28 ubat 2010 Pazar

Ceza Hukuku Felsefesi

0. BA LARKEN : nsanlar n toplum haline girmeye al t klar zamandan itibaren bireysel anlamda bir ceza kavram geli meye ba lam t r. Su i leyen cezas n ekmeli mant asl nda intikam olay n kolayla t rmaktan km t r. Bir su i leyen kar l n grmelidir. Yarat lan adalet sistemati i suu tasnif ederek bu su iin belli bir cezay kapsayan ceza hukuku sistemati inin geli mesini sa lam t r. Sistem suu tasnif ederek verilecek cezay belirlemektedir. Alt n a iin bildiklerimiz bize ceza taraf n analiz etme zorunlulu u yaratm t r. Zira biliyoruz ki byk adalet var ve bu adalet eksiksiz ve fazlas z hakk m z vermektedir. Ancak bu bilin bize toplumsal mayay bozma ehliyeti vermemektedir. Biz cezay e itim destekli bir yap ya dn trerek kendimize ok daha anlaml bir kapasite yarataca m za inan yoruz. nsanlar n Alt n a melikeleri geli tike zaten su yap lanmas gereksinimleri kalmayacakt r. Belki de herkes ba ar dl pe inde ko acakt r. 1. CEZA HUKUKUNUN SOSYOLOJ K OLU UMU: Su nedir? Su ba kas n n nas r na basmakt r. Ba kas bu ac ya kar l k kendini tatmin etmek isteyecek ve duyarl l klar n bu a dan kullanacakt r. Toplumsal maya mal-mlk yan nda varl n ve var olu un do as na ba l olarak insanlar n kar ya da sahibiyetlerini koruyucu bir dengeye ihtiya duyar. Bu olu umun do as insanlar n insanlardan korunmas n sa layacak bir yntem olarak adalet kavram n ve uygulamalar n meydana getirmi tir. slam dini bu olu umu kurallayarak toplu bir ya amsal disiplin olu mas na katk sa lam t r. Babil devleti de hukuksal manada kurallar yaratm t r. Hazreti Musa da kurallar koymu ancak meyyideleri a klamam t r. Demek ki lidere dayal bir ceza sistemati i toplumlar n bireysel davran tabiat n n bir do al ihtiyac d r. Asl nda kurulan her sistem kendisine koruyucu destekleyici bir adalet mant da yaratmaktad r. a. Niyet ve Te ebbs Zihniyetini Yneten Dinamikler: nsan n di er insanlarda olanlara kar niyetini yaratan ana unsur kltrdr. Hibir kltr di erlerine kar olan hareketi kar l ks z b rakmam t r. Byle olunca insan n niyeti nce fizyolojik sonra psikolojik anlamda ihtiyalar ndan do maktad r. H rs zl k mesela hem fizyolojik anlamda hem de psikolojik anlamda sosyolojik bir bozukluktur. Baz insanlar ihtiyac olmad halde almaya yeltenirler, bu i in tamamen psikolojik boyutunu gsterir. K skanl k, gurur, ekememe ve kendi dirayetine ters d me gibi olgulardan kaynaklanan eki me ve srt melerde sosyolojik bozuklu un yans mas d r. Neden? Zira birey kendini tan ma ve yceltme parametrelerine sahip olmad ndan iinde do an bu rekabeti yaratamamakta ve reaksiyon gstermektedir. Byle olunca topyekun sistem bireye davran bozuklu u olarak yans maktad r. Niyet; te ebbsn karde idir. Yani te ebbs hatay belirginle tirirken bireyin niyeti hatay krkler. nsanlar n psikolojik olarak sevgi-sayg unsurlar n n geli tirilmesi bu duyarl l yaratacakt r. b. Eylem Faktrleri: nsan ho gr ve alak gnll davranmaya yneltmek ok karma k bir eylem yneli disiplini ile mmkn olabilir. ncelikle insan bu faktrleri benimsemeyi renmelidir. Bu da hi phesiz dnyay

ve tanr sal do ay anlama ve benimseme ile ilgilidir. nsan tanr sal slubu benimsedike ehlile ecek, kendisi tekaml ettirdike gveni ve sosyalitesi artacakt r. nsanlar n sosyolojik manada ahlak ve namus de erleriyle btnle mesi ve bu olu umu hakl grmesi, bireysel yneli disiplini yaratmas , bireysel duru una politik tercihlerini eklemesi hep toplumun yneltmesi ile geli ebilecek hususlard r. Bu manada e itim olanaklar n geli tirmek ve bu olu umlara ncelik verecek tarzda etkile im ortam yaratmak sosyolojik do ay yenileyebilir. Netice olarak insan kendini rahat hissedebildi i ve topluma be eni ile bakmas kendi olu unu mutlulu a gtrecek davran benimsemesi ile dengelenen bir yap y ynetebilmelidir. c. Genel Ceza Hukuku Anlay : nsanlar n hareketlerinin birbirine apariz vermesiyle olu an farkl l su olarak niteleyip sua kar l k gelen bir ceza seene i yaratmak ve buna dayanarak sosyolojiyi ve psikolojiyi bir tarafa iterek insanlara e it oldu u anlay n empoze ederek ceza hukuku yaratmak som derece ilkel bir yakla md r. Bugn e er hakim etkinli ini kurallayarak yaratt m z sonu davalar n yar s n n st mahkemece bozulmas na neden oluyorsa bu yap lanman n tutarl olmad gere ini gstermektedir. Hakim 2 karardan birini hatal veriyorsa bu messese ki ilik kazanmam demektir ki i letilmesi yanl krklemek olur. Ben Atatrk n inisiyatif sz zerinde durmas n ok nemsemi imdir. Ve hayat m boyunca inisiyatif kulland m. Ama hata yapmamaya zen gsterdim. Anlamadan kendimi o hususa konsantre etmeden asla inisiyatif kullanmad m. Bat sistematikleri bu hususu gremedikleri iin yanl t r. Hukuk sistemi de bu ynyle i letilmedi i insana uymamaktad r. d. Sosyoloji ile Ceza Zihniyeti li kisi: Tarih boyunca insanl k insanlara e ek muamelesi yapm t r. Nas l yrmesi iin e e e sopa ile drtmek gerekiyorsa insana da ayn i lemi uygulam t r. Sosyolojinin do as , i levselli i insan n motivasyonu ile ancak 20. yy da anla l r k lm t r. Ama adalet yap lanmas ndaki e ek muamelesi kald r lmam t r. Bu nedenle ceza zihniyetini insan n sopas olarak kullanmak bence son derece insana yak mayan bir durumdur. Hele bu konuda kurulan sisteme yetki ile donat lan savc ve hakimlerin kendilerini Allah gibi grmeleri eklenirse toplumsal bir yara gibi olu mas n geli tirmi tir. Birinci yanl insana toplum ne verebilmeyi becermi tir, bunu grmek gerekir. Siyasi dalkavuklar n laf ebeli i ile kilitlenmi i levsel olmayan kurumla man n suu kimindir? nsanlar al t ramayan idarecileri kim o mevkilere getirmi tir? nsanlar n e ek gibi duyars z olmas na kim neden olmaktad r? Toplumun her i levi bir tasar m olmal ve insan n fonksiyonu faydaya dn trlmeli ve bylece olu an sistematik iinde insan insan olmay renmelidir. Yani insan n e ekten farkl oldu unu kabul etmeye al t m z zaman her sorunu zebilece imizi anlamal y z. Bu olu umun ana nedeni Bat soylular n koruyacak d nselli e dayal hukuk perspektifi yarat lmas aray ndan kaynaklanmaktad r. Bu olu umu insana zg niteliklere dn trmek ise Alt n a n hedefidir. Trklerin bu hassasiyeti toplumsal manada ta yor olmalar ise dn m Trkiye merkezli yapman n tek seenek oldu unu bize kabul ettirmektedir. Kurulan sistemin fakir ve cahili smrmek zere tesis edildi i ve zenginin at ko turmas na izin verilecek ekilde i letildi i anlay ve gere i dnyada ya ayan insanlar n ne kadar niteliksiz oldu unun ana gstergesidir. nsanlar bu duyars zl kla ya atan sistemin ben iine tkreyim.

2. CEZA HUKUKUNUN BUGNK MANTI I: Toplum iinde husule gelen at ma ve smr yap lanmas n su ve kabahat olarak tarif edip, olay n ayr nt lar ile gzlenmesini ta yan ifadelerle savc n n nne getirilmesi ve savc taraf ndan su yada kabahatin ki ili ine gre mahkemeye cezaland r lmak zere sunulmas eklinde ba lamaktad r. Bu olu um daha sonra hakim taraf ndan ortaya konulan delil ve ahitler erevesinde analizine geilerek bir karara gtrlmekte netice de kanunun ngrd ekilde ki i ve ki ilere hapis ya da para cezas verilmektedir. Son zamanlarda hafif sular n kitap okuma ya da gr meme gibi yan faktrlerle tedbirler uygulanmaya ba lanm t r. Biz burada cezaland rma ekli ile ilgilenmekteyiz. Bir bakal m; hayat idame eden bir ki i veya ki iler bir msibet sonunda cezaland r larak hapse konulduklar nda ne oluyor? Birincisi ki i sorumluluklar erevesinde y k ma u ramaktad r. E i ve ocuklar varsa bunlar koruyan hibir tedbir yoktur. al yorsa i ini kaybetmesi ve yapmakla ykml olduklar aresiz olarak adeta cezaland r lmaktad r. Evet ki i tecrit ediliyor ama ailesi ve tm sosyal ba lar kopar larak bir korkun sonu yarat lmaktad r. Hele basit bir hakaret veya aresizlikten kaynaklanan fke sonucu bu olay olmu sa ne kadar byk bir ceza ortaya konulmaktad r. Evet insanlar n verilen bu yap lanma iinde cesaretlerini trplemi durumdad r ama as l soyguncular ve efeler zaten sular n %80 nini i lemelerine ra men toplumun gariban tak m adeta y k m ya amakta ve sistem azametini bylesi bir rezalete hizmet etti inin fark nda olmadan ayakta durmaktad r. Hele ahit ile irdelenilen yap lanmada a alar n garibanlar olay stlendirerek mahkemeyi yan ltmalar gere i ile kar kar l ya kal nca adeta sistemin soylu kpekler iin haz rlanm bir dzmece oldu u gere i a ikarl k kazanmaktad r. te biz bu rezilli i istememekteyiz. a. Su ve Kabahat: Szlkte; kabahat, uygunsuz hareket, irkin yak ks z davran , hafif hapis, para cezas veya meslek ve sanattan al konma ile cezaland r lan su eklinde, su; yasalara ayk r davran , trelere, ahlak kurallar na ayk r davran eklinde tan mlanmaktad r. nsanlar birlikte ya amalar n n do al sonucu olarak birbirleriyle at ma ya ayacaklard r. Bunu insanlar n kendi hakl l k perspektiflerinde arayarak incelemeye ba lamak gerekir. ncelikle insanlar n kendilerine has bir liderlik-gurur ve anlay birikimleri vard r. Bu olu umun do as insanlar n politik duru lar na yans r. Genellikle at an taraflar aras nda gizli veya a k bir husumetin var olmas gerekti ine inan lmaktad r. Ya da taraflardan birinin bir kar ya da davran temaylnn at may ba latmas gerekir. Platon a gre gizli ekilde desteklenen soygun ve tutars zl klar n ayk r l k tesis bilinci toplumu bu a dan soysuzla t ran eleri artt rmaktad r. Di er taraftan aresizlik kapsam nda ortaya kan hususlarda sosyal olgu olarak at maya zemin haz rlayabilmektedir. b. Yarg lama Yakla m : Bat medeniyetinin insan do as na ayk r soyluluk ve zenginlik ekonomik olu umunu Ploton ayk r l destekleyen samal klar hukuku glnn veya zenginin hakl l na gtren bir rezaleti dnyaya empoze etme sonucunu do urmu tur. Yani hak diye yutturulan s radan insan n aresizli ini smrecek bir sistemi i letmek sadece bir rezalet olarak grlmelidir. ile

Daval , davac ve ahitlerin ifadeleri ile avukatlar n yorumlamalar na dayal ifadede yer alan basit kelimelerden yola karak savunulan veya sulanan taraflar hakim kar s nda adeta a k na dnebilmektedirler. Hele verilen kararlar n st mahkeme taraf ndan yar s n n tam ters ekilde de i tiriliyor olmas bu sistemin bile ne kadar sama oldu unu gsteren bir delildir. Demek ki kimse olay zmleme yolunda analiz etmemekte ve olay sahipsiz olarak savc n n ya da hakimin yorumunda nitelik kazanarak hayata geirilmektedir. c. Cezaland rma Anlay : Cezaland rma bilinci byk bir olas l kla dris Peygamberle ba lam t r. Bunun var olu kriteri dzen kurma ihtiyac na ve birlikte ya ama disiplini olu turmaya dayanmal d r. Tevrat intikam nemserken, Kuran toplumsal duru ile ceza hukukunu bir tanr sal kisveye oturtmu tur. imdi e itimi renmi olan bizler daha uygun artlarda bu kapsam geni letmek zorunday z. Evet disiplin iin bireyi cayd racak bir niteli e ihtiya vard r ama bu ihtiyac rgtsel manada te ebbs krelten unsur olarak ta grebilmelidayanmal d r. Tevrat intikam nemserken, Kuran toplumsal duru ile ceza hukukunu bir tanr sal kisveye oturtmu tur. imdi e itimi renmi olan bizler daha uygun artlarda bu kapsam geni letmek zorunday z. Evet disiplin iin bireyi cayd racak bir niteli e ihtiya vard r ama bu ihtiyac rgtsel manada te ebbs krelten unsur olarak ta grebilmeliyiz. Bugnk rgtlenme seviyemiz insanlar n duru una apariz veren davran lar nlemeyi amalayan bir dengeyi koruyabilecek durumdad r. Bu rgtlenme mekaniklerini biraz daha anla l r ve fayda merkezli realize edersek cezan n fayda ile zararlar aras nda bir tutarl l k bulabilece imize inan yorum. Bu ekildeki anlay ta bireye katk sa layacak ekilde fayday ama edinebilir ve toplum senkronizasyonu bundan faydalanabilir. d. Yaratt Bozukluk ve Faydalar:

Birinci derecede insan frenleyen bir mekanizma grevi stlenmektedir. Ceza hukuku sistemati i bireyi dura an k s tl ve terbiyeli k lmaya zorlarken zaman psikolojik boyutta vazgeilmez bir de er olmaktan karmaktad r. Zaman bireyin fonksiyon hanesinde retkenlik, para ve ki ilik duru u olmal d r. nsan sorumluluklar ndan uzakla t rmak bu kapsamdaki olgulara olumsuz etki yaratacakt r. Bence bireyin toplum etkile imindeki yerini s f rlamak ilk a zihniyetidir. Modern toplum yap lanmas nda birey i inde ve zel hayat nda mutlaka kayna m oldu u ili kilerle bir de er ta r. Bu de eri s f rlamak veya sistematikten koparmak faydadan ok zarar getirir. Ben bu olguyu geli tirici gzle cezaland rmaya bakmak gerekti ini d nyorum. Bylece hem sosyalite de er kazan r hem birey daha olgun ve varl n n bilincinde duru unu kazanarak daha gl hale gelir. 3. ALTIN A CEZA HUKUKU LEVSELL :

Alt n a bize hem davran yksnde hem de organizasyon dinamiklerinde ok kapsaml yenilikler sunmaktad r. Bu olu umu bozukluklar motive ederek h zland rmak bilinci ceza hukukunun temel anlay olacakt r. Yani geri kalan h zland r larak ne geirilecektir. Birinci temel duru insan iin itibar baz nda gerekle melidir. Birey varl ve fark n yarat c dengeleri aray iinde kendini bulmal d r. n ve sosyalitesini geli tirici

kinci olgu insanlar sevgi ve sayg dinamiklerini daha kapsaml ve faydal hissetmelidirler.

nc olgu bireysel duru formasyonu alt nda kalite ve performans dengeleri anla l r olmal d r. Nihayet drdnce husus dengeli ve uyumlu olarak sosyalizasyon olgular na ayak uydurmak zorunlulu udur. Btn bu olu um fonksiyonalitesi bireyin mutluluk ve iylik temaylnn rehberi olacakt r. a. Ceza E itim ve Yetenek li kisi:

nsanlar n f rsat baz nda yeterli imkanlara sahip olmad artlarda insanlar motive etmekte zordur. Hele fizyolojik gereksinimler baz nda problemleri olanlar n cezaland r lmas onlar n ac lar na daha da derinlik katar. Bugn geli mi lkelerde f rsat dengesi daha kapsaml kuru mu hatta fizyolojik ihtiyalarda belli lde kar lanm durumdad r. Ama sorunlar n farkl ekilde ortaya kmaya devam etti i de a ikard r. Ceza bir yapt r md r. Ki inin aresiz b rak lmas yla zorunlu bir ya ant ya yneltilmeleri uygulanan ekliyle kimseye bir ey kazand rmamaktad r. Halbuki cezan n hi de ilse bir daha yapmama bak m ndan bir etki sa lamas gerekir. Alt n a perspektifinde ben yle d nyorum. Cezay hapis yerine al ma eklinde de erlendirmeliyiz. Hem de rayi cret zerinden. Kabahat mertebesinde olan olaylarda ehirlerde anfi tiyatrolar, kald r m ve yollar n yap lmas , p toplat lmas , kamu hizmetinde faaliyet gibi uygulamalar realize edilebilir. Vasat nitelikli sular iin kabiliyet zorunlu e itim olu lar na yneltilmesi ve kabiliyeti kazan ncaya kadar bu e itime devam edilmesi bence ok yararl olabilir. E er birey iir kitab ezberlemeyi veya belli romanlar okumay yada rne in mzik aleti almay renirse mutlaka bireysel duyarl l k baz nda dzelecektir. E itimi bu boyutuyla dengeli ve sistematik ekle sokmak nemlidir. Bylece hem istihdam olu umu hem de pozitif al kanl klar n geli imi ynlendirilebilir. A r nitelikli sulara kar mutlaka uzun vadeli zel e itim uygulamalar geli tirilmelidir. En nemlisi tahsilini geli tirici zorunluluk getirilebilir. Bu husus zellikle e itim demografisini pozitif etkileyebilir. Yetenek baz nda cezaland r c yneli ler zaman iinde ehrin f rsatlar n ve kabiliyetlerini nemli ekilde de i tirebilir. Bu yneli bireyi de olumlu anlamda yenileyecektir. b. Tutarl l k Sosyolojik Sorumluluk ve Fayda Beklentisi:

ABD de bizi bir hapishaneye gtrdler. Burada tecrit edilen insanlar n toplum kak n ki iler oldu u a ikard . Bir mahkumun devlete gnlk maliyeti 40 dolar olarak hesaplanmaktayd . Burada spor yapabilmeleri, retime kat larak para kazanmalar ve okuyarak kendilerini e itmeleri mmknd. Ben tecrit edilip hayat n topluma kar bilinen insanlara ceza verildi ine inanm yorum. Sosyalizasyon ve entelektelite bireyin vazgeilmez eleridir. Bunlar geli tirilmeli ama k r lmamal d r. Dolay s yla sosyolojik anlamda bireye uygulanacak ceza toplumsal k e katk sa lar. Fayday psikolojik anlamda tutarl l kla zmek gerekir. Bu da bireyi sosyolojik anlamda anlamakla mmkndr. nsanlara tarih boyunca tecrit ve al ma yk ne kazand rm t r. Hepsinden zamanla vazgeilmi tir. Demek ki sosyolojik anlamda sorumluluklar kaybettirmek en byk yanl t r. Cezay verirken zaman ve abay faydaya dn trecek bir yol bulunmal d r. Benim kanaatim odur ki san k bireysel duru itibar yla sosyolojik ve psikolojik tan mlamaya tabi tutulmal d r. Bylece tedavi ve ceza e itimi belirginlik

kazanmal d r. c. Su Ceza E itim Ynlendirme:

Bireyin su kapsam ndaki yneli dinamiklerini analiz etmeden onun cezaland r lmas n beklemek k r c ve zalimce bir yneli tir. Mevcut durum bu nedenle insanlar pamuk ipli inde ba lanm bir hayat olgusuna sokmaktad r. Belki cayd r c l n faydas vard r ama sosyolojik yaras daha etkilidir. nsanlar n ncelikle gvenilirlik notu kapsam nda etkilendirilmesi, sonra e itilmi insana daha ncelikli hakl l k yklenmesi, sosyalite a s ndan bireye ynlendirici etki yap lmas ok nemli faydalar retecektir. Di er yandan bireyin aresizli ine zm arayacak merkezlerin te ekkl nemsenmelidir. Btn bu abalar mutlaka adalet yap lanmas n toplumla kayna t r c ve birlikte hareket edici olu lar yaratacakt r. Buda birey baz ndaki sorunlar zmleyici rol oynayacakt r. d. yi Niyet Art Niyet Dengesi:

nsanlar Alt n a da mutlaka ok farkl ya ayacaklard r. Ama insan egosu ve insan tatminkarl mutlaka insana niyet a s ile kendini gsterecektir. Erke in bir kad na ynelmesi, bunu benimsemesi ve bunun iin mcadele etmesi do as n n yaratt sosyoloji mutlaka hayat etkilemeye devam edecektir. nsanlar n farkl l olgusu, tekaml yakla m hep insan n niyetiyle kayna an hususlar olarak kar m za kacakt r. Bu durumda vaka niyet erevesinde tezahr edece ine gre bu olgunun iyi veya maksatl duru u nemsenmek zorundad r. Bunu ahlak ve namus kriterleri olsa bile insan do as ndaki stnlk kimli i her zaman yaratacakt r. O halde hukuk bunu hissedebilecek ekilde kendini oryante edebilmelidir. Byle olursa ancak birey baz nda tatminkar bir etkile im ortaya konulabilir. e. Bireysel ve Organize Su Yakla mlar : Bireysel sular n yorumlama ve de erlendirme yap lar biraz daha anla l r olmakla beraber, organize olmu hareketleri veya sular yorumlamak ok daha kapsaml bir analiz gerektirir. Zira bu olu umun liderli i, cazibe ekseni ve yneli etkile imi ile yaratt sonular gzlemlemek ve anlamak gerektirecektir. Organize olu mutlaka niyet a kl ile alg lanmal d r. Organize olmay biz ynlendirmek isterken bunun karc veya kolayc tezahrnn sonular da olabilir. Bu olu u dengeleyecek anlay ve tutarl l klar n d nmek ve bunu tazmin edici yakla m sunmak gerekir. f. Tasarlanan ve Maksatl Sular: nsan duygular n n artlara uygulan n n ve d nsel becerinin tekamlnn do al sonucu olarak bireylerin tasarlama yetenekleri de geli ecektir. Bu geli im r za veya tatmin ile ili kisini belki zamanla olu tursa bile insan tercihleri kapsam nda yakla mlar n bellibir maksat ta mas gere i ka n lmaz bir durumdur. nsan n d nsel dinamiklerinin enginli i, kolayc l , f rsat l ve h rs onun karma as n artt rmaktad r. Byle olunca ceza hukuku kapsam nda bireye cayd r c nlemler retmek gerekecektir. Hukuk duru unun sosyalitesi gl oldu u takdirde insanlar n bunu kabullenme yakla mlar daha fazla tutarl l k ta yacakt r.

nsanlar soymak, f rsatlar kullanmak, karlara ncelik vermek bence ok a r cezay gerektirir. Bunlar nleyici ve cayd r c hususlarla dengelemek en do rusu olacakt r. g. Kabahat Anlay ve letimi:

nsanlar do al yap lar nda ta d klar liderlik, k skanl k, nefret gibi olu lar n etkisiyle ya ant lar nda kar la t klar kendilerine gre tersliklere reaksiyon gsterirler. Bu iki tarafl bir etkile imin genellikle do al sonucudur. Mesela e iyle birlikteyken bir ba kas n n laf atmas veya e ler aras nda mnaka adan do an sonular. Bence bu gibi sz kapsam nda kalan hususlar adalet aray ile uzun vadede zme yneltmek topluma yanl ekolar vermesine neden olmaktad r. Bu gibi olu lar sratle cevapland rmak gerekir ki etkisi ortaya kabilsin. Ben adalet sistemati i iinde karakola i levsellik katmay bu nedenle nemsedim. Hatta bu geni letilerek savc n n karar vermesine de dayand r labilir. Bylece kabahat i levselli i anla lm ki daha fazla cayd r c zellik kazanabilir.

olur

Verilecek cezaya gelince; k sa srede ezberlenecek a r yk, kamu i lerinde al t r lma, namaz k lma, kabiliyet kazand r lma gibi insanl a katk sa lay c ekilde tercihlerle donat lmas uygun olacakt r. h. Varl k Fonksiyonu ve Do as ; Sahip olunan eyler insan n hayat n n kolayla t r lmas yan nda sorumluluklar da ykler. Pahal bir arabaya sahip olmak belki kazanan insan n do al hakk gibi grlebilir. Ama bunun yaratt etkile im durumunun realitesini de anlayabilmek gerekir. nsanlar n do alar nda var olan egoizm i letim ortam na rekabet katmas bak m ndan fayda sa layabilir. Ama gayri menkul sahibi olmak ve bunu kiraya vermek bir ba ka olayd r. Bu i lemlerin rgtl fonksiyonel hale getirilmesi ve insanlar incitmeyen ve insanlar n buna zarar vermesini nleyen bir zelli i n plana almas gerekir. Zenginlik artt ka ve hak edi fonksiyonalitesi adalet sistemati ine daha anlam katt ka insanlar n varl k pe inde ko ma duyarl l klar azalacak ve daha toplumcu d nen, sosyaliteye nem veren bir zelli e kavu acaklar na inan lmal d r. nsanlar hayat ya an lacak de erler iin mcadele edilen bir zellikle bulduklar nda sakinle erek kabiliyetleriyle dengelenen bir yakla ma yneleceklerdir. i. nsan n aresizli i ya da Karakteri: Her zaman bir ikinci yol vard r Yahudilerin me hur bir szdr. Dolay s yla toplumun insanlara gsterebilece i bir di er yol olmal d r. Ve toplum bu i levselli i realize edebilmelidir. Toplumsal rgtlenmede ihtiyalarla imkanlar birbirine yakla t ran bir olu um olmad takdirde insanlar n organize olmalar mant dengelenemez. Bu itibarla insanlar aresizlikleriyle ba ba a b rakmamak ve kurulacak bir messese ile bu i levselli i yaratmak gerekir. nsanlar her eyi bilebilecek bir duruma getirmek imkans z bir durumdur. Ancak yol gsterici rgtlenme paralar ile insanlar bu olu umu yaratabilirler. Karakter zellikleri itibar yla meydana kan do a ve toplumun imkanlar kar l kl olarak f rsat ve imkan yaratt nda insanlar mutlu olmay daha kolay anlayabileceklerdir. at ma do as genellikle d a vuran bir aresizlikten ortaya kar. Bu blmde d nlen yap

davran freni sa layabilir ve bylece insanlar aresizliklerini ortadan kald rabilirler. h. Yneli Temayl Evrimi: Gerek teknolojinin verdi i imkanlar gerekse hayat n kolayl klarla donanmas n n yaratt i levsel olgular, insan n rahatlamas yan nda dikkatini ba ka eylere eken bir do al durum yaratmaktad r. nsanlar meraklar n kar layabilecek arelere kavu tuka do alar nda var olan renme temayln harekete geiren bir yneli i benimseyeceklerdir. Bu zellik medeniyeti ve insan do as n olumlu anlamda evrime tabi tutacakt r. Unutmamak gerekir ki insanlar heyecan ve duru lar itibar yla srekli yenilenen ve tekaml eden dengeler iinde ya atmak gerekir. Bunun ynetimi ve dengelenmesi siyasi rgtlenme bilincinin do as ile yak ndan ili kilidir. Yapmak, y kmak yeniden daha iyisini yapmak insanl n gelecekte de nemseyece i yakla mlar olacakt r. Hibir eyin olumsuz nitelik ta mas mmkn de ildir. Bu do a ise yenilenmeyi ve geli meyi hakl sebep olarak grmemizi sa lar. Gnderen adan Grsel zaman: 23:31

0 YORUM:
Kaynak: http://adnileri.blogspot.com/2010/02/ceza-hukuku-felsefesi.html