FINDIK YAI RETM

Giri
2400 yl nceki kaytlarda; fndn Karadenizin sahil blgesinde retildii belirtiliyor. Bu blge fndn doal yurdudur. Buradan fndk eski Yunanistana, oradan da tm dnyaya tanmtr. Ayrca eski tp kaynaklarna gre fndn ekirdek, kabuk ve yapraklarnn iyiletirici zellikleri bulunmaktayd. Bu yy da fndk bitkisel ya retiminde kullanlmaktadr. Ham fndk ya, fndktan fiziksel uygulamalar ve ekstraksiyon ile retilen bir bitkisel yadr ve kimyasal bir uygulama yaplmaz. Esas olarak oleik asitten oluur. Oleik asit yapsnda bir ift ba barndrr ve bu fndk yan, kolay paralanr ve rahat sindirilebilir hale getirir. Fndk yann erime noktas dktr, oksidasyon ve ransidasyon sresi bitkisel yalar arasnda en uzundur. Fndk ya insan vcudunun farkl paralar iin en uygun bitkisel yadr; kemikler ve diler iin kalsiyum, kan iin demir, geliim ve cinsiyet hormonlar iin inko ve kaslarn almas iin gerekli olan potasyum bakmndan zengindir.

HAM YA RETMNN AKIM EMASI HAZELNUT CLEANING HULL BEATER FLAKING COOKING(800C-1000C) Solvent PREPRESING OILY CAKE(%20 OIL) OIL Cake particles Solvent SOLVENT EXTRACTION CAKE+SOLVENT (%0.5-1 OIL) Steam TOASTER Cake Direct steam Solvent OIL SOLVENT EVAPORATION Solvent Moisture (%3) CRUDE OIL+CAKE PARTICLES FILTRATION CRUDE stones, sand, leaves,(%1) Hulls(%50)

(%15-35 Solvent %65-85 Oil) EVAPORATION (%2-10 solvent %90-98 Oil) EVAPORATION CRUDE OIL Solvent

RAFNASYONUN AKIM EMASI

CRUDE OIL 1st HEAT EXCHANGER 50-600C %0.05-0.1 H2SO4 (volume) 1st MIXER 5000rpm 2nd MIXER HYDRATION TANK (30 min) CENTRIFUGAL SEPARATOR DEGUMMED OIL 2nd HEAT EXCHANGER 25-400C 12-200 Be Caustic Solutions 3rd MIXER REACTION TANK (3-6 min) 3rd HEAT EXCHANGER 60-800C CENTRIFUGAL SEPARATOR NEUTRALIZED OIL 4th HEAT EXCHANGER 900C

%1-2 Water by volume

Gums

Soap Stock

Hot process water (% 10-15)

WASHING CENTRIFUGAL SEPARATOR NEUTRALIZED OIL (moisture content %0.2-0.5) VACUUM DRYER 800C NEUTRALIZED OIL (max moisture content %0.05) Water

Soap Stock

Bleaching agent (%0,5)

BLEACHING 90-1000C under vacuum OIL + Bleaching agent COOLER 30-40 0C FILTER PRESS BLEACHED OIL DEODORISATION 200-250 0C 1-8 mmHg COOLER 60 0C LAST FILTER REFINED OIL

Dark colored compound

Sitric acid super heated steam

Odoriferous substances FFA

RAFNE YAIN RETM

Ham fndk ya rafinasyonunun basamaklar unlardr: yapkan maddelerin giderilmesi (degumming), asitlik giderme (ntralizasyon), renk ama ve koku alma (deodorizasyon) ilemleridir. YAPIKAN MADDELERN GDERLMES Fndk yandaki yapkan maddeler, renk ve tat bozulmalarn engellemek iin yadan uzaklatrlmaldr. Bu ilem, tek kademeli fosforik asit uygulamas ve tek kademeli scak su uygulamasn ierir. Bu ilemi degumming santrifj ayrcda hidratl yapkanlarn srekli ayrm takip eder. Avantajlar Kostik rafinasyonda ya kaybn azaltr ve daha yksek verimle daha berrak ya eldesi salar Elde edilen gamlar ekonomik olarak deerlendirmeye hazrdr. Kostik rafinasyonla oluan sabun direkt olarak sabun yapmnda kullanlabilir ve gerektiinde asitle paralanabilir. Yapkan maddelerin uzaklatrlmas katalist gereksinimini azaltr ve sonu olarak hidrojenasyon srasndaki ya kayb azalr. The Continuous acid \ water Degumming Process

HAM FINDIK YAININ NTRALZASYONU Yada znm halde bulunan organik asitler alkalin zeltileriyle sabunlatrlrlar. Ayrma ilemi kolayca gerekleir nk oluan sabun standart artlarda yada znmezler. Kimyasal reaksiyon yledir: R-COOH + NaOH R-COONa + H2O Bu reaksiyon atmosferik basn ve 60-80 0C lik scaklklar altnda tamamyla saa doru yani sabunlama ynndedir. Ancak reaksiyon yksek basnta (30 atm) ve daha yksek scaklklarda sola doru yani hidrolizasyon ynnde gerekleir. Yalarn ntralizasyon ve ykama ilemlerinde kesikli sistem kullanm ok sayda ekipman gerektirir. zellikle iletme kapasitesi ortalama gnlk 50 tonu getiinde kesikli sistem ekonomik deildir, nk ya ve alkali arasnda uzun sreli kontak gereklidir. Ekipmanda ok yer kaplar. Bu yzden orta ve byk lekli retim yapan fabrikalarda srekli sistemler seilir. Fndk yayla ilgili yaplan aratrmalar ntralizasyon ileminde kullanlacak en uygun bileiin sodyum hidroksit olduunu gstermitir. Srekli sistemlerde ilem ham ya rafinasyonunun akm emasnda gsterildii gibidir. Srekli yaplan ntralizasyonda gereken alkalin zeltisi miktar u formlle hesaplanabilir. Q = Q1*P*A*100/(M*N) Q = Alkalin zeltisi miktar Q1= Ntralize edilecek ham ya miktar P = Ham yan spesifik younluu A = Yan asiditesi (% oleik asit) M = Ya asitlerinin molekler arl N = Alkalin zeltisinin normalitesi
NTRALZASYON LEM N EKPMAN SEM

Is deitirici : Plakal s deitirici; s transfer yzey alan olarak i gren plakalardan ve bunlar destekleyen bir ereveden oluur. Ya ve buhar, iki plaka arasndaki boluklarda akarlar. Bu da s deiiminin yksek verimle gereklemesini salar. Kartrc (mixer): Bu basit makine sayesinde ya ve eitli reaktantlar arasnda etkili bir karm salanabilmektedir. lem esnasndaki gereklilikler unlardr: Krlmas zor emlsiyon oluturmadan ya ve reaktantlar aras karm gerekletirmek Kartrma sresini nceden belirlenmi bir srede gerekletirmek (genellikle 10-25 saniye) Kolaylkla ayarlanabilir bir kartrma sistemi

Santrifjl ayrc: Birbiriyle karmayan iki sv sisteme bir tp araclyla beslenir. Santrifj kuvveti iki svnn birbirinden ayrlmasn salar. Daha ar bileen d yzeyde toplanrken ; hafif olan i yzeyde kalr. Ntr yan ykanmas: Ntralizasyon ileminde oluan sabunu uzaklatrmak iin scak suyla ykama yaplr. Sabun yada ksmi olarak znebilir olduundan bu ilem ok gereklidir. Ntr ya stcya gnderilir ve burada 9095oCye stlr. Daha sonra yine 90-95oCye stlm suyla mixerde karlar. Mixerde etkili bir ykama ileminin gereklemesiyle sabun artklar suda zlr. Kullanlan su miktar, genellikle yan %10u kadardr. Mixerden sonra ya-su sspansiyonu ayrlmak zere santrifje gnderilir. Ykama ileminde kullanlan suyun sert olmamas nerilendir. Vakumlu kurutucu: Ykama ileminden sonra ntr ya %0.2-0.5 orannda nem ierir. Vakumlu kurutucuda 800Cde nem %0.05 dzeyine kadar ekilir. Bu scaklk ve vakum altnda ilem ksa srede gerekleir. Kurutulan ya srekli olarak pompalar yardmyla sistemden alnr. Bu metod long-mix olarak bilinir. NTR FINDIK YAININ RENGNN AILMASI Renk ama ileminde alkaliyle ntralize edilmi yadaki renk maddeleri uzaklatrlr. lem , dehidrate yan uygun scaklk ,zaman ve basnta toz renk ama maddeleriyle temasna dayanr. Aartc olarak tonsil supreme 110 FF renk amann yan sra sabun kalntlarnn da uzaklatrlmasn salar. Ayrca ucuzdur ve ya ile reaksiyon vermez ve bu ynleriyle sanayide kullanm vardr. Ya ile absorbant arasndaki temas sresince sistemin mutlak basnc barometrik kondensr ve vakum pompas yardmyla sabit tutulur. Ya aartma topra sspansiyonu sistemi terk ettikten sonra pompayla alnr ve filtrelere beslenir. Burada iki komponent birbirinden ayrlr.

NTR FINDIK YAININ DEODORZASYONU Deodorizasyon, fndk ya rafinasyonunun son basamadr. Deodorizasyon ileminin amac yksek scaklk ve dk basn altnda su buharnn da tayc etkisinden yararlanarak kt koku ve tat maddelerini uzaklatrmaktr. lem 250-3000C ve 5-10 mmHg basnta gerekletirilir. lem srasnda % 0.2-0.8 gibi bir kayp sz konusudur. FINDIK YAININ PAKETLENMES Rafine fndk ya ilk olarak epoksi ile kaplanm binlere gnderilir. Binlerden pompalarla paketleme nitesine gnderilir. Plastik ambalaj kullanm yaygndr. nk; Dk maliyet Hafif olmas Krlmazl RAFNE FINDIK YAININ DEPOLANMASI Fndk yann yksek iyot says dolaysyla gliserid moleklndeki ift ba saysnn fazla oluu hava ve k varlnda kolaylkla okside olabilmesine sebep olur. Oksidasyonun yan organoleptik yaps (koku ve tat) zerinde olumsuz etkisi vardr. Fndk yan en iyi ekilde depolayabilmek iin u noktalara dikkat edilmelidir Ambalajda havann varlna engel olmak Gne ndan uzak tutmak Havayla temas 2 ekilde nlenebilir Ambalaja vakum uygulamak Havann yerine inert gaz doldurarak havann uzaklamasn salamak Atmosferik basnta doldurulmu ya rneklerinin bir sre sonra ransidite testlerinde pozitif sonu verdii grlrken, nitrojen atmosferinde doldurulmu olanlarda ransidite grlmemitir. Bu yzden paketlemede; En iyi ve en uzun koruma salayacak teneke kaplar kullanlmaldr. Oksidasyonu engellemek iin dolumda ambalajda hava kalmas engellenmelidir. Dk scaklkta depolama yan mrn uzatr. FINDIK YAININ ZELLKLER Serbest ya asidi :maksimum %0.1 Peroksit deeri :2.0 max.(meq/kg) Renk :max. 3.5 krmz (5 Lovibond cell) yot says : 87-102 Refraktif indeks :1,4620-1,4640 at 40 0C Katk maddesi : lenmesine yardmc olarak max. 30 ppm sitrik asit kullanlabilir.

Baka katk maddesi yoktur