abes

Akla ve geree aykr; gereksiz; yersiz; bo ey; sama; anlamsz Bo eylerle uramak ant ve abideler

Abesle itigal etmek abideler ve asar- atika abluka

bir devletin dar ile olan ilikilerini zor kullanarak kesmek

Acar Atlgan; gz pek; yiit; kabaday; ylmaz; kabna smaz; gl; becerikli acele itiraz verilen kararn tefhim yada tebliinden itibaren belirli bir sre ierisinde ( genellikle bir hafta ) yaplmas gereken, kanunda aka saylan itiraz trdr. itiraz zerine karar veren makam deil itiraz mercii bir karar verir. acenta ticari mmessil ticari vekil, sat memuru veya mstahdem gibi bir sfat olmakszn bir szlemeye dayanarak belirli bir blge iinde daimi bir suretle ticari bir iletmeyi ilgilendiren akidlerde araclk etmeyi veya bunlar o iletme adna yapmay mesle ak artrma bir maln, teklif veren kiiler arasnda en yksek bedeli neren kimseye satlmasn salayan sat biimi ak ek acir Aciz ciz zerine para miktar yazlmam ek, mecazi: sonsuz gven

kiraya veren kimse Birinin borcunu vaktinde deyememesi durumu Gc bir ie yetmez olan; gsz; beceriksiz; kabiliyetsiz; zayf

aciz vesikas alacakl alacann tamamn alamamsa kalan miktar iin kendisine verilen vesika (K 143) ada evresi yollarla snrlandrlm bulunan, eitli parselleri kapsayan arsa paras Adab yntem Adad adalet dab; Tre; edepler; terbiyeler; utanmalar; yol yordam; yol Add; Adetler; saylar; adem yokluk; hilik; lm hakllk; hakka uygunluk

adalet divan Devletler arasndaki birtakm hukuk anlamazlklarna bakan ve merkezi La Haye'de bulunan uluslararas mahkeme adalet rgt Adliye tekilat.

adalet saray Adem

Mahkemelerin bulunduu byk yap Yokluk; hilik; lm

Adem-i ifa Adem-i if - Yapmamak; bir grevi yerine getirmemek; bir borcu zamannda dememek adem-i itirak adem-i selahiyet adem-i vsuk ademimerkeziyet katlmamak yetkisizlik gercek olmamak Yerinden ynetim

adi kira kiraya verenin, belli bir cret karlnda bir eyin kullanlmasn kiracya brakt szleme adi irket iki veya daha ok kimsenin, ortak bir amaca ulamak iin emeklerini ve mallarn birletirmeyi kabul ettikleri szleme ile kurulan ortaklk adi sulu adli Basit sular ileyen kimse

adaletle ilgili Adl kaza - Cezai, hukuki, ticari, nizal, nizasz yarg Adli yardm

Adli kaza

Adli mzaharet

adli sicil Bir kimsenin mahkumiyetinin olup olmadnn anlalmas iin konulmu olan kayt yntemi. adli tatil Her yl 1 Austos ile 5 Eyll tarihleri arasnda, kanunda yazl durumlarn dnda, hibir adli ilemin yaplmad sre adli tp Tbbn adalete yardm eden kolu

adli zabta Bir su sonras san ve su delillerini adli yetkililere sunan kolluk kuvveti Afaki Afak - Belli bir konu zerinde olmayan (konuma); dereden tepeden sz; objektif; nesnel; yabanc Afet Doann sebep olduu ykm; kran; ok kt; byk felaket; bel; ok gzel insan ar ceza Be yldan yukar olan hapis cezalar Yirmi yl ve st veya mr boyu hapis cezas

ar hapis cezas

ar kusur Alep Ahar Ahde vefa Ahir Ahiren Ahit

dikkatsizlikten ve zensizlikten dolay ilenen byk hata Kuvvetli; byk Bakas; yabanc; nc kii Sze ballk, szlemeye ballk

hir - Son; sondaki; en son; en sondaki hiren - Sonradan Sz verme hkmler hakim nnde yarglanmayla ilgili yntem zel hkmler ahkm mteferia - ayrntl hkmler ahkm mtehalife - aykr deiik hkmler

ahkam

ahkam huzuriyye hkmleri ahkam mahsusa ahkam mteferia ahkam mtehalife ahval ahz almak

ahvl - durumlar; haller; vaziyetler

aidiyet aile hukuku

idiyet - ait olma durumu; ilikinlik Aile ilikilerini dzeneleyen hukuk kurallardr

aile hukuku Aileyi oluturan kiilerin karlkl hak ve grevlerini dzenleyen hukuk dal aile irketi bir ailenin bireylerinden oluan ortaklk

aile yurdu bir kimsenin, ailenin gereksiniminden byk olmamak ve bizzat kendisinin veya ailesinin iletmesi ya da oturmas kouluyla, aile bireylerinin geimi ve oturmasn salamak amacyla ayrd tanmaz ve ekleri akar tanmaz mal; kiraya verilen ve gelir salayan eyler akart mevkufe - vakfedilmi, gelir getiren mallar

akarat mevkufe akdetmek

szlemek; kararlatrmak; dzenlemek; balamak sz geen akit, anlama, szleme

akd-i mebhusnanh akd-i mezbur

sz geen akit, anlama, szleme

akd-i muvazaa akd-i sahih akideyn akidin

karlkl dn verilerek yaplan akit, anlama, szleme

geerli, doru, kusursuz akit, anlama, szleme kideyn - her akitte akdi yapan iki taraf kidn - szleenler; szleme yapanlar

akit kit - bir ii karlkl olarak kararlatrp stlerine alan taraflardan her biri; szleme veya mukavele yapan akit vaadi n szleme alhilf'l-kanun - kanun hilafna; yasaya aykr olarak

alahilaf'l-kanun alakadar alat

alkadar - ilgili; ilikili

alt - aletler; aralar srasyla; derecesine gre

aledderecat

alelhesap hesaplamak zere; hesaba sayarak; saylmak zere; doan krdan bir blmnn ileride tamam zerinde hesaplalmak zere nceden denmesi ale-l-tlak ale-l-umum alelusul aleniyet alettakrib m ve amil amade amel amele ameli genel olarak; rasgele; bir snr ile bal olmayarak ale-l-umm - genel olarak; umumi bir biimde; btn usulne uygun; stn kr aklk; kamuya ak olunmas takriben; yaklak olarak genel; herkese ait; geni kapsaml bir ii yapmaya hazr; hazrlanm i; edim; fiil ii; emeki, rgat amel - ie dayanan; i stnde; tatbik; pratik; uygulamal

amenajman doal kaynaklarn iletilmesi, Devlete ve kiilere ait ormanlarn, nceden hazrlanp kabul edilmi esaslara uygun olarak iletilmesi amil mil - yapan; etken; etmen; sebep; faktr

amir mir - emreden; buyuran; bir memurun vazife bakmndan by; bir fiili yapmaya veya yapmamaya zorlayan, buna gc yeten amm amma amme mm - genel; umumi; herkese ait amm - ama; fakat; lakin; ancak; u kadar; yle ki kamu mme hkm ahsiyeti - kamu tzel kiilii

amme hkmi ahsiyeti amme intizam anagayrimenkul anayap

kamu dzeni Kat mlkiyetine konu olan tanmazn btn

Kat mlkiyetine konu olan tanmazn esas yap ksm

anayasa Bir devletin ynetim biimini belirten, yasama, yrtme, yarglama glerinin nasl kullanlacan gsteren, yurttalarn kamu haklarn bildiren temel yasa, kanunuesasi angaje szle veya yazl olarak balanan; baml

ani edim Bir anda yaplan belli davran ya da davranlarla yerine getirilen edim anif'l-beyan anmuhakemetin nif'l-beyan - az nce beyan olunan, bildirilen muhakeme yaparak; yarglama yoluyla

antrepo gmrklere gelen ticari eyann konulduu, korunduu yer; ardiye; ambar ara ra - reyler; oylar

Ara karar Bir davann baklmasn kolaylatrmak iin yargdan nce nlem niteliinde verilen karar, duruma karar Arama Saklanan sann ve su belgelerinin elde edilmesi iin bir kimsenin evinde, i yerinde, zerinde veya eyasnda yaplan aratrma ilemi Arama izni Yasa d ilikilerle ilgili olarak delil toplamak, zanl veya sulu kiileri yakalamak iin mahkemece gvenlik glerine verilen resmi izin Arama karar arazi mahlule arazi-i emiriyye arazi-i emiriyye Arama yaplabilmesi iin hakim tarafndan verilmi karar mutasarrfn miras brakmadan lm ile mahll olan rakabesi beytlmle ait olarak devlet tarafndan kiilere

datlan yerler, topraklar; beylik arazi arazi-i haraciyye arzi-i memlke yerler arazi-i metruke haraca bal arazi mlk; timar topra; mlkiyet yolu ile tasarruf olunan halkn gereksinimi ve kullanm iin terk edilen arazi

arazi-i mevat hi kimsenin tasarrufu altnda olmayan ve halka terk ve tahsis edilmemi bulunan,yksek sesli bir kimsenin sesi iitilmeyecek derecede ky ve kasabalar gibi yerlerden uzak bulunan kra, talk gibi yerler arazi-i mevkufe arazi arazi-i miriye geliri belirli bir konuya tahsis olunan yer; vakf olunmu devlete ait arazi

arzi-i riye rnnden onda bir Devlet pay alnan ve zerinde her trl mlkiyet tasarruflar bulunan arazi ri ariyet arz ve amk ...sz; bo; plak; soyut; arnm; yksz dn; ereti; dn szlemesi genilik ve derinliine; enine boyuna; uzun uzadya

arsa Belediye snrlar iinde, belediye tarafndan parsellenerek zerine inaat yapmak iin ayrlan arazi paras arsa pay Kat mlkiyetinde arsann, kanunda belirtilen esasa gre bamsz blmlere ayrlan ortak mlkiyet pay rz sunma; gsterme; bildirme; nne koyma; anlatma (bir bye) dileke , istidal Srekli grev yapmak zere bir greve atanma

arzuhal

Asaleten atanma asgari

asgar - en az; en aa; en azndan; en dk; en kk verasetin geiinde hak sahipleri

ashab- intikal aikar asri ateh ati

aikr - belli; ak; apak; meydanda olan asr - zamana uygun; ada; modern bunama; bunaklk t - gelecek; gelen (kii veya ey); gelecek zaman; istikbal

atf yollama; yneltme; ykleme; balama; eme; meylettirme; ilikili bulma avans alacana saylmak zere nceden yaplan deme; ndelik

avarz avrz - kazalar; belalar; borlanma ve hak kazanma yeterliliini ksan veya yok eden haller avdet dn; geri gelme; dnme

Avukat Hak ve yasa ilerinde isteyenlere yol gstermeyi, mahkemelerde, devlet dairelerinde bakalarnn hakkn aramay, korumay meslek edinen ve bunun iin yasann gerektirdii artlar tayan kimse ayn para dnda, kazanlabilen btn servet eleri

ayni ayn - mala ilikin; eyaya bal; maln mlkiyeti ile ilgili; herkese kar ileri srlebilen ayni haklar zerinde dorudan doruya mutlak egemenlik yetkisi veren ve herkese kar ileri srlebilen haklar aza azade azami azil z - uzuvlar; yeler; organlar zde - serbest; hr; zgr en ok; en byk; en yksek Verilen temsil yetkisinin ortadan kaldrlmas gidi; yola kma tapulu; tapu ile tasarruf olunan

azimet B tapu bab

bb - kap daha sonra kira szlemesinden sonra geri aldktan sonra lmden sonra; ldkten sonra insan lmnden sonra sebep olmak

ba'deh

ba'de'l-isticar ba'de'l-istirdad ba'de'l-mevt b'de'l-vefat bd olmak

bamsz blm Kat Mlkiyeti Kanunu'na gre, ana gayrimenkulun ayr ayr ve bal bana kullanlmaya msait bamsz mlkiyete konu olabilen

blmleri bat bhir bahri akit , szleme , anlama bahir - belli; besbelli; ak; apak denize ait

bahsetmek bir konu zerinde sz sylemek; konumak; szn etmek bahetmek balamak; sunmak; eritirmek; vermek B-husus bad Ba-husus - hele; zellikle; stelik

baid - uzak; rak sebep olmak; gndermek; gerektirmek

bs olmak baki bakiye bl

srekli; daim; artan; kalan; kalml; kalc; lmsz; sakl duran artan ; kalan yukar; yksek; st; yce

bali eren; varan; bulan; yetien; toplam; blua; ergin; son mertebeyi bulan blign-mbel Balotaj kurulu veren kurul banknot bariz baligan-mabela - ziyadesiyle; bol bol Kurum ve kurulularda yeni yelerin alnmasna karar

Devlet Bankas tarafndan kartlan kat para ak; gze arpan; belirgin

basiret doru gr; uza gr; nceden gr; sezi; uyanklk; anlay; kavray; dikkat; sagr batl doru ve hakl olmayan; rk; bozuk; sakat; bo; hukuken geersiz; dayanaksz; temelsiz; beyhude; hkm ifade etmeyen Batk bayi bec bedy bedel-i misil flas baz maddeleri satma izni olan kimse; satc; sat yeri yerine; uygun; bedava; karlksz; parasz; emeksiz bedayi - sermayeler; anamallar emsaline uygun pein para

beden bedialar bedih bedi beher

canl varlklarn maddi blm; gvde; vcut; cisim; ten gze gzel grnen eyler; estetik bedihi - ak olan; besbelli; apak; akla; kendiliinden gelen gzellik llerine uyan; gzel; gzellik her biri

Bekleme sresi Evlilii sona ermi kadnn yeniden evlenebilmesi iin aradan gemesi gereken sre - iddet mddeti (270 gn) belagat bilim dal beraat bert beray beray tetkik berhava iyi konuma; szle inandrma yetenei; sz sanatlarn inceleyen aklanma berat - rtbe, nian ve imtiyaz verildiini bildiren ferman ... amacyla ; ... iin bery tetkik - inceleyerek havaya gitmi; kaybolmu; uurulmu; yararsz; bo zimmetten kurtulmu; aklanm talep mucibince; istem gibi

ber-z-zimme ber-mucib-i talep ber-vech

olduu gibi; olarak yukarda olduu gibi

ber-vech-i bl beeri betekrar bey ira beyanname bey'i bey'i bt

beer - insanolu ile ilgili; insani; insana mensup tekraren; tekrarla almak ve satmak Bir makama veya kamuoyuna yaplan aklama belgesi satm; satma; sat; satlma kesin sat

bey'i bi-l vefa bey'i bi-l vef - kararlatrlan sre iinde satlan geri almak koulu ile yaplan sat szlemesi bey'i mukayaza mal mal ile deitirmek; trampa

bey-i sarf beyn eyn'en-nas beytlmal

paray paraya satmak; para bozmak ara beyn'en-ns - halk arasnda maliye hazinesi

beyyine bir olayn veya ilemin doruluunu ortaya koyabilmek iin hakimi iknaya ynelik yntem veya her trl vasta ; delil, ahit beyyine klfeti ispat klfeti bidayet mahkemede bir beyan ve iddiay kantlama ykmll,

bidyet - balama; balang; yerel ilk mahkeme; davalar birinci derecede gren ve

bidayet mahkemesi zmleyen mercii bi-eyyi-hl bigna bi-hakkn

herhalde; mutlaka; elbette herhangi bir hakkyle; hakk olarak, gerekten; tamamiyle veraset nedeniyle; verasetten doma kanun hkm gereince; yasa kural ile

bi-haseb-il verase bi-hkm'l-kanun bila

... sz (olumsuzluk eki) kaytsz ve artsz

bila kayd art bila tebli bil-ahire bilakis bila-mddet

tebligat yaplamadan sonra; sonradan; belahere tersine olarak; tam tersine; aksine; sonunda sresiz

bilano Bir kuruluun, belli bir tarihte, alacakl ve borlu bulunduu deerleri gsteren zet muhasebe cetveli; iletmenin finansal durumu ve faaliyet sonularn gsteren tablo bila-sebeb biltefrik bilbeyyine sebepsiz tefrik etmeksizin; ayrmakszn delil ile; tank ile; ispat ile

bil-cmle bil-farz bilfiil bililtizam

btn; hepsi; tamam tutalm ki; diyelim ki; sayalm ki; sz gelii gerekten; fiilen; hakiki olarak; i olarak; i edinerek bile bile

Bilirkii zmlenmesi zel veya bilimsel bilgiye dayanan konularda dncesine bavurulan kimse, uzman, ehlihibre, ehlivukuf, eksper bilistirdad geri alarak; geri alnarak raz olarak mzakere ederek; zerinde grp tartarak artrma ile; artrarak grerek; grlerek btn; hep; kamu; -in hepsi manasz; anlamsz bundan dolay; bunun zerine; bu nedenle (binaen) ...den dolay; ...den tr; ...iin; bundan dolay; bunun zerine bunun zerine; dolaysyla; bundan dolay (binaenaleyh) netice olarak; sonu olarak naip eliyle; vekillik ile; vekaleten Miras , kalt btp - bitkin; gsz; takatsz; yorgun bi-taraf - tarafsz; yansz tabiatiyle; doal olarak

bilmuvafakat bilmzakere bilmzayede bi-l-r'ye bilumum b-ma'n binberin binen

binen-al-zlik binen-aleyh bi-n-netce binniyabe brakt bitap

b-taraf bi-t-tabi

bloke ek Keideci tarafndan anlamazln zmne kadar demenin durdurulduu ek tr blnebilir edim Niteliinde veya deerinde esasl bir deime olmakszn, birden ziyade paralara ayrlarak ifa edilebilen edim

blnemez edim Niteliinde veya deerinde esasl bir deime olmakszn, birden ziyade paralara ayrlarak ifa edilemeyen edim bono Bir kimsenin dier bir kimseye veya onun emir ve havalesine, belirlenen vadede, belirli bir tutar deme taahhdn ieren, zel biim ve hkmlere tabi ticari senet; emre yazl senet bor ilikisi ki taraf arasnda mevcut olup bir eyin verilmesi,yaplmas veya yaplmamasn ngren hukuki ba boanma davas Elerden birinin evlilik birliine son verecek karar elde etmek iin at dava. boanma ilam Mahkemenin boanmay kesin hkme baladn belirterek verdii resmi belge. bnye brz butlan cmi cmia cn vcut yaps; yap, beden; vcut; yapl; kurulu belirme; ortaya kma (bruz) geersizlik cem eden; iine alan; iinde bulunduran; tayan; toplayan topluluk; zmre (camia) cani - cinayet ilemi olan kimse hazine taraf vakf taraf canip, cenap -- yn; taraf; cihet; yan uygulanan; yrrlkte olan Deniz hukukunda gemilerin arpmas etraflca dnlmeye deer; dnlmesi yerinde olur

canb-i beytlmal canb-i vakf canp cari atma

cy-i teemml

cebr cebri, cebir -- zorla yaplan; zor kullanarak yaptrlan; zor altnda; g kullanarak cebri icra kendi istekleriyle borlarn demeyen borlularn, borlarn Devlet kuvveti ile demelerinin salanmas; ilgili icra dairelerinin, (gereinde) zor kullanarak, borluyu borcunu demeye zorlamalar cebri satm Cebri sat - Malikinin isteine baklmakszn, resmi makamlar tarafndan yaplan satm

ek kanun ile belirlenen ekilde dzenlenen, keidecinin emrinde para bulunan banka zerinden ekilebilen havalesi ekince Herhangi bir konuda ileriyi dnerek ekinmeyi gerektiren sebep veya durum, rezerv, ihtiraz celesat- ti durumalar celile celp gelecekteki celseler, oturumlar, atiye terkedilen byk; ulu ar belgesi , Getirtme, kendi zerine ekme

celpname yarglamada,davac,daval,tank,bilirkii gibi kimseleri mahkemeye getirtmek iin yaplan ar cemaat bir dinden veya rktan bulunanlarn topluluu; toplum; topluluk; insan kalabal cem'an cemetmek cemi ezmn cemiyet ceman - toplam toplamak; bir araya getirmek btn zamanlar; zamanlarn toplam toplum; topluluk; dernek

cereme bakas tarafndan yaplan veya kaza sonucu ortaya kan zarar deme; para cezas cerh Bir dnce, inan veya iddiay rtme, yaralama rtme ve yok sayma; geersiz hale getirme camiler; mescitler; toplanlan yerler izin; msaade; caiz olma izin veren; msaade eden maya; z; deerli ta; elmas

cerh iptal cevmi' cevaz cevz bah cevher

ceza kanunun su ileyen kimseye uygulanmasn ngrd yaptrm ceza hukuku Su kapsam iine giren eylemler ile bunlara uygulanacak cezalar inceleyen hukuk dal cezai art cezri ceza art; ceza koulu; alacaklnn zararn karlama art cezr - asl ile ilgili; kkle ilgili; kkten; temelden

cibayet tahsili cihaz cihet

cibyet - alma; toplama; vergilerin ve bakaca devlet gelirlerinin eyiz; takm; alet; aygt yn; taraf; ama

cins tashihi Tapu ktnde kaytl bir tanmazn niteliinin deitirilerek kte, baka bir nitelikte tescil edilmesi plak mlkiyet Kuru mlkiyet - Yararlanma hakk bakasnn olan bir mal zerindeki sahiplik durumu ciro ifte yetki veren havale; ticari senedin, arkasna yazlan yaz veya imza ile bakasna devri cismani cism-i cmid crmiyet cisimle, bedenle ilgili; bedensel cansz cisim su hali; sululuk sust hali ; gz nnde ilenen su

crm mehut crm crm tasnii cz czzi dfi su

bir kimse hakknda crm (su) uydurmak

bir btn oluturan blmlerden her biri; ksm; para; blk dk bir miktar dafi - defi'de, savuda bulunan kimse ileri Bakanl

Dahiliye Vekaleti

damga harc Kamuya ait mal ve hizmetlere vatandan katk pay olarak dedii vergi dava bavurma Korunmann bir hkm ile salanmas iin yarg organlarna

dava vekili Avukat says beten az olan yerlerde avukat yetkisini tayan meslek adam davay nakzen grmek Yargtay tarafndan bozulan bir karar zerine bozma sebeplerini de gz nnde tutarak davaya yeniden bakmak davay nakzen iade etmek Bir yarg kararn, yarglama yntemine ilikin hkmler bakmndan yerinde grmeyip bozarak hkm veren

mahkemeye geri gndermek dyin dev efaat bor veren; alacakl davalar kereler; kezler; yollar bir defada; birden defatir - defterler; birlikte dikilmi katlar

def'aten deftir

defi Taraflardan birinin kendisine alan davada bortan kurtulmak iin bavurduu her trl yol def'i def defter-hne def'e kar def'; savuya kar savu tanmaz mallara ilikin tasarruflarn kayt

defter-i hakani idaresi eskiden tanmaz mala ilikin tasarruf ilemlerinin kayt ve tescil edildii daire deer baha delalet bir maln iktisadi duruma gre kymetini ifade eden fiyat dellet - gsterme; yol gsterme; klavuzluk; iz; iaret; araclk iaret ederek, hatrlatarak gsterme

dellet-i bil'iare delil

kant; tant; ipucu

demirba Bir tanmazn kiraya verilmesinde kiraya dahil olan, kiralamann sonunda ayn cins ve deerde iade edilen veya deer eksilmesi kirac tarafndan tazmin edilen eya demokratik devlet dayanan devlet halkn devlet ynetimine katlmas esasna

deniz hukuku Devletler hukukunda denizin trl blmlerinin durumunu dzenleyen ve devletlerin bu blmler zerindeki yetkilerini belirten antlama, gelenek vb. niteliindeki kurallarn btn depozito Bir szlemeden dolay doabilecek zararlara kar verilen teminat; bir taahht srasnda yatrlan gvence paras der-akap der hemen; arkasndan

sokma; arasna sktrma; gazeteye yazma; toplama; biriktirme araya sokmak; arasna sktrmak, eklemek

derc etmek

derceb etmek derdest

cebe atmak; kendine alkoymak

Grlmekte olan dava dava grlmek zere ele alnan, eldeki dava

er-dest-i r'yet der-kr

malum; aikar; bilinen; belli ileri srmek; ne srmek; ortaya koymak; anlatmak Ayrklk derpi - en nde; gz nnde bulunan; ngr ngrme; gz nnde bulundurma

dermeyan etmek derogasyon der-pi

der-p etmek der-uhte desise devair

deruhte - stne alma; yklenme; stlenme; salama hile; oyun; entrika daireler Dantay Osmanl mparatorluu

Devlet uras Devlet-i liyye

Devletler zel Hukuku Kiilerle devlet arasndaki ba bir lkede yabanclarn sahip olduu haklar ve eitli lkelerde geerli olan kanunlarn atmas nedeniyle ortaya kan uyumazlklar zmeyi ve bunun iin eitli balama kurallar getirmeyi konu alan hukuk dal devletletirmek Kamu yarar iin devlete mal etmek, devlet eliyle iletmek, kamulatrmak. devredilebilirlik Bir hakkn karlkl veya karlksz olarak bakasna geirilebilme durumu. devremlk hakk Mesken olarak kullanlmaya elverili bir yap veya bamsz blmn ortak maliklerinden her biri lehine, bu yap veya bamsz blmden yln belli dnemlerinde istifade etmek zere, mterek mlkiyet payna bal olarak kurulan irtifak hakk devretmek geirmek deyn direngen direnim Bir maln mlkiyetini, bir mal zerindeki hakk bakasna bor direnen , mtemmerrid temerrt , direngen, inat, taannt

disiplin cezalar Belli bir stat iinde bulunan kimselere hizmet ve i dzenle ilgili kurallara aykr davranta bulunduklar zaman uygulanan cezalar disiplin suu aykr davran Dvn- Muhasebat donatan dr dn dr eitim ve i hayatnda bir kimsenin disiplin ynetmeliine Saytay

gemisini gemi ticaretinde kullanan gemi sahibidir dar - tutulmu; uram; yakalanm

aa; aalk; altta; aada uzak

duruma Davac ile davalnn yarg karsnda hazr bulunduklar yarglama evresi, mahkeme, murafaa dstur dstr - kanun; kaide; yasa; devlet yasalarn iine alan kitap; genel kural; bayasa; yasalar dergisi dzenleme Bir szlemeyi veya ilemi yapan kimsenin iradesini dinledikten sonra, iki tank nnde ve yntemine uygun olarak noter tarafndan batan sona kadar yazlarak, ilgililer ve hazr bulunanlar tarafndan imzalanp noter tarafndan da onanan senet ebniye binalar; yaplar

ecnebi yabanc; bir devlete gre,kendi uyruunda bulunmayan gerek veya tzel kiiler ecr-i msemma ecrimisil takdiri eda taraflar arasnda belirlenen cret

bir maln kullanlmasndan doan yararlarn para lleriyle

edim; borlanlan ey; borcun konusu

eda davas davalnn bir i yapmaya,bir ifada bulunmaya veya bir i yapmamaya,bir ifada bulunmamaya mahkum edilmesinin istenildii dava edeb iyi terbiye; naziklik; usluluk

edim Aralarndaki bor ilikisi dolaysyla alacaklnn isteyebilecei, borlunun da yerine getirmekle ykml bulunduu bir davran biimi ef'l eylemler; fiiller, iler; ameller

efrd ehemmiyet ehil

fertler; bireyler nem; bir eye verilen deer

ehliyetli; hak sahibi; bir hukuki ilem yapabilme yeteneine sahip (ehlihibre) - bilirkii ehl-i vukf - bilirkii ( akalliyet ) - aznlk

ehl-i hibre ehl-i vukuf ekalliyet

eklenti Bir konutun veya bir binann kullanl amalarndan herhangi birini tamamlayan ya da kolaylatran yap ekser ekseriyet elfaz elm elmen el-yevm daha ziyade; enok; ou; ounca ounluk kelimeler; szler elemli; kederli acl eldeci , zilyet , elinde bulunduran bugn; imdi; halen

emlak vergisi Konusu bina ve arazi olup, bu bina veya arazi malikinin, intifa hakk sahibinin, her ikisi de yoksa malik gibi tasarruf eden kimsenin, bina ve arazinin deeri esas alnarak kanunda belirtilen oranlara gre dedii vergi emlk-i sirfe mallar emr-i makz emtea emval yeri ve zerinde binalar ve aalar mlk olan tanmaz hkme balanm i ticaret konusu her trl mal mallar; mlkler (emvli menkule ) - tanr mallar;tanabilir mallar

emvali menkule enfsi enkaz erbaa erbab

znel; subjektif bina ykntlar; yknt; moloz; eski hayvanlarn bakiyeleri drt (erbb) - ehil; becerikli; muktedir; yetenekler; sahipler; malikler

erbb- vukuf

bilirkiiler

ergin Haklarn kendi kullanmak iin yasann gsterdii yaa gelmi olan (kimse), reit esbab- mucibe ecar eshab esham ehas ekl eslem gereke; gerektirici sebepler

aalar (eshb) - sahipler; bir eyin malikleri pay senedi; hisse senedi ahslar; kiiler; kimseler biimler; suretler; tarzlar , egal en selmetli; en emin; en doru; en salam

esnaf ister gezici, ister bir dkkan veya bir sokan belli bir yerinde sabit olsun, iktisadi faaliyeti nakdi sermayeden ziyade bedeni almasna dayanan ve kazanc ancak geimini salamaya yetecek derecede az olan sanat ve ticaret sahipleri evkaf evlatlk evleviyet evlilik birlii evrak vakflar Birinin yasayla evlat hakk tand kimse tercihli; haydihaydi; ncelikle (evleviyetle) Kar ve kocadan oluan topluluk (evrk) - yapraklar; katlar; ariv

evrk msbite ispat edici belgeler; tesbit edici yazlar; tapu ktn tamamlayan belgeler evsaf evvela vasflar; sfatlar; kaliteler; nitelikler birinci olarak; hereyden nce; ilk nce hereyden nce hereyden evvel; iin balangcnda; ilk i olarak zellikle; zet olarak; szn ksas; toplucas zamanlar, vakitler; anlar; alar (fhi) - ar; ar; ok fazla

evvel-be-evvel evvelemirde ezcmle ezmn fahi

fail

su ileyen kimse , eden, yapan Kimin yapt belli olmayan veya bilinmeyen

faili mehul

failimuhtar Yaptklarndan sorumlu olacak durumda ve yata olan (kimse), bana buyruk fari bir eyi veya hakk bakasna devreden; ferada bulunan; feragat eden; tanmaz maldaki tasarruf hakkn bakasna brakan kii fariza farz fasl fsla fasl etme fehime fek fer' eriata uygun bir biimde miraslara den pay. dev, grev. zorunlu; ba koul; boyun borcu; ok gerekli; varsayma ayran; blen aralk; ara halletme; neticelendirme anlay

kaldrma; bir hukuki snrlamann kaldrlmas; sona erdirme; bitirme baml; ekli; eklentili; ikinci derecede olan

fera devir; devretme; bir hakk birine geirme; mir veya vakf arazinin yararlanma hakknn sat feragat ferd (fergat) - vazgeme; elekme; dinlenme

tek; yalnz olan ey; ei olmayan; tek olan say

ferdi fertle ilgili , bireysel ferman fesd fesh bir kararn yerine getirilmesi iin padiahtan kan tural emir (fesad) - kartrc; arabozucu; karklk; bozukluk; dolan bozma; bozulma; dalma; datma; kapatma; kaldrma

fesih fesih: Devam etmekte olan bir hukuki ilikiyi, tek tarafl olarak ve ileriye dnk olmak zere sonlandran bozucu yenilik dourucu irade beyan fevkani fevkinde feyz st stnde; aan

feyiz; bolluk; bereket; ilham; ak

fi-i cr fiil

geer deer

eylem; hareket; edim; i

fiil ehliyeti Bir kimsenin, kendi eylemleriyle haklar ve ykmllkler yaratmas yetenei filhakika fi-l-vki firar hakikatte; gerekte; dorusu geri; gerekten; vaka

Bir sank, tutuklu veya hkmlnn gzlem altndan kurtulmas

frka Kanun maddelerinin kendi ilerinde satr balaryla ayrldklar ufak blmlerden her biri, insan kalabal grubu; parti ftr tabii; yaradlndaki; doasndaki Yntem veya yasalarn gerektirdii ilem (fuhu) - haddini ama; ktlk; namusa aykr hareket satma; satm; sat bir tanmaz mal sahibinin izin ve rzas olmadan ele geirmek, (fuzl) - bouna; yersiz; lzumsuz; haksz; boboaz

formalite fuh frht fuzali igal kullanmak fuzuli

gabin ar yararlanma, Edimler arasnda ak oranszlk, Alverite satn alnan mala denen karln, maln deerinden ok fazla olmas, alverite hile yapma. Ga (gaiye) gaye, maksat ve netice ile ilgili; amaca ilikin

gaip grnmeyen; hazr olmayan; yitik; yok olan kii; kaybolan ve kendisinden uzun zaman haber alnamayan kii gaiplik karar Bir kimsenin lm tehlikesi iinde kaybolmas veya kendisinden uzun sre haber alnmamas sonucu yarg karar ile kiiliine son verilmesi galle gelir; haslat; yarar gizli dmanlk; asl maksat; erek; ama; hn

garaz (garez) gars aa dikme

gasb bakasnn bireyini elinden veya tasarrufundan zorla haksz yere alan kimse. gasp eden

gasp alnmas gaybubet

bakasnn bireyini elinden veya tasarrufundan zorla ve haksz kaybolma; yokluk; gz nnde olmay; yitiklik

gayr (gayir) ayr; baka; zge; artk; dier; yabanc gayr-i melhz gayri mmkn gayr vazh gayrikanuni gayrimenkul beklenmedik; imkansz; olanaksz olanaksz; imkansz

kapal , ak olmayan yasa d, gayriyasal Bir yerden bir yere tanmas olanaksz (tanmaz) mal.

gayrimenkul mkellefiyeti Bir tanmaz malikinin, sahip olduu mlk nedeniyle ve zellikle o tanmaz (gayrimenkul) teminat olmak zere, dier bir kimse lehine bir ey yapmaya veya vermeye zorunlu tutulmas gayrimenkul tellall Taraflar arasnda (hibirine srekli olarak bal olmakszn), tanmaza ilikin szlemelerin (kira, satm vb.) yaplmas hususunda cret karlnda araclk etme meslei; emlaklk gayrisahih nesep geici madde olan madde evlilik d doan ocuk Yasa, tzk ve ynetmeliklerde belirli bir sre iin geerli

geici tescil Halen varolup da uyumazla neden olan ayni haklarn korunmas amacyla tapu ktne yaplan tescil geit hakk Bir tanmaz zerinden baka bir tanmaz malikinin geebilmesi iin kurulan bir ayni hak gemi adam Bir i szlemesine dayanarak gemide alan kaptan, subay, tayfa vb. kimseler genel idare Btn lkeyi kapsayan idare olup "merkez tekilat" ve "tara tekilat"ndan oluur genel vekaletname Bir kimsenin, kendi adna her trl ii yapmas iin baka bir kiiye vermi olduu vekillik belgesi gerek kii geri nsanlar gerekten; vaka Mahkeme kararlarnda, kararn dayand yasal ve

gerekeli karar

hukuksal sebeplerin gsterilmesi geriye yrmek girift ncesini kapsamak, makable amil

dolak; kark; bir birinin iine girgin; tutma; yakalama

gyb (gyab) hazr ve mevcut olmama; gz nnde bulunmama; uzaklama; kaybolma; arka gyabi hkm gyabi tutuklama Kendi yokken arkasndan verilen hkm Kiinin yokluunda alnan tutuklama karar

gizli duruma Adliyede, sadece izinli veya grevli olanlarn katlabildii, kamuya kapal duruma, gizli celse. grevsizlik karar bulmamas gsterme hakk gz hapsi ceza Yargcn bir davada mahkemeyi grev alannda Sinema, tiyatro, konser vb. grsel sanatlarda telif hakk

Bir kimseye bulunduu yerden ayrlmamas biiminde verilen

gzalt Birinin, gvenlik kuvvetleri tarafndan belli bir yerde belli bir sre alkonulmas, gzetim, nezaret. grev iilerin aralarnda anlaarak veya bir kurululun kararna uyarak topluca i brakmalar gmrk kolcusu Gmrklerce gzaltnda bulundurulmas gerekli grlen eya ve yolcularla beraber bulunmak, tart, saym ve muayene memurlarna yardm etmek vb. ilerle grevli kii, dideban gna (gne) gzeran hacet hacir trl; gidi; tarz; yol; sfat geici; geen gerek; gereklilik kst , kstl , hicret eden

haciz Borlunun, borcunu kendi arzusu ile dememesi durumunda, alacaklnn talebiyle, borlunun (borca yetecek miktardaki) mal ve haklarna devlet araclyla (icra dairesi tarafndan) el konulmas haczetmek Bir alacan denmesi iin borlunun geim ve mesleinde gerekli olan eyler dnda kalan para, aylk veya malna icra dairesi el koymak

hdis hafiyyen hafriyat

meydana gelen; kan; yeni kan gizli olarak; sakl olarak; gizlice kaz; kazlar; toprak kazma; toprak karma

hail duvar, it, parmaklk, tahta perde gibi tanmazlar birbirinden ayran iaret ve engeller haiz hak sahip; elde bulunduran; tayan Hukuk dzeni tarafndan ahslara tannm olan yetkilerdir

hak ehliyeti Sa domak artyla ana rahmine dt andan lm anna kadar olan dnemde herkesin sahip olduu medeni haklardan (evlenme, mlk edinme vb.) yararlanma yetenei hakem karar Taraflarca seilmi veya Mahkemeler tarafndan belirlenen yeminli hakemlerin verdii karar. hakikiyye hakim hakikate mensup; gerek; sahici; doru; gerekten Yarg , Bata gelen, bata olan, baskn kan

Hakk Allah; Tanr; doruluk ve insaf; bir insana ait olan ey; dava ve iddiada hakikate uygunluk; harcanm emek; pay; hisse hakkaniyet hakk- mesil hakk- mrr hakk- uf'a hak ve adalete uygunluk; doruluk su yolu hakk geit hakk nalm hakk

hakk- rb ime hakk; sudan yararlanmada sra hakk hakkhyar Seme hakk, muhayyerlik Kazanlm hak, mktesep hak

hakkmktesep hakkskt haksz fiil

Susmalk, sus pay hukuk dzeninin izin vermedii, zarar verici eylemlerdir

haksz iktisap Bir kimsenin malvarlnda, hakl bir nedene dayanmakszn baka bir kimsenin malvarl aleyhine meydana gelen artma ya da azalmama durumu halel bozma; bozukluk; eksiklik; zarar

haleldar olmak hali sabka irca halita

bozulmak; inenmek eski hale getirme

karm

harc- mukaseme arz-i hriciyye mahsullerinden onda birden yarsna kadar alnan vergi harc- muvazzaf arz-i hriciyye zerine yerin tahammlne gre,maktiyet vehile tayin olunan vergi Hariciye Vekaleti hrm harem harnup Dileri Bakanl

akasnn giremeyecei,girilmesine izin verilmeyen ev blm; keiboynuzu

hartama pedavra; kknar ve ldin aalarndan elde edilen, at rts olarak kullanlan ince tahta has sktrmadan bir yerin iine alma; hareketten menetme; etrafn evirme; vakfetme hasrt zararlar; ziyanlar; hasarlar kanun gerei

hasb-el-kanun hasebiyle

yznden; dolaysyla; bu nedenle

haslat Kiras Kiraya verenin, bir bedel karlnda, haslat veren bir maln veya hakkn kullanmn kiracya brakt szleme; rn kiras hsim hasmeden; kat'eden, kesip atan iki dmandan herbiri

hasm (hasm) hasren hss zg hatia

muhasara ederek; etrafn evirerek

hata ; gnah; kabahat; su; yanl; yanllk

hava hukuku Havada ulam dzenlemek iin konulmu hukuk kurallarnn btn hava sahas Bir devletin yalnz kendisinin kullanma hakk olduu, baka devletlerin ancak ilgili devletten izin alarak yararlanabilecei gkyz paras

havale Yollama deyicisinin, para, deerli katlar veya benzeri nesneleri, yollayc hesabna yollama alcsna demek ve yollama alcsnn da bunlar kendi adna teslim almak zere yetkili klnd szleme hvi (havi) kapsar; kapsayan; ieren; ierir kmr havzas; kmr bulunan blge

havza-i fahmiyye hayllet haymatlos hayr (hayr) hayrt messese

engel olma; araya girme; yolu kapama Vatansz iyilik; iyi; faydal i; yarar sevap kazanmak iin yaplan hayrl iler; sevap iin kurulan

hazine Devletten ayr bir kiilik oluturmamakla beraber, bir taraftan btenin uygulanmasna ilikin ilemleri, dier taraftan da kamu gelir ve giderlerinin zaman olarak uygunluunu salayan merkezi rgt; Maliye Bakanl ve maliye dairelerinden oluan rgt heder olma hedm herc merc heyelan hibe ziyan olma ykma; harap etme altst; karmakark; allak bullak; darmadank toprak kaymas

balama kamu hizmeti

hidemat amme hfz hilaf hilkat himaye hini dava hini hacet hisse-i ayia hitam hyar

saklama; koruma. Hfzetmek, korumak tersi; aksi; zdd yaratlma; yaratl; tabiat koruma; korunma; birine arka kma dava srasnda gerektiinde yaygn hisse; ortak pay son; bitim; tkenme; nihayet Bir eyi semekte veya yapp yapmamakta zgrlk

hizmet szlemesi inin, belirli veya belirsiz bir zaman sresi iinde i grmeyi ve iverenin de ona bir cret vermeyi stlendii szleme hod-be-hod hccet huda huds hkkm hkmi kendi bana;kimseye danmadan;kendiliinden senet; delil; belge aktarma sonradan peyda olma hakimler; yarglar Hkmle ilgili, tzel tzel kiilik, hkm ahsiyet Bir veya birden ok kiinin, hukuksal bir sonuca ynelttii

hkmi ahsiyet hukuki ilem irade aklamas

hukuki tayir Bir kimsenin, kendisine ait olmayan menkul eyalar zerinde baz ilemlerde bulunarak, bu eyann niteliini deitirmesi hukukun ekli kaynaklar Hukuk Kurallarnn hangi ekillere brnm olarak bize verildiini ve nerelerde bulunduklarn gsteren kaynak hkmszlk bir hukuki ilemin, kanunun ngrd ekilde yaplamamas veya kanuna aykr olarak yaplmas halinde hukuki sonu dourmamas hulsa hull vade) (hulasa) - zet (hulul) - gelip atma; girme; borcun vadesinin gelmesi (hululu

hsnniyet iyiniyet husul olma; olu; oluma; doma; kma domak; ortaya kmak; meydana gelmek; olumak

husule gelmek husumet olma hususat hususi iade

hasm olma durumu; hasmlk; dmanlk; (davada) kar taraf bakmlar; iler; ekiller; yollar; konular; meseleler; maddeler zel; kiiye ait

geri verme; geri evirme; eski duruma getirme

iade-i muhakeme iae ibare ibhm ibka ibra

yarglamann yenilenmesi

yaatma; besleme; geinme deyi; cmle; paragraf; bir blm sz kapal brakma; aklamama; belli etmeme; gizli kapakl tutma devaml, srekli klma; yerinde brakma aklanma; temize kma; aklama; temize karma Aklama belgesi, ibra belgesi

ibraname ibraz ibtida

gsterme; meydana karma; sunma balama; balang; ilkin; en nce; bata

i tzk Bir kurulu, meclis, kurum vb.nin i ilerini dzenleyen tzk, dahili nizamname icab gerekme; gerek; bir szleme iin ilk sylenen sz durumun gerei

icab hal icar

kiraya verme; kiraya verilme sonradan alnacak kira ivedili ve sreye bal kira szlemesi olan vakf mallar

icre-i meccele icareteynli vakf icazet

izin; onay; ruhsat, diploma

iczet-i lhika bir kimsenin izni olmad halde,yapldktan sonra bir eyi kabul etmesi ve onaylamas icbar etme icmal zorlama ksaltma; zetleme; z; zet genel toplam

icra Borlunun alacaklya kar yapmak veya demekle ykml bulunduu bir eyi adli bir kurulu araclyla yerine getirme. Yapma, yerine getirme, bir ii yrtme. icra kuvveti Yrtme gc

icra tetkik mercii cra-flas dairesinin zerinde olan, icra-iflas ilemlerinin doru ve kanuna uygun olup olmadn denetleyen ve ayrca kanunun kendisine verdii dava ve ileri gren zel mahkeme icra vekili Bakan.

icra Vekilleri Heyeti icraya vermek

Bakanlar Kurulu Alacan borludan alnabilmesi iin icraya bavurmak

itihad (itihat) Yasada veya rf ve det hukukunda uygulanacak kuraln aka ve tereddtsz olarak bulunmad konularda, yargcn veya hukukunun dncelerinden doan sonu. Gr, zel gr, anlay, kavray itima itimai itinap idam cezas idame toplanma; toplant; bir araya gelme sosyal; toplumsal kanma; ekinme lm cezas devam ettirme; srdrme

idare hukuku Kamu ynetimi iinde yer alan kurulular ve bunlarn ileyilerini, kiilerle ilikilerini ve sorumluluklarn inceleyen, dzenleyen hukuk dal idre-i hussiyye idari il zel idaresi

ynetimle ilgili; ynetsel

iddianame Savcln soruturma sonunda elde ettii kantlar ve iddialarn iinde toplad, mahkemede okunan yaz ifa ifadat ifade deme; yerine getirme; bir ii yapma; edim szler anlatma; anlat; anlatm

ifade vermek Bir olayla ilgili olarak grdn, bildiini yetkili veya ilgili kimseye sylemek. ifham anlatma; anlatlma; bildirme; bildirilme

iflas Borcunu demeyen veya demelerini tatil eden tacir borlu hakknda yaplan takip sonucunda, mahkeme karar ile tespit ve ilan edilen durum iflas anlamas Batk durumunda alacakllarn, borlu ile alacaklarn belli bir plana gre almalar iin aralarnda yaptklar szleme, konkordato iflas davas iflas masas flas ilerine bakan mahkemelerde alan iflasa dair dava flas eden kii veya kuruluun alacak ve borlarn

belirlemeye ve bunlar dzenlemeye yetkili birim ifra bir durumdan baka bir duruma sokma ifraz arazinin paralanmas; blnmesi; parsellere ayrma; araziyi imar asndan uygun paralara blme ifa ifaat aklamak, aka vurmak aklama aklanma gerei

ifasna meddi

ihale Artrma veya eksiltme biimiyle yaplan ve en uygun fiyat teklif edene (en ok artran veya eksiltene) iin/maln verildii szleme yntemi ihata bir eyin etrafn evirme; sarma; kuatma; etraf evrilme; anlay; geni bilgi ihbar haber verme; bildirme; bildirim Bildirim dencesi

ihbar tazminat ihdas ihfa

ortaya karma; kurma; bir eyi ilk kez ortaya koyma saklama kendiliinden hak alma

ihkak- hak

ihlal etmek zarar vermek; zedelemek; dokunmak; hakkn zedelemek; inemek; bozmak ihmal dikkatsizlikten ve zensizlikten kaynaklanan kusur; savsaklama; gerekli zeni gstermeme ihra ihraz ihtar karma; darya mal satma; d satm benimseme; sahipsiz bir mal sahiplenme hatrlatma; dikkati ekme; uyarma; uyarm

ihtarname Bir kimseye, bir hususu yerine getirmesi veya getirmemesi iin yaplan yazl uyar; hatrlatma belgesi ihticc ihtilaf ihtilas alma delil veya tank gsterme anlamazlk; uyumazlk; ekime; niza; gr farkll Arma ; Bir mal aka sahibinden veya evinden hzla kapp,

ihtilat ihtimam

karma; katlma; bir araya gelme zen; bir ey, i ya da kiiye zel dikkat gsterme

ihtira Bilimsel bulular zerindeki haklar ihtira berat Bilinen ara, gerelerle ve yaratc gle yeni bir ey bulana, bulduu eyden bir sre yalnz kendisinin yararlanmas iin devlete verilen belge ihtirzi kayt (ihtirazi kayt) - ekince; nkoul; belli haklar kullanma hakknn sakl tutulmas ihtiva etmek ihtiyar etmek yelemek ihtiyari iermek; kapsamak; iine almak; iinde bulundurmak semek; seme hakkn kullanmak; tercih etmek;

istee bal; semeli; istemli Yallk sigortas

ihtiyarlk sigortas ihtiyat

saknma; tedbir

ihtiyati tedbir Davacnn, davasn kazanmas durumunda, dava konusu eye kavuabilmesi iin, davadan nce veya dava srasnda o eyi garanti altna almasna yarayan nlem ihzar hazrlama; huzura getirme; san veya tan, kendi arzusu nedeniyle gelmedii iin mahkeme nne zorla getirtme ihzar mzekkeresi Mahkemece yaplan arya uymayanlarn kolluk gcyle mahkemeye gelmesini salamak iin verilen yazl emir ihzaren celb san veya tan, kendi arzusu nedeniyle gelmedii iin mahkeme nne hakim karar ile zorla getirtme ihzar ika etmek ikame ikame mal ikamet etme ikametgah ikmal hazrlayc; yetitirici; hazrlk niteliinde olan yapmak; etmek; oluturmak yerine koyma; yerine kullanma; dikme;yerine geme; kaim olma Birbirlerinin yerine geen, konulabilen mal Bir yerde yerleme iradesi ve niyetiyle oturma bir kimsenin yerleme kast ve niyetiyle oturduu yer tamamlama; bitirme; devaml olarak yiyecek iecek ve dier

gerekli malzemenin salanmas ikrh (ikrah) - korkutma; bir kimseyi yapmak istedii eyi yapmamaya, yapmamak istedii eyi yapmaya korkutarak zorlamak ikrar ikraz iktifa iktirn iktisabi iktisadi iktisap saklamayp syleme; bildirme; aka syleme; kabul bor verme; dn verme yeter bulma; yetinme yakn varma; yanna gelme; yaklama; ulama; erime kazanma ile ilgili; edinme ile ilgili ekonomik kazanma; kazanm; edinme; bir eyin mlkiyetini elde etme Ekonomi Bakanl

iktisat Vekaleti

iktiza gerekme; gerektirme; gereklilik; ie yarama ilm yarg belgesi; mahkemenin verdii nihai (son ) kararn, iki taraftan her birine yntemine gre verilen onaml rnekleri; mahkeme karar rnei (sureti) ilam Hukuk Bir davann mahkemece nasl bir hkme balandn gsteren resmi belge ilam Hukuk Bir davann mahkemece nasl bir hkme balandn gsteren resmi belge ilamat (i'lmt) bir davann mahkemece nasl bir hkme balandn gsteren resmi vesikalar; karar bildiren belge ilaml icra takibi Para veya paradan baka bir ey ieren konularda, nce bir mahkeme ilam alnp, ilamlara zg icra takibi yaplmas ilamsz icra takibi Elinde bir mahkeme ilam bulunmayan veya bulunmasna ramen ilaml icra yoluna bavurmayan kiilerin, alacaklarn elde etmek iin bavurduklar icra yolu ila-nihaye sonuna kadar

ilga ortadan kaldrma; yrrlkten kalkma; hkmden drme; geersizletirme illegal illet Yasa d hastalk; sakatlk; bozukluk; neden; sebep

illiyet ba iliki ilm

nedensellik ba; bir neden ile ortaya kan sonu arasndaki

bilimsel

ilmhaber belge; birinin herhangi bir durumunu (rnein ikametgahn) gsteren durum belgesi iltibs iltica hakk iltihk iltisk iltizam (iltibas) - kartrlma; benzeim; karklk Snma hakk (iltihak) - katlma; karma (iltisak) - yapma; bitime; kavuma kendi iin gerekli sayma; gerektirme

iltizami muamele bir kimsenin malvarlnn aktifinde yer alan kalemlere dokunmakszn, yalnzca pasifini artran bir ilem yapmas; taahht ilemi; borlandrc ilem ilzm iml (ilzam) - susturma; balama (imal) - yapma; yaplma; meydana getirme

imr (imar) - bayndrlk; bayndr duruma getirme; gelitirme imdi imha imhl buna gre; u halde; o halde yok etme; ortadan kaldrma; mahvetme mhlet verilmesi; sre verilmesi; erteleme; yeni bir nel tanma

iml doldurma; doldurulma; yazdrma; yazdrlma; bir dilin cmlelerini, kelimelerini doru yazma bilgisi imtina kanma; ekinme

imtisl gerekeni yapma; bir rnee gre hareket etme; alnan emre boyun eme imtiyaz ayrcalk; farkllk

imza sirkleri Bir resmi daire veya ticari kurulularda imza atmaya yetkili kimselerin imza rneklerini ncelik srasna gre ieren imza belgesi inbis (inbias) - gnderilme; meydana kma; ileri gelme

ind-el-hce lazm olduu; gerektii zaman

ind-ettemyiz indinde infak infk infaz

temyiz sonunda; temyiz olunduunda yannda Nafaka verip bir kimsenin geimini salama beslemek; geindirmek; nafakalandrmak Yrtm

infaz masas Yargca suu sabit olan kiilerin yakalanarak haklarnda verilmi olan kararn yerine getirilmesini salayan gvenlik birimi infaz memuru Yargca suu sabit olan kiilerin yakalanarak haklarnda verilmi olan kararn yerine getirilmesini salayan gvenlik memuru infisah fesh olunma; bozulma; hkmsz kalma; dalma; kendiliinden ortadan kalkma inhisar in'ikad inklap inkiaf inkism inkta inkyd inkiza in tekel; monopol; almn veya satmn tek bir elde toplanmas balama; kurulma; toplanma deime; bir halden baka bir hale dnme; devrim alma; gelime; geliim; anm taksim olma; paralanma; blnme; ayrlma kesilme; kesinti; ara verme boyun eme; kendini teslim etme bitim; sona erme inaya, yapya ait

inai hak yenilik douran hak; bir hukuki durumun ortadan kaldrlmas, deitirilmesi veya yeni bir hukuki durumun yaratlmas iin kiinin kulland hak insicm intac intifa bir dzeye gitme; dzgn sz; dzgnlk; tutarlk sonu verme; nitelendirilme; sonulandrlma; bitirme yararlanma; bir eyden istifade etme

intifa hakk yararlanma hakk; bakasna ait bir malda, kullanma ve rnlerinden yararlanma yetkilerine sahip olmay ieren irtifak hakk eidi intihb seme; seilme; seim

intihap

Seme , Seim

intikal geme; geirim; nakil; birinden dierine geme; yer deitirme; el deitirme bir mal zerindeki tasarruf hakknn kanun ile belli kimselere gemesi intizam intizar inzibat inzimam ipham ipka dzgnlk; eki dzen; dzenlilik bekleme; beklenilme; gzleme; gzlenilme yolunda olma; genel emniyetin yolunda olmas; sk dzen eklenme; katlma; ilave belirsizlik kalma; yerinde brakma; grevinde brakma; yenileme

ipotek gayrimenkul rehni ; Hak sahibine, alacan, bir tanmaz maln deerinden elde etme yetkisini veren snrl bir ayni hak ipotek akit tablosu potein kurulmas srasnda tapu memuru tarafndan dzenlenen ve ipotein durumunu gsteren resmi senet ipotek belgesi Tapu sicil mdrl tarafndan verilen ve ipotek akit tablosunun zetini ieren belge ipotekli bor Senedi Tanmaz rehni ile gvence altna alnm kiisel bir hak nedeniyle, yetkili tapu grevlilerince ilgili tanmaza deer biilerek, tanmaz deerinin baland (srmnn kolaylatrld) kymetli evrak iptal hukuk kurallarna aykr biimde yaplmbir idari ilemin yarg organnn kararyla ortadan kaldrlmasdr iptidai itiraz irad irae ilk itiraz

(rd) - gelir; gelir getiren yap; syleme, getirme tayin etme; gsterme gsterilmek

irae edilmek iras

yapma; etme; birine (zarar) verme

irat Senedi Bir alacak nedeniyle zerinde gayrimenkul mkellefiyeti kurulan bir tanmazn deerinin, tanmazdan denmesi gerekli bir para borcu biiminde bamszlatrlarak, srmn artrmak iin baland kymetli evrak irca eski duruma evirme; geri dndrme; indirgeme

irca olunma irsen irtibat irtifak

eski duruma getirme; evirme; dndrme irs yoluyla; miras yoluyla (geerek) balant; iliki; ilgili olma, rabta hacet talep etme; ihtiya duyma; ykmlenim

irtifak haklar Bir tanmaz zerinde, bir kullanma ve yararlanmaya rza gstermeyi veya mlkiyete zg baz haklarn kullanlmasndan kanmay gerektiren ve dier bir tanmaz veya kii yararna ayni hak olarak tesis edilen hukuki ilem irtihan rehin olarak alma, alnma

i akdi ilerle iveren arasndaki ilikileri dzenleyen yntem ve artlar kapsayan szleme, hizmet akdi, i szlemesi i kazas i yerinde meydana gelen ve iiyi bedenen veya ruhen etkileyen olay i yeri is'af isl i'r isbat iinin i szlemesine gre alt yer yerine getirme vardrma; vardrlma; ulatrma; ulatrlma bildirme; yaz ile bildirme; gsterme ahit ve delil gstererek dorusunu ortaya karma

igal Tapu ktne gre sahipsiz mal durumuna geldii anlalan tanmaz mallar edinme yolu igaliye resmi Pazar yerlerinde, toplu ticari i yerlerinde satcnn igal ettii yer iin dedii cret veya kira bedeli ihd ahit getirme; tanklk ettirme; tank gsterme

isim hakk Bir ticarethanenin veya maln adn kullanma karlnda talep edilen hak, patent hakk ikl iskan zorlatrma; gletirme oturma

iskan ruhsat Bir binada oturulabilmesi iin, yapnn tamamlanmasndan sonra ve mar Kanunu'na gre, o yapnn kullanlabileceine ilikin olarak verilen belge

Iskat

drme; hkmden drme; yok etme; iptal

Islah dzeltme; davada tarafa dzeltme; iyiletirme; iyi bir hale getirme, slah etme Islaht dzeltme veya iyiletirme ileri

Islahevi Su ileyen ocuklar slah etmek, eitmek ve topluma kazandrmak amacyla alm kurum, slahhane isnad bir eyi veya bir ii, birisi iin yapt diyebilme; bir eye dayandrma; ykleme; atl istiane isticar isticvap istida etme isti'dd istidll anlama istifa istifade itigal yardm isteme kira ile tutma; kiralama sorguya ekme; sorguya ekilme dileke; arzuhal; emanet brakma; himaye (korunma) talep kabiliyet; aklllk; anlay; yetenek bir kanta dayanarak, bir nesneden sonu karma; kant ile istee bal olarak bir grevden ayrlma yararlanma; faydalanma megul olma; bir ile urama

istigll ipotek; ev, dkkn, tarla ve bunlara benzer tanmazlarn geliri, karlk gsterilerek rehine koyma istihdf istihdam istihkak hedef tutma; ama edinme; amalama hizmete kabul etme; kullanma; altrma hak istemek; hak edi; bir ey zerinde hak iddiasnda bulunma

istihkak davas tanr veya tanmaz bir mal zerinde mlkiyet veya dier bir ayni hak iddiasnda bulunmay konu alan dava istihlak istihr istihsal tketim; kullanarak bitirme karma; karlma; netice karma; anlam karma; anlama retim; retme; elde etme

istikraz Istlh istilzm

bor alma; dn alma (stlah) - terim gerektirmek

istima davada dinleme; yargcn durumada iki taraf veya vekillerinin szl olarak ileri srdkleri sav ve savunmalar ile,tank ve bilirkiinin beyanlarn dinlemesi istiml kullanma

istimlak kamulatrma; Devlet veya kamu tzel kiilerinin, kamu yararnn gerektirdii durumlarda, bedelin pein demek artyla, zel mlkiyette bulunan tanmazn tamamna veya bir ksmna kanunda gsterilen yntemlere gre kamu yararna el koymas istimna tatmin

istimval ilgililerin rzas olmasa bile yasa gereince ve deer pahas karlnda kiilerin mallarna el konulmas istina dayanak; dayanma

istinbe (istinabe) - davann grlmekte olduu mahkemeye gnderilmek iin baka bir yerde bulunan bir tann oradaki mahkemece ifadesinin alnmas istinad dayanma; senet, delil sayma dayanmak; bir eyi dayanak (mesned) olarak almak

istind etmek

istinaf Mahkemenin verdii karar kabul etmeyerek bunu istinaf mahkemesine gtrme istinaf mahkemesi Sulh ve asliye mahkemeleri vb. ilk derece mahkemeler ile temyiz mahkemeleri arasnda yer alan ikinci derecede yksek mahkeme istinkaf istinsah istintak ekimser kalma; ekinme; geri durma; saknma suret karma Sorgu

itira hakk (itir) - alm hakk; satn alma hakk; hak sahibine istedii zamanda bir eyin malikinden, o eyin mlkiyetinin kendisine kararlatrlan bedel karlnda devrini isteme yetkisi veren hak

itirak

katlma; ortak olma; ortaklk

itirak halinde mlkiyet Kanundan veya szlemeden tr birbirlerine ortaklk ba ile bal bulunan kimselerin, bu ortaklklar nedeniyle bir maln mlkiyetine elbirliiyle sahip olduklar ve her birinin hakknn, o maln tamamn kapsad mlkiyet biimi istirdd istisna (istirdad - istirdat) - geri alma; alnma; geri isteme ayr tutma; kural d sayma; mstesna

istisna szlemesi Yklenicinin (mteahhidin), cret karlnda, i sahibi iin eser ortaya karmay borland szleme; eser szlemesi istizah ita aklama istemek verme; deme

itfa sndrme; deme; bir borcu, deme, takas, af gibi bir sebeple kapatma; sona erdirme itibar itiraz Itlk ittiba ittihd ittihz Ittla ittisl ivaz sayma; saygnlk; sayg gsterme; nem verme kar k; takma; kar koyma salverme; koyuverme; boamak; demek; denilmek; tabir uyma; itaat etme bir olma; birleme; birlik (ittihaz) - edinme; edinilme; kabul etme; sayma; tutma; alma (ttla) - renme; bilgilenme; haberdar olma; tanma bitime; kavuma; yaknlk karlk; bedel; eder; kar bedel; mukabil eda; fiyat her iki tarafa bor ykleyen szleme tek tarafa bor ykleyen szleme

ivazl akit ivazsz akit izaa izafe izah

kaybetme; yitirme zammetmek; katmak; kartrmak aklama; izahat (aklamalar)

izale giderme; giderilme

izale-i yuu Herhangi bir maln kendisinin veya satlarak bedelinin paylatrlmas suretiyle, bu mal zerindeki ortakln (paydaln) giderilmesi. Taksim. izhr Izrar Iztrr jri (izhar) - aklama (zrar) - zarar verme; zarara sokma (zdrar) - zorunluluk; aresizlik; ihtiya Yargclar kurulu (kaani) - kanaat eden; yeter bulup fazlasn istemeyen; inanm; zorla ileten; ksa

kaan kanm kaasr

kabahat Hafif hapis, para cezas veya meslek ve sanattan alkonulma ile cezalandrlan su kabil kabl-el-igal kabul eden; kabul edici; olan; olabilir igalden nce

kabotaj hakk Trk kara sularnda, Trkiye'deki akarsu ve gllerde gemi bulundurma, bunlarla gidi geli ve tama yapma hakk kabz alma; elde tutma; edinme almak; elde tutmak; edinmek

kabzeylemek

kadastro arazilerin,arsalarn yerini, alann, snrlarn ve sahiplerini belirtip plana balama ii kadim kadk kadklk kaffe kfi kagir kaide kaim kaime ok eski zaman; eski Deerini, nemini yitirmi, geerlilii kalmam, eskimi Kadk olma durumu; deer yitimi (kffe) : hep; btn; cmle yeter; yeterli Ta veya tuladan imal edilmi yap; kargir kural; usul; ilke; prensip; esas; temel;yol; taban; ayaklk baka bir eyin ya da kiinin yerine geen kat para

Kal'

koparma; skme; karma; karlma; temelinden ekip alma deitirme; evirme

kalbetme kalt

Miras , brakt polie, ek ve bonodan ibarettir Ticari bir senet zerine imza koymak suretiyle Kamu adna savcnn at dava, amme davas

kambiyo senetleri kambiyo taahhd doan soyut bor kamu davas

kamu denetisi Parlamento tarafndan grevlendirilen, vatandalar resmi makamlarn keyfi ve yasa d davranlarna kar korumakla grevli kii veya kurum kamu dzeni Bir lkedeki kurum ve kurallarn, devletin gvenliini, kamu hizmetlerinin iyi ilemesini ve bireyler arasndaki ilikilerde huzuru, hukuk ve ahlak kurallarna uygunluu salamasyla oluan dzen kamu haczi Devletin, Vergi Usul Kanunu kapsamna giren vergi, resim, har ve bunlara bal ceza, faiz ve zamlar ile kamu hizmetleri uygulamasndan doan ve denmeyen alacaklar nedeniyle, borlu durumundaki kiilerin mal ve haklarna el koymas kamu haklar ahslar ile devlet arasndaki ilikiyi dzenleyen hukuk kurallarndan, yani kamu hukukundan doan haklardr kamu hizmeti Devlet veya dier kamu tzel kiileri tarafndan veya bunlarn gzetimi ve denetimi altndaki dier kiilerce, kamunun genel ve ortak gereksinimlerini salamaya ynelik olarak srdrlen faaliyetler kamu hukuku Devletin rgtlenmesi, faaliyetleri, yetki ve grevleri ile devletle kiiler arasndaki ilikileri dzenleyen hukuk dal kamu kurumu Belirli kamu hizmetlerini yerine getirmek amacyla oluturulan kamu tzel kiisi kamu mallar zel mlkiyete konu olamayan ve dorudan doruya kamunun (halkn) yararlanmasna ayrlan mallar kamu tzel kiileri Tamamen kamu yararnn gereklemesi iin alan ve kamu gc kullanan, kanunla veya kanunun verdii ak yetkiyle kurulan kamu idare ve kurumlar kamu Yarar Kamunun, ulusal birliin ve devletin gereksinimleriyle ilgili ve bunlara uygun olan durum

kamulatrma Devlet veya kamu tzel kiilerinin, kamu yararnn gerektirdii durumlarda ve karln (bedelini) pein demek kouluyla, zel mlkiyette bulunan tanmaz mallarn tamamn veya bir ksmn, kanunda gsterilen usullere gre mlk edinmesi; istimlak kan akesi Birini yaralayandan alnp yaralanana veya ldrenden alnp lenin miraslarna verilen para kanaatbah inandrc

kanun anayasann yetkili kld organ tarafndan bir ekilde ve bu ad altnda tespit edilmi bulunangenel, srekli ve soyut hukuk kurallar Kanun hkmnde kararnameler TBMM' nin bir kanunla yetki vermesi zerine Bakanlar Kurulu tarafndan belli konular dzenlemek amacyla karlan yazl hukuk kurallar kanun tasars kanun projeleri Bakanlar kurulunun hazrlayarak TBMM ' ne sunduu

kanuni intifa hakk Kanun tarafndan baz kiilere tannan ve hakk douran olayn ortadan kalkmasyla son bulan; hak sahibine, bakasna ait bir mal (hak) zerinde kullanma ve rnlerinden yararlanma yetkisi veren bir irtifak hakk kanuni ipotek hakk Kanunun ngrd baz durumlarda, baz kiilerin (kanun gerei) sahip olduu ipotek kurma hakk kanuni mavir Vesayet altna alnmasna gerek olmayan ancak fiil ehliyetinden ksmen mahrum edilmesi kendi yararna olan reit kimseye, baz iler iin gr alnmak zere mahkemece atanan danman kanuni uf'a hakk Kanundan (mterek mlkiyet hakkndan) doan ve hissedarlk (paydalk) devam ettii mddete varln koruyan, hak konusu eyin bir nc kiiye satlmas halinde hak sahibine o eyi ncelikle satn alma yetkisi veren hak. Yasal ufa hakk kapora Szleme yaplrken, taraflardan birinin dierine iten caymayacan belirtmek amacyla nceden verdii gvence paras kara sular Bir devletin deniz kylar boyunca egemenlii altnda tuttuu belli genilikte su eridi karabet karar karr-gr yaknlk Herhangi bir durum iin tartlarak verilen kesin yarg, hkm kararlanm; karar verilmi; karara balanm

karine ipucu; belirti; bilinen bir olgudan bilinmeyen bir olgunun (sonucun) karlmas; aksi isbatlanana kadar kabul edilen. karineyi hal karlksz ek ek karye karz dn ky duruma gre Ibraznda denecek parann bankadaki hesapta olmad

kasko Karayollar trafik tatlarnn urayacaklar kazadan doacak zararlarn tamamnn karlanmas iin yaplan sigorta tr. kast Kanunun su sayd bir eylemi ve onu meydana getirecek hareketin sonularn bilerek ve isteyerek ilemek iradesi kat' kesme; kesilme; karar verme; sona erdirme

kat irtifak Yaplmakta veya ileride yaplacak olan bir binann yapm borcunu ve bina tamamlandnda da kat mlkiyeti kurulmas ykmn douran bir irtifak hakk kat maliki olan kii Bamsz blmler zerinde kurulan kat mlkiyeti hakkna sahip

kat malikleri kurulu Kat mlkiyetine konu tanmazdaki btn kat maliklerinin oluturduu kurul kat mlkiyeti Bir yapnn bamsz blmleri zerinde kurulan, arsa pay ve anagayrimenkuldeki ortak yerlerle balantl zel bir mlkiyet hakk katibi adil noter kesin hale gelmek

katiyet kesbetmek kavid kavi

kaideler; usuller; kurallar; yasalar

kuvvetli

kaynak hakk Hak sahibine, bir bakasnn arazisindeki kaynan sularn almak ve kendi arazisine aktmak (kullanmak) yetkisi veren bir irtifak hakk kayyum Belli bir maln ynetilmesi veya belli bir iin yaplmas iin grevlendirilen kimse kaza yarg

kazai itihatlar Mahkemelerde vermi olduklar kararlarda bir sorunun zmlenmesiyle ilgili olarak kabul edilmi olan ilkelerdir kazai karar kaza- merci yargsal karar yarg organ; mahkeme

kazai rt 15 yan bitirmemi olan mmeyyiz bir kn, ana ve babasnn muvafakatiyle mahkemece reit klnmas kaza tefsir yargsal yorum

kazanlm hak Yrrlkte olan hkmlere gre bir kimse yararna sabit olan hak, mktesep hak, hakkmktesep kaziyye-i muhkeme ke-en-lem-yekn gibi kesin hkm (keenlemyekn) ; sanki yokmu; hi yokmu; hi olmam

kefalet kefil olma; kefillik, bir kimsenin alacaklsna kar, o kimsenin borcunun yerine getirilmesini salamak ykmll altna girmek keff-i yed kemal kerhen kesb kesbetmek elekme; vazgeme; karmama (keml) : olgunluk; tamlk; eksiksizlik irenerek; istemiyerek; holanmyarak; zorla; zoraki alp kazanma; edinme kazanmak; edinmek; salamak

keif Bir olay veya durumun olu sebeplerini anlayabilmek iin yerinde inceleme yapma ketmetmek keyfiyet kezailik kifayet gizlemek; saklamak; sr tutmak i; durum; mesele ayn ekilde (kifyet): kfi olma; yetme; yetime; yeterli olma; yeterlilik

kiisel haklar kiinin maddi ve manevi tm varl ile ilgili bulunan ve bu varln serbeste gelitirilmesi amacna ynelik olan hak ve hrriyetler kst Bunama, mahkum olma vb. sebeplerden dolay kanunun, bir kimsenin maln, parasn istedii gibi kullanmasna ve harcamasna engel olmas, kstllk, kstlama, hacir altna almak

klak kn hayvanlarn yaylp otlamasna uygun yer. Bir veya birka ky ya da beldeye, ayr ayr veya ortak olarak, k mevsiminde hayvanlarn barndrmalar ve otundan yararlanmalar iin tahsis edilen veya teden beri bu amala kullanla gelen arazi kstas (ksts) : l; lt

kta sahanl lke kylarna bitiik olan ve 200 m derinlie veya bu snrn tesindeki su derinliinin doal kaynaklarnn iletilmesine elverili olduu noktaya kadar, kara sularnn dnda kalan deniz alt blgelerinin deniz yata ve toprak alt kesiminin btn kitab'l-icare kyas icar kitab; Mecelle'de kira blm (fasl) (kys) : karlatrma; oranlama; rnekseme; mukayese

kollektif irket ticari bir iletmeyi ticari nvan altnda iletmek zere hakiki ahslar arasnda kurulan ve ortaklardan hibirinin sorumluluu snrlanmam olan ticari irket konkordato En az te iki alacaklnn kabul ve ticaret mahkemesinin onamas ile ortaya kan bir anlamayla, alacakllarn bir ksm alacaklarndan vazgemesi ve borlunun da bu anlamaya gre borcun belli yzdesini belirlenen vadede deyerek borcundan kurtulmas kontrat mukavele; szleme Adli makamlarca suluya tannan ifade vermeme

konumama hakk hakk

konut dokunulmazl Belli hukuki artlarn dnda, kiilere ait konutlara girilmemesi, arama yaplmamas ve eyaya el konulmamas durumu klfet sknt; zorluk; yk; zahmet; eziyet

kuru mlkiyet Bir mal zerinde, (malikin sahip olduu ayrcalk ve yetkilere zarar gelmemek zere) bir bakasna tannan intifa veya skna gibi fiili kullanma hakknn varl durumunda malikin sahip olduu mlkiyet hakk. plak mlkiyet. kurum Evlilik, aile, ortaklk, mlkiyet gibi insanlar tarafndan oluturulan ey, messese, kurulu, tesis kade ksur ktb ama; iletmeye amak artk kitaplar

kuvveti msellaha kuyd la-akall

gvenlik kuvvetleri

kaytlar; balar; deftere geirmeler l-akall - en azndan; daha aa olmaz

lafz (lafz) - sz, kelime ; Yasann szle anlatmak, bildirmek istedii anlam, kanunun ruhu lavetmek Bir kuruluu kaldrmak, ileyiine son vermek; Hkmsz klmak, feshetmek, datmak lahik lhik - yetien; ulaan; eklenen; sonradan tayin edilen; yenisi

laik Din ilerini devlet ilerine kartrmayan, devlet ilerini dinden ayr tutan laiklik (laisizm) - Devlet ile din ilerinin ayrl, devletin, din ve vicdan zgrlnn gereklemesi bakmndan yansz olmas laubali lbl - iliiksiz; kaytsz; saygsz; senli benli l-yete gayyer - sabit; deimez; bozulmaz

la-yete gayyer layiha

dileke; yazl dilek; istek; tasar ; istida

lede-l-hce hacet,ihtiya grld zaman ledelicap legal levazm lisans liv' icap ettiinde Yasal; kanuni; hukuki levzm - gerekli eyler; malzeme; malzemeler Bir mal yabanc firma adna retme izni bayrak; mlk idarede kaz ile vilyet arasnda bir derece; sancak

lokavt veren tarafndan kendi teebbsyle veya bir iveren kuruluun kararna uyarak iilerin topluca iten uzaklatrlmas lkata maada buluntu; sokakta bulunup alnan sahibi belli olmayan ey baka yukardaki hkmler; geen hkmler; daha nce anlan borlunun malvarl ile ifa edecei edim tr Tanr ve tanmaz mallar gibi fiziksel varl olan, gzle

madde-i sabka maddeler maddi edim maddi mal

grlp elle tutulabilen mal maden kiras madrub ma'dud mafevk masub mahalli idare Maden iletilsin veya iletilmesin devlete verilen para madrb - dvlm; darbolunmu; vurulmu ma'dd - sayl st masb :gasbedilmi; zorla alnm mahal , yer mahall idare - yerel ynetim

mahalli idareler Ky, kasaba ve ehir ad verilen belli yerleim alanlarndaki mahalli ihtiyalar gidermek zere eitli kamu hizmetlerini yrtmekte olan kurulular mahalli seim mahcur mahcuz mahdut madrub ma'dud mafevk masub mahalli idare Belli bir blgede yaplan seim

Vesayet altna alnm kii; hacir altna alnan; kstl haczedilen; hacizli; zerine haciz konulmu snrlanm; tahdit edilmi madrb - dvlm; darbolunmu; vurulmu ma'dd - sayl st masb :gasbedilmi; zorla alnm mahal , yer mahall idare - yerel ynetim

mahalli idareler Ky, kasaba ve ehir ad verilen belli yerleim alanlarndaki mahalli ihtiyalar gidermek zere eitli kamu hizmetlerini yrtmekte olan kurulular mahalli seim mahcur mahcuz mahdut mahsus mahzar Belli bir blgede yaplan seim

Vesayet altna alnm kii; hacir altna alnan; kstl haczedilen; hacizli; zerine haciz konulmu snrlanm; tahdit edilmi zg; zel; mstakil; zel olarak Mahkeme sicil defteri , Yksek bir makama sunulmak iin

yazlan ok imzal dileke, Yksek makaml bir kimsenin yan, huzuru makable amil makable mil - gemie dokunan; gemie etkili olan; gemiteki olaylar da etkileyen; geriye dnk makable temil makrun maksur maktu maktul makule bir hkmn etkisinin geriye yrtlmesi

makrn - yaknlatrlm; yaklatrlm; yakn; ulam maksr :kasrolunmu; kstlanm; kstl gtr; belirli; miktarda; deeri biilmi; pazarlksz ldrlm, ldrlen (maktl) eit; tr; soy

mal beyan Mal bildirimi , Mlkiyeti altnda bulunan tanr ve tanmaz mallarn listelenerek istenen makama sunulmas mal birlii Elerin, evlilik szlemesinde istisna tutulanlar hari, evlenirken her birinin malik olduu ve evliliin devam sresince mlk edindii btn mallarn dahil olduu birlik zerinde (karnn ahsi mallar hari) mlkiyet hakkna sahip olduu mal rejimi mal ortakl Elerin, ortakla girecek mal ve gelirleri snrlandrmam olduu ve bunlar zerindeki mlkiyet hakkn ortaklaa kullanarak hibir paynda bamszca tasarruf edemedii mal rejimi malik mamelek Mlkiyet hakk sahibi; bir eye sahip olan kii malvarl

manda Birinci Dnya Sava'ndan sonra baz az gelimi lkeleri, kendi kendilerini ynetecek bir dzeye eritirip bamszla kavuturuncaya kadar Birlemi Milletler Cemiyeti adna ynetmek iin baz byk devletlere verilen vekillik mandac Bir lkeyi manda temeline gre ynetmesi iin Milletler Cemiyeti tarafndan grevlendirilen devlet, mandater mansub marifetiyle maruf maruz masarif atanm; nasbolunmu yoluyla;araclyla Herkese bilinen, tannan, belli, sanl, uygun, beenilen arzolunmu; bir eyin karsnda etki altnda bulunan masraflar; giderler

masarifi muhakeme maslahat masruf masuniyet matbu matlab matlubat matrah matuf mazarrat mazbata mazbut vakf mazhar

muhakeme masraflar , yarglama giderleri

emir; buyruk; madde; husus; dirlik dzenlik; i masrf - sarfedilmi; harcanm Dokunulmazlk , Korunmu olma durumu Basl; baslm talep olunan; istenen ey alacaklar; istenen ey Bir verginin miktarn belirtmek iin esas alnan deer yneltilmi; ynelik zarar; zararlar; zarar verici; zarar verme tutanak ynetimi devlet tarafndan ele alnm vakf erien; bir eyden yararlanma; ulama gerek engel

mazireti sahiha mazmun maznun meail mebali mebani mebde mebi mebla

mazmn - denmesi gereken ey zanl; sank sorunlar meblalar; tutarlar; ganimetler; paralar mebn - binalar; yaplar evvel;balang; prensip; ilk unsur satlan ey para tutar; ake

mebni mebn - buna dayanan; ....den dolay; ......den tr; bu sebeple; bu yzden; zerinde kurulu mecari meccani mecelle mecri - su yollar; aknt yerleri; su yataklar; mecralar meccan, mecannen - parasz; bedava Kitap , Fkh hkmleriyle bu konudaki trl itihad bir araya

getiren, Tanzimattan sonra hazrlanm olan, yasa yerine kullanlan eser mehul mecmuu mecra mecur mezum medar bilinmeyen; tannmayan tm; tamam; hepsi bir iin gidi, olu yolu; akarsu yata; su yolu me'cur - kiraya verilen ey; kiralanan anlalan dayanak; yardm; elverili uygulanabilir , tatbike medar

medar tatbik

medeni nikah Nfus idaresi tarafndan kabul edilen ve yasalara gre yaplan resmi evlenme ilemi medeni semere tabii olmayan semere, hukuki ilemlerden doan semere

medlul medll - delillendirilmi; delil getirilmi ey; bir kelimeden veya iaretten anlalan mefhumu muhalif mefruunbih mefruunleh mefruat mefsuh mehil melhuz memalik memnu kart kavram devir konusu ey kendisine bir ey ya da hak devrolunan kimse Deme; ev eyas feshedilmi sre; nel muhtemel; gerekebilecek; umulur; beklenir lke menedilmi; yasaklanm; yasak

memur kamu hizmetlerinin gerektirdii asli ve srekli grevleri yapmak zere atanm olan kii men yasak etme; brakmama; durdurma; esirgeme; vermeme; nleme engellemek; yasaklamak menfi - menfaatler; yararlar; karlar

men etmek menafi

menafiiumumiye menafil menba'

Kamu yarar

yararlar kaynaklar; k yeri kamu yarar borlunun bir eyi yapmamak eklinde icra edecei edim

menfaati amme menfi edim tr

men'i muaraza davas bir mal zerinde;baka bir kimse tarafndan ileri srlen hak veya yaplarn el atmann nlenmesi isteiyle alan dava menkul menkuz mene tanr; tanr mal bozulan kaynak; kk; balang

mera bir veya birka ky veya beldeye ayr ayr veya ortak olarak,hayvanlar otlatmalar ve otundan yararlanmalar iin tahsis edilen veya teden beri bu amala kullanlagelen arazi merbut merhun bal rehnedilen mal

meri Yrrlkte olan, geerli mer'i meriyet mersule mesa mesaha mesail mesakin mefu mehudat mehut su meskun yrrlkte; geerli yrrlk Gnderilen izin; ruhsat; cevaz lme; lmleme meseleler meskin - meskenler; oturulacak yerler uf'a (nalm) hakknn ilikin olduu mal ahitlik Sust, crm mehut meskn - iinde insan oturan; oturulan; yerleilmi

mesmu mesned meru merut

dinlenebilir; karar iin incelenebilir isnad edilen ey; dayanlan ey; dayanak; rtbe Yasal art koulmu; artl; arta bal

meruta tevliyet davas vakfeden kiinin mtevellii kime art kld yolundaki uyumazlkla ilgili dava meruten tahliye zgrl balayc cezann bir blmn iyi hal ile geiren hkmlnn, artlara uymamas durumunda yeniden hapsedilmesi artyla salverilmesi mesul mevai hayvan sorumlu koyun,kei,kz,inek gibi hayvanlar; gevi getiren hayvanlar; zel hkmler

mevdadd mahsusa mevhum dayanan mevkuf mevrid mevsukiyet mezkur mezruat mezun

mevhm - varsaylan; var olarak kabul edilen; kuruntuya vakfedilen ey varacak yer salamlk mezkr - zikredilen; sz edilen; anlan mezrt - ekilip biilmi tohumlar; ekinler izinli; yetkili; bir okulu (kursu) bitiren kii

mihr Mslman bir erkein nikah esnasnda eine vermeyi kabullendii mal veya para mikap metrekp) milk mikp - bir eyin kp olarak deeri (rnein; metremikp:

kudret; tasarruf; mlk Ulusa kullanlan ve hibir gcn etkileyemeyecei kuvvet

milli irade mill irade minval

ekil

miras Birine, len bir yaknndan kalan mal mlk, para veya servet, kalt, brakt, tereke miras irketi Mirasn almasndan, bltrlmesine kadar, mirasa dahil olan mal, hak ve borlarn oluturduu topluluk misillu misill :benzer; rnek gibi

muaccel ivedi; pein; vadesi (eceli) gelmi; denmesi gereken hale gelmi, talep edilebilir muacceliyet muaddel borcun vadesinin gelmi olmas deiik kiraya verilmek zere yaplm ey; kiralk eya

muaddn-li-l-istigll muadil muafiyet muahede muahhar muallak muamelat muaraza muavin muayyen denk; eit

affedilmi olma; baklk; ykmllk dnda tutulmu muhede: antlama; karlkl ant ime sonraya braklm; tehir edilmi; sonraki havada bota duran; srncemede kalm muameleler; ilemler ekime; satama; birbirine kar gelme; bir hak talebi; kavga yardmc belirli; belli; saptanm baka; dnda

muayyen m-ad

mbadele mbdele - bir eyin baka bir eyle deitirilmesi; deitirme; dei-toku; deiim mbair Mahkemede durumaya girecekleri ve tanklar aran, yargcn emirlerini bildiren, evrak getirip gtren grevli, arc mubayaa mbayaa satn alma satn alma

mbayenet mbyenet - birbirine zt olan eyler, kaideler, iddialar, hkmler arasndaki grn mbayin mbyin - zt; aykr; ters

mbeyyin mcavir mcbir

gsterir mcvir - komu olan; yannda bulunan zorlayc; zorlayan

mcbir sebep Herhangi bir kimse tarafndan alnacak nlemlere kar, nne geilmesi olanaksz, borcun yerine getirilmesine engel, borlunun iradesi dnda beklenmedik olaylar mcerred mucibince mucip soyut; genel, (mcerret) gereince; uyarnca gerektiren; gerektirici; icapc; neri sahibi gerektirici sebepler; gereke

mucip sebepler

mcmel ksa ve z olarak anlatlm; aklanmadka ne anlama geldii anlalamayan ibare mctemian mdafaaname mdafi topluca; toplu olarak Savunmann yazl olduu belgei

savunucu; savunan

mdahale Bir dava sonucu verilecek olan kararn, dolayl olarak etkileyecei nc kiilerin davaya katlmalar mdahalenin men'i mdahalenin menni - Tanr veya tanmaz bir mala kar yaplan maddi elatma veya satamann, ayni hakka dayanlarak nlenmesi mdahil mddea Davaya katlan davacnn dava ettii ey; dava konusu daval; hakknda dava alan kii dava konusu davac; iddia eden kii daval; hakknda dava alan kii savc

mddeaaleyh mddeabih mddei

mddei aleyh mddei umumi mebbet meccel

sonsuz; sresiz vadeli; vadeye balanm; zaman henz gelmemi

meddi messes messese messir meyyid

medd - tediye eden; eda eden; douran kurulmu; kurulu; tesis edilmi kurulu tesir eden; etkili; tesirli teyid eden; dorulayan; kuvvetlendiren

meyyide yaptrm; destek; hukuk kurallarnn uygulanmasn salamak ve zorlamak iin yasalara konulan hkmler; bir kuraln emir ve yasaklarna uyulmad zaman karlalacak olan tepki mflis mugayir iflas eden kii; mahkemelerce iflasna karar verilen kimse aykr; zt; ters

muhaceret Yaamakta olduu lkeden yabanc bir lkeye uzun veya ksa sreli yerlemek iin gitme, gme muhakeme muhakeme usul muharrer muhassas muhatara yarglama Yarg yolu, yarglama usul

yazl; yazlm tahsis olunmu; tayin edilmi; zg riziko; zarara urama tehlikesi; tehlike; zarar ve ziyan

muhayyerlik bir szleme ile,belirlenen edimin yerine bir bakasn geirmek yetkisi; seimlik hak muhdesat eyler muhik sonradan yaplm; sonradan meydana gelmi eyler; yeni hakl; geerli; uygun; gerekli kesin hkm, kazai muhkem

muhkem kaziye muhtar muhtariyet muhtelif

zerk; bamsz; kyde devlet ilerini gren kyn ba zerklik , bamszlk eitli; deiik; farkl

mhr Baz kii ve kurumlarn, yaptklar ilemi veya koruma altna aldklar eyay belgelendirmek iin kullandklar kazl damga vb. ara mukabeleihilmisil karlkllk esas, mtakabiliyet

mukabil mukaddem mukadderat mukarrer mukarrerat

karlk; kar nce; nce gelen; daha ncede bulunan kader; yazg; llebilen,saylabilen eyler kararlatrlm kararlar; kararlatrlan eyler

mukataa arazinin belli bir cret karlnda kiraya verilmesi; ba,bahe,arsa durumuna getirilen ekim topra iin verilen vergi mukavele mukayyet mkellef mkellefiyet grev mukriz muktazi mktesip mlahaza mlahazat szleme; akit; bat kaytl; snrl; kaydolunmu; deftere geirilmi ykml; devli; grevli ykmllk; bir kimseye veya bir eye ykletilen ykm; ikraz eden; bor veren; dn (karz) veren gerekli iktisap eden; kazanan; edinen mlhaza - dnce; gr mlhazt - dnceler

mlhak evkaf (vakf) vakf yneticileri(mtevelliler) tarafndan ynetilen ve Vakflar Genel Mdrl tarafndan denetlenen vakflar mlki lke ile ilgili; lke ynetimine ilikin

mlkiyet hakk Kiiye, kanunlarn ngrd snrlar iinde, sahibi olduu maldan ve maln hukuki ve doal rnlerinden yararlanma ve o mal zerinde tasarruf etme yetkisi veren egemenlik hakk mltezem mlzem mmaselet mmasil gerekli grlen; kayrlan bal mmselet - benzeme; benzeyi; andrma rnek; misal; benzeyen; andran kendisine bir ey temlik olunan kimse

mmellek-n-leh

mmellik mmessil

temlik eden; mlk olarak veren kii temsil eden; temsilci

mmeyyiz sezgin; temyiz eden; iyiyi ktden ayrma yeteneine (temyiz gcne) sahip kimse mmtaz mmteni mmtz - stn; ayrcalkl; imtiyazl ekinen; imtina eden; olamaz

mnakit olmak mn'akit olmak - bir szlemenin kurulmas; akdin olumas; zerinde anlama yaplmak mnazaa mnazinfih mnbais mncer mndemic mnderecat mnferiden mnfesih mnhasr mnzaa - uyumazlk; ekime; anlamazlk niza konusu; uyumazlk konusu olan ey; dava konusu doan; ileri gelen sonulanan; u veya bu sonuca varan iinde bulunan; (iinde)yatan ierik; kapsam; iindekiler tek tek; ayr ayr; tek bana infisah etmi; bozulmu; dalm ..ye zg; ..ye ayrlm; ..ye mahsus; snrlanm; ayrlm

mnkasem blnm munkati mnkati munkazi mnkir mnselip munsifane muntafi mntakil muntazr kesilmi; ara verilmi kesilen; kesilmi; kesik; aralkl bitmek inkar eden kaybetme, kaybeden insafl lde snme; ortadan kalkma intikal eden; geen bekleyen; gzetleyen

mntehi mnteh - nihayet bulan; sona eren; son; en son; bir eyi tamamlayan murabaha mradif kanunun belirlediinden fazla faiz alnmas; tefecilik mrdif - e anlam; ayn anlam

murafaa (mrafaa) szl duruma; genellikle Yargtay'da veya dare Mahkeme lerinde yaplan durumaya verilen ad murakabe mraselat mrettep denetleme; kontrol; gzetme mraselt - gnderilen eyler; mektuplar; yazmalar tertip edilmi; dzenlenmi

muris kazandran; veren; miras brakan, lmyle, hakknda miras hukuku hkmlerinin uyguland kii; miras brakan murtabit mrtebit mrtefi mrtehin mrur hakk balantl balantl; ilikili; ilgili kaldrma kaldrlm rehin alacakls; ipotek hakkna sahip geit hakk

mruru zaman zaman am; bir davann almas veya hkmn yerine getirilmesi iin kanunen belirli zamann gemesi m' ortaklar arasnda beraberce kullanld halde paylara ayrlmam ey; ortak mal msaade mabehet musaddak izin; yardm; uygun olma; serbestlik mbehet - benzeyi; benzeme tasdikli; onayl

msadere zoralm; bir kimsenin tanr veya tanmaz bir malnn, kendi istei olmakszn devlet tarafndan elinden alnmas musakkaf musakkafat st tavanla rtlm; tavan,dam olan gelir getiren kapal (daml) binalar

msamaha ho grme; gz yumma; tolerans tanma mrn-ileyh ad geen; anlan; ilim ve resmi mevkii yksek olan kimse

msavat msavi mseccel mkilat

msvt - eitlik eit; e dzeyde; ayn seviyede tescilli; yazlm; kaytl; damgalanm mkilt - zorluk; glk

mspet edim borlunun, belli bir eyi yapmak ya da vermek eklinde olumlu bir davran biimi ile yerine getirecei edim tr mstacel mstacelen mstaceliyet ivedi; tez; hemen yaplmas gerekli ivedi olarak; acele olarak ivedilik; acil olma hali hayr kurumlarna gerekli geliri salamak zere

mstagallt- mevkufe vakfedilmi mallar mstantik mstehak mstehik mstelzim mtemilat msteniden mtera

Sorgu yargc hak eden istihkak sahibi; hak kazanm; haketmi; layk gerektirici; dourucu; sonu dourucu mtemilt - eklenti dayanarak; bir eye dayanarak; delil gstererek mter - itira edilmi; satn alnm

mterek mlkiyet Birden ok kiinin, kanun veya hukuki ilem nedeniyle, bir mala, fiilen blmedikleri belirli paylar orannda malik olmalar mstesna mutad mtalaa mutalebe mutasarrf mutavasst ayrk; istisna olan; kural d allm; det olunmu; normal mtlaa - gr; irdeleme; dnce talepte bulunma; istemde bulunma tasarruf eden; sancaklarn en byk mlki amiri arac; araclk eden; vasta olan iine alan, stne alan; kefil olan; demeyi stlenen

mutazammn

mutazarrr mteaddit

zarar gren kimse birden fazla; eitli; defalarca taaht edilen,yaplmas istenilen ey

mteahhidnbih mteahhit stlenen mteallik mteamel mtebaki muteber muteberiyet mtedair mtedavil mteferri mteferriat mteferrik mtegayyib mtehammil mtehassl mtehavvil mtekabiliyet

taahht eden; yklenici; belli bir inaat (eseri) yapmay ilikin; bir eye dair; ilgili allagelmi geriye kalan; artan geerli; itibarl; hatr saylr; gvenilir; salam geerlik; geerlilik mtedir - dair olan; ilikin; dein elden ele geen; dnen; dolaan; tedavl eden eklenti; eklenmi; ekli; ilikin; ayn kkten mteferrit - teferruat; ayrnt dank; eitli; ayr ayr; trl kaybolmu; yitmi tahammll; dayankl doan; hasl olan; meydana gelen deiken; kararsz karlkllk

mtekabiliyet esas Bir devletin, baka bir devletin vatandalarna uygulad hukuki veya fiili bir davran biimine karlk, dier devletin de ayn ekilde davranmas mtemayil mtemyil - eilimli; tarafl grnen

mtemerrid temerrde den (kimse); yapmas gereken bir eyi yapmamakta direnen, direngen mtemmim cz tamamlayc para; mahalli rf ve adete gre, bir nesnenin esasl unsuru olan, o nesne yok edilmedike veya paralanmadka yahut nitelii bozulmadka ondan ayrlmas mmkn olmayan paralar, o

nesnenin tamamlayc parasdr mtenaks mtenasip mterafik eliik uygun; denk mterfik - beraber bulunan; kark; birlikte

mterettib sralanm; ait olan; .....stne den; gereken; meydana gelen; dolay; meydana gelen muteriz itiraz eden, kar gelen, itirazc abuk bozulan

mtesarllfesat mteselsil

zincirleme; dayanmal; ard ardna

mteselsil sorumluluk Birden ok kimsenin, bir borcun veya zararn (tamamnn) denmesinden, zincirleme olarak ve tek bana sorumlu olmas mtevakkf mteveffa mtevelli kurulu mtevellit bal mteveff - vefat etmi; miras brakan bir vakfn ynetiminin kendisine verildii kii; vakf ynetim doan; ileri gelen

mutlak muvazaa taraflarn gerekte herhangi bir muamele yapmay dnmedikleri halde, sadece nc ahslar yanltmak amacyla, aralarnda bir muamele yaplm gibi gstermeleri muttali renme; haberdar olma; bilgilenme zerine ittifak edilmi; anlama salanm

mttefik-un-aleyh mttehaz mttehit muvacehe muvafakat muvafk muvakkat

verilen; ittihaz olunan; kabul edilen; yrrlkte bulunan birleik yzletirme; yz yze gelme uygun grme; onama; raz olma; rzas olma uygun; yerinde geici; sreksiz

muvazaa muvzaa - dankl ilem , nc ahslar yanltmak amacyla, bir muamele yaplm gibi gsterilmesi

muvazene mvekkil mvezzi muzaf mzaheret mzayede

muvzene - denge Kendisini vekil ile temsil ettiren kii; vekil eden datc muzf - izafe edilmi; bal; balanm; katlm; ynelik yardm; koruma artrma; ak artrma

mzekkere Yarglama makamnn, bir kararn yerine getirilmesi konusunda belli bir makama yazd yaz nafaka Birinin geindirmekle ykml bulunduu kimselere, mahkeme kararyla balanan aylk nafaka ykm bir kimsenin kanunun ngrd yoksullua dm olan yaknlarna yardm etmekle ykml olmas nafia naahani nahiye nail olmak naiplik nakz nakzen nfa : bayndrlk ileri anszn bucak; blge; kenar; ksm; evre erimek; kavumak veklet nkz : bozma; kaldrma bozarak

nakzetmek bir mahkemenin yargsn yerinde veya yolunda bulmayarak geri evirmek, bozmak . nam- mstear nm- mstear : takma ad; ereti ad nasb atama; tayin etme; dikme; saplama namus davas meselesi nai nasb Namusuna dokunulan kiinin at dava. Mecazi: Onur

n : neet eden; ileri gelen; tr; dolay; sebebiyle nsb : nasbeden; diken; tayin eden; atayan

natk ntk : bildiren; bildirici; gsterici; syleyen; konuan; idrak eden; dnen nazara almak gz nne almak

navlun

deniz yoluyla yaplan tama karlnda denen cret deniz yoluyla eya tamak zere yaplan szleme gz nne almak nebt : bitki

navlun mukavelesi nazar dikkat nebat nef'i nema neseben

nef' : kar ile ilgili; faydac byme; gelime; kazan; kar; getiri; faiz soyla ilgili; soy bakmndan

nesebi gayrisahih Yasal olmayan bir birleme sonunda doan ocuk nesebi sahih nesep neet etmek nevi nez' eit; tr skme; kaldrma; yoketme denetim; gzetim; bakanlk kaldrmak; ayrmak; iliii koparmak Kanuna uygun bir evlenme sonunda doan ocuk ana baba ile ocuklar arasndaki hukuki ba domak; ileri gelmek; kaynaklanmak

nezaret nezetmek nida

nid : arma; barma; nlem Muhakeme sonunda verilen karar Bir erkekle bir kadnn evlilik birlii kurmasn salayacak yasal

nihai karar nikah ilem

nisap derece; istenilen had; asl; esas; yeter say; bir kurulun toplanabilmesi veya karar alabilmesi iin gerekli sayda yenin bir araya gelmi olmas nsf yarm; yar; yars

nispi ounluk Bir oylamada yaran kii, liste veya grlerden birinin, dierlerinin ayr ayr elde ettiklerinden daha ok oy almas yoluyla salanan ounluk nispi muvazaa yaplan asl muamelenin artlarn ya da konusunu farkl ekilde gstermeleri nispi temsil ounluk partisi dndaki partilerin de kuvvetleri

orannda ye semelerini salayan seim biimi niyabet niza niybet : vekillik

ihtilaf; ekime; uyumazlk nizm-nme :t zk uyumazlk konusu olmadan ve hi ara vermeden; gr; bak as

nizamname nizasz ve faslasz ihtilafsz ve arasz nokta-i nazar

noter eitli belge ve ilemlere geerlik kazandrmak, yasann ngrd dier grevleri yerine getirmekle ykml, belli nitelikleri ve kendine zg bir hukuk stats olan kamu grevlisi ; katibiadil nukud nkul nmune dence nakitler; paralar nkl : vazgeme; cayma; kanma rnek ; numune tazminat tazminat davas

dence davas

denek Devlet harcamalarnn yaplabilmesi iin, her yln btesiyle yrtme organna verilen harcama izni lm tazminat szlemeye gre, lm hlinde lenin geride braktklarna iveren tarafndan denen para lme bal tasarruf gerek kiilerin, lmnden sonra hukuki etki ve hkmler dourmak zere yapm olduu hukuki ilem lnceye kadar bakma akdi taraflardan birinin, lnceye dek bakma ve kendisini grp gzetme kouluyla, malvarln veya bir ksm mallar brkne geirme (intikal ettirme) borcu altna girdii szleme olveche n deme pey akesi o ekilde bir alacan gereklemesinden nce verilen belirli bir miktar, yaplacak soruturmayla ilgili olarak nceden yaplan

n soruturma soruturma

n szleme gelecekteki bir szlemenin gerekletirilmesi amacyla geici olarak yaplan szleme, akit vaadi

nalm hakk ufa hakk ; bir tanmaz maln satlmas halinde, onu dier alclara nazaran ncelikle satn alabilme hakk nel rf bir iin tamamlanmas iin tannan ek sre, mehil gelenek; insanlarn iyi ve yararl saydklar olumlu adetler eitli kii ve rgtlerce planlanp ilenen su Yollar, kprler, camiler gibi herkesin kullanabilecei

organize su orta mallar kamu mallar

ortak yerler Kat mlkiyetine tabi anagayrimenkuln, kat maliklerince ortaklaa kullanlp yararlanlan yerleri ortaklk senedi anonim irketlerde veya kooperatiflerde her ortan yelik haklarn gsteren ada yazl senet oturum Bir meclis veya kurulun zmlenmesi gereken sorunlar grp tartmak iin yapt toplant, celse zel af kaldrlmas yallk, hastalk vb. sebeplerle bir sulunun cezasnn

zel haklar ahslar ile ahslar arasndaki ilikileri dzenleyen hukuk kurallarndan, yani zel hukukundan doan haklar zel hukuk kiiler arasndaki ilikileri dzenleyen hukuk dal

zlk hakk genel memur stats iinde kiinin, kanunlarn ngrd ekil ve artlarla bal olduu hakk zlk ileri bir kuruluta grevlilerin atanmalar, ykselmeleri ve emeklilikleri vb. kiisel ilemlerin btn pafta kadastrosu yaplan yerlerin ada ve parsellerinin, belli llerle izilmi haritalar parsel imar dzeni bakmndan belli ller gznne alnarak snrlandrlm arazi paralarndan her biri patronaj cezaevinden serbest braklan sulunun toplum yaantsna yeniden uyabilmesini salamak amacyla yaplan yardm almas ; ynetim, gzetim payda pey akesi bir btnn belli bir ksmndan (paydan) yararlanan; hissedar n deme

plebisit Devletler hukukunda bir ulusun hangi devlete balanacayla ilgili oylama , Halk oylamas potansiyel sulu Sulu olduu varsaylan veya tahmin edilen kimse, Su ilemeye meyilli olan kimse pozitif hukuk belli imkan ve zamanda konulmu kurallar birlii

protesto kymetli evrak niteliindeki bor senedinin denmemesi durumunda, zel bir biime bal ve belli hukuki sonular douran bildirim rabta raci rahin rbta ; balant; ba; dzen; tertip rci :rcu eden; geri dnen; ilgisi olan rehin veren; rehneden

rakabe devri ve devir alnmas olanakl bulunan eyin kendisi; mala(eye) hakim olabilme kudreti; plak mlkiyet rapt rayi balama; balanma; ilitirme; bala srm deeri; geerli olan

rayi deer bir iktisadi kymetin, deerleme gnndeki normal almsatm deeri; piyasa deeri ref etmek refik kaldrmak; rnein itirazn ref'i (kaldrlmas)

arkada

rehin Bir borcun yerine getirilmemesi halinde, alacaklarnn teminat olmak zere ve paraya evirtme hakkyla birlikte alacakl lehine verilen tanr veya tanmaz mal gvencesi Reisievvel birinci reis

resen re'sen ; kendiliinden; herhangi bir istee gerek olmadan; otomatikman resim Devlet daire ve kurumlarnda grlen hizmet ve yaplan giderlerin karl olarak, sadece o ile ilgisi bulunan kiilerden alnan bir gelir reit ergin; rt yan doldurmu; onsekiz yan dolduran veya onsekiz yan doldurmamasna ramen evlenen veya yasal olarak erginliine mahkemece karar verilen kii resmi gazete Babakanlk tarafndan karlan ve kanunlarn, kanun hkmndeki kararnamelerin, tzklerin ve baz ynetmeliklerin yrrle

girmesi iin yaymlad gazetedir resmi senet Resmi bir makam ve grevlinin, usulne gre dzenledii veya onaylad belge reslmal rhan rhan hakk reslml :anamal; sermaye ncelik; stnlk; imtiyaz Yasal olarak tannan ncelik hakk

rcu dnme; geri dnme; cayma; sznden dnme; szn geri alma; bir demede bulunan kimsenin, bu bedeli, asl deme yapmas gereken kiiden istemesi rcu hakk bir kimsenin alacaklsna dedii eyi dier birinden istemeye hakk olmas durumu rsum resimler; devlet dairelerinde ve dier kamu kurulularnda grlen hizmet ve harcamalarn karl olarak alnan vergiler r'yet ruz-name sabka su davann baklmakta olmas ; ryet rz-nme : gndem; yevmiye defteri; takvim gemite ilenmi, mahkemece ispatlanp cezalandrlm olan

sabka kayd Adli sicilden verilen bilgiye gre bir kimsenin sabka durumunu gsteren yaz sadr olmak agil oturan ahadet ahbender sahih ahit sdr olmak : kmak megul eden; megul olmay gerektiren; igal eden; bir mlkte ahdet : tanklk konsolos shhatli; gerek; dzgn; doru; legal; hukuka uygun tank ahs har (her): bakas; nc kii

ahs ahar (aher):

ahsi edim borlunun bizzat bedeni ya da fikri gc ya da yetenei ile icra edecei edim tr ahsi haklar ayni haklarn aksine, herkese kar ileri srlemeyen

haklar; kiisel haklar ahsiyet haklar ahslarn maddi,manevi ve ekonomik btnl zerindeki mutlak hak sakt hkmsz salahiyet skt : susan; herhangi bir gr bildirmeyen; den; dc; salhiyet : yetki; bir davaya bakabilme

salahiyetname temsilciye verilen yetkiyi nc ahslara ispatlamas iin verilen yazl belgedir saldrmazlk pakt Saldrmazlk antlamas ; Devletlerin birbirlerine saldrmamalar ilkesine dayanan antlama salif-z-zikr salih amil amil olmak sank saniyen sarahat sarfiyat sari arih slif-z-zikr : zikri geen; bildirilen elverili ; uygun iine alan; kapsayan; evreleyen mil olmak : kapsamak; iine almak Sulu olduu sanlan (kimse), maznun, zanl ikinci olarak aklk; netlik; sarihlik; aydnlk harcamalar; giderler

bulaan; bulac rih : erhi; erh eden; bir konuyu ayrntlaryla aklayan

sat szlemesi Alm satm srasnda maln cinsi, miktar ve deme artlarn belirten yazl anlama metni, sat mukavelesi, sat artnamesi sat vaadi Bir kimsenin, tanmaz maln bir bakasna satmay (ileride yaplacak satm akdini) taahht ettii szleme savc Devlet adna ve yararna davalar aan, kamu haklarn ve hukuku yerine getirmek zere yarg katnda sanklar kovuturan grevli, mddeiumumi savclk say Devlet adna kamu davasn aan makam

sy : emek; alma

ayi

pay; hisse yi hisse : ortak (mterek) mlkiyette, ortaklardan herbirine ortaklaa vaki olmak; yaplmak; olmak; ileri gemek

ayi hisse ait pay ayian sebketmek

seim Kanunlar, ynetmelikler uyarnca kanun koymak ve ynetmek iin bir veya daha ok aday arasndan belli birini veya birkan seme, intihap seme hakk Bir szleme ile belirlenen deme biimi yerine bir dierini koyabilme yetkisi, muhayyerlik, hakkhyar ; Herhangi bir seimde oy kullanabilme hakk . efi sehim selb selef ufa (nalm) hakk bulunan kii; nalmc pay; hisse zorla alma; kaldrma; giderme nce gelen kimse

semen sat paras; sat szlemesinde, satana mal teslimine karlk olarak denecek para semere senedat bir maldan elde edilen rnler senedt : senetler sened-i hkan : tapu senedi

sened-i hakani senevi erait serdetmek

senev : senelik; yllk artlar; koullar ileri srmek; ne srmek; ortaya kmak; belirtmek

erh kiisel haklarn, devir snrlamalarnn ve geici tescilin, tapu siciline yazlmasn gsteren terim erik seyran-gah ibh (ibih) ifahi beyan snma hakk ortak; itiraki seyrn-gh:gezme yeri; dolama yeri benzer; benzeme; benzeyi szl aklama Genellikle bir cezai kovuturma ve mahkmiyetten

kurtulmak amacyla yabanc bir lkeye kama veya yabanc lkedeyken geri verilmemeyi isteme, iltica hakk sigorta primi crettir sin Sigorta ettirenin sigortacya demekle ykml olduu

yaanlan sre

snrl sorumluluk Borlunun borcunu dememesi durumunda, btn mal varlyla deil de mal varlnn bir blmyle sorumlu olmas durumu snrsz sorumluluk Borlunun borcunu dememesi durumunda alacaklya kar btn mal varlyla sorumlu olmas durumu sirayet sirkat siyanet bulama; yaylma; geme hrszlk; alma; alnma koruma

siyasi haklar Herhangi bir biimde devletin ynetimine ve siyasi kurulularna katlmaya ynelik haklar sorgu sann aratrma konusu olayla ilgili olarak yarg karsndaki beyan, istintak sorgu hakimi Sanklar sorguya eken yarg , sorgu yargc , mstantik

sosyal devlet fertlerin sosyal durumlaryla ilgilenen, onlara asgari bir hayat dzeyi salamay, sosyal adaleti ve sosyal gvenlii gerekletirmeyi dev bilen devlet sosyal gvenlik Sosyal sigorta, sosyal yardm vb. aralarla halkn sosyal durumunu gvence altna alma sosyal ilikiler sosyal kurallar kurallar ahslarn birbirleriyle veya toplumla olan ilikiler sosyal ilikileri dzenleyen din, ahlak, grg ve hukuk

sosyal ve ekonomik haklar kiinin sosyal ve ekonomik faaliyetleriyle ilgili bulunan hak ve hrrriyetler svme Svmek ii, svg, kfretme ; Bir kimsenin namus, onur ve kiiliine yaplan her trl saldr szleme iki veya daha ok kiinin, aralarnda bir hukuki ba yaratmak, bu ba deitirmek veya ortadan kaldrmak amacyla, karlkl ve birbirine uygun iradelerini beyan ederek yapt hukuki ilem; akit.

szlemeden dnme szlemeden rcu sbut kantlama su

taraflardan birinin, mevcut szlemeden caymas;

sbt :sabit olma; gerekleme; ispatlama; ispatlanma;

Yasalara aykr davran, crm Suun ilendii alet veya suun ilenmesinde sz konusu olan ilenen suu resmi makamlara bildirme, duyurma birine su atma

su aleti alet su duyurusu su ykleme

sust mahkemesi Failin sust yakaland durumlarda durumasnn grld mahkeme, mehut crmler mahkemesi sust yakalama Su ileyenin suu iledii srada veya hareketinden ok az nce yakalanmas sudur ufa verilen ; kan nalm; ncelikli alm

ufa hakk (nalm hakk) mkellefin, hakkn konusu olan eyi bir nc kiiye satmas durumunda, hak sahibine tek tarafl bir irade beyan ile satlan eyin mlkiyetinin kararlatrlan bedel karlnda ncelikle kendisine devrini isteme yetkisini veren yenilik douran hak uhut suiniyet skna ahitler ktniyet oturma yeri; oturulacak yer; konut

skna hakk bir evde veya evin bir blmnde oturma hakk veren kiiye bal bir irtifak hakk; oturma hakk, bir evde veya evin bir blmnde oturma imkan veren bir irtifak hakk sukut slsan mul dme; d slsn : te iki kapsam ; iine alma ; kapsama

sre am Bir iin zerinden belirli bir zaman geerek onun geersiz kalmas, zaman am, mruruzaman srekli edim borluyu belli bir sre, belli davran ya da davran

biimleri ile bal bulunmakla ykml klan edim sreli icap icap bir kimsenin, belli bir sre bal olmak niyeti ile beyan ettii

sresiz icap kabul haberinin kendisine ulamas ile ilgili olarak herhangi bir sre tayin etmedii icap sureti mahsusa sureti mmtaze zel olarak; zellikle; belli amala ncelikli

sus pay Susmas, kar gelmemesi veya bildii bir srr yaymamas iin birine verilen para vb. ey, susmalk, hakkskt susma hakk Bir soruturma srasnda sann, ceza ynnden aleyhine sonu douracak sorulara cevap vermeme hakk suveri msaddaka yu taaddd onanm rnek

paydalk ; hissedarlk birden ok

taahhtname Kiinin kendi ad ve hesabna, bir gerek kii veya tzel kiiye kar, szlemeli ya da szlemesiz olarak, bir iin yaplmasn veya bir eyin teslimini stlendiini gsterir belge taalluk taammden iliii olma; aslma; ilgi bir ii veya suu bile bile, tasarlayarak yapma

taammt ilenecek bir suu nceden planlayarak, planl bir biimde, tasarlayarak taayyn tabii semere tayin olunma; belli olma; belirme Bir eyin kendisinden oluan rn

tabiyet kii veya eyleri devlete balayan siyasi ve hukuki ba; vatandalk. yurttalk; bamszlk tacir ticaretle uraan; bir ticari iletmeyi ksmen dahi olsa kendi adna ileten kimse tadat tadil tayir tadt : sayma ; saylma ; saym deitirme; deiiklik bakalatrma; deitirme; bozma tahakkuk gerekletirme;

gerekleme tahadds tahassul tahavvl tahdidat ortaya kmak hasl olma; sonu olarak ortaya kma deime; dnme tahddt :snrlamalar; ksntlar

tahfif hafifletme ; azaltma tahfifi tahkikat tahkim hafifletici soruturma anlamazlklarn hakem yoluyla zlmesi yntemi anlamazlklar zmek zere oluturulmu hakem heyeti

tahkim kurulu tahlif tahliye yemin

Boaltma; salverme; serbest brakma

tahliye taahhtnamesi Kiracnn, kiralanan belli bir tarihte boaltacana ilikin yapt yazl irade beyan tahmil tahrip tahrir tahriren ykleme harabetme; ykma; krma; bozma yazma ; yazm yazl olarak

tahsilat alacaklarn toplanmas veya sresi iinde denmeyenlerin yasal yollarla alnmas tahsin tahsis tahiye taht beenme emrine verme; zgleme knt yapmak

alt; aa binann alt ksm altl stl

tahtani

tahtani fevkani tahvil

deitirme; deitirilme; bor senedi

tahrir tahriren

yazma ; yazm yazl olarak

tahsilat alacaklarn toplanmas veya sresi iinde denmeyenlerin yasal yollarla alnmas tahsin tahsis tahiye taht beenme emrine verme; zgleme knt yapmak

alt; aa binann alt ksm altl stl

tahtani

tahtani fevkani tahvil

deitirme; deitirilme; bor senedi

taksirli su dikkatsizlik, tedbirsizlik, meslekte acemilik veya dzene, buyruklara ve talimata uymazlktan doan, istemeyerek gerekletirilen su takyit talak ta'lk talimatname tampon blge toprak paras snrlama; kaytlama; arta balama; kstlama talk: islam hukukunda boanma talik ; geciktirme ; askda braklma talmtnme : ynetmelik iki devlet arasnda, hudut boyunca, askerden arndrlm

tampon devlet corafi konumu bakmndan, gl ve birbirine dman iki devlet arasnda bulunan devlet tank durumada veya kouturmada bilgisine, grgsne bavurulan kimse, ahit tanmak tapu varln kabul etmek

bir tanmazn stndeki mlkiyet hakkn gsteren belge tapu kt bir tanmazn stndeki hak ve ykmllklerin yazld resmi ktk, tapu sicili. tapu memuru tapuyu misil tapu kt tutmakla grevli memur, tapucu bilirkiinin belirtecei tapu; bedel; deer baha

tarik trik

yol; yntem terkeden; brakan herkesin geebilmesi iin braklan yol; kamunun yararland

tariki mm yol

tart suu disiplin suuyla belli sreler iin okuldan veya meslekten uzaklatrlma tasar hukuki bir ilemin, o ilemi yapmakla yetkili kurul veya organ nne getirildii andaki durumu, stnde grme ve oylama yaplabilir durumdaki metin tasarruf bir eyden yararlanabilme ve o ey zerinde fiili veya hukuki ilem yapabilme gc tashih tashihikarar tanr tanmaz tasnif tasrih etmek tasvib dzeltme; resmi bir ktn, bir hukuki ilemin dzeltilmesi tashih-i karar ; kararn dzeltilmesi para, ek, senet, tahvil vb. deerli kat, tanabilir, menkul ev, tarla vb. tanamayan (mlk), gayrimenkul dzen aklamak; belirtmek doru bulma; uygun grme; onaylama uygulamaya elverili imza

tatbika medar imza tathir tavassut tavazzuh tavzif tavzih temizleme

araclk; ara bulma; arac olma aydnlanma grevlendirme tavzh : aklama

tazammun etmek ngrmek; sonucu dourmak; iine almak; kapsamak tazminat maddi veya manevi zarara karlk denen bedel; zarar dencesi;hukuka aykr olarak bakalarna verilen zararlarn detilmesi biiminde meyyide teadl beraberlik; denklik; birbirine denk gelme

teahhur (teehhr)

gecikme ; temerrt

teaml teml : rf ve adet; teden beri olagelen, insanlar arasnda yaplagelen belli bir davran teati karlkl gnderme tebaa tebadr uyruk; bir devletin hkm altnda bulunan kimseler tebdr : akla gelme; hatrlanma tebrz ettirme : belirtme; ortaya koyma

tebarz ettirme tebdil tebeddl tebell tebellr tebeyyn

deime; deitirilme deiiklik bir tebligat alma; tebli edilen bir yazy imza ile teslim alma netleme; net olarak ortaya kma; aydnlanma ortaya kmak saptanmak ; ortaya kmak; aydnlanmak

tebeyyn etmek

tebligat bir hukuki ilemin yetkili makamca, ilgili kiinin bilgisine sunulmak zere, kanun ve usule uygun olarak yaz veya ilanla bildirilmesi tecdit yenileme; tazeleme, aka anlalacak ekilde nceki borcun, yeni bir bor kurarak ortadan kaldrlmas tecezzi tecviz tedabir tedarik tedavl tecezz : blnme; doranma tecvz : ceza verme; caiz grme tedbirler ; nlemler salama; temin etme srm; elden ele gezme; dolama; kullanlma

tedip hakk ana babalara tannm ocua t vermek, ihtirada bulunmak tediye tedricen deme; bir borcun denmesi azar azar; yava yava; aamal olarak

tedvin tedvn : hukuku birletirmek amacyla,hukukun bir dal ile ilgili yasa halinde kurallar koyma teehhr gecikme; sonraya kalma

teemml teesss tefehhm

dnp tanma; etraflca dnme kurulu; kurulma; yaplma; yaplanma anlamak; akl erdirmek

teferruat ayrnt; blgesel treye (rfe) veya malikin ak isteine gre, bir eyin iletilmesi veya korunmas veya ondan yararlanlmas iin srekli olarak ona tahsis olunan ve kullanta o eye bal klnan yada taklan veya onunla birletirilen tanr mallar teferru satn alann ald mlkn fera ilemini yaptrmas, tapu kaydn kendi zerine evirme teffiz ihale; sipari etme; havale etme; datm; smarlama; bir tanmaz belli bedel karlnda nc kiinin zerinde brakma; tefviz tefhim verilmi olan kararn veya hkmn,durumada hazr bulunan taraflara yarg tarafndan szle bildirilmesi tefriat deme aralar; bir yeri demek iin kullanlan eya

tefviz tefvz : ihale; sipari etme; havale etme; datm; smarlama; bir tanmaz belli bedel karlnda nc kiinin zerinde brakma ; teffiz tehalf tehir tehiriicra tehlf : yargcn iki tarafa da yemin vermesi; birbirine zt olma erteleme ; ara verme tehir-i icra ; yrtmenin durdurulmas, ertelenmesi

tek tarafl irade beyan hukuki bir ilikide taraflardan birinin, o iliki bakmndan hkm ve sonu dourmaya yetecek ekilde iradesini aklamas tekabl etmek tekad tekayd tekeffl tekemml karlamak; karlk olmak

emeklilik tekyd : birbirine hile yapma birine kefil olma; kefalet verme; garanti etme tamamlanma; olgunlama yaratlma; meydana gelme

tekevvn etme telafi telahuk

telfi: zarar karlama; giderme; eksiklii giderme telhuk: birbirine katlma; yarma; haklarn yarmas

telhis telif

telhs: hlasa etme; zetleme; zet yazma; uzlatrma

telif hakk bir fikir veya sanat eserini yaratan kiinin, bu eserden doan haklarnn hepsi, telif, yazar hakk telif haklar hak telvis etmek temadi temel haklar temellk devralma fikir rn eserler zerinde yaratcsnn sahip bulunduu kirletmek srp gitme; sregelme; devamedegelme; srme; uzama kiiye bal dokunulmaz, devredilmez hak ve zgrlkler mlk edinme; kendine mal etme; sahip olma; sahiplenme;

temerrd (temerrt) ; direnme; borcun ifasnda gecikme, bir ykmlln yerine getirilmesinde oluan gecikme temett kr; kazan pay; yarar

teminat Belli bir hukuksal durumu (genellikle borcun denmesini) salamak iin verilen garanti teminat akesi bir szlemenin kurulmas iin taraflardan birinin dierine vermek ykmllnde bulunduu para temlik bir maln veya hakkn, bir hukuki ilemle bakasna devredilmesi; mlkiyetin nakli temyiz mahkemelerce verilen kararn kanun ve usul ynnden incelenmesini salayan yasal yol temyiz kudreti bulunma yetenei tenakz tenbih tenezzl kabul etme tenkis tenmiye iyiyi ktden ayrma ve makul biimde davranta

tenkz: eliki uyarma; uyar inme; alalma; dme; kendine aykr gelen bir ii veya durumu indirme; azaltma; eksiltme nemalandrma; artrma; iletme

tensip tenvirat tenzil terakm

uygun grme tenvrt: aydnlatma; klandrma indirtme; azaltma terkm: birikme; biriktirme stn tutulan; yelenen; tercih edilen

tercihe ayan

tereke (terike) miras brakann miraslarna geen kalt; kalt; miraslara kalan malvarl terekkp etmek teressbat olumak

teressbt :tortulanmalar; dibe kmeler; durulmalar dmek; domak; ait olmak; sras gelmek; gerektirmek

terettp etmek terhin

rehin olarak verme; emanet brakma

terkin silme; izme; resmi ktk veya defterde yazl bulunan bir konunun (erhin) izilmesi termim tersimat tertip tesahub tamir etme; onarma; dzeltme; iyiletirme tersmt: resmetmeler; resmini yapmalar; izmeler sra; dzen; dzenleme teshub: sahip kma; koruma

tescil resmi ktk veya defterlere bir konunun (hakkn) yazlmas, kayt dlmesi tesellm teslim alma

teselsl zincirleme ; birden fazla kimsenin bir bortan veya sutan dolay sorumlu olmas teevv temil tesmiye tesviye tevakkuf tevars karklk; kargaalk kapsamna alma; yayma ad koyma; isimlendirme; belirleme sonuca balama; zmleme; gereini yapma; seviye; dzeltme bal olma; durma bir kimseden miras kalma; mirasa konma; kaltm yoluyla

birinden dierine geme tevdi etmek tevecch tevellt vermek; brakmak; sunmak ynelme; yaknlk duyma; sevgi doum; doma bavurmak; kalkmak; girimek

tevessl etmek tevfik tevfikan tevhid tevkif tevkifat

uydurma; uygunlatrma uyarnca; (o na) gre birletirme tutuklama kesinti

tevkil vekil olarak tayin edilmi kimsenin, vekillik yetkisini bir bakasna devretmesi tevlit etmek tevliyet dourmak vakfn ilerini ynetmek mtevellilik davas; vakfn ilerine bakma greviyle ilgili

tevliyet davas dava tevsi

tevs' :genileme soruturmann geniletilmesi

tevsi tahkikat tevsik tevzi

tevsk : belgelendirme datma tezyd : art; oalma tezkere-i smiyye: sadrazamlk makamndan

tezayd

tezkere-i samiyye yazlan tezkere tezyinat sslemeler

ticaret borsas ticaret mahkemesi

ticaret mallarnn ilem grd borsa ticari davalara bakan mahkeme

ticaret sicili ticaret mahkemelerinin bulunduu yerlerde ticari ilemlerin kayt ve tescil edildii ve herkesin yararlanabilecei resmi ktk

toplu i szlemesi ii sendikalar ile iveren veya iveren sendikalar arasnda yaplan ve i artlarn, taraflarn hak ve borlarn toprak hukuku toprak zerindeki mlkiyet rejimini, topran iletilmesiyle ilgili hususlar dzenleyen hukuk trampa bir maln baka bir malla veya bir hakkn baka bir hakla deitirilmesini konu alan szleme tzel kii kendisini oluturan gerek kiilerin zerinde ve onlardan bamsz bir varl ve belirli bir amac bulunan tzk bir kanunun uygulamasn gstermek veya kanunun emrettii ileri belirtmek zere, kanunlara aykr olmamak artyla ve Dantayn incelemesinden geirtilerek Bakanlar Kurulu tarafndan kartlan yazl hukuk kurallar nc ahs olmayan kii uhde sz verme uhdesinde ulak umran umrani umur bir szlemenin, davann veya icra takibinin taraflarndan grev; birinin yapmakla ykml olduu i; bir iin yaplacana zerinde; sorumluluunda

haberci; haber gtrc bayndr umran: bayndrlkla ilgili; imarl hale getirme iler

urup arnn sekizde biri st hakk tanmaz malikinin, bir bakasna, arsasnn stnde ya da altnda inaat yapma veya mevcut inaat koruma (ona sahip olma) yetkisi verdii irtifak hakk usul bir yasama veya idare ileminin hazrlanmas, yaplmas veya yrrle konmas srasnda uyulmas gereken hkmler ve izlenecek yollar usul Bir kimsenin ana, baba, dede ve nineleri

uygulama imar plan onayl halihazr haritalar zerinde, varsa kadastral durumu ilenmi olarak, nazm imar plan esaslarna gre izilen ve eitli blgelerin yap adalarn, bunlarn younluk ve dzeni, yollar ve uygulama etaplarn vd bilgileri gsteren ayrntl plan

uyruk uyrukluk

bir devlete vatandalk bayla bal olma durumu, tebaa ahslar veya eyleri devlete balayan hukuki ve siyasi ba

uyumazlk mahkemesi yeleri Dantay ve Yargtayca seilen ve eitli mahkemeler arasnda kan grev ve hkm uyumazlklarn kesin olarak zmeye yetkili olan mahkeme uzatlm mal ortakl evlilik birliinin, elerden birinin lmyle son bulmas halinde, sa kalan ein, len ein ocuklaryla birlikte devam ettirdii mal ortakl rejimi uzay hukuku vabeste vakfiye belge bal vakfedenin vakfa ilikin bildirimini ve hakimin tescilini kapsayan uzay yolculuklarn ele alan uluslararas gelenek hukuku

vakf tesis; bal bana bir varl bulunmak zere bir maln belirli amaca tahsisi varaka belge; yazl kat

varant rehin senedi; umumi maazaya tevdi edilen mallara ve tahla ilikin rehin hakkn gsteren ve bu mallar zerinde herhangi bir alacakl yararna bu hakkn yaratlmasn salayan senet vareste tutulma varid varidat varis muaf tutulma

vard : gelen; vasl olan; gerek olan; varolan vridt : gelirler; devlet(kamu)gelirleri vris : miras

vasi kanunun ngrd durumlarda, kk veya kstl kiilerin haklarn korumak zere mahkeme tarafndan atanan kanuni temsilci vasl olmak vastal vergi vergi vastasz vergi vatandalk vaz' ulamak, erimek vergi yk, vergiyi verenden baka biri araclyla oluan vergi mkellefi nceden bilinen vergi bir hakiki ahs bir devlete balayan hukuki ba

koyma; konulma (yrrle koyma)

vazkanun

vaz- kanun : Yasa koyucu bir eye veya bir ie el koyma

vazyed etme vaziyet vehile vecibe vedia

durum; hal (bu) ynden; bylece; uyarnca vecbe : bor saklama

vefa hakk hak sahibine, satt eyin mlkiyetinin kararlatrlan bedel karlnda tekrar kendisine devrini, tek tarafl irade beyan ile isteme yetkisi veren hak vehle vehle-i l ncesi; ba taraf; dakika; an ilk balang; birdenbire

vekalet szlemesi kiinin, bedelli veya bedelsiz olarak, bir ii yrtmeyi veya yerine getirmeyi bakas adna stlendii szleme vekaleten atama vekaletname onaylanm belge geici olarak grevlendirmek bir kimsenin vekil olduunu bildiren noterlike

vekil vekalet szlemesi gerei, mvekkil tarafndan ve onun adna ilem yapmakla yetkilendirilen kii velayet Ana ve/veya babann, reit olmam ocuklar zerindeki (kanundan doan) eitim ve terbiye hak ve yetkisi velev veli olsa bile; hatta; ister; isterse velayet hakkna sahip bulunan ana ve/veya baba mirasta hak sahibi olma

veraset

veraset ilam bir kimsenin, bir miras brakann mirass olduunu gsteren ve mahkemeden alnan resmi belge; miraslk belgesi veraset ve intikal vergisi alnan vergi verese miraslar vergi mkellefinin bir vergi dneminde salad lenin vrislerine kalan mal ve paradan

vergi beyannamesi kazanc bildirir belge

vergi dairesi vergi mkelleflerini tespit eden, vergiyi denetleyen ve toplayan resmi daire vergide adalet ilkesi vesait herkesin mali gcne gre vergiye tabi tutulmas

vastalar; aralar

vesayet kk veya kstllarn haklarnn korunmas amacyla zel hukuk tarafndan dzenlenen ve bir kamu hizmeti niteliini tayan kurum vesika veto hakk vezaif vicahi vikaye belge bir olay veya karar kabul etmeme, reddetme hakk vezif : vazifeler; grevler vicah : yze kar; tarafn yzne kar koruma

vize bir lkeye girmek veya bir lkeden kmak iin yetkili makamlardan alnmas gerekli izin vcut bulmak vuku bulmak vukuat vuzuh olay aklk domak ; yaplm olma olmak; olumak; meydana gelmek

yabanc bir devletin lkesinde oturan ve o devletin uyruunu iddia etmek hakk olmayan kimse yakalama sann yarg karar olmakszn hrriyetinin kstlanmasn douran koruma nlemi yap (imar hukukunda) karada ve suda, srekli veya geici, resm veya zel yeralt ve yerst inaat ile bunlarn ilave, deiiklik ve tamirlerini iine alan sabit ve hareketli tesisler yap alacakls ipotei bir yapy yapanlarn, o yapdan doan alacaklarn teminat altna almak iin koydurduklar gayrimenkul rehni yap kullanma izni iskan belgesi

yap malikinin sorumluluu bir binann veya dier yap eseri malikinin, bunlarn rk yaplmasndan veya korunmasndaki kusurundan dolay sorumlu tutulmas

yap ruhsat

inaat izni; inaat ruhsat

yaptrm kanun, ahlak gibi kurumlarn buyruklarnn yerine getirilmesini salama, meyyide yarg hukuk kurallarnn bamsz ve tarafsz mahkemelerce belli bir olaya uygulanmas yarg evresi bir mahkemenin yarglama yetkisinin snrlarn belirleyen corafi, resmi alan, kaza dairesi yarg denetimi yarg dzeninin salanmas amacyla yarg kurullar veya organlar tarafndan gerekletirilen denetim yarg erki yarg gc ; yarg iini yerine getirebilme gc yarglama iiyle ilgili kurulular

yarg organlar yarg yeri yarg yetkisi yarg yolu yargevi yarglama

mahkeme yarglama gcn veren yetki mahkemeye bavurma hakk, muhakeme usul mahkeme Yarglamak , muhakeme mahkeme masraflar yarglama yntemi

yarglama giderleri yarglama usul

yar ak cezaevi cezalarnn bir ksmn tamamlam, iyi halleri grlen tutuklularn geri kalan srelerini iftilik, el sanatlar vb. ilerle geirebilecekleri, dtan korunmasz olmasna karn, kamaya kar engelleri olan cezaevi yasa Devletin yasama organlar tarafndan konulan ve uyulmas gereken kurallar btn, kanun yasa d illegal yasa koyucu vazkanun yasa szcs yasalara, yasa kurallarna uymayan, kanun d, gayrikanuni, yasa yapma veya koyma yetkisi olan, kanun koyucu, dantay savcs, kanun szcs

yasa tasars hkmet tarafndan hazrlanarak yasalamas iin meclise gnderilen kanun metni, kanun tasars, kanun layihas

yasa teklifi meclis yelerinin meclise sunmak zere hazrladklar kanun rnei, yasa nerisi, yasa nerisi, kanun teklifi yasal yasaya uygun veya yasann buyurduu, kanuni

yasama genel, soyut, objektif ve srekli nitelikte kurallar koyma; Yasa koyma, yasa yapma, teri yasama dokunulmazl yasama organ yelerinin, adli kovuturmadan korunarak grevlerini serbeste yapabilmelerini salayan anayasa ilkesi, terii masuniyet yasama dnemi meclisin bir yllk alma dnemi

yasama gc Trkiye Byk Millet Meclisinin yasa yapma, yasa koyma, deitirme ve kaldrma yetkisi, yasama hakk, terii kuvvet, teri kuvveti yasama kurulu yasama meclisi yasama yl grev yapt sre Parlamento Parlamento Trkiye Byk Millet Meclisinin bir yasama dneminde

yallk sigortas alanlara emekli olduktan sonra aylk veya toptan deme salayan sigorta tr, ihtiyarlk sigortas yayla evresi dik bayrlarla evrili, dz ve yksek yer; genellikle yksek platolarda yer alan, insanlarn serinlemek ve hayvanlarn otlatmak iin yaz aylarnda gidip kaldklar yer yaylak bir veya birka ky ya da beldeye, ayr ayr veya ortak olarak, yaz mevsimini geirmeleri ve hayvanlarn otlatmalar iin tahsis edilen veya teden beri bu amala kullanlagelen arazi. hayvanlarn yaylp otlamasna uygun yer; otlak yazar hakk yazl hukuk hukuk yed telif hakk Yasama organ tarafndan kabul edilen ve yaymlanan

el ; elinde bulundurma

yed'i istirdat mal zerindeki yitirlmi egemenlii, tasarruf gcn geri almak, yeniden ele geirmek yediemin uyumazlk konusu eyin saklanmas ve idaresi kendisine verilen kii; gvenilir kii; yediadil

yekun

yekn : toplam

yeni arazi teekkl Kimsenin mlkiyetinde olmayan yerlerde birikme, dolma, kayma ya da kamunun mal olan akarsularn yatak veya seviyelerinin deimesi gibi olaylarla oluan toprak paras yeniden deerleme vergi matrahnn hesaplanmasyla ilgili ekonomik kymetlerin takdir ve tespiti; parann deer kayb gznne alnarak, bilanolardaki stoklar, sabit varlklar gibi kalemlerde dzeltmeler yaplmas yerel ynetim il, belediye veya ky halknn oradaki ortak yerel gereksinimlerini karlayan ve genel karar organlar oradaki halk tarafndan seilen kamu tzel kiisi, mahalli idare yerindelik kamulatrlan bir yer zerinde, kamu karnn zel kara oranla yksek olmas yerleme alan tm imar plan snr iindeki yerleik ve gelime alanlarnn

yeil alan ehir imar planlarnda toplumun yararlanmas iin ayrlan ve zerinde inaat yaplmas mmkn olmayan ve ileride veya imdiden park, ocuk park vb. hizmet alan olarak ayrlm alan ynetim plan Kat Mlkiyeti Kanunu'na gre anagayrimenkuln ynetimini dzenleyici hkmler ieren ve btn kat maliklerini balayan szleme yz kzartc su utan verici, insanlk onuruna yakmayan su ; "Zimmet, ihtilas, irtikp, rvet, hrszlk, dolandrclk gibi sular" zabt defteri zabtname zabt u rabt etme za'f- te'lif Eski hukukta, tapu sicili gibi kullanlan defter tutanak tutup balama, disiplin altna alma, dzene koyma, disipline yazma bozukluu , ifade bozukluu

zahire zhire - yiyecek; gerektii zaman harcanmak zere ambarda saklanan hububat zahiri zail zhir - grnen ; grnte zeval bulma; bitme

zamanam Kanunda ngrlen ve belirli koullar altnda gemekle, bir hakkn kazanlmasn, kaybedilmesini veya bir ykmllkten kurtulmay

salayan sre zamin zevait zeval zevciyyet bir eyi tazmin eden; kefil zevid ; vakfta gelirin datlmasndan sonra geri kalan son; bitim; nihayet; yok olma kocalk,karlk; kar-kocalk; elik

zihni kayt bir kimsenin bilerek ve isteyerek, asl iradesiyle uyumayan bir beyanda bulunmas zikretmek anmak; anlmak; bildirmek; belirtmek

zilyet bir eyi fiilen elinde bulunduran kii; bir eyde tasarrufta bulunan kii; elmen zilyetlik Bir ey zerinde fiili hakimiyet veya bi eyay fiili hakimiyet ve kudret alan iinde bulundurma demektir zmni zmnnda ziya ziyade zuhur etmek zmn : st kapal; ak olmayan dolaysyla; iin; olarak

kaybetme; yitme fazla; ok; ar ortaya kmak; domak