GNAHLARDAN KAINMAK EYTAN N BZM GNAH LEMEMZDEN DAHA NEML OLAN, GNAH NCES VE SONRASINDAK PSKOLOJK DURUMUMUZDUR.

NK GNAH NCES AKLI ETKLEMEK, ONU FRAT VEYA TEFRTE SRKLEMEK EN NEML HEDEFTR. GNAH LEDKTEN SONRASI N SE, 'ARTIK BENDEN ADAM OLMAZ, BEN BTTM' DYE KY MTSZLE DRP ALLAH'IN RAHMET VE MAFRETN TENKT ETTRMEK VEYA GNAHI HATA OLARAK KABUL ETMEYP, BU KUSURDAN PMANLIK DUYUP STFAR ETTRMEMEKTR. EYTANIN DESSELERN ENGELLEMEK N ONUN VARLIININ HKMETN BLMEK, ONU EN NEML DMAN KABUL ETMEK, NEFSMZN SREKL KTL STEDNN FARKINDA OLUP HATAYA DTMZDE TEVVB SMNE SIINMAK EN NEML KURTULU YOLUDUR. nsan kinatn en mkerrem varldr. Allah tarafndan ok ihtimamla yaratldmz, dier canllardan stn klndmz ve buna karlk olarak da sorumlu tutulduumuz inkr edilemez bir gerektir. Sorumluluk da hesap vermeyi gerektirir. nsann asl vazifesi, uurlu bir hayat srmek, lfet/alkanlk ve gaflet tuzana dmeden kr ve tefekkr izgisinde Allahn gzel isim ve sfatlarna ayinedrlk yapmaktr. nsann kendi mahiyetini kefetmesi, i gzlem ve sorgulamalar yaparak stn ve eksik taraflarnn farkna varmas, bunlar uurlu bir ekilde kontrol etmesi gerekir. nsanda bulunan en alt seviyedeki nefs-i emmare daima ktlkleri ister ve eytann d bir hizmetisi durumuna der. Nefsin, slm terbiyesi ile terbiye edilip akl ve vicdann szn dinleyerek iyiliklere meyilli olacak seviyeye gelmesi gereklidir. Gnahlarn, ktlklerin ve bellarn saanak halinde zerimize hcum ettii bu ahir zamanda, nefsimizle olan byk cihadda muvaffak olmann ve btn bunlara kar dayanmann g olduu bir gerek olduu gibi, zor artlarda yaplan iyilik ve ibadetlerin mkfatnn da byk olduu da bir gerektir. Mesel, Peygamberimizin (a.s.m.) bir snnetine uymann mkfatlar saylamayacak kadar oktur. Yaplan bir iyilie; kiinin ihlsna, samimiyetine, yapld zamana ve mekna gre bereketi binleri bulan sevap verilmektedir. Gnahlardan kanlmas iin verilen bu byk tevikleri insann gzard etmemesi gerekir.

nsan, snrsz kabiliyetlere sahiptir. Bu kabiliyetler, bir eitime tabi tutulmazsa geliemez. Bedeviyet derecesinden medeniyet derecesine ykselemez. Srekli bize ktl emreden nefis ve enemiz/benliimiz de eitilmesi gereken duygularmzdan sadece ikisidir. Kurn- Kerimde ve Snnet-i Seniyyede bu iki duyguyu nasl terbiye edeceimiz en ince ayrntlarna kadar belirtilmektedir. Gnah: Bir elem ve vicdan azab nsan gnlk hayatnda her eyin en iyisini, en gzelini ve en adaletlisini aramak ve bulmak iin aba gstermek zorundadr. Bu zorunluluu hissetmeyen bir insan hep kendisi iin ve bakalarn dnmeden yaar. Yapt yanllar ve iledii gnahlar, sradan davranlar haline gelir. nand gibi yaamayan bir insan, zamanla yaad gibi inanmaya balar. Buna engel olmas iin insann takva sahibi olmas gerekir. Takva ise gnahlardan kanmakla elde edilir. Gnlk hayatmzda ehemmiyet vermediimiz birok gnah, kalbimize siyah noktacklar brakmakta ve kalbimizi iyice karartarak bizi iflh olmaz bir vaziyete drmektedir. Yaplan her bir iyilikte manev lezzet olduu gibi, her bir gnahta da manev bir elem ve vicdan azab vardr. Bu azaptan kurtulmak isteyen insanlar, akl ve dnceyi lzumsuz eylerle megul ederek gaflet uykusuna dalmann yollarn ararlar. Bu ise, azap zerine azap eklemekten baka bir ie yaramaz. Nefis, eytann insana hkim olabilecei bir merkezdir. eytan, nefsin isteklerini kullanarak insann kalbine fsldar ve ona fesatlk eker. yilik ve ktl, doru ve yanl, faydal ve zararly ayrt edebilen akl ise; nefse de, kalbe de hizmet edebilmektedir. nsan nefsinde temel his olan; fke, ehvet ve akl, kalp ve vicdann kontrolnde olursa, insann ktle meyli azalr ve fke yiitlie; ehvet iffete; akl da hikmete ynelir. Kmil insan akl, nefsin emrinden karp kalbin emrine veren insandr. Nefis terbiyesi; az konuma, az yeme, az uyuma, ok zikir, ok fikir ve ok krle formle edilebilir. eytann kendi tarafnda olanlarla yani, gnah ilemeyi sradan bir i haline getirenlerle ve gaflet iinde olanlarla uramadnn idraki iinde olmamz gerekir. nsanlarn makam, hayvanlarn ve meleklerin makamlar gibi sabit

olmadklarndan, nefis ve eytanla olan mcadelede muvaffak olunmas halinde en yksek mertebeye eriecektir. nsan kendisini yaratp efkatle besleyen ve koruyan Rabbine iman ettikten sonra, Onu daha iyi tanma yolunu tutarak isim ve sfatlarnn tecellileri olan u kinat kitabn okumal ve marifetullah mertebesine ykselmelidir. gzlem yaparak kendini bilmelidir. nk kendini bilen Rabbini bilir. Muhabbetullah mertebesiyle devam eden manev ykselme insan Rabbine sonsuz bir sevgi beslemekten ve sadece Onun isteklerini yerine getirmekten baka bir ey yapamaz hle getirecektir Dnyada vazifeliyiz! Sefih medeniyetin kalnlatrd ve bir nevi uyku hali olan gaflet perdesini tefekkr ile yrtmak, bol bol Kurn ve Kurn tefsiri okuyarak sorumluluklarmz renmek, ilmihal ve hadis kitaplarndan Peygamber Efendimizin (a.s.m.) uygulamalarn renmek, yaplmas ve yaplmamas gereken davranlar ayrt etmek, dnyada vazifeli olduumuzun bilincinde olmak, btn hal ve davranlarmzn kaydedildiini ve ileride hesap sorulacan bilmek bizi sradan bir hayat srmekten kurtaracaktr. Bu gayretlerin neticesinde nefis, byk bir diren gsterecei ve eytan da desiseleri ile insan batan kartmaya alaca iin btn bunlara kar; oru tutma, az yeme, az konuma, az uyuma, ok zikir ve ok tefekkr yntemleri uygulanarak sabr ve kr yoluna gidilmelidir. badet maksadyla ve sevabn Allahtan umarak mer dairedeki sradan her bir davran bile ok hkmnde olacandan ve ayrca bu davranlar manev birer lezzet de brakacandan tevik ikramiyesi hkmnde olacaktr. Allahn rzas dairesinde bir mr geirmemiz kuvvetli bir iman ve muhabbetullahla mmkndr. Kii ancak inand ve sevdii kimsenin isteklerini yerine getirme gayretinde olur. ncelikle gnah denilen fiilin akl, kalp ve ruhun, nefis ve eytana yenilmekten ibaret olduunu bilmek gerekir. Akln yenilmesi eytann ilk hedefidir, nk idar mekanizma deitii zaman btn tavr ve davranlar hatta ltifeler deimektedir. Kuvve-i akliye ftr olarak had konulmayan duygundan birisidir. stikametli yani vasat hal olan hikmet olmazsa: frat veya tefrit olur ki her ikisi de tehlikelidir. frat denen cerbeze hali ile hak ile

batl kendi dnyamzda deitirir ve batl yani gnah sevmeye ve devamlln salamaya alrz. Bu, gnahn gnah olduunu bildiimiz zannn verir; yani cehl-i mrekkebe drr. Tefriti olan hamakat hali ise iyi ile kty, batl ile hakk, gnah ile sevab alglama zorluu ekeriz. Gnahlara tepkisiz kalrz, bazen de arzularz. Aklyenin bu ifrat ve tefrit hali, eytann desiselerine alc durumundaki gadabiye ve eheviye duygularn otomatik olarak ifrat ve tefrite srkler. Cehennem olan zararl hallerden saknmak yerine kendimize eker ve Allahn yasaklarndan korkmama halini yani tehevvr durumunu yaarz. Faydal olan eyleri nefs-i emmareye gre belirler ve haram hell ayrt etmeden yasaklara meyilli olma hali fcurun iinde buluruz kendimizi. Dolaysyla ncelikle, aklmz istikamet zerine kullanmak iin zararl virs hkmndeki eytan meyillerden uzak tutmamz gerekli. Bu da Kurn tezghnda yaplan takva dediimiz koruma program ile mmkndr. Bu noktada yasaklanan her eyden uzak durma hassasiyetini elde etmek ve virs giriini engellememiz gerekir. Bu hal kalp, ruh ve vicdanmzn glendirilmesi ile mmkndr. Nasl ki cismimiz iin gda, su ve havaya ihtiya vardr. Kalbimizin gdas, ruhumuzun ab- hayat, vicdanmzn hava ihtiyacn karlamak; Mi'racla, Rabbimiz tarafndan hediye olarak gnderilen Namaz ile mmkn olur. Namaz btn menhiyattan men eder hadisi buna iaret etmektedir. Namaz hakikatini ritmik hareketler manzumesi durumundaki bilgiden arndrarak bu zel ibadeti ubudiyet haline evirmeliyiz. nk ubudiyet; tespih, tazim ve kr ile ifade edilen Sbhanallah, Allahekber, Elhamdlillah kelimelerinin fiilen, amelen, bedenen yaanma halidir. Yani kusur dediimiz gnahlardan kurtulmak iin, kusursuz Kemal-i Mutlak Rabbimizi tespih etmek, her an gnaha kar duyarl olmakla mmkn olur. Eer duygularmz lmemi ve manev cihazlarmz bozulmamsa bu gayet kolay ve zevklidir. Fakat duygularmz uyuturmu veya gdasz, susuz ve havasz brakmsak bu hassasiyet ya azdr veya yoktur. Aczimizi fark edip Kadir-i Mutlak olan Rabbimizin Kudretine kar tazim anlamndaki Allahuekberi amelen sylemek ise, kalbimizde Allah'tan baka hibir eyi tutmamakla, var olan putlar krmakla olur. Sadece Ondan korkmak, Onun iin sevmek, Onun adna inat etmek vb. gibi. Yani Allahn kalbimize

girmesi iin O'na lyk konforu salamak belirleyicilii Ona vermek, sadece O'nun nnde eilmek denilebilir. Fakrmza kar kr ve hamd hali ise ncelikle bize emanet olarak verilen madd ve manev btn cihazlarmz O'nun adna kullanmakla kazanlr. Yani gz O'nun izniyle onun esmasnn tecellilerinde kullanmak; mesel kula O'nun yaratt mahlkatn zikirlerini tespihlerini iitmekte kullanmak, tabir-i dierle emaneti sahibine satmak demektir. Dallet hari her hal zere O'na hamd halini yakalamak, verilen Cemal nimetlere kr, Cell nimetlere hamd etmekle mmkndr. Madd bedenimizin ihtiyalar olan gda, su ve havay karlarken usanmak ya da ihmal genelde sz konusu deildir. O zaman ruh, kalb ve ltifelerden oluan manev mahiyetimizin ihtiyalarn karlamakta usan gstermek pek akllca deildir. O halde srekli ubudiyet hali iinde olmak gerekir. Byle dnldnde, ibadetlerin z olan namaz ve benzeri emirlerin ifas insana zor gelmez, aksine lezzet verir. eytan iin ne nemlidir? eytan iin bizim gnah ilememizden daha nemli olan gnah ncesi ve sonrasndaki psikolojik durumumuzdur. nk gnah ncesi akl etkilemek onu ifrat veya tefrite srklemek en nemli hedeftir. Gnah iledikten sonras iin ise, Artk benden adam olmaz ben bittim diye kiiyi mitsizlie drp Allahn Rahmet ve mafiretini tenkit ettirmek veya gnah hata olarak kabul etmeyip bu kusurdan pimanlk duyup istifar ettirmemektir. eytann desiselerini engellemek iin onun varlnn hikmetini bilmek, onu en nemli dman kabul etmek, nefsimizin srekli ktl istediinin farknda olup hataya dtmzde Tevvab ismine snmak en nemli kurtulu yoludur. Bilindii zere eytan, Allaha isyan edip Allahn emirlerine uymamann, yasakladklarn yapp bu yasaklar tavsiye etmenin simgesidir. Bunu ateten yaratlan varlklar yaptnda cinn eytan, topraktan yaratlan insanlar yaptnda ins eytan olur. O zaman bize den ins ve cinn eytanlara kar temkinli olup, iyi ve iyilii hatrlatan bir evre oluturmak gereini kabul etmektir. Yapabildiimiz kadarn her eye ramen yapmaya almalyz. Nefis ve eytanmz istemese de Allahn bizden istediklerini yapmaya gayret etmeliyiz. eytann desiselerine zihnimizde fetva aramak yerine kibu akln ifrat durumunda ki cerbeze

dalletidirbu desiselere kar teyakkuz halinde olmaya almalyz.