiryumda leze tarafn sabit kalmas. d) nspiryumda ve ekspiryumda leze tarafn kmesi. e) nspiryumda ve ekspiryumda leze tarafn imesi. Cevap A (Shields 1994, 64, s.767-83)

31.Torasik outlet sendromunun (T.O.S) tansnda yeri olmayan muayene bulgusu aadakilerden hangisidir? a) Adson b) Kol stres testi

276

MEDTEST Cilt 9, Say 5, 2000

GENEL CERRAH
1. Adinamik ileus ile ilgili aadakilerden hangisi dorudur? a) Adinamik ileus gastrointestinal sistemde muskuler inhibisyon, spastisite veya vaskler oklzyona bal olarak geliir. b) Adinamik ileusta tedavi sonras mide dnda tm gastrointestinal traktus segmentleri ayn zamanda motilitelerini kazanrlar. c) Kolonun psdoobstrksiyonu direk batn grafileri ile mekanik kolon tkanklndan kolayca ayrdedilebilir. d) Adinamik ileusta direk grafilerde sadece ince barsak dzeyinde lml bir gaz distansiyonu vardr. e) ou olguda adinamik ileusun tedavisi cerrahidir ve dorudan nedene yneliktir. Cevap A (Economou, Rush University Review of Surgery, 2.bask, 1994, s.225) Adinamik ileus cerrahi kliniklerinde ok karlalan bir hastalktr. Ameliyat srasnda yaplan manplasyonlar, lokalize inflamasyon veya infeksiyona bal intestinal sistemde grlen nromskler inhibisyon nedeniyle geliir (nrojenik ileus da denir). Tedavi sonras intestinal motilite deiik segmentlerde farkl zamanlarda geriye dner (ince barsaklar: 8 saat, mide: 48 saat, kolon: 3-5 gn). Spastisite barsaklarda koordine olmayan hiperaktivitenin karl olup, toksik ve anormal metabolik durumlarda grlr. Vaskler oklzyona bal iskemi muskler haraketlerin ortadan kalkmasna neden olur. Adinamik kolonik ileusda (Ogilvie sendromu) direk batn grafileri, sol kolonda gelien mekanik tkankla ok benzer. Ayrc tan iin kolonoskopi veya kontrastl incelemeler gereklidir. Elektrolit dengesizlii ve ila kullanm da adinamik ileus nedenleri arasnda akla gelmelidir. Adinamik ileusta direk radyogramlarda tm ince barsak ve kolon segmentlerinde lml bir gaz distansiyonu vardr. Tedavi genellikle tbbidir. Nazogastrik dekompresyon, sv-elektrolit dengesizliinin dzeltilmesi ve rektal dekompresyon gibi yntemlerle iyi sonu alnabilir. 2. Klostridyal miyonekrosis (gas gangren) iin aadakilerden yanl olan iaretleyiniz. a) En etkili tedavi erken ve yeterli cerrahi yntemin uygulanmasdr. b) Tedavide 24 saat gecikme lmle sonulanabilir. c) Klostridyum septikum miyonekrozu malignite olaslnn gstergesi olabilir. d) Tedavide antitoksin kullanlmas mortalite ve morbiditenin drlmesinde nemlidir. e) Klinik pratikte yaralarn %4-40nn klostridya ile bulam olmasna kar gas gangreni insidans %2nin altndadr.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

Cevap D (Infections, Principles of Surgery, 5.bask, s.201) Gas gangrende profilaktik veya tedavi amacyla antitoksin kullanlmasnn hibir deeri yoktur, kullanlmamaldr. 3. Yara bakm iin aadakilerden yanl olan seiniz. a) Bulam bir yara yetenekli bir cerrah tarafndan temiz bir yaraya dntrlebilir. b) Temiz bir jiletle sakal tra olurken oluan yanak kesisi 48 saat sonra dikilebilir. c) Doku rneinin birimi bana den bakteri says kantitatif olarak saptanmas, yarann sekonder dikilmesi kararnda nemli bir ldr. d) Yaral adale dokusu ncelikle kanamay durdurmak ve l boluu kapatmak iin dikilir. e) Nonabsorbabl strlerin en nemli sakncalar fazla doku reaksiyonu yaratmalardr. Cevap E (Infections, Principles of Surgery, 5.bask, s.320) Nonabsorbabl str materyalleri genellikle daha az doku reaksiyonu uyardklar iin tercih edilmektedirler. 4. Aadakilerden hangisi tekrarlayan venz tromboembolilerden sorumlu deildir? a) Antitrombin III ykseklii b) Hemosistinri c) Heparinle ilikili trombositopeni d) Dissemine intravaskler koagulasyon e) Disfibrinojenemi Cevap A (Infections, Principles of Surgery, 5.bask, 1989, s.1013) Tekrarlayan venz tromboemboli nedenleri arasnda Antitrombin III eksiklii bulunmaktadr. 5. Zollinger-Ellison sendromu iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Hastalarn te birinde sulu diyare mevcuttur. b) Olgularn %60 kadarnda malignite mevcuttur. c) Olgularn bir blmnde MEN-II mevcuttur. d) Tedavide en sekin yntem cerrahidir. e) Gnmzde tbbi ve cerrahi tedavi yntemlerini kombine kullanarak total gastrektomi uygulamalar aza indirilmitir. 291

GENEL CERRAH

Cevap C (Infections, Principles of Surgery, 5.bask, s.1437) Olgularn bir blmnde MEN-I mevcuttur. 6. Atipik lokalizasyon (anterior orta, posterior orta hat d) gsteren perianal veya rektovaginal fistllerde; a) lseratif kolitisi b) Hydradenitis sprativay c) Crohn hastaln d) Kloakojenik tmrleri e) Epidermoid tmrleri dnmek gerekir. Cevap C (Cohen, Stricker, Schoetz, et al, Rectovaginal Fistula in Crohns Disease. Dis Colon Rectum, 32:825) St. Marks Hospitalde 22 hastada yaplan aratrmalardan (10 tanesi rektovaginal fistl olan) hastalarn %10unda granlomatz barsak hastal olduu ve hastaln sk sk Linea Dentatadan yaklak 2 cm proksimaldeki olayn proctitis, sepsis eklinde olduu aklanmaktadr. 7. Akut pankreatitin komplikasyonlarndan psdokistlerin kist adenokarsinomadan ayrlmasnda; a) CEA b) CEA-CA 15.3 c) CA 15.3 d) CA 19.9 e) CEA-CA 125 aratrlmas tanda olduka kymetli sonu verir. Cevap E (Bradley, Fifteen Year Experience with Open Drainage for Infected Pancreatic Necrosis. Surg Gynecol Obstet 1993; 177:215) Akut pankreatitin seyri esnasndan oluan psdokistler klinik seyirle paralellik gsterirken, bazen ge dnem veya atipik oluan veya yerleim gsteren matr olmayan psdokist veya ok gen ve ok ileri yalarda klinik seyirle paralel gitmeyen psdokistlerde pankreasta kist adenokarsinoma dnlrek tm tan aralarnn yannda pankreas kist ponksiyon svsnda CEA-CA 125 dzeylerindeki ykselmeler de tamamlayc olarak tanda nemle bavurulmaldr. 8. Sister Mary-Joseph nodl iin hangisi yanltr? a) Peripankreatik blgede yerleen lenfatiklerdir. b) Mide kanserlerinde umblikusta, sert, nodler tutulumdur, inoperabilite kriteridir. c) Sol inguinal blgede lenfatik kmelenmedir. d) Sol supraklavikuler lenf nodlnn dier addr. e) Peritrakeal lenf nodudur. Cevap B (Kaihara, et al, Significance of Mass Survey for Gastric Cancer from the Standpoint of Surgery. Am J Surg 1991, s.142-543) 292

Kaihamo ve arkadalar gastrik karsinomal olgularnn %20-25inin Japonyada bu nodlle geldiklerini belirtirler. 9. Massif kan transfzyonunun en nemli elektrolit bozukluklar; a) Febril reaksiyonlar b) Hepatitler c) Cl- dmesi d) K+ art Ca++ dmesi e) Na+-K+ ykselmesidir. Cevap D (Virgilio, et al, Crystalloid v.s. Colloid Resuscitation: Is one better, Surgery, 85:129) En nemlisi transfzyon reaksiyonu olarak hiperpotasemi kardiyak, yine hipokalsemi ise (%7 mg altna dme) hayatn bitimi anlamn tadndan bu elektrolit deiiklikler yerine konmamakla irreversibl srece girilebilir. 10.70 kglk erikin normal bir insanda hcre ii sv miktar ne kadardr? a) 4 litre b) 6 litre c) 16 litre d) 28 litre e) 42 litre Cevap D (Current Surgical Diagnosis, 1988, s.128) Vcut arlnn %40n hcre ii (28L), %20sini hcre d (14L) sv oluturur. 11.Tedaviye refrakter iddetli metabolik alkalozisin gnmzde intravenz en iyi tedavisi hangisidir? a) Amonyum klorid b) Arginin hidroklorid c) Hidroklorik asid d) Hipertonik sodyum klorid e) Potasyum karbonat Cevap C (Fluid and Electrolytes, 1986, s.229) Hidroklorikasid refraktr metabolik asidozun tedavisinde gnmzde en iyi seenektir. 12.Transplantasyonda doku reddinden aadakilerden hangisi sorumludur? a) Eozinofil b) Lenfosit c) Ntrofil d) Plazma hcresi e) Bazofil Cevap B (Organ Transplantation and Replacement, s.37) Lenfosit immunolojik cevabn temel hcresidir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

13.Gastrointestinal sistem kanamalar iin aadakilerden hangisi dorudur? a) zofagus varis kanamasnda ilk tedavi cerrahidir. b) Mallory-Weiss sendromu en sk GS kanama nedenidir. c) Duodenal lser kanamas en sk n duvarda olur. d) Tm GS kanamalarnn en az %80i medikal ve konservatif yntemlerle durdurulabilir. e) Mide orjinli kanamalarn en sk nedeni adenokarsinomalardr. Cevap D (Current Surgical Diagnosis and Treatment, s.421) Kanamalarn gnmzde en az %80i cerrahi d medikal olarak kontrol altna alnabilmektedir. 14.Aadaki hastalklardan hangisi renal transplantasyon uygulanacak alc iin kesin kontrendikasyon oluturmaz? a) HIV enfeksiyonu b) Kronik aktif hepatit c) Tedaviye refraktr uyuturucu alkanl d) Sickle cell anemi e) Son 6 ayda geirilmi kolon kanseri ameliyat Cevap D (Organ Transplantation and Replacement) Sickle cell anemi relatif kontrendikasyon olutururken, dierleri renal transplantasyon iin kesin kontrendikedir. 15.Kolorektal kanser nedeniyle kratif cerrahi uygulanan olgularla ilgili hangisi yanltr? a) te ikisinde tmr rekrrensi olabilir. b) Tmr rekrrensinin %85i ilk 2.5 ylda oluur. c) Rekrrensler lokal, regional ve uzak olabilir. d) Lokal rekrrens oran ancak %5dir. e) CEA postoperatif takipte ok nemli deildir, ancak postoperatif seviye normale dm, sonra art gstermi ise rekrrens gstergesidir. Cevap D (Feig, Anderson Surgical Oncology Handbook, 2.bask, 1999, s.206) Lokal rekrrens oran %20-30dur. 16.Primer hepato-selller karsinoma tans ile ilgili yanl olan iaretleyiniz. a) Serum alfa-feto-protein dzeyi olgularn %5090nda artmtr. b) Ultrasonografi 3 cmden kk lezyonlarn belirlenmesinde daha sensitif ve spesifiktir. c) Arteriyel portografi ile tomografi, konvansiyonel tomografiye oranla karacierdeki kitlelerin belirlenmesinde daha iyi bir yntemdir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

d) Perktan ince ine aspirasyon biyopsi ile histolojik tan elde edilebilir. e) Assit ve bir dereceye kadar koaglopati olmas ince ine aspirasyon biyopsi tans iin engel deildir. Cevap E (Feig, Anderson Surgical Oncology Handbook, 2.bask, 1999, s.226-227) Assit ve koaglopati AB iin hemoraji riski tar. 17.Kolorektal poliplerin malignite potansiyeli ile ilgili olarak yanl olan iaretleyiniz. a) Histopatoloji, polip boyutu nemli faktrlerdir. b) Displazi derecesi anlaml deildir. c) ap 2 cmden byk poliplerde malignite potansiyeli %46dr. d) Genellikle rektumda lokalize villz adenomatz polipler %35-40 maligndir. e) 60n zerindeki ya, bamsz bir risk faktr olarak belirlenebilir. Cevap B (Feig, Anderson Surgical Oncology Handbook, 2.bask, 1999, s.178-180) Displazi derecesi poliplerin malignite potansiyelinin belirlenmesinde nemlidir. 18.Kolon kanseriyle ilgili hangisi yanltr? a) lseratif adenokarsinoma en sk grlen formudur. b) Assendan kolonda bulunan tmrler daha ok lseratif adenokarsinoma formundadr. c) Eksofitik (polipoid) adenokarsinoma assendan kolon ve zellikle de ekumda en sk bulunur. d) Eksofitik adenokarsinomal olgularda karn sa tarafnda kitle ve anemi vardr. e) Annler (skirz) adenokarsinoma kolon duvarnda evresel olarak invazyon yapma eilimindedir. Cevap B (Feig, Anderson Surgical Oncology Handbook, 2.bask, 1999, s.185) lseratif adenokarsinoma en sk dessendan kolon ve sigmoidde bulunur. 19.Volvulus kolonun en sk hangi blmnde grlr? a) ekum b) Splenik fleksura c) Transvers kolon d) Hepatik fleksura e) Sigmoid kolon Cevap E (Surgery of the Alimentary Tract, 3.cilt, s.91) Kolon volvuluslarnn %85-90 orannda grlme yeri sigmoid kolondur. 293

GENEL CERRAH

20.Distal ileum rezeksiyonunda aadakilerden hangisi grlmez? a) Vit B-12 eksiklii b) Diyare c) Megaloblastik anemi d) Demir eksiklii anemisi e) Safra emiliminde bozulma Cevap D (Surgery of the Alimentary Tract, 5.cilt, s.275) Demir duodenum ve proksimal jejunumdan emilir.

24.Normal koullarda plazma sodyum konsantrasyonu ne kadardr? a) 138-145 mEq/L b) 10-127 mEq/L c) 162-167 mEq/L d) 153-159 eEq/L e) Hibiri Cevap A (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.49) Bkz. Tablo 1. 25. Aadakilerden hangisi rektal prolapsus nedenleri arasnda deildir? a) Uzun rektosigmoid kolon varl b) Kronik kabzlk rektal lser varl c) Derin rektouterin fossa varl d) Perineal nromskler yetmezlik, geirilmi anorektal operasyon varl e) Diyare Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1153) Bkz. Tablo 2. 26. En sk boulan ftk hangisidir?

21.Anorektal fistllerden en sk hangisi grlr? a) ntersfinkterik b) Transsfinkterik c) Suprasfinkterik d) Ekstrasfinkterik e) At nal fistller Cevap A (Surgery of the Alimentary Tract, 5.cilt, s.600) Tm anorektal fistllerin %70ini intersfinkterik fistller oluturur.

22.Tek taraf iin birden fazla sayda memenin glandular dokusu olmasn hangisi ifade eder? a) Polimastia b) Politelia c) Atelia d) Amastia e) Hibiri Cevap A (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.239) Tek tarafta ya da iki tarafta ok sayda meme olmasna polimastia denir. Normalde silinmesi gereken st izgisinin geliimini devam ettirmesiyle ortaya kar. Aksesuar meme ad da verilir. Tmyle gelimi bir meme grntsnde olabilir. Normal yerleimli memenin tm fonksiyonel deiimlerini gsterir. Bazen de tam gelimemi olabilir. St izgisi zerinde herhangi bir yerde lobler yapsyla palpe edilebilir. Politelia (Polythelia); normal yerleimli meme zerinde birden fazla meme bann bulunmasdr. 23.Aadakilerden hangisi mutlak splenektomi endikasyonu deildir? a) Mobil dalak b) Primer dalak maligniteleri c) Hodgkin hastal d) A. lienalis anevrizmas e) V. lienalis trombozu Cevap C (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.550) Splenektomi, Hodgkin hastalnda mutlak bir endikasyon deildir. Tan ve evrelendirmede yardmc olur. 294

a) ndirekt nguinal herni b) nsizyonel herni c) Rektus diastas d) Direkt inguinal herni e) Speigellen herni Cevap A (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.581) Strangulasyon durumunda, ftk kapsam olan organn arteriel veya venz dolam engellenmitir ya da organ duvarnn beslenmesi bozulmutur. Karn duvar ftklarnda en ok boulan indirekt inguinal ftklardr. Bunun sebebi bu ftklarn en sk grlen ftklar olmasdr. Say gznne alnmadnda sras ile obturator ftk, spigel ft ve femoral ftk en sk boulan ftklardr.

Tablo 1. Vcut svlarnda elektrolitler


Plazma Katyonlar (mEq/L) Sodyum Potasyum Kalsiyum Magnezyum Toplam Anyonlar (mEq/L) Klorr Bikarbonat Fos. ve Slf. Organik asitler Proteinler Toplam 142 4 5 3 154 103 27 3 5 16 154 HDB 144 4 3 2 153 114 30 3 5 1 153 HB 10 150 40 200 10 150 40 200

MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

Tablo 2. Rektal prolapsusta birlikte grlen ya da rektal prolapsusa yol aan risk faktrleri
-Doum yapmam kadn olma -Kronik kabzlk -Uzun rektosigmoid kolon -Derin rektouterin ya da rektovezikal fossa -Gevek rektal sfinkterler -Pelvik taban geveklii ve levator ani diastazisi -Rektumun sakruma fiksasyonunda eksiklik -Nrolojik hastalk -Geirilmi anorektal ameliyat -Knt karn travmas

-Transsakral rezeksiyon (Kraske) -Hartman operasyonu Sfinkter koruyucu olmayan; -Abdomino-perineal rezeksiyon (Miles) 30.Nrojenik ok aadakilerden hangisinin varl ile karaterizedir? a) Souk nemli deri b) Artm kardiyak output c) Azalm periferik vaskler diren d) Azalm kan hacmi e) Azalm idrar k Cevap C (Schwartz, McGraw-Hill, 5.bask, s.172; Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.113)

27. Gnlk sodyum kayb ne kadardr? a) 30-40 b) 50-70 c) 80-90 d) 90-100 e) 100-150 mEq/L Cevap B (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.53) Sodyumun 10-15 mEq ter, 40-50 mEq/Lsi ise idrarla atlr. 28.Primer Karacier Malign tmrlerinin serolojik tans iin en deerli serolojik testi iaretleyiniz? a) CEA b) Ca 19-0 c) Ca 15-3 d) Ferritin e) Alfa Feto protein Cevap E (Lawrence, 6.bask, s.480-481; Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.503) Serum AFP dzeylerinin tayini, primer hepatoselller kanser iin nemli ve basit bir markerdir. 29.Rektum kanserli bir hastada aadaki operasyonlardan hangisi yaplmaz? a) Abdominoperineal rezeksiyon b) Anterior rezeksiyon c) Sa hemikolektomi d) Lokal koruyucu operasyonlar e) Lokal eksizyon Cevap C (Current Surgical Diagnosis and Treatment, 8.bask, 1988, s.599; Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.431) Rektum kanserleri, sfinkter koruyucu olan ve olmayan ameliyatlar olarak iki ana grupta incelenir. Sfinkter koruyucu olanlar; -Anterior rezeksiyon -Low anterior rezeksiyon -Pull through -Koloanal anostomoz
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

Nrojenik ok ya da eski deyimi ile primer ok arteriyol ve venllerin dengeli vazodilatasyon ya da vazokonstrksiyonlarndaki dengenin bozulmas ile klinikte senkop olarak ortaya kar. Derin spinal anestezi spinal kord yaralanmalar ile de oluabilir. Akut mide dilatasyonlar sonrasnda da oluabilir. Nrojenik okun klinik grnm dier oklardan farkldr. Arteriyel kan basncndaki belirgin azalmaya ramen nabz sklkla normalden yavatr. Ekstremitelerde dm olan sempatik tonusun etkisi ile kuru, nemli hatta kzark ekstremitelere rastlanabilir. Kardiyak output dmesi ile birlikte arteriyovenz sistemdeki dirente belirgin azalma szkonusudur. Sonuta normovolemik evrede den sempatik tonusun etkisi ile rezervuar kapasiteleri olduka yksek olan arteriyol ve venllerde kann gllenmesi nedeni ile sa kalbe dnen kan miktar azaldndan sonu olarak kardiyak outputun azalmas kanlmaz olacaktr. Eer nrojenik ok tedavi edilmezse beyin ve bbreklerdeki kan akmnda azalmaya bal olarak klasik ok bulgular ortaya kacaktr. Nrojenik ok tedavisi olduka aktr. Etiyolojideki faktrlerin kaldrlmas ile tedaviye balanr. Mide dilatasyonlarnda konulan NG sondalarn derin spinal anestezide sv yklenmesi ve Efedrin, fenilefrin infzyonlar ile kolayca tedavi edilebilirler. Kardiyak out-put art yansra artan vaskler rezistans kan basncnn ykselmesini salar. 31.Krikofarinjeal spazm veya koordinasyonsuzluk aadakilerden hangisinin etyolojisinde rol oynar? a) Akalazya b) Hiatus hernisi c) Epifrenik divertikl d) Zenker divertikl e) Parabroniyal divertikl Cevap D (Schwartz, McGraw-Hill, 5.bask, s.1132-3; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1000) Zenker divertikl krikofaringeus kasnn hemen zerinde transvers lifler ile inferior faringeal konstriktr kaslarn oblik lifleri arasnda, arkada, genellikle sola doru uzanr. 50 yan zerinde ve erkeklerde daha 295

GENEL CERRAH

sk grlen bu divertikl pulsiyon divertikl zelliindedir ve zofagusun sadece mukoza tabakasn ierirler. Bu divertikln st zofagusta motilite bozukluu sonucu gelitii ileri srlmektedir. Yaplan almalarda krikofaringeus kasnda bir motor inkoordinasyon olduu ve bu kasn yutma srasnda prematr kontraksiyona urad belirtilmektedir. Kontraksiyonlarn tekrarlayan biimde olmas sonucu giderek mukoza da doru uzayarak bir po halini alr. Zenker divertiklnn semptomlar arasnda en sk grleni yiyeceklerin st zofagusta taklma hissidir. Geici disfaji eklinde olan bu semptom erken dnemde grlebilir. Divertikln belirli bir bykle erimesi ile sindirilmemi yiyecekler pota birikir ve hastalarda aspirasyon, akcier komplikasyonlar, su ime srasnda alkant sesi, boyunda bir ilik ve yiyeceklerin aza regrjitasyonu ortaya kar. leri evrede malntrisyon, spratif akcier hastalklar ve ses kskl grlebilir. Nadiren divertikl iinde skuamz hcreli karsinom gelitii de bildirilmitir (%0.4). 32.Dukes snflamas hangi kanserlerin evrelenmesinde kullanlr? a) Tiroid kanserleri b) Karacier kanserleri c) Mide kanserleri d) Pankreas kanserleri e) Kolon kanserleri Cevap E (Cohen, s.908; Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.401) Dukes snflamas kolon kanserlerinde yaplr. Bkz. Tablo 3. 33.Primer hiperparatroidizm dorudur? iin hangi ifade

Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1592,1593, 1594,1596) PTHun tek veya birden fazla paratiroid bezi tarafndan ar, otonom (mevcut hiperkalsemi tarafndan basklanamayan) salnm sonucu primer hiperparatiroidi geliir. Olgularn %80-90nda tek bezde adenom, %1015inde bezlerde hiperplazi, %1-2sinde de karsinom hiperfonksiyon nedenidir. Primer hiperparatiroidi kadnlarda 2-4 misli daha sktr. Gebelik, laktasyon ve belki uzun sreli dk Ca++ dzeylerinin dier nedenlerinin paratiroid bezleri stimle ederek adenom veya hiperplazi gelimesine neden olmas muhtemeldir. Her iki cinste yan ilerlemesiyle artar. En sk 30-50 yalarnda grlr, ocuklarda nadirdir. Nefrokalsinozis nadirdir, fakat olumas irreversibl bbrek yetmezliine yol aabilir. nvazif yntemlerden digital substraksiyon arteriyografisi ve selektif venz kateterizasyon PTH lm rekrren olgularda kullanlmaldr. Bu yntemler zellikle ektopik paratiroidlerin lokalizasyonunda yararldr. 34.Ranson'un prognostik skor says 5-6 olan akut pankreatitli hastada mortalite oran % katr? a) 2 b) 10 c) 40 d) 100 e) 1 Cevap C (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.475) Ranson kriterlerinden ikisinin bulunduu olgularda mortalite %5den azken, veya drt risk faktr bulunanlarda mortalite %15-20, 5-6 risk faktr olanlarda %40 ve daha fazla olanlarda da mortalite %100lere ulamaktadr. 35.Richter ft dorudur? iin aadakilerden hangisi

a) Erkeklerde 4 kat fazladr. b) %87 orannda nedeni paratiroid hiperplazisidir. c) Nefrokalsinozis en sk rastlanan bulgudur. d) 60-70 yalar arasnda sk grlr. e) Tansnda selektif venz kateterizasyon nks olgularda tercih edilir.

Tablo 3. Dukes snflamasnn Aster-Coller modifikasyonu


Evre A: Evre B1: Evre B2: Evre C1: Evre C2: Lezyon sadece mukozada Lezyon muskularis propriaya kadar uzanm, lenf nodu metastaz yok. Lezyon muskularis propriay da iine alm, lenf nodu metastaz yok. Serozaya kadar tm barsak duvar tutulmu, lenf nodu metastaz var. Lezyon serozay tutarak barsak duvarn am lenf nodu metastaz var.

a) Kanalis obturatorius yoluyla pelvisten kar. b) Meckel divertiklnn ieriye girdii femoral ftkdr c) nsidans %0.15'dir. d) Bu fta yandan skma anlamnda pincement lateral de denir. e) Bereberinde divertiklit de bulunur. Cevap D (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.574) Richter (Rihter) ft=Pincement lateral: Barsak duvarnn bir kenarnn fasyal defekt ierisinde skmas ve strangle olmasdr. Bu durumda ileus meydana gelmedii iin doktoru yanltabilir. Gangren ve perforasyon ile peritonite yol aabilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

296

GENEL CERRAH

36.Mide kanseri iin yanl ifadeyi seeniz? a) Sinsidir, ge belirti verir b) Belirtiler ortaya ktktan sonra tablo tipiktir c) Disfaji ve kusmaya sebep olabilir d) Hematmez nadir, gizli kanama sktr e) Krukenberg tmr over metastazn gsterir. Cevap B (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.361,362) Mide kanserlerinin klinik tablosunu tanmlamak gerektiinde sk olarak mphem ve nonspesifik semptomlardan ve belirtilerden bahsedilii hastaln ok deiik tablolarla karmza kacan da ifade eder. 37.Akut pankreatitte serum kalsiyum ile ilgili aadakilerden hangisi yanlr? a) Ya nekrozlarndaki sabunlamaya bal hipokalsemi geliebilir. b) Hipoalbuminemiye bal hipokalsemi tespit edilebilir. c) Tirokalsitonin seviyesi art hipokalsemiye yol aabilir. d) 7.5 gr/dl altandaki Ca++ kt prognozu gsterir. e) Hipokalsime akut pankreatit iin diagnostikdir. Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1337) Akut pankreatitte hipokalsemi geliebilir. Hipokalsemi ya nekrozlarndaki sabunlama, hipoalbuminemi ve tirokalsitonin salgsnn artmasna baldr. Kalsiyum deerinin %7.5 mgn altna dmesi kt prognozun gstergesidir. 38.Midenin tm duvarn tutan ve diffz yaylm gsteren karsinom tipine ne ad verilir? a) Polipoid karsinom b) Adenoakantoma c) Lelyomyoma d) Linitis plastika e) nfiltratif karsinom Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1050-1051) lerlemi mide karsinomu ise submukozay am tmrlerdir. Makroskopik olarak Borrman snflandrmasna gre 4 tipe ayrlr. Tip I lezyonlar polipoid lezyonlardr. Karsinom mide lmeni iine karnbahar eklinde uzanmtr. Tip II lezyonlar muhtemelen Tip I lezyonlarn lserasyonu sonucu ortaya karlar. lser kenarlar mukozadan kabarktr. Tip III lezyonlar ise lseratif lezyonlardr, ancak lser kenarlar belirgin deildir. Tip IV ise yaygn lezyondur. Tip I ve II lezyonlar genellikle iyi diferansiye olmu tmrlerdir. Tip III ve IV ise daha az diferansiye olmu tmrlerdir ve mide duvarnn d yarsn tutma eilimini gsterirler. Bu eilimlerinden dolay mide duvarnda rijiditeye yol aarlar. lerlemi mide karsinomalarnn duvar iinde diffz yaylm sonucu linitis plastika oluur. 39.Hemobiliann en sk grlme nedeni hangisidir? a) Kolelitiyazis b) Koledokolitiyazis
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

c) Safra kesesi kanseri d) Penetran peptik lser e) Karacier travmas Cevap E (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.302) Hemobilia, karacierdeki bir travma sonucu veya herhangi bir sebepten kaynaklanan safra yollar iine kanama diye tarif edilmitir. Hemobiliann en sk sebebi non-penetran karacier travmalardr. Travma sonucu karacierde gelien bir hematomun zamanla safra yollarna drene olmas hemobiliaya sebep olur. Karacierin non-penetran travmalarnn sk grlmesine karlk, hemobiliann grlmesi olduka nadirdir. Olay karacierin sa lobunda hemen daima daha sktr. 40.Caroli hastal iin hangisi dorudur? a) Koledok distalinin kistik genilemesidir. b) Koledok proksimalinin kistik genilemesidir. c) Tm koledoun kistik genilemesidir. d) ntrahepatik duktal dilatasyondur. e) ntrahepatik, ekstrahepatik duktal dilatasyondur. Cevap E (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.492) Caroli sendromu safra yollarnn multifokal ve segmental dilatasyonudur. Multifokal ve segmenter safra kanal genilemeleri karacierin her iki lobunu tutacak ekilde yaygn olabilir. Genilemi segmentlerde ta ya da safra amuru olumas ve buna bal enfeksiyon karakteristiklerindendir. 41.Caput Medusada sufl duyuluyorsa bu ne anlama gelir? a) Alice in Wonderland belirtisidir. b) Cruvailhier-Baumgarten sendromudur. c) Grey-Turner belirtisidir. d) Penreds sendromudur. e) Aschoff-Rokitansky belirtisidir. Cevap B (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.513) Gbek evresindeki venz genilemeye caput medusa ad verilir. Bu venlerin oskltasyonunda Cruveilhier-Baumgarten frm denen devaml bir frm duyulur. Bu bulgu portal hipertansiyon iin patognomoniktir ve kuvvetle falsiform lig. kollateral dallarnn varln gsterir. 42.Meme Cada uygulanan aadaki ameliyat ekillerinden hangisine mutlaka radyoterapi eklenmelidir? a) Radikal mastektomi b) Lumpektomi c) Modifiye radikal mastektomi d) Basit mastektomi e) Geniletilmi radikal mastektomi Cevap B (Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.265) Lumpektomi; Deri ve pektoral fasia eksizyonu yapmakszn etrafndan kanser iermeyen meme 297

GENEL CERRAH

dokusuyla birlikte tmrn eksizyonu yntemi lumpektomi diye adlandrlr. Bu yntem seildiinde tedavinin tamamlanmas iin postoperatif radyoterapi yaplr. Aksilla pozitif olan hastalarda sistemik kemoterapi tedaviye eklenir. 43.Aadakilerden hangisi mide ameliyat sonras kilo kayb ve malabsorpsiyonu hazrlayc faktrlerden deildir? a) Midenin kk kalmas b) Getirici ansta staz c) Tetrasiklin kullanm d) Ya absorbsiyonunun azalmas e) Yemek sonras sknt korkusu Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1073-1074) Mide ameliyatlarndan sonra, ya ve protein malabsorbsiyonu olmasna ramen, postprandial semptomlarn korkusundan, gda almndaki azalma kilo kaybnn en sk nedenidir. Kk gastrik bir po kalmsa bu da erken toklua neden olur. Billroth II yaplm hastalarn ounda ya absorbsiyonunda azalma gzlenebilir. Normalde dk ile yan %5i atlrken bu hastalarda %10-15i atlr. Bu derecedeki steatore genellikle kilo kayb ve diyare ile birlikte gitmez ve hastalarn ounda subklinik formda kalr. Steatorenin asl nedeni, duodenum ve proksimal jejunum sindirim d brakldndan ve hzl mide boalm nedeniyle ya absorbsiyonunda rol oynayan safra ve pankreas enzimleri ile besinler koordineli olarak karlaamaz ve ya absorbsiyonu bozulur. Ayrca bu enzimatik etkiye maruz kalmayan kimus barsak mukozasn irrite eder, peristaltizm hzlanr ve diyare olur. Baz hastalarda afferent loopta staza bal bakteri kolonizasyonu (kr loop sendromu) da malabsorbsiyona neden olabilmektedir. Kilo kayb hastalarn beslenme durumu yakn takip edilerek ve diyet eitimi ile uygun kalori alm salanarak nlenebilir. Eer kr loop sendromu varsa antibiyotik tedavisi verilir. 44.Meckel divertiklnn ocukluk anda en sk yetikinlerde ise ikinci en sk grlen komplikasyonu aadakilerden hangisidir? a) Akut divertiklitis b) Kanama c) ntestinal obstrksiyon d) Divertikl perforasyonu e) Ftk kesesi iinde bulunma (Littre ft) ve inkarserasyon Cevap B (Schwartz, Principle of Surgery, 6.bask, 1994, s.1179-1180; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1084) 2 yan altndaki ocuklarda iddetli alt gastrointestinal kanamalarn en sk nedeni Meckel divertikldr. 298

45.Knt karn travmal hastada tansal peritoneal lavaj endikasyonlarndan olmayan iaretleyiniz. a) Laparotomi iin kesin endikasyonu bulunmayan hemodinamik deerleri deiken hasta b) Acil kraniotomi gerektiren kafa travmal hasta c) Kesin laparotomi endikasyonu bulunan hasta d) Kafa travmas, ila veya alkol kullanm nedeniyle uur bulankl olan hasta e) Karn muayenesinde pheli fizik muayene bulgularnn saptand hasta Cevap C (Pitzman, The Travma Manual, 1998, s.226264; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.418) Peritoneal lavaj karn ii travmalarnn deerlendirilmesinde standart metoddur. Gvenirlilii %98dir. Endikasyonlar: 1. yk alnmayan veya gvenilir fizik inceleme yaplamayan durumlar: kafa travmas, spinal kord yaralanmalar, intoksikasyon, psikiyatrik bozukluklar gibi 2. Aklanamayan hipotansiyon 3. Negatif parasentez 4. Karn travmas ile sklkla birlikte olan bulgular: hematri, alt kosta krklar, lumbar vertebra krklar ve pelvik krklar 5. Abdomenin seri fizik incelemesinin yaplamayaca durumlar: birlikte olan travmalarn tedavisi iin genel anestezi gerekmesi gibi. Peritoneal lavaj daha nceden multipl ameliyat geirenlerde, intestinal obstrksiyonu olanlarda kontrendikedir. Bu tip hastalarda yaplmas gerekiyorsa gbek zerinden ve ak teknikle yaplmaldr. Gebelerde yaplmamaldr. Periton lavajnn retroperitoneal kanamalarda tan salama ans dktr. 46.lseratif kolit gibi otoimmn hastal bulunan progressif seyirli yava gelien tkanma sarl saptanan kimsede ncelikle akla gelecek sarlk oluturan hastalk hangisi olmaldr? a) Koledok ta b) Ampulla vateri tmr c) Kolanjio karsinoma d) Sklerozan kolanjitis e) Kolesistit Cevap D (Schwartz, Principle of Surgery, 6.bask, 1994, s.1385; Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1302-1303) Sklerozan kolanjit, yaygn veya yerel olarak genellikle ekstra hepatik ve nadir olarak intrahepatik safra yollar duvarnn, inflamatuar kalnlama ve lumenin dzensiz darl ile karakterize, nedeni bilinmeyen bir hastaldr. Primer ve sekonder olmak zere iki ekli vardr. Primer ekli nadir olup, ancak safra ta, inflamatuar barsak hastal, geirilmi ameliyat, safra yollarnn yava ilerleyen sklerozan karsinomu son zamanlarda safra yollarnn domalk anomalileri ve primer biliyer siroz ekarte edildikten sonra tanmlanaMEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

bilir. Primer sklerozan kolanjitin sklkla lseratif kolit bata olmak zere inflamatuar barsak hastalklar, rektoperitoneal ve mediastinal fibrozis, pankreatik fibrozis, orbitann psdotmrleri ile birlikte olabilecei bildirilmitir. Hastalarn 2/3nn ya 45in altndadr, erkek/kadn oran 2/3tr. 47.Tmr lokalizasyonu dikkate alndnda karsinoid tmrle uyumlu olmayan iaretleyiniz. a) %35i ince barsaklarda b) %33 appandikste c) %14 rektumda d) %9u bronial sistemde e) %20si kolon mide ve memede grlr. Cevap E (Clark, Textbook of Endocrine Surgery, 1997, s.643-649; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1092) Karsinoidlerin %60 orta barsaktan (en sk appendiks ve terminal ileum), %10-20si arka barsaktan (en sk rektum), dierleri n barsak kkenli organlardan (mide, duodenum) kken alr. Karsinoid tmrlerin %85i gastrointestinal sistemden, %10u akcierlerden, dierleri larinks, timus, bbrek, over, prostat ve cilt gibi organlardan kken alr. 48.Hangisi piyojenik karacier abselerinin en sk nedenidir? a) Biliyer sistem hastalklar b) Crohn hastal c) lseratif kolitis d) Kolonda divertiklitis e) Periapendikler abse Cevap A (Mc Nally, Liver Secrets, Liver Abscess, 1996, s.210; Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1249) Bkz. Tablo 4. 49.Hangisi karacierde en sk grlen benign tmrdr? a) Hepatoselller karsinoma b) Hepatoblastoma c) Nodler hiperplazi d) Hemanjiyomlar e) Kolanjioselller karsinoma Cevap D (McNally, Liver Secrets in Evaluation of focal liver masses. Hanley and Belfus, 1996, s.148; Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1261) Karacierin en sk grlen benign tmr hemangiomalardr. Dier taraftan bu lezyonun en fazla grld organ da karacierdir. Hemangiomalarn %10u multipldir. Yetikinlerde genellikle 30-40 yalarn arasnda grlr ve kadnlarda erkeklerden 5 kat daha sk bulunurlar. Hemangiomalar genellikle kavernz veya kapiller tiptedir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

Tablo 4. Piyojenik karacier apselerinin nedenleri


Safra kesesi ve yollar Hastalklar Portal ven yoluyla yaylm Hematojen yaylm Dorudan yaylm Kriptojenik/Kist hidatik %31-45 <%30 %15 %15 %15

Karacierde grlen hemangiomalar hemen daima kavernz tiptedir. Tek veya multipl olabilirler, yalnz karacierde veya dier organlarda da bulunabilirler. ounlukla karacier ve pankreas kistleriyle birlikte grlrler. 50.Pankreasn endokrin tmrlerindendir ve aklorhidri, sulu diyare, hipokalemi ile seyreder. Aadakilerden hangisidir? a) nslinoma b) Glukagonoma c) VIPoma d) Somatostatinoma e) GRFoma Cevap C (Tadaka Y, et al, Endocrin neoplasms of the Pancreas. In: Handbook of Gastroenterology, 1998, s.493-499; Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.488) VPoma 24 saatte 6-8 litreden fazla su kaybna sebep olan diyare ile beraberdir. Dk elektrolitlerden ok zengindir potasyum kayb gnde 300 meq geebilir. Hipokalemi, dehidratasyon, konfzyon, kilo kayb ve abdominal kramplar sk grlr. Hipomagnesemi, hipo ve anasidite, hiperkalsemi, glukoz intolerans vakalarn hemen yarsnda mevcuttur. Hastalarn hepsinde eritemler, rtikerler ve flushing ataklar mevcuttur. Hiperkalsemiye ramen baz hastalarda (%10) hipermagnezemiye bal olarak tetani nbetleri mevcuttur. VPomada tan VP seviyesi ile konur. Tedavide semptomatik sv ve elektrolit replasman gereklidir. Tmrn karlmas tabloyu dramatik bir ekilde dzeltir. Metastazl olan vakalarda somatostatin analoglar, streptozosin ve 5-FU faydal olabilir. 51.Akut apandisit tansnda kolon gazlarnn distalden proksimale doru sktrlmas srasnda sa alt kadranda ar ortaya kmasn aratran test hangisidir? a) Rebaund tendeness b) leopsoas testi c) Obturator testi d) Rovsing testi e) Refleks rijidite 299

GENEL CERRAH

Cevap D (Sabiston, Textbook of Surgery, 14.bask, 1991, s.888; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1112) Rovsing belirtisi: Srt st yatan hastaya, sol alt kadrandan itibaren uygulanan derin-zorlu palpasyonla kolon gaz ekuma doru itilir. Bu durumda ekumun artan gaz distansiyonu sa alt kadranda arnn uyarlmasna neden olur. 52.Anjiyodisplazi kolonun en fazla hangi blmnde grlr? a) ekum ve sa kolon b) Transvers kolon c) Sol kolon d) Sigmoid kolon e) Rektum Cevap A (Sabiston, Textbook of Surgery, 14.bask, 1991, s.925; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.965) Geleneksel yntemlerle nedeni belirlenemeyen kronik, rekrren gastrointestinal kanamalarda, zellikle 60 ya zeri hastalarda tek ve en nemli kanama nedeni arteriovenz malformasyonlardr. Vaskler displazi, anjiodisplazi ve vaskler ektazi deyimleri de ayn anjiografik ve histolojik oluum iin kullanlmaktadr. Arteriovenz malformasyon, gastrointestinal sistemin bir blgesinde submukozal venlerin ve buna bal olarak mukozal kapillerlerin ektazisidir. Genellikle ekum ve/veya sa kolondadrlar ve kazanlm olduklarna inanlr. 53.En sk grlen perianal fistl tipi hangisidir? a) ntersfinkterik b) Transsfinkterik c) Suprasfinkterik d) nfrasfinkterik e) Ekstrasfinkterik Cevap A (Sabiston, Textbook of Surgery, 14.bask, 1991, s.966; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1184) Fistller anatomik konumlarna gre 4 grupta toplanrlar. ntersfinkterik fistl: En sk grlen fistl eklidir (%70). Transsfinkterik fistl: Bu tip fistller btn fistllerin %20 kadarn tekil eder. Suprasfinkterik fistl: Btn fistllerin %3-4n tekil eder. Ekstrasfinkterik fistl: Olduka nadir grlr (%1). 54.Kolon divertiklitinde komplikasyon olarak en sk grlen internal fistl tipi aadakilerden hangisidir? a) Kolovajinal fistl b) Kolokolonik fistl c) Koloileal fistl 300

d) Kolokutanz fistl e) Kolovezikal fistl Cevap E (Corman, Colon and Rectal Surgery, 3.bask, 1993, s.834; Trkiye Klinikleri, A.. Cerrahi, s.393,394) Divertiklit komplikasyonlar: 1. Perforasyon ve abseleme: Divertikldeki iltihabi olayn ilerleyerek divertikln delinmesi neticesi meydana gelir. Bunlar ak perforasyondan ziyade kapal perforasyon yani abse teekkl eklinde seyreder. Hastada sol alt kadranda ar, ate, lkositoz, dehidratasyon ve taikardi mevcuttur. Atak esnasnda baryumlu kolon grafisi ekmek veya kolonoskopi yapmak kontrendikedir. 2. Fistl: Divertiklit komplikasyonu olarak olgularn %5inde, hasta kolon segmenti ile mesane, uterus, vajina, reter ve ileum gibi komu organlar arasnda fistl teekkl eder. Uterus ve vajene olan fistllerde tan vajenden gaz ve fees gelmesiyle kolayca konulur. Ayrca kolon ile ileum arasnda gelien fistllerde fazla bir klinik belirti vermez. Bu fistllerde diyare, steatore gibi bulgular ortaya kar. Divertiklit sonucu en sk fistlleme mesaneye olur. Bu hastalarda riner enfeksiyon bulgular dizri, pnmatri bulgusu vardr. Vakalarn ancak 1/3nde fekalri grlr. Bu semptom ve bulgularla tan koymak kolay olmasna karn fistln kesin olarak yerini saptamak zordur. 3. Barsak tkanmas: Divertiklit vakalarnn 2/3nde iltihap, dem ve spazma bal olarak ksmi bir obstrksiyon grlr. Tam obstrksiyon ise vakalarn %10unda grlr. 4. Kanama: Peridivertikler arterioln divertiklit neticesi erozyonu ile kanama meydana gelir. 55.Nks kolon malignensisi iin hangi tmr markerinin serum dzeyinin ykseklii anlamldr? a) CA 15-3 b) CA 19-9 c) CA 50 d) CA 125 e) CEA Cevap E (Schwartz, Principles of Surgery, 1994, s.1272; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1174) Kolorektal karsinom hastalarnda karsino embriyonik antijen (CEA) %97 orannda pozitif sonu verir. Lezyonun Dukes evresi ile doru orantl olarak CEA pozitiflii ve dzeyi artar. Akut faz proteinleri ile beraber kullanldnda CEAnn duyarllnn kolorektal karsinomlarn tansnda artt saptanm ve preoperatif evrelendirmede nemli bir parametre olduu ileri srlmtr. Preoperatif CEA deerlerinin bir prognostik deeri vardr. Yksek CEA deerleri varlnda rekrrens orannn artt ileri srlmektedir. Ayn zamanda CEAnn postoperatif izlemde nemli bir yeri vardr.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

56.Gram (-) sepsisin en sk nedenleri srasyla hangisidir? a) Genitoriner sistem-solunum sistemi-intraabdominal enfeksiyonlar b) ntraabdominal-solunum sistemi-genitoriner sistem enfeksiyonlar c) Genitoriner sistem-intraabdominal-solunum sistemi enfeksiyonlar d) Solunum sistemi-genitoriner sistem enfeksiyonlar-kolanjitler e) Genitoriner sistem enfeksiyonlar-septik dkler-abseler Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.132-133) Gram (-) sepsisin en sk nedenleri srasyla genitoriner sistem infeksiyonlar, solunum yollar infeksiyonlar ve intraabdominal infeksiyonlardr. Dier sk nedenler deri ve yara infeksiyonlar, santral sinir sistemi infeksiyonlar ve intravenz kateter infeksiyonlardr. Etken olan en sk mikroorganizmalar gastrointestinal sistemde bulunan bakterilerdir. Bunlarn banda E.coli gelir. Klebsiella, Pseudomonas aeruginosa, Proteus, Serratia ve Enterobakter trleri saptanan dier aerobik etkenlerdir. Bacteroides trleri en sk karlalan anaerobik bakterilerdir. Bacteroides bakteriyemisi daha ok intraabdominal ve jinekolojik infeksiyonlarda ya da doku nekrozu ve iskemi ile komplike olan hastalarda grlr. ou kez tek bakteri etken iken, zellikle intraabdominal infeksiyonlarn neden olduu sepsis polimikrobial olabilir. Gram (-) bakteriyeminin tans iin kriterler gelitirilmitir.

58.Malignleme riski en fazla olan kolorektal polip hangisidir? a) nflamatuvar polipler b) Hamartomatz polipler c) Hiperplastik polipler d) Tblovillz adenomlar e) Villz adenomlar Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.11571162) Adenomlarn kansere dnme riski polipin ap, says, histolojik tipi ve atipi derecesi ile balantldr. Adenom boyutlar arttka kanser riski byr, genel olarak ap 1 cmden kk adenomlarda kanserle karlama olasl %1den az olduu halde 3 cmden iri olanlarda risk %30lara ular. Tbler adenomlarda kanser riski dier adenomlarn riskinden dktr. ap 1 cmden kk tbler adenomlarda ortalama %0.5-1.3 cm arasnda %1-7.3 cmden byklerde ise %13 kadar kanser riski hesaplanr. Byk villz adenomlar iin verilen oranlar ise %30-50 arasnda deimektedir. En dk kanser riski tbler, en yksek ise villz adenomdadr. 59.Akut apandisit etyolojisinde en sk etken hangisidir? a) Lenfoid doku hiperplazisi b) Yabanc cisimler c) Parazitler d) Fekalitler e) Tmrler Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.11091110) Akut apandisit olumasndaki etiyolojik faktrler 2 grupta toplanabilir: 1. Lmen obstrksiyonu yapan nedenler 2. Obstrksiyon d nedenler Apendiks lmeninin obstrksiyonu, akut apandisit etiyolojisinde nemli bir rol oynar. Obstrksiyon nedenleri arasnda fekalitler bata gelir. Perfore akut apandisitlerin %90nda, apendiks lmeninde fekalitlerin bulunduu bildirilmektedir. Lenfoid doku hiperplazisi fekalitlerden sonra, en sk grlen tkanma nedenidir.

57.Ge dumping sendromu iin yanl iaretleyiniz. a) Semptomlar yemekten 1-3 saat sonra balar. b) Gastrointestinal semptomlar grlmez. c) Jejunumdaki hiperosmolar materyal enteroglukagonun fazla salnmna, bu da insulinin fazla salnmna neden olarak olay balatr. d) Erken dumpinge gre daha seyrek grlr. e) Semptomlar glukoz almndan sonra artar. Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.10631070) Ge veya hipoglisemik dumping daha seyrek grlr. Semptomlar yemekten 1-3 saat sonra balar. Semptomlar erken dumping ile ayndr ancak gastrointestinal semptomlar yoktur. Karbonhidratlarn mideden jejunuma hzl boalmas postprandial serum glukozunda daha hzl bir ykselmeye neden olur. Jejunumdaki hiperozmolar materyal enteroglukagonun fazla salnmna neden olur. Bu madde pankreas adacklarndaki beta hcrelerini sensitize eder ve fazla miktarda inslin salglanr. Bunun sonucunda hipoglisemi geliir. Erken postprandial tipin aksine semptomlar glukoz almndan sonra geriler.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

60.Sperior mezenterik arterin tam k yerinden tkanmas sonucu hangi barsak ksmlarnda gangren grlr? a) Tm ince barsaklar b) nce barsaklar+ekum c) nce ve kaln barsaklar d) Duodenum ve jejunum e) Jejunum, ileum, ekum, kan kolon, transvers kolonun proksimali 301

GENEL CERRAH

Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, 1996, s.14371442) A.mezenterika superior, ilgili yerleri beslediinden jejenumdan transvers kolonun proksimaline kadar blgelerde gangren oluur. 61.Knt karn travmalarnda en sk yaralanan organ hangisidir? a) Karacier b) Dalak c) Aorta abdominalis d) Bbrek e) Kaln barsaklar Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.422-423) Dalak knt travmada en ok yaralanan solid organdr. nemli immnolojik ve retikloendotelial fonksiyonlar vardr. Bu nedenden minr yaralanmalarda ocuklarda, adlesanlarda ve gen erikinlerde dalak korunmaya allmaldr. Dalan korunmas (splenorraphy) yksek postsplenektomi sepsis riski yznden zellikle ocuklarda nemlidir ki bu oran 1 ya altnda %2050 arasndadr. Erikinlerde ise bu oran %1-2dir. 62.Sistemik inflamatuar cevap sendromu, eitli ciddi klinik tahribatlara verilen sistemik inflamatuar cevaptr. Bu cevap aadaki koullardan iki veya daha fazlasyla belirlenmektedir. Bu koullardan sistemik inflamatuar cevap sendromunda belirleyici olmayan hangisidir? a) Ate >38oC veya 36oC b) Kalp hz >90 atm/dakika c) Solunum hz >20 solunum/dakika veya Pa CO2<32 torr (<4,3kPA) d) Tansiyon arteryel <80 mmHg, oligri (<0.5 ml/kg/saat) olmas e) Beyaz kre >12000/mm3, 4000/mm3 veya %10 band formu Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.132) Sistemik inflamatuar cevap sendromu: eitli ciddi klinik tahribatlara verilen sistemik inflamatuar cevaptr. Bu cevap aadaki koullardan iki veya daha fazlas ile belirlenir. Ate >38oC veya <36oC Kalp hz >90 atm/dak Solunum hz >20 solunum/dak. veya PaCO2<32 torr (<4.3 kPa) BK>12.000 hcre/mm3, 4000 hcre/mm3, veya >%10 band formu 63.zefagus perforasyonlarnn en sk etyolojik nedeni hangisidir? a) Spontan b) Yabanc cisimler c) atrojenik 302

d) Travma e) Enfeksiyonlar Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.996-996) zofagus perforasyonlarnn en sk nedeni iatrojeniktir. Bundan sonra srasyla spontan perforasyon, yabanc cisimler ve travma nedeniyle oluan perforasyonlar gelir. zofagus perforasyonlarnn %75.5ini iatrojenik nedenler oluturur. Bunlarn ou da endoskopi ve dilatasyon gibi enstrmental giriimlere ikincildir. Krikofaringeus kas blgesi zofagusun en dar yeridir ve bu tip perforasyonlarn ou burada olur. Bundan sonra torakoabdominal segment gelir. Perforasyon oranlar fiberoptik endoskopide %0.018-0.093, rijid endoskopla %0.1-0.5, buji dilatasyonu ile %0.2-0.95 ve pnmotik dilatasyonla %1-5 olarak bildirilmektedir. 64.Akut gastrik mukozal lezyonlardan olan st gastrointestinal sistem kanamalarnda aadaki tedavilerden hangisi tercih edilmez? a) H2 reseptr antagonistleri b) Oral magnezyum-aliminyum hidroksit tipi antiasitler c) Selektif arteriel kateterizasyon ile vazopressin verilmesi d) Gastrik lavajla souk serum fizyolojik irrigasyonu e) Argon veya Nd-Yag laserle fotokoagulasyon Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.953) Gastrointestinal lavaj, souk serum fizyolojik irrigasyonu, irrigasyon svs iine vazopressr ilalar (levarterenol) konulmas nerilmise de, bunlarn yarar pheli olup, mukozal lezyonlarn varlnda iskemiyi daha da arttrrlar. 65.60 ya zerindeki insanlarda en sk alt gastrointestinal sistem kanama nedeni hangisidir? a) Kolon divertiklozisi b) Arterio-venz malformasyonlar c) Meckel divertikl d) Kolon kanseri e) Kolon polipleri Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.961) Erikinlerde, 60 yan altnda kolon karsinomu ve polipler en sk grlen nedenlerdir, ancak majr kanamaya en sk yol aan hastalk divertiklozistir, ikinci srada vaskler ektaziler gelir. Ancak 60 ya zeri erikin grupta alt gastrointestinal kanamann en sk grlen nedeni vaskler ektazilerdir. Divertiklozis ve malign hastalklar vaskler ektazilerden sonra sk grlen alt gastrointestinal kanama nedenleridir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

66.zefagusun iyi huylu tmrlerinden en sk grleni hangisidir? a) Kistler b) Lipomlar c) Fibrom veya nrofibromlar d) Leiomyomlar e) Hemanjiomlar Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, 1996, s.10151015) Leiomyoma; zofagusun iyi huylu tmrleri arasnda en sk grleni olup, btn gastrointestinal kanal leiomyomalarnn %10unu kapsar. Organn orta ve alt blmlerinde, nadiren de servikal blgesinde rastlanr. Genellikle 20 ile 50 ya arasnda grlmektedir. Hastaln klinik bulgular ok belirgin olmamakla birlikte disfaji, ar, yutkunmada huzursuzluk, kilo kayb, retrosternal dolgunluk hissi, nadiren de lserasyona bal kanama grlebilir. 67.Multisentrik medller tiroid karsinomu, feokromasitoma, paratiroid hiperplazisi bulunan bir hastada aadaki multipl endokrin neoplazilerden hangisini dndrr? a) MEN-I b) MEN-IIA c) MEN-IIB d) Ailesel nonMEN medller tiroid karsinomu e) Sporadik medller tiroid karsinomu Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, 1996, s.1560) Bkz. Tablo 5. 68.Kronik bbrek hastal srasnda paratiroid hormonu artmaktadr. Bu durumda paratiroid bezlerinde hiperplazi vardr. Bazen hiperplazi otonomi kazanmaktadr. Byle bir durumda aadakilerden hangisi dnlr? a) Primer hiperparatiroidizm b) Sekonder hiperparatiroidizm c) Tersiyer hiperparatiroidizm d) Ektopik paratiroid hormon sendromu e) Paratiroid bezlerinde karsinom Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, 1996, s.1601) Tersiyer hiperparatiroidizm; sekonder hiperparatiroidizme yolaan esas hcreli hiperplazinin otonomi kazanmasdr. Dier bir deyile olay, sekonder hiperparatiroidizmin primer hiperparatiroidizme dnmesidir. Bu durum kronik bbrek yetmezliinde sklkla grlr. Normal veya dk olan serum kalsiyumu ykselir. Serum kalsiyumunun persistan olarak yksek kalmas paratiroidektomi iin indikasyondur. Ancak hangi serum kalsiyum dzeyinde cerrahi tedavi indikasyonu olduu bilinmemektedir. Bbrek transplantasyonu planlanan tersiyer hiperparatiroidizmi olan hastalarda transplantasyon ncesi paratiroidektomi nerilmektedir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

Tablo 5. Tip II multipl endokrin neoplaziler


MEN-IIA Multisentrik medller tiroid karsinomu Feokromasitoma Paratiroid hiperplazisi Multisentrik medller tiroid karsinomu Feokromasitoma Dil, dudak, gz kapaklar, konjunktivalar ve orofarinkste mukozal nromlar - Barsak ganglionromlar - Tipik yz grnm ve marfanoid vcut yaps

MEN-IIB

69.Aadakilerden hangisi hipertiroidizm nedeni deildir? a) Graves hastal b) Jodbasedow sendromu c) Propiltiourasil alm d) De Quvervain tiroiditi e) Toksik adenom Cevap C (Cameron, Current Surgical Therapy, 1998, s.599-603) Propiltiyourasil hipertiroidinin tedavisinde kullanlr. 70.Postoperatif infeksiyon riskinin en yksek olduu ameliyatlar hangisidir? a) Gastroduodenal b) zefagus c) Safra yollar d) Kolorektal e) nce barsak Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 1, s.258) Ameliyat sonras infeksiyon riski en yksek olan ameliyatlar kolorektal giriimlerdir. Profilaktik antibiyotik verilmesinin kesin indikasyon olduu ameliyatlardr. Bu tr ameliyatlarda profilaktik antibiyotik kullanmnn yannda mekanik barsak temizlii yaplmas da gerekir, zira bu uygulama gros fekal materyali ortadan kaldrr. Antibiyotiklerin ek olarak verilmedii ve etkin mekanik temizliin yaplmad olgularda infeksiyon oran %22-62 arasnda (ortalama %40) olarak bildirilmitir. En sk patojen ajanlar enterik gram negatif basiller, streptokoklar (grup D dahil) ve anaeroblardr (zellikle Bacteroides fragilis, klostridia, pepto-streptokok ve peptokoklar). Kolonda anaerob:aerob bakteri oran 1000:1dir. 71.Gastrointestinal sistemin en fazla hangi blgesinden sv sekresyonu olur? a) Mide b) nce barsak c) Safra d) Pankreas e) Kolon 303

GENEL CERRAH

Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 1, s.910 tablo 1) Gastrointestinal Svlarn Gnlk Miktar Gnlk Volm (ml) Trrk Gastrik sv Pankreatik sv Safra nce barsak sekresyonu Brunner gland salgs Kolon sekresyonu Total 1000 1500 1000 1000 1800 200 200 6700

Safra kesesi karsinomu az grlmesine ramen prognozu ktdr. Karsinom genellikle kolelitiazis ile birlikte bulunur (%90). Genel olarak fundusta yerleirler. Boyun ksmnda yerletikleri zaman duktus sistikus tkanmas ve akut kolisistite sebep olurlar. En sklkla skirz tipte grlrler. Safra kesesi duvar kalndr ve birok ta ihtiva eder. Tehis edildikleri zaman birok hastada safra kesesinin duvarnn tamamnda tmral invazyon vardr. Hastalarn %80inde komu karaciere ve %50sinde portal ven, koledok kanal ve dier organlara (kolon duodenum, jejunum) infiltrasyon vardr. Bu yolla biliyer fistller meydana gelir. Hematojen olarak en sk periton, over ve akcierlere yaylr. En sk (%80) adenokarsinoma grlr. Erken evreler ok az grlr. Klinik belirtiler safra talarnda olduu gibidir. Ar, halsizlik, kusma bulunabilir. Safra yollar tutulmusa sarlk ve kolanjitin dier belirtileri ve sa st kadranda kitle bulunur. %20 olguda asemptomatiktir. Erken tan iin tipik bir belirti yoktur. 75.Safra kesesi, en sk hangisine fistlize olur?

pH 6.0-7.0 1.0-3.5 8.0-8.3 7.8 7.5-8.0 8.0-8.9 7.5-8.0

72.Yalar, gastrointestinal sistemin hangi blgesinden emilir? a) Mide b) Duodenum c) Jejenum d) leum e) Kolon Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 1, s.916 tablo 7) Gdalarn Emilim Yerleri Yer Proksimal ince barsak Gdalar Yalar, karbonhidratlar, demir, kalsiyum folik asit, vitaminler Protein, karbohidratlar, folik asit Vit. B12, safra tuzlar Su ve elektrolitler

a) Duodenum b) Jejenum c) leum d) Transvers kolon e) Mide Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 2, s.1313) Safra kesesi en sk duodenuma fistlize olur. 76.Barsak tkanmalarndan barsak segmentinde en fazla biriken gaz hangisidir? a) Oksijen b) Karbondioksit c) Nitrojen d) Hidrojen e) Amonyak Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 1, s.979,980) Genellikle tkanma olan barsak segmentinin proksimalinde sv ve gaz birikimi olur. Barsaklarda biriken gaz balca yutulan havadan gelir, daha az oranda da barsak hareketlerinin duraklamas, pasajn olmamas sonucu oluan ptrefaksiyon olayna ikincil ortaya kan gazlara baldr. Yutulan havadan gelen azot (N) gaz absorbe olmazken, CO2 ise hzla absorbe olur. Barsak tkanmalarnda barsak segmentlerinde biriken gazlarn oran Nitrojen Oksijen Karbondioksit Kkrtl hidrojen Amonyak ve aminler Hidrojen %70 %12 %8 %5 %4 %1
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

Orta ince barsak Distal ince barsak nce barsak + kolon

73.Safrann barsaklardan ne kadar emilir? a) %15 b) %25 c) %50 d) %95 e) %100 Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 2, s.1283) Safra asitler karacier tarafndan kolesterolden yaplr ve safra kesesinde konsantrasyonu artar ve yemek yenildii zaman itrah edilmek zere depo edilirler. Safrann %95i barsaklardan geri emilir ve %5i dk ile dar atlr. Bu eksilen miktar karacier tarafndan tamamlanr. 74.Safra kesesi kanseri iin hangisi yanltr? a) En sk fundusta yerleir. b) Prognoz genel olarak iyidir. c) En sk karaciere metastaz yapar. d) En sk adenokarsinoma grlr. e) Erken evrede belirti vermez. Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 2, s.1288,1289) 304

GENEL CERRAH

77.Hangisi visseral arda grlmez? a) Otonom belirtiler b) Bulant-kusma c) Hipotansiyon d) Lokalize ar e) Taikardi Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 2, s.1394) Karn ars kayna, geliimi ve alglanma mekanizmas deiik iki belli bal tip gsterir. Bunlardan bir tanesi karn organlarnn d yzeylerini evreleyen visseral peritondan kaynaklanr, otonom sinir sistemi aracl ile iletilir ve beyinde, talamusta alglanr. Bu tr karn ars visseral ar olarak adlandrlr. Akut karn tablosuna yol aan rahatszlklarn birou, balang evrelerinde serozal distansiyon yaratarak bu tr karn arsna neden olurlar. Visseral tipte karn ars genellikle bulant ve bazen de kusma ile birliktedir. Hasta tarafndan pek iyi lokalize edilemez ve bazen olduka iddetli olmasna karn, aslnda ok da iyi tanmlanamaz. Hastalarn bir blmnn visseral ar dneminde huzursuz bir ekilde, kendilerini daha rahat hissedecekleri bir duru aradklar gzlemlenebilir. kinci tip karn ars, bu tanmladmzdan tm ile farkldr. Bu tip arda, arl uyaran karn boluunu rten parietal peritondan kaynaklanr, evrel sinirler ile merkezi sinir sisteminden iletilir ve beyin korteksinde alglanr. Bu tip karn ars somatik ar olarak tanmlanr. iddeti tpk visseral ardaki gibi, deiken olabilir ama hasta tarafndan ok belirgin bir ekilde lokalize edilir. Somatik ary tetikleyen etmenlerin belli ballar temas, basn ve s deiiklikleridir. 78.Periferik anevrizmalar iinde en sk grleni hangisidir? a) Femoral b) Popliteal c) Tibial d) Karotis e) liyak Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 2, s.2130) Popliteal anevrizmalar: Periferik anevrizmalar iinde en sk grlen anevrizmalardr. Arteriosklerotik deiikliklerin olduu durumlarda dizin sk olarak fleksiyonu damarn dilatasyonunda predispozan rol oynar. Keza poststenotik dilatasyonlar yine anevrizma gelimesinde rol oynarlar. Morfolojik olarak tipi vardr: 1. Proksimal: Multilobler, geni ve femur kondilinin arkasnda yer alr. 2. Orta: Diz eklem mesafesinin proksimal ve distaline uzanr. 3. Distal: Genellikle ilk tipi tipinden daha kktr.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

Popliteal arter anevrizmalar %25e varan oranda bilateral olabilirler. Ayrc tanlarnda Baker kistleri dnlmelidir. 79.Akut arter trombozu en sk hangi blgede grlr? a) Karotis arteri b) Orta serebral arter c) Mezenterik arter d) Aorta e) Fossa poplitea Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 2, s.2111) Akut trombozun en sk grlen nedeni aterosklerozis obliteranstr. En sk grld yerler, femoral arterin Hunter kanal iindeki blgesi, fossa popliteadr. 80.Hangisi phtlama srasnda tketilir? a) Faktr I b) Faktr II c) Faktr VI d) Faktr X e) Faktr XII Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 1, s.93) Phtlamay ilgilendiren nemli mekanizmalardan biri de fibrinolitik sistemdir. Bu sistem, normal fizyolojik dzen ierisinde istenmeyen veya gereksiz miktarlardaki intravaskler fibrin oluumunu nler, hatta olumu fibrini paralayp, eritir. Fibrinolitik sistemin etkili maddesi plazmin (fibrinolizin)dir. Bu madde kuvvetli bir proteolitik enzim olup, fibrini ok ufak znebilir paralara ayrr (fibrin ykm rnleri). Plazminin prokrsr olan inaktif plazminojeni aktive eden maddeler, kanda, dokularda, eitli salglarda ve zellikle vaskler endotelde bulunur. ou kez bu aktivatrler prokrsr halindedir. Plazmin dier serin proteazlar gibi rlatif olarak nonspesifiktir. Sadece fibrini deil (FI), faktr II, V, VIII ve muhtemelen IX ve XIde paralar. Fibrin ve fibrinojenin paralanmas sonucunda ortaya kan ykm rnleri suda erir ve heparin gibi antitrombin etkisi gsterirler. Trombosit fonksiyonlarn bozarlar, zellikle akcierlerde olmak zere kapiller endotelini zedelerler. 81.Akut arter tkanmasnda en sk grlen semptom hangisidir? a) Ar b) Solukluk c) Parastezi d) Atm yokluu e) ok Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi, Cilt 2, s.2109) Akut arter tkanmasnda ilk belirti ve en sk rastlanan semptom ardr. 305

GENEL CERRAH

82.Hangisi yanltr? a) Bakteriyemi dolamda canl bakterinin bulunmasdr. b) Absede fluktuasyon meydana gelmise almamaldr. c) Lenfanjit selllitin snrlanm eklidir. d) Erizipelde etken A grubu -hemolitik streptokoklardr. e) Septisemi, bakteriyeminin daha iddetli halidir. Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.226,227) Selllit: Deri ve deri alt dokusunun yzeyel yaylan eritematz inflamasyonudur. Bir ka tipi olmasna ramen en sk olan erizipeldir. Erizipelde etken grup A hemolitik streptokoktur (Strept. pyogenes). Lenfanjit: Sellulitin daha iddetli bir ekli olup septisemiye kadar ilerleyebilir. Etken genellikle streptokoktur. Abseler arl, kzark bir ilik olarak kendilerini gsterirler. Gaz yapan organizmalara ikincil iseler krepitasyon vardr. Halsizlik, titreme ve terleme ile beraber giden ate ve lkositoz grlr. Apsede fluktuasyon meydana geldiinde almaldr. Ancak yeterli drenaj salanmad takdirde kronik bir sins veya fistl geliebilir. Bakteriyemi dolamda canl bakterinin bulunmasdr. Septisemi, bakteriyeminin daha iddetli klinik belirti veren ekli olup titreme, halsizlik, ate, toksik tablo ve hipotansiyon klasik klinik belirtileridir (SIRS). 83.Ameliyat sonras ilk 48 saatte kan ve hzla ilerleyen yara infeksiyonlarndan en sk hangisi sorumludur? a) Psdomonas b) Clostridium c) Stafilokoklar d) Streptokoklar e) Bacillus cereus Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.241) zellikle ameliyattan sonraki ilk 48 saatte atein varl veya hastann genel durumundaki bozulma yarann infeksiyon asndan gzden geirilmesini gerektirir. Ameliyat sonras ilk 48 saatte ortaya kan ve hzla ilerleyen infeksiyonlar, aksi ispat edilene kadar grup A hemolitik streptokoklara ikincil olduklar kabul edilmelidir. Vezikl ve bl olumas en belirgin zellikleridir. Yara infeksiyonu varlnda nabz ykselmesi ve hastann apatik olmas Clostridia infeksiyonunu dndrmelidir. dem ve beyaz-kahverengimsi bir aknt genellikle vardr. Nekrotizan fasiitis hemolitik streptokok ve/veya stafilokoklar ile anaeroblarn birlikte olmas sonucu ortaya kar ve derialtnda nekroz belirgindir. Her trdeki infeksiyonlarda deri alt amfizemi vardr. 306

Ameliyat sonras 4-7 gnlerde ortaya kan infeksiyonlar stafilokoklar, gram negatif ve gram pozitif dier organizmalara bal olarak geliirler. Pseudomonas yara infeksiyonlar zel bir durum olup, genellikle yank, lkopeni, diabetik ketoasidoz, lsemi, aerosol tedavisi ve trakeostomi gibi durumlarda etkendir. 84.Memede en sk metastazlarn olduu lenf grubu hangisidir? a) Rotter lenf nodlleri b) Aksillar ven lenf nodlleri c) Skapular lenf nodlleri d) Supraklavikler lenf nodlleri e) Santral lenf nodlleri Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.838) Santral lenf nodlleri: Aksillann ortasn oluturan ya dokusu iindeki ortalama 18-20 adet lenf nodldr. Aksillada en kolay palpe edilen lenf nodl bunlardr. En ok sayda, en belirgin ve metastazlarn en sk olduu lenf nodlleri de bunlardr. 85.Tromboanjitis obliterans en sk nerede grlr? a) st ekstremite b) Serebral arterler c) Koroner arterler d) Alt ekstremite e) Visseral arterler Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.2114) Tromboanjitis obliterans primer olarak periferik arterlerin hastaldr. En fazla alt ekstremitelerde grlr. Olgularn 1/4inde her drt ekstremite de hastala katlr. En sk rastlanan lokalizasyonlar; alt ekstremitede a. tibialis anterior, posterior ve plantar arterlerle, st ekstremitede radial, ulnar, palmar ve dijital arterlerdir. Hastalk iltihabi bir karakter gsterir. Arterin btn tabakalarnda bu iltihabi reaksiyon grlr yani panarteritis vardr. Hasta arter kaln bir fibrozis tabakasyla evrilidir. ounlukla yanda ven ile sk bir ekilde yapm olup ven de hastala tutulmutur ve bir panflebitis vardr. Bu panvaskulitise (panarteritis-panflebitis) sinirler de katlrlar. Bu grnm, arteriosklerozis ile tromboanjitis arasndaki ayrc karakteristik bir bulgudur. Tromboanjitis obliteransda patoloji segmenterdir. Hasta segmentler arasnda normal blgeler bulunur. Normal ve hastalkl ksmlar birbirinden kolaylkla ayrt edilebilir. Arter lmeni trombsle dolarak organik tkanma meydana gelir ve bunu takiben hasta ksm evresinde kollateral dolam gelimeye balar. Prognoz kollateral dolama gre deiir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

86.Arteriosklerozis obliterans en sk hangi blgede grlr? a) A. femoralis superfisialis b) liyak arter c) Aorta d) A. mesenterica superior e) A. renalis Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.2098) Arteriosklerozis obliterans aorta ve ana dallarnn en ok bifrkasyon yerlerinde yerleir. %33 orannda aorta ve iliak arterlerde, %45 orannda a. femoralis superfisiyalisde, %19 orannda a. poplitea ve distalinde lokalize olur. st ekstremite arterlerinden a. karotis, a. vertebralis, a. subklavia, a.mezenterika superior ve a. renaliste yerleme oranlar daha azdr. En ok lokalize olduu yer femoropopliteal blgedir. 87.Transfzyona bal hemolitik reaksiyonlarda en sk karlalan klinik bulgu hangisidir? a) Dispne b) Sarlk c) Oligri d) Siyanoz e) Allerjik reaksiyonlar Cevap C (Trkiye Klinikleri, A..Cerrahi, s.91) Hemolitik post transfzyon reaksiyonlarnn klinii yle zetlenebilir: %58 oligri, %56 Hbri, %50 hipotansiyon, %40 sarlk, %30 bulant-kusma, %25 br ars, %22 siyanoz-hipotermi, %20 dispne, %18 titreme, %16 diffz kanamalar, %10 nrolojik bulgular ve %6 allerjik reaksiyonlar. Laboratuvar bulgular ise: serbest Hb>5 mg/dl Hbri, serum haptogloblin <50 mg/dl, verici-alc kan aras antijen uyumsuzluunun serolojik tayini. Yaplacak en basit test ise bir idrar sondas koyup, kan idrarn renk ve volmne bakmaktr. Ayrca nakledilen hcrelerin hasta antikorlar ile kaplandn gsteren (+) bir Coombs testi de ilave delil salayabilir. 88.ilotoraksn en sk sebebi hangisidir? a) Travma b) Tmrler c) diyopatik d) Siroz e) Filariyazis Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1926) En nemli ilotoraks nedeni (olgularn %50sinde) tmral infiltrasyondur. En sk grlen tmr lenfomadr (%75). Ekstrensek tmr kompresyonuna, tmral infiltrasyona veya tmre ynelik radyoterapiden sonra da ilotoraks grlebilmektedir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

89.Tiroidin medller kanseri iin hangisi yanltr? a) Tiroid C hcrelerinden geliir. b) Kalsitonin seviyesini ykseltir. c) deal tedavi total tiroidektomi ve santral boyun diseksiyonudur. d) Kanserin olduu tarafa total, karya subtotal tiroidektomi yeterlidir. e) Radyasyon ve kemoterapi etkisizdir. Cevap D (Clark, Textbook of Endocrin Surgery, 1.bask, 1997, s.117; Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1561) Medller tiroid karsinomunun tedavisi cerrahi rezeksiyondur. Hastalarn %85-90nda tmr multisentrik ve bilateral olduundan, kalan sporadik olgularn da hangisinin gerekten sporadik ya da bir ailesel tipin ncs olduu ameliyat ncesinde saptanamayacandan ameliyatta mutlaka total tiroidektomi ve %50-65 oranda tiroid d yaylma ilk ameliyat srasnda da grldnden, santral blge lenf nodu diseksiyonu yaplmaldr. Ameliyat ncesi medller tiroid karsinomu tans olan hastalarda mutlaka feokromasitomann varl aratrlmal ve varsa nce bilateral adrenalektomi yaplmaldr. Yine serum kalsiyum ve parathormon dzeyleri kontrol edilmeli ve ameliyatta paratiroidler dikkatlice gzden geirilmelidir. Bunlar normal bulunursa paratiroidleri korumak, aksi halde total ya da subtotal paratiroidektomi yapmak gerekir. 90.Memedeki cystosarcoma phylloidesin zelliklerinden yanl olann iaretleyiniz. a) Fibroadenomlara benzerler. b) ok byk boyutlara ulaabilirler. c) Malign veya benign karakterde olabilirler. d) Ameliyatla tedavide aksiller disseksiyon mutlak yaplmaldr. e) Lokal nks oran (ameliyattan sonra) %50den fazladr. Cevap D (Harvey, Cancer Surgery, 1996, s.543; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.864) Cystosarcoma phyloides adenofibromann bir tr olarak kabul edilir. Hzla byd iin hekime ilk bavuruta bile bykl adenofibromalardaki mutat byklkten daha fazladr. Genellikle benign bir tmrdr. Klinikte sert, mobil, lobll bir kitle olarak ele gelir. Bykl 3-4 cmnin zerindedir. Cystosarcoma phylloidesin tedavisi etrafnda az miktarda meme dokusu ile birlikte tm kitlenin karlmasdr. 91.Aadaki konjenital anomalilerden hangisi mekanik st sindirim sistemi tkanmas yapabilir? a) Ektopik pankreas b) Annular pankreas c) At nal bbrek d) Polikistik bbrek e) Riedel lobu 307

GENEL CERRAH

Cevap B (Schwartz, Principles of Surgery, 6.bask, 1994, s.1405; Trkiye Klinikleri, s.470) Annuler pankreas: ender rastlanlan bir anomalidir. Embriyonel hayatta pankreas oluturacak olan ventral ksmn sola yani dorsal pankreas dokusuna rotasyonu esnasnda duodenumu epeevre sarmas ile ortaya kar, ou defa semptom vermez. Semptomlu seyredenlerde pilor stenozu belirtileri ortaya kar. oklukla karn ars ve bulant kusma ile seyreder. 92.ocukluunda hangi kromozomunda gen mutasyonu olanlar tiroid medller karsinomu adaydrlar? a) 17 b) 10 c) 18 d) 7 e) 11 Cevap B (Schwartz, Principles of Surgery, 1994, s.1639; Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1559) Dier kaltsal olabilecek tmrlerden farkl olarak, medller tiroid karsinomu ani gelien bir malign transformasyon deildir. Tmrn ilgin zellii, tm tiroid C hcrelerini kapsayan genel bir hiperplazi dneminin nclk yapmasdr. Medller tiroid karsinomunun bu anormal hcrelerden multifokal ve multiklonal olarak gelitii gsterilmitir. Btn bu bulgular onuncu kromozomun DNAs tarafndan ynlendirilen ve hedef C hcrelerini etkileyen poliklonal hiperplastik bir byme uyars olmas gerektiini dndrmektedir. 93.Hipertansiyonla birlikte baars, terleme ve arpnt triad aadaki tmrlerden hangisi iin karakteristiktir? a) nslinoma b) Glukagonoma c) Gastrinoma d) Feokromasitoma e) Vipoma Cevap D (Schwartz, Principles of Surgery, 6.bask, 1994, s.564; Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1516) Feokromasitomada klinik belirtiler artm katekolamin salgsna baldr ancak hastalarn ou semptomatiktir. En sk rastlanan belirtiler hipertansiyon, baars, terleme ve arpntdr. Hipertansiyon srekli veya paroksismal olabilir. zellikle baars, terleme ve arpnt triadnn hipertansiyon ile beraber olmas feokromasitoma iin tipiktir. Daha nadir olarak sinirlilik ve anksiyete durumu, tremor, bulant, kusma, yorgunluk, halszlk, gs ve karn ars, yzde kzarma ve kilo kayb grlr. Yaklak %40 hastada safra kesesinde ta olduu bildirilmektedir. Safra kesesinde ta oluumunun nedeni katekolaminlerin serbest ya asit salnmn artrmasdr. Hastalarn %25inde katekolamin salnmna ikincil miyokardit grlr. Bu etki dorudan kateko308

Tablo 6. Modifiye Dukes snflandrlmas (Aster-Coller)


A Evresi B Evresi : : Mukozaya lokalize tmr B1-Lenf nodu metastaz olmadan muskularis propriaya kadar tmr tutulumu B2-Lenf nodu metastaz olmadan muskularis propriay invaze eden tmr C1-tm barsak duvar tutulumu ile beraber lenf nodu metastaz C2-Barsak duvarn am lezyon ile beraber lenf nodu metastaz

C Evresi

laminlere ve artm periferal vazokonstriksiyona ikincildir. 94.Aadaki seeneklerden hangisi yanltr? a) Familyal adenomatz polipozis otozomal dominant geili bir sendrom olup, kolonda 100den fazla poliplerin varl ile karakterizedir. b) Hiperplastik polipler adenomatz poliplerden 10 kat daha fazladr. c) Otozomal dominant geili Peutz-Jeghers sendromunda gastrointestinal kanser gelime oran %2-13tr. d) Adenomatz poliplerde ap bydke kanser riski artar, bu risk en az villz tipteki poliplerde grlr. e) Herediter nonpolipozis kolon kanserine Lynch sendromu denir ve bu kiilerde kolon dnda endometrium, mide ve dier organ kanserleri de geliebilir. Cevap D (Schwartz, Principles of Surgery Comparison Handbook, 6.bask, 1994, s.456-457; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1159) Kolorektal adenomlar histolojik grnmlerine gre tbler, villz ve tblovillz olmak zere ayr tipe ayrlr. Genel nfusun %5-10 kadarnda kolorektal adenom bulunduu hesaplanr. Bunlarn %75i tbler, %10u villz, %15i de tblovillz adenomdur. 95.Hastann kolon karsinomu muskularis propriaya kadar yaylm fakat daha darya tamamtr. Lenf nodu negatiftir. Bu durumda Dukes klasifikasyonun Astler Coller modifikasyonuna gre hangi stage szkonusudur? a) Stage A b) Stage B1 c) Stage B2 d) Stage C1 e) Stage C2 Cevap B (Sabiston, Textbook of Surgery, 14.bask, 1991, s.948; Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1173) Bkz. Tablo 6.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

96.Kolon polipleri iin doru olan hangisidir? a) Polipektomi yaplan kimsede yeni polip oluum riski normale gre daha azdr. b) ocuklarda polip en ok puberte anda grlr. c) Polip oluumunda otoimmnite rol oynar. d) En sk rastlanan polip tipi hiperplastik olandr. e) fadeleri hepsi dorudur. Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.1158) Hiperplastik polip en ok grlen kolorektal polip tipidir. Gnlk uygulamada sk karlalmas nedeni ile iyi bilinmesi gerekir. Allagelen konumu rektumdur. Kolon kesimlerinde de rastlanabilir. Otopsilerde 40 yan altnda %40, stnde %75 dolaylarnda grlr. Sigmoidoskopilerde gzlenen poliplerin byk ounluu bu gruba girer. Kk sesil oluumlardr. aplar 5 mmyi nadiren geer. Klinik belirti vermezler. Malignite potansiyeli yoktur. 97.A. Thyroidea inferiorlar iin hangi ifade dorudur? a) Arcus aortadan direkt karlar. b) A. Carotis externalden karlar. c) A. Subclaviann troservikal trunkusdan kar. d) A. Thyroidea imann daldr. e) Hepsi yanltr. Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1523) Tiroid bezi ortalama arl 20 g olup bir istmusla birleen iki loptan oluur. Kanlanmas superior ve inferior tiroid arterler yoluyla olur. Sperior tiroid arter eksternal karotid arterin daldr ve hyoid kemik dzeyinden kp aa doru inerek tiroidin st kutbuna girer. nferior tiroid arter subklavian arterden kan trunkus tiroservikalisin daldr ve genellikle orta lateral pozisyonda tiroide girer. nferior tiroid arter, sada %2, solda %5 orannda olmayabilir. Bazen (%1.5-12.2) bir aksesuar arter, tiroidea ima olabilir ve arkus aortadan kar ve inferiordan tiroide girer. 98.Sklkla tiroidi simetrik byten, lenfoid doku hakimiyeti olan, mikroskopide bazal membranda fragmantasyon ve degenerasyonla epitelial hcre karkl ile oksifilik deiiklikler gsteren (askanazi) hcreleri olan patolojik durum? a) Hashimoto hastal b) Grawes hastal c) Hipertiroidi d) Hipotiroidi e) Hepsi yanl Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1539,1540) Hashimoto hastal; kronik lenfositik tiroidit, lenfadenoid guatr isimleriyle de anlan bu hastalk tiroid iltihaplarnn en sk grlen eklidir. Genellikle kadnlarda 40-50 ya arasnda grlr. Hashimoto hastal bir otoimmn olaydr ve tiroid dokusu kendi tirogloblin ve hcre yapsndaki madMEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

delere kar duyarl grnmektedir. Hashimoto hastalnda tiroid simetrik olarak byr. Doku soluk renkli ve normal tiroid dokusundan daha serttir. Nodllerin olumas sk grlr, o nedenle basit guatr veya kanserle kartrlabilir. Mikroskopik yapda lenfoid doku hakimdir. Kalan epitel hcreleri genitir ve oksifilik deiiklikler gsterirler. Bunlara Askenazy hcreleri denir. Zamanla tiroid dokusunun yerini fibrz doku alr. Hastalar genellikle boyunda hassas bir kitleden ikayet ederler. ounluu 40-50 yalarnda kadndr. ok nadiren solunum gl gibi bas belirtileri bulunabilir. Hastann mracaat dnemine gre hipertiroidi, tiroidi veya hipotiroidi belirti ve bulgular grlebilir. Hastaln balang dnemlerinde serumda tiroid hormon seviyesi dnce TSH salgs artar, bu da tiroid bezini stimle ederek hormon miktarn arttrr. Buna bal olarak hipertiroidi belirti-bulgular oluur. Genellikle hastaln seyri esnasnda tiroidi olur. Bezde fibrozis artnca da hipotiroidi geliir. 99.Tmr stromas iinde amiloid bulunmas ile diagnostik olan tiroid tmr hangisidir? a) Papiller Ca b) Follikler Ca c) Medller Ca d) Anaplastik Ca e) Hibiri Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1558) Tiroid karsinomlar iinde %4-10, ortalama %6 orannda yer ald saptanan bu medller karsinomlarn tiroidin dier neoplazmlarndan baz nemli farklar vardr: 1. Tiroidin tm dier tmrlerinden farkl olarak bu tipte stromada amiloid bulunur. 2. ndifferansiye grnmde olsalar bile tiroidin anaplastik karsinomlarna oranla prognozlar ok daha iyidir. 3. Hem ailesel ve kaltsal, hem de sporadik olabilirler. 4. En ok feokromasitoma olmak zere, sklkla baka patolojilerle birlikte tip II multipl endokrin neoplaziler olarak snflandrlan sendromlarn bir paras olabilirler. 5. Endokrin olarak aktiftirler ve birok eitli peptid salglarlar. 100.Aadakilerden hangisinde hipopotasemi olmaz? a) Kronik diyare b) Primer hiperaldesteronism c) Addison hastal d) Kolon fistl e) Villz adenoma Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.38) Serum potasyum dzeyinin 3.5 mEq/Lnin altna dmesine hipopotasemi (hipokalemi) denmektedir. 309

GENEL CERRAH

Cerrahi hastalarda sk rastlanlan bir problemdir. Genel olarak nedenlerini yle sralayabiliriz: 1) Bbreklerden ar potasyum kayb, 2) Potasyumun hcre iine gemesi (hiperinslinemi, beta adrenerjik aktivitenin artmas, hiperaldosteronism), 3) Potasyumdan fakir svlarn uzun sre verilmesi, 4) Potasyum eklenmeksizin total parenteral hiperalimentasyon yaplmas, 5) Gastrointestinal kayplar (kusma, srekli NG boaltma, ileus, kolon fistlleri, ar diyareler). 101.Cushing sendromu iin hangi ifade yanltr? a) Nedeni %70 orannda cushing hastaldr. b) Kadnlarda 4-10 kat fazladr. c) Trunkal obesite en sk rastlanan klinik bulgudur. d) Nedeni %30 orannda ektopik ACTH sendromudur. e) Dexametazon supresyon testi tanda yardmcdr. Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1506) Cushing sendromunun bu etiyolojik nedenleri arasnda en sk rastlanlan, hipofizden ar ACTH salglanmasna neden olan ve Cushing hastal olarak bilinen ve bunun sonucu gelien bbrek st bezi hiperplazisidir. Cushing sendromu olgularnn yaklak %7072sini oluturur. Bunlarn %80-90 hipofiz adenomu sonucu ve geri kalan ksm da ar CRF stimulusu sonucu geliir. ACTH salglayan ektopik tmrler olduka seyrek grlmekte ve ounlukla akcierde gelien Oat-cell karsinomu buna neden olmaktadr. Ektopik ACTH sendromu olarak adlandrlan bu tip Cushing sendromu ar MSH (melanosit stimle edici hormon) salglanmas ile birlikte olup, hiperpigmentasyon gsterir. Cushing sendromu olgularnn geri kalan %12-15ini korteks adenomu, %2-6sn ise nodler adrenal displazi (hiperplazi) oluturur. Hastalk en ok 30-40 yalarnda grlr. Bununla beraber 1 yandan kk ocuklarda ve 80 yan zerinde de rastlanlmtr. Kadnlarda erkeklerden 410 kat daha sktr. 102.Total parenteral beslenme yaplan bir hastada ideal nitrojen/kalori oran ne olmaldr? a) 1/50 b) 1/100-150 c) 1/200-250 d) 1/500 e) 1/1000 Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi, 1.cilt, s.82) Ekzojen glukoz ve/veya ya, basit starvasyonda aminoasid mobilizasyonunu suprese eder. Eer vitamin, elektrolit, mineral ve eser elementler ile birlikte aminoasidler verilirse hastada pozitif nitrojen dengesi ve kalorik denge salanabilir. Bu sre gnde yaklak 1 g/kg protein ile 150/1 nonprotein kalori/nitrojen oran gerektirir. 310

103.Periampller blge kanserleri iin hangisi dorudur? a) Prognozu en iyi olan pankreas kanseridir. b) En sk ampulla vateri karsinomudur (%80). c) 3/4 tan konulduunda rezektabldr. d) CEA ve POA ykseklii ile tan konulabilir. e) Uzak metastaz olmas cerrahi rezeksiyon iin kontrendikasyon deildir. Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi, 2.cilt, s.1356,1357, 1359) Periampller blge karsinomlarnn %80i pankreas, %10u ampulla vateri, %5i duodenum, %5i de distal koledokus kkenlidir. Duktus hcrelerinin tm pankreas hcrelerinin %4n oluturmalarna karn, pankreasn ekzokrin kanserlerinin %90 duktus hcresi kkenlidirler. Pankreasn ekzokrin kanserlerinin sadece %1i asinar hcre kkenlidir. Papilla duodeni major (ampulla vater), koledok ve pankreas duktus mukozalar ile duodenum mukozasnn birleme yeridir. Bunlardan herhangi birinden obstrksiyon yapan kanser geliebilir. Bu blge kanserleri anatomik yerleim yerlerinin zelliinden dolay erken belirti verdiklerinden olgularn 3/4nde cerrahi olarak karlmalar mmkndr. Pankreas kanserlerine gre daha az infiltratif ve metastatik potansiyel tarlar. Papilla tmrleri ortalama 2 cm (1-6 cm) apnda, yumuak polipoid yapda ya da yuvarlak papiller pembe renkli, genellikle iyi diferansiye adenokanserlerdir. Tmr belirleyicilerden CEA ve pankreatik onkofetal antijen (POA) zellikle ameliyat sonras dnemde rekrrens ve metastazlarn izlenmesinde yararl olurlar. 104.Meme kanserleri iin aadakilerden hangisi dorudur? a) %70-80 olguda tmr multisentriktir. b) %40-50 olguda tmr st d kadranda yerleir. c) 35 ya altnda daha sktr. d) Memede kitle olgularn %20'sinde vardr. e) Hibiri Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi) 105.Travmatik duodenal hematomlar iin aadakilerden hangisi dorudur? 1- Genellikle komplet duodenal obstrksiyona neden olur. 2 Ayakta direkt batn grafisinde double-buble eklinde bir imaj grlr. 3- ou hastalarda hematom kendiliinden rezorbe olduundan konservatif yntemlerle tedavi edilirler. 4- ayet baka nedenlerle opere edilirlerse lmene girilmeden hematom boaltlmaldr. a) 1, 2, 3 b) 2, 3, 4 c) 1, 3, 4 d) 1, 3
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

e) 3, 4 dorudur. Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi)

Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi) 111.Aadakilerden hangisi meme kanserinde prognozun saptanmasnda en nemli kriter kabul edilir? a) Tmrn ap b) Aksilla Lenf Dmnn Metastatik Durumu c) strojen Reseptr Durumu d) Elastozis e) Ki-67 Cevap B (Bland, 1991, s.342)

106.ok tablosu ile birlikte yaralnn boyun venleri dolgunsa aadakilerden hangisi dnlmez? a) Perikard tamponad b) Boyundaki byk damar yaralanmalar c) Tansiyon pnmotoraks d) Hava embolisi e) Miyokard infarkts veya miyokard konfzyonu Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi)

112.Pankreatikoduodenektomi ameliyat endikasyonu olmayan aadaki kanserlerden hangisidir? a) Ampulla Vateri b) Duodenum c) Antrum d) Koledok distal u e) Pankreas ba Cevap C (Schwartz, Principles of Surgery, 3.bask, s.1371)

107.Vaskler kontraksiyon ve trombosit tkacnn olumas iin geen sre aadakilerden hangisidir? a) Kanama zaman b) Phtlama zaman c) Protrombin zaman d) Trombin zaman e) Parsiyel tromboplastin zaman Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi)

113.Primer peritonit iin doru olmayan hangisidir? a) En sk etken streptokok ve pnmokoklardr b) Solunum yolu infeksiyonu sonras grlebilir c) Kzlarda daha sktr d) Cerrahi kontrendikedir e) Mortalitesi dktr Cevap E (Schwartz, Principles of Surgery, 3.bask, s.1413)

108.Septik okun tedavisinde sv kaybnn dzeltilmesi iin verilmesi gereken en uygun solsyon hangisidir? a) Dengeli tz solsyonu b) Kolloid solsyonlar c) % 5 dextroz solsyonu d) Hipertonik salin solsyonu e) Kan ve taze donmu plazma Cevap A (Trkiye Klinikleri, A..Cerrahi)

114.Karacier kist hidatii iin en uygun tedavi seenei hangisidir? a) Medikal b) gne aspirasyonu c) Cerrahi d) Kemoterapi e) Radyasyon Cevap B (Schwartz, Principles of Surgery, 3.bask, s.1281)

109.Serbest oksijen radikalleri hipoksik ortamda aadakilerden hangisiyle ortadan kaldrlr? a) Speroksit pepsidaz b) Speroksit amilaz c) Speroksit dismutaz d) Speroksit oksidaz e) Hibiri Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi)

110.Stranglasyonlu barsak taknmalarnda oluan ar tipi hangisidir? a) nflamatuvar b) Kolik c) skemik d) Perforan e) Birleik
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

115.Trafik kazas sonras uzun zamandr komada olan hastann en uygun beslenme yolu aadakilerden hangisidir? a) Nazogastrik tp b) Gastrostomi tp c) Jejunostomi tp d) Periferik venz beslenme e) Santral venz beslenme Cevap C (Schwartz, Principles of Surgery, 5.bask, s.93311

GENEL CERRAH

99) 116.Aadakilerden hangisi elemental diyet iin doru deildir? a) Yksek yerleimli ince barsak fistllerinde kullanlabilir b) Hiperosmolar nonketotik koma sebebi olabilir c) Total mide rezeksiyonu geiren hastalarn byk ounluunda kullanlmaldr d) Minimum residuel kalr e) Beslenme tp olmakszn az yoluyla alnabilir Cevap C (Schwartz, Principles of Surgery, 5.bask, s.97)

Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi) 121.Meme derisi rektaksiyonu hangisinde grlmez? a) Meme kanseri b) Ya nekrozu c) Fibroadenom d) Mandor hastal e) Duktal ektazi Cevap C (Trkiye Klinikleri, A..Cerrahi)

117.MVB ykselmiken ve SGOT ve serum bilurubin dzeyleri normalken laktik dehidrogenazn ykselmesi hangisini akla getirir? a) Akut pankreatite iaretdir. b) Pulmoner enfarktse iaret eder c) Obstrktif sarlk ilerliyordur d) ntestinal akut obstrksiyon gelimitir e) Apendiksin perfore olduu andr Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi)

122.Pelvis aa ksmnda derinden duyulan ve knmakla artan ar varlnda hangisi dnlmelidir? a) Tromboze hemoroid b) Derin anorektal abse c) Anal fissr d) Transsfinkterik fistl e) Rektum kanseri Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi)

123.Aadakilerden hangisi meme sarkomuna uyar? 118.Akut pankreatitin en sk grlen komplikasyonu hangisidir? a) Apse gelimesidir b) Psdokistlerdir c) Respiratuvar komplikasyonlardr d) Hipokalsemidir e) Hepsi eit oranda grlr Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi) 124.Karacier tmrlerinin karacier ii oluumlarla ilgisini hangi ytem daha iyi belirler? a) Endoskopik USG b) Preoperatif USG c) ntraoperatif USG d) Bilgisayarl tomorafi e) Anjiografi Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi) a) Sk meme tmrdr b) Lenfatik yolla yaylr c) Radikal cerrahi tedaviye ragmen prognozu ktdr d) Yumuak kitle eklindedir e) Hepsi yanltr Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi)

119.Karsinoid TM'ler iin hangi ifade yanltr? a) En sk appendiks'de rastlanrlar b) leumda jejenuma kyasla 8 kat fazla grlrler c) nce barrsak karsinoidlerin %10'u asemptomatiktir d) Karsinoid sendrom %10 olguda grlr e) Hindgut karsinoidleri karsinoid sendrom oluturmazlar Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi)

125.Hidatidoz konusunda yanl iaretleyiniz? 120.Primer bakteriyel peritonit ii hangi ifade yanltr? a) Gram (-) organizmalar sklkla nedendir. b) Enfeksiyon polimikrobiyaldir c) Sirozlu hastalarda insidans %18'dir. d) Asit svsnn gram boyamasnda gram (+) kok varsa tan kesine yakndr e) Tedavisi konservatifdir. 312 a) Antihelmintik tedavi cerrahi alternatif deildir. b) Medikal tedavi hem pre hem postoperatif kullanlabilir. c) Spratif kisklerde de medikal tedavi gereklidir. d) noperabl kistlerde medikal tedavi endikasyonu vardr. e) Kistlerin aspirasyonunda nce medikal tedavi uygulanr.

MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi) 126."Lit" son eki hangi anlama gelir? a) amur b) Safra c) Ta d) Sv e) ltihap Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi)

c) Femur kr ok sebeplerindendir. d) Karacier yaralanmas ok sebeplerindendir. e) Dalak yaralanmas ok sebeplerindendir. Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi)

131.Krukenberg tmr nedir? a) Meme kanserinin vertebra metastaz b) Mide kanserinin over metastaz c) Karacier kanserinin akcier metastaz d) Prostat kanserinin akcier metastaz e) Kolon kanserinin karacier metastaz Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi) 132.Familiyal polipozisli hastaya yaplan diagnostik polipektomide hangi tip polip gelmesi muhtemeldir? a) Villz adenom b) Hiperplastik polip c) Adenomatz polip d) Retansiyon polipi e) Psdopolip Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi)

127.Anal blge anatomisi ile ilgili aklamalardan yanl olan seiniz? a) Ans'n tamamn ok katl yass epitel der. b) ntersfinkterik mesafede bulunan glandlar ans nemli tutarlar c) nternal sfinkter barsa saran sirkler liflerin kalnlamas ile oluur. d) Ekstrenal sfinkter izgili kas yapsndadr. stemli kontrol edilir. e) Ansn kanlanmas inferior hemoroidal arterden salanr. Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi)

128.Ameliyat sonras devrede hangisi yanltr? a) Yara enfeksiyonu geliirse cilt, ciltalt doku ak braklmaldr. b) Kortikosteroid almakta olan hastalarda yara problemi beklenmelidir. c) Daha fazla iz brakmamas iin drenler mmknse ameliyat kesisinde karlmaldr d) lk 24 saatte grlen atein en sk sebebi atelektazidir. e) Laparotomiden sonra peristaltizmin dn sras ile ince barsak mide ve kolon ekildedir. Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi) 133.ki haftadr devam eden sarlk yks olan ve karn ars anamnezi olmayan 60 yanda bir hastada ultrasonda grlen safra kesesi hidropsu aada hangisine sekonder olarak gelimi olabilir? a) Ta nedeniyle koledok kanal tkanmas b) Pankreatit nedeniyle koledok kanal tkanmas c) Pankreas ba kanseri nedeniyle koledok kanal tkanmas d) Akut kolesistit e) Alkolik hepatit Cevap D (Trkiye Klinikleri, A..Cerrahi) 129.Barsak tkanmasnn nonoperatif tedavisi iin yanl ifadeyi seiniz? a) Ftk boulmasnn bebeklerde redksiyonu uygundur. b) Yallarda ameliyattan kanp boulmu ftk redkte edilir. c) Ftk redksiyonundan sonra hasta takip edilmelidir. d) nvajinasyon lavman barite ile dzeltilebilir. e) Sigmoid kolon volvulusunun tple ameliyatsz detorsiyonu mmkndr. Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi) 134.Safra tann duodenumu eroze ettii hastalarda ADBGdeki karakteristik bulgu aadakilerden hangisidir? a) Duodenumda genileme b) Safra kesesinde kalsifikasyon c) Retroperitoneal mesafede gaz grnts d) Biliyer sistemde gaz grlmesi e) Rektosigmoid blgede dolma defekti Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi) 135.Posterior duvarda yerleen duodenal lserlerde en ok kanama olasl olan arter hangisidir? a) Sa gastroepiploik arter b) A. hepatika komunis c) Gastroduodenal arter d) Sup. mezenterik arter 313

130.Yaralanmada yanl ifadeyi seeniz? a) Kafa travmas ok sebeplerindendir. b) Pelvis krklar ok sebeplerindendir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

e) A. kolika media Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi) 141.Aadaki faktrlerden hangisi bankalanm kanda bulunmaz? a) II b) II ve VII c) V ve VIII d) IX ve X e) XI ve XII Cevap C (Trkiye Klinikleri, A..Cerrahi) torbada

136.Heller ameliyat aadakilerden hangisine uygulanr? a) Megakolon b) zofagus kanseri c) Akalazya d) Regional enteritis e) Diyafragmatik herni Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi)

137.Kolon yaralanmalar sklkla hangi blgede oluur iaretleyiniz. a) Sa kolon ve ekumda b) Transvers kolonda c) Sol kolonda d) Sigmoid kolonda e) Rektumda Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi)

142.Aadakilerden hangisinde splenektomi yaplmaz? a) ITP b) Herediter sferositoz c) Primer hipersplenizm d) Splenik abse e) Glikoz-6-fosfat dehidrogenaz eksiklii Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi)

138.Kolorektal poliplerle birlikte olmayan klinik sendrom hangisidir? a) Familyal adenomatz polipozis b) Gardner c) Jvenil polipozis koli d) Peutz-Jeghers sendromu e) Turcot sendromu Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi)

143.Karacier kist hidatii nedeniyle cerrahi giriim geirecek olan ve dier ynleri salkl 35 yanda kadn bir hasta iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Giriim sonras baldr venlerinde derin ven trombozu gelime olasl %0-2 arasndadr. b) Halbuki ayn hasta elektif diz cerrahisi ameliyat geirse uyluk venlerinde derin ven trombozu gelime olasl %20 dolaylarndadr. c) Ayn hasta kist hidatik cerrahisi geirdiinde uyluk venlerinde derin ven trombozu gelime olasl %0.5den fazla deildir. d) Hastada eski miyokard enfarkts hikayesinin olmas derin ven trombozu riskini en fazla 2 misli artrr. e) Bu hastann akcier embolisi riski %0.02 dolaylarndadr. Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi)

139.Pankreasta pseudokistin etyolojisinde en sk neden hangisidir? a) Pankreatik kanal ta b) Pankreatit c) Pankreas travmas d) Sistoadenokarsinoma e) Pankreas tmr Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi)

140.Pankreatit oluumuna en ok hangisi neden olur? a) Operasyonlar b) Virsler c) Travma d) Safra talar e) Parazit Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi) 314

144.Anemnezinde familiyal polipozis hikayesi olan bir hastann yaplan diagnostik kolonoskopisinde birka adet polipektomi yapldnda aadakilerden hangisi en sk grlr? a) Villz adenom b) Hiperplastik polip c) Adenomatz polip d) Retansiyon polipleri e) Pseudopolip

MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

Cevap C (Sayek, Temel Cerrahi)

Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi)

145.Safrann karacierden direkt safra kesesine akmasn salayan (Hepatokolesistik) duktusa ne ad verilir? a) Duktus koledokus b) Duktus hepatikus c) Pecquet kanal d) Luschka kanal e) Wirsung kanal Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi)

150.Aadakilerden hangisi hepatoselller karsinom iin inoperabilite kriteri deildir? a) Uzak metastaz b) ki lobun birlikte tutulumu c) Porta hepatisteki yaplarn invazyonu d) Tkanma sarl e) Youn asit Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi)

146.Cushingte aadakilerden hangisi grlmez? a) Hipoglisemi b) Aydede yz c) Osteoporozis d) Buffalo hamp e) Sentripedal yalanma Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi)

151.Kronik karacier hastasnda aadakilerden hangisi daha byk tansal neme sahiptir? a) Alkalen fosfataz b) LDH c) Protrombin zaman d) Albumin e) AFP Cevap D (Trkiye Klinikleri, A..Cerrahi)

147.Behet sendromu iin yanl olan iaretleyiniz. a) Nedeni belli deildir. b) Esofagusta perforasyon yapabilir. c) Normal kolon mukozasnda multipl derin lser oluturur. d) Retinal vasklit yapar. e) Erken yata sa dklmesi sktr. Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi)

152.Hangisi hidatik kistlerin komplikasyonu deildir? a) Sarlk b) Biliyer fistl c) Nks hidatik kist d) Eozinofili e) Anaflaksi Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi)

153.Aadaki bilgilerden hangisi yanltr? 148.Vagotomiden sonra aadakilerden hangisi grlmez? a) Gastrin azalr. b) ntrensek faktr azalr. c) HCI azalr. d) Diyare e) Safra kesesi ta Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi) a) USGde safra yollar geniliinde hastaya ERCP endikasyonu doar. b) USGde genilemi safra yollar olan hastaya tan iin PTK yaplr. c) PTK bir direkt kolanjiografi yntemidir. d) PTK, tkanmann yerini ve tedavi yntemini preoperatif dnemde belirleyebilir. e) PTKda safra rneinden sitopatolojik tetkikle tanya gidilebilir. Cevap A (Sayek, Temel Cerrahi)

149.Gizli kanama ile en sk anemiye sebep olan aadakilerden hangisidir? a) Rektum Ca b) Sol kolon Ca c) Transvers kolon Ca d) Meckel divertikl e) Sa kolon Ca
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

154.Hangi halde karacier biyopsisi kontrendike deildir? a) Hemanjiom b) Ekinokokal kist varlnda c) E grubtan kan bulmadaki glk d) Koopere olmayan hasta 315

GENEL CERRAH

e) Fibrolameller tip hepatoselller Ca Cevap E (Sayek, Temel Cerrahi)

e) FSH Cevap D (Schwartz, Principles of Surgery, 1974, 1.cilt, s.7)

155.Hangisi kolon polipleri iin dorudur? 1) Sol kolon distalinde daha ok rastlanr. 2) 4. leveldeki malignlemede submukozaya ulaan malign hcre vardr. 3) Epiteliyal poliplerin yaklak %10u villz adenomdur. 4) Byk villz adenom hipopotasemik alkaloza sebep olabilir. 5) Malignite potansiyeli polip bykl ile doru orantldr. 6) Tblovillz adenomlarn yaklak %20si maligndir. a) 1-2-5-6 b) 2-3-5-6 c) 3-4-5-6 d) 1-3-5-6 e) 1-4-5-6 Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi) 159.Hangisi sarlk oluturmaz? a) Koledokta ta b) Periampuller tmr c) Sistik kanalda ta d) Koledokta striktr e) Primer sklerozan kolanjit Cevap C (Maingot, Abdominal operation, 5.bask, Gallbladder and bileducts, 6.bask, s.928-1184)

160.Akut apandisitte semptom sralamas nasldr? a) Bulant-kusma-ar-lkositoz-ate b) Lkositoz-ate-ar-bulant-kusma c) Ate-bulant-lkositoz-ar-kusma d) Ar-ate-lkositoz-bulant-kusma e) Ar-bulant-kusma-ate-lkositoz Cevap E (Bumin, Sindirim Sistemi Cerrahisi, 2.cilt; Jones, Emergency Abdominal Surgery, 2.bask; Cameron, Current Surgical Therapy, 4.bask, 1992, s.217; Cameron, Current Surgical Therapy, 5.bask, 1996)

156.Baryumlu ift kontrast kolon tetkikinin 1 cmden kk poliplerin tannmasndaki duyarll ne kadardr? a) %10-25 b) %30-40 c) %45-60 d) %60-75 e) %80-90 Cevap D (Sayek, Temel Cerrahi)

161.Hangisi rektum kanseri iin yanltr? a) ou adenokanserdir. b) Tmrn tan, deerlendirme ve snflandrlmasnda rektal tue, rektosigmoidoskopi, komputerize tomografi ve transrektal ultrasonografi nemlidir. c) Hastalarn hepsine abdomina perineal rezeksiyon ve kalc kolostomi (miles operasyonu) uygulanr. d) Karacier metastaz varl kt prognozu gsterir. e) Operasyon sonras 5 yllk sa kalm %50 civarnda olup, lmlerin %20-30u lokal nks veya uzak metastazlar sonrasdr. Cevap C (Schwartz, Principles of Surgery Comparison Handbook, 6.bask, 1994, s.458-461) 162.Kolonun akut psdoobstrksiyon tablosu iin hangisi yanltr? a) Bu tablo Ogilvie sendromu olarak da bilinir. b) Mekanik bir obstrktif lezyon olmadan masif kolonik distansiyon sz konusudur. c) Cerrahi giriim tek tedavi seeneidir. d) lk bulgu ar ve hassasiyet olmakszn abdominal distansiyondur.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

157.Akut mezenter iskemisinde hangisi ana etyolojik faktr olarak dnlmemelidir? a) Atriyal fibrilasyon b) Koroner arter yetmezlii c) Mitral stenozu d) Aorta valvl replasman e) Miyokart enfarkts Cevap B (Sayek, Temel Cerrahi)

158.Hemen hemen travmann tamamna yaknnda organizma endokrin yant olarak ilk cevab hormonlardan bir tanesiyle balatr. Dierleri ise onun pei sra salglanr. Bu hormon hangisidir? a) ADH b) TSH c) LH d) ACTH 316

GENEL CERRAH

e) ekum perforasyon riski dekompresyon yaplmaz ise yksektir. Cevap C (Way, Current Surgical Diagnosis and Treatment, 10.bask, 1994, s.652) 167.Aadaki hastalklardan hangisi kolanjite neden olmaz? a) Koledolitiyazis b) Safra yollarnn malign tmrleri c) Benign striktrleri d) Biliyoenterik anastomozlar e) Portal hipertansiyon Cevap E (Sabiston, Textbook of Surgery, 14.bask, 1991, s.966)

163.Tiroid papiller karsinomal hastada AGES sistemine gre yksek riskli hasta grubuna dahil olmayan iaretleyiniz. a) 50 yann stnde kadn hasta b) Papiller karsinomann Tall Cell tipi c) Komu dokularn invazyonu d) 40 yandan gen erkek hasta e) Maksimal ap 4 cmden byk tiroid papiller karsinomas Cevap D (Clark, Textbook of Endocrine Surgery, 1997, s.643-649)

168.Karacier transplantasyonunda en iyi sonu hangi hastalkta alnmaktadr? a) Hepatoselller karsinom b) Akut fulminan hepatit c) Primer biliyer siroz d) D hepatiti e) C hepatiti Cevap C (Alican, Transplantasyon, 1.bask, 1993, s.133)

164.80 yandaki obstrktif ikteri olan hastada nedeni belirlemede ilk mracaat edilecek tan yntemi hangisidir? a) ERCP b) Ultrasonografi c) CT d) Biliyer sintigrafi e) Perktan transhepatik kolanjiyografi Cevap B (Schwartz, Principles of Surgery, 7.bask, 1999)

169.Karacier metastazlarn belirlemede en yksek duyarllk ve zgll olan biyokimyasal testler aadakilerden hangisidir? a) Alkalen fosfataz ve gama glutamil transferaz b) Alkalen fosfataz ve aspartat amino transferaz c) Alanin amino transferaz ve aspartat amino transferaz d) Karsinoembriyojenik antijen ve Ca 19-9 e) CA 15-3 ve CA-125 Cevap A (Garden, Hepatobiliary and Pancreatic Surgery, 1.bask, 1997, s.116)

165.Aadaki fizik muayene bulgularndan hangisi, obstrktif biliyer hastalktan ziyade kronik karacier hastal bulgusu deildir? a) Asit b) Ciltte ksantomalar c) leri derecede sarlk d) Splenomegali e) Spider anjiomata Cevap C (Schwartz, Principles of Surgery, 7.bask, 1999)

170.Pankreatik abse ve enfekte nekrozundan en fazla sorumlu olan etkenler aadakilerden hangisidir? a) Staf. aureus b) E.coli c) Candida d) Psdomonas e) Strep. bovis Cevap B (Garden, Hepatobiliary and Pancreatic Surgery, 1.bask, 1997, s.285)

166.Hangisi ileri evre mide kanseri anamnez ve muayene bulgusu deildir? a) Palpabl supraklavikuler (Virchow) lenf nodu b) Rektal muayenede palpabl kitle (Blummer rektal elfi) c) Palpabl peri-umblikal (Sister Mary Joseph) lenf nodu d) Assit e) Sratli kilo kayb Cevap E (Feig, Anderson Surgical Oncology Handbook, 2.bask, 1999, s.141)
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

171.Aadakilerden hangisi mide kanseri iin risk faktrlerinden biri deildir? a) Adenomatz polipler 317

GENEL CERRAH

b) Kronik atrofik gastrit c) Pernisiyz anemi d) Uzun sreli H2 reseptr blokr kullanm e) Alkalen refl gastrit Cevap D (Feig, Anderson Surgical Oncology Handbook, 2.bask, 1999, s.140) 172.Yara iyilemesinde kollajen yapsn oluturan en nemli aminoasit hangisidir? a) Hidroksiprolin b) Histidin c) zolsin d) Fenilalanin e) Treonin Cevap A (Sabiston, Textbook of Surgery, 1997, s.212)

b) Juvenil polip c) Peutz-Jeghers Sendromu d) Hiperplastik polip e) nflamatuvar polip Cevap A (Schwartz, Principles of Surgery, 1997, s.12661267) 177.Semilunar izgiden kan ftklar ne ad alrlar? a) nsizyonal herni b) Umbilikal herni c) Epigastrik herni d) Spigel herni e) Lumbar herni Cevap D (Schwartz, Principles of Surgery, 1997, s.15361537)

173.Erikin kemiindeki kollajen en ok hangi tiptedir? a) Tip I b) Tip II c) Tip III d) Tip IV e) Tip V Cevap A (Sabiston, Textbook of Surgery, 1997, s.212)

178.Aadaki durumlardan hangisinde kolelitiyazis insidans normal populasyona gre artm deildir? a) Hzl kilo kayb b) Ksa barsak sendromu c) leum hastal olanlar d) rolitiyazis e) Total parenteral beslenme alanlar Cevap D (Cameron, Current Surgical Therapy, 1998, s.403-405)

174.Serum CA 15-3 ykseklii hangi organ malignensisini akla getirir? a) Mide b) Pankreas c) Kolon d) Meme e) Tiroid Cevap D (Sabiston, Textbook of Surgery, 1997, s.536)

179.Aadakilerden hangisi akut pankreatit etiyolojisinde rol almaz? a) Safra talar b) Alkol c) ERCP d) Hiperparatiroidizm e) lseratif kolit Cevap E (Cameron, Current Surgical Therapy, 1998, s.487-493)

175.Laparoskopik insuflasyonda en ok tercih edilen gaz hangisidir? a) Karbondioksit b) Ortam havas c) Oksijen d) Nitrojen e) Helyum Cevap A (Sabiston, Textbook of Surgery, 1997, s.792)

180.Aadaki organ hastalklarndan hangisi sa omuz ars yapmaz? a) Diyafragma b) Safra kesesi c) Dalak d) Karacier e) Safra yollar Cevap C (Zinner, Maingots Abdominal Operations, 10.bask, 1997, s.351-359)

176.Hangisinde kolon kanseri gelime riski en yksektir? a) Familiyal polipozis 318

181.Mide kanserlerinin en sk rastlanan histopatolojik tipi hangisidir? a) Skuamoz karsinom


MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

b) Adenokarsinom c) Adenoskuamz karsinom d) Leiomyosarkom e) Lenfoma Cevap B (Zinner, Maingots Abdominal Operations, 10.bask, 1997, s.999-1028) 182.Aadakilerden hangisi vitellin kanal kalntsdr? a) Pankreas divisum b) Duodenal duplikasyon c) Meckel divertikl d) ekum duplikasyonu e) Rektovajinal fistl Cevap C (Zinner, Maingots Abdominal Operations, 10.bask, 1997, s.289-313)

s.267-272)

186.nguinal ftk ameliyatlarndan sonra kronik arnn varl neyi dndrr? a) N. ilioinguinalis yaralanmas b) N. iliohipogastrikus yaralanmas c) N. genitofemoralis yaralanmas d) N. iliohipogastrikus yaralanmas e) Xl. interkostal sinir yaralanmas Cevap C (Hardy, Surgery, 2.bask, 1988, s.784-807)

187.Yaralanma sonras katabolizmay azaltmak iin hangisi kullanlabilir? a) Kortizol b) nsulin ve insulin like growth faktor c) Glukagon d) Katekolaminler e) Antidiretik hormon Cevap B (Nyhus, Mastery of Surgery, 3.bask, 1997, s.321)

183.Kalc kolestomi uygulamas en sk hangi hastalk iin uygulanr? a) ekum tmr b) kan kolon tmr c) Transvers kolon tmr d) Sigmoid kolon tmr e) Rektum tmr Cevap E (Zinner, Maingots Abdominal Operations, 10.bask, 1997, s.427-460)

188.Travmaya ve enfeksiyona kar nroendokrin cevapta uyarc olarak rol oynamayan hangisidir? a) Kanama b) nc bolua sv ka veya akut s art c) Ar d) pH, pO2, PCO2 deiiklii e) Ar idrar atm Cevap E (Nyhus, Mastery of Surgery, 3.bask, 1997, s.321)

184.Aadaki tedavi ekillerinden hangisi soliter rektal lser tedavisinde en kabul edilebilir olandr? a) Lokal eksizyon b) Koterizasyon c) Rektopeksi d) Skleroterapi e) Anal dilatasyon+lserin stre edilmesi Cevap C (Cameron, Current Surgical Therapy, 1998, s.202-205)

189.Karacier fokal nodler hiperplazisi iin yanl iaretleyiniz. a) Hastalarn %90 asemptomatiktir. b) Oral kontraseptifler etyolojide en nemli faktrdr. c) Elektif cerrahi tedavi nadiren endikedir. d) Spontan rptr sk deildir. e) %20 vakada multipl kitleler vardr. Cevap B (Zinner, Maingots abdominal operations, 10.bask, 1997, s.1447-1460)

185.Hemoroid tedavisinde uygulanan band ligasyonu iin hangisi yanltr? a) Baka bir perianal hastalk varlnda uygulanabilir. b) Tek seansta en ok 1-2 band uygulanr. c) Hastada meme implant varsa uygulanmamaldr. d) Band uygulamasndan sonra 10-14 gn sonrasna kadar diki gerektiren kanamalar olabilir. e) Bu uygulamalardan sonra cerrahi gerektiren nekrotizan sellit geliebilir. Cevap A (Cameron, Current Surgial Therapy, 1998,
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

190.Karacier adenomlar iin yanl iaretleyiniz. a) Hastalarn %80i lezyonla ilikili semptomlara sahiptir. 319

GENEL CERRAH

b) Oral kontraseptif kullanm ile yakn ilikilidir. c) Oral kontraseptif kullanan hastalarda ila kesilse bile lezyon gerilemez. d) Rptr riski %30lara kadar ykselir. e) Malign transformasyon olabilir. Cevap C (Zinner, Maingots abdominal operations, 10.bask, 1997, s.1447-1460) 191.Mide kanseri iin yanl iaretleyiniz. a) %95ten fazlas adenokarsinomdur. b) Son yllarda proksimal tmr oran ykselmitir. c) Erken mide kanserinde 5 yllk srvi %85ten fazladr. d) Proksimal mide tmrlerinde prognoz distal tmrlerden daha iyidir. e) Radyoterapi surviyi genellikle ok az etkiler. Cevap D (Zuidema, Shackelfords Surgery of the Alimentary Tract, 4.bask, 1996, s.88-96)

s.186-191)

195.Akut pankreatit iin yanl iaretleyiniz. a) Yaklak %85i hafif formdadr. b) Safra yollar hastal ve alkol vakalarn %80inde nedendir. c) ERCP (endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi) sonras %10-15 pankreatit oluur. d) Safra ta pankreatitinde amilaz seviyesi alkol pankreatitinden daha yksek seyreder. e) Hastalarn %95inde amilaz yksektir. Cevap C (Zuidema, Shackelfords Surgery of the Alimentary Tract, 4.bask, 1996, s.18-35) 196.Akut apandisit iin yanl iaretleyiniz. a) Appendiks lmenini tkayan gaita en sk nedendir. b) Ultrasonografinin spesifite ve sensitivitesi %50nin altndadr. c) Cerrahi aciller arasnda en yksek yanl tehis oranna sahiptir. d) Poplasyonda en dk apandisit gelime oran bebeklerdedir. e) Tm cerrahi operasyonlarn %1ini oluturur. Cevap B (Zuidema, Shackelfords Surgery of the Alimentary Tract, 4.bask, 1996, s.140-149)

192.Memenin fibroadenomu iin yanl iaretleyiniz. a) Otuz ya altndaki kadnlarda en sk benign meme hastaldr. b) Gebelik esnasnda klme eilimindedirler. c) 2 cmden byk veya byme eilimindeki fibroadenomlar eksize edilmelidir. d) Menopozdan sonra involsyona urar. e) Mammografi ve ultrasonografide keskin snrl olarak grlrler. Cevap B (Schwartz, Principles of Surgery, 1997, s.531594) 193.Gastrik lserler iin yanl iaretleyiniz. a) Pik insidans 55-65 ya arasndadr. b) Tbbi tedaviye diren cerrahi endikasyonudur. c) Vakalarn 2/3nde lser incisura angulariste veya zerindedir. d) Vakalarn nemli bir ksmnda hiperasidite vardr. e) %10 vakada altta yatan malignensi vardr. Cevap D (Zuidema, Shackelfords Surgery of the Alimentary Tract, 4.bask, 1996, s.80-87)

197.Kolorektal polipler iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Juvenil polipler malignlemez. b) Villz adenomlar malignite potansiyeli en yksek olanlardr. c) Polip sapndaki invazyon radikal cerrahi gerektirir. d) Polibin malignlemesi ile ap arasnda dorudan bir iliki yoktur. e) Tbler adenomlar en az malignite riski olan adenomatz poliplerdir. Cevap D (Schwartz, Principles of Surgery, 1997, s.11911306) 198.Adultlarda en sk alt gastrointestinal kanama nedeni hangisidir? a) skemik kolit b) Kanser/polip c) Hemoroidler/fissrler d) Anjiodisplaziler e) Divertiklozis Cevap C (Schwartz, Principles of Surgery, 1997, s.11911306)

194.Kaln barsak tkanmalar iin yanl iaretleyiniz. a) En sk neden kolorektal kanserlerdir. b) Perforasyon riski en ok ekumdadr. c) En sk sol kolon tkanr. d) Oglivies sendromu bilinenin aksine olduka sk obstrktif bir nedendir. e) Vakalarn byk bir ounluunda cerrahi mdahale uygun tedavi eklidir. Cevap D (Cameron, Current Surgical Therapy, 1998, 320

MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

GENEL CERRAH

199.Aadakilerden hangisi profilaktik kolesistektomi endikasyonu deildir? a) Sickle cell anemi b) Kalsifiye safra kesesi c) Non fonksiyone safra kesesi d) leri ya e) 2.5 cmden byk apl talarn varl Cevap D (Schwartz, Principles of Surgery, 1997, s.13671400) 202.Aadakilerden hangisi ince barsan adenokarsinomlar iin predispozan faktr deildir? a) liyak sprue b) Crohn hastal c) Gardner sendromu d) Meckel divertikl e) Familiyal adenomatz polipozis Cevap D (Schwartz, Principles of Surgery, 1997, s.11531189) 200.Aadaki faktrlerden hangisi postoperatif rekrrent lser oluumundan sorumludur? a) Ksa afferent ans b) Primer hipertiroidizm c) Gastrinoma d) Absorbabl str materyalinin kullanm e) Antral G-cell hipofonksiyonu Cevap C (Schwartz, Principles of Surgery, 1997, s.11231152) 203.Karsinoid tmrler iin aadakilerden hangisi doru deildir? a) nce barsak tmrlerinin yaklak %20sini tekil ederler. b) Nroendokrin tip tmrlerdir. c) Yaklak %90nda plazma serotonin dzeyi artmtr. d) Karsinoid tmrlerin en etkili tedavisi somatostatindir. e) Hepatik metastazl olgularda ortalama srvi 3 yldr. Cevap C (Zinner, Maingots Abdominal Operations, 10.bask, 1997, s.1173-1187)

201.Aadakilerden hangisi gastrik kanser geliimi iin predispozan bir faktr deildir? a) Kronik atrofik gastrit b) Hipoklorhidri c) Adenomatz polip d) Geirilmi gastrik cerrahi e) Pernisiyz anemi Cevap D (Schwartz, Principles of Surgery, 1997, s.11231152)

204.Deri flepleri iin hangisi yanltr? a) Mikrocerrahi yntemiyle yaplan deri flebi nakilleri daima aksiyel patternlidir. b) Random patternli flepler bilinen bir arterce beslenirler. c) Aksiyel patternli flepler arteriyel beslenme asndan bilinen bir arter iermezler. d) Deri flepleri avaskler aktarmlardr. e) Deri flepleri aktarm sonras 4. veya 5. gnde revasklarize olurlar. Cevap A (Trkiye Klinikleri, A..Cerrahi)

MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

321

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM


1. Doru cmleyi iaretleyiniz. a) Primer oositler, primordiyal follikl iinde yer alrlar. b) Tek sra epitelle evrili follikle, primer follikl denir. c) kinci kutup cismi kapasitasyon esnasnda atlr. d) Overin yalnz taraf peritonizedir. e) Graf follikl ileri yata kalan follikllerdir. Cevap A (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.37) Primordiyal follikller, kortekste ve hemen tunika albuginea altnda yer alrlar. Doumda ovaryumda bulunan tek follikl tr bunlardr. Gonadotropinlerin, zellikle FSH stimlasyonuyla gelierek primer folliklleri yaparlar. Primordiyal folliklde, primer oosit bazal lamina zerine oturmu, tek katl yass epitelle sarldr. 2. Doru cmleyi belirtiniz. a) Makadi gelite servikal yrtklar fazla olur. b) Simfizis pubis st ksm ile promontoryum arasna konjugata obstetrika denir. c) Bacaklarn atel gibi vcudun nnde uzandklar gelie tam makat gelii denir. d) Kollarn kmnda leopold manevras yaplr. e) Makad gelite fetus pelvise inter trokanterik apla prezentasyon yapar. Cevap E (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.173) Doumlarn %3-4 kadar makadi doumdur. En sk grlen prezentasyon anomalisidir. Bu oran 5. ayda %40, 7.ayda %9-15, 8.ayda %6, 40.haftada %3 olarak gerekleir. Trleri; saf makat gelii, tam makat gelii, gayri tam makat gelii, tam ayak gelii, gayri tam ayak gelii, diz gelii olarak saylabilir. En ok grlen saf makat geliidir. 3. Doru olan bulunuz. a) Testikler feminizasyonda kusur reseptr yokluudur. b) Polikistik over sendromlu hastann overinde yksek LH salm vardr. c) Galaktore daima patolojik bir nedenden ileri gelir. d) Hipotalamik amenorede ovulasyon klomifen sitrata iyi cevap verir. e) Stein-Leventhal sendromunda luteal faz yetmezlii sk grlr. 322 Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.25) Komplet testikler feminizasyon; Xe bal, androjenin intraselller reseptrnden sorumlu reseptr geni ile genetik gei gsterir. Androjene tam duyarszlk ve MIF aktivitesi mevcuttur. Wolff kanalndan meydana gelen yaplar mevcut deildir. Sadece rogenital sinsten kken alan yaplar mevcuttur. Gonadlar inguinal kanalda, abdomen, labiyum veya embriyonik testisin ini yapabilecei her yerde olabilir. Uterus ve tpler vardr. Vagina ksa ve krdr. D genital sistem ve fenotip diidir. Plazma testosteron seviyesi normaldir. Primer amenorelerin %10 kadarn meydana getirir. Ge dnemde gonadal tmr meydana gelebilir. 16-18 yalarnda gonadektomi ile endojen hormon deiiklii ve puberteye dzenli gei salanr.

4. Aadakilerden hangisi meme Ca iin risk faktr deildir? a) Obezite b) Sigara kullanm c) Ge doum d) Akrabada meme Ca e) >40 ya Cevap B (Danforth, Obstetrik ve Jinekoloji, s.711) Sigara ve kafein almyla meme Ca geliimi arasnda iliki yoktur.

5. Rh profilaksisinde Anti D immun globulin yapm iin en uygun zaman aadakilerden hangisidir? a) lk trimestr b) Doumdan sonra 5.gn c) Doumdan sonra ilk 72 saat d) 28. hafta gebelik e) c+d Cevap E (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.1602) lkemizde genel olarak etkilenmemi Rh negatif kadnlara, doum sonras alnan bebek kan grubu Rh (+) ve Direkt Coombs testi (-) ise ilk 72 saat iinde uygulama yaplmas yaygnlk kazanmtr. Gebenin ABO kan grubu Rh tayini yapldktan sonra periyodik antikor taramalar balatlr, 28. gebelik haftasnda Rh (D)-negatif gebenin antikor taramas negatif ise antenatal profilaksi iin intramuskuler 300 g RhIg yaplr.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Tablo 1. Prcilla White snflandrmas


Snf A: Herhangi bir yata balayan ve sren, yalnzca diyet ile tedavi edilen, gebelikten nce tan konmu kimyasal diabet. Snf B: 20 yandan sonra balayan ve 10 yldan daha az sren, gebelikten nce inslin tedavisi gerektiren diabet. Snf C: 10-19 yanda balayan (C1) veya 10-19 yldr devam eden (C2) Snf D: 10 yandan nce balayan (D1) veya 20 veya daha fazla yldr sren (D2) veya kronik hipertansiyon (D5) veya zeminde retinopati (D3) veya bacak damar kalsifikasyonu (D4) bulunan Snf E: Pelvik vaskler hastalk (radyolojik olarak) Snf F. Renal hastalk (500 mg/gnden fazla proteinri) Snf H: Koroner arter hastal Snf R: Proliferatif retinopati Snf RF: Hem renal hastalk hem de proliferatif retinopati Snf T: Renal transplantasyon sonras gebelik Snf G: oul baarsz gebelii olanlar (dier snflar ile beraber kullanlr. CG, RG gibi)

Tablo 2. Preterm eylem nedenleri


Medikal nedenler Hipertansiyon Maternal kalp hastal Maternal bbrek hastal Maternal enfeksiyonlar iddetli anemi Hipertiroidi Hepatit Yank veya travma Cerrahi giriimler Malntrisyon veya obesite Sigara-alkol iimi Obstetrik nedenler Sk doum nceki gebeliklerde preterm doum nceki gebeliklerde abortus anamnezi Gebelikte yetersiz veya ar kilo alm Asemptomatik intrauterin enfeksiyonlar Membranlarn rptre olmas Plasenta patolojileri Konjenital fetal anomaliler Polihidramnios veya oligohidramnios Multifetal gebelik Servikal patolojiler Uterin anomaliler Nedeni bilinmeyenler

6. Aadakilerden hangisi benign over tmrdr? a) Brenner tmr b) Granuloza hcreli tmr c) Disgerminom d) Embriyonal karsinom e) Undiferansiye karsinom Cevap A (Danforth, Obstetrik ve Jinekoloji, s.1004) Transisyonel epitel ve fibrz stroma ierir. Nadiren maligndir. 7. Aadakilerden hangisi A grubu diabet iin dorudur? a) Diyetle regle olabilir. b) Gz komplikasyonu olabilir. c) Bbrek komplikasyonu olabilir. d) Kalp komplikasyonu olabilir. e) b+c Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.165) Bkz. Tablo 1. 8. Ektopik gebeliin kesin tans aada verilenlerden hangisi ile konur? a) Serumda beta HCG ile b) D-C (dilatasyon ve kretaj) ile c) Serumda progesteron ile d) Laparoskopi ile e) Kuldosentez ile
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

Cevap D (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.1414) Ektopik gebelikte kesin tan laparoskopi ile konur. 9. Preterm eylem nedeni olmayan hangisidir? a) Hipertansiyon b) iddetli anemi c) Hepatit d) Sk doum e) Hipotansiyon Cevap E (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.1466) Bkz. Tablo 2. 10.Gardner kanal kisti nerede bulunur? a) Vajende b) Tuba uterinada c) Vulvada d) retrada e) Mons pubiste Cevap A (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.786) Gardner kanal kisti vajende bulunur. Wolffian sistemin kalnt kistleridir. Nadiren semptom verirler, bu nedenle pek karlmalar gerekmez. 323

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Tablo 3. Habitel abortus sebepleri


1. 2. Genetik faktrler (trizomi, monozomi, poliploidi) Genital yap anormallikleri (%15) a. Konjenital uterus septalar b. Servikal yetmezlik c. Submukz miyom d. Asherman sendromu Anneye ait evresel faktrler a. Tiroid fonksiyon bozukluu b. Lteal faz defekti Enfeksiyon Sistemik hastalklar mmnolojik faktrler Beslenme bozukluklar

viyeleri prognoza etkilidir. Histopatolojik tip de nemlidir. Miyometriyal invazyonda %70, serviks invazyonunda %50, metastazlarda %10 baar bildirilmitir. 14.Fetusa en ok metastaz yapan maternal kanser hangisidir? a) Akcier kanseri b) Melanoma c) Serviks kanseri d) Mide kanseri e) Rektum kanseri Cevap B (Atas, Jinekolojik Onkoloji, 1996, s.492; Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.516) En ok fets ve plasentaya metastaz yaptklar saptanan maligniteler malign melanom, meme kanseri, lsemi ve lenfomadr. 15.ntrauterin hayatta d genital organlarn farkllamas kanc haftada olur? a) 9. hafta b) 12. hafta c) 18. hafta d) 20. hafta e) 22. hafta Cevap B (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.28) Gelimenin 8. haftasna kadar, d genital her iki cinste birbirine benzer. Cinsel zelliklerin ayrm, 9. haftada balarsa da, d genital organlar, 12. haftaya kadar tam olarak farklanmazlar. 16.Condyloma akuminatumun etkeni aadakilerden hangisidir? a) Hemofiliz Ducrei b) CMV c) HPV d) Clamidya trachomatis e) HSV Cevap C (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.603) Condyloma acuminata (cinsel yolla geen genital siil) alt genital sistemin human papilloma virus tarafndan enfekte edilmesi sonucu ortaya kar. Papiller kntlar nceleri kktr, daha sonra birleerek karnbahar grnml byk kitleler olutururlar. Kuluka dnemi 4-6 hafta ile birka ay arasnda deiir. C. acuminatumun standart tedavisi benzoin tentrnde %10-25lik Podofilin reinesi olmutur. 7 gn aralarla 6 hafta boyunca devam edilir. Ancak podofilin reinesi sistemik emilim ve bildirilmi toksisite nedeniyle vajende kullanlmamaldr. Gebelikte podofilin kullanm sonras dk, erken doum ve fetal lm bildirilmitir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

3.

4. 5. 6. 7.

11.Tekrarlayan erken gebelik kayplarna neden olmayan faktr hangisidir? a) Genetik faktr b) Anatomik faktr c) Enfeksiyz faktr d) mmnolojik faktr e) Metabolik faktr Cevap E (Erk, Klinik Jinekolojik Endokrinoloji ve nfertilite, 5.bask, 1996, s.842; Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, s.143) Bkz. Tablo 3. 12.Basit endometriyal hiperplazinin kansere dn oran yzde katr? a) %15 b) %20 c) %1 d) %50 e) %100 Cevap C (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.959) Basit endometriyal hiperplazinin Caya dnme oran %1dir. 13.Endometriyum kanserinde prognostik faktr olmayan hangisidir? a) Ovarian yaylm b) Histolojik tip c) Grade d) Myometriyal invazyon e) Tmr volm Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.261) Prognoz; erken vakalarda genlerde daha iyi, yallarda daha ktdr. Prognoz %90 baary bulabilir. Uterus bykl, tmr gradei, hastaln evresi, invazyon derecesi, estrojen ve progesteron reseptr se324

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

17.IVF-ET protokollerinde fertilizasyon amac ile genelde oosit bana ne kadar sperm ile inseminasyon yaplr? a) 50.000-100.000 b) 1 milyon-2 milyon c) 5-10 milyon d) 5.000-10.000 e) Herhangi bir sperm says ile yaplabilir. Cevap A (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.1308) Fertilizasyon amac ile genelde oosit bana 50.000100.000 sperm ile inseminasyon yaplr. Sperm parametrelerinde bozukluk olduu durumlarda bu saynn artrlmas yarar salayabilir.

Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.243) Kondiloma akuminatada etken HPV (6-11)dir. Kt hijyen ve dk immnitede sk olur. D genital sistemi tutar, vulva, vaginada meydana gelebilir. Soluk, beyaz, kabark, dzensiz plak tarznda serviks vardr. Flat tarz; kolposkopi ile grlr. Wart tarz; karnbahar gibi, yumuak, kahverengidir. Koilositik hcreler mikroskopta grlebilir. Serviks kanseri iyi takip edilmelidir. Ufaksa %20 podofilin atuman, bykse koterizasyon veya operasyon yaplr. Gebelikte varsa sezaryen endikasyonu olabilir. Ar kanama yapar veya enfekte ocua yol aabilir. 21.Aadaki deiikliklerden hangisi normalde gebeliklerde grnmez? a) Venz distansiyonda artma b) Faktr VIII seviyesinde artma c) Fibrinojen seviyesinde artma d) Kan volmnde azalma e) Hemoglobin seviyesinde azalma Cevap D (Lippincott, Obst. and Gyn., 5.bask) Gebelikte ortaya kan venz distansiyonun nemli nedenlerinden birisi progesteronun vaskler dz kaslara olan etkisidir. Kan volm FVIII ve fibrinojen seviyeleri %50 orannda artar. 22.Gebelik srasnda uterus boyutlar artar. Bunun nedeni hangisi olamaz? a) Fetusun bymesi b) Kas hcrelerinin saysnda artma c) Kas hcrelerinde hipertrofi d) Kas liflerinde uzama ve gerilme e) Fibrinoid dokuda artma Cevap E (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.239) Uterusun gebelikte bymesinden mekanik ve hormonal mekanizmalar sorumludur. Gebeliin ilk 6 haftasnda uterus bymesi daha ok yeni hcrelerin olumas yani hiperplazi nedeniyledir. Hipertrofi ve kas liflerinin uzama ve gerilmesi ilk trimestr sonrasnda grlr. Myometrium strojenlere olduka duyarldr. strojen uyumu sonucu, myometriumda ksa srede protein sentezi belirgin lde artar.

18.Gebelikte en sk grlen iki benign over tmr aadaki seeneklerin hangisinde doru olarak verilmitir? a) Granloza hcreli tmr-Tekoma b) Tekoma-Fibroma c) Brenner tmr-musinz kistadenom d) Disgerminom-serz kistadenom e) Msinz kistadenom-fibrom Cevap D (Atas, Jinekolojik Onkoloji, 1996, s.112; Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.509-510) Gebelikte grlen ovarian neoplazmlarn ou benigndir. Bunlar arasnda dermoid kist, serz ve msinz adenomlar saylabilir.

19.Vulvann en ok grlen malign tmr hangisidir? a) Malign melanom b) Squamz hcreli karsinom c) Bartholin bezi karsinomu d) Lenfoma e) Sarkom Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.240) Histolojik tipleri; Squamz (%92), melanom, bazal hcreli sarkom, Bartholin ve indiferansiye kanserlerdir.

20.Koilositoz hangi virtik enfeksiyonda karakteristik bulgudur? a) HSV b) CMV c) HPV d) Rabdomyovirus e) Sarkomyovirus
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

23.Gebeliin kardiyovaskler sistem zerinde oluturduu baz deiiklikler vardr. Hangisi bu etkiler arasnda kabul edilmez? a) Diastolik kan basncnda belirgin azalma b) Sistolik kan basncnda minimal azalma c) Plasental kan akmnda art vardr. d) Dolaan kan hacmi ve atm volm artar. e) Fetusun oluturduu ek yk ve atm volmnn art nedeniyle sol ventrikl hipertrofisi olur. 325

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Tablo 4. Anne ve fetal kanda normal oksijen deerleri


Kan gazlar pO2 (torr) Hb O2 saturasyonu (%) O2 content (ml/dl) Hemoglobin (g/dl) Uterin arter 95 98 15.8 12.0 Uterin ven 40 76 12.2 12.0 Umbilikal ven 27 68 14.5 16 Umbilikal arter 15 30 6.4 16

b) Fetusun mesanesinde 11.haftada idrar bulunmasna ramen, bunun amniyon svsna katks daha ge dnemlerde olur. c) Partikll materyal iermez. d) Osmolaritesi, gebeliin 1. yarsnda, 2. yarsna oranla daha yksektir. e) Gebeliin ilk yarsnda elektrolit ierii ve osmolaritesi maternal plazmadan daha yksektir. Cevap E (Williams Obstetrics, 17.bask, s.169; Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, s.1507) Gebeliin ilk yarsnda amniyon svsnn elektrolit ierii ve osmolalitesi fetal ve maternal kanla ayndr. Baz aratrmalar terme yakn amniyotik svda varolan albuminin ounun anne kaynakl olduunu gstermektedir. Bu proteinler amniyotik svya plasenta veya fetal membranlar yoluyla girerler. Gebeliin erken dneminde yaplan amniyosentezle gelen ak sar renkli amniyon svs yanllkla idrar olarak deerlendirilebilir ve mesane rptr sanlabilir. Fakat ayrc tanda amniyon svsnn alkali pHs nemlidir.

Cevap E (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.244-245) Gebelikte kan volmndeki arta bal olarak atm hacmi geniler. Fakat sol ventrikl duvar kalnlnda anlaml deiiklikler olmaz. Gebelikte ayrca; -%90 olguda sistolik frm duyulabilir. -EKGde QRS kompleksinde sola sapma, nonspesifik ST-T deiiklikleri, Q dalgalar ve D3de ters T dalgalar grlebilir. -Kan hacmi artar. -Sistolik kan basnc minimal (10-15 mmHg) azalr. -Diastolik kan basnc belirgin (20-25 mmHg) azalr. -st ekstremite venz basnc deimez. -Alt ekstremite venz basnc artar. 24.Fetal dolamda, en dk oksijen konsantrasyonu nerededir? a) Vena cava superior b) Aorta c) Ductus arteriosus d) Umblikal arterler e) Ductus venosus Cevap D (Williams Obstetrics, 17.bask, s.149; Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.210) Bkz. Tablo 4. 25.Fetal kafatasnda yer alan strlerle eletirmelerden hangisi yanltr? ilgili

27.Fetal eritrositlerin kendine has karakteristik zellikleri vardr. zellikle erikin eritrositleri ile karlatrldnda, aadakilerden hangisi fetal eritrositlerin zelliklerindendir? a) ekirdeklidirler. b) Daha uzun mrldr. c) Aside rezistandrlar. d) Retiklosit says azdr. e) Alkali ortama rezistandrlar. Cevap A (Williams, Obstetrics, 17.bask, s.151) Fetal eritrositlerin mr erikin eritrositlerin mrnn 2/3 kadardr. Periferik yaymada fetal eritrositler, ekirdekli yaplaryla kolayca tannrlar. Bu ekirdek yaps terme yakn evrede nemli lde kaybolur. Byk ksm retiklosite dnrler. Fetal eritrositler alkali ortama direnlidirler.

a) Koronal-frontal ve parietal kemikler arasnda b) Sagittal-oksipital ve temporal kemikler arasnda c) Lambdoid-parietal ve oksipital kemikler arasnda d) Frontal-iki frontal kemik arasnda e) Temporal-temporal ve parietal kemikler arasnda Cevap B (Williams Obstetrics, 17.bask, s.144) Sagittal strler iki parietal kemik arasnda yer alr. Posterior ve anterior fontanelleri birbirine balar. 26.Amniyon svsnn zellikleri ile ilgili olarak hangisi yanltr? a) Gebeliin ilk yarsnda miktar olduka deikendir. 326

28.Aadakilerden hangisi yanltr? a) IgGnin tam sentezi postnatal 3-4. haftalarda balar. b) Fetus dalanda gebeliin 20. haftasndan sonra IgM ve IgG sentezlemeye balar. c) IgM plasentay geemez. d) IgD ve IgA fetus dalanda 20. haftadan nce sentezlenmeye balar. e) Fetus dala IgGye gre IgMi relatif olarak daha fazla sentezler. Cevap D (Current, Obstetrics and Gynecology, 6.bask, s.148) IgD ve IgA sentezi doumdan haftalar sonra balar.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

29.Doum kanal birok doku tabakasndan olumaktadr. Fetusun doum srasnda getii bu tabakalarn iten da, en doru sralanm hangisidir? a) Levator ani, M. transversus perinei profundus, periton, bulbokavernz kas, deri b) Periton, levator ani, bulbokavernz kas, m. transversus perinei, profundus, deri c) Periton, m. transversus perinei profundus, levator ani, bulbokavernz kas, deri d) Periton, levator ani, m. transversus perinei profundus, bulbokavernz kas, deri e) Periton, bulbokavernz kas, levator ani, m. transversus perinei profundus, deri Cevap D (Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, s.102) Yumuak doum yolu 2 ksmdan oluur: 1. doum yolu; segment inferior (isthmus uteri), serviks, vajina ve vulvadan oluur. 2. D doum yolu: Pelvis tabandr. Karn boluunu alttan kaparken doum objesinin geiine imkan salar. 30.Fetal kalp hareketleri konsepsiyondan ka gn sonra balar? a) 22 gn b) 36 gn c) 48 gn d) 52 gn e) 96 gn Cevap A (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.62) Fetste kalp ve periferik damar sistemi mezodermden geliir. Kan damarlar 13-19. gnler arasnda, plasenta villuslar 15. gnden itibaren olumaya balar. Kalp tasla 15-17. gnlerde oluur. 22-23. gnde kaslmalarna balar. Bylece 3. hafta sonunda fetal dolamn balamas ile histiyotrofik beslenme sona erer, hematrofik beslenme balar. Normalde fets kalbi dakikada 140 at saysna sahiptir. 31.Aadakilerden hangisi forseps uygulama artlarndan deildir? a) Ba geli b) Servikal dilatasyon en az 5 cm olmaldr. c) Stra sagitalisin durumu bilinmelidir. d) Po ak olmaldr. e) Sefalopelvik uygunsuzluk olmamaldr. Cevap B (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.203) Bala geli olmaldr. Sefalopelvik uyumsuzluk olmamal, servikal efasman ve dilatasyon tam (10 cm) olmaldr. Ba kk pelvise fikse olmal, su kesesi ak olmal veya tarafmzdan almaldr. ocuk canl olMEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

maldr. Ba pozisyonu kesin bilinmelidir. Mesane boaltlm olmaldr. Fetsn ba tutulamayacak kadar kk veya byk olmamaldr. 32.Aadakilerden hangisi gebelikte kalp hastaln gstermede en nemli bulgudur? a) Efor dispnesi b) dem c) Diastolik frm d) Taikardi e) Sistolik frm Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.158) Normal gebelikte meydana gelip kalp hastal ile karan belirtiler fonksiyonel sistolik sufl, solunum eforu art (bazen dispneyi temsil eder), dem (zellikle gebeliin son yarsnda ve alt ekstremitelerde) belirtileridir. Gebelikte kalp hastal kriterleri diyastolik, presistolik veya srekli kalp frm, uygunsuz kardiyomegali, sert, grltl, sistolik sufl (zellikle trill ile beraber ise) ve iddetli aritmidir. 33.Gebelikte grlen riner sistem enfeksiyonu ile ilgili olarak hangisi yanltr? a) drar yolu enfeksiyonu skl gebelikte artar. b) E.coli, klebsiella ve proteus grubu en sk idrar yolu enfeksiyonu yapan mikroorganizmalardr. c) Gebelikte asemptomatik bakteriri varl tedavi gerektirmez. d) Gebelikte riner sistem enfeksiyonunun en nemli komplikasyonu erken doum eylemini balatmasdr. e) Tedaviye direnli riner sistem enfeksiyonlarnda nefrolitiazis dnlmelidir. Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.171) Asemptomatik bakteriri; hastada hibir enfeksiyon belirtisi olmad halde idrarda bakteri vardr. Bu olay %2-12 gebelikte meydana gelir. Diabetli ve orak hcre anemisi olanlarda daha sk meydana gelir. Siyahlarda daha sktr. Gebelikte asemptomatik bakteririnin nemi, ilerleyen dnemde yksek oranda semptomatik enfeksiyona neden olmasdr. Tedavi edilmez ise %25 akut piyelonefrit geliir. %80 E.koli, %20 klebsiella ve enterobakter etken olarak tesbit edilmektedir. 34.Kronik hipertansiyonu olan bir gebede hangisinin kullanm kesin kontraendikasyondur? a) Kaptopril b) Metildopa c) Diretikler d) Hidralazin e) Metoprolol 327

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Tablo 5. Gebe hastalarda kronik hipertansiyonda antihipertansif tedavi


Alfa 2-adrenerjik reseptr antagonistleri Metildopa, gebelikte en ok kullanlan antihipertansif ilatr. Dozaj, 6 saatte bir, 250-500 mgdr. Bu ilacn gvenlilii ve etkenliini, rastgele deneyler ve bu ilac kullanm annelerin ocuklarnn 7.5 yl sreyle izlenmeleri kantlamaktadr. Alfa-adrenerjik reseptr ve beta-adrenerjik reseptr antagonistleri Labetalolun, metildopa kadar etken olduu izlenimi vardr, fakat labetalol kullanm olan annelerin ocuklarn izleyen herhangi bir alma yoktur ve bu ilacn maternal hepatotoksisitesine ilikin endieler vardr. Beta-adrenerjik reseptr antagonistleri Bu ilalar ve zellikle atenolol ve metoprolol, gebeliin ileri evresinde, gvenli ve etkenden, fetal bradikardiye yol aabilmektedir. Tedaviye gebeliin erken evresinde veya ikinci aynda balandnda, fetal byme gerilii bildirilmitir. Angiotensin dntrc enzim inhibitrleri Kaptopril ve dier birka dntrc enzim inhibitrleri, oligohidramnios ve neonatal renal yetmezlikle ilikili bulunmutur. BU LALAR GEBELKTE KULLANILMAMALIDIR. Diretikler Dllenmeden nce balanan diretik tedaviye, genellikle gebelik boyunca devam edilir. Periferik vasodilatrler Hydralazine, genellikle metildopa ve beta-adrenerjik reseptr antagonistleriyle birlikte kullanlr. Kalsiyum kanal blokerleriyle yaplan deneyler umut vericidir. Minoxidil ile deneyim kstldr ve bu ila nerilmemektedir.

Cevap D (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.1445) Nral tp defektleri bir ok lkede en sk grlen major malformasyondur. En sk grlen nral tp defekti ise, hayatla badamayan, ar bir anomali olan anensefalidir. Nral tp defektlerinin %50-65ini oluturur. 37.Fetal kardiyotokografik incelemelerde fetal taikardi saptandnda aadakilerden hangisi olas deildir? a) Fetal immatrite b) Maternal ate c) Korioamnionit d) Postterm gebelik e) Betamimetik tokolitikler Cevap D (Danforth, Obstetrik ve Jinekoloji, 1994, s. 277,278) Fetal taikardi, 160 atm/dakikann stndeki deerdir. Taikardinin nedenleri, aadakiler olabilir: -Fetal immatrite -Maternal ate -Fetal enfeksiyon (koryoamniyonitis) -Hafif hipoksi -Uzun srm bradikardinin normallemesi (refleks taikardi) -Fetal taiaritmiler -Maternal hipertiroidizm -lalar (atropin, beta-mimetik tokolitikler) 38.Preeklampsi geliiminde risk faktr olmayan zellik aadakilerden hangisidir? a) Multiparite b) oul gebelik c) Mol hidatiform d) nceki gebelikte preeklampsi e) Diabetes mellitus Cevap A (Danforth, Obstetrik ve Jinekoloji, 1994, s.353) Bkz. Tablo 6.

Cevap A (Danforth, Obstetrik ve Jinekoloji, 7.bask, s.363) Bkz. Tablo 5. 35.Trizomi 18de en sk hangi organ anomalisi grlr? a) Beyin b) Kalp c) Bbrek d) Akcier e) Diyafragma Cevap B (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.1463) Trizomi 18de en sk kalp anomalileri grlr. Olgularn %99unda grlen kalp anomalilerinin iinde en sk VSD ve komplet atriyoventrikler defekt vardr.

Tablo 6. Preeklampsi iin risk faktrleri


Primigravid olmak Aile yksnde preeklampsi veya eklampsi varl nceden geirilmi preeklampsi veya eklampsi Yeni gebelik Maternal yan u deerleri (20 yandan gen veya 35 yann stnde) Hipertansif vaskler, otoimmn veya renal hastalk varl Diabetes mellitus oul gebelik mmn olmayan veya alloimmn fetal hidrops Trisomi 13 Hidatidiform mol MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

36.En sk grlen nral tp defekti hangisidir? a) Eksensefali b) Akranio c) Ensefalosel d) Anensefali e) Spina bifida 328

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Tablo 7. Erken doum iin yksek riskli nfus


Alt sosyoekonomik kademe nceden erken doum oul gebelik Uterus ekil bozukluu Servikal yetmezlik Bakteriyel vaginosis Aklanamayan, yksek maternal alfa-eftoprotein dzeyleri drar yollar enfeksiyonu

Cevap C (Normal gebelik ve prenatal bakm, Danforth Obstetrik ve Jinekoloji, s.84) Bkz. ekil 1. 41.Hangi durumda atrofik vaginit grlmez? a) Menopoz b) Laktasyon c) Oral kontraseptif kullanm d) Gen kadnda cerrahi kastrasyon e) Endometriozis tedavisinde yalanc menopoz Cevap C (Beck, Obstetrics and Gyncology; Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.237) Atrofik vajinit strojen stimulasyonunun olmad durumlarda grlr. 42.Ovulasyon olduunu gstermeyen hangisidir?

FETAL SERUM 1000 100 AFP (g/ml) 10 1 AMNOTK SIVI

0.1 0.02 12 16 20 24 MATERNAL SERUM 28 32 36 40

a) Bazal vcut ss art b) Gebelik c) Progesteron seviyesinin 3 ng/mlt'nin stne kmas d) Sekretuvar endometrium e) Adet kanamasnn olmas Cevap E (Beck, Obstetrics and Gyncology; Danforth, Obstetrik ve Jinekoloji, s.608) BBT, sabah uyanr uyanmaz, herhangi bir aktiviteden nce saptanm olan hasta vcut ssdr. BBTnin, 0.3 oC-0.6 oC dereceleri arasnda dzey deitirmesi ve yksekliini korumas, progesteron salgsna bir reaksiyondur ve ovulasyonu belirler. Buna karlk, buradaki ovulasyon yansmas, olayn gereklemesinden sonradr ve hastann ovulasyonu ngrmesine yardmc olamamaktadr. Dier yntemler, serum progesteron dzeylerinin saptanmas veya ovulasyonu dorulayc bir bulgu olarak sekretuar endometriumun bulunmasdr. 43.Aadakilerden hangisi ablotio plasentann olas nedenlerinden deildir? a) Merkezi hipoksi b) Ani uterus dekompresyonu c) Uzun umbilikal kord d) Polihidramnios e) oul gebelik Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.146) Umbilikal kordun ksa olmas ablatio plasentann nedenlerindendir. 44.Mller sistem agenezisi ile birlikte en sk hangi sistem malformasyonlar bulunur? a) Gastrointestinal sistem b) rogenital sistem c) Hematopoetik sistem d) Solunum sistemi e) Kemik sistemi 329

GEBELK HAFTALARI

ekil 1. Gebelik boyunca, fetal serum, amniotik sv ve maternal serum alfa-fetoprotein (AFP) dzeyleri.

39.Preterm doum riskinin artt durumlardan olmayan maddeyi belirtiniz? a) Dk sosyoekonomik seviye b) nceki gebelikte preterm doum c) Uterin malformasyon d) oul gebelik e) Yksek doz X nna maruz kalmak Cevap E (Danforth, Obstetrik ve Jinekoloji, 1994, s.297) Bkz. Tablo 7. 40.Gebelikte Alfafetoprotein (AFP) hakknda aadaki klar iinde yanl olan iaretleyiniz. a) AFP maternal serumda gebelik boyunca giderek artar ve 30 haftada en yksek dzeylerdedir. b) AFP'nin fetal serumdaki younluu gebeliin 15. haftasnda en yksektir, bu noktadan sonra giderek azalr. c) Amniyotik svdaki AFP dzeyleri anne serumundakine benzer bir eri ile gebelik boyunca giderek azalr. d) Maternal serum AFP deerleri nral tp defektli fetuslarn bulunduu gebeliklerde yksektir. e) Down sendromunlu fetuslarn bulunduu gebeliklerde AFP deerleri normalden dk bulunabilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Cevap B (Danforth, Obstetrik ve Jinekoloji, s.22) riner ve genital yollarn ortak embriyolojik kkeni nedeniyle, Mller geliim anomalileri vakalarnda idrar yollar anomalilerine olduka sk rastlanr. 45.Aadakilerden hangisi HSG (histerosalpingografi) iin doru deildir? a) yot ieren kontrast madde kullanlmas, iv olarak verilmemesi nedenli, iyot alerjisi olanlarda nemsizdir. b) Siklusun 5.-10. gnlerinde yaplr. c) Genital sistemde enfeksiyon phesi varsa HSG yaplmaz. d) HSGde tespit edilen uterus bikornus ile supseptusun ayrc tans laparoskopi ile konur. e) HSGde tubada kurun boru, golf sopas, pipo sopas grnm tberkloz asndan anlamldr. Cevap A (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.1252) Baz hastalarda iyot allerjisi olabilir. Tetkikten nce hastaya iyot allerjisi olup olmad sorulmaldr. Ancak byle allerji olmasa bile, baz vakalarda iyotun periton ile temasa gemesi halinde allerjik veya peritoneal reaksiyon olabilir. 46.Basit endometriyal hiperplazide endometrium kanser gelime oran nedir? a) %8 b) %1 c) %29 d) %3 e) %100 Cevap B (Novak, Jinekoloji, s.1059) Endometriyal hiperplazinin karsinoma ilerleme riski sitolojik atipinin varlna ve arlna baldr. Karsinoma ilerleme oran basit hiperplazili hastalarda %1, kompleks hiperplazili hastalarda %3, atipik basit hiperplazili hastalarda %8, atipik kompleks hiperplazili hastalarda %29 olarak tespit edilmitir. Endometriyal doku rneklemesinde atipik hiperplazi saptanan hastalarda histerektomi yaplrsa yaklak %25 orannda genellikle iyi diferansiye olmu endometriyal karsinomun elik ettii grlecektir. 47.Borderline over tmrleri iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Malign potansiyelleri dktr. b) Premenopozal kadnlarda zellikle grlr. c) Prognozlar genellikle iyidir. d) Tanda stromal invazyonun grlmesi nemlidir. e) Erken dnemde semptom vermezler. 330

Cevap D (Novak, Jinekoloji, s.1155-1156) Borderline tmrler ok uzun sre gizli kalma eilimindedirler ve zellikle premenapozal grubu tutmaktadr. Uzun dnemli ok iyi prognoz gsterirler. En sk olarak 30-50 yalarnda grlmektedir. nvazif kanserlerde ise ya sklkla 50-70 arasndadr. Borderline tmrlerin tan iin kriterler: -Papiller oluumla birlikte epitelial proliferasyon ve psdostratifikasyon -Nkleer atipi ve artm mikotik aktivite -Gerek stromal invazyonun olmamas Malign ovarian tmre kar malign borderline tmrn tans primer tmrn histolojik zelliklerine dayandrlmaldr. Malign tmrlerde stromal invazyon vardr. Borderline malign tmrlerde nadir mikroinvazyon rnekleri bildirilmitir. 48.Aadakilerden hangisi serviks Ca etyolojisinde rol oynar? a) Gonorhea b) Streptokok c) Peptekok d) HIV e) HPV Cevap E (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.942) Bkz. Tablo 8. 49.Tubal gebeliin en sk yerletii yer neresidir? a) Rithmus b) Ampulla c) Fimbrial blge d) nfundibulum e) nterstisyel blge Cevap B (Novaks, Gynecology, 1996, s.502; Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.122) D gebeliklerin en sk grlen tipi tbal ektopik gebeliklerdir (%97). Burada da en sk gzlenen yer ampullalardr.

Tablo 8. Serviks kanseri geliiminde rol oynad dnlen faktrler


-Herpes simpleks virusu -Human papilloma virus -Dier seksel geili hastalklar -Sigara -Vitamin C, Beta karoten ve folat eksiklii MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

50.Over tmrlerinde grlen mikroskopik yaplardan yandaki tmrne uymayan hangisidir? a) Psammoma cisimcikleri Serz tmrler b) Goblet Msinz tmrler c) Tal yzk hcresi Krukenberg hcreli tmr d) Call-Exner cisimcii Sertoli leydig sins tmr e) Schiller-Duvall cisimcii Endodermal sins tmr Cevap D (Novaks, Gynecology, 1996, s.1155-1231) Call-Exner cisimcii, overin granloza hcreli tmrlerinde grlr. 51.En sk grlen puerperal enfeksiyon hangisidir? a) Mastit b) riner enfeksiyonlar c) Tromboflebit d) Endometrit e) Vaginit Cevap D (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.111) Puerperal endometrit; En sk grlen puerperal enfeksiyondur. Risk faktrleri; erken membran rptr, uzam eylem, operatif doum (zellikle sezaryen) olarak saylabilir. 52.En sk puerperal mastit etkeni hangisidir? a) E.coli b) Klostridiumlar c) Staph. aureus d) Strep. viridans e) Staph. epidermitis Cevap C (Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, 2000, s.112) En sk etken stafilokokkus aureusdur. Meme ba atlaklarndan kken alan ar, kzarklk, ime, s art ile karakterize bir durumdur. Aksiller lenfadenopati vardr. 38oC zerinde ate meydana gelir. Genellikle tek memede geliir. Tedavi edilmezse meme absesi geliebilir. 53.Seksel geili hastalklardan en sk grleni hangisidir? a) Gonore b) Klamidya c) AIDS d) Toksoplazmozis e) Sifiliz Cevap B (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.1620)

Clamidya Trichomatis, en sk grlen seksel geili hastalktr. Kadnlarda retrit, servisit ve pelvik inflamatuar hastala yol aar. Tm klamidya infeksiyonlarnn %70i subklinik, %30u ise belirgindir. Gebelikte infeksiyon prevalans %2-37 arasndadr. 54.Oositler, ovulasyon olduktan sonra ne kadar zamana kadar fertilize olabilirler? a) 1-2 saat b) 6-12 saat c) 12-24 saat d) 3-4 gn e) 21. gne kadar Cevap C (Novak, Jinekoloji, s.934) Sperm eer intravajinal ortamdan kurtulursa 24-48 saat boyunca fertilizasyon kapasitesini korur. Oositler ovulasyondan yaklak 12-24 saat sonrasna kadar fertilize olabilirler. 55.55 yandaki bayan hasta, klinie anormal kanama nedeni ile bavurmutur. Yaplan endometriyal biyopside, kompleks hiperplazi tesbit edilmitir. Bu aamadan sonra yaplacak ilk ey ne olmaldr? a) Hemen tedaviye balanmaldr. b) USG yaplmaldr. c) 6 ay sonra biyopsi tekrarlanmaldr. d) Histeroskopi ve fraksiyonel kretaj yaplmaldr. e) Histerektomi yaplmaldr. Cevap D (Novak, Jinekoloji, s.988) Bkz. ekil 2. 56.Menopoza geiin en nemli bulgusu hangisidir? a) Scak basmalar b) strojen azal c) FSH dzeyi art d) Dzensiz kanamalar e) Progesteron azal Cevap C (Novak, Jinekoloji, s.990, 991) Menopozal geiin en tutarl bulgusu serum FSH dzeylerinde arttr. Menstruasyon olan normal over fonksiyonlu kadnlarda, nc siklus gn FSH dzeyi 5-10 IU/l olmaldr (65). Yksek FSH dzeyleri (10-25 IU/l), estradiol dzeyleri normal snrda olsa bile menopozal geie uyan relatif ovaryan rezistans gsterir. Fizyolojik olarak, menstruel fonksiyonlarn son on yl boyunca ovaryen follikllerden azalm inhibin salglamasnn sonucu olduuna inanlmaktadr. FSH dzeylerinin >40 IU/l olmas ovaryan fonksiyonlarn tam kesilmesi ile beraberdir. Buna ramen, ovaryan fonksiyonlar birka yl boyunca artabilir ya da azalabilir. Bunun iin, amenoresi olan ve FSH >40 IU/l 331

MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Anormal kanama

Endometrial biopsi

Basit hiperplazi ya da normal patoloji

Tan iin yetersiz doku

Kompleks hiperplazi veya malignite

Ultrason ve/veya ofis histeroskopi

Normal

Anormal

Histeroskopi ve fraksiyonel kretaj

Normal veya basit hiperplazi

Atipik hiperplazi veya malignite

Grup tedavi (hiperplazi iin endometrial biopsiyi 6 ay sonra tekrarla) ekil 2. Menopoz sonras anormal uterus kanamasnn tedavisi

Histerektomi veya dier kesin tedaviler

olan kadnlarda gelecekte ksa dnem iin menstruasyon olabilir ve bazen gebelik oluabilir.

58.Menopozda ortaya kan osteoporozda en nemli neden hangisidir? a) Hipostrojenemi b) Ya c) Heredite d) Diyetle alnan kalsiyum e) PTH azalmas Cevap B (Novak, Jinekoloji, s.994) Osteoporoz nedenleri multifaktriyeldir. Osteoporoza elik eden primer faktrler heredite, ya, strojen durumu ve diyetle alnan kalsiyumdur. Ya, kemik kayb ile beraber olan faktrlerin en nemlisidir. 59.Hangi kemoteraptik ajan hcre siklusunun G1 dnemine etkilidir? a) Doksorubisin b) Bleomisin c) Vinkristin d) 5-Fluorourasil e) Aktinomisin-D
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

57.Menopozda grlen scak basmalarnn nedeni hangisidir? a) Progesteron yetmezlii b) strojen yetmezlii c) LH pikinin olmas d) Psikolojik e) Androjenlerin art Cevap B (Novak, Jinekoloji, s.991) strojen yetmezliinin klasik semptomu scak basmasdr. Tekrarlayan, geici kzarma peryodlar, terleme ve scak hissetme, sklkla arpnt ile beraber, korku hissi ve bazen titreme ile devam eden bir semptomdur. Gnde 5-10 kez grlr ve 1-3 dak. devam eder. 332

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Tablo 9. Hcre siklusuna etki yeri


Hcre siklus dnemi G1 Erken S Metotreksat Ge S G2 M lalar Aktinomisin D Hidroksire, Ara-C, 5-FU, Doksorubisin, Daunomisin Bleomisin, Etoposid, Teniposide Vinkristin, Vinblastin

62.Spermlerin ne kadarnn hareketli olmas normal kabul edilir? a) %100 b) %75 c) %50 d) %20 e) %5 Cevap C (Novak, s.920) WHO ve birok laboratuvar spermlerin en az %50sinin hareketli olmasn normal olarak kabul ederken, yardmc reme teknikleri ile ilgilenenler %40 deerini normal kabul etmektedirler.

Ara-C, sitozin arabinozid; 5-FU, 5-fluorourasil

Tablo 10. Postmenopozal uterus kanamas sebepleri


Kanama sebepleri Endometriyal atrofi strojen replasman tedavisi Endometriyal polip Endometriyal hiperplazi Endometriyal kanser Sklk % 60-80 15-25 2-12 5-10 10

63.nfertilitede servikal faktrn deerlendirilmesi iin kullanlan test hangisidir? a) ACTH stimlasyon testi b) strojen ykleme testi c) Postkoital test d) Q tip testi e) Shake testi Cevap C (Novak, s.926,927)

Cevap E (Novak, Jinekoloji, s.1019) Bkz. Tablo 9. 60.Hangi kemoteraptik ila kardiyomiyopatiye neden olur? a) Doksorubisin b) Siklofosfamid c) Sisplatin d) Bleomisin e) Metotreksat Cevap A (Novak, Jinekoloji, s.1026) Siklofosfamid genitoriner sistemde toksik etkilidir. Sisplatin ototoksik ve periferal nrotoksisite nedenidir. Bleomisin, ciddi ate reaksiyonu, anaflaksi, Raynaud Fenomeni ve kronik skleroderma benzeri reaksiyonlara yol aar. Metotreksat ise karaciere toksik etkilidir.

Servikal faktr infertilitenin %5inden daha az bir blmnden sorumludur. Servikal faktrn deerlendirilmesinde kullanlan en klasik test postkoital test (PCT)dir. PCT ile servikal mukus kalitesi, koitus sonras reme kanalndaki hareketli sperm says ve servikal mukus ile sperm etkilemesi deerlendirilebilir. PCT sperm kalitesinin deerlendirilmesi iin kullanlan sperm says, hareketi ve morfolojisi konusunda bize bilgi vermez. Test ovulasyondan hemen nce yaplmaldr. Koitusun testten ne kadar sre nce gereklemesi gerektii konusunda bir gr birlii bulunmamaktadr. Optimal sre koitustan en fazla 2 saat sonra olmakla birlikte, 24 saat ierisinde uygulanabilir. PCT olduka basit uygulanabilen bir testtir. Mukusta ncelikle spinbarkeit (esneklik), ferning ve effaflk deerlendirilir. Anormal PCTin en sk nedeni zamanlamann iyi yaplamamasdr.

61.Postmenopozal uterus kanamasnn en sk nedeni hangisidir? a) Endometriozis b) Endometriyal kanser c) Endometriyal atrofi d) strojen replasman tedavisi e) Endometriyal polip Cevap C (Novak, Jinekoloji, s.1062) Bkz. Tablo 10.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

64.Hangisi fizyolojik deildir? a) Gebelik b) Cinsel iliki c) Menapoz d) Uyku e) Laktasyon

hiperprolaktinemi

nedeni

Cevap C (Kinii, s.1210, tablo 2) 333

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Fizyolojik hiperprolaktinemi nedenleri -Gebelik -Laktasyon -strojenler -Uyku -Hipoglisemi -Yemek sonras -Cinsel iliki -Meme bann uyarlmas -Stress

65.Hangisinde yeterli strojen mevcut olmasna ramen amenore gzlenir? a) Hipogonadotropik hipogonadizm b) Kallman sendromu c) Kraniyofarenjiyoma d) PCOS e) Over yetmezlii Cevap D (Kinii, s.1180) PCOS oligomenore ve amenoreye en sk yol aan nedenlerdendir. Tm amenoreik kadnlar iinde rastlanma oran %26-37dir. Etiyolojsinde hipotalamus, hipofiz, adrenal ve overe ait faktrlerin her birini teker teker n plana karan teoriler mevcuttur. Dier amenore tiplerinin aksine PCOSda yeterli strojen mevcuttur. Ancak olayn kknde yatan hiperandrojenemi sonucu ortaya kan anovulasyon, progesteronla karlanmayan asiklik strojen salglanmasna yol aar. Bu da disfonksiyonel kanama, oligomenore ve sonunda sekonder amenoreye neden olur. 66.IVFde normal bir fertilizasyon yakalamak iin sperm morfolojilerinin en az ne kadar normal olmaldr? a) %100 b) %75 c) %50 d) %15 e) %5 Cevap D (Novak, s.920) Normal formlarn oran %15in zerinde ise IVFde fertilizasyon normal olmakta, %4n altnda ise fertilizasyon oran byk lde dmekte ve %4-14 ise her iki durumun arasnda bir fertilizasyon oran elde edilmektedir. 67.Gebelerde en sk grlen meme Ca tr hangisidir? a) nfiltratif lobler karsinom b) nfiltratif duktal karsinom c) Paget hastal d) n situ carsinom e) Gebelerde hormonal deiikliklerden dolay meme Ca grlmez. Cevap B (Kinii, s.418,419) Meme kanserinin byk oranda strojen ve progesterona duyarl olduu dnlmektedir. Bu durum 334

gebelikte meme kanserinin daha agresif olabileceini akla getirir. Fakat gebelikte hakim strojen komponenti estrioldr ve daha potent olan estradioln yerini alr. Ayrca gebelerdeki meme kanserlerinde byk oranda strojen reseptr bulunmad bildirilmitir. Meme kanserinin prognozuna gebeliin belirgin bir etkisi yoktur ve teraptik abortus yaplmas prognozu iyiletirmez. Bu kanserin prognozu gebe olmayanlardaki gibi hastaln evresine baldr. Ancak gebelerde tandaki gecikme nedeniyle meme kanseri genellikle daha ileri evrede saptanr. Ayrca artm meme vasklaritesi nedeniyle kanser yaylmnn daha hzl olabilecei dnlmektedir. En sk infiltratif duktal karsinoma rastlanr. nfiltratif lobler karsinom veya in situ karsinomlar da grlebilir.

68.Gebe tarafndan fetal hareketlerin alglanmas kanc haftada olur? a) 8-10 haftalar b) 10-16 haftalar c) 16-18 haftalar d) 20. haftadan sonra e) 24. haftadan sonra Cevap C (Danforth, s.77) Annenin fetal hareketi alglamas, gebelik sresi hakknda kaba bir fikir verebilir. Hareketler, multiparda genellikle 16-18. haftalarda, primiparlarda bu sreden birka hafta sonra gerekleir. Bu yntem, dier parametrelerin dorulanmasnda kullanlabilir, fakat tek bana salkl bir l oluturmaz.

69.Gebelikte grlen bulant ile ilgili hangisi yanltr? a) Gebelerin yaklak yarsnda grlr. b) Tesbit edildii anda ila tedavisine balanr. c) Genellikle erken gebelik dneminde ortaya kar. d) Sabahlar daha iddetlidir. e) Bazen kusma elik edebilir. Cevap B (Danforth, s.75,76) Erken gebelik dneminde, kadnlarn yaklak yarsnda, kusmayla birlikte veya yalnz olarak bulant grlr. Bu belirti, genellikle gebeliin 2-12. haftalarnda ortaya kar ve 6-8 haftada geriler. Bazen, gebelik boyunca bulant devam eder ve ok seyrek olarak da birinci trimesterden sonra ortaya kabilir. Sklkla, bulant sabah uyanldnda ok iddetlidir ve gn ilerledike azalr. Genellikle, yataktan kalkmadan kraker yenmesi, sk olarak kuru yiyeceklerin alnmas ve bulanty uyaran yiyeceklerden uzak durulmas gibi basit nlemlerle yeterli tedavi salanabilir. Buna ramen, bazen ila uygulamas gerekebilir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

70.Gebe bir kadnda riner sistemde ta bulunmas hangisini nemli klar? a) Spontan dk b) drar yollar enfeksiyonunda art c) Preterm eylem d) Preeklampsi e) Ektopik gebelik Cevap B (Danforth, s.381) Gebelik, ta oluumunu veya bu hastaln iddetini artrmamaktadr. drar talarnn gebelikteki tek olumsuz etkisi, idrar yollar enfeksiyonu sklnn artmasdr. Ta olan gebe kadnlarda, idrar yollar enfeksiyonunun insidans %20-%45dir. Spontan dk, erken doum ve hipertansif komplikasyonlarn insidanslar, her zamankinden yksek deildir. 71.Gebelerde riner sistem enfeksiyonuna yol aan en sk mikroorganizma hangisidir? a) Stafilokoklar b) E. coli c) Klepsiella d) Proteus e) Streptokoklar Cevap B (Danforth, s.379) drar yollar enfeksiyonlar, kadnlarn %10-%15inde grlen, gebelikte sk rastlanan bir komplikasyondur ve akut piyelonefrit, gebelikte, sklkla hastanede tedavi gerektiren bir endikasyondur. Bu enfeksiyonlarda en sk rastlanan sorumlu organizmalar, Esheria coli (vakalarn %75-%90), Klebsiella (%10-%15) ve Proteus (%5)dir. Dier sorumlu organizmalar, Pseudomonas, Staphylococcus ve grup D ve grup B streptokoklardr. 72.Diabetik bir gebe ile ilgili hangisi yanltr? a) nslin fetusa gemez. b) Gebelikte oral hipoglisemik ilalar kullanlmamaldr. c) Gebelik ilerledike inslin dozu ykseltilmelidir. d) Diabetik olmayan bir kadnn kan glukoz, gebelikte normalden yksektir. e) Gebede kalori ihtiyac artar. Cevap D (Danforth, s.347) Diabetik olmayan bir kadnn kan glukoz dzeyleri, gebelikte normalden dktr. Ayn dzeyler, diabetikte de salanmaldr. Buradaki ama, annenin gebelik seyrini etkilemek deil, fetal komplikasyon olasln azaltmaktr. Kadn, kan glukozunu normalde tutmaya yeterli insulin kullanmaldr. nslin, fetusa gemediinden, kullanlan doz yeterli olduu srece, mutlak miktar nemsizdir. Gebeliin ileri evresinde, balang dozu daha yksektir. Bu nedenle, doktor, gebeliin ilk
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

yarsnda 0.5 nite/kg ile balayabilir ve ikinci yarsnda 0.7 nite/kga geebilir. Baz obes hastalarn gnlk inslin gereksinmeleri olduka fazldr. Genellikle, inslin ihtiyac, 20-30 haftalk dnemde, iki- kat artar. Gebelik esnasnda, oral hipoglisemik ilalar kullanlmamaldr.

73.Hangisi diabetik bir annenin karlalan sorunlardan deildir? a) Makrozomi b) Hiperkalsemi c) Hiperbilirubinemi d) Respiratuvar distress e) Abortus Cevap B (Danforth, s.346)

ocuunda

Diabetik annelerin ocuklar aada listelenmi sorunlarla kar karyadr: *dk *konjenital anomaliler *respiratuvar distres *hipoglisemi *makrosomi *hipokalsemi *hiperbilirubinemi *perinatal mortalite

74.Missed abortionla ilgili hangisi yanltr? a) Gebelik belirtileri geriler. b) Gebelik testleri negatifleir. c) ou spontan dkle neticeleir. d) Kendiliinden sonlanaca iin ek bir mdahale gerekmez. e) lk trimestirde ise aspirasyon kretaj yaplr. Cevap D (Danforth, s.179) Embriyo/fetus uzun sredir lm olduu halde uterus kavitesinden dar atlmad takdirde, missed abortionda bahsedilir. Hastann, gebelik belirtilerinin gerilemesi tipiktir; gebelik testleri negatifleir ve fetal kalp aktivitesi saptanamaz. Missed abortion vakalarnn ou sonunda spontan dkle neticelenir ve l fetus sendromunun neden olduu koaglasyon bozukluklar, gebeliin ilk yarsnda seyrek belirir. Yine de, sonucu spontan zme brakmak, duygusal yk oluturduundan, missed abortionlu hastalarn ou, gebeliin bir an nce sonlandrlmasn ister. lk trimesterde bu aspirasyon kretajyla yaplr. kinci trimesterde, dilatasyon ve boaltmayla veya intravajinal prostaglandin E2 (PGE2) supozituvarlaryla eylem indksiyonu salanarak uterus boaltlr. 335

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

75.Erken postpartum kanamann en sk nedeni hangisidir? a) Uterus inversiyonu b) Plasenta previa c) Plasenta acreata d) Uterus atonisi e) Phtlama bozukluklar Cevap D (Danforth, s.165) Vajinal doumdaki ortalama kan kayb, yaklak 500 mldir. 1000 mlnin stndeik kanama, postpartum hemorajiyi oluturur. Erken postpartum hemorajinin en sk grlen nedeni, uterus atonisidir. Gebeliin sonlarnda, plasentaya giden maternal kan akm, yaklak 500 ml/dakikadr. Eer, plasentann uterus duvarndan ayrlmasndan sonra miyometrium etkili olacak ekilde kaslmazsa, ksa srede nemli kan kayb grlr. Plasentann doumundan sonra, allagelmi oksitosin uygulamasnn amac, uterus atonisi ve hemorajisinin nlenmesidir. Akut durumda, gevek uterustan devaml gelen kan durdurmak iin, uterusa bimanuel kompresyon uygulanabilir. 76.Lepoldun ikinci manevras ile hangisi anlalmaya allr? a) Fetal srtn hangi tarafta olduu b) Fetal ksmn fundusu doldurup doldurmad c) Sefalik kntnn hangi tarafta olduu d) Ban pelvise girip girmedii e) Pelvis giriminde hangi fetal ksmn olduu Cevap A (Danforth, s.82-83) Birinci manevrada hangi fetal ksm fundustadr? sorusu cevaplanr. kinci manevra, fetusun srt hangi taraftadr? sorusunu cevaplar. nc manevra pelvis giriminde hangi fetal ksm var? sorusunu cevaplar. Drdnc manevra, sefalik knt hangi taraftadr? sorusunun cevabn verir. Bu manevra ancak ban yerlemi olmas halinde geerlidir; ba hareketliyse manevra uygulanamaz. 77.Premenstrel sendromla ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr? a) strojen-progesteron dzeylerindeki dalgalanmalara bal olduklar dnlmektedir. b) ou hastada dismenore de bulunur. c) Bromokriptinin faydalar ok kesin deildir. d) Sv tutulumu tabloda yoktur. e) Trankilizanlar baz vakalarda faydal olabilir. Cevap D (Manual, 1992, s.1791) PMSde sklkla ikinlik ve sv retansiyonu ikayetlerinin olmas, PMS semptomlarnn potansiyel bir nedeni olarak minerolokortikoid deiiklikleri olabilecei336

ni dndrmtr. Ayrca, minerolokortikoidler ruh hali zerine santral bir etkiye sahiptir. 78.Serviks kanseri iin risk faktr olmayan hangisidir? a) Irk b) Nulliparite c) Sigara d) Oral kontraseptif kullanm e) Multiparite Cevap B (Atas, Jinekolojik Onkoloji, 1996, s.276) Serviks kanseri gebelikle alakaszdr. 79.Aadaki saylanlar arasnda perinatal lmn en sk sebebi hangisidir? a) Hipoglisemi b) Enfeksiyon c) Konjenital malformasyonlar d) Travma e) Prematrite Cevap E (Williams Obstetrics, 17.bask, s.4) Prematritede, neonatal morbidite ve mortalite oran %75dir. 80.Ektopik gebelik ile ilgili olarak aadaki cmlelerden yanl olan iaretleyiniz. a) En ok grld yer tuba uterinalardr. b) Adet rtar, uterin kanama ve ar en sk rastlanan klinik semptomlardr. c) Kesin tan ultrasonografi ile konur. d) Tedavide cerrahi ve medikal yol tercih edilebilir. e) Rptre ektopik gebelik ise mutlaka cerrahi tedavi yaplmaldr. Cevap C (Danforth, Current) Kesin tan laparoskopi ile konulur. 81.En sk intrauterin gelime gerilii (IUGR) yapan sebep hangisidir? a) Maternal hipertansiyon ve preeklampsi b) ntrauterin TORCH grubu enfeksiyonlardr. c) Maternal beslenme bozukluu d) Fetal konjenital anomaliler e) Maternal diabetes mellitus Cevap A (Danforth, Current) IUGR sklkla kronik hipertansiyon ile komplike olmu gebeliklerde grlr. Risk, direkt olarak diyastolik kan basnc dzeyleri ile ilikilidir. Kronik maternal hipoksiyle ilikili durumlardan Eisenmenger kompleksi veya Fallot tetralojisi de sklkla IUGR ile alakaldr. Orak hcre anemisi gibi maternal hemoglobinopatiler de IUGR ile ilikilidir.
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

82.Bir myom uteri olgusunda aniden balayan iddetli ar en byk olaslkla hangisini gsterir? a) Malign transformasyon b) Torsiyon c) Sekonder infeksiyon d) Metaplazi e) Dejenerasyon Cevap E (Novaks, Gynecology, 1996, s.331; Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, s.255) Bas, sap torsiyonu ve enfeksiyon sonucu ar meydana gelir. Komplike olmayanlar genelde ar yapmaz, ar genelde dejenerasyonlara bal ortaya kar. 83.2-10 yalarndaki poplasyonda en ok grlen vagen tmr hangisidir? a) Endodermal sins tmr b) Squamz karsinom c) Rabdomyosarkom d) Clear cell karsinom e) Botroid sarkom Cevap E (Novaks, Gynecology, 1996, s.1111; Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, s.240) Bothyroid sarkom; 2-10 yalar arasnda en sk grlen vajen tmrdr. Mller tberkl byme ucundan prolifere olan stromadan kan mikst mezodermal tmrdr. Malign karakterli, zm salkm tarzndadr. Genellikle 5 ya altnda grlr. Temelde rabdomiyosarkom alt tipidir. Prognoz geni cerrahiye ramen ktdr. 84.AFP reten hcreler en sk hangisinde bulunur? a) mmatr teratoma b) Endodermal sins tmr c) Gonadoblastoma d) Sertoli-Leydig hcreli tmr e) Embriyonal karsinoma Cevap B (Current Obstetrics and Gynecology, 8.bask, s.958; Ersoy, Trkiye Klinikleri Kadn-Doum Ders Notlar, s.279) En sk rastlanan ekstraembriyonik tmr tipidir. kinci en sklkta grlen malign germ hcresi tmrdr. Yolk kesesi kkenlidir. Gen kadnlarda grlr. Sa over daha sk tutulur. Mikroskopisinde Schiller-Duval cisimcikleri grlr. Tmr AFP yapmaktadr. Hastaln yaygnlk derecesi ile AFP dzeyi arasnda korelasyon mevcuttur. Bu nedenle tedaviye cevapta AFP dzeyleri nem tar. Prognoz iyi deildir. %80, bir ylda lr. 85.Ge deselerasyonlar aadakilerden hangisinde grlr? a) Ban Kompresyonu b) Utero Plasental Yetmezlik c) Makat Doum
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

d) Kordo Umblicusun Kompresyonu e) Plasenta Previa Cevap B (Niswander, Manual of Obstetrics, 5.bask, 1996, s.317)

86.Ultrasonografik incelemede obes bir olguda hangi frekansl transducer daha uygundur? a) 3.5 mHz b) 5 mHz c) 6 mHz d) 7.5 mHz e) 7 mHz Cevap A (Niswander, Manual of Obstetrics, 5.bask, 1996, s.372)

87.Gestasyonel diabet iin aadakilerden hangisi dorudur? a) Alk kan ekeri normalin stndedir. b) Fetal anomali riski vardr. c) Bu gebelerin ilerde kalc diabete sahip olma olma anslar normal poplasyondan farkllk gstermez. d) Gestasyonel diabet saptanan gebelerde hemen inslin tedavisine balanr. e) Tm gebelere 24.hafta civarnda gestasyonel diabet iin tarama yaplmaldr. Cevap C (Niswander, Manual of Obstetrics, 5.bask, 1996, s.121)

88.Aadakilerden hangisi Polihidramnios sebebi deildir? a) oul gebelik b) Diabetes Mellitus c) zefagus atrezisi d) Anensefali e) Potter sendromu Cevap E (Niswander, Manual of Obstetrics, 5.bask, 1996, s.467)

89.Ovarin steroidogenezde "iki-hcre, iki-gonadotropin" kavramyla ilikili olmayan hangi kta belirtilmitir? a) Teka hcresi b) strojen c) Androstenedion d) DHEAS (dehidro epi androsteron slfat) e) LH (luteinize edici hormon) Cevap D (Frederickson, sf. 73) 337

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

90.Septat uterus ile bikornuat uterusu ayrmada kullanlabilecek yntem hangisidir? a) Histeroskopi b) Histerosalpingografi c) Laparoskopi d) Histerosalpingosonografi e) Kolposkopi Cevap C (Frederickson, sf 93)

d) Trizomi 21 olan fets e) oul gebelik Cevap A (Creasy, 3.Bask, s.560-565) 95.Aadakilerden hangisi yanltr? a) Prematr membran rptr etyolojisinde seksel yolla bulaan hastalklarn tayc olmak vardr. b) Prematr membran rptrnde tan iin amniosentez yaparak intraamniyotik Evans mavisi uygulamas kullanlabilir. c) Gebelikte posterior vaginal forniksten alnan svda "Fernig" fenomeninin varlnn deerlendirilmesi prematr membran rptr tansn koydurur. d) 34. gebelik haftasnda membranlarn rptr sonrasnda 6. saate doum olursa bu, bir preterm eylem ile gelien doumdur, preterm eylem tans almaz. e) Prematr membran rptr tanm iin snr gebelik haftas 37'dir. Cevap E (Creasy, 3.Bask, sf. 624-630) 96.Erken membran rptr tan yntemlerinden olmayan belirtiniz? a) Transservikal sv aknn grlmesi b) Doppler ultrasonografi c) Nitrazin kad ile pH tayini d) Amniyotik svnn Ferning (erelti otu grnm) zellii gstermesi e) ntraamniyotik boya enjeksiyonu Cevap B (Danforth's, 1994, s.307) 97.Major genital sistem anomalisi olan hastalarda aadakilerden hangisi gebelik sonularnn iyilemesinde faydaldr? a) Progestasyonal ajanlar b) Beta mimetik ilalar c) Metroplasti d) Eksternal podalik versiyon e) Serklaj Cevap C (Wiliams Obstetrics, A Study Guide, 2.bask, s.150 (37-35) 98.Aadakilerden yanl olan iaretleyiniz? a) Kadnda uterus, tuba ve vagenin oluumu 12-13 haftalarda tamamlanr. b) Genital tberklden kadnlarda klitoris geliir. c) Kadnlarda bazen garther kisti denilen wolf kanal artklar kalabilir. d) Bartholin bezleri rogenital sinsten oluur. e) Hibiri Cevap E (Berek, Novak's Gynecology 12.bask)
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

91.Gebelerde 50 gram glokoz ykleme testini hangi durumda yaparsnz? a) Makrozomik bebek yks olanlara. b) Ailesel diabet yks olanlara. c) Gestasyonel diabet risk faktr olmayanlara d) Ya 30'un zerinde olanlara e) Obes olanlara Cevap C (Creasy, 3.Bask, sf. 934-978)

92.Sikluslar 28 gnde bir olan kadnda endometriyal reseptivite hangi gnlerle snrl kabul edilir? a) 14-15 gnler aras b) 16-19 gnler aras c) 21-24 gnler aras d) 23-25 gnler aras e) 25-28 gnler aras Cevap B (Speroff, 5.Bask, sf. 241)

93.Aadakilerden hagisi luteal faz yetmezliini ciddi ekilde dndrr? a) Son adetten 14 gn sonra alnan endometriyal biyopsinin histopatolojik incelemesinde (Noyes kriterlerine gre) 12. gn ile uyumlu olmas b) Son adetten 21 gn sonra alnan endometriyal biyopsinin histopatolojik incelemesinde (Noyes kiriterlerine gre) 19. gn ile uyumlu olmas c) Son adetten 24 gn sonra alnan endometriyal biyopsinin histopatolojik incelenmesinde (Noyes kriterlerine gre) 26. gn ile uyumlu olmas d) LH piki ile izleyen ilk menstruasyonunun ortasnda alnan kan progesteron deerinin 10 ng/ml'den az olmas e) Siklusun ikinci yarsnda alnan bazal vcut snnn 37C'den olmas Cevap D (Creasy, 3.Bask, s.447)

94.Aadakilerden hangi durum intrauterin gelime gerilii riskine neden olmaz? a) Anne boyunun 155 cm'den az olmas b) Tm gebelik sresinde 9 kg'dan az kilo alm c) Vaskler komplikasyonlarla birlikte olan kontrolsz diabetes mellitus 338

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

99.Aadakilerden yanl olan iaretleyiniz? a) Blastokist endometriyal kavitede gn kadar kaldktan sonra implante olaca endometrium blgesinde tutunur ve implante olmaya balar. b) 5. haftada rogenital katlantnn ortalarna yakn bir ksmda hcreleri toplanarak yapt kalnla gonadal katlant denir. c) Gonadal katlantya g eden germ hcreleri, eer ortamda iki X kromozom yoksa hzla atreziye urar. Buna disgenetik over denir. d) Germ hcrelerinin yolk kesesinden gonadal katlantya g otozomal kromozomlarn kontrol altnda olur. e) Hibiri Cevap E (Berek, Novak's Gynecology, 12.bask)

104.Pituiter kromofob adenomlu hastada hangisi bulunmaz? a) Amenore b) Hipotiroidi c) Galaktore d) Krlk e) Cushing 4S sendromu Cevap E (Beck, Obstetrics and Gyncology)

105.Serviks kanseri evre IIa'da 5 yllk sa kalm sresi aadakilerden hangisine uyar? a) % 91.5 b) % 83.5 c) % 45.0 d) % 36.0 e) % 14.0 Cevap B (Clinical Gynecologic Oncology, 4.bask, s.76)

100.Rahim ii ara tayan bir kadnda oluan pelvik inflamatuvar hastaln en sk etkeni nedir? a) Chlamydia trachomatis b) Mycoplazma hominis c) Neisseria gonorrhoeae d) Bacterides fragilis e) Actinomyces israelii Cevap E (Beck, Obstetrics and Gyncology)

106.Ovarian serz karsinomlarn, over karsinomlar arasndaki yzdesi aadakilerden hangisidir? a) % 70-80 b) % 50-55 c) % 20-35 d) % 10-15 e) % 3-5 Cevap C (Hematology / Oncology Clinics of North America Vol. 6 Num 4. 1992, s.764)

101.Luteal faz yetmezliinde hangi tip menstruasyon anomalisi olur? a) Menoraji b) Menometroraji c) Polimenore d) Anovulatuar kanama e) Metroraji Cevap C (Beck, Obstetrics and Gyncology)

107.leri evre over kanserlerinde klinik tam cevap %50 orannda elde edilirken, ayn olgularda patolojik tam cevap % katr? a) % 15 b) % 25 c) % 35 d) % 45 e) % 55 Cevap B (Hematology / Oncology Clinics of North America Vol. 6 Num 4. 1992, s.768)

102.Radyoterapiye en hassas tmr hangisidir? a) Serz kistadenoma b) Endometrioid tmr c) Gonodoblastoma d) Arrhenoblastoma e) Disgerminoma Cevap E (Beck, Obstetrics and Gyncology)

103.Hangisi epiteliyal tmrlerinin grlme skln verir? a) Musinz, serz, endometrioid b) Serz, musinz, endometrioid c) Serz, endometrioid, musinz d) Musinz, endometrioid, serz e) Endometrioid, musinz, serz Cevap B (Beck, Obstetrics and Gyncology)

108.Vaginitlerde vaginal akntlardan yaplan taze preperatta "clue cells" (belirte hcreleri) grlmesi hangi enfeksiyon iin tipiktir? a) Tricomonas vaginalis b) Candida albikans c) Herpes simplex tip II d) Gardnerella vaginalis e) Human papilloma virus enfeksiyonu Cevap D (Atas, Jinekoloji, 1996, s.227)

MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

339

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

109.Gronlosa hcrelerinde, aromataz enzim aktivitesini hangisi artrr? a) LH b) FSH c) HCG d) TSH e) PRL Cevap B (Speroff, Glass, Kas, Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility)

d) Minimal invazyon yok e) Prognoz ploidi ve S faza bal deil Cevap E (Gynolokoji und Geburtshilfe 1994, Onkoloji Blm)

114.ABO uygunsuzluu aadakilerden hangisinin en sk rastlanan nedenidir? a) Hidrops fetalis b) Neonatal hiperbilirubinemi c) Trombosit antigen uygunsuzluu d) Kernikterus e) Konjestif Kalp yetmezlii Cevap B (Zurpan and Qullgan's Ob/Gyn, 2.bask, s.153)

110.Vulva Ca Grading sisteminde G 2'yi yaznz? a) Yksek differansiye keratinize ok katl yass epitel ve yava gelime b) Orta differansiye tam olmayan keratinize ok katl yass epitel stroma snr tam belirli deil c) Az differansiye keratinize olmayan ok katl yass epitel ve hzl gelime d) Orta differansiye tam olan keratinize ok katl yass epitel, epitel ve stroma snr tam belirli e) Az differansiye ok katl yass epitel az keratinizasyon orta derece gelime hz Cevap B (Gynolokoji und Geburtshilfe 1994, Onkoloji Blm)

115.Gebelikte diabetes mellitus'un artmasnda OGTT (oral glukoz tolerans testi) aadakilerden hangisinde gereklidir? a) Glukoz tarama testinde < 135 mg/dl altnda olanlarda b) Hba1C (>10) olanlarda c) nsline baml diabetes mellitusu olanlarda d) Glukoz tarama testi > 145 mg/dl zerinde olanlarda e) Alk kan ekeri > 180 mg/dl zerinde olanlarda Cevap D (Zurpan and Qullgan's Ob/Gyn, 2.bask, s.107)

111.Serviks uteri'de SMEAR deerlendirilmesinde doru PAP III D'yi iaretleyiniz a) PAP III D pheli deil, kesin b) PAP III D CN I- CN II c) PAP III D CN II d) PAP III D CN II - CN III e) PAP III D pheli NVAZYON -CN III Cevap B (Gynolokoji und Geburtshilfe 1994, Onkoloji Blm)

116.Down sendromunda karyotip nasldr? a) Trizomi 13 b) Trizomi 18 c) Trizomi 21 d) 45 XO e) 47 XXX Cevap C (Current Obstetric, Gynocologic Diagnosis Treatment, 1991, s.89-111)

112.Serviks Ca'da sekonder lenf nodl invazyonunda doru olan iaretleyiniz? a) Paraservikal, parametrium LN b) A. interna LN c) A. externa LN d) nguinal LN e) Presakral ve sakral LN Cevap D (Gynolokoji und Geburtshilfe 1994, Onkoloji Blm)

117.Sims-Huhmer testi nedir? a) Servikal mukus uzama testi b) Servikal mukus kristalleme testi c) Gnlk vcut ss takip testi d) Servikal mukusun post-koital deerlendirilmesi e) Donr spermi ile servikal mukus interaksiyonu Cevap D (Current Obstetric, Gynocologic Diagnosis Treatment, 1991, s.1028)
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

113.Over Borderline tmr iin yanl olan iaretleyiniz? a) Proliferasyon b) Mitoz c) Hcre ve nkleus atipisi 340

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

118.Karyotipi 46 XX, fenotip kadn, hipoplazik uterus, streak gonadlar, yksek FSH-LH, dk strojen seviyesi, primer amenore ile karakterize durum aadakilerden hangisidir? a) Pure gonadal b) Turner sendromu c) Savage sendromu d) Prematre overial yetmezlik e) Stein-Leventhal sendromu Cevap A (Current Obstetric, Gynocologic Diagnosis Treatment, 1991, s.1038-1039)

123.Yanlzca adrenal korteksten retilen androjen aadakilerden hangisidir? a) Testosteron b) Androstenedion c) DHA d) DHAS e) Dihidrotestosteron Cevap D (Speroff, Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility, 1994, s.487)

119.Hirsutizmin en sk grlen etyolojik nedeni nedir? a) Cushing hastal b) Germ hcreli over tmr c) Adrenal hiperplazi d) diyopatit hirsutizm e) Polikistik ovarium hastal Cevap E (Current Obstetric, Gynocologic Diagnosis Treatment, 1991, s.1046-1047)

124.Menopozda aadakilerden hangisi ilk nce meydana gelir? a) FSH b) LH c) strojen d) Testosteron e) GnRH Cevap A (Speroff, Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility, 1994, s.589)

120.Hangisi rahim ii ara kullanm iin kontrendikasyon deildir? a) Geirilmi tromboflebit b) Ektopik gebelik anamnezi c) Akut veya subakut salpingitis d) Ciddi servisitis e) Nedeni belirsiz uterin kanama Cevap A (Current Obstetric, Gynocologic Diagnosis Treatment, 1991, s.678)

125.Aadakilerden hangisi iddetli preeklampsi kriteri deildir? a) Epigastrik ar b) Pulmoner dem, siyanoz c) Oligri d) 24 saatte 5 g. fazla proteinri e) TA 140/90 olmas Cevap E (Maternal Fetal Medicine Principlon and Practice, 3.bask, 1994, s.805)

121.Ovulasyon LH pikinden yaklak ka saat sonra meydana gelir? a) 34 - 48 saat b) 24 - 36 saat c) 10 - 12 saat d) 14 - 27 saat e) 48 - 72 saat Cevap C (Sperof, Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility, 5.bask, 1994, s.209) 126.Aadakilerden hangisinde fertilizasyon ncesi sperm ve yumurtann geirdii aamalarn sras dorudur? 1) Pronkleus oluumu ve singami 2) Sperm dekondensasyonu 3) Akrozom reaksiyonu 4) Kapasitasyon 5) Spermin zonaya balanmas 6) Sperm yumurta fzyonu 7) Sperm hiperaktivasyonu a) 4-7-3-5-6-2-1 b) 7-4-3-5-6-2-1 c) 4-7-6-3-5-2-1 d) 7-4-5-3-6-2-1 e) 3-7-4-5-6-2-1 Cevap A (Williams Obstetrics) 341

122.Sekonder amenore de ilk yaplacak i ne olmaldr? a) PRL b) TSH c) Gebelik testi d) Progesteron challage testi e) strojen - progesteron testi Cevap C (Speroff, Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility, 1994, s.404)
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

127.Polihidramniyozdaki fetal anomali insidans ne kadardr? a) %5-10 b) %15-20 c) %25-30 d) %35-40 e) %45-50 Cevap B (Williams, Obstetrik, 1993)

132.21 hidroksilaz defekti ii prenatal tan planlansa hastada aadakilerden hangisinin yeri yoktur? a) Gebeliin 5. veya 6. haftasnda 1.5 mg/g deksametazon balanr ve amniyosentez ncesi 5 gn tedavi kesilir. b) 16. haftada karyotiplendirme iin amniyosentez yaplr. c) Amniyon svsnda 17-hidroksiprogesteron baklr. d) Amniyon svsnda androstenedion baklr. e) Amniyon hcre kltrnde, bilinen etkilenmi fert ile HLA eletirmesi yaplr. Cevap B (Speroff, Clinical Gynecology Endocrinology and Infertility, 5.bask)

128.Mesane boynunda dominant olarak bulunan adrenerjik reseptrler hangileridir? a) Nikotinik b) Muskarenik c) B1 reseptrleri d) B2 reseptrleri e) X-reseptrleri Cevap E (Copeland, Textbook of Gynecology, s.739)

133.Aadakilerden hangisi estrojenin kardiyovaskler sistem zerine olan iyiletirici etkilerinden deildir? a) HDL azalr, LDL artar. b) Direk vazodilatatr etki eder. c) Direk inotropik etki eder. d) nslin seviyelerini azaltr. e) Lipoprotein oksidasyonunu azaltr. Cevap A (Speroff, Clinical Gynecology Endocrinology and Infertility, 5.bask)

129.Gebeliin agreve ettii hipertansiyonda temel olay nedir? a) Proteinri b) Vagospazm c) Oligri d) Hemokonsantrasyon e) Trombositopeni Cevap B (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi)

130.Skuamoz intraepiteliyal dk dereceli lezyon (LSIL) hangisinin karldr? a) Hafif displazi b) Orta displazi c) iddetli displazi d) Karsinoma in situ e) Lkoplaki Cevap A (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi)

134.Aadakilerden hangisi klomifen sitrat ile yaplacak ovulasyon indksiyonu iin uygunsuzdur? a) Anovulasyona bal infertilite olgular b) Luteal faz yetmezlii olgular c) Oligoovulasyona bal infertilite olgular d) Aklanamam infertilite olgular e) Tubal faktr infertilite olgular Cevap E (Speroff, Clinical Gynecology Endocrinology and Infertility, 5.bask)

131.Aadakilerden hangisi estrojen-progesteron kombine oral kontraseptiflerin kontrasepsiyon d yararlarndan deildir? a) Endometrium kanseri riski azalr. b) Overin epitelyal kanseri riski azalr. c) Fonksiyonel over kisti oluumu azalr. d) Serviks yass hcreli kanser riski azalr. e) Ektopik gebelik ve abortus oluumu azalr. Cevap D (Speroff, Clinical Gynecology Endocrinology and Infertility, 5.bask; Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.147) 342

135.Aadakilerden hangi dnem gonadotropin bamszdr? a) Prenatal follikl b) Antral follikl c) Preovulatuar follikl d) Postmordial follikl e) Primordial follikl Cevap E (Speroff, Clinical Gynecology Endocrinology and Infertility, 5.bask)
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

136.1994-FIGO evrelemesine gre servikal kanser 3 mm derinlikten az ve 7 mm aptan dk ise evre katr? a) Evre I a1 b) Evre I a2 c) Evre II b d) Evre III a e) Evre IV Cevap B (Kasse, Clinical Gynecologic Oncology Diseases, 5.bask)

141.Endometriozis tedavisinde hangisi kullanlmaz? a) GnRH agonistleri b) GnRH antagonistleri c) Progesteron d) Taxol e) Danazol

aadakilerden

Cevap D (Pernoll, Current Obstetric and Gynecology Diagnosis and Treatment)

137.Vulva kanseri histolojik tipi en sk hangisi olarak karmza kar? a) Yass hcreli karsinoma b) Bazal hcreli karsinoma c) Melanom d) Verrkz karsinom e) Sarkoma Cevap A (Kasse, Clinical Gynecologic Oncology Diseases, 5.bask; Trkiye Klinikleri, Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.265)

142.Aadaki hangi dnem ve hastalklarda anovulasyon grlr? a) Perimenopozal dnem b) PCOS c) Adelsan dnemde d) Hiper prolaktinoma e) Menopozal dnem Cevap E (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.1218)

143.Aadakilerden hangisi RIA iin yanltr? 138.Turner sendromu olan bir kadn gebe kalmak isterse ne yapmaldr? a) Ovulasyon indksiyonuna balanmal b) Ov.ind.+U yaplmal c) Kiralk uterus bulunmal d) Oosit bandan faydalanmal e) CS yaplmal Cevap D (Pernoll, Current Obstetric and Gynecology Diagnosis and Treatment) a) %99 koruyuculuu vardr. b) Ovum transportunu inhibe eder. c) Molar gebelik sonras kullanlan en etkin yntemdir. d) Fertilizasyonu inhibe eder. e) PID gelitiinde antibiyotik tedavisinden 48 saat sonra kartlr. Cevap C (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.156)

139.Aadakilerden hangisinin OHSSnin nlenmesinde rol yoktur? a) Follikl aspirasyonu b) HCG uygulamasnn ertelenmesi c) HCGnin verilmemesi d) GnRHin HCG yerine kullanlmas e) Metotreaksat verilmesi Cevap E (Pernoll, Current Obstetric and Gynecology Diagnosis and Treatment)

144.Over granulosa hcre tmrlerinde yanl olan iaretleyiniz. a) %70 hormon prodksiyonu b) %95 tek tarafl c) %5 premenar dnemde d) %40 postmenopozal devrede e) %20 btn ovarial tmrlerin Cevap E (Frauenheilkunde und Geburtshilfe JW. Dudenhausen und PG. Schneider de Gruyter Lehrbuch mit Repetitorium Walter de Gruyter Berlin, Newyork 1994)

140.Hangisi hipogonadotropik hipogonadizm yapan nedenlerden deildir? a) Turner sendromu b) Swyers sendromu c) Savages sendromu d) Sheehans sendromu e) Prematr ovarian yetersizlii Cevap D (Pernoll, Current Obstetric and Gynecology Diagnosis and Treatment)
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

145.Servik Cada primer lenf metastazlarnda yanl olan iaretleyiniz. a) A. iliaca communis b) Paraservikal c) Parametrial d) A. iliaca externa e) nguinal 343

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

Cevap A (Frauenheilkunde und Geburtshilfe JW. Dudenhausen und PG. Schneider de Gruyter Lehrbuch mit Repetitorium Walter de Gruyter Berlin, Newyork 1994)

150.Menopozla ilgili olarak aadakileren hangisi dorudur? a) Premenopozal ve postmenopozal dnem arasndaki yaklak 6 aylk bir sreye denilir. b) 50 yandan nce gelien menopoza prematr menopoz denilir. c) Sigara ienler menopozla normal populasyondan daha erken yalarda karlaabilir. d) Ayn zamanda steroid tedavisi gren hastalar iin osteoporoz nemli bir sorun yaratmaz. e) Deneysel olarak histerektomi ile menopoz oluturabilir. Cevap C (Currnet Obstetric and Gynecology, 1994)

146.Over borderline tmrlerde yanl olan iaretleyiniz. a) Kuvvetli hcre proliferasyonu b) Hcre ve nkleus atipisi yok. c) Stroma invazyonu grlmez. d) %25i 20 yl sonra maligniteye dnr. e) Prognozda ploide ve S faz nemlidir. Cevap B (Frauenheilkunde und Geburtshilfe JW. Dudenhausen und PG. Schneider de Gruyter Lehrbuch mit Repetitorium Walter de Gruyter Berlin, Newyork 1994)

151.Serviks yetmezlii ile ilgili olarak aadakilerden hangileri yanltr? 1) Serviks yapsnda anormallik olabilir. 2) Uterus malformasyonlar ile birlikte olabilir. 3) DES kullanm etkili deildir. 4) oul gebeliklerle birliktelii yoktur. 5) nc trimesterde beraberinde uterus aktivitesi, kanama, konik eksizyon gibi nedenler olmadan gelien dkler iin kullanlr. a) 1,4 b) 2,3 c) 3,5 d) 2,4,5 e) 3,4,5 Cevap E (Zuspan, Quilligans Manual of Obstetrics and Gynecology, 1990, s.137)

147.Myomlarda dejeneratif deiikliklerde yanl olan iaretleyiniz. a) Krmz dejenerasyon b) Kalsiyum dejenerasyonu c) Telenjiektazik dejenerasyon d) Lenfanjiektazik dejenerasyon e) Leukoplazik dejenerasyon Cevap E (Frauenheilkunde und Geburtshilfe JW. Dudenhausen und PG. Schneider de Gruyter Lehrbuch mit Repetitorium Walter de Gruyter Berlin, Newyork 1994)

148.Gestasyonel trofoblastik hastalklar tanmnda yanl olan iaretleyiniz. a) Chorion villus trofoblast hcrelerinde hiperplazi b) Chorion villus stromada dejenerasyonlar c) Chorion villuslar da terminal arterlerde tkanma d) Chorion villus trofoblast hcrelerinde atrofi e) Chorion villuslarn kistik (zm tanesi gibi) grnm Cevap D (Frauenheilkunde und Geburtshilfe JW. Dudenhausen und PG. Schneider de Gruyter Lehrbuch mit Repetitorium Walter de Gruyter Berlin, Newyork 1994)

152.Amenore ile bavuran hastada ilk etapta yaplmas gereken tetkik aadakilerden hangisi deildir? a) Gestagen challenge b) Plano baklmas c) Hipofiz MR d) TSH e) PRL Cevap C (Sperof)

149.Myomlarda pseudo kapsl hangisinde grlr? a) Sapl subserz myomlarda b) Sapl submkz myomlarda c) ntraligamenter myomlarda d) Serviks myomlarnda e) ntramural myomlarda Cevap E (Frauenheilkunde und Geburtshilfe JW. Dudenhausen und PG. Schneider de Gruyter Lehrbuch mit Repetitorium Walter de Gruyter Berlin, Newyork 1994) 344 153.Aadakilerden hangisi anovulasyon ile uyumlu deildir? a) FSH uyarsnn kayb b) Srekli strojen sekresyonu c) Anormal strojen klirensi d) LH pulsatilitesinde art e) Ekstraglandler strojen sentezi Cevap D (Sperof)
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

154.Hirsutizm tedavisinde aadakilerden hangisi kullanlmaz? a) Oral kontraseptif b) Danazol c) GnRH agonisti d) Spiranolakton e) Siproteron asetat Cevap B (Sperof)

159.Aadakilerden hangisi meme kanseri iin risk faktr deildir? a) Cinsiyet b) Ya c) Dier memede geirilmi kanser d) >50 ya menapoz e) Ayn anda Krukenberg tmrnn varl Cevap E (Clinic. Gyne. Oncol., s.482)

155.Ektopik gebelik en az hangi blgede grlr? a) Ampulla b) Servikal c) Fimbrial u d) Abdominal e) Kornual Cevap B (Sperof)

160.mplantasyon zigot oluumunda ka gn sonra olur? a) 21 gn b) 7 gn c) 60 gn d) 30 gn e) 15 gn Cevap B (Williams, Obstetrik ve Gynecology)

156.Aadakilerden hangisi postpartum tiroidit tarifine en iyi uyar? a) Otoimmun hastalk olup, doumdan birka hafta sonra kar, genellikle geicidir, nadiren kronikleir. b) Otoimmun deildir, bazen hem doumdan nce hem doumdan sonra kabilir. c) Doumdan sonra kan, geici olan ve otoimmun olup olmad belli olmayan tiroidittir. d) Doumdan birka gn sonra oluan ve en az 1 yl devam eden otoimmun hastalktr. e) Doumdan birka gn sonra oluan ve bbrekleri de birlikte tutan otoimmun hastalktr. Cevap A (Pef. Rep. Endoc Surger., s.1327) 161.Aadakilerden hanisi ektopik gebeliin konservatif tedavi yntemi deildir? a) Salpingotomi b) Methotreksat c) Tubal milking d) Bekleme e) Salpenjektomi Cevap E (Williams, Obstetrik and Gynecology)

162.Gebelikte ilk tercih edilecek analjezik aadakilerden hangisi olmaldr? a) Salisilik asit b) Paracetamol c) Pyrazolan d) Pethidin e) Naproksen Cevap B (Briggs, Drugs in Pregnancy and Lactation, 2.bask, 1996, s.2)

157.Aadakilerden hangisi gebelikte en az riner enfeksiyon sebebidir? a) E. coli b) Klebsiella c) Proteus d) Chlamidya e) Stafilakok Cevap D (Fund. Obstet. Gynae., s.220)

158.Aadakilerden hangisi endometrial Ca iin risk faktr deildir? a) Nulliparite b) Ge menapoz c) >40 ya d) Sigara kullanm e) Diabet ve hipertansiyon Cevap D (Clinic. Gyne. Oncology, s.163)
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

163.FSHnn etkili olabilmesi iin intraovaryan reglasyonda etkisi olmayan hormon hangisidir? a) IGF-1 b) IGF-2 c) nhibin d) VP e) Aktivin Cevap D (Samuel, Neuroendocrin Regulation of Reproduction, 1990, s.742-765) 345

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

164.36 haftalk gebe olan bir hastann arteryal kan basnc 170/110 mmHg, spot idrarnda (++) proteinri ve karn ars ile vaginal kanamas mevcuttur. Abdominal palpasyon ile uterusun kontrakte olduu saptanmtr. Olas tannz nedir? a) Uterin rptr b) Plasenta previa c) Plasenta circumvallata d) Ablatio plasenta e) Vasa previa Cevap D (Pernoll, Current Obstetrics & Gynecology, 1.cilt, 1994, s.462-479)

169.Hangisi pulmoner fibrozise neden olabilir? a) Doksorubisin b) Vinkristin c) Bleomisin d) fosfamid e) Taksol Cevap C (Current Obstetrics and Gynecology, 8.bask, s.993)

170.Fetal kalp bloku hangisinde sk izlenir? a) Orak hcreli anemi b) Talassemi c) SLE d) Diabetes mellitus e) Hemolitik anemi Cevap C (Danforths, Obstetrics and Gynecology, 6.bask, s.485)

165.Fetusta angiotensin Iin angiotensin dnm esas olarak nerede gerekleir? a) Fetus bbrekte b) Plasentada c) Amnio-chorionda d) Fetal akcierde e) Fetal karacierde

IIye

Cevap B (Pernoll, Current Obstetrics & Gynecology, 1.cilt, 1994, s.176-206)

171.Antifosfolipid antikorlar hangileridir? a) Anti DNA, antinkleer antikor (ANA) b) Antikardiyolipin antikor (ACA), ANA c) Lupus antikoaglan (LAC), anti DNA d) LAC, ANA e) ACA, LAC Cevap E (Danforths, Obstetrics and Gynecology, 6.bask, s.216)

166.Adlesan dnem disfonksiyonal kanamalar iin doruyu belirleyiniz. a) Anovulasyon ile beraber giden bir bozukluktur. b) Mutlaka endometriyal biyopsi yaplmaldr. c) Bu dnemde tedavi sklkla cerrahidir. d) Premarin bu dnemde sk kullanlan bir progestindir. e) Bu dnemde neden sklkla Botiroid sarkomdur. Cevap A (Pernoll, Current Obstetrics & Gynecology, 1.cilt, 1994, s.790-822)

172.Postpartum hemoraji nedeniyle opere edilen olguda halojenli bileiklerle genel anestezi hangi indikasyonla mutlak uygulanmaldr? a) Uterin atoni b) Uterin rptr c) Uterin inversiyon d) Plasental retansiyon e) Plasenta perkreta Cevap C (Current Obstetrics and Gynecology, 8.bask, s.581)

167.Cerrahiye yardmc olmak zere, preoperatif olarak uygulanan kemoterapiye ne ad verilir? a) Kombine terapi b) Adjuvan kemoterapi c) Neo-Adjuvan kemoterapi d) Salvage kemoterapi e) Palyatif kemoterapi Cevap C (Novaks, Gynecology, 1996, s.1115-1157)

168.nfertilitede erkek faktr insidans hangisidir? a) %50 b) %30 c) %20 d) %10 e) %25 Cevap A (Current Obstetrics and Gynecology, 8.bask, s.1003) 346

173.nfertil iftin aratrmasnda ilk bavurulacak yntem aadakilerden hangisidir? a) Spermiogram b) Pelvik USG c) Histerosalpingografi d) Hormon profili e) Endometrium biopsisi Cevap A (Speroff)
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

174.Aadakilerden hangisi desiduada retilen protein deildir? a) Prolactin b) Relaxin c) IGF-1 d) Plasental protein e) -fetoprotein Cevap E (Gabbe, s.41-42)

d) Endometriyal biyopsi e) Hormon tetkikleri Cevap D (Danforth, Current)

179.Doru olan cmleyi iaretleyiniz. a) Servikal kanserli hastalar en ok kanamadan lrler. b) En iyi sakalm evre 2ada elde edilir. c) Eskiden CIN yerine Bethesda sistem tasnifi kullanlyordu. d) Servikal kanserler skuamo-kolumnar blgeden geliir. e) CIN-III olan kadna radyoterapi ncelikle tedavi yntemidir. Cevap D (Danforth, Current)

175.Meigs sendromu iin aadakilerden hangisi yanltr? a) Primer bulgusu hidrotoraks ve asittir. b) Over fibromalar ile kombine olarak bulunurlar. c) Brenner tmr ve tekoma ile birlikte gzlenir. d) Granloza hcreli tmrle birlikte gzlenir. e) Sklkla geni subserz myomlarla birlikte gzlenir. Cevap E (Disaia, Obstetrik and Gynecology, 6.bask, 1990, s.1314)

180.Doru cmleyi iaretleyiniz. a) Endometriozis 40-60 ya arasnda sk grlr. b) Sekonder infertilitenin en sk sebebi endometriozisdir. c) GnRH analoglarnn itah ac etkileri yoktur. d) Histeroskopi, endometriozis tansnda sk kullanlr. e) Diezi endometrioziste ender rastlanan bulgudur. Cevap C (Danforth, Current)

176.Yanl cmleyi iaretleyiniz. a) lk 12 haftada olan dklere erken dk denir. b) Perinatal dnem 28. gebelik haftasndan lohusalk sonuna kadar olan devredir. c) Gebelik rnne 8 haftadan sonra fetus denir. d) nsanda gebelik sresi 266-280 gndr. e) Perinatal lmn en sk sebebi erken doumdur. Cevap B (Danforth, Current)

181.Doru cmleyi iaretleyiniz. 177.Doru cmleyi iaretleyiniz. a) Prematr menapoz 40 yatan sonra meydana gelir. b) HRT iin yalnz strojen vermekle adenomiyozis riski artar. c) Gestagenler de menapozlu kadnlarda strojen eksiini tamamlamakta kullanlrlar. d) Pelvik organlarda sarkmalar amenoreik kadnlarda sktr. e) Menopoz zerinden yllar getike enterosel oalr. Cevap C (Danforth, Current) a) stmusta fertilizasyon gerekleir ve zigot 3-4 gnde uterusa ular. b) Klomifen sitrat servikal mukus miktar ve kalitesini dzeltir. c) Normal semende anormal sperm %50nin altnda olmaldr. d) Erkek kaynakl infertilitede en iyi zm GFTtir. e) IVF-ET iin en az bir tuba ak olmaldr. Cevap C (Danforth, Current)

182.Hirsutizm tedavisinde yer almayan ila aadakilerden hangisidir? a) Spironolakton b) Prostaglandinler c) Siproteron asetat d) Deksametazon e) Flutamid Cevap B (Erk, Klinik Jinekolojik Endokrinoloji ve nfertilite, 5.bask, 1996, s.506) 347

178.2 yldr menapozda olan bir kadnda kanama vardr. Doktora bavurunca ncelikle yaplmas gereken aadakilerden hangisidir? a) Sedasyon yapmak b) Kolposkopla bakmak c) Acil histerektomi
MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

KADIN HASTALIKLARI VE DOUM

183.Oral kontraseptiflerin kesin olmayan kontraendikasyonu hangisidir? a) Belirgin karacier bozukluu olanlar b) Geirilmi tromboflebit yks olanlar c) Hipertansiyon d) 35 yan stnde sigara ien kadnlar e) Tan konmam uterin kanamas olan hastalar Cevap C (Erk, Klinik Jinekolojik Endokrinoloji ve nfertilite, 5.bask, 1996, s.737)

185.Gebelikte en sk grlen Ca tr hangisidir? a) Serviks Ca b) Vulva Ca c) Malign melanom d) Over tmrleri e) Meme Ca Cevap E (Atas, Jinekolojik Onkoloji, 1996, s.487)

184.Memenin olgunlamasnda etkisi olmayan hormon aadakilerden hangisidir? a) strojen b) Progesteron c) PRL d) Glukokortikoidler e) FSH Cevap E (Kinii, Temel Kadn Hastalklar ve Doum Bilgisi, s.78)

186.Pelvik inflamatuar hastalk (PID) ile ilgili olarak hangisi yanltr? a) Oral kontraseptifler nleyici etki gsterirler. b) Rahim ii ara varl PID riskini arttrr. c) En nemli komplikasyonlarndan biri infertilitedir. d) Her zaman ayaktan oral tedavi yeterlidir. e) En ok asendan yolla enfeksiyon bular. Cevap D (Danforth, Current)

348

MEDTEST Cilt 9, Say 6, 2000

You might also like