Korunga

Korunga (Onobrychis sativa Lam ) Lam.)

Korunga cinsine bal 80-100 kadar tr vardr. En fazla kltr yaplan tr (Onobrychis sativa)dr

Korungann Yetitirilmesi g
klim ve Toprak stekleri Kuraa ve soua dayankldr. dayankldr Anadolu blgesinde sulamadan yetitirilebilir. yetitirilebilir Soua en iyi dayanan yem bitkilerinden biridir. biridir Toprak seicilii fazla deildir. F ki k kl d i bili Fakir, kuru ve k lk li topraklarda yetiebilir. kalkerli Derin, drenajl ve kirece zengin topraklar sever. Nemli, asit yapl ve killi topraklarda iyi geliemez. li Kumlu topraklarda yetiebilir.

Korungann nemi g
Korunga otu, nitrojensiz z maddeler, ham ya ve ham protein oran ynnden yksek, ham selloz ve kl t i d k k h ll bakmndan dktr. Hazmolmay olumsuz ynde etkileyen lignin maddesi korunga otunda yoncadan daha azdr. Korunga iftlik hayvanlarna ikinlik yapmaz yapmaz. Kklerinin katyon deitirme kapasitesi, yonca, yulaf ve msrdan yksektir. Korunga yonca hortumlu bceine ve birok toprak st zararllarna dayankldr. y Tohumlar % 36 protein ierdiinden, dorudan hayvan yemi olarak kullanlabilir. Korunga iekleri ok iyi bir bal z kaynadr.

nodozite

Korungann nemi g
Korunga otu, nitrojensiz z maddeler, ham ya ve ham protein oran ynnden yksek, ham selloz ve kl t i d k k h ll bakmndan dktr. Hazmolmay olumsuz ynde etkileyen lignin maddesi korunga otunda yoncadan daha azdr. Korunga iftlik hayvanlarna ikinlik yapmaz yapmaz. Kklerinin katyon deitirme kapasitesi, yonca, yulaf ve msrdan yksektir. Korunga yonca hortumlu bceine ve birok toprak st zararllarna dayankldr. y Tohumlar % 36 protein ierdiinden, dorudan hayvan yemi olarak kullanlabilir. Korunga iekleri ok iyi bir bal z kaynadr.

Korungann nemi g
Korunga otu, nitrojensiz z maddeler, ham ya ve ham protein oran ynnden yksek, ham selloz ve kl t i d k k h ll bakmndan dktr. Hazmolmay olumsuz ynde etkileyen lignin maddesi korunga otunda yoncadan daha azdr. Korunga iftlik hayvanlarna ikinlik yapmaz yapmaz. Kklerinin katyon deitirme kapasitesi, yonca, yulaf ve msrdan yksektir. Korunga yonca hortumlu bceine ve birok toprak st zararllarna dayankldr. y Tohumlar % 36 protein ierdiinden, dorudan hayvan yemi olarak kullanlabilir. Korunga iekleri ok iyi bir bal z kaynadr.

yi bir balz kaynadr

Korungann Ekimi g
Meyve ve tohum olarak ekimi y p y yaplabilir. Meyve halinde:10-15 kg/da halinde:10Tohum halinde: 5-7 kg/da T h h li d 5- k /d S a a as esa es Sra aras mesafesi Ot amacyla sulu artlarda 20 cm kuru artlarda 40-50 cm 40Tohum amacyla sulu artlarda 90-100 cm 90kuru artlarda 35-40 cmdir. 35-

Korungann Bakm g
Gbreleme Ekim ylnda 1-5 kg/da N, 5-10 kg/da P2O5 15Sonraki yllar 5-10 gk/da P2O5 5Sulama

Korungadan Yararlanma ekilleri

Kuru ot retimi Mera olarak kullanlmas Toprak slah amacyla kullanlmas Ekim nbeti bitkisi olarak kullanlmas Meralarn yenilenmesinde kullanlmas Balz bitkisi olarak kullanlmas Korunga tohumlarnn yem olarak kullanlmas

Korungann Hasad g
Ot iin hasat
Kurak artlarda verim ortalamas: 1 ton/yl ya ot. Sulu artlarda verim ortalamas: 1,5-2 ton/yl ya ot. 1,5-

Tohum iin hasat

Kurak blgelerde verim: 80-100 kg/da 80 g g/ Yal ve sulanan blgelerde verim: 150 kg/da

gl (Trifolium)Trleri

gl (Trifolium) cinsine bal yaklak 300 kadar tr olmasna ramen, bunlardan bazlar tarmsal ynden nemlidir. ok yllk Trler
ayr gl (Trifolium pratense L.) Ak gl (Trifolium repens L.) il k gl (T if li ilek l Trifolium fragiferum L ) f if L.)

Tek yllk Trler

K l k l (Anadolu gl) (ran l) (T if li Klk gl (A d l l) ( gl) Trifolium resupinatum L.) skenderiye gl (Trifolium alexandrinum) Yeralt gl (Trifolium subterraneum L.) Krmz gl (Trifolium incarnatum L.)

ayr gl (Trifolium pratense L ) L.) nemi: i

gller ierisinde tarm en fazla yaplan trdr. Ksa mrl, ok yllk, 3-4 yl yaayan trdr. lkemizde geni alanlarda tarm yaplmamaktadr. yaplmamaktadr zellikle Ca bakmndan yonca ve korungadan stndr. stndr Budaygil yem bitkileri ile ok iyi karmlar oluturur. l

Toprak ve iklim istekleri

ayr gl verimli, derin tnl topraklarda iyi verimli geliir. Kkleri yonca ve korunga kadar derine gitmez bu yzden susuzlua yonca ve korunga kadar dayanamaz. dayanamaz Kuraa dayankl deildir. Orta derecedeki toprak asitliliine dayanabilir ve fosfor ile potasyuma fazla ihtiya gsterir. Sulanabilen veya dzenli ya alan blgelerin bitkisidir.

Ekimi ve Bakm
ayr gl tohumlar ok k kt Bu nedenle l t h l k kktr. B d l ok iyi hazrlanm tohum yata ister. Genellikle ilkbahar ekimi nerilir. K sert geen blgelerde ekilirse zarar grr. Dnme 1.5-2 kg tohum ekilir. ktan sonra yabanc ot mcadelesi yaplmaldr. Gbreleme zellikle fosfor ve potasyumca fakir topraklarda yaplmaldr Bu gbreleme bitkinin yaplmaldr. kuru ot verimini artrr.

Hasat ve Harman
Ot hasad yonca ve korungaya gre daha ge yaplabilir. yaplabilir nk ayr gl otu abuk kartlamaz. Ot iin hasat ieklerin yaklak yarsnn at zaman yaplabilir. ayr glnden bir gelime mevsiminde iki biim alnabilir. kinci biimden sonra alnan ot verimi ok dk olmaktadr. Tohum retimi iin ar kovanlar konulmas ok faydaldr. iek kmelerinin esmerlemesinden sorna hasat yaplarak bir sre kurutularak harman yaplr. Kuru ot verimi 500-750 kg/da, tohum verimi 20-30 kg/da.

Burak

Tyl fi

Yaygn fi

Fi
Koca fi

Trleri
Macar fii

Fi taksonomisi
Familya Alt fam. Cins : Leguminosae : Papilionatae : Vicia L. L

Fi (Vicia) cinsine bal 150 kadar tr dnyann btn blgelerine dalmtr. En fazla kltr yaplan trler unlardr: Yaygn fi Tyl fi Koca fi M Macar fii Burak (Vicia sativa L ) L.) (Vicia villosa Roth.) (Vicia narbonensis L.) (Vi i pannonica C i Crantz.) t ) (Vicia ( (Vicia ervilia (L.) Willd.) ( ) )

Yaygn Fi (Vicia sativa L.)

Yaygn fii kullanm Y fiin k ll

Yeil ve kuru otu lezzetli ve besleyicidir. St inekleri iin elverili bir yemdir. Yeil otunda % 23.9 ham protein bulunur. Fiin taneleri krlarak hayvanlara yedirilir ve protein oran % 29 un stndedir. Tohum iin hasat edilen fiin saman (kes) olduka besleyicidir ve yemleme amacyla kullanlr.

Yaygn fii nemi Y fiin i

Ekim nbeti iin en uygun bitkilerden birisi de y yg yaygn fidir. Yetitirildii topraa bol miktarda p organik madde brakr. eitli tahllarla birlikte yetitirilerek otlatma amacyla kullanlabilir ve silo yaplabilir. Yeil gbre bitkisi olarak meyve bahelerinin altnda ve zeytinliklerde kullanlmas faydaldr.

Yaygn fiin yeil ot dane ve samannn ot, yem olarak durumu (%) olarak
Yem Kayna Yeil ot i Dane Saman Ham Protein 23.9 29.0 4.4 Ham Ya 3.2 0.9 0.8 Ham Selloz 27.1 6.0 40.7
N-siz z maddeler

35.1 50.6 36.5

Akyldz (1969)dan deitirilerek.

Toprak ve kli stekleri T k klim kl i

Toprak ynnden fazla seici deilse de, killi-tnl topraklarda iyi geliir. Fazla killi veya kumlu topraklar dnda her toprakta yetitirilebilir. Soua ve kuraa fazla dayankl deildir. Kar rts olmayan, scakl 0C nin altna den blgelerde yazlk ekimi e nerilir. ya e Yurdumuzda ky blgelerinde klk, , Dou ve Gneydou Anadolu blgelerinde yazlk olarak erken ilkbaharda ekilmelidir. ekilmelidir Kuraa fazla dayankl olmadndan sulanabilir koullarda veya yan uygun olduu yerlerde iyi rn verir.

Yaygn fiin ekimi yg

Tohumlar iri olduu iin serpme olarak ekilebilirse de, az tohum kullanmak ve kda dzeni salamak amacyla ekim makinesi ile ekim nerilir.

Ekim Durumu
Sulu artlarda Kra artlarda Eli (1975)

Dane iin ekim

Tohum Miktar (kg/da) Sra aras (cm)

Ot iin ekim
Tohum Miktar (kg/da) Sra aras (cm)

8-10 6-8

3030-35 5050-60

10-15 108-10

1515-20 30-40 30-

Yaygn fiin ekimi

Tohum retmek amacyla yetitirilen fi yalnz olarak ekilir. Ot elde etmek amacyla y y yetitirilen fiin eitli tahllarla birlikte ekimi yaplr. Bu amala en fazla arpa ve yulaf kullanlr. Fil slkleri yardmyla bu bitkilere tutulur ve dik Filer lkl i d l b bitkil t t l olarak geliir. Bu ekilde filerin yatmas nlenir, biimi kolaylar. y Fi + tahl karmndaki fi ve tahl miktar blgelere gre deiir. Fazla yal blgelerde tahl fazla kardelenecei iin fi miktar artrlr. D k k d l i i i ikt t l Dekara 8 k fi kg ve 2 kg yulaf veya arpa uygun bir karm tekil edeb edebilir.

Yaygn fiin bakm

Yaygn fiin gelime dneminde sulama yabanc ot ve sulama, hastalklarn kontrolnn yaplmas gerekir. Sulu koullarda yaygn fie ieklenme ncesinde 1-2 defa su verilmelidir. Fi tarlasnda apa yapmak g olduundan kan yabanc otlarla mcadele olduka gtr. Filerde en nemli bakm ilemi tohum iin retilen bitkilerde Bruchus sp. le savatr. Filerin ieklenme devresinde ergin B d i d i Burchus b kl i yumurtalarn fi h bcekleri t l ieklerine koyarlar. Bruchus ile en iyi mcadele Bruchuslu olmayan tohumlarla y y ekim yapmaktr.

Yaygn fiin hasat ve harman

Ot iin en uygun biim zaman, alttan 3-4 meyve tam eklini zaman 34 ald ve dolmaya balad devredir. Erken biilirse, ok kaliteli ot elde edilirse de verimi dk olur. Tahllarla birlikte ekilmise tahllarn st olumu ve fiin ieklenme devresinde biilmelidir. Tohum retimi iin alttan 3-4 meyvenin tamamen olgunlamas 34 beklenir. Daha ge kalnrsa, alttaki meyveler atlayarak tohumlar dklr. Tohum iin hasatta sabahn erken saatleri seilmelidir. T h i i h tt b h k tl i il lidi Yeil ot retimi krata 750-1000 kg arasnda, suluda 3000 kg civarndadr. Dane verimi 100-120 kg, elverili koullarda 200 kgyi bulabilir.

Tyl fi (Vicia villosa Roth.) )