T KAT R SALES

Ahmet Mahmut NL
(Cbbeli Hocaefendi)

stanbul - 2005

phesiz ki ite bu, benim dosdoru yolumdur. Buna uyun. (Baka) yollara uymayn. nk O yollar sizi onun (Allahn) yolundan ayrr. te saknmanz iin (Allah) size bunlar vasiyet (emr) etti.(Enam Suresi:153) MELL F DERK : te bu risalede aklanan inanlar, be vakit namazn her rekatnda kavumak iin dua ettiimiz ve uymak- la emredildiimiz Srat- Mstekim ehli olan Ehli Snnet ve1 cemaat in dosdoru grleridir.

MUKADD ME NSZ phesiz bu dnyaya gelen her insan iin ilk olarak elde etmesi gereken en nemli ey imandr. Dnya ve Ahiret saadeti bu imanla yaayp bu imanla lmeye baldr. Ameller hususunda msamaha varsa da itikat hususunda hi bir yanlmann ve eksikliin aff yoktur. Bundan dolay irkin dndaki gnahlar hakknda Allahn dilemesine bal olarak aff mafiret sz varsa da irk zere lenin asla affedilmeyecei, Cennet yz grmeyip Cehennemden kamayaca kesindir. yleyse ebedi kurtulu arayan herkesin her eyden evvel iman konusu zerinde durarak Allah indinde yzn ak edecek salam bir inanca sahip olmas gerekir. Ancak u var ki her: nandm diyenin iman Allah katnda muteber deildir.

Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) de ar kasndan mmetinin yetmi frkaya ayrlacan, bunlardan yetmi ikisinin dalalette kalp Ehl-i Snnet vel-Cemaat tan ibaret olan tek bir frkann kurtulacan defaatla aklamtr. te elinizdeki bu kitap sizlere bu Frkay- Naciye (kurtulacak frka) nn neye nasl inandklarn ve bu cemaatten olabilmek iin inanlmas gereken artlar, anlayacanz bir dilde madde madde beyan etmektedir. Bu kitapta zikredilen hususlar bilip bellemeden ve bylece inanmadan akl, zekas ve rtbesi ne olursa olsun hi bir ferdin ahirette kurtulmas mmkn deildir. 0 halde Allah ve Resul tarafndan bize sarktlan bu ipe smsk tutunarak istenilen salam inanca sahip olmal ve bu marifetlerden mahrum olan insanlara ulap bu eseri acilen ulatrmalyz ki, belki de bu sayede bir insan daha Ehl-i Snnet inancyla lme nimetine mazhar olarak ebedi azaptan kurtulur. Bu risalemizdeki ilimleri halka ulatrmak gnmzn en nemli meselesidir. Zira bugn insanlar neye nasl inanacaklarm arm bir ekilde bocalamaktadrlar. te bu gibi insanlara bu eseri ulatrmak onlara yaplacak en byk hayrdr. Bu konuda daha nce bir ok kitap yazlmsa da kimisi ksalndan yeterli olmamakta kimisi de dilinin arl ve uzunluundan dolay istifadeyi azaltmaktadr. Ama, bu kitap her kesim insana hitap edecek ve ikna edecek niteliktedir. Allah-u Tealdan niyazmz, insanlara ac yarak imanla lmelerini temin etmek iin kaleme aldmz bu risalemizi bize de acyarak imanla ene kapamamza vesile klmasdr. phesiz dualar hakkyla iiten ve kabul eden ancak Odur. Ahmed Mahmud NL (Cbbeli Hoca) 1998

T KAT
( NAN) D N: Allah-u Teala tarafndan konulan bir kanundur ki, insanlara yaratllarndaki gaye ve hedefi, Allah-u Tealaya ne suretle ibadet yaplacan bildirir. Din insanlar, gzel olan semeleriyle, hayrl olan eylere gtrr. Bu ilahi kanunu Peygamberler vahiy suretiyle Cenab- Haktan renerek insanlara ulatrmlardr. MAN: Allah-u Tealaya ve Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in Allah-u Teala tarafndan getirdii Ahkam- lahiyye ( lahi hkmler) in tamamna inanmak ve kabullenmekten ibarettir. SLAM: manla ayn manadadr. Dolaysyla her mmin, mslim; her mslim de mmindir. Geri lgat itibaryla iman, inanmak; islam ise teslimiyet ve boyun emek anlamlarna gelmekteyse de din asndan ikisinin de hkm birdir.

MAN ARTLARI:
(Amentbillahi ve melaiketihi ve ktbihi ve ruslihi velyevmil ahiri ve bilkaderi hayrihi ve errihi minallahi teala velbas badelmevti hakkun ehedenla ilahe illallah ve ehed enne Muhammeden abdh ve resulh)

( Manas ) Ben, Allah-u Tealaya, meleklerine, kitaplarna, Resul (Peygamber) lerine, Ahiret gnne, kader (takdir edilen eyler) in hayrls ve erlisi (yaratlmak ynnden) Allah- Tealadan olduuna inandm. ldkten sonra dirilmek de haktr. Ben ehadet ederim ki Allah-u Teala dan baka hibir ilah yoktur. Ve yine ehadet ederim ki, Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Allah (-u Tealan) in kulu ve resuldr. Bilindii zere iman artlar altdr. 1- ALLAHA NANMAK.

Tabiki Allaha inanmak iin evvela onu tanmak lazmdr. Yahudi ve Hristiyanlar da Allah inandklarn sylemektelerse de; Allahn olu ve hanm var eklindeki sapk inanlarndan dolay Allaha inanmalar muteber saylmamtr. Dolaysyla Allaha inanmak, onun: Varlna, birliine, domadna, dourmadna, olu kz ve hanm bulunmadna, ei dengi olmadna, btn kemal sfatlarla muttasf olup, btn noksan sfatlardan mnezzeh olduuna inanmak demektir ki bu hususta daha geni malmat ileride grlecektir. O Halde Allah-u Teal hakknda una inanmalyz ki, Allah-u Teala varl vacip olan, yokluu dnlemeyen ve varl zatndan olup hibir kimseye muhta olmayan bir zattr. Allah-u Teala, tektir. Zatnda da sfatlarnda da hi bir orta yoktur. Allah-u Teala, btn kemal sfatlarla mevsuf (stn sfatlara sahip) olup, noksan sfatlarn tmnden mnezzeh (son derece uzak) tr. Allah-ii Teala hi bir icap (kimsenin zor lamas) olmakszn dilediini yapan, hi phesiz mahlukat yaratan ve her yaptn bir hikmete dayal olarak yerli yerinde yapandr. 2- MELEKLERE NANMAK. Melekler, deiik ekillerde grlebilen, zor ilere Allahn izniyle gleri yeten latif cisimler (nurani varlklar) dr. Melekler, erkeklikten, diilikten, yemekten imekten, abdest bozmaktan, domaktan, dourmaktan mnezzehtirler. Gece gndz hi durmadan tesbih ederler. Allaha isyan etmezler, emrolunan yaparlar. Onlardan bazs Rabbisinin emriyle ileri tedbir etmekte (ynetmekte) dir. Onlardan kimisi semavi (gk ehli), kimisi de erazi (yer ehli) dir. Meleklere dii isimleri takp bylece resimlerini yapmak, insan kafir edecek sapk bir inantr. Meleklerin Peygamberleri (bykleri) balca drt tane olup, bunlardan Cebrail (Aleyhisselam), Peygamberlere vahiy getirmek, harp ve zelzele gibi afet1eri ynetmekle, Mikail (Aleyhisselam ), rzklar takip etmekle, srafil (Aleyhisselam) amellerini kontrol ile, Azrail (Aleyhisselam) ise ruhlar almakla grevlidirler. Melekler Allah-u Tealadan izinsiz hi bir eyi kendiliklerinden yapamadklar iin her hangi bir nedenle onlar hakknda kt konumak ve onlara dman olmak, gerekte Allaha dmanlk sayldndan insan dinden karr. Bu husus Yahudilerin Cebrail (Aleyhisselam) a dmanl ile ilgili olarak Bakara suresinin 97- 98. ayet-i kerimelerinde zikredilmitir. 3- K TAPLARA NANMAK.

Allah-u Teala yzdrt kitap indirmi olup bunlarn drd byk kitap yz ise sahifelerden ibarettir. Bu kitaplarda Allah-u Tealann emir ve nehileri (yasaklar) vaad ve vaidi (mjde ve tehditleri) mevcut olup, hepsi Allah-u Tealann kelamdr. Bu kitaplara kar vazifemiz, onlarn Allah- Tealadan geldiine inanp, Kuran- Kerim gelmekle dierlerinin okunmalarnn, yazlmalarnn ve baz hkmlerinin neshedilmi (geer siz klnm) olduunu bilmemizdir. Bugn okuyup amel etmekle emrolunduumuz tek ilahi kitap, Kuran- Hakimdir ve onun hkm kyamete kadar geerlidir. Drt byk kitaptan Tevrat, Musa (Aleyhisselam) a, Zebur, Davud (Aleyhisselam) a, ncil, sa (Aleyhisselam) a, Kuran- Kerim de Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e indirilmitir. Kuran- Kerimin btn ayetlerine inanmak gereklidir. Bir ayetini inkar, tmn inkar saylr. Dolaysyla namaz, abdest ayetlerine inanp da, faizin haramiyeti gibi, muamelatla, hrszn kolunun kesilmesi gibi, ukbat (cezalar) la ilgili ayetleri inkar etmek, insan kpkzl kafir eder. nk faizin yasakl, Bakara suresinin 275. ayetinde, kol kesme cezas da Maide suresinin 38. ayetinde zikredilmektedir. slam dini ve Allahn yolu anlamna gelen eriat inkar etmek de kafirliktir. Zira eriata uymak, Casiye suresinin 18. ayeti kerimesinde Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e, dolaysyla btn mmetine Allah-u Tealann en byk emirlerinden biridir. 4- PEYGAMBERLERE NANMAK. Allah-u Tealann resllerine iman, onlarn Allah-u Teal tarafndan kullarn mjdeleyici ve korkutucu, onlara din ve dnya ilerinde muhta olduklar bilgileri aklayc olarak gnderilmi kullar olduklarna inanmaktr. PEYGAMBERDE ARANAN ARTLAR 1 - Erkeklik, 2- Hr olmak, 3- Doruluk, 4 - Emanet (gvenilirlik), 5- Adalet, 6 -Tebli (kimseden ekinmeden hakk duyurma) 7 - Akl, zeka, fetanet ve gr gcnn zirvesine ulamak. PEYGAMBERDE OLMAMASI GEREKEN VASIFLAR 1-Ana - babasnn zinaya bulamas, 2- Katlk, kabalk, sertlik gibi kt huylar, 3 - Alaca ve czzam gibi insanlar nefret ettiren ayplar,

4 - Yol zerinde yemek yemek gibi mreti ihlal eden (kiilie zarar veren) iler, 5 - Hacamat (kan almak) gibi dk mesleklerle itigal, 6 - mmetin kabuln engelleyecek her trl amel ve vasf. u bilinmelidir ki peygamberler genel manada kfrn ve yalann btn eitlerinden byk gnahlardan ve bir lokma almak gibi insanlar nefret ettiren kk gnahlardan ve dier kk gnahlar kasten ilemekten mberra (uzak) trlar. Peygamberlerin ilki Adem (Aleyhisselam) olup, sonuncusu Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) dir. Bu ikisi arasnda bir rivayet: Yz yirmi drt bin, bir rivayet: ki yz yirmi drt bin Peygamber gemitir. Saylar hakknda kesin bir rakam vermeyip, Allah tarafndan gnderilen btn Peygamberlere inandm. demek daha uygundur. Bu Peygamberlerin hepsine inanmak gerekli olup birini inkr hepsini inkar saylr. Bu Peygamberlerin Allah (Celle Celalh) tarafndan getirdikleri ayetlere inanmak gereklidir. Dolaysyla Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in buyurduu kesinlikle bilinen salam senetli hadisleri inkar etmek, Kuran ayetlerini inkar gibi insan kafir eder. Peygamberlerden yz on tanesi hem Resul hem de Nebi olup dierleri sadece Nebidir. Resul: Kendisine yeni bir kitap veya deiik bir hkm vahyedilen zat, Nebi ise: Kendinden evvelki Peygamberin eriatna uymakla emrolunan kimsedir. Kuran- Kerimde isimleriyle anlan ve nbvvetleri hususunda ittifak bulunan peygamberler yirmi be tanedir. Bunlar: 1- Adem (Aleyhisselam), 2- Nuh (Aleyhisselam), 3- Hud (Aleyhisselam) 4- dris (Aleyhisselam), 5 - Salih (Aleyhisselam), 6- brahim (Aleyhisselam), 7- smail (Aleyhisselam), 8- shak (Aleyhisselam), 9- Yakup (Aleyhisselam), 10- Yusuf (Aleyhisselam), 11 - Musa (Aleyhisselam), 12- Harun (Aleyhisselam), 13 - uayb (Aleyhisselam), 14- Zekeriya (Aleyhisselam), 15 - Yahya (Aleyhisselam), 16-Isa (Aleyhisselam), 17- Davud (Aleyhisselam), 18- Sleyman (Aleyhisselam), 19- lyas (Aleyhisselam), 20- Elyesa (Aleyhisselam), 21 - Zlkifl (Aleyhisselam), 22- Eyyb (Aleyhisselam), 23- Yunus (Aleyhisselam), 24 - Lut (Aleyhisselam). 25- Muhammed (Aleyhisselam) Salavatullahi al nebiyyina ve aleyhim ecmain. Resullerden be tanesi, ll-Azm olup bunlar da Nuh, brahim, Musa, sa ve Muhammed Mustafa (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) dir.

Bunlarn en stn, kainatn efendisi sevgili Peygamberimiz Muhammed Mustafadr. (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) 5 - AH RET GNNE NANMAK. ldkten sonra dirilip Allah- Tealann huzurunda hesaba ekilerek, herkesin yaptnn karln bulaca ahiret alemine inanmak, Allah- Tealaya inanmak gibi zaruri bir meseledir. Maalesef gnmzde mslman olduklarn syledikleri halde ldkten sonra dirilmek hakknda phesi olanlar vardr. Halbuki bu husus phe kaldrmayan iman esaslarndan biri olarak Ament de yer almtr. Nitekim alt esas sayldktan sonra okunan lmden sonra dirilmek haktr. cmlesi de ahirete imann nemine dikkat ekmektedir. 6-KADERE, HAYIR VE ERR N YARATILMAK BAKIMINDAN ALLAH-U TEALLADAN OLDUUNA NANMAK. Kader, Allahn srlarndan bir sr olup, bu hususta ok konuup yorum yapmaya msait deildir. Ancak her mslmann una inanmas gerekmektedir ki, Alemlerin yaratlmasndan sonsuza kadar olup bitecek hi bir ey rasgele olmayp, her ey Allah- Tealan kaderiyle, tak diriyle, ayarlamasyla, dzenlemesiyle, iradesiyle ve kudretiyle meydana gelmektedir. Dolaysyla yaratlmak bakmndan hayr da er de, iyi de kt de, sevap da gnah da Allah tarafndandr. Ancak Allah- Teala kulun yapt hayrdan raz olup erre rza gstermemektedir. Byleyken de imtihan olsun iin kulun yapmak istedii ve gcn kulland ktlkleri yaratmaktadr. Mevla Teala, kulunu gnah ilemeye zorlamayp, erleri kulunun irade ve kudretini (istek ve gcn) ktye kullanmas neticesinde yarattndan, hi bir ekilde mesul deildir. Kullar ise yaptklarndan sorumlu olacaklardr.

T KAD MEZHEPLER
SORU: tikadi mezhepler ka ksmdr? CEVAP: iki ksmdr. Ehl-i Snnet, Ehl-i Bidat SORU: Ehl-i Snnet ne demektir? CEVAP: Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ve ashabnn gittii yoldan gidenlerdir.

Zira Avf ibn-i Malik (Radiyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i erifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem ) yle buyurmutur :

Yahudiler yetmibir frkaya ayrldlar. (Bunlardan) biri Cennette, yetmii atetedir. Hristiyanlar da yetmi iki frkaya ayrlmtr. (Onlardan da) yetmibir frka atete, biri cennettedir. Muhammedin can (kudret) elinde bulunan (Allah-u Tealya) yemin ederim ki elbette benim mmetim yetmi frkaya ayrlacaktr. Bir frka Cennette yetmi iki frka atetedir. Bunun zerine: Ya Resulullah! Cennette olan frka kimlerdir? diye sorulduunda, Resulullah: (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) (Ehl-i Snnet Vel) Cemaattir. diye cevap verdi. (lbn-i Mace, Fiten:17 No: 3992 2/1322 Ebu Davud, Snnet: 1 Na: 4596 2/608 Ahme4 Fbn-i Hanbel, Msned Na: 8404 3/229) Abdullah bn-i Amr (Radiyallahu Anh) dan rivayet edilen dier bir hadis-i erifte de Resulullah (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) yle buyurmutur:

Yaknda benim mmetim yetmi frkaya blnecektir ki, bunlarn biri dnda hepsi atetedir 0 zaman: 0 bir hangisidir? diye sorulunca, Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): Bugn, benim ve ashabmn, zerinde bulunduu (yoldan gidenler) dir. buyurdu. SORU: Ehl-i Snnet ka ksmdr? CEVAP: ksmdr. SORU: Selefiyye kimlerdir? CEVAP: Ashab- Kiram ve tabiinin mezhebini kendilerine mezheb edinmi fakihler (fkh alimleri) ve mahaddisler (hadis alimleri) dir. Bunlar, Allah-u Teala Hazretlerinin isimlerini ve sfatlarnn ayet ve hadislerde beyan edildii zere Allah-u Tealann anna uygun bir ekilde ispat edip, tevile (yorum yapmaya) kalkmayanlardr. Mesela: Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) in rivayet ettii bir hadis-i erifte Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yle buyurmutur:

Gecenin son te biri kald zaman (imsak vaktinden nceki vakitlerde) Ulu ve Yce olan Rabbimiz her gece dnya semasna (ekilden mnezzeh olduu halde) iner ve: Bana kim dua eder ki, onun duasna icabet edeyim! Benden kim hacet (dilek) ister ki, ona (dileini) vereyim! Benden kim mafiret diler ki, onu mafiret edeyim! buyurur. Selefiyye mezhebi bu hadis-i erifte geen Rabbimiz iner. szn hakiki manasndan baka bir mana ile tevil etmeyip, Rabbimiz, keyfiyetini (eklini) bilmediimiz bir halde iner, diyerek bu inii Allah-u Tealann anna yakr bir ekilde ifade etmilerdir. Yine bylece ayet ve hadislerde Allah-u Tealaya isnad edilen el, yz, ayak gibi ifadeler de bu kabildendir. SORU : Eb Mansur-u Matridi kimdir?

CEVAP: mam Eb Mansur-u Matridinin ad Muhammeddir. Hicretin 280. ylnda, Buhara ilelerinden bir ile olan Maturidde domutur. Ve bu kye nisbet edilerek kendi sine: Matridi denilmitir. Ehl-i Snnet itikadn mdafaa etmekte ve batl inanlar akli ve nakli deliller getirerek reddetmekte byk aba gstermi ve bu hususta nemli kitaplar yazmtr. Bu itibarla Maveran-Nehrde Hanefilerin imam olmutur. Binaenaleyh Hanefi mezhebinde bulunan mslmanlarn ounluu inan ve itikatta Eb Mansur-u Maturidiye baldrlar. Hicri 333 ylnda Semer kantta vefat etmi . stadmz Hac Mahmud efendi Hazretleri ile birlikte kabri erifini ziyaret etmek bu fakire nasip olmutur. SORU : mam- Eari kimdir? CEVAP: mam- Earinin ismi Ali, baba snn ad da smaildir. Hicretin 260. ylnda Basrada domu, 324. ylnda Badatda anszn vefat etmitir. Kendisi am mezhebine bal idi. Maliki ve afii mezhebine bal olanlarn hemen hemen hepsi, Hanefilerin bir ksm ve Hanbelilerin baz ileri gelenleri itikat konularnda mam Ebul-Hasen El-Eariye uyarlar. SORU : Eariler kimlerdir? CEVAP : Ebul-Hasen El-Eariyi itikat hususunda imam kabul eden kiilerdir. SORU: Matridi yorumlanmaldr? mezhebi ile Eari mezhebi arasndaki ihtilaflar nasl

CEVAP : Bu iki mezheb arasnda temel prensiplerde ayrlk yoktur. Ancak; ikinci derecede bulunan baz meselelerde grnteki ifade deiikliine dayanan ayrlklar var ise de, her iki mezhebin hedefleri birdir. SORU: Ehl-i Bidat kimlerdir? CEVAP : Asr- saadetten sonra ortaya km, eri bir delile dayanmayan baz inan ve davranlar benimseyen gruplardr. Dier bir ifade ile Snni kelamclara gre: Allah-u Tealay bir eye benzetme veya Allah-u Tealay cisim olarak kabul etme gibi ar grlere sapmayan Selef alimleri ile Matri diye ve Eariye dnda kalan frkalarn tamam Ehl-i Bidatdr. SORU : Ehl-i Bidat EhI-i Snnetten ayran temel zellikler nelerdir? CEVAP : Bu zellikleri aadaki ana noktalarda toplamak mmkndr: 1- Naslarn (ayet ve hadislerin) ruhuna ve slamn temel ynelilerine vakf olmamak.

Nitekim Mutezilenin, mrtekib-i kebire (byk gnah ileyen bir kimse) yi ne mmin ne de kafir saymalar bu kabildendir. Halbuki bir ok ayet-i kerime ve hadis-i eriflerde hi bir gnahn insan dinden kartmayaca aka belirtilmitir. 2- Yabanc kltrlerin etkisi altnda kalp ayet ve hadisleri uzak yorumlarla tevil etmek. Sapk Mutezile frkasnn:

0 gn bir takm yzler aydndr. Rabbisine bakcdr. (Kyamet Suresi: 22-23) Ayet-i kerimelerini: Rablerinin emrini bekleyicidirler. diye tevil etmeleri son derece yanltr ve uzak bir yorumdur. 3- Kur-ann kendisine has slp ve Arap dilinin ifade zelliklerine bakmakszn baz ayetlerin ve hadislerin zahirine taklp kalmak. Yine ayn frkann:

Gzler Onu idrak edemez. (Enam suresi:103 den) Ayet-i kerimesini: Gzler Allah-u Tealay gremez diye tefsir etmeleri, Arap dilinin zelliklerini gz ard etmelerindendir. Zira idrak, anlamak ve kavramak manalarna gelmektedir ki, burada, Allah-u Tealann z zatnn kimse tarafndan idrak edilemeyecei, tam manasyla anlalamayaca, gren gz tarafndan kuatlamayaca aklanmak istenmitir. Yoksa ekilsiz, rneksiz ve idraksiz bir grme reddedilmemitir. Aksine bir ok ayet ve hadislerde bu husus ispat edilmitir. 4- Ayet ve hadislerin yorumlanmasnda pein ve ind grleri, ayet ve hadislerin murat (kastedilen) manalarna hakim klmak. bn-i Teymiye ve sapk yandalarnn:

Rahman arn zerine istiva etti. (Taha Suresi: 5)

Ayet-i celilesine: Rahman arn zerine oturdu. diye mana vermeleri ve bir ok hadis-i eriflerde: Allah-ii Tealann nzl ile ilgili geen ifadeleri, bildiimiz manada inmekle tefsir etmeleri, ayet ve hadislerden kastedilen manalar anlamamazlktan gelmektir. Zira burada anlatlmak istenen, Allah-u Tealann, zatna layk bir istiva ile ara hkmetmesidir. Oturmak, kalkmak, inmek, kmak gibi iler ise sonradan yaratlanlara mahsus olduundan:

Onun (Allah-u Tealann) benzeri hi bir ey yoktur.(ura Suresi:11) ayet-i kerimesiyle Allah-u Tealadan uzak tutulmutur. Yine bylece zamanmzda bulunan baz kimselerin, Mehdi ve Deccal ile ilgili hadis-i erifleri kendi grlerine gre yorumlamalar, gerek Mehdi ile hi alakas olmayan kimseleri Mehdi ilan edip, hakiki Deccaldan ok uzak olanlar Deccallkla vasflamalar, Ehl-i Snnetin grlerine hi uymamaktadr. Evet! Hazreti Mehdiden evvel onun ncs olmak zere bir takm Mehdi denebilecek alimler, Deccaldan nce de onun hazrlks olan Deccallarn kaca hadis-i eriflerde zikredilmitir. Fakat gerek Mehdinin kyamete yakn kaca, hakiki Deccal ile savaaca ve sa (Aleyhisselam) in ona yardm etmek zere gkten inecei hakknda, inkar insan kafir edecek derecede kati ve mtevatir hadis-i erifler bulunmaktadr ki biz bunlarn bir ksmn Nzl-i Mesih isimli (5 numaral) risalemizde aklamzdr. Bu sapklarn iddiasna gre ise Mehdi de Deccal da gelmi gemi fakat ne (Aleyhisselam) inmi ne de kyamet kopmutur. sa

5- slamn ilk neslini oluturan ve onu her ynyle sonraki nesillere aktaran Ashab- Kiram (Radiyallahu Anhm) a kar iyi niyetli olmamak. Onlarn, zellikle dini ilgilendiren rivayet, anlay ve uygulamalarna deer vermeyip, kendi ind yorumlarn onlarn stnde tutmak. Nitekim ia frkasnn Ebubekir, mer ve Osman (Radiyallahu Anhm) hazaratn sevmemeleri, Hazreti Muaviye ve onunla birlikte bulunan on bin sahabiyi kafir saymalar ve onlarn dini hkmlerle ilgili rivayetlerini reddetmeleri bu maddenin en gzel rneidir. Yine ayn frkann, plak ayaa meshetmeyi ve Mta nikahm kabul etmeleri, Sahabenin nakil ve tatbiklerine itibar etmeyip kendi yorumlarn onlara tercih ettiklerinin gstergesidir. 6 - Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in Kavli, Fiili ve Takriri snnetine kar menfi (olumsuz) bir tavr taknmak.

Nitekim baz kimselerin Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in emrettii ve tatbik ettii sakal ve sark gibi nemli snnetleri kabul etmedikleri ve daha nice snnetleri hafife alp reddettikleri grlmektedir. 7- Kuran ve slamn temel prensipleriyle badat halde kendi grleriyle badatramadklar baz hadis-i erifleri mtevatir olmadklar gerekesiyle reddetmek. Nitekim ia mezhebi Ebubekir ile mer (Radiyallahu Anhma) nn fazileti hakkndaki bir ok hadis-i eritleri inkar etmektedirler. 8- Kendi mezhep anlaylarm desteklemek amacyla hadis uydurmak veya bu tr hadisleri rivayet etmek. Mesela ia mezhebi, halifeliin Ebubekir (Radiyallahu Anh) dan evvel Hazreti Aliye ait olduu hususunda bir ok hadis uydurmulardr. Nitekim Aliyyl-Kri (Rahimehullah), iann Ehl-i Beytin fazileti hakknda yz bin hadis uydurduklarn nakletmitir. 9- Ashab- Kiramdan itibaren oluan Cumhr-u Msliminin (ounluun) din anlayndan kopup ayrlmak, aznlk halet-i ruhiyesi ierisinde kar gruplar kfr (kafirlik) le itham etmek (sulamak). Nitekim gnmzdeki Vehhabi frkas, Matridi ve Eari gibi Ehl-i Snnetin temsilcilerini ve mensuplarn kafir sayarak bu vartaya (uuruma) dmlerdir. 10- Dinin temel hkmlerini, ayet ve hadislerin ruhundan ve Cumhur Ulemann grlerinden kopararak, srekli tartmaya ak tutmak. imdi bir takm sapklar tremi, Vakfenin arefe gn olmas gerektii ile ilgili salam hadis-i erifler ve Cumhurun ittifak varken Vakfenin hac aylarnn herhangi bir gnnde yaplabileceini syleyecek kadar ileri gitmilerdir. SORU :Ehl-i Bidatn itikad ynnden hkm nedir? CEVAP :Zarurat- Diniyeyi (dinde kesin sabit olan hkmleri) kabul etmekle birlikte, bunlarn herhangi birini ortadan kaldrma sonucunu dourmayan yorumlar benimseyenler kfre nisbet edilemez (kafir saylamaz). Sadece slamn dosdoru yolundan sapm Frak- Dalle olarak isimlendirilirler. (ehristani, El-Milel Ven-Nihal: 1/203) Buray yle bir misalle aklayalm: ia mezhebinden Eb bekri Sddk (Radyallahu Anh) n sahabeliini inkar edenler veya Hazreti Aie (Radyallahu Anha) ya iftira edenler kafir olurlar. Zira Hazreti sddkn sahabelii ve Aie anamzn beraati (zinadan uzakl) Kuran- Kerim ile sabittir.

Fakat bu gibi kesin hkmleri kabul edipte Hazreti Alinin dier halifelerden stn olduunu iddia edenler ve onlar sevmeyenler kafir saylmasalar da sapk olduklarnda hi phe yoktur.

ALLAHU TEALANIN ZATI VE SIFATLARIYLA LG L T KADIMIZ :

SORU: Bir mslmann Allah-u Tealaya olan inanc ne ekilde olmaldr? CEVAP: Allah-u Tealann zatyla ve sfatlaryla bir olduuna inanmas eklinde olmaldr. SORU: Allah-u Tealann zatyla ve sfatlaryla bir olmasnn manas nedir? CEVAP : Zat ve sfatlan hususunda ei ve benzerinin olmamasdr. SORU : Allah-u Tealann sfatlar ka ksmdr? CEVAP : Tenzihi (Selbi), Subti ve Fiili olmak zere ksmdr. SORU :Tenzihi (Selbi), sfatlar ne demektir? CEVAP : Allah-u Tealaya nelerin isnad edilemeyeceini anlatan sfatlardr. SORU : Tenzihi (Selbi) sfatlar nelerdir? CEVAP : Tenzihi (Selbi) sfatlar alt tanedir; 1- Vcut, 2- Kdem, 3- Bek, 4- Vahdaniyet, 5- Muhalefetn Lil-Havadis, 6- Kyam bi nefsihi. SORU: Vcut ne demektir? CEVAP : Yokluu drtlmemektir. Baz itikat kitaplarnda vcut sfatn tenzihi (selbi) sfatlardan saymayp, ona Sfat Nefsiyye denilmitir. (Muvazzah ilm-i Kelam, osmanlca shf. 118) SORU : Kdem ne demektir?

CEVAP: Varlnn balangc olmamak. SORU :Bek ne demektir? CEVAP : Varlnn sonu olmamak. SORU: Vahdaniyet ne demektir? CEVAP: Orta bulunmamak. SORU: Muhalefetn Lil-Havadis ne demektir? CEVAP : Yaratlmlara hi bir ynden benzememek. SORU: Kyam bi nefsihi ne demektir? CEVAP: Varl iin bakasna muhta olmamak. Grld gibi bu sfatlarla, ulhiyete (ilahla) nisbet edilmesi mmkn olmayan; 1- Yokluk, 2- Varln balangc olma, 3- Varln sonu olma, 4-Orta bulunma, 5- Yaratlmlara benzeme, 6- Varl iin bakasna muhta olma, kavramlar selb (nefy) edilmitir. Bu itibarla da bu sfatlara Selbi sfatlar denilmitir. Ayrca: Kelam ilmi ile alakal kltr gelitikten sonra Selbi sfatlar oaltlmtr. yle ki: muteber kitaplarmzdan olan Akaid-i Nesefi de selbi sfatlara unlar da eklenmitir.

Allah-u Teala: 1- Araz (renkler ve hareketler gibi, kendi bana duramayan, belirebilmesi iin bir cevhere muhta olan ey), 2- Cisim (yer kaplayan, eni, boyu, yk seklii olan madde), 3- Cevher (bal bana durabilen madde),

4- ekle brnen, 5- Snrlandrlan, 6- Nicelenen, 7- Hacimli olan, 8-Birleik paralardan teekkl etmi olan, 9- Sonu olan, 10- Mahiyet ve keyfiyeti olan, 11- Mekan tutan, 12- zerinden zaman geen, 13- Kendisine bir ey benzeyen, 14- Herhangi bir ey ilim ve kudretinin dnda kalan bir varlk DE LD R. SORU: Sbti sfatlar ne demektir? CEVAP : Allah-u Tealann zatna nisbet edilen ve Onun ne olduunu ifade eden sfatlar demektir. Bu sfatlara Zatiye, Vcdiye sfatlar da denilir. SORU: Sbti sfatlar nelerdir? CEVAP : 1- Hayat: Diri olmak, 2- lim: Bilmek, 3- Sem: itmek, 4- Basar Grmek, 5- Kudret: G yetirmek, 6- rade: Dilemek, 7- Kelam: Konumak, 8- Tekvin: Oluturmak. Bu sfatlarn yok saylmas durumunda onlarn ztt olan aadaki sfatlar lazm gelir. 1- Mevt: l olmak, 2- Cehl: Bilmemek,

3- Samem: Sar olmak, 4- Am: Kr olmak, 5- Acz: Aciz olmak, 6- Kerahiyet: steksiz olmak, 7- Bekem: Dilsiz olmak. Maturidiler Allah-u Tealann subuti sfatlarna: Yapmak, yaratmak ve oluturmak anlamna gelen: Tekvin sfatn ekleyerek subuti sfatlarn sekiz adet olduunu sylemilerdir. Bu Tekvin sfat yok saylmas durumunda ztt olan mana lazm gelmez. Zira Allah-u Teala hakknda Tekvin (yaratmak, yapmak, dnlebilecei gibi, yaratmamak, yapmamak da dnlebilir. oluturmak) sfat

Burada yeri gelmiken Allah-u Tealann subuti sfatlaryla ilgili baz aklamalar yapalm: 1- Hayat (Allah-u Tealann diri olmas), Allah-u Teala diridir. Bu dirilii ezdi ve ebedi olup balangc ve sonu yoktur. Huds (sonradan olma) yada fena vasfnda (yok olacak nitelikte) deildir. 2- lim (her eyi bilmesi), Allah-u Teala yerde ve gkte olan her eyi bilir, ona gizli ve ak diye hi bir ey yoktur. Kainattaki yapraklarn says, ieklerin, tanelerin, kumlarn adedi ve denizlerin damlalar onca malumdur. Gemii gelecei, insann kalbine gelen dnceleri, diliyle konutuklarn, i ve dn ok iyi bilir. 0, hazr (grnen) ler ile gaip (grnmeyen) leri bilir. Gayb (gelecekte olaca) bilen yalnz Odur, bakas bilemez, bilenler de ancak Onun bildirmesiyle bilebilirler. 0, unutmaktan, armaktan beri (uzak) tr. Bilmesi kendinden olup duyu organlar ve akl gibi vastalarla deildir. 3- Sem (her eyi duymas), Allah-u Teala semi (duyucu) dur. Sesli ya da sessiz olan her eyi duyar. Bir kimsenin kulana fsldanp kendisinin duymad eyleri de duyar. Duymas kulak gibi bir aletle deildir. itmesi sonradan olma deildir. Yok olucu da deildir. 4- Basar (her eyi grmesi), Allah-u Teala her eyi grcdr. Simsiyah bir gecede siyah karncann siyah bir ta zerinde yrmesini grr, ayann sesini duyar.

Onun grmesi gz vastasyla deildir. Bu sfat da hem ezeli hem ebedidir (sonradan olmad gibi yok olucu da deildir). 5- rade (dilemesi), Allah-u Teala dileyicidir, diledii her eyi yapar. Dilemediini de yapmaz. Cihanda olan iyi ve kt ne varsa her ey Onun dilemesiyle olmutur. Hibir kimse ve hi bir ey Onu bir ey yapmaya ve dilemeye mecbur edemez. u halde kendisine itaat eden mminlerin bu hallerini dileyen Odur. O dilemese kimse iman edemez ve Ona itaat da bulunamazd. Kafirlerin kfrn ve fasklarn fskn (yaptklar ktlkleri) dileyen de Odur. O dilemeseydi hi kimse kafir ve fask olmazd. 0 dilemeden bir sivrisinein kanadn oynatmas bile mmkn deildir. Biz ne yapyorsak Onun dilemesiyle yapyoruz, Onun dilemedii eyler olmaz. Eer olsayd bu Onun acizliine alamet olurdu ki, Cenab- Hak bundan mnezzehtir. 0 dileseydi btn insanlar kafir ya da mmin yapabilirdi. Eer burada: Neden btn insanlarn mmin olmasn dilememite ounun kafir olmasn dilemitir? denecek olursa buna yle cevap verilir: Cenab- Hakkn diledii ve yapt iler den ve bu ilerin hikmetinden sual olunmaz (sorulmaz). 0 herkese sual soran ve dilediini yapan faili muhtar (istediini yapmakta serbest) olan zattr. Onun yapt her eyde saysz hikmet (incelik) ler vardr. nsanlarn akl bunlar idrak edecek durumda deildir. Bu demektir ki Onun kafirleri yaratp, onlarn kfrn murad etmesinde, ylan, akrep gibi zararl hayvanlar ve dier trl ktlkleri yaratmasnda olduu gibi, bizim idrak edemediimiz saysz faydalar vardr ki, bizim bunlar bilmemiz de gerekli deildir. Bize gerekli olan, Allahn her i ve muradnda bir hikmetin bulunduunu bilmektir. Onun iradesi ezeli ve ebedi olup, sonradan olma deildir. 6- Kudret (her eye gc yetmesi), Allah-u Teala her eye kadirdir. 0, mmkn olan her eyi ve dilediini yaratr. 0 istese lye hayat verir. Aa ve ta konuturur ve yrtr. Onun g yetiremedii hi bir ey yoktur. o dilese binlerce g ve yeri yaratr. Dalar altna ve gme evirebilir. Nehirleri tersine aktabilir. Akan sulan gm ve altn yapabilir. Diledii kulunu doudan batya, yeryznden yedinci kat semaya karp geriye dndrebilir. Onun kudreti ezeli ve ebedi olup sonradan olma ve geici deildir. 7- Kelm (harf ve sese muhta olmadan konumas),

Allah-u Teala syler, konuur fakat Onun konumas bize benzemez, konumas dil ile deildir. Baz kullarna vastasz olarak hitap eder. Mesela Musa (Aleyhisselam) a Tur dandaki nidasyla, Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e miractaki hitab bu hususta birer rnektirler. Baz kullarna Cebrail (Aleyhisselam) vastasyla hitap etmitir. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e gelen vahiylerin ekserisi byledir. Kuran Kerim Allah-u Tealann szdr. Balangc ve sonu yoktur. Mahlk (yaratlm) olmad gibi geici de deildir. 8- Tekvin (dilediini yaratmas), Allah-u Teala dilediini yaratr. Zerreden Krreye varncaya kadar her eyi 0 yaratmtr. Ondan baka Halik (yaratan) yoktur. Canllarn hareket ya da skun (duru) larn, itaat ve isyanlarn, iman ve kfrlerini btn hayr ve erri yaratan Odur. Elin hareketi, dilin konumas gzn yumulup almas hep Onun yaratmasyladr. Bu hususta Mevla Teala:

Sizi de, yaptklarnz da yaratan Allahtr. (Saffat Suresi.96) buyurmaktadr. Dolaysyla herkesin yapt amel ve ilerin yaratcs Allah-u Tealadr. Bize verdii iradey-i cziyye ile bizi yaptmz ilerin faili (yapcs) klmtr. Bu sebeple herkes yapt ilerin ceza ve mkafatn grecektir. Btn canllar yaratan 0 olduu gibi hepsini rzklandran, hasta yapan ve shhatte tutan, ldren ve dirilten Odur. Atele temas halinde elin snmas ya da yanmasn, karla ve buzla temasnda mesini yaratan Odur. Bir kimseyi atee atsalar da Allah o kim eyi dilerse yakmamaya kadirdir. Nitekim brahim (Aleyhisselam) yakmay bunun misalidir. Yine karlar iindeki bir kulunu tmeyebilir. Ancak Cenab Hakkn adeti yle cereyan eder ki atele temas yanmay gerektirir. Allah-u Teala da onu yaratr. meyi yaratan da kar deildir. Ancak Allah-u Zlcelaldir. Tokluu yaratan da Allahu Tealadr. Eer 0, tokluu yaratmasayd insanlar ne kadar yeseler doymazlard. Ackmak ve dierleri de bunun gibidir. Hulsa Allahtan baka yaratan ve etkileyen yoktur. Her ey Onun yaratdr.

Onun bu sfatlar zatyla kaim olup kadimdirler, sonradan olmadklar gibi yok olmaz ve deimezler. te Allah-u Tealay bu sfatlarla muttasf olarak tanyan kul: Arif (Allah bilici) saylr. Allah-u Tealay bu sfatlarn zdd olan noksan sfatlarla vasflayan (niteleyen) ise mmin ve mslman olamaz. Allaha inanmas da muteber saylmaz. Nitekim Yahudi ve Hristiyan alemi Allah a inandklarn iddia etseler de ona oul ve hanm isnad ettikleri iin kafir saylmlardr. SORU : Fiili sfatlar ne demektir? CEVAP: Allah-u Tealann kainatla olan mnasebetini en ak bir ekilde ifade eden ve Onun kainat yarat ve idare ediini olduka ayrntl bir biimde anlatan sfatlardr. Allah-u Tealann: Tahlik (icat etmek, yoktan yaratmak), Terzik (rzk vermek), hya (diriltmek), mate (ldrmek), Tenim (nimet vermek), Tezib (azap etmek) gibi btn filleri, Allah-u Tealann subuti sfat olan: Tekvin sfatna raci (dnc) dr. SORU : Matridiler, Allah-u Tealann subuti (zati) ve fiili sfatlar hakknda ne demilerdir? CEVAP: Bu sfatlarn hepsi Allah-u Teala nn zat ile kaim (zatnda) olup kadimdirler. Zira kullarn grme, iitme gibi sfatlan onlardan ayrlr. Allah-u Tealann sfatlar ise Ondan ayrlmaz. SORU : Bu sfatlarn kadim olmasnn manas nedir? CEVAP: Allah-u Tealann zatnn evveli (balangc) olmad gibi, zatyla kaim olan bu sfatlarn da evveli yoktur. Zira kadim (evveli olmayan) zatn, kadim olmayan (hadis; sonradan olan) sfatlara mahal olmas (onlarla vasflanmas) dnlemez. Selefiler ve Eariler de, subti (zati) sfatlar hakknda Matridilerle ayn grtedirler, ancak Eariler, fiili sfatlarn hadis olduunu ileri srmlerdir. Onlar, ilim sfatna kudret ve iradenin eklenmesiyle fiili sfatlarn tamamlanabilecei grndedirler. Onlara gre Matridilerin fiili sfat olarak kabul ettikleri sfatlar, dorudan sfat olmayp ilim, kudret ve iradenin taallklarn temsil ederler. Kadim olmayp hadistirler. Dolaysyla hadis olan bu sfatlar Allah-u Tealann zatyla kaim deildirler. SORU : Allah-u Tealann subti ve fiili sfatlarnn zat ile olan mnasebeti nedir? CEVAP : Allah-u Tealann bu sfatlan, zatnn ne ayn ne de gayrdr.

SORU: Bir ey dier bir eyin ayn deilse gayri olmas, gayri deilse, ayn olmas lazm gelir. Buna gre yukardaki ifade elikili deil midir? CEVAP : elikili deildir, nk erhu-l Emali de belirtildii zere Ehl-i Snnet alimleri: Sfat zatn ayn deildir. derken, sfatlar zatn ayn kabul etmek suretiyle, onlarn mevcudiyetini ortadan kaldran baz Mutezili kelamclarla slam filozoflarnn hatasndan kurtulmular, Gayr deildir. derken de, bu sfatlarn Kullarn sfatlar gibi olduu dncesinden kanmlardr. Veya: Gayri deildir. derken sfat zattan ayrp beer seviyesine indiren ve Isa (Aleyhisselam) bedeninde maddiletiren Hristiyanlarn yanl inanlarndan kanmak istemilerdir.

NAN YNNDEN NSANLAR

SORU: nan bakmndan insanlar ka ksmdr? CEVAP : nan bakmndan insanlar ksmdr ; 1- Mmin, 2- Kfir, 3- Mnafk. SORU : Mmin kime denir? CEVAP : slam dininde kesin delillerle sabit olup Zaruriyat- diniye diye isimlenen esaslar ve hkmleri kalp ile tasdik edip kabullenen kiiye denir. SORU: Kafir kime denir ? CEVAP : slam dininde kesin delillerle sabit olan hkmlerin hepsini veya birini kabul etmeyip inkar eden kiiye denir.

SORU : Mnafk kime denir? CEVAP: slam dininde kesin delillerle sabit olan hkmleri kalben tasdik etmedii hal de diliyle tasdik ettim diyen kiidir. Mnafklarn slama zarar kafirlerinkinden fazla olduu iin Mnafklarn azab Kafirlerden daha iddetli olacaktr. SORU: Kafirler genel olarak ka ksmdr? CEVAP : Kafirler bir ok ksmlara ayrlmakla beraber yaygn olanlar unlardr;

Tabiatlar: Bu ksm kafirler, kainat yoktan var edenin Allah-u Teala olduunu inkar edip, btn mahlukat zaman ve tabiata dayandran kiilerdir. Putperestler: Kainat yoktan varedenin Allah- Teala olduunu kabul etmekle beraber, Allah-u Tealann bir olduuna inanmayp, bir ok yaratc ve mabudun varlna inanan kimselerdir. Felsefeciler: Kainat yoktan vareden Allah-u Tealann varln ve birliini kabul etmekle beraber, Peygamberlik messesesini ve onlarn tebli ettii eri hkmlerin hepsini veya birini inkar eden kimselerdir. Ehl-i Kitap: Yahudi ve Hristiyanlar. Bunlar Allah-u Tealann varln ve birliini, Peygamberlii ve eriat kabul etmekle beraber, bir ksm Peygamberleri inkar eden kimselerdir.

NSANI D NDEN IKARAN SEBEPLER

SORU: Mrted kimdir? CEVAP : slam dinini kabul ettikten sonra dinden kan kimsedir. yle ki; Hi kfre bulamadan esasen mslman olan veya kfre bulatktan sonra slam dinini kabul edip onunla ereflenen ahsn, yeniden baka bir dine dnmesi veya hi bir dinin mntesibi olmayp inkara sapmasdr. SORU : slam dini ile ereflenen bir mslmann mrted olmas, (dinden kmas) n gerektiren sebepler nelerdir? CEVAP: Bir mslmann mrted olmasn gerektiren sebepler balca drt ksmdr: 1- Sz, 2- Fiil, 3- tikat (inan), 4- ek (phe). SORU: Bir mslmann kafir olmasn gerektiren szler, yani; Elfaz- kfr nelerdir? CEVAP : Bu szler genel olarak aadaki ana balklarda toplanmtr: 1- Ulhiyet: Allah- Tealann ilah olmasyla ilgili szler: a) Allah-u Tealann zat, sfatlan ve fiilleri konusunda ilahlk makamyla badamayan, tevhid akidesine aykr den szler. Mesela; Allah-u Tealann orta, olu, ei olduunu ifade etmek. b) Ayet ve Hadislerle sabit olan sfatlarn inkarna gtren szler. Mesela; Allah-u Tealann: Hayat ve ilim sahibi olmadm ifade etmek.

c) Yaratc olan Allah-u Tealay yaratklara benzeten szler. Mesela; Allah-u Tealann ay, yldz, gne, insan vesaire gibi yaratlm olan eylere benzediini ifade eden szler. d) Ulhiyete ait herhangi bir hususu alaya alan szler. Mesela; zalimin: Allah-u Tealann takdir etmedii eyi yaparm. eklinde ifadesi. 2- Nbvvet: Peygamberlerle ilgili szler ; a) Son Peygamber Hazreti Muhammed (Aleyhisselam) dahil olmak zere btn Peygamberlerin ilahi emirleri insanlara tebli etmekle grevli eliler olduklarn reddeden ifadeler. Mesela; Adem (Aleyhisselam) in Peygamber olmadn iddia etmek. (MecmeulEnhur:1/700) b) Peygamberlerle alay edip getirdikleri vahyi yalanlayan ifadeler. c) Peygamberleri ktleyen, kmseyen ve onlara dil uzatmay ifade eden szler. d) Namaz, oru, zekat, hac, cihat gibi ibadetleri Peygamberin rettii ekilde kabul etmemeyi ifade eden szler. Mesela; Zekatn, maln krkta birinden verileceini, namazn be vakit olduunu inkara gtren szler gibi. e) Herhangi bir kiiyi veya onun grlerini Peygamberlerden stn grmeyi ifade eden szler. O Hazreti Muhammed (Aleyhisselam) in Peygamber olduunu kabul edip son Peygamber olduunu kabul etmemek. (Mecmeul-Enhur: 1/700) 3- Kuranla ilgili szler; a) Kurann tamamn veya bir ksmn inkara gtren ifadeler. b) Kurandaki iman, ibadet, hukuk, ahlak konularna ilikin bilgilerin yanllk ve eksiklik tadn ne sren ifadeler. c) Kurann haram kldn helal gsteren ifadeler. Mesela; Faiz, Zina, Domuz eti yemek, haksz yere adam ldrmek gibi, haraml kesin olarak sabit olan hareketlerin caiz olduunu iddia etmek. d) Et ve Ekmek gibi helal olduu kesin icma ile sabit olan eylerin haram olduunu ifade eden szler. 4- slmi ilimlerle ve slm alimleriyle ilgili szler; a) slami (Tefsir, Fkh, Hadis, vb.) ilimlere ve slam alimlerine kar tavr alp dinin gelimesine ynelik hizmetleri engelleyici szler.

Mesela; Hafzlk yapan (Kuran- Kerimi ezberleyen) kiinin bu amelini hakir grerek ona: Cenaze imam m olacaksn? bu sana ne faide verir, vah zavall ocuk beynin tahrip oluyor, bu ocuklara yazk deil mi? eklinde ifadeler kullanmak. b) slamiyeti temsil ettiklerinden dolay alimler hakknda sarfedilen alayc ve kmseyici ifadeler. 5- Deiik konular; Kurann sadece araplara mahsus bir kitap olduunu ifade eden, yine Kuran Hazreti Muhammed (Aleyhisselam) in kendi eseri ve felsefesi olarak gsteren, slamiyetin veya eriatn a d bir sistem olduunu iddia eden szler bu gruptandr. Not: Elfaz- Kfr hakknda yazlan baz kitaplarda, bu lafzlar (szleri) kullanan kiilerin niyetleri dikkate alnmadan ekilci bir yaklamla mslmanlar hakknda tehlikeli sonular douracak hkmler mevcuttur. limler: Elfaz- Kfrn kiiyi kfre sokmas iin baz artlan ileri srmlerdir: Bu artlardan birincisi; kullanlan ifadenin kfre sokaca hususunda alimlerin ittifak etmi olmalarnn gerekli olduudur. Elfaz- Kfr den olduu sabit olan bir sz, Elfaz- Kfr den olduunu bilmeyerek syleyen kiinin kfre girip girmeyecei hususunda ihtilaflar vardr. Bu itibarla limlerin ounluu bu kiilerin kafir olmayaca hususunda birlemilerdir. Mesela; Allah-u Tealann baba olduuna inanmayarak, srf cehaletinden Allah baba diyen kiinin, kafir kabul edilmemesi daha mnasiptir. Zira kii bu szyle Allah-u Tealay ycelttiini zannetmektedir. SORU: Bir mslmann Kafir olmasn gerektiren fiiller nelerdir? CEVAP: Putlara veya Gne ile Aya, Yldzlara secde etmek gibi kfre gtren herhangi bir harekettir. Veya Kuran- Kerimi temiz olmayan bir yere atmak, Ramazan aynda hibir mazeret olmakszn, mslmanlarn arasnda alenen yemek, imek gibi ilerdir. Zira bu fiiller inkrdan kaynaklanmaktadr. Kfirlerin kutsal kabul ettii Ylba ve benzeri gnlerde tebrik maksad ile hediyelemek de insan kafir eder. SORU : Bir mslmann Kafir olmasn gerektiren inanlar nelerdir? CEVAP: slm dininin hak olduuna veya slam dininde kesinlikle sabit olup inanlmas farz olan herhangi bir hkmn aksine kalben inanmaktr.

Bu kainatn kadim (evveli olmadna), kainatn yaratcs olan Allah-u Tealann hadis (sonradan yaratlm) olduuna inanmak gibi. SORU: Bir mslmann Kfir olmasn gerektiren phe nedir? CEVAP: slam dininde kesinlikle sabit olup Zarrat- Diniyye ismini alan ve kapal kalmas tasavvur edilemeyen eylerden herhangi birinde phe ederek acaba bu yle midir? diye tereddt etmektir. Allah-u Tealann varlnda, Peygamberlerin doruluunda, Kyamet gnnn gereklemesi hususunda pheye dmek gibi. Not: Yukarda yazdmz drt ksmdan herhangi birisiyle kiinin Allah-u Teala katnda Kfir olmas gereklemi olur. Fakat slm hukukuna gre bir kimsenin kfre girdiine hkmedilebilmesi iin, bu kfrn; ya sz ile veya fiili ile aa karm olmas lzmdr. Herhangi bir kimsenin kalb olan hallerine vakf olunamayacandan, itikadn, ek ve phesini aa karmadka kfir saylamaz. Ehl-i Snnet Vel cemaat mezhebinin muteber itikat kitaplarndan: Akaid-i Nesefi aadaki zikredilecek olan eylerin kiiyi kfre sokacan aka ifade etmitir. 1- Ayet ve Hadislerin zahiri manalarn brakp Ehl-i Batnn iddia ettikleri manalara sapmak kfrdr. nk bu, Peygamber (Aleyhisselam) den geldii kesinlikle sabit olan bir ey konusunda Nebiyi yalanlama manasna gelmektedir. Batniler, Kurann zahiri manalar deil batni manalar esastr derler. Gayeleri zahiri manalar ve bedeni ibadetleri ortadan kaldrp, eriat kknden yok etmektir. Tasavvuf ehli, Hakka vakf bir takm kiilerin: Kurann zahiri manasna en kk bir glge drmeden onlarla slk ehli iin malm bir takm ince manalarn arasn telif etmek (birletirmek) mmkndr. demeleri, kamil iman ve saf irfann neticesidir. 2- Kitap ve Snnetten kesin naslarn delalet ettii hkmleri inkar ile naslar reddetmek kfrdr. Mesela; cesetlerin har (maher gn dirilmesi). nk bu naslar reddetmek, aka Allah ve Resuln yalanlamaktr. Binaenaleyh bir kimse Hazreti Aie (Radyallahu Anha) validemize zina iftirasnda bulunursa Kfir olur. nk Hazreti Aie (Radyallahu Anha) validemizin tertemiz olduu, nas (kesin delil, ayet-i kerime) ile sabittir. 3- ster byk olsun, ister kk olsun, gnah oluu kesin delille sabit olan herhangi bir gnah helal saymak kfrdr.

4- Haram oluu kesin delille sabit olan bir haram nemsememek kfrdr. 5- eriatla alay etmek kfrdr. Zira 4. ve 5. maddeler Allah ve Resuln yalanlama alametleridir. 6- Allah-u Tealadan mit kesmek kfrdr. nk Allah-u Teala:

Dorusu Allah (-u Teala) nn rahmetin den kafirlerden bakas mit kesmez buyurmaktadr. (Yusuf Suresi: 87) 7- Bir kimsenin kesin olarak cennete gireceine inanmas eklinde Allah-u Tealadan emn (emin olmak) kfrdr. Zira Allah-u Teal :

Allah-u Tealnn azabndan emin mi oldular? Fakat ziyana urayan topluluktan bakas, Allah (-u Tealan) n mhlet vermesinden emin olamaz buyurmaktadr. (Araf Suresi: 99) 8- Kahinin gaybe dair verdii haberi tasdik etmek kfrdr. Nitekim Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) den rivayet edilen bir hadis-i erifte Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yle buyurmutur:

Bir kimse khine veya Arraf (gayb ilmini bildiini iddia eden bir kimseye, yldz falna bakan) a gider de verdii haberi tasdik ederse, Allah (-u Tealan) n Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e indirdiini inkar etmi (kafir olmu) olur. (Ahmed ibn-i Hanbel, Msned 3/419, Tirmizi, Taharet: 102 No:135 1/242, Hakim, Mstedrek No: 15,1/50, Beyhaki, Snni-i Kbra No:16496, 8/233) Khin: Gelecek zamanda vuku bulacak hadiseleri haber veren, bir takm srlar bildiini ve gayb alemine ait bilgilere vakf olduunu iddia eden kiidir.

9- Hi bir veli asla bir nebinin derecesine ulaamaz. nk Nebiler masumdurlar, kt bir ekilde lmek korkusundan emindirler. Vahiy ve vahy meleini grme ile ikram olunmulardr. Velilerin kemaltyla vasflandktan sonra er-i hkmleri tebli ve halk irat iiyle vazifelendirilmilerdir. Velinin Nebiden stn olduunu sylemek kfr ve sapklktr. Evet Nebinin hem nbvvet hem de velayet rtbeleriyle vasfland ve bu sfatlarla vasflanan nebinin veliden daha stnlnn kesin olduunu kabul ettikten sonra, nebinin, nebilik rtbesi mi, yoksa velilik rtbesi mi daha stndr konusunda tereddd edilebilir. mam- Rabbani (Kuddise Srruhu) Mektbatnda bu konuya aklk getirmi ve yle demitir Bir Nebinin nbvvet (Peygamberlik) rtbesi, kyas kabul etmeyecek ekilde, velayet (velilik) rtbesinden stndr. 10- Akl banda, bula ermi olan bir insan, kendisinden emir ve yasaklarn decei bir mertebeye ulaamaz. nk insan mkellef klma (sorumlu tutma) konusundaki naslar (ayet ve hadisler) ummidir. Ayrca mctehidler, bir mkellefin byle bir mertebeye ulamasnn sz konusu olamayaca hususunda icma (sz birlii) etmilerdir. Baz ibahiyecilerin benimsedikleri: Kul Allah-u Tealaya muhabbette son noktaya ular, kalbi saf hale gelir ve mnafklk sz konusu olmakszn iman kfre tercih ederse ondan emir, nehi (dini sorumluluklar) der. Byk gnah iledi diye Allah-u Teala onu cehenneme sokmaz. eklindeki fikirler, Yine dier baz ibahiyecilerin benimsedikleri, yukarda anlatlan mertebeye ulaan insanlardan namaz oru ve zekat gibi zahir ibadetlerin decei ve onun ibadetinin sadece tefekkr (dnme) olaca eklindeki grler, kfr ve da1let (Kfirlik ve sapklk) tr.

B R MSLMANIN EHL- SNNET VEL CEMAAT MEZHEB NDEN OLAB LMES N NANMASI GEREKEN KONULAR
Konu 1: yi ve fask her mslmann arkasnda namaz klmann caiz (geerli) olduuna inanmak. nk Ebu Hureyre (Radyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i erifte Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

 yi ve kt herkesin arkasnda namaz klnz buyurmutur. (Beyhaki Snen-i Kbra No: 6832 4/29, Darekutni: 2/57) Ayrca mmetin alimleri, tenkit ve inkar konusu yapmakszn fasklarn, heva ve bidat ehlinin arkasnda namaz klmlardr. (erhul Akaid shf 240) Hatta bn-i mer ve Enes ibn-i Malik (Radiyallahu Anhma), zamanlarnn en fas olan Haccac- Zalimin ardnda namaz klmlardr. Seleften baz kiilerin fask ve bidatlarn arkasnda namaz klmaktan Mslmanlar menetmeleri kerahete hamledilir. Nitekim Mlteka erhi Mecmeul-Enhur (Damat) kitabnda: Klenin, Bedevinin, Krn, Faskn, Mbtedi (Bidat) nn ve Veled-i zinann imam olmas mekruhtur, imam olmalar durumunda namaz caizdir denilmitir. Konu 2: Kble ehlini, iledii gnah hell saymadka kfre nisbet etmemek. Kble ehli: nan esaslarn deiik ekillerde yorumlayan farkl itikadi mezheplere mntesip olan btn Mslmanlardr. Konu 3 : ster iyi olsun, ister kt olsun iman zere len herkesin cenaze namaznn klnacana inanmak. nk Vasile ibn-i Eska (Radiyallahu Anh) dan rivayete gre Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bir hadis-i eriflerinde:

Her (mslman) lnn zerine (cenaze) namaz (n) kln. buyurmutur. Hadis-i erifteki lden maksat mslman lsdr. Buna gre cenaze namaz yalnz ibadet ehli olan kimselere mahsus olmayp, kble ehlinden olan her gnahkr mminin de cenaze namaz klnr. Konu 4: Kurann mahlk (yaratlm) olmadna inanmak. Kuran- Kerim son Peygamber Hazreti Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e Allah-u Teala tarafndan Cebrail (Aleyhisselam) aracl ile inmi ve ondan tevatr yoluyla nakledilmi olan kutsi bir kitaptr. Kuran bizzat Allah-u Tealann kelamdr. Bunda melek ve Peygamber sadece vastadr.

Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in Cebrail (Aleyhisselam) vastasyla Allah-u Tealann vahyini telkki etmesi iki suretledir: 1- Cebrail (Aleyhisselam) melekiyyetten beeriyyete, (insan suretine) intikal edip Allah-u Tealann kelam olan Kuran Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e talim ederdi. 2- Bazen de Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) beeriyyetten melekiyyete ykselerek Allah u Tealann vahyine mazhar olur, Elfaz- Kuraniyyeyi (Kurann lafzlarn) telakki eder (vastasz olarak bizzat Allah- Tealadan alr). Bunun iindir ki Kuran- Kerim yalnz manas ile deil, elfaz ile de Peygamber Efendimizin kalbine indirilmitir. Kurana Vahy-i Metlv (namazda kraat olarak okunan vahiy) denilmesi de bu sebeptendir. Kuran- Kerimin drt unsuru vardr: 1- Lafz olmas, 2- Arapa olmas, 3- Hazreti Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) e indirilmi olmas, 4- Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) den bize kadar tevatr yoluyla nakledilmi olmas. Bu drt unsurdan biri noksan olursa Kuran olmaz. Binaenaleyh gnmzde bir ok dile evrilen Kuran- Kerimin evirilerine: Meal denir, Kuran denilmez. Netice olarak; Kuran- Kerim manas itibariyle mucize olduu gibi lafzlar itibaryla da mucizedir. nk Kuran Kerim, kendisinin Allah-u Tealnn sz olmayp, Hazreti Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in sz olduunu iddia edenlere kar: Eer bu, insan sz ise siz de byle bir sz syleyiniz. Btn insanlar, cinler bir araya toplansalar, grlen ve grlmeyen btn kuvvetler bir araya gelse ve birbirlerine yardm etseler yine, bu Kurann en ksa bir suresine, bir satrna benzer bir ey yapamazlar. ( sra Suresi:88 den mealen) diye meydan okumutur. Ve bunu yapmak iin pek ok uraanlar olduu halde, bugne kadar yaplamamtr ve yaplamayacaktr. Ayrca Kuran- Kerimin bozulmadan kyamete kadar kalmasn Allah-u Teala dilemi olduundan Kurana bu zellii vermi ve Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) den itibaren her asrda mslmanlarn iinde yz binlerce insan bu mukaddes kitab ezberlemilerdir. Kurann mahlk (hadis; sonradan yaratlm) veya gayr- mahluk (kadim; evveli olmayan bir kitap) olduu konusuna gelince;

Bu konuya girmeden Allah-u TeaIann zati sfatlarndan olan Kelam sfatndan bahsetmemiz gerekir. Kelam sfat Allah-u Tealann ezeli (evveli olmayan) sfatdr. Zira hadis (sonradan yaratlan) eylerin, kadim (evveli olmayan) Allah-u Tealann zatyla kaim olmas (zatnda bulunmas) zarri olarak imkanszdr. Allah-u Tealann zatnda olan kelam sfat ses ve harf cinsinden deildir. nk bir kelimenin ilk harflerinin telaffuz edilmesi bitmeden ikinci hecedeki harflerin sylenmesi imkanszdr. Bu itibarla ses ve harf cinsinden olan Ke1am, hadis (sonradan yaratlm) dr. Mellif mer Nesefi: Allah-u Tealann kelam olan Kuran, mahlk (hadis; sonradan yaratlm) deildir diyerek Kelm- Nefsi yani, ses ve harf cinsinden olmayan ve Allah-u Tealann zatyla kaim olan manann kadim (ezdi) olduunu; hadis (sonradan yaratlm) olmadn sylemitir. Netice olarak deriz ki: Allahn kelam olan Kuran, ses ve harf cinsinden olmayp zatyla kim olan bir manadr ve ezelidir. Ehl-i Snnet alimleri, Kuran, gayr-i mahlktur derken Allah-u Tealann zatyla kaim olan manann (ki, bu manaya da Kuran denilmektedir) gayr-i mahluk (sonradan yaratlmam) olduunu sylemektedirler. Konu 5: Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in miracnn hak olduuna inanmak. M RAC: Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)in, Mescid-i Aksaya vardktan sonra, semaya ve oradan da Allah-u Tealann diledii makamlara ykselmesidir. EhI-i Snnet vel cemaatn geneline gre mirac, hem ruh hem de bedenle gereklemitir. Mirac, Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in hadisiyle sabit olmutur. Ancak hakknda varid olan hadisler mtevatir olmayp, mehr ve Ahad olduklarndan, mirac inkar eden kafir deil, bidatdr (Ehl-i Snnetten kmtr). sra hadisesine gelince: SRA: Allah-u Tealann Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) i gece vaktinde Mescid-i Haramdan Mescid-i Aksaya gtrmesidir. sra, AIlah-u Tealann:

Bir gece, kendisine ayetlerimizden bir ksmn gsterelim diye (Muhammed) kulunu Mescidi Haramdan, evresini mbarek kldmz Mescid-i Aksaya gtren zat tenzih ederim. (o Allah btn noksan sfatlardan mnezzehtir). phesiz ki 0, ziyade iiten, hakkyla grendir. ( sra Suresi:1) Ayeti ile sabit olduundan sray inkr eden kafir olur. Konu 6: Mminlerin cennette Allah-u Tealay greceklerinin hak olduuna inanmak. Mminler kendileri cennette olduklar halde Allah-u Tealay bir cihetten, bir mekndan ve bir ekilden mnezzeh olarak grmek erefine nail olacaklardr. Allah-u Tealy grecekleri nakli delille sabittir.

Cerir (Radiyallahu Anh) dan rivayet edildiine gre Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yle buyurmutur: Sizler u ay zahmetsizce grdnz gibi Rabbinizi de muhakkak yle greceksiniz. Konu 7: Cennet ve Cehennemin hali hazrda yaratlm olduuna inanmak. Zira Allah-u Teala Cennet hakknda mazi (gemi zaman ifade eden) fiil sasyla;

Cennet muttaki (takva sahibi kimse) ler iin hazrlanmtr. (Ali mran Suresi:133 den); Cehennem hakknda da;

Cehennem kfirler iin hazrland. Bakara Suresi:24 den) buyurmutur. Konu 8: Sahabenin sadece hayrla anlacana inanmak. Zira sahabelerin menkbeleriyle ve kendilerine dil uzatmaktan kanmann vacip oluuyla ilgili olarak sahih hadisler rivayet edilmitir.

Nitekim Ebu Said El-Hudri (Radiyallahu Anh) dan rivayete gre Resulullah (Sahallahu Aleyhi ve Sellem) yle buyurmutur:

Ashabma svmeyiniz, sizden biriniz uhud da kadar (altn) verse, onlarn (verdii) bir md (denilen lekle) hatta yarm md sadakadan ald sevaba nail olamaz.

Abdullah ibn-i Muaffil ((Radiyallahu Anh)) dan rivayet edildiine gre Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yle buyurdu: Ashabm hakknda Allah (-u Teala) dan korkun. Allah (- Teala) dan ashabm hakkn da korkunuz da onlar benden sonra (husumet oklarnn) hedef (i) haline getirmeyiniz. Her kim sahabeyi severse, beni sevdii iin onlar sevmi olur. Her kim onlara buzederse, bana buzettii iin onlara buzetmi olur. Her kim onlara eziyet ederse bana eziyet etmi olur. Her kim beni incitirse Allah (- Tealy) incitmi olur. Her kim Allah (-u Tealay) a eza ederse; Allah (u-Teala) onu (yapt ezaya kar cezalandrmak ve azap etmek iin) yakalayverir. Ayrca Hazreti Ebubekir, Hazreti mer, Hazreti Osman, Hazreti Ali, Hazreti Hasan, Hazreti Hseyin ve dier byk sahabiler (Radyallahu Anhum) den her birinin menkbeleri hakknda sahih hadisler vardr. Sahabiler arasnda vaki olan mnazaa ve harbleri, ictihadi hata ve benzeri yorumlarla yorumlamak ve deerlendirmek gerekir.

Bu sebeplerden tr sahabiye sebbetmek (svmek) ve haklarnda ileri geri konumak; ayet kesin delillere aykr dyorsa kfrdr. (Hazreti Aie validemizin iffetine yaplan iftira gibi). Zira Allah-u Teal Nur suresinin ayetlerinde, Hazreti Aie (Radiyallahu Anha) validemize yaplan iffetsizlik iftirasnn aslsz olduunu beyan etmitir. Eer sahabiye sebbetmek ve haklarnda ileri geri konumak kesin delillere dayanmyorsa, buda bidat ve fasklktr. Konu 9: Amellerin tartlmasnn hak olduuna inanmak. nk Allah-u Teal:

0 gn Vezn (amellerin tartlmas) haktr buyurmutur. (Araf Suresi: 7 den> Mizan: Sevap ve gnah bakmndan amellerin miktarnn bilinmesini salayan eyden ibarettir. Akl, bu terazinin mahiyetini ve tartma keyfiyetini idrak edemez. Konu 10: Sratn hak olduuna inanmak. Srat: Cehennemin zerinden uzatlm olan kldan ince kltan keskin bir kprdr. Cennetlikler bunun zerinden gz ap, kapayacak bir zamanda, yldrm gibi, rzgar gibi, svariler gibi geerler. Cehennemlikler ise, sratn zerinden geerken ayaklar srer ve yuvarlanarak cehenneme derler. Konu 11: Byk gnah ileyenler hakknda Peygamberlerin ve hayrl kiilerin efaat etme yetkilerinin varolduuna inanmak. Zira Enes bn-i Malik (Radyallahu Anh) den rivayet edilen bir hadis-i erifte Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

efaatim, mmetimden kebire (byk gnah) sahipleri iindir. buyurmutur. (Eb Davud) Osman bn-i Affan (Radyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i erifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yle buyurmutur:

Kyamet gnnde snf insan efaat edecektir; Peygamberler, limler ve ehitler. Konu 12 : Byk gnah ileyen mslmanlar tevbe etmeden lseler dahi cehennem de ebedi olarak kalmayacaklarna inanmak.

Kim zerre kadar hayr ilerse, onu grecektir. (Zilzal Suresi: 7) Kuran- Kerimde bu ve bu manada bir ok ayet-i kerime vardr. Mmin olan bir kimsenin ne kadar gnah olsada iman bulunduuna gre mutlaka hayr vardr. Zerre kadar hayr ileyen bunun sevabn greceinden o kiinin neticede mutlaka cennete girecei muhakkaktr. nk cehennemde kald srece imannn mkafatn grmesi imkanszdr. Konu 13 Amelin imandan cz olmadna inanmak. Zira iman; Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in Allah-u Tealadan getirdii zarri ve kesin olarak bilinen eylerin tamamna inanmaktr. Bu kavram, azl ve okluu kabul etmez. Dolaysyla iman ne artar, ne eksilir. Bu tasdik kendisinde olana: Mmin, olmayana: Kfir denir. man iki rkn (temel) den ibarettir; 1- Kalb ile tasdik, 2- Dil ile ikrar. Kalb ile tasdik rkn-i aslidir; dil ile ikrar ise rkn-i zaiddir. Rkn-i asil olan kalb ile tasdik hi bir surette mminden dmesi ihtimali bulunmayan bir rkndr. Rkn-i zait olan ikrar ise mminden dmesi ihtimal dahilinde olan bir rkndr. yleki; ldrlmekle veya bir uzvunun telef edilmesiyle veyahut iddetli bir dayakla tehdit edilmesi durumunda dil ile ikrar debilir. Nitekim dilsiz hakknda da bu rkn dnlemez.

Konu 14: irkin dnda byk gnah ilemenin mmini iman dairesinden karmayacana inanmak. Bu konu bir nceki konunun neticesi konumundadr. Byk gnahlar, bn-i mer (Radyallahu Anhma) dan rivayet edildii zere dokuzdur: 1- Allah-u Tealaya irk komak, 2- Haksz yere adam ldrmek, 3- Namuslu kadnn iffetine iftira etmek, 4- Zina etmek, 5- Savatan kamak, 6- Sihir (by yapmak veya yaptrmak), 7- Yetim mal yemek, 8- Mslman olan ana ve babaya asi olmak, 9- Mescid-i Haramda gnah ilemek. Ayrca Eb Hureyre, bunlara faiz yemeyi, Hazreti Ali (Radyallahu Anh) hrszl ve arap imeyi eklemitir. Konu 15: Allah-u Tealnn dualar kabul edip, ihtiyalar greceine inanmak. nk Allah-u Teala Kuran- Kerimde;

Bana dua edin, duanz kabul edeyim buyurmutur. (Gfir Suresi: 60dan) O halde hayatta olan insanlarn llere dua etmelerinde ve onlar iin sadaka vermelerinde fayda vardr. Bu konuya delil olarak Taftazani (Rahimehullah),llere, zellikle cenaze namaznda yaplan dualarla ilgili olarak nakledilen sahih hadisler vardr. Ve selef (gemi bykler) de, bu gibi hususlar teden beri anane haline gelmitir. Yaplan duada l iin fayda olmasa, bu gibi eylerin manasz olmas gerekirdi demitir. Aie (Radyallahu Anha) dan rivayet edilen bir hadis-i erifte Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

Saylar yze varan bir cemaatin namazn kld ve hep birlikte duac olduu hi bir l yok ki, bunlarn o zat hakkndaki dualar kabul edilmemi olsun buyurmutur. Konu 16 : Kulun kendi iradesiyle yapt btn iyi ve kt fillerinin yaratcsnn Allahu Teal olduuna inanmak. nk Allah-u Teal Kuran- Kerimde; Sizi de yaptklarnz da yaratan Allah (-u Teala) dr. (Saffat Suresi: 96) Yaratan, yaratamayan gibi olur mu? dnmez misiniz? buyurmaktadr. (Nahl Suresi: 17) Bu ayet-i celile yaratclkla vnme makamnda nazil olmutur. ayet yaratclk Allah-u Tealaya ait olmasayd, bu ayetle vnmesinin bir manas olmazd. Ehl-i Snnet Vel cemaat mezhebinden olan bir kiinin bu ekilde inanmas lazm geldii iin yaratmak kelimesini kullara isnad ederek: Falanca kii yaratt demekten saknmaldr. SORU : Kulun btn fiillerini yaratan Allah-u Teala olduuna gre, kul yapt fiilden niin mesuldr. CEVAP : Allah- Teala kullarna hayr da erri de seebilecek bir irade vermitir. Kul, bu seme kudretini hayr ve erden diledii cihette (ynde) kullanabilir. Kulun iradesini hayra ve erre sevketmesine: Kesb denilir. Kulun bu kesbinin Allah-u Tealnn kul iin yaratm olduu fiille ilgisi ve birliktelii vardr. Dolaysyla kulun yapm olduu fiilde Allah-u Tealann onu cebretmesi (zorlamas) sz konusu olamaz. Grld gibi kulun mesuliyeti kesbinden kaynaklanmaktadr. Konu 17: Yolcu veya yolcu deil iken mestler zere meshetmenin caiz olduuna inanmak. Hasan- Basri (Radyallahu Anh) demitirki; Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in ashabndan ulam olduum yetmi kiinin hepsi mest zere meshetmenin caiz olduu grnde idi. Bundan dolay Eb Hanife (Radyallahu Anh) Gn gibi ak deliller elde etmedike, mestler zere meshin caiz olduuna kanaat getirmedim. demitir.

Tabakt- Fukahann nc tabakasndan: Mctehid fil mesele (mctehidin grnn bulunmad meselelerde mctehidin kaide ve usulne uygun bir ekilde ictihad etme yetkisine sahip) olan mam- Kerhi (Rahimehullah) demitir ki; Mest zere meshetmenin caiz olmadna kanaat getirenlerin kafir olmalarndan endie ederim. nk bu konuda nakledilen eserler ve haberler tevatr hkmndedir. Netice; mest zere meshetmenin caiz olmad kanaatine varanlar bidat ehlidir. Konu 18: Kabirde Mnker ve Nekirin sual sormalarnn hak olduuna inanmak. Mnker ve Nekir: Kabre girerek, insana Rabbinden, dininden ve Peygamberinden sual soran iki melektir. l mezara gmlnce, birine: Mnker dierine: Nekir ad verilen siyah ve gzleri mavi iki melek gelir. Ona derler ki, u Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) denilen zat hakknda ne dersin? O da (dnyada) dediini syler. O, Allah (- Tealn) n kulu ve Resul dr. Ben ehadette bulunurum ki, Allah (-u Teal) dan baka ilah yoktur, Muhammed (Aleyhisselam) da Onun kulu ve Resuldr. Bunun zerine melekler; biz senin byle diyeceini zaten biliyorduk. derler. Sonra onun mezar enine ve boyuna yetmi arn geniletilir. Daha sonra bu lnn mezar aydnlatlr. Neticede melekler lye: Yat, uyu derler. 0 da (sevincinden dolay): Aileme dneyim ve (bu iyi halimi onlara) haber vereyim (mi?) der. O zaman Melekler Zifafa giren ve sadece en ok sevdii kii tarafndan uyandrlan ahs gibi maher gnne kadar sen uyumana devam et. derler. l mnafk olursa; Halkn Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hakknda bir eyler sylediklerini iittim, ben de onlar gibi konutum, baka bir ey bilmiyorum (yani onun gerekten Peygamber olup olmadn bilmiyorum) der. Melekler: Byle diyeceini zaten biliyorduk. derler. Daha sonra yere: Bu adam alabildiine sktr. diye hitap edilir. Yer de balar adam (mengene gibi) sktrmaya... 0 kadar ki (kaburga) kemikleri hur da ha olur. Allah-u Teal onu o yatt yerden diriltinceye kadar orada daima azaba uratlr. (Tirmizi )

Konu 19 : Kfirlere ve asi olan baz mminlere yaplacak kabir azabnn hak olduuna inanmak. nk bn-i Abbas (Radyallahu Anhma) dan rivayet edildiine gre Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) iki kabrin yanna urad ve yle buyurdu; Bunlar azap olunuyorlar, byk bir ey hakknda azap olunmuyorlar. Evet (insanlar katnda deilse de Allah-u Teal katnda byk bir eyle azap olunuyorlar). Bunlardan biri kk abdesten saknmazd (zerine sidik sratrd). Dieri ise laf tard. Daha sonra yapraklar soyulmu ya bir dal ald ve onu iki paraya bld. Sonra her bir kabre bir para koydu. 0 zaman sahabe-i kiram: Ya Reslallah! Bunu niin yaptn? diye sorduklarnda, Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): Bu ubuklar ya kaldklar mddete, onlarn azaplarnn hafifletileceini umarm. buyurdu. (Buhari, Vz :54 No: 213, 1/88 Mslim, man: 34 No: 292, 1/240 Ebu Davud, Taharet:11 No:20) Kabir azab hakknda daha ok hadis-i erifler vardr, biz bir tanesiyle yetindik. Konu 20: Mslmanlarn Cennete girmeleri, amellerinin karl olmayp, bilakis Allah-u Tealnn fazl-u keremi ile olduuna inanmak. Mminlerin Cennetteki derecelerinin farkl olmas amellerinin azl ve okluuna baldr. Ancak cennete girmeleri Allah-u Tealnn fazl-u keremine baldr. Zira kullarn yapm olduu ameller ok bile olsa, Allah-u Tealann verdii nimeti karlamas dnlemez. Nitekim Ebu Hureyre (Radyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i erifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): Hi birinizi ameli Cennete sokamaz buyurdu. 0 zaman: Sen de mi? Ey Allahn Resul! diye sorulduunda Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): Ben de (giremem). Ancak Allah (-u Teal) beni fazl-u rahmetiyle kuatrsa (girebilirim). buyurdu. (Buhari, Merza:19 No:5349, 5/2147 Mslim, Sfat l-Mnafikin:l7 No:2816, 4/2169) Konu 21: ldrlenin, eceliyle ldne inanmak. yleki Allah-u Teala ldrme hadisesinin gerekleeceini, evveli olmayan ilmi ile bilmi olduundan ldrlenin ecelini ona gre belirlemitir. Katil ise yasak olan ldrme cinayetini ileyip Allah-u Tealann takdirinin bu ekilde tecelli etmesine sebep olduu iin mesul olmutur.

0 halde ldrlen kii iin: (lm zaman) n tamamlamadan lmtr. denilemez. Konu 22 : Peygamberlerden sonra insanlarn en faziletlisinin Hazreti Ebbekr-i Sddk ve Hazreti mer (Radyallahu Anhma) olduuna inanmak. Konu 23 : Hazreti Osman ve Hazreti Ali (Radiyallahu Anhma) y sevmenin gerekliliine inanmak. Ehl-i Snnetin cumhuru (ounluu) na gre, Hazreti Osman, Hazreti Aliden stndr. Bazlar bunun aksini iddia etmilerdir. Konu 24: Veliler (Allah-u Tealann dostlarn) n, kerametlerinin hak olduuna inanmak. Veli: mkan dahilinde Allah-u Teala ve sfatlar hakknda bilgi sahibi olan, ibadetlere devam eden, gnahlardan kanan, lezzetlere ve ehvetlere dalmaktan yz eviren, dnyaya srt eviren, kalbine ynelen, Mevla Tealay zikre devam eden kiidir. Mucize: Peygamberlik davasyla ilgili olan harikulade hadiselerdir. Velilerin kerameti: Peygamberlii iddia etmemek artyla onlardan zuhr eden harikulade (adet dii) hadiselerdir. stidrac: man ve amelle ilgisi bulunmayan kiilerden zuhr eden harikulade hadiselerdir. Veli olan kii bir Peygambere tabi olduunu ikrar ettii iin onun gstermi olduu keramet, tabi olduu Peygamber iin mucize saylr. Bu kerametler ne gibi eylerdir? Tayy-i Mekn: (az sre iinde uzun mesafe katetmek). Mesela; Sleyman (Aleyhisselam) in adam olan Asaf bn-i Berhiyann gz ap kapama sresi ierisinde Belksn tahtn uzak bir mesafeden getirmesi gibi. (Neml Suresi: 40) htiya duyulduunda yenilecek, iilecek ve giyilecek eylerin kendiliinden ortaya kmas. Nitekim Hazreti Meryem hakknda bu durum gereklemitir. (Ali imran Suresi: 37) Su zerinde yrmek, havada umak, cansz maddelerin ve hayvanlarn konumalar ve benzeri eyler Selef-i Salihinden, inkar mmkn olmayacak derecede ok kiiden nakledilen harikulade hadiselerdir. Konu 25: Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in Cennetle mjdelemi olduu on kiinin cennetlik olduuna dair ehadette bulunmann hak olduuna inanmak. Nitekim Abdurrahman ibni Avf (Radyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i erifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yle buyurmutur: 1- Ebbekir (Radyallahu Anh), cennettedir.

2- mer (Radyallahu Anh), cennettedir. 3- Osman (Radyallahu Anh), cennettedir. 4- Ali (Radyallahu Anh), cennettedir. 5- Talha (Radyallahu Anh), cennettedir. 6- Zbeyr (Radyallahu Anh), cennettedir. 7- Abdurrahman bin Afv (Radyallahu Anh), cennettedir. 8- Sad (bin Ebi Vakkas (Radyallahu Anh)), cennettedir. 9- Said (bin Zey (Radyallahu Anh)) cennettedir. 10- Ebu Ubeyde bin Cerrah (Radyallahu Anh), cennettedir. Tirmizi, Menakib:26, No:3 747, 5/647, Ebu Davud, Snnet:8, No:4 649, 2/623, Ahmed ibni Hambel, Msned, No:1675, 1/410) Yine bylece Hazreti Hatice, Hazreti Fatma, Hazreti Aie ile Hasen ve Hseyn (Radiyallahu Anh) ve dier baz sahabeler hakknda cennet mjdesi dnyada verilmitir. Bu hususta bir ok hadis-i erif ve rivayetler mevcuttur. Bunlar veya bunlardan birini tenkit eden kii mbtedi (ehl-i bidat) tr. Biz btn mminlerin cennet ehli, kafirlerin de cehennem ehli olduklarna ahitlik ederiz fakat hakknda bir nas (ayet ve hadis gibi bir delil) bulunmadka belli bir kimsenin cennetlik veya cehennemlik olduuna dair ahitlikte bulunamayz. Konu 26 : Kitabn hak olduuna inanmak. Yani hafaza meleklerinin, mkellef kulun taat ve isyanlarn yazdklar divan haktr. Bu defter mminlere sa elinden kafirlere ise sol ellerinden ve srtlarnn arkasndan verilecektir. Fask mmine defteri nasl verileceine dair ihtilaf varsa da mehur olan gr, sa tarafndan verileceidir. Konu 27: Sualin hak olduuna inanmak. Kyamet gn hesap zaman Mevla Tealann, kullarna dnyada yaptklarn sormas haktr. Mevl Teala mminlerin gnahn tehir etmeyip onlarla teke tek grecek ve neticede gnahlarn mafiret edecektir. Kafirler ve mnafklar hakknda ise btn mahlukatn huzurunda: te bunlar, Rablerine kar iftirada bulunanlardr. Allahn laneti o zalimlerin zerine olsun. (Hud Suresi:18 den) diye nida edilecektir.

Konu 28 : Havz- Kevserin hak olduuna inanmak. Abdullah ibni Amr (Radyallahu Anh) dan rivayet edildiine gre Bu hususta Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yle buyurmutur: Benim havzm (alar eit olmak zere) bir aylk geniliktedir. Onun suyu stten beyaz, kokusu miskten daha hotur. Bardaklar gkteki yldzlar gibi (ok) tur. Ondan (bir kere) ien artk ebedi susamaz. (Buhari, Rikk:53, No:6208, 5/2405, Mslim, FeziI:9, No:2292, 4/1793, Ahmed bni Hanbel, Msned, No:15123, 5/189) Konu 29 : nsanlarn Peygamberlerinin, meleklerin Peygamberlerinden, meleklerin Peygamberlerinin, insanlarn Peygamber olmayanlarndan, insanlarn Peygamber olmayanlarnn da meleklerin Peygamber olmayanlarndan daha faziletli olduuna inanmak. Melek nevinin Peygamberlerinin, insanlar dan Peygamber olmayanlara stn oluu icma ile, hatta zarri olarak sabit olan bir hkmdr. nsan nevinin Peygamberlerinin, melek nevinin Peygamberlerinden, Peygamber olmayan insanlarn, Peygamber olmayan meleklerden stn oluu bir ka ekilde izah edilebilir. a) Allah-u Teala meleklere Adem (Aleyhisselam) a tazim ve tekrim yolu ile secde etmelerini emretti. Hikmetin gerei Allah-u Tealann, fazilet bakmndan altta olann stte olana secde etmesini emretmesidir. b) ilim ehli olan herkes; Allah (-u Teal) Adem (Aleyhisselam) a btn isimleri retti. (Bakara Suresi: 31 den) Ayeti ile Allah-u Tealann, Adem (Aleyhisselam) meleklerden stn kldn, Adem (Aleyhisselam) n ilminin fazlal sebebiyle, tazim ve tekrimi hak ettiini anlar. c) phesizki Allah (-u Teala) Adem (Aleyhisselam) , Nuh (Aleyhisselam) , brahim ailesi ile mran ailesini seip alemlere stn kld. (Ali mran Suresi: 33) Bu ayet-i celilede zikredilen lem kavramna melekler de dahildir. Peygamber olmayan insanlarn, Peygamber olan meleklerden stn tutulmayacaklar icma ile istisna edilmitir. Bu istisna dnda ayetin genel hkm bakidir. Bu genel hkm de; nsan nevinin Peygamberlerinin, melek nevinin Peygamberlerin den, Peygamber olmayan insanlarn, Peygamber olmayan meleklerden stn oluu dur.

HAT ME
(Son sz) Bu risalede aklanan inanlara sahip olmak ne kadar nemli ise bu itikad korumak ve bu inan zere lmek de o derece nemlidir. Bu yzden risalemizin sonunda, iman vesvese ve phelerden kurtaracak ve son nefeste koruyacak baz dualar yazmay mnasip grdm. Ruhl Beyan, Kurtubi ve Cemel tefsirlerinde zikredildiine gre, Sabahleyin Enam suresinin bandan 3 ayeti kerimeyi okuyan kimsenin kalbine eytan her ne zaman yanl bir fikir atmak istese, beraberinde demirden bir kam bulunan bir melek yedinci kat semadan inerek onunla eytan arasna yetmi bin perde koyar. (Tefsir-i Cemel, 2/2, Kurtubi, 6/383) Ayet-i kerimelerin okunuu: Rivayet edildiine gre her gn on kere: okuyan kimse, o gn eytann btn vesveselerinden kurtulur. Ak Muhammed el Halidi en Nakibendi (Kuddise Srruhu) Hazretlerinin beyanna gre gne domadan ve batmadan, li mran suresinin 18. ayeti kerimesini, zikredilecek dua ile birlikte okuyan kiiye son nefeste iman balanr. (Miftah-u Kenzil Esrar Fit Tarikatin Nakibendiyye, Sh:21) Ayeti Kerimenin dua ile birlikte okunuu: eyh Muhammed Ali ibni Hakim et Tirmizi (Rahimehullah) buyurmutur ki: Allah-u Tea1 Hazretlerini bin kere ryamda grdm ve Ona: Ya Rabbi! Ben imanm kaybetmekten korkuyorum. dedim. Oda bana: Sabahn snneti ile farz arasnda bir kere u duay okumam emretti. Ey Hayy ve Kayyum! Ey Cell ve ikram sahibi! Ey gklerin ve yerin yaratcs olan Allahm! Senden, kalbimi marifetinin nuruyla ebediyyen diriltmeni isterim. Ya Allah! Ya Allah! Ya Allah! Bir rivayette, bu duann kere, dier bir rivayette de krk kere okunmas emredilmitir. (Molla ilyas, Akaidi Taftazani hami-inde 5.134) stadmzn stad Hac Ali Haydar Efendi (Kuddise Srruhu), stadmz Hac Mahmud Efendi Hazretlerine, kalbinin kaymamas iin u duay devaml okumasn vasiyet etmitir:

Ey Rabbimiz! Bizi hidayete eritirdikten sonra kalplerimizi kaydrma. Bize tarafndan rahmet baheyle. phesiz ki sen ancak sen son derece hibe edensin. (Ali mran Suresi:8) Akamn snnetinden sonra okunan u dua da kalbin imanda sabit kalmasna byk bir vesiledir: mm Seleme (Radyallahu Anh) a validemizden rivayet edildiine gre, Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) akam namazn kldktan sonra (yanma) girer iki rekat namaz klar ye sonra: Ey kalpleri eviren Allahm! Kalplerimizi dinin zere sabit kl. diye dua ederdi. ( bni Snni, Amell yevmi velleyle, Sh.232, No:658) DUANIN OKUNUU: Yine bylece sabah namaznn snnetini evde klp cemaate kmakta, son nefeste imanl lmeye sebep olacak en faziletli amellerden olarak zikredilmektedir. Dnya ve Ahiret en byk sermayemiz olan imanmz koruyabilmemiz iin elden gelen btn gayreti gstermemiz gerekirken, yaplmas bu kadar kolay olan vazifeleri de terk edersek elbette bu, byk bir acizlik belgesi ve imana nem vermeme gstergesi olur ki bu hale dmekten Allah-u Tealaya snrz. Allah-u TeaIdan en byk niyazmz ve Ona olan en son duamz, bu risalede belirtilen Ehli Snnet Vel Cemaat mezhebinin inanc zere yaayp lmeye bizi muvaffak klmasdr.