Endustriye Kontrol2

Elektromekanik Tayclar Bakm Onarm
Endstriyel Bakm Onarm

Elektrik Tesisat ve Pano Montrl
Otomasyon Sistemleri
dallarnn
Kumanda Teknikeri
Yryen Merdiven/Yol, Vin Sistemleri
Endstriyel Kontrol Sistemleri
Pano Tasarm ve Montaj
PLC ve Montaj
Motor Srcleri ve Robotik
Ardk Kontrol
derslerine ait
PLC'ye Giri
Temel PLC Sistemleri
PLC Programlama Teknikleri
PLC de haberleme
SFC Programlama
PLC le Motor Kontrol
PLC le nite Kontrol
Operatr Panelleri (HMI)
STEP Motor ve Srlmesi
Servo Motor ve Srlmesi
modllerinin yan sra Pnmatik, Elektropnmatik ve PLC le Elektropnmatik Sistemlerin Kontrol konularn da
kapsamaktadr.
* Ksmen kapsad ders ve modllerinin isimleri yazlmamtr.
Bu kitabn Trkiye' deki tm yayn haklar Blent KARAYAZI' ya aittir. 5846 Fikir ve Sanat Eserleri Yasas hkmleri
uyarnca izinsiz olarak ksmen yada tamamen kopya edilemez ve oaltlamaz.
hitlaf vukuunda yetkili merci KOCAEL mahkemeleridir.
Kitabn Ad
Yazan
izimler
Dzenleme
ISBN
Bask Cilt
: Endstriyel Kontrol 2
: Blent KARAYAZI
: Blent KARAYAZI
: Blent KARAYAZI
: 978-605-87529-0-0
: 1. Bask
KTAP STEME ADRES

Blent KARAYAZI
GLCK ANADOLU DENZCLK TEKNK ve ENDSTR MESLEK LSES
GLCK / KOCAEL
Telefon
: 0505 258 68 86
STKLAL MARI
Korkma, snmez bu afaklarda yzen al sancak;

Snmeden yurdumun stnde tten en son ocak.
O benim milletimin yldzdr, parlayacak,
O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Bastn yerleri toprak! diyerek geme, tan:

Dn altnda binlerce kefensiz yatan.
Sen ehit olusun, incitme, yazktr, atan:
Verme, dnyalar alsan da, bu cennet vatan.
atma, kurban olaym, ehreni ey nazl hill!

Kahraman rkma bir gl! Ne bu iddet bu cell?
Sana olmaz dklen kanlarmz sonra hell.......
Hakkdr, Hakk'a tapan, milletimin istikll!
Kim bu cennet vatann uruna olmaz ki feda?

heda fkracak topra sksan, heda!
Can, canan, btn varm alsn da Huda,
Etmesin tek vatanmdan beni dnyada cda.
Ben ezelden beridir hr yaadm, hr yaarm.

Hangi lgn bana zincir vuracakm? aarm?
Kkremi sel gibiyim, bendimi iner, aarm.
Yrtarm dalar, enginlere samam, taarm.
Ruhumun senden, lahi, udur ancak emeli:

Demesin mabedimin gsne namahrem eli.
Bu ezanlar-ki ahadetleri dinin temeliEbedi yurdumun stnde benim inlemeli.
Garbn afakn sarmsa elik zrhl duvar,

Benim iman dolu gsm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasl byle bir iman boar,
Medeniyet! dediin tek dii kalm canavar?
O zaman vecd ile bin secde eder-varsa-tam,

Her cerihamdan, lahi, boanp kanl yam,
Fkrr ruh- mcerred gibi yerden na'm;
O zaman ykselerek ara deer belki bam.
Arkada! Yurduma alaklar uratma, sakn.

Siper et gvdeni, dursun bu hayaszca akn.
Doacaktr sana va'dettiin gnler Hakk'n....
Kim bilir, belki yarn, belki, yarnda da yakn.
Dalgalan sen de afaklar gibi ey ahl hilal!

Olsun artk dklen kanlarmn hepsi helal.
Ebediyen sana yok, rkma yok izmihlal:
Hakkdr, hr yaam, bayramn hrriyet;
Hakkdr, Hakk'a tapan, milletimin istiklal!
Mehmet Akif ERSOY
ATATRK'N
GENLE HTABES
Ey Trk Genlii! Birinci vazifen, Trk istikllini, Trk Cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve mdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegne temeli budur. Bu temel, senin, en kymetli hazinendir. stikbalde dahi, seni bu
hazineden mahrum etmek isteyecek, dahil ve haric bedhahlarn olacaktr. Bir gn, stikll ve Cumhuriyeti mdafaa mecburiyetine dersen, vazifeye atlmak iin, iinde bulunacan vaziyetin imkn ve eritini dnmeyeceksin! Bu imkn ve erit, ok
nmsait bir mahiyette tezahr edebilir. stikll ve Cumhuriyetine kastedecek dmanlar, btn dnyada emsali grlmemi bir
galibiyetin mmessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatann, btn kaleleri zapt edilmi, btn tersanelerine girilmi, btn
ordular datlm ve memleketin her kesi bilfiil igal edilmi olabilir. Btn bu eritten daha elm ve daha vahim olmak zere,
memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dallet ve hatt hyanet iinde bulunabilirler. Hatt bu iktidar sahipleri
ahs menfaatlerini, mstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr zaruret iinde harap ve btap dm olabilir.
Ey Trk istikbalinin evld! te, bu ahval ve erit iinde dahi, vazifen; Trk stikll ve Cumhuriyetini kurtarmaktr!
Muhta olduun kudret, damarlarndaki asil kanda mevcuttur!
20 Ekim 1927
NSZ
Bu kitap tamamen tecrbelere dayanarak yazlmtr. Konularn kolay bir ekilde anlalabilmesi iin akademik
seviyedeki teorik bilgilerden kanlm, hedefe ynelik bilgilere yer verilmitir.
PLC evre birimlerinin ve balantlarnn ok iyi bilinmesi gerekmektedir. evre birimlerini ve balantlar bilmeden yazlan PLC program bir anlam ifade etmemektedir. PLC programn yazan, balantlar, kullanlacak rnleri,
makinenin kullanm klavuzunu, bakm ve onarm talimatlarn belirleyen kiidir. Bakm ve onarm gerekletiren
meslek eleman, PLC'yi ve evre birimlerini ok iyi bilmesi gerekmektedir.
Endstriyel kontroln tam anlamyla renilebilmesi iin rn odakl allmas gerekmektedir. Bir markann
rnlerini ok iyi programlayabilen ve tanyan, farkl markalarn rnleri de kolayca renebilir.
Endstriyel kontrol, her fabrikada kullanlan rnleri ierisinde barndrr. Bu yzden endstriyel kontroln
sadece fabrikalarda bakmc olmak iin renilmemesi gerekmektedir. rnein; otomotiv sektr kriz yaadnda bu
fabrikalarda bakmc olarak alanlar iten karlmtr. rencilerin bakmc olarak yetitirilmeye allmas ok
yanltr. rencinin kendi bana bir sistemi programlayabilme becerisi kazandrlmas gerekmektedir. verenler bu
beceriyi kazananlara "vasfl eleman" demektedir.
Niin Delta?
Bilinen markalarn ok pahal olmas, teknik destek alabileceim bir muhatab bulamamam, ileri seviye aklayc
dokman ve uygulama rnei bulmakta sknt yaamam, rn eitimlerinin cretli ve pahal olmas, satn almada
bayi bulamaym, rn arzalandnda kime gndereceimi bilememem, haberleme kablolarnn pahal olmas,
yeni rnlerinin eski rnlerinden ok farkl olmas vb bir ok nedenleri yaam olmam beni Delta markaya yneltmitir.
Delta ok byk bir firmadr. Dnyada 65 bin kiiye istihdam salayan ve daha ok OEM ve ODM alan bir
yapya sahiptir. Altyaps ok gelimi ve kaliteli rnler retmektedir. Bunun iin fabrikadan tm ISO, vb belgeleri
olduu gibi her rnn de CE-UL, CU-UL gibi sertifikalar da bulunmaktadr.
Trkiyede Trke kullanma klavuzu sistemine geen ilk firmalardan biridir. PLC, HMI vb dier programlarn
Trke'ye evirmi ve bu yndeki almalarn hala devam ettirmektedir.
Deltann Ar-Gesi ok gelimi olduu iin her cihaz dnya piyasasndan ald geri beslemelere gre gelitirme
kabiliyetine sahiptir. Teknoloji olarak ileride olmasndan dolay Delta, dnya markalarna OEM rn imal etmektedir.
zellikle makine imalt gerekletiren kobi'lerin ou bilinen markalar yerine farkl markalar tercih ettiini
grdm. Endstride deiik marka PLC, servo motor, HMI vb rnler var. Bu markalarn bir ounu kullanmadm
belirtmek isterim. Bu iyidir, u ktdr vb sylemlerle ok karlatm. nemli olan herhangi birini ok iyi bilmek,
rencilere faydal olabilmek ve rehberlik etmektir.
Teknik destek veren, dzeltmeler yapan, nerilerde bulunan ve kitabn baslmasnda katkda bulunan
H.Engin zen
ener stba
Levent Tadelen
mdat ATA
Uur Birdal
Yasin olak
Muhammet Bekta
Genel Mdr
Sat Mdr
Teknik Mdr
Elektrik-Elektronik Mhendisi
Elektronik Mhendisi
Delta Otomasyon rnleri Trkiye Distribtr, Fabrika Aygtlar Sistem Teknolojisi Ltd.ti (F.A.S.T.) yetkililerine
teekkr ederim.
Blent KARAYAZI
NDEKLER
1.NTE
YAPILACAK E UYGUN PLC SEME
PLC EVRE BRMLER
PLC CHAZINA GR VE IKI ELEMANLARINI BALAMA
1. YAPILACAK E UYGUN PLC SEME .....................................................................................................
1.1. PLC Tanm ve Trleri ..........................................................................................................................
1.2. PLC' nin Kullanm Amac ve Alanlar ...................................................................................................
1.3. PLC ile Rle Sistemleri Arasndaki Farklar ve Avantajlar ...................................................................
1.4. PLC Paralarnn Yaps ve Fonksiyonlar ...........................................................................................
1.5. PLC Seiminde Dikkat Edilecek Hususlar ...........................................................................................
LME VE DEERLENDRME 1 ..............................................................................................................
2
2
2
3
3
3
4
2. PLC CHAZINA GR VE IKI ELEMANLARINI BALAMA .................................................................

2.1. PLC Besleme Balants .....................................................................................................................
2.2. PLC'nin Giri Balants ......................................................................................................................
2.3. PLC Giri Elemanlar ve PLC'ye Balantlar ......................................................................................
2.3.1. alter ve Butonlar .............................................................................................................................
2.3.2. Mekanik Snr Anahtarlar .................................................................................................................
2.3.3. Temassz Alglayclar (Sensrler) ...................................................................................................
2.3.3.1 ndktif Sensr (Inductive Proximity Sensor) ......................................................................
2.3.3.2 Kapasitif Sensr (Capacitive Proximity Sensor) .................................................................
2.3.3.3 Ultrasonik Sensr (Ultrasonic Proximity Sensor) ................................................................
2.3.3.4 Optik Sensr (Optic Proximity Sensor) ...............................................................................
2.3.3.5 Silindir Sensr (Cylinder Sensor) .....................................................................................
NPN ndktif veya Optik Sensrn PLCye Balanmas ...........................................................
PNP ndktif veya Optik Sensrn PLCye Balanmas ...........................................................
NPN Kapasitif Sensrn PLCye Balanmas ...........................................................................
PNP Kapasitif Sensrn PLCye Balanmas ...........................................................................
2.4. PLC k Elemanlar ve PLC'ye Balantlar .....................................................................................
2.4.1. PLC'nin k Balants ...................................................................................................................
Rle kl PLCnin Balants .................................................................................................
Transistr kl PLCnin Balants .........................................................................................
Pnmatik Valfin PLCye Sink Olarak Balanmas ....................................................................
Pnmatik Valfin PLCye Source Olarak Balanmas .................................................................
DC Motorlarn PLCye Source Olarak Balanmas ...................................................................
3 Fazl ASM PLCye Soruce Olarak Balanmas ......................................................................
Transistr kl PLCye Pnmatik Valf Balanmas ................................................................
Transistr kl PLCye DC Motor Balanmas ......................................................................
Transistr kl PLCye SSR Balanmas ..............................................................................
Transistr kl PLCnin Giri ve k Balants ..................................................................
LME VE DEERLENDRME 2 ....................................................................................................................
5
5
6
7
7
8
9
9
11
11
12
12
13
13
13
13
14
14
14
15
15
15
15
16
16
16
17
17
18
TEMRNLER (PLC Montaj, PLC Cihazna Giri ve k Elemanlarn Balama) .....................................

TEMRN NO 1: PLC Balantsndan Devre emas karmak ..................................................................
TEMRN NO 2: Devre emasna Gre PLC Balantsn Gerekletirmek ...............................................
TEMRN NO 3: PLC Balantsndan Devre emas karmak ve PLC Modelini Tespit Etmek .................
TEMRN NO 4: ie Doluluk Kontrol Uygulamas in PLC Balantsn Gerekletirme ........................
TEMRN NO 5: Tank Doluluk Kontrol Uygulamas in PLC Balantsn Gerekletirme .......................
TEMRN NO 6: Silindir Sensrnn PLCye Balanmas ..........................................................................
TEMRN NO 7: Besleme Makinesi PLC Balantsn izmek ....................................................................
TEMRN NO 8: Dolum Tesisi PLC Balantsn izmek ............................................................................
TEMRN NO 9: Kontaktrden PLCye Geri Besleme Yapmak ...................................................................
TEMRN NO 10: Ar Akm Rlesinden PLCye Geri Besleme Yapmak .....................................................
TEMRN NO 11: Sistemin G Balantsn Yapmak ................................................................................
TEMRN NO 12: Otomatik Kesim Makinesi PLC Balants ......................................................................
TEMRN NO 13: Elektropnmatik Sistemin PLCye Balanmas ...............................................................
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
32
34
2.NTE
PLC PROGRAMLAMA TEKNKLER
PLC PROGRAMLAMA EDTR
1. PLC PROGRAMLAMA EDTR ..............................................................................................................
1. 1. PLC Programlama Editrne Giri .....................................................................................................
1. 2. PLC Programlama Editr (WPLSoft) ................................................................................................
1. 2.1. WPLSoft Programnn Kurulumu ..........................................................................................
1. 2.2. Programn altrlmas ......................................................................................................
1. 2.3. Yeni alma Alan Ama ve Ayarlar ..................................................................................
1. 3. Men ubuu ve zellikleri ...............................................................................................................
1. 3.1 Dosya Mens ......................................................................................................................
1. 3.2 Dzen Mens ......................................................................................................................
1. 3.3 Derleyici Mens ..................................................................................................................
1. 3.4 Aklamalar Mens .............................................................................................................
1. 3.5 Bul Mens ...........................................................................................................................
1. 3.6 Grnm Mens .................................................................................................................
1. 3.7 Haberleme Mens .............................................................................................................
1. 3.8 Seenekler Mens ..............................................................................................................
1. 3.9 Pencere Mens ...................................................................................................................
1. 3.10 Yardm Mens ...................................................................................................................
36
36
36
36
36
37
37
37
38
39
39
39
39
41
42
42
43
2. PLC PROGRAMI OLUTURMA ................................................................................................................. 43

2. 1 Yeni PLC Dosyas Oluturma .............................................................................................................. 43
2. 2 PLC Dosyas Kaydetme ...................................................................................................................... 44
3. HABERLEME AYARI ve HABERLEME KABLOSU ..............................................................................
3. 1 Haberleme Ayarlarn Yapmak ..........................................................................................................
3. 2 Bilgisayar le PLC Aras Haberleme Kablosu ....................................................................................
3. 3 Bilgisayar le PLC Aras Haberleme Kablosu Yapm ........................................................................
3. 4 Bilgisayar Balant Noktalar (COM ve LPT) .......................................................................................
44
44
44
45
45
4. LADDER DYAGRAMI LE ALIMA .......................................................................................................

4. 1 Ladder alma Ortam ......................................................................................................................
4. 2 Ara ubuklarn Kullanarak Program Yazma .....................................................................................
4. 3 Programn Derlenmesi ........................................................................................................................
4. 4 Aklamalarn Grntlenmesi ............................................................................................................
4. 5 Uygulama Komutlaryla Program Yazma ............................................................................................
4. 6 Komut (Aygt) Aklamalarn Dzenlemek ..........................................................................................
46
46
46
47
47
48
49
5. PROGRAMIN PLCYE YKLENMES ........................................................................................................
49
6. ONLNE MOD LE ALIMA ......................................................................................................................
50
7. PLC SMLASYON MODU ......................................................................................................................... 51

7.1 Simlasyon ve Online Mod ................................................................................................................... 51
7.2 Simlasyon ve Hata Ayklama Modu (Debug) ...................................................................................... 52
8. SEMBOL TABLOSU ................................................................................................................................... 53
LME VE DEERLENDRME 3 ................................................................................................................... 54
II
3.NTE
PLC PROGRAMLAMA TEKNKLER
PLC LE MOTOR KONTROL
PLC LE ELEKTROPNMATK SSTEMLERN KONTROL
PLC LE NTE KONTROL
SFC PROGRAMLAMA
1. TEMEL PLC KOMUTLARI ..........................................................................................................................
1.1. Kontaklar .............................................................................................................................................
1.2. k Komutu .......................................................................................................................................
UYGULAMA 1: Mhrleme Devresi (Latching Circuit) ...................................................................
UYGULAMA 2: Kontak Kilitlemesi (Interlock Control) ....................................................................
UYGULAMA 3: Sral alma (Sequential Control) ......................................................................
1.3. Zaman Rlesi ......................................................................................................................................
UYGULAMA 4: Zaman Rlesi alma Prensibi ............................................................................
UYGULAMA 5: Flr Devresi (Blinking Circuit) ............................................................................
UYGULAMA 6: Gecikme Devresi (Delay Circuit) ...........................................................................
UYGULAMA 7: Gecikme Devresi (On Off Delay Circuit) ...............................................................
UYGULAMA 8: Zaman Uzatma Devresi (Extend Timer Circuit) ....................................................
1.4. Sayc ..................................................................................................................................................
1.5. Sfrlama ..............................................................................................................................................
1.6. Blge Sfrlama ....................................................................................................................................
UYGULAMA 9: Saycnn alma Prensibi ...................................................................................
UYGULAMA 10: Blge Sfrlama Komutu ......................................................................................
UYGULAMA 12: Srekli Saydrma .................................................................................................
1.7. Ykselen Kenar Konta ......................................................................................................................
1.8. Den Kenar Konta ..........................................................................................................................
UYGULAMA 13: Ykselen Kenar Konta le Mhrleme Devresi ................................................
UYGULAMA 14: Den Kenar Konta ..........................................................................................
1.9. Alt Komutu ...........................................................................................................................................
UYGULAMA 15: Tek Butonla altrp Durdurma ........................................................................
UYGULAMA 16: Tetikleme Devresi (Trigger Circuit) .......................................................................
UYGULAMA 17: Flr Devresi (Blinking Circuit) ..........................................................................
1.10. Set Komutu ........................................................................................................................................
UYGULAMA 18: Durma ncelikli Devre (Stop First) .....................................................................
UYGULAMA 19: Balama ncelikli Devre (Start First) ..................................................................
UYGULAMA 20: Mhrleme Devresi (Latching Circuit) .................................................................
1.11. Dahili (Yardmc) Rle .......................................................................................................................
UYGULAMA 21: Gecikmeli alan Devre (On Delay Circuit) .......................................................
UYGULAMA 22: Sral alma Devresi (Sequential Control Circuit) ............................................
1.12. zel Yardmc Rle Fonksiyonlar .....................................................................................................
UYGULAMA 23: Kalc Tip Yardmc Rle .....................................................................................
UYGULAMA 24: ift Etkili Silindirin Kontrol .................................................................................
UYGULAMA 25: ift Etkili Silindiri Srekli altrma ....................................................................
UYGULAMA 26: ift Etkili Silindirin ift Bobinli Valf le Kontrol ....................................................
UYGULAMA 27: Ardk altrma ...............................................................................................
1.13. Karlatrma Komutu ........................................................................................................................
UYGULAMA 28: Karlatrma rnei ...........................................................................................
1.14. Kontak inde Karlatrma ..............................................................................................................
UYGULAMA 29: 16 Bit Kontak Karlatrmas ..............................................................................
UYGULAMA 30: 32 Bit Kontak Karlatrmas ..............................................................................
UYGULAMA 31: ift Etkili Silindirin artl altrlmas ................................................................
UYGULAMA 32: ift Etkili Silindir le Dngl Sistem .. ................................................................
UYGULAMA 33: Ardk altrma 1 ............................................................................................
UYGULAMA 34: Ardk altrma 2 ............................................................................................
UYGULAMA 35: Trafik Iklar-1 ....................................................................................................
UYGULAMA 36: Trafik Iklar-2 ....................................................................................................
1.15. Yukar Sayc .....................................................................................................................................
UYGULAMA 37: Yukar Sayc Devresi .........................................................................................
1.16. Aa Sayc .....................................................................................................................................
UYGULAMA 38: Aa Sayc Devresi ...........................................................................................
1.16. Ykselen Kenar k .......................................................................................................................
1.17. Den Kenar k ...........................................................................................................................
1.18. Deil Komutu - Ters Lojik ..................................................................................................................
UYGULAMA 39: Tarama Srasnn nemi .....................................................................................
III
56
56
58
59
59
59
60
60
60
61
61
61
62
63
63
63
63
64
64
64
64
65
65
65
65
66
66
66
66
66
67
67
67
68
68
69
69
70
71
72
72
73
73
73
74
74
74
75
75
76
76
76
76
76
77
77
77
77
2.1. Veri Alanlar ..............................................................................................................................................

2.2. Veri Tama Komutu ............................................................................................................................
UYGULAMA 40: Zaman Rlesi Hedef Deerini Deitirmek .........................................................
UYGULAMA 41: Saycnn Hedef Deerini Deitirmek ................................................................
UYGULAMA 42: Saycnn Anlk Deerinin Tanmas ve Veri alannn Sfrlanmas ....................
UYGULAMA 43: Zaman Rlesi Hedef Deerini Deitirmek ve artl almak ...........................
UYGULAMA 44: Tek Butonla Bir Veri Alan Deerini 2 Kez Deitirmek ......................................
78
78
79
79
79
79
80
ARTMETK LEMLER ..................................................................................................................................

2.3. Toplama Komutu .................................................................................................................................
2.4. karma Komutu .................................................................................................................................
2.6. Blme Komutu .....................................................................................................................................
UYGULAMA 45: Tankta Kalan Sv Miktar ve Kullanlan Kutu Saysnn Hesaplamas ................
2.5. Karekk Alma Komutu .........................................................................................................................
UYGULAMA 46: Pisagor Teoremi ..................................................................................................
2.8. Dolayl Adresleme [E], [F] ...................................................................................................................
UYGULAMA 47: Dolayl Adresleme le Zaman Rlesi Deerini Deitirme .................................
80
80
80
81
82
82
82
83
83
3. ZEL SAYICILAR ve HIZLI SAYICILAR ....................................................................................................

3.1. 32 bit Genel Kullanm Amal Yukar / Aa Sayclar C200 ~ C234 .................................................
3.2. 32 bit Yukar / Aa Hzl Sayclar C235 ~ C255 ..............................................................................
Enkodern PLC Girilerine Balanmas .........................................................................................
3.2.2 1 Faz - 2 Girili Hzl Sayc ...............................................................................................................
3.2.3 2 Faz - 2 Girili Hzl Sayc ...............................................................................................................
3.3 Hzl Giri Frekansnn Hesaplanmas ..................................................................................................
3.4 PLC Modellerine Gre Hzl Giri Noktas zellikleri ...........................................................................
84
84
84
85
86
86
87
87
4. ADIM KONTROL RLES (STEP LADDER) VE SFC ................................................................................

4.1. Step (Adm) Ladder Komutu [STL], [RET] ...........................................................................................
4.2. Sral alma- Sequential Function Chart (SFC) ...............................................................................
4.3. Adm(Step) Komutu Nasl alr? ......................................................................................................
4.3.2. Adm Kontrol Rlesinin (Step) alma Hz .........................................................................
4.3.3. klarn Tekrar Kullanlabilirlii ...........................................................................................
4.3.4. Zaman Rlelerinin Tekrar Kullanlabilirlii .............................................................................
4.3.5. Admlar Aras Gei ..............................................................................................................
4.3.6. Adm Dizisi Yazlrken Dikkat Edilecek Hususlar ..................................................................
4.4. Adm Dizisi eitleri ............................................................................................................................
4.4.1. Tek Sra Adm Dizisi ..............................................................................................................
4.4.2. Komplike Tek Sral Adm Dizisi .............................................................................................
4.4.3. Adm Dizisi rnekleri ............................................................................................................
4.5. Adm Dizisindeki Ayrlma lgili Kstlamalar .........................................................................................
UYGULAMA 48: artl alma .....................................................................................................
UYGULAMA 49: Sonsuz Dng ...................................................................................................
UYGULAMA 50: Farkl Adm Dizilerinin E Zamanl almas ve Sonsuz Dng Oluturma .......
UYGULAMA 51: ift Etkili Silindirlerin Ardk altrlmas [A+, B+, A-, B-] ................................
UYGULAMA 52: ift Etkili Silindirlerin 4 Kez Ardk altrlmas [A+, B+, A-, B-] ......................
UYGULAMA 53: Trafik Iklar Kontrol .........................................................................................
UYGULAMA 54: Kontaktrn alp almadn Anlama ........................................................
UYGULAMA 55: 3 Fazl Asenkron Motor Kontrol .........................................................................
UYGULAMA 56: Tam Otomatik PVC ve Alminyum Kesim Makinesi ............................................
88
88
88
89
90
90
90
90
91
92
92
93
94
99
100
101
102
104
106
108
110
111
112
5. GEREK ZAMAN SAAT - REAL TIME CLOCK [RTC] .......................................................................

5.1. RTC ile lgili zel Veri Alanlar (D) ve Yardmc Rleleri (M) ...................................................
5.2. RTC Ayarlama .........................................................................................................................
UYGULAMA 57: RTC Dakika Uygulamas ...............................................................................
UYGULAMA 58: RTC Saat Uygulamas ..................................................................................
UYGULAMA 59: RTC Gn Uygulamas ..................................................................................
UYGULAMA 60: RTC Hafta Uygulamas ................................................................................
UYGULAMA 61: RTC Ay Uygulamas .....................................................................................
UYGULAMA 62: RTC Tarih Uygulamas .................................................................................
UYGULAMA 63: RTC le Okul Zilinin Programlanmas ...........................................................
LME VE DEERLENDRME 3 .................................................................................................
117
117
117
118
118
118
118
118
118
118
120
IV
TEMRNLER (PLC le Motor Kontrol) ....................................................................................................

TEMRN NO 14: Fazl Asenkron Motorun Elektriksel Kilitlemeli Devir Ynnn Deitirilmesi ..
TEMRN NO 15: Fazl Asenkron Motorun Snr Anahtar le DevirYnnn Deitirilmesi .......
TEMRN NO 16: Fazl Asenkron Motorun Snr Anahtar le Devir Ynnn Periyodik Olarak
Deitirilmesi .......................................................................................................
TEMRN NO 17: Fazl Asenkron Motorun Zaman Ayarl Durdurulmas ....................................
TEMRN NO 18: Fazl Asenkron Motorun Zaman Ayarl altrlp , Durdurulmas .................
TEMRN NO 19: Fazl Asenkron Motora Yldz-gen Yol Verme ............................................
TEMRN NO 20: Fazl Asenkron Motora Oto Trafosu le Yol Verme ........................................
TEMRN NO 21: Fazl Asenkron Motora ki Kademe Direnle Yol Verme ................................
TEMRN NO 22: Fazl Rotoru Sargl Asenkron Motora Yol Vermek ........................................
TEMRN NO 23: Fazl Asenkron Motorun Balatal Frenlenmesi ...............................................
TEMRN NO 24: Fazl Asenkron Motorun Dz Zaman Rleli Dinamik Frenlenmesi .................
TEMRN NO 25: Fazl Asenkron Motorun Ters Zaman Rleli Dinamik Frenlenmesi ................
TEMRN NO 26: ki Ynde alan Fazl Asenkron Motorun Dinamik Frenlenmesi .................
TEMRN NO 27: Bir Fazl Yardmc Sargl Asenkron Motorun Elektriksel Kilitlemeli Devir
Ynnn Deitirilmesi .......................................................................................
TEMRN NO 28: Yldz gen Yol Verilen Fazl Asenkron Motorun Devir Ynnn
Deitirilmesi ve Dinamik Frenlenmesi ...............................................................
TEMRN NO 29: Sabit Momentli Dahlender Motorun Dz Zaman Rlesi le Kumandas ..............
121
122
124
126
128
130
132
134
136
138
140
142
144
146
148
150
152
6. PLC LE MOTOR KONTROL PROBLEMLER ................................................................................... 154
4.NTE
PNMATK SSTEMLER
ELEKTROPNMATK SSTEMLER
VAKUM TEKN
ELEKTROPNMATK SSTEMLERN PLC LE KONTROL
1. BASINLI HAVANIN HAZIRLANMASI .....................................................................................................
1.1. Kompresrler ......................................................................................................................................
1.1.1. Pistonlu Kompresrler ...........................................................................................................
1.1.2. Vidal Kompresrler ..............................................................................................................
1.2. Havann Kurutulmas ...........................................................................................................................
1.3. Yalayc (Lubricator) ..........................................................................................................................
1.4. Filtre (Filter) ...............................................................................................................................................
1.5. Regltr (Regulator) ...............................................................................................................................
1.6. artlandrc (FRL) ....................................................................................................................................
156
156
156
156
156
157
157
157
157
2. PNMATK SLNDRLER (Pnmatik Aktuatrler) ..................................................................................

2.1. Tek Etkili Silindirler ..............................................................................................................................
2.1.1. Tek Etkili Geri Dn Yayl Silindir (Normalde ieride) .........................................................
2.1.2. Tek Etkili Geri Dn Yayl Silindir (Normalde darda) ......................................................
2.2. ift Etkili Silindirler ...............................................................................................................................
2.2.1. ift Etkili Yastksz Silindirler .................................................................................................
2.2.2. ift Etkili Sabit Yastkl Silindirler ..........................................................................................
2.2.3. ift Etkili Ayarlanabilir Yastkl Silindirler ...............................................................................
2.2.3.1 Ayarlanabilir Yastn almas ...................................................................................
2.3. Manyetik (Mknatsl) Silindirler ...........................................................................................................
2.4. Milsiz (Rodsuz) Silindirler ....................................................................................................................
2.5. Dner (Rotary) Milli Silindirler ..............................................................................................................
2.6. ift Milli Silindir ....................................................................................................................................
2.6. Tandem Silindirler ...............................................................................................................................
2.7. Ksa Stroklu Silindirler (Short Stroke Cylinder) ....................................................................................
2.8. Dnmez Milli Silindirler (Non-rotating Cylinder) ...................................................................................
158
159
159
159
159
159
160
160
160
160
160
161
162
162
162
162
3. PNMATK VALFLER ................................................................................................................................

3.1. Valf Yollar ve Konumu ........................................................................................................................
3.2. Valf Tanmlanmas .............................................................................................................................
3.3. Valf Kumanda ekilleri .......................................................................................................................
3.4. Valf Kumanda Sembolleri ...................................................................................................................
3.5. 2 Yollu, 2 Konumlu Valf (2/2 valf) ........................................................................................................
UYGULAMA 1: 3/2 Valf le Tek Etkili Silindirin Kontrol ................................................................
163
163
163
163
163
164
164
164

UYGULAMA 2: 5/2 Valf le ift Etkili Silindirin Kontrol .................................................................
UYGULAMA 3: Yollar Kapal 5/3 Valf le ift Etkili Silindirin Kontrol ...........................................
3.8. 5 Yollu, 2 Konumlu Hava Kumandal Valf ...........................................................................................
3.9. Mekanik Kumandal Valfler ..................................................................................................................
UYGULAMA 4: Hava Kumandal 5/2 ve Makaral 3/2 valf le ift Etkili Silindirin Kontrol ............
165
165
166
166
167
167
167
4. BOBNL (SOLENOD) VALFLER ..............................................................................................................

4.1. 2/2, 3/2 Direk Elektrik Kumandal Valf .................................................................................................
3.2. 5/2 Elektrik Kumandal n Uyarl Tek Bobinli Valf .............................................................................
3.3. 5/2 Elektrik Kumandal n Uyarl ift Bobinli Valf ..............................................................................
3.4. 5/3 Elektrik Kumandal n Uyarl ift Bobinli Valf ..............................................................................
168
168
168
169
169
5. YARDIMCI VALFLER ..................................................................................................................................

5.1. VE Valfi ................................................................................................................................................
5.2. VEYA Valfi ...........................................................................................................................................
5.3. Ak Kontrol Valfi .................................................................................................................................
5.4. Basn Emniyet Valfi ...........................................................................................................................
5.5. abuk Boalma (Egzost) Valfi .............................................................................................................
5.6. Geri Dndrmez Valf (Check Valve) ...................................................................................................
5.7. Basn Anahtar ...................................................................................................................................
170
170
170
170
170
171
171
171
6. VAKUM TEKN ........................................................................................................................................

6.1. Vakum Tekniinin Kullanld Alanlar .................................................................................................
6.2. Vakum reteleri (Vacuum Ejector) ....................................................................................................
6.3. Vakum retelerinin eitleri ..............................................................................................................
6.3.1. Tek Kademeli Vakum reteleri ...........................................................................................
6.3.2. ok Kademeli Vakum reteleri ...........................................................................................
6.3.3. Kompakt Vakum reteleri ...................................................................................................
6.4. Vakum Vantuzlar (Vakum Pedleri) .....................................................................................................
6.5. Vakum Filtreleri ...................................................................................................................................
6.6. Vakum Brakma nitesi .......................................................................................................................
6.7. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekli Hususlar ...................................................................................
6.8. Montaj Aamasnda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar .....................................................................
6.9. evre artlarnda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar .........................................................................
UYGULAMA 5: 3/2 Valf le Vakum reteci Kontrol ......................................................................
171
171
171
171
171
172
172
172
173
173
173
173
173
174
7. SLNDR SENSRLER .............................................................................................................................

7.1. Silindir Sensrlerinin Temel Balants ................................................................................................
7.2. Silindir Sensrlerinin PLC Balant ekilleri ........................................................................................
7.3. Silindir Sensrlerinin Seri ve Paralel Balanmas ...............................................................................
UYGULAMA 6: Tek Valf Kullanarak Delme lemini Gerekletirmek ...........................................
UYGULAMA 7: Silindir Kilitleme Devresi .......................................................................................
UYGULAMA 8: 1A + | 1A - .............................................................................................................
UYGULAMA 9: 1A+, 2A+ ,[ 1A- 2A-] ..............................................................................................
UYGULAMA 10: 1A+, [ 1A- 2A+], 2A- ............................................................................................
UYGULAMA 11: 1A+, 1A- Dngs ...............................................................................................
UYGULAMA 12: Hizalama Makinesi ..............................................................................................
UYGULAMA 13: Para karma Makinesi .....................................................................................
174
174
175
175
176
178
179
180
181
182
183
184
TEMRNLER (PLC le Elektropnmatik Sistemlerin Kontrol) ...................................................................

TEMRN NO 30: Torna Makinesi in Para Besleme nitesi ...................................................................
TEMRN NO 31: Tutkal Makinesi in Para Besleme nitesi ...................................................................
TEMRN NO 32: Boru Besleme nitesi .....................................................................................................
TEMRN NO 33: Pnmatik Kaldra Kontrol ............................................................................................
TEMRN NO 34: 2 Eksen (X, Y) Pozisyon Kontrol ...................................................................................
185
186
188
190
192
194
Pnmatik Semboller ...................................................................................................................................... 196
VI
5.NTE
HMI - OPERATR PANEL
1. OPERATR PANELLER - HMI (Human Machine Interface) ....................................................................
1.1. Operatr Paneli (HMI) Nedir? .............................................................................................................
1.2. Delta Operatr Paneli zellikleri .........................................................................................................
1.3. Yazlm zellikleri ve Avantajlar .........................................................................................................
1.4. HMI Kurulum ve Kullanmnda Dikkat Edilecek Hususlar ....................................................................
1.5. DOP-B Serisi HMI Donanm zellikleri ...............................................................................................
1.6. HMInin USB le evre Birimlerine Balanmas ..................................................................................
1.7. HMI Seri Haberleme Portlar ve Pin Aklamas ................................................................................
1.7.1. Delta PLC Haberleme Portlar .............................................................................................
1.7.2. HMI Seri Haberleme Pin Aklamas ...................................................................................
1.8. HMI Program Ykleme (Download) Kablosu Yapm ..........................................................................
1.8.1. COM Port le Program Ykleme (Download) Kablosu Yapm ..............................................
1.8.2. USB Ykleme (Download) Kablosu Yapm ..........................................................................
1.9. HMI Haberleme Kablosu Yapm .......................................................................................................
1.9.1. HMI - PLC RS-485 Haberleme Kablosu ..............................................................................
1.9.2. Bilgisayar - PLC, HMI - PLC RS-232 Haberleme ve Program Ykleme Kablosu ...............
198
198
198
198
198
199
200
201
201
202
203
203
203
204
204
204
2. HMI EDTR .............................................................................................................................................

2.1. Screen Editor Yazlm .........................................................................................................................
2.2. Screen Editor Programnn Kurulumu .................................................................................................
2.3. Screen Editor Dil Desteini Trke Yapmak .......................................................................................
2.4. Yeni Proje Oluturma ..........................................................................................................................
2.5. Screen Editor Penceresi Ara ubuklar ............................................................................................
UYGULAMA 1: Mhrleme Devresi (Latching Circuit) ...................................................................
UYGULAMA 2: Trafik Iklar -1 .....................................................................................................
UYGULAMA 3: Sabit Animasyon Oluturmak ................................................................................
205
205
205
206
207
208
209
216
222
3. HMI ELEMENTLER ....................................................................................................................................

3.1. Buton ...................................................................................................................................................
3.1.1. Genel Buton zellikleri .........................................................................................................
3.2. Saya ..................................................................................................................................................
UYGULAMA 4: Saya Uygulamas ................................................................................................
3.3. Bar .......................................................................................................................................................
UYGULAMA 5: Bar Uygulamas ....................................................................................................
3.4. Boru .....................................................................................................................................................
UYGULAMA 6: Tankn Sv Seviyesini Grntleme .....................................................................
UYGULAMA 7: Boru indeki Akkann zlenmesi ........................................................................
3.5. Pasta ...................................................................................................................................................
UYGULAMA 8: Pasta Grafii Uygulamas .....................................................................................
3.6. Gsterge ..............................................................................................................................................
UYGULAMA 9: Gsterge Uygulamas ...........................................................................................
3.7. Data Gter ve Data Gir ........................................................................................................................
UYGULAMA 10: Data Girme ve Girilen Datay Gsterme .............................................................
3.8. Grafik Gsterge ...................................................................................................................................
3.8.1. Sabit Animasyon ...................................................................................................................
3.8.2. Hareketli Animasyon .............................................................................................................
3.8.3. Dinamik izgi ........................................................................................................................
UYGULAMA 11: Dinamik izgi Oluturma ...............................................................................
3.8.4. Dinamik Dikdrtgen ...............................................................................................................
3.8.5. Dinamik Elips ........................................................................................................................
3.9. Alrm ...................................................................................................................................................
3.9.1. Alrm Gemii Tablosu .........................................................................................................
3.9.2. Aktif Alrm Tablosu ...............................................................................................................
3.9.3. Alrm Sklk Tablosu .............................................................................................................
3.9.4. Alrm Kayan Yaz .................................................................................................................
225
225
225
226
227
227
227
227
228
228
228
228
228
228
229
229
230
230
230
231
231
231
231
232
232
232
232
232
4. HMI ALRM AYARLARI
............................................................................................................................. 233
5. SAYFA YNETM ......................................................................................................................................

5.1. Sayfa Ekle ...........................................................................................................................................
5.2. Sayfa A ..............................................................................................................................................
5.3. Sayfa Ynetimi ....................................................................................................................................
VII
234
234
234
234
UYGULAMA 12: Alrm Oluturma ve Grntleme ...................................................................... 235

6. YAPILANDIRMA AYARLARI ...................................................................................................................... 235
6.1. Genel ................................................................................................................................................... 235
6.2. Kontrol Blou le Devir Ynnn Deitirilmesi ................................................................................... 235
6.3. COM Port .................................................................................................................................................
6.4. Yazdrma Ayarlar ................................................................................................................................
6.5. Varsaylan ...........................................................................................................................................
6.6. Dier Ayarlar .......................................................................................................................................
6.6.1. Ekran Koruyucu ....................................................................................................................
6.6.2. oklu Dil Arabirimi ................................................................................................................
UYGULAMA 13: oklu Dil Arabirimi Uygulamas .....................................................................
UYGULAMA 14: Kontrol Blou Kullanarak HMI Sayfasn Deitirmek ...................................
UYGULAMA 15: PLC le HMI Sayfasn Deitirmek ...............................................................
236
236
236
236
236
236
236
237
238
7. RESM KTPHANES ............................................................................................................................... 238

UYGULAMA 16: Fazl Asenkron Motorun Snr Anahtar le Devir Ynnn Deitirilmesi ..... 238
TEMRNLER (HMI UYGULAMALARI) ............................................................................................................
TEMRN NO 35: Asenkron Motorlarn Ardk altrlmas .....................................................................
TEMRN NO 36: Trafik Iklar Kontrol .....................................................................................................
TEMRN NO 37: ift Etkili Silindirlerin Ardk altrlmas [A+, B+, A-, B-] ............................................
TEMRN NO 38: ki Nokta Arasndaki Uzakln Bulunmas ......................................................................
241
242
244
246
248
6.NTE
SERVO MOTOR KONTROL
STEP MOTOR KONTROL
NTE KONTROL
1. AC SERVO MOTOR ....................................................................................................................................
1.1. AC Servo Motor zellikleri ..................................................................................................................
1.2. AC Servo Motorlarn Uygulama Alanlar .............................................................................................
1.3. ASDA-B Servo Motor Takm (Src ve Motor) .................................................................................
1.3.1. Kurulum ......................................................................................................................................
1.3.2. Balant .....................................................................................................................................
1.3.3. alma .....................................................................................................................................
1.3.4. Bakm ve Kontrol ........................................................................................................................
1.3.5. Ana Devre Balants ..................................................................................................................
1.3.6. Ana Devre Terminal Balants ...................................................................................................
1.4. Servo Motor Srcs G Balants ..........................................................................................
1.5. Giri / k Arayz Konnektr - CN1 ................................................................................................
1.6. Dijital Giri Balantlar ........................................................................................................................
1.6.1. Harici Pozisyon Kontrol in Pls ve Sinyal Balants .............................................................
1.6.2. Dijital Giri Balantlar ...............................................................................................................
1.6.3. Dijital k Balantlar ..............................................................................................................
1.7. Limit Sensrlerin Src Giriine Balanmas ....................................................................................
1.8. Src Giri, k ve Limit Sensrlerin PLC'ye Balanmas .............................................................
1.9. Pozisyon Kontrol in Src Balants ...........................................................................................
1.10. Hz Kontrol in Src Balants ...................................................................................................
1.11. Tork Kontrol in Src Balants .................................................................................................
1.12. Dijital k (DO) Aklamalar ...........................................................................................................
1.13. Dijital Giri (DI) Aklamalar .............................................................................................................
1.14. Dijital Giri (DI) Kodlar Fabrika Ayarlar ...........................................................................................
1.15. Dijital k (DO) Kodlar Fabrika Ayarlar .........................................................................................
1.16. Kullanc Tarafndan Deitirilebilir Giri ve k Parametreleri .......................................................
1.17. Hata (larm) Aklamalar .................................................................................................................
250
250
250
251
252
252
252
252
252
252
252
253
254
254
255
256
257
257
258
259
260
261
261
262
263
263
264
2. ASDA-Soft SERVO MOTOR SRC YAZILIMI ......................................................................................

2.1. COM Port Ayarlar (Setting) ................................................................................................................
2.2. Osiloskop (Data Scope) ......................................................................................................................
2.3. Otomatik Kazan Ayar (Auto Gain Tuning .........................................................................................
2.4. JOG Kontrol (Digital IO / Jog Control) .................................................................................................
2.5. Durum Monitr (Status Monitor) ........................................................................................................
265
265
265
265
267
268
VIII
2.6. Model Bilgisi (Model Information) ........................................................................................................

2.7. Alrm Bilgisi (Alarm Information) ........................................................................................................
2.8. Parametre Deitirme (Parameter Editor) ...........................................................................................
2.9. Parametre Sihirbaz (Parameter Initial Wizard) ...................................................................................
3. SERVO MOTORDA OLUAN HATALARI GDERMEK
268
268
268
269
............................................................................. 270
4. SERVO MOTOR SRC PARAMETRELER .......................................................................................... 271

4.1. Dijital Giri Parametreleri ..................................................................................................................... 271
4.2. Dijital k Parametreleri .................................................................................................................... 272
5. SERVO MOTORU PLC PLS KOMUTLARIYLA SRME .........................................................................
5.1. DVP-28SV Serisi PLC .........................................................................................................................
5.2. DVP-28SV PLC Fonksiyonlar .............................................................................................................
5.3. PLC le Servo Motor Src Balantsn Yapmak .............................................................................
5.4. leri Seviye PLC Pls Komutlar ..........................................................................................................
5.4.1. PLC Modellerine Gre Pls k Frekanslar ......................................................................
5.4.2. Rampalama Sreleri .............................................................................................................
5.4.3. Pozisyon Tamamland Bilgisi ................................................................................................
5.4.4. Pozisyon Plsini Gsteren Veri Alan ...................................................................................
5.4.5. Pls Durdurma ......................................................................................................................
5.4.6. DRVI / DDRVI (Greceli Pozisyon Kontrol - Relative Position Control) ..............................
UYGULAMA 1: Servo motoru ileri - geri (JOG) DDRVI komutuyla kumanda etmek ................
5.4.7. ZRN / DZRN (Balanga Poizsyonuna Alma Komutu - Zero Point Return) .........................
UYGULAMA 2: Servo motoru balang (home) konumuna almak ..........................................
5.4.8. DRVA / DDRVA (Mutlak Pozisyon Kontrol - Absolute Position Control) .............................
UYGULAMA 3: Servo motorun pozisyon kontrol ....................................................................
5.4.8. PPMR / DPPMR (2 Eksen Noktadan Noktaya Greceli Hareket ..........................................
UYGULAMA 4: 2-Eksen pozisyon kontrol ile kare izmek (Relative) .....................................
5.4.9. PPMA / DPPMA (2 Eksen Noktadan Noktaya Mutlak Hareket .............................................
UYGULAMA 5: 2-Eksen pozisyon kontrol ile kare izmek (Absolute) ....................................
5.4.10. CIMR / DCIMR (2 Eksen Greceli Pozisyonlama le Yay izimi ........................................
UYGULAMA 6: 2-Eksen pozisyon kontrol ile elips izmek (Relative) .....................................
5.4.11. CIMA / DCIMA (2 Eksen Mutlak Pozisyonlama le Yay izimi ...........................................
UYGULAMA 7: 2-Eksen pozisyon kontrol ile elips izmek (Absolute) ....................................
273
273
273
274
275
276
276
276
276
276
276
277
278
278
279
279
280
280
280
281
281
282
282
283
6. ADIM (STEP) MOTORLARI ........................................................................................................................

6.1. Step Motor Nedir? ...............................................................................................................................
6.2. Niin Step Motor? ................................................................................................................................
6.3. Step Motor Bileenleri? .......................................................................................................................
6.4. Step Motor eitleri? ...........................................................................................................................
6.4.1. Daimi Mknatsl Step Motor ..................................................................................................
6.4.2. Deiken Relktansl Step Motor ..........................................................................................
6.4.3. Hibrid Step Motor ..................................................................................................................
6.5. Step Motor ve Src Balants .........................................................................................................
6.5.1. Bipolar Seri Balant .............................................................................................................
6.5.2. Bipolar Paralel Balant ........................................................................................................
6.5.3. Unipolar Balant ..................................................................................................................
6.5.4. Bipolar Seri Bal Step Motor Srcsnn PLC le Balants ............................................
6.6. Step Motorun PLC le Srlmesi .........................................................................................................
UYGULAMA 8: Step motorun JOG kontrol ..................................................................................
UYGULAMA 9: Step motoru balang (home) konumuna almak .................................................
UYGULAMA 10: Step motorun pozisyon kontrol .........................................................................
283
283
283
284
284
285
285
286
286
286
286
286
286
287
287
288
288
NTE KONTROL .........................................................................................................................................

UYGULAMA 11: Servo motor ile a kontrol ............................................................................................
UYGULAMA 12: Vakum ile tutulan paray servo motor ile tama ...........................................................
UYGULAMA 13: HMI ile servo motor kontrol ..........................................................................................
289
290
292
296
TEMRNLER (Servo Motor Uygulamalar) .................................................................................................... 300

TEMRN NO 39: Servo Motoru Balang Konumuna Almak .................................................................... 300
TEMRN NO 40: Servo Motorun JOG Kontrol .......................................................................................... 302
KULLANILAN KAYNAKLAR .......................................................................................................................... 304
IX
Kitaptan baz rnek sayfalar.....

* Kitabn dier izimleri de greceiniz izimler gibi zenle
hazrlanmtr.
PLC Cihazna Giri ve k Elemanlarn Balama
Blent KARAYAZI
NPN ndktif veya Optik Sensrn PLCye

Balanmas
NPN
X3
X4
RUN
RUN
ERROR
r
it
s/s
X0
X1
X2
NPN
X3
X4
RUN
X5
X5
X6
X7
X6
X7
NPN, normalde ak
k
e
STOP
STOP
DVP-PS01
NPN sensr PLCye Sink

olarak balanabilir.
S/S ortak terminaline 24V
DC (+) ucu balanr.
X1
X2
POWER
X0
24V
s/s
0V
POWER
DVP-PS01
24V
RUN
ERROR
0V
POWER
POWER
NPN Kapasitif Sensrn PLCye Balanmas
NPN sensr PLCye Sink

olarak balanabilir.
S/S ortak terminaline 24V
DC (+) ucu balanr.
ekil 2.33: NPN sensrn PLC giriine source olarak balanmas

ekil 2.30: NPN sensrn PLC giriine source olarak balanmas
PNP Kapasitif Sensrn PLCye Balanmas
Sink Balant
PNP
PNP sensr PLCye

Source olarak balanabilir. S/S ortak terminaline 0V DC ucu balanr.
X5
X6
X7
STOP
ekil 2.34: PNP sensrn PLC giriine source olarak balanmas
PLC - DVP-14SS
PLC - DVP-14SS
DVP-PS01
C1
Y0
X1
C0
X0
X0
X1
X2
PNP, normalde kapal
C0
X0
Y0
s/s
X0
X1
C0
Y0
C1
Sink Balant
X1
PLC - DVP-14SS
PLC - DVP-14SS
s/s
24V
24V
24V
s/s
s/s
X3
X4
RUN
ekil 2.31: PNP sensrn PLC giriine source olarak balanmas
24V
RUN
ERROR
24V
PNP sensr PLCye

Source olarak balanabilir. S/S ortak terminaline 0V DC ucu balanr.
POWER
0V
DVP-PS01
X6
X7
PNP
X5
STOP
X0
X1
X2
X3
X4
RUN
n
r
24V
RUN
ERROR
0V
POWER
POWER
s/s
POWER
PNP ndktif veya Optik Sensrn PLCye

Balanmas
s/s
X0
X1
C0
Y0
C1
Source Balant
ekil 2.35: NPN ve PNP sensrn PLC giri balants teknik

izimi
C1
*ekil 2.33 - 2.34 ve 2.35deki gibi kapasitif bir sensrn

her iki kontann da (kapal ve ak) balanmas zorunlu deildir. Uygulamaya bal olarak ak veya kapal kontaklardan herhangi biri kullanlabilir.
Source Balant
ekil 2.32: NPN ve PNP sensrn PLC giri balants teknik

izimi
13
PLC Cihazna Giri ve k Elemanlarn Balama
N ADI
Blent KARAYAZI
TEMRN NO
PLC Balantsndan Devre emas karmak ve PLC Modelini Tespit Etmek

E BALAMA
TARH
SAAT
......./......./201
....... : .......
BTRME
VERLEN SRE
TARH
SAAT
HARCANAN SRE
......./......./201
....... : .......
AMA: PLC balantsn inceleyerek devre emasn karmak. Model aklamasn bakarak devredeki PLCnin
zelliklerini belirlemek.
PLC Model Aklamas
DVP-PS01
24V
0V
POWER
k
e
DC G Beslemeli
s/s
POWER X
0
X1
RUN
RUN
Dur
R: Rle kl
T: Transistr kl
N: k modl yok
X2
X3
X4
Bala
X5
X6
X7
n
r
C0
STOP
DVP-14SS
Y0
+A1 21
C1
Y1
C2
24V DC Kontaktr
Y2
Y3
-A2 22
Y4
Y5
PLC - DVP-14SS
24V DC
Versiyon
1- Yandaki balantda DVP14SS11R2 PLC

modeli kullanlmtr. Model aklmasna
bakarak PLC zelliklerini yaznz.
rn Serisi:
Giri+k Says:
Model Tipi:
Besleme Tipi:
k Tipi:
2- Yukardaki balantya bakarak aadaki PLC devre

emasn tamamlaynz.
s/s
X0
X1
X2
X3
X4
X5
X6
X7
C0
Y0
C1
Y1
C2
Y2
Y3
Y4
Y5
RENCNN
ADI:
11
rn Serisi
Giri+k Says
STYPE
Model Tipi
S: Standart Fonksiyonlu lemci
M: Giri Modl
N: k Modl
P: I/O (Giri/k Modl)
DVP14SS11R2
ERROR
r
it
DVP
DEERLENDME
Uygulama
Alkanl
Sre
TOPLAM
Teknoloji
Rakam
SOYADI:
NO:
ATLYE EF
ATLYE RETMEN
SINIF:
22
Yaz
PLC Programlama Editr
Blent KARAYAZI
Masast bilgisayar ile PLC programlama kablo balants Resim 1.31'de verilmitir. Masast bilgisayarda seri
port bulunmaktadr. Fakat dizst bilgisayarlarda ise genelde seri port bulunmaz. PLC USB ile haberlemiyorsa, USB
portunu seri porta eviren dntrc kullanmak gerekmektedir (Resim 1.32).
3. 3 Bilgisayar le PLC Aras Haberleme Kablosu

Yapm
Bilgisayar ile PLC aras haberleme kablosunu kendiniz 1yapmak isterseniz, ekil 1.1'de balant ekli verilmitir. PLC taraf iin 8 pinli yuvarlak tip erkek ve bilgisayar taraf iin 9 pinli D tipi dii soket almanz gerekmektedir.
UYARI
9 Pinli
D Tipi Dii
Seri Port
s/s
POWER X
0
X1
RUN
ERROR
RUN
Alacanz soketlerin zerinde pin numaralarnn yazl

olan tiplerini sein. nk dokmanlarda pin numaralar dii
soketlere gre verilir. Eer pin numaras yazmayan soket
alrsanz, erkek soketin pin numaralarn dii sokete taklym gibi dnp hesap etmeniz gerekir. Erkek soketlerin
pin numaralar dii sokete gre tam ters konumdadr.
X2
X3
X4
r
it
X5
X6
X7
8 Pinli Dii
Seri Port
C0
STOP
DVP-14SS
Y0
C1
PLC
(Mini-DIN 8 pin erkek)
Y1
k
e
C2
Y2
Y3
8
5
4
Y4
Y5
PLC
Masast bilgisayar
Resim 1.31
n
r
c
r
n
td
r
po
eri
s
USB
PLC
ERROR
X2
X3
X4
X5
X6
X7
habe
rlem
e kablo
STOP
su
Pin1
ekil 1.1
3. 4 Bilgisayar Balant Noktalar (COM ve LPT)
1-
Masastndeki Bilgisayar simgesinin zerindeyken sa tklayn (Masastnde Bilgisayar simgesi

yoksa sol altta balat mensn tklayn). Alan
mendeki Bilgisayar yazsnn zerinde sa tklayn. Alan menden zellikler komutunu tklayn (Resim 1.34).
2-
Alan pencerede Aygt Yneticisini tklayn.
3-
Aygt Yneticisi penceresinde Balant noktalar

(COM ve LPT) donanmn grmyorsanz, bilgisayarnzda seri port yok demektir. Seri port varsa,
Balant noktalar (COM ve LPT) donanm altnda seri port bilgilerini grebilirsiniz.
C0
Y0
DVP-14SS
ar
PL
C
5
3
2
4
6
7
8
Bilgisayarnzn donanmnda seri port durumunu ve

zelliklerini grmek iin aadaki ilemleri srasyla gerekletirin.
s/s
POWER X
0
X1
RUN
RUN
USB portu
Dizst bilgisayar
ilg
isa
y
BLGSAYAR
(9 pin D tipi dii)
C1
Y1
C2
Y2
Y3
Y4
Y5
Resim 1.32: Dizst bilgisayar ile PLCnin haberletirilmesi
USB - seri port dntrcy dizst bilgisayarnzn

USB giriine taktnzda dntrcnzn ilgili windows
srcs (driver) eer baarl bir ekilde kurulmu ise, seri
port bir adres alr (rnein; COM4). Dntrcy baka
USB giriine takarsanz, seri port adres deitirir (rnein;
COM11).
Resim 1.34'teki men ve pencereler Windows7 Ultimate 64 Bit iletim sistemine aittir.
2
3
Resim 1.33: Dizst bilgisayar ile PLCnin haberletirilmesi
Resim 1.34
45
Temel PLC Komutlar
Blent KARAYAZI
UYGULAMA 24
UYGULAMA 25
ift Etkili Silindirin Kontrol
ift Etkili Silindiri Srekli altrma
(X3)
(X2)
Silindir sensr
ReedA
(X3)
Reed B
(Y0)
Reed A
r
it
(Y0)
24V DC
4W
S
5/2 Yay geri dnl

elektrik kumandal
pnmatik valf
NA: Normalde Ak (A kontak)

NK: Normalde Kapal (B kontak)
NO: Nomally Open (A kontak)
NC: Normally Closed (B kontak)
k
e
S
NA
NK
(X1)
(X0)
n
r
Bala
24V DC
4W
Dur
5/2 Yay geri dnl

elektrik kumandal
pnmatik valf
NA
NK
(X1)
(X0)
Bala
Dur
Bala butonuna basldnda silindir ileri ve geri hareketeni Dur butonu baslana kadar srekli devam ettirecektir.
X3
M1002
X0
1 tarama sresi
X1
Y0
M1002
X0
Dur
X3
ReedA
X1
Bala
RST
Valf
X0
RST M25
Dur
X1
Otomatik
M25
SET
Bala
RST
X2
Y0
Y0
Valf
M25
SET M25
Y0
ReedB
Valf
X3
ReedA
Otomatik
RST
Y0
Vallf
lk Tarama: M1002, ilk taramada Y0' ve M25'i pasif yapar.
SET
1.Adm: X1 = 1 olduunda Y0 ve M25 aktif olur. Silindir ileri

yn-de hareket eder. Silindir pistonu, Reed A (X3) hizasna
gel-diinde X3 = 1 olur.
Y0
Valf
2.Adm: X3 = 1 olduunda Y0 pasif olur. Valf srgs yayn

itme kuvveti sayesinde eski konumuna dner. Hava ak
yn de-iir ve silindir geri ynde hareket eder.
X1 = 1 olduunda Y0 aktif olur. Valf srgs konum deitirir ve silindir ileri ynde hareket eder. Silindir pistonu,
Reed A (X3) hizasna geldiinde X3 = 1 olur.
3.Adm: Silindir pistonu Reed B (X2) hizasna geldiinde

X2 = 1 olur. X2'ye seri bal kapanan M25 konta zerinden
Y0 tek-rar aktif olur ve silindir ileri ynde hareketine balar.
Sistem tekrar 3.adm tekrarlar ve silindir srekli ileri geri
hareketine devam eder.
X3 = 1 olduunda Y0 pasif olur. Valf srgs yayn itme

kuvveti sayesinde eski konumuna dner. Hava ak yn deiir ve silindir geri ynde hareket eder.
Herhangi bir anda X0 = 1 olursa, Y0 pasif olur ve silindir
geri ynde hareket eder. M1002, ilk taramada Y0' pasif
yapar.
Herhangi bir anda X0 = 1 olursa, Y0 ve M25 pasif olur ve

silindir geri ynde hareket eder.
69
Temel PLC Komutlar
Blent KARAYAZI
UYGULAMA 27 : Ardk altrma

3 Fazl
AC Mo
tor
Bobin Ular
(Y0)
NK
NA
NA
(X0)
(X1)
(X2)
Dur
Bala
r
it
1.Motor
3 Fazl
AC Mo
tor
M1002
Geri Al
ZRST Y0
nta
r
kt
X0
k
e
Dur
X1
(Y1)
Bala 2.aama
2.Motor
3 Fazl
AC Mo
M28
tor
n
r
Y0
ZRST M27
SET
Y2
M28
Y0
1.MOTOR
SET M27
1.aama
TMR T0
K200
1.motor
r
kt
nta
(Y2)
3.Motor
r
kt
nta
o
K
AC
T0
SET
Y1
2.MOTOR
TMR T1
K200
T1
SET
Y2
3.MOTOR
RST M27
X2
1.aama
M27
RST
Gerial 1.aama
Y2
3.MOTOR
SET M28
2.aama
Bala butonuna basldnda 1.motor hemen devreye

girecek. Ardndan 20 saniye sonra 2.motor ve 2.motordan
20 saniye sonra 3.motor devreye girecektir.
M28
TMR T2
K100
2.aama
T2
Bala butonuna basldktan sonra Geri Al butonuna baslsa dahi devrenin almas etkilenmeyecek.
RST
Y1
2.MOTOR
Geri Al butonuna basldnda 3.motor hemen devreden kacak. Ardndan 10 saniye sonra 2.motor ve
2.motordan 5 saniye sonra 1.motor devreden kacaktr.
TMR T3
K50
T3
Y0
Geri Al butonuna basldktan sonra Bala butonuna baslsa dahi devrenin almas etkilenmeyecek.
RST
Dur butonuna basldnda tm motorlar devre d kalacaktr.
RST M28
1.MOTOR
2.aama
PLC, RUN konumuna alndnda tm klar sfrlanacaktr.
END
71
N ADI
Blent KARAYAZI
Fazl Asenkron Motorun Dz Zaman Rleli Dinamik Frenlenmesi

E BALAMA
TARH
SAAT
......./......./201
....... : .......
TEMRN NO
24
BTRME
VERLEN SRE
TARH
SAAT
......./......./201
....... : .......
HARCANAN SRE
AMA: fazl asenkron motorun dz zaman rlesi ile dinamik frenlenmesine ait PLC balantsn izmek ve
programn yazmak.
r
it
LEM BASAMAKLARI:
1. Kumanda ve g devre ekiline uygun PLC giri ve k balantsn iziniz.
2. Yaptnz izime ve ie uygun PLC programn yaznz.
3. Yazdnz program PLCye ykleyip deneyiniz. Deneme yapmadan nce g devresinin bal olmadndan
emin olun.
4 Programnz dzgn alyorsa g devresini kurarak retmeniniz denetiminde program altrnz.
5. Program kontroln tamamlandktan sonra enerjiyi keserek, devreyi sknz. Kullandnz elemanlar teslim
ediniz.
k
e
KUMANDA VE G DEVRE EMASI (TSE normuna gre)
R S T
R
e2
e1
e3
n
r
C2
C2
b0
C2
b1
C1
C2
C1
C1
Mp
e3
U V W
M
3 ~
C2
PLC - DVP-14SS
24V DC
PLC GR VE IKI BALANTISI
s/s
X0
X1
X2
X3
X4
X5
X6
X7
C0
Y0
C1
Y1
C2
Y2
Y3
Y4
Y5
AC
142
C1
Blent KARAYAZI
DEVRENN ALIMASI:
ekildeki devrede, bala butonuna (b1) basldnda, C1 kontaktr enerjilenerek bala butonunu mhrler ve
C2 kontaktr nndeki normalde kapal kontan aarak elektriksel kilitleme salar. Ayn anda motor dnmeye
balar.
Motoru durdurmak iin jog butonuna (b0) bastmzda C1 kontaktrnn enerjisi kesilir. C2 kontaktr ve zaman
rlesi enerjilenir. C2 kontaktr enerjilendii anda jog butonunu mhrler ve transformatr nndeki normalde ak
kontan kapatarak, motor sarglarna doru akm uygular. Ayarlanan sre sonunda zaman rlesi normalde kapal
kontan aarak C2 kontaktrnn enerjisini keser, bylece dinamik frenleme sona erdirilmi olur. Zaman ayar ile
motor sarglarna uygulanan doru akmn sresi ayarlanr.
PLC PROGRAMI (LADDER ):
RENCNN
ADI:
DEERLENDME
Uygulama
Alkanl
Sre
TOPLAM
Teknoloji
Rakam
SOYADI:
NO:
ATLYE EF
ATLYE RETMEN
SINIF:
143
Yaz
Pnmatik Valfler
Blent KARAYAZI
3.5. 2 Yollu, 2 Konumlu Valf (2/2 valf)
UYGULAMA 1
3/2 Valf le Tek Etkili Silindirin Kontrol
2/2 valflerde P yolundan basnl hava uygulanr. Valf

kumanda edildiinde P yolu A yoluna alr ve basnl hava
A yolundan kar. 2/2 valfler havann ynn deitirmez.
Sadece havann geiine izin verir.
/2
P
P
2/2
P. Max. 10 bar
DMT
Tahrikli konumu
A
k
e
Normalde ak 3/2 valflerde R yolu tkaldr. P yolu ile A

yolu aktr. P yolundan gelen hava A yolundan kar. Valf kumanda edildiinde A yolu R yoluna alrken P yolu kapanr.
A yolundaki ii biten hava R yolundan kar (egzost).
/2
P. Max. 10 bar
DMT
/2
Normalde kapal 3/2 valflerde P yolu tkaldr. A yolu ile

R yolu aktr. A yolundan gelen hava R'den atmosfere atlr
(egzost). Valf kumanda edildiinde P yolu A yoluna alrken
R yolu kapanr. P yolundaki basnl hava A yolundan kar.
3/2 valf konum deitirdiinde

P yolu A yoluna alr. A yolundan geen hava silindir pistonunu iter. Pistonun dier tarafndaki hava egzost olur.
3/2 valfin egzost yolu (R) kapatlrsa, 2/2 valf olarak kullanlabilir.
3 /2
P. Max. 10 bar
DMT
/2
P. Max. 10 bar
DMT
Sembol
A
Tahrikli konumu
P. Max. 10 bar
DMT
n
r
3.6. 3 Yollu, 2 Konumlu Valf (3/2 valf)
3/2 valf normal konumayken P

yolu tkal, A yolu R'ye aktr.
Silindirdeki yay pistonu iter.
Pistonun sol ksmndaki hava
valfin R yolundan dar egzost
olur.
Filtre Yalayc
Normaldeki konumu
A
Kresel
vana
Pnmatik
hortum
Sembol
Normalde kapal
r
it
A
P. Max. 10 bar
DMT
2/2
P. Max. 10 bar
DMT
Normaldeki konumu
A
Kapatlan yol
Normalde ak
164
Elektropnmatik Sistemlerin PLC le Kontrol
Blent KARAYAZI
UYGULAMA 11
1A+, 1A- Dngs
3/2 elle kumandal valf basl tutulduu srece ift etkili silindir ileri / geri hareketini srekli yapacak. 3/2 valf brakldnda
silindir konumunu koruyacak (olduu yerde duracak).
Pnmatik Devresi
1S1
1S2
r
it
1S2
1S1
A
P
R
k
e
Z
R
PLC Ladder Program
X1
M20
Bala
n
r
Elekropnmatik Devresi
1S1
1S2
P S
V2
V1
SET
Y1
V2
SET M20
X2
RST
1S1
Y1
V2
SET
Y0
V1
X0
ZRST Y0
Y1
Dur
END
1S2
1S1
Bala
Dur
24V DC
PLC - DVP-14SS
M20
Y0
RST
1S2
RST M20
PLC Giri ve k Balants
Bala butonuna baslnca Y0 (V1) aktif olur. Silindir ileri

ynde hareket eder. Silindir 1S2 konumuna gelince Y0 pasif,
Y1 (V2) aktif olur. Silindir geri ynde hareket eder.
s/s
X0
X1
X2
X3
C0
Y0
C1
Y1
C2
V1
V1
X3
V1
Y0
SET
V2
Silindir 1S1 konumuna gelince Y1 pasif, Y0 aktif olur.

Silindir ileri ynde hareket eder ve dur butonuna basncaya
kadar devre tekrar eder.
Silindir 1S1 konumunda X2 giriini aktif eder. PLC
programnda ok ile gsterilen satrn bala butonuna basmadan almamas iin M20 kullanlmtr.
Dur butonuna basldnda silindirin konumunu koruyabilmesi iin yollar kapal 5/3 elektrik kumandal valf kullanlmtr.
182
HMI - Operatr Paneli Uygulamalar
Blent KARAYAZI
13 On-line simlasyon simgesini tkladktan sonra, COM portu semeninizi isteyecektir. Bilgisayarnzn PLCye COM4
portundan bal olduunu dnrsek, COM1, COM2 ve COM3 alanlarn COM4 olarak sein ve OK butonunu tklayn
(Resim N). Eer Resim Odaki gibi bir hata mesaj alrsanz, PLCye bal COM adresiniz yanl veya PLCye bal olmayabilirsiniz. Detayl bilgi iin nite-2'deki 3. 2 Bilgisayar le PLC Aras Haberleme Kablosu konusuna baknz.
r
it
Resim O
k
e
Resim N
14 On-line simlasyon modundayken DUR ve BALA butonlarna tklayn ve PLCnin Y0 knn aktif pasif olma durumunu gzleyin (Resim P).
n
r
Resim P
15 HMIye yklemeden nce HMI-PLC aras haberleme iin COM port ayarlarn yaplmas gerekmektedir.
HMInin COM2 portu ile PLCnin RS-485 portu arasnda balant yapldn varsayalm. HMI-PLC aras haberleme iin
COM port ayarlarn bu verilere gre dzenleyelim.
HMInin COM1 portu sadece RS-232, COM2 ve COM3 portlar hem RS-232 hem de RS-485 balanty destekler. Detaylar iin 1.7.2. HMI Seri Haberleme Pin Aklamas ve 1.9. HMI Haberleme Kablosu Yapm konularna baknz.
X2
ERROR
X3
X4
RUN
X5
X6
X7
C0
STOP
COM1
Y0
RS-2
32
COM3
DVP-14SS
s/s
POWER X
0
X1
RUN
C1
Y1
C2
Y2
Y3
Y4
Y5
COM2
+
RS-485
213
HMI Uygulamalar
N ADI
Blent KARAYAZI
Asenkron Motorlarn Ardk altrlmas
TEMRN NO
E BALAMA
TARH
SAAT
......./......./201
....... : .......
35
BTRME
VERLEN SRE
TARH
SAAT
......./......./201
....... : .......
HARCANAN SRE
AMA: fazl 3 adet asenkron motorun HMIden girilen zaman deerlerine gre ardk altrmak.
r
it
ALIMA ARTLARI:
1. HMIdeki bala butonuna basldnda 1.motor hemen devreye girecek. Ardndan T1 saniye sonra 2.motor
ve 2.motordan T2 saniye sonra 3.motor devreye girecektir.
2. Motorlardan herhangi birinin ar akm rlelesi atarsa, devre duracak ve HMIde alrm grntlenecek.
3. Baa, dur butonlar, T1 ve T2 sreleri HMI ile kontrol edilecektir.
4. Dur butonuna basldnda tm motorlar devre d kalacaktr.
LEM BASAMAKLARI:
k
e
1.
2.
3.
4.
5.
alma artlarna uygun PLC ve HMI programlarn yaznz.

Deneme yapmadan nce motor g devrelerinin bal olmadndan emin olun.
PLCnin k klemenslerini sknz.
Yazdnz programlar HMIye ve PLCye ykleyip deneyiniz.
PLC klar dzgn alyorsa, ar akm rlesinin test dmesine basarak atmasn salayn. HMI ve
PLCnin almasn tekrar gzleyin.
6. Programnz dzgn alyorsa g devresini kurarak retmeniniz denetiminde program altrnz.
7. Program kontroln tamamlandktan sonra enerjiyi keserek, devreyi sknz. Kullandnz elemanlar teslim
ediniz.
n
r
HMI Al Sayfas (Varsaylan sayfa)
1.Motor
T1 Sresi
2.Motor
3.Motor
##
DUR
T2 Sresi
Saysal deer gir

Yazma adresi: D100
Kazan: 10
Saysal deer gir
Yazma adresi: D101
Kazan: 10
##
Push buton
Yazma adresi: M51
BALA
Push buton
Yazma adresi: M50
oklu durum gstergeleri

Durum adedi: 2
Okuma adresleri: 1.Motor: Y1, 2.Motor: Y2, 3.Motor: Y3
1.Alrm Sayfas
2.Alrm Sayfas
1.MOTORUN TERM ATTI
2.MOTORUN TERM ATTI
GER DN
GER DN
Sayfaya git butonu
Yaz
Sayfaya git butonu

242
Yaz
AC Servo Motorlar
Blent KARAYAZI
Tek Eksen Pozisyon
Servo Modeli
Delta firmasnn bir ok servo motor eidi vardr.
Temel oluturma asndan bu blmde ASDA-B
modeli servo motor anlatlacaktr.
AC servo motor
Motor kasna
1.3. ASDA-B Servo Motor Takm (Src ve Motor)

Lineer kzak
Src kasna
Lineer araba
Hz azaltma kasna
F aft
Motoru E aft
Motor
Robot Kol Uygulamas
CHARGE
ALE
AC 200~230 V R
arasnda gerilim S
uygulamaldr.
k
e
U
V
Rejenarasyon
dinrenci iin
harici balant
terminali
W
P
Topraklama terminali
C
N
2
Resistor
n
r
B aft
C
N
1
Servo motor
balant terminali.
C aft
Komut ileniyor
LED'i
Hata kodlarnn
gsterildii panel
Giri k birimleri.
Motor
D aft
Motoru
D aft
E aft
r
it
SON
CMD
220 V
Servo motorlar
F aft
Servo On LED'i
Src
besleme terminali.
Triger kay
C Shaft
Motoru
Srcnn enerjili olduunu

gsterir. Bu k
snmeden src, kablo ve
motora
dokunulmamaldr.
PLC, kontrol
kart, limit sensrler, acil durdurma butonu,
servo klar
vb
Geri besleme
enkoderinin
baland
arayz
Bilgisayar ve
kontrol cihazlar
iin seri
haberleme
arayz.
CAUTION WARNING
CN3
Resim 1.2: 750W 1 fazl servo motor srcs

L
220V AC
N
A aft
PLC
Servo src
SON
CMD
Kontaktr
CHARGE
ALE
2 Eksen Hareket (X Y robot)

S
220 V
AC servo motor
C
N
1
U
Motor
V
W
Resistor
P
D
C
N
2
CAUTION WARNING
CN3
Bilgisayar
Servo motor
750W
AC servo motor
251
nite Kontrol
Blent KARAYAZI
UYGULAMA 12
Vakum ile tutulan paray servo motor ile tama
CC
00
4.0
IKILAR
GRLER
Y0 = PULSE
Y1 = SIGNAL
Y6 = SON
Y7 = ARST
Y10 = Valf+
Y11 = ValfY12 = Vakum
X6 = ReedA
X7 = ReedB
X10 = Dur
X11 = Bala
X12 = JOG+
X13 = JOGX14 = Home
X15 = ALRM
X16 = SRDY
X17= DOG
r
it
CW
DO
Bu uygulama "5.3. PLC le Servo Motor Src Balantsn Yapmak" konusunda gsterilen balantya gre yaplmtr.
00
2.0
k
e
G
JO
G-
JO
(X6)
Vakum reteci
/2
24V DC
4W
P. Max. 10 bar
DMT
3/2 bobinli
valf
Basnl hava
hatt
NK
Filtre
Vantuz
NA
Reed B
Reed A
n
r
(Y12)
(X7)
NA
NA
(Y10)
(Y11)
24V DC
4W
24V DC
4W
S
5/3 ift bobinli elektrik

kumandal pnmatik valf
NA
NA
NPN
(X10)
(X11)
(X12)
(X13)
(X14)
Dur
Bala
JOG+
JOG-
Home
X17
NPN
DOG
Servo motor sfrlanmadan (home) pozisyon almayacaktr. Servo motor ileri ve geri (JOG) hareket ettirmek iin sfrlamaya gerek yoktur. Servo motor balang (sfr - home) konumuna gittikten sonra bala butonuna baslrsa, 70.000 pls pozisyonuna gidecek. Vakum ile kutu tutulacak ve sonra 30.000 pls pozisyonuna giderek kutuyu brakacaktr. Tekrar bala
butonuna basldnda ayn ilemi tekrar edecektir. Servo motor durdurulduktan sonra balang pozisyonuna alnacak.
Sonra bala butonuna baslp para tama ilemi gerekletirilecek.
292

Endustriye Kontrol2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Endustriye Kontrol2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Elektromekanik Tayclar Bakm Onarm

Endstriyel Bakm Onarm

KTAP STEME ADRES

Korkma, snmez bu afaklarda yzen al sancak;

Bastn yerleri toprak! diyerek geme, tan:

atma, kurban olaym, ehreni ey nazl hill!

Kim bu cennet vatann uruna olmaz ki feda?

Ben ezelden beridir hr yaadm, hr yaarm.

Ruhumun senden, lahi, udur ancak emeli:

Garbn afakn sarmsa elik zrhl duvar,

O zaman vecd ile bin secde eder-varsa-tam,

Arkada! Yurduma alaklar uratma, sakn.

Dalgalan sen de afaklar gibi ey ahl hilal!

2. PLC CHAZINA GR VE IKI ELEMANLARINI BALAMA .................................................................

TEMRNLER (PLC Montaj, PLC Cihazna Giri ve k Elemanlarn Balama) .....................................

2. PLC PROGRAMI OLUTURMA ................................................................................................................. 43

4. LADDER DYAGRAMI LE ALIMA .......................................................................................................

5. PROGRAMIN PLCYE YKLENMES ........................................................................................................

6. ONLNE MOD LE ALIMA ......................................................................................................................

7. PLC SMLASYON MODU ......................................................................................................................... 51

2.1. Veri Alanlar ..............................................................................................................................................

ARTMETK LEMLER ..................................................................................................................................

3. ZEL SAYICILAR ve HIZLI SAYICILAR ....................................................................................................

4. ADIM KONTROL RLES (STEP LADDER) VE SFC ................................................................................

5. GEREK ZAMAN SAAT - REAL TIME CLOCK [RTC] .......................................................................

TEMRNLER (PLC le Motor Kontrol) ....................................................................................................

6. PLC LE MOTOR KONTROL PROBLEMLER ................................................................................... 154

2. PNMATK SLNDRLER (Pnmatik Aktuatrler) ..................................................................................

3. PNMATK VALFLER ................................................................................................................................

3.7. 5 Yollu, 2 Konumlu Valf (5/2 valf) ........................................................................................................

4. BOBNL (SOLENOD) VALFLER ..............................................................................................................

5. YARDIMCI VALFLER ..................................................................................................................................

6. VAKUM TEKN ........................................................................................................................................

7. SLNDR SENSRLER .............................................................................................................................

TEMRNLER (PLC le Elektropnmatik Sistemlerin Kontrol) ...................................................................

Pnmatik Semboller ...................................................................................................................................... 196

2. HMI EDTR .............................................................................................................................................

3. HMI ELEMENTLER ....................................................................................................................................

4. HMI ALRM AYARLARI

5. SAYFA YNETM ......................................................................................................................................

UYGULAMA 12: Alrm Oluturma ve Grntleme ...................................................................... 235

7. RESM KTPHANES ............................................................................................................................... 238

2. ASDA-Soft SERVO MOTOR SRC YAZILIMI ......................................................................................

2.6. Model Bilgisi (Model Information) ........................................................................................................

4. SERVO MOTOR SRC PARAMETRELER .......................................................................................... 271

6. ADIM (STEP) MOTORLARI ........................................................................................................................

NTE KONTROL .........................................................................................................................................

TEMRNLER (Servo Motor Uygulamalar) .................................................................................................... 300

Kitaptan baz rnek sayfalar.....

PLC Cihazna Giri ve k Elemanlarn Balama

NPN ndktif veya Optik Sensrn PLCye

NPN sensr PLCye Sink

NPN Kapasitif Sensrn PLCye Balanmas

NPN sensr PLCye Sink

ekil 2.33: NPN sensrn PLC giriine source olarak balanmas

PNP Kapasitif Sensrn PLCye Balanmas

PNP sensr PLCye

ekil 2.34: PNP sensrn PLC giriine source olarak balanmas

PNP, normalde kapal

ekil 2.31: PNP sensrn PLC giriine source olarak balanmas

PNP sensr PLCye

PNP ndktif veya Optik Sensrn PLCye

ekil 2.35: NPN ve PNP sensrn PLC giri balants teknik