Aada ema olarak gsterilen presleme makinesi alma prensibi u ekilde olacaktr.

Magazin ierisinden aa alnacak para V1 valfi ile kontrol edilen itici piston tarafndan yuvaya srlr. Daha sonra V4 valfi ile kontrol edilen sktrc piston aa harekete balayarak paray presler ve bu konumda 3 saniye bekler. Bekleme sresi sonunda itici ve sktrc ayn anda harekete balayarak ilk konumlarna geri dnerler. Daha sonra V3 valfi ile basnl hava pskrtlmesi, V2 valfi ile de atcnn yukarya hareketi salanr. Basnl hava ile atlan para S4 sensr tarafndan hissedilerek atcnn aa konuma, V3 valfinin de kapal konuma gelmesi salanr. Bylece bir hareket periyodu tamamlanm olur. S5 sensr ilenmi para blmnn dolmas halinde lamba ikaz vererek yeni bir periyoda balanmasn engelleyecektir.

ekil-6.1 Pnmatik Presleme Makinesi Sensrlerin klarn PLC girilerine, PLC klarn da elektrikli valf girilerine balarz.Yazacamz kk bir PLC program ile bu sistemi kolay bir ekilde kontrol edebiliriz. Program ierisinde kullanlacak sinyaller unlardr: GRLER IKILAR I 0.0 Start Butonu Q 1.0 Lamba Yakma I 0.1 S1 Sensr Q 1.1 V1 A Sinyali I 0.3 S3 Sensr Q 1.2 V2 A Sinyali I 0.4 S4 Sensr Q 1.3 V3 A Sinyali I 0.5 S5 Sensr Q 1.4 V4 A Sinyali 6.1.1 BASTLETRLM PROGRAM: Segment 1: Start sinyali geldiinde V1 valfinin a sinyalini gnderen ksmdr.

Segment 2: Q 1.1 sinyali geldikten sonra ve itici silindirin tamamen dar ktn bildiren sinyal geldiinde V4 valfini yani presleyecek silindiri dar karacak sinyali gnderir.

Segment 3: Q 1.4 sinyali geldikten sonra ve presleyici silindirin tamamen dar ktn bildiren I 0.3 sinyali geldikten zamanlayc alr.

Segment 4: Zamanlayc klarn 1 yapt anda ve itici ve presleyici silindirler ieri girdii zaman paray itecek olan basnl hava(V3 valfi) ve atc silindiri dar karacak olan V2 valfine sinyal gnderir.

Segment 5:lenmi para blmnn dolduunu bildiren sensrden gelen I 0.5 sinyali ikaz lambasn yakarak yeni bir periyoda balanmasn engeller.

6.2 NAUTOS MONTORNG SSTEM Nautos Monitoring sistemi Gemilerde Makine Kontrol Odalarnda (MCR) bulunan bir izleme sistemidir. ncelediim donanmamzn sava gemilerinde Nautos sistemi Siemensin S5 marka PLC leri kullanlarak yaplmtr. Gemi ierisindeki tm sensrler MCR daki PLC lere gelerek ilenir. Nautos monitoring sistemine gemi dahilindeki tm scaklk, yakt, ve su seviyeleri gelmektedir. Ana dizeller, yardmc makinalar ve GT leri burada oluan bilgileri ile srekli gzetim altnda tutarz. Btn makinalara ait her trl bilgi (scaklk, basn, devir, on/off durumlar gibi...) buraya gelir. Makinalardan veya baka herhangi bir yerden gelen tm alarmlar hem monitrde yazl olarak gzkr hem de alarm geldiine dair sesli ikaz duyulur. Ayn zamanda gelen tm alarmlar printer ile de yazlr. Bu sistemde her 4 yardmc makine iin ayr ayr bulunan ageler vastas ile monitrden yardmc makinalar kontrol etme imkan vardr. Monitrden yardmc makinalar start/ stop edilebilir, istenilen makinann alteri kurulabilir.

ekil-6.2 de Nautos Sistemi ayrntl olarak gsterilmitir. Bu ekilde genel olarak PLC lerin ve yardmc birimlerin birbirleri ile balantlar gsterilmitir. PLC ve yardmc elemanlar daha ayrntl olarak anlatrsak; Watch Panel Geminin Kpr stndedir. nemli alarmlar buraya da gelir ve gemi komutan bu panel ile MCRa (makine kontrol odas) mdahale edebilir. MCR Desk MCR odasnda, monitrlerin de zerinde bulunduu masadr. Bu monitrlerin her birine farkl bilgiler gelir. Grevli kiiler bu ekranlardan gemideki birok blm hakknda bilgi alabilir ve buralara direk mdahale edebilir. Mimic Lamp Panel geminin her katnn ayrntl haritas zerindeki valfleri ve nemli blgeleri lamba olarak gstermi. Bir yerde sorun ktnda veya bir valf konum deitirdiinde monitrn yan sra bu geni haritada da tam gemideki yerinde ledin yanmas veya snmesi ile anlarz. S5 155U makine kontrol odasnda bulunur ve monitr sisteminin ana PLC sidir. Agelerin PLC lerinden ve EU-183U lardan gelen bilgiler S5 155U da derlenerek monitrlere gnderilir. Bilgilerin bazlar mimic lamp panele gider. AGE nautos sisteminde 4 adet Age istasyonu mevcuttur. Age istasyonlar sayesinde ana PLC ile dizeller haberleirler. Dizel jeneratrden scaklk devir gibi bilgiler Age zerinden ana PLC ye gider. Ageler bal olduu yardmc makinaya srekli olarak kumanda ve kontrol ederler. Agelerde PLC S5 115 U kullanlr. Bu PLC lere daha nceden yklenmi program dahilinde yardmc makinenin start, stop, emercensi stop, otomatik devreye girme gibi grevleri yerine getirmesini salar. Resim-6.3 de sensr girileri gsterilmi. ncelediimiz gemide MCRa 1200 tane sensrden bilgi geliyordu. Ve bunlarn hepsi de deiik sensrlerdir. MCRa gelen sensr eitleri: PT 100 (-30,+150C), NiCrNi (0-900C), 0-20 mA lik transdser, 4-20 mA lik transdser, 0-10 V luk transdser, +/- 10 V luk transdser v.b. Bun sensrlerin hepsinin deiik klar var. Bu yzden direk olarak PLC ye balayamyoruz. Zaten PLCde de 1200 tane sensr alabilecek nput yoktur. Bu yzden EU183U arabirimleri kullanlyor. Bunlarda her elemana gre ayr yer var. rnein PT100 baladmz yere thermocupl balayamyoruz. nk ikisinin de voltaj klar farkl. ET100 monitoring sistemin kontrol blmne iki kablo hatt ile baldr. ET 100 ler MCR daki mimik panelin alarm lambalarn (dijital output) Kontrol eder. Ve iki adet dizel makinenin eksozlarn (analog input modl) kontrol eder. Ve ET 100 ile monitoring sistem arasnda seri data transferi vardr.