Yol Yapim Sartname

Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 1. 1.1.
GR Genel Raporun bu blmnde, Ankara Bykehir Belediyesi, Ankara Su ve Kanalizasyon daresi Genel Mdrl Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projesi kapsamnda tamamlanan Ett proje ve mhendislik almalarn izleyecek yapm aamalar srasnda izlenecek yntemlerin ksaca zetlenmesini amalamaktadr. 1.2. alma Alan Bu rapora konu olan proje arlk merkezi, Ankarann en nemli iki ana arteri olan stanbul Yolu ile Eskiehir Yolunun birbirine balanmasna yneliktir. Ankarann en nemli arterlerinden olan stanbul Yolu, konumu itibaryla Ankarann nfus bakmndan en youn blgelerini kent merkezine balayan tek arter olma zelliindedir. Yine Eskiehir Yolu Ankarann yeni yerleim yerlerini kent merkezine balayan tek arterdir. 1.3. Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Teknik artname erii Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu iin oluturulan Teknik artname dokmannn ilerleyen blmlerinde, srasyla Kavak Blgesi malatlar, Sanat Yaplar ve Kprler, Yol Altyaps, Yol styaps, Trafik aretleri ve Yol Gvenlii, Yamursuyu ve Pissu Hatlar, mesuyu Hatlar, Elektrik leri, Makina leri konular detayl olarak tanmlanacaktr. Yol, Sanat Yaplar ve Trafik aretlemesi konularnda Yollar Fenni artnamesi, Yamursuyu, Pissu ve mesuyu konularnda ise ASK artnameleri esas alnmtr. 1.4. Dier ler Kavak Blgesi iinde imal edilecek dier altyap tesisleri iin, ilgili idareler (EGO, Trk Telekom A.. vb) tarafndan halen kullanlmakta olan Teknik artnameler uygulanacaktr.
Yol-yap mhendislik Ltd. ti.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 2. 2.1. ALIMA BLGES MALATLARI Genel Ankara Bykehir Belediyesi Zrhl Birlikler Yolu, amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm ii kapsamnda tamamlanan Ett proje ve mhendislik almalarn izleyecek yapm aamalar ksaca zetlenecektir. Uygulama Projeleri tamamlanan Kprl kava oluturan blmler, ana balklar altnda ele alnacaktr. Raporun ilerleyen blmlerinde srasyla ; amaz Altgeiti Sanat Yaplar, Zrhl Birlikler Altgeiti Sanat Yaplar, Kutugn Kprs, Ankara ay Kprs, DDY Kprs, Yol almalar, Alt balklar altnda incelenecektir. 2.2. amaz Altgeiti Sanat Yaplar Zrhl Birlikler Yolu ekseninde Km: 0+646 da balayan amaz Altgeidi tek aklkl ngermeli kirilerden olumaktadr. zerinde amaz Yolunun Zrhl Birlikler Yoluna baland kavan bulunduu kpr toplam 83 adet 120 cm. yksekliinde ngermeli kiri ve 206 adet 100 yerinde dkme kpr kaz ve 108.10 m. kapal kesim uzunluu ile uygulama projesinin en byk altgeididir. Kpr styapsn oluturan kiriler ve mtemadi deme, elastomer mesnetler zerinde, s farkllklar, deprem ykleri vb. etkenlerle hareket edebilmektedir. Bu hareketlerin kpr altyapsna zarar vermemesi ve seyir halindeki trafiin konfor + gvenlii iin, genleme derzleri projelendirilmitir amaz Altgeiti Sanat Yaplar, tek tip betonarme yap grubundan olumaktadr. Sz konusu altgeitin, yzeye en yakn kesimlerinde yeralan L kesitli yaplar, konsol istinat duvarlardr. Yeralt su seviyesinin zerinde kalan yaplar, birbirlerine souk derz ile bititirilmi mnferit duvarlardr. Kazlar tamamlandktan sonra, 1.faz temel betonu, ardndan 2.faz konsol perde duvar imalatlar yaplacak duvarlarn arkalarnda, kaba filtre malzemesi ve 300mm dreanflex borulu drenaj sayesinde sznt sularnn tahliyesi salanacaktr. Bitmi duvar st kotlarnn dzenlenmesi, oluabilecek yapm hatalarnn bertaraf edilebilmesi, korkuluk babalarnn montaj srasnda beton n yznde meydana gelecek grnt bozukluklarnn engellenebilmesi gibi estetik ve teknik gerekelerle, korkuluk alt harputalar tasarlanmtr. Bunun yannda, tevzi donatlarn ziyanna meydan vermemek iin, ano boylar 6m ve katlar olarak ayarlanmtr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 2.3. Zrhl Birlikler Altgeiti Sanat Yaplar Zrhl Birlikler Yolu ekseninde Km: 1+370.40 da balayan Zrhl Birlikler Altgeidi tek aklkl ngermeli kirilerden olumaktadr. Kpr zerinde yeni alacak Zrhl Birlikler Okulu ve Eitim Tmen Komutanl nizamiyesinin trafie katld Zrhl Birlikler Kava bulunan kpr 29.60m hesap aklkl toplam 51 adet 120 cm. yksekliinde ngermeli stten bitiik kiri, 126 adet 100 yerinde dkme kpr kazndan olumaktadr. 66.275 m. kapal kesim uzunluu olan altgeitte kpr zerindeki yollarn ileride oluabilecek oturma ve kmelere kar korunmas amacyla yaklam demeleri tasarlanmtr. Kpr styapsn oluturan kiriler ve mtemadi deme, elastomer mesnetler zerinde, s farkllklar, deprem ykleri vb etkenlerle hareket edebilmektedir. Bu hareketlerin kpr altyapsna zarar vermemesi ve seyir halindeki trafiin konfor + gvenlii iin, genleme derzleri projelendirilmitir Zrhl Birlikler Altgeiti Sanat Yaplar, tek tip betonarme yap grubundan olumaktadr. Sz konusu altgeitin, yzeye en yakn kesimlerinde yeralan L kesitli yaplar, konsol istinat duvarlardr. Yeralt su seviyesinin zerinde kalan yaplar, birbirlerine souk derz ile bititirilmi mnferit duvarlardr. Kazlar tamamlandktan sonra, 1.faz temel betonu, ardndan 2.faz konsol perde duvar imalatlar yaplacak duvarlarn arkalarnda, kaba filtre malzemesi ve 300mm dreanflex borulu drenaj sayesinde sznt sularnn tahliyesi salanacaktr. Bitmi duvar st kotlarnn dzenlenmesi, oluabilecek yapm hatalarnn bertaraf edilebilmesi, korkuluk babalarnn montaj srasnda beton n yznde meydana gelecek grnt bozukluklarnn engellenebilmesi gibi estetik ve teknik gerekelerle, korkuluk alt harputalar tasarlanmtr. Bunun yannda, tevzi donatlarn ziyanna meydan vermemek iin, ano boylar 6m ve katlar olarak ayarlanmtr. 2.4. Kutugn Kprs Zrhl Birlikler Yolu, amaz Balant Yolu Uygulama Projesinde yeralan 3. byk sanat yaps da, Kutugn ay Kprsdr. mitky-Etimesgut ynnde Zrhl Birlikler Okulu ve Eitim Tmen Komutanl giriinde bulunan Kutugn ay zerindeki kprnn yerine inaas planlanan yeni kpr tek aklkl ngermeli prefabrik kirilerden olumaktadr. Kpr zerinde, 5 eritli trafie hizmet veren tat yolunun yansra, 2.50m geniliinde yaya yolu da bulunmaktadr. Kprde toplam 38 adet ngermeli stten bitiik 120 cm. Yksekliinde kiri bulunmaktadr. 25 cm. Deme ykseklii olan kprde ykleri zemine aktarmak zere toplam 114 adet 100 yerinde dkme kpr kaz kullanlmtr. Kpr styapsn oluturan kiriler ve mtemadi deme, elastomer mesnetler zerinde, s farkllklar, deprem ykleri vb etkenlerle hareket edebilmektedir. Bu hareketlerin kpr altyapsna zarar vermemesi ve seyir halindeki trafiin konfor + gvenlii iin, genleme derzleri projelendirilmitir. 2.5. Ankara ay Kprs amaz Balant yolu zerinde bulunan Ankara ay Kprsnn yerine inaas planlanan yeni kpr 2 aklkl ngermeli stten bitiik prefabrik kirilerden olumaktadr. Kpr zerinde, 3 eritli trafie hizmet veren tat yolunun yansra, 2.50m geniliinde yaya yolu da bulunmaktadr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Ankara ay Kprsnn, kenarayaklar, 1.05m ara ile yerletirilmi 38+35=73 adet 100 betonarme yerinde dkme bitiik kazklardan olumaktadr. Sz konusu kenarayak kazklarn birarada tutan balk kirileri, ayn zamanda prefabrik ngermeli kirilerden oluan kpr styapsnn da elastomer mesnetlerinin kaidelerini desteklemektedir. Bunun yannda, mevcut Ankara ay iinde kalacak olan kpr ortaaya, kazkl temel zerinde ykselen 2+2=4 adet kolon ve kirilerin oturduu mesnetleri destekleyen balk kiriinden olumaktadr. Temeller 2.72 m. ara ile 3 sra yerletirilmi toplam 42 adet 100 betonarme yerinde dkme kazkla desteklenmitir. Sz konusu ortaayan temel ve kazklarnn imali srasnda, Ankara aynn rejimi mutlaka dikkate alnmal, takn debisi riskine kar nlemler planlanmaldr. Kpr styapsn oluturan kiriler ve mtemadi deme, elastomer mesnetler zerinde, s farkllklar, deprem ykleri vb etkenlerle hareket edebilmektedir. Bu hareketlerin kpr altyapsna zarar vermemesi ve seyir halindeki trafiin konfor + gvenlii iin, kprnn her iki kenarayanda genleme derzleri projelendirilmitir. 2.6. DDY Kprs Yeni yaplacak amaz Balant Yolu ekseni ile mevcut DDY hattnn kesitii Km de bulunan DDY kprs, iki aklkl ngermeli stten bitiik kirilerden olumaktadr. Yeni yaplacak kpr projelendirirken mevcut DDY hatt krmz kotlar korunmu, min. 5.00 m. dey gabari salayacak ekilde amaz Balant Yolu Ekseni krmz kotu drlmtr. Kpr DDY hatt eksenine dik genilii 20.6 m. olup mevcut 2 DDy hattna ek olarak gelecekte yaplacak 2 yeni hatta izin verecek ekilde tasarlanmtr. S1950 Yk Katar yk snfna gre hesab yaplan kprde 21+21=42 adet 120 cm. yksekliinde ngermeli kiri ve 20+20+20=60 adet 105 cm. aralkla yerletirilmi 17.80 m. uzunluunda 100 betonarme yerinde dkme kazk kullanlmtr. 2.7. Yol almalar Zrhl Birlikler Yolu, amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri dahilinde imal edilecek tat ve yaya yollarna ait yapm detaylar zetlenecektir. Sz konusu hemzemin kesiim noktasnn ana arterleri, mitky Etimesgut hattdr. BSK asfalt olan mevcut kaplama zerinde ondlasyonlar ile birlikte, yeralt su seviyesinin yksek olmasndan kaynaklanan timsah srt atlaklar gze arpmaktadr. Bu hatalarn giderilebilmesi iin, mevcut kaplama zerinde kalacak yeni yol platformlar iin, yeni yolun enkesitinde plentmiks temel seviyesine kadar (gerekirse) mevcut asfaltn kaznmas ve bu seviyeden sonra; 5cm 8cm 14cm BSK Anma Tabakas BSK Binder Tabakas BSK Bitml Temel Tabakas
olmak zere toplam 27cm BSK uygulanmas ngrlmektedir. Bu sayede, mevcut yol ile yeni imal edilecek yol arasnda btnlk salanacaktr. Bunun yannda, yeni yol platformunun bir blmnn mevcut yolun zerine oturmas durumunda, mevcut asfalt d kenar 1.00m ieriden kesilecek ve d kenar kaldrlacaktr. Mevcuda ek yaplacak Genileme Blgesi iin ;
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5cm 8cm 14cm 20cm 20cm BSK Anma Tabakas BSK Binder Tabakas BSK Bitml Temel Tabakas Plentmiks (Mekanik) Temel Alttemel
olmak zere toplam 67cm yol styaps uygulanmas ngrlmektedir. Ayrca, yeni yaplacak (mevcut yola oturmayan) yollar iin yukarda listelenmi 67cm esnek styap uygulanacaktr. Kavak blgesinde yeralan yaya yollar, kavak kollarnn (kilometrenin art ynnde) sanda oluturulan platformlar zerindedir. Min. Genilikleri 2.50m olarak tasarlanmtr. Son yllarda, Ankarada yaygn olarak kullanlan Andezit Bordr + Andezit Yaya Kaldrm Kaplamas, bu kavak yaya yollarnda da uygulanacaktr. Ayrca ileride oluacak oturmalara kar geoteknik raporda belirtilen kesimlerde 50 cm.-125 cm. aras nebati toprak syrmas yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3. 3.1. SANAT YAPILARI ve KPRLER Genel
Raporun bu blmnde, T.C. Bayndrlk ve skan Bakanl Karayollar Genel Mdrl Yollar Fenni artnamesi III. Blm esas alnarak, 1011 Ana Tamir Kava bnyesinde ina edilecek Kpr ve Sanat Yaplarna ait yapm esaslar belirlenecektir. 3.2. Sanat Yaplarna Ait Kaz leri
3.2.1 Tarif. Bu ksm sanat yaplarnn gerektirdii ve projelere veya idarece verilen talimatlara uygun olarak yaplacak; (1) Her tip ve byklkteki kpr, menfez ve istinat duvar ile, (2) Kutu menfez, bz, kafa veya drenaj hendei, dar derivasyon kanallar, ta dolgu ve dier tahkimat ve drenaj yaplar kazsndan bahseder. 3.2.2 naat Metotlar. 3.2.2.1 Aa Kesme, Kk Skme ve Temizleme. Bu iler Bu Teknik artnamedeki artlara uygun olarak yaplacaktr. 3.2.2.2 Rleve Alnmas. Rleve alnmasn gerektiren her trl halde mteahhit idareyi nceden haberdar edecek ve ancak rlevenin alnmasndan ve idarenin msaadesinden sonra mteakip i safhasna balayacaktr. 3.2.2.3 Sanat yaplar temellerine ait hendek ve temel ukurlar; projesinde gsterilen veya idarece istenilen yer, boyut, eim ve kotlarda kazlacak; sanat yaplarnn tam boyutlar ile yerletirilmelerine kafi gelecek byklkte olacaktr. Projelerde gsterilen temel taban kotu yaklak olarak verilmi olup, kesin kot ve temel cinsi kaz esnasnda idarece tespit edilecektir. 3.2.2.4 Kaz iinde rastlanan mnferit kayalar, ktkler eski imalata ait temel ve kazklarla temel ukurunda braklmas uygun grlmeyen her trl madde kaldrlacaktr. Temelin oturtulmasna elverili salam ve sert bir tabakaya rastlanldnda, her trl gevek malzeme temizlenecek ve idare talimatna uygun olarak yatay, kademeli veya dili bir salam yzey elde edilecektir. Kayalk zemindeki btn aralk yark ve atlaklar temizlenecek beton veya har ile doldurulacak, gevek veya ince kaya tabakalar kaldrlacak ve ancak btn bunlarn tamamlanmasndan sonra temel inaatna msaade edilecektir. Temel kayadan baka bir zemine oturacaksa, tabann bozulmamasna nemle dikkat edilecektir.Temel tabann son 15 cm. lik kazs temel inaatna balanlmasnn hemen ncesinde tamamlanacaktr. Mteahhit temel tabannn idarece direktif verilmedii halde tespit edilen kotun altna indirmi ise, fazla kazlan hacmi idarenin emredecei bir malzeme ve dozajdaki bir betonla dolduracaktr. ine kazk aklacak temel ukurlarnn kazs, kazk aklmasndan nce bitirilecektir. Kazk akma ii
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi tamamlandktan sonra da gevemi btn malzeme kaldrlacak ve temel betonunun oturmasna elverili dzgn bir yatak hazrlanacaktr. 3.2.2.5 (1) Kaz esnasnda zeminin yeter derecede salam olmad grlrse kaz hemen durdurulacak ve basit boru sondaj ile kaznn durdurulduu kottan en az 4 m. derinlie kadar zemin cinsi muayene edilecektir. (2) Temel kazs tabana kadar inildiinde zeminin salam olduu grlrse bu salam zeminin kalnl hakknda fikir edinilmek zere en az 4 m. derinlie kadar basit boru sondaj ile zemin muayene edilecektir.
3.2.2.6 Kazdan kan Malzemenin Kullanlmas. Kaz malzemesi sanat yaplarnn arkalarnn doldurulmasnda veya dier dolgularn yaplmasnda kullanlacak veya depo edilecektir. Bu hususlarda Tama ve Dolgu ksmlarndaki esaslar uygulanr. Muvakkat olarak dere yatanda braklmasna msaade edilen temel kazs malzemesi veya mteahhidin temel ileri ile ilgili olarak yapt toprak ynlar (Batardo, sedde vs.) da suyun akna mani olmayacak ve inaat bitmeden kaldrlm olacaktr.
Malzeme depo yerlerinin; sanat yapsnn emniyetini ve grnn, suyun akn bozmayacak ekilde seilmesi arttr. naat tamamlanm sanat yapsn tehlikeye sokabilecek ekilde malzeme depo edilmeyecektir. 3.2.2.7 ksa ve Batardolarn Yaplmas. Toprak kayma ve kmelerine, yklmalara mani olmak iin temel ukuru gerekli ekilde iksa edilecek ve bu iin su altnda yapld yerlerde veya dier gerekli hallerde elverili batardolar. ahap veya elik palplanlar, keson vs. kullanlacaktr. Yeralt ve yerst suyuna rastlanlmayan yerlerde iksa En azndan iilerin hayatn koruyacak ve kme ve kaymalarla kaz hudutlar dnda temel ukurunun genilemesini nleyecek salamlkta olacaktr. Projelerde iksa iin bir kayt bulunmad takdirde mteahhit herhangi bir iksa sistemi semekte serbesttir. Mteahhit iksa, batardo. beton veya betonarme keson tipine ait detayl projeleri hazrlayacak ve gerekesiyle birlikte 4 nsha olarak idareye verecek ve ancak bunun tasdikini mteakip iksa yapmna balayacaktr. Mteahhit iksa sistemini seerken, temel ukurunun almasn, fenni ekilde ve emniyetle yaplmasn ve betonun ykanmamasn tema edecek ve inaat esnasnda temel tabannn daha derine indirileceini veya daha yukarda braklacam veya kazk, aklacan gz nnde bulunduracaktr. ksa projesinin tasdiki iin baaryla tamamlanmas iin, mteahhidi, szleme gereince yklenmi bulunduu sorumluluklarn hi birinden kurtarm olamaz. 3.2.2.8 Temel inaatnda kullanlan iksann ular herhangi bir kaynama, yklma veya kapanmaya meydan vermeyecek ekilde, gerektii kadar zemine nfuz ettirilmi kucak ve gergilerle iyice takviye
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi edilmi, kabil olduu kadar su szdrmaz hale getirilmi olacaktr. Batardo ve iksalarn i boyutlar projelerde gsterilen temel boyutlarna eit olacaktr. Bunlarn tekili iin aklan palplan veya kaplamalarn mmkn mertebe deyden sapmamasna dikkat edilecektir. Palplan ve kaplamalar herhangi bir sebeple deyden saparak idarece tecviz edilecek bir derecede kapanmaya sebep olmu ise bu halde de temel ukuru kabul edilebilir. Ancak bu kapanma miktar temel rlevesine ve atamana geirilerek kaz ve temel betonu hesabnda gz nnde tutulacaktr. Kapanma tecviz edilmez ise mteahhit derhal kaplama ve palplanlan yerlerinden ekecek ve tekrar dzgn ekilde iksa ve kaplama, palplan ilemi yapacak, temel ukurunu dzeltecektir. Palplan veya kaplamalarn aralanmalar veya krlmalar halinde bunlarn yerine yenileri dzgn bir ekilde aklacaktr. Kaplama, palplan veya batardolarn heyeti umumiyesinde yesarilik, arpklk varsa veya keson kullanlmas halinde keson yana yatar veya yerinden kayarsa mteahhit bunlar gerektii ekilde itina ile dzeltecektir. 3.2.2.9 ksa, palplan. batardo ve kesonlar gerek kaz gerek beton. dkm esnasnda ani ve iddetli su ykselmeleri ve cereyanlar sebebiyle temel ukurunun veya betonun zarar grmesini nleyecek salamlkta ina edilecektir. Beton dkmne paralel olarak ve temelin kapanmasna meydan verilmeyecek ekilde gergi, kuak ve takviyeler peyderpey karlacaktr. zel hallerde idarenin yazl msaadesiyle bunlar ksmen yerinde braklabilir. Dkm esnasnda betonun ykanmamas iin gerekli her trl tedbir alnacaktr. Temel betonu, suyun boaltlmas suretiyle dklrken tulumbalarda arza olmasna ve temel ukuruna su hcum etmesine kar gerekli her tedbir alnacaktr. Buna ramen su hcumu nlenemezse pompaja en az 24 saat ara verilecektir. Dipten kaynama yapan temellerde ve suyun yenilemeyecei hallerde idarenin msaadesi alnarak betonun bir ksm su iinde dklecek ve dipten gelen su nlenecektir. Geri kalan betonun dklmesine geilmeden dklm ksmn yeter derecede hidrostatik diren kazand tahkik edilecektir. 3.2.2.10 darenin msaadesi halinde tamamlanm yapya en ufak bir zarar vermemek artiyle kaplama ve palplanlar temel inaatn takiben mteahhit tarafndan kartlabilir. Palplan ve kaplamalar karlmadklar takdirde balar en alak yerst suyunun veya tabii zeminin 50 cm. altndan kesilecektir. 3.2.2.11 Temel ukurunun Kabul. Mteahhit her kaznn tamamlanmasn derhal kontrol mhendisine bildirecektir. Temel kazsna ait her trl hususiyet kontrol mhendisince tasvip ve kabul edilmedike hibir suretle temel betonu dklemez. Temel lleri ve muayene sonular bir tutanak ile tespit edilecek ve atamana geirilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.2.3 Kaz Cinslerinin Ayrmnda Kabul Edilen Esaslar. Madde 3.2.1 (1) de saylan sanat yaplarnn kaz ilerine ait esaslar aada belirtilmitir. 3.2.3.1 Kuruda Temel Kazs. Temel taban yatay, cidarlar dey olan temellerde; temel evresinden kan dey dzlemlerle tabii zemin ve temel taban veya kaz esnasnda su kt takdirde bu su seviyesi arasnda kalan hacim Kuruda Temel Kazs dr. . 3.2.3.2 Su Altnda Temel Kazs. Temel taban yatay ve temel cidarlar dey olan temellerde kazya baland srada tespit edilen su seviyeleri ile temel taban arasndaki yksekliin temel alan ile arpmndan kan hacim Su Altnda Temel Kazs dr. Bu lye dahil edilecek kaznn mutlak surette tulumba kullanlarak yaplmas ve kaz taban dzeyinde, aada 3.2.3.4 deki esaslara gre llen saatteki su veriminin 0.6 m3 den fazla olmas arttr. Saatteki su verimi 0.6 m3 den az olan su iinde yaplan, kaz, 3.2.3.1 deki esaslara gre Kuruda Temel Kazs dr. 3.2.3.3 Poligon Kesitli Temeller. (1) Poligon kesitli temellerde kuruda ve su altndaki temel kazlar Bu Teknik artnamede tariflendii gibidir. (2) Kenar ayaklarda temel yzeyi dnda kalan (Ricat duvar gibi) imalatn tabii zemin veya su altnda bulunan ksmnn kazs iin; bu imalatn temel sahas dndaki zemin veya su iinde kalan ve bu Teknik artnamede tariflenen hacimler lye esas alnr. 3.2.3.4 Saatteki Su Veriminin Tespiti ve Su Seviyesi. (1) Saatteki Su Veriminin Tespiti. Kaznn son bulduu taban kotuna kadar indirilen su seviyesi yarm ,saat ayn seviyede kalacak durumda boaltma hz ayarlanarak boaltmaya devam edilir. Bu yarm saatlik sre iinde ekilen su miktarnn iki kat saatteki su verimidir. Su seviyesinin 2 cm. oynamas nazar itibara alnmaz ve seviye teesss etmi saylr. Su veriminin tespitinde; kk verimlerde hacmi belli kaplar, byk verimlerde ise karakteristikleri nceden tayin ve tespit edilmi ince kenarl savaklar kullanlr. Saatteki su verimi tespit edilirken temel kazs esnasndaki artlar aynen muhafaza edilir. Sznt sular oaltlarak kabarmaya sebep olacak fiil ve hareketlere meydan verilmez. (2) Kaz yaplar temellerde yerst suyu varsa suyun altndaki yerst suyu, yoksa yeralt suyunun ilk rastland seviyenin altndaki kaz Su Altnda Temel Kazsdr. Ancak yerst suyu ve yamur sular temel ukuru iine akarak buradaki su seviyesinin ykselmesine sebep olduu takdirde, bu ykselme su seviyesinin tespitinde nazar itibara alnmaz. (3) Herhangi bir sebeple temel kazs bir veya birka defa 72 saat veya daha fazla bir zaman iin durur ise bu srelerden sonra ie her balanta temel ukuru iindeki su seviyesi llecek ve llen su seviyelerinin ortalamas alnarak bulunacak kot Kuruda Temel Kazs ile Su Altnda Temel Kazs n ayran dzlem saylacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.2.3.5 evli Kaz. darenin msaadesi ile mteahhit temel kazsnn evli olarak yapabilir. Ancak, temel evresinden kan dey dzlemler ierisinde kalan hacim evvelce belirtilen l esaslarna gre hesaplanr; darsnda kalan hacim lye dahil edilmez. 3.2.3,6 Projelerdeki temel boyutlar dnda yaplan kazlar temel kazs esnasnda herhangi bir sebeple vaki olacak yklmalar, kontrol mhendisi tarafndan piketaj yaplmadan veya tabii zemin rlevesi karlmadan yaplan kazlar, iksa kalnlklar lye dahil edilemez. 3.2.3.7 Madde 3.2.1 (2) de saylar sanat yaplarna ait kaz ls 3.2.3. deki dier esaslar da gz nnde tutularak hesaplanan ve tabii zeminin altnda proje ve idare talimatna uygun olarak fiilen yaplan kaz hacmidir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.3. Sanat Yaplar iin Dolgu
3.3.1 Tarif. Kpr, menfez vesaire gibi btn sanat yaplarnn projelerde gsterilip tip ve ekillere uygun bir tarzda ve aadaki artlar dahilinde arka dolgularnn yaplmasndan bahseder. 3.3.2 Malzeme. Dolgular iin kullanlacak malzeme kazlardan veya ocaklardan alnan seilmi malzeme olacaktr. 3.3.3 naat Metotlar. 3.3.3.1 Bir sanat yaps tamamlandktan sonra temellerin ve elevasyon duvarlarnn etrafndaki saha, seilmi, maksada uygun ve elverili malzeme ile 20 cm. yi amayan yatay tabakalar halinde tabii zemin seviyesine kadar doldurulacaktr. Her tabaka duruma gre silindirlerle, mekanik tokmaklarla veya sath 160 cm2 den fazla bulunmayan demir el tokmaklaryla sktrlacaktr. Dolgu malzemesi temiz kum ve akllardan teekkl ettii zaman tabakalar halinde inaata ve silindiraj veya tokmaklamaya lzum olmayp bu artlar aranmayacaktr. Gerek tabakalar halinde yaplan, gerekse kum ve akl malzemesi ile yaplan dolguda kontrol mhendisinin lzum gsterdii miktarlarda ve muhakkak surette sulama yaplacaktr. 3.3.3.2 Beton imalatn arka dolgular, beton imalat dolgudan doacak basnca dayanacak mukavemeti kazanmadan ve 21 gnlk prizini yapmadan yaplmayacaktr. Hibir zaman kontrol mhendisi tarafndan msaade edilmedike dolgu iine balanmayacaktr. 3.3.3.3 Yaplara, dolgudan ileri gelecek olan herhangi bir basncn nlenmesi iin kontrol mhendisi tarafndan, lzumlu grld takdirde tabii evler ve dolgunun oturaca saha kademeli veya dili bir hale getirilecektir. Ayrca projelerde gsterildii takdirde stifli Ta Dolgu ksmnda gsterilen esaslar dahilinde ta dolgu yaplacaktr. ksalarn, menfez ve kprlerin etrafnda yaplacak dolgular bu yaplarn her ki tarafnda ayn zamanda balanlmak suretiyle takriben ayn zamanlarda ayn seviyelerde olmak zere ina edilecektir. 3.3.3.4 Bu dolgularn drene edilmeleri iin gerekli tedbirlerin alnmas lazmdr. Kanat ve ricat duvarlarnda, tempan duvarlarnda, iksa ve istinat duvarlarnda dolgunun tabii zeminle birletii seviyede ve icabeden yerlerde yer yer garguylar braklacak, szan sularn kolayca toplanarak dar akabilmesini temin iin garguylarn i taraf nlerine tatan su toplama yerleri yaplacaktr. Bu yerlerin st ve gerisi iri akl veya krlm ta ile doldurulacaktr. Doldurulan ksmn hacmi 1/4 metre kpten az olmayacak ve en kk ebad 60 cm. den az bulunmayacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.4. Ta Dolgu
3.4.1 Tarif. Bu ksm, projelerde gsterilen yer, eim, boyut ve kesitlere ve bu artnamedeki artlara uygun olarak yaplacak stifsiz Ta Dolgu ve stifli Ta Dolgu ilerinden bahseder. 3.4.2 Malzeme. 3.4.2.1 Tan Genel Nitelikleri. Ta dolgu ilerinde kullanlacak talar dzgn, mtecanis. sk kristallerden teekkl eden, sert, anmaa ve dona, su, hava tesirlerine kar yeter derecede dayankl atlak, yark ve rk damarlardan ari keskin kenarl talar olacaktr. Talarn, toz, toprak, organik madde v.s. gibi yabanc maddelerden ari olmas gereklidir. Kesidi sedef gibi veya pul pul olan veya ist gibi kolayca tabakalara ayrlmaa, krldnda dalmaa msait olan cinsteki talar kullanlmayacaktr. 3.4.2.2 Tan zel Nitelikleri stifli ve istifsiz ta dolgularn yapmnda kullanlan talar hacim olarak 0.002 m3 den veya arlk olarak 5 kg. dan byk olacaktr. En byk boyut yapnn proje zellikleri gerektirirse kontrol mhendisi tarafndan veya projede belirtilir. Bu takdirde mteahhit talar bu byklkten daha kk olacak ekilde paralamaa mecburdur. 3.4.3 naat Metotlar. 3.4.3.1 stifsiz Ta Dolgu. Projelerde gsterilen yerlerde, tarzda, genilik, derinlik ve eimde; hazrlanan temel, taban veya tabii zemin zerinde dolgu ta malzemesiyle azami bir metrelik yatay tabakalar halinde doldurulmak ve yaylmak suretiyle stifsiz Ta Dolgu yaplr. Dolgu malzemesinin yabanc maddelerle karmamasna ve gabari dna atlmamasna dikkat edilecektir. zellikle d yzeylerde byk boyuttaki talar kullanlacaktr. Genel olarak talar arasnda fazla boluk kalmasna sebep olan sivri ular ve keler krlr. 3.4.3.2 stifli Ta Dolgu. Projelerde gsterilen yerlerde, tarzda, genilik, derinlik ve eimde hazrlanan temel, taban veya tabii zemin zerine dolgu ta malzemesiyle yaplr. Talar el ile, kanca veya vinle, dey derzler st ste gelmeyecek ekilde teker teker yerletirilir. stif iinin azami birer metrelik yatay tabakalar tekil edecek surette ilerletilmesi arttr. stifli ta dolguda byk talar alta gelecek ekilde bir ta en az noktada alttaki ta sralarna salamca oturmu olacaktr. n ve arka taraflarda ak kalan derzler gerilmelerin mmkn mertebe eit olarak yaylmas iin ta paralar ile kamalanacaktr. zellikle d yzeylerde byk boyuttaki talar kullanlacaktr. stifli ta dolgu yzeyleri dzgn olacaktr. Proje kotundan 0.10 m. hata kabul edilebilir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.5. Kpr Tahkimat
3.5.2.3 Har Kumunun Nitelikleri Aadaki artlar tahkimat, pere. duvar gibi btn harl ta ileri iin uygulanr. (1) Har iin kullanlan kum sert. salam ve dayankl mineral veya ta paracklarndan teekkl edecek ve mahzurlu olacak derecede organik vesair zararl maddeleri ihtiva etmeyecektir. (2) Har imali iin kullanlacak kum aadaki snrlar dahilinde niform bir granlometriyi haiz olacaktr. 2,380 mm. lik ( 8 numaral) elekten geen ksm % 100 0,297 mm. lik ( 50 numaral) elekten geen ksm % 15 40 0,149 mm. lik (100 numaral) elekten geen ksm % 0,074 mm. lik (200 numaral) elekten geen ksm % 0 10 05
Harl kargir inaatta kullanlacak imentonun ve suyun zellikleri bu artnamenin 47. ksmnda aklanan nitelikte olacaktr. 3.5.3.2 Menfez ve Kpr Tahkimatlar. 3.5.3.2 (1) stifli Kpr ve Menfez Tahkimat. Tahkimat projelerde veya kontrol mhendisi tarafndan gsterilen yerlerde; tarzda, genilik. derinlik ve eimde hazrlanan temel, taban veya tabii zemin zerine yaplr. Projesinde belirtilen kategorilere gre talar elle veya makina ile, boluklarn en az olmas gz nnde tutularak projede istenilen kesitler elde edilmek zere itinayla yerletirilecektir. Yapnn projede gsterilen boyutlarda olmasna dikkat edilecek ve hibir yerde yzey 0,10 m. den fazla fark etmeyecektir. 3.5.3.2 (2) stifsiz Kpr ve Menfez Tahkimat. Tahkimat, projelerde veya kontrol mhendisi tarafndan gsterilen yerlerde; tarzda, genilik, derinlik ve eimde hazrlanan temel, taban veya tabii zemin zerine projelerde istenilen gabari elde edilecek ekilde ta tabakalar halinde dklr veya konulur, yapmn kademeli olarak ilerletilmesi gz nnde bulundurulur. Yapnn projede gsterilen boyutlarda olmasna dikkat edilecek ve hibir yerde yzey 0,25 m. den fazla fark etmeyecektir. Tahkimat ilerinin proje ve talimatlara uygun olarak yrtlmesi iskandil ve dier l usulleriyle devaml olarak kontrol edilecek ve vuku bulacak eksiklikler giderilmedike iin devamna msaade edilmeyecektir. Talarn kesit dna kamasna, yuvarlanmasna v.s. ekilde kaybolmalarna kar gerekli tedbirler alnarak, azami dikkat ve itina gsterilecektir. 3.5.3.3 Harl Tahkimat Projelerde istenilen boyut ve kesitler ve dzgn bir ev yzeyi elde edilmek zere projesinde belirtilen byklkte talar kullanlarak yaplrlar. Talar konulacak ev
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi yzeyine en dengeli ekilde oturtulur. Bunun iin gerekiyorsa oturma yzeyi dzeltilir veya ok sivri kenarlar krlr. Bunlar zerine bol harla boluk kalmayacak ekilde dier talar yerletirilir. Dzgn bir tahkimat yzeyi elde edebilmek iin ev yzne konan esas byklkteki talarn arasndaki boluk daha kk boyutlardaki talarla harl olarak itina ile salam bir ekilde doldurulur. Genel olarak talar arasnda fazla boluk kalmasna sebep olacak sivri kenarlar ve keler krlacak, harsz boluk kalmamasna dikkat edilecek, tahkimat evindeki fazla harlar temizlenecek, kontrolluka istenirse ayrca evde derz yaplacaktr. Tahkimat yzeylerinin elde edilmesinde projeye nazaran tecviz edilebilecek hata (2) tona kadar talar in 0,10 m. ve (2) tondan yukarlar iin 0.20 m. dir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5.6. Ta Pere malatlar
3.6.1 Tarif. Bu ksm, projelerde veya kontrol mhendisi tarafndan gsterilen yerlerde projesine uygun boyut ve kesitlerde ina edilen. tahkimat veya dolgu yzeylerinin su v.s. tesirlere kar korumaa yarayan dzgn ta kaplamalarndan bahseder. 3.6.2 Malzeme. Pere Talar, Bu artnemde belirtilen genel nitelikleri haiz olacak ve ayrca mmkn olduu kadar kenarlar doru ve yzeyleri dzgn talardan seilmi bulunacaklardr. cabnda basit bir ilikle talar ekile vurulup krlarak bu ekle getirilecektir. Perede kullanlacak talarn en kk kenar 15 cm. den ve arl da 25 kg. dan az olmayacaktr. 20 cm. kalnlktan az pere yaplamaz. Pere kalnl cinslerine gre 20, 30, 40 ve 50 cm. olabilir. 3.6.3 naat Metotlar. 3.6.3.1 Kuru Pere. Pere kaplanacak, yzey nceden dzenlenecek, belirli uzunluklarda pere kalnlna ve eimine uygun ablon kullanlacaktr. Kaplanacak evlere paralel ve dzgn bir pere yzeyi elde edilecek ekilde allacak, talarn kaplanan yzeye iyice oturmasna birbirlerine demelerine ve aralarndaki boluun en az olmasna gayret edilecektir. Talar pere yzeyine konduktan sonra, ekile iyice yerletirilecek, krlarak klen talar deitirilecektir. Pere yapmnda; kaplanacak yzey kenarlarnda ve zellikle ev eteklerinde nispeten byk talar kullanlacak ve perenin yapm ii aadan yukar doru ilerletilecektir. Pere kalnl tek bir tatan elde edilecek ve st ste iki tan konmasna izin verilmeyecektir. 3.6.3.2 Harl Pere. Pere kaplanacak yzey nceden dzenlenecek, belirli uzunluklarda pere kalnlna ve eimine uygun ablon kullanlacaktr. Kaplanacak evlere paralel ve dzgn bir pere yzeyi elde edilecek ekilde allacaktr. Talarn kaplanacak yzeye iyice oturmas; tabann dzeltilmesi ve taa ekile vurularak temin edilecek ve ta etraflarna bol har konacaktr. Komu talar ayn ekilde tabana yerletirilecek ve yine ekile vurularak daha nce yerletirilmi talarla skca balants salanacaktr. Talar arasndaki btn boluun harla doldurulmu olmas temin edilecek ve yaplan kontrolda grlen boluklar har ile tekrar doldurulacaktr. Talarn kuru pere gibi denmesi ve sonra derzlerinin harla doldurulmas suretiyle harl pere yaplmasna katiyen msaade edilmeyecektir. Pere yzeyindeki har apaklan mala ve sprgeyle temizlenecektir. Pere; projesinde belirtilen veya idarece istenilen kalklarda ve bu kalnlk yalnz bir tek tatan elde edilmek suretiyle yaplacak ve st ste iki tan konmasna izin verilmeyecektir. Pere yapmnda kaplanan yzey kenarlarnda ve zellikle ev eteklerinde nispeten byk talar kullanlacak ve talarn denmesi ii aadan yukarya doru ilerletilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Pere yapmnda kullanlan har idarece istenen dozajda olacak ve bu har daima taze olarak kullanlacaktr. Sfr derecenin altndaki sda allmayacaktr. Harl pere; gn sulanmak, nemli uval, toprak v.s. ile rtlmek suretiyle gneten korunacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.7. Kargir naat (Ta Duvarlar)
3.7.1 Tarif. Bu ksm, idarece gsterilen yerde, projesinde belirtilen ekil, boyut ve eimde, bu artnameye uygun olarak yaplan moloz,aplanm moloz, kaba yonu ta. ince yonu ta ve kesme ta yapmndan bahseder. 3.7.2 Malzeme. 3.7.2.1 Genel Nitelikler. Tan genel nitelikleri bu artnemede belirtildii gibi olacaktr. 3.7.2.2 zel Nitelikler. 1 Moloz Ta. Ocaktan karldktan ve paralandktan sonra olduklar gibi veya yerine gre dzeltilerek kullanlan bir veya mstesna hallerde iki kii tarafndan el ile manevra edilebilecek byklkte, gayri muntazam talardr. Grnen yzlerde talarn ke alar 60 den ve en kk kenar da 10 cm. den kk olmayacaktr. Talarn derinlii 20 cm. den ve kalnl da 15 cm. den byk olacaktr. Talarn hacimleri de 0,002 m3 0,050 m3 arasnda olacaktr. Kemerlerde kullanlacak moloz talarn kuyruk ksm grnen yzden daha kaln olarak dzeltilecektir. 2 aplanm Moloz Ta. Kenarlar ekile dzeltilmi dikdrtgen veya ok kenar yzl dzgn biim verili talardr. Yatak ve yan yzeyleri talarn grnen yzeyine genellikle dik ve en az 5 cm. lik ksm dzeltilmi olacaktr. ok kenarllarda hi bir ke as 60 nin altna dmeyecektir. Talarn grnen yzeylerinde kenarlarndan daha ukur ksmlar bulunmayacaktr. Kabark ksmlar da 5 cm. yi gememek zere idarece istenildii kadar braklacaktr.En kuuk kenar ise 15 cm. den kk olmayacak ve duvar derinliine giren boyutu, dier iki boyutundan byk olacaktr. Kemerlerde; kemer talar, kemer erisine uygun olacak ekilde aplanacaktr. 3 Kaba Yonu Ta. Yatak ve yan yzeyleri, grnen yzeyine dik, en az 15 cm. olmak zere mur veya tarak ile dzeltilmi dikdrtgen veya ok kenarl yzeyli dzgn ekil verilmi talardr. Bu talarn grnen yzey kenarlar ayn dzlemde olacaktr. stenildiinde tan grnen yzey evresinde yaklak olarak 2 cm. eninde kalem ile ince tesviyeli bir ereve yaplabilir. Cephe talarnn grnen yzeylerindeki kabarklk 3 cm. yi gemeyecek ve ta yzeylerinde kenarlarndan ukur ksmlar bulunmayacaktr. (ok kenarl yzeylerde hibir ke as 60 nin altna dmeyecektir. Dikdrtgen yzeyli talarn ykseklii en az 20 cm., genilii en az 30 cm. ve derinlii de en az 25 cm. olacaktr. ok keli talarda en kk kenar 15 cm. ve tan duvara giren ksm 25 cm. den az olamaz. Bu talarn yatak ve yan yzeylerinde 15 cm. derinlie kadar hi bir kesit daralmas olmayacaktr. Bunun gerisinde her kenardan itibaren 2 cm. den ok olmamak artyla bir kesit daralmas kabul edilebilir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4 zel Kaba Yonu Ta. Grnen yzeylerinin lleri projesine gre yaplm ve yonu ekli kaba yonu ta esaslarna uyularak hazrlanm talardr. Kemer inaatnda kullanlacak zel kaba yonu talarn yatak ve yan yzleri;kemer i erisi yan ap dorultusuna gelecek ekilde tamamen murla ilenecektir. 5 nce Yonu Ta. Grnen yzeyleri tamamen, yatak ve yan yzeyleri 15 cm. derinlie kadar gnyesinde ve dzlem olarak kenarlar dzgn ve keskin dorular tekil edecek ekilde kalemle ve geri kalan ksmlar mur veya ince tarakla tesviye edilmi talardr. Grnen yzeylerde kenarlarn tekil ettii dzleme gre ukurluk kabul edilmez, ancak kalemle tekil edilen ereve ierisi ayn dzlemde olabilecek gibi idarece istenildii takdirde bu dzleme paralel 2 cm. ye kadar kntl olarak da mur veya ince tarakla ilenebilir. Yatak ve yan yzeylerinde 15 cm. derinlie kadar hibir kesit daralmas olmayacaktr. Bu derinlikten sonra yzeylerde 2 cm. den fazla olmamak artyla bir kesit daralmas kabul edilebilir. Talarnn en kk boyutu 20 cm. den az olmayacaktr. 6 zel nce Yonu Ta. Her tan grnen yzeylerinin lleri projelerine gre yaplm ve yonu ekli ince yonu ta esaslarna uyularak hazrlanm talardr. Kemer inaatnda kullanlacak zel ince yonu talarn yatak ve yan yzleri, kemer i erisi yar ap dorultusunda gelecek ekilde tamamen murla ilenecektir. Kesitleri ekil 12 ve 13 de gsterilen bordur talar, merdiven basamaklar ve kpr kornileri ince yonu niteliinde yapld takdirde bunlar zel ince yonu talardan saylrlar. 7 Kesme Ta. zellikle estetik ve mimari dncelerle, onanl proje ve, detaylarna uygun olarak, btn yzeyleri dzgn ve geometrik ekilde yontulup hazrlanm talardr. Bu talarn grnen yzeylerini evreleyen kenarlar gayet dzgn dorulardan meydana getirilecektir. Kesme talarn yatak ve yan yzlerinde projesine gre herhangi bir kesit daralmas olmayacak, btn grnen yzeyleri etrafnda kalemle ereve yaplacak ve erevenin ii kalem veya ince tarakla dzlem olarak gayet dzgn ekilde tesviye edilecektir. Kesme ta inaatn ierden balantsn salayacak kenet ve har yuvalan nceden hazrlanm olacak, bu yuvalar kenarlara 10 cm. den yakn olmamak zere dik olarak tekil edilecektir. Talarn hazrland yerden inaattaki yerlerine tanmasnda ve konmasnda kenar ve kelerinin bozulmamasn salayacak gerekli tedbirler alnacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.7.3 naat Metotlar. 3.7.3.1 Genel Metotlar. Kargir inaatta btn cephe talar ayn dzlemde veya projesinde gsterilen yzeyde olacaktr. Duvar btn kalnlnca ayn zamanda yaplarak ykseltilecektir. Talar yerlerine konmadan iyice temizlenecektir. Harl yapda talar slatlarak kullanlacak, talar arasndaki derzler tamamen hare ile doldurulacak, talarn birbirine harsz olarak temas veya harsz boluk kalmas nlenecektir. Isnn sfr derecenin altna dmesi halinde harl almaya msaade edilmeyecektir. almaa aralk verildiinde duvara iyi kaynamam talar grlrse nce bunlar sklecek ve sonra almaa balanacaktr. Yapda daima hi priz yapmam taze har kullanlacak ve bunlar projesinde veya artnamelerinde gsterilen dozajda olacaktr. 3.7.3.2 zel Metotlar. (1) Moloz Ta naat. (1 a) Kuru Moloz Ta naat. Talarn yzeyleri, kenar ve altlar kabaca ekile dzeltilecektir. Duvarn kelerinde, ba ve nihayetlerinde kullanlacak talar dzgn yzeylilerden seilecek ve duvara gerekli dorultuyu verecek ekilde dzeltilecektir. Talar mmkn olduu kadar yatay sralar tekil edecek ekilde konulacaktr. Temeli ve keleri tekil eden ta sralar ncelikle byk seme talardan yaplacaktr. Btn talar geni yzeyleri zerine ve en az noktas ile altndaki ta srasna oturtulacak ve en az boluk verecek ekilde birbirleriyle yatay ve dey dorultularda balantl olarak rlecektir. Grnen yzeylerde derz aralklar 4 cm. den ok olmayacaktr. Kuru duvar yapmnda her ta dengeli ve en az boluk kalacak ekilde oturtulacaktr. Tan cephedeki ykseklii, geniliinden ve derinliinden fazla olmayacaktr. Kuru duvar kalnl en dar yerinde 60 cm. den az olamaz. (1 b) Harl Moloz Ta naat. artnamesine uygun ocak veya kazdan karlan talar olduklar gibi veya kabaca dzeltilerek kullanlr. Moloz talar, duvarc ve yardmcs ile birlikte kaldrlp yerine konabilecek byklkte olacaktr. Talarn yaplm duvar zerinde oynatlmasna ve krlmasna izin verilmeyecektir. Svanmayacak kargir inaatn grnen yzeylerinde kama kullanlamaz. Ancak i ksmlarda harcn ok kalnlk meydana getirebilecei yerlerde ta kamalar kullanlabilir. Moloz kargir inaat yzeylerinde metre karede 15 den fazla ta bulunmayacaktr. Grnen yzey talarnn kargir i ksm ile balantsn salayan talar m2 de iki adetten az olmamak zere btn duvar yzeyine eit aralklarla datlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Ta kalnl 15 cm. den az olmayacak ve talarn stleri harla tesviye edilerek dzeltilmesine izin verilmeyecektir. Kargir inaatta duvar kalnl 50 cm. den az olmayaca gibi inaat srasnda duvarn btn kalnlnca ayn zamanda ykseltilmesi arttr. Moloz ta ile yaplan yap ve evre duvarlar gibi kargir inaatta en ok 2 m. de bir beton veya betonarme hatl yaplacaktr. Bunlarn dnda kalan moloz kargir inaatta lzum grld takdirde hatl yaplr. Moloz kargir btn talar geni yzeyleri zerine konulmak suretiyle ina edilecek, talarn ykseklii derinliinden ve geniliinden fazla olmayacaktr. Talarn duvar iinde kalan btn yzeyleri harla sarlm olacak, grnen yzeylerde derz aralklar 4 cm. den fazla olmayacaktr. Toprakl, killi, yosunlu, kirli talar yerine konmadan nce temizlenecek ve gerekirse ykanacaktr. Bir ksm nceden yaplm kargirin yeniden yaplmasna balanrken oynam olan talar ve harlar karlacak, st temizlenip slatldktan sonra ie devam edilecektir. imento harl kargir inaat, lzumunda aralkl olarak sulanacak, don olabilecek hallerde inaata izin verilmeyecektir. (2) aplanm Moloz Ta naat. aplam moloz talarla yaplan kargir inaatta harl moloz ta naat artlarna tamamen uyulacak, ancak talar arasndaki derz aralklar 3 cm. den ok olmayacak ve taslarn rlmesinde kama kullanlmayacaktr. Bu trl yapm btn kargir kalnlnca olaca gibi yalnz grnen yzeye de uygulanabilir. Kemer inaatnda ekile dzeltilerek elde edilmi yatak yzeyleri yar ap dorultusuna gelmek ve iki taraf zengisinden balamak zere tayc kalba eit yk verecek ekilde rlecektir. ki ve daha ok sral kemerlerde derzler yar ap dorultusunda olacak, derz aralklar 2,5 cm. den ok olmayacaktr. Yarap dorultusuna dikey gelen derzlerin artmal ve kemer d yzeyinin dzgn olmasna zellikle nem verilecektir. (3) Kaba Yonu Ta inaat. Kaba yonu ta inaat Harl Moloz Ta naatndaki esaslara uyulmak art ile yaplr. Kaba yonu yzeyleri, sra halinde, eitli boyuttaki dikdrtgen yzeyli talarla kark olarak veya ok kenarl talarla mozaik eklinde rlr. Yzeylerdeki kaba yonu talarn kargirle balantlarna dikkat edilecek ve yzeye konan bir sra tan arkas duvarn btn kalnlnca tamamlandktan sonra st srann rlmesine geilecektir. Ta aralarndaki derz yerlerinin genilii btn duvar cephesinde ayn ve en ok 2 cm. olacaktr. Talar yerlerine konduktan sonra kalemle hibir dzeltme yaplmayacaktr. Talar sra halinde rld takdirde sra aralarndaki ykseklik fark dar ta srasnn 1/5 ini gememelidir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Bir sra ile ondan sonra gelen srada birbirine en yakn olan derzlerin arasndaki uzaklk 10 cm. den az olmayacaktr. Kaba yonu ta sralarna mimari dncelerle yukarda yazlanlardan farkl ekiller verilmesi gerektii zaman projesine veya artnamesine uygun olarak yaplacaktr. ok keli talarla rlecek kargir yzeylerinde birbirine yakn talarla arasndaki boyut fark, grn gzelliini bozmayacak oranda olacaktr. (4) zel Kaba Yonu Ta naat. zel kaba yonu talarla inaat, projelerinde gsterilen veya istenilen zelliklere uyularak Kaba Yonu Ta naatndaki esaslar dahilinde yaplr. Ancak, zel kaba yonu talarla yaplan kemer inaatnda ard arda gelen iki sradaki talarn artmal derzleri aras 10 cm. den az olmayacaktr. (5) nce Yonu Ta naat. nce yonu ta inaat Kaba Yonu Ta naattaki esaslara uyulmak artyla, duvar yzeyleri sra halinde ya da kark olarak eitli boyutlardaki dikdrtgen yzeyli taslarla rlerek yaplr. Yzeylerdeki ince yonu talarn duvarla balantlarna dikkat edilecek ve duvar yzeyine konan bir sra tan arkas btn duvar kalnlnca tamamlandktan sonra st srann rlmesine geilecektir. Ta aralarndaki derz yerlerinin genilii, btn duvar yzeyinde ayn ve en ok 1,5 cm. olacaktr. Talar yerlerine konulduktan sonra kalemle hibir dzeltme yaplmayacaktr. nce yonu ta sralarna mimari dncelerle deiik ekiller verilmesi iin bir kayt bulunmadka ard arda gelen iki ta sras ykseklikleri arasndaki fark en ok 2 cm. ve bir yzeydeki en kaln sra ile en ince sra arasndaki fark da 4 cm. yi gemeyecektir. Ard arda gelen iki sra birbirine en yakn dikey derzler arasndaki uzaklk 10 cm. den az olmayacaktr. (6) zel nce Yonu Ta naat. zel ince yonu ta inaat, projesinde gsterilen veya istenilen zelliklere uyularak nce Yonu Ta naattaki esaslar dahilinde yaplr. Ancak zel ince yonu talarla yaplan kemer inaatnda ard arda gelen iki sradaki talarn artmas derzleri arasndaki uzaklk 10 cm. den az olmayacaktr. (7) Kesme Ta naat . Kesme talarla inaat ince yonu ta inaattaki esaslara, proje ve detaylarna uygun olarak yaplr. Talarn yatak ve yan yzeyleri arasndaki derz aralklar ayn ve en ok 1 cm. olacaktr. stenilen derz kalnlnda har zerine oturtulmu taslann yan yzleri arasnda kalan boluklara usulne gre sulu har aktlmak suretiyle doldurulacaktr. Derzlerde bir kalnlk istenmedii takdirde talarn balants yeteri kadar kenetlerle temin edilir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.8. Beton leri
3.8.1 Tarif. Bu ksm, projelerde gsterilen veya idare tarafndan yaz ile bildirilen istinad duvar, menfez, kpr ve dier yaplardaki beton ilerinden ve beton malzemelerinden bahseder. 3.8.2 Malzemeler. Malzemelerin kontrol ilgili Trk Standartlarna ve mevcut Bayndrlk ve skan Bakanl neriyatna uygun olarak yaplacaktr. 47,2.1 imento. Blmnde verilen TS listesinin yeni durumu TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS 19 Portland imentolar 20 Yksek Frn Cruf imentolar 21 Beyaz Portland imentosu 22 Har imentosu 23 imento Numune Alma Metotlar 24 imentolarn Fiziksel Muayene Metotlar 26 imento - Trasl 640 Uucu Kll imento 687 imento Kimyasal Analiz Metotlar 809 Slfatl cruf imentosu
TS 3646 imento - Erken Dayanm Yksek (Beton Travers imentosu) imento numuneleri idare tarafndan TS 23'e gre alndktan ve idarenin laboratuvarnda TS 24'e gre teknik muayenesi yapldktan sonra kullanlabilecektir. Kullanlma gnnden en az 40 gn evvel numunesi alnacak ekilde imentonun temin edilmesi ve idareye haber verilmesi gereklidir. 3.8.2.2 Agrega. Doal, yapay veya her iki cins youn mineral malzemenin eitli boyuttaki krlmam ve/veya krlm tanelerinin bir yndr. Doal agrega (doal ta agregas), teraslardan. nehirlerden, denizlerden, gllerden ve ta ocaklarndan elde edilen krlm veya krlmam youn yapl agregadr. Yapay agrega (Sanayi rn agrega), yksek frn cruf ta, izabe crufu veya frn cruf kumu gibi sanayi rn olan krlm veya krlmam youn yapll agregadr. Kullanlacak agregalar aada belirtilen ilgili Trk Standart ve artnamelerine uygun olacaktr. TS TS TS TS 706 Beton Agregalar (Kum ve akl) 707 Beton Agregalarndan Numune Alma ve Deney Numunesi Hazrlama Yntemi 819 Rilem - Cembureau Standart Kumu 2517 Alkali - Agrega Reaktivitesinin Kimyasal Yolla Tayini
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS 2717 Har Kumlar 3523 Beton Agregalarnn Yzey Nemi Orannn Tayini 3524 Yksek Frn Cruf Agregalarnda Sngerimsi ve Cams Tane Oran Tayini 3525 Yksek Frn Cruf Agregalarnda Ufalanmaya Yatknlk Deneyi 3526 Beton Agregalarnda zgl Arlk ve Su Emme Oran Tayini 3527 Beton Agregalarnda ince Madde Oran Tayini 3528 Beton Agregalarnda Hafif Madde Oran Tayini 3529 Beton Agregalarnda Birim Arlklarn Tayini 3530 Beton Agregalarnn Tane Bykl Dalmnn Tayini 3655 Beton Agregalarnda Dona Dayankllk Tayini 3673 Beton Agregalarnda Organik Kkenli Madde Tayini 3674 Beton Agregalarnda Slfat Miktar Tayini 3694 Beton Agregalarnda Anmaya Dayankllk (Anma Oran) Tayini 3732 Beton Agregalarnda Klorr Miktar Tayin Metodu 3787 Beton Agregas Havada Soutulmu Yksek Frn Crufundan 3814 Beton Agregalarnda Tane ekli Snf Tayin Metodu 3820 Beton Agregalar Organik Maddelerin Har Dayanmna Etkisinin Tayini Metodu 3821 Beton Agregalar Yeterlik Deneyi, Beton Agrega Deneyleri
KGM 40
3.8.2.2.1 Agrega gradasyonlarnn belirlenmesinde ve beton karm hesaplarnda kullanlacak elek serilerinin seimi iki ekilde yaplabilir; a) AASHTO elek serileri veya bunlarn metrik edeerleri kullanldnda, beton karm oranlar hesabnn Tablo-2 ve Tablo-4'de belirtilen beton elekleri ve granlometri limitleri kullanlacaktr. b) TS 1225/1973 Tane Byklkleri; Taneli Malzemeleri Snflandrmak iin ve TS 706/1985 Beton Agregalar standartlarnn ngrd ISO elek serisi kullanldnda, TS 802-1985 Beton Karm Hesaplar standardnda verilen karm oranlan tayini iin bu artnamede belirtilmi izelge ve tablolar kullanlacaktr. 3.8.2.2.2 nce Agrega. Tablo-1 ve Tablo-2 de fiziksel ve mekanik zellikleri verilen ince agrega sert ve salam taneciklerden oluacaktr. Muhtelif ocaklardan elde edilen ince agrega idarenin izni olmadka birbirlerine kesinlikle kartrlamaz.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Tablo - 1 nce Agregann Fiziksel ve Mekanik zellikleri * Maksimum artname Limiti 1) 2) 3) 4) % Yumuak Ksmlar Olmayacak Kmr ve Linyit 0.25 KL topraklar 0.50 0.075 mm. elekten geen (Ykanabilir Maddeler) ** a) Yzeyi anmaya maruz betonlarda b) Dier tip betonlarda 5) ISI deiikliklerine dayanm (Na2 SO4 ile) *** 6) Organik Madde **** 7) ncelik Modl Limitleri 4 5 10 Standart renkten koyu olmayacak 2.1 - 3.4
* Tabii halde iken, zellikleri bu limitler dnda kalan malzemeleri. uygun bir usulle slah ettikten sonra kullanmak mmkndr. ** Bu deerler, krlarak hazrlanan agregalarda kilden ileri gelmiyorsa (ta tozlar ise), % 2 artrlabilir. *** Bu limiti aan agregalarn en az 5 sene evvel ina edilmi, tabii hava artlar altnda ar derecede ypranma gstermemi inaatlar varsa; kontrol mhendisinin tasvibi, ile o malzemenin kullanlmasna msaade edilebilir. **** Renk mukayese metoduyla organik madde denemelerine tabi tutulan agregalar. standart referans renginden daha koyu renk verdii takdirde, har yapma kabiliyeti denemesine tabi tutulurlar. Organik madde miktar fazla olan ince agrega ile hazrlanan harem 7 ve 28 gnlk mukavemetleri, mukayese harc ile hazrlanan kplerin mukavemetlerin % 95'ini salyorsa, bu agrega kullanlabilir, aksi halde reddedilir. 3.8.2.2.2.1 Grantilometri. nce agregann granlometrisi niform olacak ve standart kare delikli eleklerle yaplan deneyler sonucu, aadaki limitlere uyulacaktr.
Tablo - 2 ELEKLER n
mm
Geen Miktar
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi % 100 95 100 80 100 50 85 25 60 10 30 0 10
3/8" No. 4 No. 8 No. 16 No. 30 No. 50 No. 100
9.5 4.75 2.38 1.19 0.6 0.3 0.15
NOT: a) darenin msaadesi ile beton yol kaplamasnda kullanlan kumun 0.3 mm.lik elekten geen % sinin alt snr % 5'e; 0.150 mm. lik elekten geen % sinin alt snr % 0'a indirilebilir. b) Kullanlacak kumun incelik modl deneylerle nceden tespit edilenden 0.20 den fazla sapmayacaktr. Sapma halinde gerekli slah yaplarak kullanlacaktr. 3.8.2.2.3 Kaba Agrega. Fiziksel ve mekanik zellikleri Tablo - 3 ve Tablo -4'te verilen bu malzemeler sert, kuvvetli, dayankl ve yzeyleri silis veya kalker gibi balayclar zayf olarak balanm ksmlar ihtiva etmeyen tanelerden teekkl edecektir. Tablo - 3 Kaba Agregann Fiziksel ve Mekanik zellikleri * Maksimum % 1) Yumuak Ksmlar 2) Kmr ve Linyit 3) Kil topaklar 4) 0.075 mm. elekten gecen (Ykanabilir Maddeler) ** 5) nce Uzun Ksmlar 6) Anma (Los Angeles) *** 7) Is deiikliklerine dayanm (Na2 S04) *** 2 0.25 0.25 0.50 15 40 12
* Tabii halde iken zellikleri bu limitler dnda kalan malzemeleri uygun bir usulle slah ettikten sonra kullanmak mmkndr. ** Bu limitler, krlarak hazrlanan agregalarda kilden ileri gelmiyorsa (Ta tozlar ise) % 1.5 arttrlabilir. *** Bu limiti asan agregalarla en az 5 sene evvel ina edilmi, tabii hava artlar altnda ar derecede ypranma gstermemi inaatlar varsa; kontrol mhendisinin tasvibi ile o malzemenin kullanlmasna msaade edilebilir. Tablo - 4 Kare Delikli Standart Eleklerden Geen Elek Akl Agrega mm No. in. 75 3 63.50 21/2 % Nisbetli (Arlk Olarak) 50 37.5 25 2 11/2 1 19 3/4 12.5 1/2 9.5 3/8 4.75 No.4
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 1 2 3 4 5 6 100 100 95100 100 95100 3570 100 90100 100 90100 3570 1030 90100 2560 1030 4070 2055 1030 0-15 0-10 0-10 0-5 0-5 0-5
100 95-100
3.8.2.3 Su. Beton karma ve temas suyunun en iyisi, iilecek su olmakla beraber daha nce kullanlarak denenmi ve iyi sonu vermi btn sular, idarenin tasvibi ile kullanlabilir. Kalitesinden phe edilen sulardan numuneler alnarak idarenin laboratuvarnda denenmelidir. Kullanlacak su, asit reaksiyonu gstermemeli (pH 7), bu suda agresif karbonik asit, mangan bileikleri, amoriyum tuzlar, serbest klor, yalar (madeni, organik) organik maddeler ve endstri artklar bulunmamaldr.Litresinde en ok znm halde 15 g. ve yzer halde 2 g. madeni tuz, yine litresinde en ok 2 g. S03 bulunabilir. Yukardaki artlara uyularak deniz suyu da beton karma suyu olarak kullanlabilir. Yalnz, deniz suyu ile yaplan betonlarn bir sre sonra lekelendii grldnden yapnn d grn ile ilgili bu konunun nemlilik derecesi nceden dnlmelidir. Ayrca beton dayanmnda bir miktar dme beklenebileceinden bu husus basn deneyleriyle de kontrol edilmelidir. Yapda kullanlmas dnlen karma suyu ile yaplacak deneme har kplerinin 7 ve 28 gnlk dayanmlar, ayn ekilde fakat ime suyu ile yaplan har kpleri dayanmnn % 90'ndan aa olmamaldr. 3.8.3 Malzemelerin Muhafazas ve Depo Edilmesi. 3.8.3.1 imentonun Muhafazas ve Depo Edilmesi imentonun rutubetten korunabilmesi iin akar sulardan veya su birikintilerinden uzak yerlerde ina edilmi, duvarlarnda atlak olmayan ve hi bir suretle yamur suyu szdrmayan depolarda ahap platformlarn zerinde muhafaza edilecektir. Bu binalar kontrol mhendisinin uygun bulaca yerlerde yaplacaktr. imento deposu aadaki hususlar gz nnde bulundurularak kafi genilikte olacaktr. a) Muhtelif zamanlarda gelen imentolarla farkl cins ve markal imentolar birbirinden ayr olarak istif edilirler. b) yerine, en nce getirilen imento en nce kullanlacak ekilde depo edilmelidir. stifler duvarlardan 5-10 santim aklkta, aralarnda boluk kalmayacak ekilde yaplmal ye 12 sradan fazla torba st ste ylmamaldr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Kk ve muntazam deposu olmayan antiyelerde ksa sreler iin imento ahap ranza zerine istif edilir,zeri yamur geirmeyen rtlerle rtlr. rtleri ranza altna kadar kvrp, stnde suyun gllenme yapmasna msaade edilmeyecek ekilde rutubetten korunur. 3.8.3.2 Agregalarn Depo Edilmesi Agregalar en az ayrmay verecek ve iine yabanc maddeler karmayacak ekilde depo edilmelidir. iin gerei olarak muhtelif boyuta ayrlm agrega ynlar, etekleri birbirleriyle karmayacak derecede uzakta ylacaktr. Agrega ynlar, beton karmasnda ve yerlemesinde aksakla meydan vermeyecek ekilde dzenlenecektir. 3.8.4 Beton Snflar. 3.8.4.1 Dayanmlarna gre. Yapnn veya yap elemanlarnn hizmet edecei amaca, maruz kalaca evre etkilerine ve projede kullanlacak emniyet gerilmelerine gre seilecek beton snflar aada gsterilmitir. Bu ayrdetmede l basn dayanm olup, bu, amala taban ap = 15 cm ve ykseklii L = 30 cm. olan silindir veya 20 x 20 x 20 cm.lik kp numuneleri kullanlr. Tablo 5 BETON SINIFLARI VE DAYANIMLARI
Karakteristik 28 gnlk Beton Snf Sembol Basn Dayanm (kgf/cm2) Silindir ( F ck) ___________ BS 14 BS 16 BS 20 BS 25 BS 30 BS 35 BS 40 BS 45 ___________ 140 160 200 250 300 350 400 450 Edeer Kp ___________ 160 200 250 300 350 400 450 500
28 Gnlk Ortalama Basn Dayanm (kgf/cm2) Silindir ( F em) ___________ 180 200 260 310 360 430 480 530 Edeer Kp ___________ 220 250 325 370 420 490 540 590
Elastisite Modl (28 gnlk) (kgf/cm2)
___________ 261500 270000 285000 302500 318000 332000 345500 358000
BS 50 500 550 580 640 369500 NOT BS 14, BS 16, BS 20 ve BS 25 Normal beton, dierleri yksek dayanml beton olarak tanmlanr. 3.8.4.1.1 Yukardaki beton snflar haricinde dolgu ve tesviye betonu olarak 28 gnlk karakteristik silindir basn dayanm 80 kgf/cm2 olan karmlar kullanlabilir. Sadece dolgu ve
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi tesviye iin kullanlacak bu karmlarda gradasyonu aadaki limitlere uymak ve idarenin iznini almak artyla tvanan agrega kullanlabilir.
Tablo - 6 Tvenan Malzeme Gradasyonu Elek Akl n. __________________ 3" 1 1/2" 3/4 No.4 No.30 mm __________________ 75 37.5 19 4.75 0.600 Dm= 37.5 mm __________________ 100 95 - 100 45 - 80 25 - 50 8 - 30 100 95 - 100 35 - 55 10 - 35 0-6 Dm= 19 mm __________________
No.100 0.150 0-6 3.8.4.2 Betonu imal yerine gre snflandrma.
a) antiye Betonlar: antiye betonlar, betonu oluturan ksmlar antiyede hazrlanan ve kartrlan betonlardr. b) Tanan (Hazr) Beton: Tanan beton, betonu oluturan ksmlar antiye dnda hazrlanan ve antiyede yerletirilip sktrlan betonlardr. 3.8.4.3 Beton kvamna gre. indeki su miktarna gre beton, kvam bakmndan aadaki snflara ayrlr. Nemli Toprak Kvamnda Beton: Vibratrle sktrma yapld durumlarda ve donats az ve seyrek olan betonarme yaplarda kullanlmaya elverilidir. Bu kvamdaki betonun iinde, elde yorulduu zaman avuca imento hamuru yapacak kadar ve ancak iyice sktrldktan sonra st yzeyi plastik ve dzgn grn alacak kadar su bulunmaldr. Bu cins betonlarda kme deneyinde 0 - 5 cm.lik bir lm elde edilir. Plastik Beton: Betonarme yaplar iin zellikle uygundur. Bu kvamda, ktleyi hamur haline getirecek kadar su bulunmaldr.kme deneyinde llen miktar 5-10 cm.yi gememelidir. Akc Beton: Sulu hamur grnnde olacak kadar su ile karlmaldr. kme deeri en ok 1015 cm. olmaldr. Eer sktrma srasnda suyun bir ksm ayrlr ve beton toplu bir ktle halinde kalmazsa karm iyi deildir. Bu cins beton ancak suyun fazlalndan dolay meydana gelen niteliindeki dkln sakncas grlmeyen durum ve yaplarda kullanlabilir. 3.8.5 Beton Karm Oranlarnn Tayini (1 m3 iin). Karm oranlarnn tayini, TS 802 Beton Karm Hesab Esaslar ve Beton Karm Oranlar Tayin Rehberi ne uygun olarak yaplacaktr. Bu hesaplamada ilgili projenin ngrd btn hususlar gz nnde bulundurulur ve sonuta mutlak hacim esasna gre, sktrlarak yerletirilmi l m3 beton imali iin gerekli kuru malzeme miktarlar tayin edilir. Bulunan miktarlara dayanarak laboratuvarda beton n karmlarnn hazrlanmas, taze beton deneyleri, bu deneylere gre n
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi karmda yaplan dzeltmeler, laboratuvarda hazrlanan betonlarn dayanm ynnden tahkiki ve antiye iin gerekli dzeltmeler, TS 802 ve Karayollar Genel Mdrl Teknik Aratrma Dairesince Yaynlanan Beton Karm Oranlar Tayin Rehberi ne gre yaplr. 3.8.5.1 Katklar. Beton katklar veya katkl imentolar (Hava Katkl vb.) ancak kontrol mhendisi gerekli bulduu taktirde kullanlabilir. nce kesitli, kompleks biimde veya sk donatl yap elemanlar imalinde kullanlacak betonlar iin gerekli ilenebilirliin katksz temin edilemeyeceine kontrol mhendisi karar verdii taktirde ilenebilirlii artrmak amacyla plastikletirici katklar kullanlabilir. Ayn ekilde beton dkmnn kesiksiz olarak uygulanmas gerekli olan durumlarda, anormal hava artlarnda (Scak ve Souk havada) beton dkmnde kontrol mhendisinin tasvibi alnarak uygun priz geciktiriciler veya abuklatrclar hava ithal ediciler, plastikletirici katklar ve beton kur katklar kullanlabilir. Hibir durumda kalsiyum klorr veya klorun dier tuzlar beton katks olarak kullanlmayacaktr. stenilen zellikleri verecek katk miktarnn tayini antiye artlarnda ve tam lekli deney karmlaryla yaplacaktr. Katk, karma su ilave edilirken, suyun iinde zerek betoniyere konulmaldr. 3.8.6 yerinde Beton Numunelerinin Alnmas ve Muhafazas yerinden iki maksatla beton numuneleri alnr. 3.8.6.1 Nitelik (Kalite) Kontrol Numunelerinin Alnmas ve Muhafazas. Yapnn devam ettii sre iinde imal edilen betonda ngrlen niteliin salanp salanmadn kontrol maksad ile idare tarafndan (7 ve 28 gnlk basn mukavemetlerini tespit iin) en az 6 silindir veya kp alnr. Hazrlanacak beton silindirler, ayr ayr harmanlardan, betonu temsil edecek ekilde ve beton dkm sresince yaklak olarak eit zaman aralklaryla her bir deney ya iin asgari 3 silindir veya kp numunesi alnr. Numuneler TS 2940, TS 3068, TS 3351'e uygun hazrlanr ve muhafaza edilir. 3.8.6.2. Sertleme Kontrol Numunelerinin Alnmas. Yapdaki betonun belirli bir anda muhtemel mukavemeti hakknda fikir edinmek, kalp, iskele alma mddetlerini ve yapnn hizmete ne zaman alacan tayin etmek iin, beton imali esnasnda idare lzumlu numuneleri alr. Numunelerin aln ve kalplara dolduruluu TS 2940'deki gibidir. Yap ksmnda kullanlan betondan imal edilen silindir numuneleri, bu yap ksmnn yanna veya zerine konarak (yapnn muhafaza artlarna aynen tabi tutularak) basn deneyine kadar bekletilirler ve korunurlar. 3.8.6.3 Dayanm Deneyinin Yaplmas. Kalite veya kontrol amacyla alnan numunelere TS 3114'e gre deney uygulanr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.8.7 Beton Kalitesinin Denetimi 3.8.7.1 Laboratuar almalarmda Kalite. Projede ngrlen beton basn dayanm (Karakteristik dayanm) fck olduuna gre, beton karm hesaplarnda esas alnacak olan ortalama dayanm fem, standart sapman bilindii durumlarda aadaki bantdan hesaplanmaldr. fem = fck + 1.28 Standart sapmann bilinmedii veya kestirilemedii durumlarda ise, fem yaklak olarak, fck belirli bir miktarda artrlarak bulunabilir. fem = fck + f Dayanm snflarna gre alnacak f deerleri aada verilmitir. Dayanm Snflar ve f Deerleri Dayanm Snf ___________________ BS 14 ve BS 16 BS 20; BS 25; BS 30 BS 35; BS 40; BS 45; BS 50 3.8.7.2. antiye Kalite Kontrolu antiyede betonun basn dayanm nitelik ve sertleme deneyleri ile kontrol edilmelidir. Basn dayanm genellikle = 15 cm ve L = 30 cm olan silindir numuneleri zerinde yaplan standart deneylerden tayin edilir. Bu amala 20 cm. lik kp numuneler de kullanlabilir. Bir deney, numuneden elde edilen basn,dayanmlarnn ortalamasdr. Nitelik kontrolu iin, yapm sresince artlarn her deiiminde yeniden deney yaplmaldr. Ayrca bu deneyler yapnn nemine gre her 50 veya 100 m 3 beton iin veya bir binann her katndan yahut 28 gnden uzun sreli ara vermelerde tekrarlanmaldr. Yukarda belirtilen durumlarda en az bir deneylik numune (3 numune) alnmaldr. BS 25'den yksek kalitedeki betonlar iin numune says iki katna karlmaldr. Deney sonularnn deerlendirilmesinde betonun kabul edilebilmesi iin aadaki artlarn birlikte salanmas gerekir. fem = fck + fem >= (fck + 30) kgf/cm2 fc min.>= (fck 30) kgf/cm2 Burada fem en az numunenin ortalama basn dayanm; fc min ise, numunelerden elde edilen en dk basn dayanmdr. 3.8.7.3 antiyede Yap Elemanlarnn Kontrolu. 40 60 80 f (kgf / cm2)
___________________
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.8.7.3.1 Sertlemi Yap Elemanlarndan Numune Alnmas ve Alman Karot Numunelerinin Deerlendirilmesi . Yapm srasnda alnm olan numunelerden mukavemetin yetersiz olduunun anlalmas halinde yahut herhangi bir sebepten ileri gelen pheli hallerde (betonun grn, beton tabancas veya dier bir tahribatsz metotla yaplan kontroller gibi) veya kontrol mhendisinin gerekli grd durumlarda idare, beton karot numuneleri alr veya alnmasn ister. Numunelerin alnaca yap ksm ve yeri idare tarafndan bir tutanakla belirlenir. Alnacak karot says, taneden az olmamak artyla idare tarafndan tespit edilir. Sertlemi betondan numune alnmas, alnacak karot numunelerine yaplacak ilemler ve karot sonularnn deerlendirilmesi, Karayollar Genel Mdrl Teknik Aratrma Dairesi Bakanlnca yaymlanan Beton Karm Oranlar Tayin Rehberi Blm IX Sertlemi Yap Elemanlarndan Numune Alnmas ve Alnan Karot Numunelerinin Deerlendirilmesine gre yaplacaktr. 3.8.7.3.2 Deerlendirme Kriterleri. Yap elemannn yerindeki mukavemetinin kabul edilebilmesi iin aadaki artlarn birlikte salanmas gereklidir. fkao >= 0.85 fck fkam >= 0.75 fck Burada: fck = Karakteristik basn dayanm fkao = En az karot numunesinin minimum ortalama basn dayanm fkam = Herhangi bir numunede kabul edilebilecek minimum basn dayanmdr. 3.8.7.4 Sertlemi Yap Elemanlarnn Kontrolu in Kullanlan Dier Yntemler. dare tarafndan gerekli grld takdirde, dklen betonun yap elemanndaki durumunu deerlendirmede yardmc olmak amacyla yapnn eitli ksmlarndaki bal mukavemetin tayini veya karot alnacak yerlerin tespiti iin darbe ekici (Schmid Hammer), ultrasonik aletler veya dier tahribatsz deney metotlar kullanlabilir. Bu tip deney metotlar, karot sonular ile uygun bir ekilde korelasyonu ve kalibrasyonu yaplmadka yapnn kabul veya reddi iin kullanlamazlar. 3.8.8 Betonun Hazrlan. 3.8.8.1 Genel. Betonun iyi oluu younluu ile ilgilidir ve imalindeki homogenlie baldr. Bu nedenle agregann granlometrisi, imento ve karma suyu miktar iyi ayarlanmal, kartrlmasnda gerekli itina gsterilmelidir. 3.8.8.2 Malzemenin llmesi.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi dare tarafndan baka bir usul gsterilmedike agrega ve imento tartlarak llecektir. Kabil olduu takdirde imento ve agregay tartacak aletler; bu ite kullanlmak zere tanzim ve imal edilmi hususi tipte baskller olacaktr. imento, kum ve muhtelif irilikteki akl, ayr ayr tartlacaktr. Baskllerin hassasiyeti, tartlan malzemenin % 1 shhatle tartlmasn temin edecek derecede olmaldr. Standart (50 kg.lk) torbalar iindeki imento tartlmayabilir. Karma konulan su ya tartlacak veya hacmen llecektir. Su, miktarn len alet su deposu hacminin % 0.5' sini lecek derecede hassas olmaldr. Btn l aletlerinin muayene edilmi ve mhrlenmi olmas lazmdr. Kk ilerde (bir tek sanat yapsndaki toplam beton hacmi 100 m 3 veya daha az olan ilerde) lnn hacmen yaplmas idare tarafndan kabul edildii takdirde arlk olarak verilen oranlar edeer hacim oranlarna dntrlecektir. Byle hallerde rutubetin deimesi ve kumun kabarmas gz nnde bulundurularak llerde lzumlu dzeltme yaplacaktr. 3.8.8.3 Betonun Kartrlmas. dare tarafndan aksine msaade edilmedike beton, iyerinde betoniyer ile kartrlacaktr. 3.8.8.3.1 banda Beton Kartrlmas. Beton, malzemenin btn kitle iinde homojen surette dalmasn temin eden, idarece kabul edilen tip ve byklkte bir betoniyerde iyice kartrlacaktr. Betoniyer. bir su deposu ve her karmda kullanlan suyu shhatli lmek ve ayar edebilmek iin gerekli bir tertibatla donatlm olacaktr. Tamburun devir adedini kayt eden ve tayin edilen asgari zamandan evvel betoniyerin boaltlmasn nleyen mekanik tertibat haiz betoniyerler tercih edilir. kinci bir kartrma yaplmadan evvel betoniyerin iyice boaltlm olmasna dikkat edilmelidir. Karma katlacak kum, akl, imento ve su arlklar oranlar beton karma yerinde herkes tarafndan grlebilecek ekilde asl duracak bir levha zerinde daima okunabilir halde bulundurulmal ve kolaylkla kontrol imkan salanmaldr. Beton, genel olarak bu ie uygunluu bilinen makinelerle karlmaldr. Bu makineler suyu hzla ve eit olarak sevk edebilmeli ve nceden belirtilen miktar % 3 dorulukla salamaldr. Beton karma makineleri,beton kvamnn hep ayn kalmasn salayabilecek tecrbeli ahslar tarafndan kullanlmaldr. Beton iyice, homogen grnl duruma gelinceye kadar karlmaldr. Bunun iin kuru olarak nceden karlmas gerekmez. Modem karma makineleri karma iini 1- 1.5 dakika iinde istenen ekilde salarlar, fakat karma sresi 1 dakikadan az olmamaldr. Beton karma makinesine ilk olarak iri ve orta akl ve ondan sonra srasyla imento, kum. ince akl ve su ilave edilmelidir. Srekli beton karma makineleri, malzemenin tamamen eit olarak ulatrlmas ve daimi kontrol salanm olduu srece ve zel durumlarda kullanlabilir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Kartrma esnasnda, betoniyer tamburu dn hz sabit kalacaktr. Betoniyer iine konacak ilk karmda malzeme betoniyer cidarna yaparak harem fakirlemesine neden olacandan yaklak bu miktar kadar su, kum ve imentonun karma ayrca ilave edilmesi Iazmdr. Betoniyer uzun bir zaman altktan sonra, i tatil edilirken iyice temizlenmesi lazmdr. Kk ve nemsiz yaplarda betonun elle karlmasna msaade edilebilir. Bunun iin,beton salam, su szdrmaz ve zemine iyice oturtulmu bir deme zerinde veya su ekmeyen dzlem, salam bir zemin zerinde karlmaldr. lk nce kum ve akl imento ile kuru olarak ve uygun bir harman oluncaya kadar en az defa aktarlmal, ondan sonra szgeli bir kova ile su verilmeli ve tamamen homogen bir beton kitlesi elde edilinceye kadar karmaya devam edilmelidir. Hafif beton imali gerektiinde, betonun susuz kalmasn nlemek ve iyi bir ekilde sertlemesini salamak iin, kullanlan gzenekli agrega karma katlmadan nemlendirilip aktarlmaldr. Gerek karma suyu katlmadan bu cins agrega imento ile n kartrmaya tabi tutulmaldr. Karma ve sktrma srasnda gzenekli agregann fazla ufalanmamasna zellikle dikkat edilmelidir. 3.8.8.4 Betonun Tanmas. Bu maddede bulunmayan hususlar iin TS 1247 geerlidir. Betonun karma makinesinden ilenecei ve kullanlaca yere tanmas iin seilen metot ayrma meydana getirmemeli, homogenlii bozmamal ve malzeme kaybna sebep olmamaldr. Plastik ve akc betonun uzun mesafelere tanmasna msaade edilmemelidir. Tama sonunda beton kvamndaki deiiklik (kme deeri) balangca gre 2.5 cm. den fazla olmayacaktr. mal edilmi beton herhangi bir tatla tanrken, karma su katld veya kum, akla imento ilave edildii andan itibaren en ok bir saat iinde iyerine tanm 've kalba dklerek nihai durumunu alm olacaktr. Ancak, scak havalarda veya betonun abuk priz yapmasna neden olan dier artlarda bu mddet idarece azaltlabilecektir. Betonun yksek bir yerden aa dklmesi gerekiyorsa bir ucu ilenme yeri yaknnda sonulanan bir boru ile aktarlmaldr. Beton ayrmasna sebep olacak ekilde ve 1.5 m.den fazla ykseklikten serbest olarak atlmamaldr. Eer bu ykseklikten atlmada ayrma ihtimali mevcut ise gerekli nlem alnmaldr. Tama tulumba ile yapld zaman borular iindeki betonun akm kesintiye uramayacak ekilde konmaldr. Ayrca borularn tkanmamas bakmndan, burada kullanlacak betonun granlometrisine ve karma suyu miktarna zellikle dikkat edilmelidir. Akc betonun tanmas iin oluk kullanlabilir. Bu oluklara olabildii kadar az su kullanlarak ve ayrma uramadan betonu aktabilecek ekilde eim verilmelidir. 3.8.8.5 Betonun malinde ve Naklindeki ntizam ve Hz. Betonu imal eden. istenilen miktarda betonu kesintisiz temin edecek bir tesisata ve tama kapasitesine sahip olacaktr, malatn hz betonun uygun bir ekilde tanmasna, yerine yerletirilip
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi sktrlmasna ve dzeltilebilmesine imkan verecek derecede olmaldr. Bu hz, iki dkm arasnda 20 dakikadan fazla zaman gemeyecek derecede olacaktr. Tama ekli betonun yeniden elden geirilmesini icap ettirmeyecek, betona veya imalatn dier ksmna zarar vermeyecek ekilde olacaktr. 3.8.8.6 Yeniden Su Kartrlmas. Beton hemen kullanlabilecek miktarda imal edilecektir. Priz yapmaya balam olan beton katiyen kullanlmayacaktr. Priz yapmaya balam betona tekrar su katlamaz veya yeniden kartrlamaz. 3.8.8.7 Kvam. n deneylerde belirli bir yap ksm iin tespit edilen kvam o ksm tamamlanncaya kadar muhafaza edilecektir. Beton her durumda ilenebilmeyi ve betonarme demirinin etrafndan betonun yapmadan akmasna, her akl tanesinin kafi miktarda har tabakas ile kaplanmasn temin edecek derecede bir kvama sahip olmaldr. Su miktar 3.8.5'e uyularak tespit edileceinden, kontrol mhendisinin rzas alnmadan deitirilmeyecektir. 3.8.5'e uymak ve istenilen kvam limitleri dahilinde kalmak art ile sktrmada kullanlan aletlerin etkinliine gre, kabil olduu kadar az kvaml (kuru) bir beton imal etmee dikkat edilecektir. Ancak profil demirlerinin etrafn sarmak ve bunlarn arasn doldurmak maksadyla yaplan ok ince aralklardan gemesi icap eden betonlarda zel haller iin su imento oran sabit kalmak art ile bahsi gecen kvamlarn dna kontrol mhendisinin izniyle klabilir.
3.8.9 Kvam Denemesi TS 2871'e Uygun Olarak Yaplr. 3.8.9.1 Betonun Dklmesi. Beton dklmeden, kalp iindeki tala, yonga vesaire inaat artklarndan ve yabanc maddelerden veya buzdan temizlenmi olacaktr. Kalp iinde muvakkaten konmu gergi, destek ve kuak varsa beton bunlarn mevcudiyetine artk lzum kalmayan bir seviyeye kadar ykseldii zaman kaldrlacak ve katiyen beton iinde braklmayacaktr. Kalp, dkmden nce slatlm veya yalanm olmaldr. Beton dklrken akln ayrlmamas ve betonarme demirlerinin yerlerinden oynamamas lazmdr. Betonun, betoniyerden kalplara kadar naklinde oluk veya boru kullanlmas kontrol mhendisinin yazl msaadesine baldr. Bu i iin kullanlan tesisattan iyi bir netice alnmad takdirde kontrol mhendisi, ii durduracak ve betonun kalplara daha iyi bir usulde nakledilmesini mteahhitten isteyecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Ak oluklarn satan imal edilmesi veya ilerinin sapla kaplanm olmas lazmdr. Eer meyil ok fazla ise betonun hzn krmak zere oluun yer yer paletlerle tehiz edilmesi veya ksa paralarda imal edilip sk sk istikamet deitirmesi lazmdr. Beton nakli iin kullanlan borular veya kapal oluklar temiz olmal, cidarlarnda dnm beton olmamaldr. Her beton dkmnden sonra bunlar bol su ile ykanmaldr. Bu ii yaparken sularn katiyen inaat zerine akmamas temin edilecektir. Beton katiyen 1.5 metreden daha yksekten serbest olarak dklmeyecektir. 1.5 m. den daha yksek bir yerden dkmek icap ederse mutlaka madeni bir boru kullanlacaktr. Betonun dklmesi esnasnda borunun alt ucu dklm beton iinde bulundurulacak ve boru daima dolu bulundurulacaktr. Beton prize baladktan sonra kalp katiyen sarslmayacak ve betondan uzayp kan demirlere bir kuvvet aktarlmayacaktr. 3.8.10 Donatnn Yerletirilmesi. elik, kullanlmadan nce kir, ya ve yapk olmayan pastan temizlenmelidir. Donatnn projesindeki ekilde yerine konmasna zel itina gsterilmeli. ana donaty tekil eden, ekme, basn ubuklar, datma donats ve etriyelerle iyice balanm olmaldr. Kolonlarda boylama donat, etriyelerle veya fretlerle rijit bir sistem meydana getirmelidir. antiye efi ve kontrol, beton dkmne balanmadan nce donatnn projesine uygun konup konmadn ve miktarnn uygunluunu inceleyerek gereini salamaldrlar. Beton dklrken donatnn yerini deitirmemesi gerekir. ubuklarn etrafnda gerekli beton tabakasnn (Paspay) salanmas iin donat askya alnmal ve kalpla bunlarn arasna beton takozlar ve iki sra donat arasna da elik ubuk paralar konulmaldr. Beton takoz ve elik ubuk paralar yerine bu amala hazrlanm elemanlar da kullanlabilir. Etriyelerin betonla sarlmasna zellikle dikkat etmeli ve deme veya kirilerin st donatlarnn aaya baslmamas salanmaldr. Donatnn youn betonla iyice kuatlmas mutlaka salanmaldr. Esas donats altta bulunan bir yap eleman dorudan doruya (temel plaklarnda olduu gibi) zemin zerine yaplacaksa, zemin ilk olarak en az 5 cm. kalnlnda beton veya benzeri bir tabaka ile rtlmelidir. 3.8.11 Betonun lenmesi ve Sktrlmas. Beton, karlmasndan hemen sonra ve faslasz olarak ilenmelidir. Yalnz zel durumlarda betonun bir sre ilemeden bekletilmesine msaade edilebilir. Bu sre kuru ve scak havada yarm saati, nemli ve serin havada bir saati gememelidir. Bu gibi durumlarda betonun gne, rzgar, iddetli yamur vb. gibi hava etkilerine kar korunmas ve kullanlaca zaman yeniden kartrlmas gereklidir. Beton mutlaka prize balamadan nce yerine dklm ve ilenmi olmaldr. Mteahhit beton dklr dklmez bunu bekletmeden sktrabilmek iin kafi adette vibratr antiyede hazr bulundurmaldr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Betonun kalba dklmesi srasnda homogen bir durumda kalmasna dikkat edilmeli ve ktleden ayrlan iri akl taneleri ktle iine kartrlmaldr. Beton tokmakla dvlerek sktrlacaksa, az su ile karlan nemli toprak kvamndaki beton tabakasnn kalnl 15 cm. yi amamaldr. Tabakalar, yapdaki basn ynne dik ve tokmaklama ise basn ynnde olmaldr. Bunun yaplamad durumlarda betonun kvam plastie yakn olarak ayarlanmal ve basn dorultusunda tokmaklama derzi meydana gelmeyecek ekilde ilenmelidir. Mekanik tokmaklarla ve bunlarn salanamad durumlarda el tokmaklan ile beton yz, grn plastik, srekli ve homogen oluncaya kadar tokmaklanmaldr. Kelerde ve kalp boyunca sktrmaya zellikle itina gsterilmelidir. Yeni bir tabaka dklmeden nce, bir nceki tabakann st prizini yapmadan taranm olmaldr. Az su ile karlan ve vibratrle sktrlan betonun karm vibratrn kapar sitesine gre ayarlanmaldr. Bu karm, sktrma srasnda ok az miktarda imento erbeti yze kacak ve i vibratr kendiliinden batacak ve yavaa geri ekildiinde betonda delik brakmayacak ekilde olmaldr. Normal durumlarda 6500 - 8000 frekansl ve 500 kgf merkezka gc olan i vibratrleri kullanlmaldr. Titreimin iddeti, minimum 45 cm. apndaki bir evrede betonun 2.5 cm. kerek yerlemesini temin edecek derecede olmaldr. Sktrlacak tabaka kalnl 30 cm. den az, 70 cm. den fazla olmamaldr. Saniyede 8 cm.lik daldr veya da eki hz, sktrma iin genel olarak yeterlidir. Vibratr inesi, ikinci tabaka sktrlrken bir nceki tabakaya; beton henz sktrlabilir durumda ise, bir nceki tabaka yzne kan erbetin ikinci tabakaya karmasn ve iki tabakann kenetlenmesini salamak zere 15 cm. kadar girmelidir. Kolon, kiri, kaln plak ve perdelerde betonun sktrlmas iin i vibratrleri ,ince plaklarda ise yzey veya kalp vibratrleri kullanlmaldr. vibratrleri olabildii kadar dey olarak betona sokulmal ve en alak noktaya ular ulalmaz hemen yavaa yukarya doru ekilmelidir. Vibrasyonun yeterlilii beton d yzeyinin nemlenmesi, bir ksm imento erbetinin yze kmas ve betonun pelte hale gelmesi ile anlalr. Daldrma yerleri arasndaki uzaklk betonun kvamna ve vibratrn frekansna bal olarak deimelidir. zellikle kelere ve kalp boyunca vibrasyona yeter derecede nem verilmelidir. Vibratrler donatlara dememelidir. Yzey vibratrleri, arkasnda belirli nemli ve hafif imento erbeti yzeyi brakacak ekilde yava olarak hareket ettirilmelidir. Yzey vibratr kullanld zaman, skm tabaka kalnl 20 cm.yi amamaldr. Plastik beton itinal bir ileme, hafif ve geni yzl tokmaklarla dvlme ve vibrasyon suretiyle sktrlabilir. ilemede, elik ubuklarn iyice betonla sarlmas ve kalp boyunca betonun iyi ilenmesi konularna dikkat edilmelidir. Buna, zellikle kolonlarda kalba dardan vurmak suretiyle de yardim edilebilir. Tokmakla dvme, zellikle plaklar iin tavsiye edilir. Plastik beton vibrasyonla
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi sktrld takdirde, kullanlacak vibratrn frekans betonun ayrmasn douracak kadar yksek olmamaldr. Plastik betonda tabaka kalnl yap elemannn cinsine, betonlanan yzeyin byklne ve sktrma sekline bal olarak deimelidir. Akc beton iinde fazla su olduu ve bundan dolay da dayanm azald iin, bu cins betonda kullanlacak kum akl granlometrisi iyi seilmeli, karlmasnda ve yerine tanmasnda zellikle itina gsterilmelidir. Akc betonda vibratr kullanlmamaldr. Yerletirme ileminde dikkat edilmesi gereken en nemli husus, betonun ayrmasnn nlenmesidir. Yerletirme yerine tanan beton alt tabaka ile arada boluk kalmayacak, iyice kaynaacak ve homogenliini kaybetmeyecek ekilde yerletirilmelidir. Bunun iin alt tabaka yzeyi yukarda saylan koullar salayabilecek ekilde betonlamaya hazrlanmaldr. Beton gevsek bir zemin stne yerletirilecekse bu zemin silindirlerle sktrlmal veya tokmaklanmaldr. Topran beton karm suyunu emmesini nlemek iin tedbir alnmaldr. Kayalk zemin zerine beton dkmeden nce zeminin gevsek ksmlar temizlenmelidir. Beton dzgn bir yzey elde edilmesini ve vibratrn smad yerlerde, kelerde betonun skmasn temin iin vibratre ilave olarak beton kalp yz boyunca bu ise mahsus ular krek gibi yasstlm ve sivriltilmi sislerle sislenmelidir. Betonun grlen ksmlarnda dzgn olmayan bir derz teekklne mmkn mertebe mani olmak iin beton tabakasnn en stnde kalba deen ksmlarn mala ile tesviye edilmi olmas lazmdr. Yukardaki artlar elik zgara demeler iin kullanlan dolgu beton iin de geerlidir. Ancak bu halde vibratr elie raptedilecektir. Yukardaki artlar betonarme kazklar vesair evvelden hazrlanmas gerekli beton inaat aksam iin de geerlidir. Ancak, idarece kabul edildii takdirde bu paralar imal eden firmann teklif edecei vibrasyon ekli kullanlabilir. Beton yatay tabakalar halinde dklecektir. Eer herhangi bir sebeple bir tabakann tamamlanmadan braklmas icap ederse ek yeri dik olacak ekilde braklacaktr. Bir kprnn ricat duvar gibi eik olan ksmlarn betonunun dklmesinde bir inaat derzi yapmak icap ederse, beton tabakasnn eik yzle yapaca dar a betonda zayf bir nokta hasl edeceinden, beton tabakasn eik yzden itibaren en aa 15 cm. lik bir ksm yatay deil, eik yzle dik a tekil edecek ekilde dklecektir. naatn hibir parasnn en st noktasndan 45 cm. den daha az mesafede inaat derzi yaplmayacaktr. Ancak 45 cm. den daha az kalnlktaki bir bordrn mevcudiyeti halinde idarece msaade edildii taktirde bordur ayrca dklebilir. Beton dkme isi geici olarak durduu zaman, daha beton priz yapmaa balamadan evvel, betonarme demirleri ve kalp zerine sram olan hartan temizlenecektir. Temizlenen bu kurumu har paralarnn taze betona karmamasna dikkat edilecektir. ayet taze beton priz yapmadan bu
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi temizleme ii yaplmam ise, demirlerin temizlenmesi srasnda beton yzne yakn yerlerde demirlerin yerlerinden oynamamasna ve sarslmamasna dikkat edilecektir. 3.8.12 eitli Yap veya Yap Elemanlarnn Dkm. 3.8.12.1 Menfezler. Kutu menfezlerin evvela (taban) radyeleri dklecek ve bunlarn prizi tamamlandktan sonra dier ksmlarn betonu dklecektir. Bu halde menfez yan duvarlarnn tabanla balantsnda hususi nlem alnmaldr. Bunun iin en uygun ekil lamba ve zvanal bir derz yapmaktr. Bu suretle sularn derze etkisinin mmkn mertebe nne geilmi olur. Menfez duvarlarnn betonu dklmeden evvel yukarda izah edildii ekilde taban betonu tala, yonga vesair yabanc maddelerden iyice temizlenecek ve evvelce dklm beton yzeyi entilecektir. 1.20 m. den daha alak olan kutu menfezlerin duvarlar ve taban yekpare olarak dklebilir. Bu halde lzumlu derzler dey ve menfez eksenine dik olacaktr. 1.20 m. den daha yksek olan kutu menfezlerin duvarlar dklp prizini aldktan sonra tavan betonu dklecektir. Bu halde tavan duvarlara balamak iin gerekli diler duvarlarda braklacaktr. Her kanat duvar imkan olduu taktirde bir seferde dklecektir. Aksi halde yaplacak derz yatay olacak ve kanat duvarnn zemin zerinde kalan ksmnda gzle grlmeyecek ekilde yaplacaktr. 3.8.12.2 Kiriler, Plak ve Kolonlar. Kiri guselerinin betonu, guselerin ykseklii 90 cm.den az ise, kiri betonu ile birlikte dklecektir. erevelerde kenar ve orta ayaklarn veya kolonlarn st ksmnda beton, guselere mesnet tekil edecek ekilde kesilerek derz braklacaktr. Gusenin ykseklii 90 cm. den fazla ise ayak, guse ve kiri ayr ayr ksmda dklecektir. Evvela gusenin alt ksmna, sonra gusenin st ksmna kadar olan ksm, en sonra da geri kalan ksm dklecektir. Plak ve demeler baka bir metot sylenmedii taktirde, devaml bir ilem ile bir seferde dklecektir. Ters kirili kprlerde basn tablas ve kiriler birlikte dklecektir. Eer bunlarn ayr ayr dklmesi kabul edilmi ise bu halde kirile basn tablasnn birlikte almasn temin iin hususi makaslama tehizatnn konmu olmas lazmdr. Betonarme tablal kirili kprlerde deme ve kiriler ayn zamanda dklebildii gibi ayr ayr da dklebilir. Dkme ii her ksm iin kesintisiz olacaktr. ki seferde dkld zaman evvela kirilerin demenin altnda kalan ksm dklecek, sonra deme dklecektir. Ancak bu halde deme ile kiriin arasndaki makaslama tesiri kiri gvdesi zerinde yaplacak diler vastas ile karlanmaldr. Bu dilerin boyutu ve aralklar hesapla bulunacaktr. Genel olarak kesiti 5x10 cm. ve boyu kiri gvde geniliinden 10 cm. daha ksa olan takozlarla tekil edilen diler maksada kafidir. Bu dilerin aral hesap neticesine baldr. Ancak di merkezleri arasndaki mesafe hibir vakit 40 cm. den. byk olmayacaktr. Beton kendini tutabilecek kadar sertletii zaman dilerin yaplmasnda kullanlan bu takozlarn kolayca karlabilmesi iin takozlarn alt yzlerinin daha kk yaplmas ve yzlerinin yalanm olmas lazmdr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi zellii olan kprlerde (n gerilmeli vb.) deme ile kiri arasndaki makaslama tesiri yaplacak hesap sonucu bulunacak makaslama tehizat ile karlanacaktr. Kolonlar, hibir ey sylenmedii takdirde kesintisiz olarak dklecektir. Kolon balklar beton dkm bittikten minimum 12 saat sonra dklecektir. Kontrol mhendisi tarafndan aksine msaade edilmedike, kolon kalplan sklp kolon betonu muayene edilmedike st yapya ait hibir ksm yaplmayacaktr. styap, ayaklarn inaat bittikten en az 21 gn sonra ayaklara yklenecektir. Ancak. bu mddet kontrol mhendisi tarafndan deitirilebilir. 3.8.12.3 Kemerler. Kemerlerin betonu, iskele homojen olarak yklenecek tarzda yaplacaktr. Kemer enine kalplarla bir seferde dklebilecek byklkte anolara ayrlacaktr. Anolarn tekili ve beton dkme sras idarece kabul edilecek ekilde ve betonarme demirlerinde hibir gerilme yaratmayacak tarzda olacaktr. Anolar birbirine uygun ekildeki dilerle balanmaldr. darece msaade edildii takdirde kemerin tamam kesintisiz dklebilir. 3.8.12.4 Beton Dkme emas. Mteahhit beton dkmeye balamadan evvel yukardaki esaslar dahilinde beton dkm srasn gsteren bir emay idareye verecektir. Bu emada mteahhit, elindeki imkan ve tesisata gre saatte dkebilecei beton miktarn ve bunun iin kullanaca makine ve tesisatn cins ve kapasitesini belirtecektir. Betonun dklmesine, ancak, bu sema idare tarafndan tasdik edildikten sonra balanacak ve idarenin izni alnmadan beton dkme sras katiyen deitirilmeyecektir.
3.8.13 naat Derzleri. naat derzi ancak planlarda ve betonun dkm emasnda gsterilen ve kontrol mhendisince kabul edilen yerlerde yaplacaktr. Planlarda tafsilat gsterilmemise veya iin herhangi bir arza yznden durmas halinde yaplacak derzlerin seklini idare tayin edecektir. Makaslama kuvvetini nakletmek ve her iki paray birbirine balamak iin derzlerde diler tesis edilecek veya eik ubuklar kullanlacaktr. naat derzleri mmkn olduu kadar basn gerilmelerinin dorultusuna dikey olarak dzenlenmelidir. Evvelce dklm ve sertlemi beton zerine veya yanna beton dkmeden evvel, kalp tekrar elden geirilerek geveyen yerleri sktrlacaktr. Sertlemi olan betonun yz, kontrol mhendisince istenilen ekilde entilerek przlendirilecek ve fakat entilmi olan sathta atlaklar olmasna ve akl tanelerinin yerinden oynayarak gevemesine sebebiyet verilmeyecektir. Bundan sonra yabanc maddelerden, imento kaymandan iyice temizlenip su ile slatlacaktr. Eski ile yeni beton arasndaki bu ksmlarda harc zenginletirmek iin eski betonun temizlenmi ve slatlm olan
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi eik veya dik yz evvela imento harc veya erbeti ile kaplanacak ve bu hare veya erbet donmaya balamadan yeni beton dklecektir. lk olarak, en byk akl ap sertlemi betondakinden ufak ve dozaj daha yksek olan bir beton ile betonlama iine devam edilmelidir. Byle bir beton yerine imento erbeti kullanlmasna msaade edilmemelidir. Beton dkmne dier derze kadar kesintisiz devam edilmelidir. Btn derzlerin grnen taraflar iyice temizlenip dzeltilecektir. derzlerin zorlamann az olduu yerlerde dzenlenmesine dikkat edilmelidir. 3.8.14 Betonun Muhafazas ve Kur Edilmesi. Beton sathlar beton iindeki rutubetin muhafazas iin slak uval, hasr, kum veya bu ie yarar dier bir malzeme ile kaplanacak ve bunlar daimi surette slak tutulacaktr. Bu ama iin eker uval kesinlikle kullanlmayacaktr. Beton yz bu ekilde kaplanmad takdirde daimi ekilde rutubetli tutabilmek iin sk sk sulanmas icabeder. Normal portland imentosu ile hazrlanan betonlarda kr; en az 7 gn, abuk sertleen imentolarla hazrlanan betonlarda en az 3 gn. katkl (trasl, cruflu gibi) imentolarla yaplan betonlarda en az 14 gn devam edilecektir. Beton mukavemetinin ksa zamanda arttrlmas iin idarenin mnasip grd her trl tedbir alnacaktr. Bilhassa geni yzeyli betonlarda, ktle betonlarnda veya idarenin gerekli grd yerlerde beton kr katklar (Curing Compound) kullanlabilir.
3.8.15 Souk ve Scak Havada Beton Dkm. 3.8.15.1 Souk Havada Beton Dkm. darenin yazl muvafakati olmadan + 5C nin altnda hi bir suretle beton dklmeyecektir. Is + 5C den aa fakat suyun donma noktasndan yukarda veya s + 5C den yukar, fakat kr mddetince + 5C nin altna decekse bu taktirde uygun rtme ve betonu stma tedbirleri alnacaktr. Is suyun donma noktasndan aada ise bu taktirde, su, kum, akl veya her ikisi de stlacak ve betonu koruyucu yeterli rtme ve stma tedbirleri alnacaktr. Yerine yerletirilmi betonun ss, ktle betonlarndan + 10 0C den orta kesitli ksmlarda kullanlan betonlarda +15C den ve ince kesitli betonlarda + 20C den aa olmayacak ve bu slarda asgari normal portland imentosu kullanldnda 7 gn, abuk sertleen imento kullanldnda 3 gn ve katkl imentolar (trasl, uucu, kll ve cruflu) kullanldnda 14 gn mddetle muhafaza edilecektir. Su 80C den fazla stlmayacaktr. Kum ve akl, iindeki kar, buz ve donmu paralarn bertaraf edilmesine imkan verecek ekilde niform olarak stlacak ve hibir zaman 60 0C nin zerinde stlmayacaktr. Istlm malzemelerle alrken imentonun ani priz yapmasn nlemek iin nce kum, akl ve su betoniyerde kartrlacak ve bu karma sonra imento ilave edilecektir. Beton hibir zaman + 0C den daha aa slardaki donmu zeminler zerine dklmeyecektir. Eer dklmesi mecburiyeti var ise o takdirde kalp, demir ve temel zemini beton dklmeden nce, rtlm ve. stlm olacaktr. Yerine konulmu olan beton, branda bezi gibi geirimsiz
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi malzemelerle rtlecek ve yukarda belirtilen asgari kr mddetlerince, beton yerletirme ssn aynen muhafaza edecek ekilde buhar veya kuru hava ile stlacaktr. Istma ii kuru hava ile yapld takdirde normal havadaki rutubetin betonu evreleyen havada da olmas salanacak ve bunun iin gerekli tesisler mteahhite temin edilecektir. Souk havada beton dklmesinde idare mteahhitten imento miktarnn artrlmasn, abuk sertleen imento kullanlmasn veya betona uygun katk malzemelerinin ilavesini isteyebilir. Burada bulunmayan dier hususlar iin TS 1248 geerlidir. 3.8.15.2 Scak Havada Beton Dkm. Bu blmdeki btn ilemler TS 1248'e uygun olarak yaplacaktr. Scak havada hazrlanp yerine yerletirilen betonun ss hibir zaman + 3OC'yi gememelidir. Bunu temin etmek maksad ile aadaki tedbirler alnmaldr. 1 Malzemeler glgede muhafaza edilmelidir. 2 Agregalar zerine su serpilerek serinletilmesi temin edilmelidir. 3 Su borular, tanklar scaa kar tecrit edilmelidir. (Mesela beyaz boya ile boyanarak) 4 Betonun dklecei zemin iyice sulanmal, beton dklmeden evvel de yzeyler su ile tekrar slatlmaldr. 5 Serin saatlerde allmaldr. (gece veya gnn erken saatlerinde) 6 Kesinlikle scak imento kullanlmamaldr. 7 Kuru, porz agrega kullanlmamaldr. 8 Beton dkmnn en ksa zamanda bitmesini temin edecek ekilde bir organizasyon yaplmal ve kafi personel kullanlmaldr. 9 Beton direkt gne ndan korunmal, bu maksatla branda veya nemli uvallarla rtlmeli, bilhassa kuru rzgarlardan korunmal, temini mmknse beton yzeyi beyaz pigmentli kr maddeleri ile kaplanmaldr. 10 Byk ktle inaatlarnda (byk istinad duvarlar gibi) yourma suyu iine buz atlarak soutulmaldr. (Su kullanlrken buz paralarnn kalmamas temin edilmelidir.) 11 Betonun son prizini gecenin en serin saatlerine kaydrabilmek amacyla idarenin gerekli grd yerlerde priz geciktirici katk kullanlabilir. 3.8.15.3 Su Altnda Beton Dkme. Beton, idarenin rzas olmadan katiyen su iine dklmeyecektir. dare bu ise muvafakat ettii takdirde beton dkme ii bilfiil kontrol mhendisinin nezareti ve aadaki artlar altnda yaplacaktr; Su iine dklen beton dayanm snf projede gsterilenin bir st snfnda olacak ve kullanlan imento hibir zaman 300 kg/m3 den aa olmayacaktr. Su altna dklen betonun su/im oran maksimum 0.60 olacaktr. Ykanmaya, akl ve harcn birbirinden ayrlmasna mani olmak iin boru,
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi alt kapakl kovalar veyahutta idarece kabul edilmi baka bir usul ile beton skk bir ktle olarak su altna braklacak ve bir kere yerine konduktan sonra oynatlmamaya allacaktr. Beton dklm olan yerde suda dalga veya cereyan olmamas temin edilecektir. Suyun seviyesi inaat ukurunun iinde ve dnda ayn olmal ve scakl + 5C altna dmemelidir. naatn su altndaki ksmnn betonunun, gelen su miktarnn fazlal, temel tabannda kaynama olmas vesair sebepler yznden su tahliye edilerek dklmesine imkan hasl olmuyorsa su iinde beton dklerek temel tabannda bir tecrit tabakas meydana getirilecektir. Bu tecrit tabakasnn kalnl idarece tespit edilecektir. Tayin edilen kalnlkta bir tecrit tabakas dklp bu, kafi derecede sertletikten sonra su tahliye edilerek temelin geri kalan betonu dklecektir. Tecrit tabakas asgari 45 cm. olmak zere kalnl idarece tayin edilecek tabakalar halinde ve kesintisiz olarak dklecektir. Bu tabakalar mmkn mertebe yatay olarak dklecektir. Tabakalarn birbirine kaynamasn temin iin bir tabaka prize balamadan ikinci tabaka dklm olacaktr. Su altnda beton dkme iin kullanlan boru asgari 25 cm. apnda, aralarnda conta bulunan flajlarla birbirine balanan ksa boyutta borulardan teekkl edecektir. Boru alt ucunun beton dklen btn yzey zerinde kolayca hareketini ve beton akn durdurmak veya azaltmak maksadyla borunun kolayca indirilip karlmasn temin eden bir asi zerine boru monte edilmi olacaktr. in balangcnda iine su girmemesi iin boru alt ucu kapal olarak indirilecek ve isin devam mddetince iine su girmesine mani olunacaktr. Boru, zerindeki huninin alt seviyesine kadar daima betonla dolu olarak bulundurulacaktr. Huniye beton dkld zaman akmn temin iin alt ucu dklm bulunan beton iinde kalmak artyla boru hafife yukar ekilecektir. bitinceye kadar beton akm kesiksiz devam edecektir. Alt kapakl bir kova ile beton dklmesi aadaki artlara uygun olarak yaplacaktr. Kovann st ksm ak olacaktr. Alttaki kapaklar serbeste aaya ve darya doru alacaktr. Kova azna kadar doldurulacak ve ykanmaya mani olmak iin yava yava dibe indirilecektir. Kova beton dklecek yzey zerine oturuncaya kadar boaltlmayacaktr. Boalttktan sonra ise, yava yava yukarya ekilecektir. Su altnda dklen beton kvam, kvam tecrbesi 7-12 cm' lik bir kme verecek derecede olmal, agregann en iri boyutu 50 mm. yi gememelidir. Bu beton tecrit tabakas kafi derecede mukavemet kazandktan sonra su ekilerek beton dklebilir. Bu halde tecrit tabakasnn zerindeki kaymak, beton bnyesine zarar vermeyecek ekilde entilerek yok edilmelidir. Su alt betonu, uygun granlometrisi (rnein: ince ve orta taneleri ihtiva etmeyen) minimum tane boyutu 37.5 mm. olan agrega dolgusunun iine g ayran bir harem alttan yukarya doru enjeksiyonu ile de imal edilebilir. Bu srada harem st yzeyi niform olarak ykselmelidir. 3.8.16 Tahripkar evre artlarnda Beton Dkm. Sertlemekte olan betonu olumsuz etkileyen kimyasal maddeleri havi sular betondan uzak tutulmal, bu olanaksz ise baz uygun tedbirlerle etkileri yok edilmelidir. Bu maddeler tam saf sular,
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi serbest asitler, slfat tuzlan, magnezyum tuzlar, amonyum tuzlar, amonyum slfat, amonyum klorr, amonyum nitrat, bitkisel ve hayvansal yalardr. Kimyasal etkiler karsnda bulunan beton yapmn, imento ve agrega uygunluu, dkm izleyen ileme ve koruma yntemi byk lde etkiler. Betonun kimyasal etkilere dayankll geirimsizlii orannda artar. Bu durumlarda su/imento oranlar 0.40 ila 0.50 arasnda olmaldr. Kimyasal etkilere kar olan beton kesitinin narin ve keskin kenarl olmamasna zellikle dikkat edilmeli, beton yzeyinin kapal ve dz olmas salanmaldr. Genel olarak yer alt veya yer st sularnn betona zararl maddeleri ihtiva ettii tespit edildii takdirde normal portland imentosu yerine trasl, yksek frn cruf veya uucu kll imentolardan en kolay temin edileni kullanlacaktr. Ayrca mteahhit aada 3.8.16.1 ve 3.8.16.2 hallerinde tarif edilen tedbirleri alacak veya zararl sularn tesirini yok etmek maksad ile idarece lzum grlecek dier tedbirleri alacaktr.
3.8.16.2 Alkali Slfatl (Sodyum, Kalsiyum ve Magnezyum Slfat) Sularn veya Alkali Slfatl Zeminlerin Tesirine Maruz Betonlar. Alkali slfatl sularn ve zeminin tesirine maruz betonlarn dklmesinde yukarda belirtilen artlarn tatbikinde hususi bir itina gsterilecektir. Beton, iin bandan sonuna kadar, buna imkan grlmedii takdirde isin bandan zeminden veya su seviyesinden asgari 45 cm. daha yksek bir seviyeye kadar kesintisiz dklecektir. Alkali zemin veya sularn, beton dkm bittikten asgari 96 saat iinde beton sathna temas etmesine mani olunacaktr. Bu blmdeki btn ilemler TS 3540 Zararl Kimyasal Etkileri olan Su, Zemin ve Gazlarn Etkisinde Kalacak Betonlar iin Yapm Kurallarna uygun olarak yaplacaktr. 3.8.17 Kalp ve skele leri. 3.8.17.1 Genel. Btn kalp ve iskeleler duruunda emniyetli ve tama gc yeterli olmaldr. Bunlar TS 647 Ahap Yaplarn Hesap ve Yapm Kurallar standardnn kurallarna gre hazrlanmal, birletirilmeli, kurulmal ve fazla deformasyon ve oturma yapmayacak ekilde dzenlenmelidir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Kalp tahtalar, beton sktrlrken imento erbetinin akmasna engel olacak ekilde yaplmal, vibratr etkilerine kar yeteri kadar dayanmda olmaldr. Kalplar. kalp tahtalarnn arplmasna ve ekip aralklarnn almasna mani olacak ekilde ina ve muhafaza edilecektir. Btn ahap kalplar iyice rendelenmi olacaktr. Kalp tahtalar birleme yerlerinde aralk kalmayacak ekilde imal edilecek, bu temin edilemezse, btn kalbn ii sac veya prese edilmi levhalarla kaplanacaktr. Kalplar kullanldklar sre iinde etki yapacak btn kuvvetlerin, gvenilir bir ekilde zemine aktarlmasn salamaldr. Kat ilavesi ve restorasyonlarda olduu gibi ara demeye veya dier yap ksmna dayanan kalp ve iskelelere zellikle dikkat etmelidir. skele dikme yklerinin zemine yaylmas tekniine uygun olmal, rk ve donmu zeminlerde zel tedbir alnmaldr. Yk aktarmasn ve yaylmasn salamak iin dikmelerin altna salam ve yerinden oynamayacak ekilde dzgn keli aa (kadron) konmaldr. (Bu amala hibir zaman ta paras veya tula kullanlmamaldr.) Bu mesnetlerin tek para yaplamad durumlarda birka kat olarak dzenlenmesi gerektii takdirde, devrilme gvenlii salanmaldr. Eik kolonlar kaymaya kar da emniyete alnmaldr. Kalp ve iskeleler kolayca. sarsntsz ,tehlikesiz ve darbesiz sklebilecek ekilde
dzenlenmelidir. Bunun iin de kamalardan, kum sandklar, vidalar, kriko, veren veya benzeri kalp skme dzenlerinden faydalanlmaldr. Byk aklkl yap ksmlarnn, kalp ve iskele skldkten sonra tasarlanan biimi almasn salayacak ekilde kalp ve iskeleye ters sehim verilmelidir. Beton dklmeden nce, kalp ii iyice temizlenmeli, gerektiinde slatlmaldr. Bu maksatla; kolonlarda dipte, konsollarda, kta ve derin kirilerin altnda temizleme delikleri braklmaldr. Beton dklmeden nce ve dklrken kalp ve iskeleler iyice kontrol edilmelidir. Kontrolden msaade alnmadan kalp zerine hibir suretle malzeme oturtulmamal ve istif edilmemelidir. Toprak vesair malzeme ile rtlmeyecek olan beton yzlerinin kalb ahap olduu takdirde, kalp tahtalar mutlak surette eit kalnlkta olacaktr. Kalplarn sivri keleri ta ile beslenerek betonda sivri ke meydana gelmesine mani olunacaktr. Girintili kntl yerlerin kalplar kolayca alnabilecek ekilde yaplacaktr. Kalp cidarlarn birbirine balamak iin kullanlan madeni gergi ve ankraj ubuklar beton yznden 5 cm. ierde betona zarar vermeden kesilecek tarzda yaplacaktr. Gergi olarak tel kullanlm ise bunlar beton yznden minimum 6 mm. daha ierden keski ve penselerle kesilecektir. Eer beton kafi miktarda sertlememi ise bu takdirde yalnz pense kullanlacaktr. Gergilerin ebad, bunlar kesilip karldktan sonra kalacak boluklar ok ufak olacak ekilde tayin edilecektir. Bu boluklar imento harla doldurulduktan sonra betonun yznn salam, homojen olmas ve ayn renkte gzkmesi temin edilecektir. Kalplar, beton kafi derecede sertleinceye kadar yerinde muhafaza edilecektir. Kalplarn yerinde tutulmas iin icap eden mddet aada belirtilmitir. Beton dklmeden veya dkld esnada kontrol mhendisi kalplarda herhangi bir hata ve arza grrse
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi bu hata ve arza giderilinceye kadar isi durduracaktr. Bir ka defa kullanmadan dolay zellik ve seklini kaybeden eski tahtalar kalp iinde tekrar kullanlmayacaktr. Dar duvar veya kolon gibi iine girilmesi imkansz olan kalplarn iini temizleyebilmek iin bunlarn alt tahtalar balangta gevsek braklacaktr. Btn kalplar yalanacak veya korkuluk veya dardan her zaman grlebilen sair aksamn kalplar, betona yapmayan, betonu boyamayan, beton evsafn bozmayacak bir madde ile szdrmaz hale getirilecektir. 3.8.17.2 Takviyeler. Btn kalp ve iskeleler yatay kuvvetleri emin olarak zemine aktarabilecek ekilde enine ve boyuna takviye edilmelidir. skele takviyeleri genel olarak gen tekil edecek ekilde dzenlenir. Bunlarn ubuklar dikmelerde olabildii kadar eilme momenti meydana getirmeyecek ekilde tertiplenmelidir. Kolon ve mesnete yakn yerlerde, ancak saplama ve benzeri tedbirlerle yakn sabit noktalara veya salam duvarlara dayatlarak oynamas nlenen dikmelerde gen takviyelerden vazgeilebilir. Kurulular srasnda da kalp ve iskeleler yeter rijitlikte olmaldr. 3.8.17.3.Yk Kabulleri. Kalp ve iskelelerin boyutlandrlmas iin dey yk olarak. kalp ve iskelenin kendi arl, dklen ve baz yerlerde yn durumunda olabilecek taze betonun arl, beton tama aralarnn arl, beton dklrken meydana gelen darbe etkisi ve iilerin arlklar gz nne alnmaldr. Yatay yk olarak, rzgar etkisinden baka varsa, halat ekme etkisi, eik dikmelerin mesnet reaksiyonlarnn yatay izdmleri vb. gz nnde tutulmaldr. zellikle takviye ve balant aksamnn boyutlandrlmalarnda dikmelerin mecburi olarak eik konmalarndan meydana gelen yatay kuvvetlere, ayrca, kalp st kenarnda etki yapt dnlen iskelenin tayaca dey yklerin 1/100' eklenmelidir ve sonu olarak btn yklerin malzemenin emniyet gerilmesi snrlan iinde tandnn ve kuvvetlerin zemine aktarldnn gsterilmesi gereklidir. zellikle plastik ve akc kvamdaki betonlarda, sktrma vibratrle yapld zaman her kvamdaki taze betonun, yan kalplara = 2.2 t/m3 zgl arlktan ileri gelen hidrostatik yanal basn etkisi gz nnde tutulmaldr. 3.8.17.4 Yer (Zemin) st Yaplarnda Kalp skelesi. Kalp dikmeleri TS 647 standardna uygun II. ve III. snf keresteden seilmelidir. Dikme balnn kalnl 7 cm. den az olmamal ve dikmelerin iki dorultuda, ift apraz veya yatay saplamalarla burkulmaya kar emniyeti salanmaldr. Yk fazla olan dikme ve kalplarda ek yaplmamaldr. Genel olanak normal yerst yaplarnn plaklarnn altnda her iki dikmeden biri, kirilerin altnda her dikmeden biri ekli olabilir. Ekli dikmeler alanda olabildii kadar eit datlm olmaldr. Birden fazla eki olan dikme kullanlmaldr. Burkulma tehlikesini nlemek iin ek yeri dikmenin ortadaki te biri i^inde tertiplenmemelidir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi elikle salam ekilde birletirilerek uzatlan veya srg dzenli dikmeler ekli saylmamaldr. Dikmelerin taban kerestesini ezmesi ihtimali olan durumlarda tabana sert ahaptan veya elikten yastk konmaldr. ok katl iskelelerde ve ok katl yaplarda dikmeler, yukardaki dikmenin ykn dorudan doruya aadakine aktaracak ekilde konmaldr. Yer st yaplarda kalp sklrken baz dikmelerin, yedek olarak yerinde kalmas gereklidir. Gerek bu yedek dikmelere ve gerekse bunlarn stndeki kalp tahtalarna dokunulmamal ve sonradan ilave dikme konmasna ve sktrmaya msaade edilmemelidir. Kalp nceden bu zellik dnlerek yaplm olmaldr. Her katta yedek dikmeler alt kattakinin stnde bulunmaldr. Akl 3 m.yi gemeyen bir kiriin ortasnda bir adet yedek dikme bulunmas yeterlidir. Byk aklklarda birka yedek dikme gerekebilir. Akl 3 m. den fazla olan plaklarda yedek dikme ortaya konur. Yedek dikmelerin plan aklna dik yndeki aral, 8 m. yi hibir suretle amamaldr. Yedek dikmelerin yerleri seilirken zerindeki betonarmenin donatsnn yeterliine dikkat edilmelidir.
3.8.17.5 Dayanm Tahkiki Normal yerst yaplarda tek katl ve iskele ykseklii 5 m. yi gemiyorsa ve btn ykler kesit lleri yeterlii nceden bilinen dey dikmelerle zemine aktarlm ise, ancak pheli durumlarda dikmelerde burkulma tahkiki istenebilir. Arl fazla olan yap ksmlarnn altndaki dikmelerde burkulma emniyetinin bulunduu daima gsterilmelidir. Dier btn durumlarda kalp ve iskele dayanm hesaplar yaplmaldr. Boyutlandrma iin yrrlkte olan TS 647 standardnn hkmleri uygulanr. 3.8.17.6 Kalp Sreleri ve Kalp Alma. Kalp Sreleri: Sorumlu antiye efi tarafndan deney neticesi betonun yeterli dayanm kazand gsterilerek kontroln oluru alnmadan, yapnn hibir ksmnda kalp veya dikme yerinden oynatlmamaldr. Beton dkm iinin bitimi ile kalp skme arasnda geecek sre, kullanlacak imentonun cinsine betonun kalitesine, su/imento oranna betonarme yapnn yknn cinsine, etkilerine, byklne ve hava artlarna baldr. Kalp sklmesinden hemen sonra, hesaplarda gz nne alman yklere eit bir yk tanmas dnlen yap ksmlarna zellikle dikkat edilmelidir (stteki katn betonu daha sertlemeden altndaki demenin, ats yaplmaya balanan yapda at alt demelerinin durumlar gibi). En dk scaklk derecesi + 50C olan elverili hava artlan altnda ve normal kalp sistemlerinin kullanld yerlerde genel olarak aadaki kalp alma sreleri uygulanr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi
Kiri yan kaplar, Kullanlan imento Cinsi ______________ Normal portland 8 gn perde, kpr kalplar ______________ _________ kolon, Deme aya kalplar
Kiri byk
dikmeleri, aklkl
Kemer kprlerde
ve
plak
demelerde ______________ 21 gn
______________ 21 gn
imentosu P 325 3 gn veya KP 325 abuk sertleen 2 gn portland imentosu P 400 veya P 500 Cruflu, trasl veya uucu kll imento 10 gn
4 gn
8 gn
8 gn
15 gn
28 gn
28 gn
zel durumlarda, byk aklk ve byk boyutlarda yukardaki kalp alma sreleri iki katna kadar karlabilir. Kayar veya yrtlebilen kalplar veya benzeri metotlar kullanld. beton vibrasyonla sktrld takdirde veya olaanst elverili hava artlar bulunursa cetvelin 2. nci kolonundaki sreler uygun bir miktar ksaltlabilir. Sertleme srasnda hava don yapt takdirde kalp alma suresi en aa don yapan gnler kadar uzatlmal ve 24 saat ierisinde glgedeki scaklk 00C ye derse o gn iin don olay var kabul edilmelidir. Dondan sonra tekrar ie balandnda ve zellikle kalp almaya devam etmeden betonun prizini yaparak yeter derecede sertletii veya sert grnp souk etkisiyle tamamen donmu olup olmad aratrlmaldr. Kontrol, elverisiz ve zellikle,don yapan havalarda kalp alma suresi hakkmdaki kararn yapnn betonu gibi darda ve ayn artlar altnda sertleen numuneler zerinde yaplacak basn deneyi sonucuna balamay isteyebilir. Yedek dikmeler kalp skldkten sonra da normal portland imentosu kullanlan yerlerde 14 gn, abuk sertleen portland imentosu kullanlan yerlerde en az 8 gn daha yerlerinde braklmaldr. Bu srelerde scakln 50C den aa dt gnler hesaba katlmamaldr. zel durumlarda kontrol, bu sreleri azaltabilir. Ancak o anda betonda aranlan dayanmn 2 emniyetle bulunduu uygun bir deney ile dorulanmaldr. Betonda ar derecede gerilmeye sebep olan kalp alma metotlarndan kanlacaktr. Kolon ve ayaklarn betonunu grmeden styapy bunlara yklememek iin kirilerin altndaki iskeleyi almadan evvel kolon ve ayaklarn kalb sklm olmaldr. Kontrol mhendisinin izni olmadan kalp ve iskele alnmaa balanmayacaktr. Destekler, betonun yava ve niform olarak yklenmesini temin edecek
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi ekilde kaldrlacaktr. Tabliye ve korkuluk dklmeden evvel temellerin iskelesi alnm olacaktr. Tempan duvarl kemerlerde imbisat derzlerinin skmamas iin. tempan duvarlarnn derze yakn ksmlar iskele alndktan sonra ina edilecektir. skele, inaatn baz ksmlarn tehlikeli gerilmelere maruz brakmayacak ekilde kademeli ve niform olarak alnacaktr. ki ve daha fazla gzl kemer kprlerde iskele alma sras idare tarafndan kabul edilecek ekilde olacaktr. 3.8.17.7 Genleme Derzleri ve Mesnetler. Genleme derzleri ve mesnetler tafsilat resimlerinde gsterilen ekilde ina edilecektir. 3.8.17.8 Dolgusuz Derzler. Dolgusuz derzler, projede gsterilen yerlerde ve tahta, madeni bir levha veya dier uygun malzemeden yaplm kalplar kullanlarak ina edilecektir. Bu kalplar konup karlrken beton kelerinin krlmamasna dikkat edilecektir. Projelerde gsterilmedii takdirde betonarme demirleri dolgusuz derzi katiyen katetmiyecektir. 3.8.17.9 Dolgulu Derzler. Bu cins derzler tpk dolgusuz derzler gibi ina edilecektir. Dolgusu evvelden yaplan derzlerde dolgu malzemesi, derzin bir tarafndaki beton dklrken yerine yerletirilmi olacaktr. Sonra kalp alnp derzin dier tarafndaki beton dklecektir. Suyun derz iine szmasn nleyecek madeni levhalar projesinde gsterildii ekilde yerlerine itina ile yerletirilmi olacaktr.
3.8.17.10 elik Genleme Derzleri. Bu derz tertibatn tekil eden levha, korniyer vesair elik deme, en kesitine uyacak tarzda atlyede shhatle ekillendirilmelidir. mal edilmi parann proje ve resimlere uygun ekilde olmasna ve eilmi, bklm ksmlar bulunmamasna dikkat edilecektir. Betonun dklmesi esnasnda derz tertibatnn yerinden oynamamas iin balangta kafi derecede emniyetli tedbirler alnmaldr. mbisat derzlerindeki aklk. normal scaklkta projede gsterilen akln ayn olacak ve inaat esnasnda bu akln deimemesine dikkat edilecektir.
3.8.17.12 Mesnet Tertibat. Mesnet levhalar, rulolar, rotl ve pandler veya sair imbisat tertibat tafsilat resimlerine uygun tarzda ina edilecektir. Taze plastik beton zerine konulmadklar takdirde niform bir ekilde oturabilmeleri iin altlar harla tesviye edilecektir. Rulolar vesair imbisat tertibat inaat esnasndaki scaklk derecesine gre yerlerine yerletirilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.8.18 Beton Yznn Dzeltilmesi. Beton yznn dzeltilmesinde aadaki ilemlerden biri tatbik olunur: 1 Adi dzeltme, 2 Mozaik ta ile ovma, 3 Murlama, 4 Talama, 5 Yzn tel fra ile ovularak dzeltilmesi, Bundan baka deme, beton yol, yaya kaldrm ve bordur yzleri projesindeki ekle gre mastar ve mala ile itinal bir ekilde ve teknik usullere uygun olarak tesviye edilecektir. Bu ksmda uygulanacak Trk Standartlar TS 213 Beton Deme Plaklar TS 406 Duvarlar in Beton Briketler TS 436 Beton Bordur Talan TS 500 Betonarme Yaplarn Hesap ve Yapm Kurallar TS 802 Beton Karm Hesap Esaslar TS 1247 Beton Yapm, Dkm ve Bakm Kurallar (Normal Hava Koullarnda) TS 1248 Beton Yapm, Dkm ve Bakm Kurallar (Anormal Hava Koullarnda) TS 2518 Sertlemi Betonlarda imento Dozaj Tayini TS 2834 Beton Parke Talan (Kare ve Dikdrtgen Yzl) TS 2871 Taze Beton Kvam Deneyi (kme Hunisi Metodu le) TS 2872 Taze Beton Kvam Deneyi (Sktrma Faktr Metodu le) TS 2901 Taze Betonda Hava Miktarnn Basn Metodu ile Tayini TS 2940 Taze Betondan Numune Alma Metotlar TS 2941 Taze Betonda Birim Arlk, Verim ve Hava Miktarnn Arlk Yntemi ile Tayini TS 2987 Betonda Priz Sresinin Tayini TS 3068 Laboratuarlarda Beton Deney Numunelerinin Hazrlanmas ve Bakm TS 3114 Beton Basn Dayanm Deney Metodu TS 3115 Taze Beton Kvam Deneyi (Ve Be Metodu ile) TS 3129 Betonda Yarmada ekme Dayanm Tayini Deneyi (Silindir Yarma Metodu) TS 3260 Beton Yzey Sertlii Metodu ile Yaklak Beton Dayanmnn Tayini TS 3261 Taze Betonda Hava Miktarnn Hacim Metodu ile Tayini TS 3262 Betonda Anma Dayankll Tayin Deney Metodu (Kum Pskrtme Yntemi ile)
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi TS 3284 Betonun Eilmede ekme Dayanm Tayini Deneyi ( te Bir Noktalarndan Yklenmi Basit Kiri Metodu ile) TS 3285 Betonun Eilmede ekme Dayanm Tayini Deneyi (Orta Noktasndan Yklenmi Basit Kiri Metodu le) TS 3286 Betonun Eilmede ekme Dayanmnn antiyede Tayini TS 3287 Betonun Eilmede ekme Deneyinde kan Deney Numunesi Paralar zerinde Basn Dayanm Deney Metodu TS 3322 imento Harc ve Beton Numunelerinde Boy Deiim Tayini TS 3323 Beton Basn Deney Numunelerinin Hazrlanmas, Hizalandrlmas,Kr ve Basn Dayanm Deneyi TS 3351 antiyede ,Beton Deney Numunelerinin Hazrlanmas ve Bakm TS 3440 Zararl Kimyasal Etkileri Olan Su, Zemin ve Gazlarn Etkisinde Kalacak Betonlar in Yapm Kurallar TS 3449 abuk Donma ve zlme Koullan Altnda Betonda Dayankllk Faktr Tayini TS 3452 Beton Kimyasal Katk Maddeleri [Priz Sresini Ayarlayan ve Karm Suyunu Azaltan) TS 3453 Beton Elemanlarnda Bzlme Oran (Rtre) Tayin Metodu TS 3454 Basn Altnda Betonda Snme Tayin Metodu TS 3455 Betonda Geirgenlik Katsays Tayin Metodu TS 3456 Betona Hava Srkleyici Katk Maddeleri TS 3502 Betonda Statik Elastisite Modl ve Poisson Oran Tayini TS 3624 Sertlemi Betonda zgl Arlk, Su Emme ve Boluk Oran Tayin Metodu
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.9. Demir leri
3.9.1 Tarif. Bu ksm, projelere ve idarenin talimatlarna uygun olarak yaplan betonarme ve profilli demir ileri ve bunlarla ilgili dier ilerden bahseder. 3.9.2 Betonarme Demir leri. 3.9.2.1 Betonarmede kullanlan ubuk demirler umumiyetle yumuak elik olacak ve dz sathl ubuklar kullanlacaktr. Soukta helezoni olarak bklm ubuklar kullanlmaz. 3.9.2.2 B. A. Demirlerinde ekme zellikleri. ekme kopma gerilmesi = 3700 5200 kg/cm2 Minimum akma snr = 2300 kg/cm2
20 cm. de uzama yzdesi minimum =
98400 ekme Kopma Gerilmesi
20 mm. den kaln ubuk demirlerde her 1 mm. art iin minimum uzama yzdesi deerinden 0,25 karlacaktr. 10 mm. den ince ubuk demirlerde her l mm. azal iin minimum uzama yzdesi deerinden 0,5 karlacaktr. ekme tecrbesi iin numunenin cm2 olarak kesit alam yle bulunur:
Numunenin arl (gr) Numunenin boyu (cm) x 7,85 3.9.2.3 B. A. Demirinde Krlma zellikleri. Bir demir ubuk kendi kutru kadar dier bir demir ubuk etrafnda 1800 katland zaman d tarafnda atlak meydana gelmeyecektir. Krlma tecrbelerinin shhatle yaplabilmesi iin numunenin kafi derecede uzun olmas ve tecrbe yaplacak aletlerin, krlma esnasnda ubua devaml ve niform kuvvet verecek numunenin aletle temas ettii noktalarda serbeste hareket edebilecek, numunenin sarld ubua her noktada temas edecek evsafta olmas lazmdr. 3.9.2.4 Tecrbe Adedi. dare iyerine getirilen ayn aptaki betonarme demirlerinin her partisi veya her 10 tonu iin bir ekme bir de kvrma tecrbesi yapmak iin numune isteyebilir. Eer bir partide gelen demirlerin aplar farkl ise en kaln ve en ince malzemeden numuneler alnarak her ikisinden de birer ekme birer kvrma tecrbesi yaplacaktr. Numune zerinde bir yerde hadde hatas varsa bu numune kullanlmayacaktr. Numunedeki uzama miktar 3.9.2.2 deki minimum limitten az ise veyahut ekme esnasnda ubuk ortadaki 1/3 noktalarnn haricindeki bir noktadan kopmu ise tecrbe yeniden yaplacaktr. 3.9.2.5 ubuk demirler her trl kusur, arza. kil, pas, ya ve boyadan ari olacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.9.2.6 Demirlerin Kesilmesi ve Kvrlmas. Betonarme demirleri projelerde gsterildii ekilde bklecek ve bkme isi mutlak surette demirler slatlmadan yaplacaktr. Aksi projelerde belirtilmedii veya idarece emredilmedii takdirde etriyeler, kendi kuturlarnn minimum 2 misli kalnlkta bir ubuk etrafna sarlmak suretiyle bklecektir. Dier betonarme demirleri kendi kuturlarnn minimum 2.5 misli kalnlkta bir pim etrafna sarlmak suretiyle kvrlacaktr. mal edilmi demir zerine projedeki demir numaras aslm olacaktr. Yumuak demirlerde,ekme demirlerinin ularnda demir apnn 2,5 kat daha sert olanlarnda en az 5 kat serbest apta yarm daire eklinde bir kroe tekil edilecektir. Kolon boy demirlerinde aderans boyu verilmek art ile kroe yaplmasndan sarfnazar edilebilir. 3.9.2.7 Yerine Koyma ve Balama. Betonarme demirler, projede gsterilen yerlerine ve gsterildii ekilde shhatli olarak yerletirilecek, beton dkm ve betonun prizi esnasnda yerinden oynamayacak ekilde iyice balanm olacaktr. Yerine konulmu olan demir kirden, zararl pastan, boya, ya vesair yabanc maddelerden ari olacaktr. Betonarme demirlerinin aralklar her iki istikamette de 30 cm. den fazla olduu zaman demir ubuklar birbirini kestii her noktada balanm olacaktr. Aralk 30 cm. den az olduu takdirde balama bir atlayarak yaplabilir. Demirlerin kalp yzne olan mesafesi bloklar, asklar, vesair uygun vastalarla temin edilecektir. Demirlerin kahba demesini nleyen bloklar idarece kabul edilecek ekil ve ebatta imento harcndan yaplm bloklar veya madeni mesnetlerden teekkl edebilir. Madeni mesnetlerin ucu beton d sathna ktndan bunlarn galvanizli olmas arttr. Demirlerin birbiri zerinde muhtelif sralar tekil ettii yerlerde. beton bloklar veya bu ii grecek sair vastalarla demir sralar projelerde gsterilen llere uygun ekilde birbirlerinden ayn tutulacaktr. Demirin kahba demesini nlemek ve demir sralarn birbirinden ayrmak maksadyla akl tanesi, krma ta, tula paras, madeni boru paras, ahap blok katiyen kullanlmayacaktr. Demirler projelerde gsterildii ekilde muntazam aralklarla yerlerine yerletirilmi bulunacaktr. Ancak, mcavir iki demir arasndaki serbest aklk kullanlan en byk kuturdaki demir apndan veya beton terkibine giren akl maksimum ebadndan kk olmayacaktr. Demir, yerine yerletirildikten ve balandktan sonra kontrol mhendisi tarafndan muayene ye kabul edilecek ancak bundan sonra beton dklmeye balanacaktr. Bu arta riayet edilmedii takdirde dklm olan beton kabul edilmeyip kontrol mhendisi tarafndan sktrlebilir. 3.9.2.8 Ekler. Betonarme demirleri projelerde gsterilmi olan tullerde olacaktr. Projelerde gsterilmedii takdirde, idarenin yazl muvafakati olmadan demirler katiyen eklenemez. Ekler mmkn mertebe ayn maktaa bir adetten fazla ek gelmeyecek ekilde yaplacaktr. Projelerde aksi gsterilmedii takdirde ekler. 27 mm. ve daha ince demirlerde demirleri birbirinin zerine kuturun 40 misli uzatmak suretiyle yaplacaktr. 27 mm. den kaln demirlerin ekleri ise projesine uygun ekilde imal edilmi manonlarla yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Bindirme eklerde birbiri zerine getirilen demirler balama teli ile birbirine skca balanacaktr. Manonla yaplan eklerde eklenecek demir balar iirilecektir. dare tarafndan verilecek tafsilat projelerine ve ihzar edilen en uzun boydaki demir boylarna gre mteahhit, demirin. ek yerlerini gsterir bir proje tanzim ederek idareye tasdik ettirdikten sonra demir iine balayabilir. Eklerin kaynakla yaplmasna, ancak bu husus projelerde gsterildii veya idarenin yazl muvafakati alnd takdirde msaade edilir. Bu halde kaynak, bu husustaki fenni artlara uygun olarak yaplacaktr. 3.9.2.9 Projedekinden Baka Kuturda Demir Kullanma. Projede gsterilen kuturdaki demirden baka kuturda demir kullanmak ancak idarenin bu husustaki muvafakatini almakla kabildir. Ancak, yeni konulacak demirlerin bir kesitteki mecmu sahas projede bu kesitte gsterilen demir sahasndan katiyen az olamaz. Kullanlacak demirler arasndaki aralk yukardaki minimum aralk artn tahkik edecektir. 3.9.3 Profilli Demir leri. 3.9.3.1 Kazk, st yap, korkuluk, kazk arklar, hatt fasl tertibat. perin vesair mteferrik madeni aksamda kullanlacak her trl profilli demirlerle levha ve lamalar hibir surette Bessemer eliinden olmayacak, Simens Martin veya elektrik frnlarnda imal edilen elik olacaktr. 3.9.3.2 Profili Demirlerin ekme zellikleri . ekme kopma gerilmesi ........................ 4200 - 5000 kg/cm2 Akma snr (minimum) ........................... 2320 kg/cm2
20 cm. lik ubuun kopma halinde uzama yzdesi105500 ekme Kopma Gerilmesi (minimum) = 3.9.4 Betonarme ve Profil Demiri le lgili Dier ler. 3.9.4.1. Perin leri. Simens Martin veya elektrik oca eliinden imal edilecektir. ekme gerilmesi 3600 - 4300 kg/cm2, akma snr 2000 kg/cm2 dir. Numune kendi etrafnda birbirine deecek ekilde 180 kvrld takdirde d yznde hibir atlak olmayacaktr. Perin delikleri proje ebatlarna gre matkap ile alacaktr. 20 mm. ye kadar olan deliklerde matkap yerine zmba da kullanlabilir. Zmba kullandrsa bunun di ve i kuturlar arasnda 1 mm. den fazla fark bulunamaz. st ste gelen levhalardan mteekkil bir dm noktasnda projede gsterilenden 2 mm, daha kk bir mil zorlamadan geebilmelidir. Bu ekilde alan delikler mekanik ve helezon dili bir rayba ile ayn hizaya getirilebilir. Bu deliklerden 0.5 mm. den fazla akn olan varsa bu levha deitirilir. Aksi zikredilmedii takdirde kafes ve dolu gvdeli kiriler iilik yaplan bir atlyede yaplacaktr. Delik almas bittikten sonra her kiri atlyede civata ile monte edilip idarenin ters sehim ve iilik bakmndan tasvibi alndktan ve her paraya uygun bir poz numaras verildikten sonra sklp i yerine nakledilecektir. Hususi hallerde ve projede zikredilirse kirilerin enlemelerin ve rzgar balantlarnn tamamnn montaj antiyede yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Perinler otomatik ekile yaplacak ve haval dayama kullanlacaktr. Hususi yerlerde mekanik dayamada kullanlabilir. Perin kuturlar, perin souk iken delik kutrundan 1 mm. kk olacaktr. Souk yahut yalnz u taraf kzarm perin kullanlmayacaktr. Ba ve gvde mihverleri st ste gelmeyen. boluk yapan perinler iaretlenip keski ile sklecek, lzumu varsa raybalanp yenisi yaplacaktr. Perinle yaplan iilikte halen meriyette bulunan Alman veya Amerikan artnameleri esastr. 3.9.4.2 Kaynak leri. elik inaatlarda kaynak, projesinde gsterilmek, bu ii yapacak ehliyetli kaynak ve demir kalnlna gre lzumlu cereyan temin edebilen ve cereyan kaynan arkna gre otomatik ayarlayan kaynak makinesi olmak suretiyle yaplacaktr. Kaynaklanan aksam kuvvet aktaran bir yer ise idare lzum grd takdirde idarenin istedii bir ek tekil edilerek idarenin onay verdii Laboratuar veya Teknik niversite Laboratuarnda tecrbeye tabi tutulduktan sonra ilerin seri halde yaplmasna msaade edilir. Tecrbede kullanlan kaynak, elektrod ve makine imalat esnasnda hibir zaman idarenin msaadesi olmadan deitirilemez. Aksi zikredilmedii ve idareden msaade alnmad takdirde elektrik kayna kullanlacaktr. Hususi msaade ile bu msaade iin belirtilen yerde oksijen kayna kullanlabilir. Kaynak yaplmas esnasnda gerek inaatta alan isilerin gerek etrafta bulunanlarn kaynak ark nlarndan zarar grmemesi iin lzumlu her trl tertibat mteahhit alacak ve bu nlardan doacak zararlar mteahhide ait olacaktr. Kaynak yaplacak yzler kaynak yaplmadan evvel zmpara, tel fra, oksijen ve keski ile iyice temizlenecektir. Kaynaklanacak sathlar prz, cruf. ya ve kaynak iin zararl maddelerden ari olacaktr. Kaynaklanacak yerin her iki tarafnn 5 cm. yaknnda boya, katran gibi yanc maddeler bulunmayacaktr. Projede gsterilen kt ek kaynaklarnda kaynak az almadan kaynak yaplmayacaktr. Kaynaklanacak yerleri projesine uygun yaplacak ve hibir eksantrik kuvvet meydana getirilmeyecektir. Kaynak yapldktan sonra kaynaklanan aksamda hibir deformasyon olmayacaktr. Kaynaklanan ksmlarn kontrolu yaplmadan boyanmayacaktr. Bu hususta Alman veya Amerikan Fenni artnamelerinin mer'i hkmlerine, gerek imalat teknii, gerek malzeme evsaf bakmndan riayet edilecektir. 3.9.4.3 Boya leri. Kullanlacak boyalar, saf, ince taneli ve halis olacaktr. Boyalara yabanc madde ve bilhassa barit ve kursun slfatlar, al ve tebeir kartrmak memnudur. Boyalar tasfiye edilmi, berrak, yeile mail beyaz renkte, kokusuz ve ok ac bezir ya kartrlp makine veya mala ile ezilecektir. Boyalar kullanlrken mevsime ,boyanacak sathn cinsine, boyann birinci veya ikinci tabaka oluuna nazaran tayin edilecek miktarda sikatif ve muayyen miktarda neft ile kartrlacaktr. dare lzum grd takdirde, boyalarn evsaf ve terkibini muayene ve tetkik ettirmeye mteahhit mecburdur. Her gn iin o gn istimal edilecek miktarda boya ihzar olunacaktr. Demir aksamn sath her trl pas ve pislikten usulne uygun olarak tamimiyle temizlendikten sonra ittihattan evvel her
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi parann temas sathlar en iyi cins slyen boya ile boyanacak ve boya yas iken ittihat ettirilip perinlenecektir. ttihatlarn ikmalinden sonra btn sathlar slyen boya ile tla edilecektir. Montajn hitamnda da gereken yerler macunlanacak ve sonra ikinci kat slyen boya srlecektir. Slyen boyalar tamimiyle kuruduktan sonra idarece istenilen renkte iki kat yal boya ile tla edilecektir. Gerek slyen ve gerek yal boya tabakalarnn birisi tamimiyle kurumadan dier kat srlmeyecektir. Boyalarn kontrolnn kolay olmas iin bir evvelki boya rengi dierinden bir miktar fark ettirilecektir. Boya islerinin sonunda boyanm sathlar zerinde kabart ve fra izi bulunmayacak ve rengi mtecanis grnecektir. Boya ileri scak ve kuru havalarda yaplmaldr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.10. Menfez ve Kprlerde skele leri
3.10.1 Tarif. Bu ksm, tnel kaplamas. menfez ve kprlerdeki iskele ilerinden bahseder. 3.10.2 Malzeme ve naat Metotlar. darece gerekli grlen tnel, menfez ve kprlerde iskele yaplmadan nce projesi. ayrca bir cret alnmakszn, mteahhit tarafndan hazrlanarak idareye onaylattracaktr. Bu onay, iskele ve kalplardaki kusurlardan ve bu nedenle meydana gelecek arzalardan dolay mteahhidi mesuliyetten kurtaramaz. Kalp ve iskele hesaplamalarnda taze betonun younluu 2400 kg/m3 olarak alnacaktr. skele, zerinde tanmas mmkn olan btn yklere ve kabul edilen deformasyon limitleri dnda bir deformasyona uramadan dayanabilecek ekilde hesap ve ina edilecektir. skele elik veya ahap olabilir. Ahap olarak yapld takdirde btn imalat, am, mee, kayn, grgen, kestane gibi salam ve dz keresteden yaplacak, hi bir suretle kavak ve benzeri aalar kullanlmayacaktr. Ahap gerilmeleri aadaki deerlerden fazla olmayacak ekilde iskele projesi hazrlanacaktr. Elyaf ynndeki basn Eilme Elyafa dik yndeki basn Elyaf ynndeki makaslama 60 kgf/cm2 80 15 6
skelenin maruz olaca ykler altndaki deformasyonu ve iskele alndktan sonra yapnn kendi yk altndaki deformasyonu gz nne alnarak iskeleye ters sehim verilecektir. Bunun iin gerekli sehim iskeleye ait her dikme iin hesaplanarak idareye verilecek proje zerinde gsterilecektir. Beton dklmeden veya beton dkm srasnda iskelede olabilecek ufak kntleri dzeltmek iin iskelenin altnda iin nemine gre veren veya sert aatan kamalar kullanlacaktr. Kafi derecede salam bir temel zerine oturtulamayan iskeleler, idarenin tayin edecei aralkta ve tarzda aklan kazklar zerine oturtulacaktr. bittikten sonra bu kazklar karlacak veya balar zemin seviyesinden veya en alak su seviyesinden 50 cm. aada kalmak zere kesilecektir. Kemerlerin iskelesi, idare tarafndan tasdik edilmi iskele projesine uygun olarak yaplacaktr. skelenin dzenli bir ekilde alnp, kemerin niform olarak yklenmesini temin iin iskele uygun ekilde kama, kum kutulan veya dier indirme tesisat ile donatlm olacaktr. darece istenildii takdirde beton dkmne balandktan sonra iskelede meydana gelebilecek kntleri dzeltmek iin iskele, idarece kabul edilecek tipte verenler zerine oturtulacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.11. Galvanize Sac leri
3.11.1 Tarif. Bu ksm projelerde veya kontrol mhendisi tarafndan gsterilen yerlerde bu artnameye uygun olarak yaplarn derz veya mafsallarnn sudan tecridi iin kullanlan bakr levha ve galvanize salardan bahseder. 3.11.2 Malzeme. 3.11.2.1 Bakr. Bu ite kullanlacak bakr levhann her noktasna ayn derecede su verilmi olacak ve levha niform evsafta olacaktr. Bu levhalar temiz, salam, dzgn, haddelerden fabrikalarda ekilmi olacak ve yabanc maddelerden, hava habbelerinden, przlerden, ek ve atlaklardan, bklm ksmlardan, dalgalardan, pul pul kalkan ksmlardan, bozuk kenar ve ulardan, bklm ksmlardan vesair arzalardan ari olacaktr. Levha haline getirilmi bakr hi kullanlmam bakrdan veya hi kullanlmam bakr ile terkibi malum hurda bakr karmndan ekilmi olacak ve levhadaki bakrn miktar (eer terkibinde gm de varsa gmle bakrn toplam miktar) % 99, 88 den az olmayacaktr. Aksi zikredilmedii takdirde derz ve mafsallarda kullanlan bakr levhann kalnl minimum 0.77mm.. olacaktr. 3.11.2.2 Galvanize Salar. Derz ve mafsallarn sudan tecridi iin kullanlacak saclar galvanize olacak ve Simens- Martin usul ile imal edilmi olan elikten ekilmi olacaktr. Sacn kimyevi terkibi Amerikan A.A.S.H.O artnamesinin M - 36 maddesindeki artlara uyacaktr. Saclar, aksi zikredilmedii takdirde, minimum 0.75 mm. kalnlkta (22 numara) olacak ve her iki taraf scak daldrma usul ile galvanize edildikten sonra istenilen ebatta kesilmi olacaktr. Her iki yz galvanize edilmi olan saclarda sacn beher metre karesinde minimum 610 gram inko bulunacaktr. A.A.S.H.O. artnamesinin T 65 maddesine gre yaplacak tecrbelerde, sacn beher metre karesindeki ortalama inko miktar 610 gramdan veya herhangi bir numune paras zerindeki 1 m2 ye isabet eden inko miktar 550 gramdan az olan galvanize saclar kullanlmayacaktr. Kullanlacak galvanize saclar 1. snf olacak ve hi bir hata ve arzas bulunmayacaktr. 3.11.3 naat Metotlar. Levhalar projede gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan, tayin edilen genilikte kesilecek ve kvrlacaktr. Derz ve mafsallar sudan tecrit iin kullanlan bu levhalar mmkn mertebe eksiz olarak btn derz boyunca uzayacaktr, Eksiz kaplamaya imkan olmad takdirde ekler, muntazam bir tecrit elde edilecek ekilde lehimle yaplacaktr. Levhalarn ulan projede gsterildii ekilde dikkatli bir surette derz veya mafsaln her iki tarafndaki betonun iine gmlecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.12. Yzeyalt Drenaj
3.12.1 Tarif. Bu ksm, drenaj borusu ve filtre malzemesi kullanlarak yaplan ve aadaki artlara uygun ekilde, projelerde belirtilen dorultu, eim, aklk ve yerlerde olmak zere veya kontrol mhendisi tarafndan tespit edilen, yzey alt drenajn kapsar. 3.12.2 Malzeme. 3.12.2.1 Drenaj Borusu. Yzey alt drenajnda kullanlacak drenaj borular beton boru, asbestli imento boru, plastik boru veya oluklu madeni borular olacaktr. Drenaj borusu cinsi ve ebad projelerde gsterilen ekilde alnacaktr. 3.12.2.1.1 Beton Borular. Kullanlacak beton borular AASHO - M - 86 ksmndaki artlara uygun bulunacaktr. Buna gre kullanlacak beton borularn Mesnetli Ykleme Deneyi sonularna gre mukavemet (Three-Edge- Bearing-Method) ynnden aadaki artlar salanmas gereklidir.
Tablo - 1 Beton Borularna Ait Krlma Mukavemetleri Boru ap 100 150 200 250 300 380 460 530 610 TP I Min.Et. Kaln. (mm) 15.9 15.9 17.9 22.2 25.4 31.8 38.1 44.5 54.0 TP II Min.Et. Kaln. (mm) 19.0 19.0 22.2 25.4 34.9 41.3 50.8 57.2 76.2 TP III Min.Et. Kaln. (mm) 22.2 25.4 28.6 31.8 44.5 47.6 57.2 69.9 95.3
Min.Krlma Muk. (kg/m) 2190 2190 2190 2330 2630 2920 3210 3500 3790
Min.Krlma Muk. (kg/m) 2920 2920 2920 2920 3280 3790 4380 4810 5250
Min.Krlma Muk. (kg/m) 3500 3500 3500 3500 3790 4220 4810 5620 6420
Yzey alt drenaj amacyla Tablo - 1 deki boyut, et kalnl ve mukavemet artlarna uymak kaydyla delikli veya deliksiz beton borular kullanlabilir. Ancak, delikli beton borularn kullanlmas halinde, bu borular yukarda bahsedilen AASHO - M - 86 ksmndaki Tip II' ye ait mukavemet ve boyut artlarn salayacaktr. Deliksiz beton borularda sznt sularn boru iine girmesini salamak iin iki boru arasnda braklacak aralk ile borunun yerletirilmesi 3.12.3.2
ksmna uygun olacaktr. Delikli beton borularda ise sznt sularn boru iine girmesini salamak iin alacak delikler dairesel delik veya yarklar dzgn ekilde delinip - kesilecek ve boru dey eksenine gre iki eit grup halinde delik - yark sralar tekil edilecek ve boru alt yarm yznde bulunacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Dairesel delikler 5.0 mm den daha az ve 9.5 mm den daha fazla apa sahip olmayacaklardr. Ayn sradaki deliklerin eksenleri arasnda yaklak olarak 75 mm. mesafe braklacaktr. Delik sralar arasndaki mesafeler ise 25 mm den daha az olmayacaktr.
Boru ap
Min.Delik
(mm) Sras (mm) (mm 100 2 45 60 150 4 70 90 200 4 95 130 250 4 115 160 300 6 140 195 375 6 175 240 450 6 210 290 550 6 245 340 600 8 280 390 Tablo - 2 Dairesel Deliklerin Sra Saylar ve Yerleri Yarklarn, minimum genilii 3 mm maksimum genilii ise 5 mm olacaktr. Deliklerin dzenlenmesi, Tablo 2'de dairesel delikler, Tablo 3' te ise yarklar iin gereken artlar gsterilmektedir.
Boru ap
Yark Uzunluu
Yarklar Arasndaki
(mm) (mm) Mesafe (mm) 100 25 75 150 40 75 200 50 100 250 50 100 300 75 150 350 75 150 375 75 150 400 75 150 450 75 150 500 75 150 550 75 150 600 75 150 675 ve yukar 100 150 Tablo - 3 Yarklarn Yerletirme Boyutlar
3.12.2.1.2 Asbestli imento Borular. Drenaj borusu olarak asbestli imento borularn kullanlmas halinde bu borular DIN 19850, AASHO M-189, ASTM C-508 veya BS-3656 standartlarndaki artlara uygun olacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Bu borular ekte belirtilen ekilde yaplan Kenar Ykleme Deneyi sonunda aadaki artlar salamaldr. Tablo - 4 Boru ap (mm) 100 150 200 250 300 Mukavemet (kg/m) 1460 1600 1900 2045 2190
Asbestli imento borular perforasyon esas alnarak aadaki tablo-5'e uygun olacaktr.
Tablo - 5 Boru ap (mm) 100 150 200 250 300 Min.Delik Sras 2 4 4 4 6 H (mm) 30 70 95 115 140 L (mm) 65 70 130 165 195
Asbestli imento borularda yarklarn almasnda 3.12.2.1.1 deki Tablo-3 esas alnacaktr.
3.12.2.1.3 Plastik Drenaj Borular. Yzey alt drenaj amacyla polietilen, poliproplen veya polivinilklorr (PVC) borular kullanlabilir. Oluklu veya oluksuz plastik borular AASHO M-252 veya BS CP-312, sertletirilmi plastik borular (uPVC) ise BS, 3506 standartlarna uygun artlarda olacaktr. Plastik ve sertletirilmi plastik drenaj borularnda dairesel delik veya yarklarn almasnda 3.12.2.1.2 deki Tablo-5 esas alnacaktr. 3.12.2.1.4 Oluklu Galvanize Madeni Borular. Oluklu galvanize madeni drenaj borular AASHO M-36 ksmnda belirtilen TP-3 artlarna uygun olacaktr. Oluklu galvanize madeni borularda perforasyon esas alnarak aadaki Tablo-6 ya uygun olarak yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Tm delikli drenaj borularnda yerletirme srasnda delik veya yarklarn alta gelmesini salayacak ekilde boru stne ve boru boyunca olmak zere bir iaret izgisi ekilmeli veya bunu salayacak bir tedbir alnmaldr. Boru balantlarnn yaplmas srasnda bu izgiler ayn doru zerinde akmaldr.
Boru ap (mm) 150 200 255 305 380 455 535
Min.Delik Sras 4 4 4 6 6 6 6 Tablo - 6
H (mm) 70 94 115 140 175 210 244
L (mm) 98 130 164 195 244 294 343
3.12.2.4 Filtre Malzemesi. Drenaj borularnn yataklarnn tekilinde, boru yan ve stlerinin doldurulmasnda kullanlacak agregann temiz, salam olmas ve boru malzemesine zarar verecek ekilde alkali ve organik maddeler iermemesi gereklidir. Bu amala kullanlacak agregada No: 40 elekten geen malzeme zerinde TS-1900'a gre yaplan deney sonucu non-plastik olacaktr. Drenaj borusu tabannn tekilinde kullanlacak agrega aadaki gradasyon artlarn salayacaktr.
KABA FLTRE MALZEMES Elek Boyutu ____________________ 1" 3/4" 3/8" No.4 No.8 % Geen ____________________ 100 80 - 90 30 - 70 15 - 45 0 - 10
No.10 0 Yukarda gradasyonu verilen boru yatak malzemesi ile yatan tekilinden sonra yerletirilen drenaj borusunun 15 cm. zerine kadar ve alan drenaj hendeinin yan yzlerine temas etmeyecek ekilde ayn malzeme konulacaktr. Bu malzeme zerine yerletirilecek olan ince filtre malzemesi ise aadaki gradasyon artlarn salayacaktr. NCE FLTRE MALZEMES Elek Boyutu % Geen
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi ____________________ 3/8" No.4 No.16 No.50 ____________________ 100 95 - 100 45 - 80 10 - 30
No.100 2 - 10 Drenaj hendei iine konulan ince filtre malzemesinin minimum kalnl 30 cm. olacaktr. 3.12.3 naat Metotlar 3.12.3.1 Drenaj Hendeinin Almas ve Tabann Tekili. Drenaj hendekleri, kontrol mhendisi tarafndan kazklarla tespit edilen hudutlar iinde ve genilik ve eimlerde olmak zere alacaktr. Projelerde kaz detay gsterilmise kazklar buna gre aklacaktr. Hendekler, boru tabannn tekili, borunun yerletirilmesi, borularn balantlarnn yaplmas ve yanlarnn doldurulmas iin yeterli olabilecek genilikte alacaktr. Drenaj hendekleri (Boru d ap + min 40 cm) genilikte alacaktr. Ancak projelerde aksi gsterildii takdirde projelerde gsterilen ebatta alacaklardr. Drenaj hendeklerinin almasna mansap tarafndan balanacak ve menba tarafna doru ilerlenecektir. Ancak projelerde arazi durumu gerei aksi iaret edilmise bundan ayrlna bilir. Hendek kazsndan hemen sonra drenaj borularnn denerek balantlarnn yaplmas gereklidir. Geici olarak borularn altna tula, ta veya benzeri sert malzemeler destekleme amacyla kullanlamaz. Drenaj borularnn oturtulaca taban, 5 cm kalnlnda taban tekilinde kullanlacak olan yatak malzemesi gradasyonuna uyan bir malzeme ile tekil edilecek ve bu yatak btn taban geniliince serilerek gerekli eim salanacaktr. Hendek tabanlarnn tekilinde, eer alan hendek geirimsiz bir zeminde alyorsa drenaj borular yerletirilmeden nce hendek tabanna, suyun birikerek zemini bozmasn nlemek iin 10 cm kalnlnda grobeton yatak yaplmaldr. Drenaj borularnn bir dolgu iinde veya dolgu altnda ina edilecei hallerde drenaj hendeinin hazrlanmasndan nce evvela dolgu, geirgen yan dolgunun st seviyesine kadar ina edilecektir. Bundan sonra borunun yerletirilmesi ve iyi bir yan dolgunun salanmas iin gerekli genilikte olmak zere hendek alacaktr. 3.12.3.2 Drenaj Borusunun Yerletirilmesi ve Yanlarnn Doldurulmas. Tayin edilmi cins ve ebattaki drenaj borular hazrlanan taban tabakas zerine tm boru uzunluu boyunca yatakla temas edecek ekilde ve salam bi halde serilecektir. Manonlu, gemeli veya soketli balant borularn kullanlmas halinde her soket altndaki yatak malzemesi biraz kazlarak yatak iine oturtulur. Bu suretle boru zerine gelen yklerin balant kntlar tarafndan tanmas nlenmi olur.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Drenaj borusu olarak deliksiz beton borularn kullanlmas halinde hazrlanan yatak zerine, iki boru arasnda 5 mm.lik bir aralk kalacak ekilde borular yerletirilecek ve sonra ek yerleri, d taraftar, genilii en az 15 cm. olan katranl kat (rberoit), katranl bez veya naylon ile st yarm yz kapatlacaktr. Bu suretle boru zerine konulan filtre malzemesinin boru iine girerek ykanmas nlenmi olacaktr. Delikli drenaj borularnn kullanlmas halinde, delikler alt tarafa gelecek ekilde yerletirilecektir. Yerletirilen drenaj borularnn balantlar, sznt sularndan baka su akna izin vermeyecek ekilde olmaldr. Drenaj borularnn balantlar bilezik, manon, lastik v.b. ile yaplabilir. Ancak her durumda iki boru ucu birbirini karlayacak ve i yzeyler ayn dzlemde kalacak ekilde olacaktr. Alan drenaj hendeine drenaj borular yerletirildikten ve balantlar yapldktan sonra kontrol mhendisi tarafndan kontrol edilecek ve uygun bulunduktan sonra, drenaj borusunun 15 cm zerine kadar ve alan hendek yan yzleriyle temas etmeyecek ekilde iri filtre malzemesi drenaj borusuna zarar vermeyecek ekilde yerletirilecektir. Bu malzeme zerine konulacak esas filtre malzemesi ise 15 cm.lik tabakalar halinde serilip sktrlacaktr. Sktrma ilemi el tokmaklar veya vibrasyonlu tabla vastasyla yaplabilir. Filtre malzemesinin yerletirilmesi alan hendein derinliinin zemin yzeyinden itibaren 50 cm. derinlie kadar devam ettirilecek, yzey sularnn drenaj hendeine girmesini nlemek amacyla bu 50 cm.lik kesim bitkisel toprakla doldurulup sktrlarak geirimsizlik salanacaktr. 3.12.3.3 Kontrol Bacalar. Kontrol bacalar projesinde gsterildii yerlerde ve aralklarda tekil edilmek suretiyle, yerinde dkme beton tula veya prefabrik elemanlarn birletirilmesi suretiyle ina edilebilirler, Bu kontrol bacalarnn temelleri projesinde gsterilen boyutlarda ve kalitede olmaldr. Derinlii 90 cm.yi geen tm kontrol bacalarnda gerekli kontrol ve bakm ilemlerinin yaplabilmesi iin demir basamaklar bulunmaldr. Yzey alt drenajnn tamamlanmasndan sonra toplanan suyun dearj edilmesi iin tekil edilen son bacadan itibaren deliksiz bir boru kullanlacaktr. 3.12.3.4 Kuru Dren. Kuru drenler genellikle yarma evlerinde sznt sular ile yer yer meydana gelen kk ev kaymalarnn nlenmesi iin yaplr. Projelerde veya kontrol mhendisi tarafndan gerekli grlen yerlerde ve kazklarla tespit edilecek hudut iinde ve istenilen derinlikte olmak zere hendek alacaktr. Hendeklerin hazrlanmasndan sonra bu hendekler ,ta, temiz kum, akll malzeme veya krlm tala, elle ve itina ile doldurulacaktr. Ta v.s. malzeme boyutu projelerde gsterilmedii taktirde kontrol mhendisi tarafndan tespit edilecektir. Malzeme en az yzeyden 30 cm derinlie kadar doldurulacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi st 30 cm.lik ksm yzeysel sularn srkledikleri malzemenin geirimli malzemeyi tkamasn nlemek iin tokmaklanm kil ile doldurulacaktr. Bu tip drenlerin kemer formu verilerek yaplmalar halinde hendek iine yerletirilen moloz ta yzeye kadar doldurulacaktr.
3.13.
Prefabrik Beton Bordrler
3.13.1 Tarif. - Bu ksm, prefabrik beton bordrlerin yaplmasndan ve projelerde gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan tespit edilen yerlerde, tiplerde ve eimlerde olmak zere aadaki artlar ierisinde yerine denmesinden bahseder. 3.13.2 Prefabrik Beton Bordrn zellikleri. Prefabrik beton bordrler TS-436 da belirtilen fiziksel ve mekanik zelliklere boyut ynnden ise ekli projesine uygun olarak imal edilecektir. 3.13.3 naat Metotlar. 3.13.3.1 Taban. - Bordrlerin yerine konulmasna gemeden evvel istenilen eim ve ynlerde olmak zere sk ve salam bir taban hazrlanacaktr. Btn gevek ve taban malzemesi olarak kabul edilmeyen malzeme kaldrlarak yerine, seilmi iyi malzeme konacaktr. Taban tabakas iyi bir ekilde sktrlarak dzgn bir hale getirilecektir. 3.13.3.2 Yerine Koyma. - darenin gerekli grd yerlerde ve istenilen boyutlarda min. 200 dozlu olmak zere bu artnamenin beton ksmndaki esaslar dahilinde tesviye betonu yaplacaktr. Prefabrik beton bordrler idarece istenilen eimlerde ve istikametlerde yerletirilecek bordrlerin tesviye betonu zerine yerletirildiinde min. 300 dozlu harla tesviye betonu ve prefabrik bordur arasnda balant salanacaktr.Bordrlerin birleim yerleri min. 300 dozlu harla muntazam kapatlacaktr Bordrlerin n ve arkalarndaki boluklar derzlerin priz yapmasndan sonra iyi bir ekilde 15 cm. tabakalar halinde konulan dolgu malzemesi ile kapatlacak ve idarece uygun grlen yntemlerle sktracak. darece gerek grlmesi halinde bu boluklar beton vs. gibi dier malzemelerle doldurulabilir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.14. Parke (Kaldrm) Kaplamalar
3.14.1 Tabii ta parke kaplama. 50.1.1 Tarif. - Bu ksm hazrlanm ve tesviyesi tamamlanm temeller zerine projesinde belirtilen ekil eim ve kesitlerde ve aada bildirilen artlar iinde tabii ta parke kaplama yaplmasndan bahseder. 3.14.2 Malzeme. 3.14.2.1 Parke Ta. I. Parke imalinde kullanlacak tabii talar zerinde yaplacak deney ve aratrmalar : (1) Numune alma esaslar: DIN 52101'e gre icra edilecektir. Numuneler, inaatn balang tarihinden evvel idarenin gsterecei laboratuarda aadaki testlere tabi tutulmak zere hazr bulundurulacaktr. (2) Absorbsion ve don deneyleri: ASTM C67-66'ya gre icra edilecektir. ASTM C67-66' ya gre yaplacak absorbsion deneyinde absorbsion yzdesi % 0.5 den daha kk veya buna eitse, don testi yaplmasna lzum yoktur. ayet absorbsion yzdesi bu deeri aarsa. parkenin imal edilecei tabii ta, don olan blgelerde don testine tabi tutulacaktr. ASTM C67-66'ya gre yaplacak donma ve zlme deneyi sonundaki arlk kayb azami % 3 olacaktr. Arlk kayb bu yzdeyi at takdirde bu teste tabi tutulmu olan tabii ta, parke ta imalinde kullanlamaz. (3) Basn mukavemeti deneyi: DIN 52105 e gre icra edilecektir. (4) Darbe mukavemeti deneyi: DIN 52107 e gre icra edilecektir. (5) Anma deneyi: DIN 52108 e gre icra edilecektir. II. Parkelerin ebatlar, ta cinsleri, tasnifleri, fiziksel ve mekanik zellikleri.
No. 1 2 3 4
Genilik cm. 16 14 12
Uzunluk cm. 16-22 14-20 12-18
Ykseklik cm. 14 14 13 13
Ta Cinsi Granit Bazalt, Bazatlt lav, diorit, melafir.
Ebatlardaki toleranslar 1.5 cm. yi gemeyecektir ve
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Yzey oran = ( Alt yzey / st yzey ) en az = ( 2 / 3 ) olacaktr.
artname eklerinde ayn bir kayt bulunmad takdirde byk parke talar % 10 kadar aada verilen uzunluklardaki parkeleri irtibat parkesi olarak kullanlmak zere ihtiva edecektir. No. 1 iin 22-29 cm. uzunlukta No. 2 ve 3 iin 20 -23 cm. uzunlukta No. 4 iin 18-21 cm. uzunlukta. artname eklerinde ayr bir kayt mevcutsa, parke talar ke kurblarn tekili iin uygun sayda, uzunluklar geniliklerin takriben 1.8 kati olan byk parke talarn ihtiva edecektir. Parke st yzeyi: Tek renkli mmkn mertebe dik al ve dzgn kenarl, girinti ve kntlar en fazla 0.5 cm. olacak. Parke taban yzeyi: Kendiliinden przl veya przlendirilmi ve parke st yzeyine paralel olacaktr. Parke yan yzeyleri: Mmkn mertebe parke st yzeyine dik przl olacak, fakat iki tan yan yzeyleri yan yana bititiinde 1.0 cm. den fazla boluk kalmayacak ekilde ilenmi olacaktr. Basn mukavemeti: En az 1500 kg/cm2 olacaktr. Darbe mukavemeti: En az 100 kg cm/cm3 olacaktr. Anma mukavemeti: DIN 52108' e gre Bhme anma aletinin 22 devir yapmas bir deney periyodu tekil ettiine ve bir deney de 16 periyottan ibaret olduuna gre, anma denemesine tabi tutulan alt ve st yzeyleri 50 ser cm2 olan bir numunedeki ykseklik kayb en fazla 0.2 cm. olacaktr.
(2) Kk parke talar.Parke ebatlar ve ta cinsi :
No. 1 2 3 4
Genilik cm. 10 9 8 7
Uzunluk cm. 10 9 8 7
Ykseklik cm. 10 9 8 7
Ta Cinsi Bazalt, diorit, gabro, granitimelafir. melafir
Ebatlardaki toleranslar 1.0 cm. yi gemeyecek ve Yzey oran = ( Taban yzey / Balk yzey ) en az = ( 2 / 3 ) olacaktr.
Kk parke talar genellikle daire yay kemeri eklinde dizildiklerinden ta tasnifi, kemer formunun doru olarak tekilinin mmkn klnabilecei ekilde yaplacaktr. Bundan dolay talar kbik ekillerdekilerle birlikte kafi miktarda trapez ekilli st yzeyi haiz ve keza ara byklkteki talarla, kelerin tekili iin uzun talar da ihtiva edecektir. Sipari halinde tan cinsi ile hangi
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi ocaktan karlaca bildirilecektir. Uzunluk yahut genilikleri 1 cm. ye kadar olan kabili tecviz tolerans aarak da imal edilmi olan talar % 5i gememek zere teslim edilebilirler. Fakat talarn ykseklerindeki hata, hi bir zaman 1 cm. lik tolerans asmayacaktr. Talar kemer eklinde denmeyecekse bu husus bildirilecektir. Parke st yzeyi: Tek renkli mmkn mertebe dik acili ve dzgn kenarl, girinti ve kntlar en fazla 0.5 cm. olacak. Parke taban yzeyi: Kendiliinden przl veya przlendirilmi ve parke st yzeyine paralel olacaktr. Parke yan yzeyleri: Mmkn mertebe parke st yzeyine dik przl, fakat iki tan yan yzeyleri yan yana bititirildiinde 1.0 cm. den fazla boluk kalmayacak ekilde ilenmi olacaktr. Basn mukavemeti: En az 1500 kg/cm2 olacaktr. Darbe mukavemet i: En az 600 kg.cm/cm3 olacaktr. Anma mukavemeti: DIN 52108 e gre Bhme anma aletinin 22 devir yapmas bir deney periyodu tekil ettiine ve bir deney de 16 periyottan ibaret olduuna gre, anma denemesine tabi tutulan alt ve st yzeyleri 50 er cm2 olan numunedeki arlk kayb 144 gr.' gemeyecektir.
(3) Mozaik parke talar.Parke ebatlar ve ta cinsi :
No. 1 2 3
Genilik cm. 6 5 4
Uzunluk cm. 6 5 4
Ykseklik cm. 6 5 4
Ta Cinsi Bazalt, diorit, gabro, granit, melafir
Ebatlardaki toleranslar : 1.0 cm yi gemeyecek ve Taban oran = ( Taban yzeyi / Balk Yzeyi ) en az = ( 3 / 4 ) olacaktr. Mozaik parke talar da genellikle daire yay kemeri eklinde dizildiinden, kk parke talar iin II. (2) de verilmi olan artlar aynen burada caridir. Yzeyleri: Btn yzeyler przl olacak ekilde kesilmi, mmkn mertebe dik al ve dzgn kenarl olacak, girinti ve kntlar 0.5 cm. yi gemeyecektir. Basn mukavemeti : Darbe mukavemeti ve anma mukavemeti kk parke talarnkinin ayn olacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.14.2.2 Kum. - Kullanlacak kum; sert, kesif. dayankl, temiz, niform, etraf kirli bir malzeme ile kapl olmayan tabii kum veya krlm tatan olacak ve iindeki kil, deniz kabuklan, organik madde, kmr v.s. zararl maddelerin nispetleri arlk olarak aadaki limitleri gemeyecektir.
No.200 elei geen malzeme ist Kmr Kil topaklar Dier btn zararl maddelerin yekunu
% 3 1 1 1 2
Ancak; btn zararl maddelerin nispetlerinin yekunu da % 5 i gemeyecektir. Derz yaplmasnda kullanlacak kum aadaki gradasyon artna uygun olacaktr.
Elek No. 10 No. 20
Veznen % geen %100 Minimum % 85
Parke yatak malzemesi olarak kullanlacak kum 0.2-12 mm. ebadnda olacaktr. Sath kumu olarak 2-5 mm. ebadnda krlm ve keli daneli kum veya konkasr kumu kullanlacaktr. 3.14.2.3 imento. - Kullanlacak imento Trk imento normuna uygun olacaktr. Donmu, rutubete maruz kalm ve bayatlam imento kullanlmayacaktr. 3.14.2.4 Bitm. - Bitml balayc 60-70 veya 75-100 penetrasyon dereceli asfalt imentosu olacaktr.
3.14.3 naat Metotlar. 3.14.3.1 Tabii Ta Parke Kaplamalar in Proje Esaslar. a) Byk parke talar : Ar trafie maruz yollarda tatbik edilecektir. Talarn ykseklii maruz kalacaklar tesirlere gre hesaplanacaktr. Diagonal veya yol eksenine dik istikamette giden sralar halinde veyahut yol ekseni istikametinde ve yahut da poligonal ekilde dizilirler.
b) Kk parke talar: Ar ve eitli trafie maruz yollarda veyahut konfor aranan yerlerde ok dik meyil veya sath drenaj kt yollarda ve parke kaplama yzeyinin bilhassa haki renkli talar (kalker ta ve bazalt) kullanlarak estetik olarak tekilinin lzum grld hallerde kullanlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Genellikle karo, daire kavisi, yarm daire kavisi testere az eklinde veya sralar tekil etmek zere dizilirler. Daire kavisi eklinde dizildiklerinde kavislerin birbirlerini kestikleri noktadaki deerler birbirlerine dik olacaklardr. Meyilli yollarda daire kavisi ve yarm daire ekilleri tertibi, zengiler drenaj bakmndan ortadaki anahtar noktasndan daha aa kotta kalacak ekilde yaplacaktr. Hafif trafie maruz yollarda 7-9 cm. ebatl klip eklindeki taslar ve ar trafie maruz yollarda da 8-10 cm. ebatl klip seklindeki taslar kullanlacaktr. Kk parke tann st yzeyi 120 cm2 den daha byk olmayacaktr. Kk parke taslan karayollarnda kaplama olarak kullanlacak olursa yanlar bordr talar ile tahdit edilecektir. Bordr kullanlmayacaksa, kk parke kaplamann yanlan, uzunluuna istikamette yerletirilmi birer sra byk parke ile tahdit edilebilir. ehir yollarnda, ise bordur ta ile kk parke ta kaplama arasna iki sra byk parke talar yerletirilecektir. Fazla anm olmamak artyla bu byk parke talar evvelce kullanlm malzemeden de olabilir. Bazalttan mamul kk parke talar % 4'den daha fazla meyillerde kullanlmaz. Granit % 6' ya kadar olan meyillerde kullanlabilir.ri daneli granitler ile gabro cinsleri daha byk meyillerde kullanlabilirler. Kanalizasyon bacas vs. gibi tesislerin etraf bir sra byk parke talar ile evrilecektir. c) Mozaik parke talar: Genellikle ok hafif trafie maruz yollarda yaya yollar veya kaldrmalarnda keza park yerlerinde tatbik edilebilir. d) Bordur talar: Bordur taslan kesifte gsterilen ocaklarn en sert tabakalarndan seilecek ve imal edilecektir. Bunlarn asgari uzunluu 80 cm. olacak ve ebatlar zel fenni artnamede ve projede belirtilecektir. 3.14.3.2 Tabii Ta Parke Kaplamalar in Yapm Esaslar. a) Temel: Temel stabilize, blokaj - krma ta, beton. mekanik veya imento stabilizasyonu veya kalnl artrlm yatak kumu tarzlarndan birisiyle tekil edilecektir. Temelin kalnl ve artnamesi, trafiin arlna ve mevzi artlara gre tayin edilecektir. Byk parke ta kullanlmas halinde, temel blokaj veya stabilize olarak tekil edilecekse, kalnlk ve malzeme, dier btn yol kaplamalarnn temellerine tatbik edilecek usullerle tayin edilecektir. Temelin beton olarak tekilinde ise, kalnlk en az 15 cm. olacak ekilde tayin edilecektir. Kk ve mozaik parke ta kullanlmas halinde temel mutlaka beton olacak ve , beton kalnl en az 20 cm. olacaktr. Yatak kumu kalnl 5 cm. den fazla olmayacaktr. b) Parke talarnn denecei yatak ve parkelerin yerine konmas : 1. Yatak malzemesi: Yatak malzemesi olarak 3.14.2.2'deki nitelikleri haiz kumlu akl, krlm ve keli daneli kum ve konkasr kumu kullanlacaktr. 2. Yatan nas: artnamesine uygun olarak ina edilmi olan bir temel zerine, byk parke taslan kullanlmas halinde gevek halde 10 -12 cm. ve tokmaklanm halde 6 - 8 cm. kalnl haiz bir kum tabakas ve kk parke taslan ile mozaik parke taslan kullanlmas halinde de gevek halde 6-8 cm. ve tokmaklanm halde ise 3 - 4 cm. kalnl haiz, ok ince daneli olmayan ve kil ve silt ihtiva etmeyen bir kum tabakas serilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi c) Talarn yerlerine konmas: Talar tamamen dz bir yol st yz ve 1-1,5 cm. genilikte derz elde edilecek ekilde latalar ve istikamet ipleriyle dizileceklerdir. Ayn zamanda derzlerin doldurulmalar da ngrlmse kafi derinlikte bir derz dolgusu elde etmek iin ya derzin st yars 35 cm. derinlie kadar oyuk kalacak ekilde parkeleme yaplacak veya daha iyisi tam dolu derzli olarak parkeleme yaplp bilahare ta kalnlnn 1/3 derinliine kadar dolgu, basnl su veya hava ile dar pskrtlecektir. Parkeler, stabilitelerinin temini iin kafi bir sulama altnda mekanik bir tokmakla tokmaklanacaktr. Her defasnda ta seklinin ve yata tekil eden kumun icap ettirdii miktarda niform tokmak darbesi btn yol st yzeyi iin ngrlecektir. Muhtemelen arta kalm bir gayr muntazam l bertaraf etmek iin, bilahare vibrasyonlu silindir veya vibrasyonlu plakla bir muamele yapmak ayan, tavsiyedir. Tokmaklama esnasnda paralanan talarn yerine yenileri ikame edilecektir. Tokmaklamadan sonra satha kuru kum serilecek ve seyrsefere aldktan sonra da bu kum 4 hafta mddetle bolca takviye edilerek derzlerin dolmas ve dolaysyla skma temin edilecektir. d) Yol st yzeyinin muntazam l: Profiline uygunluk ve sathn muntazam l tetkik edilecektir. ngrlm olan enine meyildeki sapmalar % 0,4' amayacaktr. (Mesela, % 3 olarak ngrlm enine bir meyil, inaatn hitamnda % 2,6 dan daha az ve % 3,4 den daha fazla olamaz). Sathn enine istikametteki muntazamlnn kontrol iin, en kesite uyan ablon kullanlacak ve ablonun alt yzeyi ile yol sath arasndaki boluklar veya sathtaki kntlardan tr ablonun sapmas 1.0 cm. den daha fazla olmayacaktr. Keza boyuna istikametteki muntazam ln kontrol iin 4.00 m. uzunluundaki mastar kullanlacak ve mastarla yol sath arasndaki boluklar ve kntlardan tr mastarn sapmas 1 cm. den fazla olmayacaktr. 3.14.3.3 Tabii Ta Parke Kaplamalarda Derzlerin Doldurulmas. -
GENEL:
Vastalarn pnmatik bandajlarnn parke derzleri arasndaki kumlar emmesine ve dolaysyla kaplamann temeline su szmasna mani olmak iin derzler doldurulacaktr Temel cinsine gre dolgu malzemesi su ekilde olacaktr. Byk parke talarnda derzler derz kumuyla doldurulacaktr. Kk parke taslarnda derzler bitml dolgu malzemesi, tral imento harc veya imento harcyla doldurulacaktr. zel hallerde byk parke talarnda derzleri de kk parke talarnda olduu gibi bitml dolgu malzemesi, tral imento harc veya imento harcyla doldurulacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi a) Derzlerin kumla doldurulmas: Parke kaplama sath al sprgesi ile temizlenecektir. Parke ta kalnlnn en az 1/3 ne kadar derzler, basnl su veya basnl hava veya kontrol mhendisinin uygun grecei dier bir usulle boaltlacaktr. 89.2.2 de vasflar belirtilen derz kumu derzler iine doldurulduktan sonra parke st yzeyine yine 3.14.2.2 de vasflar belirtilen sath kumu yaylacaktr. Yol trafie aldktan sonra da bu kum 4 hafta mddetle bolca takviye edilerek derzlerin tamamen dolmas temin edilecektir.
b) Derzlerin bitmle doldurulmas: Dolgu malzemesi konmadan nce profile uygun olarak denmi parke kaplama sath al sprgesi ile temizlenecektir. Sonra parke ta kalnn en az1/3' ne kadar derzler basnl su veya basnl hava veya kontrol mhendisinin uygun grecei dier bir usulle boaltlacaktr, Ancak bunlardan sonra yeni derzler kuru ve tozdan art olduktan sonra dolgu malzemesi ile doldurulacaktr. Bitml derz dolgu malzemeleri slak havalarda tatbik edilmeyecektir. Dolgu malzemesi, lzumlu inceliini muhafaza edebilmesi iin alma mahalline 1 1/2 It'den byk olmayan kaplar iinde getirilecektir. ok akc dolgu malzemesi derzlere konamaz. Dolgu malzemesinin, yol przllne halel gelmemesi bakmndan derzlerden tap yol sathn kirletmemesi temin edilecektir. Bitmi olarak teslim alnan dolgu malzemesi tekerlekli bir kazan iende iyice kartrlarak eritilecek ve kazan tamamen boalncaya kadar da mtemadiyen kartrmaya devam edilecektir. Terkibine gre 150 C a veya imalathanesinin gsterecei bir alma hararetine kadar stlacaktr. Kazann hacmi, uzun zaman stlma sonucunda malzeme gevrekletii iin, azami 3-4 saat bu hararette tutulacak ekilde ayarlanacaktr. Yol yznn kirlenmemesi iin eritme kazam, kafi byklkteki bir teneke levha zerine konulacaktr. Dolgu iinde kullanlacak malzemenin cinslerine gre yaplacak ilemler aada belirtilmitir. 1. Derzlerin keli kum, souk olarak kullanlan katran, katkl bitm veya bitm emilsiyonu ile doldurulmas:
Metot A.
alma Sras
Malzemenin Miktar Parkenin cinsine ve derzin geniliine Derzlerin genilik ve derinliine gre, 2-3 cm. derinliine nfuz edecek gre 5-10 kg/m2 keli kum surette keli derzin kum temizlenmesi, tlm derzlerin akl ile veya
doldurulmas. (Dane byklkleri ortalama derz geniliine gre 1,5-3,0 kg/m2 balayc malzeme. ayarlanacaktr.) 5-6 kg/m2 keli kum
Katran, souk olarak kullanlan katran katkl bitm veya bitm emilsiyonu enekte edilmesi. Ar trafie maruz ksmlarda geni ve derin derzler olursa, kk parke talar kullanlmas halinde bir defa daha enjeksiyon ve keli kumla kumlama lzumlu olabilir. Byk parke talan kullanlmas halinde ise ikinci bir ilem daima yaplacaktr. Derzler, derz dolgularnn st yzeyleri talarn st yzeyleriyle ayn hizaya gelecek surette doldurulacaktr. Kapal bir derz ebekesi sisteminin. tertibi ve muhafazas mhimdir. Bunun iin trafie maruz derzler st yzeyin serbest kalyla birlikte mtemadiyen. tashih edilecektir.
Metot B.
Derzler takriben 5-6 cm. derinlie kadar temizlenip su fkrtlarak ykanacaktr. Kuruduktan sonra 2-5 mm.lik konkasr kumu, derzler iine doldurulurken ayn zamanda ince tabaka halinde st yzeye yaylp parke talan zerinde hi bir artk kalmakszn derzler ierisine kuvvetli olarak sprlecektir. En nihayette derzlerdeki konkasr kumu boluklar, yol katran, souk olarak kullanlan katran souk olarak kullanlan bitm, katkl bitm veyahut bitm emilsiyonlarnn taslarla iki defa dklmesiyle tamamen doldurulacaktr. Bunu takiben 2 - 5 mm.lik konkasr kumu tabakas st yzey imalindeki gibi ince tabaka halinde yaylp derhal^derzlerin iine sprlecektir. Artan ince mineraller dolgu bittikten sonra sprlerek bertaraf edilecektir. 2. Derzlerin ince konkasr kumu, katran veya tortu bitm ile doldurulmas hali;
alma Sras Derzlerin 1'deki gibi temizlenmesi Katkl [1,0 bitm, -1,25 80/25 kg/m2 Engler bitm viskoziteli emilsiyonlu katran, 300 penetrasyonlu asfalt veya % 60
Malzemenin Miktar
0,6 - 0,8 kg/m2 6-8 kg/m2
balayc madde enjeksiyonu).
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4-6 kg/m2 6 kg/m2
Derz geniliine gre 2 - 5, 5 - 8 veya 5-12 mm'lik ince konkasr kumu ile rtmek. Bitm tortulu veya katran tortulu 1 inci tortu rtsn sermek. Tortu ile rtlen yzeyler. bu tortular kuruyuncaya kadar geite kapatlacaktr. Bu almalar yalnz kuru havalarda yaplacaktr. c) Derzlerin trasl imento (veya trasl kire) harcyla veya imento harcyla doldurulmas: Trasl imento harcyla veya imento harcyla derz doldurulmas; yalnz beton bir temel zerine parke denmesi halinde yaplacak ve aadaki esaslara uygun olacaktr. 1. Derzlerin trasl imento (veya trasl kire) harcyla doldurulmas: Trasl imento harc iin karm oran, imento ve tras 1: 0,5 orannda olmak zere 1:1,5 ile 1: 2 olarak seilecektir. Bu meyanda yksek mukavemetli imento kullanlmas tavsiye edilir. Har yatak ierisine talar yerletirilecek ve derhal tokmaklanacaktr. Parkeler tokmaklandktan sonra bir bahe kovasyla hafife sulanp derzler imento harcyla yksekliin takriben 2/3 ne kadar doldurulacaktr. ok dar olan derzlerde her istikamette kesif bir dolgu elde etmek iin dkm esnasnda mala ile talarn kenarlar belirtilecektir. Bu ilk dkmn sonradan dolgudaki muhtemel kalnt boluklar bertaraf etmek iin bir defa daha talar dzeltilip tokmaklanacaktr. Bu tokmaklama har henz hidratasyon balamadan nce yaplmaldr. Bilahare stte kk bir kabarklk husule gelecek ekilde ikinci derz doldurulmas biraz daha koyu har karmyla yaplacaktr. Fazla su ekildikten sonra fazla dolgu malzemesini uzaklatrmak iin derzler. bir derz demiriyle hidratasyon balamadan nce perdahlanacaktr. Dolgu malzemesi karm, niform, akc ve kolay yaylabilir bir ktle (su muhtevas % 16) husule gelmesi iin hem tekne iinde ve hem de dkm kabnda mtemadiyen kartrlacaktr. Dkmeye ara verilmemelidir. Btn alma, alt dolgu katlamaya balamadan bitmi olacaktr. Dezleri doldurulmu parke rt en az 8 gn kum veya saman hasr ile rtlp daima rutubetli tutulacaktr.Kk parkelerin trasl kire harc ierisine harc daha yal olabilir. 0-3 mm. dane bykln haiz 1.0 m3 kum, 250-300 kg. trasl kire ve takriben 200-250 lt. su. 2. Dezlerin imento harcyla doldurulmas: imento ve kum karm oran 1:1,5 ila 1:2 olan (su % 16) imento harcyla 1.maddedeki esaslar dahilinde derzler doldurulacaktr. konmasnda u karm oran tatbik edilecektir. 0-3 mm dane bykln haiz 1.0m3 kum zerine 160kg. trasl kire ve 80 lt.su.Dolgu 2-4 kg/m2
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Dilatasyon Derzleri. a) Temelde: Beton temellerde; 30 - 50 m. ara ile enine ve mevzii artlar ve mahedelerin gerektirdii yerlerde de boyuna dilatasyon derzleri tekil- edilecektir. Bilhassa oturmalarn henz beklendii yerler olan yarmalardan imlalara geite ve inaatn balang ve bitim yerlerinde temelde mutlaka dilatasyon derzleri tekil edilecektir. Derzler bitml dolgu malzemesi ile doldurulacaktr. Kenar eridi ile yol yzeyi arasndaki boyuna derz, sktrlm derz olarak tekil edilecektir. b) Parke kaplamada: Trash imento (veya tral kire) veya imento harcyla derzleri doldurulmu parke kaplamalarda 10 m. ara ile enine dilatasyon derzleri ve lzum grlen yerlerde de boyuna dilatasyon derzleri tekil edilecektir. Yarmalardan imlalara gei yerleri ile inaatn balang ve bitim yerlerinde mutlaka dilatasyon derzleri tekil edilecektir. Derzler bitml dolgu malzemesi ile kapatlacaktr. Kenar eridi ile yol yzeyi arasndaki boyuna derz boluk derzi olarak tekil edilecek ve bu boluk derzi 6-10 mm. genilikte ve 2 - 3 cm. derinlie kadar bitml dolgu malzemesi ile doldurulacaktr.
3.14.3.4 Kaplamann Trafie Alncaya Kadar Tabi Tutulaca lemler. akl - kumlu yatak zerine konmu olan parkeler inaatn sona erdiinden itibaren en az 24 saat geite kapal tutulacaktr. Bu zaman zarfnda parke slak olarak tutulmaldr. Beton zerine konmu veya derzleri trasl imento harc ile doldurulmu olan parkeler uygun bir hidratasyon mddetinden sonra devam eden ilemler meyannda trafie alacaktr. Trafie ala kadar bekleme mddeti, hava artlan ile imentonun sertleme mddetine baldr. Bu ise tral imentoda 12-18 gn, yksek mukavemetli imentoda ise 4-6 gndr. Trasl kire harc kullanlmas halinde bir bekleme mddetine lzum kalmaz. Hidratasyon mddeti zarfnda parke rts daima rutubetli tutulacaktr. Kuru havalarda ve gnee maruz rtlerde rt zerine takriben 3 cm, kalnlnda kum tabakas serilecek ve mtemadiyen slatlacaktr.
3.15.
Kargir naatlarda Derz
3.15.1 Tarif. Bu ksm kargir inaatlarda derz ilerinin aadaki artlar iinde yaplmasndan bahseder. 3.15.2 Malzeme. Derzde kullanlacak harem nitelikleri 44.2.3 de belirtildii gibi olacaktr. 3.15.3 naat Metotlar. Duvar yzeylerinde istee gre gmme oluklu, gmme ve kabartma derzler yaplr. Derz yzeyleri 3-5 cm. derinlie kadar kaznp temizlenecek ve derz iine balamadan nce derz yaplacak aralklar bir fra ile slatlacak ve ince derz harc az sulu olarak aralklara doldurulup kuvvetlice sktrlacak ve btn hare kalntlar temizlenecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Har yeter derecede suyunu ekip sertlik kazannca; cephe talarnn keskin kelerinden bir santim kadar ieride brakm olan derz, har henz tamamyla sertlemeden, gmme oluklu derzde ucu engel eklinde yuvarlatlm bir yuvarlak demir ubuk ile gmme derzde drt ke demir ubuk ile, kabartma derzde ise derzin profiline uygun bir demirle, derz boyunca ekilerek iyice tazyik edilecek ve bu ekilde sktrma ii derz harc atlamadan ve iyice sertleinceye kadar bir ka defa tekrar edilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.16. Tesviye Betonu
3.16.1 Tarif. Bu ksm, projelerde gsterilen veya idare tarafndan yaz ile bildirilen yer ve boyutlarda bu artnameye uygun olarak tesviye, beton yzey yaplmasndan bahseder. 3.16.2 Malzeme. Tesviye betonu, beton yzey svas ve imento badana ilerinde kullanlacak malzemelerde aranlan artlar bu artnamenin daha nceki ksmlarnda belirtildii gibi olacaktr. 3.16.3 naat Metotlar. 3.16.3.1 Tesviye Betonu. Tesviye betonu Beton leri ksmndaki esaslar ve artlar dahilinde yaplacaktr. 3.16.3.2 Muhafaza Betonu ve ap . Muhafaza betonu ve ap yaplacak yzler temizlenecek, icabnda przlendirilecek ve ykanacaktr. Hazrlanan bu yzey zerinde Beton leri ksmdaki esaslar ve artlara gre yaplm muhafaza betonu veya ap harc ile projelerde gsterilen veya kontrol mhendisliince istenilen kalnlkta tabaka tekil edecek, muhafaza betonu veya sap priz mddetince sulanacak zararl tesirlerden korunacaktr. Geni sap kaplamalarda istee veya detay resmine uygun blntler yaplacaktr. ap kalnlna gre kullanlacak rendeli talarla yaplacak bu blntlerin byklkleri idarece bildirilecek boyutlan gemeyecektir. ap yzeyleri mastarnda yaplacak, ukurluklar ve przler bulunmayacak, blnt aralarna rberoit konulacaktr. 3.16.3.3 Beton Yzey Svas. Sva yaplacak beton yzey temizlenecek, icabnda svas ve imento badana
przlendirilecek ve ykanacaktr. Hazrlanan bu yzey ; idarece belirtilecek dozajda yaplacak sva harc ile iki tabaka halinde trifil veya mala perdahl olarak svanacak, priz mddetince sulanp zararl tesirlerden korunacaktr. 3.16.3.4 imento Badana. zerine imento badana yaplacak yzey temizlenecek ve ykanacaktr. Ykanm bu yzey zerine metre karesine en az 0,300 kg. imento decek ekilde kat badana yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.17. Bitml (Katran Badana) Tecrit
3.17.1 Tarif. Bu ksm. idarece gsterilen yerde projesinde belirtilen ekilde bu artnameye uygun olarak yaplan katran badana ve kanavieli tecrit ilerinden bahseder. 3.17.2 Malzeme. 3.17.2.1 Katran. Katrann nitelikleri, bu bu artnamenin ve Karayollar Genel Mdrl Yollar Fenni artnamesinin ilgili ksmnda belirtildii ekilde olacaktr. 3.17.2.2 Kanavie. Bu ite kullanlacak kanavie iyi nitelikte, hi kullanlmam yrtksz ve metre karesi en az 0.300 -kg. arlnda olacak. 3.17.2.3 Astar Tecrit Emlsiyonlar. Bu ite kullanlacak astar ve tecrit emlsiyonlarnn nitelikleri bu artnamenin 70. ksmnda belirtildii gibi olacaktr. 3.17.3 naat Metotlar. 3.17.3.1 Katran Badana. zerine katran badana yaplacak yzey temizlenecek ve
ykanacaktr. Alevleninceye kadar stlm katranla metre kareye en az 0.400 kg. katran decek ekilde fra ile badana yaplacak ve katran srlmemi hi bir saha braklmayacaktr. Katran badana souyup donmadan yzey zerine herhangi bir dolgu yaplmayacaktr. 3.17.3.2 Kanavieli Tecrit. Kanavieli tecrit yaplacak yzey temizlenip ykanacak ve kuruduktan sonra metre karesine 0.600 kg. decek ekilde bitml tecrit astar emlsiyonu srlecektir. Bu tabaka kuruduktan sonra zerine metre karesine en az 1.5 kg. decek ekilde bitml tecrit emlsiyonu srlecek; bunun zerine de kenarlarda en az 10 cm. bindirme pay brakmak zere kanavie bezi serilecek ve bunun zerine de metre karesine en az 1.5 kg. decek ekildi bitml tecrit emlsiyonundan srlp ok ince taneli kumla kumlanacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.18. Kazk leri
3.18.1 Tarif. Bu ksm, projelerde gsterilen ap ve derinlikte ve bu artnamedeki artlara uygun olarak yaplacak, yerinde dkme beton kazklardan bahseder.
3.18.2 naat Metotlar. 3.18.2.1 Rleve Alnmas Kazk hafriyatna balamadan nce, btn kazk mihverleri yerlerine aplike edilerek sigortalanacak, kazk yerlerinin nivelman yaplarak zeminin rlevesi kartlacaktr. Ancak rlevenin alnmasndan ve idarenin msaadesinden sonra kazk hafriyatna balanacaktr. Dere yata derivasyon hafriyat gerektiriyorsa, nce derivasyon hafriyat yaplacak bundan sonra kazk imali iin rleve alnacaktr. 3.18.2.2 Platform Tekili Kazk imali iin gerekli alma, su seviyesinin durumuna gre dubalar, iskele veya dere yatann tesviyesi ile elde edilen bir platform zerinde yaplacaktr. 3.18.2.3 Tecrbe Kuyusu Almas. dare lzum grd takdirde ayak civarnda bir tecrbe kuyusu alacaktr. Tecrbe kuyusunda gerekli inceleme yapldktan sonra, bir zabit tutulacak ve Genel Mdrle gnderilip, bilahare kuyu kan hafriyatla doldurulacaktr. 3.18.2.4 Kazk Hafriyat Projesinde gsterilen apta elik bir iksa borusu iinde zel kepe veya burgu ile zemin boaltlarak yaplacaktr. Sondaj ve tecrbe kuyusundan alnan sonulara gre iksa borusu kullanlp kullanlmayacana karar verilecektir. 3.18.2.5 ksa borusu, kullanlan marinann cinsine gre, projesine uygun apta ve kazk hafriyatnn yaplaca zemine ve azami derinliine dayankl olacak ekilde yaplacaktr.Projesinde gsterilen kazk apndan daha ufak i apta iksa borusu kullanlamaz. ksa borusu sklebilir ekli veya elektrik kaynakl olabilir. Kazk hafriyat projesinde gsterilen ap ve derinlikte almaya uygun makinalarla yaplacaktr. ksa borusu mekanik veya hidrolik evirme tertibatl marinalarla veya vibrasyonlu tokmaklarla aklacak ve sklecektir. 3.18.2.6 Akc, cvk ve su altndaki zeminlerde kaz yaplmasnda iksa borusu kazk taban kotundan en az bir metre daha aa aklarak zeminin boalmas ve yerinden oynamas nlenecektir. 3.18.2.7 Su altndaki almalarda burgu ve kepeler iksa borusu iinden yukar doru ekilirken gayet yava hareket ettirilerek zeminin emilip boalmas nlenecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.18.2.8 Sert veya bloklu zeminlerde, zeminin paralanmas iin bir tondan ar balta kullanlacaktr. Patlayc madde kullanlmasna msaade edilmeyecektir. 3.18.2.9 Kaz esnasnda basnl yeralt suyu karsa ve bu basn suyun iksa borusundan tamasna sebep oluyorsa burada kazk yaplamaz veya zel tedbirler alnr. 3.18.2.10 in gerei olarak kazk apndaki iksa borusunun aklmasn veya karlmasn kolaylatrmak iin daha geni apta teleskopik iksa borular kullanlabilir. 3.18.2.11 Beton dkmne balamadan evvel kazk hafriyat kontrol mhendisi tarafndan rleve edilecek ve kazk iyinde gevemi zemin bulunup bulunmad, ayrca muhafaza borusunun ezilip ezilmedii kontrol edilecektir. 3.18.2.12 Su inde Beton Dkm. Kazklar iin su altnda veya sondaj ukurunda beton dkerken btn yumuak ve gevek maddeler deliin tabanndan temizlenecektir. Bunun iin verimli bir tremi teknii Beton leri ksmdaki esaslara ek olarak aadaki istenenler dahilinde zellikle uygulanacaktr. (1) Beton, balayc imento oran yksek olacak (400 kg/m3 ten az olmamak zere), kme deeri 15 cm. den az olmayacaktr. (2) Su iinde beton dkm balad zaman, geici muhafaza borusu sondaj deliinin tam derinliinde olacak dolaysyla zemin paralarnn betona karmas nlenecektir. Sondaj ukuru iinde beton dklrken st ksm dnda dier ksmlarda geici muhafaza borusuna gerek duyulmayabilir. (3) Huni ve tremi borusu, dklm betonun iinde kalacak ekilde sistem olarak arasndan su gemeyecek ekilde olacaktr. (4) Tremi borusu agrega boyutlarna bal olarak yeterli genilikte olacak. 2 cm.lik agrega iin tremi borusunun ap 15 cm. den az olmayacak, daha geni agregalar iin daha geni apl tremi borular kullanlacaktr. (5) Beton ilk olarak, beton ve suyun karmasn nlemek iin, nnde bulunan kayc bir tkacn itilmesi ile doldurulacaktr. (6) Borunun kaza ile geri ekilip betonu boaltmasna kar yeterli bir emniyet pay ile beton iinde durmas salanacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi (7) Kazk tamamen tremi ile be tonlanacak ve st tabakann kazk iinde kalmasn nlemek iin dkme metodu aralksz ve deimeden btn kazk boyunca devam ettirilecektir. (8) Btn tremi borular,. kullanldktan sonra titizlikle temizlenecektir. 3.18.2.13 Colcrete sistemi ile beton yaplmasnda kazk hafriyat iine, enjeksiyon borular yerletirilecek, idarece uygun grlen granlometrideki agregann (krma ta veya akl) kazk iine doldurularak Colcrete beton iin uygun har hazrlanarak hare pompas vastasyla enjeksiyon yaplacaktr. Colcrete betonu idarece belirtilen esaslar dahilinde yaplacaktr. 3.18.2.14 Szleme ve projesinde aksi yazlmadka muhafaza borusu beton dkmnde ekilecektir. Ancak ekilen borunun alt ucu en az 2 m taze betonun iinde kalacak ve kazn betonlamas bittikten sonra boru tamamen ekilecektir. 3.18.2.15 Kazk betonarme demirleri Demir leri ksm demir ilerindeki esaslar dahilinde yaplacaktr. Beton dkerken betonarme demirlerinin yerinden oynanmamas iin gereken tedbirler alnacaktr. Kazk iinde betonarme demirleri akulinde ve muntazam durmas iin iksa borusu ve etriyeler arasna beton takozlar konulacaktr. 3.18.2.16 Kazk betonu dkm bitirildikten sonra elevasyon betonu dklmeden evvel kazk ucundaki beton krlacak ve demirleri 40 ap uzunlukta braklacak ekilde kesilecektir. Aktaki beton kazk demirlerine ayn aptaki elevasyon demirleri sk bir ekilde balanarak gerekli kalp yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4. 4.1. YOL ALTYAPISI Aa Kesme, Kk Skme ve Temizleme leri
4.1.1 Tarif. Bu ksm. tayin edilen sahalarn; her trl aalardan, dallardan, allardan ve dier bitki, sprnt ve lzumsuz. zararl fazla malzemeden temizlenmesinden. aa v.s. kesilmesinden, kklerinin sklp karlmasndan ve temizleme ve skmeden hasl olan btn enkazn, dkntnn temizleme sahas dna kaldrlmasndan bahseder. Bu i, kontrol mhendisi tarafndan kazklarla tespit edilen; inaat, derivasyon, ariyet sahalar ve malzeme ocaklar ile benzeri sahalarda yaplacaktr. 4.1.2 naat Metotlar. 4.1.2.1 Temizleme ve Skme leri Temizlenmesi iin kazklarla tespit edilen saha dahilinde kontrol mhendisi tarafndan iaret edilen aalara dokunulmayacak ve bunlar arzaya uratlmadan muhafaza edilecektir. Temizlenecek sahann dndaki arazide bulunan btkilere zarar verilmemesi iin. kontrol mhendisi tarafndan gerekli grlerek emredildii takdirde, kesilecek aalar temizleme sahasnn merkezine doru devrilecektir. Sanat yaplarna, civardaki dier aalara. emlake, trafie zarar verilmemesini temin ve gelebilecek tehlikeleri nlemek maksadyla gereken aalar tepeden balanarak aaya doru ksmlar halinde kesilecektir. Kamulatrma sahasnn ve krmz kota nazaran 4.5 metre yksekliin iine giren veya gre mani olan aa dallar. kontrol mhendisinin emri zerine, aaca zarar vermeyecek ekilde kesilecektir. Yol gvdesi ve ev hatlar dahilindeki yol prizmasnn oturduu sahadaki btn kkler. ktkler kazlp karlarak bu sahadan kaldrlacaktr. Yarmalarda bu i yaplrken, bunlarn bulunduu zemin seviyesinden en az 45 cm. derinlie kadar olan ksmlarnn sklp karlmas art olup, daha derin ksmlar kontrol mhendisinin msaadesiyle braklabilir. Temizlenmesi kazklarla tespit edilen sahann yol prizmas dnda kalan ksmnda, kontrol mhendisi tarafndan msaade edildii takdirde ktkler tamamen skleceine zeminle ayn hizada kesilmekle iktifa edilebilir. Kontrol mhendisi tarafndan msaade edildii takdirde yoldan grnmeyen sahalarda mteahhit. zeminden 60 cm. den daha yksek olmayan ktkleri aynen .brakabilir. karlan ktklerden kalan oyuklar veya dier ukurlar uygun malzeme ile doldurulacak ve sktrlacaktr. Temizleme ve skme ileri o ksmda kaz iine balanmadan nce tamamlanm bulunacak ve bu iki i birbirine kartrlmayacaktr. Ariyet yerlerinde veya benzeri dier kamulatrma sahas dndaki yerlerde temizleme ve skme ii yaplmas icap ediyorsa bu iler ariyetin veya malzemenin alnmaya balanmasndan daha nce tamamlanm bulunacak ve bylece .buralardan ariyet veya malzeme alnrken kkler vesairesiniz karmas nlenecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.1.2.2 Kesme, temizleme ve skme ileminden kan btn paralar kontrol mhendisinin gsterecei yerlere ylacak veya istif edilecek ve gereken muhafaza tedbirleri mteahhit tarafndan alnacaktr. Kontrol mhendisi tarafndan lzum gsterildii takdirde kesilecek aalarn ie yarayacak ksmlar dal vesaireden temizlenecek ve en az 3 m. uzunluklarda olmak zere biilecek ve yol boyunca, kontrol mhendisinin tayin edecei yerlere muntazam ekilde istif edilecektir. Mteahhidin bu istif ve ynlar her trl tehlikeye kar korumadaki sorumluluu bu ii bitirme tarihinden itibaren 6 ay sonrasna kadar devam eder.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.2. Zayf Zeminlerin Kaldrld Depo Edilmesi Oynak (Batak) Zeminlerde Yol Altyaps naat Metotlar 4.2.1 Tarif. Bu ksm. aada belirtilen artlara uygun olarak zayf tabii zemin tabakasnn kaldrlp uygun bir yere depo edilmesinden ve oynak (bataklk) sahada yol gvdesinin zemine oturduu ksmda veya civarnda alnacak tedbirlerden bahseder. 4.2.2. Malzeme: Bu artnamenin Dolgular blmnde verilen artlara uygun olmayan btn kaz malzemeleri Zayf Zemin olarak nitelendirilecektir. 4.2.3 naat Metotlar. 4.2.3.1 Zayf Zeminlerde. Zayf tabi zemin tabakas, kontrol mhendisinin; kazklarla tespit edecei sahadan, belirtecei derinlikte kaldrlp, kontrol mhendisi tarafndan gsterilen yerlere nakledilecek ve dier kaz malzemelerinden ayr bir yerde ynlar halinde depo edilip muhafaza edilecektir. 4.2.3.2 Oynak (Batak) Zeminlerde. Yumuak killer, turbalar v.s. gibi stabil olmayan. tama gc ok zayf zeminlerde kullanlacak inaat metotlar: a. Oynak zeminin tamamnn kaldrlmasn veya uzaklatrlmasn temin edecek bir metot; veya, b. naat sresi iinde, dolgunun konsolidasyonunun 'tamamlanmasn salayacak bir metot olmaldr. a.1. Oynak Zeminin Tamamnn Kaldrlmas: Oynak zeminin derinliinin 3.00 m. veya daha az olduu hallerde, ekskavatrler v.s. gibi uygun kaz marinalar ile oynak zemin, tamamen kazlp kaldrlacak ve yerine ilk tabaka olarak kontrol mhendisi tarafndan tespit edilecek kalnlkta (minimum 30 cm. olmak artyla) ve aada verilen granlometride bir kum ilte tabakas serilecektir. Dolgunun. kum ilte ile tabi zemin yzeyi (yani oynak zemnin st yzeyi) arasndaki ksm, en yksek yeralt su seviyesi de gz nnde tutularak kontrol mhendisi tarafndan kabul edilecek geirgenlii. yani drene kabiliyeti olan. suya dayankl granler bir malzeme ile tekil edilecektir. Ayrca. kontrol mhendisi lzum grd takdirde, tespit edecei snrlar iinde olmak artyla, yeralt su seviyesini drmek gayesiyle yolun iki tarafnda, yola paralel ve derinlikleri 1 m.den az olmamak artyla, hendekler alacaktr. Bu hendekler trapez kesitli olacak ve tayaca debiye gre kontrol mhendisi tarafndan boyutlandrlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Kum iltenin Granlometrisi Elek ap Elek No. mm. 9,5 3/8 in 2,4 No. 8 0,6 No. 30 0,3 No. 50
% Geen 80 - 100 5 - 50 0 - 20 0-5
a. 2 Oynak Zeminin Ksmen Kaldrlmas veya Uzaklatrlmas (1) Kalnl 3.00 m. den fazla olan oynak zeminlerde ve bilhassa alt ksmlarnn yumuak fakat st ksmlarnn bitkisel artklarla v.s. gevreklemi bulunduu hallerde, stten 3.00 m. lik ksm yukarda a.l de bahsedildii ekilde kazlacak. kum ilte serilecek ve geirgen, granler ve suya mukavim dolgu malzemesi dklmek suretiyle. yani dolgunun arl ile alttaki yumuak zemin yanlara itilip dolgu salam zemine oturtulmu olacaktr. Konsolidasyonu abuklatrmak iin kontrol mhendisinin takdirine gre dolgu zerine ilave bir yk (srarj) da tatbik (2) Yukarda a.2 (l) deki metodun muvaffak olmad hallerde. yaplacak ettler sonunda .ekonomik ynleri de gz nnde tutularak aadaki zel metotlardan biri idarenin muvafakati ile zel Teknik artnameler tanzimi suretiyle tatbik edilebilecektir. I. Basnl Su Pskrtme (jetting) Metodu; II. Emici Tulumba Metodu; III. Patlayc Madde Kullanma Metodu; IV. Dey Kum Drenlerle Konsolidasyonu abuklatrma Metodu. a.3 Nispeten salam grnl zeminlerde. projesinde gsterilen veya kontrol mhendisince lzum grlen kalnlktaki kum ilte zerine uygun granler bir malzeme ile dorudan doruya dolgu tekil edilebilecektir. Zayf tabi zemin veya oynak zemin tabakasnn. gsterilen yerlerden. istenen derinlikte kaldrlmas, o yerlerde tesviye ilerine balanmadan evvel tamamlanm olacaktr. Fazla kazlan ksmn yarma hacminde olmas halinde ise, fazla olarak kazlp dar atlan hafriyat. depo edildii yerden kullanlmas gerekli dolguya tanacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.3. Yol Kazs leri
4.3.1 Tarif. Bu ksm, projelerde gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan kazklarla tespit edilen kot. eim ve en kesitlere, burada gsterilen artlara uygun bir ekilde aadaki ilerin yaplmasndan bahseder. 4.3.1.1 Yol Boyunca Yaplacak Olan Btn Kaz leri. Yolun oturaca yerde uygun olmayan zayf tabii zemin tabakasnn kaldrlmas iin yaplacak kazlar, hafriyattan kan elverili malzemenin dolgular iin kafi gelmemesi halinde ariyet yerlerinde yaplacak kazlar. 4.3.1.2 Yol gzergahna rastlayan parmaklk, bina, duvar, eski sanat yaplar ve herhangi bir ekilde iin yaplmasna mani olacak engellerin sklp kaldrlmas. 4.3.1.3 Yol zerinde ve ariyet yerlerinde lzumlu temizleme ve skme ileri ve bunlardan kan malzemenin ortadan kaldrlmas. 4.3.1.4 Klasifikasyon. artnamelerde klasl fiyatlarn uygulanaca belirtilen yerlerde, projelere ve kontrol mhendisinin emrine uygun olarak yaplm kaz ileri aadaki ekilde (5) grup halinde snflandrlacaktr. artnamelerin baz yerlerinde klas olarak bahsedilen kaya tabiri yumuak kaya, sert kaya ve ok sert kayann tmn ifade eder. (1) TOPRAK KAZISI: Yumuak Toprak: Bel krei ve krekle kazlabilen gevek toprak, bitkisel toprak, gevek kum, gevek silt ve benzeri zeminler, Sert Toprak: Kazmann yass ve ara sra sivri ucu ile kazlabilen kil, kumlu kil, akll kil ve krekle atlabilen tal toprak ve benzeri zeminler, Batak ve Balk: Su muhtevas yksek olan ve bu suyu kolay brakmayan, genellikle akc ve yapkan nitelikteki zeminlerin kazs ile aada tarif edilen ksklk ve kaya zeminler dnda kalan dier zeminlerin kazs TOPRAK KAZISI' dr. (2) KSKLK KAZISI: Yumuak Ksklk: Kazmann sivri ucu ve ara sra ksk, kama ve tokmak ile kazlabilen toprak, sert kil, yumuak marn, yumuak tfler ve benzerleri ile 0,100 m3 e kadar byklkteki her cins moloz talar, Sert Ksklk: Kazmann sivri ucu, ksk, kama, tokmak ve krc tabanca ile kazlabilen, ok ayrm yapdaki; granit, granodiorit, andezit, dasit, trakit, serpantin ve benzerleri,
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Zayf imentolu ve yumuak yapdaki, gre, konglomera, anglomera ve benzerleri, Konsolide mam. kompakt kil, ince tabakal fliler ok atlakl ist ve grovaklar ile benzeri rk kayalarla 0,100 - 0,400 m3 byklkteki her cins kaya paralarnn kazs KSKLK KAZISI' dr. (3) YUMUAK KAYA KAZISI: Ksk, knc tabanca veya patlayc madde kullanlarak kazlabilen. gre, konglomera, yumuak marnl kalkerler, istler. kaln tabakal fliler, al ta. ksmen ayrlm serpantin, atlakl ve ayrlm gnays ve mikaistler, talam mam ve kil talan. konsolide tfler, grovak, eyl ve benzerleri ile 0,400 m3 den byk ayn cins blok kayalarn kazs YUMUAK KAYA KAZISI' dr. (4) SERT KAYA KAZISI: Patlayc madde kullanlarak atlabilen. krc tabanca ile paralanp sklebilen, kaln tabaka ve kitle halindeki gre ve konglomera andezit, dasit, trakit, gnays. ayrmam serpantin ve bazalt tfleri ve benzerleri ile 0,400 m3 den byk ayn cins kaya bloklarnn kazs SERT KAYA KAZISI dr. (5) OK SERT KAYA KAZISI: Fazla miktarda patlayc madde kullanlarak atlabilen, krc tabanca ile paralanp sklebilen, ayrmam granit ve benzeri kayalar bazalt, kuvarsit masif kalker, mermer ve benzerleri ile 0,400 m 3 den byk ayn cins kaya paralarnn kazs "OK SERT KAYA KAZISI" dr. 4.3.1.5 Szleme gerektiriyorsa, klasifikasyon nispetleri ve bunlarn kabarma ve skma emsalleri kaz esnasnda, her kesim iin yerinde, idare ile mteahhit arasnda tutanak ile tespit edilecektir. Ad geen nispet ve emsallerin tayininde mteahhidin itiraz olursa bu itirazn tutanan tanzimi tarihinden itibaren en ge on gn iinde yazl olarak idareye bildirmesi lazmdr. Bu mddetin sonuna kadar yazl olarak itiraz etmedii takdirde tespit edilmi emsal ve nispetler kabul edilmi saylacak ve hi bir itiraz nazar itibara alnmayacaktr. 4.3.2 Malzeme (Ariyet Malzemesi). Ariyet yerleri kazklarla tespit edilmi bulunacak, projelerde gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan uygun bulunarak ariyet alnmas emredilen yerlerden alnacak, baka hi bir yerden ariyet alnmayacaktr. Bu malzememin iinde kk, ktk, al, sap vesair uygunsuz maddeler bulunmayacaktr. 4.3.3 naat Metotlar. 4.3.3.1 Temizleme ve Skme. Yol boyunca ve ariyet ve ocak yerlerinde, kazdan nce temizleme ve skme ii yaplmas icabeden ksmlarda bu i 10. ksmda gsterilen esaslar dahilinde yaplacaktr. 4.3.3.2 Yol Kazs. Eskiden mevcut sanat yaplarnn ve engellerin kaldrlmas. Yol inaatna engel olacak parmaklk, tel rg, duvar, bina veya eski sanat yaplar gzergah dahilinde bulunduu takdirde, yol kazsna geilmeden bunlar yklp kaldrlacak ve enkaz, planlarda iaret edilmise o yerlere veya kontrol mhendisinin uygun grecei civar arazide gsterilen yerlere konacaktr. ( * )
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.3.3.3 Zayf tabii zemin tabakasnn kaldrlmas zaruri ise, bu tabaka kaldrlmadan kaz veya dolgu yaplmasna msaade edilmeyecektir. evlerin kazs, kabul edilebilir hatalar dahilinde ev sath salayacak ekilde yaplacaktr. Tekil edilen ev yzeyinde projede gsterilen ev hattna gre kayalk zeminlerde 10 cm., toprak zeminlerde 5 cm. lik farklar kabul edilebilir. Ancak byle ksmlarn alan toplam ev yzey alannn % 5'ini geemez. Buna aykr alma yaplmas halinde ev sathna intibak edilmeden kaz veya dolgu iinin ilerlemesine msaade edilmeyecektir Kaz ilerinin kabul edilebilmesi iin platform, hendek, ev v.s. nin projelerde belirtilen llere gre yaplmas arttn Ancak, yol kotlan ile proje kotlar arasnda mevzi kalmak artyla 7 cm. kot fark, yol eimleri ile proje eimleri arasnda 0.003 eim fark kabul edilebilir. Bu tecviz edilen kot veya eim fark dier llerde tecviz edilemeyecek bir farkn kabulne esas olamaz. Dier Proje llerinde herhangi bir fark kabul edilmez. 4.3.3.4 Kazlm Malzemenin Faydal Bir ekilde Kullanlmas. Kazdan kan btn elverili malzemenin dolgularn tekilinde, tabann, banketlerin inasnda, bz yataklarnda ve arka dolgularnda iktisadi ve uygun bulunduklar yerlerde kontrol mhendisinin direktifi dahilinde kullanlmas lazmdr. Yarmalardan elde edilen malzemenin tesviyenin iyi bir ekilde tamamlanmas iin st tabakalarda kullanlmas lzumlu ksmlar saklanarak, kontrol mhendisinin direktifi dahilinde bu maksatla kullanlacaktr. Kontrol mhendisinin yazl msaadesi olmadka, hibir zaman kazdan kan malzeme depoya atlmayacaktr. Depo edilecei zaman ise malzeme zararl cinsten olmad takdirde bu dolgularn niform olarak geniletilmesinde ve evlerin yatklatrlmasnda kullanlacaktr. Atlaca zaman ise depo yerleri kontrol mhendisinin gsterdii yerler olacaktr. Yarmalardan kan fazla kaz malzemesi birinci derecede yol boyunca dolgularn
geniletilmesinde, dinlenme ve park yerlerinin tekilinde kullanlacaktr, Buna ramen artan bir kaz malzemesi olur veya kaz malzemesi bu ilerde kullanlmaa elverili bulunmazsa bu takdirde bunlar kontrol mhendisinin gsterecei ve mmkn olduu kadar yoldan uzak ve grlmeyecek yerlerde muntazam ekilde depo edilecektir, Mteahhit, evlerde bitkisel toprak tabakas tekilinde kullanlmak zere, kaz ve ariyet yerlerinde kontrol mhendisinin tayin edecei sahalardan bitkisel topra, baka evsaftaki toprakla kartrmadan, istenen kalnlkta syrarak kazmaya ve gsterilecek yerlerde depo etmeye mecburdur. 4.3.3.5 Hendekler. Burada kullanlan hendek tabirinden yol hendekleri, su yollar, menfezlerin ve dier sanat yaplarnn menba ve mansap ksmlara suyu almak ve uzaklatrmak maksadyla alan hendekler yol prizmas dnda fakat yola paralel ve yolla ilgili hendekler anlalacaktr. Projelerde gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan dolgu eteklerinde evlerin muhafazas iin yaptrlan hendekler de bu hendek tabirine dahildir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Projelerde set yaplmasnda kullanlmas iaretlenmi malzeme mstesna, hendek ve derivasyon kazlarndan elde edilen btn malzeme, aksi, kontrol mhendisi tarafndan istenmedike dolgularda kullanlacaktr. Aksi, projelerde gsterilmedike veya kontrol mhendisi tarafndan yazl olarak istenmedike hendek kazlarndan kan malzeme, hendek d kenarndan itibaren bir metrelik saha dahilinde depo edilmeyecek; veya braklmayacaktr. Hendeklerin alaca sahada ve alan hendeklerin taban ve kenarlarnda kk, ktk ve sair yabanc maddelere rastland takdirde bunlar sklecek, kaldrlacak hibir surette taban veya kenarlarda braklmayacaklardr. Bundan sonra hendek taban ve evleri en kesitlere uygun bir ekilde tanzim edilecektir. Mteahhit iin geici kabulne kadar alan hendeklerin bakmndan, bunlarn toprak, al, yaprak vesair sprntlerle dolmasna meydan vermeyerek temizliini salamaktan sorumludur. 4.3.3.6 naat Esnasnda Yol Yatann Korunmas. Yolun inas esnasnda yol yatann daimi surette iyi bir ekilde drene edilmi bulunmas iin gerekli tertibat alnacaktr. Bu cmleden olarak kaz kesitlerinden suyun uzaklatrlmas ii ina edilen dolgulara zarar tevlit etmeyecek bir tarzda yaplacaktr. 4.3.3.7 Yarmalarda st Yap Tabannn Hazrlanmas. (1) Toprak yarmalarda, styap tabann altndaki 20 cm'lik ince tesviye tabakas kabartlacak ve gerekli ise su verme veya kurutma ilemi yaplarak istenilen kuru birim arlk elde edilinceye kadar sktrlacaktr. Yarma malzemesinin fiziksel zellikleri, Dolgular blmnde verilen artlara uygun deilse, malzeme, styap projesinde belirtilen kalnla kadar kazlp atlacak, yerine uygun malzeme getirilerek 14. Ksmda belirtilen yapm artlarna uygun olarak serilip sktrlacaktr. (2) Kaya yarmalarda. ince tesviye yzeyi kotundan 15 cm. daha alta inilecek ve fazla kazlan bu 15 cm. lik yere kontrol mhendisinin gsterecei yerlerden elverili malzeme getirilip serilecek, sulanp sktrlarak ince tesviye tabakas temin edilecektir. Bu ite, kullanlacak elverili malzeme, kaz ve ariyet malzemesi olarak kabul edilecektir. (3) Ariyet Kazs. Mteahhit, ariyet yerlerinde almaya balamadan, bu yerlerin kazklarla tespiti ve gerekli en kesitlerin, ve elevasyonlarn alnmas iin gerekli vakti dnerek yeteri kadar nceden kontrol mhendisini haberdar edecek, kontrol mhendisinin yazl msaadesi alnmadan ve bu iler tamamlanmadan ariyet yerlerinde almaya balamayacaktr. Projelerde gsterilmeyen yerlerden ariyet alnaca zaman mmkn olduu nispette ariyet yerlerinin tamamlanm yoldan grlmeyecek ekilde seilmesi lazmdr. Ariyetten malzeme alnrken ariyet ukurlar, ilerinde su toplanmayacak bir ekilde alacaktr. Ariyet ukurlar ariyet malzemesi alndktan sonra shhatli bir ekilde l yaplmasna msait bir tarzda alm bulunacaktr ve bu ie azami dikkat ve itina gsterilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Malzemenin nakli maksadiyle mteahhit tarafndan yaplan servis yollar ve bu yollarda alacak hendekler veya kk imalat, tama iinin tamamlanmasn mteakip kontrol mhendisi tarafndan lzumlu grlerek emredildii takdirde eski vaziyetine irca edilecektir. Hendekler doldurulacak, imalat kaldrlacak ve yol kabartlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.4. Dolgular
4.4.1 Tarif. Bu blm yarmalardan, sanat yaplar iin yaplan kazlardan veya ariyetten alnan uygun malzeme ile aada belirtilen artlarda, projelerde gsterilen eimler, en kesitler ve kotlarda dolgu yapmn kapsar. 4.4.2 Malzeme. Dolgu yapmnda kullanlacak malzeme ierisinde; a) Bitkisel toprak, b) Aa. al, kk ve benzeri organik maddeler, c) Kmr, kmr tozu dahil iten yanmas sz konusu olan malzeme, d) Bataklk veya suyla doygun hale gelmi killi ve marnl zeminler, e) Sprnt, enkaz gibi artk maddeler, f) Suyla kolayca ufalanarak oturmalara neden olacak malzeme, g) Karl, buzlu ve donmu topraklar, h) Arlka % 20'den fazla jips bulunmayacak, dolgu malzemesi aadaki tabloda verilen artlar salayacaktr.
Dolgu Malzemesi zellikleri
DENEY ADI Likit Limit (LL) Plastisite ndeksi (PI) Maks.kuru birim arlk (Standart Proktor)
LMT DEER 07 04 054.1 /

3 ()
STANDART NO TS 1900 AASHTO T - 89 TS 1900 AASHTO T - 90 TS 1900 AASHTO T - 99
Dona Hassas Olmayan Taban Malzemesinin zellikleri
DENEY ADI 0.075 mm elekten geen % Likit Limit
LMT DEER 21 52
STANDART NO TS 1900 AASHTO T - 11 TS 1900 AASHTO T - 89
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi TS 1900 AASHTO T - 94 TS 3526 ASTM C - 127
Plastisite ndeksi (PI) Kaba Agregada Su Absorpsiyonu %
6 3
Don etkisi olan blgelerde styap taban, projesinde belirtilen derinlie kadar, yukardaki tabloda zellikleri verilen malzeme ile, bu ksmda belirtilen yapm artlarna uygun olarak ina edilecektir. 4.4.3 Dolgu Zemininin Hazrlanmas. Dolgularn yaplmasna balanmadan nce zemin, 10. Ksma uygun olarak temizlenecek ve bitkisel topra syrlm kesim 20 cm derinlikte kabartlp sktrlacaktr. Kkler nedeniyle oluacak ukurlarn 20 cm'den daha derin olmas halinde, bu ukurlar uygun malzeme ile doldurulacak ve dolgu yapmndan sonra kntlere neden olmayacak ekilde sktrlacaktr. Dolgu yapmnn k aylarna rastlad zamanlarda, dolgunun oturaca kesimdeki kar ve buz temizlenecek, zeminde donma sz konusu ise, don etkisi ortadan kalkncaya kadar dolgu yapmna balanmayacaktr. Dolgunun ina edilecei sahada bataklk kesimler varsa, bu artnamede belirtilen ekilde hazrlanacak ve uygun inaat metodlar tespit edilerek dolgu yapmna balanacaktr. Bu gibi zeminlerde makina park ve dier vastalar iin gerekli servis yolu, kontrol mhendisince uygun grlen malzeme ile batak zeminin bir ucundan balanp, ardarda boaltmalarla doldurularak ina edilecektir. Bataklk olmamak art ile dolgu yaplacak sahada toplanm su varsa, dolgu yaplmadan nce bu suyun drene edilerek uzaklatrlmas arttr. Yaplan ettler sonucu. dolgunun oturaca zeminin dolguyu tamamasnn sz konusu olduu durumlarda alnacak tedbirler ,kullanlacak dolgu malzemesi, ve bu zeminin tayabilecei maksimum dolgu ykseklii, zel ettler sonunda belirlenecektir.
Dolgunun rijit olmayan, mevcut bir yol zerine yaplmas halinde, dolgu ykseklii 50 cm'den az ise, yzey, dolgu ktlesi ile mevcut tabakalar arasndaki kaynamay temin etmek zere 15 cm derinlikte srlerek kabartlacaktr. Dolgunun mevcut bir kaplama veya rijit bir temel zerine yaplmas halinde, dolgu ykseklii 20 cm'den az ise, kaplama veya temel 0.25 m2den byk olmayacak ekilde paralandktan sonra zerine dolgu malzemesi konacaktr.
4.4.4 Dolgularn Yaplmasnda Uygulanacak Genel Kurallar.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Dolgular, skma ve oturmasndan reglajdan sonra btn noktalarda projede belirtilen plan, profil ve en kesite uygun olarak ve tm genilii boyunca yzey suyunun rahata drenajn salayacak enine eimde ina edilecektir. Mteahhit, yapt dolgularn geici kabule kadar korunmasndan ,kesin kabule kadar stabilitesinden, kesin kabul tarihinden itibaren 5 yl iinde de malzemenin hileli olmasndan, yapm ve onarm tekniine uygun olarak yaplmamasndan ortaya kan zarar ve ziyandan sorumludur. Dolgularn yaplmasnda uygulanan alma metotlar herhangi bir sanat yapsnn oynamasna. arzaya uramasna neden olmayacaktr. Sanat yaplarnn zerine gelecek dolgu yapmna bu yaplarn inaasnn tamamlanmasndan itibaren, scakl 5oC zerinde olan gn says 21'i gemeden balanmayacaktr. Menfezlerin, kprlerin ve dier beton yaplarn st ve yan dolgular bu artnameye uygun olarak yaplacaktr. Dolgu son tabakasnn stten 20 cm'lik ksm ierisinde 10 cm den daha byk apta tane ieren malzeme bulunmayacaktr. Tamamlanmasndan veya stne bir styap tabakas gelmeden belirli bir sre k artlarna maruz kalan dolgularn yzeyleri, iin yeniden balamasnda en az 20 cm kabartlarak tekrar sktrlacaktr. 4.4.5 Tabakalarn Oluturulmas. Dolgular, Blm 4.4.2 de verilen artlar salayan malzeme ile yaplacaktr Dolgularn son 40 cm.50 cm. lik st tabakasnda, C.B.R. deeri min. 10 olan seme malzeme kullanlacaktr. Dolgu sahasna malzeme tanmas, sahada yeterli serici ve uygum sktrma makinesi olduu takdirde srdrlecektir. Malzeme dozer, greyder, skreyper veya kontrol mhendisince uygun grlen dier bir makine ile yaylacaktr. Yayma ilemi dolgunun yol platformu genilii ve boyunca yaplacak. yaylan bir tabakann, sktrlmam kesimlerine kesinlikle malzeme boaltlmayacaktr. Dolgu sahasna depolanan malzeme miktar sktrma iin ngrlenden fazla olursa,malzeme yayma veya saha dna tama yolu ile istenilen kalnla getirilecektir. Yamalarda ve kark (mikst) kesitlerde dolgu evi ile yama evi arasndaki yatay mesafenin 2.5 m veya daha az olduu alt ksmlarda, dolgu evinden en az 2.5 m uzaklamay temin edecek ekilde yatay kademeler tekil edilecektir. Kademelerin ykseklii en az 40 cm en ok 80 cm olacaktr. Yama evinin 5/1 ve daha yatk olduu yerlerde bu kademelerin oluturulmasna gerek olmayp, dolgu tabakalarnn eimleri yama ve dolgu evleri arasndaki yatay mesafenin 2.5 m olduu yerlerde yatay hale getirilecek ekilde tedricen azaltlacaktr. Kademenin boyuna eimi yol eimi ile ayn olacaktr.
4.4.6 Sktrma.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Btn dolgular istisnasz olarak oturduu zemin yzeyinden itibaren yatay tabakalar halinde serilip sktrlarak yaplacaktr. Kullanlan sktrma makinasnn tip ve kapasitesine gre belirtilen kalnlklarda serilen malzemenin sktrma teknii (silindir hz, gei adedi vs). deneme kesimi yapm ile tespit edilecektir. Kullanlacak sktrc adedi, yaplan iin kapasitesine uygun olarak kontrol mhendisince saptanacaktr. Aadaki blmlerde belirtilen sktrc kapasitelerinden daha dk kapasiteli silindirlerin kullanlmas, ancak zorunlu hallerde geici sreler iin, kontrol mhendisinin onay ile mmkn olacaktr. 4.4.6.1 Kohezyonlu Malzemelerin Sktrlmas. 1.1 Kil ve Killi Malzemeler. AASHTO toprak snflandrma sistemine gre A-6, A-7 ve 0.075 mm elekten geen ksm % 20'den fazla olan A-2-6 ve A-2-7 snf killi malzemeler aada belirtildii ekilde sktrlacaktr. Sktrma ileminde bu artnamede kohezyonlu malzemeler iin verilen sktrma kriterleri esas olarak alnacaktr. Bu malzemeler dolgu sahasna tercihen skreyperterle tanp serilecek, nakliye damperli kamyonlarla yapldnda, malzemenin yaylmasnda greyder, dozer veya kontrol mhendisince uygun grlen bir makine kullanlacaktr. Malzeme 20-25 cm'lik tabakalar halinde kt ayak (padfoot), keiaya, vibrasyonlu keiaya, vibrasyonlu ktayak ve lastik basnc ayarlanabilen lastik tekerlekli silindirlerle sktrlacaktr. Sktrma srasnda malzemenin su ierii, Standart Proktor metodu ile bulunan optimum su ierii 5 deerleri arasnda olacak ekilde ayarlanacaktr. Sktrmada keiaya kullanlmas halinde, ayaklarn ykseklii 15 cm'den az olmayacak, ayak kesiti 25-75 cm2 arasnda olacak ve ayaklara den basn 14 kg/cm2den az olmayacaktr. Silindirin her bir ayandaki yk, bandaja den toplam ykn, bandaj eksenine paralel bulunan bir sradaki en ok ayak saysna blnmesiyle bulunacaktr. ekilir tip silindirler, dolgu malzemesi zerinde 5 km/saat civarnda hzla hareket ettirebilecek gce sahip bir ekici ile ekilecektir. Kt ayak veya vibrasyonlu kt ayak silindirlerin kullanlmas halinde, ayak ykseklii 10 cm'den, bandaj arl 6000 kg'dan az olmayacaktr. Lastik tekerlekli sktrclarda, her bir lastik bana den yk 3500 kg'dan az olmayacak ve bu yk sktrc arlnn tekerlek saysna blnmesiyle bulunacaktr.
1.2 Silt ve Siltli Malzemeler.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi AASHTO toprak snflandrma sistemine gre A - 4 ve A - 5 snf siltli malzemeler, aada belirtildii ekilde sktrlacaktr. Sktrma ileminde bu artnamede kohezyonlu malzemeler iin verilen sktrma kriterleri esas alnacaktr. Sktrma srasnda, siltli topraklarn su ierii, Standart Proktor metodu ile bulunan optimum su ierii 2 deerleri arasnda kalacaktr. Malzeme 20-30 cm'lik tabakalar halinde, statik izgisel yk 30 kg/cm'den az olmayan vibrasyonlu dz bandajl silindirlerle sktrlacaktr. Uucu kllere de siltlere uygulanan ayn sktrma teknii uygulanacaktr. Siltli topraklarda kil oran arttnda, killi topraklarda uygulanan sktrma teknii kullanlacaktr. 4.4.6.2 Granler Malzemelerin Sktrlmas. Granler malzemeler, AASHTO toprak snflandrma sistemine gre A-1, A-3, A-2-4, A-2-5 ve 0.075 mm elekten geen ksm % 20'den az olan, A-2-6 ve A-2-7 snf malzemelerdir. Bu snftaki malzemeler aada belirtilen ekilde ve bu artnamede granler malzemeler iin verilen sktrma kriterlerine uygun olarak sktrlacaktr. Sktrma srasnda, malzemenin su ierii, Standart Proktor metodu ile bulunan optimum su ierii 2 deerleri arasnda kalacaktr. Sktrma ilemi, statik izgisel yk 30 kg/cm'den az olmayan vibrasyonlu dz bandajl silindirlerle. 20-30 cm'lik tabakalar halinde yaplacaktr. Silindir kapasitesinin artmas durumunda tabaka kalnl 30-40 cm' ye ykseltilebilir. 4.4.6.3 Kaya Dolgularn Sktrlmas . 3.1 Molozlu Dolgular. erisinde % 50'den fazla miktarda 75-300 mm boyutlarnda taneler ieren dolgular, molozlu dolgulardr. Bu dolgularda tabaka kalnl 60 cm'yi gememek zere. malzemenin mevcut en byk tane boyutunun en az 1.5 kat olacak ekilde seilecektir. Malzemede mevcut ince tanelerin oran arttka tabaka kalnl azaltlacaktr. Tabaka kalnl, 25-60 cm arasnda olacak ve malzeme yapsna bal olarak kontrol mhendisince verilecektir. Sktrma, malzeme saptanan kalnlkta yayldktan sonra, statik izgisel yk en az 30 kg/cm olan vibrasyonlu dz bandajl silindirlerle yaplacaktr. Kolayca paralanabilen zayf kayalarn sktrlmasnda tercihen vibrasyonlu ktayak silindirler kullanlacak ve tabaka kalnl silindir kapasitesine bal olarak 25-35 cm arasnda tutulacaktr. 3.2 Bloklu Dolgular. erisinde % 50'den daha fazla miktarda 300 mm'den byk paralar bulunduran dolgu tipidir. Bu dolgularda tabaka kalnl 120 cm'yi gememek zere, malzemenin en byk tane boyutunun en az 1.5 kat olacak ekilde seilecektir. Malzeme paletli dozerle yaylacak, yzeyde olabilecek boluklar bir sonraki tabaka serilmeden nce doldurulup sktrlacaktr. Sktrma 10-15 tonluk tercihen ekilir tip vibrasyonlu dz bandajl silindirlerle yaplacak silindir kapasitesi kaya oran ve tabaka kalnlna bal olarak kontrol mhendisince saptanacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.4.7 Dolgularda Skma Kriterleri. Kaya dolgular dnda kalan tm dolgular, su ierii ve birim arlk kontrol yaplarak ina edilecektir. Dolgularda istenen minimum skma yzdeleri aada verilmitir.
Dolgularda Skma Kriterleri
Maksimum Standart Kohezyonlu Zeminler Proktor kuru birim 1.450 - 1.700 > 1.700 arl t/m3 Tevsiye (styap yzeyi taban) 100 97 altndaki ilk 40 cm Minimum % skma 40 cm'nin altnda kalan tabakalarda 95 95
Granler Malzemeler
Deney Metodu
Standart Proktor 100 TS 1900 AASHTO T - 99 Standart Proktor 95 TS 1900 AASHTO T - 99
minimum % skma
Dolgularn skma kontrolunda kullanlacak olan arazi birim arl tayin metodu, dolgunun kontrol edilen kesiminde kullanlan malzemenin ierdii maksimum tane boyutuna gre aadaki tablodan yararlanlarak seilecektir. Tabakann her 20 cm'lik derinlii iin skma deerleri saptanacaktr.
Arazide Kuru Birim Arlk Tayin Metotlar
Malzemenin Maksimum Deneyin Ad Tane Boyutu n Tepsi Metodu Kum Konisi Metodu 6" apnda 12" apnda Kasnak Metodu 10" apnda 12" apnda Nkleer Metot 1 1/2 3 1 1/2 37.5 75 37.5 2 3 50 75 No.4 mm 4.75
Deney Standart No TS 1900
AASHTO T - 191 AASHTO T - 191 AASHTO T - 181 AASHTO T - 181 AASHTO T - 238 AASHTO T - 239
75' mn'den daha byk taneler ieren malzemelerle yaplan dolgularda skma kontrolu iin geerli bir metot olmamakla beraber. sktrlan tabakann 75 mm'den daha kk tane ierdii dnlen kesimlerinde. kontrol mhendisinin isteiyle kasnak metoduyla skma kontrolu yaplabilir. 19 mm'den daha byk tane ieren malzemelerle yaplan dolgularda skma kontrolunda, AASHTO T224 dzeltme metodu uygulamas nerilir. Kaya dolgularda skmay kontrol edecek standart bir metot olmad iin, dolgu yapmnda malzemenin tabaka tabaka dklp her bir tabakann sktrlmas srasnda silindirin son iki geiindeki toplam oturma miktar 10 mm'den az ise skma yeterli kabul edilecektir. 4.4.8 Kalite Kontrol Deneyleri Yapm srasnda kullanlan malzemeyi ve oluturulan tabakay kontrol etmek amacyla, belirli aralklarla yaplmas gereken deneyler ve saylar aadaki tabloda verilmitir. Kalite kontrol deneyleri en az aadaki tabloda verilen sayda olmak kouluyla, kontrol mhendisince uygun grlen ara ve sklkta yaplacaktr.
Kalite Kontrol Deneyleri
DENEYN ADI
MNMUM DENEY SAYISI
Likit Limit Plastik Limit TS 1900, AASHTO T - 89,90 Su ierii - Kuru Birim Arlk likisi TS 1900, AASHTO T-99 Her tabakann 5000 m2'sinde 1 deney Her tabakann 2000 m2'sinde 1 deney Her tabakann 5000 m2'sinde 1 deney
Ya CBR TS 1900, AASHTO T-193
Skma %'si Tayini Tepsi Metodu TS 1900 Kum Konisi Metodu AASHTO T - 191 Kasnak metodu AASHTO T- 181 Nkleer Metot AASHTO T - 238, 239 4.4.9 Deneme Kesimi Yapm. Dolgu yapmnda kullanlan her malzeme iin (kaya dolgular hari), kullanlan sktrma makinesine bal olarak sktrma tekniinin saptanmas zorunludur. Bunun iin iin balangcnda 1000 m2lik bir alanda kullanlan sktrma makinelerinin hz, gei says, makinelerin kullanm ncelii ve tabaka kalnl tespit edilecektir. Saptanan sktrma teknii, yazl olarak sktrma makinelerinde bulundurulacak ve sktrmada aynen uygulanacaktr. Sktrma tekniinin belirlenmesi mteahhite yaplacak; sz konusu tekniin uygulanmas sonucu istenen skma yzdesine eriilip eriilmedii kontrolluka saptanarak onaylanacaktr. Denenme kesimi yapmnda aada belirtilen noktalara dikkat edilecektir. a) Deneme kesimi iin malzeme serimi sktrlm bir tabaka zerinde yaplacaktr. b) Test sahasnda en az drt silindirleme eridi kullanlacak, bindirmeler bandaj geniliinin % 10'undan az olmayacaktr. eritlerin tmnde ilk gei tamamlanmadan ikinci gei yaplmayacaktr. c) Tabaka kalnl bu artnamedeki verilerden yararlanarak malzeme cinsi ve sktrma makinesinin kapasitesine gre seilecektir. Her tabakann 100 m'sinde 1 deney Her tabakann 25 m'sinde 1 deney Her tabakann 100 m'sinde 1 deney Her tabakann 100 m'sinde 1 deney
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.5. Reglaj
4.5.1 Tarif. Bu ksm, sanat yaplar ve toprak ilerinin esasl bir ekilde tamamlanmasndan sonra ince tesviye yzeyinin, hendeklerin, dolgu ve yarma evlerinin dzgn ve iyi bir ekilde ince tesviyesinin yaplmasndan bahseder. 4.5.2 naat Metotlar. Sanat yaplarnn ve toprak ilerinin ait olduklar ksmlarda belirtilen esaslar dahilinde tamamlanmasndan sonra ince tesviye yzeyinin, hendeklerin, dolgu ve yarma evlerinin en kesitlerdeki ekil, ebad ve kotlara uygun olarak motor greyder veya muvafk bulunacak dier bakl tesviye makineleri ve ayn zamanda el iiliinden de istifade ile veya tamamen el ile ince tesviye yaplacaktr.
4.5.2.1 Yarma kesitlerinde tabann kaya veya ksklk gibi (veya kontrol mhendisinin kanaatine gre tesviyeye elverisiz) bir malzemeden bulunmas halinde dzgnlk ve ince tesviyenin salanmas iin proje kotundan 15 cm. inilecek, bu kazdan kacak malzeme kontrol mhendisi tarafndan gsterilecek yerde kullanlacak, kazlp kaldrlan malzemenin yerine seilmi malzeme tanarak serilecektir. Bu seilmi malzeme, daha evvel seilmi ocaklardan veya kontrol mhendisi tarafndan uygun bulunmak artiyle kazdan alnabilir. Toprak yarmalarda taban topra en az 20 cm kabartlacak ve gerekli ise su verme veya kurutma ilemi yaplarak istenilen kuru birim arlk elde edilinceye kadar sktrlacaktr. Dolgular blmnde verilen artlara uygun olmayan malzemeler styap taban olarak kullanlmayacaktr. 4.5.2.2 nce tesviye yzeyinden itibaren 10 cm. derinlikteki ksmda kullanlan malzemede akl veya kaya paralarnn ebad azami 5 cm. bulunacaktr. Mteahhit yol sathnn ince tesviyesini en iyi bir ekilde tamamladktan sonra da her yamuru mteakip, yol sath allmaya msait bir duruma girdikten sonra greyder veya kontrol mhendisinin msaade ettii mnasip ve bu ii yapabilen tehizat kullanarak gerekli dzeltmeleri yapmak ve geici kabule kadar iyi bir durumda bakmn salamakla mkelleftir. nce tesviye yzeyi zerine alt temel veya temel tabakasnn serilmekte olduu noktadan itibaren, serilmenin ilerledii ynden en az bir km. uzunluunda ince tesviye yzeyinin tam olarak hazrlanm bulunmas lazmdr. Aksi, kontrol mhendisi tarafndan tasvip edilmedike ince tesviye yzeyi kotundan asgari 45 cm. derinlie kadar rastlanan 8 cm. den byk aptaki kkler, ktkler, vesair uzvi maddeler yerlerinden kartlp ortadan kaldrlacaktr. Bu ameliye sonunda hasl olan her trl ukur ve oyuklar uygun seme malzeme ile doldurulacak, projelerde gsterilen kot ve eimlere uygun ekilde tesviye edilecektir. 4.5.2.3 nce Tesviye Yzeyinin Muhafazas. nce tesviye yzeyinin drenajn salamak
maksadyla yol boyunca yaplm bulunan borular ve hendekleri iyi durumda ve bakm altnda
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi bulundurmak lazmdr. nce tesviye yzeyinde hasl olacak her trl iz veya deiiklik kati tesviye kotuna getirilmek zere doldurulacak, tesviye edilecek, gerekirse yeniden sktrlacaktr. Krmz kot ile ilk arazi aratrma ettlerine istinaden tespit edilmi olan st yap kalnlklar nazar itibara alnarak bulunan nce tesviye yzeyi kotu son taban aratrma ettlerinin neticesine gre idarece verilen talimata uygun olarak mteahhit tarafndan tashih edildikten sonra st yapya balanr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.6. nce Tesviye Yzeylerinin Yer Yer Tahkimi
4.6.1 Tarif. Bu ksm, yumuak, istikrarsz veya dier elverisiz ince tesviye yzeyi malzemesi kazlarak kaldrldktan sonra yerine aadaki artlara ve projelerde gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan tespit edilen eim istikamet ve ebada uygun bir ekilde elverili malzeme konarak dzeltilmesinden bahseder. 4.6.2 Malzeme. Kullanlacak malzeme, lzumlu ince malzeme ile aada verilen tiplerden biri olacaktr: Bu malzeme salam, gevrek olmayan, dayankl blokaj ta, paralanm durumda toplama ta veya ocak ta, krma ta, cruf, ocak art yahut akldr. Blokaj talar takriben 20 cm, ebad da olacak, toplama veya ocak talarnn paralandktan sonraki en byk ebad 13 cm. den daha byk olmayacaktr. Krma ta. cruf, ocak art yahut akl ebad 2,5 cm. ile 9 cm. arasnda deien paralardan ibaret bulunacaktr, nce malzemeye ihtiya hasl olduu zaman, bu maksatla mecmuun %15'ini gememek artiyle ince akl, kum ve ocaklardan elde edilen krnt kullanlabilir. Kullanlacak malzemenin gsterilen yerlerden alnmas lazm olup, kontrol mhendisi tarafndan tasvip edilmedike kullanlmayacaktr. 4.6.3 naat Metotlar. Uygun olmayan malzemenin ince tesviye yzeyinden kazlp
karlmasndan hasl olan ve tahkim edilecek ukur yerlerin tabanlar niform bir ekilde dzeltilerek iyice sktrlacak ve drenajn salamak iin gereken tertibat alnacaktr. Bundan sonra tahkim malzemesi ile doldurulacaktr. Blokaj ta kullanld takdirde talar byk boyutlar boyunca yol eksenine dik olacak ekilde kalnl 20 cm. den fazla olmayp, tabakalar halinde yerletirilip tokmaklanacaktr. Eer paralanm vaziyetteki toplama ta veya paralanm ocak ta, cruf. ocak art, krlm ta yahut akl kullanlyorsa bu takdirde tabaka kalnl en ok 13 cm. olarak ina edilecektir. Malzeme, civar ince tesviye yzeyi seviyesine kadar tabakalar halinde serildikten sonra boluklar daha ince malzeme ile doldurulacak ve sktrlacaktr. Silindirin kullanlmad yerlerde tokmaklanarak kontrol mhendisi tarafndan ayan kabul bulunan bir nispette sktrlacaktr. Tahkim edilen sath projelerde gsterilen kot ve en kesitlere uygun bir durum elde edilecek ekilde tesviye edilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.7. Mevcut Yollarda nce Tesviye Yzeyinin Hazrlanmas
4.7.1 Tarif. Bu ksm, daha evvel ina edilmi ve kullanlm bir yolun zerine yeni bir temel veya kaplama tabakas ina edilmesi maksadyla yolun tanzim ve bu ie salih bir ekilde hazrlanmasndan bahseder. Bu ince tesviye ii projelerde gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan kazklarla tespit edilen enine kesit. istikamet ve kotlarda olmak zere yaplacaktr. 4.7.2 naat Metotlar. evlerden dklen ve toprak kaymalarndan mtevellit yol zerindeki her trl malzeme kaldrlacak, kontrol mhendisi tarafndan lzumlu grld takdirde yol yata kabartlarak projede gsterildii veya kazklarla tespit edilen ekilde tesviye ve tanzim edilecektir. Kabartmaya lzum grld takdirde derinlik 5 cm. den az olmayacaktr. Yoldaki yksek ksmlar kesilecek ve bundan kan malzeme dk ksmlarn doldurulup kotuna getirilmesinde veya dolgu geniletilmesinde kullanlacaktr. Dar dolgularn veya sathtaki dklklerin tespit edilen en kesitlere uygun bir duruma getirilmesi iin uygun malzeme temin edilerek kullanlacaktr. Bu malzemenin serilmesinden sonra 7 tondan hafif olmayan tandem veya merdaneli silindirlerle yzey sktrlacak ve tesviyesi yaplacaktr. Sktrmadan evvel ve sktrma esnasnda kontrol mhendisinin bildirecei zaman ve miktarlarda niform bir ekilde sulama yaplacaktr. Tesviye, Sktrma esnasnda tezahr eden bozukluklar ve dklkler malzeme ilavesi ve sktrma suretiyle kotuna getirilerek tamamlanacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4.8. Sulama
4.8.1 Tarif. Bu ksm, aada gsterilen artlar dahilinde dolgu, taban, banket, alt temel ve temel tabakalarn sktrlmasnda lzumlu suyun temin ve kullanlmasndan bahseder. 4.8.2 naat Metotlar. Yukarda saylan ilerin yaplmasnda kontrol mhendisinin uygun bulaca ksmlarda, miktarlarda ve zamanlarda olmak zere sulama yaplacaktr. Mteahhit lzumlu suyu temin etmekle mkelleftir. Sulama ilerinde kullanlacak vastalarn gerek kapasite, gerekse suyun niform bir ekilde tevzii, lnn doru bir ekilde yaplmasnn salanmas bakmndan kontrol mhendisinin uygun bulaca makineler olmas arttr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5. 5.1. YOL STYAPISI Alttemel
5.1.1 Tarif. Bu ksm, aadaki tabloda verilen gradasyon limitleri ierisinde srekli gradasyon verecek ekilde hazrlanan malzemenin su ile kartrlarak, ince tesviyesi tamamlanm dolgu veya yarmadan oluan taban zerine bir veya birden fazla tabakalar halinde, projesinde belirtilen plan. profil ve enkesitlere uygun olarak serilip sktrlmasyla oluturulan alt temel tabakasndan bahseder. 5.1.2 Malzeme. Alt temel yapmnda kullanlacak malzeme, kum, akl, teras akl, bozulmu kaya ve benzeri malzemelerden oluacaktr. Bu malzemelerin temin edilecei ocaklar, idarece onaylam olacak ve malzeme kontrol mhendisinin gzetimi altnda alnacaktr. Alt temel malzemesi aadaki artlara uygun olacaktr. AASHTO T27 ve AASHTO T11 metotlar ile bulunan granlometri, aadaki tabloda verilen gradasyon limitleri dahilinde ve iyi derecelenmi olacaktr. Alt temel Malzemesi Gradasyon Limitleri ELEK AIKLII mm 75 37.5 9.5 4.75 0.425 0.075 in 3 1 1/2 3/8 No.4 No.40 No.200 % GEEN 100 85 100 45 100 25 85 7 40 0 12
Malzemenin 0.075 mm elei geen ksm 0.425 mm elei geen ksmnn 2/3'nden fazla olmayacaktr. Granlometrisi artnameye uymayan malzemeler elenip, uygun oranlarda kartrma yoluyla granlometrisi ayarlanmadka kullanlmayacaktr. Alt temel yapmnda kullanlacak olan malzemenin dier fiziksel zellikleri aadaki tabloda verilen limitlere uygun olacaktr.
Alt temel Malzemesinin Fiziksel zellikleri 2 mm elek zerinde kalan agregann hava tesirlerine kar dayankllk (donma) deneyinde Na2SO4 ile kayp Maksimum % Anma kayb Maksimum % Likit Limit Maksimum Plastisite ndeksi Maksimum (Los Angeles) 25 TS-3655 AASHTO T - 104 TS - 3694 AASHTO T - 96 TS 1900 AASHTO T - 89 TS 1900 AASHTO T - 90
50 25 6
Malzemenin iinde % 1'den fazla kil topa ve organik madde bulunmayacaktr. Modifiye Proktor Deneyi (TS 1900) ile bulunan maksimum kuru birim arln % 95'ine veya Standart Proktor Deneyi ile (TS 1900) bulunan maksimum kuru birim arln % 100' ne kadar sktran numunelerin ya CBR deerleri % 30'dan az olmayacaktr. Alt temel olarak PMT veya GT malzemelerinin kullanlmas durumunda, yukarda verilen skma derecesinde ya CBR deeri en az % 50 olacaktr.
5.1.3 Yapm Metotlar. 5.1.3.1 Serme. Alt temel malzemesi, inaat ve tesviyesi tamamlanarak hazrlanm taban zerine, skm kalnl 20 cm.' yi gemeyecek ekilde, tabakalar halinde, kontrol mhendisinin direktifi dahilinde serilip sktrlacaktr. Ancak sktrma makinelerinin kapasitelerinin yksek olmas durumunda, tabaka kalnl deneylere dayanarak ve kontrol mhendisinin onay ile 30 cm.' ye kadar arttrlabilir. Kalnln fazlal nedeni ile alt temelin birden fazla tabakalar halinde serilmesi durumunda, tabaka kalnlklar birbirine eit olacaktr. Taban yzeyinde gevek ksmlar varsa onarlacak, serbest malzeme, ukurlar, kabarmalar bulunmayacak, alt temel malzemesi donmu taban zerine veya alt temelin istenilen skma salanmadan nce donabilecei hallerde serilmeyecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Serme ii, homojen ve niform miktar ye kalnlklarda sermeyi salayacak tertibata sahip vastalarla yaplacak ve bir kerede serilip sktrlan tabakann skm kalnl yukarda verilen deerleri gemeyecektir. Sermeye malzemenin alnd yere en uzak noktadan balanarak, malzemenin alnd yere doru devam edilecektir. Serme ii sktrma iinden en ok 200 m ileride olacak, her 4 gn sonunda serilen btn malzeme sktrlm olacaktr. Projede belirtilen kalnln fazlal nedeni ile alt temelin birden fazla tabakalar halinde serilmesi gerektiinde, tabaka kalnlklar birbirine eit alnacak ve her bir tabaka, zerine yenisi serilmeden, istenilen birim arla kadar sktrlm olacaktr. Yayc makine kullanlaca zaman malzeme figre halinde yolun bir tarafna konulacak, ancak yamurlu mevsimlerde ve k aylarnda platform kenarnda braklmayacaktr. Sktrlm malzeme zerinden trafik geirilmeyecektir. Malzeme yayldktan sonra btn kesit geniliince greyderle tesviyesi yaplacaktr. Bu srada zellikle malzeme gradasyonunun bozulmamasna dikkat edilecektir. Alt temel malzemesinin serilmesi tesviye edilmesi srasnda malzemeye ilave edilecek su miktar Standart Proktor metodu ile bulunan optimum su ieriinden fazla olmayacak ve bu deerin altnda -2'den daha fazla sapma gstermeyecektir. Modifiye Proktor ile bulunan su ieriinden ise 2'den fazla sapma olmayacaktr. Sulama ilemi, bu artnamede belirtildii ekilde yaplacaktr. Granlometrinin artnameye uygun hazrlanmas amac ile iki farkl tane boyutu grubunun yolda veya plentte kartrlmasnn sz konusu olduu durumlarda kartrma ilemi, Granler Temel ve Plent-miks Temel artnamesinde belirtildii ekilde yaplacaktr. ki farkl tane grubundan oluan alt temelin plentte kartrlarak yola serilmesi gerektiinde, bu husus yolun nemi ve ar trafik artlar gz nne alnarak,st yap projesinde belirtilecektir. 5.1.3.2 Sktrma. Alt temel malzemesi, aada verilen deerler esas alnarak sktrlacaktr. Sktrma, statik izgisel yk 30 kg/cm.den byk olan kendi yrr dz bandajl vibrasyonlu silindirler veya lastik bana den yk 3500 kg.dan az olmayan lastik tekerlekli sktrclarla yaplacak, kullanlan malzeme ve serilen tabaka kalnlna uygun sktrma teknii, iin
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi balangcnda yaplacak bir deneme kesiminde belirlenecektir. Deneme kesimi en az silindirleme eridinden oluacak ve 100 m.den ksa olmayacaktr. Sktrma, yolun eksenine paralel olarak yaplacak ve kenarlardan balayarak merkeze doru kaydrlacaktr. Her geite bir nceki geite sktrlan ksma, silindir geniliinin en az % 10' u kadar bindirme yaplacaktr. eritlerin tmnde ilk gei tamamlanmadan ikinci gei yaplmayacaktr. Sktrma srasnda grlen segregasyona uram kesimler, bu kesimlerde malzemenin kaldrlarak yerine uygun malzeme getirilmesi ve sktrlmas yoluyla dzeltilecektir. Sktrlm alt temel kalnl projede belirtilen kalnln % 10' undan farkl olursa, malzeme yzeyi kabartlarak gerekli ilave veya azaltma yaplarak tekrar sktrlacaktr. Bordr, kalplar ve duvar yanlar gibi silindirin yanaamayaca yerlerde sktrma ,vibrasyonlu plakal sktrclar, vibrasyonlu tokmaklar veya elle ekilebilen kk vibrasyonlu silindirlerle yaplacaktr. Arazi kuru birim arlnn saptanmasnda kullanlacak metotlar, aadaki tabloda verilmitir. Yaplan kontroller, tabakann aada verilen tablo oranlarda skmadn gsterdii takdirde, gerekiyorsa ek sulama ile istenen birim arla eriinceye kadar sktrmaya devam edilecektir. Arazi Kuru Birim Arl Tayin Metotlar
DENEYN ADI Kum Konisi Metodu 6" apnda 12" apnda Kasnak Metodu 10" apnda 12" apnda Nkleer Metot
MALZEMENN MAKSMUM TANE BOYUTU in mm 2 3 1 1/2 3 1 1/2 50 75 37.5 75 37.5
DENEY STANDART NO AASHTO T - 191 AASHTO T - 191 AASHTO T - 181 AASHTO T - 181 AASHTO T - 239
NOT: Laboratuar maksimum kuru birim arl, Standart veya Modifiye Proktor metodu ile saptanm numunelerde, AASHTO T-224'e gre dzeltme yaplmas tavsiye edilir. Alttemel Sktrma Kriterleri
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Modifiye Proktor 95 Minimum % Sktrma 100 Optimum Su erii % TS 1900 ASHTO T - 180 Standart Proktor TS 1900 ASHTO T - 99 Wopt 2 Modifiye Proktor Wopt - 2 Standart Proktor
Sktrmann tamamlanmasndan sonra yzey dzgnlnn enine ve boyuna kontrol, 4 metrelik, esnek olmayan bir maddeden imal edilmi mastarla yaplacaktr. Yolun boyuna kontrol iin, mastar yol eksenine paralel olarak ve yzeyin genilii boyunca aralklarla yol yzeyine konulduunda, mastarn yola temas eden herhangi iki noktas arasndaki blmde mastarla yol yzeyi arasndaki aklk 20 mm.den fazla olmayacaktr. Bitmi tabakann enine kontrolnde yol eksenine dik olarak konulacak mastar ile bulunacak aklk, yine 20 mm.den fazla olmayacaktr. Temel tabakas yaplana kadar alt temel yzeyinin, projedeki kesit ve boyuna eimine uygun, iyi bir durumda muhafaza ve bakm salanacaktr. 5.1.3.3 Kalite Kontrol Deneyleri. Yapm esnasnda kullanlan malzemeyi ve oluturulan tabakay kontrol etmek amacyla, belirli aralklarla yaplmas gerekli deneyler ve saylar, aadaki tabloda verilmitir. Kalite Kontrol Deneyleri DENEYN ADI Tane Boyutu Dalm TS 1900, AASHTO T 88 Likit Limit, Plastik Limit TS 1900, AASHTO T 89,90 Anma Kayb (Los Angeles) TS-3694, AASHTO T-96 Hava Tesirlerine Kar Dayankllk (Na2 SO4 Kayb) TS-3655, AASHTO T-104 Su erii-Kuru Birim Arlk likisi TS 1900, AASHTO T-180, T-99 Ya CBR TS 1900, AASHTO T-193 Skma % 'si Tayini her 10000 m3' e 1 deney her 10000 m3' e 1 deney her 100 m' de 1 deney MNMUM DENEY SAYISI her 2000 m3' e 1 deney her 2000 m3' e 1 deney her 10000 m3' e 1 deney her 10000 m3' e 1 deney
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi -Kum Konisi Metodu AASHTO T-191 -Kasnak Metodu AASHTO T-181 -Nkleer Metod* AASHTO T-238,239 *Skma kontrolnn nkleer metotla yaplmas durumunda, ayrca her 250 metrede bir, dier skma kontrol metotlarndan uygun olan biri ile de skma kontrol yaplacaktr. Kalite kontrol deneyleri, en az yukardaki tabloda belirtilen sayda, kontrol mhendisince uygun grlen ara ve sklkta yaplacaktr, her 100 m' de 1 deney her 25 m' de 1 deney
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5.2. Plentmiks Temel
5.2.1 Tarif. Bu ksm, yeterli taban veya alt temel tabakas zerine belirtilen artlarla PLENTMKS TEMEL (PMT) 5.2.2 Malzeme. Yukarda verilen tip temel tabakasnn yapmda kullanlacak agrega akl, krlm akl, krma ta, kum, cruf veya benzeri malzemelerden hazrlanacaktr. Bu malzemelerin temin edilecei ocaklar, idarece onaylanm olacaktr. Malzemeyi oluturan kaba ve ince agrega ile ilgili zellikler artnamenin daha sonraki blmlerinde verilmitir. 5.2.2.1 Kaba Agrega. akl: Geliigzel ekil ve boylarda, su etkisi ile yuvarlanm veya anm halde bulunan doal agregadr. Krlm akl: Krm sonunda elde edilmesi istenen maksimum tane boyutunun en az 1.5 kat daha byk boyutlu akln krlmasyla elde edilen agregadr. Teras akl: Doal oluumlar halinde bulunan, kum, silt ve kil ile kark akldr. ok dk trafikli ya da nemsiz yollarda fiziksel zelliklerinin artnameye uygun olmas kouluyla, krlmakszn kullanlabilir. Krma ta : Kalker, dolomit. bazalt, granit, metamorfik kuarsit veya benzeri kayalarn krlmasyla oluan agregadr. Krlm cruf: Havada soutulmu yksek frn crufunun krlmasyla elde edilen agregadr. Bu agregann AASHTO T19 'a gre saptanan gevek birim arl 1100 kg/m3'den az olmayacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Temel yapmnda kullanlacak olan malzemenin kaba ksm (2 mm elek zeri). Aadaki tabloda verilen zelliklere sahip olacaktr. Kullanma srasnda kaba agregada donmu malzeme ve herhangi bir nedenle karm yabanc malzeme bulunmayacaktr. Kaba Agregann Fiziksel zellikleri DENEYN ADI Hava tesirlerine dayankllk deneyi Na2 SO4 ile kayt Maksimum % 15 Anma Kayb (Los Angeles) Maksimum % Kil topaklar Organik madde Dier zararl maddeler Maksimum % 40 bulunmayacak bulunmayacak 1.0 TEMEL N kar TS 3655 AASHTO T - 104 TS 3694 AASHTO T - 98 DENEY METODU
Temel yapmnda kullanlacak olan malzemenin ince ksm doal veya krlm akl, krma kum, doal kum, cruf kumu veya benzeri malzemeler ya da bunlarn karmndan olacaktr. Doal kum : 2.00 mm ile 0.075 mm elekler arasnda kalan ve talarn doal yollarla ayrmasndan meydana gelen malzemedir. nce akl : 9.5 mm ile 2.00 mm elekler arasnda kalan akldr. Ta tozu : Ta ocaklarndan krm srasnda elde edilen ince malzemedir. Cruf kumu: Havada soutulmu yksek frn crufunun elenmesi ile elde edilen malzemedir. Temel yapmnda kullanlacak olan malzemenin ince ksm (2.00 mm elekten geen), aadaki tabloda verilen limitlere uygun olacaktr.
nce Agregann Fiziksel zellikleri DENEYN ADI Likit Limit Maksimum Plastisite ndeksi Maksimum Kil topaklar Maksimum % TEMEL N 25 6 0.5 DENEY METODU TS 1900 AASHTO T - 89 TS 1900 AASHTO T - 90 ASTM C -142
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Organik Skalas Maksimum % Dier zararl maddeler Maksimum % 5.2.2.3 Su. PMT yapmnda kullanlacak su, ya, tuz, asit. alkali gibi endstri artklar ve bitkisel artklar iermeyecektir. madde , Renk
0-1 (0.5)
TS 3673 AASHTO T - 194
1.0
5.2.4. Plent - Miks Temel (PMT). 5.2.4.1 Tanm.PMT tabakas krlm akl, krlm cruf, krma ta ve ince malzeme kullanlarak aadaki tabloda verilen gradasyon limitleri ierisinde srekli gradasyon verecek ekilde kaba ve ince olmak zere en az ayr tane boyutu grubunun uygun oranda su ile bir plentte kartrlmasyla hazrlanan malzemenin, yeterli alt temel tabakas zerine bir ya da birden fazla tabakalar halinde serilip, sktrlmasyla oluturulan tabakadr. 5.2.4.2 Malzeme.PMT tabakas yapmnda kullanlacak olan malzeme, bu artnamede verilen artlar salayan ve aadaki tabloda verilen gradasyon limitlerine giren kaba ve ince agregadan oluacaktr. Plent Miks Temel Tabakas Gradasyon Limitleri ELEK AIKLII mm 37.5 25 19 9.5 4.75 2.00 0.425 0.075 in 1 1/2 1 3/4 3/8 No.4 No.10 No.40 No.200 % GEEN Tip - I 100 72 - 100 60 - 92 40 - 75 30 - 60 20 - 45 8 - 25 0 -10 100 80 - 100 50 - 82 35 - 65 23 - 50 12 - 30 2 - 12 Tip - II
5.2.4.3 yeri Karm Forml. Plentte hazrlanan temel tabakalarnda kullanlacak olan karm gradasyonu, her tane boyutu grubuna ait malzemeyi temsil edecek ekilde en az on adet elek analizi ortalamas esas alnarak hazrlanacaktr.
Yukardaki tabloda verilen gradasyon limitleri ierisinde kalmak kouluyla, hazrlanan iyeri karm gradasyonunda 4.75 mm elek zerinde kalan malzemenin tamamnn, iki veya daha fazla yz krlm agregadan oluacaktr. Karmn BS 812 metodu ile tayin edilen yasslk indeksi, maksimum % 35 olacaktr. Ana gradasyon limitleri ierisinde kalmak kouluyla, iyeri karm gradasyonuna uygulanacak toleranslar aada verilmitir. 4.75 mm ve daha byk elekler iin 4.75 mm - 0.075 mm aras elekler iin 0.075 mm elek iin 8 5 2
Karmda kullanlacak olan su miktarnda. titreimli tokmak (TS 1900) ile bulunan optimum su ieriinden 0.5 veya Modifiye Proktor (TS 1900) deneyi ile bulunan optimum su ieriinden - 1' den daha fazla sapma olmayacaktr. yeri karm formlnn hazrlanmas ve gerekli laboratuar deneylerinin yaplabilmesi iin, Karmn hazrlanmasna balamadan en az 15 gn nce, her tane grubuna ait yeterli miktarda temsili agrega numuneleri ile bu tane gruplarna ait antiye elek analizleri, idarenin onaylayaca laboratuvarlara teslim edilecektir. Karm retiminin balayabilmesi iin, karm forml ve plent kapasitesi gz nne alnarak, kullanlacak her tane boyutu grubundaki malzemeden en az 15 gn srekli almaya yetecek miktarda malzeme hazrlanm olacaktr. Dizayn gradasyonuna uygun olarak hazrlanan ve Modifiye Proktor maksimum kuru birim arlnn% 100' ne sktrlm numunelerin ya CBR deerleri % 120' den az olmayacaktr. 5.2.4.4 antiye Sahasnda Agregalarn Depolanmas.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Agrega blmnde tanmlanan kaba ve ince agrega gruplar ayr ayr hazrlanacak ve en az segregasyon olacak ekilde depolanacaktr. Agrega gruplarnn birbirine karmamasna zen gsterilecek ve depolama sresi boyunca malzemeye zararl maddelerin karmas nlenecektir. Depo sahasndan malzeme almnda tabandan itibaren ilk 30 cm. ye dokunulmayacaktr. 5.2.4.5 Karmn Hazrlanmas Karmn hazrlanmasnda, iyeri karm forml esas alnacaktr. Agregalarn ve suyun kartrlmas ilemi harman (batch) tipi veya srekli alan plentlerde yaplacaktr. Karmn hazrlanmasnda iyeri karm formlne gre verilecek besleme oranlarna kesinlikle uyulacaktr. Karmn hazrlanmas srasnda, beslemede ve optimum su miktarnda kesiklilik veya dzensizlik olmayacak, retimde gerekli kontroller yaplacak, plent sk sk durdurulup altrlmayacaktr. Karm homojen olacak, su ile karmam topaklar bulunmayacaktr. Besleme hzlar, ilgili mhendis tarafndan ayarlanacaktr. Karmn iyeri gradasyonunda ve optimum su ieriinde idarenin onay alnmadan hibir deiiklik yaplmayacaktr. 5.2.4.6 Karmn yerine Tanmas Karmn iyerine tanmas, damperli kamyonlarla yaplacaktr. Kamyon adedi, plentin kapasitesi ve tama mesafesi de gz nne alnarak, karm plentinin kesiksiz almasna olanak verecek miktarda olacaktr. 5.2.4.7 Yol Sathnn Hazrlanmas. Plentte hazrlanan temel tabakas malzemesi, bu artnamede belirtilen ekilde, yapm ve dzeltmeleri tamamlanm, gerekli eim verilmi alt temeller zerine serilecektir. Alt temelin yzeyinde gevsek ksmlar, serbest malzeme, ukurlar, kabarmalar veya atlak ksmlar bulunmayacak. varsa uygun ekilde onarlacaktr. 5.2.4.8 Plentte Hazrlanan Temel Tabakalarnn Yapmnda Uygulanmas Gereken Kurallar.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Plentte hazrlanan temel tabakalarnn yapm srasnda, nceki blmlerde verilen ve aada verilecek tm kurallara eksiksiz uyulacaktr. Yapma balanrken blgenin corafi zellikleri gz nnde bulundurulacaktr. Genel olarak yapm suresi, Mart ay ba ile Ekim ay sonuna kadar olan zamandr. Bu sre, mevsim artlarna gre ilgili mhendisin karar ile bir miktar ksaltlp uzatlabilir. Yal, don ve karl havalarda serin yaplmayacaktr. ok scak havalarda yzeydeki suyun buharlamasna engel olunacak, gerektiinde yzey nemlendirilecektir. Serilen bir tabakann bozulmasna meydan verilmeyecek, ksa bir sre ierisinde zeri kaplanacaktr. Yolun hemen trafie almasnn sz konusu olduu durumlarda yzey astarlanacaktr. Astar malzemesi olarak TS 1083' e uygun MC-30, TS 1084' e uygun RT-1 veya RT-2 TS 1082' ye uygun SSlh, CSS-1 veya CSS-1h malzemelerinden biri kullanlacak ve malzeme yzeye 0.5-2.5 litre/m2 miktarnda uygulanacaktr. Plentte hazrlanan temel tabakasnn, styap takviyesi olarak uygulanmas halinde, zellikle kpr yaklamlar ile alt geitlerde, yol st kotunda meydana gelecek deiiklikler nedeni ile, kot farkllklar ve gabari daralmalar olmamas iin gerekli nlemler alnacaktr. 5.2.4.9 Karmn Serilmesi. Karmn serimi iin finier veya agrega sericisi kullanlacaktr. Bir seferde serilip sktrlan tabakann skm kalnl, 20 cm.den fazla olmayacaktr. Malzemenin zelliine ve kullanlan sktrma makinelerinin kapasitesine bal olarak gerekiyorsa serilip sktrlan tabaka kalnl 20 cm.den az olabilir. Bu gibi durumlarda, serilip sktrlan tabaka kalnl deneme kesiminde kontrol mhendisince saptanacaktr. Serim srasnda segregasyona meydan verilmeyecek, malzeme yolun plan, profil ve en kesitlerine uygun olarak serilip sktrlacaktr. Serme genilii, styap projesinde belirtildii gibi olacaktr. 5.2.4.10 Karmn Sktrlmas. Karm yola serilir serilmez silindiraja balanacaktr. stenen skmann salanabilmesi iin gerekli olan tabaka kalnl, sktrma makinesi ve gei saylar, serilen kesimin ilk 100 m.lik ksmnda denenerek belirlenecektir. Bu deneme kesimi en az silindirileme eridinden oluacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Sktrma, statik izgisel yk 30 kg/cm.den daha byk olan kendi yrr dz bandajl vibrasyonlu silindirler ve lastik bana den yk en az 3500 kg olan lastik tekerlekli sktrclarla yaplacaktr. Sktrma yolun eksenine paralel olarak yaplacak ve kenarlardan balayarak eksene doru kayacaktr.Her geite, bir nceki geite sktrlan ksma silindir geniliinin % 10' u kadar bindirme yaplacaktr. eritlerin tmnde ilk gei tamamlanmadan ikinci gei yaplmayacaktr. Sktrma srasnda grlen segregasyona uram kesimler, bu kesimlerde malzemenin kaldrlarak yerine uygun malzeme getirilmesi ve sktrlmas yoluyla dzeltilecektir. Bordr, kalplar ve duvarlarn yanlar gibi silindirin yanaamayaca yerlerde
sktrma,vibrasyonlu plakal sktrclar, vibrasyonlu tokmaklar veya elle ekilebilen kk vibrasyonlu silindirlerle yaplacaktr. Arazide skma kontrol bu artnamede daha nce belirtilen metotlardan biri ile yaplacaktr. Yeterli sktrma ile eriilmesi istenen minimum skma yzdeleri aada verilmitir. Plent - Miks Temel Sktrma Kriterleri Modifiye Proktor 100 Minimum % Sktrma 97 Optimum Su erii % TS 1900 ASHTO T - 180 Titreimli Tokmak TS 1900 BS 1377 Wopt - 1 Modifiye Proktor Wopt 0.5 Titreimli Tokmak
Kontroller sonucunda gerekli skmann salanmad anlalrsa, sktrmaya devam edilecektir. Eer temel tabakas birden fazla tabakalar halinde seriliyorsa, bir sonraki tabakann serimi, ilk tabakann skmasnn yeterli olduu saptandktan sonra yaplacaktr. Yeterli silindiraja ramen gerekli skmann elde edilemedii tabakalar kaznarak kaldrlacak ve yerine yeni karm serilip sktrlacaktr. Sktrlm temel kalnl, projede gsterilen kalnln % 10 'undan farkl olursa, yzey kabartlacak, gerekli ilave veya azaltma yaplarak tekrar sktrlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Sktrmann tamamlanmasndan sonra yzey dzgnlnn enine ve boyuna kontrol Blm 5.2.3.4'de belirtildii ekilde yapldnda yzeyde 15 mm.den fazla bir seviye fark grlmeyecektir. 5.2.4.11 Kalite Kontrol Deneyleri. Yol inaatnda kullanlan malzemeyi ve oluturulan tabakay kontrol etmek amacyla, gerekli deneyler, kontrol mhendisince uygun grlen ara ve sklkta yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5.3. Asfalt Betonu (BSK Anma ve Binder Tabakalar)
5.3.1 Tarif. Bu ksm, krlm ve elenmi kaba agrega, ince agrega ve mineral fillerin belli gradasyon limitleri arasnda iyeri karm forml esaslarna uygun olarak bitml balayc ile bir plentte kartrlarak yeterli temeller veya dier bitml kaplamalar ile beton kaplamalar zerine bir veya birden fazla tabakalar halinde scak olarak ve projesindeki plan, profil ve en kesitlere uygun olarak asfalt betonu kaplama yaplmasndan bahseder.
5.3.2 Kapsam. Asfalt betonu genel anlam ile AINMA TABAKASI'n, BNDER TABAKASI'n veya bunlann her ikisini birden kapsar. Asfalt betonu karmna giren kaba agrega, ince agrega ve mineral filler ile bitml malzemede aranan zellikler, gradasyon limitleri, iyeri karm formlnn esaslar, ina metodu, arazi ve laboratuvar kontrolleri ve dier artlar bu artnamede verilen esaslara uygun olacaktr
5.3.3 Malzemeler. 5.3.3.1 Mineral Agrega ve Genel zellikleri. Agrega krmata, krlm akl veya bunlann karmndan ibaret olacaktr. Karm iindeki krmata veya krma akl temiz, sert, salam ve dayankl danelerden ibaret olacak, btn malzemede kil topaklar, bitkisel maddeler ve dier zararl maddeler bulunmayacaktr. Agregada slfat, klorit veya kurutma veya kartrma srasnda veya sonradan hava etkisi ile krlmaya yatkn olan ayrma rn dier maddeler bulunmayacaktr. Mineral agrega, kaba agrega, ince agrega ve mineral filleri eren en az ayr dane grubunun dzgn bir derecelenme verecek ekilde belli oranlarda kartrlmasndan oluacaktr. Karm agregann gradasyonu binder tabakas iin Tablo - 1, anma tabakas iin Tablo - 2 de arlka % geen olarak verilen gradasyon limitlerinden birine uyacaktr.
TABLO - 1 BNDER TABAKASI N GRADASYONLAR Elek Boyu 25 19 12,5 9,5 mm (1") mm (3/4") mm (1/2") mm (3/8") Tip 1 100 82 - 100 68 - 87 60 - 79 Tip 2 100 80 - 100 63 - 81 54 - 72 40 - 58 28 - 45 Tip 3 100 77 - 100 59 - 77 49 - 66 34 - 52 23 - 39
4.75 mm (No. 4) 46 - 65 2.00 mm (No.10 34 - 51
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 0.425 mm (No.40) 17 - 29 0.180 mm (No.80) 9 - 18 0.075 (No.200) mm 2-7 14 - 25 8 - 16 2-7 12 - 22 7 - 14 2-7
TABLO - 2 AINMA TABAKASI N GRADASYONLAR Elek Boyu 19 12,5 9,5 mm (3/4") mm (1/2") mm (3/8") Tip 1 100 84 - 100 75 - 91 57 - 75 42 - 59 22 - 35 12 - 22 4 - 10 Tip 2 100 77 - 100 66 - 84 46 - 66 30 - 50 12 - 28 7 - 18 4 - 10 100 87 - 100 66 - 82 47 - 64 24 - 36 13 - 22 4 - 10 100 80 100 55 72 36 53 16 28 8 16 4 10 Tip 3 Tip 4
4.75 mm (No. 4) 2.00 mm (No.10 0.425 mm (No.40) 0.180 mm (No.80) 0.075 mm (No.200)
Malzeme hazrlanmas srasnda her grup malzemenin gradasyonu tespit edilecektir. Kaba agrega iin en ok 200 m3 de bir elek analizi, ince agrega iin en ok 100 m3 de bir elek analizi yaplacaktr Laboratuvar karm dizaynna esas olacak eitli dane grubundaki malzemelerin ortalama elek analizleri konkasr ayarlar tamamlanp srekli almaya balandktan sonra en az 10 adet elek analizinin ortalamas alnarak hesaplanacaktr. Elek analizleri ASTM C-136 (AASHO T27) ye uygun olarak yaplacaktr. Agrega en az dane grubu halinde hazrlanacaktr. Karm imalinin balamasndan en az 15 gn nce, her dane grubuna ait temsili agrega numuneleri ile bunlarn antiye elek analizi ortalamalar laboratuvar karm dizaynnn hazrlanmas iin antiyede kullanlacak bitml balayc ile birlikte idarenin uygun grecei laboruvara teslim edilecektir. Kaba agrega, ince agrega ve mineral filler ihale yoluyla hazrlatlacaksa, agregalarla ilgili btn muayene ve deneyler artnameye uygun olarak idareye ait arazi ve laboratuvarda yaplacaktr. tiraz halinde darenin uygun grecei bir niversite ve Akademide deneyler tekrar edilecek ve niversite veya Akademide yaplan deneylerin sonucu kesin kabul edilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5.3.3.1.1 Kaba Agrega. Kaba agrega krlm, elenmi, ta, akl veya elenmi akl ile bunlarn karmndan ibaret olacaktr. Kaba agrega, agrega karmnn 4.75 mm.lik (No.4) elek zerinde kalan ksm olup, temiz, przl, salam ve dayankl danelerden oluacaktr. Kaba agrega iinde yumuak ve dayanksz paralar, kil. organik ve dier zararl maddeler serbest veya agrega danelerini sarm halde bulunmayacaktr. Karma giren kaba agrega akldan hazrlanm ise 4.75 mm.lik (No.4) elek zerinde kalan ksmnn hafif ve orta trafikli yollar iin arlka en az % 60'nn, ar trafikli yollar iin % 100'nn mekanik olarak krlm iki veya daha fazla yz bulunacaktr. Kaba agrega BS 812 ye gre denendiinde yasslk indeksi artnamede verilen limitten fazla olmayacak; daneler kbik ve keskin keli olacaktr. Agrega EK-A da verilen deney yntemine gre denendiinde, soyulmaya kar mukavemet en az % 50 olacaktr. Soyulmaya kar mukavemeti % 50 den az olan ocaktan malzeme hazrlna msaade edilmeyecek, baka ocak aranacaktr. Ekonomik ve teknik nedenlerden dolay soyulma mukavemeti dk agregann kullanlma zorunluluu doarsa, darenin onay ile, soyulma mukavemetini arttrmak iin balaycya yapma zelliini arttrc katk maddeleri ilave edilebilecektir. Kullanlacak katk malzemesinin, cinsi ve miktar laboratuvarca tespit edilecektir.
TABLO - 3 KABA AGREGANIN ZELLKLER HAFF TRAFKL ZELLKLER DENEY METODU KAVAK KOLLARI BNDER AINMA KAYBI (Los Angeles) TS 3694 maksimum % HAVA TESRLERNE KARI DAYANIKLILIK (donma deneyi, Na2SO4 ile) kayp, maks. % KIRILMILIK (en az iki yz) arlka, minimum % YASSILIK NDEKS maksimum % CLALANMA DEER BS 812 BS 812 60 35 60 35 0.50 100 35 100 30 0.50 TS 3655 (ASTM C- 88) 12 10 12 10 (ASTM C - 131) 35 AINMA 35 AIR TRAFKL ANA YOLLAR BNDER 35 AINMA 30
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi minimum SU ABSORPSYONU maksimum, % SOYULMA MUKAVEMET min.% *SUYUN SIKITIRILMI BTML KARIIMLARIN KOHEZYONUNA ETKS Suya daldrlm numunelerin basn dayanmnn orjinal dayanma oran, min.% * Bu deney ihtiyaridir. 70 70 70 70 ASTM D-1075 (AASHO T-165) TS 3526 (ASTM C - 127) EK-A 2.5 50 2.5 50 2.5 50 2.0 50
Ekonomik ve teknik nedenlerden dolay artname limitlerinden daha fazla su absorpsiyonu olan agregann kullanlma zorunluluu doarsa, darenin onay alnacak ve dare bu konuda zel laboratuvar karm dizayn hazrlayacaktr. Kaba agregada aranan zellikler Tablo - 3'de verilmektedir.
5.3.3.1.2 nce Agrega. 4.75 mm.lik (No.4) elekten geip 0.075 mm.lik (No. 200) elek zerinde kalan malzeme olarak tamamlanan ince agrega, krlm ta, akl veya kum ile bunlann karmndan oluacaktr. nce agrega temiz, salam ve dayankl olacak, plastisite indeksi % 2 den fazla olmayacaktr. Karmda kullanlacak doal kum ince agrega zelliklerine sahip olacak ve miktar karmdan istenilen stabilite, akma, boluk deerlerinin salanmas artyla tespit edilecektir.
TABLO - 4 nce Agregann zellikleri ZELLKLER PLASTSTE NDEKS Maksimum % (Maksimum %) DENEY METODU TS 1900 BNDER TABAKASI N 2 AINMA TABAKASI N 2
ORGANK MADDE MKTARI TS 3673 (AASHO T - 194)
0 - 1 (Renk Skalas) ( 0.5) msaade edilmeyecek
5.3.3.1.3 Mineral Filler.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Mineral filler, genel anlam ile tamam 0.600 mm (No. 30) elekten geip, arlka en az % 70'i 0.075 mm (No. 200) elekten geen malzeme olarak tanmlanr. Kaba ve ince agregann karm gradasyonu 0.600 mm (No. 30) elekten geen malzeme miktar ynnden yetersiz ise, agrega karmna mineral filler ilave edilebilir. Mineral filler ta tozu, mermer tozu, portland imentosu, snm kire veya benzeri maddelerden oluacak; kil, toprak, organik ve zararl madde ihtiva etmeyecektir. Mineral fillerin plastisite indeksi 4 den fazla olmayacak, kolayca akabilecek kadar kuru olacak ve zellikle topaklar ihtiva etmeyecektir.
TABLO - 5 Mineral Fillerin Gradasyon Limitleri Elek Boyu 0.600 mm (No.30) 0.300 mm (No.50) 0.075 mm (No.200) Arlka % geen 100 95 - 100 70 - 100
Mineral fillerin elek analizi AASHO T37 (ASTM D546) ya gre yaplacak ve Tablo 5 deki gradasyon limitlerine uyacaktr. Agrega karmna ilave edilen mineral fillerin 0.075 mm (No. 200) elek zerinde kalan ksm ince agrega olarak kabul edilecektir.
5.3.3.2 Bitml Balayclar ve Genel zellikleri. Asfalt betonu anma binder tabakalarnn yapm iin agregaya ilave edilmek suretiyle hazrlanacak karmda bitml balayc olarak TS 1081Yol st Yaplarnda Kullanlan Asfalt imentolarnn zellikleri standardna uygun 40 - 50 penetrasyonlu asfalt imentosu (AC 40 - 50), 60 - 70 penetrasyonlu asfalt imentosu (AC 60 - 70) ve 75 - 100 penetrasyonlu asfalt imentosu (AC 75 - 100) kullanlacaktr. Hangi asfalt imentosunun hangi blge ve yrede ve hangi tabakada kullanlaca hususu iklim koullarna bal olarak idarece saptanacaktr.
Karmda soyulmaya kar mukavemeti dk olan agregalar kullanlmas halinde, soyulma mukavemetini artnc katk maddelerinin kullanlmasna karar verilmi ise, katk ilavesi servis tanknda yaplacaktr. Servis tanknn ihtiva ettii bitml balaycnn en az 3/4', sirklasyona veya kartrma ilemine tabi tutulmadan kesinlikle kullanlmayacaktr. Kartrma ilemi karm homojen oluncaya kadar devam edecektir. Kat haldeki katklar laboratuvarlarca tespit edilecek uygun zcler ile inceltildikten sonra balaycya ilave edilecektir.
5.3.3.2.1 Yaptrc ve Astar Olarak Kullanlacak Bitml Malzemeler. Astar malzemesi olarak TS 1083'e uygun MC-30, TS1084'e uygun RT-1 ve RT-2, TS 1082'ye uygun SS-1, SS-1h, CSS-1, CSS-1h malzemelerinden biri kullanlacaktr. Yaptrc olarak, TS 1083 Yol styaplarnda Kullanlan Sv Petrol Asfaltlar Standardna uygun RC-70 ve RC-250. TS-1082 Yol styaplarnda Kullanlan Asfalt Emlsiyonlar Standardna uygun RS1, RS2 ve CRS1 ve CRS2 malzemelerinden biri kullanlacaktr.
5.3.4 Karmn Bileimi ve yeri Karm Forml. 5.3.4.1 Asfalt Betonunun Dizayn. Asfalt betonunun karm dizayn TS 3720 Bitml Kaplama Karmlarnn Hesap Esaslar standardna gre Marshall metodu kullanlarak yaplacaktr. Asfalt betonu karmlarn dizaynnda Tablo - 12 de verilen dizayn kriterleri esas alnacaktr.
TABLO - 12 Dizayn Kriterleri HAFF TRAFKL ZELLKLER KAVAK KOLLARI BNDER Min. BRKET YAPIMINDA UYGULANACAK DARBE SAYISI MARSHALL STABLTES, Kg. BOLUK, % ASFALTLA DOLU BOLUK, % AKMA, mm (10-2 in) FLLER/BTM ORANI ASFALT MENTOSU (Arlka, 100 e) 600 4 65 6 75 750 3 75 5 85 750 4 65 6 75 4 (16) 1.4 6.5 900 3 75 2 (8) 4.0 5 85 4 (16) 1.5 7.0 50 50 75 75 Maks. AINMA Min. Maks. AIR TRAFKL ANA YOLLAR BNDER Min. Maks. AINMA Min. Maks.
2.5 (10) 4.6 (18) 3.5 6.5
2.5 (10) 4.6 (18) 2 (8) 4.0 7.0 3.5
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Asfalt betonunda kullanlacak her tr mineral agrega ve bitml balayc iin gereken tm deneyler laboratuvar karm dizayn hazrlanmadan. nce tamamlanm olacaktr. Laboratuvar karm dizaynnn hazrlanmas iin temsili ve yeterli miktardaki agrega ve bitml balayc numuneleri idarenin uygun bulaca laboratuvara, karm imalinin balamasndan en az 15 gn nce teslim edilmi olacaktr.
Laboratuvar karm dizaynnda ve asfalt betonu yapmnda kullanlacak mineral agrega karmnn granlometrisi binder tabakas iin madde 5.3.3.1 Tablo - 1 de. anma tabakas iin madde 5.3.3.1 Tablo - 2 de verilen gradasyon snflarndan birine uygun olacaktr. Kullanlacak granlometri snrlar iindeki agrega karm, kabadan inceye doru muntazam bir derecelenme gsterecek ve herhangi bir elekte st snrda olan bir malzeme bunu takip eden elekte alt snrda seyretmeyecektir. Laboratuvar karm dizayn yazl olarak bildirildikten sonra iyeri karm formlne esas olacaktr. Asfalt betonu imalinde kullanlan karm agregann gradasyonu, bitml balayc ile kartrlmadan nce ve sonra, Tablo - 13 de verilen tolerans snrlar iinde kalacak, ancak hibir ekilde artname limitleri dna kmayacaktr. Ayrca bitm miktar da Tablo - 13 de verilen tolerans snrlar iinde kalacaktr. Ancak retimde herhangi bir nedenle karm gradasyonu btn nlemlere ramen bu izin verilen limitler dnda kalyor ise veya agrega ocandan gelen deiiklikler dolays ile karmn kalitesinde deimeler saptanyorsa, kontrol mhendisi yeni bir laboratuvar karm dizayn isteyecektir. TABLO - 13 Tolerasnlar 4.75 mm (No.4) ve daha byk eleklerden geenler 2.00 mm (No.10) elei geen 0.075 mm (No.200) elei geen Asfalt imentosu %5 %4 %2 %3
5.3.4.2 yeri Karm Forml. yeri karm forml, laboratuvar karm dizaynna gre plentte retilen bitml scak karmn fiziksel zelliklerinin dizayn kriterlerine uygunluunun tespiti ve skma kontrolne esas olacak younluun tayinini kapsar. Plentte laboratuvar karm dizaynna uygun olarak retilen asfalt betonu karm ile antiye laboratuvarnda TS 3720'ye uygun olarak 6 marshall biriketi hazrlanacaktr. Bu marshall biriketleri stabilite, boluk, asfaltla dolu boluk ve akma deeri asndan Tablo - 12 de verilen dizayn
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi kriterlerini salayacaktr. Salamad takdirde kontrol mhendisi karm dizaynnn yeniden yaplmasn isteyecektir. yeri karm younluu tayini iin, 6 marshall biriketi younluunun ortalamas alnacaktr. Her bir biriketin younluu ile ortalama younluk arasnda karlatrma yaplacak ve fark 0.015 den fazla deerler atlacak, ikiden fazla atlm deer olmamas salanacaktr. Geride kalan deerlerin ortalamas iyeri karm younluu olarak belirlenecektir. Bu younluk deeri skma kontrolne esas olacaktr. yeri karm formlnde, laboratuvar karm dizayn ile verilen gradasyon toleranslar ve optimum bitm geerli olacaktr.
5.3.5. naat Metodu. 5.3.5.1 Genel. Mineral agrega ve asfalt imentosu iyeri karm formlne gre; harman tipi kartrma (batch tipi), srekli kartrma veya tamburda kartrma (drum mix tipi) prensipleri ile alan plentlerde kartrlacaktr. Plent iyeri karm formlne uygun bitml karm verecek nitelikte, ii belirlenen zamanda bitirecek kapasitede ve gerekli kontrol aletleri ile tehiz edilmi olacaktr. Plentten kan karm niform olacak ve iinde karmam hi bir dane bulunmayacaktr. Kartrma ileminden nce asfalt imentosu ve agrega Tablo 14 deki scaklklar kadar stlacaktr. TABLO - 14 Malzemelerin Kartrma Scaklklar Asfalt imentosu Min. 40-50 , 60-70 pen AC ile hazrlanan karmlarda 75-100 pen AC ile hazrlanan karmlarda 145 C 140 C Maks. 160 C 155 C Agrega Min. 150 C 145 C Maks. 165 C 160 C
Agregann scakl ile asfaltn scakl arasndaki fark 20C den fazla olmayacaktr. Plentten kan karmn scakl aadaki gibi olacaktr.
Hava Scakl (Glgede) 5 15C aras iin 15 35C aras iin 35C dan yukars iin
Karm Scakl minimum 155C minimum 145C minimum 140'C
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Asfalt betonu inaat genel olarak 1 Nisan 30 Kasm tarihleri arasnda yaplacak ve i program bu tarihlere gre dzenlenecektir. zellik gsteren yerlerde bu sre ilgili makamlardan olur alnarak uzatlabilecek veya ksaltlabilecektir. Hava scakl glgede ve herhangi bir suni hararetten uzakta 5 0C olduu veya 50C'm altna dmee balad zaman; yamur veya kar yayorken veya yolun zerinde su, buz veya kar mevcut iken bitml kaplama yaplmayacaktr.
5.3.5.2 Yolun Hazrlanmas. Daha nceden ina edilmi yol, asfalt betonu inaat balamadan nce mutlaka kontrol edilecektir. Kaplamann yaplaca sath toz, pislik, kil paracklar ve dier yabanc maddelerden tamamen temizleninceye kadar dner sprgeler veya dier mekanik sprgeler, hatta gerekiyorsa el sprgeleri yardm ile sprlecektir. Yol bitml kaplamal ise: Yzeyde hibir gevek nokta bulunmayacaktr. Gevek noktalar sklecek, serbest malzemeler temizlenerek dar atlacak, ve usulne uygun olarak scak karmla onarlacaktr. Yol yzeyindeki ufak, byk btn ukurlar usulne uygun olarak onarlacaktr, tmseklikler mutlaka giderilecektir. Yol yzeyi granler temel ise: Yol btnyle plan, profil ve en kesitlere gre ina edilmi olacak, bombe ve dever artnamelere uygun olacaktr. Sathta gevek ve serbest malzeme bulunmayacak, sprme ameliyesine temel tabakasndaki kaba agrega danelerinin sath ortaya kncaya kadar devam edilecektir. styap kalnlklar tam tatbik edilmi olacak ve artnamelerle istenen younluk ve skmay salayacaktr. Sathta kil, organik madde ve nebati toprak bulunmayacak, mevcutlar kaznacaktr. Yukardaki artlara uymayan temeller zerine asfalt betonu ina edilmeyecektir. Yol yzeyi imentolu karm ise: Yol tmyle plan, profil ve en kesitlere uygun olarak ina edilecektir. Bombe ve dever artnamelerle tarif edilen ller ierisinde olacaktr, Sathta gevek ve serbest malzeme bulunmayacak, kil, nebati toprak ve dier yabanc maddeler varsa kaznarak atlacaktr. Sathtaki krlmalar, atlaklar, ayrlmalar, derzler ve derz dolgu malzemeleri usulne uygun olarak onarlacaktr.
5.3.5.3 Bitml Malzemenin Hazrlanmas. yerinde, madde 5.3.3.2.1 de verilen artlara uyan en az 240 ton bitml malzeme bulundurulacak ve iyeri bitml malzemeyi pompaj devresine kadar stabilecek ve muhafaza edebilecek tertibatla donatlm olacaktr. Istma tertibat yal sistem olacak ve her zaman alabilecek, stmay homojen yapabilecek kapasite ve zellikte olacaktr. Bitml malzeme tanklar, bitml malzemeye su, kil ve dier yabanc maddelerin girmesini nleyecek ekilde olacaktr. Kartrma ileminden nce asfalt imentosu madde 5.3.5.1 de verilen scaklklara kadar stlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5.3.5.4 Mineral Agregann Hazrlanmas. Madde 5.3.3.1 de verilen artlara uygun olarak hazrlanan agregalar plente yakn ve ayr ayr dane gruplar halinde depo edilecektir. Dane gruplarnn birbirine karmas mutlaka nlenecek, her dane grubunun zerine boyutlarn belirten levhalar konacaktr. Agrega depolarna kil, toprak ve dier btn zararl maddelerin karmas nlenecektir. Agrega depolamas segregasyona sebebiyet vermeyecek ekilde olacaktr. Plentin souk besleme depolarndaki malzemenin ar rutubetli olmamas temin edilecektir. yeri karm formlne esas olan her dane grubu malzeme ayr ayr souk besleme silolarna konulacaktr, Souk besleme silolar, iyeri karm formlnde seilmi granlometriyi veren oranlara gre, agregann kurutucuya gemesini salayacak ekilde ayarlanacaktr. Agregalar kurutucuda, kartrcya geldiklerinde madde 5.3.5.1 de verilen kartrma scakln salayacak biimde kurutulacak, kurutulmu agregadaki nem oran % 0.5 den fazla olmayacaktr. Eleme ve scak silo sistemi olan plentlerde, agrega en az dane grubu halinde elenerek scak silolara nakledilecektir. Her gn scak silolardan numune alnarak gradasyon ve scak silo oranlar kontrol edilecektir.
5.3.5.5 Kartrma. Agrega doru ve duyarl bir biimde tartlp, iyeri karm formlnde verilen granlometriyi salayacak, miktarlarda kartrcya nakledilecektir. Asfalt imentosu iyeri karm formlndeki miktara uygun olarak ilave edilecektir. Plentte kartrma sresi, agrega danelerinin tam ve niform bir biimde bitmle sarlm olmas ve homojen bir karm elde edilmesi koulu ile, plentin ve kullanlan agregann tipine bal olarak kontrol mhendisi tarafndan tayin edilecektir. yeri karm formlne gre hazrlanm karmn fiziksel zelliklerini tayin etmek amac ile plentten kan karmdan gnde en az iki kez numune alnacak ve bu numunelerle bekletilmeksizin arazi laboratuvarnda Marshall biriketleri hazrlanacaktr. Bu biriketler fiziksel zellikler ynnden Tablo - 12 de verilen dizayn kriterlerini salayacaktr. Agregann ve bitml balaycnn ar stlmasna, fazla stlm ve yanm karmlarn yola serilmesine kesinlikle msaade edilmeyecektir.
5.3.5.6 Bitml Astar Malzemesinin Uygulanmas. Granler temel, kire ve imento karml temeller zerine (ve projede gsterilen dier hallerde) madde 5.3.3.2.1 de verilen zelliklere uygun, bitml astar malzemesi uygulanacaktr. Astar malzemesi uygulanmadan nce yolun yzeyi madde 5.3.5.2 de anlatld ekilde hazrlanacaktr. Yol yzeyinin temizlenmesi serme geniliinden yarm metre fazla yaplacaktr. Yol yzeyi kuru olacak, granler temellerde yzeyden itibaren 3 cm. lik ksmda rutubet % 2 den fazla olmayacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Hava scakl 50C dan aa olduu, sathta ar rutubet bulunduu, mhendisin grne gre genelde hava artlar uygun olmad takdirde astar tabakasnn uygulamas yaplmayacaktr. Astar malzemesi, homojen bir pskrtme salayacak distribtrle gn nda yaplacak ve metrekareye 0.52.5 litre arasnda malzeme atlmas salanacaktr. Bitml malzemenin ne kadar verilecei, yol yzeyinin durumuna gre kontrol mhendisi tarafndan kesin olarak verilecek ve metrekareye den astar malzemesinin kontrol mhendisinin verdii miktara uyup uymad deneysel olarak da tayin edilecektir. Kullanlan astar malzemesinin pskrtme scaklklar aadaki gibi olacaktr. MC30 RT1 RT2 Emlsiyon Asfaltlar 25C 50C 20C 500C 20C 50C 20 C 70C
Yol sathnn dzensizlikleri nedeni ile oluabilecek fazla bitml malzemeler el sprgeleri ile giderilecektir. Astar malzemesi pskrtldkten sonra bitml malzemenin kr ve penetre edebilmesi iin en az 24 saat zerine yeni bir bitml kaplama serilmeyecek, mmkn olduu takdirde yol trafie kapatlacaktr. Aksi taktirde kr sresince trafik hz 30 km/saat olarak kstlanacaktr. Astarlanm yzeyde bozulmalar olursa, zerine bitml kaplama yaplmadan nce, bu ksmlar onarlacaktr. Astar malzemesi olarak emlsiyon asfalt kullanldnda emlsiyonun uygulanmasn ve pskrtlebilme zelliini iyiletirmek iin arlka % 50 ye kadar su ilave edilebilir.
5.3.5.7 Bitml Yaptrc Malzemesinin Uygulanmas. Beton yol ve beton kprler zerine; nceden astarlanm fakat ok tozlu ve astarn soyulduu yzeyler zerine; nceden mevcut (eski) fakat przsz veya bitm az bitml kaplamalar zerine; tabaka kalnl 40 mm. ye kadar olan ince bir kaplama yaplacak yzeylere; dik eim, keskin kurp ve trafik kl ehir ii kavaklar gibi yksek kayma gerilmelerinin oluabilecei yerlerde asfalt betonu kaplama yapldnda satha yaptrc malzeme uygulanacaktr. Bitml tabakalar birbiri ard sra ina ediliyor ise, yeni bir bitml kaplama zerine asfalt betonu serilmeden nce yaptrc malzeme uygulanp uygulanmayacana sathn durumuna gre kontrol mhendisi karar verecektir. Yaptrc malzeme madde 5.3.3.2.1 de verilen zelliklere uygun olacaktr. Yaptrc malzeme uygulanmadan nce yolun yzeyi madde 5.3.5.2 de anlatld ekilde hazrlanacaktr. Yol yzeyinin temizlenmesi serme geniliinden yarm metre fazla yaplacaktr. Yaptrc, hangi ara ve gerele serilirse serilsin, malzeme satha dzgn ve homojen bir ekilde ve 0.1500-500 litre/m2 olacak miktarda uygulanacaktr. Sathn durumuna gre uygulanacak yaptrc malzemenin kesin miktar kontrol mhendisi tarafndan saptanacaktr. Yola dklen malzemenin bu saptanan miktara uyup uymad arazide llecektir. Bitml balaycnn dzgn olmayan yzey dolays ile gllenmesine fazla pskrtme veya pskrtme yaplrken meydana gelebilecek akma ve damlalar dolays ile baz yerlerde an bitml malzeme birikmesine msaade edilmeyecektir. Byle
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi yerler kaznarak temizlenecektir. Yaptrma tabakasnn gnlk tatbikat, ayn gn yaplaca tahmin edilen bitml kaplama alan kadar olacaktr. Yaptrc malzeme olarak emlsiyon asfalt kullanldnda emlsiyonun uygulanmasn ve pskrtlebilme zelliini iyiletirmek iin arlka % 50 ye kadar su ilave edilebilir. Yaptrc olarak kullanlacak bitml malzemelerin pskrtme scaklklar aada verilmektedir. RC70 RC250 Emlsiyon asfaltlar 50 80C 60 100C 20 70C
Yaptrma tabakas olarak emlsiyon asfalt kullanldnda suyun buharlamas iin, sv petrol asfalt kullanldnda gerekli kr salamak iin, bitml tabaka serilmeden nce yeterli sre gemelidir. Yaptrma tabakasnn yzeyinden bitml scak karm serilmeden nce trafie gemesine msaade edilmeyecektir.
5.3.6 Karmn Tanmas. Asfalt betonu karmnn tanmasnda kullanlan aralar temiz, muhafazal, damper asesi dz ve madeni olacaktr. Karmn nakli yaplmadan nce aralarn damper aseleri yapmay nleyecek ince bir yala yalanacaktr. Kullanlacak yalama maddesi karm ayrtrmayaca gibi herhangi fiziksel ve kimyasal etkisi de olmayacaktr. Karmn aralara doldurulmas ve nakli srasnda segregasyon olmamas iin zen gsterilecektir. Karm naklinde kullanlan aralar brandal rt tertibatna sahip olacaktr. Eer kontrol mhendisi tarafndan klandrma yeterli grlmezse gece almas yaplmayacak ve karm iyerine ancak gn nda serilip sktrlabilecek miktarda sevk edilecektir. 5.3.7 Karmn Serilmesi. Karmn serilecei yzeyin durumu madde 5.3.5.2 de anlatld ekilde hazrlanm olacaktr. Serme ilemi finierlerle (sericilerle) yolun plan, profil ve en kesitlerine uyacak ekilde yaplacaktr. Serme ilemi mmkn olduu kadar srekli olacak ve serim srasnda sericinin hz sabit tutulacaktr. Yeterli adette tecrbeli kreki ve trmk gibi personel finieri takip ederek kaplama yzeyinden istenen zelliklerin temininde yardmc olacaklardr. Finierin doldurma teknesinin yan kapaklan alr kapanr tipte olacak ve malzeme segregasyona uramadan serilecektir. Makine ile serilmesi mmkn olmayan yerlerde malzeme elle serilebilecektir. Ancak, bu esnada en mkemmel iilik ile sktrlm haldeki kaplamann kot, eim ve dzgnlk bakmndan artname ve projesi salanm olacaktr. Serilen karm iyeri formlnde verilen kompozisyona uygun olacak, bu husus her gn en az iki kez serim srasnda finierin arkasndan temsili numuneler alnarak saptanacaktr. Bu amala numunelere ASTM D2172 (AASHO T164) Bitml Kaplama Karmlarnda Bitm Miktar
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Tayini (Ekstraksiyon) ve AASHO T 30 Ekstrakte Edilmi Agregann Gradasyonunun Tayini deneyleri uygulanacaktr. Karm, kaplama geniliinde serilecekse, btn binder ve anma tabakalar gerili elik tel sistemi (offset hatt) ile serilecektir. Kaplama ok eritli olarak ina ediliyorsa, btn binder ve anma tabakalarnn ilk eridi gerili elik tel sistemi ile serilecektir. Dier eritler ise kontrol mhendisinin uygun grmesi ile yryen referans sistemi veya duyargal papu sistemi ile serilebilir. Takviye tabakas olarak serilecek tek tabaka asfalt betonu kaplamas gerili elik tel sistemi ile serilecektir. Gerili elik tel sisteminde, elik tel tespit kazklan her 5 metrede bir yerletirilecek ve yolun kenarna en az 200 metre uzunlukta tanzim edilecektir. Duyargal papu veya zgara papu yrrken atlama yapmayacaktr. haleli ilerde gerili elik tel sistemi (offset hatt) mteahhit tarafndan tanzim edilecektir. Mteahhit tarafndan kurulan referans sistemi kontrol mhendisi tarafndan uygun grldnde serme ilemine balanacaktr. Bir defada serilip sktrlm tabakann kalnl, karmn iindeki en byk dane boyutunun 1.5 katndan az, 3 katndan fazla olmayacaktr. Birden fazla tabaka serilmesi halinde boyuna ek yerleri akmayacak ve artmal olacaktr. Son tabakada boyuna ek yeri yol eksenine oturacaktr. Yatay kurplarda serim ilemine kurbun iinden (en dk kotundan) balanacak, dier eritler kurbun dna doru (yksek kota doru) devam edecektir.
5.3.8 Deneme Kesimi. Belirlenmi arazi skmasn elde edebilecek silindiraj yntemini tesis etmek amac ile her bir tabakann yapmnn balangcnda, iyeri karm formlne uygun, en az 400 rn 2 ve projede verilen kalnlkta deneme kesimi ina edilecektir. Deneme kesiminin ina edilecei yer kontrol mhendisi tarafndan seilecek ve yapm kontrol mhendisi tarafndan ynetilecektir. Eer artnamede verilen deerlere uygun sonu alnmsa deneme kesimi yerinde kalacak ve btn iin bir paras olacaktr. Deneme kesiminde sktrmaya, karm serildikten sonra madde 5.3.9.1 de verilen sktrma usullerine uygun olarak ve iyeri karm formlnde verilen iyeri karm younluunun en az % 98'i elde edilinceye kadar devam edilecektir. Younluklar kontrol mhendisi tarafndan seilmi geliigzel noktalarda, kaplamadan 10 cm apnda karot numuneleri alnarak tayin edilecektir. Karot numuneleri ayn yerden alnm ift numuneler olacak ve en az (3) karot numunesi alnacaktr. Karot numunelerinin ortalama younluu, iyeri karm younluunun % 98 inden aa olmayacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Karotlar, gnn serin saatlerinde ve gerektiinde karot alnacak yere souk su, buz veya dier soutucu maddeler uygulanarak kaplamann paralanp dalmasn nleyecek ekilde alnacaktr. Karotlarn alnd yerler kaplamann kendi malzemesi ile en ksa zamanda doldurulup sktrlacaktr. Younluk tayini kontrol mhendisinin onay ile yukarda belirtilen ynteme ilaveten ASTM D 2950 Nkleer Cihazla Bitml Kaplamada Yerinde Younluk Tayinine uygun olarak nkleer cihazla tayin edilebilir. Ancak, nkleer cihazla bulunan younluklarn karot numuneleri ile kalibrasyonu yaplacak ve karot sonular esas alnacaktr. Eer uygulanan skma yntemi ile istenen arazi younluu elde edilememi ise, skma yntemi ayarlanarak yeniden deneme kesimi yaplacak ve uygun sonular elde edilinceye kadar devam edilecektir. stenen skmay veren silindiraj yntemi ve makinalar kaplama yapmnda aynen
uygulanacaktr. Laboratuvar karm dizaynnda deiiklik yapldnda kontrol mhendisi yem deneme kesimi yapmn isteyecektir.
5.3.9 Karmn Sktrlmas. 5.3.9.1 Genel. Karm yola serildikten hemen sonra sktrma ilemine balanacaktr. Silindiraja balandnda karmn scakl 130'C nin altnda olmayacak ve karmn scakl 80'C nin altna dmeden sktrma ilemi tamamlanm olacaktr. Sktrma ileminde statik arl 812 ton arasnda demir bandajl silindirler ile lastik basnc ayarlanabilen kendinden yrr minimum 20 tonluk lastik tekerlekli silindirler kullanlacaktr. Sktrma ileminde 6 - 10 tonluk demir bandajl vibrasyonlu silindirler de kullanlabilecektir. Gnlk 600 tona kadar olan sermelerde bir demir bandajl silindir ile bir lastik basnc ayarlanabilen kendinden yrr lastik tekerlekli silindir kullanlacaktr. Gnlk 600 tondan fazla sermelerde her 400 ton iin bir demir bandajl silindir ilave edilecektir. Plentin hazrlad karm sktrmaya yetecek sayda silindir temin edilecektir. Karm serildikten sonra varsa nce enine ve boyuna ek yerleri silindirlenecektir. Silindiraja kaplamann kenarndan balanacak ve ortaya doru devam edilecektir. Silindiraj sonunda yol yzeyinde ta krlmalar, kaymalar, atlamalar ve yrtlmalar olmayacaktr. Karmn sktrlmas ilemi aada tarif edilen safhada tamamlanacaktr. Bu safhalardaki sktrma metotlar deneme kesiminde tahkik edildikten sonra, esas sktrma metodu deneme kesiminde elde edilen sonulara gre tespit edilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5.3.9.1.1 lk Silindiraj (Tespit Silindiraj). Karmn yola serilmesini takiben beklemeksizin ilk silindiraj yaplacaktr. lk silindiraj statik arlkl demir bandajl silindirlerle yaplacak ve bir noktadan en az iki gei olacak ekilde uygulanacaktr. Silindiraj srasnda karmn telenmesine engel olunacaktr. Gerektiinde ilk silindirajda lastik i basnc ayarlanabilen kendinden yrr lastik tekerlekli silindirler de kullanlabilecektir.
5.3.9.1.2 Ara Silindiraj. lk silindiraj takiben demir bandajl, lastik basnc ayarlanabilen kendinden yrr lastik tekerlekli veya vibrasyonlu silindirlerle yaplacaktr. Bir noktadan en az iki gei olacak ekilde uygulanacaktr. Bu silindirajda malzemenin telenmesinden dolay oluacak ondlasyona, tekerlek izlerine engel olunacak ve silindirlerin kompozisyonu buna gre tespit edilecektir.
5.3.9.1.3 Son Silindiraj. Demir bandajl veya lastik basnc ayarlanabilen kendinden yrr silindirlerle yaplacaktr. Bir noktadan en az iki gei olacak ekilde uygulanacaktr. Son silindiraj tamamlandnda yzeyde tekerlek izleri ve klcal atlaklar bulunmayacaktr.
5.3.9.2 Silindiraj Esaslar. Karm serildikten sonra silindiraj aada tarif edildii ekilde yaplacaktr. A Birinci eritte: 1 Varsa nce enine ek yerleri silindirlenecek. 2 Serilen eridin dk kenarndan silindirlemeye balanacak ve her geite bir evvelki ize en fazla 15 cm. bindirme yaplarak yksek kenara doru devam edilecektir. 3 lk silindirajda 1,2 deki sra, ara ve son silindirajda ise 2. maddedeki sra uygulanacaktr. 4 Yatay kurplarda silindiraja kurbun iinden balanacak ve dna doru devam edilecektir. B kinci eritte: 1 Varsa nce enine ek yeri silindirlenecek. 2 Boyuna ek yeri silindirlenecek. 3 Serilen eridin dk kenarndan balanarak her geite bir nceki ize en fazla 15 cm. bindirme yaplarak yksek kenara kadar silindiraja devam edilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4 lk silindirajda 1,2,3 deki sra, ara ve son silindirajda ise 3. maddedeki sra uygulanacaktr.
5.3.9.3 Silindirajda Dikkat Edilecek Hususlar. eritlerin kenarlarnn silindirlenmesinde tekerlerin en az 10 cm. dar tamas temin edilecektir, Silindirlemede ani duru ve kalklar yaplmayacaktr. Silindirleme sresinde silindirlerin taze karm zerinde bekletilmelerine ve manevra yapmalarna izin verilmeyecektir. Silindirleme sresince silindirlere zik zak hareketler yaptrlmayacaktr. Silindirlerin tekerleri karmn yapmasn nlemek iin yeterli miktarda su ile slatlacaktr. Sudan baka bir sv kullanlmayacaktr. Silindiraj sonunda yol yzeyinde renk fark, ta krlmalar ve teker izleri bulunmayacaktr. Silindirlerle sktrlamayan yerler en az 10 kg. arlndaki el tokmaklan veya kompaktrler ile sktrlacaktr.
5.3.9.4 Ek Yerlerinin Yaplmas. Boyuna ve enine ek yerleri silindirajdan sonra belli olmayacak ekilde ina edilecektir. Gnlk alma sonunda tek erit halinde serilmi ksm braklmayacaktr. kinci erit serilmeden nce birinci eridin boyuna ve enine kenarlar kontrol edilecek, kenarlarn dik olmas temin edilecektir. Boyuna ve enine kenarlarda 3 metre inde, bir doru izgiye gre 2.5 cm. den fazla dalgalanmalara msaade edilmeyecektir. kinci erit serilirken birinci eride yaplacak bindirme 5 cm. den fazla olmayacaktr. Bindirme sonucu fazla karm yeni eridin zerine usulne uygun gelberi ile ekilecektir. kinci erit serilirken birinci eridin dik kenar yaptrc ile tla edilecektir. Gerektiinde boyuna ve enine ek yerlerinin daha iyi yaplmas iin yan sath stma tertibat sericiye taklarak yerletirme yzeyi stlacaktr. Ek yerlerinin yaplmasnda kalifiye ii kullanlacak ve ek yerlerinin geirimsiz, dzgn ve przsz olmas temin edilecektir.
5.3.10 Skm Kaplamann Kontrol. 5.3.10.1 Yoldaki Skma Kontrol. Yola serilip sktrlm kaplamann younluu kontrol mhendisi tarafndan belirlenen yerlerden alnacak karot numuneleri ile tayin edilecektir. Numuneler her trafik eridinin her 250 metresinden (veya kaplamann her 900 m2 sinden) en az bir ift veya birbiri ile balantsz olarak ina edilmi daha ksa kesimlerde ise her bir kesim iin her gn en az bir ift olarak alnacaktr. Bir gnlk imalattan alnm 10 cm. apndaki karot numunelerinin ortalama younluu iyeri karm younluunun % 98 inden aa olmayacaktr. Ayrca, ortalamaya giren karotlar arasnda binder tabakas iin iyeri karm younluunun % 96 sndan dk, anma tabakas iin % 97 sinden dk hi bir deer bulunmayacaktr. Karotlar, gnn serin saatlerinde ve gerektiinde karot alnacak yere souk su, buz veya dier soutucu maddeler uygulanarak kaplamann paralanp dalmasn nleyecek ekilde alnacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Karotlarn alnd yerler kaplamann kendi malzemesi ile en ksa zamanda doldurulup sktrlacaktr. Karot numuneleri ayn zamanda kaplamann kalnlk tayini iin de kullanlacaktr. Ortalamaya giren karot numunelerinin kalnl binder ve anma tabakas iin projede verilen kalnln (h) 0.1 tolerans iinde olacaktr, Ancak, her durumda, bir gnlk imalattan alnm karotlarn ortalama kalnl projede verilen kalnlk (h) kadar olacaktr. Asfalt betonun skma ve kalnlk kriterleri Tablo - 15 de verilmektedir. TABLO - 15 Skma Yzey zellikleri zellikler Skma, iyeri karm younluunun %si tek deer olarak ortalama deer olarak Skm toleranslar Tek deer Ortalama deer tabakann kalnlk (h) 0.1 h h 0.1 h h 96 98 97 98 Binder Tabakas Anma in in Tabakas
5.3.10.2 Yzey Dzgnl. Karm serilip sktrldktan sonra yol plan, profil ve en kesitlere aynen uyacaktr. Yol yzeyinde renk fark atlamalar, kmeler, tmsekler ve teker izleri bulunmayacaktr. Bitmi kaplamann yzey dzgnlnn enine ve boyuna kontrol deforme olmayacak nitelikte 4 metrelik mastar ile yaplacaktr. Yolun boyuna kontrol iin, mastar yol eksenine paralel olarak ve yzeyin genilii boyunca aralklarla yol yzeyine konulduunda binder ve anma tabakalar iin mastarn yola temas eden herhangi iki noktas arasndaki blmde mastarla yol yzeyi arasndaki aklk 6 mm den fazla olmayacaktr. Bitmi kaplamann enine kontrolnde, yol eksenine dik olarak konulacak mastar ile bulunacak aklk binder ve anma tabakalar iin 6 mm den fazla olmayacaktr.
5.3.11 Yolun Trafie Almas. Serme ve sktrma sresince yolun serme yaplan eridi trafie kapal tutulacaktr. Son silindirajdan sonra serilen tabaka evre scaklna dene kadar zerinden trafik geirilmeyecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5.4. Bitml Temel
5.4.1 Tarif. Bu ksm, krlm ve elenmi kaba agrega, ince agrega ve mineral fillerin belli gradasyon limitleri arasnda iyeri karm forml esaslarna uygun olarak bitml balayc ile bir plentte kartrlarak yeterli temeller veya dier bitml kaplamalar ile beton kaplamalar zerine bir veya birden fazla tabakalar halinde scak olara ve projesindeki plan, profil ve enkesitlere uygun olarak bitml temel yaplmasndan bahseder.
5.4.2 Kapsam. Bitml temel, karma giren kaba agrega, ince agrega ve mineral filler ile bitml malzemede aranan zellikler, gradasyon limitleri, iyeri, karm formlnn esaslar, ina metodu, arazi ve laboratuar kontrolleri ve dier artlar bu artnamede verilen esaslara uygun olacaktr.
5.4.3 Malzemeler. 5.4.3.1 Mineral Agrega ve Genel zellikleri. Agrega krma ta, krlm akl veya bunlarn karmndan ibaret olacaktr. Karm iindeki krma ta veya krma akl temiz, sert, salam ve dayankl da nelerden ibaret olacak, btn malzemede kil topaklar, bitkisel maddeler ve dier zararl maddeler bulunmayacaktr. Agregada slfat, klorit veya kurutma veya kartrma srasnda veya sonradan hava etkisi ile krlmaya yatkn olan ayrma rn dier maddeler bulunmayacaktr. Mineral agrega, kaba agrega, ince agrega ve mineral filleri ieren en az ayr dane grubunun dzgn bir derecelenme verecek ekilde belli oranlarda kartrlmasndan oluacaktr. Karm agregann gradasyonu Tablo 1 de verilen gradasyon limitlerinden birine uyacaktr.
TABLO 1 Bitml Temel Tabakas in Gradasyon Limitleri Elek Boyu 37.5 mm (11/2") 25 mm (1") 19 mm (3/4") 12.5 mm (1/2") 9.5 mm ( 3/8") 4.75 mm (No.4) 2.00 mm (No.10) 0.425 mm (No.40) 0.180 mm (No.80) 0.075 mm (No.200) Tip -A 100 72 100 60 90 50 78 43 70 30 55 18 42 6 21 2 13 07 Tip - B 100 80 100 70 90 61 81 55 75 42 62 30 47 15 26 7 17 18
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Malzeme hazrlanmas srasnda her grup malzemenin gradasyonu tespit edilecektir. Kaba agrega iin en ok 300 m3 de bir elek analizi ince agrega iin en ok 100 m3 de bir elek analizi yaplacaktr. Laboratuar karm dizaynna esas olacak eitli dane grubundaki malzemelerin ortalama elek analizleri konkasr ayarlar tamamlanp srekli almaya baladktan sonra en az 10 adet elek analizinin ortalamas alnarak hesaplanacaktr. Elek analizleri ASTM C136 (AASHO T27) ye uygun olarak yaplacaktr. Agrega en az dane grubu halinde hazrlanacaktr. Karm imalinin balamasndan en az 15 gn nce, her dane grubuna ait temsili agrega numuneleri ile bunlarn antiye elek analizi ortalamalar laboratuar karm dizaynnn hazrlanmas iin antiyede kullanlacak bitml balayc ile birlikte idarenin onaylayaca Laboratuara teslim edilecektir. Kaba agrega, ince agrega ve mineral filler ihale yoluyla hazrlatlacaksa, agregalarla ilgili btn muayene ve deneyler artnameye uygun olarak idareye ait arazi ve Laboratuarlarda yaplacaktr. tiraz halinde idarenin uygun grecei bir niversite veya Akademide deneyler tekrar edilecek, niversite veya Akademide yaplan deneylerin sonucu kesin kabul edilecektir.
5.4.3.1.1 Kaba Agrega. Krlm, elenmi, ta, akl veya elenmi akl ile bunlarn karmndan oluacaktr. Kaba agrega, agrega karmnn 4.75 mm (No.4) lik elek zerinde kalan ksm olup, temiz, przl, salam ve dayankl danelerden ibarettir. Kaba agrega iinde yumuak ve dayanksz paralar, kil, organik ve dier zararl maddeler serbest veya agrega danelerini sarm halde bulunmayacaktr. Kaba agregada aranan zellikler Tablo2 de verilmektedir.
TABLO 2 Kaba Agregann zellileri zellikler Anma kayb (Los Angeles), maks. % Hava tesirlerine kar dayankllk (Donma deneyi, Na2S04 ile) kayp, maksimum % Krlmlk (en az bir yz), arlka, minimum % Yasslk indeksi, maksimum % Deney Metodu TS 3694 (ASTM C-131) TS 3655 (ASTM C-88) BS 812 Bitml Temel in 35
12
60 35
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Su absorpsiyonu, maksimum % Soyulma mukavemeti minimum % * Suyun sktnlm bitml karmlarn kohezyonuna etkisi Suya daldrlm numunelerin basn dayanmnn orijinal dayanma oran, min. % * Bu deney ihtiyaridir. ASTM D-1075 (AASHO T-165) 70 TS 3526 (ASTM C-127) EK-A
2.5 50
Karma giren kaba agrega akldan hazrlanm ise 4.75 mm (No.4) lik elek zerinde kalan ksmnn arlka en az % 60 nn mekanik olarak krlm bir veya daha fazla yz bulunacaktr. Kaba agrega BS 812 ye gre denendiinde yasslk indeksi % 35 den fazla olmayacak; daneler kbik ve keli olacaktr. Agrega EK-A da verilen deney yntemine gre denendiinde, soyulmaya kar mukavemet en az % 50 olacaktr. Soyulmaya kar mukavemeti % 50 den az olan ocaktan malzeme hazrlna msaade edilmeyecek, baka ocak aranacaktr. Ekonomik ve teknik nedenlerden dolay soyulma mukavemeti dk agregann kullanlma zorunluluu doarsa, idarenin onay ile, soyulma mukavemetini arttrmak iin balaycya yapma zelliini arttrc katk maddeleri ilave edilebilecektir. Kullanlacak katk malzemesinin cinsi ve miktar laboratuarca tespit edilecektir. Kaba agregada su absorpsiyonu % 2.5 den fazla olmayacaktr. Ekonomik ve teknik nedenlerden dolay % 2.5 den fazla su absorpsiyonu olan agregann kullanlma zorunluluu doarsa, idarenin onay alnacak ve idare bu konuda zel laboratuar karm dizayn hazrlayacaktr.
5.4.3.1.2 nce Agrega. Krlm, elenmi ta, akl veya kum ile bunlarn karmndan oluacaktr. nce agrega, agrega karmnn 4.75 mm (No.4) lik elekten geip 0.075 mm, (No.200) elekte kalan ksm olup temiz, salam ve dayankl olacak ve Tablo - 3 deki zelliklere sahip olacaktr. Karmda kullanlacak doal kum, ince agrega zelliklerine sahip olacak ve miktar karmdan istenilen stabilite, akma ve boluk deerlerinin salanmas artyla tespit edilecektir.
TABLO - 3 nce Agregann zellikleri zellikler Plastisite indeksi, maksimum % Deney Metodu TS 1900 Bitml Temel Tabakas in 2
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Organik madde miktar, maksimum % TS 3673 (AASHO T - 194) 0 -1 (Renk skalas) (0.5)
5.4.3.1.3 Mineral Filler. Mineral filler, genel anlam ile tamam 0.600 mm (No.30) elekten geip, arlka en az % 70' i 0.075 mm (No.200) elekten geen malzeme olarak tanmlanr. Kaba ve ince agregann karm gradasyonu 0.600 mm (No.30) elekten geen malzeme miktar ynnden yetersiz ise, agrega karmna mineral filler ilave edilebilir. Mineral filler ta tozu, mermer tozu. portland imentosu, snm kire veya benzeri maddelerden oluacak; kil, toprak, organik ve zararl madde ihtiva etmeyecektir. Mineral fillerin plastisite indeksi 4 den fazla olmayacak, kolayca akabilecek kadar kuru olacak ve zellikle topaklar ihtiva etmeyecektir. Mineral filler Tablo - 4 deki gradasyon limitlerine uyacaktr.
TABLO 4 Mineral Fillerin Gradasyon Limitleri Elek Boyu 0.600 mm (No.30) 0.300 mm (No.50) 0.075 mm (No.200) Arlka % geen 100 95 - 100 70 - 100
Mineral fillerin elek analizi AASHO T37 (ASTM546) ya gre yaplacaktr. Agrega karmna ilave edilen mineral fillerin 0.075 mm (No.200) elek zerinde kalan ksm ince agrega olarak kabul edilecektir.
5.4.3.2 Bitml Balayclar ve Genel zellikler. Bitml temel tabakasnn yapm srasnda kullanlacak bitml malzemeler ve bunlarn zellikleri aada verilmektedir.
5.4.3.2.1 Karmda Kullanlacak Bitml Balayc. Bitml temel tabakasnn yapm iin agregaya ilave edilmek suretiyle hazrlanacak karmda bitml balayc olarak TS 1081-Yol styaplarnda Kullanlan Asfalt imentolarnn zellikleri standardna uygun 60-70 penetrasyonlu asfalt imentosu (AC 60-70) ve 75-100 penetrasyonlu asfalt imentosu (AC 75-100) kullanlacaktr. Hangi asfalt imentosunun hangi blge ve yrede kullanlaca hususu iklim koullarna bal olarak idarece saptanacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Asfalt imentosundan TS 115/1974 Bitml Maddelerden Numune Alma Metotlar na gre alnacak numunelere TS 1081 de ngrlen deneyler uygulandnda sonular Tablo - 5 de verilen deerlere uygun olacaktr. Karmda soyulmaya kar mukavemeti dk olan agregalar kullanlmas halinde, soyulma mukavemetini arttrc katk maddelerinin kullanlmasna karar verilmi ise, katk ilavesi servis tanknda yaplacaktr. Servis tanknn ihtiva ettii bitml balaycnn en az 3/4 , sirklasyona veya kartrma ilemine tabi tutulmadan kesinlikle kullanlmayacaktr. Kartrma ilemi karm homojen oluncaya kadar devam edecektir. Kat haldeki katklar laboratuarlarca tespit edilecek uygun zcler ile inceltildikten sonra balaycya ilave edilecektir.
5.4.3.2.2 Yaptrc ve Astar Olarak Kullanlacak Bitml Malzemeler. Astar malzemesi olarak TS 1083 e uygun MC-30, TS-1084 e uygun RT-1 ve RT-2, TS 1082 ye uygun SS-1, SS-1h,. CSS-1, CSS-1h malzemelerinden biri kullanlacaktr. Yaptrc olarak, TS 1083-Yol styaplarnda Kullanlan Sv Petrol Asfaltlar Standardna uygun RC-70 ve RC-250, TS 1082-Yol styaplarnda Kullanlan Asfalt Emlsiyonlar Standardna uygun RS-1, RS-2 ve CRS-1 ve CRS-2 malzemelerinden biri kullanlacaktr. Yaptrc ve astar malzemesi olarak kullanlacak bitml malzemelerden TS 115'e gre numune alnacak ve her malzemenin artnamesine uygun olup olmad tespit edilecektir. Tablo-6 Yol styaplarnda Kullanlan abuk Kr Olan Sv Petrol Asfaltlarnn, Tablo-7 Yol styaplarnda Kullanlan Orta Hzda Kr Olan Sv Petrol Asfaltlarnn, Tablo-8 Yol styaplarnda Kullanlan Asfalt Emlsiyonlarnn, Tablo-9 Yol styaplarnda Kullanlan Katyonik Asfalt Emlsiyonlarnn, Tablo-10 Yol styaplarnda Kullanlan Katranlarn deney metotlarn ve artname limitlerini vermektedir.
5.4.4 Karmn Bileimi ve yeri Karm Forml. 5.4.4.1 Bitml Temel Dizayn. Bitml temelin karm dizayn TS 3720 Bitml Kaplama Karmlarnn Hesap Esaslar standardna gre ve Marshall metodu kullanlarak, ancak biri ketler, 25 mm (1 in) lik elek zerinde kalan malzeme yerine, 25 mm (1 in) den geip 19.0 mm (3/4 in) elekte kalan malzeme konularak yaplacaktr. Bylece biri ketteki maksimum dane boyu 25 mm (1 in) olacaktr. Bitml temel dizaynnda Tablo - 11 de verilen dizayn kriterleri esas alnacaktr.
TABLO 11 Dizayn Kriterleri
zellikler Biri ket yapmnda uygulanacak darbe says
Min. 50
Maks. -
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Marshall stabilitesi, kg. Boluk, % Asfaltla dolu boluk, % Akma, mm. olarak (in olarak) Asfalt imentosu (arlka, 100'e) 400 5 45 2 (0.08 in) 2.5 9 65 5 (0.20 in) 5.5
Bitml temel yapmnda kullanlacak her tr mineral agrega ve bitml balayc iin gereken tm deneyler laboratuar karm dizayn hazrlanmadan nce tamamlanm olacaktr. Laboratuar karm dizaynnn hazrlanmas iin temsili ve yeter miktardaki agrega ve bitml balayc numuneleri laboratuara, karm imalinin balamasndan en az 15 gn nce teslim edilmi olacaktr. Laboratuar karm dizaynnda ve bitml temel yapmnda kullanlacak mineral agrega karmnn granlometrisi madde 5.4.3.1 Tablo-1 de verilen gradasyon snflarndan birine uygun olacaktr. Kullanlacak granlometri snrlar iindeki agrega karm, kabadan inceye doru muntazam bir derecelenme gsterecek ve herhangi bir elekte st snrda oran bir malzeme bunu takip eden elekte alt snrda seyretmeyecektir. Laboratuar karm dizayn yazl olarak bildirildikten sonra iyeri karm formlne esas olacaktr. Bitml temel imalinde kullanlan karm agregann gradasyonu, bitml balayc ile kartrlmadan nce ve sonra, Tablo-12 de verilen tolerans snrlar iinde kalacak, ancak hibir ekilde artname limitleri dna kmayacaktr. Ayrca bitm miktar da Tablo - 12 de verilen tolerans snrlar iinde kalacaktr.
Ancak retimde herhangi bir nedenle karm gradasyonu btn nlemlere ramen bu izin verilen limitler dnda kalyor ise veya agrega ocandan gelen deiiklikler dolays ile karmn kalitesinde deimeler saptanyorsa, kontrol mhendisi yeni bir laboratuar karm dizayn isteyecektir.
5.4.4.2 yeri Karm Forml. yeri karm forml laboratuar karm dizaynna gre plentte retilen bitml scak karmn fiziksel zelliklerinin dizayn kriterlerine uygunluunun tespiti ve skma kontrolne esas olacak younluun tayinini kapsar.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Plentte laboratuar karm dizaynna uygun olarak retilen bitml temel karm ile antiye laboratuvarnda TS 3720 ye uygun olarak 6 marshall biriketi hazrlanacaktr. Bu marshall biriketleri stabilite, boluk, asfaltla dolu boluk ve akma deeri asndan Tablo - 11 de verilen dizayn kriterlerini salayacaktr. Salamad takdirde kontrol mhendisi karm dizaynnn yeniden yaplmasn isteyecektir. yeri karm younluu tayini iin, 6 marshall biriketi younluunun ortalamasna alnacaktr. Her bir birik etin younluu ile ortalama younluk arasnda karlatrma yaplacak ve fark 0.015 den fazla deerler atlacak, ikiden fazla atlm deer olmamas salanacaktr. Geride kalan deerlerin ortalamas iyeri karm younluu olarak belirlenecektir. Bu younluk deeri skma kontrolne esas olacaktr. yeri karm formlnde, laboratuar karm dizayn ile verilen gradasyon toleranslar ve optimum bitm geerli olacaktr.
TABLO - 12 Malzeme 9.5 mm ( 3/8 in) ve daha byk eleklerden geenler 4.75 mm (No.4) elei geen 2.00 mm (No.10) elei geen 0.075 mm (No.200) elei geen Asfalt imentosu Toleranslar %7 %5 %4 %2 % 0.5
5.4.5 naat Metodu. 5.4.5.1 Genel. Mineral agrega ve asfalt imentosu iyeri karm formlne gre; harman tipi kartrma (batch tipi). srekli kartrma veya tamburda kartrma (drum mix tipi) prensipleri ile alan plentlerde kartrlacaktr. Plent, iyeri karm formlne uygun bitml karm verecek nitelikte, ii belirlenen zamanda bitirecek kapasitede ve gerekli kontrol aletleri ile tehiz edilmi olacaktr. Plentten kan karm niform olacak ve iinde karmam hibir dane bulunmayacaktr. Kartrma ileminden nce asfalt imentosu ve agrega Tablo-13 deki scaklklara kadar stlacaktr.
TABLO 13 Malzemelerin Kartrma Scaklklar Asfalt imentosu Min. Maks. Agrega Min. Maks.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 60-70 pen AC ile hazrlanan karmlarda 145C 160C 155C 150C 145C 165C 160C
75 -100 pen AC ile hazrlanan karmlarda 140C
Agregann scakl ile asfaltn scakl arasndaki fark 20C den fazla olmayacaktr. Plentten kan karmn scakl aadaki gibi olacaktr.
Hava
Scakl
(glgede) 5 15 C aras iin 15 350 C aras iin 35 C dan yukars iin
Karm Scakl minimum 155C minimum 145C minimum 140C
Bitml temel inaat genel olarak 1 Nisan - 30 Kasm tarihleri arasnda yaplacak ve i program, bitml temelin zeri hibir ekilde ak braklmayacak ve en az binder tabakas ile kaplanacak ekilde dzenlenecektir. zellik gsteren yerlerde bu sre ilgili makamlardan Olur alnarak uzatlabilecek veya ksaltlabilecektir. Hava scakl glgede ve herhangi bir suni hararetten uzakta 5C olduu ve-ya 5C'n altna dmee balad zaman, yamur veya kar yayorken veya yolun zerinde su, buz veya kar mevcut iken bitml kaplama yaplmayacaktr.
5.4.5.2 Yolun Hazrlanmas. Daha nceden ina edilmi yol, bitml temel inaat balamadan nce mutlaka kontrol edilecektir. Kaplamann yaplaca sath toz, pislik, kil paracklar ve dier yabanc maddelerden tamamen temizleninceye kadar dner sprgeler veya dier mekanik sprgeler, hatta gerekiyorsa el sprgeleri yardm ile sprlecektir. Yol bitml kaplamal ise: Yzeyde hibir gevek nokta bulunmayacaktr. Gevek noktalar sklecek, serbest malzemeler temizlenerek dar atlacak ve usulne uygun olarak scak karmla onarlacaktr. Yol yzeyindeki ufak, byk btn ukurlar usulne uygun olarak onarlacak tmseklikler mutlaka giderilecektir. Yol yzeyinde mevcut enine ve boyuna atlaklar usulne uygun doldurulup onarlacaktr. Yol yzeyi granler temel ise: Yol btnyle plan, profil ve enkesitlere gre ina edilmi olacak, bombe ve dever artnamelere uygun olacaktr. Sathta gevek ve serbest malzeme bulunmayacak, sprme ameliyesine temel tabakasndaki kaba agrega da nelerinin sath ortaya kncaya kadar devam edilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi styap kalnlklar tam tatbik edilmi olacak ve artnamelerle istenen younluk ve skmay salayacaktr. Sathta kil, organik madde ve nebati toprak bulunmayacak, mevcutlar kaznacaktr. Yukardaki artlara uymayan temeller zerine bitml temel ina edilmeyecektir. Yol yzeyi imentolu karm ise: Yol tmyle plan, profil ve enkesitlere uygun olarak ina edilecektir. Bombe ve dever artnamelerle tarif edilen ller ierisinde olacaktr. Sathta gevek ve serbest malzeme bulunmayacak, kil, nebati toprak ve dier yabanc maddeler varsa kaznarak atlacaktr. Sathtaki krlmalar, atlaklar, ayrlmalar, derzler ve derz dolgu malzemeleri usulne uygun olarak onarlacaktr.
5.4.5.3 Bitml Malzemenin Hazrlanmas. yerinde, madde 5.4.3.2.1 de verilen artlara uyan en az 240 ton bitml malzeme bulundurulacak ve iyeri bitml malzemeyi pompaj devresine kadar stabilecek ve muhafaza edebilecek tertibatla donatlm olacaktr. Istma tertibat yal sistem olacak ve her zaman alabilecek, stmay homojen yapabilecek kapasitede ve zellikte olacaktr. Bitml malzeme tanklar, bitml malzemeye su, kil ve dier yabanc maddelerin girmesini nleyecek ekilde olacaktr. Kartrma ileminden nce asfalt imentosu madde 5.4.5.1 de verilen scaklklara kadar stlacaktr.
5.4.5.4 Mineral Agregann Hazrlanmas. Madde 5.4.3.1 de verilen artlara uygun olarak hazrlanan agregalar plente yakn ve ayr ayr dane gruplar halinde depo edilecektir. Dane gruplarnn birbirine karmas mutlaka nlenecek, her dane grubunun zerine boyutlarm belir-ten levhalar konacaktr. Agrega depolanma kil, toprak ve dier btn zararl maddelerin karmas nlenecektir. Agrega depolanmas segregasyona sebebiyet vermeyecek ekilde olacaktr. Plentin souk besleme depolarndaki malzemenin ar rutubetli olmamas temin edilecektir. yeri karm formlne esas olan her dane grubu malzeme ayr ayr souk besleme silolarna konulacaktr. Souk besleme silolar, iyeri karm formlnde seilmi granlometriyi veren oranlara gre, agregann kurutucuya gemesini salayacak ekilde ayarlanacaktr. Agregalar kurutucuda, kartrcya geldiklerinde madde 5.4.5.1 de verilen kartrma scakln salayacak biimde kurutulacak ve kurutulmu agregadaki nem oran % 0.5 den fazla olmayacaktr. Eleme ve scak silo sistemi olan plentlerde, agrega en az dane grubu halinde elenerek scak silolara nakledilecektir. Her gn bir kere scak silolardan numune alnarak gradasyon ve scak silo oranlar kontrol edilecektir.
5.4.5.5 Kartrma.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Agrega doru ve duyarl bir biimde tartlp, iyeri karm formlnde verilen granlometriyi salayacak miktarlarda kartrcya nakledilecektir. Asfalt imentosu iyeri karm formlndeki miktara uygun olarak ilave edilecektir. Plentte kartrma sresi, agrega da nelerinin tam ve niform bir biimde bitmle sarlm olmas ve homojen bir karm elde edilmesi koulu ile, plentin ve kullanlan agregann tipine bal olarak kontrol mhendisi tarafndan tayin edilecektir. yeri karm formlne gre hazrlanm karmn fiziksel zelliklerini tayin etmek amac ile plentten kan karmdan gnde en az iki kez numune alnacak ve bu numunelerle bekletilmeksizin arazi laboratuarnda Marshall biriketleri hazrlanacaktr. Bu biriketler fiziksel zellikler ynnden Tablo-11 de verilen dizayn kriterlerini salayacaktr. Agregann ve bitml balaycnn an stlmasna, fazla stlm ve yanm karmlarn yola serilmesine kesinlikle msaade edilmeyecektir.
5.4.5.6 Bitml Astar Malzemesinin Uygulanmas. Granler temel, kire ve imento karml temeller (ve projede gsterilen dier hallerde) madde 5.4.3.2.2 de verilen zelliklere uygun bitml astar malzemesi uygulanacaktr. Astar malzemesi uygulanmadan nce yolun yzeyi madde 5.4.5.2 de anlatld ekilde hazrlanacaktr. Yol yzeyinin temizlenmesi serme geniliinden yarm metre fazla yaplacaktr. Yol yzeyi kuru olacak, granler temellerde yzeyden itibaren 3 cm.lik ksmda rutubet % 2 den fazla olmayacaktr. Hava scakl 5 C dan aa olduu, sathta ar rutubet bulunduu, kontrol mhendisinin grne gre genelde hava artlar uygun olmad takdirde astar tabakasnn uygulamas yaplmayacaktr. Astar malzemesi, homojen bir pskrtme salayacak distribtrle gn nda yaplacak, metrekareye 0.5-2.5 litre arasnda malzeme atlmas salanacaktr. Bitml malzemenin ne kadar verilecei, yol yzeyinin durumuna gre kontrol mhendisi tarafndan kesin olarak verilecek ve metrekareye den astar malzemesinin kontrol mhendisinin verdii miktara uyup uymad deneysel olarak da tayin edilecektir. Kullanlan astar malzemesinin pskrtme scaklklar aadaki gibi olacaktr. MC-30 RT1 RT2 25C 50C 20C 50C 20C 50C
Emlsiyon Asfaltlar 20C 70C Yol sathnn dzensizlikleri nedeni ile oluabilecek fazla bitml malzemeler el sprgeleri ile giderilecektir. Astar malzemesi pskrtldkten sonra bitml malzemenin kr ve penetre edilebilmesi iin en az 24 saat zerine yeni bir bitml kaplama serilmeyecek. mmkn olduu taktirde yol trafie kapatlacaktr. Aksi taktirde kr sresince trafik hz 30 km/saat olarak
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi kstlanacaktr. Astarlanm yzeyde bozulmalar olursa, zerine bitml kaplama yaplmadan nce, bu ksmlar onarlacaktr. Astar malzemesi olarak emlsiyon asfalt kullanldnda emlsiyonun uygulanmasn ve pskrtlebilme zelliini iyiletirmek iin arlka % 50 ye kadar su ilave edilebilir.
5.4.5.7 Bitml Yaptrc Malzemesinin Uygulanmas. Beton yollar zerine; nceden astarlanm fakat ok tozlu ve astarn soyulduu yzeyler zerine; nceden mevcut (eski) fakat przsz veya bitm az bitml kaplamalar zerine; dik eim, keskin kurp ve trafik kl ehir ii kavaklar gibi yksek kayma gerilmelerinin oluabilecei yerlerde bitml temel yapldnda satha yaptrc madde uygulanacaktr. Yaptrc malzeme madde 5.4.3.2.2 de de verilen zelliklere uygun olacaktr. Yaptrc malzeme uygulanmadan nce yolun yzeyi madde 5.4.5.2 de anlatld ekilde hazrlanacaktr. Yol yzeyinin temizlenmesi serme geniliinden yarm metre fazla yaplacaktr. Yaptrc hangi ara ve gerele serilirse serilsin, malzeme satha dzgn ve homojen bir ekilde ve 0,150 - 0.500 litre/m2 olacak miktarda uygulanacak, yaptrc malzemenin kesin miktar kontrol mhendisi tarafndan saptanacaktr. Yola dklen malzemenin bu saptanan miktara uyup uymad arazide llecektir. Bitml balaycnn dzgn olmayan, yzey dolays ile gllenmesine, fazla pskrtme veya pskrtme yaplrken meydana gelebilecek akma ve damlamalar dolays ile baz yerlerde an bitml malzeme birikmesine msaade edilmeyecektir. Byle yerler kaznarak temizlenecektir. Yaptrma tabakasnn gnlk tatbikat, ayn gn yaplaca tahmin edilen bitml kaplama alan kadar olacaktr. Yaptrc malzeme olarak emlsiyon asfalt kullanldnda emlsiyonun uygulanmasn ve pskrtlebilme zelliini iyiletirmek iin arlka % 50 ye kadar su ilave edilebilir. Yaptrc olarak kullanlacak bitml malzemelerin pskrtme scaklklar aada verilmektedir. RC - 70 RC 250 25C 65C 38C 80C
Emlsiyon asfaltlan 10C 60C Yaptrma tabakas olarak emlsiyon asfalt kullanldnda suyun buharlamas iin. sv petrol asfalt kullanldnda gerekli kr salamak iin bitml tabaka serilmeden nce yeterli sre gemelidir. Yaptrma tabakasnn yzeyinden bitml scak karm serilmeden nce trafiin gemesine msaade edilmeyecektir.
5.4.6 Karmn Tanmas. Karmn naklinde kullanlan aralar temiz, muhafazal, damper asesi dz ve madeni olacaktr. Karmn nakli yaplmadan nce aralarn damper aseleri yapmay nleyecek ince bir yala
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi yalanacaktr. Kullanlacak yalama maddesi karm ayrtrmayaca gibi herhangi fiziksel ve kimyasal etkisi de olmayacaktr. Karmn aralara doldurulmas ve nakli srasnda segregasyon olmamas iin zen gsterilecektir. Karm naklinde kullanlan aralar brandal rt tertibatna sahip olacaktr. Eer kontrol mhendisi tarafndan klandrma yeterli grlmezse gece almas yaplmayacak ve karm iyerine ancak gn nda serilip sktrlacak miktarda sevk edilecektir.
5.4.7 Karmn Serilmesi. Karmn serilecei yzeyin durumu madde 5.4.5.2 de anlatld ekilde hazrlanm olacaktr. Serme ilemi elektronik duyarga kumandal serici (finier) ile gerili elik tel sistemi (offset hatt) kullanlarak yolun plan, profil ve en kesitlerine uyacak ekilde yaplacaktr. Gerili elik tel sisteminde elik tel tespit kazklar her 5 metrede bir yerletirilecek, telin uzunluu en az 200 metre olacak ekilde tanzim edilecektir. haleli ilerde gerili elik tel sistemi mteahhit tarafndan dzenlenecek ve mhendis tarafndan uygun grldnde serme ilemine balanacaktr. Bir defada serilip sktrlm tabakann kalnl, karmn iindeki en byk dane boyutunun 1.5 katndan az, 3 katndan fazla olmayacaktr. Serme ilemi mmkn olduu kadar srekli olacak ve serim srasnda sericinin hz sabit tutulacaktr. Yeterli adette tecrbeli kreki ve trmk gibi personel finieri takip ederek kaplama yzeyinden istenen zellik ve nitelikleri temininde yardmc olacaklardr. Makine ile serilmesi mmkn olmayan yerlerde malzeme elle serilebilecektir. Ancak, bu esnada en mkemmel iilik ile sktrlm haldeki kaplamann kot, eim ve dzgnlk bakmndan artname ve projesi salanm olacaktr. Yatay kurplarda serim ilemine kurbun iinden (en dk kotundan) balanacak, dier eritler kurbun dna doru (yksek kota) doru devam edecektir. Serilen karm iyeri karm formlnde verilen kompozisyona uygun olacak malzeme segregasyona uratlmadan serilecektir. Bu husus her gn en az iki kez serim srasnda finierin arkasndan temsili numuneler alnarak saptanacaktr. Bu amala numunelere ASTM D-2172 (AASHO T-164) Bitml Kaplama Karmlarnda Bitm Miktar Tayini (Ekstraksiyon) ve AASHO T-30 Ekstrakte Edilmi Agregann Gradasyonunun Tayini deneyleri uygulanacaktr.
5.4.8 Deneme Kesimi. Belirlenmi arazi skmasn elde edebilecek silindiraj yntemini tesis etmek amac ile her bir tabakann yapmnn balangcnda en az 400 m2 ve projede verilen kalnlkta deneme kesimi ina edilecektir. Deneme kesiminin ina edilecei yer kontrol mhendisi tarafndan seilecek ve yapm
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi kontrol mhendisi tarafndan ynetilecektir. Eer artnamelerde verilen deerlere uygun sonu alnmsa deneme kesimi yerinde kalacak ve btn iin bir paras olacaktr. Deneme kesiminde sktrmaya, karm serildikten sonra madde 5.4.9.1 de verilen sktrma usullerine uygun olarak ve iyeri karm formlnde verilen iyeri karm younluunun en az % 97 si elde edilinceye kadar devam edilecektir. Younluklar kontrol mhendisi tarafndan seilmi geliigzel noktalarda, kaplamadan 15 cm. apnda karot numuneleri alnarak tayin edilecektir. Karot numuneleri ayn yerden alnm ift numuneler olacak ve en az (3) ift karot numunesi alnacaktr. Karot numunelerinin ortalama younluu, iyeri karm younluunun % 97'sinden aa olmayacaktr. Karotlar, gnn serin saatlerinde ve gerektiinde karot alnacak yere souk su, buz veya deer soutucu maddeler uygulanarak kaplamann paralanp dalmasn nleyecek ekilde alnacaktr. Karotlarn alnd yerler kaplamann kendi malzemesi ile en ksa zamanda doldurulup sktrlacaktr. Younluk tayini kontrol mhendisinin onay ile yukarda belirtilen ynteme ilaveten ASTM D-2950 Nkleer Cihazla Bitml Kaplamada Yerinde Younluk Tayinine uygun olarak nkleer cihazla tayin edilebilir. Ancak, nkleer cihazla bulunan younluklarn karot numuneleri ile kalibrasyonu yaplacak ve karot sonular esas alnacaktr. Eer uygulanan skma yntemi ile istenen arazi younluu elde edilememi ise, skma yntemi ayarlanarak yeniden deneme kesimi yaplacak ve uygun sonular elde edilinceye kadar denemeye devam edilecektir. stenen skmay veren silindiraj yntemi ve makineler kaplama yapmnda aynen
uygulanacaktr. Laboratuar karm dizaynnda deiiklk yapldnda kontrol mhendisi yeni deneme kesimi yapmn isteyecektir.
5.4.9 Karmn Sktrlmas. 5.4.9.1 Genel. Karm yola serildikten hemen sonra sktrma ilemine balanacaktr. Silindiraja balandnda karmn scakl 130C nin altnda olmayacak ve karmn scakl 80C nin altna dmeden sktrma ilemi tamamlanm olacaktr. Sktrma ileminde statik arl 8-12 ton arasnda demir bandajl silindirler ile lastik basnc ayarlanabilen kendinden yrr minimum 20 tonluk lastik tekerlekli silindirler kullanlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Gnlk 600 tondan fazla sermelerde her 400 ton iin bir demir bandajl silindir ilave edilecektir. Plentin hazrlad karm sktrmaya yetecek sayda silindir temin edilecektir . Karm serildikten sonra varsa nce enine ve boyuna ek yerleri silindirlenecektir. Silindiraja kaplamann kenarndan, balanacak ve ortaya doru devam edilecektir. Silindiraj sonunda yol yzeyinde ta krlmalar, kaymalar, atlamalar ve yrtlmalar olmayacaktr. Karmn sktrlmas ilemi aada tarif edilen safhada tamamlanacaktr. Bu safhalardaki sktrma metotlar deneme kesiminde tahkik edildikten sonra, esas sktrma metodu deneme kesiminde elde edilen sonulara gre tespit edilecektir.
5.4.9.1.1 lk Silindiraj (Tespit Silindiraj). Karmn yola serilmesini takiben beklemeksizin ilk silindiraj yaplacaktr.lk silindiraj statik arlkl demir bandajl silindirlerle yaplacak ve bir noktadan en az iki gei olacak ekilde uygulanacaktr. Silindiraj srasnda karmn telenme-sine engel olunacaktr. Gerektiinde ilk silindirajda lastik i basnc kullanlabilecektir . ayarlanabilen kendinden yrr lastik tekerlekli silindirler de
5.4.9.1.2 Ara Silindiraj. lk silindiraj takiben demir bandajl, lastik basnc ayarlanabilen kendinden yrr lastik tekerlekli veya vibrasyonlu silindirlerle yaplacaktr. Bir noktadan en az iki gei olacak ekilde uygulanacaktr. Bu silindirajda malzemenin telenme-sinden dolay oluacak ondlasyona, tekerlek izlerine engel olunacak ve silindirlerin kompozisyonu buna gre tespit edilecektir.
5.4.9.1.3 Son Silindiraj. Demir bandajl veya lastik basnc ayarlanabilen kendinden yrr silindirlerle yaplacaktr. Bir noktadan en az iki gei olacak ekilde uygulanacaktr. Son silindiraj tamamlandnda yzeyde tekerlek izleri ve klcal atlaklar bulunmayacaktr.
5.4.9.2 Silindiraj Esaslar. Karm serildikten sonra silindiraj aada tarif edildii ekilde yaplacaktr.
A Birinci eritte: 1 Varsa nce enine ek yerleri silindirlenecektir. 2 Serilen eridin dk kenarndan silindirilemeye balanacak ve her geite bir evvelki ize en fazla 15 cm. bindirme yaplarak yksek kenara doru devam edilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3 lk silindirajda 1, 2 deki sra, ara ve son silindirajda ise 2. maddedeki sra uygulanacaktr. 4 Yatay kurplarda silindiraja kurbun iinden balanacak ve dna doru devam edilecektir.
B kinci eritte: 1 Varsa nce enine ekleri silindirlenecek. 2 Boyuna ek yeri silindirlenecek. 3 Serilen eridin dk kenarndan balanarak her geite bir nceki ize en fazla 15 cm. bindirme yaplarak yksek kenara kadar silindiraj devam edilecektir. 4 lk silindirajda 1, 2, 3 deki sra, ara ve son silindirajda ise 3. maddedeki sra uygulanacaktr.
5.4.9.3 Silindirajda Dikkat Edilecek Hususlar. eritlerin kenarlarnn silindirlenmesinde tekerlerin en az 10 cm. dar tamas temin edilecektir. Silindirlemede ani duru ve kalklar yaplmayacaktr. Silindirleme sresinde silindirlerin taze karm zerinde bekletilmelerine ne manevra yapmalarna izin verilmeyecektir. Silindirleme sresince silindirlere zik zak hareketler yaptrlmayacaktr. Silindirlerin tekerleri karmn yapmasn nlemek iin yeterli miktarda su ile slatlacaktr. Sudan baka bir sv kullanlmayacaktr. Silindiraj sonunda yol yzeyinde renk fark, ta krlmalar ve teker izleri bulunmayacaktr. Silindirlerle sktrlamayan yerler en az 10 kg. arlndaki el tokmaklan veya kompaktrler ile sktrlacaktr.
5.4.9.4 Ek Yerlerinin Yaplmas. Boyuna ve enine ek yerleri silindirajdan sonra belli olmayacak ekilde ina edilecektir. Gnlk alma sonunda tek erit halinde serilmi ksm braklmayacaktr. kinci erit serilmeden nce birinci eridin boyuna ve enine kenarlar kontrol edilecek, kenarlarn dik olmas temin edilecektir. Boyuna ve enine kenarlarda 3 metre iinde, bir doru izgiye gre 2.5 cm den fazla dalgalanmalara msaade edilmeyecektir. kinci erit serilirken birinci eride yaplacak bindirme 5 cm den fazla olmayacaktr. Bindirme sonucu fazla karm yeni eridin zerine usulne uygun gelberi ile ekilecektir. kinci erit serilirken birinci eridin dik kenar yaptrc ile tla edilecektir. Gerektiinde boyuna ve enine ek yerlerinin daha iyi yaplmas iin yan sath stma tertibat sericiye taklarak birletirme yzeyi stlacaktr. Ek yerlerinin yaplmasnda kalifiye ii kullanlacak ve ek yerlerinin geirimsiz, dzgn ve przsz olmas temin edilecektir.
5.4.10 Skm Kaplamann Kontrol. 5.4.10.1 Yoldaki Skma Kontrol.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Yola serilip sktrlm kaplamann younluu kontrol mhendisi tarafndan belirlenen yerlerden alnacak karot numuneleri ile tayin edilecektir. Numuneler her trafik eridinin her 500 metresinden (veya kaplamann her 1750 m2 sinden) en az bir ift veya birbiri ile balantsz olarak ina edilmi daha ksa kesimlerde ise her bir kesim iin her gn en az bir ift olarak alnacaktr. Bir gnlk imalattan alnm 15 cm. apndaki karot numunelerinin ortalama younluu iyeri karm younluunun % 97 sinden aa olmayacaktr. Ayrca, ortalamaya giren karotlar arasnda iyeri karm younluunun % 95 inden dk hibir deer bulunmayacaktr. Karotlar, gnn serin saatlerinde ve gerektiinde karot alnacak yere souk su, buz veya dier soutucu maddeler uygulanarak kaplamann paralanp dalmasn nleyecek ekilde alnacaktr. Karotlarn alnd yerler kaplamann kendi malzemesi ile en ksa zamanda doldurulup sktrlacaktr. Karot numuneleri ayn zamanda kaplamann kalnlk tayini iin de kullanlacaktr. Ortalamaya giren karot numunelerinin kalnl, projede verilen kalnln (h) 0.1 tolerans iinde olacaktr. Ancak her durumda, bir gnlk imalattan alnm karotlarn ortalama kalnl projede verilen kalnlk (h) kadar olacaktr. Bitml temelin skma ve kalnlk kriterleri Tablo-14 de verilmektedir.
TABLO 14 Skma ve Yzey zellikleri
Bitml Temel Tabakas in Skma, iyeri Karm Younluunun % si - tek deer olarak - ortalama deer olarak Skm tabakann - Kalnlk (h) tolerans - Ortalama deer 0.1h h 95 97
5.4.10.2 Yzey Dzgnl. Karm serilip sktrldktan sonra yol, plan, profil ve enkesitlere aynen uyacaktr. Yol yzeyinde renk fark, atlamalar, kmeler, tmsekler ve teker izleri bulunmayacaktr. Bitmi kaplamann yzey dzgnlnn enine ve boyuna kontrol deforme olmayacak nitelikteki 4 metrelik mastar ile yaplacaktr. Yolun boyuna kontrol iin, mastar yol eksenine paralel olarak ve yzeyin genilii boyunca aralklarla yol yzeyine konulduunda, mastarn yola temas eden herhangi iki noktas arasndaki blmde mastarla yol yzeyi arasndaki aklk 10 mm. den fazla olmayacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Bitmi kaplamann enine kontrolnde, yol eksenine dik olarak konularak mastarla bulunacak aklk 10 mm den fazla olmayacaktr.
5.4.11 Yolun Trafie Almas. Serme ve sktrma sresince yolun serme yaplan eridi trafie kapal tutulacaktr. Son silindirajdan sonra serilen tabaka evre scaklna dene kadar zerinden trafik geirilmeyecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 6. 6.1. TRAFK ARETLER VE YOL GVENL Korkuluk Babalar
6.1.1 Tarif. Bu ksm. hazrlanm bir temel zerine kabule deer talarn konulmas ile elde edilen bir korkuluk tertibatndan ve yine bu maksatla ina edilen korkuluk duvarlarndan bahseder. Bunlar projelerde gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan kazklarla tespit edilen yerlerde aadaki artlara uygun bir ekilde ina edileceklerdir.
6.1.2 Malzeme. 6.1.2.1 Korkuluk Babas Talar. Korkuluk talan projelerde veya zel artnamelerde gsterilen boyut snrlar iinde olacaklar ve bu artnamede belirtilen genel nitelikte bulunacaklardr.
6.1.2.2 Duvar Talan. Bu talar yukardaki korkuluk talarnda aranan evsafa uygun bulunacak, yuvarlak keler bulunmayacak. toz, amur gibi zararl maddelerden ar ve temiz bulunacaktr.
6.1.3 naat Metotlar. 6.1.3.1 Korkuluk Babas. Talarn iyi bir ekilde yerletirilmelerini salayacak genilik ve derinliklerde ve projelerde gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan kazklarla tespit edilen yerlerde olmak zere temel alacaktr. Tan oturaca tabann dz ve iyice sktrlm olmas lazmdr. Tabanda uygun olmayan malzeme grld takdirde bu kaldrlarak yerine iyi malzeme konarak salamlk temin edilecektir. Korkuluk babalarnn arasndaki mesafe 1 - 1,5 metre olacak, bu husus projelerde veya zel artnamelerde gsterilecek yahut da kontrol mhendisi tarafndan tespit edilecektir. Talar uzun eksenleri yol yzeyine paralel olmak zere konulacaklardr. Talar tam yerlerinde ve doru istikametlerde yerletirildikten sonra bunlarn etrafna 15 cm. den daha kaln olmayan tabakalar halinde seilmi kaz veya ariyet malzemesi konacaktr. Bu tabaka ykseklii projelerde gsterilecek veya kontrol mhendisi tarafn-dan tespit edilecektir. Sktrma 11 1/2 kg. dan hafif olmayan tokmaklarla yaplacaktr. Malzeme kuru ise sulama yaplmaldr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Bu iler tamamlandktan sonra fazla malzeme evlere atlacak ve etraf dzgn bir duruma getirilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 6.2. Yol Korkuluklar
Bu ksm, projelerde gsterilen yerlerde yaplacak ahap. beton veya demir babalara balanan ahap korkuluk veya elik kablolarla tekil edilen korkuluklar-dan bahseder. Bunlar projelerde gsterilen tiplerde ve ebatlarda olmak zere aadaki artlar iinde ina edileceklerdir.
6.2.2 Malzeme. 6.2.2.1 Ahap. Babalarn arasna konacak ahap korkuluk malzemesi, projelerde gsterilen ebat da biilmi, kurutulmu, dzgn ve her yz rendelenmi, zayf budaklan bulunmayan malzeme olacaktr .
6.2.2.2 elik Kablolar. elik kablolar zel artnameye konulan evsafa uygun bulunacaktr.
6.2.2.3 Ahap Babalar. Ahap babalar projelerde gsterilen ebada uygun ve dairesel veya kare kesitli olacaklardr. Fakat ayn bir ihalede hem daire hem de kare kesitliler kullanlmayacaktr. Kullanlacak ahap ya ve taze bulunmayacak, salam, atlaksz, zayf budaklardan ve dier zararl arazdan ar bulunacaklardr. En kk ebadnn 1/3 nden byk apta olmamak art ile salam budaklar maade edilebilir. Dairesel kesitli babalarn btn boyutlarnca kabuklan soyulmu ve kntlar tra edilmi ve stteki fiber (i kabuk) tabakas kaldrlm bulunacaktr. Bunlar dzgn yzeyli ve doru bulunacaklardr. Babalarn zemine giren ve 2.emin seviyesinden 15 cm. yukarya kadar olan ksmlar projelerde gsterilen veya kontrol mhendisi tarafndan uygun bulunarak kabul edilecek bir bitm malzemesine batrlarak bir tecrit tabakasnn tekili salanacaktr. Babalar daha geni ulan alta gelmek zere dikilecekler ve hem taban ve hem de st kesitleri baba eksenine dik olarak biilmi bulunacaktr.
6.2.2.4 Beton Babalar. Bunlar kare kesitli ve projelerde gsterilen ebat da olmak zere dkleceklerdir. Beton projelerde gsterilen doz iin (Beton) ksmnda veya zel artnamede istenilen artlan haiz olacaktr. Babann btn yzleri dzgn ve boluksuz olarak elde edilecek ve sva yaplmasna msaade edilmeyecektir. Babalar betonarme yaplaca zaman demir, projelerde gsterilen miktarda ve ebat
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi da olmak zere (Betonarme demiri) ksmnda veya zel artnamede gsterilen evsafa uygun bulunacaktr.
6.2.2.5 elik Babalar. elik babalar projelerde gsterilen ebat ve tiplerde olmak zere yaplacaktr. Bu hususta kontrol mhendisliince kabul edilmek art ile kullanlm elikten de istifade edilebilir. Bunlarn fabrikasyonundan sonra yzeyler parlatlacak, betonarme demiri ksmnn boya bahsindeki ve zel artnameye konacak evsaf haiz krmz slyenle boyanacaktr.
6.2.2.6 Balant Paralar. Balantlarda kullanlacak cvata ve dier aksam projelerde ve zel artnamelerde gsterilen tiplerde ve evsafta bulunacaktr. Yalnz ayrca bunlarda aranacak evsaf, mtecanis kalnlk ve inko kaplamal olmalardr. Bu kaplamann satha iyice intibak etmi, arzasz ve atlaksz olmasna dikkat edilmelidir.
6.2.2.7 Ankraj. elik halatlarn ankraj iin kullanlacak bloklar projelerde gsterilen ebatlarda ve tiplerde yaplacak ve betonda, o doz beton hakknda (Beton) ksmnda veya zel artnamede istenilen evsaf haiz olmas aranacaktr.
6.2.2.8 Boya. Btn boyalar zel artnameye konulan evsafa uygun bulunacak ve yaplacaktr.
6.2.3 naat Metotlar. 6.2.3.1 Ahap Korkuluk. Babalar dikey olarak tam dorultularda ve yksekliklerde ve eksenden eksene 2,5 metreden daha fazla olmayan eit aralklarla konulacaklardr. 60 metre veya daha kk yarapl kurplarda baba aralklar 1.75 m. den daha fazla alnmayacaktr. Babalar konduktan sonra, temel ukurlar babann dikey istikameti bozulmayacak ekilde ve iyi malzeme ile 10 ar cm.lik tabakalar halinde tokmaklanarak doldurulacaktr. Babalar arasnda korkuluklar minimum 3 baba mesafesi uzunluunda devaml olacak, ekler babalarn zerinde yaplacaktr, iki baba arasnda ek yaplmasna msaade edilmeyecektir. Babalarn arasna iki sra korkuluk konulaca hallerde st sra ve alt sra ekleri ayn baba zerinde yaplmayacak ve artlacaktr. Beton babalar kullanld zaman bunlarn zeminin stnde kalan ksmlarna 1 kg.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi inko slfat ve 1 litre su (stbe) kartrlarak elde edilen karmdan niform bir tabaka tatbik edilecektir. Bu tabaka 48 saat bekletildikten sonra fralanarak yzeyde kalan inko slfat kristalleri kaldrlacaktr. Korkuluklar ve babalarn en alt korkuluun stnde kalan ksmlar iki kat beyaz boya srlerek boyanacaktr. Babalarn alt ksmlar ise iki kat siyah boya ile boyanacaktr. Gerek babalarn gerekse korkuluklarn boyanmadan, evvel kurutulmu olmalar, yani kuru bulunmalar lazmdr. Paralarn ek yerleri, ek yaplmadan evvel boyanacaktr.
6.2.3.2 elik Kablolar. Korkuluk olarak kablo kullanlaca zaman babalarn ara mesafeleri eksenden eksene 3 metre olacaktr. Babalar tam kotlarnda ye dey olmak zere dikilecektir. Baba ukurlan 10 cm. lik tabakalar halinde iyice tokmaklanarak sktrlmak suretiyle doldurulacaktr. ki utaki babalarn tabanna en az 30x30x10 cm. ebadnda bir beton veya ta kaide konacaktr. Kablolar iyice gerilmeden. evvel babalardaki tutucu tertibattan geirilecek, bilahare istenilen gerginlii alncaya kadar gerileceklerdir. Kablo taklp iyice gerildikten ve babalar da balandktan sonra kabloda 650 kg. lk bir gerilme kuvveti bulunacaktr. Aradaki germe tertibatlar mesafesi takriben 150 metre bulunacak ve bunlarla gerilmenin kablonun her tarafnda eit olmas salanacaktr. U babalarda ankraj tertibat projelerde gsterilen tafsilata uygun bir ekilde yaplacaktr. .Eer o ksmda yolun araz durumu bu tertibatn yaplmasna msait deilse aralarda muvafk grlerek kabul edilecek dier bir tip yaplabilir. Kablolarn tesis ve balanmalarnda projelerde gsterilen tafsilata uygun bir ekilde ve yukardaki artlar iinde allacaktr. Babalarn boyanmas ii yukarda 6.2.3.1 maddesinde izah edildii gibi yaplacak ancak siyah boya toprak seviyesi ile en alttaki kablo arasnda tatbik edilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 6.3. Trafik aret Levhalar
6.3.1 Tarif. Bu ksm, karayollarnda, trafiin gvenle seyrini salamak amacna ynelik olarak dikilecek trafik iaret levhalarn imalatn ve yerine montajn kapsar.
10.1.2 Malzeme. a. Alminyum Trafik aret Levhalar. -
a.1 Fiziksel zellikler. Levha Kalnl : 3 mm Kopma Dayanm : 6 kg/mm2 15 kg/mm2 Akma Snr : 02 kg/mm2 Younluk : 2.70 Gr/cm3 Sertlik : 31.8 Brinelli
a.2 Tolerans % 3 kabul edilebilecektir.
a.3 Kimyasal zellikler Si : % 0.014 - 0.35 Fe: % 0.051 - 0.70 Cu : % 0.002 - 0.15 Mn: % 0.003 - 0.02 Zn : % 0.019 - 0.06 Ti : % 0.0018 - 0.05 Dierlerinin her biri % 0.05'i gememek zere toplam % 0.15 olabilecektir.
a.4 Levha yzeyi ve kenarlar ondlasz ve dzgn olacak, 0.010 mm eloksal kaplanacaktr. -
b. Alminyum Profil ve Balant Elemanlar. Bilgi iaret levhalar imalatnda kullanlacak olan profil ve balant elemanlarnn detay resimleri, Bayndrlk Bakanl yaynlarndan ayca temin edilecektir.
b.1 Profiller DIN 17256063 T6 normuna uygun olacak Ekstrzyon yntemi ile imal edilecektik.
b.2 Profillerin Kimyasal zellikleri. Si : % 0.30 - 0.70 Mg : % 0.40 - 0.90 Fe : % 0.30 Cu : % 0.10 Mn : % 0.10 - 0.20 Zn : % 0.03 - 0.10 Cr : % 0.05 - 0.10 Deerlerinin her biri % 0.05'i gememek zere toplam % 0.15 olabilecektir.
b.3 Profillerin Fiziksel zellikleri. - Younluk - Elastik Modl : 2.70 gr/cm3 : 7000 kg/mm2
- ekme Dayanm : 25 kg/mm2 - Elastik Limit - Sertlik : 19 kg/mm2 : 75 Brinelli
b.4 Alminyum elemanlar 0.010 mm eloksal kaplanacaktr.
b.5 Kelepe elemanlar elikten yaplacak, ekme dayanm: Min. 40 kg/mm2 olacak, her eleman min. 0.025 mm inko veya kadmiyum kaplanacaktr. Kaplama kalnl TS 149. madde 2.2.2.1'e gre denenecektir.
b.6 Profiller birbirine zorlama yapmadan geecek boylamasna eilme olmayacak, en kesit deimeyecek. dzgn bir d yzey oluturulacak, darbe, entik bulunmayacaktr.
c. elik Sa Trafik aret Levhalar. Ereli Demir ve elik Fabrikalar T.A.. den temin edilecek 2 mm. kalnlkta ve 3233 kalitesindeki elik satan imal edilecektir.
d. Cvata ve Somunlar. Trafik iaret levhalarnn levha direklerine monte edilmesinde kullanlacak Cvata ve somunlar elikten imal edilecektir.
d.1 ekme dayanmlar min 40 kg/mm2 olacaktr.
d.2 Alt ke bal metrik vidal ve somunlu M 8 x 60 TS 1021/2'ye uygun olacaktr.
d.3 ller TS 1021/2 deki cetvelden d = M8 b = 30 da = 10.2 kmin = 14.20 h = 5.5 m = 6.5 AA = 13 L = 60 olarak alnacaktr. (Not : ller milimetredir.)
d.4 Toleranslar. TS 1021 izelge 1 deki Fy 2,7 ve 9'a ait tolerans ile TS 80 izelge 8 deki deerler alnacaktr. Buna gre; T 17 iin h 15 iin Js 16 iin - 1.20 mm - 0.48 mm 0.375 mm
b = 30 iin + 1.5 P, P = Adm tolerans uygulanacaktr.
d.5 Cvata ve somunlar her trl hava artlarna dayankl olacak ve en az 0.025 mm inko ile kaplamm bulunacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Kaplama kalnl TS 149 madde 2.2.2.1'e gre, korozyona dayankllk TS 149 madde 2.2.2.2'ye gre yaplacaktr. Somun vire edilirken sonuna kadar tutukluk yapmayacaktr.
e. Omega Profili Trafik aret Levhas Direi -
e.1 Direk imalat scak halde veya souk pres olarak aadaki llere gre ST 37 eliinden yaplacaktr.
e.2 Direklerin boyu 3.00 metre olacaktr. e.3 Tolerans -% 3 +% 5 olabilecektir.
f. Trafik aretlerinde Kullanlan erisinde Cam Krecii Bulunan Reflektif Malzeme. Arkasnda nceden kaplanm yaptrc yzey bulunan, effaf plastik ierisinde gmlm cam krecikleri havi, her trl iklim artlarna dayankl, przsz ve dz yzeyli k yanstc zellie sahip olan malzemedir.
f.1 Koruyucu Film Tabakas. Koruyucu film tabakas, effaf, esnek, dzgn yzeyli ve hava artlarna dayankl malzemedir.
f.2 Yanstc Elemanlar. Yanstc elemanlar optik olarak geri yanstc bir sistem oluturacak ekilde koruyucu tabakann altna gmlm veya askda duran ksmdr.
f.3 Yap tnc Tabaka. Reflektif tabakann istenilen yzeye yapmasn salayan ve her trl iklim artlarna ve korozyona dayankl homojen bir tabakadr. Bu tabakaya ya basnla (Tip 1) veya scaklkla (Tip 2) bir yzeye yapabilme zelliine sahiptir.
f.4 Koruyucu Tabaka. Yaptrc tabakay koruyan en alttaki tabakadr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi f.5 Malzemeye Alt zelliker. Reflektif malzemeye uygulanacak btn deneyler, Federal Specification L-S-300 C, Sheeting and Tape, Reflective Nonexposed Lens, Adhesive Backinge gre yaplacaktr.
f.5.1 Esneklik. LS-300C ksm 4.4.5'e gre deneye tabi tutulduunda reflektif malzemede atlama, soyulma buruma veya ayrlma olmayacaktr.
f.5.2 zclere Dayankllk. LS-300C ksm 4.4.6 da izah edilen deney uygulandnda, reflektif malzemede znme, kabarma veya patlama grlmeyecektir.
f.5.3 Darbe Direnci LS-300C ksm 4.4.13 de anlatlan deney sonunda numunede atlama veya krlma olumayacaktr.
f.5.4 Fotometrik zellikler. LS-300C ksm 4.4.7 'ye gre reflektif tabakann 0.2 0.5 ve 2 lik farkl alarda birim alannn minimum zgl iddeti, aada verilen tablodaki deerlere uygun olmaldr,
BRM ALANDAK MNMUM ZGL YANSITMA DDET Kaynak - Yanstc - Alc As Gm Beyaz (1) Geli As 0.2 - 4 3060 13 0.5 25 8 2 4 2 Gm Beyaz (2) 0.2 72 14 Mavi 1 4 2 0.8 0.5 33 10 2 4 2 San 0.2 30 6 Yeil 9 4.5 1 0.5 15 4 2 3 1
Krmz - 4 12.5 7
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 30 2 1 0.5 1 0.4 0.08 1.8 1 0.2
f.5.5 Yamur artlarndaki Fotometrik zellikler. Yamurda tamamen slanm reflektif malzemenin parlakl yukardaki tablo deerlerinin % 90'ndan az olmamaldr.
f.5.6 Renk Kodlar. Reflektif malzemenin renk kodlan Karayollar Genel Mdrlnn tespit ettii renk kodlarna uygun olacaktr.
f.5.7 Is Deiikliklerine ve Rutubete Dayankllk. LS-300C ve ksm 4.4.10 da anlatlan deney uygulandnda, reflektif malzemede krlma, soyulma, kabarma veya alttaki alminyum levhadan ayrlma gibi durumlar olmayacaktr.
f.5.8 Bzlme. LS-300C ksm 4.4.11'e gre yaplan deney sonucunda numunede oluacak bzlme miktar, 10 dakikada 0.08 cm ve 24 saat sonunda 0.32 cm den byk olmayacaktr.
f.5.9 Parlaklk. LS-300C ksm 4.4.10'daki deney sonucunda reflektif malzemenin parlakl % 40'dan dk olmayacaktr.
f.5.10 lenebilirlik. Reflektif malzeme, kesme, ileme ve tatbik srasnda renk ve dier fiziksel zelliklerini kaybetmeyecektir.
f.5.11 Yapma. Yaprc tabaka her trl iklim artlarna ve korozyona dayankl, homojen bir tabaka olmaldr. Yaptrc tabaka tatbik edildikten 48 saat sonra 35 C ile + 90 C scaklk dereceleri arasnda reflektif tabakann gvenli bir ekilde yaplm olmasn salamaldr.
f.5.12 Koruyucu Tabakann Soyulabilirlii. -
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Yaptrcy koruyucu tabaka LS-300C ksm 4.4.4 deki deney uygulandnda su veya baka bir zc yahut bir alet yardm olmakszn elle soyulabilmelidir.
f.5.13 Cam Kreciklerin Dayankll. Reflektif malzeme 23C scaklkta ve 5N slfrik asit (H2S04) zeltisi iinde 30 dakika bekletildiinde cam kreciklerde bir bozulma olmayacaktr.
f.5.14 Tatbik Edilebilirlik LS-300C Ksm 4.4.3'de anlatlan deney uygulandnda numunede bir bozulma olmayacaktr.
f.5.15 Dayankllk. Reflektlf malzeme 24 aylk sre iinde tabii kullanlma artlarnda brakldnda, 0.2 lik Kaynak- yanstc - alc as 4 lik geli as altndaki kullanmadan nceki durumundaki yanstma iddetinin en ok % 25 mi kaybedecektir, imalat firma numune ve belge gstermek kaydyla bu durumu ispatlayacaktr.
f.6 Biim, ekil, Boyutlar ilik ve Tatbikat zellii. Reflektif malzemeler biim, ekil ve boyutlar bakmndan LS-300C ksm
g. Transperan Boyalar. g.1 Trafik iaret levhas imalinde, bordr sembol ve zemin rengi olarak kullanlacak transperan boyalar, bu artnamede zellikleri belirtilen reflektif tabakalar zerine ipek elek kullanlarak uygulanacaktr.
g.2 Transperan boyalar, ipek elekle tatbik edildiklerinde yaklak 20-25 m2/lt kullanlacaktr.
g.3 Transperan boyalar, kullanlacak reflektif tabakann imalatsnn ngrd ekilde kullanldnda tatbik edildii reflektif tabakann mr kadar dayankl olacaktr.
g.4 Transperan boyalarn renkleri darenin trafik gvenlii ile ilgili biriminin tespit ettii renk kotlarnda olacaktr.
g.5 Gm beyaz reflektif tabaka zerine tatbik edilen transperan boyann k yanstma zellii reflektif tabakann k yanstma zelliinin en az % 70 i olacaktr.
h. Trafik aret Levha Boyas ve Tineri. h.1 Levha boyas TS-655'te belirtilen artlar yerine getirecek ekilde imal edilmi olacaktr. Ancak, TS-655' in 1.2.3. Suya Dayankllk blm Boya, 2.2.1.3'e gre denendiinde hibir kabarma veya buruma gstermeyecek, boya filmi cam levhadan ayrlmayacak, boya yzeyinde renk deimesi ve beyazlama grlmeyecektir. eklinde; TS-655'in 2.2.1.3 Suya Dayankllk Deneyi Yzeyi alkol ve asetonla temizlenip, kurutulmu bir pencere cam zerinde trafik iaret levha boyas zel aletle, ya film kalnl 0.12 0.01 mm. olacak ekilde srlecek, oda scaklnda 72 saat kurutulacak sonra boyas ksm ste gelmek zere bir kvet iindeki damtk suya batrlacak bir oda scaklnda 24 saat bekletilecektir. Sudan kacak boya tabakasnda kabarma, buruma ve cam levhadan ayrlma olmayacak, dik bir konumda 2 saat kurutulduktan uygulanacaktr. sonra boyada renk deime ve beyazlama grlmeyecektir. eklinde
h.2. Tiner, boyann kimyasal zelliklerine uygun olacak, tiner iinde klor ve benzol bulunmayacak, uygun seyretme zelliine haiz olacaktr.
h.3. Renk kotlan, idarenin trafik gvenlii ile ilgili biriminin tespit ettii renk kodlarna uygun olacaktr.
h.4 Depolama ve Kullanmma Ait Esaslar. h.4.1 Gne na ve rutubete maruz kalmayacak ekilde, kapal yerlerde depolanmaldr.
h.4.2 Depolama, ilk gelen trafik iaret. levha boyas nce kullanlacak ekilde yaplmaldr.
h.4.3 Boyalarn bulunduu ambalajlar, dip yapmay nlemek iin, ayda en az bir defa ters evrilerek bir mddet bekletilmelidir .
h.4.4 Depolarn i scakl 30C yi getii takdirde haftada en az iki kere, 30C nin altndaki scaklklarda depo muayyen zamanlarda havalandrlmaldr.
h.4.5 Szma yapan veya szma yapma ihtimali olan ambalajlardaki boyalar salam kaplara aktarldktan sonra depolanmaldr. Pasl ambalajlar depolanmamal veya bunlar depolanmadan hemen kullanlmaldr.
h.4.6 Ykleme, tama ve depolama srasnda boyalarn ambalajlarnda hasar yapacak ekilde hareket edilmemelidir.
h.4.7 Ambalaj aldnda boyann zerinde kaymak tabakas grlrse, bir kenarndan kesilerek, boyaya kartrlmadan dikkatle uzaklatrlmaldr.
h.4.8 Boyann muhafaza edildii kabn, dip ksmnda zamanla kelen maddeleri ortadan kaldrmak, boyay homojen hale getirmek iin, boya kullanlmadan nce mutlaka kartrlmaldr. Yeter derecede kartrldna kanaat getirildiinde dahi biraz daha fazla kartrmakta yarar vardr.
h.4.9 Fra veya merdane ile tatbik edilen boya tinerle kesinlikle inceltilmemelidir.
h.4.10 Tabanca ile boya tatbik ederken, boya bir tkanklk yapmadka inceltememelidir. nceltmeye mecbur kalnd taktirde, boya KEND TNER ile viskozitesi 75 - 85 (KU = Krebs nitesi demektir) olacak ekilde inceltilmelidir.
h.4.11 nceltilecek boyann scaklnn mmknse 25C civarnda olmasna zen gsterilmelidir. ok scak veya ok souk boya iin, kullanlacak tiner miktar farkllk gsterir; bu da uygulamada problem yaratr.
h.4.12 Tiner ilave ilemi yapldnda homojen bir boya temin etmek iin, kartrld kaba bal olarak, kartrma ileminin sresi ayarlanmaldr. Kartrma ilemi yaplmadan boya, kesin olarak tatbik edilmemelidir.
h.4.13 nceltilmi halde boyann uzun sre bekletilmesi kmelere neden olur. Bunu nlemek amacyla yeterli miktarda boya hazrlanarak kullanlmal, inceltmi boya stoklan maldr .
h.4.14 Hazrlanan boyann kullanm ncesi bir kez daha szlmesi yararl olur.
i. Plastik Trafik Emniyet Konisi. i.1. Trafie fiilen ak olan karayollarnda. yapm, bakm ve onarm almalar srasnda trafik emniyetini salamak amacna ynelik olarak kullanlacaktr.
i.2. Koni gvdesi krmz renkte, gvdeye geen halkalar beyaz renkte polyproplen veya yksek veya alak younlukta polietilenden enjeksiyonluk tr veya iirmelik tr olarak imal edilecek, iki adet beyaz halka olacaktr. i.3. Gvde ve halkalarn et kalnl 2,5 mm, taban platformunun et kalnl 10 mm, halka genilii 100 mm. koni ykseklii 515 mm olacak aadaki imalat projesinde belirtilen llere gre yaplacaktr. i.4. llerde % 5 tolerans kabul edilebilecektir.
k. Plastik Trafik Emniyet Silindiri. k.1. Trafie fiilen ak olan karayollarnda, yapm, bakm ve onarm almalar srasnda trafik emniyetini salamak amacna ynelik olarak kullanlacaktr. k.2. Emniyet silindiri 30 cm ykseklikte, 7 cm apnda kapal silindir eklindedir. malat ekli projeye uygun olarak yaplacaktr. k.3. Alt ve st tabana 2,5 cm mesafede ap dorultusunda, silindir gvdesinde karlkl olarak 1.5 cm apnda ikier delik bulunacaktr. k.4. Silindir gvdesinde alt ve st tabana 5.0 cm mesafede, 2,5 cm eninde, 1 mm kalnlnda bileziin oturaca kanal bulunacaktr. k.5. Emniyet silindiri 2 mm et kalnlnda krmz renkte polyproplen veya yksek younlukta polietilenden iirme veya enjeksiyon yoluyla yaplacaktr. k.6. llerde % 5 tolerans kabul edilebilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 6.4. Yatay aretleme
6.4.1 Tarif. Bu ksm, karayollarnda, trafik gvenliinin salanmasna ynelik olarak, orta mihver, erit ve kenar izgilerinin izilmesi, yaya geitlerinin izgi ile belirtilmesi, ok eritli yollarda kavak yaklamlarndaki uygun eridin seimim gsterecek oklarn izilmesi, kavaklarda refj balanglar ile adalar snrlayan bordrlerin gece grnrln salamak iin boyanmas, ayrlma ve katlmalarn iaretlenmesi, park yerlerinin izilmesi, refj yaklam iaretlemesi, dn adalar yaklam iaretlemesi ve benzeri gibi ileri kapsar.
6.4.2 Malzeme. a. Termoplastik Yol izgi Boyas. Depolama srasnda kat halde (Plaka veya topak) bulunan; eritildikten sonra imalats tarafndan belirtilen serme hzyla yol yzeyine zerine yanstc cam krecik dklerek tatbik edilen ve normal kaplama scaklna kadar souduktan sonra yol yzeyi ile gerekli yapmay, yanstma gcn, daha nceden belirtilmi izgi kalnl ve geniliini muhafaza edebilen ve trafik altnda deformasyona dayankl termoplastik Trafik Yol izgi Boyalarn kapsar. Termoplastik boya agrega, pigment, balayc, dolgu maddesi ve yanstc cam kreciklerin belirli oranlarda ve homojen olarak kartrmasyla oluturulmu beyaz renkli bir malzemedir.
a.1 Malzeme ile lgili Tanmlar. Agrega: Silika kumu, kalsit, kuvars veya akmakta Pigment: Malzemeye renk veren. madde Balayc (Binder): Sentetik hidrokarbon reine Dolgu maddesi (extender) : Pigmentin boya karm iinde dzgn datm salayan ve salam bir yap temin etmeye yarayan maddedir. Cam Krecik: Arka taraf uygun bir ortam tarafndan eknarland takdirde bir k kaynandan gnderilen nlar geri yanstacak ekilde optik zellie sahip kk, effaf cam kreciklerdir.
a.2 Birleenlerin zellikleri. Agrega: Kullanlacak agrega, ak renkli silis kumu, kalsit (Kristalize Kalsiyum Karbonat), tlm kuvars veya tavlam akmakta olacaktr. Pigment: Rutil (Ti O2 ) olacaktr. Balayc (Binder): Balayc, mineral yalar ile plastikletirilmi sentetik hidrokarbon reinesi olacaktr. Dolgu Maddesi (Extender) : Dolgu maddesi olarak kalsiyum karbonat kullanlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Cam Krecikler: Cam krecikler temiz ve effaf olacaktr.kiz, opak, sts, keli, hava kabarckl, atlak veya krkl malzeme miktar arlka % 5 ten fazla olmayacaktr. Cam kreciklerin No. 30 (0.600 um), No. 50 (0.300 um) ve No. 80 (0.180 um) elekler zerinde kalan miktarlarnn en az % 70 i kresel olacaktr. Ayn ekilde karmda kullanlacak tm cam kreciklerinde kresellik oram % 70 den aa olmayacaktr. Cam kreciklerin gradasyonu aada Tablo - 1 de verilen limitler iinde olacaktr.
1 Cam Krecik Gradasyonu Elek Akl (mm) 0.850 0.600 0.300 0.150 % Elek No.su 20 30 50 100 Gee n 100 95100 15-50 0-5
Cam kreciklerin krlma indisi 25 C da svya daldrma metoduyla tayin edildiinde minimum 1.50 olacaktr. Cam kreciin boya iine karm oran Tablo - 2'ye uygun olacaktr. Cam krecikler SN slfrik asit zeltisinde 24 saat saklandklar takdirde fiziksel zelliklerinde bir deiiklik olmayacaktr.
a.3 Termoplastik Boyann zellikleri. a.3.1 Analiz sonucunda boya iindeki karm oranlar tayin edilen agrega, pigment, balayc ve dolgu maddesi iinde No. 30 (0.600 um) elek zerinde kalan herhangi bir parack bulunmayacaktr.
a.3.2 Boya iindeki bileenlerin oranlan, aada verilen Tablo-2 ye uygun olacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi TABLO - 2 Malzemelerin Karm Oranlar Toplam Karmdaki Arlk % MALZEMELER MN Balayc ( Reine ve 18 Ya ) Pigment 8 Pigment ve Dolgu 18 Maddesi Cam Krecik 20 Agrega, Pigment, Dolgu Maddesi ve Cam Krecik 78 Kullanlmak istendii takdirde; a.3.3 Erimi haldeki termoplastik boyada canllara, alet ve cihazlara zarar, zehirli madde, asit ve uucu karakterde bileen bulunmayacaktr. MAKS 22 22 82
a.3.4 Boya, kusma. kme, renk bozulmalarna neden olabilecek, toz, yabanc madde ve tortu ihtiva etmeyecektir.
a.3.5 Boya, 160C - 220C de scak bir eriyik halinde pskrtmek suretiyle tatbik edileceinden, eritilip soutulduktan sonra gzle grlebilecek, herhangi bir deiiklie uramayacaktr.
a.3.6 Boya, 4 saat eriyik halinde tutulduktan sonra renk deiimi gstermeyecektir.
a.3.7 Boya yolda kar mcadelesi iin kullanlacak NaCl, CaCl2 ve benzeri kimyasal maddelerle, mevcut trafikten dolay kaplama zerine akan yalardan veya kaplama malzemesinin tabii yalarndan etkilenmeyecek ekilde imal edilecektir.
a.3.8 Boya, zelikle trafik izgi iaretlenmesi kullanlacak ekilde imal edileceinden, tatbikattan bir saat sonra BS 326: 1976 EK G de anlatlan Kayma Direnci deneyi uygulandnda, bulunacak kayma direnci deeri 45 ten az olmayacaktr.
a.3.9 Boya, 210C 10C scaklkta 4 saat bekletildii ve bu scakla kadar 4 defa stld zaman krlgan olmayacaktr.
a.3.10 Termoplastik boya, 210 C 10 C scaklkta 4 saat bekletildikten sonra AASHO T 250-77 ye gre Akkanlk deneyi uygulandnda kap iindeki maksimum kalnt miktar % 18 olacaktr.
a.3.11 Termoplastik malzeme, 220 C 10 C scaklkta 4 saat stldktan ve 25 C e kadar soutulduktan sonra BS 3262: 1976 EK D de tarif edilen Renk ve Aydnlatma Faktr deneyi uygulandnda, bu faktr % 65 ten aa olmayacaktr.
a.3.12 Eriyiin parlama noktas 240 C n stnde olacaktr.
a.3.13 Termoplastik boyann bnyesindeki su miktar, maksimum % 0,5 olacaktr. Boya iinde klor ve benzol bulunmayacaktr.
a.3.14 Termoplastik malzeme AASHO T 250-74 Blm 7 de tarif edildii ekilde 220 C 10scaklkta 4 saat stldktan sonra -10 C a kadar soutulduu takdirde atlama ve bozulmaya uramayacaktr.
a.3.15 Boya tatbik edildikten sonra, ultraviyole nlan veren yksek basnl, cva arkl 360 Watlk kuvars tp vastasyla 16 saat ultraviyole na maruz kaldnda, rengi ve parlakl deimeyecektir.
a.3.16 Malzemenin zgl arl 25 C 2 C ta 1.9-2.2 deerleri arasnda olacaktr.
a.3.17 ASTM E28 Halka ve Bilya Metoduyla Yumuama Noktas Tayini standard uygulandnda termoplastik boyann yumuama noktas 90 C tan aa olmayacaktr.
a.3.18 Termoplastik malzeme, ASTM C 321-71 de anlatlan Aderans Mukavemeti deneyi uygulandnda, portland imentolu betona yapma direnci, minimum 13 kgf/cm2 olacaktr.
a.3.19 23 C 3 C de uygulamadan hemen sonra malzeme en ge 240 saniye iinde sertlemi olacaktr.
a.3.20 Depolama Stabilizesi : Termoplastik malzeme iki sene zarfnda ve bu mddetin sonunda da yukarda belirtilen. fiziksel ve kimyasal zelliklerini aynen muhafaza edecektir. Bu iki yllk
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi periyodun sonunda boya uniform olarak eriyecek, boyada kaymaklanma ve erimeyen paracklar mevcut olmayacaktr. Yukardaki zelliklere uymayan boyalar, imalat tarafndan deitirilecektir.
a.3.21 Termoplastik malzemede uygulama ve sertleme zamanndan sonra trafik altnda, hava ve yol scaklnn - 20 C ile + 50 C arasnda deimesi halinde herhangi bir renk deimesi deformasyon ve atlamalar meydana gelmeyecektir.
b. Beyaz Renkli Souk Yol izgi Boyas ve Tineri. b.1 Boya beyaz renkte olacak, TS-604 e gre veya bu standarttan stnl hususunda Karayollar Genel Mdrl'nn uygun grn almak kayd ile bakaca bir standart esas alnarak imal edilecektir. ncelticiye ihtiya gstermeyecek bir viskoziteye haiz olacaktr. Boyann kalite kontrol, imalatta esas alnan standarda gre yaplacaktr.
b.2 Boya ve tiner iinde klor ve benzol bulunmayacaktr. Tiner, boyann teknik zelliklerine uygun olacaktr. Boya, net arl 25 Kg. olan 0.3 mm kalnlnda ve ii kalayla kapl, salam ve szdrmaz teneke kaplar iinde olacak, kap zerine ayn malzemeden imal edilmi kapak bulunacaktr.
b.3 Dolu kaplarn almakszn 12 ay bekletilmesi halinde dahi, kap iinde ve dnda paslanma meydana gelmeyecektir.
b.4 Boya ve tiner, 12 aylk azami stoklama sresi sonunda dahi imal edildii andaki kimyasal zelliklerini kaybetmeyecektir.
b.5 Depolama ve Kullanmna Alt Esaslar. b.5.1 Kapal ve havalandrmaya msait minimum - 20 C ile maximum + 30C scaklkta, ahap zgaral zemin ihtiva eden ambarlarda, gne ve rutubete maruz kalmayacak ekilde muhafaza edilecek, depolama, ambara ilk giren boya ve tinerin daha nce kullanlmasn temin edecek ekilde yaplacaktr.
b.5.2 Szma yapan veya szma yapma ihtimali olan kaplardaki boya salam kaplara aktarldktan sonra depolanacak, paslanm kaplar iindeki boyalar ncelikle kullanlacaktr.
b.5.3 Boyann dip yapmasn nlemek iin, ayda en az bir defa kaplar ters evrilerek bir mddet bekletilecektir.
b.5.4 Depolar, i scakl 30 C getiinde haftada en az iki kere, 30 C n altndaki scaklklarda da muayyen zamanlarda havalandrlacaktr.
b.5.5 Kap aldnda, boya zerinde kaymak tabakas var ise, boyaya kartrlmakszn atlacaktr.
b.5.6 Kaplarn dip ksmlarnda zamanla meydana gelen kelmeyi tamamen ortadan kaldrmak ve boyay homojen hale getirmek iin kullanmadan nce kap iindeki boya iyice kartrlacaktr.
b.5.7 Boyann inceltilmeksizin kullanlmasnn imkansz hale gelmesi durumunda, azami % 5 orannda tiner kullanlacaktr. Tiner ilave edilmesi halinde, homojen bir boya temin etmek iin yeteri kadar kartrlmas salanacaktr.
b.5.8 Ykleme, tama ve depolama srasnda, kaplarda hasar meydana getirilmemesine dikkat edilecektir.
b.5.9 Boya ve tinerin muhafaza edildii ambarlarda, zemine yakn olacak ekilde en az bir adet aspiratr bulunacaktr.
c. Cam Krecii. c.1 Cam krecikleri renksiz, berrak ve parlak olacaktr.
c.2 Hava kabarc olmayacak, stl (buzlu) grnmde bulunmayacaktr.
c.3 ASTM D-1158-53 Test Metoduna gre, en ok % 30 orannda ikiz veya kresel olmayan durumda bulunacak % 70 i kresel olacaktr.
c.4 25 C de sv daldrma (immersiyon) metodu ile denendii zaman reflektif indeks 1.50-1.60 arasnda olacaktr.
c.5 ASTM D-1213-54, a Test metoduna gre krlma direnci bakmndan
U.S. Standart Elek - 20 No'lu elekten geen, 30 nolu elekte kalan - 30 No'lu elekten geen, 40 nolu elekte kalan olacaktr.
Krlma Direnci 13.5 Kg. 13,8 Kg'
c.6 ASTM D-1213-54'e gre yaplan elek analizinde
% U.S. Standart Elek - 20 No'lu elekten geen, 30 no'lu elekte kalan - 30 No'lu elekten geen, 50 no'lu elekte kalan - 50 No'lu elekten geen, 80 no'lu elekte kalan - 80 No'lu elekten geen, olacaktr. . 0 30 9 0
% . 15 75' 32 15
Min Mak
c.7 Kimyasal zellikleri. c.7.1 Cam kreciklerinin bnyesinde silikat (SiO2) oran % 60 tan az olmayacaktr.
c.7.2 Rutubete da yanklk deneyi iin en az bir kilogramlk cam krecii pamuk elyaf bir torbaya konarak, torba su kabna tm olarak batrlacak 30 saniye bekletilecek, torba sudan karlacak, sklarak emilen su aktlacak, oda scaklnda (21 C 32 C) aslarak 2 saat bekletilecek, sonra torba sallanarak cam krecikler kartrlacak, i ap 10 mm. boalma az 6,5 mm ve uzunluu 10 cm olan bir cam huni iine boaltlacaktr. Bu durumda kreciklerin tamamen bu huniden serbeste gemeleri mmkn olacaktr, (Gerektiinde huni hafife sallanabilecektir.)
6.4.3 Aplikasyon Esaslar. Yatay iaretleme ile ilgili teknik esaslar, 2918 Sayl Karayollar Trafik Kanunu ve bal Ynetmelikler gereince yaymlanm olan Trafik aretleri El kitabnda belirtildii ekliyle dikkate alnr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Yatay iaretleme aplikasyonu. yklenici tarafndan daha nce hazrlanm ve darece onaylanm projeye uygun olarak yaplacaktr.
a. Termoplastik yol izgi boyas aplikasyonu : Scak karm kaplamal btn yollarda termoplastik izgi boyas kullanlacaktr.
a.1 Termoplastik izgi boyas 220 C - 240 C scaklkta pskrtlmek suretiyle yola tatbik edilecektir.Tatbik esnasnda yol sathnn tamamen kuru olmas ve hava scaklnn en az 10 C olmas zorundadr.Boya atlacak kesimin ok iyi ekilde sprlmesi ve bu kesimdeki yol sathnn, basnl hava pskrtlerek, hareketli tozlardan arndrlm olmas gerekmektedir.
a.2 Termoplastik boya uygulamas yaplacak yollarda izgi kalnl, garanti sresi ve garanti sresi sonundaki grnrl aadaki tablada belirtilen deerlere sahip olmas art aranacaktr. Boyann tatbik tarihinden itibaren,tabloda belirtilen sre sonunda ASTM deney metotlar uygulandnda ( ASTM-D713,ASTM-D 821,ASTM-D 913 ) izginin yola izildii andaki grnmnn en az % 70' i kadar bir grnme sahip olmas art aranacaktr.
b. Souk yol izgi boyas aplikasyonu : Aplikasyon esnasnda yol dzeyi tamamen kuru olacak, boya atlacak kesim hareketli toz yabanc maddelerden tamamen temizlenecektir.Aplikasyon srasnda esinti olmamasna dikkat edilecek, evre scakl en az 15 C olacak, bal rutubet max.% 85' i gemeyecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 6.5. Otokorkuluklar
6.5.1 Tarif. Bu ksm, karayollarnda, trafiin gvenle seyrini salamak amacna ynelik olarak tesis edilecek ayrc ve koruyucu oto korkuluklarn imalatn ve yerine montajn kapsar.
6.5.2 Oto korkuluk Tipleri. a. elik dikmeler arasna gerdirilerek ekilen elik teller. b. elik dikmeler arasna elik takozla monte edilen elik profiller (Raylar) c. Beton oto korkuluklar
6.5.3 Oto korkuluk Kullanlmas Karan ve Kullanlmas Gereken Yerler. Oto korkuluk: Tat trafiinin daha emniyetli seyri iin kullanlr.
6.5.4 Oto korkuluun Kullanlmas iin Gereken Faktrler. Yolun dolgu geometrisi ile yol boyunca bulunan mnferit engellerdir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 6.5.5 Oto korkulua Alt zel Teknik Hususlar. A - Genel Tanmlar Koruyucu Oto korkuluk: Banket kenarlarna, kprlere, alt geitlere yerletirilen, koruyucu elemanlardr. Ayrc Oto korkuluk: Yol ve kpr refjlerine yerletirilen elemanlardr. Oto korkuluk: Proje ve artnamelerine uygun, yolun tamamna veya belirli kesimlerine konacak, belirtilen tipte koruyucu veya ayrc tesisler olarak tanmlanr.
B- Oto korkuluk Elemanlar : a) Koruyucu oto korkuluk balang rakordman. b) Normal kesim oto korkuluk elemanlar. c) Balk paras. d) U paras. e) Genleme eki. f) Dikme. g) Normal takoz. h) Balant elemanlar.
C - Yaplacak in Tanm ve Yapm Esnasnda Dikkat Edilecek Hususlar: Oto korkuluk elemanlar proje ve zel artnamesi esaslarna uygun olarak imal edilir ve montaj yaplr. Oto korkuluu tekil eden btn elemanlar, kesme, delme, ekillendirme ve kaynaklama ileri tamamlandktan sonra en son ilem olarak, galvanizlemeye tabi tutulur. Montaj sonrasnda kesme. delme, kaynaklama v.s. gibi galvanizi zedeleyecek herhangi bir ilem yaplmaz.
6.5.6 Kullanlacak Malzeme. a. elik oto korkuluklarn imalinde kullanlacak malzemelerin temininde TS 550 elik in Genel Teknik Teslim artlan uygulanr. b. Cvata, somun ve rondela hari, dier btn elemanlarn malzemesi St 37 elii olacaktr. ekme dayanm, akma dayanm, akma snr, kopma uzamas gibi zelliklerin bu malzeme iin TS
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi veya DIN normunda tannan snrlar iinde kald belge ile tevsik edilir. Cvatalarda 4,6 kalitesi aranr. c. Cvata somun ve rondela gibi balant elemanlar TS 61, TS 79, TS 80. TS 528, TS 1020, TS 1021 ve TS 1026 normlarna uygun elikten ve projede belirtilen boyutlarda olmas art aranr. Bunlar da dier btn elemanlar gibi sadece scak daldrma usul ile galvanizlenir.
6.5.7 Malzemelerin mali. A - Oto korkuluk Ray (W- kesitli kiri) Rulo halinde zel olarak imal edilmi 470 mm geniliinde 3 mm kalnlndaki DKP erit salar arnn 4300 mm. lik boylar halinde kesilmesinden imal edilecek projesine gre delikleri delinir sonra apaklan ve sath temizlenerek galvanizleme ilemine tabi tutulur. Profillerde dzgn ve niform kesitli olma art aranr. Bklm, ezilmi veya kesiti bozulmu profiller uygun deildir. Yarap 40 metreden kk kurblara yerletirilecek oto korkuluk atlyede ekillendirilir. Bu ekillendirme galvanizleme ileminden evvel yaplr.
B - U Paralan ve Balk Paralan: Oto korkuluklarda kullanlacak balk ve u paralan projelerine uygun olarak imal edilme art aranr. apaklar ve sathlar temizlenir. Galvanizleme ilemine tabi tutularak montaja hazr hale getirilir.
C - elik Takoz: Ayrc ve koruyucu oto korkuluk balang rakordmanlarnda oto korkuluk normal kesimlerinde ve kprlerde deiik tip takozlar kullanld takdirde her tip takoz projelerde gsterilen boyutlarda delikleri delinmi, preslenmi, ekillendirilmi, kaynaklanm, temizlenmi ve galvanizlenmi olarak imal edilir ve yerine takozlar 4 mm kalnlnda DKP satan imal edilir. Balang rakordmanlarnda kullanlan sa takoz levhalar projelere uygun olarak kesilmi takozlara ve dikmelere iki tarafl kaynaklandktan sonra temizlenerek galvanizlenir.
D - Oto korkuluk elik Dikmesi: Oto korkulukta kullanlacak btn dikmeler; profilinden, projesine uygun ekilde muntazam kesilmi, delikleri delinmi ve galvanizlenmi olarak imal edilir ve yerinde montaja hazr hale getirilir. Genellikle kprlerde ayrc ve koruyucu oto korkuluklar 1-100, dier yerlerde 1-140 kullanlr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi E - Balant Elemanlar: Oto korkuluklarda kullanlacak Cvata, somun, rondela gibi balant elemanlar bu artnamenin 3.3 maddesinde belirtilen artlara uygun olarak imal edilir.
F - Refj Geii ( Sklebilir, Taklabilir Sistem) : Baka bir zel sistem istenmeyen hallerde kpr veya viyadk orta refjlerinde tatbik edilen sistemin ayn uygulamas bu kesimlerde de yaplabilir. Yalnzca dikmeler iin asfalt zeminde zel yuvalar yaplacak, dikmeler, bu yuvalardan istenildii zaman elle karlp, tekrar taklabilecek ekilde projelendirilir. (Dikmelerin gerektii zaman yerlerinden sklp tekrar taklabilmeleri iin bu kesimde oto korkuluk raylarnn nceden balant yerlerinden sklmesi gereklidir.)
6.5.8 elik Oto korkuluk Elemanlarnn GalvanizlenmesL A - Oto korkuluk sisteminde kullanlacak btn elik elemanlarn, kesme, delme, ekillendirme, kaynaklama v.s. gibi imalatla ilgili her trl ilemleri tamamladktan sonra TS 914 inko Kaplama (Scak daldrma usul ile) veya ASTM A 123 (En son ekliyle) normuna uygun olarak galvanizleme ilemleri yaplr.
B - Kaplama kullanlacak kle inko ASTM B- 6 artlarna uygun olacak ve asgari K- I-I kalitesindeki yksek saflkta kle inko kullanlacaktr. Galvanizleme srasnda banyodaki alminyum oram % 001 i gemez. Kaplamann mat ve gri grnml olmas aranr. (Parlak olmayacaktr.)
C - Ayrca galvanizleme ileminde banyo scaklnn 455 C - 465 C arasnda tutulmas salanmaldr.. Galvanizlenen paralarda Cvata deliklerinin kaplanmamasna, parann ucunda inkonun damlalar halinde donmamasna dikkat edilir. Galvanizlenmi malzeme depo sahasna yerletirilir, mspet test raporu alndktan sonra malzeme kullanlr.
D - Denetim imalat tamamlanm olan malzemelerin depo sahasnda istiflenmesine mteakip teste sunulan her parti iin asgari 3 adet numune dare tarafndan alnr. Galvaniz kalitesinin belirlenmesi iin her numune aada belirtilen testlere tabi tutulur.
a. ASTM A 90' a gre inko kaplama arl testi, b. ASTM A 123' e gre yapma kontrol testi, c. ASTM A 239' a gre daldrma testi,
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi d. ASTM E 143' e gre bkme testi, e. ASTM E 376' ya gre kaplama kalnl testi.
6.5.9 Oto korkuluun Montaj. Oto korkuluk malzemelerinin arazide montaj ilemi yaplrken, galvanizli sathlarn bozulmasn, hrpalanmasn nleyecek gerekli her trl tedbirler alnmaldr. A - Dikmelerin Montajnda Dikkat Edilecek Hususlar: - Dikme aral, - Dikme ekseninden, dikme eksenine olan aklk, - Dikme ykseklii, - Trafik eridine olan uzakl olarak sralanr.
B - W ELK KR (Oto korkuluk Ray) : a. W elik kirileri, trafik yn dikkate alnarak, projelerde gsterildii gibi dikmeler zerine takozlar vastas ile monte edilerek eklenir. W elik kirilerinin bindirme paylarnda birbirlerine tm sathla temas etmeleri salanr.
C - Montaj lerinde Dier Hkmler: a. Her oto korkuluk kesimin.e, projelerde gsterildii ekilde, zel bir balang rakordman ile balanr ve zel u paras ile nihayetlendirilir. b. Refj geii ve kavak kolu burunlarnda, projelere uygun olarak, imal edilmi balk paras yerletirilir. c. Ek yerlerinde ve takozlarn dikmelere balanmasndaki Cvatalar nizami torklarda tam olarak sklmas art aranr. Montaj bitmi oto korkuluun dzgn ve srekli bir grnt verecek ekilde yerletirilmesi gereklidir.
6.5.10 Prefabrik Beton Karayolu Oto korkuluu. 6.5.10.1 Tanmlar. Bu artnamede kullanlan baz terimlerin tanmlan yledir: Beton Karayolu Oto korkuluu: Betondan yaplan ve trafik akmna dnk yz, bu yze arpan tatlar yapnn dorultusunda tekrar tat yoluna dndrebilecek ekilde biimlendirilmi karayolu oto korkuluklardr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Temel montaj. Yapnn stabil itesi ynnden beton karayolu oto korkuluunun karayolu kaplamas yzeyine veya karayolu temeline monte edilmesidir. Derz. - ki beton karayolu oto korkuluu elemann uygun ekilde birletirilmesidir. Biti Noktas Montaj. Yapnn stabil itesi ynnden beton karayolu oto korkuluunun rampa eklindeki bitiminin etraftaki yaplara uygun hale getirilmesidir.
6.5.10.2 naat Metotlar. 6.5.10.2. (1) Beton karayolu oto korkuluklar: Prefabrik olarak yaplacaktr. 6.5.10.2. (2) Standart Eleman: Bu elemanlar su muhtevas az olar kumlu imentodan bir tesviye harcnn zerine dubellerle yerletirilecektir. Montaj projede grld ekilde yaplacaktr. 6.5.10.2. (3) Derzler tam kar karya gelmi elemanlar arasndaki yzeylerin karlkl demesi eklinde tesis edilecektir. Hibir ekilde alma ve genleme derzi tekil edilmeyecektir.
6.5.10.3 Prefabrik Beton Elemanlar zellikleri. 6.5.10.3 (1) Genel: Prefabrik elemanlar, projedeki biimlerde yaplm kalplarda retilecektir. Bu elemanlarn imali, kr, kalp alma, tama ve depolanmas bu artnamenin Beton leri blmne, bu blmde belirtilen ve numaralan aada verilen TS' lere uygun olacaktr.
6.5.10.4 Malzeme. 6.5.10.4 (1) imento, TS 19 Portland imentolan, TS 20 Yksek Frn Cruf imentolan veya TS 26 Trasl imento normlarndan birisine uygun olacaktr.
6.5.10.4 (2) Agrega: Agrega, TS 706 standardnda fiziksel ye mekanik zellikleri belirtilen ve maksimum tane boyutu 20 mm olan beton agregas olacaktr. malatta kullanlacak kum ve akl, TS 500'de belirtildii ekilde ayr yerlerde depolanacak ve beton kartrc iinde bir araya getirilerek kartrlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 6.5.10.4 (3) Katklar: Betonun eitli zelliklerim artrmak veya dzeltmek amacyla gerektiinde kullanlacak katklardan Priz sresini ayarlayan ve karm suyunu azaltanlar TS 3452'ye, Betona Hava thal Edenler TS 3456'ya uygun olacaktr.
6.5.10.4 (4) Beton: Betonun mukavemet snf TS 500'e gre BS 25 olacaktr. Beton karmnda kullanlacak su / imento oram maksimum 0,55 olacaktr. malatta hazr beton kullanld taktirde beton hazrlama yeri ile prefabrik, eleman retim yeri arasnda betonda oluabilecek kme (Slump) fark en fazla 2,5 cm olacaktr. Normal artlarda kr edilen prefabrik betonlar iin alnan numuneler TS 3068'e, atmosfer basnc altnda buhar kr yaplanlar ise 3648'e uygun olacaktr. malatta boya maddesi kullanlmayacak ve beton doal imento renginde olacaktr. Burada belirtilmeyen hususlar iin TS 1247 ve TS 1248 geerlidir.
6.5.10.4 (5) elik: a - ubuk tehizatlar iin b - Yapsal tehizatlar iin c - zel tehizatlar iin, donat elemanlar TS 708'e uygun olacaktr.
6.5.10.4 (6) Betonun doldurulmasndan biraz nce kalptaki tehizat temizlenecek ve gevek balama, pas ,ya vb. gibi balant ve yzey bozucu d etmenlerden arndrlacaktr.
6.5.10.4 (7) Ekler. Prefabrik olarak TS 708 koullarn salayacak ve gerekli llere uyacak ekilde, yumuak elikten imal edilecek, di alacak, yuva ekleri; istenen yerlere deiken berimler balanmadan nce skca kalba veya sabit elemanlara yerletirilecektir.
6.5.10.4 (8) Dubeller: Taban balantlar iin kullanlan yumuak elik dubeller TS 708 koullarna uygun olacaktr. Ya, boya, kir, pas ve gevek balama gibi etmenlerden saknlacaktr. Dubeller: dzgn, apaksz, yamukluu olmayan, normal llerin dnda ap olan ubuklan bozmayacak ekilde sonlan dzgn olarak kesilmi olacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 6.5.10.5 Prefabrik (hazr) beton elemanlarn imal, kr, tama ve depolanmas.
6.5.10.5 (1) Genel : Hazr beton birimler en ok % 5 toleransla, verilen llerde ve profillerde olacaktr. Dzgn bir yzey ve devaml bir renk grnts salamak iin birimler ok dzgn yzeye sahip kalplarnn iine dklecektir.
6.5.10.5. (2) Beton Dizayn : Beton dizayn, bu artnamede belirtilen artlara ve TS 802'ye uygun olacaktr.
6.5.10.5 (3) Dkm, Bakm ve Kr: Betonun dkm ve bakm imalat mevsimine bal olarak TS 1247 veya TS 1248'e uygun olacaktr. nceden dklm yap elemanlarna atmosfer basnc altnda buhar kr uyguland takdirde bu ilem, TS 3648'e uygun olarak yaplacaktr. malatta kullanlan beton kartrma donanm TS 4203'e uygun olacaktr.
6.5.10.5. (4) Tama, Depolama Birimler gerekli mukavemeti kazandktan sonra, herhangi bir zedelenmeye imkan vermeyecek ekilde tanacak ve depolanacaktr. antiyeye gnderilirken elemanlar yzeysel zedelenmelerden ve atlaklardan korunacaktr.
6.5.10.5 (5) Hazr Beton Birimlerin aretlenmesi. Btn hazr beton birimlerin st yzlerine TSE koullarna gre numara, tarih, retici firmann ismi ve gerekli tantm iaretlenecektir.
6.5.10.6 malatn Kalite Kontrol. 6.5.10.6 (1) malat Srasnda Kontrol. Beton prefabrik eleman imalat srasnda taze betondan numune alma kr ve gerekli deneyler bu artnamenin ngrd hususlara uygun olarak yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 6.5.10.6 (2) Gzle Muayene: mal edilen elemanlar, depolanma iin yklenmeden evvel yzey dzgnl renk, boyut ve toleranslar ynnden gzle muayene edilecektir. pheli durumlarda gerekli lmler yaplacaktr. Hatal olarak imal edilmi elemanlar depolama yerine veya antiyeye gnderilmeyecektir.
6.5.10.6 (3) Sertlemi Betondan Numune Almak: Yapm srasnda alnm olan numunelerden mukavemetin yetersiz olduunun anlalmas halinde yahut herhangi bir sebepten ileri gelen pheli hallerde (betonun. grn, beton tabancas veya dier tahribatsz metotla yaplan kontroller v.b.) idare sertlemi betondan numune alr veya alnmasn isteyebilir. Sertlemi betondan numune alnmas, numune says, numunelere yaplacak ilemler ve sonularn deerlendirilmesi, bu artnamenin Beton leri blmne gre yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 7. YAMURSUYU VE PSSU HATLARI
TRK STANDARTLARI VE DIN NORMLARI : artname ve eklerinde bulunmayan ve aka belirtilmemi hususlarda, varsa ncelikle Trk Standartlar, yoksa Alman DIN normlarnda ak olarak belirtilmeyen, ihtiyari olarak braklan hususlarda ise, idarenin yazl talimatna uyulacaktr.
1- NAAT NCELK SIRASI : naata ncelikle kollektr (veya kollektr niteliindeki terfi
hatlar) inaatndan balanacak bilahare kollektrn biten ksmlarna balant yaplabilen ebeke ve parsel balant imalatlar birbirine balantl olarak yrtlecektir. ebeke ve parsel balantlar blgesel olarak tamamlanmadan dier blgelerde almaya balanmayacaktr. Zorunlu hallerde DARE nin yazl izni alnacaktr. 5- ATIKSU EBEKESNE BALANACAK SULARIN EVSAFI : Atksu kanal dearj ve su kirlilii kontrol ynetmelikleri tarafndan tespit edilecek atksu standartlar karakteristik deerleri de gznne alnarak atksu atksu ebekesine balanacak sularn: -Yangn tehlikesi douracak sv maddeleri (benzin) gibi ihtiva etmemesi -35 dereceden fazla scak olmamas -Asitlik alkalik veya fazla yal olmamas -Zararl gazlarn teekklne elverili maddeler ihtiva etmemesi gerekmektedir. Bu sakncalar giderilmeden binalarn atksularnn kanalizasyon mecralarna balanmasna izin verilmez. 6- E BALAMA: naat yaplacak gzergahn yer tesliminde belirtilen rper ve iaret kazklarn koruyarak e balamadan nce, inaat yaplacak gzergahn fotoraf ekilerek, albm halinde iki takm dareye teslim edilecektir. Yklenici iin devamnda inaatn blmlerini fotoraflayarak albm halinde ve dijital ortamda idareye verecektir. Ara hakedilerde de her bir hakedie giren imalat blmlerinin fotoraflar hakediin ierisine konulacaktr. Fotoraflar minimum 10 x 15 cm ebadnda olacak ve gzergahda inaat ncesi ve sonras durumu yanstacak detayda olacaktr. Tatbikat projesi 10 takm yklenici tarafndan oaltlp denetim elamanna teslim edilecektir. Yklenici gerek yaplan ii tantmak ve gerekse trafik akn kolaylatrmak ve ayrca can ve
mal emniyeti ynnden aada cins ve miktarlar belirtilen ve detaylar ekli levhalar da ie balamadan antiyelerde hazr etmek ve gerekli noktalara koymak zorundadr.
naat Bilgi Levhalar, Trafik Levhalar ve Ikl aretler: Cinsi 1) Bilgi Levhas 2) Bilgi Levhas zellikleri Betonla, tesbitlenecek (min: 4x3 m.) iki taraf da yazl Seyyar olup, allan noktalarda Says
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi kullanlacak (min: 2x1,5 m) iki tarafda yazl 3) Bariyer (Ek.3) 4) Mecburi yn levhas 5) Yol kapal levhas(Ek.4) 6) Plastik huniler (Krmz beyaz) 7) Krmz-Beyaz erit 8) Yaya gei kalaslar 9) Flarl ikaz lambalar ara ile 10) Sac veya Izgara Pano kadar NOT:1. lk sradaki bilgi levhalar gece klandrlacaktr. 2. Levha miktar, ebatlar, saylar takribi verilmitir. in yeri ve zellii dikkate alnarak levhalarn miktar, ebad, says ve tertip ekli DAREnin talimatna ve onayna uygun olarak yaplacaktr. in ve i yerinin zellii dikkate alnarak bu panolarn cinsi, boyutlar, says ve tertip ekli alma sahasnda emniyeti salamak iin Yeteri alma yaplan noktalarda kazya paralel kullanlacak. 4 m. Yol gzergahlarnda kullanlacak Gerekli olan yerlere Seyyar olup, allan noktalarda kullanlacak (min: 2x0.80 m) TCK satandardnda olacak ve allan noktalarda kullanlacak Seyyar olup, allan noktalarda kullanlacak (min: 1,20x0.80 m) Seyyar olup, allan noktalarda kullanlacak Yeteri kadar
DARE nin talimatlarna ve onayna uygun olacaktr. Panolar DAREnin onayna uygun tiplerde imal edilip kullanlacaktr. Yklenici malzeme, ekip, ekipman, ikaz levhalar, bilgi levhalar ve makine park kontrollke grlp yeterlilii bir tutanakla tespit edilmedike asfalt kesme ve kaz ilerine msaade edilmeyecektir. Yol gzerghlar belli olmayan yerlerde ise Yklenici ilgili belediyesinden yol kotlar ve yol mifer kazklarn aktrp ie balayacaktr. Yklenici eksik grlen bir ey olursa bunu sratle tamamlayp tutanaa balatmakla ykmldr. Yklenici kurduu her ayr antiye iin ayr ekip, ekipman, ikaz ve bilgi levhalar, makina park bulundurmakla ykmldr . 7) ASFALT KESME LEM : Asfalt kesme: asfalt kesme makinesi kullanlarak projesine uygun olarak ift tarafl olarak yaplacaktr. makinelerinin bomuna ve kepesine zel baklar takarak asfalt kesilmesi yasaktr. Kesme ilemi srasnda testerenin aplike izgilerini takip etmesi arttr. Kesinlikle ie veya da kaarak geni veya dar kesme yaplmayacaktr. Dar olarak kesilen ksm dzeltilir. Kompresrle kesilme kesinlikle yaplmayacaktr. Ancak alttan baka asfalt tabakalar karsa bu ksmlar kompresrle
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi kesilebilir.Altyap yaplacaktr. 8) KAZI LEM : Asfalt kesme ilemi tamamlandktan sonra denetim elaman bilgisi dahilinde ve kazlacak kanalla ilgili imalata hemen balanabilmesini salayacak hazrlklarn tamam olduu grldkten sonra kazya balanlacaktr. Projesinde aksine hkm olmadka Max Hendek Genilikleri hendek derinliine (h) bal olarak aadaki gibi olacaktr. ap (mm) Hendek Genilii (cm) (h= 0.00 2.50 m) < 400 = 500-600 > 700 d + 2 x 20 d + 2 x 35 d + 2 x 50 Hendek Genilii (cm) h= 2.51 4.00 m d + 2 x 25 d + 2 x 45 d + 2 x 55 Hendek Genilii (cm) (h= 4.01) d + 2 x 35 d + 2 x 45 d + 2 x 60 . ilerinde baca olan blgede baca kaz geniliine uygun asfalt kesimi
ksal hendeklerde bu geniliklere h= 4.00 m.ye kadar olan derinliklerde 2x5 cm, h= 4.00 m.den fazla derinliklerde 2x10 cm. iksa pay eklenir. ksa projesine gre iksa kalnlklar burada belirtilenden daha fazla olsa bile kaz ve dolgu hesaplarnda miktarlar, iksa pay artrlmadan hesaplanr, yani iksa kalnl fazla olsa bile hendek genilii arttrlmaz, alma pay azaltlr. Zemin her ne karakterde olursa olsun projede aksi belirtilmedii takdirde kaz ile ilgili TSE ve DIN normlarna uyulacaktr. Kaz yaplacak gzergahlarda gerekirse 50-100 m ara ile, yolda enine deneme kazlar yaplarak Pissu / yamursuyu hatlarnn gemesine engel tekil edecek altyap veya baka bir engel olup olmad tespit edilecektir. Bu kazlarn pissu abone balants yaplacak yerlerde veya yamursuyu zgara balants yaplacak yerlerde olmasna dikkat edilecektir. 8.1- Kaz srasnda kan kaya bloklar, asfalt bloklar vb. malzemeler dkm yerine tanacaktr. 8.2- Kazdan kan malzeme Yap Denetim Grevlisinin bilgisi dahilinde nakledilecek veya dolguya uygunsa yklenici tarafndan temin edilecek geici depoya nakledilip dolguda kullanlacaktr. Kazdan kan malzeme dolguda kullanlacaksa 30 cm. tabakalar halinde serilecek kompaktr veya 8-12 kg.lk tokmaklarla sktrlacaktr. 8.3- Patlayc kullanlmas gereken hallerde ilgili dairelerden izin alnp at srasnda tm emniyet tedbirleri yklenici tarafndan alnacaktr. 8.4- Dere yataklarnda mevcut su veya yeralt suyuna rastlanldnda hendee suyun girmesi derivasyon kanal, motopomp vb. gibi almalarla engel olunacak motopomp altrlmas esnasnda
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi atlacak su en yakn kapal veya ak mecraya borular ile verilecektir. Hendekte su ierisinde alma yaplmayacak, su tahliyesinden sonra alma yaplacaktr. 8.5- Yap Denetim Grevlisinin bilgisi dahilinde, kaldrlmas gereken aalar olur ise, bu aalarn kaldrlmas, kklerin kazlmas, tanmas ve kaz iinde meydana getirdii boluklarn doldurulmas gibi tm iler yklenici tarafndan yaplacaktr.
9- KSA VE EV LER Yklenici yapmakta olduu iler dolaysyla meydana gelebilecek kaza ve kntlerden sorumludur. Hendekler ve inaat ukurlar profillerde gsterilen derinlie kadar kazlrken durum ve artlarn gerektirdii gibi iksa edilerek desteklenecek veya evli kaz yaplacaktr. ev ve iksa uygulamasna yolun durumu, arazinin konumu, alma yeri, trafik younluu vs. gibi hususlar gznnde tutularak Yap Denetim Grevlisinin talimat dorultusunda hareket edilecek olup, yklenici her trl emniyet tedbirini almak zorundadr. Bu iin yaplmas ve gerekli emniyetlerin (yol ve asfaltn tahrip olmamas-kntlerin nlenmesi, hendek iinde yeterli gvenlik iinde allmas v.s. gibi) salanmas iin ahap iksa ekilleri ile snrl olmadan, daha pahal iksa ekilleri gerekiyorsa, yklenici bunu salamakla ve yapmakla ykmldr. Yklenici 1.5 m. den daha derin olan veya iksa yaplmas gerekli grlen zeminlerdeki hendeklere herhangi bir ikaza gerek kalmakszn iksa yapmak zorundadr. Bunun iin iin banda en az 40 mt. lik bir hendee yeterli olacak kadar iksa malzemesi hazr bulunacaktr. Aksi takdirde ie balatlmaz veya i durdurulur. 9.1- Bu iin fen ve sanat kaidelerine uygun olarak yaplmasn gerektiren iksa uygulamas iin palplan iksa gerekiyorsa dahi yklenici bu ii yapmak zorundadr. 9.2- Hendek derinliinin 1.50 mt.nin altnda olmas halinde dahi yklenici alanlarnn, iin kendisinin, yaya ve ara trafiinin emniyetini salamakla ykml olup bununla ilgili olarak iksa, yol geii, gvenlik levhas vs. gibi emniyet tedbirlerini almak zorundadr.
10-BETON VE BETONARME BORULAR 10.1- Projede ngrlen Beton ve Betonarme borular ister yklenici tarafndan retilsin, isterse imal edilmi olarak satn alnm olsun, TSE. ve ilgili standart ve artnamelere uyma zorunluluu bulunmakla birlikte, Yklenici ii balamadan nce kullanaca beton ve betonarme borular, borularn detay projesini ve borularda kullanlan malzemeleri DAREnin onayna sunacak, gerekli onay alndktan sonra borular kullanlacaktr. Yklenicinin verdii boru detay ve kullanaca malzemeler iin DAREnin verecei onay, yklenicinin artnamelerde ngrlen sorumluluunu ortadan kaldrmaz. 10.2- Beton borular slfata dayankl imento ve slfata dayankl kalker esasl krmata kum-akl malzame kullanlarak imal edilecektir. Slfata dayankl olmas artyla sadece 0-3 mm kum malzemesi krmata olmayabilir. Borular 500 Dozlu beton ile imal edilecektir.
10.3- Borularn i ve d yzeyleri dzgn ve przsz, ke ve kenarlar dzgn krksz ve apaksz olacak, beton dokusunun grn homojen olacaktr. Borularn aln yznn gnyeden en ok ayrlan noktasnda llecek gnyeden ayrlma miktar 200. mm. boru iin 4mm, 300 mm. boru iin 6 mm, 400 ve daha byk aplarda ise 10 mm.yi gememek zere boru anma apnn % 1inden fazla olmayacaktr. 10.- Beton borularda kullanlacak beton 500 dozlu olacak yapc zel yapm ve kr koullarn salayacak, 28 gnden nce kullanlacak borularda 28 gnlk beton mukavemet ve malzeme zelliklerini tayacaktr. Boru yapmnda kullanlan en byk arega ap boru et kalnlnn 1/3nden fazla olmayacak ve boru sathnda bnyesinde boluklar, kum yapmas kabarck ve atlaklar bulunmayaca gibi hatalar yapmndan sonra herhangi bir yolla dzeltme yoluna gidilmeyecektir. 10.5- Yklenici Beton borular, her parti alm ve yapmnda kontrolluk tekilatna gsterecek, gerektiinde belli oranda beton borudan krmak suretiyle malzeme dokusu ve yzeyinin muayenesi yaplacaktr. Ayrca yap denetim grevlisi malzeme tahlilini, szdrmazlk deneyini ve mukavemet kontroln masraf firmaya ait olmak zere yaptrabilecektir. 10.6- Yklenici antiyeye gelen veya imal ettii borular kullanmadan nce muayene ederek krk, atlak, muf ve ular krlan borular kullanmayacak ayr bir yere istif ederek derhal antiye alanndan uzaklatrlacaktr. 10.7- Beton boru zellikleri aadaki tabloda gsterilmitir. ap (mm) 200 300 400 500 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 min.et kalnl (mm) 40 45 50 65 70 100 120 135 160 180 180 200 125 200 200 200 200 200 200 200 82.8 124.1 200.0 260.0 325.0 bir borunun min.boyu (cm) 125 125 125 125 32.1 56.0 8.000 10.000 14.000 17.000 20.000 23.000 25.000 28.000 25 25 25 25 25 25 25 bir borudaki donat-St IVB (kg/adet) borunun min. mukavemeti (ton/m) 4.200 4.800 6.500 7.000 ve D Cidarda Min Pas Pay (mm)
10.8- Yukarda belirtilmeyen konularda ASTM C76 standartlar geerlidir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 10.9- Borularn, prefabrik baca elemanlarnn ve her trl prefabrik elemanlarn zerinde malat adn Kullanlan imento cinsini Boru boyunu Boru apn Boru et kalnln
belirtilen bilgiler bitm esasl siyah boya ile ve ablonla yazlacaktr. Bilgiler, boru d yzeyine, boruyu iki ucunu Minimum yaz boyutlar aadaki tabloda verilmitir. Minimum yaz boyutlar Boru ap 200 400 500 1000 1200 ve daha byk a: harf ykseklii (mm) b: harf genilii (mm) c: harfdeki izgi kalnl (mm) d: iki harf arasndaki mesafe (mm) e: iki satr arasndaki mesafe (mm) (a-b-c-d-e) 50-30-7-5-10 80-45-10-7-15 120-70-15-10-20 .
BORU ZERNDEK YAZI RNE SOYLU SD 1250-300-45 SOYLU: Firma ismi SD 1250 300 45 : Slfata Dayankl imento : Boru boyu (mm) : Boru i ap (mm) : Boru et kalnl (mm)
11- BETON BORULARIN DENMES
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 11.1- DIN 4060 normuna uygun elastomer contalar kullanlacaktr. Yap denetim grevlisi uygun grd yerlerde deiik ba balama yntemleri uygulatabilir. 11.2- Borular muflar ak ynnn aksine gelmek ve hendein en derin yerinden balamak zere kuruda denir. Muflarn ii muf iine giren boru ular bilhassa temiz ve kuru olacaktr. Borularda conta ile balama yaplacaksa borunun ucu denmi borularn muf dibine skca dayanarak biime sokulur. Contalar nceden hendek dnda ve DIN 4060 uygun kalnlk ve apta hazrlanp boru u ksmna geirilerek mufun ierisine sokulacaktr. 11.3- Boru yerletirildikten sonra hendek dolgusu yaplr. Yanlarnda sktrlrken boru altnda topuklar meydana gelmemesine ve boru balantlarnn sarslarak gevememesine dikkat ederek szdrmazlk salanm olacaktr. 11.4- Boru deme ilemleri (yerinde dkme kollektr dahil) parsel ve yan sokak balantlar ile birlikte srdrlecektir. Aksi taktirde i durdurulur ve bundan dolay yklenici hibir hak talep edemez. darece kabul edilebilecek zorunlu haller dnda boru hatlar (ve yerinde dkme kollektr) denip dolgusu yapldktan sonra boru st alp herhangi bir balant yaplmasna kesinlikle izin verilmez. 12. AYNI HENDEE DENEN BORULARIN ARA MESAFES in yapld gzergahta engelleyici bir durum olmad mddete ayn yere denen pissu hatt ve yamursuyu hatt ayn hendee denecektir. Mevcut altyap vs. gibi zorunlu nedenlerle iki (veya daha fazla) borunun ayn hendee deme imkan yoksa veya bu durum ekonomi salamyorsa gerekeleri belirtilerek borularn ayr hendee denmesi iin Genel Mdrlk Onay alnr ve borular ayr hendeklere denir. Ancak, yeni yaplacak pissu ve yamursuyu hattnn tamamlanmasndan sonra iptal edilecek olan mevcut pissu ve yamursuyu hatlar mevcut altyap vs.gibi zorunlu neden saylamaz. Kaya zeminlerde h<100 cm durumunda ev yerine dik kaz yaplr. Bu durumda c deeri yerine, kaz ykseklii h kabul edilerek, alma pay mesafesi uygulanr. (a) Deeri: Batak Boru ap 1 < 400 mm 1 = 500 600 1 = 700 - 1000 1 = 1200-1600 1= 1800 2400 1 > 2600 Balk a(cm) 20 25 40 50 60 80 Kum akl a(cm) 20 25 40 50 60 80 Toprak a(cm) 20 25 40 50 60 80 Ksk a(cm 20 25 30 40 50 60 Kaya a(cm)
a)deeri iki boru arasndaki minimum mesafeyi salamak iin artrlabilir,aksi halde tablo deerlerine gre uygulama yaplr. Ayrca, yeralt suyu vs. gibi, yerindeki zel artlar nedeniyle (a) deerinin arttrlmas gerekirse idarenin onay ile arttrlabilir. Maksimum (c) Deeri: Boru ap 2 < 600 mm 2 = 700-1000 2 > 1200 c (cm) 20 30 40
ki boru arasndaki minimum mesafeyi salamak iin (c) deeri artrlmaz, (a) deeri artrlr. ki boru arasndaki mesafe: d= [a + (h/n) + c] d1/2 13- SIZDIRMAZLIK DENEY Yap denetim grevlisi gerekli grd yerlerde veya hattn btnnde tm masraflar Yklenici ye ait olmak zere szdrmazlk deneyi yaptracaktr. Szdrmazlk deneyi ller Bankas Kanalizasyon naat zel ve Teknik artnamesinin ilgili maddesi veya TSE. Standartlar ve Muadili standartlar dorultusunda yaplr. 14- YERNDE DKME MALATLAR 14.1- Beton borular, bacalar, yamursuyu menfez (baks) inaat vb. yerinde dkme betonla imal edilecekse dklecek beton cinsi szleme ve artnamesine gre projelerde belirtilen ekilde olacaktr. (Aksine bir hkm olmamas halinde altyapda kullanlan beton imalatnda slfata dayankl imento kullanlacaktr.) Beton imalatlarda hazr beton kullanlacak olup betoniyerle karm hazrlanmayacaktr. Beton hazr beton yapm TSE standartlarna uygun hazrlanacak olup hazr beton dklmesi arasndaki zaman hibir suretle yarm saatten fazla olmayacak ve souk derz oluumuna msaade edilmeyecektir. Yaplan betonun miktar ne olursa olsun dkm ii hendee pompal veya pompasz oluklarla yaplacaktr. Beton girdi malzemesini, kum ve akln granlemetresini her zaman ve her konu iin Yap denetim grevlisi tesbit eder ve beton deneylerinin yaplmas hakkn muhafaza eder. 14.2. Yerinde dkme kollektrler iin dklen beton tekniinin gerektirdii aletlerle imal edilerek yerletirilecek ve iyice sktrlacaktr. in niteliine uygun przsz dzgn yzey elde edecek kalp sistemi seilecek olup (elik, playvut, kayar kalp vb.) ie balamadan kalp iin dareden onay alnacaktr.Kalp miktar iin sresi dikkate alnarak yeteri miktarda kalp temin edilecektir. Kalp alndktan sonra beton yzeyleri zerinde boluklar grlmeyecek yzey dzgn ve przsz olacaktr aksi durumda denetim elamannn uygun grecei tamir harc ile beton yzeyi tamir edilecektir.Kalp deformasyonu, patlamas sonucunda tamir imkan olmayan inaat blmleri yazl talimatla derhal (dl: 1 borusunun d ap)
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi yklarak yeniden yaplacaktr. Kalplar skldkten sonra temizlenip uygun kalp ya kullanlacak olup kesinlikle yank ya kullanlmayacaktr. Kollektr su szdrmaz nitelikte imal edilecek ve imal edilinceye kadar ve gereken srede srekli rutubetli kalacak ekilde sulanacaktr. 14.3- Kollektr kalb, betonunun tokmaklanmas veya vibratrle sktrlmas srasnda deforme olmayacak ekilde kalp tahkimata alnacaktr ve kalplar beton yeterli mukavemete eritikten sonra karlacaktr. 14.4- Beton dkmnde yapm artlar ve iin nitelii dikkate alnarak denetim grevlisinin uygun grecei her trl beton katk maddesi (szdrmazlk, priz geciktirici-hzlandrc, akkanlatrc vb.) yazl talimatla kullanlacaktr. 14.5- Yklenici beton dkmnden enaz 24 saat nce denetim elamanna yazl bavuruda bulunarak yaplan imalatlarn (kalp, demir, conta vb.) kontrollerini yaptrp, tespit edilen eksiklikler varsa giderildikten sonra imzal beton dkm izin belgesi proramlayacaktr. 14.6-Kalp yapm teknii dikkate alnarak kalp sonras imalatta oluacak tij, bulon vb. delikleri denetim elamannn onay verdii szdrmaz zel tamir harc ile doldurulacaktr. 14.7- Beton ve demirin kalite kontrolleri denetim elamannca uygun grlen laboratuarda (malzeme alnan kurulu hari) gerekli deneyler yaptrlacaktr. 14.8- Yerinde dkme imalatlarda; alma pay Hendek Derinlii (cm) h=0 ~ 250 h = 251 ~ 400 h = 401 ~ 600 h = 601 ~ 800 h= 800 alma Pay (cm) 2 x 70 2 x 75 2 x 80 2 x 85 2 x 90 alnr ve beton dkmne balanr. Yklenici darenin denetim yapabilmesi iin beton dkmn mmkn olduunca mesai saatleri iinde
Yukarda belirtilen geniliklere iksa + kalp ve kalp destek paylar dahil edilmitir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 15- HENDEK DURUMU VE DOLGUNUN YAPILMASI Hendek durumu: hendek yataklama, kundaklama ve dolgulamaya gre doldurulur. 15.1- Yataklama: Dolgu artnamesi dorultusunda yaplacaktr. 15.2- Kundaklama: Dolgu artnamesi dorultusunda yaplacaktr. 15.3- Dolgu: Dolgu artnamesi dorultusunda yaplacaktr. 15.4- Hendek Dolgularnda Meydana Gelen kmeler in Ceza Uygulamas : Hendek dolgusunun yklenici tarafndan tamamlanmas; boru iin btn testlerin yaplp, dolgunun artnamelere gre sktrlp, kaz yaplan ve kaz srasnda tahrip olan yerlerin asfalt iin hazr olduu anlamna gelir. Asfalta hazr olan yerler cadde (veya sokak) ismi belirterek ve baca numaras ve km. belirterek yklenici temsilcisi-yap denetim grevlisi -srveyan arasnda hazrlanacak bir tutanakla tespit edilecektir. Asfalt yapldktan sonra 5 gn iinde, 10 m ara ile asfalt st kotu milimetrik hassasiyetle tespit edilecektir. Kotu alnacak noktalar kot alnmadan nce uygun yntemlerle (bu iler iin kullanlan ivi veya baka iaretleme sistemi ile vs.-normal metal iviler kullanlmaz) sabit hale getirilerek bu noktalarn her an kolayca bulunmas salanacaktr. Yaplan iaretlemenin; hendek en kesitinde, mmkn olduunca hendek orta eksenine yakn olmas salanacaktr.
16- N YAPILMASINDA UYGULANACAK GENEL ESASLAR 16.1- ok zorunlu sebepler olmadka ve olabilecek zorunlu sebepler tutanakla tesbit edilerek yap denetim grevlisinden izin alnmadka iki baca arasnda malzeme serilmesi , boru denmesi, dolgu ii ayn anda yaplmayacaktr. Bu imalatlarn balanacaktr. 16.2.- ki baca arasnda tm kaz tamamlanacak, iki baca aras en az 10 m. ara ile kaz kotlar kontrol edilerek projede gsterilen profilin salanacandan emin olunacaktr. Herhangi bir nedenle projede bir deiiklik yaplmas gerekirse kontrol edilen kotlarla iki baca arasnda, eimin her noktada ayn olduundan emin olunacaktr. 16.3- Kaz tamamlandktan sonra Yap Denetim Grevlisi gerekli grd takdirde zayf zeminlerde, yeteri kadar zayf zemin kaldrlarak, darece onaylanan uygun ocak ta vb. malzeme ile zemin iyiletirilmesi yaplacaktr. 16.4- ki baca arasnda malzeme serilmesi gerekmiyorsa hendek taban tesviyesi tamamlandktan sonra boru denmesine balanacak ve boru denmesi tamamlanacaktr. Boru denmesi tamamlandktan sonra, hendein kundaklama ve dolguya hazr olduu yap denetim grevlisi tarafndan grldkten birisi tamamen bittikten sonra, sras gelen imalata
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi sonra balanacaktr. Boru denmesi srasnda borularn yerinden oynamamasn salayacak ekilde yataklama daha sonra stnden 30 cm. ye kadar kundaklama yaplr. 16.5- ki baca arasnda denmi borularn (hem prefabrik hem yerinde dkme borularda) konumu plan ve profilde gergin ip zelliini tayacaktr. Plan ve profilde boru eksenindeki kabul edilebilir maksimum sapmalar. 200, 300, 400, 500 mm. borular iin : - 3cm. 500 mm. borular iin : - 5 cm.dir.
16.6- Boru hatt zenle yataklanmadan ve kundaklanmadan hendek dolgusuna geilmeyecektir. Dolgu malzemeleri hendee 20 30 cm.lik tabakalar halinde serilecek ve dolgu sktrlmas tam salanacak ekilde kompaktrle tamamlanacaktr. Yaplan dolgular, ister yol blgesinde, ister yol dnda olsun, tekniine ve artnamesine uygun olarak ve ilerde en ufak bir oturmaya meydan vermeyecek ekilde yaplacaktr. 16.7- Dolgu tamamlandktan sonra, alma yaplan btn yerler dzeltilerek, temizlenerek, ie balanmadan nceki haline getirilir. Kaz genilii dnda kalan ve kazdan kan malzemenin dklmesi veya baka nedenlerle kirletilen ve bozulan asfalt, tretuvar kaplamalar ve bordrlerin eski haline getirilmesi, gerekirse ykanmas, ykleniciye aittir. Kaz genilii iinde kalan asfalt, tretuvar kaplamas, bordr gibi imalatlarn eski haline getirilmesi ykleniciye ait deildir. Ancak bu gibi imalatlarn alt kotuna kadar olan dolgular tamamlanacaktr. Kazdan kan malzemenin dolgu olarak kullanlmad yerlerde prensip olarak tm hendek dolgular uygun stabilize (Ancak caddelerde krmata) malzeme ile yaplacaktr. 17. PROJE HESAP AISI 17.1- in projeleri idare tarafndan verelirse; idarenin verdii projelerde eksiklik, hata ve tamamlanmas gereken dier hususlar olursa yklenici projelerdeki bu eksiklik, hata ve tamamlanmas gereken hususlar tamamlamakla ykmldr. Projelerde uygulama iin tamamlanmas gereken hususlar ie balamadan ve iin devam sresince tesbit edilecek idareye bildirilecek ve idare ile varlan mutabakata gre projeler tamamlanacaktr. 17.2- Bu ile ilgili kesin projeyi idare verecektir. dare gerekli grdnde projede dzenleme, ilave kartma yapabilir veya ykleniciden yeni kesin proje,uygulama projesi veya tadilat projesi yaplmasn isteyebilir. 17.3-Bu ie ait proje ller Bankas Kanalizasyon ilerinin planlanmas ve projelerinin hazrlanmasna ait TALMATNAME ller Bankas Kanalizasyon Projesi zel artnamesi ve ilgili dier teknik artnameler ile bu artnameler haricinde kalan teknik hususlar iin Trk Standartlarna normlarna uygun olarak yaplabilecek ve dare onayna sunulacaktr. ve gerei halinde (DIN)
17.4- Projelere ait telif hakk dareye ait olup, bunlarn rnek alnmas veya aynen baka ilere ait projelerde kullanlmas mnhasran darenin iznine bal olup, Yklenicinin bu projeler zerinde hibir hakk kalmaz. Konumuna gre gzergah takribi olarak geilecek gerektiinde sondaj ukurlar alacaktr. Bu ukurlar yeterli derinlikte olacak ve sokaktaki yer alt tesislerinin gerek durumlar tesbit edilecektir. Kanalizasyon projesi hazrlanrken dikkate alnacaktr. 17.5- Proje kontrollarnn yaplm ve projenin tasdik edilmi olmas ilgili firmay sorumluluktan kurtarmaz. 17.6- Yklenicinin yapaca projede gznne alaca hususlar; Yklenicinin proje n raporlarnda blgenin haritasnda imar plannn ve ebeke taslann son duruma uyup uymad btn yerleimler ile sokak ve deiiklikleri, gecekondu nleme blgeleri ile afet yerleim sahalarn kapsayp kapsamad imar plannda olupta almam sokak ve caddeler varsa kamulatrlacak veya irtifak hakk (gei) alnacak yerler raporda belirtilecektir. Ayrca almam yollarn profilleri ve yol mifer kazklarn firma ilgili Belediye mar Mdrlkleri ile ilikiye geerek aktracak profillere gre akar kotlar tesbit edilecektir. 17.7. Yklenici projelerde her sokak, cadde, aktan akan mecra veya dere yataklarnn llere dayanmasna ve mecralarn temizlenmesi iin suyun iirilmesinden dolay bina ilerinde geri tepme olmamasna zellikle dikkat edilecektir. Boyuna kesitler yol eimi dikkate alnarak yaplacak, boyuna llere dayanlarak karlacaktr. Yklenici yol altnda bulunan yer alt tesislerini (Telefon, Elektirik, Havagaz, mesuyu mevcut kanalizasyon foseptik) tesbit edilecektir. Yeralt konumuna gre gzergah takribi olarak geilecek gerektiinde sondaj ukurlar alacaktr. Bu ukurlar yeterli derinlikte olacak ve sokaktaki yer alt tesislerinin gerek durumlar tesbit edilecektir. Kanalizasyon projesi hazrlanrken dikkate alnacaktr. Proje almalar Kuruluumuz Kanal Proje Daire Bakanlnn kontrollnde yrtlecektir. 18. LETME PROJELER in sonunda geici kabulden evvel (tasfiye veya fesih halleri dahil) iletme projeleri szleme ekleri ve ilgili artnameler dorultusunda hazrlanm ve tamamlanm olarak tasdik iin DAREye verilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 18.1-letme projesine ait Harita almalar: 18.1.a letme projesinin hazrlanmas iin gerekli tm arazi almalarn ieren rper krokileri, nirengi ve poligon rasat defterleri ve hesaplar, nivelman defteri v.b.yklenici tarafndan DAREye verilecektir. 18.1.b- Btn some ve bacalarn koordinatlar hesaplanacak ve imar veya halihazr paftaya ilenecektir. Baca rperleri en az noktadan alnarak rper krokilerine ilenecektir. Kollektr plan ve profilleri ayn pafta zerinde gsterilecektir. (1/1000 yatay, 1/100 dey olmak zere profil izilecektir.) 18.1.c- Btn kot ve koordinatlar lke kot ve koordinatlarna bal hesaplanacaktr. 18.1.d- mar ve halihazr haritas olmayan yerlerde kollektr gzergah iin kollektr aksndan en az 50 mt. saa, 50 mt sola olmak zere eritvari halihazr durumu gsteren 1/1000 lekli haritalar kartlacaktr. 18.1.e- Bu ile ilgili olarak ller Bankasnn zel ve Teknik artnameleri geerlidir. 18.2- letme projelerinde gsterilecek bilgiler: 18.2.a- Plan stndeki bilgiler Akar kot Baca kapak st kotu Bacalar aras mesafe Boru ap, cinsi Eim Baca nosu
18.2.b- Anahtar Pafta : Atksu ve yamursuyu iin ayr ayr 1/5000 lekli paftalar hazrlanacak ve bunun zerinde 1/1000 lekli paftalarn yerleri gsterilecektir. 18.3- letme projelerine esas olacak deerler dolgu ilemleri yaplmadan nce kayda geirilecektir. 18.4- letme projeleri, iin bitim tarihinden itibaren; 30 gn iinde tamamlanp dareye verilecektir. Ancak kapsam geni olan ilerde yklenici firma iin tamamlanan blmleri iin i devam ederken ksmi iletme projelerini tamamlayp incelenip onaylanmak zere dareye verecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 19-MUAYENE VE IZGARA BACALARI: 19.1- Yklenici, projelerde belirtilen tip, kesit ve ekilde muayene baca ve zgara bacas yaplacaktr. 19.2 Prefabrik baca yerine, prefabrik bacada ngrlen; imento dozaj, donat ve beton et kalnlklar kullanlmak kaydyla ve darenin onay alnarak; yerinde dkme baca yaplabilir. 19.3 Muayene baca ilerinin temizlii iin pikten maml basamaklar projesinde grld ekilde artmal olarak konulacaktr. 20- PARSEL BALANTILARI : Parsel balantlar muflu borularla varsa projesine gre Yaplacaktr. Parselasyonu yaplm sokaklarda, her parsele veya eve bir balant ngrlecektir. Zorunlu hallerde proje artlarnn elvermesi halinde iki veya daha fazla evin bir parsel bacasna balants yaplabilir. Parselasyonu yaplmam yerlerde ise idarenin yazl talimatna gre hareket edilecektir. Yine zorunlu hallerde bir parselde birden fazla ev ve apartman var ise her ev ve apartman iin ayr ayr balant yaplabilir. Ana mecra denirken , projesine gre ev balants braklan yerler hendek kenarna rperlenecektir. Ev balant borular ana mecralara C paras ile balanacaktr. Ev balant borular ana mecralar ile 45 lik bir a tekil edecek ekilde olacaktr. Evler mecralarn tamamlanmasndan ve iletmeye almasndan sonra balanacaktr. Ev balantlar yaplrken fosseptiklerin ve fenni olmayan kanallarn ilerde kreltilecekleri dikkate alnarak imkan nispetinde fosseptiklere ve eski mecralara en az zarar verecek bir gzergah seilmelidir. Ev balant mecralar iin menba ve mansab kotlarna gre maliyeti minimuma indiren en uygun eim seilecektir. Parsel ve zgara balant miktar proje ve yerinde yaplan tespitle belirlenecektir. Balantlar ana kanal ile kaldrm arasna yeni denecek proje veya artnamesinde belirtilen boru cinsinden yaplacaktr. Yeni imar gemi blgelerde ise abone balantlar her imar parseline bir balant olmak zere kaldrm zerine gelecek 80 mm. lik prefabrik baca ve beton kapa dahil basamaklar yaplm olarak zgarada ise artnameye uygun pik zgara yaplm olarak dareye teslim edilecektir. Balantlar kesinlikle yol iinde aboneye ait mevcut boruya yaplmayacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 22- YAMURSUYU PK IZGARA VE MUAYENE BACA KAPAI LE EREVELER HAKKINDA TEKNK ARTLAR: 22.1 Yamursuyu pik zgara ve muayene baca kapa ve ereveleri pik olarak menteeli alr, kapanr ekilde orta ve ar trafik yklerine gre dayankl olacak ekilde DAREce verilecek imalat resimlerine gre yaplacaktr. 22.2.- Yamursuyu pik zgara ve ereveleri TSE 1479 normuna uygun DAREce verilecek numuneye gre (TSE 1479 madde 1.2.2 izelge 3) +, -1 mm. tolerans dahilinde ve muayene baca kapa, erevesi de TSE 1478 normuna uygun (TSE 1478 madde 1.2.2 izelge 3) ayn tolerans dahilinde rahata alp kapanabilir ekilde imal edilip altrlm olacaktr. 22.3.- Izgara, baca kapa ve erevelerinin btn yzeyleri dzgn, dkm boluundan ar ve deformesiz olacaktr. 22.4.- Izgara, baca kapa ve ereveleri 20 kg/mm ekme 25 ton krlma mukavemetli olarak dkme demirden imal edilecek olup, pik cinsi HP2 piki olacaktr. 22.5.- Dkm sathnda ve bnyesinde dkm boluklar, curuf kum yaplmas, kabarck ve atlak bulunmayaca gibi hatalar dkmden sonra herhangi bir yolla dzeltilmesi yoluna gidilmeyecektir. 22.6.- Izgara, muayene baca kapa ve erevelerinin zerine DAREnin verecei punto ebatlarna uygun ASK KANALZASYON ve yamursuyu iin ASK YAMURSUYU ibaresi kabartmal olarak yazlacaktr. 22.7.- Sathlar kum pskrtme ile temizlenerek, yolluk dipleri ve apaklar kesme ve talama suretiyle dzgn bir ekilde dzeltilmi olacaktr. Kumla temizlendikten sonra herhangi bir tecrit (boya)e tutulmayacaktr. 22.8.- Muayene baca kapa ve erevesi (TSE 1478) zgara ve ereveleri TSE1479) ne uygun arlklarda kasal, menteeli ve pikten maml olacaktr. 22.9.- Izgara ve baca kapa ereveleri YKLENci her parti dkmnde veya satn almnda DAREye haber verecek: yap denetim grevlisi gerek grrse malzemeden 1/100 orannda krmak suretiyle malzeme dokusunun ve dkm boluunun muayenesini yapacaktr. Gerekirse malzeme tahlilini ve mukavemet kontroln masraflar firmaya ait olmak zere yaptrlacaktr. DARE gerekirse tip kesitlerde deiiklik yapacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 8. MESUYU NAATLARI MADDE 1 : RUHSAT, HARLAR VE N HAZIRLIKLAR a ) Ruhsat, Harlar ve n hazrlklar hale konusu iler iin gerekli olan asfalt kesme ,kaz, toprak dkm ruhsat ile toprak dkm harc ve trafik msaadeleri, Cumartesi-Pazar ve gece alma msaadeleri, karayolu gei msaadesi ile ilgili olarak ASK sadece ilgili kurum ve kurulularla gerekli yazmalar yapmakla sorumludur. Yklenici ie fiilen balamadan nce, ilgili btn ruhsatlar almak ve birer kopyasn kendisinde tutmak, asllarn da ASK'ye vermek zorundadr. Aksi halde ie balatlmaz. Asfalt ve kaz ruhsat iin cadde ve sokak baznda Bykehir Belediyesi Fen leri Dairesi Bakanl Aykome Mdrlne, dkm ruhsat, harc ve yeri, tatil gnleri ve gece almalar iin ilgili Belediye Bakanlna, karayolu geii iin TCK ve Blge Trafik Mdrl'ne ve ehir ii yollarn ve kavaklarn kapatlmas iin l Trafik Mdrlne ve Trafik Denetleme ube Mdrlne bavurulacaktr. Yklenici ie balamadan nce malzeme, ekip,ekipman, ikaz levhalar, bilgi ve makine parkn vs. hazrlayacaktr. Aksi halde ie balatlmayacak olup, bu durum sre uzatmnda dikkate alnmaz. Yklenici kurduu her antiye iin ayr ekip ,ekipman, malzeme vs. temin etmekle sorumludur. ayet i taeronlar yardm ile yrtlyorsa yukardaki hususlar taeronlar iin de geerli olup, aksayan durumlarda direkt olarak Yklenici sorumludur. b) naat Bilgi, kaz Levhalar ve Gvenlii Yklenici gerek yaplan ii tantmak gerekse trafik akn kolaylatrmak ve ayrca can ve mal emniyetini salamak amacyla aada cinsi ve miktarlar belirtilen trafik nlem ve iaretleri, inaat bilgi ve ikaz levhalar ile i gvenlii iin gerekli levhalar ie balamadan nce antiyelerde hazr halde bulundurmak ve iin devamnda gerekli noktalara koymak zorundadr. Aksi durumda olabilecek her trl kaza vs. sorumluluu Ykleniciye ait olacaktr. CNS 1) tantm levhas 2) " " ...... 3) Baryer 4) Mecburi Yn Levhas kullanlacak ADET ....... ...... ....... TCK ZELLKLER Ayr noktada, kaldrma betonla tespit edilecek. Seyyar olup, allan noktalarda kullanlacak. Seyyar olup, allan noktalarda kullanlacak. Standardnda olacak ve alma noktalarda
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5) Yol Kapal Levhas (Ek:9) 6) Plastik huniler(krmz-beyaz) 7) Flarl ikaz lambalar 8) Krmz-beyaz erit 9) Yaya gei kalaslar 50x150x5 kullanlacak. 10)Bilgi levhas ....... Seyyar olup, 50 mt ara ile allan noktalarda kullanlacak (Bykehir Belediyesi ASK Genel Mdrl mesuyu naat yazl) c) Ocak Temini Yklenici dolgu malzemesi olarak kullanlacak olan kum , tuvenan ve krmata malzeme ocaklarn ie balamadan nce tespit edecek ve malzeme kalitesi ynnden ASK'nin onayn alacaktr. Malzeme kalitesinin bozulmas, malzeme alnamamas gibi sebeplerle ocak deiiklii olmas hallerinde de yeniden ASK'nin onay uzaklatrlacaktr. alnacaktr. ASK' nin onay alnmadan getirilen malzeme antiyeden ....... ....... ....... ....... ....... Seyyar olup, allan noktalarda kullanlacak. Seyyar olup, allan noktalarda kullanlacak. alma yaplan noktalarda kanala paralel kullanlacak. mt alma yaplan noktalarda kullanlacak. Yere tespit edilebilir, her 10 apartmanda bir tane
MADDE 2 : MALZEME TEMN, NAKLYES VE KULLANIMI naatta kullanlacak olan TSEye uygun SO 9000 belgeli PE-100 younlukta HDPE boru, TS 1997ye uygun elik boru, ISO 2531 in en son versiyonuna uygun ductil boru ve ek paralar ile armatrler (vana, vantuz, yangn musluu, buakle v.b.) polietilen boru, fittings malzemeler, szleme ekindeki Teknik artnamelere uygun olarak, tuvenan, kum-akl, krmata, imento, kereste, demir gibi inaat malzemeleri de Yap leri Genel Teknik artnamesinde tarif edilen kalitede Yklenici tarafndan temin edilecektir. Kullanlacak her malzemenin artnamelerinde belirlenen kaliteye uygunluunun Yap Denetim Grevlilerince kabul edilmesi arttr. Tm boru, ek para ve abone balant malzemeleri kasal kamyonlar veya pikap tr aralarla tanacak, elik ve ductil borularn i ve d izolasyonunun bozulmamas iin ykleme ve boaltmalar bitkisel elyafl sapanlarla yaplacak ve vin kullanlacaktr. Ductil borular kamyonlara yklenmeden nce hazrlanm olan 10*10 kalaslar boru paketlerinin her iki ucunda (1) er metre mesafeden kasa tabanna enine istikamette yerletirilecek, zerlerine bandllar (boru paketleri) oturtulacak tekrar enine istikametteki kalaslardan her iki baa (1) er adet konacak ve bylece yklemeye devam edilecektir. Ykleme srasnda ambuatmanl balarn st ste gelmemesine dikkat edilecektir. Ayrca boru bandllarn kasa yan yzleri ve birbirleri ile temas ederek boru kaplamalarnn bozulmamas iin, kasa yan yzleri ile bandllar , bandllar ile bandllar arasna boyuna veya kasa tabanna dik olacak ekilde her iki baa da ahap kalaslar konacaktr. Yklemeyi
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi mteakip, borular bitkisel elyafl halatlarla kamyon kasasna sarlacaktr. Keza borular geici depo yerine istif edilirken de ayn hususlara dikkat edilecektir. Yani tabana, her iki uta birer metre 10x10 cm ebadnda kalaslar konulacak, bandllar bunlarn zerine oturacak,bylece tabandan itibaren bir sra 10x10 cm kalas, bir sra bandl olacak ve ambuatmanl ksmlar st ste gelmeyecek ekilde istif yaplacak, st ste (4) sradan fazla bandl konulmayacaktr. ayet borular denecei gzergahlara nakledilip dizilecekse; boru istif yeri kesinlikle yaya kaldrm olacaktr (kaldrm olmayan yerler hari). Bu amala bandllar bir bandldaki boru says ve boru boyu dikkate alnarak, belirli aralklarla, yaya kaldrmlarna, bordr talarna paralel olacak ve yaya trafiini aksatmayacak ekilde istif edilecektir. Borular kaldrmlara konulurken boru altna her iki utan (1) er mt 10x10 cm lik kadronlar konularak borularn zeminle olan temas kesilecektir.Yaya kaldrm olmayan yollarda borular, trafie mani olmamak zere yol kenarlarnda yola paralel ekilde ve her iki bandan (1)er mt ierden altna takoz konularak istif edilecektir. elik borularn istifinde de boru altna uygun ebatlarda kum torbalar yerletirilerek borunun zeminde etkilenmemesi salanacaktr. zel para ve armatrler genellikle dili, muflu ve flanl cinste duktil, elik, font, Pe ve Pvc esasl malzemeler olup, bunlarn aralara ykleme, boaltma,istif ve nakliye srasnda zarar grmemelerine dikkat edilecektir. Bu nedenle anlan paralarn ykleme, boaltma srasnda aralardan ve hendek kenarlarndan hendeklere atlmamas ve yuvarlanmamas gerekmektedir. Malzemenin boyutuna bal olarak ykleme ve boaltma ii insan veya makine (vin) gcyle ve malzeme hasar grmeyecek ekilde yaplmaldr. Depo veya antiyede istiflenirken ,dili paralar st ste atlmayacak ek paralarn zarar grmemesi iin gereken zen gsterilecek , Pe, PVC ve lastik esasl boru conta veya rondela vb. malzemelerde iklim artlarndan korunacak, yazn gne na maruz braklmayacak, kn ise kapal yerde muhafaza edilecektir. yi muhafaza edilememesi veya hatal ykleme, boaltma, istif ve hatal kullanma sonucu bozulan malzemeler kesinlikle kullanlmayacaktr.
MADDE 3 : BORU APLKASYONU, ASFALT KESLMES ve KAZI LEMLER Yklenicinin malzeme, ekip, ekipman, ikaz levhalar, bilgi levhalar ve makine park Yap Denetim Grevlisi tarafndan grlp yeterlilii tespit edilmedike asfalt kesme ve kaz ilerine izin verilmeyecektir. Yklenici kurduu her ayr antiye iin ayr ekip, ekipman, ikaz ve bilgi levhalar, makine park bulundurmakla ykmldr. in devamnda bunlar baka antiyeye nakledemez. i taeronlar yardm ile yrtyorsa bu hususlar taeronlar iinde geerli olup aksayan durumlardan Yklenici sorumludur.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi a ) Boru Hatlarnn Aplikasyonu : Boru gzergahlarnda, asfalt kesme ilemine balamadan nce, mevcut altyapnn tespiti iin ncelikle ultrasonik dedektrle yaplacak tarama sonucunda gerekli yerlerde arama kazlar yaplmal ve karlalan alt yapnn durumuna gre boru hatt zemine aplike edilmelidir. Aplikasyon srasnda mevcut gzergahta herhangi bir engel yoksa ve boru ap < 300 mm
ise borunun yeri kanal yakn kenar bordr tana 1 mt mesafe olacak ekilde belirlenecektir. Boru ap > 300 mm olan borularda abone balants yaplmayaca iin, bu boruya paralel olarak ayn gzergaha, yol geniliine bal ( 1-1,5 mt ) olmak zere II ve III. bir boru denecei hesaplanarak aplikasyon yaplacak ve ebeke borular bordr tarafndan ve stte olacak ekilde kademeli tip kesit uygulanacaktr. Aplikasyon ip ekilmek suretiyle krmz renkli yal boya veya yal tebeir kullanlarak yaplacaktr. Zorunlu hallerde ASKnin yazl izni veya talimat ile boru gzergah yaya kaldrmna alnabilir.
a.1 ) Ana Besleme Hatlarnn Aplikasyonu : Ana besleme hatlarnn aplikasyonu tamamen plan-profile nne alnarak yaplacaktr. ve mevcut alt yap durumu gz
Gzergahtaki mevcut altyapnn konumu ve denecek hattn yeri
belirlendikten sonra, boru hatt zemine, profildeki kazk numaralar ve mesafelerine gre aplike edilecek, hendek genilii de gzergaha izilecektir. Okuma yaplan noktalardaki kaz derinlikleri operatrn grecei ekil ve byklkteki demir kazklar zerine yazlp, ara mesafeler de dikkate alnarak, yakn bordrn yaya kaldrmna aklacaktr. Aplikasyon srasnda mutlaka takeometre, nivo ve metre gibi l aletleri ve ip kullanlacak, alimanlarn tekilinde gereksiz some noktas oluturulmayacak ve ductil burularn 3 lik sapma as zenle deerlendirilerek gereksiz dirsek kullanlmayacaktr. a.2 ) ebeke Borularnn Aplikasyonu : ebeke hatlarnn aplikasyonu, ebeke inaat planlarna ve arama kazlarndan kan sonuca gre yaplacaktr. Herhangi bir engel yoksa yol geniliine bal olarak tek veya ift tarafl olarak, hendek yakn kenar ile bordr arasnda 1 mt. mesafe olacak ekilde ip ekilmek suretiyle minimum malzeme kullanm esas alnarak aplikasyon yaplacaktr. a.3 ) Abone Hatlarnn Aplikasyonu : ebeke hatlarnn aplikasyonu yaplrken 1 formen, 1 srveyan ve 2 iiden oluan bir ekip, mevcut abone hatlarn ve saya yerlerini ve yaplacak balantnn apn, boyunu tespit edecektir, Ekip mevcut sayacn konumuna gre en ksa mesafeden abonenin ebeke borusu ile balantsn krokilendirecek ve hendek genilii 0.40 mt genilikte olacak ekilde abone hattnn zemine aplikasyonunu yapacaktr.
b ) Asfalt Kesilmesi : Aplikasyon yaplmasn mteakip; Asfalt; asfalt kesme ba, veya asfalt kesme testeresi ile ift tarafl kesilecektir. Kesme ileminde kompresr ile delici u , i makinesi bomuna da zel bak takarak asfalt kesilmeyecektir. Kesme ilemi srasnda testere, bak veya kesici u aplikasyon izgilerini takip etmeli, kesinlikle ie veya da tama olmamal, geni veya dar kesme yaplmamaldr. c ) Kaz ve Hendek Taban Dolgusu leri : c.1) Aplikasyonu yaplan hattn asfalt kesme ilemi tamamlandktan ve boru ek para ve fittings malzemelerinin hazr olduktan sonra Yap Denetim Grevlisinin bilgisi dahilinde membadan mansaba doru kazya balanacaktr (Zorunlu hallerde tersi olabilir.) c.2) Zemin cinsi ve asfalt alt malzemesi ne olursa olsun boru hendeklerinin genilii tatbikat projesindeki kesitlere uygun olarak yaplacaktr. Tatbikat projesinde hendek kaz kesitleri bulunmuyorsa boru d ap ( d ) olmak zere alma hacmi ile birlikte taban genilikleri ; c.2.1) d, 40 cmye eit veya kkse - evli hendeklerde : d + 2 * 20 cm - ksal hendeklerde : d + 2 * 20 + 2 * 5 cm c.2.2) d, 40 cmden byk, 70 cmye eit veya kkse - 60o den yatk evli hendeklerde : d + 2 * 20 cm - 60o den dik evli hendeklerde - ksal hendeklerde c.2.3) d, 70 cmden bykse - 60o den yatk evli hendeklerde : d + 2 * 45 cm - 60o den dik evli hendeklerde - ksal hendeklerde : d + 2 * 60 cm : d + 2 * 60 + 2 * 5 cm olarak alnr. : d + 2 * 35 cm : d + 2 * 35 + 2 * 5 cm
Ayn hendek iinde birden fazla borunun yanyana bulunmas halinde, borular arasnda 20 cm mesafe braklacaktr. 1.5 mtden daha derin olan hendekler ve inaat ukurlar, profillerde gsterilen derinlie kadar kazlrken durum ve artlarn gerektirdii gibi iksa edilerek desteklenecek veya evli kaz yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi ev veya iksa uygulamasna yolun durumu, arazinin konumu, alma yeri, trafik younluu vs. gibi hususlar gznnde tutularak Yap denetim Grevlisinin talimat dorultusunda hareket edilecektir. Kaz derinliinin 4 mt yi getii yerlerde kaz ukuru desteklenerek palyeli kaz yaplacaktr. Yeni denecek boru hatt gzergahnda yaplacak hendek kazlarnn mevcut boru hattn etkiledii yerlerde palplanj aklacaktr. Asfalt kaplama olan yollarda ve dolguya elverili olmayan (balk, kaya vs.) zeminlerde kaz malzemesinin tamam ruhsatl dkm yerine nakledilecektir Toprak olan zeminlerde kazdan kan malzemenin dolguya elverili olmas halinde Yap Denetim Grevlisinin bilgisi dahilinde dolguya yetecek miktarda kaz malzemesi hendein yakn kaldrm tarafna derli toplu bir ekilde istif edilecek, kesinlikle ift tarafl istif edilmeyecek, gmlekleme amac ile getirilen kum ve tuvenana karmayacaktr. Kazdan kan fazla malzeme ise toprak dkm yerine nakledilecektir. c.3) almalar nedeni ile uzun sre yaya veya ara trafiinin engellememesi amacyla , bir ekip en fazla 300 mt lik kaz yapabilecek ve bu kanaln tm ileri bitmeden ikinci bir 300 mt lik kazya kesinlikle balamayacaktr. Baland takdirde i durdurulur. Alan kanallar kazld tarihi izleyen 3 () gn iinde her ilemi tamamlanarak, cadde veya sokak trafie alacaktr. c.4) Kanal taban, kazy mteakip krekle syrlarak rselenmi zemin dar atlmaldr. Hendek tabannn bataklk, silt veya akc kum gibi oynak zemin (kohezyonlu) ierisinde bulunmas halinde buru hatt uygun grlecek ta veya elek st iri malzeme ile yaplan dolgu zerine kk daneli akl serilir. Yaplacak bu dolgunun ykseklii ve mesafesi, boru tipi , ap, zeminin tama gc, dey ve yanal zemin basnc, varsa trafik yk gibi faktrler gznne alnarak Yap Denetim Grevlisince yerinde tespit edilir. c.5) Hendek tabannn dzeltilmesi srasnda ortaya kan iri ta paras, sivri kaya ucu gibi engeller yerinden karlarak yok edilmeli, bu nedenle tabanda veya yanlarda meydana gelebilecek dklmeler dzensizlikler veya boluklar Yap Denetim Grevlisinin uygun grecei bir malzeme ile doldurularak sktrlmaldr. c.6) Boru hendek tabannn, borularn tm boylarnca tabana oturacak ekilde tesviyesi tamamlanp varsa tabandaki su kurutulduktan sonra proje veya tip kesitte verilen kalnlkta ( minimum 10 cm.) tuvenan (kum-akl) malzeme makine ile hendek tabanna atlarak serilmeli ve hendek geniliine gre tokmak, kompaktr veya titreimli silindirle sktrlarak hendek taban uniform hale getirilmelidir. Hendek taban dzeltildikten ve pekitirildikten sonra boru balantlarnn gvenli ekilde yapm ve denetimini salayacak derinlikte hendek tabannda ba yuvalar alr. c.7) Ana besleme hatlarnda yaplan kazlar srasnda gerekli l aletleri (Takeometre, nivo, prizma vs.) mutlaka kullanlacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi c.8) malatn salkl bir ekilde gereklemesi iin gerektiinde projesi dorultusunda servis yolu yaplacaktr. MADDE 4 : BORU DEME LER ve ARMATRLERN MONTAJI a) Boru demesine balamadan nce, boru denecek kanallarn tip kesitlere gre, alp almad, hendek taban tesviyesinin yaplp yaplmad, ba yuvalarnn alp almad, tip kesitlere gre kum veya tuvenan konup konulmad, sktrlp sktrlmad, Yap Denetim Grevlisi tarafndan kontrol edilecek, imalatlarn usulne uygun yapldnn tespit edilmesini mteakip boru feriyatna balanacak, uygun olmayan imalatlar derhal dzeltilecek, dzeltilmemesi halinde boru feriyatna izin verilmeyecektir. b) Aralardan indirilmi ve kanal boyuca dizilmi olan borular gz muayenesinden geirilerek ezik delik, derin syrk, boru ierisinde kat ve sv maddelerin olup olmad kontrol edilir. indeki kat ve sv maddeler uzun sapl bir fra ile temizlenir. c.1)PE 100 Borularn Montaj :Borular kaynak makinesine ovallemeyecek ekilde
yerletirilerek tralayc aparat ile boru ucu alnlar dzeltilecek, boru ular aln alna getirilerek eksen kontrolu yaplacak, eksen kontrolu salandktan sonra aln kayna ile birletirilecektir. Balar eklenmi belirli uzunlukta ano ve rulo halindeki borular, zayiat verilmeyecek ekilde hendek tabanna indirilecek ve hendek tabanna oturacak ekilde denecek ve boru hatt zerine projesine uygun olarak dm noktalar tekil edilecektir. c.2) elik Borularn Montaj :Normal kontrollerin haricinde i ve d izolasyonlar da kontrol edilen borularn hendee indirilmesinde kullanlacak ara ve gereler niform olarak indirilmeye imkan verecek, yanlara ve hendek tabanna arpmalara imkan tanmayacak ekilde seilecek, boru izolasyonuna zarar verebilecek elik halat v.b. aletler kesinlikle kullanlmayacaktr. Boru balarnn birletirilmesine gemeden nce szmaya yol aabilecek malzemeler birleim noktalarndan uzaklatrlacaktr. Boru balarnn birletirilmesinde aada ana hatlar verilen esaslara uyulmakla birlikte boru imalats firmann verecei esaslar n planda tutulmaldr. Kaynak ilerinde alacak personel DIN 8560 veya edeer bir standarta gre verilmi ehliyet belgesine haiz olacaktr. Her bir kaynak hakknda Yklenici iki nsha kayt tutacak, bir nshas Yap Denetim Grevlisine verilecektir. Bu kaytlar en azndan kaynaknn niteliini (kanc snf kaynak olduunu) hviyetini ve referanslarn ihtiva edecektir. Kaynak ehliyetine sahip dahi olsalar her kaynak grubunun banda yaplan ileri kontrol edecek ehliyetli bir eleman bulundurulacaktr. Yklenici her kaynakya bir tantm numaras verecek ve yaplan her kaynak numaralandrlarak kimin tarafndan yapld belirlenecektir. artnamelere uygun kaynak yapmayanlar derhal iten uzaklatrlacaktr. Kaynak elektrotlar DIN 1913te verilen tipte veya edeer kalitede, kaynak tipi ise elektrikli ark kayna olacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Borular kaynak ilemine gemeden nce bir merkezleme dzenei ile merkezletirilecek ve boru eksenleri aktrlacaktr. Boru kaynak azlar arasndaki gvde aral mmkn olabildii kadar kk tutulacaktr. Kaynak dikii ekli DIN 2559a (kaynak diki hazrl, kaynak azlarnn ekline ait standart) gre tespit edilecektir. Kaynak dikii zerindeki her trl ilem diki narl iken yaplacaktr. Yaplan kaynan tamam ultrasonik muayene ile, % 2 orannda da DIN 54111de verilen esaslara gre rntgen n ile kontrol edilecektir. Kaynak ileri kt hava koullarnda, zellikle hava scaklnn 0o Cn altna dt yer ve zamanda durdurulacaktr. Bu koullar altnda da kaynak yapma zorunluluu doarsa, kaynak ilemine gemeden nce numune kaynaklar ve ek testlerle yaplacak kaynan aranan zellikleri salad bir raporla tespit edilecektir. Boru iinde ii altrmak gerektiinde boru havalandrma tehizat temin edilecektir. elik borularn denmeden nce kontrol edilmesi, hendee indirilmesi, denmesi ve kaynak yaplmas ilemlerinde DIN 19630 da belirtilen hususlar geerli olacaktr. Testi yaplacak boru hattnn uzunluklar, hidrostatik test uygulanmadan nce hava ile yaplan kaynak dikileri testi, boru hattnn su ile doldurulmas, uygulanacak basncn tespit edilmesi, basncn istenilen seviyede tutulmas ve uygulanma sresi, n test ve ana testin yaplmas ilemleri DIN 4279 da verilen esaslar dorultusunda olacaktr. elik borularda her bir borunun iki ucu boru eksenine dik olarak kesilecektir. Kesit yzeyinin balang ve bitim noktalar farkl dzlemde olmayacak, kesit yzeyindeki przler giderilecektir. Kesme ilemi, kullanlan malzemenin zellikleri gerei uygun makine veya cihazla yaplacaktr. Borular hibir ekilde darbeli kesicilerle kesilmeyecektir. c.3) Dktil Borularn Montaj :Tm kontrolleri yaplan borularn 100 mm' ye kadar olanlar hendee el ile yerletirilebilir. 100 mm' den byk borular hendee indirilirken kesinlikle vin veya calasgal kullanlacaktr, insan gc, kaz makinesi ile boru indirilmeyecek ve kesinlikle serbeste yuvarlanmayacaktr. Aksi halde boru indiren ekibin iine son verilir. Vin veya calaskal kullanlarak boru bitkisel elyafl zel sapanlar veya iki ucunda elik eneleri bulunan ve enelerinin ileri lastik-kauuk kaplanm olan elik halatlar vastas ile iki ucundan veya balarndan dtan (1) er metre ierden kavrayacak ekilde kanala indirilecektir. Bu amala zincir veya elik halat gibi boru i ve d kaplamasn bozacak aksam kullanlmayacaktr. Lastik contalar yuvalarna konmadan nce borularn ambuatmanl ksmlarndaki conta yuvas eri tornavida ile yabanc maddelerden iyice temizlenir, varsa yataktaki apaklar alndktan sonra lastik conta boru ierisine yerletirilir. Conta yuvalarna lubricent srlmeyecei gibi, herhangi bir yal madde de srlmez. Bu nedenle contalarn temizlii ok nemlidir. Yuvasna oturtulan lastik contann d yznden el ile yataa doru bastrlarak iyice yerlemesi salanr. Ve balanaca boruya 10-15 cm. kadar yaklatrlr, daha sonra contann zeri tekrar temizlenerek zerine fra ile lubricent srlerek tekniine uygun ekilde montaj ilemi yaplr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Borularn ambuatmansz taraflarndan montaj yaplrken de kordon tabir edilen ksmn i ve d apaklar alnr. i ve d iyice temizlenir gerekirse ykanr. Sonra taklaca yuvadaki lastik conta zerine ve kordon ksmna dtan ikinci izgiye kadar lubricent srlr. Yata ve kordonlu ucu ayn kota getirmek iin yuvarlak ahap takozlar kullanlr. Boru bunlarn zerinde kaydrlmak suretiyle manivela veya zel ektirmeler kullanlarak ikinci izgi grlnceye kadar itilerek ekleme ilemi yaplr. Sentil ile kontrol edilir. Burada dikkat edilecek konu, borunun conta yata arka duvarna tam temas etmemesidir. Borular contal balant sayesinde her yne 300 mm' ye kadar 5, 400 mm' ye kadar 4, 1000 mm' ye kadar 3 lik bir sapma yapabilmekte, esneklik gsterebilmektedir. Eer borunun ucu conta yatana tam olarak oturursa, boru bu esneme zelliini kaybeder ve zemin oturmalarnda boru tahrip olaca gibi lzumsuz dirsek kullanm da gndeme gelir. Montaj ii her ne kadar manivela ve bir ahap takoz ile de yaplabiliyorsa da bu ancak 100, 125, 150 ve 200 mm.lik borularda mmkn olmakta, daha byk borularda ve her apta ve cinsteki zel parann balanmasnda ise zaman kaybna sebep olmaktadr. Bu nedenle montaj aparatlarnn kullanlmasnda yarar vardr. Yukarda da belirtildii gibi ductil borular yatay ve dey dnleri kendi elastikiyeti ile belirli alarda geebilmektedir. Ancak bu noktalara ok dikkat edilerek contann ezilmemesi salanmal ve dnen borularn ambuatmanl ksm masif destek betonlar ile desteklenmelidir. Borularn kesilmesi ve pahlanmasnda spiral talar kullanlacak, baka bir alete msaade edilmeyecektir. Kesim ilemi yaplrken kesme dzleminin boru eksenine dik olmas salanacaktr.
d) Feriyat yarm kalan borularn kirlenmemesi iin her iki utan kapatlmas amacyla Yklenici her ap iin (10) er adet konik takozlar yaptracak ve akamlar paydos edilirken bu takozlar vastasyla boru azlar kapatlacaktr. Boru denirken, belirli bir mesafeden baklarak borunun yatayda ve deyde istikametinin doru olmasna dikkat edilecek, gereksiz yatay ve dey kurplardan kanlacaktr. Zorunlu dey kurplar oluursa (bir altyap nedeniyle ) bu noktaya ebeke hatlarnda abone balants rast getirilir, ana besleme hatt ise vantuz konur. e) Teknik artnamelerine uygun olarak temin edilen ve ASKce uygun grlen, vana vantuz, yangn musluu ve tahliye balantlar ekli tip detaylara gre yaplacaktr. 100 mmden 300 mmye kadar olan vanalar buakle takm ile yzeyden kumanda edilecek, 350 mmden byk vanalar iinde rogarlar yaplacaktr. Vanalar usulne uygun monte edilecek, azlar kapatlacak ve vana milinin dey durmasna dikkat edilecektir. Yangn musluu, vana rogar kapa ve buakleleri vs. gibi tesisler her an grlebilecek bir durumda bulunacak, zerleri kapatlmayacaktr. Rogarlara tip kesitlerde detay verilen pik dkm kapaklar konulacaktr. ASKnin istei ve Yklenicinin kabul etmesi halinde gelien teknolojik artlara uygun olarak malzeme tiplerinde deiiklik yaplabilecektir.
f) Balant noktalar, kurplar, ap deiiklikleri ve hat sonlarnda
kullanlan zel paralarn
arkasna, tip detaylarda verilen ebatta 300 dozlu beton kitleler mutlaka atlacaktr. g) Boru deme srasnda, kanal bz, su borusu, PTT ve TEK'e ait kablolar vs. altyap tesisleri ile karlaldnda;kot durumu uygunsa bu tesislerin altndan geilecek, bu tesislerin zarar grmemesi iin gerekli tedbirler alnacaktr. Boru hatt, kanalizasyon hatt ile enine kesiiyorsa bu noktada boru 2,00 mt. boyunda B160 kalitesinde betonla kaplanp tecrit edilecek, kanalizasyon borular ile paralele gitme zorunluluunda boru, bz boyunca 350 doz beton ile muhafaza iine alnacaktr. Bu noktalar rlevelerde gsterilecektir. Dklen betonlar prizini alana kadar artnamelere uygun ekilde korunacak ve bakm yaplacaktr. h) Zon-ebeke balantlar ile kullanlabilecek durumda olan mevcut ebekenin yeni ebekeye balantlar ve yeni zonlarn mevcut zonlara balantlar boru cinsi ne olursa olsun Yklenici tarafndan yaplacak ve su srekli arkada tanacaktr. Bu balantlar yaplmad taktirde ie devam ettirilmez. Dktil borularda ana besleme hatlarnda, en fazla apn yars kadar delik alarak kaynakl balant yaplmas mmkndr. Bunun iin zel delme aparat ile zel elektrot (GRICASTT-31) gereklidir. Normal elektrotla duktil boruya kaynak yaplmas yasaktr. i) ebeke ve ana iletim hatlarnn denmesi srasnda, bahe duvar, tretuvar, kaldrm ve yrme yolu gibi altyaplar tahrip olursa, Yklenici tahrip olunan yeri aslna uygun olarak her trl creti kendine ait olmak zere tamir edecek veya yeniden yapacaktr. Yap Denetim Grevlisi aslna uygun olarak onarlmayan yerleri yktrp, uygun malzeme ile yaptrmakta yetkilidir. Eimi lastik tekerlekli makinelerin almasna msait olmayan cadde ve sokaklar dnda paletli makineler kullanlmayacaktr. j) Abone balantlar ASKnin gerek yeni tesis edilecek su ebekesi ve gerekse mevcut 100, 125, 150, 200, 250 ve 300 mm apndaki boru hatlar zerinde ekli tip detaylara gre tesis edilecektir. Yeni denen veya mevcut boru zerine konulan kolye-prizden itibaren her aptaki polietilen boru, iber vana, priz musluu, rekor, nipel, redksiyon, push-feet, teflon bant, krtapa vs. malzemeler kullanarak abone balants tesis edilmesi amacyla kullanlacak PE boru aplar , 1 daire iin , 2-3 daire iin 1, 4-7 daire iin 1 , 7-14 daire iin 1 , 15-20 daire iin 2 olacaktr. Prensip olarak boru zerine taklan kolye-priz ile su sayac arasnda tekil edilecek abone ube hattnn tamamen yenilenmesi veya ilk kez abone ube hatt tesis edilmesi esastr. Bu amala abonenin mevcut sayac nceden tespit edilip, ona en yakn ve msait noktadan boruya kolyesi taklp kolye saat arasndaki polietilen abone borusunun montaj yaplacaktr. Sayac bina dnda bulunan abonelerde balant, kollektr giriine kadar olacaktr. Ancak; fiziki engeller nedeniyle sayaca ulamann mmkn olmad hallerde Yap Denetim Grevlisinin bilgisi dahilinde eski abone borusu aratrlarak bulunacak ve sayaca en yakn noktada gerekirse eski abone borusuna di alarak balant yaplmas salanacaktr. Polietilen borular, aplikasyon annda sokak-cadde ve ev numaralarna gre hazrlanan
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi krokilerde belirtilen ap ve boyda hazrlanacak genileme veya daralma olan borular kesinlikle kullanlmayacaktr. Polietilen boru istenilen boyda boru eksenine dik olarak kesilecek, kesilen her iki u zel
aparatla pahlanacak, boru gz ile muayene edilecek ve her iki u push-feet balant paralarna balanacak, nipel, manon, iber vana, push-feet, redksiyon, rekor vs. abone balant paralar da gz ile muayene edilip, hatal olanlar deitirilecek, pas ve apaklar temizlenecek ve kolye yan kndan abone sayacna kadar tip projeler dorultusunda balant yaplacaktr. Dili balantlarda conta olarak teflon bant kullanlacaktr. Abone balants ikmal edildikten sonra abone tarafndaki iber vana kapatlp kolye tarafndaki alarak 12 At basncnda balant denenecek ve sisteme normal su verildikten sonra abone tarafndaki iber vana alacaktr. Deneyin baarl olmamas halinde aksayan blm iin btn bu ilemler deney baarl olana kadar yeniden yaplacak ve daha sonrada dolgu ilemine balanacaktr. Abone borular ile duvardan geme zorunluluu olduu taktirde duvara 2",1/2" galvaniz boru konulacak ve (PE) boru bu borunun iinden geirilecektir. Ayrca yola gre dk kotta olan binalarn abone balants yaplrken, abone borusunun akta (deyde) kald grlrse bu tip yerlerde ayn apl galvaniz boru ile balant yaplarak dondan ve d tesirlerden korunacaktr. MADDE-5 YERNDE DKME BETON MALATLARI Beton imalatlarda dklecek beton cinsi szleme ve artnamesine gre projelerde belirtilen ekilde olacaktr.(Aksine bir hkm olmamas halinde altyapda kullanlan beton imalatnda slfata dayankl imento kullanlacaktr.) Beton dkmnde yapm artlar ve iin nitelii dikkate alnarak Denetim Grevlisinin uygun grecei her trl beton katk maddesi (szdrmazlk, priz geciktirici-hzlandrc, akkanlatrc vb.) yazl talimatla kullanlacaktr. Yklenici beton dkmnden en az 24 saat nce Denetim Grevlisine yazl bavuruda bulunarak yaplan imalatlarn (kalp, demir vd.) kontrollerini yaptrp tespit edilen eksiklikler varsa giderildikten sonra imzal beton dkm izin belgesi alr ve beton dkmne balanr. zin alnmadan yaplan beton imalatn krdrlarak yeniden yaplr. Yklenici ASKnin denetim yapabilmesi iin beton dkmn mmkn olduunca mesai saatleri iinde programlayacaktr. Kalp yapm teknii dikkate alnarak kalp sonras imalatta oluacak tij, bulon vb. delikleri Denetim Grevlisinin onay verdii szdrmaz zel tamir harc ile dolduracaktr. Beton ve demirin kalite kontrolleri Denetim Grevlisince uygun grlen laboratuarda (malzeme alnan kurulu hari) gerekli deneyler yaptrlacaktr.
MADDE 6 : BASIN DENEYLER Boru deme ilemi Madde 3-c/3 de belirtilen 300 mt limitine eritii zaman, hazrlklar
tamamlanarak basn deneyi yaplr. Bir hattn basn deneyine hazrlanmas demek; hattn usulne gre denmi, hat zerindeki hat vanas, vantuz, branman vanas, tahliye vanas, yangn musluu ile kolye priz ve abone balantlarnn ikmal edilerek, o hattn su verebilecek hale getirilmesi demektir. Boru hatlarna su verirken, doldurma hznn aadaki gibi olmasna dikkat edilmelidir. 100 125 150 200 250 300 350 400 500 600 700 800 900 1000 1200 0,30 l/sn 0,5 " 0,7 " 1,50 " 2,00 " 3,00 " 4,00 " 6,00 " 9,00 " 14.00 19.00 25.00 32.00 40.00 60.00 l/sn olmaldr.
Debi kontrol, doldurma noktalarna monte edilecek olan debimetrelerle yaplacaktr. Bu amala balant noktasna debimetre monte edilecek,deneyden sonra sklerek tedricen kullanlacaktr. Boru hatlar Yap Denetim Grevlilerinin talimatlar dorultusunda takviye edildikten, tm tespit kitleleri dklp, betonlar prizini aldktan sonra yukardaki kriterlere gre su ile doldurulur. Dktil ana besleme hatlarnda (1) saat beklenerek kaplama betonunun suya doymas salanr. ebeke borularnda, delme ilemi basnl su altnda yaplaca iin kaplama betonu suya doymu olacandan deney srasnda (ayet su boaltlmamsa) tekrar (1) saat beklemeye gerek yoktur. Ana besleme hatlarnda maksimum iletme basnc + 5 At, ebeke hatlarnda maksimum iletme basnc 8x1,5 = 12 At'ye kadar basnl su verilerek (2) saat daha beklenilir. Deneyin baarl olabilmesi iin bu (2) saatlik sre sonundaki maksimum basn
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi dmesinin 0-0.1 At (1.00 mt.) olmas gerekmektedir. Bunun salanmas iin doldurma hzna ve hatlardaki havann tahliye edilmesine dikkat edilmelidir. Ana besleme hatlarnda, arkaya alnan suya kumanda etmek zere basn deneyinin hat vanasndan - hat vanasna alnmasnda yarar vardr. ebeke hatlarnda ise vana, tahliye vanas, yangn musluu, kolye-priz ile abone hatlar beraber basn testine tabi tutulur. Abone hatlar madde 4/J de izah olunduu gibi monte edilmesini mteakip saya balantsndan sonra son nokta normal (kendi) iletme basncna gre 2 saat denenecek, yaplacak fiziki muayene ile kaak olup, olmad kontrol edilecek ve sonu olumlu ise usulne gre kapatlacaktr.
MADDE 7 ) HENDEK DOLGULARININ YAPILMASI : Boru hatlar zerinde dolgu ncesi yaplmas gereken imalatlar bitince, hendeklerin doldurulmasna balanlr. Dolguda kullanlacak olan ve Yklenici tarafndan temin edilecek tuvenan, krmata ve dier her cins malzemeler standart norm ve artnamelere (BIB,TSE,DIN) uygun olacak ve ASKnin onay alnacaktr. Dolgu imalat balamadan nce Yap Denetim Grevlileri gerekli makine ve yardmc ekipmann (tokmak, kompaktr, silindir, greyder) tamam olup, olmadn kontrol ederek, eksik olan ekip ekipman tamamlatr. Aksi halde dolguya izin verilmez. yerinde bulunsa dahi gerekli ekipman kullanmayan ekibin iine son verilir. Ana besleme hatlarnda ( > 350 ), hendek taban dolgusundan itibaren +30 cm lik ksm tuvenan doldurulacaktr. elik borularda i ve d izolasyonu ile gerekli tm testler yapldktan sonra kaynak iin alan ba yuvalar tuvenan malzeme kullanarak ve el ile itinal bir ekilde doldurulup sktrldktan sonra hendek dolgusuna balanacaktr. Tuvenan malzeme hibir ekilde tatlardan dorudan doruya hendee dklmeyecek, hendek kenarndan makine ile hendee atlarak hendek iinde 20 er cm tabakalar halinde elle serilerek sulanacak ve boru etraf tokmakla, boruya zarar vermeyen ksmlar ise kompaktrle sktrlacak, zerinde kalan ksm ise zemin cinsine bal olarak toprak, tuvenan veya idarenin uygun grecei malzeme ile doldurulacaktr. Bu tabakann kalnl deiken olup,buda yine 20 cm lik tabakalar halinde serilerek vibrasyonlu tablal kompaktrle sktrlacaktr. ebeke borularnda, hendek taban dolgusundan itibaren +30 cm lik ksm tuvenan dolacak ve kompaktrle sktrlacak, stnde kalan 70 cm.lik ksm ise idarenin uygun grd malzeme (Toprak, tuvenan, Krmata) ile 20 cmlik tabakalar halinde serilerek vibrasyonlu tablal kompaktrle sktrlarak doldurulacaktr.
Abone hatlarnda, kanal tabanndan itibaren nce 5 cm ince tuvenan malzeme serilip, tokmaklanacak abone balants yaplp, denendikten sonra 15 cm. ince tuvenan doldurulup, tekrar tokmaklanacaktr. Tuvenan tabakasnn zerine ise normal zeminlerde toprak kaz art, kaya balk zeminlerde ise tuvenan doldurulacaktr. Toprak veya tuvenan tabakas da 20 cmlik kademeler halinde serilerek sktrlacaktr Kazdan kan malzeme dolguya elverili olmayan cinsten veya balk ise dolgu tuvenan malzeme ile yaplacaktr, toprak ve/veya stablize dolgu yaplmasna ise kontrol tekilatnn talimat dorultusunda uygulama yaplacaktr. Asfalt olan zeminlerde yol krmz kotunun 40 cm altna kadar krmata malzeme ile doldurulacaktr. Tm hatlarn son tabaka dolgusundan nce, bakm,onarm vs. kazlarnda tesisatn tannabilmesi iin, muhtemel hasar ve zararlardan korunabilmesini salamak amacyla imesuyu hattn tantc bant serilecektir. Daha sonra dolgu ilemi tamamlanacak ve 1.sktrmadan sonra greyder ile tesviye edilecek, artk malzemeler bir noktada toplanarak kaldrlacak ve 2. kez sktrlacaktr. Tesviye sonras olabilecek oturmalar annda doldurulacaktr. Dolgu esnasnda dolgu malzemesinin nemli olmasna dikkat edilecek ve tuvenan malzemenin iinde bulunan (2")den byk paralar temizlenerek dkm sahasna atlacak ve dolgu konusunda da azami titizlik gsterilecektir. Tm dolgu ilemi bitirildikten sonra kalan malzemeler ( kaz art, tuvenan, boru, ek para v.s.) tanarak blge temizlenecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 9. ELEKTRK LER
GENEL ARTLAR
Yaplmas gereken elektrik tesisat projelerde ve artnamelerde belirtilmitir. Btn imalatlar zel teknik artname hkmlerine ve projeye ekli detaylara gre hazrlanp tasdik ettirilecek imalat resimlerine uygun olarak yaplacaktr. Bilumum malzeme ve tehizat Trk Standartlarna, Kuvvetli akm artnamesine, TEDA iletme koullarna ve birim fiyat tariflerine uygun olacaktr. Yklenici temin ettii her trl tablo, cihaz ve santraller iin iletme ve bakm talimat dzenleyecek, tablolara ait alt emalar tablo kapa iindeki sa hcreye konulacaktr (Naylon klf iinde). Yalnz tek hat emalarn erevelenerek (caml) ait olduklar mahallere aslacaktr. Tesisatn iletilmesi ile ilgili, plan, ema ve tarif nameleri ile imalat srasnda yaplmas muhtemel tadilat kapsayan revizyon proje ve kopyalar takm halinde orjinalleri ile birlikte geici kabule kadar hazrlanm ve iverene verilmi olacaktr. Revizyon planlarnda gsterilen cihazlarn ve bilhassa buatlarn yeri hakikate tamamen uygun olacaktr. artnameler, birim fiyat listesi ve projeler, tam ve btn bir i iin vasta olup birlikte geerli olacak ve herhangi birinde var olan husus her ikisinde varm gibi ykleniciye dev ykleyecektir. Aralarnda herhangi bir uyumazlk olmas halinde yklenici bunu lehine tefsir etmeyecektir. verenin dikkatini ekecek ve yorumunu isteyecektir. verenin karar kati olacak ve yklenici buna uyacaktr. Elektrik tesisatlarnn fenni sorumluluu ykleniciye ait olacaktr. Yklenici, i saatleri iinde ve dnda i yerinin ve tesisatn korunmas iin gerekli tedbirleri alacak ve gerei kadar beki bulunduracaktr. Yklenici, hem eleman ve malzemelerin seiminden ve hem de kullanlmalarndan sorumlu olup bu sorumluluk yer tesliminden balayp geici kabule ve yapnn iverene teslimine kadar srecektir. Yklenicinin teklif birim fiyatlarna, yklenici tarafndan temin edilecek her trl malzemenin i bana kadar ve sonraki yatay, dey tama ile ykleme, boaltma cretleri dahildir. Yklenici iin devamnca, birim fiyatlara ilave olarak herhangi bir malzeme ve imalat iin tama, ykseklik veya derinlik fark creti isteyemez. Yklenici ii, iverenin aykr olmamak artyla verecei emir ve ynetmeliklere gre yapacak ve kullanlaca her trl malzemeyi iverene gsterip ie elverili olduunu kabul ettirmeden i banda malzeme hazrl yapmayacaktr. Malzemenin teklif ve eklerine uygun olup olmad tetkik ve muayene iin yklenici, iverenin istedii ekilde deney yapacak veya yaptracaktr. Yklenici yapt elektrik tesisatndan, iverenin fenni artlara aykr veya kusurlu bulduunu, iverenin belirledii sre iin ykp veya demonte edip, yeniden yapmaya ykmldr. in, kontrol denetiminin yaplm olmas yklenicinin ii fen ve sanat gereklerine tamamen uygun olarak yapmak hususundaki ykmlln ve bu konudaki sorumluluunu azaltmaz veya kaldramaz. Yklenici, iveren tarafndan kusurlu grlen veya yeterlikli olmayan teknik personel, ii veya ustalar derhal deitirecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Elektrik yklenicisi, mekanik yklenici ile tm sistemler iin gerekli iletme deerleri ayarlanana kadar i birlii yapacak ve ayarlanan kalc deerleri ieren protokol unu iverene verecektir. KABLOLAR TSE ve/veya VDE normlarna uygun olarak imal edilecek NYY, NYM, NYMHY, NYFGbY v.b. kablolarn damar renkleri belirlenecektir. leride olabilecek bir arzada, bakmn kolay yaplabilmesi iin kablo renklerinde bir btnlk olmas gerekmektedir. Kumanda kablolarnn damar renkleri siyah ve zerleri numaral olacaktr. Beslenme kablolarnn, ana tablodan ilk kt noktada kablo tanmlayc etiketler konulacaktr. Etiketler, plastik olacak ve zerine kolon numaras ve besledii tablo ad yazlacaktr. Kablo zerine salam bir ekilde tespiti yaplacak ve kolayca dmesi nlenecektir. Tali tablo klarnda, linye hatlarnda da plastik etiketler taklacaktr. Bu etiketlerde sadece linye numaras yazacaktr. NYY (YVV) Tipi Kablolar :
Her trl harici tesislere mukavim, yeraltnda kullanlabilir yapda olacaktr. Kullanma gerilimi 1000 V olacak, bir klf iinde bulunan iletkenler deiik renkli veya numaral olacak ve bir iletken dierinden kolaylkla ayrlabilecektir. Aksi belirtilmedike, ana beslemeler ile motor beslemeleri ve kumanda hatlarnda, bu tr kablolar kullanlacaktr. NYM (NVV) Tipi Kablolar :
Kullanma gerilimi 1000 V olacak, bir klf iinde bulunan iletkenler deiik renkli veya numaral olacak ve bir iletken dierinden kolaylkla ayrlabilecektir. Aksi belirtilmedike, ana beslemeler ile motor beslemeleri ve kumanda hatlarnda, bu tr kablolar kullanlacaktr. Dahilde sva st veya boru iinde kullanlabilir yapda olacaktr. NYA (NV) Tipi Kablolar: Dahilde sadece boru iinde kullanlabilir yapda olacaktr. Kullanma gerilimi 1000 V souk, scak, nem gibi harici tesirlere mukavim iletken klflar deiik renkte olacaktr. MYMHY (FVV-n) Tipi Kablolar : Dahilde hareketli olarak kullanlabilir yapda olacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Kullanma gerilimi 500 V souk, scak, nem gibi harici tesirlere mukavim iletken klflar deiik renkte olacaktr. NYFGby (YVV) Tipi Kablolar : Harite, toprak altnda kullanlabilir mekanik darbelere dayankl, zrhl yapda olacaktr. Kullanma gerilimi 1000 V olacak, klf iindeki btn iletkenler deiik renkli veya numaral olacaktr. Isya Dayankl Kablolar :
VDE ve TS 916ya uygun, silikonlu lastik veya benzer malzeme ile izole edilmi, sya, asit ve alkali etkilerine dayankl yapda olacaktr. -60C ile + 315C ile arasnda fiziksel veya kimyasal nitelikleri deimeyecek, ince ok veya tek telli kalayl bakr iletkenli, kullanma gerilim 500 V olacaktr. Bu kablolar halojenden arndrlm olacaktr. Bu tr kablolar, akkor flamanl, halojen v.b. ampull, yksek s yayan armatrlerin, i balantlarnda ve gvenlik aydnlatma tesisat armatrlerinde kullanlacaktr. Yangna Dayankl Kablolar :
Halojenden arndrlm VDE, BS, IEC kurallarna gre imal edilmi olacaktr. Kullanma gerilimi 100 V olan bu kablolar, yangna 90 dakika dayankl olacaktr. Bu tr kablolar, diesel ana kolon beslemelerinde, yangn annda ve sonras almas gerekli tm ekipmanlarn besleme hatlarnda kullanlacaktr. YAPI TESSATI ELEKTRK TESSLER YNETMEL ve Resmi Gazetede yaynlanan en son ynetmelik deiiklikleri hkmlerine gre yaplacaktr. Burada sz gemeyen hususlar iin, TSE, VDE veya benzeri standartlar geerli olacaktr. Tesisat, enerjinin temin edilecei trafo binasndan balayp alclara kadar devam edecek, kullanlacak malzemeler ilgili blmlerde anlatlan nitelikte olacaktr. Tesisatta kullanlacak btn iletkenler imalat boyunda ve tek paral olacak, hibir surette ekli iletken kullanlmayacaktr. Her tr alclara ait besleme ve kumanda hatlarnn denmesi ve ularnn alcya balanmas elektrik yklenicisi tarafndan yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Betonarme yapda her trl delik iin tedbir alnm olmasna ramen, ileride uygulama srasnda delik delmek gerekirse her trl delme ii hilti veya elmas ulu matkaplarla yaplacak, kesinlikle keski kullanlmayacaktr. malat sresince dier yklenicilerle i birlii yaplarak lzumlu tedbir nceden alnacak, deme ve duvarlarda lazm olacak delik ve kanallar elektrik yklenicisi aacaktr. Tesisatta yanmaz plastik klemens kullanlacaktr. Eriyen ve yanan cins klemens kesin olarak kullanlmayacaktr. Tesisatta kullanlan tablolarda tam yk altnda ektii akmn fazlara gre dengelenmesi salanacaktr. Sva Alt Tesisat :
Bu tr tesisat, estetik gzellik aranlan yerlerde ve inaat ekli ve durumunun msaade etmesi halinde yaplacaktr. Yklenici, inaatn devamnca, kendisinden nce beton iine denmi borularn kontroln yapacak, almayan borular varsa bunlar iinden kablo ekilir hale getirecektir. Tesisatta yerine gre galvaniz, elik veya PVC boru kullanlacak, borularn ancak adedi yan yana denebilecektir. Daha fazla borunun yan yana denmesi halinde, aralarnda 4cm mesafe bulunan l gruplar tekil edilecektir. Aksi halde boru grubu sva teli ile rtlecektir. Buatlarn ayn seviyede ve dzgn bir ekilde olmalarna dikkat edilecek, aksi halde arpk, ukurda kalm veya farkl seviyede olan buatlar, masraf elektrik yklenicisine ait olmak zere dzeltilecektir. letkenler, tesisat ve sva ileri tamamlandktan sonra ekilecektir. Tesisatta kullanlan yuvarlak buatlara 4den fazla boru girii yaplmayacak, daha fazla sayda boru giriinin yaplmas gerekli olan yerlerde, 10x10 cm veya 12x12 cmlik kare buatlar kullanlacaktr. Beton dklmesi srasnda yeterli sayda elektriki i banda bulunacak ve denen borularn hasara uramamasna dikkat edilecektir. Sva alt kare buatlarn gvde ve kapaklar en az 1 mm kalnlnda satan olacaktr. Kapak gvdeye 4 vida ile tespit edilecek ve kenarlardan 5 mm taacaktr. Sva alt kare buatlar, yanmaz sert plastik malzemeden retilmi olabilir. Ancak bu konuda iverenin mtalaas alnacaktr. Sva st Tesisat :
Pompa odalarnda ve alt geitlerde, kablolar duvar zerinden denecektir. Kablolar, duvara kroe ile tespit edilecek, kablo taycsna plastik kablo ba ile balanacaktr. Kroeler, 4x10 mm kesitindeki kabloya kadar bakalit, daha bykler iin metal olacaktr. Kroe ve tespit malzemeleri paslanmaz cinsten olacak veya galvaniz kapl olacaktr. Kroeler ait olduklar kablolarn arln tayacak salamlkta olacak, kroeler aras 30 cmyi gemeyecektir. kiden fazla kablonun yan yana gelmesi halinde tespit iin zel ray kroe ve ray kullanlacaktr. Linye ve kolon hatlarna, kablolar blmnde bahsedildii gibi etiketler taklacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Etan tesisatta kullanlacak malzemeler rutubetli yerler iin imal edilmi olacak, etan armatr ve buatlarda gvenlik (topraklama) hatlarnn tespiti iin paslanmaz malzemeden yaplm cvata bulunacaktr. Kablolarn dendikleri her yerde, aplarnn 12 katndan daha kk yar apl kavisler yaplmayacaktr. Tesisatta takoz olarak dbel kullanlacak ve bunlar tayacaklar yke gre plastik veya metal olacaktr. BARALAR Alak gerilim ana datm panolar ve tali datm tablolarnda, dikdrtgen kesitli bakr baralar kullanlacaktr. Bakr baralar, mesnet ve mesnet aklklar, ksa devre akmlarna dinamik etkisine gre llendirilecektir. Ancak, 3 mm kalnlndan az faz, ntr ve toprak baras kullanlmayacaktr. Bakr baralar %99,9 saflkta, elektrolitik ve dikdrtgen kesitli olacaktr. Baralarn ek yerleri, temas direnci en az olacak ekilde birletirilecektir. Bu birleme, kadmiyum kapl, elik cvata, pul ve yayl rondelalar yardmyla yaplacaktr. Baralarda faz belirlemek iin norm renk kotlar kullanlacaktr. Baralarn ek yerleri ile branman alnan yerlerde temasn ok iyi olmas iin baralar boyanmayacaktr. BALASTLAR Cva buharl ampull armatrlerde, balastlar ampul karakteristiine uygun nitelikte olacaktr. Balastlarda 220 ve u bulunacak, bu ular yanmaz malzemeden veya porselen malzemeden yaplm klemensler son bulacaktr. Btn balastlar TS veya VDE standartlarna uygun olarak imal edilecek ve floresan ampul balastlar elektronik tipte balastlar olarak kullanlacaktr. Btn elektronik balastlarda hatt harmoniklerden korumak iin hat filtresi balastta retilen yksek frekanstaki elektro manyetik dalgann ortamdaki elektronik ve hassas cihazlar etkilememesi iin radyo filtresi bulunacaktr. Yksek gerilime ve ksa devreye kar koruma devresi bulunmaldr. Lambaya 2 sn. ierisinde yumuak start verebilmelidir. 198V-264V gerilim aralnda otomatik regle devre ile sistem gc sabit olmaldr. Lamba mrn tamamladnda veya arzalandnda devre otomatik olarak kapanmaldr. Arzal lamba deitirildikten sonra devre otomatik almaldr. 154V-264V doru gerilim ve 198V-254V alternatif gerilim aralnda alabilmelidir. Floresan armatrlerde kullanlacak olan manyetik balastlar aadaki artlar salamaldr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi VDE, IMQ veya ENEC onayl olmaldr. alma srasnda balast kayplar nedeni ile s art 55 dereceyi gememelidir. Balastn sarglar 130 derece alma scaklna dayanabilmelidir. Balast kayplar 18W, 20W, 36W, ve 40W ampul balastlarnda 10 watt, 58 watt ampul balastlarnda ise 12 watt gememelidir. Kayp deeri balast armatr iinde altktan sonra llmelidir. Balastlar ses yapmamas iin vakum altnda verniklenmi olmaldr. Lineer Floresan armatrlerde kullanlacak olan elektronik balastlar aadaki artlar salamaldr : VDE-EMV, CE ve ENEC onayl olmaldr. ebeke gerilimi 198v AC ile 254V AC arasnda deitiinde, ampuln k ak deimemeli, sabit kalmaldr. Infrared haberleme sistemlerini etkilememesi iin alma frekans 42khzin zerinde olmaldr. Anahtar alp, elektrik verildiinde ampul 1 saniyeden ksa srede yanmaldr. 0 C ile +50 C arasnda garantili ateleme salanmaldr. ebeke gerilim 320V 2A kmas halinde, bu gerilim altnda minimum 1 saat problemsiz almal veya balast zarar grmemelidir. DC gerilim ile beslenebilmelidir. Arzal lambalar balast tarafndan otomatik olarak sndrlmeli ve lamba deitirildiinde tekrar otomatik olarak yaklmaldr. En 55015 normuna uygun radyo frekans filtresine sahip olmal ve norma uygunluu onaylanm olmaldr. En 61000-3-2 normuna uygun harmonik filtresine sahip olmal ve filtrenin norma uygunluu onaylanm olmaldr. EN 60928, EN 61547 normlarna uygunluu onaylanm olmaldr. En 60928 b.5c normuna uygun termal korumal olmaldr.
TABLOLAR nden Kontroll Ana Datm Tablolar :
Tablolar, artname ve projelere gre hazrlanp tasdik ettirilecek imalat resimlerine uygun olarak serbest dikili sistemde en az 2 mm kalnlnda dzgn yzeyli sa levhalardan imal edilecektir. Panolarn tayc erevesi delikli L veya U profillerin, kadmiyum kapl cvatalarla birletirilmesiyle yaplacak ve panolar birbirlerinden sa levhalarla ayrlacaktr. Ayrca ksa devre
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi akmnn meydana getirecei kuvvetlere dayankl olacaktr. Ksa devre hesaplar Elektrik Tesisat yklenicisi tarafndan O.G. BEDA balang noktasndan itibaren hesaplanacaktr ve iverene onaylatldktan sonra imalat yaplacaktr. Panolarn arkas kapal ve nden kontrol edilebilir tarzda olacak, gerekli sinyal lambalar, kumanda alterleri ve l aletleri kapakta, sigorta, alter, kontaktr v.b. gibi tehizatlar panolar iinde kalacak ekilde imal edilecektir. Tablonun arka taraf yerine gre ya cvatal kapaklar ile veya menteeli kaplar ile yaplacaktr. Pano kesin llerini monte edilecek cihazlar belirleyecektir. 160 Aden byk sigorta ve alter balantlar bakr bara ile yaplacak btn ek yerleri, temizlenmi olacak ve balant iin kadmiyum kapl cvatalar kullanlacaktr. Tabloda; faz, ntr ve toprak baralar bulunacak, faz, ve ntr baralarn gvdede izolesi iin yaltkan levhalar kullanlacaktr. Baralar saf bakr olacak ve boyutlar ksa devre akm ile ksa devre mukavemetlerine gre tayin edilecek, klemensler sya dayankl yanmaz malzemeden olacaktr. Hareketli kapaklar tek tip anahtarla alacak, tablonun rutubet ve tozdan korunmas iin gvde ile kapak arasnda lastik conta bulunacaktr. Hareketli kapaklarn topraklanmas, 16mm ok ince telli, rgl ve sar+yeil izoleli iletkenle yaplacaktr. Bu balantda iletken her iki ucundan ulanarak, gvdeye ve kapaa uygun bir ekilde kaynatlm cvatalarla balanacaktr. Tablonun metal kaplama yaplmayan sa aksamn temizleme ilemleri tamamlandktan sonra epoxi-polyester elektrostatik toz boya ile iverence belirlenecek bir RAL renk ile boyanacaktr. Cihaz etiketleri, zerindeki yazlar, siyah el oksall alminyum plaka zerine pantografla yazl olacaktr. Tablo iindeki kablolara dzgn bir form verilecek, gerekli yerlerde plastik kablo kanallar kullanlacaktr. Tablo tehizatlar ve kendisi bir sistem dahilinde etiketlenecektir. Pano giri ve klar iverenin uygun grd ekilde yerine gre stten ve alttan olacaktr. Tablolarn uygun yerine, projelerde belirtilen tablo numaralar yazlacaktr. Yazlar siyah el oksall alminyum plaka zerine pantografla yazl olacaktr. Panolarn ortasnda yatay giden ve yan yana sralanm yeterli amperajda faz baralar bulunacaktr. Faz baralar boyal ve fazlarn boya rengi, aada belirtildii gibi olacaktr. * Faz 1 (R) * Faz 2 (S) * Faz 3 (T) : SYAH : SYAH : SYAH
Ntr ve toprak baras, panonun alt blmnde yatay olarak gtrlecek ve boya renkleri aada belirtildii gibi olacaktr. * Ntr (Mp) * Toprak (SL) : MAV : SARI + YEL
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Terminal klemenslerine, ok telli fleksibl iletkenler balanacak ise, iletkenlerin ularna mutlaka yksk taklacak veya ular lehimlendikten sonra klemense balant yaplacaktr. Klemenssiz balantlar ok telli iletkenlerde, iletken kesitine uygun yarksz tip kablo pabucu ile yaplacaktr. Tablonun alt blmnde, kablolarn kablo ba ile balanaca, delikli U profilden bir kuak bulunacaktr. Proje ve artnamede belirtilen esaslara gre hazrlanm imalat resimlerinin iverene onaylatlmasndan sonra imalat resimlerine uygun olarak, tablo imalatna geilecektir. verene onaylatlmak zere verilecek imalat resimleri 4 kopya olacaktr. malat resimleri balca aadaki resimlerden ve hesaplardan oluacaktr. Pano d grn resmi (nden, yandan, sten) ve detaylar (kilit, mentee, v.b.) Pano d grn resmi kutuplu ve tek kutuplu elektrik balant emas Ksa devre hesaplar Kablo listesi ve kodlar Malzeme detaylar listesi (renk, marka, deerler, proje kodlar) Etiketlerin listesi Panolarn yan yzlerindeki sa plakalar d taraftan tespit edilecektir. Bylece bir tablonun tevsii mmkn olabilecektir. Tablonun nnde menteeli sa kapak bulunacak ve alter kumanda kollar n kapak zerinde olacaktr. alter kumanda kollar iin sa kapakta alan delikler dzgn bir ekilde delinmi ve panonun imalatnda esas alnan IP snfna gre izole edilmi olacaktr. Hareketli kapaklarn topraklanmas, ok imce telli, rgl ve sar + yeil izoleli iletkenle yaplacaktr. Bu balantda iletken her iki ucundan pabulanarak, gvdeye ve kapaa uygun bir ekilde kaynatlm cvatalarla balanacaktr. Boyama ilemi srasnda topraklama cvatalarnn boyasz kalmasna zen gsterilecektir. Tm kumanda ve l aletleri, klemensleri ile birlikte ayr bir blmde olacaktr. Giri ve klar, kablo ile alttan veya stten olabilecektir. Kablo giri klar, panonun IP snfna uygun olarak izole edilecektir. Ana tablo beton kaide zerine oturtulacaktr. Ancak beton kaide yaplmayan yerlerde panolarn altnda minimum 10 cmlik baza olacaktr. Tablolarn uygun yerine, projelerde belirtilen tablo numaralar yazlacaktr. Yazlar siyah el oksall alminyum plaka zerine pantografla yazl olacaktr. Ayrca faz baralar blmne gerekirse yatay kumanda baralar yerletirilecektir. Yatay kumanda baralar tespit edilecei zaman, kaza ile baraya temas nlemek iin, bara blmesinin nne effaf bir izole plaka konulacaktr. Terminal klemenslerine, ok telli fleksibl iletkenler balanacak ise, iletkenlerin ularna mutlaka yksk taklacak veya ular lehimlendikten sonra klemense balant yaplacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Klemenssiz balantlar ok telli iletkenlerde, iletken kesitine uygun yarksz tip kablo pabucu ile yaplacaktr. Tabloda kullanlan bakr baralar, dikdtrgen kesitli ve elektrolitik olmaldr. Bakr baralar, ksa devre akmlarnn dinamik etkisine gre hesaplanacaktr. Projede ayrlm yedek alterler dnda panolarda % 20 orannda bo yedek hacim braklacaktr. nden Kontroll Datm ve Kuvvet Tablolar :
nden Kontroll datm ve kuvvet tablolar, nden kontroll ana datm tablolar blmnde anlatlan zelliklerde panolardan oluacaktr. Sigorta, kontaktr, rle v.b. gibi tehizatlar pano iinde, alter, kumanda butonu ve sinyal lambalar v.b. kapak zerinde bulunacaktr. Kuvvet tablolar iinde kullanlacak alt malzemesinin say ve gcne uygun gte izolasyon trafosu kullanlacaktr. zolasyon trafosu gerilimi 380/220 V olacaktr. Tm kumanda ve kontrol kablolar numaralanacak ve kotlanacaktr. Tablo iinde kullanlan kumanda ve kontrol kablolar, gerilim deerlerine gre ayr renkli izoleli olacaktr. Tablolarn uygun yerine, projelerde belirtilen tablo numaralar yazlacaktr. Yazlar siyah el oksall alminyum plaka zerine pantografla yazl olacaktr. Ayrca faz baralar blmne gerekirse yatay kumanda baralar yerletirilecektir. Yatay kumanda baralar tespit edilecei zaman, kaza ile baraya temas nlemek iin, bara blmesinin nne effaf bir izole plaka konulacaktr. Terminal klemenslerine, ok telli fleksibl iletkenler balanacak ise, iletkenlerin ularna mutlaka yksk taklacak veya ular lehimlendikten sonra klemense balant yaplacaktr. Klemenssiz balantlar ok telli iletkenlerde, iletken kesitine uygun yarksz tip kablo pabucu ile yaplacaktr. Tabloda kullanlan bakr baralar, dikdrtgen kesitli ve elektrolitik olmaldr. Bakr baralar, ksa devre akmlarnn dinamik etkisine gre hesaplanacaktr. Projede ayrlm yedek alterler dnda ayrca panolarda % 20 orannda bo yedek hacim braklacaktr. ALTERLER: Otomatik alterler: Her faznda ani tesirli manyetik ksa devre rlesi ile termik ar akm rlesi bulunacaktr. Yklenici ana datm panolarndaki, gerekirse dier panolardaki (tali pano) ksa devre akmlarn hesaplayacak ve her panoda uygulanaca otomatik alterlerin kesme gcn belirleyip iverenin onayna sunulacaktr. verenin verecei karara gre otomatik alter sipariine geilecektir.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Otomatik alterler bir saatte en az 50 ama, kapama yapabilecek, kontaklar gm kapl olacak ve yeteri kadar yardmc kontak ile sndrme hcreleri bulunacaktr. alterlerin devre d kald, zerinde iaret ile grlebilmelidir. alterler IEC ve EN standartlarna sahip olacaktr. Bakl alterler: El ile alp kapanacak, nominal akmn devaml olarak tayabilecek ve. kesecek kalitede olacaktr. Yk zerindeki ap kapamalarda alterin temas yerleri kesinlikle bozulmayacaktr Akm geiren ksmlar gm kapl olacak, baklarn akmn ani kesecek ve ark hcresi bulunacaktr. Sigortal alterler: El ile alp kapanacak, ancak kullancnn tahrik hzna baml kalmakszn ani olarak devreye girmelidir. zerinde NH sigortal olan alter, yk altnda emniyetli ama ve kapama yapacak zellikte olacaktr. Akm geiren ksmlar gm kapl olacak ve yk kesme hcrelerinde ark sndrc elemanlar bulunacaktr. Pako alterler: Elle alp kapanan ve abuk aan cinsten olacak ve kontaklar nominal akmn rahatlkla ap kapayabilecek, n plakas zerinde etiket yeri bulunacak ve ilgili VDE kurallarna uygun olarak imal edilmi olacaktr. Tablo stne veya tablo arkasna monte edilecek tipte olacak, genellikle ana veya tali datm tablolarna monte edilecektir. tesisatta, sva alt olarak kullanlmas halinde bir muhafaza kutusu ile alminyum kapa ihtiva edecek, kapak kutudan byk olacak ve sva ekini kapatacaktr. Sva st olarak kullanlmas halinde yerine gre dkm demir veya alminyum muhafaza kutusu bulunacaktr. Pako alterlerin n plakas zerinde, etiket yeri bulunacaktr. Uzaktan Kumandal alterler (Kontaktrler): kaz bobinlerine bir gerilim tatbik edilmesi halinde manyetik olarak kapanacak gerilim kesilmesi halinde kendiliinden alacaktr. Bnyelerinde kumanda, kilitleme ve ihbar iin lzumlu yardmc kontaklar bulunacak, grlt ve titreim yapmayacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Devaml olarak nominal akmlarna dayanabilecek ve bu akm rahatlkla ap kapayabilecek, akm tayan ksmlar ve kontaklar gm kapl be DIN normuna gre imal edilmi olacaktr. Kontaktrler, aseye vidalanan veya raya gemeli tipt, AC3 kullanma snfna haiz ve ilgili VDE ve IEC kurallarna uygun olarak imal edilmi olacaktr. Kontaktrler, termik ve zaman rlesi ile birlikte eitli ekillerde kombine edilebilecektir. (koruyuculu-yldz-gen gibi). Motor Koruma alteri: Motorlar ar yk ve ksa devreye kar korumak iin termik ve manyetik rle ile kombine edilmi alterle kullanlacaktr. Termik rle ayar mekanizmas bulunacak ve motor nominal akmna ayarlanabilecektir. Tablo iinde terminalleri ak tip, tablo dnda bakalit gvdeli kutusu olacaktr. Kaak Akm Koruma alteri: Kaak akm koruma alteri, kendi bana devreyi kesebilecek yada anahtarl otomatik sigortalara (100Ae kadar) kombine edilebilecek zellikte ve raya gemeli tipte olacaktr. Ayrca 100Aden yksek otomatik altere kombine edilebilecektir. alterin n yznde yaptracaktr. Kaak akm koruma alteri, ilgili IEC standartlarna gre imal edilmi olacaktr. Fotosel alter: Fotosel alterler 220V 50Hzde +- %20 gerilim tolerans iinde alabilecektir. Fotosel gz, direkt ktan, toz, yamur ve kardan etkilenmeyecek yapda olacaktr. Fotosel alter, gndz geici kararmalar, gece geici aydnlanmalar fark edecek gecikme ayarna sahip olacaktr. Gecikme ayar snr 25-45 sn olmaldr. Fotosel alter, ama ve kapama ayar 1-10 lx arasnda ayarlanabilir olmaldr. Bu ayar alterin dnda el ile veya otomatik olarak yaplabilmelidir. Cihazn koruma snf IP53 olacak ve 20C ile + 60Cda normal olarak alabilecektir. RLELER : Flar Rle : Kuvvet tablolarndaki arza sinyal lambalarn yakp sndrecek, raya gemeli veya aseye vidalanabilen tipte flar rle olacaktr. Kontaklar 10A, bobin gerilimi 220V olacaktr.
0-1 konumu gzkecek ve kaak akm alglamalarnda, kendi bana
devreyi kesecek yada bir pim vastasyla bir veya fazl anahtarl otomatik sigortaya atrma
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Fla sresi 0.5 sn, iki fla aras 1-10 sn arasnda kademeli ayarlanabilir olmaldr. Faz Koruma Rlesi : Motor devrelerinde kullanlacak faz koruma rlesi cereyan kesilmelerinde, gerilimin belli bir deerin altna dmesinde veya ykselmesinde veya frekansn deimesinde devreyi aacaktr. Motor nominal akmn %25 fazlasn yklenmesi ve bu olayn 4 saniye srmesi veya fazlardan herhangi birinin kesilmesi halinde de alter devreyi aacaktr. Cihaz zerinden fazlar gsteren sinyal lambas, akm ayar dmesi, durdurma ve altrma butonu bulunacaktr. Motor zolasyon Test Rlesi: Motor devrelerinde kullanlacak motor izolasyon test rlesi motor kontrol ve koruma sistemi ak iken, motorun topraa gre izolasyon seviyesini srekli lecek ve izolasyon direnci 1 megaohmda ikaz sinyali verecek, 500 kiloohmda kilitleme salayacaktr. Cihaz zerinde kalk nleme, izolasyon dk, rle devre d sinyal lambalar ve test dmesi bulunacaktr. Gerektiinde cihaz stndeki dme yardm ile rle devre d brakabilecektir. Bu cihaz zellikle yangn pompalar motorlarnda yksek onarm maliyeti gerektirebilecek motorlarn korunmasnda kullanacaktr. mpuls Rle (Darbe Akm Rlesi): Projede belirtilen alanlarda aydnlatma elemanlarnn mahallinden kontrol iin kat tali tablolarnda impuls rle kullanlacaktr. mpuls rlenin (darbe akm rlesi) alan kontaklar 16A 220V, kumanda kontrol kontaklar 5A 220V olacaktr. Elektro mekanik tahrik impuls sresi 0.08 saniye olmaldr. Ayr bir kumanda gerilimine ihtiya duyulmayacaktr. zerinde gerilim olmasa bile, impuls rle konum deitirmeyecek, bulunduu konumda kalacaktr. Konum deitirmesi iin, muhakkak bir darbe akm verilmesi gerekecektir. mpuls rle (darbe akm rlesi9 raya gemeli tipte olacaktr. SGORTALAR: Otomatik Sigortalar: Sigortalar raya montajl, termik manyetik amal tipte olacaktr. Sigortalar gecikmesiz ve gecikmeli tipte olacaklardr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi VDE kurallarna uygun olarak imal edilecek otomatik sigortalar, en az 3 kAlik bir ksa devre akmn emniyetle amaldr. Sigortalarn icabnda elle alp kapanmas iin bir el tahrik dili bulunacak ve sigortalarn ak veya kapal olduu belirlenecektir. Bakl Sigortalar: Porselen veya muadili sentetik malzemeden yaplacak ve VDE kurallarna uygun olarak imal edilmi olacaktr. Buonlarn takld altlktaki buom tutucular yayl olacak ve boon madeni ksm ile tam temas edecektir. Buonun zerinde, attn belli eden gsterge bulunacak ve her pano grubu iin bir adet sigorta pensi cretsiz olarak verilecektir. Bakl sigortalar 100 KAlik bir ksa devre akmn emniyetle amaldr. KLEMENSLER: Ray Tipi Klemensler: Klemensler zel bir raya geirlip, yan yana sralanan tipte olacaktr. Klemensler zerine dizildii raya, sonlandrma plakas ve klemens durdurucu ile tespit edilecektir. Klemensler zerine zel etiketler taklabilmelidir. Klemensler kafes sktrmal veya vidal tipte olacaktr. Klemensin iletgene deen metal ksmlar gm veya kadmiyum kapl olacaktr. Klemensin gvdesi, yanmaz ve erimez cins sentetik malzemeden yaplacaktr. Klemensler, iletgen kesitine uygun seilmi olacaktr. Sra Klemensler: Her trl sorti buatlarnda sra klemensler kullanlacaktr. Sra klemensler mutlaka yanmaz ve erimez sentetik malzemeden olacaktr. Klemenslerin metal ksmlar gm veya kadmiyum kapl olmaldr. zel Klemensler: Ray klemenslerin kullanlmad byk kesitli iletkenler iin zel klemensler kullanlacaktr. zel klemensler, pertinaks, fiber veya benzeri malzemeden bir yaltkan kaide zerine, belli aralklarla ve tayaca akma uygun bakr lamalar tespit edilerek retilecektir. dil zerinde
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi zel klemensin bakr lamalar, her iki yandan, kablo kesitine uygun pabu balant delikleriyle cvata, somun ve yayl pula sahip olacaktr. zel klemenslerin imalatna geilmeden nce, iverenin onay muhakkak alnacaktr. BUATLAR: Dahili Tip Kolon Buat: Yap iinde denmi ana besleme hatlarndan kol almak gerektiinde tastik ettirilecek imalat resimlerine gre satan imal edilecektir. inde gvdeden bakalit veya benzeri yaltkan paralarla izole edilmi bakr baralar bulunacak, buat ve bara boyutlar, iletken say ve kesitine gre boyutlandrlacak ve 35mm2den byk kesitli kablolar iin giri ve klarda zel kablo balklar kullanlacaktr. Gvde ve kapak, yerine gre galvaniz kaplanacak veya bir kat astar iki kat yal frn boya ile boyanacak ve toza kar korunmu olacaktr. Dahili tip kolon buatnda toprak cvatas bulunacaktr.
Normal Sorti Buat: Bakalit veya dkme demirden yaplacak ve en az 58mm apnda olacaktr. inde porselen simit klemens bulunacak, klemenslerin kapaa dememesi iin gerekli tedbirler alnacaktr. Etan tesisatta kullanlan buatlar, vidal kapakl, giri ve kta rakorlu olacak, kapak ve rekorlarda lastik contalar bulunacak ve buatn iine su girmeyecektir. Buatlar en fazla 4 rekorlu olacak 4den fazla kablo girii yaplmayacaktr. Buat rekorlar, kablo balantlarndan sonra, dili ve lastik contal kapa ile iyice sktrlacaktr. Szdrmazlk snf IP 55 olmaldr. Sa Sorti Ek Buat: fazl k devrelerinde, dolap ilerinde veya gerekli olan yerlerde kullanlacaktr. Tasdik ettirilecek imalat resimlerine gre en az 0,75 mm kalnlkta ve 12x12x7 cm ebadnda satan yaplacaktr. Yerine gre sva alt veya sva st montaj iin kullanlacak buat kenarlarnda kablo veya boru girileri iin yarm delinmi (normal olarak kapal) delikler bulunacak, sva st montajda bu delikler alarak rekor taklacaktr. inde kablo kesitine gre 6mm2 lik porselen simit klemens veya raya gemeli klemens, toprak iletkeni balants iin gvdeye kaynak edilmi toprak klemensi bulunacaktr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Neme kar korunmu buatlarda, montaj iin gvdeye kaynakl kulaklar bulunacak ve gvde delinmeyecektir. Buat ve kapa yerine gre galvaniz kaplanacak veya bir kat astar iki kat frn boya ile boyanacaktr. zel Sa Buat: Bilgi ilem odasndaki makinelerin besleme kablolarnn, makineye girmeden nce eklemeleri iin kullanlacak zel sa buatlar, delme, kesme ve kaynak ilemlerinden sonra galvaniz kaplanacaktr. zel sa buatlar ebadna gre 1 veya 1.5mm satan imal edilecek, drt vida ile tespit edilen kapa bulunacaktr. 4x10 mm2 kesitli kablolara kadar kullanlacak buatlarn iinde ray tipi klemens bulunacak, yaklak ebad 25x20x8mm olacaktr. 4x16mm2 kesitli kablo ve stndeki kesitli kablo girili buatlar iinde, tad akma uygun izole edilmi bakr baral ekler yaplacak, yaklak ebad 45x35x10mm olacaktr. zel sa buatlarda topraklama cvatas bulunacak, kablo giri ve klarnda rakorlar kullanlacaktr. Rakorlar pirinten olacaktr. TOPRAKLAMA TESSATI: Topraklama ve yldrmdan korunma tesisat, Bayndrlk Bakanl, T.E.D.A.. ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnn konuyla ilgili ynetmelik ve artnameleri ile DIN 57185 ksm 1 ve 2 VDE 0185 ksm 1 ve 2 TSE artnamesinde belirtilen talimatlarna gre yaplacaktr. Alak gerilim tesisat koruma topraklamas ile yldrm yakalama tesisat, yukarda belirtilen standartlara gre yaplacaktr. Topraklama iletkenlei ve elektrodu projelerde yeralan detaylara, projede belirtilen tertip ve kesitlerde (yeraltnda en az 25mm2 Bakr) ve yukarda belirtilen artnamelere uygun olarak tesis edilecektir. Kaynak ileminin yapld noktalar, koruyucu boya ile boyanacak ve beton dkme ilemine gemeden nce muhakkak kontrol mhendisinin onay alnacaktr. Tm topraklama tesisatnda, topraklama direnci 5 ohmdan kk olacaktr. Topraklama iletkenleri, ait olduu tablodan balayp, ana topraklama tesisat veya ana tablo topraklama barasna kadar devam edecektir. Ana tablodan tali tablolara ve buradan alclarn madeni gvdelerine kadar devam eden bir topraklama ebekesi kurulacaktr. letkenlerin zerinde yaplacak branman ekleri, kullanlacak iletken ile elektro korozyona girmeyecek malzemeden paralel oluklu vidal branman klemensi ile yaplacaktr. Galvaniz lama kullanlan yerlerde bu ekler M10 cvata, somun ile gerekletirilecektir. Eklerin elektriksel direnci 0,5 ohmdan kk veya temas yzeyinin alan iletken kesitinin en az iki misli olmaldr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Alak gerilim tesisat iletme topraklamas (Desel elektrojen gruplar ve transformatr yldz noktalar topraklamas) NYY tipi kablo ile yaplacaktr. UPS, bilgi ilem makineleri ve telefon santral topraklamas izoleli kablolar ile yaplacaktr. Toprak elektrotu olarak, som bakr ubuklar kullanlacaktr. Toprak elektrotlarnn, beton sahaya rastlamas veya ileride betonlanmas muhtemel toprak sahada bulunmalar hallerinde, bir rgar iine aklacaktr. BNA DII TESSATI: Bina d tesisat, onayl uygulama projelerine ve ynetmelik hkmlerine uygun olarak yaplacaktr. Yer alt kablolar, toprak seviyesinden en az 50cm derinlikte alacak toprak kanallar iine, dalgal bir biimde denecektir. Kablo denirken altna ve stne 10cm olmak zere toplam 20cm kalnlnda kum tabakas denecek ve st ksm tula ile enine olarak kapatlacaktr. Her tulann altna en fazla iki kablo konacaktr. Beton zemin altna denmesi gerek kablolar, PVC boru iinde denecektir. Kablo denirken, kendi apnn 12 katdan daha kk yarapl kavis yaptrmamaya dikkat edilecektir. Kablo denirken zedelenecek biimde srnmeyecektir. Kablolarn ek yerlerinde bir miktar fazlalk braklacaktr. Projede gsterilen bz, boru ve beton kanallar inaat yklenicisi tarafndan tesis edilecek, iverence denetlenecektir. Harici aydnlatma armatrlerine ait direk temelleri, projede yer alan detaylara, imalatc tavsiyelerine gre elektrik yklenicisi tarafndan yaplacaktr. Toprak kanall kablo gzergah, kanaln kapanmasn mteakip, sabit noktalardan l verilmek suretiyle planlara ilenecektir. Toprak kanallarda, kanal toprakla kapatlp, dvlp sktrlacak, artan toprak iverenin gsterecei yere tanacak, bu ilemler dolaysyla evrede bozulan yerler eski haline getirilecektir.
1.POMPA Pompa gvdesi dkme demirden olmaldr. Pompa gvdesi arkn tamamen muayenesinin yaplabilmesi iin motordan kolayca sklebilmelidir. Kat paracklarn ve kirli maddelerin gemesi iin pompa gei yolu 80 mm kresel aptan az olmamaldr. ark, birden drde kadar spren kanad ve geni ak kanallarn ieren hem ok kanatl vortex dizaynda hem de yar eksenel santrifj ak dizaynl olmaldr. ark malzemesi dkme demirden yada yumuak demirden olmaldr ve ark statik ve dinamik olarak dengede olmaldr. Yar eksenel santrifj arkl pompalardaki ark ve pompa gvdesi arasndaki emi boluu sadece eksenel dorultuda olmaldr. Boluk harici ayar vidalar ile tamamen ayarlanabilir olmaldr. Dier balca pompa aksamlar dkme demirden olmaldr. Tm skma cihazlar ve tespit pullar paslanmaz elik olmaldr.
2. MOTOR Motor IEC snf IP 68e gre su szdrmaz olmaldr ve 155 C srekli alma scaklna F snf yaltm malzemelerini iermelidir. Pompa ve motor maksimum 40 C scakla sahip svlar iin kullanlabilmeli ve srekli olarak daldrlm ekilde alabilmelidir. Motor gvdesi dkme demir olmaldr. Rotor dkm ve dinamik olarak dengeli olmaldr. Pompa mili, koruyucu szdrmazl olan paslanmaz elik mil kovanna sahip pazlanmaz elik ya da dayankl elikten olmaldr. Mil yataklar daima gresle yalanmal ve szdrmazl salanmaldr. ift mekanik salmastra bulunmaldr. Salmastralar ya ile yalanmaldr.
Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Su szdrmaz alanlardaki tm statik salmastralar nitril O-ring tipinde olmaldr. G besleme ve kontrol kablolar yksek yklere kar sabitlenmelidir ve motorun bakmnn yaplabilmesi iin baskl lastik conta elemanlar ile szdrmazl salanan giri azna sahip sahip olmaldr. Pompa ve elektrik kablolar 20 m derinlie kadar su szdrmazl btnln kaybetmeden srekli olarak sv ierisine daldrlm olarak kalabilmelidir. Motor stator sarglarnda bulunan termik alterlere sahip dahili koruyucu cihazlara ve mekanik olarak devreye giren nem alglayc mikro alterlere sahip olmaldr.
3. DALDIRILMI OLARAK MONTAJ Her bir pompa, pompa basma flanna eklenmi klavuz pabuca sahip olmaldr. Taban plakas ile szdrmazlk salayabilmek iin klavuz pabucun entegre bir paras olarak deitirilebilir neopren salmastra bulundurulmaldr. Klavuz pabu, pompay basit bir dorusal hareket ile iki dikey klavuz rayda aaya doru ve basma taraf balants zerine ynlendirmelidir. Pompann hibir ksm dolu kuyunun tabanna, klavuz raylarna veya kaldrma zincirine dorudan desteklenmemelidir. Entegre klavuz ray tutuculu olan dkme demirden ya da ilenmi elikten olan taban plakas bulunmaldr. Taban plakas 90 dirsek ile birlikte dizayn edilmeli veya piyasada mevcut olan bir dirsee uyabilmelidir.
NDEKLER 1. GR 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. Genel alma Alan Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Yapm Teknik artnamesi Dier ler
2. KAVAK BLGES MALATLARI 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. Genel amaz Altgeiti Sanat Yaplar Zrhl Birlikler Altgeiti Sanat Yaplar Kutugn Kprs Ankara ay Kprs DDY Kprs Yol almalar
3. SANAT YAPILARI VE KPRLER 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.9. 3.10. 3.11. 3.12. 3.13. 3.14. 3.15. 3.16. 3.17. 3.18. Genel Sanat Yaplarna ait Kaz leri Sanat Yaplar iin Dolgu Ta Dolgu Kpr Tahkimat Ta Pere malatlar Kargir naat (Ta Duvar) Beton leri Demir leri Menfez ve Kprlerde skele leri Galvanize Sac leri Yzeyalt Drenaj Prefabrik Beton Bordrler Kaldrm Kaplamalar Kargir naatlarda Derz Tesviye Betonu Bitml Tecrit Kazk leri
4. YOL ALTYAPISI 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. Aa Kesme, Kk Skme ve Temizleme leri Zayf Zeminin Kaldrlp Depo Edilmesi Yol Kazs leri Dolgular Reglaj nce Tesviye Yzeylerinin Tahkimi Mevcut Yollarda nce Tesviye Yzeyinin Hazrlanmas Sulama
5. YOL STYAPISI 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. Alttemel Plentmiks Temel (PMT) Asfalt Betonu (BSK Anma ve Binder) Tabakalar Bitml Temel
6. TRAFK ARETLER ve YOL GVENL 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. Korkuluk Babalar Yol Korkuluklar Trafik aret Levhalar Yatay aretleme Otokorkuluklar Ikl ve Sesli Trafik aretleri
7. YAMURSUYU ve PSSU HATLARI 8. MESUYU HATLARI 9. ELEKTRK LER 10. MAKNA LER

Yol Yapim Sartname

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Yol Yapim Sartname

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 1. 1.1.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

3/8" No. 4 No. 8 No. 16 No. 30 No. 50 No. 100

9.5 4.75 2.38 1.19 0.6 0.3 0.15

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Elastisite Modl (28 gnlk) (kgf/cm2)

___________ 261500 270000 285000 302500 318000 332000 345500 358000

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

No.100 0.150 0-6 3.8.4.2 Betonu imal yerine gre snflandrma.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

20 cm. de uzama yzdesi minimum =

98400 ekme Kopma Gerilmesi

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.